HΣ'14 Report by HELLAΣTOCK'14

HELLAΣTOCK ’14 | ΜΙΑ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ

HELLAΣTOCK ’14 | ΜΙΑ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΕΝΑΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΜΙΑ ΕΦΗΜΕΡΗ ΠΟΛΗ

ΗELLAΣTOCK’14 | ΜΙΑ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ

ΤΟ Ε Ρ ΓΑ Σ Τ Η Ρ Ι Ο

Το θέμα του αρχιτεκτονικού πειραματικού εργαστηρίου HELLAΣTOCK 2014 ήταν η κατασκευή μιας εφήμερης και αιωρούμενης πόλης. To συνολικό εγχείρημα κέρδισε την ενθουσιώδη υποστήριξη της εγχώριας αρχιτεκτονικής κοινότητας, καθώς επίσης τέλεσε υπό την αιγίδα του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και του Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής. Το ΗELLAΣΤΟCK είχε συνολικά 170 συμμετέχοντες από τις οποίους οι 100 ήταν νέοι σχεδιαστές και φοιτητές από την Ελλάδα και οι υπόλοιπες 70 συμμετοχές αντιστοιχούν σε Ευρωπαίους από τις χώρες Σουηδία, Γερμανία, Ιταλία, Γαλλία, Ιρλανδία, Λευκορωσία, Πολωνία, Τουρκία, Αλβανία και Ρουμανία. Επιπλέον στη διοργάνωση συμμετείχαν 40 ατόμα ως εθελοντές, φοιτητές ενός ευρύτερου πεδίου σχολών του Ελλαδικού χώρου.

Η προσέλευση του κόσμου στις ανοικτές εκδηλώσεις της διοργάνωσης ήταν παραπάνω από επιτυχής, θα μπορούσαμε να πούμε ότι ήταν από τις μεγαλύτερες τέτοιας κλίμακας διοργανώσεις στην Ελλάδα. Συνοπτικά το πάρτυ έναρξης είχε περίπου 2.500 άτομα, τα εγκαίνια της έκθεσης και η μέρα συναυλίων 600 άτομα και η έκθεση προσέλκυσε πέριπου 1000 επισκέπτες. Υπολογίζοντας όλους αυτούς που συμμετείχαν στην διοργάνωση άτυπα και μη οι άνθρωποι που ήρθαν σε φυσική επαφή με το HELLAΣTOCK ήταν κοντά στους 5000.

ΗELLAΣTOCK’14 | ΜΙΑ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ

ΤΟ Π Ε Ν Θ Η Μ Ε Ρ Ο Σ ΤΟ Ε Μ Π Το πρώτο πενθήμερο του HELLAΣΤΟCK αποτελούσε το εισαγωγικό θεωρητικό πλαίσιο του εργαστηρίου και έλαβε μέρος από τις 28 Αυγούστου έως τη 1 Σεπτεμβρίου στις εγκαταστάσεις της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου στη Πατησίων. Υπήρξαν ανοικτές για το κοινό διαλέξεις, συζητήσεις και σεμινάρια με

διακεκριμένους ομιλητές, ορισμένοι από τους οποίους είναι καθηγητές στη σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Παραδειγματικά αναφέρονται οι Δημήτρης Κορρές, Μανώλης Κορρές, Βασίλης Γκανιάτσας, Ελευθερία Τσακανίκα, Δημήτρης Παπαλεξόπουλος, Αντρέας Κούρκουλας, Παναγιώτης Tουρνικιώτης κ.α.

ΗELLAΣTOCK’14 | ΜΙΑ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ

ΤΟ Κ ΑΤΑ Σ Κ Ε ΥΑ Σ Τ Ι ΚΟ Τ Ρ Ι Η Μ Ε Ρ Ο Σ Τ Η Ν Π Ε Τ ΡΙΝ Η ΑΠΟΘΗ Κ Η ΤΟΥ ΟΛ Π ΣΤΟΝ Π ΕΙ ΡΑΙΑ P A R K I N G

SECONDARY ENTRANCE HΣTAFF DORMITORIES WC

O L D

S T O N E

W A R E H A O U

MATERIAL SUPPLY TENT

BREAKFAST

STAGE

MAIN ENTRANCE

DINNER

Στη συνέχεια το HELLAΣTOCK μεταφέρθηκε στους χώρους της μέλλουσας πολιτιστικής ακτής του ΟΛΠ στην προβλήτα Ε2 στο λιμάνι του Πειραιά. Πιο συγκεκριμένα το εργαστήριο έλαβε χώρα σε ελεύθερο χώρο δίπλα στην πέτρινη αποθήκη, η οποία λειτουργεί τακτικά ως χώρος πολιτιστικών δραστηριοτήτων. Στο διάστημα αυτό πραγματοποιήθηκε το κατασκευαστικό μέρος του εργαστηρίου όπου οι συμμετέχοντες πειραματιζόμενοι με πανί και σχοινί πάνω σε δομές σκαλωσιάς δημιούργησαν μία δυναμική πόλη καθ ύ ́ ψος ορατή από τα πλοία που έπλεαν από και προς το λιμάνι του Πειραιά.

