Lees nu ons seizoensmagazine #3 najaar

#3 Nieuwsbrief september 2017

Samen houden we het landschap mooi!

2 2 3 3 4

Levend landschap Voorwoord Bremraap in wegberm En ondertussen Kolhamster mainschoar

5 5 6 7 8 8

Schotbalkenhuisje Zeisbrigade Nederlands kampioen Veilige haven voor vogels Herstel monumentale boerenerven Agenda Kees Schoon stopt met knotten

Levend Landschap en het vervolg...

Landschapsbeheer Groningen werkt al ruim 30 jaar aan de instandhouding van het kenmerkende coullisselandschap in het Westerkwartier. Dat doen we vaak op basis van onderhoudscontracten met de eigenaren die gebruik maken van subsidies. Door administratieve rompslomp en veranderende regelgeving zijn veel eigenaren echter afgehaakt. Mede daardoor zijn er singels verdwenen en zien we een terugloop in de kwaliteit van singels.

De laatste jaren werkten we onder de vlag van Gebiedscoöperatie Westerkwartier op projectbasis samen met gemeenten om het tij te keren. In project ‘Herstel houtsingelstructuur Zuidelijk Westerkwartier’ is achterstallig onderhoud uitgevoerd. Daarnaast is in het project Levend Landschap regulier onderhoud van 100 km singel gedaan. Ook zijn binnen dit project onderzoeken uitgevoerd en is een streefbeeldenboek verschenen. Beide projecten zijn per 1 juli 2017 is afgelopen.

Onderzoek Studenten van de Rijksuniversiteit Groningen hebben in hun landschapsbelevingsonderzoek aangetoond dat de inwoners het singellandschap waarderen en het graag in stand willen houden.

Studenten van het AOC deden een biodiversiteitsonderzoek. Dit onderzoek leerde ons dat de singels die al jaren goed zijn beheerd, de beste leefomstandigheden bieden voor vogels en kleine zoogdieren.

Referentiebeeldenboek In het referentiebeeldenboek, opgesteld door Landschapsbeheer Groningen, kan men aan de hand van foto’s van voorbeelden bepalen welke maatregelen nodig zijn om tot het gewenste beeld te komen.

Maatwerk Er is ook een start gemaakt met het opzetten van een workpool waarin uitvoerende partijen, waaronder medewerkers met een afstand tot de arbeidsmarkt, worden ingezet bij

de aanleg en het beheer van de landschapselementen.

Scholieren, maar ook professionele bedrijven kunnen onderdeel uitmaken van deze pool, die daardoor breed inzetbaar is en werk op maat kan uitvoeren.

Tijdens de looptijd van het project werd de animo om mee te doen bij eigenaren steeds groter. Het is nu van belang dit draagvlak vast te houden en uit te breiden. Om deze lijn door te kunnen zetten, is geld voor structureel beheer nodig.

Gedeputeerde Staghouwer is hier positief over en heeft gevraagd om een goed plan op te stellen. De Gebiedscoöperatie, waar wij lid van zijn, heeft nu samen met Collectief West (o.a. als vertegenwoordiger van de agrarische partijen) en in samenspraak met de commissie Landschapselementen een voorstel ingediend hoe de ambitie en financiering om samen met de provincie weer 650 km in beheer te kunnen nemen, een stap dichterbij kan komen. Wordt vervolgd!

Voorwoord De komst van de herfst betekent voor ons de opmaak naar het zwaardere snoeiwerk in de beplantingen en het aanplanten van veel nieuwe bomen en struiken. De drukste periode van het jaar breekt aan. Gelukkig doen we ons werk niet alleen maar worden we geholpen door samenwerkingspartners, gemeenten en vele vrijwilligers. Zo kan straks bij het aanbreken van het voorjaar iedereen genieten als de bomen en struiken opnieuw weer uitlopen.

