Speciaal voor het festival Istanbul Ekspres komt Gaye Su Akyol naar Gent. De zangeres geeft de Turkse tradi tie een westerse indie-update: vol psychedelica, punk en jazzy gitaren. In een café midden in het bruisende Istanbul ging Wim Wabbes, programmator van de Handels beurs, met haar in gesprek.
‘Elke cultuur is uniek’
Je brengt een unieke com binatie van Turkse met wes terse muziek. Waar haal je je inspiratie? ‘Ik baseer me op Turkse traditionele muziek en probeer de eigenheid van die cultuur mee te geven. Maar ook westerse bands uit de jaren 60 en 70 en rockabilly, psychedelica en grunge maken mijn muziek tot wat ze nu is. Mijn werk is dus niet louter Turks of westers. Ook bepaalde films of filosofen als Spinoza
Sterke stemmen In een reeks die luistert naar de naam ‘Strong Voices’ kan een stem als die van Gaye Su Akyol niet ontbreken. Vier markante vrouwenstemmen uit verschillende uithoeken bren gen elk een straf verhaal, vol passie en begeestering. Van frisse pop en rock tot chanson. v r 1 6.1 0.1 5
Lula Pena (PT) d o 1 9.11.1 5
Gaye Su Akyol (TR) v r 2 6.0 2.1 6
Jenny Hval & Susanna (NO) v r 2 9.0 4.1 6
Kamilya Jubran (PS)
/ Wim Wabbes
Gaye Su Akyol, de Anatolische zus van Nick Cave inspireren me. Alles wat ik hoor, zie en smaak, komt samen.’
Ook je teksten schrijf je zelf. Die zijn in het Turks, dus ik heb geen idee waar ze over gaan. ‘Develerle yasiyorum (de titel van haar nieuwste album, red.) kan je vertalen als ‘I’m living with camels.’ Soms doen we al eens uitspraken over andere culturen waarover we helemaal niet weten wat er van aan is. Zoals: “ze leven daar nog met kamelen”. Yeah Right. Het is fout om vanuit je eigen cultuur naar die van een ander te kijken. Je moet er zelf heen gaan, het voelen en zien met je eigen ogen. Dan pas kan je er iets over zeggen. En je kan er niet over oordelen, want elke cultuur is uniek. Niet beter of slechter dan de andere, gewoon anders.’ ‘In al mijn teksten probeer ik deze ironie over de menselijke cultuur te bevatten. Al mijn liederen stellen dezelfde existentiële vraag: Wat doen we hier? En, natuurlijk, zing ik ook over de liefde.’ Je bent ook beeldend kunstenares. Is dat deel van je nauw verbonden met je muziek? ‘Voor mij zijn alle kunst disciplines hetzelfde. Of je nu muziek maakt of schilderijen of beeldend werk, je steekt
‘Sinds ‘Gezi Occupy’ voel ik mij tevredener over mijn generatie. Ik voel dat ik niet alleen sta in de dingen die ik wil veranderen.’ gewoon iets van jezelf in wat je maakt. Daarvoor gebruik je de kunstvorm waarin je jezelf het best kan uiten. In mijn hoofd loopt dat samen. Als ik muziek maak, zie ik de beelden die erbij horen. Zo zit ik nu eenmaal in elkaar.’
