2015eko salaketa, zorion eta kontsulten zerrenda by Hizkuntz Eskubideen Behatokia

SINOPSIAK

2015

AURKIBIDEA 1. ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA ............................................................. 1.1. 1.2. 1.3. 1.4. 1.5. 1.6. 1.7. 1.8. 1.9. 1.10.

Ministerio de Agricultura, Alimentación y Medio Ambiente ........................ Ministerio de Defensa ................................................................................... Ministerio de Economía y Competitividad .................................................... Ministerio de Educación, Cultura y Deporte ................................................. Ministerio de Empleo y Seguridad Social ...................................................... Ministerio de Fomento .................................................................................. Ministerio de Industria, Energía y Turismo ................................................... Ministerio del Interior ................................................................................... Ministerio de Justicia ..................................................................................... Ministerio de Sanidad, Servicios Sociales e Igualdad ....................................

5 6 7 8 9 13 18 19 22 25

2. FRANTZIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA .............................................................

Ministère de l’Éducation ............................................................................... Ministère des Finances et des Comptes Public ............................................. Caisse Primaire d'Assurance Maladie – CPAM .............................................. Akitania Eskualdeko Kontseilua ..................................................................... Pirinio Atlantikoko Kontseilu Orokorra ......................................................... Office 64 de l’habitat ..................................................................................... Chambres de Commerce et d'Industrie – CCI ............................................... Euskararen Erakunde Publikoa – EEP ............................................................ Pôle Emploi .................................................................................................... Autoroutes du Sud de la France – ASF .......................................................... Université de Pau et des Pays de l'Adour – UPPA ......................................... La Poste ......................................................................................................... SNCF ...............................................................................................................

29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 41 42

3. BESTELAKOAK ..........................................................................................................

4. EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA ..........................................

2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. 2.6. 2.7. 2.8. 2.9. 2.10. 2.11. 2.12. 2.13.

4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 4.5. 4.6. 4.7. 4.8. 4.9.

Ekonomiaren Garapen eta Lehiakortasun Saila ............................................ Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila ........................................................... Herri Administrazio eta Justizia Saila ............................................................. Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Saila ............................................ Ingurumena eta Lurralde Politika .................................................................. Lehendakaritza .............................................................................................. Osasun Saila ................................................................................................... Segurtasun Saila ............................................................................................ Eusko Legebiltzarra ........................................................................................

49 50 52 56 66 71 72 101 107

5. NAFARROAKO FORU ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA ................................................ 5.1. 5.2. 5.3. 5.4. 5.5. 5.6. 5.7. 5.8. 5.9. 5.10.

109

Eskubide Sozialen Departamentua .................................................................... Garapen Ekonomikorako Departamentua ........................................................ Herritarrekiko eta Erakundeekiko Harremanetako Departamentua ................ Hezkuntza Departamentua ................................................................................ Kirol, Kultura eta Gazteria Departamentua ....................................................... Landa Garapeneko, Ingurumeneko eta Toki Administrazioko Dep. ................. Lehendakaritzako, Funtzio Publikoko, Barneko eta Justiziako Dep. ................. Ogasuneko eta Finantza Politikako Departamentua ......................................... Osasun Departamentua ..................................................................................... Nafarroako Parlamentua ...................................................................................

111 112 113 114 116 119 120 122 124 135

6. FORU ALDUNDIAK ........................................................................................................

137

6.1. Arabako Foru Aldundia ...................................................................................... 6.2. Bizkaiko Foru Aldundia ...................................................................................... 6.3. Gipuzkoako Foru Aldundia ................................................................................

139

7. UDALAK ETA MANKOMUNITATEAK .............................................................................

157

7.1. 7.2. 7.3. 7.4. 7.5. 7.6.

141 151

Arabako Udalak ................................................................................................. Bizkaiko Udalak .................................................................................................. Gipuzkoako Udalak ............................................................................................ Ipar Euskal Herriko Udalak ................................................................................ Nafarroako Udalak ............................................................................................. Mankomunitateak .............................................................................................

159

8. SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA .....................................................................................

195

8.1. Aisialdia: aisialdia, argitalpenak, hedabideak, kirolak, kultura ......................... 8.2. Aseguru-etxeak eta finantzak ............................................................................ 8.3. Eragileak: alderdi politikoak, sindikatuak, erlijioa, bestelako eragileak ............ 8.4. Industria ............................................................................................................. 8.5. Interes orokorreko zerbitzuak: energia-hornitzaileak, garraio-zerbitzuak, hezkuntza, osasun-zerbitzuak, telekomunikazio-enpresak ............................................. 8.6. Merkataritza handia / Elikadura / Ostalaritza ................................................... 8.7. Merkataritza txikia / Profesionalak eta Zerbitzuak ...........................................

197

9. ZORIONTZEAK ..............................................................................................................

287

10. KONTSULTAK ..............................................................................................................

301

161 169 176 180 192

209 220 233

235 255 282

1. ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

MINISTERIO DE AGRICULTURA, ALIMENTACIÓN Y MEDIO AMBIENTE Dosierra: 537-2015 Nori: MINISTERIO DE AGRICULTURA, ALIMENTACIÓN Y MEDIO AMBIENTE Arrazoia: Karraspio hondartzan (Mendexa, Bizkaia) bada Espainiako Gobernuaren Nekazaritza, Elikadura eta Ingurumen ministerioaren kartel bat, euskaraz akats bi dituena (Gaztelaniaz ez du akatsik, jakina; bigarren edo hirugarren edo enegarren mailako herritar euskaldunok baikara): "Ekaintzengatiko", "ekaitzengatiko" beharrean, hau da, <n> bat du tartean; eta honako esaldi hau, "lan egiten dugu bere zerbitzura", "[...] zure [...]" behar lukeenean, "Trabajamos a su servicio" txarto euskaratuta baitago. Erantzuna: MUGARTE-BURUA: Itsasertz mugarte honetatik obra zuzendaritzari agindua eman zaio kartela erretiratu eta behar diren grafia zuzenketak egin daitezen. Euskararen erabileraren normalizazio zuzenago baten alde emandako laguntza eskertu nahi dizugu. Dosierra: 443-2015 Nori: CONFEDERACIÓN HIDROGRÁFICA DEL EBRO Arrazoia: Irunberriko arroilan zutikako seinaleak daude eta zenbait ez daude euskaraz idatziak. Bertzeak bertze, CHE-ren ondokoa: uraren maila bat-batean handi daitekeenez, ibaiaren ibilgura sartzea arriskutsua dela ohartarazten duena. Erantzuna:

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

MINISTERIO DE DEFENSA Dosierra: 572-2015 Nori: MINISTERIO DE DEFENSA Arrazoia: Espainiako armadaren Soietxeko (Gamiz-Fika, Bizkaia) kuartel parera heldu orduko "zona militar" dioten seinaleak daude, erdara hutsean. Euskara hemengo hizkuntza da, eta ofiziala, ezta? Erantzuna: MINISTERIO DE DEFENSA - BIZKAIKO ORDEZKARIORDETZA: Ez da kuartel buruaren eskumenekoa euskarak lurralde honetan duen ofizialtasunari buruz herritarrak egiten duen galderari erantzutea. â&#x20AC;&#x153;Zona Militarâ&#x20AC;? dioten seinaleak euskaraz ere idazteko eskakizunari dagokionez, kontuan hartuz elebitasunak legezko aitortza duela, bi hizkuntzak direla ofizialak, guztiona den ondareari eta guztiok errespetatu eta zaindu beharrekoari kultur aberastasuna dakarkiotela, ezerk ez duela eragozten aipatutako seinaleak euskaraz ere idaztea, eta gainera haietako batzuk kontserbazio egoera dela eta laster berritu beharko direla, agindua eman dut seinaleok berritu eta elebidunekin ordezkatzea Kuarteleko mantentze lanen urteko egitasmoan sar dezaten. Ordezkatzea era progresiboan egingo da eta egitasmoan ezarritako lehentasunen arabera.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

MINISTERIO DE ECONOMÍA Y COMPETITIVIDAD Dosierra: 166-2015 Nori: MINISTERIO DE ECONOMÍA Y COMPETITIVIDAD Arrazoia: ICOk, Instituto de Crédito Oficial delako erakundeak (Espainiako Erresuma deritzoten estatuko Ekonomia ministerioaren menpekoa), erdara hutsean argitaratu du iragarkia, atzo (martxoak 10), Deia egunkarian; estatuko herritar eta zergapeko ez bagina bezala; euskararik ez balego bezala; iragarkia argitaratutako tokian euskara ofiziala ez balitz bezala; gaztelania hiztunek ez bezala euskaldunok hizkuntza-eskubiderik batere ez bagenu bezala. Erantzuna: Dosierra: 614-2015 Nori: INE Arrazoia: INEk 2014 urteko soldata-egituraren inkesta betetzeko dokumentazioa bidali digu. Jaso ditugun agiriak (errekerimendua, hautatutako langileen zerrenda, inkesta betetzeko jarraibideak, galdetegia, eta inkesta bidaltzeko gutun azala) ez daude euskaraz. Non dago administrazioarekin harremanak euskaraz izateko dugun eskubidea? Erantzuna: Dosierra: 841-2015 Nori: JUNTA ELECTORAL CENTRAL Arrazoia: Duela egun batzuk, postaz jaso ditut 2015eko Abenduaren 20-ko Gorte Nagusietarako hauteskundeetarako "Atzerrian bizi diren hautesleen botorako eskaria" egiteko inprimakiak. Inprimakiak gaztelaniaz eta euskaraz idatzita daude, baina euskarazko azalpenetan ia 20 akats daude. Ia 20 akats orrialde bakarreko idatzian. Batzuk testuaren esanahia aldatu egiten dute (gaztelaniazkoarekin erkatuz, noski). Gaztelaniaz posta arrunta dena euskaraz posta elektronikoa da, gaztelaniaz zenbakia dena euskaraz kopurua, "zauden" beharrean "dagoen" ageri da ... Erantzuna: OFICINA DEL CENSO ELECTORAL – ZUZENDARIORDEA: Gipuzkoako Gobernu ordezkaritzatik inprimakiaren eredua zuzenduta jaso dugu eta atxikita duzue. Dosierra: 1043-2015 Nori: OFICINA DEL CENSO ELECTORAL Arrazoia: Abenduaren 20ko Gorte Nagusietarako hauteskundeak direla eta errolda-txartela jaso dut. Euskaraz idatzitako esaldi bat ez da zuzena. Ondokoa dio: "2015eko abenduaren 20ko datozen Hauteskundeetan erabiliko diren hauteskunde-zerrendetan honetan izen emanda agertzen zaude. Erantzuna:

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

MINISTERIO DE EDUCACIÓN, CULTURA Y DEPORTE Dosierra: 21-2015 Nori: FUNDACION TRIPARTITA PARA LA FORMACION EN EL EMPLEO Arrazoia: Fundación Tripartitak ikastaro batean parte hartzeagatik igorri digun ziurtagiria gaztelania hutsean dago. Erantzuna: FUNDACIÓN TRIPARTITA - BEZEROARI ARRETA ETA ORIENTAZIO ZERBITZUA: Egia da Fundación Tripartitak parte hartze zertifikatu eredu bat eskaintzen duela, baina erakunde partehartzaileek ez dute zertan eredu hori erabili behar, ez daude behartuta. Erakundeek euren nahiera moldatzen ahal dituzte parte-hartze zertifikatu horiek, beti ere gutxieneko eduki bat errespetatuz. Beraz, aipatu erakunde horiek, nahi izanez gero, tokian tokiko hizkuntza ofizialak erabil ditzakete inongo arazorik gabe. Hori dela eta, Behatokiak igorritako ebazpena bertan behera gelditu beharko litzateke, izan ere Fundación Tripartitak ez baitu inongo eskubiderik urratu. Dosierra: 711-2015 Nori: UNED Arrazoia: Gasteizko UNEDek gaztelania hutsean argitaratu du iragarkia Diario Noticias de Álava egunkarian. UNED ez ote da publikoa? Euskara ez ote da ofiziala? Erantzuna:

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

MINISTERIO DE EMPLEO Y SEGURIDAD SOCIAL Dosierra: 143-2015 Nori: Gizarte Segurantza - INSS Arrazoia: Barañaingo herritarra naiz eta ez dut euskaraz jaso INSSk 2014ko errenta aitorpenerako igorri didan egiaztagiria. 2014an amatasun baimenarekin egon nintzelako igorri didate agiri hau. 2014ko maiatza hasieran Iruñeko bulegoan amatasuna izapidetzen izan nintzelarik egokitu zitzaidan langileari argi eta garbi adierazi nion nirekiko harremana euskaraz izan zedila nahi nuela. Berak baietz. Baina ikusten dudanez INSSri bortz axola zaizkio herritarron eskaerak. Erabat gutxietsia sentitzen naiz. Erantzuna: Dosierra: 144-2015 Nori: Gizarte Segurantza - INSS Arrazoia: INSSren webgunean kexa aurkezteko euskarazko formularioa "Eusquera" izenarekin gordea dago. Begietan min egiteko modukoa. http://www.seg-social.es/prdi00//groups/public/documents/binario/50255.pdf Erantzuna: INSS ZERBITZUBURUA: Erreferentzia moduan eman diguzun http://www.seg-social.es/prdi00//groups/public/documents/binario/50255.pdf kexak eta iradokizunak egiteko inprimakiko atal batean ere ez da ageri “eusquera” hitza. Inprimakia hautatu aurretik informazioa euskaraz bistaratzea aukeratzen bada, kexa eta iradokizunak egiteko inprimakia “Euskara” hitzarekin ageri da eta ez “eusquera” hitzarekin. “Euskera” hitza inprimakira gaztelaniazko bertsiotik sartuz soilik agertzen da eta horixe da Espainiako Erret Akademiak “Lengua hablada por parte de los naturales del País Vasco español, francés y de la comunidad de Navarra” izendatzeko onetsitako grafia. Dosierra: 663-2015 Nori: Gizarte Segurantza - INSS Arrazoia: Ekainaren 11 inguruan bi egunez europar txartela egitera joan naiz INSSren Amarako (Donostia) bulegora. Bi egunetan harrerako langileengandik zerbitzua euskaraz ez jasotzea penagarria iruditzen zait; batek nik esandakoa ulertu arren, ez zidan euskaraz erantzun. Erantzuna: INSS - GIPUZKOAKO HERRIALDE ZUZENDARIA: Jakin ezazu jendeari kasu egiteko zentro guztietan, Gizarte Segurantzak baduela nahikoa langile euskaldun edozein herritarri euskaraz egiteko eskubidea bermatzeko. Funtzionario guztiek euskaraz ez dakitenez, bezeroak harremana euskaraz izan nahi izanez gero, funtzionario euskaldun batengana bideratu behar da bezeroa, eta horrek, zenbaitetan, langile elebiduna libre egon arte itxaron behar izatea dakar. Edonola ere, garbi utzi nahi dugu informazio eske etortzen zaizkigun guztiei aukeratzen duten hizkuntzan egin nahi diegula kasu, eta urteak daramatzagu funtzionarioak euskalduntzeko planak lantzen, hain justu ere, bakoitzak bere hizkuntzan jarduteko eskubide hori bermatu ahal izateko. Dosierra: 768-2015 Nori: Gizarte Segurantza - INSS Arrazoia: Irailaren lehenengo astean Irungo Gizarte Segurantzaren bulegora joan eta euskaraz galdetu arren, harrerakoak gaztelaniaz erantzun zidan. Ondoren, mahaian zegoen lagunak euskaraz ulertu bai, baina ez zen gai hitz egiteko. Erantzuna:

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA Dosierra: 927-2015 Nori: Gizarte Segurantza - INSS Arrazoia: Bizkaiko herritarra naiz eta Gizarte Segurantzatik jaso dudan jakinarazpena ez zegoen ele bietan, gaztelania hutsean bazik. Erantzuna: INSS - ZUZENDARI PROBINTZIALA: Jasotako kexaren harira, aipatu nahiko genizueke jakinarazpen guztiak Madriletik kudeatzen direla eta herrialde guztietarako berdinak erabiltzen direla. Erakunde honen nahi eta asmoen artean dago hizkuntza-eskubideak bermatu eta babestea, beraz herritarrari gure barkamena helaraztea eskatzen dizuegu izandako hutsegitearengatik. Dosierra: 940-2015 Nori: Gizarte Segurantza - INSS Arrazoia: Gizarte Segurantzak Donostiako Pio XII.aren plazan duen egoitzan izan nintzen azaroaren 13an. Egokitu zitzaidan langileari euskaraz egin nion baina gaztelaniaz erantzun zidan. Ez zidan tramitea langile euskaldun batekin egiteko aukerarik eskaini. Erantzuna: INSS - HERRIALDE ZUZENDARITZA: Gizarte Segurantzak jendeari kasu egiteko zentro guztietan badu nahikoa langile euskaldun edozein herritarri euskaraz egiteko eskubidea bermatzeko. Funtzionario guztiek euskaraz ez dakitenez, bezeroak harremana euskaraz izan nahi izanez gero, funtzionario euskaldun batengana bideratu behar da bezeroa, eta horrek, zenbaitetan, langile elebiduna libre egon arte itxaron behar izatea dakar. Edonola ere, garbi utzi nahi dugu informazio eske etortzen zaizkigun guztiei aukeratzen duten hizkuntzan egin nahi diegula kasu, eta urteak daramatzagu funtzionarioak euskalduntzeko planak lantzen, hain justu ere, bakoitzak bere hizkuntzan jarduteko eskubide hori bermatu ahal izateko. Dosierra: 510-2015 Nori: INSTITUTO SOCIAL DE LA MARINA Arrazoia: Bermeoko Itsasoko Etxearen (Itsasoko Gizarte Institutua) fatxadan dauden errotulu handiak ez daude euskaraz, gaztelania hutsean baizik: MINISTERIO DE TRABAJO Y A. SOCIALES / INSTITUTO SOCIAL DE LA MARINA / CASA DEL MAR. Zergatik? Erantzuna: ADJUNTA AL DIRECTOR DEL INSTITUTO SOCIAL DE LA MARINA: Kexan aipatzen den errotulua 1977tik jarrita dago eta ez da aldatu ministerioaren izena hainbatetan aldatu bada ere. Brontzezko letrak dira eta euren aldaketa oso garestia litzateke. Dena dela, egun erabiltzen dugun atarian errotulua ele bietan paratu dugu, aurrealde honek egungo legedia bete dezan. Egun, bada, bi aurrealdeetako errotuluak ele bietan ageri dira eta, beraz, hizkuntza-eskubideak errespetatzen dira. Dosierra: 65-2015 Nori: Gizarte Segurantza - TGSS Arrazoia: Getxoko herritarra naiz eta TGSSren Bizkaiko Lurralde Zuzendaritzatik "Solicitud de datos de contacto" izenburua duen gutuna jaso dut hirugarrenez. Aurrekoetan bezala, gutuna ez dago euskaraz idatzia. Gutuna euskaraz jaso nahi dut. Erantzuna: TGSS - BIZKAIKO LURRALDE ZUZENDARITZA, ZUZENDARIA: Estatuko Administrazioaren baitan egonik, Gizarte Segurantzaren Diruzaintza Nagusiak 951/2005 Errege Dekretuaren bidez arautua du herritarren kexak bideratu ahal izateko, formalki aurkeztu behar dela kexa edo iradokizuna eta horretarako herritarraren datuak beharrezkoak direla. Beraz, herritarrak berak aurkeztu beharko du kexa edo iradokizuna, bere datuak konfidentzialki erabiliko direla jakinik. Horrela bada, kexa aurkeztu ahal izateko bi bide ditu herritarrak: 11/2007ko legean oinarritutako bide telematikoa edo gure bulegoetara bertaratuz, bertan ohiko kexa edo iradokizun orria eskatuz. Dosierra: 460-2015 Nori: Gizarte Segurantza - TGSS Arrazoia: Gizarte Segurantzaren Diruzaintza Nagusitik (TGSS) erdara hutsean bidaltzen dizkidate alta eta bajen berri emateko sms-ak. Erantzuna:

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 774-2015 Nori: Gizarte Segurantza - TGSS Arrazoia: Irailaren 16an Irungo Gizarte Segurantzara deitu nuen hitzordua eskatzeko eta hasieran euskaraz erantzun bazidaten ere, gerora gaztelaniara pasa behar izan nuen bigarren langileak ez zekielako euskaraz. Erantzuna: ENPLEGU ETA GIZARTE SEGURANTZAKO MINISTERIOAREN HERRIALDEKO ZUZENDARIA: Jaso dugun kexaren harira, jakinarazi nahiko genizueke Gizarte Segurantzaren zentro guztietan badirela nahikoa langile euskaldun edozein herritarri euskaraz egiteko eskubidea bermatzeko. Funtzionario guztiek euskaraz ez dakitenez, bezeroak harremana euskaraz izan nahi izanez gero, funtzionario euskaldun batengana bideratu behar da, eta horrek, zenbaitetan, langile elebiduna libre egon arte itxaron behar izatea dakar. Edonola ere, garbi utzi nahi dugu informazio eske etortzen zaizkigun guztiei aukeratzen duten hizkuntzan egin nahi diegula kasu, eta urteak daramatzagula funtzionarioak euskalduntzeko planak lantzen, hain justu ere, bakoitzak bere hizkuntzan jarduteko eskubide hori bermatu ahal izateko. Dosierra: 784-2015 Nori: Gizarte Segurantza - TGSS Arrazoia: TGSSek 2015eko komunikazio kanpainaren baitan igorri didan informazioa ez dago euskaraz idatzia. Ez gutuna, ez txostena, ez ohar argigarriak... ez deus. Informazio hori guztia euskaraz jaso nahi dut behingoz! Erantzuna: Dosierra: 842-2015 Nori: Gizarte Segurantza - TGSS Arrazoia: Gizarte Segurantzaren Diruzaintza Nagusitik (TGSS) honako sms mezu hau jaso dut, erdara hutsean: “TGSS informa: Si ha comunicado su teléfono a la TGSS, podrá acceder a la Comunicación anual a trabajadores en nuestra Sede Electrónica https://goo.gl/2Rwgz9” Erantzuna: TGSS - BIZKAIKO LURRALDE ZUZENDARIA: Gizarte Segurantzaren Komuneko Zerbitzu honek protokolo bat garatu du kexa eta iradokizunei erantzuteko, baina horretarako kexa edo iradokizuna formalki aurkeztu behar da, herritarra identifikatuz. Horrela bada, herritarrak bi bide ditu kexa edo iradokizuna aurkezteko: 1) Telematikoa, ekainaren 22ko 11/2007 Legean oinarrituz, horretarako sarbidea ematen duen dokumentu baten jabe izanez gero (Nortasun Agiri elektronikoa, edota eskumena duen beste edozein agintek luzatutakoa. 2) Presentziala, gure administrazioetako edozeinetan eskura daitekeen kexa eta iradokizunen orri estandarra behar bezala bete eta sinatuta aurkeztuz Gizarte Segurantzaren Komuneko Zerbitzuaren erregistroetan. Dosierra: 888-2015 Nori: Gizarte Segurantza - TGSS Arrazoia: Bilboko Gran Vía-ko Gizarte Segurantzan pertsona bati alta ematera joan eta euskaraz hitz egiten hasi nintzenean, artatu ninduen langileak horrela erantzun zidan: "mal empezamos si me hablas en euskara". Lotsagarria iruditu arren, ez nion behar bezala erantzun, trabak jarriko zizkidan beldur nintzelako. Erantzuna: TGSS - BIZKAIKO LURRALDE ZUZENDARIA: Gizarte Segurantzaren Komuneko Zerbitzu honek protokolo bat garatu du kexa eta iradokizunei erantzuteko, baina horretarako kexa edo iradokizuna formalki aurkeztu behar da, herritarra identifikatuz. Horrela bada, herritarrak bi bide ditu kexa edo iradokizuna aurkezteko: 1) Telematikoa, ekainaren 22ko 11/2007 Legean oinarrituz, horretarako sarbidea ematen duen dokumentu baten jabe izanez gero (Nortasun Agiri elektronikoa, edota eskumena duen beste edozein agintek luzatutakoa. 2) Presentziala, gure administrazioetako edozeinetan eskura daitekeen kexa eta iradokizunen orri estandarra behar bezala bete eta sinatuta aurkeztuz Gizarte Segurantzaren Komuneko Zerbitzuaren erregistroetan.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA Dosierra: 343-2015 Nori: INEM Arrazoia: INEMen Doneztebeko enplegu bulegoan izena ematera joan nintzen. Hiru mahai zeuden eta haietako batean euskaraz egin daitekeela adierazten zuen oharra zegoen, baina une horretan ez zegoen inor arreta egiten. Beste mahaietako batera joan eta euskaraz egiten saiatu nintzen. "Perdona, no entiendo" erantzun zidan eta gaztelaniaz jarraitu behar izan nuen. Erantzuna: NAFARROAKO ENPLEGU ZERBITZUA - LAGUNTZA TEKNIKO ETA ADMINISTRATIBOA ZERBITZUKO ZUZENDARIA: Enplegu Agentzietan bi entitateren zerbitzuak eskaintzen dira. Batetik Nafarroako Enplegu Zerbitzuarenak eta bertzetik SEPErenak, Estatu mailakoa dena. Lehendabizikoak lanbide-bitartekaritza, orientazioa eta informazioa nahiz eskaintzen kudeaketa eta enpresendako aholkularitza eskaintzen ditu. Bigarrenak langabeziarekin zerikusia duten espedienteak izapidetzen ditu. Entitate bakoitzak bere langileak eta funtzionamendurako bere arauak ditu. Doneztebeko Enplegu Zerbitzuan erabiltzaileak euskaraz artatzeko gain diren langileak daude. Gerta liteke, une zehatzen batean, euskaraz dakien langilerik ez egotean zerbitzua ematerakoan, baina ohiz kanpokoa da. Kexa hau aipatutako agentziari helarazi zaio etorkizunean horrelako arazoak saihesteko. Dosierra: 362-2015 Nori: SEPE - Servicio Público de Empleo Estatal Arrazoia: Agoitz herriko herritar bati SEPEren Iruñeko bulegotik bidalitako gutuna gaztelania hutsean dago. Erantzuna: Dosierra: 368-2015 Nori: SEPE - Servicio Público de Empleo Estatal Arrazoia: SEPEren Gipuzkoako ordezkaritzara bidalitako eskaera baten edukia SEPEren webguneak aukeran jarritako harremanetarako bidetik ere bideratu dugu. E-postaz jasotako erantzunean edukia gaztelaniaz bideratzeko eskatzen digute. Erantzuna: ERAKUNDEEKIKO HARREMANEN ETA LAGUNTZA JURIDIKOAREN ZUZENDARIORDEA: EEZPren web orriko kontsulta eta iradokizunen postontziaren kudeatzaileei jarraibideak eman zaizkie, hizkuntza koofizialetan jasotako kontsultei gaztelaniara itzultzeko eskaerarik egin gabe bide eman diezaieten. Nolanahi ere, kexan adierazten den bezala, egun berean, erakunde honek Gipuzkoan duen herrialde zuzendaritzan eskaera bera egin zen, eta inolako itzulpenik eskatu gabe izapidetu zen. Dosierra: 716-2015 Nori: SEPE - Servicio Público de Empleo Estatal Arrazoia: SEPEren Iurretako bulegoan izan naiz, aspaldiko partez. Azkenean tiketak ateratzeko makina gaztelaniaz ez ezik euskaraz ere erabili dezakegu. Kasualitatez sakatu dudan aukerak (Prestazioak) telefono batera (901010210) deitzera bideratu nau, aldez aurretiko txanda hartzeko. Bada, telefonora deituta ezin izan ditut tramiteak euskaraz egin. Lokuzioak erdara hutsean daude eta. Erantzuna: BIZKAIKO ZUZENDARI PROBINTZIALA: Estatuko Enplegu Zerbitzu Publikoa ahalegin handia egiten ari da herritarrei eskaintzen dizkion zerbitzuen kalitatea hobetzeko eta idatziak hizpide duen ildoan aurrerapausoak emateko. Horren lekuko ditugu euskaraz erabilgarri dauden zerbitzu ugariak: (…). Alabaina, jakin badakigu oraindik ere badugula zer egina; esate baterako, aurkeztutako kexak hizpide duen telefono bidezko arretari dagokiona. Horregatik, telefono bidezko arreta zerbitzuen ardura duen unitateari helaraziko diogu kexa, han azter dezaten, eta herritarrek arreta bi hizkuntzatan jasotzeko duten eskubidea bermatzeko beharrezko neurriak har ditzaten. Azkenik, eskertzen dugu kexa aurkeztu izana; izan ere, kexak eta iradokizunak dira erabiltzaileen iritzia jasotzeko ditugun tresnak, eta horiei esker, herritarrei eskaintzen diegun zerbitzua hobetzeko moduan izango gara.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

MINISTERIO DE FOMENTO Dosierra: 28-2015 Nori: MINISTERIO DE FOMENTO Arrazoia: Beasaingo Anbulatorioko aparkalekuan, trenbideari begira, kartel erraldoi bat dago elebietan, eta euskarako itzulpena erabat okerra da: â&#x20AC;&#x153;Altsasu - Tolosa tartean zabalketa Ministeritzak egindakoak osagarri lanak. Madril - Hendaya linea. Konbentzional sarea.â&#x20AC;? Hendaia herriaren euskal izena ere ez dute errespetatu. Erantzuna: Dosierra: 1136-2015 Nori: AENA Arrazoia: AENA aire konpainiak Loiuko aireportuan dituen publizitate kartel guztiak gaztelaniaz daude. Bat bakarra ere ez dago euskaraz. Erantzuna: AENA - BILBOKO AIREPORTUKO KABINETE ETA ZERBITZUETAKO DEPARTAMENTU BURUA: Bilboko Aireportuak kontsumitzaile eta erabiltzaileei zuzendutako informazioa eta publizitatea bi hizkuntza ofizialetan argitaratzen duela adierazten dizugu. Hala ere, egia da azken hilabeteetan Aena sarean argitaratu diren bi informazio kartelak, wifiari eta aparkalekua erabiltzeko eskaintzari buruzkoa, gaztelaniaz soilik agertu direla. Aipaturiko bi kartelak euskaratu egin dira eta dagoeneko aireportuko informazio lekuetan daude. Arazoaren aurrean guregana jo izana eskertzen dizuegu, aireportuak eskaintzen dituen zerbitzuak hobetzen laguntzen duelako. Dosierra: 20-2015 Nori: ADIF Arrazoia: Adifek tren atzerapena egiaztatzeko egiaztagiriak gaztelania hutsean baino ez ditu ematen; nik euskaraz jaso nahi dut, ordea. Erantzuna: Dosierra: 221-2015 Nori: ADIF Arrazoia: ADIF enpresa publikoak erdara hutsean argitaratu du iragarkia, gaur, martxoaren 18an, El Mundo egunkarian. Gainera, 'Bizkaia' <Vizcaya> idatzi dute, grafia ofiziala ukatuz. Erantzuna: Dosierra: 445-2015 Nori: ADIF Arrazoia: Irungo Renfe tren geltokiko leihatilan trenen ordutegiari buruzko informazioa galdetu nuen euskaraz. Leihatilako langileak esan zidan euskaraz ez zuela ulertzen eta gaztelaniaz egiteko. Gaztelaniaz egin behar izan nuen. Erantzuna: ADIF - IPARREKO GELTOKIEN ZUZENDARIORDEA: Lehenik eta behin barkamena helarazi nahi diogu gertaera salatu duen herritarrari, harrera berak nahi zuen hizkuntzan ez egiteagatik. Kexaren edukiari dagokionez, eta orain baino lehenago azaldu izan dugun moduan, agerian utzi nahi dugu tren azpiegiturak kudeatzen dituen ADIFeko Bezeroentzako Zerbitzuen eta Ondarearen Zuzendaritza Nagusian, eta Bidaiarien Geltokien Zuzendaritzan zehazki, geltokietako ahozko zein idatzizko jardun guztietan (megafonia, errotulazioa, kartelak, e.a.) euskararen erabilera normalizatzeko dugun konpromiso argia. Era berean, estatu mailako enpresa izatean langileak beste edozein Autonomia Erkidegotatik etor daitezkeela kontuan hartuta, Euskal Herriko geltokietan bezeroen arretan dauden langileei euskara ikasteko erraztasunak ematen jarraitzen dugu.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 479-2015 Nori: ADIF Arrazoia: Altsasuko tren geltokian izan nintzen ekainaren 27an eguerdiko 12etan. Trenen iritsiera/irteera iragartzeko mezuak eta bidaiarientzako oharrak gaztelania hutsean eman zituzten bozgorailuetatik. Erantzuna: ADIF - KOMUNIKAZIO ETA KANPO HARREMANETAKO ZUZENDARITZA: Igorritako kexaren harira, jakinarazi nahiko genizueke ELCANO megafonia sistema hizkuntza koofizialetara moldatzen ari dela, aurrekontuak aukera ematen digun neurrian. Dosierra: 750-2015 Nori: ADIF Arrazoia: Urriaren 9ko El Mundo egunkarian iragarkia argitaratu du ADIFek, besteak beste, Bilbo-Balmaseda lineari dagokion lizitazio baten gainekoa. Iragarkia ez dago euskaraz, erdara hutsean baizik. Erantzuna: ADIF - KONTRATAZIO ZUZENDARIORDETZA: Erakunde honek Euskal Autonomia Erkidegoko mugapeen izen berriak ezartzen dituen uztailaren 5eko 19/2011 Legearen xedapenei jarraikiz jarduten du. Kasu honetan, estatu mailan hedatzen den egunkari batean argitaratutako eta aipatu 19/2011 Legearen xedapenak betetzen dituen lizitazio iragarkiaz ari garenez (kexaren arabera gaztelania hutsean idatzita dagoena), erreklamazioa bidegabekoa da. ________________________________________________________ Dosierra: 32-2015 Nori: CORREOS Arrazoia: Mankomunitate euskaldun batetik Correosi aurrekontua eskatu, eta gaztelania hutsean bidali ziguten. Euskaraz bidaltzeko eskatu eta ezetz esan ziguten. Erantzuna: Dosierra: 210-2015 Nori: CORREOS Arrazoia: Iurretako posta-bulegoan frankeoa bertan ordaindu dela adierazteko darabilten zigilua erdara hutsean dago: data; "Franqueo pagado en oficina"; "España". Erantzuna: ERAKUNDEEKIKO HERREMANETARAKO ETA KOORDINAZIORAKO ZUZENDARIA: Behin baino gehiagotan jakinarazi izan dugun moduan, Correosek hizkuntza-aniztasunarekiko posizionamendu argia du, bai indarrean den legedia betetzeko prestutasunari dagokionez, bai hura aplikatu eta sustatzearen aldeko sentsibilitateari dagokionez ere. Horrela erakusten dute azken urteetan abian jarritako jarduketek, hala nola, telefono bidezko arreta hizkuntza koofizial guztietan eskaintzeak, edota seinaletikan zein herritarren eskura jartzen diren inprimakietan, nahiz zerbitzuen deskribapenean, elebitasuna orokortzearen aldeko hautuak. “Franqueo pagado en oficina” dioen zigiluari buruz esan behar dugu bulegoan onartutako bidalketen azalean erabiltzen dela, eta bidalketak posta-sare publikoan zirkulatu ahal izateko ordaindu beharrekoa ordaindu dela adierazten duela. Correosek, Posta Zerbitzu Unibertsala emateko operadorea den heinean, posta-tarifa bakarra aplikatzea eta posta-sare publikoa Estatu osora iristea bermatu behar ditu. Beraz, Iurretako posta-bulegoan onartutako bidalketek estatuko edozein puntu geografikotan izan dezakete helmuga, eta hori da hain zuzen ere, zigilu horretako testuak gaztelaniaz idatzita egoteko arrazoia. Bestetik, bulegoan onartutako bidalketetan inprimatzen den zigiluko informazioa Sozietate honen barne informaziorako da soilik, eta inolaz ere ez zerbitzuaren erabiltzaileari zuzendutako informazioa. Amaitzeko, Correosek bi hizkuntza ofizial dituzten Autonomia Erkidegoetan bi hizkuntzen erabilera sustatzeko indarrean diren arauak sustatzeko duen prestutasuna berretsi nahi du.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 212-2015 Nori: CORREOS Arrazoia: Gaur goizean Correos-ek Arrotxapea auzoan duen bulegoan izan naiz eta ordainketaren faktura eskatu dut. Fakturako idazpen guztiak espainieraz daude. Ez dago hitz bakar bat ere euskaraz. Erantzuna: BEZEROARENTZAKO ARRETA ZERBITZUKO ARDURADUNA: Sozietate honek hizkuntza-aniztasunarekiko posizionamendua argia du, bai indarrean den legedia betetzeko prestutasunari dagokionez, bai hura aplikatu eta sustatzearen aldeko sentsibilitateari dagokionez ere. Horrela erakusten dute azken urteetan abian jarritako jarduketek, hala nola, telefono bidezko arreta hizkuntza koofizial guztietan eskaintzeak, edota seinaletikan zein herritarren eskura jartzen diren inprimakietan, nahiz zerbitzuen deskribapenean, elebitasuna orokortzearen aldeko hautuak. Euskal Autonomia Erkidegoan bezala, bi hizkuntza ofizial dituzten Autonomia Erkidegoetan bi hizkuntza erabiltzen ditugu, oro har, zerbitzuetako inprimaki, esku-orri eta herritarren eskura jartzen ditugun gainerako agirietan, izan inprimatuak, izan automatikoki luzatzen direnak, bai eta CORREOSek ematen dituen zerbitzuen azalpenetan, direla bulegoetako kanpoko nahiz barneko errotuluak, edo/eta argitalpen, jakinarazpen eta abarretan. Bestalde, posta bulegoetan eurek aukeratutako hizkuntzan egiten zaie harrera erabiltzaileei, salbu eta guztiz ezinezkoa den kasu puntualetan.Jaulkitzen ditugun fakturen testuari dagokionez, dagokien departamentuetara igorri dugu erreklamazioa, jakitun izan daitezen eta gure bezeroek hizkuntzaren alorrean eginiko eskakizunei erantzun ahal izateko aplikazio informatikoa ahalik eta azkarren abian jartzeko neurriak har ditzaten. Gaztelania ez den hizkuntza ofizialak dituzten lekuetako ospakizun, argazki edo gertakizunekin zerikusia duten irudiak dituzten zigiluetan testuak sartzea ere bultzatzen du, hizkuntza horiek ere lekua izan dezaten zigiluetan, beti ere “España”, “Correos” eta prezioa edo balio izendatua bezalako adierazpenak, gaztelaniaz idatzi behar direla kontuan izanda, zigilu jaulkipen guztietako elementu komun diren heinean. Laburbilduz, CORREOS Sozietateak sentsibilitate bereziz aplikatzen ditu hizkuntza politikaren inguruko arauak, eta jarrera aktiboa erakusten du zeregin horretan, arestian aipatu ditugun jarduketen bidez erakutsi eta egiaztatzen den moduan, eta jarraibide horiek sustatzen jarraituko du aurrerantzean ere, bi hizkuntza ofizial dituzten Autonomia Erkidegoetan bi hizkuntzen erabilera bultzatzeko. Dosierra: 289-2015 Nori: CORREOS Arrazoia: Deustuko posta-bulegora pakete bat bidaltzera joan nintzen. Hasteko, ezinezkoa izan zen inorekin euskaraz hitz egitea (tamalez badut esperientzia). Baina ez hori bakarrik: paketea bidaltzeko bete beharreko inprimakia gaztelaniaz eta ingelesez zegoen. Euskararen trazarik ez. Iraingarria. Erantzuna: Dosierra: 407-2015 Nori: CORREOS Arrazoia: Getzera igorritako gutuna bueltan ekarri digu Correos-ek. Azalean honako oharra ageri da: "Dir. incorrecta (sinadura) 205918". Helbidea euskaraz idatzi genuen. Hartzaileei deitu eta helbidea zuzena dela egiaztatu genuen. Proba berria egin genuen helbidea euskaraz eta gaztelaniaz idatzita. Oraingoan arazorik gabe jaso dute. Erantzuna: ________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 652-2015 Nori: CORREOS Arrazoia: Algortako CORREOSen bulegora deitu dut bidalketa baten inguruko kontsulta egiteko. Erdaraz hartu dute deia baina euskaraz egin dut galdera. "En castellano" lehor batekin erantzun dit enplegatuak. "Euskaraz ezin da?" galdetu diot orduan, eta "No, no sĂŠ euskera" erantzun dit. Gauzak horrela, ezin izan dut kontsulta euskaraz egin. Okerrena da adeitsu izaten ere ez dela saiatu, ez barkatu, ez antzekorik... Berak, euskaraz ez jakitearen errua nirea balitz bezala jardun zait. Erantzuna: CORREOS - ERAKUNDE-HARREMANEN ZUZENDARIA: Herritarrak helarazi dizuen kexaren harira, jakinarazi nahiko genizueke Argortako bulegoko zuzendariak esandakoaren arabera, puntuala omen dela herritarraren kexaren arrazoia; izan ere, normalean bi hizkuntza ofizialak hitz egiteko aukera izaten baita, ez bakarrik bulego horretan, baizik eta hizkuntza koofizialak dituzten autonomia erkidego guztietan. Bestalde, oroitarazi nahiko genizuke, herritarra gurekin harremanetan jartzen ahal dela Bezeroari Arreta Zerbitzuaren Call Center delakoaren bidez eta eskatzen duten hizkuntzan. Dosierra: 1005-2015 Nori: CORREOS Arrazoia: Correosen Urnietako Maximo Yurramendi kaleko bulegora bidalketa bat jasotzera joan eta bertan zegoen pertsonak ez zuen hitz bat bera ere euskaraz egin. Erantzuna: CORREOS - ERAKUNDEEKIKO HARREMAN ETA KOORDINAZIO ZUZENDARIA: Orokorrean lurralde bakoitzean izaten diren hizkuntza ofizialak erabiltzen ditugu gure bulegoetan eta arazoak sortzen direnean, horiek konpontzen saiatzen gara. Sentsibilitate berezia dugu hizkuntza-politikako arauak aplikatzeko unean, eta jarrera aktiboa izaten jarraituko dugu hizkuntza ofizial bat baino gehiago dituzten erkidegoetan bi hizkuntzak erabil daitezen. Dosierra: 162-2015 Nori: RENFE Arrazoia: Zumarragako tren estazioko zaindariari (leihatilan egoten dena) ea billeterik emango zidan galdetu nion (nire txanpon batzuen truke, hauek erakutsiz) eta "no sĂŠ lo que has dicho" lehor batekin erantzun zidan. Ondoren espainolez eskatu nion eta eman zizkidan billeteak. Arratsaldeko 16:15etako trena hartzerakoan, 16:11 inguruan gertatu zen. Erantzuna: RENFE - BILBOKO ETA DONOSTIAKO GERENTZIA, SALDU OSTEKO ZERBITZUA: Barkamena eskatzen diegu Aldirietako trenen zerbitzu eta instalazioetan, euskararen erabilpenean izandako gabezien ondorioz, beren hizkuntza-eskubideak urratuak ikusi dituzten erabiltzaile guztiei. Gure bezeroekiko harremanetan elebitasuna ezartzeko prozesuan dago RENFE Aldirietakoa, eta laster batean garatzea espero dugu. Gaur egun idatziz ematen dugu informazioa, teleadierazgailuetan eta megafonia bidezkoa bi hizkuntzetan ematen dugu, eta Guneko hainbat geltokitan, bi hizkuntzetan artatzen duten langileak dauzkagu. Dosierra: 189-2015 Nori: RENFE Arrazoia: Otsailaren 23an Donostiako RENFEren tren geltokiko leihatilan txartela euskaraz eskatu eta arreta egin zidan enplegatuak gaztelaniaz erantzun zidan. Handik aurrera gaztelaniaz jarraitu behar izan nuen. Erantzuna: RENFE - IPARRALDEKO GELTOKIEN ZUZENDARIORDEA: Lehenik eta behin barkamena eskatu nahi diogu kexa jarri duen herritarrari. ADIFeko geltoki, megafonia, errotulazio eta afixetan euskara erabiltzeko gure konpromisoa argi adierazi nahi dugu eta, bide batez, jakinarazi nahi dizugu estatuko lurralde ezberdinetatik datozkigun langileei euskara ikastaroak egiteko erraztasunak ematen jarraitzen dugula (EAEn publikoari begira aritzen direnentzat). Azkenik, eskerrak eman nahi dizkiogu herritarrari.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 323-2015 Nori: RENFE Arrazoia: Astean bitan Hernanitik Donostiarako joan-etorria egiten dut trenez, Renferekin. Bertako begiratzaileek, txartel-zulatzaileek alegia, sekulan ez dute hitzik egiten euskaraz. Eta urteak daramatzate horrela; urtetan ez dut inor topatu euskaraz egiten duenik. Euskarazko zerbitzua eman behar dute, are gehiago kontuan izanda, normalean elkarrizketa errazak eta oinarri-oinarrizkoak direla. Erantzuna: Dosierra: 917-2015 Nori: RENFE Arrazoia: Iru単ea-Bartzelona ibilbidea egiten duen Alvia treneko lokuzioak katalanez eta gaztelaniaz entzuten dira. Euskararen arrastorik ez. Erantzuna: Dosierra: 1037-2015 Nori: RENFE Arrazoia: Renfeko Altsasuko geltokian eta geralekuan ematen diren abisuak gaztelania hutsean izaten dira. Euskararen arrastorik ez. Erantzuna:

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

MINISTERIO DE INDUSTRIA, ENERGÍA Y TURISMO Dosierra: 542-2015 Nori: MINISTERIO DE INDUSTRIA, ENERGÍA Y TURISMO Arrazoia: Energia efizientziaren inguruan Espainiako Gobernua egiten ari den publizitate kanpaina -Antonio Resines aktorea protagonista- gaztelania hutsean agertzen ari da Euskal Herriko egunkarietan. Besteak beste, uztailaren 17an El Correon eta Deian argitaratutakoetan. Erantzuna: INDUSTRIA, ENERGIA ETA TURISMO MINISTERIOA - KEXAK ETA IRADOKIZUNAK KUDEATZEKO UNITATEA: Publizitate- eta komunikazio- instituzionaleko kanpainek, onura publikoa, profesionalizazioa, gardentasuna eta leialtasun instituzionala dituzte helburu. Horretarako Gobernuak irizpide profesionaletan oinarrituz planifikatu, gauzatu eta ebaluatzen ditu kanpaina horiek, garatutako publizitate eta komunikazio jarduerak ezagutzera emateko formulak abian jarriz. 29/2005 Legearen 9. artikuluak hizkuntzei buruzko atalean dio, kanpaina instituzionaletan gaztelania erabiliko dela, eta zabalpena egingo den lurralde eremuaren arabera, baita autonomia erkidegoetako hizkuntza koofizialak ere, beti ere autonomia erkidego bakoitzeko hizkuntzen erabilerari buruzko arauak errespetatuz, eta azpimarratzen da, jarduera horien helburua edo hedapen esparruaren arabera, beharrezkotzat joz gero, atzerriko hizkuntzak ere erabili ahalko direla. Lege bereko 12. artikuluak xedatzen duenez, Gobernuak derrigorrez osatu beharko du komunikazio plana, Estatuko Administrazio Orokorrak nahiz haren menpeko erakundeek egin asmo dituzten kanpaina instituzional guztiak jasoz, eta horien helburua, aurreikusitako kostua, noiz gauzatuko diren, erabiliko diren komunikazio tresnak, hizkuntza, mezuen nondik norakoa, xede taldeak, eta ukitzen dituen erakunde eta entitateak zehaztu beharko ditu. Estatuko Administrazio Orokorraren publizitate eta komunikazio instituzionalerako 2015 urterako Planak, ministerioek eta erakunde eta entitate publikoek 2015 urtean garatuko dituzten 75 kanpainetako bakoitzari buruzko informazio xehea jasotzen du. Kanpaina bakoitzaren helburuak, aurreikusitako gastua, aurrekontu saila, burutzeko epea, erabiliko diren komunikazio tresnak, hedadura, nori zuzenduak diren, egin beharreko ebaluazioa eta aurreikusitako irisgarritasun neurriak zehazten dira bertan. 2015/01/23ko Ministroen Kontseiluan onetsi zen Plan horretan jasotzen dira Industria, Energia eta Turismo Ministerioak Departamentuko Idazkariordetza eta IDAErekin batera energia sektoreak babestu eta herritarren artean energia kontsumo arduratsua sustatzeko garatuko duen “Eficiencia energética”ri buruzko kanpainako hizkuntzaren nondik norakoak. Hala, kanpainak estatu mailako zabalkundea izango du, herritar guztiei zuzendua da, eta hizkuntza gaztelania izango da. Beraz, Plana Publizitate eta Komunikazio Instituzionalaren Legean bildutako aurreikuspenak aplikatzera mugatzen da, kanpaina estatu mailakoa eta herritar guztiei zuzendua baita.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

MINISTERIO DEL INTERIOR Dosierra: 245-2015 Nori: MINISTERIO DEL INTERIOR Arrazoia: Terrorismoaren Biktimentzako Memozia-Zentroa izango da Gasteizen Espainiako Bankuaren egoitza izandako eraikina. Bada, gaur goizean, martxoak 24, Espainiako estatuko gobernuburu Mariano Raxoik ekitaldia egin du bertan, lanen inaugurazioa-edo, eta plaka bat utzi du agerian fatxadan. Plaka hori ez dago euskaraz. Gainera, ez dute errespetatu hiriaren izen ofiziala, Vitoria-Gasteiz, 'Vitoria' forma erabili baitute. Erantzuna: Dosierra: 287-2015 Nori: MINISTERIO DEL INTERIOR Arrazoia: Espainiako Erresumako nortasun-agiria edota pasaportea jaulki edota berriztatzeko hitzordua eskatzeko webgunea, https://www.citapreviadnie.es, erdara hutsean dago; Espainiako Erresuman gaztelania besterik ez balego bezala. Erantzuna: Dosierra: 554-2015 Nori: MINISTERIO DEL INTERIOR Arrazoia: Espainiako Barne Ministerioa Gasteizko Espainiako bankuaren eraikina berriztatzen ari da beste gune bat eraikitzeko. Kartelak ere jarri dituzte kanpoaldean, eta gaztelania hutsean. Erantzuna: Dosierra: 771-2015 Nori: MINISTERIO DEL INTERIOR Arrazoia: Gidabaimena: aurrera beharrean, atzera? 2006 urtean berritu nuen gidabaimena eta ifrentzuan ele bietan ageri dira testuak: 1. Apellidos/Abizenak, 2. Nombre/Izena, 3. Fecha y lugar de nacimiento/Jaiotze-data eta -lekua… Osabak, berriz, 2014 urtean berritutako gidabaimena du, baina haren agirian ez da ezer ageri euskaraz; testuak espainiera hutsean idatzita daude. Erantzuna: DGT - ZUZENDARI NAGUSIA: Kasu honetan datu gehiago beharko genituzke zehatz erantzuteko. Nolanahi ere, jakin ezazue gure eguneroko jardunean erabat aitortzen dela baimena hizkuntza koofizialean jasotzeko aukera. Dosierra: 1116-2015 Nori: MINISTERIO DEL INTERIOR Arrazoia: Gasteizko Olagibel kalean egiten ari diren eraikinean azaltzen den kartela soilik gaztelaniaz dago. Erantzuna: Dosierra: 848-2015 Nori: DNI TRAMITATZEKO BULEGOA Arrazoia: DNI-a berritzera joan naiz Pascual Madoz kaleko bulegoetara eta izapide guztiak gaztelaniaz egin behar izateaz gain, DNI zaharrean euskaraz nuen gauza bakarretakoa, helbidea (Iruña), DNI berrian españolez jarri didate, Iruñeko Udalaren datu basean horrela omen dagoelako eta ezin omen delako aldatu. Orain DNI berrian "Domicilio" dioen tokian Pamplona (Navarra) ageri da eta apur bat beherago, "Lugar de nacimiento" dioen tokian aldiz Iruña (Navarra), ni Iruñean jaio eta Iruñean bizi naizen arren. DNIa berritu nuen aurreko aldian Nafarroa > Navarra aldatu zidaten... Udalaren datu basearena egia bada nire kexa Udalari eta ez bada gezurretan ari den Polizia Nazionalari. Erantzuna:

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 861-2015 Nori: DNI TRAMITATZEKO BULEGOA Arrazoia: Atzo lau urteko alabari Nortasun Agiri Nazionala egitera joan ginen alaba eta biok Donostiako bulegora. Artatu ninduen langileak dokumentazioa eskatu zidan eta Bake-Epaitegian luzatu zidaten jaiotze-agiria eman nion. Jaiotze-agiria euskaraz idatzita dago eta ezkerraldean alboko oharra du, hura ere euskaraz idatzita. Langileak agiria euskaraz ikusita, euskaraz eta gaztelaniaz idatzitako agiria behar zela esan zidan, Bake-Epaitegian badakitela hori. Nik Bake epaitegia erakunde ofiziala dela eta euskara Euskal Autonomia Erkidegoan ofiziala dela erantzun nion, ea non zegoen arazoa. Esan zidan agiria Madrilera bidaltzen dutela eta hara euskaraz soilik ezin duela joan. Nortasun Agiria egin gabe itzuli ginen etxera. Erantzuna: Dosierra: 1078-2015 Nori: DNI TRAMITATZEKO BULEGOA Arrazoia: Iruñean NAN-a berritzera joan eta oraingoan ere ez didate euskaraz eman agiria. EAEn bi hizkuntzetan egiten dela eta euskaraz nahi izatera han egin dezakedala esan didate. Hemen soilik herri batzuk bi hizkuntzatan jartzen omen dituzte (Pamplona-Iruña, esaterako). Bada, hori ere ez. Ni hemengoa naizela, euskara ere hemengoa dela eta nik Iruñean eta euskaraz egin nahi dudala adierazi diet. Ez dagoela bere esku eta soilik gazteleraz. Erantzuna: DGP - NAFARROAKO POLIZIA BURU NAGUSIA: Burutza hau administrazio-kudeaketarako organoa denez, legeek izaera xedaezina dute, eta beraz ez dugu zer gehiturik fundazio horrek lehen ere arrazoi berberagatik helarazi izan dizkigun kexei emandako erantzunari. Hori horrela, fundazio horren helburua Nafarroako Foru Komunitatean euskararen erabileraren inguruko araudi berria sustatzea bada, zabalik du ordenamendu juridikoan xede horretarako aurreikusitako ekimenak sustatzeko bidea eta egoki bada, dagokien ganbera legegileetan eskatzeko eskubidea baliatzekoa. Beste bide bat, dagokion auzitegira jotzea litzateke. Nolanahi ere, zure erreklamazioa Kexa eta Iradokizunen Liburuan jaso dugu, 34438 Liburuan 34 eskabide zenbakiarekin. Liburua DNIa eta Pasaporteak tramitatzeko bulegoan dago, nahi duen herritar ororen eskura, eta erantzun xehe eta pertsonalizatua jasotzeko eskubidea ematen du. Dosierra: 217-2015 Nori: DGT Arrazoia: Bizkaiko DGT-k gida-baimen agiri berria postaz bidaltzen dit gutun bategaz. Ba, gutun hori erdara hutsean dago. Erantzuna: DGT - BIZKAIKO TRAFIKOKO BURUA: Normalean igortzen ditugun gutunak ele bietan joaten dira, beraz, jasotako kexa kontuan hartuz, hiru aukera posible ikusten ditugu horrelako akats bat gertatzeko: 1) Programa informatikoaren akatsa izatea. 2) Kexa jaso duen herritarra tarte batez EAEtik kanpo bizi izana eta aldaketa hori egin ez izana. 3) Funtzionarioaren akats puntual bat. Horrelakorik berriro ez gertatzea espero dugu eta herritarraren kexa helarazi izana eskertzen dizuegu. Dosierra: 321-2015 Nori: DGT Arrazoia: Apirilaren 1ean Gipuzkoako Trafikoko Zuzendaritza Nagusian izan nintzen eta lehen hitza euskaraz eginda ez zidan inork euskaraz erantzun. Tramite guztiak gaztelaniaz burutu behar izan nituen. Erantzuna: DGT – GIPUZKOAKO TRAFIKOKO BURUA: Bulego honetako funtzionario guztiak ez dira gai euskaraz hitz egiteko, baina funtzionario batzuek zuzenean euskaraz hitz egiten dute. Hiritar batek arreta euskaraz eskatzen badu eta funtzionarioak euskaraz hitz egin ezin badu, funtzionario euskaldunari abisatuko dio. Hori da prozedura orokorra. Zuk ematen dituzun datuekin ez da aski kasu honetan zehazki zer gertatu zen jakin ahal izateko. Nolanahi ere, prozedura zuzen jarraitu ez bazen, barkamena eskatzen dizugu.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 440-2015 Nori: DGT Arrazoia: Ipar Euskal Herriko herritarra naiz eta Donostia aldera joateko ohitura dut. Ekaina hasieran isun bat jaso dut, abiadura azkarregiagatik. Horren berri emateko gutuna jaso dut etxean; frantses hutsean da, oso hizkuntza teknikoan idatzia eta ez zait ulergarria iruditzen. Euskara da ene hizkuntza eta jakinarazpena euskaraz jaso nahi dut. Erantzuna: Dosierra: 589-2015 Nori: DGT Arrazoia: Trafiko-isuna jaso duen Ipar Euskal Herriko herritarra naiz. Gutunean agertzen zen web-orrira joan naiz isuna pagatu ahal izateko. Hara zer atzeman dudan: https://sedeapl.dgt.gob.es:7443/WEB_Sanciones/jsp/sincertificado/identificacionPagador.jsf Formulario osoa ingelesez zen! Egia erran ez nuen kasik ezer ulertzen baina naiz eta ulertu, eskubide osoa dut euskal herritar gisa nire isunak bertako hizkuntzan, euskaraz, ordaintzeko. Erantzuna: Dosierra: 690-2015 Nori: DGT Arrazoia: Donostiako DGTko bulegora (Julio Caro Baroja kalea) joan nintzen tramite bat egitera eta gaztelaniaz hartu ninduten. Han ez zen euskaren arrastorik ere sumatzen inon. Erantzuna: Dosierra: 958-2015 Nori: DGT Arrazoia: Trafikoko tramite bat egiten izan naiz eta “egun on” ere ez didate euskaraz esan; ez sarrerakoak, ez eta leihatilan kasu egin didanak ere. Erantzuna: DGT - GIPUZKOAKO TRAFIKO ZUZENDARITZAKO ARDURADUNA: Bulego honetan funtzionario guztiak euskaldunak ez badira ere, batzuk bai eta euskaraz aritzen dira. Herritar bateak euskarazko arreta eskatzen badu, aurrean duen funtzionarioa euskalduna ez bada, lankide euskaldun bat bilatu behar du. Prozedura orokorra hau da, baina zuzendutako kexan datu gehiegi ematen ez direnez, ez dakigu zehazki zer gertatu zen. Dena dela, prozedura hau bete ez bazen, barkamenak eskatzen dizkiogu herritarrari. Dosierra: 1007-2015 Nori: DGT Arrazoia: DGT-k "La droga mata a 1000 personas al año en la carretera" izenburuko iragarkia argitaratu du gaurko El Correon. Iragarkiak ez du euskarazko ordainik. Erantzuna: DGT - JEFA DE SERVICIO DE CALIDAD Y ASUNTOS GENERALES: Barkamena eskatzen dizuegu eslogana euskarara itzuli ez izanagatik, erabat oharkabean izan zen.Hemendik aurrera DGTren mezuak dagokion hizkuntza koofizialean hedatzea bereziki zainduko da, abenduaren 29ko 29/2005 Legeko, Instituzioen publizitatea eta komunikazioarena, 9. artikuluan dioena betez. Dosierra: 1181-2015 Nori: DGT Arrazoia: Behin-behineko gidatzeko baimena eman didate. Informazioa euskaraz badagoen arren, testu batzuk hain letra txikiz daude idatzita, ia ez direla ikusten; oharkabean pasatzen dira. Erantzuna: DGT - NAFARROAKO PROBINTZIAKO TRAFIKOKO BURUA: Testu osoa espainiar estatuan dauden hizkuntza koofizial guztietara itzulia dago. Ondorioz, ez dugu deus egiteko beharrik ikusten.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

MINISTERIO DE JUSTICIA Dosierra: 823-2015 Nori: NAFARROAKO JUSTIZIA AUZITEGI NAGUSIA Arrazoia: Iru単eko Lehen Auzialdiko 6. epaitegiak zitazio zedula bidali dit. 18/1986 Foru Legeak euskaldun izendatzen duen eremuan bizi naiz, baina jaso dudan agiria espainiera hutsean idatzita dago, ez du euskarazko ordainik. Euskalduna naiz, euskaraz nahi ditut administrazioarekiko harremanak, eta beste nafar batzuk ez bezala legearen babesa dut horretarako. Bada, legeak betearazteko omen dagoen erakunde horrek ez ditu nire hizkuntza eskubideak errespetatu eta legea ere urratu du jakinarazpena erdara hutsean bidaltzean. Erantzuna: Dosierra: 402-2015 Nori: GIPUZKOAKO PROBINTZI AUZITEGIA Arrazoia: Gaur goizean, Donostiako Auzitegian, "aurretiazko eginbideak" delakora joan behar izan dut (1. solairuan). Euskaraz hasi eta gaztelaniaz jarraitu behar izan dut euskaraz ez zekiela erantzun dit eta arreta egin didan funtzionarioak. Testigantza euskaraz egin nahi nuela adierazi diot eta halaxe markatu du laukitxoan. Handik, 2. solairura igo behar izan dut testigantza ematera, Instrukzioko 4. Epaitegira, eta han ere euskaraz ez zekien funtzionarioa egokitu zait. Testigantza hartu nahi izan dit baina euskaraz egin nahi nuela adierazia nuela gogoratu diot, eta orduan, ea beste egun bat galdu nahi nuen galdetu dit, itzultzailea eskatu beharko zuela-eta. Baietz esan diot eta beste egun bat eman dit, baina harritu egin nau gaztelaniaz egiteko konbentzitu nahi izanak. Erantzuna: LEHENDAKARIA: Zure kexa kexa eta iradokizunen liburuan erregistratu da eta horren kopia Botere Judizialaren Kontseilu Nagusiko Herritarren Arretarako Zerbitzuari eta BJKNko Aurretiazko Jardueren Zerbitzua-Diziplina Ekintzaren Sustatzaileari igorri zaie jakinaren gainean egon daitezen. Erantzuna: CGPJ - LETRADA DE LA UNIDAD DE ATENCION CIUDADANA: Zure kexak hizkuntza ofizialaren erabilerarekin duenez zerikusia, Eusko Jaurlaritzaren Herri Administrazio eta Justizia Sailari helarazi diogu, berari baitagokio antzemandako hutsuneak konpontzeko neurriak hartzea. Izan ere, Eusko Jaurlaritzako Herri Administrazio eta Justizia Sailak du herrialde horretako giza baliabideak hornitzeko eskuduntza. Erantzuna: PROBINTZIA AUZITEGIA - LEHENDAKARIA: Salatutako jarduera gertatu bada -gaztelaniaz deklaratzeko konbentzitu nahi izana- garbi dago ez direla herritar horren hizkuntza-eskubideak errespetatu, izan ere, herritarrak organo judizialekin, ahoz nahiz idatziz, bi hizkuntza ofizialetako edozeinetan -euskaraz edo gaztelaniaz, komunikatzeko duen eskubidea erabiltzeko asmoa kentzeko neurri bat izango litzateke. Dena den, Euskal autonomia Erkidegoko 10/1982Legearen 5.3 artikuluak agintzen duena betez -herri aginteek hizkuntza-eskubideen erabilera ziurtatuko dute Autonomia Erkidegoaren lurraldean, eraginkorrak eta benetakoak izan daitezen-, Gipuzkoako Lurralde Historikoan kokatuak dauden organo judizial guztiei jakinaraziko zaie Epaitegi eta Auzitegiekin harremanetan jartzen diren herritarren hizkuntza-eskubideen erabilera arautzen duen araudia zorrotz bete behar dela. Dosierra: 37-2015 Nori: BERGARAKO EPAITEGIA Arrazoia: Bergarako 1. Auzialdiko eta Instrukzioko 2. ZK.ko Zulup-ean euskaraz aurkeztutako demanda tramitera onartu ala ez erabaki aurretik itzultzea galdegin du idazkari judizialak urtarrilaren 21ean. Hau da, gaztelaniazko itzulpenik gabe ez dute erabakiko demanda izapidetu ala ez. Beraz, euskara hizkuntza ofiziala izan arren, bigarren mailako hizkuntza gisa tratatzen dute. Erantzuna: EAEko AUZITEGI NAGUSIA - PRESIDENTEA: Aditzera ematen dizut, ezen, kexok izapidetu ahal izateko, abenduaren 2ko 1/1998 Erregelamenduko 5.1 artikuluan xedatutakoarekin bat, beharrezkoa dela interesdunen identifikazio-datuak ezagutaraztea, hala nola adieraztea zer ordezkaritza- edo mandatu-egiaztagirik ahalbidetzen duen esandako idazkiak izenpetu dituen pertsonaren jarduera.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 43-2015 Nori: BERGARAKO EPAITEGIA Arrazoia: Demanda euskaraz aurkeztu arren, demandari lotutako antolaketarako eginbidea gaztelaniaz baino ez dut jaso. Aipatu idazkia Bergarako 1. Auzialdiko eta Instrukzioko 2. ZK.ko Zulup-eko idazkari judizialak urtarrilaren 21ean idatzia da. Erantzuna: EAEko AUZITEGI NAGUSIA - PRESIDENTEA: Aditzera ematen dizut, ezen, kexok izapidetu ahal izateko, abenduaren 2ko 1/1998 Erregelamenduko 5.1 artikuluan xedatutakoarekin bat, beharrezkoa dela interesdunen identifikazio-datuak ezagutaraztea, hala nola adieraztea zer ordezkaritza- edo mandatu-egiaztagirik ahalbidetzen duen esandako idazkiak izenpetu dituen pertsonaren jarduera. Dosierra: 74-2015 Nori: BERGARAKO EPAITEGIA Arrazoia: Urtarrilaren 7an exekuzio-demanda aurkeztu nuen Bergarako 1. Auzialdiko eta Instrukzioko 2. ZK.ko Zulup-ean eta urtarrilaren 21ean izapidetu aurretik demanda gaztelaniara itzultzea erabaki zuen idazkari-judizialak. Bada, otsailaren 3an, behin itzulpena jasota, adierazi dute demanda izapidetu eta tramitera onartzen dutela. Ondorioz, itzulpenak 12 eguneko atzerapena eragin du auzian. Erantzuna: EAEko AUZITEGI NAGUSIA - PRESIDENTEA: Aditzera ematen dizut, ezen, kexok izapidetu ahal izateko, abenduaren 2ko 1/1998 Erregelamenduko 5.1 artikuluan xedatutakoarekin bat, beharrezkoa dela interesdunen identifikazio-datuak ezagutaraztea, hala nola adieraztea zer ordezkaritza- edo mandatu-egiaztagirik ahalbidetzen duen esandako idazkiak izenpetu dituen pertsonaren jarduera. Dosierra: 198-2015 Nori: BILBOKO INSTRUKZIOKO 2. EPAITEGIA Arrazoia: Bilboko 2 zki.dun instrukzio epaitegiak erdara hutsean argitaratu du iragarkia, hilaren 5ean, Deia egunkarian, euskara bertoko hizkuntza, eta ofiziala, ez balitz bezala, euskaldunon hizkuntza eskubideak urratuz. Erantzuna: Dosierra: 8-2015 Nori: DONOSTIAKO EPAITEGIA Arrazoia: Donostiako epaitegien eraikineko Dekanatoan, (eskubitara dagoen bulegoa, non epaitegi guztietara doazen idatziak erregistratzen diren), eguerdiko ordu bata inguruan atenditu gaituen funtzionarioak ez zekien euskaraz. Erantzuna: DONOSTIAKO EPAITEGI DEKANOA - IDAZKARI JUDIZIALA: Kexa-idazkia EAEko Auzitegi Nagusira helarazi da idazpidetzeko, epaitegi hori baita erreklamazioaz arduratzeko eskuduna. Erantzuna: EAEko AUZITEGI NAGUSIKO PRESIDENTEA: Helarazitako kexa izapidetu ahal izateko, abenduaren 2ko 1/1998 Erregelamenduaren 5.1 artikuluarekin bat etorriz, beharrezkoa da interesdunaren identifikazio-datuak adieraztea, bai eta ordezkaritza egiaztatzen duen agiria ere.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 29-2015 Nori: HERNANIKO BAKE EPAITEGIA Arrazoia: Urtarrilaren 23an Hernaniko Bake Epaitegira joan naiz eta bertako langileak gaztelaniaz agurtu ondoren, zer nahi dudan galdetu dit, hau ere, noski, gaztelaniaz. Ni euskaraz hasi natzaio hizketan eta ez duela ulertzen esan dit, eta zer nahi dudan galdetu dit ostera ere. Orduan nik ea euskaraz artatzeko inor ba ote dagoen galdetu diot gaztelaniaz. Berak ezetz erantzun dit. Orduan esan diot euskaraz atenditua izateko eskubidea daukadala eta salaketa bat jar dezakedala. Ostera ere hara jotzeko arrazoiez galde egin didanean, agur esan diot. Udalera joan naiz jarraian. Bertan esan didate hiru langile daudela Hernaniko Bake Epaitegian eta inork ez dakiela euskaraz. Erantzuna: HERNANIKO BAKE EPAITEGIA, Idazkaria: Gaur egun Hernaniko Bake epaitegiko epaile arduraduna euskalduna da. (…) Bake epaitegik idazkariak berriz, orain 12 urte euskarazko hirugarren perfila gainditua dauka eta euskaraz hitz egitean batzuetan nahi adinako erraztasunik eduki ez arren, betidanik hizkuntzaren normalizazioaren alde jokatu du. (…) Kudeatzaile eta laguntzaile judizial ardura duten funtzionarioak ongi prestatua daude bi hizkuntzetan “EPAINET” programa eta “INFOREG” erabiltzeko. Kexan agerturiko momentu desegokian ez zegoen epaile jauna bake epaitegian eta idazkaria lanpetuta zegoen. Sentitzen dugu gertaera hori pasa izana, jakitun baikara bi hizkuntzetan jendeari arreta emateak duen garrantzia eta horretarako langileok gure ahalmenen araberako esfortzua egin dugu. Dosierra: 906-2015 Nori: NOTARIO ANDRES MARIA URRUTIA BADIOLA Arrazoia: Notaritza prozesua euskaraz egin badaiteke ere, telefonozko kontsultak ezin direlako beti euskaraz egin. Hala suertatu zait 4 aldiz. Erantzuna:

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

MINISTERIO DE SANIDAD, SERVICIOS SOCIALES E IGUALDAD Dosierra: 193-2015 Nori: MINISTERIO DE SANIDAD, SERVICIOS SOCIALES E IGUALDAD Arrazoia: Berdintasunerako ministerioak erdara hutsean argitaratu du iragarkia gaurko El Correo egunkarian, honako lelo hauek dituena: "Si tu chico te da miedo, cuĂŠntalo / Hay salida a la violencia de gĂŠnero". Erantzuna: GENERO INDARKERIARAKO GOBERNUAREN ORDEZKARIA: Publizitate eta Komunikazio Instituzionalari buruzko 29/2005 Legearen 9. Artikuluan xedatutakoa betez, kanpainak katalan, galego, valentziera eta euskarazko piezak ditu (azpidatzitako spota eta grafikoaren bertsioak). Pieza hauek Osasun, Gizarte Zerbitzu eta Berdintasun Ministerioren web-orriaren http://www.msssi.gob.es/campannas/campanas15/haySalida016.htm eta sare sozialen bidez hedatzen dira, bai eta, Genero Indarkeriarako Gobernuaren Ordezkaritzak genero indarkeriarekiko sentsibilizaziorako eta indarkeria mota horri aurrea hartzeko abian jartzen dituen jarduketen bidez ere. Hizkuntza koofizial ezberdinetan azpidatzitako spota TV3, Ib3, TVG, ETB eta abarretan merkaturatzeaz arduratzen den Forta-ren bidez zabaldu da telebista autonomikoetan. Amaitzeko, mezu homogeneoak sustatu eta nerabeen artean genero indarkeriari aurrea hartzeko kontzientzia hartze ahalik eta handiena lortzeko xedez, kanpaina honetako piezak, hizkuntza koofizialetan eginiko piezak ere barne, Autonomia Erkidego eta toki-erakundeen eskura jarri genituen, joan den apirilaren 22an burutu zen Berdintasuneko Batzar Sektorialean, FEMPen bidez euren lurralde esparruan zabal ditzaten. Erantzuna: HERRITARREN ARRETARAKO ZUZENDARIORDEA: Kexa eragin duen emakumeen nazioarteko eguna iragartzeko kartela Emakumearen eta Aukera Berdintasunerako Institutuak diseinatu eta egin zuen, azken hogeita bost urteetan egin izan den bezala, eta denboran finkatu den praktikari jarraituz, gaztelania hutsean. Kartel hori doan eta erabiltzeko inolako betebehar edo konpromisorik gabe banatzen da Nafarroako Foru Komunitatean ez ezik estatu osoko erakunde publiko eta pribatu ugaritan, denborarekin finkatzen joan den zerrenda baten arabera. Ehunka erakunde, elkarte, ikastetxe, kolektibo eta abarrek osatzen dute zerrenda. Urte hauetan guztietan, guk dakigula, ez da gaztelaniaz egin ez den argitalpenik egin, eta ez dirudi hala egitea gaitzesgarri izan beharko lukeenik, izan ere, hori baita estatu osoan ezagutu eta erabili beharreko estatuko hizkuntza ofiziala, 1978ko Espainiako Konstituzioaren 3. artikuluaren arabera. Modu berean, azaroaren 26ko Herri Administrazioen Araubide Juridikoaren eta Administrazio Prozedura Erkidearen 30/1992 Legearen arabera, estatuko administrazio orokorraren prozedurak gaztelaniaz izapidetuko dira. Nafarroako Foru Komunitateko legeriaren arabera ere, gaztelania Nafarroako hizkuntza ofiziala izango da izaera orokorrez ( abuztuaren 10eko Foru Eraentza Berrezarri eta Hobetzeko 13/1982 Lege Organikoaren 9. Artikulua eta abenduaren 15eko 18/1986 Euskarari buruzko Legearen 2. artikulua). Bistakoa denez, kartela erabili eta hedatzeko erantzukizuna, jasotzen duen erakundearena da, Institutuak haren erabileraren inguruko zuhurtasun edo erreserbarik ezartzen ez duen neurrian. Lurralde eremu batean, arrazoia edozein izanik ere, kartela ikusgai jartzeari uko egitea oso arrazoizkoa izan daiteke, eta kartela jasotzen duenari dagokio erabakia. Kasu honetan, Altsasuko udalak udal liburutegian jarri bazuen kartela, uste osoz egin zuen, horrela egitea posible eta komenigarria zela iritzita. Horiek horrela, nekez ondoriozta daiteke kartel horiek jartzeagatik Nafarroako herritarrei aitortutako hizkuntza eskubideak urratu direnik. Amaitzeko, Emakumearen eta Aukera Berdintasunerako Institutua poztu egiten da Espainiako Estatuko hizkuntza-aniztasunarekin, aberastasun erantsi baita geure kulturarentzat, eta horrela islatzen dugu duela urte batzuetatik hona interneteko gure web orrian, www.inmujer.gob.es, informazioa Espainiako estatuko beste hizkuntza ofizialetan ere eskainiz, gure helburuetako bat ahalik eta herritar gehienengana iristea baita. Dosierra: 236-2015 Nori: MINISTERIO DE SANIDAD, SERVICIOS SOCIALES E IGUALDAD Arrazoia: Espainiako Osasun, Gizarte Zerbitzu eta Berdintasun Ministerioak, Emakumeen Nazioarteko Egunaren karira argitaratutako kartela gaztelania hutsean zegoen Altsasuko liburutegian. Erantzuna:

2. FRANTZIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak FRANTZIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION Dosierra: 485-2015 Nori: Académie de Bordeaux- Diplôme de Compétence en langue (DCL) Arrazoia: Euskara erakaslea naiz eskola elebidunean, lehen mailan. Nahiz eta formakuntza oren batzuk jaso dituztan sail elebiduneko erakasleekin Paben, ez naiz gai senditzen euskara ikasgaia erakasteko haurrei eta bereziki gramatika, ez dizkigutelako pedagogia tresnak zehazki erakatsi. Zentzu berean, ez dugu sekula euskara erakasle trebatuagoen lekukoa jaso ahal izan. Orduan nola erakatsi zer den erlatiboa? Ez dakit, ez didate sekula metodoa azaldu eta gainera ikasmaterial biziki gutxi da pedagogiari buruz. Horrela, denbora anitz galtzen da haurren euskalduntzeko bidean. Nahi nuke pedagogia formakuntza zehatz bat jaso euskaraz erakatsi ahal izateko euskal gramatika. Erantzuna:

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak FRANTZIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

MINISTĂ&#x2C6;RE DES FINANCES ET DES COMPTES PUBLICS Dosierra: 619-2015 Nori: CENTRE DES FINANCES PUBLIQUES Arrazoia: Gutuna jaso dut Uztaritzeko Altxor Publikoarengatik. Ez dut erdia baizik ulertu, frantses jargoi administratiboan idatzia delako. Beste herritar anitz bezala, euskaraz bizi nahi dut. Horregatik, eskertuko nizueke hurrengoan euskarara itzultzen bazenute. Erantzuna: Dosierra: 415-2015 Nori: TRESOR PUBLIC Arrazoia: Etxebizitza zerga jaso dut. Frantses hutsean da. Noiz hasiko ote da administrazio fiskala euskaraz ere komunikatzen? Hilzorian den hizkuntza dela eta, administrazioak sekulako erantzukizuna du bere bizirauteari doakionez. Erantzuna:

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak FRANTZIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

CAISSE PRIMAIRE D'ASSURANCE MALADIE Dosierra: 452-2015 Nori: CPAM Arrazoia: Pasa den astean CPAMen Baionako bulegora joan naiz ene gizarte-segurantza txartelaren berritzera. 20 minutuz itxoiten nuela, itxarongelan agertzen zen informazioaren irakurtzen hasi naiz. Pantailetan informazio anitz agertzen da, baina dena erdara hutsean. Ez al duzue deus euskaraz idazten ahal? Euskara ondare kultural publikoa izanki, erakunde publikoek erantzukizun osoa duzue bere biziraupenari dagokionez. Nahiko nuke CPAM ere borroka horretan inplika dadila, elkarrekin beste borrokak ere eraman ahal izan ditzagun. Erantzuna:

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak FRANTZIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

AKITANIA ESKUALDEKO KONTSEILUA Dosierra: 180-2015 Nori: AKITANIA ESKUALDEKO KONTSEILUA Arrazoia: Akitania eskualdearen webgunean informazioa euskaraz irakurtzeko aukera jarri dute. Baina euskara al da? Euskara ene ama hizkuntza izanki, zoritxarrez, ez dut esaldi hauen zentsua ulertzen. Euskarak makina automatiko batetik pasatzea baino tratu hobea merezi du. Erantzuna: Dosierra: 195-2015 Nori: AKITANIA ESKUALDEKO KONTSEILUA Arrazoia: Akitaniako eskualdeak gaztelania hutsean argitaratu du hainbat orrialdetako turismo-publizitatea, martxoaren 13an, El Correo egunkarian. Hainbat artikulu dira eta batzuk Euskal Herriari dagozkio (Miarritze, Baiona, Donibane Lohizune, Sara, Azkaine, Larrun...).Gainera, ez dut ulertzen zer dela-eta Hego Euskal Herrirako argitalpen gaztelaniazko batean Iparraldeko euskal toponimoak frantsesez argitaratzen dituzten. Hau da, gaztelaniazko testu baterako Baionak badu gaztelaniazko kidea: Bayona; Donibane Lohizunek: San Juan de Luz; eta hala idatzi dituzte; ondo deritzodana. Ostera, Sara eta Azkaine herriek, adibidez, ez dute izen kide gaztelaniazkorik; eta ez dut ulertzen, beraz, zergatik, gaztelaniazko testu baten darabiltzaten 'Sare', 'Asca誰n' eta 'A誰nhoa' forma frantsesak, euskarazkoak erabili beharrean; gainera, kontuan izanik, Euskal Herrirako bertarako publizitatea dela. Larrun mendi-izena behintzat ondo idatzi dute, La Rhune barik. Erantzuna:

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak FRANTZIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

PIRINIO ATLANTIKOKO KONTSEILU OROKORRA Dosierra: 188-2015 Nori: PIRINIO ATLANTIKOKO KONTSEILU OROKORRA - BAIONAKO ORDEZKARITZA Arrazoia: Euskara “Pyrénées Atlantique” departamenduko hizkuntzetariko bat izanki, oso kezkagarria iduritzen zait 64 aldizkarian ezer ez euskaraz irakurri ahal izatea. Joan den urtarril/otsail/martxoko zenbakian, bereziki aipatzen ziren Ziburu, Donibane Lohizune eta Getaria Euskal Herriko udalak. Alta, Kontseilu Orokorrak gaitasunak ditu tokiko hizkuntzei doakionez eta itxura guztien arabera, 2006ean Euskararen Erakunde Publikoaren esparruan berretsitako Hizkuntza Politika Proiektuari (http://www.le64.fr/fileadmin/user_upload/politiqueLinguistiqueBasque.pdf) ez dio jarraitzen. Erantzuna: Dosierra: 494-2015 Nori: PIRINIO ATLANTIKOKO KONTSEILU OROKORRA Arrazoia: Nafarroa eta Gipuzkoara oporretara joan nahian, interneten begiratzerakoan, “Colonnies tranfrontalières 2015” dokumentua atzeman dut: http://en.calameo.com/read/0031755963162ed81308a. Pena da ez baita euskaraz, are gehiago jakinez Euskal Herria aipatzen duela. Noiz hasiko da Kontseilu Orokorra euskara kontuan hartzen, lurralde honetako berezko hizkuntza dela eta? Gainera, erran gabe doa muga-gaindiko lankidetzak herrialde bakoitzaren hizkuntzaren kontuan hartzea eskatzen duela -eta kasu horretan mugaz bi aldeetako hizkuntza komunaren kontuan hartzea-, elkar-ulertzearen hobetzeko eta turismo iraunkor baten eraikitzeko gisan. Erantzuna: Dosierra: 386-2015 Nori: CONSERVATOIRE MAURICE RAVEL ET ORCHESTRE RÉGIONAL BAYONNE CÔTE BASQUE Arrazoia: Euskal Herriko herritar gisa, anormala iruditzen zait Euskal herriko zentro artistiko eta kultural batek ez inolako erreferentziarik egitea euskal kultura eta hizkuntzari. Nahi nuke gutxienez bere komunikazio idatzia elebidunez egin dezan. Erantzuna: Dosierra: 183-2015 Nori: LARRUNGO TREN TTIKIA Arrazoia: Larrungo tren ttikiaren 90 urteen kari euskarak ez du lekurik sarreran (txartelen salmentan) ez eta soinu deialditan. Larrun, hain ederki erraten duzuen bezala zuen publizitatean, euskal kostako mendi mitikoa da. Segur aski badakizue herri honetan mintzatzen den hizkuntza duela milaka urte, euskara dela! Nahiko genuke gure hizkuntza bertzeen heinean izatea (frantsesa, gaztelania). Erantzuna: Dosierra: 620-2015 Nori: MAGAZINE 64 Arrazoia: 64 aldizkaria jasotzen dut etxean. Nola da posible artikulu bat ere euskaraz ez izatea? Euskara departamenduaren arduretariko bat bada, gabezia horren arrazoia ez dut ulertzen. Koherentzia falta dela iduritzen zait. Erantzuna:

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak FRANTZIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

OFFICE 64 DE Lâ&#x20AC;&#x2122;HABITAT Dosierra: 433-2015 Nori: OFFICE 64 Arrazoia: Etxebizitza erosi nahian, Office64 erakundearen web-orrira joan naiz informazio bila. Web-orria erdara hutsean da eta eskaera egiteko inprimakia ere. Seguraski dakizuen bezala, legeak ez du elebidunez komunikatzeko eskubidea baztertzen eta praktika hori hedatu da Iparraldeko hainbat erakunde publikoetan. Bada garaia orain euskaraz ere komunikatzeko! Euskara ondare kultural publikoa izanki, erakunde eta enpresa publikoek erantzukizun osoa duzue bere biziraupenari dagokionez. Erantzuna:

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak FRANTZIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

CHAMBRES DE COMMERCE ET D'INDUSTRIE Dosierra: 872-2015 Nori: CCI - KOMERTZIO ETA INDUSTRIA GANBARA Arrazoia: Baionako Merkataritza eta Industria Ganbarara deitu dut. Harreran ez zegoen euskaraz erantzuten ahal zidan nehor. Frantsesez mintzatzera behartua izan naiz Erantzuna:

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak FRANTZIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

EUSKARAREN ERAKUNDE PUBLIKOA Dosierra: 649-2015 Nori: EUSKARAREN ERAKUNDE PUBLIKOA - EEP Arrazoia: Kazetaria naiz eta EEPk emandako prentsaurreko batera joan naiz gaur goizean. Bernadette Soule zuzendaria eta Frantxua Maitia lehendakariaz gain, bertan ziren Pierre Barriere Bordeleko Akademia Ikuskaria eta Olivier Dugrip errektorea. Prentsaurreko OSOA frantsesez egin dute, EEPko kideek barne (salbu agurrak eta ohar pare bat). Galderen tartean, bestalde, euskaraz egin dut galdera bat, eta itzulpenetarako kaskoak zeuden arren, mespretxua jasan dut haien partetik (denbora anitz eman dute kaskoak martxan ezartzen, eta ikuskariak erran dit, bertzeak bertze, nahi banuen italieraz ere galde niezaiokeela). Erantzuna: Dosierra: 732-2015 Nori: EUSKARAREN ERAKUNDE PUBLIKOA - EEP Arrazoia: Baionako Unibertsitatean naiz, Euskal Ikasketak sailean, irakaskuntzan aritzeko oposaketa prestatzen. Administrazioan erran ziguten urrirako beharko genuela hautatu non erakatsi, sektore publikoan ala pribatuan. Duela egun batzuk, jakinarazi digute ezin izanen genuela CAFEP irakaskuntza pribatuko oposaketa aurten pasa. Alta, ni jakinaren gainean izanik matrikulatu nintzen master horretan. Ez zait batere zuzena iduritzen antolakuntzaren aldetik. Eta ez hori bakarrik. Hori jakin aitzin, Euskal Haziak irakaskuntza pribatu elebidunaren elkartearengana jo nuen hitz ordu bat eskatuz eta baieztatu zidaten erakasleen beharra zutela datorren ikasturterako. Bat-bateko aldaketa horrek ez du deus on islatzen. Hezkunde nazionala ari zaigu kolegioen erreforma martxan jartzen, euskara ikasgai bezala desagerrarazi nahian. Eta funtsean ahazten du CAFEP oposaketak lizeorako ere balio duela. Guk euskara transmititu nahi dugu gure hizkuntza delako, eta uste dugu frantsesa erakasten duen erakasle baten baldintza ber-beretan egin ahal izan beharko genukeela. Erantzuna:

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak FRANTZIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

PÔLE EMPLOI Dosierra: 787-2015 Nori: PÔLE EMPLOI Arrazoia: Pôle Emploi egituraren gutuna jaso dut inkestarekin batera. Zerbitzu anitz elebiduntze bidean diren une honetan, ezinbestekoa iduritzen zait Pôle Emploi ere bide horretan sar dadin, are gehiago lan merkatua muga-gaindikoa bilakatzen ari den neurrian. Erantzuna: Dosierra: 923-2015 Nori: PÔLE EMPLOI Arrazoia: Pôle Emploi-ren webgunean kurrikuluma txertatzea eskatzen dute eta horretarako, prozedura zehatz bat jarraitu behar da, pausoz pauso datuak emanez. Hizkuntza gaitasunen atalera iristerakoan, hizkuntza zerrenda bat agertzen da eta behartua zara bat aukeratzen; bertan, hainbat atzerriko hizkuntza agertzen dira, hala nola alemana, espainola edo albaniera. Ezin da euskara aukeratu ordea. Alta, nik euskara maila ona dut eta gaitasun hori agerian eman nahiko nuke. Gaur egun euskara gaitasuna gero eta gehiago garatzen eta kontuan hartzen den une honetan, arrunt bitxia iduritu zait. Izan ere, Ipar Euskal Herrian euskara gaitasuna garatzen ari da, izan arlo pribatuan zein publikoan eta gero eta langile gehiago formakuntzara bidaltzen da, Euskararen Erakunde Publikoak egindako hitzarmenen markoan. Pole Emploi lan munduko eragile nagusietariko bat izanki, hori guztia ongi baino hobeki jakin beharko luke. Erantzuna:

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak FRANTZIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

AUTOROUTES DU SUD DE LA FRANCE Dosierra: 840-2015 Nori: ASF - AUTOROUTES DU SUD DE LA FRANCE Arrazoia: A63 autobidean, Gipuzkoarako norabidean, Biriatuko ordainlekura heldu orduko, gauza bera lau hizkuntzatan dioten bide-seinaleak daude, bi euskara/euskaldunok kontuan hartu barik, begirunerik gabe: "Utilisez votre frein moteur / Use el motor como freno" eta "Use your engine braking / Trave com o motorâ&#x20AC;?. Erantzuna: VINCI AUTOROUTES - HEGO ATLANTIKO-PIRINEO ALDEKO BEZEROEN ZERBITZUA: Seinaletika elebiduna asko lantzen dugu, Euskararen Erakunde Publikoarekin elkarlanean. Horretarako, bide anitzetan euskarazko panelak agertzen dira, hara nola Ametzondo aldean. Hala eta guztiz ere, gutunean aipatzen den Biriatuko bide zatiaren kasuan ezberdina da, segurtasun altuko eremua delako, Europa osoko ibilgailu astun anitz handik pasatzen direlako. Hortaz, SETRA erakundeak bere gidan gomendatutako neurriei jarraitu diegu (http://www.developpement-durable.gouv.fr/-Service-d-etudes-techniques-des-.html), seinaletika Europa osoko 4 hizkuntzetan jarriz. Funtsean, kontuan har ezazu euskararekiko kezka partekatzen dugula, baina erabiltzaileen segurtasuna lehentasuna izaten da horrelako kasuetan.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak FRANTZIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

UNIVERSITĂ&#x2030; DE PAU ET DES PAYS DE L'ADOUR Dosierra: 175-2015 Nori: UPPA Arrazoia: Baionako Unibertsitatearen komunikazioan, euskarak ez du inolako tokirik, Euskal Ikasketen sailaren esparruan salbu. Hain zuzen ere, beste sail batean ikasten duen ikasleak (Ekonomia, Zuzenbidea, Literatura, etab) ezin du bere ikasketei buruzko informazioa frantsesez baizik jaso eta azken finean, ez du bere ikasketak euskaraz bizitzeko eskubiderik. Gainera, Unibertsitateak hainbat partaidetza ditu Euskal Herriko Unibertsitatearekin, non euskara hizkuntza ofiziala den. Egoera kezkagarri hau ikusiz, eskertuko genuke Baionako Unibertsitateak indar batzuk egiten balitu maila horretan. Euskara eguneroko bizitzarako hizkuntza izan dadin eta ez soilik ondare kulturalaren parte bat. Unibertsitateak toki garrantzitsuagoa eman beharko lioke, gutxienez bere informazioa elebidunez eskainiz, jadanik hainbat udalek egiten duten gisara. Erantzuna: Dosierra: 293-2015 Nori: UPPA Arrazoia: Unibertsitatean, euskal ikasketak lizentzia edo masterra egin nahi izanez gero, administrazioan Euskal Ikasketez arduratzen den langileak ez daki euskaraz. Ezin da frantsesa ez den beste hizkuntza batean hitz egin berarekin. Uste dut beharrezkoa dela euskaraz dakien norbait egotea lanpostu horretan, kontuan izanda Euskal Ikasketak lizentzia eskaintzen duela UPPA unibertsitateak. Erantzuna: Dosierra: 417-2015 Nori: UPPA - Basque Coast Summer School Arrazoia: Aldaketa klimatikoaren gaia interesatzen naiz, energia berriztagarrien inguruan enpresa bat sortu dudalako, energia garbietan inbertitzeko gisan. Berez programa interesgarria atxemaiten dut baina zinez pena handia da euskaraz ez izatea. Suposatzen dut hitzaldietan ere ez dela euskarazko itzulpenik izanen. Nahiz eta aditu amerikarrekin lotua izan, Euskal Herrian denez, Euskal Herriko hizkuntza erabili beharko genuke. Erantzuna: Dosierra: 664-2015 Nori: UPPA Arrazoia: Baionako Unibertsitatean, Euskal Masterrean diren ikasleek/erakasleek ez dute gela finkorik klaseetarako, eta azken momentuan jakiten dute gela zein izanen den, idazkariari eskatuz aldi oro. Beste sailek noski ez dute horrelako arazorik, bakoitzak aitzinetik daki zein geletan izanen den. Horrek ongi erakusten du nola UPPA-k Euskal Ikasketen saila baztertzen duen. Ulergaitza egiten zait euskaldunok tokirik ez ukaitea bertako unibertsitatean. Erantzuna: Dosierra: 755-2015 Nori: UPPA - BAIONAKO UNIBERTSITATEKO DELAY LIBURUTEGIA Arrazoia: Baionako Unibertsitateko liburutegian nintzela, harreran liburuxka hau atzeman dut. Zerrendatzen ditu Baionako gune interesgarriak ateratzeko. Batzuetan lauburuaren ikurra ematen du saihetsean. Euskal markaz baliatu nahi badute, has daitezela euskaraz ematen informazio hori guztia. Ez dezatela ahantz Baionako Unibertsitatean Euskal Ikasketak saila dagoela eta horrez gain ere, beste hainbat ikasle euskaldun. Mespretxuarekin aski da. Erantzuna:

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak FRANTZIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 661-2015 Nori: Resto U de la Nive Arrazoia: Unibertsitateko jatetxean lehen menua bi hizkuntzetan jartzen zuten. Aurtengo aldian ordea, euskararik ez da agertzen. Uste dut egingarria dela, ez du baliabide handirik eskatzen, borondate pixka bat bakarrik. Erantzuna: Dosierra: 682-2015 Nori: Resto U de la Nive Arrazoia: Unibertsitateko jatetxean lagun batekin bazkaltzen ari ginen. Euskaraz ari ginela, gure ondo-ondoan beste bi ikasle zeuden eta batek guri begiratu eta besteari bota zion: "zenbat atzerritar dauden aurten, harrigarria da!". Horrelako egoerak lotsagarriak dira. Nola da posible Euskal Herrian bizi den herritar batek bertako hizkuntza batere ez ezagutzea? Jatetxeak badu bere erantzukizuna: zergatik seinaletikan ez da ezer euskaraz agertzen? Unibertsitateko jatetxeak urrats bat egin beharko luke horrelako egoera penagarriak ekiditeko gisan. UPPAri lotutako erakunde gisa, jakinean izan beharko lukete unibertsitatean Euskal Ikasketak saila ere dagoela eta hortik kanpo ere, beste hainbat ikasle euskaldun. Erantzuna: RESTO U DE LA NIVE: Horra bizpahiru elementu eta informazio zure salaketari erantzuteko: - Ez litzateke amalgama errazegirik egin behar: seinaletika elebiduna ez izateak ez du erran nahi kontatu duzun egoerak sustatzen ditugula; deskribatu duzun jarrera oso inozo eta damugarria da, eta hori argi utzi nahi dut.- Ez dugu inolaz ere horrelako jarrerarik onartzen, errespetu falta eta diskriminazioan oinarritzen baitira. Unibertsitateko Jatetxea ez da UPPAri lotua baizik eta aparteko egitura bat, CROUS erakundeari lotua. Nahiko harritua geratu naiz badakidalako Euskal Ikasketen saileko hainbat ikasle oso pozik daudela jatetxeko langileekin duten hartu emanaz. - Gure sukaldeburu ohia euskalduna bazen, oraingoa aldiz ez da hala. Hortaz, ezin dugu menua elebidunez jarri, gure lan taldeak ez baitu horretarako gaitasunik; baina berez ez dago arazorik elebidunez aitatzeko. - Azkenik, jakin ezazue irekia naizela proiektu pedagogiko baten eramateko, Euskal Ikasketak sailarekin batera.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak FRANTZIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

LA POSTE Dosierra: 229-2015 Nori: LA POSTE Arrazoia: La Poste egiturak gutuna berehala itzuli zidan, dagokion hartzaileari helarazi gabe. Arrazoia: helbide ez ezaguna. Dudarik gabe, La Postek ez du helbidea ezagutu nahi izan euskaraz idatzia delako. Nik uste Euskal Herrian bizi den orok egin dezakeela den mendreneko indarra “28, Poissonnerie karrika” eta “Baiona” hitzak ulertzeko. La Posten hizkuntz politikarekiko jarrera atzerakoia onartezina da. Ez diogu egingarria ez den esfortzurik eskatzen, bakarrik “karrika” hitza ezagutzea, baita ere euskarazko herrien izena, jakinez anitzetan frantseseko hitza euskaratik datorrela eta aise ulertu daitekeela. Erantzuna: Dosierra: 900-2015 Nori: LA BANQUE POSTALE Arrazoia: Orain dela gutxi, La Poste-n kontu bat ireki nuen eta egia da arazo anitz izan ditudala, haien artean, jaso berri dudan jakinarazpena. Omen ezin dut euskaraz den txeke bat pausatu. Zehazki nire enplegatzailearen izenean zen txeke bat itzuli didate etxera, 156€koa hain zuzen. Jakin badakit badela jendea La Poste-n ere kontua duena eta nire enpresa berean lan egiten duena, eta berak behin ere ez du arazorik ukan. Ondorioz, nire enplegatzailea behartua izan da txekea berriz egitera, frantsesez. Lotsagarria iduritzen zait txeke xume batengatik baina batez ere bertako hizkuntzaren balioespenarengatik sekulako gertaera desatsegin hau bizitzea. Gainera kantitatea zenbakiz ere azaltzen da eta guztiz ulerkorra da denontzat. Pertsonalki, denbora galtze bat, energia xahutze bat eta diruaren berandutzea eragin dit, eta inpotentzia handia, La Banque Postale-n ere, ez baitidate deus ere erraztu. Erantzuna:

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak FRANTZIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

SNCF Dosierra: 580-2015 Nori: SNCF TER Aquitaine Arrazoia: Baionatik Hendaiara trenez joatean konturatu naiz geltokietan oraindik ezer ez dela euskaraz ageri, den-dena frantses hutsean dago ("Biarritz", "Bidarte" eta beste geltoki baten izena kenduta). Trenean bozgorailutik esandako oharrak, gauza bera. Erantzuna: TER AQUITAINE - BEZEROEKIKO HARREMANETARAKO ARDURADUNA: Jakinarazpen baten bidez azaldu diguzu zure kezka, Euskal Herriko SNCF-ean euskararen erabilerari dagokionez. Zure gutuna berehala transmititu diegu SNCF-eko Euskal Herriko geltokien arduradunari baita TER Aquitaine-eko arduradunari ere. Zure oharrak kontuan hartuko dituzte dudarik gabe, linea horri buruz egin beharreko ebaluaketen esparruan. Segur izan zaitez SNCF-ek ahaleginak egiten dituela erabiltzaileen beharrei egokitzeko. Dosierra: 996-2015 Nori: SNCF TER Aquitaine Arrazoia: Hendaiako tren-geltokian Baionarako tren-txartela erosi nuen. Euskaraz eskatu, eta frantsesez, gaztelaniaz edo ingelesez egin ahal nuela erantzun zidaten, baina euskaraz ez. Gauza bera gertatu zitzaidan arratsaldean, Baionatik Hendaiarako txartela erostera joandakoan. Bestalde, geltoki guztietako afixak frantses hutsean besterik ez daude, baita herrien izenak ere. Erantzuna: GARE & CONNEXIONS SUD OUEST- ARDURADUNA: Milesker zure mezuagatik. Gure lan taldeak kontuan hartu du eta laster zurekin harremanetan sartuko gara.

3. BESTELAKOAK

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak

BESTELAKOAK Dosierra: 16-2015 Nori: EUROPAKO BATZORDEA - COMISION EUROPEA Arrazoia: Europako Erkidegoak iragarkia argitaratu du urtarrilaren 16an El Correo egunkarian, gaztelania hutsean argitaratu ere. Euskaldunok beste edozein herritarren hein berean gara erkidegoko herritar eta zerga ordaintzaile. Ostera, hizkuntza aldetik diskriminatuak gara, adibidez geure dirua beti erdara hutsean diren iragarkiak ordaintzera bideratuz eta prentsa erdaldunari baizik ez diru publikoa emanez. Erantzuna: EUROPAR BATZORDEKO ITZULPEN ZERBITZUA - ZUZENDARI NAGUSIA: Jasotako kexan aipatzen den informazio kanpaina Europako Batzordeko Komunikazio Zuzendaritzak Europar Batasuneko partaide diren herrialde guztietan eginikoa da. Asmoa kanpaina aipatu herrialde kide guztietan aldi berean egitea da eta herrialde bakoitzaren baitan, kanpaina bakarra izatea. Hori dela eta, kanpaina egin duen agentziak Europar Batasuneko hizkuntza ofizialak soilik erabili ditu, Europar Batasuneko Itunaren 55. artikuluan agertzen den moduan. Estatu bakoitzean ofiziala den hizkuntza zehazten da itun horretan. Beraz, herritarraren kexak ez du arrazoirik kasu zehatz honetan.

4. EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

EKONOMIAREN GARAPEN ETA LEHIAKORTASUN SAILA Dosierra: 1106-2015 Nori: EUSKO JAURLARITZA - TURISMO SAILBURUORDETZA Arrazoia: Baionako jatetxe batean Sud Ouest Gourmand aldizkaria jaso nuen. Euskadi Gastronomikari buruz atal bat zegoen eta www.paysbasquetousrime.eus web-orrira bidaltzen zuten. Azaroaren 10ean hara jo eta, ezin izan dut informazioa euskaraz irakurri, dena gaztelaniaz baino ez dago. Erantzuna: Dosierra: 538-2015 Nori: SPRI TALDEA Arrazoia: Euskadi+Innova-ren euskarazko leloa “inno goazen” da, gaztelaniazkoaren “inno vamos” hitzez hitzeko itzulpena. Euskaraz ez du inongo zentzurik. http://www.euskadinnova.net/eu/euskadiinnova-azala/index.aspx webgunean dago ikusgai. Erantzuna: SPRI - KUDEAKETAKO ETA ETENGABEKO HOBEKUNTZAKO ARDURADUNA: Euskadinnova-ren atalburuko irudi berria sortzeko erabakiaren asmo bakarra arreta erakartzea zen. Asmo horrekin, irudi berritzaile bat asmatu genuen eta saiatu ginen hitz-joko bat egiten web orriaren edukia laburbiltzen duten bi hitz hauekin: “Innovación – Berrikuntza” eta “Vamos-Goazen”, hartara jendea web orrian sartzera animatzeko. Leloa prestatzean kontuan hartu genuen euskarazko itzulpenak ez zeukala esanahirik eta horregatik bereizi genituen hitz biak, bata bestearen gainean jarrita. Ondoren, aldaera zenbait asmatu genituen, eta azkenean denak baztertu, ez zutelako marketin baliorik eransten euskaraz. Ondoren beste bide batetik jo genuen eta azkenean “Inno-Goazen” hitz-jokoa asmatu genuen. Denoi gustatu zitzaigun, zeren bagenekien hitz-joko bat zela, marketin irudi baten barruko irudia alegia. Funtsean, publizitateko hizkuntza ez da zientzia zehatz bat, eta, hortaz, EZ DA BETI POSIBLE IZATEN mezu bat (dela eslogana, izenburua, esaldia nahiz beste edozein zeinu-unitate) hizkuntza batetik bestera eramatea, jatorrizko hizkuntzan mezuak dituen ertz, ñabardura eta konnotazio guztiak beste hizkuntzan mantenduta. Etengabeko ezintasun hori dela medioa, publizitateko esaldi motzak, beti ere polisemikoak eta zama konnotatibo handikoak, hizkuntza batetik beste batera eramatea erronka gogorra izaten da, batzuetan arrakastaz burutzen dena eta bestetan berriz ez. Nolanahi ere, SPRIk ez dauka inolako arazorik lelo hori kentzeko edo beste edozer jartzeko haren ordez. Funtsean, gogotik hartuko genuke gure leloa hobetzeko proposatzen zaigun beste edozein, kontuan izanik halere euskarazko testuak keinu bat izan nahi duela eta ez itzulpen zehatza. Dosierra: 1179-2015 Nori: BIZKAIA ENPRESA DIGITALA Arrazoia: BIZKAIA ENPRESA DIGITALA zerbitzura deitu eta gazteleraz artatu naute lehen arretako bi langilek, bigarrena euskaraz ahalegindu da, baina oso-oso trakets. Erantzuna:

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

ENPLEGU ETA GIZARTE POLITIKETAKO SAILA Dosierra: 781-2015 Nori: EUSKO JAURLARITZA - ENPLEGU ETA GIZARTE POLITIKETAKO SAILA Arrazoia: Eusko Jaurlaritzaren Enplegu eta Gizarte Politiketako Saileko Kooperatiben Erregistroan ele bietan aurkeztu genuen dokumentazioa. Ebazpena baina, gaztelania hutsean jaso dugu, ele bietan beharrean. Erantzuna: Dosierra: 782-2015 Nori: EUSKO JAURLARITZA - ENPLEGU ETA GIZARTE POLITIKETAKO SAILA Arrazoia: Eusko Jaurlaritzaren Enplegu eta Gizarte Politiketako Saileko Kooperatiben Erregistrotik inkesta bat bidali ziguten duela egun batzuk. Inkestaren inguruko kontsultak egiteko telefono zenbaki bat ageri zen bertan: 900 103 540. Bada, duela minutu batzuk deitu dut, eta ezin izan dut kontsulta euskaraz egin, arreta egiten zegoen pertsonak ez zekielako euskaraz. Erantzuna: Dosierra: 294-2015 Nori: LANBIDE Arrazoia: Lanbidek gutuna bidali zidan. Baina elebitasuna ez da egiazkoa: lehen orrialdean informaziorik garrantzitsuena gaztelaniaz soilik ageri da; bigarren orrialdea, aldiz, oso-osorik dago gaztelania hutsean. Erantzuna: Dosierra: 424-2015 Nori: LANBIDE Arrazoia: Lanbidetik bidalitako sms mezua jaso dut eta erdara hutsean dago, ohi bezala. Nik sekula ez dut gaztelania hautatu Lanbideren inongo bulego edo kolaboratzailerekin. Gaztelaniaz egin dudanetan beharturik egin dut. Hargatik jasotzen ditut nik, eta hamaika herritarrek, mezuak gaztelanian hutsean? Euskaldunok eskubide gutxiago ote ditugu? Erantzuna: Dosierra: 529-2015 Nori: LANBIDE Arrazoia: Irungo Enplegu Bulegoan, goizeko 12:30ean, langabezia-prestazioa eskatzean, ez didate euskarazko arretarik eman, eta dokumentazio-orria euskaraz jasotzeko 10 minutuz zain egon behar izan dut. Erantzuna: ENPLEGU ZERBITZU PUBLIKOA - ZUZENDARI PROBINTZIALA: Erakundeko Lanpostuen Zerrendak araupetzen duen ordenamenduari jarraiki, ezin dugu lanpostuen %100ean erabiltzaileenganako arreta EAEko bi hizkuntza koofizialetan eskaini, era bereizezinean. Hala ere, Bulegoen sare osoan, erabat gai diren langile ugari daude. Egoera holakoa izanda ere, eskatuz gero, beti saiatuko gara elkarrenganako komunikazioa erabiltzaileak aukeratutako hizkuntzan bermatu ahal izateko aukerako baliabideak aurkitzen. Ziurtatu dezaket, Gipuzkoako EEZPko langileen esfortzuarekin eta Zuzendaritza Probintzial honek ezarritako helburuekin eta hartutako erabakiekin, urtetik urtera, zerbitzua erabiltzaile ezberdinek eskatutako hizkuntzan eskaintzeko gure gaitasuna areagotzen ari dela. Hori guztia, jendearenganako arreta etengabe hobetzeko helburuen artean egonda, lanpostu guztietan bereizketarik egin gabe, bi hizkuntza koofizialetan eskaintzea lortzea gure erreferentea dela kontuan hartuta. Bidean, jakina, mugak topatuko ditugu, gero eta gutxiago izango diren arren. Sentitzen dugu Enplegu Zerbitzu Publiko honekin izandako esperientziak ase ez izana. Aitzitik, espero dugu gure kudeaketa eta zerbitzuak erabiltzen jarraitzea.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA Dosierra: 646-2015 Nori: LANBIDE Arrazoia: Lanbideko ikastaro guztiak gazteleraz dira. Ikastaro batean hasi berria naiz. 16tatik ni bakarrik naiz euskalduna eta neroni naiz atzerritarra ematen duena... Erantzuna: LANBIDE - INFORMAZIO ETA ARRETA ZERBITZUA: Kontuan hartuko dugu zure ekarpena, eta gure erakundean ahal diren proposamenak sartzeko aukera baloratuko dugu.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

HERRI ADMINISTRAZIO ETA JUSTIZIA SAILA Dosierra: 44 -2015 Nori: EUSKO JAURLARITZA - HERRI ADMINISTRAZIO ETA JUSTIZIA SAILA Arrazoia: Fundazio bateko kideok Fundazioaren urteko kontuen txostena (memoria) euskaraz aurkeztu genuen Euskadiko fundazioen erregistroan. Bidalitako eredua ez dela egokia erantzun digute eta Euskadiko fundazioen erregistroko gaztelaniazko ereduetan oinarritutako memoria berria eskatu zaigu. Erantzuna: E.J. - HERRI ADMINISTRAZIO ETA JUSTIZIA SAILBURUA: Zure gutunean, kexetan adierazitako arrazoia egia ez balitz jakinaraztea eskatzen didazu, eta emandako aukera eskertuz, egitateak nola izan ziren azaltzen saiatuko naiz. Babeslaritzak ez zuen gaztelaniazko ereduetan oinarritutako memoriarik eskatu, ezta aurkeztutakoa atzera bota euskeraz aurkeztua izan zelako; zuzentzeko eskaria (errekerimendua) ezin zitzaion, aurkeztutako dokumentazioak ez zituelako legediak ezarritako gutxieneko baldintzak betetzen (aurkeztutakoak akatsak zituen, eta dokumentu batzuk ez ziren aurkeztu). Ez zitzaion ezta gaztelerazkoetan oinarritutako memoriarik eskatu, baizik eta fundazioari bere betebeharretan laguntzeko helburu bakarrarekin, dokumentazioa egoki aurkezte aldera, zer eredu jarrai zezakeen adierazi zion Administrazio honek. Dosierra: 50 -2015 Nori: EUSKO JAURLARITZA - HERRI ADMINISTRAZIO ETA JUSTIZIA SAILA Arrazoia: Euskal Autonomia Erkidegoko Fundazioen Erregistroak fundazioon eskura zenbait eredu jarriak ditu webgunean, https://sede.euskadi.net/y22-izapide/eu/contenidos/serv_proc_registro/p_reg_201451517167659/proce dures/proc_2014515173884169/eu_def/electronic_partial.shtml. “Memoria normal”, “Memoria abreviada”, “Memoria simplificada”-ren ereduak ez daude euskaraz. Erantzuna: E.J. - HERRI ADMINISTRAZIO ETA JUSTIZIA SAILBURUA: Egia da urteko kontuen parte den “memoria” dokumentua, Eusko Jaurlaritzaren web orrialdean, erdaraz zegoela. Kontabilitate alorreko legedia Estatuko legedia da, ez Euskal Autonomia Erkidegoarena; horregatik, Administrazio honek ez dauka zertan euskarara itzuli, ez dago-eta legez horretara behartua. Betebehar hori, Estatuko legedia izanik, Estatuko Administrazioari dagokio hizkuntza ofizial bat baino gehiago dagoen Autonomi Erkidegoetan herritarren hizkuntza eskubideak bermatze aldera, eta hala jakinarazi ohi dio ordezkatzen dudan Administrazio honek Estatukoari. Dosierra: 449-2015 Nori: EUSKO JAURLARITZA - HERRI ADMINISTRAZIO ETA JUSTIZIA SAILA Arrazoia: Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailaren Bizkaiko ordezkaritzan lan egiten dut eta urtarrilean itzuli nintzen nire lanpostura denboraldi bat eszedentzian eman ondoren. Orduan bertan jakin nuen aplikazio berri bat jarriko zigutela, SAP delakoa, beste sail batzuetan aspaldian erabiltzen ari direna antza, eta inork ez zekien esaten euskaraz erabiltzeko aukerarik izango genuen. Apirilean ikastaroak antolatu zituzten ordezkaritzetako langileentzat, ikastaroa euskaraz egiteko aukera eman barik. Ikastaroaren lehenengo egunean, aplikazioa euskaraz eskatu nuenean, ez zegoela eta ez zela egongo erantzun zidaten. Eta bertan erabaki nuen planto egitea, ez nuen ikastaroa egin eta nire nagusiei jakinarazi nien ahoz nik ez nuela aplikazio hori erabiliko. Elebiden salaketa jarri nuen, eta hilabete baino gehiago igaro den arren, oraindik ez dut erantzunik hartu. Gure zerbitzuko zuzendariari ere idatzi bat bidali diot eta honek erantzuna bidaliko didala esan dit, baina momentuz ez dut inolako berririk. Erantzuna:

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 608-2015 Nori: EUSKO JAURLARITZA - HERRI ADMINISTRAZIO ETA JUSTIZIA SAILA Arrazoia: Arazoa nuen liburuen mailegu digitalarekin eta Eusko Jaurlaritzaren Zuzenean, herritarrei laguntzeko zerbitzuko internet bidezko arretara bidali dut galdera. Galdera euskaraz egin badut ere, gaztelania hutsean jaso dut erantzuna. Erantzuna: Dosierra: 759-2015 Nori: EUSKO JAURLARITZA - FUNTZIO PUBLIKOAREN ZUZENDARITZA Arrazoia: Eusko Jaurlaritzak lan poltsa berriak zabaldu ditu. Horietatik 4etan euskara maila ez da beharrezkoa, puntuagarria bakarrik da (enpresen administrazio eta zuzendaritzan, medikuntzan, erizaintzan eta industria ingeniaritzan). Lotsagarria da oraindik Eusko Jaurlaritzak zenbait zerbitzutan euskararen ezagutza ez bermatzea, horrela administrazioa ez baita inoiz euskaldunduko. Erantzuna: FUNTZIO PUBLIKOKO SAILBURUORDEA: Lan poltsen bidez, EAEko administrazio orokorreko sailetako eta erakunde autonomoetarako langileak aukeratzen dira, aldi baterako zerbitzuak eskaini beharra dagoenean. Zenbait lan-poltsatan langile gutxi dagoenez, administrazioak aipatutako lan-poltsak handitzeko deialdia egitea erabaki zuen, eta IVAPen zuzendariaren 2015/09/18ko ebazpenean egin zen hauta-prozesuaren deialdiaren oinarrietan meritu iritzi zitzaion euskararen ezagutzari. Lan-poltsak ez dira deitzen LZko lanpostu jakin bat betetzeko, langileak, oro har, eskuragarri edukitzeko baizik. Kasu honetan, hizkuntza jakinik barne hartu gabe egin da deialdia, egungo lan-poltsan ez dagoelako hori adinako hizkuntza-gaitasunik duenik, eta, bestalde, kontuan hartuta administrazio honetako lanpostu batzuetan hizkuntza-gaitasuna derrigorrezkoa bada ere, badirela beste batzuk inolako hizkuntza gaitasunik eskatzen ez dutenak. Horrenbestez, lan-poltsan parte hartzeko betekizunen artean hizkuntza-gaitasunarena ez egoteak ez dakar ezinbestean hizkuntzaren normalizaziorako araudia urratzea, ezta funtzio publikoarena ere. Izan ere, derrigortasun-data igaroa duen lanpostu bat betetzeko garaian, aipatutako hizkuntza-egiaztagiria dutenei bakarrik eskaintzen zaie lanpostua. Derrigortasun-data iraungita ez duen lanpostu baten deialdia egiten bada, lanpostua hizkuntza-egiaztagiria duten poltsako kideei eta ez dutenei eskainiko zaie, lan-poltsan dagokien lehentasun ordenaren arabera, euskararen ezagutza meritu gisa baloratu ondoren.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 383-2015 Nori: EUSKO JAURLARITZA - JUSTIZIA SAILBURUORDETZA Arrazoia: Eibarko Auzitegiko Aurretiazko Eginbideak departamendura deitu, euskaraz hasi eta gaztelaniaz hitz egiteko eskatu didate. Euskaraz dakien norbaitekin jartzeko eskatutakoan bera dela bakarra eta ez dakiela erantzun dit. Beraz, gaztelaniaz egin behar izan diot. Erantzuna: JUSTZIA ADMINISTRAZIOKO ZUZENDARIA: 10/1982 LEGEAK, Euskararen Erabilera normalizatzekoak, dio Justizia Administrazioarekiko harremanetan herritar guztiek beren aukerako hizkuntza ofizialaz baliatu ahal izango dutela, eta Eusko Jaurlaritzak, dagokien organoekin elkar hartuta, Euskal Herriko Justizia Administrazioan euskararen erabileraren normalizazio bultzatuko dutela. 174/2010 Dekretuak, ekainaren 29koak, Euskal Autonomia Erkidegoko Justizia Administrazioko hizkuntza normalkuntzari buruzkoak, honela dio, besteak beste, 14. artikuluan: â&#x20AC;&#x153;Euskara-ezagupenak dituzten langileek euskaraz hartuko dituzte herritarrak, eta gero, erabiltzaileek aukeratzen duten hizkuntzan jarraituko dute. Herritarra funtzionarioari euskaraz zuzentzen zaionean, edota arreta hizkuntza horretan ematea eskatzen duenean, funtzionarioak, euskaraz behar adina ez badaki, langile elebidunen laguntza eskatuko duâ&#x20AC;?. Gauzak horrela, bistan da langile batek beste langile elebidun baten laguntza eskatu behar duela, baldin eta euskaraz zuzentzen zaion herritarrari erantzuteko gai ez bada. Beraz, dekretuak ezarritakoa kontuan izanik, onartu beharra dago ez dela egokia izan herritarrak jaso duen erantzuna. Hala ere, herritarrak aurkezten duen informazioarekin ezinezkoa zaigu jakitea erantzun desegoki hori zer zerbitzutan gertatu den. Batetik, Aurretiazko Eginbideen Departamenturik ez dagoelako, ez Eibarren, ez beste inon; eta, bestetik, Bulego Judizial Berriaren egitura ezarri zenetik langile bakarreko zerbitzurik ez dagoelako. Zerbitzu Erkide Prozesaletan eta ZULUPetan (Zuzeneko Laguntza emateko Unitate Prozesalak) dago antolatuta egun bulego judiziala, eta ez dago kide bakarrekorik. Aipatu beharra dago, bestalde, 174/2010 Dekretuak zabaldu zuen bide berriari jarraituz, Justizia Administrazioan hizkuntza arrazoiengatik lanpostuak bereizten hasteko prozesua hasita dagoela eta aurrera doala. Eibarko epaitegiei dagokienez, 202/2010 Dekretuak onartu zituen, beste zenbait barruti judizialetakoekin batera, Eibarko lanpostu zerrendak. Dekretu horren eranskinetan dago jasota zein lanpostutan eta zer epetan egiaztatu behar den lanpostu bakoitzari dagokion hizkuntza eskakizuna, bai ZULUPetan, bai Zerbitzu Erkide Prozesaletan. Esan berra dago, gainera, hizkuntza eskakizunak egiaztatzeko prozesua abiada onean doala, eta, gaur egun, langile kopuru handi batek lortu duela bere lanpostuari dagokiona. Eibarko epaitegien kasuan, 2015erako jarritako helburuak betetzen ari dira, eta 2020rako langileen %68 izango da gai beren lana euskaraz egiteko eta herritarrari arreta egokia eskaintzeko. Dosierra: 435-2015 Nori: AZPEITIKO HAUTESKUNDE BATZORDEA Arrazoia: Ekainaren 13ko udalak eratzeko ekitaldian parte hartzeko zinegotzi egiaztagutunak aurkeztu behar dira. Azpeitiko eskualdeko hauteskunde-batzordetik Zumaiako udalera bidali dituzten egiaztagutunak espainiera hutsean idatzita daude. Euskaraz nahi izatera Azpeitiko Hauteskunde Batzordera bertaratu behar dugula esan digute, eta funtzionarioak agiria euskaraz egiteko astirik badu, egingo dituela, baina hala izan ezean, beste egun batean joan beharko genukeela euskarazko agiriaren bila. Kasu horretan atzeratu egin beharko litzateke udala eratzeko ekitaldia. Erantzuna: AZPEITIKO ZONAKO HAUTESKUNDE BATZORDEA: Gaia aztertu ondoren esan behar dugu euskarazko egiaztagutunak udalak eratzeko bilkurak egiteko eguna (2015eko ekainaren 13a) iritsi orduko prest zeudela, eta hala jakinarazi zitzaiela Azpeitiko zonako hauteskunde batzordeko udal guztiei ekainaren 9ko data duen idazkiaren bidez EH BILDUren Azpeitiko zonako arduradunari helarazitako FAX bidez. Bertan, zonako hauteskunde Batzordearen erabakia ematen zen aditzera, non adierazten baitzen, elebiko egiaztagutunak luzatu aurretik, gaztelaniaz idatzitako egiaztagutunak itzuli behar zirela. Horrela egin zuten Zestoa, Aizarnazabal eta Azpeitiko udalek. Gainerako udalak, aldiz, Zumaiakoa barne, ez ziren egiaztagutun elebidunak jasotzera agertu, eskuragarri izan zituzten arren.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 1176-2015 Nori: BILBOKO ESKUALDEKO HAUTESKUNDE-BATZORDEA Arrazoia: Hauteskunde egunean (2015-12-20) Bilboko Iruarteta eskolan, administrazio publikoak jartzen dituen hauteskunde batzordeko kideengana zuzendu nintzen informazio eske euskaraz eta ez nuen jaso. Jarrera nahiko zatarra izan zen. Erantzuna: BILBOKO EPAITEGI DEKANOA â&#x20AC;&#x201C; JUSTIZIA ADMINISTRAZIOAREN LETRADUA: Hauteskunde egunean Administrazioarekin lankidetzan ari diren langileak udalek hautatzen dituztenez, kopia bidali da Bilboko Udalera jakinaren gainean egon daitezen, hurrengo hauteskundeetan behar diren neurriak hartzeari begira.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

HEZKUNTZA, HIZKUNTZA POLITIKA ETA KULTURA SAILA Dosierra: 52-2015 Nori: EUSKO JAURLARITZA - LANBIDE HEZIKETAKO SAILBURUORDETZA Arrazoia: Urrutiko Lanbide Heziketan (ULHI-n) ikasketak euskaraz egiteko aukeraz ari naiz. Kurtso honetako eskaintza guztia (erdi nahiz goi maila) gaztelera hutsean da. Aldatzea gustatuko litzaidake eta euskara lehenestea, eskaintza guztia gutxienez euskaraz egotea. Erantzuna: HEZIKETA ETA IKASKUNTZA ZUZENDARIA: Kexaren zioari buruz zera azaldu nahiko nuke: 1) Abian denetik, Urrutiko Lanbide Heziketako ikasleek komunikaziorako hizkuntza (euskara edo gaztelania) aukeratu ahal dute, bai irakasleekiko harremanetan, bai Institutuko Zuzendaritza Taldekikoetan. Baita aurkeztu beharreko ahozko edo idatzizko lanetan, zein ebaluazio-probak egiteko ere. 2) Ikastetxean eskaintzen diren zikloetako edozeinetan urrutiko tutoretza egiten duten irakasle guztiek 2. HE dute egiaztatuta eta, hortaz, gaituta daude horrela nahi duten Urrutiko Lanbide Heziketako ikasleekin euskaraz jarduteko, behar denetan azalpenak hizkuntza horretan emateko, eta atazak, ariketak eta ebaluazio-probak euskaraz bideratzeko. 3) Hortaz, euskaraz irakatsi ahal da, eta ikasleek horrela eskatuz gero, euskaraz irakasten da. Material didaktikoa osorik euskaratzea falta da. 4) ULHI-ren prestakuntza-eskaintzak ikasleen eta produkzio-sektorearen beharrak izan behar ditu aintzak. Horregatik Haur Hezkuntzako Heziketa Zikloa euskaraz baino ez da eskaintzen, ziklo horretan jarduten dutenek EAEko lan-merkatuan sartzeko aukera euskaraz baino ez dutelakoan. 5) Aurrekoa gorabehera, Lanbide Heziketako ikasleen euskaraz erabat ikasteko eskubidea bermatuta dago EAEko ikastetxe publiko eta itunpeko ikastetxe pribatuetan maila honetako beste modalitate batzuetan egiten den eskaintzaren bitartez (aurrez aurreko eskaintza osokoaren zein partzialaren bitartez). Dosierra: 83-2015 Nori: EUSKO JAURLARITZA - HEZKUNTZA SAILBURUORDETZA Arrazoia: Gaur, otsailak 10, arratsaldean Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Saileko Pertsonaleko langile batekin telefonoz hitz egin dut eta ez dit utzi euskaraz egiten. Zerbitzu horietan dauden langileak jendaurrean ari dira eta beraiekin euskaraz egiteko eskubidea bermaturik eduki beharko genuke Erantzuna:

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 277-2015 Nori: EUSKO JAURLARITZA - HEZKUNTZA, HIZKUNTZA POLITIKA ETA KULTURA SAILA Arrazoia: Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Sailak ikastetxe publikoetan garbiketa eta sukaldaritzan aldi baterako premiak betetzeko zerrendetan izena emateko epea ireki du eta bertan izena emateko ez da euskararen ezagutza kontuan izanen. Ondorioz, litekeena da euskaraz diharduten ikastetxeetara euskaraz ez dakiten langileak bidaltzea. Erantzuna: EUSKO JAURLARITZA - HIZKUNTZA POLITIKARAKO SAILBURUORDEA: Arazoaz jabetuta, harremanetan jarri naiz berehala Hezkuntzako Sailburuordetzarekin, jakinaren gainean jartzeko eta irtenbide bat bila dezala eskatzeko. Erantzuna: HEZKUNTZA, HIZKUNTZA POLIKITA ETA KULTURA SAILA - LANGILEAK KUDEATZEKO ZUZENDARIA: Langileak kudeatzeko zuzendariaren 2015eko maiatzaren 8ko ebazpenak berak, ikastetxe publikoetan garbiketa eta sukaldaritzako aldi baterako premiak betetzeko zerrendak irekitzen dituenak, euskara ez exijitzea dela-eta 4. puntuan hau adierazten du: “4. puntu honetan adierazitako baldintzak deialdia ixten den datan bete beharko dira. Lanpostu-zerrendaren baldintzen arabera, ireki diren zerrenda horiek hizkuntza exijentzia egotea ez dakarte baina puntu honetan aurrerapenak egiteko premiaz negoziatuko du sindikatuekin Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Sailak, lan-eskaintzak ikastetxeen egiazko beharretara egokitzeko”. Euskal administrazio publikoek ondorengo funtzioak betetzeko tresna dira lanpostu-zerrendak: (…) pertsonal hori lanpostuetan aritzeko baldintzak definitzeko eta lanpostu bakoitza sailkatzeko. Esleitutako hizkuntz eskakizunak eta haren derrigortasun-datak agertu behar dute derrigorrean, besteak beste, lanpostuan aritzeko exijitutako baldintzen artean. Administrazio Publikoetako Hizkuntz Normalkuntzarako Zuzendaritzak bere gain du euskal administrazio publikoetako lanpostuei aplikatu beharreko hizkuntz eskakizunei eta haien derrigortasun-datei buruz derrigorrean egin beharreko txostenak ematearen ardura. Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Saileko Garbiketa Sukaldaritzako pertsonalaren lanpostuek 1. hizkuntz eskakizuna, derrigortasun-datarik gabe, dute esleituta.1989ko uztailaren 6ko 6/1989 legeak, Euskal Autonomia Erkidegoko Funtzio Publikoarenak, 97.5. artikuluan xedatutakoaren arabera, hizkuntz eskakizuna, derrigorrezkoa ez bada, lanpostuak betetzean eta kanpo selekzioan euskara ezagutzeari, merezimendu gisa, eman beharko zaion balorazioa zehazteko besterik ez da erabiliko Ondorioz, Sail honetako Garbiketa eta Sukaldaritzako lanpostuak betetzeko, hizkuntz eskakizuna ez da lanpostu horietara sartu eta berorietan aritzeko derrigorrezko exijentzia; dena den, euskara ikastetxe publikoetan erabiliko dela bermatzeko aukera emango duten formulak bilatu behar direla uste du Zuzendaritza honek; horretarako, LZ aldatu behar da, ez dago beste biderik. Dosierra: 348-2015 Nori: EUSKO JAURLARITZA - HEZKUNTZA SAILBURUORDETZA Arrazoia: Hezkuntzako delegaziotik irakasleei ordezkapenak egiteko deitzen duten gehienek ez dakite euskaraz. Pertsonalaz arduratzen den telefonora deituta inoiz ez du telefonoa erantzun duenak euskaraz jakin. Orokorrean, hezkuntzako administrazioan daudenek lehen hitza beti gazteleraz egiten dute. Euskaraz eginez gero, batzuk badakite, baina gehienek ez. Erantzuna:

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 409-2015 Nori: EUSKO JAURLARITZA - HEZKUNTZA SAILBURUORDETZA Arrazoia: Bilboko Miguel de Unamuno Bigarren Hezkuntzako Ikastetxean lan egiten dut. Heziberri Plan orokorrarekin batera, DBH eta Batxilergoko curriculumetan txertatu beharreko aldaketak proposatzen dituen dokumentuen zirriborroak (DBHko eta Batxilergoko eranskinak) jaso ditugu ekarpenak egiteko. Eranskinak gaztelania hutsean daude eta Hezkuntza Berriztatzeko Zuzendaritzan euskarazko bertsioa eskatu dugunean zirriborroak direla eta ez daudela euskaraz erantzun digute. Erantzuna: KABINETEAREN ZUZENDARIA: Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Berriztatzeko Zuzendariak, Euskararen Erabilera Normalizatzeko 10/1982 Legea eta herritarrek aitortuak dituzten eskubideak bermatzeko bideak jarriko ditu. Hau da, ofizialak izango diren Haur Hezkuntzako, Oinarrizko hezkuntzako eta Batxilergoko Dekretuak eta Curriculum Eranskinak euskaraz zein gaztelaniaz, orain arte beti egin den bezala, plazaratuko ditu, Euskararen Erabilera Normalizatzeko Legearen arauak betez. Dosierra: 549-2015 Nori: EUSKO JAURLARITZA - KULTURA, GAZTERIA ETA KIROL SAILBURUORDETZA Arrazoia: Foruko (Bizkaia) erromatar kokalekurako bide-seinaleak (Bermeo aldetik zein Gernika aldetik joanda dagoen bana), bai eta kokalekuan bertan dagoena ere akastunak dira: "Foruako" dute idatzia, "Foruko" beharrean. Erantzuna: Dosierra: 563-2015 Nori: EUSKO JAURLARITZA - HEZKUNTZA SAILBURUORDETZA Arrazoia: Goizeko 9:30ean Hezkuntza delegaziora deitu dut, 944031167 telefonora. Bigarren hezkuntzako pertsonaleko telefonoa da eta erantzun didan langileak ez dakiela euskaraz eta gazteleraz egiteko erantzun dit. Ez omen darama hainbeste denbora, kontsulta bategatik esan dit hori, eta adinez nahiko gaztea ematen zuen. Erantzuna:

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 643-2015 Nori: EUSKO JAURLARITZA - HEZKUNTZA SAILBURUORDETZA Arrazoia: Eusko Jaurlaritzak agindua argitaratu du 2015-2016 ikasturterako hobekuntza gauzatzen ari diren Ikertzaile Doktoreentzako doktoretza-ondoko Programarako laguntzak berritzeko eta laguntza berriak emateko. Eskatzaile berriek aurrez aurreko elkarrizketa egin beharko dute euren prestakuntzari eta curriculumari, hobekuntza-programari eta ikerketa proiektuari buruz hitz egiteko. Aginduaren 28. artikuluan elkarrizketetan nola jokatuko den zehazten da: “Berariazko aholku-batzordeetako kideak ez badira ondo moldatzen ebaluatu behar duten pertsonak aukeratzen duen EAEko hizkuntza ofizialean, Zientzia Politikarako Zuzendaritzak bermatu beharko du, batetik, intereseko dokumentazioa itzultzeko zerbitzua, eta, bestetik, aldi bereko itzulpen zerbitzua, elkarrizketa pertsonalerako”. Eskatzaileek bete behar duten eskabide-ereduan, ordea, ohartarazpena egiten da elkarrizketarako hizkuntzari buruz. Honela dio: “Euskara aukeratuz gero, jakin behar duzu aldibereko itzulpena erabiliko dela eta interpreteak ez direla adituak zientzia-gaietan, baizik eta aldibereko itzulpenean”. Beste era batera esanda, euskara aukeratzen baduzu ez duzu kalitatezko itzulpena izateko bermerik. Aukera arrisku bihurtuz gero, nor ausartuko da elkarrizketa euskaraz egitera? Erantzuna: HEZKUNTZA SAILA - ZIENTZIA POLITIKARAKO ZUZENDARIA: Bai, zuk adierazi bezala, doktoretza ondoko eta doktoretza aurreko programetarako laguntzak eskuratu ahal izateko, beste hainbat gauzen artean, elkarrizketa bat egin behar du eskatzaileak berariazko aholku-batzorde batekin, norberak aukeratutako arloan. Laguntza hauek arautzen dituzten Aginduetan daude zerrendatuta laguntza Berriak eskatzeko aukera ematen duten ezagutza arloak, guztira 18. Honen ildora, 18 Aholku batzorde sortzen dira. Elkarrizketak ahalik eta objektiboen izateko asmoz eta interes gatazkak ekiditeko, batzordeetako kideak, Euskal unibertsitate-sistematik kanpokoak dira. Hau horrela izanda, eta Euskararen Erabilera Normalizatzeko 10/1982 Legearen 6.1 artikuluari jarraituz, herritar guztiei eman nahi zaie euskara erabiltzeko aukera, horregatik, elkarrizketetan, aldi bereko itzulpen sistema eskaintzen diegu euskaraz elkarrizketa egin nahi duten guztiei. Zuzendaritza hau ez dago ados, euskaraz egitea hautatuz gero itzulpenaren kalitatea bermatzen ez delako baieztapenarekin, izan ere, baliabide guztiak jartzen baititu hizkuntza eskubideak bermatzeko eta aldi bereko itzulpena kalitatezkoa izateko. Horretarako, itzultzailek Eusko Jaurlaritzako Itzulpen Zerbitzu Ofizialeko itzultzaile profesionalak eta esperientzia handikoak dira, urteak daroatenak itzulpen lanetan Gobernuak behar duen ekintza guztietan. Are gehiago, itzultzaile profesional hauek elkarrizketa eguna baino lehen, eskatzaileen dokumentazio osoa jasotzen dute itzulpen egunerako hitz egingo denaren berri izan dezaten eta hiztegi berezitua landu ahal izateko, eta gainera, elkarrizketa egunean, elkarrizketatuekin bilera egiten dute itzuli beharreko dokumentazioari buruz hitz egiteko, eta egon daitezkeen zalantzak argitzeko. Dosierra: 894-2015 Nori: EUSKO JAURLARITZA - HEZKUNTZA, HIZKUNTZA POLITIKA ETA KULTURA SAILA Arrazoia: Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Saileko “Egitura eta eginkizunak” atalari buruzko informazioa ez dago euskaraz eskuragarri: http://www.euskadi.eus/web01-s2hhk/eu/contenidos/institucion/1698/es_5171/es_educacion.html Erantzuna: HEZKUNTZA, HIZKUNTZA POLITIKA ETA KULTURA SAILA - KOMUNIKAZIO KABINETEA: Zuen kexa jaso ondoren, egiaztatu ahal izan dugu herritar horrek zioen bezala, euskadi.eus atarian sail honen "Egitura eta eginkizunak" azaltzen dituen atalak gaztelaniazko bertsiora bideratzen zuela erabiltzailea -baita euskarazko nabigazioan ari zen erabiltzailea ere-, atal horretan klik eginez gero. Oker egindako estekatze bat izan da horren arrazoia.Euskadi.eus atariko web kudeatzaileekin harremanetan jarri ondoren, akatsa zuzendu dute eta dagoeneko zuzen bideratzen da erabiltzailea, euskarazko edukira. Eskerrak eman nahi dizkizugu gure web edukiak hobetzen eta okerrak zuzentzen laguntzeagatik!

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 458-2015 Nori: BASQUE TEAM Arrazoia: BASQUE TEAMek zabaldu duen lan-deialdian izena emateko, Campo-Ochandiano enpresaren bitartez egin behar da. Prozesua gaztelaniaz da. Erantzuna: Dosierra: 15-2015 Nori: EHU Arrazoia: HIZNET graduondokoa (EHU) egin nuen iazko urtean, eta aurten titulu eskaera egitea zegokidan. Egin nuen, bada, eskaera (euskaraz, noski) eta erantzuna gaztelera hutsean eman zidaten. EHU erakunde publikoa izanik, informazioa euskaraz ere helarazi behar du. Erantzuna: EHU - BIZKAIKO CAMPUSEKO EUSKARAREN ARLOKO ERREKTOREORDEA: Kexa honi erantzuna eman ahal izateko, UPV/EHUko Berezko Tituluen zerbitzura jo dugu informazio eske. Ondokoa ziurtatu digute: Zerbitzuan dokumentu guztiak elebidunak direla.- Eskaerak euskaraz egiten badira, erantzunak hizkuntza horretan ematen direla.- Unitate honetan titulu eskaera gehienak emailez egiten direnez, erantzunak ere modu berean ematen direla eta gertatutakoa hutsegite baten ondorioz izan daitekeela. Barkamena eskatu nahi diogu herritarrari gertatutako hutsegiteagatik. Edozein kasutan ere, etorkizunean lanean jarraituko dugu herritarren hizkuntza eskubideak bermatu daitezen. Dosierra: 92-2015 Nori: EHU Arrazoia: Goizeko 10:20 inguruan EHUko irakasle-ikertzaileen arloko errektoreordetzara deitu (946012192) eta Ana Isabel Magro langileak hartu zidan telefonoa. Ni euskaraz aurkeztu eta azalpenak ematen hastean ondokoa esan zidan: "A ver, a ver a ver, ...en castellano". Ez mesedez eta ez ezer. Eguneroko ogia da EHUko zerbitzuetan euskaraz komunikatzeko gai ez direnak aurkitzea. Eta "dakiten" askoren maila ere oso-oso eskasa da. Erantzuna: EUSKARAREN ARLOKO ERREKTOREORDEA: Deia hartu zuen langilea ez zen Ana Magro, joan den urteko udaz geroztik erretiroa hartuta baitago, eta aipatzen duzun telefono zenbakiaren arabera ez zenuen Ikertzaileen arloko errektoreordetzara deitu Irakaskuntza Plangintzara baizik. Kexaren arrazoiari dagokionez, egia da langile horrek ez dakiela euskaraz hitz egiten eta administraziora egindako deia izanik, modu atseginean erantzuten denean deitzen ari den herritarrak hobeto hartzen duela erantzuna normalean. Herritarrak euskaraz jardun nahi badu, langile horrek zerbitzuko euskaldun bati pasa behar dio deia edo herritarrari esan nori deitu euskaraz kasu egin diezaioten. Langileari bere jarreraren ondorioz EHUk kexa bat jaso duela jakinaraziko diogu eta ahal duen neurrian atseginagoa izan behar duela, zerbitzu horretan aurrerantzean ere euskaraz arituko diren pertsonen deiak jasoko dituelako. Bukatzeko, barkamena eskatu nahi dizugu eta ahal dugun neurriak egunerokoan gertatzen diren hizkuntza-eskubideen urraketak saihesten saiatuko gara.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 286-2015 Nori: EHU Arrazoia: EHUk lan-eskaintza bat atera du (http://www.lansarean.eus/eskaintza/lansarean/ehuren-uda-ikastaroak-fundazioak-lanpostu-bat-bete-be harra-dauka#.VRkjz-EvvMo) eta hautaketa prozesua LKS enpresarean bidez egin behar da. LKSk eskaintzan izena emateko duen webguneak ez du euskarazko bertsiorik eta prozesua, beraz, gazteleraz burutu behar da nahitaez, nik euskaraz nahi dudan arren: http://asplks.infoempleo.com/candidato/general/login/login.asp#[hdn_politica_insertable]# Bigarren aukera bat eskaintzen du posta helbide batera CV bidalita, baina webgunearen bidez izena emanez gero, ezin da euskaraz egin. Beraz, kexa bikoitza da: EHUri eta LKSri, azken honek eskaintzen duen webguneak ez duelako euskarazko bertsiorik eta tramiteak gaztelaniazko interfacean egin behar direlako halabeharrez. Erantzuna: EHU - UDA IKASTAROEN ZUZENDARIA: EHUko Uda ikastaroen zuzendaria naizen aldetik, eskerrak eman nahi dizuegu herritarren hizkuntza-eskubideez arduratzeagatik eta aipaturiko kexa igortzeagatik. Kexaren objektua den administratzailearen hautaketa prozedura LKSren esku utzi ganuen inpartzialtasuna eta objektibotasun printzipioak bermatu nahian. LKSrekin izan dugun harremana erabat euskaraz izan da eta ez genekien izena emateko duen webgunea gaztelera hutsez dagoenik. Beraz, etorkizunean egingo diren hautaketa prozeduretan betekizun hori bermatzen den kontutan hartuko dugu. Halaber, LKSri kexaren berri emango diogu. Erantzuna: LKS - HAUTAKETA ETA FORMAKUNTZA: Zuen bidez jasotako herritar baten erreklamazioari erantzuteko asmoarekin eta prozesu honetan hizkuntz eskubideak arautzen dituen legeak bete ditugula adierazteko, ondorengo gutuna idazten dizuegu: 1) Herritarrak aipatzen duen webgunean (http://www.lansarean.eus/eskaintza/lansarean/ehuren-uda-ikastaroak-fundazioak-lanpostu-bat-bete-be harra-dauka#.VRkjz-EvvMo) LKS HAUTAKETA ETA FORMAKUNTZAk (AURKI, S.L.) ez du inongo iragarkirik ipini, webgune honek bere irizpidez jarritakoa da, guk jakin gabe eta gure oniritzia edo baimenik izan gabe. Aldiz, ezin dugu ziurtatu gure bezeroak honen jakitun zen edo ez. 2) Gure webgunean iragarkia euskaraz eta erdaraz argitaratu dugu jarraian erantsi dugun dokumentuetan ikusi daitekeen moduan. Hautagaitza bidaltzeko bi bide egonik, posta elektroniko bidez lehena, edo INFOENPLEO bidez (enplegua bilatzeko atari ezaguna eta erabilitakoena) bigarren, hautaketa prozesuan euskaraz edo gazteleraz parte-hartzetako aukera bermatua egon da. Nahiz eta egia izan, INFOENPLEOk duen datuen sarbidea egiteko interfazea soilik erdaraz egon momentuz. 3) Idatzizko prentsan azaldutako iragarki guztiak euskara hutsean edo ele-bietan argitaratu ditugu. Ikusi mesedez bidaltzen ditugun eranskinak. 4) Prozesu osoan zehar, bai hautagaiak gurekiko edo guk hautagaiekiko harremana euskaraz izateko aukera erabat bermatua egon da. Bai hautagaitzak aurkezteko garaian, bide ezberdinak zituztelako hautagaitzak bidaltzeko, bai elkarrizketak egiteko orduan ele-bietan egin zitezkeelako.Edozein kasuan, herritarrari bere kexa INFOENPLEO lan bilaketa atariari zuzendu beharko lioke, bera baita erabiltzaileei euskaraz zerbitzurik eskaintzeko aukerarik ematen ez duen erakundea. Gai honen inguruan gure lankidetza osoa duzue, beraz bestelako azalpenik beharko bazenute lasai eskatu mesedez. Dosierra: 347-2015 Nori: EHU Arrazoia: EHUren Kulturbasque Twitter kontuak oso gaizki idatzita bidaltzen ditu euskarazko mezuak. Askotan komunikatu nahi duena ulertezina da. Erantzuna: EUSKARAREN ARLOKO ERREKTOREORDEA: Kulturbasque-ra jo dugu informazio bila eta hau da jaso dugun erantzuna: Interneten bi urte dira webgunea, bloga eta sare sozialak erabiltzen ditugula Bizkaiko Campuseko errektoreordetzaren babespean -kulturbasque izenpean- kultur jarduerak zabaltzeko. Bi hizkuntza erabiltzen ditugu horretarako, euskara eta gaztelania. Egia da, hanka sartzeren bat egitea erraza dela, abiadura handian idazten dugulako, eguneroko albisteei ahalik eta azkarren zabalkuntza emateko. Eta inoiz hanka sartzeak izan dira, bai euskaraz baita gaztelaniaz ere, modu sintetikoan idatzi beharra dagoelako. Lehenengo aldia da kexa bat jasotzen duguna eta azpimarratu nahi dugu errespetu handiz eta gogoz lan egiten dugula euskararen alde.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 398-2015 Nori: EHU Arrazoia: 2014-2015 ikasturtean Basurtoko irakasguneko Medikuntzako 6. mailan euskaraz matrikulatutako ikasleek oztopo handiak izan ditugu Medikuntza forentse eta toxikologiako irakasgaia euskaraz ikasteko. Teoria orduak euskaraz jaso ditugu, baina praktika eta mintegi orduak gaztelaniaz eman dizkigute (iaz arte euskaraz jasotzen ziren). Gainera autopsietako orduak kendu egin dizkigute, irakaslea euskalduna izan arren kontratu orduak gainditu egiten dituelako. Erantzuna: EUSKARAREN ARLOKO ERREKTOREORDEA: 2014/2015 IKASTURTEAN Basurtoko irakasguneko Medikuntzako 6. mailan euskaraz matrikulatutako ikasleek, Medikuntza forentsea eta toxikologia irakasgaiko praktikak eta mintegiak euskaraz ez jasotzeko arrazoi nagusia hau izan da: 2014/2015 ikasturtean aipatutako irakasgaia, aldi berean, bi planetan eman behar izan da, hau da, lizentziaturako (plan zaharreko) 6. mailan eta graduko (plan berriko) 5. mailan. Irakasgaiaren bikoizketa honi aurre egiteko arazoak egon dira eta ordu teorikoak euskaraz eman diren arren, irakasle euskaldunaren kontratu orduak ez dira nahikoa izan praktikak eta mintegiak euskaraz emateko. Arazoa ikusirik, datorren ikasturterako irakasle plaza elebidun berria onartu da Medikuntza eta Kirurgia Espezialitateak sailean, irakasgaia esleituta dagoen sailean. Gainera, kontuan izan behar dugu 2015/2016 ikasturtean jada irakasgaia ez dela bikoiztuta egongo, izan ere aurten izan da lizentziaturako azken promozioa eta datorren ikasturtean graduko taldea bakarrik egongo da. Dosierra: 512-2015 Nori: EHU Arrazoia: EHUko Gasteizko Letren Fakultateak antolatutako Egresatuen Graduazioko Ekitaldira joateko gonbidapena jaso genuen joan den astean. Letren Fakultateko Dekanoak, Hezkuntza Saileko Unibertsitate Zuzendariak, Arabako Campuseko errektoreordeak eta Gasteizko Udaleko ordezkariak hartu zuten hitza hurrenez hurren. Ekitaldia aurrera joan ahala, nire hasierako ilusioa zapuzten joan zen, espainiera izan baitzen hizkuntza nagusia hasieratik bukaeraraino. Izan ere, euskaraz itxura egiteko lauzpabost esaldi bota ondoren, beste erretolika ia guztia Cervantesen hizkuntzan egin zuten hizlari guztiek. Erantzuna: EHU - EUSKARAREN ARLOKO ERREKTOREORDEA - LETREN FAKULTATEKO DEKANOA: UPV-EHUk harreman ofizialetan hizkuntzen erabilerarako jarraibide eta irizpideak nola erabili behar diren jasota ditu. Euskararen arloko errektoreordetzako webgunean kontsulta daitezke. Bestetik, erretiroa hartuko duten langileei â&#x20AC;&#x153;agurâ&#x20AC;? esateko baliatu izaten dira halako ekitaldiak ere. Letren fakultateko ekitaldi honi dagokiola, kontuan izan zuten euskararen presentzia urriagoa zela eta horregatik gaztelaniazko hiztunei, aurretik eskatu zitzaien euren diskurtsoa eta euskarara itzuli zen, hizlariak ari ziren bitartean, euskarazko bertsioa atzeko horman proiektatu zuten, nolabait euskararen presentzia bermatzearren. Dosierra: 581-2015 Nori: EHU Arrazoia: Tesia egiten ari naiz Pabeko Unibertsitatean zuzenbide sailean. Kotutela bideratzen ari nintzela EHUrekin, hango idazkariak ezin izan du euskaraz komunikatu nirekin. Zailtasunak ukan ditugu elkar ulertzeko eta tramiteek asko luzatu dira. Ezin da jarraitu horrela. Erantzuna: Dosierra: 865-2015 Nori: EHU Arrazoia: Gaztelania hutsean jaso dut EHUko ikus-entzunezko komunikazio eta publizitate sailak antolatzen duen Komunika 2015en inguruko mailing-a. Erantzuna:

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 530-2015 Nori: EiTB Arrazoia: Etxera iritsi eta Gaur Egun 2 albistegia ikusteko asmoa nuen, Londreseko 23:15ean, Euskal Herriko 00:15ean. Nahieran-en sartu eta konturatu naiz euskarazkoak ez zeudela oraindik ikusgarri, eta bai, ordea, gaztelaniazkoak. Euskarazkoak erdarazkoak baino ordubete lehenago bukatzen dira, beraz, denbora gehiago edukiak sarera igotzeko, baina hala ere, ezer ez.p.d. Euskal Herriko 01:00ak eta oraindik euskarazkoa ez dago ikusgarri. Erantzuna: Dosierra: 701-2015 Nori: EiTB Arrazoia: Gaurko Gaur Egun 1 saioan Mikel Aranburu, Nafarroako Gobernuko kontseilaria, gaztelaniaz hitz egiten atera dute. Euskalduna izanik, nola egiten ahal dute hori? Erantzuna: Dosierra: 714-2015 Nori: EiTB Arrazoia: ETB3n Cola Cao-ren iragarkia ez dute euskaraz ematen. Euskarazko katea bada eta beste iragarki batzuk euskaraz badaude, zergatik hau ez? Erantzuna: Dosierra: 1123-2015 Nori: EiTB Arrazoia: EITBk helbide elektronikoak aldatuko dituela jakinarazteko mezua bidali didate, gaztelania hutsean. Erantzuna:

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 673-2015 Nori: HAEE-IVAP Herri Arduralaritzaren Euskal Erakundea Arrazoia: Martxoaren 1ean Eusko Jaurlaritzak prestatuta, adin gabeen harrera etxe baterako oposaketak egin nituen. Izena eman nuenean, azterketa euskaraz egitea aukeratu nuen, gai gehienak gaztelaniaz bazeuden ere. Azterketa bi zatitan banatua zegoen. Batetik alderdi teorikoa eta bestetik psikoteknikoa. Alderdi teorikoari zegokionez, galdera eta erantzun batzuk ez zeuden euskara egokian idatzita; 110etik 6 inguru gaizki idatzita zeuden, azalpena ulertzeko arazoak eragin zizkidan. Azterketa psikoteknikoari zegokionez, 100 galdera inguru ziren eta ez zeuden euskaraz. Bertako arduradunari azterketa modua euskaraz aukeratu nuela esan nion eta gaztelaniazko formularioa eman zidala. Bere erantzuna izan zen, azterketa egin zuen enpresa madrildarra zela eta copyright-a zuenenez enpresak euskaratu ezean ezin zutela euskaratu. Instituzio publiko batek deialdi publiko bat egin, aukera eman euskara edo gaztelania aukeratzeko eta gero azterketa bat erdipurdiko euskaran eta bestea gaztelaniaz baino ez egotea lotsagarria iruditu zitzaidan. Mingarria egin zitzaidan. Erantzuna: IVAP - ZUZENDARIA: 1. Epaimahaiko kideen artean prestatu zituzten A zatiko galderak eta gaztelaniaz prestatu zituzten. Epaimahaiko idazkariak galderak behin jaso ondoren IVAPeko Itzultzaileen Zerbitzu Ofizialera (IZO) bidali zituen euskarazko eredua presta zezaten. (â&#x20AC;Ś) 298 hautagaiek eskatu zuten ariketak euskaraz egitea eta ez zen ariketaren hizkuntzaren kalitatearen aurkako inongo erreklamaziorik aurkeztu, ezta arrazoi horrengatik inongo galderarik baliogabetu ere. 2. B zatia: (...) gaur egun merkatuan dauden euskarazko proba psikoteknikoak oso gutxi dira eta horien artean bi besterik ez daude hautaketa prozesuetan erabiliak izateko eginak. Bata adimenezko testa da eta deialdiaren helburuarekin bat ez zetorren. Bestea, berriz, nortasuna neurtzeko proba izanik epaimahaiak nahi zuenarekin erlazio handiagoa zuen baina ez zen egokia deialdiaren helburu ziren lanpostuen ezaugarriak neurtzeko, IVAPeko teknikarien ustez. Horregatik, gaztelania hutsean zegoen beste nortasun galdesorta bat aukeratu behar izan genuen. (...) Nahiz eta jakin hizkuntza-eskubideak ez genituela beteko, egokiagotzat jo genuen proba hori erabiltzea nortasunaren alderdi hau ez neurtzea baino. Bukatzeko esan behar dizugu IVAP urratsak ematen hasia dela arazo honi irtenbide egokia emateko. Horretarako, estatu mailan proba psikoteknikoak argitaratzen dituzten enpresekin harremanetan jarri gara hainbat test psikoteknikoren euskara bertsioak eta adaptazioak egiteko. Kasu gehienetan adaptazio hauek egiteko ez da nahikoa jatorrizko probaren itzulpen hutsarekin. Horregatik, urte batzuetako ikerketa lana behar izango dugu guztiz fidagarri eta baliogarriak izango diren euskara adaptazioak argitaratzeko. Dosierra: 853-2015 Nori: FRAISORO ESKOLA Arrazoia: Araudi berri baten ondorioz, nekazaritzarako produktu fitosanitarioak (monodosisetan ez bada) erosteko, fitosanitarioen inguruko kurtso bat egitea derrigorrezkoa izango da 2016eko urtarrilaren 1etik aurrera. Kurtso hori Fraisoro eskolak eskaintzen du inguruotan. Hilabeteotan 3 kurtso eskaintzekoa da (bat amaitzear da dagoeneko) eta guztiak espaĂąolez izango dira. Izena emateko deituta (gaur deitu dut) esan didate ez dagoela euskarazko kurtsorik eta balio ez didaten bi arrazoi eman dizkidate: talde handiak direnez, ikasle batzuek ez dakitela euskaraz, batetik; eta teknikari batzuek ez dakitela euskaraz, bestetik. Telefonoa erantzun didanak euskaraz erantzun dit. Hau ez da kapritxozko kurtso bat, gure administrazio publikoak derrigortzen gaitu nekazaritzatik bizi garenok kurtso hau egitera, eta ez da bakar bat ere euskaraz ematen. LOTSAGARRIA. Erantzuna: Dosierra: 1130-2015 Nori: MENDEBALDEA INSTITUTUA Arrazoia: Gasteizko D ereduko Mendebaldea institutuan nago, 4. DBHn, eta Matematikako irakasleak behin baino gehiagotan gaztelaniaz hitz egin digu eta eman dizkigu azalpenak. Erantzuna:

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 795-2015 Nori: TABAKALERA KULTUR FABRIKA Arrazoia: Tabakalerak hautaketa prozesu bat jarri du martxan (http://www.lansarean.eus/eskaintza/lansarean/tabakalera-komunikazio-arduraduna#.Vi43JCujEqI) eta bertan izena emateko eta prozesua segitzeko ezin da euskara erabili, gaztelania hutsean baitago (IETeam enpresaren bidez) https://www.ieteam.es/login/?incribirse=true&id=10408 ? Erantzuna: Dosierra: 463-2015 Nori: TXURDINAGA GLHBI Arrazoia: Txurdinagako GLHBI Lanbide Heziketako Institutuaren web orrian, ikastetxearen eskaintza egiteko publizitatea ez da elebietan egin. Iragarkian gaztelania da nagusi. Erantzuna: IDAZKARITZA: Gure zentroko web orria aldatuta dago, eta gure ustez orain errespetatzen dira herritarren hizkuntza-eskubideak. Oharra egin izana eskertu nahi dizugu, gure zentroa hobetzen lagunduko digulako, eta jakinarazi lanean ari garela web orrian oraindik bi hizkuntzatan ez dagoen informazioa ahalik eta arinen ele bietan izateko.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

INGURUMENA ETA LURRALDE POLITIKA Dosierra: 526-2015 Nori: EUSKO JAURLARITZA - INGURUMEN ETA LURRALDE POLITIKA SAILA Arrazoia: Euskadiko Biodibertsitate Zentroak hitzarmena egina dauka Ambar enpresarekin baleak ikustera joateko. Ez dute zerbitzua euskaraz ematen. Erantzuna: IHOBE - ZUZENDARI NAGUSIA: Ihobe sozietate publikoak eskerrak ematen dizkizu egindako iruzkinengatik, euskal herritarrei jarduera horren bidez eskainitako zerbitzua hobetzeko lagungarria izango da-eta. Euskadiko Biodibertsitate Zentroko jarduerak gidari, interprete eta hezitzaile elebidunen taldeak zuzenean diseinatzen ditu. Jarduera horiek elebitan eskaintzen dituzte, herritarrek nahi erako hizkuntzan gauzatzeko aukera izan dezaten. Gainera, Euskadiko Biodibertsitate Zentroak kanpo-eragileekin elkarlanean prestatutako jarduerak eskaintzen ditu zentroaren xedeari loturiko arloen interpretazioan edota ingurumen-sentsibilizazioan espezializatuta dauden enpresekin edo profesionalekin. Itun horien bidez, Ingurumen Sailak zentroaren jarduera-eskaintza aberastea du xede, aipatutako jarduerak gainerakoen kalitate- eta erantzukizun-irizpide antzekoen arabera eskainita. Hain zuzen, horixe gertatzen da “Zetazeoak hamarretan” jarduerarekin. Bitarteko tekniko eta ezagutza nahikoa duten AMBAR, itsas fauna aztertzeko eta zaintzeko elkartearekin eta Hegaluze Itsas Zerbitzuak enpresarekin batera gauzatutako jarduera da. Jarduera horren erabiltzaileak ahal beste asebetetzeko, Euskadiko Biodibertsitate Zentroak 60 lagunentzako edukiera duten itsasontziak baliatzen ditu irteeretan, zerbitzuaren eskaria eta zerbitzua Euskal Autonomia Erkidegoko bi hizkuntza ofizialetan eskaintzea bateratu ahal izateko. AMBAR elkarteak ez ditu beti izaten, ez bederen antolatzen dituen irteera guztietan, zetazeoei buruzko ezagutzaz gain ezagutza horiek euskaraz azaltzeko gaitasuna duten profesionalak. Zerbitzua hobetu eta Behatokiari aurkeztutako erreklamazioari erantzuteko, Euskadiko Biodibertsitate Zentroak honako hobekuntza-neurriak hartuko ditu: 1.- Euskadiko Biodibertsitate Zentroko zerbitzuek eta informazio-euskarriek (bisitarien informazio- eta arreta-zerbitzua, dokumentazioa eta kartelak) argiago azalduko dute zentroaren hizkuntza-politika, hala nola zerbitzu bakoitzaren hizkuntza erabilgarritasuna. 2.Arrazoi logistikoak direla medio, zerbitzua ezin bada euskaraz eskaini bisitariak eskatutako datan, espresuki jakinaraziko dio hori, eta ordezko datak eskainiko. Bestela, eskatutako datan jarduera ezin dela euskaraz gauzatu jakinaraziko zaio. 3.- Kanpo-enpresekin lankidetzan jarduteko protokoloak aztertuko ditu, zentroan euskararen erabilera bultzatzeko konpromisoa areagotzeaz gain. Dosierra: 214-2015 Nori: EUSKAL TRENBIDE SAREA Arrazoia: Badira pare bat urte Euskotrenen tailerrak Durangotik Gerediagako (Abadiño) Lebario auzora aldatu dituztela. Asteotan Abadiñoko tailerren kanpoaldean panel edo seinale handia ipini dute, gaztelania hutsean, "PLANTA DE LEBARIO" dioena, Euskotrenen, ETS Eusko Trenbide Sarearen eta Eusko Jaurlaritzaren logoekin batera. Zergatik ez dago euskaraz? Erantzuna: ETS - IDAZKARI NAGUSIA: Abadiñon dagoen Lebario auzoko Euskotreneko tailerren eta kotxetegien kanpoaldean duela denbora gutxi jarri den eta Euskotrenen eta Euskotrenen eta Euskal Trenbide Sarearen logoak eta "Planta de Lebario" testua daramatzan kartelari dagokionez, denbora gutxi barru akatsa zuzendu eta kartel hori euskaraz ere jarriko dela jakinarazi behar dizut.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 1022-2015 Nori: EUSKALMET - Larrialdiei Aurre Egiteko eta Meteorologiako Zuzendaritza Arrazoia: Bilatzailean euskaraz idatzi arren, Euskalmeteko orrialdea gehienetan, beti ez bada, gaztelaniaz zabaltzen da. Erantzuna: E.J. - Larrialdiei Aurre Egiteko eta Meteorologiako Zuzendaritza: Euskalmeteko orrian (http://www.euskalmet.euskadi.eus) lehen aldiz sartzean, lotura horrek hona eramaten gaitu: http://www.euskalmet.euskadi.eus/s07-5853x/eu/meteorologia/home.apl?e=8Erabiltzailea horra sartzen den hurrengo aldietan, nabigatzaileak gogoratuko du aurreko aldietan zein hizkuntzatan sartu den (interneteko nabigatzaileek erabiltzen dituzten cookiei esker, erabiltzailearen ordenagailuan geratzen baitira). Beraz, pertsona horrek edo beste erabiltzaile batek ordenagailu hori erabili eta gaztelerazko aukera hartu badu, hurrengoan ordenagailu horretan gazteleraz agertuko zaio. Bilatzaileen bilaketak indexatzeko moduari dagokionez, Euskalmetek ez du hori aldatzeko ahalmenik, kontu hori emaitzan antolatzen dituzten enpresei baitagokie. Dosierra: 5-2015 Nori: EUSKOTREN Arrazoia: 794-2014 txostenaren harira, "Trenean Lasartera heltzean geltokiak iragartzeko ahots automatikoak "Ă&#x161;ltima parada: Lasarte" esaten du gaztelania hutsean." Euskotrenek egoera konpondu zuela erantzun zuen. Bada, gaur egiaztatu ahal izan dut ez dela horrela (14:28 Easotik Lasarterako trena). Gaztelaniaz egoten jarraitzen dute eta, horregatik, Euskotren diru publikoz lagunduta dagoenez, exijitzen dut nire hizkuntza-eskubideen bermean eta urraketak errepikakorrak direla iritzita: hilabeteko epean baino lehen hori konpontzea, hobeto euskaraz bakarrik jartzea horrelakorik gerta ez dadin eta ulermen arazorik sortzen ez duelako; hala ezin balitz, elebitan BERMATUTA EGOTEA; halaber, Gipuzkoako egunkarietan barkamen/azalpen ohar bat argitaratzea; erantzukizunak esleitzea, betebeharra gaizki egitearren edo utzikeriaz jokatzearren. Erantzuna:

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 110-2015 Nori: EUSKOTREN Arrazoia: Bart, otsailak 16, Durangoko tren-geltokiko makinetan Barik txartela ezin kargatuz nenbilenez, bertako langilearengana jo nuen [euskaraz], eta gaztelaniaz egin eta eginarazi zidan. Ez du argi erabiltzaileak darabilen hizkuntzan (euskara zein gaztelania) egin behar duela arreta? Bestalde, jarrera ez zen oso profesionala izan, bestela ere; ez dakit, baina, (a) euskaraz egin niolako jokatu ote zuen horrela; (b) egun txarra ote zuen; (c) horrela jokatu ohi duen, alegia, laguntza eske doakion jendea lelotzat hartu eta horixe agerrarazi ohi duen, irri eginez, e.a. Azken baten, ez bainuen inongo gogorik eztabaidatzeko, (1) gaztelaniara makurtu nintzen, eta (2) harroputz jarreraz ez-ohartuarena egin nuen; lagundu ziezadan egin beharrekoa egiten, eta albait arinen etxeratzeko. Eta hizkuntza aldatu ez banu? Eta euskarari eutsi izan banio, Eusko Jaurlaritzaren kanpaina berriak euskaraz badakigun herritarroi eskatzen digun moduan? Ez du ardurarik Jaurlaritzak Euskotrenen eta Eusko Trenbide Sarean? Zeinek aldatu behar du txipa, euskaraz bizi gura dugun herritarron eskubideak behin eta berriro urratu ez diezazkiguten hamaika biderrez egunero? Erantzuna: BEZEROARENTZAKO ARRETA BULEGOKO ARDURADUNA: Lehen-lehenik, EuskoTren euskararen erabilpen normalizatu baten alde lanean ari dela azpimarratu behar dizugu, bai bezeroekiko harremanetan, baita langileen artean ere. Ondorioz, hainbat ekintza burutu ditu helburu hori lortzeko asmoz, euskalduntze ikastaroak eta barnetegietan egonaldiak antolatuz, besteak beste. Hala ere, prozesu hau guztia gure aurrekontu eta baliabide mugatuek uzten diguten heinean aurrera eramaten saiatzen gara. Orain arteko lanaren ondorioz, esan genezake euskararen erabilpena asko aurreratu dela gure artean, bai bezeroarekiko harremanetan baita langileon artean ere. Beste batzuetan esan dugun bezala, Euskotreneko geltoki eta geralekuetan dauden langile guztiek ez dute euskara erabiltzeko gaitasunik. Izatez, badira orain hogei urte edo gehiago beharrean sartu ziren langileak. Pertsona hauei ezin zaie exijitu euskara jakitea, euskarazko ikastaroak eskaini arren, ez daukatelako beste batzuek besteko ahalmenik hura ikasteko. Hala eta guztiz ere, gaur egun, langile berriei euskara maila bat eskatzen zaie. Benetan sentitzen dugu gertaera hau jazo izana eta jakin ezazu gure hizkuntza bultzatzeko ahaleginak egiten jarraituko dugula. Langilearen jarrerari dagokionez, barkamena eskatu nahi dizugu, uneren batean gaizki sentitu bazara eskainitako arretagatik. Dosierra: 155-2015 Nori: EUSKOTREN Arrazoia: Arratsaldean trenean (Euskotren) langile batek bidaiarioi billetea eskatzen jardun du, "billete, por favor" esanez. Euskara (ere) baliatu lezake... Esan dezaket zein ordutan-eta izan den, e.a. (Non: Bilborantz 17:10 aldera Durangotik igaro den trenean. Noiz: Basaurira heldu orduko). Baina ez dut uste langilea zein izan den argitzea merezi duenik, tamalez ohiko manera horixe izaten baita erdara hutsa baizik ez baliatzea, euskararen ofizialtasuna eta euskaldun herritarron eskubideak ukatuz. Esan behar dut, alabaina, "eskerrik asko" esan diodala 'Barik' txartela bueltatu didanean, eta euskaraz erantzun didala, "zeuri". Erantzuna: BEZEROARENTZAKO ARRETA BULEGOKO ARDURADUNA: Lehen-lehenik, EuskoTren euskararen erabilpen normalizatu baten alde lanean ari dela azpimarratu behar dizugu.Horrez gain, ziur gaude langile batzuk ikaste prozesuan daudela eta euskaraz adierazteko ahalegina egiten dutela ezagutzen duten neurrian eta erabiltzailea kontuan hartuta. Benetan sentitzen dugu gertaera hau jazo izana eta jakin ezazu gure hizkuntza bultzatzeko ahaleginak egiten jarraituko dugula. Era beran, barkamena eskatu nahi dizugu, uneren batean gaizki sentitu bazara eskainitako arretagatik. Dosierra: 201-2015 Nori: EUSKOTREN Arrazoia: Euskotren-en zenbait geltokitako makinetan txartela sartzeko zirrikituetan "CARNET" berba ageri da erdara hutsean; adibidez, Durangoko hiru makinetan eta Atxuriko (Bilbo) batzuetan. Erantzuna: BEZEROARENTZAKO ARRETA BULEGOKO ARDURADUNA: Akatsa konpontzen ari gara.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 203-2015 Nori: EUSKOTREN Arrazoia: 'Barik' txartela Euskotrenen geltokietako tornoetatik pasatzean honako berba hau azaltzen da: "frankiciadun". Hau da osorik agertzen zaidana: "SARTU, MESEDEZ / Frankiciadun kopurua: [x] euro / Gainerako kopurua: [x] euro". Erantzuna: BEZEROARENTZAKO ARRETA BULEGOKO ARDURADUNA: Akats honen berri bagenekien jadanik eta apirilaren 17an konpondu zen. Dosierra: 648-2015 Nori: EUSKOTREN Arrazoia: Donostia-Lasarte ibilbidea maiz egiten dut Euskotren zerbitzuan eta, duela jada zenbait denbora kexa agertu banuen ere, Lasarteko geltokian jarri dituzten bi langile berriek ere ez dakite euskaraz. Bertan izan nintzen, esaterako, pasa den irailaren 7an 14:30ak aldera. Horretaz gain, txartelak kargatzeko makinan ere ezin izan dut euskaraz aritu. Euskarazko botoiari sakatu ondoren, informazio guztia gaztelaniaz ageri zait; Donostian, Lugaritzen zein Lasarten. Eta, falta zena, ibilbidearen amaierako mezua gaztelania hutsean ematen dute. Non dira euskaldunon hizkuntza-eskubideak? Erantzuna: Dosierra: 1019-2015 Nori: EUSKOTREN Arrazoia: Eusko Trenbideak-ek ez digu nominak euskaraz izateko aukerarik ematen. Erantzuna: EUSKOTREN - Zuzendaritza Nagusia: Nominako izenburuak ele bietan daude baina kontzeptuak atala, hau da azalpena, gaztelaniaz dago. Laster, 2016ko apirileko nominan hain zuzen ere, Kontzeptuak atala euskaraz ere agertuko da. Dosierra: 1075-2015 Nori: EUSKOTREN Arrazoia: Tiketak aztertzen dituen langilearekin batera, ikasketa prozesuan dauden beste bi lankide agertu dira gaur. Berriak izanik ez batak ez besteak, ez dakite euskaraz. Erantzuna: EUSKOTREN - ZUZENDARI NAGUSIA: Euskotrenek 2014-2015 urteetan zehar hautaketa prozesua burutu du eta lanpostu desberdinetara aurkeztu diren pertsonek, HE2 euskara maila gainditu dute. Azterketa horiek IVAPek egin zituen. Hori dela eta, azken aldi honetan sartu diren langileek eta beraien lanpostuak bezeroarekin harremana badute, euskara erabiltzeko betebeharra dute. Horregatik, kasu honetan ez bada benetan bete gure barkamena adierazi nahi dugu eta uste dugu egoera mota hauek kontrolatzeko modua jazoera hau zehatz-mehatz non eta noiz gertatu zen jakitea dela, beharrezko neurriak hartu ahal izateko horrelako jazoerak berriro gerta ez daitezen. Dosierra: 1102-2015 Nori: EUSKOTREN Arrazoia: Anoetako geltokiko Euskotreneko makinatan, euskara hautatu ondoren, Lurraldebus-txartela sartzerakoan zuzenean gaztelerara pasatzen da. Erantzuna: EUSKOTREN - ZUZENDARITZA NAGUSIA: Euskotreneko makinetan, besterik ezean ateratzen den hizkuntza euskara da eta kasu honetan Lurraldebuseko txartela da gaztelaniara aldatzen duena. Beraz, herritarrak berak egiten ahal du hizkuntza aldaketa.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 1120-2015 Nori: EUSKOTREN Arrazoia: Abadiñon Euskotren trena hartu dut 19:41ean Donostiarantz. Treneko bozgorailuetatik oharrak espainieraz bakarrik eman dituzte, "Andén en curva, cuidado al salir del tren" eta antzekoak. Erantzuna: EUSKOTREN - ZUZENDARI NAGUSIA: Zenbait trenetan Amañako geltokiaren inaugurazioarekin geltokiak iragartzen dituen gailuan aldaketa bat egin ondoren hauteman zen arazo bat dela egiaztatu da. Akatsa euskarazko zein gaztelaniazko zenbait mezutan jazotzen da. Ahalik eta lasterren zuzentzeko lanean dihardugu. Dosierra: 1145-2015 Nori: EUSKOTREN Arrazoia: EuskoTrenen Durangoko tren geltoki barruan erabiltzaileei zuzendutako ohar idatzian gramatika akats larria dago: “errespeta gaitezen” ikus daiteke “elkar errespeta dezagun” beharrean. Erantzuna: EUSKOTREN - ZUZENDARI NAGUSIA: Kasu honetan publizitate hizkuntza izatean, posible da gramatikalki esapidea modu egokian ez erabiltzea, halere kartelak epe laburrean kendu egingo dira. Dosierra: 505-2015 Nori: IAT ZORNOTZA Arrazoia: IAT Ibilgailuen Azterketa Teknikorako Zornotzako emakidadunak ez ditu euskaraz bidaltzen sms-ak. Eusko Jaurlaritzak egingo ote du behingoan zerbait legedia bete dadin, euskaldunon eskubideei dagokienez? IAT Jaurlaritzaren ardura da-eta. Erantzuna: IAT ZORNOTZA - AZTERTOKIKO ARDURADUNA: 2016ko urtarriletik aurrera azterketa abisu-mezuak esaldi honekin bidaliko dira: "ITV-IAT Amorebieta. Matrícula/Matrikula: ________ . Validez/Epea: __ /__ / ___. Cita/Hitzordua: www.itelink.com o/edo 94 630 88 33."

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

LEHENDAKARITZA Dosierra: 14-2015 Nori: EUSKO JAURLARITZA - LEHENDAKARITZA - KOMUNIKAZIORAKO IDAZKARITZA NAGUSIA Arrazoia: Gaur, urtarrilak 20, bopvdsi@ej-gv.es-etik jaso dudan mezua ez dago euskaraz idatzia, gaztelania hutsean baizik. Mezuaren gaia “Renovación”; mezua bera: “Estamos haciendo una revisión de suscriptores”. Erantzuna:

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

OSASUN SAILA Dosierra: 6-2015 Nori: OSAKIDETZA Arrazoia: Osakidetzako Enplegatuaren Ataria web aplikazioan, euskarazko bertsioan, aukera eta hitz asko erdaraz daude. Horretaz gain, euskarazko hitz batzuk gaizki idatzita, adibidez "lam-osasuna". Bestalde, aplikazio honetan lehenetsitako hizkuntza erdara da. Erantzuna: Dosierra: 7-2015 Nori: OSAKIDETZA Arrazoia: Osakidetzako langileentzako "Curriculum Vitae" web aplikazioak ez du euskarazko bertsiorik. Erantzuna: Dosierra: 12-2015 Nori: OSAKIDETZA Arrazoia: N-garren aldiz, gaur, urtarrilak 19, familia medikuarekin telefonoz hartutako hitzordura joan eta hautatua dudan profesional euskaldunaren lekuan (lan orduak hartu eta ilara itxaron ondoren) ordezko mediku erdalduna aurkitu dut Durangoko Landako Osasun Zentroan. Egoera hau behin eta berriz pairatu izan dut zentro berean. Erantzuna: DURANGOKO LEHEN MAILAKO ARRETA - UNITATE-BURUA: Lehenengo eta behin, barkamena eskatu nahi diogu erabiltzaileari sortutako eragozpenagatik. Osakidetzan, Euskararen Erabilera Normalizatzeko 3. planak zera dio: Osakidetzan osasun-arreta jasotzen duten herritarrek eskubidea dutela nahi duten hizkuntza ofizialean artatuak izateko. Bestalde, plana jasotzen duen dokumentuaren, "Unitateen lehentasun espezifikoak eta derrigortasun-daten gutxieneko portzentajeak zehazteko irizpideak" izenburupekoaren 5.4 puntuan, zera jasotzen da: lehentasunezko unitateetako behin-behineko kontratazioan, oro har, euskararen ezagutza lehenetsiko dela, betiere herritarren asistentzia bermaturik. Horrenbestez, euskaraz artatzeko eskaera egiten duten bezeroen hizkuntza eskubidea bermatzeko, gure harrerako langileen prozedura berraztertu dugu, alde batetik familia mediku edo pediatra falta denean bezeroari jakinarazteko, eta horrela, nahi izanez gero, bezeroek aukera izan dezaten euskaraz dakien medikuren bat eskatzeko. Beste aldetik, hori bideratzeko, euskaraz dakiten medikuen zerrenda eguneratuta daukagu harreran, bertako langileek jakin dezaten zein medikurengana bidali. Kasu honetan, bezeroak ondo dakienez, bere medikua duela hilabete batzuk gaixoaldi-bajan dago eta, nahiz eta bere ordezkoa erdalduna izan, euskaraz dakien mediku batek artatzeko aukera du, horrela eskatuz gero. Barkamena berriro eskatu eta gure zerbitzuetan euskararen normalizazioa bultzatzeko konpromiso sendoa dugula jakinarazi nahiko genioke herritarrari.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 18-2015 Nori: OSAKIDETZA - LANDAKO OSASUN ZENTROA (DURANGO) Arrazoia: Gaur, urtarrilak 16, Landako osasun zentrora deitu dut eta telefonoa erdaraz hartu didate. Ni euskaraz aritu arren, langileak gaztelaniaz jarraitu du eta dezente kosta zaio bere lankide euskaldunarekin pasatzea; behin eta berriz esan behar izan diot euskaldun batekin hitz egin nahi nuela. Ez zait batere egokia iruditu haren jarrera eta, gainera, ez dut ulertzen nola jartzen ahal den euskaraz ez dakien pertsona bat telefonoa erantzuten, kontuan izanik gure herrian euskara eta gaztelania ofizialak direla; biak menperatu beharko lituzke. Erantzuna: BARRUALDE-GALDAKAO ESI - DURANGOKO LEHEN MAILAKO ARRETA UNITATE BURUA: Lehenengo eta behin, barkamena eskatu nahi diogu erabiltzaileari sortutako eragozpenengatik. Durangoko Landako Osasun Zentroan telefonoz jasotzen ditugun deiei erantzuteko, beti izaten dugu euskaraz hitz egiteko gai den profesionala, harrerako lanpostuetan. Horrela, bezeroak arreta euskaraz jaso nahi badu eta eskaria jasotzen duen profesionala euskaraz hitz egiteko gai ez bada, euskaraz dakienak kudeatzen du bezeroaren eskaria; kexa jarri duen erabiltzailearen kasuan gertatu den bezala. Dena dela, gure zerbitzu erakundeko euskara planean, baita Osakidetzakoan ere, adierazten denarekin bat etorriz, osasun zentroko profesional guztiei berriro ere gogoraraziko dizkiegu euskararen erabilera-irizpideak; horien artean, euskaraz mintzatzen diren erabiltzaile guztiei euskaraz erantzun behar zaiela; horrenbestez, eskaria jasotzen duen profesionalak euskaraz hitz egin behar dio erabiltzaileari, eta horretarako gai ez bada, gai diren profesionalek egin beharko diote jaramon. Dosierra: 34-2015 Nori: OSAKIDETZA Arrazoia: Ez dugu Zabalganako osasun-zentroan Aurre-erditze klaseak euskaraz jasotzeko aukerarik. Azaldu zidaten sekula ez dutela eskaerarik jaso, baina eskaintza egon ezean nola eginen du jendeak eskaera? Erantzuna: ARABAKO ESKUALDEA - PERTSONALEKO ZUZENDARIA: Jasotako kexaren harira, hau jakinarazi nahiko genizueke: Arabako Eskualdeko emaginak diren langileetatik bik kreditatutako hizkuntza-eskakizuna dute. Biek, aipatutako ikastaroaren edukiei dagokien gaitasun teknikoa eta irakaskuntzakoa izan arren, euren iritziz, ikastaroa euskaraz emateko behar besteko trebetasunak eta gaitasuna ez dituzte bermatzen. Arabako Eskualdeak jasotako erreklamazioa aintzat hartuta, bi profesional hauek jarduera hau euskaraz ere ematen trebatzeko beharrezko baliabideak erabiliko ditu. Horiek horrela, helburu hori lortzeko ahaleginak ez ezik ikasteko denbora ere beharko du eginkizunak. Bestetik, gaurko egunean ez dugu antzeman, talde bat egin nahi bada, aurreko erditzearen prestakuntza euskaraz jaso nahi duten hainbat emakumezko haurdun dagoenik. Edonola ere, eta zuk bidalitako erreklamazioari jarraituz, prestakuntza hau euskaraz ere eskaintzea nahitaezkoa da. Horren ondorioz, hasieran Vitoria-Gasteiz osorako talde bat eratuko dugu, eta benetako beharrizanak egiaztatu ondoren erantzuna eman ahal izango diegu, betiere gure neurrien arabera posible bada. Arabako Eskualdea bereziki sentsibilizatuta dago gure unitate guztietan zerbitzu elebiduna eskaintzearekin. Hori dela eta, gure ahaleginak horretara norabideratuko dira, zentroetara osasun arreta jasotzera datozen bezeroek zerbitzuak Euskal Autonomia Erkidegoko hizkuntza ofizial batean zein bestean, hau da, gogokoen duten hizkuntzan, jasotzeko eskubidea baliatu ahal izateko. Astiro-astiro egin beharko da, langile euskaldunen kopurua areagotuz eta lanari eutsiz.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 38-2015 Nori: OSAKIDETZA - BIDASOA OSPITALEA Arrazoia: Bidasoa Ospitalean Pertsonal Sailean langileei arreta emateko Osakidetzak langile elebakar erdalduna jarri du. Ondorioz, informazio eske joan edota gestioren bat egin behar dugun langileok gaztelaniaz egin behar dugu nahitaez; ezin dugu euskaraz aritu. Erantzuna: BIDASOA ESI - PERTSONALEKO ZUZENDARIA: Bidasoa ESIko Pertsonaleko Zerbitzuak, Euskararen erabilpena arautzen duen 10/1982 oinarrizko Legeari jarriki, atentzioa euskara emateko aukera bermatzen du. Gainera, indarrean dagoen Osakidetzan Euskaren Erabilera Normalizatzeko 2013-2019 Planak jasotzen duenaren arabera, Bidasoa ESIko Pertsonaleko Zerbitzuko lanpostuek betetzen dute eskatutako derrigortasun-daten gutxieneko portzentajea. Idatzian azaltzen duzun egoerari dagokionez, Harrera Unitateari aipamen berezia eginez, jakinarazi nahi dizugu bertara joaten diren erabiltzaile guztiek eska dezaketela atentzioa euskaraz jasotzea, eta bermatuta dagoela atentzioa hizkuntza horretan jasoko dutela. Horretaz gain, euskaraz artatua izateko aukera eskaintzen duten euskarriak daude mostradore gainetan, interesdunak eska dezan ahal nahi badu. Dosierra: 39-2015 Nori: SAN ELOY OSPITALEA Arrazoia: San Eloy ospitalean langileek bazkari tiketa erosteko programa ez dago euskaraz. Gaztelaniaz gain, interfazea ingelesez eta katalanez jar daiteke, baina euskaraz ez. Erantzuna: BARAKALDO-SESTAOKO ERAKUNDE SANITARIO INTEGRAGUA - PERTSONALEKO ZUZENDARIA: Egiaztatu egin dugu gure jantokian bazkaltzeko tiketak ematen dituen makinak ez duela eskaintzen euskara erabiltzeko aukerarik. Beraz, arazoa konpontzeko ondorengo urratsak eman ditugu: 1. Makinaren kudeaketaz arduratzen den enpresari (Eurest) arazoa jakinarazi diogu, konponbideak aztertzeko. 2. Makina eta horren interface-a egin dituen enpresari ere (Inzacard) mezua helarazi diogu, makina erabili ahal izateko hizkuntzen artean euskera ere sar dezan. 3. Zuzentzeko behin-behineko neurri gisa, erabiltzeko jarraibideak euskaraz azaltzen dituen pegatina jarri dugu, arazoa behar bezala konpondu arte. Espero dugu neurri horiei esker lehenbailehen euskaraz eman ahal izatea. Dosierra: 40-2015 Nori: OSAKIDETZA - BIDASOA OSPITALEA Arrazoia: Bidasoa Ospitalean haur psikiatra bakarra dago eta ez daki euskaraz. Bertaratzen direnen hizkuntza-eskubideak urratzeaz gain, haurren osasuna eta segurtasuna arriskuan jartzen du egoera honek. Erantzuna: Dosierra: 46-2015 Nori: OSAKIDETZA Arrazoia: Osakidetzak Kontratazio Zerrenden inguruan galdetzeko jarri duen telefonoan, 945006150, ez dute zerbitzua euskaraz ematen. Erantzuna: OSAKIDETAZA - GIZA BALIABIDEETAKO ZUZENDARIA: Aurren-aurrenik, eskerrak eman nahi dizkizugu geure administrazioarekin harremanetan jarri, eta kexa helarazteagatik. Izan ere, harrera elebiduna hobetzeko lagungarria delakoan gaude. Halaber, adierazten dizugu kexan aipatzen den eguna 2014ko kontratazio-zerrendetarako izena emateko aldi berekoa dela, hau da, izangai eta telefono dei mordoa jasotzen den aldia. Osakidetzako Hautaketa eta Horniketa zerbitzuko harrera telefonikoa herritarrak nahi duen hizkuntzan egiten da (945006150 telefonoa), indarreko araudia jarraituz. Hala ere, adierazitako data eta kontsulta eskaeraren bolumena aintzat hartuta, Zerbitzuko langile guztiek arreta ematen jardun zuten berehalako erantzuna eskaintzeko asmoz. Arestian aipatutako neurria salbuespenezkoa dela esan beharra dago, arrazoi horiek zirela eta. Baina, Osakidetzak ziurtatzen du, normalean, hau da, eguneroko lanean, deitzaileak hautatako hizkuntzan harrera egiten dela.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 47-2015 Nori: OSAKIDETZA Arrazoia: Gaur goizean, urtarrilak 27, Txagorritxuko Larrialdi Pediatriko zerbitzuan ez zegoen inor euskaraz zekienik, ez erizain, ez mediku. Erantzuna: Dosierra: 51-2015 Nori: OSAKIDETZA Arrazoia: Gaur goizean, urtarrilak 28, Txagorritxuko Larrialdi Pediatrikoetara joan eta erdaraz egin behar izan dut nahitaez, langile euskaldun bat bera ere ez zegoelako. Erantzuna: Dosierra: 53-2015 Nori: OSAKIDETZA - LANDAKO OSASUN ZENTROA (DURANGO) Arrazoia: Durangoko Landako Osasun Zentroan pediatra euskalduna dugu, baina zenbait alditan, abisatu gabe, bera ordezkatu duena ez da euskalduna izan. Kexa jarri izan dugu bertan, baina arazoak berdin dirau. Erantzuna: DURANGOKO LEHEN MAILAKO ARRETA â&#x20AC;&#x201C; UNITATE BURUA: Lehenengo eta behin, barkamena eskatu nahi diogu erabiltzaileari sortutako eragozpenagatik. Osakidetzan, Euskararen Erabilera Normalitzatzeko 3. planak zera dio: Osakidetzan osasun-arreta jasotzen duten herritarrek eskubidea dutela nahi duten hizkuntza ofizialean artatuak izateko. Bestalde, plana jasotzen duen dokumentuaren, "Unitateen lehentasun espezifikoak eta derrigortasun-daten gutxieneko portzentajeak zehazteko irizpideak" izenburupekoaren 5.4 puntuan, zera jasotzen da: lehentasunezko unitateetako behin-behineko kontratazioan, oro har, euskararen ezagutza lehenetsiko dela, betiere herritarren asistentzia bermaturik. Horrenbestez, euskaraz artatzeko eskaera egiten duten bezeroen hizkuntza eskubidea bermatzeko, gure harrerako langileen prozedura berraztertu dugu, alde batetik familia mediku edo pediatra falta denean bezeroari jakinarazteko, eta horrela, nahi izanez gero, bezeroek aukera izan dezaten euskaraz dakien pediatraren bat eskatzeko. Beste aldetik, hori bideratzeko, euskaraz dakiten pediatren zerrenda eguneratuta daukagu harreran, bertako langileek jakin dezaten zein pediatrarengana bidali. Dena dela, kasu honetan, ez genion erabiltzaileari abisatu bere pediatra falta zela eta ezin izan zuen pediatra euskaldunik eskatu. Berriro barkamena eskatu nahi diogu herritarrari eta gure zerbitzuetan euskararen normalizazioa bultzatzeko konpromiso sendoa dugula esan nahiko genioke. Dosierra: 54-2015 Nori: OSAKIDETZA - LANDAKO OSASUN ZENTROA (DURANGO) Arrazoia: Gaur (urtarrilak 19) odol azterketa egitera joan naiz Durangoko Landako Osasun Zentrora eta bolantea gaztelania hutsean eman didate. Erantzuna: DURANGOKO LEHEN MAILAKO ARRETA â&#x20AC;&#x201C; UNITATE BURUA: Lehenik eta behin barkamena eskatu nahiko genioke herritarrari. Gaur egun bolanteak sortzeko erabiltzen dugun aplikazioak ez digu ematen aukerarik bolanteak euskaraz edo ele bitan ateratzeko. Dakigunez, horri irtenbidea emateko, Osakidetzak lan-taldea eratu du eta lanean ari da; historia klinikoan sortzen diren eskaerak edo txostenak ele bitan izateko, hain justu ere. Eskerrik asko herritarrari bere kexarekin gure zerbitzua hobetzen laguntzeagatik.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 57-2015 Nori: OSAKIDETZA - DONOSTIA OSPITALEA Arrazoia: Urtarrilaren 20ko goizean haurra Donostiako Unibertsitate Ospitaleko larrialdietara eraman genuen eta bertan kasu egin ziguten bost profesionaletatik bi besterik ez ziren euskaldunak. Bi sendagileak erdaldunak, urdinezko erizaina erdalduna ere, arrosaz jantzia zegoena euskalduna eta sarrerakoa ere. Erantzuna: DONOSTIALDEA ESI - ZUZENDARI GERENTEA: Lehenik eta behin adierazi nahi dizut kontziente garela pazienteak edo senitartekoak aukeratutako hizkuntzan eskaini behar dugula zerbitzua. Hau dela eta, arlo honetako arduradunari urtarrilaren 20an aipaturiko zerbitzuan goizez lanean ari ziren profesionalen euskara gaitasuna zein zen galdetu diot. Jasotako informazioaren arabera, egun hartan mediku hauek zeuden lanean: hiru fakultatibo adjuntu (horietako bi elebidun), lau mediku egoiliar (bi elebidun), prestakuntza maila aurreratuan daudenak, eta, beraz, intentsibotan ari zirenak. Erizainei dagokienez, guardian zeuden lau erizainetatik bat elebiduna da, bi 2. hizkuntza eskakizuna lortzeko ikasten ari dira, eta laugarrenak ez du inolako ezagutzarik. Hau guztia kontuan hartuta, pentsatzen dut hiritarrak ez zuela adierazi profesionalen zerbitzua euskaraz jaso nahi zuela (ez zuen zertan adierazi), eta geure profesionalek detektatu ez zutenez, ez zuten behar bezala jokatu. Ondorioz, hiritarrari nire barkamen eskaerarik zintzoena helaraztea nahi nuke, nire ustez ez baikenuen jakin egoerari behar bezala erantzuten, horretarako prestatuta egon arren. Dosierra: 60-2015 Nori: OSAKIDETZA Arrazoia: Otsailaren 1ean sakelako telefonoan Osakidetzaren sms-a jaso dut osasun etxean izatekoa dudan zita gogoraraziz. Mezua ez dago euskaraz idatzia: â&#x20AC;&#x153;XXXX le recordamos que tiene cita en Ambulatorio de (â&#x20AC;Ś)2 Zergatik ez dago euskaraz? Zergatik euskaldun herritarrok ibili behar dugu kexaka? Erantzuna: BARRUALDE-GALDAKAO ESI - GIZA BALIABIDEEN ZUZENDARIA: Osakidetzako Euskararen Erabilera Normalizateko II. Planean (2013-2019) paziente eta lan-esparruko hizkuntza paisaia arautzen dituen 2.1.3 atalak hauxe dio: Internet edo bestelako komunikazio-teknologien bidezko izapideetan, Osakidetzako paziente eta erabiltzaileek unean-unean aukeratu ahal izango dute zein hizkuntza ofizial erabili, euskara edo gaztelania. Arestian jasotzen den eran, erabiltzaileei eskaintzen zaien aukera hori bada izan gure zerbitzu erakundean. Hori bai, bezeroaren alta berria ez den kasuetan, momentuz, interesatuak berak eskatu behar du, bezeroen arretarako eremuan, harremanetarako lehentasunezko hizkuntza euskara izatea nahi duela. Hala, erregistratuta geldituko da eta, hortik aurrera, SMSak euskaraz jasoko ditu. Barkamena eskatu nahi diogu erabiltzaileari eta jakinarazi gure zerbitzuetan euskararen normalizazioa bultzatzeko konpromiso sendoa dugula.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 62-2015 Nori: OSAKIDETZA Arrazoia: Donostia Ospitaleko kafetegian ezin izan dut euskaraz jaso arreta. Erantzuna: ALBIE: Albie sukaldaritza komunitarioaren alorreko enpresa da, eta Osakidetzaren esleipenduna da Donostia Unibertsitate Ospitaleko kafetegia, jantoki-autozerbitzua eta guardiako langileen jantokia ustiatzeko, baita edari eta elikagaien makinen instalaziorako, mantentzerako eta horniketarako. Esleipenaren kontratazioan ezarritako baldintzen barruan doa kontratua sinatu zen datan zerbitzuak ematen ari ziren langile guztiak subrogatzea. Era Horretan ALBIEk subrogatutako langile askok hogei urte baino gehiago daramate lanean Donostia Ospitalean, eta asko berrogeita hamar urtetik hirurogeita bostera bitarteko adin taldean daude. Batzuk gainera ez dira jatorriz Euskal Herrikoak. Faktore horiek zaildu egiten dute pertsona horiek euskara maila ona izatea, ez dutelako aukerarik izan ikasteko. Euskararen normalizazioan dugun interesa frogatzeko, honako hauen berri eman nahi dizugu: Lantoki honetako barra eta kutxa sailetan, badira langile elebidunak, bezeroak aukeratutako hizkuntzan atenditu dezaketenak, bakoitzak nahi duen hizkuntzan atenditua izateko duen eskubidea bermatu ahal izateko. Enpresaren prestakuntza planaren barruan ekintza zehatzak antolatu dira, borondatezkoak direnak, langileek gaitasun linguistiko nahikoa lor dezaten jendea euskaraz artatu ahal izateko. Kontratazio berrien kasuan, lanpostuaren perfilen barruan ezarri da euskara maila egokia izatea, idatziz eta ahoz, betekizunen artean, lankide eta bezeroekiko komunikazio zuzena ahalbidetu behar duena. Orain arte, ordea, eskakizun hori ez zen derrigorrezkoa, meritu gisa soilik baloratzen zen. Bukatzeko, aditzera eman nahi dizugu, geure enpresaren barruan interesa dugula euskararen normalizazioa bultzatzeko, eta bi hizkuntza ofizialen arteko berdintasuna lortu nahi dugula erabilerari dagokionez. Dosierra: 63-2015 Nori: OSAKIDETZA Arrazoia: Urtarrilaren 29an, arratsaldeko 17:30ean Antiguoko anbulategira deitu dut (943006600) ordu eskaria egiteko eta telefonoa hartzen duen pertsonak ez zekien euskaraz. Erantzuna: DONOSTIALDEA ESI - ZUZENDARI GERENTEA: Kexa jaso bezain pronto, zentroko lanpostuen egoera aztertu dugu eta, jakin dugunez, arratsaldeko txandan lanpostu guztietan langile elebidunak daude. Ondorioz, pentsatzen dugu erabiltzailearen deia geure telefono gunetik artatuko zela. Kasu honetan adierazi nahi nizuke, zerbitzu honetan baditugula langile batzuk hizkuntza eskakizuna egiaztatu ez dutenak, baina txanda guztietan arreta euskaraz bermatzeko moduan gaudela. Ondorioz, lehenengo planetik geure erakundean ezarrita ditugun jarraibideak jasotzen dutena ez da bete. Hau da, langile elebakar batek euskaraz artatzea nahi duen erabiltzaile baten deia jasotzen badu, deia langile elebidun bati pasako dio. Hortaz, zoritxarrez, kasu honetan, zerbitzua euskaraz emateko langile elebidunak egon arren, egoerari ez zaio behar bezala erantzun. Hori dela eta, erabiltzaileari geure izenean barkamena eskatzea eskertuko genizueke. Dosierra: 64-2015 Nori: OSAKIDETZA Arrazoia: Bidasoako Ospitalera deitu dut goizeko 9ak aldera eta Onarpenen Sekzioan (943007700) lan egiten zuen pertsonak ez zekien euskaraz. Osakidetzako lan poltsei buruz informazioa eskatzeko emandako bertako telefonoan ere ez didate euskarazko arretarik eman (943007708). Erantzuna: BIDASOA ESI - PERTSONALEKO ZUZENDARIA: Bidasoa ESIko Onarpenen Sekzioan, Euskararen erabilpena arautzen duen 10/1982 oinarrizko Legeari jarraiki, atentzioa euskaraz emateko aukera bermatzen da. Gainera, indarrean dagoen Osakidetzan Euskararen erabilera normalizatzeko 2013-2019 Planak jasotzen duenaren arabera, Bidasoa ESIko Pertsonaleko Zerbitzuko lanpostuek betetzen dute eskatutako derrigortasun-daten gutxieneko portzentajea. Idatzian azaltzen duzun egoerari dagokionez, jakinarazi nahi dizugu bertara joaten diren erabiltzaile guztiek eska dezaketela atentzioa euskaraz jasotzea, eta bermatuta dagoela atentzioa hizkuntza horretan jasoko dutela. Horretaz gain, euskaraz artatua izateko aukera eskaintzen duten euskarriak daude mostradore gainetan, interesdunak eska dezan, hala nahi badu.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 69-2015 Nori: OSAKIDETZA Arrazoia: Txagorritxu Ospitaleko Pediatria larrialdietan gaur goizean ez dago mediku, erizain edota erizain laguntzaile euskaldunik, arreta euskaraz jasotzea ezinezkoa da. Erantzuna: Dosierra: 70-2015 Nori: OSAKIDETZA Arrazoia: Errenteria-Iztietako osasun zentroko mostradorean, informazio gunean, arratsaldetan bai, baina goizetan ezin izaten da arreta euskaraz jaso, goizean dauden langile guztietatik bat bera ere ez da euskalduna. Erantzuna: DONOSTIALDEA ESI - ZUZENDARI GERENTEA: Jakinarazi nahi dizut, erakundeko Pertsonaleko Zuzendaritzarekin batera unitate honen azterketa sakona egin dugula, eta une honetan zailtasunak ditugula erabiltzaileei behar bezalako zerbitzua emateko, txanda horretan euskararen ezagutza (2. Hizkuntza Eskakizuna) zuen langilea lekuz aldatu baita; eta, une honetan, harrera horretan 1. Hizkuntza Eskakizuna duen langile bat bakarrik dagoelako zerbitzua ele bietan emateko. Egoera hori izanik, jakitun gara ez direla inola ere erabiltzaileen hizkuntza eskubideak bermatzen; beraz, berehalako antolaketa neurri bat hartu dugu, aipaturiko txandan erabiltzaileak artatzeko bi langile elebidun egongo direla ziurtatzeko. Eta era horretan, euskaraz artatuak izan nahi duten erabiltzaileen hizkuntza eskubideak bermatu daitezen. Egoera aurreko paragrafoan deskribatutakoa izanik, jakitun gara ez direla inola ere erabiltzaileen hizkuntza eskubideak bermatzen; beraz, berehalako antolaketa neurri bat hartu dugu, aipaturiko txandan erabiltzaileak artatzeko bi langile elebidun egongo direla ziurtatzeko. Eta era horretan, euskaraz artatuak izan nahi duten erabiltzaileen hizkuntza eskubideak bermatu daitezen. Azkenik, eskatu nahi nizuke erabiltzaileari gure barkamenik zintzoenak helaraztea, sortu dugu egoera deserosoa dela eta. Dosierra: 71-2015 Nori: OSAKIDETZA Arrazoia: Otsailaren 6an Osakidetzako Araba Unibertsitate Ospitala (HUA) Zerbitzu Erakundeko zuzendaritzak mezu bat igorri zuen Zerbitzu Erakundeko milaka langileei, erdara hutsean. Erantzuna: ARABAKO UNIBERTSITATE OSPITALEKO ZUZENDARITZA MEDIKOA: Jasotako kexaren harira zuzendaritzak honako hauek argitu nahi ditu: 1) Gertaera bakana eta puntuala izan da. 2) Ostiral batean, 15:00ak jota, oharra idazteko unean langile guztiei eskerrak emateko mezuari lehentasuna eman zitzaion, komunikazio azkar, labur baten bidez, profesional guztiek ahalik eta azkarren jaso zezaten. Komunikazio hori euskarara itzultzeak berehalakotasuna oztopa zezakeen. 3) Osakidetzako Euskara Plana betez, Arabako Unibertsitate Ospitaleko Zuzendaritzak komunikazio guztiak, barnekoak zein kanporakoak, euskaraz eta gaztelaniaz bidali ohi ditu. Dosierra: 89-2015 Nori: OSAKIDETZA - TXAGORRITXU OSPITALEA Arrazoia: Txagorritxu Ospitalean pazienteentzako hainbat ohar erdara hutsean daude. Atxikitako argazkikoa 3. solairuan dago. Erantzuna: ARABAKO UNIBERTSITATE OSPITALEKO ERIZAINTZAKO ZUZENDARIORDEA: Aipaturiko kartela erdara hutsean idatzita zegoela eta jasotako kexaren harira, AUOko Zuzendaritzak puntu hauek argitu nahi ditu: Informazio hori behin-behinekoa da. - Arazoa antzeman ostean, ekintza hauek burutu zirela: 1) Kartela kentzea, 2) Euskara planaren barruan dauden kartelei buruzko protokolo guztiak AUOko gainbegiraleei eta koordinatzaileei bidaltzea, 3) Euskara erabiltzeko araudia betetzearen garrantzia gogoratzea, 4) Kartelei, AUOko unitateetan euskararen erabilerari eta abarrei buruzko zalantzak argitzeko, Euskara Zerbitzuaren laguntza dutela gogoraraztea.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 93-2015 Nori: OSAKIDETZA Arrazoia: Biodonostiak Genetika Planaren aurkezpenaren jakinarazpena erdara hutsean igorri die langileei. Erantzuna: BIODONOSTIA - OIIko ZUZENDARI-KUDEATZAILEA: Lehenik eta behin barkamena eskatu nahi dugu, izan ere, Biodonostiako deialdi, adierazpen eta komunikazioak bi hizkuntzetan egiten ditugu normalean. Kasu zehatz honetan, arazoa koordinazio eta denbora falta izan da. Genetika Planaren aurkezpeneko deialdia gaztelaniaz bakarrik igorri genion zabalpena egiteko arduradunari urtarrilaren 27an, denbora faltagatik eta ez genuelako itzulpena egiteko aukerarik izan. Hurrengo egunean prestatu genuen euskarazko dokumentua, baina dagoeneko zabalpena egina zegoen. Helburua deialdia urtarrilaren 28an bi hizkuntzetan helaraztea zen, baina koordinazio faltagatik gaztelera hutsean bidali zen aurreko egunean, euskarazko itzulpena prestatu baino lehen. Sortutako kaltea sentitzen dugu eta egoera berriro gerta ez dadin neurriak martxan jartzeko konpromisoa hartzen dugu. Dosierra: 94-2015 Nori: OSAKIDETZA Arrazoia: I単igo Azumendik, Osakidetzako Giza Baliabideetako Zuzendariordeak, Prebentzio Delegatuen inguruko mezua erdara hutsean igorri digu langileon ordezkarioi. Gehiagotan ere gertatu izan da. Erantzuna: Dosierra: 95-2015 Nori: OSAKIDETZA - DONOSTIALDEA ESI Arrazoia: Osakidetza Donostialdea ESIko Pertsonal Sailetik Segurtasun Batzordearen inguruko komunikazioa erdara hutsean igorri zaigu langileon ordezkarioi. Erantzuna: DONOSTIALDEA ESI - PERTSONALEKO ZUZENDARIA: Kexan adierazten duzun ohar horrek ez ditu betetzen Osakidetzako Zuzendaritzak 2013an onartutako Euskara Planean jasotako irizpideak. Hori horrela izanik, egoera hau dela eta desadostasuna agertu duen langileari barkamena eskatu nahi diogu. Era berean, langileei zuzendutako hainbat komunikaziorekin dagoeneko egiten dugun moduan, Pertsonaleko zuzendaritzatik bidaltzen direnetan elebitasuna zaintzeko borondatea eta konpromisoa azaldu nahi dizugu. Besterik gabe, geure erakundearen prozesuetan agertu duzun ahalegina eskertuz agurtzen zaitut. Dosierra: 106-2015 Nori: OSAKIDETZA Arrazoia: Osakidetzako HUA Zerbitzu Erakundeko Pertsonal Sailetik erdara hutsean igorri digute sindikatuoi Segurtasun Batzordean parte partzeko gonbidapena. Erantzuna:

