Guy Peters /
Kamilya Jubran en haar zoektocht naar harmonie 14
Jubrans vorige concert in de stad van de stroppendragers was een even hypno tiserende als beklemmende ervaring. Haar poëtische teksten en passionele zang bezweerden in combinatie met virtu oos oudspel en begeleiding van trompet en elektronica. Op de wip tussen traditionele volksmuziek, poëzievoordracht en elektro nisch gevoede improvisatie? Noem het evenwichtig eclecticisme, meteen ook haar handelsmerk.
Na het project Wanabni breng je nu Wasl naar Gent. Wat kunnen we verwachten? ‘Wasl (een Arabische term voor ‘combinatie’of ‘verzoening’, nvdr) is niet enkel mijn creatie. Ze kwam tot stand met de hulp van twee andere muzikanten: Sarah Murcia op contrabas, Werner Hasler aan de trompet en elektronica. Ikzelf zing en speel oud. De muziek is de vrucht van een samen werking die zelfs teruggaat tot 2002.’ Jullie muzikale achtergrond verschilt enorm. Hoe gaan jullie op zoek naar een gemeenschappelijke taal waarmee je die afwijkende tradities kan vermengen? ‘Eerst en vooral hebben we natuurlijk interesse in elkaars werk en zijn we nieuws gierig naar minder vertrouwde geluiden. Daarna volgt de cruciale tweede stap: een dieper begrip krijgen in tradities, hoe elk er z’n focus in vindt en iets vertelt via die muziek. Tenslotte zoeken we hoe iedereen zich in die nieuwe ontmoetingsplaats com fortabel voelt, om welke reden ook.’
muzikale nomade Het is voor artiesten als de Palestijnse zangeres en oudspeelster Kamilya Jubran dat termen als ‘bruggenbouwer’ bestaan. Na twintig jaar aan het roer van muziekgroep Sabreen, trok ze aan het begin van het millennium zelf de wereld in. Op zoek naar nieuwe geluiden, muzikale handlangers en indringende poëzie. Die eindeloze tocht voert haar binnenkort nog eens naar Gent.
Daarbij zijn ook de teksten heel belangrijk, niet? Ga je per project specifiek op zoek naar de uiteenlopende bronnen? Of bewaar je tekstueel materiaal tot je het eens kan gebruiken? ‘Allebei. Ik lees veel en zoek naar teksten zonder specifiek doel. Die kunnen dan bij een ander project plots weer opduiken. Tegelijkertijd zijn er ook heel wat projecten die om specifieke teksten vragen, bestaand of niet. Zo ging het ook met Wasl, waarvoor Hassan Najmi en Salman Masalha in hun pen kropen. Je was ooit lid van Sabreen, een lichtjes revolterende Palestijnse muziekgroep. Hoe belangrijk waren de elementen van verzet en activisme daar? ‘Volgens mij maakte Sabreen deel uit van een bredere culturele beweging, verzameld onder de noemer ‘songs en muziek van ver zet’. Die stak de kop op in verschillende Arabische landen in het Nabije Oosten, tijdens omwentelingen en revoluties sinds het begin van de twintigste eeuw. Ze waren een schreeuw om bevrijding en eisten opnieuw het recht om te bestaan en de vrije expressie op. Sabreen wilde vooral een ori ginele stem en eigen identiteit binnen een alles inperkende politieke context zoeken. Het verzet deed mij alles wat opgelegd was in vraag stellen. Dat draag ik nog altijd mee.’ Beschouw je je jezelf nog altijd als een activist, als een politiek muzikant? ‘Op een andere manier. Het is nu meer een kwestie van bezorgdheid, engagement
en openheid. Dat is veel meer dan het ‘tra ditionele’ politieke steekspel. Je kan het natuurlijk ook beschouwen als politiek, of zelfs anti-politiek. Door mijn focus op tek sten van schrijvers die ook bezig zijn met wat in hun regio gebeurt, krijg je misschien wel die indruk. Maar het is toch te makke lijk om op basis daarvan te concluderen dat iets duidelijk politiek is. Als het gaat over de teksten zelf of een beschrijving van de muziek, dan wordt het wel wat complexer dan dat, denk je niet?’
In al haar gelaagdheid voelt je werk aan als één groot verhaal, een onophoudelijke balansoefening tussen traditie en nieuwe geluiden. Zijn ze gelijkwaardig? ‘Het is vooral belangrijk om er de vruchten van te dragen, iets te leren van die traditie en het erfgoed. Dergelijk bronnenmateriaal is een ware zegen. Het evenwicht tussen de twee is dan weer iets totaal anders; een kwestie van persoonlijke voorkeur, menin gen en esthetiek.’ Als muzikale nomade werk je samen met muzikanten uit andere culturen. Voor jou voelt dat proces ongetwijfeld natuurlijk aan, maar hoe reageren je familie en vrienden daarop? ‘Dat is eigenlijk niet zo makkelijk te beant woorden. Ik weet dat sommigen het wel appreciëren, maar anderen dan weer min der. ( lacht) Ik blijf gewoon mijn en ander mans grenzen verkennen.’ V r 2 9.0 4.1 6
Kamilya Jubran: ‘Wasl’
‘Bezorgdheid, engagement en openheid. Dat is veel meer dan het ‘traditionele’ politieke steekspel.’
Kamilya Jubran © Josep Tomàs