hogeschoolgeluiden HAS Year Event met uitreiking HAS Awards De visie van het nieuwe College van Bestuur Paardensymposium voor promotie Patricia de Cocq Rubriek: nieuw gezicht Ben van den Brink
juni 2012 jaargang 4, nummer 9 1
inhoudsopgave interview
Met het nieuwe College van Bestuur Frederike Praasterink, Jan Denissen en Dick Pouwels
8-9-10
pure hubs
Lokale knooppunten die stad en platteland verbinden
overige artikelen Fotocollage Animal Event 2012 Open avond
6 21
Merkstrategie HAS Den Bosch neemt eigen merken onder de loep Onderzoek Promotie Patricia de Cocq
24-25
dossiers ICT Beats HAS-gebouw krijgt 12 nieuwe kleurenprinters
12-13
special HAS Year Event met uitreiking HAS Awards
14-19
nvvl-jaarprijs
20
28-29
Internationaal Shanghai Academy bezoekt HAS Den Bosch
11
rubrieken editorial nieuws & agenda heartbeat HAS Limburg marc & perry estafettecolumn meten is weten nieuw gezicht
3 4-5 7 22 23 27 30 31
HAS-studenten winnen scriptieprijs
26-27 fsc-logo 2
editorial
Tekst: Florieke Koers Foto: Margriet Hoffmans
Koorts door het hooi Ik zit aan mijn bureau te werken. Het gaat niet echt lekker, want ik zit flink te snotteren. Naast me ligt een pak zakdoekjes en in mijn tas zitten keelpastilles met mintsmaak, oogdruppels en een wit doosje met kleine blauwe allergiepilletjes. Af en toe krijg ik een niesaanval of onbedwingbare jeuk aan ogen of neus. Het is weer hooikoortstijd. Bah. Ik houd zoveel van lekker buiten zijn, of het nu is om een wandeling te maken of in de tuin te zitten met een boek. En de lente is zo’n heerlijk seizoen, alles ontluikt, de zon laat zich voorzichtig weer zien en steeds vaker denk je ’s avonds: goh, het is nog steeds licht! Daar past hooikoorts helemaal niet bij. Ik wil dat ook helemaal niet. Ik ben een buitenmens. Bovendien werk ik
op een groene school. Hoe kan ik nu hooikoorts hebben? Mijn neus is eigenlijk het ergste van alles, want die loopt steeds helemaal dicht, vooral als ik ’s nachts probeer te slapen. Een zoutoplossing helpt niet en stomen ook niet. Dan zegt een collega ineens tegen mij: “Hier heb je neusdruppels van de drogist. ’t Is een super chemisch goedje, maar je neus gaat er zeker van open.” Ik kijk er een beetje sceptisch naar, want ik houd eigenlijk niet van dat soort middeltjes. Maar ik ben de wanhoop nabij, en dus probeer ik het. Binnen vijf minuten is mijn neus open en hij blijft open. Yes! Ik kan weer ademen. Van je collega moet je het maar hebben!
Op 1 juni 2012 werden bij HAS Den Bosch de HAS Awards uitgereikt. Studente Stad en streekontwikkeling Ilse van Rijsingen won in de categorie Jong Talent. Op de pagina’s 14-19 kun je meer lezen en zien over het HAS Year Event en de uitreiking van de HAS Awards 2011. Foto: Mike Klaassen
has beats hogeschoolgeluiden • jaargang 4 • nummer 9 • juni 2012 Colofon HAS Beats hogeschoolgeluiden is het interne magazine van hogeschool HAS Den Bosch en HAS KennisTransfer. Het verschijnt tien keer per jaar. Hoofdredacteur Florieke Koers Aan dit nummer werkten mee Marloes Bakker, Marieke Ellenbroek, Suzanne van den Bergh, Lindsay Kemps-Saitch, Esther Mauriks, Frans van Leijden, Perry van Kerkhoven en Marc Maas Fotografie Margriet Hoffmans Tekstcorrectie Marijke Wolfs Vormgeving Yell & Yonkers Drukwerk Drukkerij Tielen Vragen en/of opmerkingen? hasbeats@hasdb.nl 3
nieuws & agenda
news beats
Wil je goed op de hoogte blijven van wat er allemaal speelt in en om HAS Den Bosch? Kijk regelmatig op intranet en de website en lees het nieuws als eerste! Of hou ons in de gaten op Twitter en Facebook: @HASDenBosch en facebook.com/hasdenbosch
Team HAS Den Bosch wint Vestingloop voor bedrijven Het team van HAS Den Bosch dat vijf kilometer liep, heeft zondag 20 mei de Vestingloop gewonnen. In totaal hebben meer dan 300 bedrijven en instellingen meegedaan aan de editie van 2012. Het team, bestaande uit Leo van de Pol, Peter van den Eng, Jan Buwalda en Geert Peeters, bleef het eerste team van ABN Amro in het eindklassement drie seconden voor. Het damesteam presteerde ook uitstekend op de vijf kilometer. Het team met Pauline Rousseau, Noor van Hapert, Sabine Francois en Manon de Kort eindigde keurig voorin het klassement. Het derde team van HAS Den Bosch liep de tien kilometer. Gerard Gerritse, Johan Wels en Peter van Gastel behaalden een zeer fraaie negende plaats. Na afloop werd er op een drukke Parade in 's-Hertogenbosch door deelnemers en HAS Den Bosch-supporters nog gezellig nagepraat en gedronken. >>>www.ricohvestingloop.nl
Aardappelen telen op water
40.000 euro voor HAS d’HuZes
Een groep tweedejaars akkerbouwstudenten heeft met hun teeltproject bewezen dat het mogelijk is om aardappelen te telen op water. Op 30 mei hebben zij hun bevindingen gepresenteerd tijdens de miniknolleninfodag. In Nederland is veel kennis en ervaring op het gebied van pootgoed, maar pootgoedproducten in buurlanden worden steeds beter. Om hen voor te blijven is het nodig om een oplossing vinden tegen de bacterie Erwinia en de schadelijke wormensoort Nematoden. De akkerbouwstudenten hebben hier iets op verzonnen.
Het HAS d’HuZes-team heeft in totaal ruim 40.000 euro opgehaald. De afgelopen maanden werden er tientallen acties bedacht om geld in te zamelen en hiermee is de doelstelling van 30.000 euro ruimschoots gehaald. Op 6 juni 2012 begonnen de helden na maanden van voorbereidingen eindelijk aan hun beklimming. Iedereen heeft de loodzware beklimming drie maal voltooid en Geert Peeters is het zelfs vier keer gelukt! Een prestatie om trots op te zijn.
>>> Lees het hele bericht op intranet
4
>>>In de volgende uitgave een uitgebreide special!
has in het nieuws
nieuws & agenda
HAS Den Bosch komt regelmatig in het nieuws. In deze rubriek lichten we er een paar uit. Op intranet kun je de volledige artikelen lezen onder HAS in het nieuws.
Verduurzamen in de glastuinbouw door de ogen van de consument Het verduurzamen van de Nederlandse tuinbouw is een continu proces. Maar wat weet de consument daarvan? In opdracht van Tomatoworld hebben twee studenten voor hun opleiding een onderzoek gedaan naar een antwoord op deze vraag met als doel om inzicht te krijgen hoe de glastuinbouwsector op duurzame wijze kan inspelen op de veranderende behoefte van de consument. Uit: Tomatoworld.nl, 6 juni 2012
Project rond gezonde en duurzame horeca In Bossche horecabedrijven het gebruik van gezonde producten bevorderen en de belasting van het milieu verminderen. Dat is de opzet van een project waarmee HAS KennisTransfer onlangs op verzoek van de gemeente aan de slag is gegaan. De afgelopen tijd zijn zogenaamde duurzaamheidsscans uitgevoerd. Zoetelief en Pollevie zijn geselecteerd om als een modelbedrijf voorbeeld te zijn voor andere horecabedrijven. Uit: Brabants Dagblad, mei 2012
a d n e g A
en ering iplom D li ju tie 5-12 akan merv o Z t ep li-3 s r 16 ju iejaa unst stud g in derk n in e k p pt O elling 11 se onst ento t g elft enin an D pt Op rry v e a s H 9 1 rede rele augu n I id t p rs Zu 25 se sbeu ij w r Onde sept 28-29 ie kant fstva r e H okt atie redit 15-20 sacc g n li l ste okt In 23-24
@HASDenBosch
Kinderkunstproject bij HAS Den Bosch Bij HAS Den Bosch loopt momenteel een kinderkunstproject. Initiators zijn Nienke Stuiver en Wilma Gloudemans. Alle opgegeven HAS-kindjes ontvingen kort na Pinksteren een doek met een afmeting van 30 bij 30 cm, waarop hij of zij zich lekker kunnen uitleven. Ook kregen de kinderen een ‘visitekaartje’ waarop ze de titel van hun kunstwerk kunnen schrijven met hun naam en leeftijd. En natuurlijk of ze een jongen of een meisje zijn. Er zijn verschillende thema’s waar de kinderen mee aan de slag zijn gegaan: (fantasie)dieren, hobby of vakantie. Ze mogen alle materialen gebruiken die ze maar leuk vinden. De ouders moeten de kunstwerken nog vóór de zomervakantie inleveren bij de Servicebalie. Als alles binnen is, worden de kunstwerken per onderwerp opgehangen. De officiële opening van de tentoonstelling is op 19 september. Alle kinderen en hun ouders worden uitgenodigd, maar alle medewerkers zijn natuurlijk ook welkom! >>> Meer informatie over de opening volgt
@AHMVingerhoets Op zoek naar tuinbouwbedrijven die 21 juni 22.500 euro willen winnen! #battleofgreenhouses #hasdenbosch #haskennistransfer #idays Jun 12 @JorisFiers Aankomende studenten weten de weg naar #hasdenbosch goed te vinden. Op dit moment ruim 800 aanmeldingen, 20% meer dan deze tijd vorig jaar! Jun 12 @RobbertPals Vanaf komende zomer zijn het Brabantse nachten voor mij! Aangenomen op HAS Den Bosch!!! #joehoeeee Jun 8 @KleineKaveling Vandaag is nieuwe buitenlandse stagiair begonnen van #hasdenbosch. Eerste indruk is niet verkeerd. #Italie pic.twitter. com/nxRbVMST Jun 5
5
fotocollage
6
Foto’s: Margriet Hoffmans
Animal Event 2012
Tekst en foto: Suzanne van den Bergh
heartbeat
hart
Waar klopt het van Boekhandel Hurkmans van?
