PromZ Vak Nr. 2-2017 by Het_Portaal_Uitgevers

juni 2017 - nummer 2 VA K B L A D V O O R H A N D E L A R E N I N P R O M O T I O N E L E P R O D U C T E N E N D I E N S T E N I N N E D E R L A N D E N B E L G I Ã&#x2039;

VISSEN IN ELKAARS VIJVER

WIE IS WIE?

De dertigers aan het woord Overnemen of laten overnemen? De Leveranciersdagen 2017:

The only way is up!

C O M M E N T A A R

D O O R

K A R I N

S C H A P E R

(K.SCHAPER@WORDS.NL)

juni 2017 - nummer 2 VA K B L A D V O O R H A N D E L A R E N I N P R O M O T I O N E L E P R O D U C T E N E N D I E N S T E N I N N E D E R L A N D E N B E L G I Ë

VISSEN IN ELKAARS VIJVER

WIE IS WIE?

C O M M E DeN T aan A hetAwoordR dertigers

D O O R

K A R I N

S C H A P E R

(K.SCHAPER@WORDS.NL)

Overnemen of laten overnemen? De Leveranciersdagen 2017:

The only way is up!

Stoelendans Genoeg aanknopingspunten in deze uitgave van PromZ Vak om in een voorwoord op in te gaan. Maar we beperken ons hier nu tot een aantal uitkomsten van De Tussenmeting 2017, het onderzoek dat PromZ Vak in april van dit jaar weer door marktonderzoekbureau One Question liet uitvoeren onder suppliers en distributeurs. Die tussenmeting laat goed nieuws zien: vooral de Nederlandse distributeurs zijn dit jaar heel goed begonnen. De omzetten zijn gestegen en men verwacht geen terugval gedurende de rest van het jaar. Diezelfde meting laat ook zien dat distributeurs nogal eens op de stoel van suppliers gaan zitten en omgekeerd. Wie is wie? Vissen in elkaars vijver, noemen we dat. Het vak gaat dat steeds minder erg vinden. En zal er sowieso aan moeten wennen. Kijk alleen al maar naar de laatstgehouden PSI en, dichter bij huis, naar de nieuwe en andere activiteiten en dubbele rollen die suppliers en distributeurs in Nederland aannemen. PromZ Vak besteedt er geregeld aandacht aan. De veranderingen gaan snel, misschien sneller dan menigeen zou willen. Maar daar wordt niet naar gevraagd. Blijf alert. De partijen die snel kunnen inspelen op de ontwikkelingen in de markt, zullen in de toekomst het meest succesvol zijn, verwacht men. De supply chain verandert. Het gaat over bundeling van krachten, integratie, consolidatie, transparantie, compliance, technologische ontwikkelingen en grip op een eindklant met veranderend gedrag. Waar we ook nog even op terug willen komen, is dat er kennelijk distributeurs zijn die een ‘origineel’ promotioneel product vertalen naar een ‘goed verkopend’ promotioneel product. Anders gezegd, zij vinden dat als een promotioneel product goed verkoopt het ook wel origineel moet zijn, zo blijkt uit antwoorden op de vraag in de Tussenmeting 2017 naar wat distributeurs het meest originele promotionele product van het afgelopen jaar vonden. Distributeurs die origineel hetzelfde vinden als goed verkopend zitten echt in de ‘handel’ in plaats van in het promotionele productenvak. Zo’n antwoord is toch geen opsteker voor het vak? Welke toegevoegde waarde kun je als distributeur aan klanten bieden als je er zo over denkt? Opzienbarend, zo’n antwoord. 9

C O L O F O N PromZ Vak Het Portaal Uitgevers B.V. Veerdijk 40-i, 1531 MS Wormer Tel: +31 (0)75-6475747, e-mail: traffic@hetportaal.com

Advertentie-acquisitie: John M. Swaab Tel: +31 (0)75-6475747 Mob: +31 (0)6-54994998 E-mail: john.swaab@hetportaal.com

Beeldmateriaal: BC Fotografie, iStockphoto, Ruud Jonkers, Luzan Veenendaal, Herbert Wiggerman. Druk: Real Concepts B.V., Velp

Hoofdredactie: drs Karin Schaper Redactionele medewerkers: Sabine Doelman, Ed van Eunen, Allard Frederiks, mr Alexander Singewald, Marjolein Straatman. Redactie-adres: Veerdijk 40-i, 1531 MS Wormer Mob: +31 (0)6-53166484 E-mail: k.schaper@words.nl Bladmanagement: John M. Swaab Tel: +31 (0)75-6475747 Mob: +31 (0)6-54994998 E-mail: john.swaab@hetportaal.com

Meryem Lasance-Karakus Tel: +31 (0)75-6475747 Mob: +31 (0)6-41960718 E-mail: meryem.karakus@hetportaal.com Arjan Woortman Tel: +31 (0)75-6475747 Mob: +31 (0)6-31773589 E-mail: arjan.woortman@hetportaal.com

Abonnementen: PromZ Vak is kosteloos voor personen die kunnen aantonen werkzaam te zijn als of bij toeleveranciers en distributeurs van relatiegeschenken en promotionele producten en diensten in Nederland en België.

Productie/traffic: Monique Zijlstra Tel: +31 (0)75-6475747 Mob: +31 (0)6-43004479 E-mail: monique.zijlstra@hetportaal.com Vormgeving en DTP: Finnmedia B.V.

©Niets uit deze uitgave mag, op welke wijze dan ook, worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

2017 - nummer 2 - www.promz.nl

I N H O U D

Wie Zegt Wat in dit nummer? <11>

Vissen in elkaars vijver. Partijen nemen elkaars rollen over. Suppliers fungeren – ook – als distributeur en omgekeerd. Deze ontwikkeling is niet nieuw, maar lijkt nu in snel tempo door te zetten. En: meer dan 10% omzetstijging voor distributeurs in het eerste kwartaal van 2017, blijkt uit de ‘Tussenmeting 2017’ die in opdracht van PromZ Vak in april door onderzoekbureau One Question werd uitgevoerd. <12>

Vergelijking met andere Europese landen: Nederlandse distributeurs doen

‘t beter! <21>

Waar zijn ze gebleven? Rijkus Krabbendam over het leven na Hokra. <23>

Nederland is weer een distributeur rijker, en wel een die zich op multinationals richt. Hans Poulis zoekt ze op met IGC International. <27> Wat komt er allemaal kijken bij een overname? <32> Bas Zeegers (MOB) over de vraag of digitaal printen in de promotionele productenbranche de toekomst is? <35> Olivier Claeys (Screen Group): ‘Wij gaan niet naar de eindklant!’ <39>

De Leveranciersdagen, het meetingpoint voor suppliers en distributeurs van promotionele producten, heeft dit jaar een nieuw motto: the only way is up! De branche kijkt positief vooruit. <44> De grote bazen van nu behoorden ooit tot de jonge generatie die het ging maken. Ze hadden hun eigen opvattingen over hoe ‘de dingen’ anders en beter konden. PromZ Vak vraagt zich af hoe het zit met de huidige young professionals in de branche. <48>

PPP-nieuws, geschreven onder verantwoording van de branchevereniging. <55> New ProductZ <56>

NoteZ <65> Fotoverslag PromZ.live <70> PPP-ledenlijst <73>

48 8

(ADVERTORIAL)

WIE ZEGT WAT IN DIT NUMMER:

‘Het is een manco dat de hele industrie onvoldoende in staat is om de kracht van het promotionele product uit te dragen.’ (pag. 29, Hans Poulis, IGC International)

‘Ontplooi activiteiten voor de brancheorganisaties. Het is vaak ondankbaar werk dat ook nog eens niet direct geld oplevert, maar het levert je wel heel veel wijsheid op. En vrienden voor het leven...’ (pag. 25, Rijkus Krabbendam, Krabbendam Concept, Art & Projectmanagement)

‘ER ZIJN WEINIG SUPPLIERS DIE ECHT PROBEREN MET EEN VISIE, KEUZES TE MAKEN OM HUN ASSORTIMENT ZO SUSTAINABLE MOGELIJK TE MAKEN ZODAT DE EINDKLANT GEEN KEUZE MEER HEEFT OM VOOR EEN GOEDKOPER, NIET SUSTAINABLE PRODUCT TE KIEZEN.’ (pag. 69, Albert van der Veen, Xindao)

‘Wat betreft de Europese organisatie: het initiatief is goed, denk ik, maar deze markt is nog steeds te gefragmenteerd en niet op een niveau dat men samen wil en kan werken. We krijgen gewoon de handen niet op elkaar.’ (pag. 47, Bas Lensen, Lensen Toppoint)

‘Het vak is veranderd in die zin dat alleen het product niet meer genoeg is. Wat mij betreft mag er best meer bewustzijn komen van de waarde van het promotionele product.’ (pag. 49, Justin van Velsen, Mid Ocean Brands)

‘Capaciteit is een probleem. En textiel decoreren is een ambacht. Het is een heel andere techniek dan het bedrukken van een pen. De branche zal er gezamenlijk een oplossing voor moeten vinden.’ (pag. 41, Olivier Claeys, Screen)

‘Er kleven wat imagoproblemen aan deze markt. Dat maakt het nog lastig voor de grote suppliers en distributeurs om de consolidatieslag te maken.’ (pag. 32, Ronald van Rijn, Adviesbureau JBR)

‘Na mijn studie Internationale Groothandel werkte ik acht jaar bij een distributeur van promotionele artikelen. Er volgde een tussenpoos van vijf jaar in de sportkledingbranche. In 2015 kwam ik bij Lensen Toppoint. Mijn terugkeer in de branche voelde als thuiskomen.’ (pag. 53, Laura Jochems, Lensen Toppoint)

2017 - nummer 2 - www.promz.nl

TEKST: ED VAN EUNEN

PromZ Vak Tussenmeting 2017

Vissen in elkaars vijver Partijen nemen elkaars rollen over. Suppliers fungeren – ook – als distributeur en omgekeerd. Deze ontwikkeling is niet nieuw, maar lijkt nu in snel tempo door te zetten. Fabrikanten, suppliers en distributeurs vervullen dubbelrollen. En het lijkt erop dat we het helemaal niet zo erg meer vinden dat de strikte scheiding verwatert.

eer dan 10% omzetstijging in het eerste kwartaal van 2017: dat is wat distributeurs aangeven tijdens de ‘Tussenmeting 2017’ die in opdracht van PromZ Vak in april door onderzoekbureau One Question werd uitgevoerd. De tussenmeting vond plaats bij 132 vakgenoten uit de markt van promotionele producten, waaronder 86 distributeurs. De door deze distributeurs aangegeven omzetgroei van meer dan 10% in het eerste kwartaal van 2017 zal volgens hun verwachting doorzetten naar heel 2017. Het lijkt er daarom op dat de omzetten in 2017 een hogere groei zullen laten zien dan de distributeurs in het najaar van 2016 verwachtten: toen gingen zij nog uit van een omzetgroei voor 2017 die iets onder de 9% lag. Tijdens deze tussenmeting is ook de omzetverwachting van suppliers gemeten en die blijkt enkele procenten lager te liggen dan die van distributeurs. Ook over 2016 blijken de suppliers het

minder goed gedaan te hebben dan de distributeurs. De laatste boekten een omzetgroei van bijna 6% terwijl de omzetten van de suppliers gemiddeld genomen niet groeiden in 2016.

Rollen lopen door elkaar heen De omzetten van distributeurs over 2016, zoals die in november 2016 gemeten werden in het jaarlijkse PromZ Vak Distributeursonderzoek laten zich wat lastig vergelijken met de uitkomsten van de tussenmeting 2017. Dit komt omdat in het onderzoek nu dieper ingegaan is op de precieze rollen van de aanbieders van promotionele producten. Het theoretische beeld is simpel: suppliers verkopen promotionele producten aan distributeurs en distributeurs verkopen ze vervolgens door aan eindklanten. Maar al jaren geleden moest worden vastgesteld dat sommige distributeurs ook activiteiten ontplooiden die eigenlijk thuishoren bij suppliers terwijl omgekeerd diverse suppliers hun

foto: iStock

producten, al dan niet in overleg met een distributeur, rechtstreeks aan eindklanten leveren. Voor het eerst is dit jaar in de tussenmeting diepgaander nagevraagd bij de respondenten welke activiteiten ze eigenlijk allemaal ontplooien. En dan blijken de rollen van distributeurs en suppliers inderdaad behoorlijk door elkaar heen te lopen. Aan de respondenten is nadrukkelijk gevraagd of zij distributeur zijn (en dus promotionele producten verkopen aan eindklanten): 65% van de ondervraagde bedrijven zegt daar ja op. Op de vraag

of men supplier is (en dus promotionele producten verkoopt aan distributeurs) geeft 24% van de ondervraagde leveranciers een bevestigend antwoord. Echter, vier van de tien suppliers zegt tegelijkertijd ook te leveren aan eindklanten en dus ook een distributeursfunctie te hebben. En van alle distributeurs zegt 15% ook aan andere distributeurs te leveren en dus feitelijk een suppliers-functie te vervullen (zie tabel 1). Het beeld wordt nog wat complexer als we zien dat 12% van de distributeurs zelf producent van promotionele producten is. 8

Tabel 1: Karakterisering van leveranciers van promotionele producten

n= Wij zijn (meerdere antwoorden mogelijk): Distributeur van promotionele producten, verkopend aan eindklanten Leverancier van promotionele producten, verkopend aan distributeurs (supplier) Producent van promotionele producten Importeur van promotionele producten Exporteur van promotionele producten Reclamebureau Marketing consultant Drukkerij/copyshop Textielverwerker Anders

Allen

Distributeurs

Suppliers

132 % 65 24 17 26 13 11 11 7 11 7

86 % 100 15 12 28 10 10 13 7 7 2

32 % 41 100 31 44 25 9 6 16 16 3

2017 - nummer 2 - www.promz.nl

Vissen in elkaars vijver

Op zich zou dit kunnen: een bedrijf dat promotionele producten produceert staat het uiteraard vrij om ze rechtstreeks aan eindklanten te verkopen. 28% van de distributeurs importeert ook zelf en diverse distributeurs ontplooien daarnaast ook nog allerlei andere functies (reclameadvies, marketingadvies, bedrukking, textielverwerking, etc.). Van de suppliers produceert ook 31%, 44% importeert en 16% levert drukwerk en/of verwerkt textiel.

Onderscheid verdwijnt De vraag is dus: zijn er nog ‘pure’ distributeurs en zijn er nog ‘pure’ suppliers? Ze zullen ongetwijfeld bestaan maar de grenzen worden – in snel tempo - steeds vager en beide type bedrijven gaan steeds meer op elkaar lijken. Dat door elkaar heen lopen kwam ook al enigszins tot uiting tijdens PSI 2017 waar distributeurs op de laatste dag hun eigen eindklanten mochten uitnodigen, terwijl de PSI tot voorheen officieel alleen toegankelijk was voor distributeurs als bezoekers. De ooit zo strikte scheiding tussen supplier en distributeur bestaat niet meer. Dat zagen we in het verleden ook in andere branches waar de groothandelsfunctie in behoorlijke mate is weggevallen. Het kan ook een verklaring zijn voor het verschil in groei tussen distributeurs en suppliers: distributeurs lijken suppliers steeds minder nodig te hebben bij hun inkoop, bijvoorbeeld als ze zelf rechtstreeks gaan importeren. Waar zal dat in de komende jaren toe leiden? Verdwijnt het onderscheid tussen supplier en distributeur geheel? Komen distributeurs en suppliers tot een nieuw soort samenwerking? Gaan suppliers wellicht meer over op een selectief distributiebeleid?

