FWD049

FWD 49 - Tweemaandelijks Magazine - September - Oktober 2013 - € 5,99 - www.fwdmagazine.be

EXCLUSIEF PHILIPS 65PFL9708S Betaalbare Ultra HD

EISA Awards 2013-2014

Afgiftekantoor 2009 Antwerpen X - Erkenningsnummer P509441

DE BESTE PRODUCTEN VAN HET JAAR

EXCLUSIEF STR-DA5800ES Absolute top AV-receiver

GETEST BLUESOUND Stevige rivaal voor Sonos

WORKSHOP UPGRADE JE SAMSUNG-TV EXCLUSIEF BAAHLU: ANDERS TV-KIJKEN DOSSIER SPOTIFY, OF TOCH IETS ANDERS?

Dossier

MOBIELE HOOFD TELEFOONS

0 1 3 4 9

BP

5

414206 000040

Discover True Detail UHD TV F9000

BLIKVANGER

HET EINDE VAN EEN TIJDPERK Toen de bovenstaande Nokia Lumia 1020 werd aangekondigd, was onze interesse meteen geprikkeld. Een telefoon met een sensor van 41 megapixel die ongeĂŤvenaard goede fotoen videobeelden belooft, dat wilden we natuurlijk zien. Maar het ziet ernaar uit dat dit toestel ons om een nog heel andere redenen zal bijblijven. De kans is immers groot dat deze Lumia 1020 de allerlaatste smartphone is van Nokia. De Finnen hebben de inboedel verkocht aan Microsoft, dat echter geen toestellen onder de Nokia-merknaam mag verkopen. Daarmee komt er een einde aan een haast legendarisch merk dat op eigen houtje de mobiele telefoonrevolutie op gang heeft getrokken. En dat de leverancier was van de eerste mobiele telefoons van heel wat mensen. We zullen je missen, Nokia.

Jamie Biesemans, Hoofdredacteur

17 september 2013 3

VERGELIJKENDE TEST INHOUD MEDIASPELERS

BEELD 13 ACHTERGROND: ZIJN DE HUIDIGE 4K-TV’S FUTURE-PROOF? De jarenlange ontwikkeling van LCD-technologie maakt het eindelijk mogelijk om Ultra HDtelevisies te maken. Maar is de tijd ook rijp om er daadwerkelijk één te kopen?

16 TEST Philips 65PFL9708S 4K-televisie Samsung UE55F7000 LED-LCD-televisie Sony KDL-55W905A LED-LCD-televisie LG BP730 Blu-ray-speler Oppo BDP-103EU universele speler JVC DLA-X55R D-ILA projector Bhaalu catch-all PVR Telenet TV met een kaartje 36 WORKSHOP: SAMSUNG SMART EVOLUTION-KIT

GELUID 40 DOSSIER: HOOFDTELEFOONS VOOR ONDERWEG Hoofdtelefoons voor tablets en smartphones gaan als zoete broodjes over de toonbank. We leggen acht leuke hoofdtelefoons op de testbank, bekijken de actuele trends en gaan na of een draagbaar hoofdtelefoonversterkertje nut heeft.

54 TEST Panasonic SC-PMX9 miniketen Bluesound multiroomsysteem Sony STR-DA5800ES AV-receiver Philips Fidelio HTL9100 soundbar KEF E305 5.1-speakerset Philips Hue LED-sfeerverlichting 66 ACHTERGROND: VERBETER DE AKOESTIEK VAN JE RUIMTE 69 ACHTERGROND: OP ZOEK NAAR DE BESTE STREAMINGDIENST 4 17 september 2013

54 TEST: BLUESOUND MULTIROOMSYSTEEM

INHOUD

EISA 72 EISA AWARDS 2013-2014 In FWD Magazine en op de gelijknamige website vind je doorlopend tests en adviezen, maar als lid van de European Imaging and Sound Association (EISA) willen we de allerbeste toestellen ook nog eens uitdrukkelijk op een verhoogje zetten.

Dat gebeurt bij de jaarlijkse EISA-awards, waar vijftig gespecialiseerde bladen uit twintig landen de beste producten selecteren.

92 ALLE EISA AWARDWINNAARS OP EEN RIJ

EN VERDER 6

NIEUWS

94

BLU-RAY SPECIAL: IRON MAN 3

96

BLU-RAY RELEASES

94 BLU-RAY-SPECIAL: IRON MAN 3

21 september 17 februari 2012 2013 5 5

NIEUWS

KLEIN MAAR KRACHTIG

NAD D7050, D3020 en D1050 Vanaf â‚Ź 499 www.andbenelux.nl NAD speelt met drie compacte, digitale audiocomponenten in op de trend naar digitale audiobronnen. De D7050 Direct Digital Network Amplifier, de D 3020 Hybrid Digital Amplifier en de D1050 USB DAC zijn om verschillende redenen opvallend te noemen. In de eerste plaats omwille van de aparte, herkenbare vormgeving, die radicaal afwijkt van de andere toestellen van het merk. De D7050 is bovendien een bijzondere combinatie van een digitale versterker en netwerkstreamer, en pronkt met ondersteuning voor uPnP via Wi-Fi of ethernet, Bluetooth en AirPlay. Daarnaast is het ook een USB-DAC en hoofdtelefoonversterker.

+ Betaalbare digitale versterker + Hedendaags concept

DE TERUGKEER

LG G Pad 8.3 Prijs onbekend www.lge.com

Op IFA presenteert LG voor het eerst in jaren een nieuwe tablet. De 8,3-inch G Pad pronkt met een goede autonomie (dankzij een batterij van 4.600 mAh) en een gewicht van 338 gram. Vooral dat laatste is zeer laag voor een tablet van deze grootte. Het scherm bestaat uit een IPS-paneel waarop een resolutie van 1.920 bij 1.200 pixels getoond wordt. De Quick Remote-functie waarmee je andere toestellen via infrarood kan bedienen is geen unicum, maar maakt het mogelijk een custom zapper te creĂŤren die verschillende apparaten bedient.

+ Gewicht + Remote-app

6 17 september 2013

NIEUWS

SLANKE SOUNDBAR KEF V700 en V720W Vanaf € 699 www.kef.com

Soundbars zijn niet helemaal nieuw voor KEF, maar de V700 en V720W zijn toch iets aparts voor het Britse merk. Om te beginnen zijn het zeer slanke soundbars, die een volledige soundoplossing voor een tv beloven te zijn. De zeer bescheiden dikte van 5,3 centimeter is onder meer mogelijk dankzij slimline woofers. De soundbar zelf is bij de V700 en V720W identiek, maar die laatste wordt gebundeld met een draadloze subwoofer. Het gaat dan om de compacte V-20W, maar desgewenst kan er voor een andere sub van KEF (en wellicht ook andere merken) worden gekozen. De V700 zal vanaf september te koop zijn voor 699 euro, de V720W met subwoofer kost driehonderd euro meer.

+ Slank + Aluminium tweeters

NIET LANG MEER Sony PlayStation 4 € 399 www.sony.be

De PlayStation 4 zal zoals verwacht eind november in de winkels liggen. Daarmee neemt hij meteen een voorsprong, want de rivaliserende Xbox One bereikt de Benelux pas in 2014. De Sony-console krijgt een prijskaartje van 399 euro en komt met 14 dagen gratis gebruik van Sony’s abonnementendienst PlayStation Plus.

Bovendien maakt de consolebouwer zich sterk dat de PS4 geen last zal hebben van nieuwe DRM-beperkingen.

Goed om weten: de PlayStation 3 blijft gewoon bestaan en wordt ook nog eens goedkoper.

+ Gericht op gamers + Mooi startaanbod gametitels Hoogwaardige opbouw

17 september 2013 7

NIEUWS

HIGH-END VLOERSTAANDERS Teufel Definion 5 â‚Ź 2.799 www.teufelaudio.nl Na 2,5 jaar ontwikkelen is Teufel klaar om zijn nieuwste paradepaardje uit de stal te halen.

De Definion 5 belooft een perfecte geluidsreproductie in een relatief compacte verpakking.

Vloerstaande luidsprekers zijn immers bij heel wat huishoudens minder welkom, net omdat ze (te) veel ruimte in beslag nemen. Teufel heeft de nieuwe luidsprekers een slank voorkomen gegeven met een trapeziumvormige behuizing. De vorm heeft als bijkomend voordeel dat interne resonanties worden tegen gegaan.

Teufel gebruikt ook een nieuwe tweeter die ruimtelijker zou klinken.

+ Relatief compact + SCA-technologie tweeter

LOEWE EN HISENSE GAAN SAMEN IN ZEE

Loewe staat heel het jaar al om verkeerde redenen in de kijker. Onlangs moest het bescherming vragen tegen zijn schuldeisers om herschikkingen mogelijk te maken. Nu is er een nieuwe partner die Loewe gaat helpen, de Chinese fabrikant Hisense. Hisense is China’s grootste fabrikant van consumentenelektronica, met een accent op televisie. De samenwerking moet Loewe toelaten om kosten te besparen in aankoop, productie, ontwikkeling en verkoop. Het krijgt immers toegang tot de recentste technologie, waaronder ook LCD-panelen. Daarmee wil Loewe ook in de instapklasse van het premiumsegment betere televisies aanbieden. Via Hisense krijgt Loewe bovendien toegang tot de Chinese markt, die dankzij de grote volumes aantrekkelijk is. In ruil krijgt Hisense toegang tot het distributienetwerk van Loewe in Europa en tot de uitstekende Loewe tvsoftware.

INTERNE KEUKEN Door plaatsgebrek kon ons dossier over vinyl niet worden opgenomen in dit nummer. Het komt echter in een van de komende nummers wel aan bod.

Wens je elke dag op de hoogte te blijven van nieuwe producten en het reilen en zeilen op de home-entertainmentmarkt, surf dan zeker even naar www.fwdmagazine.be en schrijf je in voor onze wekelijkse nieuwsbrief met nieuws, tests en meer.

8 17 september 2013

DNN9230DAB

7.0’’ WVGA Wi-Fi Network Navigation System

Voor het vijfde jaar op rij heeft een Kenwood-product gewonnen in de ‘In-Car Head Unit’ categorie. De DNN9230DAB is een AV navigatiesysteem dat stemherkenning gebruikt om – door middel van de ingebouwde Wi-Fi – te verbinden met email, YouTube en bijvoorbeeld Facebook en Twitter. Dit model heeft een 7-inch WVGA scherm en maakt gebruik van door marktleider Garmin Ltd. ontwikkelde software voor de navigatie. Deze navigatie-unit kan ook gebruikt worden voor het afspelen van cd/dvd en beschikt tevens over een DAB+ tuner, waarmee naar Europese digitale radio kan worden geluisterd. Via Bluetooth is het mogelijk om muziek of video’s af te spelen van iPhone of iPod en veilig en handsfree te bellen.

De Kenwood DNN9230DAB biedt je alles wat je zou kunnen wensen, zonder extra benodigdheden.”

JVCKENWOOD Belgium NV - Leuvensesteenweg 248j - 1800 Vilvoorde - BELGIUM - info@be.jvckenwood.com - www.kenwood.be

FWD49_Kenwood DNN9230_28 august.indd 1

29/08/2013 11:46:54

TEST

4K WORDT BETAALBAAR PHILIPS 65PFL9708S € 4.999 www.philips.be Beoordeling ●●●●○

4K zit duidelijk in de lift nu OLED-televisies op zich laten wachten. De prijzen lagen tot hiertoe echter op een erg hoog, soms zelfs ronduit astronomisch niveau. Philips levert deze 65-inch UHD-televisie echter aan een relatief toegankelijke prijs. Het toestel sleepte overigens al direct de European Ultra HD TV 2013-2014 EISA-Award in de wacht.

Eric Beeckmans

10 17 september 2013

TEST

De 9000-reeks is Philips’ topmodel, maar aan de afwerking zal je het niet direct merken. Het toestel maakt een zeer bescheiden indruk. Alles ziet er netjes uit, met een eenvoudig, donker kader van ongeveer 15 millimeter en dezelfde opengewerkte draaivoet als op de andere 2013-modellen. Van uitgesproken luxe is er echter geen sprake.

De selectie aansluitingen is ondertussen vrij standaard en dus zeker toereikend. Wel is er een opvallende toevoeging. Naast de vier gebruikelijke HDMI-aansluitingen, is er een vijfde HDMI-aansluiting die specifiek voor 4K-bronnen bestemd is. Op die ingang biedt de Philips bijkomende beeldverwerking die voor een nog scherper beeld zorgt. Daar komen we uiteraard op terug.

Remote gehinderd door interface De interface van de PFL9708 benadeelt het gebruiksgemak licht, net zoals bij de andere Philips-televisies het geval is. De interface reageert soms tergend traag en animaties voegen onnodige wachttijd toe aan wat simpele en snelle acties horen te zijn. Dit model reageert misschien net iets sneller, maar het blijft soms lastig.

De bijgeleverde remote is wel uitstekend. Ze is afgewerkt in dezelfde donkere metaalkleur als de schermrand en ligt lekker in de hand. Bovendien beschikt ze achteraan over een toetsenbord en kan ze gebruikt worden als een aanwijzer. Omdat de afstandsbediening via radiosignalen werkt en niet via infrarood, hoef je ze ook niet te richten.

Het toetsenbord is ook perfect bruikbaar, zowel in Azertyals Qwerty-mode. De aanwijzerfuncties werken enkel in het Smart TV-deel, maar helaas verhindert de trage interface een optimaal gebruik van de aanwijzer.

Vloeiende beelden met uitstekend contrast Onze beeldtesten zijn uitgevoerd op twee preproductiemodellen. Die presteren volgens Philips in grote lijnen hetzelfde als de uiteindelijke productiemodellen. Op de eerste testsample, die tijdens het transport nogal onzacht behandeld was, hadden we ernstige bedenkingen bij de uniformiteit van het paneel. Onderaan waren er donkere curves zichtbaar over de hele breedte van het scherm, en hier en daar waren er heldere vertikale lijnen zichtbaar. Die waren storend genoeg om in heel wat content zichtbaar te zijn. De tweede sample die we inspecteerden bleek echter een stuk beter te scoren.

Bij de beeldverwerking loopt de Philips probleemloos door de videoframeratetesten en levert hij prachtige resultaten. Iets minder scoort dit toestel bij de filmframerates. Daar zijn af en toe moirépatronen zichtbaar, en de Philips slaagt er ook niet in om snel genoeg een wijziging in de framerate te detecteren. Mogelijk zie je dus af en toe wat karteling op schuine randen. De ruisonderdrukking is uitstekend zolang het gaat over willekeurige ruis. Met compressieruis - zichtbaar als

blokvorming, typisch aan de randen van objecten - zijn de prestaties minder goed, maar de ergste boosdoener wordt wel aangepakt.

Een verdiende topscore is er voor de uitmuntende contrastverbetering. Die schakel je in met behulp van ‘Dynamisch Contrast’. Enkel in de allerhoogste stand zagen we lichte verzadiging in de allerhelderste delen van het beeld, maar de kleurverschuivingen zijn minimaal. Bovendien behoud je alle zwartdetail terwijl je wel een contrastrijker beeld krijgt.

4K-panelen die snel genoeg zijn om een werkelijk perfecte bewegingsscherpte te tonen liggen vooralsnog buiten het bereik, ook bij de concurrentie. Je blijft dus een zeer fijne waas zien rond bewegende voorwerpen, iets wat bij traditionele Full HD-topmodellen niet het geval is. Hou ‘Clear LCD’ geactiveerd en kies in elk geval voor de ‘Minimum’-stand van ‘Perfect Natural Motion’ om zoveel mogelijk detail te zien bij dit toestel. Philips scoort al lang erg goed op motion compensation, de techniek die ervoor zorgt dat panbeelden geen schokken vertonen. Zet ‘Perfect Natural Motion’ op medium of maximum als je van vloeiende beelden houdt. Philips houdt de beeldartefacten die door het gebruik van motion compensation ontstaan erg goed onder controle, terwijl het bijna alle schokken doet verdwijnen.

Het beeld vertoont ook een zeer goede zwartwaarde, die je nog wat kan verbeteren door de ‘Dynamische achtergrondverlichting’ op ‘Best Picture’ in te stellen. Het beeld toont duidelijk alle zwartdetail, heeft een bijna perfect kleurbereik en een zeer goede grijsschaal die alleen een tikje te warm is.

+ 4K + RF-remote met toetsenbord + Kleurbereik, beeldverwerking + myRemote-app + Ambilight - Gebruiksinterface en internetfuncties te traag - Sober design voor topmodel

Zo scherp als een scheermes Philips-televisies leggen al geruime tijd iets meer nadruk op scherpe beelden dan we eigenlijk willen. Op dit 4K-scherm werkt die strategie beter dan op een gewoon Full HD-scherm. Full HD-content moet immers gescaled worden naar 4K, en Philips gebruikt de extra pixels om de overgangen scherper en lijnen dunner te maken.

Daardoor leunen Full HD-beelden iets dichter aan bij echte 4K-content. Omdat de pixels zoveel kleiner zijn, is het mogelijk om de scherptealgoritmes hun werk te

3,74

> 8500

0 6500

> 2,5 grijsfout (dE76)

10+ 2,22

6407

2,2

1,84 < 4500 kleurtemperatuur

0

kleurfout (dE94)

10+

< 1,9 gammawaarde

17 september 2013 11

TEST

laten doen zonder daar onmiddellijk duidelijk zichtbaar vals detail mee te creëren. Om alle effecten aan het werk te zien moet je ‘Sharpness’ minimaal op ‘1’ laten staan. In ‘Perfect Pixel HD’ kan je dan ‘Advanced Sharpness’ activeren om het beeld wat extra detail te geven.

Bekijk je echte 4K-beelden, bijvoorbeeld foto’s via de USB-aansluitingen, dan moet je ‘Advanced Sharpness’ geactiveerd houden om de scherpte-effecten te zien.

Hoewel de scherptebewerkingen waarde toevoegen aan het beeld, lijken de tussenstappen ons te groot. Al vanaf scherpte ‘1’ zie je een duidelijk effect en op ‘3’ zijn de effecten soms al veel te opvallend. Van hogere instellingen blijf je best weg. Met een iets zachter verloop van de instellingen zouden er betere resultaten gehaald kunnen worden.

De klank op deze 4K-set is prima voor al je gewone televisienoden. Zelfs in sommige filmfragmenten klinkt deze Philips vrij potig. Zo konden we de drums in House of Flying Daggers duidelijk aan het werk horen. De explosies in onze Star Wars-fragmenten klinken dan weer iets minder interessant. Voor muziek volstaat het zolang je het volume niet te hoog draait. Zodra het volume boven 40 gaat, horen we de televisie duidelijk ingrijpen bij onze testen. De effecten op de klankkleur zijn gelukkig niet te brutaal.

Extra’s Ambilight mag uiteraard niet ontbreken op een Philips-televisie van dit kaliber. De PFL9708 heeft dan ook een driezijdige Ambilight-implementatie. Je kan ze zelfs gebruiken als loungelicht. Heb je ook een Philips Hue-lichtsysteem in huis, dan kan je het Ambilight-licht en de Hue-lampen koppelen en ze besturen met een smartphone-app. De Hue-lampen dompelen dan de hele huiskamer onder in het licht van Ambilight.

12 17 september 2013

Met je smartphone en de MyRemote-app kan je natuurlijk ook je televisie aansturen. Media vanop je netwerk stuur je met een paar klikken naar de televisie. En het beeld van de digitale tuners kan je bekijken op je smartphone. Heb je een Miracast- of Intel Widi-compatibele laptop of smartphone, dan koppel je die heel eenvoudig aan de televisie om het beeld van je laptop draadloos op televisie te tonen.

De mediaspeler presteert goed, al heeft hij wel een paar beperkingen. Je mag geen interne MKV-ondertitels gebruiken, enkel externe ondertitelbestanden worden ondersteund. Ook DTS-audio wordt niet afgespeeld en bij WMV-bestanden loopt het mis met de aspect-ratio.

De speler werkt ook prima via DLNA, maar dan ontbreekt elke vorm van ondertitels wel.

Dit 4K-scherm biedt ook uitstekende 3D-prestaties.

Dankzij de hoge resolutie zie je nu Full HD-beelden door een passieve 3D-bril, waar dat op klassieke Full HD-schermen de helft van de resolutie kostte. Met speciale brillen game je zelfs met twee spelers tegelijk op het volledige scherm.

En dan is er uiteraard nog het ruime Smart TV aanbod, met onder meer nieuws, social media, videodiensten en ook video-on-demand.

Conclusie Deze 4K-televisie heeft heel wat te bieden. Hij combineert een prachtig 4K-beeld met een uitstekende beeldkwaliteit, een aantal interessante beeldverbeteringstechnieken en goed geluid. Maar dé grootste verrassing is de prijs. Het gaat een stap te ver om deze televisie ‘goedkoop’ te noemen, maar naast andere 4K-televisies is het prijsetiket van deze Philips (4.999 euro) alsnog een behoorlijke meevaller.

ACHTERGROND DE TOEKOMST VAN 4K-TV

ZIJN DE HUIDIGE 4K-TV’S FUTURE-PROOF? 4K is het nieuwe troetelkind van de televisiefabrikanten. De jarenlange ontwikkeling van LCD-technologie maakt het nu eindelijk mogelijk om Ultra HD-schermen te maken. Maar is de tijd ook rijp om er daadwerkelijk één te kopen?

Eric Beeckmans

Producten die de grenzen opzoeken van wat mogelijk is met de huidige technologie, zijn meestal niet te verzoenen met redelijke prijzen. Dat was ook het geval bij de eerste 4K-televisies, waar een prijskaartje van ongeveer 20.000 euro en meer aan vast zat. Zelfs als je er rekening mee houdt dat je voor die prijs een 84-inch scherm in huis haalt – vergelijkbaar met het beeldoppervlak van vier 42-inch televisies – blijft dat een dure zaak. Maar kijk, intussen is er een hele reeks 4K-televisies in kleinere schermformaten op de markt gekomen en is de prijs ook onmiddellijk een stuk interessanter geworden: 5.000 euro voor een 65-inch 4K-scherm, daar kan een grotere groep liefhebbers al even over nadenken.

Maar zoals steeds moeten die ‘early adopters’ er rekening mee houden dat ze met iets meer problemen geconfronteerd zullen worden dan de doorsnee consument die pas later instapt. Uiteraard kan je alle bestaande content bekijken op je 4K-televisie. Het toestel schaalt de beelden dan zodat ze schermvullend worden weergegeven. Die scaling is overigens uitstekend, zeker als je van bronmateriaal vertrekt met hoge kwaliteit zoals Blu-ray. In sommige gevallen zit het resultaat zelfs erg dicht bij de kwaliteit van een origineel 4K-beeld. Maar hoe zit het met echte 4K-content? Helaas is die vandaag nauwelijks beschikbaar. En het lijkt misschien logisch, maar zal de huidige generatie 4K-tv’s wel overweg

17 september 2013 13

ACHTERGROND DE TOEKOMST VAN 4K-TV

Er wordt al enige tijd druk gewerkt aan een nieuwe HDMI-versie, die vermoedelijk HDMI 2.0 zal heten

kunnen met nieuwe 4K-content die in de toekomst wordt gemaakt? We overlopen de mogelijkheden.

USB Alle 4K-televisies beschikken over meerdere USBaansluitingen, niet ongewoon voor een high-end toestel.

Je sluit er een USB-stick of harde schijf met al je media op aan en de ingebouwde mediaspeler doet de rest. Maar kan de mediaspeler ook overweg met 4K-content?

Helaas, bij de meeste toestellen is de mediaspeler wel in staat om 4K-foto’s te tonen, maar geen 4K-video.

Firmware-upgrades zullen geen heil brengen, vermits er nieuwe hardware nodig is om 4K-video af te spelen.

Enkel de LG LA9709 en LA9659 kunnen ook 4K-video aan. Samsung liet weten dat het een oplossing heeft om 4K via USB aan te leveren, maar het gebruikt daarvoor wel een eigen formaat, gebaseerd op vier aparte Full HD-streams. Daardoor is een transcodingstap nodig om bestaande content op die manier te structureren, wat absoluut geen ideale oplossing is.

Nieuwe Blu-ray-standaard?

De huidige Blu-ray-standaard heeft geen voorzieningen voor 4K-video. Sony lanceert wel een aantal titels onder de noemer ‘Mastered in 4K’, maar dat zijn nog steeds gewone Blu-ray discs, met dat verschil dat ze gebaseerd zijn op een ‘4K Master’ en in de best mogelijke kwaliteit gecomprimeerd zijn voor Blu-ray. De volledige uitleg vind je hier: www.fwdmagazine.be/link/master4k.

Opgelet ook met Blu-ray-spelers die vandaag al 4K beloven te ‘ondersteunen’. Dat wijst voorlopig enkel op een ingebouwde scaler, zodat je alle content kan opwaarderen naar 4K. Vrij nutteloos volgens ons, want de ingebouwde scalers in een 4K-tv doen hetzelfde werk en doen dat beter.

14 17 september 2013

Een echte uitbreiding van de Blu-ray-standaard naar 4K toe is wel mogelijk. Of die er ook echt zal komen – laat staan wanneer – is nog niet geweten. Het Blu-rayconsortium is erg karig met info over een mogelijke 4K-standaard, voorlopig weten we enkel dat de optie onderzocht wordt.

Wat zou de impact zijn van een 4K Blu-ray-standaard?

De overgang zal erg lijken op wat er met 3D gebeurde.

Je zal met andere woorden een nieuwe speler moeten kopen, want de kans dat huidige spelers via firmware de 4K-standaard zullen ondersteunen is zo goed als onbestaande. Een van de redenen daarvoor is dat 4K-schijven vermoedelijk gebruik zullen maken van de nieuwe H.265-codec, beter gekend onder de naam HEVC (High Efficiency Video Codec). Deze opvolger van het huidige H.264 levert bestanden af die tussen de 30 en 50 procent kleiner zijn dan de H.264-bestanden, terwijl de kwaliteit gelijk blijft. HEVC is echter gloednieuw, de standaard werd pas gepubliceerd op 7 juni 2013. Bestaande spelers en televisies die over de nodige harware beschikken voor deze standaard zijn zeldzaam. Enkel de LG LA9709 en LA9659 hebben al ondersteuning voor HEVC aan boord.

Nieuwe HDMI-standaard?

De huidige HDMI-standaard (1.4a) ondersteunt reeds 4K-video, maar met een maximum framerate van 24 beelden per seconde. Dat is voldoende voor films (die opgenomen worden aan 24 fps). Maar 4K-video met hogere framerates (30, 50 of 60 fps) is dus niet mogelijk.

En we willen die hogere framerates wel. Video en broadcast werken routineus in 50 of 60 fps. Zelfs filmmakers experimenteren met hogere framerates, denk maar aan The Hobbit (48 fps) en de sequels van Avatar (naar verluidt in 60 fps).

Er wordt al enige tijd druk gewerkt aan een nieuwe HDMI-

ACHTERGROND DE TOEKOMST VAN 4K-TV

versie, die vermoedelijk HDMI 2.0 zal heten. De volledige featurelijst ligt nog niet vast, maar 4K-video aan 60 fps zou van de partij zijn. Helaas, ondanks aankondigingen dat de nieuwe standaard er in de eerste helft van 2013 zou komen, wachten we er nog steeds op. En dat is lastig, want het betekent dat geen enkele 4K-televisie die vandaag te koop is beschikt over een HDMI 2.0-aansluiting.

Of je bestaande 4K-televisie te upgraden valt naar HDMI 2.0 is een belangrijke vraag. Dus legden we die voor aan de fabrikanten. Zowel Philips als LG antwoordden negatief. Sony en Samsung lieten uitschijnen dat upgraden mogelijk zal zijn. Bij Samsung luidde het: “Zodra de finale specificaties van HDMI 2.0 bekend zijn, zal Samsung ze adopteren. Wij verwachten niet dat software-updates zullen volstaan en dus zijn we klaar om eventuele hardware-aanpassingen uit te voeren voor bestaande modellen.’ Persoonlijk speculeren we dat de Smart Evolution Kit Samsung die mogelijkheid zal bieden. Ook Sony heeft er vertrouwen in: “Sony zal de eigenaars van een 4K-tv de noodzakelijke oplossingen bieden om toekomstige content en services te gebruiken die gebaseerd zijn op de nieuwe HDMI-standaard en codec “, zo luidt het.

Streamingdiensten Ook via streamingdiensten verwachten we op termijn 4K-content te zien. Voor twee daarvan is er een speciale speler nodig. In de VS lanceerde Sony zijn Video Unlimited 4K-dienst. Met behulp van een speciale 4K-speler (de FMP-X1, kostprijs 699 USD) zal je 4K-films en tv-reeksen kunnen bekijken. De prijzen variëren van 7,99 USD voor het huren van een film (24 uur) tot 29,99 USD om een film te kopen. Helaas, Sony heeft nog geen plannen aangekondigd om de dienst ook naar Europa te brengen.

Odemax is een VOD-dienst die momenteel in beta is en ook al 4K-content aanbiedt, via de RedRay-speler (1.657 euro). De speler komt van de firma RED, bekend van zijn professionele filmcamera’s. Odemax lijkt momenteel vooral indie filmmakers op het oog te hebben, maar zou ook blockbusters uitbrengen op termijn.

Maar streamingdiensten zouden ook perfect geïntegreerd kunnen worden in de bestaande Smart TV-platformen van de tv-fabrikanten. Netflix – een van de meest populaire video-on-demanddiensten, die bovendien tegen het eind van dit jaar naar Nederland komt – wil binnen een tot twee jaar al met 4K-streaming starten. YouTube heeft al 4K-content op zijn servers staan. Kijk als voorbeeld even naar deze prachtige clip: www.fwdmagazine.be/link/youtube4k. Op je computer bekijk je die in 4K door als resolutie ‘original’ te kiezen, al moet je dan natuurlijk ook over een 4K-scherm beschikken. De tv-versie van YouTube laat die resolutie voorlopig echter niet toe, en we weten niet wanneer YouTube dit zal implementeren.

Of de huidige generatie televisies die 4K-streamingdiensten zal ondersteunen lijkt twijfelachtig. Enkel de eerder vernoemde LG-modellen zijn daar klaar voor. En dan moet je nog rekening houden met de enorme hoeveelheid data die gepaard gaat met een 4K-streamingdienst. Een film in degelijke kwaliteit zou rond 100 GB verbruiken, al kan ook hier het gebruik van de H.265-codec beterschap brengen. Enkel Samsung

heeft de optie om zijn hardware daarvoor aan te passen dankzij de Smart Evolution Kit. Sony liet in zijn statement omtrent HDMI 2.0 ook uitschijnen dat het HEVC zal kunnen implementeren op bestaande sets.

Broadcast?

Tv-uitzendingen in 4K zijn vermoedelijk nog niet voor morgen. Hoewel, Eutelsat zendt al een 4K-testkanaal uit.

Satellietkijkers kunnen daar dus al van profiteren. Ook SES Astra (de satellietuitbater waar TV Vlaanderen gebruik van maakt) heeft al een testuitzending met 4K-materiaal gedaan. In Japan zullen er zelfs 4K-uitzendingen via satelliet zijn van het WK voetbal in 2014. In Zuid-Korea heeft KBS (Korea Broadcasting Systems) een testkanaal voor 4K-uitzendingen via DVB-T2 (digitale tv via de ether) en het zal tijdens de 2014 Asian Games 4K-beelden uitzenden langs die weg.

Het startschot voor 4K-televisie is dus al gegeven, maar als we afgaan op de snelheid waarmee HD-beelden geadopteerd werden bij heel wat zenders, dan lijkt het waarschijnlijk dat 4K-uitzendingen nog wel enige jaren op zich zullen laten wachten. Een aantal van deze experimenten gebruiken bovendien ook weer HEVC, en zoals al eerder aangegeven zit die videocodec enkel in een zeer beperkte set televisies. Het gebruik van HEVC zal vermoedelijk noodzakelijk zijn om het gebruik van kostbare bandbreedte binnen de perken te houden.

Conclusie De huidige generatie 4K-televisies levert prachtige resultaten met Full HD-beeldmateriaal. Daar zijn we het echt wel over eens. Maar of ze ‘future proof’ zijn met het oog op nieuwe 4K-content, dat is een andere materie.

4K is als standaard nog volop in ontwikkeling en met alle nieuwigheden die op stapel staan – HEVC, HDMI 2.0 en een nieuwe Blu-ray-versie – is het vrij zeker dat heel wat van deze toestellen niet mee zullen kunnen met de ontwikkelingen van de komende jaren. Enkel LG’s laatste 4K-modellen beschikken al over HEVC, maar niet over HDMI 2.0. Samsung en Sony lieten een positieve noot optekenen met een optie om te upgraden, maar ook zij houden een slag om de arm.

Het blijft natuurlijk wel een kip-en-eiprobleem. Iemand moet als eerste met 4K-technologie op de markt komen en in dit geval waren dat de televisiefabrikanten. Er staat hoe dan ook nog heel wat te gebeuren, ook op het vlak van content. Maar wie op veilig wil spelen met een nieuwe televisie en die gegarandeerd klaar wil hebben voor 4K-content, die wacht best nog een tijdje.

17 september 2013 15

TEST

RIJKE SUBTOPPER SAMSUNG UE55F7000 € 2.699 www.samsung.be Beoordeling ●●●●◐

Het prijsverschil tussen Samsungs F7000- en F8000-reeks is niet erg groot, maar designmatig zijn het toch twee duidelijk verschillende toestellen. Maar hoe groot is het onderscheid op kwalitatief vlak?

Eric Beeckmans

+ Smart Hub-interface + Zeer vlotte gebruikservaring + Bewegingsscherpte, beeldverwerking + Kleurweergave - Stem- en gebaarcontrole - ‘Universele’ remote - Kijkhoek

De gebruiksinterface van Samsung is erg overzichtelijk

Wie de F7000 en F8000 naast elkaar zet, ziet meteen een aantal opvallende verschillen. Zo gebruikt de F7000 een klassieke rug waarop alle connectoren zichtbaar zijn, en geen ‘Clean Back’-design zoals de F8000. De dunne schermrand in geborsteld licht metaal moet niet onderdoen voor het grotere model. Het is vooral de voet die er wat doordeweekser uitziet. Verdwenen is de prachtige boog, die hier plaatsmaakt voor een geborsteld metalen voetplaat met een vrij dunne nek waarop het Samsung-logo pronkt. Het gaat overigens niet om een draaivoet.

Op aansluitingen hoef je absoluut niet in te leveren. Vier HDMI-aansluitingen, waarvan er één geschikt is voor smartphones via MHL, lijkt ons voldoende. Daarnaast zien we de gebruikelijke selectie oudere aansluitingen, maar ook deze televisie moet het zonder VGA-aansluiting stellen. Alle aansluitingen staan zijwaarts of naar onder gericht, ideaal voor een erg strakke wandmontage.

De beste Smart Hub De gebruiksinterface van Samsung is erg overzichtelijk.

De nieuwe Smart Hub is onderverdeeld in vijf pagina’s: een voor alle sociale apps zoals Facebook en Skype, eentje voor alle gewone apps, een voor televisie en S-recommendation, een voor films en een voor media.

Die onderverdeling werkt zo intuïtief en handig dat we het veruit een van de beste Smart TV-interfaces vinden die momenteel beschikbaar zijn. Het toestel beschikt over een quad-core processor zodat de interface ook erg lichtvoetig werkt. Alle acties lopen lekker snel.

Net zoals bij de F8000 zijn er ook heel wat extra bedieningsopties voorzien. Naast de gewone remote is er nog een Bluetooth ‘touch’-remote. Die ziet er heel stijlvol uit. Het gebruik is echter behoorlijk wennen, al reageert ze best nauwkeurig en prompt. Je moet in elk geval tevreden zijn met een minimum aan toesten. Dankzij de bijgeleverde IR-blaster kan je die touch-remote ook gebruiken om bijvoorbeeld een settopbox voor digitale televisie aan te sturen. De installatie verloopt vlot, maar de gebruikservaring is niet ideaal. Voor heel wat functies moet je erg veel toetsaanslagen door, zoals bij opnames bekijken, de tv-theek openen en dergelijke meer.

Uiteraard zijn ook gebaarherkenning en spraakherkenning weer van de partij. De ingebouwde camera verschijnt wanneer je er een lichte druk op geeft en de microfoon zit verscholen in de touch-remote. Toch blij-

16 17 september 2013

ven deze functies nog steeds eerder een nieuwigheid dan een nuttige toevoeging.

Uitstekend beeld Op papier levert de 7000-reeks een klein beetje bewegingsscherpte in tegenover de 8000-reeks. In de praktijk blijkt dat echter behoorlijk goed mee te vallen. Met de ‘Motion Plus’-instelling op ‘standaard’ zien we eigenlijk nagenoeg alle detail. Panbeelden zijn ook erg vloeiend en er is weinig of geen sprake van wazige randen.

De motion compensation-technologie van Samsung veroorzaakt wel wat zichtbare artefacten, en die worden nog duidelijker zichtbaar als je voor de ‘Smooth’instelling kiest. Die levert dan wel erg vloeiende panbeelden zonder schokken. Heb je een hekel aan motion compensation, kies dan gewoon voor ‘Clear’.

Samsung heeft dit jaar hard gewerkt aan de uniformiteit van zijn panelen, en de F7000 presteert degelijk in dat opzicht maar moet de F8000 wel laten voorgaan. Op ons toestel zagen we rechts onderaan een heldere hoek waar de achtergrondverlichting licht doorscheen.