I
V.l.n.r. Viola Deutekom, Renate Knoop, Marrie van Herwijnen en Ton Hurkmans
n onze rubriek Heartbeat vragen wij aan medewerkers van de HAS naar hun ultieme passie, hetgeen waar hun hart naar uitgaat. Voor de laatste editie van dit studiejaar hebben we een kleine uitzondering gemaakt. Deze keer vroegen wij aan de medewerkers van Printshop en Boekhandel Hurkmans: “Waar gaat jullie hart sneller van kloppen?”
Marrie van Herwijnen (medewerker printshop): ‘’Mijn hart gaat sneller kloppen van het beleven van een andere wereld. Ik ga minstens twee keer per jaar op vakantie, waarvan één keer binnen Europa en één keer wat verder weg. Mijn voorkeur gaat uit naar Zuidoost-Azië. De Boeddhistische levensstijl vind ik erg boeiend. Je krijgt meer respect van deze mensen, waardoor je dat ook graag terug geeft. Het leukste aan vakanties in het buitenland vind ik de spanning die je voelt van de nieuwe ontdekkingen die je doet in een andere cultuur.‘’
leuk om de verschillende reacties te lezen die ik vanuit de hele wereld ontvang.”
Renate Knoop (verkoopmedewerker boekhandel): “Mijn hart gaat sneller kloppen als ik denk aan onze nieuwe winkel. We zijn al volop aan het inruimen en hopelijk zal het niet lang meer duren. Ik vind het super dat in de nieuwe winkel iedereen zelf artikelen uit de schappen kan pakken. Voor degenen die het nog niet weten, de boekhandel is verhuisd naar het Atrium.”
Ton Hurkmans (eigenaar printshop en boekhandel):
Viola Deutekom (verkoopmedewerker boekhandel):
“Het maken van mijn eigen radioprogramma, daar gaat mijn hart sneller van kloppen. Elke dag maak ik een twee uur durend radioprogramma dat uitgezonden wordt op maar liefst dertig radiostations. Dit zijn veel lokale zenders, maar ook radiostations in het buitenland (onder andere in Spanje). Hierbij gaat het om radiostations die beluisterd worden door vakantiegangers. Ik vind het erg
“Samen met mijn gezinnetje varend op de zee, dan klopt mijn hart het snelste. We hebben een eigen kajuitboot, waarmee we in het weekend regelmatig een dagje gaan varen. In de zomer gaan we er wat langer mee weg. We varen van dorpje naar dorpje en meren ergens aan zolang het ons daar bevalt. Mijn man en ik zijn gek op het water en op de vrijheid van het varen.” 7
college van bestuur
Tekst: Florieke Koers en Lindsay Kemps-Saitch Foto’s: Margriet Hoffmans
College van Bestuur pleit voor het leggen van verbindingen
S
inds 1 april is het College van Bestuur weer voltallig en uitgebreid met één persoon. Alle goede dingen komen in drieën en dat geldt nu ook voor HAS Den Bosch. Daarom spraken we Dick Pouwels, Jan Denissen en Frederike Praasterink over drie thema’s: hun ambities, het leggen van verbindingen en de ziel van onze instelling. Met Jan en Frederike heeft de Raad van Toezicht twee bestuursleden benoemd die bekend zijn met HAS Den Bosch en haar cultuur, zich eerder al aan de hogeschool hebben verbonden en op die basis verder willen bouwen aan de ambities van HAS Den Bosch. Dick, Jan en Frederike vormen één team met een ijzersterk verhaal.
Hoe ziet HAS Den Bosch er in 2018 uit? Dick: “HAS Den Bosch wil in 2018 een toepassingsgericht topinstituut zijn in de green economy & society. Dat doen we door onze sterke basis, goed onderwijs gekoppeld aan de beroepspraktijk, verder uit te bouwen. Daarmee willen we beter aansluiten bij de behoefte van de arbeidsmarkt: meer afgestudeerden. Concreet betekent
8
V.l.n.r. Frederike Praasterink, Jan Denissen en Dick Pouwels
dit dat we gaan groeien, gedeeltelijk via onze vestiging in Venlo. In 2018 zijn we wel gewoon onszelf gebleven. Dit zegt iets over onze open en informele cultuur en manier van werken met veel ruimte voor eigen verantwoordelijkheid en voor innovatie, maar ook over onze goede en een beetje eigenwijze positie in het groene domein. We willen de komende jaren nog veel meer dan nu ons gezicht aan de buitenwereld laten zien.” Jan: “Zowel de opleidingen als de kennistransferactiviteiten zullen gaan groeien de komende jaren. Daarnaast komt er een focus op een aantal design- en innovatiecentra waarbinnen docenten en studenten in nauwe samenwerking met het bedrijfsleven werken aan innovaties en kennisontwikkeling. Maar het allerbelangrijkste is dat
medewerkers plezier hebben in hun werk en gedreven zijn. Die drive willen we benadrukken.” Frederike: “Inhoudelijk richten we ons daarbij op verdere versterking van thema’s als gezondheid, technologie, consumentgerichtheid en duurzaamheid. Lectoren kunnen daarbij een belangrijke rol spelen, ook in de verbinding naar de maatschappelijke ontwikkelingen. Verder hebben we als ambitie ons ook internationaal steviger te profileren. De contouren van alle ambities die we hierboven noemen zijn vorig jaar al vastgesteld in een houtskoolschets: dit geeft zowel de organisatie als het nieuwe managementteam ruimte om mee te denken en onze voornemens de komende tijd verder kleur te geven.”
Wat bedoelen jullie met: goede verbindingen leggen is essentieel? Dick: “Als je verbindingen legt, creëer je snijvlakken en op die snijvlakken gebeuren de nieuwe dingen. Daar richten we ons op. Dit zijn wel altijd verbindingen die onze positie versterken en die ons nóg meer HAS maken dan we al zijn. We willen ons op allerlei manieren verbinden aan externe partijen, maar willen daarbij altijd onze zelfstandigheid behouden, de verbindingen moeten waarde toevoegen.” Jan: “Verbindingen worden nu ook al gelegd natuurlijk, maar we willen medewerkers en studenten ruimte bieden
om dit verder uit te bouwen en ook stimuleren om het efficiënter te gaan doen. We richten ons daarbij niet alleen op externe partijen, maar ook op de instelling zelf: binnen opleidingen maar ook tussen opleidingen.”
“Wij zien het als onze taak om de medewerkers te inspireren” Frederike: “Het moet natuurlijk wel een duidelijk doel hebben, verbindingen zijn vooral een middel en geen doel op zich. Intern kan het dan om praktische onderwijszaken gaan als onderzoeken hoe je probleemgestuurd onderwijs effectief organiseert, of wat voor stagevoorbereiding het beste werkt. En extern willen we verbindingen leggen om te kunnen anticiperen op belangrijke ontwikkelingen in ons domein en hoe we daarin met partnerorganisaties kunnen werken aan een gezamenlijke kennisagenda.” Dick: “De verbinding tussen Hogeschool HAS Den Bosch en HAS KennisTransfer is daarbij onmisbaar. Deze worden nog steeds als twee aparte poten binnen de HASorganisatie gezien, maar ik spreek liever van één HAS met daarbinnen drie kernactiviteiten; onderwijs, kennistransfer en kennisontwikkeling.”