Kleinschalige business Het is algemeen bekend dat een belangrijk deel van de distributeurs een kleine bedrijfsomvang heeft. Uit de tussenmeting blijkt dat ruim twee derde van hen een omzet heeft van minder dan € 1.000.000,- waarvan de helft een omzet van zelfs minder dan € 250.000,- euro. Wie denkt dat het bij de suppliers uitsluitend gaat om zeer grote bedrijven vergist zich. Want van de respondenten die zich een suppliersfunctie aanmeten heeft 47% een omzet van minder dan 1 miljoen euro. Hier zien we het probleem van het door elkaar lopen van de functies omdat een kleine distributeur die wel eens iets doorverkoopt aan een collega-distribiteur ook bevestigend antwoordt op de vraag of men (ook) als supplier optreedt. We zien dit ook terug bij de personele cijfers. Tweederde van de distributeurs heeft 4 of minder man personeel. Dat is ook

het geval bij ruim een derde van de suppliers. Een reden te meer om te komen tot een wat actuelere definitie om te bepalen wie nu precies distributeur is en wie een supplier, als die scheiding al gemaakt zou kunnen worden.

Optimisme bij distributeurs 38% van de distributeurs heeft in het eerste kwartaal van 2017 kunnen vaststellen dat de budgetten van de opdrachtgevers in de eerste maanden van 2017 hoger waren, tegen 15% van de distributeurs die zich geconfronteerd zagen met lagere budgetten. De groeiende omzet en de hogere budgetten hebben echter niet gezorgd voor een verbetering van de marges. Ruim tweederde zegt dat de marges in het eerste kwartaal van 2017 hetzelfde zijn als in 2016, 14% ziet hogere marges maar 19% ziet lagere marges (zie tabel 2). De tussenmeting maakt ook duidelijk dat over het geheel genomen het gemiddelde orderbedrag van eindklanten begin 2017 wat hoger geworden is: 32% zegt dat het gemiddelde orderbedrag hoger is geworden terwijl 26% een gemiddeld lager orderbedrag moest registreren. Al met al zijn de distributeurs nu al wat positiever over heel 2017 dan ze dat eind 2016 waren. Bijna de helft van de distributeurs stelt vast dat de vraag van eindgebruikers naar duurdere en kwalitatief betere producten stijgende is. En in veel gevallen zullen dat soort producten ook moeten voldoen aan duurzaamheidseisen. De ontwikkeling op dat vlak lijkt in het eerste kwartaal van 2017 wat stil te blijven staan. Net als vorig jaar zegt bijna een kwart van de distributeurs dat het onderwerp ‘duurzaam’ vaker dan voorheen ter sprake 8 kwam tijdens gesprekken met hun opdrachtgevers. Tabel 2: Margeontwikkeling distributeurs, eerste kwartaal 2017

De marges zijn veel hoger De marges zijn wat hoger De marges zijn min of meer hetzelfde De marges zijn wat lager De marges zijn veel lager Totaal

2017 - nummer 2 - www.promz.nl

% 14 67 17 2 100

Vissen in elkaars vijver

Het aandeel van duurzame producten in de omzet van een gemiddelde distributeur ligt in 2017 op ongeveer 15%. Over het algemeen hebben distributeurs wel het gevoel dat het aandeel van duurzame producten in hun omzet stijgende is, maar het lijkt een hele langzame stijging te zijn.

Minder papieren catalogi De rol van de papieren catalogus heeft enerzijds te maken met de opkomst van digitale catalogi en anderzijds met het milieu. De tendens van minder papieren catalogi die we al enkele jaren zien blijkt zich ook in 2017 voort te gaan zetten. Slechts 8% van de distributeurs verwacht méér papieren catalogi te verspreiden in 2017 dan in 2016, 19% denkt minder papieren catalogi te gaan verspreiden terwijl 45% helemaal geen papieren catalogi zal gaan verspreiden in 2017. Een jaar geleden verspreidde 39% van de distributeurs geen papieren catalogus. De papieren catalogus is dus duidelijk op de terugweg. Enerzijds omdat steeds meer bedrijven helemaal geen papieren catalogus meer verspreiden en anderzijds omdat de distributeurs die dat nog wel doen, de aantallen te verspreiden papieren catalogi terugbrengen.

Meer vraag naar online Driekwart van de distributeurs zet alle of een groot deel van de door hen aangeboden producten op de website. Maar minder dan de helft (44%) stelt afnemers in de gelegenheid om rechtstreeks via de website en zonder tussenkomst van een medewerker een bestelling te doen. Het percentage van de op die manier gerealiseerde omzet is in de helft van de gevallen minder dan 10%, maar kan bij andere bedrijven oplopen tot meer dan 75% (zie tabel 3). Overigens laat deze tabel ook zien dat webshopverkopen in de meeste gevallen geen ‘of/of’ operatie zijn maar juist een ‘en/en’ activiteit. Het is ook zeker niet zo dat de webshopverkopen binnen de branche praktisch alleen maar gerealiseerd worden door distributeurs die uitsluitend online verkopen: veel distributeurs verkopen zowel online als offline. Bijna 40% van de webshopverkopers zegt dat het aandeel van de online verkopen gestegen is ten opzichte van een jaar geleden. Niemand rapporteert een lager aandeel. Een derde van de distributeurs verwacht dat de vraag naar online inkoopmogelijkheden nog verder zal stijgen vergeleken met nu.

Wat is originaliteit? Al jaren zeggen eindklanten in het jaarlijkse PromZ Opdrachtgeversonderzoek dat zij vooral geïnteresseerd zijn in ‘originele’ promotionele producten. Dit jaar is in de tussenmeting aan de distributeurs gevraagd om aan te geven wat in hun ogen het

meest originele promotionele product is dat zij in het afgelopen jaar hebben gezien. Zoveel mensen, zoveel smaken en meningen. Het meest gegeven antwoord is dat men het afgelopen jaar geen enkel origineel promotioneel product heeft gezien, zo zegt bijna 20% van de ondervaagde distributeurs. Dat geeft uiteraard te denken. Zijn er geen originele producten of is de visie op wat een origineel promotioneel product is bij distributeurs anders dan bij opdrachtgevers? Opvallend is wel dat een aantal distributeurs een ‘origineel’ promotioneel product vertaalt naar een ‘goed verkopend’ promotioneel product. Anders gezegd, zij vinden dat als een promotioneel product goed verkoopt het ook wel origineel moet zijn. Misschien is er toch nog eens een goede definitie van het begrip ‘origineel promotioneel product’ nodig. De tussenmeting 2017 bevestigt het beeld van een branche waar weer in behoorlijke mate groei in zit. Men kijkt positief vooruit en men maakt gebruik van de groei in opdrachtgeversbudgetten. Maar de concurrentie is groot terwijl de marges niet of nauwelijks meer groeien en dat komt waarschijnlijk mede door de groei in online verkopen. Het is verheugend om vast te stellen dat een behoorlijk deel van de distributeurs ook zelf actief is op het gebied van online verkoop. Wel zien we bij deze meting nadrukkelijk het bewijs voor een ontwikkeling waarbij suppliers en distributeurs steeds meer naar elkaar toe kruipen en elkaars rollen geheel of gedeeltelijk overnemen. Het blijft boeiend om te zien hoe de branche daar de komende tijd mee om zal gaan. 9

Tabel 3: Aandeel webshopverkopen bij distributeurs (indien men over een webshop beschikt)

n= Minder dan 5% 5 tot 10% 10 tot 20% 20 tot 30% 30 tot 40% 40 tot 50% 50 tot 75% Meer dan 75% Weet ik niet Gemiddeld Totaal

2017 - nummer 2 - www.promz.nl

% 24 26 11 3 11 3 13 5 5 23,8% 100

TEKST: ED VAN EUNEN

Nederlandse distributeurs doen ‘t beter! Bij een gemiddelde distributeur in Europa bedroeg de omzet per medewerker in 2016 (excl. btw) ruim € 80.700,-. Maar Nederlandse distributeurs behaalden in datzelfde jaar een omzet van ruim € 108.000,- per medewerker.

at komt naar voren uit een vergelijking van de uitkomsten van de recent gehouden ‘Tussenmeting 2017’ die in april in opdracht van PromZ Vak door onderzoekbureau One Question in Nederland werd gehouden en de uitkomsten van de door PSI eind 2016 gehouden Europese Industry Barometer. Die vergelijking werd nu voor het eerst mogelijk omdat PromZ Vak en PSI hun onderzoeksvragen inzake bedrijfskenmerken op elkaar afgestemd hebben.

Efficiënter De omzet per medewerker ligt dus bij Nederlandse distributeurs ruim 25% hoger dan gemiddeld in Europa. Hoe komt dat? Het heeft wellicht te maken met de gemiddelde ordergrootte. Of die gemiddelde ordergrootte in Nederland afwijkt van die in Europa is (nog) niet onderzocht, maar aannemelijk is dat deze lager is in vergelijking met grote landen als Duitsland, Frankrijk en Groot-Brittannië, maar hoger dan in veel andere, kleinere Europese landen. We moeten het er misschien maar op houden dat Nederland qua ordergrootte ergens rond het Europese gemiddelde zal liggen. En dat zou dus betekenen dat Nederlandse distributeurs met meer ervaren personeel werken in combinatie met een –inmiddels- uiterst efficiënte bedrijfsvoering. Uit de cijfers blijkt overigens dat de gemiddelde personeelsomvang van Nederlandse distributeurs niet verschilt van die van de gemiddelde Europese distributeur. Het zit ‘m dus echt in de output per medewerker en dan kunnen andere landen een voorbeeld aan Nederland nemen!

Certificering Als het gaat om certificering van promotionele producten en het belang van duurzame promotionele producten, dan speelt Nederland tot nu toe zeker geen voortrekkersrol. We bevinden ons dan een ietsje onder het Europese gemiddelde. Van de

Aantal medewerkers per distributeur: Nederland vs Europa Nederland

Europa

1–4 5–9

10 – 49 50 – 99 100 of meer

18 1

22 3

100

Totaal

Europese distributeurs vindt 49% certificering en duurzaamheid belangrijk of zeer belangrijk, in Nederland ligt dat op 47%. Rond een kwart van de distributeurs vindt dit soort zaken niet belangrijk, maar ook dan loopt Nederland iets achter: 23% van de Europese distributeurs vindt certificering en duurzaamheid onbelangrijk, terwijl dat bij Nederlandse distributeurs op 26% ligt. Een toch wel hoog percentage, je mag er op rekenen dat die distributeurs zich de komende jaren echt anders zullen moeten opstellen. Als het gaat om specifieke vormen van certificering, blijkt in Nederland BSCI belangrijker te zijn dan in de rest van Europa, maar als het om ISO-certificering van distributeurs gaat, ligt Nederland achter op andere Europese landen. Als straks in de zomer de uitkomsten van de mei 2017-versie van de PSI Industry Barometer beschikbaar komen zullen we die in meer detail kunnen vergelijken met de cijfers uit de Nederlandse onderzoeken die PromZ Vak heeft gehouden bij distributeurs. 9

Omzet 2016 (excl. BTW) per distributeur: Nederland vs Europa Nederland

Europa

< € 50.000,€ 50.000,- tot € 500.000,-

€ 500.000,- tot € 1 miljoen € 1 miljoen en meer

17 31

15 21

100

Totaal

Distributeurs, omzet 2016 per medewerker: Nederland vs Europa Nederland

Europa

17,8

17,7

€ 1.925.000,-

€ 1.492.000,-

€ 108.150,-

€ 80.735,-

Gemiddeld aantal medewerkers per distributeur Gemiddelde omzet per distributeur Gemiddelde omzet per medewerker in 2016 excl. btw

2017 - nummer 2 - www.promz.nl

TEKST: KARIN SCHAPER

Waar zijn ze gebleven?

Rijkus Krabbendam:

‘Altijd maar voorop willen lopen is heel vermoeiend’ Rijkus Krabbendam, van Krabbendam Concept, Art & Projectmanagement. “The pain in the ass van de gevestigde orde,” zoals hij zelf zegt. De man die de dingen graag anders doet. En eerder dan anderen. Avant la lettre begon hij in het promotionele productenvak met Hokra en interpresent.nl. “Ik zal er nooit spijt van hebben dat ik het ‘plezier’ boven ‘geld verdienen’ stelde.”

e schrijven 1987. Na een aanloop via Renault en Hansnel Reklamemakers besluit Rijkus Krabbendam, toen 25, om Hokra Below the Line op te richten. Uit onvrede over hoe de “pennetjes- en sleutelhangermarkt” functioneerde. Voordat hij deze sprong in het diepe waagde, was hij media- en marketingmanager. Dagelijks brak hij zijn hoofd over de vraag welk medium geschikt zou zijn om de doelgroep mee te bereiken. Niet gehinderd door enige kennis durfde hij het ook om relatiegeschenken als media te bestempelen. Je kon er toch een boodschap mee over brengen? De kiem voor Hokra Below the Line was gelegd. De naam Hokra was bedoeld als de afkorting van Handelsonderneming Krabbendam. Later, toen Marijke van Hoorne partner werd, was de uitleg van de naam al snel de samenvoeging van Van Hoorne en Krabbendam. Vanwaar de toevoeging ‘Below the Line’? Krabbendam vertelt dat bij Hansnel een neonbord stond dat ooit was gemaakt om een nieuwe (mislukte) dochter op te richten onder de naam Hansnel Below the Line. Krabbendam vroeg of hij het neonbord mee mocht nemen en plakte daar Hokra op in plaats van Hansnel. Hokra Below the Line was geboren!

Moeizame start De start was moeizaam, vertelt Krabbendam. Toenmalige leveranciers lachten hem uit. ‘Hoezo heb jij geen showroom?’, ‘Als je onze catalogus niet gaat voeren, dan leveren we niet aan je.’ Door vakgenoten werd Krabbendam vrijwel genegeerd. Een reclameman die relatiegeschenken gaat verkopen? Dat kan nooit iets worden. ‘Dit is een vak voor handelaren en niet voor dromers!’ zei iemand tegen Krabbendam. Adverteerders dachten er anders over. Het toenmalige Intradal (Odorex, Prodent, enz.) was één van de eerste klanten die begreep dat iemand met reclamekennis wel eens goede promotionele artikelen zou kunnen bedenken voor winkelacties. Een mooie anekdote uit die tijd is dat Intradal een order plaatste voor 500.000 verpakte minizeepjes voor een on pack promotie van Odorex-deodorant. Voor Krabbendam was dit een mega-order die hij absoluut niet kon voorfinancieren, terwijl de leverancier van de zeepjes toch wel heel graag vooruitbetaald wilde zien voordat hij zou gaan produceren. Goede raad was toen minder duur dan nu. Onderweg belde Krabbendam vanuit een benzinestation met zijn Rabobank en kreeg de directeur aan de lijn. Toen ging dat nog zo… Hij geloofde van het begin af aan in het concept van Hokra en stortte zonder verdere plichtplegingen 8

2017 - nummer 2 - www.promz.nl

‘Altijd voorop willen lopen is heel vermoeiend’

de benodigde 100.000 gulden, vertelt Krabbendam. Krabbendam: “Met ups en downs groeide Hokra en kregen we steeds meer waardering. Toch bleef Hokra voor de traditionele relatiegeschenkenhandelaar een raar soort reclamebureau en voor reclamebureaus een vreemde relatiegeschenkenboer. Gelukkig begrepen de grote adverteerders het wel…”

Interpresent.nl In de dagelijkse praktijk kwamen er ook steeds vragen om 1000 pennen te leveren of 50 caps. Krabbendam: “Hokra was daar organisatorisch niet op ingericht, onder meer door dat we altijd weigerden om voorraden te houden.” Niet wars van een experimentele aanpak begon hij hiervoor een aparte service met fax-on-demand. Het is inmiddels 1996. Weet u het nog? Je kon een telefoonnummer bellen, een artikelnummer intoetsen, een aantal ingeven en nog meer numerieke gegevens (zoals aantal drukkleuren) en als je de telefoon neerlegde, kwam de offerte binnen per fax die je alleen nog maar hoefde te ondertekenen en terug te faxen. Goed idee, maar het werd een fiasco. Klanten begrepen er niets van, konden niet onthouden welk artikel bij welk artikelnummer hoorde en waren het vooral niet gewend om zo te bestellen. Een illusie armer en een ervaring rijker verdween het concept geruisloos in de vuilnisbak. In 1999 deed het verkopen via internet heel voorzichtig zijn intrede. En dat was andere koek voor Krabbendam. Hokra werkte op dat moment voor Microsoft, die veel interesse had om een webwinkelproeftuin in te richten. Zo ontstond interpresent.nl, een voor die tijd ongehoord geavanceerde webshop met duizenden artikelen die online besteld konden worden. Het kostte ruim een ton om de webwinkel werkend te krijgen en nog eens twee ton om de markt (via radiocommercials!) te laten weten dat interpresent.nl bestond. Gelukkig werkte interpresent.nl wel en na een schuchter begin werd interpresent.nl een substantieel onderdeel van Hokra, vertelt Krabbendam.