De beeldverwerking van dit toestel is absoluut uitstekend.

De de-interlacing is perfect en aangezien de Samsung zo goed als alle video-en filmframerates herkent, is de kans op gekartelde lijnen erg klein. Ook de ruisonderdrukking scoort uitstekend, dus laat die gewoon in ‘auto’ staan.

Compressieruis werkt het toestel iets minder goed weg; daar is de score eerder gemiddeld.

De kleurweergave van deze televisie is behoorlijk maar de kalibratie kan iets beter. Zo is het kleurbereik prima maar zijn de meeste kleuren wat te helder. Dat is gelukkig gemakkelijk te compenseren door de ‘Kleur’instelling een paar stappen te laten zakken. De grijsschaal is stabiel maar vertoont wel een lichte magenta tint. De zwartweergave is uitstekend en het scherm toont erg veel zwartdetail. Wil het beeld nog iets levendiger, dan activeer je ‘Dynamisch contrast’. Blijf dan wel bij de ‘laag’- of ‘midden’-stand om overdreven uitvlakken van detail te vermijden. Minder goed is dat het scherm vrij gevoelig lijkt te zijn voor kijkhoekproblemen. Al van bij een beperkte hoek verliest het scherm wat kleurintensiteit.

De geluidskwaliteit is niet beter dan gemiddeld. Voor televisiecontent is het zeker voldoende, voor film en muziek niet. Net zoals de F8000 beschikt dit model overigens over de ‘Sound Customiser’. Met een aantal

TEST

eenvoudige testen maak je je eigen geluidsprofiel op, wat vermoedelijk uitgevoerd wordt als een equaliserinstelling. Dat is zeker een aanrader.

Alle extra’s aan boord Ook in dit departement lever je weinig in. We vermeldden reeds alle extra’s voor de bediening, waardoor je meteen al weet dat dit toestel onder meer een ingebouwde camera heeft voor Skype. Verder is er een volledige set digitale tuners, waarlangs je kan opnemen naar een externe harde schijf. Dit zijn overigens ‘dual tuners’: je kan dus een programma opnemen en naar een ander kijken. Althans, op voorwaarde dat slechts een van beide kanalen versleuteld is, want het toestel beschikt slechts over één CAM-slot.

De mediaspeler levert prima werk, zowel via USB als DLNA. En dankzij de uitgebreide app-bibliotheek heeft het Smart TV-gedeelte heel wat te bieden. Opvallend is dat Samsung naast MovieMaxx, en MovieMe nu onlangs ook DVDPost toevoegde als VOD-aanbieder. Daarmee heb je er alweer een optie bij om films te kijken.

Conclusie Deze Samsung F7000 moet maar nipt de duimen leggen voor de F8000 uit eigen huis. Het toestel combineert een uitstekende beeldkwaliteit met degelijk geluid en een uitgekiend Smart TV-aanbod. Je laat dus enkel een unieker design liggen en een marginaal betere beeldkwaliteit.

WAT Edge-LED tv SCHERMFORMAAT 55 inch / 140 cm AANSLUITINGEN 4x HDMI (1x MHL, 1x ARC), component, composiet, Scart, stereo cinch, hoofdtelefoon, 3x USB, 3x antenne EXTRA’S Smart TV, 3D, Wi-Fi, Miracast, WiDi, Smart Evolution-slot, DVB-T/C/S2, CI+, mediaspeler, USB-speler, ...

GEWICHT 19,5 kg > 2,5 AFMETINGEN 1228 x 756 x 237 mm VERBRUIK 76 watt / 0,3 watt (A+)

5,64 > 8500

6725

0

6500

< 4500 kleurtemperatuur

grijsfout (dE76)

10+ 2,22

3,6

0

kleurfout (dE94)

10+

TECH SPECS

2,2

< 1,9 gammawaarde

17 september 2013 17

TEST

SONY BRENGT EXTRA KLEUR IN JE LEVEN SONY KDL-55W905A € 2.799 www.sony.be

Beoordeling ●●●●◐

Sony heeft in de W9-reeks een nieuwe technologie voor de achtergrondverlichting van het paneel gestopt. Triluminos moet voor nog betere kleuren zorgen. Het resultaat mag alvast gezien worden, meteen ook de reden waarom deze KDL-55W905A recent de European TV 2013-2014 EISA-Award binnenhaalde.

Eric Beeckmans

+ N ieuw ‘Home’-scherm + ‘One Touch’-remote + Ruisonderdrukking, kleurbereik en grijsschaal + Mediaspeler + SideView-app - Prijs - Lichte beperking kijkhoek - De-interlacing van video

Het nieuwe ‘Sense of Quartz’-design van de W9-reeks zal je zeker bekoren als je de ‘Monolithic’-designs van de vorige jaren wist te smaken. De uitvoering is iets verfijnder dan op de W8-reeks. Het zwart, geborsteld metalen kader is smaller, alle randen zijn afgeschuind en kregen ook nog een azuurblauwe toets. Het toestel staat op een glimmende metaalkleurige draaivoet in de vorm van een cirkelsegment.

De aansluitingen lopen gelijk met die van de W8-reeks.

Vier HDMI-aansluitingen – waarvan één met MHLondersteuning – geven je de nodige flexibiliteit. Sony plaatste twee van de drie USB-aansluitingen vlakbij

18 17 september 2013

de schermrand zodat ze makkelijk bereikbaar zijn. De HDMI-aansluiting met MHL en de hoofdtelefoonaansluiting zijn dan weer vrij diep geplaatst, en zitten bovendien deels verborgen achter een kleine uitschulping in het chassis. Dat bemoeilijkt uiteraard de bereikbaarheid ervan, zeker bij wandmontage. Hang je de tv toch op aan de muur, hou er dan ook rekening mee dat enkel de HDMI-aansluitingen naar onder en opzij gericht zijn.

Alle andere aansluitingen staan naar achter gericht.

Zeker voor de optische digitale audio-aansluiting is dat lastiger, want daarvoor zijn hoekse verloopstukken iets moeilijker te vinden.

TEST

Moderne interface De voorgaande jaren groeide Sony’s interface uit van een goed uitgekiende menustructuur naar een onoverzichtelijke jungle van contentmogelijkheden. Gelukkig heeft men het dit jaar over een andere boeg gegooid.

Het nieuwe ‘Home’-menu is opgebouwd met grote iconen en duidelijke tekst, en toont netjes alle content die je via de televisie kan bereiken. Zo staan al je favoriete internetfuncties nu onder ‘Toepassingen’. Wil je de volledige lijst, druk dan op de remote op de ‘SEN’-toets (kort voor Sony Entertainment Network). De lijst is erg lang en er zijn geen opties om te sorteren, maar door je favoriete apps aan te duiden kan je de belangrijkste wel snel terugvinden. Onder ‘TV’ staan naast de zenderlijst ook je favoriete zenders en de programmagids. Erg handig is ‘Historie’, waar je de laatste zenders vindt die je bekeek, de laatste apps die je gebruikte en de laatste externe aansluitingen die je selecteerde. ‘Aangesloten Apparaten’ bevat alle externe aansluitingen en in ‘Instellingen’ vind je de menu’s terug met alle beeld-, geluid- en netwerkinstellingen. Een ingebouwde handleiding helpt je op weg bij eventuele vragen.

De Sony-remote is iets compacter dan die van vorige jaren maar behoudt wel grotendeels zijn handige layout.

One Touch Remote Net zoals heel wat andere fabrikanten levert ook Sony een tweede remote mee, maar de Japanse fabrikant

opteerde daarbij niet voor een touchpad of aanwijsremote. Wel voor een vereenvoudigde Bluetooth-remote, die vermoedelijk heel wat toegankelijker is voor de doorsnee kijker dan al die andere nieuwe soorten afstandsbedieningen. De kleine zapper past bovendien perfect bij het ‘Sense of Quartz’-design. Hij ziet er leuk uit op de salontafel en je hoeft hem niet te richten, behalve om de televisie aan te zetten. Het nieuwe ‘Home’-menu zorgt er voor dat je ondanks de beperkte selectie toetsen alles perfect kan bedienen.

Sony noemt deze remote overigens de ‘One Touch’-remote, een naam die verwijst naar de NFCmogelijkheden (Near Field Communication) van de afstandsbediening. Met een compatibele smartphone met NFC (voorlopig komen enkel Sony’s eigen Xperiatoestellen in aanmerking) volstaat het om de smartphone even tegen de achterzijde van de remote te tikken en het beeld van de telefoon verschijnt al op de televisie. Het NFC-protocol legt de verbinding en het beeld wordt doorgestuurd via Wi-Fi Miracast. Geen gefrunnik in technisch ogende menu’s dus, een simpele aanraking volstaat. Ook het beeld van andere Androidtoestellen die Miracast ondersteunen kan je op de televisie tonen, maar niet met behulp van NFC. Je moet dan zelf de verbinding maken. We hopen dat Sony daar op termijn nog verandering in brengt.

TECH SPECS WAT Edge-LED-LCD-tv met Triluminostechnologie SCHERMFORMAAT 55 inch (140 cm) AANSLUITINGEN 4x HDMI (1x ARC, 1x MHL), 1x component, 1x Scart, 1x composiet, 1x stereo cinch, 1x optisch digitaal uit, 3x USB, hoofdtelefoon, 2x antenne EXTRA’S USB/DLNA-mediaspeler, One Touchremote, Smart TV, 3D (incl 2 brillen), DVB-T2/C/S2 (twin tuner), CI+-slot AFMETINGEN 1.241 x 756 x 298 mm (incl voet) GEWICHT 22 kg (incl voet) VERBRUIK 78 / 0,25 watt (energielabel A+)

TV Sideview Ook de smartphone- en tablet-app kreeg een flinke opfrisbeurt. ‘TV SideView’ ziet er erg modern uit en biedt een aantal goede mogelijkheden. Zo blader je eenvoudig door al de internet-apps, om die vervolgens vanaf de tablet met een druk op de knop te starten op de televisie. Of zoek foto’s, muziek of video op de DLNAservers in je thuisnetwerk en speel ze af op televisie. TV SideView levert ook een erg handige programmagids.

Die synchroniseert de zendervolgorde met die van je televisie en haalt de programmainformatie op via de internetdienst Gracenote. In de praktijk vindt Gracenote niet al je tv-zenders terug, maar je kan de informatie wel manueel koppelen aan de juiste zender. Bij onze eerste testen vergat TV Sideview die koppelingen helaas wel zodra we de app afsloten, maar die bug is ondertussen mogelijk alweer verholpen.

Eén functie ontbreekt echter: je kan TV Sideview niet

17 september 2013 19

TEST

Triluminos maakt het mogelijk om een breder kleurbereik te genereren met fellere, meer gesatureerde basiskleuren gebruiken als ‘second screen’. Televisiezenders bekijken op je tablet is dus niet mogelijk, terwijl dat bij heel wat concurrenten intussen wel een optie is.

Quantum dots voor nog meer kleur In de rechteronderhoek van het kader vind je een klein label ‘Color IQ’. Alhoewel het niet in het oog springt, schuilt er iets heel nieuws achter die woorden. Color IQ is de naam van een nieuwe technologie voor de achtergrondverlichting, afkomstig van de firma QD

Vision. Sony gebruikt er zelf de naam ‘Triluminos’ voor.

De technologie is gebaseerd op Quantum Dots, een halfgeleider nano-kristallijnmateriaal dat in staat is om - afhankelijk van de grootte van de kristallen – zeer precieze kleuren te produceren. Vermits alle televisies kleur maken door rood, groen en blauw te combineren is de mogelijkheid om die zuivere basiskleuren op een efficiënte manier te genereren erg nuttig. Op onze website lees je er meer over (www.fwdmagazine.be/ link/triluminos).

Triluminos maakt het ook mogelijk om een breder kleurbereik te genereren door fellere, meer gesatureerde basiskleuren te gebruiken. Of dat zinvol is valt nog te bezien, want de huidige generatie televisies geven het kleurbereik van de HDTV-norm al zeer goed tot perfect weer. Fellere kleuren gebruiken wijkt dan af van de intentie van de regisseur, en leidt in het slechtste geval tot onnatuurlijke beelden. Sony heeft echter wel een manier gevonden om die kleuren toch nuttig te gebruiken in zijn ‘Mastered in 4K’ Blu-ray’s (www.fwdmagazine.be/link/master4k). In essentie zijn dat Blu-ray’s in de best mogelijke kwaliteit, die dankzij een slimme truc ook informatie bevatten om een kleurpalet te gebruiken dat dichter bij dat van de bioscoop ligt. Met andere woorden, ideaal voor deze Triluminos-televisies.

Beelden om weg te dromen Wat levert Triluminos op in de praktijk? In de ‘Cinema 1’-preset krijgen we meteen prachtige beelden te zien.

De kleuren zijn uitmuntend en worden netjes binnen de HDTV-norm gehouden, en ook de grijsschaal op dit scherm is van referentieniveau. Het contrast is uitstekend, dankzij een zeer sterke zwartwaarde die nog wordt verbeterd door de ‘LED Dynamic Control’instelling. Er is ook enorm veel zwartdetail zichtbaar, een plezier voor donkere films. Kies voor een gammawaarde van 2,2 als je in een normale huiskamer kijkt, en voor 2,4 als je bij verduistering kijkt.

Wie kiest voor de ‘Cinema 2’-preset ziet het effect van het ruimere kleurpalet van Triluminos. De kleuren spetteren dan van het scherm. Ideaal als je met veel invallend licht kijkt, maar de acteurs zien er dan wel wat ‘verbrand’ uit. Voor de beste weergave blijf je dus bij ‘Cinema 1’ (of je zet ‘Live Color’ uit).

Heeft dit paneel dan geen nadelen? Wel, tijdens onze testen leek de kijkhoek soms iets beperkter dan we gewend zijn. Let op, die is nog steeds erg goed, maar je kan vrij snel een lichte verkleuring zien wanneer je het scherm vanuit een hoek bekijkt. Hou daar dus rekening mee bij de opstelling.

Naast een zeer indrukwekkende kleurweergave legt de

20 17 september 2013

TEST

W9-reeks ook een uitstekende beeldverwerking voor, al laat de W905 in onze test wel één steek vallen. De de-interlacing van videocontent, een test waar bijna alle toestellen al geruime tijd perfect op scoren, blijkt voor deze Sony soms lastig te zijn. Je kan dus af en toe trapjesvorming zien op diagonale lijnen. Met filmmateriaal verliep deze test veel beter. De televisie herkent de belangrijkste framerates en detecteert eventuele overgangen behoorlijk snel.

De ruisonderdrukking laat een zeer goede indruk na, vooral omdat Sony zowel willekeurige ruis als compressieruis goed wegwerkt. Een bijkomende truc om zware compressieruis – die zichtbaar is als grote blokken en duidelijke kleurbanden – weg te werken, is ‘Smooth gradation’.

Contrastverbetering is tegenwoordig een populaire feature en werkt nu ook vrij goed. De ‘Advanced Contrast Enhancer’ gaat wel erg voorzichtig te werk, en in heldere scènes zie je dan ook nauwelijks impact. Bij donkere scènes is het effect wel duidelijk merkbaar en bijzonder goed te smaken. En dankzij ‘Reality Creation’ kan je in fijne stappen wat extra detail tevoorschijn halen uit je beelden.

De bewegingsscherpte op de Sony is erg goed. In ‘Clear’-mode zie je alle mogelijke detail. In de ‘Smooth’stand gaat de motion compensation aan het werk en krijg je zeer vloeiende beelden, maar iets te veel zichtbare artefacten. Persoonlijk vinden we dat ‘Standaard’ een uitstekend compromis biedt voor deze instelling.

Sony biedt dit jaar ook een ‘True Cinema’-instelling aan, die bij Blu-ray-beelden voor een ervaring zorgt die vergelijkbaar is met wat je in de cinemazaal ziet. Een goede keuze voor de puristen die van geen motion compensation willen weten.

Sony voorziet de W9-reeks ook van een degelijke klank, zonder zware gebreken. Het is zeker een stap vooruit ten opzichte van vorig jaar. Toch mag je je verwachtingen niet al te hoog stellen. Dialogen zijn glashelder en wat achtergrondmuziek weergeven lukt uitstekend, maar boemende filmsoundtracks liggen buiten het bereik van de ingebouwde speakers. Ook voor een degelijk muziekweergave schiet het systeem nog steeds te kort.

muziekdienst. Of we ooit Deezer of Spotify zullen zien bij Sony is twijfelachtig, maar je kan natuurlijk hopen.

Hoewel je een rijk aanbod aan videodiensten vindt, zit er in de lijst helaas nog geen goede film-op-aanvraagdienst waar je echte blockbusters kan bestellen. Het blijft wachten op Sony’s eigen Video Unlimited-dienst.

Sony’s mediaspeler is na vele jaren van verwaarlozing eindelijk ook een volwassen feature. De muziekspeler doet het zelfs uitstekend. Zo toont hij bijvoorbeeld de hoesjes schermvullend, en wat formaatondersteuning betreft ontbreekt enkel FLAC nog. De videospeler weigert DivX-bestanden, maar dat vinden we minder erg aangezien hij wel het alternatieve Xvid ondersteunt.

Verder is de speler erg volledig. Hij speelt nu ook MKVbestanden af en ondersteunt ondertitels in zowel MKV’s als externe bestanden. Je kan bestanden ook aanleveren via DLNA, maar wel vaker het geval is weet de netwerkspeler de USB-speler niet helemaal te evenaren.

Heb je een computer met een Intel-chipset die WiDi ondersteunt of een smartphone met Miracast, dan kan je het scherm van je laptop of smartphone ook op de televisie tonen. Een smartphone die MHL ondersteunt verbind je met een kabel aan de televisie. De televisie neemt dan niet alleen het scherm en geluid over, maar laadt de smartphone ook meteen op.

Conclusie Dit topmodel van Sony maakt zijn naam helemaal waar. De beeldkwaliteit is uitmuntend en dankzij een grondige opfrisbeurt van de interface en mediaspeler is het toestel mee met zijn tijd. De Triluminos-technologie zorgt voor spetterende kleuren, maar wees voorzichtig met het gebruik ervan. Ook de One Touch-remote werkt perfect en ziet er knap uit op de salontafel.

Het bedrag dat Sony voor deze tv wil ontvangen is natuurlijk vrij fors, maar ligt wel perfect in lijn met de concurrentie.

> 2,5

> 8500 2,4

1,5

Eindelijk een goede mediaspeler Deze W905 bulkt niet van de extra’s, maar alle essentiële zaken zijn wel aanwezig. Zo beschikt deze set over een volledig complement digitale tuners en de optie om die op te nemen naar een USB-schijf. Het internetaanbod, onder de naam Sony Entertainment Network (SEN), is degelijk. Het kroonjuweel is Sony’s Music Unlimited

0 6500

grijsfout (dE76)

10+ 2,2

6615 2,51

< 4500 kleurtemperatuur

0

kleurfout (dE94)

10+

< 1,9 gammawaarde

17 september 2013 21

TEST

BLU-RAY AUDIO VOOR EEN LG BP730 € 199

www.lge.be

Beoordeling ●●●●◐

De LG BP730 is meer dan een mooie Blu-ray-speler. Hij combineert een uitgebreide lijst functies met een nieuw trucje: de privégeluidsmode.

+ Beeldkwaliteit + Gebruiksinterface + Prijs + Uitgebreide lijst extra’s - Magic remote - DD Plus en TrueHD beperkt tot stereo

De BP730 is een compacte speler, afgewerkt in geborsteld aluminium en met een slot-in design in plaats van de klassieke tray. De bedieningstoetsen zijn verlicht en prima geplaatst zodat ze makkelijk te bereiken zijn, ook als de speler wat lager staat. De speler beschikt enkel over de minimale set aansluitingen. Naast een HDMIuitgang is er enkel een optisch digitale geluidsuitgang.

Analoge uitgangen ontbreken.

Mooie interface, matige remote LG’s interface is erg handig en duidelijk in gebruik.

Vanop het Home Scherm kan je rechtstreeks kiezen uit een ruim aanbod content-opties. Iets minder tevreden zijn we over de remote. LG bundelt nu ook de ‘Magic Remote’ waarmee je op het scherm alles kan aanwijzen. Die functie werkt enkel in de LG menu’s - niet in schijfmenu’s - en leek ons iets lastiger in gebruik dan we op LG’s-televisies gewend zijn. Je kan de remote echter ook als een gewone remote gebruiken. De toetsen zijn misschien iets te klein, maar het gebruik valt opvallend goed mee.

De speler kan alle audioformaten ongewijzigd uitsturen, maar wie kiest voor gedecodeerde uitgangen moet beseffen dat Dolby Digital Plus en Dolby Digital True HD intern enkel in stereo gedecodeerd worden. Als alternatief kan de speler alles herencoderen naar DTS, maar ook dan blijft Dolby Digital True HD beperkt tot stereo. Voor wie de speler rechtstreeks aansluit op een televisie is dat geen probleem, maar wie een AV-receiver gebruikt kiest best voor een model dat zelf alles decodeert.

Prima beeldkwaliteit Deze speler levert uitstekende beelden. Hij loopt zonder problemen door al onze testen en detecteert feilloos

22 17 september 2013

alle video- en filmframerates. De-interlacing is uitstekend zodat trapjesvorming tot het verleden behoort.

Onze enige klacht is dat de speler in de ‘Standaard’beeldmode het beeld lichtjes lijkt op te scherpen. Dat hadden we liever niet gezien. Je kan eventueel kiezen voor de ‘User setting’-beeldmode en ‘Scherpte’ op -3 zetten. Kleur,- contrast- en helderheidsregelingen laat je best met rust. Alle andere bewerkingen zoals ruisonderdrukking laat je aan de televisie over.

Luister in je eentje.

Naast een prima Blu-ray-speler vind je ook nog heel wat extra’s op dit toestel. De speler ondersteunt Miracast zodat je het beeld van een compatibele smartphone of laptop met gemak op je televisie zet. Uiteraard is er LG’s smart TV platform met al zijn apps, en een uitstekende mediaspeler die zo goed als al onze formaten ondersteunt.

Beschik je over een smartphone met NFC, dan download en start je de app eenvoudig door de bijgeleverde tag aan te raken. In de smartphone-app vind je de leukste feature: dankzij de ‘privégeluidsmode’ streamt deze Bluray-speler de audio naar je smartphone zodat je die rustig in je eentje op je favoriete hoofdtelefoon kan beluisteren zonder anderen te storen. In- of uitschakelen doe je met een druk op de knop in de app.

Op een top Blu-ray-speler vinden we tegenwoordig ook 4K-upscaling, maar ook al staat het leuk in de featurelijst, in essentie is het vrij nutteloos. De scalers op een 4K televisie zullen altijd beter zijn.

Deze speler biedt alles wat je van een moderne Blu-ray-speler kan verlangen, zolang de beperkte connectiviteit geen hindernis is. De prijs is bovendien uitstekend.

TEST

TOPKLASSE ALLESSPELER OPPO BDP-103EU € 699

www.oppo-bluray.co.uk

Beoordeling ●●●●●

Oppo is gekend om zijn excellente Blu-ray-spelers. De BDP-103EU slikt niet alleen al je schijfjes, hij dubbelt ook als een uitstekende mediaspeler en online speler. Dat leverde hem dan ook de European HT Universal Player 2013-2014 EISA award op.

Eric Beeckmans

+ Referentie beeldkwaliteit + HDMI-ingangen + Mediaspeler, ook via netwerk + Uitgebreide instellingen - Prijs - Internetcontent VSgeoriënteerd

Deze Oppo is geen Blu-ray-speler als alle anderen en dat merk je al zodra je hem uitpakt. Geen fancy design of compacte vorm, maar een hoekige, robuuste, matzwart afgewerkte speler met een flink gewicht. Bij de aansluitingen springen er ook al heel wat zaken in het oog.

Zo beschikt de speler over twee HDMI-uitgangen. Die kan je gebruiken om audio en video elk naar een eigen toestel te leiden (televisie en versterker, bijvoorbeeld) maar je kan ze ook configureren als dual output. Zo kan je bijvoorbeeld een televisie en projector aansluiten. De speler beschikt ook over een analoge meerkanaalsuitgang, tegenwoordig vrij zeldzaam. De Oppo aansluiten op je thuisnetwerk is mogelijk met een USB-dongle. of kabel Oppo levert ook een verlengkabel met een USBdock mee, die ideaal is als je draadloze ontvanger beter wil positioneren.

HDMI-ingangen?

De echte verrassing zijn de twee HDMI-ingangen, één vooraan en één achteraan. Verrassend omdat je een Bluray-speler toch niet echt als HDMI-switch wil gebruiken.

24 17 september 2013

Het geheim schuilt in de uitmuntende beeldverwerking van de Oppo. De Oppo is dan ook meer dan een switch. Apparaten die je op de HDM-ingangen aansluit genieten immers van diezelfde beeldverwerking. De Digicorder of andere HDMI-apparaten met een minder goede processing zet je dus gewoon in 1.080i en je laat de Oppo al het zware werk doen. Een bijkomend voordeel als je geen AV-receiver gebruikt, is dat er maar een HDMI kabel naar de televisie moet.

De HDMI-aansluiting vooraan is bovendien ook MHLcompatibel zodat je je smartphone erop kan aansluiten.

Eenvoud in gebruik Het Home-scherm van de Oppo is aantrekkelijk en werkt vlot. Je hebt snel toegang tot muziek, video, foto’s via USB of bronnen op het netwerk. Ook internetcontent is rechtstreeks bereikbaar vanuit het Home-scherm.

De menu’s met instellingen zijn erg uitgebreid maar worden in de handleiding goed beschreven. Deze Oppo Instellen is dan ook een werkje waar je best even tijd instopt.

TEST

De afstandsbediening past bij het toestel: ze is zwaar en uitgebreid, maar werkt erg aangenaam. Er zijn veel toetsen dus je moet er wel even mee leren werken, maar al snel besef je dat je daardoor erg snel de speler kan aansturen zonder door eindeloze menu’s te ploeteren.

Ook een smartphone app is beschikbaar.

Referentie beeldkwaliteit Mik je op de allerbeste beeldkwaliteit dan zit je bij de Oppo aan het juiste adres. De QDEO-chipset levert uitmuntend beeld en struikelt niet eenmaal in ons testparcours. De speler detecteert snel en nauwkeurig alle mogelijk film-en videoframerates en levert een uitstekende de-interlacing. De speler beschikt ook over uitgebreide opties om het beeld bij te sturen, zoals helderheid, contrast, kleur, saturatie en meer.

Over het algemeen laat je dat soort dingen beter over aan je display. De volgende drie dingen mag je echter wel overwegen. De ruisonderdrukking op de Oppo is erg goed, zowel met willekeurige ruis als compressieruis.

‘Contrast enhancement’ levert ook degelijk werk, en is daarom zeker een experiment waard. ‘Sharpness’ is dan weer een optie als je wat beter afgelijnde beelden wil, maar we vonden de eerste stap al behoorlijk aggressief.

Voor de beste beelden zet je de BDP-103EU in 1.080p-resolutie en zet je ‘TV System’ op ‘Multi-system’.

Je bent misschien geneigd om dit in PAL (de Europese standaard) te zetten, maar dan wordt alle 60Hz-content omgezet naar 50Hz waardoor het beeld iets minder vloeiend wordt. Moderne projectoren en televisies aanvaarden echter zowel 50Hz- als 60Hz-content, dus Multi-system is de betere keuze. Activeer bij de HDMIopties de YCbCr 4:4:4 ‘Color Space’ en zet de ‘Deep Color’ -instelling op de hoogste stand die je display aanvaardt.

terende mediaspeler die zowel via USB als DLNA zo goed als al onze formaten speelde, inclusief ondertitels.

Via DLNA beperk je je best wel tot interne ondertitels.

Geen zin om een DLNA-server op te zetten? Geen nood, de Oppo kan ook gedeelde mappen op je Windowsnetwerk zien, super handig als je al een NAS in huis hebt.

De scaler kan desgewenst ook 4K-beelden uitsturen, maar het nut daarvan lijkt ons beperkt gezien 4K-televisies al een eigen (zeer goede) scaler hebben.

Internetcontent mag tegenwoordig natuurlijk niet ontbreken op een Blu-ray-speler. Dat Oppo’s roots in de VS liggen is echter wel erg duidelijk zichtbaar. De contentlijst omvat namen als Netflix, Vudu, Rhapsody, Pandora, YouTube, Film Fresh, Cinema Now en Picasa. Heel wat diensten die dus enkel in de VS beschikbaar zijn.

TECH SPECS WAT Blu-ray-speler FUNCTIES Allesspeler, mediastreamer, USB-speler; onlinediensten AANSLUITINGEN 2x HDMI-in, 2x HDMI-uit, composiet, digitaal coax, digitaal optisch, analoge 7.1-multikanaalsuitgang, stereo cinch, LAN, Wi-Fi, IR, RS-232c GEWICHT 4,9 kilogram AFMETINGEN 430 x 311 x 79 mm

Conclusie Aan al die goede scores zit helaas een stevig prijskaartje. vast. Is de Oppo die meerprijs ook echt waard? Heel wat goedkopere spelers van de meer gekende merken presteren immers ook al uitstekend en bieden bovendien een iets breder internetaanbod. aan.

Toch steekt deze Oppo hen nog de loef af met zijn zeer uitgebreide set aansluitingen en top beeldkwaliteit, al ga je het verschil pas echt merken op een grotere televisie. Zoek je een Blu-ray-speler voor een meer doordeweekse opstelling, dan is de Oppo wat te hoog gegrepen. Maar wie voor het beste wil gaan en zijn thuisbioscoop wil vervolledigen met een prachtige allesspeler die ook klankmatig hoge ogen gooit, heeft aan deze Oppo een ideale speler.

Oppo is in Vlaanderen te verkrijgen bij Cinedream Home Cinema Store (www.cinedream.be) en in Nederland bij JVB Digital (www.oppo-bluray.nl).

Top mediaspeler De Oppo is een allesspeler en kan dus naast de gebruikelijke schijfjes ook de audiofiele SACD, DVD-audio en HDCD-schijven afspelen. HD DVD en DVD-RAM worden echter niet ondersteund. Bovendien is het een schit-

17 september 2013 25

TEST

COMPETITIE VOOR 4K JVC DLA-X55RBE € 4.999 www.jvc.be

Beoordeling ●●●●○

4K-projectoren blijven voorlopig erg duur. Ook deze JVC is zeker niet goedkoop, maar hij is wel een interessant alternatief voor een echte 4K-projector. En dat zet het prijskaartje meteen in een ander daglicht...

Eric Beeckmans

De DLA-X55R valt absoluut niet in de categorie ‘kleine projectoren’. De volumineuze behuizing heeft een bijna industriële look met zijn matzwarte afwerking en strakke lijnen, met een minimum aan franjes. Een witte versie is ook beschikbaar. Alle aansluitingen zijn achteraan opgesteld en volstaan voor elke thuisbioscoop: we tellen tweemaal HDMI en eenmaal component video.

Een D-sub-aansluiting voor een PC ontbreekt, maar dat vinden we in het HDMI-tijdperk geen probleem meer.

Een RS-232c-aansluiting en netwerkaansluiting bieden allerlei opties voor controle, en met de 12-volt trigger stuur je bijvoorbeeld een geautomatiseerd scherm aan.

+ Bijna 4K + Contrast + Beeldverwerking + Instelmogelijkheden - Prijs - Presets niet echt accuraat

26 17 september 2013

Het bedieningspaneel dat op de meeste projectoren bovenaan te vinden is zit op de JVC achteraan, naast de aansluitingen.

Installatie De lens heeft een vrij typische throw-ratio waarmee je een 100-inch beeld bereikt vanaf drie meter afstand. Een lens met een ruime 2x-zoom en een flinke hoeveelheid lensshift, zowel horizontaal als verticaal, maken dat je voldoende flexibiliteit hebt bij de plaatsing. Vermijd wel de laatste vijf procent van de lensshift te gebruiken want die veroorzaakten een lichte vervorming aan één zijde van

TEST

het beeld. Zowel zoom, focus als lensshift zijn overigens gemotoriseerd, waardoor de installatie snel en makkelijk verloopt. De projector biedt een ‘lens memory’-functie zodat je een combinaties van zoom, focus en shift kan bewaren. Dankzij een zeer precieze ‘pixel adjust’ kan je de convergentie van rood, groen en blauw over het hele scherm of op een bepaalde plaats corrigeren.

In de ‘Low’-lampmodus is de projector bijzonder stil, maar wie de ‘High’-lampmodus activeert moet toch iets meer lawaai accepteren. In dat geval zit je er best niet te dicht naast, al is de JVC zeker niet luider dan heel wat directe concurrenten.

Is e-shift2 hetzelfde als 4K of niet?

JVC labelt de DLA-X55R als een 4K-projector, maar eigenlijk is dit een Full HD-projector. Hij accepteert overigens ook geen 4K-input.

JVC maakt echter gebruik van zijn e-shift2-technologie om de beelden de kwaliteiten van een 4K-beeld te geven. Dat gebeurt door het beeld eenmaal gewoon te projecteren en eenmaal met pixels die een halve pixel diagonaal opgeschoven zijn. In combinatie met de nodige beeldverwerking zorgt dat voor beelden met meer detail, scherpte en contrast.

Bovendien kan je behoorlijk wat tunen aan de manier waarop de algoritmes hun werk doen, onder het menu-item ‘MPC’ (Multiple Pixels Control). Daar komen we zo meteen op terug wanneer we de beeldkwaliteit onder de loep nemen.

Enorm contrast voor prachtig beeld JVC staat met zijn D-ILA-technologie al jaren bekend om uitmuntende zwartwaardes. Dat mag je ook op dit model verwachten. Meer nog: de DLA-X55R heeft een enorm contrast zonder gebruik te maken van een dynamische iris. Dat is natuurlijk vooral te danken aan de zeer diepe zwartwaarde.

De JVC kan zich echter niet echt profileren als een lichtkanon. Met de lamp in ‘Low’ meten we een lichtopbrengst van ongeveer 450 lumen, net genoeg voor een 110-inch beeld bij volledige verduistering. Met wat omgevingslicht

TECH SPECS

erbij beperk je de beeldgrootte beter tot 100 inch. Met de lamp in de hoogste stand komen we op ongeveer 620 lumen uit, al flink wat beter maar nog steeds beperkt voor kijkplezier in een setting waar meer licht aanwezig is.

Deze projector is dan ook beter geschikt voor een echte thuisbioscoop met verduistering dan voor een gewone huiskamer.

Naast een geweldig contrast, dat sowieso al een enorme diepte geeft aan de beelden, meten we een zeer goede, neutrale grijsschaal. De JVC biedt behoorlijk wat beeldpresets en instellingen. Bij ‘Film’ en ‘Cinema’ staat de kleurtemperatuur standaard op 6.000K. Die waarde verander je beter naar 6.500K. Het kleurbereik kan je ook nog eens aanpassen binnen de preset onder de instellingen ’Color profile’. Tenzij je kiest voor ‘Standard’ als profiel, zal de kleur iets te hevig zijn. Maar ook het ‘Standard’-kleurprofiel kan beter. Vooral groen is nogal fel, wat ook een impact heeft op geel. Dankzij het uitgebreide kleurbeheersysteem kan een kalibratie daar gelukkig wel komaf mee maken.

Vrij opvallend is dat de gammawaardes allemaal te hoog liggen, waardoor de beelden dikwijls te helder en wat aan de vale kant zijn. Bovendien zijn de gamma-

WAT 3D-projector TECHNOLOGIE D-ILA (LCoS) met e-shift2 LICHTOPBRENGST 1.200 ANSI lumen CONTRAST 50.000:1 AANSLUITINGEN 2x HDMI, component, 12V-trigger, remote control, 3D sync, RS-232C, netwerk AFMETINGEN 455 x 179 x 472 mm

Illustrated representation of pixel shift = e-shift2 in actie E-shift2 creëert virtuele 4K-beelden, maar de JVC is geen echte 4K-projector.

Traditioneel beeld, pixel per pixel

Beeld met e-shift: 0.5 pixel diagonale verschuiving

De resolutie verdubbelt virtueel, zowel horizontaal als verticaal zodat we een 4K beeld krijgen (3840x2160 pixels).

17 september 2013 27

TEST

Met een bron van uitstekende HD-kwaliteit voegt MPC duidelijk detail toe aan het beeld

instellingen bijzonder complex, hou de handleiding dus bij de hand. De beste resultaten krijg je met de ‘Normal’gammacurve, maar wie in de ‘Advanced’-instellingen snuffelt kan daar ook andere waardes selecteren. We kozen voor 2,6 en ook die bleek lichter dan verwacht, maar de gemiddelde waarde van ongeveer 2,3 is wel ideaal voor een HT-projector in een verduisterde ruimte.

Bij de beeldverwerking scoort de JVC uitstekend. Hij herkent probleemloos alle video- en filmframerates en levert een perfecte de-interlacing af zonder enige trapjesvorming. Het enige minpunt is dat het soms een paar seconden duurt voor hij de juiste kadans oppikt. De ruisonderdrukking scoort goed, maar zeker niet uitstekend.

De projector kan bij HD-beelden enkel willekeurige ruis bestrijden. Compressieruis tegengaan is enkel mogelijk bij een SD-bron, wat jammer is.

