Food connections hungry for design food design experience 2012 1
2
3
Food
connections
Food Design Experience is powered by:
hungry for design food design experience 2012
4
1
Food Design Experience 2012 In 2012 beleven we alweer de vierde editie van de Food Design Experience! Het thema dit jaar is food connections, want food is verbinding. Vanaf het begin van de opleiding Food Design & Innovation zijn we actief om onze studenten met allerlei foodbedrijven te verbinden. In elk onderwijsblok wordt er intensief samengewerkt. We leven nu ook in een tijd van vele verbindingsmogelijkheden. Er ontstaan world wide verbindingen tussen keukens, trends, gerechten, food en vooral natuurlijk mensen met hun passie voor eten. Verbinden is ook het doel van onze Food Design Experience. Studenten met hun creatieve ideeĂŤn leggen contact met foodexperts en bedrijven. Thats the way we work. Ik wens u veel plezier met deze prachtige uitgave van Hungry for Design. Evert-Jan Ulrich Directeur opleiding Food Design & Innnovation
2
3
4
5
Food design
6
7
Z
o’n 21.000 jaar geleden, in de laatste ijstijd in Nederland, vroor het elke nacht circa -30˚ Celsius. Of we ooit nog zo’n klappertandtijd gaan beleven? Voor Annemarie [21] mag je hopen van wel. Ze is dol op ijs en sneeuwpoppen, beleefde veel wintersportvakanties en laat de kerstboom het liefst tot eind maart staan. “Heerlijk, winter. Ik ben allergisch voor felle zon. Vandaar.” Haar concept? Mrs. Frost Hot Drinks, ter opvrolijking van winterevents. Annemarie schenkt geen traditionele Glühwein – “veel te saai” – maar vijf verrassende alcoholische en drie non-alcoholische dranken. Van de receptuur ga je op voorhand al gloeien. Lees maar: een lekker sudderende rode port met stoofpeertjes, kruidnagels, kaneel en suiker. Liever witte wijn? Dat kan. Met bramen en chai-extract. Ook moorddadig lekker: zoethoutthee, appels en cranberry. Alle hot drinks serveert ze in witte bekers met daarop het vrolijke hoofd van Mrs. Frost. “Vanuit m’n stagebedrijf heb ik al proefgedraaid. Op de kerstmarkt in Aken. Ik had zo’n twintig liter gemaakt. Binnen twee uur was ik uitverkocht.” Mocht global warming onze Hollandse winters om zeep helpen, dan heeft Annemarie nog Foodovation achter de hand. Dat is haar Utrechtse bedrijfje voor freelance food design. Warm aanbevolen.
Annemarie Otten
+31 (0)6 422 535 18 a.b.otten@hccnet.nl info@foodovation.nl www.foodovation.nl
8
9
T
oen Frederik [24] krap dertien was, werkte hij – Arbeidsinspecteur, kijkt u even de andere kant op? – al in een restaurant. Lachend: “Voedsel is mijn lust en mijn leven. Tijdens m’n koksopleiding in Wageningen had ik het al volledig gepland: eerst in Frankrijk werken, dan Italië.” Tot die ene dag. Van dat ongeluk. Nu kan hij niet meer lang staan. Zuur? Ja. Maar ook in een onvermoede betekenis: “Ik heb een fascinatie voor de smaakcomponent zuur in eten. Citrus, yoghurt, bergamot, azijnen zoals balsamico of sherry-azijn. Vooral in het hogere segment van de gastronomie zie je die aandacht voor zuur en zoetzuur de laatste twee jaar groeien. Het biedt mooi tegenwicht aan vlakke smaken en vet. Zo is Prickle ontstaan: ingelegde groenten.” Frederik bedacht twaalf producten, zowel ingelegde groente- als fruitsoorten. Een voorbeeld: pompoen met honing, thijm, rozemarijn, knoflook en zuur. Welk zuur? Geheim. Prickle zit in een stazak. Een doorzichtige: de felle kleuren van groente en fruit zijn zichtbaar. Het etiket vertelt waar het product lekker bij is. “Van wokgerechten en salades tot stamppot en ijs.” Prickle wil hij verkopen via delicatessenzaken, ambachtelijke slagers en de betere groenteboer. Gaat lukken? “Ja, in winkels zie je nu enkel augurk, uitjes, wortelselderijsalade. That’s it.” Zoet vooruitzicht.