Wie mee wil helpen, kan zich aansluiten bij een van onze vrijwilligersgroepen. En wil je kennismaken met het werk in het landschap dan is de natuurwerkdag daar een mooie gelegenheid voor. Op 4 november vindt deze dag voor de 17e keer plaats. Er wordt op meer dan 25 verschillende locaties in het landschap gewerkt in onze provincie. Gezellig, actief en gezond bezig zijn op mooie locaties in onze provincie, dat bieden wij op deze dag.

Wie wil weten waar gewerkt gaat worden kan kijken op www.natuurwerkdag/groningen.

De onderlinge samenwerking tussen betrokkenen in het landschap versterken, is een van de doelen van het landschapsconvenant. Op dit moment zijn we bezig met het houden van gebiedsbijeenkomsten om een gezamenlijke agenda per gebied op te stellen en te starten met uitvoeren. Meer informatie hierover kunt u vinden op onze website.

Tot slot nodig ik u van harte uit om het lezersonderzoek in te vullen dat u als bijlage bij dit magazine aantreft. We vinden het belangrijk om met deze nieuwsbrief aan te sluiten bij de wensen en verwachtingen van onze lezers en dit onderzoek helpt ons daarbij. Onder de inzenders verloten we enkele aardigheidjes.

Jacqueline de Milliano, directeur Landschapsbeheer Groningen

En ondertussen...

Bremraap in wegberm Niet heel fraai maar wel bijzonder!

Groenbeheerder Nico Steur van gemeente De Marne maakte melding van een heel bijzondere bermplant: de klavervreter (Orobanche minor). Deze zeldzame plant behoort tot de bremraapfamilie (Orobanchaceae) en werd aangetroffen in een ecologisch beheerde wegberm bij Leens. De soort parasiteert vooral op klaver (Trifolium) en andere soorten uit de vlinderbloemenfamilie (Fabaceae). Het is waarschijnlijk de eerste waarneming van de plant in de provincie Groningen.

Uit inventarisatieatlassen blijkt dat deze plantensoort op de Rode lijst staat en ook in de rest van Nederland zeldzaam is. Sinds 1975 wordt de plant veelvuldig waargenomen in de provincie Zeeland, met name in Zeeuws-Vlaanderen. De zavelrijke kleibodem daar lijkt wel wat op de samenstelling van de bodem in het Marnegebied dus qua standplaats geen rare keuze. Hoewel de klavervreter erg zeldzaam is, zal gericht onderzoek in het Marnegebied wellicht meer exemplaren opleveren. Het blijft echter een bijzondere soort die heel specifieke eisen stelt aan zijn standplaats.

De aanwezigheid van de klavervreter is een bekroning op het ecologisch bermbeheer van de gemeente De Marne. Deze gemeente bezit veel mooie, ecologisch beheerde wegbermen met naast bijzondere bermplanten als ratelaar, heelblaadjes, kamgras, paarse en gele morgenster. Landschapsbeheer heeft de gemeente De Marne in het verleden geadviseerd over het ecologisch bermbeheer en de locaties in deze gemeente waar de meeste kansen liggen. Dit advies is goed opgepakt en werpt zijn vruchten af! Voor meer informatie kunt u contact opnemen met: a.e.de.winter@landschapsbeheergroningen.nl.

foto Albert-Erik de Winter

Klavervreter, een rozebruine plant die een hoogte van 50 cm kan bereiken. De bloemen vormen een aar en bloeien van mei tot juli

Boominspectie met inzet van Geocare In opdracht van Stichting Groninger Bomenwacht voerde Landschapsbeheer Groningen deze zomer weer de bestrijding van de iepziekte uit. Voor de opsporing van zieke iepen gebruiken we sinds dit jaar het boombeheersysteem Geocare van Covadis. Geocare is een systeem voor het verzamelen en in kaart brengen van data voor inspectie en inventarisatie van objecten in het landschap. Het nieuwe systeem is sneller en eenvoudiger dan het oude systeem, waardoor de iepziektecontroleurs gegevens over geïnfecteerde bomen efficiënter kunnen aanleveren.

Ondanks de nare gevolgen voor de boom laat de iepenspintkever een prachtig ‘kunstwerk’ achter.

