Winter 2013/2014
Meer risico op complicaties voor oudere patiĂŤnten Kijkje op Dagdiagnostisch Centrum Geriatrie Snel en goed terecht bij Scopiecentrum Direct duidelijkheid dankzij Rugpoli Het Havenziekenhuis is een algemeen ziekenhuis en gespecialiseerd in Tropen- en Ouderengeneeskunde. Het is een dochteronderneming van
Voorwoord
Inhoud blz. 3 Jacqueline van de Linden, gespecialiseerd verpleegkundige blz. 4 Patiënt Cor van Hattem: ‘Hier weten ze van aanpakken’ blz. 7 Havenziekenhuis krijgt eigen doktersroman blz. 8 Operatie verbouwing: Operatiekamers blz. 10 Meer risico op complicaties voor oudere patiënten
Ouderengeneeskunde is naast algemene basiszorg en Tropengeneeskunde één van de speerpunten van het Havenziekenhuis. Bijzonder trots waren we dan ook, toen we op de Internationale Dag van de Ouderen het keurmerk ‘Seniorvriendelijk Ziekenhuis’ ontvingen. Het is voor ons een bevestiging dat we goed op weg zijn. Speciale aandacht voor ouderen staat hoog op de agenda van het Havenziekenhuis en ons doel is deze zorg de komende jaren nog verder te verbeteren. Ook de gemiddelde waardering van patiënten op Zorgkaart Nederland laat zien dat we goed op weg zijn. Momenteel geven patiënten ons gemiddeld een 8.7. Met enkele patiënten maken we in deze Op Koers kennis. Zo vertelt meneer Trooster hoe hij op het nippertje overleefde nadat hij in India een bacterie had opgelopen. En we kregen een bijzondere brief van de heer Van Hattem, die zeer tevreden is over de verleende zorg in het Havenziekenhuis en de goede samenwerking tussen de internist en de chirurg. Bijzonder is ook het verhaal van huisarts Carla Jansen. Dit najaar nam ze afscheid van de huisartsenpraktijk en ze vertelt in Op Koers over haar speciale band met het Havenziekenhuis. Ook op medisch gebied zijn er weer mooie ontwikkelingen. Bijvoorbeeld de onlangs opgerichte Rugpoli. Op één dagdeel vinden diverse afspraken plaats, waarna duidelijk is wat er aan de hand is en welke behandeling mogelijk is. Ook de nieuwe MS polikliniek biedt voordelen voor de patiënt. Naast de behandeling door de neuroloog worden patiënten op deze poli begeleid door een gespecialiseerd MS-verpleegkundige, die hen helpt met vragen en problemen in het dagelijks leven. En tot slot hebben we ook de eerste patiënt uit de pilot van het bevolkingsonderzoek naar darmkanker mogen verwelkomen voor onderzoek in ons nieuwe Scopiecentrum. Samen met het Erasmus MC werken we mee aan de pilot van dit bevolkingsonderzoek.
blz. 13 Mobiele website Havenziekenhuis blz. 14 Snel en goed terecht bij Scopiecentrum blz. 16 Dagdiagnostisch Centrum Geriatrie blz. 18 Oncoplastische chirurgie bij borstkanker blz. 20 Direct duidelijkheid dankzij Rugpoli blz. 22 Huisarts Carla Jansen-van Amen neemt afscheid blz. 24 Doodziek van een klein beestje in India blz. 27 Help mee aan een veilige behandeling op de poli blz. 28 Havenziekenhuis in het kort blz. 28 Word vriend van het Havenziekenhuis
Blijf op de hoogte en meld u aan voor de digitale nieuwsbrief via www.havenziekenhuis.nl/nieuws
Colofon Nummer 2, winter 2013/2014 Op Koers is het blad voor patiënten, bezoekers en relaties van het Havenziekenhuis Rotterdam en wordt gemaakt door de afdeling Communicatie & Marketing van het Havenziekenhuis. Redactie Afdeling Communicatie & Marketing, communicatie@havenziekenhuis.nl / Fotografie Rick Keus / Uitgever Business Communications /
Meer leest u in deze Op Koers. Cor Calis directeur
Bianka Mennema voorzitter Vereniging Medische Staf
Drukwerk SMG Groep, Hasselt / Dit drukwerk is CO2 neutraal gedrukt Havenziekenhuis Postbus 70031, 3000 LN Rotterdam, Telefoon: (010) 404 33 00 www.havenziekenhuis.nl en www.zorgmetaandacht.nl WINTER 2013/2014
Op Koers
1
2
Op Koers
WINTER 2013/2014
Jacqueline van de Linden Gespecialiseerd verpleegkundige
Jacqueline van de Linden, 49 jaar, werkt dertig jaar bij het Havenziekenhuis en sinds een paar jaar als gespecialiseerd verpleegkundige. Eén van haar aandachtsgebieden is MS. Onlangs heeft de afdeling Neurologie een MS polikliniek opgericht voor een nog betere begeleiding van MS patiënten.
Wat is MS? ‘Multiple Sclerose (MS) is een ziekte van de hersenen en het ruggenmerg. Ontstekingen tasten de beschermende laag van de zenuwen aan. Meestal openbaart deze ziekte zich tussen het twintigste en veertigste levensjaar en kan zeer diverse klachten geven, zoals zwakte, gevoelsveranderingen en pijn.’
Wat maakt de MS poli bijzonder? ‘De neuroloog onderzoekt en behandelt patiënten met MS op medisch terrein. MS heeft echter ook veel impact op het dagelijks leven. Met dit soort vragen en problemen kunnen patiënten bij mij terecht. Tijdens het spreekuur neem ik ruim de tijd, en ze kunnen me ook altijd bellen.’
Wat beteken jij voor MS patiënten? ‘MS is een aandoening met een onvoorspelbaar verloop. De één kan afhankelijk zijn van een rolstoel, terwijl de ander nog heel actief is. Ik ondersteun de patiënt en familieleden waar mogelijk door ze goed te informeren en begeleiden bij het omgaan met MS. Zo kan ik ze helpen om onzekerheden over de aandoening MS weg te nemen.’
Cor van Hattem en zijn echtgenote
Patiënt Cor van Hattem:
‘Hier weten ze van aanpakken’ Als je ineens vreselijke hoofdpijnen krijgt, wil je daar zo snel mogelijk vanaf. Cor van Hattem lukte dat, dankzij een snelle behandeling in het Havenziekenhuis.