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 115-2015 Nori: OSAKIDETZA - GIPUZKOA ESKUALDEA Arrazoia: Bergarako anbulatoriora deitu dut (943035400) Antzuolako familia medikuarentzako txanda hartzeko. Telefonoa hartu didanak espainolez hitz egin dit. Hasieran espainolez hitz egiten zuen arren nik euskaraz esandakoa ulertzeko gai izango zela pentsatu dut. Baina "etzi" eta "bederatzietan" bezalako hitzak behin baino gehiagotan errepikatu arren, ez ditu ulertu. Ez zen inondik inora gai ez euskaraz hitz egiteko ezta ulertzeko ere. Berak espainolez hitz egin du azkenengo "agur"erarte. Erantzuna: DEBAGOIENEKO ESI - JARDUNEKO ZUZENDARI GERENTEA: Lehenik eta behin, barkamena eskatu gura dizugu, huts bat egin dugulako gure eguneroko jardunean, gure beharrizana delako herritarrari behar bezalako zerbitzua eskaintzea. Debagoieneko ESIko harreretako lanpostu guztiek daukate jarrita derrigortasun-data; epe-muga ez da kasu guztietan berbera, dena den. Hortaz, gehienetan honezkero iraungia bada ere (dagokien hizkuntza-eskakizuna egiaztatu izanda, gehienetan), gutxi batzuek Euskara Plana amaitzen denerako jarrita daukate, 2016ko abendurako, alegia. Horren arrazoia Euskara Planak hala zehazten duela da, titularra 45 urtetik beherakoa zelako, eta ez zeukalako hizkuntza-eskakizuna egiaztatuta, Plana onartu zenean. Hori dela-eta, kasu zehatz honetan horietako lanpostu bat izan zen tartean egon zena, zeren eta lanpostu bakarra baitago Bergarako OZ-ko harreran 2016ko derrigortasun-data daukana. Horregatik, zerrendak aintzat hartuta, suerta daiteke lanpostu hori une horretan betetzen duenak euskaraz hitz egiten ez jakitea. Lanpostu horretan ez dago titularra gaur egun, ezta haren ordezkoa (zenbait baja egon dira lanpostu berean, jarraian). Horrek eragin du, itxuraz, gure lan-prozedura zein den ez dakien kide bat aritzea une horretan: euskaraz jakin ezean, horren berri ematea herritarrari, eta euskaraz aritzeko gai den bati deitzeko eskaintza egitea, herritarrak berak aukera dezan jarraitzea ala itxarotea, euskaraz dakien baten bat etorri arte. Dena dela, zure arrazoiketa ikusita, ez zela gaitza ulertzea esan daiteke. Horregatik, berriz ere barkamena eskatu gura dizugu erakundearen izenean. Horrek esan gura du ez daukagula behar bezala barneratuta zein den jarraitu beharreko prozedura, eta, ondorioz, ahalegina egin behar dugula oraindik horrelako egoerarik berriro eman ez dadin. Dosierra: 119-2015 Nori: OSAKIDETZA - GIPUZKOA ESKUALDEA Arrazoia: Goizean Ordiziako Pediatrarenean izan gara alabarekin. Pediatrak bazekien euskaraz baina bere laguntzaileak edo ikasten ari zenak ez. Beraz, Pediatraren ateraldia izan da 4 lagun gauden lekuan batek ez badaki euskaraz gazteleraz egin behar dugula. Esan diot agian ikasi egin behar duela ez dakienak. Ikasten ari dela esan dit. Ez zait ondo iruditu; pentsatzen dut lehenago ere, edukazio gehiegi medio, gure hizkuntza nola dagoen badakigula. Erantzuna: GOIERRI-UROLA GARAIKO ESI - PERTSONALEKO ZUZENDARIA: Interesatuarekin hitz egin ondoren hauxe da gertatutakoari buruz daukagun informazioa: Ordiziako pediatra euskalduna da, eta euskaraz artatzen ditu umeak. Kasu horretan ere euskaraz hitz egin zion umeari. Kexan aipatutako pediatraren laguntzailea mediku egoiliarra da, zerbitzuz zerbitzu prestakuntza praktikoa jasotzen duena, eta, pediatra zegokion irakaskuntza lana betetzen ari zen kontsultako lanarekin batera. Umearen aitak une oro euskaraz egin zuen, eta inork ez zion eskatu erdaraz hitz egiteko, baina pediatraren erantzunak erdaraz izan ziren. Hori esanda, gure aldetik, ahaleginak egingo ditugu pazienteak euskaraz artatua izateko daukan eskubidea berma dadin. Bide batez, eskerrak eman nahi dizkizugu zure laguntzagatik, garrantzitsua baita guretzat zerbitzatzen ditugun herritarren ikuspegia eta eskaerak hurbil edukitzea.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 149-2015 Nori: OSAKIDETZA Arrazoia: 9 urteko alaba osasun mentaleko alorrera bideratu didate psikologia zerbitzua izan dezan. Azpeitia bezalako herri euskaldun batetan eta familian euskara giroan hazten ari den haur batek euskarazko zerbitzua jaso behar du berau eraginkorra izan dadin. Gaztelaniarekin oso mugatuta daude adin horretako herri honetako haur gehienak, gurea tartean. Osasun mentalean artatu zuen psikologo edo psikiatra erdalduna zen, euskaraz ezer ez zekiena. Horrela, gure haurraren hizkuntza eskubideak ezezik, zerbitzu eraginkorra jasotzeko aukerak izugarri mugatzen dira,. Erantzuna: GIPUZKOAKO OSASUN MENTALEKO SAREKO ZUZENDARIA: Azpeitiko Osasun Mentaleko Zentroko Haur-psikiatraren lanpostuak derrigortasun data iraungita daukala, eta beraz, aurreikusita dagoela profesional elebidunekin betetzea. Osakidetzak deitu duen azken EPEn lanpostu hori hutsik geratu zenez, bitarteko funtzionario batek betetzen du, elebiduna denak. Ordea, azken horren amatasun -aldi baterako ordezkapena- betetzeko, tamalez, ezin izan dugu profesional elebidunik aurkituko, izan ere, lekuarengatik, zaila izaten baitzaigu Azpeitiko zentroko lanpostuak betetzea. Gauzak horrela, zentro horretan aldi batean arreta elebidunik ematerik izango ez dugunez, eskain dezakegun irtenbidea da Gipuzkoako Osasun Mentaleko Sareko beste zentroren baten artatzea. Horrela erabakiko balitz, Azpeitiko OMZ profesionalek bideratuko lukete eskaera. Ulertzen dugu aurkeztutako kexan azaldutakoak eta proposatutako irtenbideak sor ditzakeen zailtasunak. Orain arte bezala, aurrerantzean ere lanean jarraituko dugu horrelako egoerak saihesteko eta sareko zentro guztietan arreta elebiduna bermatu ahal izateko. Dosierra: 164-2015 Nori: OSAKIDETZA - BIDASOAKO ESI Arrazoia: Hondarribiko osasun etxean lan egiten dut. Martxoaren 11n Bidasoa ESIko Zuzendari Gerenteak bidalitako esku-garbiketari buruzko inkesta jaso nuen, erdara hutsean. Euskaraz bidali ezean ez nuela erantzungo jakinarazi nuen posta elektroniko bidez. Aldaketa batzuk egin eta aurreko lotura baliogabetu eta beste lotura bat bidali zuen martxoaren 12an. Honetan ere gaztelaniaz baino ez dago inkesta. Erantzuna: BIDASOA ESI - ZUZENDARI-GERENTEA: Bidakoa ESIko zuzendaritzak bat egiten du Osakidetzan Euskararen Erabilera Normalizatzeko II. Planaren euskararen presentzia areagotzeko eta erabilera sustatzeko ahaleginarekin, hala kanpo-nola barne-harremanetan, eta ahalegin horretan dihardu 2014an plana abian jarri zenetik. Hala ere, baliabideak mugatuak dira eta ez dira beti nahikoak erakunde honek dituen behar guztiei erantzuteko. Tamalez, gutxi dira oraindik euskaraz sortzen diren dokumentuak eta itzulpenetan, goian aipatzen den bezalako dokumentuen aldean, lehentasuna ematen zaie paziente eta erabiltzaileei zuzendutakoei. Kontuan hartuko dugu profesionalak aurkeztutako kexa eta jarraituko dugu langileekiko harremanetan ere euskararen presentzia areagotzeko eta erabilera sustatzeko ahaleginean. Dosierra: 172-2015 Nori: OSAKIDETZA - ZUZENDARI NAGUSIA Arrazoia: Iztietako anbulategian (Errenteria) hiru pediatra daude baino horietatik bat bera ere ez da euskalduna. Erantzuna: DONOSTIALDEA ESI - ZUZENDARI GERENTEA: Erakundeko Pertsonaleko Zuzendaritzarekin batera unitate honen azterketa sakona egin dugu: une honetan hiru fakultatibo ari dira lanean lanaldi osoz, eta beste bat arratsaldeko hiruretatik bostetara arreta ematen duena. Lau profesional horietatik arratsaldez arreta ematen duenak bakarrik daki euskaraz. Errenteriaren egoera soziolinguistikoa kontuan izanik, ukaezina da arreta euskaraz emateko gaitasuna ez dela nahikoa. Hori dela eta, Donostialdea ESIko Pertsonaleko Zuzendaritzak ahal duen neurrian egoera hobetzeko konpromisoa hartzen du. Zentzu honetan, epe ertainera arreta euskaraz emateko gaitasuna hobetzeko, iraungitako derrigortasun data ezarri dio abenduan jubilatzeko dagoen pediatraren lanpostuari. Hortaz, aurrerantzean lanpostu hori betetzen duen pediatrak egiaztatua izan beharko du dagokion hizkuntza eskakizuna.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 211-2015 Nori: OSAKIDETZA Arrazoia: Osakidetzak erdara hutsezko iragarkia argitaratu du gaurko El Correon, hain zuzen egunkariak osasunaren gainean gaur kaleratutako gehigarrian. Erantzuna: OSASUN SAILEKO KOMUNIKAZIO ETA PRENTSA ARDURADUNA: Barkamena eskatu beharrean gaude, izan ere, plazaratutako kexa taxuzkoa baita. Iragarkiak, berriz, bi bertsio ditu: euskaraz eta gaztelaniaz. Eta esan beharra dago ele bietan eman direla argitara hainbat hedabidetan. El Correoegunkariaren gehigarria gaztelera hutsean zenez, hizkuntza horretan garaturiko bertsioa igorri zitzaien. Kontuan izango dugu aurrerantzean, halako kasuetarako hirugarren bertsio elebiduna moldatuaz. Dosierra: 216-2015 Nori: OSAKIDETZA - AREETAKO OSASUN ZENTROA Arrazoia: Areetako Osasun Zentroan herritarrei zuzenduriko kartel ugari erdara hutsean dago. Erantzuna: URIBE ESI - ZUZENDARI GERENTEA: Zuek helarazitako kexa irakurrita, barkamena eskatu nahi diot herritarrari Uribe ESIren izenean; izan ere, herritarrei zuzendutako errotulu eta kartel guztiek euskaraz eta gazteleraz idatzita egon behar dute. Hala dago jasota, bai Osakidetzaren Euskara Planean, bai gure zerbitzu erakundeko Euskara Planean ere. Aipatutako uribe ESIko Planean ezarri dugu urtero egingo ditugula azterketak eta Areetako osasun zentroaren kasuan, bertako egoera ezagutzeko bisita martxoan egin zen. Une honetan, zuzendu, moldatu edo ordezkatu behar diren kartelak lantzen ari gara, beraz, laster ekingo diogu kartel horiek guztiak ordezkatzeari. Horrelako egoerak berriro ez errepikatzeko ahaleginetan jarraituko dugu. Dosierra: 222-2015 Nori: OSAKIDETZA - GIPUZKOA ESKUALDEA Arrazoia: Aitak menpekotasuna duenez, sendagilearengana laguntzen dut. Betiko medikua iaz jubilatu zen, eta herritarren eskaeraren ondoren, plaza behin betiko hartu duenak PL2 perfila du. Lehen aldiz joan nintzenean, martxoaren 9an 12:50ean, gazteleraz zuzendu zitzaidan , eta nik euskaraz jarraitzen nuenez, tarteka euskaraz esaldiren bat sartzen zuen zailtasun handiz. Perfila izan arren, elkarrizketa bat jarraitzeko zailtasunak ditu. Martxoaren 16an, berriro joan nintzen eta egoera errepikatu zen. Beraz, medikuarekin dudan harremana euskaraz izateko eskaera bete dezala eskatu nahi diot Osakidetzari. Erantzuna: Dosierra: 242-2015 Nori: OSAKIDETZA Arrazoia: Antxoko pediatrarengana joan ginen maiatzaren 8an eta saiatu arren, ezin izan genuen euskaraz egin, pediatra berria erdaldun hutsa delako. Erantzuna: DONOSTIALDEA ESI - ZUZENDARI GERENTEA: Lanpostu horren egoeraren berri eskatu dut, eta, zoritxarrez, zuk azaldutakoa berretsi besterik ez dut egin. Une honetan lanpostu horren titularra aldi baterako baimena hartuta dago. Pediatren ordezkapena egitea oso konplexua izaten da, ez baitago ordezkapenak egiteko nahikoa pediatrarik. Hori dela eta, nahiz eta jakin ez dugula erabiltzaileari aukeratutako hizkuntzan arreta ematea bermatzen, lanpostua betetzeko beharrak eraginda, hizkuntzari dagokion baldintza betetzen ez duen espezialista kontratatu behar izan dugu. Dena den, aurreikusten dugu egoera honek irailean izango duela konponketa; izan ere, espero dugu, lanpostuaren titularra hil horretan itzultzea lanera. Azkenik, agurtu aurretik, barkamenik zintzoena eskatu nahi dizugu sortutako egoeragatik, eta jakinarazi, aurrerantzean, Donostialdea Erakunde Sanitarioari buruz duzun iritzia hobetzen ahaleginduko garela.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 247-2015 Nori: OSAKIDETZA - TXAGORRITXU OSPITALEA Arrazoia: Osakidetzan Txagorritxuko Larrialdietako sarreran kartelak gaztelania hutsean daude. Erantzuna: Dosierra: 256-2015 Nori: OSAKIDETZA - ORDIZIAKO OSASUN ZENTROA Arrazoia: Ordiziako osasun zentroan txanda orduak apuntatzeko erabiltzen duten inprimakia gaztelaniaz dago. "Citas paciente" eta behean "hora" "dia"... euskara hutsean bizitzeko eskubidea gero eta ahaztuago daukagu. Erantzuna: GOIERRI-UROLAKO GARAIKO ESI - ZUZENDARI GERENTEA: Helarazi diguzuen kexaren harira, jakinarazi nahiko genizueke osasun zentroan ordua eskatzeko erabiltzen dugun inprimakia euskaraz dagoela. Dena den, hobetu daiteke, eta horregatik, honekin batera bidaltzen dizkizut orain arte erabiltzen genuen inprimakia eta aurrerantzean ibiliko duguna. Dosierra: 261-2015 Nori: OSAKIDETZA Arrazoia: Gure semea jaio zenean, duela hilabete eta erdi, Gurutzetako ospitalean gaztelania hutsean luzatu ziguten jaiotze-ziurtagiria. Eskaera administratiboa egin nuen ziurtagiria euskaraz nahi nuela azalduz. Atzo Osakidetzaren gutuna jaso nuen, baina nire eskaerari erantzuten ez zionez Gurutzetako ospitaleko Pazieenteen Arretarako Zerbitzura jo dut azalpen eske. Ziurtagiria euskaraz egiteko BALIABIDERIK EZ DUTELA erantzun didate. Erantzuna: Dosierra: 262-2015 Nori: OSAKIDETZA - DEBAGOIENEKO ESI Arrazoia: Aretxabaletako Osasun Etxean izan nintzen maiatzaren 13an, arratsaldez. Euskaraz azaldu nion zer gertatzen zitzaidan. Euskaraz jarrai nezakeela esan zidan, nahiz eta berak gaztelaniaz erantzun. Erdaraz egitera behartu ez ninduenez horretan utziko dut, baina kexa egin nahi dut tratamenduaren inguruan eman zidan orri idatzia "Hoja de Tratamiento Activo para el paciente" gaztelania hutsean idatzita dagoelako. Osakidetzak ez du eredu elebidunik halako kasuetarako? Erantzuna: DEBAGOIENEKO ESI - ZUZENDARI-GERENTEA: Lehenik eta behin barkamena eskatu nahi dugu, huts bat egin dugulako gure eguneroko jardunean, gure betebeharra delako herritarrari behar bezalako zerbitzua eskaintzea. Debagoieneko ESIn ahalegin handia egiten ari gara pazienteari ematen zaion dokumentazio guztia ele bietan jartzen (baimen informatuak, jarraibideak eta beste). Irizpidea da zutabe bitan jartzea, euskarazko atala gehiago nabarmenduta. Hala ere, testua lar luzea denean zutabe bitan jartzeko, orri berezituetan egiten da, kasu bakanagoak diren arren horiek. Eta horietako eredu bat izan da honakoan. Horrelakoetan, osasun arloko profesionalek daukan jarraibidea da galdetzea zein hizkuntzatan jaso gura duen pazienteak dena delako hori. Eta hortxe egin genuen kale, kasu honetan behintzat. Izan ere, dokumentazioa orri berean ez eta berezita datorrenean, programa informatikoak euskaraz ala gaztelaniaz aukeratzeko eskatzen du. Medikuaren esanetan, konturatu barik atera zuen gaztelaniaz. Beraz, pazienteak zein hizkuntzatan gura zuen galdetzea ahaztu zitzaion, argi eta garbi esanda. Ahaleginduko gara arlo honetako jarraibideak Debagoieneko ESI osoan gogorarazten, horrelakorik berriz gerta ez dadin. Dena dela, kexa jarri duen pazienteari jakinarazi nahi diogu baduela lehentasunezko hizkuntza aldatzeko aukera. Hau da, urrats erraz baten bidez, harrerako langileen edo familiako medikuaren bidez, eta berak hala eskatzen badu betiere, ahal den guztietan euskarazko arreta gura duela adierazteko bidea da hauxe. Horri esker, osasun arloko profesionala jakinaren gainean egongo da, eta, eskaintza dagoen guztietan, profesional euskaldunengana bidaliko dute; era berean, dokumentazioari dagokionez, bakoitzaren nahia zein den adierazteko bidea da.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 326-2015 Nori: OSAKIDETZA - TXAGORRITXU OSPITALEA Arrazoia: Osakidetzako Txagorritxu Ospitalean kartel ugari oraindik erdara hutsean dago. Erantzuna: Dosierra: 327-2015 Nori: OSAKIDETZA - TXAGORRITXU OSPITALEA Arrazoia: Txagorritxu Ospitalean kartel ugari oraindik erdara hutsean dago. Atxikita igortzen ditut beste adibide batzuk. Erantzuna: AUO-KO PERTSONALEKO ZUZENDARIA: Jasotako kexa dela eta zuzendaritza honek hauek adierazi nahi ditu: - Kartel horiek aldatzeko agindua eman dugula, ele bietan egon daitezen. - Txagorritxu egoitzako erdi mailako arduradunei eta erizaintzako begiraleei mail bat bidali zaie gogoratzeko erdara hutsean dauden kartelak antzematen badituzte, alda ditzaten. Era berean, arduradun eta gainbegirale horiei gorarazi diegu gure erakundeak duen kartelei buruzko protokoloa. Kexa jarri zuen herritarrari barkamena eskatu nahi diogu. Dosierra: 329-2015 Nori: OSAKIDETZA - BILBO ESKUALDEA Arrazoia: Bi pediatra daude Bilboko alde zaharreko anbulatorioan. Gure semearen pediatrak ez daki euskaraz, eta besteak beteta omen dauka kupoa. Hala ere, bigarrenarekin behin kontsulta bat izan genuen eta ez da euskaraz txukun komunikatzeko gai. Beraz, bi pediatra daude eta bat ere ez da euskaraz komunikatzeko kapaza. Erantzuna: BILBO-BASURTU ESI - ZUZENDARI KUDEATZAILEA: Medikuen kupoak nominalak dira, hots, erabiltzaileek osatzen dituzte, eta horrela, kexa aurkeztu duenaren arazoa kudeatzeko, nahitaezkoa da nor den jakitea. Hortaz, pediatra elebiduna atxikitzeko aukera aztertuko badugu, kexa-egilearen izen-deiturak behar ditugu, hots, OTI (TIS) jabearenak. Dosierra: 330-2015 Nori: OSAKIDETZA - TXAGORRITXU OSPITALEA Arrazoia: Txagorritxuko zuzendaritzak e-mail mezua erdara hutsean igorri digu sindikatu guztioi. Erantzuna: AUO-KO PERTSONALEKO ZUZENDARIA: Jasotako kexari dagokionez, erdara hutsean helarazitako mezua sindikatuei soilik bidali behar izan zitzaien Osakidetzan greba baten aurrean gutxieneko zerbitzuak zehazteko. Gure bezeroentzat gai horrek zuen garrantziagatik eta denbora faltagatik ezinezkoa izan zen ele bietan bidaltzea. Hala eta guztiz ere, horrek ez du justifikatu nahi txarto egin zela, eta horregatik, beharrezkoak diren neurriak hartuko dira horrelakorik berriro gerta ez dadin. Bide batez, kexa jarri zuen herritarrari barkamena eskatu nahi diogu. Dosierra: 349-2015 Nori: OSAKIDETZA Arrazoia: Osakidetzaren CENTRO DE ORIENTACIĂ&#x201C;N Y TRATAMIENTO DE ADICCIONES (COTA) zerbitzutik symposium baten inguruko mezua eta programa erdara hutsean bidali digute langile guztioi. Erantzuna: OSAKIDETZAKO PERTSONALEKO ZUZENDARIA: Honen bidez adierazten dizut COTAra (Mendekotasunen Orientazio eta Tratamendu Zentrora) helarazi dela 349-2015 erreferentzia duen erreklamazioa, Symposiuma antolatzen den hurrengorako e-mailak eta dokumentazioa ele bitan bidaltze aldera.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 365-2015 Nori: OSAKIDETZA - DONOSTIA OSPITALEA Arrazoia: Osakidetzako oftalmologoari txosten bat eskatu nion eta inprimatutako orrian gaztelaniaz soilik ageri diren hainbat testu egoteaz gain, HORRI hitza "h"z idatzita azaltzen da behealdean. Erantzuna: DONOSTIALDEA ESI - PERTSONALEKO ZUZENDARIA: Egoeraren azterketa zorrotza egin dugu, eta azaltzen diguzuna berretsi dugu; hortaz, lehenik eta behin barkamenik zintzoena helarazi nahi dizugu. Era berean, eskatu diot Informazio Sistemen Zerbitzuari egoera lehenbailehen zuzentzeko, eta baita “orria” hitzaren zuzenketa egiteko. Beraz, egoera laster konponduta egongo dela ziurtatzeko moduan gaude. Dosierra: 370-2015 Nori: OSAKIDETZA Arrazoia: Urte honen hasieran orkatileko arazo bat tarteko, Getariako nire familia medikuak Zarauzko traumatologoarengana bideratu ninduen, Armendariz sendagilearengana. Arreta guztia gazteleraz egin zidan. Irteeran arretako langileari galdetu nion zenbat traumatologo zauden Zarautzen (4-5) eta nork zekien euskaraz. Ez zuen jakin zehatz-mehatz esaten nor izan zitekeen euskalduna: “Izatekotan emakumezko sendagilea...” erantzun zidan. Kontua da orain berriro bueltatu behar izan dudala eta di-da batean eman didatela zita Armendariz doktorearekin (maiatzaren 6rako maiatzaren 5ean deituta). Nik euskarazko sendagilea eskatu nuen. Horretarako pazientearen arreta zerbitzuan idatzi bat aurkeztu behar izan nuen. Atzo deitu zidaten: Donostiara bideratu naute eta txanda ekainaren 2rako eman didate, 20 bat egun beranduago. Erantzuna: DONOSTIALDEA ESI - ZUZENDARI GERENTEA: Azterketa egin ondoren, egoera erabiltzaileak aipatutakoa dela egiaztatu dugu. Bestalde, aipatu behar dugu, traumatologiako fakultatibo espezialisten taldeak ez duela lehentasunik euskara planean. Jakingo duzun moduan, Osakidetzako euskara planak baditu hainbat arlo lehentasun maila handiagoa dutenak, -pediatria, harrera, larrialdiak, barne medikuntza- eta geure baliabideak horietara zuzendu ditugu. Dena den, erabiltzaileari lehenetsitako hizkuntzan zerbitzua ahal den neurrian bermatzeko ezarrita daukagu, norberaren osasun zentroan aukeratutako hizkuntzan artatzerik ez badago, geure erakundeko beste zentro batean hitzordua eskaintzea, eta hain zuzen ere, kasu honetan, Amara Berriko espezialitateen zentrora zuzendu dugu erabiltzailea. Dena den, egoera hauek direla eta zailtasunak sor ditzakegula jakinik, etorkizunean eremu honetan aurrera egiteko asmo sendoa dugu, eta horrela, eskaintzen dugun Asistentziaren Kalitatea hobetzekoa. Dosierra: 373-2015 Nori: OSAKIDETZA - DONOSTIA OSPITALEA Arrazoia: Donostia Ospitaleko arropa garbitegian, langileok arropa zaharra utzi eta berria hartzen dugun lekuan, ohar idatziak eta arropa aukeratzeko programa informatikoa erdara hutsean daude. Erantzuna: DONOSTIALDEA ESI - ZERBITZU OROKORRETAKO ZUZENDARIORDEA: Arazoa lehenbailehen konpondu nahi izan dugu, horregatik, behin behineko konponbidea hartu dugu; hau da, paperezko txartelak jarri ditugu euskaraz, aplikazio informatikoan behin betiko aldaketak egiten diren bitartean. Bestetik, eskerrak eman nahi dizkiogu kexa egin duen langileari, izan ere, aurrerantzean, geure gabeziak hobetzen laguntzen digulako.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 376-2015 Nori: OSAKIDETZA - BASURTUKO UNIBERTSITATE OSPITALEA Arrazoia: Basurtuko ospitalean erditu genuen. Ez leihatilakoak, ez emaginak, ez hurrengo egunetako erizainek, ez pediatrak, ez handik hile batera atxiki ziguten psikologoak ez zekiten euskaraz. Zeladore batekin bakarrik komunikatu ahal izan genuen euskaraz. Erantzuna: BILBO-BASURTU ESI - ZUZENDARI KUDEATZAILEA: Lehengo eta behin esan nahi dizuet zinez sentitzen dugula herritar horri zerbitzua euskaraz ezin eman ziana. Izan ere, euskararen erabilera normalizatzeko prozesuak Bilbo-Basurtu ESIn duen egoeraren ondorioz osasun-arreta oraindik ezin diegu herritar guztiei eta unitate guztietan euskaraz bermatu. 67/2013 Dekretuak, Osakidetzan euskararen erabilera normalizatzeko denak, aurreikusten duenez, normalizazio-prozesua arian-arian gauzatu beharreko prozesua da. Une honetan, Osakidetzaren II. Euskara-planaren arabera, Bilbo-Basurtu ESIk bermatu behar du Erditze- eta Obstetrizia unitateetako langileen %20k euskara ezagutzen duela, eta hain zuzen ere bermatu egiten du, baina horrek ez dakar nahitaez ESIk une, arreta-aldi eta egoera guztietan euskaraz arreta emateko ahalmena duenik, batez ere txandaka lan egiten duten unitateetan. Bitartekari zaretenez gero, eskertuko genizuke bere hizkuntza-eskubideetan kaltea jasan duen herritarrari gure barka-eskaria helaraztea, bai eta gure aldetik argi uztea ere ahaleginetan gabiltzala noizbait herritar guztiak hizkuntzaren aldetik ere berdintasunez tratatuak izan daitezen. Dosierra: 388-2015 Nori: OSAKIDETZA - GURUTZETAKO OSPITALEA Arrazoia: Gurutzetako Ospitalean pazienteei zuzendutako ohar idatzi ugari ez daude euskaraz idatzita, gaztelania hutsean baino ez daude. Erantzuna: EZKERRALDEA ENKARTERRI CRUCES ESI - PERTSONAL ZUZENDARIA: Gurutzetako Unibertsitate Ospitalera bertaratu eta horrela dela egiaztatu ondoren, horiek berehala kentzeko agindua eman dugu. Halaber, Osakidetzan Euskararen Erabilera Normalizatzeko II, Planaren 1.1. atalak jasotakoa berriro jakinaraztearekin batera, laguntza eskaini diegu ospitaleko langileei euskaratzeko orduan zailtasunak izanez gero. Azkenik, egokitzat jo dugu hizkuntza ofizialen erabilerari buruzko irizpideen gaineko saio bat antolatzea udazken honetan, aipatutako horiek guztiok ostera ere gogorarazteko. Zinez deitoratzen ditut sortutako eragozpenak.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 391-2015 Nori: OSAKIDETZA - DEBAGOIENEKO ESI Arrazoia: Lehengo egunean, nire alabak galdetegi bat ekarri zuen eskolatik. Galdetegiak, baina, ez dauka eskolarekin zerikusirik. Osakidetzarena da, Debagoieneko Pediatria Zerbitzuarena, hain zuzen ere. Alde batetik, familioi zuzendutako gutuna zegoen, alde batetik euskaraz, eta beste aldetik espainieraz. Horra arte, ia konforme, nahiz eta ez duen euskara lehenesten, beharko lukeen bezala. Bazegoen beste orri bat, "KIDMED galdetegia", elikadurari buruzkoa, elebiduna, euskara lehenetsiz. Baina, hara non ikusten dudan, galdetegi nagusia, "INVENTARIO DEL COMPORTAMIENTO DE NIÑOS/AS DE 6-18 AÑOS PARA PADRES" izenekoa, espainiar hutsean dagoela. Baita beste bat ere, "Cuestionario de capacidades y dificultades (SDQ-Cas) izenekoa. Ezin nuen sinetsi (beno, bai, sinets nezakeen, ohitzen ere hasi gara-eta ia). Haserretu egin nintzen eta alde batera utzi nuen. Gaur berriro heldu diet galdetegiei, eta konturatu naiz, galdera-sortaren amaieran, behean, hizki txikiz, zera jartzen duela: "Barkatu eragozpenak CBCL eta SDQ galdetegiak euskaraz itzulita ez egoteagatik, baliotasun kontuak direla eta ez da egin, eskerrik asko. // Tanto el cuestionario CBCL como el SDQ no se han traducido al euskara por no perder validez. Gracias por su comprensión". Ba, nire aldetik, ez dute comprensión-ik. Lotsarik ere ez diete ematen euskaraz galdetegiak bere baliozkotasuna galtzen duela esateak. Lotsagarria eta iraingarria iruditzen zait, benetan. Zer ari dira esaten? Euskara ez dela baliagarria elikadurari eta kirol-jarduerei buruzko inkesta bat egiteko? Hori bakarrik behar genuen!!! Eta, zer, eta erakunde publiko bat hori esaten. Aurpegira barre egiten ari zaizkidala sentitu dut. Gainera, xehetasun txiki bat: ez omen dute "euskaraz itzuli". Euskaraz idatzi egiten da, eta ez itzuli, itzuli euskarara egiten da, izatekotan. Gainera, badirudi, hori dela egin behar dena, itzuli, ezingo balitz bezala zuzenean euskaraz idatzi. Beno, amaitzeko, gogorarazi nahi dizuet Antzuola, esaterako, UEMAn dagoela, Debagoiena osoa dela nahiko lurralde euskalduna, eta zer arraio, mespretxu iraingarria iruditzen zaidala. Erantzuna: DEBAGOIENEKO ESI - ZUZENDARI GERENTEA - PENSOI TALDEA: Jaso dugun kexaren arrazoia ulergarria da. Onartu beharra dago euskara berezko hizkuntza eta ofiziala izanik gure aldetik lege eta eskubideen urraketa bat egon dela euskal hiztunei dagokienez. Urraketa hori baina, arrazoi espezifiko batzuen ondorioz eta proiektuan lanean gabiltzan pertsona batzuon gogoaren kontra egin behar izan dugu. Kanpora irudi hori zabaldu ez dugun arren, bertan, jende euskalduna eta euskaltzalea ere lanean baikabiltza. Gainera, geure errua adierazteko erabilitako terminologiarekin gaizki-ulertu bat egon dela ere behar dugu. Gertatutako arazoaren lehen arrazoia da ikerketa burutu ahal izateko jada eraikita dauden erremintekin jokatu behar izaten dugula. Hau da, ikertzeko garaian ezin dela ezerezetik galdetegi bat sortu geuk neurtu nahi duguna neurtzeko. Kasu honetan, geure helburutik gertuen zeudenak gutunean aipatutako gaztelaniaz idatzitako bi tresna horiek ziren. Galdetegi propio bat ezin sortzeko arrazoia da honek suposatzen duen denbora, diru eta baliabideen kostua. Galdesorta bat sortzea prozesu oso konplexu eta luzea da. Hain da luzea, zein beste ikerketa proiektu independente bat martxan jarri beharko litzatekeen tresna baliagarria izan zedin. Honek suposatzen du beraz, guk aukeratutako tresna hauek ezin direla liburu bat edo webgune bat itzultzen diren bezala itzuli honek zientifikoki suposatuko lukeen erroreagatik. Honekin heltzen diogu herritar honek aipatu duen “baliotasun” kontzeptuari. Termino honen inguruan gaizkiulertu handia egon da. Guk adierazi nahi genuena ez da inolaz ere euskara ez dela gutunean aipatutako gaien inguruan ikertzeko hizkuntza baliagarria. “Baliotasuna” psikologiari buruzko galdetegiak eraikitzeaz arduratzen den diziplinan, psikometrian alegia, erabiltzen den termino bat da eta honela definitzen dute adituek: egiazko adierazpenak egiteko daukagun hurbilpenik egokiena. Honetan oinarriturik, galdetegiak itzulita bidali izan bagenitu ezingo genuke zientifikoki frogatu erantzunek gaztelerazko bertsioan bezalaxe funtzionatzen dutenik, atzetik ez baitago ikerketarik hori bermatzen duenik. Ondorioz, geure ikerketaren datuak ez lirateke hain baliagarriak izango. Azkenik adierazi nahiko genuke, baietz, lotsa badugula eta min egiten digula halako gaizkiulertuek geure hizkuntzaren aurka ari garenaren irudia ematea kanpo aldera. “Euskaraz itzultzearen” inguruan aitzakiarik ez dugu, idazketa akats bat izan da. Honela beraz, espero dugu gaizkiulertu hau argitu izana eta irainduta sentitu den orori barkamena eskatzea besterik ez zaigu geratzen.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 397-2015 Nori: OSAKIDETZA Arrazoia: Osakidetzak ehunka kontratu ilegal egin ditu, euskara baztertuz, abendua eta urtarrilean, Derrigortasun Data iraungitako lanpostuetan Hizkuntza-Eskakizuna egiaztatu gabeko pertsonala kontratatuz. Erantzuna: GIZA BALIABIDEETAKO ZUZENDARIORDEA: Ez gaude ados orokorrean esaten dutenekin Osakidetzan ez direla betetzen ezta errespetatzen ere ordezkatu beharreko lanpostuen baldintzak, bereziki zerbitzuak euskaraz emateari dagokionez. Inoiz elebiduna ez zen hautagai bat kontratatu bada dagoeneko derrigortasun-data iraungita zuen lanpostu baterako, kasu puntualetan izan da eta oso epe laburrerako, hain justu ere, derrigorrezkoa izan denean sortutako behar asistentzialari berehala erantzuteko. Osakidetzak, gainera, azterketa sakona egiten du horrelako egoerak zorrotz kontrolatzeko. Dosierra: 403-2015 Nori: OSAKIDETZA - BIDASOAKO ESI Arrazoia: Irungo Dunboa anbulategira joan naiz egin beharreko batzuk egitera. Txanda egokitu zaidanean hurbildu eta euskaraz hasi natzaio langileari. Hark gaztelaniaz erantzun dit eta nik ea euskaraz ez zekien galdetu diot. Ezetz, eta ea euskaraz artatua izan nahi nuen galdetu dit. Nik baietz. Itxaroteko esan dit, aldameneko langileak artatuko ninduela. Hark zegoenarekin bukatu arte itxaron behar izan dut. Zergatik izan behar dut tratatua 2. mailako hiritarra banintz bezala? Zergatik ez daukat txanda egokitzen zaidanean artatua izateko eskubidea bermatuta eta ibili behar dut alde batetik bestera? Erantzuna: BIDASOA ESI - GERENTEA: Zentro horretako langile gehienak eta haien ordezkoak gai dira bere lana ele bietan egiteko. Dena dela, kexa eragin zuen bezalako kasuetarako hizkuntza-irizpideen inguruko protokoloa dago aurreikusita, langileak zuzen bete zuena. Hala ere, ulertzen dugu herritarra bat ez etortzea emandako irtenbidearekin, horren ondorioz luzatu egin baitzitzaion itxaronaldia. Tamalez, ordea, eskainitakoa da, oraingoz, eman dezakegun soluzio bakarra. Kontuan hartuko dugu pazienteak aurkeztutako kexa, eta jarraituko dugu gure erakundean euskararen presentzia areagotzeko eta erabilera sustatzeko ahaleginean. Dosierra: 454-2015 Nori: OSAKIDETZA - DEBABARRENEKO ESI Arrazoia: Deban bizi naiz. Nire medikuari euskaraz eginez gero elkar ulertzeko arazoak izaten ditugu, horregatik, gaztelaniaz hitz egitera behartuta nago. Erantzuna: DEBABARRENEKO ESI - PERTSONALEKO ZUZENDARIA: Hori horrela izanik ere, zinez esan nahi dizugu sentitzen dugula horrelako egoerak gertatzea. Izan ere, dakizunez, Debabarrena eskualde euskalduna izanik, bai Mendaroko ospitalean baita Debabarrena Erakunde Sanitario Integratua osatzen duten osasun zentro guztietan ere, aspaldidanik ari gara ahaleginak egiten euskarak gure zerbitzuetan dagokion tokia izan dezan; beti ere, gure eginkizun nagusia kalitatezko asistentzia sanitarioa eskaintzea dela kontutan izanik. Debako osasun zentroari dagokionez, Osakidetzan euskararen erabilera normalizatzeko 67/2003 Dekretua jarraituz (â&#x20AC;Ś) gaur egun Debako osasun zentroan lanpostu guztiek daukate derrigortasun data, eta baldintza hori langile gehienek betetzen dute; kasu batzuetan ikasteko liberatu direlako eta beste batzuetan lanpostua bete orduko euskara jakitean eskatu zaielako. Hala eta guztiz ere, badira bi mediku finko, 2003ko dekretuaren babesarekin, adinagatik hizkuntza eskakizuna egiaztatzetik salbuetsita izanik, ikastera derrigortu ezin direnak. Badirudi horietako bat zure medikua dela, horregatik, pazientzia eta ulerkortasuna eskatu nahi dizugu, izan ere, gurea bezalako erakunde konplexu bat kudeatzerakoan ez baita beti erraza herritarren hizkuntza eskubideak, langileen eskubideak eta asistentzia sanitarioa bateratzea. Eskerrak eman nahi dizkizugu zure laguntzagatik, garrantzitsua baita zerbitzatzen ditugun herritarren ikuspegia eta eskaerak hurbil edukitzea.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 455-2015 Nori: OSAKIDETZA - DEBABARRENEKO ESI Arrazoia: Deban bizi naiz. Anbulatorioko medikuak, familia-medikuak alegia, ez daki euskaraz, eta gaztelaniaz aritu behar izaten dut berarekin. Urteak daramatza Deban. Baina ez da bakarra; beste bi mediku ere badaude egoera berdinean, horietako bat pediatra. Erantzuna: DEBABARRENEKO ESI - PERTSONALEKO ZUZENDARIA: Hori horrela izanik ere, zinez esan nahi dizugu sentitzen dugula horrelako egoerak gertatzea. Izan ere, dakizunez, Debabarrena eskualde euskalduna izanik, bai Mendaroko ospitalean baita Debabarrena Erakunde Sanitario Integratua osatzen duten osasun zentro guztietan ere, aspaldidanik ari gara ahaleginak egiten euskarak gure zerbitzuetan dagokion tokia izan dezan; beti ere, gure eginkizun nagusia kalitatezko asistentzia sanitarioa eskaintzea dela kontutan izanik.Debako osasun zentroari dagokionez, Osakidetzan euskararen erabilera normalizatzeko 67/2003 Dekretua jarraituz (â&#x20AC;Ś) gaur egun Debako osasun zentroan lanpostu guztiek daukate derrigortasun data, eta baldintza hori langile gehienek betetzen dute; kasu batzuetan ikasteko liberatu direlako eta beste batzuetan lanpostua bete orduko euskara jakitean eskatu zaielako. Hala eta guztiz ere, badira bi mediku finko, 2003ko dekretuaren babesarekin, adinagatik hizkuntza eskakizuna egiaztatzetik salbuetsita izanik, ikastera derrigortu ezin direnak. Badirudi horietako bat zure medikua dela, horregatik, pazientzia eta ulerkortasuna eskatu nahi dizugu, izan ere, gurea bezalako erakunde konplexu bat kudeatzerakoan ez baita beti erraza herritarren hizkuntza eskubideak, langileen eskubideak eta asistentzia sanitarioa bateratzea. Eskerrak eman nahi dizkizugu zure laguntzagatik, garrantzitsua baita zerbitzatzen ditugun herritarren ikuspegia eta eskaerak hurbil edukitzea. Dosierra: 456-2015 Nori: OSAKIDETZA - DEBABARRENEKO ESI Arrazoia: Deban dauden pediatra eta familia medikuak, hirutik bi, ez dira euskaldunak. Ezin dut haiekin euskaraz hitz egin. Erantzuna: DEBABARRENEKO ESI - PERTSONALEKO ZUZENDARIA: Hori horrela izanik ere, zinez esan nahi dizugu sentitzen dugula horrelako egoerak gertatzea. Izan ere, dakizunez, Debabarrena eskualde euskalduna izanik, bai Mendaroko ospitalean baita Debabarrena Erakunde Sanitario Integratua osatzen duten osasun zentro guztietan ere, aspaldidanik ari gara ahaleginak egiten euskarak gure zerbitzuetan dagokion tokia izan dezan; beti ere, gure eginkizun nagusia kalitatezko asistentzia sanitarioa eskaintzea dela kontutan izanik. Debako osasun zentroari dagokionez, Osakidetzan euskararen erabilera normalizatzeko 67/2003 Dekretua jarraituz (â&#x20AC;Ś) gaur egun Debako osasun zentroan lanpostu guztiek daukate derrigortasun data, eta baldintza hori langile gehienek betetzen dute; kasu batzuetan ikasteko liberatu direlako eta beste batzuetan lanpostua bete orduko euskara jakitean eskatu zaielako. Hala eta guztiz ere, badira bi mediku finko, 2003ko dekretuaren babesarekin, adinagatik hizkuntza eskakizuna egiaztatzetik salbuetsita izanik, ikastera derrigortu ezin direnak. Badirudi horietako bat zure medikua dela, horregatik, pazientzia eta ulerkortasuna eskatu nahi dizugu, izan ere, gurea bezalako erakunde konplexu bat kudeatzerakoan ez baita beti erraza herritarren hizkuntza eskubideak, langileen eskubideak eta asistentzia sanitarioa bateratzea. Eskerrak eman nahi dizkizugu zure laguntzagatik, garrantzitsua baita zerbitzatzen ditugun herritarren ikuspegia eta eskaerak hurbil edukitzea.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 457-2015 Nori: OSAKIDETZA - GIPUZKOA ESKUALDEA Arrazoia: Etxeko txikiekin, bai eta ni neu ere, osagilearengana joaten naizenean eskertuko nuke medikuarekin euskara erabili ahal izatea. Sarritan gertatu zaigu Zumaian, medikuari azalpenak ematean nahiz harenak jasotzerakoan komunikazio arazoak izatea. Erantzuna: DONOSTIALDEA ESI - ZUZENDARI-GERENTEA: Zumaiako zentroan helduak artatzen dituzten fakultatibo guztiek hitz egiten dute euskaraz; hortaz, pentsatzen dugu, aipaturiko egoera titularraren ordezkapena egin den uneren batean gertatuko zela. Kasu horietan, ezinezko zaigu, beti, euskaraz dakiten profesionalak kontratatzea ordezkapenak egiteko, eta lanpostua betetzea lehenesten dugu. Bestalde, Pediatriaren arloan, bi lanpostu ditugu, eta bakarrean ziurtatu genezake arreta euskaraz. Tamalez, egun ezin dugu egoera konpondu. Hori dela eta, hiritarrak aukeratutako hizkuntzan arreta jasotzeko duen eskubideaz jakitun, eskertuko genizuke erabiltzaileari helaraztea, hemendik aurrera pediatrarekin hitzordua eskatzen duenean, euskaraz dakienarekin nahi duela adierazteko. Azkenik, eskatuko nizuke erabiltzaileari barkamena eskatzeko gure izenean, ez garelako gauza izan berak lehenetsitako hizkuntzan arreta eskaintzeko, desadostasuna sortu aurretik. Dosierra: 472-2015 Nori: Osakidetza - LEZAKO OSPITALEA Arrazoia: Osakidetzako Leza Ospitaleko zuzendaritzak mezua erdara hutsean igorri digu sindikatuoi. Erantzuna: Dosierra: 476-2015 Nori: OSAKIDETZA Arrazoia: Sodupeko osasun-etxean kartel ugari ez daude euskaraz idatzita, gaztelania hutsean baino ez daude. Erantzuna: EZKERRALDEA ENKARTERRI CRUCES ESI - PERTSONAL ZUZENDARIA: Sodupe Osasun Zentrora bertaratu eta horrela dela egiaztatu ondoren, horiek berehala kentzeko agindua eman dugu. Halaber, Osakidetzan Euskararen Erabilera Normalizatzeko II, Planaren 1.1. atalak jasotakoa berriro jakinaraztearekin batera, laguntza eskaini diegu ospitaleko langileei euskaratzeko orduan zailtasunak izanez gero. Azkenik, egokitzat jo dugu hizkuntza ofizialen erabilerari buruzko irizpideen gaineko saio bat antolatzea udazken honetan, aipatutako horiek guztiok ostera ere gogorarazteko. Zinez deitoratzen ditut sortutako eragozpenak. Dosierra: 519-2015 Nori: OSAKIDETZA Arrazoia: Osakidetzako Enplegu Publiko Eskaintza prestatu ahal izateko Osakidetzak ezagutzera eman duen bibliografia gehiena erdara hutsean da zenbait kategorietan. Erizaintzakoan adibidez: http://www.jusap.ejgv.euskadi.eus/r47-bopvapps/eu/bopv2/datos/2015/06/1502447e.pdf Ikasketa guztiak, erizaintza barne, euskaraz eginda ere, ikasi beharreko bibliografia erdaraz soilik egonik praktikan ezinezkoa da, edo askoz ere zailagoa, EPE azterketa euskaraz egitea. Erantzuna: OSAKIDETZA - GIZA BALIABIDEETAKO ZUZENDARIA: Egia da 2014-2015 aldiko Enplegu Eskaintza Publikoa prestatzeko bibliografiako material guztia ez dagoela euskaraz. Hori hala da. Baina bi hizkuntzetan eskura daiteke bibliografia horren zati handi bat. Gainera, hainbat argitalpen zientifiko ez dira gaztelaniaz sortu ere; gaztelaniara itzulitakoak dira, eta horrek ez die aparteko oztoporik sortu azterketa egingo dutenei. Jakin beharko zenuke, gaur egun, osasunaren arloko argitalpen zientifikoen zehaztasuna handitu ahala, orduan eta txikiagoa dela bai euskararen bai gaztelaniaren presentzia. Jakintzaren adar guztietan gertatzen da hori, bereziki, zientziaren arloan. Ez da berritasun bat. Oposizio faseko azterketei dagokienez, antzeko zerbait gertatzen da. Egoera bertsua da EAEko herri-administrazioen hautaketa-prozesu guztietan, eta are nabarmenagoa espezializazio-maila handiagoko kategoria profesionaletan. Hori ere ez da berritasun bat. Hala, Osakidetzak zera bermatu behar du: azterketa hizkuntza ofizial batean zein bestean egin, erabat ulertuko direla elementu guztiak, hizkuntzek emaitzetan eraginik izan gabe. Horretarako, Osakidetzak konpromisoa hartu du euskarazko azterketek kalitatezko baldintza guztiak bete ditzaten, hizkuntzaren, ulermenaren eta komunikazioaren aldetik.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 532-2015 Nori: OSAKIDETZA - EZKERRALDEA-ENKARTERRI ESKUALDEA Arrazoia: Osakidetzako Zalla herriko osasun etxe eta anbulategian kartel ugari ez daude euskaraz, gaztelania hutsean baizik. Erantzuna: EZKERRALDE-ENKARTERRI-CRUCES ESI - PERTSONAL ZUZENDARIA: Kexan azaldu bezala, kartel eta ohar asko gaztelania hutsean daudela egiaztatu ondoren berehala kentzeko agindua eman dugu. Era berean, Osakidetzaren Euskararen Erabilera Normalizatzeko II. Planaren 1.2. atalak xedatutakoa berriro jakinaraztearekin batera, laguntza teknikoa ere eskaini diegu osasun zentroko langileei, jende aurrean zabaltzen diren informazio guztiak ele bitan ematen direla bermatzeko. Azkenik, egokitzat jo dugu hizkuntza ofizialen erabilerari buruzko irizpideen gaineko saio bat antolatzea datorren udazkenean, aipatutako horiek guztiok, ostera ere, gogorarazteko. Dosierra: 552-2015 Nori: OSAKIDETZA - MUSKIZKO OSASUN ZENTROA Arrazoia: Muskizko osasun zentroko zenbait ohar eta kartel ez daude euskaraz idatziak. Besteak beste, pediatrarekin hitzorduak ezin direla internet bidez hartu dioena, hitzordura ezin bazara joan abisatzeko dioena, eskuak nola garbitu erakusten duena eta AEPAPen kartela “Silencio por favor” dioena. Erantzuna: EZKERRALDEA ENKARTERRI CRUCES ESI - PERTSONAL ZUZENDARIA: Jasotako kexa aztertu ondoren, zerbitzu-erakunde honetako Pertsonal Zuzendaritzak agindua eman du horiek guztiak berehala kentzeko. Halaber, Ezkerralde-Enkarterriko osasun zentro guztietako arduradunei berriro jakinarazi zaie Osakidetzan Euskararen Erabilera Normalizatzeko II. Planaren 1.1.2. atalak errotulu aldakorren inguruan jasotakoa, bai eta Euskara Zerbitzuaren laguntza eskaini ere. Azkenik, egokitzat jo dugu hizkuntza ofizialen erabilerari buruzko irizpideen gaineko saio bat antolatzea udazken honetan, aipatutako horiek guztiok ostera ere gogorarazteko. Zinez deitoratzen ditut sortutako eragozpenak. Bestelako informazio edo argibiderik nahi izanez gero, laguntzeko prest nauzu. Dosierra: 559-2015 Nori: OSAKIDETZA - GIPUZKOA ESKUALDEA Arrazoia: Maiatzaren hasiera aldera sendagilearengana joan nintzen Getariko osasun etxera. Itxarongelan entzuten zen irratia RNE zen, gaztelania hutsean, jakina. Getaria herri euskalduna denez, proposamen idatzia aurkeztu nuen maiatzaren 14an, euskarazko irrati bat aukera zezaten. Bi hilabete eta erdi beranduago jaso dut erantzuna. Honela dio: “Irrati katea kontsultetan sortzen diren elkarrizketak entzun ez daitezen jartzen da. Ez dugu euskarazko irrati kate aproposik topatu osasun zentroko itxoin gelatan entzuteko. Beraz, RNE hautatu da, ez gazteleraz zelako, egokiagoa zaigulako baizik. Hala eta guztiz ere, irekita gaude euskaraz emititzen duen beste irrati kate bat jartzeko”. Ez naiz gehiago joan sendagilearengana, eta ez dakit irrati-kate ezberdinak jartzen dituzten, baina arduradunaren erantzuna ikusita… Erantzuna: DONOSTIALDEA ESI - ZUZENDARI GERENTEA: Zentroko arduradunarekin hitz egin ondoren eta arduradunak kexa egin zuen herritarrari azaldu zion bezala, prest zeuden itxarongeletan entzungai zeuden Radio Nacionaleko irrati emanaldia euskarazko beste batera aldatzeko. Gauzak horrela, une hartatik eta gaur-gaurkoz, aipatutako osasun zentroko eremurako aukeratu den irrati-etxea EITB irratia da. Dosierra: 601-2015 Nori: OSAKIDETZA - ZUMARRAGA OSPITALEA Arrazoia: Aste honetan alabarekin Zumarragako ospitaleko larrialdi zerbitzura joan behar izan dut. Bertan hartu gintuen pediatrak ez zekien euskaraz, beraz ezin izan dugu zerbitzua euskaraz jaso. Erantzuna: GOIERRI-UROLA GARAIKO ESI: Daukagun informazioaren arabera, aipatutako astean guardiak egin zituzten pediatrak euskaldunak dira. Horrela ez balitz, datu zehatzagoak beharko genituzke behar bezalako erantzuna eman ahal izateko: zein egunetan artatu zintuen, izen-abizenak…

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 602-2015 Nori: OSAKIDETZA - ZUMARRAGAKO OSASUN ZENTROA Arrazoia: Zumarragako anbulategian sarri pediatrarengana joaten gara umearen errebisioak egitera. Bisita bakoitzean, erizainak gomendio batzuk idatzita ematen dizkigu. Erizainak euskaldunak izan arren, idatzia gaztelera hutsean egoten da. Erantzuna: GOIERRI-UROLA GARAIKO ESI - ZUZENDARI GERENTEA: Zentroko arduradunarekin hitz egin ondoren, hori horrela dela konprobatu dugu, eta aipatutako gomendioak itzultzera bidali ditugu aurrerantzean euskaraz ere eman daitezen. Dosierra: 667-2015 Nori: OSAKIDETZA - TRANSFUSIO ETA GIZA EHUNEN EUSKAL ZENTROA Arrazoia: Aurreko astean odola ematen egon nintzen, Durangon. Nik euskaraz egin arren, erdaraz egin zidan elkarrizketa medikuak. Erdarara makurtu nintzen, bai ondo makurtu ere, alde egitean "muchas gracias" eta "adios" esan bainion, haren 'agur' diosalari erantzunez, ea konturatzen zen. Mediku hori badakit euskalduna dena. Gogoan dut-eta behin gutxienez, duela urteak, euskaraz egin ahal izan nuela harekin. Gerora, baina, erdara inposatu izaten du, beti. Hiru hilean behin ematen dut odola. Mediku 'euskaldun' hori ez dagoenetan ere erdaraz egin behar aldian-aldian suertatzen den sendagilearekin. Odola ateratzen duten erizainekin ere gehien-gehienetan euskara/euskaldunok existituko ez bagina lez... Beste horrenbeste gertatzen da bertan egoten diren boluntarioekin, baina ondo bereizi beharrekoak dira herri-administrazioko langileak eta herritar boluntarioak... Inork --- Osakidetzak, Jaurlaritzak...--- ez die esplikatu-gogorarazi behar behargin hauei herritarroi dagokigula hizkuntza hautatzea, herritarron zerbitzura daudela eta ez dela alderantziz inolaz ere. Eta errespetatu ezean, ezin ote daiteke ezer egin, ez zaie kargu hartuko? Erantzuna: Dosierra: 696-2015 Nori: OSAKIDETZA Arrazoia: Osakidetzako "Enplegatuaren atarian", euskarazko interfazea aukeratutakoan, hainbat hitz erdaraz daude. Tresna hau euskaraz erabili nahi dugunok aukera hori mugatua dugu, beraz. Erantzuna: OSAKIDETZA - GIZA BALIABIDEETAKO ZUZENDARIA: 2015ean Enplegatuaren Atariko edukiak berrikusteko batzorde bat osatu zen, Osakidetzako Zuzendaritza Nagusiko Giza Baliabideetako Zuzendariordetzak eta Informatikako Zuzendariordetzak osatutakoa, alegia. Edukien berrikuspenean, edukiak berrikusi eta aldatzeaz gain, euskarazko bertsioan dauden akatsak detektatzen dira. Eduki horiek berrikusten eta aldatzen diren heinean, bai euskaraz, bai gaztelaniaz, ezartzen joaten dira. Edukien berrikuspena 2014. urtearen amaieran hasi zen. Laneko plana atalka heltzeko antolatuta dago. Beraz, 2015. urtean zehar, “Datu pertsonalak” atala aldatu eta ezarri da bi hizkuntzetan. Eta, modu horretan, atal guztiak berrikusiko, aldatuko eta ezarriko dira. Era berean, 2015eko ekainetik, nomina hautatutako hizkuntzan ikusteko aukera dago. 2015eko urtean zehar proiektuak izandako aurrerapenari buruzko edozein informazio nahi izanez gero prest gaude laguntzeko. Dosierra: 704-2015 Nori: OSAKIDETZA - GURUTZETAKO OSPITALEA Arrazoia: Irailaren 25ean istripua izan genuen amarekin eta anbulantzia deitu genuen. Bertan etorri ziren langileek, euskaraz jakin arren, agurra ere ez zuten egin euskaraz. Euskaraz bazekiten galdetu eta ikasten ari zirela esan ziguten. Gero, Gurutzetako ospitalean antzeko egoera aurkitu genuen; larrialdietan inork ez zuen euskaraz egiten, agurrak ere ez, eta plantara igotzean gauza bera gertatu zitzaigun. Esan digute badela kanpaina bat euskaraz dakiten langileak “e” batez identifikatzen dituena, baina horrelakorik zeraman bat bera ere ez genuen topatu. Plantan baziren erizain euskaldunak, bereizgarririk ez zutenak, geuk euskaraz eginez gero egiten zutenak baina bestela ez. Bereizgarriaren kanpaina eskertzekoa da, baina gehiago eskertuko genuke agurra euskaraz egitea, geuk ere euskaraz jarraitu ahal izateko. Erantzuna:

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 719-2015 Nori: OSAKIDETZA Arrazoia: Mutrikuko anbulategiko harreran egoten den pertsonak ez du inoiz euskaraz egiten, nahiz eta zuk euskaraz egin soilik. Eta kontua da euskalduna dela. Erantzuna: DEBABARRENEKO ESI - PERTSONALEKO ZUZENDARIA: Jasotako kexa kontuan hartuz, zinez esan nahi dizugu sentitzen dugula horrelako egoerak gertatzea. Izan ere, Debabarrena eskualde euskalduna izanik, bai Mendarako ospitalean eta baita Debabarrena Erakunde Sanitario Integratua osatzen duten osasun zentro guztietan ere, aspaldidanik ari gara ahaleginak egiten euskarak gure zerbitzuetan dagokion tokia izan dezan; beti ere, gure eginkizun nagusia kalitatezko asistentzia sanitarioa eskaintzea dela kontutan izanik. Nolanahi ere, azaltzen diguzuen arazoa ezin dugu erabat argitu, izan ere zure idatzian ezinbesteko datuak falta baitzaizkigu egoeraren nondik norakoak ezagutzeko. Esaterako, jakin beharko genuke harreran egoten diren hiru langileetatik zein da beti erdaraz aritzen dena. Hala ere, aurrerantzean egoera hori errepikatu ez dadin, Mutrikuko osasun zentroko arduradunak harrerako langileekin banan-banan hitz egin du, eta berriz ere helarazi die herritarrekiko harremanetan erabiltzaileen hizkuntza-aukera errespetatzeko beharra. Dosierra: 730-2015 Nori: OSAKIDETZA - BEASAINGO OSASUN ZENTROA Arrazoia: Beasaingo anbulategiko larrialdietara zuzendu nintzen nire 6 hilabeteko haurrarekin. Artatu gintuen medikuari zuzentzean, euskaraz ez zekiela eta ulertzea nahi bagenuen erdaraz egitera behartu gintuen. Bigarren mediku bat ere izan zen kontsultan honek ere, gu euskaraz zuzendu arren, erdaraz erantzun zigun. Erantzuna: GOIERRI-UROLA GARAIKO ESI - ZUZENDARI GERENTEA: Tamalez, gaur egun gure zerbitzuetako profesional guztiak ez dira euskaldunak eta zinez sentitzen dugu horrelako egoerak gertatzea. Gure datuen arabera, 2015eko urriaren 11n, Beasaingo larrialdi zerbitzuan hiru mediku zeuden. Erdaldun bat eta berarekin batera prestakuntza jasotzen ari zen mediku egoiliarra; erdalduna hori ere. Hirugarren mediku bat ere bazegoen, euskalduna, beste kontsulta batean. Erabiltzaileak aukera izaten du beti profesional euskalduna eskatzeko, eta horrela egiten da, lehena, profesional euskaldunik egonez gero, eta bigarrena, une zehatz horretan osasun arretaren aldetik arazorik egon ezean. Eskerrak eman nahi dizkizugu zure laguntzagatik, garrantzitsua baita guretzat, zerbitzatzen ditugun herritarren ikuspegia eta eskaerak hurbil edukitzea. Dosierra: 737-2015 Nori: OSAKIDETZA Arrazoia: Usansolo-Galdakaoko ospitaleko kafetegian dauden langileek ez dakite euskaraz. Osakidetzak konkurtso bitartez esleitutako enpresa batetako langileak dira. Erantzuna: BARRUALDE-GALDAKAO ESI - EKONOMIA ETA FINANTZAKO ZUZENDARIA: Jasotako kexari begira, honakoa jakinarazi nahiko genizueke; ospitale honetako kafetegi zerbitzua azpikontratatuta dago eta, horren ondorioz, eta legeak ezarritakoaren arabera, zerbitzuko langileak ere subrogatuta daude euren euskara maila kontuan hartu gabe. Halere, gure erantzukizuna bada arreta elebiduna izan dadin plangintza bat egitea langile horiek geroz eta euskaldunagoak izan daitezen. Dagoeneko konpromiso hori martxan da.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 764-2015 Nori: OSAKIDETZA - GIPUZKOA ESKUALDEA Arrazoia: Zestoako osasun etxean bi mediku daude, biak euskaldunak. Urriko lehen astean mediku horietako baten ordezkapena egiteko mediku ez-euskalduna jarri zuten. Medikuarekin erdaraz hitz egin behar beraz, eta gure hizkuntza eskubideak zapuzturik berriz ere. Erantzuna: DONOSTIALDEA ESI - ZUZENDARI GERENTEA: Zestoako osasun zentroan euskaraz ez dakien mediku bat aldi baterako kontratatu genuelako eginiko kexari erantzunez jakinarazi nahi dizut, egia dela zuk adierazitako egoera: urriaren 1etik 9ra bitartean gertatu zen; une horretan ezin izan baikenuen aurkitu hizkuntza eskakizuna egiaztatuta zuen medikurik ordezkapena egiteko. Hala ere, helarazi nahi dizut lehentasuna ematen diogula euskarari ezaugarri hauek dituzten lanpostuak betetzeko garaian. Baina kasu honetan ezinezkoa izan zaigu euskaraz dakien profesionala kontratatzea ordezkapena egiteko, eta lanpostua betetzea lehenetsi dugu, nahiz eta jakin zuk aukeratu duzun hizkuntzan ezin dugula arreta ziurtatu (gure arauan salbuespen kasua da). Horregatik guztiagatik, barkamena eskatu nahi dizugu egoera honek sortu dizkizun zailtasunengatik. Dosierra: 765-2015 Nori: OSAKIDETZA - BIDASOAKO ESI Arrazoia: Bidasoa eskualdeko Ospitalean astebeteko egonaldia egin nuen eta "egun on" esanda ere, hainbat langilek ez zuten erantzuten. Gutxi batzuk besterik ez ziren saiatu gurekin euskaraz egiten. Erantzuna: BIDASOA ESI - PERTSONALEKO ZUZENDARIA: Bidasoa ESIko Onarpen Sekzioan, Euskararen erabilpena arautzen duen 10/1982 oinarrizko Legeari jarraiki bermatzen da atentzioa euskaraz emateko aukera. Gainera, indarrean dagoen Osakidetzan Euskararen erabilera normalizatzeko 2013-2019 Planak jasotzen duenaren arabera, Bidasoa ESIko Pertsonaleko Zerbitzuko lanpostuek betetzen dute eskatutako derrigortasun-daten gutxieneko portzentajea. Azaldu duzun egoerari dagokionez, jakinarazi nahi dizugu bertara joaten diren erabiltzaile guztiek eska dezaketela atentzioa euskaraz jasotzea, eta bermatuta dagoela atentzioa hizkuntza horretan jasoko dutela. Horrez gain, euskaraz artatua izateko aukera eskaintzen duten euskarriak daude mostradore gainetan, interesdunak eska dezan hala nahi badu. Dosierra: 789-2015 Nori: OSAKIDETZA - DONOSTIA OSPITALEA Arrazoia: Donostia Ospitaleko kafetegian hainbat urraketa ematen dira, informazioa ez baitago ele bietan:Jatekoen zerrenda paperak erdaraz.- Euskaraz dagoen hitz bakarra (haurrenekoak) gaizki idatzia.- Badira bi telebista pantaila eguneko menuaren informazioarekin. Informazio guztia erdaraz ematen dute.- Janaria jartzen duten langileei erdaraz hitz egin behar zaie nahitaez, ez baitute euskara ulertzen. Erantzuna: ALBIE - RESTAURACIĂ&#x201C;N SOCIAL, CATERING Y VENDING: Albie-n euskararen hizkuntza-normalizazioa lortzeko arreta handia adierazi dugu, eta hori horrela, Hospital de San Sebastian - Donostia ospitalean gure jardueran zehar honako neurriak ezarri ditugu: Lan txandak ahalbidetzen duenean barra eta kutxa departamentuetan langile elebidunak, Berariazko euskara heziketa boluntarioa euskaran prestakuntza arauturik gabeko langileentzat, beraien lana bi hizkuntzetan egin ahal izateko. Emandako ikastaroaren programa atxikitzen da. Kontratazio berrietarako, postuaren profilean, ahozkoan eta idatzian euskara maila egokia edukitzearen beharra sartu da. Albie-ren jabetzako kartelak, huts puntualen bat ezean, bi hizkuntzetan jartzen dira. Jasotako kexaren ondorioz, eta bi hizkuntzen berdintasunaren sustapena hobetzen jarraitzeko asmoz, ekintza hauek abian jarri dira: a) Idatzizko komunikazioaren ez-betetzeei dagokienez, kartel eta telebistetan ikusgai jarritako informazio guztia errepasatzen ari gara, gaizki idatzita dagoena edo hizkuntza berdintasun araudia betetzen ez duena zuzentzeko helburuarekin. b) Ahozko komunikazioaren ez-betetzeei dagokienez, ahal den neurrian, kontsumitzaileak bi hizkuntza ofizialen artean edozein erabili ahal izateko, lan-txanda bakoitzean langile euskaldunak jarriko dira. Azkenik, erakundearen esparruan bi hizkuntza ofizialen erabileraren berdintasuna lortzeko eta euskararen hizkuntza normalizazioa sustatzeko dugun ardura berretsi nahi dugu.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 793-2015 Nori: OSAKIDETZA Arrazoia: Txagorritxu Ospitaleko sukaldean langileentzako kartela, txanoa jantzi beharra gogoratuz, erdara hutsean dago. Erantzuna: ARABA UNIBERTSITATE OSPITALEA - PERTSONALEKO ZUZENDARIA: Jasotako kexaren harira, zuzendaritza honek honakoak adierazi nahi ditu: - Kexan aipaturiko kartela erdara hutsean zegoela antzeman ostean, zuzendu egin da, elebitan egon dadin. - Bide batez, intzidentziaren berri eman duen herritarrari barkamena eskatu nahiko genioke. Dosierra: 800-2015 Nori: OSAKIDETZA - BIODONOSTIA IKERKETA INSTITUTUA Arrazoia: Gaur, urriak 28, goizeko 09:18ean, Biodonostiako Gerentziaren izenean mezu bat igorri zaigu Osakidetzako langileoi, erdara hutsean, bai mezua eta baita atxikitako artxiboak ere. Mezuaren gaia: "Convocatoria Bottom Up 2016" Mezua honako honek sinatzen zuen: Responsable Unidad Innovaci贸n / Berrikuntza Unitateko Arduraduna Erantzuna: BIODONOSTIAKO OIIko ZUZENDARI-KUDEATZAILEA: Barkamena eskatu nahi dugu Bottom-Up proiektuen deialdiaren informazioa gaztelaniaz bakarrik igortzeagatik. Biodonostiako deialdi, adierazpen eta komunikazioak bi hizkuntzetan egiten ditugu normalean. Azken urte hauetan pauso garrantzitsuak eman ditugu gaztelaniaz funtzionatzetik bi hizkuntzei erabilera eta garrantzi bera ematera pasatzeko. Kasu zehatz honetan, arazoa koordinazio eta denbora falta izan da. Bottom-Up proiektuak aurkezteko oinarriak euskaraz ere bagenituen baina bidaltzeko momentuan ahaztu eta informazioa gaztelania hutsean bidali genuen. Dokumentuak ahalik eta azkarren bidali nahi izan genituen eta konturatu gabe ez genituen euskarazko dokumentuak eta azalpenak gehitu. Aurtengo deialdi hau egiten den hirugarren urtea da, eta azken bi urteetan ele bitan bidali genuen komunikazio guztia. Aurten ere hori zen helburua (eta material guztia euskaraz ere bagenuen), baina aipatu bezala, akats batengatik ez genuen ele bitan bidali. Sortutako kaltea sentitzen dugu eta egoera berriro gerta ez dadin neurriak martxan jartzeko konpromisoa hartzen dugu. Gainera, gaztelaniaz bidali genituen dokumentuen euskarazko bertsioa ere gehitzen dugu, berandu bada ere lagungarria izango delakoan. Dosierra: 804-2015 Nori: OSAKIDETZA - TXAGORRITXU OSPITALEA Arrazoia: Txagorritxu ospitalean erabiltzaileei zuzendutako hainbat ohar ez daude euskaraz, gaztelania hutsean baizik. Erantzuna: Dosierra: 819-2015 Nori: OSAKIDETZA - DONOSTIA OSPITALEA Arrazoia: Donostia Ospitalean konponketa lan batzuk direla eta jarritako oharra (Aviso: Caida de escombro) erdara hutsean dago. Erantzuna: DONOSTIALDEA ESI - ZUZENDARI GERENTEA: Donostia Unibertsitate ospitalean gaztelera hutsean zeuden seinaleei buruz, azalpenak eskatu ditut eta horietan oinarrituta, honako hau esan nahi dizut. Kexan aipatutako kartela aldi baterako jarri zuten (24 ordu besterik ez), lan puntual bat egin behar zelako. Edozein kasutan, badakit gure betebeharra dela seinale guztiak elebidun jartzea, eta arrazoi horregatik, gure erakunde sanitarioko mantentze lan eta azpiegituretako arduradunarekin harremanetan jarri naiz, hori bera jakinarazteko.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 820-2015 Nori: OSAKIDETZA - DONOSTIA OSPITALEA Arrazoia: Donostia Ospitalean langileok arropa jasotzeko erabiltzen dugun programa erdara hutsean dago. Erantzuna: DONOSTIALDEA ESI - ZUZENDARI GERENTEA: Bere garaian jaso genuen unibertsitate ospitale honetako uniformeak banatzeko makinen inguruko desadostasuna, eta makina horren pantaila aldatzea zaila zenez (Italian egin behar da), horren gainean euskara hutsean idatzitako oharra jarri zen. Baina zure idatzia jaso ondoren, eta jakitun zentroko ekipamenduetako funtzionamendu-mezuek ele bietan egon behar dutela, enpresa hornitzaile italiarrarekin jarri ginen harremanetan, pantailako testua alda dezaten. Egokitzapena egin bazen ere, testua ez zen zuzena, eta berriro bidali dugu akatsa zuzentzeko. Beraz, eta zure erantzuna gehiago luzatu ez dadin, honen bidez ziurtatu nahi dizut laster egongo direla makina horien pantailak bi hizkuntzetan. Dosierra: 824-2015 Nori: OSAKIDETZA - AMARA BERRI ANBULATORIOA Arrazoia: Atzo medikuaren kontsultara joan nintzen Amara Berriko anbulatoriora, eta, zain nengoela, hara non ikusi nuen ate ondoan horma-irudi bat, zeinak zioen (gutxi-asko) hitzordua aurreikuspen moduan ematen zela, PERTXONA bakoitzarekin egon beharreko denbora ezin delako aurreikusi. Beraz, lasai egoteko zain, deitu arte. Ate guztietan zegoen. Erantzuna: Dosierra: 858-2015 Nori: OSAKIDETZA - GIPUZKOA ESKUALDEA Arrazoia: Legorretako bizilaguna naiz. Alegiako osasun etxean izan naiz gaur, eta emaginak ez zekien euskaraz. Erantzuna: TOLOSALDEA ESI - KUDEAKETA ZUZENDARIA: Tolosaldea eskualde euskalduna da eta Tolosaldea Erakunde Sanitario Integratua (ESI) osatzen duten osasun zentro guztietan aspalditik ari gara ahaleginak egiten euskarak zerbitzu asistentzialetan dagokion lekua izan dezan. Hain zuzen ere, Osakidetzaren euskararen erabilera normalizatzeko 67/2003 Dekretuan jasotakoa jarraituz, lehenengo plangintzaldian lehentasunezko izendatu ziren medikuntza orokorra, pediatria, erizaintza eta bezeroak atenditzeko unitateak eta osasun zentroetako langileen ehuneko jakin bati ezarri zitzaien hizkuntza-eskakizuna (HE) egiaztatu beharra. Bigarren plangintzaldian, berriz, emakumeak atenditzeko zerbitzuak ere lehentasuna hartu zuen eta emaginei ere jarri genien HE egiaztatzeko Derrigortasun Data (DD), 2014ko maiatzaren 9an. Alegiako emaginaren kasuan, ez da euskalduna eta 2016ko abendurako egiaztatu behar du 2. HE. Kudeaketa konplexua eskatzen duen erakundea da gurea. Eta, horrenbestez, beti ez da erraza langileen lan eskubideak, erabiltzaileen hizkuntza eskubideak eta asistentzia sanitarioa bateratzea. Hargatik, pazientzia eta ulerkortasuna eskatu nahi dizugu. Gure aldetik, dena den, arazoari nolabaiteko irtenbidea jartzeko ahalegina egin nahi dugu. Izan ere, Tolosaldea ESIn diren lau emaginen artean, bi euskaldunak dira; hots, egiaztatuta dute jada lanpostuari dagokion HE. Andoaingo osasun zentroan ari da bata eta Tolosakoan bestea. Gauzak hala, Legorretako erabiltzaileari aukera eman nahi diogu, berak hala nahi izatera, Tolosako emaginarekin aritzeko. Alegia eta Tolosaldeako egoera soziolinguistikoa kontuan izanik, Tolosaldea ESIko Gerentziak konpromisoa hartuko du ahal den neurrian Alegiako Osasun Zentroko egoera hobetzeko. Zentzu horretan, arreta euskaraz emateko beharrezkoa den euskara gaitasuna lortzeko baliabideak eskainiko dizkio aurrerantzean ere Alegiako emaginari.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 862-2015 Nori: OSAKIDETZA - DONOSTIALDEA ESI Arrazoia: Haurdunaldian izandako arazoengatik lau aldiz jo behar izan dut Donostia Ospitaleko ginekologiako larrialdietara. Behin bakarrik hartu naute medikuek euskaraz, beste hiru kasuetan gaztelera hutsean. Erantzuna: DONOSTIALDEA ESI - ZUZENDARI GERENTEA: Zerbitzuko arduradunen balorazioa jaso ondoren, larrialdi horietan aritzen diren fakultatibo guztiak euskaraz badakitela egiaztatu dut. Hori dela eta, suposatu behar dut hizkuntza ezagutzen ez zuten beste profesional batzuk ere egon zitezkeela -ikasleak, erizaintzako profesionalak- gaztelania lehenesteko. Erabakia ez da batere egokia. Horregatik, eta egoera hauek berriro gerta ez daitezen, Tokoginekologiako zerbitzuan gogoraraziko dut betebeharra dugula pazienteak aukeratu duen hizkuntzan atenditzeko, bai hala eskatu duelako, bai pazienteak esplizituki ez esan arren, egoerak hala eskatzen duela ulertzen badugu. Bukatzeko, pazienteari barkamena eskatu nahi diogu gure izenean. Dosierra: 898-2015 Nori: OSAKIDETZA - ZUMARRAGA OSPITALEA Arrazoia: Zumarraga ospitalean emagina kontratatu dute hizkuntza-eskakizuna kontutan hartu gabe. Urriaren 9tik abenduaren 31 arte egin diote kontratua. Erantzuna: GOIERRI UROLA GARAIKO ESI - ZUZENDARI GERENTEA: Zuen kexa jaso ondoren, esan beharra dugu ez dugula inongo daturik behar bezalako erantzunik emateko: noiz egin zen kontratua, zein kontratatu zen edota lanpostuak derrigortasun data ote daukan. Dosierra: 910-2015 Nori: OSAKIDETZA Arrazoia: Intxaurrondoko osasun-zentroan ez dago euskaraz dakien pediatrarik, eta haur euskaldunak derrigor pediatra erdaldunarengana eraman behar dira. Erantzuna: DONOSTIALDEA ESI - ZUZENDARI GERENTEA: Zentro horretako Pediatriako Unitatea bi pediatrek eta erizain batek osatzen dute, eta bi pediatretako batek eta erizainak euren lanpostuei dagokien euskara maila egiaztatuta dute. Bestalde, epe ertain edo luzera langileen leku-aldaketarik balego ere, aipatutako hiru lanpostuei derrigortasun data ezarri zaienez, ezagutza bermatuta legoke unitate horretan. Hala ere, herritar horrek bi pediatretatik zein daukan esleituta jakiterik ez dugunez, esaten ahal diozue berriro zentrora joaten denean euskaraz artatua izan nahi duela esan dezala; horrela, aurrerantzean euskaraz dakien pediatrak artatzea ahalbidetuko genuke. Sortu ditugun eragozpenak direla eta, barkamena eskatu nahiko genioke herritarrari. Dosierra: 944-2015 Nori: OSAKIDETZA - BIDASOAKO ESI Arrazoia: Azaroaren 25ean euskaraz egin nuen galdera Bidasoa eskualdeko ospitaleko 1. solairuan. Arreta egin zidan pertsonak aurpegi arraroa jarri zuen, hizkuntza ezezagun batean ariko banintzaio bezala, eta orduan, bere lankideak erantzun zidan, baina ez euskaraz, gaztelaniaz baizik. Erantzuna: BIDASOA ESI -PERTSONALEKO ZUZENDARIA: Sentitzen dugu azaroaren 25ean Bidasoa ESIko Ospitalean jasotako zerbitzua espero bezain asegarria ez izatea. Egia da, Euskararen erabilpena duen 10/1982 oinarrizko Legeari jarraiki, herritar guztiek dute euskara zein gaztelera erabiltzeko eskubidea, eta eskubide hori bermatzeko erakundeek neurriak hartu behar dituztela. Bisadoako ESIn horretarako ari gara lanean indarrean dagoen Osakidetzaren Euskararen erabilera normalizatzeko 2013-2019 Plana jorratuz. Erakunde sanitarioen hizkuntza normalizazio prozesuak baditu bere zailtasunak. Pertsona askok osatzen dute erakunde hau, eta, erraza ez izan arren guztiengana heltzeko ahaleginak egiten ditugu. Kexari dagokionez, ospitalera joaten diren erabiltzaile guztiek eska dezakete atentzioa euskaraz jasotzea, eta bermatuta dago atentzioa hizkuntza horretan jasoko dutela. Horrez gain, euskaraz artatua izateko aukera eskaintzen duten euskarriak daude mostradore gainetan, interesdunak eska dezan hala nahi badu.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 985-2015 Nori: OSAKIDETZA - GALDAKAO-USANSOLO OSPITALEA Arrazoia: Galdakaoko Ospitaleko kanpoko kontsultetako harrerak ez du errespetatzen euskaraz hitz egin nahi dugunon hizkuntza-eskubideak, ez telefonoz ez bertan hitzordua hartzen dugunean. Erantzuna: Dosierra: 991-2015 Nori: OSAKIDETZA - BEASAINGO OSASUN ZENTROA Arrazoia: Beasaingo osasun-zentroko emaginek erditzeko prestaketa ikastaroak gaztelania hutsean baino ez dituzte egiten. Ez dago euskaraz egiteko aukerarik. Erantzuna: GOIERRI-UROLA GARAIKO ESI - ZUZENDARI GERENTEA: Osasun Zentroko buruarekin harremanetan jarri ondoren, honako hau adierazi digu: "aztertuko dutela, dauden baliabideekin, ikastaroa euskaraz edo ele bietan emateko aukera. Hori horrela, jakinarazi nahi dizuegu bi emaginak euskaldunak direla eta, hortaz, euskaraz aritzen ahal direla pazienteekin". Dosierra: 1064-2015 Nori: OSAKIDETZA Arrazoia: Abenduaren 13an Osakidetzako Erizaintzako oposaketak izan ziren Barakaldon. Azterketa euskaraz egin nuen. Galdera baten erantzuna gaizki zegoen idatzita (A ereduko euskarazko bertsioko 77. galderako d) erantzuna), beraz. begiraleari deitu eta argitzeko eskatu nion. Arduradunarengana joan zen eta gaztelaniazko bertsioarekin itzuli zen niregana erranez nahi banuen gaztelaniazko bertsioa irakurri nezakeela. Ez zidan utzi mahaian bi azterketak batera edukitzen. Ez da hori bakarrik, etxerakoan beste erantzun bat ere gaizki itzulita zegoela ikusi nuen. Hortaz aparte, beste galdera batzuetan akats ortografikoak ere bazeuden. Erantzuna: OSAKIDETZA - GIZA BALIABIDEETAKO ZUZENDARIA: 2014 eta 2015ean deitu diren hautaketa-prozesuak arautu dituzten oinarri orokorrak 1135/2015 ebazpenak onartu ditu. Ebazpen horren 9.5 atalaren arabera, azterketara aurkeztutako pertsonek eskaera ereduan proba zein hizkuntza ofizialean egin nahi duten zehaztu behar dute eta aukera hori loteslea da. Bestalde, oinarri orokorrek erreklamazioak egiteko epeak aurreikusten dituzte: - Azterketen emaitzak aurkatzeko erreklamazio-epea (12.4 oinarria)- Gaindituen zerrenda aurkatzeko erreklamaizo-epea (15.5 oinarria) Dosierra: 1088-2015 Nori: OSAKIDETZA Arrazoia: Aurreko igandean Osakidetzako Enplegu Publiko Eskaintzako azterketak egin ziren BEC-en. Azterketa aretoan megafoniako oharrak lehenbizi gazteleraz eta gero euskaraz egin ziren. Honek Osakidetzako Euskara Plana urratzen du. Azterketako ikasgaietako parte zenez azterketagileek ikasia behar zuten Euskara Plana. Itxuraz, azterketa zaintzaileek ez dute ikasia. Erantzuna: OSAKIDETZA - GIZA BALIABIDEETAKO ZUZENDARIA: Osakidetzako hautaketa-prozesuetan ahozko komunikazio jarraibideak betetzen dira, indarreango araudia jarraituz. Izan ere, 67/2003 Dekretuak, martxoaren 18koa, euskararen erabilera Osakidetzan normalizatzeko, ahozko komunikaziorako jarraibideak ezartzen ditu. 11.2.a) artikulua: â&#x20AC;&#x153;Hartzaile jakinik ez duten ahozko mezuak, hala nola erantzungailu automatikoz, megafoniaz edo antzerako sistemez, emandakoak, euskaraz eta gaztelaniaz emango dira, esandako ordena bereanâ&#x20AC;?.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 1092-2015 Nori: OSAKIDETZA - DONOSTIALDEA ESI Arrazoia: Gaur familia medikuarekin hitzordua izan dut. Pasa den urrian jubilatu zen gurea, euskalduna, eta gaur izan dut berriarekin egoteko lehen aukera. Sartu bezain pronto, agurra gaztelaniaz egin dit, eta baita hurrengo esaldia ere. Ni euskaraz hasi natzaio eta segidan geratu nau, euskaraz ez dakiela esanez, eta gaztelaniaz egiteko eskatuz. Gogorarazi diot mediku euskalduna nuela eta zerbitzua euskaraz nahi dudala. Esan dit nahi badut eskatuko diola lankideren bati euskaraz atenditzeko. Harreman gaztelaniaz jarraitzea erabaki dut zenbait gauza argitzearren. Nire fitxan â&#x20AC;&#x153;eâ&#x20AC;? adierazlea jartzen ote duen begiratzeko eskatu diot. Ezetz esan dit. Orduan nire hizkuntza hautua zein den begiratzeko eskatu diot eta halakorik ez dagoela erantzun dit. Pazientearen fitxan horretarako atal bat egon behar duela esan diot eta aurkitu du. Gaztelania ageri zela esan dit. Harritu nauen arren, eskatu diot 'euskara' jartzeko. Orduan, berak, ezetz, berak ezin duela hori egin. Sutan, baina 'edukazio' handiz, gogorarazi diot Osakidetzako Giza Baliabideetako zuzendariaren jarraibidea ezagutzen dudala, eta berari dagokiola aldaketa egitea, areago, hasieratik galdetzea dagokiola. Bere erantzuna 'ya (klik) hecho'. Orduan, nire kasua azaltzen hasteko eskatu dit, baina eten egin diot, bere jarrera deitoratuz. Esan diot gaizki jokatu duela, nik informazioa banuelako eta eskatu, exijitu eta insistitu diodalako aldatu duela nire hizkuntza hautua, baina beste edozein herritarri berak eskaini behar diola aukera, eta ez diola aukera oztopatu behar. Mutu geratu da. Opari, bisita medikuaren ziurtagiria gaztelaniazko atalean sinatu dit. Erantzuna: Dosierra: 1131-2015 Nori: OSAKIDETZA - DONOSTIALDEA ESI Arrazoia: Larrialdietan mediku euskaldunak artatu ondoren txostena erdara hutsean eman didate. Euskaraz eskatu dut eta medikuak erantzun dit galarazia dutela euskaraz egitea medikua erdaldunek uler dezaten. Erantzuna: DONOSTIALDEA ESI - ZUZENDARI GERENTEA: Erabiltzaileari nire barkamen eskaerarik zintzoena helaraztea nahi nuke, erabiltzaileak txostena aukeratutako hizkuntzan jasotzeko eskubidea baitu. Hain zuzen ere, horrelaxe gogorarazi diet Larrialdi Zerbitzuko arduradunei, eta, era berean, adierazi diet zerbitzuko hurrengo saioan fakultatibo guztiei jarraibide hauek helarazteko. Bestalde, jakitun gara ez dugula gaitasunik erabiltzaileen eskaera honi eskatzen den unean bertan erantzuteko; horregatik, txosten hauek posta ziurtatuz bidaliko zaizkio eskatzaileari, etxera, bere izenean, egun batzuen buruan. Beraz, espero dut, berriz ere, gai honekin lotutako desadostasunik ez sortzea. Erantzuna: DONOSTIALDEA ESI - ZUZENDARI GERENTEA: Txostenak euskaraz ematearen inguruan emandako erantzunaren aurrean herritarrak agertutako ezadostasunari erantzunez, ezer baino lehen, barkamena eskatu nahi dugu sortu dugun gaizki ulertua dela eta; izan ere, ez da erreklamaziorik aurkeztu behar herritarrek arreta-txostena euskaraz jasotzeko. Nolanahi ere, eskubide hori eskaera egiten den momentuan bermatu ezin dugula jakinik, kudeaketa-irizpideak ezarri ditugu larrialdietako fakultatiboek txostenak euskaraz betetzeko garaian. Gaur egun, horiek pazienteari bidaltzen dizkiogu posta ziurtatu bidez, aurreko gutunean adierazi bezala. Erakunde honek ahalegina egiten du erabiltzaileen eskubideen inguruan sortutako egoerak konpontzeko orduan; nahiz eta erabat ebatzita ez egon, egoera bideratzeko ahaleginean ari gara.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 1143-2015 Nori: OSAKIDETZA - DONOSTIALDEA ESI Arrazoia: Preoperatorio batera joan naiz gaur eta 5 pertsonetatik 2k bakarrik erantzun didate euskara zuzenean. Beste hiruretako baten jarrera txalotzekoa izan da, nahiz eta euskaraz ongi ez hitz egin gogotsu saiatu delako, baina 5etatik 2k bakarrik ondo jakitea ez da onargarria zerbitzu publiko batean Erantzuna: DONOSTIALDEA ESI - ZUZENDARI GERENTEA: Osasun kontuak direla eta, egokitzapen egoeran aurkitzen da zentro horretan dagoen erizaintzako plantillaren portzentaje handi bat. Horrek zailtasunak sortzen ditu profesionalen lan-talde elebiduna sortzeko garaian. Hala ere, operazio aurreko proben hiru sailetatik bitan -Kardiologia eta Erradiologia- langile bakarra dago, eta euskaraz badaki. Beraz, odola ateratzeko gunean eman daiteke herritarrak jakitera eman duen egoera hori, txandakatu egiten badira ere, egunero bost langile egoten baitira bertan. Dena den, kexan aipatzen da egoera bideratzeko profesionalek egiten duten ahalegina. Nabarmen da geroz eta handiagoa dela horiek duten sentsibilizazioa erabiltzaileek aukeratu duten hizkuntzan arreta emateko unean. Bukatzeko, nire asmo zintzoenak helarazi nahi dizkizut egoera horien aurrean hobetzeko eta aurrera egiteko. Dosierra: 1151-2015 Nori: OSAKIDETZA - GURUTZETAKO OSPITALEA Arrazoia: Osakidetzak erabilitako kartel guztiak euskaraz egon beharra ez da betetzen Gurutzetako ospitaleko umeen kirurgiako solairuan dauden ohar hauetan. Honela diote: "Dejen los juguetes recogidos y en su sitio por el bien de l@s niñ@s que vendrán después" eta "Por respeto a los niñ@s que van a operarse y tienen que estar en ayunas se ruega no comer ni beber en esta sala". Erantzuna: Dosierra: 1157-2015 Nori: OSAKIDETZA Arrazoia: Osakidetzako azaroko kontratazioak azterturik, lanpostu ugaritan euskararen betekizuna ez dela errespetatu ondorioztatzen da. Kasu batzuetan unitateko lanpostu guztiek euskara betekizuna izan arren baldintza hori saihestu da "acumulación de tareas" kontratuak eginez, eta beste kasu batzuetan, Familia Medikuen kontratazioetan bereziki, euskararen betekizuna duten lanpostuetako ordezkapenak euskararen ezagutza egiaztatu gabeko langileen bidez egin dira. Familia Medikuen lanpostu ugaritan gertatu izan dira irregulartasunak: Zarautz, Oiartzun, Ataun, Azpeitia, Lazkao, Legazpia, Pasaia, Donostiako Alde Zaharra, Amara, Intxaurrondo, Egia, Loiola, eta Groseko anbulategian, besteak beste. Administrari Laguntzaile kategorian ere, informazio guneetan lan egiteko, eta nahiz eta lanpostu hauetarako euskararen ezagutza betebeharra orokortua dagoen, betebehar hori ez da errespetatu azaroan egindako hainbat kontrataziotan: Errenteria, Altza, Alde Zaharra eta Donostia Ospitalean besteak beste. Erantzuna:

100

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

SEGURTASUN SAILA Dosierra: 103-2015 Nori: EUSKO JAURLARITZA - SEGURTASUN SAILA Arrazoia: Gaur, otsailaren 16an, goizeko 3:00etan, Irungo udaltzaingora deitu dut, auzokideekin zarata arazo bat genuela eta. Telefonoa hartu duenak gaztelaniaz erantzun ondoren, euskaraz egiteko eskatu diot. Hark esan dit ez zekiela, eta behar nuena esateko. Euskaraz hitz egiten segitu dut, euskaraz artatuko ninduen bat eskatuz, eta udaltzainak, inor ez zegoela. Hizketan segitzen nuela, deia moztu dit. Berriz deitu, eta identifikazioa emateko eskatu diot gaztelaniaz, kexa jarri nahi nuelako. Udaltzainak, identifikatu gabe eta hizketan ari nintzela, berriz ere deia moztu dit. Ondoren 112ra deitu dut eta Irungo ertzain-etxearekin jarri nau auzokideen arazoaz abisu emateko. Telefonoa hartu duenak gaztelaniaz erantzun dit. Euskaraz egiteko eskatu, eta ez zekiela. Euskaraz dakien bat eskatu dut. Komisarian galdetu ondoren, inor ez dagoela esan du. Hizketan segitzen nuela, deia moztu dit. 112ra deitu dut, berriz Irungo ertzain-etxearekin jartzeko, baina Oiartzungo ertzain-etxetik hartu dute, gaztelaniaz. Euskaraz egiteko eskatu dut, eta denborarik ez galarazteko esan dit, urgentziazko telefonoa dela eta. Gaztelaniaz, Irungo ertzain-etxeko telefonoa eskatu ondoren, identifikazioa eskatu diot, eta gaztelaniaz hizketan ari nintzela eta ertzaina identifikatu gabe, deia moztu dit. Azkenik, Irungo ertzain-etxera deituta, gaztelaniaz erantzun ondoren euskaraz eskatu, eta euskaldun batekin jarri naute. Ni denbora guztian lasai hitz eginez eta faltatu gabe aritu arren, hiru komisarietan deia moztu didate, denbora galarazten ari banintzaie bezala hitz egin didate, erdaraz egitera bultzatu naute, eta kexa jartzeko ez dute identifikatu nahi izan. Erantzuna: EKINBIDE, POLIZIA ZERBITZUEN HOBEKUNTZARAKO EKIMEN BULEGOA, BURUA: Ikerketa-eginbideak eskatu ditugu zer gertatu zen argitzeko, eta ikerketaren ondoren, 2015eko otsailaren 16ko deiak aztertuta, jakin dugu interesdunak zaratak zirela-eta jo zuela 112 telefonora. Aurreneko bi deiak Ardatz-Gipuzkoara bideratu genituen, baina han ezin izan zioten euskaraz egin, deiak hartu zituzten agenteek, ez batek ez besteak ez daukatelako euskaraz kasu egiteko adina gaitasun, eta halakoetarako jarrita dauzkagun operadoreak lanez lepo zebiltzalako egun hartan inauteriak izaki. Hala eta guztiz ere, bigarren deian Irungo ertzain-etxeko telefonoa eman genion, eta hara egin zuen dei, hirugarrenez, herritarrak. Dei hartan bai egin zioten euskaraz, eta esan zioten zaraten sonometrien kontuak udaltzaingoari dagozkiola; halere, patruila bat bertara bidaltzeko eskaintza egin zioten, arazoa aldi hartan behintzat konpontzeko. Gure eskaintzari ezetz erantzun zion, ordea, zaratak ordurako isildu zirela-eta.

101

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA Dosierra: 197-2015 Nori: EUSKO JAURLARITZA - SEGURTASUN SAILA Arrazoia: Apirilak 24, arratsaldeko 19:30. Pasai Donibane sarreran ertzaintzaren kotxe batek gelditu gintuen ni eta nire laguna kotxean gindoazela. Gerrikorik gabe gindoazelako salatu egingo gintuztela esan ziguten. DENA ERDARA HUTSEAN. Guk hau ikusirik, mesedez, euskaraz egiteko esan genien. Gure harridurarako behartuak ez zeudela esan ondoren erdaraz jarraitu zuten. Guk gure haserrea erakutsi genien eta eztabaidan hasi ginen beraiekin. Halako batean ertzainetako batek euskaraz ez zidala egingo "porque no me da la gana" ere erantzun zidan. Ia ordu bete pasata isuna ematera gerturatu ziren ertzainak. Isuna erdara hutsean idatzia zegoela ikusirik, ez genuela hartuko esan genien. Orduan, euskaraz hitz egiten zuen ertzain bati hots egingo ziotela eta pixka bat itxaroteko eskatu ziguten. Momentu bat beranduago, beste ertzain kotxe bat azaldu zen eta bertatik euskaraz ulertzeko moduan hitz egiten zuen ertzaina jaitsi eta guregana zuzendu zen. Gure harridurarako, erdaraz idatzitako isunean jartzen zuena azaldu besterik ez zigun egin. Guk mesedez isuna euskaraz idazteko eskatu genion, ezezko borobila jasoaz. Hau gutxi ez, eta plaka zenbakia eskatuta "nik neria, ez dizut emango!" esanda kotxean sartu eta alde egin zuen. Isunak bertan geratu ziren, lurrean botata eta ertzain etxera abiatu ginen kexa jartzera. Lehenengo Errenteriara. "Hola, buenas tardes"... harrera polita! Euskaraz hasi ginen azaltzen gertatutakoa eta..."en castellano por favor". Guk hau ikusirik, euskaraz hitz egiten zuen ertzain batekin hitz egin nahi genuela esan genion. Pixka bat itxaron ondoren, hasi ginen ertzainari gertatutakoa euskaraz azaltzen. Honek, trafikoko isuna zela eta berak ezin zuela ezer egin eta Oiartzunera joateko esan zigun. Noski, han abiatu ginen Oiartzunera. Bertara iritsita, hasi ginen bertako ertzainari zer gertatu zen kontatzen eta honek isuna euskaraz jasotzea gure eskubidea zela esan ondoren ondokoa ere esan zigun: "Agian isuna jarri dizueten agenteek ez zekiten euskaraz eta horregatik egin dute isuna erdaraz". Ertzainak ez dira gai nire eskubideak bermatzeko?... "Euskara ez da arma bat, eskubide bat da, eta ez erabili gure aurka" hau ere entzun genuen... Azkenean, hiru orduren ondoren lortu genuen isuna euskaraz egitea.-Zergatik galdu behar ditut nire bizitzako hiru ordu ertzaintzaren isun bat euskaraz jasotzeko?-Zergatik jasan behar ditut horrelako umilazioak nire eskubideak bermatu behar dituztenen aldetik? Erantzuna: EKINBIDE - KABINETEKO ETA BALIABIDE TEKNIKOEN ZUZENDARITZA: 2015-04-24an Ertzain batzuk segurtasun-elementuen kontrol bat egiten ari ziren, GI-3440 errepidean, 1,3 kilometroan; eta ikusi zuten ibilgailu bateko kopilotuk segurtasun-uhala jarri gabe zeramala. Gidariari arau-haustearen berri eman zioten. Bi lagunek euskaraz egin nahi zutela esan zieten ertzainei, baina haiek, nahikoa ondo ez zekitenez, beste ertzain batzuei deitu zieten. Gutxi gorabehera hamabost minutu beranduago, beste patruila bat iritsi zen, eta patruila hartako arduradunak azaldu zizueten salaketaren zergatia eta jarraitu beharreko prozedura. Gero, Errenteriako ertzain etxera joan zineten, adieraztera ez zeundetela ados. Hasiera batean, gaztelaniaz kasu egin zizueten, baina gero, euskaraz esan zizueten Oiartzuna joan behar zenutela, ertzain salaketa-egileak han lan egiten zuela-eta. Han, zer gertatu zen azaldu ondoren, salaketa euskaraz idazteko eskatu zenuten, eta halaxe egin zen. Ertzainek, gainera, esan dute inoiz ere ez ziotela herritarrari â&#x20AC;&#x153;porque no me da la ganaâ&#x20AC;? esan; euskaraz nahikoa ondo ez zekitela, horixe besterik ez omen zieten esan. Sentitzen dugu horrelako eragozpenak sortu izana, baina jakin Ertzaintzan Euskararen Erabilera Sustatzeko Plana onartu zuela Segurtasun Sailak 2014an, eta, arian-arian, plan horretan jasotako jarduerak martxan jartzen joango garela, euskara Ertzaintzaren lan-hizkuntza izan dadila bermatzeko.

102

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA Dosierra: 223-2015 Nori: EUSKO JAURLARITZA - SEGURTASUN SAILA Arrazoia: SOS DEIAK-ek Twitter bidez zabaltzen dituen txioak euskaraz ere idatziak egoten diren arren, akats ugari izaten dituzte. Txio bakoitzeko bat bederen. Euskaldunok ez dugu ongi idatzitako testuak irakurri ahal izatea merezi, ala? Erantzuna: SEGURTASUN SAILA - LARRIALDIEI AURRE EGITEKO ETA METEOROLOGIAKO ZUZENDARIA: Jasotako kexaren harira, twitter kontua aztertu eta akatsak zeintzuk diren ikusi dugu. Hasteko esan behar dizut akats ugari aurkitu ditugula eta, hortik hasita, sailean erabaki dugula twitter kontu horri jarraipena egitea, gaur egun agertzen diren akatsak ekiditeko asmoz. Jarraipen horretan aurkitzen ditugun akatsak bildu eta tuitak sartzen dituzten langileei helaraziko dizkiegu, beraiek aurrerantzean kontuan har ditzaten. Gure helburu nagusia ulergarritasuna izango da. Horrez gain, jakinarazi nahi dizut gramatikazko akatsez gain (zuzentzen ahaleginduko garenak), batzuetan erabiltzen ditugun programa informatikoek (dena maiuskulaz eta puntu eta komarik gabe) ere akatsak eragiten dituztela eta twitterren berehalakotasunak ere ez duela denborarik ematen txioak, argitaratu aurretik, ondo zuzentzeko. Dena den, ez dugu aipatu gabe utzi nahi kaleko hainbat pertsonek gure euskarazko txioak zorrotz-zorrotz eta egunero aztertzen dituztela, publikoki eta twitterren bidez, gure akats txikienaren berri ere emateko (batzuetan arrazoirik gabe), eta denon aurrean lotsagarri uztea ez dela jendea erabilerara bultzatzeko modurik onena. Ulertu behar duzu txio horien atzean ahalegin bat egiten ari diren pertsonak daudela eta egunero langileei, twitterren bidez, gaizki egiten dutela esateak erabilerari mesede eskasa egiten diola. Tuitak sartzen dituzten langileen profila oso desberdina da, batzuk euskaldun alfabetatuak, beste batzuk euskaldun zaharrak (alfabetatze bidean), eta beste batzuk, berriz, euskaldun berriak. Eta guk ez diogu inori esan nahi izan euskarazko txiorik ez sartzeko, hizkuntza bat ikasteko erabili egin behar delako. Argi dugu txioen hizkuntza-kalitatea zaindu egin behar dugula eta, ikusi ditugun akatsak kontuan hartuta, ulergarritasunean irabazi behar dugula. Horregatik agintzen dizut euskarazko txioen kalitatea hobetzeko lan egingo dugula, baina, aldi berean, gustatuko litzaidake zuek ere kontuan hartzea hizkuntza bat, eta batez ere euskara, ez dela oso ondo, perfektu, hitz egiten eta idazten dutenak erabiltzeko soilik. Denok erabili behar dugu, gure maila edozein dela ere. Beraz, pazientzia apur bat ere eskatu nahi dizut, aldaketa lortzeko prozesua hasi baitugu eta emaitzak ikusten hasi gara, baina ez da egun bakar bateko kontua izango. Dosierra: 281-2015 Nori: EUSKO JAURLARITZA - ERTZAINTZAREN ZUZENDARITZA Arrazoia: Nere gizona eta ni dokumentu bat eskuratzeko hurbildu ginen Zarauzko Gipuzkoa kaleko Ertzaintzaren komisariara eta bai harreran zegoen ertzaina eta baita gero hartu gintuenak ere ez ziguten hitz bat bera ere euskaraz egin. Gu euskaraz aritu ginen eta beraiek dena gaztelania hutsean. Erantzuna: Dosierra: 380-2015 Nori: EUSKO JAURLARITZA - ERTZAINTZAREN ZUZENDARITZA Arrazoia: Gasteizko Herri Harresian nintzela, ertzain bakar bat ere ez zitzaidan euskaraz zuzendu. Erantzuna: Dosierra: 527-2015 Nori: EUSKO JAURLARITZA - ERTZAINTZAREN ZUZENDARITZA Arrazoia: Sestaoko ertzain etxera joan, sarrerakoari euskaraz galdetu eta "erdaraz mesedez" erantzuna jaso dut. Hau marka! Erantzuna:

103

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA Dosierra: 544-2015 Nori: EUSKO JAURLARITZA - SEGURTASUN SAILA Arrazoia: Uztailaren 20an 19:00ak aldera Karraspio (Mendexa) hondartzatik irteteko bidean ertzainek alkohol kontrola ezarri dute, noranahikoa bide erdian geldirik. Bada, ertzainak ez zaizkigu euskaraz zuzendu gelditu gaituztenoi. Bestalde, kontrola seinaleztatzeko erabili duten tramankulua ez zegoen euskaraz idatzia. Tramankuluak lau alde ditu eta lauetan testua gaztelaniaz baino ez: "Alcohol / Control". Zergatik? Zergatik jokatzen dute ertzainok/Ertzaintzak, ahoz zein idatziz, euskara -lurrotan- ofiziala ez balitz bezala? Noiz arte? Zergatik ez dute legedia betetzen? Zergatik herritarrok ibili behar dugu honela, kexaka? Kontuan hartu bedi ez naizela ausartu argazkirik egiten. Segurutik kargu hartuko zidaten-eta argazkirik egin banu. Eta kargu hartu ere, gainera, erdaraz, nola ez... Eta zer? Komeriak beste behin, enegarrenez? Euskaldunok eskubiderik ez? Erantzuna: EKINBIDE, POLIZIA ZERBITZUEN HOBEKUNTZARAKO EKIMEN BULEGOA - BURUA: Aipatu egunean, lekuan eta orduan kontrolean parte hartu zuten agenteen txostenaren arabera, inork ez zuen kexarik aurkeztu zuk aipatzen duzun gertaeraren inguruan. Euskaraz baino ez komunikatzeko eskatu izan balitz, behar ziren bitartekoak jarriko ziratekeen. Seinaleari dagokionez, patruila-ibilgailuen alkohol-kontrol horretako seinaleak ikuskatu ondoren, dagokion jarraibidea eman da ibilgailu guztiek euskarazko seinaleak izan ditzaten. Aurkeztu duzun kexa eskertu nahi dizugu, herritarrek gugandik espero duten horri erantzun hobea ematen laguntzen baitigu. Dosierra: 574-2015 Nori: EUSKO JAURLARITZA - SEGURTASUN SAILA Arrazoia: Abuztuaren 13an Zarauzko ertzain etxera joan nintzen salaketa bat jartzera. Salaketa hartzeko/idazteko euskaraz zekien ertzainik ez zela esanda, gaztelaniaz jarri behar izan nuen salaketa. Esan nien, ez duela euskaraz dakien ertzain batek libre egon behar salaketa euskaraz egin ahal izateko, ertzain guztiek jakin beharko luketela euskaraz; gaztelaniaz ez dakien ertzain bat egotea ulertezina litzatekeela... Erantzuna: EKINBIDE, POLIZIA ZERBITZUEN HOBEKUNTZARAKO EKIMEN BULEGOA - BURUA: Ondorioztatu dugunez, izapide hori egiteko nahiko euskara-maila zuen inor ez zegoen zentro horretara joan zenean. Horregatik, barkamena eskatzen dizugu, eta jakinarazten dizugu Segurtasun Sailak Ertzaintzan Euskararen Erabilera Sustatzeko Plana onartu zuela 2014an, Ertzaintzan euskara zerbitzu-hizkuntza izan dadin bermatzeko. Aurkeztu duzun kexa eskertu nahi dizugu, herritarrek gugandik espero duten horri erantzun hobea ematen laguntzen baitigu. Dosierra: 596-2015 Nori: EUSKO JAURLARITZA - ERTZAINTZAREN ZUZENDARITZA Arrazoia: Ibarrako sarreran bide oharra jarri du Ertzaintzak Ibarrako jaiak direla eta. Bada, ez dago euskaraz idatzita, gaztelania hutsean baizik. Erantzuna: EKINBIDE, SEGURTASUN PUBLIKOAREN SISTEMA HOBETZEKO HERRITAR EKIMENEN BULEGOA, - BURUA: Bulego honek eskatu duen txostenaren arabera, mezua euskaraz ez agertzeko arrazoia mezua bi hizkuntza ofizialetan idazteko nahikoa letra ez zeudela da. Horregatik idatzi zen gaztelaniaz soilik. Bestalde, seinale horien bideetan beste autonomia-erkidego batzuetako ibilgailu astun asko ibiltzen dira eta ziurrenik gidariek ez zuten jakingo herri hori festetan zegoela. Dena dela, hutsa identifikatu ondoren, erakunde eskudunari jakinarazi diogu, errotuluetan, abisuetan eta herritarrei zuzendutako komunikazioetan autonomia-erkidegoko bi hizkuntza ofizialen pareko presentzia galarazten duten halako egoeren aurkako neurriak har ditzan.

104

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA Dosierra: 610-2015 Nori: EUSKO JAURLARITZA - ERTZAINTZAREN ZUZENDARITZA Arrazoia: 2015ean Berrobin Ertzaintzak euskaraz ez dagoen kartel para paratu du. Onargarria al da egun horrelakorik pasatzea? Erantzuna: EKINBIDE, SEGURTASUN PUBLIKOAREN SISTEMA HOBETZEKO HERRITAR EKIMENEN BULEGOA, - BURUA: Bulego honek eskatu duen txostenaren arabera, mezua euskaraz ez agertzeko arrazoia mezua bi hizkuntza ofizialetan idazteko nahikoa letra ez zeudela da. Horregatik idatzi zen gaztelaniaz soilik. Bestalde, seinale horien bideetan beste autonomia-erkidego batzuetako ibilgailu astun asko ibiltzen dira eta ziurrenik gidariek ez zuten jakingo herri hori festetan zegoela. Dena dela, hutsa identifikatu ondoren, erakunde eskudunari jakinarazi diogu, errotuluetan, abisuetan eta herritarrei zuzendutako komunikazioetan autonomia-erkidegoko bi hizkuntza ofizialen pareko presentzia galarazten duten halako egoeren aurkako neurriak har ditzan. Dosierra: 632-2015 Nori: EUSKO JAURLARITZA - ERTZAINTZAREN ZUZENDARITZA Arrazoia: Ekainaren 12an Ertzaintzaren Zabalburuko komisaldegira joan nintzen Arriagan elkarretaratze bat egin ahal izateko baimena eske. Euskaraz agurtu eta euskaraz eskatu nion zerbitzuan zegoen ertzainari. Honen Erantzuna: "Háblame en castellano. Desconozco el euskera. Si quieres, dirígete a la consejera Estefanía Beltrán de Heredia". Erdaraz jarraitu behar izan nuen, baimena behar nuen eta. Erantzuna: EKINBIDE, SEGURTASUN PUBLIKOAREN SISTEMA HOBETZEKO HERRITAR EKIMENEN BULEGOA, - BURUA: Herritarrarekin hitz egin zuen agenteak dio berak ez ziola inori horrela egin. Beraz, bi bertsio ezberdin ditugu, eta ez dago inolako frogarik bat edo bestea sinets dezagun. Hala ere, iruditzen zaigu zure idazkia informazioa emateko ere badela, Ertzaintzaren zerbitzua hobe dezagun eta, horregatik, jakin ezazu zure kexa aztertu eta kontuan hartuko dugula. Eskerrik asko gugana jotzeko hartu duzun arduragatik. Dosierra: 702-2015 Nori: EUSKO JAURLARITZA - SEGURTASUN SAILA Arrazoia: Ekainaren 3an Errenteriako ertzain-etxera joan eta harreran zegoen agentea ez zen euskalduna. Lotsagarria iruditu zitzaidan. Gaztelaniaz hitz egitera behartu ninduen eta deseroso sentitu nintzen. Ondoren, ertzain-etxeko arduraduna izan zitekeena azalpen batzuk ematera atera zen eta ez zizkigun azalpenak euskaraz eman, euskaldunak existituko ez bagina bezala. Erantzuna: EKINBIDE - BURUA: Gertaturikoa argitzeko, jakin nahi genuke ea zer ordutan agertu zen pertsona hori Ertzain-etxean, eta horrek Datuak Babesteko Legea urratuko lukeela iritziz gero, adieraz iezaguzu, gutxienez, noiz agertu zen: goizean, arratsaldean ala gauean. Dosierra: 790-2015 Nori: EUSKO JAURLARITZA - ERTZAINTZAREN ZUZENDARITZA Arrazoia: Astero epaitegira sinatzera joan beharra daukat eta ez da lehen aldia epaitegira joan eta ateko ertzainak euskaraz hitzik ere ez dakiena... Gaur kalapita izan dut, ez omen zegoen, momentu horretan behintzat euskaraz zekien inor. Erantzuna: EKINBIDE, POLIZIA ZERBITZUEN HOBEKUNTZARAKO EKIMEN BULEGOA - BURUA: Emandako informazioa aintzat hartuta ezin dugu inolako argitze-ikerketarik egin. Hori dela-eta, honako datu hauek ematea beharko genuke: zer epaitegiz ari zaren, zer egunez eta zer orduz gutxi gora behera. Gainera, zehaztapen gehiago beharko genuke idatzian aipatzen dituzun polizia-jarduera motari buruz eta jakinarazpenari buruz.

105

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA Dosierra: 997-2015 Nori: EUSKO JAURLARITZA - ERTZAINTZAREN ZUZENDARITZA Arrazoia: Abenduaren 2an Bergarako Ertzaintzaren bulegora (Ibargarai hiribidea 56) joan nintzen salaketa bat jartzera. Harrerako pertsonak gaztelaniaz egiteko eskatu zidan mesedez eta salaketaren xehetasunak jaso zituzten bi lagunek ere gaztelaniaz egiteko arren. Hiru lagunekin egon nintzen eta horietako inork ez zekien euskaraz. Erantzuna: EKINBIDE-SEGURTASUN PUBLIKOAREN SISTEMA HOBETZEKO HERRITAR EKIMENEN BULEGOA - BURUA: Gertatutakoa argitzeko jakin nahi genuke ea zer ordutan agertu zen pertsona hori Ertzain-etxean, eta horrek Datuak Babesteko Legea urratuko lukeela iritziz gero, adieraz iezaguzu, gutxienez, noiz agertu zen; goizean, arratsaldean ala gauean. Erantzuna: DEBA UROLAKO ERTZAIN ETXEA - BURUA: Jasotako kexari erantzuna emanez, zer adierazten zaizu: Ertzaintzaren euskalduntze prozesuan lan asko egin bada ere, ez dago une oro ziurtatuta Deba Urolako komisaldegiak dituen hiru egoitzetara joan daitezkeen herritarrak egoki artatzeko ertzain euskaldun bat egotea. Hala ere, bere salaketa euskaraz jasoa izatea nahi duen edonork, argi eta garbi adieraziz gero, pixkat itxaron beharko luke komisaldegitik kanpo lanean dagoen ertzain bati deitu eta bertara heltzeko denbora izan arte. Dena den, abenduaren 2an Bergarako egoitzan jaso ziren salaketa kopurua ikusita, eta datu gehiago ez izanda, momentu honetan ez daukagu egiaztatzerik kexaren arrazoia benetakoa den ala ez. Dosierra: 1128-2015 Nori: EUSKO JAURLARITZA - ERTZAINTZAREN ZUZENDARITZA Arrazoia: Trafiko kontrola egin zidaten ertzainak elebakarrak ziren. Euskaraz hasi eta "en castellano por favor" esan zidaten. Erantzuna: EKINBIDE, SEGURTASUN PUBLIKOAREN SISTEMA HOBETZEKO HERRITAR EKIMENEN BULEGOA - BURUA: Jasotako kexaren gertaera argitu ahal izateko, jardueraren tokia eta zergatiaren informazio zehatzagoa behar dela jakinarazten dizugu.