Iepziekte is een ziekte die veroorzaakt wordt door de schimmels Ophiostoma ulmi (syn. Ceratocystis ulmi) en Ophiostoma nova-ulmi. Beide schimmels groeien in de houtvaten van de boom. De boom produceert als reactie hierop blaasjes die de groei van de schimmel stoppen, maar daardoor raken die vaten ook verstopt. De schimmel kan van het ene houtvat in het andere komen waardoor er zoveel houtvaten verstopt raken dat de sapstroom stopt en de boom afsterft. De schimmel wordt verspreid door de iepenspintkever en door wortelcontact tussen naburige bomen. Jaarlijkse controle en sanering van zieke bomen draagt bij aan een lage plaagdruk wat beter is voor een gezond iepenbestand in onze provincie.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Albert-Erik de Winter: a.e.de.winter@landschapsbeheergroningen.nl.

Kansrijk Groningen: Kolhamster Mainschoar Het bos bij Kolham is eind jaren ‘80 aangelegd als productiebos aan de grens van natuurgebied ’t Roegwold ,destijds Ecologische Hoofdstructuur Midden Groningen. Het bos verloor die functie en dreigde te verwaarlozen. De bomen verstikten elkaar en zouden het uiteindelijk niet redden.

De provincie vroeg zich af wat er met het bos moest gebeuren. Verkopen? Kappen? De bewoners van Kolham hadden ‘hun’ bos echter lief en wilden het graag behouden. Zo raakte ook Wout de Boer, die naast het bos woont, betrokken. Wout had eerder al met een groep vrijwilligers het naastgelegen park opgeknapt en onder andere een trimbaan aangelegd. Deze groep stak met de gemeente, Staatsbosbeheer en de Vereniging Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer Slochteren de koppen bij elkaar om na te denken over de mogelijkheden voor behoud.

Geluk aan hun kant Ze hadden geluk, want het bestemmingsplan werd gewijzigd en het terrein waarop het bos staat, werd aangemerkt als natuurgebied. Een tweede meevaller was dat in het bos meer dan 240 soorten paddenstoelen voor bleken te komen, waarvan meer dan 30 bedreigde soorten. Toen sloot ook de mycologische werkgroep Groningen, in de volksmond de ‘paddenstoelenwerkgroep´, aan. En uiteindelijk bleek ook de provincie wel oren te hebben naar alternatieve plannen om het bos te behouden.

Er kwam geld vrij voor onderzoek naar de mogelijkheden voor dit plan; welke mogelijkheden zijn er, hoe pak je dat aan, wat is er voor nodig en hoe financier je dat. Zo kwamen, naast gemeente en provincie, ook financiers als NAM en de Rabobank in beeld. Tegelijk werd onder de dorpsbewoners een enquête gehouden over de wensen voor het bos. Als onderdeel van Dorpsbelangen Kolham kreeg de werkgroep ‘Kolhamster Mainschoar’ steeds duidelijker gestalte.

Complex proces Het ontwikkelen van een uitvoerbaar plan, bleek nog niet zo eenvoudig. Er zijn veel regels en wetten en ook de verschillende geldschieters hebben allemaal hun eisen en voorwaarden. Gelukkig werd het team goed bijgestaan door provincie en NAM, die hen op weg hielp in het woud van regelgeving en subsidiemogelijkheden. Toen ook Kansrijk Groningen in het leven werd geroepen met het programma ‘Dorpsvisies en landschap’, vielen de puzzelstukjes in elkaar. Inmiddels is het project ook in de praktijk van start.

Omvormen van het bos Het doel is het omvormen van het voormalig productiebos met twee soorten bomen, naar een gemengd bos met veel biodiversiteit. Er worden ingrepen gedaan als het kappen en snoeien van bomen. Het effect daarvan wordt gemonitord en waar nodig wordt bijgestuurd. Zo kan het bos zich op natuurlijke wijze ontwikkelen. Het uiteindelijke effect is pas over een aantal jaren te zien. Ondertussen wordt het bos ook beheerd. Er wordt opgeruimd, de sloten worden onderhouden en de paden worden toegankelijk gehouden.

