FWD 63 - Kwartaal Magazine september - november-december 2016 - e 6,99 - www.fwdmagazine.be
TEST SONY ZD9 Even goed als OLED? PRIMEUR
DOSSIER
Afgiftekantoor 2009 Antwerpen X - Erkenningsnummer P509441
FULL HD-TV’S
BEELDPLEZIER VOOR 500 EURO
ROTEL SERIES 14 Japanse warmte TEST B&O BEOSOUND 1 Magistraal design
ACHTERGROND VR IN VIJF JAAR GROTE OPFRISBEURT SURROUND NIEUWE BEELDTECHNOLOGIE PLAY-FI PRIMEUR DALI KATCH FOCAL LISTEN GETEST SPIN REMOTE SAMSUNG SERIF TV BOWERS & WILKINS 803 D3 YAMAHA WX-010
FOCUS OP SURROUND
DENON - ONKYO - TOTEM - TEUFEL - PHILIPS
BP
Bij ALPHA valt er altijd iets te beleven‌! Audio & Video met degelijk advies, nu reeds meer dan 30 jaar ! Top merken zoals Accuphase - Amphion - Anthem Arcam - Audio Research - B&W - Bluesound - Burmester Cambridge Audio - Clearaudio - Devialet - Dynaudio Exposure - Focal - Gryphon - Kef - Kimber - Linn - Mark Levinson - Martin Logan - Meridian/Sooloos - Mc Intosh Monitor Audio - Nad - Naim - Pmc - Primare - Sonus Faber T+A - Vivid - en nog veel meer‌ Gratis offerte & Advies!
Pelikaanstraat 126 I tel. +32 (0)3 225 23 40 I 2018 Antwerpen
Bredabaan 1031 I tel. +32 (0)3 653 51 01 I 2930 Brasschaat
BLIKVANGER
EEN ZWART JAAR Soms krijg je wel eens vragen van mensen die niets hebben met geluid of beeld. “Waarom zou je naar een luistershow gaan?”, “Wat maakt het uit welke versterker je zou kopen?” of “Een tv is toch gewoon een tv?”. Ergens zijn dat de typische vragen die je krijgt van iemand die niet met een bepaalde hobby bezig is. Je moet er begrip voor hebben. Ik zou wellicht gelijkaardige vragen kunnen afvuren op beoefenaars van curling of op mensen die uren doorbrengen aan het einde van een startbaan, met de hoop dat ze met hun peperdure lens en body een kiekje kunnen maken van KLM TX-234. Het is ook zo dat je een snel een verkeerd beeld krijgt van waar het bij beeld en geluid om te doen is. Blader door FWD (of kijk rond op HiFi.nl pakweg), en het lijkt in eerste instantie allemaal te gaan rond techniek. Producten. Apparaten. Tweaks. Maar dat is het niet. Het draait rond wat je er mee doet. Muziek beleven op de meeste pakkende/accurate/ dynamische (schrappen wat niet past bij jou) wijze. Echt de knop omdraaien en puur genieten van een film, omdat je er in zit, zonder de VS-verkiezingen in het achterhoofd - om maar iets te zeggen. Het is dat ene liedje horen dat op zo’n een meeslepende wijze wordt weergegeven, dat de emotie komt boven borrelen. Een tragische filmscène die zo meeslepend is dat je een traan
moet wegpinken. Een track spelen en dan nostalgisch denken aan een ex-lief, of weg mijmeren bij die hit die vaak gespeeld werd toen je eerste kind geboren werd. Het hoeft niet per se ‘audiofiel’ te zijn, wat dat ook mag beteken. Op een goed klinkende set weet bijvoorbeeld “Mia” van Gorki me altijd te pakken, een mooi maar eenvoudig liedje dat ook altijd gelinkt zal zijn aan het vroegtijdig overlijden van Luc De Vos net twee jaar geleden. Helaas hebben muziekliefhebbers in 2016 wel meer tikken moeten incasseren. Prince, John