JUNI 2017 N U MME R 3
JA A R G A N G 5
interview Effect lekeneerstehulpverlening merkbaar
Overheden werken samen aan veiligheid
Veilige regio
Op de Spoedeisende Hulp
PROFESSIONELE HULPDIENSTEN EN
EERSTE HULP
Aboutaleb over de grote stad
Burgemeesterzaken
van de redactie
Professionele hulpdiensten en EHBO
J U N I 20 17 N U MME R 3, JAAR G A N G 5
Colofon Hoofdredacteur M. van der Tang Redactie L. Benthin, M. Jansen, E.J. van der Steen
T
erwijl ik achter mijn bureau zit, gaat mijn telefoon. Een collega belt en vraagt of ik kan komen met een verbanddoos en iets om mee te koelen. Iemand is met de fiets gevallen, is vol op zijn gezicht terechtgekomen en heeft een flinke bult die gekoeld moet worden. Ik kom meteen in actie. Direct begint mijn collega de gewonde persoon te verbinden, terwijl een andere persoon de professionele hulpdiensten inschakelt. De ambulance is onderweg. Wij redden het wel met z’n tweeën en de man die de hulpdiensten heeft gebeld, vertrekt. Het duurt niet lang voordat de ambulance voorbij rijdt. Hij ziet ons niet. Na wat zwaaien, rijdt de ambulance door. Meteen bel ik weer 1-1-2 en krijg te horen dat het ambulancepersoneel ons niet heeft gezien. Ze komen terug naar het drukke kruispunt en ik begin weer enthousiast te zwaaien en te springen, zodat ze ons zien. Ergens voelt het toch redelijk gênant om zo om aandacht te vragen op zo’n druk kruispunt. De fietsen staan nog geparkeerd op de trambaan. Een tram arriveert en snel haal ik de fietsen van de trambaan. Dat gaat gelukkig goed. Veiligheid boven alles! Gelukkig, ze hebben me gezien. Waarom ik niet eerder had gezwaaid, vroeg een ambulanceverpleegkundige. Zonder een hele discussie aan te gaan, komen ze direct in actie en helpen ze de man. Wij nemen afscheid wanneer zij hem meenemen naar de ambulance. Ons werk zit erop. De man bedankt ons en wij vertrekken. We hebben het slachtoffer overgedragen aan de professionele hulpdiensten.
Wanneer er een ongeval plaatsvindt, zijn het de omstanders die de eerste hulp kunnen verlenen. Hiermee kan veel schade worden voorkomen. Zij zijn het die de professionele hulpdiensten kunnen inschakelen die het slachtoffer verder kunnen helpen. Om met de woorden van internist-intensivist Gerard Innemee te spreken: ‘Personen met een Eerste Hulp diploma zullen zich minder machteloos voelen’, want zij weten wat ze moeten doen. De rol van de eerstehulpverleners zal de komende jaren alleen maar belangrijker worden, zo blijkt ook uit de interviews met onder andere burgemeester Aboutaleb van Rotterdam en Esther Lieben, voorzitter van de veiligheidsdirectie