SPECIAL
DE AV-RECEIVER
ALS KLOPPEND HART VAN JE THUISBIOS
5 REDENEN
WAAROM EEN AV-RECEIVER EEN MUZIEKBEEST IS
5 REDENEN
WAAROM EEN AV-RECEIVER EEN FILMBEEST IS
HIFI.NL
8
review
DE AV-RECEIVER ALS KLOPPEND HART VAN JE THUISBIOS tekst Hifi.nl fotografie Beeldhouwers merk Pioneer
Er zijn weinig apparaten in de woonkamer die de veelzijdigheid van de av-receiver kunnen evenaren. Niet alleen zorgt hij voor fantastische klank, hij maakt je het leven ook een stuk makkelijker en biedt een eindeloze reeks mogelijkheden. Media Markt heeft ons een aantal toestellen van Pioneer Audiovisual ter beschikking gesteld om te laten zien waar deze apparaten toe in staat zijn. In deze special geven we meer toelichting. Aan de hand van een test met de geleverde Pioneer VSX-930K receiver vertellen we graag meer over deze alleskunner.
HAAL BIOSCOOPGELUID IN HUIS Er bestaan heel wat oplossingen om het geluid van de televisie een boost te geven, of om muziek streaming naar de woonkamer te brengen. Maar als je uiteindelijke doel is om echte cinemaklank in huis te halen, dan is er maar één oplossing: de av-receiver. Niet alleen voor de televisie maar ook voor een projector is hij de ideale keuze. Bovendien biedt een receiver zoveel extra functies dat hij alle andere audio-oplossingen in de woonkamer kan vervangen. En dat met een gevoelige verbetering in geluidskwaliteit. Samen met Pioneer – die een bijzonder uitgebreid assortiment aan receivers biedt – overlopen we even de talloze mogelijkheden.
2
review
DE SURROUND-OPSTELLING Laten we eerst even duidelijk stellen wat we bedoelen met surround-klank. De term wordt immers voor allerlei doeleinden gebruikt. Een echte surround-opstelling gebruikt minstens zes luidsprekers. Drie luidsprekers vooraan (links, center en rechts), twee schuin opzij/ achteraan (surround links en rechts), en een subwoofer. We spreken dan van 5.1 surround. Die basisopstelling kan uitgebreid worden naar 5.2 (met een tweede subwoofer), 7.1 (met twee extra achter-luidsprekers), 7.2 en zelfs 9.2 en meer. Een innovatie op de Pioneer VSX-930 en hogere modellen is de ondersteuning van Dolby Atmos, dat naast geluid rondom je ook geluid van bovenaf laat komen. Een belangrijke doorbraak, want onze oren zijn het gewoon dat geluid in drie dimensies op ons afkomen. Soundbars, soundplates, 2.1 of 3.1 oplossingen die beweren surround-klank te leveren, creëren in de praktijk enkel pseudosurround of virtuele surround. Deze toestellen maken gebruik van signaalverwerking om het geluid een ruimtelijke klank te geven. Maar zelfs als je soundbar beschikt over vijf, zeven of meer ingebouwde luidsprekerdrivers, het blijft pseudosurround en het resultaat zal nooit zo goed zijn als met een echte 5.1 opstelling.
SURROUND CONTENT Voor het beste resultaat moet je bronmateriaal natuurlijk ook een surround soundtrack bevatten. Daarvoor zijn heel wat formaten beschikbaar, en 5.1 is het meest gebruikte aantal kanalen. Bijna elke dvd bevat zo een soundtrack, typisch in Dolby Digital of DTS formaat. Deze formaten worden ook gebruikt door sommige zenders voor digitale televisie. Netflix biedt heel wat reeksen en films aan met een surround-track in Dolby Digital. Op Blu-ray-schijven vind je Dolby True HD en DTS-HD Master Audio. Dat zijn audioformaten die de kwaliteit van de opnamestudio evenaren, ook deze gebruiken meestal 5.1 kanalen. In sommige gevallen vind je ook ongecomprimeerde multikanaal soundtracks. Ook met stereomuziek kunnen av-receivers surroundklank creëren. Daarvoor gebruikt de av-receiver speciale signaalverwerking. Het effect is natuurlijk niet zo indrukwekkend als echte surroundtracks, maar het is leuk meegenomen. Ook interessant is dat er steeds meer muziekopnames zijn die in surround zijn opgenomen. Meestal betreft het klassiek opnames van orkesten of koren in buitengewone locaties.
