Zomer 2013
Patiënten geven Havenziekenhuis een 8,6 Bekkenbodemproblemen nog steeds taboe Extra risico’s ‘bijzondere’ reizigers Aandacht voor conditie patiënten Het Havenziekenhuis is een algemeen ziekenhuis en gespecialiseerd in Tropen- en Ouderengeneeskunde. Het is een dochteronderneming van
Voorwoord
Inhoud blz. 3 Cor Calis, directeur Havenziekenhuis blz. 4 Bekkenbodemproblemen nog steeds taboe blz. 6 Hartruis bij kinderen vaak onschuldig blz. 7 Zorg met aandacht, ook online blz. 9 Het Havenziekenhuis; ‘daar heb ik vertrouwen in’ blz. 10 Ziek op zee en 10.000 kilometer van huis
Zomer in het Havenziekenhuis Het water van de Maas schittert in de zon. Op het dakterras van Brasserie Aan de Maas genieten patiënten en bezoekers van het uitzicht. In het Havenziekenhuis is de zomer merkbaar. Vakantie In de zomer gaan veel mensen op vakantie. Het aantal bezoekers van de Travel Clinic van het Havenziekenhuis neemt in deze periode dan ook toe. Zij komen bij ons voor vaccinaties en andere adviezen om de risico’s op reis te beperken. Een goede voorbereiding is belangrijk voor een plezierige vakantie. Dit geldt nog meer voor reizigers met een chronische aandoening of ziekte. Zij krijgen advies op maat tijdens het spreekuur ‘Bijzondere reizigers’. Mochten vakantiegangers toch ziek thuis komen, dan staat de Tropenpoli paraat. Onze internisten zijn allen gespecialiseerd in tropengeneeskunde. De reden dat ook zieke zeelui nog steeds de weg naar ons ziekenhuis weten te vinden.
Varen voor de Vrienden Varen is een echte zomeractiviteit. Dat is precies wat het Havenziekenhuis gaat doen deze zomer op de Kralingse Plas tijdens het Drakenbootfestival eind augustus. Diverse teams strijden in Chinese drakenboten tegen elkaar. Ook het Havenziekenhuis is van de partij met enkele teams. Naast dat dit een bijzonder leuk festival is, varen de mensen ook nog voor een goed doel. Een deel van de opbrengsten wordt besteed aan het Havenziekenhuis. Het geld van het festival gebruiken we voor een ambulanceoverkapping bij de SEH.
Ontwikkelingen in de zorg Op het gebied van zorg zijn er deze zomer ook nieuwe ontwikkelingen. We hebben een splinternieuw Scopiecentrum voor long-, maag- en darmonderzoeken met korte wachttijden. Bekkenbodemproblemen worden vanaf nu tijdens een gecombineerd spreekuur van een gynaecoloog en uroloog behandeld tijdens het Bekkenbodemspreekuur. En bij KinderHaven hebben we een nieuw spreekuur voor kinderen met hartruis.
blz. 13 ‘Zorg mét …’ Met wat dan? blz. 14 Nieuwe apparatuur Radiologie blz. 18 ‘Pap koken en diëten bereiden’ blz. 19 Aandacht voor conditie oudere patiënt blz. 20 Operatie verbouwing: Scopiecentrum blz. 22 Alzheimercentrum zuidwest Nederland: ‘Lijden verlichten én meer wetenschappelijk onderzoek’ blz. 24 Extra risico's voor bijzondere reizigers blz. 26 Kort nieuws blz. 28 Patiënten geven Havenziekenhuis een 8,6 blz. 30 Veilig en droog aan boord dankzij Drakenbootrace blz. 32 Onze specialisten
Blz. 22 Alzheimercentrum zuidwest Nederland: ‘Lijden verlichten én meer wetenschappelijk onderzoek’ Colofon Nummer 1, zomer 2013 Op Koers is het blad voor patiënten, bezoekers en relaties van het Havenziekenhuis Rotterdam en wordt gemaakt door de afdeling Communicatie & Marketing van het Havenziekenhuis. Redactie Afdeling Communicatie & Marketing, communicatie@havenziekenhuis.nl / Fotografie Rick Keus, Erik Buis (blz. 10) / Uitgever Business Communications /
Meer leest u in deze Op Koers. Wij wensen u een fijne zomer!
Drukwerk SMG Groep, Hasselt / Dit drukwerk is CO2 neutraal gedrukt
Cor Calis directeur
Havenziekenhuis
Bianka Mennema voorzitter Vereniging Medische Staf
Postbus 70031, 3000 LN Rotterdam, Telefoon: (010) 404 33 00 www.havenziekenhuis.nl en www.zorgmetaandacht.nl ZOMER 2013
Op Koers
1
Cor Calis Directeur Havenziekenhuis Cor Calis (54) is sinds januari van dit jaar de nieuwe directeur van het Havenziekenhuis. Sinds 2003 werkte hij bij het Flevoziekenhuis in Almere, waar hij in 2008 directeur Zorg werd en sinds begin 2012 invulling gaf aan de strategische samenwerking tussen het Flevoziekenhuis en het AMC in Amsterdam.
Hoe bevalt het? ‘Het beeld dat ik van tevoren had is alleen maar bevestigd. Het Havenziekenuis is een leuk, bijzonder en écht Rotterdams ziekenhuis. Het valt me op dat de medewerkers zich erg bewust zijn van het belang om kwaliteit te leveren en veilig te werken.’
Hoe ervaart u ‘zorg met aandacht’? ‘Je merkt dat ‘zorg met aandacht’ in de genen van het Havenziekenhuis zit. We voeren dit thema niet alleen omdat we graag zo gezien worden, maar omdat we zo zijn.’
Hoe ziet u de samenwerking met het Erasmus MC? ‘De combinatie van topexperts in een patiëntvriendelijke omgeving is ijzersterk. Onze zorg vormt een goede aanvulling op het zorgaanbod van het Erasmus MC. Ik kijk graag hoe we deze samenwerking verder kunnen benutten in het belang van de patiënt.’
Wat is uw toekomstvisie? ‘Wij richten ons op algemene basiszorg, Ouderengeneeskunde, Tropengeneeskunde en staan voor zorg met aandacht. Deze strategische keuzes zijn al in 2007 gemaakt. Hier gaan we mee verder, terwijl we ons blijven concentreren op goede patiëntenzorg.’
Bekkenbodemproblemen nog steeds taboe Speciale poli Havenziekenhuis biedt hulp Weleens last van urineverlies? Pijn bij het plassen of vrijen? Of blaasontstekingen die maar niet overgaan? Jong of oud, bekkenbodemklachten zijn een veelvoorkomend probleem bij vrouwen. Eén op de vier volwassen vrouwen heeft soms last van ongewild urineverlies. Blijf er niet mee rondlopen; er is iets aan te doen. Het Havenziekenhuis heeft sinds kort een speciaal spreekuur voor bekkenbodempatiënten waarbij een uroloog én een gynaecoloog de problemen gezamenlijk behandelen en daardoor vaker kunnen oplossen.