Speerpunten Frederike Praasterink (lid en portefeuille kennisontwikkeling)
Speerpunten Dick Pouwels (voorzitter en portefeuille kennistransfer) • - - - -
Inwerken nieuwe managementteam Strategie, positionering, organisatiebeleid Financiën Kennistransfer Naamgeving van HAS Den Bosch en de profilering naar buiten toe - Herinrichting van de bestuurlijke laag van de groene opleidingen - Zaken rondom HAS Limburg.
• Nu druk met hernieuwde kennismaking met HAS Den Bosch en afhandelen lopende zaken als lector en docent - Kaders voor kennisontwikkeling vormgeven - Uitbouwen lectoratennetwerk, blijft zelf ook lector - Internationaliseringsbeleid en uitbouwen van internationale contacten - Initiëren en uitbouwen van onderzoeks programma’s - Design- en innovationcentra - Masteropleidingen - Externe relaties en profilering
9
college van bestuur Jullie doel: werken als één team? Dick: “Wij zien het als onze taak om het HAS-team te inspireren, discussies te leiden in de organisatie en draagvlak te creëren voor allerhande zaken. We vinden de betekenis van het werk van iedere HAS-medewerker in de agrofoodsector wereldwijd essentieel. Dat moet niet alleen in ieders hoofd komen, maar dat moet vooral in ieders hart landen. Dat is de ziel van de HAS, die we moeten koesteren en soms herbenoemen. Dat houdt de organisatie scherp. Als team vullen we elkaar hierin erg goed aan. De portefeuilles zijn niet voor niets zo verdeeld. Uiteraard willen we de komende tijd gebruiken om goed op elkaar ingespeeld te raken, maar we weten van elkaar inmiddels aardig goed waar we goed in zijn en kennen de verschillende manieren waarop ieder persoonlijk een klus aanvliegt. Dit kan er in resulteren dat we wel eens iets van elkaar overnemen buiten de portefeuilles om, omdat die klus beter bij die ander past. We willen zeker als één team functioneren en daar groeien we in.”
Jullie spreken over de ziel van HAS Den Bosch. Wat betekent dat? Frederike: “HAS Den Bosch werkt aan de wereldvoedselvoorziening, aan economische groei en aan een gezonde leefomgeving. En heel praktisch: aan ons dagelijks brood, letterlijk een kwestie van levensbelang. Dat geeft betekenis aan ieders rol. Iedere medewerker van de HAS draagt daar vanuit zijn eigen expertise aan bij. En juist dát vormt een gezamenlijke bezieling die de HAS uniek maakt.”
“We willen als één team functioneren” Speerpunten Jan Denissen Jan: “HAS Den Bosch gaf altijd veel ruimte aan ontwikkelingen die werden geïnitieerd vanuit medewerkers zelf. Ook al leggen we processen nu gedeeltelijk meer vast, die ruimte willen we vasthouden. In het verleden ontstonden daar belangrijke ontwikkelingen door. Dit kwam niet doordat bepaalde zaken van bovenaf werden opgelegd, maar omdat de juiste omstandigheden werden gecreëerd.” Dick: “Naast passie voor het belangrijke domein van voedselvoorziening en beleving van groen zit onze ziel ook in ondernemerschap en innovatie. Doordat de HAS een heldere missie heeft, kunnen we proactief inspelen op nieuwe ontwikkelingen en tegelijkertijd dicht bij onszelf blijven. We willen een voorlopersrol vervullen, maar wel vanuit onze eigen agenda.”
10
(lid en portefeuille onderwijs) • • • • • • •
Tot de zomer druk met afhandelen sectordirecteurschap i.v.m. zwangerschapsverlof adjunctdirecteur Patricia de Cocq Inwerken nieuwe sectordirecteuren Daarna: verbindingen binnen en tussen opleidingen, opleidingsportfolio Onderwijsbeleid, procesinnovatie ICT en facilitaire dienst Regelgeving van buitenaf met betrekking tot opleidingen doorvertalen naar wat binnen opleidingen nodig is HRM binnen opleidingen, zoals deskundigheidbevordering, aannamebeleid, doorontwikkelmogelijkheden, rol lectoraten en HAS KennisTransfer daarin
Tekst en foto: Esther Mauriks
internationaal
Shanghai Academy of Environmental Sciences bezoekt HAS Den Bosch
O
p 4 juni heeft de Shanghai Academy of Environmental Sciences (SAES) een bezoek gebracht aan HAS Den Bosch. Directe aanleiding van hun bezoek was de ontmoeting die zij in april hadden met Dick Pouwels op hun instituut. Tijdens zijn bezoek aan Jiangsu Province had Dick op verzoek van de SAES een lezing gegeven over de (duurzame) verwerking van meststromen: een probleem waarmee China op grote schaal kampt.
HAS Den Bosch vertegenwoordigd op handelsmissie naar Nanjing in China
Een zeskoppige delegatie van de SAES kwam nu hierheen om dieper in te gaan op dit thema en om nadere samenwerking met de HAS op het gebied van kennisuitwisseling over mestverwerking en beheersing van milieuverontreiniging in de landbouw te concretiseren.
“Beide partijen zijn enthousiast om de samenwerking verder vorm te geven” Gevarieerd programma De gasten kregen onder andere een rondleiding door de milieuhal onder leiding van Dimitri Lamers en René Schoorl en een uiteenzetting door HydroThane over de
In de week van 15 tot 22 april is een delegatie van de provincie Brabant in de provincie Nanjing ten oosten van China geweest om deel te nemen aan een handelsmissie tussen beide provincies. Onder deze delegatie, die bestond uit in totaal 130 man, waren onder meer vijf personen van hogeschool HAS Den Bosch aanwezig. Doel van de HAS was voornamelijk het uitbreiden van haar netwerk met als pijlers de interesses vanuit China in de ontwikkelingen rondom food (o.a. voedselveiligheid) maar ook in agro (o.a. mestproblematiek). Naast deze pijlers lag er tevens een kans om samen met Chinese universiteiten contacten te leggen rondom het uitwisselen van studenten. Onder de vijf leden vanuit HAS Den Bosch waren ook twee studenten: Ilse Verhoijsen en Hans Kroon.
vergister die de HAS in gebruik heeft. Ook kregen ze een presentatie van Topklas-student Hans Kroon over hoe ondernemerschap op HAS Den Bosch gestimuleerd wordt en hoe zijn bedrijf nieuwe producten vervaardigt uit restproducten uit de groene energiesector. Het bezoek heeft de relatie met de SAES verder verdiept en beide partijen zijn enthousiast om de samenwerking op korte termijn verder vorm te geven. 11
V.l.n.r. Ruud Verhofstadt, Marjolein Vereijken, Marjon Krol en Tom van Muijlwijk. 12
Tekst en foto: Florieke Koers
PURE Hubs
Lokale knooppunten die stad en platteland verbinden
V
erbinden is het toverwoord als het aan de initiators van PURE Hubs ligt. Zeventien partners in vier landen nemen deel aan het project dat de stad en het platteland aan elkaar wil knopen. Dit omdat de afstand tussen die twee steeds groter wordt nu ruim 50% van de wereldbevolking in de stad woont. HAS Den Bosch is een van de onderwijsinstellingen die deelneemt aan het project.
Initiators van het project zijn ZTLO, de Belgische Boerenbond, Provincie Noord-Brabant en de Stuurgroep Landbouw Innovatie Brabant. HAS Den Bosch is niet de enige deelnemende onderwijsinstelling: ook Wageningen en Liverpool University zijn van de partij. Marjon Krol vertegenwoordigt ZLTO in het project. “De afstand tussen stad en platteland wordt steeds groter. Veel mensen weten niet meer waar hun eten vandaan komt. Aan de andere kant is het nu juist een trend om wel te willen weten waar je voedsel vandaan komt. Deze tegengestelde bewegingen hebben we aangegrepen om PURE Hubs te initiëren. We proberen burgers te betrekken bij het platteland en tegelijkertijd de lokale agrarische economie te stimuleren.
”Studenten fungeren als kruisbestuivers tussen lokale projecten” En een bijkomend voordeel: boeren leren hun klanten weer kennen.” PURE Hubs richt zich op het ontwikkelen van zogenaamde knooppunten: locaties aan de rand van stedelijke gebieden. Het gaat om knooppunten als de Philips Fruittuin of Groendomein Wasven in Eindhoven. Het doel is om over drie jaar vijftien PURE Hubs ( = stadplattelandknooppunten) opgeleverd te hebben die zowel leef- als ondernemerskwaliteit bevorderen. “Daarnaast willen we een goede methodiek om zo’n knooppunt te ontwikkelen in elkaar zetten, waar ook andere partijen zo mee aan de slag kunnen.” Het project PURE Hubs krijgt ondersteuning vanuit het interreg IVb-programma voor Noord–West Europa.