ΜΙΑ ΕΦΗΜΕΡΗ ΠΟΛΗ ΣΤΟΝ ΠΕΙΡΑΙΑ

40 ομάδες φοιτητών κατασκεύασαν 40 μονάδες κατοίκησης, ώστε να δημιουργηθεί μια εφήμερη πόλη 200 κατοίκων μέσα στην καρδιά του λιμανιού του Πειραιά, στον χώρο της Πέτρινης Αποθήκης του ΟΛΠ. Ένας χώρος στάθμευσης μετατράπηκε σε ολοζώντανο δημόσιο χώρο και τόπο πολιτιστικής έκφρασης και πολυπολιτισμικής συμβίωσης. Αξονομετρική απεικόνιση του χώρου.

ΗELLAΣTOCK’14 | ΜΙΑ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ

ΜΙΑ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ Απολογισμός της οργανωτικής ομάδας

Στα τέλη του περασμένου καλοκαιριού, περισσότεροι από εκατόν πενήντα νέοι φοιτητές με ενδιαφέροντα γύρω από την αρχιτεκτονική, το σχεδιασμό και την κατασκευή, συγκεντρώθηκαν σε ένα χώρο στάθμευσης, στην πέτρινη αποθήκη του ΟΛΠ σχεδιάζοντας και υλοποιώντας εφήμερες κατασκευές. Η προβλήτα Ε3 στο λιμάνι του Πειραιά, για τρεις μέρες, άλλαξε χαρακτήρα φιλοξενώντας μία ζωντανή και εξαιρετικά ενεργή αιωρούμενη πόλη. Το HELLAΣTOCK ‘14 ήταν ένα αρχιτεκτονικό πειραματικό εργαστήριο, μία συνάντηση ανθρώπων με παρόμοια ενδιαφέροντα πάνω στην αρχιτεκτονική. Ένα εργαστήριο είναι μια ευκαιρία να έρθει κάποιος σε επαφή με την πραγματική κλίμακα της κατασκευής, να χρησιμοποιήσει τα χέρια και το μυαλό του, αλλά και να μάθει από τα λάθη του βλέποντας υλοποιημένη την αρχική του σύλληψη. Ο ενδιαφερόμενος αποκτά τριβή με τα υλικά και τα εργαλεία του, έρχεται αντιμέτωπος με τις δυνάμεις του, ενώ παράλληλα μαθαίνει από τους συνεργάτες και τους συνκατασκευαστές του σε πραγματικό χρόνο. Ως οργανωτική ομάδα γνωρίζαμε εξ’ αρχής πως το εργαστήριο στο οποίο προσβλέπαμε δεν αρκούσε να είναι κάποια συνάντηση υλοποίησης συμβατικών μεθόδων. Αντίθετα, επιλέξαμε συνειδητά να δοκιμάσουμε κάτι με πειραματικό χαρακτήρα, αντιλαμβανόμενοι την καθεαυτή διαδικασία του πειραματισμού ως εκπαιδευτική εμπειρία, ως ευκαιρία να προβληματιστούμε και να να δημιουργήσουμε νέες εικόνες, νέα αποτελέσματα. Επιδιώξαμε, δηλαδή, αυτή η δημιουργία να γίνει επί ίσοις όροις για όλους τους εμπλεκόμενους· σε ένα πειραματικό εργαστήριο θα είχαμε όλοι (συμμετέχοντες και καθηγητές, διοργανωτές και βοηθοί) την ευκαιρία να πιάσουμε τα πράγματα από το μηδέν, πειραματιζόμενοι με τις μεθόδους, τις μορφές και τους τρόπους κατασκευής, χωρίς να υπάρχει “πρέπον” ή προδιαγεγραμμένο αποτέλεσμα.

ΗELLAΣTOCK’14 | ΜΙΑ ΑΠΟΤΙΜΗΣH

Έτσι, ισότιμα και ως ομάδα θέσαμε ως στόχο την κατασκευή της εφήμερης πόλης του HELLAΣTOCK. Η ιδέα της σύνδεσης όλων των κατασκευών προς δημιουργία ενός ιδιότυπου συνόλου, ιδέα που πρώτη εισήγαγε η μητέρα διοργάνωση, το Bellastock, δίνει νόημα στην προσπάθεια κάθε ξεχωριστής ομάδας, βοηθώντας όλους να νιώσουν κομμάτι ενός κοινού σκοπού. Πέραν της ευθύνης που μπορεί να αισθάνεται κανείς και η οποία λειτουργεί καταλυτικά για το τελικό αποτέλεσμα, όλοι οι εμπλεκόμενοι έχουν την ευκαιρία να διαδράσουν με τους υπόλοιπους αποσκοπώντας σε μία κοινή κατασκευή η οποία μάλιστα βιώνεται όχι από ξεχωριστές μονάδες, αλλά από ένα κοινό σύνολο. Οι δημιουργοί έρχονται πιο κοντά, ανταλλάσσουν ιδέες και αλληλοπροσφέρουν την αρωγή τους όπου αυτή απαιτείται, συμμετέχοντας έτσι σε μία κυκλική διδακτική εμπειρία.