Frederik Koenders +31 (0)6 461 014 84 frederikkoenders@gmail.com 10
11
E
en kruissnelheid van 82 km p/u haalt de gehaktbal moeiteloos. De doperwt bereikt zelfs 103 km p/u. Vanillevla en rijstepap? Geschikt om gelijktijdig meerdere tafelgenoten aan te vallen: het vliegt alle kanten op. Aanvalluh! heet het ontwapende concept van Charlotte [27]. “Ik kom uit een groot gezin, met zeven kinderen. Eten was bij ons Hollandse pot en ordelijkheid. Tamelijk saai. Tsja, dan ga je spelletjes verzinnen.” Zo ontstond haar vrolijke bestek plus attributen. Geen half werk: Charlotte studeerde eerder product design aan de Kunstacademie in Arnhem. Vanzelfsprekend is er een lepel – maar dan dubbelzijdig – voor het lanceren van heavy en liquid stuff: cherrytomaatje, bonen, slagroom. De tweetandige vork gebruik je als katapult om je eten weg te schieten. Voor het afvuren van wortels of soepstengels komt boogen-mes van pas. “Aan het bord kun je eenvoudig een handvat maken, waarna je een schild hebt. Als je niet vies wil worden, kun je het servet als beschermende schoudercape met capuchon over je hoofd trekken.” Of Aanvalluh! – in handige skai-etui – al beproefd is? Ja, en met het bestek kun je nog eten ook. Het out-of-the-box-bestek kan inspiratiesessies maar ook andere gelegenheden onvergetelijk maken, verwacht Charlotte. Wie zei dat de Koude Oorlog voorbij was? Komt-ie: ijs.
Charlotte Rem
+31 (0)6 446 732 00 info@charlotterem.nl www.charlotterem.nl
12
13
14
15
V
olgens sociologen wint intolerantie terrein in Nederland. Gert-Jan [25] wil dat tij graag keren – om te beginnen met coeliakie oftewel glutenintoleratie. “Zo’n 160.000 mensen hebben het. Vaak zonder het zelf te weten.” Gluten komt in granen voor. Het is een eiwit. En meesterlijk in verstoppertje spelen: gluten kan ook in soep, saus, ijs of bier zitten. Een vriendin van Gert-Jan kan geen gluten verdragen. Ze wordt er doodziek van. Vooral figuurlijk: coeliakie overschaduwt je sociale leven. “Zij maakt deel uit van een gezin van vijf. Maar leeft als eenling. Apart vakje in de koelkast, gescheiden voedselbereiding. Maar ook: eindeloos etiketten checken.” Het huidige aanbod van glutenvrije producten maakt het extra vervelend. “Glutenvrij brood smaakt na één dag bewaren als een krokante spons”, weet Gert-Jan. Zijn tegenaanval: Bonte Molen. Het is een glutenvrij totaalconcept met smakelijke kook-, bak- en kant-en-klaarproducten. Van broodmix en smoothies tot enchiladas en toetje. Gert-Jan gebruikt onder meer polenta [maïsgriesmeel], quinoa [zaden van de ‘ganzenvoet’] en amarant [kruidachtige plant]. “Reguliere consumenten kopen dat bijna niet. Als ze gaan ontdekken dat het lekker is, kunnen ze hetzelfde eten als hun tafelgenoot met glutenintolerantie.” Oh ja, Gert-Jan biedt ook een database van recepten. Bonte Molen: wind in de rug voor coeliaki-patiënten.
Gert-Jan Koffeman
+31 (0)6 236 913 38 gjkoffeman@gmail.com twitter.com/GertJanKoffeman linkedin.com/GertJanKoffeman
16
17
O
p Google levert de vraag ‘Waarom zijn de bananen krom?’ 54.300 resultaten op. Maar een aanzienlijk leukere vindplaats voor het antwoord is het project van Eva [22]. “Van kindsaf zoek ik altijd naar het waarom. Gaat er bijvoorbeeld iets kapot, dan denk ik: waarom? Zo is ‘Kromme Bananen’ ontstaan.” Het is een berg van zo’n 35 witte houten blokken – veelal 40 bij 40 centimeter – die ze zelf timmerde en beschilderde. Op elk blok staat een vraag en antwoord. Verder kunnen bezoekers laatjes opentrekken en panelen omklappen waarachter kennis schuilgaat. Zo is ‘Kromme Bananen’ een mini-expositie die edutainment biedt. “Vragen die ik aan bod wil laten komen, zijn bijvoorbeeld ‘Waarom is koeienmelk geel en geitenmelk wit?’ en ‘Waarom is citrussap vies na tandpasta?’ Op de blokkenberg staat een weetjesboom met sprieten, waaraan wonderlijke feitjes groeien. Zoals: het gebruik van kokoswater als bloedplasma in de oorlog – want het is steriel. ‘Kromme Bananen’ gaat tegen haast, hypes en halve waarheden in. Eva: “Ik wil de bezoeker uitnodigen om een pas op de plaats te maken en logisch na te denken. Ik stel me bedrijven en scholen voor, maar ook festivals en bibliotheken.” En waarom die bananen krom zijn? Kom maar onderzoeken.
