pl aar m e x e f e 2 Pro 1 0 2 I N JU
5 PRIJS €
,45
Next Generation Pop Art 2.0 is kunst met de computer
Helga Keulen
Een nieuwkomer in de nieuwe Pop Art
Special
Pop Art 2.0
6 Kunstenaars uit USA, UK en België
introductie in de nieuwe generatie
foto: “Classic pair of glasses 2.0“ Helga Keulen Foto voorpagina: “Zelfportret“ Helga Keulen
inhoud 1 SPECIAL: UITNEEMBOEKJE OM TE BEWAREN Acht pagina’s over Pop Art kunstenaars van toen:
COLOFON Jaargang 1, nummer 0 - 2012
2 Amerikanen - Roy Lichtenstein en Andy Warhol 2 Britten - Eduardo Paolozzi en Richard Hamilton
op Art 2.0 Next Generation
2 Belgen - Roger Raveel en Pol Mara
Postbus 123, 6336 BB Hulsberg
2
PAGINA 8
E-mail: info@popart2.0.eu
UITGEVER UITGELICHT
www.popart2.0.eu
Extra aandacht voor een aankomend
REDACTIE - DESIGN
Pop Art 2.0 Next Generation Artiest: Helga Keulen
Helga Keulen, Paul Boelen .
3 POP ART CLASSIC
PAGINA 15
ADVERTENTIE Helga Keulen.
ABONNEMENTEN
De Pop Art wordt uitgebreid onder de loep genomen
Jaarabonnement € 24,95
Kenmerken van de Pop Art
6 nummers (2 maandelijks).
4
PAGINA 4
LOSSE VERKOOP Prijs losse nummers € 5,45
POP ART 2.0
verkrijgbaar in boek- en tijdschriftenhandel, warenhuis, supermarkten en kiosken.
Het brein achter Pop Art 2.0 wat houdt de next generation in?
PAGINA 8
DRUK Drukkerij “Weet ik nog niet” Pop Art 2.0 verschijnt 6x per jaar. Volgend nummer verschijnt in augustus 2012.
|
3
classic pop art classi EEN FEL GESCHILDERDE VUILNISBAK, FOTO VAN EEN ROTTENDE BANAAN, EEN STRATEN KAART EN STRIPFIGUREN. IS DIT KUNST? JA, HET HEET POP ART EN IS NOG STEEDS HOT! Pop Art (afkorting van popular art) is de naam van
De Pop-Art toonde fragmenten uit het dagelijks
een stroming in de moderne beeldende kunst uit de
leven waar je eigenlijk nooit bewust naar kijkt. Nooit
vijftiger jaren. Verschillende figuratieve Pop Art stijlen
eerder had iemand de beeldende kwaliteiten van een
ontwikkelden zich gelijktijdig in Groot-Brittannië en
schuursponsje gezien. De eerste Pop-Art kunstenaars
in de Verenigde Staten. In Frankrijk ontstond een
waren billboard-schilders voor reclamebedrijven, en
verwante stroming: het Nouveau Réalisme. Maar in alle
moesten niks hebben van een interpretatie van hun werk
landen waar industrialisatie en commercie een grote
of een theoretische onderbouwing.
ontwikkeling doormaakten, is er wel sprake van een vorm van Pop Art, gekleurd door de traditie van de
Pop Art is het bekendst geworden door een groep
eigen cultuur.
kunstenaars uit de Verenigde Staten, met name uit New York. Hier veroorzaakte het een schok (‘pop’ betekent
De popkunstenaar vond inspiratie in de media; strips,
ook ‘knal’). Die schok, veroorzaakt door de bad taste van
advertenties, pin-up’s, beelden van beroemde personen
de kunstenaars, kreeg een tweeledige reactie: enerzijds
en filmsterren uit kranten en tijdschriften. Artikelen
verbijstering, anderzijds bewondering. In de toenmalige
uit de supermarkt en massaproducten zoals kleding,
kritieken werd de Pop Art afgedaan als: “een kleine kliek
huishoudelijke apparaten, voedsel in blik, of etenswaren
kunstenaars, verzamelaars en handelaars die met deze
zoals hamburgers en sandwiches dienden tot voorbeeld.
nieuwe kunstbeweging hun slag willen slaan.”