Hard lachen, sporten, niesen of tillen. Zomaar wat momenten
(en trouwens ook mannen) met bekkenbodemproblemen.
waarop het je kan overkomen. Urineverlies waar je geen
Je ziet dat bij veel patiënten de kwaliteit van leven vermindert.
controle over hebt. Het levert vervelende en soms ook
Sommige vrouwen zijn bijvoorbeeld continu bang om hard
gênante situaties op en mensen lopen er vaak onnodig lang
te lachen uit angst urine te verliezen. Ook zijn ze bang dat
mee door. ‘Dit soort problemen met alledaagse dingen hoor
mensen in hun omgeving het ontdekken. Ze stellen het
ik vaak van patiënten die op ons spreekuur komen’, vertelt
zoeken naar deskundige hulp almaar uit.’
uroloog Josien van Montfrans. ‘Er zijn heel veel vrouwen
Bekkenbodempoli team
‘Iedere patiënt met urineincontinentie verdient een eerlijke kans op verbetering of genezing’ Schaamte Schaamte is de grootste oorzaak dat vrouwen jaren blijven tobben met hun klachten. Van Montfrans: ‘Het bespreken van bekkenbodemproblemen is een taboe. Hoewel het de laatste jaren steeds beter wordt, praten nog weinig mensen erover.’ Naast schaamte is er ook onwetendheid. Vrouwen die wat ouder zijn, wijten hun bekkenbodemproblemen aan
4
Op Koers
ZOMER 2013
Gynaecoloog Mark van der Gaast en uroloog Josien van Montfrans
hun leeftijd. ‘Maar’, zegt Van Montfrans, ‘ook jonge vrouwen
fysiotherapie. Een overactieve blaas kan vaak met medicijnen
kunnen er last van hebben. Vooral na de bevalling. Vaak
behandeld worden. Een bandje onder de plasbuis helpt juist
denken ze dat het erbij hoort en leggen ze zich neer bij hun
vrouwen die last hebben van stressincontinentie. Bij een
situatie. Ze vinden het moeilijk om hulp te gaan zoeken.
verzakking kan een ring de bekkenbodem extra stevigheid
Wanneer vrouwen bij ons op het spreekuur komen, neem ik
geven. Als de verzakking ernstig is dan korten we de weefsel-
echt de tijd voor ze. Ik luister naar hun klachten en leg ze uit
banden in met een operatie. Het zorgproces voor bekken-
wat er aan de hand is en waar het door komt. Ook spreken
bodempatiënten is efficiënt en patiëntvriendelijk ingericht,
we uitgebreid over de mogelijke behandelingen. Want er is
zodat het probleem snel en goed wordt opgelost. Iedere
zeker iets aan te doen! Helemaal droog worden dat lukt
patiënt met urine-incontinentie verdient een eerlijke kans
misschien niet altijd, maar beter wordt het vaak wel. Veel
op verbetering of genezing. Ik hoop dat we daar met deze
vrouwen zijn vreselijk dankbaar als ze van hun problemen
speciale poli voor bekkenbodemproblemen een bijdrage aan
af zijn.’
kunnen leveren.’
Geslaagde behandeling
Afspraak binnen een week
Voor veel bekkenbodemproblemen bij vrouwen is zowel
Patiënten met een verwijzing van de huisarts kunnen voor
een urologische als een gynaecologische benadering nodig.
een afspraak contact opnemen met het Havenziekenhuis
‘De reden dat we in het Havenziekenhuis zijn gestart met
en vragen naar het Bekkenbodemspreekuur. Zij krijgen dan
een speciale poli voor bekkenbodemproblemen’, vertelt
eerst een telefonische intake door de verpleegkundige, die
gynaecoloog Mark van der Gaast. Samen met Josien van
daarna de afspraak inplant. De wachttijd voor een afspraak
Montfrans houdt hij wekelijks spreekuur. ‘We werken in twee
bedraagt op dit moment maximaal één week.
aangrenzende ruimtes en daardoor kunnen we gemakkelijk samen overleggen. De patiënt hoeft op deze manier niet iedere keer bij een andere specialist terug te komen en
Meer informatie vindt u online:
het hele verhaal opnieuw te vertellen. De behandeling is afhankelijk van het soort klacht. Bij sommige mensen helpt
www.havenziekenhuis.nl/bekkenbodemspreekuur ZOMER 2013
Op Koers
5
Kindercardioloog Koopman met een patiëntje
Hartruis bij kinderen vaak onschuldig KinderHaven heeft een nieuw spreekuur voor kinderen met een hartruis die nader onderzocht moeten worden of kinderen waarbij erfelijke aandoeningen voorkomen in de familie. Na één dagdeel volgt de uitslag.
Bij meer dan de helft van de kinderen is er in de periode van
Als de kinderarts de hartruis niet vertrouwt, twijfelt of een
0 tot 16 jaar een hartruis te horen. Bij de meeste kinderen is
erfelijke aandoening vermoedt, volgt een verwijzing naar
er gelukkig niets ernstigs aan de hand. Vaak verdwijnt bij hen
KinderHaven. Het kindercardiologisch team bestaat uit
de ruis op jong volwassen leeftijd. Er kan echter ook sprake
medewerkers van KinderHaven en de kindercardiologen van
zijn van een aangeboren hartafwijking, bijvoorbeeld een
het Erasmus MC - Sophia. Tijdens het bezoek zal er een hart-
vernauwde of lekkende hartklep. In sommige families komen
filmpje (ECG) worden gemaakt. Indien nodig maakt de kinder-
erfelijke aandoeningen voor van het hart en de bloedvaten,
cardioloog ook een echo van het hart. Soms is het luisteren
zoals een verdikte hartspier of bindweefselziekten. Kinderen
en een hartfilmpje al voldoende. Als er sprake is van hartruis
hebben meestal geen klachten, maar moeten wel zo nu en
dan krijgt u snel duidelijkheid over de oorzaak. Hoewel een
dan onderzocht worden op het ontstaan van deze ziekte-
hartruis, zoals gezegd, vaak onschuldig is, kan er wel reden
beelden. Daarnaast kunnen hartafwijkingen samen gaan met
tot ongerustheid zijn. Op de Kindercardiologiepoli doen we
bepaalde erfelijke syndromen. Bijvoorbeeld het syndroom
daarom alle onderzoeken in één dagdeel. De uitslag hoort u
van Down, waarbij 50% kans bestaat op het hebben van
aan het einde van het bezoek aan de polikliniek van Kinder-
een hartafwijking.
Haven. Als we een hartafwijking vinden, dan zien we uw kind in de meeste gevallen terug in het Erasmus MC - Sophia.