Vanaf september starten de volgende fases, de aanleg van voorzieningen als een openluchttheater en een buitenschool.

Er is ruimte voor aanvullende initiatieven vanuit het dorp. Ook worden de bosranden en bermen versterkt met (bloeiende) struiken, zodat het bos natuurlijker oogt. Landschapsbeheer Groningen ondersteunt daarbij door cursussen te geven aan vrijwilligers over juist en veilig gebruik van de verschillende machines. De werkgroep kan ook een beroep doen op de gemeente en Staatsbosbeheer voor de inzet van materieel of incidentele ondersteuning. Uiteindelijk worden het bos en het park aan elkaar gekoppeld via een begrazingsgebied waar om te beginnen 4 Exmoor pony’s het gras in toom houden.

Al met al is de werkgroep hard op weg het bos te behouden, te versterken en te verfraaien zodat het nog jarenlang de rand van Kolham zal sieren.

Zeisbrigade Nederlands kampioen Proficiat voor maaiers van de Zeisbrigade van Landschapsbeheer Groningen!

Onze vrijwilligers Jan Kool, Roelof Dirksen en IJtze Zijlstra zijn eerste geworden tijdens de Nederlandse Kampioenschappen Maaien met de Zeis in Elspeet. Hiermee behaalden zij de Gouden Strekels en ze mogen zich een jaar lang de beste zeisers van Nederland noemen!

We zijn trots op jullie!

Geen dijkcoupure zonder schotbalkenhuisje Op de dijk tussen de Johannes Kerkhovenpolder en de Carel Coenraadpolder plaatst Landschapsbeheer Groningen deze zomer een nieuw schotbalkenhuisje. Dit vervangt het huisje dat enkele jaren geleden is afgebrand.

Schotbalkenhuisjes en dijkcoupures zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Het zijn objecten die samenhangen met de geschiedenis van het landschap. Bij de inpoldering van het nieuwe land verloor de oude dijk zijn functie. Er werd dan een doorgang in gemaakt voor de nieuwe ontsluitingsweg.

Een coupure bestaat uit een dijkwand aan beide zijden van de weg met daarin uitsparingen waarin bij dreigend hoog water een dubbele rij schotbalken werd geschoven. De tussenruimte werd opgevuld met zand of mest. Zo kon de dijk zijn waterkerende functie weer vervullen.

Markante herkenningspunten De schotbalken werden bewaard in een betonnen of houten schotbalkenhuisje, dat op de kruin van de dijk naast de coupure werd geplaatst. Om de plaats van een dijkcoupure in het

landschap te markeren werden bomen geplant. Dit waren veelal iepen omdat die goed groeien op de zware klei en bestand zijn tegen de harde zeewind.

Naast de plaatsing van het nieuwe huisje tussen de Johannes Kerkhoven- en Carel Coenraadpolder, inventariseert Landschapsbeheer Groningen ook de overige schotbalkhuisjes en dijkcoupures in het Groningse zeekleigebied. Van deze kleine cultuurhistorische elementen worden de beheertoestand en benodigde herstelmaatregelen in kaart gebracht en vertaald naar een uitvoeringsplan.

De werkzaamheden vinden plaats in het kader van Kansrijk Groningen en Kiek over Diek.

Torenvalk paringdans

Terreinen Landschapsbeheer veilige haven voor vogels

Torenvalk vrouw

Het terrein van Landschapsbeheer Groningen in Hoogkerk biedt aan verrassend veel vogels een onderkomen. Op het terrein bevinden zich veel nestkasten die elk jaar worden gebruikt.

Ook het aanwezige struik-kruidgewas en de ‘rommelhoekjes’ zijn erg geschikt voor grondbroeders. Duiven en spechten zijn op hun beurt dol op de knotwilgen. Dit voorjaar broedde er zelfs een ijsvogel!

