Tips voor je eigen bedrijf
STARTERSMAGAZINE 2019 Voor pas gestarte ondernemers
Advertentie
Rabo Bizzy De bankrekening die je boekhouding doet. Alsof je een alerte assistent hebt die jouw boekhouding regelt. Kijk hoe Rabo Bizzy voor jou kan werken op:
Rabobank.nl/Bizzy
Ondernemen, een vak apart Eigen baas zijn, dat is gaaf! Maar voor de meeste mensen is ondernemen vaak bikkelen en buffelen. Vooral in het begin. Zoals zorgen dat opdrachtgevers jou willen hebben omdat jij beter, sneller of aardiger bent dan de rest. Het is van belang om een klik te krijgen met je aanstaande klant. En dan het belang rijkste: ze moeten jou willen hebben én houden. Die gunfactor bepaalt voor een belangrijk deel jouw toe komst. Soms moet je ook nee durven zeggen, want anders doe je opdrachten waar je eigenlijk geen ener gie van krijgt. Dan is ondernemen echt geen feest. Bij ondernemen komt veel kijken. Het is een vak apart, naast jouw eigen beroep. Bij KVK vind je veel informatie over ondernemen en je kunt bij ons terecht voor advies. Bijvoorbeeld over geld en belastingen. Maar je vindt ook antwoord op: hoe ziet een factuur eruit? Kunnen je klanten je vinden? Hoe bepaal je je uurtarief? Antwoorden op deze en andere ondernemersvragen vind je in dit startersmagazine. Heb je nog meer vragen? Kijk dan op KVK.nl/start of bel gratis met onze adviseurs op 088 585 15 85. Je bent van harte welkom! Michiel Huitema, directeur Start, KVK
Scan de code om dit magazine online te lezen.
KVK.NL | 3
(advertorial) Advertentie
Frank van den Akker: ‘Als ondernemer zie ik risico’s, maar ik denk vooral in oplossingen’ ‘Ondernemers zijn continu in beweging, dat geldt ook voor hun risico’s. Als pensioenplanner weet ik dat maar al te goed. Risico’s inschatten en oplossen is mijn tweede natuur. Zonder daarbij alles dicht te willen timmeren, want daar geloof ik helemaal niet in.’
Frank van den Akker richtte 7 jaar geleden JouwPensioenplan op. Hij adviseert mkb-ondernemers in pensioenregelingen. Stap voor stap brengt hij hun risico’s op pensioengebied in kaart en hangt daar vervolgens een cijfer aan. ‘Voor mij is het de kunst om zowel de risico’s als de oplossingen helder te krijgen. Dan is het aan de ondernemer of hij tevreden is met een zesje of dat hij liever een 8 ziet. Die realistische aanpak zie ik ook bij Interpolis. Goed naar je risico’s kijken en daar slimme oplossingen voor bedenken. Risico’s die te groot zijn, die verzeker je.’
‘Risico’s inschatten en slim oplossen, die realistische aanpak herken ik bij Interpolis’ Bij mijn start waren de risico’s goed te overzien ‘Sinds mijn start werk ik met algemene voorwaarden. Dat vind ik wel zo transparant, alle rechten en plichten op papier. Zo weten de klant en ik allebei precies waar we aan toe zijn. Ik sloot ook direct een aansprakelijkheidsverzekering af. Als ervaren pensioenadviseur versta ik mijn vak, maar een foutje maken kan altijd en daar mag een klant niet de dupe van worden. Daarnaast maakte ik me zorgen over de advocaatkosten bij een eventueel conflict, dat risico heb ik afgedekt met een rechtsbijstandverzekering. Over het arbeidsongeschiktheidsrisico heb ik lang nagedacht. Dat risico is vanaf dag 1 aanwezig, al ben je nog zo gezond. Gelukkig kan ik putten uit reserves, dus besloot ik dit risico de eerste jaren zelf te dragen.’ Maar ook mijn risico’s veranderen ‘Mijn klanten adviseer ik om bij belangrijke veranderingen je risico’s opnieuw in kaart te brengen. Dat doe ik zelf ook altijd, ook toen ik 1,5 jaar geleden besloot mijn
zolderkamer te verlaten en een kantoorruimte te huren. Mijn inventarisverzekering regelde ik eenvoudig zelf via rabobank.nl. Ideaal, binnen een paar minuten berekende ik mijn premie en was ik verzekerd. Nu overweeg ik volgend jaar mijn eerste medewerker aan te nemen. Ik zie volop kansen, maar sluit mijn ogen niet voor de risico’s die daarbij horen. Wat als die medewerker ziek wordt? Of onzorgvuldig met klantgegevens omgaat? De e-books van Interpolis helpen me om de risico’s en oplossingen naast elkaar te zetten. Binnenkort ga ik ook om de tafel met mijn adviseur van de Rabobank. Het risico op arbeidsongeschiktheid wordt me nu te groot, ik heb nu meer inkomen te verliezen. De tijd is rijp om een AOV te regelen.’ Niet alles is te verzekeren ‘Waar ik ook realistisch in ben, is dat voorkomen veel belangrijker is dan verzekeren. Laatst ging ’s nachts het inbraakalarm op kantoor af. Mijn spullen konden me gestolen worden, ik maakte me vooral zorgen om de gegevens van mijn klanten. Gelukkig was het loos alarm, maar het zette me wel aan het denken. Natuurlijk bewaar ik alles achter slot en grendel, ook in de cloud. Maar hoe veilig is dat tegenwoordig? De online cyber scan van Interpolis liet me precies zien wat de risico’s zijn. Daardoor kon ik de juiste maatregelen nemen om mijn data nog beter te beschermen.’ Met Interpolis ZekerVanJeZaak® weet ik precies waar ik aan toe ben ‘Naast pensioenadvies geef ik workshops en cursussen, ik vind het belangrijk dat deze activiteiten allemaal meeverzekerd zijn. Zo groeit mijn verzekeringspakket steeds met mij mee, ook als ik nieuwe kansen pak. Heb ik extra verzekeringen nodig, dan kan ik dat online via rabobank.nl in een paar minuten regelen. Heel handig, dan kan ik daarna snel weer verder met ondernemen.’
Inhoud Klanten vinden, klanten binden Acquisitie Netwerken
9
23
7 8
Onlinemarketing
10
Social media
12
Ondernemer aan het woord
13
Inkomsten & zo Je uurtarief
14
Financieel plan
16
Financiering
18
De offerte
21
De factuur
22
Ondernemer aan het woord
23
Administratie & belastingen Administratie
24
Belastingen
26
Belastingvoordelen
28
Ondernemer aan het woord
29
Wetten & regels
29
Bedrijfsnaam, merk en domeinnaam
30
Verzekeringen
32
Algemene voorwaarden
34
Privacy
35
Cybersecurity
36
Ondernemer aan het woord
37
En verder
33
Een laatste check
40
Meer informatie
42 KVK.NL | 5
Advertentie
Leuk dat je bent gaan ondernemen! Je hebt je ingeschreven bij KVK. Je bent er klaar voor om van je onderneming een succes te maken. Daar kan je vast wat hulp bij gebruiken. Op www. belastingdienst.nl/starters vind je handige informatie, tools en instructiefilmpjes die jou helpen in je startfase. In dit artikel geef ik je handige tips. Bereid je voor Een goede voorbereiding is het halve werk. Bij goed ondernemerschap hoort een goede administratie. Zo moet je alle facturen, bankafschriften en je kasboek bijhouden. Je moet de administratie minstens 7 jaar bewaren, dus je kunt het maar beter direct goed organiseren. Het loont om je er één keer goed in te verdiepen. Dan heb je altijd inzicht in je kosten, omzet en winst en kom je niet voor verrassingen te staan.
Go digital Een administratie bijhouden is verplicht, maar hoe je het organiseert is aan jou. Wist je dat een kwart van de ondernemers elk kwartaal alle bonnetjes en facturen weer bij elkaar moet zoeken? Bespaar jezelf de moeite en houd de administratie online bij. Daar zijn tegenwoordig tal van slimme tools en apps voor. Overzichtelijk en altijd toegankelijk. Het helpt je bovendien om snel en makkelijk je aangiften voor de omzet- en inkomstenbelasting te kunnen doen.
aangifte zelf. Zeker een eerste keer aangifte doen kan even lastig zijn. Wat moet je opgeven en wat mag je terugvragen bij de btw-aangifte? En welke kosten mag je bij de inkomstenbelasting aftrekken? Begin dus op tijd. Dat voorkomt een hoop gedoe. Ga naar www.belastingdienst.nl/starters om je goed voor te bereiden.
Check je aftrekposten Ben je ondernemer voor de inkomstenbelasting? Het klinkt misschien vreemd, maar voor veel aftrekposten is dat een belangrijk criterium. Het feit dat je btwaangifte doet, betekent niet dat je automatisch ondernemer bent voor de inkomstenbelasting. Wil je weten of jij in aanmerking komt voor aftrekposten zoals de starters- en zelfstandigenaftrek? De OndernemersCheck geeft je een goede indicatie: www.belastingdienst.nl/ondernemerscheck
Doe je aangifte op tijd
Nog vragen? Meld je dan aan voor één van de live of online Startersdagen van KVK. Daar kun je in gesprek met mij of één van mijn collega-voorlichters. Hoe je het ook aanpakt: veel succes met ondernemen!