In een interview met BBC werd je de leider genoemd van een nieuwe opkomende scene in de Turkse popmuziek, die teruggrijpt naar de jaren 70. Voel je je de pionier van die nieuwe golf? ‘Oei, dat kan ik niet zeggen. Ik voel me helemaal geen pionier. Ik neem gewoon de erfenis van vroeger mee. En ja, ik til die misschien wel naar een hoger niveau. (stilte) In de jaren 60 en 70 was er hier fantastische muziek, zoals die van Selda Bağcan. In de jaren 80 en 90 verwierp de jonge generatie de traditionele muziek en ontkenden ze hun eigen cultuur. Je moest westers klinken om cool te zijn. Daarna werd het meer diffuus, en meer westers ook. Ik lig dus niet aan het begin van deze nieuwe scene.’ ‘Ik aanvaard mijn cultuur en heb haar graag. Ze is niet goed of slecht, ze is gewoon wat ze is. Ik probeer al de muzikale invloeden die in me zit te vatten en te uiten. Dat valt inderdaad binnen een algemene tendens om terug te gaan naar de roots. Het klopt dus wel dat de muziek in Turkije aan het veranderen is. Er komt een nieuwe muziekscene, dat voel ik.’ Een paar jaren geleden twijfelde je of je in Istanbul zou blijven. Momenteel staan de zaken politiek weer heel
anders. Hoe sta je er nu tegenover? ‘Sinds “Gezi Occupy” (De opstand op het Taksimplein in 2013, red.) sta ik meer achter mijn land, de bevolking en mijn generatie. Heel de straat stond toen vol mensen die huilden, betogers met gasmaskers, jong en oud samen. Ik voel nu dat ik niet alleen sta in de dingen die ik wil veranderen. Stel dat ik elders heen zou gaan, dan zou ik toch weer voor andere problemen komen te staan. Elk land heeft zo zijn issues. We moeten net proberen om de dingen te veranderen door er hier het beste van te maken.’ Het Belgische weekblad Humo noemde jou ‘de Anatolische zus van Nick Cave’. Is dat een compliment? ‘Wow, I love Nick Cave! Op mijn 20ste was hij met zijn Bad Seeds een grote inspiratiebron voor mij. Ik was toen meer punk dan nu. (lacht) Maar om nu te zeggen dat ik zijn Anatolische zus ben? Nick Cave vertelt meer vanuit zichzelf, hij heeft het toch vooral over zijn eigen existentiële problemen.’ Je vertelde toch net dat jij dat ook doet? ‘Ja , maar ik heb het ook over de wereld en over nog veel andere dingen. Dus ik weet niet of het klopt. Maar toch, bedankt. (lacht) Ik vind het wel leuk. (stilte). Ik begrijp wel wat ze willen zeggen. Die donkerheid in zijn muziek. Misschien heb ik dat ook wel.’ d o 1 9.11.15
Gaye Su Akyol i.h.k.v. Istanbul Ekspres
Istanbul Ekspres Laat je 10 dagen lang onderdompelen in de muzikale broeihaard van Istanbul. De Handelsbeurs en De Centrale zetten naast Turkse pop en rock, oriëntaalse jazz en Ottomaanse en Anatolische muziek dit jaar ook de invloedrijke psychedelische scene uit de jaren 70 in de kijker. Net als in het westen zorgde dit genre midden jaren 60 ook in Turkije voor een hevige maalstroom in het muzieklandschap. De populaire ‘Andolu Pop’ die daaruit ontstond, was complex, compleet met het typische Turkse instrumentarium, bijzondere ritmes en het gebruik van kwart tonen. Murat Ertel is een van de erfgenamen van die psychede lische scene. Met zijn band BaBa Zula omringt hij zich twee dagen met een aantal Turkse iconen en jonge muzikanten om de muziek van de jaren 70 te laten herleven. Het muzikale programma wordt aangevuld met een zinnenprikkelend menu uit de Turkse keuken. Véél lekkers dus. Bekijk het volledige programma op handelsbeurs.be of decentrale.be v r 1 3 t/m zo 2 2.11.15
Istanbul Ekspres in de Handelsbeurs en De Centrale
Turkse tulpen voor de kleintjes Tijdens Istanbul Ekspres komen twee muzikanten samen voor een muzikale vertelling. Met behulp van oosterse melodieën en kleurrijke projecties brengen ze de bloemenpracht van de Turkse cultuur naar hier. Osama Abdulrasol ademt de oosterse cultuur uit. Hij is geboren en getogen in Babylon (Irak), maar hij woont nu in Gent. Met zijn kanun – een soort van plankciter – is hij zowat overal in België en Europa te zien en te horen. Percussioniste Hilde De Clercq is gepassioneerd door Turkse en Arabische muziek en bege leidt zichzelf op darboeka, bendir en riq. “Ergens te midden van de straten van Gent, weg van drukte en lawaai, ligt er een verborgen oosterse tuin. De bloemen en planten die er wonen, zitten vol vertellingen. Zo is er de statige hyacint, die als knop pardoes in het parfumflesje van de sultan viel. Of het verlegen viooltje, dat alles te danken heeft aan een Turkse schoenenpoetser. De wijze olijfboom is dan weer zo oud dat hij de opa van je opa nog naar school heeft zien gaan. Zet je neer op het warme gras en luister naar hun verhaal.” w o 1 8.11.15
Ik hoorde het van een Turkse Tulp (6+) workshop
‘Mijn werk is dus niet louter Turks of westers. Het is net het resultaat van alle muziek waar ik naar luister.’