Leergeld betalen Krabbendam: “Het illustreert dat ik graag tegen de stroom in zwom, eigenwijs als eervolle karaktereigenschap zag en leergeld betalen tot kunst verhief. Doordat Marijke ervoor zorgde dat er toch nog hier en daar wat geld verdiend werd, groeide Hokra uit tot een gerenommeerde speler met een stevige klantenkring en rond de 25 werknemers. Maar de lol ging er toen voor mij af en Marijke en ik besloten in 2006 om het bedrijf te verkopen aan de huidige eigenaren Martin de Winter, Ankie Crielaard en Jantina Leeuwis.” Met wat geld op zak en nog voldoende energie om iets nieuws op te zetten, begonnen ze Multistar Productions. Een evenementenbureau dat geheel volgens de traditie van Hokra het

‘helemaal anders ging doen’ door evenementen vanuit belevenismarketing aan te vliegen. In 2011 zijn ze ieder hun eigen weg gegaan. Krabbendam startte Krabbendam Concept, Art & Projectmanagement. Door 30 jaar ervaring ietsje wijzer geworden besloot hij communicatieadvies in de breedte aan te gaan bieden. We schrijven inmiddels 2017. Krabbendam is nog steeds actief en zijn karakter is nog zoals het was. Binnenkort richt hij samen met een zakenpartner het nieuwe bedrijf Vibe&Flow Communicatieprojecten op dat zich als een soort externe communicatieafdeling profileert en zich richt op het ontzorgen van (middel)grote bedrijven op het gebied van communicatieprojecten zoals merkbewaking, campagnes, evenementen, direct marketing projecten en – natuurlijk - nog steeds de effectieve 9 inzet van promotionele artikelen.

Wat had je anders moeten doen? “Zakelijk gezien heel veel. Alleen achteraf is dat makkelijk praten. Het altijd maar voorop willen lopen is heel vermoeiend en levert vaak minder geld op. Toch zou ik dat zo wéér doen. Het zit nu eenmaal in mijn onrustige bloed om vraagtekens te zetten achter hoe dingen gedaan worden.”

Wat zou je (voormalige) vakgenoten willen adviseren?

“Ontplooi activiteiten voor de brancheorganisaties. Het is vaak ondankbaar werk dat ook nog eens niet direct geld oplevert, maar het levert je wel heel veel wijsheid op. En vrienden voor het leven... Dus vakgenoten: Als het goed gaat met het vak, gaat het ook goed met jullie!”

Wat heb je, terugkijkend, heel goed gedaan?

“Ik denk dat het vasthouden aan mijn uitgangspunten en stug doorzetten, ook als het eens moeilijk was, heel goed is geweest. Maar ook het ‘plezier’ boven ‘geld verdienen’ stellen, daar zal ik nooit spijt van hebben. Bovendien denk ik, dat we altijd echt goed voor ons personeel gezorgd hebben, wat weer enorm veel heeft bijgedragen aan het dagelijks plezier en uiteindelijk succes.”

Zou je weer terug willen naar het specifieke vakgebied van promotionele producten?

“Niet als supplier of distributeur, wel als adviseur. Ik heb tot op de dag van vandaag veel plezier in het overbrengen van de ervaring en kennis die ik heb opgedaan. Zowel op het gebied van de inzet van promotionele artikelen als de bedrijfsmatige kant er van. En veel leveranciers, concullega’s en klanten van toen hebben nog steeds een speciaal plekje in mijn hart.”

2017 - nummer 2 - www.promz.nl

TEKST: KARIN SCHAPER

Hans Poulis (IGC International):

‘Steeds meer concurrentie van suppliers’ Nederland is weer een distributeur rijker, en wel een die zich op multinationals richt. Hans Poulis gaat met IGC International op zoek naar multinationals die hij grensoverschrijdend kan servicen. IGC International is opgericht door IGC Global Promotions, het netwerk van 52 distributeurs in 46 landen.

et is toeval dat we in dit nummer een gesprek met Hans Poulis over IGC International publiceren alsmede de uitkomsten van de tussenmeting onder suppliers en distributeurs, die PromZ Vak jaarlijks laat uitvoeren door marktonderzoekbureau One Question. Het onderzoek laat (weer) zien dat de supply chain vervaagt. Steeds meer distributeurs zitten ook op de stoel van supplier en andersom: steeds meer suppliers leveren aan eindklanten. Poulis: “Suppliers gebruiken daarvoor hun trading afdelingen. Ze selecteren een distributeur met wie ze richting eindklant nauw kunnen samenwerken. Ik ben niet zo’n concurrent voor andere distributeurs. Ja, een ADM of een Gemaco komen we wel vaak tegen in pitches. Maar op termijn worden suppliers steeds meer mijn concurrent. Zij zullen de mogelijkheden om bij grote eindklanten binnen te komen steeds verder uitkristalliseren. Een paar jaar terug kon je dit nog niet hardop zeggen. Maar de ontwikkeling is ingezet en gaat door. Niemand kan dat blijven ontkennen. Maar de taart is groot genoeg, toch?”

Uitbouwen Even terug in de tijd. Hans Poulis, werkzaam in de juweliersbranche, begint in 1992 als distributeur onder de naam Poulis Hontelé. Na twaalf jaar gaat hij verder met Oene Mees en wordt het CCO Poulis. Inmiddels wordt Poulis voorzitter van branchevereniging PPP en aansluitend de Europese EPPA. In 2011 krijgt hij de leiding bij IGC Global Promotions, het hoofdkantoor van IGC dat vanuit Rotterdam de tientallen bij IGC aangesloten distributeurs faciliteert. IGC, de coöperatie waar distributeurs uit diverse

landen bij zijn aangesloten, bestaat al ruim 60 jaar (in Nederland is Staat & Co lid van IGC). In 2011 gaf Poulis vorm aan IGC Global Promotions als global contract partner voor multinationals voor inkoop van promotionele producten en relatiegeschenken, die per land worden geserviced door de individuele IGC-leden. Met steun van IGC Global Promotions, te vergelijken met een overkoepelend marketing- en verkoopkantoor, hoeven de individuele IGC-leden niet op eigen kracht te tenderen op grote onder- nemingen, contracten te sluiten en zorg te dragen voor de uitrol over een continent. De taak van IGC Global Promotions bestaat onder meer uit het werven van nieuwe opdrachtgevers en het uitbouwen van bestaande contracten. Vanuit het hoofdkantoor worden ook de contracten met de preferred suppliers gesloten.

Bayer In 2011 was het Bayer die IGC wilde gebruiken als netwerk voor one stop shopping op het gebied van promotionele producten. Alle vestigingen van Bayer moesten rechtstreeks zaken kunnen doen met IGC. En IGC wilde natuurlijk meer van dat soort klanten binnenhalen en de inkoopkracht dan ook gezamenlijk gebruiken. Aan de voorkant werkte het model prima, zegt Poulis, en uiteindelijk werkte IGC Global Promotions voor tien corporate klanten (door de ban op promotionele producten in de farmacie viel Bayer eerder af). Poulis: “Het is geen geheim dat we in een paar jaar tijd met de global, corporate contracten al meer dan 30 miljoen doen, maar die omzet ligt bij onze leden. Het uitgangspunt voor IGC Global Promotions is immers dat het ledennetwerk wordt gebruikt.” 8

2017 - nummer 2 - www.promz.nl

‘Steeds meer concurrentie van suppliers’

Inmiddels is nu ook de nieuwe entiteit IGC International in het leven geroepen. Aandeelhouders zijn enerzijds de IGCledencoöperatie en anderzijds Hans Poulis: dat past ook bij het nieuwe businessmodel, aldus Poulis. Een reden voor het van start gaan met IGC International, vertelt Poulis, is dat het bundelen van inkoopkracht in de praktijk niet echt werkt. “Distributeurs houden voorkeuren voor bepaalde leveranciers en suppliers zijn om bepaalde redenen ook niet altijd gecharmeerd van dit soort inkoopcontracten.” Een andere reden is dat Poulis met IGC International nu zijn handen vrij heeft om zelf ook als distributeur te kunnen functioneren, en niet meer alleen als de faciliterende marketingservices afdeling voor de IGC-leden. Uit onderzoek, licht Poulis toe, bleek ook dat multinationals, de doelgroep van IGC International, wilden dat het hoofdkantoor in Rotterdam een steviger rol en mandaat had. Poulis: “IGC International functioneert als distributeur, die zich richt op multinationals als opdrachtgevers. Wij zijn daar helemaal op ingericht, denk alleen al aan de IT-omgeving. De IGC-leden supporten ons als dat nodig is of als de klant decentraal is georganiseerd. Wat we doen als we kleinere klanten binnenhalen? Dan brengen we ze onder bij Staat & Co, of de andere IGC-leden in de andere landen.”

Katalysator Een grote klant, die overigens centraal is georganiseerd en een aanzienlijke bijdrage heeft aan de omzet van IGC, is het Nederlandse Booking.com. Dit bedrijf legt behoorlijke projecten neer in Rotterdam en is volgens Poulis een extra motivatie geweest en katalysator voor de oprichting van IGC International. Hij vervolgt: “Samen met opdrachtgevers als Friesland Campina en L’Oréal is het een bedrijf dat de prijs van het promotionele product minder belangrijk vindt dan kwaliteit, CSR en compliance. IGC heeft altijd sterk ingezet op compliance en transparantie van de supply chain.” Het merendeel van de producten die IGC aan klanten levert zijn customized productions. Poulis: “Als IGC International zijn we zijn een aantrekkelijke distributeur voor suppliers. Maar we werken alleen met leveranciers die kunnen aantonen dat hun producten compliant zijn. Dat is een terechte eis van onze klanten.” Suppliers moeten beter voor de dag komen waar het om CSR en compliance gaat, vindt Poulis. “Er wordt veel over gepraat, maar de tastbaarheid en zichtbaarheid ontbreekt nog te vaak. Dan zijn suppliers toch ineens bang dat je te veel in hun keuken kan kijken en je de bron te zien krijgt. We moeten zo langzamerhand wel met elkaar bereid zijn die transparantie te geven. Informatie en rapporten moeten we delen. Laat maar zien welke certificaten je hebt. We moeten elkaar meer vertrouwen, niet zo argwanend zijn dat distributeurs of grote opdrachtgevers zelf naar de bron stappen.”

Cowboys Poulis: “De hele economie wordt transparanter. De promotionele productenbranche kan niet achterblijven. Trouwens, hoe leg je de eindklant uit dat het vertrouwen rammelt, dat de supply chain rammelt en we op elkaars stoelen gaan zitten? Dat we elkaars positie wel kennen, maar toch in elkaars vaarwater zitten? Zo’n boodschap kun je toch niet overbrengen aan de eindklant? Dat roept het beeld van cowboys op, het wekt geen vertrouwen en dat is dan weer niet goed voor het imago van het vak.” Poulis pleit ervoor om de energie te steken in de promotie van de positie van het promotioneel product in de marketing- en communicatiemix van opdrachtgevers. “Het is een manco dat de hele industrie onvoldoende in staat is om de kracht van het promotionele product uit te dragen. Het zijn vooral de suppliers die dat moeten oppakken, vind ik. Denk verder dan je eigen toko en de korte termijn. Het belang van de industrie is ook je eigen belang.” Over een jaar of drie denkt Poulis dat zijn opvolger in de startblokken moet staan. Wat wordt zijn volgende stap? “Ik wil dan meer tijd stoppen in de Netherlands Hong Kong Business Association, 9 waar ik nu inmiddels twee jaar voorzitter van ben.” IGC Global Promotions zegt over IGC International: “Eén loket, het kantoor in Rotterdam, waar wereldwijde kennis van IGC Global Promotions over lokale markten samenkomt. IGC International maakt het voor multinationals nog makkelijker om wereldwijd promotieproducten, relatiegeschenken en merchandise te verspreiden. Bij het centrale aanspreekpunt wordt alles voor de klant – van productie tot distributie – geregeld. IGC International is opgericht door IGC Global Promotions, een global contract partner voor multinationals voor inkoop van promotionele producten en relatiegeschenken. In de afgelopen 60 jaar is deze coöperatie (IGC) uitgegroeid tot een collectief van 52 partners in 46 landen, met in totaal 1.800 medewerkers en een jaaromzet van 395 miljoen euro. Aanvankelijk lag de focus van de aangesloten promotiebedrijven op het delen van informatie over lokale markten. In 2011 is de samenwerking geïntensiveerd door ook klanten en leveranciers te delen. IGC International maakt een nog nauwere samenwerking en een actievere benadering van lokale markten mogelijk. “Elk land heeft zijn eigen importregelgeving, producteisen en handels- en marketingcultuur. Door onze wereldwijde kennis hierover te bundelen bij IGC International kunnen wij klanten nog beter helpen om hun product in de verschillende markten optimaal neer te zetten,” licht Poulis toe. “Vanuit IGC International in Rotterdam zorgen wij voor het hele proces: inkoop, creatie, productie en verspreiding wereldwijd.”

2017 - nummer 2 - www.promz.nl

TEKST: ALLARD FREDERIKS

Wat komt er allemaal kijken bij een overname?

Consolidatie zet door Consolidatie hangt boven de markt. Experts op het vlak van bedrijfsovername spreken van een onomkeerbare trend. Hoe kijken zij naar de promotionele productenbranche?

roei betekent in deze tijd in de promotionele productenbranche vooral schaalvergroting door fusies, overnames en strategische samenwerkingsverbanden. Segmentatie aan de kant van distributeurs en consolidatie bij suppliers zijn de trends, stelde Rutger de Planque van MOB onlangs al in PromZ Vak. De markt is volgens hem klaar voor consolidatie, zeker aan de kant van toeleveranciers. MOB zelf kijkt naar overname van kleinere, al dan niet gespecialiseerde suppliers. Veelbesproken is de recente overname van distributeur Compacon door Plato Groep. Op 1 januari heeft het moederbedrijf van Igo-Post en Clipper een meerderheidsbelang van 80 procent in Compacon verworven. De overname creëert voor beide partijen grote strategische voordelen en kansen voor de toekomst, zo stelden zij eerder in PromZ Vak (nummer 1-2017). “Wat wij hebben gedaan, zal niet de laatste beweging van deze soort in de branche zijn,” becommentarieerde ceo Ton Löbker van Compacon.

