hello gorgeous nummer 14 – voorjaar 2016 by hello gorgeous

ISSN 2214-1650

9 772214 165004

ABONNEER

voor & door jou

win een boek de tijd daarna ISSN 2214-1650

02 ISSN 2214-1650

9 772214 165004

ISSN 2214-1650

ISSN 2214-1650 ISSN 2214-1650

ISSN 2214-1650

9 772214 165004

ISSN 2214-1650

9 772214 165004

ISSN 2214-1650

9 772214 165004

Hiv hoeft geen taboe te zijn

ISSN 2214-1650

9 772214 165004

Ga naar www.hellogorgeous.nl/ abonnement

REDACTIONEEL fotografie DimitriosFos

EIND JANUARI kreeg ik van het COC Nederland de Bob Angelo Penning overhandigd. Ik ben ongelooflijk trots op deze onderscheiding, die een opsteker is voor hiv-activisme en hello gorgeous in het bijzonder. In mijn dankwoord riep ik het COC op zich te blijven committeren aan de strijd tegen hiv, niet alleen in het buitenland, maar ook in ons eigen land. Ik doelde met name op PrEP, het middel dat beschermt tegen hiv. De revolutionaire preventiepil wordt in Nederland alleen nog verstrekt aan de 370 deelnemers van de AMPrEP studie van de GGD Amsterdam. Dit onderzoek loopt tot eind 2018, maar het zou een gotspe zijn als we nog zolang moeten wachten. Jaarlijks komen er 1.000 nieuwe hiv-infecties bij. Dit aantal kan drastisch omlaag worden gebracht met PrEP erbij. Dus waar is het wachten op? De neuzen in het hiv-veld lijken â&#x20AC;&#x201C; na jaren van afwachten en argwaan over PrEP â&#x20AC;&#x201C; langzamerhand dezelfde kant op te staan. Fabrikant Gilead heeft begin dit jaar bij het Europees Medisch Agentschap eindelijk de aanvraag ingediend voor het gebruik van het hiv-medicijn Truvada als PrEP. Veel te laat, maar beter laat dan nooit.

Ook is er druk vanuit de homogemeenschap door de mannen van PrEPnu. Deze actiegroep wil een petitie aan minister Schippers overhandigen, om haar te bewegen tot het snel beschikbaar maken van de preventiepil. We kunnen de politieke slimheid van het COC hierbij goed gebruiken.

Hopelijk zorgt dit alles ervoor dat PrEP over niet al te lange tijd op de markt komt. Niet alleen voor homomannen, maar voor iedereen die risico op hiv loopt en zich met deze pil wil beschermen.

het werk van Afrikaanse hiv-activisten. Mensen die, vaak tegen de klippen op, vooruitgang boeken. Laat hun volharding een inspiratie zijn voor het PrEP-activisme. Veel leesplezier!

Je hebt ons veertiende nummer in handen, met daarin veel aandacht voor PrEP en ook voor

Leo Schenk hoofdredacteur leo@hellogorgeous.nl

hello gorgeous 1

ADVERTENTIE

匀䄀吀㘀䄀唀䜀唀匀吀㄀㘀 2 hello gorgeous

MEDEWERKERS

“Eritrea zie ik door de ogen van mijn achttienjarige vriend Awet, aan wie ik Nederlandse les geef. Sinds hij in mijn leven is, woont hij in mijn hart. Ooit schrijf ik een boek over jou, Awet, zeg ik. Awet lacht: ‘Eerst mijn Nederlands en dan het boek Heimwee naar Afrika”

Mirjam Schulpen

Gerrit Jan Wielinga

Karina Grens

Natasja Bijl

Joep Heldoorn

Anya Katz

Charlot Spoorenberg

Patrick Faverus

Bertus Tempert

Desiree Engelage

Linelle Deunk

“Ongelooflijk dat we aan de ene kant van de wereld moeite hebben om toegang tot PrEP te organiseren en dat tegelijkertijd aan de andere kant hele groepen het zonder behoorlijke ondersteuning krijgen voorgeschreven”

Raoul Fransen Dos Santos

Michel Bollinger

Caspar Pisters

Corinne de Korver

“Ik ben zelf nog nooit in Afrika geweest maar heb wel een aantal vrienden die er geweest zijn. Zij vonden het zo’n geweldige ervaring en zitten er zo vol van dat ze graag nog eens terug willen! Staat dus op mijn verlanglijstje!”

Caroline Bijl

Taco Smit

Marjolein Annegarn

Jeannette Cornelisse

Dimitrios Fos

Wim Don

Harrie de Fotograaf

Inês Brito

Annemieke Meester

Anouk Benden

Joke van Soest

Marleen Swenne

hello gorgeous 3

COLOFON Coverfoto Anne door Caroline Bijl

HOOFDREDACTIE

INHOUD

Leo Schenk VORMGEVING Stefan & Adrian Silvestri, www.gebr.silvestri.nl EINDREDACTIE Hannah Jansen, Durk Doornbos

REDACTIONEEL

MEDEWERKERS

HEBBEN

en Henk Hageman BEELDREDACTIE Henri Blommers REDACTIE

PEILING

Spuiten of slikken?

WERELD

Cédric Nininahazwe

Barbara Kemigisa

George Victor

Campagnes

INTERVIEW

Straatdokter Jonathan

PRinterface, Leiderdorp

SPIRITUALITEIT

Kloosterdagen

ABONNEMENTEN

COLUMN

Mirjam Schulpen

BOEKEN

Frans Kellendonk

Andrea Bandelli, Henri Blommers, Inês Brito, Durk Doornbos, Henk Hageman, Hannah Jansen, Leo Schenk, Adrian Silvestri, Stefan Silvestri ZAKELIJK MANAGER Karen Kraan, karen@hellogorgeous.nl ADVERTENTIEVERKOOP Robert Witteman, robert@hellogorgeous.nl OPLAGE 7.000 DRUK

Abonnementenland, Heemskerk bladenbox@aboland.nl WEBSITE Twelve Trains, www.twelvetrains.nl Dit is een uitgave van Stichting hello gorgeous www.hellogorgeous.nl info@hellogorgeous.nl

HET VERHAAL ACHTER… ACTIVISME

Ashton Applewhite

COLUMN

Bertus Tempert

DE APOTHEKER

Bastiaan Sallevelt

PRIJSWIJZINGEN VOORBEHOUDEN Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. Het is niet toegestaan hello gorgeous zonder schriftelijke toestemming op te nemen in een leesportefeuille. hello gorgeous is niet aansprakelijk voor eventuele onjuistheden in deze uitgave. hello gorgeous is niet verantwoordelijk voor handelingen van derden welke mogelijkerwijs voortvloeien uit het lezen van deze uitgave. hello gorgeous behoudt zich het recht voor ingezonden materiaal zonder kennisgeving vooraf geheel of gedeeltelijk te publiceren. Uitspraken of meningen gedaan in interviews komen niet noodzakelijkerwijs overeen met de visie of de mening van de redactie. Dit magazine verschijnt vier keer per jaar en wordt mede mogelijk gemaakt door een financiële bijdrage van het Aidsfonds en het Trutfonds

4 hello gorgeous

POSITIVE FOOD

AGENDA

SITES & SERVICES

STRIPPEN MET JOKE

VERWACHT

AFRIKA

What doesn’t kill you, makes you stronger

12 ACTUEEL

“PrEP is prettig”

30 BRIEF AAN MEZELF

Hoe ziet jouw leven eruit over tien jaar?

36 KUNST

Stigma in pasteltinten

BEELDREPORTAGE

Jong & Gay

52 hello gorgeous 5

HEBBEN fotografie Harrie de Fotograaf

Afdrogen in stijl Wie doet de afwas en wie droogt af? De keuze is snel gemaakt met deze leuke Blossom & Bill theedoeken van het Scandinavische designbureau Isak. Blossom & Bill theedoeken â&#x201A;Ź12,95 per stuk beautifulhappythings.com

6 hello gorgeous

Baden in thee Op dit twaalfdelig theeservies raak je nooit uitgekeken. In het voorjaarszonnetje aan je thee met citroen slurpen, een badende dame in je kop. Kleed haar aan of uit met je lepeltje. 100% handgemaakt, 100% uniek, 100% porselein. Pols Potten theeservies â&#x201A;Ź62,75 bol.com

hello gorgeous 7

HEBBEN Dingen waar hello gorgeous gek op is

Optimisme De Vlaming Peter Dombret leeft al lange tijd met hiv. In dit openhartige boek vertelt hij zijn levensverhaal, waarbij positivisme centraal staat. Van elk verkocht boek gaat 1 euro naar de Belgische Hiv Vereniging. Peter Positief â&#x201A;Ź22,50 Uitgeverij Epo ISBN:9789462670488

8 hello gorgeous

Zaadgranaat De lente is gearriveerd. Zeker met deze zaadgranaten die elke tuin of terras opfleuren. Ze zijn afbreekbaar en vlinders en bijen zijn er dol op. Er zijn zes verschillende bommen; van zonnebloembom tot liefdesbom met vergeet-me-nietjes. Seedbom â&#x201A;Ź4,50 per stuk bureaubewust.nl

hello gorgeous 9

PEILING analyse Andrea Bandelli

Er is goede vooruitgang geboekt in het onderzoek naar het toedienen van hiv-medicatie via injecties. Wij vroegen onze lezers: slik je liever dagelijks je hiv-medicijnen of geef je de voorkeur aan een aantal injecties met medicatie per jaar?

Spuiten of slikken 10 hello gorgeous

152 85 % 15 % 46 % 99 % 38 %

respondenten met hiv

is man

is vrouw

kreeg hun hiv-diagnose tussen 2005 – 2015

slikt nu medicijnen

slikt korter dan vijf jaar hun meds

Uitslag :

66 % 20% 14%

kiest voor spuiten

kiest voor slikken

maakt het niks uit

Wat wil je verder nog kwijt? “Spuiten, maar het ligt eraan hoe vaak per jaar. Kan ik het zelf toedienen of moet ik daarvoor juist vaker naar het ziekenhuis?” “Het voordeel van pillen is dat je ze kan meenemen op reis” “Ligt wel aan de frequentie van de injecties. Als het vaker dan 2x per jaar is, heb ik liever pillen”

“Een spuit is gemakkelijk gezet. Je moet het wel zelf kunnen doen, niet door de verpleegkundige of dokter” “Mijn maag kan niet tegen hiv-medicatie, dus ik hoop dat injecteren snel mogelijk wordt” “Bij het ouder worden lijkt mij het injecteren van medicijnen de voorkeur te hebben, in verband met eventuele vergeetachtigheid later”

“Spuiten lijkt mij prettig. Vooral als je veel op reis bent en steeds in verschillende tijdzones zit. Ook geen gedoe meer om bepaalde landen in te komen en geen angst om pillen kwijt te raken of te vergeten.”

“Liever spuiten, mits de bijwerkingen eerst afdoende getest zijn – want als je drie maanden met suïcideneigingen rondloopt door Efavirenz, duurt het wel heel erg lang voordat je die weer kwijt bent.”

“Liever meer investeren in betere middelen en genezing, dan in een nieuw jasje voor oude wijn”

“Spuiten is natuurlijk de perfecte oplossing voor mensen die moeilijkheden hebben met therapietrouw”

Deze percentages blijven min of meer gelijk ongeacht leeftijd, geslacht, hoe lang men hiv heeft en hiv-medicijnen neemt. hello gorgeous 11

WERELD

Afrika is één van de meest door hiv getroffen gebieden. De mensen die er wonen hebben vaak een ongekende overlevingskracht. Drie verhalen van hiv-activisten, die – vaak tegen de stroom in – bergen weten te verzetten.

George Victor Kenia

What doesn’t kill you, makes you stronger

Barbara Kemigisa Oeganda

12 hello gorgeous

CĂŠdric Nininahazwe Burundi

hello gorgeous 13

WERELD tekst Raoul Fransen - Dos Santos fotografie Henri Blommers

Cédric Nininahazwe (28) is directeur van RNJ+ (Réseau National des Jeunes Vivant avec le VIH), de organisatie voor en door jongeren met hiv in Burundi. Dit jaar is hij geselecteerd voor het Y+ Fellowship, een stageprogramma dat zich richt op het versterken van kennis en vaardigheden van nieuw leiderschap in de strijd tegen hiv.

CÉDRIC’S MOEDER overleed toen hij vier jaar was. Nadat ook zijn vader zeven jaar later stierf, ging hij bij zijn oom wonen. Zijn zus verhuisde naar een tante. Cédric’s oom was aangewezen als voogd en beheerde het geld van de erfenis. Het viel Cédric op dat er maar weinig geld werd besteed aan hun opvoeding.

“Zijn zus en hij bleken met hiv geboren te zijn”

Op de bres voor jongeren Toen hij vijftien was, adviseerde zijn tante een hiv-test te laten doen. Zij vermoedde dat hun moeder aan de gevolgen van aids was overleden. 14 hello gorgeous

hello gorgeous 15

WERELD Toen Cédric positief bleek, werd voor hem duidelijk dat zijn oom waarschijnlijk wist dat hij en zijn zus hiv hebben en dat er zo min mogelijk geld werd uitgegeven om zoveel mogelijk over te houden als zij zouden overlijden. Dit leidde tot vele ruzies met zijn oom, tot hij naar een notaris ging en de bankrekening liet blokkeren. Zijn zus liet zich vlak na hem testen. Beiden bleken met hiv geboren te zijn.

NALATENSCHAP Cédric was ervan overtuigd dat hij snel zou overlijden en niet in staat zou zijn om zijn school af te maken. Hij was al jaren regelmatig ziek. Sinds zijn diagnose ging hij maandelijks naar de kliniek. De onderzoeken en hivbehandeling waren gratis. De enige kosten waren het transport naar de kliniek, met vier dollar toch een aanzienlijke uitgave. Inmiddels had hij gelezen over combinatietherapie en vroeg zijn behandelend arts ernaar. Op dat moment was het protocol om met behandeling te starten bij minder dan 250 CD4-cellen. Zelfs na vijftien jaar zonder behandeling, zat Cédric daar ruim boven. Hij kreeg antibiotica voorgeschreven waardoor hij zich weer fit voelde. Eén dag per week ging hij een stukje land bewerken waar hij mais verbouwde. Dit zag hij als zijn nalatenschap. De verpleegkundige die de uitslag had gegeven, verzekerde hem dat hij niet de enige met hiv was en dat hij steun zou kunnen vinden. Hij ging 16 hello gorgeous

op zoek naar een plek waar anderen waren die hetzelfde hadden meegemaakt, die dezelfde vragen hadden als hij en misschien ook wat antwoorden. Een paar maanden na zijn diagnose sloot hij zich aan bij RNJ+.

Overmand door zoveel discriminatie probeerden Cédric en zijn vrienden, allen nog tieners, geld op te halen voor de begrafenis. Deze ingrijpende gebeurtenis maakte van hen activisten.

SCHAKEL

“Toegang tot behandeling is belangrijk, maar als de informatie niet juist is, zullen veel mensen de behandeling niet willen”

Zijn activisme begon toen een vriend, Juste Saint Rachel Izerimana, op vijftienjarige leeftijd overleed. De familie van de jongen had hem vanwege zijn hiv jarenlang anders behandeld dan andere gezinsleden. Zo had hij had een eigen bord en beker. Na een interview dat uitgezonden werd op de nationale tv, werd Juste door zijn familie op straat gezet, omdat hij in het interview had verteld hoe hij thuis werd behandeld. Een aantal weken zwierf hij rond, op zoek naar onderdak. Door honger en het leven op straat raakte hij verzwakt. Hij belandde in het ziekenhuis. Pas twee weken later hoorden zijn vrienden van de opname. Een paar dagen later stierf Juste. De familie wilde niet betalen voor de uitvaart.

De grootste uitdaging voor RNJ+ is volgens Cédric testen en counseling van jongeren. “De manier waarop je te horen krijgt dat je hiv hebt, is bepalend voor hoe je ermee omgaat. Te vaak klopt de informatie die zorgverleners verstrekken niet, of het is gekleurd door hun persoonlijke opvattingen. Jongeren moeten de juiste ondersteuning krijgen, die past bij hun levensfase: informatie over hun veranderend lichaam, seksualiteit en seksuele gezondheid. Als jongeren alleen maar getest worden en er is geen goede ondersteuning, noch verwijzing naar zorg, dan ontbreekt een essentiële schakel.

“Jonge mensen wordt vaak verteld wat ze nodig hebben. Beter is hen te vragen waar ze behoefte aan hebben” Toegang tot behandeling is belangrijk, maar als de informatie niet juist is, zullen veel mensen de behandeling niet willen.