Of de autocultus en de modelwoning met moderne badkamer, wc en keuken. Kunstenaars brachten ze
De moderne kunstwereld vond dat de Pop Art verraad
in reusachtige afmetingen in beeld, herhaalden ze
pleegde aan de moderne kunst, die met zoveel moeite
eindeloos of gaven ze in ongewoon perspectief weer. Al
het imago van intellectuele, emotionele en serieuze
die anonieme producten leverden een nieuwe beeldende
bezigheid had verworven. Pop Art was verdacht
taal op, waarin een relatief klein aantal symbolen de
omdat ze ogenschijnlijk de wereld van het alledaagse,
kunst herkenbaarheid maakte.
banale, profane en vulgaire scheen te verheerlijken, en daarmee de trivialiteit en zinloosheid van de
Pop Art beelden kwamen uit de
consumptiemaatschappij in beeld leek te brengen. Maar
consumptiemaatschappij; in deze maatschappij was de
alleen de geschiedenis kan een definitief oordeel over
levensstandaard zo verhoogd dat mensen allerlei nieuwe
eigentijdse uitdrukkingsvormen van kunst uitgespreken.
producten konden aanschaffen.
En Pop Art is een internationale stijl geworden; sindsdien zijn kunst en commercie onlosmakelijk verbonden.
4|
RIC
HA
R RO D H A YL ICH M I LT ON TEN AN S DY WA TEIN RH OL
ED
van
UA RD RO OP GE R R AOLO PO AV EEL ZZ LM AR A
toe
Foto: “Marcel Duchamp“ door Jacques Deshaies http://www.jacquesdeshaies.com/indexa.html
special: 6 kunstenaars uit USA - UK - België | 5
ROY LICHTENSTEIN (1923-1997) Foto: “Whaam“ (1963) - Roy Lichtenstein Bron: http://www.cultuurarchief.nl
AMERIKAANSE POPARTKUNSTENAAR De Amerikaanse popart-kunstenaar Roy Lichtenstein werd in New York geboren. Van 1939 tot 1940 studeerde hij aan de Arts Students League in New York. Van 1940 tot 1949 studeerde hij aan de Ohio State University in Columbus.
RECLAME EN STRIPVERHALEN Na zijn studietijd was Lichtenstein tot 1951 docent aan de universiteit
hij Claes Oldenburg en begon te experimenteren
van Ohio. In 1951 had
met stijlelementen uit reclame en stripverhalen. In
hij ook zijn eerste
deze tijd introduceerde hij de rasters, stippen, zwarte
solotentoonstelling in
contourlijnen en felle kleuren, waarmee hij beroemd
York. Tot 1957 werkte Roy
werd.
Lichtenstein als ontwerper en etaleur. In zijn vrije
POPART
werk maakte hij parodieën
Roy Lichtenstein is een van de bekende schilders uit
op de Amerikaanse kunst
de populaire stroming pop-art. Hij werd vooral bekend
van de jaren twintig.
met zijn schilderijen van stripfiguren, maar voor deze
Van 1957 tot 1960
periode gebruikte hij ook basistechnieken uit het
doceerde hij aan de New
abstract expressionisme. Toch zal iedereen zich zijn werk
York State University in
herinneren als uitvergrote stripfiguren.
Oswego. In deze periode maakte hij korte tijd
KENMERK
abstracte schilderijen,
Scènes uit cartoons sterk navergroten.
maar in 1960 ontmoette
6| 6|
Bekende werken zijn o.a. - Drowning Girl - Kiss - Girl with hair ribbon - M-maybe
Foto: “Zelfportret“ (1968) - Andy Warhol Bron: http://www.cultuurarchief.nl
ANDY WARHOL (1928-1987) AMERIKAANSE KUNSTSCHILDER, GRAFICUS, FOTOGRAAF EN FILMER Hoewel Andy Warhol (eigenlijk Andrej Warhola) de popart niet heeft uitgevonden en zelfs geen voorloper was van deze invloedrijke kunststroming, werd hij toch de belangrijkste kunstenaar van de popart.