Toegevoegde waarde “In een volwassen markt kom je al snel uit op consolidatie als je wilt groeien,” zegt directeur Peter Rikhof van Brookz, platform voor bedrijfsovername. “Die consolidatiebeweging zie je in verschillende markten. De kern blijft dat je als verkopende partij toegevoegde waarde moet hebben en een duurzaam voordeel dat jouw bestaan rechtvaardigt.” Consolidatie is inderdaad een trend die zal doorzetten in de branche, menen managing partner Ronald van Rijn en senior consultant Jeroen van Leeuwen van Adviesbureau JBR. Zij vormden het adviesteam dat Compacon aan tafel bracht met Plato Groep. Internationalisering en schaalvergroting zijn daarbij belangrijke motieven, volgens Van Rijn. “De branche is nog versnipperd,” vult Van Leeuwen aan. “Vanuit het oogpunt van compliance is dat wel bijzonder – er zijn veel

relatief kleine bedrijven die producten leveren aan klanten die enorme reputatierisico’s lopen.” “Er kleven ook wat imagoproblemen aan deze markt,” zegt Van Rijn. “Dat maakt het nog lastig voor de grote suppliers en distributeurs om de consolidatieslag te maken. Als je een partij van buiten de branche belt en zegt: ik heb een bedrijf in relatiegeschenken te koop, wordt er vrij terughoudend gereageerd.” Maar er zijn wel veranderingen aan de gang, volgens Van Rijn. “De private equity-partijen kijken wel naar deze sector, omdat ze geloven dat er drivers zijn voor consolidatie, zoals internationalisering en professionalisering. De conjunctuurgevoeligheid is een aandachtspunt, maar dat hoeft investeerders er niet van te weerhouden om in deze branche te investeren.”

Bloedgroepen Löbker van Compacon noemde schaalvergroting door toegang tot het internationaal netwerk van Plato Groep ook als motief om met elkaar in zee te gaan. Natuurlijk is het bij zo’n stap belangrijk om te beoordelen of de verschillende ‘bloedgroepen’ wel samen kunnen gaan, beaamt Van Rijn van Adviesbureau JBR. JBR had al ervaring met transacties in de promotionele productenbranche. Kennis van de markt is een voorwaarde om de juiste partijen bij elkaar te brengen, stellen Van Rijn en Van Leeuwen. In het geval van Compacon en Plato Groep is de nieuwkomer juist een goede aanvulling op collega Igo-Post. “Ze kunnen elkaar versterken,” zegt Van Leeuwen. “Igo-Post is gespecialiseerd in hoge volumes van gestandaardiseerde producten. Voor Compacon is het aantrekkelijk dat Igo-Post ze kan introduceren bij diezelfde klanten; die kunnen ook geïnteresseerd zijn in de custom-made propositie. Andersom kan Igo-Post ook profijt hebben van de relaties van Compacon.” Kennis van de markt bij de adviespartij zorgt er ook voor dat er in het proces doortastend kan worden opgetreden, stelt Van

foto: iStock

Rijn. “Overnametrajecten moeten met een hoge snelheid en vertrouwelijkheid verlopen, omdat je als verkopende partij niet wilt dat al in de markt bekend wordt dat je te koop staat. Zowel bij klanten als bij het personeel zouden zulke berichten voor veel onzekerheid zorgen. Daarom is het belangrijk dat je niet met hagel schiet als je geïnteresseerde kopers zoekt. Wij kenden al partijen.” Als het proces van onderhandelen eenmaal begint, is het ook zaak om vanuit kennis van de markt te kunnen praten, vult Van Leeuwen aan. “Aan de andere kant van de tafel hebben ze heel snel door of je de business begrijpt of niet.”

Keuzes maken Een overname kan een ondernemer ook helpen om de ontwikkelingsstap te maken, legt Van Rijn uit. “Het kan heel lastig zijn om vanuit een zelfstandige positie fundamentele keuzes te maken voor verandering, waarbij je ook dingen kunt verliezen.” Maar die keuzes zijn wel nodig, benadrukt hij. “Er is een maatschappelijke ontwikkeling aan de gang, waarbij de agent die geen toegevoegde waarde biedt eruit gaat. Dat hangt samen met de toegenomen transparantie en ontwikkelingen als blockchain. Dat gebeurt in diverse sectoren, zoals de makelaardij.” Al het werk van adviesbureaus ten spijt, kan een overname ook op een teleurstelling uitlopen. “Het kan stuklopen op ego’s van de directies,” zegt Van Leeuwen. “Als culturen niet matchen, gaat het mis. Je moet zeker ook nadenken over de zachte aspecten.” Dat betekent vooral dat je het goed aan het personeel moet uitleggen, meent Rikhof van Brookz. “Mensen moeten aan elkaar wennen. Het integratietraject – de eerste honderd dagen of het eerste jaar – is bepalend voor de vraag of het een succes wordt of niet. Daarbij speelt communicatie een heel belangrijke rol. Je moet er eerst op het hoogste niveau met elkaar uit zijn. Als daar mensen aan tafel komen te zitten die botsen, dan werkt dat door in het hele bedrijf.”

Financieel risico Het botsen van culturen kan zeker spelen als er sprake is van een familiebedrijf, of als man en vrouw of twee compagnons al jaren

gewend zijn om samen de scepter te zwaaien. Ook in de promotionele productenbranche is dit niet ongebruikelijk. Rikhof: “Er is dan een bepaalde binding en een bepaalde cultuur ontstaan. Voor de koper kan daarmee ook een financieel risico ontstaan. Dan is de deal wel geslaagd, maar wordt het zakelijk geen succes. Het blijft allemaal mensenwerk en emoties spelen een rol.” Wat wel geregeld gebeurt, is dat na de overname de directeurgrootaandeelhouder van de onderliggende partij zijn eigen relaties blijft onderhouden, vertelt Van Leeuwen. “Hij wordt dan eigenlijk meer sales- en accountmanager, terwijl de back-office en overhead opgaan in de organisatie van de koper. Dat kan prima werken; veel van deze bedrijven zijn ook ooit zo begonnen, omdat ze heel goed zijn in verkopen en relaties leggen.” Niet voor iedereen is een overname de oplossing. Rikhof wijst nog op een andere mogelijkheid: “Je kunt ook besluiten om af te bouwen en zo nog een paar jaar geld uit het bedrijf te halen. Een 9 adviseur zal je daar ook bij kunnen helpen.”

Overname is hard werken Er leven bij ondernemers een aantal misverstanden rond de bedrijfsovername: 1. Voorbereidingstijd; voordat je überhaupt stappen kunt gaan zetten, ben je al gauw een halfjaar tot een jaar verder. Dan begint het spel pas. Die processen – de voorbereidende fase en het aftasten van de markt – onderschatten ondernemers vaak. 2. Advieskosten; het is verstandig om een adviseur in te schakelen; liefst een bureau dat de branche kent. Zij doen gedegen onderzoek en begeleiden de transactie. Bij overnames die in de miljoenen kunnen lopen, verdienen de advieskosten zich terug. 3. De zachte kant; onderschat niet hoe belangrijk het is om het personeel mee te nemen in het nieuwe verhaal. Matchen de culturen met elkaar?

2017 - nummer 2 - www.promz.nl

TEKST: BAS ZEEGERS

Digitaal printen de toekomst? In de vorige uitgaves van PromZ Vak ben ik ingegaan op de meest voorkomende druktechnieken (de conventionele technieken). Maar een belangrijke ontwikkeling binnen het drukkersvak verdient specifieke aandacht: digitaal printen.

e conventionele druktechnieken (meest gebruikte zijn: tampondruk, zeefdruk, transferdruk en laser graveren) hebben hoge kosten voor het instellen en deze kosten zijn per kleur. Daarnaast hebben deze technieken vaak beperkte mogelijkheden als het gaat om het aantal te drukken kleuren. Daarom is digitaal printen een veel gebruikte techniek. In de markt van papier drukken, is digitaal printen al een zeer belangrijke druktechniek. Klanten leveranciers en machineleveranciers hebben digitaal printen geheel geaccepteerd. Een heel groot deel van deze markt bestaat uit digitaal printen. Alleen in de promotionele productenmarkt is de techniek nog niet ver ontwikkeld. De reden daarvoor in mijn optiek is dat materialen en vormen zijn niet makkelijk te beprinten met één machine en één inkt. Standaardiseren is heel lastig. Anders dan in de markt van papier drukken, waarbij het papier altijd vlak is en in samenstelling redelijk identiek. Dit maakt onze markt een nichemarkt voor machine en inktontwikkelaars.

Acceptatie Daarnaast is de acceptatie van de drukresultaten nog een issue. Het verschil tussen PMS en full colour drukresultaten is een feit en

moet begrepen worden en uit kunnen worden gelegd. In full colour (conventioneel gedrukt of digitaal geprint) wordt altijd gedrukt met vier kleuren (Cyaan, Magenta, Yellow and Black (Key)). Er is een verschil tussen PMS-kleuren die gemengd worden en die opgebouwd worden uit CMYK. Bij mengen wordt de kleur fysiek gemixt tot een kleur. Daarbij zijn veertien kleuren beschikbaar. Bij CMYK zijn maar vier kleuren beschikbaar om tot de juiste kleur te komen.

Verschillende vormen van digitaal printen Digitaal direct druk op “tampondruk” artikelen. Hierbij moet je denken aan: plastic, metaal, hout, karton etc. Digitaal printen op deze artikelen is in ontwikkeling aan het excelleren. Er zijn al redelijk wat leveranciers van machines en de meeste drukkerijen bieden deze mogelijkheid aan. De markt is deze vorm aan het accepteren. Digitaal direct druk op textiel en “zeefdruk” artikelen. Je moet hierbij dus denken aan: katoen, polyester etc. De inkten hiervoor zijn nog niet door ontwikkeld en voornamelijk geschikt voor 8

2017 - nummer 2 - www.promz.nl

Digitaal printen de toekomst?

katoen. Ook zijn de inktkosten momenteel heel erg hoog, waardoor de drukkosten voor een enkele bedrukking erg hoog zijn. Het is wachten op een doorbraak.

Digital transfers Transfers worden bijna altijd conventioneel gedrukt. Digitale transfers zijn vaak nog geen goede vervanging daarvoor. Het printen van lijm is nog niet mogelijk en wit printen is niet altijd in goede kwaliteit mogelijk. De meest gebruikte transfers zijn plotter of snijtransfers, waarbij op een ondergrond van een laag lijm en witte inkt het logo geprint wordt. En daarna de contouren van het logo gesneden worden.

digitale printtechnieken. Hier zitten de ontwikkelingen en mogelijkheden. Maar de meeste machines voor direct printen op het artikel zijn leuke printers voor erbij en niet de industriële, hoog volume printers die de markt kan gaan veranderen. Ook voor digitaal direct druk op textiel en “zeefdruk” artikelen is er nog geen allround oplossing. Maar de vraag is niet of deze oplossingen komen, maar wanneer. 9

(Advertentie)

Digitale sticker, doming en inlay Deze drie printtechnieken worden in bijna alle gevallen geproduceerd via digitaal printen. Conventioneel drukken wordt bijna niet meer toegepast. Een stickermateriaal (wit of transparant) wordt voorzien van een logo, waarna de contouren van het logo gesneden worden.

Wat is dan de reden waarom digitaal zo in opkomst is? De kosten voor opstarten zijn bij digitaal printen niet afhankelijk van het aantal kleuren. Daarmee is digitaal printen een heel stuk goedkoper dan conventioneel in de kleine oplages. De drukkosten zijn ook niet afhankelijk van het aantal kleuren. Daarnaast is personaliseren mogelijk en kan er tot over de rand van het product gedrukt worden. Ook zitten er minder hoge en ingewikkelde eisen aan het logo en het bestandsformaat.

Wat is de toekomst van digitaal printen? Wanneer je op beurzen komt zoals de PSI, maar ook de beurzen voor toeleveranciers van drukkerijen, domineren de

Bas Zeegers is opgegroeid in de offset drukkerij van zijn vader. In zijn functie als Supply Chain Manager bij MOB is hij nauw betrokken bij dit complexe en belangrijke onderdeel in de logistieke keten.

2017 - nummer 2 - www.promz.nl

TEKST: KARIN SCHAPER

Olivier Claeys (Screen):

‘Wij gaan niet naar de eindklant!’ Niets of niemand is meer uniek in de promotionele productenbranche, ook Screen Holland niet. Maar in deze branche, en zeker in Nederland, zijn er niet zoveel professionele loonwerkers meer die alleen voor wederverkopers werken en alleen aangeleverd textiel bedrukken of borduren. Olivier Claeys: “Maar ook in ons segment kun je consolidatie verwachten.”

aar zover is het nog niet. Eerst wil Olivier Claeys, directeur van Screen Groep, in diverse Europese landen een Screen-vestiging openen. Belangrijke reden is dat de goederen in dat land dan franco door de textielgroothandelaars geleverd kunnen worden bij Screen. Screen is sinds 1985 gevestigd in België, en sinds vorig jaar ook in Nederland. De volgende stap wordt een Screen-vestiging in Frankrijk. Claeys: “Daar zijn we al een jaar of vijf actief en komt 20 procent van onze omzet vandaan.” Na Frankrijk staat zeer waarschijnlijk Duitsland op het verlanglijstje.

Vrachtwagens Het bedrukken en borduren vindt met name plaats in Hongarije (Screen Hungary). Screen Belgium zit in Evergem, daar liggen de roots van het bedrijf. Screen Holland is gevestigd in het Brabantse Bladel. De Nederlandse vestiging verzamelt de goederen van zijn klanten om deze vervolgens twee keer per week met eigen vrachtwagens naar Hongarije te sturen, waar de kleding wordt voorzien van bedrukkingen, borduringen en transfers. In totaal

telt de Screen Group zo’n 125 medewerkers, onder wie een 22-tal in België en Nederland werkzaam zijn. Claeys: “Screen komt uit de modesector en werd opgericht in 1985. Sinds 1997 heeft het bedrijf zich verder gespecialiseerd in het bedrukken en borduren van bedrijfskleding en promotioneel textiel. Wij borduren op bijna alle soorten kleding en textiel. We beschikken over 15 computergestuurde borduurmachines voor een totaal van 120 borduurkoppen. Wij verzorgen 20.000 borduringen per week en kunnen logo’s tot 14 kleuren verzorgen. Naast borduren, bedrukken wij ook textiel middels zeefdruk en transfers. Ik denk dat Screen zich inmiddels wel heeft geprofileerd tot één van de betere textieldrukkerijen in de Benelux-Frankrijk. Ons zeefdruk-atelier beschikt over 8 automatische carrousels en 4 handdrukcarrousels. Met deze machines kunnen wij perfect sluitende prints garanderen voor full colour prints - tot 12 kleuren - en kleurgescheiden prints en dit met een capaciteit van 25.000 bedrukkingen per dag, met name t-shirts. Naast zeefdruk bieden wij ook diverse soorten transfers aan om ook textiel, dat moeilijk 8 te bedrukken is, te kunnen personaliseren.”

2017 - nummer 2 - www.promz.nl

‘Wij gaan niet naar de eindklant!’

(advertentie)

Kamerbreed tapijt Claeys was zelf voorheen werkzaam in het kamerbreed tapijt, waarna hij via vrienden terecht kwam in de promotioneel textielsector. Hij was een klant van Screen en heeft zich na enige tijd ingekocht in het bedrijf. “In 2010 besloot ik me alleen nog te richten op wederverkopers. Ik werd voor gek verklaard!,” vertelt Claeys. In een tijd dat drukkerijen en borduurders zich meer en meer direct op de eindklant gingen richten, bijvoorbeeld via webshops, deed Claeys ze de deur uit. Hij vindt dat hij de juiste keuze heeft gemaakt. “Voordat we Screen Holland begonnen, wilde ik een bestaande drukkerij in Nederland overnemen. Ik heb er een aantal bezocht en het niet gedaan, want al die drukkerijen wilden eerder of later toch direct naar de eindklant.” Claeys: “De marges in promotioneel textiel dalen, de prijzen van grondstoffen stijgen, druk- en borduurbedrijven gaan rechtstreeks. Ik zet in op wat ik als het belang van de wederverkoper zie, en dat is niet naar de eindklant gaan, en discretie. Je ziet Screen niet in verpakkingen, niet in etiketten, we hebben geen eigen textiel en geen webshop, niks. Je moet trots zijn op wat je doet en kunt. Je wint geen orders op prijs alleen, het gaat ook om kwaliteit, vakkennis en betrouwbaarheid. Weet je trouwens dat men in Nederland eerst gaat voor prijs, dan levertijd en dan kwaliteit? En in België is het vervolgens kwaliteit, levertijd en prijs en in Frankrijk is het eerst kwaliteit, dan prijs en dan levertijd.”