Er doen nog veel mythes de ronde dat je lichaam door hiv-medicatie verandert. Jongeren zijn gevoelig voor dit soort verhalen. Het is van belang dat ze niet bang worden gemaakt, maar goed worden ingelicht over bijwerkingen, kliniekbezoek en werking van de therapie. Waarom zou iemand beginnen aan een levenslange therapie als hij denkt dat dit zijn leven alleen maar ingewikkelder maakt? Artsen en verpleegkundigen missen vaak de ervaring van het werken met jongeren. Het komt regelmatig voor dat ik meer weet van de hivbehandeling dan mijn arts. Toen ik bijvoorbeeld merkte dat ik lipoatrofie (vetverplaatsing op het lichaam, red.) begon te ontwikkelen, wist ik dat het een mogelijk effect was van d4T, één van de middelen in de hiv-medicatie die ik destijds slikte. Toen ik de duidelijk zichtbare aderen in mijn benen aan mijn dokter liet zien, zei hij dat ik meer moest sporten. Op dat moment wist ik dat ik een andere arts moest vinden. Niet iedereen is zo mondig en niet iedereen heeft toegang tot goede informatie.”

STAGE Het jongerencentrum van RNJ+ in Burundi heeft het afgelopen jaar ruim 3.000 hiv-positieve jongeren bereikt met voorlichting en andere diensten op het gebied van hiv, (homo)seksualiteit en seksuele gezondheid. Cédric ziet een belangrijke rol voor mensen met

hiv en jongeren in het bijzonder. “Jonge mensen wordt vaak verteld wat ze nodig hebben. Beter is hen te vragen waar ze behoefte aan hebben. Ze zijn zelf experts en moeten daarom actief worden betrokken in het ontwikkelen van beleid dat hen aangaat. Door onze ervaringen te delen kunnen we stigma en discriminatie stoppen.”

“Wat we op internationale podia vertellen, is zonder betekenis als we niet de link weten te leggen met de realiteit van jongeren op nationaal niveau”

Sinds een aantal jaren is Cédric ook actief binnen Y+, het internationale netwerk van jongeren met hiv. Dit jaar is hij geselecteerd voor het Y+ Fellowship, een soort stageprogramma dat hem langs een aantal landen brengt om activisten, beleidsmakers en andere sleutelfiguren in de hivbeweging te ontmoeten. Hij heeft op verschillende plekken gesproken over de belangen, behoeften en rechten van jongeren met hiv, onder andere tijdens de recente VN-Top voor Duurzame Ontwikkeling, de opvolger van de Millennium Doelen.

INVESTEREN “Ik heb de afgelopen maanden veel geleerd. Soms ben ik bang dat mijn collega’s binnen Y+ teveel verwachten. Veel jongeren met hiv zien Y+ als een soort Utopia omdat leden van het bestuur reizen en toegang hebben tot internationale organisaties en discussies. Maar de realiteit is juist dat echte vooruitgang geboekt wordt door mensen die actief zijn in communities in landen zelf. We moeten meer doen dan alleen maar conferenties bezoeken. Wat we op internationale podia vertellen, is zonder betekenis als we niet de link weten te leggen met de realiteit van jongeren op nationaal niveau. Dat betekent dat we landen en andere donoren zover moeten krijgen om te investeren in kleine organisaties voor en door jongeren met hiv. Dit is niet eenvoudig, omdat donoren dat liever niet doen. Zij willen geen risico lopen door letterlijk jonge, vaak onervaren groepen te steunen. Bovendien verwacht hun achterban meestal op zeer korte termijn resultaat: hoeveel levens zijn ‘gered’ per bestede euro. Tegelijkertijd is het voor jongerenorganisaties over het algemeen lastig aan te tonen dat hun inspanningen bijdragen aan de resultaten waarnaar donoren op zoek zijn. Wederzijds vertrouwen moet stap voor stap worden opgebouwd. Dat is misschien niet zonder risico, er zullen aan beide kanten fouten worden gemaakt, maar je moet ergens beginnen.”

PASPOORT NAAM Cédric Nininahazwe LEEFTIJD 28 jaar WOONT in Bujumbura LEEFT met hiv vanaf geboorte, weet het 13 jaar HOBBY’S film kijken, zingen LEVENSMOTTO follow your dream and be sure you are fulfilling the best of you

hello gorgeous 17

WERELD tekst Natasja Bijl fotografie Hillary Heuler en Barbara Kemigisa

Barbara Kemigisa (30) uit Oeganda is getekend door haar misbruikverleden. Aan haar familie heeft ze totaal geen steun: als bekend wordt dat ze hiv heeft, keert die haar de rug toe. Jaren van overleven volgen. Door via Life Reporters haar levensverhaal te delen, wil ze taboes doorbreken en anderen inspireren.

“Houd hoop en dromen” “ALS JONG MEISJE ben ik seksueel misbruikt door mijn ooms. Dit speelde vanaf mijn zesde jaar en ging continue door. Steeds meer verloor ik een deel van mezelf, waardoor ik verslaafd raakte aan bepaald seksueel gedrag. 18 hello gorgeous

Rond mijn pubertijd had ik veel verschillende bedpartners. Dit was geen liefde, maar een wanhoopsdaad om de leegte die ik voelde op te vullen. Wat natuurlijk niet lukte. Ik zonk steeds dieper weg, trok me terug

hello gorgeous 19

WERELD

20 hello gorgeous

en werd naderhand door mijn familie verstoten. Zij hebben me nooit geloofd en vonden dat ik zelf de oorzaak was van mijn misbruik en ziekte.”

ZELF BEPALEN “Op mijn 22e raakte ik zwanger en ontdekten de artsen dat ik hiv heb. Het moment waarop ik hoorde dat de test positief was, kan ik me nog goed voor de geest halen. Daar zat ik dan, alleen, bang en zachtjes pratend tegen mezelf. Ik zei: okay, de gebeurtenissen uit je verleden zijn vreselijk, maar de toekomst kan je nog altijd zelf bepalen, ondanks je ziekte.

“Ik weigerde te luisteren naar alle negatieve verhalen over de ziekte” Ik geloof werkelijk dat met het uitspreken van deze woorden mijn leven opnieuw begon, voor de allereerste keer nam ik het heft in eigen hand. Dit voelde heel krachtig. Ik weigerde te luisteren naar alle negatieve verhalen over de ziekte aids en besloot om samen met mijn kindje mijn eigen koers te varen en er het beste van te maken. In de maanden daarna heb ik veel kunnen nadenken over wat me als jong meisje is aangedaan en hoe mijn leven vanaf toen is verlopen. Ik realiseerde me dat ik geen schuld

had. Mijn seksverslaving kwam door het ontbreken van eigenwaarde. Met Gods hulp heb ik mezelf vergeven. Ja, ondanks alles kan ik weer van mezelf houden en zend ik mijn liefde uit naar anderen. Dat is mijn boodschap: het is nooit te laat om de stap naar zelfliefde te maken.”

voeding zou overleven en dat we samen sterk zouden staan tegen hiv. Ondanks mijn vertrouwen braken er na haar geboorte moeilijke tijden aan. In die tijd huurde ik een kamer die ik vaak deelde met jonge mensen die net als ik waren verstoten en onderdak nodig hadden. Op mijn matras sliepen we soms

TWEESTRIJD “Voor de bevalling ben ik heel goed geïnformeerd over hoe ik als moeder met hiv kon voorkomen dat mijn baby ook geïnfecteerd zou raken, namelijk door haar niet de borst te geven, maar flesvoeding. Helaas kon ik me die dure flesvoeding helemaal niet veroorloven, ik had zelf nauwelijks te eten. Ik wist niet waar ik hulp kon krijgen en raakte wanhopig.

“Dat is mijn boodschap: het is nooit te laat om de stap naar zelfliefde te maken” Mijn pasgeboren dochtertje krijste van de honger. Zonder melk ging ze zeker dood – ik moest haar wel voeden, ondanks dat ik wist dat zij zo ook hiv zou kunnen krijgen. Een nachtlang stond ik in tweestrijd, maar toen voelde ik opeens een enorme rust op me neerdalen. Ik mengde de flesvoeding met mijn melk. Ik wist honderd procent zeker dat mijn dochter het met mijn borst-

met twee volwassenen en twee kinderen. Mijn kamer werd een plek waar mensen samenkwamen om te ontsnappen aan hun dagelijkse zorgen en problemen. Het was pijnlijk voor me, maar ik moest ze soms wegsturen, omdat er simpelweg geen ruimte en eten genoeg was.”

HELPEN WAAR KAN “Helaas heb ik nooit de kans gekregen om een studie te volgen. Mijn geld verdien ik door de sieraden, die ik zelf maak, te verkopen. Wanneer jonge mensen naar de kliniek komen om hun medicijnen op te halen, leer ik ze hoe ze zelf ook armbanden en kettingen kunnen maken om zo in hun levensonderhoud te kunnen voorzien. Verder geef ik soms geld, zodat hello gorgeous 21

ADVERTENTIE

Altijd bereikbaar ● 06-51215900 ● info@jan-uitvaartzorg.nl ● www.jan-uitvaartzorg.nl met hart en ziel oprecht betrokken...

Koestraat 5a 1012 BW Amsterdam

“door mijn eigen ervaring met hiv weet ik hoe belangrijk het is dat na het overlijden van een dierbare jouw situatie begrepen wordt, waardoor het afscheid een afspiegeling van het leven kan zijn…” Jan.

voor een positief afscheid...

Voor € 470 kan jouw organisatie een kind in I ndia comput er s , les mat er ialen, t alent ontwikkeling en dus een toekomst geven. Kijk op Net4kids.org wat jouw bedrijf kan doen.

Een kleine bijdrage is van grote betekenis

020 622 7471

Zielhuis Uitvaart ondersteunt, informeert en inspireert bij - het vooraf regelen van laatste wensen - de organisatie van een uitvaart - rouwbegeleiding en afhandeling nalatenschap Maak een vrijblijvende afspraak voor een oriënterend gesprek (gratis), of doe mee aan de workshop ‘uitvaart in eigen hand’

zielhuis-uitvaart.nl | Wilma den Uijl

06 269 930 77 We zijn betrokken en hebben ervaring met hiv/aids en LHBT 22 hello gorgeous

WERELD ze ook een volgende keer weer naar de kliniek kunnen komen. Belangrijke controleafspraken worden hier vaak afgezegd, alleen maar omdat mensen het vervoer niet kunnen betalen. Vreselijk vind ik dat! Ik kan niet toekijken hoe mensen in hun verdriet zitten of dezelfde fouten maken die ik heb gemaakt. Ik help waar ik kan en omdat God me heeft gezegd dat hij in al mijn levensbehoeften zal voorzien, geef ik bijna alles wat ik heb weg. Wat ik hoop, is dat er een dag komt waarop ik meer te besteden heb, zodat ik nog veel meer kan betekenen voor diegenen die het hardst getroffen zijn en niemand hebben om op terug te vallen.”

BESPREEKBAAR “Onze president en zijn vrouw hebben in het verleden hun best gedaan om de bevolking te waarschuwen voor hiv. Onder andere in radioshows en via advertenties werd verteld welke voorzorgsmaatregelen men moest nemen. Zorginstellingen verstrekken nu veelal medicijnen en het is mogelijk om je vrijwillig te laten testen. Hier wordt helaas nog altijd te weinig gebruik van gemaakt. Niet alleen het vervoer naar de instellingen is een probleem, het zijn ook de koppige Oegandezen die de ziekte aids nog altijd zien als malaria en nog steeds onbeschermd seks hebben. Een tijdlang is er in Oeganda een slogan geweest: ‘Trouw aan je partner’ en er was er ook een

campagne over condoomgebruik. De jongeren hier zijn meer op hun hoede om maar niet zwanger te raken, dan dat ze zich zorgen maken over hiv. Ik denk dat de regering gefaald heeft door niet duidelijk te zijn over de consequenties die deze ziekte met zich meedraagt en nog steeds te weinig geld beschikbaar stelt om dit alsnog te doen. Het stigma is groot.

kracht gaan gebruiken om ons weer met anderen te verbinden en onze angsten te overwinnen. Onze tijd is aangebroken.”

“Ik kan niet toekijken hoe mensen in hun verdriet zitten of dezelfde fouten maken die ik heb gemaakt” Mensen met hiv worden buitenspel gezet. Ik wil de ziekte bij iedereen bespreekbaar maken, bijvoorbeeld door T-shirts aan te doen waarop ik zelf leuzen heb geschreven. Ik draag ze in openbare gelegenheden, zoals in de kerk, om aandacht voor hiv te vragen. Het zijn vooral de vrouwen die vernederd en verkracht zijn en leven met een groot schaamtegevoel. Tegen de jonge moeders die hier in de kliniek komen, zeg ik vaak: jij bent een voorbeeld. Er is altijd een kind dat tegen je opkijkt, jou bewondert. Leer kinderen om van zichzelf te houden en te kiezen voor positieve gedachten. Houd hoop en dromen. Ik hoop dat mijn woorden gehoord worden en we onze innerlijke

PASPOORT

LIFE REPORTERS Barbara is één van de Life Reporters van STOP AIDS NOW! Dit zijn vijf jonge mensen uit verschillende Afrikaanse landen – Zimbabwe, Oeganda en Senegal – die allemaal hun eigen bijdrage leven aan een wereld zonder hiv. Elke maand bloggen ze over hun leven en wat hen bezighoudt. Bijzondere verhalen van bijzondere mensen.

NAAM Barbara Kemigisa LEEFTIJD 30 jaar RELATIESTATUS Getrouwd sinds november 2015 KINDEREN Heeft een dochtertje van zes INSPIRATIE Oprah Winfrey. “Zij heeft een jeugd gehad, vergelijkbaar met die van mij en zij inspireert dagelijks zoveel mensen over de hele wereld om een heel mooi leven te leiden!” LEVENSMOTTO “Vroeger was je verlaten en gehaat. Niemand wilde binnen je muren komen. Maar dan zal Ik je tot mijn sieraad maken. Door alle eeuwen heen zullen de mensen blij met je zijn” Jesaja 60:15

Lees meer op www.stopaidsnow.nl/ lifereporters.

hello gorgeous 23

WERELD

24 hello gorgeous

tekst Marleen Swenne fotografie Henri Blommers

Hij heeft kippen, houdt van paarden, maar mensen, en vooral mensenrechten, zijn z’n passie. Daarom stopte hij met zijn werk in de telecommunicatie en volgde zijn hart: opkomen voor minderheden. Nu zet hij zich in voor de ontwikkeling van een hiv-vaccin.

“Mislukken is geen optie” GEORGE (34) HEEFT nog steeds een bedrijfje in IT-support. Hij vertelt het bijna schaterlachend en gaat dan over naar wat hem serieus bezighoudt. “Mijn huidige werk is mijn passie. Ik vond het onverteerbaar dat mensen vanwege hun seksuele geaardheid gediscrimineerd worden. Ik wilde mijn mouwen opstropen en meevechten voor hun rechten en gelijke behandeling. Zo werd ik programmacoördinator en hiv-activist voor mannen die seks hebben met mannen bij een inloopcentrum in Nairobi.

In 2011 heb ik met een aantal mensen een organisatie opgericht, die zich bezighoudt met de gezondheid en rechten van professionals, expats en de gemeenschap van homo’s, lesbo’s, bi’s en transgenders (LHBT) in Kenia. En nu werk ik bij IAVI, een non-profit organisatie die zich wereldwijd inzet voor de ontwikkeling van een hiv-vaccin. Hier ben ik helemaal op mijn plaats: ik vind onderzoekwetenschap erg belangrijk en ben ervan overtuigd dat de wereld dit vaccin nodig heeft. Dat is de grootste kans om de epidemie te stoppen.” hello gorgeous 25

WERELD

SAMENWERKEN Het ontwikkelen van een hiv-vaccin is een complexe zaak en gebeurt zeker niet alleen in het laboratorium. Eén van de belangrijkste onderdelen is ervoor te zorgen dat het onderzoek naar het vaccin breed gedragen wordt en goed kan worden uitgevoerd. Overheden, hulporganisaties, instellingen (NGO’s) en vooral ook de mensen uit de risicogroepen die hierbij betrokken worden, moeten gemotiveerd zijn om mee te werken en daarmee de pandemie een halt toe te roepen.

“Ik ben ervan overtuigd dat de wereld dit vaccin nodig heeft” “Dat we nog een lange weg te gaan hebben voor er een vaccin beschikbaar komt, is geen belemmering. Gelukkig werken wetenschappers wereldwijd samen, dus het zal er zeker komen. Mislukken is geen optie.”

PROGRESSIEF George maakt zich vooral sterk voor het mobiliseren en motiveren van de verschillende doelgroepen. Hij werkt met mannen die seks hebben met mannen, intraveneuze druggebruikers, sekswerkers, transgenders en homoseksuele mannen 26 hello gorgeous

en -vrouwen in oostelijk en Zuid-Afrika. In zijn regio is het niet altijd eenvoudig hen te bereiken. Met uitzondering van Zuid-Afrika en Rwanda is homoseksualiteit in de meeste sub-Sahara landen strafbaar, maar ondanks de criminalisering werken overal belangengroepen aan verandering. “Deze netwerken zijn essentieel voor ons en gelukkig hebben we vaak de juiste contacten om verzekerd te zijn van hun medewerking. De mensen die we benaderen zijn vaak heel positief over onze missie. Zij zien het belang van het ontwikkelen van een vaccin en werken daar graag aan mee. In Kenia heeft een LGTB-organisatie zelfs haar eigen onderzoekagenda opgesteld en een adviescommissie (G10) opgericht. De Keniaanse overheid werkt met hen samen. Dat vind ik echt progressief. Het ministerie beseft heel goed dat je de gemeenschap nodig hebt om je doel te bereiken. Ook in andere landen zijn dergelijke ontwikkelingen gaande.”