KUNSTENAAR Aan het begin van de zestiger jaren begon zijn loopbaan als kunstenaar. Onder invloed van de “ready-mades” van Duchamp introduceerde Warhol alledaagse consumentenproducten in zijn kunstwerken. Hiervoor
POPART
gebruikte hij bv. de
Met behulp van de zeefdruktechniek onstonden grote
bekende soepblikken van
series werken waarbij de onderwerpkeuze bestond
Campbell, het merkbeeld
uit sterren, zoals Marilyn Monroe en Elvis Presley of
van Coca-Cola of het
controversiële thema’s. Andy Warhol gebruikte veelal
Amerikaanse dollarbiljet.
bestaande foto’s, die hij al manipulerend dikwijls talloze
Warhol gebruikte veel
keren op het doek vermenigvuldigde.
Bekende werken zijn o.a. - De coca-cola flesjes - Het cambells soup blik - De brillo dozen - De Marylin Monroe’s - De Elvis Presley’s - De zelfportretten
ideeën van de mensen die hem omringden.
KENMERK Zeefdruk en vermenigvuldiging. Zijn eigen persoon is zijn handelsmerk.
|
7
EDUARDO PAOLOZZI (1924-2005) Foto: “Newton“ Sculpture - Eduardo Paolozzi Bron: http://www.cultuurarchief.nl
BRITSE POPARTBEELDHOUWER De Britse popartbeeldhouwer Eduardo Paolozzi werd in het Schotse plaatsje Leith geboren uit Italiaanse ouders. Hij had in 1944 een jaar gestudeerd aan het Edinburgh College of Art. Hierna studeerde hij aan de St. Martin’s School of Art en de Slade School.
VARIATIE IN STIJL EN TECHNIEK De kunstwerken van Paolozzi variëren erg in stijl en techniek. Soms haakt hij in op bestaande stromingen binnen de kunst en op andere
(vormgevers, architecten, fotografen en kunstcritici).
momenten is zijn werk
Deze groep organiseerde in 1953 de expositie “Parallel
zeer persoonlijk van aard,
of Life and Art”. De thema’s van deze tentoonstelling
maar de invloed van de
waren de massamedia, wetenschap en technologie.
massamedia blijft een
Hierdoor staat Eduardo Paolozzi samen met Richard
belangrijk thema in zijn
Hamilton aan het begin van de Britse pop art. Deze
werk.
eerste fase van de pop art in Engeland richt zich op de maatschappelijke veranderingen en de invloed die deze
INDEPENDENT GROUP
hebben op de persoonlijkheid van de mensen.
In 1952 behoorde hij
KENMERK
tot de oprichters van
Collages van stripverhalen, tijdschriftartikelen en
de Independent Group
reclame-beelden over massamedia.
8| 8|
Bekende werken zijn o.a. - Paris Bird (painting) - Cover for a Journal (abstract) - The realy race (collage)
Foto: ““Just What Is It that Makes Today’s Homes so Different, so Appealing?“ - Richard Hamilton Bron: http://www.cultuurarchief.nl
RICHARD HAMILTON (1922-2011) BRITSE KUNSTENAAR Richard Hamilton behoorde tot de belangrijkste epigonen van de Engelse popart. In 1953 werd hij docent aan de universiteit van Durham. Hamilton organiseerde in 1956 met de kunstenaarsgroep “Independent” de beroemde tentoonstelling “This is Tomorrow”. Deze expositie wordt als de geboorte van de Engelse popart beschouwd. Op deze tentoonstelling exposeerde Richard Hamilton zijn invloedrijke collage “Just What Is
massacultuur en daar ook vaak aan bijdroeg.
It that Makes Today’s Homes so Different, so
TECHNIEKEN
Appealing?”.
Richard Hamilton gebruikte allerlei technieken om zijn
Bekende werken zijn o.a. - Love you with my Ford - Oogkleppen
ideeën te verwezenlijken. Naast olieverfschilderijen,
MASSACULTUUR
maakte Hamilton fotocollages en grafiek, maar hij
In zijn essay “For the
gebruikte de verfspuit en metaal om zijn kunst te
finest art try pop”
verwezenlijken. Het belangrijkste thema in het werk
(1961) beweerde
is erotiek, reclame en het leven in een moderne
Richard Hamilton,
samenleving met zoveel aandacht van de mens voor
dat de kunstenaar in
de media. Vanaf 1980 richtte Richard Hamilton zich op
het stadsleven van de
Computerkunst.
twintigste eeuw niets anders kon zijn dan
KENMERK
een consument van de
Erotiek, reclame en het leven. Later computerkunst.
|
9
Foto: “Een sacraal vierkant“ - Roger Raveel Bron: http://www.cultuurarchief.nl
ROGER RAVEEL (1921) BELGISCHE KUNSTENAAR De Belgische kunstenaar Roger Raveel werd geboren in Machelenaan-de-Leie., studeerde aan de Stedelijke Academie te Deinze en de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Gent.