‘Ik wilde jullie mijn ervaring mailen, een zeer goede. Doe
gunstig, je kunt er prima met auto of openbaar vervoer
ermee wat je wilt.’ Zo’n mail maakt ons nieuwsgierig.
komen. Het is geen groot ziekenhuis, maar dat vind ik wel
Dus bellen we met de afzender, Cor van Hattem. ‘Regel-
prettig. Het voelt gewoon goed hier.’
matig lees ik artikelen over hoe slecht de gezondheidszorg is georganiseerd’, zegt hij rustig. ‘Dat zal soms waar zijn,
Samenwerken
maar ik heb andere ervaringen. Ik ben juist heel tevreden,
‘In dit ziekenhuis werken mensen die van aanpakken weten,
dat mag ook wel eens gezegd worden.’ En dan vertelt Cor
dat heb ik nu weer gemerkt. De dag na mijn bezoek aan de
zijn verhaal.
huisarts stapte ik al de kamer van internist Simon binnen. Het klikte tussen ons: zij is vriendelijk, duidelijk en doortastend en
Vreselijke hoofdpijn
daar hou ik wel van. Zij onderzocht me, schreef medicijnen
Eerder dit jaar kreeg Cor erge hoofdpijn, die zelfs met sterke
voor en overlegde met chirurg Collet. Afgesproken werd
pijnstillers niet wegging. ‘Ik ben gezond, heb eigenlijk nooit
dat hij de volgende dag bij mij een stukje ader zou weghalen
iets. Maar dit was vreselijk, de pijn bleef als een strakke band
voor nader onderzoek. Dat gebeurde onder plaatselijke
om mijn hoofd klemmen. Van de huisarts moest ik bloed
verdoving. Heel fijn, want ik wil graag weten wat er gebeurt.
laten prikken. En een paar uur nadat ik dat had gedaan,
Een week later vertelde dokter Simon me waar mijn hoofd-
werd ik gebeld. Sommige waarden in mijn bloed waren veel
pijn vandaan komt: ik heb last van ‘arteritis temporalis’, een
te hoog volgens de huisarts. Ik kreeg een verwijsbrief voor
ontstekingsziekte van bloedvaten die voorkomt in aderen in
een internist en mocht zeggen naar welk ziekenhuis ik wilde.
je hoofd. Hier zijn medicijnen voor en die had ik al aan het
Dat werd natuurlijk het Havenziekenhuis.’
einde van dezelfde dag in huis. In ruim een week was alles gepiept. Geweldig hoe mensen hier samenwerken, ook met
Voelt goed
de huisarts en apotheek.’
‘Met dit ziekenhuis heb ik goede ervaringen. Ik ken het al sinds de jaren ’50 toen ik als telegrafist op buitenlandse
Cor van Hattem is zeer tevreden over zijn behandeling.
schepen werkte’, legt Cor uit. ‘Als er zieke zeelui waren,
‘Hier weten ze van aanpakken. En het mooiste van alles?
moest ik ervoor zorgen dat ze in een ziekenhuis kwamen.
Mijn hoofdpijnen zijn helemaal verdwenen.’
Meestal gingen ze naar het Havenziekenhuis, iedereen wist dat je daar met tropenziekten naartoe moest gaan. Het was een internationaal ziekenhuis, er lagen mensen uit allerlei landen en er heerste een vrije sfeer. Later zijn mijn vrouw en
Meer informatie vindt u online:
kinderen hier een paar keer behandeld, mijn zoon heeft er een deel van zijn opleiding gevolgd. Het ziekenhuis ligt
www.havenziekenhuis.nl/interne-geneeskunde WINTER 2013/2014
Op Koers
5
Havenziekenhuis krijgt eigen doktersroman Een doktersroman schrijven, wie kunnen dat beter dan de medewerkers van het Havenziekenhuis zelf? Een groep van tien medewerkers van het ziekenhuis, die zich in het dagelijks leven onder andere bezig houdt met het voorlichten van patiënten, leerde hoe ze de schriftelijke communicatie met patiënten kunnen verbeteren.
In een aantal lessen die verzorgd werden door een schrijfdocent van het SKVR (Stichting Kunstzinnige Vorming Rotterdam) werd geoefend met het schrijven van begrijpelijke taal. Het resultaat? Een eigen doktersroman voor het Havenziekenhuis. Korte zinnen, geen moeilijke woorden en ook geen lastige medische termen. Precies wat bij goede patiëntenvoorlichting ook belangrijk is.
Net echt Een doktersroman die ook sprekend lijkt op een echte doktersroman; hetzelfde papier, dezelfde opmaak, en op de voorkant een dokter met een stethoscoop om zijn nek. Niemand hoeft zich zorgen te maken over privacygevoelige informatie of het schenden van beroepsgeheimen, want alles is verzonnen. Het is alleen zo opgeschreven dat de lezers zich afvragen of het waargebeurd zou kunnen zijn.
Voor wie is de roman? Vanaf januari 2014 krijgen alle patiënten, die opgenomen worden in het Havenziekenhuis, de doktersroman bij hun opname informatie. Zodra zij zich na hun behandeling weer wat beter voelen kunnen ze even wegdromen in de ‘romantische’ verhalen in en om het Havenziekenhuis.
WINTER 2013/2014
Op Koers
7
Operatie verbouwing: Operatiekamers Kwaliteit en veiligheid staan in het Havenziekenhuis voorop. Onlangs zijn de lucht- en technische installaties van alle operatiekamers (OK’s) onder handen genomen. Mede dankzij een donatie van de Stichting Jacoba zijn de OK’s klaar voor de toekomst. www.havenziekenhuis.nl/operatie
Tijdens de operatie kan het team meekijken op de monitoren.
Tijdens een operatie wordt de patiënt bijgestaan door een OK-team bestaande uit: de specialist, de anesthesioloog, de anesthesieassistent en twee OK-assistenten.
Met deze computer zijn alle gegevens van de patiënt in te zien.
De temperatuur en luchtbeheersing zijn van groot belang. Het luchtbehandelingssysteem zorgt voor schone lucht in het operatiegebied.
Tijdens een operatie verlichten we het te opereren gebied met twee lampen.
Het anesthesietoestel regelt de beademing van de patiĂŤnt en houdt belangrijke vitale functies, zoals de hartslag, de bloeddruk en de ademhaling, goed in de gaten tijdens de operatie.
Het operatiegebied en de instrumenten bevinden zich binnen de rode lijnen op de vloer. Het luchtbehandelingssysteem is exact op deze lijnen afgestemd en zorgt voor schone lucht binnen het operatiegebied.