Als ondernemer doe je elk kwartaal btw-aangifte. En na afloop van het jaar je aangifte inkomstenbelasting. De meeste startende ondernemers doen hun btw-
Ferry Hoogerheijde, Landelijk coördinator Voorlichting Starters
KLANTEN VINDEN, KLANTEN BINDEN
Acquisitie:
zorg voor een duidelijke focus Startende ondernemers zijn soms bang om kansen te missen. Dus zeggen ze ja tegen alles en iedereen. Geloofwaardig? Nee. De belangrijkste acquisitieles: durf te kiezen! Weet wie je doelgroep is en richt je alleen op klanten die je echt kunt helpen. Beperk je ook tot datgene waar je in uitblinkt. Hoe duidelijker je aan geeft wat je doet en welk probleem je daarmee oplost, hoe groter de kans dat een klant interesse
heb je nog geen klanten? Laat je product of dienst
toont. Kies bij het benaderen van potentiële
dan (gratis) testen en vraag om feedback.
klanten een manier die bij je past. Blijf altijd jezelf en laat vooral je passie spreken.
Platforms Via welke kanalen kun je het best nieuwe
Klantenverhalen
klanten bereiken? Belangrijk zijn je eigen netwerk,
Hoe goed jouw acquisitieverhaal ook is, men ver
promotie, (online)marketingactiviteiten, maar ook
trouwt het meest op ervaringen van andere klanten.
onlinemarktplaatsen. Op deze onlineplatforms
Hoe beoordelen zij je product of dienst? Verzamel
vinden vooral zzp’ers en opdrachtgevers elkaar.
dus reviews op je website. Ben je net gestart en
Klanten binden
Tips • Benadruk de toegevoegde waarde voor je klant. • Versterk je verkoopverhaal met bij-
Veel ondernemers investeren in het vinden van nieuwe klanten, maar vergeet ook je bestaande klanten niet. Zij zijn je beste ambassadeur! Zorg dat ze klant blijven door hun aandacht vast te houden. Weet wie je klanten zijn, luister naar
passende onlinepositionering via social
ze en blijf inspelen op hun wensen en behoeftes.
media, blogs en nieuwsbrieven.
Investeer bijvoorbeeld in klantvriendelijkheid, service en kwaliteit. KVK.NL | 7
Netwerken:
toon échte interesse in de ander Om als ondernemer te groeien, is een goed netwerk essentieel. Vind je het lastig om te netwerken? Onthoud dan één ding: als je oprecht interesse toont, vragen stelt, aandachtig luistert en vervolgens jouw verhaal op je gesprekspartner afstemt, kom je al heel ver. Wat zijn je plannen met je bedrijf? Wat is je doel?
elkaar in contact brengen? Dat werkt vaak beter
En wie kunnen je daarbij helpen? Beantwoord
dan iemand ‘koud’ benaderen.
voor jezelf altijd eerst die vragen voordat je met een stapel visitekaartjes allerlei netwerk
Toon je meerwaarde
bijeenkomsten gaat bezoeken. Natuurlijk: je kunt
Een andere effectieve manier om je netwerk uit te
overal interessante mensen ontmoeten, maar
breiden, is jezelf profileren als een expert op een
houd wel altijd goed je stip aan de horizon in
specifiek onderwerp. Schrijf er blogs over, sluit
gedachten. Met zo’n focus is meteen duidelijk
je aan bij LinkedIn-groepen over dat onderwerp,
welke bijeenkomsten interessant zijn en welke je
meng je in discussies en zorg dat je altijd waarde
beter kunt overslaan.
volle informatie geeft waar anderen echt wat mee kunnen. Als je op die manier je meerwaarde toont,
Online netwerken via LinkedIn
willen mensen jou graag aan hun netwerk toe
Maak bij het netwerken ook slim gebruik van de
voegen. En wie weet wat daaruit voortvloeit!
digitale netwerkmogelijkheden. Zo biedt LinkedIn je de mogelijkheid om op functies en competen
Maak het persoonlijk!
ties te zoeken. Je ziet dan meteen of de mensen
Netwerken gaat over het aangaan van langdurige
die je wilt leren kennen shared connections hebben.
relaties. Daar is vertrouwen voor nodig. En dat
Wellicht kan die gezamenlijke relatie jullie met
kost tijd. Begin dus niet meteen over je zakelijke
8 | Startersmagazine 2019
KLANTEN VINDEN, KLANTEN BINDEN
“Op verjaardagen vertel ik wat ik doe” Esther van de Kamp, eigenaresse Kraamzorgesther.nl: “Ik werkte al negen jaar als kraamverzorgster in de regio, dus had al een aardig netwerk. Toen ik voor mezelf begon, heb ik me aangesloten bij onze beroepsgroep én bij een collectief van andere zelfstandige kraamverzorgenden. We vergaderen samen en zijn elkaars back-up. Ik heb ook een mooie website laten bouwen, visitekaartjes laten maken en ik laat in mijn sociale leven vaak vallen wat ik doe. De beste netwerkmethode? Goede zorg leveren. Voor mond-tot-mondreclame hoef je niets te doen.”
successen, maar probeer tijdens netwerkbijeen komsten echt een connectie met je gespreks
Tips
partners te maken. Dat doe je door oprecht
• Kies het netwerk dat bij je past en
interesse te tonen, vragen te stellen én aandachtig te luisteren. Stem vervolgens jouw eigen verhaal af op je gesprekspartner. Probeer in te haken op wat hij net verteld heeft. En: maak het persoonlijk. Vertel bijvoorbeeld over een uitdaging waar je
blijf in contact met je netwerk. • Help de ander, wees attent en kom afspraken na. • Blijf op de hoogte en leg contacten via KVK.nl/kvkconnect
nog een oplossing voor zoekt. Durf je ook eens kwetsbaar op te stellen. Dat kan spannend zijn, maar je kunt alleen een connectie maken als je laat zien wie je bent. KVK.NL | 9
Onlinemarketing:
zo haal je er het maximale uit Hoe laat je potentiële klanten weten dat je bestaat? En hoe komen ze erachter dat jij degene bent die ze echt verder kan helpen? Een spoedcursus onlinemarketing van high-performance coach Wouter Kleinsman. Blijf jezelf
demografische gegevens op. En dat was het dan.
“Te veel mensen kopiëren wat anderen doen. Zelf
Maar dat soort informatie zegt heel weinig. Weet
heb ik me daar ook schuldig aan gemaakt. Ik heb
je wat de pijnpunten zijn van je klant? Ken je hun
een tijdje video’s gemaakt waarin ik grote beloftes
emotionele drijfveren? Juist daar gaat het om.”
deed en riep dat iedereen snel succes kan hebben. Vrienden vroegen me toen waar ik mee bezig was.
Ga het gesprek aan
‘Zo kennen we je helemaal niet’, zeiden ze. En zelf
“Als ik iemand help bij zijn onlinemarketing,
voelde ik me er ook helemaal niet prettig bij.”
ga ik ook het gesprek aan met zijn klanten. Ik richt me dus niet alleen op de klant, maar
Weet waar je voor staat
ook op de klant van de klant. En die gesprekken
“Sindsdien blijf ik altijd mezelf. Ik weet nu echt
leveren vaak verrassende inzichten op. Klanten
waar ik voor sta en wat mijn missie is. En ik durf
hebben ook regelmatig suggesties waar je
me ook kwetsbaar op te stellen. Soms is dat best
zelf nooit op zou komen. Soms leidt dat zelfs
eng. Ondertussen trek ik wel de gewenste klanten
tot eyeopeners.”
aan. Authenticiteit wordt dus beloond. Grappig hoe dat werkt.”
Zoom in op een specifieke doelgroep “Je kunt je in je onlinemarketing niet op iedereen
Ken je klant
richten. Dat werkt juist averechts. Je boodschap
“Ondernemers zeggen vaak dat ze hun klant
is dan zo algemeen dat niemand zich er meer
goed kennen. Vervolgens sommen ze allerlei
in herkent. De kunst is dus om je op een specifieke
10 | Startersmagazine 2019
KLANTEN VINDEN, KLANTEN BINDEN
doelgroep te richten. Deel daarom informatie waar ze echt wat mee kunnen. Maar ook weer niet te veel. Want je wilt natuurlijk niet meteen alles weggeven.”
“Deel alleen informatie waar je doelgroep echt wat mee kan”
Verzamel e-mailadressen “Als iemand op je website komt, moet hij binnen een paar seconden zien wat je te bieden hebt. Anders is hij meteen weg. Bied ook altijd in ruil voor een e-mailadres extra informatie aan. Bijvoorbeeld een e-book of videotraining. Belangrijk, dat e-mail adres, want de kans is klein dat iemand uit zichzelf je website opnieuw bezoekt. En social media? Die moet je zeker inzetten. Maar je website blijft je belangrijkste basis.” KVK.NL | 11
Social media:
do’s-and-don’ts We liken, sharen en tweeten heel wat af met zijn allen. Social media zijn niet meer weg te denken uit ons leven. Met deze do’s-and-don’ts zorg je ervoor dat je je naamsbekendheid vergroot én je in contact komt en blijft met je klanten. Interessante content, daar draait het om op social
Niet doen!
media als Facebook, Twitter, LinkedIn, Instagram en
• Deel nooit alleen jouw organisatienieuws of een
YouTube. Alleen goede inhoudelijke berichten, bij
persbericht. Voeg er altijd iets specifieks aan toe
voorkeur met beelden – denk ook eens aan een
wat dit voor jou of jouw volgers betekent. In
vlog – laten social media voor je werken. Het kost tijd,
80 procent van je updates staat centraal wat
maar is zeker een investering voor de lange termijn.
jouw volger wil weten, in 20 procent wat jij wilt vertellen.