ENGAGEMENT “Het allerbelangrijkste is dat ik de mensen om wie het gaat, kan motiveren mee te denken en te werken, dat ze engagement hebben en weerbaar zijn. Zonder hun ervaring en inbreng bereik je niets. We stimuleren hen ook hierin hun eigen verantwoordelijkheid te nemen. Uiteindelijk krijgen ze er ook wat voor terug, want de resultaten van het vaccinonderzoek brengen ons ook op ander gebied verder.

“Het ministerie beseft heel goed dat je de gemeenschap nodig hebt om je doel te bereiken”

We hebben bijvoorbeeld onderzocht hoe we de research voor het onderzoek kunnen verbeteren. Dan verken je of regeringen, besturen, stakeholders, beleidsmakers bereid zijn een vriendelijk klimaat te scheppen, waarbinnen we goed kunnen samenwerken. Ons streven is het vaccin gratis beschikbaar te maken en als dat niet kan voor een billijke prijs. Dat moet lukken! IAVI is een non-profit organisatie. Een groot deel van ons werk wordt ondersteund door regeringen en non-profit organisaties die geen winst hoeven te maken en waarbij geen sprake is van copyright. IAVI werkt samen met de National AIDS Control Council van Kenia. Op landelijk niveau wordt beleid ontwikkeld, de verantwoordelijkheid voor de uitvoering van het beleid berust bij de provincies. Eén van de belangrijkste resultaten van deze samenwerking is het Keniaanse Aids Strategic Framework. Deze organisatie heeft een strategisch model ontwikkeld voor de hivbestrijding en -behandeling in Kenia. “Zij zijn

heel progressief omdat ze de problematiek benaderen als een mensenrechtenkwestie en zich dus nadrukkelijk inzetten voor de rechten van de belangrijkste doelgroepen.”

HIV-ZORG “In de regeringsklinieken en ziekenhuizen zijn hivbehandelingen gratis, daarnaast zijn er privé-ziekenhuizen waarvoor je moet betalen. Die werken sneller en hebben betere faciliteiten, maar uiteindelijk is de kwaliteit van de behandeling toch hetzelfde. Ons onderzoek vindt plaats via de klinieken van de regering. Op dit moment onderzoeken we door middel van een trial met een gesimuleerd hivvaccin (in werkelijkheid een goedgekeurd hepatitis B-vaccin) hoe je deelnemers voor een trial kunt werven en behouden.

“In de regeringsklinieken en ziekenhuizen zijn hiv-behandelingen gratis”

MENSENRECHTEN Alle betrokken partijen zijn ervan overtuigd dat deelname van homo’s en andere mannen die seks hebben met mannen, sekswerkers en transgenders een grote meerwaarde oplevert voor het onderzoek. Maar, zegt George: “Het algemene publiek is nog niet zo ver. Eigenlijk is dat nog het grootste probleem en een belangrijke oorzaak van structurele belemmeringen zoals stigma en discriminatie. Er zijn veel vooroordelen en er wordt veel geweld gebruikt. Niet alleen tegen mensen met een andere seksuele geaardheid, maar vooral ook tegen sekswerkers. Het is onze missie de ontwikkeling van ondersteunend en progressief beleid te bevorderen, waardoor zij toegang kunnen krijgen tot behandeling en hun eigen verantwoordelijkheid kunnen nemen. Dat lukt alleen als er een goede basis is: een vriendelijk klimaat waarbinnen zij gerespecteerd en gewaardeerd worden. Zo ben ik weer terug bij mijn passie: ervoor zorgen dat de mensenrechten van al die groepen gewaarborgd zijn. Dat ze voorgoed uit de schaduw kunnen komen en zichzelf in het volle licht kunnen laten zien.”

PASPOORT NAAM George Victor LEEFTIJD 34 jaar HIV-STATUS hiv-negatief HOBBY’S muziek, kunst, natuur, op zondag official bij de paardenraces.

INSPIRATIE mijn moeder. Ze was lerares op een basisschool. Ze voedde me op met de overtuiging dat je je leven moet leiden met de gedachte aan volgende generaties: doe wat goed is voor de mensheid en zorg dat zij het beter hebben dan jij. Ik bewonder haar zeer LEVENSMOTTO ‘The person who moves a mountain begins by carrying away small stones’ (Confucius )

Daarnaast stimuleren we de onderzoekers om de doelgroep bij ieder stadium van het onderzoek te betrekken. Van de vraagstelling, via implementatie tot en met verspreiding van de resultaten en het motiveren van de hele gemeenschap.” hello gorgeous 27

ADVERTENTIE

”De behulpzaamheid van de Jan van Goyen apotheek geeft mij het gevoel van een warme deken. De apotheek is gespecialiseerd in het virus dat ik draag. Mijn medicatie is steevast voorradig en krijg ik voor een langere periode mee. Daarnaast kan ik voor vragen altijd terecht bij een internist via hun hotline. Het klinkt gek, maar ik kom er gewoon graag!” Elke bezoeker aan de Jan van Goyen apotheek krijgt dit mooie waterdichte pillendoosje cadeau. Openingstijden: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 uur Jan van Goyenkade 1, 1075 HN Amsterdam | apotheek@jvg.nl | tel: 020 891 27 28 | fax: 020 891 27 29

Laat je testen! Elk jaar worden gemiddeld 1.100 nieuwe hiv-diagnoses gesteld. Toch zijn er in Nederland nog veel mensen die hiv hebben en dit niet weten. Laat je daarom voor je eigen gezondheid regelmatig testen want hiv is goed te behandelen. Bij DC Klinieken Oud Zuid kan dit geheel anoniem. Naast de hivsneltest kun je bij ons terecht voor hiv- en hepatitiszorg en een hoge resolutie anoscopie. WAAROM DC KLINIEKEN OUD ZUID? • Team van betrokken medewerkers • Veel ruimte voor persoonlijke aandacht en begeleiding • Kleinschalig, geen lange wachttijden

DC Klinieken Oud Zuid De Lairessestraat 99 1071 NX Amsterdam t 0800 231 35 57 www.dcklinieken.nl

Oud Zuid

28 hello gorgeous 2161101-ADV HIV-laat je testen 175x120mm Hello Gorgeous.indd 1

13-01-16 13:10

CAMPAGNES tekst Inês Brito

VIDEOGETUIGENISSEN Sonke Gender Justice is een organisatie die gevestigd is in Zuid-Afrika. In 2015 introduceerde zij een driejarige community-based interventie genaamd Tsima: Behandeling als Preventie. ‘Tsima’ staat voor: samen het veld ploegen. De materialen omvatten een reeks krachtige videogetuigenissen van mensen met hiv. Deze poster geeft duidelijke informatie aan leiders binnen de gemeenschap over de voordelen van hivbehandeling. Het affiche en de video’s stimuleren op deze manier de hivbehandeling en de acceptatie van mensen met hiv in de samenleving.

HOE IS JE LEVEN?

Bekijk de video hier: www.youtube.com/ results?search_query= Tsima+Project+PSA+

OBULAMU? is een Oegandese campagne ter promotie van gezondheid. ‘Oblamu?’ betekent: hoe is je leven? De campagne loopt tot het einde van 2017 en is een samenwerkingsverband tussen de Amerikaanse ontwikkelingsorganisatie FHI 360 en het Oegandese Ministerie van Volksgezondheid. Op de affiche zie je een jong, gelukkig uitziend stel, die aangeven op de hoogte te zijn van elkaars hiv-status. Impliciet nodigen zij hiermee ook andere jonge koppels uit om zich op hiv te laten testen.

BRON: Sonke Gender Justice (RSA)

BRON: FHI360 (Oeganda)

hello gorgeous 29

ACTUEEL tekst Leo Schenk en Caspar Pisters fotografie Caroline Bijl

PrEP, het middel dat bescherming biedt tegen hiv, is nog niet beschikbaar in ons land, behalve voor deelnemers aan de AMPrEP studie van de GGD Amsterdam. hello gorgeous sprak drie homomannen die aan het onderzoek meedoen. Waardevolle aanvulling

Geen zorgen meer om hiv 30 hello gorgeous

PrEP bestaat uit een medicijn (Truvada) dat al langer wordt gebruikt als hiv-medicatie. Truvada als PrEP is in Nederland nog niet beschikbaar. Wel loopt er in Amsterdam een studie van de GGD Amsterdam, waar 370 homomannen en transgenders aan meedoen. Dit onderzoek â&#x20AC;&#x201C; naar hoe PrEP in de praktijk wordt gebruikt â&#x20AC;&#x201C; loopt tot en met 2018. De fabrikant van Truvada, Gilead Sciences, heeft onlangs een aanvraag ingediend bij het Europees Medisch Agentschap (EMA). Naar verwachting neemt die volgend jaar een besluit of het hiv-medicijn ook preventief mag worden ingezet. De actiegroep PrEPnu wil dat het middel in ons land snel beschikbaar komt. Met 1.000 nieuwe infecties per jaar is wachten tot de AMPrEP studie is afgerond geen optie, vindt de groep.

JUSTIN (23) “Via Amerikaanse toeristen hoorde ik voor het eerst over PrEP. Ik zag het ook steeds meer voorbijkomen op Grindr-profielen; dat er mannen waren die zichzelf beschermen tegen hiv met PrEP. Eerst was ik sceptisch. Je gaat een pil slikken om te voorkomen dat je de rest van je leven pillen moet nemen. Maar door dit middel preventief te nemen, voorkom je juist een infectie met het virus. Het kost me moeite om anderen op hun blauwe ogen te geloven, als ik naar hun hiv-status vraag voordat ik seks met ze ga hebben. Ik was op zoek naar meer zekerheid in mijn seksleven. Ik ben altijd heel eerlijk over wat ik seksueel doe en door mee te doen met zo’n studie kan ik bijdragen aan meer duidelijkheid voor de community. Ik heb het er vrij snel met mijn ouders over gehad. Zij zeiden: ‘Het is een proef en er worden medicijnen geslikt door gezonde mensen’. Maar ze geloven wel dat het een goede ontwikkeling is. Mijn moeder wil me echter altijd beschermen

“Mijn seksleven is niet uit te stippelen”

voor van alles. De ‘mama factor’, zeg maar. Ik krijg negatieve reacties van mensen die argwanend staan tegenover PrEP. Ze denken dat je helemaal losgaat en je de grenzen op gaat zoeken. Voor mij is het juist andersom: ik controleer mezelf veel beter. Als ik met iemand wat langer date en we hebben een gesprek over of we wel of geen condooms gaan gebruiken, ben ik bewuster bezig dan vroeger, toen ik nog geen PrEP nam. Ik heb gekozen om elke dag PrEP te nemen. Het is makkelijker om iedere dag op een bepaalde tijd de pil te slikken, dan wanneer ik het moet gaan plannen. Mijn seksleven is niet uit te stippelen. Tijdens het nationale hiv-congres op 1 december was ik te gast bij een workshop over PrEP. Het werd druk bezocht en de reacties waren positief. Het was wel eng om tussen Robert Grant (de godfather van PrEP in de VS, red.) en Elske Hoornenborg (internist en leider van AMPrEP, red.) te zitten. Maar mijn ongezouten mening vanuit de community was aanvullend op het voornamelijk medische verhaal dat zij vertelden. Ik wil dat meer mensen PrEP gaan steunen en dat er goede informatie wordt verstrekt. Op die manier wordt de drempel minder hoog om PrEP te nemen. Je hoeft je er niet voor te schamen en er moeten meer verhalen komen van mannen die het gebruiken.”

hello gorgeous 31

over hiv. Ik liet het condoom inmiddels wel vaker achterwege. Ik leerde wat het betekent als iemand ondetecteerbaar is. Steeds vaker zijn mannen die ondetecteerbaar zijn, open over hun status. Zo kwam de klad in het consequent gebruiken van condooms, ook als ik niet zeker was van iemands hiv-status. Met als gevolg dat ik een paar keer een PEP-kuur heb moeten gebruiken omdat ik risico had gelopen. Die angst mag ik nu laten varen. In mijn datingprofiel staat dat ik PrEP gebruik. Ik moet nog regelmatig uitleggen wat het is. Ik zal niet iemand afwijzen die toch condooms wil gebruiken, dat vind ik nog steeds een heel goede keuze. Maar liever doe ik het zonder, zo hoort seks voor mij te zijn. Twintig jaar geleden wist ik zeker dat ik niet oud zou worden. Ik had niet durven denken dat er een dag zou komen waarop ik weer zorgeloos seks kan hebben zonder condoom. M’n moeder had gelijk: PrEP is prettig.”

OLAV (52) “Ik vertelde m’n moeder dat ik PrEP zou gaan gebruiken. ‘Oh leuk’, zei ze. ‘Dan kun je eindelijk weer pret gaan hebben, zonder de angst dat je hiv oploopt’. Inderdaad, m’n moeder is vrij openminded. Twintig jaar geleden verloor ik een ex-partner aan aids. Toen ik hoorde dat hij aids had, wist ik zeker dat ik het ook zou hebben. Ik durfde me niet te laten testen. In die tijd had dat niet zo veel zin, omdat er geen medicijnen waren. Ik merk het wel als ik ziek word, dacht ik. De dokter zei: ‘Probeer gewoon gezond te leven’. Ik durfde m’n neefjes en nichtjes nauwelijks een kusje te geven, ik was bang dat ik het zou overdragen. Als ik koffie had gedronken, waste ik het kopje uiterst zorgvuldig af, zo diep zat de angst. Het duurde tot 2006 voordat ik de moed had me voor het eerst op hiv te laten testen. Ik bleek niks te hebben. Twaalf jaar lang had ik die last met me meegedragen, de angst voor hiv. Het is één van de redenen dat ik voor PrEP heb gekozen, de extra bescherming die het biedt. De eerste zes weken had ik last van bijwerkingen van de pillen. Ik voelde me vaak misselijk. Als dat zo blijft, weet ik niet of ik er wel mee door wil gaan, dacht ik. Gelukkig trokken de verschijnselen weg. Het voelt als een bevrijding dat ik me geen zorgen meer hoef te maken

32 hello gorgeous

“Mijn moeder had gelijk: PrEP is prettig”

ACTUEEL

PrEPnu

“Al sinds de oprichting in 2006 houdt Poz&Proud zich bezig met PrEP. Het stond in ons manifest en in de afgelopen jaren hebben we er veel over geschreven op onze site. Ik miste al langere tijd rumoer vanuit de community over PrEP. Zo ontstond het idee om een groep hivpositieven en –negatieven bij elkaar te brengen om te zien of we iets op poten konden zetten.” Waarom nu?

Eind vorig jaar kwamen zo’n 25 mannen bijeen om de actiegroep PrEPnu te beginnen, met als doel het sneller beschikbaar krijgen van PrEP in Nederland. Jörgen Moorlag (34) is coördinator van Poz&Proud, de homosectie van de Hiv Vereniging Nederland. Hij nam het initiatief voor PrEPnu.

“Tien jaar geleden stond PrEP nog in de kinderschoenen en was het onderzoek naar de effectiviteit in volle gang. Nu is bewezen dat het werkt en sinds 2012 is het middel beschikbaar in de VS. We hadden begin 2015 al het plan voor een actiegroep, maar door de drukte is het er nu pas van gekomen.” Waarom hebben zich alleen mannen bij de groep aangesloten?

“De minister moet het op haar netvlies krijgen en dat is een ingewikkeld spel”

“De grootste groep hivpositieven is homoman en de meeste nieuwe infecties komen op conto van homomannen. Dat is dus de groep waarvoor PrEP het grootste voordeel kan bieden. We hebben een discussie gehad over de vraag of de groep breder moest, maar we hebben besloten ons voorlopig alleen te richten op homomannen. Maar vrouwen mogen zich wat mij betreft wel aansluiten bij ons.” Waarom zijn mannen met hiv zo betrokken bij het PrEP-activisme?

bijzonder hebben een rijke geschiedenis op het gebied van activisme. PrEP is een enorme doorbraak in het stoppen van de hivepidemie, en dat ligt ons na aan het hart. In zekere zin hebben we er ook belang bij als PrEP op de markt komt. Het kan bijdragen aan het verminderen van angst en stigma.” Jullie hebben een manifest opgesteld. Wat zijn andere actiepunten? “We hebben een site (PrEPnu.nl) die de spil is van tal van activiteiten die we ontplooien. Daarop staan ook veel verhalen van mannen over PrEP om het een gezicht te geven. Er is een petitie die men kan ondertekenen. Die zal aan de minister van Volksgezondheid worden overhandigd. We onderzoeken ook de mogelijkheden voor het importeren van generieke PrEP, en kijken welke ondersteuning we kunnen bieden aan mannen die het middel in het buitenland bestellen. We moedigen dit niet aan, maar willen wel informatie beschikbaar stellen zodat men dit verstandig kan doen.” Wat houdt de beschikbaarheid van PrEP in ons land tegen? “Ik denk niet dat er iets is dat PrEP tegenhoudt. Het is gewoon een kwestie van politieke wil. De minister moet het op haar netvlies krijgen en dat is een ingewikkeld spel.

