Oktober 2011
Intensieve zorg bij beroerte Carpaal Tunnel Syndroom spreekuur; onderzoek, diagnose en behandeling in ĂŠĂŠn Oncoplastische chirurgie bij borstkanker
Het Havenziekenhuis is een algemeen ziekenhuis en gespecialiseerd in Tropen- en Ouderengeneeskunde. Het is een dochteronderneming van
Voorwoord
inhoud blz. 3
Heupfractuur belangrijke oorzaak van invaliditeit en sterfte
blz. 4
Dubbelinterview Ineke Leenders en Bianka Mennema
Oktober is ‘borstkankermaand’ en daarom besteden we aandacht aan de zorg voor borstkanker. We zien dat veel patiënten de persoonlijke aanpak, korte wachttijden en snelle start van de behandeling in het Havenziekenhuis waarderen. Ook officiële instanties zoals de Borstkankervereniging onderschrijven dit met het ‘roze lintje’. Eén van de ontwikkelingen op dit gebied is oncoplastische chirurgie. Dr. Titia Lans heeft indrukwekkende ervaring op dit gebied en vertelt ons daar meer over op pagina 4. In september hebben we afscheid genomen van Ineke Leenders als voorzitter van de medisch specialisten. Zij blijft wel als cardioloog werkzaam in ons ziekenhuis. Op pagina 6 vindt u een interview met Ineke Leenders over de afgelopen vijf jaar als voorzitter en maken we kennis met de nieuwe voorzitter (en ondergetekende) Bianka Mennema. Ineke Leenders blikt in het ‘dubbelinterview’ ook terug op het incident op de OK in 2008 tijdens haar periode als voorzitter. Zeven patiënten raakten geïnfecteerd via een narcosemiddel door een verkeerde werkwijze. Journalist Matthijs Buikema beschrijft in zijn boek ‘Onder zeil’ hoe dit kon gebeuren en wat de impact van de fout was, zie pagina 22. Met het boek willen we graag bijdragen aan de veiligheid van patiënten in ziekenhuizen. Ook in het kader van patiëntveiligheid vindt u op pagina 11 een artikel over de sirene-actie. Iedere eerste maandag van de maand, als de sirene gaat, vindt er een korte opdracht plaats om de veiligheid te testen en waar nodig verder te verbeteren. Zo wordt ons ziekenhuis nog veiliger.
blz. 6
Oncoplastische chirurgie bij borstkanker
blz. 8
Operatie verbouwing
blz. 11
Sirene-actie houdt medewerkers scherp
blz. 12
Intensieve zorg bij beroerte
blz. 15
Terug in de tijd
blz. 17
Carpaal Tunnel Syndroom spreekuur
blz. 18
CTS in beeld
blz. 20
Indianenverhalen over allergie en astma
blz. 22
Onder zeil
blz. 24
Op de achterbank van ‘De Haventaxi’
blz. 26
Wegwijs in het Havenziekenhuis
blz. 28
Onze specialisten
Blz. 4 Dubbelinterview: ‘Als dokter wil je ook graag een open relatie met je patiënt’
Colofon Nummer 2, oktober 2011 Op Koers is het blad voor patiënten, bezoekers en relaties van het Havenziekenhuis Rotterdam en wordt gemaakt door de afdeling Communicatie & Marketing van het Havenziekenhuis. Redactie Karin Alberda (hoofdredactie), Angelique van der Sterren (eindredactie),
We wensen u veel leesplezier toe.
Erna Quant / Fotografie Rick Keus / Ontwerp De Jongens Ronner / Uitgever Business Communications / Drukwerk Agropers Sneek
Johan Dorresteijn directeur
Bianka Mennema voorzitter Vereniging Medische Staf
Havenziekenhuis Postbus 70031, 3000 LN Rotterdam, Telefoon: (010) 404 33 00 www.havenziekenhuis.nl en www.zorgmetaandacht.nl OKTOBER 2011
Op Koers
1
De markt telkens dát bieden waaraan actueel behoefte is. Daarmee is J.P. van Eesteren geworden tot wat het nu is: één van Nederlands vooraanstaande bouwers met een kerngezonde organisatie en een referentielijst die klinkt als een klok. Onze expertise omvat het gehele bouwspectrum: utiliteitsbouw, woningbouw, industrie, verbouw, onderhoud en renovatie. Enkele J.P. van Eesteren-specialismen zijn: plannen optimaliseren en haalbaar maken, planontwikkeling, design & build, engineering, constructie, bouwkunde, coördinatie en integrale projecten.
2
Op Koers
OKTOBER 2011
Heupfractuur belangrijke oorzaak van invaliditeit en sterfte Jonge mensen krijgen bij uitzondering te maken met een gebroken heup, maar bij ouderen komt het vaak voor. In Nederland hebben we jaarlijks te maken met 20.000 heupfracturen. Vallen is een belangrijke oorzaak.
Van de oudere mensen die een heup breken, overlijdt bijna 25% binnen één jaar na het oplopen van de heupfractuur. Slechts een deel van de patiënten is na genezing weer net zo mobiel als daarvoor en minder dan de helft is na een jaar volledig hersteld. Een groot deel, namelijk 25%, blijft permanent invalide. Al met al is een gebroken heup behoorlijk ingrijpend voor ouderen. Orthopeed drs. Karim Raissadat vertelt over zijn ervaringen.‘We weten vaak niet in hoeverre het overlijden moet worden toegeschreven aan de slechte gezondheidstoestand die iemand al vóór de heupfractuur had. Complicaties en sterfte kunnen worden veroorzaakt door de fractuur zelf, de immobiliteit, de chirurgische ingreep en bijbehorende anesthesie en ook door patiëntgebonden factoren zoals hart en vaat ziekten, longziekten, lichte verwardheid, herseninfarct of een hersenbloeding. Slechts een deel van de patiënten is na genezing van een gebroken heup weer net zo mobiel als daarvoor. Een kwart blijft permanent invalide.’
Eerder naar huis Een groot deel van de patiënten moet na de behandelingsfase verzorgd worden in een verpleeghuis of heeft andere hulp nodig. Andere gevolgen van heupfracturen zijn verlies aan zelfstandigheid en minder kwaliteit van leven. Dokter Raissadat. ‘Het is belangrijk dat de revalidatie van de patiënt vanaf het eerste moment na de operatie goed gepland wordt. Goed uitgebalanceerde medicatie is daarbij essentieel. Pijnstilling ook, maar soms kan dat ook weer ongewenste bijwerkingen hebben. Goede voeding speelt een centrale rol bij het herstel. Vaak raken patiënten erg in de war na een gebroken heup, de zogenaamde ‘delier’. Het is zaak om dat vroeg in de opname zoveel mogelijk te voorkomen c.q. te behandelen. Hierbij speelt de geriater een belangrijke rol. Jongere patiënten en patiënten die vóór een operatie aan een gebroken heup nog goed konden lopen, kunnen vaak eerder naar huis. Ook worden mensen eerder uit het ziekenhuis ontslagen als ze snel na de breuk geholpen worden en als er iemand anders thuis is.’ OKTOBER 2011
Op Koers
3
Wisseling voorzitter Medische Staf
‘Als dokter wil je ook graag een open relatie met je patiënt’ Een dubbelinterview met twee bevlogen artsen die patiëntenzorg en een bestuurlijke rol binnen het Havenziekenhuis combineren. Ineke Leenders, cardioloog en vertrekkend voorzitter van de medisch specialisten en Bianka Mennema, longarts en sinds september de nieuwe voorzitter medische staf. Over hoogte- en dieptepunten, ontwikkelingen binnen de zorg en een goede relatie met patiënten.