Jonge torenvalken

Torenvalk man

Broedvogels in Hoogkerk

De ijsvogel broedde in de wal langs het Koningsdiep en gefuut, wilde eend, krakeend, bruikte het steigertje als aanvliegroute. De jongen groeiden als kuifeend, torenvalk, kool en de vissen die het ouderpaar aanleverde werden ook waterhoen, meerkoet, steeds groter. Tegelijkertijd hadden daar ook de torenvalk, holenduif, houtduif, ijsvode koolmees en de kuifeend hun nesten. De vier jongen van gel(2017), grote bonte specht, de torenvalk zijn allemaal uitgevlogen. In Hoogkerk biedt huiszwaluw, winterkoning, het terrein veel beschutting. Het element water is van heggemus, roodborst, zwarte groot belang voor deze biotoop en zorgt ervoor dat hier roodstaart, zanglijster, grote lijster, specifieke vogels broeden, zoals de ijsvogel. merel, zwartkop, fitis, tjiftjaf, koolmees, pimpelmees, staartmees, ekster, zwarte Dependance in Blijham kraai, spreeuw en de vink.

Wat veel mensen niet weten, is dat Landschapsbeheer Groningen ook een dependance heeft op een boerenerf in Blijham. Die biotoop herbergt specifieke Broedvogels in soorten die je in Hoogkerk niet aantreft. Ook hier broed de Blijham torenvalk in een broedkast. Helaas hebben maar twee van de zes jongen het gehaald, doordat een havik regelmatig een jong wilde eend, buizerd, torenvalk, uit de kast kwam plukken. Eten uit de muur zeg maar! boomvalk(2012), slechtvalk, patrijs, kwartel, fazant, kievit, scholekster, In Blijham zorgt de aanwezigheid van graan ervoor dat het holenduif, houtduif, koekoek, veldleeueen walhalla is voor de huismus. In de hoogspanningsmasten werik, graspieper, witte kwikstaart, gele broeden de slecht- en boomvalk. Ook de grauwe-, blauwe- en kwikstaart, winterkoning, heggenmus, de bruine kiekendief kun je hier dagelijks aantreffen. Onder de roodborst, gekraagde roodstaart, zwarte overkapping rust ook nog een kerkuil. roodstaart, zanglijster, grote lijster, merel, zwartkop, braamsluiper, fitis, tjiftjaf, Op beide terreinen zie je het hele jaar door veel soorten overkoolmees, pimpelmees, ekster, zwarte trekken tijdens hun reis van of naar het zuiden. We zijn erg kraai, huismus, ringmus, vink benieuwd of de ijsvogel volgend jaar terugkeert! en putter.

IJsvogel (foto’s A. Eijkenaar)

Braamsluiper

Gekraagde roodstaart

Winterkoning

Koolmees

Herstel monumentale boerenerven gaat door Groningen is bij uitstek een provincie die zich kenmerkt door landbouw. Elk gebied of dorp heeft beeldbepalende, monumentale boerderijen. Sommige heel oud, andere juist net nieuw. In elke streek zijn ze net even anders. Zo zijn ze in het dijkenlandschap vaak duidelijk begrensd en voorzien van een gracht en moet je in het esdorpenlandschap juist een beetje zoeken naar de grens van het erf. In het wierdenlandschap staan de boerderijen soms met hun schuur naar de weg gekeerd, maar in het Oldambt staan ze veelal statig en fier met het voorhuis naar voren. Zo geven ze het landschap zijn identiteit en zijn ze voor bewoners en bezoekers van het Groninger cultuurlandschap van grote waarde. Landschapsbeheer Groningen zet zich al meer dan 25 jaar in voor het behoud en herstel van deze karakteristieke boerenerven.

32 erven afgerond Deze zomer werd het erf van mevrouw Tedder opgeleverd.

Daarmee is het herstel en de versterking van 32 erven in de periode afgerond. Het project gaat echter door en eigenaren van monumentale boerenerven kunnen zich nog steeds melden met ideeën voor herstel en versterking.