Ambacht Maar of de promotionele textielwereld het kan volhouden met enerzijds de grote leveranciers, die alleen hun eigen textielmerken bewerken, en anderzijds de zelfstandige, lokale drukkers, die alle modellen, materialen en stoffen kunnen bewerken en zich alleen richten op wederverkopers? Claeys denkt dat de grote drukkers op den duur meer zullen gaan samenwerken. “Wij drukken en borduren nu al steeds meer voor andere drukkers en borduurders. Veel concullega’s willen of kunnen geen extra werknemers aantrekken; vergeet ook niet dat veel drukwerk in ons segment seizoenswerk is, dat maakt het aantrekken en vasthouden van personeel er niet eenvoudiger op. Capaciteit is een probleem. En textiel decoreren is een ambacht. Het is een heel andere techniek dan het bedrukken van een pen. De branche 9 zal er gezamenlijk een oplossing voor moeten vinden.”

2017 - nummer 2 – www.promz.nl

TEKST: SABINE DOELMAN

De Leveranciersdagen 2017: the only way is up! De Leveranciersdagen, het meetingpoint voor suppliers en distributeurs van promotionele producten, heeft dit jaar een nieuw motto: the only way is up! De branche kijkt positief vooruit, thumbs up, de crisis is voorbij en het positieve gevoel overheerst.

it het onafhankelijk onderzoek van PromZ Vak (zie pag. 12) onder suppliers en distributeurs blijkt o.a. dat de omzetten in de eerste maanden van het jaar over het algemeen zijn gestegen, dat een ruime meerderheid van de opdrachtgevers over tenminste dezelfde zo niet grotere budgetten beschikt en dat er vanuit opdrachtgevers meer vraag ontstaat naar duurdere en kwalitatief betere producten. Reden waarom de positieve mood weer overheerst in de branche, en dat is een mooi uitgangspunt voor De Leveranciersdagen die plaatsvinden op 6 en 7 september. Naast dit optimisme, zijn netwerken, socializen, (nieuwe) leveranciers en distributeurs ontmoeten en nieuwe producten zien (weer) de kernwoorden van De Leveranciersdagen. De vakbeurs

is inmiddels een instituut, mede voor de standhouders reden om productintroducties en speciale sales- en marketingacties te lanceren.

1000 bezoekers verwacht Voor De Leveranciersdagen, en het vakfeest Night of the PromZ, de wining & dining na afloop van de eerste beursdag waar de awards voor Leverancier van het Jaar, Best Online Performance en Supplier of the Year worden uitgereikt, komt het vak weer samen in de Jaarbeurs Utrecht. Alle vakgenoten zijn er. De organisatie verwacht zoâ&#x20AC;&#x2122;n 1000 bezoekers en rond de 400 vakgenoten tijdens de Night of the PromZ. De Leveranciersdagen worden inmiddels voor het zesde achter-

Bas Lensen: ‘Het glas is half vol’

De naam Distributor of the Year is een paar jaar geleden veranderd in Leverancier van het Jaar voor meer aansluiting bij de beleving van opdrachtgevers, die hun distributeur doorgaans leverancier noemen. Vandaar dat deze onderscheiding Leverancier van het Jaar wordt genoemd: voor distributeurs een betere benaming om richting eindklanten te communiceren. (Voor het vak zelf is het is het wat verwarrend, omdat in vakjargon de term leveranciers vooral naar suppliers verwijst. De vakprijs voor de suppliers heet Supplier of the Year).

eenvolgende jaar georganiseerd, zoals gebruikelijk in Hal 5 van de Jaarbeurs Utrecht. Zo’n 140 suppliers presenteren zich daar aan de distributeurs. Er zijn weer meer nieuwe suppliers onder de standhouders, en ook meer suppliers uit het buitenland, met name uit Turkije en Duitsland. Het evenement was zes jaar geleden een initiatief van Het Portaal Uitgevers (PromZ Vak), ondersteund door brancheorganisatie PPP, ook dit jaar.

Echt vakevenement De beurs vindt – zoals inmiddels een traditie is - in september plaats, vlak voor het laatste kwartaal van het jaar dat zo belangrijk is voor suppliers en distributeurs. Iedereen die werkzaam is in de branche, is welkom op De Leveranciersdagen, dus zowel fabrikanten, suppliers als distributeurs, en de mensen van hun binnendiensten. Ook steeds meer distributeurs uit België komen naar De Leveranciersdagen. Eindgebruikers hebben geen toegang. De beurs is echt een vakevenement. Het draait niet alleen om de beursvloer, maar er worden ook vakinhoudelijke seminars georganiseerd: korte en krachtige sessies van maximaal een uur, voor kennisoverdracht en het delen van ervaring. Na de PPP-borrel worden tijdens The Night of the PromZ de vakprijzen Leverancier van het Jaar, Best Online Performance en Supplier of the Year uitgereikt. In het bepalen van de onderscheiding voor de Leverancier van het Jaar en Best Online Performance van 2017 krijgen ook eindklanten weer een belangrijke stem. Net als voorgaande jaren kunnen zij online hun stem uitbrengen via 8

Vorig jaar werden Compacon en Pinkcube respectievelijk Leverancier van het Jaar en Beste Online Leverancier. Supplier Araco werd winnaar in de categorie ‘specialisten’ en Lensen Toppoint in de categorie ‘generalisten’. We stelden Bas Lensen (LT) toen een aantal vragen, nu bijna een jaar later vroegen we hem of hij het nog eens is met de antwoorden die hij toen gaf: PV: In 2015 werd je niet tot de Supplier of the Year uitgeroepen, maar won je de bronzen plak. Je was teleurgesteld. ‘Ik ga alleen voor goud’ zei je toen. Vorig jaar, in 2016, was je dé winnaar. We vroegen of je vond dat Lensen Toppoint een terechte winnaar was. Daar was je het mee eens. Je antwoord luidde: ‘Omdat wij de laatste jaren ontwikkeling hebben laten zien in klantbenadering, product portfolio en sustainability. De klanten waarderen onze no nonsens benadering en weten dat wij eerlijk en betrouwbaar zijn.’ Hoe denk je er nu over: nog eens met wat hierboven staat? Hoe vind jij dat ‘sustainability’ over het algemeen in de branche wordt opgepakt? Lensen: “Ik ben het anno nu zeker nog eens met wat hier boven staat! Met het sustainability-verhaal wordt mijns inziens te weinig gedaan in de breedte van de markt. De bedrijven met meer dan 5 of 6 medewerkers zijn er wel mee bezig en werken er mee. De kleinere bedrijven gebruiken het nog niet zo. Ze gaan er vaak van uit dat hun klanten het van hen niet verwachten. En dat kan nou net wel ‘ns anders zijn.” PV: We vroegen je vorig jaar wat we konden gaan verwachten van Lensen Toppoint. Je zei: ‘Je kunt verwachten dat wij doorgaan met waar we mee bezig zijn en ons willen ontwikkelen tot de beste en toonaangevende supplier in Europa.’ Is dit nog steeds de ambitie? Ben je die aan het waarmaken? Welke stappen heb je gezet en ga je zetten? Hoe gaan je klanten ervaren dat je de beste supplier in Europa wordt? Lensen: “Toonaangevend kun je worden door dat je groeit en marktaandeel hebt en krijgt in meerdere landen. Wij groeien hard in heel Europa, en dat is belangrijk voor Lensen Toppoint. De beste supplier van Europa worden is niet eenvoudig, maar de ambitie moet er zijn om ons zelf continue uit te dagen. Ik denk dat het belangrijk 8

2017 - nummer 2 - www.promz.nl

De Leveranciersdagen: the only way is up!

Vervolg Bas Lensen: een speciaal daarvoor door PromZ ingerichte votingsite. Op die site kunnen eindklanten een keuze maken uit de lijst met 15 door de vakjury genomineerde full service distributeurs en 10 online distributeurs. Eindklanten worden via diverse (social) media en andere kanalen opgeroepen om hun stem uit te brengen. Suppliers krijgen via een emailing de lijst van genomineerde full service distributeurs en internetdistributeurs voorgelegd om aan te geven welke van de bedrijven zij in aanmerking vinden komen voor de vakprijzen. En omgekeerd wordt distributeurs zo ook gevraagd om hun keuze uit een lijst van door de vakjury genomineerde suppliers te maken en een stem uit te brengen op hun favorieten.

is om een goede uitstraling te hebben en service te geven aan klanten.”

PV: Het advies aan je collega-suppliers luidde vorig jaar: ‘Ga zo door!’ Vind je dat je collega’s zich goed ontwikkelen en de branche (verder) professionaliseren? Wat vind je van het initiatief om – weer – een Europese organisatie voor de belangenbehartiging/lobby van suppliers en distributeurs op te zetten? Lensen: “Veel collega’s vinden een nieuw gevonden product een goede ontwikkeling: ga zo door! Wat betreft de Europese organisatie: het initiatief is goed, denk ik, maar deze markt is nog steeds te gefragmenteerd en niet op een niveau dat men samen wil en kan werken. We krijgen gewoon de handen niet op elkaar. Bovendien, iedereen heeft zijn eigen agenda. Ik snap niet dat men niet kan samenwerken. Dom. Want het gaat om de branche en niet om het individu.”

Voor meer informatie: www.deleveranciersdagen.nl

Tot nu toe ziet de lijst van standhouders er als volgt uit: Adola, AK Media – Digi Promotions, Anda Western Europe, Araco International, Armada Promosyon, Armadora, Asgard, BBtoB, Bemag Sascha Behrend, BergHOFF Belgium, Bic Graphic Netherlands, Borggreven, Bottle Promotion, BQS, Brand Connectors, Brandcharger, Bredemeijer Group, Brepo, Businessball, Buttonboss Group, Capira, CarryOn, Cartamundi Benelux, Clipper, Clothing Professionals, Commercial Sweets, CoMo Europe, Custom Cufflinks, DWF Nederland, Doosopmaat, EA pens & paper, Easy Orange, elasto form, Euro Natal, European Sourcing, F&F Verpakkingen, Falk & Ross, Fare, fleQs, Fritel, Frog Reclame, Geiger Notes, Giftforce, Giving Europe, Gottschalk, Green Earth Products, Halfar, Headwear professionals, Het Druckershuys, HMZ, Homeij, Hypon, ID®/ID Identity, Impliva, Industrial Wear - Payper Wear, Inspirion, Intersweets, Intraco, Joytex, Jung Bonbonfabrik, Lensen Toppoint, Listawood/AT Promotions, Logochoc, Logolf Line, L-Shop, Lynka, Maas van 't Hoog, Macma, Makito Western Europe, meterex Karl Kuntze, MOB, Mister Lanyard Nederland, Mister Transfer.com, Moodspromo, Nestler-matho, New Wave, Oxious, Pacor Pamero, Paul Stricker, PF Concept, Power Brands, PPP, Prefix design (LEXON), Premo, Primex Textiles, Prodir, Promasian, Promidata, PromoCat, Promopremiums, Promotion4U, PromX, PSI, PSL Europe, Reflects, Rogac, Samdam Nederland, Screen Holland, Schreuders Sport International, Selecta Signé, Senator Benelux, ShowSourcing, SPS Holland, Tasting Collection, Texet Benelux, The Brand Company, TCO Europe, The Gift, Thermopatch, Tiflo, TopTex Benelux, Trendfactory, WIL Langenberg, World Wide Gifts, Xindao, Xtorm/A-solar.

PV: Het advies dat je wilde meegeven aan distributeurs, omschreef je vorig jaar als volgt: ‘Denk na over jouw bedrijf en geef jouw klanten iets van jezelf en onderscheidends. Het thema prijs moet uit het denkpatroon verdwijnen en creëer andere verkoopargumenten.’ Wat heb je daarvan terug gezien? Hoe zou je advies nu luiden? Lensen: “Ik zie nog steeds hetzelfde beeld, als we naar de breedte van de markt kijken! Je ziet wel dat de bedrijven, die zich wel aan het onderscheiden zijn, gaan als een speer.”

PV: Welke belangrijkste ontwikkeling maakt de branche nu door? Dit is wat je vorig jaar zei. ‘De belangrijkste ontwikkelingen gaan te langzaam, bij suppliers, en zeker ook bij distributeurs. De markt blijft hangen in amateurisme en kortzichtigheid! Het gaat niet alleen meer om de dag van vandaag en morgen, overmorgen is belangrijk. Onze sector verandert op allerlei fronten, en we moeten mee veranderen. Dat gebeurt te weinig, zeker bij de kleinere distributeurs. Verdiep je in je vak en je klant. Stil zitten is geen optie. Je moet innoveren en meegaan met de tijd. Dat is moeilijk, maar je hebt geen andere keuze.’ Wat zou je daar nu over willen zeggen c.q. aan toevoegen? Lensen: “Het glas is half vol en niet half leeg, ga vooral dat doen wat je leuk vindt, dat straal je uit en wordt opgepakt door de klant.” 9

2017 - nummer 2 - www.promz.nl

TEKST: MARJOLEIN STRAATMAN

De dertigers aan het woord over de branche

‘Eigenlijk is het een heel vriendelijk vak’ De grote bazen van nu behoorden ooit tot de jonge generatie die het ging maken. Ze hadden hun eigen opvattingen over hoe ‘de dingen’ anders en beter konden. PromZ Vak vraagt zich af hoe het zit met de huidige young professionals in de branche.

romZ Vak wil de dertigers eens aan het woord laten. Hoe zijn ze in dit vak gerold, wat denken ze, wat vinden ze, wat willen ze, wat vinden ze leuk aan het vak en wat minder leuk, wat zouden ze anders kunnen doen, wat zien ze veranderen in het vak en wat zouden ze willen veranderen.

We stelden de volgende vragen: Welke vooropleiding heb je? Welke werkervaring heb je eerder opgedaan? Hoe ben je in dit vak c.q. je huidige baan gerold? Wat vind je het leukste aan je werk? Waarom? Wat het minst leuke en het moeilijkste? Waarom? Hoe zie je het vak en de branche veranderen, met andere woorden: wat zijn volgens jou de belangrijkste ontwikkelingen in het promotionele productenvak? Wat zou je binnen het vak willen veranderen? Waarom? Wat doe je anders dan de mensen die pakweg 10, 20 jaar geleden jouw werk deden? Hoe kijk je tegen het vak aan? Vind je dat suppliers en distributeurs elkaar goed begrijpen en begrip hebben voor elkaars problematiek? Wat kenmerkt jouw generatie? Als je jouw werk en deze branche in een paar woorden moest typeren, wat zou je dan zeggen? Bijna iedereen stelt dat het vak zo dynamisch en divers is. Ontwikkelingen in digitalisering en de komst van nieuwe communicatiemiddelen helpen deze generatie om hun handelingssnelheid te vergroten. Nadelen zijn er ook, al worden die overstemd door de liefde voor het vak. Of, zoals een van de geïnterviewden het verwoordt: “Mijn vak geeft me energie en daar word ik vrolijk van.”

Justin van Velsen (31) reageerde als volgt op de vragen: Functie: account manager Benelux Bedrijf: Mid Ocean Brands ‘Hoewel ik een camera- en regieopleiding heb gevolgd, merkte ik tijdens mijn vakantiewerk bij een klant van Mid Ocean Brands

dat ik sales heel leuk vind. Twee jaar geleden kwam ik bij MOB. Ik hou van de dynamiek: de innovatie in promotionele artikelen, de deadlines, de vele contacten met klanten en het samen binnenhalen van orders.’ ‘Helaas heb je niet overal grip op. Ik heb wel eens meegemaakt dat een vliegtuig met producten voor onze klant met pech aan de grond bleef staan. We hebben een vrachtwagen geregeld, maar dat soort dingen geeft wel stress.’ ‘Het vak is veranderd in die zin dat alleen het product niet meer genoeg is. Wat mij betreft mag er best meer bewustzijn komen van de waarde van het promotionele product. Ik vind het nog te veel een ondergeschoven kind, met een stoffig imago. Door innovatie in producten kunnen we dat doorbreken.’ ‘De huidige generatie vind ik minder formeel. Natuurlijk ga ik in pak op stap, maar ik zeg al snel jij en jou, omdat ik een laagdrempelige uitstraling belangrijk vind. Verder verwachten klanten veel van je, maar is er ook veel begrip. Heel belangrijk is dat je fouten goed oplost.’