6
Op Koers
ZOMER 2013
Zorg met aandacht, ook online Het Havenziekenhuis heeft een nieuwe website gelanceerd. De website is patiĂŤntgerichter, bevat meer informatie en is geschikt voor tablets en smartphones. Ook kunt u zich abonneren op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen binnen het Havenziekenhuis. We zijn benieuwd wat u van de website vindt. Neem een kijkje op www.havenziekenhuis.nl en geef uw mening via het contactformulier.
Eenvoudig navigeren
Abonneer op de nieuwsbrief
Directe ingang voor patiĂŤnten, bezoekers en verwijzers
Geschikt voor tablets en smartphones
Overzicht van artsen en behandelaars
Handig overzicht met contactinformatie
Actuele wachttijden
Geen ingewikkelde medische termen
Folders online beschikbaar ZOMER 2013
Op Koers
7
De heer Martijnse met een medewerkster van Zorgkaart Nederland
‘Het Havenziekenhuis; daar heb ik vertrouwen in’ Op de polikliniek Cardiologie ontmoeten we de heer Martijnse. Hij heeft net enkele onderzoeken waaronder een fietsproef, EEG en echo op de polikliniek Cardiologie achter de rug. Zijn ervaringen deelt hij met anderen via Zorgkaart Nederland.
De heer Martijnse is al 30 jaar patiënt in het Havenzieken-
streeks te communiceren; ik wil weten wat er met me aan
huis. In 1983 kreeg hij een hartinfarct en heeft toen diverse
de hand is. Hij draait er nooit omheen en vertelt het gewoon.
ingrepen ondergaan. ‘Tien jaar na mijn bypass begon het
Als er iets aan de hand is, dan bel ik op en mag ik direct
sukkelen. Sindsdien ben ik onder controle bij de cardioloog.’
komen. Dat is een gerustellende gedachte.’ De heer Martijnse
Tot op heden is er geen nieuwe operatie nodig. ‘Gelukkig
woont in Capelle en het Havenziekenhuis is helemaal zijn
gaat het nog steeds goed met de medicijnen die ik krijg.
ziekenhuis. ‘Ik ga liever naar het Havenziekenhuis, ook al is
Op tien seconden na heb ik vandaag zelfs de fietsproef
het niet het meest dichtbij. Het heeft mijn voorkeur. Want het
gehaald. En die is best pittig, ook al fietsen en wandelen mijn
Havenziekenhuis, daar heb ik vertrouwen in.’
vrouw en ik bijna elke dag om in beweging te blijven.’ De heer Martijnse is na al die jaren nog steeds een tevreden patiënt. Hij heeft al jaren dezelfde dokter. ‘Dokter Neumann
Bekijk of deel uw ervaringen:
is een fantastische cardioloog. Hij weet wie ik ben en hij praat met me van mens tot mens. Ik hou ervan om recht-
www.zorgkaartnederland.nl/havenziekenhuis ZOMER 2013
Op Koers
9
Ziek op zee en 10.000 kilometer van huis In Rotterdam kwam hij al zijn halve leven. Maar het Havenziekenhuis, daar had de Filipijnse zeeman Florencio Lazarte nog niet van gehoord. Tot hij ziek werd, midden op zee.
Ziek was de 56-jarige Florencio Lazarte uit Manilla nooit
ook veel andere zeelieden: ziek worden op zee en voor
eerder in zijn zeemansbestaan. En hij vaart sinds 1979.
behandeling alleen achterblijven op een plek duizenden
Maar als Florencio op 30 september 2012 wakker wordt in
kilometers van huis. Zo’n 600 zieke zeelui komen elk jaar
de ochtend, voelt hij zich niet lekker. Florencio is koortsachtig
terecht in het Rotterdamse Havenziekenhuis, dat in 1927
en het gaat niet over tijdens zijn werk in de machinekamer.
speciaal voor deze doelgroep werd opgericht. Vaak zijn
Hij maakt deel uit van de bemanning van de Vinga, de
deze patiënten oorspronkelijk afkomstig van de Filipijnen.
274 meter lange olietanker van de Noorse rederij Mowinckel. Die brengt een lading ruwe olie van Ghana naar Rotterdam.
Antibiotica
Ze zijn net voorbij de Canarische Eilanden, met nog een
Tien dagen na zijn noodoproep in het hotel ligt Florencio
week varen voor de boeg. Florencio heeft koorts en hij voelt
nog in het Havenziekenhuis. De chirurg opereert hem die
een stekende pijn in zijn endeldarm. Hij vraagt om medische
maandag meteen. Ze verwijdert een flink abces uit zijn
hulp. Gealarmeerd door zijn koorts zoekt een collega
endeldarm en plaatst draineerbuisjes. Florencio verblijft twee
contact met de arts van de rederij in Noorwegen. Die schrijft
dagen op de Intensive Care. ‘Hij was er echt slecht aan toe,
paracetamol voor en beveelt doktersbezoek aan zodra hij
had hoge koorts’, zegt de verpleegkundige die in zijn kamer
aan wal is. Intussen maakt zijn vrouw Evangeline zich hevige
het infuus met antibiotica ververst. Herenigd met zijn vrouw
zorgen in Manilla. Dagelijks hebben Florencio en Evangeline
Evangeline kan Florencio weer lachen. Hij heeft goede
contact met elkaar, via Skype. Zij is het gewend alleen te zijn
arbeidsvoorwaarden. De rederij betaalt naast de ziekte-
en voedde hun inmiddels twee volwassen kinderen vrijwel in
kosten ook de reis- en verblijfkosten van Evangeline. Zij
haar eentje op.
beleefde bange dagen in Manilla, toen Florencio op de Intensive Care lag en zij op nieuws wachtte. ‘Die ellende is
Help!
nu voorbij dankzij het Havenziekenhuis’, zegt ze. Florencio
Florencio werkt door en de hevige pijn blijft. Bovendien kan
telt zijn zegeningen. Hij ligt op de afdeling Chirurgie en heeft
hij niet meer naar de wc. Evangeline is er niet gerust op als
een kamer voor zichzelf: vanuit zijn bed kijkt hij op de Maas.
Florencio op zondag 7 oktober op bevel van de Noorse
‘Eerst dacht ik dat dit ziekenhuis een privékliniek was. De
dokter het Havenziekenhuis in Rotterdam bezoekt. Hij krijgt
mensen zijn heel aardig en het eten is lekker.’ Zijn collega’s
een check-up en een antibioticakuur. Als zijn schip, de
van de Vinga, die terugkeerden naar Rotterdam, brachten
Vinga, haar reis vervolgt, blijft Florencio achter in een
meteen een bezoek. Het fruit en de chocola op tafel
Rotterdams hotel. In de nacht wordt de pijn zo heftig dat hij
verraden hun komst. Florencio vond het very touching:
de telefoon grijpt. Hij belt de receptie. ‘Ik kon alleen maar
‘Tien zeemannen, alleen voor mij! Ze mochten twee aan
‘Help’ roepen. Toen viel ik half uit mijn bed’, vertelt Florencio.
twee naar binnen.’ Het duurt nog even voordat hij zijn maten
Dan komt de ambulance. Wat Florencio overkwam, overkomt
weer ziet. ZOMER 2013
Op Koers
11
‘Zorg mét…’ Met wat dan? Rijdend met je auto of fiets langs de Maas richting de binnenstad kan het niet missen. Op de grens van Kralingen en centrum kijkt Vriendin van het Havenziekenhuis Loes Luca je aan vanaf de gevel. Te herkennen als één van de typetjes uit de filmpjes van het Havenziekenhuis over ‘Zorg mét …’. Maar mét wat dan?