Het Havenziekenhuis, eind 2006. In de voorgaande jaren had het ziekenhuis vele wisselingen in directie en voorzitters van de medische staf achter de rug. Praktisch ieder jaar zat er een nieuw team aan het roer. Dat gaf veel onrust. Niet echt bevorderlijk voor de sfeer en het vertrouwen van patiënten en medewerkers. Cardioloog Ineke Leenders had er zelf ook last van en besloot de uitdaging aan te gaan. Na 18 jaar als cardioloog aan het ziekenhuis te zijn verbonden werd zij, naast haar werk als cardioloog, voorzitter van de Vereniging Medische Staf. Een paar maanden later volgde de aanstelling van Johan Dorresteijn als directeur en kwam het Havenziekenhuis in stabieler vaarwater terecht. ‘Sinds 2005 is het Havenziekenhuis een zelfstandige dochter van het Erasmus MC en in 2007 is gekozen voor drie speerpunten; algemene basiszorg, Ouderengeneeskunde en Tropen- en Reizigersgeneeskunde’, vertelt Ineke Leenders. ‘Het aantal patiënten van het Havenziekenhuis neemt sindsdien ieder jaar toe, de tevredenheid over onze zorg is groot en ook de officiële instanties zoals het NIAZ en de Inspectie voor de Gezondheidszorg rapporteren positief over ons.’ In 2010 zijn we ruim 6% gegroeid in het aantal patiënten. Bianka Mennema is sinds 2007 als longarts aan het Havenziekenhuis verbonden. Nu is zij naast haar werk in de patiëntenzorg voorzitter van de medische staf. 4
Op Koers
OKTOBER 2011
De stabiliteit in het bestuur van het ziekenhuis heeft het ziekenhuis en haar patiënten en medewerkers veel goeds gebracht. Wat waren de hoogtepunten van de afgelopen vijf jaar? Ineke Leenders hoeft niet lang na te denken over het antwoord op deze vraag. ‘Ons thema ‘zorg met aandacht’ laat erg goed zien waar wij voor staan en waarin wij anders zijn dan andere ziekenhuizen. Patiënten krijgen hier meer persoonlijke aandacht. Met onze ‘vriendin’ Loes Luca zijn leuke en inspirerende TV- en radiospotjes gemaakt voor RTV Rijnmond. Zij laat daarin zien wat ‘zorg met aandacht’ in het Havenziekenhuis precies is. Waar ik ook trots op ben is op onze mooie Buitenpolikliniek in Krimpen aan den IJssel waar patiënten dichtbij huis ‘even’ naar hun specialist kunnen gaan. We hebben natuurlijk ook prachtige nieuwe verpleegafdelingen gekregen en een aantal poliklinieken is vernieuwd. De warme en persoonlijke sfeer van het Havenziekenhuis is daarbij goed bewaard gebleven. We krijgen veel positieve reacties van patiënten en het is voor ons zelf ook prettiger werken.’ Bianka Mennema vult aan: “Ineke heeft er in de afgelopen jaren ook voor gezorgd dat er hele goede jonge gedreven specialisten aan het team zijn toegevoegd. Ik denk dat patiënten in het Havenziekenhuis in goede en veilige handen zijn.’
Bianca Mennema (l) en Ineke Leenders (r).
En dieptepunten? Die waren er ongetwijfeld ook ‘Zeker, jammer genoeg waren die er ook’, antwoordt Ineke Leenders met een diepe zucht. ‘Het incident op onze OK in 2008 was een dieptepunt. Zeven patiënten raakten geïnfecteerd via een narcosemiddel door een verkeerde werkwijze. Het was vreselijk om mee te maken dat deze patiënten na hun behandeling zieker werden in plaats van beter. We hebben er veel van geleerd en achteraf gezien vind ik dat we er als team sterker uitgekomen zijn. Ik ben blij dat we meteen hebben gekozen voor openheid over de verkeerde procedure. Daardoor zijn we al die tijd in gesprek gebleven met de getroffen patiënten en er is pas geleden zelfs een boek verschenen over wat er gebeurd is (zie pagina 22, redactie). Aan dat boek hebben zowel de patiënt als de betrokkenen in het ziekenhuis meegewerkt. Alle andere Nederlandse ziekenhuizen zijn destijds meteen gewaarschuwd dat de werkwijze met dit middel aangepast moest worden.’
De zorg is volop in beweging en vaak in het nieuws. Welke ontwikkelingen staan er voor de deur? Bianka Mennema: ‘Ik verwacht een verschuiving van zorg van de ziekenhuizen naar huisartsen. Het Havenziekenhuis zal meer gebruik gaan maken van slimme digitale communicatie, zowel met patiënten als met huisartsen waarbij we de persoonlijke benadering willen behouden. Denk bijvoorbeeld aan COPD-online, waarbij patiënten via
de computer zelf belangrijke zaken kunnen bijhouden, maar ook persoonlijk met de verpleegkundige kunnen bespreken waar zij mee zitten. Ook denk ik dat we nog meer gaan samenwerken met andere ziekenhuizen en aanbieders van andere zorg, zodat we de patiënten een behandeling op maat kunnen bieden mét persoonlijke begeleiding ‘dichtbij’ huis.’
Zien jullie veranderingen in de relatie tussen specialisten en patiënten? Ineke Leenders: ‘Patiënten zeggen vaker dat ze zich thuis voelen in het Havenziekenhuis. Vroeger lieten zij zich daar niet zo over uit. Het team dat de patiënten behandelt is ook in veel gevallen uitgebreid met verpleegkundig specialisten waar patiënten ook uitstekend en laagdrempelig terecht kunnen met hun vragen.’ ‘Als specialist wil je de patiënt van zijn of haar aandoening afhelpen, maar je bent bij chronisch zieken ook hun coach’, vervolgt Bianka Mennema. ‘Je helpt patiënten om te gaan met hun ziekte en de kwaliteit van leven te verbeteren. Patiënten weten ook steeds beter waarvoor zij in het Havenziekenhuis moeten zijn en laten ons ook actief weten wat ze van ons vinden. Niet alleen in de persoonlijke contacten maar ook op sociale media, zoals Twitter. Ik vind dat een prima ontwikkeling, die dialoog met patiënten. Als dokter wil je ook graag een open relatie met je patiënt, gebaseerd op respect en gelijkwaardigheid.’ OKTOBER 2011
Op Koers
5
Oncoplastische chirurgie bij borstkanker
‘Een amputatie is niet altijd nodig’ De Mammapoli van het Havenziekenhuis is een gespecialiseerde polikliniek voor alle afwijkingen aan de borst. De persoonlijke aanpak, korte wachttijden, snelle diagnoses en de vrijwel directe start van het behandelplan zorgen ervoor dat veel patiënten juist voor deze ernstige aandoening naar het Havenziekenhuis gaan. Met passie vertelt dr. Titia Lans, oncologisch chirurg bij de Mammapoli, over haar aandachtsgebied: oncoplastische chirurgie.
Dr. Lans: ‘Vroeger, en dat is nog niet zo heel lang geleden, was chirurgie nog echt een mannenvak en werd aan vrouwen voor de zekerheid een amputatie geadviseerd na de diagnose ‘borstkanker’. Niet zelden gebeurde het dan dat de patiënt na het genezen van borstkanker erg ongelukkig bleek te zijn met haar a-symmetrische lichaam. Soms moeten zelfs beide borsten worden geamputeerd, wat een enorme impact op iemand lichaamsbeleving kan hebben.’ Inmiddels gaan de meeste chirurgen anders te werk. Zo ook dr. Lans. ‘Bij oncoplastische chirurgie worden technieken uit de plastische chirurgie toegepast om de tumor bij vrouwen met borstkanker te kunnen verwijderen met een beter Biopsietafel
cosmetisch resultaat. Tegenwoordig kunnen bij operaties vaak de borsten gespaard blijven. Dan moet er wel ‘radicaal’ geopereerd worden. Dit betekent dat de hele tumor in één keer wordt verwijderd met daarbij een rand gezond weefsel. Als een vrouw haar borsten kan behouden werkt dit positief voor haar zelfvertrouwen en lichaamsbeleving, eigenlijk voor de gehele kwaliteit van leven na borstkanker. Het is fijn om vrouwen in zo’n ellendige tijd ook iets positiefs te kunnen bieden, zoals een mooi litteken of acceptabele cosmetiek. Soms is het nodig om vanwege de grootte van de tumor een borst toch helemaal te amputeren. Als vrouwen dit willen, doen wij ons uiterste best om de borst na een amputatie weer te reconstrueren.’ Om ook de huisartsen goed te informeren is een apart programma opgezet: jaarlijks wordt er voor hen een speciaal borstkankersymposium georganiseerd, met steeds een ander, borstkankergerelateerd thema, zoals ‘erfelijkheid’ en ‘kinderwens na chemotherapie’. Het eerstvolgende symposium zal op 31 januari 2012 plaatsvinden.