Rick Schurink (33) kwam met de volgende reactie op de vragen: Functie: account manager Bedrijf: Texet Benelux ‘Ik heb er een opleiding facilitaire dienstverlening op zitten en een baan bij een telemarketingbedrijf. Na de IVA Business School werkte ik bij een distributeur in bedrijfskleding en premiums en voor een producent van speelkaarten en games. Twee jaar geleden kwam ik bij Texet terecht. Het is leuk om met textiel te werken omdat het zo divers inzetbaar is en verschillende kwaliteiten en bewerkingstechnieken kent. Geen order is hetzelfde.’ ‘De transparantie in de branche wordt steeds groter, net zoals de noodzaak om je te onderscheiden met service. Daarnaast zie ik levertijden verder onder druk raken, wat steeds grotere voorraden vereist.’ ‘Zelf zou ik meer en betere partnerships willen zien tussen leveranciers en distributeurs. Echt je commitment uitspreken, nog beter samenwerken. Hiermee krijgen ook wij meer feedback van de eindklant waardoor we beter kunnen inspelen op wensen. Ik pleit daarnaast voor meer openheid om elkaar te helpen; vaak 8

2017 - nummer 2 - www.promz.nl

‘Eigenlijk is het een heel vriendelijk vak’

zijn distributeurs angstig om bij de offerteaanvraag de eindklant te noemen.’ ‘Technologie heeft veel voor ons gedaan. In contacten met partners, maar het helpt ook om analytischer te werken. Data bieden meer inzicht. Toch zie je dat sommige aanbieders in de branche nog vrij traditioneel werken en veel offline doen. Maar dat is ook leuk, dat draagt bij aan de diversiteit.’

Jesse Wattimury (27) reageerde onder meer als volgt: Functie: sales manager Benelux, Griekenland en Cyprus Bedrijf: Giving Europe ‘Ooit ben ik begonnen als stagiair bij Giving Europe. Tijdens mijn studie Commerciële Economie en mijn master Marketingmanagement ben ik er altijd werkzaam gebleven. Geen dag is hetzelfde in de branche. Het selectieve beleid hier zorgt ervoor dat ik een diepere band kan aangaan met klanten. Het is wel eens lastig om orders te verliezen of afscheid te nemen van een klant. Een ander nadeel is dat het in de branche zo draait om de prijs.’ ‘Een belangrijke ontwikkeling is dat eindklanten en distributeurs zich meer bewust zijn van compliance, en op hun hoede zijn voor een recall. Daarnaast worden partnerships steeds belangrijker en hechter. Er liggen meer kansen voor distributeurs als ze zich meer zouden specialiseren. In tegenstelling tot vroeger is het nu meer knokken om orders binnen te halen. Vroeger was het meer gunnen, nu gaat het steeds meer om toegevoegde waarde. De supplier is meer een totaalleverancier die distributeurs ook adviseert op een breder vlak zoals marketing en wetgeving. ‘Over het algemeen is er veel begrip tussen suppliers en distributeurs, al vind ik wel dat de schuld soms onterecht wordt neergelegd bij de supplier als er iets misgaat.’ ‘Het verschil met de generatie voor ons is dat de onze wat eigenwijzer en meer datagericht is.’

Lindsey Bruggeling (30) beantwoordde de vragen als volgt: Functie: internal sales manager Benelux Bedrijf: Xindao ‘Tien jaar geleden begon ik bij Xindao als junior directiesecretaresse. Voor die tijd deed ik de opleiding Toerisme, was ik receptioniste en werkte ik in kledingzaken.’ ‘Vooral het contact met klanten spreekt me aan en dat wordt ook steeds leuker. Na al die tijd ken ik het merendeel vrij goed. De strakke deadlines zijn soms wat minder, zo was er vroeger veel meer levertijd voor bedrukkingsorders. Maar het geeft ook een kick als alles lukt.’ ‘Naast de grote activiteit online zie ik dat de gedachte achter producten, en in hoeverre ze verantwoord zijn, belangrijker wordt. Promotionele artikelen krijgen daarnaast steeds vaker een mooie geschenkverpakking in plaats van een saai doosje.’ ‘Ik juich het toe als nóg meer handelingen online plaatsvinden omdat er dan meer tijd overblijft om de klant te adviseren en mee te denken over product en thema. De hoge snelheid en nieuwe productgroepen vereisen dat je up-to-date blijft.’ ‘Ik vind dat er voldoende begrip heerst tussen ons en de distributeurs. Eigenlijk is het een heel vriendelijk vak. Met grote diversiteit dus; je weet nooit waar een klant mee komt.’

Martijn Groot Zevert (39) zei onder meer: Functie: account manager Bedrijf: PF Concept ‘Aanvankelijk had ik het plan om een winkel te beginnen na mijn opleiding Detailhandel en met mijn hart voor textiel en confectie. Maar het liep anders. Inmiddels zit ik al weer 17 jaar bij PF Concept.’ 8

2017 - nummer 2 - www.promz.nl

‘Eigenlijk is het een heel vriendelijk vak’

‘Mijn energie haal ik vooral uit contacten met distributeurs en de projecten waarin ik vanaf dag één word meegenomen. Het enige nadeel dat ik kan noemen aan mijn werk is dat het balen is als een project je niet wordt gegund terwijl iedereen zich volledig heeft ingezet.’ ‘Veel veranderingen hangen samen met digitalisering; klanten communiceren anders, snelheid is key. Grafisch drukwerk is van offline naar online gegaan en dat biedt kansen. Echt veranderen wil ik weinig. Tegen distributeurs wil ik zeggen dat ze kansen moeten zien in plaats van gevaren en we moeten goed blijven luisteren naar de mensen in het veld om te weten wat er speelt.’ ‘Het voordeel van de huidige tijd is dat offertes dezelfde ochtend kunnen worden opgepakt waardoor er meer werk kan worden verzet.’ ‘Een kenmerk van mijn generatie is loyaliteit aan de werkgever. Verder vind ik het de mooiste branche die er is. Heel bevlogen, met voldoende uitdagingen.’

Martijn Spiering (35) reageerde als volgt op de gestelde vragen: Functie: Sales manager Benelux Bedrijf: Intraco Trading ‘Ik heb vijf jaar bij een online boekingssite gewerkt, werkte vervolgens in de FMCG en ook nog bij een reclamebureau. Mijn vooropleiding is Commerciële Economie. Rode draad in al die banen is het contact met klanten. Dat vind ik leuk, evenals het sparren om samen verder te komen. In 2014 solliciteerde ik bij Intraco.’ ‘De uitdaging is dat elke klant op zoek is naar een onderscheidend geschenk. Moeilijk vind ik soms dat de beslissing vaak wordt genomen op basis van prijs. Aan mij de taak om met de distributeur de aanvraag zo goed in te vullen dat die prijs er niet meer toe doet.’ ‘Als belangrijke ontwikkeling zie ik dat steeds meer partijen zich presenteren in onze branche, zoals A-merken die een samenwerking aangaan of zelf in de directe verkoop duiken. Een andere trend is uiteraard het IoT, wat betekent dat tech echt onmisbaar wordt. Daarnaast verwachten distributeurs van suppliers dat ze meer meedenken over het hele concept en dus ook de invulling van het creatieve gedeelte.’ ‘In mijn functie bedien ik nu 40 tot 50 klanten terwijl dat vroeger de hele markt was. Niet iedereen begrijpt dat we ons focussen op een bepaalde klantengroep.’ ‘Een kenmerk van mijn generatie is volgens mij dat deze breder onderlegd is en vaak meer dan één vak kan uitoefenen.’

Laura Jochems (33) reageerde als volgt: Functie: inside sales Bedrijf: Lensen Toppoint ‘Na mijn studie Internationale Groothandel werkte ik acht jaar bij een distributeur van promotionele artikelen. Er volgde een tussenpoos van vijf jaar in de sportkledingbranche tot ik in 2015 solliciteerde bij Lensen Toppoint. Mijn terugkeer in de branche voelde als thuiskomen. ‘Een groot voordeel is en was dat ik al heel veel over artikelen en druktechnieken weet. Het contact met klanten en het bezig zijn met geschenken vind ik erg leuk. De branche stelt ons continu voor uitdagingen en het blijft noodzakelijk om de kennis te vergroten. Gelukkig ben ik heel nieuwsgierig. Uiteraard is het minder leuk als ik de klant moet vertellen dat iets niet haalbaar is.’ ‘Veel meer dan toen ik net in de branche begon draait alles om snelheid. Ook waren catalogi 15 jaar geleden veel belangrijker, nu gaat er veel meer online. De klant kan online zelf al zijn offerte samenstellen terwijl dat vroeger natuurlijk per mail of zelfs nog per fax ging. Qua opdruk is de digitaaldruk in opmars.’ ‘Over het algemeen vind ik dat er begrip van beide kanten is. Het is soms moeilijk uit te leggen wat de mogelijkheden zijn bij bijvoorbeeld een opdruk op een bepaald product. Dat probeer ik dan met foto’s uit te leggen. Vaak wordt hierdoor alles duidelijker.’ ‘Zelf denk ik dat mijn generatie directer is in de communicatie. De branche gaat altijd door en slaapt nooit. Ik zie dat als positief. 9 Het geeft me energie.’

(advertentie)

2017 - nummer 2 - www.promz.nl

-nieuws GESCHREVEN ONDER VERANTWOORDING VAN HET PPP

PPP On Tour Strategie

Hoe Future Proof is je bedrijf? Platform Promotional Products (PPP) organiseert in de tweede helft van juni op een viertal geografisch gespreide locaties in Nederland de zogeheten PPP On Tour Strategie Sessies. Deze sessies gaan over de veranderende toekomst van het vak. Iedereen die werkzaam is in de branche van promotionele artikelen en kerstgeschenken is van harte welkom om deel te nemen aan deze strategie sessies. ‘Het is eigenlijk een must’, vindt PPP voorzitter Edwin Bouman. ‘Want ons vak verandert met de dag. Is er straks nog wel bestaansrecht voor de huidige marktpartijen? Heeft ons vak toekomst en hoe Future Proof is je bedrijf? Dat zijn vragen die tijdens de interactieve discussie die onder leiding staat van Harrie van Heck aan bod zullen komen. Ik raad iedereen die ons vak serieus neemt aan om zich aan te melden voor deze PPP On Tour Strategie Sessies.’ Vooruitlopend op de sessies een tweetal leden aan het woord, die alvast een blik in de toekomst van het vak werpen.

wordt geconfronteerd met nieuwe online toetreders. Dat zijn vaak ondernemers die niet uit het vak komen, maar vanuit marketing of techniek en de gevestigde handel op prijs beconcurreren. Met ook een website erbij, zoals dat bij veel bedrijven in onze branche ging, red je het niet. De internetsites rukken op. Die worden vaak door grotere professionele partijen – met doorgaans diepe zakken – geëxploiteerd. De meeste huidige distributeurs kunnen daar niet in mee. De focus zal meer dan ooit komen te liggen op kwaliteit, creativiteit en service. Daar hoort ook MVO en het op verantwoorde manier produceren van promotionele artikelen bij.’

Digitalisering Frank Visser van Bovisales is heel duidelijk: ‘In mijn beleving gaat het nu niet veel anders dan dat wij het 20 jaar geleden ook al deden. Alleen is de snelheid, mede door de digitalisering, enorm toegenomen. Maar het bieden van toegevoegde waarde aan de klant, blijft het bestaansrecht, althans voor ons soort bedrijven. Wij hebben internet binnen ons bedrijf volledig geïntegreerd, maar blijven weg uit de hoek van het online verkopen. Daar wordt hetzelfde pakket aangeboden en kun je je alleen nog onderscheiden met een zoekfunctie en op prijs. Dat is niet ons ding. Ik voorzie wel dat een aantal huidige aanbieders het moeilijk gaat krijgen. Dan denk ik niet aan de mama/papa bedrijven tot vijf medewerkers en ook niet aan de grote spelers die vaak grensoverschrijdend actief zijn. Voor de laag ertussen, zeg maar de bedrijven van 6+ tot 25 medewerkers, wordt overleven wel een uitdaging. Die zullen keuzes moeten maken. Want internet zal absoluut een grotere hap uit de huidige binnenlandse totaalmarkt gaan nemen. De kunst wordt meer dan ooit om je van internet aanbieders te onderscheiden.’

Profileren Jos Schroer van Team Jos vindt dat het voor specialisten in promotionele artikelen nog belangrijker wordt om je te profileren en te onderscheiden. ‘Ga weg van de grijze middenmoot’, is zijn devies. ‘Kijk naar de retail. De spelers in het bovenste en onderste deel van het prijssegment zijn succesvol. Onze branche

De PPP On Tour Strategie Sessies worden gehouden in: 15 juni 2017 Eindhoven 21 juni 2017 Rotterdam 26 juni 2017 Zwolle 28 juni 2017 Abcoude De sessies starten om 19:00 uur. De inloop is vanaf 18:00 uur. 9 Het avondprogramma eindigt rond 21:30 uur met een netwerkborrel. Kosten voor deelname zijn € 15,00 per persoon. Aanmelden via www.ppp-online.nl

Wilt u op de hoogte blijven van wat er in de branche speelt? Word lid van het PPP! Ontdek de voordelen! www.ppp-online.nl

2017 - nummer 2 - www.promz.nl

New ProductZ 2017

Private label leren schorten Je komt ze steeds vaker tegen! Van hippe cafeetjes, stoere barbershop's, BBQ- en foodtruck festivals tot kookprogramma's op televisie. Xapron's leren schorten worden op ambachtelijke wijze met de hand gemaakt in (leerstad) Waalwijk. Nu ook verkrijgbaar met custom branding voor uw klant. Logo bedrukking mogelijk d.m.v. blinddruk of foliedruk. Speciale marge voor wederverkopers!

Prijslijst & info: www.xapron.nl of bel Xapron: +31 (0)416-859030

New ProductZ 2017

Textil Zonnescherm (44 x 35 cm) gemaakt van extra dik nylon met een stalen rand. Eenvoudig gevouwen, gedrukt in sublimatie met zonbestendige inkt. Inclusief 2 zuignappen voor bevestiging aan het zijraam.

Clipy, +34 913-605650, info@clipy.com, www.clipy.com

Shiva XT dop Shiva dop met verlengde trektuit. Gemaakt van flexibel rubber. Kan voor alle type sporten gebruikt worden waar een helm dragen noodzakelijk is. Verkrijgbaar in de kleur zwart/zwart. Trektuit moet zelf gemonteerd worden.

Bottle Promotions, +31 (0)70-8200676, carl@tacx.nl, www.bottlepromotions.com De Leveranciersdagen, stand C010

Nieuw! Salon handdoeken Onze uiterst zachte Salon handdoeken kunnen chemisch gereinigd worden en zijn daarmee uiterst geschikt voor salons. De Salon handdoeken zijn sneldrogend en hebben een hoog absorptievermogen. Tevens zijn ze te verkrijgen in 5 kleuren.

The One Towelling, +31 (0)78-6919542, info@theonetowelling.com, www.the-one-towelling.com De Leveranciersdagen, stand C036 en D043

Veel Geluk met bloeiende â&#x20AC;&#x201A; relatiegeschenken! Met deze leuke potjes klavertje vier zal uw relatie u niet snel vergeten. Personalisatie met uw logo is mogelijk. Groeiend succes.