ONTWIKKELING Na de Tweede Wereldoorlog schilderde Roger Raveel stillevens met allerlei voorwerpen uit de keuken. In de jaren vijftig raakte hij in de ban van de natuur. In zijn
OBJECTEN EN RECHTHOEKEN
landschappen toonde hij
Opvallend in het werk van Roger Raveel zijn de
de wisselingen van de
toevoegingen in de vorm van objecten en rechthoeken.
seizoenen en de grillige
Zilverpapier diende als spiegel. De natuur werd letterlijk
weersomstandigheden.
tot leven gewekt door een vogelkooitje met levende
Ook schilderde Raveel
vogels. Daarnaast verschenen verschillende andere
veel zelfportretten en
voorwerpen op, tegen en naast zijn schilderijen.
portretten van zijn
Ook keerden figuratieve elementen terug in zijn werk,
vrouw. Halverwege de
maar het vierkant – volgens Raveel een unieke door de
jaren vijftig begon hij
mens bedachte vorm, die in de natuur niet voorkomt
de vormen steeds meer
– bleef regelmatig in zijn werk terugkeren. Zijn directe
te stileren tot tenslotte
leefomgeving vormde zijn grootste inspiratiebron.
geheel abstracte kunstwerken ontstonden.
KENMERK
Het werk van Mondriaan
Benadrukken van de oersymboliek van bepaalde vormen
trok hem bijzonder aan.
en kleuren
10 | 10 |
Bekende werken zijn o.a. - Vogelkooi met levende duif - Schilderijenoptocht Machelen
Foto: “Mara Elsene“ - Pol Mara Bron: http://www.artxs.nl/polmara.htm
POL MARA (1920-1998) BELGISCHE KUNSTENAAR Het werk van de Vlaamse schilder Pol Mara (19201998) geniet over de hele wereld bekendheid.
POP ART Na een vroege periode van neoexpressionistische en symbolische figuratie, gevolgd door een periode met uitsluitend abstract werk in de vijftiger jaren, introduceerde Pol Mara, begin jaren zestig, fotorealistische elementen in zijn werk, waarbij hij qua thematiek aansluit bij de opkomende
van zijn werk heen en ontving hij vele officiële
massacommunicatie
onderscheidingen. Pol Mara vertegenwoordigde zijn
door “appropriations”
land als Vlaams Cultureel Ambassadeur.
direct uit andere
Bij recente beschouwing van zijn werk valt op hoe Pol
media zoals televisie,
Mara zijn tijd vooruit was. De optimistische toets, het
film en geïllustreerde
onverhulde erotisme, de modernistische transparanties
tijdschriften. Hij komt
en de niet aflatende experimenten met de meest
hiermee wel in de buurt
uiteenlopende materialen en technieken, weerspiegelen
van bijv. de Amerikaanse
het euforische levensgevoel van deze jaren rond de
Rauschenberg, maar in
eeuwwisseling.
Bekende werken zijn o.a. - En s’echappant - Lithanie II - Messara en Grece
het Vlaamse was hij een vreemde eend in de bijt.
KENMERK
Desalniettemin kon men
Samenvoegen van combinepaintings, foto’s uit kranten
niet om de kwaliteiten
en tijdschriften met echte voorwerpen.
|
11
next generation
12 |
Jaren zestig inspireert en
wordt. Daar denkt Otto Hamer
het blijft inspireren. Onze
ook dezelfde over. Hij is een van
maatschappij is sindsdien
de Nederlandse kunstenaars
veel veranderd, maar de jaren
die zijn werk baseert op de
zestig waren misschien ook
jaren zestig. Behalve tekenaar
wel het begin geweest van die
is Otto Hamer ook een schilder
veranderingen. Kijk maar naar
en beeldhouwer. Hoewel
de jongerenbeweging toen en
hij inmiddels vierenzestig is
nu. Iets wat toen ongewoon,
houden zijn dromen hem nog
ongepast of ook wel taboe was
steeds jong.