“Homo’s in het algemeen en homo’s met hiv in het hello gorgeous 33

ACTUEEL nemen om PrEP sneller beschikbaar te maken.” Zijn er meer grassrootinitiatieven als die van jullie in Engeland?

In Engeland is PrEP ook nog niet beschikbaar. Daarom zorgen de jongens van PrEPsters voor meer druk en commitment vanuit de homobeweging. Will Nutland is één van hen. Hij werkte vroeger bij het Terrence Higgins Trust (THT) en promoveerde met een proefschrift over PrEP.

“Twee dagen voordat we PrEPsters lanceerden, kwamen we erachter dat er nog een PrEP groep actief was. Zij hebben de website iwantprepnow. co.uk gelanceerd en we hebben ze direct benaderd. We werken goed samen en houden elkaar op de hoogte van contacten die we met de pers hebben. Alex en Greg van iwantprepnow richten zich op het online kopen van PrEP en dat doen ze fantastisch. Ze zijn als het ware onze broeders. PrEPsters richt zich meer op het politiek activisme om het middel snel beschikbaar te krijgen en op educatie over PrEP. We werken ook samen met THT en National Aids Trust.” In Amerika is er veel slutshaming van PrEP gebruikers. Hoe is dat in de UK?

“Het zou belachelijk zijn als het alleen voor homo’s beschikbaar komt”

34 hello gorgeous

“Wij organiseerden vorig jaar een aantal roadshows, waar een film over de PROUD-studie werd vertoond (vimeo. com/132412294). Dit is de studie naar de effectiviteit van PrEP in de UK, die vorig jaar werd afgerond. Aan het eind vroegen bezoekers altijd hoe ze meer druk zouden kunnen uitoefenen om PrEP beschikbaar te krijgen en waar ze meer informatie konden halen. We zijn toen PrEPsters begonnen, ontwikkelden een site vol toegankelijke info en manieren waarop men zelf actie kan onder-

“Ook hier is daar sprake van, maar niet zoals in de VS. Het stigmatiseren van PrEP - net als het stigmatiseren van mensen met hiv - zorgt ervoor dat mensen er niet over praten met vrienden en seksuele partners. Daarom is het bestrijden van stigma een van de actiepunten van PrEPsters.” Hoe reageert het professionele veld op PrEP? “Eerst was er wel degelijk cynisme. Sinds instanties als de Wereldgezondheidsorganisatie en het

tijdschrift The Lancet zich achter PrEP schaarden, zijn professionals echter ook de voordelen van dit preventiemiddel in gaan zien.” Wat is er nodig om PrEP beschikbaar te krijgen in Engeland? “In juni verwachten we een positief besluit over PrEP door een speciale commissie. Maar met dit besluit blijft het gevaar bestaan dat men zal zeggen dat er geen geld beschikbaar is. Daarom moeten we ervoor zorgen dat het politiek onacceptabel is om PrEP niet te financieren. Zowel in de UK als in Europa.” Wat is de rol van fabrikant Gilead hierin? “Samen met hiv-preventie activisten en artsen in Europa hebben we Gilead gevraagd de prijs van Truvada te verlagen. Als ze dit doen, verandert dit meteen het argument over kosteneffectiviteit van PrEP.” PrEP is niet alleen voor veel homomannen een uitkomst. Ook andere groepen, zoals vrouwen, kunnen er voordeel van hebben. Hoe kijken jullie hiertegen aan? “We moeten ervoor zorgen dat ook jonge queers, transmensen, migranten, etc. meer over PrEP te weten komen. En het uiteindelijk ook gaan gebruiken als ze dat willen. De richtlijnen over PrEP zijn duidelijk en het zou beschikbaar moeten komen voor iedereen die risico loopt. Het zou belachelijk zijn als het alleen voor homo’s beschikbaar komt.”

ANNE (37) “Ik neem nu drie maanden PrEP. Je kunt in de studie kiezen tussen elke dag een pil of alleen één keer voor en na de seks. Ik heb gekozen voor het eerste. Omdat ik veel mensen met hiv ken, ben ik gewend aan het idee dat je hiv-medicatie elke dag neemt. Bovendien ben ik niet iemand die seks plant. Ik weet ’s ochtends niet wat er ‘s middags gaat gebeuren. Toen ik mijn eerste pil nam was ik een beetje melig en giechelig. Hupsakee! Daar gaat de pil waar iedereen een mening over heeft. Alle clichés zitten in zo’n pilletje, dat je als een smartie wegslikt. En wat dan in je lijf oplost en je beschermt tegen hiv. Ik spreek ook mensen met hiv die Truvada slikken omdat ze hiv hebben. Sommigen zeiden: ‘Zit niet te fucken. Het is mijn medicijn en straks word je resistent en verknal je de werkzaamheid van het medicijn. Denk je dat dit leuk is?’ Ik begrijp het wel. Slik je jaren het middel tegen je hiv en dan komt er zo’n kippetje langs die geen hiv heeft, maar wel hetzelfde middel neemt. Bedenk wel dat het ons allen gezond houdt. Voordat ik begon met PrEP dacht ik na een ruige avond weleens: gaat dit goed komen? Ik was ook gefrustreerd, omdat ik me moest aanpassen aan de norm. Veel mensen vinden

“Veel mensen vinden condoomgebruik logisch, voor mij geldt dat niet”

condoomgebruik logisch, voor mij geldt dat niet. Ik probeer wel mijn hersenen te gebruiken. Ik wil geen hiv, maar wel mijn manier van seksbeleving hebben. Door PrEP heb ik geen angst meer en is seks er alleen maar leuker op geworden. Ik vertel iedereen dat ik PrEP neem, maar mijn familie weet het nog niet. Het is geen geheim, het is er alleen nog niet van gekomen. Heterovrienden reageren heel praktisch. In de trant van: ‘dat is voor jullie soort seks erg goed’. Onder homomannen is het heel anders. Zij hebben er ook meer over na te denken. Er wordt nog te weinig over gesproken, terwijl het gewoon een onderwerp moet worden dat je in een bushokje bespreekt. Veel mensen kunnen er baat bij hebben, niet alleen homomannen. Ook mensen die vanuit andere achtergronden en culturen bepaalde risico’s lopen zouden er voordeel bij kunnen hebben. Denk aan vrouwen en sekswerkers. Door PrEP wordt het tussen mensen met en zonder hiv gelijkwaardiger en neutraler. Dit zal absoluut helpen bij de emancipatie van hiv, waar ik me altijd voor heb ingezet. Het probleem met het hebben van hiv is niet de infectie zelf, maar het stigma dat met hiv komt.”

hello gorgeous 35

BRIEF AAN MEZELF tekst Leo Schenk illustratie Henk Hageman

In deze nieuwe rubriek blikken mensen vooruit op hun leven over tien jaar. Wat zijn hun wensen en verwachtingen? Hoe zien ze hun gezondheid? En welke wijze raad geven ze hun oudere zelf mee? DEZE KEER: Astrid (35).

Hoe ziet jouw leven eruit over tien jaar? OPROEP Wil je ook vooruitblikken op je leven in 2026? Stuur een mail naar info@hellogorgeous.nl en we nemen contact met je op.

36 hello gorgeous

Lieve toek

om st ige ze lf

, Het is 2016 en ik schri jf deze brief Ik hoop dat a a n jou: m het goed m ijn toekom et je ga at en a ls ik nu. st ige ik in dat je nog 2026. net zo’n sp onta ne mei A ls ik mijn d bent huidige lev en een cijf opwindend er moet geven da n dat het , is dat een wa s, m a a r 8 ½. Het is het beva lt Tien ja a r g minder me prim a. eleden zag m ij n en inst abie le v en er immers tota l. Ik wa s on rust ig en w a l a nders u een snelle it . Het wa s ilde a lles te ba a n en on spa nnend gelijker tijd tmoette ve contract en a a npa k ken el mensen verhuisde , . m Ik a h ad a v r had schu a a k. Hoew ik wa a rsch ld el ik mijn h ijn lijk ook uidige leven en, geen va st een 8 ½ heb ontev reden enorm wa a ben gegeven over hoe ik rdeer, zou a a n dat in mijn leven 20 0 6. Ik ben n le id In tien ja a r . iet snel tijd k a n ve el gebeure n en ik ben reu ze Da n ben ik 45 ja a r en w benieuwd na a r 2026. oon sa men doet er nie met mijn h t toe, zola n uidige v rien g het er m a da n inmid d in A zië. W a r wa rm is dels een k in en een st ra a a r precies d gek regen n d te v inden is , h et liefst een jo Mijn v rien . We hebben d is nog ste ngetje, wa nt meisjes eds mijn v Hij heef t e riend, wa n zijn la st ig. en goede b t trouwen a a n a ls con rest aura nt hoef t voor su lt a nt en a a n zee, w ons niet zo ik ben kok a a r ik Bourg terwijl ons nodig. in een hote ondische g zoontje su l a n ne x erechten v rfles heef t. o o r de ga sten b Ik kook va ereid a k in mijn bik ini, wa n t ik hoop d O ver tien ja a n supersl a r ben ik g a n k te zijn enezen va n Ik leef nu p . hiv, omdat rim a met h er iv e en medicij , m a a r v ind reizen ga m n is uitgev het som s w a ken, is het onden. el la st ig. Vo een uit zoe k rijgen. Ma ora l a ls ik k k lus met a r da a r heb veel ver re ver zekera a ik in 2026 g rs om je me een la st me Ik hoop ou dicijnen m er va n, om der en wijze ee te dat ik da n r te zijn gew ben a ls nu v rij va n hiv orden en zo . Weten dat ben. u wil len dat je gelijk heb Dat ik gew t, m a a r het ik niet meer oon mijn m g ewoon k un zo koppig ond k a n dic nen laten v hthouden. Ik m a a k a lt oor wat het ijd wel wat is. va n mijn le om mijn ho ven. Ook in ofd boven p water te ho er iodes wa vera nderen uden. O ver a rin het m die me nie oei lijk wa s tien ja a r ho t a a nst a a n st a a ls nu. op ik dat ik en dat ik n dingen k a n og net zo n ieuwsgieri Lieve toek g in het lev om st ige ze en lf , g ra ag zou ik spijt va n! W je nog het v a nt a lles w at je doet, m olgende m eegeven: h a a k t je tot Zeg nooit ‘s eb nergens wie je bent. orr y ’, ten zi j je mensen pijn hebt g A ls ik bepa eda a n. Spij a lde dingen t is zo’n nu niet had ge gekomen en tteloze em d a a n , wa s zou ik de m otie. ik op een a ensen die ik n d er levenspad nu ken nie Liefs, t hebben o ntmoet . A st rid

hello gorgeous 37

KUNST tekst Gerrit Jan Wielinga fotografie Roberto Marossi en Allessandro Zambianchi

Kunstenaarsduo Michael Elmgreen (55) en Ingar Dragset (47) namen het stigma op hiv als onderwerp voor een kunstwerk dat na Milaan, Monaco en London, nu in Beijing wordt vertoond. We spraken met hen over dit en ander werk.

“WIJ VONDEN dat het tijd werd om een werk te maken over het stigma rond hiv, omdat ons opviel dat er nog zo weinig wordt gesproken over hiv. Begin jaren negentig waren hiv en aids grote thema’s, ook in de kunst. Voor kunstenaars als Gregg Bordowitz en Félix Gonzalez-Torres en het collectief General Idea waren hiv en aids belangrijke onderwerpen. ACT UP gebruikte kunst in hun activisme. Tegenwoordig lijken de media en de kunstwereld het onderwerp echter links te laten liggen. Ook vanuit overheden is er steeds minder geld voor campagnes aangaande dit onderwerp. Logisch

BOYFRIEND TWINS Elmgreen en Dragset spreken als met één stem. Ze vullen elkaar aan en hebben duidelijk veel plezier in het precies formuleren van hun antwoorden. Sinds ze elkaar ontmoet hebben in 1995 in de After Dark, een homonachtclub in Kopenhagen, werken ze samen. Elmgreen schreef en droeg gedichten voor en Dragset studeerde theater. Hun eerste werk was een performance: ze gingen identiek gekleed als boyfriend twins naar een club en lieten het documenteren. Vervolgens werden ze uitgenodigd om tentoonstellingen te maken.

Stigma

IN PASTELTINTEN misschien, omdat de urgentie hier in het westen een stuk minder is geworden sinds mensen met hiv blijven leven, maar ook nu nog zijn er behoorlijk grote sociale uitdagingen als het gaat om leven met hiv. Dat is wat we wilden aankaarten met dit specifieke werk.” 38 hello gorgeous

“Als outsiders van de kunstwereld waren we destijds gefascineerd door de manier waarop de kunstwereld zich presenteerde. Altijd die witte ruimtes waar kunst werd tentoongesteld. Zo steriel en georganiseerd dat je er bijna xenofoob van zou worden. We voelden ons

hello gorgeous 39

KUNST er niet comfortabel bij en gebruikten dit gegeven om kunst te maken over de kunstwereld. Want we herkenden deze ongerieflijkheid in ons dagelijkse leven. Denemarken en Noorwegen zijn behoorlijk georganiseerde landen, maar voor bevolkingsgroepen als homo’s blijft er toch een zekere mate van ongemakkelijkheid bestaan.”

ACTUEEL Inmiddels wonen beide mannen in Berlijn, waar ze sinds 1997 hun vaste basis hebben. De eerste tien jaar van hun kunstenaarschap waren ze een stel, tegenwoordig hebben ze beiden een eigen privéleven. De afgelopen zeven jaar woonde Elmgreen ook in Londen en weet daardoor veel over het homoleven in die stad.

‘Ook nu nog zijn er behoorlijk grote sociale uitdagingen rondom leven met hiv’

40 hello gorgeous

‘De kleuren en het aantal vazen representeren daadwerkelijk de gangbare cocktails’ “Het was geen verrassing dat het werk Stigma in Londen zo resoneerde. Het aantal nieuwe infecties is daar nog altijd aan het stijgen. Hiv en stigma zijn onderwerpen die erg actueel zijn in de Britse hoofdstad. Neem bijvoorbeeld homo dating-apps. In de profielen komt het woord ‘clean’ regelmatig voor. Daarmee wordt aangegeven dat je zelf geen hiv hebt en dat wordt ook van potentiële partners verwacht. Het zegt veel over het sociale stigma binnen de homoscene. Laat staan hoe het ervoor staat buiten deze gemeenschap. Als de media het over hiv hebben, dan is het al snel sensationeel gebrachte, foutieve informatie.”

COCKTAILS Het werk Stigma bestaat uit verschillende samenstellingen van met kleurstof gevulde glazen vazen. “Misschien zijn urnen een logische associatie met de dieperliggende thema’s hier, maar onze inspiratie kwam toch vooral van de potten en flessen die je vroeger op de schappen in apotheken tegenkwam. De vazen zijn met de hand geblazen en gevuld met dezelfde pigmenten die ook gebruikt worden door de farmaceutische indu-

strie om hiv-medicatie kleur te geven. Op deze manier wil het kunstwerk toeschouwers ook opmerkzaam maken op de commerciële belangen van deze industrie. Want door de pillen mooie zachte pasteltinten te geven, lijkt het net alsof deze middelen minder schadelijk zijn.

‘Ons werk is niet persoonlijk’ De vazen zijn zo gerangschikt dat elke groep een verzameling is van diverse medicatie, zoals mensen met hiv die kennen. Soms slik je drie verschillende pillen, soms twee, soms één per keer. De kleuren en het aantal vazen representeren daadwerkelijk de gangbare cocktails. Op deze manier willen we kunstverzamelaars die geïnteresseerd zijn in dit werk, net als mensen met hiv, hun specifieke dosis laten kiezen. De combinaties worden onafhankelijk van elkaar verkocht.”