Meer risico op complicaties voor oudere patiënten ‘Tien dagen in bed maakt 15 jaar ouder’ Onlangs kreeg het Havenziekenhuis het keurmerk Seniorvriendelijk Ziekenhuis. Zorg voor de ouder wordende mens is één van de speerpunten van het Havenziekenhuis en dat betekent dat er extra aandacht is voor deze patiënten. Verpleegkundigen Carmen Dongor en Kate Panthong werken op de verpleegafdeling Interne Geneeskunde en vertellen waarom deze extra aandacht zo enorm belangrijk is voor de patiënt.
Aan tafel nuttigt een dame van begin tachtig haar lunch
hoe kwetsbaar iemand is. Iemand van 70 kan kwetsbaarder
samen met haar kamergenoot. Ze is mooi gekleed, heeft een
zijn, dan iemand van 90 jaar. Om een volledig beeld te
vlotte babbel en een gezonde dosis humor. Het is moeilijk
krijgen van de situatie, praten we naast de patiënt ook
voor te stellen dat deze dame een paar dagen geleden
uitgebreid met de familie of mantelzorger. Aan de hand
verward en slecht aanspreekbaar werd opgenomen, en niet
hiervan maken we een inschatting van de situatie en stellen
meer uit bed kon komen. Binnenkort keert deze patiënte
we in overleg met de arts een zorgplan op. Op deze manier
terug naar haar eigen huis, waar ze samen met haar man
willen we de risico’s op complicaties en onnodig functie-
zelfstandig woont. Verpleegkundigen Carmen en Kate
verlies, zoals lopen, wassen en aankleden, bij ouderen
zijn zichtbaar trots. Mede dankzij hun inspanningen kan
voorkomen.’
mevrouw na ontslag uit het ziekenhuis weer terug naar haar eigen huis, zonder extra verpleging, verzorging en hulpmiddelen.
Keurmerk Seniorvriendelijk Ziekenhuis De ouderenbonden Unie KBO, PCOB, NOVG en
Kwetsbare ouderen
NOOM hebben onlangs het ‘Keurmerk Seniorvriendelijk
In het Havenziekenhuis worden patiënten opgenomen van
Ziekenhuis’ gelanceerd. Alle ziekenhuizen zijn langs de lat
alle leeftijden. Wel neemt het aantal oudere patiënten toe.
van vijftien kwaliteitsaspecten die speciaal voor ouderen
Op dit moment is meer dan de helft ouder dan zeventig jaar.
van belang zijn gelegd.
‘Senioren hebben extra onze aandacht’, legt Kate uit. ‘Zij
Het Havenziekenhuis is
hebben specifieke zorg nodig omdat ze kwetsbaar zijn.
één van de twee zieken-
Het risico op complicaties is bij hen veel groter.’ Al bij
huizen in de regio
binnenkomst worden oudere patiënten goed in de gaten
Rijnmond die het
gehouden. ‘Aan de hand van een vragenlijst stellen we vast
keurmerk ‘seniorvriendelijk’
of het gaat om een kwetsbare oudere’, vervolgt Carmen.
heeft gekregen.
‘Leeftijd is namelijk niet altijd een goede graadmeter over 10
Op Koers
WINTER 2013/2014
Kate Panthong (l) en Carmen Dongor (r)
Oude ritme oppakken
slapen. Wij zetten er dan een bed bij. Maar we kunnen ook
Waarom zijn ouderen kwetsbaarder? ‘Tien dagen in bed
de hulp inroepen van collega’s. Zo kan de ergotherapeut
maakt 15 jaar ouder’, antwoordt Carmen resoluut. ‘In bed
samen met de patiënten dagelijkse handelingen, zoals
neemt de spiermassa van ouderen razendsnel af. Dat is
wassen en aankleden, oefenen.’ ‘Ook het behoud van
de realiteit en erg gevaarlijk. Bovendien liggen er allerlei
spieren is erg belangrijk’, vult Kate aan. ‘De fysiotherapeut
complicaties op de loer, zoals decubitus (oftewel doorliggen).
kan daarbij helpen met oefeningen, maar ook de diëtiste kan
Daarom moeten we waakzaam zijn. Kwetsbare patiënten
een rol spelen door extra voedingstoffen te adviseren. Soms
halen we zo snel mogelijk uit bed, zodat ze hun oude ritme
hebben patiënten een mentaal steuntje in de rug nodig van
weer kunnen oppakken.’ Kate geeft ons wat voorbeelden.
het Maatschappelijk Werk. Stel je zwemt iedere week
‘We beginnen met de zogeheten algemene dagelijkse
20 baantjes en dat kan niet meer vanwege je gezondheid,
levensverrichtingen. Zijn ze gewend om thuis aan tafel te
dan komt dat hard aan en verlies je veel sociale contacten.’
eten, dan proberen we de patiënten aan tafel te laten eten in plaats van in bed. Vaak eten ze ook beter in het gezelschap
Extra aandacht kan ouderen helpen hun zelfredzaamheid
van andere patiënten. Hetzelfde geldt voor wassen.
te behouden, zodat ze thuis hun oude leven en sociale
Douchen ze thuis zelfstandig, dan proberen we ook of de
contacten weer op kunnen pakken zonder extra zorg. Toch
patiënten dit zo snel mogelijk weer zelf kunnen. Stukje bij
kan extra zorg thuis of in een instelling niet altijd voorkomen
beetje proberen we ze te helpen hun oude patroon op
worden. Carmen en Kate zijn blij als patiënten de draad weer
te pakken en te voorkomen dat ze hun zelfredzaamheid
op kunnen pakken na hun opname in het ziekenhuis. ‘Dat is
verliezen en de kwaliteit van leven achteruit gaat.’
waar wij ons hard voor maken.’
Extra steuntje in de rug Soms heeft een patiënt een extra steuntje in de rug nodig. Carmen: ‘Voor patiënten die erg angstig zijn, kan het geruststellend zijn als de partner of een familielid een nachtje blijft WINTER 2013/2014
Op Koers
11
12
Op Koers
WINTER 2013/2014
Mobiele website Havenziekenhuis Eén derde van de mensen die de website van het Havenziekenhuis bezoekt, gebruikt hiervoor zijn smartphone of tablet. Voordeel is dat de website ‘responsive’ is, en zich dus aanpast aan het formaat van het beeldscherm. Zo kun je altijd eenvoudig informatie op de website vinden. Bijvoorbeeld om onderweg de route of parkeermogelijkheden op te zoeken. Of voor informatie over een bezoek aan de polikliniek, een specifieke behandeling of specialist. Niet de juiste informatie gevonden? Op de website vindt u eenvoudig onze contactgegevens. Telefonisch of per e-mail helpen we u graag verder.