DE AV-RECEIVER Je vindt het misschien een imposant product, maar wees gerust: het is helemaal niet ingewikkeld. Eenvoudig gesteld is de av-receiver het centrale punt van je installatie. Eerst sluit je al je luidsprekers aan op de av-receiver. Geen speciale connectoren zijn vereist, al kan je gebruik maken van banaanstekkers. Je televisie of projector sluit je aan op de HDMI-uitgang van de av-receiver. En tot slot sluit je er al je bronnen op aan. Vandaag is dat supereenvoudig vermits de meeste bronnen een HDMI-aansluiting gebruiken. Voor audio-bronnen zoals bijvoorbeeld een cd-speler kan je ook gebruik maken van stereo-cinch connectoren, digitaal optische of coaxiale aansluitingen. Vergeet je av-receiver ook niet op je thuisnetwerk aan te sluiten. Dat kan via WiFi of bedraad. Want ook langs die weg biedt hij nog extra mogelijkheden.
‘Het is heel fijn dat je alles op de receiver kan regelen en dat de televisie volgt’
3
review
EEN RITJE LANGS VAN DE VELE FUNCTIES Alles aangesloten? Dan ben je er helemaal klaar voor. Gewoon aanzetten, de juiste bron selecteren en de av-receiver doet de rest. Hij stuurt de video door naar je display. Op de meeste modellen converteert de av-receiver ook analoog aangesloten videosignalen naar HDMI. Gebruik je een televisie als display, dan kan het audiosignaal van de televisie via dezelfde HDMI-kabel naar de av-receiver gevoerd worden dankzij HDMI ARC (Audio Return Channel). Zo heb je maar een kabel nodig tussen de av-receiver en de tv. Alle modellen van Pioneer bijvoorbeeld, ondersteunen de doorvoer van Ultra HD 4K-signalen, en hogere modellen kunnen zelfs HDR-signalen doorsturen. De receiver decodeert de binnenkomende audio, zorgt voor de versterking, en stuurt het geluid naar je luidsprekers. Voor optimaal resultaat zet je de audiouitgang van het bronapparaat op ‘bitstream’, zo weet je zeker dat de av-receiver met de ongewijzigde bronaudio werkt. Dolby True HD, DTS HD Master Audio en zelfs het Hi-Res DSD-formaat van SACD vind je op alle modellen. Hogere modellen kunnen ook Dolby Atmos en DTS-X aan. De av-receiver detecteert alles automatisch. Wil je het geluid toch nog wat tunen, dan kies je een van de vele DSP (Digital Signal Processing) presets. Ze maken het geluid ruimtelijker, of leggen juist nadruk op dialogen, allemaal met een druk op de knop. Diezelfde functies kunnen dankzij DTS Neo-6 en Dolby Pro Logic ook stereo soundtracks omzetten naar surround. Met behulp van Pioneers MCACC (Pro) algoritmes en een bijgeleverde microfoon, kalibreer je de audioweergave zodat die rekening houdt met de klankeigenschappen van de kamer. De procedure is volautomatisch, je plugt de microfoon in en volgt de wizard. Een USB-aansluiting vooraan is ideaal als je een iPhone of iPad wil aansluiten. Pioneer-receivers lezen niet alleen digitaal je audiobestanden uit, zodat je de beste muziekkwaliteit geniet, maar laden tegelijk je iDevice op. Je kan ook een USB-stick of harde schijf met muziekbestanden op aansluiten. Mobiele apparaten sluit je draadloos aan via Bluetooth. Pioneer av-receivers beschikken naast de standaard codecs voor audio (SBC en AAC) ook over de aptX-codec. Als je bronapparaat ook de aptX-codec ondersteunt, geniet je van de beste geluidskwaliteit. 4
De netwerkaansluiting maakt je av-receiver nog veelzijdiger. Aansluiten doe je bedraad of via WiFi. Met behulp van de ingebouwde DLNA-client speel je dan alle audiobestanden van je thuisnetwerk af, inclusief hi-res bestanden zoals WV, FLAC, AIFF, ALAC en DSD. Mobiele apparaten kan je aansluiten via Apple Airplay of HTC Connect. Stream muziek naar believen. Dankzij Spotify Connect gebruik je je mobiel apparaat om in het ruime Spotify aanbod te bladeren en de muziek met een druk op de knop naar de av-receiver te sturen. Naast een AM/FM tuner kan je ook via het netwerk gebruik maken van vTuner. Daarmee geniet je van een enorm aanbod internetradiostations. Van klassiek tot punk en jazz. Is je av-receiver aangesloten op je thuisnetwerk dan kan je hem ook bedienen vanop je tablet of smartphone. De IControlAV5 app laat je toe om alle functies te bedienen, op een overzichtelijke en handige manier.
