GRENZELOZE ENERGIE Energie-efficiëntie begint bij betere marktordening Een Europa zonder grenzen zou een efficiëntere en duurzamere energievoorziening een flinke boost kunnen geven, bevestigen de specialisten van de TU Delft. Maar ook op nationaal niveau is er veel te winnen. Laurens de Vries en Aad Correljé over gelijkspanning, isolatie en escapisme. HARRY VAN DOOREN
W
e toetsen de mogelijkheden van een grenzeloze Energie Unie bij het nationale kenniscentrum TU Delft, waar Laurens de Vries, Universitair Hoofddocent Energie & Industrie en Aad Correljé, Universitair Hoofddocent Economie van Infrastructuren hier gezamenlijk op reflecteren. “De eerste stap naar een Europees netwerk is het verbeteren van de connectiviteit tussen buurlanden, simpelweg door de capaciteit van de verbinding te verhogen. Tussen bijvoorbeeld Spanje en Frankrijk is die zo krap dat van een overschot aan zonne-energie in het zuiden maar een klein deel door de flessenhals naar het noorden past. Verhoging van de capaciteit van interconnecties zijn overzichtelijke investeringen, maar vanwege ingewikkelde vergunningtrajecten niet makkelijk te realiseren.” “Een tweede manier om aan een upgrade van het netwerk te denken is het Desertec-model: grote zonneenergiecentrales in Noord-Afrika die met diverse hoogspanningslijnen met het Europese net wordt verbonden.” Desertec zou in 2050 in 15% van Europese energiebehoefte moeten voorzien, maar de onrust in NoordAfrika en onenigheid tussen de oprichters hebben het project gedecimeerd. Het leek zo’n mooi idee: zon oogsten waar die schijnt op een plek waar je niemand in de weg zit. Luchtfietserij? “Noord-Afrika blijkt bij nader inzien niet de ideale locatie maar het idee van een gelijkspanningsnet voor het transport van elektriciteit over lange afstanden is zeker een optie. Gelijkspanning is een betere techniek om fluctuaties in zonne- en windenergie over Europa te verdelen en er is bij lange afstanden minder energieverlies. Het is wel een dure operatie vooral omdat gelijkstroom het bestaande wisselspanningnetwerk niet kan vervangen.’
30 MILIEUMAGAZINE | NR 9 | OKTOBER 2015
Kunnen we door de energietekorten en -overschotten op Europese schaal in kaart te brengen en vervolgens slim te distribueren de prijsfluctuaties beperken? “Dat prijsfluctuaties zullen verminderen, staat buiten kijf. En we zouden wellicht ook met minder back-up centrales toe kunnen. Maar de praktijk is weerbarstig. Noord-Duitsland, Noord-Nederland en Denemarken vormen bijvoorbeeld een zeer herkenbare windenergiezone, maar de prijs wordt bepaald op drie afzonderlijke nationale markten. De inpassing van duurzame energie zou veel makkelijker verlopen als de inrichting van de elektriciteitsmarkt niet door nationale grenzen bepaald werd.”