In een aantal opzichten is het Havenziekenhuis net even
geholpen te worden. Ook zijn we flexibel in de tijden van
anders. Vanzelfsprekend kunt u bij ons rekenen op goede
de spreekuren. Het avondspreekuur is er speciaal voor
basiszorg voor veel voorkomende aandoeningen, maar
Rotterdammers met een drukke agenda.
wist u dat we ook een specialisatie hebben in Ouderen-
Komt u uit Krimpen? Dan hoeft u de de Algerabrug niet over
geneeskunde en Tropengeneeskunde? En dat we als
dankzij onze Buitenpoli in Krimpen.
dochter van het Erasmus MC snel specialistische zorg in kunnen schakelen als dat nodig is?
Net als thuis Ook de omgeving waarin u verblijft behoeft onze zorg. Wij
Persoonlijke aandacht
willen dat patiënten en bezoekers zich op hun gemak voelen,
Het Havenziekenhuis staat bij veel Rotterdammers bekend
net als thuis. Alle verpleegafdelingen zijn reeds gerenoveerd
als klein binnenstadsziekenhuis. Dit heeft één groot voordeel.
met moderne twee-, vier- en zespersoonskamers en
Namelijk persoonlijke aandacht. Bij ons bent u geen
een sfeervol grand café. Ook zijn enkele poliklinieken al
nummer, maar een persoon die onze aandacht verdient.
verbouwd. En op de vijfde etage geniet u van het uitzicht
Er wordt tijd gemaakt door onze medewerkers om naar uw
vanuit Brasserie Aan de Maas.
verhaal te luisteren. U vertelt uw verhaal maar één keer, want iedere patiënt heeft zijn eigen dokter.
Snel terecht
Dat is zorg mét. Meer informatie vindt u online:
Onze korte wachttijden voor onderzoek en behandeling zijn een voordeel. Wanneer u ziek bent, is het prettig om snel
www.zorgmetaandacht.nl ZOMER 2013
Op Koers
13
Nieuwe apparatuur Radiologie
Het afgelopen jaar is op de afdeling Radiologie flink geïnvesteerd in nieuwe apparatuur. Modernere en snellere apparaten die beelden met een betere kwaliteit leveren.
De ‘Mobilett’ is een mobiel röntgenapparaat dat we gebruiken op de verpleegafdelingen en de Spoedeisende Hulp voor – met name – longfoto’s.
De CT-scan maakt via doorsneden gedetailleerde 3D beelden van het hoofd of het gehele lichaam. Dit apparaat gebruiken we om problemen bij de longen in kaart te brengen. Ook komen er vaak patiënten met buikklachten voor een CT-scan.
14
Op Koers
ZOMER 2013
Met de MRI-scan brengen we verschillende delen van het
In de twee nieuwe digitale buckykamers maken we
lichaam, zoals de buik, hersenen, gewrichten, spieren en
röntgenfoto’s van bijvoorbeeld de armen, benen, rug en
wervelkolom in kaart. Door een zeer sterk magnetisch veld
longen.
wordt een afbeelding gemaakt.
Het ‘doorlichtstatief’ in de multifunctionele kamer is een nieuw systeem voor onderzoeken waarbij we contrastvloeistof gebruiken, zoals hartkatheterisaties en maag- en darmonderzoeken. Onder andere de afdelingen Radiologie, Cardiologie, Urologie en Gynaecologie maken gebruik van deze onderzoeksruimte.
ZOMER 2013
Op Koers
15
Keuken in de ja ren vijftig
‘Pap koken en diëten bereiden’ Marius van Amen werkte in de jaren vijftig als
maaltijden Uitdelen van de
leerling-kok in het Havenziekenhuis. Hij schreef een brief over deze tijd naar de OudRotterdammer en eindigde zijn verhaal met: ‘Hoe zou het er nu uitzien?’. Een uitnodiging van onze kant volgde. Nu, zestig jaar later is hij weer terug voor een kijkje op zijn oude werkplek.
Van Amen in
Brasserie Aan de
Maas
‘Ik was echt een manusje van alles. Om 7.00 uur ’s ochtends begon ik met het opwarmen van de havermoutpap. Daarna was het tijd om de broodkarren klaar te maken. Ook bereidde ik samen met diëtiste Van de Brink en juffrouw Trömer de diëten voor de patiënten. Naast zoutloos en zoutarm herinner ik mij een Meulengrachtdieet. Ik weet niet of het nu nog bestaat, maar ik vond het toen niet te pruimen. Het belangrijkste was natuurlijk dat de patiënten er beter van werden.’ Tegenwoordig doet bijna niets in de keuken van het Haven-
Van Amen bekijkt foto’s van vroeger
ziekenhuis meer denken aan de jaren vijftig. Het kolenfornuis en de stoomketels van toen zijn vervangen door moderne apparatuur. En de broodkarren hebben plaats gemaakt voor een broodbuffet in de grand cafés op de verpleegafdelingen. Met hulp van een voedingsassistente stellen patiënten nu zelf hun broodmaaltijd samen. Daarnaast kunnen patiënten en bezoekers terecht in Brasserie Aan de Maas. Ondanks dat de keuken een paar jaar geleden volledig verbouwd is, waren er nog genoeg momenten van herkenning voor meneer Van Amen. In de keuken hangen namelijk nog veel foto’s van vroeger. ‘De Hobart keukenmachine herinner ik mij nog heel goed; met die machine moest ik vroeger paneermeel maken.’ Overigens heeft die
Meer informatie vindt u online:
machine nog járen dienst gedaan en is pas een paar jaar geleden vervangen. 18
Op Koers
ZOMER 2013
www.havenziekenhuis.nl/voorzieningen
Patiënt: ‘Ik ben zeker geen vierdaagse loper. Maar beweging is goed voor me en ook nog gezellig’
Vrijwilliger: ‘Iedere keer ontmoet ik andere mensen, die hun verhalen met me delen’
Aandacht voor conditie oudere patiënt In het Havenziekenhuis is een ‘loopprogramma’ gestart. Speciaal opgeleide vrijwilligers maken iedere dag een wandelingetje door het ziekenhuis met oudere patiënten. Uiteraard in overleg met de verpleging. Door dagelijks te bewegen gaan oudere patiënten in een betere conditie naar huis. Hierdoor kunnen ze thuis sneller hun dagelijkse activiteiten weer oppakken. De meeste patiënten zijn enthousiast over het loopprogramma. Niet alleen de beweging, maar ook het praatje met de vrijwilliger doet hen goed. Vaak komen verhalen van vroeger los en kan de patiënt zijn ziekte even vergeten.