Eenvoudig navigeren
Abonneer op de nieuwsbrief Handig overzicht met contactinformatie
Directe ingang voor patiënten, bezoekers en verwijzers
Eenvoudig zoeken op de site Eenvoudig zoeken op de site
Plan uw route en bekijk tips voor parkeren
Bekijk de actuele vacatures
Geen ingewikkelde medische termen
Direct telefonisch contact opnemen
Overzicht van artsen en behandelaars
Actuele wachttijden
Folders online beschikbaar WINTER 2013/2014
Op Koers
13
Snel en goed terecht bij Scopiecentrum Korte wachttijden voor maag-, darm-, baarmoederof longonderzoek Het Havenziekenhuis heeft een splinternieuw, modern en uitstekend uitgerust Scopiecentrum waar patiënten terecht kunnen voor onderzoeken van bijvoorbeeld maag, darmen, baarmoeder of longen. Het nieuwe Scopiecentrum is twee keer zo groot als het oude centrum en biedt korte wachttijden en snellere, verbeterde doorlooptijden. Patiënten kunnen binnen een week terecht voor een scopie en de uitslag van de onderzoeken is binnen vijf tot tien dagen beschikbaar. Het Scopiecentrum draait inmiddels op volle sterkte en is mogelijk gemaakt dankzij de Stichting Jacoba.
In het Scopiecentrum vindt kijkonderzoek plaats, een
in het maag-darmkanaal, de baarmoeder of de longen. Het
zogenaamde endoscopie. Endoscopie betekent letterlijk
nieuwe centrum heeft twee keer zoveel capaciteit als de
‘binnen kijken’ en is een verzamelnaam voor technieken
oude scopieafdeling. Het is patiëntvriendelijk opgezet en
waarmee de specialist via een flexibele slang kan kijken
biedt meer ruimte, licht en comfort. Ook is er een speciale uitslaapkamer binnen het centrum, waardoor poliklinische patiënten tijdens hun dagbehandeling op het Scopiecentrum zelf kunnen verblijven. Zij hoeven niet naar een andere afdeling om uit te slapen. Er is een centrale reinigingsen desinfectieruimte die voorzien is van de nieuwste technologie. De wachttijden voor een onderzoek in het Scopiecentrum zijn kort. Op de website van het Havenziekenhuis vindt u de actuele wachttijden voor een colonoscopie (kijkonderzoek van de darmen), een sigmoscopie (kijkonderzoek van het laatste gedeelte van de darm) en een gastroscopie (kijkonderzoek van de binnenkant van de slokdarm, maag en het eerste deel van de dunne darm).
Voor wie? Het Scopiecentrum biedt onderzoeken (scopieën) voor maag, darmen, baarmoeder of longen. Uw huisarts verwijst u rechtstreeks door naar het Scopiecentrum of naar de 14
Op Koers
WINTER 2013/2014
specialist op de polikliniek en daar wordt dan bepaald of zo’n onderzoek nodig is. Bijvoorbeeld als de specialist denkt dat er sprake kan zijn van poliepen, de ziekte van Crohn of darmkanker. Ook als er afwijkingen aan de luchtwegen vermoed worden of er een kijkonderzoek van de schede en baarmoedermond gedaan moet worden, komt u bij het Scopiecentrum terecht. Uw huisarts verwijst u dan door voor een afspraak op de polikliniek Interne Geneeskunde voor een onderzoek van de maag en darmen, de polikliniek Longziekten & Tuberculose voor een longonderzoek en de polikliniek Gynaecologie voor een onderzoek van de baarmoeder.
‘Goed voorbereid op bevolkingsonderzoek darmkanker’ Bevolkingsonderzoek naar darmkanker Het nieuwe Scopiecentrum biedt ook ruimte voor extra onderzoeken als tussen 2014 en 2019 het landelijke bevolkingsonderzoek naar darmkanker stap-voor-stap wordt gestart. Alle mannen en vrouwen van 55 tot en met 75 jaar krijgen iedere twee jaar een uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek darmkanker. Meedoen is gratis en vrijwillig, maar het is zeker aan te raden om eraan deel te nemen. Op de website van het RIVM kunt u zien wanneer u een oproep kunt verwachten. Bij het bevolkingsonderzoek wordt gekeken of er bloed in de ontlasting zit. Dat is niet altijd met het blote oog zichtbaar. Daarom wordt een klein beetje ontlasting onderzocht in een laboratorium. Als het nodig is, volgt daarna vaak een onderzoek (scopie) van de darmen in het Scopiecentrum. Darmoperaties die mogelijk daarna nodig zijn vinden plaats in het Academisch Darmcentrum van het Erasmus MC en het Havenziekenhuis. De verwachting is dat er door het bevolkingsonderzoek extra behoefte aan scopieën en darmoperaties komt. Het Havenziekenhuis is daar met haar nieuwe Scopiecentrum en het Academisch Darmcentrum goed op voorbereid. Meer informatie vindt u online: www.havenziekenhuis.nl/scopiecentrum www.rivm.nl
Dagdiagnostisch Centrum Geriatrie Als het lichaam ouder wordt treden er vaak allerlei veranderingen tegelijk op. Klachten wijzen vaak niet op ĂŠĂŠn bepaalde ziekte. Uw huisarts verwijst u dan door naar de poli Geriatrie waar een team uw klachten onderzoekt en behandelt. We volgen vandaag de 92-jarige mevrouw GoedhartMiddel tijdens haar onderzoek op het Dagdiagnostisch Centrum Geriatrie (DCG).
De verpleegkundige neemt mevrouw Goedhart mee voor een aantal testen en onderzoeken, zoals de bloeddruk, ogen, lengte en gewicht.
Een vrijwilliger brengt mevrouw naar het Laboratorium waar bloed wordt afgenomen en naar de afdeling Radiologie voor een longfoto.
Met de geriater bespreekt mevrouw Goedhart hoe het gaat en welke problemen er zijn. Ook legt de geriater uit wat er deze dag gaat gebeuren.
16
Op Koers
WINTER 2013/2014
De medisch maatschappelijk werker heeft een gesprek met de mantelzorger over de thuissituatie van mevrouw en eventuele problemen.
Als alle onderzoeken en testen erop zitten, vindt er een overleg plaats tussen de artsen en andere zorgverleners. Samen bespreken ze hun bevindingen.
De fysiotherapeut doet een aantal testen om te kijken hoe goed mevrouw kan bewegen en hoe stabiel ze staat.