Berry, Glen Frey, Bowie en letterlijk terwijl we dit schrijven: Cohen. Zware verliezen voor de muziek, en ze waren niet de enigen. De filmwereld verloor Gene Wilder, Kenny Baker (u kent hem wellicht als R2-D2), Anton Yelchin… Er is wel één lichtpunt: met hun werken blijven ze onder ons. Bowie en Cohen schonken de wereld op de valreep zelfs nog prachtige albums. Bedankt heren, al mocht je wat mij betreft nog wat hebben blijven rondhangen. Tijd om ‘Blackstar’ op de draaitafel te leggen, en te doen waar het uiteindelijk allemaal om te doen is: genieten van de kunst die we cadeau kregen van een Grote Artiest. Jamie Biesemans Hoofdredacteur FWD Magazine
december 2016 3
INHOUD
BEELD 14 GETEST: SONY KD-65ZD9 \ 19 DOSSIER: FULL HD-TELEVISIE GETEST: LG 43LH604V PHILIPS 40PFS5501 SAMSUNG UE40K5500 PANASONIC TX-32DS600 30 GETEST: SAMSUNG SERIF TV 38 GETEST: SONY KD-55XD8005
GELUID 44 GETEST: PHILIPS FIDELIO B1 46 GETEST: TEUFEL LT5 LICENSED BY DOLBY 49 GETEST: DENON AVR-X6300H 51 GETEST: DENON AVR-X2300W 52 GETEST: ROTEL A14 & T14 55 GETEST: BANG & OLUFSEN BEOSOUND 1 60 GETEST: YAMAHA MUSICCAST WX-010 62 GETEST: TOTEM TRIBE III & SUB 64 GETEST: BOWERS & WILKINS 803 D3 De 800-reeks van Bowers & Wilkins mag gerust de bekendste speakerfamilie van allemaal genoemd worden en werd dit jaar helemaal vernieuwd. Wij luisterden naar de 803 D3, het eerste model met eigenzinnige Turbine-kop.
66 GETEST: ONKYO TX-L50 68 GETEST: FOCAL LISTEN Met de lancering van de high-end Elear en nog luxueuzere Utopia zorgt Focal voor veel opwinding bij hoofdtelefoonsfans. Je zou bijna uit het oog verliezen dat de Fransen ook een opvolger voor hun Spirit One S uitbrachten.
80 GETEST: DALI KATCH 4 december 2016
64 GETEST: BOWERS & WILKINS 803 D3
INHOUD
ACHTERGROND 34 NIEUWE BEELDTECHNOLOGIE 40 SURROUNDCODECS DE GROTE SURROUND-OPFRISBEURT 58 DTS PLAY-FI 74 BINNEN VIJF JAAR ZAL VR ER FANTASTISCH UITZIEN DE VOORSPELLINGEN VAN MICHAEL ABRASH, CHIEF SCIENTIST BIJ OCULUS
SMART & MOBIEL 71 GETEST: SPIN REMOTE SDC-1
EN VERDER 3
BLIKVANGER
6 NIEUWS 10 EVENT AND-DEALERDAG 12 FORSE VERNIEUWING VAN NAIM’S UNITI-LIJN 82 ABONNEMENT / COLOFON december 2016 5
SHARE THE MUSIC YOU LOVE. ANYWHERE. NIEUW: De eerste draagbare én draadloze luidspreker van DALI.
DALI SOUND ZONDER BEPERKINGEN De DALI KATCH is een compromisloze oplossing die voor een perfecte balans zorgt tussen kracht en draagbaarheid. Het audio DNA van DALI zorgt er voor dat ondanks het compacte formaat, het nu mogelijk is geworden om - waar dan ook - je favoriete muziek te beluisteren in een kwaliteit die je van DALI reeds gewend bent. Speel je muziek naadloos en snel af via Bluetooth 4.0 Apt-X en NFC. Draag je muziek overal met je mee dankzij het Elegante en toch duurzaam ontwerp van de KATCH en de handige leren draagriem Een eersteklas 2 maal tweeweg luidsprekersysteem aangedreven door een 2x25 watt Klasse D versterker. Een krachtige 2600Mah accu zorgt er voor dat je tot wel 24 uur ongestoord kunt luisteren naar je favoriete muziek in een ongeëvenaarde klankkwaliteit.
