Olweusarkönnun haust 2014 Niðurstöður eineltiskönnunar 2012 8.-10. bekkur Olweusarkönnun nóvember 2014 Hagaskóli
1
Hvað felst í eineltiskönnuninni? • • • • • •
Hún mælir hvort einelti sé til staðar. Hún mælir viðbrögð umhverfisins til eineltis. Hún mælir afstöðu umhverfisins til eineltis. Hún bendir á hvar eineltið á sér helst stað. Hún bendir á hvers konar einelti á sér stað. Niðurstöðurnar sýna okkur hvað við gerum vel og hvað við getum bætt. • Markmiðið er alltaf að gera betur og sýna árangur.
2
Þátttaka 2014 • Þátttaka í könnuninni 2014 var góð. • 91,9% allra nemenda í skólanum tóku þátt • 91,8% í 8.bekk, 95,2% í 9. bekk og 88,8% í 10. bekk. • Þegar talað er um að nemandi segist vera lagður í einelti eru möguleikarnir 2-3 í mánuði og oftar settir saman.
3
I.hluti – Líðan nemenda og einelti
Olweusarkönnun nóvember 2014 Hagaskóli
4
Hvernig líkar nemendum í Hagaskóla? nóvember 2014
60 53,6 53,9 53,8
50 40
stúlkur
36,4 35,5 35,9
30
drengir
alls
20 10 6,8
0
0,5
0,9
0,7
mjög illa
2,7
1,4
illa
8,3
7,6
2,1
hvorki né
5
vel
mjög vel
Hvernig líkar nemendum í Hagaskóla? Samanburður 2011-2014
70 60
60,3 63,8
58,5 53,8
50 40
2011
35,9
2012 30
33,1
2013
29,5 32,3
2014
20 10 0
7,6 1
0,5 0,9 0,7
mjög illa
1,2 0,9 0,5
illa
2,1
7,8 4,4 5,3
hvorki-né 6
vel
mjög vel
Niðurstöður 2005-2013 Nemendur sem orðið hafa fyrir einelti 2-3 í mánuði eða oftar
9 8,5
8 7,5
7
6,4
6 5,8
5 4
5,8
stúlkur
5,3
5,1 4,64,74,7
4,7 4,1 3,7
samtals
3,6
3
3,3 2,8
3
2,8 2,9 2,5
2 1
drengir
4,5 4,3
4,2
2,5 2 1,5 1,6
1,3
2,3
1,9 1,4
1,8 1,4
0 2005 2006v 2006h 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 7
Samanburður á árgöngum • 1,5% stúlkna í 8.bekk telja sig hafa orðið fyrir einelti 2-3 í mánuði eða oftar. • 3% drengja í 8.bekk telja sig verða fyrir einelti 2-3 í mánuði eða oftar. • 1,2% stúlkna í 9.bekk telja sig verða fyrir einelti 2-3 í mánuði eða oftar. • 1,3% drengja í 9.bekk telja sig verða fyrir einelti 2-3 í mánuði eða oftar. • 1,4 % stúlkna í 10. bekk telja sig verða fyrir einelti 2-3 í mánuði eða oftar. • 2,6% drengja í 10.bekk telja sig verða fyrir einelti 2-3 í mánuði eða oftar. 8
II.hluti – Gerendur, ótti og samkennd
Olweusarkönnun nóvember 2014 Hagaskóli
9
Óttast að vera lögð í einelti svarmöguleikarninr: fremur oft, oft og mjög oft 2012-2014 7 6,5
6
5
5,5
4,4
4 3,9
3,8
3,7
3 2,8 2,4
2
2,4
1 0 stúlkur
drengir 10
samtals
Þegar þú sérð nemanda á þínum aldri verða fyrir einelti í skólanum, hvað hugsarðu eða finnst þér um það 2012-2014? Svarmöguleikinn: Vorkenni og vil aðstoða
100 90
93,3
95,3 93,2
80 70
76,1
76,2
2012
2013
78,2
60 50 40 30 20 10 0
2012
2013 2014 stúlkur
drengir
2014
Þegar þú sérð nemanda á þínum aldri verða fyrir einelti í skólanum, hvað hugsarðu eða finnst þér um það? 2010-2014 Svarmöguleikarnir: Á það líklega skilið
8 7
7
7
6 5,4
5 4,7
4
3,7
3
2
2,9 2,3
1,9
1 0,9
0
0,5
0
stúlkur
1,1
0
0,5
drengir 12
samtals
2,3
Gætir þú hugsað þér að taka þátt í að leggja nemanda í einelti sem þú kannt ekki vel við? Svarmöguleikar: Já, já kannski eða ég er ekki viss. 2010-2014
25 22,2
20 15
12,6
9,8
10 8
5
6,3 3,5 2,3
1
1,8
0 stúlkur
drengir 13
6,3
III.hluti – Hvernig bregst skólinn við?
Olweusarkönnun nóvember 2014 Hagaskóli
14
Hvað finnst nemendum að kennarar og hinir fullorðnu geri til að stöðva einelti gegn nemenda í skólanum?