De geriater heeft met mevrouw Goedhart en haar mantelzorger een eindgesprek om alle bevindingen en de vervolgstappen te bespreken. De secretaresse maakt een vervolgafspraak.
WINTER 2013/2014
Op Koers
17
Oncoplastische chirurgie bij borstkanker
‘Een amputatie is niet altijd nodig’ De Mammapoli van het Havenziekenhuis is een gespecialiseerde polikliniek voor alle afwijkingen aan de borst. De persoonlijke aanpak, korte wachttijden, snelle diagnoses en de snelle start van het behandelplan zorgen ervoor dat veel patiënten juist voor deze ernstige aandoening naar het Havenziekenhuis gaan. Met passie vertelt dr. Titia Lans, oncologisch chirurg bij de Mammapoli, over haar aandachtsgebied oncoplastische chirurgie.
Dr. Lans: ‘Vroeger, en dat is nog niet zo heel lang geleden,
willen, doen wij ons uiterste best om de borst na een
was chirurgie nog echt een mannenvak en werd aan
amputatie weer te reconstrueren.’
vrouwen met borstkanker vaak voor de zekerheid een borstamputatie geadviseerd. Niet zelden gebeurde het dan
Ervaring in buitenland
dat de patiënt na het genezen van borstkanker erg
Dr. Lans heeft op het gebied van de oncoplastische chirurgie
ongelukkig bleek te zijn met haar a-symmetrische lichaam.
bij borstkanker een goede opleiding gehad. ‘Als ’jonge klare
Soms moeten beide borsten worden geamputeerd, wat
chirurg’ heb ik een fellowship van de KWF Kankerbestrijding
een enorme impact op iemand lichaamsbeleving kan
toegewezen gekregen; een beurs voor medisch specialisten
hebben.’ Inmiddels gaan de meeste chirurgen anders te
om gedurende twee jaar opleiding en onderzoek te doen.
werk. Zo ook dr. Lans.
Dankzij deze beurs kon ik in het buitenland ervaring opdoen op het gebied van borstkankerchirurgie. Het eerste jaar zat
Oncoplastische chirurgie
ik in een Breast Center in Duitsland. Van een professor
‘Bij oncoplastische chirurgie worden technieken uit de
daar, die de technieken van de oncoplastische chirurgie al
plastische chirurgie toegepast om bij vrouwen met borst-
decennia lang toepast, heb ik veel geleerd. Daarna heb ik nog
kanker de tumor te kunnen verwijderen met een beter
een tijd in Engeland gewerkt met een mammachirurg, die
cosmetisch resultaat’, legt dr. Lans uit. ‘Tegenwoordig
gespecialiseerd is in goed- en kwaadaardige aandoeningen
kunnen de borsten bij operaties voor borstkanker vaak
in de borst. Van hem heb ik weer andere technieken geleerd
gespaard blijven. Voorwaarde is wel dat er ‘radicaal’
zoals het bestralen van patiënten tijdens de operatie in plaats
geopereerd wordt. Dit betekent dat de hele tumor in één
van erna. In Engeland is trouwens een heel trainings-
keer wordt verwijderd met daarbij een kleine rand gezond
programma voor oncoplastische borstchirurgen opgezet,
weefsel. Als een vrouw haar borsten kan behouden, dan
waaraan ik gedeeltelijk heb meegedaan.’
werkt dit positief voor haar zelfvertrouwen en lichaams-
18
beleving. Eigenlijk voor de gehele kwaliteit van leven na
De beste borstkankerzorg
borstkanker. Het is fijn om vrouwen in zo’n ellendige tijd ook
In september kreeg het Havenziekenhuis voor het vierde
iets positiefs te kunnen bieden, zoals een mooi litteken of
jaar op rij het ‘roze lintje’ van de Borstkankervereniging
acceptabele cosmetiek. Soms is het nodig om vanwege de
Nederland. Het lintje werd toegekend vanwege de zeer
grootte van de tumor of om andere redenen een borst toch
goede kwaliteit van de behandeling van borstkanker. Een
helemaal te amputeren. Hierna, uiteraard als vrouwen dit
kenmerk van goede borstkankerzorg is dat deze naast goed
Op Koers
WINTER 2013/2014
ook snel wordt verleend. ‘Patiënten die van hun huisarts een
voorziening richting de patiënten onder’, zegt dr. Lans.
doorverwijzing krijgen, kunnen binnen drie werkdagen bij
‘Daarom organiseren we ieder jaar een speciale informatie-
de Mammapoli van het Havenziekenhuis terecht’, bevestigt
bijeenkomst voor borstkankerpatiënten en andere
dr. Lans. ‘En als het echt moet, dezelfde dag nog.’
geïnteresseerden. Ook dit jaar vond de bijeenkomst weer
Het aantal borstkankerpatiënten dat zich voor behandeling
in de borstkankermaand plaats en we zien dat dit door
bij het Havenziekenhuis meldt neemt steeds toe. Daarom
patiënten enorm gewaardeerd wordt. Ook de beide andere
wordt hard gewerkt aan de uitbreiding van de Mammapoli.
chirurgen uit het mammateam, dr. Jet van Dam en
Er wordt gebruikt gemaakt van de modernste technieken.
drs. Gerard Collet, hebben zich gespecialiseerd om de
Zo is er sinds dit jaar een splinternieuw MRI-apparaat en
oncoplastische mammachirurgie toe te kunnen passen.
beschikt de Mammapoli over een nieuwe biopsietafel en een
Op de Mammapoli werken verder nog een verpleegkundig
digitaal mammografie apparaat.
specialist mammacare en mammacare verpleegkundigen.’
Samenwerking met Erasmus MC Kanker Instituut
Zekerheid bieden
Het mammateam van het Havenziekenhuis werkt intensief
Dr. Lans: ‘We zien op Zorgkaart Nederland dat onze inzet
samen met het Erasmus MC Kanker Instituut (voorheen
en persoonlijke aandacht enorm gewaardeerd wordt door
Daniel den Hoed). Alle patiënten worden in een multidisci-
patiënten. Ook patiënten die niet tevreden zijn over hun
plinair overleg besproken. Als er na de borstkankeroperatie
behandeling in een ander ziekenhuis kloppen vaak bij ons
in het Havenziekenhuis een nabehandeling nodig is, dan
aan. Het is belangrijk dan goed te luisteren naar wat zij
vindt dat plaats in het Erasmus MC Kanker Instituut. Zo is
ervaren hebben. Wij leren daar ook van onze zorg te
daar de afdeling Interne Geneeskunde waar de medisch
verbeteren. Vaak zie je dat het vooral de onzekerheid is die
oncologen de hormonale en/of chemotherapie geven, en de
in het begin tot veel onrust leidt. Wij doen er alles aan
afdeling Radiotherapie waar de bestraling plaatsvindt als dat
patiënten zo snel mogelijk zekerheid te bieden over hun
nodig is. De lijnen zijn kort en dat leidt tot optimale kwaliteit
situatie en dan zo goed mogelijk voor ze te zorgen.’
van de behandeling.