van Veiligheidsregio Haaglanden. Allen zien een belangrijke taak weggelegd voor de eerstehulpverleners. Vanaf dit nummer hebben we een nieuwe rubriek ‘Jouw EHBO-gevoel’ Mensen uit diverse beroepsgroepen wordt gevraagd wat zij van EHBO vinden. Vinden ze kennis van EHBO belangrijk voor het uitoefenen van hun beroep? Hopelijk inspireert het anderen! In de vorige Van de redactie lazen jullie over het vertrek van Annet de Voogd als hoofdredacteur van het magazine. Zij heeft het stokje aan mij overdragen. Ik hoop dat wij u kunnen blijven inspireren en aanmoedigen om iets met EHBO te doen of blijven doen. Matthijs van der Tang
Eindredacteur B.A.J. Jongejan Drukker De Bink, Leiden Vormgever C10 Ontwerp, Gentle Giant Aan dit nummer werkten mee: A. Aboutaleb, G. Innemee, H. de Jong, R. Kwarten, E. Lieben, J. Muller, V. Peters, H. van der Pols, H. Simons, M. Smit, J. Stokroos, A. de Voogd, G. de Vries, V. Waltmans, B. van der Wees Redactieadres Scheveningseweg 44 2517 KV Den Haag Postbus 16462 2500 BL Den Haag 070 - 338 32 33 redactie@ehbo.nl www.ehbo.nl/magazine #magazineEHBONL Abonnementsprijs 2017 (6 nummers) €17,95 Nieuwe abonnementen 070 -338 32 35 www.ehbo.nl/magazine Magazine niet ontvangen? 070 - 338 32 35 redactie@ehbo.nl Opzeggen Abonnementen dienen schriftelijk te worden opgezegd. COVERFOTO STUDIO OOSTRUM OVERNAME ARTIKELEN EN FOTO’S ARTIKELEN UIT EHBO.NL MOGEN MET BRONVERMELDING WORDEN OVERGENOMEN. WANNEER ECHTER EEN AUTEUR IS VERMELD, DIENT DEZE APART TOESTEMMING TE VERLENEN. IN BEGINSEL IS ER COPYRIGHT VERSCHULDIGD. DAT GELDT OOK VOOR HET OVERNEMEN VAN FOTO’S BIJ ARTIKELEN. ARTIKELEN IN EHBO.NL BEHOEVEN NIET BIJ VOORBAAT DE OPVATTINGEN VAN HET ORANJE KRUIS WEER TE GEVEN. ZIJ KUNNEN BIJVOORBEELD BEDOELD ZIJN OPVATTINGEN VAN ANDEREN TE TOETSEN OF EEN DISCUSSIE OVER EEN ONDERWERP OP GANG TE BRENGEN.
‘Samenwerken is essentieel’, kopt het artikel over de medische dienst van het Rode Kruis. Een goede samenwerking tussen de eerstehulpverleners en professionele hulpdiensten kan een groot verschil maken. Dat blijkt onder andere tijdens grote evenementen, maar ook met ongevallen op straat en in en om het huis.
BIJ HET PUBLICEREN VAN DE FOTO’S IS DE GROOTST MOGELIJKE ZORGVULDIGHEID BETRACHT. TOCH BESTAAT DE MOGELIJKHEID DAT ER GEEN TOESTEMMING IS GEVRAAGD AAN EVENTUELE RECHTHEBBENDEN. U KUNT ZICH HIERVOOR WENDEN TOT DE REDACTIE.
redactie@ehbo.nl
TWEEMAANDELIJKS MAGAZINE VAN DE STICHTING KONINKLIJKE NATIONALE ORGANISATIE VOOR REDDINGWEZEN EN EERSTE HULP BIJ ONGELUKKEN ‘HET ORANJE KRUIS’. ISSN: 2214-6792 GEDRUKT OP FSC GECERTIFICEERD PAPIER.