Door: Sebelan Kilic http://www.freewomensfoundation.org/dutch/nieuws/cultuur.htm
pop art 2.0
is vandaag ‘normaal’. Zo zit het ook met de kunst. Pop-art was
Langzaam maar zeker kreeg
een revolutie in de kunstwereld.
pop-art de waardering van
Het doorbrak alle regels, ging
kunstcritici en is nu nog
tegen het verkeer in rijden
steeds een zeer populaire
en creëerde daarmee een
kunststroming. Tegenwoordig
realistische werkelijkheid.
zijn er overal galerieën te vinden waar de werken van
Schrijver Ben Okri zegt “ Een
jonge pop art-kunstenaars te
kunstenaar is een dromer, een
zien is. Het leukste hiervan is
onruststoker een vragensteller”.
dat pop-art de mogelijkheid
Daar heeft hij inderdaad gelijk
biedt om jezelf helemaal uit te
in. Een kunstenaar is de grootste
leven in je kunstwerken. Er zijn
dromer, hoe groter de droom
geen grenzen, het is jou verhaal
hoe realistischer het resultaat
en jij bepaalt hoe je het vertelt.
|
13
KENMERKEN VAN POP ART Door de komst van
• Figuratief
de massamedia
• Speels gebruik van de symbolen van de Westerse
en een intensiever
consumptiecultuur.
gebruik van moderne
• Ironie en humor.
communicatiemiddelen
• Gebruik van commerciële materialen en voorwerpen,
kan de informatie over
producten uit het leven van alledag.
nieuwe ontwikkelingen
• De beeldende middelen worden net zo gebruikt als bij
zich snel verspreiden.
reclame, film, televisie, affiches en strips.
De traditionele waarden
• Vervreemding door vergroting
en normen verdwijnen
• Vervreemding door herhaling
langzaam. De generatie die
• Vervreemding door gebruik van ongebruikelijke materialen.
in de jaren ´60 opgroeit zet
• Een collage-achtig uiterlijk, zowel in twee- als
zich af tegen de oudere
driedimensionale beelden.
generatie. De jongeren
• Geen persoonlijk handschrift van de kunstenaar. Soms laat
willen meer vrijheid,
hij werk zelfs door anderen uitvoeren.
hebben idealistische
• De kunstenaar gebruikt vaak ‘ready mades’: kant-en-klare,
standpunten. Er wordt
bestaande voorwerpen.
veel geëxperimenteerd
• De identiteit van de kunstenaar, zijn imago, wordt soms
met drugs, de Pil zorgt
zorgvuldig opgebouwd.
voor een sexuele revolutie, Jazz en Beatmuziek wordt gedraaid: kortom de jongeren beschikken over een eigen cultuur. “Het mooiste van Amerika is dat de rijkste consumenten in feite dezelfde dingen kunnen kopen als de armsten. Als je TV zit te kijken en Coca Cola ziet, weet je dat de president cola drinkt, Liz Taylor cola drinkt en; kijk eens aan, jij zelf kunt ook cola drinken.” (Andy Warhol)
14 |
uitgelicht 2.0 HELGA KEULEN (1961) NEDERLANDSE POP ARTIST 2.O Helga keulen is een van de vele pop artiesten van de “next generation”. De inspiratie haalt ze uit de werken van de klassieke artiesten. Haar werken worden geheel digitaal vervaardigd, vandaar dat zij in de stroming van “pop art 2.0“ past.
Foto: “Zelfportret”
Foto: “my eyes“
TENTOONSTELLING Op 1 juni 2012 zal Helga Keulen haar eerste tentoonstelling geven met
Foto: “free time“
Foto: “music“
nog 13 andere Pop Art 2.0 “Next Generation“ artiesten in het kunstmuseum “Z33“ te Hasselt.
KENMERK Gepixelde afbeeldingen welke gevuld worden met cijfers en letters die al dan niet de schaduwen weergeven.
|
15
PopArt2.0.eu