Η κατασκευή Έχοντας καταλήξει στη δομή του εγχειρήματος, προχωρήσαμε στο καίριο ζήτημα του προσδιορισμού των υλικών πειραματισμού του εργαστηρίου. Πρωταρχικός στόχος ήταν τα υλικά που θα χρησιμοποιούνταν να αναφέρονται σε κατασκευές εφήμερου χαρακτήρα, καθώς και να ανταποκρίνονται στις ιδιαίτερες τοπικές κλιματικές συνθήκες. Σε μία προσπάθεια προσδιορισμού των ελάχιστων απαιτούμενων για προσωρινή στέγαση κατά τον Αθηναϊκό Αύγουστο, καταλήξαμε σε εικόνες στεγάστρων, από τα πιο απλά αυτοσχέδια των λαϊκών αγορών ως τα πιο περίπλοκα εφελκυόμενα από υφάσματα και συρματόσχοινο. Παράλληλα όμως, γνωρίζοντας ότι το εργαστήριο διοργανώνεται σε αστικό περιβάλλον ανέκυψε το πρόβλημα της έλλειψης χώρου, ζήτημα που επιλέχτηκε να αντιμετωπιστεί με την τοποθέτηση των κατασκευών καθ’ ύψος. Σε αυτή την απόφαση μπορούσαν εύκολα να προσαρμοστούν τα υλικά μας, το σχοινί και το πανί, τα οποία είναι ιδανικά για κρεμαστές κατασκευές. Ιδεατά, οι κατασκευές θα χρησιμοποιούσαν ως σημεία κρέμασης διάφορα στοιχεία του δομημένου περιβάλλοντός τους, τα οποία όμως για πρακτικούς λόγους αποφασίσαμε να προσομοιωθούν με πλαίσια σκαλωσιάς, τα οποία θα είχαν ελεγχόμενη στατικότητα αλλά και μορφή.

ΗELLAΣTOCK’14 | ΜΙΑ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ

Σε αντίθεση με τα υλικά, τα οποία θα είχαν αδιαμφισβήτητα ισχυρό ρόλο για τη διαμόρφωση του χαρακτήρα του εργαστηρίου, το σενάριο το οποίο θα πλαισίωνε τον πειραματισμό, μας απασχόλησε μάλλον ως ένα απαραίτητο δομικό στοιχείο της μητρικής διοργάνωσης το οποίο θα λειτουργούσε, ουσιαστικά, ως έναυσμα για το σχεδιασμό όπως διατηρήθηκε και μέχρι το τέλος. Το ερώτημα της έκτακτης κατοίκησης σε περίπτωση σφοδρής πλημμύρας υπήρξε η κινητήρια συνθήκη που επιλέχθηκε χωρίς να αποτελεί όμως το καίριο ζητούμενο. Παρόλα αυτά, φάνηκε πως το σενάριο αυτό εξυπηρέτησε τον απώτερο στόχο του πειραματισμού και κατάφερε να δώσει τα εναύσματα ώστε οι συμμετέχοντες να αφεθούν ελεύθεροι και να σκεφτούν αντισυμβατικά. Κρίνουμε, επίσης, πως νοηματοδότησε επιτυχημένα τα υλικά του εργαστηρίου. Το συνολικό αποτέλεσμα έδινε την εντύπωση προσωρινών καταφυγίων, γρήγορα κατασκευασμένων και συνδεδεμένων σε μία νοηματική ενότητα. Η ευτελής φύση του επιφανειακού υλικού που επιλέξαμε αν και ενδεχομένως υπονόμευε την τελική εικόνα, ήταν ωστόσο συνεπής ως προς το σενάριο. Το σχοινί ανταποκρίθηκε χωρίς προβλήματα στις φορτίσεις και ομολογουμένως είχε υπερδιαστασιολογηθεί και θα μπορούσε να είναι μικρότερης διατομής. Η σκαλωσιά παρόλο που σε πολλές περιπτώσεις αποπροσανατόλισε ως προς τη χρήση των επιφανειακών στοιχείων, έδωσε την ευκαιρία να σχεδιαστούν διαφορετικές μορφές. Σε αυτό συνέβαλε και η απόφασή μας να σχεδιάσει η κάθε ομάδα το σκελετό της και να μην υπάρξει ένας προκαθορισμένος χωροκάναβος, ο οποίος θα περιόριζε σε μεγάλο βαθμό την ποικιλομορφία των τελικών κατασκευών. Συνθετικά, η επιλογή του ικριώματος ως σκελετός στήριξης των κατασκευών μετατόπισε αισθητά το βάρος του πειραματισμού. Πολλές προτάσεις, αντί να χρησιμοποιήσουν το ικρίωμα ως υποβοήθηση για δημιουργία εφελκυόμενων ή κρεμαστών επιφανειών, αρκέστηκαν στο να πληρώνουν τα κενά που σχημάτιζαν οι ράβδοι του συστήματος της ροζέτας υποβιβάζοντας το ρόλο του σχοινιού και του υλικού μεγασάκων σε δευτερεύοντα. Το ικρίωμα, έχοντας ήδη σχεδιαστεί κατά το κάλεσμα των συμμετοχών και έχοντας στηθεί πριν την άφιξη τους, αποτελούσε μία σταθερή βάση, η οποία μπορούσε, πρακτικά, να μεταβληθεί μόνο σε πολύ μικρό

