Istanbul Ekspres gaat Grieks / Johan Van Acker
Tien dagen vertoeven in het Ottomaanse rijk
6
Het Gentse festival Istanbul Ekspres brengt jaarlijks de Turkse muziekscène naar Gent. Extra staan er dit jaar ook Griekse muzikanten op het programma. Het is een mooie getuigenis van de Grieks-Turkse verbintenis. Van de festival creatie ‘De draad van Ariadne’ tot Turkse films en grote muzikale persoonlijk heden uit beide culturen. Zowat een tiende van de Gentenaars heeft Turkse roots. Ongeveer 50 jaar geleden kwa men de eerste Turken op de uit nodiging in de Arteveldestad wonen, om te werken in de textielfabrieken. Ze vormden de voorbode van een bloeiende Turks gemeenschap. Vandaag is ze tussen de 160 verschillende nationaliteiten in Gent ook de grootste. De band tussen Tur kije en Gent is dus duidelijk.
Gent – Turkije – Griekenland
Maar ook Griekenland deelt met Turkije een belangrijke erfenis. Denk maar aan de his torische ‘Café Ammans’. Deze tavernes waren verspreid over heel het Ottomaanse Rijk, waar zowel Griekenland als Turkije lange tijd deel van uitmaakten. De culturele smeltkroes die er ontstond, resulteerde spontaan in avonden van vriendschap,
dans en muziek. Hier kwamen ‘rebetika’ tot hun recht, liede ren ontstaan uit de onderbuik, doorheen de jaren gegroeid tot gemeengoed.
Lessen uit het verleden
En al leerde de geschiedenis de Grieken en Turken harde lessen, ze delen wel hun medi terrane cultuur. Die draait al eeuwen rond de zee. Het is dan ook niet te verwonderen dat ze een schat aan zeeliederen heeft nagelaten. Hedendaagse muzi kanten vermengen die originele Egeïsche muziekstijlen graag met tradities uit latere Otto maanse grootsteden als Istanbul, Smyrna en Thessaloniki. Zo verhuist de oude zeecultuur van het platteland naar de stad. Voor Istanbul Ekspres brach ten De Centrale en de Handels beurs Turken, Belgen en Grieken samen in een boeiend programma. Binnenkort voe ren ze je mee naar de cultuur van hun thuisfront.
Dilek Türkan
Sokratis Sinopoulos
Muzikale brief uit Istanbul Als Turken en Grieken samenkomen, is dat een mooie zaak. Zeker als het gaat om virtuose muzikanten. Het duo Derya Türkan en Sokratis Sinopoulos viert al jaren hun vriendschap met de combinatie van hun beider culturen. Ze graven in compo sities van groten als Nikriz Zeybek en Tanburi Cemil en gaan ook met rebetika aan de slag. Voor de gelegenheid worden ze bijgestaan door twee fantastische zangeressen. Als in een echte ‘Café Amman’ mag je een spontane avond vol muziek verwachten met liederen die door mensen met daargindse roots zeker meegezongen zullen worden. Ze kunnen 10 dagen lang hun hart ophalen, want naast Letter From Istanbul laat ook het gros van de andere bands op Istanbul Ekspres zich inspireren door deze aanstekelijke herinnering aan het verleden. Derya Türkan (TR, kemenche), Sokratis Sinopoulos (GR, kemenche, lavta), Dilek Türkan (TR, zang), Katerina Papdopoulou (GR, zang), Kyriakos Tapakis (GR, oud), Pavlos Spyropoulos (GR, contrabas)
Çağan Irmak
Turks-Griekse verhalen in beeld
De draad van Ariadne met Ross Daly
De Turks-Griekse geschie denis draait niet enkel om dansen en plezier, ze kent ook haar woelige periodes. Istanbul Ekspres zet naast concerten in op aangrijpende films die de soms vergeten pagina’s uit geschiedenisboeken levendig in beeld brengen. Zoals My Grand fathers People van de gevierde Turkse regisseur Çağan Irmak. Naast de spectaculaire transformatie van een familie en hun land gaat de film over wat het wil zeg gen om ‘de andere’ te zijn. Maar ook over het vermogen je overal thuis te voelen, waar je je ook bevindt.
