Sinopsiak 2017 by Hizkuntz Eskubideen Behatokia

0. AURKIBIDEA

1. ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA.................................................................................................... 3 1.1. Ministerio de Economía, Industria y CompetitividaD............................................................... 5 1.2. Ministerio de Empleo y Seguridad Social................................................................................. 6 1.3. Ministerio de Fomento........................................................................................................... 10 1.4. Ministerio del Interior............................................................................................................. 17 1.5. Ministerio de Justicia.............................................................................................................. 22 1.6. Ministerio de Presidencia y para las Ad. Territoriales............................................................. 25 1.7. Ministerio de Sanidad, Servicios Sociales e Igualda............................................................... 26 2. FRANTZIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA................................................................................................. 28 2.1. Ministère de l’Économie, des Finances et d L,Emploi............................................................. 30 2.2. Ministère de Éducation........................................................................................................... 31 2.3. Pirinio Atlantikoko Kontseilu Orokorra................................................................................... 32 2.4. Autoroutes du Sud de la France – ASF.................................................................................... 33 2.5. La PostE.................................................................................................................................. 34 2.6. Pôle Emploi............................................................................................................................. 35 2.7. SNCF........................................................................................................................................ 36 2.8. CPAM BAIONA........................................................................................................................ 37 2.9. LARRUNGO TRENA................................................................................................................. 38 3. EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA.............................................................................. 40 3.1. Ekonomiaren Garapen eta Azpiegiturak Saila......................................................................... 42 3.2. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila.................................................................................... 43 3.3. Gobernantza Publikoa eta Autogobernu Saila........................................................................ 44 3.4. Hezkuntza Saila....................................................................................................................... 46 3.5. Ingurumena, Lurralde Plangintza eta Etxebizitza Saila........................................................... 53 3.6. Kultura eta Hizkuntza Politika Saila......................................................................................... 54 3.7. Lana eta Justizia Saila............................................................................................................. 56 3.8. Lehendakaritza....................................................................................................................... 57 3.9. Ogasuna eta Ekonomia Saila................................................................................................... 59 3.10. Osasun Saila........................................................................................................................... 62 3.11. Segurtasun Saila..................................................................................................................... 85 3.12. Turismoa, Merkataritza eta Kontsumoa Saila......................................................................... 89 3.13. Eusko Legebiltzarra................................................................................................................. 90 3.14. Arartekoa................................................................................................................................ 91 4. NAFARROAKO FORU ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA................................................................................ 93 4.1. Eskubide Sozialetako Lehendakariordetza.............................................................................. 95 4.2. Garapen Ekonomikorako Lehendakariordetza........................................................................ 97 4.3. Herritarrekiko eta erakundeekiko Harremanetarako Departamentua................................. 100 4.4. Hezkuntza Departamentua................................................................................................... 102 4.5. Kultura, Kirola eta Gazteria Departamentua........................................................................ 104 4.6. Landa Garapena, Ingurumena eta Toki Administrazio Dtua................................................. 106 4.7. Lehendakaritzako, Funtzio Publikoko, barneko eta Justiziako Dtua...................................... 107 4.8. Ogasuna eta Finantza Politika Departamentua.................................................................... 112 4.9. Osasun Departamentua........................................................................................................ 113 4.10. Nafarroako Parlamentua...................................................................................................... 128 5. FORU ALDUNDIAK.................................................................................................................................... 131 5.1. Arabako Foru Aldundia......................................................................................................... 133 5.2. Bizkaiko Foru Aldundia......................................................................................................... 134 5.3. Gipuzkoako Foru Aldundia.................................................................................................... 144

6. UDALAK ETA MANKOMUNITATEAK........................................................................................................... 151 6.1. Arabako Udalak.................................................................................................................... 153 6.2. Bizkaiko Udalak..................................................................................................................... 155 6.3. Gipuzkoako Udalak............................................................................................................... 164 6.4. Ipar Euskal Herriko Udalak................................................................................................... 174 6.5. Nafarroako Udalak................................................................................................................ 177 6.6. Mankomunitateak, Ipar EH Elkargoak, Euskal Hirigune Elkargoa......................................... 188 7. SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA.................................................................................................................. 192 7.1. Aisialdia: aisialdia, argitalpenak, hedabideak, kirola, kultura............................................... 194 7.2. Aseguru etxeak eta finantzak............................................................................................... 209 7.3. Eragileak: alderdi politikoak, sindikatuak, erlijioa, mundu asoziatiboa.................................216 7.4. Industria eta etxegintza........................................................................................................ 225 7.5. Interes orokorreko zerbitzuak: energia hornitzaileak, garraio zerbitzuak, hezkuntza, osasun zerbitzuak, telekomunikazio enpresak................................................... 227 7.6. Merkataritza handia / Elikadura / Ostalaritza....................................................................... 247 7.7. Merkataritza txikia / Profesionalak eta Zerbitzuak............................................................... 275 7.8. Ekonomia.............................................................................................................................. 281 8. ZORIONTZEAK........................................................................................................................................... 282 9. KONTSULTAK............................................................................................................................................. 297 10. 2017ko DATUAK...................................................................................................................................... 301

1. ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

MINISTERIO DE ECONOMĂ?A, INDUSTRIA Y COMPETITIVIDAD _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 339-2017 Nori: INE egoitza nagusia Arrazoia: INEtik datuak eskatzen dizkigute. Esan diegu euskaraz bidaltzeko baina gutun batean zegoen %30 inguru, gutunaren beste testua, gutun-azala, e-postaz bidaliko mezua eta datuak sartzeko webgunea ez daude euskaraz Erantzuna: INEren BIZKAIKO PROBINTZIA ORDEZKARIA: Zerbitzu Sektorearen Jarduera Adierazleen inkestaren aurkezpen gutuna, Madrilen dagoen INEren Zerbitzu Zentralen komunikazioa da; hau da, aipatutako botere publikoa ez dago EAEn kokatuta. Hala ere, Euskararen Erabileraren Normalizaziorako 10/1982 Legearen 5. Artikuluaren arabera, herritarrak galde-sorta euskaraz betetzeko eskubidea dauka, bai webgunearen bidez (www.irira.ine.es), bai euskarazko galdetegi berria paperean eskatuz. Erantzuna: INE â&#x20AC;&#x201C; EKOIZPEN ESTATISTIKOAREN ETA LAGINKETAREN KONTROLEKO DEPARTAMENTUAREN IDAZKARI NAGUSIA: INEren politika da galdesortak Espainiako Autonomia Erkidego guztietako hizkuntza ofizialetan eskuragarri egotea. Hala ere, gerta daiteke inkesta sortu berrietan edota galdesortetan aldaketak izan dituzten inkestetan atzerapen bat egotea eragiketa estatistikoa hasten denetik galdesortak hizkuntza guztietan erabilgarri egon arte. Kexan ez denez aipatzen herritarra zein inkesta zehatzi buruz ari den, ezin dugu kasuaren inguruko azalpen gehiagorik eman. _____________________________________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

MINISTERIO DE EMPLEO Y SEGURIDAD SOCIAL _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 339-2017 Nori: INEM - NAFARROAKO HERRIALDE ZUZENDARITZA Arrazoia: INEMek Arrotxapea auzoan duen bulegora joan naiz. Bi kontsulta egin behar nituen. Bat Nafarroako Gobernuari dagokiona eta bestea Espainiar Gobernuari dagokiona. Nafarroako Gobernuari dagokionez, artatu nauen pertsonak ez zekien euskaraz eta itxoiteko esan dit. Bost minuturen ostean pertsona euskaldun batek artatu nau. Eman didaten papera, ordea, ez zegoen euskaraz. Espainiako Gobernuari dagokionez, artatu nauen pertsonak ez zekien euskaraz eta gaztelaniaz egin behar izan dut kontsulta. Erantzuna: NAFAR LANSAREA - LAGUNTZA ETA KUDEAKETA ADMINISTRATIBOAREN ZERBITZUKO ZUZENDARIA: Arrotxapeako Enplegu Agentziak aditzera eman du ele bietan idatzita daudela eskabide orokorrak, erreklamazio orriak eta, orokorrean, izaera ofizialeko dokumentazioa. Igorritako idazkian zehazten ez denez pertsona interesdunaren eskutan jarri zen dokumentu mota, ezin erantzun zehatzagorik eman. Pertsona horrek dio beranduago artatu zutela, hain zuzen ere, bortz minutu beranduago. Denbora hori, ordea, ez da adierazgarritzat hartzeko modukoa. Herritarrari oroitarazi nahiko genioke Nafar Lansare-Nafarroako Enplegu Zerbitzuak baduela kexak eta iradokizunak hartzeko, tramitatzeko eta erantzuteko sistema, bai enplegu agentzietan hala nola zerbitzu nagusien bulegoetan.

________________________________________________________ Dosierra: 143-2017 Nori: Gizarte Segurantza - INSS - DIRECCIĂ&#x201C;N GENERAL Arrazoia: Gizarte Segurantzaren webgunean osasun laguntzarako inprimakia gaztelania hutsean dago. Erantzuna: INSS - 30. MAILAKO AHOLKULARIA: Halaxe da, gaur egun, osasun asistentziarako eskabideak ez daude hizkuntza ofizialetara itzulita. Joan den abuztutik hona hainbat aldaketa egin dira eskabideotan arrazoi ezberdinak tarteko. Hala ere, prestazio guztien eskabide-orrietan eragingo duen beste aldaketa bat egin beharra dago oraindik, eskabideok 39/2015 Legera egokitzeko. Ereduak erabat zuzenduta egon arte itxoitea erabaki da, oso denbora tarte laburretan behin eta berriro itzuli behar ez izateko. Hala ere, osasun asistentziarako eskabidearen itzulpenak ahalik eta azkarren kudeatzen saiatuko gara.

________________________________________________________ Dosierra: 363-2017 Nori: Gizarte Segurantza - INSS - GIPUZKOAKO HERRIALDE ZUZENDARITZA Arrazoia: Gaur goizean Gizarte Segurantzaren Irungo bulegoan egon naiz. Hiru lagun desberdinek artatu naute eta hiruekin gaztelaniaz egin behar izan dut. Erantzuna: GIPUZKOAKO GIZARTE SEGURANTZAKO ZUZENDARIA: Gure erakundeak argi du herritar orok berak aukeratutako hizkuntzan jaso behar duela informazioa eta arreta, eta dagoeneko badira urte batzuk euskalduntze-planak lantzen hasita gaudela gure funtzionarioekin, hain zuzen, herritarren eskubide hori ondo beteko dela ziurtatzeko. Jendea artatzeko Gizarte Segurantzak dituen ia zentro guztietan dago euskaraz dakien funtzionarioren bat. Tamalez, gaur egun Irungo CASSISen ez dago euskaraz artatzeko gai den funtzionariorik, izan ere euskaraz zekien bakarra beste bulego batera joan baita.

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

________________________________________________________ Dosierra: 367-2017 Nori: Gizarte Segurantza - INSS - GIPUZKOAKO HERRIALDE ZUZENDARITZA Arrazoia: Irungo Gizarte Segurantzaren Bulegoan hitzordua hartzeko eta zenbakia hartzeko makinak gaztelania hutsean ematen du ziurtagiria. Erantzuna: GIPUZKOAKO GIZARTE SEGURANTZAKO ZUZENDARIA: Gure erakundeak argi du herritar orok berak aukeratutako hizkuntzan jaso behar duela informazioa eta arreta, eta dagoeneko badira urte batzuk euskalduntze-planak lantzen hasita gaudela gure funtzionarioekin, hain zuzen, herritarren eskubide hori ondo beteko dela ziurtatzeko. Itxaronaldiak kudeatzeko ekipamenduak gaztelaniaz konfiguratua daude, ez euskaraz. Horregatik gure zerbitzu zentralei eskatu diegu aplikazioaren hurrengo eguneraketan aktibatu dezatela hemengo bi hizkuntza koofizialetako edozeinetan jarduteko aukera.

________________________________________________________ Dosierra: 371-2017 Nori: Gizarte Segurantza - INSS - GIPUZKOAKO HERRIALDE ZUZENDARITZA Arrazoia: Estatu batean bizi eta beste batean lan egiten dugun langileok Gizarte Segurantzan egin behar ditugun tramiteetako idazkiak gaztelania hutsean daude. Gipuzkoan kokatuta egonik (Irungo bulegoan egon naiz), bi hizkuntza ofizialetan behar lukete. Erantzuna: GIPUZKOAKO GIZARTE SEGURANTZAKO ZUZENDARIA: Gure erakundeak argi du herritar orok berak aukeratutako hizkuntzan jaso behar duela informazioa eta arreta, eta dagoeneko badira urte batzuk euskalduntze-planak lantzen hasita gaudela gure funtzionarioekin, hain zuzen, herritarren eskubide hori ondo beteko dela ziurtatzeko. Aipatzen duzun formularioari dagokionez, E-106 Nazioarteko Erregelamenduena, Europar Batasuneko eredu bat da, beste herrialde batean aurkezteko erabiltzen dena, eta bakarrik erakunde horretako hizkuntza ofizialetan dago inprimatuta.

________________________________________________________ Dosierra: 538-2017 Nori: SEGURIDAD SOCIAL - SECRETARĂ?A DE ESTADO Arrazoia: 2014an Gizarte Segurantzan Europako Osasun Txartela eskatu genuen. Orduan luzatu zigutena gaztelania hutsean zegoen. Orain, hiru urte beranduago, bere horretan jarraitzen du. Gizarte Segurantzak ez al daki hemen gauza ofizial guztiek euskaraz egon behar dutela? Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 7-2017 Nori: SEPE - Servicio PĂşblico de Empleo Estatal - GASTEIZKO ENPLEGU BULEGOA Arrazoia: Txagorritxuko SEPE bulegoan euskaraz artatua izatea eskatu dut eta langile euskaldunik ez zegoela erantzun didate. Neure eta bertaratzen diren erabiltzaile euskaldun ororen hizkuntza eskubideak bermatu daitezen, behintzat PL2a duen pertsona bat jarri beharko lukete bulego honetan (eta beste guztietan ere). Erantzuna:

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

________________________________________________________ Dosierra: 643-2017 Nori: SEPE - Servicio Público de Empleo Estatal - IRUNGO ENPLEGU BULEGOA Arrazoia: Irungo SEPE bulegoan langabeziagatiko diru-laguntza eskatzean, euskaraz artatuko ninduen inor ez da izan, berariaz eskatu dudan arren. Urteak dira bulego honetan euskaraz artatua izatea eskatzen dudala, baina ez da soluziorik jartzen. Gipuzkoako Gizarte Segurantzaren bulegotik erantzuna jaso izan dut, esanez justu egun horietan euskaraz artatzeko gai direnak oporretan daudela. Hala balitz ere, bermatu beharra dago beti euskaraz artatuko duen norbait egongo dela. Irungo bulego honi, Gipuzkoako zentralari eta dagokien guztiei esan nahi diet nahikoa dela, baztertua eta mespretxatua sentitzen naizela, eta irmo eskatzen diet behingoz konpon dezatela egoera bidegabe hau. Erantzuna: EEZP - ZUZENDARIORDE PROBINTZIALA: Zuzendaritza Probintzial honi ihes egiten dioten arrazoiengatik, ez da posible jendearentzako arretan dauden langileen ehunetik ehunek gaitasun osoa (ulermena eta mintzamena) izatea jendeari arreta euskaraz egiteko. Hala ere, beti dago euskaraz hitz egiteko gaitasuna duen norbait, eta gure ahalmenaren barruan, gure langile guztiak elebitasunarekiko motibatuta daude eta gure mugak gaindituz goaz pixkanakapixkanaka. Bestetik, egun duen egoeraren konplexutasunaren gaineko datu guztiak izan ditzazun, jakizu araudi osoa bi hizkuntzetan guztiz menperatzea gauza konplexua dela Autonomia Erkidego ezberdinetako populazio osoari zuzendutako Lan Eskaintza Publikoen bidez eta enplegu publikora sartzeko meritu gaitasun eta berdintasun printzipioen arabera Estatuko edozein lekutara bidaliak izan daitezkeen langileez hornitzen den Estatuko Administrazio Orokorra (EAO) bezalako administrazio konplexu batean. Herritarrei arreta edozein hizkuntza koofizialetan berme osoz egiteko, EAOko oposiziogileek lau edo bost hizkuntzetan egiaztatuko beharko lituzkete gaitasun maila ezberdinak. Hots, Estatuko Administrazioko Kidegora sartzeko (C1 Taldea) 2. edo 3. mailako hizkuntza-gaitasuna egiaztatu beharko lukete, katalanez, galegoz eta euskaraz, bai eta gaztelaniaz edota zeinu-hizkuntzan (berau 2007az geroztik da koofiziala estatu osoan, eta oso funtzionario gutxik menperatzen dute), hori guztia Estatuko Goi Mailako Kidegoetako oposizioetan Europar Batasuneko bi hizkuntza osagarrien ezagutza 3.HEren maila baliokidean eskatzearen kalterik gabe. Horri, hautapen prozesu bakoitzeko proba berez konplexuen edukiak eta kasu bakoitzerako eskatutako titulazioa erantsi beharko litzaioke. Zoritxarrez, gure hezkuntza-sistemak ez dio errealitate horri erantzuten, egokiena hori litzatekeen arren. Era berean, langileak hizkuntza ikasteko bere lan betebeharretatik liberatzeko dugun ahalmen ekonomikoa beste erakunde batzuek dutenetik urrun dago eta ez dago gure esku hori aldatzea. Horren kalterik gabe, Gipuzkoako EEZPko langileak beren mugak gainditzen joango dira progresiboki. Horretan ari gara eta berriro ere zure esanetara gaude asebeteko zaituen zerbitzua emateko bideak aztertzeko. Aukera baliatu nahi dut jakinarazteko aurrez aurreko arretaz gain, internet (www.sepe.es web-orria) eta gure bulego birtuala ere (901 119 999 telefonoa, kostu partekatukoa, eta 943 980 598, doakoa, “tarifa finkoa” baduzu) eskura dituzula, mugitzeko beharrik gabe, izaera orokorreko edo partikularreko informazio eta zenbait izapidea egitea ahalbidetzen dutenak. Enplegu Zerbitzu honekin izan duzun asebete ez izana benetan deitoratzen dugu. Hala ere, etorkizunean gure bulegoetan egin beharko dituzun izapideetan zure laguntza eta enpatia izatea espero dugu, eta arren eskatzen dizugu gure kudeaketa eta zerbitzuan konfiantza izaten jarrai dezazun.