Operatie verbouwing: Scopiecentrum Het Havenziekenhuis beschikt sinds kort over een splinternieuw, modern en uitstekend uitgerust Scopiecentrum waar patiënten terecht kunnen voor onderzoeken van bijvoorbeeld maag, darmen, longen of baarmoeder. Het nieuwe centrum biedt korte wachttijden. www.havenziekenhuis.nl/scopiecentrum
Na sommige onderzoeken gaan De beelden van het onderzoek
patiënten naar de uitslaapkamer in
worden op deze computer
het Scopiecentrum.
opgeslagen voor het verslag.
Op deze computer staan de patiëntengegevens en bekijkt de arts verslagen en beelden van eerdere onderzoeken. De patiënt ligt in een positie die voor het uitvoeren van het onderzoek noodzakelijk is.
Met een scoop, een flexibele slang met een camera, kijkt de arts in het lichaam en kan hij ook behandelingen uitvoeren. Via de monitor ziet de arts of er afwijkingen zijn.
Met dit apparaat meten
De scoop wordt voor het
we eventueel de hart-
onderzoek op een lichtbron en
slag, bloeddruk en het
videoprocessor aangesloten
zuurstofgehalte.
en na het onderzoek gereinigd in een speciale ruimte.
Naast het bed staan twee verpleegkundigen en een arts. Eén verpleegkundige begeleidt de patiënt tijdens het onderzoek en de andere verpleegkundige assisteert de arts die het onderzoek uitvoert.
Geriater Bert Ziere (l) en neuroloog John van Swieten (r)
Alzheimercentrum zuidwest Nederland
Lijden verlichten Ên meer wetenschappelijk onderzoek Vergeetachtigheid, gedragsverandering, plotseling geen zin meer in hobby’s. Symptomen die kunnen duiden op een dementie. In 2012 is het vierde Alzheimercentrum van Nederland geopend in Rotterdam. Het Alzheimercentrum zuidwest Nederland is een samenwerkingsverband tussen het Erasmus MC en het Havenziekenhuis en op beide locaties gevestigd. Geriater Bert Ziere van het Havenziekenhuis en neuroloog John van Swieten van het Erasmus MC geven antwoord op onze vragen. 22
Op Koers
ZOMER 2013
Wat is de kracht van de samenwerking?
Meestal zijn ze afkomstig uit de directe omgeving van
Geriater Bert Ziere van het Havenziekenhuis: ‘We hebben
Rotterdam, omdat mantelzorgers liever geen grote afstanden
onze gezamenlijke hoeveelheid kennis en ervaring
afleggen met hun partner of moeder. Bovendien hebben
gebundeld. Achter de schermen hebben we heel hard
we hier een avondspreekuur. Wanneer een oudere te maken
gewerkt om onderzoek en behandeling zodanig op elkaar af
krijgt met allerlei vage klachten, zal de omgeving eerder
te stemmen dat het niet meer uitmaakt in welk van beide
geneigd zijn om de geriater te raadplegen. We beschikken
ziekenhuizen de patiënt behandeld wordt. Alle betrokken
hier in de regio over een goed vangnet van hulpverleners,
specialisten, zoals neurologen, geriaters, neuropsychologen,
zoals bijvoorbeeld de dagopvang of een verpleeghuis.’
en soms psychiaters werken nauw samen. Eens in de
Van Swieten: ‘In het Erasmus MC zien we naast oudere
veertien dagen hebben we een videoconferentie met de
ook jongere patiënten. Wanneer zij klachten krijgen, zal de
betrokken hulpverleners om de voortgang van alle patiënten
mantelzorger niet in eerste instantie aan dementie of
te bespreken. Een ander voordeel is dat we zijn aangesloten
Alzheimer denken. De huisarts zal eerder doorverwijzen naar
bij Alzheimer Nederland. Dat betekent dat we volop deel
de neuroloog. Om die reden komen patiënten vaak van wat
kunnen nemen aan nieuwe initiatieven voor diagnostiek en
verder weg. Hier in huis werken we samen met een zorg-
behandeling.’
consulent, die – na de diagnose – de patiënt en mantelzorger
Neuroloog John van Swieten van het Erasmus MC: ‘We
begeleidt in het verdere traject.’
hopen natuurlijk dat we in de toekomst Alzheimer kunnen genezen of zelfs helemaal voorkomen. Daarvoor is heel veel
Hoe stel je de diagnose?
wetenschappelijk onderzoek nodig. Wij werken daarbij nauw
Ziere: ‘Het begint met luisteren naar het verhaal van de
samen met de drie andere Alzheimercentra in Nederland.
patiënt en zijn partner. Vaak heeft de partner al een hele tijd
Belangrijke uitkomsten van onderzoeken kunnen we ook
een ‘niet pluis’ gevoel dat meestal begint met een sluipend
meteen toepassen.’
verergerende vergeetachtigheid. De patiënt is bijvoorbeeld lusteloos, heeft weinig interesse meer in anderen of wordt onhandig. Dan ontstaat er al een beeld van wat er aan de
‘We hopen natuurlijk dat we Alzheimer in de toekomst kunnen genezen of zelfs helemaal voorkomen’
hand kan zijn.’ Van Swieten: ‘Daarna doen we testen voor het geheugen en andere hersenfuncties, waarbij we zowel simpele als moeilijkere vragen stellen. Dan volgt een lichamelijk en neurologisch onderzoek. We testen bijvoorbeeld de reflexen van armen en benen. Met hersenfoto’s en bloedonderzoek kunnen we ook controleren of er van een andere behandelbare oorzaak sprake is.’
Kan Alzheimer behandeld worden? Van Swieten: ‘Er zijn wel medicijnen die het ziekteproces enigszins kunnen vertragen, maar echt genezen kunnen we
Waar richt het wetenschappelijk onderzoek zich op?
helaas nog niet.’
Van Swieten: ‘Op het ogenblik richten we ons op diagnostiek
zorg voor de patiënt en zijn soms radeloze en moegestreden
en op de erfelijke aspecten. De ziekte van Alzheimer is
partner. Bij dreigende overbelasting, schakelen we een
gelukkig maar in een klein percentage erfelijk. In dat geval
‘casemanager’ in die thuis komt kijken hoe alles reilt en zeilt.
wordt de ziekte veroorzaakt door een fout in één van de tot
Zij kan adviseren over een eventuele dagopvang. Dat is
nu toe bekende genen voor Alzheimer. Daarnaast zijn er
niet alleen voor de patiënt, maar ook voor de partner een
aanwijzingen dat er voor de grote groep patiënten met de
uitkomst. Weliswaar is de patiënt ziek, maar de mantelzorger
ziekte van Alzheimer erfelijke factoren zijn, die de gevoelig-
is degene die lijdt. Binnen het Alzheimercentrum doen we er
heid op het krijgen van de ziekte vergroten. Het is belangrijk
alles aan juist dit lijden te verlichten.’