2
inhoud
4 Op de
Spoedeisende Hulp
EFFECT LEKENEERSTEHULPVERLENING MERKBAAR
10
AHMED ABOUTALEB HEEFT HART VOOR DE UITDAGINGEN VAN DE GROTE STAD
Burgemeesterzaken
Interview
Interview
Een bijzonder 16 blokje om
EHBO PRAKTIJK DOSSIER
14
EEN DAG MEE MET DE RAPID RESPONDER
Eerste Hulp zonder transport Uit de praktijk
PROFESSIONELE HULPDIENSTEN EN
EERSTE HULP
en verder... HELDEN
7 ‘We moeten er voor elkaar zijn’ INTERVIEW ESTHER LIEBEN
8 Veilige regio
18 MEDISCHE DIENST VAN HET NEDERLANDSE RODE KRUIS
24
13 Jouw EHBO-gevoel OPINIE
Samenwerken is essentieel
HET BELANG VAN DE POLITIEVRIJWILLIGER
Vrijwillig maar niet vrijblijvend
21 Krachten bundelen UIT DE PRAKTIJK
22 Leuker wordt het niet! VRAAG & ANTWOORD
27 Wat vertel ik over het slachtoffer aan de professionele hulpverleners bij hun aankomst? UIT DE PRAKTIJK
28 ‘Ik ga uit’, riep ik 30 Kort Nieuws COLUMN
31 Hulpverlener ook slachtoffer? N U MME R 3
J U N I 2 0 17
3
interview
Ahmed Aboutaleb heeft hart voor de uitdagingen van de grote stad Rellen, grote optochten, hooligans, betogingen of protesten. Grote gebeurtenissen die de veiligheid van een stad beïnvloeden. De burgemeester is verantwoordelijk voor de openbare orde en veiligheid. Wat doet een burgemeester als het volledig uit de hand loopt? EHBO.NL vroeg het de bekendste burgemeester van Nederland, Ahmed Aboutaleb van Rotterdam. TEKST LARS BENTHIN | FOTOGRAFIE BEIJERSBERGEN
Burgemeesterzaken ‘Ook bekend als de strenge burgervader die vandalen en rellen hard aanpakt’ 10
N U MME R 3
J U N I 2 0 17
11
urgemeester Aboutaleb is bekend om zijn zachtaardige karakter in speeches als de herdenking van de aanslagen op de cartoonisten van Charlie Hebdo. We kennen hem ook als de strenge burgervader die vandalen en rellen hard aanpakt, zoals de avond waarop er demonstraties uitbraken van Turkse-Nederlanders naar aanleiding van het referendum in Turkije. De laatste herinnering aan de openbare orde is gelukkig voor Aboutaleb een mooie: de huldiging van Feyenoord op veertien mei. ‘Dankzij een minutieuze voorbereiding van weken is het een onvergetelijk feest geworden zonder noemenswaardige incidenten’, vertelt Aboutaleb trots. ‘De gemeente, politie en justitie moeten bij dit soort situaties goed samenwerken en dat vergt oefening, net als bij EHBO’ers.’ De burgemeester geeft een voorbeeld. Het hoogtereddingteam, een team van specialisten voor het bereiken van moeilijk toegankelijke plaatsen, moest een tijdje geleden in de klokkentoren van het stadhuis een ‘slachtoffer’ redden. ‘De klokkentoren is maar liefst 71 meter hoog en vormt dus een uitstekende plaats voor deze oefening’, legt Aboutaleb uit. Het slachtoffer moest vanuit de klokkentoren naar het dakterras op de 1e verdieping en daarvandaan met een hoogwerker naar de begane grond. ‘Dat is allemaal uitstekend gegaan.’
12
Opperbevel Het gaat niet alleen om een goede voorbereiding, want niemand kan alles zien aankomen. Op het moment dat het uit de hand loopt, zoals demonstranten die de confrontatie opzoeken, moet er hard opgetreden worden.
De burgemeester heeft in zo’n situatie het opperbevel, legt Aboutaleb uit. Er kunnen ook andere noodsituaties voorkomen. ‘Denk aan een explosie waarbij giftige stoffen vrijkomen, dan ben ik voorzitter van het team dat zich met het incident bezighoudt.’
‘Ik heb groot respect voor EHBO’ers, mensen die hun verantwoordelijkheid nemen’
HOLLANDSE HOOGTE/ VI IMAGES
B
‘De burgemeester heeft in zo’n situatie het opperbevel’
jouw EHBO-gevoel Uitdagingen De uitdagingen voor burgemeesters van grote steden worden steeds groter. Rotterdam heeft een internationaal vliegveld en een grote haven met petrochemische industrie die vlakbij bewoond gebied ligt. Daarnaast ligt Rotterdam ook aan de monding van een rivier. ‘Dat betekent dat er risico’s zijn op overstromingen, bij extreem weer bijvoorbeeld.’ Tegenwoordig moeten burgemeesters ook alert zijn op een ander gevaar: terrorisme. ‘Grootschalige evenementen, trein- en metrostations en andere locaties waar veel mensen bijeen zijn, moeten we goed in de gaten houden’, vertelt de burgervader van Rotterdam.