PURE Hubs interessant voor opleidingen Tom van Muijlwijk is vanuit HAS Den Bosch betrokken bij het project en denkt niet alleen mee in de organisatie, maar begeleidt ook studenten in het project. “Studenten
van de opleiding Stad en streekontwikkeling zijn al actief in het project en ik zie ook mogelijkheden voor andere opleidingen, bijvoorbeeld Landscape Design, Geo Media & Design en Food Design & Innovation. Studenten fungeren als kruisbestuivers tussen lokale projecten. Ze kunnen zich binnen een stage of bedrijfsopdracht op een lokaal project storten en hun motivatie zorgt voor goede resultaten. Daarnaast is het, ook voor docenten, leuk samen te werken met andere instellingen: het zorgt voor kennisoverdracht en inspiratie. Dit project financiert wat extra middelen voor externe activiteiten.”
Studenten werken aan Nieuwe Warande De Nieuwe Warande is zo’n lokale PURE Hub. Marjolein Vereijken en Ruud Verhofstad werken voor hun afstudeeropdracht aan dit project. “De Nieuwe Warande is een open landbouwgebied aan de rand van Tilburg”, legt Ruud uit. “Daar zit een ondernemersgroep ondersteund door ZLTO die deze omgeving graag in de breedte wil ontwikkelen op onder meer recreatief en educatief gebied. Wij zijn gevraagd om een verkennend onderzoek te doen om te peilen wat de verschillende doelgroepen uit de stad willen en of er geïnteresseerden zijn die in een vervolgtraject open staan voor samenwerking.” Ook analyseerden zij de methodiek die ze in hun opdracht toepasten. Marjolein: “We hebben in kaart gebracht welke procesmodellen we hebben gebruikt, zodat deze in andere PURE Hubs ook ingezet kunnen worden.” Het uiteindelijke doel van dit alles? “Laten zien wat er werkelijk in een gebied gebeurt en mensen daarbij betrekken. Een thema dat steeds belangrijker wordt in onze maatschappij en wat voor nieuwe kansen zorgt voor alle partijen.” Meer weten? www.purehubs.eu 13
uitreiking HAS awards
Tekst: Florieke Koers Foto’s: Mike Klaassen
special
Ilse van Rijsingen, Marel Stork Poultry Processing en Foqus Planet winnen HAS Awards
H
ogeschool HAS Den Bosch hield op 1 juni 2012 het HAS Year Event en tijdens dit evenement werden de HAS Awards uitgereikt in drie categorieën. Ruim 500 mensen brachten online een stem uit op hun favoriet en daaruit kwamen drie winnaars: Ilse van Rijsingen in de categorie Jong Talent, Marel Stork Poultry Processing in de categorie Praktijkonderwijs en Foqus Planet in de categorie Bedrijfsopdracht.
Per categorie waren drie nominaties benoemd, aangedragen door medewerkers van de opleidingen van HAS Den Bosch. De nominaties vertegenwoordigen de mijlpalen uit 2011 en vloeien dan ook voort uit activiteiten die in 2011 zijn uitgevoerd door HAS Den Bosch in samenwerking met het bedrijfsleven, overheden en andere instellingen.
Jong Talent Studenten zijn de professionals van morgen. Bij hen ligt de toekomst. In de categorie Jong talent drie studenten die eruit springen wat betreft visie, eigen stijl en innovatiezin. Zij weten van aanpakken en hebben een ongekende passie voor hun vak. Winnares Ilse van Rijsingen houdt wel van een wedstrijdje: de studente Stad en streekontwikkeling deed recentelijk mee aan zowel de prijsvraag Jong NATUURtalent als de Battle of the Cheetahs. Stad en streekontwikkeling vindt ze vooral leuk omdat het zo’n brede studie is. Docenten Susan van Dijk en Irma van den Tillaart over Ilse: “Als docenten hebben we Ilse leren kennen als een getalenteerde en gedreven Stad en streekontwikkelaar, met zicht op de grote lijn in actuele vraagstukken zonder daarbij de details over het hoofd te zien. Ze heeft visie en brengt deze enthousiast onder woorden. Het afgelopen jaar is ze een topambassadeur voor onze studie geweest.” De andere genomineerden waren Luite Snijder (Food Design & Innovation) en Anne van Gisbergen (Toegepaste Biologie).
Praktijkonderwijs Aansluiting tussen onderwijs en beroepspraktijk staat bij HAS Den Bosch voorop. In de categorie Praktijkonderwijs drie bedrijven waar wij al een lange tijd en zeer intensief mee samenwerken. Winaar Marel Stork Poultry Processing beperkte zich in het verleden vooral tot de inzet van stagiairs, maar de laatste jaren neemt het bedrijf ook ac14
tief deel aan het onderwijs met gastcolleges, excursies en afstudeeropdrachten. Maurice van Esbroeck: “We zijn een groeiend bedrijf en hebben nu en in de toekomst nieuwe mensen nodig. Daarnaast zijn medewerkers vaak druk met urgente zaken, waardoor andere misschien minder urgente maar minstens zo belangrijke zaken blijven liggen. Daar kan een stagiair of afstudeerder uitkomst bieden. Wij willen graag dat studenten Marel als bedrijf leren kennen. De machine-industrie lijkt in eerste instantie niet een industrie waar studenten als voedingsmiddelentechnoloog kunnen gaan werken na hun afstuderen. Marel laat graag zien dat dit wel zo is en dat er leuke en uitdagende functies te vervullen zijn.” De andere genomineerden waren waterschap Aa en Maas en BTL Advies.
“De nominaties vertegenwoordigen de mijlpalen uit 2011” Bedrijfsopdracht In de categorie Bedrijfsopdracht drie toonaangevende bedrijfsopdrachten waar innovatie en duurzaamheid voorop staan. Winaar FrieslandCampina heeft altijd wel een aantal bedrijfsopdrachten lopen via HAS KennisTransfer, op dit moment zelfs zeven tegelijk. FrieslandCampina is vorig jaar gestart met de ontwikkeling van Foqus planet voor haar 14.400 leden melkveehouders. “In Foqus planet komen kwaliteit, voedselveiligheid en duurzaamheid op boerderijniveau samen”, legt Jos Borghans uit. “Met Foqus planet zetten we de standaard voor een duurzame melkveehouderij en maken we onze inspanningen zichtbaar voor onze klanten en de maatschappij.”
special Binnen Foqus planet zijn vijf leerroutes ontwikkeld waarin het duurzaamheidsstreven wordt vormgegeven. Het is voor een bedrijf als FrieslandCampina een grote meerwaarde om een opdracht bij studenten neer te leggen. Tijdens een dergelijke opdracht ontdekken we welke competenties de professionals van morgen in huis hebben. Bovendien brengen studenten een frisse blik mee
en zijn ze meestal erg gemotiveerd. Dat zorgt voor nieuwe inzichten.� De andere genomineerden waren Groenisleven.nl en Kennismaker Varkenshouderij. >>> Bekijk de registratie van het HAS Year Event met de uitreiking van de HAS Awards op jaarverslag.hasdenbosch.nl
De genomineerden tijdens de uitreiking van de HAS Awards. Achterste rij v.l.n.r. Collegevoorzitter Dick Pouwels, Luite Snijder, Anne van Gisbergen, Joost van den Oever (groenisleven.nl), Thijs Remmers (BTL Advies), Maurice van Esbroeck (Marel Stork), David van Uden (BTL Advies), Rob van de Sande (waterschap Aa en Maas). Voorste rij: Jos Borghans (FrieslandCampina) en Ilse van Rijsingen.
15
HAS year event
Om 13.30 nt plaats. ve E r a ngen. Ye het HAS elijk ontva 2012 vond ’n 200 gasten hart i n ju 1 p O zo s werden ’s middag
De sprekers wachten geduldig op hun beurt . V.l.n.r. Bert Pauli, Chris Buijnk, Ruud Huirne en Jos Nelissen.
d! V.l.n.r. el spannen nt is het he le Rijsingen n Ta va ng e Jo Ils , orie n Rijsingen va In de categ gen. in er et ijs P R , vader Ilse van Luite Snijder isbergen. Winnaar is G n en Anne va 16
Tekst: Florieke Koers Foto’s: Mike Klaassen
Tijdens het Year Event word uitgereikt in drie categor en de HAS Awards 20 11 ieën: Jong en Bedrijfs opdracht. Talent, Pra ktijkonderw ijs
t te elige plaa p de gevo nt o ve s e t lle e a h ezig om kort na niek aanw de dag verscheen h c te l e Er is ve tie van n registra l zetten. Ee enbosch.n sd a .h g la rs e rv a ja op
Maurice va n Esbroe ck van M ontvangt arel Stork uit Poultry Pro categorie handen van Dick cessing Pouwels h Praktijkon et Award derwijs. in de
verslag in beeld
tière cabare Tilburge eel humor e d n a met v nden v knoopt is in ha entatie e dame elkaar. s g ti re it p p e D eze aan ruers. D erdelen Karin B ma-ond m ra g alle pro
special
Colleg ev een sp oorzitter Dick eech v ergeze Pouwels ope muissti ld van nt het l in de e mooie zaal… anima vent met ties. He t is
Er wordt flink
gediscussiee
rd over het th
ema ‘Innovatie ’.