Ziere: ‘De behandeling bestaat hiernaast uit aandacht en
deze factoren goed in beeld te krijgen, want dat levert in de toekomst mogelijke aanknopingspunten voor het ontwikkelen van een behandeling op.’
Is er verschil in patiënten? Ziere: ‘In het Havenziekenhuis komen vooral de oudere
Meer informatie vindt u online:
kwetsbare patiënten met bijkomende ziekten van het ouder worden zoals hart- en vaatziekten, diabetes en artrose.
www.havenziekenhuis.nl/alzheimercentrum ZOMER 2013
Op Koers
23
Avond in de tropen
Houd muggen op afstand en draag zeker ’s avonds en ’s nachts zoveel mogelijk bedekkende kleding. Gebruik DEET op de onbedekte huid.
Zorg voor een muggenvrije kamer en slaap onder een geïmpregneerde klamboe.
Eet alleen voedsel dat goed doorgekookt of doorbakken is.
Rauwe salades, rauwe groenten en gesneden fruit kunt u beter laten staan.
In malariagebieden slikt u tijdens en na het verblijf malariatabletten.
Bijzondere reizigers De mogelijkheden om meer van de wereld te zien, zijn ongekend. Mensen met een chronische aandoening of ziekte doen er verstandig aan extra voorzorgsmaatregelen te nemen om te voorkomen dat hun gezondheidsklachten verergeren.
‘Bijzondere reizigers hebben meer nodig dan een standaard advies’, vertelt internist en directeur van de Travel Clinic Perry van Genderen. ‘Zij lopen extra risico dat ze op vakantie ziek worden en het verkeerd afloopt. Met name in de tropen is het gebrek aan hygiëne, in combinatie met luchtvochtigheid en hoge temperaturen, een voedingsbodem voor infecties. Mensen met een slechtere gezondheid zijn daar eerder vatbaar voor. Bovendien is de kans op complicaties groter als ze bijvoorbeeld diarree, koorts of een andere infectieziekte oplopen.’ Het spreekuur Bijzondere reizigers is bedoeld voor reizigers die een verminderde afweer hebben. Dit kan aangeboren zijn, of worden veroorzaakt door een aandoening of het gebruik van medicijnen, zoals prednison of andere ontstekingsremmers en medicijnen tegen reumatische aandoeningen, darmziekten of auto-immuunziekten. Ook medicijnen die de afweer onderdrukken na een orgaantransplantatie of medicatie bij een kwaadaardige ziekte vergroten de kans op infecties. Kijk uit voor vervuild water en
Op het speciale spreekuur krijgen bijzondere reizigers een op
drink alleen water dat uit een
maat gesneden advies over vaccinaties en andere maatregelen die
dichte fles komt. Neem geen
ze voor, tijdens en na hun reis kunnen nemen om de risico’s te
ijsklontjes.
beperken en mensen een plezierige vakantie te geven. Een team van deskundige tropenartsen stelt het advies op. Perry van Genderen: ‘Van tevoren brengen we de extra gezondheidsrisico’s die de patiënt loopt in kaart en kijken we of ze vanwege hun ziekte de benodigde vaccinaties en medicijnen mogen hebben. Soms is
Was uw handen na elk toiletbezoek en voordat u
het noodzakelijk om uit voorzorg extra medicijnen voor te schrijven,
voedsel gaat maken of eten.
zoals antibiotica, of de reis zelfs helemaal af te raden.’ Na de reis worden de patiënten gebeld door de arts om te kijken of alles goed is gegaan en er nog vragen zijn. Bij klachten zijn ze direct welkom op de Tropenpoli, waar binnen een halve dag een diagnose wordt gesteld. ‘Overigens kunnen patiënten ook tijdens hun vakantie 7 dagen per week en 24 uur per dag bellen met het Havenziekenhuis mocht er iets mis gaan’, vertelt Perry van Genderen. ‘Zo kunnen ze met een gerust hart op reis.’ www.travelclinic.com ZOMER 2013
Op Koers
25
Kort nieuws Nieuwe gezamenlijke spreekuren Het Havenziekenhuis heeft twee nieuwe spreekuren waarbij
klachten ter plaatse van de vulva, de uitwendige geslachts-
afdelingen nauw met elkaar samenwerken. Zo bieden de
delen bij de vrouw. Het gaat hier om aandoeningen als lichen
afdelingen Chirurgie en Dermatologie samen een spreekuur
sclerosus, lichen planus, vulvaire pijnsyndromen en andere
aan voor hidradenitis patiënten. Hidradenitis suppurativa,
vulva-afwijkingen. Ook kan er sprake zijn van zéér hinderlijke
ook wel acne ectopica genoemd, is een ernstige ontsteking
en hardnekkige vaginale afscheiding, bijvoorbeeld ten
van de huid. Vooral ter plaatse van de oksels, de liezen en
gevolge van een vaginale schimmelinfectie. Het spreekuur is
de schaamstreek. U kunt voor het hidradenitis spreekuur
op woensdag in het hoofdgebouw van het ziekenhuis.
terecht op vrijdagmiddag op de locatie Buitenhaven. Ook is er de Vulvapoli; een samenwerking tussen de
www.havenziekenhuis.nl/hidradenitis
afdelingen Dermatologie en Gynaecologie. Bij de onlangs opgerichte Vulvapoli kunnen patiënten terecht met complexe
www.havenziekenhuis.nl/vulvapoli
Avondspreekuur Geriatrie De afdeling Geriatrie is gestart met een avondspreekuur op maandag. Geriater Marleen Harkes houdt om de week van 18.00 tot 20.00 uur spreekuur voor controles van patiënten. Nieuwe patiënten kunnen overdag terecht op de polikliniek Geriatrie. www.havenziekenhuis.nl/geriatrie
De digitale patiënt Het Havenziekenhuis is goed op weg om een papierloos ziekenhuis te worden. Eind 2012 vond de overgang naar elektronisch voorschrijven van medicijnen plaats. Ook ging het ziekenhuis over op een nieuw digitaal systeem om het toedienen van medicijnen te registreren. In het eerste kwartaal van 2013 is een start gemaakt met de overgang naar digitale dossiers van patiënten. Het Havenziekenhuis kan zo veiliger en efficiënter werken en de kans op fouten wordt kleiner. www.havenziekenhuis.nl/nieuws 26
Op Koers
ZOMER 2013
Waterbusaanbod voor patiënten Patiënten die na hun opname in het Havenziekenhuis weer naar huis gaan of op de Buitenpoli in Krimpen zijn geweest krijgen een gratis dagkaart van de Waterbus. De Waterbus vaart op de route Dordrecht-Rotterdam en onderzoekt of er een halte voor de boot kan komen aan de kade voor het Havenziekenhuis. De uitslag van dat onderzoek wordt in 2014 verwacht. Om patiënten alvast kennis te laten maken met de Waterbus is er nu deze aanbieding. De heer Van der Pijl ontving de eerste gratis dagkaart en was blij verrast. ‘Ik ga er zeker gebruik van maken en met mijn vrouw een tochtje op het water maken. Ze had de Waterbus al eens gezien vanaf de Spido.’ De kaarten zijn geldig tot en met 31 oktober 2013 en worden uitgedeeld zolang de voorraad strekt. www.havenziekenhuis.nl/nieuws
ZOMER 2013
Op Koers
27
Patiënten geven Havenziekenhuis een 8,6 Patiënten beoordelen het Havenziekenhuis gemiddeld met een 8,6 en daarmee krijgt ons ziekenhuis het hoogste rapportcijfer in de regio Rijnmond en is het één van de meest patiëntvriendelijke ziekenhuizen van Nederland. Het Havenziekenhuis staat voor goede zorg mét persoonlijke aandacht. Natuurlijk staat de kwaliteit en veiligheid van de zorg ook bij ons voorop, maar het hoge cijfer waarmee patiënten hun tevredenheid uitdrukken geeft aan dat zij juist de persoonlijke aandacht die zij krijgen bij het Havenziekenhuis erg op prijs stellen. Ook de artsen van het Havenziekenhuis worden positief beoordeeld, getuige de hoge cijfers die zij scoren op ZorgkaartNederland.nl.