‘Iemand die hulp nodig heeft, voelt zich kwetsbaar, onzeker’ ‘We hebben om die uitdagingen het hoofd te kunnen bieden een betrokken samenleving nodig, samen met de politie.’ Het is voor Aboutaleb belangrijk om burgers goed voor te lichten, zodat ze zelf initiatief kunnen nemen. ‘Ik heb groot respect voor mensen die hun verantwoordelijkheid nemen, zoals EHBO’ers.’ Het eerste contact in een noodsituatie hangt vaak af van eerste hulp. Het kan het verschil tussen leven en dood betekenen, benadrukt Aboutaleb. ‘Vorig jaar ontmoette ik een jongeman die een slachtoffer van huiselijk geweld naar het ziekenhuis heeft gebracht. Zij had meerdere levensgevaarlijke steekwonden en vluchtte doodsbang zijn auto in. Hij is meteen weggereden, met de gewonde vrouw op de passagiersstoel en zijn zoontje van drie op de achterbank.’
Iedere beroepsgroep heeft te maken met veiligheid en EHBO. In deze rubriek spreken we met mensen uit verschillende beroepsgroepen over de vraag hoe zij vanuit hun beroep kijken naar veiligheid en EHBO.
Hanneke de Jong Leeftijd: 50 jaar
Woonplaats: Den Haag
Wat doe je voor werk? Ik ben doktersassistente bij de Mauritskliniek (kliniek gespecialiseerd in Dermatologie)
Wat vind je van EHBO? Heel belangrijk
Waarom vind je EHBO belangrijk? Omdat je mensen kan helpen en redden. Voordat professionele hulp er is, kun je zelf al zoveel doen. Mijn collega’s en ik hebben 3 zaterdagen geïnvesteerd om ons EHBO diploma te halen. Tijdens de cursus leer je wat je allemaal zelf kan doen als EHBO’er. En dat is heel veel. Ik hoop dat wanneer mij iets overkomt op straat of waar dan ook dat er EHBO’ers in de buurt zijn. Zij kunnen mijn leven redden.
Heb je zelf ervaring met het verlenen van EHBO? Een tijd geleden kreeg een patiënt een hartaanval in de wachtkamer. Niemand van ons heeft een Diploma Eerste Hulp (absurd eigenlijk), maar wel een BHV-diploma, maar dat vind ik geen EHBO. Dankzij het snelle handelen van mijn collega’s en ons AED apparaat is deze patiënt gered. Het was een hele heftige ervaring voor mijn collega’s en toen besloot ik een EHBO cursus te organiseren. Dan heb ik het nog niet over mijn patiënten (waarbij ik bloedprik) die regelmatig flauw vallen.
Heb je tijdens het werk veel te maken met EHBO? Dat valt wel mee, patiënten die flauw vallen of verbranden door de zon. De wonden die wij verzorgen daar zijn wij in opgeleid. Af en toe komt het voor dat een patiënt ofcollega niet goed wordt.
Helpende hand Een ander voorbeeld vond niet zo lang geleden plaats. ‘Begin dit jaar sprak ik een jongen die een man had gered die in de vroege Nieuwjaarsochtend in het ijskoude water bij een sluis was gevallen. Hij hield het slachtoffer boven water en raakte daarbij zelf bijna onderkoeld.’ Hulp is niet alleen nodig in levensbedreigende situaties, maar is ook heel waardevol op andere manieren. ‘Iemand die hulp nodig heeft, voelt zich kwetsbaar, onzeker, dan is het van grote waarde als er een helpende hand geboden wordt’, concludeert Aboutaleb.
Wat zou je anderen adviseren om met EHBO te doen? Meestal moet je eerst iets meemaken voordat je de beslissing neemt je EHBO diploma te halen. En dat is jammer. Het is best een pittige cursus maar absoluut de moeite waard. Ik zou de vraag anders stellen, hoe zorg je dat mensen inzien hoe belangrijk EHBO is? Goeie PR en investeren via TV/Social media, denk ik. Mensen met de neus op de feiten drukken. Laten zien wat er gebeurt wanneer er geen EHBO’er aanwezig is.
N U MME R 3
J U N I 2 0 17
13