Hoe kon de Griekse held Theseus zijn weg terugvinden uit het labyrint? Alleen dankzij Ariadne, die hem haar wollen draad gaf. Net zo gaan Turkse, Belgische en Griekse muzikanten voor Istanbul Ekspres met een rode draad op verkenning in wat hen bindt. Dat doen ze in de creatie ‘De draad van Ariadne’ onder begeleiding van de ervaren en geliefde Ross Daly. Deze Engelse globetrotter slaagt erin zowat elk snaarinstrument op zijn wereldse pad met glans te beheersen. Na een verblijf in onder meer Afghanistan, Iran en Turkije vestigt hij zich in 1975 op Kreta waar hij de eiland bewoners verbaast: ook de Kretenzische lyra (de vedel) kent al snel geen geheimen meer voor hem. Vandaag wordt Daly wereldwijd beschouwd als een autoriteit. De oosterse muziek deed hem inzien dat muziek meer is dan zelfexpressie. Het is bovenal een ‘o zo mooie vorm van interactie’. Kortom, een betere collega en coach konden de muzikanten niet wensen. De viola da gamba, luit en teorbe gaan hand in hand met oud, Turkse vedel en tanbur. Het concert bij uitstek, waarin de kruisbestuiving tussen de drie culturen tot zijn recht komt. De première van een internationale tournee.
My Grandfathers People, Çağan Irmak, 2011, 120min, Engels ondertiteld
Balkanfeest met Anatolisch kruid Waar vorig jaar BaBa ZuLa zorgde voor een uitbundig dansfestijn, neemt nu Balkan Ekspres het voortouw om de benen in beweging te brengen. Daarbij leidt de charismatische Griekse buzukispeler Orhan Osman alles in goede banen. Hij staat gekend voor composities met moderne arrangementen die zorgen voor onmetelijk energetische muziekavonden. Ze brengen balkan en rebetika, met een zwoele mediterrane ambiance vol vleugjes reggae, funk, pop en folk. Orhan Osman (GR, buzuki, lavta, zang), Velin Siderov Velev (TR, drums), Shaban Naid Salibryam (klavier), Umut Hoşgör (TR, viool), Onur Gügül (TR, bas), Emrah Gürbay (TR, elektrische gitaar), İlker Yeter (TR, klavier)
Ross Daly (EN, Kretenzische lyra), Romina Lishka (BE, viola da gamba), Sofie Vanden Eynde (BE, luit, teorbe), Taxiarchis Georgoulis (GR, oud), Özer Özel (TR, tanbur, zang), Kelly Thoma (GR, Kretenziche lyra)
9
Istanbul Ekspres i.s.m. De Centrale
V R 1 8.11.1 6 / 2 0 U 1 5
De draad van Ariadne met Ross Daly / Cigdem Aslan Festivalcreatie + aanstekelijke folksongs
V R 11.11.1 6 / 2 0 U
Z A 1 9.11.1 6 / 2 0 U 1 5
Café Aman Istanbul (Fasil avond) Muzikale smeltkroes met raki en hapjes
The Balkan Journey met Muammer Ketencoglu / Yeni Türkü Opzwepende folksongs + Turks dansfeest
Z A 1 2.11.1 6 / 2 0 U
ZO 2 0.11.1 6 / 11 U
Orient-Occident / Kirika Aanstekelijke zee- & stadsliederen
Istanbul Historical Turkish Music Ensemble: ‘Tamburi Cemil Bey’ Intiem & virtuoos aperi tiefconcert
ZO 1 3.11.1 6 / 2 0 U
Letter from Istanbul Traditionele Turkse & Griekse volksmuziek M A 1 4 .11.1 6 / 2 0 U
Rembetiko (film) Muzikaal drama vol rebetika D I 1 5.11.1 6 / 2 0 U
My Grandfathers People (film) Vreemde in eigen land W O 1 6.11.1 6 / 1 9 U 3 0
A Touch Of Spice (film) / Pliri Ntaxei Kruidige film + caféconcert D O 1 7.11.1 6 / 2 0 U 1 5
Vassiliki Papageorgiou / Buzuki Orhan & Balkan Ekpres Band Turkse singersong + dansfestijn
Beluister het programma op www.handelsbeurs.be