review
EEN MODEL KIEZEN Pioneer heeft een uitgebreide line-up av-receivers. Hogere modellen bieden uiteraard meer functionaliteit, zoals we hierboven al even aanstipten. Daarnaast zijn er nog een aantal andere typische verschillen naarmate je de ladder op gaat in het gamma. Onderaan het assortiment beginnen we met vijf kanalen, en dat loopt langzaam op naar zeven en negen kanalen. Hogere modellen kunnen ook een of meerdere extra zones bieden. Zo kan je tegelijk in de keuken naar de radio luisteren terwijl er in de woonkamer televisie gekeken wordt. Ook de geluidskwaliteit krijgt extra aandacht op de hogere modellen. Naast meer vermogen en en het Pro-kalibratiesysteem krijg je ook een betere DAC, jitter-reductie en extra aandacht voor de constructie van het chassis en de versterker. De uiteindelijke keuze bepaal je dus door te beslissen welke functionaliteiten of eigenschappen je écht moet hebben.
‘Een breed assortiment en gedegen informatie bieden aan de klant is belangrijk’
5
test review
5 REDENEN WAAROM EEN AV-RECEIVER EEN MUZIEKBEEST IS tekst Hifi.nl fotografie Beeldhouwers merk Pioneer
“Een AV-receiver is voor een thuisbioscoop”, hoor je vaak zeggen. Maar dat is zeker niet alleen waar dit veelzijdige audiotoestel goed in is. Ook voor het beluisteren van muziek is een AVR meer dan een prima optie. Lees verder en ontdek waar deze apparaten muzikaal toe in staat zijn.
DE PIONEER VSX-S510 Niet iedereen denkt aan een AV-receiver als ze op zoek gaan naar audio-oplossing voor de woonkamer. Voor veel mensen is een AV-receiver nu eenmaal enkel het overwegen waard als ze van plan zijn om een thuiscinema te bouwen. Daar zijn deze toestellen inderdaad prima voor geschikt. Meer zelfs: ze bieden de enige manier om een echte volwaardige surroundervaring bij je thuis te krijgen. Maar een AV-receiver kan meer dan dat. Veel meer. Je
6
mag ze gerust de veelzijdigste audioapparaten op de planeet noemen. Want ook voor muziekweergave in stereo zijn ze zeer geschikt. Dat dubbel karakter maakt een AV-receiver in sommige gevallen de beste keuze voor mensen die in hun woonkamer muziek in goede kwaliteit willen beluisteren én tijdens een tv-avond ondergedompeld willen worden in de sfeer van een film of tv-reeks. Het beste van twee werelden, met andere woorden.
review
Hier zijn onze vijf topredenen waarom een AV-receiver ook voor muziekweergave echte toppers zijn.