Zeker doen! • Gebruik social media waar jouw klant te vinden is, maar kijk ook of dit kanaal bij jou past. • Volg een (online)cursus als je er niet helemaal in thuis bent. • Alles draait om interactie. Plaats berichten die jouw volgers interessant vinden. Denk aan tips, trends, quotes, poll, weggeefacties of een livesessie op Facebook of Instagram. • Leer van succesvolle concurrenten: wat doen ze goed en welke content delen ze? • Maak een globale weekplanning met daarin de formats (tip, weggeefactie, quiz, etc.). • Volg bedrijven als Buffer, Hootsuite en Hubspot op social media voor tips en om op de hoogte te blijven. 12 | Startersmagazine 2019
• Plaats niet al je bedrijfsinformatie op je persoon lijke Facebookpagina, maar gebruik een bedrijfs pagina op Facebook. Laat deze twee pagina’s elkaar versterken. • Commerciële content als ‘Koop’, ‘Reserveer’ en ‘Boek nu’ horen niet thuis op je tijdlijn, maar in een advertentie. • Pluk niet zomaar afbeeldingen van internet om te delen. Op pexels.com en Pixabay vind je beeld dat je wel mag delen.
Britt van Smeerdijk, Boomingproductions.nl
“In 2016 begon ik parttime met mijn bedrijf Booming Productions. Na een half jaar had ik het al zo druk, dat ik koos voor fulltime ondernemerschap. Ik produceer videocontent en ontwikkel videostrate gieën voor bedrijven. Daarnaast beheer ik voor verschillende grote merken hun YouTube-kanaal. In april 2018 won ik de Freelancer of the Year-award en dat opende veel deuren voor mij. Daarvoor mailde en belde ik zelf veel naar bedrij ven. Acquisitie is superbelangrijk als je wilt groeien, net als marketing. Via LinkedIn deel ik daarom regelmatig vlogs met tips over onlinevideo. Maar ook met andere ondernemers praten en je kennis delen is effectief. Mensen vinden het leuk om te delen, ook al verwacht je vaak van niet. Doe daar je voordeel mee.”
KVK.NL | 13
KLANTEN VINDEN, KLANTEN BINDEN
“Zet in op actieve marketing”
Je uurtarief bepalen Het uurtarief is de basis voor jouw omzet en inkomen. Maar het is meer dan dat: het speelt ook een belangrijke rol in het bepalen van jouw marktwaarde. Hoe bereken je een gezond uurtarief? Veel ondernemers bepalen hun uurtarief op basis
bij diefstal en verlies van het broodnodige
van tarieflijsten of informatie van concurrenten.
gereedschap (van smartphone tot koffer met
Je wilt niet te hoog zitten én niet te laag. Maar een
pedicure-artikelen).
uurtarief is meer dan een onderhandelingsmiddel, het is jouw omzet en inkomen. Een goed en
Zakelijke huisvesting
gezond uurtarief stelt je in staat aan alle zakelijke
Verkoopkosten
en persoonlijke financiële verplichtingen te vol
Inventaris-/kantoorkosten
€ 500
Verkoopkosten
€ 500
doen. Maak daarom een overzicht van je vaste en variabele lasten per jaar. Ben je btw-plichtig,
€0 € 1.500
maak dan een kolom in- en exclusief btw. Je mag
Autokosten 12 x € 250
€ 3.000
btw terugvragen voor de zakelijke kosten, maar
Rentekosten
€ 1.350
daarvoor moet je die btw wel eerst voorschieten.
Afschrijvingskosten
€ 3.800
Het apart noteren van de bedragen in- en exclusief btw geeft een beter inzicht. De zzp’er is in ons voorbeeld alleenverdiener.
Stap 1: Zakelijke kosten
Zakelijke verzekeringen Totaal zakelijke kosten per jaar
€ 500 € 11.150
Startende ondernemers hebben naast vaste en
Stap 2: Benodigd ondernemersinkomen
variabele lasten ook startkosten zoals de kosten
Bovenop de zakelijke kosten komen alle vaste en
voor een bureau, gereedschap, een auto of een
variabele lasten voor jouw privésituatie. Dus huur
laptop. Dit zijn eenmalige kosten die je betaalt van
of hypotheek, gas, water en licht, internet, privé
spaargeld of financiering. Heb je hiervoor een
verzekeringen, kleding, zorgkosten, de kapper. Ook
lening afgesloten? Neem dan de rente mee in het
een arbeidsongeschiktheidsverzekering en aan
overzicht van de vaste lasten. In het voorbeeld
vullende pensioenvoorziening vallen onder privé
gaan we uit van een kantoor aan huis. De post
kosten. Als je voldoende eigen vermogen hebt,
‘zakelijke verzekeringen’ bevat ook een aansprake
zijn deze vangnetten wellicht niet nodig. Reserveer
lijkheidsverzekering, rechtsbijstand en vergoeding
ook geld voor je vakantie, bijvoorbeeld 8%.
14 | Startersmagazine 2019
Stap 4: Het uurtarief
privé-inkomen op € 21.000 + € 1.680 = € 22.680,-.
Het aantal uren dat je in rekening brengt bij je
Daar komt de inkomstenbelasting bovenop. Over de
klant, is niet zo hoog als het aantal uren dat je
eerste € 20.384 betaal je 36,65%, over het meerdere
werkt. Het exacte aantal uren is afhankelijk van
tot € 68.508 betaal je 38,1% en over alles boven de
het werk dat je doet, maar gemiddeld gaat bij
€ 68.508 51,75%. (tarieven 2019). Houd in het eer
startende ondernemers de helft van de tijd op aan
ste jaar rekening met circa 30% inkomstenbelasting
andere ondernemersactiviteiten. Denk aan (online)
(€ 10.582 in dit voorbeeld). Dit wordt lager wanneer
netwerken, administratie, het volgen van work
je gebruik kunt maken van de zelfstandigenaftrek,
shops en cursussen, reistijd, inkoop en acquisitie.
startersaftrek en mkb-winstvrijstelling. Daarnaast
Met een vijfdaagse werkweek zitten er 260
betaal je als zelfstandig ondernemer ook 5,7%
werkdagen in het jaar. Trek daar dertig dagen
inkomensafhankelijke bijdrage zorgverzekering
vanaf voor vakantie en feestdagen en er blijven
over je belastbare winst uit onderneming.
230 dagen over. Bij een werkdag van acht uur is dat 1840 uur, de helft daarvan is 920 uur. Voor
Benodigd privéinkomen + vakantie
€ 22.680
Inkomstenbelasting (indicatie)
10.582
30%
Inkomensafhankelijke bijdrage zorgverzekering
€ 2.010
5,7%
Benodigde brutobedrijfsresultaat
64,3%
een omzet van € 46.422 moet je dus minimaal € 51 per uur rekenen om de noodzakelijke kosten te dekken. Tip: de hoogte van het uurtarief zegt niets over hoe lang iemand met een klus bezig is. Vindt jouw potentiële klant het uurtarief te hoog?
€ 35.272
100%
Soms geeft een projectprijs een gunstiger onderhandelingspositie.
Stap 3: Benodigde omzet
Benodigde omzet
Inkomen en zakelijke kosten maken samen een
Declarabele uren (50% van 1840 uur)
benodigde omzet van € 46.422. Die omzet haal je door het aantal uren dat je in rekening brengt bij je klant te vermenigvuldigen met je uurtarief. Je zake lijke kosten zijn fiscaal aftrekbaar. Om die reden
€ 46.422 920 uur
Minimaal uurtarief (excl. btw) Let op: hier moet je de btw nog bij optellen!
wordt bij stap 2 de inkomstenbelasting berekend
€ 51
tarief afgerond in jouw voordeel
over het brutobedrijfsresultaat en niet over de omzet. Benodigde brutobedrijfsresultaat
€ 35.272
Zakelijke kosten
€ 11.150
Bekijk de video ‘Hoe bepaal ik mijn uurtarief?’
Benodigde omzet
€ 46.422
op KVK.nl/uurtarief KVK.NL | 15
INKOMSTEN & ZO
In dit rekenvoorbeeld stellen we het benodigde
INKOMSTEN & ZO
Op naar winst Hoe haal je genoeg geld binnen met je eigen bedrijf? Met deze tips van Femke Hogema, oprichter Profit First Nederland, kom je tot een winstgevend plan. Stap 1: ga een dagje naar de hei “Een winstgevend plan is het fundament voor je onderneming. Vaak zit dat plan alleen in grote lijnen in je hoofd. Maar daar red je het niet mee. Plan dus ‘een dag op de hei' en ga aan de slag.”
Stap 2: maak je ideeën concreet “Welke diensten en producten wil je in de markt zetten? Schrijf al je ideeën op plakmemo’s. De flip-over of de deur helemaal volgeplakt?
onderneming winstgevend is. Dat betekent
Tijd om keuzes te maken: wat krijgt jouw focus
namelijk dat jouw dienst of product echt waarde
en wat ga je wanneer verkopen?”
toevoegt. Draai dus net zolang aan de knoppen totdat je aanbod op papier winstgevend is.”
Stap 3: bereken of het haalbaar is “Voor welk bedrag bied je jouw dienst of product
Stap 5: plan het in
aan? En welke kosten komen daarbij kijken? Levert
“Is je plan winstgevend? Mooi. Bepaal dan meteen
het onder aan de streep voldoende op? Dit is voor
de lanceerdatum voor jouw aanbod. Zo kom je
veel ondernemers een lastige, confronterende
in de actiestand. Want als je bijvoorbeeld over
stap. Want als het op papier al niet haalbaar is,
een jaar een event wilt geven, moet je nu al met
is het dat in de praktijk al helemaal niet.”
de voorbereidingen beginnen. Aan de slag dus!”