Na de pauze gaan de sprekers in discussie met het publiek.
project t met het mpina win rijfsopdracht. a C d n a sl rie Bed ans van F ategorie Jos Borgh t de Award in de c e n la Foqus P
En nu alle span
ning weg is, is he
t tijd voor de bo
rrel!
17
HAS year event
Tekst: Marieke Ellenbroek Foto: Mike Klaassen
special
Topsprekers hameren op noodzaak innovatie tijdens HAS Year Event
V
oor het eerste HAS Year Event waren vier topsprekers uit de sector uitgenodigd om hun visie op innovatie uit de doeken te doen. Onder leiding van gastvrouw Karin Bruers namen Bert Pauli, Chris Buijink, Jos Nelissen en Ruud Huirne hun standpunten in vanuit de politiek of vanuit het bedrijfsleven. Daarna was het de beurt aan het publiek om de sprekers kritische vragen te stellen. Maar eerst beet collegevoorzitter Dick Pouwels de spits af met een bijzondere speech over de mijlpalen van HAS Den Bosch in 2011. Hij maakt hierbij gebruik van een bijzondere presentatie op basis van animaties. Daarna was het de beurt aan de sprekers. Hun boodschap was eigenlijk steeds dezelfde: ondernemers in de agrofoodsector móeten innovatief zijn om de internationale concurrentie een stap voor te blijven. Bert Pauli, (gedeputeerde Economische Zaken en Bestuur Provincie Noord-Brabant), kent de agrofoodsector van binnen en buiten omdat hij zelf ook lang in die sector gewerkt heeft.. Zijn mening was helder. De sector staat aan de vooravond van een aantal fundamentele veranderingen. De producent verdient te weinig, de marges zijn te laag en het imago van de sector heeft een deuk opgelopen. Het roer moet om.
teerde de HAS met haar eerste Year Event. Net als Bert Pauli sprak hij over het belang van de samenwerking tussen overheid, ondernemers en het bedrijfsleven. “Onze handelsgeest, in combinatie met ons ondernemerschap en onze innovatiekracht maken Nederland uniek,” aldus Chris Buijink. “We moeten grenzeloos vernieuwen zowel nationaal als internationaal.” Agrofood is zoals bekend een van de door de overheid vastgestelde topsectoren. Dit zijn sectoren waar Nederland in uitblinkt, die het kabinet nog sterker wil maken. “Overal wordt gewerkt aan een verdere versterking van het bedrijfsleven door onderwijs en overheid. HAS Den Bosch geeft een gezicht aan succesvolle prestaties door het uitreiken van de HAS Awards. ” Hij feliciteerde alle genomineerden en prijswinnaars vast op voorhand.
Grenzeloos vernieuwen “In Noord-Brabant is de foodsector de tweede economische pijler dus erg belangrijk voor de werkgelegenheid in de regio, “ legde Pauli uit. “De Nederlandse agrofoodsector staat bekend om haar innovatie en slagkracht. Ook op internationaal niveau is Nederland één van de koplopers. Toch is de agrofoodsector, in vergelijking met andere, vrij traditioneel georganiseerd.” Volgens Pauli is het twee voor twaalf. Een exponentieel groeiende wereldbevolking, verstedelijking, verontreiniging van onze leefruimte en het opraken van onze fossiele brandstoffen: al deze ontwikkelingen doen direct beroep op de sector. “We moeten slimme coalities maken, intelligente eigendommen verwerven, zodat voedingsmiddelen een nieuwe commerciële waarde krijgen. Producenten mogen niet ten onder gaan aan de druk van de verwerker, tussenhandel en de retailer. Samenwerking is noodzakelijk. Overheid, onderwijs en bedrijfsleven (triple helix) spelen hierin een belangrijke rol.” Toen was het woord aan Chris Buijink, secretaris-generaal van het ministerie Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. Hij felici-
18
“De HAS geeft met de HAS Awards een gezicht aan succesvolle prestaties” Welzijn verbeteren Daarna nam Jos Nelissen het woord over. Hij is oprichter en algemeen directeur van Newtricious, dat in 2006 is opgericht met als doel innovaties in voeding te ontwikkelen die bijdragen aan een beter en gezonder leven van mensen. Als life sciences-bedrijf werkt Newtricious samen met vooraanstaande wetenschappers, innovatieve bedrijven, organisaties en overheid. Jos vertelde dat in diverse onderzoeken werd geconstateerd dat een ei veel belangrijke voedingsstoffen bevat. Met deze informatie was alleen nog weinig gedaan. Vanuit de missie om gezondheid en welzijn in de wereld te verbeteren door
special het ontwikkelen van speciale voedingsmiddelen, werkte Newtricious aan nieuwe voedingsmiddelen op basis van bio-actieve peptiden die zijn afgeleid van eieren en andere eiwitbronnen. Deze bio-actieve peptiden zijn gericht op het voorkomen van schade bij mensen met een verhoogd risico voor deze ziektes.
Kwaliteit van ondernemen Tenslotte kondigde Karin Bruers Ruud Huirne aan. Huirne gaf als directeur Food & Agri van Rabobank Nederland, zijn visie vanuit het financiële perspectief. Volgens hem is innovatie de kurk waar de topsectoren AgroFood en Tuinbouw en Uitgangsmaterialen op drijven. Vervolgens vertelde hij over hoe de Rabobank omgaat met innovatie en het investeren in businessplannen van onderne-
mers. Volgens Huirne gaat innoveren een op een samen met de kwaliteit van ondernemen. “De kwaliteit en het enthousiasme van de ondernemer zijn bepalend voor de slagingskans van zijn idee. Aan het onderwijs de taak om goede ondernemers op te leiden.” Na afloop van de presentaties mochten de genodigden de sprekers aan de tand voelen. Er kwamen veel vragen uit het publiek, onder andere over het hoe en waarom achter regelgeving voor onderwijs en MKB-ondernemers. Maar ook hoe je ‘een leven lang leren’ een plek kan geven in het onderwijs. De presentaties van de sprekers en de discussie daarna vormde de perfecte opmars naar de uitreiking van de HAS Awards. De speech van Dick Pouwels kun je online beluisteren: jaarverslag.hasdenbosch.nl
V.l.n.r. Chris Buijnk, Bert Pauli, Ruud Huirne en Jos Nelissen. 19
merkstrategie
Tekst: Lindsay Kemps-Saitch
HAS Den Bosch neemt eigen merken onder de loep
A
fgelopen jaar is er veel gebeurd binnen HAS Den Bosch. Een nieuw College van Bestuur is aangesteld en recentelijk is ons nieuwe managementteam compleet gemaakt. Ook hebben we onze ambities naar 2018 helder vastgesteld. Eén van de speerpunten is ‘een heldere en actieve profilering’. Tijd dus om onze merkstrategie en positionering eens goed onder de loep te nemen.
Om inzicht te krijgen in onze merkstrategie en positionering was het van essentieel belang om te weten hoe onze doelgroep ons ziet. In januari van dit jaar hebben we daarom een imago- en naamsbekendheidonderzoek laten uitvoeren. De doelgroepen scholieren en bedrijven zijn ondervraagd, waarbij deze laatste groep bestond uit relaties en niet-relaties. De resultaten zijn afgelopen maart beschikbaar gekomen. Uitkomsten die positief stemmen, maar ook zeker aanknopingspunten geven tot verbeteringen. Zo komt er onder andere uit naar voren dat ons profiel veel scherper en duidelijker mag worden neergezet.
“Het is van essentieel belang om te weten hoe onze doelgroep ons ziet” Imago In het onderzoek is de doelgroep scholieren bevraagd over ‘hogeschool HAS Den Bosch’, de doelgroep bedrijven is voornamelijk bevraagd over ‘HAS KennisTransfer’. Aspecten waar we goed op scoren: ondernemen, praktijkgericht en kwaliteit. Dit zijn aspecten die scholieren ons in hoge mate toekennen. Bedrijven beoordelen HAS KennisTransfer als deskundig, praktijkgericht, professioneel, kwaliteit en vraag-/marktgericht. Ook is helder dat HAS KennisTransfer de schakel is tussen onderwijs en het bedrijfsleven. Aspecten waar we minder goed op scoren zijn binnen de doelgroep scholieren: vernieuwend, breed aanbod opleidingen, betrokken, persoonlijk, het beste uit jezelf halen, maatschappelijk betrokken. Binnen de doelgroep bedrijven is dat: vernieuwend, maatschappelijk betrokken, duurzaam en groen. Ook is de tak bedrijfsopleidingen vrij onbekend in het bedrijfsleven. 20
Merkenbeleid Met de resultaten van het onderzoek in de hand én de uitkomsten van een discussie die binnen het directieoverleg heeft plaatsgevonden over onze merken, zijn we naar een merkenbureau gestapt, Gadfly. We hebben hen een heldere opdracht gegeven: ontwikkel een passende merkstrategie voor de HAS-organisatie voorzien van een heldere formulering en lading van ons profiel. Samen met ons is Gadfly de afgelopen maanden aan de slag geweest om onze positionering en merkstrategie helder te maken. Zo hebben in juni twee increatiesessies plaatsgevonden met zowel personeel als studenten, zijn verschillende gesprekken gevoerd en is er deskresearch verricht. Op 4 juli wordt het voorstel voor merken en positionering gepresenteerd aan het directieoverleg. Meer weten? Mail L.Kemps@hasdb.nl. Ook is het mogelijk het rapport Imago- en naamsbekendheid op te vragen.