“Wie hier ook kwam, de samenspraak over wat te doen en wat te laten, was steeds heel prettig. Ik ben zelf een uitgesproken vormgever, ik wil drama in de tuin. Zo stelde ik voor langs beide kanten van de laan lindes te planten. Landschapsbeheer denkt vanuit het Groningse landschap en floot mij terecht terug”, vertelt ze met hoorbaar plezier. “Dat ze tevreden waren met wat wij hadden gedaan, was toch wel leuk om te horen.”

Eigenaren kunnen zich melden voor het nieuwe project Het project ‘Herstel monumentale boerenerven’ gaat door en er is nog ruimte voor nieuwe boerenerven.

Het project is bedoeld voor hersteln van karakteristieke groene elementen, zoals singels, boomgaarden, hagen, solitaire bomen en eventueel de gracht of het gazon. Eigenaren kunnen hiervoor subsidiekrijgen, het boerenerf hoeft niet in gebruik te zijn als boerenbedrijf. Landschapsbeheer Groningen nodigt eigenaren uit om zich aan te melden. Landschapsbeheer Groningen bekijkt dan samen met hen welke mogelijkheden het project biedt voor herstel van het erf.

Op het erf van mevrouw Tedder zijn de oude contouren van het erf door de maatregelen beter zichtbaar gemaakt. Voor aanvang stond er veel opslag en overwoekerde de beplanting het erf. De structuur van het erf hersteld, onder andere door het rooien en kappen van beplanting. Die structuur bestaat uit duidelijke delen zoals een voorerf met sierbeplanting, een boomgaard, een moestuin en een sober achtererf.

De singels zijn gedund en er zijn zichtlijnen naar het omliggende landschap gemaakt, terwijl het groene eiland behouden blijft. Bijzonder op dit erf zijn het populierenbosje met stinzenbeplanting en de weide aan de westzijde. Op de historische kaart is te zien dat dit gebied al lange tijd onderdeel van het erf is.

Mevrouw Tedder, zelf landschapsarchitect, deed mee aan het project omdat ze een sparringpartner zocht die met haar mee kon denken over de aanpak van het herstel, waarvan ze zelf de helft uitvoerde. Ze kijkt met plezier terug op de samenwerking.

Meer informatie?

Op de website www.landschapsbeheergroningen.nl staat meer informatie over de subsidie en de voorwaarden voor deelname aan het project. U kunt daar ook de folder downloaden. Mailen of bellen met Landschapsbeheer Groningen kan ook: info@landschapsbeheergroningen.nl of 050-534 51 99.

Dit project is mede mogelijk door financiële steun van Provincie Groningen en de Nationale Postcode Loterij.

Agenda 22 oktober: Appelfeest; Laat uw fruit persen in de stad.

Op 22 oktober organiseren de Natuur en Milieufederatie Groningen en Landschapsbeheer Groningen weer het appelfeest in de stad Groningen. Het appelfeest vindt plaats bij stichting Toentje, Paradijsvogelstraat 10 in Groningen. U kunt hier, tegen een kleine vergoeding, uw fruit laten persen bij de rondreizende oogstpers van De Sappers. Of kom gewoon gezellig langs voor de appelmarkt, de kinderactiviteiten en het lekkere eten.

We verwachten veel belangstelling voor de oogstpers. Om lange wachttijden te voorkomen, vragen wij u vooraf uw kilo’s appels aan te melden via www.nmfgroningen.nl. In de aanloop naar het Appelfeest volgt informatie via de pers en op de website van Landschapsbeheer Groningen en de Natuur en Milieufederatie Groningen.

4 november: Natuurwerkdag; samen buiten aan de slag.