ΗELLAΣTOCK’14 | ΜΙΑ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ

βαθμό. Αυτό, σίγουρα, δεν ευνοούσε πιθανές αλλαγές του σχεδιασμού για προσαρμογή στις ιδιαίτερες συνθήκες της τοποθέτησης, οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις ήταν αναγκαίες δεδομένου η πρώτη σύλληψη είχε γίνει εν κενώ, χωρίς οι συμμετέχοντες να γνωρίζουν τις συνθήκες γειτνίασης ή τον προσανατολισμό της κατασκευής τους. Παρά τα μειονεκτήματά του, όμως, το ικρίωμα συνδυαζόμενο με το σύστημα των κανόνων που θέσαμε εξ’ αρχής, απέδωσε ένα συνεκτικό σύνολο, με κατασκευές οι οποίες μπορούσαν να συνδυαστούν σε παράθεση ή καθ’ ύψος. Άνθρωποι από διαφορετικές χώρες ή μέρη με διαφορετικές κλιματολογικές συνθήκες αντιλήφθηκαν διαφορετικά την έννοια του ορίου, της προφύλαξης και των

λοιπών χωρικών ποιοτήτων, αλλά παρόλα αυτά, σχεδόν όλες οι ομάδες

κατάφεραν να προσαρμοστούν στο ιδιαίτερα θερμό ελληνικό καλοκαίρι. Εξαιρετικό ενδιαφέρον είχε το γεγονός ότι οι κατασκευές δε διέθεταν είσοδο ή έξοδο, αλλά είχαν ελεύθερη πρόσβαση από διαφορετικές πλευρές, μέσω των άλλων κατασκευών, των βοηθητικών διαδρόμων, των δικτύων ασφαλείας ή ακόμη και σκαρφαλώνοντας από τα ελεύθερα σκέλη της σύνθεσης. Ένας άλλος παράγοντας που φάνηκε να επηρεάζει εξαιρετικά τον πειραματισμό, κυρίως στο κατασκευαστικό κομμάτι, ήταν ο περιορισμένος χρόνος που είχαν στη διάθεσή τους οι συμμετέχοντες. Σε πολλές περιπτώσεις λειτούργησε κατασταλτικά προς νέες δοκιμές, μικροπροσαρμογές ή πειραματισμούς επί τόπου, όπως η χρήση μηχανισμών για δημιουργία κινούμενων και μεταβλητών στοιχείων. Κάποια λάθη ή κακοτεχνίες παρόλο που διαπιστώνονταν, κατά κανόνα δε διορθώθηκαν, αλλά προσπεράστηκαν δίνοντας προτεραιότητα στην ολοκλήρωση της κατασκευής, με την πρόβλεψη αποφυγής αντίστοιχων προβλημάτων στα στοιχεία που έπονταν. Τα υλικά, όντας βιομηχανικά, απαιτούσαν μία ιδιαίτερη προσοχή στην επεξεργασία και το φινίρισμά τους, απλές κατά βάση διαδικασίες, οι οποίες όμως ανά περιπτώσεις δεν ακολουθήθηκαν. Ο χρόνος φαίνεται να επηρέασε ακόμη και τα είδη συνδεσμολογίας που χρησιμοποιούνταν από τους συμμετέχοντες. Οι κρίκοι με σχοινί, ως η πιο γρήγορη και εύκολη μέθοδος, χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον, με αμέσως πιο δημοφιλή τη συνδεσμολογία με ιμάντα. Συνολικά, όλες οι συνδεσμολογίες και οι κόμποι που προτείνονταν στο εγχειρίδιο, το οποίο συντάχθηκε από την οργανωτική ομάδα και δόθηκε στους συμμετέχοντες,

ΗELLAΣTOCK’14 | ΜΙΑ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ

εφαρμόστηκαν από τις διαφορετικές ομάδες βοηθώντας τες να μη χαθούν στην πολλαπλότητα των δυνατοτήτων, των συνδεσμολογιών και των κόμπων, στερώντας ίσως μία πλευρά του δημιουργικού πειραματισμού που έπρεπε όμως να θυσιαστεί για λόγους ασφάλειας και ταχύτητας. Συνοψίζοντας, το HELLAΣTOCK φαίνεται ότι πέτυχε να φέρει όλους τους συμμετέχοντες σε επαφή με εργαλεία που πολλοί χρησιμοποιούσαν για πρώτη φορά, με νέα και ιδιαίτερα υλικά αλλά και με την πραγματική κλίμακα, δίνοντας τους την ευκαιρία να δούνε τη λύση τους υλοποιημένη και να γίνουν οι πρώτοι της χρήστες ελέγχοντας, έτσι, τη λειτουργικότητά της. Οι συμμετέχοντες του HELLAΣTOCK κατάφεραν να παραγάγουν στατικά άρτιες κατασκευές, χωρίς σημαντικές αστοχίες, οι οποίες συνδυαζόμενες μετέτρεψαν ένα χώρο πάρκινγκ σε μία παλλόμενη εφήμερη πόλη. —