Eva Loeffen +31 (0)6 535 890 86 evaloeffen@gmail.com 18
19
D
e wereld dreigt te bezwijken. Onder? Voorspelbaarheid. Gelukkig is er hoop: Marijn [24]. Zijn concept is zowel eigenzinnig als fijnzinnig. Het heet Culitank. Ondertitel: zintuigen prikkelend. “Als een restaurateur, cateraar of voedingsmiddelenproducent een vraagstuk heeft, wil ik het op een originele manier benaderen – en oplossen. Met anderen. In mijn denktank zitten acht mensen: twee koks, drie vormgevers en drie andere creatieve geesten. Dat kan een fotograaf, schilder of schrijver zijn.” Samen gaan die denkers en makers aan de slag.” Stap één: de essentie van een gerecht, ingrediënt of food-probleem vaststellen. In deze fase komt vooral zintuiglijkheid van pas. Welke sfeer, associaties of herinneringen roept het onderwerp op? Volgende stap: vervormen. “Hoe? Ik zie zes transformaties: deconstructie, minimalisme, inspelen op ‘the sixth sense’, nieuwe vormen van presenteren/serveren, invloeden van andere keukens gebruiken en de zintuigen als vertrekpunt nemen.” Voordat Marijn aan de HAS begon, zat hij twee jaar op de vooropleiding van de Kunstacademie en een jaar op het Conservatorium afdeling jazz. “Ook in de culinaire wereld is jammen een begrip. Ik wil dat doorontwikkelen. In sessies waarin synergie en inspiratie tot nieuwe ideeën leiden.” Moet Marijn lukken: eerder bedacht hij wat je zoal met een tomaat kunt doen. Resultaat: 45 ideeën!
Marijn Roovers +31 (0)6 294 022 35 marijn@marijn.nu 20
21
22
23
I
n Den Bosch kun je zomaar een grijnzende augurk met zonnebril tegenkomen. Met Carnaval. Maar als hij ook op papier of in je Mac opduikt? Niet ernstig, zegt de huisarts van Huub [20]. Zijn advies: blijven ontwerpen.
In de ban van illustraties, heet het eindproject van Huub. Alles wat je kunt eten en drinken, geeft hij grafisch vorm. Vaak combineert hij illustraties en fotografie. Zijn stijl? Vrolijk, veelal cartoonesk. Drie voorbeelden: een French toast-met-alpinopet en Gauloise in de mondhoek. Een verliefde ketchupfles en mosterdfles. Of een zonnebadend chocolade-ijsje dat mompelt ‘I just love a tan’. Zijn grafische handtekening is nog in ontwikkeling. Kwestie van tijd: “Het lijkt me geweldig als mensen mijn werk gaan herkennen: ‘Hé, da’s een echte Huub!’” Voor keukenkoning Johannes van Dam, die hij interviewde, maakte hij spontaan illustraties. “In zijn boek ‘Eet op!’ ontbreken ze. Kwestie van budget.” Is het echt zo schraalhanzig? Huub ziet het niet zo somber in: “Aan tijdschriften en kookprogramma’s en kookboeken zie je dat eten in is.” Ook packaging vraagt om vormgeving. Zo heeft Huub bijvoorbeeld een fles ontworpen voor een laagcalorische frisdrank voor jonge vrouwen. Er is nog een lichtpuntje. Grijnzende Huub: “Nederland telt maar één andere culinair illustrator.”
Huub Grutterink
+31 (0)6 363 003 76 huubgrutterink@gmail.com linkedin.com/in/huubgrutterink
24
25
W
ie Mikals passie voor eten wil fotograferen, heeft een groothoeklens nodig. Want die liefde is – zachtjes uitgedrukt – nogal aan de flinke kant. Haast verontschuldigend: “Gaat ook niet snel meer over.” Mikal [24] volgde de koksopleiding in Sittard, was patissier in het Venlose hotel-restaurant Valuas [één Michelin-ster] en geeft workshops bij de Waalwijkse cateraar en kookstudio Pat’s Kitchen. “Toch kom ik telkens weer bij m’n camera uit. Voor Valuas maakte ik sfeerbeelden. Op stage in Australië fotografeerde ik cateringproducten. Maar ik beleef vooral plezier aan het fotograferen van etende mensen. M’n favoriete beeld? Twee kinderen in Sydney. Ze eten een ijsje, voor een reclamebord met ‘Eat Love Pizza’. Maar dat laatste woord valt weg achter hun hoofden.” Voor een vmbo in Breda ontwikkelde Mikal de campagne ‘Gezond maakt slim’, die speels de Schijf van Vijf onder de aandacht brengt. In samenspel met de GGD wil deze vmbo de status van een gezonde school behalen. “Aanvankelijk wilde ik zoals in SIRE-campagnes choqueren: jongeren met rottende tanden of obesitas. Dat is me afgeraden. Dan klappen ze dicht en sluiten ze zich af voor de boodschap. In plaats van donker en duister moet het fris en fruitig zijn. Dat is gelukt.”