Stap 4: durf winst te maken
Handvatten voor jouw financieel plan, zoals
“Als ondernemer moet je genoeg verdienen
een investeringsplan, exploitatie- en liquiditeits-
om van te kunnen leven. Daarnaast wil je dat je
begroting: KVK.nl/financien
16 | Startersmagazine 2019
Advertentie
e-Boekhouden.nl
15 MAANDEN
GRATIS ONLINE BOEKHOUDEN & FACTUREREN
Start nu! www.e-Boekhouden.nl/gratis
Financiering:
van crowdfunding tot microkrediet “Ondernemen is investeren”, vertelt Paul van Eijck, financieringsexpert KVK. “Wanneer je als starter een financieel plan hebt, laat de investeringsbegroting precies zien waar en hoeveel geld je nodig hebt aan startkapitaal. Een spaarpot helpt je op weg. Waar nodig vul je dat aan met andere financieringsvormen.” Spaarpot of familie
Leasing
Een logische gedachte is om je eigen spaargeld te
Ook leasing is een veelvoorkomende vorm van
investeren. Paul: “Fijn als je dit hebt, maar inves
financiering. Het gaat hierbij om het bedrijfsmiddel
teer het nooit allemaal. Een tweede optie is lenen
dat je wilt financieren, zoals een auto, machine of
van familie of vrienden. Ook al is dit relatief goed
ICT. “Financial lease kun je het best vergelijken
koop, het is raadzaam om de afspraken over de
met een lening; je bent eigenaar van het object en
voorwaarden altijd in een contract te zetten. Zo
betaalt rente en aflossing. Met operational lease
voorkom je narigheid achteraf.”
‘huur’ je als het ware het object. Je betaalt dan voor het gebruik, maar je bent geen eigenaar.”
Naar de bank De bank is voor velen de eerste optie om aan een
Microkrediet
startkapitaal te komen. Banken vinden vooral
Stel dat de bank geen krediet verstrekt, maar je wilt
ambitie en de financiële onderbouwing van een
wel graag een startkapitaal voor jouw bedrijf? Qredits
ondernemingsplan erg belangrijk. “Daarnaast wil
financiert zonder winstoogmerk tot maximaal
len banken de zekerheid of garanties dat jij de
€ 50.000 met microkrediet. Dit krediet kan ook in
lening kunt terugbetalen. Wanneer je persoonlijk
combinatie met een flexkrediet van maximaal
garant kunt staan met je privévermogen of hypo
€ 20.000, een soort rekening-courant. Mkb-krediet
theek op je huis, maakt dat de slagingskans op het
gaat zelfs tot € 250.000. “Het mooie van Qredits is,
krijgen van een lening groter.”
dat zij ondernemers ook coachen en trainen.”
18 | Startersmagazine 2019
Crowdfunding maar meerdere personen in je bedrijf. Via een crowdfundingplatform worden project, concept of product – met name door social media – onder de aandacht gebracht van potentiële investeerders. “Vooral als je iets speciaals te bieden hebt of een
“Starten met een uitkering? Dat kan!”
maatschappelijk belang dient, is de kans van slagen groot. Bovendien is de ‘crowd’ een prima ambassadeur van jouw dienst of product.”
Johan van Doorn, JOVADO
Kredietunies
interieurafwerking en -onderhoud:
Een andere financieringsmogelijkheid is een krediet
“Ik was al een aantal jaar werkloos en wilde
unie; een groep van ondernemers die gezamenlijk
graag voor mezelf beginnen. Maar ging ervan
geld investeert in een bedrijf waarin ze geloven.
uit dat ik mijn uitkering dan direct zou kwijt
“Deze unies zijn vaak regionaal of branchegericht
raken. Hoe moest ik dan mijn rekeningen
en bedoeld om een starter een duwtje in de goede
betalen? Via een foldertje kwam ik in aan
richting te geven met geld en coaching. Kijk maar
raking met Bureau Zelfstandigen en zij wezen
eens op de website van de Samenwerkende
me op het Besluit Bijstandsverlening Zelf
Kredietunies.”
standigen (Bbz): een uitkering voor starters. Samen met het bureau heb ik een onder
Financiering stapelen
nemingsplan geschreven, ik heb c ursussen
“Wil je niet wedden op één paard, denk dan eens
gevolgd en ben ik met behoud van uitkering,
aan gestapeld financieren”, legt Paul ten slotte uit.
gestart met mijn bedrijf. Een traject dat
“Het is een optelsom van wat je zelf kunt investe
perfect is verlopen.”
ren, wat de overheid kan doen met belasting en subsidies en wat je extern dan nog nodig hebt.”
Business angels Wil je liever jouw bedrijf financieren met eigen
Tips
vermogen? Denk dan eens aan een business
• Let op de verhouding tussen de looptijd
angel. “Dit is een privépersoon, meestal een oud-
en de besteding van je financiering.
ondernemer, die investeert in jouw onderneming.
Meer informatie: KVK.nl/geldboek
Vaak wordt er geïnvesteerd in aandelen en wil de
• Check of crowdfunding past bij jouw
business angel een belang en tegelijkertijd een
onderneming: KVK.nl/crowdfunding
adviesrol in jouw bedrijf.” KVK.NL | 19
INKOMSTEN & ZO
Bij crowdfunding investeert niet één persoon,
Advertentie
INKOMSTEN & ZO
Een offerte opstellen In je offerte beschrijf je wat jij en je potentiële klant met elkaar hebben afgesproken over werkzaamheden, planning en kosten. Zo voorkom je dat er later onduidelijkheid ontstaat. Wat mag er in een goede offerte niet ontbreken? Vermeld de naam van de contact persoon en het adres van je opdrachtgever.
TEKSTBUREAU HENK HERMANS
Koninklijke Trappenfabriek ‘De Trede’ t.a.v. mevrouw G. Janssen Liftweg 135 7009 ZZ Doetinchem
OFFERTE Zorg voor een dagtekening. Refereer aan een eerder contact met je opdrachtgever. Laat zien dat je de vraag van de klant hebt begrepen. Dit maakt de offerte persoonlijker. Maak je begroting zo inzichtelijk mogelijk. Splits ook hier de diverse onderdelen en bij behorende prijzen. Geef aan tot welke datum het offerteaanbod geldig is.
Datum: 10 januari 2019 Projectkenmerk: 5387
Geachte mevrouw Janssen, Naar aanleiding van de eerdere gesprekken stuur ik u graag een offerte voor het jubileumboek dat u ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van Koninklijke Trappenfabriek ‘De Trede’ wilt uitgeven. Ons aanbod In het jubileumboek wordt de geschiedenis van het bedrijf beschreven, alsmede bestuurders, opdrachtgevers en leveranciers geportretteerd. De omvang van het boek zal 70 pagina’s bedragen. Onze vormgevers maken een exclusief ontwerp en onze fotografen verzorgen de 10 foto’s. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van bestaand beeldmateriaal. De oplage bedraagt 1.000 exemplaren. Voor de papiersoort is nog geen keuze gemaakt, vandaar dat in deze offerte 2 prijsindicaties zijn opgenomen. Alle teksten worden door u persoonlijk gefiatteerd. Begroting Tekstproductie (80 uur à € 70) Uniek ontwerp (vaste prijs) 10 foto’s à € 150 per foto Vormgeving (30 uur à € 60) Subtotaal Drukkosten bij een oplage van 1.000 stuks: - Papierkwaliteit ‘deluxe’ - Papierkwaliteit ‘superb’
€ 5.600 € 1.250 € 1.500 € 1.800 € 10.150 € 3.000 € 3.500
Alle bedragen zijn exclusief 21% btw en reiskosten (€ 0,19 p/km). De betalingstermijn is 14 dagen na factuurdatum. Deze offerte is geldig tot 30 dagen na dagtekening van deze offerte. Ik vertrouw erop u hiermee een passend voorstel voor uw jubileumboek te doen. Heeft u nog vragen, dan hoor ik dat uiteraard graag. Ik nodig u graag uit om deze offerte getekend te retourneren aan bovenstaand adres. Ondergetekenden verklaren hiermee akkoord te gaan met de in deze offerte genoemde afspraken. Datum: Mevrouw Janssen:
Datum: Henk Hermans:
Bijlage: algemene voorwaarden Tekstbureau Henk Hermans
Vermeld nadrukkelijk de betalingsvoorwaarden en stuur je algemene voorwaarden mee. Een offerte is rechts geldig zodra beide partijen op alles een akkoord geven.
Vestdijk 101-a • 8861 BM Harlingen • T 06 1234 5678 • info@henkhermans.nl • www.henkhermans.nl KVK 12345678 • IBAN NL99 ABCD 0123 4567 89
Doe een zo concreet mogelijk voorstel dat goed aansluit op de wensen van je klant. Door je offerte uit te splitsen in diverse onderdelen, geef je je klant de mogelijkheid te kiezen, bijvoorbeeld als de hele offerte hem te prijzig is. Sluit af met een persoonlijke boodschap die je klant tot actie prikkelt. Stuur een offerte die je klant direct kan ondertekenen. Dan heb je sneller de klus binnen. Bij grote en ingewikkelde maatwerkopdrachten maak je een offerte op hoofdlijnen en onderhandel je over een gedetailleerd contract. Verstuur een offerte op briefpapier met je adres-, contact- en bankgegevens.
Download deze voorbeeldofferte: KVK.nl/voorbeeldofferte KVK.NL | 21
Hoe ziet je factuur eruit? De opdracht is afgerond; tijd om je factuur te sturen. In tegenstelling tot de offerte stelt de Belastingdienst een aantal eisen aan een factuur. Wat moet er allemaal op staan?
Vermeld de naam van de contact persoon en het adres van je opdrachtgever.
TEKSTBUREAU HENK HERMANS
Vermeld het factuurnummer; al je facturen zijn opeenvolgend genummerd.