• Um 20% nemenda finnst að hinir fullorðnu geri lítið sem ekkert til að stöðva einelti. • Tæplega 70% nemenda finnst að hinir fullorðnu stöðvi einelti oft eða næstum alltaf. • Þessi spurning snýst um traust nemendahópsins til hinna fullorðnu. • Hvernig stöðva hinir fullorðnu einelti eða neikvæð samskipti? • Hvers konar einelti eða slæm samskipti geta helst farið framhjá hinum fullorðnu?
Hve oft reyna aðrir nemendur að gera eitthvað til að stöðva það að nemandi sé lagður í einelti í skólanum? Svara: oft eða næstum alltaf 2010-2014
60 53,5
50
51,2
53,7 48,3
50,5
40
43,4 38,9
38,5 30
31,9 25,9
20 10 0
2010
2011
2012
2013
2014
2010
stúlka
2011
2012
drengur
16
2013
2014
Hve mikið finnst þér að umsjónarkennari þinn hafi gert til að koma í veg fyrir einelti í bekknum/hópnum undanfarna mánuði?
• Það að koma í veg fyrir einelti eru t.d. forvarnir og fræðsla sem umsjónarkennari stýrir, umræður um góð/slæm samskipti o.fl. • Tæplega 60% nemenda finnst að umsjónarkennarar geri nokkuð mikið eða mikið til að koma í veg fyrir einelti. • Um 20% finnst umsjónarkennarar gera töluvert. • Rúmlega 20% nemenda finnst að umsjónarkennarar geri lítið sem ekkert til að koma í veg fyrir einelti.
IV. hluti – Birtingarmyndirnar og svæðin sem einelti getur átt sér stað
Olweusarkönnun nóvember 2014 Hagaskóli
18
Til umhugsunar • Einelti í formi lyga og að bera út kjaftasögur er með algengara formi eineltis. • Einelti á netinu eða í gegnum farsíma er aðeins lægra en í fyrra eða 1,6% (var 2,3% 2013 og 1,4% 2012). • Þó eru fleiri einstaklingar að verða fyrir rafrænu einelti eða áreiti á skólatíma en áður. • Betra aðgengi að neti á skólatíma, fleiri nemendur með 3G/4G, mikil fjölgun samkiptaforrita á borð við fb, snap, askfm, insta og formspring. • Dæmi eru um verulega ljótt orðbragð og hótanir sem birst hafa á rafrænan hátt. 19
Hvar eru nemendur lagðir í einelti 2014? Algengast er að einelti eigi sér stað þar sem margir nemendur koma saman samtímis. Algengustu staðirnir þar sem þolendur segjast verða fyrir einelti eru gangarnir, kennslustofa með eða án kennara, matsalur og skólalóð. Eitthvað er þó um að þolendur verði fyrir einelti á leið úr og í skóla, á klósettum, búningsaðstöðu í leikfimi/sundi og í leikfimisalnum. Það er mikilvægt að það sé alltaf gott eftirlit með hegðun og einnig er mikilvægt að leita til hinna fullorðnu og segja frá ef einelti og slæm samskipti eiga sér stað. 20
Hvernig einelti verða strákarnir fyrir? Hvernig 2013
Hvernig 2014
1. Yrt
1. Yrt
2. Lygar og áburður
2. Uppruni
3. Annað
3. Högg og spörk
4-7. Einn í frímínútum
4.-6. Kynferðislegt
4-7. Útilokun
4-6. Lygar og áburður
4-7. Kynferðislegt
4.-6. Einn í frímínútum
4-7. Högg og spörk
7. Útilokun
8- 9. Rafrænt
8-9. Hótað og þvingað
9. Tekið frá og eyðilagt
8.-9. Annað
10. Uppruni
10. Rafrænt
11. Hótað og þvingað
11. Tekið frá og eyðilagt 21
Hvernig einelti verða stelpurnar fyrir? Hvernig 2013
Hvernig 2014
1. Útilokun
1. Útilokun
2. Lygar og áburður
2. Lygar og áburður
3. Yrt
3. Rafrænt
4-5. Rafrænt
4.Yrt
4-5. Annað
5.-6. Ein í frímínútum
6. Uppruni
5.-6. Hótað og þvingað
7. Ein í frímínútum
7. Uppruni
8. Hótað og þvingað
8.-9. Kynferðisleg
9.-10. Kynferðislegt
8.-9. Annað
9.-10. Högg og spörk 22
Hvaða áhrif hefur einelti? • Þeir nemendur sem upplifa einelti segja í könnuninni að þessi reynsla sé óþægileg, vond og særandi eða einfaldlega hræðileg. • Þannig að það má ekki gleyma því að það að verða fyrir einelti skilur eftir sig erfiðar tilfinningar hjá þolandanum og veldur honum vanlíðan sem þarf að hjálpa honum að vinna úr. • Veltum því fyrir okkur að einelti hefur vond áhrif á þann sem fyrir því verður! • Einelti hefur einnig áhrif á gerendur.
24