Op 4 november is het weer Natuurwerkdag, de grootste vrijwilligersdag in het groen. In Groningen organiseert Landschapsbeheer Groningen het evenement voor de 17e keer. Samen buiten aan de slag, dat kan op ruim 520 locaties door heel Nederland en zo’n 30 in Groningen. Het is gezond, leuk en gezellig om te zagen, te snoeien en meer. Op veel locaties worden speciale kinderactiviteiten georganiseerd, zodat het hele gezin kan meedoen. Ook is er weer een singles locatie waar vrijgezelle groenliefhebbers buiten opzoek kunnen naar de liefde.

Partners van de Natuurwerkdag zijn de Nationale Postcode Loterij en Groen en Fit van De Friesland Zorgverzekeraar.

Wil je met buren, vrienden of familie buiten een dag aan de slag en zo bijdragen aan jouw groene omgeving?

Kijk dan op www.natuurwerkdag.nl voor informatie of mail met Adri Rosenboom, a.rosenboom@landschapsbeheergroningen.nl.

Zelf een werklocatie aanmelden is ook mogelijk.

Coördinator knotbrigade Kees Schoon stopt met knotten Kees is enkele jaren zeer actief geweest als coördinator en ‘knotter’ bij de knotbrigade. Mede door zijn enthousiasme is de knotbrigade van Landschapsbeheer Groningen goed van de grond gekomen en een succes geworden. Kees heeft in de afgelopen winterperiode de vrijwilligers van de brigade begeleid bij het knotten van wilgen in de gemeente Haren en in het Zuidelijk Westerkwartier. In 2015 heeft hij de knotbomen in het Westerkwartier in kaart gebracht.

Een nieuwe uitdaging bij Vitens zorgt er voor dat moet stoppen met de knotbrigade. Wij danken hem voor zijn inzet als vrijwilliger en wensen hem veel succes en werkplezier bij zijn nieuwe baan bij Vitens.

Het vertrek van Kees betekent dat Landschapsbeheer Groningen op zoek moet naar een nieuwe coördinator voor de knotbrigade. Zie jij dat zitten? Neem dan contact met ons op.

Colofon

Nieuwsbrief 25e jaargang nummer 3/2017 ISSN 1388-0861

Uitgegeven door:

Landschapsbeheer Groningen Roderwolderdijk 60, 9744 TH Groningen tel.: 050-534 51 99 www.landschapsbeheergroningen.nl

Redactie

Marian Blaauw André Eijkenaar Anne Chardon Rikus Hagenauw

Vormgeving:

Create ID - Sandra Jonge Poerink

Fotografie: Landschapsbeheer Groningen, tenzij anders vermeld.

Ontvang je de nieuwsbrief voortaan liever digitaal? Mail dan je gegevens naar info@landschapsbeheergroningen.nl.

Landschapsbeheer Groningen brengt elk kwartaal een nieuwsbrief uit. U ontvangt deze van ons via de post of in digitale vorm.

We vinden het belangrijk om met deze nieuwsbrief aan te sluiten bij de wensen en verwachtingen van onze lezers. Daarom vragen we u deze vragenlijst in te vullen en ons te helpen de inhoud en kwaliteit van de nieuwsbrief verder te verbeteren.

U mag hem invullen en per post aan ons retourneren, maar er is ook een digitale versie die u online kunt invullen. Ga daarvoor naar https://goo.gl/forms/v7ma4t05Wq5EEdj13 of gebruik de QR code.

Het invullen duurt slechts vijf à tien minuten. Onder de inzendingen verloten we tweemaal een aardigheidje. Als u daar kans op wilt maken, kunt u uw gegevens aan het einde van de vragenlijst invullen. We gebruiken alleen om contact met u op te nemen als u wint. We delen ze niet met anderen.

U kunt er ook voor kiezen uw gegevens niet in te vullen. Dan verwerken we uw inzending ook. U komt dan alleen niet in aanmerking voor het presentje.

Alvast hartelijk dank voor uw medewerking.

Met vriendelijke groet, Redactie nieuwsbrief Landschapsbeheer Groningen

PERSOONLIJKE GEGEVENS

FREQUENTIE EN VERSPREIDING NIEUWSBRIEF

1 o o o o o o

4 o o o o

Wat is uw leeftijd?