Ervaring in buitenland Dr. Lans heeft op het gebied van de oncoplastische chirurgie bij borstkanker een goede opleiding gehad. ‘Als assistent chirurgie heb ik een fellowship van de KWF Kankerbestrijding bemachtigd. Dat is een beurs voor medisch specialisten om gedurende twee jaar opleiding en onderzoek te doen. Dankzij deze beurs kon ik in het 6
Op Koers
OKTOBER 2011
buitenland ervaring opdoen op het gebied van borstkankerchirurgie. Het eerste jaar zat ik in een Breast Center in Duitsland. Van een professor daar, die de technieken van de oncoplastische chirurgie al decennia lang toepast, heb ik veel geleerd. Daarna heb ik nog een tijd in Engeland gewerkt met een mammachirurg, die gespecialiseerd is in goed- en kwaadaardige aandoeningen in de borst. Van hem heb ik weer andere technieken geleerd zoals het bestralen van patiënten tijdens de operatie in plaats van erna. In Engeland is een heel trainingsprogramma voor oncoplastische borstchirurgen opgezet, waaraan ik gedeeltelijk mee heb kunnen doen.’
De beste borstkankerzorg Sinds begin 2010 beschikt het Havenziekenhuis over een ‘roze lintje’ van de Borstkankervereniging Nederland. Het lintje werd toegekend vanwege de zeer goede kwaliteit van de behandeling van borstkanker. Dit wordt ook onderkend door Zilveren Kruis Achmea. Zij geven vijf sterren voor de borstkankerzorg in het Havenziekenhuis. Een kenmerk van de beste borstkankerzorg is dat deze naast goed, ook snel wordt verleend. ‘Patiënten die van hun huisarts een doorverwijzing krijgen, kunnen binnen drie werkdagen bij de Mammapoli van het Havenziekenhuis terecht’, bevestigt dr. Lans. ‘En als het echt moet, dezelfde dag nog.’Het aantal borstkankerpatiënten dat zich voor behandeling bij het Havenziekenhuis meldt neemt nog steeds toe. Daarom wordt hard gewerkt aan de uitbreiding van de Mammapoli. Sinds dit jaar is er een splinternieuw MRI-apparaat en beschikt de Mammapoli over een nieuwe biopsietafel (zie foto) en een digitaal mammografie apparaat. Informatievoorziening ‘Ons ziekenhuis streeft naar ‘zorg met aandacht’ op alle terreinen, en wat ons betreft valt daar ook de informatievoorziening richting de patiënten onder’, zegt dr. Lans. ‘Daarom hebben we een speciale website ontwikkeld, www.havenziekenhuis.mammapoli.nl, waarop borstkankerpatiënten die in ons ziekenhuis behandeld worden kunnen inloggen.’ Op de website is achtergrondinformatie over borstkanker te vinden, evenals informatie over de risicofactoren, de gevolgen van borstkanker en een aantal tips op het gebied van uiterlijk, intimiteit, ontspannen en zelfvertrouwen. Natuurlijk komt ook de behandeling in het Havenziekenhuis uitgebreid aan de orde. Tevens zijn er films te bekijken over de leden van het ‘Mammateam’, dat naast dr. Lans bestaat uit de chirurgen dr. Van Dam en drs. Collet en gespecialiseerde verpleegkundigen, radiologen, een medisch oncoloog en een patholoog anatoom. OKTOBER 2011
Op Koers
7
Operatie verbouwing Het Havenziekenhuis heeft dit jaar een nieuwe MRI-scan in gebruik genomen. Met de nieuwe scan kunnen verschillende delen van het lichaam, zoals buik, hersenen, gewrichten, spieren en wervelkolom in kaart worden gebracht. Door middel van een zeer sterk magnetisch veld wordt een afbeelding gemaakt. Er komen geen röntgenstralen aan te pas. Momenteel wordt de afdeling Radiologie verbouwd. Er komt een nieuwe CT-scan, twee nieuwe buckykamers voor het maken van röntgenfoto’s en een multifunctionele kamer voor diverse onderzoeken van bijvoorbeeld maag,darmen en kransslagaders.
Om de opname goed te kunnen beoordelen, is het belangrijk om stil te liggen. Bij een MRI van het hoofd wordt een spoal (meetapparaat) over het hoofd geplaatst. De onderzoekstafel schuift de scanner in. Het te onderzoeken lichaamsdeel komt in het midden van de scanner. Tijdens het onderzoek hoort u veel lawaai. Om dit te dempen krijgt u een hoofdtelefoon en kunt u even8
Op Koers
OKTOBER 2011
OKTOBER 2011
Op Koers
9
JE HUID GAAT VOORUIT Bij de Huid- en Oedeemtherapeut
10
Op Koers
OKTOBER 2011
Sirene-actie houdt medewerkers scherp op onveilige situaties Iedere eerste maandag van de maand om 12.00 uur, als de sirene gaat, voeren de medewerkers in het Havenziekenhuis een korte opdracht uit die te maken heeft met ‘veiligheid’. Aan de hand van de resultaten worden verbeteringen doorgevoerd en wordt het Havenziekenhuis steeds veiliger.
‘Met de Sirene-acties willen we de medewerkers actiever betrekken bij de veiligheid binnen het ziekenhuis’, vertelt Michiel Vervoort, hoofd van de afdeling Kwaliteit & Veiligheid in het Havenziekenhuis. ‘Inmiddels zijn de Sireneacties een begrip geworden en hebben we aan de hand van de acties al heel wat zaken kunnen verbeteren, die anders wellicht onopgemerkt waren gebleven.’
Succesvolle acties Michiel noemt een enkele voorbeelden van succesvolle acties. ‘Om verwisseling van patiënten te voorkomen is het belangrijk dat ze een polsbandje dragen met hun identiteitsgegevens. We hebben een keer op de verpleegafdelingen het aantal patiënten met een polsbandje geturfd. En wat bleek: voor sommige behandelingen moet het bandje worden afgeknipt en is er geen printer beschikbaar om een nieuw bandje te maken. Met elkaar gaan we dan nadenken hoe we dit probleem kunnen oplossen en zorgen er dan ook voor dat de oplossingen daadwerkelijk worden uitgevoerd. We hebben ook een keer een foto-audit gehouden. Medewerkers kregen een fotocamera mee om foto´s te maken van zaken die hen opvielen. Dat leverde een aantal interessante plaatjes op,
Michiel Vervoort: ‘Het verbeteren van veiligheid is een proces dat nooit klaar is’
zoals een achtergelaten karretje in een nauwe doorgang en een bordje met de aanduiding ‘nooduitgang’, waarbij de pijl de verkeerde kant op wees. Dat is natuurlijk snel aangepast.’
Andere ziekenhuizen Het idee van de Sirene-acties is inmiddels ook door diverse andere ziekenhuizen opgepikt. Vanuit het regionale veiligheidsoverleg van de ziekenhuizen in de regio Rijnmond wordt drie keer per jaar een gezamenlijke Sirene-actie gehouden in tien ziekenhuizen. Ook het kwaliteitsinstituut voor de zorg, NIAZ is enthousiast over de Sirene-acties van het Havenziekenhuis. Er zijn zelfs plannen voor landelijke Sirene-acties, waarbij de resultaten in een gezamenlijke database worden geplaatst, zodat ziekenhuizen zich met elkaar kunnen vergelijken, ervaringen delen en van elkaar leren. Michiel: ‘De onveilige situaties die bij de Sirene-acties worden gesignaleerd leiden tot verbeteringen zodat het Havenziekenhuis een steeds veiligere plek wordt voor zowel patiënten als medewerkers. En omdat het verbeteren van de veiligheid een proces is dat nooit klaar is, gaat wat ons betreft nog heel lang op de eerste maandag van de maand de sirene!’ OKTOBER 2011
Op Koers
11
Intensieve zorg bij beroerte Stroke care verpleegkundige AriĂŤnne Bode houdt vinger aan de pols
Het is heerlijk najaarsweer en je bent bezig de heg te snoeien. Plots wordt je arm slap en komen de woorden struikelend en onverstaanbaar uit je mond. Een hersenbloeding. Eenmaal in het ziekenhuis komt er van alles op je af. Spin in het web op dat moment is stroke care verpleegkundige Ariënne Bode. Zij is van de opname tot het ontslag en het revalidatietraject thuis nauw betrokken bij de zorg voor de patiënt.