1. SPOTIFY Merken bieden altijd meerdere modellen aan. Bij Pioneer heb je bijvoorbeeld de VSX-familie, die begint bij de 330 en eindigt bij de 1130. Daartussen vind je nog de VSX-430, -830 en -930. Staar je niet blind op de verschillen tussen de modellen, maar zoek die ene functie die je echt gaat gebruiken en niet wil missen. Voor een doorsnee muziekliefhebber is dat wellicht in de eerste plaats Spotify Connect. Ben je een gebruiker van de Spotify-dienst, dan is deze functie gewoon super. En handig in gebruik, want je hebt er helemaal geen werk aan. Als je receiver verbonden is met het netwerk, dan zal het apparaat automatisch in de Spotify-app verschijnen. Je kiest de liedjes die je wil horen en drukt gewoon op het icoontje van de speaker (bijvoorbeeld ‘VSX-930’). Automatisch neemt de AV-receiver de muziek over en hoor je het via de aangesloten luidsprekers. Je regelt in de Spotify-app zelfs het volume! Het leuke is dat bijvoorbeeld je vriendin op haar telefoon de Spotify-app kan openen en even makkelijk eigen liedjes via de receiver afspeelt.
‘Van jongs af aan heb ik altijd Pioneer gehad. Het is altijd een positieve ervaring geweest.’
2. STREAMEN VAN JE SMARTPHONE Je hebt misschien eigen muziekbestanden op je telefoon of je gebruikt een dienst als Deezer of Tidal. Geen probleem, ook die muziek kan je heel eenvoudig via een AV-receiver afspelen. De meeste Pioneer-modellen hebben zowel Bluetooth als AirPlay ingebouwd, zodat je eenvoudig draadloos muziek van je telefoon naar de receiver kan sturen. Bluetooth is de meest universele optie: het werkt met nagenoeg alle telefoons, tablets en laptops. Je mobiel toestel koppelen aan de receiver heb je heel snel geregeld. Vanaf dan zal je telefoon automatisch een verbinding maken telkens je in de buurt bent van de receiver. Open eender welke app en kies muziek, en het wordt gestreamd. AirPlay is een optie voor iPhone- en iPad-bezitters. Zij kunnen ook Bluetooth gebruiken, maar AirPlay is dan nog net iets handiger. Met AirPlay hoef je vooraf niets te koppelen: als de Pioneer-receiver op het netwerk aanwezig is, zal je iPhone of iPad hem automatisch vinden. Gewoon op het Airplay-icoontje tikken en de muziek speelt via de receiver.
3. MUZIEK BELUISTEREN IN STEREO ÉN SURROUND AV-receivers bieden het beste filmgeluid als je met luidsprekers een surroundopstelling bouwt. Een zogenaamde 5.1-opstelling bijvoorbeeld, waarbij je vooraan drie speakers hebt (links, center of midden, rechts) en dan twee achteraan (linksachter en rechtsachter). Daarbij voeg je nog een subwoofer, die krachtige bassen de kamer instuurt. Zo word je helemaal omhuld door geluid, waardoor je bij films ook echt de actie op het scherm hoort gebeuren. Sommige Pioneer-modellen gaan
7
review
nog verder, door Dolby Atmos (met geluid dat van bovenaf komt) te bieden. Maar dit wil niet zeggen dat je niet naar muziek in stereo kan luisteren. Integendeel, een AV-receiver heeft altijd meerdere geluidsmodi. Bij Pioneer heet dat ‘Listening Mode’. ‘Stereo’ is daar één van. Via de uitstekende iControlAV-app die je gratis kan downloaden of de remote kan je stereo kiezen bij het beluisteren van muziek – en zal alles via de luidsprekers links en rechts vooraan spelen. Maar je kan ook opteren om een surroundmodus voor muziek te selecteren, waarna de receiver de stereomix van een liedje zal omvormen tot een surroundmix. Bij elektronische muziek is dat soms heel geslaagd. Wist je trouwens dat er steeds meer klassieke muziek in surround wordt opgenomen? Via Qobuz kan je zo veel opnames aanschaffen en ook het Noorse 2L-label is op dat vlak een absolute topper.