Informatievoorziening
Meer informatie vindt u online:
‘Ons ziekenhuis streeft naar ‘zorg met aandacht’ op alle terreinen, en wat ons betreft valt daar ook de informatie-
www.havenziekenhuis.nl/mammapoli WINTER 2013/2014
Op Koers
19
Direct duidelijkheid dankzij Rugpoli
Neuroloog dr. Liselotte Ruts werkt op de Rugpoli:
‘Patiënten krijgen snel precies wat ze nodig hebben’ ‘Als er een zenuw in je rug bekneld zit, bijvoorbeeld door een hernia, kan dat pijnlijk zijn. Zoiets heeft vaak een grote invloed op je dagelijkse leven. Die pijn wil je het liefst zo snel mogelijk kwijt. Dat kan via onze Rugpoli, een spreekuur op de polikliniek Neurologie voor patiënten met aanhoudende uitstralende rugpijn in één of beide benen. Deze Rugpoli heeft een belangrijk voordeel: patiënten krijgen op één dagdeel diverse afspraken. Er zijn gesprekken met de neuroloog, die ook een lichamelijk onderzoek verricht, er wordt een MRI gemaakt en eventueel volgt een gesprek met de neurochirurg. Aan het begin van de middag is duidelijk wat er aan de hand is en welke behandeling mogelijk is. De patiënt hoeft dus niet meerdere keren naar het ziekenhuis terug te komen en dat is, zeker voor mensen met hevige pijn, heel prettig. We werken nauw samen met de neurochirurgen, fysiotherapeuten en pijnbehandelspecialisten. De lijnen zijn kort, dus een behandeling kan snel starten. Een operatie kan vaak binnen enkele weken gepland worden. Als er niet geopereerd hoeft te worden, zijn er andere behandelmogelijkheden bij de fysiotherapeut of pijnspecialist. Tijdens dit hele traject houden we natuurlijk contact met de patiënt. Zo heb ik met de heer Schnitzler afgesproken dat we elkaar over twee maanden per telefoon spreken. Ik hoop dan te horen dat de pijnbehandeling geholpen heeft. Dankzij deze gerichte aanpak krijgen patiënten snel en precies wat ze nodig hebben. Wij vinden het fijn dat we deze extra service kunnen bieden. Patiënten reageren er tevreden op. Ze voelen zich gehoord en geholpen. Daar doen we het voor.’
20
Op Koers
JULI 2013
Ron Schnitzler bezocht de Rugpoli
‘Je weet meteen waar je aan toe bent’ ‘Begin dit jaar kreeg ik last van pijn in mijn onderrug. Zo nu en dan een pijnscheut, daar was wel mee te leven. Maar de pijn werd erger en ging niet meer weg. Ik kreeg ook pijn in mijn linkerbeen, kon moeilijker slapen, echt vervelend. De huisarts verwees me naar een neuroloog. ‘Naar welk ziekenhuis wil je?’, vroeg hij. Dat was simpel: waar ik het snelst terecht kon. Dat bleek de Rugpoli in het Havenziekenhuis. Eigenlijk niet mijn eerste keuze, maar wel met een groot voordeel: bij de Rugpoli worden de onderzoeken in één dagdeel gedaan en je hoort direct de uitslag. Zo weet je dus meteen waar je aan toe bent. En dat werkt echt geweldig. Om elf uur had ik een afspraak met dokter Ruts, een aardige neuroloog die me onderzocht en vragen stelde. Ik kon meteen door naar de afdeling Radiologie, waar ik een MRI kreeg. De vervolgafspraak met dokter Ruts stond dezelfde middag gepland en tussen de middag kreeg ik een bon voor een gratis lunch in de Brasserie van het ziekenhuis. Dat is toch geweldig? Terug bij de neuroloog hoorde ik de uitslag: een hernia. Ik hoef op dit moment niet geopereerd te worden en heb een afspraak staan bij de Pijnpoli. Over twee maanden heb ik opnieuw contact met dokter Ruts. Als de pijnklachten niet verdwenen zijn, wordt gekeken of een operatie toch nodig is. Ja, deze Rugpoli bleek een uitstekende keuze. Alles ging soepel en vlot. Nu maar hopen dat de behandeling bij de Pijnpoli succesvol is!’ Meer informatie vindt u online: www.havenziekenhuis.nl/neurologie JULI 2013
Op Koers
21
Huisarts Carla Jansen-van Amen neemt afscheid
‘Ik heb veel mensen zien opgroeien’ Het ene moment lacht ze je schaterend toe, even later pinkt ze ontroerd een traan weg om een te vroeg overleden collega: als Carla Jansen-van Amen met je praat, snap je waarom patiënten van haar houden. Onlangs namen zij en haar man na 34 jaar afscheid van hun huisartsenpraktijk in Kralingen. ‘Ik heb vol overgave geprobeerd om lijden te verzachten.’
Toen ze 4 jaar oud was, wist Carla Jansen wat ze later wilde
bespreken. Ik vertrok niet voordat ik mijn patiënt met een
worden: moeder en dokter. Die wens is uitgekomen. Ze
gerust hart kon achterlaten. Natuurlijk heb ik veel lijden
heeft twee zoons (en twee kleinzoons) en met haar echt-
meegemaakt. Maar ik probeerde dat lijden met volle
genoot een bloeiende huisartsenpraktijk opgebouwd. ‘Ik heb
overgave te verzachten. Een glimlach kon daarbij helpen,
veel mensen geboren zien worden en zien opgroeien. Ik
snap je? Een lach laat mensen even stralen.’
deed namelijk vanaf het begin het consultatiebureau voor de baby’s en peuters van onze praktijk. Tussendoor groeiden
Vertrouwensarts
onze eigen kinderen op, ze zijn bijna in de spreekkamer
Met het Havenziekenhuis heeft Carla een speciale band.
geboren! Ja, we hebben hard gewerkt. Maar je leeft maar
‘Het is toch hét ziekenhuis van Kralingen!’, zegt Carla stellig.