Corthogreen B.V., +31 (0)315-345113, info@corthogreen.com, www.corthogreen.com

Multitool kado Toeleverancier van praktische relatiegeschenken. Deze budget multitool is perfect voor de kleinere klusjes in en om het huis. Eenvoudig te bevestigen aan een tas of sleutelbos. Uit voorraad leverbaar en in een waterdichte geschenkverpakking.

Adola BV, +31 (0)55â&#x20AC;&#x201C;3558044, www.adola.nl, info@adola.nl De Leveranciersdagen, stand A032

2017 - nummer 2 - www.promz.nl

New ProductZ 2017

Ontdek de LEO collectie van BergHOFF! Deze multifunctionele houder in silicone: ideaal voor keukenhulpen, snijplank, deksel, ipad, kookboek,… is verkrijgbaar in 3 kleuren: grijs, roze en groen. Dit design viel alvast in de prijzen met een Red Dot Design award 2017.

BergHOFF Belgium, +32 (0)11- 922222, belgium@berghoff.be, www.berghoffworldwide.com De Leveranciersdagen, stand C033

Sokken op maat In lage aantallen voor aantrekkelijke prijzen, geheel naar eigen ontwerp. Custom Cufflinks maakt voor u de ontwerpen.

Custom Cufflinks, +31 (0)10-2651168, info@customcufflinks.nl, www.customcufflinks.nl De Leveranciersdagen, stand C034

Go nuts! Deze handige blikjes (ø 54 x 65 mm) met full colour wikkel zijn gevuld met circa 50 gram heerlijke nootjes, zoals zoute pinda’s, cocktail noten of cashew noten. Al leverbaar vanaf 288 stuks binnen 2 weken na goedkeuring proef.

The Peppermint Company, info@peppermint.nl, www.peppermint.nl De Leveranciersdagen, stand J018

Keychain 5in1 De hit van het seizoen! Haalt je altijd uit problemen en verhoogt je dagelijks levenscomfort!

Badge4u, +48 32-6165572 EXT. 36, info@badge4u.eu, www.badge4u.eu, facebook.com/badge4u.eu, vimeo.com/user23595145

2017 - nummer 2 - www.promz.nl

New ProductZ 2017

Jumbo Zonnescherm (130x70 cm) gemaakt met aluminium noppenfolie aan beide zijden. Bedekt met een metalen folie, met non-woven rand. Twee druktechnieken (flexografie - foto impressie beschikbaar - en zeefdruk). Elastische band voor eenvoudig vouwen. Beschikbaar voor bestel- en vrachtwagens.

Clipy, +34 913-605650, info@clipy.com, www.clipy.com

De Tritan Active Bottle Nu ook verkrijgbaar bij SPS Holland, de Tritan Active Bottle met gekleurde fruit infuser. De Tritan bottle is vaatwasmachine bestendig en is te combineren met maar liefst 18(!) kleuren deksels en 8 kleuren infusers.

SPS Holland, +31 (0)23-2049200, spsholland@spseu.com, www.spseu.com De Leveranciersdagen, stand H014

Verwacht! Bamboo handdoeken Onze bamboo handdoek is gemaakt van 50% bamboo, is sterker dan katoen, heeft een luxe afwerking & heeft een hoger absorptievermogen. Leverbaar in de kleuren: White & Ivory.

The One Towelling, +31 (0)78-6919542, info@theonetowelling.com, www.the-one-towelling.com De Leveranciersdagen, stand C036 en D043

Transparantie houdt zaken in perspectief De nieuwe FAREÂŽ-Pure (7112) is de ideale metgezel als je meer van je omgeving wilt zien dan alleen je voeten, ondanks regenbuien. Perfect tijdens evenementen, bezichtigingen of in het verkeer.

FARE, +49 (0)2191-609150, info@fare.de, www.fare.de/en De Leveranciersdagen, stand E006

Nieuw! Kunststof linialen Een veel gegeven relatiegeschenk voor een aantrekkelijke prijs. In elke vorm mogelijk. Handig voor thuis, op het werk of school. Geen minimum afname.

Promotion4u, +31 (0)523-231717, info@promotion4u.nl , www.promotion4u.nl De Leveranciersdagen, stand H037

2017 - nummer 2 - www.promz.nl

New ProductZ 2017

Royale kerstpakketten WWG is specialist in royale kerstpakketten en levert deze uitsluitend via haar dealernetwerk tegen uiterst lage prijzen. Wilt u weten hoe, en zelf ook "a piece of the action"? Bezoek dan onze stand.

WWG kerstpakketten, +31 (0)599-354520, bestelling@worldwidegifts.nl of info@ww-ic.com De Leveranciersdagen, stand E012

Nieuw bij Clipper Nieuw in onze collectie: kwaliteitsaanstekers van het merk FlameClub. Vanaf nu verkrijgbaar in diverse modellen en vele kleuren. Natuurlijk TĂ&#x153;V-gecertificeerd.

Clipper, + 31 (0)492â&#x20AC;&#x201C;530230, sales@clippergifts.nl, www.clippergifts.nl/flameclub De Leveranciersdagen, stand F011

Praktische kunststof koelbox Biedt ruimte aan 12 blikjes (33cl). Bovendien weet je zeker dat je onderweg niks verliest dankzij de stevige sluiting. Met zilverkleurig handvat en inclusief herbruikbaar koelelement. Beschikbaar in de kleuren wit, rood of blauw.

7669 Giving Europe, +31 (0)344-640500, contact@givingeurope.com, www.givingeurope.com De Leveranciersdagen, stand E014

Kwaliteitsknuffels Specialist in het produceren van kwaliteitsknuffels. Met eigen designers samplen binnen 3-7 dagen. Van begin tot einde werken we heel gepassioneerd om elk project en knuffel uniek te maken voor de consument, voor u en voor ons.

Progimpex, +32 (0)471-417123, info@progimpex.be, www.plucheknuffelsmaken.be

2017 - nummer 2 - www.promz.nl

notez z

prom

LIVE

Prima première voor PromZ.live De eerste editie van PromZ.live, de vakbeurs die Het Portaal op 10 en 11 mei organiseerde in Ahoy Rotterdam, is goed verlopen, aldus John Swaab (Het Portaal). PromZ.live trok bijna 4100 bezoekers, vooral de tweede dag was de beurs druk bezocht. John Swaab: “We hebben positieve feedback gekregen van vele standhouders. Ze waren met name te spreken over de kwaliteit van de bezoekers. Het was ook goed om te zien dat er heel veel nieuw ‘bloed’ is gekomen door de verhuizing naar Ahoy. Er zijn veel meer bezoekers uit de regio Rotterdam gekomen.” Hij vervolgt: “We zijn tevreden over de nieuwe opzet, nu moet het concept verder groeien. Promz.live moet voor de bezoekers het onderscheid maken met het internet, dat is de reden van het ‘festivalgevoel.’ Daar gaan we volgend jaar meer gas op geven.” “We hebben ook meer dan in eerdere jaren media-aandacht voor

aanvang van de beurs gegenereerd,” zegt Swaab. “Men vergeet wel eens hoeveel – positieve - exposure het vak krijgt dankzij een beurs of evenement.”

Cijfers Wat cijfers: 40% van de bezoekers werken bij bedrijven met meer dan 100 werknemers. 23% is werkzaam in de zakelijke dienstverlening, 50% van de bezoekers is afkomstig uit Zuid-Holland, 14% uit Noord-Holland en 13% uit Noord-Brabant. Iets meer vrouwen dan mannen bezochten PromZ.live. In 2018 vindt PromZ.live plaats op 15 en 16 mei in Ahoy Rotterdam.

Franse ObjetRAMA pleit voor compliance Franse distributeurs willen in toenemende mate (alleen) nog werken met suppliers die kunnen aantonen compliant te zijn. Gérard Durieux, directeur van het Franse ObjetRAMA, sprak over deze trend in het Franse vakblad CMag. “In wettelijke (product)certificaten gespecialiseerde juristen lichten distributeurs in over welke partijen verantwoordelijk zijn voor defecten of ongelukken met (promotionele) producten die op de Franse markt brengen, wettelijk verantwoordelijk zijn voor elk defect of ongeluk. En dat in heel wat gevallen de distributeur in de vuurlinie ligt,” aldus Durieux. In korte tijd mobiliseerde Durieux al zijn leveranciers om aan te geven of hun producten, die hij in zijn catalogus wilde opnemen, waren voorzien van certificaten om de compliance te bevesteigen. Durieux legde alle verkregen informatie voor aan de juristen. De producten met het meeste risico – speelgoed, spelletjes, producten die in contact kunnen komen met de huid en voedsel, en elektronische producten – lagen als eerste onder het vergrootglas. Zo kwam Durieux tot een andere samenstelling van zijn collectie. De producten die niet compliant waren, werden niet meer opgenomen. Ook de sales software werd zo ingesteld dat (nog) niet gecertificeerde producten werden geblokkeerd. Durieux: “Some products disappeared and new suppliers who were serious about

certification and standards were added to the catalogue.”

Signaal voor suppliers ObjetRAMA werkt al jaren samen met Giving Europe, dat sinds 2011 ook een kantoor in Frankrijk heeft. Stef van der Velde, ceo Giving Europe: “Durieux heeft veel werk verzet om zijn assortiment volgens de geldende Europese weten regelgeving samen te stellen. Hij heeft zijn nek uitgestoken en is hiermee een voorbeeld voor zijn collega’s. Hij geeft ook een duidelijk signaal af aan de suppliers. Het zou mooi zijn als de gehele branche, zowel distributeurs als suppliers, zijn voorbeeld volgen en gezamenlijk besluiten dat we af moeten van producten zonder certificering.”

Stef van der Velde

2017 - nummer 2 - www.promz.nl

notez z

De beste gifts & gadgets van 2017 Tijdens de op 10 en 11 mei gehouden vakbeurs PromZ.live zijn de beste gifts & gadgets van 2017 bekend gemaakt. Een vakjury maakte zijn keuze, de eindklanten die PromZ.live bezochten en eindklanten die online hun stem uitbrachten. Zo werden tijdens de beurs de Vakprijs, de Publieksprijs en de Online Publiekprijs uitgereikt. Een uiteenlopend aantal producten is bekroond, in 5 categorieën: kantoor, huishoudelijk, sport/outdoor, give away’s en overig. Zoals elk jaar beoordeelde vakjury de ingezonden promotionele producten o.a. op criteria als originaliteit, toepassingsmogelijkheden, inzetbaarheid, de kosten van het product en de mogelijkheden voor bedrukking of personalisering. Het publiek mag zijn eigen criteria hanteren. Dit zijn de resultaten voor 2017:

Publiekprijzen: Powerup Transcontinenta BV Categorie: Giveaway's.

Seat Zac Zaakado Categorie: Sport/outdoor

Trobla - akoestische versterker WOODEN AMSTERDAM Categorie: Overige artikelen

Custom made oordopjes LoyaltyMakers Categorie: Give away’s

Tea Netherlands Florisgifts categorie: Kantoorartikelen

Vakprijzen

LuminAID Brandwijk Kerstpakketten Categorie: Sport/outdoor artikelen Kloppend Hart Art poetry & design Categorie: Huishoudelijke artikelen

Online publieksprijzen: Correctbook Gemaco Categorie: Kantoorartikelen Plopr Innerva Categorie: Huishoudelijke artikelen Magneetknijper Knijpertjes.nl Categorie: Overige artikelen

KORT KORT KORT PF Concept sluit deal met Celly PF Concept heeft een overeenkomst gesloten met Celly om de producten van dit retailmerk exclusief op de promotionele productenmarkt in Europa te brengen. Het Italiaanse merk Celly levert accessoires voor gebruik en bescherming van mobile devices.

Mobiel vrije zone bordje De kerstmarktspecialist Categorie: Kantoorartikelen Xapron Leren Schorten Xapron Categorie: Huishoudelijke artikelen Windblocker Windblocker International BV Categorie: Overige artikelen Bobby anti-diefstalrugtas XD Design Categorie: Sport/outdoor artikelen Bloeipotloden BLOOM your message Categorie: Giveaway’s

Goud voor Webo Promotion Webo Promotion heeft het CSR-certificaat behaald. Tijdens het event PromZ.live, dat medio mei plaatsvond, ontving Webo het certificaat uit handen van PPP-voorzitter Edwin Bouman.

Norwood stopt Europese activiteiten Deze zomer, eind juli, stopt Norwood met zijn activiteiten in Europa. De activiteiten van BIC Graphic worden voortgezet.

2017 - nummer 2 - www.promz.nl

notez z

Nieuwe magazijnen voor The One Towelling Albert van der Veen (Xindao):

‘Branche mag sustainability wel ‘ns wat sneller oppakken’ “Als er één branche niet het toonbeeld is van duurzame producten, is het de promotionele industrie wel. Albert van der Veen, CEO van Xindao – groothandel in promotionele artikelen – is de eerste om dat toe te geven. Juist daarom timmert hij hard aan de weg om van Xindao een uitzondering te maken.”

Wegens de groei van The One Towelling heeft het merk moeten uitbreiden naar een externe locatie in Moerdijk met circa 12.000 m² ter beschikking. Ook dit jaar is er een nieuwe voorraadlocatie in Spanje bij gekomen. Ook bij internationale afnemers groeit het merk. Een groot aantal landen heeft inmiddels een dealer en/of verkooppunt, laat BQS weten. Op dit moment is The One Towelling geïntroduceerd in o.a. Rusland, China, Curaçao, Aruba en Denemarken.

(Advertentie)

Zo begint het interview van MVO Nederland, gepubliceerd op hun site, met Albert van der Veen van Xindao. Wij vroegen Van der Veen of hij hiermee niet zijn collega’s, en de branche van promotionele producten in het algemeen, tekort doet. Hij reageert als volgt: “Wat ik in het interview zeg en altijd heb gezegd, is dat in de wereld waarin we vandaag leven het een noodzaak is om circulair te gaan worden en iedereen zijn bijdrage moet gaan leveren en verantwoordelijkheid moet gaan nemen als persoon en als bedrijf om deze verandering te ondersteunen door sustainable te denken. Ik val hier toch niet ons vak of onze collega’s mee aan? Niemand in onze industrie zal toch zeggen dat de producten die wij allemaal verkocht hebben de afgelopen 30 jaar allemaal zo functioneel zijn geweest en hebben bijgedragen aan het milieu? De meeste van de producten die wij met z’n allen verkopen en hebben verkocht zijn over het algemeen allemaal producten die zeer snel eindigen in de la, kast of bij het vuilnis. Laten we er dan met z’n allen voor zorgen dat ook wij als industrie verantwoordelijkheid nemen om een bijdrage te leveren aan noodzakelijke verandering die nodig is om over 100 jaar nog steeds 1 gezonde wereld te hebben.” “Dit is niet makkelijk, daar ook de eindklant prijsgevoelig blijft en uiteindelijk nog steeds eerder voor prijs gaat dan voor sustainability. Maar ik durf wel te zeggen dat wij als industrie in z’n algemeenheid wel heel langzaam de circulaire kant op gaan en er weinig suppliers zijn die echt proberen met een visie, keuzes te maken om hun assortiment zo sustainable mogelijk te maken zodat de eindklant geen keuze meer heeft om voor een goedkoper, niet sustainable product te kiezen.”

2017 - nummer 2 - www.promz.nl

PromZ.live Impressie editie 2017

-leden BEDRIJFSNAAM

PLAATS

2BMade

LEEUWARDEN

www.2bmade.nl

A&R Promotions

OOSTERHOUT

www.anrpromo.nl

Aboriginal Marketing

PAPENDRECHT

About Branding

AMSTERDAM

Acte de Présence / Attence

LEENDE

Adola B.V.

APELDOORN

AK Media/DIGI promotions

UTRECHT

Alert Promotie

HOOGLANDERVEEN

Allgifts.nl

ZWOLLE

Alpha Holland B.V.

OUD BEIJERLAND

Alpha Impex

AMSTERDAM

Amigo Promotion B.V.

NIEUW LEUSEN

ANDA Western Europe B.V.

DEVENTER

AR Bookmarketing

ALMERE

Araco B.V.