Patiënten met verschijnselen van een herseninfarct of hersenbloeding (ook wel beroerte genoemd) worden direct naar de Spoedeisende Hulp gebracht. De neuroloog stelt aan de hand van neurologisch onderzoek en een CT-scan vast of het om een herseninfarct of een hersenbloeding gaat. Direct volgt een opname op de Stroke Unit (stroke = beroerte) van het Havenziekenhuis. Deze afdeling is gespecialiseerd in de zorg van patiënten met een herseninfarct of hersenbloeding en belangrijk voor een goede en passende behandeling. Ariënne: ‘Bij een herseninfarct is een trombolyse de beste behandeling. Dit is een medicijn waardoor het bloedstolsel in de hersenen oplost en de gevolgen van het herseninfarct beperkt blijven. De behandeling kan alleen worden ingezet binnen 4,5 uur nadat de verschijnselen zijn begonnen.’
Hectische periode Op de dag van de opname komt er veel op de patiënt af. Het ene moment sta je nog in de tuin je heg te snoeien en het andere moment beland je in het ziekenhuis. Van de uitleg van de artsen blijven slechts flarden als ‘infarct’, ‘bloeding’ en ‘hersenen’ hangen. Ariënne spreekt daarom uitgebreid met de patiënt en de familie als de hectiek voorbij is. ‘Ik leg uit wat er met de patiënt is gebeurd en bespreek de risicofactoren van een herseninfarct of hersenbloeding zoals een hoge bloeddruk, overgewicht, hoge bloedsuiker en roken. Ook vertel ik wat we op de verpleegafdeling doen. Er gebeurt van alles. We monitoren de bloeddruk, de hartslag en het zuurstof- en glucose gehalte in het bloed. Ook houden we de pupilreactie, de kracht in de handen en de benen en de temperatuur bij. Deze controles zijn erg belangrijk om het beschadigde gebied in de hersenen niet te vergroten.’ Herstel van de patiënt Ook is het een komen en gaan van zorgverleners aan het bed van de patiënt. Niet alleen de neuroloog en de verpleegkundige, maar ook de fysiotherapeut, ergotherapeut en logopedist zijn intensief betrokken. Ariënne
houdt alles nauwlettend in de gaten en bespreekt dit met de patiënt en de familie. ‘Des te eerder de revalidatie van start gaat, des te beter het is voor het herstel van de patiënt. Ook krijgen we direct een goed beeld van de situatie. De fysiotherapeut kan bijvoorbeeld voorstellen om de patiënt op een speciale manier in en uit bed te helpen. En de ergotherapeut weet precies wat de patiënt bij het wassen nog wel zelf kan en waar hij of zij hulp bij nodig heeft. Ook voor het eten en drinken winnen we advies in. De logopedist onderzoekt bijvoorbeeld of de tongspier goed functioneert, wat noodzakelijk is bij het slikken en geeft advies om verslikken te voorkomen.’ Bij ontslag uit het ziekenhuis gaat het revalideren door. Dit kan thuis of in een ander huis, zoals de stroke care afdeling van Pniël, Centrum Reuma Revalidatie Rotterdam of Anthonius Binnenweg.
Vraagbaak en luisterend oor Ariënne houdt na ontslag uit het ziekenhuis contact met haar patiënten. ‘Patiënten die direct naar huis gaan, bel ik na twee weken op om te vragen hoe het met ze gaat en waar ze tegenaan lopen. Na 6 weken en na 3 maanden komen ze bij mij op de polikliniek langs voor controle.’ Ariënne heeft korte lijnen met de neuroloog. Wijzigingen van medicatie of een verwijzing naar de logopedist, ergotherapeut of fysiotherapeut legt ze direct voor aan de neuroloog. De stroke care verpleegkundige is ook een vraagbaak. Collega’s kloppen bij haar aan met vragen over een herseninfarct of hersenbloeding of bij twijfels over de symptomen. Ook voor haar patiënten staat ze altijd klaar. ‘Ze kunnen me bellen of mailen met vragen. Soms gaat dit over medicatie, maar veelal komt ook het emotionele aspect aan de orde. Veel patiënten zijn bijvoorbeeld bang dat het weer terugkomt en durven de deur niet meer uit voor een dagje weg. De angst kan ik niet wegnemen, want het kan ondanks de medicijnen en de leefstijladviezen terugkomen, maar ik kan wel een luisterend oor bieden. Geniet van het leven is mijn advies.’ OKTOBER 2011
Op Koers
13
KAMADUR Office B.V.
Marjan Langkruis Haarverzorgings-service is al meer dan 25 jaar een landelijk erkende leverancier van haarwerken. Wij zijn gespecialiseerd in het aanmeten van pruiken, toupet en haarwerken op maat. Altijd hebben wij actuele modellen op voorraad, dus korte levertijd in de juiste kleur en maat.
Haarwerken van echt haar gemaakt in ons atelier Een ruime collectie sjaals, kapjes en zwemkapjes
pr i nt e
eging! Houdt uw kantoor in bew
r
i nkje
ar t ik el tca e
r
n
pa
gm
ice erv gs ia or ed
ice
dr
es
tr opha id alg en be fax z op sl a
v er i ng l erk s s yc c w uk re r pie
onde sup rho p ud l ie kanto or
Salon in het Sint Franciscus Gasthuis 010 461 65 50 Salon in het Erasmus M.C. 010 703 38 55 Nu ook een Haarwerkstudio gevestigd te Vlaardingen! U kunt ons bellen voor een afspraak 010 226 33 89 (indien niet bereikbaar) 06 54 96 23 06 zie www.marjanlangkruis.nl of mail naar mar10jan@hotmail.com
Uw administratie naar Uw verzekering verzorgen wij voor U. Wij komen, indien gewenst, bij u thuis, ziekenhuis of andere zorginstelling zonder extra kosten.
Edisonlaan 26 – 2665 JC Bleiswijk – tel. 010-521.79.66 – fax. 010-529.91.04 E-mail office@kamadur.com - internet : www.kamadur.com Gecertificeerd lid van de N.V.H.O.
Uw kind gaat achteruit op school en zit duidelijk niet lekker in zijn vel. U hebt van alles geprobeerd en bent nu op zoek naar iemand die uw kind in een korte tijd weer goed kan laten voelen. Met Muriel Kindercoaching zet u een stap in de goede richting. Als kindercoach begeleid ik kinderen tussen 6 tot en 16 jaar met bijvoorbeeld faalangst, agressief gedrag en onzekerheid. Voor meer informatie kijkt u op de website www.murielkindercoaching.nl.
14
Op Koers
OKTOBER 2011
Buitenpolikliniek in Katendrecht (1930)
De tijd van toen Het Havenziekenhuis, met als oprichtingsjaar 1927, is één van de oudste ziekenhuizen van Nederland. Uit de archieven blijkt haar rijke historie. Hoe het begon.
Het begon allemaal in 1914, het jaar waarin de Leidse Vereniging tot Bevordering van de Studie der Tropische Geneeskunde werd opgericht. Bijna tien jaar later werd het herbarium aan het Rapenburg in Leiden verbouwd en was een ‘instituut voor tropische geneeskunde’ een feit geworden. Toen men in Leiden te weinig patiënten uit de tropen binnen bleek te krijgen, werd gezocht naar een locatie in Rotterdam. In 1925 werden de Havenpoliklinieken in Rotterdam geopend, die al snel meer dan 2.500 zeelieden per jaar mochten begroeten. Omdat het heen en weer transporteren van patiënten naar Leiden te omslachtig bleek, werden in 1927 in Rotterdam het oude hotel Continental en het daarnaast gelegen huis aan de Oosterkade 22 en 24 en het parterregedeelte van nummer 26 omgebouwd tot Ziekenhuis voor Scheeps- en Tropische Ziekten; in de volksmond al snel ‘Havenziekenhuis’ genoemd. De 75 bedden waren maar 80 centimeter breed - maar dat was geen bezwaar. Immers, scheepskooien waren nog smaller. Er waren drie verpleegklassen, in prijs variërend tussen ƒ 6,50 en ƒ 12,50. Deze prijzen waren inclusief behandeling en geneesmiddelen. Ook een chirurgische afdeling kon niet gemist worden, dus werd in 1928 een badkamer op de eerste verdieping omgebouwd tot operatiekamer. Het oude hotel was niet brandveilig, een lift voor ziekenvervoer ontbrak en er was een tekort aan wc’s en spoelhokken. In 1934 werd besloten tot een verbouwing, die drie jaar duurde. Op 29 september 1937 jaar kon het nieuwe onderkomen op feestelijke wijze door Minister Colijn worden geopend. Een nieuw en modern Havenziekenhuis met 88 bedden.