één leven dus je moet geen tijd morsen. En wat je gegeven
‘Al snel waren we vaste bezoekers van de ‘refereeravond’
is, moet je koesteren. Daarom leven we gezond en kunnen
die hier in onze beginjaren maandelijks plaatsvond. Zo
we een dynamisch leven leiden.’
leerden we de specialisten kennen en bespraken we onze patiënten. We voelden ons veilig, konden eerlijk onze
Altijd bezig
huisartsen-mening geven. Huisarts en specialist werkten in
En dat doen Carla en Kees volop. In hun studententijd waren
die jaren echt intensief samen. Toen ik later gevraagd werd
ze al druk met vernieuwende projecten en ook toen ze in
om hier vertrouwensarts te worden, heb ik niet geaarzeld.
1979 in Kralingen een huisartsenpraktijk overnamen, bleven
Ik ben jarenlang aanspreekpunt geweest voor alle
ze zich extra inzetten voor de gezondheidszorg. Carla: ‘Kees
medewerkers van het Havenziekenhuis.’
zette bijvoorbeeld nascholingen in het Havenziekenhuis op en startte eind jaren 90 de huisartsenposten. Ik werd
Mooi afscheidscadeau
voorzitter van de vrouwelijke huisartsen regio Rotterdam
Familie, vrienden, tuinieren, kunst, klassieke muziek én
en werkte als controlerend arts bij de Zuster Engelbert
breien: dat staat vanaf nu op Carla’s programma. Haar
Stichting, de opleidingsschool voor verpleegkundigen van
praktijkopvolgers wenst Carla net zo’n fijn contact met
het Havenziekenhuis. We waren gewoon altijd bezig.’
patiënten als zij zelf heeft gehad. ‘Bij ons afscheid hebben mensen in de rij gestaan om gedag te zeggen. We wilden
Glimlach
geen cadeaus, maar hebben geld ingezameld voor de
‘Tussendoor bezochten we onze patiënten in de regionale
Stichting Down Syndroom en patiënten met Alzheimer in
ziekenhuizen, dat was als huisarts normaal. Eigenwijs was
het Havenziekenhuis. Deze twee doelen mogen we namens
ik soms wel. Als het moest, liep ik op hoge poten/hakken
onze patiënten elk € 5000 geven. Een mooier afscheids-
naar de hoofdzuster om het beleid van de specialisten te
cadeau hadden we ons niet kunnen wensen.’ WINTER 2013/2014
Op Koers
23
Doodziek van een klein beestje in India Dat een beet van een mijt hem zó ziek zou kunnen maken, had Ton Trooster nooit kunnen bedenken. Na een reis naar India weet hij beter. ‘Ik had hoge koorts en kreeg bijna geen adem meer. Maar dat kan ik me niet herinneren.’
Ton Trooster en zijn vrouw Thérèse hadden veel zin in hun
dosis zuurstof. Ik weet nog dat ik dat heerlijk vond. Ik kreeg
groepsreis naar India. Hier gingen zij het Michael Job Center
ook een ander type antibioticum toegediend en dat bleek het
bezoeken, een meisjesweeshuis dat onder andere door hen
juiste medicijn. Toen ging het snel beter. Achteraf hoorde ik
gesponsord wordt. Na een lange reis kwamen zij in India aan
dat ik hoge koorts had en bijna geen adem kreeg. Maar dat
en werden daar gastvrij ontvangen. Na een glaasje water
kan ik me niet herinneren.’
ging het mis. ‘We denken dat het water van Thérèse niet
Ton bleek ‘Rickettsiose’ te hebben, een ziekte die door een
gefilterd was’, zegt Ton Trooster. ‘Achteraf gezien is dat mijn
beet van een mijt veroorzaakt kan worden. ‘Ik heb het geluk
geluk geweest.’
gehad dat we vanwege mijn vrouw naar huis teruggingen. Anders was het misschien anders met mij afgelopen. In India
Geen risico
gaat één op de drie mensen hieraan dood. Er heeft echt een
Thérèse kreeg diarree en werd ziek. Toen ze na een week
engeltje met mij meegevlogen.’
nog niet beter was, besloot Ton dat ze naar Nederland zouden teruggaan. Eenmaal thuis voelde ook Ton zich niet lekker, hij kreeg koorts en belde de huisarts. Deze gaf hem een antibioticakuur, maar Ton bleef ziek. De huisarts vertrouwde het niet. Ton: ‘Ze zei tegen me: ‘Je bent ver weg
‘Wat was ik blij dat ik in dat ziekenhuisbed lag!’
geweest, we nemen geen risico, ik bel het Havenziekenhuis.’ Ik mocht meteen langskomen en moest blijven voor verder onderzoek. Wat was ik blij dat ik in dat ziekenhuisbed lag!
Veilig gevoel
Ik voelde me zo ellendig, kon ècht niet terug naar huis gaan.
Aan zijn verblijf in het Havenziekenhuis denkt Ton met
Mijn lijf zat onder de uitslag, ik had nergens trek in en was
positieve herinneringen terug. ‘De verzorging was geweldig,
super moe. Nee, het ging helemaal niet goed.’
ik ben goed in de gaten gehouden en voelde me veilig. Het behandelteam weet alles van tropenziekten. Gelukkig maar.
Engeltje
Ik weet niet of ik in een ander ziekenhuis net zo snel de juiste
‘De artsen deden hun best, maar de medicijnen sloegen niet
behandeling had gekregen.’ En hoewel hij na twee jaar wel
aan. Ik werd steeds beroerder. Na een paar dagen voelde ik
nog snel moe is, kijkt Ton optimistisch naar de toekomst.
plotseling mijn bed rijden. Ik zag drie hoofden boven me, die
‘Als er weer eens een groepsreis naar India georganiseerd
iets zeiden over ‘Intensive Care’. Dat vond ik allemaal prima,
wordt, gaan we zeker mee!’
het leek of ik ergens anders was. Op de Intensive Care kreeg ik een slangetje onder mijn neus en daaruit kwam een flinke
www.havenziekenhuis.nl/tropenpoli WINTER 2013/2014
Op Koers
25
- ADVERTORIAL -
Hoe word je donor? Als je tussen de 18 en 65 jaar bent, kun je je aanmelden op www.ikgeefbloed.nl. Je ontvangt daarna een informatiepakket en een uitnodiging voor een keuring. Tijdens deze keuring wordt je bloed getest. Ook wordt je bloedgroep bepaald. Als alles in orde is, word je enige tijd later uitgenodigd om bloed te geven.
Hoe werkt het? Voordat je bloed geeft, vul je een vragenlijst in. Als je HB-gehalte en je bloeddruk goed zijn, kun je een halve liter bloed geven. Dit duurt ongeveer tien minuten. Na afloop kun je wat eten en drinken.