________________________________________________________ Dosierra: 965-2017 Nori: Gizarte Segurantza - TGSS - NAFARROAKO HERRIALDE ZUZENDARITZA Arrazoia: Gizarte Segurantzako egoitzara joan naiz Iruñean. Harreran zegoenak ez zekien euskaraz, eman didan papera gaztelaniaz zegoen, eta ostean artatu nauena ez zen euskalduna. Erantzuna:

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

________________________________________________________ Dosierra: 395-2017 Nori: MINISTERIO DE EMPLEO Y SEGURIDAD SOCIAL - Ministra FÁTIMA BÁÑEZ GARCÍA Arrazoia: Espainiarrek Espainia barruan ikusi nahi bagaituzte, bada garaia tokian tokiko hizkuntzak erabili eta errespetatzeko. Enplegu eta Gizarte Segurantzako Ministeriotik igorri dizkidaten eskutitzak ez daude euskaraz edo ele bietan, gaztelania hutsean baizik. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 460-2017 Nori: MINISTERIO DE EMPLEO Y SEGURIDAD SOCIAL - Ministra FÁTIMA BÁÑEZ GARCÍA Arrazoia: Gipuzkoako herritarra naiz eta Enplegu eta Gizarte Segurantzako Ministeriotik igorri dizkidaten TC 2 agiria eta aurkezpen gutuna gaztelania hutsean bidali dizkidate etxera. Euskaraz jaso nahiko nituzke. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 836-2017 Nori: MINISTERIO DE EMPLEO Y SEGURIDAD SOCIAL - Ministra FÁTIMA BÁÑEZ GARCÍA Arrazoia: Nire bizitza laboralaren txostena bidali dit postaz etxera. Nafarroan euskara ofiziala den eremuan bizi banaiz ere, bai gutuna eta bai txostena gaztelania hutsean daude. Euskaraz jaso nahi ditut. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 970-2017 Nori: MINISTERIO DE EMPLEO Y SEGURIDAD SOCIAL - Ministra FÁTIMA BÁÑEZ GARCÍA Arrazoia: Enplegu eta Gizarte Segurantza Ministerioaren web orrian sartu naiz “Sistema de Garantia Juvenil” delakoan izena emateko. Web orria gaztelania hutsean dago, nahiz eta euskarazko ataletik aritu. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 1006-2017 Nori: MINISTERIO DE EMPLEO Y SEGURIDAD SOCIAL - Ministra FÁTIMA BÁÑEZ GARCÍA Arrazoia: Trebakuntzagatiko hobariak kudeatzeko dokumentuak gaztelania hutsean daude: langileek sinatu beharreko "control de asistencia" eta "cuestionario para la evaluación" agiriak, esaterako. Erantzuna:

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

MINISTERIO DE FOMENTO _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 720-2017 Nori: ADIF - BEZEROEN ARRETA - DONOSTIA Arrazoia: Donostiako tren geltoki nagusian kartel baten zati bat gaztelaniatik euskarara itzuli dela ikusi daiteke. Euskaraz oker idatzita dago. Gaztelaniaz Hotel Términus dena euskaraz Hotela Términus itzuli dute, Términus Hotela jarri beharrean. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 1105-2017 Nori: ADIF Bilbo Arrazoia: Bilbon, Abandoko geltokian, Renferen tren bat berandu ibili da eta ADIFen atzerapen agiria ez dago euskaraz. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 81-2017 Nori: AENA - BILBOKO AIREPORTUA Arrazoia: Bilboko aireportuan, hegazkinen pisten barruan hegazkinak eta terminala lotzeko dauden autobusetan jarrita dauden oharrak gazteleraz eta ingelesez idatzita daude. POR FAVOR NO SE APOYEN EN LAS PUERTAS / PLEASE DO NOT LEAN AGAINST THE DOORS eta APERTURA DE PUERTAS DE EMERGENCIA 1 GIRE LA PALANCA EN LA DIRECCIÓN DE LA FLECHA 2 EMPUJE LA PUERTA /EMERGENCY DOOR OPERATION 1 TURN THE ..... 2 PUSH THE DOOR. Ez da inolako argibiderik ageri euskaraz. Erantzuna: Kexan aipatzen dituzun autobusak ez dira AENAkoak, Iberia edo Ground Force enpresetakoak baizik. Aire konpainiek bidaiariei lurrean eskaintzen dizkieten zerbitzuak, handling enpresak kontratatuz eskaintzen dituzte. Bilboko Aireportuan bi handling enpresa daude (lehen aipatutakoak), eta beraz, horiek dira autobusen jabeak. Hortaz, eurei dagokie autobusetako informazioa jartzea. Hala eta guztiz ere, guk bi enpresei helaraziko diegu kexa hau.

________________________________________________________ Dosierra: 221-2017 Nori: AENA - ZUZENDARI NAGUSIA Arrazoia: Bilboko aireportuko aparkalekuan erreserba egin dut internet bidez. Bete beharreko formularioan akats dezente zegoen, baina batez ere erreserba konfirmatzean jasotako oharrean: ez naiz gai jakiteko nola erabili behar dudan nire erreserba. Erantzuna: AENA: Lehenik eta behin, eragindako eragozpenarengatik barkamenak eskatzen dizkizuegu. AENAn egunero lanean ari gara gure erabiltzaileek eta bidaiariek kalitate oneko zerbitzua jaso dezaten. Hori dela eta, zinez eskertzen dizuegu gertaera honen berri eman diguzuelako. Izan ere, zuen ekarria ezinbestekoa baita AENAk eskaini nahi dituen zerbitzuen kalitate maila ona lortzeko. Horregatik, gure aparkalekuko erreserben web orria berrikusiko dugula aurreratu nahi dizuegu, dauden akats guztiak zuzentzeko asmoz.

________________________________________________________ Dosierra: 436-2017 Nori: AENA - ZUZENDARI NAGUSIA Arrazoia: AENAren web orrian (www.aena.es) sartu naiz Madrileko aireportutik irteten zen hegaldi bat kontsultatu nahi nuelako, baina web orria ez dago euskaraz. Bilboko Aireportukoa euskaraz dago, baino beste aireportuetakoak, berriz, ez. Euskaldunok euskaraz kontsultatu nahiko genuke edozein aireportuko informazioa. Erakunde publiko honek noiz bermatuko ditu euskaldunon hizkuntza-eskubideak? Erantzuna:

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

____________________________________________________ Dosierra: 23-2017 Nori: CORREOS Y TELÉGRAFOS - ATENCIÓN AL CLIENTE Arrazoia: Ordiziako Filipinetako kalean dagoen Correoseko bulegoan dituzten kartel eta iragarki gehienak ez daude euskaraz, gaztelania hutsean baizik. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 87-2017 Nori: CORREOS Y TELÉGRAFOS - ATENCIÓN AL CLIENTE Arrazoia: Segurako Correosen bulegoan euskaraz ez dakien langile batek ordezkatu du aurrez zegoen behargin euskalduna. Segurako bizilagunen %80,3 euskalduna da eta herriko harremanhizkuntza euskara da. Horregatik, Correos bezalako interes orokorreko zerbitzu batean euskarak bermatuta egon behar duela uste dugu, ia herritar guztiek joan behar izaten baitute noizbait hara. Erantzuna: CORREOS - ERAKUNDEEKIKO HARREMANEN ETA KOORDINAZIOAREN ZUZENDARIA: Correos erakunde publikoa izanik, sozietate honetako lanpostu hutsen horniketa araututako prozedura jarraituz egin behar da, eta ondorioz, indarrean dagoen eta estatu osorako homogeneoa den araudiari jarraituz esleitu behar da Segurako udalerrian zerbitzua emateko lanpostua ere. Eskumena duten Zuzendaritza Organoei galdetuta, Segurako bulegoan arestian aipatutako kontratazio irizpideak jarraituz sartu den langilea, hala eskatzen duten erabiltzaileei euskaraz arreta egiteko gaitasuna lortzeko prestakuntza-ikastaroa egiten ari da. Ildo honetan, aipatu nahi dugu hizkuntza ofizial bat baino gehiago duten Autonomia Erkidegoetako posta-bulegoetan jarraitu ohi den prozedura herritarrak eskatutako hizkuntzan arreta egitea izaten dela oro har, puntualki dosier honetan aipatzen dena bezalako gora-beherak gertatzen badira ere.

________________________________________________________ Dosierra: 316-2017 Nori: CORREOS Bilboko bulego nagusia - Bezeroekiko Harremanetarako Saila Arrazoia: Alameda Urquijo kaleko Correoseko bulegora joan naiz gutun ziurtatua bidaltzera eta langileak gaztelaniaz erantzun dit. Emandako paperaren %80a gaztelaniaz dago. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 490-2017 Nori: CORREOS Bilboko bulego nagusia - Bezeroekiko Harremanetarako Saila Arrazoia: Correosetako heldu izanaren abisuetako informazio guztia ez dugu euskaraz jasotzen. Alegia, eredua ele bietan dagoela dirudien arren, zenbait datu (eredukoak batzuk eta beste batzuk bulegoak jarritakoak) gaztelaniaz baino ez dituzte jartzen: produktuen izenak (carta, paquete azul, etab.), euskaraz izan beharko litzatekeen "producte" hitza, datak, "teléfono de la unidad...". Bulegoaren ordutegia ere ez dago guztiz ele bietan, "Cartería/Sección", etab. Hainbesterako al da Correosentzat informazio guztia euskaraz jarrita edukitzea? Erantzuna:

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

________________________________________________________ Dosierra: 551-2017 Nori: CORREOS IruĂąeko Bulego Nagusia Arrazoia: Lantokiko postontzian Correosen publizitate-orria aurkitu dugu, bere produktuak (zigiluak, gutun-azalak, kutxak, ...) eta zerbitzuak (oporretako postontzia) etxera eramateko eskaintzaren berri emanez. Orria espainiera hutsean dago. Ez ditu kontsumitzaile euskaldunak aintzat hartzen. Erantzuna: CORREOS - BEZEROAREN ARRETARAKO ARDURADUNA: Correosek hizkuntzaaniztasunarekiko posizionamendua argia du, bai indarrean den legedia betetzeko prestutasunari dagokionez, bai hura aplikatu eta sustatzearen aldeko sentsibilitateari dagokionez ere. Horrela erakusten dute azken urteetan abian jarritako jarduketek. Halakorik duten Autonomia Erkidegoetan, oro har, bi hizkuntza ofizialak erabiltzen dira zerbitzuformularioetan, informazio-orrietan eta erabiltzaileen eskura jartzen diren gainerako agirietan, direla inprimatuak, direla automatikoki luzatzen direnak, hala nola Correosek eskaintzen dituen zerbitzu guztien deskribapenean, edota, bestelako argitalpen, komunikazio eta abarretan. Laburbilduz, Correosek sentsibilitate berezia du hizkuntza-politikako arauak aplikatzeko garaian, jarrera aktiboa duelarik, arestian aipatu ditugun jarduketek adierazi eta erakusten duten moduan, eta, alde horretatik, bi hizkuntza ofizialen erabilera sustatzeko jarraibideak garatzen jarraituko du, halakorik duten Autonomia Erkidegoetan. Era berean, eta azaldutako gertaerari dagokionez, publizitate kanpainaren arduradunekin harremanetan jarri gara, eta jaso ditugun azalpenen arabera, zure erreklamazioa eragin duen agiria gaztelania beste hizkuntza ofizialik ez duten erkidegoetarako da. Correosen produktu-eskaintza zabala etxean jasotzeko interesa izan dezaketen bezeroei Euskal Autonomia Erkidegoan eta Nafarroan banatzeko egindako publizitate-orri elebiduna ere bidali digute. Hori da erreklamazioa egin duen pertsonak bere postontzian aurkitu behar zukeen eredua.

________________________________________________________ Dosierra: 664-2017 Nori: CORREOS Gasteizko bulego nagusia Arrazoia: Gasteizko Postas kaleko posta-bulegoan ezin izan dut paketea euskaraz jaso. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 861-2017 Nori: CORREOS - 2. ZONALDEKO ARDURADUNA (BILBO) Arrazoia: CORREOS Y TELĂ&#x2030;GRAFOS, S.A. ESTATU SOZIETATEA banaketan, bezeroentzako arretazerbitzuan eta beste lanpostu ezberdinetan aritzeko lan-poltsak osatzeko baldintzak negoziatzen ari da. Deialdiaren oinarrietan ez da kontuan hartzen Espainiako Estatuan mintzatzen diren hizkuntzen ezagutza. Aldiz, lanpostu horietarako ingelesa meritu gisa baloratzea aurreikusten da. Erantzuna: CORREOS - ERAKUNDEEKIKO HARREMANEN ETA KOORDINAZIOAREN ZUZENDARIA: Sozietate honek errespetu osoa du Estatuko hizkuntza ofizial guztien erabileran, eta indarrean den legediari jarraikiz, haien erabilera ezarrita dagoen autonomia erkidego guztietan erabiltzen du, Correosek eskaintzen dituen zerbitzuen erabiltzaileen arretari eta beharrei erantzunez. Era horretan, ugari dira Correosen eleaniztasunaren aldeko posizionamendua egiaztatzen duten jarduerak, hala nola, call center bidezko arreta (informazio telefonikoa) hizkuntza koofizial guztietan egitea, edota elebitasun orokorra seinaletikan, herritarren eskura jartzen diren inprimakietan zein zerbitzu guztien azalpenetan. Zure idazkian aipatzen duzun gaiari dagokionez, Sozietate honetako hautaketa prozesu guztiak sektore publiko enpresariala gidatzen duten irizpideei jarraikiz egin behar dira, eta ondorioz, prozesu hauetan gehitu nahi litzatekeen elementua edozein izanik ere, jarduera marko horren barruan sartu beharko litzateke. Bukatzeko argitu nahi dut atzerriko hizkuntzen ezagutza, ingelesa kasu, ez dela baloratuko lanpostuak aldi baterako betetzeko lan-poltsen deialdi honetan.

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

________________________________________________________ Dosierra: 902-2017 Nori: CORREOS - DIRECCIÓN DE RELACIONES INSTITUCIONALES Y COORDINACIÓN Arrazoia: Correosek City Paq zerbitzua iragartzeko Bilboko Metroan egindako publizitate-kanpaina gaztelania hutsean dago. Horrekin beste behin ere euskaldunok ez gaituzte aintzat hartu bezero gisa. Erantzuna: CORREON - ERAKUNDEEKIKO HARREMANEN ETA KOORDINAZIOAREN ZUZENDARIA: Metro Bilbon Correoren City Par zerbitzua sustatzeko jarri ziren kartelak publizitate kanpaina zabalago baten barnean kokatu behar dira. Hala, hizkuntza koofizialak euskarri ezberdinetan erabili dira erakutsi behar ziren lekuaren arabera egokien jotzen zen hizkuntzan, beti ere balizko eragin komertziala eta eskura jarritako baliabideen eraginkortasun handiena bilatuz. Kanpaina hau amaitu da dagoeneko, baina jada aipatu dugun eran, Corresek bere ohiko jokabideari eutsiz, gure zerbitzu eta produktuen erabiltzaileei hizkuntza koofizial bat baino gehiagotan eskaini die informazio komertziala hizkuntza horiek erabiltzeko eskubidea aitortzen den autonomia erkidegoetan.