Dankzij ‘Clear Motion Drive’ scoort de DLA-X55R goed op bewegingsscherpte, maar niet perfect. Wie het beste detail wil moet CMD activeren in ‘Low’. De Motion Compensation vinden we minder geslaagd. Judder

5,14 > 2,5

> 8500 0 6500

6487

< 4500 kleurtemperatuur

28 17 september 2013

grijsfout (dE76)

10+ 2,2

4,73

0

kleurfout (dE94)

10+

1,89

< 1,9 gammawaarde

verdwijnt nooit volledig, zelfs met CMD in de hoogste stand. Panbeelden worden daardoor onregelmatig schokkend weergegeven.

MPC voor extra detail ‘Multiple Pixel Control’ is de instelling waarmee je de e-shift2-technologie activeert. Je kan kiezen uit verschillende standen (Film, High Resolution, HD en SD zijn de interessantste) en daarbij kan je ook nog eens de scherpte, het contrast en de smoothing aanpassen. Het doel van MPC is uiteraard een 4K-achtig beeld te creëren.

Wat ons onmiddellijk opviel is dat MPC er voor zorgt dat je het pixelrooster absoluut niet meer kan zien. Een tweede opmerking is dat je bij bronnen met veel ruis moet uitkijken. Kies je bij dat soort beelden voor High Resolution of HD, dan maak je de zaak alleen erger. Ook wanneer je ‘Clear Motion Drive’ activeert in de hoogste stand zijn de scherpste MPC-instellingen geen goede keuze; ze benadrukken de halo’s die gecreëerd worden door Motion Compensation. De Film-instelling kan het beeld wel wat verzachten, terwijl ze er toch in slaagt om wat extra detail te accentueren.

Is je bron van uitstekende HD-kwaliteit (Blu-ray of goede HD-uitzendingen) dan voegt MPC duidelijk detaillering toe aan het beeld. De High resolution- en HD-stand vonden we persoonlijk erg aggressief, maar de Film- en SD-modes leken ons een uitstekend startpunt om wat mee te experimenteren. Het blijft uiteindelijk een kwestie van smaak. Sommigen zullen het zijdezacht aspect van ‘Film’ prefereren, andere de scherpe beelden van HD of High Resolution. De projector biedt in elk geval meer dan voldoende ruimte om te experimenteren.

Conclusie De DLA-X55R is een projector voor de enthousiasteling.

Niet alleen omdat hij iets duurder is en vooral op verduisterde ruimtes mikt, maak ook omdat hij een eindeloze hoeveelheid instellingen biedt. Onze enige klacht is dat geen enkele preset dicht genoeg bij de Rec709-norm zit.

De prestaties zijn goed, maar voor deze prijs mag het nog iets beter. De e-shift2 technologie levert bijna 4K-kwaliteit, maar dient wel met de nodige aandacht gehanteerd te worden. Als totaalpakket overtuigt hij echter, wat de JVC DLA-X55R meteen ook de European Projector 2013-2014 EISA-award oplevert.

There is a new revolution in sound

www.bluesound.info

Wireless, Streaming Hifi Music Players for every room in your house, designed by an alliance of audiophiles dedicated to sound.

TEST

EENDER WANNEER GEMIST, TOCH KIJKEN RIGHT BRAIN INTERFACE BHAALU € 365

www.bhaalu.com

Beoordeling ●●●●○

Door tv-kanalen zappen met de programmagids ernaast is zo passé. We bekijken onze favoriete programma’s graag wanneer het ons goed uitkomt. Maar je kan natuurlijk moeilijk elk programma opnemen. Net daar wil bhaalu een mouw aan passen.

Eric Beeckmans

+ ‘Alles’ op aanvraag + Gebruiksinterface + Tablet-app + Prijs abonnement + HD-zenders op komst - Beeldkwaliteit en instapprijs bhaalu box - Kinderziektes

De naam Bhaalu associëren we in de eerste plaats met de vriendelijke beer uit het Jungle Book, maar hij hoort nu ook bij een vernieuwend concept dat televisiekijken terug leuk belooft te maken.

Het gegeven waar bhaalu op inspeelt, is het erg brede tv-aanbod dat vandaag de dag beschikbaar is.

Wie programma’s wil kijken wanneer het hem past, moet dan ook heel wat dingen opnemen. Je mist dan ook weleens een interessant programma, of je wist misschien niet eens dat die leuke film gisterenavond vertoond werd.

Bhaalu maakt tv-kijken terug makkelijk en stressvrij, want met bhaalu neem je gewoon alles op zodat je nooit iets hoeft te missen. Eigenlijk is het dus een

30 17 september 2013

‘catch-all’ videorecorder. Omdat alle opnames in de cloud en op de genetwerkte bhaalu boxes staan, spreken we ook wel van een netwerkvideorecorder.

Schakel de bhaalu box aan en je bent klaar om alles te bekijken.

Alles? Echt alles?

Nee, de bhaalu box neemt niet alles op wat er te zien is.

Zoals met elke videorecorder kan je alleen van zenders opnemen waarvoor je een geldig abonnement hebt. Of dat Telenet, Belgacom of TV Vlaanderen is maakt niet uit. Een verdere beperking: de zenders moeten technisch ondersteund worden. De bhaalu-gemeenschap investeert in de nodige apparatuur. Hoe meer leden, hoe meer zenders.

TEST

Voorlopig kan je via bhaalu de volgende zenders bekijken: Eén, Canvas, VTM, VIER, 2BE, VIJF, Vitaya, Acht, Jim, KanaalZ, VTM Kzoom, Ketnet op 12, Discovery Channel, Animal Planet, National Geographic, Disney Channel, CNN, Nederland 1, Nederland 2, Nederland 3, BBC One, BBC Two, BBC World News. Telenet- en Belgacomkijkers hebben ook toegang tot Nickolodeon en TV Vlaanderen-abonnees kunnen ook kijken naar Extreme Sports, TVL/ATV/TV Oost en Hustler.

Daarnaast zijn de opnames ook beperkt in de tijd: bhaalu gaat tot dertig dagen terug. Markeer je een uitzending als favoriet, dan wordt die zestig dagen bewaard. Voor reeksen geldt er een speciale regel: het volledige seizoen is dertig dagen (zestig dagen als je de reeks als favoriet markeert) beschikbaar na de laatste aflevering.

Je geeft zelf het startschot om alles op te nemen, maar het is geen verplichting om opnames zo allesomvattend te plannen. Je kan er later voor kiezen om bepaalde programma’s of zenders niet langer op te nemen, dan verschijnen ze niet meer in het overzicht. Zo maak je het makkelijker om de dingen terug te vinden die je wel leuk vindt.

Bhaalu, de preview Wij konden bhaalu – eigenlijk een mini-PC van Zotac die eigen software draait – al een tijdje testen. De box is alvast opvallend klein (13 bij 13 bij 5 centimeter) en heeft een netwerkaansluiting, HDMI-aansluiting en afneembare Wi-Fi-antenne. De USB-aansluitingen achteraan zijn momenteel enkel bruikbaar om een IR-extender aan te sluiten, zodat je de box in een kast kan verbergen.

De box installeren is erg eenvoudig: sluit hem aan op een televisie via HDMI, maak een verbinding met internet – draadloos of met een kabel – en je bent klaar.

De bijgeleverde remote is niet alleen bruikbaar voor de bhaalu, je kan ze ook configureren om de televisie aan of uit te zetten, om van bron te wisselen op je tv en om het volume te regelen.

Over de bhaalu-interface is duidelijk lang nagedacht. Bij een nieuw concept van tv-kijken hoort duidelijk ook een nieuwe interface, en dat is even wennen. Neem dan ook zeker de tijd om de steekkaarten die je in de doos vindt door te nemen. Ze zijn duidelijker dan een handleiding en gidsen je stap voor stap door de bhaalu-ervaring. Een online helpluik met filmpjes werd ook al aangekondigd door de fabrikant.

Met de kanaaltoetsen van de remote zap je nog steeds tussen de kanalen, net als bij live tv-kijken. Maar wat je op het scherm ziet, is wel anders. Behalve het zenderbeeld heb je een navigatiebalk onderaan en een aan de

rechterzijde van het beeld. In de navigatiebalk onderaan zie je pictogrammen van alle programma’s die je opgenomen hebt de voorbije dertig dagen. Je kan ook voorwaarts scrollen, om na te kijken wat er later op de dag te zien zal zijn. Selecteer je onderaan een reeks, dan verschijnen in de navigatiebalk rechts alle afleveringen die je al opgenomen hebt.

Maar er is meer. Zoals je weet is een elektronische programmagids zelden erg nauwkeurig. Programma’s beginnen altijd wel een paar minuten vroeger of later.

En dus beginnen opnames meestal wat te vroeg. Maar met bhaalu kan iedereen aangeven waar een programma exact start, om die gegevens automatisch te delen met de bhaalu-gemeenschap. Crowdsourcing, noemen we dat. Je bekijkt de opname en als je bij het echte startpunt van het programma komt, druk je even op de gele toets om de start te markeren. Wanneer andere bhaalu-gebruikers die opname bekijken, zal die starten vanaf het door jou aangegeven punt. Zo bouwt iedereen mee aan een nauwkeurig afgelijnde set opnames.

In de rechterbalk kan je ook kiezen om ‘live’ te kijken (in de praktijk is dat met een paar minuten uitstel, je kijkt immers nog steeds naar een opname) of je kan filters activeren. Bijvoorbeeld alle films of tv-series bekijken van die ene zender. De filters zijn overigens ook beschikbaar als virtuele kanalen. Selecteer je het virtuele kanaal ‘films’, dan zie je alle filmopnames over alle geselecteerde zenders gedurende de laatste dertig dagen.

De handigste feature is de ‘Favorieten’-toets. Die gebruik je best zo snel mogelijk. Wanneer je reeksen of films als favoriet markeert, hoef je ze daarna immers nooit meer te zoeken. Speelde Bones nu op 2BE of VTM? Maakt niet uit, de reeks staat gewoon bij je favorieten. Uiteraard vind je er alle nieuwe afleveringen automatisch terug.

TECH SPECS WAT Catch-all PVR PROCESSOR 1,2 GHz dual-core processor AFMETINGEN 127 x 127 x 45 mm (bhaalu box)

Op de achterkant van de bhaalu box zitten een HDMI-uitgang, ethernetaansluiting en vier USB-poorten. Ook Wi-Fi is van de partij.

17 september 2013 31

Selecteer onderaan Het Journaal en bekijk in de navigatiebalk rechts alle vorige uitzendingen. Dit werkt voor alle reeksen en series.

Selecteer het virtuele kanaal ‘Film’ om alle opgenomen films te zien. Je kan de selectie daarna nog verder verfijnen per genre.

Onderaan zie je de tijdlijn, rechts kies je voor live-tv, het ‘Home’-scherm of je favorieten binnen de geselecteerde zender. Al je favorieten vind je ook terug in de virtuele ‘Favorieten’-zender.

Bhaalu onthoudt ook waar je naar keek per zender.

Dat kan omdat je in de praktijk altijd naar een opname kijkt. Stop je halverwege een film op zender X om even te zappen en kom je later terug bij diezelfde zender, dan herneemt de film gewoon waar je gestopt was.

Natuurlijk mogen ook sociale diensten niet ontbreken.

32 17 september 2013

Vind je iets leuk, dan beveel je het gewoon aan met een toets. Je krijgt dan een e-mail in je brievenbus waarin je kiest om de aanbeveling te delen via Facebook of Twitter en er commentaar bij te zetten. Slim gezien van bhaalu, want zo vermijd je dat je per ongeluk foute content aanbeveelt aan al je vrienden en hoef je geen tekst in te typen via een lastige tv-interface. Vrienden die ook geregistreerd zijn bij bhaalu kunnen via de link in je aanbeveling meteen naar het programma kijken. Alle aanbevelingen van je Facebook- of Twitter-vrienden zijn ook gegroepeerd in een virtueel kanaal, en ook hier kan je verder verfijnen en bijvoorbeeld alle aanbevelingen van een persoon bekijken. Ook iemands aanbevelingen verbergen is mogelijk.

Kinderziektes Bhaalu zat op het moment van onze test nog in een prelaunch fase. En dat is merkbaar: het concept is solide en de interface handig, maar hier en daar ontbreekt er nog wel iets of loopt het al eens mis. Onze box moest bijvoorbeeld regelmatig herstart worden omdat hij vastliep.

Wie vindt dat de bhaalu-beelden op zijn televisie iets te donker zijn, heeft daar vermoedelijk gelijk in. Het signaal van de bhaalu box wordt door de televisie zo geïnterpreteerd dat de beelden er te donker uitzien. Om daar wat aan te doen, moet je diep in de menu’s van de televisie op zoek gaan naar de ‘HDMI-instellingen’ of ‘Black levelinstellingen’. Probeer daar de verschillende opties uit.

Maar vooral je weg vinden in de berg content die bhaalu biedt kan beter. Op naam zoeken naar een specifieke tv-reeks was bijvoorbeeld nog niet mogelijk tijdens onze test. Van series moeten de afleveringen duidelijker genummerd worden, door zowel het seizoen als het episodenummer aan te geven. Momenteel worden episodes enkel aangegeven met hun titel of met het tijdstip van uitzending. En afleveringen die je bekeken hebt zouden als dusdanig gemarkeerd moeten worden.

Tijdens onze test maakten die gebreken het erg lastig om populaire reeksen met veel afleveringen (denk maar aan Friends) in de juiste volgorde te bekijken.

Beeldkwaliteit Momenteel zijn de bhaalu streams beperkt tot SD-kwaliteit; de meeste kanalen gebruiken de H.264codec aan 2 Mbps. Dat levert ongeveer 900 MB downloadtrafiek op per uur. De kwaliteit is degelijk, maar kan naar onze mening nog heel wat beter. In sommige gevallen zie je duidelijke blokvorming of kameffecten ten gevolge van een slechte de-interlacing. Zelfs op een 40-inch scherm is dat duidelijk zichtbaar. Op een tablet ogen de beelden wel prima.

De fabrikant bevestigde ons dat er nog aan de kwaliteit wordt gesleuteld. Vooral de prestaties van de bhaalu box worden verbeterd. Die schaalt momenteel alle materiaal op naar 720p, waarna je televisie de stap

naar 1.080p moet maken. Door de box in een keer naar 1.080p te laten scalen sla je een bewerking over, wat de kwaliteit ten goede komt. Ook andere verbeteringen staan op de agenda.

Maar wat belangrijker is: ook HD-streams zitten er aan te komen. Die verwachten we in het najaar, waarbij het zou gaan om 5 Mbps streams. Dat is een bijzonder goede zet van bhaalu en maakt het product meteen heel wat aantrekkelijker voor de woonkamer.

Ouderlijk toezicht en reclame Met zoveel beschikbare content bij de hand, moet je natuurlijk wel opletten wat de jongste gezinsleden bekijken. Voorlopig beschikt bhaalu over een aantal voorgeprogrammeerde profielen die je via de remote kan selecteren. Profielen 1-5 zijn kindvriendelijk en tonen enkel content die geschikt is voor kijkers tot 16 jaar. Profielen 6-9 kunnen alles bekijken en zijn met een PIN-code beveiligd.

Uiteraard kan je opnames gewoon pauzeren en achteruitof vooruitspoelen. Maar ook voor reclameblokken heeft bhaalu een oplossing bedacht. Alle reclame zal perfect gemarkeerd zijn en kan je met een druk op de knop doorspoelen. Op deze manier mag je echter maximaal 60 minuten reclame doorspoelen. Zijn je 60 minuten op, dan kan je enkel nog kijken op de klassieke manier: reclameblokken worden dan niet automatisch gedetecteerd, maar kunnen wel handmatig doorgespoeld worden. Kijk je echter wel naar reclame, dan bouw je opnieuw reclamekrediet op. Per gekeken minuut kan je later weer een minuut automatisch skippen.

Bhaalu heeft kennelijk nog andere mogelijkheden klaarstaan, zoals kijken naar gepersonaliseerde reclame of zelfs een betalende optie om een zender reclamevrij te bekijken. Het reclamesysteem was tijdens onze test helaas nog niet actief.

Tablet en website Op het moment dat we dit schreven, was de tablet-app voor bhaalu nog niet beschikbaar. Wel kregen we een demonstratie van de app, die beschikbaar zou moeten zijn voor zowel Android als iOS wanneer je deze test leest. Via die app kan je uiteraard je opnames bekijken, in dezelfde interface als op de bhaalu box. Maar de app heeft enkele extra’s aan boord. Zo beschikt ze over een EPG (Elektronische Programma Gids), en kan je hier wél eenvoudig een zoekterm intypen om die ene film of reeks op te zoeken.

Ook van de website kregen we een sneak preview.

Langs die weg zal je de profielen (onder meer voor ouderlijk toezicht) en zenders kunnen beheren, en een link leggen met je Facebook- of Twitter-account.

En uiteraard kan je er ook naar al je content kijken, in dezelfde vertrouwde bhaalu-interface.

Lancering en prijs Bhaalu was al beschikbaar in beta, maar is begin september ook daadwerkelijk gereleased voor een beperkt aantal klanten. Registreren kan via de website, de plaatsen worden uitgedeeld op basis van ‘wie eerst komt, eerst maalt’. Bhaalu is echter ook actief op zoek naar een retailpartner zodat je de box later gewoon in de winkel kan kopen. De definitieve launch zal nog dit jaar gebeuren. Bhaalu wordt dan ook meteen in Nederland en Duitsland gelanceerd, en er zijn zelfs al plannen voor de VS en Singapore.

Wat betaal je voor bhaalu? Uiteraard wil je eerst kennismaken met het product. En dat kan. Wie zich registreert op de website, kan acht uur gratis kijken op zijn tablet.

Omdat bhaalu enkel een videorecorder is, moet je uiteraard wel een geldig tv-abonnement hebben – een e-factuur voorleggen volstaat om dat aan te tonen. Je mag die acht uur spreiden over een langere periode, maar met acht uur loop je natuurlijk niet ver.

Lijkt het je wel wat, dan is de volgende stap een maandabonnement dat vijf euro kost, waarna je bhaalu onbeperkt kan gebruiken op je tablet. Dat kan gedurende drie maanden. Daarna moet je beslissen: ofwel betaal je een eenmalige ‘cloud’-bijdrage van 50 euro en kijk je gewoon verder op je tablet, ofwel haal je een bhaalu-box in huis voor 365 euro. Je kan dan niet alleen op je tablet maar ook op je televisie van bhaalu genieten. In beide gevallen loopt de maandelijkse kost van vijf euro verder. Die geeft je overigens het recht om drie verschillende opnames tegelijk te bekijken, maar wel op drie verschillende platformen: smartphone, tablet en de bhaalu box.

Conclusie Bhaalu heeft nog heel wat extra’s op het programma staan voor de nabije toekomst. Naast HD-zenders zullen er meer tv-zenders technisch worden ondersteund, naarmate er zich meer leden aanmelden. Bhaalu zal ook video-on-demandpartners linken, zodat je ook hun videotheek kan gebruiken tegen ‘concurrentiële’ prijzen.

De tablet-app en website zouden er al moeten zijn wanneer je dit leest en heel wat van de kinderziektes die we tegenkwamen zouden dan ook opgelost moeten zijn.

Bhaalu lijkt ons alleszins een concept dat behoorlijk wat golven kan maken in het medialandschap. Het hele tvaanbod kunnen bekijken wanneer het je uitkomt is een krachtig statement. Initiatieven zoals Stievie, WeepeeTV of YeloTV lijken dan plots erg beperkt. Als bhaalu zijn kinderziektes daadwerkelijk kan overwinnen en zijn aanbod weet te vervolledigen met alle op stapel staande extra’s, dan is het alvast een bijzonder knap product.

De instapprijs ligt vrij hoog, toch als je de bhaalu box wil, maar die investering lijkt het ons wel waard voor fanatieke kijkers. Je kan nu in elk geval al je profijt doen met de gratis proefperiode.

BHAALU OP VERPLAATSING Ga je op vakantie en wil je toch af en toe wat tv-kijken? Geen probleem, bhaalu werkt ook in het buitenland, zolang je maar internettoegang hebt en uiteraard voldoende bandbreedte en een voldoende ruime datalimiet om de opname binnen te halen.

Dat kan zelfs via 3G, maar let dan wel op je datakosten!

Het concept achter bhaalu is alvast erg vernieuwend

17 september 2013 33

TEST

TV KIJKEN, OLD SCHOOL STYLE TELENET ‘TV MET EEN KAARTJE’ € 69

www.telenet.be

Beoordeling ●●●●○

Telenet heeft er lang mee gewacht, maar het kan nu eindelijk toch: digitaal tv-kijken via de kabel zonder settopbox.

Dat lijkt alvast deaal voor een tweede toestel, of voor wie gewoon geen settopbox in huis wil. Hoe werkt het, wat krijg je en wat ontbreekt er?

Eric Beeckmans

+ Prijs + Geen settopbox + Perfecte beeldkwaliteit + Opnemen mogelijk, EPG - EPG-info en opnemen beperkt - Geen catch-up TV

Om gebruik te maken van ‘TV met een kaartje’ moet je televisie compatibel zijn met de CI+-module. Een lijst met door Telenet gecertificeerde toestellen vind je op de website van de tv-aanbieder: http://telenet.be/ nl/tv-met-een-kaartje. Merk op dat in veel gevallen recente firmware voor je toestel vereist is. Opvallende afwezigen in de lijst zijn Toshiba en Panasonic. Beide merken bevestigden ons wel dat de CI+-module werkt in hun toestellen, maar dat ze niet gecertificeerd zijn omdat de zenders niet in de door Telenet aangegeven volgorde staan. Staat je toestel niet in de lijst maar beschikt het wel over een digitale DVB-C-tuner en een CI+-slot, dan kan je dus alsnog een gokje wagen.

34 17 september 2013

Installatie Eerst steek je de smartcard in de CI+-module, waarna de module in het daarvoor bestemde slot achteraan de televisie geschoven kan worden. Bij Samsung-toestellen is het mogelijk dat je de CI+-module in een apart te monteren houder moet stoppen.

Stap twee is het afstemmen van de zenders. Dat verschilt uiteraard licht van merk tot merk. De makkelijkste methode is om de ‘eerste installatie’ van je toestel opnieuw te doorlopen. Bij het installeren van de zenders kies je dan ‘België’ als land en ‘kabel (DVB-C / Digitaal)’ als zenderbron. Bij de meest recente televisies kan je dan mogelijk al ‘Telenet’ als kabelaanbieder selecteren.

TEST

Is dat niet het geval dan moet je manueel de juiste waarden instellen. Die vind je op http://postcodetool.telenet.be. Geef je postcode in, ga naar de tab ‘technisch’ en vul de ‘HD Digicorder’-waarden in op je televisie. Opgelet, de frequentie (322) is uitgedrukt in MHz. Als je toestel kHz gebruikt, dan moet je dus 322000 invullen. In sommige gevallen volstaat het om bij ‘Netwerk’ 22 in te typen, maar soms moet je vijf cijfers gebruiken, typ dan 00022. Zodra alle zenders gevonden zijn ben je klaar.

Onze oude workshop kan je nog steeds helpen om alle stappen rustig te bekijken: www.fwdmagazine.be/ fwd/128717/workshop-digitale-tv-zonder-settopbox/. En ook Telenet heeft een uitstekende pagina waarop alles in detail uit de doeken wordt gedaan: http://klantenservice.telenet.be/support-categories/televisie/tv-met-een-kaartje/installeren.

Voor- en nadelen Een duidelijke EPG, snel zappen, live-tv pauzeren en opnemen: het zijn allemaal functies die we kennen van onze HD Digicorder, maar die je kwijt bent zonder Digicorder. Tenzij je televisietoestel zelf die functies aanbiedt, en gelukkig is dat voor heel wat recente modellen het geval. Waar zitten de verschillen dan? Alvast niet in de beeldkwaliteit, want die zal perfect vergelijkbaar zijn met die van de HD Digicorder. Recente televisies bieden tegenwoordig ook een elektronische programmagids (EPG). Die is echter minder uitgebreid dan wat je op de Digicorder gewend bent. Je kan maximaal twee dagen vooruit kijken in plaats van twee weken, en we merkten ook op dat de info over het programma veel beperkter is. Opnemen en live-tv pauzeren is ook op heel wat televisies mogelijk, op voorwaarde dat je een harde schijf aansluit via USB. De belangrijkste beperking is dat je niet naar een ander kanaal kan kijken terwijl je iets opneemt. Sommige toestellen - zoals de F7000- en F8000-reeks van Samsung - beschikken over een dual tuner. Daarmee kan je wel een ander kanaal bekijken dan wat je opneemt, maar een van die twee kanalen moet dan onversleuteld op de kabel zitten. Helaas is dat enkel het geval bij Eén, Canvas, Ketnet, Actua TV, TV5 Monde, CNBC, CNN, Arte, TVE en BBC World. Dat is een beperking die wel door Telenet opgelegd is. Enkel toestellen met een dual tuner én twee slots voor een CI+-module laten zonder beperkingen toe om een kanaal te bekijken en een ander op te nemen. Toch nog steeds flink minder dan een HD Digicorder waar je twee opnames van eender welk kanaal tegelijk maakt en ook nog eens naar een ander kanaal kijkt.

Tot slot kan je natuurlijk ook geen ‘op aanvraag’-content gebruiken, althans niet die van Telenet. Dankzij de Smart TV-platformen kan je bij de meeste fabrikanten toch al een aardig alternatief vinden voor film-op-aanvraagdiensten. Wat je wel kwijt bent, zijn de Vlaamse catch-up TV-diensten zoals Net/Ooit gemist, iWatch enzovoort.

Daarvoor zijn er helaas geen Smart TV-apps.

Hoe handig, vlot en intuïtief tv-kijken met een kaartje is, hangt dus in grote mate af van je televisietoestel.

Kijken met een kaartje is in zekere zin terug ‘old school’ televisiekijken. Sommige verworvenheden van de HD Digicorder ben je immers kwijt. Maar je bent ook meteen van de settopbox én de extra remote verlost.

Zenders en Prijs Ben je al klant voor internet, telefonie of digitale televisie, dan betaal je voor de CI+-module en smartcard eenmalig 69 euro. Ben je een nieuwe Telenet-klant of heb je momenteel enkel analoge televisie (een kabelabonnement), dan komt daar nog een activatiekost bij van 50 euro. De enige maandelijkse kost is je kabelabonnement. Was je al Telenet-klant dan betaalde je die sowieso al, en zijn er dus geen verdere extra kosten. Ben je een volledig nieuwe klant, dan moet je vanaf nu ook maandelijks een kabelabonnement betalen (maximaal 15,20 euro).

Het basisaanbod bevat ongeveer 75 zenders. Extra zenderpakketten zijn uiteraard mogelijk, maar opgelet: die zijn verbonden aan één CI+-module. De extra zenderpakketten die je eventueel hebt op je HD Digicorder zijn dus niet automatisch beschikbaar op je CI+-module. Je moet die apart bijbestellen en er voor bijbetalen, helaas.

Conclusie TV met een kaartje is een erg gunstig geprijsd alternatief om digitale televisie te kijken. Je levert wel wat kijkcomfort in door het gemis van de HD Digicorder, maar dat is deels op te vangen door de functionaliteit van je televisie.

Hoe handig, vlot en intuïtief tv-kijken met een kaartje is, hangt in grote mate af van je televisietoestel 17 september 2013 35

WORKSHOP

DE TELEVISIE DIE EVOLUEERT Toen Samsung op CES 2012 het Smart Evolution Slot voorstelde, fronsten nogal wat mensen de wenkbrauwen. We upgraden onze computers al jaren, maar onze televisies?

Eric Beeckmans

SAMSUNG SEK-1000 € 299

www.samsung.be

Beoordeling ●●●○○

+ 2013-Smart Hub op je 2012-televisie + Betere Touch Remote + Verbeterde stem- en gebaarherkenning - Prijs - Beperkt nut

Gezonde scepsis was de belangrijkste reactie op de aankondiging van de Smart Evolution Kit. Ten eerste omdat we tot dan toe nog nooit van een upgradebare televisie gehoord hadden. Ten tweede omdat de prijs en mogelijke nieuwe features volledig onbekend waren. De vraag die iedereen zich stelde: is dit een slim zakenmodel om inkomsten te genereren of wordt dit hét model voor televisies van de toekomst?

Ondertussen zijn we een jaar verder en de SEK-1000 is beschikbaar in de winkel. De prijs? 299 euro. De features? Wel, de belangrijkste upgrade die je krijgt is de nieuwe 2013 Smart Hub. Daarnaast zijn ook de spraakherkenning, gebaarherkenning en gezichtsherkenning verbeterd. De nieuwe hardware ondersteunt HEVC (of H.265), de ‘High Efficiency Video Codec’ die H.264 zal opvolgen. Tot slot zitten er kennelijk ook verbeteringen in de beeldverwerking. Althans, in beelden die je bekijkt via internet. Bij gewone televisiebeelden en externe bronnen is dat niet zeker, maar daarover later meer.

Laten we eerst de kit even van nabij bekijken.

Deze connector moet je met de nodige voorzichtigheid behandelen.

Vind je deze sticker op de rug van je toestel, dan is evolueren mogelijk.

36 17 september 2013

Naast de kit zelf bevat de doos ook een verloopkabel voor de netwerkaansluiting en de nieuwe touch remote.

Compatibele toestellen De SEK-1000 Smart Evolution Kit is compatibel met de ES9000, ES8000 en ES7000 LCD-modellen en de E8000 en E7000 plasmamodellen. Twijfel je of jouw tv in aanmerking komt? Geen nood, kijk gewoon op de achterzijde van het toestel aan de kant van de aansluitingen.

Vind je daar een grote sticker waarop vermeld staat ‘Evolution Kit’? Alleen in dat geval kom je in aanmerking voor de upgrade.

De kit zelf is iets groter dan een doorsnee portefeuille.

De connector waarmee je hem met de televisie verbindt is een dun ogende multi-pinsverbinding. Een blik op de aansluiting leert je dat installeren een voorzichtig werkje zal zijn. Naast de kit vind je in de doos een netwerkkabel met een speciale connector die je op de kit moet aansluiten, aangevuld met de nieuwe touch remote. Dat laatste is een bijzonder leuk extraatje, want Samsung’s touch remote die bij de 2012-modellen zat was niet bepaald top. Dit model reageert heel wat beter, en bevat ook de ‘More’-toets die je nodig hebt om de nieuwe interface volledig te gebruiken.

WORKSHOP

STAP 1: VOORBEREIDING Upgrade het toestel eerst naar de laatste firmware versie. Open het menu, ga naar ‘Support -> Software update -> Online. Check na de update of je wel degelijk op de laatste firmwareversie draait door het updateproces nog een keer te starten.

STAP 2: INSTALLATIE Sluit de verloopkabel voor de netwerkaansluiting aan op de Evolution Kit. De connector van de verloopkabel is enigszins lastig. Doe het dus rustig en zonder forceren, tot de aansluiting vastklikt.

Trek de stekker van je tv uit het stopcontact en breng pas dan de Smart Evolution Kit aan. Verwijder daarvoor de sticker op de rug van de televisie. De kit heeft aan een kant de connector, aan de andere kant twee plastic haken. Schuif die haken eerst in de daarvoor bestemde gaten en druk dan de connector in de achterzijde van de televisie. Helaas gaat dit niet met een bevredigende ‘klik’, maar eerder met een schurend contact dat je even doet schrikken. Kijk goed na of de connector wel degelijk op zijn plaats zit.

Sluit de netwerkkabel nu aan op de verloopstekker. Wij vonden de connector van de verloopstekker niet erg stevig, dus raden we aan om de netwerkkabel onderaan het toestel met wat tape vast te kleven om stress op de aansluiting te vermijden.

STAP 3: UPGRADEN Steek de televisie terug in het stopcontact en schakel hem aan. De Smart Evolution Kit wordt automatisch gedetecteerd en de installatie start. Is dit na een minuut niet het geval, dan gebruik je mogelijk niet de laatste firmware of is de kit slecht geïnstalleerd. Begin in dat geval opnieuw bij stap 1. De installatie doorloopt verschillende stappen die duidelijk gedocumenteerd zijn op het scherm. Nog even geduld, je bent er bijna.

STAP 4: EERSTE START Zodra je het nieuwe splash-screen ziet, weet je dat de installatie klaar is. De televisie moet dan enkel nog het normale eerste opstartproces doorlopen zoals bij alle 2013-modellen het geval is. Daarbij geef je aan hoe je televisie kijkt (voor S-Recommendation) en wordt de touch-remote gekoppeld aan je televisie, eventueel aangevuld met je settopbox voor digitale televisie. Zo, de televisie is klaar.

17 september 2013 37

WORKSHOP

minuten vult het zichzelf. Het is weliswaar niet gegarandeerd dat alle 2012-apps beschikbaar zijn in de nieuwe Smart Hub. Wat gebruiksgemak betreft is de nieuwe Smart Hub een schot in de roos, en bovendien maakt de nieuwe touch-remote navigeren een stuk sneller. Het blijft wel wennen, en je zal er enkel een fan van worden als je de toetsen op de remote toereikend vindt. Andere functies die op de klassieke remote beschikbaar zijn kan je nog steeds bereiken via de de ‘More’-toets, maar dat vonden we tijdrovend en onhandig. Ook voor gebruik met een settopbox zoals de Digicorder vinden we de oplossing nog niet toereikend, al is het wel mogelijk.

Gebaarherkenning, stemherkenning en gezichtsherkenning worden allemaal naar het niveau van 2013 getild, al blijft de oudere 2012-camera iets minder goed dan het nieuwe model. Maak je echter geen illusies, we blijven erbij dat deze features voorlopig eerder een leuke gimmick zijn dan een echte meerwaarde.

Hoe zit het dan met de beeldkwaliteit? In de menu’s merken we bijvoorbeeld dat de ruisonderdrukking nu ‘Digital Clean View’ heet, zoals bij de 2013-modellen. Of er daadwerkelijk een duidelijke verbetering is, konden we niet meteen vaststellen. Omdat de beperkingen van het paneel (zoals uniformiteitsproblemen en clouding) uiteraard niet veranderen na installatie van de kit, durven we de verbeteringen op dat vlak minimaal te noemen.

De opvallendste upgrade is natuurlijk de volledig nieuwe Smart Hub

Is het de moeite?

De opvallendste upgrade is natuurlijk de volledig nieuwe Smart Hub. Samsungs onderverdeling van alle content in vijf duidelijke schermen is wat ons betreft een echte voltreffer. Je vindt snel en efficiënt de content die je zoekt. ‘Social’ bevat alle sociale media en Skype, ‘Movies & TV Shows’ is een mooie interface om een film te zoeken bij een video-on-demandaanbieder.

‘Photos, Videos & Music ‘ is je lokale mediaspeler, ‘On TV’ toont je huidige zender en aanbevelingen van S-Recommendation, en ‘Apps’ toont alle internetapps, inclusief een snelle webbrowser. Als je ‘Apps’-scherm aanvankelijk leeg is, sla dan niet in paniek. Na enige

38 17 september 2012

Conclusie De upgrades die je krijgt zijn niet allemaal even nuttig.

Gebaarherkenning en stemherkenning blijven een gimmick, terwijl de toevoeging van HEVC-ondersteuning een goede keuze is voor future-proofing maar vandaag nog niets oplevert. De codec wordt immers nog niet echt gebruikt. De verbeteringen van de beeldkwaliteit lijken ons vrij beperkt. De nieuwe remote is een stap vooruit vergeleken bij de oude touch-remote, maar is niet voor iedereen de juiste oplossing. Je krijgt ook niet alle nieuwe functies van de 2013-modellen. ‘Screen Mirroring’ zit bijvoorbeeld niet in de Smart Evolution Kit. Of je de upgrade zijn geld waard vindt, hangt daarom van één enkele vraag af: ben je een verwoed Smart TV-gebruiker? Is het antwoord op die vraag ‘ja’, dan is deze upgrade de moeite waard. Indien je de Smart TV-functies niet gebruikt, dan lijkt de kit natuurlijk minder nuttig.

300 euro is sowieso een stevige prijs voor de kit.

Bovendien blijft de vraag onbeantwoord of je deze oefening elk jaar moet herhalen en hoelang Samsung je 2012-model zal ondersteunen met toekomstige kits.

TEST

MINIKETEN MET DRAADLOZE MEERWAARDE PANASONIC SC-PMX9 € 599

www.panasonic.be

Beoordeling ●●●●○

Miniketens mikken vaak op studenten of op muziekliefhebbers die niet veel plaats willen opofferen aan audio-apparatuur. Toch hoeft dat niet te betekenen dat zo’n toestel gespeend blijft van de nieuwste snufjes.

Jamie Biesemans

De SC-PMX9 situeert zich bovenaan in het aanbod miniketens van Panasonic en is dus geen instaptoestel met een bescheiden prijskaartje. In ruil voor net geen 600 euro krijg je echter ook heel wat terug. Die combinatie van features en kwaliteit leverde deze Panasonic alvast een EISA-award op.

Aluminium Met de uitstraling zit het in elk geval goed. Het aluminium voorpaneel oogt knap, en dat luxegevoel verdwijnt niet als je aan de knoppen komt. De rest van de behuizing, inclusief het klepje dat de Lightning-dock verbergt, is al heel wat gewoner. Vermoedelijk gaat Panasonic ervan uit dat een miniketen als deze normaliter netjes tussen boeken op een plank opgesteld staat.

De remote is gelukkig helder en duidelijk.