Deze randvoorwaarden kreeg het merkenbureau mee… Met onder andere deze randvoorwaarden: • We kiezen voor het moedermerk ‘HAS’: alle merknamen moeten deze naam in zich dragen • We onderscheiden vier hoofdactiviteiten: 1. Hbo-opleidingen voltijd voor studenten 2. Bedrijfsopleidingen voor professionals 3. Onderzoek-, advies en innovatieve trajecten voor bedrijven 4. Master, hbo+-opleidingen, trainingen en cursussen voor net afgestudeerde hbo’ers + professionals • We houden vast aan de huidige visuele huisstijlelementen (vorm en kleuren logo, beelden etc.)
Foto’s: Margriet Hoffmans
fotocollage
Eerste open avond op 24 mei 2012 goed bezocht
21
HAS limburg Projectgroep houdt je op de hoogte via de
Tekst: Frans van Leijden
LIMBLOG
Wie komen in actie voor HAS Limburg?
S
inds afgelopen najaar is de projectgroep HAS Limburg actief bezig te onderzoeken hoe de nieuwe vestiging van HAS Den Bosch in Limburg eruit moet komen te zien. Om iedereen op de hoogte te houden van de vorderingen, houdt projectleider Frans van Leijden de Limblog bij op intranet. In de HAS Beats iedere uitgave fragmenten uit de blog. 3 juni 2012 De afgelopen periode heeft in het teken gestaan van het vormen van het ontwikkelteam voor de nieuwe vestiging in Venlo. We beschouwen de HAS in Limburg niet meer als een project. We gaan van start! We starten met alle noodzakelijke acties die nodig zijn om in september 2013 de eerste studenten voor de opleidingen Bedrijfskunde en agribusiness Limburg en Toegepaste Biologie Limburg in Venlo te ontvangen. Daarnaast maken kennistransferactiviteiten in Limburg nu al een vliegende start met de impuls die deze week aan Greenbrains is gegeven.
“We beschouwen de HAS in Limburg niet meer als een project. We gaan van start!” Kernteam Wie zijn die mensen die vanaf nu heel hard gaan trekken aan HAS Limburg? Het kernteam wordt gevormd door: Chantal Vrijhof (coördinatie Toegepaste Biologie, ontwikkeling organisatie, externe communicatie en kennistransfer), Esther Vennekens (coördinatie Bedrijfskunde en agribusiness, externe parktijkleerfaciliteiten en kennistransfer),
22
Peter Scheer (coördinatie kennistransfer en huisvesting), Frouke Mutsaerts (projectmedewerker, algemene ondersteuning), vacante positie (projectmedewerker ontwikkeling Toegepaste Biologie) en Frans van Leijden (algehele coördinatie, financiën en interne communicatie). Voor deze groep zal het realiseren van HAS Limburg het overgrote deel van hun taak gaan vormen. Koen Verhoeven blijft het kernteam op alle terreinen adviseren en ondersteunen.
Ondersteuning Naast dit kernteam zijn de volgende mensen actief betrokken bij de klussen die op ons bord liggen het komend jaar: Wim de Bont, Koen Verhoeven, Peter Jacobs, Peter van Gastel, Theo Clermonts en Leo Jansen (ontwikkeling Bedrijfskunde en agrubusiness), Huub van Osch en vacante posities (ontwikkeling Toegepaste Biologie), Margriet Hoffmans (externe communicatie), Ronnie Wijnhoven (facilitaire voorzieningen), Sabine Mol (personeel en organisatie) en Leo Jaarsma (ICT). Daarnaast wordt ook intensief overleg gevoerd met de diverse hoofden van de afdelingen: Lindsay Kemps, Joost Veltman, Maarten van Eeuwijk, Marianne Poodt en Leo van der Pol.
Vertrouwen We hebben er het volste vertrouwen in dat het met dit team gaat lukken de kansen die Limburg biedt te benutten om een succesvolle tweede vestiging van de HAS te realiseren.
Tekst: Perry van Kerkhoven en Marc Maas Foto: Margriet Hoffmans
marc & perry
Voetbal en metromannen
Beste Perry,
Ik wil het graag hebben over voetbal. Ja, voetbal. De vrouwelijke lezer haakt nu al af. Niet doen. Als je kasteelromannetjes moet geloven, houden vrouwen van brute, sterke, vrouwonvriendelijke mannen, toch? Het veld staat vol met deze haantjes. Ook buiten het veld vind je de macho’s terug. Homo’s kom je in de voetbalsport zogenaamd niet tegen, maar dit terzijde. Waarom is voetbal zo populair onder ‘mannen’? En waarom zoeken deze ‘gladiatoren’ naar een slagveld om hun frustraties op elkaar bot te vieren? Het kost de gemeenschap kapitalen aan politie-inzet. Daarnaast kopen de ‘voetbalbedrijven’ veel te dure spelers en moet de gemeenschap opdraaien voor de aanvulling op de nooit kloppende begroting. “We krijgen er veel voor terug”, hoor ik jou al denken. Is het werkelijk waar dat ik gelukkig ben met brood en spelen en dat de rest bijzaak is? Gelukkig dat Ajax kampioen is. Ik wil vermaakt worden. Steeds vaker en steeds intenser. De supporters willen iets meemaken en op Youtube terug kunnen zien dat zij er bij waren wanneer zij een toernooi van de F’jes verziekten. Hoeveel mensen eten er van en hoeveel zouden er van kunnen eten?
Marc
Marc toch,
Het is een beetje vlakke praat om de vroegere stammenconflicten en de uitlaatklep voor mannelijke hormonen hier op te voeren. Het Romeinse Rijk, toch echt wat anders dan Holland Moerasland, ging ten onder aan spelen. Het is allemaal waar. Maar jij hebt het alleen over de mannen. Krijgen die nou weer de schuld, die domme, agressieve, kortzichtige mannen? De andere 50% laat zich lekkende borsten aanmeten, klampt aan bij foute mannen, heeft een klerenkast waar die van de echtgenoot 4,3 keer in kan. Nou noemen we feiten. Al dat uiterlijk gedoe. In het boekje van de Bijenkorf (favoriet van vrouw en dochters) is ¾ voor de dames. Shoppen willen ze, kijken en kopen. Het songfestival, het koninklijk huis, Lelijke Boer zoekt Lieve Vrouw, Hollands next topmodel, Voice of Holland, Desperate Housewives. Moet ik doorgaan? Toch niet? Die mannen doen iets. Als wij op maandagmorgen bij E. van Z. te B. het weekend becommentariëren, doen we dat met steekhoudende argumenten. Natuurlijk was het een mooie steekbal. En was het nou hands of niet? Trouwens, in de Bundesliga werd er ook weer duchtig op los gescoord. Het leven is een feest als je er bent geweest. Ieder zijn lol. Al moet ik zeggen dat ik de laatste roman van John Coetzee toch wel ver boven het gemiddelde vond uitstijgen. Mooie broek heb je trouwens aan. Rij jij al compacthybride? Wij zijn gewoon metroman!
Bye bye,Perry
23
onderzoek
Tekst: Florieke Koers Foto: Sven Akerboom
Patricia de Cocq promoveert op krachtenspel tussen paard en ruiter
T
ijdens de International Days werd naast een flink aantal internationaal getinte activiteiten bij HAS Den Bosch ook het symposium ‘Moving forward: the biomechanics of locomotion’ gehouden. Dit was ter ere van de afronding van het promotieonderzoek van Patricia de Cocq over het krachtenspel tussen paard en ruiter.
Het symposium bestond uit twee delen. Het eerste deel vond plaats bij HAS Den Bosch en tijdens dit deel kwam een aantal sprekers aan het woord die uitvoerig het bewegingsapparaat van het paard bespraken: van de geschiedenis en het domesticeren van het paard tot onderzoek, trends en een blik op de toekomst. Sprekers waren René van Weeren, Thilo Pfau, Peter Aerts en Maarten Bobbert. Dagvoorzitter was Jo-
“Als we inzicht hebben in de belasting van het paard door de ruiter, kunnen we blessures voorkomen” han van Leeuwen. Zo’n vijftig toehoorders waren tijdens het symposium aanwezig. “In het verre verleden werd er alleen op paarden gejaagd”, vertelde René van Weeren. “5000 jaar geleden werd het paard gedomesticeerd, als eerste in ZuidRusland en later ook op andere plekken. In eerste instantie werd het paard toen vooral ingezet voor het voeren van oorlog en als vervoermiddel. Langzaam kwam onderzoek naar het paard op gang. Aristoteles (300 v. Chr.) was de eerste wetenschapper die onderzoek deed naar het bewegingsapparaat van het paard. In de 19e eeuw kwam de technologie op en werd het onderzoek naar paarden betrouwbaarder. Door de technologie kwamen er ondertussen ook andere manieren van transport. Dat maakte het gebruik van paarden als vervoermiddel en voor de oorlogvoering langzaam overbodig. Nu wordt het paard alleen nog gebruikt voor de sport, als hobby. Onderzoek naar het bewegingsapparaat wordt gelukkig nog steeds gedaan, de reden dat we hier vandaag zitten.”