________________________________________________________ Dosierra: 926-2017 Nori: CORREON Y TELEGRAFOA - ATENCIÓN AL CLIENTE Arrazoia: Internet bidez egindako erosketa bat etxera bidean dagoela jakinarazteko mezua jaso dut. Correos.es webgunean jarraipena egiteko zenbakia eskatutako atalean sartuta, webgunea zabaldu eta hizkuntzen aukera bilatu dut. Hara! Gaztelaniaz gain, portugesez eta txineraz irakurri daiteke; euskaraz, ordea, ez. Erantzuna: CORREOS: Zuen kexa jaso ondoren kontsulta egin eta Correoseko web orrian hainbat hizkuntza hautatzeko aukera dagoela esan digute; nazioarteko hizkuntzak eta estatuko hizkuntza koofizialak ere. Bezeroak hautatzen duen hizkuntzan aritzeko aukera du. Erantsita doakizue irudi bat zeinetan ikusten ahal den euskara hautatuz gero, webgunea euskaraz kontsultatzeko aukera dagoela, baita jarraipen atalean ere.

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

________________________________________________________ Dosierra: 208-2017 Nori: MINISTERIO DE FOMENTO Arrazoia: Bizi garen etxeak 50 urte baino gehiago dituela-eta, Eraikinaren Ikuskaritza Teknikoa egin digute bi arkitektok Udaletxean dokumentua 2017ko ekainaren 27a baino lehen aurkezteko. Arkitektoak euskaldunak eta euskaraz lan egiten dutenak izaki, azterlana euskaraz egin digute, baina atal batzuek espainieraz azaldu dira azterlanean eta nire harridura azaltzean, honako hau erantzun didate mezu honen bidez: "Eraikinen Ikuskaritza Teknikoa egiteko, Eusko Jaurlaritzak ateratako programa bat erabiltzen dugu (derrigorrezkoa); https://www.euskoregite.com/eu/ estekan ikusi dezakezun bezala. Programa hau, euskaraz edo espainieraz erabili daiteke, eta bertatik ateratzen den dokumentazioa ere bi hizkuntzatan izan daiteke. Kontua da, EIT txostena gauzatzeko, Eraginkortasun Energetikoaren Ziurtagiria egin beharra dagoela, eta bertatik ateratzen diren hainbat datu EIT txostenean sartu. EEZ egin ahal izateko ordea, beste programa bat erabili behar da (derrigorrezkoa); http://www.codigotecnico.org/index.php/menurecursos/menu-aplicaciones/282-herramienta-unificada-lider-calener estekan ikusi dezakezun bezala. Kasu honetan, Espainiako Gobernuak sortutakoa da programa; hau honela, programa honetatik ateratzen den dokumentazioa espainieraz soilik dago. Beraz, EIT txostena euskaraz dago; ERAGINKORTASUN ENERGETIKOAREN ZIURTAGIRIA atala da azken orria, eta honen ondoren datorrena aipatutako bigarren programarekin lortutako EEZ da (espainieraz dagoena, gehigarri gisa erantsi dugu, zuen informaziorako)". Beraz, hemen, teknikariak euskaraz lan egiten hasten direnean ere lana osotasunean euskaraz bukatzeko ezintasunak. Espainiako Gobernua eta hura behar bezala eragiten ez duen Eusko Jaurlaritza salatu nahi ditut, Ikuskapen Txostena oso-osorik euskaraz jasotzerik izan ez dudalako. Eginkizun hori burutzeko egin beharreko aldaketa guztiak behar diren toki guztietan egitea eskatzen dut. Ni euskalduna naiz eta euskaldun legez dokumentua oso-osorik euskaraz jasotzea dagokit. Zer esanik ez gure erakundeek txostenak oso-osorik euskaraz jaso ditzaten. Erantzuna: EJ - ETXEBIZITZAKO PLANGINTZAREN ETA PROZESU ERAGILEEN ZUZENDARIA: Lurralde Plangintza eta Etxebizitza Sailak konpromisoa eskaintzen duen zerbitzua ahalik eta onena izateko eta, ildo horretatik, herritarrei zuzenduta dagoen arreta-zerbitzu elebiduna bermatzeko ahalegina egiten du. Sail honek garrantzi handia ematen dio erabiltzen duen euskararen kalitateari, izan ere, kalitatea behar dute herritarrek administraziotik jasotzen duten zuzeneko zerbitzuan, eta hizkuntza oinarrizko kalitate irizpidetzat hartzen da. Kexan adierazitakoari dagokionez, eraikinen ikuskapen teknikoaren inguruko izapideak egin behar izanez gero, Instituto de la Construcción de Castilla-León erakundeak sortutako aplikazioa erabili behar da eta horrek ez ditu dokumentuak ele bietan edo euskaraz sortzen. Egiaztatu dugunez, zuk adierazitakoa zuzena da; beraz, aplikazio hori egokitzeko, horrek behar bezala funtzionatzeko eta hizkuntza-irizpideak betetzeko pausoak emango ditugu.

________________________________________________________ Dosierra: 82-2017 Nori: RENFE - Altsasu Arrazoia: Askotan hartzen dut trena Altsasuko tren geltokian. Megafoniatik honako mezu hauek ematen dituzte: “Media distancia helmuga Irun abiatuko 1 (trenbidearen zenbakia). Bidaiari jaunandreok, trenbidea gurutzatu aurretik kontu ardura izan. Media distancia, helmuga Irun, geltokira doanak, geltoki horretarako aurreikustako pasatze orduarekiko ordu honetan da iristekoa hemezortzi horas y berrogeita sei minutos”. Nire ustez erabat okerrak direnez, zuzentzeko eskatu nahi dut. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 117-2017 Nori: RENFE - GERENCIA DE CERCANÍAS DE BILBAO Y DONOSTIA - BULEGO NAGUSIAK Arrazoia: Renferen aldirietako Olabeagako geltokiko sarbideko errotuluak akats ortografikoa du. "Serbidea" ageri da "Sarbidea" beharrean. Erantzuna: EUSKADIKO ALDIRIKOEN NUKLEOAREN GERENTZIA: Testuak zuzendu egin ditugu.

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

________________________________________________________ Dosierra: 530-2017 Nori: RENFE Ordiziako geltokia Arrazoia: Aldiriko trenek atzerapenak dituztela esateko eta Lezo/Errenteriatik Irunera bitarte joateko Euskotrenekin tren-aldaketa egin behar dela adierazteko bozgorailuetatik ematen ari diren ohar guztiak gaztelaniaz baino ez dira izaten ari. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 715-2017 Nori: RENFE Tolosako geltokia Arrazoia: Gaur 11:16ko trena 8 minutuko atzerapenarekin etorri da eta megafoniatik gaztelania hutsean abisatu dute. Mezua hainbatetan eman dute eta beti gaztelania hutsean. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 845-2017 Nori: RENFE Tolosako geltokia Arrazoia: Irailaren 28an, 13:20etan Tolosako tren geltokian, Brinkolara zihoan trena berandu zetorrela megafoniatik esaterakoan ez zuten euskara erabili. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 852-2017 Nori: RENFE egoitza nagusia Arrazoia: Bilboko Abando tren-geltokiko orgatxoak uzteko lekuan, argazkian ikus daitekeen bezala, gaztelaniaz baino ez daude oharrak. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 886-2017 Nori: RENFE egoitza nagusia Arrazoia: Bozgorailutik Brinkolara doan 18:57ko Renfe aldiriak trena 45 minutuko atzerapenarekin datorrela adierazi du gaztelania hutsean hainbat aldiz. Arratsaldeko 18:52 inguruan izan da. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 895-2017 Nori: RENFE - EUSKADIKO ALDIRIKOEN NUKLEOAREN GERENTZIA Arrazoia: Bilboko aldirietako trenetan erabiltzaileei zuzendutako oharraren euskarazko testuak akatsak ditu. Honela dio: "Trenatik IGOTZEA edota JEISTEA deberaturik dago ateak ixterakoan". Erantzuna: EUSKADIKO ALDIRIKOEN NUKLEOAREN GERENTZIA: Zure erreklamazioaren berri eman diogu ardura duen sailari. Hurrengo egunotan testuak zuzenduko dituztela erantzun digute. Bestalde, erreklamazioa egin duenari barkamena eskatu nahi diogu gure akatsengatik. Renfe Viajerosek idatzitako informazioa gaztelaniaz nahiz euskaraz eskaintzeko konpromisoa hartuta dauka, eta hori dela medio, erreklamaziogileari eskerrak eman nahi dizkiogu eta horretan jarraitzera animatu, modu horretan gure jarduna hobetzen laguntzen digu eta. Kartela jada aldatuta dago.

________________________________________________________ Dosierra: 959-2017 Nori: RENFE Tolosako geltokia Arrazoia: Tolosako Renfeko geltokian, bere seinaletikan "Irun" azentu-markarekin ipinita dute nahiz eta izen ofizialak eta euskaraz horrelakorik ez eraman. Erantzuna:

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

________________________________________________________ Dosierra: 961-2017 Nori: RENFE egoitza nagusia Arrazoia: FEVEren web orria gaztelaniaz baino ez dago. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 986-2017 Nori: RENFE - EUSKADIKO ALDIRIKOEN NUKLEOAREN GERENTZIA Arrazoia: Renfek azkenaldian Bilboko Biribila plazan jarritako salmenta automatikorako makinen goiko parteko pantailan lekua, data, iragarkiak eta eguraldiaren iragarpena gaztelania hutsean agertzen dira. Bestalde, itxaron beharreko denboraren informazioa emateko pantailek ere data gaztelania hutsean adierazten dute. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 1015-2017 Nori: RENFE - EUSKADIKO ALDIRIKOEN NUKLEOAREN GERENTZIA Arrazoia: Gaur Bilbotik Laudiora doan Renfe Cercanías C3 trena hartu dut Bilboko Abando geltokian, eta afixa honekin topo egin dut: “Trenatik IGOTZEA edota JEISTEA deberaturik dago ateak ixterakoan”. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 1038-2017 Nori: RENFE Tolosako geltokia Arrazoia: Tolosako Renfe geltokiko megafoniatik 8:18ko autobusa 15 minutuko atzerapenarekin etorriko zela abisatu digute gaztelania hutsean eta behin baino gehiagotan. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 1042-2017 Nori: RENFE Iruñeko geltokia Arrazoia: Iruñea-Madril-Iruñea trena bidaian, bozgorailuetatik emandako komunikazio guztiak gaztelaniaz eta ingelesez bakarrik izan dira. Herrien izenak ere denak gaztelania hutsean. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 1077-2017 Nori: RENFE - EUSKADIKO ALDIRIKOEN NUKLEOAREN GERENTZIA Arrazoia: Bilboko San Mames geltokiko hainbat ohar eta kartel gaztelania hutsean daude. Erantzuna: EUSKADIKO ALDIRIKOEN NUKLEOAREN GERENTZIA - MERKATARITZA SAILA: Zure erreklamazioaren berri eman diogu ardura duen sailari. Hurrengo egunotan testuak zuzenduko dituztela erantzun digute. Bestalde, erreklamazioa egin duenari barkamena eskatu nahi diogu gure akatsengatik. Renfe Viajerosek idatzitako informazioa gaztelaniaz nahiz euskaraz eskaintzeko konpromisoa hartuta dauka, eta hori dela medio, erreklamazioaren egileari eskerrak eman nahi dizkiogu eta horretan jarraitzera animatu, modu horretan gure jarduna hobetzen laguntzen digu eta.

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

MINISTERIO DEL INTERIOR _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 169-2017 Nori: DGP DIRECCIÓN GENERAL DE LA POLICÍA - DIRECCIÓN GENERAL Arrazoia: Gogor salatu nahi nuke Donostiako Urumea kaleko 17.eko Polizia Etxean, Espainiako Polizia Nazional jakin batek otsaileko lehen egun hauetan bere nagusikerian nire pertsonari eragindako umiliazio, mehatxu, irain, beldurrarazte eta jazarpen jarduera oldarkorrak. Bai eta polizia etxe horretan orokorrean euskal hiztunen eskubideekiko ageri den erabateko errespetu falta. Otsailaren 1ean gertatu zen goizeko 9:00etan. Polizi etxe atarira hurbilduta sarrerako poliziak galdetu dit espainolez ea zer nahi nuen edo zertara nindoan. Euskaraz erantzun diot esanez, silabaka ia, erdaldun batentzako ere euskararik ulerterrazena izan litekeenean: “In-bi-ta-zio karta bat Txi-le-rako”. “No entiendo. A mí me hablas en español. ¿Qué quiere(s)?”. Are polikiago erantzun diot berriro silabaka euskaraz. “Que no entiendo. Que a mí me hables en español. ¿Ves lo que pone aquí?”. Eta jarrera oldarkorrean (eta izango du gutxienez 100 kiloko gorpuzkera), hasten zait erakusten bere uniformeko Espainiako bandera eta “Policía Nacional” hitzak. Ez dakit bertan “Espainia” hitza ere ageri zen, ez nuen patxada gehiegirik izan halako egoera batean lasai begira egoteko, baina mesedez eskatu diot niri behintzat “edukazioz” hitz egiteko eta ez builaka. Ezinbestekoa nuen nire Txileko lagunentzako gonbidapen gutuna lortzea, eta etsita esan diot “Una carta de invitación para Chile”. Eta erakusten dit sarrerako atea, berriro buila batean ekiten dion bitartean, nola polizia etxean derrigorrez espainolez eginbeharra dagoen. Nik berriro euskaraz erantzun diot, leun, nahiago nukeela “edukazio” gehixeagoz hitz egitea, eta nola legeak, Espainiako Konstituzioak zein Autonomia Estatutuak..., ez nauten ni inola ere behartzen polizia etxe batean ere espainolez egitera, eta bai berriz administrazioa bere zerbitzuak euskaraz ere eskaintzera hala nahi duten herritarrei. Builan jarraitzen du delako poliziak han ilaran artean zain diren beste hainbat herritarren aurrean, baina nik eztabaidan jarraitu gabe, berak erakutsitako atetik egiten dut eraikuntza barrenera. Han barruko harrera mahaian nik euskara errazean eginda berriro lehenengo hitza “No le entiendo”. Baina berriro poliki esanez euskaraz zertara noan, azkenean beste arazorik gabe pasatu naute halako gonbidapen gutunak-eta bideratzen dituzten bulegora. Bertan, sartu orduko adeitasunez agurtu dut hiru hilabete lehenago-edo antzeko eskaera bat zela-eta artatu ninduen funtzionario edo langilea, eta adeitasunez agurtu nau berak ere, orduan ere nik euskaraz eta berak euskararik gabe, azkenean lortu genuelako egoera bideratzea, esan dezagun erdibide batetik -ez dut esango zein hizkuntzatan-, eta argitu genituen elkarrizketa adeitsuan bakoitzaren jarrerak. Oraingoan, bulego bereko beste mahai eta funtzionario edo langile batengana bideratu naute eta ni euskaraz hasi naizelarik, bulegoko funtzionario edo langileak elkarri begira, halako impasse egoera bat sortu da, baina hiru hilabete lehenagotik ezagutzen dudan funtzionario edo langileak argitu die besteei ahots goraz, ni benetan noala, serio noala “euskararekin”. Ez nekien oso ondo horrek zer esan nahi ote zezakeen, baina nire zorionerako, berehala prestatu da bulegoko beste funtzionario edo langile bat itzulpen lanak egitera nire mahaian, eta hala hasi da. Baina logikaz (eta nire funtzionario edo langile jada ezagunaren iradokizunez), azkenean euskara ulertu eta hainbestean egiten duen funtzionario edo langilearekin egin dut beharrezko tramitazio guztia, eta eskertu diot euskaraz egin ahal izana, nire aurretiko funtzionario edo langile ezagunari eskertu diodan bezala bere bitartekaritza gauzak erraz eta leun gertatu zitezen bertan. Halako gonbidapen gutunak bideratzeko, diru sarrera bat egin beharra dago bankuetan, eta hori eginda eguerdiko 13:30ean itzuli naiz agiri hau eta artean eman behar nuen besteren bat ematera. Atarian ez zegoen sarrera bideratzeko poliziarik. Atea gurutzatuta, harrera mahaiaren kanpo aldean dago goizean iskanbila eduki dudan polizia jauna. Buruarekin keinua egin dit ate metal detektatzailean aurrera egiteko, eta ni harrera mahaira hurbilduta, bertan dagoen (beste) poliziari euskaraz eskaini dizkiot daramatzadan agiriak. Polizia hau ere ezagutzen dut (seguru asko berak ere ezagutu nazake), jada 2010ean orduko Amarako Pio XII.eneko-edo Polizia etxean kontu bertsuengatik edukitako iskanbilengatik -orduan polizia hau zen atarian-, eta han gertatutakoen ondoren bideraturiko salaketa eta prozedurengatik. Polizia honek beste gabe hartu dizkit agiriak, eta galdetu ea emateko bakarrik ote diren, eta baietz, eta ez da besterik bion artean. Baina goizeko polizia