106

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

EUSKO LEGEBILTZARRA Dosierra: 116-2015 Nori: EUSKO LEGEBILTZARRA Arrazoia: Legebiltzarreko sarreran hartu gaituen ertzainak ez zekien euskaraz, eta modu txarrean jakinarazi digu: “¿cómo?, ¿qué?” Erantzuna: EKINBIDE, POLIZIA ZERBITZUEN HOBEKUNTZARAKO EKIMEN BULEGOA - BURUA: 2015-02-16an Legebiltzarraren sarreran zer gertatu zen ikertzeko eskatu dugu eta, egin ditugun tramiteek erakutsi dutenez, ez diguzu nahikoa informazio eman ertzain hura nor zen jakiteko. Ordua jakin beharra daukagu, gutxi gora behera; eta beste gauza bat ere bai: ea zer izan zen, zehazki, modu txarrean erantzute hori. Eskerrik asko gugana jotzeko hartu duzun arduragatik.

107

108

5. NAFARROAKO FORU ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

109

110

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERDIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

ESKUBIDE SOZIALEN DEPARTAMENTUA Dosierra: 23-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - GIZARTE GAIAK DEPARTAMENTUA Arrazoia: Agoizko herritarra naiz eta urtarrilaren 20an Nafarroako Gobernuko Gizarte Zerbitzuetako Departamentuak bidalitako gutuna, gutun-azala eta txartela ez ditut euskaraz jaso; gaztelania hutsean daude. Erantzuna:

111

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERDIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

GARAPEN EKONOMIKORAKO DEPARTAMENTUA Dosierra: 913-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - GARAPEN EKONOMIKORAKO DEPARTAMENTUA Arrazoia: Nafarroako Gobernuko Garraio Zerbitzuak gaztelania hutsean baino ez du bidali dokumentazioa D ereduko ikastetxera. Erantzuna: Dosierra: 665-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - HERRI LANEN ZUZENDARITZA NAGUSIA Arrazoia: Oronoz-Mugairiko autobus geltokiaren inguruko bi seinale ez daude euskaraz; kamioiek ezin dutela aparkatu eta autobusen aparkalekua dela adierazten dutenak. Erantzuna: Dosierra: 678-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - HERRI LANEN ZUZENDARITZA NAGUSIA Arrazoia: A-10 autobian, Ira単etako sarrera-irteeretan hainbat seinale daude auto-biltegira joateko norabidea adieraziz, guztiak gaztelania hutsean. Ez dute euskarazko ordainik. Erantzuna: Dosierra: 680-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - HERRI LANEN ZUZENDARITZA NAGUSIA Arrazoia: Ihabarren, A-10 autobiako irteeran, Iru単erako norakoan, Zalduondorako bidea adierazten duen seinalea ez dago euskaraz. Gainera ez du zuzen adierazten dermioaren izena. Erantzuna: Dosierra: 55-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - TURISMOKO ZUZENDARITZA NAGUSIA Arrazoia: Nafarroako Gobernuak Fiturrerako prestatu duen Stand-ean euskararen arrastorik ez da. Erantzuna: Dosierra: 264-2015 Nori: AUDENASA Arrazoia: Audenasak AP-15 autopistako txartel berrituarekin bidalitako gutuna gaztelaniaz baino ez zegoen. Erantzuna:

112

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERDIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

HERRITARREKIKO ETA ERAKUNDEEKIKO HARREMANETAKO DEPARTAMENTUA Dosierra: 233-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - KOMUNIKAZIO ZUZENDARITZA Arrazoia: Nafarroako Gobernuak lehiaketa deitu du, eta hara zer dioen 12. klausulak: “La documentacion debe presentarse en castellano.” Erantzuna: Dosierra: 434-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - KOMUNIKAZIO ZUZENDARITZA Arrazoia: Baionako herritarra naiz eta Nafarroako gobernuko webgunera noalarik informazio batzuen jasotzeko ezin dut dena ulertu, gaztelera ez dakidalako. Nahiko nituzke euskaraz irakurri ahal izan. Erantzuna: NAFARROAKO GOBERNUA - HERRITARRAREN ARRETARAKO ZERBITZUA: Eskertzen dizuegu herritarraren kexa helarazi izana. Jakinen duzuen moduan, Foru Lurraldeko zein kanpoko edozein herritarrek zuzenki harremanetan jartzeko aukera du edozein zalantza edo kexa izanez gero; pertsonalki, idatziz, telefono edo internet bidez. Beraz, eskertuko genizueke herritarrari gurekin harremanetan jartzeko eskatzea. Esker mila aunitz! Dosierra: 670-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - KOMUNIKAZIO ZUZENDARITZA Arrazoia: www.navarra.es orrian ez dago lehendakariordetzetako eta departamentuetako organigramak euskaraz ikusterik. Erantzuna: Dosierra: 1148-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - KOMUNIKAZIO ZUZENDARITZA Arrazoia: Navarra.es webgune gehiena espainieraz dago, orain, beste behin ere eta zehazki Sakanako Garapen Agentziako lan eskaintza gazteleraz. Erantzuna: Dosierra: 73-2015 Nori: EUSKARABIDEA Arrazoia: Otsailaren 3an aurkeztutako Nafarroako 2011ko Mapa Soziolinguistikoaren zirriborroaren bila ibili naiz interneten eta ez dut euskarazko alerik aurkitu. Euskarabidearen webgunean ere ez dago dokumentua euskaraz; gaztelaniaz baino ez dago. http://www.euskarabidea.es/euskara/albisteak/nafarroako-mapasoziolinguistikoa-2011-zirriborroa Erantzuna: EUSKARABIDEA - ZUZENDARI KUDEATZAILEA: Gustatuko litzaidake herritar horri azaltzea, berak dioen bezala, aipatutako txostena zirriborro bat baino ez zela, eta zintzilikatu genuela eztabaidatu behar zuten ordezkariek ahalik eta lasterren ezagutu ahal izateko. Hori bai, "Nafarroako Mapa Soziolinguistikoa 2011" txostenak behin betiko izaera eduki bezain laster euskaraz eta gaztelaniaz zintzilikatuko dugu Euskarabideko webgunean, ondoko esteka hauetan: http://www.euskarabidea.es/fitxategiak/dokumentuak/testuak/mapa-sociolinguistico2011_informe.pdfhttp://www.euskarabidea.es/fitxategiak/dokumentuak/testuak/mapa-soziolinguistikoa2011_txostena.pdf

113

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERDIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

HEZKUNTZA DEPARTAMENTUA Dosierra: 72-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - HEZKUNTZA DEPARTAMENTUA Arrazoia: Nafarroako Gobernuko web orrian sartu eta euskarazko orrian ageri den aurrematrikulazioari buruzko iragarkia gaztelaniaz ageri da. Erantzuna: Dosierra: 360-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - HEZKUNTZA DEPARTAMENTUA Arrazoia: Ikastetxeetan Lehen Hezkuntzako 3. mailako ikasleei pasa beharreko kanpo proben dokumentazioa gaztelaniaz soilik edota berandu bidali digute euskaraz Hezkuntza Departamentutik. Erantzuna: Dosierra: 590-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - HEZKUNTZA DEPARTAMENTUA Arrazoia: Hezkuntzako Departamentuko erdal lerroan lan egiten dut. Formakuntza ikastaroak izaten ditugu urtean zehar, eta oraingo honetan EDUCALINGUA programari buruzko informazioa bidali digute. ATZERRIKO hizkuntzetan trebatzeko helburuz antolatu da eta ingelesa, frantsesa, alemana eta euskara eskaintzen dira aukera modura. Noiztik euskara atzerriko hizkuntza Nafarroan? Erantzuna: Dosierra: 911-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - HEZKUNTZA DEPARTAMENTUA Arrazoia: Semearen bitartez haren ikastetxeak igorritako informazioa gaztelania hutsean jaso dut gaur arratsaldean. Eskola Sarriguren IP da, PAI-D Nafarroako Gobernuaren programa duen ikastetxea. Bestetik, Nafarroako Gobernuak gaztelania hutsean egindako argitalpena dela ere azpimarratu nahi dut. Erantzuna: Dosierra: 288-2015 Nori: NAFARROAKO ESKOLA KONTSEILUA Arrazoia: Nafarroako Eskola Kontseiluak gaztelania hutsean bidaltzen dizkigu posta elektronikoko mezuak, nahiz eta Nafarroa osoko irakasleei zuzenduak izan. Mezuari atxikitako gonbidapen gutuna ere gaztelania hutsean dago. Egitaraua da euskaraz eta gaztelaniaz (ale bereizietan) jaso dugun agiri bakarra. Erantzuna: Dosierra: 792-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - CREENA Arrazoia: Nafarroako Hezkuntza Bereziko Baliabide Zentroak (Hezkuntza Departamentua) mezu elektronikoa bidali dio hezkuntzako eragile bati Nafarroako Tertulia Dialogikoen I. jardunaldien berri emateko eta mezua ikastetxeetako guraso elkarteei helarazteko eskatuz. Mezuak ez du euskarazko bertsiorik, gaztelania hutsean idatzia dago. Erantzuna: CREENA - ZUZENDARIA: Gai honi buruz idatzitako bloga zein egindako kartelak euskaraz eta gazteleraz egin dira, jasotzaile guztiek uler dezaten. Bestalde, mezu elektronikoen bidez Jardunaldirako zenbait gonbidapen luzatu ziren bloga eta kartelen berri emanez. Sortzenetik mezua euskaratzeko eskaera egin ziguten eta goiz horretan bertan euskaratuta birbidali zitzaien. Eskerrak eta Jardunaldiaren informazioa zabalduko zutela jaso genuen erantzun gisa. Gure zerbitzua hobetzeko asmoz, zure iradokizuna kontuan hartuko dugu.

114

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERDIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 783-2015 Nori: ARALARKO MIKEL DONEA I BHI Arrazoia: Altsasuko Aralarko Mikel Donea I Institutuko zuzendaritzak ikasturte hasierako talde bilerara (D ereduko taldea) deitu gintuen gurasoak urriaren 22an. Bilera hasieran taldearen tutoreak gaztelaniaz zuzenduko zitzaigula jakinarazi zigun eta power point bidez ikusi ahal izango genuela informazioa euskaraz, bilera gehiegi ez luzatzearren. Ez zigun bilera zein hizkuntzatan egin guztion artean adosteko aukerarik eman, erdara inposatu zuen eta kitto. Bitxia izan zen gainera, bilera hasi bitartean euskaraz zuzendu baitzitzaigun une oro eta guraso batek ere ez baitzuen azaldu eragozpenik. Altxatu eta alde egitekotan egon nintzen Ez zitekeen bilera euskaraz egin eta power pointeko informazioa gaztelaniaz eman? Bistakoa zen guraso gehienek ulertzen genuela euskaraz. Horrela egiten du Altsasuko institutuak euskararen normalizazioaren alde? Urtean behingo euskararen egunarekin? Erantzuna: ALTSASU BHIko ZUZENDARIA: Altsasuko institutuan aurreko ikasturtean erabaki genuen taldekako bilerak edo gurasoekin egiten ditugun bilera orokorrak egiten zirenean zein izan behar zen hizkuntzen trataera. Ikastetxeak erabaki zuen, D ereduan bilera gurasoen hizkuntza paisaiaren arabera garatuko zela, eta, horretarako, bi aukera zabaltzen ziren: bata, ele bitan egitea bai aurkezpena, bai puntu bakoitzaren sarrera eta agurra, eta garapena erdaraz; bestea, proiekzioa hizkuntza batean egitea eta ahozko mezua bestean (euskara-gaztelania edo alderantziz). Kexa eragin zuen bileran, guk erabakitako hizkuntzen trataera errespetatu zen; hala ere, guraso batek bere hizkuntza-eskubideak urratu zirela sentitu zuen. Egun berean egindako beste bilera batean, ordea, kontrakoa gertatu zen, hots, proiekzioa erdaraz egin zen eta ahozko mezua euskaraz; bada, bilera honetan ere bere hizkuntza-eskubideak urratuak sentitu zituenik ere egon zen, eta bertatik alde egin zuen. Esandakoak esanda, argi dago ez dela oso egokia izan hizkuntzen trataerarako erabakitako bigarren aukera hori (proiekzioa hizkuntza batean eta ahozko mezua bestean), eta hizkuntza-eskubideak ez direla errespetatu. Gure asmoa guztiz kontrakoa zen, ez dugu asmatu eta akatsak zuzendu behar ditugula uste dugu: behatokitik jasotako kexa edo dosierra klaustro osoari helarazi diogu eta Batzorde Pedagogiko batean gaia jorratu dugu; azken honetan gaia behar bezala jorratzeko lan talde bat sortzeko erabakia hartua daukagu dagoeneko. Dosierra: 102-2015 Nori: NAFARROAKO GOI MAILAKO MUSIKA KONTSERBATORIOA Arrazoia: Ilbeltzaren 28an Nafarroako Goi Mailako Musika Kontserbatorioko txistu entzunaldian izan nintzen. Aurkezpen hitzak ez ziren euskaraz izan eta kontzertua bukatutakoan zerbaiten falta banu bezala sentitu nuen, gure hizkuntza-eskubideak zapalduta, oso aho zapore txarrarekin geure-geurea den hizkuntzarekiko. Erantzuna:

115

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERDIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

KIROL, KULTURA ETA GAZTERIA DEPARTAMENTUA Dosierra: 566-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - KULTURA, KIROLA ETA GAZTERIA DEPARTAMENTUA Arrazoia: Nafarroako Museoak bisita gidatuak eskaintzen ditu udan, dohainik. Ez dago euskarazko bisitak egitea aurreikusia. Erantzuna: KULTURA, KIROLA ETA GAZTERIAKO KONTSEILARIA: Kexa aztertuko dut Fernando Pérez Kulturako zuzendari nagusi berriarekin. Hemendik aurrera, Nafarroako hizkuntza-errealitatea modu egokienean tratatzen saiatuko gara. Dosierra: 915-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - KULTURA, KIROLA ETA GAZTERIA Arrazoia: Irurtzungo liburutegi publikora DVD bat eskatzera joan naiz. Nire harridurarako langileak euskaraz ez dakiela esan dit. Erantzuna: Dosierra: 252-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - KULTURA ZUZENDARITZA NAGUSIA Arrazoia: Nafarroako Museoak 5 urtetik aurrerako haurrentzako tailerrak antolatu zituen pazko-astean kultur ondarera era ludiko, didaktiko eta sortzailean hurbiltzeko. Tailerrak erdara hutsean eskaini zituen, Iruñerrian D ereduan eskolatutako haurren multzoa nahiko handia den arren. Erantzuna: Dosierra: 253-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - KULTURA ZUZENDARITZA NAGUSIA Arrazoia: Nafarroako Museoak gaztelania hutsean du errotulazioa, Nafarroako Parlamentuak 2012ko ekainaren 26an elebidun jartzeko erabakia hartu izan arren. Erantzuna: Dosierra: 377-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - KULTURA ZUZENDARITZA NAGUSIA Arrazoia: Gaur, maiatzaren 18an, Nafarroako Gobernuko Kultura Departamentuak (cultura@navarra.es ) igorrita jaso dudan posta gaztelania hutsean dago. Erantzuna: Dosierra: 669-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - KULTURA ZUZENDARITZA NAGUSIA Arrazoia: Zamartzeko monasterioaren atariko seinalean ez da leku-izen ofizialaren grafia errespetatzen. Urraketa luze jotzen ari da, duela 3 urte egin nuen kexa lehen aldiz. Seinalea aldatzea garesti bada, ezin daiteke zuzendu gainean eranskailua jarriz? Erantzuna: NAFARROAKO GOBERNUA - KULTURA ZUZENDARITZA NAGUSIA: Euskarabidearekin kontaktuan jarri gara, haiek dira toponimiaren inguruko irizpideen arduradunak. Haiek, bere partetik, Turismo edota Fomento departamentuarekin (kartela edo seinalea ipini duenarengana joko dute) hitz egingo dute. Zilegizko toponimia ez balitz zuzenduko lukete. Printzipioz, kexa hau justifikatuta dagoela dirudi.

116

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERDIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 780-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - KULTURA ZUZENDARITZA NAGUSIA Arrazoia: 2013ko udan Iru単eko San Pedroko liburutegi publikoa berritu zuten eta kartelak eta errotuluak gaztelania hutsean jarri zituzten. Nafarroako Administrazio Auzitegiak kartelak ele bietan jartzera behartu zuen Iru単eko Udala. 2015eko maiatzerako kartel handi gehienak eta errotulu txiki batzuk ele bietan zeuden, baina ez denak. 2015eko ekainaren 3an Nafarroako Administrazio Auzitegiak hilabeteko epea eman zuen kartel guztiak elebidun jartzeko. Agindua beteta dago, baina ez behar bezala. Gaztelania hutsean zeuden kartel eta letreroak ele bietan jarri beharrean, kendu egin dituzte, erabiltzaileen kaltetan, orain zailagoa baita zer non dagoen jakitea. Liburutegi publikoaren eskumena Iru単eko Udalarena bada ere, lankidetza hitzarmen bat tarteko, Nafarroako Gobernuak kudeatzen du. Erantzuna: Dosierra: 1067-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - KULTURA ZUZENDARITZA NAGUSIA Arrazoia: Nafarroako Museoan, ate nagusiko ate gainean bi lekutan dago harrian zizelkatua "Museo de Navarra" testua; bietan erdara hutsean. Erantzuna: Dosierra: 276-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - GAZTERIAREN INSTITUTUA Arrazoia: Nafarroako Gazteriaren Institutuan izan naiz gaur goizean. Jendearen eskura zeuden esku-orri eta argitalpen ia denak gaztelania hutsean zeuden, besteak beste, gazte-txartela nola eskura daitekeen azaltzen duen orri-markatzailea. Erantzuna: Dosierra: 313-2015 Nori: NAFARROAKO LIBURUTEGI NAGUSIA Arrazoia: Apirilaren 8an 13:45 aldera Iru単eko Liburutegi Nagusian izan nintzen. Euskaraz solas egin nion harreran zegoen langileari eta ez zidala ulertzen erran zidan. Ea bere lankideak euskaraz artatuko ninduen galdetu nion eta hark ere ez zekiela euskaraz erantzun zidan. Euskaraz mintzatu nahi nuela erratean, arratsaldean bueltatu beharko nuela erantzun zidan, goizeko txandan ez bezala, orduan langile euskalduna egonen zela. Zergatik egin behar ditut 2 bidaia dagokidan zerbitzua jasotzeko?!?! Amorraturik atera naiz liburutegitik jaso dudan erantzunarengatik eta ezin izan dudalako egin beharrekoa euskaraz egin. Erantzuna: NAFARROAKO LIBURUTEGIA - ATALEKO BURUA: Jakizu Nafarroako Liburutegia atal mailako unitate bat dela, Nafarroako Gobernuko Kultura Zuzendaritza Nagusiaren barnean dagoena, eta, hortaz, ez duela eskumenik lanpostuak betetzeko deialdietan zerbitzuko langileen hizkuntz eskakizunak ezartzeko. Ildo horretan, organo eskudunek Nafarroako Liburutegiaren atalari atxikitako lanpostuetan aritzeko onetsi dituzten deialdietan ez dute eskatu, orain arte, eskaraz jakin beharra; beraz, langile gehienek ezin diete zerbitzua hizkuntza horretan eman herritarrei, eta euskaraz egiten dutenek nahi dutelako egiten dute. Horrenbestez, Nafarroako Liburutegiko Erabiltzaileari Erantzuteko Bulegoko langileek txandaka lan egiten dutenez, 8:30etik 20:30era, ezinezkoa da bermatzea herritarrei euskaraz zerbitzua emanen dien langile bat egotea une oro. Dosierra: 482-2015 Nori: NAFARROAKO LIBURUTEGI NAGUSIA Arrazoia: Nafarroako Liburutegi Nagusitik e-maila igorri didate eskerrak emanez, liburu batzuk eman nizkielako. Arraso harritua nago e-maila ez baitago euskaraz idatzia. Liburutegiari emandako liburuak euskarari buruzkoak ziren eta liburuak entregatzerakoan bete beharreko inprimakia euskaraz bete nuen. Zer begirune gutxi! Erantzuna:

117

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERDIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 801-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - LIBURUTEGIEN ZERBITZUKO ZUZENDARITZA Arrazoia: Barañaingo liburutegiko zenbait CD hartu nituen maileguan. Itzulketa epearen berri ematen duten papertxoa ez dago euskaraz idatzia. Erantzuna: NG - LIBURUTEGIEN ZERBITZUKO ZUZENDARIA: Gure asmoen barruan dago Nafarroako Liburutegien Sareko liburutegiek sortzen duten dokumentazio eta informazio guztia elebidun izatea, lana batere xumea ez dela kontuan hartuta ere. Bide horretan, zure izkribuan adierazitako dokumentua zuzendu da, eta ele bietan dago dagoeneko. Dosierra: 733-2015 Nori: BALUARTE, BATZAR JAUREGIA ETA NAFARROAKO AUDITORIOA Arrazoia: Sister Act musikala eskainiko dute Iruñeko Baluarten urriaren 22tik 25era. Hori iragartzen duen kartel ugari ikusi ditut Iruñeko faroletan zintzilik. Informazioa ez dago euskaraz, ezta data ere: “22 - 25 OCTUBRE BALUARTE”. Erantzuna: Dosierra: 742-2015 Nori: BALUARTE, BATZAR JAUREGIA ETA NAFARROAKO AUDITORIOA Arrazoia: Oskorri taldeak Baluarten emanen duen kontzertua dela eta, sarrerak segituan akitu direla esaten duen txarteldegiko oharra ez dago ele bietan, gaztelania hutsean baizik. Erantzuna: Dosierra: 773-2015 Nori: BALUARTE, BATZAR JAUREGIA ETA NAFARROAKO AUDITORIOA Arrazoia: Oskorrik Iruñeko Baluarten azaroaren 7an emango duen kontzerturako gonbidapena jaso dut. "Nafarroako Ikastolen Elkarteak 50. urteurrenean" esaldia kenduta ez dago ezer gehiago euskaraz. Informazio guztia erdara hutsean dago (sala principal, Butaca de Sala, Fila, Asiento, Organiza:, Invitación) gonbidapenaren atzealdean zehazten diren baldintza eta gomendioak barne. Erantzuna: Dosierra: 745-2015 Nori: PLANETARIO DE PAMPLONA S.A. - IRUÑEKO PLANETARIOA Arrazoia: Planetarioan hemendik gutxira izanen diren jarduerak iragartzen dituen kartela ez dago euskaraz, gaztelania hutsean baizik. Haien webgunea ere ezin euskaraz ikusi: http://pamplonetario.org/ Erantzuna:

118

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERDIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

LANDA GARAPENEKO, INGURUMENEKO ETA TOKI ADMINISTRAZIOKO DEPARTAMENTUA Dosierra: 444-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - INGURUMEN ZUZENDARITZA NAGUSIA Arrazoia: Irunberriko arroilan zutikako seinaleak daude eta zenbait ez daude euskaraz idatziak. Bertzeak bertze, Nafarroako Gobernuaren ondokoa: goitik behera harriak eror daitezkeela ohartarazten duena. Erantzuna: Dosierra: 82-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - TOKI ADMINISTRAZIOKO ZUZENDARITZA NAGUSIA Arrazoia: Barañaingo herritarra naiz eta otsailaren 5ean 012 telefono zenbakira deitu dut Barañainen izanen den igeriketa ikastaro batean izena emateko. Ikastaroa bera euskaraz izanen da eta 012ko langilearekin ere euskaraz aritu naiz. Hala ere, baieztapen gisa jaso dudan SMSa ez dago euskaraz idatzia: “012 - BARAÑAIN NATACION INICIACION EUSKERA - L, X 17:00-17:30 Inscripcion: (…)”. SMSa ere euskaraz jaso nahi dut. Erantzuna:

119

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERDIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

LEHENDAKARITZAKO, FUNTZIO PUBLIKOKO, BARNEKO ETA JUSTIZIAKO DEPARTAMENTUA Dosierra: 157-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - LEHENDAKARITZAKO ZUZENDARITZA NAGUSIA Arrazoia: Nafarroako Gobernuak artxiboetako erdi mailako teknikari izateko 5 lanpostu huts lekualdatze lehiaketa bidez betetzeko deialdia argitaratu zuen otsailaren 11ko NAOn. Ingelesez, alemanez eta frantsesez jakiteagatik gehienez ere 2 puntu emango dira Nafarroa osoan. Euskaraz jakiteagatik 0 puntu eremu ez euskaldunean, 1,38 puntu eremu mistoan, eta 2,76 eremu euskaldunean. Eskaintzen diren lanpostuetatik bat bera ere ez da eremu euskaldunean aritzekoa. Erantzuna: Dosierra: 292-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - LEHENDAKARITZAKO ZUZENDARITZA NAGUSIA Arrazoia: Nafarroako Gobernuak ez du ahalbidetzen Nafarroan ETB3 ikusi ahal izatea. Horren ondorioz, Nafarroako haurrek ez dute batere aukerarik haur programazioa euskaraz jarraitu ahal izateko. Erantzuna: Dosierra: 122-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - FUNTZIO PUBLIKOKO ZUZENDARITZA NAGUSIA Arrazoia: Nafarroako Gobernuak haurren hezitzaile lanpostuak betetzeko izangaien bi zerrenda hautaproben bitartez osatzeko deialdia argitaratu du Nafarroako Aldizkari Ofizialean. Zerrenda bat aldi baterako kontratazioak egiteko izango da eta, bestea, zerbitzu berezien egoeran prestakuntza izateko. Aurkeztuko direnei ez zaie euskaraz jakitea eskatuko, ez nahitaezko baldintza bezala, ez eta merezimendu gisa ere. Nafarroako Gobernuak ez du baldintzarik sortuko zerbitzua euskaraz nahi duten herritarren eskaerei erantzun ahal izateko. Erantzuna: Dosierra: 187-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - FUNTZIO PUBLIKOKO ZUZENDARITZA NAGUSIA Arrazoia: Nafarroako Gobernuak mantentze lanetako ofizial izateko 28 lanpostu huts, C mailakoak, lekualdatze lehiaketa bidez betetzeko deialdia argitaratu zuen otsailaren 26ko Nafarroako Aldizkari Ofizialean. Euskaraz jakiteagatik emango den puntuazioa ez da iristen 55/2009 Dekretuan ezarritako gutxienekora. Erantzuna: Dosierra: 267-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - FUNTZIO PUBLIKOKO ZUZENDARITZA NAGUSIA Arrazoia: Nafarroako Gobernuak suhiltzaileen gidari laguntzaileen eta suhiltzaile peoi laguntzaileen zerrendak osatzeko deialdia argitaratu zuen urtarrilaren 13ko NAOn. Laneko esperientzia merezimendu moduan baloratuko da, baina euskaraz jakitea ez, nahiz eta suhiltzaileak euskararen legeak ezarritako hiru eremuetan ari daitezkeen. Erantzuna: Dosierra: 268-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - FUNTZIO PUBLIKOKO ZUZENDARITZA NAGUSIA Arrazoia: Nafarroako Gobernuak haurren hezitzaile lanpostuen zerrendak osatzeko deialdia argitaratu zuen otsailaren 10eko NAOn. Lanpostuak Corellan (1), Burlatan (1) eta Iru単ean (5) aritzeko dira. Hala ere, ez da kontuan hartuko euskararen ezagutza. Erantzuna:

120

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERDIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 269-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - FUNTZIO PUBLIKOKO ZUZENDARITZA NAGUSIA Arrazoia: Nafarroako Gobernuak mendi-ingeniarien 2 zerrenda hautaproba bidez osatzeko deialdia argitaratu zuen otsailaren 19ko NAOn. Euskaraz jakitea ez da ezertarako aintzat hartuko. Erantzuna: Dosierra: 576-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - INFORMATIKAREN ETA TELEKOMUNIKAZIOEN ZUZENDARITZA NAGUSIA Arrazoia: Nafarroako Gobernuaren meteoeu.navarra.es orrian sartu naiz, euskarazko bertsioan, alegia, eguraldi iragarpena ikustera. Nire harridurarako, gaurko iragarpena ataleko informazioa ez da euskaraz ageri, espainieraz baizik. Erantzuna:

121

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERDIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

OGASUNEKO ETA FINANTZA POLITIKAKO DEPARTAMENTUA Dosierra: 184-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - NAFARROAKO ZERGA OGASUNA Arrazoia: Nafarroako Zerga Ogasunak txanda hartzeko herritarren eskura jarri duen 948 50 55 06 telefono zenbakira deitu dut goizeko 09:45ean. Telefono hartu duen langileak espainieraz egin dit harrera. Nik euskaraz azaldu diot errenta aitorpena egiteko hitzordua hartu nahi nuela. Espainieraz erantzun dit eta esan dit ezin didala euskaraz egin ez dakielako, eta txanda euskaraz hartu nahi izatera berriro deitzeko, lankide euskaldunak badirela eta saiatzeko ea haietako norbaitek hartzen didan. Ea ausaz saiatu behar dudan galdetu diot edo telefono jakin batera deitu behar dudan. Telefono zehatzik ez dagoela esan dit. Horrek ez didala euskaraz artatua izateko inolako bermerik ematen erantzun diot, agian behin eta berriro saiatu beharko dudala, eta ez al den hobea nire deia zuzenean langile euskaldunari pasatzea. Ezin duela horrelakorik egin esan dit. Legeak euskaldun izendatzen duen eremuan bizi naiz, eta administrazioarengana euskaraz zuzentzeko eta nik aukeratutako hizkuntza ofizialean harrera izateko eskubidea dut, legeak dioenez, baina bistan da, Nafarroako Ogasunari bost axola zaizkio euskaldunon eskubideak. Erantzuna: Dosierra: 185-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - NAFARROAKO ZERGA OGASUNA Arrazoia: Gaur goizean Nafarroako Zerga Ogasunak errenta aitorpena egiteko txanda hartzeko herritarren eskura jarri duen telefono zenbakira deitu dut (948505506). Errenta aitorpena euskaraz egin nahi izanez gero Burlatako bulegoan soilik egin daitekeela jakinarazi didate. Euskaraz egiteko aukera errenta aitorpena egiteko prestatutako bulego guztietan (Iru単ea, Bara単ain, Burlata, Lizarra, Tafalla eta Tutera) egon beharko lukeela adierazi diot, hala ere, aurten horrela antolatu dutela erantzun dit. Legeak euskaldun izendatzen duen eremuko bizilaguna izanik, eremu euskaldunean errenta aitorpena egiteko bulego bat bera ere ez egotea kasualitatea hutsa ote den pentsatu dut. Erantzuna: Dosierra: 300-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - EKONOMIA, OGASUN, INDUSTRIA ETA LAN DEPARTAMENTUA Arrazoia: Errenta aitorpenen kontsultak egiteko Nafarroako Gobernuaren web orrian, itxuraz hizkuntza aukeratu badaiteke ere, ezin dira kontsulta hauek euskaraz egin. Erantzuna: Dosierra: 446-2015 Nori: Nafarroako Gobernua - NAFARROAKO ZERGA OGASUNA Arrazoia: Nafarroako Zerga Ogasunetik PFEZ aitorpena egiteko inprimakiak bidali dizkigute postaz. Informazioa eta aitorpena aurkezteko inprimakiak gaztelania hutsean heldu dira, beraz, internetera jo ezean, ezin izanen dugu aitorpena euskaraz aurkeztu. Erantzuna:

122

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERDIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 550-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - EKONOMIA, OGASUN, INDUSTRIA ETA LAN DEPARTAMENTUA Arrazoia: Nafarroako Zerga Ogasunean modu telematiko bidez aurkeztu genituen apirila eta ekaina bitarteko PFEZen atxikipenaren agiriak. Agiriak euskaraz aurkeztu genituen, baina soporte.tecnico.hacienda@cfnavarra.es e-postatik jasotako mezu automatikoa ez dago euskaraz idatzia. Erantzuna: ZERGADUNAREN LAGUNTZA ETA INFORMAZIORAKO ZERBITZUKO ZUZENDARIA: Ikusirik kexak legebabesa duela, bai Euskarari buruzko abenduaren 15eko 18/1986 Foru legean, baita Nafarroako Foru Komunitateko Administrazioan administrazio elektronikoa ezartzeari buruzko apirilaren 4ko 11/2007 Foru legearen 42.3 artikuluan ere, kontuan hartuko dugu eta, beraz, zerbitzu informatikoei eskatuko diegu ezen, eskura dituzten baliabideak horretarako aukera eman bezain agudo, behar diren aldaketak egin ditzatela Nafarroako zerga Ogasunaren webgunean instalatutako aplikazio telematikoetan, euskarazko tramitazioak egiteko bidea ematen duten haietan, era horretan euskaraz ere ager daitezen bertan sortzen diren erantzun edo mezu automatikoak. Dosierra: 687-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - EKONOMIA ETA FINATZA POLITIKAKO KONTSEILARIA Arrazoia: Nafarroako Zerga Ogasunetik PFEZ aitorpena egiteko inprimakiak bidali dizkigute postaz. Informazioa eta aitorpena aurkezteko inprimakiak gaztelania hutsean heldu dira, beraz, internetera jo ezean, ezin izanen dugu aitorpena euskaraz aurkeztu. Erantzuna:

123

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERDIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

OSASUN DEPARTAMENTUA Dosierra: 202-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - OSASUN DEPARTAMENTUA Arrazoia: Iruñeko Vianako printzea osasun-zentroan, Onkologiako eraikinaren parean dagoen sarreran, “Prohibido fumar” dioen pegatina dago itsatsia atean. Ez dago euskaraz idatzitakorik. “Gobierno de Navarra” ageri da beheitiko aldean. Erantzuna: Dosierra: 668-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - OSASUN DEPARTAMENTUA - IDAZKARITZA TEKNIKOA Arrazoia: Osasun-etxean hitzordua hartzeko Nafarroako Gobernuak sortua duen web orrialdera jo dut. Ezin izan dut izapidea osorik euskaraz burutu; hasierako orriak ez du euskarazko bertsiorik (http://www.navarra.es/home_es/Servicios/ficha/3345/Cita-previa-en-el-centro-de-salud) eta “Tramitar” botoian sakatutakoan agertzen den orria euskaraz jartzeko aukera dagoela dirudien arren, “Euskara”n sakatutakoan orria ezin dela aurkitu dioen pantaila agertzen da, ingelesez. Hurrengo urratsean ere gauza bera pasatzen da. Erantzuna: Dosierra: 744-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - OSASUN DEPARTAMENTUA Arrazoia: “Gripearen kontra: txertatu!” izeneko esku-orria hartu dut osasun-etxean. Euskarazko aleak zeuden eta poz-pozik itzuli naiz etxera. Bertan esku-orrian ageri den webgunera jo dut, www.isp.navarra.es-era, informazio gehigarri eske. Atari horrek ez du euskarazko bertsiorik, ordea, eta bide horretatik gripearen kanpainari buruzko informazio gehigarria ez dut euskaraz aurkitu. Nire poztasuna erabat lurrundu da. Erantzuna: Dosierra: 762-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - OSASUN DEPARTAMENTUA Arrazoia: www.navarra.es-en euskarazko bertsioan nenbilela, Osasun Departamentuko organigrama ikusteko “organigrama” gainean sakatu eta gaztelaniazko bertsiora eraman nau. Ez dut organigrama euskaraz aurkitu. Ez dago?! Erantzuna: Dosierra: 778-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - OSASUN DEPARTAMENTUA Arrazoia: Sare publikoan abortatzea ahalbidetuko duen dekretuaren zirriborroa aurkeztu du Osasun Departametuak. Horren berri jasotzen du Nafarroako Gobernu Irekia-ren webguneak, http://gobiernoabierto.navarra.es/eu/participacion/procesos-de-participacion/propuestasgobierno/proyecto-orden-foral-pendiente. Informazioa ez dago euskaraz; ez fitxa ez Foru Dekretuaren zirriborroa ere. Erantzuna:

124

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERDIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 809-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - OSASUN DEPARTAMENTUA Arrazoia: Nafarroako Gobernuak duen herritarren parte hartzerako Gobernu irekiko webgunean euskarazko bertsioan dokumentazioa ez dago euskaraz. Abortuaren inguruko dekretuak jakin-min handia eta inpaktu handia du herritarrengan, eta horrelako dokumentazioa euskaraz egotea garrantzitsua deritzot. Erantzuna: LEHENDAKARITZA ETA GOBERNU IREKIA - ZUZENDARI NAGUSIA: Gutun honen bidez jakinarazten dizut antolaketa arloko neurri tekniko batzuk hartzen ari garela, Gobernu Irekiaren Ataria ele bitan eskaini ahal izateko asmoz. Atariko eduki gero eta gehiago ematen joanen gara Nafarroako Foru Komunitateko bi hizkuntza ofizialetan, behin-behineko neurri bezala, Atari elebiduna izatea lortu arte. Sexu- eta ugalketaosasunaren arloko prestazioen eta eskubideen erabilerari buruzko Foru Dekretuaren Proiektuan, Foru Dekretua ele bitan argitaratuko dugu jendaurreko fasean. Dosierra: 919-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - OSASUN DEPARTAMENTUA Arrazoia: Nafarroako Ospitaletan zaintzan diren pertsonak bisitatzeko txartelak erdara hutsean dira. Erantzuna: Dosierra: 964-2015 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - OSASUN DEPARTAMENTUA Arrazoia: Desfibriladorea erabiltzeko birziklatze ikastaroa egin dut berriki eta horri buruz jaso ditudan agiriak ez daude ele bietan, gaztelania hutsean baizik. Erantzuna: HERRITARTASUNAREN, ASEGURAMENDUAREN ETA BERMEEN ZERBITZUA: Atxikitako dokumentuan ez da garbi gelditzen zein den ikastaroa eman duen elkartea. Hobeto uler dezazuen, honatx gure ikuspegia gai honen aurrean: Badira zenbait elkarte eta erakunde nahiko sensibilizatuak daudenak desfibriladoreak erabiltzen ikasteko. Orain dela zenbait urte gaia ez zegoen oso zabalduta, baina besteak beste sortu dira merkatuan zenbait desfibriladore automatiko eta erdiautomatikoak, eta horrek bere eragina izan du ere. Alde batetik eskaera zabaldu da eta, bestaldetik, eskaintzan parte hartu izan dute horrelako aparatuak saltzen dutenek ere. Hori horrela izanik, azken bost urtetan gutxienez 40 enpresa/elkarte baino gehiago sortu dira horrelako ikastaroak ematen dutenak. Honen aurrean, Osasun Departamentuaren asmoa izan da gaia alde minimoetan kontrolatzea. Besteak beste enpresek formazioa egiteko dituzten baliabideak eta baldintzak baloratzen dira eta, ontzat ematekotan, ziurtagiria ematen da Osasun Departamentutik. Beraz, orain arte ez dugu prozesua indartu, planifikatu ezta arautu ere ez, gutxieneko baldintzetan ez bada. Badugu lantalde txiki bat hemendik aurrera gai honen aurrean nola egin pentsatzen ari dena eta beste kontu batzuen artean argibideak elebidunak egitea gutxienekoa. Ikastaroa zein elkartek eman duen argitzen badiguzue, bilatuko dugu horren helbidea eta banatzen duen informazioa itzultzen saiatuko gara. Izan ere, gure asmoa baita hiritar euskaldunok ditugun eskubideak bermatzea. Eskertzen dugu herritarraren kexa eta zuen lana. Dosierra: 582-2015 Nori: NAFARROAKO OSASUN PUBLIKOAREN INSTITUTUA Arrazoia: Nafarroako Osasun Publikoaren eta Lan Osasunaren Institututik koloneko minbiziari aurrea hartzeko kanpainaren berri ematen duen informazioa bidali didate postaz. Bertan heldu diren euskarri guztiak (aurkezpen gutuna, informazio orria, parte hartzeko txartela, eta txartela bidaltzeko gutunazala) ez daude euskaraz, gaztelaniaz besterik ez daude. Erantzuna:

125

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERDIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 752-2015 Nori: NAFARROAKO OSASUN PUBLIKOAREN INSTITUTUA Arrazoia: Nafarroako Osasun Publikoaren Institutuko Drogomenpekotasunen ataletik mezu elektronikoa bidali dute euskarazko irakaskuntza eskaintzen duten ikastetxeetako guraso elkarteak biltzen dituen Sortzen Elkartera, haien kide diren guraso elkarteetara helarazteko erregutuz. Mezua, baina, ez dago euskaraz idatzita, eta harekin batera gaia lantzeko heldu den “Prevenir en Familia” izenburuko dokumentua ere ez. Erantzuna: Dosierra: 42-2015 Nori: OSASUNBIDEA - PADI Arrazoia: Iruñeko herritarrak gara eta Osasunbideatik "PADI, Programa de Atención Dental Infantil" izeneko informazioa jaso dugu. Ez dago euskaraz idatzia; gaztelania hutsean baino ez dago. Erantzuna: Dosierra: 200-2015 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Martxoaren 11 arratsaldean Iruñeko Vianako printzea osasun-zentroan izan naiz. Bertan, Osasunbideak medikuarekin egoteko emandako hitzordura ezin bazara joan abisatzeko eskatzen duten 6 kartel ikusi ditut. 6 horietarik bakarra dago euskaraz. Erantzuna: Dosierra: 207-2015 Nori: OSASUNBIDEA - ETXARRI ARANAZKO OSASUN-ETXEA Arrazoia: Martxoaren 11n hitzordua izan nuen medikuarekin Etxarriko osasun-etxean. Kontsulta bukatutakoan, etorri izanaren ziurtagiria eskatu nion sarrerako administrariari; honek egin, eta etxera joan nintzen. Etxera iritsitakoan, ziurtagiria irakurtzen hasi eta gaztelaniaz zegoela ikusi nuen. Hori dela eta, gaur, martxoak 12, osasun etxera joan naiz berriz ere ziurtagiria euskaraz eskatzera, baina administrariak esan dit gaztelaniaz bakarrik atera ditzakeela ziurtagiriak, ez dagoela euskaraz ateratzeko modurik, sistemak ez duela uzten. Erantzuna: ETXARRI ARANAZKO OSASUN-ETXEA - ZUZENDARIA: Zuen kexa jaso ondoren zera esan nahiko nizueke: Etxarri-Aranazko Osasun Etxean ahalegin guztiak egiten ditugu pazienteekin euskaraz komunikatzeko.Ziurtagiriak ordenagailuetatik automatikoki ateratzen dira, beraz, administrariek ezin dute ezer gehiago egin. - Zuen eskaera Oinarrizko Osasun Laguntzako Zuzendaritzara bidaliko dugu, ziurtagiri sistema konpondu dezaten. Dosierra: 243-2015 Nori: OSASUNBIDEA - COMPLEJO HOSPITALARIO DE NAVARRA Arrazoia: Complejo Hospitalario de Navarra delakoan, J pabilioi sarrerako atean dauden kartelak ez daude euskaraz idatziak. J pabilioian zer zerbitzu dauden eta erretzea debekatua dagoela dioten kartelak dira. Eraikina berri xamarra da. Erantzuna: Dosierra: 272-2015 Nori: OSASUNBIDEA - BARAÑAIN I OSASUN-ETXEA Arrazoia: Gaur, martxoak 25, Barañain I osasun-etxean ez zegoen medikuaren hitzordua bertan behera utziz gero abisatu behar dela dioen esku-orriaren euskarazko alerik. Administrariari galdetu diot eta ezetz, ez dutela erran dit. Erantzuna:

126

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERDIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 273-2015 Nori: OSASUNBIDEA - BARAÑAIN I OSASUN-ETXEA Arrazoia: Barañain I osasun-etxean izan naiz gaur, martxoak 25, eta ez dut kartel eta ohar bakar bat ere euskaraz ikusi: Sarrerako ateak ixteko diotenak, ospitalez kanpoko larrialdi kasuetan asteburu eta besta-egunetan norat joan azaltzen duena, larrialdien egoitza berriari buruzko kartelak, administrariarekin egoteko marraren atzean itxaroteko dioena, zoriontsu izateari buruzkoak… Erantzuna: Dosierra: 307-2015 Nori: OSASUNBIDEA - BARAÑAIN I OSASUN-ETXEA Arrazoia: Martxoaren 25ean 9:45ean Barañain I osasun-etxean izan nintzen. Harrerako administrariari euskaraz zuzendu nintzaion eta hark gaztelaniaz egiteko eskatu zidan. Bere lankideren batek euskaraz artatuko ninduen galdetu nion eta ez zirela euskaldunak erran zidan. 3 langile zeuden herritarroi harrera egiteko eta bakar bat ere ez zen euskalduna! Erantzuna: Dosierra: 311-2015 Nori: OSASUNBIDEA - IRURTZUNGO OSASUN-ETXEA Arrazoia: Gaur goizean Irurtzungo Osasun Etxera joan behar izan dut. Zaintzako medikuak ez zekien euskaraz eta gaztelaniaz eman behar izan dizkiot azalpenak. Tratamendua jarri dit eta pazientearentzako jarraibideen orria luzatu dit, hau ere espainiera hutsean. Eremu euskaldunean gaudela kontuan hartuta, ezin da gutxienez orri elebiduna prestatu? Erantzuna: Dosierra: 325-2015 Nori: OSASUNBIDEA - GIZA BALIABIDEEN ZUZENDARITZA Arrazoia: Txantreako osasun etxean pediatra euskaldun batek artatzea eskatu genuen eta ez dago pediatra euskaldunik Erantzuna:

127

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERDIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 344-2015 Nori: OSASUNBIDEA - PADI Arrazoia: 2014ko abenduan Haurren Hortzak Zaintzeko Programaren informazioa jaso nuen (PADI izeneko programa). Nafarroako Gobernuaren Osasun Sailetik bidali zidaten informazioa erdara hutsean jaso nuen. Familia euskalduna garenez, kexatu eta haginlarien zerrendatik nortzuk ziren euskaldunak ere galdetu nuen, zerbitzua euskaraz jasotzeko. Araudiari jarraikiz, eremu mistoan informazioa gazteleraz soilik bidaltzen dutela erantzun zidan Joaquin Artazkoz PADI programako koordinatzaileak. Nire nahia kontuan hartuta, nire alabari dagokion informazioa elebidun bidaliko zidala gehitu zidan eta hau erantsi zuen: "Beste seme-alabarik edukiz gero, hasieran erdera hutsean bidaliko didatela eta, eskatuz gero, ondoren elebidun". Bestetik, haginlarien artean zein den euskaldun ez dakitela erantzun zidan. Zein arauditan oinarritzen zen galdetu nion gero. Erantzuna: Euskararen erabilera arautzeko Dekretua eremu mistoan aplikatzeko 2001eko urtarrilaren 8ko Plana. Plan hori epaileek baliogabetu zutenez -hori nik jakinarazi ondoren-, 29/2003 Foru Dekretua aipatu zidan, horrela jokatzeko argudio gisa. PADIren gainean beste informazio bat bidali zidaten, haginlari bat gehiago zerrendan sartzeko izan zen. Hitzari uko eginez, berriz ere erdara hutsean bidali zidan. Nire protesta adierazi nahi dut hurrengo arrazoiengatik: - Hasierako informazioa erdara hutsean bidaltzeagatik. Nik uste dut informazioa euskaraz jasotzeko eskatzen ibili beharrik ez dudala. - Euskaraz bidaltzeko eskatuta ere, hurrengo informazioa erdara hutsean bidali zidatelako. - Horrelako kexa egin arren, bigarren seme edo alaba bat izanez gero orduan ere hasieran informazioa erdara hutsean bidaliko dutelako. - Haginlarien zerrendan, haginlari euskaldunen zerrenda agertzen ez delako. Horrela zerbitzua euskaraz jasotzeko beste oztopo bat gehitzen baita. - Epaileek baliogabetutako Plana aplikatzen ari direlako praktikan, 29/2003 Foru Dekretuaren irakurketa okerra eginda. Erantzuna: Dosierra: 379-2015 Nori: OSASUNBIDEA - COMPLEJO HOSPITALARIO DE NAVARRA Arrazoia: Ospitaleko larrialdietara joan eta harreran ez ninduten euskaraz artatu, ostean medikua ez zen euskalduna ezta ere. Erantzuna: Dosierra: 382-2015 Nori: OSASUNBIDEA - KOLONEKO MINBIZIARI AURREA HARTZEKO PROGRAMA Arrazoia: Osasunbideatik hainbat dokumentu igorri dizkidate, guztiak, beti ere, gaztelania hutsean. Erantzuna: OSASUN PUBLIKOKO INSTITUTUAREN DETEKZIO GOIZTIARREKO ATALA: Jasotako kexari erantzuna emanez, jakinarazi nahiko genizuke eremu euskalduneko bizilagunei mezua ele bietan helarazten zaiela. Kexa jarri duen pertsona zein den jakin beharko genuke prozesuan zer gertatu den ikertu ahal izateko. Dosierra: 439-2015 Nori: OSASUNBIDEA - GIZA BALIABIDEEN ZUZENDARITZA Arrazoia: Arbizuko familia medikuak oporrak hartu ditu eta hura ordezkatzeko jarri duten medikua ez da euskalduna. Kontsultan gaztelaniaz egin behar izan dut, gainontzeko herritar guztiek bezala. Aurreko urteetan ordezko euskalduna bidali dute, beraz, atzerapausoa. Erantzuna:

128

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERDIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 473-2015 Nori: OSASUNBIDEA - ELIZONDOKO OSASUN-ETXEA Arrazoia: Semearekin pediatrarenganat joan ginen urteko errebisioa zuelakotz eta ezin izan genuen harekin euskaraz aritu, erdalduna baitzen. Erantzuna: ELIZONDOKO OSASUN ETXEA - ZUZENDARIA: Uztailaren 30eko 203/2001 Foru Dekretuan ezartzen da Nafarroako Foru Komunitateko Administrazioko eta bere erakunde autonomoetako plantilla organikoaren zein lanpostutarako den nahitaezkoa euskaraz jakitea. Dekretu horren I. eranskinean ezartzen da Elizondoko Oinarrizko Eskualdeko zein lanpostutarako den nahitaezkoa euskaraz jakitea. Hona hemen: 60564 Oronoz, Ziga, Almandoz eta Berroetako erizaina; 66608 Elizondoko administrari laguntzailea; 60124 Elizondoko familia medikua; 60622 Iruritako familia medikua; 60432 Iruritako erizaina. Gaur egun, osasunetxe honetako pediatriako lanpostuetarako ez da betekizun hori eskatzen; horregatik Nafarroako Gobernuari edo Parlamentuari dagokio pediatriako lanpostuak betetzeko euskaraz jakitea nahitaez eskatzeko egin beharreko lege-aldaketak egitea. Dosierra: 495-2015 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Bortzirietako osasun-etxeetatako zenbait mediku eta pediatra lanpostuk ez du hizkuntza-eskakizunik. Ondorioz, Bortzirietako herritarrek ez dute haiengandik zerbitzua euskaraz jasotzen, hala nahi duten arren. Hori dela eta, 518 herritarrek eskaera aurkeztu dute profesional euskalduna nahi dutela adieraziz. Erantzuna: NAFARROA-IPARRALDEKO OINARRIZKO OSASUN LAGUNTZAKO ZUZENDARIORDEAk Bortzirietako Euskara Mankomunitateari: 2003/2011 Foru Dekretuak euskaraz jakin beharra daukaten lanpostuak arautzen ditu. Lesakako eskualde oinarrizkoan mediku lanpostu hauek daukate euskaraz jakin beharra: 60339 lanpostua, Lesakako oinarrizko osasun laguntzako taldeko medikua; 60798 lanpostua, Arantzako oinarrizko osasun laguntzako taldeko medikua; 60718 lanpostua, Lesakako oinarrizko osasun laguntzako taldeko pediatra. Profesional horiez gain, zentroan badira beste zenbait profesional euskaraz dakitenak eta euskaraz mintzo direnak. Segur aski ez dakizu zer arazo handiak ditugun medikuntzako profesionalen oporraldiak eta bestelako hutsuneak betetzeko. Ordezko guzti-guztiei euskara eskatuko balitzaie, horrek ekarriko luke Lesakako eskualde oinarrizkoa profesionalik gabe gelditzea opor garaietan, bajak daudenean, etab. Ulertuko duzunez, nire erantzukizuna da zure eskualdean osasun laguntza bermatzea urtean 365 egunez eta egunean 24 orduz. Bestalde, lanpostuen ezaugarriak aldatzea Nafarroako Gobernuaren edo Parlamentuaren eskumena da. Aldaketa horiek, gainera, ez lukete inolaz ere ezinbesteko eginen ordezkoei euskara eskatzea, osasun lanpostu horiek ez betetzeko arriskua oso handia baita gaur egun. Galdetu, mesedez, zentroko profesionalei beraiei, haiek argituko dizute kantua zertan den. Dosierra: 521-2015 Nori: OSASUNBIDEA - BARAĂ&#x2018;AIN II OSASUN-ETXEA Arrazoia: Semeari txertoak jarritakoan, informazio orri bat eman ziguten BaraĂąain II osasun-etxean; jarritako txertoen berri eta ondoko 48 orduetan izan zitzakeen ondorioen berri ematen da bertan. Gure semeari dagozkion jakinarazpenak euskaraz jaso nahi ditugula jakinarazia diogu Osasunbideari (hala jasoa dute beren datu-basean), baina hala ere, aipatu informazio-orria ez zigun euskaraz eman erizainak. Euskarazkorik baden galdetuta, ez zekiela erran zigun. Emaitza, informazioa euskaraz jaso gabe gelditu ginela. Erantzuna:

129

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERDIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 522-2015 Nori: Osasunbidea - BARAĂ&#x2018;AIN II OSASUN-ETXEA Arrazoia: Ekainaren 30ean BaraĂąain II osasun-etxean izan ginen semearekin. Bere ohiko erizaina beharrean, ordezkoa zegoen. Ohiko erizaina dakien euskara erabili eta erran beharrekoak euskaraz erraten saiatzen da. Asteartean egokitu zitzaigun ordezkoak, ordea, ez zekien euskaraz eta ezin izan genuen harekin euskaraz mintzatu. Erantzuna: Dosierra: 578-2015 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Osasunbidearen Bianako Printzea Espezialitate Zentroan dagoen errotulu honetan euskarazko testua ez da zuzena: "Laginak Urteko Tokia" dio "Laginak Uzteko Tokia" beharrean. Erantzuna: SALUD RESPONDE: Eskerrak eman nahi dizkizugu bidalitako informazioagatik, eta adierazi, Nafarroako Ospitale Guneko Zerbitzu Orokorretako Zuzendaritzari errotuluak duen akats tipografikoaren berri eman diogula, zuzendu dezaten. Dosierra: 579-2015 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Etxarriko osasun-etxeko eta Emakumeari Laguntzeko Zentroko zenbait lanpostuk ez du hizkuntzaeskakizunik. Ondorioz, herritarrek, ikasleak barne, ez dute haiengandik zerbitzua euskaraz jasotzen, hala nahi duten arren. Hori dela eta, 592 herritarrek eta eskualdeko ikastetxeek eskaerak aurkeztu dituzte profesional euskaldunak nahi dituztela adieraziz. Erantzuna: NAFARROAKO ARARTEKOA: Etxarri-Aranatz eta Sakanako beste zenbait herri, Larraun, Leitza eta Goizueta bezala, herri euskaldunak direnez, Euskararen Foru Legearen xedapenak lehenbailehen gauzatzeko gomendioa egiten dut. Horrek esan nahi du Nafarroako Foru Komunitateko administrazioak bere eskumenen barruan eremu euskalduneko herritarrei zuzentzen dizkien zerbitzuak gaztelaniaz ematen dituen baldintza berdinetan bermatu behar dituela euskaraz ere, bi hizkuntzen koofizialtasunetik ondorioztatzen den legez. Alde horretatik, eremu euskaldunean harremanak euskaraz izateko eskubidearen muga gisa aipatzen den progresibotasunak dagoeneko ez du eremu mistoan edo ez euskaldunean izan dezakeen eragin bera, 1986an onartutako Legeaz ari baikara, ia hogeita hamar urteko iraunaldia duenaz. Beraz, kexa hau sustengatzen duen eskaera sozial zabala, Etxarri-Aranatz eta aipatu diren gainerako udalerrietako errealitate soziolinguistikoa, euskara eremu euskaldunean ofiziala dela eta eremu euskalduneko herritarrek administrazioarekin dituzten harremanetan euskara erabiltzeko eta hautatutako hizkuntza ofizialean harrera izateko duten eskubidea aintzat hartuta, beharrezkotzat jo dut: a) Nafarroako Gobernuko Osasun eta Hezkuntza Departamentuei iradokitzea, egoki ikusten dituzten neurriak har ditzaten, Etxarri-Aranazko zein ukitutako gainerako herritarrek Etxarri Aranazko osasun etxean eta Emakumeari laguntzeko zentroan eskaintzen diren osasun zerbitzuetako langileekin harremana euskaraz izateko eskubidea, eta emakumeari laguntzeko zentroko hezitzaileek sexu-heziketari buruz eskaintzen duten laguntza psikopedagogikoa euskaraz izateko eskubidea lehenbailehen eta egiazki berma daitezen. b) Bi Departamentuei iradokitzea, beste Departamentu batzuekiko lankidetzan, egokienak iruditzen zaizkien jarduketak abia ditzaten, Nafarroako Gobernuak uztailaren 30eko 2003/2001 Foru Dekretua - Nafarroako Foru Komunitateko administrazioan eta haren menpeko erakundeetan sartzeko euskararen ezagutza nahitaezkoa den plantilla organikoko lanpostuak zein diren zehazten duena- eremu euskalduneko udalerrietako errealitate soziolinguistikora, bertako biztanleen eskaeretara, eta eremu horretako herritarrek administrazioarekin dituzten harremanetan hala hautatzen badute harrera euskaraz izateko duten eskubidea egiazki bermatzeko molda dezan.

130

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERDIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 583-2015 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Altsasun bizi naiz eta ez dut sekula mediku euskaldunik izan. Gaur egun ditugun pediatrek ere ez dakite euskaraz. Ezin dugu beraz osasun arreta euskaraz jaso. Erantzuna: Dosierra: 584-2015 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Itsason bizi naiz, Basaburuan, 18/1986 Legeak euskaldun izendatzen duen eremuan, eta osasun arreta euskaraz nahi dut, izan ere, medikua euskalduna den arren, harreran, telefonoz deitzen dudanean, erizainak, pediatrak, ez dakite euskaraz, eta erdaraz aritzera behartzen naute. Erantzuna: Dosierra: 594-2015 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Osasunbideari euskaraz helarazi genion errotulu bati buruzko kexa. Salud.responde@cfnavarra.es helbidetik espainiera hutsean bidali digute kexa jaso dutela eta dagokion arlora bidali dutela jakinarazteko mezua. Erantzuna: Dosierra: 595-2015 Nori: OSASUNBIDEA - BARAÑAIN I OSASUN-ETXEA Arrazoia: Abuztuaren 20an 11:00ak aldera Barañain I osasun-etxera deitu dut, 948198330 zenbakira. Telefonoa hartu didan langileak ez didanez euskaraz egin, euskaraz dakien langilerik baden galdetu diot. Une horretan ezetz erantzun dit. Orduan, ea noiz egonen den euskaraz dakien langilea galdetu diot. Haren Erantzuna: “no tenemos la obligación de saberlo (euskara)”. Nahi banuen “gora” deitzeko eta erreklamazioa jartzeko esan dit. Barañain I osasun-etxean 3-5 administrari egoten dira harreran, baina nik ezin izan dut euskaraz hitz egin eta ez dut zerbitzua euskaraz jaso. Langileek ez dute euskara jakiteko betebeharrik… eta nik euskaraz hitz egiteko dudan eskubidea, zer? Erantzuna: Dosierra: 615-2015 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Legeak euskaldun izendatzen duen eremuan bizi naiz. Osasun etxean San Juan de Dios ospitalera deitzeko esan didate, 948 290 317 telefono zenbakira, eta telefonoa hartzen ez bazidaten insistitzeko pertsona bakarra egoten dela eta telefonoa hartzen. Deitu dut, eta zortea izan dut, lehenbiziko saiakeran hartu baitidate deia. Telefonoa hartu duen pertsonak gaztelaniaz egin dit harrera eta euskaraz bazekien galdetu diot. Ezetz erantzun dit eta gaztelaniaz eman behar izan dizkiot azalpenak, ezinbestean. Nik, baina, euskaraz bizi nahi dut, eskubidea dut, eta euskaraz nahi ditut osasun zerbitzuekin ditudan harremanak. Erantzuna: Dosierra: 616-2015 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Sakanan bizi naiz, legeak euskalduntzat jotzen duen eremuan. Familia medikuak ekografia egitera bidali nau. Txanda emateko kontsulta-orria luzatu didate osasun etxean, baina ez dago euskaraz, gaztelania hutsean baizik. Euskalduna naiz, eta kontsulta-orria euskaraz jasotzeko eskubidea dut. Erantzuna:

131

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERDIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 658-2015 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Larunbatean, irailak 12, Oronoz-Mugairiko osasun-zentroan izan ginen 4 urteko alabarekin. Etxetik atera aitzinean, azaldu genion medikuak galdera batzuk eginen zizkiola. Berak orduan kezka adierazi zigun: “Ez badaki euskaraz?”. Bada, espero genuenaren kontra, medikua ez zen euskalduna eta ezin izan zuen alabarekin komunikatu. Erantzuna: Dosierra: 748-2015 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Bajan egon naiz eta ez baja eta ez alta inprimaki bat bera ere ez dut euskaraz jaso. Erantzuna: Dosierra: 802-2015 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Ubarmin klinikan ziurtagiria gaztelera hutsean eman didate Erantzuna: Dosierra: 803-2015 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Atzo txertoa jarri zioten semeari Barañain II osasun-etxean. Txertoari eta eragin ditzakeen ondorioei buruzko informazio-orria eman zigun erizainak. Ez zegoen euskaraz idatzia. Euskarazko orririk bazuen galdetu, eta ezetz erantzun zigun. Semearekiko komunikazio-hizkuntza euskara izatea nahi dugula jasota dago Osasunbidearen datu-basean. Izapidea alfer-alferrik egin genuela dirudi, ordea. Erantzuna: Dosierra: 832-2015 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Sutan nago. Osasunbideako langile batengandik espero ez nuen tratua jaso dut. Azaroak 3, 12:56. Telefono deia jaso dut 63030211629188 zenbakitik. Vianako Printzea zentrotik deitzen didala erran dit gizonezkoak. Elkarrizketa ongi hasi da, baina informazioa euskaraz emanen didanik badagoen galdetu diodanean gauzak okertzen hasi dira. Ondokoak entzun behar izan ditut: "Soy andaluz"; "No es mi obligación llamarte, te estoy haciendo un favor"; "No voy a ponerme a buscar a alguien para que te llame, para que deje de hacer lo que está haciendo". Osasunbideari nirekiko harremana euskaraz izatea nahi dudala jakinarazia diodala erratean, baietz, zitazio-gutuna euskaraz dagoela erran dit eta "no entiendo tanta chorrada" gaineratu du. Erran diot, dagokionari errateko euskaraz informatua izan nahi dudala. Hitzordua noiz dudan jakin nahi badut, neronek deitu beharko dudala erranez bukatu du elkarrizketa.Nik deitu? Jaso dudan tratu zakar eta bidegabearen ostean ez dut horrelakorik egiteko inongo asmorik. Hitzordua noiz dudan jakinaraztea Osasunbideari dagokio eta tratu duina, nire hizkuntza-eskubideak errespetatuz, izatea nahi dut. (13:50ean bertze dei bat jaso dut 63030211622020tik. Oraingoan ongi, euskaraz, informatu naute. Ez nuen gutxiagorik espero. Berandu, ordea, tratu zakar eta bidegabea jasan behar izan baitut lehendabizi.) Erantzuna:

132

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERDIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 856-2015 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Azaroaren 11n Vianako Printzea osasun-zentroan odola ateratzen izan nintzen eta zaharrak berri: txandaren papera ez zegoen euskaraz, itxaron gelako paretan kartel ugari ez zeuden euskaraz (hitzordura ezin bazara joan abisatzeko dioena, larrialdi irteera non den dioena?). Lanean aurkezteko egiaztagiria eskatu nuen eta hori ere ez zegoen euskaraz. Aldaketak noizko? Erantzuna: Dosierra: 860-2015 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Arrotxapeako Barkazio Gurutzeko kaleko osasun zentroko harreran dauden langile guztiak erdaldun elebakarrak dira. Erantzuna: Dosierra: 883-2015 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: 2013-2014 urteetan zehar maiz joan nintzen Vianako Printzea osasun-zentroan odola ateratzera. Bertako langileren bati ohartarazi nion “laginak uRteko tokia” ez dela zuzena, “uZteko” dela. Behatokian ere kexa jarri nuen. Gaur, 2015eko azaroak 11, 2 kartelak berdin-berdin daude, gaizki idatzita. Erantzuna: Dosierra: 1016-2015 Nori: OSASUNBIDEA - ERIAREKIKO ARRETA ETA KALITATE ZUZENDARITZA Arrazoia: Iruñeko haurrendako larrialdietako itxaron gelan gaude, den dena gazteleraz dago idatzita. Harreran euskaraz hasi garenean, gazteleraz hitz egiteko eskatu digute. Erantzuna: Dosierra: 1032-2015 Nori: OSASUNBIDEA - ERIAREKIKO ARRETA ETA KALITATE ZUZENDARITZA Arrazoia: Iruñeko San Martin Osasun Zentrora joan naiz. Harrerakoak, 4.pisuko idazkaritzakoak eta analisiak egin dizkidanak erdaraz artatu naute. Horrekin batera, kartel asko erdara hutsean topatu ditut. Erantzuna: Dosierra: 1072-2015 Nori: Osasunbidea - BARAÑAIN II OSASUN-ETXEA Arrazoia: Pediatrak botika hartzeko agindu dio semeari. Botika hartzeko jarraibideak, "Instrucciones al Paciente" delako orria, ez ditugu euskaraz jaso; ez eredua ez pediatrak idatzitako oharrak. Semearekiko harremana euskaraz izatea nahi dugula jakinarazia diogu Osasunbideari, baina ez digute jaramonik egiten. Erantzuna: Dosierra: 1144-2015 Nori: OSASUNBIDEA - ERIAREKIKO ARRETA ETA KALITATE ZUZENDARITZA Arrazoia: Alde zaharreko osasun etxera deitu dut medikuarekin txanda eskatzeko. Aurrez grabatutako mezua atera zait gaztelera hutsean!!!! Administrari euskaldunik dagoen ala ez ez dakit, baina aurrez grabatutako mezu bat elebiz ez egotea larria iruditzen zait, baztertzailea benetan. Erantzuna: OSASUNBIDEA - OINARRIZKO OSASUN LAGUNTZAKO KUDEATZAILEA: Jasotako kexari dagokionez, jakinarazi nahi dizut une honetan aztertzen ari garela herritarrek osasun etxeetako erantzungailu automatikoaren mezua nahiago duten hizkuntzan, gaztelaniaz edo euskaraz, entzun ahal dezaten modurik egokiena. Irtenbide hori erabilgarri egotean, berriz ere zurekin harremanetan jarriko gara.

133

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERDIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

Dosierra: 1180-2015 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Osasunbideako Lehen Arretako Profesionalen Zerbitzu Buruak 91E/2015 Ebazpena eman du administrari laguntzaile, erizain eta mediku lanpostuak aurretiazko barne egokitzapen prozedura bidez (lekualdatze lehiaketa) betetzeko. Eremu euskaldunean aritzekoak diren arren, zenbait lanpostutan ez da euskaraz jakitea galde egiten ez eta merezimendu gisa baloratzen ere. Erantzuna:

134

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERDIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

NAFARROAKO PARLAMENTUA Dosierra: 124-2015 Nori: NAFARROAKO PARLAMENTUA Arrazoia: Gaur, otsailak 19, Nafarroako Parlamentuko 9.30eko bilkuran egon naiz. Gai-ordena ez dut euskaraz lortzerik izan, gaztelaniazko aleak baino ez zeuden. Erantzuna: Dosierra: 127-2015 Nori: NAFARROAKO PARLAMENTUA Arrazoia: Nafarroako Parlamentuaren webgunean euskarazko bertsioan nabilela, "Bilkuren egutegia" atalera jo dut eta hara non, informazioa euskaraz beharrean gaztelaniaz baino ez den agertzen. Erantzuna:

135

136

6. FORU ALDUNDIAK

137

138

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak

ARABAKO FORU ALDUNDIA BIDE AZPIEGITUREN ETA MUGIKORTASUNAREN SAILA Dosierra: 97-2015 Nori: ARABAKO FORU ALDUNDIA - HERRILAN ETA GARRAIO SAILA Arrazoia: Arabako Aldundiak bultzatzen duen garraio publikoan, autobusetan, aurre aldeko errotuluak gaztelera hutsean daude eta ez dute legeria betetzen: Vitoria-Bernedo, Vitoria-Laguardia... Erantzuna: Dosierra: 712-2015 Nori: ARABAKO FORU ALDUNDIA - HERRILAN ETA GARRAIO SAILA Arrazoia: AP1 (Gasteiz - Eibar) autobidean, Etxabarri Ibiña eta Luku artean, bide-seinale bat dago erdara hutsean, hizki handi-handiekin: "ATENCIÓN / CONTROL DE GÁLIBO". Erantzuna: Dosierra: 238-2015 Nori: ARABAKO FORU ALDUNDIA - ARABAT Arabako Bideak Arrazoia: 2015-03-15ean Gasteizko AP1 autopistan izandako gertaera baten inguruan erreklamazioa egin genuen Arabaten eta bezeroen arreta zerbitzua ez dute euskaraz egiten. Egoera hau telefonoz deitu zidanarekin komentatu nuen eta bere azalpena honakoa hau izan zen: Arabat Arabako aldundiko erakunde autonomiaduna da eta ez du hizkuntz eskakizunik eskatzen. Ez dago arreta zerbitzuan langile euskaldunik. Administrazio publiko baten pean egonik, onartezina ikusten dut egoera hau. Kasu honetan, orain dela 40 urte bezala gaudela ematen du. Erantzuna:

139

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak ARABAKO FORU ALDUNDIA

OGASUN, FINANTZA ETA AURREKONTU SAILA Dosierra: 735-2015 Nori: ARABAKO FORU ALDUNDIA - OGASUN, FINANTZA ETA AURREKONTU SAILA Arrazoia: Arabako ogasunaren weborrian PFEZaren aitorpena bidaltzean, atxikirik bidaltzen dudan agirian, euskarazko esaldi baten grafia lotsagarria eta onartezina dela salatu nahi dut: "Fitxategiak dekarazio positivoak baditu, honek urrengoko datan helbideratuko dira." Erantzuna: AFA - OGASUN ZUZENDARIA: Jakinarazten dizut zuzendu dugula akatsa. Nolanahi ere, gaur egun Egoitza Elektronikoan zerga izapideak egiteko pantailak hobetzeko prozesuan buru belarri ari gara, jakitun baikara bertako testu batzuk ez direla egokietan egokienak. Hori dela eta, zenbait aldaketa egingo dira Egoitza Elektronikoan, zerga betebeharrak errazago gauzatzeko bidea emateko eta, horrez gain, hizkuntza arloko araudia betetzeko. Dosierra: 816-2015 Nori: ARABAKO FORU ALDUNDIA - OGASUN, FINANTZA ETA AURREKONTU SAILA Arrazoia: Foru Aldundiko Ogasun saileko eskutitza gaztelera hutsean ailegatu zait, eta erakunde horrekiko harremanak euskaraz izan dira beti. Beraz, testua euskaraz jaso nahi dut. Erantzuna:

140

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak

BIZKAIKO FORU ALDUNDIA EKONOMI ETA LURRALDE GARAPENA SUSTATZEKO SAILA Dosierra: 591-2015 Nori: BIZKAIKO FORU ALDUNDIA - EKONOMI SUSTAPEN SAILA Arrazoia: Bizkaiko Foru Aldundiko Ekonomia Sustatzeko Sailean izan naiz gaur goizean. Erregistroan zegoen pertsona bakarrarengana euskaraz zuzendu eta euskaraz ez zekiela eta Informaziora bidali nau. Han artatu nauen langileak ere ez zekien euskaraz eta apur bat itxoiteko esan dit. Hirugarren pertsona baten bila joan da eta azkenean euskaraz egin didate arreta. Euskaraz artatu naute, baina 3 langilerekin egon behar izan dut arreta euskaraz jasotzeko. Erantzuna: Dosierra: 959-2015 Nori: BIZKAIKO FORU ALDUNDIA - EKONOMI SUSTAPEN SAILA Arrazoia: Bizkaiko Foru Aldundira deitu eta euskaraz hasi naizen arren, gaztelaniaz egiteko esan didate, eta hala egin behar izan dut, behartuta. Gaur izan da, goizeko 10:00etan Ustiapen Sailarekin. Erantzuna: Dosierra: 10-2015 Nori: BIZKAIKO FORU ALDUNDIA - HERRI LAN SAILA Arrazoia: A-8an Donostiarako norabidean, Barakaldon, Gurutzetarako irteerara heldu aurretik, gaztelania hutsean idatzitako bide-seinalea dago, Bilbao (por Zorroza) dioena. Erantzuna: BIDE AZPIEGITUREN ZUZENDARI NAGUSIA: Laster, Bizkaiko Foru Aldundiko Errepideak Kontserbatzeko Zerbitzuak aldatu egingo du seinale hori. Dosierra: 145-2015 Nori: BIZKAIKO FORU ALDUNDIA - HERRI LAN SAILA Arrazoia: N-634 (Bilbo-Donostia) errepidearen albo bietan lanak egiten ari dira Areitio gaina eta Ermua artean. Hainbat seinale ez daude euskaraz. Adibidez, "prohibido el paso" eta "prohibido aparcar". Erantzuna: INTERBIAK - ZUZENDARI KUDEATZAILEA: Zure idazkia jaso bezain laster, obra egiteko kontratatu den aldi baterako enpresa-elkarteari bidali genion, eta jakinarazi genien ezen, enpresarekin sinatutako kontratuan jaso den bezala, letrero, seinale edo herritarrentzako informazio guztiak EAEko bi hizkuntza ofizialetan agertu behar direla. Jakinarazi digute seinale berriak jarri dituztela euskaraz eta gaztelaniaz, eta horrez gainera, euskarazko eta gaztelaniazko seinale normalizatuak fabrikatzen ari direla eta hil honetan bertan jarriko dituztela. Dosierra: 160-2015 Nori: BIZKAIKO FORU ALDUNDIA - HERRI LAN SAILA Arrazoia: Bizkaiko Foru Aldundiak ez du euskaraz jarri Bilboko Errekalde auzoko bizilagunei zuzendutako oharra, Errekalde zubiko lanak martxoaren 13raino luzatu egingo direla ohartarazten duena. Erantzuna: BIDE AZPIEGITUREN ZUZENDARI NAGUSIA: Errekaldeko bidezubia konpontzeko proiektua dela eta, bertako auzokideei informazioa emateko kartel batzuk jarri ziren ibilgailuen aparkalekua mugatzeko, obra-sarbideetarako, oinezkoen behin-behineko desbideratzeak adierazteko, eta abarretarako. Denak ele bietan jarri ziren, zure kexan adierazten dituzunak izan ezik. Hori dela eta, jakinarazi nahi dizut martxoaren 13an (ostirala) kendu zirela kartelok eta 16an kartel elebidunak jarri zirela.

141

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak BIZKAIKO FORU ALDUNDIA

Dosierra: 227-2015 Nori: BIZKAIKO FORU ALDUNDIA - HERRI LAN SAILA Arrazoia: A8tik, Donostiarako norabidean, Gurutzetarako (Barakaldo) sarbide parean erdara hutsean dago â&#x20AC;&#x153;Crucesâ&#x20AC;? dioen bide-seinalea. Erantzuna: BIDE AZPIEGITUREN ZUZENDARI NAGUSIA: Bide publikoan jarritako seinale hori aldatu eta ele bitan idatzitako beste bat jarri da, 2015eko apirilaren 29an, nazioarteko arauak eta irakurgarritasun-beharrizanak eta erabiltzaileen segurtasuna errespetatuz. Dosierra: 448-2015 Nori: BIZKAIKO FORU ALDUNDIA - HERRI LAN SAILA Arrazoia: 2013ko urrian kexa egin nuen N-634 errepidean, Galdakao herri gunea igaro eta Etxebarrira orduko badagoelako bidegurutze bat aukera ematen duena A-8ra sartzeko, eta bertan erdara hutsezko bi bide-seinale daudelako. Batean, "Vitoria" eta "Bilbao" erdal toponimoak ageri dira; bestean, berriz, "Bilbao Este" ageri da. Bide Azpiegituren Zuzendari Nagusiak kexari emandako erantzunean azaldu zuen seinaleok lamazkoak direla eta mota horretako seinaleak egokitzeko goitik behera aldatu behar direla eta horrek kostu ekonomikoa handia duela. Baina, inguru horretarako proiektu bat egiten ari direla adierazi zuen, "N-634 eta BI-635 errepideen arteko Irubideko bidegurutzea hobetzea" izenekoa, eta bertan aurreikusita dagoela seinale horiek aldatzea. Ia bi urte pasa diren arren, seinaleek bere horretan segitzen dute gaur egun ere. Goitik behera aldatzea horren garesti bada, ezin liteke konpondu gainean eranskailuak ipinita? Eskubide-urraketa luze jotzen ari da, ez baitituzte hiriburuen izenak errespetatzen. Gainera bertatik ibilgailu kopuru handi-handia igarotzen da egunero. Erantzuna: AZPIEGITURA ETA LURRALDE GARAPENERAKO ZUZENDARI NAGUSIA: N-634 errepidean, beheranzko norabidean, 103+800 kilometro puntuaren inguruko kartelak 2015eko urriaren 16an aldatu ziren.

142

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak BIZKAIKO FORU ALDUNDIA

EUSKARA ETA KULTURAKO SAILA Dosierra: 285-2015 Nori: BIZKAIKO FORU ALDUNDIA - KULTURA SAILA Arrazoia: Bizkaiko museo, erakusketa-gela eta halakoen ardura duen BizkaiKOA delako egiturak, Bizkaiko Foru Aldundiak azken baten, gaztelania hutsean argitaratu du lan-eskaintza bat martxoaren 29ko egunkarian: "TĂ&#x2030;CNICO/A RESPONSABLE DE PĂ&#x161;BLICOS Y EDUCACIĂ&#x201C;N". Erantzuna: BizkaiKOA - KUDEATZAILEA: Zuen erakundetik guk argitaratutako iragarki bati buruz bidalitako idatziari erantzunez, akatsa izan dugula aitortu nahi dizuet, eta akats puntuala izan dela argitu; bai iragarki hori argitaratu baino lehenago, zein ostean. Izan ere, gure erakundeak egindako iragarkiak euskaraz zein gazteleraz joaten baitira.Dena den, zuen idatzia eskertuz eta akatsa berriro ez errepikatzeko neurriak hartu ditugula ziurtatuz, agur. Dosierra: 1041-2015 Nori: AZKUE FUNDAZIOA Arrazoia: Azkue fundazioak gaztelania (baino ez) darabil Linkedin sare sozialean. Ez du ba fundazio horrek euskararen normalizazioa helburu, Internet erabiliz? Erantzuna: AZKUE FUNDAZIOA: Azkue fundazioak tresna ezberdinak erabiltzen ditu interneten euskara sustatzeko helburuarekin. Horretarako, webgune korporatibo bat dugu, blog bat eta profil ezberdinak hainbat sare sozialetan. Hauek egunero erabiltzen ditugu eta gure jarduera guztia euskaraz burutzen dugu. Baina horrek ez du esan nahi komunikazioak euskaraz direla soilik. Hiritarren beharretara doitzen gara eta horregatik hainbat euskarri eta baliabide hizkuntza ezberdinetan sortzen ditugu, eta zerbitzua ere hizkuntza ezberdinetan eskaintzen dugu. Sarearen jarduerari dagokionez, hainbat sare sozialetan daukagu profila eta egunerokoan jarduera: Twitter, Facebook, Youtube, Slideshare, Pinterest, Instagram, Google+, Flickr eta kasu zehatz honetan aipatzen den Linkedin-en. Guzti hauetan eguneroko jarioa eta edukia euskaraz zabaltzen dugu. Baina, edukia baliozkoa iruditzen zaigunean, nahiz eta beste hizkuntza batean izan, zabaldu egiten dugu baita ere. Kasu zehatz honetara mugatuz, Linkedinen bi modutan agertzen gara: 1) profil arrunta: plataforma honetan aritu ahal izateko zabaldu beharreko oinarrizkoa. Ikus daitekeenez informazio guztia euskaraz dago soilik. Profil honen bitartez egunero-egunero jarduera eta harremana izaten dugu beste erabiltzaile eta jarraitzaileekin: edukiak zabaldu (bai guk sortutakoak eta bai beste erabiltzaile batzuenak ere), aipamenak, interakzioak, gure egitasmoei buruzko informazioa eguneratu? jarduera hori guztia euskaraz burutzen dugu soilik. 2) Enpresa motako profila: Linkedin arlo profesionalerako plataforma izanda, enpresen profilak izateko aukera eman zuenean, Azkue fundazioak honelako bat sortzea erabaki zuen. Linkedin nazioarteko tresna da eta mundu osoko hiztunek jarraitzen dute. Euskal Herritik kanpoko hainbat erakunde eta erabiltzaileekin kontaktua daukagu eta atzerritik ere gure helburu eta jardueraz interesatzen dira. Bestalde, noizbait gure mugetatik kanpo ateratzen gara baita ere, egiten duguna zabaltzeko, nazioarteko jardunaldi eta azoketan parte hartzeko eta abar. Horregatik, enpresa orriko hasierako informazioa eta deskribapena bai gazteleraz eta bai ingelesez jarrita daukagu.Laburbilduz, Linkedinen (beste sare sozialetan bezala) gure eguneroko jarduna euskaraz burutzen dugu eta gazteleraz (eta ingelesez) agertzen dugun edukia gure erakundeari buruzko informazio orokorra da, Linkedinen enpresa orria formatuan. Dosierra: 972-2015 Nori: BIZKAIA FRONTOIA Arrazoia: Bizkaia Frontoiaren Twitter kontuan gaztelaniaz idazten dute soilik. Euskaraz irakurri daitekeen bakarra beste erabiltzaileei eginiko bertxioak dira. Eta beraien web orria euskaraz daukate, baina "berriak" atala gaztelania hutsean dago. Erantzuna:

143

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak BIZKAIKO FORU ALDUNDIA

Dosierra: 484-2015 Nori: EUSKALDUNA JAUREGIA Arrazoia: Bilboko Euskalduna Jauregiaren kanpoaldean bide-seinaleko euskarazko testuak “EUSKALDUNA JAUREGIA EZIK” dio “EUSKALDUNA JAUREGIA IZAN EZIK” beharrean. Erantzuna: EUSKALDUNA JAUREGIA: BEHATOKIAk Bilboko Euskalduna Jauregiari 2015eko uztailaren 2an 484-2015 zenbakia duen dosierrean bidalitako kexa dela eta, gure aldetik bide-seinaleko testua aldatu dugula jakinarazten dizugu; horren froga erantsita seinalearen argazkia bidaltzen dizut. Dosierra: 518-2015 Nori: GERNIKAKO EUSKAL HERRIA MUSEOA Arrazoia: Gernikako Euskal Herria museoaren kanpo aldeko oholean Done Jakue bideari lotutako informazioa espainolez eta ingelesez dago; euskaraz, ez. Euskaldunok eskubiderik ez, ala? Eta zelako irudipena eragiten du turistengan? Eta herritarrengan oro har? Geure hizkuntzak ez duela balio edo? Erantzuna: EUSKAL HERRIA MUSEOA - ZUZENDARIA: Kalean jarritako informaziorako panelean beste hainbat ekintza iragarrita zeudenez (euskara eta gazteleraz), leku faltagatik, bereziki Donejakue bideko erromes kanpotarrei zuzendutako zerbitzua iragartzeko gaztelera eta ingelesa erabili genituen ekainean. Uztaileko lehen astean, leku gehiago genuenez, euskara eta frantsesez ere jarri dugu informazio hori.

144

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak BIZKAIKO FORU ALDUNDIA

GARRAIOAK, MUGIKORTASUNA ETA LURRALDEAREN KOHESIOAKO SAILA Dosierra: 339-2015 Nori: BIZKAIKO GARRAIO PARTZUERGOA Arrazoia: Urdulizen Metroa lurperatzeko obrak direla eta, Bizkaiko Garraio Partzuergoak autobus zerbitzua kontratatu du, Sopela eta Plentzia herrien arteko bidaia egiteko. Autobusetako informazio kartel batzuk ("salida de emergencia"...) gaztelania hutsean daude. Erantzuna: Dosierra: 805-2015 Nori: BIZKAIKO GARRAIO PARTZUERGOA Arrazoia: 93-2014 dosierrean salatua oraindik ez da konpondu. Gaur egun oraindik ez dago Bilboko Metroko makinetan euskarazko bertsiorik Barik bidaia txartela errekargatzeko. Urteak igaro dira jada eta hau ez da aldatu. Erantzuna: Dosierra: 2-2015 Nori: METRO BILBAO Arrazoia: Abenduaren 30ean Bilboko Alde zaharrean dagoen bulegora joan nintzen Barik txartela eguneratu behar nuelako. Euskaraz egin nion eta euskaraz erantzun zidan metroko langileak, beraz ondo. Baina bulegotik irtetean eta barik txartela kargatzera joatean sorpresa izan nuen; nik ordura arte txartela euskaraz neukan eta langile horrek hizkuntza aldatu eta gaztelaniaz ipini zidan, galdetu barik. Beti bezala, euskara erabili nahi dugunon kaltetan. Erantzuna: Dosierra: 524-2015 Nori: METRO BILBAO Arrazoia: Getxoko metroan egiten ari diren lanak direla medio, Plentziara beharrean, metroa orain Sopelara heltzen da. Metro Bilbao-k, izan ere, Euskaltzaindiak aspaldi lehenetsitako Sopela izena, eta, are gehiago, orain dela gutxi Sopelako Udalak ofizialtasuna emandako izen hori ez du aitortzen ezta errespetatzen ere, eta gaztelaniazko izena ipintzen jarraitzen du metro geltokietako informazio pantailetan. Erantzuna: MARKETING ETA KOMUNIKAZIO BURUA: Sopelana izan beharrean Sopela erabili behar zela erabaki zenetik, Metro Bilbao bere instalazioak egokitzen aritu da apurka-apurka, aldaketa horretara egokitzeko. Garapen teknologikoa eskatzen duten aldaketak ere burutuko dira, hala nola teleadierazleetakoak. Dosierra: 539-2015 Nori: METRO BILBAO Arrazoia: Udako zerbitzuarekin batera, uztailak 1etik aurrera, Bilboko metroaren teleadierazleen programazioa aldatu da. Horren ondorioz lehen agertzen zen SOPELA helmuga, orain SOPELANA helmuga bihurtu da. Uste dugu ez dela errespetatzen toponimia ofiziala ezta euskal grafia. Erantzuna: MARKETING ETA KOMUNIKAZIO BURUA: Sopelana izan beharrean Sopela erabili behar zela erabaki zenetik, Metro Bilbao bere instalazioak egokitzen aritu da apurka-apurka, aldaketa horretara egokitzeko. Garapen teknologikoa eskatzen duten aldaketak ere burutuko dira, hala nola teleadierazleetakoak.

145

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak BIZKAIKO FORU ALDUNDIA

Dosierra: 688-2015 Nori: METRO BILBAO Arrazoia: Metro Bilbaok prebentzio zerbitzuaren arduraduna kontratatzeko prozesua iragarri zuen atzo prentsa bidez. Besteak beste, euskarazko B1 maila eskatzen da lanpostuan aritzeko. Maila hori eskasegia da, ordea, prebentzio arloa euskaraz kudeatzeko, bai eta mediku lana euskaraz burutu ahal izateko ere. Prebentzio alorrean haren azpian eta esanetara aritzeko teknikariak, aldiz, B2 hizkuntza eskakizuna izango luke, kanpoko kontratazio bidez hartuz gero. Erantzuna: Dosierra: 810-2015 Nori: METRO BILBAO Arrazoia: Bilboko metroaren geltokietan ikuskatzaileen bulegoetan instalatzen ari diren erloju berriak gaztelania hutsean daude. Erantzuna: Dosierra: 811-2015 Nori: METRO BILBAO Arrazoia: Gaur goizean langileen ordezkarientzako hiruhilabetero helarazi behar den derrigorrezko informazioa jaso dugu. Gaztelania hutsean dago. Hemendik aurrera euskaraz jasotzea eskatzen dugu. Erantzuna: Dosierra: 989-2015 Nori: METRO BILBAO Arrazoia: Gaueko 8:40ean Sopelako geltokira heldu den metroaren gidariak betiko mezua esan du bozgorailuetatik, askotan gertatzen den bezalaxe espainolez besterik ez. Mezua: "si quiere continuar viaje a Plentzia deberรก hacerlo en el bus ....". Horrela Urdulizko geltokiaren lanak hasi zirenetik! Jadanik 8 hilabete. Erantzuna: Dosierra: 1059-2015 Nori: METRO BILBAO Arrazoia: Bilboko metroaren Sopelako tailerrean hainbat kartel eta seinale erdara hutsean daude. Erantzuna: Dosierra: 1060-2015 Nori: METRO BILBAO Arrazoia: Bilboko Metroan dauden salmenta makinak (kafea, edariak, janariak...) gazteleraz daude soilik: produktuak, prezioak, informazioa... Hori bai, edalontzietan "Euskaraz bizi nahi dut" leloa txertatu dute. Nola demontre bizi behar dugu euskaraz informazio guztia gazteleraz badago? Erantzuna: Dosierra: 1090-2015 Nori: METRO BILBAO Arrazoia: Metro bilbaoko konboi gidariek ematen dituzten abisuak edo oharrak erdaraz dira etengabe. Gainera hein handi baten oso errepikakorrak dira (matxura bat dela geldituko direla edo trena geltoki batera ez dela helduko) eta, beraz, aldez aurrez prestatutako esaldiekin konpontzeko errazak. Espainolez ez dakitenek ere eskubide bera dute mezua ulertzeko eta prezio bera ordaindu dute. Gaur, abenduak 17, esaterako Barakaldotik Basaurira zihoan metroan mezua erdaraz besterik ez dute esan; Basaurira heldu beharrean, Etxebarrira iritsi dela esan dute gaztelania hutsean. Erantzuna:

146

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak BIZKAIKO FORU ALDUNDIA

Dosierra: 1171-2015 Nori: METRO BILBAO Arrazoia: Metro Bilbaoko eraikin nagusian garbiketa beharginek erabiltzen dituzten abisu-kartelak bakarrik gazteleraz daude. Erantzuna:

147

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak BIZKAIKO FORU ALDUNDIA

IRAUNKORTASUNA ETA INGURUNE NATURALAKO SAILA Dosierra: 1053-2015 Nori: BIZKAIKO FORU ALDUNDIA - NEKAZARITZA ZERBITZUA Arrazoia: Bizkaiko Foru Aldundiko nekazaritza sailetik eskutitza igortzen didaten bakoitzean gaztelania hutsean izaten da beti. Eta diru laguntzak direla eta, nik egindako euskarazko eskaerei erantzuna ere ez da ele bietan, gaztelania hutsean baizik. Erantzuna: Dosierra: 90-2015 Nori: GARBIKER Arrazoia: Garbikerrek (Bizkaiko diputazioa) Berriatuan duen hiri-hondakinen transferentziarako gunearen kanpoaldeko kartel handian "Berriatuako" ageri da idatzita, "Berriatuko" beharrean. Erantzuna:

148

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak BIZKAIKO FORU ALDUNDIA

OGASUNA ETA FINANTZETAKO SAILA Dosierra: 4-2015 Nori: BIZKAIKO FORU ALDUNDIA - OGASUN ETA FINANTZA SAILA Arrazoia: Elkarte berri batean parte hartzen dugu eta kide bat Aldundira joaterakoan IFZ eskatzeko inprimaki eta karpetak gaztelania hutsean eman zizkioten. Gure elkartetik joan zen pertsona ez da euskalduna eta gaztelaniaz eskatu zien, baina ez zioten galdetu ea inprimakia zein hizkuntzatan nahi genuen. Estatutuak euskara hutsean ikusi zituzten eta hala ere, gaztelania hutsean eman. Ba dago beste ale bat euskaraz baina ez dute eskaintzen. Inprimakiak bereizten direnean, ezin dena da gaztelaniazkoa barra-barra zabaldu eta euskarazkoa espreski eskatzen dutenei baino ez uztea. Erantzuna: BIZKAIKO FORU ALDUNDIA - ZERGADUNARENTZAKO INFORMAZIO ETA LAGUNTZA ZERBITZUA: Zergaduna bera da hizkuntza aukeratzen duena. Hau da, euskaraz egiten badu berba, langileak hizkuntza berean erantzungo dio eta gaztelaniaz eginez gero, gaztelaniaz. Kasu honetan, elkarteko pertsona erdalduna zenez, erdaraz eskatu zuen eta langileak horrela erantzun zion. Inprimakia euskaraz nahi izanez gero, eskatu baino ez zuen. Dosierra: 121-2015 Nori: BIZKAIKO FORU ALDUNDIA - OGASUN ETA FINANTZA SAILA Arrazoia: Tasa batzuen gaineko errekurtsoa euskaraz aurkeztu nuen Bizkaiko Foru Aldundiaren aurrean. Gaztelania hutsean jaso dut Ogasun eta Finantza Saileko Erroldaren Kontrol eta Udal Zergen Zerbitzutik bidalitako erantzuna. Idazkia irakurrita, susmoa dut ez dutela helegitean adierazitakoa ulertu. Erantzuna: BIZKAIKO FORU ALDUNDIA - ZERGAK KUDEATZEKO ZUZENDARIORDEA: Foru Aldundi honek hiritarrei bidaltzen dizkien berriemate guztiak ele bitan igortzen ditu, edo bestela, hiritarrak berak aurretiaz eta bere beregi harremanetarako aukeratzen duen hizkuntzan; hori horrela izan behar da, nahitaez, gai horretaz egun indarrean dagoen legeria zorrotz bete behar baitugu. Jakinarazi nahi dizuegu ezohikoak direla gertatuko egoerak. Horrela izan ez bada, barkamena eskatzen dizuegu. Informatzen dizuegu ere, jakinarazpenen hizkuntza aldatu nahi bada, 901 50 3000 telefono-zenbakira deitu behar dela, halako modez, non, une horretatik aurrera agiri-sorta osoa euskara hutsean jasoko baita. Dosierra: 199-2015 Nori: BIZKAIKO FORU ALDUNDIA - OGASUN ETA FINANTZA SAILA Arrazoia: Atzo arazoa izan genuen Bizkaiko Foru Aldundiko Ogasun eta Finantza Saileko 036/037 ereduarekin. Aldundiaren programa informatiko horrek akats piloa ditu euskarazko bertsioan eta alta eman beharrean baja ematen du. Azkenean erdaraz bidali behar izan dugu formularioa. Erantzuna: ZERGADUNARENTZAKO INFORMAZIO ETA LAGUNTZA ZERBITZUA: 036/037 zentsu-aitorpena ereduen arduradunei jakinarazi diegu zuzentzeko. Horrenbestez, barkamena eskatu gura dizugu. Sentitzen dugu eragozpenak sortu izana. Ahaleginduko gara geure zerbitzua hobetzen.

149

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak BIZKAIKO FORU ALDUNDIA

Dosierra: 250-2015 Nori: BIZKAIKO FORU ALDUNDIA - OGASUN ETA FINANTZA SAILA Arrazoia: Bizkaiko Foru Aldundiko Ogasun Sailera joan naiz. Bertan bi inprimaki eskatu ditut, 036 eta 600. Inprimakiak saltzen zegoenarengana hurbildu eta "Seiehun" eta "Hogeitamasei" esanda ez du ulertu. Errepikatu ondoren "Seiehun" ulertu du "Ah, seiscientos". "Si y el 36" erantzun diot. Langileak inprimakiak eman dizkit. Nire harridurarako, 036 erdara hutsean zegoen. Orduan euskarazkoa eskatu diot. "No hay" erantzun dit. Ondoko langileak entzutean zera esan dio: "SĂ, sĂ hay". Azkenean, alboko langilea, libratu da eta hari esker euskaraz egin ahal izan dut. Hala ere, kanpoko kartulina gabe geratu naiz erdara hutsezkoa baino ez zutelako. Erantzuna: ZERGADUNARENTZAKO INFORMAZIO ETA LAGUNTZA ZERBITZUA: Ogasuneko langile gehienak lana euskaraz eta gaztelaniaz egiteko gai dira, baina horrela ez balitz, edozein zergadunek eskatu ahal du euskaraz gai den beste pertsona batek arreta ematea. Beste alde batetik, inprimakiak bi hizkuntzetan daude, beraz, euskaraz nahi izanez gero, eskatu baino ez zuen egin behar. Beraz, eragozpenak barkatzeko eskatu eta hizkuntza bietan zergapekoei ahalik eta zerbitzu onena eskaintzen ahalegintzen garela ziurtatu besterik ezin dugu egin. Dosierra: 251-2015 Nori: BIZKAIKO FORU ALDUNDIA - OGASUN ETA FINANTZA SAILA Arrazoia: Bizkaiko Foru Aldundiko Ogasun sailera joan naiz gaur goizean. Herritarrei sartzen laguntzeko dagoen segurtasuneko langilea (une oro herritarrekin hizketan ari dena, sartzeko txarteltxo bat atera behar delako eta irteterakoan ere aurkeztu behar delako) erdalduna zen eta gauza sinpleena galdetuta ere ez du erantzuten jakin. Erantzuna: ZERGADUNARENTZAKO INFORMAZIO ETA LAGUNTZA ZERBITZUA: Ogasuna eta Finantza saileko langile gehienak lana euskaraz eta gaztelaniaz egiteko gai dira. Kasu konkretu honetan, segurtasun zerbitzua, subkontratatutako zerbitzua denez, segurtasun enpresarekin hitz egingo dugu mota honetako arazoak konpontzen saiatzeko. Beraz, eragozpenak barkatzeko eskatu eta hizkuntza bietan zergapekoei ahalik eta zerbitzu onena eskaintzen ahalegintzen garela ziurtatu besterik ezin dugu egin.

150

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak

GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIA BIDE AZPIEGITURAK DEPARTAMENTUA Dosierra: 322-2015 Nori: BIDEGI Arrazoia: EGUNERO Hernanitik Irunerako joan-etorria egiten dut autopistaz. Bidegik kudeatzen du bide-saria ordaintzeko zerbitzua eta askotan bertako langileek ez dakite euskaraz. Zerbitzu hori euskaraz ere eman beharko lukete, are gehiago, kontuan izanda, elkarrizketak laburrak eta oinarri-oinarrizkoak direla. Erantzuna: ERABILTZAILE, PERTSONAK ETA KUDEAKETA EREDURAKO LAGUNTZA-ZERBITZUAREN KOORDINATZAILEA: Gipuzkoako Foru Erakundeak 2002ko uztailaren 30ean eratu zuen BIDEGI Merkataritza Elkarte Anonimoa. Merkataritza Elkarte horrek garatu beharreko jarduerak, batez ere, Eibar-Gasteiz (AP-1) autobidea eraiki eta ustiatzeari eta Bilbao-Behobia (AP-8) autobidea handitu, mantendu eta ustiatzeari lotutakoak izan dira, bietan ere Gipuzkoako Lurralde Historikoari dagokionez. Haren menpeko ahalmen handiko bideen kanona kobratzeko zerbitzuko langileak Bidelan Gipuzkoako Autobideak S.A. enpresari (AP-8 autobidearen kasuan) esleitu zitzaizkion 2003ko martxoan, eta 2005eko maiatzean Bidelan AP-1, S.A. enpresari (AP-1 autobidearen kasuan). Euskararen erabileraren normalkuntzarako Planaren arabera, Gipuzkoako Foru Aldundiaren eta bere erakunde autonomiadunen 2013-2017rako jarduketa-eremuan, euskararen erabileraren normalkuntza-planak egin beharko dituzte Aldundiaren menpeko foru-elkarte publikoek (horien artean BIDEGIk) (â&#x20AC;Ś). Gure iritziz BIDEGIk arau horretan zehazten diren hizkuntza ofizialen erabilerari buruzko arau orokorrak betetzen ditu. Bidelan Gipuzkoako Autobideak S.A. eta Bidelan AP-1, S.A. enpresa pribatuen kasuan, jakinarazi behar dizugu BIDEGItik eskatu, eskatu zaiela normalkuntza plana egin dezatela hizkuntza ofizial bien erabilera BIDEGI foru-elkarteak kudeatzen dituen ahalmen handiko bideen erabiltzaileekiko era guztietako harremanetan bermatzeko. Pertsonek bi hizkuntza ofizialetan komunikatu eta informazioa jasotzeko duten eskubidea uneoro berma dezatela eskatu diegu enpresa horiei.

151

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIA

GIZARTE POLITIKA DEPARTAMENTUA Dosierra: 691-2015 Nori: GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIA - GIZARTE POLITIKAKO DEPARTAMENTUA Arrazoia: Gipuzkoako Foru Aldundiko 943 112611 telefonora deitu dut gaur, eguerdiko 13:30eak aldera, amaren ezintasun agiri bat eskatzeko. Telefonoa hartu didan pertsona oso atsegina izan da, baina luzapena eman didanean, bertako zerbitzariak ez dit harrera euskaraz egin eta erdaraz aritzera behartu nau. Ez du batere jarrera malgurik adierazi gaiarekiko eta automatikoki behartu nau gaztelaniaz egitera. Inposatu! Erantzuna:

152

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIA

KULTURA, TURISMO, GAZTERIA ETA KIROLA DEPARTAMENTUA Dosierra: 159-2015 Nori: KURSAAL Arrazoia: Gaur, martxoak 5, Kursaal-ek "Estrenamos nueva web" gaia duen e-mezua igorri digu. Mezuaren edukia, gaia bezalaxe, ez dago euskaraz idatzia eta guk euskaraz jaso nahi dugu. Kursaalek hizkuntza-irizpideak ere berritzeko beharra duela iruditzen zaigu. Erantzuna: KURSAAL - KOMERTZIAL ETA MARKETING ZUZENDARIA: Kursaalek adierazi nahi dizue bere komunikazio guztiak elebitan egiten dituela. Web berria ezagutarazteko egin dugun bidalketa ere elebitan egin dugu, Euskadi kanpokoak salbu. Beraz, erreklamazioa irakurrita, herritarrak erdarazko bertsioa jaso duela ulertzen dugu; helbidea Euskaditik kanpo duelako edota gu okertu egin garelako. Herritarrak bere datuak euskarazko zerrendan jartzea nahi badu, gurekin harremanetan jar daiteke. Sentitzen dugu sortutako eragozpenak eta zuen esanetara gelditzen gara. Erantzuna: DONOSTIAKO UDALA - EUSKARA ZERBITZUA: Bat egiten dugu herritarren kexarekin eta Kursaaleko arduradunei helarazi diegu zuk bidalitako idatzia herritarrei zuzendutako komunikazioak euskaraz edo ele bietan egiteko eskatuz. Donostiako Udalak Kursaaleko Kontseiluan parte hartzen du beste hainbat erakunderekin batera, eta bere esku dagoena egingo du jarraibide hori bete dadin. Dosierra: 1104-2015 Nori: KURSAAL Arrazoia: Kursaalek Gabonak zoriontzeko bidalitako postalak ez du hitzik ere euskaraz, gaztelania hutsean dago. Erantzuna: KURSAAL - ZUZENDARI GERENTEA: Gabonak zoriontzeko bidali genituen postalak hiru eratan bidaliak izan zirela jakinarazi dizugu. Atzerrira bidali genituen postalak ingelesez eta frantsesez bidali genituen. Bertakoak ele bietan, euskaraz eta gaztelaniaz eta Espainiara bidalitakoak, gaztelaniaz soilik. Pentsatzen dugu kexa bidali duen pertsonak, zerrenda okerrean sartuta zegoelako jaso duela postala gaztelaniaz. Etorkizunean egingo ditugun bidalketetan horrelakorik berriz gerta ez dadin, eta pertsona horren kontaktua emateko baimena baduzue, helaraztea eskertuko genizuke. Aldiz, baimenik ez baduzue, kexa bidali duen pertsona gurekin harremanetan jartzen bada, akatsa berehala zuzenduko dugula eta zerrenda egokian sartuko dugula jakinarazten dizuegu. Dosierra: 1125-2015 Nori: KURSAAL Arrazoia: Donostiako Kursaalen egingo den ekitaldi baterako sarrerak erosi ditugu Kursaaleko web-orriak tiketak erosteko duen plataforma erabiliz eta bertatik inprimatuz. Prozesu guztia euskaraz egin badugu ere, gero sarreretan argibideak gazteleraz soilik agertzen dira. Erantzuna: KURSAAL - ZUZENDARI GERENTEA: Sarrerak Kursaaleko webgunearen bitartez erosi ahal badira ere, sarreren itxura eta formatua sarrera salmentarako plataformak duen softwarearen esku dagoela jakinarazten dizuegu. Edonola ere, aurrerantzean argibideak euskaraz ageri daitezen, eskaera egin diogu plataforma kudeatzen duen arduradunari eta gaur bertan konfirmatu digu softwarean egin beharreko doikuntzetan lanean ari direla euskaraz nabigatuz gero, sarreretan agertzen diren argibideak euskaraz ere ageri daitezen. Epe motzean arazoa konpontzea espero dugu, etorkizunean halakorik gerta ez dadin.