24
Verdediging proefschrift Het tweede deel van het symposium was bij Wageningen University, waar Patricia met succes de verdediging van haar proefschrift ‘The biomechanical interaction between horse and rider’ hield met daaropvolgend een receptie in Café Loburg in Wageningen. Patricia was zelf jarenlang actief in de paardensport en haar onderzoek komt voort uit persoonlijke interesse. Twintig procent van de paarden lopen tijdens hun carrière rugproblemen op, al dan niet ernstig en Patricia zag veel van dit soort blessures om zich heen. Het inspireerde haar om het krachtenspel tussen ruiter en paard te onderzoeken.
Zes en een half jaar onderzoek Eén van de belangrijkste resultaten is dat de rug van een paard het meest gebaat is bij een extreme jockeyhouding van de ruiter. Die houding, waarbij de ruiter permanent in de stijgbeugels staat, belast de paardenrug het minst. Tussen paard en ruiter treden allerlei krachten op. Via de zadel en het hoofdstel worden de krachten van de ruiter overgebracht op het paard. Patricia stelt dat als we inzicht hebben in deze krachten en daarmee in de belasting van het paard door de ruiter, we blessures kunnen voorkomen en het welzijn van het paard verbeteren. Zeverrichtte metingen, ook met behulp van driedimensionale bewegingsanalyse, naar de invloed van de ruiter op het paard. Ze keek daarbij niet alleen naar de invloed van het gewicht van de ruiter maar ook naar die van de rijtechniek. Het onderzoek van Patricia duurde zes en een half jaar omdat zij dit deed naast haar werk bij HAS Den Bosch.
Patricia de Cocq 25
nvvl-jaarprijs
Tekst: Marieke Ellenbroek Foto: Vakblad EVMI
HAS-studenten winnen scriptieprijs
A
nne van Son en Dennis van Schaijk hebben in Wageningen de NVVLjaarprijs voor hbo-scripties gewonnen voor hun bedrijfsopdracht (BO) over de verhitting van groente en fruit. De opdrachtgever was een producent van conserven die de sterilisatie van groenten en de pasteurisatie van fruit wilde optimaliseren. Henk-Jan Meijer was bij de BO betrokken en diende het rapport in voor de NVVL-jaarprijs, een prijs die jaarlijks wordt toegekend aan veelbelovende scripties op het gebied van levensmiddelentechnologie en diĂŤtetiek. Uit het BO-rapport van Anne en Dennis bleek dat er veel
Anne van Son en Dennis van Schaijk 26
schommelingen zaten in de hitte-curves. De studenten deden de aanbeveling de F0-waarde van asperges te verlagen en die van kersen, afhankelijk van de pH-waarde en van de verpakking, te verhogen dan wel te verlagen. De pH-waarde was de belangrijkste parameter, de grootte
estafettecolumn van de potten of blikken was echter ook van belang. Een pot of blik van 200 milliliter hoeft immers minder verhit te worden dan een verpakking van 5 liter. Uit het onderzoek blijkt ook dat het bedrijf binnen de veiligheidsmarges bleef.
NVVL jaarprijs Vanwege zijn betrokkenheid als jurylid bij de NVVL kwam Henk-Jan Meijer op het idee om het rapport van Anne en Dennis in te dienen. “Ik heb natuurlijk wel eerst bij de opdrachtgever geïnformeerd, aangezien het toch om een vertrouwelijk onderzoek ging. Maar hij vond het geen probleem dat de studenten aan de wedstrijd meededen.” De NVVL-jaarprijs is dé prijs voor scripties in de levensmiddelentechnologie wereld. Er wordt een prijs weggegeven onder HBO en WO studenten. De jury is deskundig en afkomstig vanuit verschillende disciplines in onderwijs, onderzoek en bedrijfsleven. De jury is onder leiding van Renske Visser (Unilever Research & Development Vlaardingen) en bestaat verder uit Henk-Jan Meijer (Hogeschool HAS Den Bosch), Boudewijn Breedveld (Voedingscentrum), Judith Bontenbal (Hogeschool INHOLLAND Delft), Rijkelt Beumer (Wageningen UR), Susanne Westenbrink (TNO Voeding), Ad van Bodegraven, (VUmc Department of Gastroenterology) en Ria van de Pol (Secretaris). De scripties worden o.a. beoordeeld op toegevoegde waarde, eigen inbreng, niveau en originaliteit.
“De prijs geniet veel bekendheid in het wereldje” Klein wereldje
“De prijs zelf (een geldbedrag van € 500,-) is niet erg hoog, maar geniet wel bekendheid in het technologenwereldje, dat niet heel groot is,” vertelt Henk-Jan Meijer. “Voor studenten dus een leuke kans om zichzelf te profileren en een mooie opsteker voor hun cv. Daarnaast wordt erover gepubliceerd in diverse bladen zoals de VMT en de EVMI. Studenten hebben zo dus wel een streepje voor als ze gaan zoeken naar een baan.” Anne en Dennis hebben hun opleiding Voedingsmiddelentechnologie inmiddels met succes afgerond en volgen nu een master Food Technologie aan de WUR.
H
Tekst en foto: Leo Jansen
et nieuwe rijden
Enkele weken geleden hoorde ik voor het eerst dat wij als HAS-personeel gebruik kunnen maken van een auto uit het project ‘Paleiskwartier Elektrisch’. En omdat in een nieuwe auto rijden altijd leuk is, dacht ik, dat gaan we proberen! De reacties uit mijn omgeving waren niet erg enthousiast. Mijn zoon van 16 dacht dat ik in een plastic auto thuis zou komen en collega Patrick adviseerde om een aanhanger met dieselaggregaat mee te nemen, mocht de accu me in de steek laten. Na een telefoontje met Mobility Mixx kan ik bij onze receptie het pasje ophalen om de sleutelkluis te openen. Hun eerste reactie: “Een pasje voor een elektrische auto? Daar heeft nog nooit iemand naar gevraagd!” En dat terwijl het project toch al in november is gestart… Ik mag mijn naam en handtekening noteren en zie tot mijn opluchting dat ik toch niet de eerste ben. Er zijn mij al twee groene helden voorgegaan! In de parkeergarage van het paleiskwartier staat de Nissan Leaf op mij te wachten. De sticker ‘Auto van het jaar 2011’ zorgt voor een geruststellend gevoel. Stekkers eruit, netjes in de koffer en instappen maar. In het luxe interieur druk ik op de startknop in en hoor niets, zou hij het wel doen? De automaat in de achteruit en jawel hoor, daar gaat ie. Na enkele minuten voel ik me de koning te rijk. Wat rijdt dit heerlijk rustig en soepel. Thuisgekomen nodig ik mijn zoon uit voor een proefrit. Als ik het ‘stroompedaal’ even flink intrap, hoor ik naast me: “Wow!” Eén zieltje gewonnen! De volgende dag wordt collega Patrick ook enthousiast en enkele dagen later kan hij me vertellen dat de topsnelheid op 159 km/u ligt en dat het invoegen op de snelweg elektrisch een stuk makkelijker gaat. Al twee enthousiastelingen dus. Wie ook het échte nieuwe rijden wil proberen, kijk op http://intranet.hasdb.nl/index.php/component/content/article/3-newsbeats/937-proefrijdenelektrische-deelauto-project-paleiskwartier-elektrisch. Misschien jij, Jan Robben? Tips: www.thestoryofstuff.com en www.markplaats.nl
27
ict beats
Tekst: Lindsay Kemps-Saitch Foto: Margriet Hoffmans
HAS-gebouw krijgt 12 nieuwe kleurenprinters
I
n onze reeks over vernieuwingsprojecten binnen het ICT-actieplan FIT-IT is het deze maand de beurt aan het project ‘Multifunctionals’. Deze zomer zullen alle printers in het HAS-gebouw worden vervangen. Van 11 zwartwit printers en 1 kleurenprinter stappen we over naar 12 kleurenprinters: een grote vooruitgang!