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

gorpuzkera sendokoa berriro hasi zait bitartean builan, oihukatuz jadanik goizean esan didala han espainolez egin behar dela, eta berriro hasi zait erakusten uniformeko bandera eta idatziak... Ez nuen beste zereginik bertan, eta hari kasu handirik egin gabe, besterik gabe eskertu dut agiriak hartu dizkidan polizia, eta agurtu ditut bertan ziren besteak ere. Otsailaren 6an, eguerdiko 13:30ean, berriro joan naiz polizia etxera, nire lagunentzako gonbidapen gutun ofizialak jasotzera. Oraingoan ere atarian ez dago sarrera bideratzeko poliziarik. Baina atea gurutzatuta, berriro dago harrera mahaiaren kanpo aldean jarrita aurreko asteazkenean iskanbila edukitako polizia jauna. Berriro egin dit buruarekin keinua metal detektatzailean aurrera egiteko, eta ni harrera mahaira hurbilduta, bertan dagoen emakumezko funtzionario edo langileari hasi natzaio kontatzen ahalik eta euskara errazenean nola 'In-bi-tazio kar-ta bat Txi-le-rako' jasotzera noan. “No entiendo. En castellano, por favor!”. Nik euskaraz esan diot berriro, polikiago seguru asko, eta ulertu dit zertaz ari naizen, eta galdetu dit espainolez ea gutunak jasotzera edo eskatzera nindoan. “Jasotzera” erantzun diot, eta bere “No te entiendo” berriaren aurrean, amore eman eta “Para recoger” argitu diot. Hasi zait zerbait esaten, baina ordurako ez zegoen jada bertan ezer entzuteko modurik. Ni mahaira hurbildu eta lehen hitza euskaraz egin dudan orduko hasi zait 100 kilo edo gehiagoko gorpuzkera izango duen polizia polizia-etxe barruan ezin erasokorrago espainolez builaka: “Hirugarren aldia da jada esaten dizudana. Hemen espainolez egin behar da. Hau Espainia da...”. Eta hasi zaio ere han inguruan beste tramite batzuk-edo egiten ari den poliziari (nik 6 urte lehenagotik ere jada ezagutzen dudan poliziari): “Hau da, begira! Hau da tipoa! Hirugarren aldiz dator, euskaraz eginez, nik aldi bakoitzean garbi asko esan diodan arren hemen espainolez egin behar dela. Egin espainolez! [niri] ...”. Ni beste emakumezko funtzionario edo langilearekin ari naizen bitartean, berriro eskatu diot delako poliziari mesedez niri “edukazioz” hitz egiteko, eta ez builan. 'Mecagüen la madre que te/le/me parió!' esaka (ez dakit ziur zein zen izenordaina), hurbildu zait aurrez aurre jartzeraino, builaka Espainian gaudela eta espainolez egiteko eta... Nire gainera datorkit bere ehun kilo edo gehiagoko gorpuzkerarekin erasokor... Beldurtzen nau, baina bat-batean inguruan zebilen beste polizia sartu da bion artean eta gerarazi du gorpuzkera handiko polizia..., niri ondoko gela batean sartzeko eskatzen zidan bitartean. Ni, zeharo urduri eta beldurtuta izan bada ere, hala sartu naiz, behin jabetu naizenean gela hura itxarongela zela, irekia, eta kristalezko horma gardena zuena geunden espazio inguru aldera. Galdetu diot hala ere zertarako sartu behar dudan han eta han itxoiteko esan dit eta deituko didatela. Minutu bat baino lehenago azaldu da orain hiru hilabete-edo ezagutu nuen funtzionario edo langile erdaldun baina abegitsua, eta barkamena eskatu dit gertatuagatik, lasai egoteko (urduri ikusi nau nonbait), ez zela ezer gertatzen, berak hitz egin duela jada iskanbila sortzen ari zen gorpuzkera handiko poliziarekin, eta lasai joateko berarekin bere bulegora, han emango zizkidala gonbidapen gutun ofizialduak. Nonbait delako poliziak sortu didan iskanbilarekin jabetua zen jada polizia-etxe osoa. Eman dizkidate gutun ofizialduak, sinatu dut sinatu beharrekoa, eta aurreko aldian eman zizkidan azalpen berberak zirela birgogoratuz, agurtu nau funtzionario edo langile abegitsu honek, berriro barkamena eskatu ondoren eta lasaitzeko, ikusirik-edo artean zein urduri eta lekuz kanpo nengoen, hala bainengoen. Eskertu ditut bertako funtzionario edo langileak eta irten naiz, artean dardarka komisariatik. Ez dago eskubiderik halakorik jasan behar izateko euskaldun bat estatuko administrazio batera euskaraz hurbiltzen den bakoitzean.Epaitegi batean ere jarriko nuke salaketa delako poliziaren nagusikerian nire pertsonari eragindako umiliazio, mehatxu, irain, beldurrarazte eta jazarpen jarduera oldarkorrengatik, polizia etxe horretako beste zeinahi funtzionario edo langile nirekin testifikatzeko prest balego egun horietan gertatutakoaz. Bitartean nolanahi eskatzen dut eta espero dut dagokionak dagozkion neurriak hartu ditzan halako jarreraren erantzukizunak behar bezala eskatzeko eta zuritzeko, niri gutxienez barkamen ordainak eskatzeko, eta behar diren bitartekoak jarri daitezen hemendik aurrera halako gertaerak ezinezko izan daitezen estatuaren zeinahi administraziotan, eta gutxiago, indarkeriaren legitimazio duen zeinahi polizi etxetan.Eta noski, legeak behar bezala betez, halako lekuetan ere estatuko administrazioak biolentziarik gabeko euskarazko zerbitzua agerian eskaini eta ziurtatu dezan hala nahi duten euskal herritarrentzat, eta aukera hori ere ezagutarazteko behar bezala egokitu ditzan dagozkion seinaleak, eta harrera zerbitzuak gutxienez ele bietan eskaini eta ziurtatu ditzan.

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

Erantzuna: DGP - IDAZKARI NAGUSIA: Donostiako Nortasun Agiria tramitatzeko bulegoan ez dago inolako arazorik hala eskatzen duten herritarrei arreta euskaraz egiteko. EL DEFENSOR DEL PUEBLO: Herritarrak Gipuzkoako Azpiordezkaritzaren bidez gertaeren txostena eskatuz bideratutako kexa jasota, aipatutako Burutza Nagusiak isilpeko informazioa eskatu zuen zer gertatu zen ikertu eta erantzukizunak argitze aldera. Prozedura honen baitan deklarazioa hartu zaie Polizia Nazionaleko eta Estatuko Kidego Orokorreko zenbait funtzionariori, herritarrari polizia-etxean harrera egin zion funtzionarioari barne. Hartutako deklarazioetan gertaeraren bertsio guztiz ezberdina ematen da, alegia herritarrak uko egin ziola une oro gaztelaniaz hitz egiteari, euskaraz arreta egingo zion itzultzaile bat eskatzeko besterik ez bazen ere, eta polizia bat arreta frantsesez egitera iritsi zela gaztelaniaz hitz bat bera ahoskatzeko prest ez zegoela ikusita. Polizia etxean badira euskaraz dakiten eta hala nahi duten herritarrei arreta euskaraz egiten dieten funtzionarioak. Herritarra ere atsegin handiz artatuko zuketen euskaraz hala eskatu izan balu, baina honek ez zuen laguntzeko batere jarrerarik erakutsi, sarbideko agenteak ez baitzion ulertzen. Ondoren berak egin nahi zuen izapidea egin ahal izan zuen, tratu egokia jasoz adierazpenetatik ondorioztatzen denez.

________________________________________________________ Dosierra: 737-2017 Nori: DGP DIRECCIÓN GENERAL DE LA POLICÍA - Jefatura Superior de Policía de Navarra Arrazoia: Abuztuaren 14an, 16:50etan, sartu eta leihatilan zegoen poliziari euskaraz hitz egitean hark moztu eta en “castellano” erran zuen. Harriduraz begiratu eta nik: “Por favor... ¿no?”. Eta berak: "Mmm... bueno... castellano". Errespetuz eskatzeko inongo intentziorik gabe. Ez dut beraiengandik apenas deus espero, baino errespetua gutxienez bai. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 321-2017 Nori: DGT - NAFARROAKO HERRIALDE ZUZENDARITZA Arrazoia: DGTren Nafarroako Herrialde Ordezkaritzatik gidabaimena bidali didate etxera. Gidabaimena bera eta harekin batera heldu den gutuna gaztelania hutsean daude. Legeak euskaldun izendatzen duen eremuan bizi naiz ni. Gainera, udalerriaren izena ez dago zuzen idatzita (Araquil jartzen du Arakil beharrean). Erantzuna: DGT - NAFARROAKO PROBINTZIAKO TRAFIKOKO BURUTZA: 1978ko Konstituzioaren 3. artikuluak dio gaztelania dela Espainiako estatu osoko hizkuntza komuna eta guztiok dugula hura jakiteko betebeharra. Abenduaren 15eko 18/1986 Foru Legeak, Euskarari buruzkoak, xedatzen du euskara hizkuntza ofiziala izango dela eremu euskaldunean gaztelaniarekin batera, baina inolaz ere ez du ezartzen euskara ezagutzeko betebeharrik, ez eta jakinarazpen ofizialetatik gaztelania ezabatzekorik ere. Jakinarazpenak gaztelaniaz idazteak euskal eta erdal hiztunen arteko diskriminazioa saihesten du Espainiako eremu mistoetan. Gutunean aipatzen diren hizkuntza-eskubideei dagokienez, Europako Kontseiluko 1. Erregelamenduan arautzen da erakundeen hizkuntza-erregimena. Erregelamendu horren oinarrizko irizpidea da hiritar guztiek jakinarazpenak ulertuko dituztela bermatzea. Ulermena bermatzea ezinbestekoa da segurtasun juridikoa errespetatuko bada. Beraz, jakinarazpenetan gaztelania erabiltzeak hiritarrak jakinarazi nahi zaiona ulertzea bermatzen du. Ondorioz, eta kontuan harturik herritarra eremu misto batean bizi dela, ulertzen dugu, Europako arauari jarraituz, modu egokian bete dela Europako Parlamentuaren eta Kontseiluaren 2011/82/UE Zuzentarauak adierazten duena, alegia, jakinarazpena hartzaileak ulertzeko probabilitate handiena eskaintzen duen hizkuntzan egin behar dela, ahalik eta ongien bermatzeko jakinarazi nahi zaion informazioa ulertuko duela. Eskertzen dizugu gurekin harremanetan jarri izana eta bide batez jakinarazten dizugu Trafikoko Zuzendaritza Nagusiaren nahia dela etorkizunean jakinarazpenak Espainian diren hizkuntza koofizial guztietan egin daitezen lanean jarraitzea.

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

________________________________________________________ Dosierra: 617-2017 Nori: DGT - DIRECCIÓN GENERAL DE TRÁFICO Arrazoia: Trafikoko zuzendaritzak autoari IAT azterketa egin behar diodala jakinarazteko gutuna bidali dit. Legeak euskaldun izendatzen duen eremuan bizi naiz, baina hala ere jakinarazpena gaztelania hutsean jaso dut. Erantzuna: DGT - KALITATE ETA GAI OROKORREN ZERBITZUKO BURUA: Ezer baino lehen gure barkamenik zintzoena helarazi nahi diogu kexa egin duen herritarrari, gutunak sortu dizkion eragozpenengatik. Gure nahia herritarrei zerbitzu ona eskaintzea da eta horregatik kexa gai honetan eskumena duen unitatera bidali dugu. Bertatik jakinarazi digutenez, herritarrak gutuna zergatik ez zuen bi hizkuntza ofizialetan jaso aztertuko dute eta neurriak hartuko dituzte berriro gerta ez dadin. Hori esanda, jakinarazi nahi dizugu, Zuzendaritza Nagusi honek Erregio edo Gutxiengoen Europako Itunean biltzen diren konpromisoak ongi errespetatzen dituela, izan ere: 1. Hizkuntza koofizialak babesteak ez du herritar orok gaztelania ezagutzeko duen betebeharretik salbuesten, euskara ezertan gutxietsi gabe. Foru Legearen 9. artikuluan xedatzen denez, euskara ofizial izango da gaztelaniarekin batera eremu euskaldunean, baina ez du inolaz ere euskaraz jakin beharra inposatzen ez eta jakinarazpen ofizialetan gaztelania bazter uztea ere. Jakinarazpenak gaztelaniaz egitea euskal eta erdal hiztunen arteko bereizkeria ekiditeko bide bat da. 2. Espainiako estatuak duena bezalako errealitate anitz eta konplexu baten barruan, estatu mailako Administrazio baten jarduketa eraginkorra izateko, ezinbesteko baldintza da erakunde autonomo honek egiten dituen jakinarazpenak herritar guztiek ulertzeko moduan egitea, segurtasun juridikoa bermatze aldera. Ibilgailuen jabeei ibilgailuen azterketa teknikoa ezinbestean egin behar dutela gogoraraziz bidalitako gutuna denek uler dezaten gaztelaniaz idatzita ez dira inolaz ere hizkuntza-eskubideak urratzen. 3. Administrazio Prozedura Erkidearen eta Administrazio Publikoen urriaren 1eko 39/2015 Legearen 15.1 artikuluan xedatutakoaren arabera “Estatuko Administrazio orokorraren prozedurak gaztelaniaz izapidetuko dira”. Ildo beretik, aipatu 39/2015 Legearen 15.1. artikuluan xedatutakoa betez, Trafikoko Zuzendaritza Nagusiak Nafarroako bizilagunei euskara idatziz erabiltzea ahalbidetzen die Administrazioarekin dituzten harremanetan, beti ere, harremana Nafarroako Foru Komunitatean kokatuta dauden Estatuko Administrazio Orokorreko organoekin denean, hots, Nafarroako Trafiko Burutza Probintzialarekin. 4. Autonomia esparruan koofiziala den hizkuntza bat erabiltzeko eskubidea ez da legearen arabera berdinak izateko funtsezko eskubidearen eduki bezala hartu behar, Espainiako Konstituzioaren 3.2. artikuluaren eraginkortasunaren zuzeneko ondorio gisa baizik. Eskubide bat da, zalantzarik gabe, baina unean uneko aukeren arabera arian-arian gauzatzekoa, eta ezin daiteke prozedura eta leku orotan bere osotasunean galdegin.