153

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIA

MUGIKORTASUNA ETA LURRALDE ANTOLAKETA DEPARTAMENTUA Dosierra: 190-2015 Nori: LURRALDEBUS - GIPUZKOAKO LURRALDE GARRAIO AGINTARITZA Arrazoia: Otsailaren 28an arratsaldeko 18:30 aldean Hondarribia-Donostia lineako Lurraldebuseko autobusa hartu nuen Hondarribian. Gidariari euskaraz zuzendu eta gaztelaniaz erantzun zidan. Erantzuna:

154

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIA

OGASUNA ETA FINANTZAK DEPARTAMENTUA Dosierra: 425-2015 Nori: GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIA - OGASUNA ETA FINANTZAK DEPARTAMENTUA Arrazoia: Ekainaren 12an 13:00etan Gipuzkoako Foru Aldundiak errenta aitorpena egiteko Tolosan duen bulegoan izan ginen. Harreran zegoen neskari euskaraz egin arren, ez zigun inongo momentutan euskaraz erantzun. Harrigarria horrelako jarrera izatea Foru Aldundiko langile batek. Erantzuna: OGASUNA ETA FINANTZAK DEPARTAMENTUA - ZERBITZUBURUA: Zuen gutuna irakurri ondoren harridura sentitu dugu. Egun hartan zer gertatu zen jakiten saiatu gara, baina hango langileak ez dira gogoratzen konkretuki egun horretan zer gertatu zen zergaduna gure Tolosako bulegora hurbildu zenean, nola jardun zuen ateko langileak eta ez eta zer zentzutan izan zen elkarrizketa, beraz ez dakigu kexaren arrazoia egia den ala ez. Konkretuki, sarreran egoten diren langileak azpikontratatuak izaten dira eta kontratu honetan baldintza batzuk bete behar izaten dituzte bertan lan egiteko. Hona hemen kontratua esleitzeko baldintza: â&#x20AC;&#x153;Errenta mekanizatutako bulegoetan laguntza emateko zerbitzuak: IV.1.- Giza baliabideak: Horretarako gutxienez 12 pertsona elebidun (euskara-gaztelania) izan behar ditu kontratuaren indarraldi osoan. Pertsona guztiek gutxienez Hizkuntza Eskola Ofizialeko 4. mailaren parean edo Administrazioan exijitutako 2. hizkuntza eskakizunaren parean jakin behar dute euskara.â&#x20AC;? Hala ere, eskertzen dugu zuek gu jakinaren gainean jartzea, horrek ere gu erneago egotea bultzatzen gaituelako. Gu gara lehen interesatuak hizkuntza mailan eskubide guztiak berma daitezen. Dosierra: 506-2015 Nori: GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIA - OGASUNA ETA FINANTZAK DEPARTAMENTUA Arrazoia: Errenta aitorpena egiten, Donostian, euskaraz egin diot emakumeari. Adeitasunez azaldu dit espainolez, euskaraz nahi izatera itxoin egin beharko nuela ondoko mahaiko euskalduna libratu arte. Gaztea dela, eta oraindik ikasteko aukera baduela esan diot, eta erantzun dit berak gauza asko dituela ikasteko eta ez duela euskararako denborarik. Bere alabak euskaraz ikasi bai, baina ez omen duela ezertarako erabiltzen, eta zertarako ikasi behar duen ezertarako balio ez badu gaineratu dit. Neska euskaldunak hartu nau libratu denean, eta paper bat falta nuela eta teknikariarengana bidali nau. Honek ere tutik ez zekien euskaraz, baina falta nuen papera egin bitartean, berak ingelesari ematen diola jakinarazi dit. Igandetik igandera, egunero biltzen dela Donostian ingelesezko mintzapraktika talde desberdinekin, eta hauetara gonbidatu nau. Ez zaie inporta guri ez ulertzea. Ez dute merezi gu espainolez egitera makurtzea beraiekin bizi ahal izateko, gu espainola jakitera behartu gaituztenean. Erantzuna: OGASUNA ETA FINANTZAK DEPARTAMENTUA - ZERBITZUBURUA: Eskerrak ematen dizkizuegu Gipuzkoako Ogasunak zuen zerbitzu hau erabiltzeagatik eta, bestalde, esan behar dizuegu estimatzen ditugula zergadunei gertatutakoak jakitea. Hala ere, esan behar dugu guretzat oso zaila dela kexa honekin aurrera jarraitzea, ez baitakigu non egin zuen aitorpena zergadunak (Donostian bost bulego ditugu), zein egunetan, ezta zer teknikarekin. Bi kategori ezberdineko langileak ditugu mekanizatuan, harreran egoten direnak eta teknikariak, aitorpenak egiten dituztenak. Aurreko idatzi batean esan genizuen bezala, konkretuki, sarreran egoten diren langileek baldintza batzuk bete behar dituzte bertan lan egiteko "Ezaugarri teknikoen agiria errenta mekanizatu bulegoetan laguntza emateko zerbitzuak IV. Kontratua" hitzarmenean esaten den bezala. Bestetik, teknikariei buruz, Errenta kanpainetan laguntzeko teknikarien hautapen prozesuaren Oinarri Erregulatzaileak, 2013ko azaroaren 15an Gipuzkoako Aldizkari Ofizialean argitaratuak, lanpostuek 3. hizkuntza eskakizuna dutela derrigorrezkoa esaten du, herritarren hizkuntzarekiko eskubideak bermatzeko hain zuzen ere. Beraz, gure langile guztiek dute euskaraz egiteko gaitasuna eta ezagutza, eta horrela izan dadin gogor saiatzen gara. Egun horretan gertatutakoa sentitzen dugu.

155

156

7. UDALAK ETA MANKOMUNITATEAK

157

158

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak

ARABAKO UDALAK Dosierra: 81-2015 Nori: GASTEIZKO UDALA Arrazoia: Gasteizko Madril kalean "excepto minusválidos" gaztelania hutsean dioen bide-seinalea dago. Erantzuna: Dosierra: 101-2015 Nori: GASTEIZKO UDALA Arrazoia: Gasteizko Isuntzatarren kalean euskaraz idatziak ez dauden bi bide-seinale berdin daude: “Reservado obras. Erantzuna: Dosierra: 257-2015 Nori: GASTEIZKO UDALA Arrazoia: Iruñeko billabesen zenbait geltokitan Gasteizko Turismo arloaren kartela, "Bocados de autor" dioena, dago. Kartelak ez daude euskaraz idatziak; antza denez, Gasteizko Udalak ez gaitu Iruñerriko euskaldunak Gasteizera gonbidatu nahi. Erantzuna: Dosierra: 341-2015 Nori: GASTEIZKO UDALA Arrazoia: Gasteizko Udalak gaztelania hutsean bidali dit isunaren jakinarazpena. Erantzuna: ________________________________________________________ Dosierra: 342-2015 Nori: GASTEIZKO UDALA Arrazoia: Martxoaren 26an gorabehera bat izan genuen udaltzainekin Gasteizko Manuel Iradier kalean. Gaztelaniaz zuzendu zitzaizkigun eta "Norbaitek ba al daki euskaraz?" galdetu nien. Inork ez zuen erantzun. Berriro galdera bera egin eta "NO" erantzun zuen udaltzainetako batek. Ez genuen euskaraz egiteko aukerarik izan. Erantzuna: Dosierra: 394-2015 Nori: GASTEIZKO UDALA Arrazoia: Gasteizko udalak hirian zehar jartzen dituen informazio-zutabeetako informazioa gaztelera hutsean egoten da, hilabeteen izenak izan ezik, horiek bi hizkuntzetan daude. Erantzuna: Dosierra: 570-2015 Nori: TUVISA Arrazoia: Artiumeko lurpeko aparkalekuan utzi genuen autoa abuztuaren 6an. Egonaldiaren truke zenbat ordaindu behar genuen jakiteko ordaintzeko makinan "euskara" aukeratu genuen eta pantailako informazioa euskaraz bistaratu zitzaigun. Horraino ongi. Baina ordainagiria inprimatzeko eskatu genuenean, ordainagiria ez zigun euskaraz inprimatu, gaztelania huts-hutsean baizik. Erantzuna:

159

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak ARABAKO UDALAK

Dosierra: 683-2015 Nori: GASTEIZKO UDALA Arrazoia: Gasteizko Udalak kanpaina bat abiatu du bertako produktuak kontsumitzeko eta kaleetan ikusten diren iragarkiak gaztelera hutsean daude (nik gaur etxetik bulegora ikusi ditudan 5ak, behintzat). Kanpainarako atera duten bideoa ere gaztelera hutsean (azpitituluak ere sartu dituzte): https://twitter.com/robergutierrez/status/646961307346956288 Erantzuna: Dosierra: 723-2015 Nori: GASTEIZKO UDALA Arrazoia: Adinekoentzako zentro soziokulturalak deituta urriaren 1ean manifestazioa egin zuten Gasteizen. Berau irekitzen zuen pankartan ez zegoen ezer euskaraz idatzia. Erantzuna: Dosierra: 738-2015 Nori: GASTEIZKO UDALA Arrazoia: Urriaren 12an hiri irteera aldera hurbiltzeko zein norabide hartu behar nuen galdetu nion udaltzain bati Gasteizko Frantzia kalean, arratsaldeko 6ak aldera. Euskaraz zuzendu nintzaiola entzun orduko "en castellano por favor" egiteko eskatu zidan. Erantzuna: Dosierra: 1142-2015 Nori: GASTEIZKO UDALA Arrazoia: Gasteiz hiribidean dagoen tranbiako gurutzeetako batean ohartu naiz eta semaforoetako botoietan mezuak euskaraz beharrean gaztelania hutsean daude. Hau berdin gertatzen da hiribide horretako tranbiako gurutze guztietan, baita hiri osoko gurutzeetan ere. Erantzuna: Dosierra: 902-2015 Nori: ARAMAIOKO UDALA Arrazoia: Azkenengoz azaroaren 14an eta Udal kiroldegian gertatu zen. Kiroldegia zaintzen egoten den pertsonak aldatu egiten dira eta, nahiz eta beste batzuetan eta beste bi arduradunekin ere gertatu izan den behin baina gehiagotan, azaroaren14an ere gertatu zen. Goizean kiroldegira joan eta arduradunarengana zuzentzean ikusi nuen honek ez zuela hitz bat ere ulertzen euskaraz. Agian egoeraz nazkatuta alde egin zuen herritarrak. Berez euskal hiztuna izan behar du han dagoenak eta badaude bi edo hiru ez direnak, bat euskaraz aritzeko gai da. Asko ibiltzen gara han, umeak eta helduak. Benetako saiakera bat egin beharko luke Udalak. Euskaraz bizi nahi dut eguna inportantea da oso, baina honek hankaz gora jartzen du. Erantzuna: Dosierra: 534-2015 Nori: OKONDOKO UDALA Arrazoia: Okondoko Udaletxeko harreran dagoen langileak ez daki euskaraz. Ulertu ere ez du egiten. Uztailaren 1ean, eguerdian izan zen, 14:00etan, giltza bat entregatzera joan nintzen eta beste langile bati deitu behar izan zion ezin ninduelako euskaraz hartu. Hura etorri arte zain egon behar izan nuen giltza entregatzeko. Erantzuna:

160

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak

BIZKAIKO UDALAK Dosierra: 3-2015 Nori: BILBOKO UDALA Arrazoia: 2014ko abenduaren 20an Arriaga ondoan zegoen merkatura sartu eta megafoniatik esan zuten: "Hamabost minutu. En quince minutos procederemos a cerrar el (...)". Euskara oso hizkuntza trinkoa bada ere, ez da hain trinkoa. Gainera, lotsagarria izan zen euskarazko mezua ez zelako ulertu, gaztelaniazkoari esker izan ez balitz. Erantzuna: Dosierra: 68-2015 Nori: BILBOKO UDALA Arrazoia: Gaur, otsailak 5, goizeko 11etan, Bilboko Udalak antolatzen duen MUSIKAZ MUSIKA programaren barruan, ikuskizun bat ikustera joan dira Galdakaoko Bigarren Hezkuntzako Institutu bateko 160 ikasle eta saioaren aurkezpena gaztelania hutsean egin dute. Hasieran harrera egin digunak gaztelaniaz egin digu geuri, irakasleoi ere, eta ea euskaraz egingo duten galdetu diogunean esan digu bajan zegoela euskaraz egin behar zuena eta gaztelaniaz egingo zuela. Aldez aurretik antolatutako hitzordua izanik, beste euskaldunen bat jartzerik ez al zegoen? Erantzuna: BILBAO 700 FUNDAZIOA: Zuen kexa jaso eta azalpen batzuk eman nahiko genituzke. Egia da sarrerako hitzak gazteleraz izan zirela, izan ere aurkezpena egin behar zuen laguna ez baitzen agertu osasun arazoak zirela eta. Egun horietan lan handia izaten da gure bulegoetan eta ez genuen astirik izan ordezkoa lortzeko. Hurrengo urtean jarduerak jarraitzen baldin badu, kontuan hartuko dugu kexa eta hitz ematen dugu jarduera osorik euskaraz egingo dela. Dosierra: 225-2015 Nori: BILBOKO UDALA Arrazoia: Mercabilbaok gaztelania hutsean argitaratu du orrialde osoko publizitatea martxoaren 22an Deian. Mercabilbao sozietate anonimoaren akziodunak honako hauek dira: Bilboko udala (%60,29); Mercasa Mercados Centrales de Abastecimiento, SA (%39,16), estatuko administrazioaren enpresa publikoa; eta Barakaldoko Udala (%0,55). Erantzuna: Dosierra: 234-2015 Nori: BILBOKO UDALA Arrazoia: Bilbao Ekintza udal erakundeak erdara hutsean den publizitatea argitaratu du atzoko (2015-03-22) Deian. Erantzuna: Dosierra: 357-2015 Nori: BILBAO ARTE FUNDAZIOA Arrazoia: 2014 urtean BilbaoArteko beka eskuratu zuten artistetako bat izan nintzen, eta bertako e-mail asko jaso nituen, horietariko gehienak gaztelania hutsean idatziak; noizbait gaztelania eta ingelesez. Aurtengo urtarrilean zuzendariarekin hitz egin eta gero, e-mailak euskaraz eta gaztelaniaz bidaltzen hasi dira, baina batzuetan gaztelaniaz eta kitto. Web orriak hiru hizkuntza ematen ditu aukeran, baina eduki guztiak gaztelaniaz baino ezin dira kontsultatu, ingelesez gutxi batzuk, euskaraz ia bat ere ez. Bekadunok gure profila dugu web orri honetan; gure lanaren inguruko informazioa eta biografia edo kurrikuluma ageri da. Hiru hizkuntzetan bidali nien dena. Argitaratu zuten liburuan horrela joan zen, hiru hizkuntzetan, baina web orrian gazteleraz baino ez. Labur esateko, Bilbaoartek, bere komunikazioetarako gaztelera darabil nagusiki, eta euskara anekdotikoki baino ez. Erantzuna:

161

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak BIZKAIKO UDALAK

Dosierra: 412-2015 Nori: BILBOBUS Arrazoia: Ekainaren 1ean kexa bat jarri nuen Bilbobuseko bezeroen arretarako telefonoan euskaraz, eta gaur, hilak 9, erantzuna jaso dut erdara hutsean. Esan gabe doa bezeroak aukeratutako hizkuntzari ez diotela inolako garrantzirik eman; eta, hortaz, bezeroari eta euskarari berari ere, salatzeko moduko begirune eza erakutsi diotela.Gertaera hau are larriagoa da Bilboko Udalak kudeatutako zerbitzu publikoa den heinean. Erantzuna: ZIRKULAZIO ETA GARRAIO SAILA - HIRITARREN ARRETARAKO ZERBITZUA: Bai Biobidek, Bai Zirkulazio eta Garraio sailak barkamena eskatu diogu hiritarrari. Bi erakundeek erantzuten ditugu Bilbobuseko kexak eta normala denez, hiritarrak idazten duen hizkuntzan. Bere eskaerari ere erantzun diogu eta hiritarraren eskerrak jaso ditugu. Erantzuna: BILBOBUS: Ekainaren 4an akats bat egin zen Bilbobus erabiltzailearen erreklamazio-gutunaren erantzunean. Erabiltzaileak ekainaren 1ean erreklamazio gutuna euskaraz aurkeztu zuen eta erantzuna gazteleraz bidali zen. Gure konpromiso eta betebeharra bezeroarekin, erreklamazioa idatzita dagoen hizkuntza ofizialean edota eskatutako hizkuntzan erantzutea da. Kasu honetan euskaraz jaso nahi zuen. Zoritxarrez, onartzen dugun akatsagatik, gutuna gaztelaniaz bidali zen. Erreklamatzaileak akatsa jakinarazi zuenean, konpontzen saiatu ginen, bigarren gutuna euskarazko azalpen egokiekin erantzunez. Halaber, prozesua indartuko dugu hau berriro gerta ez dadin. Dosierra: 413-2015 Nori: BILBOKO UDALA Arrazoia: Atzo kexa bat bidali nion Bilboko Udalaren Garraio Sailari, euskaraz eginiko kexaren erantzuna erdaraz jaso nuelako, eta kexaren arrazoiaren inguruan emandako azalpenekin bat ez nentorrelako. Gaur berriz ere, erdara hutsean jaso dut Udalaren erantzuna. Adar-jotze onartezina eta lege-hauste larria iruditzen zait, bai eta salatzeko moduko utzikeria. Badakit ez dela behin-betiko erantzuna, baizik eta, ziur aski, aldez aurretik eta guztietan erabiltzen duten erantzun eredu bat. Horrek ez dio, ordea, larritasunik kentzen, kasurik txarrenean ere bi hizkuntzatan egin beharko luketelako. Erantzuna: ZIRKULAZIO ETA GARRAIO SAILA - HIRITARREN ARRETARAKO ZERBITZUA: Bai Biobidek, Bai Zirkulazio eta Garraio sailak barkamena eskatu diogu hiritarrari. Bi erakundeek erantzuten ditugu Bilbobuseko kexak eta normala denez, hiritarrak idazten duen hizkuntzan. Bere eskaerari ere erantzun diogu eta hiritarraren eskerrak jaso ditugu. Dosierra: 593-2015 Nori: BILBOKO UDALA Arrazoia: Bilboko Udalaren webera sartu naiz Aste Nagusia dela-eta lineetako ibilbideetan dauden aldaketak ikusteko. Euskarazko orrian ez zegoen inolako informaziorik horretaz (hutsik zegoen "azken ordua" atala), baina erdarazkoan esteka batek helbide honetara eraman nau: http://www.bilbao.net/cs/Satellite?c=Page&cid=1272990064303&language=es&pageid=12729900643 03&pagename=Bilbaonet%2FPage%2FBIO_HomeFiestas Bertan gauza bera: erdarazkoan informazioa, euskarazkoa hutsik. Hor islatzen da Udalak zelako garrantzia ematen dion euskarari, indarrean dagoen legeriari eta, azken batean euskaldunoi digun begirunea. Erantzuna: BILBOKO UDALA - ZIRKULAZIO ETA GARRAIO SAILA: Kontuan hartuko dugu adierazi duzuna, aurrerantzean herritarrentzako informazioa euskaraz ere emateko. Dosierra: 597-2015 Nori: BILBOKO UDALA Arrazoia: Atzo euskaraz idatzitako kexa bidali genuen Bilboko Udaleko Zirkulazio eta Garraio Sailera. Kexa jaso dutela ohartarazteko bidali diguten mezua ez dago euskaraz, gaztelania hutsean baizik. Erantzuna: BILBOKO UDALA - ZIRKULAZIO ETA GARRAIO SAILA: Kontuan hartuko dugu aurrerantzean herritarrentzako informazioa euskaraz ere emateko.

162

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak BIZKAIKO UDALAK

Dosierra: 743-2015 Nori: BILBAO TURISMO Arrazoia: Bilboko bus turistikoak ez gaitu euskaldunok kontuan hartzen bisita gidatuetan. Ingelesez, gaztelaniaz, frantsesez eta alemanez ematen dituzte azalpenak, baina euskaraz hitz erdirik ez, euskara milaka urte dituen hizkuntza dela aipatzen badute ere. Erantzuna: Dosierra: 843-2015 Nori: ZINEBI Arrazoia: ZINEBI Bilboko Dokumentalen eta Film Laburren Nazioarteko Jaialdiaren prentsaurrekoan ez zuten aurreikusi euskal kazetariek galderak euskaraz egin zitzaketenik. Kazetarien galderak ingelesera itzultzeko kontratatu zuten interpreteak ez zekien euskaraz eta kexatu egin zen galderak euskaraz egin zituzten kazetarien aurrean: "Tengo que traducir todo lo que decĂs. Yo no trabajo en euskera, y eso no estaba previsto". Erantzuna: Dosierra: 878-2015 Nori: TERMIBUS - BILBOKO UDALA Arrazoia: Bilboko Termibus geltokian bidaiariei megafonia bidez ematen zaizkien argibideak ez dira euskaraz izaten. Erantzuna: TERMINAL DE AUTOBUSES GARELLANO, S.L. - BEZEROAREKIKO ARRETA DEPARTAMENTUA: Megafonia bidez eman behar direnean oharrak, ahal den guztietan, ele bidetan ematen dira.Ez dakigunez eskuartean dugun kasu honetan zehazki zer gertatu zitzaion kexa jarri zuen pertsonari, ezin dugu gehiago zehaztu, baina egon ziur Termibusen herritar ororen hizkuntza-eskubideak errespetatzen direla. Ez soilik euskaraz eskatzen digutenenak, beste hizkuntza askotan ere, ingelesa, frantsesa, alemana edo italiera, ezin baitugu ahaztu autobus geltokia leku oso anitzeko bidaiarien iritsiera eta irteera tokia dela. Dosierra: 979-2015 Nori: BILBOKO UDALA Arrazoia: Bilboko Udalak "Non egin desake kirola Bilbon?" dioen kartela argitaratu du. Euskaraz idatzia dagoen gainerako testua ulertezina da: "Instalatzieko undua deportikirola txutxeko". Erantzuna: Dosierra: 1058-2015 Nori: BILBOKO UDAL Arrazoia: Moyua plazan Bilboko Udalak jarri dituen Gabonetako argi guztietan 'Bilbao centro' irakur daiteke gaztelania hutsean. Erantzuna: Dosierra: 1141-2015 Nori: AZKUNA ZENTROA Arrazoia: Azkuna Zentroak lantzean-lantzean, hilean behin edo, iragarkia argitaratzen du kultur programazioaren berri zabaltzeko. Bada, erantsita bidaltzen dizuedan argazkian ikusi dezakezue gaurko Deian argitaratua. "URTARRILAKO [sic] KULTUR PROGRAMAZIOA" du lerroburu, "URTARRILEKO [...]" beharrean. Hala argitaratu ohi da hilero, "irailako", "ekainako", e.a., Correon eta Deian gutxienez. Urteak dira, gainera... Erantzuna:

163

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak BIZKAIKO UDALAK

Dosierra: 120-2015 Nori: ABADIÑOKO UDALA Arrazoia: 2014ko abenduan bezalaxe, 2015eko otsailaren 18an Matieneko (Abadiño) Arzubia kaleko aparkalekuko lurreko seinalizazioak gaztelania hutsean jarraitzen du. Aparkalekuak sarrera bi eta beste horrenbeste irteera ditu. Laurak ez daude euskaraz. Sarreretan: "ENTRADA". Irteeretan: "SALIDA" jartzen du. Erantzuna: Dosierra: 679-2015 Nori: ABADIÑOKO UDALA Arrazoia: Herenegun arratsaldean osabak Abadiñoko udaletxera deitu behar izan zuen. Osaba (euskaraz) berba egiten hasita, hariaren beste aldekoak "erderaz, mesedez" esan omen zion. Segidan, osaba, barkamen eskeka, gaztelaniari lotu zitzaion. Horrela ibili behar ote dugu euskaldunok lantzean-lantzean, gainera, non eta Abadiño baten? Erantzuna: Dosierra: 170-2015 Nori: AMOREBIETA-ETXANOKO UDALA Arrazoia: Aurreko ostiralean, hilak 6, Amorebieta-Etxanoko Udalak orrialde biko publizitatea argitaratu zuen Deia egunkarian, Emakumeen Nazioarteko Egunaren harira. Bata kartela zen, elebiduna; bestea, berriz, publierreportajea, erdara hutsean. Erantzuna: Dosierra: 148-2015 Nori: BARAKALDOKO UDALA Arrazoia: Barakaldoko Udalak bultzatutako arte eszenikoen egitarauaren baitan, Sevillako Bizargin Txikia opera eskaini zuten. Kantatua italieraz eta mintzatua euskaraz izango zela agindu, baina aurkezpena egin bezain pronto guztia gaztelaniaz izan zen. Erantzuna: KULTURA, HEZKUNTZA, EUSKARA, KIROLAK, GAZTERIA ETA KALITATEA ARLOA - ZINEGOTZI DELEGATUA: Egia da Arte Eszenikoen publizitatean "Mintzatua, euskaraz / Kantatua, italieraz" iragarri zela, Barakaldoko Udalari, Ópera Divertimento konpainia kontratatu zuenean, halaxe izango zela jakinarazi baitzitzaion. Herritarrak salatu bezala, hasierako aurkezpena besterik ez zen euskaraz izan, baina Barakaldoko Udalari ezin zaion inolako lege urraketarik egotzi, izan ere engainu baten biktima izan baitzen. Antzezlana hasi zen unean jakin zuen Barakaldoko Udalak obra, nagusiki, gaztelaniaz antzeztuko zela eta une horretan okerragoa izango zen antzezlana bertan behera uztea eta bertaratutakoak ezer ikusi gabe etxera bidaltzea. Honen aurrean, Barakaldoko Udalak konpainia hori berriz ere ez kontratatzea erabaki du. Dosierra: 507-2015 Nori: BARAKALDOKO UDALTZAINGO Arrazoia: Barakaldoko Udaltzaingoaren zenbakira deitu eta telefonoa hartu duenak ez zekien euskaraz. Ulertu ere ez omen zuen ulertzen. Hamaikagarren aldiz gertatu zait azken urteetan, eta nahiz eta kexak jarri, ez dute ezer aldatu. Erantzuna:

164

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak BIZKAIKO UDALAK

Dosierra: 1117-2015 Nori: BARAKALDOKO UDALA Arrazoia: Barakaldoko Gernikako Arbola plazapeko aparkalekuan ('epaitegietako aparkalekua'), ohar gehiengehienak erdara huts-hutsean daude. Gainontzeko hizkuntza-paisaia ere erdara hutsean dago, adibidez "SALIDA" berba hizki handietan horman margotua. Aparkaldia ordaintzeko makina erdaraz baizik ezin da erabili. Tiketaren eta ordainagiriaren testuak ere erdara hutsean daude. Erantzuna: BARAKALDOKO UDALA - HERRITARRENTZAKO ARRETA ZERBITZUA: Aparkalekua ustiatzen duen enpresa emakidadunari galdetu, eta salatutakoa egia dela egiaztatu ondoren, okerra zuzen dezala eskatu zaio, eta berehala ekin diote makinetan egokitzapenak egiteari. Dosierra: 280-2015 Nori: BARRIKAKO UDALA Arrazoia: Maiatzaren 7an Barrikako hondartzako aparkalekuan zati batean kotxerik ezin zela aparkatu zioten ohar guztiak erdara hutsean zeuden. Erantzuna: Dosierra: 355-2015 Nori: BASAURIKO UDALA Arrazoia: Basauriko Udalaren harrera zerbitzuan gazteleraz hartu naute eta euskaraz erantzun arren, gazteleraz jarraitu dute. Erantzuna: Dosierra: 369-2015 Nori: BASAURIKO UDALA Arrazoia: Basauri Kirolak udal instalazioetan, harreran, euskaraz mintzatu naizenean, gazteleraz erantzun didate eta ezin izan dut euskaraz jarraitu Erantzuna: Dosierra: 1063-2015 Nori: BASAURI KIROLAK Arrazoia: Basauri Kirolaren Udal Erakundearen "Baqueira Beret" izenburuko kartela gaztelaniaz dago ia osoki, eta euskaraz dagoen apurra, txarto. Erantzuna: Dosierra: 67-2015 Nori: DURANGOKO UDALA Arrazoia: Durangoko udal kiroldegiko tabernan euskara ulertu ere egiten ez duten beharginak egoten dira atenditzen. Ez da kontu berria. Kiroldegia, berria, zabaldu zenetik gertatzen da. Ikusten dut, baina, langile berria dagoela egunotan, hau da, ez dutela arazoa konpontzen. Herritar euskaldunek komeriak ezer eskatzean. Atzenean jendeak gaztelaniaz egin behar, euskaraz egin gura izan arren. Erantzuna: Dosierra: 75-2015 Nori: DURANGOKO UDALA Arrazoia: Durangon, Juan Itziarkoaren auzuneko etxe-multzoetarik behekoan fatxada konpontzen ari direla-eta, Larrasoloeta kale aldeko aparkalekuak okupatzen ari dira eta hiruzpalau kartel berdin ipini dituzte eta ez daude euskaraz idatziak: "No aparcar / Obra en fachada con licencia / Se avisa grĂşa". 2014ko azaroan ere egoera salatu nuen, baina kartelek berdin-berdin jarraitzen dute otsailaren 8an. Erantzuna:

165

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak BIZKAIKO UDALAK

Dosierra: 167-2015 Nori: DURANGOKO UDALA Arrazoia: Durangoko Aliendalde industrialdean "Tanatorio / Crematorio" aurkian zein ifrentzuan dioen bideseinalea dago. Erantzuna: Dosierra: 624-2015 Nori: DURANGOKO UDALA Arrazoia: Durangoko Landako II udal kiroldegiko tabernan hainbat egunkari dituzte (Correo, Deia, Gara eta Mundo Deportivo) baina tartean Berriarik ez. Duela egun gutxi zabaldu dute beste kudeatzaile batzuek, hainbat hilabetez zarratuta egon ostean. Lehen ere Berriarik ez, El Correo baino ez. Udalak ez ote du hizkuntza irizpiderik? Kudeatzaile berriei taberna esleitzeko lehiaketan halakorik ez da kontuan hartu? Konponduko dute eta euskaldunok diskriminatzeari utziko, ala segiko dute, Udalaren izenean, herritar guztion administrazioaren izenean, erdal prentsa (baino ez) bultzatzen? Euskaldun herritarrok eskubiderik ez? Erantzuna: DURANGOKO UDALEKO EE.AA. GERENTEA - DKako BEZEROARENTZAKO ARRETA ZERBITZUA: Eskertzen dugu egin diguzun iradokizuna, beroiei esker hobetu egiten dugu eguneroko lana eta, era berean, zuen iritzia ezagutzeko aukera daukagu Durango Kirolak-ek herritarrei eskaintzen dizkien zerbitzuen inguruan. Bibliopiszinak egunero 7 egunkari eskaintzen ditu, beraien artean Berria egunkaria. Eguraldi txarra egiten duenean, baina, ez dira egunkari guztiak erosten. Hala ere, zure iradokizuna kontuan izango da hurrengo urtera begira. Horrela izan dadin lanean arituko gara. Dosierra: 796-2015 Nori: DURANGOKO UDALA Arrazoia: Durango Eraikitzen udal enpresak erdara hutsean argitaratu du iragarkia gaurko El Correo egunkarian. Erantzuna: Dosierra: 209-2015 Nori: ERMUKO UDALA Arrazoia: Ermuko Zubiaurre kalean "EXCEPTO VADOS" dioen bide-seinalea ez dago euskaraz idatzia. Erantzuna: Dosierra: 515-2015 Nori: GERNIKA-LUMOKO UDALA Arrazoia: Gernikako Allende Salazar kaleko bide-seinalea ez dago euskaraz idatzia; "Calle cortada por obras" dio. Zergatik dago espainiera hutsean? Zergatik ez dago euskaraz, 2015ean? 'Madrilgo' Gobernuak galarazten ote du?! Euskaldun herritarrok ez dugu merezi, geure herrian bertan ere, geure hizkuntzan bizitzea? Bigarren mailako herritar noiz arte? Erantzuna: Dosierra: 1006-2015 Nori: GERNIKA-LUMOKO UDALA Arrazoia: Gernikako 3. Adinekoen egoitzako sarreran (taberna aldea) erdara hutsean daude hainbat ohar, hala nola, “Horario de invierno” lerroburuduna, Oizmendi telebistan azalduko den saio bati buruzkoa, eta “Perros no” dioena. Erantzuna:

166

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak BIZKAIKO UDALAK

Dosierra: 797-2015 Nori: IURRETAKO UDALA Arrazoia: Gure Dot Kirolak izeneko doako aldizkarian Iurretako Udalak erdara hutsean ipini du alokairu kontuetan gazteei laguntzeko ekimenari buruzko iragarkia. Aldizkari hori berria da, Durangaldeko hainbat auzunetako etxeetako postontzietan banatu dute, bai eta hainbat toki publikotan ale multzoak utzi. Erantzuna: IURRETAKO UDALA - ALKATEA: Iurretako Udalak Euskal Autonomia Erkidegoko 10/1982 legeak xedatzen duenari jarraiki, hizkuntza ofizial biak erabiltzen ditu hitzez nahiz idatziz. 2015eko irailaren 9ko 810. Alkatetzako Dekretuaren bidez onartu zen Iurretako udalerrian gazteek alokairuko etxebizitzak eskuratzeko diru-laguntzak arautzen dituen oinarriak eta deialdirako eskaerak aurkezteko epea urriaren 1etik 31ra izango zela zehazten zen. Urtero legez, eta herritarren artean deialdia zabaltzeko, bandoak jartzeaz gain, iragarkia Iurretako biztanleen etxebizitza guztietara zabaldu zen (herriko buzoietara ele bietan zabaldutako inprimakia igortzen da). Halaber, inguruko komunikabideetara ere zabaldu zen deialdia eta herritarrei zuzendutako inprimakia (komunikabideetara igorritako oharra ere igortzen dut). Anboto Astekariak 2015eko urriaren 16an, iragarki bera argitaratu zuen euskara hutsean (horren kopia bat ere igortzen dizuet). Iurretako Udalak Euskal Autonomia Erkidegoan hizkuntza dela eta inor diskriminatu ez dadin zaindu du eta beti neurri egokiak hartu izan ditu horrelakorik ez gertatzeko. Dosierra: 694-2015 Nori: PLENTZIAKO UDALA Arrazoia: Plentziako Udalak Calibre 38 aldizkariaren laguntzaz maiatzerako antolatutako Lanbro beltza ipuin lehiaketaren oinarrietan ondokoa zegoen jasota: “Ipuina (…) gaztelaniaz idatzi beharko dute”. Zergatik ez euskaraz? Erantzuna: PLENTZIAKO UDALA - ALKATEA: Kexa jaso bezain pronto Lanbro Beltza Topaketetako arduradunei helarazi genien, eurek zuzenean erantzuna prestatzeko. Aipatutako erantzuna aste honetan jaso dugu, jarraian irakurriko duzuenez: "Biziki atsekabetu gaitu ustez 10/1982 ez betetzeagatik salaketa bat jaso izanak. Lanbro Beltza 2015, nobela eta genero beltzeko III. Topaketak ekimena aurreko Udalak onartu zuen ekaina baino lehentxeago, 23 urteko isilaldiaren ondoren, eta xede horretarako aurrekontu txiki bat aurreikusi zuen. Iragarpen-kartelak, ipuin-lehiaketaren oinarriak eta topaketon egitarauak ele bietan kaleratu ziren. Literatura-lehiaketan parte hartzeari dagokionez, nahitaezkoa da epaimahaia osatzen duten kideek euskara maila egokian jakitea, bai eta, horrez gain, kide gehienak genero beltzean aditu izatea ere. Antolatzeko denbora-tartea laburra izateak, ordea, eragotzi egin zuen ezaugarri horiek betetzen zituzten mahaikideak hautatzea euskarazko ipuinen lehiaketarako. Hori dela-eta egin zen dei gaztelaniazko sarirako soilik. Horiek horrela, zalantzarik gabe baiezta dezakegu bi deialdi izango direla 2016ko genero beltzeko ipuin-lehiaketan: bata euskaraz, eta bestea, berriz, gaztelaniaz. Gainera, bi epaimahai ezberdin izendatuko dira, eta, euskarazko deialdian, kontuan hartuko da epaimahaikideon aditutasuna, euskara ezagutzearekin batera."Espero dut hemen esandakoarekin kexari erantzutea eta, batez ere eta garrantzitsua dena, hemendik aurrera horrelakorik ez gertatzea. Dosierra: 528-2015 Nori: SESTAOKO UDALA Arrazoia: Sestaoko udaltzaingoak bidalitako mezuan euskara "folklore" hutsa da. Hona hemen jasotakoa: "ALERTA: La Policía Local les informa de que se ha detectado la introducción de billetes falsos de 50€ en bares y comercios de la localidad. KONTUZ EN JAIAK." Kontuz en jaiak! Hau marka! Erantzuna: KULTURA, EUSKARA ETA KIROL ZINEGOTZIA: Lehenik eta behin, barkamena eskatu nahi dut izandako akatsagatik. Zioan eragindako udal zerbitzuari helaraziko zaizkio, batetik, kexaren edukia eta berria eta, bestetik Sestaoko Udalaren Euskara Planean jasotakoak kanpo harremanei dagokienez, hurrenez hurren, “hizkuntza ofizialak erabiltzeko jarraibideak” eta “kanpo harremanak” izenekoetan. Amaitzeko, eskertzekoa da gure herritarrek erakusten duten euskararen aldeko jarrera eta, hortaz, erakunde honen egitasmoen artean dago hartarako urratsak ematea.

167

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak BIZKAIKO UDALAK

Dosierra: 562-2015 Nori: SOPELAKO UDALA Arrazoia: Barinatxen Sopelako Udalak erdaraz ipiniak ditu kartelak: "Ayuntamiento de Sopelana / Sopelanako [sic] Udala / Prohibido el paso por desprendimiento de rocas / ACCESO/SALIDA A LA PLAYA POR LA RAMPA / DISCULPEN LAS MOLESTIAS / BARKATU ERAGOZPENAK / PROHIBIDO EL PASO". Gainera "Sopelanako" darabilte, 'Sopelako' beharrean. "Sopelana" toponimoa gaztelaniazko erabilerari dagokio, eta zuzena ez izateaz gainera, ofiziala ere ez da. Erantzuna: SOPELAKO UDALA - ALKATEA: Udal honek irmoki defendatzen ditu euskal herritarren hizkuntzaeskubideak, eta, horrez gain, ezagutu eta babestu egiten du eskubideon alde egiten duen arauteria. Gertatutakoa justifikatzen ez duen arren, azaldu behar da, nire ustez, kartela premia larriz eta behinbehingoz jarri zela, harri-jauziak baitzeuden hondartzarantz doan bide batean, eta lehenbailehen eman behar zen aditzera arriskutsua izan zitekeela pertsonentzat hesia gainditzea. Zure idazkiaren bidez, kartela gaztelania hutsez zegoela jakin ondoren, elebitan idatzi zen testua. Azkenik, barkamena eskatu nahi dizugu akatsagatik. Dosierra: 826-2015 Nori: URDULIZKO UDALA Arrazoia: Udaleko zinegotzia naiz eta legealdi honetan burututako 4 udalbatzetatik, 3tan aktak erdara hutsean helarazi dizkigute, nahiz eta hasieratik euskaraz nahi ditugula esan. Bestalde, udal batzarretan guk euskaraz soilik egiten dugu, eta gure hitzak bai itzultzen dituztela erdarara. Erantzuna: Dosierra: 208-2015 Nori: ZALDIBARKO UDALA Arrazoia: Bilbo-Donostia N-634 errepidean, Zaldibarren, herrigunean, bide-seinale bi ipini dituzte gaztelania hutsean, "ATENCIĂ&#x201C;N / SALIDA DE CAMIONES" diotenak. Kalearen alde bietan dago bana, norabide bietan, tren-geraleku parera heldu orduko. Erantzuna:

168

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak

GIPUZKOAKO UDALAK Dosierra: 109-2015 Nori: DONOSTIAKO UDALA Arrazoia: Donostiako Udaltzaingoaren egoitzan (Easo kalea) izan naiz gaur salaketa bat jartzen.Euskaraz hasi naiz mostradorean, eta euskaraz erantzun didate lehen datuak eta hartzerakoan. Salaketa bat egin nahi nuela, eta pixka bat itxaron behar izan dut, izapideak egiteko agentea etorri arte.Harekin ere, euskaraz jardun dut, momentu guztietan, baita salaketa egiterakoan ere. Baina nire harridurarako salaketa sinatzeko orduan, gaztelaniaz idatzita zegoela ikusi dut. Agenteari galdetuta jakin izan dut, ordenagailuaren programa gaztelaniazko zela eta, salaketa gure hizkuntzan egin nahi izanez gero, eskuz bete behar dela inprimakia! Laburbilduz, badela salaketak eta bestelakoak gaztelaniaz egiteko programa bertan, baina euskarazkorik ez, nahiz eta niri kasu egin didaten bi agenteek euskaraz txukun jardun. Gabezia potoloa ezta? Noizko programaren euskarazko bertsioa? Erantzuna: EUSKARA ZERBITZUAREN ZUZENDARIA: Herritarren salaketak jasotzeko aplikazio informatikoa euskaraz ere erabilgarri dago. Baina aplikazio horren euskarazko bertsioak baditu muga batzuk, adibidez, gaztelaniazko bertsioak laguntza menu batzuk badauzka, eta denak ez daude oraindik euskaratuta, hori bai, salaketa arruntenei dagozkienak (objektu galduak, ebasketakâ&#x20AC;Ś) dagoeneko euskaraz erabilgarri daude. Helburua aplikazioko menu guztiak lehenbailehen euskaraz egotea da eta, horrekin batera, aplikazio hori darabilten langileei berariazko prestakuntza ematea. Pauso hori aurten bertan ematea aurreikusita dago eta, ondo bidean, egoera zuzenduko da aurrerantzean. Dosierra: 244-2015 Nori: DONOSTIAKO UDALA Arrazoia: Korrika jaia antolatzeko baimena eskatu genuen Donostiako Udalean. Hainbat kontu eta ohar helarazteko bidali ziguten orria gaztelania hutsean zegoen. Erantzuna: HIRI MANTENTZE ETA ZERBITZUETAKO ZUZENDARIORDEA: Helarazitako kexa jaso eta arrazoi duzuela esan beharra daukagu. Tamalgarria da gertatu dena eta desegokia ataletik jasotako erantzuna. Berriro gerta ez dadin behar diren bitarteko guztiak jarriko ditugu. Donostiako Udala ahalegin handia egiten ari da herritarren hizkuntza eskubideak bermatzeko. Langile guztiek, kanpora begira egiten diren komunikazio guztiek euskaraz edo ele bitan joan behar dutela jakinda ere, tarteka, prozedura akatsak gertatzen dira. Beraz, barkamena eskatzen dizuegu. Horrelakorik berriro gertatuko balitz (gertatu behar ez duen arren), eskertuko dizuegu, orain egin duzuen moduan, dagokion kexa Udalari aurkeztea. Dosierra: 319-2015 Nori: DONOSTIA KULTURA Arrazoia: Ekitaldi bat antolatzen ari gara Donostiako San Telmo museoan, eta behartuta gaude catering zerbitzua Bokadorekin kontratazera. Gure erakundeak azpikontratatzen dituen zerbitzuetan euskaraz jakitea ezinbesteko baldintza da, baina Bokadorekin ez da posible. Hasteko, kostata lortu dugu haiekin harremanetan jartzea, San Telmoko kafetegiko kontuak eramaten dituenak ez baitaki euskaraz, eta itxura denez, gure mezuak ez zituen ulertzen... Bidali dizkiguten menu aukerak gaztelania hutsean daude, nahiz eta euskaraz bidaltzeko eskatu diegun. Erantzuna: SAN TELMO MUSEOA: Lehenik eta behin zure kexa eskertu nahi dizugu, gure zerbitzua hobetzea ahalbidetuko baitu. Euskara lehen hitza da gure harremanetan, beraz, gaia bereziki landuko dugu museoko zerbitzu guztiekin. Museoko zerbitzua hobetzearren eta zure kexari erantzunez: - Bokadoren eskaerak arinago bidera daitezen, epe bizkorragoa ipiniko dugu erantzuteko, hau da, 48 ordukoa gehienez ere. - Bokadori zuzendutako eskaerak euskaraz direnean, hemendik aurrera euskaraz erantzutea ziurtatuko dugu, bai telefonoz eta bai mailez. - Menu aukerak 15 egun baino lehenago euskaratuta egotea ziurtatzen dugu.

169

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak GIPUZKOAKO UDALAK

Dosierra: 540-2015 Nori: DONOSTIA KULTURA Arrazoia: Uztailaren 11 eta 12ko asteburuan Donostiako Bulebarra, Elkano kalea eta Kursaaleko paseo guztia kartel honekin josita zeuden. Zuhaitz eta farola guztietan jarri zituzten kartel guztiak gaztelania hutsean zeuden, bat bakarrik ere ez euskaraz. Erantzuna: Dosierra: 543-2015 Nori: DONOSTIA KIROLA Arrazoia: Alaba Donostia Kirolak-ek antolatutako tenis ikastaroan apuntatu nuen. Ikastaroa 6-8 urte bitarteko haurrendako, uztailaren 13tik 24era, 17:00etatik 18:00etara Real Club de Tenis-en zen eta euskaraz. Asko begiratu behar izan dut ongi zetorkigun ordutegia eta lekua eta euskaraz izanen zen ikastaroa topatu ahal izateko. Ahalegin guztia alferrik izan da, ikastaroko monitoreak ez baitzuen euskaraz egiten. Erantzuna: Dosierra: 553-2015 Nori: DONOSTIAKO UDALA Arrazoia: Donostiako Udalak Sófbol Atlético San Sebastián taldeari emandako oroigarriko plakan testua ez dago euskaraz idatzia: “Al equipo Sófbol Atlético San Sebastián - Zorionak por vuestro primer y no último triunfo” dio. Erantzuna: Dosierra: 557-2015 Nori: DONOSTIA KIROLA Arrazoia: Gaur Zuhaizti Kiroldegiko harreran telefonoa hartu duenak lehen hitza españolez soilik egin du. Erantzuna: Dosierra: 588-2015 Nori: DONOSTIAKO UDALA Arrazoia: PNVk alkatetza hartuz geroztik, gobernu kide duen PSOErekin batera, euskararentzat egiten ari den politikarekin zeharo harrituta gaude: 1- Hizkuntza-eskakizunak murriztu egin dira zuzendari berrientzat. 2- Giza Baliabideetako zinegotzi delegatua den Juan Ramón Vilesen (PNV) eta ordezkaritza sindikalaren arteko bilerak gaztelaniaz egin behar izaten dira, zinegotzi honek euskaraz ez dakielako eta Udalaren itzulpen zerbitzua erabiltzen ez duelako, ezta idatzizko mezuetarako ere. 3- Alkateak Atletiko San Sebastianeko nesken softbol taldeari txapelketa irabazteagatik zorionduz eskainitako plaka ez zegoen euskaraz idatzita. 4- Hain desiratuak izan diren zezenketak iragartzeko kartelean, euskararik ez da inon agertu, ezta Donostia izena erabiltzeko ere. 5- LAB sindikatuaren Donostiako sail sindikalak eskatuta egin zen abuztuaren 6an legealdi honetako Udalaren Euskara Batzordearen lehenbiziko bilera. Giza Baliabideetako zinegotzi delegatua bertan izan zen, eta ohikoa duen moduan, Udalaren itzulpen zerbitzua erabili ez zuenez, Euskara Batzordearen bilera euskaraz egitea oztopatu zuen, gainerako guztiak espainolez hitz egitera behartuz. Erantzuna: Dosierra: 607-2015 Nori: DONOSTIAKO UDALA Arrazoia: Transakzio elektronikoa Donostiako Udalaren webgunean euskaraz hasi eta Kutxanbaken aplikazioan sartzean erdarara pasa da. Erantzuna: DONOSTIAKO UDALA - UDAL INFORMATIKA ZENTROA: Kexa jaso eta gure webgunea aztertu ondoren, akats bat dugula konturatu gara. Kutxarekin kontaktuan jarri gara, beraien webgunea euskaraz irekitzeko behar den esteka eman diezaguten, eta beraiek erantzun bezain laster zuzenduko dugu akatsa.

170

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak GIPUZKOAKO UDALAK

Dosierra: 695-2015 Nori: DONOSTIAKO UDALA Arrazoia: Donostiako Udalak Easo plazan jarri berri duen informazio-panelean lehentasuna ematen zaio gaztelaniari. (Ud. está aquí; Hemen zaude, Vous êtes içi, You’re here), (Museo San Telmo, San Telmo Museoa). Gainera hiriko planoan gaztelaniaz soilik ageri dira kaleen izenak (Plaza Easo, Fuente de la salud…). Panelek ez dute Donostiako Udalean euskararen erabilpena normalizatzeko arauetan xedatutakoa betetzen. Erantzuna: DONOSTIAKO UDALA - EUSKARA ZERBITZUA: Donostiako Udaleko Euskara Zerbitzua bat dator kexan esandakoarekin, Donostiako plan Turistiko horiek ez baitiote lehentasunezko trataerarik ematen euskarari eta, beraz, ez dute betetzen Donostiako Udaleko hizkuntza politikak onarturik dituen Hizkuntza Jarraibideetan finkatutakoa. Gauzak horrela, Euskara Zerbitzua harremanetan jarri da Donostia Turismoarekin eta bi entitateek aho batez onartu dute euskarari lehentasuna emango dioten Donostiako Plan Turistiko berriak egitea eta kalean jartzea. Bukatzeko, eskerrak eman nahi dizkizugu, zure jokabidea dela medio, euskara baztertzen zuten iragarki ofizialak zuzentzeko aukera izan baitugu. Dosierra: 721-2015 Nori: DONOSTIAKO UDALA Arrazoia: Irailaren 30ean El Diario Vasco-k publikatu du D-Bus konpainian akordio batera ailegatu direla PNV eta UGT gidari berrien euskararen ezagutza maila murrizteko. Akordioaren arabera, hemendik aurrera ez dute gidari guztiek euskararen ezagutza izan beharko, ematen du %50ri soilik eskatuko zaiola. Legeak ezartzen du enpresa publikoek euskaldunen hizkuntza-eskubideak errespetatu behar dituztela eta akordio horrek ez du horrelakorik bermatzen. Erantzuna: DBUS: Lan poltsetarako sistema bat ezarri da hainbat hizkuntz baldintzarekin eta, horren arabera, egiten diren kontratazio berrien %60k hizkuntz eskakizuna egiaztatu beharko dute. Eskatzen den maila 1HE edo goragokoa da. %60ko portzentajea progresiboki handituz joango da. Dosierra: 837-2015 Nori: DONOSTIAKO UDALA Arrazoia: Donostiako Zuhaiztiko gizarte-zerbitzuen bulegora joan nintzen joan den astean gizarte-langilearekin geratua bainintzen nire gurasoentzako zerbitzuei buruzko informazioa jasotzeko. Harreran zegoenak gaztelaniaz egin zidan lehen hitza. Nik euskaraz erantzun eta euskaraz jarraitu zuen. Gizarte langilearekin ere euskaraz egin nuen, eta Eusko Jaurlaritzaren teleasistentzia zerbitzua gomendatu zidan gurasoentzat. Interesgarria iruditu zitzaidanez, guraso bakoitzarentzat bina txosten ekarri zizkidan, laurak gaztelania hutsean: 2 medikuak betetzeko eta beste biak aita eta amaren datuekin betetzeko. Orduan txostenak euskaraz eskatu nizkion. Esku hutsik itzuli zen, gaztelaniaz bakarrik zituztela esanez, baina nahi izanez gero, Eusko Jaurlaritzaren web-orritik banuela dokumentuak euskaraz jaisterik. Ezetz erantzun nion, lan gehiago zela niretzat, eta dirua, noski, eta Eusko Jaurlaritzaren zerbitzu baten dokumentuak gaztelaniaz banatzen bazituzten, euskaraz ere banatu behar zituztela. Alde egin eta Donostiako Udaleko 010era deitu nuen. Euskaraz hartu zidan langileak. Hasieran ez zidan Gizarte-zerbitzuekin hitz egiten utzi nahi, baina azkenean pasa zuen deia eta gizarte langilearekin hitz egitea lortu nuen. Nire eskaera jaso eta deituko zidala esan zidan; Euskarazko dokumentua bazuela eta e-mailez edo paperean bidaltzea nahi nuen galdetzeko deitu zidan. Paperean bidaltzeko eskatu nion. Paperean jaso dut, baina ale bana bina beharrean. Akats informatikoa gertatu zela eta Eusko Jaurlaritzaren zerbitzariak informazioa gaztelaniaz bakarrik eman zezakeela esanaz zuritu zuen. Horrez gain, esan zidan beti neukala Eusko Jaurlaritzaren web-orritik informazioa euskaraz jaisterik, eta jende gehienak gaztelaniazko paperak eskatzen dituelako ez dituztela euskaraz izaten. Erantzuna:

171

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak GIPUZKOAKO UDALAK

Dosierra: 850-2015 Nori: DONOSTIAKO UDALA Arrazoia: Mirakruz kalean erloju bat dago eta bertan propaganda jar daiteke. Alde batean "El Corte Ingleseko" propaganda dago eta bestean National Geographic -ena. Biak gaztelera hutsean daude. Erantzuna: DONOSTIAKO UDALA - EUSKARA ZERBITZUA: Hiri mantentze eta Zerbitzuen Zuzendaritzatik jakinarazi digute, hiriko erloju-termometroak mantentzeko enpresa pribatu bat dutela kontratatuta. Enpresa horri mantentze kontratua 2005 urtean esleitu zitzaion. Pleguan, esleipendunaren betebeharren artean, une hartan abian zeuden ordenantzak eta legedia bete behar zituela jaso zen. Horregatik, Hiri Mantentze eta Zerbitzuen Zuzendaritzatik enpresari gogoraraziko diote, hemendik aurrera, euren erlojuetan jarritako publizitate oro bi hizkuntzetan izan beharko duela. Dosierra: 994-2015 Nori: DONOSTIAKO UDALA Arrazoia: Donostiako Arrobitxuloko jolas parke berriaren lanetan panela españolez dago. Euskararik ez Erantzuna: Dosierra: 1146-2015 Nori: DONOSTIA KIROLA Arrazoia: Atzo Altzako igerilekuan zegoen sorosleak ez zekien euskaraz. Erantzuna: Dosierra: 1149-2015 Nori: DONOSTIA KIROLA Arrazoia: Groseko Zuhaizti kiroldegira deitu eta langileak ez dit euskaraz egin, nik euskaraz egin arren. Erantzuna: Dosierra: 1177-2015 Nori: DONOSTIAKO UDALA Arrazoia: Bigarren Mendeurrenaren plazan dagoen argibide-seinaleak “Tanatorio/Beilatokia” dio; ez du euskararen ordenantzan euskarari lehentasunezko trataera emateko ezarritako agindua betetzen. Seinalea aldatzeko eskatzen diot Donostiako Udalari. Erantzuna:DONOSTIAKO UDALA - EUSKARA ZERBITZUA: Donostiako Udalak, Mugikortasun Zuzendaritzaren bitartez, seinalea jarri duen enpresari kexa helarazi dio, eta salatutako seinalea eta horrekin batera jarri ziren besteak ere berehala zuzenduko dira. Horrelakorik berriro gerta ez dadin beharrezko izapideak egiten jarraituko dugu. Dosierra: 1178-2015 Nori: DONOSTIAKO UDALA Arrazoia: Donostiako Urbieta kaleko 12. zenbaki pareko autobusen markesinan 2 kartel jarri dituzte futbolerako eta saskibaloi partidetarako ordutegien berri emanez. Ez nuke esango testuetan euskarari lehentasunezko trataera ematen zaionik. FUTBOL jartzen du FUTBOLA beharrean. Antso Jakituna kalearen izena ere erdara hutsean dago: Sancho el Sabio. Euskarazko bertsioaren tamaina, kontrastea eta grafiari erreparatuz ere, ez nuke esango euskarari erabateko lehentasuna ematen zaionik. Kartelak aldatzeko eskatzen dut, euskararen ordenantza urratzen dute eta. Erantzuna: DONOSTIAKO UDALA - EUSKARA ZERBITZUA: Dbus konpainiatik adierazi digute panel horiek zaharrak direla eta ez zituela Dbusek jarri, garai hartan Donostiako Udalak kudeatzen baitzituen markesinak eta bertako edukiak. Egun Dbus da markesinak kudeatzen dituena eta beti saiatzen da indarrean dauden Hizkuntza Jarraibideak betetzen. Konpainian indarrean daude Hizkuntza Jarraibideek ezartzen duten moduan, kaleak izendatzerako orduan, Donostiako Udalak finkaturik duen izendegi ofiziala erabiliko da, eta beraz, aipatutako geltokien izenak bi hizkuntzetako bertsioa edukiz gero, euskaraz eta gazteleraz jarri beharko lirateke, euskarari lehentasuna emanez. Izenak bertsio bakarra baldin badu, ber horretan utziko da. Bestetik, kartelaren izenburuak ere bi hizkuntza ofizialetan egon beharko luke. Gauzak horrela, kartel horiek berritzen direnean, modu egokian jarriko dituztela esan dute Dbuseko arduradunek.

172

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak GIPUZKOAKO UDALAK

Dosierra: 239-2015 Nori: AZPEITIKO UDALA Arrazoia: Azpeitiko kiroldegiko harrera zerbitzuan langile batek gazteleraz hitz egitera behartzen gaitu. Harekin euskaraz aritu eta "ÂżNo sabes hablar castellano?" erantzuten digu haserre. Ohiko gertakaria da, egunero gertatzen den, gazteekin bereziki. Erantzuna: Dosierra: 1042-2015 Nori: AZPEITIKO UDALA Arrazoia: Abenduaren 4an Soreasuko lur azpiko udal aparkalekuan autoa aparkatu eta ordaintzerakoan alemanez atera zait txartela. Hori Euskararen egunaren ondokoan, Josu Labaka Euskara batzordeko batzordeburuak eta zinegotziak "Euskara gara, eta euskaratik egiten dugu bidea" artikulua Uztarria.eus-en argitaratu ondoren. Erantzuna: Dosierra: 1152-2015 Nori: EIBARKO UDALA Arrazoia: Eibarko plazan futbol federazioaren jokoak jarri dituzte eta kartel guztiak gaztelaniaz baino ez daude eta megafoniatik esandako guztia ere (umeei elkarrizketak) gaztelaniaz joan da. Udalak baimendutako ekimena da eta ez dago aitzakiarik hizkuntza eskubideak ez bermatzeko. Erantzuna: Dosierra: 577-2015 Nori: ERRENTERIAKO UDALA Arrazoia: Gaur Listorretara (Aiako Harrietako Parke Naturalera) etorri gara arratsaldea pasatzera, eta bertako araudi osoa espainiera hutsean topatu dugu. Erantzuna: UDAL HIZKUNTZA POLITIKA DEPARTAMENTUA - ZINEGOTZI ORDEZKARIA: Kexaren berri izan eta berehala jo genuen informazio hori jartzeko ardura duen departamentura, testua gaztelania hutsean jarri zen egiaztatu, eta, hala izanez gero, gaztelaniaz jarri izanaren arrazoiaren berri izateko. Hauxe da departamentuan emandako arrazoia: â&#x20AC;&#x153;Errenteriako Listorreta-Barrengoloiako atsedengunean bi eraikin publiko dira Errenteriako Udalaren jabetzakoak: Parke Naturaleko informazio-bulegoa eta udal kantina. Bietan dago iragarki-taula bana. Era berean, urtero erabilera publikoko arau elebidunak onartzen dira, eta besteen artean aipatutako iragarki tauletan jartzen dira. Aurten ere bi egoitzetan jarri dira arau elebidunak. Udal kantinaren kasuan, iragarki taulan Parke Naturaleko irteera gidatuei buruzko informazioa jartzerakoan, arauen euskarazko bertsioa kendu zen errore baten ondorioz, hainbat denboraz gabezia horretaz jabetu gabe. Behin, hiritar baten kexa jasota, egindako hutsari irtenbide egokia eman zaio, legean hizkuntza eskubideen baitan xedatutako betez.â&#x20AC;? Udala ahalegin handia egiten ari da euskarak gero eta presentzia handiagoa izan dezan, idatzizko zein ahozko jardunean, eta hori kaleetan ikusgai dago. Nolanahi ere, urteetako inertzia batzuk hautsi egin behar ditugu lehendabizi, eta, bidean zailtasun eta gabeziak izan arren, jakin ezazu tinko jarraituko dugula ahalegintzen. Eta lan horretan herritarrok bidelagun izan nahi zaituztegu, zuek baitzarete kalean ibiltzen zaretenak, herria benetan ezagutzen duzuenak. Dosierra: 1137-2015 Nori: ERRENTERIAKO UDALA Arrazoia: Errenteriako Udalak wifi irekia eskaintzen zuen Kiroldegian bertan erregistratuak daudenentzat. Abenduaren 26an bertara sartzerakoan euskaraz sakatuta ere, banerra, "acceso invitado" esaldia eta ongietorri mezua euskaraz beharrean, gaztelania hutsean ateratzen ziren. Gaztelaniaz, ordea, dena ondo ageri zen. Erantzuna:

173

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak GIPUZKOAKO UDALAK

Dosierra: 320-2015 Nori: IRUNGO UDALA Arrazoia: Irungo Lopez Ufarte futbol txapelketak ez du aldaketarik izan. Instalakuntzetan hirugarren hizkuntza da euskara, ingelesaren ondoren errotulu edo idatzietan...Tamalgarria ikusirik bertako jokalariak, ia guztiak bertokoak, batzuk Lesaka eta ingurukoak, direnean. Euskaraz heziak. Beste urte batez berdin jarraitzen dugu, Udaleko ordezkaritzaren pasibotasunarekin. Erantzuna: Dosierra: 766-2015 Nori: IRUNGO UDALA Arrazoia: Irailaren 12an 20:30ean Irungo Oiasso Museoan kontserbatorioko ikasleek eskainitako kontzertu batean izan nintzen. Aurkezpena eta azalpen guztiak ele bietan egin beharrean, gaztelaniaz soilik eman zituzten. Erantzuna: Dosierra: 1122-2015 Nori: IRUNGO UDALA Arrazoia: Udal Kiroldegian ez da helduentzako euskarazko ikastarorik eskaintzen. Erantzuna: Dosierra: 897-2015 Nori: MUTRIKUKO UDALA Arrazoia: Nire ama Mutrikun bizi da eta etxeko alarma zerbitzua du. Gaztelaniaz oso gutxi daki eta Osakidetzakoei abisatu diegu jada, baina botoia sakatu izan duenean, arreta gaztelaniaz egin diote beti. Erantzuna: MUTRIKUKO UDALA - EUSKARA TEKNIKARIA: Gizarte langileak eskatu dit dosier honetako interesatuaren identifikazioa beharko genukeela konponbideak ipintze aldera. Teleasistentzia zerbitzua Eusko Jaurlaritzak ematen du, baina Udalak egiten du herritarrekiko hartu-emana, hurbilen dagoen administrazioa denez. Zerbitzua eskatu aurretik, espediente bakoitzean interesatuak fitxa bat betetzen du eta bertan funtzionamendurako hizkuntzaren hautua ere egiten da. Herrian bertan hainbat erabiltzaile euskaldunek euskaraz jasotzen dute zerbitzua, eta hori dela eta, jakin nahi da hizpide dugun herritarraren fitxa horretan hizkuntza aukera egitean akatsen bat ote dagoen. Hortaz, dosierrean aipatzen den pertsona ustez adinduaren izen-abizenak edota nortasun agiriaren zenbakia helaraziz gero, posible izango da arazoari konponbidea jartzeko bidea egitea. Bestela, zaila. Dosierra: 508-2015 Nori: ORDIZIA LANTZEN SA Arrazoia: Ordiziako San Juan auzoko etxebizitza eta garajeak errentan hartzeko eta gerora erosi ahal izateko eskaerak egiteko esku-orria herriko buzoietan banatu dute. Akatsez beteta dago euskarazko bertsioa. Erantzuna: Dosierra: 587-2015 Nori: PASAIAKO UDALA Arrazoia: Pasaiako Udaltzaingoak isuna jarri zidan baimendua ez zegoen tokian aparkatzeagatik. Isuna gaztelania hutsean idatzita zegoen. Ordaintzera joan nintzenean isuna euskaraz nahi nuela adierazi nuen udaletxean eta udaltzain batekin pasako nindutela esan zidaten. Euskaraz aritu ginen eta isuna euskaraz idatzita nahi nuela jakinarazi nion. Ez zuela horrelakorik egingo erantzun zidan; isuna ordaintzeko eta nahi banuen salaketa orria idazteko. Halaxe egin behar izan nuen, epe barruan ordainduz gero egiten duten beherapena ez galtzearren. Hala ere, Pasaiako Udalari jakinarazi nahi diot euskaraz zigor nazan nahi dudala; horretarako eskubidea dudala. Erantzuna:

174

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak GIPUZKOAKO UDALAK

Dosierra: 956-2015 Nori: TOLOSAKO UDALA Arrazoia: Txuletaren festaren inguruan Tolosako Udalaren Facebookean azaroaren 27an egindako sarreran bideoa gaztelaniaz jarri dute. Erantzuna: TOLOSAKO UDALA - ALKATEA: Bideoa euskaraz zein gaztelaniaz ikusteko aukera dago, izan ere, Facebooken bi lotura daude (behean agertzen dira) eta, gainera, "vĂdeo destacado" moduan, euskarazko bertsioa agertzen da. Euskaraz: https://www.facebook.com/tolosakoudala/videos/1272547922759299/ Gazteleraz: https://www.facebook.com/tolosakoudala/videos/1272515709429187/ Dosierra: 621-2015 Nori: URNIETAKO UDALA Arrazoia: Urnietako Udalaren 2015/2016 ikastaroetan 47 ikastarotik 15 bakarrik dira euskaraz! Heren bat besterik ez! Erantzuna:URNIETAKO UDALA - ALKATEA: Urnietako Udalak euskararen erabilera bultzatzeko programa bat du. Programa horren bitartez hizkuntzaren erabilera normalizatzeko udalak onartuta dituen planetako helburuak bete eta erabiltzaile guztien hizkuntza eskubideak zaintzeko ahalegina egin nahi da. Horretarako, ikastaroak eskaintzen dituzten enpresekin eta begiraleekin harreman estua mantentzen dugu irizpideen berri emateko eta ikastaroen garapenean arazorik sortuko balitz ahalik eta modurik eraginkorrenean konpontzeko. Enpresei, ikastaroak emateko, begiraleek gutxieneko hizkuntza maila bat izatea eskatzen zaie eta urtean zehar etengabeko jarraipena egiten diegu. Hizkuntzari dagokionez ikastaroak bi eratara sailkatzen dira: a) Ikastaroa euskara hutsez eskaintzen bada, taldea E tipologiakoa izango da eta monitoreak ikastaroa erabat euskaraz eskainiko du. b) Matrikulazioa amaitu ondoren ikasleen hizkuntza ezagutzaren arabera sailkatzen da ikastaroa. Kasu honetan, hiru tipologia bereizten dira: A tipologia. Ikastaroko partaide guztiek edo ia guztiek (%75-%100) euskara ulertzen badute ikastaroa euskaraz edo nagusiki euskaraz emango du monitoreak. B tipologia. Ikastaroko partaideen erdiak baino gehiagok (%50-%75) euskara ulertzen badute ikastaroa nagusiki euskaraz edo ele bietan emango du monitoreak. Euskaraz denean eta premiazkoa ikusten duenean, laburpena edo bakarkako azalpenak gaztelaniaz emango dizkio euskaraz ondo ulertzen ez duenari. C tipologia. Ikastaroko partaideen erdiak baino gutxiagok (%0-%50) euskara ulertzen badute ikastaroa nagusiki gaztelaniaz edo ele bietan emango du monitoreak. Gaztelaniaz denean, euskarari sarbidea emango dio agurrak, animozko hitzak eta horrelakoak euskaraz erabiliz. Euskaraz ulertzen dutenei bakarka zuzentzean euskaraz egingo die monitoreak. Ikastaroen eskaintza iragartzeko herrian banatzen den esku-orrian, 16 taldek dute E tipologia. Ikastaroen hasierako egunean, ikasle bakoitzari eskuorri bat ematen zaio ikastaroen tipologiaren berri emanez eta monitoreak talde hori zein tipologiakoa den adierazten die ikasturtean zehar bere hizkuntza jarrera zein izango den adierazteko. Horiek horrela, euskararen erabilera bultzatzeko programaren bitartez, herritarrek aitortuak dituzten eskubideak kontuan hartu eta bermatzen direla esan dezaket. Dosierra: 966-2015 Nori: ZUMARRAGAKO UDALA Arrazoia: Udalak langileoi bidaltzen digun informazio guztia gaztelaniaz soilik bidaltzen digu. Erantzuna:

175

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak

IPAR EUSKAL HERRIKO UDALAK Dosierra: 492-2015 Nori: BAIONAKO TURISMO BULEGOA Arrazoia: Tolosako lagun bat bisitatzera etortzekoa zait heldu den agorrilean. Hotel baten bilatzen hasi natzaie eta Baionako turismo bulegoko webgunera joaterakoan, ohartu niz hiru hizkuntzetan zela: frantsesez, ingelesez eta gaztelaniaz. Laguna anitzetan etortzen zait bisitatzera eta euskaraz komunikatu ohi gara gure artean. Uste dut komeni litzatekeela gu bezalako herritar euskaldunentzat euskarazko informazioa ere eskaintzea. Erantzuna: Dosierra: 585-2015 Nori: BAIONAKO MEDIATEKA Arrazoia: Baionako mediatekan izena emateko fitxa frantses hutsean da. Hala izanik ere euskaraz bete dut, besteak beste, "karrika" emanez eta nire izena "uy" grafiarekin eman ordez "i"-rekin emanez. Idazkaria haserretu zait eta mespretxuzko jarrerarekin hartu nau, hola ezin zela aritu deitoratuz. Erantzuna: Dosierra: 660-2015 Nori: BAIONAKO HERRIKO ETXEA Arrazoia: Unibertsitateko jatetxean, Roland Barthes idazleari buruzko eskuorri bat atzeman dut. Hainbat ekitaldi proposatuak dira artistaren mendeurrenaren ospatzeko. Ez da deus euskaraz agertzen. Erantzuna: Dosierra: 740-2015 Nori: BAIONAKO HERRIKO ETXEA Arrazoia: Igerilekura joan nahian, eskuorri hau jaso dut. Lehen orrian ematen du indar bat egin dela euskararen alde “Baiona Igarilegiak” emana baita. Baina esku-orria ireki ahala, fitexko ohartzen gara ez dela hori baizik euskaraz emana. Noiz hasiko dira euskara doi bat kontsideratzen eta gutxienez frantsesaren parean ezartzen? Ikasketetatik kanpo ere, euskaraz bizi nahi dut. Erantzuna: Dosierra: 788-2015 Nori: BAIONAKO TURISMO BULEGOA Arrazoia: Baionako turismo bulegoak "Isterik" deitu asteburuaren berri eman du. Hystérie ezartzeko ordez "i" eta "k" hizkiekin idazten du, euskal moduan. Baina euskara ez du marka komertzial gisa baizik erabiltzen, ez baita beste inon agertzen. Eta ez hori bakarrik: webgunean 3 hizkuntzaz eskaintzen du informazioa: frantsesez, gaztelaniaz eta ingelesez: http://www.bayonne-tourisme.com/fr/ou-dormir/sejours-escapades/we-isterik-bayonne.php. Euskararik ez. Euskal marka zentzu guztietara erabiltzeko ordez, has zaitezte euskarazko zerbitzu txukuna eskaintzetik. Erantzuna:

176

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak IPAR EUSKAL HERRIKO UDALAK

Dosierra: 794-2015 Nori: BAIONAKO TURISMO BULEGOA Arrazoia: Baionako turismo bulegoak argitaratu azken esku-orria euskara hutsean eskaintzen da. Pausu garrantzitsua da berez, euskal herritar gisa, turismoa eta aisia ere euskaraz bizi ahal izateko. Halere akats anitz agertzen dira eta hainbat esaldi ez dira ulertzen: “Geldialdi Baionan”, “Katedral erromanikoa bat”, “Gizateria munduko ondarea”, “Behiala, Espainiako Atea, bide garrantzitsu bat Espainiara joateko”, “Harretsia erromanikoa”, “Baionako Jardunaldi ekonomikoak”, “Gizaki eta erlea Euskal Herrian mendeak joan”, “Eztia eta erreximentaren dasta”, “Informazioa eta idazkun eskatu”, “Umeak 12 urte pean”… Euskarara itzultzeaz gain, hizkuntzaren kalitatea zaintzea ere komeni da. Frantsesaren kasuan segura aski ez ziren horrelako gramatika akatsak onartuko. Euskarak arreta bera merezi du. Erantzuna: Dosierra: 925-2015 Nori: BAIONAKO HERRIKO ETXEA Arrazoia: Eguberriko besten karietara esku-orri hau jaso dugu. Baionako herriak hainbat animazio antolatzen ditu, hara nola Olentzeroren iristea. Olentzeroren hizkuntza aldiz ez da inon agertzen. Penagarria iruditu zait. Erantzuna: Dosierra: 428-2015 Nori: AHETZEKO HERRIKO ETXEA Arrazoia: Ahetzeko Herriko Etxearen webguneak ez du euskarazko bertsiorik. 2012an kexa jarri nuelarik erantzun zidaten “epe ertainean gunea euskaraz kontsultatzeko aukera egonen da”. Erantzuna: Dosierra: 644-2015 Nori: ANGELUKO HERRIKO ETXEA Arrazoia: Herriko aldizkaria jaso dut. Berriz ere, dena erdara hutsean da, artikulu bat ezik. Hain zuzen ere, artikulu txiki bat euskaraz jarri dute, baina soilik euskal kulturari lotua delako. Euskal herritar gisa euskaraz bizi nahi dut. Jakin ezazue euskara ez dela bakarrik kultura edo ondarearen osagai bat, baizik eta norberak duen oinarrizko eskubide bat. Eta zuei doakizue eskubide horren bermatzeko erantzukizun osoa. Erantzuna: Dosierra: 877-2015 Nori: ANGELUKO HERRIKO ETXEA Arrazoia: Hara zer bitxikeria aurkitu dudan Angeluko hondartzan. Bainatzea ez dagoela zaindua abisatzeko panelean hainbat hizkuntza agertzen dira; bertako hizkuntza ez ordea. Erantzuna: Dosierra: 899-2015 Nori: ANGELUKO HERRIKO ETXEA Arrazoia: Gabonetako Merkatuko programa frantsesez besterik ez du egin. Hala ere, elebiduna izanez zera ikusi nuen: 12an Olentzero Gaua, 19tan Olentzeroren HELMUGA, gu beraz, lasterketa batendako prestatu, 19tan korrikan hasi, eta oraindik HELMUGAren bila, zinez lasterketa akigarria, utzi beharko? Erantzuna:

177

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak IPAR EUSKAL HERRIKO UDALAK

Dosierra: 675-2015 Nori: BIARRITZ CULTURE Arrazoia: Pasa den hilabetean “Le temps d’aimer” festibalaren webgunean nintzen txartel batzuk hartu nahian. Nola ez nuen ongi ulertzen erreserba egiteko funtzionamendua, “Biarritz culture” bulegora deitu dut. Harreran zen langileak ezin izan dit euskaraz erantzun. Erantzuna: Dosierra: 617-2015 Nori: DONIBANE GARAZIKO IGERILEKUA Arrazoia: Donibane Garaziko igerilekuak ez du frantsesa baizik erabiltzen bere komunikazioan, izan ahoz ala idatziz. Alta, anitz gara igeri klaseak euskaraz jasotzeko nahian beste toki batera joaten garenak. Erantzuna: Dosierra: 486-2015 Nori: GETARIAKO HERRIKO ETXEA Arrazoia: Pasa den egunean Getarian itsas pasealekutik ibiltzen ari nintzela, bat-batean emazte batek erran zidan debekatua zela eta eskatu zidan ea ez ote nuen panela irakurri; nik ez nuenez panelean idatzitakoa ulertzen, ez nion jaramonik egin. Orduan ingelesez hasi zitzaidan hizketan. Gatazka sortu zuen erranez española nintzela, "conasse" delakoa eta ez nuela edukaziorik. Nik erantzun nion euskalduna nintzela baina berak zion ezetz, zeren euskalduna izango banintz, edukazioa ukango nukeela. Alde batetik, eskatzen diot Getariako Herriko Etxeari horrelako panelak euskaraz jartzeko bestela gaizkiulertuak sortzen dituztelako eta bestetik, euskal komunitateari buruzko sentsibilizazio kanpainak erambn ditzan, uler dezaten Euskal Herrian 7 probintzia direla zeinetan euskara mintzatzen den, eta jarrera arrazistak ekiditeko. Erantzuna: ________________________________________________________ Dosierra: 875-2015 Nori: HENDAIAKO TURISMO BULEGOA Arrazoia: Hendaiako turismo bulegoan informazioa eskatu nuen Baionarantz doan bidegorriaren inguruan. Euskaraz galdetu eta gaztelaniaz erantzun zidaten zuzenean. Arrazoiaz galdetuta, euskaraz ez zekitela erantzun zidaten. Bestalde, webgunea frantsesez, gazteleraz eta ingelesez dago, baina euskaraz ez. Erantzuna: HENDAIAKO TURISMO BULEGOA - KALITATE ARDURADUNA: Jakinarazi nahi dizugu gure langileen erdia euskalduna dela. Antolaketaren arabera eta kontuan harturik sasoi baxuan garela, ezin dugu beti langile euskalduna jarri egun osorako. Barkamenak eskatzen dizkizugu eragozpen horrengatik eta jakin ezazu ahal den neurrian, saiatzen garela zerbitzu euskalduna eskaintzen, baita lehenesten. Gure zerbitzuaren kalitatea zaintzen saiatzen gara, baita euskarazko informazioa bermatzen ere. Dosierra: 822-2015 Nori: KANBOKO HERRIKO ETXEA Arrazoia: ARNAGAren esku-orria jaso dut. Aldi honetan euskarari toki txiki bat utzi diote baina gaztelera eta ingelesaren parean emanez, atzerriko hizkuntza balitz bezala. Gainera; atzerriko hizkuntzen zerrendan azkena bezala agertzen da. Noiz kontuan hartuko duzue euskara berezko hizkuntza bezala? Erantzuna:

178

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak IPAR EUSKAL HERRIKO UDALAK

Dosierra: 178-2015 Nori: CITE DE L'OCEAN - MIARRITZEKO UDALA Arrazoia: Biarritz Océan-en webgunean talde ezberdinei itzulia den informazio guztia frantses hutsean da, izena berak erakusten digun bezala. Miarritze euskal kostaldearen hiri ospetsua izan arren, ez dio euskarari tokirik eskaintzen. Nahi nuke informazio hori euskaraz ere jaso edo behintzat, euskaraz jasotzeko aukera ukan. Erantzuna: Dosierra: 179-2015 Nori: ORTZAIZEKO HERRIKO ETXEA Arrazoia: Penagarria da ikustea Ortzaizeko Herriko Etxeak euskara hain gutti erabiltzen duela bere urteburuko aldizkarian. Ez zait euskararen biziraupena segurtatzeko jarrera ona iruditzen. Ikusiz inguruko herrietan engoitik dena bi hizkuntzetan egiten dutela, Ortzaizek ere horrenbeste egin beharko luke, gure hizkuntza ez dadin bidean gal, bereziki jakinez bere auzapeza dokumentu guziak bi hizkuntzetan plazaratzen dituen Herri Elkargoaren presidentordea dela. Koherentzia pixka bat ongi etorria litaike. Erantzuna: Dosierra: 845-2015 Nori: SENPEREKO HERRIKO ETXEA Arrazoia: Senpereko Elkarteen Gidaliburua jaso dugu etxera. Sar hitza salbu, ez da euskararik agertzen. Erantzuna: Dosierra: 870-2015 Nori: SENPEREKO HERRIKO ETXEA Arrazoia: Herriko aldizkaria jaso dugu. Euskara agertzen da aldi honetan baina bigarren mailako hizkuntza bat balitz bezala, hau da, soilik orrialdearen laburbiltze bat eskaintzen da. Euskara bertako hizkuntza izanki, eskertuko nizueke merezi duen tokia ematea. Erantzuna: Dosierra: 813-2015 Nori: URRUÑAKO HERRIKO ETXEA Arrazoia: Urruñako gidaliburua jaso dut. Sar hitza euskarara itzuli dute aldi honetan, baina barneko atal guztietan euskararik ez da agertzen. Erantzuna: Dosierra: 871-2015 Nori: URRUÑAKO TURISMO BULEGOA Arrazoia: Urruñako eguberriko merkatuari buruzko esku-orria jaso dut. Euskarara itzultzeko saiakera bat egin da iduriz, baina ez dago dena itzulia. Eman dezagun, ezkerreko aldean jarduerak itzuliak dira, baina eskuinekoan ez. Eta datak ez dira inoiz itzuliak. Horrez gain, euskarara itzultzen denean, ematen da hizki txikiagoekin, letra etzanekin, bigarren mailako hizkuntza bailitzan. Pixka bat desordenatua iduritu zait itzultzeko manera hori. Erantzuna:

179

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak

NAFARROAKO UDALAK Dosierra: 36-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Nire auzoan aparkatu ahal izateko behar den Bizilagun Txartela eskatu dut eta Iruñeko Udaleko Herritarren Segurtasuneko Alorretik igorri didaten eskutitza eta txartela bera gaztelania hutsean daude. Erantzuna: Dosierra: 49-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Iruñeko Udalak argitaratutako “El patrimonio fortificado pirenaico (s. XVI-XIX)” liburua ez dago euskaraz. Iruñeko herritar euskaldunok euskaraz irakurri nahi dugu liburu hori. Erantzuna: Dosierra: 108-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Iruñeko Udalaren Turismo atarian Iruñeko Udalak argitaratu dituen prentsa-oharrak ikusgai daude. Ez dago prentsa-ohar bakarra ere euskaraz.: www.turismodepamplona.es/buscar/lista_p_Actualidad.aspx?tr=TREGISI02&subject=pamplona&idioma=2 &busq=agenda&ActiveTab=1 Erantzuna: Dosierra: 126-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Iruñeko Udalak Enpresa Sustapeneko Zerbitzua itxi egin du eta egoitzako atean oharra paratu du horren berri emateko. Bada, oharra ez dago euskaraz idatzia. Erantzuna: Dosierra: 169-2015 Nori: IRUÑEKO AUTOBUS GELTOKIA Arrazoia: Iruñeko autobus geltokian izena euskaraz gaizki idatzita ageri da: “IruñeCo autobus geltokia”. Erantzuna: IRUÑEKO AUTOBUS GELTOKIA - KALITATE ETA INGURUMEN DEPARTAMENTUA: Barkamena eskatu eta jakinarazi nahi dizuegu akatsa jada zuzenduta dagoela. Duela hilabete batzuk geltokiaren kanpoaldean dagoen kristaletako bat apurtu egin zen eta ordezkoa jarri genuenean, ez ginen zuek salatutako akatsaz ohartu. Konturatu ginenean, segituan aldatu genuen. Sentitzen dugu, dena den, kexa jarri zuen pertsona/k guregana zuzenean zuzendu ez izana. Izan ere, hala eginez gero, azkarrago konponduko baikenuke. Dosierra: 171-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Udaltzaingoak isuna jarri dit. Erdaraz zuzendu zaizkit eta isunaren papera gaztelania hutsean zegoen. Erantzuna: Dosierra: 173-2015 Nori: IRUÑEKO AUTOBUS GELTOKIA Arrazoia: Iruñeko autobus geltoki kanpoaldeko kristalean “Iruñeco autobus geltokia” dago idatzia. Erantzuna:

180

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak NAFARROAKO UDALAK

Dosierra: 204-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Iruñeko Udalak ele bietan jarri du "Paseo 25 de noviembre - Azaroaren 25aren pasealekua" izendatzeko plaka, Nafarroako Administrazio Auzitegiak hartara behartuta, baina errekurtsoa aurkeztu du pasealekuaren izena gaztelania hutsean jartzeko pasealekuaren izen propioa "25 de noviembre" dela argudiatuz. Erantzuna: Dosierra: 215-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Iruñeko Arrotxapea auzoan den Iturriotzagako plazako kartelean "lekuicena" ageri da plazaren izena daraman plakan. Erantzuna: Dosierra: 240-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Iruñean, Barañain etorbidearen bukaeran, Barañaingo mugan dagoen biribilgunea baino lehentxeago dagoen zutikako seinalean ondokoa ageri da: "Echavacoiz". Zergatik ez da jatorrizko izena, Etxabakoitz, erabiltzen? Erantzuna: Dosierra: 270-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Civivox-etako 2015eko urtarriletik martxora bitarteko jardueren berri emateko liburuxka gaztelaniaz soilik eskura daiteke Kondestable Jauregian (Alde zaharreko Civivox-a). Erantzuna: Dosierra: 291-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Iruñeko Sanduzelai auzoko Aquavoxaren web orria, http://aquavoxsanjorge.es/, gaztelania hutsean dago. Iruñeko Udalaren Euskararen Ordenantza urratzen du. Erantzuna: Dosierra: 318-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Iruñeko Haur Eskoletan euskarazko plaza eskatu duten haurren %26 (58 haur) plazarik gabe gelditu dira, Iruñeko Udalak ez duelako euskaraz eskaintzen dituen plazen kopurua handitu. Iaz bezala, 164 plaza besterik ez ditu eskaini, bi auzotan banatuta: Txantrean eta Arrotxapean. Nafarroako Arartekoak euskarazko plazen eskaintza handitu eta beharren arabera euskara eskaintzen duten udal haur eskolak modu orekatuan banatzeko eginiko eskaerari ez dio inolako jaramonik egin berriz ere. Erantzuna: Dosierra: 335-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Iruñeko Udalak Condestable Jauregian duen arreta zerbitzuan, atarian, ez zegoen euskaldunik. Erantzuna:

181

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak NAFARROAKO UDALAK

Dosierra: 336-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Iruñeko Udalak Condestable Jauregian duen erroldatze zerbitzuan txanda hartzeko makinak emandako papertxoa erdara hutsean dago. Erantzuna: Dosierra: 337-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Apirilaren 21ean 15:10ean Iruñeko 010 telefonora deitu nuen. Euskaraz artatua izatea eskatu nuen, baina esan zidaten ez zegoela aukerarik "une honetan ez dago inor euskaraz artatzeko". Erantzuna: Dosierra: 359-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Iruñeko Sanduzelai Ikastetxe Publikora atezain erdalduna bidali dute Iruñeko Udaletik. Ikastetxea D eredukoa da. Erantzuna: Dosierra: 372-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Iruñeko Udaleko Herritarren Arretarako telefonora deitu nuen (010 edo nire kasuan 948 420 100 mobiletik ari nintzelako). Telefonoz artatu ninduen pertsona erdalduna zen eta ni euskaraz entzutean euskaldun batekin jarriko ninduela esan zidan. Segundo batzuk pasa ostean, pertsona bera jarri zen telefonoan,euskaldun zirenak telefonoz ari zirela esanez eta beraz, erdaraz egin ala itxaron egin beharko nuela. Erantzuna: Dosierra: 378-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Iruñeko Udaletik mezu bat iritsi zen euskalgintzako erakunde baten posta elektronikora, gaztelaniaz baino ez. Erantzuna: Dosierra: 466-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Iruñeko Udaltzaingoak "San Fermin Marathon" zela eta zenbait kaletatik ibilgailuak kentzeko eskatuz paratu zuen oharraren eredua euskaraz ere idatzia zegoen arren, euskarazko testua txikiagoa eta kolore argiagoarekin idatzia zegoen. Horrez gain, jarduerari zehazki zegokion informazio ez zegoen euskaraz idatzia. Erantzuna: Dosierra: 468-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Arrotxapeako igogailua ekainaren 29 gauean ez dela ibiliko jakinarazten duen oharra ez dago euskaraz idatzia. Erantzuna:

182

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak NAFARROAKO UDALAK

Dosierra: 474-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Iruñeko Condestable udal eraikinean sartu nintzen eta harreran zegoenari galdera luzatu nion. Euskaraz ez zidala ulertzen aipatu zidan. Erantzuna: Dosierra: 520-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Sanferminetan Arrotxapean egonen den feria-lekua mugatzeko hesietan ondoko testua duen pankarta erraldoia dago: “RECINTO FERIAL - Feria-leku”. Alde batetik, euskaraz idatzitako testua ez da zuzena, “Feria-lekua” izan beharko bailuke. Bestalde, euskarazko testuaren tamaina gaztelaniazkoarena baino txikiagoa da, argixeagoa eta letra xehez dago idatzia. Noiz hasiko da Iruñeko Udala euskarari dagozkion kontuetan aldaketak egiten? Erantzuna: Dosierra: 560-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Udaleko artxibategian B mailako tekniko gisa lan egiteko ez dute euskara mailarik kontuan hartzen. Erantzuna: Dosierra: 565-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Iruñeko Udalak udarako antolatutako kultur ekitaldietan euskararen presentzia hutsaren hurrengoa da: A) Kalean eskaintzeko programatutako 22 zine emanaldietatik bakarra ere ez da euskaraz. B) Mota askotako musika emanaldiak antolatu ditu: Arrakastatsuak & klasikoak, dantza, jazza, fusio-musika, Sabikerando, alternatiboa-indiea, off Ziudadela, bertsionatuz, Haizea alde joaz, Sinfonikoa Nafarroan, Nafarroako Musika Garaikidearen Jaialdia eta Pablo Sarasateren ondarea. Euskarazko musikari eskainitako tartea oso txikia da. C) Ikastaroak eta bisita gidatuak, haurrendako gunea, gazte-faktoria, lehiaketak eta deialdiak, erakusketak… Iruñeko Udalak ez gaitu hiritar euskaldunak kontuan hartu. D) Iruñeko Udalarena den Gayarre Fundazioak udarako programatutako zortzi antzerki lanetatik bakarra ere ez da euskaraz. Pentsa dezakegu kultur eredu berriak iritsiko direla, aldaketa politikoa gauzatzen den heinean. Uda honetan, ordea, aurreko inertziak agindu du. Ea datorren urtean ezberdina den! Udalak Ingurumen Heziketarako Museoan abiatutako bidea jarrai lezake, haurrentzako tailerrak euskaraz ere antolatu baititu. Erantzuna: Dosierra: 567-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Joan den asteartean, hilaren 4an, Sarasate pasealekuan, Udaltzaingoak hainbat txartel (20 inguru) ipini zituen Sarasate pasealekuko zati batean, kalea asfaltatzeko lanak iragarri eta hantxe aparkatutako autoak kentzeko eskatzeko. Denak gaztelania hutsean. Lehena ikustean, bigarren batera hurbildu nintzen, euskaraz eta gaztelaniaz idatzitakoak txandaka egongo zirelakoan. Baina ez, bigarrena ere gaztelaniaz zegoen, eta hirugarrena, eta baita gainontzeko guztiak ere. Erantzuna:

183

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak NAFARROAKO UDALAK

Dosierra: 598-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Iruñeko Sanduzelai auzoko igerilekuaren web orrian sartu naiz informazio eske eta ez dago euskaraz idatzia, gaztelania hutsean baizik. Oker ez banago, udal igerilekua da, beraz non dira euskaldunon hizkuntza-eskubideak? Erantzuna: PARTE HARTZE, GAZTERIA ETA KIROL ALORRA - IDAZKARI TEKNIKOA: Zure kexa kirol instalazioak kudeatzen dituen enpresari igorri diogu, izan ere udala ez baita horretaz arduratzen; hitzarmena dugu enpresa horrekin. Web orria Gesport S.L. kudeatzaileak eginiko proposamena edo zerbitzuaren hobekuntza bat da. Zerbitzua luzatua dago eta laster batean kontratazio prozesu zabalduko da, zeinetan komenigarria litzateke baldintza-agirian euskararekiko engaiamendua esplizituki agertzea. Dosierra: 659-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: D ereduko ikastetxea da gurea. Hala ere, Iruñeko Udaleko Hezkuntza eta Kultura Alorrak igorritako ebazpenaren jakinarazpena ez dugu euskaraz jaso, gaztelania hutsean baizik. Erantzuna: Dosierra: 666-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Aranzadi igerilekuaren web orrian sartu naiz, euskarazko bertsioan, eta albisteak gaztelaniaz ageri dira. Erantzuna: Dosierra: 677-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Iruñeko autobus geltokiko kafetegian egon naiz eta pintxoen berri ematen duen kartela ez dago euskaraz; gaztelania eta ingelesez baizik. Erantzuna: Dosierra: 684-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Atzo Iruñeko Condestable Jauregian eskainitako kontzertu bat ikusten egon nintzen. Ondoren bertan zegoen langile bati galdera euskaraz egin eta ez zuela ulertzen esan zidan. Jarraian, La Pamplonesa musika bandaren 150. urteurreneko ikuskizunerako sarrerak saltzen zituen neskari zuzendu nintzaion eta ez zekiela euskaraz erantzun zidan. Erantzuna: Dosierra: 699-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Uztailaren hasieran Arantzadiko pasabidea inaguratu zuen Iruñeko Udalak. Horrekin batera zebrabide eta bi seinale berri jarri zituzten, "paso peatonal sobreelevado" diotenak.Seinaleak erdara hutsean. Erantzuna: Dosierra: 703-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Joan den astean etxean jaso nuen Gayarre Antzokiaren egitaraua, erdara hutsean jaso ere. Atzo antzokira joan eta programak erdaraz, ez zegoen euskarazko alerik. Programak erdaraz, kartelak erdaraz, abisuak erdaraz, oharrak erdaraz, aurreikusitako jarduerak erdaraz, eta informazioa erdaraz; euskarazko jarduera apurrei buruzko informazioa ere erdaraz? Udal Antzokia, baina dena erdaraz. Erantzuna:

184

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak NAFARROAKO UDALAK

Dosierra: 728-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Irailaren 30ean Iruñeko Gurutze plazan TAOren eremu gorrian aparkatu nuen autoa. Ordaindutakoan makinatik jaso nuen papertxoan “gauzetkiareb kontra” zegoela idatzia ikusi nuen. Gaztelaniazko testura jo behar izan nuen “gauzetkiareb” zer demontre ote zen jakiteko. Erantzuna: IRUÑEKO UDALA - EUSKARA TEKNIKARIA: Idazki honen bidez zuen kexa konpondu dela jakinarazi nahiko nizueke, izan ere, Dornier entrepresak begiratu egin baititu Gurutzeko Plazako txartel-makinak eta batean biribilki akastuna zegoen. Beraz, akatsa jada zuzenduta dago. Dosierra: 835-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Iruñeko Udal berriak garaiz abisatu digu lanak direla eta pasabidea itxi eginen duela Arrotxapean Arga ibaiaren ondoko Plazaolako tunelera doan zubian. Aitzinekoak bezala, ordea, ez gaitu herritar euskaldunak kontuan hartu. Oharrak ez daude euskaraz idatzita. Erantzuna: Dosierra: 879-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Azaroaren 12ko astean bi egunez joan nintzen Civivox Condestablera; ez batean ez bestean ez zidaten harreran informazioa euskaraz eman. Erantzuna: Dosierra: 889-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Iruñeko Arrotxapean egingo diren VPO etxebizitzak iragartzen dituen panela erdara hutsean dago. Panela enpresa eraikitzaile batek paratu badu ere, Udalaren parte hartzearekin da. Erantzuna: PLAZAOLA GESTIÓN INTEGRAL S.L.: Jasotako kexaren harira, jakinarazi nahiko genizueke neurriak hartu eta aldaketa egin dugula, publizitate panelean euskara gehituz. (Igorritako irudian panelaren esaldi nagusia euskaraz ageri da, baina gaizki dago. Eurekin harremanetan jarriko gara berriro konpondu dezaten eskatzeko.) Dosierra: 904-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Iruñeko Udalaren ohar bat jaso dut etxeko postontzian eta gaztelania hutsean dago. Erantzuna: IRUÑEKO UDALEKO HIZKUNTZA POLITIKA SAILA: Une honetan herritarren esku jartzen dituen dokumentu guztiak ele bietan jartzen ari da Iruñeko Udala, baita kexa honetan aipatzen den hauteskundeetako mahaikideei igortzen zaien oharra ere bai. Dosierra: 907-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Iruñeko Lesaka kalean obretan dira eta horren berri ematen duen kartel bakar bat ere ez dago euskaraz. Erantzuna: Dosierra: 908-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Isuna jarri, bi udaltzain etorri eta bietako inork ere ez zekien euskaraz. Gainera, isun papera gaztelera hutsean dago. Erantzuna:

185

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak NAFARROAKO UDALAK

Dosierra: 932-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Iruñeko Udaleko 010 telefonora deitu dut gaur goizean. Igandetan zerbitzurik ez dagoenez, grabatutako mezua atera zait, baina gaztelera hutsean. Erantzuna: IRUÑEKO UDALEA - EUSKARA TEKNIKARIA: Dagokion sailak jakinarazi didanez, lehenbailehen konponduko dute herritarrak salatutako akatsa. Dosierra: 970-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Goizeko 9:15ean 010 zerbitzuan ez zegoen inor zerbitzua euskaraz emateko gaitasunarekin. Erantzuna: IRUÑEKO UDALEA - HIZKUNTZA POLITIKA SAILA: 010 zerbitzuan protokoloa eta giza baliabideak jarriak daude euskarazko artatzea posible egiteko, beraz ez dakigu zehazki zer gertatu zen abenduaren 2an, baina uneko salbuespen bat izanen zen. Eskerrik asko akatsaren berri emateagatik! Dosierra: 971-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Iruñeko Aldapa kalean garabiaren eranskinak ikusi ditut eta gaztelera hutsean daude. Erantzuna: Dosierra: 1004-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: San Lorentzotik Arrotxapeara jaisten nintzela, bi seinale topatu nituen. Biak erdara hutsez. Erantzuna: Dosierra: 1028-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Obrak direla-eta Aldapa karrikan jarri diren jakinarazpenak gazteleraz soilik daude. Ordenantza urratzen dute. Irudiaren moldeko beste zazpi daude. Erantzuna: Dosierra: 1030-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Abendaren 1ean Iruñeko Udalak Kondestable jauregian duen bulegora sartu naiz errolda berritzearen inguruko informazioa eskatzera. Artatu nauena ez zen euskalduna eta galdetu dit: "¿Quieres que te atiendan en euskara?" Baietz erantzun diot. "Pues espere a que termine mi compañera de la mesa 2". Eta beraz, itxoiten jarraitu behar izan dut. Erantzuna: Dosierra: 1038-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Iruñeko karriketan aurkitu dudan Udaltzaingoaren oharra gaztelera hutsean dago. Erantzuna: Dosierra: 1039-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Iruñeko Udalaren SMSa jaso dut telefonoan esanez: "Ayto Pamplona: Le ha correspondido... Retirada acreditaciones 17 y 18 de diciembre de 10h. a 12h. en c/Zapateria 40. Llevar documentación." Erdara hutsean. Erantzuna:

186

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak NAFARROAKO UDALAK

Dosierra: 1050-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Kaletik nindoan eta Iruñeko Udalak paratutako oharra topatu nuen, lanak zirela eta txakurrendako eremua itxita egonen zela zioena, erdara hutsez idatzia. Erantzuna: Dosierra: 1066-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Asfaltos de Biurrun Txantrea auzoko Etxarri-Aranatz kalean zolaberritze lanak egiten ari da Iruñeko Udalarentzat. Lanak direla eta jarri duten seinaletika guztia erdara hutsean dago. Erantzuna: Dosierra: 1070-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Iruñeko Irantzuko Monasterioaren plazako plakan ez da plazaren euskarazko izenik ageri. Erantzuna: Dosierra: 1071-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Iruñeko Udalak Zapateria kalean duen egoitzara joan nintzen egin beharreko izapidea egitera. Sarreran topatutako lehenengo kartela erdara hutsean zegoen (gazte edo lanik gabe egoteagatik egiten ahal dizkizuten beherapenez) eta eraikinaren barruan baziren hori bezalako beste batzuk. Horren ostean artatu behar nindutenengana hurbildu eta biak erdaldunak, ez zegoen euskaldunik. Eman zidaten papera (igerilekuen abonuen inguruan) ere erdara hutsean zegoen. Erantzuna: Dosierra: 1081-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Iruñeko Barañaingo etorbideko plakan euskara falta da kale izendegian. Erantzuna: Dosierra: 1085-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Iruñeko Udalak Merkatu kalean duen egoitzara joan naiz ordainketa bat egitera. Artatu nauen pertsona ez zen euskalduna. Erantzuna: Dosierra: 1112-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Nahitaezko diru-bilketaren jakinarazpena bidali didate Iruñeko Udaletik. Jakinarazpena ez dago euskaraz, espaniera hutsean baizik. Erantzuna: Dosierra: 1119-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Iruñeko diputazio aurrean dagoen kartelean, “BICICLETAS – Bizikletak” dioena,euskara bigarren mailan ageri da, letra txikiagoan eta gaztelaniakoa baino kolore apalagoan. Erantzuna:

187

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak NAFARROAKO UDALAK

Dosierra: 1121-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Iruñeko udaletxera joan naiz. Udaletxean artatu nauen udaltzaina ez zen euskalduna."Participacion Ciudadana" (halaxe zioen kartelak) sailera igo behar nuen, 4.solairuan eskuinean. Bi langilek artatu naute,inor ez zen euskalduna. Erantzuna: Dosierra: 152-2015 Nori: AEZKOAKO BATZARRE NAGUSIA Arrazoia: Aezkoako Batzarre Nagusiak ostiralean egindako batzarrean onartutakoaren arabera, lan-deialdi baterako eskatuko den euskararen ezagutza Batzarre Nagusiak 2013an hartutako erabakian jasotakoa baino apalagoa izanen da. Lana Irati basoan aritzeko da; langileen betebeharren artean bisitariei azalpenak ematea dago, informazio-gunea kudeatzea... Aezkoan euskara ofiziala da eta bisitarien ehuneko handia euskalduna (kontuan harturik asko Iparraldekoak direla). Erabaki honek herritar euskaldunen hizkuntza-eskubideak urratzea ekarriko du. Dosierra: 1035-2015 Nori: ATARRABIAKO UDALA Arrazoia: Atarrabiako Udalak deialdia egin du C mailako zerbitzu anitzetako ofizial izateko bost lanpostu oposizio-lehiaketa murriztuaren bidez betetzeko. Euskaraz jakitea ez du kontuan hartu, ezta merezimendu modura ere, nahiz eta Euskararen Ordenantzak C mailako lanpostuetarako B1 mailako euskara ezagutza eskatu. Erantzuna: Dosierra: 17-2015 Nori: BARAÑAINGO LAGUNAK UDAL ZERBITZUA Arrazoia: Barañaingo Lagunak U.Z.ko kidea naiz. Hiruhilekoari dagozkion kuoten kobrantza dela eta bankutik igorri diguten jakinarazpenean Lagunak U.Z.-k igorritako informazioa ez dago euskaraz idatzia: S.M. Lagunak, cuota piscina..., amortiza ano... Erantzuna: Dosierra: 48-2015 Nori: BARAÑAINGO LAGUNAK UDAL ZERBITZUA Arrazoia: Lagunak Udal Zerbitzuaren webgunera jo dut igeriketa ikastaroei buruzko informazio eske. 2013-2014 ikasturteari buruzko informazioa dago webgunearen euskarazko bertsioan. Gaztelaniazko bertsioan, eta gaztelaniaz baino ez, ezin da eskuratu 2014-2015 ikasturteari buruzko informazioa. Erantzuna: Dosierra: 248-2015 Nori: BARAÑAINGO UDALA Arrazoia: Barañaingo Udalak zirkulazioa 2015 zergaren ordainagiria igorri dit eta euskaldun gisa baztertua sentitu naiz: 1) Nire helbidea ez dago euskaraz idatzia (Barañaingo Udalak ez ditu gutunetan kale-izenak inoiz ere ez euskaraz idazten). 2) Eredua euskaraz eta gaztelaniaz den arren, euskarazko testuaren kolorea argiagoa da eta letra txikia delarik, irakurketa zailtzen du. 3) Ordainagiriko zenbait kontzeptu ez daude euskaraz idatziak: “IMP. VEHÍCULOS TRACCIÓN MECÁNI” eta data guztiak. Erantzuna:

188

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak NAFARROAKO UDALAK

Dosierra: 741-2015 Nori: BARAÑAINGO UDALA Arrazoia: Barañaingo Udalak 2015-2016 ikasturterako antolatutako bi ekintzatan eman nuen izena 012ra deituta. Izen-ematea baieztatzeko SMSak jaso nituen. Ez daude euskaraz idatziak eta jardueretako bat euskaraz da. Erantzuna: Dosierra: 836-2015 Nori: BARAÑAINGO UDALA Arrazoia: Barañaingo Udalak bidalitako hiri-kontribuzioaren ordainagiria jaso dugu. Ordainagiriaren eredua euskaraz ere badagoen arren, zenbait gauza ez daude euskaraz idatziak: datak, “vivienda” eta gehien harritu nauena, gure helbidea (3 tokitan). Erantzuna: Dosierra: 1046-2015 Nori: BARAÑAINGO UDALA Arrazoia: Abenduaren 20ko Gorte Nagusietarako hauteskundeak direla eta errolda-txartela jaso dut. Barañaingo udalerriari dagozkion bi helbide agertzen dira: hauteskunde-lekuarena eta bizilekuarena. Ez bata eta ez bestea ez daude euskaraz. Erantzuna: BARAÑAINGO UDALA - EUSKARA BATZORDEBURUA: Helbide horiek Animsa enpresa publikoak jarritako aplikazioarekin, gaur egun ez da posible elebitan ateratzea; hau da, soilik gaztelania hutsean ala euskara hutsean jarri daitezke. Horrexegatik guztiagatik, Barañaingo hiritar guztien errolda txarteletan agertzen diren helbideak gaztelania hutsean idatziak daude. Gure udaletik zure kexaren berri Animsa enpresari igorriko diogu arazo hori konpondu dezaten. Dosierra: 1107-2015 Nori: BETELUKO UDALA Arrazoia: Beteluko herritarra naiz eta likidazio ordainagiri bat ordaintzeko garaian erdara hutsean etorri zait agiria. Erantzuna: BETELUKO UDALA: Helarazi diguzuen kexaren zioa ikusirik, onartzen dugu likidazio ordainagiria erdara hutsean bidali genuela. Gure nahia ez da hori, baina ditugun baliabide eskasengatik, gure dokumentuak oso poliki euskaratzen ari gara. Gure helburuetako bat udal euskalduna lortzea da. Dosierra: 799-2015 Nori: EGUESIBARKO UDALA Arrazoia: Azken egunetan datozen asteetarako kultur eskaintza jaso dugu Eguesibarko etxeetan. Besteak beste, Halloween festaren ingurukoak eta azaroaren 25aren ingurukoak jaso ditugu. Eta beste behin ere, ibarreko euskal hiztunak ez gaituztela kontuan hartzen ikusi ahal izan dugu. Haurren eskaintzaren barruan eginen diren bost jardueretatik bakarra eginen da euskaraz. Hurrengo hilabeteetan haur eta helduendako bost tailer antolatu ditu udalak, eta guztiak gaztelaniaz. Azarorako antolatutako antzerki zikloan lau lan eskainiko dira, euskaraz bat bera ere ez. Hau ez da berria: duela hilabete batzuk urterako kultur ikastaroen eskaintza jaso genuen eta hor ere ez zegoen euskaldunentzako eskaintzarik. Erantzuna: Dosierra: 301-2015 Nori: ETXARRIKO UDALA Arrazoia: Echarriko Udalak ez du udalerriaren euskarazko izena (Etxarri) ofizial egin. Erantzuna:

189

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak NAFARROAKO UDALAK

Dosierra: 299-2015 Nori: EZKABARTEKO UDALA Arrazoia: Ezcabarteko Udalak ez du onartu udalerriaren euskarazko izena (Ezkabarte) ofizial egiteko eskaera. Erantzuna: Dosierra: 295-2015 Nori: GOÑERRIKO UDALA Arrazoia: Goñiko Udalak ez du udalerriaren euskarazko izena (Goñerri/Goñibar) ofizial egin. Erantzuna: Dosierra: 731-2015 Nori: IRUNBERRIKO UDALA Arrazoia: Irunberriko Foruen plazako etxe batean lanak egiten ari dira. Hori dela eta, plazan ezin dela aparkatu dioen oharra jarri du Udalak eta ez dago euskaraz idatzia. Erantzuna: Dosierra: 304-2015 Nori: LEZAUNGO UDALA Arrazoia: Lezáungo Udalak ez du udalerriaren euskarazko izena (Lezaun) ofizial egin. Erantzuna: Dosierra: 672-2015 Nori: NAFARROAKO ANTZOKI SAREA Arrazoia: Nafarroako Antzoki Sareak Facebook-en erabilitako hizkuntza bakarra gaztelania da. Nola da posible, hainbat udalen elkarlanari esker eta Nafarroako Gobernuaren babesarekin sortutako elkartea bada? Erantzuna: Dosierra: 760-2015 Nori: NUKF - NAFARROAKO UDAL ETA KONTZEJUEN FEDERAZIOA Arrazoia: Nafarroako Udal eta Kontzejuen Federazioaren webguneak ez duenez euskarazko bertsiorik, ezin dut informazioa euskaraz eskuratu. Erantzuna: NUFK - LEHENDAKARIA: Nafarroako Udalerrien eta Kontzejuen Federazioa ez da herri-administrazioa; hortaz, bere horretan, ez dago Euskarari buruzko 18/1986 Foru Legeak aipatu administrazioentzat xedatzen duenari loturik. Hala ere, Federazioak urriaren 3ko batzar nagusian erakundearen karguak berrituta, datozen hilabeteotan euskararen inguruan Federazioak duen komunikazio-politika berraztertuko du. Dosierra: 298-2015 Nori: OLAIBARKO UDALA Arrazoia: Oláibarko Udalak ez du onartu udalerriaren euskarazko izena (Olaibar) ofizial egiteko eskaera. Erantzuna:

190

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak NAFARROAKO UDALAK

Dosierra: 489-2015 Nori: ORKOIENGO UDALA Arrazoia: Joan den maiatzaren 28an udalak antolatzen dituen eskolaz kanpoko jardueren ikasturte bukaerako erakustaldia izan zen. Erakustaldian, besteak beste, zumba, soinketa eta karate jardueretan euskaraz zein gazteleraz aritu izan diren haurrek parte hartu zuten. Ikusleen artean ere, euskaldunak eta erdaldunak zeuden. Bada, erakustaldiaren aurkezpena erdara hutsean egin zen, hasiera-hasierako eta bukaera-bukaerako agurrak izan ezik. Emankizunaren nondik norakoak, emanaldien aurkezpenak eta erakustaldietan parte hartu zuten haurrei zuzendutako hitzak ere, erdara hutsean egin ziren. Erantzuna: Dosierra: 303-2015 Nori: TXULAPAINGO UDALA Arrazoia: Juslape帽ako Udalak ez du udalerriaren euskarazko izena (Txulapain) ofizial egin. Erantzuna: Dosierra: 1076-2015 Nori: UHARTEKO UDALA Arrazoia: Uharteko udalak nahitaezko diru-bilketari buruzko (Recaudaci贸n ejecutiva) jakinarazpena bidali du. Testua ez dago euskaraz, gaztelania hutsean baizik. Erantzuna: UHARTEKO UDALA - ALKATEA: Zure kexa kontuan hartu dugu eta Agentzia Exekutiboaren jakinarazpen eredua euskaratu dugu. Horrela, hemendik aurrera elebiduna izango da. Dosierra: 302-2015 Nori: ZIZUR ZENDEAKO UDALA Arrazoia: CIZURko Udalak ez du udalerriaren euskarazko izena (Zizur Zendea) ofizial egin. Erantzuna:

191

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak

MANKOMUNITATEAK Dosierra: 890-2015 Nori: EGAZ TXORIERRI Arrazoia: Egaz Txorierri zerbitzuak (Txorierriko Mankomunitatea: Derio, Larrabetzu, Lezama, Loiu, Sondika, Zamudio, Bizkaiko Foru Aldundia, Eudel...) erdara hutsean argitaratu du iragarkia, El Correo egunkarian. Erantzuna: Dosierra: 943-2015 Nori: INDAR DEVELOPPEMENT Arrazoia: Ene enpresan inbertsioak egin nahian, INDAR-ren webgunera joan naiz informazio xerka. Atal nagusien izena euskarara itzulia da baina behin barnera sartu eta euskara desagertzen da, dena erdaraz bakarrik emana da: http://www.indar-eco.com/eu.html Beste hainbat gazte bezala Euskal Herri barnealdeko ekonomia indartu nahi dut, baina euskaraz egin gogo dut, hemengo hizkuntza baita. Gainera, ikusi nuen ERAIKINN egitasmoaren baitan Lea Artibai eta Debagoiena eskualdeekin lan egiteko asmoa zuela INDAR-rek. Haiekin ere erdara hutsean segitu behar ote du? Erantzuna: Dosierra: 353-2015 Nori: IRUÑERRIKO MANKOMUNITATEA Arrazoia: Sanduzelaien 5. edukiontzia jarriko dute. Zaborra nola kudeatu behar denaren informazioa txostena banatzen aritu dira goizean zehar Simonena Doktorea kalean. Dokumentuan bada zer hobetu. Euskara bigarren mailan dagoenaren sentsazioa sortzen du, letra argiagoan, marrazkiren bat edo beste erdara hutsean, etab. Poztekoa da ia osotasun guztian bi hizkuntzatan dagoela, baina badago zertan hobetu. Erantzuna: Dosierra: 551-2015 Nori: IRUÑERRIKO MANKOMUNITATEA Arrazoia: Sanferminek iraun zuten bitartean billabesa batzuen ibilbidea aldatu egin zuten eta horren ondorioz, billabesak ez ziren ohiko zenbait geltokitatik igarotzen. Geltoki horietan “Parada anulada” zioen argizko mezuak; herritarrok euskaraz ere jaso nahi dugu informazioa. Erantzuna: Dosierra: 693-2015 Nori: IRUÑERRIKO MANKOMUNITATEA Arrazoia: Iruñerriko Mankomunitateak gai organikoak biltzeko jarri dituen edukiontziak erabili ahal izateko giltza jaso dugu gaur goizean. Giltzarekin batera giltza nola erabili behar den azaltzeko argibide-orria zetorren. Orria ele bietan dago, baina euskarazko mezua txikiago eta lausoago ageri da eta propio saiatu ezean, ia ezin da euskarazko testua irakurri. Erantzuna:

192

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak MANKOMUNITATEAK

Dosierra: 642-2015 Nori: SYNDICAT DES TRANSPORTS DE L’AGGLOMÉRATION CÔTE BASQUE ADOUR Arrazoia: Chronoplus enpresaren egunkaria jaso dut etxera. Zoritxarrez, ez da deus euskaraz idatzirik eta funtsean Chronoplus autobusetan ere ezin da sekula euskaraz egin. Beste euskal herritar hainbat bezala, euskaraz bizi naiz eta hala bizitzeko eskubide osoa dut. Zuei dagokizue zuen zerbitzuen egokitzea, euskaraz ere komunikatzeko parada eskaintzeko gisan. Segur naiz gidari euskaldunak ere badituzuela, aski duzue haien identifikatzeko sistema bat plantan jartzea, bezeroa laguntzeko, lehen hitza euskaraz egin dezan inongo beldurrik sentitu gabe Erantzuna: TRANSDEV AGGLOMÉRATION DE BAYONNE- ZUZENDARIA: Jaso dugu zure gutuna, zeinetan adierazten duzun sartzeko aldizkarian ez dela euskarazko bertsiorik. Izan ere, gure baldintzen bilduman emana da ez dela frantsesa ez den hizkuntzarik erabiliko erabiltzaileei bidaltzen zaien informazioan. Egia da gure langileriaren parte bat euskalduna dela. Hortaz, zure eskaera kontuan hartu dugu eta aukeren ikertzen ari gara langile horiek informazioa euskaraz eman ahal izan dezaten. Dosierra: 387-2015 Nori: SYNDICAT DES TRANSPORTS DE L’AGGLOMÉRATION CÔTE BASQUE ADOUR Arrazoia: Baionako joan-jinkariaren erabiltzaile naiz eta nahi dut bere komunikazioa euskaraz izan dadin. Baionako herritar gisa, nahiko nuke ACBA Garraio Sindikatuak jarrera erneagoa ukan dezan euskararekiko. Gaurko egoera politikoa ikusiz, uste dut ezin duela jarraitu elebakarrean komunikatzen. Erantzuna: Dosierra: 174-2015 Nori: TERRE ET CÔTE BASQUES Arrazoia: Iruñeko herritarra naiz eta Terre & Côte Basques-en e-mezuak jaso ohi ditut. Euskaraz izan daitezen nahi dut. Jaso dudan hondarrekoa frantsesez baino ez da: "Un instant de poésie en Terre et Côte Basques", urtarrilaren 29an igorria. Erantzuna: Dosierra: 310-2015 Nori: TXINGUDIKO ZERBITZUAK Arrazoia: Txingudiko Zerbitzu Mankomunitateak Ingurumen Teknikari lanpostua betetzeko deialdia egin zuen. Aukeraketa prozesu guztia erabat gaztelaniaz izan zen, euskaraz egiteko batere aukerarik eskaini gabe. Azterketaren alde psikoteknikoan erdal hitzen ezagutza neurtu zen. Elkarrizketa ere erdaraz burutu zen oso-osorik, nahiz eta lanpostuak 2. hizkuntza-eskakizuna izan. Erantzuna: Dosierra: 154-2015 Nori: TXORIERRIKO MANKOMUNITATEA Arrazoia: Txorierriko mankomunitateak hainbat lan-eskaintzaren berri eman du gaurko El Correon argitaratutako erdara hutsezko iragarki baten bidez. Erantzuna:

193

194

8. SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA

195

196

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. AISIALDIA

AISIALDIA Dosierra: 739-2015 Nori: ADOUR LOISIRS Arrazoia: Adour loisir erakundearen iragarkia jaso dut. Ikurrina ongi ageri da, baina Euskal Herriko hizkuntza aldiz arrunt ahantzia. Euskaraz emana diren hitz bakarrak ez dira zuzenak : â&#x20AC;&#x153;Aturri atseginaldiâ&#x20AC;?. Erantzuna: Dosierra: 480-2015 Nori: BASABERE BASERRI ESKOLA Arrazoia: Basabere Baserri Eskolak Arbizun jarritako publizitate kartela gaztelania hutsean dago. Erantzuna: Dosierra: 517-2015 Nori: CHOPERA TOROS Arrazoia: Donostia zezenketetarako kartelez josita dago eta euskara ez da inon ageri, erdara hutsean daude. Erantzuna: BITARTEKO ALKATEA: Kexa jaso bezain pronto, iragarkiak egin zituen enpresarekin harremanetan jarri ginen eta kartelak euskaraz ere bazeudela esan ziguten. Horren froga moduan guri bidalitako kartelak eransten ditugu erantzun honekin batera. Dosierra: 525-2015 Nori: CHOPERA TOROS Arrazoia: Zezenketak itzuli dira Donostiara, eta gaztelera hutsean atera dituzte kartelak. Enpresa pribatua izanda ere, publikoa den espazio batean antolatuko dituzte zezenketak, eta beraz, euskaraz ere beharko luke kartelak. Erantzuna: BITARTEKO ALKATEA: Kexa jaso bezain pronto, iragarkiak egin zituen enpresarekin harremanetan jarri ginen eta kartelak euskaraz ere bazeudela esan ziguten. Horren froga moduan guri bidalitako kartelak eransten ditugu erantzun honekin batera. Dosierra: 511-2015 Nori: EUSKO JACKPOT Arrazoia: Eusko Jackpot joko enpresa berriak ez ditu bere iragarkiak euskaraz argitaratu atzoko El Correo eta Deia egunkarietan. Zergatik euskaldunoi begirunerik ez? Erantzuna: ADMINISTRAZIO KONTSEILUAREN IDAZKARIA: Zure kexan aipatzen duzun publizitatea ez dator bat gure konpainiak begiesten dituen denborazko epeekin. Egunkariek beraien kabuz egindako txertatzeak lirateke, izan ere, gauden datak kontuan hartuta, iragarleen urritasuna dela eta, enpresa bezeroekin (musutruk) egiten dituzten begiruneak izaten baitira. Oro har, Eusko Jackpot S.A.-ko jaurtiketa kanpaina, uztaileko hiru aste zentraletan burutu zen. Erabilitako hedabideak, Bilboko Metroko horma-irudiak, Gasteiz eta Donostiako autobusak, hainbat irratitako mezuak eta EAEko hiru lurralde historikoetako prentsan txertatzeak izan ziren. Kasu guztietan, eta, halaber, komunikabide guztietan, erabilitako gaztelania eta euskararen ehunekoa %50ekoa izan da. Azkenik esan, zure moduan, gure bezero eta administrazioarekin ditugun harreman guztietan, izaera orokorrez bi hizkuntza ofizialak, berezkoa dugun euskara eta gaztelania, erabiltzeak arduratzen gaituela.