+31 (0)6 184 745 08
Mikal Lefévre
info@mikallefevre.com www.mikallefevre.com Twitter@mikallefevre Linkedin:http://nl.linkedin.com/in/mikallefevre
26
27
P
erzikhuid, appelwangen, bloemkooloren. In de taal komen lichaam en voeding elkaar volop tegen. Niet vreemd: you are what you eat. Bovendien hebben – met name – groente, fruit en zuivel een heilzame invloed op je uiterlijk. Felicia [21] is al jaren in de ban van beauty en fashion. “Visagie, mode- en fotoshoots trekken me. Harde wereld, maar spannend.” Op de HAS ontwikkelde ze haar concept MaSQue: huid- en haarmaskers van voeding. Meiden van 12 tot 18 jaar vormen de doelgroep. “Via twee beautyblogs heb ik een enquête over beauty en voeding kunnen uitzetten. Het leverde 175 reacties op. Het leeft.” Felicia wil shop-in-shop-verkoop. Met dagverse producten, anders vervliegen de werkzame stoffen. Wat er zoal in de maskers zit? Banaan, honing en olijfolie. Of cacao, sinaasappelsap en kaneel. Ter plekke wil ze de maskers in potjes doen. “Voor een of twee personen: meiden vinden beauty-avondjes met elkaar leuk.” Elk seizoen wil Felicia een nieuw menu van drie huid- en twee haarmaskers samenstellen. Plus limited editions, zoals een lipscrub met kaneel in de herfst. Er komt ook een boekje met info over de ingrediënten en hun specifieke werking. De ogen van Felicia? It’s all food: amandelvormig.
Felicia Fransen
+31 (0)6 137 715 11 f.m.fransen@gmail.com http://nl.linkedin.com/pub/felicia-fransen/21/857/852
28
29
30
31
M
ethylpropanal is lekker. Maar 2-ethyl-4-hydroxy-5-methyl-3 (2 H)furanon mag er ook wezen. Het zijn twee willekeurige aromastoffen in gebrande Arabica-bonen. Om over de circa 3000 andere scheikundige componenten in koffie maar te zwijgen. Hoe ontfutsel je magische smaken aan koffie? Luite [25] weet het. Eerst was hij zes jaar in de ban van cocktails. Als barman in Utrecht. “Maar twee jaar geleden heeft het koffievirus me gevangen.” Nu werkt hij bij het Amsterdamse koffieparadijs Two For Joy, dat zelf zijn bonen importeert, roast en perfect bereidt. Zo groeide bij Luite de inspiratie voor zijn Iced Brews: drie excellente ijskoffies in glazen flessen met een uitstraling die art deco en eigentijdsheid combineert. De bonen? “Specialty grade Ethiopische Yirgacheffe, Guatamalteekse San Marcos en Braziliaanse Icatu. Want ik wil het lekkerste van het lekkerste en de pure smaak van de bonen laten spreken.” Aan zijn concept is eindeloos experimenteren vooraf gegaan: rooster- en malingsgraad, verhouding koffie/water, soort water etc. Het resultaat? “Iced koffies die dankzij de boon totaal verschillend van smaak zijn en waarmee ik mijn passie voor koffie kan overbrengen op het grote publiek.” Zelf is Luite inmiddels resistent voor caffeïne. “Vier koppen voor het slapen is geen probleem. In theorie, want ik drink er maar drie per dag.”
Luite Snijder
+31 (0)6 551 364 12 luitesnijder@gmail.com twitter: @luitesnijder luitesnijder.portfoliobox.net
32
33
A
pple Casual, Coffee Tin en Chicken Farm zijn lettertypen die in hun naam naar Food verwijzen. Of Maurice [23] ze dagelijks gebruikt? Nee, liever de Frutiger en de Univers. Maar zijn liefde voor grafische vormgeving, typografie en fotografie is groot, net zoals die voor gastronomie. Stage liep hij bij Studio Maaike Klijn in Breda en bij Wicked Foods in Sydney. “Dat is een bedrijfscateraar. Ik heb een aantal producten gefotografeerd en banners en promotiemateriaal ontworpen.” Toch schotelt hij in zijn eindproject geen letters en pixels voor. Maurice kiest voedzamere kost: Hollandse Pot. “Ik heb vier nieuwe vormen van stamppot ontwikkeld, die rijk aan koolhydraten en vezels zijn: zuurkool-, andijvie- en boerenkoolstamp en hutspot. Alle vier hebben ze een vleesvulling, geïnspireerd op de Australische Pie”. Hollandse Pot is ook letterlijk een Hollandse pot. Maurice maakt ze met deeg waar een deel van de stamp in verwerkt is. Vervolgens bakt hij de ‘stamppotjes’ af in terracotta potten. “Het is een mobiel concept. Ik wil er cateraars mee bereiken, maar ook festivals. Inspiratiebron zijn de Amerikaanse food trucks, die rond lunchtijd langs bedrijven gaan. Mijn ‘truck’ wordt een hippe oude schaftkeet.” Komt wel goed, met Maurice. Lettertype: Futura.