OBSERVEREN Op de vraag in hoeverre dit werk autobiografisch is, willen de kunstenaars geen antwoord geven. “Ons werk is niet persoonlijk. We observeren het leven om ons heen en geven daar een draai aan. Maar dat betekent niet dat het automatisch over onszelf gaat. Zo hebben we het monument voor de onder het nationaalsocialisme in de Tweede Wereldoorlog vervolgde homoseksuelen ontworpen, dat tegenover

het Holocaustmonument in Berlijn-Tiergarten staat. Homoseksuele en mannelijke identiteiten zijn wel onderwerpen die we vaker in ons werk onderzoeken, maar dat komt vooral omdat we dit tegenkomen in ons leven. Zo ook met hiv. Het is een onderdeel van het leven, zelfs als veel mensen er de voorkeur aan geven om het niet te zien. In dat geval zijn wij misschien diegenen die het wel een stem geven. Een aantal jaren geleden hadden we een tentoonstelling in Rotterdam. We waren van plan om in een park waar mannen elkaar ‘s nachts treffen een werk te maken dat het cruisen ook overdag zichtbaar zou maken. We kozen ervoor om bepaalde elementen die je ook in seksclubs tegenkomt in het park neer te zetten, zoals gloryholes (gaten in een muur waardoor men seks met elkaar kan hebben, red.). We hadden toestemming gekregen van de galerie en van de gemeente. Alleen de mensen die het park beheerden, waren het er niet mee eens. Zij vonden dat het park voor iedereen moest zijn. Een heel interessante stellingname natuurlijk, want door te verklaren dat een openbare ruimte voor iedereen moet zijn, is ze eigenlijk voor nie-

“Hoewel we hiv eigenlijk nooit eerder als onderwerp behandelden, hebben we in een ander recent werk wel een referentie gemaakt naar leven met hiv. In het Victoria and Albert Museum bouwden we een interieur voor een fictioneel personage, een gedesillusioneerde architect. Later herhaalden we die tentoonstelling in New York, alsof dit personage van Londen naar

begreep je dat het om een oudere homoman met hiv ging, die de tijd van voor de hiv-medicatie had meegemaakt. We vinden het een erg interessante ontwikkeling dat er steeds meer aandacht komt voor de uitdagingen waar long-term survivors voor staan. Aan de andere kant is hiv natuurlijk maar één van de vele elementen die je identiteit vormen. Voor dit specifieke werk vonden we het belangrijk voor het achtergrondverhaal van het personage dat we wilden neerzetten. De komende maand zijn we in Beijing met Stigma en ander werk in een soort overzichtstentoonstelling, waarin we de vorm van een kunstbeurs in opbouw gebruiken om bijna honderd werken van ons van de afgelopen twintig jaar te laten zien. Beijing is erg fascinerend. Vooral ook om te zien hoe het homoleven daar bloeit, terwijl men toch in een erg repressieve staat woont. We hebben

New York was verhuisd. Op het nachtkastje stond een potje Prezista als één van de vele elementen die samen met de meubels, boeken en andere zaken dit personage moesten duiden. Als je goed keek,

niet de indruk dat er in China veel over hiv wordt gesproken, maar je kunt het natuurlijk erger treffen. De Verenigde Arabische Emiraten mag je bijvoorbeeld niet in als je hiv hebt.”

mand. Dat zijn ideeën die ons fascineren.”

PREZISTA

PASPOORT NAMEN Michael Elmgreen en Ingar Dragset WOONPLAATS Berlijn BEROEP kunstenaars RELATIESTATUS hebben allebei een relatie, maar niet meer met elkaar, met als toevoeging dat relaties (net als seksuele oriëntatie en gender) fluïde concepten zijn LEVENSMOTTO inspireer me!

hello gorgeous 41

INTERVIEW tekst Joep Heldoorn fotografie Corinne de Korver

Straatdokter Jonathan

Jonathan wilde na zijn studie tot basisarts drie maanden ervaring opdoen bij de GGD om daarna te starten met de huisartsenopleiding. Inmiddels werkt hij al drie jaar met tomeloze energie als straatdokter in Amsterdam. “Een samenleving toont haar kracht in de zorg voor de zwaksten.”

AMSTERDAM is een magneet voor daklozen, verslaafden, ongedocumenteerden en vluchtelingen. Al deze paradijsvogels weten onze hoofdstad moeiteloos te vinden en geven kleur aan de stad. Helaas gaan zij niet zelden kopje onder en belanden op straat of in de noodopvang. Een klein deel van hen gedraagt zich bovendien agressief en staat te boek als notoire overlastbezorger. Jonathan Bouman (28) is straatdokter voor deze groep, die ook in medische zin vaak buiten de boot dreigt te vallen. “Daklozen staan net als ongedocumenteerden – de term ‘illegalen’ gebruik ik liever niet – vaak niet ingeschreven bij een huisarts. Zij hebben daardoor geen toegang tot de standaard medische zorg, terwijl ze vaak wel degelijk met veel klachten kampen. Ook voor psychiatrische patiënten is de drempel soms te hoog om naar een ‘gewone’ dokter te gaan.

“Ik geloof in maakbaarheid” Samen met vier collegastraatdokters geven wij medische zorg aan deze groep, die geen toegang heeft tot het reguliere circuit. Het grote verschil met een reguliere huisartsenpraktijk en andere aanbieders van eerstelijnszorg is dat wij een totaalpakket bieden.” 42 hello gorgeous

â&#x20AC;&#x153;Ieder mens heeft recht op noodzakelijke medische zorg, dat heeft met een paspoort niets te makenâ&#x20AC;?

hello gorgeous 43

INTERVIEW

Korte lijnen Jonathan werkt als arts vanuit de GDD bij de Geïntegreerde Voorziening (GV) West. In een GV werken artsen en verpleegkundigen samen met maatschappelijk werkers, budgetconsulenten en klantmanagers. Door alle zorg voor cliënten vanuit één locatie aan te bieden, is het voor klanten duidelijk waar ze zich moeten melden met hun hulpvraag. Bovendien leidt de samenwerking vanuit één gebouw tot korte lijnen tussen alle hulpverleners. “Net als een huisarts draai ik spreekuren en bezoek ik mensen thuis - nou ja, niet thuis, maar in opvanglocaties voor daken thuislozen. Veel van mijn patiënten komen bij ons binnen met een medisch probleem. Als ik doorvraag, blijkt geregeld sprake te zijn van verslaving, psychiatrische problematiek en/of dakloosheid. Dat soort problemen moeten laagdrempelig worden aangepakt.

“Natuurlijk heb ik niet de illusie de hele wereld te kunnen redden” Ik breng patiënten zo nodig in contact met een verslavingsarts of psychiater. Maar bij de GV hebben we ook verstand van uitkeringen, huisvesting en verzekeringen”, vertelt Jonathan. Het doel van de GV’s is allereerst om 44 hello gorgeous

mensen terug te leiden naar hun eigen huisarts en de reguliere gezondheidszorg. De straatdokters zijn er voor mensen die de weg daarnaartoe niet meer weten te vinden. Of geen geldig legitimatiebewijs meer hebben, waardoor toegang tot reguliere gezondheidsinstellingen en hulpverlening is afgesneden. “Ieder mens heeft recht op noodzakelijke medische zorg, dat heeft met een paspoort niets te maken”, aldus Jonathan.

Kracht Het is onmogelijk om je niet mee te laten voeren op de golven van enthousiasme waarmee Jonathan vertelt over zijn werk. Elk spoortje cynisme is hem vreemd. “Ik geloof in maakbaarheid. Een samenleving toont haar kracht in de zorg voor de zwaksten. Natuurlijk heb ik niet de illusie de hele wereld te kunnen redden. Wel kunnen we er als GV voor zorgen dat iemand wat stabieler wordt en een stapje verder komt. Dat doe ik allereerst door een goede relatie op te bouwen met mijn patiënten die gebaseerd is op vertrouwen. Alles valt of staat met het gevoel van de patiënt zich gekend te weten.” Het werken als arts met deze doelgroep is verantwoordelijk werk en vraagt om deskundigheid op veel terreinen. “Gelukkig weet ik wanneer ik moet escaleren. Dat wil zeggen dat ik twijfel en eventuele complicaties met mijn supervisors bespreek. Zij zijn zeer ervaren en dat maakt de druk voor mij iets minder groot. Van hen heb ik

ook geleerd dat het stellen van een diagnose begint in de wachtkamer. Zodra ik iemand ophaal, let ik op de manier waarop de persoon zich beweegt en gedraagt en of er contact met me wordt gemaakt, of juist niet. Dat alles is belangrijke diagnostische informatie.”

Vertrouwen Naast idealisme, zijn enthousiasme en optimisme onontbeerlijk in het werk als straatdokter. “Het is belangrijk om oog te hebben voor iedere stap vooruit, hoe klein soms ook. Ik heb een groot vertrouwen in het herstellend vermogen van de mens. Natuurlijk gaan mijn patiënten weleens over de schreef en krijgen ze soms een pandverbod. Maar de deur van de GGD gaat steeds weer open. Mensen verdienen altijd een nieuwe kans. Dus niet slechts één of twee keer. Mede door deze werkwijze komt het met onze klanten vaak weer goed.”

“Het is belangrijk om oog te hebben voor iedere stap vooruit, hoe klein soms ook” Maar soms ook niet. “Een tijdje geleden behandelde ik een onverzekerde patiënte uit het voormalig Oostblok voor allerlei verwondingen aan haar gezicht. Ze kwam binnen

met de vraag of ik wat verband voor haar had. Toen ik doorvroeg bleek ze heroïneverslaafde en hivpositief te zijn. Ze slikte geen hiv-medicatie en had in geen jaren een dokter gezien. Door haar broze gezondheid was directe terugkeer naar haar land van herkomst geen optie. Ik heb met haar duidelijke afspraken gemaakt over een behandeling en na enige tijd leek het de goede kant op te gaan. Nu moet ze toch op zeer korte termijn terug naar haar eigen land. De artsen aldaar zullen een stuk minder voor haar kunnen doen. Ik vind het verdrietig dat zij straks opnieuw moet vechten voor haar gezondheid en moet strijden tegen het taboe op hiv en verslaving in haar land.”

Hiv onder hetero’s Hoewel voorgaand verhaal anders doet vermoeden, ziet Jonathan voor zijn gevoel relatief weinig mensen met hiv. “Het taboe op hiv in niet-westerse culturen is soms erg groot. Hiv is vooral binnen de groep ongedocumenteerden een lastig onderwerp. Mensen zijn bang uit de groep verstoten te worden als bekend wordt dat ze hiv hebben.” Privé merkt Jonathan weinig van onrust over hiv, laat staan van een taboe. Veel mensen in zijn omgeving zijn banger voor gonorroe of chlamydia. “Deels snap ik dat, omdat hiv bij hetero’s nou eenmaal minder voorkomt”. Jonathan kan zich bij die angst voor een soa wel wat voorstellen. “Ik ben zelf hetero en zie in mijn omgeving dat dating apps

onder hetero’s net zo populair zijn geworden als onder homo’s. Daarmee zijn ook voor hetero’s losse seksuele contacten meer binnen handbereik gekomen. En reken maar dat van die mogelijkheid gebruik wordt gemaakt.”

“Ik word gelukkig van het contact met mijn patiënten” De vraag werpt zich op of het aantal soa’s onder heteroseksuelen de komende jaren zal toenemen. Die kans lijkt niet ondenkbaar, zeker ook gezien de bezuinigingen die maakten dat in 2015 minder hetero’s bij de GGD terecht konden. Het aantal jonge hetero’s dat kon worden getest op soa’s daalde vorige jaar eveneens. Veel onderzoek naar het verband tussen dating apps en soa’s is volgens Jonathan nu nog gericht op homoseksuelen. “Ik ben erg benieuwd naar de uitkomsten van vergelijkbaar onderzoek onder hetero’s.”

van computers. Zo ben ik er min of meer ingerold.” Jonathan beaamt dat hij in een hoger tempo leeft dan de meeste andere mensen. “Natuurlijk heb ik het druk. Maar beide banen vullen elkaar aan.” Momenteel werkt hij veel voor de mensen achter een groot crowdfundingplatform. “Hun enthousiasme inspireert mij ontzettend. Het is voor mij verrijkend om te werken in een wereld waarin alles draait om slim en efficiënt werken. Aan een dergelijke efficiëntie moeten we in de zorg nog hard werken.” Jonathans hart blijkt uit te gaan naar zijn werk als arts, want hij stopt binnenkort met zijn werk als straatdokter om te starten met de opleiding tot huisarts. “Ik word qua werk gelukkig van het contact met mijn patiënten. Betekenisvolle relaties aangaan, oog hebben voor de ander en troost bieden waar nodig. Dat is waar het volgens mij om draait in het leven.”

PASPOORT NAAM Jonathan Bouman LEEFTIJD 28 jaar OPLEIDING Geneeskunde aan de UvA RELATIESTATUS “wist ik het maar…” LEVENSMOTTO leer te dansen in de regen!

ICT-er Naast zijn baan als straatdokter runt Jonathan een eigen ICT-bedrijf. “Ik begeleid verschillende internet startups. Ik word ingehuurd vanwege mijn specifieke kennis van de opbouw van drukbezochte websites. De één vindt het leuk om op z’n twaalfde aan oude auto’s te knutselen, ik hield toevallig hello gorgeous 45

46 hello gorgeous

SPIRITUALITEIT tekst Charlot Spoorenberg fotografie Taco Smit en Hannah Jansen

Fieke Klaver (61) organiseert de Kloosterdagen van stichting ShivA waar mensen met hiv worden uitgenodigd om hun persoonlijke thema’s, dromen, valkuilen of blokkades onder ogen te zien en aan te gaan. Een confronterend, maar ook heerlijk ontspannend weekend weg van de dagelijkse sleur, aanleunend tegen het kloosterleven.

FIEKE: “Ik word er blij van als er iets gaat stromen bij mensen, als ze iets kunnen aanraken vanbinnen dat hen kracht geeft. Of als ze met een vraag kwamen en nu weer opties hebben. Dat ze de moed hebben gevonden om ergens aan te gaan staan. Of het gevoel hebben dat oud zeer aan het verdwijnen is. Soms duurt het een poos voor het kwartje valt. Laatst belde iemand me op die na een half jaar opeens begreep wat ik bedoelde tijdens een weekend. Bij iedereen gebeurt er iets – soms klein, soms groot. Deze dagen zijn echt een cadeau aan jezelf.”

LEVENSVRAGEN

Rust & Bezinning

“Twee jaar geleden ben ik als geestelijk raadsvrouw gaan werken voor stichting ShivA. Bij ons komen mensen met verschillende levensbeschouwingen:

soefisme, christendom, islam, jodendom, humanisme en mensen die helemaal niets hebben met enig geloof. Zelf ben ik als dominee aan een kerk verbonden, maar ShivA is geen kerkelijke organisatie. Ik houd me bezig met hello gorgeous 47

SPIRITUALITEIT levensvragen van mensen met hiv. Iedereen heeft levensvragen, maar mensen met hiv worden er vaker mee geconfronteerd. ShivA is een kleine stichting die ongeveer vijftien jaar geleden door Inga Mielitz is opgericht. De

betekent vriendschap voor jou? Zeker voor mensen die kleine kinderen hebben en daardoor niet makkelijk van huis kunnen of mensen met te weinig energie, is dit een fijne manier om in contact te komen met lotgenoten.”

Ongeveer twaalf personen gaan mee: mannen en vrouwen, homo- en heteroseksueel, mensen die al lange tijd met hiv leven of mensen die recent gehoord hebben dat ze geïnfecteerd zijn. Sommigen hebben een drugsverleden.

“Ik heb de Kloosterdagen als heel prettig ervaren. Er was een vol en veelzijdig programma, ruimte voor samenzijn én om alleen te zijn in een, mooie, rustige omgeving”

Hannah Jansen, deelnemer

letters staan voor: spiritualiteit, hiv en aids. Hiv is veranderd; van een dodelijke naar een chronische ziekte. Dat neemt niet weg dat mensen met hiv soms vastlopen. Ze kunnen bij ons langskomen voor individuele begeleiding, een Positive Sister als maatje krijgen of meegaan met de Kloosterdagen. Veel mensen ontmoeten ons en vooral elkaar op het online platform van het ShivA-huis. Hier praten we – indien gewenst anoniem – over thema’s als: grenzen stellen en wat 48 hello gorgeous

RETRAITE “Twee keer per jaar organiseren we de Kloosterdagen, een verdiepende retraite die plaatsvindt in een oud huis aan de Vecht bij Priorij Emmaus in Maarssen. Deze retraite is bedoeld voor mensen met hiv, hun naasten en andere betrokkenen. Ik begeleid deze weekenden samen met massagetherapeut en yogadocente Marjolein Annegarn. Zij heeft zelf hiv en is ervaringsdeskundige.

Wij vinden het belangrijk dat deze weekenden niet alleen over de geest en ziel gaan, maar ook over het lichaam. Daarom zijn er de laagdrempelige yogasessies, massages en is er ruimte in het programma om lekker te wandelen. De reden dat we de dagen organiseren is dat het lastig kan zijn om de samenhang te vinden tussen levenservaringen, juist ook als je hiv hebt. Vroeger was er een sterk saamhorigheidsgevoel onder mensen met hiv. Tegenwoordig is de maat-

schappij meer individualistisch ingesteld. Je moet de samenhang en de zin van je leven zelf ontdekken. Als je dat niet lukt is het fijn om te kunnen delen of een frisse blik of nieuwe inzichten te krijgen van anderen.”

Op donderdagmiddag verzamelen we in het gastenhuis van het klooster. Als we geïnstalleerd zijn, komen we samen voor een eerste kennismaking en vertellen we elkaar welke vraag we hebben. Voor de één

doen het met elkaar. We luisteren, reageren, vangen elkaar op. We geven elkaar ook ruimte, zodat iemand antwoorden voor zichzelf kan vinden of nieuwe inzichten kan krijgen.”