Laat jezelf zien Leverbaar in 3 schitterende kleuren: Cloud Grey ▪ Green Moss ▪ Dark Shadow
www.dali-speakers.com/katch • www.dali.nl • distributie: AND Benelux • info@andbenelux.com
SHARE THE MUSIC YOU LOVE. ANYWHERE. NIEUW: De eerste draagbare én draadloze luidspreker van DALI.
DALI SOUND ZONDER BEPERKINGEN De DALI KATCH is een compromisloze oplossing die voor een perfecte balans zorgt tussen kracht en draagbaarheid. Het audio DNA van DALI zorgt er voor dat ondanks het compacte formaat, het nu mogelijk is geworden om - waar dan ook - je favoriete muziek te beluisteren in een kwaliteit die je van DALI reeds gewend bent. Speel je muziek naadloos en snel af via Bluetooth 4.0 Apt-X en NFC. Draag je muziek overal met je mee dankzij het Elegante en toch duurzaam ontwerp van de KATCH en de handige leren draagriem Een eersteklas 2 maal tweeweg luidsprekersysteem aangedreven door een 2x25 watt Klasse D versterker. Een krachtige 2600Mah accu zorgt er voor dat je tot wel 24 uur ongestoord kunt luisteren naar je favoriete muziek in een ongeëvenaarde klankkwaliteit.
Laat jezelf zien Leverbaar in 3 schitterende kleuren: Cloud Grey ▪ Green Moss ▪ Dark Shadow
www.dali-speakers.com/katch • www.dali.nl • distributie: AND Benelux • info@andbenelux.com
DOSSIER: FULL HD-TELEVISIE
DOSSIER
FULL HD-TELEVISIE
Ultra HD-televisies winnen steeds meer terrein, en worden steeds goedkoper. Maar voor maten rond de 40 inch is Full HD een zeer goede keuze. We zetten een aantal toestellen op de testbank. Eric Beeckmans
De vereisten Grote televisies zijn aan jou niet besteed. Een 40 inch model, of iets in de buurt, is meer dan voldoende. Toch wil je niet te veel beeldkwaliteit opgeven. Je merkt dat Ultra HD beschikbaar is in deze schermmaten, maar al die extra resolutie vind je onbelangrijk, je zit immers ver genoeg van je tv af. Je bent een typische televisiekijker, die het nieuws, tv-series, kinderprogramma’s en de occasionele film of sportevenement bekijkt. De zoektocht spitst zich daarom toe op het beste Full HD-model dat je nog kan krijgen voor een budget van ongeveer 500 euro. We haalden drie toestellen in huis die netjes binnen deze criteria vielen. De Panasonic TX-32DS600E geven we mee in dit dossier ter informatie, we laten hem niet meedingen naar de prijzen. Het 40 inch model heeft immers een aantal belangrijke andere eigenschappen. Is Full HD voldoende? Voor een 40 inch Ultra HD-televisie handhaven we een ideale kijkafstand ergens tussen de 1,2 en 2,0 meter. In heel wat woonkamers staat de zetel ergens tussen de twee en de drie meter van het televisiescherm en is de meerwaarde van al die extra pixels bijzonder klein. Let wel, ze is niet onbestaande, zeker niet als je scherpe ogen hebt en ongeveer op twee meter afstand zit, maar voor een gemiddelde televisiekijker is het echt geen meerprijs waard. Niet alleen is het effect klein, dat effect zal pas ook echt duidelijk zijn als je echte Ultra HD-content bekijkt. En dat aanbod is voorlopig nog vrij beperkt: Ultra HD Blu-ray, streaming via Netflix en YouTube en spelconsoles. Voor een doorsnee kijker die hoofdzakelijk live digitale televisie kijkt is het zelfs onbestaande.