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

________________________________________________________ Dosierra: 652-2017 Nori: DGT - NAFARROAKO HERRIALDE ZUZENDARITZA Arrazoia: DGTren Nafarroako Herrialde Zuzendaritzak isuna gaztelania hutsean bidali du. Erantzuna: DGT - NAFARROAKO PROBINTZIAKO TRAFIKOKO BURUTZA: 1978ko Konstituzioaren 3. artikuluak dio gaztelania dela Espainiako estatu osoko hizkuntza komuna eta guztiok dugula hura jakiteko betebeharra. Abenduaren 15eko 18/1986 Foru Legeak, Euskarari buruzkoak, xedatzen du euskara hizkuntza ofiziala izango dela eremu euskaldunean gaztelaniarekin batera, baina inolaz ere ez du ezartzen euskara ezagutzeko betebeharrik, ez eta jakinarazpen ofizialetatik gaztelania ezabatzekorik ere. Jakinarazpenak gaztelaniaz idazteak euskal eta erdal hiztunen arteko diskriminazioa saihesten du Espainiako eremu mistoetan. Gutunean aipatzen diren hizkuntza-eskubideei dagokienez, Europako Kontseiluko 1. Erregelamenduan arautzen da erakundeen hizkuntza-erregimena. Erregelamendu horren oinarrizko irizpidea da hiritar guztiek jakinarazpenak ulertuko dituztela bermatzea. Ulermena bermatzea ezinbestekoa da segurtasun juridikoa errespetatuko bada. Beraz, jakinarazpenetan gaztelania erabiltzeak hiritarrak jakinarazi nahi zaiona ulertzea bermatzen du. Ondorioz, eta kontuan harturik herritarra eremu misto batean bizi dela, ulertzen dugu, Europako arauari jarraituz, modu egokian bete dela Europako Parlamentuaren eta Kontseiluaren 2011/82/UE Zuzentarauak adierazten duena, alegia, jakinarazpena hartzaileak ulertzeko probabilitate handiena eskaintzen duen hizkuntzan egin behar dela, ahalik eta ongien bermatzeko jakinarazi nahi zaion informazioa ulertuko duela. Eskertzen dizugu gurekin harremanetan jarri izana eta bide batez jakinarazten dizugu Trafikoko Zuzendaritza Nagusiaren nahia dela etorkizunean jakinarazpenak Espainian diren hizkuntza koofizial guztietan egin daitezen lanean jarraitzea.

________________________________________________________ Dosierra: 879-2017 Nori: DNI TRAMITATZEKO BULEGOA IruĂąea Arrazoia: NANa Nafarroan elebiduna izatea eskatu nuen eta hau erantzun didate: ez dela derrigorrezkoa euskara ez delako ofiziala Nafarroa osoan. Nik dakidala, derrigorrezkoa ez baina ez dago debekatua ezta ere. Beraz, legearen barruan, ele bietan egiteko aukera dago eta hori eskatzen dut. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 479-2017 Nori: LOIOLAKO KUARTELA Arrazoia: Loiolako Kuartelak ate irekien jardunaldi bat antolatu du heldu den maiatzaren 27rako eta iragartzeko kartela ele bietan jarri duen arren, euskarazko itzulpena penagarria da. Akatsez josita dago. Erantzuna:

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

MINISTERIO DE JUSTICIA _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 126-2017 Nori: ARRASATEKO BAKE EPAITEGIA Arrazoia: Arrasateko Bake Epaitegitik igorri didaten oharraren euskarazko bertsioa ez da ona eta azpiko esaldi azpimarratua ez dute itzuli. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 200-2017 Nori: BARAÑAINGO BAKE EPAITEGIA Arrazoia: Barañaingo Bake Epaitegitik telefono deia jaso dut gaur (2017-03-06), eta gaztelania hutsean izan da. Erantzuna:

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

________________________________________________________ Dosierra: 292-2017 Nori: BIZKAIKO PROBINTZIA AUZITEGIA Arrazoia: Bizkaiko Probintzia Auzitegian epaiketa azkar batean lekuko gisa deklaratzera deituta nengoen gaur. 3. aretoan egin da epaiketa. Nire txanda iritsi denean euskaraz deklaratu nahi dudala jakinarazi dut, eta epaileak aretotik ateratzeko agindu dit itzultzailea etorri bitartean. 15 minutura iritsi da itzultzailea, baina ordurako epaileak beste epaiketa bati ekin dio. Hori aski ez, eta bigarren epaiketa bat ere sartu du tartean, itzultzailea bertan zen arren. 2 ordu egon behar izan dut zain deklaratzera sartu aurretik. Nire txanda iritsi denean protesta azaldu dut atzerapenagatik, eta kontuak alde batera utzi eta bere galderei erantzuteko agindu dit zakar. Oso jarrera despota eta erasokorra izan du nirekin. Nik euskaraz deklaratu nahi izatea ez zaiola gustatu iruditu zait. Euskaraz egiterik nahi ez bazuen, esan besterik ez zuen. Ez da bidezkoa euskaraz hitz egin nahi izateagatik horrelako tratu zakarra jasotzea. Erantzuna: BILBOKO EPAITEGI DEKANOA - JUSTIZIA ADMINISTRAZIOAREN LETRADUA: Epaitegi Dekano honetan aurkeztu duzun kexari dagokionez, hartu izanaren berri ematen dizugu 51/2017zk.arekin erregistratu da. Zure eskaera ahalik eta lasterren ebaztea nahiko genuke. Erantzuna: BIZKAIKO EPAITEGI DEKANOA - JUSTIZIA ADMINISTRAZIOAREN LETRADUA: Erreklamazioan zehaztutako organo judizialeko titularrak txostena egin du eta ez da konpontzeko moduko irregulartasunik edo disfuntziorik ikusi Epaitegiaren jardunbidean. Epaitegiko titularrak honakoa dio txostenean: Kexak 2017/03/29an eginiko delitu arinen 25/2017 Epaiketan du jatorria, non, kexaren sustatzailea lekuko modura deklaratzera deitua izan zen. Salaketaren sustatzaileak deklaratu ostean lekukoari dei egin zitzaion lekukotza eman zezan. Lekukoak euskaraz hitz egin nahi zuela jakinarazi zuen eta epaiketako unera arte ez genuenez jakin euskara erabili nahi zuela, ez zitzaion interpreteari aldez aurretik deitu. Hori horrela, interpreteari une horretan deitzea erabaki zen. Egun horretan 10 epaiketa arrunt zeuden deituta delitu arinengatik eta 7 epaiketa azkar. Gainerako herritarrei behar baino gehiago ez itxaronarazteko asmoz, lekukoari interpretea agertu arte kanpoan itxaroteko eskatu zitzaion, eta bitartean, gainerako epaiketekin jarraitu zen, atzerapena metatzen ari baitzen. Goiz horretan, lekukoari irteteko eskatu ondoren egin zen 1064/16 epaiketa ustekabean izugarri luzatu zen, atzerapen handia eraginez, bai euskaraz hitz egiten zuten pertsonei, bai gaztelaniaz egiten zutenei zein hizkuntza ez koofizialetan mintzo zirenei. Instrukzioko epaile honen ohiko jokabidea izaten da aldez aurretik interpretea beharko dela jakinarazten ez den eta interpretea behar den orotan lekukoari irteteko eskatzea eta gainerako epaiketekin jarraitzea. Lekukoaren txanda iritsi zenean, parteetako batekin (salatzailea eta salatua) harremanik bazuen galdetu zitzaionean, galderari erantzun ordez lekukoak adierazpen batzuk egin zituen eta interpreteak lekukoak salaketa egin nahi zuela itzuli zuen. Pasarte osoaren itzulpena eten nuen, delitu arineko epaiketa batean baikeunden, non lekukoak prozesuko gertakariez galdetzen zaionari erantzuteko obligazioa duen, epaiketak ez baitira herritarrek beren kexak edo salaketak adierazteko foroak. Legeak agintzen duena betetzeko besterik ez zitzaion eskatu, hots, galderei erantzuteko. Agindua era zakarrean eman niola eta jarrera despota eta erasokorra erakutsi nuela esatea deskalifikazio merkeak besterik ez dira, agian kexa egin duen herritarrak berak euskaraz deklaratu nahi izatea ez zitzaidala gustatu â&#x20AC;&#x153;iruditu zitzaiolakoâ&#x20AC;? edo nire aurka dituen eta ezagutzen ez ditudan beste arrazoi batzuengatik esaten dituenak. Zorionez, delitu arinen epaiketak grabatu egiten dira. Lekukoaren jarrerari erreparatzeko eskatzen dut, behin epaiketa amaituta, eta egintza sinatzea besterik geratzen ez zenean, 4. minutuan eta 10. segundoan ZORIONAK EH! esaten duenekoa. Instrukzioko epaile honek ez du adierazpena testuinguruan baloratuko, soilik gogorarazi nahi dut ez zirela Gabonak, ez eta nire urtebetetze eguna ere, eta gizon horrek ez ninduela ezertatik ezagutzen.

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

________________________________________________________ Dosierra: 763-2017 Nori: Burlatako Bake Epaitegia Arrazoia: Burlatako Bake Epaitegiak bidalitako zitazio zedula gaztelania hutsean dago. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 955-2017 Nori: DIRECCIÓN GENERAL DE LOS REGISTROS Y DEL NOTARIADO Arrazoia: 2016ko irailaren 22an Gernika-Lumoko jabetza erregistroan izan nintzen lur sail bati buruzko informazioa eskatzeko. Eskaera egiteko gaztelania hutsezko eredua eman zidaten. Euskarazko alerik bazuten galdetu nuen eta ezetz erantzun zidaten, programa Madrildik ematen dutela eta gaztelaniaz soilik dagoela. Harrera egin zidan langileak ere ez zekien euskaraz. Gauzak horrela, ez nuen euskaraz mintzatzeko aukerarik izan, ez eta eskaera euskaraz aurkeztekorik ere. Erantzuna: ZUZENDARI NAGUSIA: Zuzendaritza Nagusi honetatik uste da inprimakiak edo eskaerak bi hizkuntza ofizialetan emateko obligazioa dagoela Euskal Herriko jabetza erregistroetan, merkataritzan eta ondasun higigarrietan eta herritarrak nahi duen hizkuntzan artatzeko. Zentzu honetan, neurri aproposak hartu behar dira, eta gogorarazten zaio Erregistratzaileari, neurri hauen betebeharra eta bezeroei arreta eman behar zaiola bi hizkuntzatan.

________________________________________________________ Dosierra: 956-2017 Nori: GASTEIZKO ADMINISTRAZIOAREKIKO 1. AUZITEGIA Arrazoia: Gasteizko Administrazio Auzien 1. Epaitegian izan naiz eta bertan euskaraz hitz egiten saiatu naiz, baina ez dut inorekin euskaraz hitz egiterik lortu. Euskara ofiziala izanik, zuzeneko arretan euskaraz hitz egiteko aukera berberak eduki beharko genituzke. Bestetik, epaitegiko eraikinean hainbat kartel gaztelania hutsean ikusi ditut eta diskriminazio horrek min egin dit. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 950-2017 Nori: MINISTERIO DE JUSTICIA - SECRETARÍA DE ESTADO DE JUSTICIA Arrazoia: Legez, adin txikikoekin lanean jardun behar dutenek delitu sexualik ez dutela ziurtatzen duen ziurtagiri bat behar dute. Justizia Ministerioak horretarako gaitu duen web-orrian sartu gara, baina ziurtagiria lortu aurreko pantailan ulertezina eta erabat narrasa den “euskaran” idatzita dago. Hau da webgunea: https://sede.mjusticia.gob.es/verificaCSV/FormularioVerificacion?lang=eu_es&idtramite=1288 778560459&idpagina=1215197884559 Erantzuna: MINISTERIO DE JUSTICIA, BEZEROARI ARRETA ZERBITZUA: Zuen kexa jaso ondoren, neurriak hartu dira gure web orrian ageri den euskarazko testuen kalitatea hobetzeko.

________________________________________________________ Dosierra: 957-2017 Nori: MINISTERIO DE JUSTICIA - SECRETARÍA DE ESTADO DE JUSTICIA Arrazoia: Legez, adin txikikoekin lanean jardun behar dutenek sexu-deliturik ez dutela egin ziurtatzen duen agiria behar dute. Justizia Ministerioak ziurtagiri hori eskuratzeko herritarren eskura jarri duen webgunean ezin da ziurtagiria euskaraz lortu. Erantzuna:

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

MINISTERIO DE LA PRESIDENCIA Y PARA LAS ADMINISTRACIONES TERRITORIALES _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 558-2017 Nori: ESPAINIAKO GOBERNUAREN ORDEZKARITZA EAEn Arrazoia: Espainiako Gobernuaren Euskal Herrirako ordezkaritzen (@DelGobPaisVasco, @DelegGobNavarra) eta Azpiordezkaritzen (@SubGobBizkaia, @SubGobGipuzkoa) Twitter kontuetatik gaztelania hutsezko txioak besterik ez dituzte zabaltzen. Hego Euskal Herriko euskaldunok ez gara espainolak*, ala? Geure hizkuntza ez da espainola*, ala? Zergatik baztertzen dute gure hizkuntza? Zergatik baztertzen gaituzte? Gainontzeko espainolek* baino eskubide gutxiago al ditugu, zergatik? Bazterkeria baino ez da. "Espainol" terminoa darabilt "Espainiako Erresuma autoizendatutako estatuko" adieran baino ez darabilt. Izan ere badirudi estatuak berak ez gaituela benetan espainoltzat hartzen. Eskubideak ukatzen dizkigun heinean... Erantzuna: LEHENDAKARITZA ETA LURRALDE ADMINISTRAZIOETARAKO MINISTERIOA - LURRALDE ADMINISTRAZIOETARAKO ESTATU-IDAZKARITZA: Kexa bera, kasuan kasuko Gobernu Ordezkaritza eta Azpiordezkaritzek eman dituzten azalpenak eta indarrean den jurisprudentzia aztertuta, eta sare sozial honen ezaugarri bereziak kontuan hartuta, Estatuaren Administrazio periferikoaren Zuzendaritza Nagusiak ondorioztatu du Espainiako Gobernuak Euskadin eta Nafarroan dituen Ordezkaritza eta Azpiordezkaritzen Twitter kontuetan gaztelania erabiltzeak ez dituela kontsumitzaile eta erabiltzaileen eskubideak urratzen. Hala eta guztiz ere, eta Gobernuaren bi ordezkaritzetatik jakinarazi dutenez, herritarrekin harremanetan jartzeko beste kanal batzuetan egiten ari den moduan, Twitter kontuetan ere arian-arian euskarari lekua egiten hasteko asmoa dute.

________________________________________________________ Dosierra: 314-2017 Nori: ESPAINIAKO GOBERNUAREN ORDEZKARITZA NAFARROAN Arrazoia: Postetxera joan naiz gutun bat hartzera. Gutuna Espainiako Gobernu Ordezkaritzak helarazi dit. Ez dago euskaraz. Erantzuna: ESPAINIAKO GOBERNUAREN ORDEZKARIA NAFARROAN: Espainiako Gobernuaren Ordezkaritza zonalde mistoan dagoenez, izapideak euskaraz egiteko derrigortasunik ez da existitzen, euskara eremu honetan ofiziala ez delako. Halere, horrek ez du esanahi euskara babestu eta sustatzeko aukerarik ez dagoenik, bai administrazio publikoekin hala nola herritarrekin erabiliz. Hori dela eta, Espainiako Gobernuaren Nafarroako Ordezkaritzan hainbat aurrerapauso ematen ari gara errotuluak eta eskabideak ele bietan jarriz. Horretaz gain, herritarrak euskaraz artatzeko zerbitzua duela hainbat urte ari da lanean.