“Met elf vreemden heb ik hele vruchtbare gesprekken kunnen voeren over het thema. Op zondag voelde het alsof we elkaar ons hele leven al kenden. Ik heb het als een bijzonder weekend ervaren”

“Ieder onderdeel van de Kloosterdagen laat je op een eigen manier onthaasten. Vanaf het begin tot het einde ervoer ik rust”

Durk Doornbos, deelnemer

Loek Elsenburg, deelnemer

STILSTAAN “Ons leven is vaak zo hectisch, dat we het verleerd zijn om rust te nemen en te bezinnen. Dit weekend is bedoeld om even stil te staan, afstand te nemen en met een frisse blik te kijken naar je eigen vraagstukken, naar je leven en wat je belangrijk vindt. Het programma bestaat uit diverse groepsactiviteiten, maar er is ook genoeg vrije tijd om na te denken, te reflecteren, te wandelen of te ontmoeten.

brengt oud worden met hiv vragen met zich mee. Een ander is erg moe en houdt zich bezig met wat de zin van het leven is als je zo weinig kunt. Sommigen vragen zich af hoe open ze willen zijn over hun ziekte en weer anderen denken na over nieuw werk of de toekomst van hun relatie. In het voorgesprek stemmen we de verwachtingen af en na een tijdje kijken we nog eens terug. Het mooie van dit weekend is dat je voor jezelf komt, maar we

KWETSBAARHEID “Ieder jaar heeft het weekend een ander thema. Dit jaar is dat: ontdek de kracht van kwetsbaarheid. Aan de hand van dit onderwerp zijn er individuele of groepsopdrachten: een stuk schrijven, een collage maken, etc. In de middag ben ik beschikbaar voor iedereen die vragen heeft. Als het weer het toelaat, ga ik dan vaak met diegene naar buiten. De natuur laat ons zien dat kwetshello gorgeous 49

SPIRITUALITEIT baarheid geen zwakte hoeft te zijn. Kijk maar eens naar een sneeuwklokje: het is zo’n klein, teer bloemetje, maar dapper bloeit het door in de kou. Zo kan het ook voor een mens zijn: je hebt vragen, twijfels, fysieke

van het klooster brengt rust en soms gaan er snaren trillen die lang niet zijn aangeraakt.”

DE OGEN VAN HET HART

tijdens dit weekend veilig en ontspannen voelt om met ‘de ogen van het hart’ naar de dingen te kijken. Dat kan best confronterend zijn, zeker voor rationele mensen. Anderen hebben weer moeite met de stilte, die

AANMELDING Voor de Kloosterdagen van 21 t/m 24 april zijn nog plekken beschikbaar. Informatie en aanmelding: Fieke Klaver, stichting Shiva, Eerste Helmersstraat 17, 1054 CX Amsterdam. Bellen kan ook: (06) 39 01 33 97 of (020) 6160460, of mailen: info@shiva-positief.nl Na aanmelding word je gebeld om kennis te maken. Bezoek ook de website www.shiva-positief.nl en vraag een wachtwoord aan voor het ShivA-huis.

problemen, angsten, maar dat betekent niet dat je geen andere, sterke kanten in je hebt. Ik wil deelnemers laten zien dat het goddelijke, of hoe je het ook noemen wilt, te vinden is in de gewone dingen. Ze helpen ontdekken wat het is waar zij voor leven, van genieten en kunnen delen met anderen. In de avonden is er weer een programma, zo is er op de vrijdagavond een klankconcert, waarbij je onder een warm dekentje ligt te luisteren naar mooie muziek. De sfeer 50 hello gorgeous

“Elke dag beginnen we met yoga. Hier kan iedereen aan meedoen. Er zijn deelnemers geweest die zittend op hun stoel de oefeningen deden. Je kunt er ook bij komen zonder actief te zijn. De gedachte is dat als je innerlijk en met je volledige concentratie de bewegingen meemaakt, dat ook effect heeft. Als je lekkerder in je lijf zit, beter contact hebt met je lichaam, is het gemakkelijker om geestelijk in balans te zijn. We willen graag dat iedereen zich

worden daar onrustig van. Het kan voorkomen dat er weerstand ontstaat bij een deelnemer. Daar is ruimte voor, laat het maar gebeuren. Niets moet, is ons credo. “

COLUMN tekst Mirjam van Schulpen illustratie Karina Grens

Een nieuw begin IK HEB MET A. afgesproken vóór Burger King op Haarlem CS. Hij komt uit een warm, Afrikaans land vol onrust en conflicten. Ik herken hem aan zijn zoekende blik en samen lopen we naar het café op de hoek. A. wil roken, dus gaan we buiten zitten op het terras. Hij vermijdt zorgvuldig oogcontact als hij van wal steekt. “Wow! Je bent de allereerste persoon met hiv die ik ontmoet. Je ziet er tamelijk normaal uit.” Hij lacht een prachtige rij witte tanden bloot. We babbelen wat, maar al gauw komt

het hoge woord eruit: “Ik wil zelfmoord plegen. Mijn pillen sla ik nooit over, mijn hiv is onder controle, maar ik hou het gewoon niet langer vol. Dit is geen leven, het is overleven.”

flink aantal flessen bier. Soms drinkt hij de hele nacht door, totdat hij uitgeput op de bank in slaap valt. Als hij tegen de middag wakker wordt, staat de tv nog aan.

Elke avond als hij gaat slapen, kijkt A. naar dezelfde filmscène in zijn hoofd: soldaten verkrachten zijn beide zussen keer op keer en dwingen hem urenlang om toe te kijken. Telkens weer hoort hij hun geschreeuw.

“De eenzaamheid is een gewoonte geworden”, vertelt hij. “En ik ben altijd op mijn hoede, want stel dat ik mijn geheim over hiv verklap. Vrienden belden me vaak om af te spreken, maar omdat ik altijd bang was dat ze erachter kwamen, zei ik maar dat ik geen tijd had. Zo langzamerhand is het bellen gestopt.”

Deze beelden kan hij alleen stopzetten met een

Weemoedig staart hij voor zich uit, terwijl een zware regenbui losbarst. Even voel ik me extreem machteloos. Gelukkig weet ik de neiging te onderdrukken om hem te troosten met lege, sussende woorden. We zwijgen en ik voel hoe mijn voeten langzaam natregenen. Dan verbreekt hij de stilte: “Ik voel me nog steeds verdrietig en schuldig, maar dit is een nieuw begin. Nu ben ik niet meer alleen. Eindelijk kan ik mezelf gaan accepteren.”

hello gorgeous 51

BEELDREPORTAGE fotografie Marjolein Annegarn

Marjolein Annegarn, één van de vaste fotografen van hello gorgeous, heeft hiv sinds 1986 en via haar vrijwilligerswerk bij de Hiv Vereniging heeft ze veel homovrienden van haar eigen leeftijd leren kennen. Daardoor raakte ze nieuwsgierig naar hoe het tegenwoordig is om als gay naar buiten te komen. Ze fotografeerde en interviewde bijna dertig jongeren van veertien Het project heeft nog geen titel, maar zeker is wel tot negentien jaar en ondervond dat er in de loop van het dat uit de kast komen als homo jaar een tentoonstelling komt in de Melkweg of lesbo in 2016 nog steeds niet galerie te Amsterdam en makkelijk is. een speciaal magazine

Jong & gay

met daarin alle foto’s en verhalen.

Guilmar: “Omdat ik wist dat mijn moeder tegen homoseksualiteit was, was het wel een schok om mij te realiseren dat ik gay ben” 52 hello gorgeous

Kevin: “Guilmar’s moeder had veel problemen met het feit dat hij gay is. Ik zei: mevrouw, u houdt van uw zoon dat respecteer ik en ik zal nooit tussen jullie in gaan staan. Maar ik verwacht van u dat u niet tussen mij en hem gaat staan want ik houd ook van hem”

Guilmar

Kevin

16 jaar uit de kast sinds zijn 15e.

18 jaar uit de kast sinds zijn 12e. hello gorgeous 53

BEELDREPORTAGE

“Niemand is perfect. Niet dat gay zijn imperfect is, maar het is de realiteit dat twee mensen die een kind krijgen niet op hun lijstje hebben staan: we hopen dat hij of zij gay is”

Sebastian 17 jaar uit de kast sinds zijn 15e. 54 hello gorgeous

â&#x20AC;&#x153;Op mijn nieuwe middelbare school heb ik in de kleedkamer bij gym tijdens het omkleden geroepen: Ik ben lesbisch! Gewoon om te provocerenâ&#x20AC;?

Maxz 18 jaar uit de kast sinds haar 12e. hello gorgeous 55

BEELDREPORTAGE

“Voordat ik überhaupt zelf wist hoe het zat, werd ik op school al uitgescholden voor homo. Het pesten is pas een half jaar nadat ik uit de kast ben gekomen, gestopt. Ik ben bijna al mijn heterovrienden kwijtgeraakt”

Eric 18 jaar uit de kast sinds z’n 16e. 56 hello gorgeous

â&#x20AC;&#x153;Bij Rotterdam Pride afgelopen weekend liep ik met een Turkse vlag en werd keihard uitgescholden door Turken. Ze zeiden dat ik een schande was. In het begin dacht ik wel: gebeurt dit echt? Ik was daar gewoon blij aan het dansen met mijn vlagâ&#x20AC;?

Berksun 18 jaar uit de kast sinds haar 15e. hello gorgeous 57

BOEKEN tekst Michiel Bollinger fotografie Eddy de Jongh en Martijn Hoogstra

Schrijver Frans Kellendonk stierf in 1990 aan de gevolgen van aids op 39-jarige leeftijd. Zijn bekendste boek is Mystiek Lichaam. Vorig jaar verscheen De Brieven, met daarin brieven die hij schreef aan diverse mensen. Michiel Bollinger ontmoette hem in de jaren tachtig. Naar aanleiding van die ontmoeting schrijft hij deze brief aan Kellendonk. â&#x20AC;&#x153;Misschien omdat ik toen de juiste woorden niet kon vinden en nu wel.â&#x20AC;?

De angst voor aids in bange dagen 58 hello gorgeous

FRANS, JE WAS een mooie jongen toen ik je dertig jaar geleden ontmoette, meestal in jouw stamkroeg Le Shako aan de Amstel tegenover theater De Kleine Komedie, een verzamelplek van studentikoze homo’s en artistieke types. Je liet niet vaak het achterste van je tong zien. Je was een stille en intelligente

len. Eén van de hoofdpersonen in het boek was Broer, wiens minnaar aan aids was overleden en van wie hij het virus bewust had overgenomen, als een soort bewijs van zijn allesomvattende liefde. Broer gaat ook aan de ziekte ten onder en zingt op de laatste bladzijde van het boek het trieste Hooglied

geachte ondertoon van antisemitisme in je boek. Maar tegelijkertijd was ik verontrust over de nog veel manifestere homozelfhaat die jij in kranteninterviews ten beste gaf.

schrijver, die daardoor een air van mysterie en verlokking uitstraalde.

van de Dood, omdat hij als homo nu eenmaal geen deel uitmaakt van ‘de geschiedenis van het vlees’, namelijk het biologische voorrecht van heteroseksuelen om kinderen voort te brengen. Het boek is bij vlagen adembenemend mooi geschreven.

een parodie van de heteroliefde kunnen uitleven op elkaar? Kan je jouw vrienden alleen maar als boodschappers van de dood bekijken? Is dat serieus of ironisch en polemisch bedoeld?

“Je liet niet vaak het achterste van je tong zien” In 1986 verscheen je meest ambitieuze roman Mystiek Lichaam. Dat boek was een literaire vertaling van het acute aids-drama dat ons allemaal had overval-

Op een dronken nacht in Le Shako, het was niet lang na het verschijnen van jouw roman, stapte ik op je af. Ik was oprecht verontwaardigd over de beschuldiging van Aad Nuis in de pers over een gevaarlijk

Ik vroeg je die nacht op de man af: meen je het werkelijk als je beweert dat homo’s alleen maar

En jij antwoordde zonder aarzelen: “Ja, Michiel, dat vind ik echt. Homoseksuele liefde is een parodie op het heteroseksuele leven om ons heen, wij homo’s kunnen hun liefde nooit evenaren. Wij kunnen geen kinderen maken. We kunnen alleen imiteren. Homo’s

hello gorgeous 59

BOEKEN

zijn een parodie. Homoseksuele liefde staat gelijk aan de dood, nu aids ons in de greep heeft en houdt”.

“We gingen zonder woorden uit elkaar en hebben elkaar nooit meer gesproken” Ik was na dit klare antwoord met stomheid geslagen. Je had ijskoude woorden gesproken. We stonden tegenover elkaar, als aan de grond genageld. Je zag waarschijnlijk in mijn ogen dat ik geschrokken was van jouw antwoord. Ik hoopte nog op een ironiserende glimlach of een genuanceerde uitleg, maar je bleef me strak aankijken. Het gesprek was ten einde. We gingen zonder woorden uit elkaar en hebben elkaar nooit meer gesproken. Je werd ziek en ging een paar jaar later dood aan aids.

“Kan je jouw vrienden alleen maar als boodschappers van de dood bekijken?” Je naam werd een herinnering aan een dramatische tijd waarin veel van mijn vrienden ziek werden en overleden. Nu, het is inmiddels 2016,

60 hello gorgeous

krijg jij als schrijver een herkansing. Jouw verzamelde brievenboek is onlangs verschenen en de jongste generatie literatoren prijst jou om je onnavolgbare stijl, je eigenzinnige standpunten, je onovertroffen intellect. Frans, na dertig jaar schrijf ik je deze brief, misschien omdat ik toen de juiste woorden niet kon vinden en nu wel. Misschien was ik toen te kwaad op jou? In mijn ogen trapte je alle homo’s in de hoek van de verachtelijkheid, precies zoals jouw hypocriete religie dat al eeuwen had gedaan. Of moet ik zeggen: juist de mannen die jou liefhadden, veroordeelde jij als onecht door hun liefde als parodie te bestempelen, als een dodelijke travestie van de heteroliefde. De angst voor aids maakte dat jij homoseksualiteit verwarde met zelfdestructie.

gedachten nog een keer met je, als een wijze (bijna) zestigjarige met een verwarde en oh zo eenzame dertigjarige (niemand spreekt terug, helaas): Frans, wat is er natuurlijker dan de hartstocht van je vriend, die niets liever doet dan de liefde met je te bedrijven? Jouw angst voor aids was terecht in die bange dagen. Elke homo was toen bevangen door paniek. De ziekte sloopte je lichaam en je toekomst. Je was woest en depressief tegelijk. Je magnifieke boek Mystiek Lichaam getuigt van die paniek, in alle vernietigende eerlijkheid. Maar jouw antwoord op de angst was ook destructief voor jezelf en je vrienden. Jij maakte daarmee de liefde onmogelijk. Was dat niet doodzonde?

“Je verwarde homoseksualiteit met zelfdestructie” Frans, je wanhopige zelfhaat stuitte me tegen de borst. Je was een fenomenaal schrijver, maar behept met achterhaalde denkbeelden. Jij leefde in de katholieke middeleeuwen, zo vond ik in 1986, toen aids jouw en mijn leven overhoop haalde en kapot maakte. Dat maakte een gesprek tussen ons onmogelijk, toen. En ik spreek nu in

De Brieven, Frans Kellendonk Querido 2015

HET VERHAAL ACHTER… tekst Patrick Faverus fotografie Desiree Engelage

In deze nieuwe rubriek gaan we op zoek naar het verhaal achter een dierbaar voorwerp van iemand. DIT KEER: De halsketting van Sabine (33). haar conditie zou doen verslechteren. Daarnaast wist ik dat het haar veel verdriet zou doen. We waren twee handen op een buik. Oma steunde me onvoorwaardelijk. Ze was het niet altijd met me eens, maar ze luisterde naar me. Ze gaf raad, advies en tips die me op weg hebben geholpen. Ze is een grote steun geweest voor mij en mijn zusje in een tijd waarin ik weinig contact had met mijn ouders. Met mijn moeder had ik een moeizame relatie toen ik jonger was. We begrepen elkaar gewoon niet. We vlogen elkaar regelmatig in de haren en het werd er niet beter op toen ik met een buitenlandse partner thuiskwam. Mijn vader had ook moeite met mijn keuze, wat mijn band met Oma alleen maar

“OVER MIJN HIV-STATUS ben ik altijd open geweest. Mijn ouders, schoonouders, vrienden en collega’s weten het. Ik vertel het aan mensen die ik vertrouw. En ik bedenk of het meerwaarde heeft voor mij of een ander.” Om de hals van Sabine hangt een ketting met

een hartje. In het hartje zit een klein bolletje met wat as van Oma die in 2012 is overleden. “Ondanks dat de band met mijn Oma bijzonder sterk was, heeft ze nooit geweten dat ik hiv heb. Ik wilde haar dat besparen. Ze was al op leeftijd en ziek en ik was bang dat mijn nieuws

versterkte. Ze werd een soort tweede moeder voor me. Bij haar voelde ik me veilig. Mijn ex-partner en ik zijn uiteindelijk elf jaar samen geweest. Ik ontdekte in die tijd echter ook dat hij me hiv cadeau had gedaan. Mijn zusje en ik dragen dezelfde ketting. Zij heeft

geen hiv, maar net als ik haalt zij kracht uit het hartje. Als mijn zusje of ik het zwaar hebben, sterkt het sieraad ons. Oma was een vechter, ze heeft veel meegemaakt. Het is echt een gedenksieraad. Het herinnert me aan haar doorzettingsvermogen. Tevens heb ik het gevoel dat ze daardoor dicht bij me is. Nu ik ouder ben en zelf moeder, begrijp ik de zorgen van mijn ouders beter. Het contact is inmiddels hersteld. Ik wilde de gevolgen van mijn keuzes niet inzien. En als je jonger bent, zie je dat ook niet altijd.”

