ŞANTİYE YÖNETİMİ VE UYGULAMA YÖNTEMLERİ ALÇI VE BOYA İŞLERİ GRUP 10 HATİCE ÇOBAN MELİS SEYFETTİNOĞLU BURCU BİLGİN
ALÇI İŞLERİ
Alçı taşının öğütülüp pişirilmesi sonucu elde edilen, su ile karıştırıldığında katılaşma özelliği gösteren, beyaz renkli ve inorganik esaslı bir bağlayıcı türüdür.
Alçı bugün dünyanın birçok ülkesinde ev ve işyerlerinin duvar ve tavan kaplama malzemesi olarak kullanılmaktadır. Yanmazlığı ve dayanıklılığı ile tüm dünyada bina ve yangın sigortası otoriteleri tarafından kabul görmektedir. İnsan yaşamı için toksin olmayan alçı bitki ve hayvan yaşamını ise destekleyici nitelikte olduğundan iç mekân yapı malzemelerinin temel taşıdır.
ÖZELLİKLERİ • Alçı asit reaksiyonlu olup nemli ortamda demiri korozyona uğratır. • Ateşe dayanklıdır. • Suda erimesi nedeniyle zemine yakın veya suya maruz yerlerde kullanılmamalıdır. • Üzerine plastik boya veya duvar kağıdı uygulanması halinde nemin giderilmesi için yeterince bekletilmelidir.
ALÇI TÜRLERİ
TOZ ALÇI
• SIVA ALÇISI • DERZ DOLGU ALÇISI • KARTONPİYER ALÇISI
ALÇI LEVHA
• ALÇI TAVAN • ALÇI PANEL/DUVAR • ALÇI HARÇ
ALÇI HARÇ
TOZ ALÇILAR ALÇI SIVALAR Tuğla, beton, brüt beton, gazbeton, bimsblok vb. malzemeler üzerine doğrudan uygulanabilen torbalanmış hazır sıva harcıdır. Akustik sıvalar Yangın direnimli sıva Isı yalıtım sıvaları X ışınlarına dayanımlı sıvalar İnce sıva Saten alçı sıva Periltli sıva
ALÇI SIVA DUVAR VE TAVAN UYGULAMALARI
Fırça ile duvar temizliği
Fırça ile duvarın ıslatılması
Duvarın pürüzlendirilmesi
Fırça ile tavanın temizliği
Fırça ile tavanın ıslatılması
Tavanın pürüzlendirilmesi
Duvar temizleme işlemi tamamlandıktan sonra alçı karışımının hazırlanması işlemine geçilir.
Karışım suyunun hazırlanması
Düşük devirli makine ile karıştırma
•
•
Alçı sıva harcı hazırlandıktan sonra duvarda alçı tesviyenizi kontrol etmenize yardımcı olacak ano çıtalarının düşey doğrultuda yerleştirilmesi işlemine başlanır. Bunun için alçı sıva harcını tespit ettiğiniz doğrultu boyunca duvar yüzeyine spatula yardımıyla uygulanır. Anoların yapıştırılması sırasında su terazisi, mastar ve ip yardımıyla aynı düzleme getirilmesi sağlanır. Duvar dış köşelerinde, kapı ve pencere geçişlerinde ise köşe profilleri kullanılır. Bu profiller aynı boyutta ve temiz bir şekilde bu köşelerin dönülmesini sağlar. Köşe profilleri gerekli boyutta profil makası ile kesilir.
Ano çıtalarının düşey doğrultuda yerleştirilmesi
Ano çıtalarının arası mastar boyunu geçmemeli
Su terazisi ile kontrol
• Duvar dış köşelerinde, kapı ve pencere geçişlerinde ise köşe profilleri kullanılır. Bu profiller aynı boyutta ve temiz bir şekilde bu köşelerin dönülmesini sağlar. Köşe profilleri gerekli boyutta profil makası ile kesilir. • Sıva köşe profilleri alçı sıva yardımıyla köşelere yerleştirilir. Su terazisi yardımıyla düşey terazi kontrol edilir.
Fileli ve filesiz köşe profilleri
Köşe profillerinin kullanımı
Köşe profillerinin düşeylik kontrolü
• Çatlak ve deliklerin doldurulmasından başka; farklı malzemelerin birleşim yerlerinde (örneğin: beton- tuğla ) 25-30 cm genişliğinde alçı sıva ve filesi uygulaması yapılmalıdır. Bunun için birleşim yerine sıva kalınlığını geçmeyecek şekilde çelik mala yardımıyla alçı sıva çekilir. Üzerine sıva filesi uygulaması yapılır. Bu uygulama çatlama riskini ortadan kaldırır. • Sıva küreği üzerindeki alçı harcı aşağıdan yukarıya doğru bastırılarak yüzeye uygulanır. Uygulamaya iki ano çıtasının arası dolana kadar devam edilir.