Vervoermiddel naar schepen voor de artsen, ‘het doktersbootje’
Uitzicht vanaf het Havenziekenhuis met het Maasstation en Oosterpark met tram lijn 4
Hotel Continental na de verbouwing tot het Rotterdamse Instituut voor Tropische Geneeskunde aan de Maas (1927)
OKTOBER 2011
Op Koers
15
Physical therapie & sports training Meer dan fysiotherapie… • • • •
•
• • •
Fysiotherapie Manueel therapie Bekkenfysiotherapie Medische trainingsprogramma’s (COPD, Diabetes, Obesitas, Vaatproblematiek…) Particuliere programma’s voor sporters Rotterdam topsport Sportfysiotherapie Echografie
www.physiomotion.nl Open ’s avonds en in het weekend Tel.: 010 - 217 9344
• Mothers in Motion / Zwangerfit® en zwangerschapscursussen voor pre en post natale moeders. • Senior Motion / fitness programma’s voor senioren • Manuele Lymfe Drainage
Kaart Rotterdam rood = locatie Physiomotion groen = locatie bij Havenziekenhuis
Uw fysiotherapiepraktijk dichtbij!
16
Op Koers
OKTOBER 2011
Neuroloog dr. Ruts onderzoekt de heer De Jager
Carpaal Tunnel Syndroom spreekuur De polikliniek Neurologie heeft een spreekuur voor patiënten met het Carpaal Tunnel Syndroom (CTS). Meneer De Jager bezocht dit spreekuur onlangs.
Meneer De Jager heeft last van hinderlijke prikkelingen aan beide handen. ‘Alles wat ik aanraak staat als het ware onder stroom. Ik hoopte dat het vanzelf weer over zou gaan.’ In plaats van minder werden zijn klachten steeds erger. Op een gegeven moment straalde de pijn uit naar zijn onderarm en schouders. Zelfs een kopje vasthouden ging niet meer. Via de huisarts kwam meneer De Jager terecht op het Carpaal Tunnel Syndroom spreekuur.
Speciaal spreekuur ‘Het Carpaal Tunnel Syndroom, ook wel CTS genoemd, is een beknelling van de middelste armzenuw ter plaatse van de pols’, legt neuroloog dr. Ruts uit. ‘De beknelling ontstaat door een zwelling van het bindweefsel. Hierdoor neemt de druk in de carpale tunnel, waar de zenuw doorheen loopt, toe.’
‘Onderzoek diagnose en behandeling in één’ In het Havenziekenhuis kunnen patiënten snel worden geholpen. Op het Carpaal Tunnel Syndroom spreekuur vinden alle onderzoeken op één dag plaats waarna de patiënt de diagnose en het behandelvoorstel krijgt.’
Meneer de Jager is tevreden: ‘Ik kon binnen een week terecht op het spreekuur en het was fijn dat ik niet voor iedere afspraak naar het ziekenhuis terug hoefde te komen.’
Onderzoek en behandeling Op het spreekuur gaat de patiënt eerst naar de neuroloog. Dr. Ruts: ‘Bij verdenking op het Carpaal Tunnel Syndroom verwijs ik de patiënt door naar de afdeling Klinische Neurofysiologie voor een zenuwgeleidingsonderzoek. Hiermee kunnen we meten hoe snel en hoe goed de zenuw de signalen doorgeeft aan de spier.’ Vervolgens bespreekt de neuroloog de uitslag van het onderzoek met de patiënt en nemen ze samen de behandelmogelijkheden door. ‘Een injectie in de pols met een pijnstillende en zwellingverminderde vloeistof kan lange tijd goed helpen. Soms wordt gekozen voor een operatie. Dit is een kleine ingreep in de dagbehandeling. Patiënten kunnen na de diagnose terecht bij de chirurg van het Havenziekenhuis om de operatie te bespreken en een afspraak in te plannen’, licht dr. Ruts toe. Meneer De Jager is geholpen aan beide handen. ‘In mijn rechterhand heb ik meteen een injectie gehad van de neuroloog. Aan mijn linkerhand moest ik geopereerd worden om verdere uitval te voorkomen.’ Binnen een week kon meneer De Jager terecht bij de chirurg voor de operatie. ‘Het was zo gebeurd. Ik zat twee uur later alweer in de metro op weg naar huis.’ OKTOBER 2011
Op Koers
17
CTS in beeld
Meneer De Jager meldt zich bij de polikliniek Neurologie voor het Carpaal Tunnel Syndroom (CTS) spreekuur.
Neuroloog dr. Ruts bespreekt de klachten met meneer De Jager en onderzoekt hem nader.
De diagnose is gesteld. Meneer De Jager heeft aan
18
Een zenuwgeleidingsonderzoek (EMG) moet uitwijzen of
beide handen het Carpaal Tunnel Syndroom. In zijn
er sprake is van een beknelling van de zenuw in de pols.
rechterhand geeft de neuroloog hem een injectie.
Op Koers
OKTOBER 2011
Op de dag van de operatie meldt hij zich bij het Opnamebureau. Onder lokale verdoving verwijdt de chirurg de tunnel in de pols. Na twintig minuten is de operatie klaar.
Voor zijn linkerhand is een operatie de enige mogelijkheid. De chirurg legt precies uit wat hij tijdens de operatie gaat doen.
Na een uur op de Dagbehandeling wordt zijn wond gecontroleerd en mag hij weer naar huis.
OKTOBER 2011
Op Koers
19
Indianenverhalen over allergie en astma Verkeerde veronderstellingen uit de wereld geholpen tijdens allergieweek KinderHaven De polikliniek KinderHaven organiseerde in augustus van dit jaar een allergieweek voor patiëntjes, hun ouders en professionals in de zorg. Er zijn veel verkeerde veronderstellingen over voedselallergie, hooikoorts, astma en eczeem. Bij slechts een klein deel van de mensen die denken dat ze allergisch zijn, is dat ook het geval.
Een aantal van die indianenverhalen kwam tijdens de allergieweek bij KinderHaven aan de orde. Tijdens workshops werden patiënten, hun ouders en werkers in de zorg door deskundigen van het Sophia Erasmus MC Sophia en het Havenziekenhuis op de hoogte gebracht van de nieuwste inzichten op het gebied van allergie. Allergoloog Maurits van Maaren:‘De allergieweek was voor ons een mooie gelegenheid om ook aandacht te besteden aan het driejarig bestaan van KinderHaven, de succesvolle 20
Op Koers
OKTOBER 2011
kinderpoli voor astma, allergie, eczeem en kinderneurologie, vlakbij het Havenziekenhuis op het Haringvliet. Daar kunnen op dezelfde dag kinderen door verschillende specialisten gezien worden. Waardoor er aan het eind van diezelfde dag al een diagnose kan worden gesteld. Dat werkt goed en dat blijkt ook wel uit het grote aantal patiënten dat de weg naar KinderHaven inmiddels heeft weten te vinden.’
Juist of onjuist Eens een kippenei allergie, altijd een kippenei allergie
Kinderen die naar de crèche gaan, hebben meer kans om astma te krijgen
Op de leeftijd van ongeveer 2 jaar is 80% van de kinderen over koemelkallergie heen gegroeid en op de leeftijd van 12 jaar ligt dat percentage boven de 90%. Gemiddeld duurt het iets langer om over een kippenei allergie heen te groeien. Tot maximaal 10% van de kinderen groeit in sommige studies over pinda- of notenallergie heen. Veel minder weten we over tarwe- en soja-allergie. Waarschijnlijk liggen die percentages ergens tussen de melk- en pindacijfers in.
Onjuist. Uit een groot langdurig onderzoek bij 4000 kinderen in Nederland (pyama studie) is gebleken dat crèchebezoek de kans op astma niet vergroot, maar ook niet verkleint.
Een pinda is een noot Onjuist. Een pinda is een peulvrucht en geen noot.
Als je een notenallergie hebt is het veilig om pesto of baklava te eten Onjuist. In pesto kunnen cashewnoten zitten en baklava kan meerdere noten bevatten, waaronder pistachenoot, walnoot en amandel.