Hoe lang duurt een bloedafname? Bij elkaar kost je bezoek aan de afnamelocatie ongeveer een uur. Dit is inclusief het invullen van de vragenlijst en de keuring. Het bloed geven zelf duurt ongeveer tien minuten. Er zijn meer dan 300 afnamelocaties in Nederland, dus er is er altijd wel één bij jou in de buurt.
Hoe vaak mag je bloed geven? Mannen mogen maximaal vijf keer per jaar bloed geven en vrouwen drie keer. Hoe vaak je precies wordt opgeroepen, is afhankelijk van je bloedgroep.
Wat merk je na het geven van bloed? De meeste donors hebben nergens last van. Het is wel verstandig om de rest van de dag rustig aan te doen. Het wordt afgeraden om intensief te sporten of zwaar lichamelijk werk te verrichten.
Wat gebeurt er met je bloed? Je bloed wordt verwerkt tot verschillende producten. Hiermee kunnen de levens worden gered van mensen die gezond bloed hard nodig hebben. Zo worden rode bloedcellen gebruikt voor mensen met bloedarmoede, bloedplaatjes voor patiënten met een ernstige bloedziekte, zoals leukemie, en uit plasma worden medicijnen gemaakt voor bijvoorbeeld hemofiliepatiënten.
Word nu bloeddonor. Je bent nodig.
Je staat er misschien niet altijd bij stil, maar elke dag hebben honderden mensen in ons land bloed nodig. Dit kunnen verkeersslachtoffers zijn, maar ook ernstig zieke mensen of vrouwen die een zware bevalling hebben. Jaarlijks worden duizenden van hen gered dankzij het bloed van bloeddonors. Misschien heb je dat in je eigen omgeving ook wel eens meegemaakt. Om mensen te kunnen blijven redden, is het van levensbelang dat er altijd voldoende bloed beschikbaar is. We zijn daarom op zoek naar nieuwe donors en we hopen dat jij ook bereid bent om bloed te geven. Jouw bloed kan levens redden.
Meer informatie? Wil je meer weten over het geven van bloed? Bel dan gratis naar 0800 – 51 15 26
Op Koers
WINTER 2013/2014
Help mee aan een veilige behandeling op de poli
Bereid uw bezoek aan het ziekenhuis goed voor. Bedenk
Vertel de arts welke klachten u heeft, wanneer ze
wat de reden van uw bezoek is en welke vragen u wilt
voorkomen en hoe lang u er last van heeft. De arts heeft
stellen. Schrijf dit van tevoren op. Vraag iemand om met
deze informatie nodig om de juiste diagnose te kunnen
u mee te gaan. Twee horen en onthouden meer dan één.
stellen.
De arts of verpleegkundige geeft veel informatie. Bijvoor-
U bent degene die beslist of de behandeling of het
beeld over de onderzoeken die nodig zijn, de behandeling,
onderzoek dat de arts voorstelt wordt ingezet. U moet
mogelijke risico’s en wat u zelf kunt doen voor een goed
hiervoor toestemming geven. Wilt u eerst nadenken en nog
resultaat. Stel vragen als u de informatie niet goed begrijpt.
niet meteen beslissen? Vraag dan bedenktijd en spreek samen af hoe en wanneer u uw beslissing laat weten.
Houd u aan de afspraken die u met de arts en verpleeg-
Is alles duidelijk? Ga voordat u de spreekkamer verlaat na
kundigen maakt over uw behandeling. Vraag wat u wel of
of alles duidelijk is. Wanneer is de volgende afspraak of het
niet mag doen.
onderzoek? Wat moet u doen ter voorbereiding op de operatie of behandeling? Zorg dat u weet waar u terecht kunt met vragen en problemen.
WINTER 2013/2014
Op Koers
27
Havenziekenhuis Rotterdam Haringvliet 2, 3011 TD Rotterdam 010 - 404 33 00 www.havenziekenhuis.nl Havenziekenhuis Locatie Buitenhaven Haringvliet 72, 3011 TG Rotterdam www.havenziekenhuis.nl/buitenhaven Havenziekenhuis Locatie Buitenpoli Krimpen Patrijzenstraat 59, 2922 GN Krimpen a/d IJssel www.havenziekenhuis.nl/buitenpoli-krimpen
Patiënten Service Bureau Het Patiënten Service Bureau bevindt zich in de centrale hal. U bent daar welkom voor informatie over een ziekte, onderzoek en behandeling, klachten of een luisterend oor.
Meer informatie? Voor extra informatie over bijvoorbeeld uw bezoek aan het ziekenhuis, de wachttijden, de behandelingen en de specialisten die in het Havenziekenhuis werken, kijkt u op onze website www.havenziekenhuis.nl/patienten
Digitale nieuwsbrief; blijf op de hoogte Bereikbaarheid Ons ziekenhuis is goed bereikbaar met de auto, fiets en het openbaar vervoer. Tussen onze locaties op het Haringvliet kunt u gebruik maken van Haventaxi de Sleeptros. Voor informatie over route en parkeren kijkt u op www.havenziekenhuis.nl/contact-route
Via de digitale nieuwsbief houden we u op de hoogte van nieuwe spreekuren en behandelingen, belangrijke ontwikkelingen, bijeenkomsten en recente vacatures. Meld u aan via onze website www.havenziekenhuis.nl/nieuws
Volg ons op:
Bezoektijden www.facebook.com/havenziekenhuisrotterdam www.twitter.com/havenziekenhuis www.youtube.com/havenziekenhuis
Word vriend van het Havenziekenhuis Ik geef me op als:
Vriend/vriendin van het Havenziekenhuis, met een jaarlijkse contributie van € ......................... (minimaal € 15,00) Begunstiger met een eenmalige bijdrage van € .................................................
Naam ..........................................................................................................................................................................................................................................
Adres ..........................................................................................................................................................................................................................................
Postcode ................................................................... Woonplaats ............................................................................................................................................
E-mail .........................................................................................................................................................................................................................................
Verzend deze bon in een ongefrankeerde envelop naar: Stichting Vrienden van het Havenziekenhuis, Directiesecretariaat, Antwoordnummer 2222, 3000 WB Rotterdam 28
Op Koers
WINTER 2013/2014
!
U bent van harte welkom om een patiënt te bezoeken van 15.00 - 20.00 uur. De IC/CCU kan bezocht worden van 11.00 - 13.00 uur en van 15.00 - 20.00 uur. www.havenziekenhuis.nl/bezoekers