Foto: Evelien (links) en Sabine

hello gorgeous 61

ACTIVISME tekst Anouk Benden fotografie Anya Katz

Ashton Applewhite (64) is een Amerikaanse schrijfster die op de barricades staat. Wat haar betreft is het afgelopen met de vooroordelen over ouder worden. Met haar manifest Rock that Chair wil ze een revolutie starten tegen ouderdomsdiscriminatie (ageism); een revolutie die haar niet snel genoeg kan gaan.

Nooit te oud, nooit te laat! AGEISM IS EEN vorm van discriminatie, gebaseerd op het anders denken over of omgaan met mensen op basis van leeftijd. Denk bijvoorbeeld aan stereotypen als: oude mensen zijn incompetent en rimpels zijn lelijk. De gevolgen van ageism kunnen ver gaan en zijn lang niet altijd direct zichtbaar.

62 hello gorgeous

hello gorgeous 63

ACTIVISME Er zijn ouderen die een rollator stigmatiserend vinden, zelfs als dat betekent dat ze aan huis gekluisterd zijn. Volgens Applewhite zijn de wortels van ageism en de angst voor de kwetsbaarheid van ouderdom, zijn diep verankerd in onze maatschappij. “Het gaat er niet om hoe we eruitzien of welke voorkeur we hebben. Machtsstructuren kennen in een samenleving een bepaalde betekenis toe aan uiterlijk of voorkeur, vaak met een sociaal of economisch doel. Datzelfde mechanisme ligt ten grondslag aan homohaat of de angst en het onbegrip waarmee mensen met hiv geconfronteerd worden. In onze kapitalistische samenleving zien we mensen die niet op de conventionele manier productief zijn al snel als minderwaardig.

“De wortels van ageism en de angst voor de kwetsbaarheid van ouderdom, zijn diep verankerd in onze maatschappij” De consequentie van het bestempelen van mensen als ‘anders’ – andere huidskleur, andere voorkeur, andere religie – is dat hun welzijn ook minder belangrijk wordt gevonden. Dat is één van de redenen waarom in de Verenigde Staten vijf van de zes gevallen van 64 hello gorgeous

misbruik bij ouderen niet wordt gerapporteerd. Discriminatie is de belangrijkste barrière voor het volwaardig deelnemen aan de maatschappij.”

ZELFSTIGMA Ageism is een complex probleem, waaraan ook het zelfbeeld van ouderen bijdraagt. Toegeven dat je ouder wordt is niet zo vanzelfsprekend. We willen ons zelf niet zien als oudere of oud, zelfs niet als toekomstige oudere. Dit maakt ons blind voor de rol die we na een bepaalde leeftijd zelf spelen bij het in stand houden van ageism.

worden nog niet aan te gaan. Een klassiek geval van ontkenning. Uiteindelijk doen uiterlijk en leeftijd er niet toe, het gaat er om wie je bent en wat je doet. We moeten echt af van de negatieve perceptie van het ouder worden, maar daarvoor moeten ouderen ook hun eigen rol in het geheel durven zien. De kracht om van jezelf te kunnen houden is cruciaal om weerstand te bieden tegen normen die ons door anderen worden opgedrongen. Dit geldt ook voor de vooroordelen waar mensen met hiv mee te maken krijgen. Stigma’s zijn een probleem van de samenleving als geheel en niet van een individu.”

LIEVER TACHTIG

“Zolang ik jonger werd geschat, hoefde ik de confrontatie met het ouder worden nog niet aan te gaan” “Ouder worden wordt onnodig moeilijk als we ons blijven verzetten en niet de voordelen ervan in willen zien. Ook ik stak mijn kop in het zand. Ik kreeg regelmatig te horen dat ik er zo goed uitzag voor mijn leeftijd. Heel fijn, maar diep vanbinnen voelde het nooit echt als een compliment. Nu acht jaar later weet ik waarom. Zolang ik jonger werd geschat, hoefde ik de confrontatie met het ouder

Applewhites revolutie tegen ageism begon acht jaar geleden. Na een reeks interviews met 80-plussers blijkt haar eigen beeld van ouder worden volledig anders te zijn dan de werkelijkheid. Een vrouw vertelt haar dat ze het leven als 88-jarige zelfs veel leuker vindt dan als 70-jarige. “Dat was een scenario waar ik nooit eerder rekening mee had gehouden”, vertelt Applewhite. “Mijn perceptie van ouder worden was: niet meer zelfstandig en dement zijn, last hebben van lichamelijke gebreken en wegkwijnen in een verzorgingstehuis onder een bloemetjesdekbed. Al deze mensen lieten mij zien dat je niet bang hoeft te zijn om ouder te worden. Je persoonlijke groei stopt niet, ook niet als er lichamelijke gebreken zijn of als je het wat rustiger aan

moet doen. Je bent nooit te oud en het is nooit te laat. In plaats van verzet tegen de tijd, waren zij zich volledig bewust van de tijd. Ze stonden niet stil, maar waren sterker geworden en krachtiger in het maken van keuzes wat ze belangrijk vonden en wat niet.

“Tijd is te kostbaar om ontkend te worden, tijd moet gekoesterd worden” Tijd is te kostbaar om ontkend te worden, tijd moet gekoesterd worden. Ook de feiten ondersteunen dit beeld; uiteindelijk is het percentage ouderen dat in een verzorgingstehuis terecht komt relatief klein en wordt slechts een minderheid dement. Zelfs van de mensen die een hele hoge leeftijd bereiken (> 85 jaar) is meer dan 50% nog steeds in staat om zonder hulp de gewone dagelijkse dingen te doen. En dat seks na een bepaalde leeftijd niet meer belangrijk is, is helemaal een fabel. Dat blijkt ook wel uit het relatief hoge percentage soa’s onder 50-plussers.

SEKS In de Verenigde Staten is 25% van alle mensen met hiv 55 jaar of ouder en dat percentage groeit snel. Deels komt dat omdat hiv een chronische aandoening is geworden

en mensen met hiv langer leven. Een andere reden is dat mensen op latere leeftijd hiv of een andere soa oplopen. Ook hier speelt ageism volgens Applewhite een rol. “Wat kwalijk is, is dat veel artsen denken dat mensen boven een bepaalde leeftijd geen seks meer hebben. Dat is natuurlijk complete onzin. Alsof je dan niet meer opgewonden kunt zijn of geen behoefte hebt aan intimiteit. Artsen gaan het gesprek over seks vaak niet eens aan, laat staan dat ze regelmatig een soa-test doen. Ouderen lopen soms jaren rond met hiv zonder dat ze dat weten. Symptomen als moeheid, gewichtsverlies en verwardheid worden afgedaan als normale ouderdomskwalen. Daarnaast zien artsen – en ook vaak de ouderen zelf – hiv als een aandoening voor jonge mensen.”

AGE PRIDE Ouder worden we allemaal. Applewhite is ervan overtuigd dat hoe eerder we dat accepteren, of zelfs omarmen, hoe beter het is. “Het is toch vreemd dat na een bepaalde leeftijd persoonlijke groei en levenservaring niet meer gezien en gewaardeerd worden. Je absolute leeftijd zegt zo weinig over wie je bent. Met mijn initiatief wil ik ervoor zorgen dat ouder worden niet meer gezien wordt als een probleem, maar als een krachtig, natuurlijk en mooi proces. Ouder worden is een prestatie waarvoor we niet bang hoeven te zijn of ons voor moeten schamen. Het is iets om trots op te zijn. Age pride!”

THIS CHAIR ROCKS Op 15 maart 2016 publiceert Ashton Applewhite haar eerste boek: This Chair Rocks – A Manifesto Against Ageism, waarin ze oproept tot het creëren van een wereld waar discriminatie op basis van leeftijd niet meer geaccepteerd wordt. Dit manifest moet voorgoed de blik op de rest van ons leven veranderen.

hello gorgeous 65

ADVERTENTIE

come relax...

www.deSlaunge.com

Premium Man to Man Massages

Amsterdam

Cocktails, Cafe-bar, Restaurant, Expositions, and so much more!

from the team behind club church

Getto Cocktail Happy Hour: Tues. - Sat. 5-7pm Cocktails 5.00 Wednesdays: Getto Burger Queens, All Urban Diva burger dinners 10.00

bar&loungeturkishbathjacuzzifinnishsauna darkroomprivatecabinsmasseurslightmeals

weekdays 12:00-06:00 - weekend non-stop nieuwezijds armsteeg 95 - www.sauna-nz.com

66 hello gorgeous

Sundays: Getto Bubble Bash! All Bubble cocktails 4.50 Warmoesstraat 51 Amsterdam Tel: 020 4215151 www.getto.nl

COLUMN tekst Bertus Tempert illustratie Karina Grens

Hiv op vakantie AL RUIM TWINTIG jaar kom ik in Barcelona. De meeste mensen die ik daar ken, weten niet dat ik hiv heb. Deels komt dat omdat mijn Spaans niet goed genoeg is en hun Engels te beperkt om een gesprek hierover te kunnen voeren. Maar belangrijker is dat hiv op vakantie zelden ter sprake komt en er voor mij geen reden is om erover te beginnen. Hiv heeft ook vakantie. Al gaan mijn pillen natuurlijk altijd mee. Vanaf half december zat ik drie weken in een fijn appartement in het centrum van de Catalaanse hoofdstad. Helemaal in mijn element. Weg van het werk en alle prettige

drukte rond de organisatie van een congres op Wereld Aids Dag. Werk en hiv bleven thuis. Op een mooie foto van de campagne Hiv uit de kast na. De twee weken vóór mijn vakantie fietste ik iedere ochtend naar mijn werk langs een enorme zuil aan de Amsterdamse Prinsengracht. Met aan de ene kant de poster van Jeffrey en aan de andere zijde het portret van Eliane. Ik werd er steeds

heel vrolijk van. Dat de poster van Jeffrey na twee dagen behoorlijk stukgetrokken was, kon mijn goedgemutste stemming niet bederven. Wat een helden zijn deze rolmodellen. Allemaal! Ik heb van de posterzuil foto’s genomen met de Westerkerk in de ochtendzon op de achtergrond en – ouderwets als ik ben – afdrukken laten maken. Soms vind ik het fijn om dingen te kunnen vasthouden. Eliane, die

ik op het congres zag, heb ik haar foto gegeven. Die van Jeffrey zat in mijn vakantietas en heb ik tegen een mooie fles op een kastje gezet. De foto heeft er niet lang gestaan. Een goede Spaanse vriendin, die van de hoed en de rand weet, reageerde zó enthousiast toen ze de foto zag, dat ik ‘m haar cadeau heb gedaan. Jeffrey hangt in Barcelona aan de muur en daarmee reikt de campagne tot ver over de grens. hello gorgeous 67

DE APOTHEKER tekst Wim Don fotografie Jeannette Cornelisse

“Voor veel mensen is de apotheek de plek waar ze heengaan voor advies en om medicijnen op te halen. Maar de apotheker kan in de zorg voor mensen met hiv een veel grotere en belangrijkere rol spelen.” Dit zegt Bastiaan Sallevelt (24), net afgestudeerd als apotheker. Hij onderzocht de hiv-zorg in Nederland en de rol van de apotheker daarin.

Van generalist naar specialist DE ZORG VOOR hiv in Nederland is bijzonder georganiseerd. Er zijn speciale behandelcentra met in hiv gespecialiseerde artsen en verpleegkundigen, terwijl de medicatie wordt verstrekt door de apotheek, die generalist is. 68 hello gorgeous

“Die apotheek krijgt in een enquête, die ik onder hivpositieven in een aantal wijken in Amsterdam heb gehouden, een hoge waardering als het gaat om servicebeleving, houding en privacy. Grootste bron van ergernis vindt men echter

hello gorgeous 69

DE APOTHEKER de problemen rondom de beschikbaarheid van medicijnen. Naar aanleiding daarvan is inmiddels geregeld dat door alle Mediq Apotheken de medicatie voor drie maanden moet worden geleverd. Ook wordt er nu actiever gebruikgemaakt van herhaalservices, zodat medicatie op tijd in huis is.” Aan het woord is Bastiaan Sallevelt, die deze enquête deed in het kader van zijn afstudeerscriptie in opdracht van Mediq Apotheken.

“De apotheek wordt toch vaak, zeker door hivpositieven, gezien als verstrekker van medicijnen” “De resultaten bevestigen ook mijn vermoeden dat de apotheek toch vaak, zeker door hiv-positieven, als verstrekker van medicijnen wordt gezien. Terwijl ik denk dat nu hiv een chronische aandoening is geworden, de apotheker een veel grotere rol kan vervullen voor mensen die leven met hiv. Zij worden net als iedereen ouder en kunnen last krijgen van andere aandoeningen waarvoor ze medicijnen moeten slikken. Daar komt dan de apotheker in zijn nieuwe rol om de hoek kijken: hij verstrekt niet alleen de hiv- en non-hivmedicijnen, hij kijkt nog beter of de mix van medicijnen wel de juiste is.”

70 hello gorgeous

TOTAALPLAATJE Maar dat doet toch de behandelaar? “Ja en nee”, reageert Bastiaan. “De hivbehandelaar kijkt inderdaad op het moment dat hij de antiretrovirale therapie bepaalt of deze past bij iemand en bij de medicatie die hij of zij op dat moment gebruikt. Maar let de huisarts bij het voorschrijven van bijvoorbeeld een antibioticum wel op de eventuele interactie met hiv-medicatie? En doet een niet-hiv-specialist in het ziekenhuis dat ook? Elke arts doet zijn best om het juiste medicijn voor te schrijven, maar de optimale mix kan worden bewaakt door de apotheker.” Bastiaan geeft een voorbeeld. “Ik sprak tijdens mijn onderzoek iemand die hiv-medicatie gebruikte in combinatie met een antidepressivum. Toen ben ik eens gaan vragen naar zijn klachten, net als een arts eigenlijk. Alleen redeneren wij apothekers andersom, dus vanuit de medicijnen die iemand gebruikt kijken we naar de klachten en de mens. De persoon uit dit voorbeeld had last van libidoverlaging, mogelijk als gevolg van de hiv-medicatie, maar hij slikte ook een antidepressivum met libidoverlies als eventuele bijwerking. Ik heb toen voorgesteld, in overleg met zijn arts, om te switchen van antidepressivum. Dat heeft geholpen. Juist daar, in het afstemmen van die non-hiv-medicatie op de hiv-medicatie, ligt denk ik een grote rol weggelegd voor de apotheker. Er wordt nu door de behandelaars wel gekeken naar

interacties, maar niet naar het totaalplaatje en de wensen en ervaringen van de persoon.”

IN HIV GESPECIALISEERD Bastiaan onderscheidt drie duidelijke rollen: behandeling door de internist in het behandelcentrum, psychosociale begeleiding door de consulent en medicatiebewaking en -begeleiding door de apotheker. “Deze drie zorgverleners zijn in verschillende fases van het leven van iemand met hiv van wisselende betekenis. Kort na de diagnose zijn de behandelaar en de consulent heel belangrijk, terwijl voor mensen met hiv die al heel lang stabiel zijn en door hun leeftijd andere (ouderdoms)klachten krijgen, de apotheker een prominente rol kan vervullen in het bepalen van de beste medicijnenmix.”

“Elke arts doet zijn best om het juiste medicijn voor te schrijven, maar de optimale mix kan worden bewaakt door de apotheker” In die rol zou de apotheker zich nog meer kunnen laten zien, vindt hij. Maar die apotheker moet dan wel in hiv gespecialiseerd zijn. “Hiv mag dan wel een chronische aandoening

zijn, tijdens de opleiding tot apotheker is er relatief weinig aandacht voor omdat het om medicijnen gaat die niet zo vaak worden voorgeschreven. Dat betekent niet dat alle apothekers in hiv gespecialiseerd hoeven te zijn. Als er per regio een aantal in hiv gespecialiseerde apothekers komen die overkoepelend voor meerdere apotheken werken, kunnen zij in die regio iedereen met hiv die extra zorg bieden.”