Een kwart van de mensen heeft een voedselallergie Onjuist. De cijfers daarover variëren nogal. In verschillende studies worden cijfers genoemd tussen de 2 en 7 procent. In Nederland ligt het percentage van mensen met een voedselallergie rond 2,6 procent. Echter, het aantal mensen dat denkt een voedselallergie te hebben ligt vele malen hoger, namelijk tussen 12 en 25 procent van de bevolking.
Vraag: Je kunt niet voorkomen dat een kind astma krijgt Antwoord: juist. Astma wordt deels erfelijk bepaald en daar kun je niets aan doen. Deels wordt het bepaald door invloed van de omgeving en die invloed is er al voor de geboorte. Het samenspel van erfelijke aanleg en blootstelling aan allerlei omgevingsfactoren is uitermate complex en bepaalt uiteindelijk of je astma krijgt. Er zijn bepaalde omgevingsfactoren die de kans op astma iets kunnen verminderen. Voor de individuele patiënt hoeft dat effect er niet te zijn. Factoren die de kans iets kunnen verminderen zijn: geven van borstvoeding, niet roken van moeder tijdens de zwangerschap en vermindering van blootstelling aan stoffen die allergie kunnen veroorzaken. Omdat de positieve effecten vaak zeer gering zijn wordt niet geadviseerd op basis hiervan je levensstijl aan te passen. De beslissing om borstvoeding te geven of te stoppen met roken zou niet gebaseerd moeten zijn op de misschien iets kleinere kans op een allergie bij het kind maar om heel andere redenen. Er is geen bewijs dat probiotica bij de pasgeborene of vaccinaties de kans op astma kunnen verminderen en ook preventief huisdieren het huis uit doen is niet zinvol.
Vraag: Als je astma hebt kom je daar nooit meer vanaf
Astma kun je voor het vierde jaar niet vaststellen Juist. Voor het vierde jaar hebben klachten die kunnen passen bij astma als piepen en hoesten vaak een heel andere oorzaak. Het komt dan vaak door virale infecties. Bovendien hebben kinderen kleine luchtwegen waardoor ze vaker piepen en is voor de leeftijd van 4 jaar geen longfunctietest mogelijk die nodig is voor het goed vaststellen van de diagnose astma. Tenslotte blijkt vaak dat kinderen met luchtwegklachten die na hun vierde niet meer hebben.
Door inhalatiecorticosteroïden (inhalatie medicatie met ontstekingsremmers bij astma) groei je minder Onjuist. Het effect van chronisch gebruik van inhalatie corticosteroïden op de eindlengte is minimaal. Er wordt bovendien altijd naar een zo laag mogelijke dosering gezocht waarbij de astma nog onder controle is. Juist door onderbehandeling van astma kan de groei afgeremd worden.
Antwoord: Onjuist. Toelichting: Tijdens de pubertijd krijgt tot 1/3 van de kinderen minder last van hun astma. Bij onderzoek blijkt er bij degenen die minder of geen klachten meer hebben toch aantoonbaar ontsteking in de longen en bij de helft van deze kinderen komen de klachten later toch weer terug.
OKTOBER 2011
Op Koers
21
Onder Zeil Boek over de reconstructie van een medische fout Eind september 2008 werden zeven patiënten in het Havenziekenhuis ernstig ziek na een relatief eenvoudige ingreep. De toestand van één van hen, de Rotterdamse architect Wytze Patijn, is wekenlang uiterst kritiek. Al gauw wordt duidelijk dat er een medische fout is gemaakt. Journalist Matthijs Buikema beschrijft in het boek ‘Onder zeil’ hoe dit kon gebeuren en wat de impact van die fout was.
Matthijs Buikema schreef altijd al veel over gezondheidsonderwerpen. Begonnen bij het damesblad Margriet vervolgde hij zijn schrijversloopbaan onder andere bij gezondheidsmagazine Health. In die laatste rol kwam hij meer in contact met artsen. Vaak mensen die vol passie en overgave hun werk deden, maar die ook fouten maakten. Het intrigeerde hem hoe die fouten ondanks alle veiligheidsmaatregelen toch konden ontstaan. En vooral vroeg hij zich af hoe je als arts verder gaat, nadat je een fout hebt gemaakt met veel impact voor patiënten.
Dit nooit meer Zo ontstond Buikema’s eerste boek ‘Dit nooit meer’ waarin artsen vertellen over hun leven nadat ze een medische fout hebben gemaakt. ‘De patiënten ervaren natuurlijk direct de negatieve gevolgen van een medische fout. Voor hen is het erg ingrijpend. Maar bij mijn interviews met artsen voor ‘Dit nooit meer’ heb ik ervaren dat de artsen in kwestie zelf ook diep geraakt zijn door hun fout. Zij zijn ervoor om mensen beter te maken, maar in plaats daarvan veroorzaken ze juist gezondheidsschade. Dat hakt erin. De artsen die ik sprak waren er jaren na het incident emotioneel nog steeds mee bezig. Temeer omdat 22
Op Koers
OKTOBER 2011
het geen onderwerp is waar ze makkelijk over praten met collega’s.’ Nadat neonatoloog en voorloper op het gebied van patiëntveiligheid Harry Molendijk tijdens een congres had gehoord over het incident in het Havenziekenhuis, ontstond het idee om een boek te schrijven over de gebeurtenissen. Patiënt Wytze Patijn, zijn vrouw Els en het Havenziekenhuis wilden allen meewerken aan de reconstructie van het incident. ‘Wytze Patijn werd voor een eenvoudige ingreep opgenomen in het ziekenhuis.
Onder zeil van Matthijs Buikema wordt uitgegeven door Zin Publishing en is verkrijgbaar in de boekhandel en bij www.bol.com voor € 14,95. Het volgende boek van Buikema gaat over wat patiënten zelf kunnen doen om hun veiligheid in de zorg te verbeteren.
Hij was ’s morgens als eerste aan de beurt op de OK en wilde ’s avonds met Els naar een concert in De Doelen. Dat liep dus totaal anders doordat het narcosemiddel vervuild bleek te zijn door een bacterie. Ik heb vele uren met Wytze en Els gesproken en zij vertelden me tot in detail hoe zij het incident en de periode erna ervaren hebben.’
Open communiceren Bijzonder vond Buikema ook de medewerking van het Havenziekenhuis. ‘Ik kreeg inzage in alle stukken, gespreksverslagen, foto’s en het mailverkeer. Ik ben onder de indruk van de open manier waarop het incident destijds is aangepakt. Die openheid bij een medische fout zie je helaas niet altijd. Het Havenziekenhuis heeft bijvoorbeeld niet geaarzeld om externe deskundigen in te schakelen om uit te zoeken wat er precies aan de hand was. Ook werden de media direct ingelicht, nog voordat bekend werd wat de oorzaak van de besmetting was. En toen duidelijk werd dat er sprake was van een verkeerde werkwijze met het narcosemiddel, zijn alle Nederlandse ziekenhuizen daarover geïnformeerd. Veel ziekenhuizen werkten namelijk op dezelfde manier.’
Impact op medewerkers Buikema illustreert in ‘Onder Zeil’ niet alleen de impact van het incident op Wytze en Els Patijn, maar ook op de medewerkers van het Havenziekenhuis. ‘Iedereen die ik gesproken heb wist nog precies waar hij was op het moment dat hij of zij hoorde dat het incident had plaatsgevonden. Zo dreef directeur Johan Dorresteijn met zijn honden een kudde schapen bijeen, was medische staf voorzitter Ineke Leenders aan het koken voor een grote groep gasten en zat persvoorlichter Fred Balvert bij de zwemles van zijn dochter.’ Leren van fouten Grote bewondering heeft Buikema voor Wytze en Els Patijn. ‘Zij hebben een nachtmerrie meegemaakt, maar voelen geen wrok jegens de zorgverleners. Ze begrijpen dat er fouten gemaakt worden in een ziekenhuis, maar eisen natuurlijk wel dat er van die fouten wordt geleerd. Het Havenziekenhuis heeft dat laten zien en de werkwijzen aangepast. Door hun ervaringen in het boek te vertellen hopen Wytze en Els Patijn dat andere ziekenhuizen en zorgverleners zich ook bewust worden van de risico’s en andere zaken die een goede communicatie tussen zorgverleners in de weg staan.’ OKTOBER 2011
Op Koers
23
Zorggroep Rijnmond is, met 11 locaties verspreid over Rotterdam e.o., dé protestants christelijke zorgaanbieder in de regio. Zorgdragen voor Elkaar is ons motto.