________________________________________________________ Dosierra: 843-2017 Nori: ESPAINIAKO GOBERNUAREN ORDEZKARITZA NAFARROAN Arrazoia: Espainiako Gobernuaren ordezkaritzara deitu dut eta ezin izan dut euskaraz aritu, telefonoa hartu didaten bi pertsonek ez zekitelako euskaraz. Euskaldunik baden galdetuta, ezetz erantzun didate. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 900-2017 Nori: ESPAINIAKO GOBERNUAREN ORDEZKARITZA NAFARROAN Arrazoia: Espainiako Gobernuaren Nafarroako Ordezkaritzan izan naiz atzerrira bidaiatzeko osasun tramiteak egiten. Jendeari zuzendutako ohar gehienak gaztelania hutsean daude eta betetzeko eman didaten inprimakia ere gaztelania hutsean idatzita zegoen. Erantzuna:

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak ESPAINIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

MINISTERIO DE SANIDAD, SERVICIOS SOCIALES E IGUALDAD _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 239-2017 Nori: IMSERSO - DIRECCIÓN GENERAL Arrazoia: Imsersok Mundiplanen bidez antolatutako bidaia bat egin dugu Menorcara. Bidaia horretan joan-etorrian eta hotelean suertatu garenak, halabeharrez, Araba, Bizkai, Gipuzkoa eta Nafarroakoak izan gara. Tartean euskaldunak ere izan gara, zoritxarrez gehiengoa ez izan arren. Kontua da gure lurraldeetan euskara ere ofiziala dela eta euskaldunok ere tratu ofiziala merezi eta behar dugula, baina ez dugu euskararik entzun ezta ikusi ere; ez paperetan, ez dantzaldietan (musikan edo kantuetan), ez kultur adierazpenetan, ezta oharretan ere ez. Mundiplanek jarritako arduradunekin ezin izan dugu euskaraz egin eta Iberia konpainiaren hegaldietan, ingeles hiztunik ez egon arren, ohar guztiak ingelesez eta espainieraz eman dituzte, hegaldiak Loiu-Menorca eta Menorca-Loiu izan arren. Ez du balio Madrildik Loiura etortzen diren politikariei inoiz edo behin hegazkineko oharrak euskaraz emateak. Euskarak ez du inolako ofizialtasun-traturik guri eskainitako zerbitzuetan, baina dirua guk jartzen dugu. Estatuaren ildopeko ekimenetan euskaldunok eta euskaldunon eskubideak ez dira existitzen eta bada garaia gu ere bagarela erakusteko. Nire kexa erakunde horien guztien portaera salatzeko da. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 249-2017 Nori: MINISTERIO DE SANIDAD, SERVICIOS SOCIALES E IGUALDAD - OF. DE INF. Y ATENCIÓN AL CIUDADANO Arrazoia: Barañain II osasun etxean den Emakumeen Arretarako Zentroan Osasun Ministerioaren eta AECOSANen kartela dago ikusgai: "Alimentación segura durante el embarazo". Zenbait aholku biltzen ditu kartelak eta tamalez, ez daude euskaraz. Erantzuna: AECOSAN - KONTSUMOAREN, ELIKAGAIEN SEGURTASUNAREN ETA NUTRIZIOAREN ESPAINIAKO AGENTZIA : Kexa jaso genuen agentzia honek argitaratutako “Alimentación segura durante el embarazo” izeneko kartela euskaraz ez zegoelako. Espainiako Konstituzioaren 3.1. artikuluak ezartzen duenez, “Gaztelania da Espainiako estatuaren hizkuntza ofiziala. Espainiar guztiek dute gaztelania jakiteko betebeharra eta erabiltzeko eskubidea”. Beraz, gure iritziz, ez da euskal hiztunen eskubiderik urratu. Are gehiago, 39/2015 Legearen 15. artikuluaren arabera, estatuko administrazio orokorraren prozedurak gaztelaniaz izapidetuko dira. Esku artean dugun dokumentua prozedura baten parte ez bada ere, nazio izaerako argitalpen bat da, autonomia erkidego guztietara bidali baitzen informazioa ahalik eta pertsona gehienengana helarazi nahian. Bukatzeko, jakinarazi nahi dugu agentzia honek ez duela aurrekonturik zuek eskatutako neurriak bideratu ahal izateko.

________________________________________________________

2. FRANTZIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak FRANTZIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

MINISTERE DE L,ECONOMIE, DES FINANCES ET DE L,EMPLOI _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 446-2017 Nori: MINISTERE DE L,ECONOMIE, DES FINANCES ET DE L,EMPLOI Arrazoia: Frantses gobernuak bidali zerga paperak osoki frantsesez dira. Beraz euskaldunon hizkuntzaeskubideak urratuak dira. Erantzuna:

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak FRANTZIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

MINISTÈRE DE L'ÉDUCATION _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 1052-2017 Nori: Maurice Ravel Kolegio eta Lizeoa Arrazoia: Maurice Ravel Kolegio eta Lizeoan dagoen seinaletika frantses hutsean da. Ulertu behar al dugu euskaldunontzat ez dela debeku edo oharrik? Erantzuna:

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak FRANTZIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

PIRINIO ATLANTIKOKO KONTSEILU OROKORRA _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 417-2017 Nori: PIRINIO ATLANTIKOKO KONTSEILU OROKORRA Arrazoia: Pirinio Atlantikoko Kontseilu Orokorraren gutuna herritar guztiei frantses hutsean banatua. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 418-2017 Nori: PIRINIO ATLANTIKOKO KONTSEILU OROKORRA Arrazoia: Pirinio Atlantikoko Kontseilu Orokorrak bidalitako Uztaritzeko saihesbidearen inguruko proiektuaren informazioa frantses hutsean da. Erantzuna:

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak FRANTZIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

AUTOROUTES DU SUD DE LA FRANCE _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 450-2017 Nori: ASF - AUTOROUTES DU SUD DE LA FRANCE Arrazoia: ASF enpresak bidesarietako kartelak, seinaleak, etab. frantses hutsean ditu eta autopistako seinale gehienak frantsesez baino ez dira. Ordainagiriak ere frantsesez baino ez ditu luzatzen eta ordainketa egiteko makinetan ez dago aukerarik euskara aukeratzeko. Erantzuna:

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak FRANTZIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

LA POSTE _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 1057-2017 Nori: LA POSTE - President MONSIEUR JEAN-PAUL BAILLY Arrazoia: Euskal Elkargora bidali genuen gutunean euskaraz idatzi genuen helbidea. La Postek itzuli egin digu gutuna helbidea "ez dela zuzena" adieraziz. Erantzuna:

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak FRANTZIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

PÔLE EMPLOI _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 864-2017 Nori: PÔLE EMPLOI Donibane Lohizune Arrazoia: Donibane Lohizuneko Pôle Emploiko bulegoan zein web gunean idatzizko informazio guztia frantsesez emana da. Euskara bertako hizkuntza izanki, euskaraz ere eman beharko lirateke informazioak. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 866-2017 Nori: PÔLE EMPLOI Donibane Lohizune Arrazoia: Langabe gisa izena ematera joan naiz Donibane Lohizuneko Enplegu Zerbitzura (Pôle Emploi). Ene profila betetzean web orrian, mintzatutako hizkuntzak aukeratzeko eskatzen dute. Euskara ez da ageri eta ezin da gehitu. Euskaldun gisa, ene hizkuntzA- eskubideak larriki urratuak direla salatu nahi dut, lana xerkatzerako orduan euskara enetzat ezinbesteko irizpide bat baita. Nola jakinen dute enplegatzaileek euskaraz mintzatzen ahal naizela ezin badut datuetan eman? Beste edozein gaitasun bezain baliozkoa den gaitasun bat da, eta Euskal Herrian garrantzizkoa den gaitasun bat, gainera. Nola lagunduko nauzue lana xerkatzen ezin baditut ene gaitasun guztiak helarazi enplegatzaileei? Erantzuna:

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak FRANTZIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

SNCF _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 444-2017 Nori: SNCF - DIRECTION GÉNÉRALE ET SERVICES CENTRAUX Arrazoia: Baionako Pereire plaza 1 helbidean den SNCF geltokiko seinaletika ez da euskaraz. Geltoki hau Euskal Herrian izanki, euskaldunon hizkuntza-eskubideen aurkakoa da. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 1053-2017 Nori: SNCF Donibane Lohizune Arrazoia: Euskara ez da nehun ageri Donibane Lohitzuneko SNCF geltokiko afixetan :( Erantzuna:

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak FRANTZIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

CPAM BAIONA _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 1051-2017 Nori: CPAM Baiona Arrazoia: Baionako CPAM Eritasun Asegurantza Kaxara joan nintzen xehetasun batzuen argitzeko. Artatu ninduen langilea biziki zintzoa izanik ere, osoki frantsesez mintzatu behar izan nintzen harekin, eta hark eman dokumentu idatzi oro ere osoki frantsesez zen. Baionako CPAM erakunde publikoa izanki, bertako hizkuntza den euskarak lekua behar luke ukan, bederen seinaletikan. Afixetan ere ez zen euskara arrastorik. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 1060-2017 Nori: CPAM Baiona Arrazoia: CPAM Baionaren bulegora telefonoz deitzean frantsesez soilik artatu naute. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 1061-2017 Nori: CPAM Baiona Arrazoia: CPAM Baionaren bulegora informazioa galdetzera joan naizelarik frantsesez soilik egin dautate. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 1112-2017 Nori: CPAM Baiona Arrazoia: Gizarte segurantzako web orria, www.ameli.fr, frantsesez baizik ez da, baita posta kodea sartzean ere. Euskaldunon hizkuntza-eskubideak urratuak dira. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 1113-2017 Nori: CPAM Baiona Arrazoia: Donibane Lohizuneko CPAM Gizarte-Segurantza bulegora joan behar izan dut arazo batzuk konpontzeko. Langilea biziki zintzoa izanik ere, osoki frantsesez artatu nau eta frantsesez mintzatzera bortxatua sentitu naiz. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 1114-2017 Nori: CPAM Baiona Arrazoia: Donibane Lohizuneko CPAM Gizarte-Segurantza bulegoan, idatzizko ohar oro frantsesez dira. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 1115-2017 Nori: CPAM Baiona Arrazoia: CPAM-etik bidali gutun oro frantsesez baizik ez dira. Nik uste dut Baionako Gizarte Segurantza bulegoak informazionea euskaraz edo gaskoieraz ere ukateko eskubidea bermatu beharko lukeela. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 1116-2017 Nori: CPAM Baiona Arrazoia: Ameli.fr webgunean diren dokumentu guztiak frantsesez baizik ezin dira galdegin. Euskal Herrian euskaraz ere ukan behar genituzke. Erantzuna:

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak FRANTZIAKO ESTATUKO ADMINISTRAZIOA

LARRUNGO TREN TTIKIA _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 909-2017 Nori: Larrungo tren ttikia Arrazoia: Larrungo trenaren prezioa zein zen ez nekielako mezu elektroniko bat igorri nien euskaraz (web orrialdea euskaraz dute ere). Erantzuna, zuzenean, gaztelaniaz jaso nuen. Erantzuna:

________________________________________________________

3. EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

EKONOMIAREN GARAPENA ETA AZPIEGITURAK SAILA _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 569-2017 Nori: EUSKO JAURLARITZA - EKONOMIAREN GARAPEN ETA AZPIEGITURA SAILA Arrazoia: Eusko Jaurlaritzak orrialde osoko iragarkia txertatu du ekainaren 17ko Diario Vascon, gaztelania hutsean. Hau legezkoa da? Erantzuna: EJ - EKONOMIAREN GARAPEN ETA AZPIEGITURA SAILA - KOMUNIKAZIO ZUZENDARITZA: Eusko Jaurlaritzak, Europar Batasunak ezarritako helburuak betez, bere gain hartu du jasangarritasun energetikoa sustatzeko politiken lidergoa. 2020rako Energia Estrategia berrikusi eta jasangarritasun energetikoaren lege berria iragarri ondoren, sentsibilizazio kanpaina bat egin zuen 2016an, Euskadik 2030era arte estrategia energetiko berri bat eduki dezan laguntzeko xedez. 3E2030 Estrategiak trantsizio energetiko baten plangintza egiten du, energia berriztagarriak gehiago erabiltzeko bidea, eta efizientzia energetikoa hartzen du jarduteko ardatz nagusitzat. Publizitatea ezinbesteko bitartekoa da EAEn egindako apustu energetiko berri horren zabalkundea indartzeko, lagungarri baita hurrengo urteetan ekintza horiek duten garrantziaz kontzientzia hartzeko. Hortaz, â&#x20AC;&#x153;Herri baten energiaâ&#x20AC;? Eusko Jaurlaritzaren jabetzako sormen-ideia bat da, 3E2030 Planaren publizitatea egiteko erabilia beste zenbaitetan, eta, oraingo honetan, ekainaren 19tik 25era bitartean izan den Energia Jasangarriaren Europako Astea zabaltzen ere lagundu du, euskaraz zein gaztelaniaz. Kanpaina honek elebiduna izateko baldintza bete du, eta, hortaz, legezkoa da ondorio guztietarako, euskara zein gaztelania erabili baitira zabalkundean. Mezu ugari dituen kanpaina denez, plangintza egin dutenek erabaki dute, mezua eraginkorrago izate aldera, beste publizitateekintza askotan egiten den bezala, euskara erabiltzea euskarazko goiburuak dituzten hedabideetan, eta, gaztelania, aldiz, gaztelaniazko goiburuak dituztenetan. Horrelakoa da, hain zuzen, bidali diguzun adibidea, baina horrek ez du esan nahi gaztelania bakarrik erabili denik.

________________________________________________________ Dosierra: 1037-2017 Nori: EUSKO JAURLARITZA - EKONOMIAREN GARAPEN ETA AZPIEGITURA SAILA Arrazoia: Invest in Basque Country web orria gaztelaniaz eta ingelesez bakarrik dago. Ez da euskaraz agertzen! Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 1002-2017 Nori: SPRI - INDUSTRIAREN SUSTAPEN ETA ERALDAKETARAKO BALTZUA, I.G. Arrazoia: SPRIk antolatzen duen INPLANTARIAK programaren inguruko mezu bat bidali dute posta elektronikoaren bidez eta inkesta bat betetzeko lotura. Dena (mezua eta inkestaren galdetegia) gaztelania hutsean dago. Erantzuna:

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

ENPLEGUA ETA GIZARTE POLITIKAK SAILA _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 828-2017 Nori: EUSKO JAURLARITZA - ENPLEGU ETA LAN SAILBURUORDETZA Arrazoia: Irailaren 19an, Diario Vasco egunkarian gaztelania hutsean zegoen Eusko Jaurlaritzaren iragarkia. Indarrean dagoen arautegiak garbi adierazten du ele bietan egin behar dela. Erantzuna: EJ - LEHENDAKARITZA - KOMUNIKAZIO ZUZENDARITZA: Eusko Jaurlaritzaren iragarki guztiak euskaraz eta gaztelaniaz argitaratzen dira. Kanpainak martxan jartzeko erabiltzen diren hedabideen planifikazioetan, bai euskarazko zein gaztelerazko iragarki-txertatzeak aurreikusten dira. Adibide gisa, zuk nabarmendutako kanpainaren euskarazko iragarkia bidaltzen deutsut. Bestalde, jakinarazten deutsut â&#x20AC;&#x153;Enpleguaren eta Suspertze Ekonomikoaren aldeko kanpainanâ&#x20AC;? 26 iragarki txertaketa egin zirala egunkarietan eta hizkuntzen proportzioa %50ekoa izan zala.

________________________________________________________ Dosierra: 478-2017 Nori: LANBIDE - Zerbitzu Zentralak Arrazoia: Lanbidek argitaratutako euskara ikastaroetarako baimenen irizpideen zirkularrak euskara ezagutzeko dugun eskubidea urratzen du. Ez ditu bere betebeharrak behar den bezala betetzen eta, horren ondorioz, herritarren hizkuntza-eskubideak bermatzeko aukerak murrizten ditu. Erantzuna: LANBIDE - ZUZENDARI NAGUSIA: Lanbiden inori ez zaio lan orduetan euskara ikasteko eskubidea ukatzen, hau da, jendaurrean lan egiten duten langileei eskatzen zaien bakarra da euskara eskoletara arratsaldeko ordutegian joatea, baina gainerako langileek bezala, badute lan-orduetan euskara eskoletara joateko aukera. Jendaurreko langileak euskara eskoletara arratsaldeko ordutegian joan behar izatearen arrazoia Lanbideren berezitasun bat da, hau da, Eusko Jaurlaritzaren gainerako sail eta erakunde autonomoek bezala, Lanbide oso jendaurreko zerbitzua da (herritarrak artatzeko 47 bulego ditu EAE osoan zehar). Herritarrentzako ezarritako ordutegian, langileak euskara-eskoletan izango balira, ezin izango litzateke bermatu herritarrei zerbitzua egoki ematea. Bestalde, gerta liteke bulego batean langile askok eskatzea euskara eskoletara joateko baimena. Hala denean, zerbitzu-beharrak direla eta, bulegoko arduradunarekin batera, bulegoko beharrak kontuan hartuta, eta euskara eskoletara joateko lehentasunak ezartzen dituen irizpideen arabera, langileari lanorduetan euskara ikastaroetara joateko baimena ukatu ahal izango zaio, beti ere herritarrei ematen zaien zerbitzua bermatze aldera.

