1
4.ΘΕΡΜΟΠΥΛΕΣ α. πριν από τη μάχη Αφού εγκατέλειψαν τα Τέμπη, επειδή είχε πολλά μειονεκτήματα για άμυνα, οι Έλληνες εγκαταστάθηκαν στις Θερμοπύλες.
εικόνα .Ο λεγόμενος ανδριάντας του Λεωνίδα
εικόνα .Σπαρτιάτης οπλίτης
Στις Θερμοπύλες ο βασιλιάς Λεωνίδας δεν είχε παραπάνω από 7.000 στρατιώτες από διάφορες πόλεις-κράτη (θυμίζουμε ότι ο στρατός του Ξέρξη έφτανε περίπου τις 300.000).Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στην σύνθεση αυτού του μικρού ελληνικού στρατού υπήρχαν : 300 Σπαρτιάτες, 1000 Λάκωνες (περίοικοι), 500 Μαντινείς, 500 Τεγεάτες, 1.120 Αρκάδες, 400 Κορίνθιοι, 1000 Φωκείς, 700 Θεσπιείς, 200 Φλειάσιοι, 80 Μηκυναίοι, Οπούντιοι Λοκροί, 400 (απρόθυμοι όμως) Θηβαίοι.
2
εικόνα .Ο Λεωνίδας δίνει εντολές για την άμυνα των Θερμοπυλών.
Βλέπουμε ότι οι περισσότερες πόλεις που έστειλαν στρατιώτες ήταν από την Πελοπόννησο. Οι περισσότεροι Πελοποννήσιοι επιθυμούσαν άμυνα στον Ισθμό. Γι' αυτό κράτησαν το μεγαλύτερο μέρος των στρατιωτών τους στην Πελοπόννησο και έστειλαν μόνο ένα μικρό μέρος στις Θερμοπύλες. Ωστόσο, Η παρουσία του βασιλιά της Σπάρτης στην αρχηγία αυτού του μικρού στρατού και ενός επίλεκτου τμήματος του σπαρτιατικού στρατού 300 ανδρών (μάλλον πρόκειται για την βασιλική φρουρά), είχε ένα πολιτικό μήνυμα με παραλήπτη κυρίως την Αθήνα και έπειτα άλλες πόλεις της Στερεάς Ελλάδας οι οποίες μέχρι τότε παρέμεναν ουδέτερες : Η Σπάρτη δεν πρόκειται να εγκαταλείψει κανέναν σύμμαχο της στο έλεος των Περσών. Ένας άλλος λόγος που εστάλησαν τόσο λίγες δυνάμεις είναι ότι το στενό των Θερμοπυλών θεωρήθηκε μία απόρθητη τοποθεσία (δηλ. Δεν μπορουσε να καταληφθεί εύκολα από τον αντίπαλο), την οποία μπορούσε να υπερασπισθεί ένας μικρός στρατός. Αυτό το συμπεραίνουμε από το γεγονός ότι σε αντίθεση με τις μικρές δυνάμεις στρατού, είχε σταλεί σχεδόν το σύνολο του ελληνικού στόλου με σκοπό να εμποδίσει τον αντίστοιχο περσικό να κάνει απόβαση στη πλάτη των υπερασπιστών των Θερμοπυλών.
3
εικόνα .Οι Θερμοπύλες, όπως είναι σήμερα
Ας μιλήσουμε όμως λίγο για το ίδιο το στενό των Θερμοπυλών. Οι Θερμοπύλες ήταν ένα στενό πέρασμα, ανάμεσα σε βουνό και θάλασσα, που χώριζε τη Βόρεια Ελλάδα από τη Kεντρική και Νότια. Το πέρασμα αυτό είχε μήκος εννέα χιλιόμετρα περίπου και τρία πάρα πολύ στενά σημεία. Δύο από τα τρία αυτά σημεία ήταν τόσο στενά, ώστε χώραγε να περάσει μόνο μία άμαξα. Το μόνο αδύνατο σημείο της τοποθεσίας ήταν ένα τραχύ (δηλ. κακοφτιαγμένο) μονοπάτι, η Ανοπαία ατραπός. Αν μία στρατιωτική δύναμη περνούσε αυτό το μονοπάτι θα μπορούσε να βρεθεί στην πλάτη των αμυνομένων. Ο Λεωνίδας είχε αναθέσει τη φύλαξη της Ανοπαίας ατραπού στους Φωκείς.
4
εικόνα .Χάρτης της τοποθεσίας των Θερμοπυλών. Με την άσπρη διακεκομμένη γραμμή συμβολίζεται η Ανοπαία ατραπός. Με τα γράμματα "Α" & "Β" συμβολίζονται: το φωκικό τείχος (Α) και ο λόφος Κωλωνός (Β).
Με αυτές λοιπόν τις συνθήκες, οι ελληνικές δυνάμεις ετοιμάστηκαν να αντιμετωπίσουν τα "πλήθη της Ασίας", όπως αποκαλείται ο περσικός στρατός σε αρχαία κείμενα, λόγω του πολύ μεγάλου αριθμού στρατιωτών.
5
εικόνα . Πέρσης ιππέας.
6