197

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. AISIALDIA: AISIALDIA

Dosierra: 513-2015 Nori: EUSKO JACKPOT Arrazoia: Eusko Jackpot enpresaren webgunea erdara hutsean dago, euskararen arrastorik ez. Zergatik euskaldunoi begirunerik ez? Erantzuna: ADMINISTRAZIO KONTSEILUAREN IDAZKARIA: Duela gutxi sortu eta jende aurrean aurkeztutako gure web orrialdeari dagokionez, gaztelaniaz soilik irten da, izan ere, momentuan euskaratze prozesuan baitago. Hortaz, hemendik gutxira erabat elebiduna izango da. Hala ere, gure borondatearekin zerikusirik gabekoa den atzerapen txiki honengatik barkamena eskatzen dugu. Azkenik esan, zure moduan, gure bezero eta administrazioarekin ditugun harreman guztietan, izaera orokorrez bi hizkuntza ofizialak, berezkoa dugun euskara eta gaztelania, erabiltzeak arduratzen gaituela. Dosierra: 420-2015 Nori: FESTIVAL DE LAS NACIONES Arrazoia: Azken urteotan, ekaina partean, Nazioen Jaialdia egiten da Gasteizko Konstituzio plazan. Urtero kexak egon ohi dira, euskara ez baita inondik agertzen; ez azokan bertan, ezta jaialdiaren berri emateko erabiltzen diren euskarrietan ere, e.a. Udalak berak babesten duen ekimena izanik, euskara barne egon beharko litzateke. Erantzuna: Dosierra: 965-2015 Nori: GOLEM Arrazoia: Hedabideoi zuzendutako "AMAMA" pelikularen aurkezpenaren emaila jaso dugu, gaztelaniaz baino ez. Erantzuna: Dosierra: 1132-2015 Nori: GU SAN SEBASTIAN Arrazoia: Donostiako GU - Cultura de Club-ek antolatutako ekitaldien iragarkiak erdara hutsean daude kalez kale. Euskal hiztunak ez al gaude gonbidatuta? Erantzuna: Dosierra: 806-2015 Nori: TUK-TUK Arrazoia: Familiarekin paseo bat egin nahian, tuk-tuk delakoaren eskaintza begiratu dut. Esku-orrian agertzen dira frantsesa, gaztelera eta ingelesa; euskararik ez. Alta, â&#x20AC;&#x153;tuk-tuk Pays Basqueâ&#x20AC;? jarri dute izenburu gisa. Webgunean berdin. Ikusiz zein gutxi aintzakotzat hartzen duten gure hizkuntza, ez ditut haien zerbitzuak kontratatuko. Erantzuna: Dosierra: 564-2015 Nori: TRIPADVISOR Arrazoia: TripAdvisor webguneak ez du onartzen iruzkinak euskaraz egitea. 15-20 hizkuntzatan egin daitezke, baina euskaraz ez! Erantzuna:

198

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. AISIALDIA

ARGITALPENAK Dosierra: 724-2015 Nori: DENAK ARGIAN Arrazoia: Joan den hilabeteko Denak Argian aldizkarian, titulua besterik ez da euskaraz agertzen. Alta, Hego Lapurdi aldeko fededun anitz euskaldunak dira. Haien fedea euskaraz bizitzeko eskubidea ukan beharko lukete. Erantzuna: Dosierra: 808-2015 Nori: SUSAETA EDICIONES Arrazoia: Susaeta argitaletxeko liburu bat erosi nuen herenegun nire bi urteko alabari kontatzeko eta oso haserre nago. Erredakzioa penagarria da, noraino eta ipuin gehienak ulertezinak izateraino. Ez dakit nola egon daitezkeen halako produktuak merkatuan. Liburuaren izena: Ipuin Klasikoak guztientzat. ISBN: 978-84-677-1836-2. Erantzuna: SUSAETA ARGITALETXEA: Zure kexa interes osoz aztertu eta liburuaren erredakzioan aldaketak eginen ditugu.

199

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. AISIALDIA

HEDABIDEAK Dosierra: 128-2015 Nori: DEIA Arrazoia: Deia egunkariko sarreran euskaraz ez dakien langile gazte bat dago. Akziodun bezala oso lotsagarria deritzot. Lehen langile euskalduna zegoen. Erantzuna: Dosierra: 358-2015 Nori: DIARIO DE NAVARRA Arrazoia: Diario de Navarra egunkariak ez du maiatzaren 7ko egunkarian GIPUZKOA lurraldearen izendapen ofiziala errespetatzen. Erantzuna: Dosierra: 491-2015 Nori: LES AMIS DU JOURNAL DE SAINT-PALAIS ELKARTEA Arrazoia: Donapaleu eta Nafarroa Behereko aldizkariaren webgunea ez da euskaraz: http://www.lejournaldesaintpalais.com/a-la-une. Eta funtsean aldizkariaren izenburua bera frantsesez da: â&#x20AC;&#x153;Le journal de Saint-Palais et de Basse Navarreâ&#x20AC;?. Ni euskaraz bizi niz eta nahiko nituzke Donapauleko berriak euskaraz ere irakurri. Segur niz esfortxu bat egiten baduzue beste herritar anitzek ere eskertuko zaituztetela. Erantzuna: Dosierra: 817-2015 Nori: NAVARRA.COM Arrazoia: navarra.com agerkari digitalak gaztelania hutsean du eduki osoa Erantzuna: Dosierra: 1156-2015 Nori: OIZMENDI TELEBISTA Arrazoia: Oizmendi telebistak badu albistegi saio bat "Gaurkoan Busturialdeatik" izena duena. Gainontzeko akatsak eta zabarkeriak zabarkeria, zelan hedabide batek erabili dezake halako astakeria, "Busturialdeatik", non eta saio baten izenean? Gainera izen horrek erreferentzia egiten dionean telebista horren hedatze-eremu den eskualdeari? Ez dakite halako berba oinarrizkoa ere erabiltzen? Etsigarria da gero! Ardura ---erru--handia dute ba hedabideek halako astakeriak jendartean zabaltzen. Erantzuna: Dosierra: 757-2015 Nori: XIBERO TELEBISTA Arrazoia: Xibero telebista: http://www.xiberotelebista.com/index.html Izenburua salbu, euskararik ez da agertzen hedabide xiberotar berri honetan. EEPren dirua hartzeko ez dute arazorik alta. Beste euskal herritar ororen gisara, tokiko berriak euskaraz izatea nahi dut Antolatuko gara zilegitasunik gabeko laguntza publiko hau geldiarazteko, egoera aldatu arte. Erantzuna: XIBERO TELEBISTA - PRESIDENTA: Zure kexa kontuan hartu dugu. Jakin ezazu beste hainbat emankizun eta arloen artan, euskarazko kultur erreportajeen bidez euskarari balioa ematen diegula. Haatik, euskaraz bakarrik komunikatzea ez da sekula izan Xibero Telebistaren xedea. Izan ere, Xiberotarrak ez dira denak euskaradunak eta webgunea denei zabaldu nahi dugu. Hortaz, iruditzen zaigu gehiegizkoa dela "zilegitasunik gabeko laguntza publikoa" aipatzea.

200

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. AISIALDIA

KIROLAK Dosierra: 686-2015 Nori: A.D. MALLABIA FUTBOL TALDEA Arrazoia: Mallabia F.T. areto-futbol taldeak erdara hutsean zabaldu du gaztetxoak (13-18 urte bitartekoak) erakartzeko kartela. Talde honek eskola-kirolean jarduten du; Korrika antolatzen ere jarduten du; Mallabia 'herri euskalduna' da, UEMAko kide. Erantzuna: A.D. MALLABIA F.T.: Eskertzen dugu klub honi bidalitako idazkia. Ez dugu objekziorik gauzatzeko asmorik, izan ere, salatzen dena egokia baita. Fede txarrik gabe gauzaturiko okerra izan zen, berandu jakinarazi genuena, behin kartelak itsatsita zeudela. Elkarte honek beti jardun izan du euskararen promoziora eta erabilerara zuzendutako iniziatiba guztietan. Hain zuzen ere, igortzen ditugun kartel eta komunikatu guztietan euskara izan da nabarmendu den hizkuntza, eta horrela izaten jarraituko du. Barkamena eskatzen dugu, itsatsita dauden kartelak kendu eta etorkizunean antzerako akatsak gauzatu ez daitezen arreta gehiagorekin jardungo dugu. Dosierra: 618-2015 Nori: AJNA Palace Arrazoia: AJNA Palace jarduera espazio berrira joateko asmoa genuen lagun batzuekin. Suposatzen da ez dutela euskarazko klaserik eskaintzen, zeren ikusi dut erdara hutsean komunikatzen zutela (eskuorri, Facebook orrialdea,â&#x20AC;Ś). Beste yoga klase bat euskaraz ireki denez, erabaki dut hara joatea. Baina agian datorren urtean klaseak euskaraz proposatzen badira AJNAra joanen ginateke beste jarduera batzuk ere proposatzen baitizute. Erantzuna: Dosierra: 1110-2015 Nori: ASPE ESKUPILOTA JOKALARIAK Arrazoia: Abenduaren 18an Altsasun jokatu zen eskuz binakako txapelketako pilota partidan (Mtnez. de Irujo-Rezusta / Ezkurdia-Barriola) kanpora ateratzerakoan ematen zuten txartela erdara hutsean idatzita zegoen. Ez zen argibiderik ematen euskaraz. Erantzuna: Dosierra: 547-2015 Nori: BASKONIA Arrazoia: BASKONIAk (Laboral Kutxarekin batera) bere bazkideen abonua finantzatzeko bidaltzen duen "finantzazio hitzarmenaren eskaera" gaztelera hutsean dago. Erantzuna: BASKONIA - ZUZENDARI KUDEATZAILEA: Bazkideei bidalitako gutunen artean soilik batzuk erdara hutsean bidali genituela ohartu gara. Hurrengo baterako, finantzazio hitzarmenaren eskaera orri guztiak bi hizkuntzatan bidaltzen saiatuko gara. Hala ere, bezeroaren arretan eskuragai ditugun orriak bi hizkuntzatan ditugula ohartarazi nahi dugu. Dosierra: 895-2015 Nori: BASKONIA Arrazoia: Baskoniak bere bazkideei bidali die KIROLBETekin batera prestatutako sustapen kanpaina bat. Informazio guztia gaztelera hutsean dago, lerro bat kenduta. Erantzuna: BASKONIA - ZUZENDARI KUDEATZAILEA: Gure kolaboratzailea den KIROLBET-ek, kirol-apustuen elkarteak, sortutako dokumentua da. Sustapen kanpaina hau beraiek prestatu eta horrela bidali ziguten, gure parte-hartzea baliogabekoa izanez.

201

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. AISIALDIA: KIROLAK

Dosierra: 896-2015 Nori: BASKONIA Arrazoia: BASKONIAk bere bazkideei bidalitako komunikazioak normalean euskaraz ere igorri ohi dituen arren (lehentasuna gaztelerari emanda bada ere), beste kasu batzuetan, gaztelera hutsean bidaltzen ditu; Game Day izenburua duen iragarkian ikus daitekeen moduan. Erantzuna: BASKONIA - ZUZENDARI KUDEATZAILEA: Euroleagueko iragarkietan azaltzen den informazioa bai euskaraz eta baita erdaraz ere azaltzen dela adierazi nahi genuke. Normalean iragarki hauetan ingelerazko “GAME DAY” terminoa erabiltzen dugu, nagusiki, txapelketa internazionala delako. Emandako informazio osagarria euskaraz eta erdaraz aipatzen dugu, besteak beste, jokatzen duten saskibaloi-taldeen izena, jokatzeko eguna eta ordua. Turkish Airlines Euroleague lehiaketen “GAME DAY” iragarkien adibide batzuk eransten ditugu. Dosierra: 1133-2015 Nori: BASKONIA Arrazoia: Baskonia taldearen Instagrameko kontuak ia gaztelania hutsean baino ez daude. Kataluniako taldeen kontuak katalanez dauden bitartean (normalean testuak lehenengo katalanez, gero ingelesez eta azkenik gaztelaniaz), hemengoek ematen dute ez direla euskaldunak. Erantzuna: BASKONIA - ZUZENDARI KUDEATZAILEA: Lehenik eta behin gure erakundeak Baskoniako gizarte-sareen bidez ez duela inoren sentikortasunari min emateko asmorik izan adierazi nahi genuke. Zoritxarrez hau gertatu da eta norbait minduta suertatu da. Horregatik erantzukizuna gure gain hartzen dugu eta egoera konpontzen saiatuko gara. Badakigu gure lurraldeko hizkuntza ofiziala euskara dela eta euskaldun guztiok gizarte-sareetan argitaratzen den informazioa euskaraz egoteko eskubide osoa daukagula. Hori dela eta, jo eta ke jarraituko dugu gure lana hobetzen saiatzen eta euskara normaltasun osoz erabiltzen, besteak beste, gure Instagram-eko kontuan. Gutun honetan gure Instagrameko kontura igotzen ditugun argitalpen batzuk erasten ditugu, kexa jaso genueneko momentutik orain artekoak. Ikusi ahal duzuenez, gehienak bi hizkuntzetan daude, bai erdaraz eta baita euskaraz ere. Dosierra: 975-2015 Nori: BIZKAIKO EHIZA FEDERAZIOA Arrazoia: Bizkaiko Ehiza Federazioaren web orriko berriak (www.fedecazabizkaia.com) gazteleraz bakarrik aurki daitezke. Erantzuna: Dosierra: 977-2015 Nori: BIZKAIKO HIPIKA FEDERAZIOA Arrazoia: Bizkaiko Hipika Federazioaren web orria (www.fbizkainahipika.net) soilik gazteleraz dute. Gainera, telefonozko arreta ere gaztelaniaz bakarrik egiten dute. Erantzuna: Dosierra: 976-2015 Nori: BIZKAIKO KIROL EGOKITUAREN FEDERAZIOA Arrazoia: Bizkaiko Kirol Egokituaren Federazioaren web orriaren dokumentuak atala gaztelera hutsean dago. Erantzuna: Dosierra: 973-2015 Nori: BIZKAIKO PADEL FEDERAZIOA Arrazoia: Web orria euskaraz badute baina berriak atalean dena gazteleraz dago. Horrez gain, txapelketetarako egiten dituzten argitalpen guztiak gazteleraz baino ez daude. Erantzuna:

202

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. AISIALDIA: KIROLAK

Dosierra: 974-2015 Nori: BIZKAIKO SURF FEDERAZIOA Arrazoia: Bizkaiko Surf Federazioaren web orria gaztelaniaz baino ez dago. Erantzuna: BIZKAIKO SURF FEDERAZIOA: Denboraldian zehar saiatuko gara Bizkaiko Surf Federazioaren web orriaren kontu hau konpontzen eta espero dugu 2016an bi hizkuntzetan izatea. Dosierra: 982-2015 Nori: BIZKAIKO TENIS FEDERAZIOA Arrazoia: Bizkaiko Tenis Federazioaren web orria ez dago ele bietan, gaztelania hutsean baizik. Erantzuna: Dosierra: 676-2015 Nori: CESTA PUNTA BIARRITZ Arrazoia: Miarritzeko zesta-punta erakundearen komunikazioan ez da euskararik agertzen. Kirola eta kulturaren arloan ere, euskarak bere tokia ukan beharko luke, are gehiago euskal pilotaren kasuan. Erantzuna: Dosierra: 151-2015 Nori: CLUB ATLÉTICO SAN SEBASTIÁN Arrazoia: Martxoaren 1ean Donostian izan zen Lilatonean laguntzaile gisa parte hartu genuen boluntarioei e-mailez bidali ziguten informazioa egunean bertan egin beharreko lanen azalpenaren berri emanez. Gure kasuan, trafikoaren antolaketaren gainekoa zen. Bada, ez zegoen euskaraz idatzia. Aurreko urteetan euskaraz jasotzen genuen informazio hori bera. Erantzuna: KOMUNIKAZIO ARDURADUNA: Aldez aurretik barkamena eskatu nahi dugu boluntarioen atala euskaraz ez idazteagatik. Datorren urteari begira ez da berriz gertatuko. Hala ere, jakinarazi nahi dizuegu LILATON lasterketak komunikazio guztiak, bai e-mailez eta bai facebook/twiterren bidez idatzi dituen mezu guztiak, bi hizkuntzetan egin dituela.Trafikoko boluntarioentzako oharrei dagokienez, argitu nahi dugu, Udaletxeak mobilizazio zerbitzutik erraztu zigun zerbitzu-agiria, soilik gaztelaniaz idatzita zegoela eta guk egin genuen gauza bakarra “kopiatu eta pegatu” izan zela. Dosierra: 1023-2015 Nori: CLUB ATLETISMO PORTUGALETE Arrazoia: Gabonetako krosaren paperean informazio gehiena gaztelaniaz baino ez dator. Erantzuna: Dosierra: 1134-2015 Nori: DEPORTIVO ALAVÉS Arrazoia: Deportivo Alavés taldearen Instagrameko kontuak ia gaztelania hutsean baino ez daude. Kataluniako taldeen kontuak katalanez dauden bitartean (normalean testuak lehenengo katalanez, gero ingelesez eta azkenik gaztelaniaz), hemengoek ematen dute ez direla euskaldunak. Erantzuna: Dosierra: 727-2015 Nori: EIBAR K.E. Arrazoia: SD Eibarrek bere txio ia guztiak gaztelania hutsean bidaltzen ditu Twitterren. Erantzuna:

203

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. AISIALDIA: KIROLAK

Dosierra: 613-2015 Nori: ELGAR GYM Arrazoia: Iragarkia jaso dut. Gimnasiora joateko interesatua naiz baina klaseak euskaraz egitekotan. Erantzuna: Dosierra: 1089-2015 Nori: EMS Donostia Electrofitness Arrazoia: Zumarragako Udaleko Ispilla polikiroldegian zerbitzu berria antolatu da, Elektrofitness izenekoa. Herriko buzoietan orria banatu da alde banatan informazioa gaztelania hutsean emanez. Donostiako enpresa batek zabaldu du zerbitzua, Zumarragako polikiroldegian eta Donostiako Groseko Manteo izenekoan. Erantzuna: Dosierra: 612-2015 Nori: EUSKAL HERRIKO PILOTA LIGA Arrazoia: Euskal pilota partida bati buruzko esku-orria jaso dut, erdara hutsean da! Noiz hasiko dira euskal pilotari buruzko komunikazioa euskaraz egiten? Pilota bezainbat, hizkuntza ere gure ondare kulturalaren parte da eta. Erantzuna: EUSKAL HERRIKO PILOTA LIGA- IDAZKARI NAGUSIA: Pozten naiz kontsideratzen duzuelako Euskal Pilota gure ondare kulturalaren barne kokatzen dela. Baina egia erran, zure salaketak harridura sortu digu, kontuan hartuz hainbat ekintza euskaraz egiten ditugula eta bai Euskarari Ziurtagiria dugula 2002tik. Aipatzen duzun eskuorri segur aski beste erakunde batena da. Dosierra: 290-2015 Nori: EUSKADIKO ATLETISMO FEDERAKUNTZA Arrazoia: Atzo arratsaldean Donostiako Anoeta Miniestadioan izan ginen Euskadiko Kadeteen Pistako Atletismo txapelketan. Mikrofonoan zegoen pertsonak gaztelania baino ez zuen erabili azalpenak emateko garaian; ez genuen euskaraz hitzik entzuteko aukerarik izan. Erantzuna: DONOSTIAKO UDALEKO EUSKARA ZERBITZUA - BULEGO BURUA: Donostiako Udalean, 5. Euskara Planaren bidez, udal instalazioen eta materialen erabilerarako hizkuntza irizpideak ezarrita daude, eta, irizpide horien arabera, udal instalazioak eta materialak erabiliz antolatzen diren ekitaldiei loturik zabaltzen diren idatzi, iragarki, ohar, txartel eta gainerakoak (ahoz nahiz idatziz) euskaraz edo euskaraz eta gaztelaniaz izango dira, eta hizkuntza horietan egingo da ekitaldiaren publizitatea eta zabalkundea; horrez gain, herritarrei harrera egiteko langileek bermatu egin beharko dute euskara zerbitzu hizkuntza izan dadin. Horretan oinarriturik, instalazioen erabilera alokatzeko egiten diren hitzarmenetan zehatz adierazita daude goian aipatzen diren irizpideak, baina kirol ekitaldietarako alokatzen diren instalazioen hainbat kasutan ez dago honelako hitzarmenak sinatu beharrik, eta, askoz izapide xumeagoen bidez egiten direnez, gaur egun, oraindik, ez da hizkuntza-irizpideen ezarpenik agerian jartzen, beraz, antolatzaileek ez badute arlo hori kontuan hartzen, berez, ez dute bere alokairu baldintzei loturiko inolako urraketarik egiten. Garbi dago, herritarren hizkuntza eskubideak bermatzeari begira, Udalari badagokiola arlo hori hobeto aztertu eta arautzea. Zalantzarik gabe, eragin beharra dago eta, dagoeneko lantzen ari garen bidetik, espero dugu gai hori, luze gabe, behar bezala bideratu ahal izatea.

204

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. AISIALDIA: KIROLAK

Dosierra: 1025-2015 Nori: GIPUZKOAKO ATLETISMO FEDERAZIOA Arrazoia: Donostiako Maratoiari buruzko informazio-euskarrietan (korrikalarientzat azken oharrak biltzen dituen dokumentua adibidez) akatsak daude. Erantzuna: FLY GROUP: Donostiako nazioarteko maratoiaren antolakuntzaren partetik idazten dizuegu. Helarazi diguzuen kexari dagokionez, hurrengoa adierazi nahi dugu: Egiten ditugun komunikazio gehienak 4 hizkuntzatan egiten ditugula eta euskara da horietako bat noski. Kexan e-posta guztiak gazteleraz egiten ditugula adierazten duzue eta horrela da baina e-posta guztiak euskaraz, frantsesez eta ingelesez irakurtzeko loturak dituzte. Gure parte hartzaile gehienak gaztelania erabiltzen dute eta horregatik bidaltzen ditugu gaztelaniaz baina euskararen garrantziaz konsziente gara eta horregatik itzultzen ditugu e-posta guztiak. Akatsei dagokionez, akats gramatikalak ditugula ez dugu ukatuko baina erabiltzen ditugun lau hizkuntzetan gertatzen zaigu. Lanean ari gara gure gramatika eta komunikazio kalitate maila igotzeko. Ekitaldi garrantzitsu honetan euskararen presentzia oso garrantzitsua da eta gogor egiten dugu lan horrela izan dadin. Web ataria, sare sozialak, speakerrak, e-postak,â&#x20AC;Ś gaztelaniaz eta euskaraz egiten ditugu beraz helarazi diguzuen kexa egia ez dela argi utzi nahi dugu. Erantzuna: HERRITARRA: E-postetan loturak barneratzen zituzten beste hizkuntzetako edukia irakurtzeko, baina beti gaztelania da lehenetsia eta esanguratsuena. Itzulpenen kasuan, gaztelaniazko testuak oso zuzenak ziren, euskarazko itzulpenetan akats esanguratsuak zeuden bitartean. Erantzuna: FLY GROUP: Maratoia nazioartekoa da eta gure zerbitzuen erabiltzaileak penintsula eta mundu osokoak dira. Mezu hauek 30.000 kontakturi bidaltzen dizkiogu eta ezinezkoa zaigu bakoitzaren hizkuntza pertsonalizatzea. Gure erabiltzaileen gehiengoak gaztelania erabiltzen du gure web gunearen datuen arabera, egiten dizkiguten kontsulten araberaâ&#x20AC;Ś Edukia euskaraz irakurtzeko aukera erraz ikusten da eta euskal hizlarien eskubiderik urratzen ez dugula uste dugu. Argitaratzen dugun eduki guztia euskaraz egiten dugu, jendeari arreta euskaraz egiten diogu, euskal hizlariak kontratatzen dituguâ&#x20AC;Ś Gaztelaniaz bakarrik argitaratuko bagenu ulertuko nuke euskaldunen eskubideak urratzen ditugula esatea baina ez da horrela. Herritar honen kexa aldatu egin da lehenengo mezutik bigarrenera argumentuak aldatuz. Kexa hauek ontzat hartuko ez dituzuela eskatzen dizuegu. Dosierra: 825-2015 Nori: HYDRA Arrazoia: HYDRAk eskaintza berri baten gutuna bidali digu etxera; euskararen arrastorik ez. Erantzuna: Dosierra: 749-2015 Nori: K1T elkartea Arrazoia: K1T taldeak www.lasmurallaspamplona.com lasterketarako duen webgunea ez dago ele bietan, gaztelania hutsean baino ez. Erantzuna: K1T ELKARTEA: Zoritxarrez ez dugu ez pertsona, ezta diru baliabiderik ere web orriaren itzulpena egin ahal izateko. Eskertuko genuke hurrengo ediziorako laguntza eskainiko bazenigute. Dosierra: 411-2015 Nori: KULTURE SPORT Arrazoia: Kulture Sport Baionako festibal berriaren publizitatea osoki frantsesez egina da. Euskarak ez du leku txikiena ere. Erantzuna:

205

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. AISIALDIA

KULTURA Dosierra: 653-2015 Nori: ARCAD 64 Arrazoia: Anglet Jazz festibaleko iragarkia jaso dut. Azalpenak ez dira euskaraz emanak. Erantzuna: Dosierra: 338-2015 Nori: ASOCIACIÓN DE AMIGOS DE LA MÚSICA DE CÁMARA DE VITORIA Arrazoia: Vitoria-Gasteiz Nazioarteko Musikako Ikastaroaren paperezko liburuxkan eta webgunetan (www.vitoriamusic.es / www.vitoriamusic.com) euskara ez da apenas agertzen. Erakunde publikoen diru-laguntza eta babesa izanik (Vitoria-Gasteizko Udaletxea, Arabako Foru Aldundia, Eusko Jaurlaritza...), beraien informazio guztia bi edo hainbat hizkuntzatan izan beharko litzateke, baina soilik erdaraz eta ingelesez aurkitu daiteke. Ekimen honen antolatzailea “Asociación de Amigos de la Música de Cámara Vitoria-Gasteiz” omen da, eta ikastaroa abuztuaren 17tik 26ra burutuko da. Erantzuna: Dosierra: 623-2015 Nori: ATALANTE ZINE-GELA Arrazoia: Atalante zine-gelaren egitarau berria jaso dut. Beste behin, dena frantses hutsean da, ez da deus euskarara itzulia. Zinema kulturaren adarretariko bat izanki, ulertezina iduritzen zait tokiko zine-gela bat tokiko hizkuntzari ez egokitzea, are gehiago arte eta saiakera mailako zine-gela baten kasuan. Gutxienez oinarrizko informazioa euskaraz ezarri beharko lukete (prezioak, bazkidetza buletina…) eta film batzuen laburpenak ere euskarara itzultzen ahalko lituzkete. Erantzuna: Dosierra: 881-2015 Nori: BAIONAKO EUSKAL MUSEOA - Musée Basque et de l'Histoire de Bayonne Arrazoia: Nire bikote australiarra eta biok Baionako Euskal Museora joan ginen duela egun batzuk eta harrera lekuan inor ez zen gai guri euskaraz atenditzeko. "Frantzian ginela eta frantzesa ofiziala dela esan digute", beraz, euskararik ez Euskal Museoan. Erantzuna: Dosierra: 847-2015 Nori: CIVICAN Arrazoia: Skimetraje labur jaialdiak antolatutako hitzaldi batera joan ginen Pio XII kalean dagoen CiviCan-era eta harrerakoari euskaraz ba ote zekien galdetuta ezetz erantzun zidan. Hitzaldirako gonbidapenak eskatzean CiviCan-eko erabiltzaile egin behar nuela esan zidan eta nire datuak eman ondoren eman zidaten orria gaztelania hutsean dago. Are gehiago, nire nortasun agiria eman nion eta nik bertan bigarren abizena euskaraz dudan arren, berak gaztelaniaz jarri zuen (honetaz etxera iristean ohartu nintzen, bestela ez nion utziko). Amaitzeko gonbidapenak ere gaztelania hutsean daude. Erantzuna: Dosierra: 638-2015 Nori: DONOSTIARTEAN Arrazoia: Donostia Artean Artea Garaikidearen Nazioarteko II. Jaialdiaren afixa ikusi dut eta ez dago euskaraz. Nola da posible, Donostiako Udalaren laguntza duen ekimen batean? Erantzuna:

206

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. AISIALDIA: KULTURA

Dosierra: 640-2015 Nori: EKLEKTIKA Arrazoia: Eklektika aldizkari kulturalaren web-orria erdara hutsean da. Euskal kulturari buruzko artikulu bakanak ere frantsesez baizik ez dira agertzen: http://www.eklektika.fr/dantza-izpiak-gabrielle-duplantier/ Nola da posible Euskal Herriko kultur gunea izan nahi duen erakunde batek euskara horrenbeste ukatzea? Erantzuna: Dosierra: 859-2015 Nori: IGNACIO ZULOAGA KULTUR GUNEA Arrazoia: Zumaiako Zuloaga etxe/ermita inguruan jarri den trafiko seinalea ez dago euskaraz, gaztelania hutsean baizik: "espacio cultural" jartzen du. Erantzuna: ZUMAIAKO UDALEKO EUSKARA ZERBITZUA: Gune pribatua da Zuloaga kultur gunea. Herritarren kexa gehiago jasoak genituen aurrez eta 2015eko otsailean eskaera egin genien arduradunei kanpoko seinale eta errotuluak euskaraz ere jar zitzaten. Bistan denez, baina, ez du aldaketarik ekarri. Erantzuna: Z ESPACIO CULTURAL - ZUZENDARIA: 1- Z espacio cultural erregistratutako Marka Komunitarioa da, ikur edo zeinu bereizgarri bat. 2- Seinalea ez dago N-634 errepide bazterrean, SuĂĄrez Zuloaga anai-arreben San Antonio jabetza pribatuaren lurzoruan baizik. 3- Kexa sortu duen kartelaren atzean Zuloaga Museoa jartzen duen beste kartel bat dago. 4- Z espacio cultural-ek begirunez eta errespetu osoz erabiltzen du euskara bere eguneroko jardueran; bere web orriak, urteroko aurkezpen txartelak, bisita gidatuak euskarazâ&#x20AC;Ś horren adibide dira. Gauzak horrela, euskarak tarte handi bat du gure eguneroko museoaren jarduera pribatuan. Hau honela izanik, bertara etortzeko gonbidapena luzatzen dizugu, zure begiez ikus dezazun hemen azaldutakoa. Dosierra: 488-2015 Nori: INTERNATIONAL SURF FILM FESTIVAL Arrazoia: International Surf Film Festival-engandik iragarki bat jaso dut. Frantsesez agertzen da, baita pasarte batzuk ingelesez ere. Eta euskaraz? Erantzuna: Dosierra: 603-2015 Nori: LEIREKO SAN SALVADOR MONASTERIOA Arrazoia: Duela bi aste Leireko monasterioa bisitatzera joan nintzen eta erabaki nuen bisita gidatua egitea. Ez zuten gazteleraz baizik proposatzen eta Angelukoa izanki, ez dut gaztelera menperatzen. Noiz proposatuko dituzte bisitak euskaraz? Webgunean ere gaztelera, frantsesa eta ingelesa proposatzen dituzte baina euskararik ez (http://www.monasteriodeleyre.com/). Euskal Herri osoan euskaraz egiteko aukera ukan beharko nuke. Erantzuna: Dosierra: 654-2015 Nori: LE ROYAL ZINEMA Arrazoia: Joan den hilabeteko Royal zinegelaren egitarauan berriz ere euskararik ez da agertu. Noiz eginen ote dute indar bat bertako hizkuntzarentzat? Iduritzen zait euskarak toki osoa ukan beharko lukeela, are gehiago kultur ekintzen esparruan. Erantzuna: Dosierra: 846-2015 Nori: MEGA CGR CENTRE Arrazoia: Baionako CGR zine-gelako programa jaso nuen. Ez zen deus euskaraz emana. Ikasketetatik at ere, aisialdi denborak euskaraz bizi nahi ditugu. Erantzuna:

207

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. AISIALDIA: KULTURA Dosierra: 849-2015 Nori: TOPIC - TITIRIJAIA Arrazoia: Aurten ere Titirijai txotxongilo jaialdian euskaldunon hizkuntza-eskubideak ez dira errespetatu. Programatuta dauden 35 saioetatik 20 gaztelaniaz dira, 14 hitzik gabeak eta bat baino ez euskaraz. Jaialdia nazioartekoa izanik ulertzen dut errazagoa dela gaztelaniazko ikuskizunak lortzea euskarazkoak baino, baina proportzioa ez da inondik inora onargarria. Haurrei zuzendutako saioetan zentratuz gero, 18 dira gaztelaniazkoak, 14 hitzik gabeak eta bakarra euskaraz.E goera hau urtetik urtera errepikatzen da eta are larriagoa da kontuan hartuta jaialdiak Tolosako Udalaren, Eusko Jaurlaritzaren eta Gipuzkoako Foru Aldundiaren laguntza jasotzen duela, beste batzuen artean. Erantzuna:

208

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. ASEGURU-ETXEAK ETA FINANTZAK

ASEGURU-ETXEAK Dosierra: 230-2015 Nori: AG2R Arrazoia: Iragarki batzuk jaso ditut AG2R agentziarengandik. Haien eskaintzetariko batek asko interesatzen nau. Halere, zoritxarrez, ez ditut haien zerbitzuak erabiliko iragarkiak tokiko hizkuntzan ere idazten ez dituzten arte. Euskal herritarra naiz eta ene diru kontuak euskaraz kudeatu nahi ditut. Erantzuna: Dosierra: 98-2015 Nori: BIHARKO COMPAﾃ選A DE SEGUROS Y REASEGUROS S.A. Arrazoia: Biharko enpresatik gutun bat jaso dut (enpresa hau euskal aurrezki kutxena zen) eta gaztelera hutsean jaso dut Erantzuna: Dosierra: 509-2015 Nori: FREMAP BEASAIN Arrazoia: Fremap-ek mediku-azterketa egiteko bidaltzen duen orria gazteleraz dago: "Volante de reconocimiento". Erantzuna: Dosierra: 936-2015 Nori: GROUPAMA D'OC Arrazoia: Groupama asegurantza-etxearen esku-orria jaso dut. Euskararik ez da agertzen. Nik euskarazko zerbitzua jaso nahi dut eta badakit agentzia batzuetan langile euskaldunak dituztela, edo behintzat, formakuntzara bidaltzen dituzte. Erantzuna: Dosierra: 19-2015 Nori: LAGUN ARO Arrazoia: Lagun Aro aseguru-etxetik deia jaso nuen zerbitzuari buruz galdezka eta dena gaztelaniaz. Modu txarrean adierazi zidaten zerbitzu "nazionala" zela. Ez da lehenengo aldi Lagun Arok hizkuntza eskubideak urratzen dituela. Erantzuna: LAGUN ARO - BEZEROARENTZAKO ARRETA ZERBITZUA: Guri dagokigunez, jakinarazi nahi dizugu langile elebidunek egiten dituztela beti Aseguru Etxe honek egiten dituen zerbitzu-kalitatearen deiak. Hori dela-eta, ez dakigu zehazki zein izan daitekeen kexa azaldu duen pertsonak aipatutako deia. Alde horretatik, oso lagungarria izango litzaiguke aipatzen den deia kokatzen saiatzeko datu gehiago izatea: NANa, deiaren eguna, gutxi gorabeherako ordua, zein zerbitzu zehatzi buruz eskatzen zitzaion iritzia窶ｦ Dosierra: 136-2015 Nori: LAGUN ARO Arrazoia: Lagun Arok Basurtuko Iturribarria kalean duen bulegoan duela hilabete batzuk arte euskaraz artatu naute. Abenduaren 18an baina, arreta egiten zuen pertsonaren ordezkoa ez zen euskalduna; nik euskaraz egin arren gaztelaniaz zuzendu zitzaidan une oro. Non dago Lagun Arok horrenbeste haizatzen duen zerbitzuaren kalitatea? Erantzuna:

209

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. ASEGURU-ETXEAK ETA FINANTZAK: ASEGURU-ETXEAK

Dosierra: 161-2015 Nori: LAGUN ARO Arrazoia: Lagun Arok Basurtuko Iturribarria kalean duen bulegoan duela hilabete batzuk arte euskaraz artatu naute, baina gauzak aldatu egin dira. Arreta egiten zuen pertsonaren ordez euskaraz ez zekien gazte bat jarri zuten, eta orain, hau ordezkatzeko jarri berri dutena ere ez da euskalduna. Erantzuna: LAGUN ARO ASEGURU ETXEA - BEZEROARENTZAKO ARRETA ZERBITZUA: Jakinarazi nahi dizugu kexa hori dagokion alorrari pasa diogula, bertan sortutako egoeraren berri izan dezan. Eskertu nahiko genizuke gure bezeroari esker ona helaraztea gure zerbitzuak hobetzen laguntzeagatik. Dosierra: 754-2015 Nori: MACIF Arrazoia: MACIF erakundearen inprimakia jaso dut. Zerbitzu anitz elebiduntze bidean diren une honetan, ezinbestekoa iduritzen zait zuek ere bide horretan sar zaitezten. Gaur egun, ni bezalako lagun askok euskaraz bizi nahi dugu eta gure eguneroko bizitzaren kudeaketak (administrazioa, osasuna, asegurantzak) gure hizkuntzan egin ahal izaitea nahi dugu. Erantzuna: Dosierra: 707-2015 Nori: MAPFRE Arrazoia: MAPFRE aseguru-etxeak bulegoaren asegurua berritzera doala jakinarazteko agiria bidali digu. Jakinarazpena ez dago euskaraz, asegurua kontratatzerakoan harremanak euskaraz nahi genituela jakinarazi genuen arren. Erantzuna:

210

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. ASEGURU-ETXEAK ETA FINANTZAK

FINANTZAK Dosierra: 720-2015 Nori: BBVA Arrazoia: BBVAn BBVA-Contigo zerbitzua kontratatu genuen aspaldidanik. Horren bidez gestore pertsonal baten laguntza jasotzen genuen telefonoz edo emailez hainbat gestio egiteko. Zerbitzua kontratatutakoan gestorea euskalduna izateko baldintza jarri genuen eta bete zuten. Urte honen hasieran ordea, gure orain arteko gestoreak baja hartu eta berri batek hartu zuen bere lekua. Euskaraz ez zekienez, aldatzeko eskatu genien. Aldatu ez eta orain konturatu gara martxotik baja eman zigutela zerbitzu horretan (behar bezala abisatu gabe, argi dagoenez). Gaur bertan horren inguruan galdetu diegu eta zerbitzu hori euskaraz eman ezin zigutelako eman zigutela baja adierazi digute. Kontua da, kasualitatez, baja eman ziguten hilabete berean gure lehengo gestorearen mezua jaso genuela jada altan zegoela adieraziz. Erantzuna: BBVA - BEZEROARENTZAKO ARRETA ZERBITZUA: Lehenik, mila esker guregana zuzendu izanagatik. Jakin badakigu kexa egiteak ahalegin bat eskatu dizula eta eskertzen dugu guri idazteko ardura hartu izana. Benetan sentitzen dugu gure entitateaz jaso duzun pertzepzioa, eta barkamena eskatu nahi dizugu sortutako eragozpenengatik. Gaiari buruzko azalpenak eskatu ditugu eta horietan oinarrituta argitu nahi dizugu, egiturazko arazoak medio, eta koiunturazko egoera baten ondorioz, denbora tarte batez murriztu egin zirela euskaraz zekiten urruneko gestoreak, gabezia hori estaltzeko behar besteko ezagutza izango zuten langileak bilatzeko premiazko ahalegina egin bazen ere. Izatez, gestore euskaldun zahar batek bezeroarekin hitz egin zuen egoera azaltzeko, eta arreta euskaraz emango zion gestore berria ere esleitu zion. Ziur izan BBVAk bezero guztiak gogobetetzeko neurriak hartzen dituela, eta ezarritako arauak betez eta autonomia erkidegoetako hizkuntzak errespetatuz lan egiten duela. Dosierra: 405-2015 Nori: CAJA RURAL DE NAVARRA Arrazoia: Nafarroako Rural Kutxak eta Arabako Merkataritza Federazioak bidalitako VISA txartel baten eskaintzari buruzko informazioa gaztelera hutsean dago. Erantzuna: Dosierra: 406-2015 Nori: CAJA RURAL DE NAVARRA Arrazoia: Basauriko txartela egin eta gero (Basauriko Komertzianteen Elkarteak sustatutakoa), informazio idatzia jasotzen hasi nintzen, Nafarroako Rural Kutxak bidalita. Ariz auzoan duen bulegora joan nintzen eta aurrez aurre adierazi nien euskaraz jaso nahi nituela komunikazio guztiak. Bertako langileak ez zekien euskaraz, baina inolako arazorik ez zegoela adierazi zidan, handik aurrera euskaraz jasoko nituela. Bigarren aldi batez ere joan nintzen, gaztelaniaz jasotzen jarraitzen nuelako. Erantzun bera jaso nuen: arazo informatikoren batengatik gertatuko zela, nire datuetan euskaraz komunikatzeko nahia jasota zegoen eta. Erantzuna: Dosierra: 600-2015 Nori: CAJA RURAL DE NAVARRA Arrazoia: Transferentzia bat egiten ari nintzela erabiltzailea blokeatu zitzaidan eta Caja Ruralen Bezeroen Zerbitzura jotzeko mezua jaso nuen. Euskaraz bidali nuen intzidentziaren berri ematen zuen mezu elektronikoa. Mezua gaztelaniaz edo ingelesez bidaltzeko erantzun didate, nire hizkuntza-eskubideak urratuz. Erantzuna: BEZEROARENTZAKO ARRETA ZERBITZUA: Lehenik eta behin, barkamena eskatu nahi diogu bezeroari gertakariarengatik. Izan ere, kexan aipatzen den posta elektronikoko helbidea Madrilgo zerbitzu zentralizatura bideratu zen (Rural Servicios Informรกticos, Rural Kutxen zentro informatikoa) eta euskaraz ez dakitenez, azalpena gaztelaniaz emateko eskatu zuten. Gure aldetik, zentro horrekin harremanetan jarri gara, eta adierazi diegu horrelako kasuetan Nafarroarako Rural Kutxari jakinarazteko intzidentzia, bezeroari erantzuna edo konponbidea hemendik eskaini ahal izateko.

211

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. ASEGURU-ETXEAK ETA FINANTZAK: FINANTZAK

Dosierra: 22-2015 Nori: COFIDIS Arrazoia: Barañaingo herritarra naiz eta ez dut euskaraz jaso Cofidis-ek igorri didan gutuna ("Tenemos 500 € preconcedidos para ti"). Erantzuna: Dosierra: 451-2015 Nori: CREDIT AGRICOLE Arrazoia: Ene bankuak, Crédit Agricole Mutuel Pyrénées Gascogne, txartel berria proposatzen du, zeinetan euskal ikurrina agertzen den gainean: http://www.parlons-en-ensemble.com/le-pays-basque-cultive-une-identite-moderne-des-preuves-concret es/. Bere publizitatean, bankuak dio lurralde honek nortasun berezia duela, batez ere bere hizkuntzari esker. Azaltzen du Euskal Herria garatzen ari den lurralde bat dela, bere nortasuna atxikiz. Aldiz, euskara hainbeste laudatu eta, biziki gutxi agertzen da azkenean. Orrialde osoa frantsesez baizik ez da, bizpahiru erranaldi salbu: "Ongi etorri", "ene bankua", "izan untsa eta laster arte". Ez ote zaizue kontraerrankorra iduritzen? Nola nahi duzue Euskal Herriak bere nortasun hori atxik dezan ez baduzue euskara laguntzen? Bizpahiru erranaldi tokiko mintzairan ezartzeak ez du hizkuntza horren biziraupena segurtatuko eta biziki ontsa dakizue. Begi bistakoa denez, Credit Agricole lurralde honetako "euskal marka" batez baliatzen da bere aferak garatzeko baina euskarari hain toki urria eskainiz, arrunt mesprezuz tratatzen du azkenean. Euskal Herria eta euskara nolanahika saltzeko partez, has dadila Crédit Agricole euskarari toki duin baten eskaintzen! PS: Bezeroak ez dira uste duzuen bezain inoxentak. Erantzuna: Dosierra: 873-2015 Nori: CRÉDIT AGRICOLE Arrazoia: Nire bankuan eskuorri hau jaso dut saltzen dituen produktu eta zerbitzuei buruz. Euskararik ez da inon ere agertzen. Bezero euskaldun gisa, zerbitzua euskaraz jasotzeko aukera ukan nahiko nuke. Erantzuna: Dosierra: 863-2015 Nori: HERRIKOA Arrazoia: Herrikoak kanpaina berria hasi du akziodunak erakartzeko. Hainbat panel agertzen dira bide bazterrean. Euskara aldiz ez da inon agertzen. Uste dut ahantzi dutela jatorriko Herrikoaren akziodunen oinarrizko irizpideetariko bat, euskara hain zuzen ere. Herriarentzat inbertitu nahi dugu baina herria erdaraz eraikitzeko bada ez du zentzurik. Erantzuna: Dosierra: 96-2015 Nori: KUTXABANK Arrazoia: Komunitatearen ordainketak Kutxabanken bidez egiten ditugu eta azken erreziboak bidaltzerakoan, Kutxabanketik formulario bat gaztelania hutsean jaso dugu: "Resumen devoluciones CSB" izenekoa. Bertan dauden datuetan ez dago ezer euskaraz: contratante presentador, contrato ordenante, divisa, Titular, Cuenta, Referencia... Eskertuko genuke erreziboen itzulketaren berri ematen duten agiri hau bi hizkuntzetan jasotzea. Erantzuna: KUTXABANKE - HIZKUNTZA KUDEAKETA: Zure kexan diozu “Resumen de devoluciones CSB” izeneko formularioa gaztelania hutsean jaso duzula. Hainbat kudeaketa egin ondoren jakin izan dugu non sortzen diren formulario horiek eta dagokion arlotik esan digute akatsa zuzentzeko neurriak hartu dituztela eta ahalik eta lasterren konponduta gera dadin. Mila esker zuzendu diguzun erreklamazioagatik. Horren euskararekiko duzun kezka ederto erakusten du, eta gainera kasu honetan gertatu den bezala, ditugun hutsuneak ikustaraziz horiek konpontzea errazagoa izango da.

212

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. ASEGURU-ETXEAK ETA FINANTZAK: FINANTZAK

Dosierra: 114-2015 Nori: KUTXABANK Arrazoia: Elizasu auzoko Kutxabanken bulegoan, jendaurrean zeuden bi langileetako batek ez zekien euskaraz (ikasten ari dela esan zigun) eta ez zidan harremana euskaraz egiteko aukera eskaini. Erantzuna: KUTXABANK - HIZKUNTZA KUDEAKETA: Kutxabankeko Altzako bulegoko langile gehienak euskaldunak dira (5etik 4) eta, beraz, arreta euskaraz ematea bermatuta dago. Bulegoarekin harremanetan jarri gara eta esan digute zerbitzu guztiak euskaraz eskaintzen dituztela. Beraz, jakin ezazu bulego horretara joaten zarenean ez duzula inolako arazorik izango zuk aukeratutako hizkuntzan atenditua izateko. Mila esker zuzendu diguzun erreklamazioagatik. Euskararekiko duzun kezka erakusteaz gain ditugun hutsuneak ikustarazi eta horiek konpontzen laguntzen baitiguzu. Dosierra: 150-2015 Nori: KUTXABANK Arrazoia: Kutxabank banketxeak edo BBK fundazioak 31 orrialdeko publizitatea txertatu du gaurko El Correo kazetan, den-dena erdara hutsean. Erantzuna: Dosierra: 156-2015 Nori: KUTXABANK Arrazoia: Kutxabanken bidez Kultura Liven sarrera batzuk erosteko urratsetan, mezuak gaztelaniaz bidali dizkit, “No puede realizarse el pago de tu compra debido a: Para poder firmar compras, es necesaria una primera conexión a la Banca online para configurar tu usuario y activar la tarjeta personal de claves. Más información en Kutxabank por teléfono 901335566 (Código error:8180)”, nik Kultura Liveko operazio guztiak euskaratik abiatu arren. Gainera, harremana euskaraz dugu Kutxabanken. Erantzuna: KUTXABANKE - HIZKUNTZA KUDEAKETA: Kexan adierazten den bezala, sarrerak Kultura Live web orrian erosi zituen herritarrak, eta ez Kutxabankeko sarrera-salmentaren web orrian. Aztertu dugunaren arabera, Kultura Livek Kutxabankeko TPV birtuala dauka. Hori dela eta, Kultura Livekoei zuen kexa zuzendu diegu albait arinen konpon dezaten. Gure erakundeko sarrera-salmentari dagokionez, jakinarazten dizuegu euskaraz erosterakoan orri guztiak euskaraz daudela. Eskerrik asko helarazitako kexaren bidez ditugun hutsuneak ikustarazi eta konpontzeko aukera emateagatik. Dosierra: 481-2015 Nori: KUTXABANK Arrazoia: Kutxabankeko eragiketen laburpenaren plantilla ele bietan dagoen arren, eremuak ez dira euskaraz agertzen, soilik gaztelaniaz: “saldo anterior”, “liq. de int. hasta xxx”, “nuevo saldo” eta datak (5 tokitan agertzen dira datak). Erantzuna: KUTXABANK - HIZKUNTZA KUDEAKETA: Esan behar dizuegu gure Erakundeko sistema informatikoen garapenean helburu hori jasota dugula eta epe erdira konpontzea aurreikusten dugula. Momentuz online bankan ezarrita dago eta orain gainontzeko euskarrietara zabaldu nahi dugu.Eskertuko genizueke kexa egin duen pertsonari horren berri eta gure esker ona ematea bidalitako kexagatik. Izan ere, horien bidez gure zerbitzuan egon daitezkeen hutsuneak ikusi eta konpontzeko aukera izaten dugu, eta, horrela, eskaintzen dugun zerbitzuaren kalitatea hobea izango da.

213

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. ASEGURU-ETXEAK ETA FINANTZAK: FINANTZAK

Dosierra: 776-2015 Nori: KUTXABANK Arrazoia: Pasa den irailaren 24an Hondarribiko San Pedro kaleko Kutxan harrera egin zidan adineko langilea ez zitzaidan euskaraz zuzendu, gaztelania hutsean baizik. Erantzuna: KUTXABANK - HIZKUNTZA KUDEAKETA: Lehenengo eta behin adierazi nahi dizuegu bulego horretako langile gehienak euskaldunak direla (9tik 8) eta, beraz, arreta euskaraz ematea bermatuta dagoela. Bulegoko zuzendariak esan digunez, San Pedro kaleko Kutxabankeko bulegoan euskaraz artatua izan nahi duenak, ez du inongo arazorik aurkituko. Eskertuko genizueke kexaren zehaztapen gehiago emango bazenigute, izan ere, sarritan zaila egiten baitzaigu erreklamazioa kudeatzea ematen dituzuen datuekin. Dosierra: 779-2015 Nori: KUTXABANK Arrazoia: Urriaren 7an Irungo Kutxara deitu dut eta harrera egin didan langilea euskaraz hasi den arren, gaztelerara pasa da segituan. Erantzuna: Dosierra: 815-2015 Nori: KUTXABANK Arrazoia: Urriaren 30ean eguerdiko ordu biak aldera Kutxaren Aretxabaletako bulegora joan eta ordutegiaren inguruko kexa bat jartzeko erreklamazio-orria eskatu nuen. Eman zidaten inprimakia ez zegoen euskaraz. Euskaraz edo ele biz bazeukaten galdetuta, ezetz erantzun zidaten. Erantzuna: KUTXABANK - HIZKUNTZA KUDEAKETA: Kutxabankeko inprimaki guztiak euskaraz eta gaztelaniaz daude bezeroen eskura eta zehazki erreklamazio-orria elebidun zein euskaraz eskura daiteke. Gaztelaniaz egotearen intzidentzia dagokion sailera bideratu dugu gertaera hori berriro jazo ez dadin. Eskerrik asko zuzendutako erreklamazioagatik. Horrek euskararekiko duzun kezka erakusten baitu, eta, gainera, ditugun hutsuneak ikusaraziz, horiek konpontzea errazago izango zaigu. Dosierra: 838-2015 Nori: KUTXABANK Arrazoia: Gasteizko katedral ondoko lur azpiko aparkalekuko txartelean Kutxabank-en publizitatea ageri da. Horrela dio: "Seguro de auto. Tu coche, seguro en Kutxabank". Euskaraz hitzik ere ez. Erantzuna: Dosierra: 33-2015 Nori: LA CAIXA Arrazoia: Gaur, urtarrilak 21, Caixa-k duen bezeroendako telefonora deitu dut eta erantzungailuak gaztelania, katalana eta ingelesez hitz egiteko aukera eman dit. Ondoren, langile bati eskatu diot euskaldun batekin jartzeko eta ezinezkoa zela esan dit; ez dagoela langile euskaldunik. Kexa bertan paratu dut eta erantzungailuarena konponduko dutela esan didate. Honek langile euskaldunik egon badagoela esan dit. Erantzuna:

214

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. ASEGURU-ETXEAK ETA FINANTZAK: FINANTZAK

Dosierra: 346-2015 Nori: LA CAIXA Arrazoia: Ohar garrantzitsua jaso genuen, gure datu eta agiri desberdinak eskatuta. Gaztelaniaz baino ez zuten idatzi. Erantzuna: LA CAIXA - BEZEROAREN ARRETARAKO BULEGOA: CaixaBanken badakigu oso garrantzitsua dela gure bezeroek hautatuko hizkuntza erabiltzea haiekin komunikatzeko, eta aspalditik ari gara hori lortzeko behar diren mekanismoak ezartzen. Ahalegin guztia egiten ari gara lan horretan, uste baitugu funtsezkoa dela gure bezeroen hizkuntzan izatea haiekiko harreman guztia. Hori dela eta, jakinarazpen asko euskaraz bidaltzen ditugu dagoeneko. Eskerrik asko gure bezeroaren iruzkina bidaltzeagatik. Eta berriro adierazten dizugu bide horretan aurrera egiten jarraituko dugula. Dosierra: 410-2015 Nori: LA CAIXA Arrazoia: Arazo bat izan dut kutxazain automatikoarekin, beraz laguntza eskatu diot langile bati euskaraz, beti bezala. Baina langile horrek ez zekien euskaraz eta dena errepikatu behar izan dut gazteleraz. Badirudi langile berria zela: betikoak ez ziren. Normalean, beti euskaraz hitz egiten dut banku honetan. Beraz, espero dut hurrengo aldian berriz aurkituko ditudala langile euskaldunak. Euskaraz bizi nahi dut!!! Erantzuna: Dosierra: 561-2015 Nori: LA CAIXA Arrazoia: Deustuko La Caixaren bulegora joan nintzen informazio eske. Euskaraz galdetu, baina leihatilako langileak gaztelaniaz egin zidan, ez barkamenik ez ezer. Goizeko 10:00ak aldera izan zen. Erantzuna: Dosierra: 636-2015 Nori: LA CAIXA Arrazoia: Etxarriko CANen egoitzaren atarian jarri duten afixa ez da euskaraz. Erantzuna: LA CAIXA - BEZEROEN ARRETARAKO BULEGOA: Jasotako kexaren harira, sortutako eragozpenengatik barkamena eskatu nahi dizut. CaixaBankeko bulegoan kanpoko kartelak espazio eta testuaren ikusgarritasuna hobea izateko egiten ditugu hizkuntza bakarrean. Arestian aipaturiko bulegoari dagokionez, kanpaina bereko hiru kartel jarri genituen; bi gaztelaniaz eta, bestea, euskaraz. Bestetik, publizitateko liburuxkak beti daude bi hizkuntzatan eta aipaturiko publizitate-kanpainakoak ere, bi hizkuntzetan jarri ziren bezeroen eskura. CaixaBankek kontu handiz babesten ditu lurraldeen hizkuntza-eskubideak eta gure publizitate-komunikazioetara euskaldunek euren hizkuntzan sartu ahal izateko egiten dugu lan. Horrez gain, bezeroei arreta euskaraz ematen saiatzen gara. Zentzu horretan, Etxarri-Aranazko bulegoan euskaldunek hizkuntza-eskubideak bermatuta dituztela uste dugu, publizitatea euskaraz egoteaz gain, arreta euren hizkuntzan ere ematen zaielako. Dena den, etengabe hobetzen jarraitzeko kontuan hartuko ditugu zure gomendioak. Dosierra: 656-2015 Nori: LA CAIXA Arrazoia: Udan zehar La Caixaren Iruritako kutxazainean dirua atera dut zenbait aldiz. Bulegoko atean uztailean eta abuztuan bulegoa hertsirik egonen zela jakinarazteko oharra zegoen. Ez zegoen euskaraz idatzia. Erantzuna:

215

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. ASEGURU-ETXEAK ETA FINANTZAK: FINANTZAK

Dosierra: 657-2015 Nori: LA CAIXA Arrazoia: La Caixaren Oronoz-Mugairiko bulegoan gauza anitz ez daude euskaraz. Bertzeak bertze, sarrerako kartelak (Salida, extintor…), mahaitxoan dauden esku-orri guztiak, La Caixak eginak dituen gizarte obren berri jasotzeko panelean dauden Diario de Noticias eta Diario de Navarraren berriak. Erantzuna: Dosierra: 830-2015 Nori: LA CAIXA Arrazoia: Urriaren 29 arratsaldean La Caixaren Barañaingo Udaletxe plazako bulegoan eman zidaten egiaztagiria, "Ingreso en cuenta ajena" izenekoa, ez zegoen euskaraz. Arreta euskaraz jaso nuen, diru-sarrera D ereduko eskola bateko kontuan egin nuen eta egiaztagiria euskaraz jaso nahi nuen, baina langileak erran zidanez, ez dute euskarazko egiaztagiririk. Erantzuna: Dosierra: 1027-2015 Nori: LA CAIXA Arrazoia: La Caixaren komunikazio guztia gaztelaniaz baino ez dut jasotzen. Web-orria gaztelaniaz edo katalanez baino ezin da kontsultatu. Kutxazainetako euskara tamalgarria da. Erantzuna: LA CAIXA - BEZEROARENTZAKO ARRETA BULEGOA: Jakinarazten dizugu zure idatzia dagokion sailari igorri zaiola, hura azter dezaten. Era berean, adierazi nahi dizugu zure iradokizunak aurkeztu ditzakezula, Línea Abierta zerbitzuaren bidez, "Inspiratu" atalean. Bertan, gure bezeroek zerbitzuak hobetzeko dituzten ideiak azaltzeko, dauden zerbitzuei balioa eransteko eta produktu berriak proposatzeko aukera dute. Posta jasotzen duzun hizkuntzari dagokionez, adierazten dizugu Línea Abierta 21 hizkuntzetan eskuragarri dagoela, horien artean, euskara. Hizkuntza alda dezakezu eskuinaldeko goiko aldean, bide hau jarraituz: Konfigurazio pertsonala > Aukeratu nola konektatu nahi duzun Línea Abierta-ra. Dosierra: 139-2015 Nori: LABORAL KUTXA Arrazoia: Laboral Kutxari nirekiko harremana euskaraz izatea nahi dudala adierazia diot, baina hala ere, otsailaren 20an Iruñeko Baiona etorbideko bulegotik igorri zidaten SMSa ez zegoen euskaraz idatzia. Gogaikarria da gauzak behin eta berriz errepikatu behar izatea, gero! Erantzuna: LABORAL KUTXA - BEZEROAREN ARRETA ZERBITZUA: - Zuen ekarpenak Iruña - Bayonako sukurtsalera bideratu ostean, esan digute barkamenak eskatzeko egindako huts egiteagatik. - Dena den, gure aldetik eskerrak eman nahi dizkizuegu egindako ekarpenengatik, egunetik egunera bezeroari eskaini beharreko zerbitzuak hobetzeko baliagarriak eta ezinbestekoak izaten baitira. - Zuen aurrean kexa aurkeztu duenari gertaera horrek eragozpenak sortu badizkio, zinez sentitzen dugula adierazi nahi dugu. Dosierra: 142-2015 Nori: LABORAL KUTXA Arrazoia: Laboral Kutxak bere Twiterreko kontutik gaztelania hutsean dagoen txio promozionatua hedatu du. Erantzuna: BEZEROAREN ARRETA ZERBITZUA: Twitter sare sozialeko txioek gehienez 140 karaktere izan dezakete. Muga honek mezuak garatzeko eragozpenak sortzen ditu, batez ere mezuak bi hizkuntzatan egin nahi badira. Horregatik, Laboral Kutxaren kasuan mezuak bikoiztu eta jarraitzaileei helarazi nahi zaien mezu bakoitzeko bi txio egiten ditu, bat euskaraz eta bat gazteleraz. Kasu zehatz honetan, otsailaren 19an lau txio planifikatu ziren gaztelaniaz, Aurrezki Klik kanpaina bultzatzeko. Hurrengo egunean berriz, otsailaren 20an, lau mezu horiek euskaraz programatu ziren.

216

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. ASEGURU-ETXEAK ETA FINANTZAK: FINANTZAK

Dosierra: 305-2015 Nori: LABORAL KUTXA Arrazoia: Laboral Kutxan elkarteak kontuan euskaraz du lehenetsita baina, abonu bat egitean "Veinticinco euros" testua agertzen da. Erantzuna: BEZEROAREN ARRETA ZERBITZUA: Jasotako kexaren harira zehaztapen hauek egin nahiko genizkizueke: Zuen ekarpenak dagokion alorrera bideratuko ditugu, jakinaren gainean egon daitezen. - Hala ere, gure aldetik eskerrak eman dizkizuegu egindako ekarpenengatik, egunetik egunera bezeroari eskaini beharreko zerbitzuak hobetzeko baliagarriak izaten baitira.- Zuen aurrean kexa aurkeztu duen herritarrari gertaera horrek eragozpenak sortu badizkio, zinez sentitzen dugula adieraz nahi diogu. Dosierra: 306-2015 Nori: LABORAL KUTXA Arrazoia: Deustuko Madariagako Laboral Kutxan egoten den langile batek euskaraz ez du ezer ulertzen. Lehen euskaldun bat egoten zen beti. Atzera joan dira bulego honetan. Erantzuna: Dosierra: 308-2015 Nori: LABORAL KUTXA Arrazoia: Laboral Kutxan euskara dugu hizkuntza aukera jarrita, baina badira zenbait komunikazio erdara hutsean: Extracto cuenta profesional, Comunicacion redundición de movimientos, Recibos domiciliados SEPA. Bestetik, helbideetan bidearen erdarazko sigla kentzea (CM) eskertzekoa litzateke eta herri izenetan Euskaltzaindiaren irizpideak hobestea BILBO jarrita. Amaitzeko eta, gehiegi eskatzea ez bada, "Adjunto le enviamos" esaldia hobe euskarazkoaren atzean jartzea. Erantzuna: BEZEROAREN ARRETA ZERBITZUA: Hurrengo azalpenak eman nahi dizkizuegu: - Dagokion sailera bideratu eta hauek aldi berean beharrezko egiaztapenak burutu ondoren, zera azaldu digute: Euskara hizkuntza bezala hautatuta daukaten bezeroek, zuen idatzian aipatutako dokumentuak euskarazko tituluaz jasotzen dutela, zehazki “SEPA helbideratutako ordainagiria” eta “Mugimenduak Batu Izanaren Jakinarazpena”. Atxikitako dokumentuetan daukazue adibidea ikusgai. - Horrez gain, “Adjunto le enviamos” testua euskarazko bertsioaren ostean jarri dugu, aurrerantzean postaz bidalitako komunikazioetan “Honekin batera doazkizu/Adjunto le enviamos” ageri dadin. Posta elektronikoz bidalitako dokumentazioan aldaketa egiteko eskaera ere martxan da jadanik. - Bidearen siglak kentzeari dagokionez, azaldu digute eskaera hori ez dela bideragarria, herri batean izen berdineko enparantza, kale edo etorbideak egon daitezkeelako. - Azkenik, azaldu nahi dizugu Laboral Kutxako datu baseak bezeroaren zuzenbidea jartzerako orduan bai “BILBAO” eta baita “BILBO” ere onartzen dituela, beraz, bezeroak aldaketa eskatu beharko luke bere bulegoan. Zure eskaerari erantzun egokia eman diogulakoan jaso ezazu gure agurrik beroena.

217

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. ASEGURU-ETXEAK ETA FINANTZAK: FINANTZAK

Dosierra: 316-2015 Nori: LABORAL KUTXA Arrazoia: Laboral Kutxara joan naiz eta azken urteotan bezala, abonu agiriaren diru kopurua gazteleraz inprimatu da. Elkartearen kontuan euskara hobetsi genuen orain dela urte batzuk eta ez dut ulertzen nola ez den ateratzen bi hizkuntzetan (denontzako izan beharko litzatekeena) edo euskara hutsean (eskatu genuena). Bulego izenean ere "AVDA" kentzea eskertzekoa litzateke edo bestela "ETORB." jartzea. Erantzuna: BEZEROAREN ARRETA ZERBITZUA: Honako zehaztapen hauek egin behar dizkizuegu: - Zuen ekarpenak dagokion Areara bideratu ditugu, jakinaren gainean egon daitezen. - Hala ere gure aldetik, eskerrak eman nahi dizkizuegu egindako ekarpenengatik, egunetik egunera bezeroari eskaini beharreko zerbitzuak hobetzeko baliagarriak izaten baitira. - Zuen aurrean kexa aurkeztu duenari gertaera horrek eragozpenak sortu badizkio, zinez sentitzen dugula adierazi nahi dugu. Erantzuna: BEZEROAREN ARRETA ZERBITZUA: Hurrengo azalpenak eman nahi dizkizuegu: - Beharrezko gestioak aurrera eramaten ari gara hurrengo astetik aurrera abonu agiriaren diru kopurua euskaraz azaltzeko aukera egon dadin. - Dena den, euskaraz inprimatzeko, bezeroak bulegoan eskaera egin beharko luke, eta komenigarria litzaiguke bezeroaren datuak ezagutzea bere gestioko bulegoari beharrezkoak diren argibideak eman ahal izateko. Dosierra: 459-2015 Nori: LABORAL KUTXA Arrazoia: 2013 urtean kexa egin nuen Laboral Kutxaren www.bancaparaempresas.com webgunean euskarak tokirik ez zuelako. Erantzun zidaten nahiz eta blog horretan artikulu gehienak gaztelaniaz egon, euskara eta ingelesa ere erabiltzen dutela, baina hala ere, aurrerantzean euskaraz post gehiago publikatzen ahaleginduko zirela. Gaur, bi urte beranduago, orduko kexa berretsi beharrean nago, aipatu webguneak erdara hutsean jarraitzen baitu, euskarazko bertsiorik gabe. Erantzuna: LABORAL KUTXA - BEZEROAREN ARRETA ZERBITZUA: Honako zehaztapen hauek egin behar dizkizuegu: Zuen ekarpenak dagokion Areara bideratu ditugu, jakinaren gainean egon daitezen, eta bertatik eskatu digute barkamenak eskatzeko oraindik post asko ez badute euskaraz egin. - Hala ere gure aldetik, eskerrak eman nahi dizkizuegu egindako ekarpenengatik, egunetik egunera bezeroari eskaini beharreko zerbitzuak hobetzeko baliagarriak izaten baitira. - Zuen aurrean kexa aurkeztu duenari gertaera horrek eragozpenak sortu badizkio, zinez sentitzen dugula adierazi nahi dugu. Dosierra: 536-2015 Nori: LABORAL KUTXA Arrazoia: Laboral Kutxako bezeroa naiz eta nirekiko harremana euskaraz izatea nahi dudala jakinarazia diet. Gaur, uztailak 9, txartela berritzeari buruzko SMS mezua ez didate euskaraz igorri; 948786346 zenbakia ageri da mezuan. Kokoteraino nago! Ez da SMSa euskaraz idatzi gabe jasotzen dudan lehendabiziko aldia. Aurrekoetan telefonoz ohartarazi diet, baina ikusten dudanez, alferrik. Noiz konponduko dute hutsa? Erantzuna: Dosierra: 465-2015 Nori: PayPal EUROPE Arrazoia: Euskara ene ama hizkuntza da eta euskaraz bizi naiz. Joan den astean, izena eman behar izan nuen ikastaldi baten egiteko eta ordaintzerakoan, PayPal sistema aukeratu nuen. Hara zer konplikatua bihurtu zen! Azalpen guztiak frantsesez ziren eta bandera espainolaren ikurrean klikatuz gero, hor ere, ez zen gaztelania baizik agertzen! Eta beste kasuetan berriz ingelesa. Hizkuntza hauek arrotzak zaizkidanez, kostatzen zait ulertzea. Eskertuko nizueke zuen argibideak euskaraz ere jartzea denbora aurrezteko. Erantzuna:

218

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. ASEGURU-ETXEAK ETA FINANTZAK: FINANTZAK

Dosierra: 1034-2015 Nori: SABADELL GUIPUZCOANO Arrazoia: Donostian Gros auzoan dagoen Sabadell bankuak erakusleihoan duen propaganda gaztelera hutsean dago Erantzuna: Dosierra: 709-2015 Nori: TRIODOS BANK Arrazoia: Triodos Bank banketxearen Bilboko bulegoko hizkuntza-paisaia (kartelak, errotuluak, esku-orriak, e.a.) erdara huts-hutsean dago barruko aldean. Bulegariarekin erdarara makurtu behar izan dut, beti bezala. Etiko adjektiboa darabilen banketxe honek ez du, bada, euskaldun herritarrokin etikoki jokatzen; argi eta garbi dago-eta diskriminatzen gaituena. Erantzuna:

219

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. ERAGILEAK

ALDERDI POLITIKOAK Dosierra: 928-2015 Nori: CIUDADANOS Arrazoia: Abenduaren 20ko hauteskundeak direla eta CIUDADANOSen propaganda gaztelania hutsean jaso dugu Iruñean. Erantzuna: Dosierra: 931-2015 Nori: CIUDADANOS Arrazoia: CIUDADANOS alderdiaren propaganda espainol hutsean jaso dut Donostian. Erantzuna: Dosierra: 948-2015 Nori: CIUDADANOS Arrazoia: Abenduaren 20ko hauteskunde kanpainako CIUDADANOS alderdi politikoaren propaganda iritsi zaigu Donostian postontzira eta gaztelania hutsean dago. Erantzuna: Dosierra: 952-2015 Nori: CIUDADANOS Arrazoia: Abenduaren 20ko hauteskundeetako CIUDADANOS alderdi politikoaren iragarkiak, kaleko kartelak zein gutunak, gaztelania hutsean ikusi eta jaso ditut Bermeo aldean. Erantzuna: Dosierra: 954-2015 Nori: CIUDADANOS Arrazoia: Ciudadanos alderdiaren propaganda jaso dugu etxeko postontzian (Bizkaia). Ez dago euskaraz. Erantzuna: Dosierra: 191-2015 Nori: DÉMARCHE CITOYENNE 64 Arrazoia: Joan den hilabeteko departamenduko bozetan Donibane Lohizuneko kantonamenduko Démarche citoyenne 64 koaliziok adierazten du euskararen garapenari laguntza bat ekarri nahi diola. Zergatik ez liteke hasiko bere hauteskunde egitaraua euskarara itzuliz? Sinesgarritasuna gehituko lioke bere proiektuari. Erantzuna: Dosierra: 165-2015 Nori: EAJ - PNV Arrazoia: Gernikako EAJk erdara hutsean argitaratu du iragarkia gaurko (martxoaren 12a) Deian, afiliatuen aparteko batzar baterako deialdia egiteko. Erantzuna: Dosierra: 266-2015 Nori: EAJ-PNV Arrazoia: EAJk aurtengo Aberri Egunerako argitaratu duen kartela euskaraz egonik, “Bilbao” gaztelaniazko izendapena darabil “Bilbo” beharrean. Erantzuna:

220

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. ERAGILEAK: ALDERDI POLITIKOAK

Dosierra: 934-2015 Nori: FEDERATION DU PARTI SOCIALISTE Arrazoia: Pasa den astean eskualdeko hauteskundeen kanpainaren karietara, Alderdi sozialistaren esku-orria jaso nuen. Gobernu sozialistak hizkuntza gutxituen euro-itunaren berrestea bere egin eta hainbeste buelta eman ondoren gai horrekin, azken finean euskara ez da inon agertzen, ez itzulpen gisa, ez eta ere ideietan. Herritar erregionalisten botoa ez duzue hain erraz lortuko horrela. Erantzuna: Dosierra: 196-2015 Nori: FRONT NATIONAL Arrazoia: Joan den hilabeteko Pirinio Atlantikoko departamenduko bozetan, Donibane Lohizuneko kantonamenduko Front national partiduak bere egitarauan ez dio inolako tokirik utzi euskarari, bere lurraldeko hizkuntzari. Agian Frente Nazionalari gustatuko litzaioke ez bagenu ingelesa baizik erabiltzen lurralde frantsesean? Zalantzan nago. Horregatik, Frente Nazionala gonbidatzen dut berak onartuko ez lukeen jarrerarik ez hartzen eta tokiko hizkuntzei merezi duten tokia bermatzen. Erantzuna: Dosierra: 192-2015 Nori: GAUCHE DEPARTEMENTALE Arrazoia: Joan den martxoko Pirinio Atlantikoko departamenduko bozetan, Donibane Lohizuneko kantonamenduko Gauche Departementale koaliziok, dirudienez, toki sinboliko bat baizik ez dio eskaintzen euskarari. Orrialdearen gainean agertzen da “Idatz dezagun elkarrekin kantonamenduaren geroa!” eta afixaren beheko-aldean berriz “martxoaren 22 eta 29an, gure alde bozkatuz, zure alde egiten duzu”. Zaila izanen zaio herritar euskaldunari zuei konfiantza egitea ez badiozue bere hizkuntzari toki gehiago eskaintzen. Erantzuna: Dosierra: 282-2015 Nori: PARTIDO POPULAR Arrazoia: Bizkaiko Batzar Nagusietako eta Durangoko Udalerako hauteskundeak direla-eta, etxean gutun bana jaso dugu, helbidedunak eta izendunak, Partido Popular alderdi nazionalistaren aldetik. Hauteskundeotarako gutunazal eta boto paperez gainera, propaganda dakar: orri bat da, alde batetik Mariano Raxoiren gutuna dakarrena, eta, bestetik, Bizkaiko diputatu nagusi izateko hautagai Javier Ruizena. Bada, propaganda osoa erdara hutsean dago, Bizkaiko eta Arratia eta Durangerri eskualdeetako euskaldunok baztertuz. Erantzuna: Dosierra: 284-2015 Nori: PARTIDO POPULAR Arrazoia: Sakanan bizi naiz, euskararen legearen arabera eremu euskaldunean. PPk bidali didan hauteskunde propaganda, Mariano Rajoy eta Ana Beltrán Nafarroako Gobernurako hautagaiek sinatua, espainiera hutsean idatzia dago. Hitz bakar bat ere ez dago euskaraz, nahiz eta berezko hizkuntza eta ofiziala izan Nafarroan. Erantzuna: Dosierra: 374-2015 Nori: PARTIDO POPULAR Arrazoia: PPNk hauteskunde kanpainako publizitatea gaztelania hutsean bidali du. Erantzuna:

221

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. ERAGILEAK: ALDERDI POLITIKOAK

Dosierra: 254-2015 Nori: PARTIDO SOCIALISTA OBRERO ESPAÑOL - PSN Arrazoia: Nafarroako Foru Parlamenturako hauteskundeak direla eta PSNk hauteskunde propaganda utzi digu etxeko postontzian. Sakanan bizi gara, legeak euskaldun izendatzen duen eremuan, baina hala ere jaso dugun propagandan ez da hitz erdirik ageri euskaraz. "Comienza la regeneración navarra" dio PSNren leloak, baina hizkuntza kontuetan berrikuntza gutxi. Erantzuna: Dosierra: 255-2015 Nori: PARTIDO SOCIALISTA OBRERO ESPAÑOL - PSN Arrazoia: PSN alderdiaren esku-orria jaso dugu etxeko postontzian eta gaztelania hutsean dago. Erantzuna: Dosierra: 258-2015 Nori: PARTIDO SOCIALISTA OBRERO ESPAÑOL - PSN Arrazoia: Arakilen bizi naiz, euskararen legearen arabera eremu euskaldunean. Hala ere, PSNk bidali didan hauteskunde propaganda, gaztelania hutsean dago, eta ez du euskararen inguruko proposamenik txikiena ere jasotzen. Erantzuna: Dosierra: 263-2015 Nori: PARTIDO SOCIALISTA OBRERO ESPAÑOL - PSN Arrazoia: Socialistas de Pamplona-k udal hauteskundeak direla-eta Iruñeko alkategaiak sinatzen duen propaganda-orria bidali digu etxera. Informazio guztia espainiera hutsean dago, kulturarteko hiriaren aldeko apustua egiten dutela dioten arren. Erantzuna: Dosierra: 265-2015 Nori: PARTIDO SOCIALISTA OBRERO ESPAÑOL - PSE-EE Arrazoia: Irungo Sozialistek ohar idatzia utzi dute Irungo hainbat etxetan. Euskarazko bertsioa ez dago zuzen idatzita. Akats ugari ditu. Erantzuna: Dosierra: 296-2015 Nori: PARTIDO SOCIALISTA OBRERO ESPAÑOL - PSN Arrazoia: Postontzian PSN-ren propaganda jaso dut eta esaldi bat ezik gainerako guztia gaztelania hutsean dago. Erantzuna: Dosierra: 366-2015 Nori: PARTIDO SOCIALISTA OBRERO ESPAÑOL - PSN Arrazoia: Hauteskunde kanpainako publizitatea gaztelania hutsean bidali zuen PSNk. Erantzuna: Dosierra: 922-2015 Nori: PARTIDO SOCIALISTA OBRERO ESPAÑOL - PSOE Arrazoia: Abenduaren 20ko hauteskundeak direla eta PSOEren eskutitza jaso dut (Barañainen). Ez gutun-azala, ez gutuna, ez boto-paperak eta ez boto-paperak sartzeko gutun-azalak ere, ez dago deus euskaraz. Horrela ez dute nire botorik jasoko. Erantzuna:

222

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. ERAGILEAK: ALDERDI POLITIKOAK

Dosierra: 946-2015 Nori: PARTIDO SOCIALISTA OBRERO ESPAÑOL - PSOE Arrazoia: Espainiako estatuko Gorteetako senatari eta diputatuak aukeratzeko hauteskunde kanpainaren barruan, PSOE/PSE-EE alderdiaren gutunak jaso ditugu anaiak eta biok. Gutunazaletako testuak erdara hutsean daude: "Un futuro para los jóvenes / PSE-EE PSOE" eta "PSOE / Vamos a avanzar juntos" erdara hutsean; helbideetan gainera, "Vizcaya" ageri da Bizkaia izen ofiziala beharrean. Pedro Sánchezek sinatutako gutuna euskaraz eta gaztelaniaz dago, baina euskarazko testuak hainbat akats ditu, ez ditu erdarazkoak dituen hainbat osagai eta pertsonalizatu gabe dago, gaztelaniazkoa ez bezala. Erantzuna: Dosierra: 1017-2015 Nori: PARTIDO SOCIALISTA OBRERO ESPAÑOL - PSOE Arrazoia: Gurasoek gutun bana jaso zuten atzo, hilak 10, PSOE alderditik. Gutunazaleko leloa erdara hutsean dago, helbidean "Vizcaya" (baino ez), eta gutunaren erdarazko aldea, pertsonalizuta, baina euskarazkoa ez. Erantzuna: Dosierra: 1018-2015 Nori: PARTIDO SOCIALISTA OBRERO ESPAÑOL - PSE-EE Arrazoia: Ikusi berri dut PSOEren furgoneta Matienetik (Abadiño) igarotzen, errotuluak erdara hutsean dituela, EE siglek barru-barruan duten Euskadiko Ezkerra euskarazko izenagatik ez bada. Erantzuna: Dosierra: 1020-2015 Nori: PARTIDO SOCIALISTA OBRERO ESPAÑOL - PSE-EE Arrazoia: Abadiñoko Matiene auzoko Bizkaibusen markesinan PSOEren hauteskunde propagandako kartel handia ikusi dut. Kartela ez dago euskaraz, erdara hutsean baizik. Erantzuna: Dosierra: 1086-2015 Nori: PARTIDO SOCIALISTA OBRERO ESPAÑOL - PSOE Arrazoia: Hauteskundeak direla eta, PSOE alderdiak Iruñeko faroletan zintzilik paratutako kartelak ez daude euskaraz. Erantzuna: Dosierra: 241-2015 Nori: PODEMOS Arrazoia: Hauteskundeak direla eta Podemos alderdiaren publizitatea jaso dugu Sakana aldean, euskara hizkuntza ofiziala den eremuan, ia osorik gaztelaniaz. Erantzuna: NAFARROAKO AHAL DUGU ALDERDIA - IDAZKARI NAGUSIA: Zuen kexa jaso eta gero, aztertu egin dugu zein izan den Podemos-Ahal Duguren jarduera publizitatearekin loturik. Gure hautagaitzan euskaldun asko daude eta, euskara bizi-bizi dago partiduaren bizitzan. Horrek suposatzen du arreta berezia jartzen dugula euskararen erabilerarekin gure komunikazio publikoetan. Hala ere, partidu berri bat izanda, oraindikan antolatzen ari gara eta beti ez da posible dena kontrolpean izatea. Gainera, ez dugu ez dirurik ez denborarik izan programa osoa itzultzeko, garrantzitsuena bertzerik ez. Ez da aitzakia, azalpena baizik. Horregatik barkamena eskatzen dizuet, ez da borondate falta izan. Dena den, eskertzen dizuegu eskutitza, hobetzen laguntzen digulako.

223

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. ERAGILEAK: ALDERDI POLITIKOAK

Dosierra: 926-2015 Nori: PODEMOS Arrazoia: Abenduaren 20ko hauteskundeak direla eta PODEMOSen publizitatea jaso dugu Bara単ainen. Ez dago euskaraz. Ez dezatela gure botoa espero. Erantzuna: Dosierra: 929-2015 Nori: PODEMOS Arrazoia: Etxeko gutunontzian (Iru単ean) eta emailez bidalitako abenduaren 20ko hauteskunde kanpainarako propaganda gaztelania hutsean bidaltzeagatik kexa helarazi nahi diot PODEMOSi. Erantzuna: Dosierra: 930-2015 Nori: PODEMOS Arrazoia: PODEMOS alderdiaren propaganda espainol hutsean jaso dut Donostian. Erantzuna: Dosierra: 947-2015 Nori: PODEMOS Arrazoia: Abenduaren 20ko hauteskunde kanpainako Podemos/Ahal dugu-ren propaganda iritsi zaigu Donostian postontzira eta gaztelania hutsean dago. Erantzuna: Dosierra: 950-2015 Nori: PODEMOS Arrazoia: Abenduaren 20ko hauteskundeetako PODEMOSen iragarkiak, kaleko kartelak zein gutunak, gaztelania hutsean ikusi eta jaso ditut Bermeo aldean. Erantzuna: Dosierra: 955-2015 Nori: PODEMOS Arrazoia: Podemos/Ahal dugu-ren propaganda iritsi da postontzira (Iru単ean); gutuna gaztelaniaz baino ez dago. Erantzuna: Dosierra: 1095-2015 Nori: PODEMOS Arrazoia: Podemos alderdiak hauteskunde propaganda gaztelania hutsean igorri du Algortara. Erantzuna: Dosierra: 45-2015 Nori: SORTU Arrazoia: Iratzar fundazioak abian jarri duen "Neguko Unibertsitatean" 12 hitzaldietatik 5 baino ez dira euskaraz izanen. Deigarria da Hernanin gaztelaniaz izatea, eta bitxia da Estatuan diren herri desberdinetako ordezkariak, haien berezko hizkuntzan jarri beharrean, gaztelaniaz aritzeko jartzea. Erantzuna:

224

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. ERAGILEAK: ALDERDI POLITIKOAK

Dosierra: 935-2015 Nori: VIRGINIE CALMELS- Génération nouvelle région Arrazoia: Pasa den astean eskualdeko hauteskundeen kanpainaren karietara, UDI alerdiaren esku-orria jaso nuen. Gobernuak proposatutako hizkuntza gutxituen euroitunaren berrestea hainbeste aipatu ondoren azken denbora hauetan eta zuen taldeko hainbat hautetsiek sustaturik, azken finean euskara ez da inon agertzen, ez itzulpen gisa, ez eta ere ideietan. Erantzuna: Dosierra: 260-2015 Nori: UNION DEL PUEBLO NAVARRO - UPN Arrazoia: Sakanan bizi naiz, euskararen legearen arabera eremu euskaldunean. UPNk bidali didan hauteskunde propagandak honakoa dio hitzez hitz: “Defenderemos la Navarra diversa, la que engloba a todos, (…) con todas sus lenguas, incluido el euskara.” Euskarari tokia egiteko aukera paregabea galdu du, ordea, propaganda-orria gaztelania hutsean baitago. Erantzuna: Dosierra: 375-2015 Nori: UNION DEL PUEBLO NAVARRO - UPN Arrazoia: UPNk hauteskunde kanpainako publizitatea gaztelania hutsean bidali du. Erantzuna: Dosierra: 924-2015 Nori: UNION DEL PUEBLO NAVARRO - UPN Arrazoia: A-20 hauteskundeen karira etxean jaso dudan UPN-PPren esku-orrian euskaraz ez da batere informaziorik ageri. Erantzuna: Dosierra: 953-2015 Nori: UNION DEL PUEBLO NAVARRO - UPN Arrazoia: Abenduaren 20ko hauteskundeak direla eta UPN-PPk bidali didaten propaganda erdara hutsean dago. Erantzuna: Dosierra: 1087-2015 Nori: UNION DEL PUEBLO NAVARRO - UPN Arrazoia: Hauteskundeak direla eta UPN-PP alderdiek Iruñean barnako faroletan zintzilik jarritako kartelak ez daude euskaraz. Erantzuna:

225

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. ERAGILEAK

SINDIKATUAK Dosierra: 464-2015 Nori: Cheminots-CGT Arrazoia: Erabaki dut ez naizela zuen aldean ariko, ez baituzue den mendreneko lekurik uzten euskarari, herri honetako berezko hizkuntzari. Segur aski dakizuen bezala, legeak ez du elebidunez komunikatzeko eskubidea baztertzen eta praktika hori hedatu da Iparraldeko hainbat erakunde publikoetan. Bada garaia orain euskaraz komunikatzeko! Baionako herritarra naiz eta geltokian nahi dut argibideak euskaraz izan daitezen eta treneko langileak euskaraz mintza daitezen. Euskara ondare kultural publikoa izanki, erakunde eta enpresa publikoek erantzukizun nagusia duzue bere biziraupenari dagokionez. Nahiko nuke Cheminot-CGT sindikatua ere borroka horretan sar dadila, elkarrekin beste borrokak ere eraman ahal izan ditzagun. Erantzuna: Dosierra: 725-2015 Nori: ELA SINDIKATUA Arrazoia: ELA 'Euskal Sindikatuak' ez du euskaraz ipintzen helbidea gutunetan. Erantzuna: ELA - EUSKARA ARDURADUNA: Gutun gehienetan helbidea euskaraz daukagu, baina egia da bidalketa batzuk helbide zaharrarekin ari garela egiten eta hor helbidea ez dago euskaraz. Jasotako kexari esker konturatu gara horretaz eta ahalik eta azkarren konponduko dugu arazoa. Dosierra: 918-2015 Nori: LAB Arrazoia: LAB sindikatuak prentsa agiria frantses hutsean bidali du. Ez da lehen aldia gertatzen dela. Azken aldian, behin baino gehiagotan komunikatu dute frantsesez bakarrik. Erantzuna: Dosierra: 430-2015 Nori: SUD-rail Arrazoia: Erabaki dut ez naizela zuen aldean ariko, ez baituzue den mendreneko errespeturik erakutsi euskarari, herri honetako berezko hizkuntzari.Segur aski dakizuen bezala, legeak ez du elebidunez komunikatzeko eskubidea baztertzen eta praktika hori hedatu da Iparraldeko hainbat erakunde publikoetan. Bada garaia orain euskaraz komunikatzeko! Baionako herritarra naiz eta geltokian nahi dut argibideak euskaraz izan daitezen eta treneko langileak euskaraz mintza daitezen. Euskara ondare kultural publikoa izanki, erakunde eta enpresa publikoek erantzukizun nagusia duzue bere biziraupenari dagokionez. Nahiko nuke SUD-rail sindikatua ere borroka horretan sar dadila, elkarrekin beste borrokak ere eraman ahal izan ditzagun. Erantzuna:

226

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. ERAGILEAK

ERLIJIOA Dosierra: 988-2015 Nori: ELEIZ MUSEOA BIZKAIA Arrazoia: Bizkaiko Eleiz Museoan jarri duten kartelean euskarazko testua gaizki dago. Erantzuna: BIZKAIKO ELEIZ MUSEOA: Afixa edo oharra jada aldatu dugu. Dagoeneko Belenen erakusketa bukatu da, baina datozen urteetan kartel berria erabiliko dugula jakinarazi nahi dizuegu. Eskerrik asko akatsaren berri emateagatik.

227

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. ERAGILEAK

BESTELAKO ERAGILEAK Dosierra: 363-2015 Nori: ALTERNATIBA Arrazoia: Alternatiben herrixkaren webgunera sartu naiz kasualitatez eta 4 hizkuntzatan dela ikusi dut: frantsesa, espainola, ingelesa eta alemana. Euskara arras bazter utzia da, beraz. Ipar Euskal Herriko eragile garrantzitsuenetako batek bultzatzen duen ekimen batean euskarak hain presentzia urria izatea lotsagarria da! Webgunearen helbidea: https://alternatiba.eu/. Erantzuna: Dosierra: 421-2015 Nori: ARGOIAK KULTUR ELKARTEA Arrazoia: Irungo ARGOIAK kultur elkartean bazkideei zuzendutako ohar asko (“No cojáis de aquí las sillas” eta antzekoak) gaztelania hutsean idatzita edo oso euskara traketsean egon ohi dira. Erantzuna: LEHENDAKARIA: Argoiak irabazi asmorik gabeko Kultur Elkartea da, eta altruismoz lan egiten duten boluntarioek osatzen dute elkartearen zuzendaritza. Euskararekiko sentiberatasun handia dugu, eta horregatik arreta eta ahalegin handia egiten dugu gure komunikazio guztiak, kultur plangintza, txango, eta abarri buruzkoak elebidunak izan daitezen (Irungo Udal Euskaltegiko departamentuak euskarazten ditu). Egia da tarteka ohar batzuk gaztelaniaz soilik jarri izan direla, garrantzi handirik gabeko barne-informaziotzat hartuta, baina akatsaz oharturik, datorren ikasturterako zuzentzeko neurriak hartuko ditugu. Hizkuntza Eskubideen Behatokian aurkeztu den kexa Zuzendaritza Batzordean aurkez zitekeela esan nahi dugu, gurea jende guztiarentzat ateak zabalik dituen elkartea baita. Dosierra: 1158-2015 Nori: ASOCIACIÓN CABALGATA REYES MAGOS PAMPLONA Arrazoia: Iruñeko Erregeen kabalgata antolatzen duen elkarteak aurten postontzietan banatu duen aldizkaria ia osorik gaztelania hutsean dago: 36 orrialde ditu eta 2 besterik ez dira euskaraz. Bestalde, bi orrialde ele bietan daude, Iruñeko Udalaren eta Nafarroako Gobernuaren publizitate orrialdeak hain zuzen ere. Elkarteak 50.000 €ko diru-laguntza jasotzen du erakunde publikoetatik. Erantzuna: ASOCIACIÓN CABALGATA REYES MAGOS DE PAMPLONA - IDAZKARIA: Azken urte hauetan ahalegina egiten ari gara “Cabalgata de Reyes” aldizkarian euskarak duen presentzia areagotzeko. Gure helburua eta borondatea da kabalgatan bertan, naiz elkarteak gabonak girotzeko antolatzen dituen gainerako jardueren inguruan gero eta jende gehiago biltzea. Jakingo duzun moduan gure elkarteak lan eskerga egiten du dituen giza baliabide eta baliabide ekonomiko urriekin, eta benetan sentitzen dugu egiten dugun lana jende guztiak ez ulertzea eta ez baloratzea. Dosierra: 35-2015 Nori: ASOCIACIÓN NAVARRA DE EMPRESAS DE COMUNICACIÓN Y PUBLICIDAD Arrazoia: Nafarroako publizitatearen I. sariak (I. Premios a la Publicidad Navarra) ekitaldia ospatu zuten atzo (besteak beste Nafarroako Gobernuak diruz lagunduta) eta publizitate guztia gaztelania hutsean egin dute (kartelak, euskarriak, markesinetan...), hala nola, ekitaldia bera ere. Sare sozialetan salatu dut eta ekimenaren kudeatzaileak, Nafarroako Unibertsitateko irakasle den Hildegart Gonzalez-ek zera erantzun dit euskaraz: "euskeraz edo erderaz berdin zaigu, guretzat garrantzia daukana hemen egiten den publizitatea oso ona dela". Webguneak ere ez du euskarazko bertsiorik. Erantzuna: ASOCIACIÓN NAVARRA DE EMPRESAS DE COMUNICACIÓN Y PUBLICIDAD - GERENTEA: Zuen kexa jaso ondoren izandako batzarraren ondotik, barkamena eskatu nahiko genizueke. Eta bide batez, datozen edizioetan ekitaldiaren berri emateko eginen dugun material guztia ele bietan eginen dugula jakinarazten dizuegu.