GETEST LG 43LH604V PHILIPS 40PFS5501 SAMSUNG UE40K5500 PANASONIC TX-32DS600
Bewegingsscherpte Al jaar en dag is bewegingsscherpte de eigenschap die het duidelijkst verbonden is met de prijs van een televisie. Wie werkelijk alle detail wil zien - zelfs in de snelste actiescènes moet - kiezen voor een duurder model, zo niet een topmodel. Ons voorgesteld budget laat dit uiteraard niet toe. Maar ook onze keuze voor Full HD heeft invloed, want we merken dat veel fabrikanten zelfs in de hogere middenklasse al geen Full HD meer aanbieden. Het lijkt er sterk op dat Full HD langzaam maar zeker de weg van HD Ready opgaat, en enkel nog te vinden zal zijn in instapmodellen of kleinere televisies. Hou er dus rekening mee dat je op vlak van bewegingsscherpte duidelijk zal inleveren. Smart tv en gebruiksgemak Het is niet omdat we een Full HD-model willen, dat we alle modern comfort vaarwel willen zeggen. In onze evaluatie kijken we zeker nog naar het smart tv aanbod, de afstandsbediening en het gebruiksgemak. Goedkopere modellen moeten het over het algemeen stellen met een minder krachtige processor en als dat het gebruiksgemak te veel belemmert, wordt smart tv al snel een lijdensweg. We willen dus zeker een vlotte interface. Prijs en bedenkingen Bij het opstellen van dit dossier keken we ook eens naar een gelijkaardig Ultra HD-toestel. Wat daarbij opviel is dat de meerprijs daarvan in veel gevallen redelijk klein was. Als die trend zich verder doorzet, en fabrikanten lijken daar toch op aan te sturen, dan vermoeden we dat dit het laatste jaar zou kunnen zijn waarin we nog Full HD-toestellen zullen testen.
december 2016 19
EEN EN AL FINESSE
Profiteer van het ultra slim Cityline beeldscherm en de beste TCL technologieën. Documentaire of film, dankzij de 8,3 miljoen pixels van de 4K herontdekt u uw lievelingsprogramma’s in een nieuw daglicht, met nog mooiere kleuren, dankzij de Wide Color Gamut technologie. Dankzij ons nieuw 10 bit paneel profiteert u van een hoogwaardige kwaliteit tot in de kleinste details: zowel voor de donkere als lichte tinten. TCL, wereldwijd de 3e fabrikant van televisietoestellen.
U65S7906 - U55S7906 - U50S7906
EISA AWARDS 2016-17 Celebrating the year’s best products
EISA is the unique association of over 45 special interest magazines in hi-fi, home theatre, in-car electronics, mobile electronics, photo and video, from 23 European countries. Every year the EISA jury of experts rewards the best products in each class with a coveted EISA Award – results that have consistently stood the test of time. So whenever you see an EISA Award logo you can be sure the winning product is the very best of the best. WWW.EISA.EU
TESTED BY THE EXPERTS n YOUR ASSURANCE OF QUALITY
ACHTERGROND
DE VOORSPELLINGEN VAN MICHAEL ABRASH, CHIEF SCIENTIST BIJ OCULUS
BINNEN VIJF JAAR ZAL VR ER FANTASTISCH UITZIEN Michael Abrash is al jaren een van de grote namen in Virtual Reality. Hij is nu Chief Scientist bij Oculus, en gaf tijdens Oculus Connect een fantastische vooruitblik. Hij voelt zich zeker genoeg om te stellen dat de VR van vandaag er prehistorisch zal uitzien binnen vijf jaar. Eric Beeckmans
74 december 2016
JAARBOEK 2017 BESTEL NU OP HIFIDELITY.NL
www.hifidelity.nl
ABONNEMENT/COLOFON
WORD OOK ABONNEE
VOOR NOG GEEN €3,- PER MAAND
Afgelopen jaar bij FWD Magazine & Hifi.nl • Schreven we 357 recensies • Bezochten we 248 HiFi-shows • Testten we 119 producten • Gaven we 290 lezerstips • Bezochten we alle belangrijke beurzen • Woonden we 32 productintroducties bij • Beluisterden we 138 albums • Bekeken we 204 films
Zo kreeg elk FWD Magazine-abonnee het beste voorgeschoteld op het gebied van Home Entertainment. Wil jij meelezen en FWD Magazine vier keer per jaar op de deurmat vinden? Surf dan naar www.fwdmagazine.be of mail naar abonnementen@fwdmagazine.be Dan ontvang je ook het prachtige audio-visuele-jaarboek met meer dan 200 pagina’s informatie over audio en beeld, gratis toegang tot FWDmagazine.be op de tablet.