Koninklijke Trappenfabriek ‘De Trede’ t.a.v. mevrouw G. Janssen Liftweg 135 7009 ZZ Doetinchem
Geef aan waar de factuur voor is: omschrijf de geleverde producten of werkzaamheden.
Datum: 24 februari 2019 Projectkenmerk: 5387-TREDE Betreft: jubileumboek Factuurnummer: 20190110 Klantnummer: 20190007
Geef elke klant een uniek nummer: dat is makkelijk voor de verwerking in je administratie.
• • • • • • •
Omschrijf de gele verde producten en werkzaamheden zo specifiek mogelijk.
Tekstproductie (80 uur à € 70) Ontwerp (vaste prijs) 10 foto’s à € 150 Vormgeving (30 uur à € 60) Drukkosten bij een oplage van 1.000 stuks: Papierkwaliteit ‘deluxe’ Kilometervergoeding 3x Harlingen-Doetinchem (1.140 km à € 0,19 p/km)
€ € € €
Tip: vermeld duidelijk de betalingstermijn en geef aan dat bij betaling het factuuren klantnummer vermeld dienen te worden.
5.600 1.250 1.500 1.800
€ 3.000 €
216,60 +
Subtotaal Btw 21%
€ 13.366,60 € 2.806,99
Totaal
€ 16.173,59
+
Geef aan welk btwtarief je in rekening brengt en wat het btw-bedrag is. Zijn er verschillende btw-tarieven van toepassing, vermeld dan de aparte bedragen. Let op: ook over de gefactureerde reiskosten moet je btw berekenen.
Betaling graag binnen 14 dagen na factuurdatum onder vermelding van factuurnummer en klantnummer. Vragen over de factuur graag schriftelijk binnen 14 dagen.
Vestdijk 101-a • 8861 BM Harlingen • T 06 1234 5678 • info@henkhermans.nl • www.henkhermans.nl KVK 12345678 • IBAN NL99 ABCD 0123 4567 89
Bekijk de weetjes en download de factuur op: KVK.nl/facturen 22 | Startersmagazine 2019
Zorg voor een dag tekening: dat is de datum waarop je de factuur verstuurt.
Is de opdrachtgever het niet eens met de factuur, dan moet hij dit (liefst) schriftelijk binnen de betalingstermijn laten weten. Verstuur je factuur op briefpapier met je adres- en contactgegevens. Vermeld ook je KVK-, btw-nummer en IBAN en bij internationale betalingen de Bank Identificatie Code (BIC).
Leticia Benros, bodytopic.nl INKOMSTEN & ZO
“Laat je financiën geen struikelblok zijn” “Ik heb net een bestaand bedrijf over genomen, naast de twee salons die ik al heb. Best spannend hoor! Vier jaar geleden huurde ik mijn eerste pand voor een schoonheidssalon. Een lening van de bank kreeg ik niet, dus leende ik geld van mijn ouders. Van mijn spaargeld kocht ik de hele inventaris. Een jaar later startte ik een tweede vestiging; een waxsalon waarvoor ik geld leende bij Qredits. Dat ging snel en vlot. Ik had een duidelijk plan, een goede begroting en mijn cijfers waren goed qua groei. Voor dit derde pand deed ik weer een beroep op micro krediet. Ik ben ervan overtuigd dat je met een goed plan én doorzettingsvermogen ver kunt komen. Laat het financiële deel zeker geen struikelblok zijn. Mogelijkheden genoeg om het voor elkaar te krijgen!”
KVK.NL | 23
Administratie:
zo regel je dat! Belastingen, financiën, facturatie. Voor veel ondernemers is dit niet het leukste deel van het ondernemerschap. Toch zorgt een goede administratie voor rust en overzicht. Hoe? Daar weet ondernemer Berton ter Doest van AccountingBox alles van. Waarom is een goede administratie belangrijk?
Het kost je wel meer tijd en rekenwerk en misschien
“Met een goede boekhouding kun je een juiste
helemaal geen tijd voor, zin in of kennis van boek
aangifte van je inkomsten- en omzetbelasting
houden, besteed de administratie dan geheel uit
doen. Hoewel het wettelijk verplicht is je boek
aan een administratiekantoor. Dit is een wat duur
houding bij te houden, maakt de manier waarop
dere oplossing, maar een zorg minder. Een goede
niet uit. Daarnaast is het voor jou als ondernemer
boekhouder verdient zich vaak echt terug. Een
fijn om het financiële plaatje helder te hebben,
combinatie kan ook: de basisadministratie doe je
zodat je weet hoe je bedrijf ervoor staat.”
zelf en de aangiftes en jaarrekening besteed je uit.”
Hoe zet je een financiële administratie op? “Het verschilt per ondernemer hoe je je administra tie organiseert, summier of uitgebreid, op papier
mis je door onwetendheid fiscale voordelen. Heb je
Houd zakelijk en privé gescheiden
of digitaal, op je eigen computer of in het netwerk.
Als ondernemer is het slim om een aparte,
Dat kan met Excel, een software- of onlinepakket.
zakelijke bankrekening te openen. Zo houd je
Mijn tip: zet de basis van je administratie samen
niet alleen zakelijk en privégeld gescheiden,
met een financieel deskundige op. Dan weet je dat
je houdt ook overzicht en ziet in één oog
het in één keer goed is.”
opslag hoe je bedrijf ervoor staat. Van deze zakelijke bankrekening kun je dan maande-
Zelf doen of uitbesteden?
lijks een bedrag overboeken naar jouw privé-
“Vaak gaat het bij startende ondernemers om de
rekening. Zo betaal je jezelf salaris!
kosten. Zelf bijhouden is zeker het goedkoopst. 24 | Startersmagazine 2019
“Er zijn nogal wat onlinepakketten met bijbeho rende apps op de markt. Bekijk goed wat je nodig hebt en kies het pakket dat past bij jouw bedrijf. De meeste pakketten kunnen facturen versturen en boekhouden, én kunnen gekoppeld worden aan je bankrekening.”
Regel ik dit zelf of via een boekhouder? “Dat kan allebei. Of je selecteert eerst een softwarepakket en kijkt welke boekhouder daar ook mee werkt of je selecteert een boekhouder die je helpt bij de keuze van je softwarepakket. Doordat dit vaak niet matcht, is mijn idee voor AccountingBox ontstaan. Wij combineren onlinesoftware en een app met accountancy diensten. Voor een vast maandbedrag regel je alles goed met deze tool en heb je 24/7 het actuele financiële overzicht van je onderneming. Zo houd je focus op de business.”
Hoe ga je om met debiteurenrisico? “Wees je bewust van de risico’s die je loopt.
“ Het verschilt per ondernemer hoe je je administratie organiseert”
Maak vooraf goede afspraken met je klanten over betalingen. Bij grote of langdurige klussen is het niet raar om een aanbetaling van 25 procent te vragen. Dit soort zaken zijn ook goed bespreek baar met een boekhouder.” KVK.NL | 25
ADMINISTRATIE & BELASTINGEN
Hoe zit het precies met online boekhouden?
ADMINISTRATIE & BELASTINGEN
Belasting betalen? Bereid je goed voor Werknemers ontvangen elke maand een nettoloon. De belasting is al geregeld door hun werkgever. Bij ondernemers werkt het anders. Met welke belastingen moet je rekening houden? Inkomstenbelasting
jouw zorgverzekeraar betaalt. Ook hiervoor krijg
Het geld dat je verdient, is je omzet. Daar trek je
je een aanslag van de Belastingdienst. Dit werkt op
de kosten die je maakt voor je bedrijf van af. Wat
dezelfde manier als de aanslag inkomstenbelasting.
overblijft is winst en vormt het inkomen waarover je inkomstenbelasting moet betalen. Zet daar geld
Omzetbelasting (btw)
voor opzij. Als je al langer voor jezelf werkt, krijg je
Op je facturen breng je btw in rekening aan je
aan het begin van het jaar een voorlopige aanslag.
klanten. Dat geld mag je niet zelf houden, maar
Dan betaal je iedere maand belasting in plaats van
moet je aan de Belastingdienst afdragen. Ieder
achteraf alles in één keer.
kwartaal doe je aangifte omzetbelasting. Reserveer ook hiervoor geld, anders valt het straks tegen.
Inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet
Bijtelling auto
Als ondernemer betaal je een inkomensafhanke
Staat je auto op de balans en rijd je hiermee meer
lijke bijdrage voor je ziektekostenverzekering.
dan 500 kilometer per jaar privé, dan mag je
Deze premie komt bovenop de premie die je aan
alle zakelijke kosten aftrekken. Wel geldt er een bijtelling, een percentage van de catalogusprijs.
Tip • Wees goed voorbereid. Kijk op
Dit bedrag wordt bij je inkomen geteld en hier betaal je inkomstenbelasting over. Rijd je meer privé dan zakelijk en zijn je autokosten lager dan
belastingdienst.nl/starters en
de bijtelling, kies dan voor een privéauto. Voor
op belastingdienst.nl/auto
elke zakelijk gereden kilometer mag je dan € 0,19 opvoeren als kosten.
26 | Startersmagazine 2019
Advertentie
Geen papierwerk Geen kantoorbezoek Geen wachtrijen
bunq je bedrijf in 5 minuten Met de zakelijke bankrekening van bunq regel je al je bankzaken in no time. Moderne features waarmee je elke dag tijd bespaart. Zodat jij je kan richten op wat echt telt: jouw bedrijf. Facturen Scannen Door facturen met de bunq app te scannen en meteen te betalen hoef je nooit meer betaalgegevens in te vullen. Je maakt gewoon een foto en bunq doet de rest. Wereldwijde passen Gebruik je bunq passen online, offline, boven de wolken of onder de evenaar. Realtime boekhouden Dankzij directe integratie met populaire boek houd apps, is je boekhouding altijd uptodate met de transacties op je zakelijke rekening. Save time, every time.