De Regenboog, palliatief centrum, in Kralingen biedt: • intensieve zorg en behandeling in een huiselijke omgeving aan mensen voor wie het levenseinde nadert; • inloophuis - plaats van ontmoeting voor mensen met rouw.
In Rotterdam-Noord gaat het om de volgende locaties: Atrium, zorgcentrum in hartje centrum biedt: • ondersteuning, verzorging en verpleging op maat; • aanvullende verpleeghuiszorg - kan verhuizing naar een verpleeghuis voorkomen of uitstellen; • dagverzorging en kort verblijf. De Burcht, centrum voor kleinschalige verpleeghuiszorg, wonen en welzijn in Rotterdam - Alexanderpolder biedt: • kleinschalige verpleeghuiszorg zoals het hoort - in eigen appartement (30m²) met sanitair; • nieuw arrangement Volledig Pakket Thuis (VPT) dat zelfstandig wonen combineert met de complete zorg en dienstverlening van een zorginstelling; • spil in de wijk - met een breed zorg- en dienstenaanbod op het gebied van wonen, zorg en welzijn. Verpleeghuis Pniël in Rotterdam - Kralingen biedt: • zorg aan mensen met somatische en psychogeriatrische problemen; • bijzondere zorg - voor mensen die beademd worden, revalideren of palliatieve zorg nodig hebben; • deskundigheid ook aan senioren in de buurt.
24
Op Koers
OKTOBER 2011
Tiendhove, in 2011 nieuw geopend centrum voor kleinschalige verpleeghuiszorg, wonen en welzijn biedt: • zorg aan mensen met psychogeriatrische problemen; • dagverzorging -voor wanneer u behoefte heeft aan gezelschap, structuur, begeleiding of bezig wilt zijn; • dagelijks warme maaltijden op Dorpsplein het Facet of thuis; • het Havenziekenhuis heeft er een steunpunt. • nieuw arrangement Volledig Pakket Thuis (VPT) (zie De Burcht). Tiendhove is gevestigd in Het Facet, een wijkontmoetingscentrum waar o.a. ook gevestigd: een grand café en poli Havenziekenhuis. Voor alle bovengenoemde zorgvormen is een indicatie van het CIZ nodig. Maatschappelijk werk van het ziekenhuis kan u hier informatie over geven. Voor meer informatie: kijk op onze site: www.zorggroeprijnmond.nl Of bel: 010 - 25 10 100 In Rotterdam Zuid hebben wij de volgende locaties: Slingedael - centrum voor Korsakov en PG-, Oranjehof en Westerstein - centra voor kleinschalige verpleeghuiszorg, wonen en welzijn, Koningshof - woonzorgcentrum, Siloam somatisch verpleeghuis en woonzorgcentrum en Waelestein woon- en zorgcentrum.
Op de achterbank Voor patiëntenvervoer tussen het Havenziekenhuis, locatie Buitenhaven en metrostation Oostplein staat sinds enige tijd haventaxi ‘De Sleeptros’ klaar. Met deze keer op de achterbank: Sleeptrospassagiers meneer en mevrouw Rutteman.
De 78-jarige mevrouw Rutteman heeft met haar echtgenoot plaatsgenomen op de achterbank van De Sleeptros. De kruk van mevrouw Rutteman past er nog prima bij. ‘Ik ben laatst aan mijn heup geopereerd, vandaar dat ik momenteel slecht ter been ben. De haventaxi is echt een uitkomst, want we moeten naar de locatie Buitenhaven verderop op het Haringvliet en dat is voor mij te ver lopen. Ik ben hier vandaag overigens niet vanwege mijn heup. We waren een paar weken geleden met 25 man wezen wokken om ons 60-jarig huwelijksjubileum te vieren en toen kreeg ik het ineens aan mijn hart. We zouden net dat weekend met zijn tweeën op cruise gaan naar Rudesheim. In plaats van op zo’n mooi schip belandde ik hier in het ziekenhuis. Dat was een flinke
tegenvaller. We hadden er zo naar uitgekeken.’ Gelukkig mocht mevrouw Rutteman alweer snel het ziekenhuis verlaten. Ook meneer Rutteman staat als patiënt ingeschreven. ‘Mijn lever is niet goed hè. Ze hebben plekken gevonden. Ik heb al een MRI en een leverpunctie gehad en binnenkort hoor ik de uitslag. Ja, dat is wel spannend, zeker op mijn leeftijd. Maar we staan positief in het leven en hopen dat het ons nog is gegeven dat wij ons 65-jarig huwelijksfeest meemaken.’
Haventaxi De Sleeptros is gesponsord door de Stichting Vrienden van het Havenziekenhuis en wordt bestuurd door vrijwilligers.
OKTOBER 2011
Op Koers
25
Wegwijs in het Havenziekenhuis ziekenhuis betaald parkeren. Denk eraan dat betalen alleen mogelijk is met een Chipknip. In de centrale hal van het Havenziekenhuis is een oplaadpunt. Bent u slecht ter been, dan kunt u bij het hoofdgebouw uitstappen bij de Kiss & Ride-zone voor de hoofdingang. Daarna kan de auto buiten het terrein van het ziekenhuis geparkeerd worden. Bij onze locatie Buitenhaven kunt u voor de deur stoppen. Hier zijn tevens invalideplaatsen. U kunt ook gebruik maken van haventaxi De Sleeptros. Bij de Buitenpoli in Krimpen a/d IJssel kunt u gratis voor de deur parkeren.
Contact Havenziekenhuis Rotterdam Postbus 70031, 3000 LN Rotterdam Telefoon: 010 - 404 33 00 www.havenziekenhuis.nl Hoofdgebouw Haringvliet 2, Rotterdam Locatie Buitenhaven Haringvliet 72, Rotterdam
Openbaar vervoer Het Havenziekenhuis is goed bereikbaar met het openbaar vervoer. De loopafstand vanaf de haltes varieert van een paar minuten tot tien minuten (station Blaak). • Trein: Uitstappen bij station Blaak. • Metro: Uitstappen bij metrostation Oostplein. • Tram: Lijn 7 of 21. Uitstappen bij tramhalte Oostplein. • Bus: Lijn 46. Uitstappen bij bushalte Oostplein.
Locatie Buitenpoli Krimpen a/d IJssel Patrijzenstraat 59, Krimpen a/d IJssel
Ook de Buitenpoli in Krimpen is goed bereikbaar met het openbaar vervoer. De loopafstand is een paar minuten. • Buslijn 98. Uitstappen bij halte burgemeester Aalberslaan.
Bereikbaarheid
Via onze website krijgt u een advies op maat voor het openbaar vervoer.
Met de auto Op de A16/E19 neemt u de afslag Rotterdam Centrum/Capelle aan den IJssel (afslag 25). Vervolgens volgt u de borden Rotterdam Centrum. U rijdt circa 3 km langs het water (Maas); bij de derde verkeerslichten ziet u rechts het Havenziekenhuis (schuin tegenover zwembad Tropicana). Buitenpoli Krimpen U rijdt de Algerabrug over, eerste stoplichten links af slaan. Vervolgens bij de eerste rotonde naar links de Burgemeester Aalberslaan op en direct rechts afslaan richting het Facet. Via onze website kunt u een routebeschrijving van deur tot deur opvragen. Parkeren Parkeren op het terrein van het Havenziekenhuis is helaas niet mogelijk. Wel kunt u in de omgeving van het 26
Op Koers
OKTOBER 2011
In het ziekenhuis In het ziekenhuis zijn de afdelingen aangegeven op borden in de gangen en liften. Uiteraard helpt onze receptie, gelegen in de centrale hal van het Havenziekenhuis, u graag verder. Als het nodig is, loopt een gastvrouw/-heer met u mee. Bij de hoofdingang staan rolstoelen waarvan u gebruik kunt maken; u heeft wel een munt van één euro nodig.
Service
Uw mening
Patiënten Service Bureau Het Patiënten Service Bureau bevindt zich in de centrale hal van het ziekenhuis. U bent daar welkom voor informatie over een ziekte, onderzoek en behandeling of een luisterend oor.