‘Het is een topversterker in zijn klasse. Zeker als je kijkt naar de prijs, krijg je heel veel features, zoals Dolby Atmos. De VSX-930 biedt ook veel helderheid en vermogen. Een prima apparaat.’
4. STUDIOKWALITEIT VIA HI-RES AV-receivers bevatten heel wat technologie om surroundgeluid goed te verwerken. Maar die techniek, waaronder DAC’s die digitaal geluid omzetten in analoge signalen die naar de speaker gaan, levert ook een bonus op voor muziekweergave. De VSX-930 bevat bijvoorbeeld de ES9006S SABRE Premier Audio DAC-chip, een van de beste op de markt. Een AV-receiver kan daardoor ook muziek in hi-res weergeven. Hi-res kwaliteit komt neer op ‘beter dan cd’, en kan zelfs hetzelfde kwaliteit als in de studio leveren. Hi-res muziek kun je beluisteren via de ingebakken DLNA-speler of door een USB-staafje vooraan in de USB-poort te stoppen die je op de meeste Pioneer-receivers vindt. DLNA is best handig, want via deze weg navigeer je op de receiver (bijvoorbeeld via de app of via het menu dat op de televisie verschijnt) naar een computer of NAS en selecteer je daar muziekbestanden.
5. CD EN RADIO? GEEN PROBLEEM Het lijkt wel alsof je enkel digitale muziek via streaming kunt beluisteren via een AV-receivers. Maar dat klopt niet, want achteraan vind je alle aansluitingen nodig om een externe bron (zoals een cd-speler) analoog of digitaal aan te sluiten. Bovendien is nagenoeg elke receiver uitgerust met een ingebouwde FM-tuner met RDS, zodat je heel snel naar je favoriete zenders luistert. Kun je niet meteen je gading vinden bij de zenders op de FM-band, dan kan je overschakelen op de ingebouwde internetradiofunctie. Via de menu’s op de tv of via de handige iControlAV5-app kom je dan simpelweg radiostations van over heel de wereld op het spoor.
8
9
review
5 REDENEN WAAROM EEN AV-RECEIVER EEN FILMBEEST IS Naar de bioscoop gaan of thuis een film kijken? EĂŠn van de redenen om voor de bioscoop te kiezen is het machtige surroundgeluid in de cinema, maar met een AV-receiver kan je dit thuis ook beleven. Wij geven je de 5 redenen waarom een AVR een filmbeest is.
tekst Hifi.nl fotografie Beeldhouwers merk Pioneer
9
review
De kloof tussen het geluid dat uit de standaardluidsprekers van je televisie komt en de overweldigende surroundinstallatie met 64 luidsprekers in je lokale cinemacomplex is natuurlijk behoorlijk groot. Om niet te zeggen: absoluut niet te vergelijken. En dat is spijtig, want op beeldvlak kan je thuis wél verbluffende zaken ervaren. Een grote televisie van een goede kwaliteit levert fantastisch beeld. Een goede thuisprojector is ook niet te versmaden. Maar waarom kan dat niet qua geluid? Er zijn verschillende manieren om het tv-geluid te verbeteren: soundbase, soundbars, HT-sets… Maar er is slechts één optie als je die bioscoopervaring echt wil evenaren. En dat is met een AV-receiver, een toestel dat van heel ver misschien op een stereoversterker lijkt – maar heel wat meer in zijn mars heeft. Hier zijn vijf redenen waarom wij vinden dat een AV-receiver de enige keuze is voor de ultieme thuisbioscoopervaring.
1. NETFLIX Netflix zorgt voor een echte revolutie in het tv-kijken. En niet enkel door het aanbod of streamingmodel. Netflix is een echte voorvechter van een betere kwaliteit, zowel op vlak van beeld als van geluid. Daarom dat de combinatie van Netflix en AV-receiver zo geniaal is. Films als series op Netflix zijn heel vaak voorzien van een uitstekende soundtrack in 5.1-surround. Sluit je Pioneer-receiver via de HDMI-ARC-poort van je televisie aan, en je kan van deze geluidskwaliteit genieten als je Netflix bekijkt via de ingebouwde smart tv-app. Hetzelfde is waar als je bijvoorbeeld Netflix gebruikt via een console of zelfs een app op een Blu-rayspeler. Sluit gewoon die apparaten op de receiver aan en je kan altijd genieten van surroundgeluid. Je zal merken: die films en series worden heel wat meeslepender.