ΗELLAΣTOCK’14 | ΜΙΑ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ

Πλαισιώνοντας την κατασκευαστική εμπειρία, εξωτερικεύοντας την πρωτοβουλία Πέραν της καθαρής κατασκευής, το HELLAΣTOCK πρότεινε μία διαφορετική δομή για το σύνολο του εργαστηρίου. Για πρώτη φορά στο πλαίσιο των Bellastock, εισήχθη μία πενθήμερη προετοιμασία (pre-week), η οποία έδινε τη δυνατότητα στους συμμετέχοντες να έρθουν σε επαφή με το θέμα, τα υλικά, τα εργαλεία και τις μεθόδους κατασκευής του εργαστηρίου, αλλά και με θεωρητικά ζητήματα σχεδιασμού, υλικότητας και πειραματισμού στην κατασκευή. Το θεωρητικό πλαίσιο που αναπτύχθηκε, κατά την πενθήμερη αυτή προπαρασκευαστική περίοδο, προσέφερε ουσιαστικά οφέλη στο εργαστήριο επεκτείνοντας τη θεματολογία και δίνοντας ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην υλικότητα, το σενάριο και τον πειραματισμό. Καθηγητές και προσκεκλημένοι ομιλητές μοιράστηκαν τις γνώσεις και την εμπειρία τους, η ακόμη συζήτησαν με τους συμμετέχοντες ως εισαγωγή και προετοιμασία για το εντατικό τριήμερο κατασκευής στον Πειραιά. Ακόμη, εκτός των θεωρητικών ομιλιών και συζητήσεων, παρουσιάστηκαν και δοκιμάστηκαν οι κανόνες ασφαλείας, οι οποίοι και τηρήθηκαν επιτυχώς από όλους τους εμπλεκόμενους, τα υλικά πειραματισμού και ενδεικτικές συνδεσμολογίες και κόμποι, καθώς και τα εργαλεία που θα χρησιμοποιούνταν, από τα πιο απλά στα πιο εξειδικευμένα. Εκτός αυτών, σημαντική ήταν η ευκαιρία των συμμετεχόντων να γνωριστούν μεταξύ τους, με την κοινότητα του HELLAΣTOCK, αλλά και με την πόλη των Αθηνών. Ιδιαίτερα, η ελεύθερη μέρα αμέσως πριν τη μεταφορά στον Πειραιά έδινε τη δυνατότητα για ποικίλες δραστηριότητες διαφορετικού χαρακτήρα, διεσπαρμένες σε τοποθεσίες εντός της πόλης. Λογικό είναι, πως διαφορετικά, λόγω της δομής και του ρυθμού του τριήμερου εργαστηρίου, όλα τα παραπάνω θα ήταν ιδιαίτερα δύσκολο να επιτευχθούν. Το σύνολο των εκδηλώσεων συμπληρώθηκε με μια μεγάλη γιορτή στη στοά Ανατολής στο κέντρο της Αθήνας και μία σειρά πολιτιστικών δραστηριοτήτων τα απογεύματα στον Πειραιά, με συναυλίες, performances και dj sets μετά το πέρας των εργασιών. Αποκορύφωμα αυτών, η τελική έκθεση της εφήμερης πόλης, η οποία έδινε την ευκαιρία σε κάθε ενδιαφερόμενο να επισκεφθεί και να ενημερωθεί για το εγχείρημα. (Όλα αυτά συνέθεταν ένα πλήρες πρόγραμμα εκδηλώσεων,