De PMX9 is een van de weinige miniketens met een dock voor de iPhone 5

Streaming De PMX9 heeft een ingebouwde CD-speler en FM-radio, maar het zijn vooral de dock (met digitale input) en streamingmogelijkheden die de aandacht trekken. Je kan muziek draadloos doorsturen via Bluetooth, AirPlay of via DLNA. Die eerste twee werken probleemloos, streamen via DLNA – ook via Panasonics eigen app – verliep bij onze tests wat minder vlot. Dat deze Panasonic naast de gewoonlijke lossy muziekbestanden ook lossless FLAC-bestanden afspeelt, telt wel als een pluspunt.

Conclusie Met de features zit het goed, maar hoe zit het met de klank? De PMX9 bevat een LincsD klasse D-versterker van Panasonic die 120 watt RMS naar de twee driewegsspeakers belooft te sturen. De fabrikant pocht met de gedetailleerde klank, vooral in het hoog, en die claim is terecht. Met de juiste opstelling van de luidsprekers zit er relatief veel lucht in wat je te horen krijgt, zeker voor een miniketen, al beginnen lage tonen pas bij een wat hoger luistervolume echt aanwezig te zijn. Dan krijg je een rijke klank geserveerd, die pop, elektronica, klassiek en jazz mooi tot zijn recht laat komen.

+ AirPlay en Bluetooth + Configuratie netwerk - Wi-Fi-antenne en -ontvangst - Achterkant behuizing

TECH SPECS WAT Miniketen FUNCTIES FM-radio, CD-speler, audiostreamer, iPod-dock, USB-speler AANSLUITINGEN Lightning-dock, stereo cinch-in, hoofdtelefoonaansluiting, Bluetooth, AirPlay, DLNA, USB VERMOGEN 120 watt RMS AFMETINGEN 210 x 120 x 266 mm (keten)

17 september 2013 39

DOSSIER HOOFDTELEFOONS VOOR ONDERWEG

40 17 september 2013

DOSSIER HOOFDTELEFOONS VOOR ONDERWEG

NOOIT ALLEEN ONDERWEG Mobiel entertainment zit duidelijk in de lift. Dat vertaalt zich niet alleen in sterke verkoopcijfers van smartphones en tablets, maar ook in een nooit eerder geziene populariteit van hoofdtelefoons voor onderweg. Daardoor groeide het aanbod koptelefoons sterk, maar dat maakt het niet makkelijker om alle mogelijkheden uit elkaar te houden. Daar doen we wat aan met dit dossier, waarin we dieper ingaan op de meest recente trends bij hoofdtelefoons voor onderweg.

Geert Fauvart

GETEST • • • • • • • • • •

Philips CitiScape Uptown SHL5905 AKG K551 Sennheiser Amperior Klipsch Image X7i KEF M200 JVC HA-FXZ200 Bose AE2w Parrot Zik Fiio E11 Kilimanjaro Fiio E07K Andes

17 september 2013 41

DOSSIER HOOFDTELEFOONS VOOR ONDERWEG

Hoofdtelefoons voor onderweg onderscheiden zich op enkele vlakken van hun broertjes die bedoeld zijn voor de huiskamer

De nieuwe LG G2 smartphone speelt niet alleen hi-res-muziek af met indelingen tot 24bit/192kHz, hij brengt die tracks ook echt in dat formaat naar je hoofdtelefoon.

Mobiel entertainment vinden we tegenwoordig de normaalste zaak van de wereld, maar toch is het nog steeds een eerder jonge trend. De ‘mobiele’ markt ontstond eigenlijk pas in de jaren tachtig, met de doorbraak van Sony’s populaire Walkman-cassettespelers waarvan er in de loop der jaren meer dan 200 miljoen exemplaren over de toonbank gingen.

Maar niets duurt eeuwig: met de opkomst van digitale muziek zag de Walkman zijn populariteit slinken. Eerst ten voordele van de Discman, terwijl kort daarna MP3-spelers en PMP’s (Personal Media Player) het heft in handen namen, met de onvermijdelijke iPod van Apple op kop.

Maar ook deze spelers zijn duidelijk op hun retour, bedolven onder een golf van smartphones en tablets die alles doen wat hun voorgangers klaarspeelden met nog heel wat leuke extra’s er bovenop. En vaak voor bijzonder aantrekkelijke prijzen. Kortom, mobiel entertainment lag nooit eerder binnen het bereik van zo’n grote groep muziek-, film- en gameliefhebbers.

42 17 september 2013

Mogelijkheden en beperkingen In die periode van goed dertig jaar zijn een aantal zaken duidelijk verbeterd. Niet alleen bieden moderne mobiele toestellen meer mogelijkheden, een langere autonomie en een beter gebruiksgemak, ook hun potentieel om een goede geluidskwaliteit neer te zetten is een stuk groter.

Helaas komt dat er in de praktijk niet altijd uit, en daar zijn verschillende redenen voor.

Wanneer je een smartphone bijvoorbeeld volstouwt met MP3- of AAC-bestanden met een lage bitrate (bijvoorbeeld 128 kbps) of alleen naar gratis online streams luistert, dan kan je er donder op zeggen dat écht goed geluid uitgesloten is. Kies dus voor lossy bestanden met een hoge bitrate of – beter nog – lossless bestanden (zoals FLAC of ALAC) als je echt wil horen wat je smartphone of tablet kan. Hi-res bestanden (lees: meer dan 16 bit/44 kHz) hebben hier in regel geen nut, aangezien de meeste spelers er ofwel geen raad mee weten, ofwel het signaal downsamplen naar 16-bit formaat. Er zijn echter wel uitzonderingen op die regel. Denk bijvoorbeeld aan de nieuwe LG G2 smartphone, Fiio X3 of iRiver Astell & Kern AK120 muziekspelers - toestellen die muziek met indelingen tot 24 bit/192 kHz zonder downsampling naar je hoofdtelefoon sturen.

Een andere klassieke ‘bottleneck’ is de hoofdtelefoon die heel wat fabrikant bij hun telefoons en tablets bundelen. Meestal gaat het om een exemplaar dat aardig wat functionaliteit biedt (met bijvoorbeeld een ingebouwde remote, een microfoon voor handenvrij bellen, enzovoort), maar op klankmatig vlak teleurstellend presteert.

Nu is het wel mogelijk om het geluid aan te passen via de EQ-presets van je muziekspeler – typisch voorzien van namen zoals Dance, Rock, Techno, Bass, enzovoort – maar dat is verre van ideaal. Ze kneden het geluid immers naar eigen inzicht en gaan daarbij vaak weinig subtiel te werk, waardoor je gegarandeerd wat anders te horen krijgt dan de opname dicteert. Meteen ook de reden waarom we het een beter idee vinden om te investeren in een degelijke hoofdtelefoon die dat soort kunstgrepen niet nodig heeft.

Ander inzetgebied, andere eisen Hoofdtelefoons die bestemd zijn voor mobiel gebruik onderscheiden zich op nogal wat vlakken van hun broertjes die bedoeld zijn voor de huiskamer. Dat is ook logisch, aangezien je onderweg andere verwachtingen stelt aan een hoofdtelefoon dan thuis.

Naast een goed draagcomfort verwachten we van een hoofdtelefoon voor onderweg bijvoorbeeld wat meer geluidsisolatie - zowel tegen geluiden van buitenaf als tegen het ‘lekken’ van geluid naar de buitenwereld. Niet alleen zorgt dat ervoor dat je ook op rumoerige plaat-

DOSSIER HOOFDTELEFOONS VOOR ONDERWEG

sen ongestoord van je muziek kan genieten zonder het volume ver op te drijven, je stoort de mensen om je heen ook minder snel. In-ears en gesloten hoofdtelefoons scoren over het algemeen goed tot uitstekend op dat vlak, terwijl open hoofdtelefoons hier geheid minder goed uit de verf komen. Voor alle duidelijkheid: de termen ‘open’ en ‘gesloten’ verwijzen naar de constructie van de behuizing waarin de eigenlijke luidsprekers zitten (www.fwdmagazine.be/link/soorten).

Ook de kabellengte van een hoofdtelefoon voor onderweg wijkt af van een model voor thuisgebruik. Waar je bij die laatste meestal een snoer van 300 centimeter aantreft, zijn hoofdtelefoons voor onderweg typisch voorzien van een 120 centimeter lange signaalkabel. Dat werkt een stuk handiger onderweg, aangezien je dan geen overbodige kabeleindjes moet oprollen en opbergen.

Daarnaast bieden hoofdtelefoons voor mobiel gebruik vaak een aantal specifieke snufjes die je bij hun tegenhangers voor thuisgebruik niet aantreft. Daarbij denken we onder meer aan een afstandsbediening in de kabel (meestal alleen compatibel met Apple’s iOS-toestellen) of een geïntegreerde microfoon die je kan gebruiken voor handsfree bellen.

Sommige sets gaan nog een stap verder op dat vlak. Zo zit de verkoop van Bluetooth-hoofdtelefoons momenteel sterk in de lift. Zo’n draadloze hoofdtelefoon lijkt erg aanlokkelijk en is dat vaak ook. Tenminste, zolang je het geen probleem vindt dat je de batterij in de hoofdtelefoon regelmatig moet opladen en dat ook de batterij van je telefoon of tablet wat zwaarder belast wordt. Op dat laatste vlak zijn er weliswaar grote verbeteringen merkbaar bij de nieuwste Bluetooth-versies, maar die worden helaas nog niet door alle mobiele toestellen en draadloze hoofdtelefoons ondersteund. Geluidstechnisch scoren Bluetooth-hoofdtelefoons meestal minder goed

dan gelijkaardig geprijsde sets met kabel, al merken we wel dat het zowel met de geluidskwaliteit als de prijzen de goede kant uitgaat.

Ook ‘actieve’ noise-cancelling hoofdtelefoons zijn populair voor onderweg. Deze sets zetten piepkleine microfoons en elektronica in om storende omgevingsgeluiden weg te filteren. Dat doen ze met tegengeluid, iets wat in de praktijk met wisselend succes gebeurt naargelang de frequentie van de omgevingsgeluiden. Ook deze sets hebben een batterij nodig, in tegenstelling tot hoofdtelefoons die ‘passieve’ noise-cancelling beloven. Op onze website vind je alvast een groepstest van enkele premium hoofdtelefoons met actieve noise-cancelling (www.fwdmagazine.be/link/nc).

Technische verschillen Wanneer je een (niet-draadloze) hoofdtelefoon koopt voor mobiel gebruik, dan moet die hoofdtelefoon ook op technisch vlak geschikt zijn voor je tablet of smartphone.

Daarbij is het vooral van belang dat de hoofdtelefoon zich vrij efficiënt laat aansturen. De gegevens op de technische fiche kunnen daar alvast een goede indicatie zijn, al vertellen ze nooit het volledige verhaal.

Zo kies je best voor een hoofdtelefoon met een vrij hoog rendement (ook bekend als ‘efficiëntie’ of ‘gevoeligheid’).

Bij hoofdtelefoons voor onderweg bedraagt die typisch 105 dB/mW of meer. Gevoelig lagere getallen zorgen er in de praktijk voor dat je telefoon of tablet er niet in zal slagen om de hoofdtelefoon op een (erg) hoog volume te doen spelen, simpelweg omdat mobiele toestellen niet voldoende versterking (gain) bieden voor dat soort sets.

Anderzijds kan een erg hoog rendement ervoor zorgen dat je sneller onvolkomenheden hoort van de bron, zoals ruis. Hou ook in het achterhoofd dat sommige fabrikanten het rendement niet uitdrukken in dB per milliwatt

Beyerdynamic biedt via zijn Manufaktur-dienst een scala aan individualiseringsmogelijkheden aan voor een aantal hoofdtelefoons, zoals de hier afgebeelde T50p.

17 september 2013 43

DOSSIER HOOFDTELEFOONS VOOR ONDERWEG

maar in dB per volt, wat voor mooiere waardes op een technische fiche zorgt.

Ook de impedantie van de hoofdtelefoon speelt een duidelijke rol. Zo is een laagohmige hoofdtelefoon (typisch 16 tot 32 ohm) in principe makkelijker aan te sturen door een mobiel toestel dan een hoogohmig (250 tot 600 ohm) exemplaar. Maar ook die stelling verdient enige nuance: laagohmige hoofdtelefoons zijn immers gevoeliger voor controleverlies, een verschijnsel waarbij de drivers in de hoofdtelefoon ongecontroleerde bewegingen maken omdat de versterker (lees: je telefoon of tablet) niet voldoende (elektrische) demping biedt. Dat kan zich in de praktijk al snel uiten in lossere bassen, een aangezette laagweergave en andere bij-effecten die de geluidskwaliteit niet ten goede komen.

Gelukkig is niet iedere laagohmige hoofdtelefoon even gevoelig voor dit verschijnsel. Met name het impedantieverloop van de hoofdtelefoon (op een technische fiche weergegeven als een constante waarde, maar in de praktijk eigenlijk variabel naargelang de frequentie) en de mate waarin het ontwerp leunt op elektrische demping (er wordt ook gebruikgemaakt van mechanische demping bij een hoofdtelefoon) zijn hiervoor van belang. Het mag echter duidelijk zijn dat controleverlies sowieso een ongewenst verschijnsel is.

Om na te gaan of een toestel voldoende controle biedt voor een bepaalde hoofdtelefoon, wordt meestal uitgegaan van de regel van acht. Die zegt dat de uitgangsimpedantie van het toestel waarop je de hoofdtelefoon aansluit maximaal één achtste mag bedragen van de impedantie van de hoofdtelefoon. Het resultaat van die berekening noemen we de dempingsfactor. Een toestel dat aan de hoofdtelefoonuitgang 2 ohm of minder meet, zou dus met elke ietwat efficiënte hoofdtelefoon van 16 ohm of meer overweg moeten kunnen zonder hoorbaar controleverlies.

Met de EQ-presets van je muziekspeler kan je het geluid naar eigen inzicht kneden, maar een alternatief voor een degelijke hoofdtelefoon is het niet

Helaas kennen we geen enkele smartphone- of tabletfabrikant die de uitgangsimpedantie van zijn toestellen vermeldt, zodat je deze waarde zelf zou moeten kunnen meten en berekenen om een correct beeld te krijgen.

Maar geen nood: dat karwei hebben we voor onze rekening genomen, en die (indicatieve) metingen maken meteen duidelijk dat bitter weinig mobiele toestellen aan onze eis (2 ohm of minder) voldoen. Zo meten we bij een iPod Classic (2012) een uitgangsimpedantie van ongeveer 5 ohm, terwijl we voor de Sony Tablet S (ongeveer 22 ohm) en Samsung Galaxy S2 (ongeveer 49 ohm) nog hogere getallen noteren.

Dat laatste is niet echt positief nieuws met het oog op een natuurgetrouwe weergave, maar gelukkig valt daar eenvoudig een mouw aan te passen met een betaalbaar, draagbaar hoofdtelefoonversterkertje met een voldoende lage uitgangsimpedantie. Op de laatste twee pagina’s van dit dossier gaan we dieper in op dit thema, en bekijken en beluisteren we ook twee van die versterkers.

Maar nu is het tijd voor de hoofdmoot van dit dossier, waarin we een achttal opmerkelijke hoofdtelefoons voor onderweg onder loep nemen die het nodige te bieden hebben.

Sommige hoofdtelefoons worden vergezeld van een eigen app voor smartphone- en tabletgebruikers. Dat biedt ruimte voor heel wat nieuwe mogelijkheden, zoals Parrot hier toont bij de Zik.

44 17 september 2013

AW 3.0

AmAi! Androidworld nu ook in BelgiĂŤ Ga naar: androidworld.be Jouw gids voor Android

DOSSIER HOOFDTELEFOONS VOOR ONDERWEG

MEER DAN EEN MOOI SNUITJE PHILIPS CITISCAPE UPTOWN SHL5905 € 99

www.philips.be

Beoordeling ●●●●○

+ Vlot design, degelijke constructie + Verhouding prijsgeluidskwaliteit + Weinig geluidslekkage - Geen vouwbare hoofdband of draaibare oorcups - Eerder beperkte geluidsisolatie

Onze vaste lezers kennen de hoofdtelefoons uit de Fidelio-lijn van Philips intussen maar al te goed. Maar de Nederlandse fabrikant heeft ook aanzienlijk goedkopere sets in het aanbod, zoals deze gloednieuwe CitiScape Uptown SHL5905. Deze vlot gelijnde over-ear hoofdtelefoon ziet er alvast opvallend goed uit in zijn matzwarte jasje, dat van oog voor detail getuigt en mooi afgewerkt is – zeker voor dit prijssegment. Het gewicht (zo’n 250 gram) ligt iets hoger dan bij een doorsnee hoofdtelefoon voor onderweg, maar de SHL5905 voelt dan ook degelijk aan. Bij gebrek aan draaibare oorcups of een vouwbare hoofdband is het opbergen van de CitiScape Uptown wel wat lastiger.

De pasvorm is aan de vaste kant, waarbij de meeste druk rond de oren zit. Daardoor is hij ook geschikt voor actievere gebruikers, terwijl het comfort toch nog vrij goed scoort dankzij de dikke, zachte oorkussens. De extra’s vallen schaarser uit: er is alleen een microfoon in de platte signaalkabel verwerkt.

In de praktijk levert de Uptown niet veel isolatie tegen omgevingsgeluid, maar hij slaagt er wel uitstekend in om geluidslekkage te beperken tot een minimum. Tel daar nog bij dat hij makkelijk aan te sturen is (102dB, 32 ohm), en het mag niet verbazen dat deze Philips sterk scoort onderweg. De laagweergave wordt wat benadrukt, maar loopt ook ver door en biedt aardig wat impact. Dat zal met name bij dance of hip-hop liefhebbers in goede aarde vallen. Gelukkig beïnvloedt de laagweergave de andere frequenties amper, zodat er een toegankelijk geluid ontstaat met een goede stemweergave en een sprankelend hoog. Kortom, je krijgt zeker waar voor je geld.

GROOTS

KOOPTIP

AKG K551 € 279

nl.akg.com

Beoordeling ●●●●●

Deze AKG K551 is een over-ear hoofdtelefoon die zowel thuis als onderweg geluid van de bovenste plank belooft. De grote, gesloten behuizingen met lederen oorkussens zorgen alvast voor aardig wat isolatie zonder je echt van de wereld af te sluiten en bieden plaats aan hoogwaardige 50 millimeter drivers. De draaibare oorcups maken het bovendien makkelijker om de K551 op te bergen onderweg, al blijft het ook dan een grote hoofdtelefoon. De constructie – deels aluminium, deels kunststof – voelt ook meer dan solide aan, al heeft dat wel een duidelijke invloed op het gewicht (iets meer dan 300 gram). Gelukkig is dat niet nadelig voor het draagcomfort, dat op een bijzonder hoog niveau staat dankzij de eerder losse pasvorm. Bovendien maakt de schaalindeling op de getrapt instelbare hoofdband het eenvoudig om een perfecte pasvorm te vinden.

De iPhone-compatibele remote in de kabel en de lage impedantie (32 ohm) doen het beste vermoeden voor gebruik onderweg, terwijl het rendement (114 dB/V, ongeveer 99 dB/mW) volstaat voor het gros van de mobiele toestellen. Tenzij je écht hoge volumes wil horen. Dat blijkt ook in de praktijk, waar de AKG K551 ronduit uitstekende all-round prestaties neerzet. We krijgen een neutrale, geraffineerde en erg gedetailleerde weergave te horen, zonder opvallende accenten.

Markant is de grote ruimtelijkheid waarmee de K551 muziek opdient, wat niet alleen voor een realistische luisterervaring zorgt maar ook merkbaar minder luisterstress oplevert. Indrukwekkend.

Kortom, een mooi ogende én uitstekend klinkende hoofdtelefoon die alleen een paar puntjes laat liggen op het vlak van draagbaarheid.

+ Excellent geluid, ruimtelijke weergave + Prima comfort + Opvallend stevige constructie - Afmetingen en gewicht

46 17 september 2013

DOSSIER HOOFDTELEFOONS VOOR ONDERWEG

BIJNA ONZICHTBAAR KLIPSCH IMAGE X7I € 199

www.digimania.be

Beoordeling ●●●●○

DJ-STIJL SENNHEISER AMPERIOR € 299

www.sennheiser.be

Beoordeling ●●●●○

Met de HD25 heeft Sennheiser een DJ-hoofdtelefoon in het aanbod die hoge ogen gooit bij de pro’s. Deze Amperior – een on-ear model – is het blitsere broertje van de HD25, maar werd geoptimaliseerd voor tableten smartphonegebruikers in plaats van DJ’s.

Dat vertaalt zich onder meer in twee afneembare kabels (met en zonder remote), en vooral in een design dat makkelijker aangestuurd kan worden door mobiele toestellen. In de praktijk zorgt het hoge rendement ervoor dat de Amperior hogere volumes uit een telefoon perst. De erg lage impedantie (16 ohm) kan echter een aandachtspunt zijn, meteen ook de reden waarom we deze set liefst combineren met een mooi hoofdtelefoonversterkertje. Wat je dan te horen krijgt is een strak en helder geluid, dat levenslustig en energiek voor de dag komt. Het laag lijkt eerder in te zetten op controle en snelheid dan op pure diepgang, wat aansluit bij zijn ‘roots’. Ook valt het op dat de Amperior het best tot zijn recht komt bij wat hogere volumes.

Het design veranderde Sennheiser amper tegenover de HD-25, al zorgen de blauwe of zilverkleurige aluminium oorcups wel voor een modieus accent. De constructie is best opvallend: zo maakt de Amperior gebruik van een open hoofdband en zachte, zweetresistente oorkussens, die meteen ook voor een goed draagcomfort zorgen. Het voornaamste minpunt vinden we het kwistige gebruik van plastic, waardoor de Sennheiser kwetsbaarder lijkt voor ongelukjes onderweg en iets goedkoper aanvoelt dan het prijskaartje aangeeft. Ook het instelsysteem van de hoofdband zou wat stroever mogen zijn. Maar verder is de Amperior gewoon een heel aparte hoofdtelefoon die zich duidelijk onderscheidt van de concurrentie.

In-ear hoofdtelefoons zijn sowieso niet al te groot, maar met de X7i zoekt Klipsch echt extremen op. Plug de hoofdtelefoon in je oren, en van op een afstandje lijken de kabels bijna rechtstreeks uit je oren te komen.

Die compacte opbouw is mogelijk doordat Klipsch bij dit model geen dynamische drivers gebruikt, maar gebalanceerde armaturen – één voor elk oor – die in druppelvormige, keramische behuizingen zijn ondergebracht. Nu zijn er wel meer in-ears die armaturen gebruiken, maar meestal worden daarbij meerdere exemplaren gecombineerd om de mindere laagweergave van dit soort drivers op te vangen. Die klip tracht Klipsch bij de X7i te omzeilen met een heus basreflexsysteem.

In de verpakking vinden we naast de hoofdtelefoon een opvallend uitgebreid assortiment ooradapters – de juiste pasvorm vinden is dan ook geen probleem – dat verder wordt aangevuld met een compact opbergetui en een vliegtuigadapter. Door de strakke pasvorm zorgt de X7i overigens ook voor een uitstekende isolatie van omgevingsgeluid, waardoor hij een volwaardig alternatief is voor een hoofdtelefoon met actieve noisecancelling.

Dankzij het bovengemiddeld hoge rendement (110 dB) en de iets hogere impedantie is deze Klipsch in de praktijk makkelijk combineerbaar met een resem mobiele toestellen, terwijl de uitgebreide remote in de platte kabel een leuk extraatje is voor iOS-gebruikers. De kabel bevestig je overigens best aan je hemd of shirt met de meegeleverde kabelclip, of je leidt hem achter je oren door. Doe je dat niet, dan heeft deze set weleens de neiging om ‘eigen’ geluiden (stappen, wrijvingen van de kabel, …) te versterken, een aandachtspunt.

Ook de geluidskwaliteit mag er zijn, met een eerder heldere, klare klank. De laagextensie lijkt weliswaar iets beperkter dan bij de andere in-ears in dit dossier, maar deze Klipsch klinkt wel mooi lineair. Daarnaast is er véél detail hoorbaar, terwijl muziek ook mooi gelaagd wordt weergegeven. Kortom, een fraaie hoofdtelefoon, deze Klipsch Image X7i.

+ Piepklein + Uitstekende geluidsisolatie, pasvorm + Clean, gedetailleerd geluid - Kan ‘eigen’ geluiden versterken

+ Energiek, opwindend geluid + Evenwichtige klankbalans + Technisch aangepast voor smartphones en tablets - Instelsysteem hoofdband

17 september 2013 47

DOSSIER HOOFDTELEFOONS VOOR ONDERWEG

MAXIMAAL DETAIL KEF M200 € 199

www.kef.com

Beoordeling ●●●●◐

+ Draagcomfort, pasvorm + Uitstekende detailweergave en ruimtelijkheid + Prijs-kwaliteitverhouding - Erg lage impedantie is aandachtspunt

De naam KEF associëren we in de eerste plaats met luidsprekers, maar sinds de introductie van de M500 (www.fwdmagazine.be/link/m500) weten we dat het Britse merk ook een mooie én goed klinkende hoofdtelefoon kan maken.

Toch pakt deze M200 het heel anders aan dan zijn grote broer. In de eerste plaats is het een in-ear hoofdtelefoon, die opvalt door de rubberen beugels die je achter je oren haakt. Een vreemd ogend systeem, dat echter wel erg comfortabel is en er bovendien voor zorgt dat de ooradapters steeds perfect blijven zitten – al lijkt de geluidsisolatie er wel ietsje onder te leiden. In de kabel zitten verder nog een microfoon en remote, terwijl KEF eveneens een draagtasje, vliegtuigplug en ooradapters in verschillende afmetingen meelevert.

In ieder oortje van de M200 zitten twee dynamische drivers: één voor de laagweergave en één voor het mid/hoog, elk omhuld door een eigen aluminium behuizing. Een intrigerend concept, dat ook in de praktijk voor bijzonder mooie prestaties zorgt. Zo staat de detailweergave werkelijk op een bijzonder hoog niveau, terwijl ook de ruimtelijkheid beter scoort dan de andere in-ears in dit dossier. Net als bij de AKG K551 zorgt die combinatie voor een luisterervaring die soms betoverend is, maar niet snel gaat vermoeien.

Opvallend is dat deze KEF vooral bij iets lagere volumes erg genietbaar is. Ondanks het (op papier) lage rendement (94 dB) kost het overigens niet bijzonder veel moeite om een degelijk volume uit de M200 te halen, maar de extreem lage impedantie van 12 ohm is sowieso een aandachtspunt. Net als de Sennheiser Amperior, combineer je deze KEF dus best met een hoofdtelefoonversterkertje om er het volle potentieel uit te halen.

MINI LUIDSPREKERS JVC HA-FXZ200 € 249

www.jvc.be

Beoordeling ●●●●◐

Waar de KEF M200 en Klipsch Image X7i in-ears hun ding doen met één of twee drivers per oortje, pakt deze JVC HA-FXZ200 het nog ingenieuzer aan. Zo combineert deze in-ear hoofdtelefoon maar liefst drie dynamische drivers per oortje – twee kleinere voor het mid en hoog, en een grotere driver in een aparte behuizing voor de laagweergave.

Aangezien dynamische drivers wat ‘ademruimte’ nodig hebben om goed te functioneren, betekent dat ook dat de HA-FXZ200 iets groter uitvalt dan een doorsnee in-ear set, en bijgevolg ook verder uit je oren steekt.

Anderzijds is het design wel een regelrechte blikvanger, met de deels transparante behuizingen die een blik gunnen op het complexe binnenwerk. Erg mooi.

Een verzilverde kabel van OFC-koper verbindt de oortjes met je speler, maar een remote ontbreekt. Wel van de partij zijn een hemdclip, kabelhouder en een klein maar handig opbergtasje.

Net zoals andere in-ears biedt deze JVC aardig wat geluidsisolatie; meer dan de KEF M200 maar niet zoveel als de Klipsch Image X7i. Zodra er muziek speelt, kan je in alle rust genieten van wat er uit deze oortjes komt.

En dat is beslist het horen waard: het laag komt niet opgepompt over maar heeft wel opvallend veel punch en diepgang in huis, stemmen klinken helder en het hoog wordt smooth neergezet. Daarnaast klinkt de HA-FXZ200 ook lekker gedetailleerd, terwijl ook de ruimtelijkheid goed scoort naar in-ear normen. Net als bij de KEF M200 zorgt dat voor een prima balans. Door het lage rendement (96 dB) en dito impedantie (16 ohm) combineer je ook deze hoofdtelefoon best met een hoofdtelefoonversterkertje.

+ Algemene geluidskwaliteit, stevige laagweergave + Innovatief concept + Gedetailleerd geluid - Vrij laag rendement

48 17 september 2013

DOSSIER DRAAGBARE SPEAKERS

TECHNO-LOGIC PARROT ZIK € 350

www.parrot.com

Beoordeling ●●●●○

DRAADLOZE METAMORFOSE BOSE AE2W € 249

www.bosebelgium.be

Beoordeling ●●●●◐

Je twijfelt tussen een draadloze hoofdtelefoon of een hoofdtelefoon met kabel? Dan is deze Bose AE2w een erg interessante optie. Deze hoofdtelefoon is immers gebaseerd op de populaire AE2, maar kan ook draadloos gebruikt worden dankzij de afneembare Bluetooth-module. Die is piepklein en vederlicht, maar ze omvat toch een herlaadbare batterij, een microfoon voor handsfree bellen en volumeknoppen. Aangezien de module losgemaakt kan worden, is het zelfs mogelijk om ze op te laden terwijl je de hoofdtelefoon gebruikt met de meegeleverde kabel. Je kan er dus alle kanten mee uit.

Ook de hoofdtelefoon zelf is een lichtgewicht exemplaar (153 gram, inclusief Bluetooth-module), iets wat deels te danken is aan de lichte kunststof behuizing.

Dat is best opmerkelijk, aangezien de Bose AE2w een full-size over-ear model is, en zelfs een uitermate comfortabel. Dankzij de draaibare oorcups is het ook mogelijk om de AE2w wat compacter te maken, waardoor hij eenvoudig in het meegeleverde transporttasje past. De hoofdband is echter niet vouwbaar.

De Bose AE2w ondersteunt alleen A2DP voor de weergave van muziek via Bluetooth, en geen Apt-X. Toch heeft dat geen nefaste invloed op de geluidskwaliteit.

Integendeel, dit is net een van de meest genietbare Bluetooth-hoofdtelefoon die we de laatste tijd in handen kregen. Het geluid is vol, rijk en ontspannen.

Helemaal neutraal is het niet – het midbasgedeelte wordt licht benadrukt – maar de accenten zijn goed gekozen en niet overdone. Kortom, een Bluetoothhoofdtelefoon die we warm aanbevelen aan comfortliefhebbers, ook al is hij niet goedkoop.

De meest opvallende hoofdtelefoon in dit gezelschap komt van een merk dat minder bekend is bij hoofdtelefoonliefhebbers: Parrot. De Zik is dan ook de eerste hoofdtelefoon van de Franse fabrikant, maar het is wel meteen een pronkstuk. Niet alleen ziet deze draadloze set er adembenemend mooi uit – met dank aan topdesigner Philippe Starck – ook op technisch vlak springt de Zik uit de band. Zo is er ondersteuning voor A2DP Bluetooth en NFC, terwijl de bijhorende app toegang biedt tot extra’s zoals een digitale equaliser. Helemaal op maat van smartphones en tablets dus. Ook de bediening volgt een smartphoneconcept: aangezien er geen knoppen op de Zik staan, bedien je het volume en de trackselectie door veegbewegingen te maken op de rechter oorcup. Een origineel concept, dat een stuk makkelijker werkt dan toetsen die je op de tast moet bedienen.

Leuke details zijn de ‘slimme’ kaaksensor die spraak detecteert voor de headset en een sensor die de weergave automatisch pauzeert wanneer de Zik niet op je hoofd staat. Als kers op de taart is er ook nog een actief noise-cancelling systeem dat omgevingsgeluiden uitstekend onderdrukt, al zit de prima passieve isolatie van deze over-ear hoofdtelefoon daar ook voor iets tussen. Ondanks het hogere gewicht (325 gram) is ook het comfort goed, met weinig druk op de oren maar wat meer op de hoofdband.

Ondanks al de ingebouwde elektronica zet de Zik een gedreven geluid neer. Schakel de Zik in, start de muziek en je krijgt een stevige laagweergave, energiek hoog en heldere weergave van stemmen te horen – zowel draadloos als via de kabel. Ook is er aardig wat detail hoorbaar, wat de Zik een bovengemiddeld aangename gezel maakt voor onderweg.

De DSP-settings in de app vinden we dan weer minder nuttig, al zijn ze natuurlijk wel leuk om even mee te spelen.

+ Topdesign, mooie afwerking + Uitgebreide functionaliteit + Uitstekende geluidsisolatie - Noise-cancelling & DSP alleen via app bereikbaar

+ Draagcomfort, gewicht + Ook bruikbaar met kabel (zonder batterij) + Rijk, toegankelijk geluid - Geen Apt-X of NFC

17 september 2013 49

DOSSIER HOOFDTELEFOONS VOOR ONDERWEG

ACCESSOIRES EN VERSTERKING Een draagbaar hoofdtelefoonversterkertje verbetert de geluidskwaliteit van je hoofdtelefoon vaak aanzienlijk, terwijl het toch niet veel hoeft te kosten

Heel wat fabrikanten leveren bij een hoofdtelefoon meteen ook een aantal accessoires mee. Die zijn meestal niet onmisbaar, maar vaak zorgen ze er wel voor dat het prettiger samenleven is met je hoofdtelefoon.

Bij hoofdtelefoons voor onderweg gaat het daarbij vooral om praktische extra’s. Denk daarbij aan een draagtasje waarin je de hoofdtelefoon veilig kan opbergen onderweg, een hemdclip die voorkomt dat de kabel al te veel heen en weer slingert of adapterplugs die toelaten om de hoofdtelefoon op toestellen met een andere connector aan te sluiten – bijvoorbeeld op de stereoketen thuis of op het entertainmentsysteem aan boord van een vliegtuig.

Zaten er in de verpakking van jouw hoofdtelefoon geen accessoires, dan kan je ze in heel wat gevallen ook gewoon los aanschaffen. Soms bieden hoofdtelefoonfabrikanten echter ook zelf accessoires aan. Bij Parrot tref je bijvoorbeeld een optionele hardcase aan voor de Zik, die volledig aansluit bij het design van de hoofdtelefoon.

Het nut van een hoofdtelefoonversterker?

Toestellen zoals smartphones en tablets mogen dan wel over een stevige batterij beschikken, toch brengen ze aardig wat beperkingen met zich mee in vergelijking met audiotoestellen in de huiskamer. Zoals we eerder al aangaven, vragen deze mobiele toestellen dan ook om een aangepaste hoofdtelefoon. Dat verklaart waarom haast alle hoofdtelefoons voor mobiele toestellen een gemiddelde tot hoge gevoeligheid en lage impedantie hebben, aangezien dit het leven van een tablet of smartphone in principe veel makkelijker maakt.

Maar zoals we eerder al zagen, stellen ook deze hoofdtelefoons enkele specifieke eisen aan het apparaat dat ze aanstuurt, eisen waaraan lang niet alle telefoons, tablets en laptops blijken te voldoen. Die klif valt echter makkelijk te omzeilen met een degelijk hoofdtelefoonversterkertje. Heel wat gespecialiseerde fabrikanten (denk aan Fiio, Meier Audio, …) maken immers compacte versterkertjes – typisch kleiner dan je telefoon, maar wel iets dikker – die ook onderweg gebruikt kunnen worden met een (al dan niet ingebouwde) batterij.

Door hun specifieke ontwerp bieden ze niet alleen aanzienlijk meer gain dan een telefoon of tablet (lees: ze zijn krachtiger), degelijke versterkers voor onderweg hebben ook een uitgangsimpedantie die laag genoeg is om gelijk welke ‘mobiele’ hoofdtelefoon correct aan te sturen. Om ook hoogohmige hifihoofdtelefoons met een laag rendement volop te benutten, kies je echter beter voor een desktopmodel dat meer punch in huis heeft. Maar dat is natuurlijk niet draagbaar, aangezien die desktopmodellen een stopcontact vereisen.

Gebruik je een laptop-pc als audiobron, dan kunnen ook compacte USB-DAC’s met een ingebouwd hoofdtelefoonversterkertje een interessante deal zijn. Denk daarbij aan toestellen zoals de Meridian Explorer, AudioQuest Dragonfly of M2Tech hiFace DAC. Niet alleen bevatten deze toestelletjes een kwalitatieve hoofdtelefoonversterker (al is die niet altijd even geschikt voor uitgesproken laagohmige hoofdtelefoons), de ingebouwde DAC zorgt ook voor veel meer muzikaliteit dan de geluidsoplossing die af-fabriek in je computer zit. Twee vliegen in één klap, als het ware.

DOSSIER HOOFDTELEFOONS VOOR ONDERWEG

ALLES ONDER CONTROLE? FIIO E11 KILIMANJARO € 69

www.fiio.com

Beoordeling ●●●●○

Digimania bezorgde ons voor dit dossier twee hoofdtelefoonversterkertjes van Fiio. Deze Chinese fabrikant timmert al enkele jaren aan de weg naar beter ‘mobiel’ geluid met slim ontworpen en betaalbare producten.

Zo kost de Fiio E11 Kilimanjaro amper 69 euro, terwijl de E07K Andes voor 99 euro over de toonbank gaat.