(On)tevreden Onze medewerkers doen hun uiterste best om u zo goed mogelijke zorg te geven. Als u tevreden bent over onze zorg, dan horen wij dat graag. Bent u niet tevreden? Laat ons dat ook weten, zodat wij onze zorg kunnen verbeteren. In de folder ‘Hebt u een klacht?’ leest u hoe u een eventuele klacht kunt indienen. De folder vindt u op onze website www.havenziekenhuis.nl of u kunt de folder ophalen bij het Patiënten Service Bureau.
Wijziging gegevens Veranderingen in uw naam, adres, huisarts, apotheek en verzekering kunt u doorgeven bij de Inschrijfbalie in de centrale hal van het Havenziekenhuis. De medewerkers wijzigen uw gegevens in het systeem. Neem altijd uw legitimatie mee naar een bezoek aan ons ziekenhuis. De wetgeving stelt dit verplicht. Gebedsruimte en stiltecentrum Wanneer u stilte zoekt of een moment voor uzelf, kunt u terecht in de gebedsruimte of het stiltecentrum op de vijfde verdieping. Deze zijn dag en nacht open voor bezinning, meditatie of gebed.
Op bezoek Bezoektijden U bent van harte welkom om een patiënt te bezoeken van 15.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 20.00 uur. De IC/CCU kan bezocht worden van 11.00 - 13.00 uur en van 15.00 - 20.00 uur.
Cliëntenraad Het is belangrijk dat de patiënten en bezoekers de zorg en aandacht krijgen, die ze nodig hebben. De Cliëntenraad behartigt deze belangen. Via de Cliëntenraad wordt uw stem gehoord. Heeft u opmerkingen of suggesties? Geef deze dan door via cliëntenraad@havenziekenhuis.nl of per post: Havenziekenhuis, t.a.v. Cliëntenraad, postbus 70031, 3000 LN Rotterdam. Stichting Vrienden van het Havenziekenhuis Tevreden over onze zorg? Dan wilt u misschien wel een vriend van het Havenziekenhuis worden. Voor een klein bedrag per jaar bent u al lid van de Stichting Vrienden van het Havenziekenhuis. Van deze bijdragen worden bijzondere uitgaven voor patiënten gedaan. Wilt u ook donateur worden? Stuur dan een brief naar: Havenziekenhuis Rotterdam, directiesecretariaat, antwoordnummer 2222, 3000 WB Rotterdam o.v.v. uw naam en adres en de eenmalige of jaarlijkse bijdrage die u wilt leveren.
! Word vriend van het Havenziekenhuis Ik geef me op als: Vriend/vriendin van het Havenziekenhuis, met een jaarlijkse contributie van € ................................................. (minimaal € 15,00) Begunstiger met een eenmalige bijdrage van € ................................................. Naam ..........................................................................................................................................................................................................................................
Adres ..........................................................................................................................................................................................................................................
Postcode ................................................................... Woonplaats ............................................................................................................................................
E-mail .........................................................................................................................................................................................................................................
Verzend deze bon in een ongefrankeerde envelop naar: Stichting Vrienden van het Havenziekenhuis, Directiesecretariaat, Antwoordnummer 2222, 3000 WB Rotterdam OKTOBER 2011
Op Koers
27
Onze specialisten Anesthesiologie
Geriatrie
Microbiologie
Dhr. drs. L.J.A. Harhangi Mw. drs. C. Kudlickova-Dekker Dhr. dr. T. Linden Mw. drs. S. Thio
Dhr. drs. A.J. Arends Mw. drs. E. van Melick Dhr. dr. G. Ziere
Dhr. dr. D.C. Melles
Gynaecologie
Prof. dr. C.M.F. Dirven Dhr. dr. J.W. Schouten
Apotheek
Neurochirurgie
Dhr. dr. L. Pijpers Mw. drs. E. de Jong
Cardologie Dhr. drs. B. Ilmer Dhr. dr. B.J. Krenning Mw. drs. C.M. Leenders Dhr. drs. D. Neumann
Chirurgie Dhr. drs. G.J. Collet Mw. dr. J.H. van Dam Mw. drs. K.H.A. van Eeghem Mw. dr. T. Lans Dhr. dr. A. Menon Dhr. dr. W.R. Schouten
Nieuw aan boord; dr. Anand Menon De afdeling Chirurgie is uitgebreid met de komst van dr. Anand Menon. Hij is een allround chirurg, met oncologische en gastro-intestinale chirurgie als aandachtsgebied. Dit is de chirurgische behandeling van kwaadaardige tumoren. ‘De combinatie van techniek en de begeleiding van patiënten spreekt mij aan. Je krijgt echt een band met de patiënten.’
Dermatologie Mw. drs. H. Both Dhr. dr. W.I. van der Meijden
Nieuw aan boord; drs. Hilde Both Sinds deze zomer werkt dermatoloog Hilde Both in het Havenziekenhuis. Ze is opgeleid in het Erasmus MC waar ze speciale interesse kreeg voor de behandeling van spat-aderen en het verwijderen van afwijkingen in de huid. In het Havenziekenhuis is ze op haar plek. ‘Het geeft een fijn gevoel om met mensen te werken, die net als ik hart voor hun werk hebben.’
28
Op Koers
OKTOBER 2011
Interne geneeskunde
Neurologie
Mw. drs. Y. van Beek-Nieuwland Dhr. dr. P.J.J. van Genderen Mw. drs. M. de Mendonça Melo Dhr. dr. D. Overbosch Mw. drs. C.C. Simons Dhr. dr. L. Slobbe Dhr. dr. P. Warners Dhr. dr. P.J. Wismans
Dhr. drs. M. Liedorp Dhr. drs. R.D. Oedit Mw. dr. S.M. Rosso Mw. dr. L. Ruts Mw. drs. A.M. Visser
Oogheelkunde
Intensive Care
Dhr. drs. J.P. Martinez Ciriano Dhr. drs. T.O.A.R. Missotten
Mw. drs. B. Dellen
Orthopedie
Kaakchirurgie
Dhr. drs. O. van Leeuwen Dhr. drs. K. Raissadat
Dhr. dr. G.J. van Beek Dhr. drs. C.A. Bertheux Dhr. drs. J.G. van der Hee Mw. dr. J.M. Kwakman Dhr. drs. F.R. Praal Dhr. drs. L.J. Rijksen Dhr. dr. D. Rink
KinderHaven Mw. drs. N.J.T. Arends Mw. dr. L. Duijts Mw. dr. H.M. Janssens Dhr. prof. dr. J.C. de Jongste Dhr. drs. M.S. van Maaren Dhr. prof. dr. A.P. Oranje Mw. dr. M.W.H. Pijnenburg Mw. drs. H.L. ten Raa-Kwee Mw. drs. L. Rehbock Dhr. prof. dr. H.A.W.M. Tiddens Mw. dr. F.B. de Waard-van der Spek Mw. drs. A.M. Visser
Keel-, Neus- en Oorheelkunde
Parasitologie Dhr. dr. J. van Hellemond
Pijnpoli Mw. drs. K. Elangovan Dhr. dr. S.P.G. Frankema Dhr. drs. L.J.A. Harhangi Dhr. prof. dr. F.J.P.M. Huygen Mw. dr. B.G. Köder
Plastische Chirurgie Dhr. drs. A. Hofman Dhr. dr. J.B. Jaquet Dhr. drs. R. Tjong Joe Wai
Psychiatrie Dhr. drs. D. van der Meer Mw. drs. M. van Verschuer
Radiologie
Dhr. dr. W.P.A. Kelders Dhr. drs. B. Struijs Mw. drs. Q.C.P. de Vries-Ledeboer
Mw. drs. L. van Die Dhr. drs. E.P.M. van Helmond Mw. drs. S. Mahabali
Klinische Chemie
Urologie
Dhr. prof. dr. J. Lindemans Dhr. dr. H. Russcher
Dhr. drs. E.R. Boevé Dhr. dr. S.M. Haensel Mw. drs. J.H. van Montfrans-Wolterbeek Dhr. S.H. de Vries
Longziekten Mw. drs. S. van Brummelen Mw. drs. M.A.C. Klaaver Mw. drs. T.H. Mennema
Charlois Zuid 06 - 23 671 802 Katendrecht-Feijnoord 06 - 53 575 034 Kralingen-Crooswijk 06 - 13 941 230 Lombardijen 06 - 13 116 511 Mathenesse / Schiedam 06 - 53 675 595 Prins Alexander 06 - 23 950 125 Vreewijk 06 - 83 222 697