File uygulaması için sıva hazırlığı
Sıva filesi uygulaması
İki ano çıtası arası sıva uygulaması
• Duvar yüzeyi ano çıtalarının kalınlığını bir miktar geçecek şekilde doldurulur. Daha sonra alüminyum bıçak mastar iki ano çıtasına bastırılarak aşağıdan yukarıya doğru “mastarlama” yapılır. Alüminyum bıçak mastar üzerine toplanan fazla harç mala yardımıyla alınarak mastarın temas etmediği sıva yüzeyindeki boşluklara doldurulur. • Tüm yüzeyde sıva mastarlama işlemi tamamlandıktan sonra ano çıtaları sökülür. Ano çıtalarının sökülmesi ile oluşan boşluklara alçı sıva doldurulur.
Aşağıdan yukarıya doğru “mastarlama” yapımı
Ano çıtalarının sökümü
Boşluklara alçı sıva doldurulması
• Tüm yüzeylerdeki sıva işlemi bittikten sonra iç köşelere köşe malası ile son şekli verilir. • Perlitli sıva alçısı yapısından dolayı gözenekli bir yüzey oluşturur bu nedenle “kaba sıva” olarak anılır. Daha temiz ve pürüzsüz bir yüzey elde etmek için “Saten Perdah Alçısı” ile sıva yüzeyinin kaplanması gerekir. Saten perdah alçısı bu özelliğinden dolayı “ince sıva” olarak anılır. • Perlitli alçı sıva ile kaplanmış ve kurumasını tamamlamış duvar yüzeyinde bulunabilecek alçı artıkları ve oluşmuş mastar çizgileri spatula yardımı ile temizlenir ( raspa yapılır). Hazırlanan saten perdah alçısı çelik mala üzerine alınır. Çelik mala üzerindeki alçı 0,3-1 mm kalınlık oluşturacak şekilde aşağıdan yukarıya doğru yüzeye sıvanır.
Köşe malası kullanımı
Ispatula yardımı ile temizlik
Çelik mala ile aşağıdan yukarıya doğru alçı sıva yapımı
DERZ DOLGU ALÇISI Alçı levha ek yerlerine derz bandı ile birlikte kullanılan dolgu alçısıdır. Derz boşluklarına uygulandıktan sonra zımparalanarak yüzey boyaya hazır hale getirilir.
KARTONPİYER ALÇISI Kartonpiyer gibi dekoratif malzemelerin yapımında kullanılan yapı alçısıdır.
ALÇI LEVHALAR Alçı levhalar özel üretilmiş dayanıklı iki kağıt katmanı arasına alçı bir iç dolgudan oluşmuş yapı ürünleridir. Dört türü bulunmaktadır: 1.Standart alçı levhası (beyaz) 2.Su emme oranı azaltılmış alçı levha (yeşil) 3.Yangın dayanımı arttırılmış alçı levha (kırmızı) 4.Yangın ve suya dayanımlı alçı levha
ALÇI ASMA TAVANLAR
Yapıda bulunan döşemeye (tavana) askı sistemiyle tutturulmuş metal iskelet üzerine vida yardımı ile alçı levhaların birleştirilmesiyle oluşan tavana asma tavan denir
Kullanıldığı Yerler Alçı levhalar; hafif olduğu, kolay montaj edildiği, dekorasyon açısından göze hoş göründüğü için bunların kullanım alanı çok geniştir. Alçı levha ile yapılan asma tavanların günümüzde göze hitap eden her yerde kullanım alanı vardır. Bunlar: • Konutlar • Ofis ve yönetim binaları • İş ve alışveriş merkezleri • Oteller, moteller, pansiyonlar • Hastaneler • Sinema ve tiyatro salonları, gösteri merkezleri • Konservatuvarlar ve kayıt stüdyoları • Sanayi yapıları • Ses ve ısı yalıtımı istenen ortamlar • Onarım ve yenileme yapılan binalar
Alçı levha ile asma tavan yapım sırasını aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz: • Asma tavan kotunun belirlenmesi • U- profillerin sabitlenmesi • Askı çubuklarının konumunun belirlenmesi • Çelik dübel yerlerinin belirlenmesi • Askı çubuklarının konumunun belirlenmesi • Ek askı çubukları atılacaksa onların konumunun belirlenmesi • Çelik dübellerin sabitlenmesi • Askı çubuklarının boyunun belirlenmesi • Askı çubuklarının takılması • Askı maşalarının takılması • Ana profillerin takılması • Ana profillerin ekleme parçalarının takılması • Tali profillerin aralıklarının belirlenmesi • Tali profillerin konumu • Tali profillerin sabitlenmesi • Tali profillerin ekleme parçalarının takılması • Alçı levhaların kesilmesi • Yalıtım malzemesinin döşenmesi • Alçı levhaları vidalama ve montajının yapılması • Derz bandı ile derzlerin kapatılması • Derz dolgu alçısı ile derzlerin doldurulması
İskelet sistemi oluşturulduktan sonra alçı levhaları montajının yapılması
Alçı levhaların vidalanması
Alçı levhaların derz bandı ile derzlerin kapatılması
Asma tavan kotunun belirlenmesi
Ana profillerin takılması
Tali profillerin sabitlenmesi
Alçı levhaların montajının yapılması
Alçı levhalara vidalama yapılması
Derz dolgu alçısı ile derzlerin doldurulması
ALÇI PANEL / DUVAR Alçı levha Duvar U ve Duvar C profilleri, agraf, vida, pul aksesuarları ile bir alanda oluşturulan duvara bölme duvar denir. Alışık olduğumuz, tuğla, beton duvarlardan daha hızlı, ekonomik ve güvenli olan alçı levha bölme duvar; deprem, yangın gibi durumlarda malzemenin özelliği nedeniyle güvenlik sağlar.