VERTROUWENSBAND Het liefst ziet Bastiaan dat het medisch dossier uit het ziekenhuis ook kan worden ingezien door de in hiv gespecialiseerde apotheker. “In het ziekenhuis krijg je goede zorg, maar daar kom je maar twee à drie keer per jaar. De behandelaar vraagt naar allerlei klachten en krijgt via bloedmonsters inzicht in bijvoorbeeld je nierfunctie. Als je tussentijds met een ander recept bij de apotheek komt, dan zijn die gegevens daar niet bekend. Terwijl het voor de apotheker goed is om te weten dat je nieren minder goed functioneren, zodat hij daarmee rekening kan houden bij de andere medicatie of de dosering ervan. De apotheker weet nu alleen welke medicijnen je slikt en kan alleen een beoordeling maken of de nieuwe medicatie daar wel of niet mee samengaat.” Maar gaat de apotheker dan niet op de stoel van de behandelaar zitten? “Nee, zeker niet. Er moeten uiteraard wel goede afspraken worden gemaakt over wie waarvoor verantwoordelijk is. De internist blijft

echter verantwoordelijk voor de hiv-behandeling en de eventuele wijzigingen daarin. En controleert ook op interacties. Maar alleen voor de medicijnen die hij zelf voorschrijft.” En hoe zit het dan met de privacy, een groot goed voor veel mensen die leven met hiv? “Ik hoop dat ik met dit verhaal mensen motiveer om hun zorgverleners in vertrouwen te nemen. Ik weet dat sommigen hun hiv-medicatie niet bij hun eigen apotheek ophalen, maar net als artsen en consulenten hebben ook apothekers een beroepsgeheim. Toch kan dat te dichtbij komen. Hoe mooi zou het dan zijn als er een in hiv gespecialiseerde apotheker is, bij wie je terecht kunt met al je vragen over medicijnen en die voor jou in de gaten houdt of er geen vervelende interacties optreden en of bijwerkingen elkaar niet versterken? Kortom, een apotheker waarmee je eenzelfde vertrouwensband kunt opbouwen als met je consulent, die weet wat er speelt en welke klachten je hebt en die jou op medicatiegebied in de gaten houdt. En die niet alleen als vraagbaak dient voor jou, maar ook voor jouw medicatieverstrekkende apotheek en je andere behandelaars. Zo’n in hiv gespecialiseerde apotheker hoeft niet bij iedereen om de hoek te zitten, maar hij moet wel makkelijk toegankelijk zijn voor die mensen met hiv die daar behoefte aan hebben.

EN NU? Hoe ziet Bastiaan die toekomstige rol van de apotheker in de praktijk

voor zich? “Ik weet dat een aantal ziekenhuizen al zogenaamde digitale patiëntportalen hebben, waarbij de patiënt kan inloggen en in een beveiligde digitale omgeving zijn uitslagen kan bekijken. Het zou mooi zijn als deze portalen worden geoptimaliseerd, zodat de gebruiker zelf kan beslissen welke zorgverleners op welk moment wel of geen toegang hebben tot het dossier. Zo zou je ook op afstand een hivapotheker (tijdelijk) kunnen laten meekijken in je dossier als je een check-up van je medicatie wilt of een gerichte vraag hebt.

“Ik hoop dat ik met dit verhaal mensen motiveer om hun zorgverleners in vertrouwen te nemen” In de toekomst zou daaraan beeldbellen toegevoegd kunnen worden, waardoor optimale (apotheek)zorg plaats- en tijdonafhankelijk wordt. Zeker voor mensen die niet in de buurt van een behandelcentrum wonen en geen gespecialiseerde apotheek in de buurt hebben, lijkt me dat een uitkomst. Maar er moet wel eerst een vertrouwensband opgebouwd worden voordat communicatie op afstand optimaal zal kunnen werken.”

PASPOORT NAAM Bastiaan Sallevelt LEEFTIJD 24 jaar RELATIESTATUS heeft een vriend OPLEIDING Farmacie, Universiteit Utrecht LEVENSMOTTO je weet nooit wat je kunt, totdat je het geprobeerd hebt

hello gorgeous 71

POSITIVE FOOD

Heilzame voeding

voor de droge huid 72 hello gorgeous

tekst Annemieke Meester illustratie Henk Hageman

Annemieke Meester is gespecialiseerd in de geneeskracht van voedingsmiddelen. Ze geeft adviezen bij klachten, met als doel deze op een natuurlijke manier te verlichten of genezen. DEZE KEER:

Tips voor een droge huid. WAT KUN JE ERAAN DOEN? Om de huid de ondersteuning te geven die nodig is om te herstellen, heeft het de juiste vitamines, mineralen, eiwitten en vetten nodig. Zo helpen vitamines A, B2, B8, B9 en E een droge huid genezen. Ook zorgen ze voor weefselopbouw. Deze vitamines zitten onder andere in: eieren, volle zuivelproducten, broccoli, groene bladgroenten en vis. De mineralen jodium, silicium en zwavel spelen een rol bij het behoud van een gezonde huid en zijn tevens bouwstenen voor de huid. Deze mineralen kun je bijvoorbeeld vinden in: eieren, uien, alle soorten kool, zeewier en algen. De eiwitten (aminozuren) cysteine, methionine en serine spelen een rol bij de stofwisseling en opbouw van de huid,

haren, nagels en bindweefsel. Ze zitten onder andere in: sesamzaad, amandelen, hüttenkäse, ricotta, eieren, en rundvlees. Tenslotte is het belangrijk om de juiste vetten te eten. Vetten zijn de grondstof voor bouwstenen van ons lichaam. Omega 3 en 6 zijn nodig om de huid soepel en gezond te houden. Mensen denken vaak dat we dik worden van vetten, waardoor we zo vetarm mogelijk eten. Maar als je de juiste vetten eet, kun je die zelfs gebruiken om af te vallen. Wees dus niet bang voor vetten. Daarentegen is het wel beter geraffineerde producten met vet te vermijden. Olijfolie, roomboter, kokosolie, vette vis, lijnzaadolie, walnootolie en avocado bevatten gezonde vetten.

Zalm spiesjes met een saus van avocado voor 2 personen • • • • • • •

...

2 stukken zalmfilet van ongeveer 125 gram klontje roomboter 1 avocado sap van een halve limoen of citroen 1 eetlepel extra vierge olijfolie 1 teentje knoflook zout en peper

De avocado doormidden snijden, pit verwijderen en uit de schil scheppen. Het sap van een halve citroen of limoen en een scheut extra vierge olijfolie er doorheen prakken. Een teentje knoflook uitpersen en wat zwarte peper en zout erdoor roeren. Even in de koelkast bewaren tot de zalm gaar is. Zalmfilet zonder vel in blokjes snijden, kruiden met peper en zout en dan aan satéstokjes rijgen. De spiesjes om en om bakken in een grillpan of tien minuten in een

voorverwarmde oven op 180 graden (lekker met een klontje roomboter). Serveren met roergebakken spinazie met knoflook en ui. Of een groene salade met bijvoorbeeld droog gebakken zaden (sesamzaadjes, zonnebloempitten, pompoenpitten of pijnboompitjes) erover. Ook lekker: knapperige (beetgaar gekookte) broccoli met een gekookt eitje er overheen gekruimeld.

Succes en geniet!

Annemieke Meester geeft voedingsadviezen die te vinden zijn op meestervoedingsadvies.nl

hello gorgeous 73

Qua Foto Jeannette Cornelisse

ADVERTENTIE

74 hello gorgeous

ADVERTENTIE

Het project Positieve Krachten Bundelen biedt migranten in Rotterdam en omstreken een maatje die ook migrant is en hiv heeft. We onderzoeken of begeleiding door een getrainde vrijwilliger, oftewel een maatje, bijdraagt aan de therapietrouw. Het is heel mooi om te zien dat ook de vrijwilligers zich ontwikkelen. Een goede sfeer onderling is heel belangrijk. Er worden zelfs grappen gemaakt bij de trainingsdagen van de vrijwilligers over de Hollandse broodjes kaas!

Sabrina Been, onderzoekscoรถrdinator Erasmus MC

Heleen Joziasse, consulent geestelijke zorg Stichting Mara

ViiV Healthcare ondersteunt het project Positieve Krachten Bundelen. www.rethinkhiv.nl/pkb

NL/HIV/0014/15, productiedatum oktober 2015

Ik vind het heel leuk om mensen aan elkaar te koppelen, dus het matchen van iemand met hiv met een vrijwilliger past echt bij mij. De situatie van mensen met hiv in Afrika is heel anders dan die in Nederland, maar op beide plekken is het taboe rond hiv en aids groot. Mijn vijf jaar ervaring in Kenia komt heel goed van pas als projectcoรถrdinator van Positieve Krachten Bundelen.

hello gorgeous 75

AGENDA

ROZE FILMDAGEN Van 10 t/m 22 maart worden er weer tal van films en documentaires vertoond tijdens de Roze Filmdagen in het Ketelhuis te Amsterdam. Zo is de documentaire Back on Board over schoonspringer Greg Louganis te zien. Deze meervoudig olympisch kampioen leeft al jaren met hiv en is hier open over. En in de Franse film Vivant! gaan vijf vrienden voor het eerst parachutespringen en delen ervaringen over leven met hiv.

WALK A MILE IN MY SHOES LONG-TERM SURVIVORS Heb je al lang hiv? Voel je dan vrij om op 20 maart aan te schuiven bij de lunch van de sectie Long-Term Survivors van de Hiv Vereniging Nederland. Het begint om 13.00 uur aan de Eerste Helmersstraat 17 te Amsterdam.

Met alle aandacht voor de vluchtelingen die op zoek zijn naar een veilig onderkomen, kun je jezelf afvragen hoe het is om te (over) leven in een conflictof rampgebied. Via een ervaringsreis door het Humanity House wordt het onvoorstelbare voorstelbaar gemaakt door in de huid van een vluchteling te kruipen.

Wat te doen? 10 t/m 22 maart

20 maart

doorlopend

Meer info over het programma kun je vinden op:

Opgeven via het Servicepunt (020) 689 25 77 elke ma/di/do van 14.00 â&#x20AC;&#x201C; 22.00 uur. mailen kan ook: servicepunt@hivnet.org

Meer weten over de tentoonstelling?

rozefilmdagen.nl

76 hello gorgeous

humanityhouse.org/ te-zien-te-doen/museum

Amy Whinehouse:

A FAMILY PORTRAIT

SOUNDTRACK VAN JE JEUGD Naar welke muziek luisterde jij toen je tiener was? Welke platen had je en wat waren jouw favoriete radio-programma’s? T/m 26 juni kun je hiervoor terecht bij de speciale tentoonstelling in Beeld en Geluid te Hilversum, die je terugbrengt naar je jongere jaren.

T/m 4 september kun je in het Joods Historisch Museum te Amsterdam een intieme tentoonstelling zien over de in 2011 overleden zangeres Amy Whinehouse. De tentoonstelling legt de nadruk op Amy’s familiegeschiedenis, haar schooltijd en Londen en Camden Town, waar ze aan het begin van haar carrière naar toe verhuisde. Ook haar muziek- en modevoorkeuren en haar nalatenschap worden belicht.

MOEDERS EN ZONEN

EERBETOON Frans Molenaar De vorig jaar overleden modeontwerper werd geboren in Zandvoort. Frans Molenaar begon zijn carrière als hulpje in de Parijse modewereld. Al snel was duidelijk dat hij meer kon. Uit zijn creatieve brein zijn naast de 99 couture collecties, ook mooi glaswerk, fietsen, brillen en meer gekomen. In zijn geboorteplaats is t/m 8 mei een overzicht van zijn werk te zien in het Zandvoorts museum.

t/m 26 juni

t/m 4 september

t/m 8 mei

Meer info vind je op:

Meer info over deze tentoonstelling vind je op:

Meer info over de tentoonstelling vind je op:

jhm.nl

zandvoortsmuseum.nl

beeldengeluid.nl/ yourseriousradio

Dit toneelstuk verhaalt over een moeder Katherine (Anne Wil Blankers) die de expartner Cal (Paul de Leeuw) van haar overleden zoon bezoekt. Vervuld van boosheid, jaloezie, rouw en liefde voor haar aan aids overleden zoon, gaat Katherine de confrontatie met Cal aan. Die is inmiddels getrouwd met Will (Freek Bartels) en samen hebben ze een zoon.

15 april t/m 19 juni Kijk voor speeldata op: ntk.nl/voorstelling/ moeders-en-zonen

hello gorgeous 77

SITES & SERVICES

waar kun je terecht met je vragen ? waar kun je andere mensen met hiv ontmoeten ? welke sites kun je raadplegen ? wat is je mening hierover ? 78 hello gorgeous

ik ben er

voor vragen

hello gorgeous is een uitgave van de stichting met dezelfde naam en wordt gemaakt door vrijwilligers met hiv en direct betrokkenen. Je kunt ons steunen door een abonnement te nemen: hellogorgeous.nl/ abonnement. Op onze site vind je ook nieuws en informatie over verschillende activiteiten voor mensen met hiv. We hebben een fan-pagina op Facebook. Like ons ook en maak onze online community sterk en zichtbaar: facebook.com/hello gorgeousmagazine/

Wil je zien hoe het leven met hiv er anno nu uitziet? Kijk op hivuitdekast.nl voor de meest recente info over hiv.

voor ons Hiv Vereniging Nederland (HVN) komt op voor de belangen van mensen met hiv. Op hivnet.org vind je veel actuele informatie over leven met hiv, blogs van onder meer vrouwen met hiv en een actief forum. De Hiv Vereniging België streeft naar optimale kwaliteit van leven voor mensen met hiv en direct betrokkenen. Op hivverenigingbelgie.be staat veel nieuws en informatie over de activiteiten die de vereniging organiseert. Op levenmethiv.be van het Vlaamse Sensoa vind je ook allerhande informatie bedoeld voor mensen met hiv.

Heb je vragen over hiv, activiteiten bij jou in de buurt of zin in een praatje? Het Servicepunt van de HVN is telefonisch te bereiken via (020) 689 25 77 ma, di en do, van 14–22 uur. Je kunt ook mailen: servicepunt@hivnet.org. Heb je net te horen gekregen dat je hiv hebt? Of wil je je familie vertellen dat je hiv hebt? Als je over dit soort onderwerpen wilt praten met iemand die ook hiv heeft, neem dan contact op met het Marieke Bevelanderhuis. Per mail: mbhuis@hivnet.org of telefonisch: (020) 66 520 99 elke dag van 10.00–21.00 uur In Vlaanderen kunnen mensen met hiv die hulp, advies of een luisterend oor zoeken bellen met Sensoa Positief (078) 15 11 00 (ma tot do van 13–16 uur). Mailen kan ook: positief@sensoa.be

voor homomannen Op zoek naar contacten met andere homomannen met hiv? Poz&Proud, de sectie homomannen van de HVN, organiseert veel activiteiten waar poz mannen elkaar kunnen ontmoeten.

Kijk voor actuele informatie over deze activiteiten en meer op pozandproud.nl Net gehoord dat je hiv hebt? 4mezelf.nl biedt steun en geeft informatie over leven met hiv.

engelstalig Ben je geïnteresseerd in internationaal onderzoek en informatie over (leven met) hiv? Ga dan eens kijken op aidsmap.com en thebody.com. Op patientslikeme.org kunnen patiënten elkaar digitaal ontmoeten en ervaringen en kennis met elkaar delen. De site is een verzamelplek voor allerlei soorten patiënten. Als je hiv hebt, kun je contact leggen met andere mensen met hiv. Je kunt ook je gegevens over je gezondheid (zoals CD4 aantal) bijhouden en vergelijken met die van anderen. Er is ook een Engelse editie van hello gorgeous online: hellogorgeous.nl/ english/

iets gemist? Heb je een interessante site of activiteit voor mensen met hiv? Laat het ons weten via info@hellogorgeous.nl

STRIPPEN MET JOKE tekst Joke van Soest fotografie Henri Blommers

Na Keulen, Hamburg, Wenen heerlijk mijn trailer in de buurt gezet van een AZC. Je moet de poes op het spek binden, nietwaar?!

Die mannen krijgen natuurlijk weinig te eten in die opvangcentra. De geur van bitterballen zal ze vast lokken.

Sta ik hier al vier uur in de vrieskou. Asielzoekers zijn geen haar beter dan die mannen uit mijn buurtkroeg. Alhoewel, daar was ik ondertussen al door de halve bar betast.

Snap die hele ophef in de media niet. Heb je als rijpe vrouw zin in een verzetje, maken ze je lekker met uiteindelijk een koude douche. Op naar de buurtkroeg dan maar!

hello gorgeous 79

VERWACHT

# 15

verschijnt juni 2016

Interview Panti Bliss is de queen of Ireland. Een openhartig interview met haar alter ego Rory Oâ&#x20AC;&#x2122;Neill.

Boeken Jonas Gardell over zijn trilogie Een verhaal van liefde, ziekte en dood.

Gezondheid Veel mensen lijden vrijwel elke dag pijn. Hoe is het om hiermee om te gaan? En wat is er tegen te doen?

80 hello gorgeous

ADVERTENTIE

Elke ma / di / do van 14.00 tot 22.00 uur (vertrouwelijk, en als je wilt anoniem) mailen kan ook: servicepunt@hivnet.org

Pauline

hiv sinds 2006

hepatitis B en C te verbeteren, met als ultieme doel deze aandoeningen te kunnen genezen. Gilead Sciences Netherlands B.V., Claude Debussylaan 22, 1082 MD Amsterdam, www.gilead.com

000/NL/16-02/NPM/1078

Gilead Sciences doet onderzoek naar medicijnen om de behandeling van hiv,