________________________________________________________ Dosierra: 481-2017 Nori: LANBIDE - Zerbitzu Zentralak Arrazoia: Lanbidek argitaratutako euskara ikastaroetarako baimenen irizpideen zirkularrak euskara ezagutzeko dugun eskubidea urratzen du. Ez ditu bere betebeharrak behar den bezala betetzen eta, horren ondorioz, herritarren hizkuntza-eskubideak bermatzeko aukerak murrizten ditu. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 484-2017 Nori: LANBIDE - Zerbitzu Zentralak Arrazoia: Lanbidek argitaratutako euskara ikastaroetarako baimenen irizpideen zirkularrak euskara ezagutzeko dugun eskubidea urratzen du. Ez ditu bere betebeharrak behar den bezala betetzen eta, horren ondorioz, herritarren hizkuntza-eskubideak bermatzeko aukerak murrizten ditu. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 703-2017 Nori: LANBIDE - Zerbitzu Zentralak Arrazoia: Gaur Lanbideren Gasteizko Araba kaleko bulegoan inork ez dit euskaraz hitz egin. Erantzuna:

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

GOBERNANTZA PUBLIKOA ETA AUTOGOBERNU SAILA _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 72-2017 Nori: EJIE - Eusko Jaurlaritzaren Informatika Elkartea - AGUSTIN ELIZEGI ETXEBERRIA JN. (kudeatzailea) Arrazoia: Laneko arazo informatiko bategatik EJIEra deitu dut, 945 017 300 telefonora, eta "¿Me puedes hablar en español?" erantzun didate. Galdetu dut ea ez dagoen euskaraz dakien inor, eta itxoiteko esan ondoren, lankide batek artatu nau, honek ere gaztelaniaz. Nire kexua adierazi diet. Gaztelaniaz egin behar izan dut nire duintasun eta giza eskubideen kontra. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 84-2017 Nori: EUSKO JAURLARITZA - EHAA Arrazoia: Idatzi honen bidez nire kexa adierazi nahi nuke, IVAPen webgunean Osasun Publikoa Eskalarako argitaratuta dauden bibliografiaren estekek gaztelerazko bertsioetara soilik naramatelako. Bibliografian azaltzen diren hainbat dokumentu gaztelaniazkoak daude soilik: BOE, beste autonomi erkidegoko dokumentuak, nazioarteko erakundeen dokumentuak, eta abar. Badira esteka batzuk bertsio elebiduna dutenak, gaztelaniaz eta euskaraz. Beste batzuk, ordea, gaztelaniazko bertsioaren esteka dute soilik, nahiz eta Eusko Jaurlaritzako argitalpenak izan edo erakunde publiko batenak. Eusko Jaurlaritzak atera zuen Osasun Publikoa Eskalako lan poltsan izena eman nuen, eta azterketa egiteko zegokion tasa ordaindu nuen. Azterketa egiteko hizkuntza euskara hautatu nuen. Zer nolako aukera berdintasuna dago azterketa gazteleraz eta euskaraz egiteko orduan? Ez dago aukera berdintasunik, ez da bermatzen. Batetik euskarazko bertsio horiek bilatzen denbora eman behar dut eta, bestetik, gaztelania hutsean dagoen bibliografiaren terminologia itzuli behar dut. Nire hautua izan da azterketa euskaraz egin nahi izatea, baina bibliografian balizko euskarazko bertsioak ez eskaintzea azterketa euskaraz egitea erabaki dugunok gutxiestea da, eta euskara ere bai. Horrela sustatzen da euskara erakunde publikoetan? Erantzuna: IVAPeko ZUZENDARIA: IVAPen, herritarren hizkuntza-eskubideak bermatzen ditugu eguneroko harremanetan, ahoz zein idatziz, eta ahal den esparru guztietan. Nahiz eta hori horrela izan, onartu behar dugu gure akatsa. Lan-poltsak handitzeko, prozesu horietan sortu dugun dokumentu eta informazio guztia ele bietan egon da, herritarrak aipatzen duen bibliografia horren estekak izan ezik. Uste genuen garrantzitsua zela ahalik eta lasterren izangaien eskura jartzea eta ez genituen loturak aztertu. Orain, egileen laguntza eskatuta, estekak banan-banan begiratu ditugu eta, aukera izan dugunean, euskarazko materialerako loturak sartu ditugu, akatsa zuzentzeko. Barkamena eskatu nahi dugu gure akatsarengatik eta, beti bezala, saiatuko gara berriro gerta ez dadin.

________________________________________________________ Dosierra: 119-2017 Nori: EUSKO JAURLARITZA - GOBERNANTZA PUBLIKO ETA AUTOGOBERNU SAILA Arrazoia: Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkarian sartu naiz Gobernantza Publiko eta Autogobernu Sailaren urtarrilaren 24ko 22/2017 DEKRETUAren berri lortzeko, eta espainol hutsean agertu zait informazioa, euskaraz nabigatzen dudan arren. "Texto bilingüe" sakatu behar izan dut euskarazkora iristeko (espainolarekin batera agertzen da) Erantzuna:

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

________________________________________________________ Dosierra: 123-2017 Nori: EUSKO JAURLARITZA - GIPUZKOAKO ORDEZKARITZA Arrazoia: Eusko Jaurlaritzaren Gipuzkoako Ordezkaritzaren sarreran ikusgai egon behar duen txartel hau eman didate. Euskarazko testua ulergaitza da. Erantzuna: EUSKO JAURLARITZAKO BALIABIDE OROKORREKO LURRALDE BULEGOA: Zuen kexa jaso ondoren, aipatzen diren txartelak baztertu eta berri batzuk prestatzen ari garela jakinarazi nahiko genizueke. Gure esker ona adierazi nahi genioke kexa jarri duen herritarrari, erabiltzen ari ziren txartelak guztiz okerrak eta gure kontroletik kanpo zeudelako.

________________________________________________________ Dosierra: 609-2017 Nori: HAEE-IVAP HERRI ARDURALARITZAREN EUSKAL ERAKUNDEA Arrazoia: HAEEtik igorritako mezu elektronikoa gazteleraz jaso dut, hasierako eta bukaerako agurrak kenduta. Mezua nik jarritako erreklamazio bati emandako erantzuna jakinarazteko bidali didate. Kexatzeko deitu dudanean esan didate 700 erreklamaziotik gora jaso dutela eta guztioi erantzun behar digutela. Dena den, kontuan izango dutela esan didate. Hori gutxi balitz, mezuaren oinean euskararen txantxangorria agertzen da, ondorengo esaldiarekin: "Nahi baduzu, hemendik aurrera euskaraz egingo dugu gure artean". Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 640-2017 Nori: HAEE-IVAP HERRI ARDURALARITZAREN EUSKAL ERAKUNDEA Arrazoia: IVAPek nik aurkeztutako erreklamazioari erantzuna emateko bidalitako posta elektronikoa, agurrak salbu, gaztelaniaz idatzita dago. Erreklamazioa euskaraz aurkeztu nuen eta prestatutako erantzuna ere euskaraz zegoen. Orduan, zergatik igorri zidaten posta elektronikoa erdaraz? Ezin dut ulertu. Erantzuna: IVAPeko HAUTAKETA ZERBITZUA: Prozesu batean parte hartzen ari ziren pertsona askori bidali behar izan genion erantzun bana ahalik eta azkarren. Gehienei gaztelaniaz erantzun behar zitzaien eta, presazkoa zenez, multzoka antolatu ziren erantzunak emailez aurreratzeko. Artxiboak bakoitzaren izena baino ez zuenez aipatzen, ez genekien zeintzuk bidali behar genituen euskaraz eta zeintzuk gaztelaniaz eta horregatik, multzoka joan ziren mezu berarekin. Gure errua izan da, normalean ez dugu horrelakorik egiten. Beti saiatzen gara euskaraz galdetzen digunari euskaraz erantzuten eta gaztelaniaz egiten digunari ele bietan. Barkamena eskatu nahi dugu gure akatsarengatik eta saiatuko gara berrio gerta ez dadin.

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

HEZKUNTZA SAILA _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 491-2017 Nori: EHU - Donostiako Uda Ikastaroak Arrazoia: EHUk antolatzen dituen udako ikastaroei gainbegiratu bat (www.uik.eus/) eman diet eta sutan jarri naiz; 150 ikastaro baino gehiago daude eta horietatik 19 besterik ez euskaraz. Nola da posible? Euskaraz diren horiek, gainera, euskal gaiekin zerikusi zuzena dutenak dira. Zer uste dute, bestelako gaiak ez zaizkigula euskaldunoi ere interesatzen? Erantzuna: EHUko UNIBERTSITATE POLITIKA ETA KOORDINAZIOKO ZUZENDARIA: Zure kexa jaso ondoren, hau jakinarazi nahi dizut: ikastaro horietako zuzendaria den Carmen Agüesek baieztatu didanez, antolatzeaz arduratzen den lan taldeak aztertzen ditu ikastaroak emateko asmoa dutenek bidaltzen dituzten proposamenak eta hautatzeko irizpide batzuk aplikatzen ditu. Aipatzen dituzun euskarazko 19 ikastaroen kasuan, ikastaroak euskaraz emateko 19 proposamen izan ziren eta guztiak onartu ziren. Hots, gehiago eskaini ez izanaren arrazoia ez da ikastaroen antolaketa gai horretan interesatuta ez egotea, ikastaro horiek emateko interesa zuten irakasleak ez egotea baizik. Ikastaroa euskaraz izatea era positiboan baloratzen diren hautaketa-irizpideetako bat da, euskara sustatzea baita, hain zuzen ere, antolakuntzaren helburuetako bat. Erantzuna: EHUko UDA IKASTAROEN ZUZENDARIA: Zure eskutitzari erantzunez honako hau adierazi nahi genuke. Uda Ikastaroetako edizioa prestatzeko egutegi eta prozedura jakin bat jarraitzen dugu, gure araudian jasota dagoena. Urrian ikastaro proposamenak jasotzeko epea irekitzen da eta azaroan proposamenak aurkezteko epea amaitzen da. Abenduan Programa Batzordea biltzen da Uda Ikastaroen edizioa osatuko duten jarduerak aukeratzeko. Ziklo bakoitzeko adituek osatzen dute Programa Batzordea. EHUko Uda ikastaroen helburuetako bat da Euskararen presentzia indartzea jarduera guztietan da eta horrela aurreikusita dago gure Plan Estrategikoan eta Kudeaketa Planean. Batzorde-Programak irizpide ezberdinak jarraitzen ditu ikastaro bakoitzaren hautaketa egiterakoan (gaiaren jakin-mina eta gaurkotasuna, nazioarteko profila, egitarauaren kalitatea eta koherentzia...), eta horien artean “euskara” dago. Euskaraz proposatzen diren jarduerek balorazio hobeagoa jasotzen dute eta onartuak izateko aukera gehiago dute. Hori horrela izanik, euskarazko ikastaroak antolatzeko eskaerak nahiko gutxi izan ohi dira gaztelaniazkoekin alderatuz gero, nahiz eta azpimarratu behar dugun gero eta gehiago direla. Izan ere, euskarazko ekintzetan parte hartzen duten ikasle eta irakasleen kopurua handitzen doa urtetik urtera. Guzti horren ondorioz, azken urte hauetan, euskarazko jarduera gehienak aukeratuak izan ohi dira; gure helburua baita euskararen presentzia indartzea Uda ikastaroetan. Guk ere nahiago genuke ikastaro gehiago euskaraz izango bagenitu, baina eskaerek markatzen dute edizio bakoitzeko zenbatekoa. Horrexegatik datorren edizioari begira, euskarazko ikastaroak aurkeztera animatzen zaitugu. Bestalde, zure idatzian esaten duzu euskaraz diren horiek, gainera, euskal gaiekin zerikusi zuzena dutenak direla. Iruditzen zait ez duzula informazio nahikoa, hori ez baita horrela. Euskararekin zerikusia duten ikastaroez gain, gai ezberdinak izango dira euskaraz jorratuko direnak: “Aldizkari digital eleanitza”, “Zer egin ahozko komunikazioa eskolan lantzeko”, “Visual Thinking ikas irakasteko ikusgarri”, “Gure ekonomiaren etorkizuna: Lurraldearen garapen ekonomikorako erronkak eta aukerak”, “Haur Literatura Lantegia (0-8 arte)”, “Komunikazio digitala”, “Genero ikasketak” e.a. Beraz, gai anitz dira eta egunerokotasuna jorratzen dute. Halaber, esan beharra dago 25 jarduera izango direla euskaraz egingo direnak eta ez 19 idatzian esaten den bezala. Erantzuna: DONOSTIAKO UDALEKO EUSKARA ZERBITZUAREN BURUA: Donostiako Udala, beste hainbat erakunderekin batera, EHUko Uda Ikastaroak Fundazioaren partaide da eta hizkuntzen kudeaketarako lagungarri izan daitezkeen neurrien berri ematen saiatzen da. Horrela, Euskara Zerbitzuak hirian gehien entzuten diren hizkuntzen -euskara, gaztelania, frantsesa eta ingelesaahalik eta erabilerarik orekatuena bermatzeko "Hizkuntzen erabilera" dokumentua argitaratu berri du, hirian antolatzen diren ekimenetan hizkuntzen erabilerarako jarraibideak proposatzen dituena, betiere euskararen erabileraren normalizazioan urrats bat egiteko asmoz. Aipatutako argitalpena fundazioaren arduradunari helarazi eta bertan jasotakoak kontuan har ditzaten eskatuko diogu.

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

________________________________________________________ Dosierra: 512-2017 Nori: EHU - EUSKARAREN ARLOKO ERREKTOREORDETZA - Jon Zarate Sesma Arrazoia: Zertan ari gara unibertsitatea (ere) ez bada gai datak eta orduak ondo adierazteko? Ni, euskaraz eskubide osoz bizi gura dudan herritar moduan, etsitzen nau eta ez errespetatua sentiarazten naute kontu honek eta honakoaren moduko hamaikek. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 607-2017 Nori: EHU - UDAKO IKASTAROAK Arrazoia: EHUko "La economía del ferroviario de alta velocidad: el (incierto) futuro de la Y vasca" udaikastaroan ez dago itzupelgintza zerbitzurik eta saioa osoa gaztelaniaz izan da. Eskoletan ez da bermatzen kurtsoa bi hizkuntza ofizialetan ematea. Erantzuna: EHU - UDA IKASTAROAK - ZUZENDARIA: Uda ikastaroetako edizioa prestatzerakoan gure araudian jasota dagoen egutegi eta prozedura jarraitzen dugu. Bertan aurreikusita dagoenaren arabera, urrian, ikastaro proposamenak jasotzeko epea irekitzen da; azaroan proposamenak aurkezteko epea amaitzen da; eta abenduan, Programa Batzordea biltzen da uda ikastaroen edizioa osatuko duten jarduerak aurkezteko. Ziklo bakoitzeko adituek osatzen dute Programa Batzordea. Batzorde-Programak irizpide ezberdinak jarraitzen ditu ikastaro bakoitzaren hautaketa egiterakoan (gaiaren jakin-mina eta gaurkotasuna; nazioarteko profila, egitarauaren kalitatea eta koherentzia?), eta horien artean “euskara”. Beraz, euskaraz proposatzen diren jarduerak balorazio hobeagoa jasotzen dute eta onartuak izateko aukera gehiago dute. Hori horrela izanik, euskarazko ikastaroak antolatzeko egindako eskaerak nahiko gutxi izan ohi dira gaztelaniazkoekin alderatuta, nahiz eta azpimarratu behar dugun gero eta gehiago direla. Izan ere, euskaraz parte hartzen duten ikasle eta irakasleen kopurua handitzen doa urtetik urtera. UPV/EHUko Uda Ikastaroen helburuetako bat da euskararen presentzia indartzea jarduera guztietan eta horrela aurreikusita dago gure Kudeaketa Planean. Guk ere nahiagoko genuke ikastaro gehiago euskaraz izango bagenitu, baina edizio bakoitzean egiten diren eskaerek markatzen dute gure eskaintza. Gure aurrekontuaren arabera, ezinezkoa izango litzateke egiten diren ikastaro guztiak euskarara itzultzea. Horrexegatik, datorren edizioari begira, euskarazko ikastaroak eskaintzera animatzen zaitugu.

________________________________________________________ Dosierra: 670-2017 Nori: EHU - EUSKARAREN ARLOKO ERREKTOREORDETZA - Jon Zarate Sesma Arrazoia: EHUk 28 urtetik gorako ikasleak istripu aseguru bat egitera behartzen ditu matrikulatu ahal izateko. Esteka honetan dago informazioa eta eman beharreko urrats guztiak: https://www.ehu.eus/eu/web/kontratazioa/aseguruak “Ikaslea 28 urtetik gorakoa bada, ezinbestekoa izango da banakako aseguru bat izatea, UPV/EHUk hitzartuta daukan “CUM LAUDE” istripu poliza kolektiboa izan daitekeena, edo beste edozein erakunde nahiz enpresak eskainitako beste aseguru bat, baldin eta, gutxienez, UPV/EHUren bitartez eskainitako kontzeptuen gaineko estaldura (“CUM LAUDE”) bermatzen badu". Bada, EHUk hitzartuta duen aseguru hori ezin da euskaraz egin eta gaztelaniazko dokumentazioa betetzera behartuta gaude ikasleak. Erantzuna: EHU - EUSKARAREN ETA ETENGABEKO PRESTAKUNTZAREN ARLOKO ERREKTOREORDEA: Ondare eta Kontratazioetarako Gerenteordetzara jo dugu azalpen eske eta hona handik jasotako erantzuna: “Istripuetarako borondatezko poliza horren informazio-liburuxkak eta autolikidazio-orriak (kontratua formalizatzeko orriak, alegia) ele bietan izan dira eskuragarri beti. Oraindik orain, ordea, informazio zabalagoa, zehatzagoa eta osatuagoa emate aldera, autolikidazio-orriaren inprimakian jasotako edukiak (prestazioak, bermeak, estaldurak) handitu egin ditu aseguru-etxeak, nabarmen handitu ere, eta eredu berria plazaratu eta martxan jarri du inprimakiaren euskarazko bertsioa prest izan gabe. Jokabide horrek sorrarazi du herritarraren kexa. Enpresak onartu egin du akatsa eta ahalik eta azkarren konpontzeko neurriak hartu dituela jakinarazi digu.