UITGEVER Maarten Timmers Verhoeven HOOFDREDACTEUR Jamie Biesemans MEDEWERKERS Eric Beeckmans, Jasper Mijwaard, Rob Nijman EINDREDACTIE Jasper Mijwaard REDACTIE ADVIES Ivo van den Broek DIRECTIE XINGO Maarten Timmers Verhoeven VORMGEVING Astrid Muller - van den Bos (Van der Geld Sales&Support B.V.) FWD ONLINE www.fwdmagazine.be & www.fwdmagazine.nl FINANCIALS Alex Politis ABONNEMENTEN BELGIË abonnementen@fwdmagazine.be, t.a.v. FWD magazine, Van den Hautelei 101, 2100 Deurne ABONNEMENTEN NEDERLAND abonnementen@fwdmagazine.nl, t.a.v. FWD magazine, Postbus 11, 6114 ZG Susteren ADVERTENTIEVERKOOP Rienk de Jonge, rdejonge@hifi.nl, +31 (0)6 10381267, Koen Jansen, koen@hifi.nl VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Jamie Biesemans, Van den Hautelei 101, 2100 Deurne, België. FWD verschijnt elk kwartaal en is een uitgave van Xingo Invest B.V. contact met de redactie, reacties, persmeldingen en uitnodigingen bij voorkeur via e-mail naar redactie@fwdmagazine.be of per post naar FWD magazine, Van den Hautelei 101, 2100 Deurne, België of naar FWD magazine, Postbus 11, 6114 ZG Susteren, Nederland. COPYRIGHT Copyright 2016 Xingo Invest BV Zonder schriftelijke toestemming van de verantwoordelijke uitgever mag geen enkele test noch illustratie van FWD, geheel of gedeeltelijk, gereproduceerd worden. Dit magazine is auteursrechtelijk beschermd. Wenst u artikels te scannen, digitaal op te slaan, meermaals te kopiëren of commercieel te gebruiken? Meer info op www.upp.be DISCLAIMER FWD bevat links naar websites die de redactie interessant acht. Zulke links zijn evenwel puur informatief en de uitgever is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze sites of het gebruik dat ervan zou kunnen worden gemaakt. De uitgever is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de advertenties. Meegedeelde persoonsgegevens worden gebruikt om je aanvraag te beantwoorden en worden opgenomen in het adressenbestand van Xingo Invest bv om je op de hoogte te houden van onze activiteiten. Tenzij je schriftelijk verzet aantekent, mogen je persoonsgegevens doorgegeven worden aan derden. Je hebt steeds het recht op toegang, verbetering en schrapping van deze gegevens.
82 december 2016
The best wireless headphones in the world are now officially the best wireless headphones in the world.
P7 Wireless € 399, P5 Wireless € 299 Bezoek bowers-wilkins.nl/store voor een dealer bij u in de buurt of bestel direct op bowers-wilkins.nl/Hoofdtelefoon.
+
XBOX PACK of tot €500 CASHBACK
XBOX OneS 500GB
Actieperiode: 29/11/2016 - 31/12/2016 Actievoorwaarden: www.samsung.com/be/promotions