Aan de Maas, in de binnenstad van Rotterdam vinden we
poliklinieken als op de verpleegafdelingen. Ook in die
het Havenziekenhuis. Een bijzonder ziekenhuis dat haar
onderzoeken krijgt het ziekenhuis hoge cijfers: in 2012
patiënten zowel algemene basiszorg als gespecialiseerde
gemiddeld een 8,5
Tropengeneeskunde en Ouderengeneeskunde biedt. Vroeger was het Havenziekenhuis speciaal voor zeelieden, maar
Kwaliteit voorop
sinds vele jaren is het een algemeen ziekenhuis. Sinds 2005
Het Havenziekenhuis heeft in 2010 de NIAZ accreditatie
is het Havenziekenhuis een dochteronderneming van het
behaald. Dat is een veelgebruikte methode om te zorgen
Erasmus MC en daardoor is er een directe lijn met de
voor goede kwaliteit van de zorg. Daarnaast hebben we
medisch specialisten van dit universitair medisch centrum.
verschillende keurmerken voor behandelingen, zoals het roze lintje voor borstkanker en het kwaliteitszegel voor
Zorgkaart Nederland: de ZOOVER van de zorg
Dermatologie. Daarmee staat de kwaliteit van de zorg van
ZorgkaartNederland.nl van patiëntenorganisatie NPCF
het Havenziekenhuis buiten kijf. Cor Calis is sinds januari
(Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie) is met
2013 directeur van het Havenziekenhuis. Hij is trots op de
116.000 beoordelingen uitgegroeid tot de grootste recensie-
hoge score op ‘tevredenheid’. ‘Patiënten geven daarmee
website voor de gezondheidszorg. De Zorgkaart is daarmee
aan dat zij de persoonlijke benadering waar wij in dit zieken-
eigenlijk de ZOOVER van de zorg. Op de website kunnen
huis voor staan herkennen en waarderen. Aandacht staat
patiënten een beoordeling achterlaten over hun ziekenhuis,
hier centraal, zowel in de manier waarop wij met patiënten,
arts of andere zorgverlener. Daarmee helpen zij andere
familieleden en bezoekers omgaan als in de onderlinge
bezoekers die op zoek zijn naar een goede zorgverlener.
contacten tussen collega’s en dokters. Patiënten hebben hier hun ‘eigen’ dokter. Ook dat wordt erg op prijs gesteld,
Transparantie is belangrijk
horen wij vaak. Dat alle verpleegafdelingen van het Haven-
Het Havenziekenhuis staat open voor ideeën voor verbetering
ziekenhuis en een groot deel van de poliklinieken volledig
van haar zorg en vindt het belangrijk om transparant te zijn
verbouwd zijn zal vast ook een rol spelen bij dit mooie
over de kwaliteit van het zorgaanbod. Daarom vragen we
rapportcijfer. We zijn er in geslaagd de warme en huiselijke
actief aan de patiënten of zij een beoordeling over het
sfeer die we hier van oudsher hadden in het vernieuwde
ziekenhuis willen plaatsen op ZorgkaartNederland.nl.
ziekenhuis te behouden. Het aantal patiënten is in de loop
Het Havenziekenhuis onderzoekt ook zelf de tevredenheid
der jaren gestaag gegroeid en wij zijn blij met de keuze van
van haar patiënten via speciale enquêtes, zowel bij de
zovelen voor het Havenziekenhuis.’ ZOMER 2013
Op Koers
29
‘Veilig en droog aan boord’ Een boot, compleet met drakenkop, trommelaar en 16 man zijn nodig voor de strijd op de Kralingse Plas tijdens het Drakenbootfestival. Een spectaculaire race tussen Chinese drakenboten in het Kralingse Bos. Een deel van de opbrengsten is bestemd voor het Havenziekenhuis.
Tijdens het Drakenbootfestival nemen bedrijven en
zijn uitgenodigd voor de jaarlijkse Vriendendag op het
verenigingen het tegen elkaar op. Havenziekenhuis-directeur
festivalterrein voor een hapje en een drankje op zaterdag
Cor Calis is enthousiast over de samenwerking met het
31 augustus.
Drakenboot-festival. ‘Wij hebben van oudsher een sterke band met de haven, boten, het water en verre bestemmingen.
Droog aan boord
Kralingen vormt het hart van ons werkgebied.’
Een deel van de opbrengst is voor het Havenziekenhuis bestemd. ‘Behalve een leuk event is het ook nog eens een
Leuke happening
festival met maatschappelijke relevantie. De opbrengst wordt
Zelf is het Havenziekenhuis ook van de partij op het water
goed besteed aan de bouw van een overkapping bij de
met enkele drakenbootteams. ‘Het Drakenbootfestival is een
Spoedeisende Hulp. Hierdoor komen patiënten rechtstreeks
ontzettend leuke happening’, aldus Cor Calis. ‘Sporten is
veilig en droog ‘aan boord’ bij het Havenziekenhuis.’
