WATER EN BODEM
DE VIRTUELE DIJKINSPECTEUR Mogelijkheden tot ‘afgepast dijkonderhoud‘
Als de golven over de kade slaan, is Onne Rösingh in z’n element. 3D-laserscanners en infraroodcamera’s sporen dan lekkages en zwakke plekken op. De scan vanaf het water is een nieuw instrument van zijn bedrijf en gewild bij dijkbeheerders: het kan tot afgepast onderhoud leiden, met voordelen qua uren, materialen, landschap en de biodiversiteit. HARRY VAN DOOREN
Heave & piping Hoewel DMN veel defecten aan de waterkering kan registreren, zijn de beheerders het meest geïnteresseerd in heave en piping: kwelwater dat zand uit de dijk wegspoelt en de waterkering verzwakt. Dit proces is in de beginfase niet met het blote oog waarneembaar, maar wel met de scanners van DMN. Tijdige maatregelen, beperken de omvang van de reparatie en helpen de beheerders bij hun maatschappelijk plicht. Het nieuwe Wettelijke Beoordelingsinstrumentarium (WBI 2017) scherpt de piping-normen namelijk aan, waardoor vroeg ingrijpen een moetje wordt. De nauwkeurigheid van de scans maakt het mogelijk
DMN
S
inds twee jaar rijdt het jonge bedrijf Dijk Monitoring Nederland met een de Landrover boordevol techniek over ’s lands dijken. Daarmee worden zeer nauwkeurige scans gemaakt die de staat van de waterkering onthullen en de dijk-inspecteur voorzien van informatie die met ambachtelijke methodes vaak verborgen bleef. De inspecteur kan met de aangeleverde data virtueel over zijn dijken wandelen en inzoomen op zwakke plekken. Meten vanaf een boot op het water is nieuwste dienst van DMN. De techniek is even ingenieus als bruut. Men neme een schip en sommeert de stuurman met volle kracht vooruit te gaan. Dat veroorzaakt ‘hekgolven’ die over de kades en damwanden slaan, waardoor zwakke plekken ‘zichtbaar’ worden voor de 360-gradencamera’s en 3D-scanners. “Uniek in de wereld”, zegt DMN-directeur Onne Rösingh (InTech), maar hij wil de credits graag delen. “Wat DMN doet, is de uitkomst van tien jaar experimenteren en samenwerken door bedrijfsleven, overheid en kennisinstituten in de Stichting IJkdijk. Onder die vlag hebben we uitgebreid getest welke bestaande digitale en elektronische technieken bruikbaar zijn voor dijkanalyse.”
acute en minder acute verzwakkingen te onderscheiden. Rösingh: “Met onze rapportages kan het onderhoud lokaler en op kleinere schaal worden uitgevoerd dan door interpretaties met het blote oog. Die laatste aanpak leidt meestal tot grotere reparaties, vanuit het better be safe than sorry principe. Met deze metingen kun je echter onderbouwd besluiten om niet te versterken of te verbreden, maar bijvoorbeeld het probleem te beheersen met een drain.”
Miljoenenbesparingen “Een dijk versterken kost ongeveer €10 miljoen per kilometer. Daar kun je heel wat metingen en beheersmaatregelen voor doen zonder het landschap op de schop te nemen. Natuurlijk ontdekken we ook gebreken die met de klassieke methodes buiten beeld blijven en mogelijk leidt dat tot onverwacht onderhoud en kosten. Maar ook dan boek je op de lange termijn winst, omdat je er op tijd bij bent en mogelijk doorbraken, zoals die bij Wilnis in 2003, voor bent. Die zag niemand aankomen.” Zo profiteren zowel de belastingbetaler als het landschap en de biodiversiteit van de inzet van de nieuwe scantechnieken. Rösingh: “Het prijskaartje dat aan de apparatuur, software en analyses hangt wordt ruimschoots goedgemaakt door beter inzicht in het gedrag van onze dijken onder verschillende omstandigheden, oud en wat resulteert in efficiënter beheer en onderhoud ngen.” goedkopere - minder ingrijpende - versterkingen. Meer info: www.floodcontrolijkdijk.nl, www.dijkmonitoringnederland.com, MEI 2017 | NR 5/6 | MILIEUMAGAZINE 29