Probeer bunq nu op www.bunq.com/business
Belastingvoordelen voor ondernemers
Mis ze niet!
Eén ding is zeker: als ondernemer moet je belasting betalen. Maar er zijn ook belastingvoordelen voor ondernemers. En die kunnen je een flinke besparing opleveren. De vier belangrijkste voordelen vind je hier. 1. Ondernemersvoordelen
3. Kleineondernemersregeling (KOR)
De zelfstandigenaftrek, startersaftrek en de mkb-
Op je facturen breng je btw in rekening. Maar zelf
winstvrijstelling zijn belastingvoordelen waarvoor
betaal je ook btw over de goederen of diensten
je in aanmerking kunt komen als je ondernemer
die je aanschaft voor je bedrijf. De btw die je ont
bent voor de inkomstenbelasting. Of je dat bent,
vangen hebt, draag je af aan de Belastingdienst.
hangt af van hoe zelfstandig je bent, van je onder
De btw die je zelf betaald hebt, mag je hiervan
nemersrisico en van de continuïteit van je bedrijf.
aftrekken. Als je maar weinig btw hoeft af te
Check op belastingdienst.nl/ondernemerscheck of
dragen, kan het zijn dat je een deel van de btw
je ondernemer bent voor de inkomstenbelasting.
mag houden. Kijk op belastingdienst.nl/starters
Voor de zelfstandigen- en startersaftrek geldt dat je moet voldoen aan het urencriterium van
4. Fiscale oudedagsreserve (FOR)
1225 gewerkte uren per kalenderjaar.
Met de oudedagsreserve (FOR) zet je een deel van de winst (9,44%, tot een maximum van € 8.775)
2. Onkosten
uit je onderneming opzij voor je pensioen. Dit
De kosten die je maakt voor je onderneming mag
bedrag mag je van de winst aftrekken waardoor
je aftrekken. Bijvoorbeeld zakelijke verzekeringen,
je nu minder inkomstenbelasting betaalt. Pas als
de huur van je bedrijfsruimte, het maken van
je met pensioen gaat en het geld opneemt, betaal
visitekaartjes of het bouwen van een website.
je belasting. Voor de fiscale oudedagsreserve geldt
Als de kosten gedeeltelijk ook voor privégebruik
een aantal voorwaarden. De belangrijkste zijn:
zijn, zoals je rijbewijs halen, zijn de kosten niet
je bent ondernemer voor de inkomstenbelasting,
of gedeeltelijk aftrekbaar. Bewaar bonnetjes
je besteedt minimaal 1225 uren per jaar aan
en facturen goed, zodat je kunt aantonen dat je
je onderneming en je hebt de AOW-leeftijd nog
kosten hebt gemaakt.
niet bereikt.
28 | Startersmagazine 2019
Marcel Pinas (36), mrsalad.nl ADMINISTRATIE & BELASTINGEN
“Spreek regelmatig af met je boekhouder”
“Sinds april vorig jaar run ik Mr. Salad, een saladebar en cateringbedrijf in hartje Rotterdam. Via social media en ouder wets flyeren in de buurt laten we flink van ons horen. Dat werkt perfect. Mijn administratie en belastingzaken besteed ik in z’n geheel uit, zo blijft mijn focus op het bedrijf. Alles verloopt trouwens digitaal. Via een app op mijn telefoon digitaliseer ik bonnen en maandelijks upload ik facturen via een website. Wat ik ook maandelijks doe, is afspreken met mijn boekhouder. Zo ken ik de actuele financiële situatie en weet ik of ik moet bijsturen. Hij is echt mijn vertrouwens persoon. Superbelangrijk dus dat je een boekhouder kiest waar jij je goed bij voelt en die een passend pakket voor je heeft. Zo kom je niet voor verrassingen te staan!” KVK.NL | 29
What’s in a name? Na uren brainstormen heb je ’m dan eindelijk: een pakkende naam voor je nieuwe bedrijf. Maar wanneer is een bedrijfsnaam echt van jou? En hoe voorkom je dat iemand anders ermee aan de haal gaat? Bij het bedenken van je bedrijfsnaam (ook wel
Bedrijfsnaam en franchise?
handelsnaam genoemd) heb je waarschijnlijk
Je bedrijfsnaam kun je altijd wijzigen. Of er één toe
rekening gehouden met een aantal marketing
voegen, bijvoorbeeld omdat je meerdere diensten
technische criteria; de naam moet duidelijk zijn,
aanbiedt. Je kunt bovendien ook anderen toestem
onderscheidend, tijdloos, herkenbaar en pakkend.
ming verlenen om jouw bedrijfsnaam te gebruiken,
Maar er is ook een juridische kant en die is
bijvoorbeeld bij een franchiseonderneming. Dit doe
mínstens zo belangrijk.
je met behulp van een franchisecontract. Een fran chisenemer kan dan tegen betaling gebruikmaken
Bescherming van je bedrijfsnaam
van jouw bedrijfsnaam.
Bij de inschrijving van je bedrijf in het Handels register van KVK moet je je bedrijfsnaam opgeven:
Sterk met een merk
een naam die uniek is in de branche en regio
Je bedrijfsnaam is beschermd door het gebruik
waarin je werkt. Maar wanneer je naam staat
ervan, maar die bescherming is geografisch
ingeschreven, is die niet automatisch beschermd;
beperkt. Wil je je naam in heel Nederland en daar
het recht op je bedrijfsnaam ontstaat pas wanneer
buiten beschermen, of heb je een logo of product
je de naam daadwerkelijk gebruikt. Zolang je actief
ontwikkeld, dan is het verstandig ook een merk
met jouw naam naar buiten treedt, bijvoorbeeld
naam te registreren. Dat doe je door de merknaam
met visitekaartjes of facturen, mag geen enkel
te ‘deponeren’ bij Het Benelux-Bureau voor de
ander bedrijf in dezelfde branche én in hetzelfde
Intellectuele Eigendom (boip.int). Aan de registra
gebied die naam gebruiken. Een tweede Bakker
tie zijn kosten verbonden en na registratie mag
Bruin in Amsterdam mag dus niet, Bakker Bruin in
niemand jouw merknaam gebruiken. Gebeurt dat
Amsterdam en in Delft kan wél.
wel? Dan kun je juridische stappen ondernemen.
30 | Startersmagazine 2019
WETTEN & REGELS
“Ik laat de merknaam direct registreren” Wesley dos Santos, eigenaar iKapitein: “Met iKapitein bieden we mensen een unieke vaarbeleving in Rotterdam. Bij het bedenken van mijn bedrijfsnaam heb ik alle woorden opgeschreven die daarmee te maken hebben en authentiek, herkenbaar en makkelijk uitspreekbaar zijn. Ik kwam uit bij ‘kapitein’ en maakte er ‘iKapitein’ van: bij iKapitein bepaal je zelf de koers. Vervolgens heb ik een merkenbureau ingeschakeld om de naam te laten registeren in het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom. Voor de komende tien jaar is de naam nu veilig gedeponeerd. Ik heb eens een conflict gehad rondom een andere bedrijfsnaam; dat wil ik nu voorkomen.”
Mijn domein Als je op internet actief wilt zijn, heb je ook een
Tips
domeinnaam nodig. Een domeinnaam registreer
• Wil je jouw bedrijfsnaam ook als
je via een overeenkomst met Stichting Internet
domeinnaam gebruiken, controleer dan
Domeinregistratie Nederland (sidn.nl) en in
eerst bij SIDN of deze nog vrij is.
principe geldt: wie het eerst komt, het eerst maalt. In tegenstelling tot een merk- of bedrijfsnaam is
• Check je bedrijfsnaam via de handelsnaamcheck: KVK.nl/handelsnaam
een domeinnaam géén intellectueel eigendom en dus niet beschermd, tenzij je de naam als merk hebt geregistreerd. Ga naar sidn.nl voor meer informatie. KVK.NL | 31
Zekerheid is soms te koop
Als ondernemer ga je risico’s niet uit de weg. Maar sommige risico’s kun je niet uitsluiten of vermijden. Hiervoor kun je je verzekeren. Je stoot een kop koffie om Verschrikt kijk je naar de koffie over de laptop van je klant. Gelukkig heb je een bedrijfsaan sprakelijkheidsverzekering en ben je verzekerd voor schade die je aanricht bij anderen. Let op:
“Een dag voor mijn bevalling was ik nog aan het werk”
schade die je in werksituaties veroorzaakt, valt níét onder je privé-aansprakelijkheidsverzekering.
