WIE NIET HOREN WIL..... Vlaamse barcode tegen fluitende oren 2015 gaat de boeken in als de ‘festivalisering’ van Nederland. Met het aantal evenementen lijken de protesten van omwonenden te groeien. De strijd: gemeenten die bestemmingsplannen negeren, onterecht vergunningen verlenen en niet optreden tegen overlast van te harde muziek. Ondertussen pakt Vlaanderen de decibellenterreur bij wet aan. HARRY VAN DOOREN
D
e Arbowet verplicht werkgevers om personeel gehoorbescherming te geven als ze langer dan 8 uur per dag aan geluidsniveaus boven de 80 dB(A) worden blootgesteld. Zo ontstaat de vreemde situatie dat muziekliefhebbers vrolijk staan te swingen bij liveconcerten waar de gehoorbeschadigingsgrens 100 dB(A) langdurig wordt overschreden, terwijl de medewerkers met oordoppen rondlopen. “Concertorganisatoren bieden het publiek liever oordoppen aan dan het volume te verminderen”, schampert Erik Roelofsen, directeur van de Nederlandse Stichting Geluidshinder die vrijwel alle partijen in en om het uitgaansleven van advies voorziet. Het is bekend fenomeen, bands die eisen dat ze de grenzen van het verdraaglijke mogen opzoeken, anders komen ze niet spelen. “Zowel muzikanten als organisatoren en horecaondernemers gaan er vanuit dat je flink wat decibellen nodig hebt om een fijn feestje te bouwen, maar daar is weinig bewijs voor. In Amsterdam hebben ze deze zomer bij vijf festivals een proef gedaan door de bastonen onder de 50 Hertz eruit te filteren. Daar heeft het publiek niks van gemerkt, maar de omwonenden des te meer. Die hadden veel minder overlast. De lage frequenties die met name in dance en house zeer aanwezig zijn dragen kilometers ver. Tonen onder de 50 Hertz worden door de mensen het dichtst bij het podium niet gehoord – maar wel gevoeld – terwijl ze ver weg van het optreden hoorbaar zijn als vormloos gebonk: een boem-boemgeluid.” Buiten de werkplek richten maatregelen om decibellen te beteugelen zich bijna uitsluitend op versterkte muziek. Dat lijkt logisch omdat (hard)rock, house en dance live de grens opzoeken, maar jazz, klassiek en de fanfare blijken ook oorverdovend te kunnen zijn, zeker voor de musici zelf. Zweeds onderzoek toont aan dat driekwart van muzikanten in alle genres eni20 MILIEUMAGAZINE | NR 3 | MAART 2016
ge vorm van gehoorbeschadiging heeft opgelopen. De meeste regelgeving is echter niet gemaakt om de artiesten of hun publiek te beschermen, maar om overlast voor omwonenden te verminderen. Helaas blijkt zelfs in landen met strenge regelgeving dat handhaving tekortschiet of dat bij de vergunningverlening, al dan niet met opzet, het bestemmingsplan wordt genegeerd. Het leidde de afgelopen jaren tot verschillende rechtszaken waarin de klagers soms gelijk kregen, maar meestal achteraf. Roelofsen: “Het gaat omwonenden zelden om het dwarsbomen van een festijn, maar wel om duidelijke informatie – hoe lang duurt het en hoe laat is het afgelopen – en een eerlijke verdeling van de overlast. Als in één Amsterdams stadsdeel in een seizoen 165 buitenmuziekevenementen worden georganiseerd, snap ik wel dat je daar nogal chagrijnig van kan worden.”