De E11 is het meest eenvoudig opgevat: het is een erg klein, vederlicht versterkertje dat je met de hoofdtelefoonaansluiting van je smartphone of tablet verbindt via een minijack-naar-minijack kabeltje. Je hoofdtelefoon sluit je vervolgens aan op de hoofdtelefoonuitgang van de Fiio E11, die je desgewenst met de meegeleverde rubberen bandjes aan je telefoon kan bevestigen. Fiio levert trouwens alle denkbare accessoires mee, inclusief een USB-kabeltje voor het opladen van de ingebouwde batterij.

Op de zijkant van de E11 zit een schakelaar voor highen low gain (de versterkingswaarde) en een EQ-knop voor drie equaliserinstellingen die de laagweergave telkens wat sterker accentueren. De volumeknop wordt deels afgeschermd door een overkoepend kapje.

Daardoor is de draaiknop iets minder goed bereikbaar wanneer je hem aan een telefoon vastmaakt, maar het zorgt er ook voor dat je het volume niet onopzettelijk verhoogd wordt wanneer je de kleine Fiio in je broekzak stopt. De presentatie, afwerking en bouwkwaliteit zien er overigens verrassend goed uit voor een versterkertje van deze prijs.

Dat laatste gaat nog meer op voor de iets duurdere E07K Andes. Niet alleen is die net wat groter en krachtiger, hij bevat ook een USB-DAC voor je computer. Verder zien we nog een minijack-ingang, aangevuld met een connector voor de los verkrijgbare E09K-dock. Schuif de E07K in die dock, en deze Fiio wordt omgetoverd in een DAC voor desktopgebruik. Eveneens van de partij zijn twee hoofdtelefoonaansluitingen, vier druktoetsen (onder meer voor het volume) en een hold-knop.

Maar de echte blikvanger van de Fiio E07K is het knappe schermpje op de voorzijde, dat het volume en een aantal statusicoontjes weergeeft. Langs die weg kom je ook bij de ingebouwde equaliser, settings en enkele statusgegevens. geen onmisbare extra’s, maar ze zorgen wel meteen voor wat extra flexibiliteit.

Wat meegeleverde accessoires betreft, kan je op dezelfde extra’s rekenen als bij de E11 maar dan aangevuld met twee hoesjes: een strak passende huls in

rubber die de E07K beschermt wanneer hij in gebruik is, en een zacht, losser zittend opbergtasje.

Meerwaarde Beide Fiio’s blijken leuke toestelletjes te zijn in de dagelijkse omgang. De E11 heeft weliswaar enkele minder praktische kantjes - je kan hem niet gebruiken terwijl de batterij laadt, en dat duurt zo’n 3 uur - maar hij biedt wel een duidelijk betere geluidskwaliteit tegenover de

+ Strak, helder geluid + Formfactor, afwerking + Startklaar geleverd - Batterij laden duurt lang (3u) - Niet bruikbaar tijdens laden

17 september 2013 51

DOSSIER HOOFDTELEFOONS VOOR ONDERWEG

FIIO E07K ANDES € 99

www.fiio.com

Beoordeling ●●●●◐

+ Prijs-kwaliteitverhouding + Verrassend volwassen geluid + Aansluitingen en functionaliteit (DAC) - Iets dikker formaat

Galaxy S2 en Sony Tablet S, zowel wat vermogen als controle betreft. Tegenover de iPod Classic is het verschil minder groot.

De E11 heeft duidelijk de grootste meerwaarde voor laagohmige hoofdtelefoons: het uitgangsvermogen (180 mW bij 32 ohm) volstaat ruimschoots voor dat soort sets, terwijl de lage uitgangsimpedantie een goede controle over de hoofdtelefoon garandeert. Dat vertaalt zich in een fris en krachtig geluid, al steken bij hogere volumes kleine onvolkomenheden de kop op. Voor erg inefficiënte hoofdtelefoons - zeker hoogohmige - weegt de E11 ook wat te licht, iets wat Fiio zelf aangeeft trouwens. Kortom, een capabel versterkertje met een prima prijs-kwaliteitverhouding.

De E07K staat op klankmatig vlak een stukje hoger. Hij klinkt cleaner en autoritairder dan je van zo’n klein bakje zou verwachten, met een strak geluid en een prima laagweergave. Het hogere vermogen (220 mW bij 32 ohm, waarvan nog 36 mW overblijft bij 300 ohm) zorgt er ook voor dat hij met een wat grotere groep hoofdtelefoons gecombineerd kan worden - tot 150 ohm, zo beveelt de fabrikant aan. Zelfs een hifihoofdtelefoon

Denkzij hun lage uitgangsimpedantie slagen beide Fiio’s er in om laagohmige hoofdtelefoons netjes onder controle te houden 52 17 september 2013

zoals onze Beyerdynamic DT-990 Manufaktur (250 ohm) in het gareel houden lukt aardig, maar je merkt dan wel dat ook deze E07K stevig aan de slag moet. Met hoofdtelefoons voor onderweg merk je daar echter niets van, en daar koop je deze Fiio dan ook voor.

Ook de ingebouwde DAC blijkt een leuke extra, zeker voor deze prijs. De geluidskwaliteit van een driemaal zo dure USB-DAC als de Meridian Explorer evenaart deze Fiio natuurlijk niet - de Explorer klinkt fijnzinniger, vloeiender en ruimtelijker - maar de Fiio doet het wel merkbaar beter dan de geluidskaart en hoofdtelefoonuitgang van onze HP-laptop.

Ook de E07K presteert overigens erg stabiel met uitgesproken laagohmige hoofdtelefoons - zelfs beter dan heel wat dure hifiversterkers - terwijl er ook minder snel onvolkomenheden hoorbaar zijn wanneer de belasting iets zwaarder is voor de versterker dan bij de Fiio E11.

Ook de E07K is dus een aardige upgrade voor onderweg of zelfs op kantoor, waaraan bovendien ook nog eens een ronduit uitstekende prijs-kwaliteitverhouding vastzit.

Daarom lijkt hij ons de meerprijs tegenover de E11 meer dan waard.

BESTEL NU OP SHOP.MINOC.COM/SHOOT ONTVANG JE DIGITALE VERSIE METEEN IN JE MAILBOX EN KRIJG HET PAPIEREN MAGAZINE GRATIS THUIS GELEVERD

TEST

MULTIROOM MET EEN MEERWAARDE BLUESOUND VANAF € 499 www.bluesound.com Beoordeling ●●●●○

Als het gaat om muziek in meerdere vertrekken afspelen, komt één naam altijd bovendrijven: Sonos. Een spin-off van NAD denkt dat het beter kan, en wil meerwaardezoekers aantrekken met een aanbod dat op verschillende vlakken meer biedt.

Jamie Biesemans

+ Vault + Ondersteuning voor (hoge resolutie) FLAC’s + Actief updatebeleid + Pulse is zeer degelijke actieve speaker - Ripsnelheid Vault - Streamingaanbod

Onder de naam Bluesound werd enkele maanden geleden een nieuw merk gelanceerd dat zich volledig concentreert op streaming en multiroomaudio. Het is een nieuwe naam, maar achter het bedrijf zitten oude bekenden. Te zeggen, de holding waar ook NAD – bekend van hun digitale versterkertechnologie – in zit.

Je moet er niet aan twijfelen dat Bluesound bedoeld is als een regelrechte Sonos-uitdager. Oké, er zijn wel meer draadloze multiroomoplossingen, maar oftewel spelen die in dure niches ofwel kunnen ze niet op alle vlakken de concurrentie aan. Bij Bluesound durven ze de vergelijking wél maken, en daarbij spelen ze een aantal zaken uit waarmee ze marktleider Sonos willen overtroeven.

54 17 september 2013

Van klein naar groot Op dit moment bestaat het Bluesound-assortiment uit vier toestellen: de Node, Vault, PowerNode en Pulse.

Het lijkt haast een vierling, want designmatig leunen ze dicht bij elkaar aan. De afmetingen en aansluitingen hangen af van de functie die het toestel vervult. Zo is de Pulse vrij fors gebouwd, wat logisch is voor een grote actieve speaker met ingebouwde streamer. De Node neemt als streamer dan weer veel minder ruimte in.

De designtaal is trouwens best opvallend: bijna alle Bluesound-apparaten zijn glanzend witte of zwarte kubussen die met een punt naar voren gericht zijn. Het oogt allemaal trendy en modern, maar een Bluesound-

TEST

apparaat subtiel combineren met een klassieke audioinstallatie ligt wat lastiger. We wachten nog op de dag dat een multiroomfabrikant een streamer uitbrengt in een minimalistische verpakking die we gemakkelijk uit het zicht kunnen plaatsen.

Wi-Fi De bedoeling is uiteraard dat je Bluesound-apparaten in meerdere kamers plaatst, ze draadloos met het netwerk verbindt en bedient met een app (iOS en Android). De gebruikelijke multiroomopties zijn aanwezig, onder andere voor het bundelen van verschillende zones of kamers zodat dezelfde muziek netjes gesynchroniseerd speelt. Je kan ook simultaan in verschillende kamers andere muziek afspelen. We hebben heel wat verschillende scenario’s uitgeprobeerd, en het Bluesoundsysteem deed altijd perfect wat gevraagd werd.

In tegenstelling tot Sonos (dat met een eigen, onzichtbaar meshnetwerk werkt), maakt Bluesound gebruik van het bestaande Wi-Fi-netwerk. Dat betekent een tikkeltje meer configureren, daar je elk toestel via de app moet aanmelden op het netwerk. Gelukkig is dit niet zo moeilijk en ook maar een eenmalige opdracht.

Uniek onderdeel Laten we eerst even inzoomen op de Vault, een toestel dat uniek is voor een systeem op dit prijspunt. Het gaat om een 3-in-1-apparaat: naast een streamer (met analoge en digitale uitgangen), bevat het toestel een slot-in CD-drive en een harde schijf. Daarmee komt Bluesound tegemoet aan muziekliefhebbers die geen pc of NAS met muziekbestanden vullen. Je gebruikt de Vault om je eigen cd-collectie te rippen, zodat je de muziek nadien kan streamen naar een Bluesound-toestel. Al is dat laatste niet echt nodig, als je het bij één kamer houdt: de Vault is eveneens een speler. Dat is slim gezien, want bij ‘betaalbare’ multiroomsystemen kan je hoogstens een router met ingebouwde harde schijf aanschaffen – bij Teufel, bijvoorbeeld. Sonos en Philips gaan er echter van uit dat je zelf instaat voor de opslag van muziekbestanden.

De keerzijde is dat de Vault geen compact toestel is dat je ergens wegstopt – wat sowieso lastig zou zijn als je regelmatig een CD wil rippen. Nog een beperking: de Vault moet met een netwerkkabel worden aangesloten. Het is het enige Bluesound-toestel zonder Wi-Fi. In de Vault zit een harde schijf van 1 TB, wat meer dan voldoende is voor een doorsnee muziekcollectie. AAC, OGG en WMA worden ondersteund. Maar je kan CD’s ook rippen naar FLAC of Apple Lossless (ALAC), en dan kan die terabyte sneller vollopen. Al is ook dat relatief: een typisch album in FLAC (16 bit, 44,1 kHz) is ongeveer 300 MB groot, dus op de

Vault raak je er circa 3.000 kwijt. Ga je voor HD-downloads (24 bit, 96 kHz), dan palmt een album al snel 1,2 GB in. De Bluesound-toestellen zijn overigens compatibel met tracks tot 24 bit/192 kHz, wat ongezien is op dit prijspunt.

Bij Linn Records, dat ook de catalogus van Universal uitbrengt, betaal je bijvoorbeeld vlot dertig euro voor een album in HD-formaat. Nu is high-res audio op dit moment eerder zeldzaam én duur, maar de laatste maanden is er wel steeds meer aandacht voor, zelfs bij mainstreammerken. Vermoedelijk zal het aanbod de komende jaren nog sterk toenemen, en hopelijk zal de prijs van een HD-album dan ook dalen.

Bronnen bij Bluesound lieten ons bovendien weten dat er een update komt waardoor je rechtstreeks HD-audiotracks zou kunnen aanschaffen en downloaden op de Vault en via de Bluesound-app. Als dat doorgaat, dan heeft Bluesound een wel heel unieke feature in huis.

Schouderklopje ook voor het feit dat de Vault vrij toegankelijk is via het netwerk. Tracks kan je gewoon kopiëren naar je pc en nieuwe muziekbestanden op de Vault plaatsen is ook geen probleem. Als je veel liedjes aan het toestel wil toevoegen, is dat laatste overigens een betere optie dan ze effectief rippen op de Vault. De Vault gaat immers vrij traag te werk: bij onze tests was het rippen en encoderen een taakje dat toch 20-25 minuten kan duren. Volgens Bluesound duurt het vrij lang omdat er uitgebreide foutcorrectie wordt toegepast voor een bitperfecte digitale kopie. Kortom, kwaliteit kost tijd.

TECH SPECS WAT Multiroomsysteem met los verkrijgbare componenten BESCHIKBARE COMPONENTEN Node, PowerNode, Pulse, Vault EXTRA’S Bitperfect rippen- en opslag (Vault), ondersteuning hi-res tracks (24bit/192kHz), digitale versterkertechnologie (PowerNode), …

17 september 2013 55

TEST

Ondersteuning voor HD-audio is een voorname troef van het Bluesound-systeem

De rest van de familie Ook de Node, PowerNode en Pulse namen we onder handen. De Node is een pure streamer en in die zin de simpelste telg uit de familie. Je verbindt hem via cinch of een optische aansluiting met je versterker (of DAC) en je bent vertrokken. De PowerNode voegt aan diezelfde eigenschappen nog een ingebouwde versterker toe.

Niet toevallig word de 90 watt (aan 4 ohm) sterke digitale versterker geleverd door NAD. We hebben de PowerNode getest in combinatie met een stel Pioneer-boekenplankspeakers uit onze testruimte, en kregen een zuivere klank te horen die inderdaad iets vrij NAD-iaans heeft. De PowerNode kan ook vrij luid spelen zonder te ontsporen, en is daardoor zelfs geschikt voor middelgrote ruimten. Wil je meer kracht en diepgang in het geluid, dan combineer je een Node best met een externe versterker naar keuze.

De Pulse ten slotte, is een stand-alone actieve speaker met ingebouwde streamer waarmee je meteen een kamer van muziek voorziet. Ook hier vinden we heel wat elektronica van NAD terug, en we moeten zeggen: de Pulse klinkt goed, met veel detail en een juist evenwicht tussen laag, hoog en mid. Het is een opvallend verschil met pakweg de Sonos Play:5.

Updates We hebben alle leden van de Bluesound-familie enkele weken uitgebreid getest. In die periode en ook nadat we de testtoestellen teruggaven – ja, dat moet ook – bracht Bluesound significante updates uit voor de streamers en de app. En dat is een positieve zaak, want die updates lossen veel van onze initiële kritieken op.

Zo was het aanvankelijk wat omslachtig om tracks te selecteren en ze meteen af te spelen, maar dat is intussen opgelost. De vele updates zijn ook een indicatie dat Bluesound geen ‘fire and forget’-strategie hanteert met zijn producten, maar ook aardig aan nazorg doet. De koper wordt daarmee een hart onder de riem gestoken, want producten als deze kunnen nog functioneler worden als er aan de software wordt gesleuteld. Als Bluesound op dit elan verdergaat, dan kan het zich zeker meten met Sonos, een merk dat eveneens sterk is in het ondersteunen van zijn apparaten en apps.

Streaming Sonos is ervan overtuigd dat muziekliefhebbers in de toekomst vooral via streamingdiensten van muziek gaan genieten. Geen wonder dus, dat Sonos enorm veel onlinediensten ondersteunt. Bij Bluesound is het aanbod heel wat beperkter. Spotify en Deezer staan niet op het menu – nog niet – maar muziekdienst Rdio is wel van de partij. Als je nog niet bent aangesloten bij die dienst is dat geen probleem, want een Rdioabonnement (9,99 euro per maand) biedt toegang tot evenveel muziektracks als bij de twee grootste spelers.

TuneIn Radio verschaft gratis toegang tot duizenden radiostations, inclusief de meeste Belgische. Niet slecht, maar er is nog wat uitbreiding mogelijk in het dienstenaanbod. Technisch is dat geen probleem – een update kan soelaas brengen – maar de nodige licenties binnenhalen vergt wellicht meer werk. Bluesound geeft mee dat daaraan gewerkt wordt.

Conclusie Los van alle vergelijkingen met de directe concurrentie, is Bluesound een interessant en vrij betaalbaar multiroomsysteem, waarbij de componenten voldoende variëteit bieden om alle mogelijk scenario’s te overbruggen. De Vault is niet goedkoop, maar biedt wel de mogelijkheid om een compleet pc- of NAS-vrij multiroomsysteem op te zetten. En dat met mogelijkheden die we normaal gezien eerder in het duurdere segment terugvinden.

Kijken we wel naar de concurrentie – met Sonos op kop – dan biedt Bluesound voor een iets hogere prijs toch een zekere meerwaarde. We denken dan aan de rippingopties van de Vault, de digitale versterkertechnologie in de PowerNode, de strak klinkende (maar vrij prijzige) Pulse en de ondersteuning voor high-res muziek.

Kortom, zeker het bekijken en beluisteren waard.

56 17 september 2013

TEST

BRUGGEN BOUWEN SONY STR-DA5800ES € 2.499 www.sony.be

Beoordeling ●●●●◐

Sony timmert niet alleen op aan de weg naar 4K-beelden, ook op audiovlak heeft de Japanse fabrikant niet stilgezeten. Dat alles komt mooi samen in deze STR-DA5800ES, een indrukwekkende 9.2-kanaals AV-receiver die onverwachte mogelijkheden biedt.

Geert Fauvart

De verpakking van de STR-DA5800ES laat er alvast geen twijfel over bestaan: deze machine is geen kleine jongen.

Dat blijkt ook wanneer de Sony op ons rack staat: de breedte en hoogte (43 bij 18,7 centimeter) springen niet echt uit de band, maar een diepte van 42 centimeter associeer je toch eerder met een stevige stereoversterker of eindversterker. Ook het gewicht van 17,8 kilogram maakt duidelijk dat het deze Sony menens is.

Multiroom voor audio en video Op de voorkant valt meteen op dat Sony nog steeds de voorkeur geeft aan draaiknoppen boven druktoetsen, net als bij de instap- en middensegment AV-receivers van het merk. Dat vertaalt zich in drie kleinere draai-

knoppen voor de toonregeling, de afstemming van de radiotuner en de ingangsselectie, plus een grotere voor het volume. Het voordeel van die aanpak is dat het aantal druktoetsen erg beperkt blijft, al vinden we het wel spijtig dat er geen toets op het frontpaneel staat die het set-up menu oproept. De blikvanger is echter het riante display, waarop alle relevante gegevens afleesbaar zijn. Een leuk detail is de grafische voorstelling van het subwooferniveau, waardoor je meteen ziet in welke mate de sub aangesproken wordt in bepaalde scènes.

Achter twee afneembare klepjes zitten analoge en digitale video-videoaansluitingen plus een USB-poort. Ook de meegeleverde meetmicrofoon – een hoogwaardig stereo-exemplaar dat iets weg heeft van een kleine radar

+ Algemene geluidskwaliteit + Processing op hoog niveau + Handige, grondig herwerkte interface + Uitgebreide functionaliteit - Onlineluik minder compleet dan gehoopt - Bereikbaarheid speakerterminals

17 september 2013 57

TEST

TECH SPECS WAT 9.2-kanaals AV-receiver VERMOGEN 145 watt per kanaal (8 ohm, 1 kHz, 1% THD, 1 kanaal) AANSLUITINGEN 9x HDMI-in, 3x HDMI-uit (main, sub en zone 2), 2x component in, 5x composiet in, 2x composiet uit, phono in, analoge 7.1-ingang, meerkanaals pre-out, 3x optisch audio in, 3x coaxiaal audio in, ...

EXTRA’S SEN (audio en video), DLNA- en USB-speler voor audio, video en foto, 4-poorts ethernetswitch (10/100Mbps), ES Remote-app, 2 remotes, ...

AFMETINGEN 430 × 187,5 × 420 mm

– kan hier aangesloten worden.

Maar de echte aandachtstrekkers vinden we natuurlijk op de achterzijde, waar je getrakteerd wordt op een ware vloedgolf van mogelijkheden. Zo zien we in de eerste plaats acht HDMI-ingangen (waarvan er twee van een 4K-pass-through voorzien zijn) en twee HDMI-uitgangen: een main- en een subuitgang die beide hetzelfde beeld uitsturen. Daarnaast is er echter ook nog een derde HDMI-uitgang aanwezig waarmee een audio- en videostroom naar een andere ruimte gestuurd kan worden, onafhankelijk van wat er in de hoofdzone speelt. Voor muziek is het zelfs mogelijk om twee extra zones van geluid te voorzien, al kan je maar een van die bijkomende zones door de AV-receiver laten versterken. Voor de derde zone heb je dan een extra stereoversterker nodig, die je van geluid kan voorzien via de daarvoor bestemde lijnuitgang van de STR-DA5800ES. Twee andere opvallende extra’s zijn de ingebouwde vierpoorts netwerkswitch (10/100 Mbps) en de USB-DAC. Sluit een pc aan op die laatste en deze Sony doet meteen ook dienst als hoogwaardige geluidskaart voor je computer, met ondersteuning voor 24bit/192kHz-indelingen.

Daarnaast zijn alle gebruikelijke analoge en digitale aansluitingen van de partij, inclusief IR-poorten en triggers, een multikanaalsingang en een 9.2-pre-out. Daarnaast kan de STR-DA5800ES ook extern worden aangestuurd via de RS-232-poort.

Grondige make-over Bij de ingebruikname begeleidt de STR-DA5800ES de installatie met een GUI die je op weg helpt met de basisaansluitingen en instellingen. Waar de interface vorig jaar nog een pijnpunt was bij Sony’s AV-receivers, laat deze ES-receiver zien dat Sony wel degelijk weet hoe je een goede GUI maakt: de menu’s zien er mooi uit, zijn overzichtelijk en reageren erg vlot. Bovendien toont het automatisch meetsysteem voor de luidsprekers en

58 17 september 2013

akoestiek – dat maximaal drie meetpunten in rekening brengt – zich niet alleen snel maar ook efficiënt. Kortom, de eerste kennismaking laat een uitstekende indruk na.

Het enige minpuntje is dat de set-up assistent minder uitgebreid is dan bij de machines van Pioneer, Denon en Marantz, zodat er toch nog behoorlijk wat manueel instelwerk verricht moet worden na de initiële set-up. We denken dan vooral aan zaken zoals de beeldverwerking, voorkeursinstellingen voor de DSP’s, enzovoort. Gelukkig loopt dat van een leien dakje, want ook in de gewone menu’s is Sony’s nieuwe visuele stijl een verademing.

Bovendien worden heel wat menu-instellingen vergezeld van een woordje uitleg op het scherm, zodat je bij het verkennen van pakweg de geluidsmodi de handleiding rustig links kan laten liggen.

Automatische piloot Ook bij de dagdagelijkse bediening van de AV-receiver merk je duidelijk dat Sony een nieuwe weg is ingeslagen.

Zo staan er op de remote een ‘Watch’- en ‘Listen’-knop.

Druk één van beide in, en de interface op je tv-scherm laat alleen de relevante videobronnen zien, inclusief online- en netwerkbronnen. Dat maakt de bediening een stuk eenvoudiger, met name voor minder technisch aangelegde gezinsleden. Om het leven met de STRDA5800ES nog makkelijker te maken, levert Sony meteen twee afstandsbedieningen mee: een full-size remote (helaas niet verlicht) waarmee je bij alle functies kan, en een kleinere, vereenvoudigde versie waarmee je alleen de meest gebruikte zaken kan bedienen. Ook dat vinden we een prima aanpak om zowel technisch als minder technisch ingestelde gebruikers op hun wenken te bedienen.

Bovendien zorgen overlays op het tv- of projectiescherm ook hier voor handige feedback, zodat je alles vanuit je luie zetel kan volgen.

Een ander comfortsnufje zijn de ‘scènes’ . Dit zijn presets (je kan ze ook zelf maken) die een reeks standaardhandelingen automatiseren, en met een druk op de knop opgeroepen kunnen worden. Druk bijvoorbeeld op de ‘Movie’-toets, en het volume en de EQ-settings worden in je voorkeursstand gezet terwijl ook meteen naar de juiste ingang wordt geschakeld.

Nog leuker wordt het wanneer je de gratis ES Remoteapp gebruikt (voor iOS en Android). Niet alleen werkt die app nog handiger dan de klassieke remotes (met name wanneer je de multiroommogelijkheden comfortabel wil bedienen), ze is ook buitengewoon multifunctioneel.

Helaas zijn niet alle mogelijkheden in de app daadwerkelijk bruikbaar met de Europese variant van de STRDA5800ES. In de VS biedt Sony op deze machine immers ook nog een uitgebreid domoticaluik aan, waarbij de AV-receiver zelfs ingezet kan worden als controller in een Control4-systeem - met aansturingsmogelijkheden voor zaken zoals de airco in huis, het alarmsysteem of de verlichting. Die mogelijkheden ontbreken helaas op het Europese model, aangezien de daarvoor vereiste protocols nog niet beschikbaar zouden zijn in Europa.

Smart TV op je AV-receiver Maar geen nood, de STR-DA5800ES heeft nog heel wat

TEST

De STR-DA5800ES voorziet meerdere ruimtes van beeld en geluid, en heeft ook nog enkele unieke extra’s aan boord

andere troeven in huis. Zo zit er onder meer een compleet Smart TV-luik in deze AV-receiver.

Daarin treffen we niet alleen de muziekdiensten aan uit Sony’s eigen SEN (Sony Entertainment Network), maar ook een uitermate uitgebreid videoluik, met klassiekers zoals het Berliner Philharmoniker-kanaal (dat overigens alleen gecombineerd kan worden met de gelijknamige DSP-stand - een beetje vreemd, dat laatste) en YouTube.

Helaas betekent dit ook dat enkele bekende concurrerende diensten ontbreken, met muziekdienst Spotify als belangrijkste slachtoffer. Ook bij de vTuner-internetradiodienst vinden we sommige radiostations gek genoeg niet terug in de lijst (er is gelukkig ook nog een AM/FM-tuner aanwezig), die standaard wordt weergegeven als een reeks icoontjes. Die zijn goed leesbaar op een projectiescherm of grote tv, maar op een 40-inch televisie zijn ze minder handig.

Verder is het ook mogelijk om deze AV-receiver in te zetten als streamer voor mediabestanden. Ook hier beperkt de Sony zich niet alleen tot muziek; foto’s en video’s kunnen eveneens probleemloos naar het grote scherm worden gestreamd zonder dat er extra apparatuur bij komt kijken. De bestandsondersteuning heeft Sony alvast goed voor elkaar: de STR-DA5800ES speelt via USB en de netwerkaansluiting probleemloos de belangrijkste audio- en videoformaten af - zowel met een stereoals 5.1-soundtrack.

Daarnaast heeft deze ES-receiver ook nog een impressionant beeldverwerkingsluik aan boord, dat naast een HDMI-previewfunctie (PiP) ook 4K-compatibiliteit belooft - zowel in de vorm van 4K pass-through als 4K-upscaling.

Kortom, deze Sony heeft echt een onderscheidend aanbod extra’s aan boord.

Anderzijds ontbreken er echter ook enkele courante features. We denken dan onder meer aan ingebouwde Wi-Fi- of Bluetooth, of AirPlay-technologie. Extra’s waarvan je eigenlijk niet meteen verwacht dat ze ontbreken op een machine van dit kaliber.

uit de speakers te komen dan we gewend zijn van een AV-receiver, waardoor het echt klinkt als... muziek. Het heeft iets ontspannends, en dat is iets dat lang niet van iedere AV-receiver gezegd kan worden.

Maar vooral met surroundmateriaal komt de grote Sony erg goed uit de verf. Bij onze eerste kijk- en luistersessie kiezen we voor de AFD-setting, waarbij geluid wordt weergegeven zonder extra processing. Daarbij staan we vooral te kijken van de manier waarop deze AVR de verschillende speakers van onze JBL-surroundset met elkaar weet te integreren. Dat valt met name op bij scènes waarin het geluid plots van voor naar achter doorheen de kamer gaat, of als een golf van links naar rechts beweegt. Nooit krijg je het gevoel dat er ook maar de kleinste barst in de surroundbubbel zit, wat voor veel meer betrokkenheid zorgt bij de beelden die op het scherm worden vertoond.

Wanneer we even later overschakelen op de HD-D.C.Ssetting - één van Sony’s merkeigen programma’s die een geluidssfeer belooft neer te zetten zoals de audio-ingenieur eigenlijk voor ogen had - valt op dat de 5800ES zowaar nog beter klinkt, zeker wanneer we de Studiopreset selecteren. Zoals Sony zelf ook aangeeft, worden dialogen en surroundeffecten daarbij licht geaccentueerd. Daardoor lijkt de Sony meteen wat minder meegaand maar ook iets dynamischer te klinken, wat bij suspens- of actiegeladen films zeker welkom is.

Kortom, op klankmatig vlak valt er weinig negatiefs te vertellen over deze all-rounder.

CONCLUSIE De STR-DA5800ES is niet alleen een AV-receiver die indrukwekkende prestaties neerzet, het is ook een baanbrekende machine met onderscheidende extra’s.

Niet meer dan logisch dus, dat deze machine door EISA werd verkozen als European HT Receiver 2013-2014. Dat maakt het stevige prijskaartje alvast wat makkelijker te verteren.

Conclusie De STR-DA5800ES is niet alleen een AV-receiver die indrukwekkende prestaties neerzet, het is ook een baanbrekende machine met onderscheidende extra’s. Niet meer dan logisch dus, dat deze machine door EISA werd verkozen tot European HT Receiver 2013-2014. Dat maakt het stevige prijskaartje alvast wat makkelijker te verteren.

Indrukwekkend geluid Wanneer we onze eerste filmfragmenten afvuren op de Sony STR-DA5800ES, blijkt al snel dat deze top-ofthe-range receiver ook op klankmatig vlak duidelijk een niveau hoger speelt dan zijn goedkopere merkgenoten.

In de eerste plaats heeft hij veel meer autoriteit in huis, iets wat zowel met surroundtracks als stereomateriaal duidelijk naar voor komt - en al helemaal als de sub niet meespeelt.

In combinatie met onze JBL Studio 590-frontspeakers zet deze ES-receiver zelfs een heel aardig stukje muziek neer. Het geluid lijkt warmer en aanzienlijk soepelder

17 september 2013 59

TEST

SOUNDBAR MET TRUCJES PHILIPS FIDELIO HTL9100 € 799

www.philips.be

Beoordeling ●●●●◐

Het minste wat je kan zeggen is dat de Philips Fidelio HTL9100 geen doordeweekse soundbar is. Dankzij afneembare speakers kan je deze geluidsreep transformeren naar een echte surroundoplossing.

Jamie Biesemans

+ Draadloze, krachtige sub + HDMI-switch + All-round geluid + Afneembare surroundspeakers - Formaat sub

De HTL9100 ontving recent een EISA Award voor innovatie. Dat geeft al aan hoe uniek deze soundbar is. Philips vertrekt niettemin van het klassieke soundbarconcept. De HTL9100 is dus een vrij lang toestel dat je onder of boven de televisie kan monteren, al kan je het net zo goed op een tv-meubel plaatsen. Het wordt gecomplementeerd met een vrij forse, actieve subwoofer. Die trekt meteen de aandacht, want waar de meeste bij een soundbar meegeleverde subs eerder plat en groot zijn – zoals een koffietafel – heeft de Philips-subwoofer meer weg van een kolom. Met een hoogte van 51 centimeter is hij aanzienlijk groter dan een stevige boekenplankspeaker. De sub subtiel wegwerken in een interieur is dus niet zo evident als bij andere basunits. De sub is gelukkig wel draadloos, dus je hebt er alleen een stopcontact voor nodig.

Streaming De HTL9100-soundbar is geen absolute designtopper, dat is waar, maar ze ziet er wel vrij stijvol en elegant uit. Het is

KOOPTIP

60 17 september 2013

tenminste geen saaie ‘balk’ of een hoekige bedoening – zoals veel soundbars op dit moment – maar wel een fraai toestel met een gewelfde voorkant en een zwarte afwerking in luidsprekerdoek. Het geheel wordt enkel in het midden onderbroken door een paneeltje met een reeks witte LED’s die visuele feedback geven bij het veranderen van instellingen. Zo zie je hier welke bron geselecteerd werd of krijg je indicatie van het volume of de hoeveelheden bassen. De leds zijn fel, maar gelukkig schakelen ze zichzelf na enkele seconden uit.

De Fidelio HTL9100 is een ‘domme’ soundbar, dus zonder de Smart TV-functies, DLNA-streaming of de ingebouwde

TEST

Blu-ray-speler die je vaak op duurdere toestellen vindt.

Wel biedt ze één streamingoptie, helemaal op de maat van mensen die tablets, laptops en smartphones als het centrum van hun muzikaal leven beschouwen: Bluetooth.

Met een simpele druk op een knop activeer je Bluetooth en kan je simpelweg van een mobiel toestel een koppeling leggen met de Philips-soundbar. Er is ook een 3,5 millimeter jack om een muziekspeler via een kabeltje aan te sluiten – maar eigenlijk zien we niet veel mensen dat daadwerkelijk doen.

Deze soundbar kan je ook gebruiken als switch voor HDMI-bronnen, wat nuttig is als je het aantal kabel richting de tv wil beperken. De tv verbind je via een HDMIaansluiting met ARC (Audio Return Channel). Dat zorgt ervoor dat geluid van een op de tv aangesloten HDMIbron (zoals een Blu-ray-speler), interne tv-tuner of Smart TV-diensten toch naar de soundbar wordt gestuurd. Je kan ook twee HDMI-bronnen direct op de soundbar aansluiten.

Aparte rears Dat zijn op zich allemaal mooie eigenschappen voor een soundbar, maar echt speciaal is het niet. Wat de HTL9100 wel duidelijk onderscheidt van de rest van het peleton, is het trukje dat je kan uithalen met de uiteinden. Je kan namelijk bij deze schijnbaar naadloze soundbar namelijk links en rechts een speaker losplukken en die ergens achter je positioneren, zodat ze als surroundkanalen fungeren. De speakers loskoppelen is werkelijk zo eenvoudig gehouden als enigszins kan, want de twee speakers zijn draadloos én lossless verbonden met de soundbar. Een stopcontact heb je er niet voor nodig, want ze werken op ingebouwde batterijen. De transformatie van het ene scenario naar het andere voltrekt zich dan ook onmiddellijk. Trek de speakers los en ze beginnen meteen als rears te werken. Maak je ze weer vast aan de soundbar, dan werken ze weer gewoon als frontspeakers.

Het is een slim idee, met als enig nadeel dat je de rears niet permanent losgekoppeld kan laten staan. De batterij, goed voor tien uur actie, kan je enkel opladen als je de rears weer aankoppelt. Maar dat is niet echt een nadeel: de HTL9100 is duidelijk bedoeld voor mensen die tijdens films weleens surroundgeluid willen, maar de rest van de tijd geen extra speakers in de woonkamer willen zien rondslingeren. Wie wel permanente surroundspeakers wil, kan dus beter een ander audio-oplossing zoeken.

De luidsprekers op de zijkanten dubbelen als surroundspeakers

Zit goed Tijd om de HTL9100 op de proef te stellen, eerst met de rears vast- en daarna losgekoppeld. Een eerste observatie is dat deze Philips een veel rijkere klank produceert dan zijn grotere broer, de HT9150, die we eerder testten.

Bij gewone tv-uitzendingen komt de subwoofer zelfs wat té nadrukkelijk naar voor, wat we snel bijstellen via de afstandsbediening. Zeer nuttig toch in een stadswoning, is de inschakelbare nachtmodus die de lage tonen onderbelicht en stemfrequenties accentueert.

Globaal genomen presteert de HTL9100 even goed of beter dan gelijk geprijsde soundbars, al vermelden we toch graag de explosieve Teufel Cinebar – die weliswaar met een gigantische bekabelde sub geleverd wordt. Wat ons vooral opvalt is dat deze Philips Fidelio-soundbar een impactvolle klank produceert, terwijl andere Fidelioproducten eerder neutraal en weinig aanstootgevend uit de hoek proberen te komen.

En wat met de losse surroundspeakers? Het is alleszins een mooie party trick, die eigenlijk alleen boven te halen is bij het bekijken van films. De speakers zijn alleszins vrij luid aanwezig in het geheel, waardoor je een uitgesproken surroundgevoel ervaart. Het hangt natuurlijk ook af van je woonsituatie of je de rears goed opgesteld krijgt.

Het is niet de bedoeling dat je de surroundspeakers op de leuning van de sofa zet, want dan zijn ze gegarandeerd te dominant hoorbaar. Je moet dus de mogelijkheid hebben om ze achter je te plaatsen.

TECH SPECS WAT Soundbar met afneembare, draadloze surroundluidsprekers FUNCTIES 2.1 audio, 5.1 audio, Bluetoothstreaming AANSLUITING 3 x HDMI (1 x ARC), Bluetooth, 3,5 mm jack, analoog in AFMETINGEN 1035 x 70 x 156mm (soundbar), 200 x 200 x 510mm (sub)

Conclusie Zelfs zonder het trukje van de afneembare rears is de HTL9100 een volwassen soundbar die volgens ons mooi het midden houdt tussen overdreven explosiviteit en oplossingen die de tv-klank gewoon wat versterken.