Cisca Kampinga, eigenaresse koffiebranderij Miss Morrison:
Je opdrachtgever is boos
“Als ondernemer heb ik niet echt zwanger-
Zijn gasten hebben gegeten van de schaaldier
schapsverlof: mijn onderneming blijft draaien,
salade die jouw cateringbedrijf heeft geleverd en
ik blijf altijd betrokken. Ik heb mezelf vier
daarna werden ze ziek. En nu stelt hij jou aan
maanden misbaar gemaakt op de vloer,
sprakelijk. Gelukkig heb je een beroepsaanspra
maar achter de schermen werk ik door.
kelijkheidsverzekering en ben je verzekerd voor
Tot een dag voor mijn bevalling en alweer
schade die ontstaat bij het uitoefenen van je vak.
een paar dagen erna zat ik achter mijn laptop. Vóór mijn verlof heb ik een goede buffer
Je krijgt een brief van een advocaat
opgebouwd. Stress om geld is niet iets wat
Die ene foto op je website had je niet mogen
je tijdens je zwangerschap zou moeten bezig-
gebruiken, want het copyright ligt bij de fotograaf.
houden. Daarnaast heb ik een ZEZ-uitkering:
Daar heb je niet bij stilgestaan. Voordat je het
niet veel, maar alle extra’s zijn welkom.”
weet, ben je verwikkeld in een juridische proce dure. Een zakelijke rechtsbijstandsverzekering biedt juridische ondersteuning of vergoedt de kosten van een advocaat als je rechtsbijstand 32 | Startersmagazine 2019
inkomen als je door ziekte niet kunt werken. Zo’n
verzekering, dan geldt die alleen in privésituaties.
verzekering is niet goedkoop. Maar de premie wordt een stuk lager als je kiest voor een wacht
Je wordt ziek
tijd. Dan gaat je uitkering niet in zodra je ziek bent,
Aanvankelijk doe je alsof er niets aan de hand is
maar bijvoorbeeld pas na twee maanden.
en werk je door. Na een tijdje lukt dat niet meer en
In opkomst zijn broodfondsen waarbij groepen
moet je op advies van de huisarts voorlopig rust
zelfstandigen afspreken om elkaar bij arbeids
houden. Werknemers krijgen loon doorbetaald,
ongeschiktheid (financieel) te steunen. Dit is een
maar ondernemers moeten zelf iets regelen. Een
nieuwe arbeidsongeschiktheidsvoorziening, ont
arbeidsongeschiktheidsverzekering zorgt voor
wikkeld door en voor zelfstandig ondernemers.
Je wordt 67 Ook als ondernemer ga je op een dag met pensioen. Dan krijg je AOW, maar dat is geen vetpot. Werknemers in een vast dienstverband bouwen bijna altijd automatisch pensioen op. Als ondernemer moet je daar zelf voor zorgen wil je wat extra’s naast je AOW hebben. Denk daarbij aan collectieve pensioenregelingen voor zelfstandigen. Of de Fiscale Oudedagsreserve, een vrijwillige voortzetting van pensioen als je vanuit loondienst start als zzp’er. Extra inkomen voor later kan ook via banksparen, koopsom polissen, spaargeld of aandelen. Of van alles wat.
Tips • Neem jaarlijks je verzekeringen onder de loep. In de praktijk komt het voor dat jij en/of je goederen veel te laag verzekerd zijn en ben je dus onderverzekerd. • De 10 belangrijkste verzekeringen voor starters: KVK.nl/verzekeringen
KVK.NL | 33
WETTEN & REGELS
nodig hebt. Heb je privé een rechtsbijstands
Jouw kleine lettertjes Algemene voorwaarden lijken niet zo belangrijk, zolang alles goed gaat. Maar gaat er iets fout – bijvoorbeeld door een late levering of een wanbetaler – dan heb je ze hard nodig. Algemene voorwaarden zijn niet verplicht, maar wel een aanrader.
Vermelden en beschikbaar stellen Je klanten of opdrachtgevers moeten natuurlijk wel weten wat je algemene voorwaarden inhouden. Zorg ervoor dat je klant ze heeft voordat hij met jou in zee gaat. Stuur ze daarom standaard mee met je offerte, plaats ze op je website of druk ze af op de achterkant van je briefpapier. Vermeld op al je uitingen – offertes, briefpapier, facturen, website, social media – dat de algemene voorwaarden van toepassing zijn op je producten of diensten. Als
Je algemene voorwaarden zijn de spelregels waar
dienstverlener in de zin van de Europese Diensten
jij je samen met je klanten of opdrachtgevers aan
richtlijn, volsta je met het duidelijk vermelden van
moet houden. Die spelregels maak je zelf of samen.
de voorwaarden op je website. Je kunt je algemene
Denk bijvoorbeeld aan een betalingstermijn, lever
voorwaarden ook laten opslaan bij KVK of de recht
tijd of de aanpak bij een geschil. Je kunt vastleggen
bank. Dan kan je opdrachtgever ze opvragen en
wat je wilt, zolang het redelijk en relevant is.
jij kunt bewijzen dat je ze niet tussentijds hebt veranderd.
Brancheorganisaties Omdat het niet praktisch is om steeds opnieuw de spelregels uit te leggen, stel je algemene voorwaar den op. Dat hoef je niet altijd zelf te doen. Veel
Tips
brancheorganisaties hebben algemene voorwaar
• Laat je algemene voorwaarden controleren
den opgesteld, zoals Bovag of ANKO. Ben je lid van
door een jurist. Als je ze zelf opstelt, maar
een brancheorganisatie? Dan ben je vaak verplicht
ook als je gebruikmaakt van standaard
met hun algemene voorwaarden te werken.
algemene voorwaarden. • Gebruik je algemene voorwaarden bij
Checklist
online verkopen? Laat je klant tijdig instemmen met een vinkje en bied de
Algemene voorwaarden bevatten afspraken
mogelijkheid om ze online in te zien of
over je aansprakelijkheid, betalingstermijnen en
per e-mail toe te sturen.
incassokosten, levertijd, garantie, afwikkeling van geschillen, eigendomsrechten, privacy.
34 | Startersmagazine 2019
• Als je algemene voorwaarden gebruikt, zorg dan dat je ze kent en handel ernaar.
Niet alleen grote bedrijven, ook zzp’ers en kleine ondernemingen moeten voldoen aan de Algemene Verordening Gegevensbescherming. Hoe doe je dat? Sinds mei 2018 moet ieder bedrijf dat met persoonsgegevens werkt zich houden aan de Europese wet die de privacy van burgers beschermt: de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Deze wet schrijft voor dat je duidelijk maakt welke persoons gegevens je verwerkt en hoe je daarmee omgaat.
Wat zijn persoonsgegevens? Onder persoonsgegevens verstaan we alle informatie die te herleiden is naar een persoon.
iedere organisatie die persoonsgegevens
Beschik je als webshopeigenaar over adressen
voor jouw bedrijf verwerkt. Hoe moeten zij
van klanten of schrijf je als bloemist een prijsvraag
met de gegevens omgaan? Je vindt standaard
uit waarvoor je e-mailadressen verzamelt? Dan
overeenkomsten via internet. Laat je overeen
werk je met persoonsgegevens en is de wet van
komst altijd checken door een deskundige.
toepassing.
3. Zorg voor een privacystatement. Ook de mensen van wie je de gegevens opslaat, moet
Hoe maak je je bedrijf AVG-proof?
je informeren. Wat doe je met hun gegevens?
De drie belangrijkste punten:
Waarom heb je ze opgeslagen? Ook hiervoor zijn
1. Maak inzichtelijk welke persoonsgegevens je
via internet standaarddocumenten te vinden.
gebruikt, met welk doel, waar ze worden opge slagen en wie toegang tot de gegevens heeft. 2. Zorg voor een verwerkersovereenkomst met
Ga voor meer informatie en een uitgebreid stappenplan naar KVK.nl/avg KVK.NL | 35
WETTEN & REGELS
Dit moet je weten over de AVG
Maak werk van digitale veiligheid Na een lange werkdag draai je de deur van je bedrijf op slot. Maar heb je ook je digitale werkplek goed beveiligd? Daarmee voorkom je cybercrime. Uit onderzoek blijkt dat twee op de vijf ondernemers te maken krijgen met digitale criminaliteit. Waar vroeger vooral grote organisaties doelwit waren, richten cybercriminelen zich tegenwoordig in 95 procent van de gevallen niet op één specifiek bedrijf, maar op duizenden systemen tegelijkertijd. Iedere organisatie, van zzp’er tot multinational,
voedingscoach betreft. Maak daarom altijd een
kan zo slachtoffer worden van cybercrime.
risico-afweging voor je eigen organisatie: hoeveel risico loopt mijn bedrijf? Hoe groot zou de schade
Maak een risico-afweging
zijn? Ben ik voldoende beveiligd? Schakel een
De risico’s verschillen per bedrijf. Voor een
expert in om je te helpen je bedrijf te beschermen.
advocatenkantoor is het van groot belang dat klantgevoelige informatie niet op straat komt
Dit kun je zelf doen:
te liggen, een hoveniersbedrijf heeft daarvoor
1. Zorg dat de software op je pc en smartphone
minder te vrezen. Wanneer het systeem van
automatisch updates installeert en investeer in
een miljoenenbedrijf gehackt wordt, levert dat
goede beveiligingssoftware en virusscanners.
meer financiële schade op dan wanneer het een
2. Houd zelf de regie over je data: maak regelmatig een reservekopie om dataverlies te voorkomen.
Tips • Ga voor meer informatie en tips naar KVK.nl/cybersecurity of ncsc.nl.
Plaats deze reservekopie versleuteld op meerdere locaties en in de cloud. 3. Zorg dat iederéén in je bedrijf zorgvuldig handelt. Informatiebeveiliging gaat verder dan ‘eentjes en nulletjes’, het is vooral mensenwerk.
36 | Startersmagazine 2019
Bart Kolbrink (32), directsushi.nl
“Wat drie jaar geleden begon met sushi maken vanuit mijn omgebouwde schuur, is uitgegroeid tot Direct-Sushivestigingen in Hengelo en Oldenzaal. Met 35 man maken en bezorgen we zeven dagen per week hoogwaardige sushi. Door deze groei worden de ondernemingsrisico’s ook groter. Laatst was er ingebroken in de nieuwe zaak in Oldenzaal: het wissel geld van de bezorgers was weg en de vriezers stonden open. Hierdoor konden we onze voorraad weggooien. Gelukkig ben ik hiervoor verzekerd en werd de derving vergoed. Momenteel heb ik een aansprakelijkheids-, inboedel- en brand verzekering en voor vaste medewerkers een ziekteverzuimverzekering. Ik heb geen arbeidsongeschiktheidsverzekering, dat vind ik te duur. Onze zeven bezorg fietsen, van € 2.500 per stuk, zijn daarom ook niet verzekerd. Mijn tip: inventariseer je risico’s en overweeg goed wat je wel en niet verzekert.”