Maurice Walraven
+31 (0)6 432 146 98 info@mauricewalraven.nl twitter: @mauricewalraven www.mauricewalraven.nl
34
35
36
37
I
mperfecte taarten. Hobbelig of enigszins ingezakt. Daar wordt Yvette [23] gelukkig van. Van die eigenwijze baksels, die ook vragen laten rijzen. Want kun je je ogen wel altijd geloven? En kan een binnenkant overrompelend afwijken van wat je ziet?
Die vragen passen bij haar. Ze heeft een chronische ziekte. Lastig. Maar ook bron van creativiteit. Yvette: “Zoete Moed heet mijn taartconcept. Met in kleine letters eronder ‘leven en werken met een chronische ziekte’. Lekkere baksels, met passie en plezier gemaakt. Maar ze mogen onvolmaakt zijn. Graag zelfs.” Zoals voor Yvette geldt ook voor haar gebak: what you see is what you don’t get – you get better. “De buitenkant van de Zoete Moed-taarten verleiden. Maar de binnenkant overtreft het. In de cheesecake zitten bijvoorbeeld frambozen, die in witte chocola zijn gedoopt.” Meer smakelijks: kruidige appeltaart, chocolademoussetaart en brownie. Ze gaf al een presentatie over Zoete Moed op een congres in Amsterdam. “Killing: voor 200 mensen cheesecake!” Maar het was een succes. Ook is er al een koffie- en theewinkel die gebak van Yvette afneemt. Of Zoete Moed de wereld gaat veroveren? Ja, met kruimeltjes neemt Yvette geen genoegen. Of zoals strijdlustige Engelsen ooit riepen: ‘We don’t wanna slice of cake, we want the whole bloody bakery!’
Yvette Wouters
+31 (0)6 443 206 86 yvette@zoetemoed.nl linkedin: Yvette Wouters
38
39
C
hocola helpt tegen somberheid. Maar bij Mickel [23] hoef je hem in theorie niet te eten. Alleen al van zijn concept word je vrolijk: een chocoladeproeverij voor twee. Het heet ChocOmotion. In een fraaie verpakking zitten 2 x 2 Origine-chocolades, 3 x 2 bonbons en een kruidige chocomelk. Elke bonbon is bedrukt met een QR-code van suikerstroop en witte chocolade. Als je de code scant, beland je op de website van chocolaterie Zuccotto in IJsselstein. Dat is de zaak van zijn ouders. Op die site vind je filmpjes over de bonbons, de herkomst van de cacao en de andere ingrediënten. ChocOmotion in vogelvlucht: “Je begint met twee originechocolades uit bijvoorbeeld Uganda of Nieuw-Guinea. Dan een lichtere, meer gangbare bonbon, zoals pistache met groene thee. Vervolgens een sensatie-bonbon, met een smaakcombinatie die niet voor de hand ligt. Zoals? Chocola met cola, met rode biet en gekarameliseerde ui, of met Sichuan-buttons – bloemknopjes die in je mond ‘elektrische schokjes’ geven.” De finale bestaat uit een bonbon met bijvoorbeeld Ecuador-chocola en het flesje. Die chocomelk, met bijvoorbeeld citroengras en thijm, is geïnspireerd op Xocoatl-drank van de Azteken.” Of ChocOmotion een hit wordt? Een bruin vermoeden van wel, zonder de witte chocolade tekort te willen doen.
Mickel van der Griend
+31 (0)6 149 743 45 mickelgriend@gmail.com twitter: mickelgriend
40
41
Z
e zat in een auto. Zon op haar gezicht. Muziek van The Beatles. Of was het Perfect Day van Lou Reed? Want volmaakt was het. Eventjes. Zo ontstond het idee voor Project Geluk. Kiki: [21]: “Wat mij hindert aan Nederlanders inclusief mezelf is dat we zoveel klagen. Dat is zonde. Want herinner je je vroeger nog? Met stiften op het behang tekenen?” Inspiratiebron voor Kiki is de tekst ‘Omdat iedereen het geluk kent vanuit zijn of haar herinnering, weten we dat het ergens moet zijn.’ Project Geluk is een reeks van herinneringskamertjes en wonderlijke wanden. “Eerst beland je in een ballenbak. Blijf je erin? Of ga je erdoorheen? Verderop mag je aan ouderwets bloemetjesbehang likken, waarbij elke kleur anders smaakt. Zo’n plek markeer je met een stickertje: ‘Ik heb hier gelikt’ of: ‘gelachen’, ‘geluk geproefd’ etc.” Andere kippenvelplekken: een avonturenmuur met gaten, een keuken met lokkende pannenlikkers en bakgerei, maar ook zwevende theepotscherven met schijfjes gelatinethee erin. “Om het eten gaat het mij niet”, benadrukt Kiki. “Eten is voor mij een medium om mensen iets te laten beleven.” Project Geluk is bestemd voor met name festivals, musea, scholen en de zakelijke markt. “Mijn eigen geluksmoment? Als dit project lukt.”