ΗELLAΣTOCK’14 | ΜΙΑ ΑΠΟΤΙΜΗΣH

στην πλειονότητα του ανοικτό στο κοινό, το οποίο έθεσε το εγχείρημα σε ακαδημαϊκή βάση, προετοίμασε καλύτερα τους συμμετέχοντες για την κατασκευή και βοήθησε στην εξωτερίκευση της πρωτοβουλίας μας.) Η προσπάθεια εξωτερίκευσης του HELLAΣTOCK φαίνεται να απέδωσε καρπούς, με τα ανοικτά events στον Πειραιά και τη στοά Ανατολής να έχουν μεγάλο ποσοστό επισκεπτών. Ενδεικτικά, το πάρτι καλωσορίσματος, η γιορτή που στήθηκε στο κέντρο της Αθήνας είχε περίπου 2000 επισκέπτες, αριθμός ο οποίος ξεφεύγει από το στενό κύκλο των συμμετεχόντων, των φοιτητών αρχιτεκτονικής ή ακόμη και της φοιτητικής κοινότητας. Επιπροσθέτως, η έκθεση της εφήμερης πόλης, αμέσως μετά το πέρας των εργασιών, συγκέντρωσε πάνω από 1000 επισκέπτες, αριθμός ο οποίος θα μπορούσε να είναι υψηλότερος αν είχε προβλεφθεί η κατάλληλη σήμανση τόσο για την προσέλευση στην Πέτρινη αποθήκη του ΟΛΠ, όσο και για την γνωριμία της εφήμερης πόλης. Πολύ ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι η προώθηση του HELLAΣTOCK ‘14 έγινε εξολοκλήρου μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα, πλην μίας σειράς αφισών που στάλθηκαν σε αρχιτεκτονικές σχολές ανά την Ευρώπη και δύο ενημερωτικών συναντήσεων στο ΕΜΠ και στο Πανεπιστήμιο Πατρών. Το γεγονός ότι το δίκτυο του Bellastock δεν είχε παρελθόν στη χώρα μας, απέκλειε τη δυνατότητα προώθησης από στόμα σε στόμα και μέσω φυσικού εκπροσώπου, όπως συμβαίνει συνήθως στις διοργανώσεις αυτού του είδους. Έτσι, με μόνη δύναμη την ιστοσελίδα και τη σελίδα στο facebook, οι οποίες μάλιστα ξεκινούσαν από το μηδέν, καταφέραμε να γνωστοποιήσουμε το κάλεσμα για συμμετοχές σε περισσότερους από 5000 ενδιαφερόμενους, ενώ τις τελευταίες μέρες του εργαστηρίου οι ανακοινώσεις μας έφταναν στην αρχική σελίδα περισσότερων από 14,000 λογαριασμών, δηλαδή περίπου στο 600% των λογαριασμών που μας ακολουθούσαν. Στην επιτυχημένη εξωτερίκευση του γεγονότος βοήθησε και η εξ’ αρχής θετική στάση των ΜΜΕ, τα οποία από τη συνέντευξη τύπου, μέχρι και το τέλος της έκθεσης ενδιαφέρθηκαν να καλύψουν την ασυνήθιστη δραστηριότητα στο λιμάνι του Πειραιά. Το HELLAΣTOCK κατάφερε να δώσει το παρόν στα βασικά έντυπα και

ΗELLAΣTOCK’14 | ΜΙΑ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ

ραδιοτηλεοπτικά μέσα της χώρας μας. Με διάφορες εφημερίδες και ραδιοφωνικούς σταθμούς να εκδηλώνουν το ενδιαφέρον τους κυρίως κατά το προπαρασκευαστικό πενθήμερο και μία σειρά τηλεοπτικών σταθμών να καλύπτουν σε ζωντανή μετάδοση το κατασκευαστικό τριήμερο, το HELLAΣTOCK γνωστοποιήθηκε σε μία μεγάλη μερίδα κόσμου, πολλοί από τους οποίους επισκέφθηκαν και την έκθεση στη συνέχεια. —

ΗELLAΣTOCK’14 | ΜΙΑ ΑΠΟΤΙΜΗΣH

Από την ιδέα στην κατασκευή Το καλοκαίρι του 2013 άρχισε να συζητείται σοβαρά το ενδεχόμενο διοργάνωσης ενός πανευρωπαϊκού εργαστηρίου αρχιτεκτονικής στη δομή των γαλλικών Bellastock. Έκτοτε, η οργανωτική ομάδα διευρύνθηκε σε ένα σύνολο 10 ατόμων, οι οποίοι θα αναλαμβάναμε όλη την ευθύνη της διοργάνωσης. Σκοπός μας δεν ήταν να μυηθούμε στη βιομηχανία αντίστοιχων εργαστηρίων, ούτε να επιτύχουμε χρηματικές απολαβές. Επιθυμούσαμε να δοκιμάσουμε τις δυνάμεις μας, ως άτομα και ως ομάδα, κάνοντας κάτι που θεωρούμε ότι αποκτά νόημα από το ουσιαστικό κέρδος που θα αποκόμιζαν οι συμμετέχοντες. Κι επειδή ακριβώς ξεκινήσαμε ως παρέα, αποφασίσαμε ότι θα λειτουργήσουμε ως τέτοια, όλοι ίσοι απέναντι σε ένα κοινό στόχο, με τον καθένα να αναλαμβάνει κάποιες αρμοδιότητες για τις οποίες όλοι θα μπορούσαν να εκφέρουν άποψη. Η φιλοσοφία αυτή λειτουργίας της ομάδας, αν και αποδείχθηκε σίγουρα πιο χρονοβόρα, κατάφερε να μας κρατήσει όλους κοντά στο σύνολο της οργανωτικής διαδικασίας, συμβάλλοντας στο να αποκομίσουμε το μέγιστο της εμπειρίας. Μάλιστα, αν και για πρακτικούς λόγους η δουλειά επιμερίστηκε περαιτέρω κατά τις μέρες της διοργάνωσης, οι κοινές ενημερώσεις συνεχίστηκαν. Πολύ σημαντική ήταν η συμβολή του δεύτερου δακτυλίου της ομάδας, των εθελοντών-βοηθών. Το κάλεσμα έγινε συνειδητά σε κλειστό κύκλο, λόγω της δύσκολης χρονικής περιόδου της διοργάνωσης, αλλά και της αφοσίωσης που απαιτούσε η συγκεκριμένη ενασχόληση. Το χρονικό σημείο εισόδου των εθελοντών ήταν καίριο ώστε να οικειοποιηθούν τη διοργάνωση και να βοηθήσουν ουσιαστικά για την περαίωσή της. Εκτός των αναγκαίων ζητημάτων που περιελάμβαναν εργασίες οργάνωσης, φύλαξης και καθαριότητας, οι εθελοντές ήταν ενημερωμένοι για την ασφάλεια εργοταξίου και τα βασικά κατασκευαστικά ζητήματα των υλικών πειραματισμού, ώστε να μπορούν να επιβλέπουν τις ομάδες συμμετεχόντων και να έχουν λόγο και στο αρχιτεκτονικό κομμάτι της διοργάνωσης.