‘Klanten willen iets dat simpel is en dan kiezen ze een receiver die makkelijk te bedienen is’
2. BLU-RAY EN DVD Voor het ultieme qua thuisbioscoopervaring opteer je nog altijd het best voor een film op Blu-ray (en volgend jaar: Ultra HD Blu-ray). Blu-rays bieden de beste beeldkwaliteit maar ook zeer goed uitgekiende surroundtracks. En dit zelfs in nog betere surround dan Netflix. Want beter dan 5.1 is 7.1 (met extra speakers aan de zijkant) of zelfs Dolby Atmos (met speciale speakers die geluid van het plafond kaatsen), zoals je dat vindt op de VSX-930 of VSX-1130. Blu-rays hebben ook soundtracks met ongecomprimeerd geluid, dus zonder de minste kwaliteitsverlies. Enkel met een receiver kan je dat echt beleven. Toch ook opmerken dat ‘oude’ dvd’s daarom niets te bieden hebben. Ook dvd-films komen met surroundgeluid, weliswaar begrensd op 5.1. Maar dat is al heel indrukwekkend!
3. SURROUNDMODI Staar je niet blind op de vele surroundformaten die bestaan (zowel DTS als Dolby komen voor, in verschillende smaken), want een receiver kan ze doorgaans allemaal aan. Of je nu een Blu-ray bekijkt, een stream van Netflix of een dvd, je kan normaliter altijd op een perfect surroundgeluid rekenen. Nieuwe modellen, zoals in de VSX-familie van Pioneer, zullen zelfs Dolby Atmos ondersteunen. Dat is surroundgeluid dat niet enkel rond je te horen is, maar ook boven je. Bij films als ‘John Wick’ of ‘Transformers: Extinction’ merk je het verschil meteen. Net zoals in de bioscoop komen effecten van alle kanten, incluis boven. En die extra bovenkanalen zorgen voor heel wat extra ruimtelijkheid.
10
review
4. GAMING
5. KLAAR VOOR ULTRA HD
Bij een thuisbioscoop denkt bijna iedereen aan een bioscoop thuis - logisch. Films bekijken dus, en misschien ook tv-series met een goede surroundsoundtrack. Maar er is nog een genre dat het heel doet met surround: gaming. Actiegames, maar ook sfeervolle horrorgames doen hele slimme dingen met surroundeffecten om je helemaal onder te dompelen in de sfeer van het spel. Games zijn soms nog indrukwekkender dan films, omdat de surroundeffecten dynamisch zijn. Als je in een actiespel zoals Far Cry 4 achter je geweerschoten hoort en je het spelpersonage omdraait om te kijken, dan zullen die schoten ‘meedraaien’ en voor je te horen zijn. In heel wat spelletjes kun je door die surroundeffecten vijanden lokaliseren en opsporen.
Ultra HD-televisies verkopen steeds beter, maar ongelooflijk veel 4K-video is er niet. Of liever: nog niet. Met het verschijnen van Ultra HD Blu-rays volgend jaar en een steeds groter aanbod UHD-video via diensten als Netflix, komt daar veranderingen. Vind je dat belangrijk, hou er dan rekening mee bij het aanschaffen van een receivers. Lagere modellen zullen in staat zijn om 4K-video door te geven (pass-through), bijvoorbeeld van een toekomstige Ultra HD Blu-rayspeler die je misschien over enkele jaren aanschaft. Maar een hoger model, zoals de Pioneer VSX-930, kan gewoon Full HD-content of video van een dvd ‘upscalen’ of verbeteren zodat het mooier wordt op een UHD-televisie. Misschien heb je deze functie niet meteen nodig, maar wie weet wat de toekomst brengt?
11