228

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. ERAGILEAK: BESTELAKO ERAGILEAK

Dosierra: 627-2015 Nori: BANCO DE ALIMENTOS DE NAVARRA Arrazoia: Jakien bankuak bilketa egin du Ermitaga単ako merkatuan. Oso interesgarria iruditzen zait aurrera eramaten duten lana, baina eskertuko nieke banatzen duten informazio-orria euskaraz ere egonen balitz. Erantzuna: Dosierra: 1103-2015 Nori: BIDASOA BIZIRIK Arrazoia: Bidasoa Bizirik auto-enplegu eta enpresa gune departamentuan goizeko 10:30ean ez zegoen inor euskaraz artatzeko gai zenik eta espainieraz egin behar izan dut. Erantzuna: BIDASOAKO GARAPEN AGENTZIA - ZUZENDARI OROKORRA: Bidasoa Bizirik urratsak egiten ari da euskararen normalizazio prozesuan. Urteetan egindako lana fruituak ematen ari da, eta Autoenplegu sailean ere harrera euskaraz ziurtatzen da eta baita dokumentazio guztia ere. Halere, herritarrak aipatzen duen egunean ez zegoen langile euskaldunik bulegoan. Jakin badakigu bide luzea dugula aurretik, baina norabide egokian goazela uste dugu. Horregatik, erreklamazioa egin duen pertsonak bizi izandako egoera sentitzen dugu eta barkamena eskatzeaz gain, eskerrak ematen dizkiogu euskararen normalizazioan aurrera egiten laguntzen digulako. Dosierra: 206-2015 Nori: BILBAO DENDAK Arrazoia: Bilbao Dendak elkarteak gaztelania hutsean argitaratu du gaur El Correon orrialde osoko iragarkia, dirutza publikoa jasotzen duen arren. Erantzuna: BILBAODENDAK: Gure ustez, herritarrak helarazitako kexak ez du izateko arrazoirik. Bilbaodendak plataforma publiko pribatua da: Bilboko Udala, Bilboko Merkataritza Ganbera, eskualdeko merkataritza elkarteek, Zubiarte, Erriberako azoka eta El Corte Inglesek osatzen dute eta Eusko Jaurlaritzaren Ekonomiaren garapen eta lehiakortasunerako Sailaren babesa du. Gure komunikazio eta publizitate arloko politika beti izan da eta da elebiduna, bitartekoen plangintza globala diseinatzen duena eta kontsumitzaile eta erabiltzaileen hizkuntza-eskubideak errespetatzen dituena. Eta ez dugu hartara behartuta gaudelako egiten, bi hizkuntzak ofizialak direnaz guztiz jabetuta gaudelako baizik, eta gure balioak, kultura eta interes komertziala defendatzen ditugulako. Hori garbi ikus daiteke merkatari eta kontsumitzaileei begira argitaratzen ditugun euskarrietan. Kasu batzuetan, publizitatearen eragina aurreikusitakoa izan dadin publizistek hartara behartuta, ezin izaten ditugu iragarkiak ele bietan editatu, eta horrelakoetan bereizita editatzen dira gaztelaniazko eta euskarazko bertsioak, hedabideetan batekoak zein bestekoak txertatzen direlarik. Honekin batera El Correon euskaraz argitaratu zen iragarkiaren euskarazko bertsioa bidaltzen dizugu. 2014ko udazkeneko kanpainako jatorrizkoak ere bidatzen dizkizuegu. Horiek ere edizio berezietan argitaratu ziren eta idatzizko hedabideetan zein kanpoko euskarrietan (Bilbobus eta Bizkaibuseko markesinak, metroko euskarri digitalean) txertatu ziren. Irratirako euskarriak, egitekotan, ele bietan emititzen dira. Era berean, www.bilbaodendak.net web orriak ele bietan eskaintzen du informazioa. Dosierra: 218-2015 Nori: BILBAO DENDAK Arrazoia: Bilbao Dendak (Bilboko Merkataritza Sektorea Biziberritzeko Elkartea) delakoak erdara hutsean argitaratu du iragarkia gaurko Deian (martxoaren 18an), orrialde osokoa eta koloreetan. Eusko Jaurlaritzaren, Bilboko udalaren, eta Bilboko Merkataritza Ganberaren irudiak ageri ditu. Bilbao Dendak delakoaren partaide omen dira Bilboko merkatari elkarte guztiak eta hainbat erakunde publiko, tartean Bilbao Ekintza udal erakundea eta udala bera. Bestalde, haren sare sozialetan hutsaren hurrengoa da euskararen presentzia. Erantzuna:

229

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. ERAGILEAK: BESTELAKO ERAGILEAK

Dosierra: 226-2015 Nori: BIZKAIMENDI Arrazoia: Zapaturo Bilboko Areatzan egiten den 'Gure lurreko merkatua' delakoa iragartzeko publizitatea argitaratzen du astero Deia egunkariak. Badira hainbat hilabete egiten dela azoka hori eta beste horrenbeste denbora iragarkia hainbat akats dituela argitaratzen dela. Bada, batetik "productua" [sic] ageri ohi da; gaurko iragarkian hamahiru biderrez. Bestetik azoka Areatzako "oholtzetan" dela dio; gaztelaniaz, berriz, "tinglados" direlakoetan dela. Bada, Areatzan dauden egiturak ez dira oholtzak, aterpe edo estalpeak baizik. Gainera, produktuak zeintzuk diren gaztelania hutsean idatzi ohi dute. Azoka Bizkaiko Foru Aldundiko Nekazaritza sailak eta Bilboko udaleko Osasun eta Kontsumo sailak antolatzen dute, Bizkaimendi - Bizkaiko Landa Garapenerako Elkarteen Federazioarekin batera, eta Slow Food Bilbo-Bizkaia elkartearekin. Erantzuna: Dosierra: 1024-2015 Nori: BIZKAIMENDI Arrazoia: Zapaturo Bilboko Areatzan egiten den 'Gure lurreko merkatua' iragartzeko Deia egunkariak argitaratzen duen iragarkiagatik martxoan kexa egin ondoren (ikus 226-2015 kexa) 'oholtza' hitza kendu egin zuten eta euskarari toki gehiago eta zuzena eman, baina bizpahiru aste baizik ez zuen iraun zuzenketak. Abenduaren 11ko iragarkian ikus daitekeen moduan, 'productua' eta 'oholtza' berbak erabiltzen segitzen dute, eta unean-unean bestelako testuak gehitzen dituztenean erdara hutsean egoten dira. Erantzuna: Dosierra: 461-2015 Nori: CARITAS Arrazoia: Caritas-ek urtero bezala, Sanferminak heldu direla baliatuz, tonbola jarri du Iruñeko Sarasate pasealekuan, eta urtero bezala, bertako hizkuntza-paisaian euskarak ez du tokirik, ez errotulazioan, ez zozketa-txarteletan, ez entzunezko mezuetan, ez eta espazioa girotzeko musikan. Erantzuna: Dosierra: 462-2015 Nori: CARITAS Arrazoia: Lekunberriko elizan, ele bietan dago mezu solidarioaren kartela, baina diru-laguntza emateko sobretxoa, gaztelania hutsean idatzita dago. Erantzuna: Dosierra: 558-2015 Nori: CARITAS Arrazoia: Caritas-ek ekaina eta uztailean Iruñeko Sarasate pasealekuan jarri zuen tonbolan euskararen presentzia hutsaren hurrengoa zen; zozketetako zenbaki sarituen kartelean ageri zen euskara, baina informazio guztia ez zegoen euskaraz. Bestalde, leloak (sencillez, esperanza…), logotipoa eta toponimoa (Tombola de Caritas - Pamplona), zenbait ohar (ordutegiarena, “zona cardiosegura”, “zona videovigilida”) ez zeuden euskaraz. Erantzuna: Dosierra: 722-2015 Nori: ERROTXAPEAKO JAI BATZORDEA Arrazoia: Arrotxapean urriaren 3an auzoko eguna izanen da. Herri krosa antolatu dute egun horretarako eta krosean izena eman ahal izateko erabili behar duzun web orrialdea eta bete beharreko galdetegia ez daude euskaraz. Erantzuna:

230

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. ERAGILEAK: BESTELAKO ERAGILEAK

Dosierra: 1108-2015 Nori: EUSKADIKO ODOL EMAILEEN ELKARTEAK Arrazoia: Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako odol-emaileen informaziorako telefonora (900 303 404) deitu dut gaur. Telefonoa hartu didanak gaztelaniaz hartu du deia, baina hala ere euskaraz egin diot; errepikatu du agurra gaztelaniaz, eta nik berriro euskaraz egin diot; orduan erdaraz egiteko eskatu dit. Erdaraz egin diot, eta ondo atenditu nau, eskatutako informazioa emanez. Azkenean, nik "eskerrik asko" esanda, "hasta luego" agurtu nau. Azken baten, ezin dugu arreta euskaraz jaso, gaztelaniaz egitera behartzen gaituzte, eta bederen agurra euskaraz egiteko ere ez dira "kapaz"? Erantzuna: Dosierra: 786-2015 Nori: EUSKAL MONETA Arrazoia: Euskal Monetak inkesta bat zabaldu du eta inprimakia helarazi digu betetzeko. Euskal Monetak tokiko garapenaren alde egiten du, batez ere euskararen aldeko irizpideak eskatuz tokiko erakundeei. Baina inkesta ez du euskaraz proposatzen. Erantzuna: Dosierra: 1115-2015 Nori: ORONA FUNDAZIOA Arrazoia: Orona fundazioak bere barnean duen jatetxeko ogitartekoen menua ez zegoen euskaraz bezeroon eskura azaroaren 26an, jatetxeak bertako produktuak babesten dituen arren. Erantzuna: ORONA FUNDAZIOA - GARAPEN ZUZENDARIA: Gure iritziz jaso duzuen informazioa ez da zuzena. Ogitartekoen karta euskaraz ere badago. - Egia da arbela bat dagoela kafetegian eta arbela horretan bokadilloen informazioa gazteleraz dagoela bakarrik. Beste produktu batzuk arbela horretan euskaraz bakarrik daude. Zergatik? Ba komunikazio ikuspegi batetik astuna izaten da dena errepikatua egotea bi hizkuntzetan. Horregatik norbaitek eskatuz gero euskara hutsean dagoen karta ematen diote. - Menuaren karta euskaraz ere badago. Ez dakigu zergatik erreklamatzaileak ez zuen eskatu. - Gure Elikagai S.L.-k kudeatzen du kafetegia. Horretarako 28 lanpostu berri sortu ditu eta horietatik 23 pertsona euskal hiztunak dira. Publikoari atenditzeko 3 pertsona daude eta horietatik 2 euskal hiztunak dira; unean-unean gutxienez bat euskal hiztuna da beti.

231

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. ERAGILEAK: BESTELAKO ERAGILEAK

Dosierra: 993-2015 Nori: SAN SEBASTIAN SHOPS Arrazoia: Donostia iragartzeko kanpaina dela eta kartelak jarri dituzte hirian. Lehendabizi CREEMOS EN SAN SEBASTIAN ageri da eta ondoren grafia argiagoarekin (euskaldunok ikusmen hobea dugu antza) DONOSTIAN SINISTEN DUGU. SAN SEBASTIAN SHOPS elkarteak Eusko Jaurlaritzaren eta Donostiako Udalaren laguntza izan du kanpainarako. Erantzuna: SAN SEBASTIAN SHOPS - GERENTEA: San Sebastiรกn Shops-en antolatzen ditugun ekintzetan udal ordenantza eta arauak betetzeko orduan arreta handia jartzen dugu, hauek duten garrantzia ondo ezagutzen baitugu. Hala ere, San Sebastiรกn Shops elkarteak kanpaina hau ez duela bideratu argitu nahiko nuke. Kanpaina Sabadell Guipuzcoano Bankuak antolatu, diseinatu eta bideratu zuen. Shops elkartearen logoa kanpainari babesa eman geniolako agertzen da, kanpaina hiriko merkataritzaren alde garatu zelako. Kanpaina merkatarien artean gutunen bidez hedatzen lagundu genuen. Azpimarratzekoa da gutun horiek bi hizkuntzetan, euskaraz zein gaztelaniaz, bidali zirela. Izan ere kanpaina guztiei buruzko informazioa bi hizkuntzetan bidaltzen dugu beti. Dena den, San Sebastian Shops elkartetik, hurrengo kanpainetan euskararen erabilpena normalizatzeko udal arauak betetzeko arreta berezia izateko konpromisoa hartzen dugu. Erantzuna: DONOSTIAKO UDALA - Euskara Zerbitzuaren burua: San Sebastiรกn Shops elkarteak ontzat ematen ditu Hizkuntz Eskubideen Behatokiak eta Donostiako Udaleko Euskara Zerbitzuak publizitate kanpina honetan egin den euskararen erabileraren inguruan azpimarratutako hutsuneak eta etorkizunean Hizkuntza Jarraibideak bere osotasunean bete daitezen neurriak hartuko ditu. Dena dela, aipatu publizitate kanpaina Sabadell bankuarena izan da. Dosierra: 232-2015 Nori: SOCIEDAD CANINA NAVARRA Arrazoia: Maiatzaren 10ean Lekunberrin izanen den zakur-lehiaketa iragartzeko kartelak ez daude euskaraz idatziak. Erantzuna:

232

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. INDUSTRIA

INDUSTRIA Dosierra: 710-2015 Nori: ECOPAJA zerb. Arrazoia: Kalez Kale Komunikazio enpresak Bilboko Biocultura azokan Ecopaja etxeak ikusgai izango direla jakinarazteko mezu elektronikoa bidali digu. Elkarrizketak euskaraz egin ahal izango direla dioen arren, gaztelania hutsean jaso dugu mezua. Hitz bat bera ere ez dago euskaraz. Erantzuna: Dosierra: 1083-2015 Nori: INOXIBAR Arrazoia: Etxerako balantza bat erosi dut, Inoxibar markakoa, Gernikako Eroski hipermerkatuan. Bilgarrian zein kutxa barruko esku-orrian, testuak gaztelaniaz, ingelesez, frantsesez eta alemanez daude. Bada, zelan erabili behar den irakurriz, halako baten ikusi dut enpresa bizi naizen eskualdekoa bertakoa dela, Durangaldekoa, alegia. Zelako begirune eza, bada, euskaldunondako. Erantzuna: Dosierra: 312-2015 Nori: IRIZAR S. COOP. Arrazoia: Gure alaba Beasain Institutuko Loinazpe ikastetxeak Irizar enpresarekin elkarlanean D ereduko 14-15 urteko ikasleentzat antolatutako ikustaldian izan zen herenegun. Harrigarria bada ere, Irizar enpresak euskaraz tutik ez zekien solaskidea jarri zien azalpenak emateko. Hori aski ez, eta Irizarren lan egiteko hizkuntzak jakiteak duen garrantziaz aritu da. Kanpora begira ahalik eta hizkuntza gehien jakitea komeni dela azpimarratu die, ingelesa jakitea ezinbestekoa dela Irizarren lan egiteko, baina ez die ezer aipatu, barrura begira, lankideen arteko harremanetarako jakitea komeni den hizkuntzei buruz. Ez dirudi Irizarren lan egiteko euskaraz jakitea beharrezkoa denik. D ereduko ikasleei harrera egiteko ere ez. Erantzuna: Dosierra: 1159-2015 Nori: PMG POLMETASA Arrazoia: Polmetasa enpresako Batzar Nagusian ez da ezer euskaraz azaltzen. Den dena gaztelaniaz egiten da. Erantzuna: Dosierra: 1161-2015 Nori: PMG POLMETASA Arrazoia: Arrasateko Polmetasa lantegian segurtasuneko kartel eta planoak erdaraz bakarrik daude. Erantzuna: Dosierra: 1163-2015 Nori: PMG POLMETASA Arrazoia: Polmetasa enpresaren Giza Baliabideen Departamentuak langileei mezu guztiak erdaraz igortzen dizkie. Erantzuna: Dosierra: 1165-2015 Nori: PMG POLMETASA Arrazoia: Arrasateko Polmetasa lantegian sistema informatikoa gazteleraz dago. Ez du euskaraz lan egiteko aukerarik eskaintzen. Erantzuna:

233

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. INDUSTRIA

Dosierra: 1166-2015 Nori: PMG POLMETASA Arrazoia: Arrasateko Polmetasa enpresaren makinetako jarraibide guztiak eta prozesu orriak, "hojas de ruta", gaztelaniaz daude. Erantzuna: Dosierra: 1167-2015 Nori: PMG POLMETASA Arrazoia: Arrasateko Polmetasa lantegiko txanda arduradunaren hautaketan ingelesaren ezagupena eskatzen da, baina ez da eskatzen euskararen ezagupenik. Erantzuna: Dosierra: 1168-2015 Nori: PMG POLMETASA Arrazoia: Polmetasa enpresara telefonoz deitzerakoan, erantzungailu automatikoak gazteleraz edo ingelesez aukeratzeko eskatzen dizu, euskara alde batera utziz. Erantzuna:

234

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. INTERES OROKORREKO ZERBITZUAK

ENERGIA-HORNITZAILEAK Dosierra: 775-2015 Nori: GAS NATURAL Arrazoia: Gas Natural enpresaren telefonora hots egin nuen (900 33 35 55) eta harrera gazteleraz egin zidaten soilik, baita faktura hizkuntza horretan helarazi ere. Erantzuna: Dosierra: 125-2015 Nori: IBERDROLA Arrazoia: Iberdrolara deitu dut, bezeroen arretarako zenbakira eta gaztelaniaz egin didate harrera. Arreta euskaraz egitea nahi nuela esan eta pixka bat itxoiteko esan didate. 15 minutu egin behar izan ditut zain. Erantzuna: Dosierra: 713-2015 Nori: IBERDROLA Arrazoia: Iberdrolak igortzen dizkidan elektrizitate-fakturak euskaraz idatziak egoten dira, baina fakturarekin batera doan esku-orria ez. 2014an publizitatea ere euskaraz jaso nahi nuela jakinarazi nien Behatokiaren bidez eta "hurrengo komunikazioetarako neurri egokiak hartu ditugu" erantzun zuten. Hitz politak bai, baina errandakoa bete ez. Nire eskaera berresten dut: Iberdrolak igortzen dizkidan idazki guztiak euskaraz jaso nahi ditut. Erantzuna: Dosierra: 880-2015 Nori: IBERDROLA Arrazoia: Iberdrolarekin gas naturalaren hornikuntzarako kontratua sinatzekotan gara. Horren harira eskutitza bidali digute eta ez dago euskaraz idatzia, berau "PaĂs Vasco"tik igorria izan den arren. Erantzuna: IBERDROLA - BEZEROEN ZERBITZUKO ZUZENDARIA: Elkarte hau herritar guztien eta Espainiako hizkuntza ofizial guztiekiko begirunez jokatzen du. Hori dela eta, euskaraz komunikatzen saiatu ohi gara hala eskatzen diguten bezeroekin. Ulertzen dugu bezeroaren haserrea eta sentitzen dugu eragozpenak sortu izana. Gure komunikazioak hobetzeko eta horiek bezero bakoitzak eskatutako hizkuntza egon daitezen zenbait neurri jarri ditugu martxan. Dosierra: 885-2015 Nori: IBERDROLA Arrazoia: Azaroaren 25ean telefonoz deitu dut Iberdrolara. Ez nautenez euskaraz artatu, langile euskaldunarekin jartzeko eskatu dut. 5 minutu pasa dira eta ez dit inork kasurik egin. Etsi eta deia moztu dut. Erantzuna: IBERDROLA - BEZEROEN ZERBITZUKO ZUZENDARIA: Elkarte hau herritar guztien eta Espainiako hizkuntza ofizial guztiekiko errespetutsua da. Hori dela eta, euskaraz komunikatzen saiatu ohi gara hala eskatzen diguten bezeroekin eta besteen artean, telefono bidezko arreta euskaraz izatea eskaintzen diegu. Ulertzen dugu bezeroaren haserrea eta sentitzen dugu telefonoan zain egon beharrak sortutako eragozpenak. Gure zerbitzua hobetzen ahalegintzeko neurri egokiak hartu ditugu.

235

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. INTERES OROKORREKO ZERBITZUAK: ENERGIA-HORNITZAILEAK

Dosierra: 1014-2015 Nori: IBERDROLA Arrazoia: Hernaniko Iberdrolako bulegoan egoten den pertsonak ez du hitzik ere egiten euskaraz. Bitan joan naiz eta erabat gazteleraz hartzen du bezeroa. Erantzuna: IBERDROLA - BEZEROAREN ARRETA ZERBITZUKO ZUZENDARIA: Jasotako kexaren harira, herritar eta Espainiako hizkuntza ofizial guztiekin begirunezko jarrera dugula adierazi nahiko genizueke. Hori dela eta, hala eskatzen diguten bezeroekin, euskaraz komunikatzen saiatzen gara eta telefonozko harrera zerbitzua ere euskaraz dugu. Gertatutakoa berriro ez jazotzeko behar diren neurriak hartu ditugu, eta herritarrari sortutako eragozpenak sentitzen ditugu adierazi nahiko genioke. Dosierra: 1048-2015 Nori: IBERDROLA Arrazoia: Abenduaren 11n Iberdrolatik eskaintza bat egitera etorri zaizkigu etxera (Donostian). Euskaraz nahi nuela hitz egin esan diodanean, bera Toledokoa zela eta ezin. Erantzuna: IBERDROLA - BEZEROARENTZAKO ARRETA ZERBITZUKO ZUZENDARIA: Jasotako kexaren harira, herritar eta Espainiako hizkuntza ofizial guztiekin begirunezko jarrera dugula adierazi nahiko genizueke. Hori dela eta, hala eskatzen diguten bezeroekin, euskaraz komunikatzen saiatzen gara. Ulertzen dugu bezeroaren haserrea eta sentitzen dugu eragozpenak sortu izana. Gure komunikazioak hobetzeko eta horiek bezero bakoitzak eskatutako hizkuntza egon daitezen zenbait neurri jarri ditugu martxan. Dosierra: 1062-2015 Nori: IBERDROLA Arrazoia: Hernaniko Ziku単aga Bailara kaleko Iberdrolako bulegora deitu eta euskaraz zekien norbaitekin hitz egin nahi nuela esan eta "esto es Espa単a y se habla en espa単ol" erantzun eta telefonoa eseki didate. Erantzuna: IBERDROLA - BEZEROAREN ARRETA ZERBITZUKO ZUZENDARIA: Jasotako kexaren harira, herritar eta Espainiako hizkuntza ofizial guztiekin begirunezko jarrera dugula adierazi nahiko genizueke. Hori dela eta, horrela eskatzen diguten bezeroekin, euskaraz komunikatzen saiatzen gara eta telefonozko harrera zerbitzua ere euskaraz dugu. Gertatutakoa berriro ez jazotzeko behar diren neurriak hartu ditugu, eta herritarrari sortutako eragozpenak sentitzen ditugu adierazi nahiko genioke. Erantzuna: IBERDROLA - BEZEROARI ARRETA ZERBITZUKO ZUZENDARIA: Iberdrolako arduradunari zuen kexaren berri eman ondoren, jakinarazi digunez, Hernaniko Ziku単aga kalean ez dago Iberdrolako arreta zerbitzurik. Gure bulegoa Elkano kalearen 16an dago eta, jakinarazi digutenez, bertan dagoen langilea euskalduna da eta bezeroak, eurek nahi duten hizkuntzan artatzen ditu. Beraz, ez dakigu kexa jarritako herritarrak nora jo zuen. Dosierra: 1127-2015 Nori: IBERDROLA Arrazoia: Iberdrolara deitu eta euskaraz hitz egiten duen batekin mintzatzea ukatu didate beste behin ere. Erantzuna: IBERDROLA - BEZEROAREN ARRETARAKO ZERBITZUKO ZUZENDARIA: Sozietate honek errespetu osoa du herritar guztien hizkuntza eskubide eta estatuko hizkuntza ofizial guztiekiko. Horregatik, komunikazioa euskaraz izaten saiatzen gara horrela eskatzen diguten bezero guztiekin, eta telefono bidezko arreta euskaraz emateko zerbitzua ere badugu bezeroen eskura. Deia egin zuen bezeroari buruzko, eta deiari buruzko informaziorik ere ez dugunez, ez dakigu zein izan zen bezeroak arreta euskaraz ez jasotzeko arrazoia. Nolanahi ere, ulertzen dugu herritarraren atsekabea eta sentitzen dugu zerbitzu egokia eman ez izana. Neurri egokiak hartuko ditugu gure zerbitzua hobetzen saiatzeko.

236

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. INTERES OROKORREKO ZERBITZUAK: ENERGIA-HORNITZAILEAK

Dosierra: 1182-2015 Nori: IBERDROLA Arrazoia: Barañainen bizi naiz eta argindarra Iberdrolarekin dut kontratatua; fakturak euskaraz jasotzen ditut. Zergatik ez didazue "Contigo" planei buruzko gutuna euskaraz igorri? Iberdrolak igortzen dizkidan jakinarazpen guzti-guztiak euskaraz jaso nahi ditut. Erantzuna: IBERDROLA - BEZEROEN ARRETARAKO ZUZENDARIA: Sozietate honek errespetu osoa du herritar guztien hizkuntza-eskubide eta estatuko hizkuntza ofizial guztiekiko. Horregatik, komunikazioa euskaraz izaten saiatzen gara horrela eskatzen diguten bezero guztiekin. Zuen idazkian aipatzen den gutuna euskaraz igorri zaie hala eskatu duten bezero guztiei. Hortaz, gertatutakoa aztertu eta konpontzeko bezeraoren datuak helaraztea eskertuko genizuke. Dosierra: 1099-2015 Nori: IBERDROLA DISTRIBUCIÓN ELÉCTRICA S.A.U. Arrazoia: Aste honetan Durangoko etxebizitza bitan etxeko koadro elektrikoan itsasteko argibide batzuk utzi dizkigu Iberdrolak. Tabira auzokoan itsasgarri bana utzi digute bakoitzeko, euskaraz eta espainolez. Sanrokebide kalekoan, ostera, gaztelaniazkoa baino ez digute utzi, auzokide guztioi (gehienak euskaldunak) geure hizkuntzan izateko eskubidea eta enpresaren betebeharra ukatuz. Erantzuna: IBERDROLA DISTRIBUCIÓN ELÉCTRICA - BIZKAIA-ARABA ESKUALDEKO BANAKETAREN BURUA: Gaztelaniazko nahi euskarazko pegatinak utzi ohi ditugu. Dagokion departamentuari gertaeraren berri eman diogu etorkizunean antzeko hutsegiteak ekidin ditzaten. Dosierra: 475-2015 Nori: REPSOL Arrazoia: Repsol/Mas txartelaren informazioa etxera bidali didate, gaztelaniaz baino ez. Erantzuna: Dosierra: 1091-2015 Nori: REPSOL Arrazoia: Repsol-ek bidalitako gutun bat jaso nuen "Repsol más" txartelarekin. Gutuna erdara hutsean zegoen. Erantzuna: Dosierra: 1124-2015 Nori: REE - Red Eléctrida de España Arrazoia: Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako lurraldeetan sakabanatuta dauden goi-tentsioko dorreetan, azpiestazioetan eta transformazio guneetan (CT) dauden arrisku seinaleak soilik gaztelaniaz idatzita daude. Seinaleetan "ALTA TENSION. PELIGRO DE MUERTE" gaztelaniaz baino ez dago irakurgai. Erantzuna:

237

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. INTERES OROKORREKO ZERBITZUAK

GARRAIO-ZERBITZUAK Dosierra: 181-2015 Nori: AEROLINEAS Arrazoia: Webgunea ez da osoki euskaraz, airelineak ikusteko orria adibidez ez da euskaraz agertzen http://www.aena.es/csee/Satellite/aerolineas/es/Page/1237567477590//Aerolineas.html Erantzuna: Dosierra: 78-2015 Nori: AEROPUERTO DE BILBAO Arrazoia: Otsailaren 6ko hegaldietan zeuden gorabeherak ikusita, Loiuko Aireportuko web orrialdean sartu nintzen, informazio gehiago lortzeko. Nire harridurarako web orrialdea (www.aeropuertodebilbao.net) ingelesez eta gaztelaniaz bakarrik idatzita ikusi nuen. Erantzuna: Dosierra: 1069-2015 Nori: APARCAMIENTO SAN ROQUE Arrazoia: IruĂąeko Auzitegiko aparkalekuan ohar idatzietan, ordainagirietan, ez dago euskarazko testurik, dena dago gaztelania hutsean adierazita. Ahozko zerbitzua ere ezin izan nuen euskaraz jaso. Erantzuna: Dosierra: 715-2015 Nori: AUTOBUSES ALSA-ENATCAR Arrazoia: Konturatu naiz, Durangoko autobus geraleku nagusiaren (Madalena plaza / Landako etorbidea) albotik pasakeran, Durango-Gasteiz lineako autobusek segitzen dutela aurreko aldean "Durango-Vitoria-Durango" kartela eroaten, are autobus berriek ere; hau da, ALSA enpresa ustiatzailearen errotulaziodunek ez ezik, Arabako Foru Aldundiaren errotulazio berria daroatenek ere. 2014ko egoera ez da aldatu, hortaz. Erantzuna: Dosierra: 163-2015 Nori: AUTOBUSES LA UNIĂ&#x201C;N S.A. Arrazoia: Atzo, 2015eko martxoaren 5ean, "bonos@autobuseslaunion.com" helbidera euskaraz bidali nien posta elektronikoa, gaur, martxoak 6, gaztelera hutsean erantzun didate. Erantzuna: ZUZENDARI NAGUSIA: Ezer baino lehen barkamena eskatu nahi dizugu martxoaren 5ean jarritako erreklamazioari erantzuna emateko hainbeste denbora pasa izanagatik. Iaz euskara plana martxan jarri genuen, batetik, Hizkuntza Eskubideen legea betetzeko eta, bestetik, zerbitzu elebiduna eskaintzeko, bezeroek daukaten funtsezko eskubidea delako. Gaur egun planarekin jarraitzen dugu eta horri esker komunikazio guztiak elebidunak dira, bai bezeroekin, bai hornitzaileekin baita enpresaren barne komunikazioari dagokionez ere. Izan ere, langile guztiak planaren parte dira eta berau ezagutzen dute. Zure kasuan, atenditu zintuen pertsonak lehentasun handiagoa eman zion arazoa konpontzeari euskaraz erantzuteari baino. Izan ere, arazoa bidaiariek normalean bidaiatzen duten txartelarekin izan zen eta bere euskara maila dela-eta, euskaraz erantzun ahal izateko itzulpen zerbitzuaz baliatu beharko zuen. Ezbehar puntuala izan zen, hau ez delako ohikoa bidaiariekin komunikatzeko sisteman. Akats horren ondorioz, euskaraz egindako erreklamazioari gaztelaniaz erantzun zitzaion eta ez ziren bete La Union enpresaren hizkuntza-irizpideak. Enpresak barne neurrien bidez sistematika indartu du horrelako ezbeharrak berriro gerta ez daitezen.

238

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. INTERES OROKORREKO ZERBITZUAK: GARRAIO-ZERBITZUAK

Dosierra: 246-2015 Nori: CONCHA PARKING S.A. Arrazoia: Otsailaren 28an Kontxa ondoko lurpeko aparkalekuan biharamunean izatekoa zen Lilaton lasterketa zela eta sarrera-irteeraren batean aldaketak egon zitekeela zioen oharra ez zegoen euskaraz idatzia. Erantzuna: DONOSTIAKO UDALA - EUSKARA ZERBITZUAREN BURUA: Donostiako Udalak, Mugikortasun Zuzendaritzaren bitartez, Kontxako aparkalekua kudeatzen duen enpresari kexa helarazi, eta ohar eta kartel guztiak bi hizkuntza ofizialetan jarri behar dituela gogorarazi dio. Horrelakorik berriro gerta ez dadin beharrezko izapideak egiten jarraituko dugu. Dosierra: 364-2015 Nori: CONDA S.A. Arrazoia: CONDAk Agoitzen luzatzen dituen ordainagiriak gaztelania hutsean daude. Erantzuna: Dosierra: 651-2015 Nori: CONDA S.A. Arrazoia: Iruñetik abiatzen den Conda konpainiako autobusa hartu nuen ekainean. Autobusa Iruñetik abiatu arren, luzatu zidaten bidaia-txartela ez zegoen euskaraz idatzia. Erantzuna: Dosierra: 1026-2015 Nori: CORREOS EXPRESS PAMPLONA Arrazoia: Correos Express-ek bulegotik pasa direla baina inor ez zegoenez bidalketa ezin izan dutela entregatu jakinarazteko oharra utzi digu bulegoko atean. Oharra ez dago euskaraz, erdara hutsean baizik. Erantzuna: Dosierra: 132-2015 Nori: GESPARK INVERSIONES 2008 S.L. Arrazoia: Iruñeko Rincon de Aduana plaza azpian dagoen aparkalekuan, bertatik kotxea ateratzeko ordaintzera joan naizenean, makina berria jarri dutela ohartu naiz. Hizkuntza aldatzeko botoiari eman diot hainbat aldiz baina hizkuntza ez da aldatzen, gaztelania soilik agertzen da (Espainiako bandera ere bai, tarteka). Erantzuna: Dosierra: 1138-2015 Nori: IBERIA LAE SA Arrazoia: IBERIA aire konpainiak Loiuko aireportuan dituen publizitate kartel guztiak gaztelaniaz daude. Bat bakarra ere ez dago euskaraz. Erantzuna: Dosierra: 146-2015 Nori: LANGARRI LOGÍSTICA Arrazoia: Langarri Logisticatik albaran bat jaso dugu, merkantzia bat jasotzeko eta gaztelania hutsean egonda, atzeko aldean jarri diogu "Jaso dut" eta zigilua. Langileak aurrean jartzeko eskatu digu eta esan diogu erdaraz egonda, ez dugula onartzen hor sinatzea. Euskal Herrian ematen diren paketeen albaranak euskaraz egotea ez da kapritxo bat, eskubide bat baizik. Erantzuna:

239

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. INTERES OROKORREKO ZERBITZUAK: GARRAIO-ZERBITZUAK

Dosierra: 807-2015 Nori: LE BASQUE BONDISSANT Arrazoia: "Le basque bondissant" deitzen da, baina ez omen da euskalduna; esku-orri honetan behintzat euskararik ez da agertzen. Nire lagunekin autobusa manatu nahi genuen baina zerbitzu euskalduna nahi dugu. Erantzuna: Dosierra: 1118-2015 Nori: MRW Arrazoia: Internet bidez egindako erosketa bat MRWren bidez ekarri behar zidaten abenduko 4.astean. Helbidea euskaraz idatzia zuen paketeak eta MRWko banatzaileak ez dit lehendabiziko saiakeran ekarri paketea; "faltan datos" idatzi du helbidearen gainean. Ondorioz, telefonoz deitu behar izan dut MRWren Iruñeko bulegora eta paketea beranduago jaso dut. Erantzuna: Dosierra: 314-2015 Nori: PARKING HERRIKO PLAZA Arrazoia: Barakaldoko Herriko Plazako aparkalekuan ia den-dena bideozaintzako kartelak, ordaintzeko makinetako errotuluak eta ohar idatziak, e.a. gaztelania hutsean dago. Bitxia da sarreran badela euskara hutsean dagoen kartel bat, gaztelaniazko kiderik gabe eta … “¿Y en castellano, qué?” idatzita du gainean. Erantzuna: Dosierra: 315-2015 Nori: PARKING HERRIKO PLAZA Arrazoia: Barakaldoko Herriko Plazako aparkalekuko txartel-makinak luzatzen dituen ordainagiriak gaztelania hutsean ageri ditu azalpen guztiak. Erantzuna: BARAKALDOKO UDALA: Udalak ezarritako araudia betetzeko ezarri beharreko neurri guztiak har ditzala eskatuko dio kontzesiodun Ormak S.A. enpresa berriari. Dosierra: 275-2015 Nori: PARKING RINCON DE LA ADUANA Arrazoia: Aduanako Txokoko aparkalekuan utzi dut autoa. Txartel-makinak hizkuntza hautatzeko aukera eskaintzen du, baina euskara ez dago hauta daitezkeenen artean. Frantsesa eta ingelesa, aldiz, bai. Gauzak horrela erdaraz jaso dut ordainagiria. Erantzuna: Dosierra: 912-2015 Nori: TRANSPORTES PESA S.A. Arrazoia: Amara plaza ondoko PESA bulegoan "zihurtagiria" ortografia akatsa duten hiruzpalau kartel daude. Tankera honetako kartelak zuzentzea gustatuko litzaidake. Erantzuna: PESA GARRAIO ENPRESAREN AHALDUNA: Helarazitako kexaren harira, gure erakundean euskararen erabilera areagotzeko eta bezeroengan eragina izateko neurriak hartu direla adierazi nahi dizueegu. Horren ondorioz, jasotako erreklamazioa zuzentzeko konpromisoa hartzen dugu eta sentitzen dugu herritarrak bizitako egoera. Era berean, eskerrak ematen dizkiogu herritarrari, euskararen normalizazioan aurrera egiteko aukera eskaintzeagatik.

240

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. INTERES OROKORREKO ZERBITZUAK: GARRAIO-ZERBITZUAK

Dosierra: 983-2015 Nori: TRANSPORTES PESA S.A. Arrazoia: Bilboko Pesaren leihatilan Donostiarako txartela eskatu nuen, euskaraz. Leihatilako langileak ez zidan ulertu, eta gaztelaniaz egiteko eskatu zidan. Donostiako leihatilan ere gauza bera gertatu zitzaidan, Bilborako txartela erostera joan nintzenean. Erantzuna: Dosierra: 1105-2015 Nori: TRANSPORTES PESA S.A. Arrazoia: Gaur, abenduak 12, Pesa garraio publikoaren web-orrian sartzean ez zait euskarazko bertsioa agertzen. "Eu" aukeratuta web-orria ez da aldatzen, gaztelaniaz jarraitzen du eta ez dago beste modurik web-orria euskaraz ikusteko. Erantzuna: Dosierra: 839-2015 Nori: TXOFRE PARKINA Arrazoia: Txofre plazan dagoen aparkalekuan jarritako propaganda gaztelera hutsean dago. Erantzuna: TXOFRE PARKINA: Pankarta hizkuntza bakarrean azaltzen da tokia mugatua delako. Hiru hilabete barru pankarta aldatuko dugunez, saiatuko gara zuen aholkua jarraitzen. Dosierra: 396-2015 Nori: VUELING AIRLINES S.A. Arrazoia: Gasteizko tranbietan VUELING konpainiak jarritako publizitatea gaztelania hutsean dago. Erantzuna: Dosierra: 1139-2015 Nori: VUELING AIRLINES S.A. Arrazoia: VUELING aire konpainiak Loiuko aireportuan dituen publizitate kartel guztiak gaztelaniaz daude. Bat bakarra ere ez dago euskaraz. Erantzuna:

241

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. INTERES OROKORREKO ZERBITZUAK

HEZKUNTZA Dosierra: 384-2015 Nori: AGENCE ACADOMIA Arrazoia: Batxiler-aurreko kurtsoan naiz sail elebidunean eta zailtasunak ditut hizkuntzarekin, hau da, euskara klasean. Euskarazko ikasgaiak gainditzeko gisan, nahiko nituzke klase partikularrak hartu. Begiratu dut Baionako Acadomia agentziak zer proposatzen zuen. Hainbat ikasgai proposatzen ditu, hala nola atzerriko hizkuntzak eta musika baina ez du inolako eskaintzarik egiten tokiko hizkuntzei dagokionez. Nire klaseko beste hainbat ikasle bezala, nahiko nuke euskara klaseak proposatuak izan ditezen Acadomian. Erantzuna: ACADOMIA AGENTZIA- LANGILEA: Jadanik proposatzen ditugu euskara klaseak, gehien bat ikastola edo sail elebiduneko ikasleentzat. Haatik, bilatzen baduzue beste ikasgaiak ere euskaraz egitea (hara nola matematika), kasu horretan ez dugu ezer proposatzeko momentuko baina erakasle egokia aurkituz gero, proposatzen ahalko genuke. Dosierra: 441-2015 Nori: ASTI LEKU IKASTOLA KOOP. Arrazoia: Portugaleteko Asti Leku ikastolako gurasoa naiz. Ekainaren 7an ikastolaren eguneko ospakizunaren barruan ikasleentzat antolatutako kontzertuan euskarazko nahiz erdarazko kantak entzun ziren, baina kanta eta kanta arteko adierazpen guztiak gaztelania hutsean izan ziren. Azken urteetan behin eta berriro errepikatzen den kontua dugu. Horretaz aparte, ikastolak eskolaz kanpoko jarduera modura eskaintzen dituen jardueren artean, 2 gutxienez erdaraz bideratzen dira. Erantzuna: ASTI LEKU IKASTOLA KOOP. - ZUZENDARI NAGUSIA: Asti leku eguneko ospakizuna DBHko 3. Mailako ikasleek berek antolatzen dute haien familiekin batera, ikasketa bidaiaren gastuekin lagunduko dien diru pixka bat lortzeko helburuz. Eurek garatutako ekimena da, eta ikasketa-buru eta tutore batzuen laguntza badute ere, eurak dira antolatzaile eta arduradunak. Zer esanik ez ikastolako arlo eta esparru guztietatik euskara erabili, zaindu eta errespetatu behar dutelako etengabeko mezua helarazten diegula ikasleei. Kontzientziazio kanpainak eta erabileraren neurketak -kanpokoak zein barrukoak- ere egiten dira sistematikoki, baina ezinezkoa da ikasleen hizketak eta adierazpenak denbora oro kontrolpean izatea, aipatutako kontzertuan kasu. Hala eta guztiz ere, ikastolak baditu bere bideak gurasoen Zuzendaritza eta Errektore Batzordeari nahi beste iradokizun, ekarpen eta kexa helarazteko; ekarpen hauek guztiak aintzat hartzen dira eta behin aztertuta gurasoei jakinarazten zaie Zuzendaritzaren balorazioa eta, hala balegokio, hartutako erabakia. Horrexegatik harritzen gaitu aita honek esandakoak: “Azken urteetan behin eta berriro errepikatzen den kontua dugu”, eta egindakoak: Behatokira zuzenean jotzea ikastolako bideak erabili gabe, “Azken urteetan” Zuzendaritzari inork ez baitio aurkeztu berak aipatutako gai honen inguruko inolako kexarik. Eskolaz kanpoko jarduerei dagokienez, Asti Lekun ematen diren eskolaz kanpoko ekintza guztiak garatzen dira euskaraz, ingelesa izan ezik., (Are gehiago, nahiz eta jarduera ingelesez eman, irakasle hauek ere euskaldunak dira, ikastolarekiko harremanetan ere euskararen erabilera bermatuta egon dadin). Bestetik, -aita honen zioa ulertzeko bidetik jarraituz- gerta daiteke kirolen bateko koordinatzailea euskaldun peto-petoa ez izatea (bai aita aditua izanik koordinazio edo teknifikazioarekin boluntarioki laguntzen digulako, bai antzinako kolaboratzailea delako) baina beti ere kirol ekintza horretako talde guztiek entrenatzaile euskalduna edukita.

242

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. INTERES OROKORREKO ZERBITZUAK: HEZKUNTZA

Dosierra: 844-2015 Nori: ASTI LEKU IKASTOLA KOOP. Arrazoia: Portugaleteko Asti Leku ikastolan eskolaz kanpoko zenbait jarduera erdaraz burutzen dira begirale batzuk ez direlako euskaldunak: Atletismoa, judoa, saskibaloia, futbitoa, robotika... Erantzuna: ASTI LEKU - ZUZENDARI OROKORRA: Asti Leku ikastolako eskolaz kanpoko ekintza guzti-guztietako begiraleak euskaldunak dira, horrela baitaukagu jasota ikastolako Hizkuntza Proiektuan (HIZPRO). Asti leku ikastolan erabat bermatuta dauden euskaldunen hizkuntza-eskubideak arlo guztietan; horrela dago jasota gure barne proiektuan eta horrelaxe aplikatzen da egunero eta toki oro. Gainera, inoiz inor akatsik edo hutsunerik nonbait dagoela ohartuko balitz, ikastolak badauzka barneko bide eta kanal eraginkorrak dagokionari jakinarazteko. Behatokia herritarren hizkuntza-eskubideei ez dagokien beste edonolako kontuetarako erabiltzea erakunde honekiko errespetu falta handia dela deritzogu, baita bertara zuzen eta tentuz jotzen duten herritarrekiko ere. Aipatutako ondo argituta gera dadin, hona kexan aipatzen diren eskolaz kanpoko ekintzei buruzko hainbat zehaztapen: Atletismoa: bi entrenatzaile daude, M.L. eta J.C., biak euskaldunak. Teknifikazioa eta koordinazioarekin laguntzen aita boluntario bat dago, S.O. (Euskaltegian ikasten ari da). Judoa: F.T., Asti Lekuko ikasle ohia; euskalduna. Saskibaloia: A.G., R.H. eta A.M. ikastolako batxilergoko ikasleak, M.M: ikasle ohia, denak euskaldunak. K.V., ikasle ohia eta ikastolako maisua (euskalduna), Z.R., euskalduna. G.F., saskibaloi entrenatzaileen koordinatzailea, euskaltegian ikasten ari da; talde bakar batean dago entrenatzaile erdalduna, eta talde horretako entrenamenduak euskaraz egiten direla bermatzeko, berarekin talde berean M.M. -goian aipatutakoa- lehenengo entrenatzaile dago. Futbitoa eta futbola: entrenatzaile guztiak Asti lekuko ikasle ohiak dira, beraz, denak euskaldunak. Robotika: Asimov Robotikako irakasleak. Guztiak euskaldunak, ikastola eta akademiaren arteko kontratuan jasota dagoen moduan. Dosierra: 626-2015 Nori: BIHOTZA ESKOLA Arrazoia: Baxe Nafarroan bizi naiz eta Oragarren sortu den eskola alternatibo berriak interes handia piztu dit. Hala ere, pena handia da klaseak ez euskaraz izatea. Frantsesa munduan gehien hitz egiten den hizkuntzetariko bat izanki, eta bertako hizkuntza gutxitua izanki, ez zait iduritzen Bihotza eskolak zinezko alternatibarik eskaintzen duenik. Eta erran gabe doa eskolaz kanpoko jardueretan soilik proposatzea euskara ez dela batera nahikoa euskara ikasteko. Erantzuna: BIHOTZA ESKOLA - ZUZENDARIA: Milesker gure eskolan euskara garatzeko erakutsi duzun interesagatik. Oroitarazten dizut gure eskola elkarte modukoa eta alternatiboa izanki, ez dugula gobernuarekin hitzarmenik. Hortaz, autofinantzazioan oinarritu behar gara. Prest gara erakasle euskaldun baten ekarrarazteko tailerrak eman ditzan, gure pedagogia ikuspegiarekin bat egiten duenez gero; baina gure aurrekontua ez da nahikoa haren ordaintzeko. Zure erantzunaren zain. Dosierra: 389-2015 Nori: COURS ADO Arrazoia: Nire alaba batxiler-aurreko kurtsoan da sail elebidunean eta zailtasunak ditu hizkuntzarekin, hau da, euskara klasean. Euskarazko azterketak gainditzeko gisan, nahiko nizkioke klase partikularrak eskaini. Begiratu dut Baionako COURS ADO agentziak zer proposatzen zuen. Hainbat ikasgai proposatzen ditu, hara nola atzerriko hizkuntzak baina ez du inolako eskaintzarik egiten tokiko hizkuntzei dagokionez. Nire alabaren klaseko beste hainbat buraso bezala, nahiko nuke euskara klaseak proposatuak izan ditezen COURS ADO agentzian. Erantzuna:

243

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. INTERES OROKORREKO ZERBITZUAK: HEZKUNTZA

Dosierra: 854-2015 Nori: DEUSTUKO UNIBERTSITATEA Arrazoia: Deustuko Unibertsitateak Abandoibarran duen liburutegiko tabernara sartu eta hor, aurrez aurre atean errotulua erdara hutsean: "NO ESTĂ PERMITIDO el uso de las mesas de la cafeterĂa para el estudio". Erantzuna: Dosierra: 622-2015 Nori: INSUP Arrazoia: Hirugarren sektorean lan egiten dut eta formakuntza baten bila hasi naiz ehun-bat ordu metatu ondoren. Nahiko nukeen hizkuntza bat ikasi, komunikazio gaitasunaren hobetzekotan. Ikusi dut INSUP Aquitaine erakundeak horrelako formakuntza bat proposatzen zuela, baina soilik ingelesa eta gaztelera proposatuz. Kontua da nik euskararen ikaskuntza nukeela sakondu nahi, bereziki bezero anitz hegoaldetik etortzen baitzaizkit. Erantzuna: Dosierra: 9-2015 Nori: LEA ARTIBAI IKASTETXEA Arrazoia: Lea Artibai ikastetxea (Markina-Xemein) egunero argitaratzen ari da lan-eskaintza iragarki bat Deia egunkarian, beti erdara hutsean. Erantzuna: Dosierra: 141-2015 Nori: MONDRAGON UNIBERTSITATEA Arrazoia: Otsailaren 20az geroztik gutxienez, egunero hainbat aldiz, Mondragon Unibertsitatea hutsean hedatzen ari da txio promozionatuak bere twitter kontutik. Erantzuna:

gaztelania

Dosierra: 1065-2015 Nori: MONDRAGON UNIBERTSITATEA Arrazoia: Mondragon Unibertsitateak MDO ikastaroaren informazioa gaztelania hutsean bidali digu bulegora. Erantzuna: Dosierra: 1153-2015 Nori: UNIVERSIDAD DE NAVARRA - UNAV Arrazoia: UNAVetik eguberrietako postala igorri didate eta ez dago euskaraz, gaztelania hutsean baizik. Erantzuna: UNAV - IDAZKARI NAGUSIAREN ALBOKOA: Aholkatutakoa gogoan hartuko dugu.

244

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. INTERES OROKORREKO ZERBITZUAK

OSASUN-ZERBITZUAK Dosierra: 634-2015 Nori: BODY ON PAMPLONA Arrazoia: Body On enpresaren orri-bikoa jaso dut etxean eta informazioa ez da euskaraz. Horrelakoak jasotzekotan, informazioa ele bietan egotea eskertuko nuke. Erantzuna: Dosierra: 437-2015 Nori: BROUSTIK BOTIKA Arrazoia: Broustik botikara joan nintzen galdera bat egitera. Afixa guztiak frantsesez ziren. Botikaren lankideek ez ahal dute lagundu euskaraz? Erantzuna: Dosierra: 655-2015 Nori: CAPIO BAIONA Arrazoia: Joan den hilabetean Lafourcade klinikara joan behar izan nuen. Sarreran aldizkaria atzeman nuen. Itxura guztien arabera titulua besterik ez du euskaraz. Espero dut Capio klinika berriak indar gehiago eginen duela bertako hizkuntzaren alde, paziente euskaldunen onerako. Erantzuna: Dosierra: 107-2015 Nori: DENTIX Arrazoia: Dentix hortz klinika berria egiten ari dira Donostiako Gros auzoako Mirakruz kalean eta bertan jartzen ari diren kartel guztiak gaztelaniaz dira. Erantzuna: Dosierra: 987-2015 Nori: DENTIX Arrazoia: Donostiako Gros auzoan Dentix hortz klinika jarri dute eta kartel guztiak gaztelera hutsean daude. Erantzuna: Dosierra: 545-2015 Nori: FREMAP Arrazoia: FREMAPen mediku azterketa egin aurretik idatziz bidaltzen duen galdetegia gaztelera hutsean dago. Gainera, Gasteizen ez dago mediku azterketa euskaraz egiteko aukerarik. Erantzuna: Dosierra: 1029-2015 Nori: FREMAP Arrazoia: Laneko osasun errebisioa egin digute Bilboko Fremapen eta euskaraz artatu gintuzten arren, txostena erdara hutsean bidali digute. Erantzuna: PREMAPE - IPAR ESKUALDE KUDEATZAILEA: Jasotako kexaren harira, esan nahiko genizueke ez dagoela inolako arazorik azterketa medikuaren txostena euskaraz bidaltzeko, aukera hori badugulako. Langilea zuzenean gurekin kontaktuan jar liteke edo zuen bitartez, baina txostena berriz bidaltzeko bere nortasun agiriaren zenbakia beharko genuke.

245

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. INTERES OROKORREKO ZERBITZUAK: OSASUN-ZERBITZUAK

Dosierra: 633-2015 Nori: KRIO BIO Arrazoia: Iruñeko Baluarten eginiko feria batean KrioBio enpresaren orri-bikoa jaso nuen. Informazioa ez zegoen euskaraz. Euskaldunok eskertuko genuke gure hizkuntza eskubideak ere kontuan izatea. Erantzuna: Dosierra: 751-2015 Nori: HÉLIOS OPHTALMOLOGIE Arrazoia: Helios zentrora deitu eta itxarote mezua frantsesez eta gazteleraz entzuten dugu. Euskaraz aldiz hitzik ez. Erantzuna: Dosierra: 821-2015 Nori: HOSPITAL INTERMUTUAL DE EUSKADI Arrazoia: Telefonoz deitu dut Hospital Intermutual de Euskadira eta Administrazioarekin harremanetan jarri ostean, euskaraz egin eta nire eskakizunaren aurrean honela erantzun dit arreta egin didanak: "¿tú no sabes castellano?". Berriro deitu dut eta hainbeste denboran itxaroten egon ostean euskaraz atenditu naute, baina nire kexa ez dute hartu nahi izan. Erantzuna: Dosierra: 851-2015 Nori: IDIGORAS DENTAL Arrazoia: Tomas Gros kalean haginlari kontsulta berria jarri dute. Bertako errotulazioa ez dago euskaraz, gaztelera hutsean baizik. Erantzuna: Dosierra: 756-2015 Nori: JOSEFINA ARREGUI KLINIKA Arrazoia: Formazio saio batzuk antolatu ditu Josefina Arregui klinikak eta ele bietan iragarri beharrean, gaztelania hutsean dago. Erantzuna: JOSEFINA ARREGUI KLINIKA - GERENTEA: Eskertzekoa da herritarren hizkuntza-eskubideak zaintzeko erakunde bat izatea. Normalean gure klinikan euskaldunak diren gaixoekin euskaraz aritzen gara, izan ere haientzat oso garrantzitsua baita etxean bezala sentitzea eta euren hizkuntzan artatuak izatea. Badakigu eta horrela egiten dugu. Afixa eta hitzaldiei dagokionez, egia da oso azkar prestatu behar izan genituela eta ahaztu egin zitzaigula euskaraz ere egitea, nahiz eta kontziente garen oso garrantzitsua dela. Beraz, saiatuko gara ahal den guztietan ekimenak ele bietan egiten eta kartelak ere bai -beti-.Kexan aipatutako hitzaldi eta tailerren inguruko lehen informazioa Guaixe aldizkarian karrikaratu genuen, "Klinikak bere jakintza partekatuko du" izenburupean (irailaren 11ean). Dosierra: 487-2015 Nori: LABORATOIRE DE BIOLOGIE MEDICALE BORDES-MARCHETTO Arrazoia: Atzo medikuntza analisia laborategi batera deitu nuen hitzordua hartzeko. Erantzungailua zen eta azalpenak ematen zituen erdara hutsean. Suposatzen dut komunikazio guztia frantsesez soilik egiten dutela. Nik behar bereziak ditut osasun mailan eta euskaraz naturalkiago hitz egiten dudanez, nahiko nuke gutxienez langile euskaldun bat izan dadin. Erantzuna:

246

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. INTERES OROKORREKO ZERBITZUAK: OSASUN-ZERBITZUAK

Dosierra: 130-2015 Nori: MATIA-BERMINGHAM ZENTROA Arrazoia: Familiako pertsona euskaldun bat (80 urtekoa) bertan dagoela-eta, Donostiako Matia-Bermingham zentrora behin eta berriz joatea suertatu zaigu eta beste behin ere esan behar dut ez dagoela euskaldunok artatzeko prestatua. Harreran euskaldunak daude eta gainera karteltxo bat dute nahi izanez gero euskaraz hitz egin diezaiekezula esanez. Baina barrura sartu ahala gauzak asko aldatzen dira. Mediku jaun batekin izan dugu harremana eta hitzik ez du euskaraz egiten. Inguruan dituen erizain gehienek ere ez. Erizain laguntzaileen artean bakarren batekin hitz batzuek egin ditugu baina gehienekin ezin eta garbitasunekoekin ere ez. Kafetegian batzuekin hitz egin dugu euskaraz baina beste batzuekin ezin. Non daude bertako langileek derrigorrez bete beharreko hizkuntza-eskakizunak? Noiz arte Euskara hizkuntza ofiziala den lurraldean manten litezke osasun-zerbitzuak euskararen ezagutzarik eta erabilerarik gabe? Osasun-arloko zerbitzuetako beste kasu salagarri larri bat salatu nahi dut. Ez dago eskubiderik. Herritarrentzako diren zerbitzuetan lan egiten duten guztiek jakin behar dute euskaraz, bai mintzatzen eta baita idazten ere eta euskaldunoi euskaraz zor digute beren arreta guztia. Egoera hau ezin jasana da.(Matia-Bermingham zentro hori, oker ez banago, Fundazioa da baina Osakidetzarekin hitzarmenak ditu eta hainbat kasu hara bideratzen ditu Osakidetzak eta zerbitzu publiko orokorra eskaintzen du.) Erantzuna: MATIA FUNDAZIOA - ZUZENDARI ASISTENTZIALA: Matia Fundazioaren Hizkuntza Politika Kalitatearen Politika orokorrean barneratua dago eta zentro/zerbitzu guztietan ezartzen da. Aplikagarri diren hizkuntzari buruzko arautegi guztiak betetzean oinarritzen da eta erabiltzaileen hizkuntza aukera babesteko helburua duten jardueren etengabeko berrikuntzan. Matia Fundazioaren konpromisoa hau da: â&#x20AC;&#x153;aurreratu, gure estrategian integratu daitezen, berdintasunerako, euskararen erabilera eta normalizazioaren sustapenerako eta Gizarte Ekintzaren konpromisorako zeharkako politikakâ&#x20AC;?. Helburu hauek bete ahal izateko, EUSKARA BATZORDEA eta EUSKARA LAN TALDEA antolatu dira, Euskararen koordinatzailearekin batera eta kudeaketa estrategikoaren prozesuan barne, hurrengo helburu zehatzen aurrerapenean lan egiten delarik: 1. Herritar erabiltzaileekin ditugun harremanetan, ahoz zein idatziz, hizkuntza eskubideen gaineko aukera bermatu. 2. Irudi korporatiboan eta hizkuntza paisaian bi hizkuntza ofizialen presentzia sustatu. 3. Bertako langileen hizkuntza-gaitasuna handitzea. 4. Barruko lan harremanetan, ahoz zein idatziz, euskararen erabilera areagotzea. Gaur egun lau helburu espezifiko hauetan lortu den aurrerapen maila desberdina da hauetako bakoitzean. Bermingham zentroko langileei dagokionez, azken urteen izan dugun arazoaren ondorioak dauzkagu: profil sozio sanitarioa duten lanpostuak betetzeko zailtasunak. Beraz, hizkuntza gaitasunen eskaera betetzea ezinezkoa izan da kasu hauetan. Arazo honek jarraitzen du medikuen kasuan, gure erkidegoan ez dagoelako geriatriako espezialitatea medikuntzan. Beste profil profesional batzuetan, adibidez erizaintzan, hizkuntza gaitasunaren eskakizuna azkeneko inkorporazioetan betetzeko aukera izan dugu. Zailtasun hauek direlarik eta bezeroarekiko harremanetan euskara erabiltzeko aukera bermatu eta sustatzeko erronka betetzearren, gure ekintzak honako hauek izan dira: - Hizkuntza paisaian (barne eta kanpo errotulazioa, papeleria, zigiluak) eta irudi korporatiboan (web, marketing eta publizitate, marka) presentzia sustatu. Harrerako zerbitzuan, Gizarte Arretan, Matia Orienta Zerbitzuan eta Bermingham Zentroko erreabilitazio zerbitzuan euskararen erabilera bermatu. - Bezeroei zuzendutako dokumentazio guztia elebitan izan dadila.- Bertako langileen hizkuntza-gaitasuna areagotzea, Bermingham Zentroan antolatutako trebakuntza taldeetan parte hartzeko erraztasunak emanez. Zentroko langileek erabiltzaileekin duten erlazioan hizkuntza gaitasuna hobetzeko antolatu dira hiru mailatako taldeak: A1, A2 eta C1 mailak. Hiru hauetan arreta zuzeneko profesionalek parte hartzen dute.Behin alderdi hauek kontuan izanda, eta gure erabiltzaileen hizkuntza eskubideei babesa emateko, jarraian zehaztutako neurriak adostu eta ezarri dira:1. Kontratazio berrietan eta aukera dagoen postu eta profiletan euskararen ezagutza bermatu. Pertsonen Departamentuko ardura. 2. Gure zerbitzuetako erabiltzaileei zuzendutako idatzizko dokumentazio guztia bi hizkuntza ofizialetan bermatzea. Bermingham Zentroko Zuzendaria eta Euskara Lan Taldearen ardura. 3. Harrerako zerbitzuan eta ospitaleratzea egiteko momentuan hizkuntza aukera jasotzen dela eta informazio hau zuzeneko arreta egiten duten profesionalen esku dagoela ospitaleko egonaldietan bermatu (lehentasunezko hizkuntza gelako arbelean idatzi). Taldeetan landu nola eman daitekeen erantzun hizkuntza aukerari. Asistentzial Zuzendariaren eta Bemingham Zentroko Zuzendariaren ardura. 4.

247

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. INTERES OROKORREKO ZERBITZUAK: OSASUN-ZERBITZUAK

Asistentzial arloko dokumentuetan azaldu erabiltzailearen hizkuntza aukera. Informazio sistemen Departamentuko ardura. Dosierra: 131-2015 Nori: MATIA-BERMINGHAM ZENTROA Arrazoia: Familiako pertsona euskaldun bat (80 urtekoa) bertan dagoela-eta, Donostiako Matia-Bermingham zentrora behin eta berriz joatea suertatu zaigu. Zentroan errotulazio finkoa elebidun samarra izan arren, paperezko komunikazio guztiak gaztelaniaz jaso ditugu. Erantzuna: MATIA FUNDAZIOA - ZUZENDARI ASISTENTZIALA: Matia Fundazioaren Hizkuntza Politika Kalitatearen Politika orokorrean barneratua dago eta zentro/zerbitzu guztietan ezartzen da. Aplikagarri diren hizkuntzari buruzko arautegi guztiak betetzean oinarritzen da eta erabiltzaileen hizkuntza aukera babesteko helburua duten jardueren etengabeko berrikuntzan. Matia Fundazioaren konpromisoa hau da: â&#x20AC;&#x153;aurreratu, gure estrategian integratu daitezen, berdintasunerako, euskararen erabilera eta normalizazioaren sustapenerako eta Gizarte Ekintzaren konpromisorako zeharkako politikakâ&#x20AC;?. Helburu hauek bete ahal izateko, EUSKARA BATZORDEA eta EUSKARA LAN TALDEA antolatu dira, Euskararen koordinatzailearekin batera eta kudeaketa estrategikoaren prozesuan barne, hurrengo helburu zehatzen aurrerapenean lan egiten delarik: 1. Herritar erabiltzaileekin ditugun harremanetan, ahoz zein idatziz, hizkuntza eskubideen gaineko aukera bermatu. 2. Irudi korporatiboan eta hizkuntza paisaian bi hizkuntza ofizialen presentzia sustatu. 3. Bertako langileen hizkuntza-gaitasuna handitzea. 4. Barruko lan harremanetan, ahoz zein idatziz, euskararen erabilera areagotzea. Gaur egun lau helburu espezifiko hauetan lortu den aurrerapen maila desberdina da hauetako bakoitzean. Bermingham zentroko langileei dagokionez, azken urteen izan dugun arazoaren ondorioak dauzkagu: profil sozio sanitarioa duten lanpostuak betetzeko zailtasunak. Beraz, hizkuntza gaitasunen eskaera betetzea ezinezkoa izan da kasu hauetan. Arazo honek jarraitzen du medikuen kasuan, gure erkidegoan ez dagoelako geriatriako espezialitatea medikuntzan. Beste profil profesional batzuetan, adibidez erizaintzan, hizkuntza gaitasunaren eskakizuna azkeneko inkorporazioetan betetzeko aukera izan dugu. Zailtasun hauek direlarik eta bezeroarekiko harremanetan euskara erabiltzeko aukera bermatu eta sustatzeko erronka betetzearren, gure ekintzak honako hauek izan dira: - Hizkuntza paisaian (barne eta kanpo errotulazioa, papeleria, zigiluak) eta irudi korporatiboan (web, marketing eta publizitate, marka) presentzia sustatu. Harrerako zerbitzuan, Gizarte Arretan, Matia Orienta Zerbitzuan eta Bermingham Zentroko erreabilitazio zerbitzuan euskararen erabilera bermatu. - Bezeroei zuzendutako dokumentazio guztia elebitan izan dadila.- Bertako langileen hizkuntza-gaitasuna areagotzea, Bermingham Zentroan antolatutako trebakuntza taldeetan parte hartzeko erraztasunak emanez. Zentroko langileek erabiltzaileekin duten erlazioan hizkuntza gaitasuna hobetzeko antolatu dira hiru mailatako taldeak: A1, A2 eta C1 mailak. Hiru hauetan arreta zuzeneko profesionalek parte hartzen dute.Behin alderdi hauek kontuan izanda, eta gure erabiltzaileen hizkuntza eskubideei babesa emateko, jarraian zehaztutako neurriak adostu eta ezarri dira:1. Kontratazio berrietan eta aukera dagoen postu eta profiletan euskararen ezagutza bermatu. Pertsonen Departamentuko ardura. 2. Gure zerbitzuetako erabiltzaileei zuzendutako idatzizko dokumentazio guztia bi hizkuntza ofizialetan bermatzea. Bermingham Zentroko Zuzendaria eta Euskara Lan Taldearen ardura. 3. Harrerako zerbitzuan eta ospitaleratzea egiteko momentuan hizkuntza aukera jasotzen dela eta informazio hau zuzeneko arreta egiten duten profesionalen esku dagoela ospitaleko egonaldietan bermatu (lehentasunezko hizkuntza gelako arbelean idatzi). Taldeetan landu nola eman daitekeen erantzun hizkuntza aukerari. Asistentzial Zuzendariaren eta Bemingham Zentroko Zuzendariaren ardura. 4. Asistentzial arloko dokumentuetan azaldu erabiltzailearen hizkuntza aukera. Informazio sistemen Departamentuko ardura. Dosierra: 340-2015 Nori: OPTICA VISTALIA AGOITZ Arrazoia: Optica Vistalia-k apirilean jarritako kartela akatsez beteta dago. Erantzuna:

248

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. INTERES OROKORREKO ZERBITZUAK: OSASUN-ZERBITZUAK

Dosierra: 1109-2015 Nori: SAN JUAN DE DIOS OSPITALA Arrazoia: Iru単eko San Juan de Dios ospitalean hainbat karteletan euskararen arrastorik ez da eta gerora ikusi dudanez, euren webgunea ere gaztelania hutsean dago. Erantzuna: SAN JUAN DE DIOS OSPITALA - ZUZENDARI GERENTEA: Zure kexan aipatutako kartelak behin behinekoak ziren eta dagoeneko aldatu egin ditugu. Web orriari dagokionez, ele bietan izatea nahiko genuke, baina baliabide mugatuak ditugu eta diru inbertsio handia eskatuko liguke. Dena dela, ahal dugun neurrian, saiatuko gara ele bietan jartzen. Dosierra: 447-2015 Nori: SAS DELAY KLINIKA Arrazoia: Oftalmologo kabinetera deitu dut hitzordua hartzeko. Erantzungailuan frantsesez tramite batzuk azaltzen dituzte, batez ere errezeta berritzeko. Gero, zehatzen dute itxoin behar dela istant bat, norbaitek deia hartu arte. Azalpen luze horiek bukatzerakoan berriz, gazteleraz ere errepikatzen dute gauza bera! Ez ote dakite euskara ere badela lurralde honetan? Jadanik ez dut sobera ongi ulertzen gazteleraren presentziaren interesa Baionan eta are gutxiago, euskararen bazterketa, jakinez Euskal Herriko berezko hizkuntza dela. Erantzuna: Dosierra: 629-2015 Nori: SELLER FISIOTERAPIA Arrazoia: Nire eskuetara Seller Fisioterapia zentroaren publizitatea heldu da, baina gaztelaniaz idatzita dago soilik. Euskararen arrastorik ez. Erantzuna: Dosierra: 354-2015 Nori: UGAME - DONOSTIA OSPITALEKO LARRIALDIETAKO MEDIKUEN ELKARTEA Arrazoia: Donosti Ospitaleko larrialdietako fakultatiboek osatutako web orria, http://www.urgenciasdonostia.org, erdara hutsean dago. Erantzuna: Dosierra: 631-2015 Nori: VITALDENT Arrazoia: Nazkatuta nago Vitaldent enpresaren publizitatea gaztelania hutsean jasotzeaz, euskal kontsumitzaileon eskubideak behin eta berriz baztertuz. Erantzuna:

249

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. INTERES OROKORREKO ZERBITZUAK

TELEKOMUNIKAZIO-ENPRESAK Dosierra: 681-2015 Nori: EUSKALTEL S.A. Arrazoia: Euskaltelen Groseko auzoko Miracruz kaleko dendan sartu nintzen eta bertan zegoen langileari galdetu nion ea euskara ote zekien. "Piska bat, pero prefiero el castellano." erantzun zidan. Nik, aldiz, "Yo prefiero el euskara" erantzun nion eta orduan berak "Pues tienes que ir a otra tienda" erantzun zidan. Erantzuna: EUSKALTEL - EUSKARAREN HIZKUNTZA KALITATEA SAILA: Euskalteleko langileak nahiz zerbitzu azpikontratatuak Euskara Planaren helburuekin bat datozela bermatzeko honako irizpide honi jarraitu behar zaio: Nahitaezkoa da euskara ezagutu eta erabiltzea funtzio nagusien artean bezeroarekin zuzeneko harremana duten langileak, azpikontratatuko langileak eta Euskalteli Kanpo-zerbitzua ematen dioten pertsonak. Irizpide hau prozeduran ezarrita izan arren, jabetzen gara horrelako akatsak inoiz berriro suerta daitezkeela, eta asko eskertzen dizuegu haien berri ematea, zuen lankidetza bide honetan hobetzeko laguntza garrantzitsua baita. Dosierra: 729-2015 Nori: EUSKALTEL S.A. Arrazoia: Euskalteletik teknikoa bidali didate etxera routerrarekin arazoa nuelako. Euskaraz egin diot harrera eta berehala ohartu naiz ez duela ongi hartu nik euskaraz egitea. Routerra aldatu dit, eta joan aurretik sukaldean seinalea ongi hartzen zela egiaztatzeko eskatu diot. “Ya está, ya está. No ves que ya te he cambiado el router” esan dit zakar eta alde egin du egiaztapenik egin gabe. Sukaldean seinalerik gabe jarraitzen nuenez Euskaltelera deitu dut eta berriz itzuli behar izan du teknikoak, ez oso gogo onez, eta zakar samar hitz egin dit, ea zer nahi nuen galdezka. Errespetua eskatu diot, bezero bezala eta euskaldun bezala, eta hika-mika izan dugu. Azkenean etxetik bidali dut. Euskaltelera deitu dut berriro, eta gertatu zaidana azaltzean telefonoa hartu duen enplegatua urduritu egin da eta deia eseki dit. Aurrera beharrean atzeraka goaz. Euskaltelek bezeroen hizkuntza-eskubideekin ardura gehiago zuela pentsatzen nuen. Erantzuna: EUSKALTEL - EUSKARAREN HIZKUNTZA KALITATEA: Gure enpresak borondate sendoa du hizkuntza-eskubideak errespetatu eta sustatzeko, eta horren adierazle da abian dugun Euskara Plana. Gure enpresan, kanpo-zerbitzuen funtzionamendurako protokolo bat ezarrita dugu, eta bezeroarekin zuzeneko harremana duten langile edo azpikontratatuak nahitaezkoa dute euskaraz hitz egitea. Dena den, jabetzen gara horrelako akatsak inoiz berriro suerta daitezkeela, eta asko eskertzen dizuegu haien berri ematea, zuen lankidetza bide honetan hobetzeko laguntza garrantzitsua baita. Zure laguntza oso baliagarria zaigu gure zerbitzua hobetzeko. Dosierra: 1097-2015 Nori: JAZZTEL TELECOM S.A. Arrazoia: Gaur 12:15etan Jazzteleko komertzialak Usurbilgo gure etxera deitu du eskaintza bat egiteko. Eskatu diot "si es tan amable, que me llame un comercial que me hable en euskara, idioma oficial aquí". Esan dit berak aita frantsesa eta ama espainola dituela, baina Espainia guztian ofiziala den hizkuntza bakarra espainola dela. Esan diot zerbitzua euskaraz emateko gai ez baziren ez zitzaidala euren eskaintza interesatzen eta bere erantzuna hau izan da: "ya lo entiendo, usted es un radical". Nik zera esan diot "me ha faltado al respeto, y no tiene ningun derecho". Jarraian eskegi dit telefonoa. Erantzuna: Dosierra: 747-2015 Nori: LLEGA 800 Arrazoia: Llega 800 kanpainaren jakinarazpena jaso dugu gaur etxeko postontzian. Postontzian ez ezik, bizilagun guztiok ikusteko moduan ere itsatsi dute postontzi-multzoaren albo batean. Bada ez dago euskaraz idatzita, erdara hutsean baizik. Erantzuna:

250

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. INTERES OROKORREKO ZERBITZUAK: TELEKOMUNIKAZIO-ENPRESAK

Dosierra: 77-2015 Nori: MOVISTAR Arrazoia: Movistarren faktura jaso dugu gaur. Fibra optikora aldatu aurretik euskaraz bidaltzen ziguten faktura gaztelania hutsean jaso dugu, hizkuntza aldatzeko inolako eskaerarik egin ez badugu ere. Erantzuna: Dosierra: 87-2015 Nori: MOVISTAR Arrazoia: Abenduaren 1ean Movistarren Donostiako Miracruz kaleko dendara joan nintzen. Euskaraz eskatu nuen, baina gaztelaniaz erantzun zidaten eta, gainera, informazio guztia ere halaxe zegoen. Erantzuna: TELEFĂ&#x201C;NICA - BEZEROAREN DEFENTSA ZERBITZUA: Donostiako Miracruz karrikako Sonex denda Movistarreko enpresa banatzaile bat da. Zure kexa helarazi diegu, eskutitzean aipatzen zenizkiguten xehetasunen berri emanez. Gertatutakoa sentitzen dugu. Dosierra: 88-2015 Nori: MOVISTAR Arrazoia: Movistarren bezeroa naiz. Webgunera jo dut eta ezin izan dut informazioa euskaraz eskuratu webguneak ez duelako euskarazko bertsiorik. Erantzuna: Dosierra: 104-2015 Nori: MOVISTAR Arrazoia: Movistarren enpresen arretarako telefononora deitu dut. Espainieraz egin didate arreta eta euskaraz artatuko nauten galdetu dut. Ezetz erantzun dit operadoreak, A CoruĂąatik ematen dutela zerbitzua eta ezin nautela euskaraz artatu. Erantzuna: Dosierra: 105-2015 Nori: MOVISTAR Arrazoia: Behin eta berriz euskaraz bidaltzeko eskatu arren Movistarrek 902 linearen faktura espainieraz bidaltzen jarraitzen du. Erantzuna: Dosierra: 674-2015 Nori: MOVISTAR Arrazoia: Movistarren publizitatea jaso dugu enpresan eta orri-bikoa ez dago euskaraz, gaztelania hutsean baizik. Bezeroak gara, baina ez dituzte gure hizkuntza-eskubideak errespetatzen. Erantzuna: Dosierra: 1154-2015 Nori: MOVISTAR Arrazoia: Etxejabeen komunitate batetako administratzailea naiz eta igogailuan dugun lineako matxuraren berri emateko deitu dut Movistar-era abenduaren 29an. Euskarazko zerbitzua eskatu arren, gaztelaniaz erantzun didate. Euskarazko zerbitzuaren zain 12 minutu luze egon ondoren, moztu egin didate. Erantzuna:

251

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. INTERES OROKORREKO ZERBITZUAK: TELEKOMUNIKAZIO-ENPRESAK

Dosierra: 56-2015 Nori: ONO Arrazoia: Etxeko postontzian ONOren publizitatea jaso dut eta gaztelania hutsean dago. Bezero izatea nahi badute, hobe lukete foiletoa euskaraz ere ematea. Erantzuna: Dosierra: 205-2015 Nori: ONO Arrazoia: Gutunontzian "Publizitatea euskaraz" dioen pegatina dugun Barañaingo herritarrak gara. ONOk ez dio gure nahiari jaramonik egin eta gaztelaniaz baino ez dagoen publizitatea sartu digu “Suma y ahorra con Ono”. Erantzuna: Dosierra: 635-2015 Nori: ONO Arrazoia: Etxean jaso dudan ONOren publizitatea ez dago ele bietan, gaztelania hutsean baizik. Euskaraz ere jaso nahiko nuke. Ni bezero izatea nahiko balute, hori ere kontuan hartu beharko lukete. Erantzuna: Dosierra: 59-2015 Nori: ORANGE Arrazoia: Sopelako herritarrak gara eta Orangeren fakturak euskaraz jaso nahi ditugu. Hori eskatzeko Orangera deitu dugu eta ez dituztela fakturak euskaraz ematen ez dutelako horrelako betebeharrik esan digute. Erantzuna: Dosierra: 279-2015 Nori: ORANGE Arrazoia: Orange telefono-konpainiak gaztelania hutsean argitaratu du iragarkia gaurko El Correon. Gainera, "Euskadi" [sic] delako lurralderako egokitutako iragarkia da: "[...] ahora en Euskadi tu tarifa 4G sin IVA [...]". Erantzuna: Dosierra: 630-2015 Nori: ORANGE Arrazoia: Orange enpresaren Renove izeneko publizitate liburuxka jaso dut etxean eta informazioa ez da euskaraz. Euren bezeroa naiz eta ele bietan jaso nahiko nuke. Erantzuna:

252

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. INTERES OROKORREKO ZERBITZUAK: TELEKOMUNIKAZIO-ENPRESAK

Dosierra: 11-2015 Nori: VODAFONE ESPAÑA Arrazoia: Vodafonek Arrasaten daukan dendan izan naiz gaur, ostirala, goizeko 12:20an. Bertara joatearen arrazoia beraien eskaintzen berri jakiteko izan da. Bada, dendan ez dago kartel bakar bat ere euskaraz, ia argibide guztiak gaztelaniaz dira, ia diot badaude eta ingelesez daudenak. Hau da, euskara ez da inondik inora ageri eta telefono konpainiaren zerbitzuak adierazten dituen kartela ele bitan dago, baina gaztelaniaz eta ingelesez, euskaraz ezertxo ere ez. Bestalde, dendako langilearekin harremana euskaraz izaten saiatzerakoan: "kaixo, egun on..." Erantzuna beti gaztelaniaz izan da, horrenbestez, erantzuna ikusirik ezinbestean gaztelaniara jo dut. Egia da langilearen erantzuna ez dela euskararen kontrakoa izan, hala ere, ez du euskaraz hitzik esateko esfortzurik egin. Bukatzeko, gaineratu nahi dut dendan zegoen beste langileak ez dakiela euskaraz. Bada, hau guztia horrela izanda, erabat lotsagarria eta onartezina deritzot Arrasate moduko herri batean, biztanle askok beren bizitza euskaraz egiten duten herri batean, Vodafonera joan eta ezinbestean gaztelania erabili behar izatea. Uste dut Vodafonek, enpresak berak, egoera horien aurrean zerbait egin behar duela. Erantzuna: Dosierra: 85-2015 Nori: VODAFONE ESPAÑA Arrazoia: Azaroko lehenengo astean Vodafonen Irungo Luis Mariano kaleko saltokira joan eta bertan ziren bi langileak ez ziren euskaldunak. Erantzuna: Dosierra: 86-2015 Nori: VODAFONE ESPAÑA Arrazoia: Azaroko lehenengo astean Vodafonen Irungo Colon pasealekuko saltokira joan eta bertan dagoen makinan txanda euskaraz hartu ondoren, harrera gaztelaniaz egin zidaten. Erantzuna: Dosierra: 351-2015 Nori: VODAFONE ESPAÑA Arrazoia: VODAFONErekin kontratua sinatu genuenean harremanak euskaraz nahi genituela adierazi genuen. Hala ere, maiatzeko fakturarekin batera jaso dugun publizitate-orria, Vodafone eta Onoren bategiteari buruzkoa, gaztelania hutsean idatzita dago. Hitz bat ere ez dago euskaraz. Erantzuna: Dosierra: 408-2015 Nori: VODAFONE ESPAÑA Arrazoia: VODAFONErekin kontratua sinatu genuenean harremanak euskaraz nahi genituela adierazi genuen. Hala ere, maiatzeko fakturarekin batera jaso dugun publizitate-orria, gaztelania hutsean idatzita dago. Hitz bat ere ez dago euskaraz. Erantzuna: BEZEROARENTZAKO ARRETARAKO UNITATEA: Bezeroari bidaltzen zaizkion fakturetan hizkuntza aldaketarik izan den egiaztatu ahal izateko bezeroaren kontuan sartzeko datuak behar ditugu. Telefonoz deitu genuen aipatu datuak eskatzeko eta eskuratutako informazioaren arabera egin ditugun egiaztapenetan ikusi ahal izan dugunez faktura bezeroak eskatutako hizkuntzan bidaltzen da.

253

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. INTERES OROKORREKO ZERBITZUAK: TELEKOMUNIKAZIO-ENPRESAK

Dosierra: 569-2015 Nori: VODAFONE ESPAÑA Arrazoia: VODAFONErekin kontratua sinatu genuenean harremanak euskaraz nahi genituela adierazi genuen. Hala ere, uztaileko fakturarekin batera jaso dugun publizitate-orria, gaztelania hutsean idatzita dago. Hitz bat ere ez dago euskaraz. Erantzuna: Dosierra: 777-2015 Nori: VODAFONE ESPAÑA Arrazoia: Euskaraz idatzia ez dagoen Vodafone-ren publizitatea jaso dugu Barañainen, "Este otoño va a llover a gusto de todos" izenekoa. "Publizitatea euskaraz" dioen pegatina jarria dugu postontzian. Publizitatea euskaraz jaso nahi dugu. Erantzuna: Dosierra: 827-2015 Nori: VODAFONE ESPAÑA Arrazoia: VODAFONErekin kontratua sinatu genuenean harremanak euskaraz nahi genituela adierazi genuen. Fakturak euskaraz jasotzen ditugu baina haiekin batera heldu den publizitatean hitz bakar bat ere ez dago euskaraz. Hilero errepikatzen da gauza bera. Vodafonerekin dugun kontratua etetea pentsatzen ari gara. Erantzuna: Dosierra: 945-2015 Nori: VODAFONE Arrazoia: VODAFONEren Irungo Kolon pasealekuko dendan txanda hartzeko makinan hizkuntza aukera daiteke, baina horrek ez du ziurtatzen arreta hizkuntza horretan jaso ahal izatea. Euskara aukeratuta txanda iristean egokitu zitzaidan enplegatuak ez zekien euskaraz. Erantzuna:

254

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKTARITZA HANDIA / ELIKADURA / OSTALARITZA

MERKATARITZA HANDIA Dosierra: 118-2015 Nori: ALCAMPO Arrazoia: Irungo Alcampon ogien atalean horrela dio ohar batek, gaur, urtarrilak 15: "Zenteno eta alu ogi naturala"; gaztelaniazko "Pan natural con centeno y avena"ren itzulpen gisa. "Zekale" eta "olo" dira hitz egokiak. Erantzuna: Dosierra: 404-2015 Nori: ALCAMPO Arrazoia: Irungo Alcampo hipermerkatuko langile bati salgaiei buruzko informazioa eskatu nion. Euskaraz ez zekiela eta, gaztelaniaz egin behar izan nion. Erantzuna: Dosierra: 999-2015 Nori: ALDI SUPERMERCADOS S.L. Arrazoia: Aldi supermerkatuen propaganda erdara hutsean jaso dut Iru単ean. Erantzuna: Dosierra: 1175-2015 Nori: AUTOGRILL Arrazoia: Itziarko Autogrill atseden-gunean hainbat kartel dituzte eta, ele bietan dauden arren, euskara ez da apenas ikusten; tamaina nabarmen txikiagoan dago eta irakurri ahal izateko ondo ondoan jarri behar da. BIDEGIk eta GFAk zer diote honi buruz? Erantzuna: AUTOGRILL IBERIA - MARKETING DPTUA: Dagokion departamentuari pasa diogu jada zure kexa. Dena dela, aipatutako establezimendua Estatu frantziarretik hurbil egonda, gure bisitarien jatorria oso anitza dela jakinarazi nahiko genizueke, beraz hori oso kontuan hartu behar izaten dugu gure politika komertziala diseinatzerakoan. Gure kartelen diseinua ez da EAErako soilik egiten. Eredu estandarra egiten dugu Estatu espainiarreko gure establezimendu guztietarako, zeinetan hizkuntza koofizial bat dagoen. Dena dela, zure kexa aztertu eginen dugu gure zerbitzua hobetze aldera. Erantzuna: BIDEGIKO AHOLKULARITZA JURIDIKOAREN ARDURADUNA: 2015eko urtarrilaren 27an, BIDEGI Gipuzkoako Azpiegituren Agentziak kudeatzen duen AP-1/AP-8 autobideko tarte gipuzkoarrean dauden Oiartzun eta Itziarko Zerbitzuguneetako Jatetxe eta Kafetegiak ustiatzeko zerbitzuen kontratua esleitu zitzaion AUTOGRILL IBERIA SLUri. Aipatu kontratuaren barruan, zerbitzu hori burutzerakoan bete beharreko hizkuntza-arloko baldintzak jasota daude, hau da Euskal Autonomia Erkidegoko Estatutuak 6. artikuluan ezarritako, eta Euskararen Erabilera Normalizatzeko azaroaren 24ko 10/1982 Oinarrizko Legeak eta berori garatzen duen araudiak, besteak beste, Gipuzkoako Foru Aldundiaren esparruan hizkuntza ofizialen erabilera arautzen duen Foru Drekretuak arautzen duen hizkuntza bien ofizialtasuna bete behar dutela. Era berean, hizkuntza ofizial bien erabilera kontratua gauzatu ahal izateko baldintza da, eta Sektore Publikoko Kontratuen Legearen testua bategina onartzen duen 3/2011 Legegintzako Errege Dekretuaren ondorioetarako kontratuaren funtsezko betebeharra izanik, ez betetzeak kontratu hori bertan behera geratzea ekar dezake. Horregatik guztiarengatik, eta zure idazkiarekin batera bidali dizkiguzun argazkiak aztertu ondoren, horiek gorago aipatu araudia betetzen ez dutela uste dugu. Hori dela-eta, jakinarazi behar dizugu AUTOGRILL IBERIA SLUri eskatuko diogula erabiltzailearekin komunikatzeko elementu guztiak berrikusi eta lehenbailehen indarrean dagoen araudira egoki ditzala.Bestalde, jakinarazi nahi dizugu BIDEGIren aldetik zehatz-mehatz aztertuko ditugula zerbitzugune horiek zein AP-1/AP-8 autobideen tarte gipuzkoarrean zerbitzua ematen duten gainerakoak eta, horietan gabeziaren bat egotekotan, enpresa esleipendunari jakinaraziko diogu dagozkion zuzenketak egin ditzan.

255

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKTARITZA HANDIA

Dosierra: 592-2015 Nori: BAB2 Arrazoia: Duela bi aste BAB2 merkatal zentrora joan naiz eta konturatu naiz aparkalekuan seinaletika osoa frantses hutsean ezarri zutela. Seinaletika berri guztia gutxienez elebidunez ezartzeko indarra egin beharko lukete eta oro har euskara gehiago lagundu beharko lukete, ez baita ahantzi behar bezero euskaldunak ere badirela. Erantzuna: Dosierra: 650-2015 Nori: BENETTON Arrazoia: United Colors of Benettonek Barakaldoko Megapark merkataritza gunean duen dendako outlet beherapenak iragartzeko afixako euskarazko testuak ez du inongo zentzurik. Honela dio: â&#x20AC;&#x153;Nahi/Hasta -70%â&#x20AC;?. Erantzuna: Dosierra: 112-2015 Nori: BERSHKA Arrazoia: Bershka lokala prestatzen ari da IruĂąean, Karlos III.a etorbideak eta Nafarroako Gorteak kaleak bat egiten duten tokian denda berria irekitzeko. Lokala inguratzen duen estalkian "Bershka opennig soon" ageri da. Non da informazioa euskaraz? Erantzuna: Dosierra: 213-2015 Nori: BM COMPLET Arrazoia: Martxoaren 13an arratsaldeko 16:50ean Irungo Anaka auzoko BM Complet supermerkatuan (Molino errepidea 57) erosketak egiteko langile-kutxazainarekin espainieraz egitera behartuta egon naiz, ez duelako euskaraz esan diodana ulertu eta erosketa burutzeko komunikazioa eragotzi duelako. Langile batzuek dakiten apurrarekin ahalegina egiten duten arren, beste batzuek ez dute ulermen maila minimorik. Supermerkatuko arduradunen aldetik ezin da aitzakiarik onartu, langileen etengabeko prestakuntzarako diru-laguntzez balia baitaitezke kutxazainei eta bezeroarekin harremana duten guztiei euskara maila gutxieneko bat ziurtatzeko. Horregatik, supermerkatuko arduradunei berriz ere eskatzen diet nire eskubideak berma ditzaten, kontsumitzaile naizen aldetik eta erosketak egiteko euskara hizkuntza ofiziala erabiltzeko dudan zilegitasunagatik. Erantzuna:

256

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKTARITZA HANDIA

Dosierra: 645-2015 Nori: SUPER BM Arrazoia: Beasaingo BM supermerkatuan langileek ez dakite euskaraz. Behin baino gehiagotan izan naiz eta kutxako langileek ez dakite ez kaixo ez agur esaten. Erantzuna: GRUPO UVESCO - GIZA BALIABIDEEN DEPARTAMENTUA: Uneren batean molestatuta sentitu bazara gaztelaniaz atenditu zaituztelako, ez da inola ere hori izan denda horretan lanean ari diren langileen intentzioa; gehienak, gainera, hau da, plantillako 11tik 6 euskaraz dakitenak dira, eta ez daukate inolako eragozpenik hala nahi duten bezeroekin euskaraz hitz egiteko. Pertsona horiek identifikazio-plaka bat erabiltzen dute, gainerako gure BM supermerkatuetan bezala, “Nahi baduzu, euskaraz” dioena, hala nahi duten bezeroak euskaraz atenditzeko. Kutxan egoten diren langileei dagokienez, egia da ez dutela euskaraz hitz egiten, baina pertsona adeitsuak eta portaera egokikoak dira gure bezero guztiekin, eta oinarrizko ezagutzak dituzte haiengana jotzen duten pertsonak euskaraz agurtzeko. Bestalde, gustatuko litzaiguke azpimarratzea elebitasunarekin dugun konpromisoa ez dela dendako langileetan bakarrik islatzen, bi hizkuntzetan egiten direla gure komunikazio guztiak, hala nola kartelak, publizitate-liburuxkak, txartel-eskaerak, web-orria, posta bidezko komunikazioak, megafonia, publizitate-kanpainak, eta abar. Eta, jakina, lanean eta ahalegina egiten jarraituko dugu alor honetan hobetzen segitzeko. Eskertzen dizugu kexa helarazi izana; izan ere, aintzat hartzen ditugu iristen zaizkigun eta egunero hobetzen laguntzen diguten ohar guztiak. Dosierra: 736-2015 Nori: BRICO DEPÔT Arrazoia: Brico Depôt saltokiak Donostiako Antiguo auzoko autobusaren markesinan jarritako publizitate kartela ez dago euskaraz eta ez du Gipuzkoaren izen ofiziala errespetatzen. Erantzuna: Dosierra: 625-2015 Nori: BURGER KING Arrazoia: Etxeko postontzian (Iruñean) euskarazko hitzik ez zekarren Burger King kateko publizitatea jaso dut. Eta euskaldunon hizkuntza eskubideak? Erantzuna: Dosierra: 746-2015 Nori: BURGER KING Arrazoia: Etxeko postontzian (Abadiñon) Burger King-ek Durangaldean banatutako publizitatea jaso dut. Ez dago informaziorik euskaraz, guztia erdara hutsean ageri da. “Por fin el sabor llega a tu casa. Burgerkingencasa.es” Erantzuna: Dosierra: 758-2015 Nori: BURGER KING Arrazoia: Burger King etxearen publizitatea jaso berri dut etxeko postontzian, Durangon; ez dago ele bietan, erdara hutsean baizik. Erantzuna: Dosierra: 903-2015 Nori: BURGER KING Arrazoia: Donostiako Burger King jatetxe berrian dena gaztelera hutsean dago. Erantzuna:

257

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKTARITZA HANDIA

Dosierra: 726-2015 Nori: CAPRABO Arrazoia: Iraila bukaeran Caprabon erosketa egin nuelarik eman zidaten eskuorria, "Tu compra gratis ¡en jamones!" izenekoa, ez zegoen euskaraz idatzia. Erantzuna: Dosierra: 662-2015 Nori: CARREFOUR Arrazoia: Carrefour-en Oiartzungo dendara joaten naizenean, ezinezkoa zait erosketak euskaraz egitea; arrandegian, kafetegian... langileei euskaraz egin eta askok ez didate ulertzen. Erantzuna: Dosierra: 798-2015 Nori: CARREFOUR Arrazoia: Carrefour Goierriko gasolindegiko autozerbitzuan jarri dituzten makina berriek gaztelaniaz baino ez dute ematen informazioa: argibideen displaya, tiketa, e.a. euskarazko bertsioa hautatzeko modurik ez dute (aurreko aplikazioak bazuen). Erantzuna: Dosierra: 1001-2015 Nori: CARREFOUR Arrazoia: Iruñeko gure etxera heldu zaigun Carrefour supermerkatuen propaganda erdara hutsean da. Erantzuna: CARREFOUR - IRUÑEKO BEZEROENTZAKO ARRETA ZERBITZUA: Bezeroekiko zerbitzua hobetu nahi dugu. Hori horrela, kexa jarri zuen herritarrak (ongi baderitzo) bere helbidea helaraz diezagula katalogoa euskarara egokitua igor diezaiogun. Bestalde, Iruñeko hipermerkatuko "Bezeroen Arreta" gunean euskarara egokitutako publizitatea dugu horrelakoak eskatzen dizkiguten bezeroendako. Dosierra: 628-2015 Nori: CASIO ESPAÑA S.L. Arrazoia: Casio etxeak hezkuntza curriculumetara egokitutako Classwiz kalkulagailu zientifiko berria merkaturatu du. Hizkuntza hautatzeko aukera ere eskaintzen du (gaztelania, katalana, portugesa) baina euskara ez da ageri aukeran eskaintzen diren hizkuntzen artean. Erantzuna: Dosierra: 133-2015 Nori: COCA COLA NORBEGA Arrazoia: Coca Colaren 902 54 10 10 tel. zenbakira, (Norbega etxea, Galdakao) deitu dut, gaur, otsailak 22, eta gaztelania hutsean den lokuzioa azaldu zait, g.g.b. honakoa dioena: "Bienvenido a Coca Cola. Si quiere dar parte de una avería, marque uno. Para realizar un pedido, marque dos. Para hablar con seguridad, espere". Bata markatu dut, eta “Buenos días”-ka erantzun dit langile batek; euskaraz egin diot; gaztelaniaz segitu du; euskaraz egin diot berriro; orduan esan dit, gaztelaniaz, ea matxura baterako den; nik baietz, gaztelaniaz oraingoan; berak, ez dakiela zergatik sartzen zaizkion matxuretarako deiak, eta zentralera deitu behar dudala, 902 24 65 00 telefonora esan dit. Erantzuna:

258

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKTARITZA HANDIA

Dosierra: 137-2015 Nori: COCA COLA IBERIAN PARTNER Arrazoia: Coca Colaren 902 24 65 00 (Coca Cola Iberian Partner) telefonora deitu dut gaur, otsailak 22. Lokuzioak gaztelania hutsean. Ezin izan dut inorekin berba egin. Erantzuna: Dosierra: 1000-2015 Nori: CONFORAMA Arrazoia: Iruñean jasotako Conforamaren propaganda guztia erdara hutsean dago. Erantzuna: Dosierra: 1049-2015 Nori: DECATHLON Arrazoia: Iruñeko Decathlon berritu dute. Sarrera berria du eta ondokoa agertzen da: "DECATHLON Pamplona". Zergatik ez Iruñea? Erantzuna: Dosierra: 1052-2015 Nori: DECATHLON Arrazoia: Berrioazarko DECATHLON handitu egin dute eta sarrera-irteerako ateak berritu dituzte. Euskaldunondako ez dago ez ongi etorririk ez adiorik; soilik "bienvenidos" eta "hasta pronto". Sarrerako ate inguruko kartelak ere ez zeuden euskaraz abendu erdialdean: Decathlon txartelaren app-ari buruzkoa edo Heptatlhoiari buruzkoak. Erantzuna: Dosierra: 1098-2015 Nori: DECATHLON Arrazoia: Iruñeko izen ofiziala Pamplona-Iruña da eta Decathlonek ireki duen denda berrian Pamplona bakarrik jartzen du. Egia da barruan euskara ageri dela, berdintasunez ez, baina era nabarmenean bai eta kutxako langilea ere euskalduna zela. Beraz, zergatik ez dute izena ere euskaraz jartzen? Erantzuna: Dosierra: 1126-2015 Nori: DECATHLON Arrazoia: Berriozarren dagoen Decathonek bere instalazioak handitu ditu. Lehen kartel nagusiak elebiz zeuden. Oraingoan bat ere ez. Megafoniatik ematen dituzten mezu guztiak gaztelaniaz bakarrik ematen dituzte. Nafarroan Baskongadetan jarraitzen ez duten hizkuntza politika aplikatzen dute. Erantzuna: Dosierra: 1147-2015 Nori: DECATHLON Donostia Arrazoia: Hizkuntza paisaia eta produktu bakoitzari buruzko informazioa gaztelera hutsean dago. (Dendariek ordea euskaraz artatu naute.) Erantzuna:

259

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKTARITZA HANDIA

Dosierra: 1155-2015 Nori: DECATHLON Arrazoia: Astelehenean erosketa batzuk egin nituen Donostiako Decathlonen eta ordaintzerakoan, kaxan zegoen langilea euskaraz agurtu nuen. Berak ea poltsa nahi nuen galdetu, erdaraz. Nik baietz, euskaraz. Ordaintzerakoan, nire kodigoa sakatzeko, erdaraz. Deseroso sentitu nintzen. Uste dut, ikusirik bezeroak zein hizkuntzetan hitz egin nahi duen, ez dela hain zaila esaldi sinple horiek euskaraz adieraztea. Bere identifikazio txartelean ikusi ahal izan nuenez, langile hori XXXXX deitzen da. Erantzuna: Dosierra: 1162-2015 Nori: DECATHLON Arrazoia: Decathlon Pamplonak Iruñea ahaztu du. Erantzuna: Dosierra: 1164-2015 Nori: DECATHLON Arrazoia: Decathlonek euskaldunoi "bienvenida" baino ez digu ematen. Erantzuna: Dosierra: 573-2015 Nori: DOMINO'S PIZZA Arrazoia: Iruñeko Donibane auzoko bizilaguna naiz eta Domino's Pizzaren esku-orria jaso nuen abuztuaren 6an postontzitik; "Disfruta de nuestro 2x1 a domicilio con tu pizza favorita". Informazioa euskaraz jasotzea gustatuko litzaidake. Erantzuna: GRUPO ZENA PIZZA - S. COM.P.A.: Kontuan hartuko dugu zure iradokizuna. Hala ere, gure promozioei buruzko galderarik edo zalantzarik baduzu Pio XII.aren etorbidean dugun DOMINO’S PIZZA establezimendura hurbil zaitezke, eta bertan emango dizkizute behar dituzun azalpenak. Dosierra: 1077-2015 Nori: DOMINO’S PIZZA Arrazoia: Donostiako Mirakruz kalean Pizzeria berria irekiko dute eta erakusleihoan jarri dituzten ohar guztiak gaztelera hutsean daude. Erantzuna: Dosierra: 1084-2015 Nori: DOMINOS PIZZA Arrazoia: Donostiako Miracruz kalean Dominos Pizza irekiko dute eta erakusleihoan jarritako propaganda guztia gaztelera hutsean dago. Erantzuna: GRUPO ZENA PIZZA S.COM.P.A.: Egun ageri den propagandaren itzulpena eskatuta dago jada eta jaso bezain laster erakusleihoan paratuko dugu. Modu horretan legeak agintzen duena beteko dugu.

260

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKTARITZA HANDIA

Dosierra: 998-2015 Nori: E.LECLERC Arrazoia: E. Leclerc supermerkatuen propaganda guztia erdara hutsean dago, euskararen arrastorik ez. Erantzuna: E. LECLERC - PAMPLONA DISTRIBUCIÓN S.A.: Jasotako kexaren harira hauxe jakinarazi nahiko genizueke: - Guk dakigula, ez dugu Foru Erkidegoan publizitatea hedatzeko hizkuntzen erabilerari buruzko inongo legerik urratzen. - Ez dugu uste inongo eskubiderik urratzen dugunik. Izan ere, herritarren gehiengoak erabiltzen duen hizkuntza erabiltzen baitugu gure publizitate liburuxketan. - Halere, gure lantaldeko kide batzuk ongi aritzen dira euskaraz eta, hala eskatuz gero, hizkuntza horretan artatzen dituzte erosleak. Gure bezeroen aniztasun kulturala kontuan izanda, ez dugu baztertzen etorkizunean gure liburuxketan hainbat hizkuntzen erabilera. Dosierra: 734-2015 Nori: EL CORTE INGLES Arrazoia: EL CORTE INGLES - Supermercado-ren 3 publizitate ale aurkitu ditut etxeko atarian, Donibanen (Iruñea): “Brillarás como nunca”, “Productos marca El Corte Inglés -50% 2ª unidad” eta “Acostúmbrate a nuestros buenos precios”. Ez daude euskaraz idatziak; nik informazioa euskaraz eskuratu nahi dut, ordea. Erantzuna: Dosierra: 117-2015 Nori: EROSKI CITY Arrazoia: Elizasuko Eroskiko kutxako langileak ez zekien batere euskaraz. Erantzuna: Dosierra: 334-2015 Nori: EROSKI Arrazoia: Maiatzaren 25ean EROSKIk honako txioa plazaratu zuen twitterren: “Ayúdanos a crear la #playlistEROSKI para el festival #BilbaoBBKLive y gana entradas. Más info: http://t.co/k16oUytHCy http://t.co/orUk60MZsc (https://twitter.com/EROSKI/status/602791728001736704?s=03) Obtén la aplicación oficial de Twitter en https://twitter.com/download?s=13”. Erantzuna: Dosierra: 345-2015 Nori: EROSKI BIDAIAK Arrazoia: Eroski Bidaiak / Viajes Eroskik gaztelera hutsean du webgunea: http://www.viajeseroski.es Erantzuna: Dosierra: 356-2015 Nori: EROSKI Arrazoia: Eroskiko webgunean euskarazko bertsioak ez du euskaraz ematen informazioa. Bertan sakatuta honakoa dio: "Estamos trabajando en la traducción de EROSKI online, en breve estará disponible en tu idioma." Erantzuna: Dosierra: 432-2015 Nori: EROSKI HIPERMERKATUA Arrazoia: Abadiñoko Eroski hipermerkatuaren kanpoaldean erdara hutsean dute honako hau dioen kartela: "EROSKI INFORMA / * Uso exclusivo personal tienda / Esta puerta permanecerá cerrada de 09:30 a 22:00 horas / * Con LUZ ROJA puerta cerrada / Gracias". Erantzuna: EROSKI - ABADIÑOKO HIPERMERKATUKO ZUZENDARIA: Arazo hau konponduta dagoela komentatu nahi dizuegu. Eta hau baieztatzeko kartel berrien argazki pare bat bidaltzen dizuegu.

261

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKTARITZA HANDIA

Dosierra: 442-2015 Nori: EROSKI S. KOOPERATIBA Arrazoia: Eroski markako patatak erosi ditugu. Patatei bilgarria Araban jarri zaiela ageri da etiketan. Hala ere, arras informazio gutxi dago euskaraz idatzia. Erantzuna: Dosierra: 470-2015 Nori: EROSKI Arrazoia: Ordiziako Eroski Red Txartelarekin finantzatutako edo epekatutako erosketa egin nuen martxoan. Hileroko amortizazio-ordainagiria (lehenengoa behintzat) gaztelaniaz baino ez dut jaso: "Detalle operaciones límite interno", "Liquidación de sus operaciones con otras modalidades de pago", atzealdeko publizitatea... Dena gaztelaniaz baino ez. Ez zidaten aukerarik eman inongo unetan informazio hori zein hizkuntzatan jaso nahi nuen hautatzeko; erosketa bera euskaraz izan zen. Erantzuna: EROSK - BEZEROAREN ZERBITZUA: Jakinarazi nahi dizuegu Eroski red txartela eskatzeko momentuan badagoela aukera hizkuntza aukeratzeko. Erreklamazioa egin duen bezeroak, agian une horretan -txartela eskatzerakoan- ez zuen euskara aukeratu eta horregatik komunikazioa gaztelaniaz helduko zaio. Hemendik aitzina, txartelari dagokion informazioa euskaraz jaso ahal izateko, Bezeroaren zerbitzura deitu beharko du herritarrak 902 020902 zenbakira deituz eta eskaera hori egin. Dosierra: 531-2015 Nori: EROSKI Arrazoia: Altsasuko herritarra naiz eta berriki Eroskiren Iruñeko hipermerkatuko publizitatea jaso dut etxeko postontzian, "Viva San Fermin Gora" izenekoa. Informazioa ez dago euskaraz idatzia. Dagoen bakarra azaleko leloa da eta ez da zuzena, "Gora San Fermin" izan beharko lukeelako. Erantzuna: Dosierra: 785-2015 Nori: EROSKI Arrazoia: Eroskiren marka zuri bezala ontziratutako hegaluzea erosi dugu; kristalezko potean ontziratua eta tapan ondokoa dio "Bonito del Norte en aceite de oliva". Bizkaiko enpresa batek, Conservas La Gaviota-k, ekoiztutako produktua da. Etiketa ez dago euskaraz idatzia. Gainera, ez dute Bizkaiaren izendapen ofiziala errespetatu. Ondoko erabakia hartu dugu: etiketa euskaratu arte ez dugu produktu hori berriz erosiko. Erantzuna: Dosierra: 855-2015 Nori: EROSKI S. KOOPERATIBA Arrazoia: Eroskik eginen duen zozketa baterako txartelak erdara hutsean daude. Erantzuna: EROSKI - SUSTAPENEKO ETA LEIALTZEKO ZUZENDARIA: Eroski hasiera-hasieratik saiatu izan da eta, neurri handi batean, lortu ere bai bezeroekin haiek aukeratzen duten hizkuntzan komunikatzen, eta politika horrekin jarraitzen dugu, publizitate kanpaina masiboetan nahiz komunikazio pertsonalizatuetan. Gauzak erreklamazioan agertzen diren bezala izanik, barkamena eskatzen dugu, zozketarako txartelak gaztelaniaz bakarrik eman genituelako. Argi dago gauzak ez genituela behar bezala egin. Guk euskaldunen hizkuntza eskubideei dagokienez gauzak behar bezala egin ez izana aitortzeak gertatutakoa konponduko ez badu ere, kontuan izango dugu bezeroaren kexa zerbitzua hobeto eta behar den bezala emateko.