KVK.NL | 37
WETTEN & REGELS
“Inventariseer je risico’s”
Advertentie
Gefeliciteerd! Je bent net gestart met je eigen onderneming. Tijd om je dromen en wensen waar te gaan maken. Helaas hoort daar ook de boekhouding bij. Heb je al een idee welk pakket je hiervoor gaat gebruiken? Wij van Moneybird, kunnen Moneybird van harte aanbevelen. Zonder gekheid. We hebben Moneybird opgericht voor de ondernemer en richten ons dus niet op de boekhouder, maar op jou. We hebben er een begrijpelijk pakket van gemaakt, zelfs als je geen verstand van boekhouden hebt. Plezier is ĂŠĂŠn van onze kernwaarden en dat ga je ook ervaren. We hopen je snel te kunnen verwelkomen als Moneybirdgebruiker.
Edwinlieg V Probeer het gewoon, je zit nergens aan vast!
Waarom Moneybird? • Snel je boekhouding bijhouden op het web, iPhone of Android • Eenvoudig professionele facturen en offertes maken en versturen • Boekhouden kost weinig tijd met een geautomatiseerde boekhouding via automatische bankkoppelingen, slimme suggesties en scan & herken • Probeer Moneybird nu 120 dagen gratis en ervaar waarom 150.000 ondernemers je al voor gingen!
Meld je aan via www.moneybird.nl/starter Je krijgt een extra lange gratis proefperiode om het pakket goed te leren kennen. Daarna kies je zelf het pakket dat bij jou past.
Een laatste check Je bent nu van start, je gaat ondernemen. Check of je aan alles hebt gedacht. 1. KLANTEN VINDEN, KLANTEN BINDEN
Financieel plan
Acquisitie
Geldzaken voor starters: KVK.nl/
Meer omzet maken: KVK.nl/meeromzet De overtuigende elevatorpitch:
KVK.nl/elevatorpitch Tips voor het maken van een zakelijke
website: KVK.nl/zakelijkewebsite Vind klanten via: KVK.nl/onlinemarktplaatsen Wat is een geschikte locatie voor mijn bedrijf?
KVK.nl/locatiescan Netwerken Netwerken: waarom en hoe: KVK.nl/netwerken KVK Connect: KVK.nl/kvkconnect Netwerkevenementen voor zzp’ers:
KVK.nl/evenementen Onlinemarketing Hoe zet jij je product of dienst in de markt?
Geldboek voor ondernemers: KVK.nl/geldboek
geldzakenstarters Win financieel advies in bij een accountant
of boekhouder: nba.nl en noab.nl Financieringsvormen Financier de start van je bedrijf:
KVK.nl/financieringstart Alles over crowdfunding:
KVK.nl/crowdfunding Microkrediet, iets voor mij?
KVK.nl/microkrediet Leasing, wat is dat? KVK.nl/leasing
Offerte en factuur Hoe maak ik een offerte? KVK.nl/offerte Download voorbeeldofferte:
KVK.nl/voorbeeldofferte
KVK.nl/advies-en-informatie/zzp/
Hoe maak ik een factuur? KVK.nl/factuur
online-identiteit/
Download voorbeeldfactuur:
Social media
KVK.nl/voorbeeldfactuur
Verkopen via social media doe je zo:
KVK.nl/verkopenviasocialmedia
3. ADMINISTRATIE EN BELASTINGEN Administratie
2. INKOMSTEN EN ZO Uurtarief Bepaal je uurtarief: KVK.nl/uurtarief
40 | Startersmagazine 2019
Aandachtspunten voor jouw administratie:
KVK.nl/administratie Zo houd je je uren bij: KVK.nl/urenadministratie
Verzekeringen
Specifieke informatie voor zzp’ers:
10 belangrijke verzekeringen:
belastingdienst.nl/zzp Handige tips voor je aangiftes:
belastingdienst.nl/aangiftehulp Btw, belastingaangifte voor ondernemers:
KVK.nl/aangiftebtw Webinar ‘Belastingen voor starters’:
KVK.nl/youtube
CHECKLIST
Belastingen
KVK.nl/verzekeringen Arbeidsongeschiktheid: KVK.nl/aov
Pensioen Als zzp’er pensioen opbouwen:
KVK.nl/pensioenzzp Heb je al pensioen opgebouwd?
mijnpensioenoverzicht.nl
Belastingvoordelen
Privacy
Heb je recht op aftrekposten
Check het stappenplan AVG: KVK.nl/avg
voor de inkomstenbelasting?
Fraude
Doe de ondernemerscheck
Alles over het voorkomen en herkennen
van de Belastingdienst op: belastingdienst.nl/ondernemerscheck Download het Handboek voor ondernemen:
belastingdienst.nl/starters Seminar ‘Goede start met de Belastingdienst’:
ondernemersplein.nl/goedestart
van fraude: KVK.nl/fraude Vergunningen Verplichtingen per startsituatie / branche:
KVK.nl/startsituaties Vergunningen: KVK.nl/vergunningen
Samenwerken met andere ondernemers/zzp’ers Samenwerken, de meestgestelde vragen:
KVK.nl/samenwerken
4. WETTEN EN REGELS Bedrijfsnaam en intellectueel eigendom De belangrijkste feiten en fabels over je
handelsnaam: KVK.nl/handelsnaam Check je bedrijfsnaam als domeinnaam:
sidn.nl Je bedrijfsnaam als merknaam: boip.int
Video’s en webinars Op ons YouTube-kanaal vind je video’s over de onderwerpen uit deze checklist. Van uurtarief tot bedrijfsnaam en van verzekeringen tot online profileren: KVK.nl/youtube
Ondernemersrisico / privacy Check jouw risico’s als zzp’er:
KVK.nl/zzpscan Stel leverings- en betalingsvoorwaarden op:
KVK.nl/algemenevoorwaarden Stappenplan AVG: KVK.nl/avg
KVK Nieuws Wil je op de hoogte blijven van zakelijk nieuws? Abonneer je dan op (een van) onze nieuws brieven: KVK.nl/nieuwsbrieven KVK.NL | 41
MEER INFORMATIE
KVK helpt je verder KVK voorziet je van informatie en inspiratie om succesvol je eigen bedrijf te runnen. Van (online)evenementen en webinars tot apps. Een kleine selectie. Succesvol ondernemen
Evenementen
Stel je vraag
Ben je gestart en wil je de
In een dag(deel) geïnformeerd en
Wil je sparren met een adviseur?
volgende stap zetten? KVK helpt
geïnspireerd worden over start,
Neem contact met ons op:
je graag verder met informatie
zzp, innovatie of internationaal
KVK.nl/service-en-contact
voor zzp’ers: KVK.nl/zzp
ondernemen? Kijk voor data en locaties op: KVK.nl/evenementen
KVK Connect KVK Connect is een platform
Handelsregister
speciaal voor zzp’ers om in con
Snel en eenvoudig controleren
tact te komen met andere zzp’ers
met wie je zakendoet? Download
en opdrachtgevers. Vergelijk jezelf
de KVK Handelsregister-app.
met gelijksoortige ondernemers
Hiermee krijg je direct toegang
en ontvang nieuwsberichten:
tot het Handelsregister.
KVK.nl/kvkconnect
KVK.nl/handelsregisterapp
Op de hoogte blijven
Ongewenste (commerciële)
Nooit meer het laatste onder
benadering?
nemersnieuws missen? Blijf op
Als je niet benaderd wilt worden
de hoogte en meld je aan voor
voor reclame- en marketing
onze digitale nieuwsbrieven:
doeleinden, kun je dat beperken:
KVK.nl/nieuwsbrieven
KVK.nl/jouw-datarechten
Online leren
Wijzigingsformulier
Video’s en webinars met tips
Wil je je ondernemings- en
voor succesvol ondernemen
vestigingsgegevens wijzigen?
vind je op ons YouTube-kanaal:
Dat kan makkelijk online via:
KVK.nl/youtube
KVK.nl/wijzigen
Colofon KVK Startersmagazine is een uitgave van de Kamer van Koophandel, Sint Jacobsstraat 300, 3511 BT Utrecht. T: 088 585 15 85. Projectteam KVK: Joop Dahlmans, Willeke Leensma, Mariëlle van Luttervelt, Astrid Feitsma, Margreet Niemansverdriet. Concept en realisatie: Head Office NL, part of Sanoma, Postbus 1782, 2130 JD Hoofddorp, T: 088 689 99 00, W: HeadOffice.nl KVK streeft ernaar de informatie in het Startersmagazine zo actueel, volledig en nauwkeurig mogelijk te houden. Desondanks kunnen eventuele onjuist heden niet worden uitgesloten. Mocht je een fout zien of ontbreekt er naar jouw idee informatie? Laat het ons dan weten, wij stellen je reactie bijzonder op prijs. Aan de in deze uitgave vermelde bedragen en gegevens kunnen geen rechten worden ontleend. Wanneer KVK verwijst naar hyperlinks van derden en/of advertenties dan betekent dit niet dat deze door KVK worden aanbevolen. KVK wijst iedere aansprakelijkheid ten aanzien van deze hyperlinks en advertenties uitdrukkelijk van de hand. ©Niets uit deze uitgave mag op welke wijze dan ook worden verveel voudigd zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever en auteursrechthebbende(n).
Advertentie
De meest voordelige zakelijke rekening voor zzp’ers
Elk jaar 1.000 gratis transacties Onbeperkt aantal rekeningen Volledig online te openen Ga naar www.knab.nl/starters
Advertentie