Tek kat ve çift kat bölme duvar uygulaması • • • • • • •
Bölme duvar için profil yeri belirleme Profile ses izolasyon bandının yapıştırılması Tabanda ve duvarda Duvar U profil montajı Duvar C Profiller arası 60 cm olduğuna dair kontrol yapılır. Duvar C ve Duvar U perçin makası ile sabitlenir. Profil üzerine Alçı levha beyazın montajı Profil üzerine taş yünü uygulaması ve rezerve alanlardan tesisat yerleştirme • Strafor üzerine Alçı levha montajı • Çift Kat Alçı levha uygulaması ve Derz bandı uygulaması • Çift kat bölme duvar üzerine derz dolgu harcı uygulaması
ALÇI HARÇLAR Alçı ve su veya alçı, kum ve su karışımından elde edilen harçlardır. Derz doldurulmasında, tespit ve onarım işlerinde, iç mekanlarda kaplama malzemesi olarak, sıva yapımında ve kalıpçılıkta kullanılır.
BOYA İŞLERİ
Boya; • Yüzeyleri dış etkenlerden koruma • Hijyen sağlama • Işığı düzenleme • Estetik amaçlarla uygulanan • Sert ve ince bir tabaka oluşturan • Ana maddeleri organik, metalik veya plastik esaslı renkli sıvı bileşimidir.
Boyalar kullanım ortamına göre ; • İç cephe boyası • Dış cephe boyası olmak üzere ikiye ayrılır. Boyanın seçiminde önemli olan etkenler; • Boyanacak yüzeyin cinsi (sıva, ahşap, metal, tavan, duvar vb.) • Boyanın içinde bulunacağı ortam (iç cephe, dış cephe) • Boyadan beklenen özellikler (silinebilme, mat-parlak, renk, doku vb.) • Uygulama yöntemi (sürme, püskürtme, elektrostatik vb.)
Boya uygulama yöntemleri; • Sürme(fırça, rulo) • Püskürtme (sprey) • Basınçlı (beslemeli) kaplı tabanca, üstten hazneli tabanca, alttan hazneli tabanca • Daldırma • Elektrostatik vb.
Boyada yüzey temizliği: • Tel fırça ve zımpara makinesiyle temizleme • Püskürtmeyle temizleme • Buhar veya su jetiyle temizleme • Alkali temizle • Çözücüyle temizleme
BOYA UYGULAMASINDA GENEL YAPIM AŞAMALARI
• Boya yapılacak yüzey temizlenir. • Rulo yardımıyla astar uygulanır • Astar uygulamasından sonra en az 4 saatlik bekleme süresinden sonra rulo ile boya uygulamasına geçilir.
Boyanın uygulaması: • Belirli bir film kalınlığı elde edilmelidir. • Her boya ve astarın istenilen özellikleri sağlaması için belirli bir kalınlıkta uygulanması gerekir. • Renk, parlaklık, yüzey düzgünlüğü olarak istenilen görünüş özellikleri sağlanmalıdır. • Boya kayıpları az olmadır.
Köşe detaylarının astarlanması
Rulo yardımıyla astar uygulanması
Köşe detaylarının boyanması
Rulo yardımıyla boya uygulanması
KAYNAKÇA • YTÜ Yrd.Doç.Dr. Erkan AVLAR / Yapı Kürsüsü / Yapı Malzemeleri Notları • ODTÜ Kuru Duvar Sistemleri uzaktan eğitimi • http://hbogm.meb.gov.tr/modulerprogramlar/kursprogramlari/insaat/mo duller/SuBazliBoya.pdf • http://hbogm.meb.gov.tr/modulerprogramlar/kursprogramlari/insaat/mo duller/Alci.pdf • http://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Al%C3%A7 %C4%B1%20S%C4%B1va.pdf • http://hbogm.meb.gov.tr/modulerprogramlar/kursprogramlari/insaat/mo duller/AlciLevhaVeProfilUygulama.pdf • http://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Al%C3%A7 %C4%B1%20Levha%20Ile%20Kaplama.pdf • http://hbogm.meb.gov.tr/modulerprogramlar/programlar/insaat/AlciPlaka AsmaTavan.pdf • http://www.knauf.com.tr/wwwknauf/sistemler/02-01.pdf