ΗELLAΣTOCK’14 | ΜΙΑ ΑΠΟΤΙΜΗΣH

Η ποσοτική και ποιοτική αύξηση του ανθρώπινου δυναμικού ήταν απαραίτητη για να ανταπεξέλθουμε ως ομάδα και στις απαιτήσεις των πολλαπλών τοποθεσιών του εργαστηρίου. Η μετάβαση από το Πολυτεχνείο, από το κέντρο των Αθηνών, στο λιμάνι του Πειραιά, βοήθησε στο να γίνουν αντιληπτές δύο διακριτές ενότητες του εργαστηρίου, το προπαρασκευαστικό πενθήμερο και το κυρίως κατασκευαστικό τριήμερο. Ταυτόχρονα, οι δύο αυτές τοποθεσίες σε συνδυασμό με την τοποθεσία της γιορτής καλωσορίσματος, συνέβαλε στην αντίληψη των συμμετεχόντων ότι το εργαστήριο λαμβάνει χώρα στο αστικό περιβάλλον, σε μία πόλη και όχι σε έναν απομονωμένο χώρο, όπως μία αλάνα ή ένα δάσος, σύμφωνα με τη συνήθη πρακτική των Bellastock. Τέλος, καίρια αποδείχθηκε η σχέση που αναπτύξαμε με τους καθηγητές της σχολής, τους χορηγούς της διοργάνωσης και τους κάθε λογής υποστηρικτές, οι οποίοι πίστεψαν στην πρωτοβουλία μας και μας συνόδευσαν στην προσπάθειά μας ως αρωγοί και συμπαραστάτες, ο καθένας βοηθώντας με όποιο τρόπο μπορούσε. Αναγνωρίζουμε κάθε μία από αυτές τις ανεξάρτητες προσπάθειες ως καταλυτικό στοιχείο για την ομαλή και επιτυχημένη διοργάνωση του HELLAΣTOCK ‘14.

Ο τρόπος με τον οποίο το φετινό HELLAΣTOCK αγκαλιάστηκε από υποστηρικτές, ΜΜΕ, συμμετέχοντες και επισκέπτες, μας δίνει τη δύναμη και το κουράγιο να συνεχίσουμε, προσβλέποντας στη συνέχιση του θεσμού και την καθιέρωση αυτού ως κομμάτι της αρχιτεκτονικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα. — η οργανωτική ομάδα του HELLAΣTOCK 2014

ΗELLAΣTOCK’14 | ΜΙΑ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ

ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

Η επικοινωνία προς όλους τους εμπλεκόμενους και γενικότερα ενδιαφερόμενους για το HELLAΣTOCK γινόταν πρωτίστως ψηφιακά με βασικό κορμό την επίσημη ιστοδελίδα www.hellastock.org.

Συνεχής ενημέρωση και επικοινωνία με το κοινό υπήρχε μέσω των βασικών μέσων κοινωνικής δικτύωσης, δηλαδή τις υπηρεσίες facecook, twitter, instagram με αριθμό αποδεκτών κατά πολύ μεγαλύτερο από τους άμεσα εμπλεκόμενους στο εργαστήριο. Κατά την διάρκεια της διοργάνωσης οι ενημερώσεις εμφανίζονταν σε πάνω από 12.000 χρήστες, ενώ ένα σύνολο ανώ των 2500 ατόμων την παρακολουθεί τακτικά (likes). Παρότι το HELLAΣTOCK ως αρχιτεκτονικό εργαστήριο είχε πολύ ειδική θεματολογία, υπήρχε ευρύ ενδιαφέρον από έντυπα και ψηφιακά μέσα, καθώς επίσης από εθνικής εμβέλειας τηλεοπτικούς σταθμούς και ραδιόφωνα. Δημοσιεύσεις και αφιερώματα υπήρξαν, μεταξύ άλλων, στα εξής μέσα:

