Museum JAN

‘Zelden is er een mens of teken van menselijk leven te zien op deze zeegezichten’

Al circa 65 jaar schildert Jan Cremer met woorden en penselen zijn avontuurlijke leven. Van zijn tachtigste verjaardag hangt in Museum JAN een ruime selectie monumentale zeegezichten die Cremer in het afgelopen decennium schilderde. De expositie is verlengd tot en met 25 oktober.

‘Ik heb altijd naar de zee verlangd, als kind al’

Noordkaap

‘Cremer — Noordwaarts 2010-2020’ laat werken zien die niet eerder in een tentoonstelling werden samengebracht. Het combineert deze recente doeken met zijn foto’s van reizen naar onder andere Mongolië en Groenland. “Een vrijbuiter, een kunstnozem, een lefgozer, multi-talent, rusteloze wildeman, ontheiliger, globetrotter, journalist, schrijver, schilder, enfant terrible van de Nederlandse kunst en literatuur: er komen heel wat termen voorbij als je leest over Jan Cremer. Hij was én is het allemaal. Met een aanstekelijke energie schildert hij al zo’n 65 jaar met woorden en penselen zijn avontuurlijke leven,” zegt Marieke Uildriks, directeur van Museum JAN, in het boek dat bij de tentoonstelling is verschenen.

ACHTER DE HORIZON In zijn atelier in Umbrië legt Jan Cremer herinneringen vast uit de tijd dat hij de wereldzeeën richting het noorden bevoer. Cremer: ‘Ik heb altijd naar de zee verlangd. Als kind al. Ik heb gevaren en wilde weten wat er achter de horizon zat. Ik hou het meest van storm.’ De reizen maakten enorme indruk op hem. Behalve het fysiek zware werk, de schoonheid van de uitgestrekte watervlakten en de vrijheid die hij voelde, was er aan boord ook altijd de dreiging van het geweld van de natuur. Dat is terug te zien op zijn metershoge schilderijen. Meestal is er een duidelijke zee en een hemel daarboven zichtbaar, maar soms is er geen horizon, geen scheidingslijn te herkennen, zodat de doeken bijna abstract worden. Zelden is er een mens of teken van menselijk leven te zien op deze zeegezichten.

KOLKENDE MASSA Cremer maakt zijn olieverf zelf en brengt die net als in zijn vroege jaren in ruime mate op het linnen of jute aan met bijvoorbeeld penselen, spatels en zijn handen. Zo beeldhouwt hij als het ware zijn golven en schuimkoppen tot driedimensionale vormen en suggereert daarmee beweging en diepte. Als kijker word je in de kolkende massa water gezogen, Cremers zeegezichten zijn nooit kabbelend of spiegelglad, ze zijn woest en onrustig als de schilder en zijn leven zelf.

Cremer legde zijn reizen niet alleen vast op doek maar maakte ook talloze foto’s. Op zoek naar nieuwe land- schappen trok hij naar streken als Mongolië, Siberië en Groenland. In meer dan 20.000 foto’s legde hij zijn reisimpressies vast. Een deel daarvan is voor het eerst te zien tijdens deze tentoonstelling.

ROY LICHTENSTEIN Tegelijkertijd toont Museum JAN een selectie zeefdrukken van Roy Lichtenstein (1923-1997). Samen met Andy Warhol is hij een van de bekendste kunstenaars in de Amerikaanse Pop Art. Van afbeeldingen uit stripboeken, advertenties en beroemde moderne schilderijen maakte Lichtenstein sterke uitvergrotingen op het schildersdoek. De heldere kleuren en het puntenraster in zijn werken refereren aan de commerciële druktechniek in zijn tijd. De tentoonstelling bevat prints uit bijna zijn gehele carrière, van de jaren zestig tot zijn Reflection Series uit de jaren negentig. Deze expositie is nog tot en met 4 oktober te zien.

MUSEUM JAN Dorpsstraat 50 AMSTELVEEN T 020 6415754 W www.museumjan.nl