De afneembare rears zijn mooi meegenomen in heel wat scenario’s, maar we vinden ze toch een beetje een gimmick.

17 september 2013 61

TEST

5.1-CALIMERO KEF E305 € 999

www.kef.com

Beoordeling ●●●●◐

Het is een beetje uit de mode, maar de echte filmfanaat zweert nog altijd bij een surroundopstelling met meerdere speakers. Met de E305 heeft KEF een manier gevonden om de bijhorende esthetisch bezwaren te ontzenuwen.

Jamie Biesemans

De ei-vormige sub is perfect afgestemd op het geheel

Wie gaat shoppen voor een surroundspeakerset, heeft keuze te over. In het vorige nummer van FWD Magazine beluisterden we bijvoorbeeld een compacte set van Jamo, maar nagenoeg elk groot audiomerk staat klaar om je er eentje te verkopen. Sommige surroundliefhebbers vermijden die compacte kits liever, omdat ze het gevoel hebben dat ze te grote compromissen inhouden naar de geluidskwaliteit toe.

Wat ons betreft is dat onterecht, en deze E305 van KEF bevestigt dat gevoel alleen maar. Met de E305 slaagt het Britse merk er zelfs die negatieve bijklank compleet weg te werken, door een 5.1-totaalpakket met te bieden met hoogstaande prestaties. Aan de foto bij dit artikel merk je ook dat de E305 zeker geen klassieke vorm heeft.

Kortom, KEF wil hier een alles-in-één-pakket bieden dat én goed klinkt én acceptabel is voor partners en familie-

+ Design + Afwerking + All-round geluid + Harmonieus klankgeheel - Opvallende subwoofer

62 17 september 2013

leden die niet houden van grote speakers in de woonkamer. Het is een combo die alvast een EISA-award in de wacht sleept.

Solide De E305 omvat vier identieke satellietspeakers, een frontspeaker en een subwoofer. Het model dat wij testen is wit, maar KEF heeft ook een zwarte uitvoering voor wie het liever donker inziet. Wij zijn al blij dat de behuizing niet glanzend wit is, maar eerder een tikkeltje dof. Naar ons gevoel straalt dat meer klasse uit.

De satellieten zijn stevige exemplaren met een zeker gewicht en een ei-vormig design, die gemonteerd zijn op aluminium, verstelbare stands. Dat geeft een zekere flexibiliteit bij het opstellen. Je kan bijvoorbeeld de frontspeakers relatief laag (of hoog) plaatsen en de

TEST

KOOPTIP

behuizing wat naar boven (of onder) richten.

Gelukkig ligt het zwaartepunt vrij laag, mede door de kleine metalen voet, waardoor de satellieten in alle standen stabiel blijven. Al is het raadzaam ze niet in bereik van kinderhanden te plaatsen; een stevige tik zou een satelliet wel eens doen omvallen. Toegegeven, misschien moet je gewoon alle kostbare spullen uit het bereik van de jongste familieleden houden… Omdat de frontspeaker plat gemonteerd is op een voet, staat deze speaker in elk geval vrij solide. Maar er zijn ook passende, grotere statiefstands beschikbaar, en de meegeleverde kleine stands kunnen ook aan de muur worden gemonteerd.

De metalen voet van de vijf speakers verbergt een uitsparing waarlangs je de luidsprekerkabel kan leiden naar de terminals met veerklemmetjes. Die zijn best handig, zodat het koppelen van de kabels zo gebeurd is. Je kan je al inbeelden dat in ons testlab – waar het een komen en gaan is van speakers – zulke aansluitingen populair zijn. Voor thuisgebruik weegt het minder door, maar het blijft een gebruiksvriendelijke aanpak.

De actieve, gesloten, down-firing subwoofer is een geval apart. Het is een van die subs die eerder gemaakt is om in het zicht te zetten dan discreet in een hoekje.

Zeker de witte versie heeft wat weg van een reusachtig eierdopje. Onderaan zitten ook nog enkele knoppen (voor de fase en bass boost), en een aansluiting voor de kabel.

Kortom, de E305 is een mooi en harmineus geheel dat zeker in een modern interieur leuk zal ogen. Met de juiste bekabeling kan je met de KEF’s dan ook een heel discrete opstelling maken.

Mooi geheel Voor deze test verbinden we een gloednieuwe Sony STR-DN1040 AV-receiver met de KEF E305. Als bronnen gebruiken we een Blu-ray-speler, gestreamde video via een LG LM9600, Music Unlimited en Airplay. Uiteraard doorlopen we na het uitpakken de kalibratie, op de autostand.

Surround is in de eerste plaats iets voor filmliefhebbers, dus werd de E305 ‘gedoopt’ met Oblivion, de SF-kaskraker die ook in dit nummer besproken wordt.

Dankzij de dromerige soundtrack van de Franse M83 meteen ook een goede test voor de muzikale kwaliteiten van de set. Voor wat meer actie halen we ook JJ Abrams’ Star Trek en de Mission Impossible-reeks erbij, en natuurlijk beluisteren we ook muziek.

De satellieten gebruiken KEF’s eigen Uni-Q-driver, die recent ook werd gebruikt in de goed ontvangen actieve X300-speakers. Het is dankzij die drivers dat de E305-set

een heel gedetailleerde maar tegelijkertijd heel diffuse klank neerzet. Dat is natuurlijk wat je wilt als je op zoek bent naar een ervaring die je compleet onderdompelt in de soundtrack van een film. Opvallend is dat de satellieten en de sub netjes bij elkaar passen, en elkaar goed complementeren. Zelfs al staat het volume loeihard, nooit overheerst de gesloten sub of produceert het overdreven veel rumble. Kortom, er is veel controle aanwezig.

De keerzijde is dat je bij lage volumes relatief weinig merkt van de sub. Je kan dat compenseren door het volume te boosten, maar dan overheersen de lage tonen teveel als je dan toch de volumeknop een draai naar rechts geeft.

TECH SPECS WAT 5.1-surroundset INHOUD 4 x satellietspeakers, 1 front en subwoofer BELASTBAARHEID 100 watt voor satellieten en front, 250 watt voor subwoofer FREQUENTIEBEREIK 33Hz – 280Hz (sub), 80Hz – 45kHz (satelliet) AFMETINGEN 320 x 430 x 270mm (subwoofer), 260 x 136 x 159 mm (satelliet)

Conclusie Dat de E305 niet gericht is op goedkoop effectbejag is best wel verfrissend. Het is een surroundset met veel controle en een behoorlijke dosis detail, wat voor een prima geluidskwaliteit zorgt.

De E305 levert geen explosieve ervaring – een Michael Bay-film knalt niet zoals bij sommige op actiefilms afgestemde sets – maar de klank heeft wel genoeg body.

Duizend euro lijkt op het eerste zicht misschien een grotere investering voor een compacte 5.1-surroundset, maar als je ziet wat je ervoor terug krijgt, dan lijkt het prijskaartje plots zeer acceptabel.

Het design is – zoals bij alle zaken die met smaak te maken hebben – puur persoonlijk, maar in onze woonkamer is het altijd welkom.

17 september 2013 63

TEST

WI-FI ZIET HET LICHT PHILIPS HUE CONNECTED BULB € 199

www.philips.be

Beoordeling ●●●◐○

Verlichting is misschien wel het laatste dat je in FWD Magazine verwacht. Maar als Philips lampen maakt die én bedienbaar zijn via een app én te integreren zijn met Ambilight op een Philips-tv, dan wordt het plots wel interessant.

Jamie Biesemans

Onder de noemer Hue brengt Philips een nieuw soort lamp op de markt. Neen, niet de lichttechnologie zelf is nieuw, wel de combinatie van een LED-lamp met een Wi-Fi-ontvanger. Toch zijn de lampen zelf niet forser dan reguliere modellen. Ze passen dan ook probleemloos in de meeste klassieke fittings. In de doos vinden we drie van die lampen, plus een Wi-Fi-router die je via een netwerkkabel aan je primaire router of een switch koppelt. De Hue-lampen hebben immers een eigen Wi-Finetwerk, los van het bestaande draadloze netwerk.

De Hue-lampen zijn ook onconventioneel met het licht dat ze verspreiden. Of liever: de kleur. Ze kunnen immers elke kleur aannemen, en wisselen van kleur kan gewoon op commando. Eén Hue-lamp heeft overigens een lichtopbrengst van 600 lumen, wat eerder op maat van een sfeerlicht is dan een lamp die een kamer fel verlicht.

+ Innovatief + Sfeerverlichting + Apps van derden - Bereik zender - Uitbreidingsmogelijkheden - Lichtopbrengst

64 17 september 2013

Zo gepiept Het configureren van Hue vraagt nauwelijks enige moeite. Gewoon een app installeren op je Androidtelefoon of iPhone, en dan een knopje indrukken op de Hue-router. Meteen daarna zie je de drie lampen in de app verschijnen. Althans, als alles goed gaat. Wij plaatsen de router in de kelder, dichtbij de onderkant van de houten vloer van de benedenverdieping. Hoewel de drie lampen amper tien meter uit elkaar staan en de lampen een mesh-netwerk horen te vormen, is er toch altijd een lamp die nu en dan niet te bedienen is.

Misschien ligt het aan de vele Wi-Fi-netwerken in en rondom mijn stadswoning, maar volgens mij is de Huezender niet krachtig genoeg.

De Hue-set bestaat zoals eerder gezegd uit drie lampen, maar je kan ook extra lampen toevoegen. Je moet

TEST

Hue is de gemakkelijkste manier om thuis met licht te experimenteren er echter wel voor zorgen dat de lampen en router met elkaar in verbinding blijven, wat bij een huis met vele verdiepingen lastig kan zijn. Spijtig genoeg is de oplossing niet om met een tweede router te werken, bijvoorbeeld voor de bovenverdieping. Vooralsnog is de app enkel geschikt om één groep Hue’s aan te sturen.

App De Hue-lampen bedien je dus via een app. Deze is eenvoudig en tegelijkertijd best krachtig – een zeldzame combinatie. De app biedt je verschillende manieren om de lampen apart of samen te bedienen. Er zijn een aantal presets, bijvoorbeeld ‘Ski’ of ‘Sunset’, die je meteen in een bepaalde sfeer dompelen door de gepaste tint en lichtsterkte te selecteren.

Je kan echter ook manueel een kleur selecteren door met je vinger over een afbeelding van het kleurenspectrum te bewegen of een palet dat van koel blauw over wit naar warm geel gaat. Daarnaast is de intensiteit per lamp instelbaar. Vind je een bepaalde opstelling goed, dan kan je die als preset bewaren. Zie je ergens een leuke kleur, bijvoorbeeld op een muur? Neem er dan een foto van met je smartphone en laat de Hue-app er op los. Je kan dan uit de foto de tint selecteren die de lampen moeten uitstralen.

Het leuke is dat het app-verhaal daar niet stopt. Philips heeft het platform ook opengesteld voor derden, en heel wat onafhankelijke ontwikkelaars hebben al fijne (vaak betalende) Hue-apps ontwikkeld. Hue Party bijvoorbeeld, dat de lampen van kleur laat veranderen aan een instelbaar aantal beats per minuut. Of Ranatree, een fractal-app die de Hue-lampen ter begeleiding van een transformatie laat oplichten.

Ambilight-tv kan het lichteffect nog indrukwekkender worden. Daarbij moet je echter wel wat nadenken over de plaatsing. Het is mogelijk dat een lamp achter jou die dezelfde kleur verspreidt als vooraan bij het scherm eerder afleidend dan complementair werkt. Een staande lamp in een hoek nabij de tv, dat werkt dan weer wel.

Conclusie Het idee achter Hue is zonder twijfel een schot in het roos, en ook het concrete product is iets waar iedereen enthousiast mee aan de slag gaat – zeker in het begin.

Na verloop van tijd stop je echter met in het wildeweg kleurschema’s uitproberen en ga je toch minder vaak tinten aanpassen. Bepaalde apps breiden het inzetgebied van Hue ook uit, dat is waar, maar we vragen ons toch af of je na een tijd deze Hue-lampen nog echt ten volle gaat benutten.

Wellicht het grootste pluspunt van Hue is dat je voor het eerst echt kan experimenteren met verlichting, inclusief de kleurkeuze. Vroeger moest je in de winkel inschatten of een lamp wel een mooi licht verspreidt, nu kan je thuis alles naar wens instellen. Gezien het belang van verlichting voor een harmonieus interieur is dat erg handig.

Ambilight Een recente update van Hue kwam met een leuke en eigenlijk wel logische innovatie op de proppen: integratie met Ambilight. Zoals bekend zijn heel wat Philips-televisies uitgerust met een of andere vorm van Ambilight, een functionaliteit om zijdelings en eventueel in de hoogte gekleurd licht te verspreiden rond het scherm. Het vergroot subjectief het scherm en zou volgens de fabrikant zelfs oogvermoeidheid tegengaan. Door enkele Hue-lampen te koppelen aan een

17 september 2013 65

ACHTERGROND AKOESTIEK

ZO VERBETER JE DE AKOESTIEK VAN JE RUIMTE In deel één van ons verhaal over akoestiek hebben we het vooral gehad over de luidsprekerplaatsing en de verschillen tussen absorptie en reflectie van de eerste (en belangrijkste) reflecties. Als deze basis goed is, ben je al op weg om de akoestiek in de kamer goed te krijgen. We gaan nu iets dieper in op de details.

Jaap Veenstra

We gaan ervan uit dat je de luidsprekers juist hebt geplaatst en dat de eerste reflecties correct zijn aangepakt. Wil je meer weten over deze eerste stappen, neem FWD Magazine 47 er dan even bij. Hierin staan enkele erg nuttige tips over het plaatsen van luidsprekers en het aanpakken van de eerste reflecties die zorgen voor onrust, scherpte en kleuring in het geluid.

Absorberen en verstrooien Er zijn twee manieren om de akoestiek aan te pakken: absorberen en verstrooien. Met absorberen neem je een stuk van een frequentiegebied weg. Niet volledig natuurlijk, maar met een paar decibel. Met verstrooiing maak je een gedeelte van een frequentiegebied diffuus.

Het paneel neemt dus geen energie van dat gebied op, maar zorgt ervoor dat de geluidsgolven naar alle kanten terugkaatsen.

Welke aanpak je best hanteert, is geheel afhankelijk van de ruimte. De beste methode om daar achter te komen, is de ruimte ‘doormeten’. Je kan het puur op het gehoor proberen, maar dat raden we niet aan. We horen hoge tonen immers harder dan lage tonen, waardoor er al snel een onbalans in de weergave ontstaat. maar hoe kan je de kamer dan wel inmeten, meer bepaald de frequentierespons? De eenvoudigste methode is natuurlijk naar een specialist te gaan en

Om er achter te komen welke behandeling je ruimte nodig heeft, moet de kamer eerst ‘ingemeten’ worden 66 17 september 2013

dit taakje aan hem over te laten. Maar je kan het ook zelf doen. Met (vrij) goedkope software, een laptop (of desktop) en een meetmicrofoon is dat prima haalbaar. We raden aan een speciale meetmicrofoon te kiezen met een USB-aansluiting. Die maakt de aanschaf van een microfoonversterker meteen overbodig.

Als software raden we het pakket AudioTester aan (www. audiotester.de). Daar hebben we zelf goede ervaringen mee. Het pakket heeft een testperiode van dertig dagen en kost daarna 39 euro. Met deze software kan je allerhande metingen doen. Denk daarbij aan vervorming en de frequentierespons, maar ook aan meer geavanceerde zaken zoals sweepmetingen, impulsgedrag en bijvoorbeeld dirac- en MLS-metingen. Erg handige en complete software dus, voor wie zich in deze materie wil verdiepen.

Gemiddelden Om een meting te maken, moet je een bron hebben om witte ruis af te spelen (ruis waarin alle octaven dezelfde energie bezitten; een lineaire ruis die een rechte lijn in de software zou moeten opleveren). Die bron is hier de laptop met de AudioTester-software.

Ten tweede moet je iets hebben om het geluid op te vangen: de microfoon. Natuurlijk mag de microfoon zelf geen afwijking hebben. Vandaar dat er speciale meetmicrofoons zijn, en die hebben – als het goed is – een lijnrechte karakteristiek. Populair is de Behringer EMC8000, maar de laatste rapporten zijn niet heel goed. Daarbij is het een microfoon zonder USB-aansluiting, wat ook minder praktisch is. Er zijn overigens wel XLR-naar-USBconverters, waardoor microfoons met XLR-aansluiting alsnog direct op de pc aangesloten kunnen worden.

Een betere keuze is de XTZ Dirac-meetmicrofoon. Deze hoort eigenlijk bij het Dirac Live Room Correction-pakket (www.dirac.se), maar is ook los te koop. Het frequentiegedrag van deze microfoon is prima en ruim goed genoeg voor een meting van een ruimte. Deze microfoon kost ongeveer 150 euro.

Een voorbeeld van een meetkit. Deze komt bij XTZ vandaan, maar er zijn ook andere alternatieven.

ACHTERGROND AKOESTIEK

Het is niet heel lastig om een ruimte in te meten.

Tenminste: als je de juiste apparatuur hebt én weet wat je ermee moet doen. En hoe je het moet doen.

Allereerst is het belangrijk te weten dat de akoestiek in de ruimte weliswaar een constante is, maar dat de luisterervaring verandert als je je verplaatst in de ruimte. Ga maar eens tegen de achtermuur staan. Het geluid is daar heel anders dan los in de ruimte.

Precies om die reden raden we altijd aan meerdere metingen te verrichten. Bijvoorbeeld één op de luisterpositie en nog twee aanvullende metingen links en rechts daarvan. Zet de microfoon voor die aanvullende metingen een meter naar links en een meter naar rechts.

Middel deze metingen en ga daarmee aan de slag. Je hebt dan een prettige marge om mee te werken.

We gebruiken zelf het liefst zes metingen: één op de luisterpositie (de meest belangrijke) en nog vijf aanvullende metingen om te middelen. Concreet liggen die aanvullende punten links en rechts van de sweet spot én nog een meter naar voren van de eerder afgenomen drie metingen, dus links, midden en rechts. Het is mogelijk om nog drie extra metingen te doen, maar dan een meter naar achteren: zo maak je een mooi blok waaruit een prettig gemiddelde te berekenen valt. Overigens werkt actieve room correction-software ook op deze wijze.

Waarom niet gewoon één meting op de sweet spot nemen? Omdat je dan te precies en dus te beperkt gaat werken. Het kan zomaar zijn dat je precies op een ‘dal’ zit van een frequentie. Een dal dat 20 centimeter verder heel vervelend resoneert. Het kan zelfs een staande golf zijn – een vervelend verschijnsel waarover we het in eerdere nummers al uitgebreid hebben gehad. Door meerdere metingen te maken en deze te middelen, heb je een breder spectrum te pakken en kan je niet verkeerd gaan dempen of verstrooien.

Concessies Zodra je de resultaten ziet verschijnen in de software, zal je merken dat de metingen allesbehalve recht zijn. Dat is dan ook nagenoeg onmogelijk in een normale situatie.

Zelfs in studio’s is de situatie nooit helemaal ideaal. Dat heeft met heel wat factoren te maken, bijvoorbeeld een versterker die niet lineaalrecht doormeet.

Maar een veel grotere factor is natuurlijk de luidspreker.

Er zijn bijna geen luidsprekers die vanaf 30 Hz tot 20.000 Hz recht doormeten. Ook daar zijn heel wat redenen voor. Zo resoneert de behuizing van de luidspreker in veel gevallen, en daarnaast werken de units in de luidspreker niet lineair. Verder heeft een luidspreker een bepaald afstraalgedrag, en ook het wisselfilter heeft een invloed op het gedrag van een speaker.

Vandaar dat fabrikanten opgeven hoe een luidspreker op de as meet en hoe deze presteert op bijvoorbeeld 15 graden van de as. Die waarden worden in graden en dB aangegeven. Dus +/- X dB bij X graden. Hou daar rekening mee en ga dus niet voor een lijnrechte meting.

Je zal hier en daar concessies moeten doen.

Wat een acceptabel resultaat is, is afhankelijk van je eisen, ruimte én apparatuur. Als je een systeem hebt van 150.000 euro en een prachtige, aparte luisterruimte waarin alles aangepast mag worden, dan mag je de lat

Het pakket van Dirac Live laat toe om op meerdere punten te meten. Dat is verstandig, want zo verkrijg je een gemiddelde waarde van de ruimte.

natuurlijk hoger leggen dan iemand met een gewone woonkamer en een alles-in één-systeem.

Pieken en dalen De metingen die je eerder gemaakt hebt, zullen wat pieken en dalen laten zien. Er van uitgaande dat de luidsprekers goed staan, kan je pieken wegwerken om zo een rechtere lijn te krijgen. Dalen compenseren gaat niet. Tenzij je actief gaat werken met room correctionapparatuur, die het signaal op elektronische wijze aanpakt.

Door pieken weg te werken en harde reflecties te verstrooien, krijgt je een veel rustigere weergave waarin meer detail en verfijning hoorbaar is. Bepaal aan de hand van de grafiek (het gemiddelde van alle metingen die je hebt gedaan) in welk gebied de pieken zich Zonder meten… weet je niets. We raden aan om een meting te doen óf te laten doen voordat je aan de slag gaat met grondige aanpassingen aan de akoestiek.

17 september 2013 67

ACHTERGROND AKOESTIEK

Bass traps moeten doorgaans in een hoek worden geplaatst. En ze zijn doorgaans vrij groot vanwege de golflengtes.

bevinden en op welke punten je wil gaan verstrooien (dus de gebieden waar je niet moet gaan absorberen, maar waar je wel last hebt van reflecties).

ACTIEF CORRIGEREN We hebben het eerder gehad over ‘actieve’ compensatie voor akoestische problemen.

Dit kan zowel met software als met hardware. Denk aan de software van Dirac Live. Of een actief component van DEQX of Lyngdorf. Of de Room EQ die je bij heel wat AV-receivers aantreft Deze oplossingen werken veelal in het digitale domein en dus met programmeerbare DSP’s (digital sound processing / processor). Ook bij deze apparaten en software moet je de ruimte eerst inmeten. Na de meting, zal de software of hardware correcties uitvoeren op het digitale signaal, waardoor je in principe geen aanpassingen aan de ruimte meer nodig. Over de efficiëntie van deze manier van room correction zijn de meningen echter verdeeld, en ook tussen de gebruikte systemen zitten nogal wat belangrijke verschillen. Heb je interesse in zo’n oplossing, vraag je dealer dan zeker even om een demo.

Het moeilijkste gedeelte bij het goed krijgen van de akoestiek is het laaggebied. Het klinkt vaak te kaal, te vol of te rommelig. Dit is veelal het gevolg van twee zaken: een verkeerde plaatsing van de luidsprekers (te dicht tegen te muur) én staande golven in de ruimte. Staande golven zijn golven die precies de lengte hebben van de ruimte, waardoor ze zichzelf versterken. In de praktijk is dat een erg vervelend verschijnsel, aangezien je op sommige plaatsen in de ruimte dan meer laag hoort dan op andere plekken.

Een oplossing voor dit soort problemen is een bass trap.

Nu zijn er talloze bass traps: van modellen die op één frequentie werken tot speciale breedbandige modellen die een bepaald frequentiegebied kunnen afdekken.

Het voornaamste nadeel van bass traps is dat ze groot zijn. Dat is niet vreemd, want de golflengte van lage frequenties is lang. Mutrox (www.mutrox.com) biedt als één van de weinige fabrikanten van akoestische oplossingen vrij modieuze modellen aan in de vorm van een tafeltje, kast of andersoortige meubelen. Op die manier is een bass trap nog wel in te passen in een interieur.

Nette panelen De midden- en hoogweergave is veelal veel beter (en mooier) aan te pakken. Hiervoor zijn talloze panelen te krijgen, zoals foto’s op speciaal doek en andere kunstzinnige oplossingen. Denk aan merken als Vicoustic, Mutrox of bijvoorbeeld Acoustic Vision. Allkoestiek (www.allkoestiek.nl) heeft ook leuke oplossingen met foto’s op doek, kubussen of ronde kokers die aardig op te nemen zijn in het interieur. Maakt het je niets uit hoe het eruit ziet, dan is een online shop als Merford (www. merford.nl) een prima keuze. Deze online webwinkel voor akoestische oplossingen heeft betaalbare materia-

68 17 september 2013

len om de ruimte aan te pakken.

Het is wel zaak goed rekening te houden met de metingen die je hebt gemaakt, want het is belangrijk dat je de juiste diffusors of absorbers toepast. Elk akoestisch paneel heeft namelijk een specifiek gebied waarin het werkzaam is. En als het goed is vermeldt de fabrikant deze gebieden ook. Pak je echter een verkeerd frequentiegebied aan, dan maak je de ruimte alleen maar slechter!

Conclusie Door de ruimte goed in te meten, is het mogelijk om de akoestiek zeer gericht aan te pakken. Het inmeten van een ruimte is in principe niet eens lastig. Een frequentieresponsmeting is een uitstekend begin. Deze metingen geven inzicht in waar de pieken en dalen zitten, zodat je gericht de demping en diffusie kan aanschaffen en toepassen. Voor het laaggebied vormen bass traps dan weer een uitkomst. Gelukkig zijn er voor al deze problemen zeer modieuze en acceptabele akoestische oplossingen die amper opvallen in je interieur, zodat deze oplossingen vrij universeel toepasbaar zijn.

Vicoustic is één van die bedrijven die oplossingen in leuke kleuren levert. De panelen zien er ook netjes uit en werken prima.

ACHTERGROND STREAMINGDIENSTEN

WAT IS DE BESTE STREAMINGDIENST? Op dit moment is het aanbod aan streaming muziekdiensten niets minder dan overweldigend. Zoveel keuze is natuurlijk leuk, maar uiteindelijk wil je toch de dienst die het best bij jouw noden past.

Jamie Biesemans

Een recent jaarrapport van de muziekindustrie laat er geen twijfel over bestaan: er gaan steeds minder CD’s over de toonbank – al blijft de verkoop zeer significant – en er wordt meer geld uitgegeven aan niet-fysieke media, zoals streaming en downloads. Zoveel zelfs, dat de platenfirma’s voor het eerst in 13 jaar de inkomsten zien stijgen.

Een opvallende trend is dat digitale muziek steeds meer in twee belangrijke vormen op te delen valt: enerzijds is er de verkoop van downloadbare tracks (bijvoorbeeld via de iTunes Store), anderzijds zijn er de streamingdiensten (waar Spotify het archetype van is). Die opdeling

komt niet toevallig overeen met een tweedeling die we ook aan de consumentenzijde zien, met aan de ene kant muziekliefhebbers die hun muziekcollectie willen ‘bezitten’ en aan de andere kant mensen die liever betalen voor (tijdelijke) toegang tot een ‘ongelimiteerd’ aanbod.

Daarnaast zijn er nog enkele andere belangrijke bronnen voor digitale muziek: YouTube en gepersonaliseerde radio’s. De eerste spreekt voor zich, en is zeker bij jongeren een niet te onderschatten bestemming voor het beluisteren van muziek. Dat het geluidsspoor bij een YouTube-filmpje van lage kwaliteit is deert hen niet, maar het zal een kritische luisteraar wel storen. Hoewel

17 september 2013 69

ACHTERGROND STREAMINGDIENSTEN

ze gelijkaardig lijken aan streamingdiensten, zijn gepersonaliseerde radio’s toch een geval apart. Bij AUPEO en Apples iRadio kan je hoogstens een track ingeven die door een algoritme wordt gebruikt om een playlist te creëren, maar je kan geen album op aanvraag beluisteren. Je geeft dus wat controle op ten voordele van het onverwachte, waardoor je – net zoals bij radio via de ether – weleens iets nieuws leert kennen.

Streamingdiensten Als we ons even toespitsen op pure streamingdiensten, blijft het aanbod vrij groot. Het is echter duidelijk dat er in deze race een paar grote koplopers zijn, en daarnaast een peloton dat in de achtervolging is. De vier diensten waar wij een voorkeur aan geven zijn: Spotify, Deezer, Music Unlimited en Qobuz. Ze hebben elk hun sterke punten, maar deze vier bieden in hun betalende variant alvast een goede tot zeer goede geluidskwaliteit.

Een opvallend gegeven bij drie van deze vier diensten is dat hun aanbod zeer gelijkend is en er ook weinig verschillen zijn wat de prijs van een abonnement betreft.

Je betaalt er 4,99 euro per maand of 9,99 euro voor een abo met meer mogelijkheden, zoals mobiel gebruik en een betere geluidskwaliteit. Alleen bij Qobuz betaal je gevoelig meer (vanaf 9,99 euro per maand), maar daar staat ook een uniek aanbod tegenover.

Je moet er van uitgaan dat betalen voor deze diensten onvermijdelijk is, zeker als je muziek op je smartphone wil beluisteren of de telefoon wil gebruiken om muziek naar een AirPlay- of Bluetooth-speaker te sturen. Enkel Spotify is echt bruikbaar als je opteert voor gratis gebruik, al onderga je dan om de paar tracks de irritantste radiospots die ooit bedacht zijn en is de geluidskwaliteit dan niet veel soeps. Overigens bieden bijna alle diensten de mogelijkheid om ze te integreren met je bestaande muziekcollectie en kan je ook tracks DRM-loos aanschaffen.

SPOTIFY Spotify heeft als voordeel dat het hét gezicht is van heel het streamingfenomeen. De hype rond deze dienst van

70 17 september 2013

Zweedse origine is echter wel terecht. Het aanbod is zeer compleet, en dat in alle genres. Echt oude albums ga je er niet vinden, maar dat probleem kom je ook bij andere streamingdiensten tegen.

Spotify is overal: op Windows Phone, iOS en Android, en met aparte tablet-apps die zeer goed uitgekiend zijn.

Daarnaast kan je Spotify gebruiken op televisies van LG en Samsung, en op heel wat audio-apparatuur van onder meer Sonos en Onkyo, om maar enkele namen te noemen. Op een computer kan je opteren voor een browser-app of een volwaardig programma. Dat laatste is niet te versmaden, want het is hier dat je volop kan proeven van het echte potentieel van Spotify. In het Spotify-programma kan je namelijk apps installeren, bijvoorbeeld met muziekrecensies van NME of The Guardian – met directe links naar de albums. Er zijn ook talloze apps die bepaalde genres uitdiepen met informatie en gepaste afspeellijsten. Voor wie graag op zoek gaat naar nieuwe muziek is dit bijzonder leuk. Betalende gebruikers kunnen bij Spotify bovendien rekenen op 320 kbps Ogg Vorbis-streams. www.spotify.com MUSIC UNLIMITED Twijfels over wie achter Music Unlimited zit verdwijnen al snel wanneer je kijkt naar de toestellen waar je de dienst op kan gebruiken. Het lijstje staat immers bol van Sony-producten, plus een app voor Android en iOS. Computergebruikers beluisteren muziek gewoon via de browser.

Onze voornaamste kritiek bij de review van Music Unlimited vorig jaar was de tegenvallende geluidskwaliteit. Een tijdje terug kreeg de dienst echter een stevige upgrade, zodat streams voor betalende gebruikers als 320 kbps MP3-streams worden aangeleverd. Hoewel we niet tuk zijn op de webinterface van Music Unlimited, heeft de dienst wel een paar troeven. De premiumkanalen zijn een echte plus, en ook de kanalen op basis van tijdperk en humeur (jawel, er is een ‘Upbeat’- én een ‘Energiek’-kanaal) mogen er zijn. Ook de apps zitten prima in elkaar.

ACHTERGROND STREAMINGDIENSTEN

Qobuz is een echt buitenbeentje.

De Franse streamingdienst mikt eerder op de audiofiel dan op de comfortzoeker, met lossless streams in FLAC-formaat

Music Unlimited integreert met heel wat Sonytoestellen, van Bravia-tv’s en PlayStations tot Blu-rayspelers en AV-receivers. Keerzijde van het verhaal is dat je Music Unlimited nooit bij een ander merk dan Sony ziet opduiken, bijvoorbeeld als app voor een concurrerende tv-fabrikant. Het voornaamste motief om voor Music Unlimited te gaan, is dus wellicht dat je een Sonytoestel in huis hebt. music.sonyentertainmentnetwork.com QOBUZ Vergeleken met de andere diensten in dit overzicht, is Qobuz een echt buitenbeentje. Net als Deezer is Qobuz van Franse origine, wat je ook heel goed merkt aan de software. Waar Deezer sterk inzet op lokalisatie, kan je de Qobuz-software zelfs niet in een andere taal dan het Frans gebruiken. Zowel de Qobuz Desktop-software voor Windows en Mac als de website zijn intentioneel chaotisch, een beetje zoals HLN.be en AD.nl. Wie er het geduld voor heeft, kan er een aanbod ontdekken waar minder conventionele (en Franse) muziek meer op het voorplan staat. Toch zijn de meeste mainstream-artiesten eveneens beschikbaar, en er is ook een erg mooi klassiek aanbod.

De aparte aanpak van Qobuz zorgt ook voor unieke abonnementen. Naast een Premium-abonnement aan 9,99 euro per maand, zijn er ook twee ‘hi-fi’-abonnementen die substantieel meer kosten: 19 en 29 euro per maand. Waarom zoveel betalen? De ‘hi-fi’-abo’s bieden lossless streams in FLAC-formaat aan, ook via Sonos en

zelfs via mediacenter XBMC. Het verschil tussen de twee abo’s is dat 19 euro per maand je enkel laat snoepen van klassieke muziek.

De meerprijs voor Qobuz is alleszins substantieel en lijkt dan ook vooral de moeite waard voor wie een mooie muziekinstallatie heeft waarop het verschil hoorbaar is tussen een lossless FLAC-stream (16bit/44,1kHz) of lossy een MP3/AAC/Ogg-bestand aan 320 kbps. www.qobuz.com DEEZER Deezer lijkt de eeuwige tweede achter Spotify, maar door onder meer een deal met Belgacom af te sluiten heeft het best veel gebruikers verzameld. Op Mac, Linux en Windows is de webbrowser dé manier om bij Deezer te raken, al zijn er veel handige tweaks voorhanden om het allemaal gebruiksvriendelijker te maken. De Deezerapps (voor iOS, WP, Android en Blackberry) zijn sec, maar wel zeer functioneel. De dienst kan ook gebruikt worden op tv’s van Samsung, LG en Toshiba of audiosets van merken als Simple Audio, Sonos en Philips. Deezer heeft daarnaast een goede partner gevonden in BMW en Parrot om ook onderweg te streamen.

Wat vooral sterk is bij Deezer, is de lokale insteek. Het bedrijf heeft ook in België en Nederland medewerkers, die zorgen voor een mooie muziekselectie op maat. Er wordt driftig samengewerkt met festivals en organisaties, bijvoorbeeld om afspeellijsten van Pukkelpop of het Gent Jazz Festival aan te bieden. Er wordt ook heel goed ingepikt op muziekgroepen en -hypes van eigen bodem. Nog een leuke extra voor betalende gebruikers: ze kunnen hun 320 kbps MP3-streams via een DJ-modus mixen. www.deezer.be

17 september 2013 71

EISA AWARDS 2013-2014

EISA AWARDS 2013-2014 Elk jaar worden er heel wat nieuwe audio-, video en mobiele producten uitgebracht. Als consument is het niet eenvoudig om daar de beste keuzes uit te maken. In FWD Magazine en op de gelijknamige website vind je doorlopend tests en adviezen, maar als lid van de European Imaging and Sound Association (EISA) willen we de allerbeste toestellen ook nog eens uitdrukkelijk op een verhoogje zetten. Dat gebeurt bij de jaarlijkse EISA-awards, die worden uitgereikt aan de audiocomponenten, tv’s, smartphones, tablets, mobiele toestellen en in-car audio-oplossingen die boven de concurrentie uitsteken.

EISA is, als vereniging van vijftig gespecialiseerde bladen uit twintig landen, goed geplaatst om de beste producten te selecteren. Binnen de organisatie zijn er vijf groepen of ‘panels’ die elk een productcategorie dekken en de nodige expertise leveren. Om in aanmerking te komen voor een award, moeten producten natuurlijk getest zijn door de EISA-tijdschriften én goed zijn bevonden.

Uit elk land mag slechts één tijdschrift lid zijn van een panel. FWD Magazine is sinds 2011 lid van het ‘Video’-panel’. Die lidmaatschap verkregen we nadat er kon aangetoond worden dat elk product in ons testlab grondig en objectief getest werd. Ons zustermagazine Shoot is dan weer lid van het fotopanel.

Het proces om een EISA-award toe te kennen is dus zeer uitgebreid. De testresultaten worden immers ook nog eens grondig besproken op een EISAvergadering die meerdere dagen duurt. Op die top – dit jaar in Warschau – wordt er urenlang gediscusieerd. Als consument mag je de awards dus gerust beschouwen als een concrete leidraad bij de aanschaf van een apparaat.

In deze bijlage vind je alle EISA-awardwinnaars terug, vergezeld van de motivatie van de paneljury. Alle awards van de Video-, Audio & Home Theater-, In-car Electronics- en Mobile Devices-panels zijn present. Ook de Photo-awards zijn opgelijst, maar die worden behandeld in het huidige nummer van Shoot.