Het project ‘Multifunctionals’ is er volledig op gericht om de 12 printers die nu in het HAS-gebouw staan, te vervangen. Projectleider Stan de Bont is de afgelopen maanden samen met Tim van Woensel en Paul Veenstra aan het werk geweest om dit project invulling te geven en uit te rollen. Waarom de printers multifunctionals worden genoemd? Daar is een vrij simpel antwoord op, ze kunnen meer dan alleen printen. Met de printers kun je bijvoorbeeld ook kopiëren en scannen.
nen.” Het hele project is dan ook opnieuw ingestoken. “We zijn eerst in gesprek gegaan met al onze ‘klanten’: zoals docenten, studenten, secretaresses, medewerkers van de ondersteunende afdelingen.” Wat willen jullie?, is de belangrijkste vraag die we hen stellen. Vertel ons je wensen ten aanzien van het gebruik van de printers.’ Hier kwam een helder eisenpakket uit naar voren en met dit eisenpakket zijn we naar drie verschillende leveranciers gestapt.
Wat wil de gebruiker?
Gebruiksvriendelijke printers
“We zijn eigenlijk eerder dit jaar al met het project gestart, maar in het kader van FIT IT hebben we het project nog eens aangepakt”, vertelt Stan de Bont. “We zijn gaan nadenken over onze precieze werkwijze en kwamen erachter, dat wij de gebruikers er te weinig bij hadden betrokken. Terwijl de gebruikers degenen zijn die we bedie-
Het was een eisenpakket en niet een wensenpakket: het waren dus allemaal ‘must-haves’. Wat wordt er dan zoveel beter aan de nieuwe printers? “We krijgen overal in het gebouw kleurenprinters. Prijstechnisch is het niet meer nodig om voor zwart-wit te kiezen. Zo kunnen collega’s en studenten ook kleurenprints maken buiten de openings-
“Nooit meer wachten op je printje, in 45 seconden is de printer opgestart”
28
tijden van het Studiepaleis. Daarnaast zijn de nieuwe printers zeer gebruiksvriendelijk, ze starten bijvoorbeeld veel sneller op. In plaats van 10 minuten start de printer nu in 45 seconden op. Nooit meer wachten dus! Verder is er straks maar één bedieningsscherm in plaats van twee (printer en betaalpaal) en heb je geen pasje meer nodig om te printen.”
Projectmatig werken Stan is blij dat het project eindelijk kan worden gerealiseerd. “Het heeft even geduurd, maar nu zijn we klaar voor de toekomst. En het projectmatig werken bevalt me
erg goed. We zijn niet meer ‘los-vast’ bezig, maar werken gestructureerd en met een helder doel voor ogen. Een mooie ontwikkeling!” Wil je meer lezen over de ICT-afdeling van HAS Den Bosch en haar activiteiten? Op intranet vind je alle in de HAS Beats verschenen artikelen van de afgelopen tijd in het dossier ‘ICT Beats’ onder het kopje HAS Beats.
Alle voordelen van de nieuwe printers op een rijtje: • Van 12 zwart-wit printers naar 12 kleurenprinters, dus ook kleuren prints maken buiten openingstijden Studiepaleis (we kunnen instellen dat emails standaard zwart-wit worden geprint) • Opstartijd printer bij slaapstand slechts 18 seconden en bij diepe slaapstand 45 seconden tegenover 10 minuten voorheen • Geïntegreerd betaalsysteem: 1 scherm om printopdracht aan te klikken en te betalen • Geen pasje meer nodig, via de computer ontvang je een code voor je printopdracht, dus minder fraudegevoelig • Tegoed staat op de server op je account, studenten kunnen makkelijker opwaarderen; voortaan ook via iDEAL • Op alle apparaten kun je ook scannen (tot A3) en zelf bepalen waar de scan wordt opgeslagen: usb-stick of rechtstreeks mailen • De plek waar de printer staat, wordt veel netter en vriendelijker, kleinere printers, tafels om je prints te sorteren en een goede instructie voor het gebruiken van de printer
Stan de Bont 29
Tekst: Florieke Koers
Meten isWeten Ingewikkelde namen versus eenvoud
D
it is de laatste aflevering van de rubriek Meten is weten. HAS Den Bosch beschikt over een ongelooflijk uitgebreid assortiment meetapparatuur voor allerlei typen onderzoek. Soms zijn deze instrumenten erg goed verstopt en weten slechts weinigen van hun bestaan. In deze rubriek hebben we er afgelopen studiejaar in iedere uitgave eentje uitgelicht. In het kader van de laatste aflevering een korte terugblik.
Maaike de Graaf, de schrijfster van deze rubriek, werkt sinds drie jaar bij HAS Den Bosch als docentonderzoeker ecologie. Het viel haar altijd op dat HAS Den Bosch over een ongelofelijk uitgebreid assortiment meetapparatuur voor allerlei typen onderzoek beschikt. “Ze zijn echter goed verstopt”, stelt ze, “en veel mensen weten helemaal niet van hun bestaan af. Herman Jilessen en ik bedachten dat het leuk zou zijn om een aantal van die apparaten in de HAS Beats de revue te laten passeren zodat ze wat meer bekendheid krijgen.” En zo was de rubriek ‘Meten is weten’ geboren. Acht apparaten kwamen het afgelopen jaar aan bod, apparaten in allerlei soorten en maten. Apple was goed vertegenwoordigd met de iButtons voor temperatuuronderzoek en de iPad om te determineren. Verder kwam er ook een aantal moeilijke namen voorbij: de Noldus Observer XT 10
voor het waarnemen van diergedrag, de Hortispec+ voor metingen van licht en leven, de Trotec ITc 150HD voor temperatuuronderzoek met infrarood licht, de Garrett Ace 250, een metaaldetector voor het terugvinden van je proefveld en de LI-6400XT Portable Photosynthesis and Fluorescence System voor het meten van fotosynthese. En tot slot een heel simpel meetapparaat: het theezakje. Onze HAS Awards-genomineerde Anne van Gisbergen ging op stage in Schotland bij het Centre of Ecology & Hydrology en deed daar onderzoek naar de effecten van ammoniak op decompositie in hoogveen met behulp van theezakjes. “Op een bepaalde plek in het hoogveengebied is een ammoniakbron die ammoniak uitspreidt over het gebied. Dit kan een negatieve invloed hebben op het behoud van het gebied, omdat de decompositie sneller verloopt. Wat die invloed is, heb ik onderzocht met behulp van theezakjes met groene thee erin.” De theezakjes heeft Anne op verschillende plekken rondom de bron begraven. Na verschillende periodes haalde ze de zakjes weer uit de grond en bekeek dan wat ervan over was. Zo kon ze vaststellen of de ammoniak er invloed op had gehad. Tot zover onze laatste berichtgeving over de meetapparaten van HAS Den Bosch. Wil je meer weten over één van bovengenoemde apparaten? Mail naar Maaike de Graaf (GrM@hasdb.nl) of Herman Jilessen (JH@hasdb.nl).
30
nieuw gezicht
Tekst: Ben van den Brink Foto: Margriet Hoffmans
Ben vank: den Brin or passie vo onderwijs
I
n de rubriek Nieuw gezicht zetten we iedere uitgave een nieuwe medewerker in de spotlight. Deze eerste keer is het de beurt aan Ben van den Brink uit Doornenburg, sinds 1 april 2012 in dienst bij HAS Den Bosch als docent teelt en techniek bij de opleiding Tuinbouw en akkerbouw.
Wat heb je gedaan voordat je bij de HAS kwam werken? Bij PTC+ gewerkt als trainer teelttechnieken en manager internationale onderwijsprojecten.
Wat breng je naar de HAS? Hoe ga je de HAS versterken? Mijn ervaringen en mijn netwerk in Nederland en het buitenland.Onderwijs is mijn passie waarin ik complexe probleemstellingen praktijkgericht benader.
Welk HAS-woord past bij jou… • ambitieus • down-to-earth • innovatief • inspirerend • ondernemend • internationaal
• betrokken • bevlogen • eigenwijs • veelzijdig • ongedwongen
… en waarom? Kom eens een keertje praten…
Waar gaat jouw hart sneller van kloppen? Eten koken voor vrienden en mijn relatie met Ellian.
Hoe ziet jouw ideale vakantie er uit? Wandelen en duiken.
Als je tien miljoen euro had dan... zou ik in Zambia een eigen teelt- en onderwijsproject op zetten voor lokale boeren.
De HAS is een groene school. Waarin ben jij zelf ‘groen’ bezig? Duurzaam gebruik van goederen (zelf maken of reparatie), teelt en verwerking van eigen groente en fruit, overwegend aanschaf van lokale comsumptiegoederen.
Volgende keer in de HAS Beats
hogeschoolgeluiden
De bikkels van de Alpe d’Huez • Verslag event Lekker in je vel • Interview met facilitair manager Joost Veltman • Finale Aardrijkskunde Olympiade 31
hogeschoolgeluiden
Kom kennismaken met het nieuwe managementteam! Wat: opening studiejaar 2012-2013 Wanneer: dinsdag 11 september van 15.30u tot 18.00u Waar: bij Hogeschool HAS Den Bosch Thema: ‘Verbinden’ Alle collega’s zijn van harte uitgenodigd. Binnenkort ontvang je een persoonlijke uitnodiging.
juni 2012, jaargang 4, nummer 9 32