262

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKTARITZA HANDIA

Dosierra: 857-2015 Nori: EROSKI Arrazoia: Ordiziako Merkataritza gune handiko EROSKIren sarreran dauden puxiketako mezua gaztelera hutsean dago. Erantzuna: EROSKI - SUSTAPENEKO ETA LEIALTZEKO ZUZENDARIA: Eroski hasiera-hasieratik saiatu izan da eta, neurri handi batean, lortu ere bai bezeroekin haiek aukeratzen duten hizkuntzan komunikatzen, eta politika horrekin jarraitzen dugu, publizitate kanpaina masiboetan nahiz komunikazio pertsonalizatuetan. Joan den urriaren erdialdetik Eroski establezimenduetako sarreretan puxikak daude, Eroski Club programa martxan jarri zeneko urtemuga dela eta, programaren gaineko mezuarekin. Kontua da Travel Club enpresaren laguntzaz egin dela urtemugarako kanpaina osoa, haren bidez (Travel Club txartelaren titularren datuak, etxeetara bidali den publizitatea eta komunikazioaâ&#x20AC;Ś) egin delarik kanpaina guztia, eta ia guztia gazteleraz egin da. Argi dago gauzak ez direla behar bezala egin: Estatu osorako kanpaina izanik, tokian tokiko hizkuntza eskubideak errespetatuz egin behar zen eta ez da hala egin. Giza Eskubideen Aitorpen Unibertsalak dio ez dela inor bereiziko hizkuntzagatik. Kasu honetan, ordea, horixe egin behar zen, gauzak ondo egite aldera, bereizi, eta ez da egin. Hau da, promozioan (puxiketan) hizkuntzak bereizi behar ziren: Euskal Herrian, euskarazko puxikak Estatuko beste hizkuntzetan idatzitako idazpenak dituzten puxiketatik bereizi. Guk euskaldunen hizkuntza eskubideei dagokienez gauzak behar bezala egin ez izana aitortzeak gertatutakoa konponduko ez badu ere, eskertuko genizuke Eroski Club programaren inguruko gertaera hau gauza puntualtzat hartuko bazenu. Horrenbestez, gure barkamenak gertatutakoagatik eta ahaleginduko gara hurrengoan euskaldunengana dagokien hizkuntzetan zuzentzen. Dosierra: 874-2015 Nori: EROSKI Arrazoia: Astero bezala Deustuko Blas de Otero kaleko Eroskira erosketak egitera joan eta beti bezala urdaitegiko langileetatik (5 txandakatzen dira) inork ez du ulertu nahi zenbat diren "ehun eta berrogeita hamar", "berrehun". Inor ez da gai esateko "Besterik nahi duzu?". Arraindegian berdin. Hain zaila da oinarrizko ezagutzak ematea langile guztiei? Bestetik, ordaindu ondoren zozketa baterako boletoak eman eta ERDARAZ!! Erantzuna: EROSKI - SUSTAPENEKO ETA LEIALTZEKO ZUZENDARIA: Eroski hasiera-hasieratik saiatu izan da eta, neurri handi batean, lortu ere bai bezeroekin haiek aukeratzen duten hizkuntzan komunikatzen, eta politika horrekin jarraitzen dugu, publizitate kanpaina masiboetan nahiz komunikazio pertsonalizatuetan. Gauzak erreklamazioan agertzen diren bezala izanik, barkamena eskatzen dugu, zozketarako txartelak gaztelaniaz bakarrik eman genituelako. Argi dago gauzak ez genituela behar bezala egin. Guk euskaldunen hizkuntza eskubideei dagokienez gauzak behar bezala egin ez izana aitortzeak gertatutakoa konponduko ez badu ere, kontuan izango dugu bezeroaren kexa zerbitzua hobeto eta behar den bezala emateko. Dosierra: 887-2015 Nori: EROSKI Arrazoia: Donostiako Gros auzoan dagoen Eroskin erosketa egin nuen eta ordaindu ondoren zozketa baterako txartela eman zidaten. Txartela ez zegoen euskaraz, gaztelera hutsean baizik. Erantzuna: EROSKI - SUSTAPENEKO ETA LEIALTZEKO ZUZENDARIA: Hasiera-hasieratik saiatu izan gara eta, neurri handi batean lortu ere, bezeroekin haiek aukeratzen duten hizkuntzan komunikatzen, eta politika horrekin jarraitzen dugu, publizitate kanpaina masiboetan zein komunikazio pertsonalizatuetan. Gauzak erreklamazioan azaltzen diren bezala izanik, barkamenak eskatzen ditugu, zozketarako txartelak gaztelaniaz bakarrik eman genituelako. Argi dago gauzak ez genituela behar bezala egin. Hori aitortzeak euskaldunen hizkuntza-eskubideak konpontzea ez badakar ere, jakizue kontuan hartuko dugula bezeroaren kexa zerbitzua hobeto eta behar den bezala emateko.

263

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKTARITZA HANDIA

Dosierra: 892-2015 Nori: EROSKI Arrazoia: Eroskik zozketa antolatu du azaroan. Erosketarekin batera txarteltxo bat ematen dute norberaren datuak jartzeko. Ez dago euskaraz. Aretxabaletako Eroskin eta Arrasateko Eroskin, bietan txartel berdina eman didate. Erantzuna: EROSKI - SUSTAPENEKO ETA LEIALTZEKO ZUZENDARIA: Gu hasiera-hasieratik saiatu izan gara eta, neurri handi batean, lortu ere bai bezeroekin haiek aukeratzen duten hizkuntzan komunikatzen, eta politika horrekin jarraitzen dugu, publizitate kanpaina masiboetan nahiz komunikazio pertsonalizatuetan. Gauzak erreklamazioan azaltzen diren bezala izanik, barkamenak eskatzen ditugu, zozketarako txartelak gaztelaniaz bakarrik eman genituelako. Argi dago gauzak ez genituela behar bezala egin. Guk euskaldunen hizkuntza eskubideei dagokienez gauzak behar bezala egin ez izana aitortzeak gertatutako konponduko ez badu ere, kontuan izango dugu bezeroaren kexa zerbitzua hobetu eta behar den bezala emateko.Horrenbestez, gure barkamenak gertatutakoagatik eta ahaleginduko ara hurrengoan euskaldunengana dagokien hizkuntzetan zuzentzen. Dosierra: 967-2015 Nori: EROSKI Arrazoia: Tolosako Nafarroa Etorbideko Eroski City supermerkatura joan eta kutxan zegoen langileak ez nau euskaraz artatu. Erantzuna: Dosierra: 995-2015 Nori: EROSKI S. KOOPERATIBA Arrazoia: Eroskiren Bergarako Leizeaga kaleko dendan ordaintzerakoan zozketa batean parte hartzeko txartel batzuk eman dizkidate, nire datuak bete eta kutxa batean bota ostean zozketa baten parte hartzeko. Ba txartel hori gaztelania hutsean idatzita zegoen, euskaraz ez. Erantzuna: EROSKI - SUSTAPENEKO ETA LEIALTZEKO ZUZENDARIA: Gu hasiera-hasieratik saiatu izan gara eta, neurri handi batean, lortu ere bai bezeroekin haiek aukeratzen duten hizkuntzan komunikatzen, eta politika horrekin jarraitzen dugu, publizitate kanpaina masiboetan nahiz komunikazio pertsonalizatuetan. Gauzak erreklamazioan azaltzen diren bezala izanik, barkamenak eskatzen ditugu, zozketarako txartelak gaztelaniaz bakarrik eman genituelako. Argi dago gauzak ez genituela behar bezala egin. Guk euskaldunen hizkuntza eskubideei dagokienez gauzak behar bezala egin ez izana aitortzeak gertatutako konponduko ez badu ere, kontuan izango dugu bezeroaren kexa zerbitzua hobetu eta behar den bezala emateko.Horrenbestez, gure barkamenak gertatutakoagatik eta ahaleginduko ara hurrengoan euskaldunengana dagokien hizkuntzetan zuzentzen. Dosierra: 1002-2015 Nori: EROSKI Arrazoia: Etxean jaso dugun Eroskiren propaganda liburuxka ez dago ele bietan, gaztelania hutsean baizik. Erantzuna: EROSKI - SUSTAPENEKO ETA LEIALTZEKO ZUZENDARIA: Eroski hasiera-hasieratik saiatu izan da eta, neurri handi batean, lortu ere bai bezeroekin haiek aukeratzen duten hizkuntzan komunikatzen, eta politika horrekin jarraitzen dugu, publizitate kanpaina masiboetan nahiz komunikazio pertsonalizatuetan. Gauzak erreklamazioan agertzen diren bezala izanik, barkamena eskatzen dugu, etxean jasotako propaganda liburuxka ez dagoelako ele bietan, gaztelania hutsean baizik. Argi dago gauzak ez genituela behar bezala egin. Guk euskaldunen hizkuntza eskubideei dagokienez gauzak behar bezala egin ez izana aitortzeak gertatutakoa konponduko ez badu ere, kontuan izango dugu bezeroaren kexa zerbitzua hobeto eta behar den bezala emateko. Ahaleginduko gara hurrengoan euskaldunengana dagokien hizkuntzetan zuzentzen.

264

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKTARITZA HANDIA

Dosierra: 1009-2015 Nori: EROSKI Arrazoia: Eroskiren â&#x20AC;&#x153;Eroski Clubâ&#x20AC;? txartela dugun bezerooi 8 orrialdeko liburuxka pertsonalizatu bana bidali digute, hainbat deskontu-txartel eta promoziorekin, koloreetan, baina erdara hutsean. Erantzuna: EROSKI - SUSTAPENEKO ETA LEIALTZEKO ZUZENDARIA: Eroski hasiera-hasieratik saiatu izan da eta, neurri handi batean, lortu ere bai bezeroekin haiek aukeratzen duten hizkuntzan komunikatzen, eta politika horrekin jarraitzen dugu, publizitate kanpaina masiboetan nahiz komunikazio pertsonalizatuetan. Gauzak erreklamazioan agertzen diren bezala izanik, barkamena eskatzen dugu, zozketarako txartelak gaztelaniaz bakarrik eman genituelako. Argi dago gauzak ez genituela behar bezala egin. Guk euskaldunen hizkuntza eskubideei dagokienez gauzak behar bezala egin ez izana aitortzeak gertatutakoa konponduko ez badu ere, kontuan izango dugu bezeroaren kexa zerbitzua hobeto eta behar den bezala emateko. Ahaleginduko gara hurrengoan euskaldunengana dagokien hizkuntzetan zuzentzen. Dosierra: 1015-2015 Nori: EROSKI Arrazoia: Zarauzko Eroski saltokira joan nintzen eta kaxan ordaintzerakoan euskaraz ezertxo ez zekien langilea tokatu zitzaidan. Erantzuna: Dosierra: 1054-2015 Nori: EROSKI Arrazoia: Garbera merkataritza gunean dagoen Eroski saltokiko bozgorailuetatik hiru minutuko tartean hiru aldiz eskatu dute automobil bat mugitzeko eta hiruretan gaztelania hutsean hitz egin dute. Erantzuna: EROSKI - SUSTAPENEKO ETA LEIALTZEKO ZUZENDARIA: Eroski hasiera-hasieratik saiatu izan da eta, neurri handi batean, lortu ere bai bezeroekin haiek aukeratzen duten hizkuntzan komunikatzen, eta politika horrekin jarraitzen dugu, publizitate kanpaina masiboetan nahiz komunikazio pertsonalizatuetan. Gauzak erreklamazioan agertzen diren bezala izanik, barkamena eskatzen dugu, Garbera merkataritzagunean dagoen Eroski saltokiko bozgorailuetatik, eta hiru minutuko tartean, automobil bat mugitzeko hiru aldiz eskatu eta, hiruretan, gaztelania hutsez hitz egin dutelako. Argi dago gauzak ez genituela behar bezala egin. Guk euskaldunen hizkuntza eskubideei dagokienez gauzak behar bezala egin ez izana aitortzeak gertatutakoa konponduko ez badu ere, kontuan izango dugu bezeroaren kexa zerbitzua hobeto eta behar den bezala emateko. Ahaleginduko gara hurrengoan euskaldunengana dagokien hizkuntzetan zuzentzen. Dosierra: 1061-2015 Nori: EROSKI Arrazoia: Garbera merkataritza guneko Eroski saltokiaren ordainlekuan gazteleraz eskaini didate arreta. Erantzuna: EROSKI - SUSTAPENEKO ETA LEIALTZEKO ZUZENDARIA: Eroski hasiera-hasieratik saiatu izan da eta, neurri handi batean, lortu ere bai bezeroekin haiek aukeratzen duten hizkuntzan komunikatzen, eta politika horrekin jarraitzen dugu, publizitate kanpaina masiboetan nahiz komunikazio pertsonalizatuetan. Gauzak erreklamazioan agertzen diren bezala izanik, barkamena eskatzen dugu, Garbera merkataritzaguneko Eroski saltokiaren ordainlekuan bezeroari gaztelaniaz eskaini zaiolako arreta. Argi dago gauzak ez genituela behar bezala egin. Guk euskaldunen hizkuntza eskubideei dagokienez gauzak behar bezala egin ez izana aitortzeak gertatutakoa konponduko ez badu ere, kontuan izango dugu bezeroaren kexa zerbitzua hobeto eta behar den bezala emateko. Ahaleginduko gara hurrengoan euskaldunengana dagokien hizkuntzetan zuzentzen.

265

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKTARITZA HANDIA

Dosierra: 1111-2015 Nori: EROSKI Arrazoia: EROSKI-club-ek gabonetako gutuna/eskaintza bidali digu etxera. Ez du informaziorik ematen euskaraz. Erantzuna: EROSKI - SUSTAPENEKO ETA LEIALTZEKO ZUZENDARIA: Eroski hasiera-hasieratik saiatu izan da eta, neurri handi batean, lortu ere bai bezeroekin haiek aukeratzen duten hizkuntzan komunikatzen, eta politika horrekin jarraitzen dugu, publizitate kanpaina masiboetan nahiz komunikazio pertsonalizatuetan. Gauzak erreklamazioan agertzen diren bezala izanik, barkamena eskatzen dugu, zozketarako txartelak gaztelaniaz bakarrik eman genituelako. Argi dago gauzak ez genituela behar bezala egin. Guk euskaldunen hizkuntza eskubideei dagokienez gauzak behar bezala egin ez izana aitortzeak gertatutakoa konponduko ez badu ere, kontuan izango dugu bezeroaren kexa zerbitzua hobeto eta behar den bezala emateko. Dosierra: 1114-2015 Nori: EROSKI Arrazoia: Abenduaren 17an Garbera merkataritza-guneko Eroskiren saltokian izan nintzen. Apaletan txartel gorrixka txiki batzuk zeuden eta informazioa ez zuten euskaraz. Bazkide txartela izanez gero, 2. unitatean aurrezpena izanen zenuela adierazten zuten. Erantzuna: EROSKI - SUSTAPENEKO ETA LEIALTZEKO ZUZENDARIA: Hasiera-hasieratik saiatu izan gara eta, neurri handi batean, lortu ere bai bezeroekin haiek aukeratzen duten hizkuntzan komunikatzen, eta politika horrekin jarraitzen dugu, publizitate kanpaina masiboetan nahiz komunikazio pertsonalizatuetan.Gauzak erreklamazioan azaltzen diren bezala izanik, barkamenak eskatzen ditugu, Garberako Eroski dendako apaletan txartelak euskaraz ez zeudelako. Argi dago gauzak ez genituela behar bezala egin.Guk euskaldunen hizkuntza eskubideei dagokienez gauzak behar bezala egin ez izana aitortzeak gertatutako konponduko ez badu ere, kontuan izango dugu bezeroaren kexa zerbitzua hobetu eta behar den bezala emateko.Horrenbestez, gure barkamenak gertatutakoagatik eta ahaleginduko ara hurrengoan euskaldunengana dagokien hizkuntzetan zuzentzen. Dosierra: 1160-2015 Nori: EROSKI Arrazoia: Gabonetako zozketan parte hartzeko bazkideek bete beharreko Eroskiren txartelak gaztelaniaz soilik daude. Erantzuna: EROSKI - SUSTAPENEKO ETA LEIALTZEKO ZUZENDARIA: Gauzak erreklamazioan azaltzen diren bezala izanik, barkamenak eskatzen ditugu. Argi dago gauzak ez genituela behar bezala egin. Badakigu hori onartzeak ez dituela gauzak konpontzen. Kontuan izango dugu bezeroaren kexa zerbitzua hobeto eta behar den bezala emateko. Dosierra: 436-2015 Nori: FEU VERT Arrazoia: Urtarrilean Feu Vert-en Urbil merkataritza guneko tailerrean izan nintzen. Erreklamazio orria eskatu nuenean dendako arduraduna etorri zen. Euskaraz egin nion, ohi dudan bezala, eta hark "a mí no me hables en euskara que no entiendo ni quiero entenderlo" erantzun zidan. Nik "gure herrian ezin dugu euskaraz?" esandakoan, "en vuestro pueblo?, lo habéis comprado, siempre estáis con lo mismo" purrustaka eta bultzaka hasi zitzaidan. Oso egoera bortitza bizi izan nuen, erabat umiliatua sentitu nintzen. Erantzuna: Dosierra: 469-2015 Nori: FEU VERT Arrazoia: Feu Vert-en hurbileneko tailerra non den jakiteko bilaketa egiten ari naiz www.feuvert.es webgunean. Araba, Bizkaia eta Gipuzkoa toponimoak ez daudela zuzen idatziak ohartu naiz. Erantzuna:

266

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKTARITZA HANDIA

Dosierra: 84-2015 Nori: FNAC Arrazoia: Urtarrilaren 12an, eguerdiko 12:00ak aldera, Donostiako FNACen egon nintzen eta beheko solairuko mahaian ez zegoen saltzaile euskaldunik. Erantzuna: Dosierra: 153-2015 Nori: FORUM SPORT S.A. Arrazoia: Forum Sport etxetik bidalitako sms-mezua jaso nuen joan den ostiralean. Beti bezala erdara hutsean bidali dute. Erantzuna: Dosierra: 1045-2015 Nori: FORUM SPORT Arrazoia: Donostiako La Bretxa merkataritza guneko Forum Sport dendan apaletako izen guztiak (gizon, haur.....) erderaz daude. Erantzuna: Dosierra: 1100-2015 Nori: FORUM SPORT Arrazoia: Bretxa merkatalguneko Forum Sport denda berrian artatu nauten bi pertsonak erdaldun elebakarrak dira. Nik euskaraz egin eta gazteleraz egiteko eskatu zidaten. Erantzuna: Dosierra: 24-2015 Nori: GENERAL OPTICA Arrazoia: Agoizko herritarra naiz eta General Optica-k bidalitako publizitatea ez dut euskaraz jaso; gaztelania hutsean dago. Erantzuna: Dosierra: 182-2015 Nori: IKEA Arrazoia: Iru単eko IKEAko entrega-gune berrian izan naiz eta afixak eta oharrak euskaraz eta gaztelaniaz daude. Sarrerako langilea ez zen euskalduna, baina ondoren harrera egin didana bai. Eskertzen da kate erraldoi bat euskaldunon eskubideak ere errespetatzea. Aholkua emanen nieke katalogoa ere ele bietan paratu dezaten. Erantzuna: Dosierra: 471-2015 Nori: IKEA Arrazoia: Barakaldoko Ikean egindako erosketa bat finantzatu egin nuen eta epeka ordaintzeko aukera izan nuen. Hileroko amortizazioaren agiria gaztelania hutsean jasotzen dut. Aukerarik ez zidaten eman erabaki ahal izateko zein hizkuntzatan nahi nuen. Erantzuna: IKEA: Dendan egiten diren finantzazio-kontratuetan gaztelania dago lehenetsia, baina bezeroak eskatuz gero, euskarara aldatzen diogu. Bezeroaren nortasun agiriaren zenbakia helaraziz gero, aldaketa egingo dugu eta hileroko ordainketaren egiaztagiriak euskaraz jasoko ditu.

267

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKTARITZA HANDIA

Dosierra: 611-2015 Nori: IKEA Arrazoia: Hiriburuko IKEA denda berriaren katalogoa jaso dut etxera. Hainbat altzairu interesatzen zaizkit baina kontua da azalpen guztia erdara hutsean dela. Bermeari buruzko azalpenak irakurtzen hasi naiz baina ez dut dena ongi ulertzen. Nahi nuke informazio hori euskaraz jasotzeko aukera ukan. Erantzuna: Dosierra: 361-2015 Nori: LA OKA Arrazoia: Bilboko La Oka dendara deitu dut telefonoz gaur arratsaldeko 16:00ak inguruan, 944 236 507 telefonora, eta galdetu dut ia sodexo txekeak onartzen dituzten. Langileak gazteleraz hitz egiteko eskatu dit ez zuelako ulertzen. Orduan "sodexo txekeak" hitzak astiro errepikatu eta deia moztu du. Minutu bat pasata berriro deitzea erabaki dut. Beste langile batek hartu du telefonoa, eta galdera berbera euskaraz egin diot. Euskara ez duela ulertzen erantzut dit. Orduan galdera gazteleraz egin diot eta jakin nahi nuena azaldu dit. Komentatu diot lehendabizi gertatutakoa eta nola aurreko langileak deia moztu izan zidan. Bere erantzuna aurreko langileak be euskaraz ulertzen ez duela eta agian deia moztu egin dela. Erantzuna: LA OKA - DENDETAKO ARDURADUNA: Enpresari eta merkatari gisa, gure xedea bezeroaren beharrak asebetetzea da, eta Eusko Autonomia Elkartean egonik, bertako legedia errespetatzen dugu.Hori horrela izanik, gure dendetan langile elebidunak ditugu, baina ez kasu guztietan. Euskara egunero erabiltzen den Durango herrian, esaterako, langile guztiak elebidunak dira eta Bilbon edo Getxon, berriz, ez, euskararen erabilera anekdotikoa baita gure dendetan. Herritarrak aipatzen dituen gertaerak ez ziren esan bezala izan, nahiz eta, egia den, harrera egindako pertsonak ez zekiela euskaraz eta ez zuela herritarrak esan ziona ulertu. Une horretan ez zegoen euskaraz harrera egin ziezaioken inor, beraz, interesa izanez gero, gaztelaniaz egiten ahal zuen kontsulta, lurralde honetan euskararekin batera hizkuntza ofiziala dela kontuan izanik. Esan bezala, bada, gure dendetan langile elebidunak egon ohi dira, baina une zehatz batean egon ezean, erdaraz harrera egiteko prest dira gainontzeko langileak. Egoera honen aurrean norbait diskriminatuta sentitzen bada..., gutxi egin dezakegula iruditzen zaigu; elkarbizitzaren normalizazioari ekarpen gutxi egiten duen intransigentzia jarrera baten aurrean gaudela iruditzen zaigu. Dosierra: 1096-2015 Nori: LEROY MERLIN Arrazoia: La Morea merkataritza guneko Leroy Merlin saltokiko saltzaile bati produktu bati buruzko galdera euskaraz egin eta nahiko modu txarrean "en espaĂąol" esan eta, gainera, eskatutako informazio okerra eman dit. Erantzuna: LEROY MERLIN - IRUĂ&#x2018;EKO DENDAKO ZUZENDARIA: Gure langile zerrendan badaude euskaraz aritzen direnak eta bakoitzak bere agiria ikusgarri darama. Informazio puntuan eskatuz gero, berehala hurbiltzen ahal zaio bezeroari, hark nahi duen hizkuntzan artatzeko. Era berean, gure dendan diren argibide guztiak gazteleraz zein euskaraz jarrita daude eta Leroy Merlinen bazkide izatekotan, informazioa nahi den hizkuntzan jasotzen ahal du bazkideak. Eskertuko genizueke informazio hau kexa jarri duen herritarrari helarazi eta sortutako eragozpenengatik barkamena eskatzea hau guztia bere momentuan argitu ez bagenion. Dosierra: 1101-2015 Nori: LEROY MERLIN ESPAĂ&#x2018;A S.L.U. Arrazoia: Leroy Merlinek igorritako txartela eta berarekin batera datorren idazkia erdara hutsean daude. Erantzuna:

268

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKTARITZA HANDIA

Dosierra: 147-2015 Nori: LIDL Arrazoia: Lidl etxeak supermerkatua zabaldu du Iurretan, otsailaren 26an. Aurreko egunetan eskaintza-paperak banatu dituzte eskualdeko postontzietan, den-dena gaztelania hutsean, lurretan ez euskararik ez euskaldun herritarrik ez balego bezala. Erantzuna: Dosierra: 219-2015 Nori: LIDL Arrazoia: Lidl etxeak supermerkatua zabaldu du Durangaldean. Gaur berriro erdara hutsean banatu dute publizitatea eskualdeko postontzietan, Durangaldean euskararik eta euskaldunik ez balego bezala. Erantzuna: LIDL SUPERMERCADOS S.A.U. - DPTO. GRC-JURIDICO: Zuen ohartarazpenak kontuan hartu eta dagokion arlora bideratu ditugu hartu beharreko neurriak azter ditzaten. Dosierra: 909-2015 Nori: LIDL Arrazoia: BIlboko Autonomia kaleko LIDL saltokian kartel bakar bat ere ez dute euskaraz, megafoniako iragarkiak gaztelaniaz bakarrik dira eta langileek ez dute euskaraz egiten. Nire hizkuntz eskubideak urratzen dituztelakoan nago. Erantzuna: Dosierra: 961-2015 Nori: LIDL Arrazoia: Berriozarko Lidl supermerkatuak katalogoa erdara hutsean du eta denda osoko hizkuntza-paisaia ere bai. Erantzuna: Dosierra: 980-2015 Nori: LIDL Arrazoia: Deustuko Lidl supermerkatuan, euskaraz egin nion kutxazainari. Ohi bezala, gaztelaniaz egiteko eskatu zidan, inolako barkamen-eskerik gabe. Ikusten dudanez, kexa aurkezten dudanero Lidl-eko zuzendaritzak ematen dituen aitzakiak horixe besterik ez dira, aitzakiak, betiko moduan jarraitzen dute-eta. Erantzuna: Dosierra: 1036-2015 Nori: LIDL Arrazoia: Donostiako Gros auzoan dagoen LIDL supermerkatuaren sarreran dauden kartel guztiak gaztelania hutsean baino ez daude. Erantzuna: Dosierra: 876-2015 Nori: LOREAK MENDIAN S.L. Arrazoia: Loreak Mendian-en on-line dendan artikulu bat manatu nahi nuen. Web-orrian sartzerakoan euskara proposatzen da baina gero, on-line dendan, desagertzen da. Artikulu bakoitzaren deskribapena irakurtzeaz gain, ordaintzeko tramitazio osoa ere ezin izan dut euskaraz egin. Disuasiboa izan daiteke ni bezalako Baionako herritar euskaldun batentzat. Erantzuna:

269

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKTARITZA HANDIA

Dosierra: 866-2015 Nori: MEDIA MARKT Arrazoia: MEDIA MARKTek "Ser feliz cuesta muy poco. Toma el mando de tu felicidad" publizitatea utzi digu postontzian, Donostian. Ez dago ezer euskaraz, gaztelania hutsean dago. Erantzuna: Dosierra: 960-2015 Nori: MEDIA MARKT Arrazoia: Iru単eko denda osoa erdara hutsean dago. Non dira euskal kontsumitzaileon hizkuntza-eskubideak? Erantzuna: Dosierra: 129-2015 Nori: NESPRESSO Arrazoia: Nespressok Iru単ean duen denda bakarrera joan naiz kafea erostera eta txartel guztiak gaztelania hutsean dituztela ikusi dut. Nire txanda iritsi denean langileek paparrean txartel bat daramatela ohartu naiz, izena eta dakizkiten hizkuntzekin. Ni artatu nauenak Ingalaterrako eta Frantziako banderak zeramatzan bere izenaren ondoan. Euskaraz ba ote dakien galdetu diot eta ezetz erantzun dit. Ea dendan beste inork dakien eta batek baietz, baino orain kafeak zerbitzatzen ari dela. Langile honekin bukatu dudanean kafe bat nahi ote nuen galdetu dit eta nik baietz. Orduan, ustez euskaraz zekien langilearengana iritsi naiz eta euskaraz ba ote zekien galdetu diot (honek paparrean Ingalaterrako bandera besterik ez zeramana). Bada, "un poco" erantzun eta gainerako guztia gaztelaniaz egin dit. Eskerrik asko esan, kafea hartu eta ospa egin dut. Portzierto, tiketa ere gaztelania hutsean ematen dute. Erantzuna: Dosierra: 231-2015 Nori: NICOLAS Arrazoia: Iragarki bat jaso dut NICOLAS enpresarengandik. Bezero fidela naizela dio gutunak baina zoritxarrez, ez dut gehiago arnoa han erosiko iragarkiak euskaraz ere idazten ez badira. Nire auzoan beste arno denda bat bada eta ziurtagiri bat erabiltzen du zeinek erakusten duen euskara sustatzen dutela. Euskal herritarra naiz eta ene erosketak euskaraz egin nahi ditut. Erantzuna: Dosierra: 941-2015 Nori: OGI BERRI Arrazoia: Azaroaren 20an arratsaldeko 19:00ak aldera Beasaingo OGI BERRIra deitu nuen. Euskaraz egin nizkion lehen hitzak deia hartu zuenari, baina gaztelaniaz nahiago zuela erantzun zidan eta gaztelaniaz jarraitu behar izan nuen. Erantzuna: Dosierra: 1056-2015 Nori: OGI BERRI Arrazoia: Intxaurrondo hegoaldean, Donostiako Galizia Pasealekuan dagoen Ogi Berri okindegiko bezeroei zuzendutako oharrak gaztelera hutsean daude. Dendariari kexa azaldu, honek arduradunei, eta erantzuna : "ez direla konturatu". Hala ere gaztelera hutsean daude oraindik oharrok, euskararen arrastorik ez. Erantzuna: Dosierra: 31-2015 Nori: OGIPAN Arrazoia: Agoizko Ogipan okindegian jartzen dituzten kartel guztiak gaztelania hutsean daude. Erantzuna:

270

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKTARITZA HANDIA

Dosierra: 1093-2015 Nori: OUTLET FACTORY BBB Arrazoia: Buzoira heldu zaidan iragarki guztia, erabat españolez datorkit. Ez du batere informaziorik euskaraz. Erantzuna: Dosierra: 978-2015 Nori: PETIT CASINO Arrazoia: Casino saltegia eros omen daiteke! Erantzuna: PETIT CASINO - ATHARRATZEKO SALTEGIKO ARDURADUNA : Zure gutuna oso zorrotza iduritu zait. Gure saltegian langile euskaldunak dira eta aipatzen duzun panela euskarara itzuli genuen euskaldun zahar baten iritzia jasota; guretzat ez da akatsik. Iduritzen zait horrelako akusazioak bidaltzea denbora galtzea besterik ez dela. Dosierra: 568-2015 Nori: PULL&BEAR Arrazoia: Donostiako Pull & Bear dendan kartel batzuk daude jendaurrean. Hainbat hizkuntzatan daude, baina euskararen arrastorik ez dago. Erantzuna: Dosierra: 637-2015 Nori: PULL&BEAR Arrazoia: Donostiako PULL&BEAR dendan bi afixa jarri dituzte hainbat hizkuntzatan, baina euskaraz ez. Zergatik? Non dira euskaldunon hizkuntza-eskubideak? Erantzuna: Dosierra: 224-2015 Nori: SUPERMERCADOS SABECO - SIMPLY MARKET Arrazoia: Simply hipermerkatuak gaztelania hutsean ipini du iragarkia Crónicas del Duranguesado hilabetekarian, martxoko zenbakian. Erantzuna: Dosierra: 833-2015 Nori: SUPERMERCADOS SABECO - HIPER SIMPLY Arrazoia: Arraiozko gasolindegian izan ginen larunbatean. Ez genituen euskaraz jaso ez ordainagiria ez deskontuen balea. Arraioz Baztanen, Baztanen euskara. Gasolindegiko agirietan euskara noiz? Erantzuna: Dosierra: 834-2015 Nori: SUPERMERCADOS SABECO - HIPER SIMPLY Arrazoia: Arraiozko Hiper Simply-ko publizitatea jaso nuen urriaren 31n; batetik, "La semana de…" dioen esku-orria eta bestetik "2ª Ud -70%" dioen publizitate-aldizkaria. Baztan - Bidasoa aipatzen dute. Ba gure eskualdean euskaraz bizitzea oztopatzen didate horrelako euskarriek. Erantzuna:

271

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKTARITZA HANDIA

Dosierra: 533-2015 Nori: TELE PIZZA Arrazoia: Easo kalean dagoen Tele pizza dendara joan gara, eta eskaria euskaraz egin dugunean, modu lehor eta traketsean "en castellano" jaso dugu erantzuna. Euskaraz zekienik etor ote zitekeen eskatu diogunean, "soy Gaizka, el responsable de barra y te pido que me hables en castellano" jaso dugu erantzuna. Erantzuna: TELE PIZZA - LEGE ORDEZKARIA: Lehenenik eta behin kexa jarri duen herritarrari gure barkamenak helarazi nahiko genizkioke, gure establezimenduetan ohi den moduan artatua sentitu ez bazen. Tele Pizza establezimendu horretako arduradunak berak herritarrari unean bertan jakinarazi zion moduan, ezin izan zion arreta euskaraz eskaini bera ez zelako euskalduna. Dena dela, Tele Pizzak bere bezeroen hizkuntza-eskubideak kontuan hartu eta errespetuz zaintzen ditu; ohar komertzialetan maiz erabiltzen da euskara, baita establezimendu berrietako errotuluetan ere eta EAEko dendetako langileak euskaldunak izan ohi dira, bezeroei arreta euskaraz eman ahal izateko. Benetan sentitzen dugu egun horretan gure establezimenduan euskaldunik ez izatea, baina gure borondatea da gure bezero guztien hizkuntza eskubideak bermatzea. Dosierra: 278-2015 Nori: TRAVEL CLUB Arrazoia: Travel Cluben komunikazioak euskaraz jaso ohi ditudan arren, gaur erdara hutsean dena jaso dut postontzian. Erantzuna: Dosierra: 390-2015 Nori: U EXPRESS Arrazoia: Baionako unibertsitatean ikasle izanki, erosketak egiteko ondoko Super U dendara joan ohi naiz. Euskal herritarra izanki, euskaraz egin nahi ditut erosketak eta funtsean euskaraz bizi nahi dut. Euskaraz agurtzen dudalarik, langileek euskaraz erantzuten didate. Nahiko nuke langile euskaldunak egotea. Erantzuna: Dosierra: 791-2015 Nori: U EXPRESS Arrazoia: Euskara nire ama hizkuntza izanki, eta gainera bertako hizkuntza, garrantzitsua iduritzen zait nire eguneroko bizian euskaraz bizitzeko aukera izatea, hara nola erosketak egitean. Baionan, nire lantokiaren ondoan den U Express dendan hasi dira sailak euskaraz izendatzen baina batzuk ez zaizkit ulergarriak iruditzen, batez ere "plata apailatuak" eta "jaki prestatuak". Segur aski frantsesaren kasuan ez litzateke baztertze hori onartuko. Erantzuna: Dosierra: 352-2015 Nori: VIAJES CARREFOUR Arrazoia: Viajes Carrefour Durango bidaia-agentziak gaur, maiatzak 30, herriko postontzietan bota duen propaganda ez dago euskaraz idatzia. Erantzuna: VIAJES CARREFOURera elkartutako BIDAIA-AGENTZIA: Zure kexa zentralera bidali dugu eta hurrengo kanpainarako kontuan hartuko dute. Erantzuna: VIAJES CARREFOUR - RESPONSABLE ZONA NORTE: Lehenik eta behin Carrefour-ek bezero euskaldunen hizkuntza-eskubideekiko eta egun indarrean den legediak horien betebeharren betetzearekiko duen konpromiso sendoa azpimarratu nahi dugu. Kexan adierazten den gertaerari dagokionez, ez-ohiko gertaera baino ez zen izan, itzulpenean izandako atzerapenaren ondorio. Zuen jakinarazpena eskertu nahi dizuegu eta etorkizunean oso kontuan izanen dugu adierazi. Arren eskatzen dizuegu herritarrari jakinaraz diezaiozuen eragin ahal izan dizkiogun eragozpenak direla eta barkamena eskatzen diogula.

272

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKTARITZA HANDIA

Dosierra: 969-2015 Nori: ZARA Arrazoia: Zara saltokiak Urbil merkataritza gunean dituen kartelak Google bilatzailearekin euskararatu dituztela dirudi. Bestalde, langileek erdaraz egiten dute lehendabizi eta ez askok ez dakite euskaraz. Azaroaren 26ean egon nintzenean bozgoragailutik abisua eman zuten kutxazain berri bat irekita zegoela jakinarazteko, baina badirudi erdaraz hitz egiten duten erosleentzat bakarrik zela, euskaraz ez baitzuten deus esan. Erantzuna: Dosierra: 1044-2015 Nori: ZUBIARTE MERKATARITZA GUNEA Arrazoia: Umeentzako gabonetako panpinen orduroko ekitaldia erdara hutsean ematen ari dira. Euskararen arrastoruik inondik ez. Erantzuna:

273

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKTARITZA HANDIA / ELIKADURA / OSTALARITZA

ELIKADURA Dosierra: 220-2015 Nori: AGOUR GASNATEGIA Arrazoia: Duela hamar egun Angeluko "Sables d’Or" hondartzara joan nintzen eta Agour saltokira hurbildu. Paretaren kontra hizki handiz idatzia den "Euskadiko izozkiak" leloak erakarririk, izozki baten manatzera joan nintzen. Hara zer desilusioa ikusi nuenean izozki mota eskaera guztia frantses hutsean idatzia zela! Euskadiko izozkiak izanki, Agour enpresak ez ote du Euskadiko hizkuntza batere ezagutzen? Koherentzia pixka bat ongi etorria litzateke, ezin da jarraitu turistei Euskadi saltzen haren hizkuntza baliatu gabe. Erantzuna: Dosierra: 831-2015 Nori: ARRASTIA Arrazoia: Ortziralean Elizondoko ferietan Arrastia etxeko euskal bizkotxoa eta pastak erosi genituen. Arras goxoak zeuden. Bi kutxetan informazioa euskaraz egotea faltan hautetsi genuen. Ea heldu den urtean Elizondora etortzen direnerako kutxetan informazioa euskaraz dagoen. Erantzuna: Dosierra: 1010-2015 Nori: ARRASTIA Arrazoia: Arrastiaren pasten kutxako etiketa ez dago euskaraz idatzia. Erantzuna: Dosierra: 949-2015 Nori: CAFÉS BAQUÉ S.L.U. Arrazoia: Baque kafe-etxeak produktu berrietan zaharretan bezala jokatzen du: testuak erdara hutsean. Kafe kapsulak adibide. Ez al da kontraesankorra alde batetik publizitatean hemengoa izatea baliatzea, edota Euskal Herri osoko ikastolen jaien berri ematea tabernetako azukre zorroetan (Herri Urrats, Araba Euskaraz, Nafarroa Oinez, e.a.) eta bestetik euskaraz bizi nahi duten kontsumitzaile euskaldunak kontuan ez hartzea? Jakin bezate askok ikaragarri estimatuko genukeela euskara modurik praktikoenean eta benetakoenean babestuko balute: sinpleki... erabiliz. Baqué marka lehenetsiko genuke beste ororen gainetik. Halaxe. Hain garbi. Estimatu eta erosi. Erantzuna: Dosierra: 981-2015 Nori: COLLECTIF SOULETIN DE DISTRIBUTION ALIMENTAIRE Arrazoia: Gabonak aitzin Collectif souletin elkarteak erakusketa eta jardunaldi interesgarriak proposatu zituen genero ikuspegia lantzeko. Hizkuntzen arteko berdintasuna aldiz ez dute landu iduriz, bertako hizkuntza ez baita inon agertzen egitarauan. Erantzuna:

274

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. ELIKADURA

Dosierra: 381-2015 Nori: CONSERVAS SERRATS Arrazoia: Iaz SERRATS kontserba etxearen webgunean euskaraz -bertoko hizkuntzan- nabigatzerik ez zegoela salatu eta 2014ko abendurako prest izanen zela erantzun zidaten. Bada, 2015eko ekainean gaude jada eta euskarazko orria oraindik ere ez dago prest. "Une honetan lanean ari gara. Webgune hau ahal bezain laster egongo da erabilgarri" mezua ageri da. Erantzuna: HIJOS DE SERRATS: Jakin badakigu, iazko urtean aurreikusitako data (2014ko abendua) gainditu dugula eta oraindik gure web-gunean ez dagoela euskarazko bertsiora sartzeko aukerarik. Arazo teknikoak tarteko, oraindik lanean gabiltza web-gunean eta horregatik, momentuz ezin dugu zerbitzurik euskaraz eskaini. Dena dela, aipatu beharra daukagu .eus domeinua erosi dugula eta hortik izango duela sarrera gure web-guneko euskarazko bertsioak, hau da, www.serrats.eus. Beste barik, eta gure aldetik barkamena eskatuz atzerapenagatik, hainbat arinen gure zerbitzua euskaraz emango dugulakoan. Dosierra: 698-2015 Nori: ENVASADOS EVA Arrazoia: Atondo mostoaren etiketa euskaraz ez egoteaz gain, ez dute Lekunberriren izen ofiziala errespetatzen. Erantzuna: Dosierra: 951-2015 Nori: FORTALEZA KAFEA - INDUSTRIA DE CAFĂ&#x2030; DEL NORTE S.A. Arrazoia: Fortaleza kafeak erdara hutsean ditu bilgarrietako testuak, are produktu berrienak ere; kapsulenaz ari naiz. Euskaldun kontsumitzaileok estimatuko genuke, bada, kontuan hartuko bagintuzte. argi: estimatuz erosi, halako lehentasuna emanez begirunea diguten produktu eta etxeei. Erantzuna: Dosierra: 80-2015 Nori: JAKION S.L. Arrazoia: Bizkargi markako ahabi-marmeladaren etiketa ez dago euskaraz idatzia. Erantzuna: JAKION S.L.: JAKION enpresa Leintz Gatzagan kokatuta dagoen barazki eta fruta kontserbak egiten dituen enpresa txiki bat da. Alde batetik eta gure inguruko (Euskal Herrian) ustiakuntzetan ditugun barazki eta fruta erosi eta JAKION markarekin fruta pure eta marmeladak, eta barazki kontserbak egin eta merkaturatzen ditugu. Gure lanen beste atal bat, baserritar eta lehen sektoreko beste elkarte batzuei (Tolosako babarrun elkartea, eta beste batzuk) eraldaketa zerbitzuak ere eskaintzen dizkiegu. Baserritarrak bere barazkiak edo frutak Jakionera ekartzen ditu, eta bertan berak nahi duen produktua egiten diogu. Produktu hauek, zerbitzu bezala JAKIONen eraldatzen direnak eta gure osasun erregistro zenbakiarekin, baserritarrak berak merkaturatzen ditu bere inguruko saltokietan, asteroko otarretan edo nahi dituen sareak erabiliz. Produktu hauek gure lantokian etiketatzen dira, baina baserritarrak edo barazkia eta frutaren ekoizleak erabakitzen du, derrigorrezko datuez gain, zein beste datu jarri nahi dituen bere produktuaren etiketan (baserritarraren izena, logotipoa...), zein hizkuntzatan eta horrelakoak. Kasu honetan aipatzen den produktua JAKIONek eraldatu, baina lehengaiaren jabeak merkaturatzen du, berak erabakitako etiketa jarriz. Bere erabakia da hori. JAKION markarekin merkaturatzen diren produktu guztietan euskara agertzen da, eta erdara baino tamaina handiagoan. Etiketetako beste datu guztiak euskaraz eta erdaraz. Dosierra: 392-2015 Nori: NESTLĂ&#x2030; Arrazoia: Araiako NestlĂŠren izozki lantegian gaztelaniaz bideratzen dituzte bisita gidatuak. Bisitaren hasieran jartzen duten bideoa euskaraz eta gaztelaniaz da, baina ondoren gaztelaniaz baino ez dituzte ematen azalpenak. Ikastetxe askotako bisitak jasotzen dituzte bertan. Erantzuna:

275

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. ELIKADURA

Dosierra: 1082-2015 Nori: YURRITA E HIJOS S.A. Arrazoia: Mutrikuko Yurrita e Hijos S.A. kontserba enpresak ireki berri duen www.loreagourmet.com web-orria erdara hutsean dago, ez du batere informaziorik euskaraz. Erantzuna:

276

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKTARITZA HANDIA / ELIKADURA / OSTALARITZA

OSTALARITZA Dosierra: 767-2015 Nori: ARDORA JATETXEA Arrazoia: Irailaren 8an Hondarribiko Ardora jatetxean afaldu genuen eta menua ez zegoen euskaraz, gaztelania hutsean baizik. Erantzuna: ARDORA JATETXEA - ADMINISTRADOREA: Jaso dugun kexa aztertu ondoren, esan beharra dugu irailaren 8an, Hondarribiko jai eguna izanik, bazkariak bai, baina afaririk ez genuela eman. Egia da menua gaztelaniaz dagoela, baina horixe da gaztelania hutsean dagoen bakarra, izan ere kafetegian eta jantokian mahai guztietan dauden kartak ele bietan daude. Eta langile guztiak gai dira gaztelaniaz eta euskaraz harrera egiteko. Esan bezala, menua da gaztelania hutsean dagoen bakarra; arbel batean dago eta egunero aldatzen denez, gaztelaniaz soilik jartzen dugu, baina zerbitzariak gai dira euskaraz emateko bezeroak hala eskatzen badu. Beraz, larria iruditzen zaigu, akats bakar horrengatik horrelako kexa bat jasotzea, kontuan izanda, gainera, egia ez den zerbait esaten dela; alegia, irailaren 8an bezeroa gurean afaltzen egon zela. Arestian aurreratu bezala, egun horretan itxi egin genuen jatetxea bazkariak eman ostean. Dosierra: 938-2015 Nori: ARRAUNLARI JATETXEA Arrazoia: Hondarribiko Arraunlari jatetxean gaztelaniaz eta frantsesez irakur zitekeen azaroaren 1ean kanpoaldean jartzen duten menua, baina ez gure hizkuntzan, euskaraz. Erantzuna: Dosierra: 546-2015 Nori: BAR EUROPA Arrazoia: Uztailaren 17an, arratsaldeko 19:00ak inguru, Irungo Iparralde etorbideko 61 zenbakian den Bar Europa tabernako terrazan jesarri ginen emaztea, 3 urteko umea eta hirurok. Tabernaria (45 urte ingurukoa) hurbildu zitzaigun eta frantsesez agurtu. Nik euskaraz eskatu eta berak ezetz, berari espainolez egiteko. Frantsesez eman zigunez harrera, frantsesez eskatzen hasi nintzaion. Berak eten eta ezetz, berari espainolez edo portugesez egiteko. Berak ez digula hizkuntza inposatuko esan eta altxatu ginen. Ni zuzenean sartu nintzen ondoan den Mikel jatetxean, eta sartzen ari nintzela kalean "Que te den por culo" oihukatzen entzun nuen lehengo zerbitzaria. Erantzuna: Dosierra: 812-2015 Nori: BRASSERIE EKHi Arrazoia: Atzo Ekhi jatetxean jan genuen. Karta frantsesez zen eta gero ematen zuten ingelesez eta gaztelaniaz azpian. Euskaraz noiz? Gaizki sentitu naiz ikustean atzerriko hizkuntzak agertzen zirela eta bertakoa ez. Erantzuna: Dosierra: 535-2015 Nori: CAFE USOA Arrazoia: Bilboko aireportuko Usoa kafetegian bi kafesne euskaraz eskatu eta mespretxuz "si me hablas en castellano, te entiendo todo" erantzun zidan zerbitzariak. Eskatu niona hain sinplea izanda, askorik ez zela saiatu esan nion, eta berak, ez zuela zertan, ni nintzela eskatu aurretik euskaraz ba ote zekien galdetu behar nuena. Eztabaida izan genuen eta oso jarrera txarra erakutsi zuen zerbitzariak, besteak beste, "a estas alturas" euskaraz ez jakinda inongo arazorik ez zuela esan zidan. Erantzuna:

277

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. OSTALARITZA

Dosierra: 158-2015 Nori: CERVECERÍA GAMBRINUS MIRIBILLA Arrazoia: Miribillako Ganbrinus tabernan gertatutako elkarrizketa: - Kafesnea, mesedez (zerbitzariak nazka aurpegiaz begiratu eta esan zidan) - ¡Háblame en español para que te entienda! Ni isilik geratu nintzen eta orduan hark: - ¿Un café con leche? (berriro nazka aurpegia). Nik buruaz baietz. Erantzuna: Dosierra: 324-2015 Nori: EAJ-PNV - HONDARRIBIKO BATZOKIA Arrazoia: Hondarribian, EAJren batzokiko jatetxean, oso zerbitzari gutxik dakite euskaraz eta erabat erdaraz aritzen dira euren artean. Euskarazko zerbitzua eskaintzea behar-beharrezkoa iruditzeaz gain, lotsagarria iruditzen zait. Erantzuna: Dosierra: 399-2015 Nori: EAJ-PNV - BATZOKIEN ADMINISTRAZIOA Arrazoia: Batzokiak (EAJ) kudeatzen dituen ostalaritza-enpresak erdara hutsean argitaratu du lan-eskaintza bat egiteko iragarkia, gaurko (2015-03-23) Deian. Erantzuna: BATZOKIA S.L.U.: Ez da berriro gertatuko, deskuidua izan zen. Gure lanean euskara da gure lehenengo hizkuntza eta edozein komunikazio beti euskaraz eta erdaraz egiten dugu. Dosierra: 503-2015 Nori: EAJ-PNV - IURRETAKO BATZOKIA Arrazoia: Iurretako batzokian eguneko menua iragartzeko arbel zuria darabilte ate parean. Ez dago euskaraz idatzia: "Menú del día / Primer plato: [...]; Segundo plato: [...]; Postre, [...] / [x] euros". Atean bertan "Euskaraz betibizi" dioen pegatina dute. Erantzuna: Dosierra: 706-2015 Nori: EAJ-PNV - SUKARRIETAKO BATZOKIA Arrazoia: Eusko Alderdi Jeltzalearen Sukarrietako batzokiko tabernaren kanpoaldean honako oharra ipini dute, erdara hutsean ipini ere: “Cerramos por las tardes / del 29 de sept. al 8 de oct. / Excepto fines de semana / (durante esos días sin servicio de comedor)”. Erantzuna: Dosierra: 893-2015 Nori: EAJ-PNV - BATZOKIEN ADMINISTRAZIOA Arrazoia: Azaroaren 23ko Deian Indautxuko (Bilbo) eta Lemoako batzokien iragarki bana agertu dira. Ez daude euskaraz. Batak jatetxeko menu bereziaren berri ematen du; besteak, berriz, Espainiako Loteriaren abenduko eta urtarrileko gabonetako zozketetarako dezimoen gaineko informazioa. Erantzuna: Dosierra: 1021-2015 Nori: EAJ-PNV - BATZOKIEN ADMINISTRAZIOA Arrazoia: BaiBatzokiak erdara hutsean argitaratu du gaurko Deia egunkarian "BaiBatzokia presenta su hoja de ruta 2016 con tradición e innovación en su cocina" izenburuko orrialde biko publizitatea. Erantzuna:

278

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. OSTALARITZA Dosierra: 937-2015 Nori: ENBATA TABERNA-JATETXEA Arrazoia: Hondarribiko Enbata tabernan gaztelaniaz, frantsesez eta ingelesez irakur zitekeen azaroaren 1ean kanpoaldean jartzen duten menua, baina ez bertako hizkuntzan, euskaraz. Erantzuna: Dosierra: 541-2015 Nori: HOTEL XABIER Arrazoia: Angelun bizi naiz eta oporretara joan nahi dut Nafarroara. Leire aldera joan nahian, Javier-eko Xabier hotelera deitu nuen erreserba baten egiteko. Ezin izan zuten euskaraz erantzun. Gero, webgunera joan nintzen informazio gehiagoren bila, ez nintzelako segur erreserba mantendu nahi nuela. Hor ere, informazio guztia erdara hutsean zen, 4 hizkuntzetan gainera: frantsesa, gaztelera, ingelesa eta alemana (http://www.hotelxabier.com/index.php?section=1). Erantzuna: Dosierra: 186-2015 Nori: ITSASPE JATETXEA Arrazoia: Urtarrilaren 27an Hondarribiko Itsaspe jatetxean izan ginen. Bertan eskaintzen dituzten jakien berri ematen duten kartelak gaztelania hutsean zeuden, eta arreta egin zigun zerbitzariak ere erdaraz erantzun zigun guk euskaraz egin arren. Hainbeste eskatzea al da jendeari arreta egiten dauden langileek euskaraz gutxieneko bat jakitea? Erantzuna: Dosierra: 1170-2015 Nori: KAIXIO PUB Arrazoia: Bermeoko Kaixio Pub-ek gabon zaharretako festa iragartzeko kalean jarritako kartelak ez zeuden euskaraz, erdara hutsean baizik. Erantzuna: Dosierra: 1074-2015 Nori: MERK & TO KAFETEGIA Arrazoia: Tolosako Pablo Gorosabel kaleko Merk & To-ra kafe bat hartzera joan, eta "egun on" esatean "buenos dĂas"; "eskerrik asko"ri "gracias" eta horrelakoak. Elkarrizketa euskaraz hasi eta gaztelerara pasa behar izan nuen. Erantzuna: Dosierra: 571-2015 Nori: MESOPOTAMIA JATETXEA Arrazoia: IruĂąeko Donibane auzoko bizilaguna naiz eta Mesopotamia jatetxearen esku-orria jaso dut postontzitik. Informazioa euskaraz jasotzea gustatuko litzaidake. Erantzuna: Dosierra: 1174-2015 Nori: PAGOZELAI JATETXEA Arrazoia: Pagozelai jatetxean eskaini didaten azukre poltsatxoa erabat erdaraz dago. Erantzuna:

279

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. OSTALARITZA

Dosierra: 641-2015 Nori: PEPE JOE PIZZERIA Arrazoia: Angeluko Pepe Joe pizzerian izan naiz eta haien karta hartu dut pizza bat hautatu nahian. Iragarkiaren afixan hondartzaren irudi bat zegoen, euskal koloretako eguzkitako bat agertzen zen eta gainean idatzirik agertzen zen: "l'ĂŠtĂŠ basque" eta "euskal burger". Webgunean ere gauza bera agertzen da: http://www.pepejoe.fr/ Nik benetan uda euskaraz bizi nahiko nuke. Zinez zuen uda euskalduna izatea nahi baldin baduzue, has zaitezte zuen karta euskarara itzultzen, sinesgarritasuna irabaziko duzue. Erantzuna: Dosierra: 814-2015 Nori: PIOPIO Arrazoia: Gaur, azaroak 1, igandea, arratsaldeko hirurak pasatxotan, Durangoko Alluitz kalean dagoen Pio Pio dendara sartu naiz jatekoa erostera. Eskura zegoen karta ale bakarra hartu dut, eta gaztelania hutsean zegoela ikusita, ia euskaraz ez duen galdetu diot saltzaileari. Hark ezetz erantzun dit (euskaraz) eta orduan esan diot eskatzeko nagusiari euskarazkoa ere jartzeko. Egingo duela esan ordez, denok dakigula gaztelaniaz erantzun dit. Eztabaidan kateatu gara eta beste dendari bat agertu da lankideari "laguntzera". Orduan, ni baztertuz hurrengo bezeroari eskaini dio zerbitzua, eta neure txanda zela gogoratu behar izan diot. Azkenez, eskaria egin, ordaindu eta dendariari eskatu diot, mesedez, ez defendatzeko inoiz euskaldun baten bazterketa, are gutxiago bera euskalduna izanda, eta bere arduradunari eskatzeko karta euskaraz. Erantzuna: Dosierra: 427-2015 Nori: SO BASQUE Arrazoia: So basque jatetxea ez da hain euskalduna, bere menua behintzat erdara hutsean da. Iduriz langileek biziki errexki egiten dute ingelesez, baina bezero euskaldunekin, automatikoki frantsesa erabiltzen dute! Bada garaia euskaraz ere komunikatzeko. Erantzuna: Dosierra: 939-2015 Nori: SOROA TABERNA Arrazoia: Azaroaren 10ean euskaraz eskatu nuen pintxoa Donostiako Soroa tabernan. Zerbitzariak gaztelaniaz erantzun zidan. Uste dut zerbitzariek euskaraz jakin ez arren bezeroei euskaraz erantzun ahal izateko gutxieneko bat jakin beharko luketela: agurra, ohiko esaldiak, prezioak... Erantzuna: Dosierra: 990-2015 Nori: TENIS ONDARRETA JATETXEA Arrazoia: Tenis Ondarreta Jatetxearen webgunea gaztelania hutsean dago eta bertan egon ginenean karta ere gaztelaniaz zegoen soilik. Erantzuna: Dosierra: 523-2015 Nori: ZAHARRA KAFETEGIA Arrazoia: Plaza Barriko Zaharra kafetegira joan ginen 5 lagun. Kafetegian musika euskaraz, tabernaren izena euskaraz, "azkenik euskaraz hartuko gaituzten leku bat" pentsatu genuen. Zerbitzariak keinu egin zigunean, euskaraz eskatu genion; guri kasu egiten jarraitu beharrean, ordea, behera begiratu, ez entzunarena egin eta beste bezero batengana jo zuen. Beste zerbitzaria etorri zitzaigun orduan, euskaraz eskatu eta (oso gogaiturik zegoela adierazten zuen aurpegieraz) "a ver, en castellano" esan zigun. Oso desatseginak izan ziren biak. Abuztuaren 2an izan zen, arratsaldeko 5ak inguruan. Erantzuna:

280

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. OSTALARITZA Dosierra: 761-2015 Nori: ZENTRAL KAFE-ANTZOKIA Arrazoia: Iru単eko Zentral Kafe Antzokiaren webgunean, euskarazko bertsioan sartzean, ez dira agertzen programatutako ekitaldi kultural guztiak; eta bai, aldiz, gaztelaniazko bertsioan. Erantzuna:

281

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKATARITZA TXIKIA / PROFESIONALAK ETA ZERBITZUAK

MERKATARITZA TXIKIA Dosierra: 921-2015 Nori: AGENCE DONIBANE Arrazoia: Agence Donibane enpresak La Croix-Rouge elkartearen alde antolatzen duen jostailu bilketaren berri eman digu. Esku-orria ez da euskaraz. Gainera, ikusi dut haien web-orria frantsesez, ingelesez eta gazteleraz zela; euskararik ez. Erantzuna: Dosierra: 135-2015 Nori: AZPEITIA BERTAN Arrazoia: BERTAN herriko dendarien elkarteak bideratutako karneta igorri zidaten. Eskutitza gaztelera hutsean. Nire hizkuntza eskubideak bermatzeko iradokizuna egin nien eta karneta itzuli. Bada oraindik ere ez didate txartela behar bezala itzuli. Erantzuna: BERTAN AZPEITIKO MERKATARI ELKARTEA: Hizkuntza urraketa bezeroei bidalitako eskutitzean zegoen (erdara hutsean). Bada, eskutitza jada euskaratuta dugu. Dosierra: 418-2015 Nori: IBAÏALDE URDAITEGIA Arrazoia: Baiona ttipian bizi naiz eta ene eguneroko erosketak euskaraz egiten ditut, izan janaria, edariak, liburuak zein jantziak erosteko. Ibaïalde urdaitegian aldiz oraindik ez dute euskaraz komunikatzen: esku-orri bat jaso dut eta erdara hutsean da! Erantzuna: Dosierra: 426-2015 Nori: OLAIZOLA etxe-bizitza agentzia Arrazoia: Olaizola etxe-bizitza agentziak Euskal Herria saltzen du. Aldiz, Euskal Herriko hizkuntza ez du inoiz erabiltzen. Eskertuko nioke gutxienez iragarkiak elebidunez ezartzen balitu. Erantzuna: Dosierra: 385-2015 Nori: ONETIK Arrazoia: Kamioia gurutzatu nuen joan den astean. Gainean idatzia agertzen zen : "Onetik, les fromages qui parlent basque". Euskaraz idatz dezatela beraz, eta beren publizitatea elebidunez egin. Tokiko hizkuntza publizitate soila bezala erabiltzeko partez, gehiago baloratu beharko luke, bezeroa ez baita zozoa. Erantzuna: Dosierra: 575-2015 Nori: SAMOA SPORT OUTLET Arrazoia: Iruñeko Kale Nagusian dagoen SAMOA SPORT OUTLET zapata-dendako erakusleihoan ele bietan jarri dute merkealdiaren berri ematen duen afixa. Euskarazko testua, baina, ez da zuzena, "Merkealdiak 2." dio "2. Merkealdiak" beharrean. Erantzuna:

282

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKATARITZA TXIKIA / PROFESIONALAK ETA ZERBITZUAK

PROFESIONALAK ETA ZERBITZUAK Dosierra: 1172-2015 Nori: BASKLINK Arrazoia: Basklink atariko email bat jaso berri dut gaztelania hutsean. Erantzuna: Dosierra: 920-2015 Nori: CARMEN IMMOBILIER Arrazoia: Carmen Immobilier-ren katalogo berria jaso dugu etxera. Ez da euskaraz ezer agertzen. Hortaz, euskaraz egiten duen nire herriko agentzia txikiarengana jotzea erabaki dut. Erantzuna: Dosierra: 271-2015 Nori: CENTRO MÉDICO AVDA. GUIPÚZCOA Arrazoia: Centro Médico Avda. Guipúzcoa-k bere zerbitzuen berri emateko publizitate-orria banatu zuen martxoaren amaieran Iruñeko Arrotxapea auzoan. Orria espainiera hutsean idatzita dago eta gainera ez du Gipuzkoako lurralde historikoaren izendapen ofiziala errespetatzen. Erantzuna: Dosierra: 401-2015 Nori: CURIOSITYANTIC Arrazoia: Irungo Ficoba erakustazokan dagoen antigoaleko feriako kartelak lehentasuna erdarari ematen jarraitzen du. Hiru hizkuntza baditu ere, soilik gazteleraz irakurtzen dugu non eta ez garen hurbiltzen. Ehunka kartel zintzilikatu dira Udalaren baimenarekin hiri erdian eta Ficoba inguruko faroletan. Data berean, 19. Korrikak zeharkatuko dituen kaleak izango dira. Martxoaren 21ean eta 22an. Jadanik salatuta dudan errealitate berdinarekin egiten dugu topo behin eta berriz. Erantzuna: Dosierra: 864-2015 Nori: ERLEA Arrazoia: Etxebizitza baten bilatzen ari naizela Nafarroa Beherean, Erlea Immobilier agentziarengan jotzea erabaki nuen. Haien webgunean sartu eta hara zer bitxikeria ikusten dudan: http://www.erlea.fr/ Zerbitzua elebidunez eskaintzen dute, frantsesez eta ingelesez, hain zuzen. Ni bezalako gazte euskaldun anitzek Herrira sartu nahi dute alta. Ez ote zaio tokiko gazte bati egokia zerbitzu hau? Erantzuna: ERLEA IMMOBILIER - ZUZENDARIA: Irakurri dut zure mezua eta jakinarazi nahi nautzun, euskal monetan sortuz geroztik estudio bat egiten dugula gure web gunea euskararat itzultzeko ere. Dolu dut ez duela gure webgunea ikusi duenak direktuki deitu gure lan tokirat hortaz mintzatzeko. Dosierra: 905-2015 Nori: FIMPER OBRAS Arrazoia: Fimper Obras enpresa Donostiako eraikin batean lanak egiten ari da. Kanpoaldean jarritako kartel handia euskaraz ere badagoen arren, itzulpena ez da zuzena; "albaitaritza" ageri da "albañileria"-ren ordain gisa. Erantzuna:

283

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. PROFESIONALAK ETA ZERBITZUAK

Dosierra: 111-2015 Nori: IAT-ITV BERGARA - ITA ASUA S.L. Arrazoia: Bergarako IAT ibilgailuen azterketa teknikorako etxetik gaztelania hutsean bidali didate sms-a: "La estacion ITV de BERGARA informa: la itv del vehiculo matricula XX-XXXX-XX caduca el XX/XX/XXXX. Le esperamos 943769753." Erantzuna: Dosierra: 66-2015 Nori: IMD S.L. Arrazoia: Bara単aingo Belagua Parkeko bizilagunok ez ditugu euskaraz jasotzen IMDk etxeko atarian jartzen dizkigun oharrak. Azkena otsaileko lehendabiziko astean jarria da; berogailua goizeko 10:30ean piztuko dutela ohartarazten du. Erantzuna: Dosierra: 753-2015 Nori: IMMO CONSEILS Arrazoia: Nire etxebizitza saltzen saiatzen ari naiz. Immo Conseils-engandik inprimakia jaso dut balioztapen baten egiteko. Euskaraz ez didate proposatu. Zerbitzu publikoak elebiduntzeko bidean diren une honetan, iruditzen zait agente pribatuek ere beren aldetik badutela zer egin. ImmoConseils Euskal Herrian kokatua izanki, ezin du ukatu bertako hizkuntza. Erantzuna: Dosierra: 705-2015 Nori: ITZARRI EPSV/BGAE Arrazoia: Itzarritik jasotako gutun elebidunean gaztelaniazko ilustrazioak darabiltzate gaztelaniazko aldean ez ezik euskarazkoan ere. Zergatik ez alderantziz? Edo zergatik ez kasuan kasuari dagokion hizkuntzan? Erantzuna: ITZARRI - ZUZENDARI NAGUSIA: Itzarri BGAE, Euskal Administrazio orokor eta instituzionaleko langileen Borondatezko Gizarte Aurreikuspenerako Erakundea da. 2005eko apirilean Erakundea sortu zenetik, bere mezu guztientzat Euskal Herriko bi hizkuntza ofizialak erabiltzen ditu. Momentu oro, gure bazkide guztien eta herritarren hizkuntz eskubideak bermatzen saiatu gara. Lehen aipatutako dosierrari erantzuna emanez, adierazi nahi dugu bi hizkuntza ofizialetan komunikazioa egokia izateko, testu guztien azterketa egitea Erakundearen politika dela. Akats baten ondorioz, grafiko baten inprimakian (ez testu idatzian), gaztelaniazko testua zeramaten irudiak gehitu ziren. Erakundetik beharrezkoak diren neurriak hartu dira eta aipatutako akatsa zuzendu da. Dosierra: 718-2015 Nori: KALEZ KALE KOMUNIKAZIO ZERBITZUAK Arrazoia: Kalez kale komunikazio taldean euskaraz eta erdaraz izanen den ikastaro baterako informazio email-a espainol hutsean bidali dit. Erantzuna:

284

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. PROFESIONALAK ETA ZERBITZUAK

Dosierra: 493-2015 Nori: O2 agentzia Arrazoia: Nire alabarentzat haurtzain bat bilatzen dut agorrilerako. Ikusi dut O2 agentziak zerbitzu bat proposatzen zuela atzerriko hizkuntza batean. Webgunean agertzen zen: "ingelesez, alemanez, gazteleraz, txineraz... zuen asmoaren arabera". Gustatuko litzaidake O2 agentziak euskarazko zerbitzua ere eskaintzen balu. Nire alabari tokiko hizkuntza transmititu nahi diot beste hizkuntzak aitzin. Gainera, tokiko hizkuntzaz gain, atzerriko hizkuntza ere bada, Hego Euskal Herriko parte batean estatu ofizialaz gozatzen duelako. Nire beste lagun batzuek ere haurtzain euskalduna bilatzen dute eta zailtasunak dituzte. Agentzia baten bidez askoz errazago litzateke. Erantzuna: Dosierra: 769-2015 Nori: O2 agentzia Arrazoia: O2 izeneko enpresa batengana jo nuen haurtzain bat eskatzeko. Haurtzain euskalduna behar nuela esan nienean, "option langue étrangère" bezala sailkatuko zutela esan zidaten. Izan ere, enpresa horrek zerbitzu berezi bat eskaintzen baitu adibidez ingelesez mintzatuko den haurtzain bat eskatzen baduzu, "atzerritar hizkuntza" kategorian sartzen zaituzte eta orduka euro 1 gehiago ordaindu behar da. Esan nien hemen Euskal Herrian ginela eta euskara ez zela atzerritar hizkuntza bat hemen, eta ez nuela gehiago ordainduko gure hizkuntza mintzatzeagatik, baina ez dute onartzen, haurtzain euskalduna nahi badugu gehiago ordaindu behar dugu, kapritxo edota luxu bat balitz bezala. Eta gainera atzerritar hizkuntzekin batera sailkatzen dute euskara. Erantzuna: Dosierra: 916-2015 Nori: POOL CP Arrazoia: Eroski-rendako lan bat egiten ari den agentziak e-mezua bidali digu urriaren 23an laguntza eske; gaztelaniaz baino ez. Nori eta Nafarroako euskalgintzako erakunde bati. Erantzuna: Dosierra: 1135-2015 Nori: RANDSTAD Arrazoia: Randstad giza-baliabideen aholkularitzako enpresak iragarki mordoa du Loiuko aireportuan. Guztiak gaztelaniaz. Bat bera ere ez dago euskaraz. Erantzuna: Dosierra: 1011-2015 Nori: SEGUR-ETXE TECNOLOGÍA DE SEGURIDAD S.L. Arrazoia: Egunotan Segur-Etxe etxearen propaganda jaso dugu Durangoko postontzietan, erdara hutsean. Ez dago hitz bat bera ere euskaraz. Azken hilabeteetan, herriko atarietan ere ohar formatuan ipini dute publizitate bera. Senideen eta gure ateetakoa kendu egin dut, euskaldun herritarron eskubideak ez baitituzte kontuan hartu. Erantzuna: Dosierra: 1031-2015 Nori: SERVITRAFICO Arrazoia: Iruñeko Gaztelu plazako aparkalekurako oinezkoendako sarreran alkoholimetroari buruzko kartela dago. Testuak euskaraz egon badauden arren, esaldi batzuk ez dira ulergarriak. Erantzuna:

285

286

9. ZORIONTZEAK

287

288

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak

ZORIONTZEAK Dosierra: 1183-2015 Nori: ALDABEA PEÑA Arrazoia: Burlatako San Silbestre lasterketan parte hartu dut eta eskertzekoa da antolatzaileek (Aldabea peña, Axular peña, Burlatako gaiteroak, Burlatako txistulariak, Euskal Herria peña, Karrikagoiti peña, Euskal Herrian Euskaraz eta Larratz dantza taldea) euskarari eskainitako begirunea, testu guztiak ele bietan jarriz eta euskarari lehentasuna emanez. Segi horrela!! Erantzuna: Dosierra: 478-2015 Nori: AMINISTIA INTERNACIONAL Arrazoia: Ekainaren 28an Harrotasun Egunaren karietara Iruñean egindako manifestazioan Amnesty International erakundeak aniztasun afektibo-sexualaren aldeko liburuxka banatu zuen. Ele bietan egoteaz gain, euskarari lehentasuna ematen dio. Eskertzekoa!! Erantzuna: Dosierra: 604-2015 Nori: ANAITASUNA KIROL ELKARTEA -MENDIAArrazoia: Anaitasuna kirol elkarteak antolatzen duen Pirinioetako zeharkaldian egon naiz eta nire zorionik zintzoenak helarazi nahiko nizkieke euskaldunon hizkuntza-eskubideak horrenbesteko mimorekin babesteagatik. Gurekin batera ibilitako bi gida eta sukaldariak euskaldunak ziren eta zeharkaldian euskara nagusi izan zen. Eskertzekoa!! Erantzuna: Dosierra: 1094-2015 Nori: ARGIRO OPTICA Arrazoia: Etxarri Aranazko Argiro optikak etxez etxe banatu duen esku-orrian euskaraz ere ematen du eskaintzaren berri. Erantzuna: Dosierra: 962-2015 Nori: ARROTXAPEA KIROL ETA KULTUR ELKARTEA Arrazoia: Arrotxapea Kirol eta Kultur Elkartea zoriondu nahiko nuke bere komunikazio guztiak elebiz egiten dituelako: facebook, oharrak, bertan burutzen diren erakustaldiak eta kartelak. Erantzuna: Dosierra: 586-2015 Nori: AZIA ELKARTEA Arrazoia: Zoriondu nahi nuke Atharratzeko Azia elkartea euskaren alde egin duen pauso ausartagatik. Duela bi aste mezu elektronikoz jaso nuen elkarteak bidali lan eskaintza bat, nire harremanei zabaltzeko. Begirada bat bota eta ohartu nintzen gaitasun gisa eskatzen zutela ahalaz euskara jakitea. Denek Azia elkartea bezainbat egiten balute, euskara ez legoke gaur bezalako kinka larrian. Erantzuna: Dosierra: 26-2015 Nori: BADOS CALAHORRA BOTIKA Arrazoia: Agoizko Bados Calahorra Botikak langile euskalduna dauka. Erantzuna:

289

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak ZORIONTZEAK

Dosierra: 886-2015 Nori: AUZOLAN EKIMENA Arrazoia: Auzolan Ekimenak hasieratik eman dio zentralitatea euskarari. Jasotako emailetan, baina, eboluzioa egon da eta horrexegatik ere zoriondu nahi ditut. Hasieran bi hizkuntzatan bidali ziren, ondotik lehendabizi euskaraz eta gazteleraz laburpena eta jaso dudan azkena euskara hutsean da, nahi edo behar duenak gazteleraz eskatzeko aukera eskainiz. Zorionak!! Erantzuna: Dosierra: 332-2015 Nori: BADOS CALAHORRA BOTIKA Arrazoia: Farmacia Bados-Calahorra botikan euskaraz egin daiteke. Erantzuna: Dosierra: 1013-2015 Nori: BAPOBAPO.COM Arrazoia: Gaur, Bapobaporen banatzaileak hartzeko lan-eskaintzaren iragarkia ikusi dut Landakoko (Durango) osasun-etxeko horman. Iragarkia euskaraz zein gaztelaniaz egon da, eta zoriondu egin nahi ditut, zoritxarrez ez baita ohikoa parajeotan halako iragarkietan euskara erabiltzea. Erantzuna: Dosierra: 685-2015 Nori: BATANA OGITEGI EKOLOGIKOA Arrazoia: Batana Ogitegi Ekologikoa (Abadi単o) zoriondu nahi dut, izan ere, produktuen etiketetan euskaldun bezerook kontuan hartzen gaituzte, hau da, euskara darabilte. Erantzuna: Dosierra: 395-2015 Nori: BAIONAKO HERRIKO ETXEA Arrazoia: Baionako Herriko Etxeak euskaraz eta frantsesez eman du bere egitasmo herritar berriaren berri. Segi dezala horrela! Erantzuna: Dosierra: 914-2015 Nori: BANCO DE SABADELL, S.A. Arrazoia: Sabadell Banketxera deitu dut txartelak dituen seguruei buruzko xehetasuna eskatzeko eta euskaraz egin didat arreta oso ondo hitz egin zuen I単aki izeneko langile batek. Erantzuna: Dosierra: 331-2015 Nori: BENGOETXEA RETA FARMAZIA Arrazoia: Agoizko Ainhoa Bengoetxea Reta botikariak euskaraz artatzen du. Erantzuna: Dosierra: 671-2015 Nori: BENGOETXEA RETA FARMAZIA Arrazoia: Agoitzeko Bengoetxea Reta botikaria zoriondu nahiko nuke, euskaraz hitz egiteaz gain, kartelak ere euskaraz jartzen dituelako. Erantzuna:

290

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak ZORIONTZEAK

Dosierra: 1068-2015 Nori: BM SUPERMERKATUA Arrazoia: Larratxo-Altzako BM supermerkatua zoriondu nahi dut eskaintzak promozionatzeko euskarazko aldizkariak ateratzeagatik eta euskaldunon artean egoki banatzeagatik. Erantzuna: Dosierra: 1079-2015 Nori: BERMEOKO UDALA Arrazoia: Kaleko panel elektroniko guztiak euskaraz bakarrik daude. Herriko bandoak euskaraz bakarrik kaleratzen ditu Udalak. “Bermeon zer?” kultur egitarauaren hilabetekaria oso osorik euskaraz izaten da. Erantzuna: Dosierra: 235-2015 Nori: BESTE IRUÑA ATLETISMO ELKARTEA Arrazoia: Beste Iruña elkarteko kideak zoriondu nahiko nituzke atzo Nafarroako hiriburuan antolatutako Maratoi Erdia eta Herri lasterketarengatik. Dena oso txukun joateaz gain, poztu ninduen Herri Lasterketako dortsalak euskaraz soilik jartzeaz gain, bozgorailuetatik mezuak elebiz emateak. Euskal musika entzuteko parada ere izan zen, beraz eskerrik asko!! Hurrengo urterako akaso, proposamentxo bat, webgunea ere euskaratzen joatea, bai? Erantzuna: Dosierra: 453-2015 Nori: BIDARTEKO HERRIKO ETXEA Arrazoia: Zoriondu nahiko nuke Bidarteko Herriko Etxea, jakin baitut eskatu zuela merkatuko etiketa guztiak bi hizkuntzetan izan daitezen. Segi beza horrela euskararen etorkizuna segurtatzen! Erantzuna: Dosierra: 467-2015 Nori: BILAKETA KULTUR TALDEA Arrazoia: Bilaketak Agoitzen jarritako "Magritten eskutik" ele bietan daude. Eskertzekoa da, baina eskatuko nieke hurrengorako testua ongi gainbegiratzea akats batzuk ikusi ditudalako. Erantzuna: Dosierra: 168-2015 Nori: BIGARREN ESKUA Arrazoia: Iruñeko alde zaharrean dagoen Bigarren Eskua bizikleta denda zoriondu nahiko nuke. Izan ere, aurrekoan konponketatxo bat egitera joan nintzen eta artatu ninduen langilea euskaraz aritu zitzaidan, eta oso jator. Webgunea ere euskaraz dute. Erantzuna: Dosierra: 423-2015 Nori: BIOCOP PRODUCTOS BIOLÓGICOS S.A. Arrazoia: Biocop Productos Biológicos S.A. (Bartzelona) elikagai-ekoizlea zoriondu nahi dut. Izan ere, adibidez, 'barazki salda deshidratatua' delako produktuaren bilgarrian, kaxatxoaren ifrentzuan bada ere, hitzok ageri dira euskaraz (bai eta galizieraz eta katalanez ere, gaztelaniazko moldearekin batera). Euskara gutxi-gutxi bada ere, zoriontzea merezi dutela uste dut, zoritxarrez Euskal Herriko ekoizleen etiketetan ohikoa baita euskarazko berbarik bat ere ez agertzea. Kataluniako enpresa honek bederen keinua egin du, kontuan hartu du gaztelaniaz besteko hizkuntza-komunitateak bagarela, euskaldunak existitzen garela. Erantzuna:

291

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak ZORIONTZEAK

Dosierra: 328-2015 Nori: BRITISH AIRWAYS PLC Arrazoia: Bilbotik Londresa joateko hegazkina hartu genuen eta hegazkinean azafatak euskara eta ingelesa bakarrik erabili zituen azalpenak emateko. Erantzuna: Dosierra: 228-2015 Nori: CASA PACO Arrazoia: Iurretako Casa Paco taberna zoriondu nahi dut, Durangaldean bezeroon eskura euskaldunon egunkaria, Berria, duen taberna bakanetarikoa baita. Erantzuna: Dosierra: 763-2015 Nori: CEPSA Arrazoia: Donostiako Aritzetako gasolindegian hornigailuak euskara hutsean egiten du. Erantzuna: Dosierra: 79-2015 Nori: CLÍNICA BILBAO Arrazoia: Bilboko Clínica Bilbao hortz-klinikari zorion-mezua helaraz diezaiozuela eskatzen dizuet; izan ere, gaurko, otsailak 9, Deia egunkarian iragarkia euskara hutsean argitaratu dute. Erantzuna: Dosierra: 113-2015 Nori: CLÍNICA BILBAO Arrazoia: CLINICA BILBAOren webguneak euskarazko bertsioa duenez, informazioa euskaraz eskuratu ahal izan dut. Erantzuna: Dosierra: 393-2015 Nori: CLUB ATLÉTICO OSASUNA Arrazoia: Aspalditik hainbat zaletuk genuen gogoa bete da, Osasuna taldearen webgune ofiziala euskaraz ere bisitatu ahal izatea. Berandutxo, baina azkenean egin dute. Ongi legoke bertan diren bannerrak ere euskaraz agertzea. Erantzuna: Dosierra: 829-2015 Nori: COMERCIAL GALLO S.A.U. Arrazoia: Gallo etxeko fideo poltsan osagaiei buruzko informazioa euskaraz dago idatzia. Ea gainerako informazio guztia euskaraz jartzen duten. Erantzuna: Dosierra: 1140-2015 Nori: DIAGONAL PERIÓDICO - ASOCIACIÓN PUNTO Y COMA Arrazoia: Diagonal hamabostekariari zorion-mezua helarazi nahiko nioke, izan ere, orrialde osoko iragarkia ipini baitu aste honetako Argian (2015-12-27), 23. orrialdean. Erantzuna:

292

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak ZORIONTZEAK

Dosierra: 422-2015 Nori: DUCHAYA Arrazoia: Bizkaiko DuchaYa enpresa zoriondu nahi dut, izan ere, etxeko postontzian, Durangon, lau orrialdeko publizitatea bota dute, eta elebiduna da modu orekatu samarrean. Gaztelaniaz ageri den guzti-guztia ez dago euskaraz, baina ia-ia. Erantzuna: Dosierra: 986-2015 Nori: DUCHAYA Arrazoia: Ducha Ya enpresa zoriondu nahiko nuke, haien publizitatean euskara erabiltzeagatik. Esku orrian euskara bigarren mailakoa bada ere, oso enpresa gutxi baitira euskaraz publizitatea egiten dutenak. Aurrerantzean euskara gaztelaniaren mailan jartzera animatu nahiko nituzke. Erantzuna: Dosierra: 963-2015 Nori: EGUZKI TALDE EKOLOGISTA Arrazoia: Eguzki talde ekologista txalotu nahiko nuke emandako informazioan euskarazkoa oso zabala eman eta euskaraz bizitzeko aukera ematen duelako. Berdin jarraitu dezaten edo are eta euskaldunago! Zorionak!! Erantzuna: Dosierra: 283-2015 Nori: EROSKI Arrazoia: Eroski Visa txartela eskuratzeko dokumentazioa euskara hutsean entregatu didate (gutunazal bat zenbait agirirekin), nik hala eskatu gabe, beraiekin izandako elkarrizketa euskaraz izan ondoren; galdetu gabe hala nahi ote nuen eta automatikoki, naturaltasunez. Erantzuna: Dosierra: 647-2015 Nori: EROSKI Arrazoia: Beste supermerkatu askotan ez bezala, Ordiziako Eroskik bezeroon hizkuntza eskubideak errespetatzen ditu langileei dagokienez behintzat. Nik harremana izateko aukera izan dudan langile gehientsuenek euskara menperatzen dute eta hori poztekoa da. Eskerrik asko eta zorionak! Erantzuna: Dosierra: 333-2015 Nori: F.C. BARCELONA Arrazoia: F.C. Barcelona, Errege Kopa delakoa dela-eta, euskaraz argitaratzen ari da hainbat berri; adibidez, "Errege Kopako zortzigarren finala elkarrekin Bartzelonak eta Athleticek". Erantzuna: Dosierra: 1173-2015 Nori: FERNANDO BUESA ARENA PABILOIA Arrazoia: Baskoniaren partida batera joan nintzen eta atsedenaldian saltxitxa ogitarteko bat, "perrito" bat, erostera joan nintzen. Dendariarekin euskaraz egiteko aukera izan nuen. Benetan eskertzekoa da. Gainera, oso ondo hitz egiten zuen euskaraz. Bertan ziren kartelak, ordea, gaztelania hutsean zeuden, beraz, horiek euskaraz ere jartzeko eskaera egingo nieke. Erantzuna: BASKONIA - ZUZENDARI KUDEATZAILEA: Arrazoi guztia eman behar diogu bezeroari. Nahiz eta Fernando Buesa Arena pabiloiko tabernetan erdaraz eta euskaraz dauden kartelak erabili, egia da saltxitxa ogitarteko-postuan ditugunak, aldiz, erdara hutsean daudela. Horregatik, denboraldi honetarako posible ez bada, datorren denboraldirako kartel guztiak aldatzen eta bi hizkuntzatan jartzen ahaleginduko gara.

293

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak ZORIONTZEAK

Dosierra: 692-2015 Nori: GALTZADA TABERNA Arrazoia: Galtzada taberna-jatetxeak (Muxika, Bizkaia) bezeroon eskura euskaldunon egunkaria, Berria, ipintzen du, Gara eta Deiarekin batera. Ez da ohikoa euskaldun irakurleok kontuan hartzea Bizkaiko ostatuetan; hortaz, zorionak! Erantzuna: Dosierra: 140-2015 Nori: GARAIKO LANDETXEA Arrazoia: Garaiko Landetxea <http://garaikolandetxea.com> zoriondu nahi dut; izan ere, ostatu berri horrek iragarkiak txertatzen ditu euskaraz, euskarazko prentsan; webgunea euskaraz bistaratu daiteke; eta euskara darabilte sare sozialetan, normaltasunez. Erantzuna: Dosierra: 884-2015 Nori: GESTIÓN AMBIENTAL DE NAVARRA Arrazoia: Gestión Ambiental de Navarra enpresa zoriondu nahiko nuke TEEHei buruzko erakusleiho II lehiaketarako kanpaina euskaraz ere egiteagatik. Gainerakoan, webgunea ez dago ele bietan eta kanpaina honetan euskaraz egin duten bezala gainerakoetan ere egitea eskertuko nuke. Erantzuna: Dosierra: 317-2015 Nori: GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIA Arrazoia: Gipuzkoako Foru Aldundia zoriondu nahi dut aurreratu duelako Gipuzkoan euskara ikastea dohainik izango dela datorren kurtsotik. Erantzuna: Dosierra: 1-2015 Nori: GLOBAL IMPORT TOYS Arrazoia: Playjocs jostailu marka katalana (Global Import Toys, S.L.) zoriondu nahi dut; izan ere, Ertzaintzaren ibilgailuen (helikopteroa, autoa, furgoneta...) bilgarrietan azalpenak euskaraz ageri dira. Erantzuna: Dosierra: 818-2015 Nori: GURUTZE GORRIA Arrazoia: Nafarroako Gurutze Gorria zoriondu nahi dut anbulantzia eskaera baten harira bai ahozko harremana eta bai idatzizkoa (erabilitako aurrekontua) euskaraz emateagatik. Erantzuna: Dosierra: 1012-2015 Nori: IBERDROLA Arrazoia: Iberdrolak eguberritako opari baten zozketan parte hartzeko gonbidapena bidali dit. Gonbidapena guztiz ele bietan dago. Sorpresa atsegina hartu dut Iberdrolak bezero euskaldunen hizkuntza-eskubideak zaindu dituela ikusita. Erantzuna: Dosierra: 431-2015 Nori: IMD S.L. Arrazoia: IMD enpresak ur-mozketen berri emateko oharrak euskaraz jarri dizkigu etxeko atarian, Barañainen. Erantzuna:

294

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak ZORIONTZEAK

Dosierra: 606-2015 Nori: INTERMARCHE Arrazoia: Zoriondu nahi nuke Bidarteko Intermarché supermerkatuaren zuzendaria, AEK-rekin partaidetza egiteagatik AEKren logoa duten eskuzareak saltzeko gisan. Bere iniziatiba eredugarria iduritzen zait eta merkataritza alorreko beste eragileek eredutzat hartu beharko lukete. Erantzuna: Dosierra: 504-2015 Nori: IRACHE TANATORIO TALDEA Arrazoia: Iratxe Tanatoriak Antsoainen duen beilatokian egon naiz lagun baten senitarteko bat hil delako eta bertan aurkitu dudan informazioa euskaraz ere bazegoen. Haien webgunean sartu nintzen eta informazioa ere ele bietan zegoen. Eskertzekoa da! Erantzuna: Dosierra: 419-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Iruñeko alkate berria zoriondu nahiko nuke jende aurrean eginiko bere lehenengo hitzak euskara hutsean izateagatik!!! Iruñean euskarari zor zaion tokia ematea espero dut. Erantzuna: Dosierra: 1047-2015 Nori: IRUÑEKO UDALA Arrazoia: Iruñeko Udala zoriondu nahiko nuke Henry Mooren erakusketan (Sarasate pasealekuan) euskara lehenesteagatik. Erantzuna: Dosierra: 350-2015 Nori: IRUÑERRIKO MANKOMUNITATEA Arrazoia: Sanduzelai auzoan ere 5. edukiontzia jarriko dute. Goizean zehar Simonena doktorearen kalean postu batean langile gazte bat egon da auzokideei informazioa banatzen; langilea euskaldun garbia zen. Iruñerriko Mankomunitateak enpresa bat kontratatua du 5. edukiontziaren kanpaina aurrera eramateko. Erantzuna: Dosierra: 1129-2015 Nori: ITACA BAI S.L. Arrazoia: Parafarmacia.ph (parafarmacia.ph/zure-botika-sarean/) online dendari zorion-mezua helarazi nahiko nioke informazio guztia euskaraz eskaintzeagatik. Erantzuna: Dosierra: 1051-2015 Nori: JAUREGIA ESNEKIAK Arrazoia: Jauregia etxeko jogurta erosi ohi dut. Ikaragarri pozten nau etiketako informazioa euskaraz irakurri ahal izateak. Erantzuna: Dosierra: 957-2015 Nori: KASKAZURI JATETXEA Arrazoia: Donostiako Kaskazuri jatetxera bazkaltzera etorri gara eta menuan euskara lehentasunez egoteaz gain, harrera ere euskaraz egin digute. Eskertzekoa!! Erantzuna:

295

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak ZORIONTZEAK

Dosierra: 274-2015 Nori: KOROSTONDO JATETXEA Arrazoia: Dima eta Otxandio artean dagoen Korostondo jatetxea zoriondu nahi dut, izan ere, webgunea euskaraz ere bistara dezakegu euskaldunok, eta jatetxean bertan hainbat kartel euskara hutsean dituzte. Gainera, zerbitzariak euskaraz eskuratu zizkidan menuak eta kartak, nahiz eta bera erdalduna izan. Erantzuna: Dosierra: 828-2015 Nori: LA CAIXA Arrazoia: Urriaren 29 arratsaldean La Caixaren Barañaingo Udaletxe plazako bulegoan izan nintzen. Zerbitzua euskaraz jaso nuen egokitu zitzaidan langilearengandik. Erantzuna: Dosierra: 1008-2015 Nori: LA CAIXA Arrazoia: La Caixak oharrak maiz espainolez baino idazten ez dituen arren, urriaren 30ean bulegoa itxia egonen zela adierazten zuena euskaraz ere idatzi zuten Oronoz-Mugairiko bulegoan. Erantzuna: Dosierra: 13-2015 Nori: LABEKO OKINDEGIA Arrazoia: Bilboko Labeko okindegia zoriondu nahi dut; izan ere, errotuluak eta idatziak ele bietan dituzte, are ogi edo produktu bakoitzaren gainean ere. Ateburuko errotulua edo dendaren izena euskara hutsean, gainera: “Labeko okindegia”. Erantzuna: Dosierra: 1113-2015 Nori: LABORAL KUTXA Arrazoia: Laboral Kutxa zoriondu nahi dut etxera bidalitako gutun iragarkiak euskara hutsean daudelako. Erantzuna: Dosierra: 605-2015 Nori: LAFITTE LOREZAINTZA Arrazoia: Zoriondu nahi nuke Baionako Lafitte Lorezaintza egiten duen euskararen aldeko indarragatik. Bezero fidela bilakatu naiz, batez ere euskaraz komunikatzen ahal delako arazorik gabe. Dendaren itzulia egiten ari naizela, mikrofonoa euskaraz aritzen da azalpenak ematen, seinaletikaren parte bat euskaraz emana da (“sartzea”, “animalien gunez”) eta horrez gain, langile euskalduna dute. Plazer bat da erosketak osoki euskaraz egin ahal izatea. Erantzuna: Dosierra: 177-2015 Nori: LANDAGOIEN IGERILEKUA Arrazoia: Berri ona iruditu zait ikustea harrera euskaraz egin zitekeela Uztaritzeko igerilekuan, langile euskaldunak izanki. Hautu horrek aisiak euskaraz egin ahal izateko eta azken finean euskaraz bizitzeko parada ematen du. Segi dezala Uztaritzek langile euskaldunak kontratatzen. Erantzuna:

296

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak ZORIONTZEAK

Dosierra: 700-2015 Nori: LUDOTECA DE IDIOMAS DE Aﾃ的Z Arrazoia: Agoizko hizkuntzen ludoteka zoriondu nahiko nuke 2015-16 ikasturterako publizitatea ele bietan banatu duelako. Erantzuna: Dosierra: 609-2015 Nori: LUFTHANSA Arrazoia: Lufthansa aire konpainiak Loiutik irten eta bertara iristen diren hegaldietan euskarazko agur-mezua ere zabaltzen du. Dena den, hobetzeko aholku modura, protokolozko agur-mezu laburra beharrean, edukia gainerako hizkuntzetan ematen dutenaren parekoa izatea komeniko litzateke. Erantzuna: Dosierra: 237-2015 Nori: MAHALA PRODUKTUAK Arrazoia: Mahala etxeko jogurtak erosi nituen ortziralean etxe ondoko supermerkatuan (Iruﾃｱean). Nola poztu ninduen etiketa euskaraz irakurri ahal izateak!! Erantzuna: Dosierra: 416-2015 Nori: MARTXUKA GOZOTEGIA Arrazoia: Zoriondu nahi nuke Martxuka gozotegia euskararen alde eramaten duen dinamika parte-hartzaileagatik. Orain arte mintza praktika tailerrak egiten zituela, aurten berriz euskaraz irakurtzeko liburutegia sortu du. Jendea euskaraz bizi ahal izateko pauso bat gehiago eman du Martxukak. Segi dezala bide beretik eredua erakusten! Erantzuna: Dosierra: 123-2015 Nori: MOVISTAR Arrazoia: Hainbat urtetan erabiltzeko aukerarik izan gabe egon eta gero, euskaraz ere badu movistarrek 1004 telefono-zerbitzuko arreta. Gainera, agian fakturazioa euskaraz eskatuta dudalako, edo inoiz lehendik euskarazkoa hautatua nuelako, hasierako lokuzioa bera euskara hutsean entzun dut, eta gero langileak euskaraz hartu nau. Langileak berak gerora deitu nauenean, euskaraz egin du zuzenean. Produktu berri bat kontratatzeko, ordea, beste langile batekin jardun nintzen eta gaztelaniaz egin behar izan nuen, eta grabazioa berdin. Instalatzaileak edo teknikariak ere gaztelaniaz egin du. Euskarazko zerbitzua berriro indarrean jarri izana eskertzekoa bada ere, eta Movistarren euskararen alde dituzten neurrietan lagungarri bada ere, ongi legoke euskarazko zerbitzua hasi duen bezeroak urrats guztiak euskaraz osatu ahal izatea. Erantzuna: Dosierra: 414-2015 Nori: MURUETATORRE 7E ETXEBIZITZA-KOMUNITATEA Arrazoia: Durangoko Muruetatorre auzuneko 7E etxebizitza-komunitatea zoriondu nahi dut, igogailuan ipinita zegoen oharra ele bietan idatzita ikusi dudalako. Zoritxarrez Durangon ez da ohikoa halakoetan euskaldun bizilagunak kontuan hartzea. Erantzuna:

297

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak ZORIONTZEAK

Dosierra: 514-2015 Nori: NIEREIA TERAPIA ZENTROA Arrazoia: Niereia gune holistikoa (Durango) zoriondu bahi dut. Izan ere, kalean ikusi dut udako ikastaro trinko baten berri iragartzeko kartel parea, bata gaztelaniaz eta bestea euskaraz. Hargatik, Durangon halakoetan euskaldunoi begirunea izatea ez baita ohikoa. Erantzuna: Dosierra: 717-2015 Nori: OBSERVATORIO DE MULTINACIONALES EN AMÉRICA LATINA Arrazoia: Latinoamerikako Multinazionalen Behatokiari (www.omal.info) zorion mezua helaraztea nahiko nuke, izan ere, Diagonal (www.diagonalperiodico.net) hamabostekariaren barruan "Enpresa transnazionalak" izenburua daukan 8 orrialdeko argitalpena jaso dut eta euskara hutsean zegoen. Erantzuna: Dosierra: 450-2015 Nori: OGIPAN Arrazoia: Ogipan okindegietan jarritako kartelak euskaraz ageri dira. Zoriontzeaz gain, proposamentxoa egin nahiko nieke; testuan ageri diren akatsak zuzendu eta gaztelaniaz soilik dagoen esaldia ere euskaratu dezaten. Erantzuna: Dosierra: 639-2015 Nori: OHIUKA TABERNA Arrazoia: Gasteizko Badaia kaleko Ohiuka tabernak bezeroon eskura izaten du Berria - Euskaldunon egunkaria. Erantzuna: Dosierra: 61-2015 Nori: PARTIDO POPULAR Arrazoia: Alderdi Popularraren Bilboko udal taldea zoriondu nahi dut; izan ere, Jesus Sanz zinegotzi berriak, osoko batzarrean, ia euskara hutsean egin du berba, bederen mozio bat defendatzeko (emakumeentzako aldagelak kiroldegietan). Erantzuna: Dosierra: 91-2015 Nori: PASTAS BEATRIZ Arrazoia: Iruñeko Estafeta karrikan dagoen Beatriz dendara joan naiz. Euren pasta goxoak dastatzeko aukera izateaz gain, plazerra da euskaraz eskatzeko aukera izatea. Bertan ziren saltzaile guztiak euskaldunak ziren. Zorionak!!! Erantzuna: Dosierra: 1033-2015 Nori: PATRONAT DE TURISME DE LA DIPUTACIÓ DE LLEIDA Arrazoia: Lleidako Turismo Patronatua (Lleida Diputazioa, Katalunia) zoriondu nahi dut; izan ere, aste honetako (2015-12-20) Argiaren kontrazalean orrialde osoko iragarkia ipini dute euskaraz; hemengo bertako hainbat erakundek edota hemen eragina duten Espainiako hainbat egiturak (esate baterako Trafiko Zuzendaritza Nagusia) egiten ez duten bezala. Erantzuna:

298

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak ZORIONTZEAK

Dosierra: 1055-2015 Nori: PETIT PALACE BARCELONA Arrazoia: Bartzelonan egun batzuk pasatzen ari den lagun bati hotelak urtebetetzea zoriondu dio euskaraz idatzitako ohar baten bidez. Erantzuna: Dosierra: 1073-2015 Nori: PIZZERIA PULCINELLA Arrazoia: Pizzeria Pulcinellaren publizitatea euskaraz ere badago. Erantzuna: Dosierra: 1169-2015 Nori: PMG POLMETASA Arrazoia: Arrasateko POLMETASA lantegian Euskara Plana hasteko urratsak ematen hasi dira. Beste lantegi batera hango plana ezagutzera ere joan dira. Ederto. Erantzuna: Dosierra: 599-2015 Nori: RE-READ IRUĂ&#x2018;EA Arrazoia: IruĂąean zabaldu berri den Re-Read liburu denda berrian egon naiz eta zoriondu nahiko nituzke euskaldunon hizkuntza eskubideak errespetatzeagatik. Zoritxarrez ez da ohikoa!! Bide batez, proposamentxoa eginen nieke webgunea ere euskaraz jartzeko. Erantzuna: Dosierra: 30-2015 Nori: ROITEGI AZAGRA BOTIKA Arrazoia: Ainhoa Bengoetxea botikari berria euskalduna da. Erantzuna: Dosierra: 852-2015 Nori: SAKANA OPTIKA Arrazoia: Arbizun etxez etxe banatu duen publizitatean euskarari eskainitako presentziagatik eta, horrela, euskaldunon hizkuntza-eskubideak zaintzeagatik zorion-mezua helarazi nahi diot. Erantzuna: Dosierra: 477-2015 Nori: SCHLECKER Arrazoia: Schlecker kateak Agoitzen duen dendan euskaraz egin daiteke. Erantzuna: Dosierra: 1040-2015 Nori: STILETTO DENDA Arrazoia: Laudioko Stiletto denda txalotu nahiko nuke erakusleihoko hainbat kartel euskara hutsean jartzeagatik. Asko eskertzen da ahalegina. Erantzuna:

299

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak ZORIONTZEAK

Dosierra: 1150-2015 Nori: SPA SPORT ITAROA Arrazoia: Spa & Sport Itaroa-ra telefonoz deitu dut eta euskaraz artatu naute. Erantzuna: Dosierra: 697-2015 Nori: TERNUA - IMPORT ARRASATE S.A. Arrazoia: Ternua etxeko arropa oparitu diote alabari. Etiketa begiratzen hasi eta informazio guztia euskaraz dagoela ohartu naiz. A zer poztasuna! Erantzuna: Dosierra: 138-2015 Nori: TIGER IRUÑEA Arrazoia: Tiger katearen denda berri bat ireki dute Iruñean. Bertan ageri diren kartelak eta seinaleztapena euskaraz ere badaude. Erantzuna: Dosierra: 689-2015 Nori: TU TIENDA ESPECIAL Arrazoia: Altsasuko Tu Tienda Especial arropa dendak lehen e-posta bidezko jakinarazpenak ez zizkigun euskaraz bidaltzen bezerooi. Bezero euskaldunak ere kontuan hartzeko eskatu eta geroztik, euskaraz ere bidaltzen dizkigu e-mezuak. Azkena, Udazkena-Negua Denboraldiko bildumei buruzkoa. Erantzuna: Dosierra: 25-2015 Nori: TRIODOS BANK Arrazoia: Triodos Bank-en Iruñeko bulegoan bi langile euskaldun daude. Hala ere, idatzizkoak elebiz jartzera animatu nahiko nituzke. Erantzuna: Dosierra: 708-2015 Nori: UVESCO GRUPO S.A. Arrazoia: Erosketa egitean deskontu txartela luzatu didate Altsasuko BM Complet-en. Poza hartu dut, erosketa-agirian ez bezala, deskontu txarteleko eduki guztiak euskaraz eta gaztelaniaz adierazita baitaude. Segi bide horretatik, ea ordainagiria ere euskaratzen duzuen. Erantzuna: Dosierra: 1057-2015 Nori: VODAFONE ESPAÑA Arrazoia: Vodafone telefonia enpresaren 123 zenbakira hots egin dut eta, zorionez, arreta euskaraz nahi nuela esan diedanean, langile euskaldunarekin jarri naute segituan eta harrera bikaina izan da. Horrela egiten jarrai dezatela eskatu nahiko nieke. Erantzuna: Dosierra: 41-2015 Nori: WELLNESS & HEALTH Arrazoia: Wellness & Health etxea (Donostia) zoriondu nahi dut; izan ere, Regenerox izeneko nutrikosmetikoaren prospektua euskaraz kaleratu du. Lehenengo aldia ei da halako produktu batean euskaldunok aintzat hartzen gaituztena. Erantzuna:

300

10. KONTSULTAK

301

302

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak

KONTSULTAK Dosierra: 27-2015 Arrazoia: Donostiako Udalak 2014ko abenduaren 18ko Udalbatzarrean hasierako onespena eman zitzaion Euskararen Kontseilu Sektorialerako Arautegi berriari. 6.1. artikuluan jasotakoaren arabera udal-taldeetako ordezkariek ez dute ezinbestean euskara jakin behar. Euskararen Kontseilu Sektorialean parte hartuko duten udal taldeetako ordezkariek ere, gainerako kideek bezalaxe, bi hizkuntza ofizialetan aritzeko gaitasuna izango dutela bermatzea nahi dugu. Eskariak edo araudiaren aldaketak, badu oinarri juridikorik? Dosierra: 58-2015 Arrazoia: Administrazioak ez ditu hartu aurkeztu dizkiogun eskaerak; ez die sarrera eman. Hori legezkoa da? Zer egin horrelako egoeraren aitzinean? Dosierra: 76-2015 Arrazoia: Nafarroako Etxebizitza Departamentutik jakinarazpena bidali diote, proiektua euskara hutsean aurkeztu duela eta itzulpen zerbitzura igorriko dutela adieraziz. Bertan 30/1992 Legeko 42.5. artikuluaren aipua heldu da. Ez du ulertzen zer den jakinarazi nahi zaiona. Dosierra: 100-2015 Arrazoia: Produktua euskara hutsean etiketatzearen gaineko legezkotasunaren kontsulta. Dosierra: 134-2015 Arrazoia: Paueko administrazio auzitegiak Uztaritzeko Udalaren erabakiaren aurka emandako ebazpenari helegitea aurkezteaz. Dosierra: 309-2015 Arrazoia: Marka komertzial baten gaineko kontsulta. Dosierra: 483-2015 Arrazoia: Jakin nahiko nuke ea Iru単eko Udaletxean teknikari gisa lan egiteko euskara eskatu beharko luketen edo ez. Dosierra: 516-2015 Arrazoia: Nire medikuarekin euskaraz ezin naizenez komunikatu, medikuz aldatzea eska al dezaket? eta onartuko al lukete eskaera? Dosierra: 556-2015 Arrazoia: Erregistro Zibileko liburuetan badago gaztelaniazko inskripzioen alboan bazterreko oharra euskaraz idazterik? Dosierra: 770-2015 Arrazoia: Gure bigarren semeari aitaren abizena (Azkona) euskal grafiaz jarri nahi izatean arazoak izan ditugu Agoizko erregistroan. Bihar errekurtsoa jarriko dugu eta horretarako Euskaltzaindiaren ziurtagiria lortu dugu abizena euskal grafiaz K-rekin dela egiaztatzeko. Aitak C-rekin du abizena eta ez du aldatu nahi. Zer dio legeak? Aitak C-rekin abizena eduki izanagatik, ezin zaio umeari abizena euskal grafiaz jarri?

303

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2015eko sinopsiak KONTSULTAK

Dosierra: 772-2015 Arrazoia: Astigarragako Kirol Elkarte batean zein hizkuntza-irizpide dituzten galdetu dut, semearekin bidali duten oharra gaztelania hutsean jaso dudalako eta gurasoekin egindako bilera gaztelania hutsean bideratu zelako. Euskara ofiziala izanda legeak betebeharrik ezartzen dien jakin nahiko nuke. Dosierra: 867-2015 Arrazoia: Herrialdez herrialdeko euskararen erabilerari buruzko datuak. Dosierra: 882-2015 Arrazoia: Erabilera zuzenari buruzko kontsulta. Dosierra: 901-2015 Arrazoia: EAEko Hezkuntzako Sailaren menpeko Irakasleen Laguntzarako Zentroan kartel finkoak euskara hutsean daude. Erabiltzaile batek gaztelaniaz ere egon beharko luketela esan digu. Zer lege babes dugu kartelek euskara hutsean jarrai dezaten?

304

305