Kiki Cornelissen +31 (0)6 306 422 99 kiki_Cornelissen@hotmail.com 42
43
44
45
Food packaging
46
47
O
p Facebook meldt Manou [20] dat ze van onder meer The Mentalist houdt. Zelf tovert ze succesvol met verpakkingen. Lachend: “Maar tijdens m’n experimenten heb ik ze ook wel zien vonken of smelten.” Voor het Arnhemse bedrijf Bunzl ontwikkelde ze een gecoat, bruin maaltijdbakje van karton. Er zit folie overheen. Zo zie je in één oogopslag de inhoud: scampi, limoen en peultjes. Vanzelfsprekend zijn er nog honderd-en-een andere combinaties mogelijk. Doelgroep? “Senioren die nog zelfstandig wonen”, zegt Manou. “Maar van huis uit hebben die niks met magnetronmaaltijden. Omdat ze al snel twijfelen of het eten wel vers is, heb ik voor doorzichtig folie gekozen. Zo zien ze wat ze kopen.” De verpakking volgt het principe van de zak-met-popcorn, die onder invloed van microgolfstraling warm wordt en uitzet. Als je Manou’s verpakking op 750 watt verwarmt, haal je al na vijf minuten een dampende maaltijd uit de magnetron. Bij 1000 watt is het al na vier minuten letterlijk gepiept. Extra voordeel van de verpakking is de schapruimte: je kunt er vier stapelen. Of ze al reacties van ouderen heeft? Ja. Van haar oom en tante. Beiden in de zeventig. Al hebben ze een eigen moestuintje: ze vonden de proefmaaltijd met elke hap lekkerder.
Manou van de Goor
+31 (0)6 114 186 73 manouvandegoor@live.nl Linkedin: Manou van de Goor
48
49
Z
eenimf betekent haar naam. Eén zekerheid: Nerissa [26] strandt niet zo snel. Zo ontdekte ze uiteindelijk een zee van mogelijkheden in de opdracht die ze van Bunzl kreeg – marktleider in verpakkingen. Maar niet meteen: “Het was flink doorbijten.” De vraag: maak een verpakking voor een kant-en-klaarmaaltijd voor in de magnetron. Doelgroep: 70-plussers die nog zelfstandig wonen. “Ik heb een diepgetrokken bakje van polypropyleen ontworpen. Het is rechthoekig, wat schap- en koelkastruimte scheelt. Naam: Prefere, op z’n Frans.” Er zijn vier maaltijdcomponenten uitgewerkt. “Maar het kunnen er makkelijk twintig worden”, voorziet Nerissa. Elk heeft zijn eigen kleur. Geel staat voor aardappel- en oranje voor wortelmaaltijd. Blauw verwijst naar een visstoofpotje, groen knipoogt naar broccoli. Op de verpakking staan heldere logo’s. Doordachte eenvoud: Prefere. Of senioren wegwijs weten met magnetronmaaltijden? Nerissa denkt van wel. “Er nadert een golf van babyboomers die langer zelfstandig willen blijven wonen. Voordeel van deze maaltijden is ook dat je ze onderling kunt combineren.” Af en toe gaat ze bij haar oma op bezoek. In het verpleegtehuis. Daar valt een wereld van smaak te winnen. Eten is er vaak doorgekookt. “Prefere heb ik er nog niet naar binnen gesmokkeld. Maar het is een idee.”
Nerissa Haak haak.nc@gmail.com http://nl.linkedin.com/pub/nerissa-haak/21/17/3aa 50
51
I
n haar particuliere e-mailadres schrijf je haar voornaam met vier r’s. Dat klinkt als een grommende hond, maar schijn bedriegt. Het enige waar Rrrrianne [19] zich de afgelopen maanden stevig in vast beet, was haar packaging-opdracht bij Bunzl – zie ook pagina 51. Met succes, want het leverde haar de Bunzl Food Packaging Award op. Voor? “De Easy Plate, die ik heb ontworpen. Dat is een milieuvriendelijk, kartonnen bakje van 12 bij 12 cm en 8 cm hoog, waar folie overheen komt. Het is ontwikkeld voor eenpansmaaltijden voor 70-plussers, zoals macaroni, spaghetti en pasta-salade.” Het vernuft achter de Easy Plate? Je verhit hem in de magnetron, haalt het folie eraf en tatááá: een dampende maaltijd op een uitnodigend bord, dat omwille van het eetgemak iets omhoog wipt. Afhankelijk van het gerecht eet je van een bord met boerenbontmotief, een Italiaans bord – met roodwitte blokjes en basilicumblaadjes – of Oosters bord met twee Aziatische eetstokjes op de rand geprint. De truc is dat de verpakking een PLA-coating heeft, die van natuurlijke grondstoffen is gemaakt. “De Easy Plate kun je gebruiken on-the-go van A naar B, op festivals, luchtvaart, noem maar op. Marketingtechnisch is het super.” Rrrrazendslim bedacht.