ENSCHEDE

www.araco.nl

ARAP Relatiegeschenken B.V.

HOOGVLIET

www.arap.nl

ARAUN Partner in Promotion

ROCKANJE

www.araun.nl

Arnauld Geschenken B.V.

NIEUW-BUINEN

Arnold Verwiel B.V.

WAALWIJK

Art Poetry & Design

APELDOORN

AT Promotions Ltd as Listawood P.P. B55 Van Der Basch B.V.

WOUDENBERG PURMEREND HENDRIK-IDOAMBACHT

WEBSITE

BEDRIJFSNAAM

PLAATS

DPF - De Print Fabriek B.V.

RENSWOUDE

Dsignloyalty

LEIDEN

www.aboriginalmarketing.nl

EA Pens & Paper

NISTELRODE

www.aboutbranding.nl

Easy Orange B.V.

WADDINXVEEN

www.easyorange.nl

Erik Kuiper Relatiegeschenken

PUTTERSHOEK

www.erikkuiper.nl

Eurogifts Exports B.V.

TIEL

Falk & Ross

WATERLOO

Fellows Promotie

STEENSEL

Floris Gifts B.V.

ROTTERDAM

www.alpha-groep.nl

Fonq.nl

UTRECHT

www.alphaimpex.nl

For ALL Promotions

ROOSENDAAL

Fortune Factory

ALBLASSERDAM

Fromm Santa

LELYSTAD

Geiger-Notes AG

MAINZ-KASTEL

Gemaco B.V.

BREDA

www.actedp.nl www.adola.nl www.digipromotions.nl www.alertpromotie.nl www.allgifts.nl

www.amigopromotion.nl www.andawestern.eu www.bookgifts.nl

www.arnauld.nl www.arnoldverwiel.nl www.artpoetrydesign.nl www.listawood.com www.b55.nl www.vanderbaschbvshop.com

The Gift Groothandel B.V.

NOORDSCHARWOUDE

Gifts at Work

DEN HAAG

Giftsware

PIJNACKER

Gimmeconcepts B.V.

HEEMSTEDE

Giving Europe

TIEL

Gorilla Magnets B.V.

AMSTERDAM

Gourmet Gifts

LISSE

GrafoTex zeefdruk

ENSCHEDE

Green Earth Products

MEPPEL

WEBSITE www.dpf-printing.com www.dsignloyalty.com www.eapensandpaper.nl

www.eurogifts.nl www.falk-ross.com www.fellowspromotie.nl www.florisgifts.nl www.fonq.nl www.forallpromotions.nl www.geluk.com www.frommkerstpakketten.nl www.geiger-notes.ag www.gemaco.nl www.thegift.nl www.giftsatwork.nl www.giftsware.nl www.gimmeconcepts.nl www.givingeurope.nl www.gorillamagnets.nl www.gourmetgifts.nl www.grafotex.nl www.greenearthproducts.eu

BBtoB

SOEST

www.bbtob.com

Greenmotion

HEEMSTEDE

BeGlobal Promotions

WADDINXVEEN

www.beglobal.nl

Harrie Verkaik B.V.

MIDDELBURG

www.verkaik.nl

Benito.nl

WAALWIJK

Haveco B.V.

HOORN

www.haveco.nl

Berghoff

PAAL-BERINGEN

HEADWEAR Benelux

MAASEIK

Hedi International B.V.

WARNSVELD

Den Besten Kerst- en Relatiegeschenken B.V.

SLIEDRECHT

Bic Graphic Netherlands

BREDA

Blikvanger

AMSTERDAM

BOVI salespromotion B.V.

OUDENBOSCH

BQS Textiles B.V. / The One

www.benito.nl www.berghoffworldwide.com www.denbesten.nl www.norwoodeurope.com www.blikvangers.com www.bovisales.nl

www.vanheijster.nl

TIEL

www.vanhelden.nl

GORINCHEM

www.brandcharger.com

Holland 4 you VOF

VOLENDAM

www.holland4you.nl

www.brandpremiums.nl

Homeij Oisterwijk B.V.

OISTERWIJK

www.homeijgifts.nl

ROTTERDAM

BrandPremiums

AMSTERDAM ZALTBOMMEL

Relatiegeschenken B.V.

VENRAY

ROGGEL

Brandcharger B.V.

Promo.nl

Van Helden

www.hedi.nl

Hokra B.V.

www.bqstextiles.com

Brandwijk Kerstpakketten/

Relatiegeschenken B.V.

www.headwear.be

Hoek 21 promotions

DORDRECHT

Towelling®

Van Heijster

www.greenmotion.nl

www.promo.nl

Hoogenboom/Ravelli Relatie Artikelen

www.hoek21.nl www.hokra.nl

KATWIJK

www.relatieartikel.nl www.ic-goods.nl

Ter Brugge Geschenken B.V.

BORNE

www.terbrugge.com

IC-Goods B.V.

UTRECHT

BusinessBall

LAREN

www.businessball.nl

ID Wear B.V.

KRIMPEN A/D IJSSEL

Buttonboss B.V.

ENSCHEDE

www.buttonboss.com

IdeePlus Promotiebedenkers

ROTTERDAM

www.ideeplus.nl

Care Concepts

ENSCHEDE

www.careconcepts.nl

IGC Global Promotions N.V.

ROTTERDAM

www.igcpromotions.com

CarpaBizzGifts B.V.

DEN HAAG

www.bizzgifts.nl

IGO-POST B.V.

HELMOND

www.igopost.nl

CarryOn - Chemalex BVBA

MORTSEL

www.carryon.be

Imhotep Promotions

ALBLASSERDAM

www.imhotep.nl

Cartamundi

TURNHOUT

Classic & Trends

LIMMEN

Clipper B.V.

HELMOND

www.clippergifts.com

Commercial Sweets

BERGHEM

www.commercialsweets.nl

Como Europe

HAARLEM

www.como-europe.com

Compacon B.V.

BARENDRECHT

Complementair Premiums &

www.cartamundi.com www.classicandtrends.nl

www.compacon.nl

VEENENDAAL

www.complementair.net

Condommessage

ROTTERDAM

www.condommessage.com

The COW company

ZWOLLE

CSE Europe B.V.

PAPENDRECHT

www.cseideas.nl

CustomCufflinks

PAPENDRECHT

www.customcufflinks.nl

Darpo Reklame

VALKENBURG

Deonet B.V.

EINDHOVEN

www.deonet.nl

Van Dijk Relatiegeschenken

GRONINGEN

www.dijkvan.nl

DJA Europe B.V. (Denley)

VESSEM

www.denley.nl

Double You Promotions B.V.

ZEIST

Gifts

www.cow.nl

www.darpo.nl

www.doubleyoupromotions.nl

www.idwear.nl

www.impliva.nl

Impliva Umbrella Specialists

MIJDRECHT

Inspirion

VEENENDAAL

www.inspirion.com

Interall Group B.V.

AMSTERDAM

www.interallgroup.com

Intercédé B.V.

NIEUWVEEN

Handelsonderneming Intergift B.V.

ZWIJNDRECHT

Interimage B.V.

WOERDEN

InterSweets

BUNSCHOTEN

Intraco Trading B.V.

WORMERVEER

IssueTissue B.V.

ROERMOND

Jacobs Promo Items

HAARLEM

JADOE GESCHENKENMAKERS

WOLVEGA

JCP Communicatie Groep

IJSSELSTEIN

JDH Promotie en Organisatie

BLEISWIJK

JK Products B.V. JOBB B.V.

ZOETERWOUDERIJNDIJK NAARDEN

www.intercede.nl www.intergift.nl www.interimage.com www.intersweets.nl www.intraco.nl www.issuetissue.com www.promoitems.nl www.jadoe.nl www.jcpgroep.nl www.jdhpromotie.nl www.jk-products.nl www.job-b.nl

-leden BEDRIJFSNAAM

PLAATS

Joytex GmbH & Co KG

RHEDE

Kadoburo

KATWIJK

Kapimex B.V.

BREDA

Keiretsu Europe B.V.

ROTTERDAM

Kerstpakkettenplaza.nl

BEUNINGEN

Key Merchandise B.V.

DEN HAAG

Kimik!

BARENDRECHT

De Knegt & Leeflang

GOUDA

Kop & Schouders Concepts &

WEBSITE www.joytex.de www.kadoburo.nl www.kapimex.nl www.keiretsu-europe.nl www.kerstpakkettenplaza.nl www.keyme.eu www.kimikrelatiegeschenken.nl www.deknegtenleeflang.nl

BLEISWIJK

www.kopenschouders.nl

Kurz International

HEDEL

www.kurzinternational.nl

Van der Laar relatiegeschenken

ROTTERDAM

Lediberg Benelux

WORMERVEER

Lensen Toppoint B.V.

BERGENTHEIM

Logo'lf Line

NAARDEN

www.logolf-line.com

Maas van 't Hoog

ENSCHEDE

www.maasvanthoog.nl

Macma Nederland B.V.

DUIVEN

Promotional Services B.V.

Martin van Laar Geschenkpakketten MB Business Promotion B.V.

WOERDEN SON EN BREUGEL

www.laar.nl

BEDRIJFSNAAM

PLAATS

Promostore Merchandising B.V.

EDE

Promotex B.V.

GRONINGEN

www.promotex.nl

PromotID

VALKENSWAARD

www.promotid.eu

PROMOTIE.nl B.V.

ARNHEM

Promotion4u

HARDENBERG

Pronk Juweel B.V.

WEESP

PSL Europe B.V.

ZOETERMEER

Reflects GmbH

KOLN

Rekla 2000

HARDENBERG

Relatiegeschenken.nl

WOERDEN

Rexholm A/S

HOLSTEBRO

RMS Kerst- en

KATWIJK

WEBSITE www.promostore.nl

www.promotie.nl www.promotion4u.nl www.pronkjuweel.nl www.pslworld.com www.lm-accessoires.com www.rekla2000.nl www.relatiegeschenkenhuis.nl www.id.dk www.kerstpakkettenweb.nl

www.lediberg.nl

Themapakketten B.V.

www.toppoint.nl

Robitex B.V.

ENSCHEDE

Samdam Nederland

BREDA

Sasla Concepts Gifts & Goodies

DORDRECHT

Selecta Signé B.V.

NUMANSDORP

Senator Benelux B.V.

BORNE

Sierhuis Relatiegeschenken B.V.

ALKMAAR

Sign People

TILBURG

www.signpeople.nl www.silviabruin.nl

www.macma.nl www.geschenkpakkettenlijn.nl www.mbpromotion.com

www.robitex.nl www.samdam.nl www.sasla-concepts.com www.selecta-signe.nl www.senator.com www.sierhuis.nl

MD Services B.V.

HUIZEN

www.mdservices.nl

Silvia Bruin reclame-advies

't VELD

MeetingLinq

AMSTERDAM

www.meetinglinq.nl

SL BAGS

ZUTPHEN

Merchandise.nl

BLADEL

www.merchandise.nl

Van Slobbe Premiums & Gifts

BARENDRECHT

www.vanslobbe.nl

RAALTE

www.meulemangifts.nl

Snel Braber Bathmen

BATHMEN

www.snelbraber.nl

SPS Holland

HOOFDDORP

Staat en Co. Businessgifts B.V.

MEPPEL

Stegman Groothandel B.V.

SCHAGEN

Meuleman Special Gifts & Premiums Mid Ocean Brands Mister-Transfer.com

BARNEVELD NAMUR (ZI NANINNE)

La Moustache B.V.

BOXTEL

MultiCopy Netherlands B.V.

AMSTERDAM

New Wave Sportswear B.V.

UTRECHT

Olde Bijvank

VEGHEL

OSE Promo

GROU

P & P Projects B.V.

GRONINGEN

Pacor-Pamero B.V.

EDE

Pandora Special Gifts

HEETEN

PAR54

TILBURG

La Parada

ZEVENHUIZEN

Paul Stricker SA

BRECHT

www.midoceanbrands.com www.mister-transfer.com www.lamoustache.nl www.multicopy.nl www.newwavetextiles.nl www.oldebijvank www.osepromo.nl www.p-p.nl www.pacor.nl www.pandora-special-gifts.nl www.par54.eu www.laparada.nl www.stricker-europe.com

KLAZIENAVEEN

www.stracq.com

LUTKEWIERUM

www.strikwerdasmit.nl

HENGELO WASSENAAR

www.bottlepromotions.nl

Tastemakers B.V.

WERKENDAM

www.tastemakers.nl

TeamJos

BRIELLE - VIERPOLDERS HOUTEN

Texet Benelux

AARSCHOT

Textielborduren Nederland B.V.

RIDDERKERK

Thomassen Better Business Gifts

BREDA

www.thomassengifts.nl

Ties International

VUGHT

www.tiesinternational.com

www.peppermint.nl

Tiger Concept

UTRECHT

www.pfconcept.com

Tintelingen B.V.

’s-HERTOGENBOSCH

Pins and More.NL

BORCULO

www.pinsandmore.nl

Trendfactory B.V.

NIEUW VENNEP

Pointed N.V.

TEMSE

Uniform Brands B.V.

DOETINCHEM

Vepa Gifts B.V.

’s-HERTOGENBOSCH

Vos en Setz B.V.

DRACHTEN

www.hetportaal.com

UTRECHT

www.powerbrands.com

Premiumburo Nieuwkoop B.V.

NIEUWKOOP

Premo Products Schrijfwaren B.V.

ALMELO

www.premium-nieuwkoop.nl www.premo.nl

Present Company B.V.

HEERENVEEN

www.presentcompany.nl

ProComm Partners B.V.

BARNEVELD

Prodir B.V.

VEENENDAAL

ProDrink B.V.

DORDRECHT

ProductIP B.V.

EDE

PromAsian

VOORHOUT

www.promasian.nl

Promidata

KERKRADE

www.promidata.com

Promo Art Huissen B.V.

HUISSEN

Promo2000

STADSKANAAL

Promofessionals

MIJDRECHT

Promofit

ETTEN-LEUR

www.promofit.nl

PROMOHOUSE B.V.

APELDOORN

www.promohouse.nl

Promoshop Online B.V.

HENGELO

www.procomm.eu www.prodir.com www.prodrink.com www.productip.com

www.promoart.nl www.promo2000.nl www.promofessionals.nl

www.promoshoponline.nl

www.teamjos.nl

Telco accessoiries B.V.

ENSCHEDE

WORMER

www.supremerelatiegeschenken.nl

Suprème Relatiegeschenken Tacx Bottle promotions

ROELOFARENDSVEEN

Power Brands B.V.

www.staat.nl www.stegman.nl

Strikwerda & Smit Promotions

PF Concept International B.V.

Portaal Uitgevers B.V.

www.spseu.com

STRACQ

The Peppermint Company

www.pointed.be

www.slbags.com

www.xtorm.eu www.texet.nl www.textielborduren.nl

www.tigerconcept.nl www.tintelingen.nl www.trendfactory.nl www.orconworkwaer.nl www.vepagifts.nl www.vosensetz.nl www.wake.nl

Wake Up International B.V.

ZEIST

Webo Promotion B.V.

ZEEWOLDE

Win Benelux B.V.

NUENEN

World Present

WEERT

World Wide Wear

EDE

WOT-P

WAALWIJK

Xindao Holland

RIJSWIJK ZH

www.xindao.nl

XLConcept

AMSTERDAM

www.xlconcept.eu

X-Mas Giftsonline

LAREN

Xstyles B.V.

AALSMEER

Zaakado B.V.

ROTTERDAM

www.zaakado.nl

Zaanlandia Blik B.V.

KROMMENIE

www.zaanlandia.com

ZHVO B.V.

KAATSHEUVEL

Zintuig B.V.

NAARDEN

Zippo

EMMERICH

www.zippo.com

ZNP Verpakkingen

BLEISWIJK

www.znpverpakkingen.nl

www.weboprom.nl www.makitobenelux.com www.worldpresent.nl www.worldwidewear.nl www.wot-p.nl