Jamie Biesemans Hoofdredacteur FWD Magazine

72 17 september 2013

EISA AWARDS 2013-2014

EUROPEAN SMART TV 2013-2014

SAMSUNG UE55F8000 De Samsung UE55F8000 is meer dan alleen een tv: het is een veelzijdige home entertainmenthub die toegang geeft tot een breed scala aan media, of het nu gaat om je eigen media of diensten-op-aanvraag. Bediening van de tv is mogelijk door middel van handgebaren dankzij de geïntegreerde camera, spraakherkenning via de touchpad-afstandsbediening en smartphone- en tablet-compatibiliteit. De overzichtelijke, vernieuwde Smart Hub - aangedreven door quad-core-processing - is soepel en snel. Hierdoor is het verkennen van de vele mogelijkheden van de UE55F8000, waaronder de enorme selectie aan apps of films en shows aanbevolen door het innovatieve ’S Recommendation’-systeem, eenvoudig. Een tv met hersens!

17 september 2013 73

EISA AWARDS 2013-2014

EUROPEAN ULTRA HD TV 2013-2014

74 17 september 2013

EISA AWARDS 2013-2014

PHILIPS 65PFL9708 Ultra HD, met viermaal de resolutie van Full HD, is duidelijk de toekomst van home entertainment, en de Philips 65PFL9708 is het capabele en verrassend betaalbare debuut van dit merk in dit segment.

Bij Ultra HD-content biedt hij verbazingwekkende diepte en helderheid, terwijl z’n vaardigheid op het terrein van upscaling de kwaliteit van Blu-ray, dvd en rechtstreekse uitzendingen verbetert. Ook passieve 3D-beelden ogen haarscherp op deze 65-inch tv dankzij de hogere schermresolutie. Andere troeven inzake de beeldkwaliteit zijn een robuust Edge ledsysteem en uitstekende prestaties op het gebied van helderheid, contrast en bewegingsweergave, terwijl de Ambilight XL-verlichting de hele ervaring nóg meeslepender maakt.

17 september 2013 75

EISA AWARDS 2013-2014

EUROPEAN HOME CINEMA TV 2013-2014

PANASONIC VIERA TX-P60ZT60 De Panasonic TX-P60ZT60 is de nieuwe standaard voor plasma-tv’s dankzij het nieuwe, uit één enkele laag bestaande Studio Master Panel dat heldere, scherpe beelden met weinig reflecties garandeert vanuit iedere kijkhoek. Dit 60-inch beeldscherm biedt een ware bioscoopervaring met prachtige zwartwaardes, een uitstekend contrast en helderheid plus vloeiende bewegingsweergave. De kleuren zijn uiterst natuurgetrouw en dankzij de professionele kalibratiemogelijkheden kunnen de prestaties gefinetuned worden totdat ze perfect zijn. Naast zijn weergaloze beeldkwaliteit biedt de TX-P60ZT60 een scala aan Smart TV-functies, waaronder het draadloos streamen van media en de instelbare My Home Screen-interface. Ook de eersteklas constructie en het slanke design van het scherm weten te imponeren.

76 17 september 2013

EISA AWARDS 2013-2014

EUROPEAN ADVANCED SMARTPHONE 2013-2014

HTC ONE Met de One zet HTC een nieuwe standaard neer voor smartphones - een standaard die iedere concurrent in de toekomst zal trachten te overtreffen. De robuuste aluminium behuizing is zeer gedetailleerd afgewerkt en omvat een prachtig 4,7-inch Super LCD-scherm met Full HD-resolutie. Het apparaat wordt aangedreven door een overtuigende quad-core-processor met 2 GB RAM-geheugen, en is verkrijgbaar met 32 GB of 64 GB ingebouwd geheugen. Het besturingssysteem is Android, maar HTC’s eigen GUI, ‘Sense’ genaamd, biedt een unieke gebruikerservaring. Daaronder ‘BlinkFeed’, waarbij het startscherm gevuld is met je hoogstpersoonlijke stream van nieuwsfeeds, updates van sociale netwerken, foto’s en video’s. De primaire 4-megapixelcamera beschikt over een beeldsensor genaamd UltraPixel met een sterk verbeterde lichtgevoeligheid. Optische beeldstabilisatie en macro- en HDR-mogelijkheden ontbreken evenmin, evenals een enorm aantal vooraf geïnstalleerde foto-apps zoals Zoe: een programma dat in één keer tot 20 foto’s maakt, inclusief een 3 seconden durende video, zodoende een livegalerie creërend van je favoriete momenten. De naar voren gerichte stereoluidsprekers hebben een behandeling ondergaan met Dr. Dre’s vermaarde ‘Beats Audio’ voor een ongeëvenaarde luisterervaring. Deze HTC-smartphone is echt uniek in zijn soort!

17 september 2013 77

EISA AWARDS 2013-2014

EUROPEAN DESIGN TV 2013-2014

LG 55EA9809 Als je een tv wilt die zich onderscheidt van de massa, is de boogvormige 55EA9809 van LG echt iets voor jou. Deze LG, een flatscreen-tv die niet echt plat is dankzij het gebruik van oled-technologie (Organic Light Emitting Diode), biedt een innovatief, stijlvol en superslank ontwerp, waarbij het scherm lijkt te zweven op zijn transparante standaard die vrijwel onzichtbare luidsprekers herbergt. De oled-technologie van LG (met gebruik van een extra witte pixel) stuwt ook de prestaties naar een hoger niveau: deze tv biedt een ultrahoog contrast met diepe zwarten en intens helder wit, een zeer brede kijkhoek en levendige kleuren. 3D- en Smart TV-functies zijn uiteraard eveneens present, terwijl de gebogen vorm voor een unieke kijkervaring zorgt.

78 17 september 2013

EISA AWARDS 2013-2014

EUROPEAN STEREO SYSTEM 2013-2014

PIONEER PD-50/A-70 Losse stereoapparaten worden niet alleen populairder, maar ook veelzijdiger. De Pioneer PD-50 cdspeler en bijbehorende A-70 versterker laten ons zien hoe. De PD-50 is in staat cdâ&#x20AC;&#x2122;s en audiofiele SACDschijfjes af te spelen, en beschikt daarnaast over een aan de voorkant geplaatste USB-poort voor het afspelen van muziek vanaf een geheugenkaart. Aan de achterzijde bevinden zich digitale ingangen om de prestaties van externe digitale apparaten te verbeteren. De A-70 levert niet alleen een volle 90 watt vermogen, zijn klasse D-versterking zorgt er ook voor dat die output zo efficiĂŤnt mogelijk wordt bereikt met een robuust en ritmisch geluid. Het gegeven dat de Pioneer A-70 ook conventionele digitale en asynchrone USB-audio-aansluitingen bevat, bevestigt zijn status als indrukwekkende hifi-hub.

17 september 2013 79

EISA AWARDS 2013-2014

EUROPEAN TV 2013-2014

SONY BRAVIA KDL-55W905A

Met de KDL-55W905A heeft Sony zijn nieuwe Triluminos-led-display gelanceerd plus de tweede generatie beeldverwerkingsprocessor X-Reality Pro. Het resultaat is een perfecte beeldweergave met levendige, natuurgetrouwe kleuren en een subliem vloeiend actiebeeld bij sport, films en games, terwijl het Long Duct luidsprekersysteem een geweldig geluid neerzet. Een nieuwe, snelle gebruikersinterface maakt de bediening heel simpel, evenals functies zoals de NFC-afstandsbediening en de TV SideView-app. De smalle aluminium rand en de opvallende voet geven de KDL-55W905A zijn kenmerkende ‘Sense of Quartz’uiterlijk. Een uitstekende keuze voor de veeleisende consument.

EUROPEAN MOBILE HEADPHONE 2013-2014 JVC HA-FXZ200

Dit is een in-ear-hoofdtelefoon die gebruikmaakt van slimme technologie, met een externe basunit die akoestisch aangesloten is op een kanaal voor het verbeteren van de basweergave zonder interferentie met de midden- en hoge frequenties. Midden en hoog worden weergegeven door dubbele drivers met sterke neodymium magneten, waarbij gebruik wordt gemaakt van een combinatie van een carbon nanotubes-diafragma en een carbon diafragma. Het 1,2 meter lange snoer bestaat uit zuiver koper bedekt met zilver en de 3,5 mm mini-jack is verguld. Dit alles resulteert in een geluid van uitzonderlijke kwaliteit, met een diepe, indrukwekkende bas die nooit het transparante midden en hoog overstemt. Als upgrade voor de hoofdtelefoon van matige kwaliteit die bij veel mobiele apparaten wordt meegeleverd is de JVC HA-FXZ200 een grote sprong vooruit, die ongetwijfeld een aanzienlijke verbetering van de luisterervaring onderweg oplevert.

EUROPEAN MOBILE AUDIO SYSTEM 2013-2014

HARMAN KARDON ONYX

Neem hem overal mee naartoe, gebruik hem overal! De Harman Kardon Onyx is een draagbare luidspreker die, waar je ook bent, een feestje op gang brengt en altijd de juiste stemming creëert. Al je favoriete muziek kun je draadloos laten afspelen vanaf je smartphone, tablet of pc via DLNA, AirPlay of Bluetooth. De Onyx heeft geen fysieke knoppen maar een touch strip aan de bovenkant en hij ‘communiceert’ met een app (iOS of Android) voor de bediening. De speaker heeft vier drivers, twee per kanaal, plus twee passieve koelers die aan weerszijden gemonteerd zijn. Hoogwaardige materialen zijn gebruikt voor de behuizing, zoals echt leer op het achterpaneel en geborsteld metaal voor de handgreep, wat de luxe uitstraling van het systeem onderstreept. Met z’n beloofde batterijduur van 5 tot 8 uur stelt de Harman Kardon Onyx je in staat om jouw muziek op vol volume te delen waar en wanneer je maar wilt.

80 17 september 2013

EISA AWARDS 2013-2014

EUROPEAN TABLET 2013-2014 SONY XPERIA TABLET Z

Hij mag dan dun zijn, maar hij is zeker niet zwak! Als een van de dunste tablets op de markt heeft de Sony Xperia Tablet Z een robuuste bescherming om hem water- en stofbestendig te maken. Naar verluidt blijft hij zelfs een meter onder water maximaal 30 minuten functioneren. De Tablet Z kan bogen op een snelle quad-core-processor (1,5 GHz) met 2 GB RAM geheugen die draait op het Android 4.1.3 besturingssysteem. Het 10,1-inch beeldscherm heeft een resolutie van 1.920 x 1.200 pixels, wat resulteert in een pixeldichtheid van 224 ppi. Versies met 16 GB of 32 GB ingebouwd geheugen zijn eveneens beschikbaar, en een microSDslot kan worden gebruikt om de opslagcapaciteit verder uit te breiden. Met Wi-Fi, Wi-Fi Direct, Miracast, Bluetooth, NFC en 4G LTE zijn ook de nieuwste technologieën aan boord.

Er zijn twee camera’s aanwezig, waarbij de op de achterzijde gemonteerde camera foto’s schiet van maximaal 8,1 megapixels, gebruikmakend van een Exmor R CMOS-sensor, plus Full HD-video. Dankzij de ingebouwde infraroodpoort kan de Xperia Tablet Z ook worden omgetoverd tot een afstandsbediening voor je home-entertainmentsysteem. Verkrijgbaar in een zwarte of witte afwerking is de Sony Xperia Tablet Z de perfecte keus voor eenieder die op zoek is naar een combinatie van een unieke stijl en technologie.

EUROPEAN CONSUMER SMARTPHONE 2013-2014 HUAWEI ASCEND P6

Slank en fraai om te zien, is de Ascend P6 een van de dunste smartphones ter wereld met een dikte van slechts 6,18 mm bij een gewicht van slechts 120 gram. De voorkant bestaat bijna geheel uit glas en het aanraakscherm meet 4,7 inch met een resolutie van 1.280 x 720 pixels. Het scherm kan zelfs bediend worden met handschoenen aan. De Ascend P6 draait Android 4.2 op Huawei’s eigen 1,5 GHz quad-core-processor met 2 GB RAM-geheugen. De naar achteren gerichte 8-megapixelcamera heeft autofocus en legt video vast in Full HD, terwijl de 5-megapixelcamera aan de voorkant uitermate geschikt is voor zelfportretten.

Een welkome aanvulling op Android is Huawei’s gebruikersinterface genaamd ‘Emotion UI’, die onder andere beschikt over panoramaopname en gezichtsherkenning. Al met al is de Ascend P6 een verrassend goed uitgeruste smartphone tegen een zeer aantrekkelijke prijs.

EUROPEAN SOCIAL MEDIA PHONE 2013-2014

SAMSUNG GALAXY S4 MINI

Klein is mooi, en de GALAXY S4 mini onderstreept dit meer dan ooit. Dit is niet simpelweg een kleinere versie van de populaire GALAXY S4: het is een goed gebouwde, volledig uitgeruste en betaalbare smartphone met een metalen band rond de randen voor meer stabiliteit en een luxe uitstraling. Hij past gemakkelijk in je hand en broekzak, maar zit toch boordevol technologie. Het 960 x 540 pixels tellende 4,3-inch Super AMOLED-display is zo helder als mogelijk is, en de 1,7 GHz dual-core-processor is snel genoeg voor soepele multitasking bij het bijhouden van al je sociale-mediafeeds wanneer je onderweg bent. Met een hele reeks sociale toepassingen aan boord, waaronder apps zoals Group Play, ChatON of S Health, verlies je nooit het contact. De ingebouwde 8-megapixelcamera stelt je in staat om gemakkelijker dan ooit Full HD-video’s op te nemen. Al met al is deze Samsung GALAXY S4 mini heel compleet.

17 september 2013 81

EISA AWARDS 2013-2014

EUROPEAN LOUDSPEAKER 2013-2014 SONUS FABER VENERE 2.5

GeĂŻnspireerd door de eigen high-end Aida-luidspreker, is de Venere 2.5 de meest betaalbare van twee vloerstaande modellen in de nieuwe serie van Sonus Faber. Het schitterende uiterlijk van de Venere 2.5, met zijn oplopende verhoging met ingelegd glazen toppaneel en de dubbel gebogen behuizing, combineert schoonheid met grote kracht. Daarbij blijven alle ongewenste trillingen van de twee bas/ middentonenspeakers onder controle. De hoge tonen worden verwerkt door een 29 mm dome tweeter, die eraan bijdraagt dat muziek levendig overkomt met een mooie klankkleur, maar ook verfijnd en zonder luistermoeheid bij lange luistersessies op te wekken. De Venere 2.5 is verkrijgbaar in een prachtige afwerking van pianolak in zwart of wit plus diverse houtkleuren. Dit is een luidspreker die erin slaagt om zowel het oog als het oor te behagen.

EUROPEAN DIGITAL AUDIO PLAYER 2013-2014

MARANTZ NA-11S1

Als men ervan uitgaat dat netwerkaudiosystemen doorgaans ontworpen zijn voor gemak in plaats van de ultieme geluidskwaliteit, dan markeert deze nieuwe digitale netwerkspeler van Marantz een keerpunt in de evolutie van home-hifi. Naast de USB-aansluitingen type A en B voor iDevices, geheugenkaarten en aansluiting op een pc of Mac biedt de NA-11S1 een ethernetpoort voor toegang tot een NAS-station of aansluiting op je thuisnetwerk. Het nieuwe DSD-over-USB-protocol wordt eveneens ondersteund.

Uiteraard zijn AirPlay- en DLNA-connectiviteit inbegrepen, zodat je draadloos muziek kunt streamen vanaf je computer of mobiel apparaat. De speler is keurig afgewerkt, terwijl zijn subtiele, vloeiende en uiterst gedetailleerde geluid altijd muzikaal blijft, waarmee een standaard om jaloers op te worden neergezet wordt. De NA-11S1 is zonder twijfel een uitstekende netwerkspeler.

EUROPEAN WIRELESS HI-FI HEADPHONE 2013-2014 AKG K935

Als je privĂŠ wilt genieten van het geluid van je hifi-installatie, zonder vast te zitten aan een hoofdtelefoonsnoer, dan is de draadloze AKG K935 hoofdtelefoon de perfecte oplossing. De basisunit, die ook aan de wand kan worden bevestigd, heeft verborgen magneten die de hoofdtelefoon op zijn plaats houden tijdens het opladen. Daarna kun je genieten van maximaal acht uur luisterplezier via een draadloze, kwalitatief hoogwaardige 2,4 GHz-verbinding. De hoofdtelefoon is voorzien van analoge RCAen 3,5 mm-aansluitingen, die gekoppeld aan een gevoeligheidsregelaar geschikt zijn voor een breed scala aan muziekbronnen. Niet alleen levert de K935 een zeer gedetailleerd, ruim en aangenaam geluid, hij is tevens comfortabel in het gebruik door zijn soepele fluwelen oorkussens en lichte gewicht.

82 17 september 2013

EISA AWARDS 2013-2014

EUROPEAN HIGH-END AUDIO 2013-2014 T+A MP 3000 HV/PA 3000 HV

De High-End Audio Awards van EISA worden alleen toegekend aan producten die het beste van hifitechniek combineren met een voortreffelijke geluidskwaliteit, en dit jaar is de verbazingwekkende HV-serie (High Voltage) van T+A overduidelijk de winnaar. Ingebouwd in een massief, maar perfect afgewerkt aluminium chassis, bestaat het koppel uit de MP 3000 HV digitale mediaspeler en de geïntegreerde versterker PA 3000 HV. De kern van de speler is een high-end DAC. Verder bevat hij een overvloed aan digitale aansluitingen, een ingebouwde cd-speler, een UPnPnetwerkclient voor het streamen van muziek via de computer, een internetradio en een FM-tuner als extraatje. De bijbehorende versterker levert een imposante 300 watt uitgangsvermogen, maar is al net zo geavanceerd. Want het hele systeem kan worden bediend via T+A’s prachtige FD100 tweeweg-afstandsbediening, compleet met display. De HV-serie is de belichaming van high-end stijl én inhoud!

EUROPEAN USB DAC 2013-2014

MERIDIAN EXPLORER

Computers zijn ideaal voor het opslaan van je favoriete muziek, maar ze zijn niet ontworpen met hifi in het achterhoofd. De draagbare Explorer DAC van Meridian overbrugt deze kloof door audiobestanden tot 24 bit/192 kHz toegankelijk te maken via de USB-aansluiting op de computer en deze bestanden om te zetten in prachtige stereomuziek. De Explorer wordt direct gevoed via de USB-hub, zodat batterijen of een externe voeding overbodig zijn. Hij bevat drie led’s die een indicatie geven van de sampling rate van het audiobestand en biedt twee 3,5 mm-aansluitingen. De ene combineert een lijnuitgang met een optische digitale aansluiting, terwijl de andere een speciaal ontworpen hoofdtelefoonaansluiting met geïntegreerde analoge volumeregelaar is. Het zeer natuurlijke en transparante klankbeeld van de Explorer is net zo geavanceerd als de aluminium behuizing stijlvol is, waarmee de Explorer een vleugje van het goede leven naar je notebook brengt.

EUROPEAN MICRO AUDIO SYSTEM 2013-2014

LG CM3430

Er is beduidend meer audiotechnologie aanwezig in dit compacte, draadloze audiosysteem van LG dan men op het eerste gezicht zou denken. Een compleet 2.1-kanaals luidsprekersysteem met twee sub-bass drivers is gehuisvest in de body van de CM3430, strak aangedreven door een 40 watt klasse D-versterker. De superslanke behuizing is verkrijgbaar in allerlei kleuren en bevat verder een slot-loading cd-speler, FM-radio en USB-poort die het afspelen van ongecomprimeerde muziekbestanden ondersteunt.

Afhankelijk van de regio zijn DAB-radioversies beschikbaar. Voor een grotere flexibiliteit is het ook mogelijk muziek via Bluetooth of AirPlay te streamen. Ongeacht de keuze van de geluidsbron scoort de veelzijdige CM3430 boven zijn klasse, met een verrassend groot en boeiend geluid dat zijn bescheiden uitstraling logenstraft.

17 september 2013 83

EISA AWARDS 2013-2014

EUROPEAN COMPACT HI-FI SYSTEM PANASONIC SC-PMX9

De Panasonic SC-PMX9 levert het bewijs dat ultieme draadloze connectiviteit niet nodeloos ingewikkeld hoeft te zijn, want de SC-PMX9 biedt volledige compatibiliteit met je DLNA-thuisnetwerk terwijl muziek-mediastreaming ondersteund wordt via Bluetooth of AirPlay. Panasonic’s Music Streaming-app, beschikbaar voor Android en iOS, geeft je volledige controle over je luisterplezier. En omdat de SC-PMX9 ook een uitgebreid hifisysteem is, heb je bovendien de keuze tussen cd’s afspelen, digitale radio of muziek van USB-stick plus een volledig geïntegreerd iPod/iPhone-dock. De bijbehorende driewegluidsprekers leveren een prachtig vol geluid, deels dankzij de klasse D-versterker uit eigen huis, die gebruikmaakt van de bewezen MASH noiseshaping-technologie van Panasonic. Of je voorkeur nu uitgaat naar draadloze of bekabelde geluidsbronnen, de Panasonic SC-PMX9 is een uiterst eigentijdse oplossing.

EUROPEAN WIRELESS SPEAKER SYSTEM 2013-2014

DALI KUBIK FREE

Met deze nieuwe serie Kubik Free-tweewegluidsprekers in miniatuurformaat zorgt Dali voor de terugkeer van de fun in functionaliteit. De Kubik Free-luidspreker heeft z’n eigen stroomvoorziening en maakt draadloos verbinding met alle Bluetooth-apparaten voor het streamen van muziek, terwijl de ingebouwde versterkers het heerlijke zwoele geluid aansturen van Dali’s kenmerkende, van houtvezel gemaakte bas/middentonenspeaker en dome tweeter uit eigen atelier. Uiteraard biedt de Kubik Free ook bekabelde USB- en optische aansluitingen - perfect voor op je tv - inclusief stereoaansluitingen voor alle oudere audioapparatuur. Via een multi-pin-aansluiting kan je Kubik Free op een tweede, passieve versie van de luidspreker, de Kubik Free Xtra, aangesloten worden, terwijl een subwoofer-aansluiting present is om een volledig 2.1-kanaals audiosysteem te ondersteunen. De vele verschillende kleuren van de behuizing zorgen ervoor dat de Kubik naadloos in elk moderne interieur opgenomen wordt.

EUROPEAN HT LOUDSPEAKER 2013-2014

KEF E305

De vernieuwde 5.1 ‘ei’-set van KEF is ideaal voor een bescheiden thuisbioscoopsysteem. Z’n geheime wapen is de Uni-Q-driver van eigen merk, die een 115 mm woofer en 19 mm aluminium dome tweeter combineert in een coaxiaal ontwerp voor een zuiver geluid uit de vijf kleine satellietluidsprekers. De bijbehorende actieve 250 watt subwoofer met zijn long-throw 200 mm driver biedt een realistische, diepe bas, en het ontwerp sluit naadloos aan op de rest van het systeem. De E305 is fraai ontworpen, gemakkelijk te installeren, eenvoudig te gebruiken en levert een indrukwekkend brede maar toch getrouwe prestatie bij filmsoundtracks. Ook op muziekgebied is dit een natuurtalent, waardoor deze set een geweldige allround oplossing is.

84 17 september 2013

EISA AWARDS 2013-2014

EUROPEAN HT INNOVATION 2013-2014 PHILIPS FIDELIO HTL9100

De Philips HTL9100 is geen gewone soundbar. Indien gewenst kunnen de afneembare luidsprekers op batterijen overal in de ruimte geplaatst worden, waar ze draadloos rear-channel-geluid ontvangen, waardoor ze echte ‘Surround On Demand’ bieden via de ingebouwde Dolby- en DTS 5.1-decoders. Ook de subwoofer werkt draadloos en biedt connectiviteit via Bluetooth voor het streamen van muziek. Andere pluspunten zijn twee HDMI-ingangen en een ARC-compatibele uitgang, alsmede een snelle en bedrijfszekere installatie. De ingebouwde Smart Equalizer-oriëntatiesensor van Philips past het geluid automatisch aan indien de soundbar aan de muur bevestigd dan wel op een standaard neergezet wordt. Een energieke, gedetailleerde audioprestatie in een slank, onopvallend design completeert dit toekomstgerichte, innovatieve product. Sluit hem aan op je tv en geniet...

EUROPEAN HT RECEIVER 2013-2014

SONY STR-DA5800ES

Deze receiver, Sony’s vlaggenschip, is robuust van ontwerp en bouw, met een subtiele meerkanaalsprestatie die ervoor zorgt dat filmgeluid en muziek met dezelfde levendige details en dynamiek gereproduceerd worden. De 9.2-kanaals STR-DA5800ES zit boordevol functies, met negen HDMI-ingangen en drie -uitgangen, een asynchrone USB-ingang, ingebouwde netwerkschakelaar én - uniek voor een AVR - video-ondemand dankzij het Sony Entertainment Network. Krachtige on-board audio processing maakt Lift Up- en Virtual Height-functionaliteit in het centrumkanaal mogelijk om de installatie te vergemakkelijken, terwijl het afspelen van media ondersteuning biedt aan 192kHz/24-bit FLAC- en WAV-bestanden. Voeg hier de prachtige, intuïtieve grafische gebruikersinterface en de effectieve automatische kalibratie aan toe, en het resultaat is een bevlogen aanwinst voor de thuisbioscoopserie van Sony.

EUROPEAN HT SOUNDBAR 2013-2014

BOWERS & WILKINS PANORAMA 2

De Bowers & Wilkins Panorama 2 draagt duidelijk sporen van het audio-erfgoed van het merk: het is een high-end soundbar met een opmerkelijk vloeiende, gedetailleerde en genuanceerde performance die constant weet te imponeren. Negen nieuw ontworpen drivers zijn te vinden in de gebogen en goedgebouwde behuizing. Deze worden aangedreven door klasse D-versterkers die zo geplaatst zijn dat ze een brede spreiding garanderen, zodat niemand iets hoeft te missen. De Panorama 2 biedt uitgebreide connectiviteit, met een trio HDMI-ingangen en een ARC-compatibele HDMI-uitgang zodat Blu-ray-speler, console, settopbox en je flatscreen-tv gemakkelijk aan te sluiten zijn. Met de Panorama 2 heeft Bowers & Wilkins de perfecte mix van stijl, comfort en geluidskwaliteit weten af te leveren.

17 september 2013 85

EISA AWARDS 2013-2014

EUROPEAN HT HIGH-END 2013-2014 KRELL FOUNDATION

De Krell Foundation, een 7.1-kanaals processor/voorversterker met de meest geavanceerde digitale verwerking en functies, is gericht op thuisbioscoopliefhebbers voor wie alleen het beste goed genoeg is. Een totaal van tien HDMI-ingangen en twee -uitgangen biedt flexibiliteit qua opstelling, inclusief direct schakelen van de ene geluidsbron naar de andere, terwijl het gepatenteerde ARES room EQ-systeem het geluid aanpast aan de luisteromgeving. Bezitters van compatibele versterkers kunnen gebruikmaken van de gebalanceerde uitgangen. Zoals verwacht mag worden van een high-end product, is de kwaliteit van het design en de productie perfect, en door zijn slanke formaat vindt hij gemakkelijk onderdak. In de praktijk zet de Foundation meerkanaals audio met verbazingwekkende helderheid en precisie neer, en geeft hij videosignalen door met feilloze accuratesse.

EUROPEAN HT UNIVERSAL PLAYER 2013-2014

OPPO BDP-103EU

De OPPO BDP-103EU is een state-of-the-art Blu-rayspeler, die een luxueuze, robuuste bouwkwaliteit combineert met een verbazingwekkende reeks functies. Behalve de twee HDMIuitgangen is hoogwaardige verwerking beschikbaar voor externe bronnen via de dubbele HDMI-ingangen, terwijl de USB-, Ethernet- en Wi-Fi-aansluitingen het makkelijk maken om je eigen mediabestanden af te spelen. Universeel als de OPPO is, kan hij ook Super Audio-cd’s en dvd-audio-schijven afspelen, evenals Blu-rays, waarbij zijn prestatie, mede dankzij de uitgebreide instelmogelijkheden voor de gebruiker, absoluut subliem is. Door zijn 4K-upscaling en HDMI-doorvoer kan het apparaat worden gecombineerd met de nieuwste high-end beeldschermen in het hart van de thuisbioscoop.

EUROPEAN PROJECTOR 2013-2014

JVC DLA-X55R

De DLA-X55R, ontworpen voor thuisbioscoopliefhebbers, biedt ongekende beeldkwaliteit voor zijn prijs. Lichtopbrengst en contrast zijn zeer indrukwekkend, terwijl de kleurweergave genuanceerd en natuurlijk is. Scherpte is een ander sterk punt, dankzij JVC’s tweede generatie ‘e-Shift2’-technologie voor een Full HD-weergave met een verbazingwekkende detaillering die de Ultra HD-sensatie dicht benadert. Installatie van de DLA-X55R wordt ondersteund door zijn uitgebreide set-up functies, waaronder gemotoriseerde horizontale en verticale lensverstelling, 2x zoom- en geheugenfunctie voor de lens, plus uitgebreide kalibratiemogelijkheden en een scala aan prima weergave-presets.

86 17 september 2013

EISA AWARDS 2013-2014

EUROPEAN HT SOLUTION 2013-2014 LOEWE INDIVIDUAL 55 SLIM FRAME/3D ORCHESTRA 5.1 IS

Loewe streeft altijd naar thuisbioscoopsystemen met een eersteklas ontwerp en dito gebruiksgemak, waarbij de audiovisuele ervaring van het hoogste niveau is. Bij deze combinatie is dat niet anders. De nieuwe Individual 55 Slim Frame TV biedt Active 3D-weergave, een geïntegreerde PVR en Smart TV-functies, plus opties voor het aanpassen aan de eigen stijl, zodat de set in elke huiskamer past.

De 3D Orchestra 5.1 IS maakt gebruik van een draadloze omnidirectionele luidsprekeropstelling die zorgt voor een meeslepende surroundprestatie, terwijl de speciale 200 watt subwoofer garant staat voor een strakke bas. Het is een aantrekkelijke oplossing zonder dat er een externe processor benodigd is, want de decodering van het signaal wordt afgehandeld door de Loewe-tv zelf.

EUROPEAN HI-FI ACCESSORY 2013-2014

AUDIOQUEST CARBON USB CABLE

Iedere doorgewinterde audioliefhebber weet dat verbindings- en luidsprekerkabels invloed hebben op het geluid van een hifisysteem, en dat geldt ook voor digitale kabels. De toegenomen populariteit van de USB DAC’s heeft geleid tot een stortvloed aan de benodigde USB-kabels, waarbij AudioQuest de leiding neemt bij deze nieuwe technologie. Carbon USB, vernoemd naar het geweven vezelachtige koolstofomhulsel van deze modieuze kabel, neemt in een serie van vijf de middenpositie in. De kabel heeft hoogwaardige verzilverde, massief koperen connectoren die exact overeenkomen met de USB-specificatie, en hij biedt uitstekende compatibiliteit en een schoon geluid bij alle USB-DAC’s van goede kwaliteit. Als je jouw systeem op z’n best wilt horen, vervang dan je gratis meegeleverde USB-kabel door deze!

EUROPEAN IN-CAR HEAD UNIT 2013-2014

KENWOOD DNN9230DAB

Dit is misschien wel de meest universele alles-in-een head-unit op de markt, want de DNN9230DAB combineert traditionele elementen, zoals een AM/FM-tuner en een dvdstation, met de modernere: DAB-tuner, Bluetooth handsfree en Wi-Fi. Wanneer de WLAN aangesloten is op een hotspot, geeft hij via Wi-Fi toegang tot e-mail, YouTube en sociale media op je dashboard, en wordt hij tevens een Wi-Fi-speler en -server voor elk apparaat met Wi-Fi over een LAN-verbinding. Ook is er een ingebouwd Garmin-navigatiesysteem, waarbij alle functies en bedieningselementen toegankelijk zijn vanaf je dashboard via een loskoppelbaar 7-inch aanraakscherm. De Kenwood DNN9230DAB levert alles wat je wilt, zonder de noodzaak voor extra’s.

17 september 2013 87

EISA AWARDS 2013-2014

EUROPEAN IN-CAR NAVI-MEDIA SYSTEM 2013-2014 PARROT ASTEROID TABLET

De Parrot ASTEROID Tablet biedt aanzienlijk meer dan je misschien op het eerste gezicht zou denken. Het is eigenlijk een geavanceerd navigatie/mediasysteem.

Gebaseerd op het open-source Android-platform met een zorgvuldig samengesteld pakket aan apps aangeboden in Parrot’s eigen ASTEROID Market, kunnen gebruikers functies zoals navigatie inpassen met een ruime keuze aan software (bijvoorbeeld iGo, TomTom, Navfree, Waze, enzovoort). Audio en video in letterlijk ieder bestandsformaat kunnen worden weergegeven, en het apparaat kan ook internetradio en -tv afspelen. State-of-the-art handsfree-functionaliteit completeert het enorme aanbod aan mogelijkheden. De belangrijkste functies kunnen worden bediend via het 5 inch aanraakscherm, met gesproken commando’s of via een draadloze afstandsbediening gemonteerd op het stuur, zodat dit systeem netjes en onopvallend in elke auto kan worden geïntegreerd.

EUROPEAN IN-CAR AMPLIFIER 2013-2014

HERTZ HCP 5D

HCP staat voor Hertz Compact Power, en dat is precies wat deze kleine performer levert. De toevoeging ‘5D’ geeft het aantal kanalen aan en verklaart hoe zo’n grote prestatie in zo’n kleine behuizing kan worden gepropt. De vijf klasse D-kanalen leveren dezelfde prestaties als vergelijkbare conventionele A/B-versterkers, echter in een fractie van het formaat en met een zeer lage warmteafgifte. Het uiterst veelzijdige filterontwerp garandeert configuratieflexibiliteit, waardoor fijnafstelling voor complexe installaties, van klassieke Front-Rear- tot de meer geavanceerde Bi-Ampingopstellingen, mogelijk is. De Hertz HCP 5D is zeer geschikt voor de upgrade van fabriekssystemen, kan luidsprekerinput van hoog niveau aan en heeft een automatische inschakelfunctie. En dit heeft Hertz allemaal weten onder te brengen in een behuizing ter grootte van een doos bonbons.

EUROPEAN IN-CAR SPEAKER SYSTEM 2013-2014

FOCAL PS 165FX

Is het mogelijk om geluid te kweken? In het geval van het Focal PS 165FX tweewegcomponent-luidsprekersysteem uit Frankrijk luidt het antwoord ja! Een combinatie van door de mens gemaakte hightechmaterialen en de unieke eigenschappen van natuurlijke vlasvezels heeft geleid tot een ongeëvenaarde composiet-conusluidspreker die high-end specificaties biedt voor een betaalbare prijs. Het innovatieve, hoogwaardige design en de technologie van de bas/middentonenluidsprekers leveren samen met de meest recente verbeteringen aan Focal’s veelgeroemde dome tweeter en een slim scheidingsfilter puur, kwalitatief hoogwaardig geluid. Een koppel Focal PS 165FX luidsprekers zijn de beste reisgenoten voor degenen die willen genieten van muziek onderweg.

88 17 september 2013

EISA AWARDS 2013-2014

EUROPEAN IN-CAR SUBWOOFER 2013-2014 GLADEN ZERO 12 PRO

Vanaf het prille begin is de Gladen Zero 12 PRO ontwikkeld voor geluidskwaliteit. Het is een van de weinige subwoofers op de markt die een compromisloos ontwerp biedt voor gesloten behuizingen. Dit leidt tot een geoptimaliseerde impulsweergave, die weer resulteert in een onvergelijkbare geluidskwaliteit. Een unieke membraantechnologie met een sandwich van papier/foam/papier en een verfijnde aandrijfstructuur die mogelijk is dankzij hoogstaande engineering en productie, resulteert in een diepe en precieze bas. De Gladen Zero 12 PRO, ontworpen en gemaakt in Duitsland, zal in-car audiofielen over de hele wereld bevallen!

EUROPEAN IN-CAR STREAMING SOLUTION 2013-2014

MOSCONI DSP_AMAS

De MOSCONI DSP_AMAS is een add-on-module voor de MOSCONI DSP 6to8 processor. Hij biedt de mogelijkheid om muziek in hoge kwaliteit en met een hoge bitrate te streamen via je met DSP 6to8 uitgeruste autoaudiosysteem vanaf elk apparaat dat Bluetooth-compatibel is voor het streamen van muziek, zoals een telefoon of tablet.

Met behulp van het A2DP-protocol met EDR-uitbreiding, kan audio van elk bestandstype (bijvoorbeeld FLAC, Ogg, Apple Lossless, enzovoort) direct in het digitale circuit worden opgenomen voor een hoogwaardig, storingsvrij geluid. Als de MOSCONI DSP_AMAS gecombineerd wordt met de DSP 6to8 processor, integreert hij gemakkelijk in elk fabriekssysteem, zonder ook maar iets aan de veiligheid of het comfort van de auto af te doen.

EUROPEAN IN-CAR INTEGRATION 2013-2014

FOCAL DSA 500RT

Hoewel hij eruitziet als een doorsnee compacte subwooferbox, is de DSA 500RT in feite een schatkist vol verrassingen. In de doos bevinden zich een 3-kanaals klasse D-versterker voor de subwoofer en de frontspeakers plus een multifunctionele digitale soundprocessor die een actief scheidingsfilter, equalizer, time alignment en dynamische compressiesystemen combineert. Deze unieke oplossing van Focal biedt een eenvoudig te installeren upgrade voor welk fabriekssysteem dan ook. Door uitsluitend deze enkele box toe te voegen, verbeter je de prestaties van het hele systeem, waaronder de lagetonenweergave, het dynamisch bereik, de tonale balans en het klankbeeld. Soms zijn grote verrassingen verpakt in een kleine doosje.