gezond, goed voor de teambuilding en boeiend om naar te kijken. Verder dragen we een steentje bij met een eerste
Meer informatie vindt u online:
hulp team voor eventuele ongelukjes.’ Ook de Stichting Vrienden van het Havenziekenhuis is van de partij op het festival. Alle vrienden en vrijwilligers van het Havenziekenhuis 30
Op Koers
ZOMER 2013
www.drakenbootfestival.nl/rotterdam www.havenziekenhuis.nl/vrienden
Havenziekenhuis Rotterdam Haringvliet 2, 3011 TD Rotterdam 010 - 404 33 00 www.havenziekenhuis.nl Havenziekenhuis Locatie Buitenhaven Haringvliet 72, 3011 TG Rotterdam www.havenziekenhuis.nl/buitenhaven Havenziekenhuis Locatie Buitenpoli Krimpen Patrijzenstraat 59, 2922 GN Krimpen a/d IJssel www.havenziekenhuis.nl/buitenpoli-krimpen
Bezoektijden U bent van harte welkom om een patiënt te bezoeken van 15.00 - 20.00 uur. De IC/CCU kan bezocht worden van 11.00 - 13.00 uur en van 15.00 - 20.00 uur. www.havenziekenhuis.nl/bezoekers
Patiënten Service Bureau Het Patiënten Service Bureau bevindt zich in de centrale hal. U bent daar welkom voor informatie over een ziekte, onderzoek en behandeling, klachten of een luisterend oor. Volg ons op:
Bereikbaarheid www.facebook.com/havenziekenhuisrotterdam Ons ziekenhuis is goed bereikbaar met de auto, fiets en het openbaar vervoer. Tussen onze locaties op het Haringvliet kunt u gebruik maken van Haventaxi de Sleeptros. Voor informatie over route en parkeren kijkt u op www.havenziekenhuis.nl/contact-route
www.twitter.com/havenziekenhuis
www.youtube.com/havenziekenhuis
Digitale nieuwsbrief Meld u aan voor de digitale nieuwsbrief en blijf op de hoogte van: - Het laatste nieuws, zoals nieuwe spreekuren en behandelingen - Belangrijke ontwikkelingen binnen het Havenziekenhuis - Maak kennis met patiënten en medewerkers - Up-to-date agenda met (voorlichtings)bijeenkomsten - Handige tips voor een bezoek aan ons ziekenhuis - Meest recente vacatures Ga naar www.havenziekenhuis.nl/nieuws om u aan te melden voor onze e-mail nieuwsbrief. ZOMER 2013
Op Koers
31
Onze specialisten Anesthesiologie
Intensive Care
Neurochirurgie
Mw. drs. S. van der Elst-Thio Dhr. drs. L.J.A. Harhangi Mw. drs. C. Kudlickova-Dekker Dhr. dr. T. Linden Mw. drs. L.G. Mahes
Mw. drs. C.E. Birsak Mw. drs. B. Dellen
Prof. dr. C.M.F. Dirven Dhr. dr. J.W. Schouten Dhr. dr. A.J.P.E. Vincent
Kaakchirurgie Neurologie Dhr. dr. G.J. van Beek Dhr. dr. L.O.H. Dessau Dhr. drs. J.G. van der Hee Mw. dr. J.M. Kwakman Dhr. drs. F.R. Praal Dhr. drs. L.J. Rijksen Dhr. dr. D. Rink
Apotheek Mw. W. Lee
Cardologie Dhr. drs. B. Ilmer Dhr. dr. B.J. Krenning Mw. drs. C.M. Leenders Dhr. drs. D. Neumann
Chirurgie Dhr. drs. G.J. Collet Mw. dr. J.H. van Dam Mw. drs. K.H.A. van Eeghem Prof. dr. J.F. Lange Mw. dr. T. Lans Dhr. dr. A. Menon Dhr. dr. W.R. Schouten
Dermatologie Mw. drs. W.E.M. Plokker-Bos Mw. drs. H. Both Dhr. dr. W.I. van der Meijden
Geriatrie Dhr. drs. A.J. Arends Mw. drs. M. Harkes Mw. drs. E. van Melick Dhr. dr. G. Ziere
Gynaecologie Mw. drs. H.J. van Beekhuizen Dhr. dr. M.H. van der Gaast Dhr. dr. L. Pijpers
Interne geneeskunde Mw. drs. Y. van Beek-Nieuwland Dhr. dr. J. Dees Dhr. dr. P.J.J. van Genderen Mw. drs. M. de Mendonça Melo Mw. drs. C.C. Simon Dhr. dr. L. Slobbe Dhr. dr. P. Warners Dhr. dr. P.J. Wismans
Dhr. drs. M. Liedorp Dhr. drs. R.D. Oedit Mw. dr. S.M. Rosso Mw. dr. L. Ruts Mw. dr. A.M. Visser Oogheelkunde
KinderHaven Mw. drs. N.J.T. Arends Mw. dr. L. Duijts Mw. J.A.M. Emons Mw. drs. I. Frohn-Mulder Mw. dr. H.M. Janssens Dhr. prof. dr. J.C. de Jongste Dhr. dr. L.P. Koopman Dhr. drs. M.S. van Maaren Mw. dr. M.W.H. Pijnenburg Dhr. drs. B. Rebel Dhr. prof. dr. H.A.W.M. Tiddens Mw. drs. A.M. Visser Mw. dr. A. Weber
Dhr. drs. J.P. Martinez Ciriano Dhr. drs. T.O.A.R. Missotten Orthopedie Dhr. drs. O. van Leeuwen Dhr. drs. K. Raissadat Parasitologie Dhr. dr. J. van Hellemond Pijnpoli
Keel-, Neus- en Oorheelkunde
Mw. drs. K. Elangovan Dhr. dr. S.P.G. Frankema Dhr. drs. L.J.A. Harhangi Mw. dr. B.G. Köder
Dhr. dr. W.P.A. Kelders Dhr. drs. B. Struijs Mw. drs. Q.C.P. de Vries-Ledeboer
Plastische Chirurgie
Klinische Chemie
Dhr. drs. A. Hofman Dhr. dr. J.B. Jaquet Dhr. drs. R. Tjong Joe Wai
Dhr. prof. dr. J. Lindemans Dhr. dr. H. Russcher Dhr. drs. A.N. Tintu
Psychiatrie
Longziekten Mw. drs. S. van Brummelen Mw. drs. M.A.C. Klaaver Mw. drs. T.H. Mennema
Dhr. drs. D. van der Meer Mw. drs. M. van Verschuer Radiologie
Microbiologie
Mw. drs. L. van Die Dhr. drs. E.P.M. van Helmond Dhr. drs. J.P. Toirkens
Dhr. dr. D.C. Melles
Urologie Dhr. drs. E.R. Boevé Dhr. dr. S.M. Haensel Mw. drs. J.H. van MontfransWolterbeek Dhr. dr. S.H. de Vries
!
Word vriend van het Havenziekenhuis Ik geef me op als:
Vriend/vriendin van het Havenziekenhuis, met een jaarlijkse contributie van € ......................... (minimaal € 15,00) Begunstiger met een eenmalige bijdrage van € .................................................
Naam ..........................................................................................................................................................................................................................................
Adres ..........................................................................................................................................................................................................................................
Postcode ................................................................... Woonplaats ............................................................................................................................................
E-mail .........................................................................................................................................................................................................................................
32
Op Koers ZOMER Verzend deze2013 bon in een ongefrankeerde envelop naar: Stichting Vrienden van het Havenziekenhuis, Directiesecretariaat, Antwoordnummer 2222, 3000 WB Rotterdam