Rianne van den Berg
+31 (0)6 144 801 19 RianneDesign@gmail.com http://nl.linkedin.com/in/riannevdberg
52
53
Food marketing
54
55
Z
e vonden het een leuk plan, lacht Bethany bitterzoet. “Maar een lening wilden ze niet geven.” Ze? De banken. De crisis maakt financiers kopschuw. Spontane oproep van de tekstschrijver aan ING, ASN en andere spaarvarkenbeheerders: u maakt een misrekening! Want Betty’s Sandwich & Cakeshop is een levensvatbaar concept met passie, professionaliteit en nog drie p’s – people, planet, profit – die met elkaar in evenwicht zijn. Zo. Dat is gezegd. Nu Bethany: “Ik heb een lunchroom voor ogen”, zegt ze, “waar ik zelfgemaakt gebak en eigen soepen, afgebakken biologisch brood en duurzame producten van Udea verkoop. Alles Fair Trade,milieu- en diervriendelijk en bij voorkeur streekgebonden. Eerlijk eten.” Ze streeft naar het tegengaan van verspilling. Eten, gas, water, licht: kalm aan. “Zijn paprika of wortels overrijp? Verwerk ik ze tot diepvriesgroenten. Voor in de soep.” Met die bezieling voor maatschappelijk verantwoord ondernemen, is ze niet opgegroeid. De omslag was een documentaire over kippenfokkerijen. “Shocking. In die tijd is m’n koopgedrag ook sterk veranderd. Ik hamsterde me altijd gek. Mijn berging stond bomvol. Inclusief diepvries met kiloknallervlees. Dat is echt voorbij.” Eén harde conditie: haar lunchroom moét in Eindhoven komen. Ach, da’s niet erg. Dan kan Eindhoven de Gekstûûh! eindelijk in de Lekkerstûûh veranderen.
Bethany Burgzorg +31 (0)6 514 544 38 b.burgzorg@live.nl 56
57
T
om [24] is niet thuis in bosbouw. Maar vraag hem naar de Picea uit de dennenfamilie Pinaceae en zijn ogen twinkelen. Picea betekent immers Spar: de supermarktformule waarin vele Looijschelders zijn opgegroeid. “Thuis hadden we een Spar. M’n vader, broer, neef en oom: Spar.” Mooi bedrijf, zegt foodmarketeer Tom. Vooral de opmars van conceptmodules spreekt hem aan. Niks kalm grootgruttertje spelen: retail is voortdurend in beweging. Dat geldt ook voor convenience food. Zo bedacht Tom de wederopstanding van Het Hollands Slaatje. “Op basis van aardappelsalade heb ik vijf streekvarianten met een twist ontwikkeld. De eerste is met zuurvlees van slager Frank uit Limburg. Nummer twee is makreel – met Amsterdamse uitjes – van visser Jos. De derde: appel van fruitteler Richard uit de Betuwe. De vierde is gerookte kip van boerin Suzanne uit Barneveld. En de laatste: wortel en Zeeuwse spek van boer Willem. Gemak dient de eter. Want Het Hollands Slaatje is verpakt in een afscheurbare zak, waarvan de onderkant het saladebakje is. “Eigenlijk is het huzarensalade, vernoemd naar de Hongaren. Toen die tegen de Turken vochten, mochten ze geen open vuur maken. Hun oplossing: rauw eten hakselen.” En Tom? Ook hij trekt ten strijde. Tegen inconvenience. Want daar zal een Sparman nooit vrede mee hebben.
Tom Looijschelder
+31 (0)6 526 611 82 tlooijschelder@gmail.com http://nl.linkedin.com/pub/tom-looijschelder/47/54/62b
58
59
I
n de buggy zat ze al met een haring in d’r handen. Smaken ontdekken. Dat is zo gebleven. Jody [23] volgde een horeca-opleiding aan De Rooi Pannen. Ook werkte ze bij Oil & Vinegar. Haar concept heet Jody’s. “Nou ja, de werktitel”, zegt ze met aarzeling. Best eng, dromen van je naam aan een gevel. Waar? In Roosendaal. Daar wil ze haar winkel annex lunchroom vestigen. Ze wil alles verkopen wat met eten van doen heeft. Een deel van het assortiment zal ‘vast’ zijn. Maar een groot deel wil ze afstemmen op de seizoenen en thema’s. “Inspelen op wat mensen zoeken: de klant is tenslotte koning.” Wel zal de keuze voor Roosendaal invloed op het concept hebben. “Mensen letten er op hun uitgaven. En er is veel vergrijzing. Willen ze tussen de middag het liefst een ouderwetse kop soep dan komt juist díe op de kaart. Op uitnodiging droomt ze hardop, over Jody’s. “Ik zie een pand met veel hout, grijstinten en lekkere comfortabele stoelen.” Ze hoopt dat ze er ooit om zullen vechten. Een goede kok? Mazzel: dat is nou net het beroep van haar vriend. Dus Rob, rol je mouwen alvast maar op. Want Jody heeft een droom en die wil uitkomen.