ΗELLAΣTOCK’14 | ΜΙΑ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ

ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΕΣ & ΧΟΡΗΓΟΙ

Ως μια εξ’ ολοκλήρου σπουδαστική πρωτοβουλία, η διοργάνωση του ΗELLAΣTOCK βασίστηκε στην υποστήριξη φορέων και εταιριών πολλών κλάδων, οι οποίοι με διάθεση και εμπιστοσύνη προσέφεραν ουσιαστική βοήθεια στην μεγάλη αυτή προσπάθεια. Είναι αξιοσημείωτο πως στην Ελλάδα της κρίσης έγινε πραγματικότητα μια εκδήλωση πειραματικού χαρακτήρα με μηδενικό (!) αρχικό κεφάλαιο και χωρίς προηγούμενη εμπειρία. Χωρίς να γίνει εκτενής αναφορά στους αριθμούς, θα πρέπει να αναφερθεί πως με προϋπολογισμό κάτω των 30.000€ εργάστηκαν σχεδόν 250 άτομα για οκτώ ημέρες για να κατασκευάσουν μια εφήμερη πόλη, η συνολική υλική αξία της οποίας υπερέβαινε κατά πολύ το ποσό των 80.000 €, χωρίς βέβαια η υλική αξία να εκφράζει την πραγματική υπεραξία ενός τέτοιου εγχειρήματος.

ΗELLAΣTOCK’14 | ΜΙΑ ΑΠΟΤΙΜΗΣH

ΘΕΣΜΙΚΟΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΕΣ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ · ΣΧΟΛΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ θεσμική υποστήριξη / διάθεση χώρων & εξοπλισμού / ακαδημαϊκή υποστήριξη ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ θεσμική υποστήριξη / ακαδημαϊκή υποστήριξη

Μ Ε ΓΑ Λ Ο Ι Χ Ο Ρ Η ΓΟ Ι ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΜΕΝΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ Α.Ε. θεσμική υποστήριξη / διάθεση χώρων & εξοπλισμού / τεχνική υποστήριξη / ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις / υδραυλικές εγκαταστάσεις / ασφάλεια / σίτιση Π. ΚΑΡΑΒΑΣ ΑΒΕΕ διάθεση σκαλωσιάς / τεχνική υποστήριξη σχεδιασμού & εγκατάστασης / διάθεση και εγκατάσταση σκιασμού / διάθεση εξοπλισμού εκδηλώσεων

ΧΟΡΗΓΟΙ ΟΜΙΛΟΣ ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΘΡΑΚΗΣ διάθεση κατασκευαστικών υλικών / διάθεση υλικού εκδηλώσεων BOSCH διάθεση εργαλείων / τεχνική υποστήριξη χρήσης εργαλείων ΟΛΥΜΠΟΣ διάθεση τροφίμων FARMERS REPUBLIC διάθεση τροφίμων

ΗELLAΣTOCK’14 | ΜΙΑ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ

ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΕΣ ΕΡΓΟΑΣΦΑΛΕΙΑ τεχνική υποστήριξη ΕΡΓΟΝΟΜΙΑ Α.Τ.Ε. χρηματική υποστήριξη GREEN COLA | ΜΠΛΕ διάθεση αναψυκτικών HELNET S.A.- HELLENIC NETLOFTS διάθεση δικτύων ασφαλείας ΚΟΡΡΕΣ ΦΥΣΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ Α.Ε. διάθεση προϊντων ηλιοπροστασίας ΜΝΗΜΕΙΟΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΕ τεχνική υποστήριξη / διάθεση εξοπλισμού / διάθεση οχημάτων ΜΥΘΟΣ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ διάθεση μπίρας ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΞΥΛΕΙΑΣ διάθεση ξυλείας RENT PHOTO VIDEO διάθεση φωτογραφικού εξοπλισμού RED BULL διάθεση ενεργειακών ποτών ΣΑΜΑΡΙΑ διάθεση εμφιαλωμένου νερού VODAFONE CU επικοινωνιακή υποστήριξη / κάλυψη τηλεπικοινωνιακών αναγκών ΤΟ ΧΩΡΙΑΤΙΚΟ διάθεση αρτοσκευασμάτων

ΗELLAΣTOCK’14 | ΜΙΑ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ

ΗELLAΣTOCK’14 | ΜΙΑ ΑΠΟΤΙΜΗΣH

ΗELLAΣTOCK’14 | ΜΙΑ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ

ΗELLAΣTOCK’14 | ΜΙΑ ΑΠΟΤΙΜΗΣH

HELLAΣTOCK

*the greek word for bellastock

ΜΕΛΟΣ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΔΙΚΤΥΟΥ

ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΙΔΑ

ΗELLAΣTOCK’14 | ΜΙΑ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ

Μ Ε ΓΑ ΛΟ Ι ΧΟ Ρ Η ΓΟ Ι

ΧΟΡΗΓΟΙ

ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΕΣ

w w w. h e l l a s t o c k . o rg