20 jaar of jonger 21 – 35 jaar 36 – 50 jaar 51 – 65 jaar 66 – 80 jaar 81 jaar of ouder

2 Wat is uw geslacht? o Man o Vrouw o Zeg ik liever niet

3 Wat is uw huidige werksituatie? o Student o Werkloos o Werkzaam, parttime o Werkzaam, fulltime o Gepensioneerd

U ontvangt onze nieuwsbrief…

Digitaal en dat houd ik graag zo Op papier en dat houd ik graag zo Nu digitaal, maar liever op papier* Nu op papier, maar liever digitaal*

*Laat uw gegevens achter aan het einde van dit lezersonderzoek, dan zetten wij uw abonnement om.

5 De nieuwsbrief van Landschapsbeheer Groningen verschijnt 4 keer per jaar.

Dit vind ik: o Precies genoeg o Te weinig: ik ontvang de nieuwsbrief liever: ......................................................................................................................................................

o Te veel: ik ontvang de nieuwsbrief liever: ......................................................................................................................................................

BEOORDELING NIEUWSBRIEF

MEDIAGEBRUIK

6 Hoeveel tijd besteedt u aan het lezen van de nieuwsbrief? o Geen, omdat:

10 Ik blijf op de hoogte van ontwikkelingen over natuur- en landschapsbeheer met behulp van:

..........................................................................................................

......................................................................................................................................................

o Minder dan 10 minuten o Tussen de 10 en 20 minuten o Meer dan 20 minuten 7 Wat vindt u van de vormgeving van de nieuwsbrief?

(1 = zeer slecht, 5 = zeer goed)

Formaat Omslag Vormgeving Leesbaarheid Indeling Foto’s

1 0 0 0 0 0 0

2 0 0 0 0 0 0

3 0 0 0 0 0 0

4 0 0 0 0 0 0

5 0 0 0 0 0 0

nvt 0 0 0 0 0 0

Suggesties: ......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

(1 = helemaal mee oneens, 5 = helemaal mee eens)

Bedrijfswebsite Facebook Twitter Instagram Digitale nieuwsbrief Regionale kranten N.v.t.

Anders namelijk:

1 0 0 0 0 0 0 0

2 0 0 0 0 0 0 0

3 0 0 0 0 0 0 0

4 0 0 0 0 0 0 0

5 0 0 0 0 0 0 0

............................................................................................................

TOT SLOT 11 Ik heb interesse om af en toe als vrijwilliger aan de slag te gaan bij Landschapsbeheer Groningen: o Nee o Ben ik al o Ja, neem contact met mij op 12 Ruimte voor uw aanvullende vragen, suggesties en opmerkingen

8 Ik ben geïnteresseerd in artikelen over: (1 = helemaal mee oneens, 5 = helemaal mee eens)

Biodiversiteit (Nieuwe) Projecten Plantensoorten Diersoorten Cultuurhistorie Tips voor thuis Vrijwilligerswerk Activiteiten van LBG Activiteiten derden Suggesties:

1 0 0 0 0 0 0 0 0 0

2 0 0 0 0 0 0 0 0 0

3 0 0 0 0 0 0 0 0 0

4 0 0 0 0 0 0 0 0 0

......................................................................................................................................................

5 0 0 0 0 0 0 0 0 0

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

9 De nieuwsbrief biedt mij voldoende afwisselende informatie: o Ja o Nee, ik wil meer lezen over: ......................................................................................................................................................

o Nee, deze rubriek mag er wel uit:

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

Vul hieronder u gegevens in als u: o wilt meedingen naar de het aardigheidje o uw abonnement wil omzetten van papier naar digitaal of andersom o u wilt dat wij contact met u opnemen omdat u nog iets kwijt wilt over deze enquête of de nieuwsbrief.

Naam............................................................................................................

Adres............................................................................................................

Telefoonnummer................................................................................

E-mailadres. ............................................................................................

Bericht......................................................................................................... ..........................................................................................................................

...................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................

DANK U VOOR UW TIJD!