Jody Mekes
+31 (0)6 235 568 80 jodymekes@gmail.com http://nl.linkedin.com/pub/jody-mekes/35/7bb/318 twitter: @JodyMekes
60
61
62
63
E
en flinke hoestbui. Dat ontlokt Robbert [23] af en toe aan toehoorders. Het is ook een forse uitdaging: van het enigszins ouwelijke Wybert wil hij het hipste snoepje onder jongeren maken. Nu zijn het nog hoofdzakelijk 50-plussers die de smaak van het hoestdropje kennen. “Spijtig, want het is lekker, verzachtend en licht verfrissend”, weet Robbert. Via-via kwam hij in contact met de brand manager van Klene – onderdeel van Perfetti Van Melle – die voor Wybert verantwoordelijk is. Hij had wel oren naar het verjongingsplan. Robbert: “Vooral via social media wil ik Wybert bekendmaken. Verder komt er een nieuw, rechtopstaand doosje. Uit interviews blijkt dat jongeren het schuifdoosje als oubollig ervaren. Het veroorzaakt ook condensvorming; krijg je plakkerige wybertjes van.” Twee vrienden van Robbert, beiden student aan de Kunstacademie Rotterdam, hebben de vormgeving aangepakt. Twee gestapelde W’s, die een ruit vormen, zorgen voor een krachtig ontwerp. De drie onverwoestbare smaken – traditioneel, salmiak en honing – blijven identiek. Robbert heeft goede hoop: “Van naam kent iedereen het.” Dat klopt: wybertje is een eponiem. Oftewel: een begrip dat zijn naam aan iemand dankt, zoals bintje of sandwich. De Zwitserse arts Wybert bedacht het ruitvormige dropje in 1846. Het wachten is op het Beijnsbergertje.
Robbert Beijnsberger
+31 (0)6 516 856 05 robbertbeijnsberger@hotmail.com twitter: Robbert2911
64
65
V
an alle afstudeerders Food Design & Innovation is Dominique [23] de enige die haar pijlen op dieren richt. Nou ja, figuurlijk dan: she loves them. Vooral honden. Uit de praktijk weet ze dat honden vaak een allergie voor granen of andere voedingsstoffen hebben. Zo kon haar Franse bulldog Angel bijvoorbeeld geen kleurstoffen verdragen. Kon? Ja, verleden tijd: Angel overleed een week voordat Dominique haar eindwerk voltooide. Toch bleef de viervoeter inspiratie bieden: “Ik heb de graanvrije bakmix DOG ’S MIX ontwikkeld. Boekweit is het hoofdbestanddeel. Daar heb ik groente, fruit en noten, maar ook voedingssupplementen en geneeskrachtige kruiden bij gedaan.” Haar functional food telt zes varianten, die inspelen op veelvoorkomende gezondheidsklachten bij honden – van haperende darmflora tot doffe vacht. De bakmix bevat louter natuurlijke ingrediënten. Het enige dat de hondenbezitter nodig heeft, is een oven. Kwispelvraag: is DOG ’S MIX lekker? Lachend: “Een mens zou het kunnen eten. Tot nu toe probeer ik het op onze honden uit. Thuis. We hebben er twee. Maar ze zijn erg verwend. Ze lusten niks.” Ondankbare honden? Ja, maar voor DOG ’S MIX gaan ze door de knieën. En Angel? Die leeft verder. In Dominiques gedachten en op het logo van haar bakmix.
Dominique van Bree
+31 (0)6 290 967 72 E: dominiquevbree@hotmail.com Linkedin:http://nl.linkedin.com/pub/dominique-van-bree/2a/26a/62
66
67
68
69
Meer weten over de opleiding Food Design & Innovation? Kijk op www.hasdenbosch.nl/fooddesigninnovation Meer weten over de Food Design Experience? Kijk op www.fooddesignexperience.nl Algemene informatie over hogeschool HAS Den Bosch? www.hasdenbosch.nl Volg ons ook op
Colofon Coรถrdinatie: Lindsay Kemps-Saitch Teksten: Eric Alink Fotografie Studenten/Presentatie: Karin Jonkers Fotografie Food Design Experience: Margriet Hoffmans, Karin Jonkers, Jean Philipse Grafische Vormgeving: Yell & Yonkers 70
71
Food
connections hungry for design food design experience 2012 72
food design experience 2012 73
74
75
food design experience 2012 76