17 september 2013 89

EISA AWARDS 2013-2014

EUROPEAN IN-CAR HIGH-END COMPONENT 2013-2014 GROUND ZERO GZPA REFERENCE 2T

Het beste van twee werelden is bij elkaar gebracht in de Ground Zero GZPA Reference 2T, door het combineren van een buizenvoorversterker met een solid state eindversterker. Vacuümbuizen in het signaalpad zorgen voor het befaamde warme geluid, terwijl de eindtrap het hoge vermogen levert waar de moderne transistorversterkers om bekendstaan.

Geassembleerd met audiofiele componenten, stelt de Reference 2T de gebruiker zelfs in staat om de instelstroom aan te passen aan de persoonlijke smaak. Iedereen heeft zijn eigen idee van perfectie, en de Ground Zero GZPA Reference 2T brengt dat binnen bereik.

EUROPEAN CAMCORDER 2013-2014

JVC GC-PX100

Dit is een volledig hybride ontwerp, met zowel een veelzijdige Full HD-camcorder als een fotocamera in een licht, compact en gebruiksvriendelijk jasje, met handige functies waaronder een los te koppelen zoeker, optische beeldstabilisatie en accessoirepoorten. De lichtsterke lens (F1,2) zorgt in combinatie met een zeer efficiënte CMOS-sensor voor uitstekende prestaties bij weinig licht. Hogesnelheidsopname tot 500 fps en slow motion-weergave maken hem ideaal voor het vastleggen van snelle actiescènes. JVC’s innovatieve CAM Coach App is een geweldige bewerkings- en tagging-tool om sport te analyseren. De ingebouwde Wi-Fi van de GC-PX100 maakt het snel delen van beeldmateriaal en flexibele bediening via tablet of smartphone mogelijk.

EUROPEAN PHOTO-VIDEO CAMERA 2013-2014

PANASONIC LUMIX DMC-GH3

De Panasonic LUMIX DMC-GH3 biedt de beste videokwaliteit van alle gecombineerde foto- en filmcamera’s in deze prijsklasse - en zelfs van sommige duurdere toestellen.

Zowel volledig handmatige als compleet automatische video-opname behoort tot de mogelijkheden, waardoor hij ideaal is voor filmen onder alle omstandigheden zowel op locatie als in meer gecontroleerde situaties. Maar het is ook een behoorlijk competente fotocamera met een volledig scala aan instelmogelijkheden, zodat hij een indrukwekkend flexibel totaalpakket biedt. De Panasonic LUMIX DMC-GH3 is erg populair bij filmers, mede doordat het een zeer lichte, robuuste en weerbestendige camera is die ondersteund wordt door een groot assortiment hoogwaardige lenzen.

90 17 september 2013

EISA AWARDS 2013-2014

EUROPEAN PHOTO-VIDEO ACCESSORY 2013-2014 MANFROTTO MVH500AH

De Manfrotto MVH500AH is een lichte en compacte statiefkop met een brede sliding plate die geschikt is voor gebruik met grote DSLR-telelenzen en professionele videocamera’s. Soepele, nauwkeurige verstellingen en scherpe foto’s zijn gegarandeerd. Omdat de MVH500AH op standaardstatieven gemonteerd kan worden, is het een ideaal accessoire voor enthousiaste fotografen die ook de videofuncties van hun camera’s willen verkennen. Professionele vloeistofcartridges op zowel de pan- als de tilt-assen zorgen voor vloeiende bewegingen, terwijl dankzij het vergrendelingssysteem de camera snel en eenvoudig van de kop verwijderd kan worden. De MVH500AH kan maximaal 5 kilo aan apparatuur dragen, en een Easy Link 3/8” connector maakt het mogelijk om een externe monitor of andere accessoires direct op de kop te monteren.

EUROPEAN ACTION CAM 2013-2014

GOPRO HERO3 BLACK EDITION

De GoPro HERO3 Black Edition is de meest geavanceerde action cam die er bestaat.

Robuust, licht van gewicht en compact is het de ideale partner voor outdoorliefhebbers, van surfers en fietsers tot diepzeeduikers. De GoPro kan als camcorder én als fotocamera dienstdoen, waardoor gebruikers volledig vrij zijn in wat ze vastleggen. Tot de mogelijkheden behoren onder andere slow motion, Full HD en 4K/Ultra HD met een lage framerate. Tot de meegeleverde accessoires bij de Black Edition-set horen onder meer een Wi-Fi-afstandsbediening, een waterdichte behuizing en allerlei bevestigingsmateriaal, zodat de camera kan worden gebruikt in veel verschillende situaties.

Via een verbinding met smartphones en tablets krijg je volledige controle over en grip op wat je filmt. In wezen kan dit kleine cameraatje alles wat je maar wilt...

EUROPEAN GREEN TV 2013-2014

PHILIPS 50PFL5028

In een markt waarin de schermen steeds groter worden, behoudt Philips zijn status als milieuvriendelijk merk. De Philips 50PFL5008 zet de groene traditie voort, aangezien hij op dat front beter scoort dan de concurrentie door een verminderd energieverbruik en efficiënt gebruik van milieuvriendelijke materialen voor de printplaten. Daarom is dit jaar de EISA Green Award wederom toegekend aan het merk Philips.

17 september 2013 91

EISA AWARDS 2013-2014

EUROPEAN GREEN PHONE 2013-2014 SAMSUNG GALAXY S4

Met de GALAXY S4 heeft Samsung laten zien dat het mogelijk is om een smartphone met groot scherm te produceren die het milieu zo min mogelijk belast. De S4 zet de concurrentie op achterstand door z’n beperkte gebruik van edele metalen en giftige stoffen. Samsung’s vlaggenschip heeft een bijzonder laag energieverbruik, wat niet alleen positief is voor het milieu, maar ook handig voor de gebruiker. De Green Jury van EISA is verheugd dat de S4 een verwijderbare accu heeft, waarmee het apparaat tegen de huidige trend van het gebruik van vast ingebouwde accu’s ingaat.

EISA AWARDS 2013–2014 – AWARD LIST VIDEO PANEL

EUROPEAN COMPACT HI-FI SYSTEM

ZEISS Touit 2.8/12

EUROPEAN TV 2013-2014

Panasonic SC-PMX9

EUROPEAN COMPACT SYSTEM ZOOM LENS 2013-2014

Sony BRAVIA KDL-55W905A

EUROPEAN WIRELESS SPEAKER SYSTEM 2013-2014

Panasonic LUMIX G Vario 14-140 mm F3.5-5.6

EUROPEAN HOME CINEMA TV 2013-2014

DALI KUBIK FREE

EUROPEAN PHOTO INNOVATION 2013-2014

Panasonic VIERA TX-P60ZT60

EUROPEAN HI-FI ACCESSORY 2013-2014

Samsung GALAXY NX

EUROPEAN SMART TV 2013-2014

AudioQuest Carbon USB cable

EUROPEAN PHOTO SOFTWARE 2013-2014 DxO Optics Pro 8

Samsung UE55F8000 EUROPEAN ULTRA HD TV 2013-2014

HOME THEATRE

Philips 65PFL9708

EUROPEAN HT LOUDSPEAKER 2013-2014

IN-CAR ELECTRONICS PANEL

EUROPEAN DESIGN TV 2013-2014

KEF E305

EUROPEAN IN-CAR HEAD UNIT 2013-2014 Kenwood DNN9230DAB

LG 55EA9809 EUROPEAN CAMCORDER 2013-2014

EUROPEAN HT INNOVATION 2013-2014

EUROPEAN IN-CAR NAVI-MEDIA SYSTEM 2013-2014

JVC GC-PX100

Philips Fidelio HTL9100

Parrot ASTEROID Tablet

EUROPEAN HT RECEIVER 2013-2014

EUROPEAN IN-CAR AMPLIFIER 2013-2014

Combined Awards with Audio/HT Panel

Sony STR-DA5800ES

Hertz HCP 5D

EUROPEAN HT UNIVERSAL PLAYER 2013-2014

EUROPEAN HT SOUNDBAR 2013-2014

EUROPEAN IN-CAR SPEAKER SYSTEM 2013-2014

OPPO BDP-103EU

Bowers & Wilkins Panorama 2

Focal PS 165FX

EUROPEAN PROJECTOR 2013-2014

EUROPEAN HT HIGH-END 2013-2014

EUROPEAN IN-CAR SUBWOOFER 2013-2014

JVC DLA-X55R

Krell Foundation

GLADEN ZERO 12 PRO EUROPEAN IN-CAR STREAMING SOLUTION 2013-2014

EUROPEAN HT SOLUTION 2013-2014 Loewe Individual 55 Slim Frame / 3D Orchestra 5.1 IS

PHOTO PANEL

MOSCONI DSP_AMAS

EUROPEAN CAMERA 2013-2014 Combined Awards with Photo Panel

Nikon D7100

EUROPEAN IN-CAR INTEGRATION 2013-2014

EUROPEAN PHOTO-VIDEO CAMERA 2013-2014

EUROPEAN ADVANCED CAMERA 2013-2014

Focal DSA 500RT

Panasonic LUMIX DMC-GH3

Sony Alpha SLT-A99

EUROPEAN IN-CAR HIGH-END COMPONENT 2013-2014

EUROPEAN PHOTO-VIDEO ACCESSORY 2013-2014

EUROPEAN SLR CAMERA 2013-2014

Ground Zero GZPA Reference 2T

Manfrotto MVH500AH

Canon EOS 100D

EUROPEAN ACTION CAM 2013-2014

EUROPEAN ADVANCED SLR CAMERA 2013-2014

MOBILE PANEL

GoPro HERO3 Black Edition

Canon EOS 6D

EUROPEAN MOBILE HEADPHONE 2013-2014

EUROPEAN COMPACT SYSTEM CAMERA 2013-2014

JVC HA-FXZ200

AUDIO/HT PANEL

Samsung NX300

EUROPEAN MOBILE AUDIO SYSTEM 2013-2014

AUDIO

EUROPEAN ADVANCED COMPACT SYSTEM CAMERA 2013-2014

Harman Kardon Onyx

EUROPEAN LOUDSPEAKER 2013-2014

Olympus PEN E-P5

EUROPEAN TABLET 2013-2014

Sonus faber Venere 2.5

EUROPEAN COMPACT CAMERA 2013-2014

Sony Xperia Tablet Z

EUROPEAN STEREO SYSTEM 2013-2014

Sony Cyber-shot DSC-HX50/HX50V

EUROPEAN ADVANCED SMARTPHONE 2013-2014

Pioneer PD-50/A-70

EUROPEAN ADVANCED COMPACT CAMERA 2013-2014

HTC One

EUROPEAN DIGITAL AUDIO PLAYER 2013-2014

Fujifilm X100S

EUROPEAN CONSUMER SMARTPHONE 2013-2014

Marantz NA-11S1

EUROPEAN TRAVEL CAMERA 2013-2014

Huawei Ascend P6

EUROPEAN WIRELESS HI-FI HEADPHONE 2013-2014

Olympus TOUGH TG-2

EUROPEAN SOCIAL MEDIA PHONE 2013-2014

AKG K935

EUROPEAN LENS 2013-2014

Samsung GALAXY S4 mini

EUROPEAN HIGH-END AUDIO 2013-2014

Tamron SP 90 mm F2.8 Di VC USD Macro 1:1

T+A MP 3000 HV/PA 3000 HV

EUROPEAN PROFESSIONAL LENS 2013-2014

GREEN AWARDS

EUROPEAN USB DAC 2013-2014

Canon EF 200-400mm F4L IS USM Extender 1.4x

EUROPEAN GREEN TV 2013-2014

Meridian Explorer

EUROPEAN ZOOM LENS 2013-2014

Philips 50PFL5028

EUROPEAN MICRO AUDIO SYSTEM 2013-2014

Tamron SP 70-200 mm F2.8 Di VC USD

EUROPEAN GREEN SMART PHONE 2013-2014

LG CM3430

EUROPEAN COMPACT SYSTEM LENS 2013-2014

Samsung GALAXY S4

92 17 september 2013

The Best of the Best

EISA is een vereniging van 50 magazines over audio, home theater, in-car electronics, mobile electronics, foto en video, uit 20 Europese landen.

Elk jaar beloont de EISA-jury de beste producten in Europe met een EISA Award.

Alle EISA winnaars mogen het officiĂŤle EISA-logo gebruiken: de beste garantie op kwaliteit.

Garantie op kwaliteit Getest door experts

www.eisa.eu

BLU-RAY-RELEASES

Een beetje down

IRON MAN 3 Met Iron Man 3 groeit het Marvel-universum weer wat aan. Het blijft ambitieus, het plan om heel wat films rond superhelden met elkaar te verbinden zodat de doorgaans filterdunne verhaallijnen toch weer wat diepgang krijgen.

Jamie Biesemans

Genre: Actie Regisseur: Shane Black Acteurs: Robert Downey Jr., Gwyneth Paltrow, Ben Kinsley Nu beschikbaar op Blu-ray / DVD

94 17 september 2013

BLU-RAY-RELEASES

In Iron Man 3 draait het uiteraard weer om multimiljardair Tony Stark (Robert Downey Jr.), die zijn frivole levenstijl als internationale playboy heeft afgezworen om een rustig – nou, ja – leven te leiden met Pepper Potts (Gwyneth Paltrow). Helaas, Stark kan niet echt goed acclimatiseren, mede omdat hij sukkelt met een trauma na het epische gevecht tegen de hordes van Loki in The Avengers en daardoor niet langer slaapt. Bovendien laat de wereld hem niet rusten, een probleem waar superhelden wel vaker mee af te rekenen hebben.

Er is namelijk een probleem en problemen vereisen oplossingen. Regelmatig vinden raadselachtige aanslagen plaats, die opgeëist worden door een ongrijpbare terrorist genaamd The Mandarin (Ben Kinsley), een Chinees ogende figuur die MTV-montages combineert met executies, de jihad en ecoterrorisme. De terreur lijkt niet te stoppen. Uiteindelijk wordt het heel persoonlijk tussen Stark en The Mandarin, maar dan blijkt die laatste zich beter te kunnen verweren tegen Iron Man dan verwacht.

Iron Man is altijd één van onze favorieten in het superheldengenre geweest, en daar is een belangrijke reden voor: hij is grappig, zelfrelativerend en durft met zichzelf te lachen. Tony Stark als personage neemt zichzelf dus niet serieus, en dat werkt.

Ook verwijzingen naar de realiteit worden niet geschuwd. De stijl van Stark is bijvoorbeeld sterk geïnspireerd op die van real-life miljardair Larry Ellison van softwarebedrijf Oracle – de man met een eigen gevechtsvliegtuig! – die op zijn beurt zelf constant opduikt in de films.

Iron Man 3 gaat nog een stapje verder door die nietserieuze houding in vraag te laten stellen, wat bij momenten balanceert op de rand van zieligheid. Maar uiteindelijk wordt de film toch wel gered door Pepper Potts, vrij letterlijk zelfs.

En zonder al te veel weg te geven: Guy Pearce speelt in Iron Man 3 de rol van zijn leven.

17 september 2013 95

ONZE MAGAZINES BIJ JOU THUIS GELEVERD! WWW.CLICKX.BE

3 SEPTEMBER 2013 - NR. 278

VOOR

01378

Afgiftekantoor: Antwerpen X - P 309979

DRAADLOZE NETWERK WINDOWS XP, 7 & 8 IN ÉÉN NETWERK MUZIEK IN ELKE KAMER MET DEZE TOESTELLEN

P72

GRATIS ALTERNATIEVEN

VOOR PHOTOSHOP, OFFICE, ...

P24

OM WINDOWS BETER TE MAKEN

P10

BETAALBARE KWALITEIT UIT CHINA

JIAYU G4

+NETWERKWOORDENBOEK

NA

WAT IS EEN NAS, HOMEPLUG, 802.11, …? P6

P32 EFFICIËNTIE

Clickx verschijnt 18 keer per jaar - € 4,99

SPOOR TIJDVERLIES OP MET MANICTIME

5 414206 070005 Afgiftekantoor: Antwerpen X - P 309979

WORKSHOP

01379

001_001_CLX279.indd 12

02/09/13 11:23

P34

VERANDER VAN WIFI-KANAAL EN

ToPPer kef m500-hoofDtelefoon

10 REDENEN OM EEN NAS TE KOPEN WAAR STAAT HET INTERNET?

CURSUS

P76

P56

HOU JE MULTIMEDIA CENTRAAL MET PLEX

001_001_cover_278Xtra_v1.indd 1

Dossier

versterkers tot 2.000 euro

5

414206 000040

11/06/13 11:39

INTEL HASWELL VS. AMD FX

Baby’s

0 1 3 2 6

414206 310347

BP 5

0 1 3 2 5

414206 310347

Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X - Erkenningsnummer P908037

TM

TM

iPhone

NIEUWE IJSTIJD

BP 5 4 1 4 2 0 6 1 4 0 8 4 5

D-Link DIR 868 | Draadloze router Lenovo Yoga | Flexibele laptop

#172

0 1 3 7 2

6,49 EURO

ZIFF DAVIS MEDIA

TM

AUTHORISED PUBLISHER

PCM_171_Cover_b.indd 1

TM

BP 5 4 1 4 2 0 6 1 4 0 8 4 5

27/08/13 16:04

WIN een REIS naar LA PALMA

Kies het juiste objectief of de geschikte adapter Begin in je tuin (of bloembak) Met tips van professionals

• 6 workshops

Koning der illusie tart de vier natuurelementen

TOP 10 BIZARRE PLEKKEN IN THE USA

€ 5,95

2013

000064

De beste,I AM de duurste, de leukste THE NIKON D5200. Ik ben uw creatief oog. Ik heb een kan-

414206

HD-filmfunctie, en een draadloze verbinding* • Bedientelbare je tvmonitor, meteen jeFull iPhone met uw smartphone of tablet . Ik bied superieure beeldkwaliteit dankzij

Gooi die een oude maar een weg!

24 zapper MP beeldsensor, ISO-bereik tot 6400 en 39 focuspunten.

Ik zet uw verbeelding om in beelden. www.nikon.be

KOOPGIDS Een betere hoofdtelefoon voor je iPhone

0 1 3 0 3

DYNAMO

Achter de schermen bij het North America van Discovery Channel

SPECIAL Natuur en macro

NOORD-AMERIKA

SEP/OKT

0 1 2 0 3

Zelf repareren of laten maken?

• iPhone-docks

ENKELTJE MARS Ook als de wereld niet vergaat: vanaf 2022 kun je weg

414206 310330

Hoe goed is de camera?

• Help, mijn iPhone is kapot!

BP

BP 5

VAN DE MAKERS VAN

• iPhone 5 getest

De gruwelijke vernietiging van de crèche van de natuur

Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X - Erkenningsnummer P908037

Navigeren / Foto’s delen / Kindveilig maken / Beter mailen / Niet storen-functie / Meer met AirPlay

MANGROVES

5

Afgiftekantoor: 2099 Antwerpen X - P914357

Veroorzaakt einde van de aarde?

BULLGUARD INTERNET SECURITY 6 maanden bescherming

Breng het alledaagse verrassend in beeld

27 ACCESSOIRES & 22 APPS DIE JE MOET HEBBEN!

ZONNEVUUR

30/07/13 12:31

THEMANUMMER

MET

De wetenschap kondigt hem aan!

Cover0413_rug_BEversie.indd 1

*Draadloze verbinding met smartphones en tablets mogelijk met de adapter WU-1a, apart verkrijgbaar.

SEP/OKT 2013 ~ NUMMER 4 ~ DISCOVERYCHANNEL.NL / DISCOVERYMAGAZINE.BE

Waarom we deze oerkracht moeten vrezen én eren

Hoe werkt onze planeet eigenlijk?

iPhone Special 2

DISCOVERY MAGAZINE

VULKANEN

GRATIS BIJ DIT NUMMER

Macro & Natuur fotograferen

Doe meer met I AM IMAGINATION je iPhone & iPad

EXTREMEN

Google Nexus 7 | Perfect evenwicht

Special 2

Praktische gids voor iPhone-gebruikers

NIEUW! NATUUR DOSSIER

Up! Mini | 3D-printen met kwaliteit H.265 | Beter beeld, minder ruimte

Samsung 840 SSD | Betaalbaar, snel en slim

6,49 EURO ZIFF DAVIS MEDIA

AUTHORISED PUBLISHER

Android Jelly Bean | Snoepgoed voor ontwikkelaars Sociale Dashboards | Vriendschappen overzichtelijk

20/08/13 12:21

iPhone Special 2 is een uitgave van FWD Magazine I € 5,99

BROUGHT TO YOU BY DISCOVERY CHANNEL

voor 50 EURO korting op Stellar Data Recovery

0 1 3 7 1

PCM_171_Cover.indd 1

WIN EEN DROOMREIS NAAR NOORD-AMERIKA: BELEEF ZELF DE UITZONDERLIJKE NATUUR

+ WAARDEBON

172

171

BP 5

#171

full HD-projectoren

Google+ | Netwerk zonder toekomst Withings Pulse | Gezondheidsgadget

●

Cybermaffia | Kleine bedragen, grote buit

Navigatie-applicaties | Nooit meer de weg kwijt Tiki Toki Teacher | Tijdlijnen maken

printers

Samsung S4 Active | Waterbestendige topper

GRATIS BIJ DIT NUMMER ASHAMPOO BURNING STUDIO 2013 Brand cd's, dvd's en Blu-rays

●

LCD-schermen

SH26_cover_.indd 2

●

jaargang 5 I nummer 26 I verschijnt tweemaandelijks I augustus - september 2013 I 5,99 euro

Raspberry Pi | Goedkope thuis-server

back-to-work

digitale signage

GETEST Leica M • Sigma 18-35mm f/1.8 • Panasonic G6

Acer Aspire R7 | Flexibele laptop

DE HYPE VAN 2013?

●

●

29/05/13 10:23

Professioneel beeld voor iedereen

LCD-SCHERMEN

oktober 2013

processors & chipsets

SH25_cover_.indd 2

Leg de sfeer van de straat vast

COMPUTERS & TECHNOLOGIE

●

●

jaargang 5 I nummer 25 I verschijnt tweemaandelijks I juni - juli 2013 I 5,99 euro

Cursus straatfotografie

OVERZICHT KWIJT?

Test 6 fotobeheerders P 44

VIRTUAL REALITY VERVANGT DE OCULUS RIFT JE SCHERM?

PC Magazine België en Nederland

september 2013

• Maak de perfecte reisreportage • HDR: toon meer dan je camera ziet • Begin met je eigen thuisstudio Getest Nikon D7100 • Sony Alpha A58 • Fujifilm X100s • Nikon Coolpix A

FULL HD-PROJECTOREN

Topbeeld in thuisbioscoop P 72

JOUW NIEUWE COMPUTER IS DRAAGBAAR

10

●

EISA Awards

414206 000040

TABLETS, LAPTOPS EN HYBRIDES

BETAALBARE TOPKWALITEIT

PC Magazine België

De digitale doka

Hoe kies je een computer?

De beste camera’s en lenzen

EN VERDER...

Is er nog een verschil? P 62

NAAR START

Upgrade waard?

5

03/09/13 12:22

LASER OF INKJET?

Geen abonnement nodig P 78

COMPUTERS & TECHNOLOGIE

Adobe Lightroom 5

0 1 3 4 9

BP

FWD49_Cover.indd 1

PHOTOSHOP-ALTERNATIEVEN

Alle processors op een rij P 66

Dossier

MOBIELE HOOFD TELEFOONS

WINDOWS 8.1 TERUG

• Werken met piepjonge modellen • Zoeken naar zacht licht • Nuttige hulpmiddeltjes

Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X - Erkenningsnummer P908037

0 1 3 4 8

BP

FWD48_Cover_v2.indd 1

19/08/13 14:46

fotograferen

WORKSHOP UPGRADE JE SAMSUNG-TV EXCLUSIEF BAAHLU: ANDERS TV-KIJKEN DOSSIER SPOTIFY, OF TOCH IETS ANDERS?

Panasonic ZT60 plasma

P11

KOOPGIDS

DE BESTE NETWERKTOESTELLEN

ANONIEM SURFEN MET VPNIUM P33

GETEST BLUESOUND Stevige rivaal voor Sonos

De nieuwe referentie?

P16

OP ZOEK NAAR DE BRON

SMARTPHONE OP BUDGET?

DE AARDE

EISA Awards 2013-2014

PriMeur sony xperia tablet z

SURF SNELLER

EXCLUSIEF STR-DA5800ES Absolute top AV-receiver

DE BESTE PRODUCTEN VAN HET JAAR

geTesT De zelfbouw-tv van ikea

Test slimste aankopen P 44

Workshop

MAssATesT mobiele speakers Met muziek op vakantie

P48

PRINTEN VAN OVERAL

VOOR

P44

P40 WORKSHOP

BEANTWOORD

MET GOOGLE CLOUD PRINT P36

P77

HET PERFECTE PORTRET

MUZIEK OPNEMEN VAN SPOTIFY MET SPOTYDL

NETWERKVRAGEN

WORKSHOP

P69

10 TOOLS

P20

voor De juiste prijs

P68

DE 11 MEEST GESTELDE

EXCLUSIEF PHILIPS 65PFL9708S Betaalbare Ultra HD

geTesT samsung hw-f750 soundbar met buizenversterker

Afgiftekantoor 2009 Antwerpen X - Erkenningsnummer P509441

WINDOWS 8.1 KOMT ERAAN

WORKSHOP FOTOBEWERKING

P30

HOOFDTELEFOONS

DEMassatest BESTE populaire tv’s FOTODe& VIDEO-APPS beste tv

BRIEVENRUBRIEK DELUXE

ZO DOE JE HET P15

GETEST

VOOR ONDERWEG

rePorTAge films in 4k Achter de schermen in Hollywood

BP 5 4 1 4 2 0 6 0 7 0 0 1 2

OPTIMALISEER JE

GOEDKOPER DOOR HET LEVEN DANKZIJ JE PC, SMARTPHONE EN TABLET WELKOM TERUG, STARTKNOP

FWD 49 - Tweemaandelijks Magazine - September - Oktober 2013 - € 5,99 - www.fwdmagazine.be

Clickx verschijnt 18 keer per jaar - € 5,99

DE 12 BESTE P72 NETWERKAPPS

P24

DE GROTE BESPAARGIDS

FWD 48 - Tweemaandelijks Magazine - Juli - Augustus 2013 - € 5,99 - www.fwdmagazine.be

EN

ORIGINELE FOTOCADEAUS

Afgiftekantoor: Antwerpen X - P408466 PC Magazine België en Nederland verschijnt maandelijks, behalve in juli I jaargang 16 nr. 172

EN

Afgiftekantoor: Antwerpen X - P408466 PC Magazine België verschijnt maandelijks, behalve in juli I jaargang 16 nr. 171

VOOR

Afgiftekantoor 2009 Antwerpen X - Erkenningsnummer P509441

17 SEPTEMBER 2013 - NR. 279

extra editie 14 mei 2013 I 5,99 euro

Exclusief Luchtfotograaf en activist Yann Arthus-Bertrand in woord en beeld

8/15/13 10:48 AM 001_001_iPhone02_cover.indd 1 1 Adv.Shoot_230x297.indd SH23_samengestelde_covers_BE.indd 1

23/10/12 11:2017/04/13 14:11

SH_SP3_cover_2.indd 2 SH_special3_rug.indd 1

26/04/13 10:14 10:30 26/04/13

15/04/13 10:46

Ontdek onze magazines op shop.minoc.com.

Vandaag bestellen = morgen op de bus!

shop.minoc.com

Zonder verzendkosten + onmiddellijk de pdf-versie in je mailbox.

BLU-RAY-RELEASES

OBLIVION Deze sfeervolle SF-film is nooit echt spannend, maar door de acteerprestatie van Tom Cruise en de soundtrack van M83 blijf je toch kijken.

De planeet is er quasi aan, na een mislukte aanval van buitenaardse wezens die geestdriftig de maan vernietigden, de mensheid bijna volledig uitroeiden en nu nog de buurt onveilig maken.

Alleen Jack en Victoria blijven rondhangen om een missie uit te voeren die de mensheid in staat moet stellen een nieuwe start te maken op een andere planeet.

Cruise is met andere woorden een klusjesman die vooral moet zorgen dat zwaarbewapende drones blijven functioneren. Alles lijkt in orde, ware het niet dat Jack geplaagd wordt door onverklaarbare flashbacks waarin een onbekende vrouw figureert. Als zij opduikt en zijn echtgenote blijkt te zijn, begint alles wat Jack geloofde op de helling de staan. Wie is nu eigenlijk wie aan het aanvallen, en zijn alle mensen echt weg?

Genre: Science-fiction Regisseur: Joseph Kosinski Acteurs: Tom Cruise, Morgan Freeman, Nikolaj Coster-Waldau Nu beschikbaar op Blu-ray / DVD

STAR TREK: INTO DARKNESS De tweede Star Trek-film van JJ Abrams moet bewijzen dat de reboot van het Star Trek-universum echt geslaagd. Onze meningen zijn nogal verdeeld.

Abrams is met Into Darkness zeer ambitieus. De film is immers niet enkel een reboot van Star Trek – iets waar de eerste film goed in lukte – maar ook een remake van de beste originele Star Trek-film ooit, The Wrath of Khan. Die donkere film uit 1982 blonk uit door de stevige wisselwerking tussen William Shatner en de überslechterik Khan, gespeeld door Ricardo Montalban, en de sterfscène van Spock.

Into Darkness draait opnieuw rond een strijd tussen de crew van de Enterprise en Khan, maar spijtig genoeg is de figuur van deze ultieme oorlogsheer nooit goed uitgediept. Het valt misschien niet op omdat de actie nooit stilvalt en de special effects fantastisch zijn, maar daardoor blijf je ook wat onverschillig bij het tragische hoogtepunt.

Zachary Quinto als Spock blijft echter zeer genietbaar om naar te kijken.

Genre: Science-fiction Regisseur: JJ Abrams Acteurs: Chris Pine, Zachary Quinto, Karl Urban Nu beschikbaar op Blu-ray / DVD

BREAKING BAD, SEIZOEN 5

Into Darkness is niet alleen een reboot Met seizoen 5 is Breaking Bad toe van Star Trek, maar aan zijn finale. En ook deze jaargang ook een remake van is weer meer dan de moeite waard. de beste originele Vier seizoenen geleden maakten Star Trek-film ooit we kennis met Walt, een uitgebluste chemieleraar die om zorg te kunnen dragen voor zijn vrouw en gehandicapte zoon harddrugs begint te ‘koken’, om die samen met de beginnende crimineel Jesse te verkopen.

In dit vijfde en meteen ook laatste seizoen proberen Walt en Jesse hun bescheiden drugsimperium terug op te bouwen. Het duo wordt daarbij uitgebreid tot een trio.

Terwijl de politie hen steeds dichter op de hielen zit, krijgt Walt ook nog eens af te rekenen met de grootste crisis tot nog toe.

Nee, ook van het vijfde seizoen van Breaking Bad word je niet vrolijker, maar je moet het absoluut gezien hebben. Een waardig sluitstuk op wat nu al – terecht – een tv-klassieker genoemd wordt.

Genre: Drama Bedenker: Vince Gilligan Acteurs: Bryan Cranston, Aaron Paul, Anna Gunn Nu beschikbaar op Blu-ray / DVD

17 september 2013 97

COLOFON

VOLGEND NUMMER DOSSIER ULTRA HD EN OLED

Ultra HD en OLED waren er in theorie al, maar in realiteit zag je televisies met die technologie nog nergens te koop staan.

Op de voorbije editie van IFA werden verschillende modellen getoond die binnenkort wél te koop zullen zijn. En wij hebben ze reeds getest!

DOSSIER LUIDSPREKERS

Als er een investering is die wellicht héél lang meegaat, dan is het de aankoop van een set luidsprekers. Bovendien hebben speakers een immense impact op de klank. Reden genoeg om geïnformeerd de juiste keuze te maken, en daarbij staat FWD klaar om je te helpen.

DOSSIER BETERE DRAADLOZE SPEAKERS

WIL JIJ MEER FWD? Neem nu een ABONNEMENT op FWD Magazine.

Dan krijg je FWD een jaar lang in je brievenbus voor de prijs van

26,96 EURO

Dat is een KORTING VAN 25%.

Meer info op www.fwdmagazine.be & www.fwdmagazine.nl.

Aanbod geldig in België en Nederland.

Het is niet omdat je muziek via Bluetooth of een andere technologie streamt dat je tevreden moet zijn met een mindere kwaliteit. Tijd om eens kritisch te kijken naar welke opties je hebt als je én draadloos én kwalitatief naar muziek wil luisteren.

Vanaf 22 oktober 2013 in de kiosk *Alle onderwerpen zijn onder voorbehoud

UITGEVER diederik vandewouer HOOFDREDACTIE jamie biesemans REDACTIE eric beeckmans en geert fauvart EINDREDACTIE geert fauvart MEDEWERKERS jaap veenstra, ton hermans, erik derycke, ronald meeus, raf picavet, cédric van loon, bart bettens, dries cludts ARTDIRECTOR tine van beurden VORMGEVING marlies stappaerts en tine van beurden FWD ONLINE www.fwdmagazine.be & .nl, johan vantomme en michel antonise MARKETING MANAGER johan vandecasteele MARKETING ASSISTANT cindy zuidwijk, cindy@minoc.com, t: 014 46 23 72 SALES ASSISTANT yuang-men tang, yuangmen@minoc. com, t: 014 46 23 70, t: 014 46 23 66 ABONNEMENTEN BELGIË abonnementen@minoc.com, t: 014 46 23 01, f: 014 46 23 66 ABONNEMENTEN NEDERLAND fwdmagazine@betapress.nl, t: 0161 45 95 65, f: 0161 42 29 13, abonneepost: betapress abonnementen services postbus 97, 5126 zh gilze ADVERTENTIEVERKOOP t: 014 46 23 00, johan nys, johan@minoc.com, marlies eyckmans, marlies.e@minoc.com, inge van rompuy, inge@minoc.com VERANTWOORDELIJKE UITGEVER diederik vandewouer, parklaan 22 bus 10, 2300 turnhout, belgië. FWD verschijnt tweemaandelijks en is een uitgave van minoc business press nv. CONTACT MET DE REDACTIE reacties, persmedelingen en uitnodigingen bij voorkeur via e-mail naar fwd@minoc.com of per post naar FWD, parklaan 22 bus 10, 2300 turnhout, belgië.

COPYRIGHT Copyright 2013 Minoc Business Press NV Zonder schriftelijke toestemming van de verantwoordelijke uitgever mag geen enkele tekst noch illustratie van FWD, geheel of gedeeltelijk, gereproduceerd worden. Dit magazine is auteursrechtelijk beschermd. Wenst u artikels te scannen, digitaal op te slaan, meermaals te kopiëren of commercieel te gebruiken? Meer info op www.presscopyrights.be. Andere uitgaven van Minoc Business Press zijn Clickx Magazine, Shoot, PC Magazine, Smart Business Strategies en ZDNet. DISCLAIMER FWD bevat links naar websites die de redactie interessant acht. Zulke links zijn evenwel puur informatief en de uitgever is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze sites of het gebruik dat ervan zou kunnen worden gemaakt. De uitgever is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de advertenties. Meegedeelde persoonsgegevens worden gebruikt om je aanvraag te beantwoorden en worden opgenomen in het adressenbestand van Minoc Business Press nv om je op de hoogte te houden van onze activiteiten. Tenzij je schriftelijk verzet aantekent, mogen je persoonsgegevens doorgegeven worden aan derden. Je hebt steeds het recht op toegang, verbetering en schrapping van deze gegevens.

98 17 september 2013

REAL SOUND SYSTEM

voor diepe bassen en muziek met een hoge resolutie

Z SERIE NIEUW HA-FXZ200 Inner-ear hoofdtelefoon met REAL SOUND SYSTEM voor een uitstekende laagweergave en hoge resolutie in het midden en hoog

NIEUW HA-SZ2000 Around-ear hoofdtelefoon met REAL SOUND SYSTEM

Ingeniously fusing the advantages of a dedicated bass driver and a high-end hi-fi speaker structure in headphones for the first time, the innovative â&#x20AC;&#x153;Real Sound Systemâ&#x20AC;? delivers the balanced active-passive response of a Kelton-Method subwoofer structure and the extended frequency response and superb clarity of the mid-high range. The result is stylish premium headphones that promise rich bass quality without interference with mid-high audio reproduction, and the enjoyment of delicate high range and solid mid-frequency sound without compromising the bass experience.

JVCKENWOOD BELGIUM NV - Leuvensesteenweg 248j - 1800 VILVOORDE

T. +32 2 757 90 60 - F. +32 2 757 91 40 - info@be.jvckenwood.com

ONLY THE BEST CREATE THE FIRST

De Ultra HDTV biedt een indrukwekkende kijkervaring. Met 8 miljoen pixels wordt een ongekende scherpte van 4 keer de resolutie van de huidige Full HD-tv’s bereikt (3840 x 2160).

Ervaar de meest realistische kijkervaring ooit op ‘s werelds eerste 84 inch Ultra HDTV. Voor meer info kijk op www.lge.be