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

________________________________________________________ Dosierra: 678-2017 Nori: EHU - GIPUZKOAKO ESPERIENTZIA GELAK - JOSU CHUECA INTXUSTA (Zuzendaria) Arrazoia: Donostiako UPV/EHU Unibertsitateko "Aula de la Experiencia" izeneko ikastaroetan katedradunek, naiz euskaldunak izan, ez dute hitzik euskaraz esaten sekulan. Banatzen dituzten apunte guztiak gaztelania hutsean ematen dituzte. Euskaraz egiten duten gauza bakarra nahitaezkoa ez den tailer bat da. Badirudi Kultura Vasca esaten dioten ikasgai bat ematen dutela, baina gaztelaniaz. Langileak, arduradunak eta administrariak elebidunak dira eta haiek emandako edo bidalitako paperak ele bietan daude, baina gelan euskararik ez da existitzen. Francoren garaian horrelaxe hasi nintzen eskolan, nire ama hizkuntza debekatua nuela, eta berdin ari naiz bukatzen. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 701-2017 Nori: EHU - UDAKO IKASTAROAK Arrazoia: Gaurko egunkariaren kontrazalak EHUko udako ikastaroen iragarkia dakar. "Irailak 15a arte" zentzugabekeria dago idatzita. Hau da unibertsitate baten ganora? Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 760-2017 Nori: EHU-PSIKOLOGIA FAKULTATEA Arrazoia: EHUko Psikologia Fakultateak inkesta bat zabaldu du, herritarren iritzia eta erreakzioak ezagutzeko Bartzelonako atentatuaren inguruan. Inkestak ez du aukerarik ematen euskaraz erantzuteko. Bartzelonako gizarte zibilak eta erakunde publikoek mezu oso indartsua bidali ziguten erasoen kudeaketan: krisi egoeran ere, balore unibertsalak -giza eskubideak, berdintasuna, komunikazioa- mantendu eta defendatu ditzakegu. Balore horien barruan baitaude hizkuntza-eskubideak ere. Kataluniako gizarte zibilak eta erakundeek erakutsi ziguten espiritutik jarraituz, posta zerrenda horretan gauden euskal hiztunok ere merezi dugu mezu hau euskaraz jasotzea. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 938-2017 Nori: EHU - EUSKARAREN ARLOKO ERREKTOREORDETZA - Jon Zarate Sesma Arrazoia: Zientzia Astea barruan egindako planetario erakusketaren zati handi bat gaztelania hutsean dago. Eta beste zati batek (planeten azalpenak) itzulpen okerrak ditu. Erantzuna: EHU - EUSKARAREN ETA ETENGABEKO PRESTAKUNTZAREN ARLOKO ERREKTOREORDEA: “UPV/EHUn espazioa” gaiari lotuta bi erakusketa antolatu ditugu; planetario bat eta panelen bidez eguzki sistema irudikatzen duen ibilbide bat. Biak ele bietan dira, baina erakusketetako bat, gure ustez herritarrak aipatzen duena, CESICek (Consejo Superior de Investigaciones Científicas) Zientzia Asterako propio utzitako erakusketa da. Halako lanak jatorrizko hizkuntzan erakusten dira, gaztelaniaz zein beste hizkuntza batean izanda ere. Guk sortutako testu guztiak (maketen erakusketetakoak eta eguzki sistemako paneletan agertzen direnak) gure ikertzaile adituek landutakoak dira, lehendabizi gaztelaniaz eta ondoren, EHUko itzulpen zerbitzuak euskaratuak. Itzulpenotan ez dugu akatsik aurkitu, nabarmenik behinik behin. Nolanahi ere, herritarrari esan behar diogu arduraz jokatzen dugula hizkuntza-eskubideen trataeran eta barkamena eskatzen diogu bere eskubideak urratuta sentitu dituen honetan.

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

________________________________________________________ Dosierra: 939-2017 Nori: EHU - EUSKARAREN ARLOKO ERREKTOREORDETZA - Jon Zarate Sesma Arrazoia: Espazioari buruzko erakusketan egon naiz EHUko paraninfoan eta erakusketaren argazkien azalpenak gaztelaniaz soilik daude. Bestalde, planetarioko sarrerak banatzen dituen pertsonak ez du euskaraz hitz egiten. Erantzuna: EHU - EUSKARAREN ETA ETENGABEKO PRESTAKUNTZAREN ARLOKO ERREKTOREORDEA: “UPV/EHUn espazioa” gaiari lotuta bi erakusketa antolatu ditugu; planetario bat eta panelen bidez eguzki sistema irudikatzen duen ibilbide bat. Unibertsitateak sortu duen materiala eta planetarioarena, biak ele bietan dira; baina erakusketetako bat, gure ustez herritarrak aipatzen duena, CESICek (Consejo Superior de Investigaciones Científicas) Zientzia Asterako propio utzitako erakusketa da. Halako lanak jatorrizko hizkuntzan erakusten dira, gaztelaniaz zein beste hizkuntza batean izanda ere. Planetarioko sarrerak eta azalpenak emateko gai honetan masterra egin duten pertsonak etorri dira, adituak eta euskaldunak. Ekimenak hasierako bi asteetan izan duen arrakasta dela eta, beste pertsona bat behar izan dute, aurrekoen baldintza berberak betetzen dituena, baina ezin izan dute erakusketaren azken asterako euskalduna lortu. Hirutik bi euskal hiztunak izan dira. Herritarrak hirugarren honekin topo egingo zuen. Nolanahi ere, herritarrari esan behar diogu, arduraz jokatzen dugula hizkuntza-eskubideen trataeran eta barkamena eskatzen diogu bere eskubideak urratuta sentitu dituen honetan.

________________________________________________________ Dosierra: 755-2017 Nori: EIBARKO HIZKUNTZA ESKOLA OFIZIALA Arrazoia: Gaur, irailaren bostean, goizeko bederatziak aldera, Eibarko Hizkuntz Eskolara deitu dut eta ezin izan naute euskaraz artatu. Momentu horretan euskaraz zekien inor ez zegoen eta gaztelaniaz egiteko eskatu didate. Ezin izan dut euskaraz jardun. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 448-2017 Nori: EUSKO JAURLARITZA - HEZKUNTZA SAILA - ARABAKO LURRALDE ORDEZKARITZA Arrazoia: Arabako Ribabellosa herriko Unamunzaga Eskola Publikoan Jantokiko monitore guztiak erdaldunak dira. Hau da, eskola euskalduna izanda (gehiengoa D ereduan eta besteak B ereduan), zerbitzua gaztelaniaz da. Jantokiaren kudeaketa Eusko Jaurlaritzaren esku dago. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 580-2017 Nori: EUSKO JAURLARITZA - HEZKUNTZA SAILA - ARABAKO LURRALDE ORDEZKARITZA Arrazoia: Hezkuntza Saileko Euskara Zerbitzutik bidali diguten NOLEGA programako eskabide-orria gaztelaniaz dago atal gehienetan. Erantzuna: EJ - HEZKUNTZA BERRIZTATZEKO SAILA - EUSKARA ZERBITZUKO ARDURADUNA: Kexan aipatzen den NOLEGA deialdiko formularioa oso-osorik dago euskaraz eta gaztelaniaz, eta ikastetxe bakoitzak aukeratzen du zein hizkuntzatan bete nahi duen. Ikastetxe batek formularioa bete duenean, aplikazioak aukera ematen dio PDF bihurtzeko eta gordetzeko, justifikazioa egiteko orduan zer eskatu zuen gogoratzeko. PDF hori, noski, eskabidea egindako hizkuntzan agertzen da. Kexa jarri duen ikastetxearen kasuan, ordea, ikastetxeak ez zuen PDF hori gorde, eta justifikazioa egiteko orduan ez zuen gogoratzen bere garaian zer laguntza eskatu zuen; beraz, Euskara Zerbitzuarekin harremanetan jarri zen eta mesede gisa eskatu zigun eskabidearen kopia bat bidaltzeko, zein hizkuntzatan nahi zuen adierazi gabe. Guk, berriz, gure informatikariari eskatu genion aplikaziotik ateratzeko eta bidaltzeko, eta hark gaztelaniazko bertsioa bidali zion. Horrenbestez, asko sentitzen dugu ikastetxearen nahia bete ez izana.

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

________________________________________________________ Dosierra: 935-2017 Nori: EUSKO JAURLARITZA - HEZKUNTZA SAILA - ARABAKO LURRALDE ORDEZKARITZA Arrazoia: Hezkuntzako Araba Lurralde Ordezkaritzara deitu dut, 945017200 telefono zenbakira, hain zuzen ere. Lehen berba gaztelaniaz egin didate, nik euskaraz jarraitu dut, baina alfer-alferrik. Nire kexa zela eta, beste telefono batera bideratu du deia, beste langile batek hartu du telefonoa eta berdin, "egun on, buenos días" esanda agurtu nau, baina hark ere gaztelania hutsean jarraitu du. Lotsagarria da. Urriaren 26an gertatu zitzaidan. Erantzuna: EJ - ARABAKO LURRALDE ORDEZKARITZA: Kexan aurkezten diren datuekin ezin dezakegu jakin herritar horrek telefonoz norekin hitz egin zuen eta zertaz hitz egin zuen. Argibide gehiago gabe ezin dugu azalpenik eman gertatutakoaren inguruan.

________________________________________________________ Dosierra: 443-2017 Nori: EUSKO JAURLARITZA - HEZKUNTZA SAILA - BIZKAIKO LURRALDE ORDEZKARITZA Arrazoia: Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Ordezkaritzara deitu eta gaztelaniaz erantzun didate, bai 94 403 11 33 telefonoko emakumeak zein Zuzenean arlokoak. Lotsagarria! Agurra behintzat euskaraz egin beharko lukete. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 147-2017 Nori: EUSKO JAURLARITZA - HEZKUNTZA SAILA - BIZKAIKO LURRALDE ORDEZKARITZA Arrazoia: Zerrendetan nago ordezkapenak egiteko DBH-n eta batxilergoan. Bizkaiko ordezkaritzara deitu det eta euskaraz galdetzean, erantzun dit "en erdera por favor". Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 820-2017 Nori: EUSKO JAURLARITZA - HEZKUNTZA SAILA - BIZKAIKO LURRALDE ORDEZKARITZA Arrazoia: Bizkaiko Hezkuntza Sailaren ordezkaritzarekin egiten ditudan hizketaldien %90a gaztelaniaz izaten da. Telefonoan “¿Si?” esanez hasten da harrera. Lotsagarria da! Nire hizkuntzaeskubideen urraketa eguneroko kontu bat da. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 44-2017 Nori: EUSKO JAURLARITZA - HEZKUNTZA SAILA - BERRITZEGUNE NAGUSIA Arrazoia: Hezkuntzan lan egiten dut. Formakuntzarako eskaera bat aurkeztu dut Berritzegunean. Formularioa euskaraz bete dut, baina Bilboko Berritzegune nagusitik gaztelania hutsean bidali didate nire eskaerari erantzuteko e-maila. Ez da lehenbiziko aldia, behin eta berriz gertatzen zaigun gauza baizik. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 137-2017 Nori: EUSKO JAURLARITZA - HEZKUNTZA SAILBURUORDETZA - MIREN MAITE ALONSO ARANA Arrazoia: Gaur ikastetxe publikoetan ordezkapenak egiteko zenbait zerrenda ireki dituzte. Bada, hasieran horien informazioa bilatzen ez zen oraingo datarik zuen deialdirik agertzen. Jada etsita nengoela, orrialde berean baina gaztelaniazko atalean sartzea bururatu zait eta, hara non, ostiraleko data zeraman zerrendak irekitzeko ebazpena ikusi dudan. Lotsagarria iruditzen zait beti euskarazko bertsioetan akatsak egotea! Erantzuna:

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

________________________________________________________ Dosierra: 328-2017 Nori: EUSKO JAURLARITZA - HEZKUNTZA SAILBURUORDETZA - MIREN MAITE ALONSO ARANA Arrazoia: Hezkuntzako 2017ko EPEko epaimahaikideen zerrenda gaztelania hutsean dago, nahiz eta esteka web orrialdearen euskarazko bertsiotik zabaldu. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 329-2017 Nori: EUSKO JAURLARITZA - HEZKUNTZA SAILBURUORDETZA - MIREN MAITE ALONSO ARANA Arrazoia: Apirilaren 18an Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza sailak oposaketetako epaimahaikideen zerrenda gaztelera hutsean argitaratu du PDF batean. Lotsagarria izateaz gain, hizkuntza-eskubideen urraketa zuzena da. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 366-2017 Nori: EUSKO JAURLARITZA - HEZKUNTZA SAILBURUORDETZA - MIREN MAITE ALONSO ARANA Arrazoia: Hezkuntza Sailak oposaketarako epaimahaikideen zerrenda gaztelera hutsean zabaldu du PDF baten bitartez. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 777-2017 Nori: EUSKO JAURLARITZA - HEZKUNTZA SAILBURUORDETZA - MIREN MAITE ALONSO ARANA Arrazoia: Hezkuntzak Gasteizen antolatutako hezitzaileen esleipenetan hasierako agurra euskaraz eta gaztelaniaz egin zuten; lehenik euskaraz, ondoren gaztelaniaz. Ekitaldia ordubete eta 15 minutu beranduago hasi zen, eta gaztelaniaz hasi zirenean hainbat kexa izan ziren arren, jarraitu egin zuten. Ondoren kontratu mota berriari buruzko azalpenak gaztelania hutsean emango zituela esan zuen horren ardura zuenak, bai eta hala egin ere. Euskal erakunde publiko batean, hezkuntzan gainera, horrela jokatzen badute, zer espero dezakegu euskaldunok besteengandik? Non errespetatuko/beteko dira gure eskubideak? Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 780-2017 Nori: EUSKO JAURLARITZA - HEZKUNTZA SAILBURUORDETZA - MIREN MAITE ALONSO ARANA Arrazoia: Gaur goizean Gasteizen egon naiz Hezkuntzako irakasle ordezkoen esleipen batean. Goizeko 9:00tan izan da Jesus Guridi musika kontserbatorioan. Esleipena hasi denean, azalpen guztia gazteleraz egin digu hezkuntzako langile batek. Amaitu duenean, esandakoa euskaraz ezin ote zuen esan galdegin dio partaide batek. Hizlariak ezetz erantzun dio, ulertzen zuela, baina ezin zuela hitz egin. Nik esan diot orduan beste norbaitek egin beharko lukeela aurkezpena; euskaraz dakien batek. Zalaparta sortu da eta ondorioz hezkuntzako beste langile batek dena euskaraz errepikatu digu (ez hanka eta ez buru!). Kontuan izan behar da partaide ginen guztiak euskal hiztunak ginela (Lehen Hezkuntzako irakasleak ginen). Beraz, ez al da logikoa azalpena euskara hutsean ematea horretarako gaitua dagoen norbaitek? Izan ere, gazteleraz hitz egin duenak esandakoa esateko, ez da inongo ezagutza tekniko edo berezirik behar. Ez du ezer berezirik azaldu. Esleipen prozesua nola izango zen aurkeztu du. Erantzuna:

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

________________________________________________________ Dosierra: 825-2017 Nori: EUSKO JAURLARITZA - HEZKUNTZA SAILBURUORDETZA - MIREN MAITE ALONSO ARANA Arrazoia: Derio BHI institutuan beka-orriak banatu dizkiete ikasleei. Beka-orriak beteta jaso ditugu, baina gaztelania hutsean daude goitik behera. Idazkaritzara jo dugu euskaraz bidal diezazkiguten. Aplikazioak ez duela orriak euskaraz betetzeko aukerarik eskaintzen erantzun digute. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 1079-2017 Nori: EUSKO JAURLARITZA - HEZKUNTZA SAILBURUORDETZA - MIREN MAITE ALONSO ARANA Arrazoia: Eusko Jaurlaritzak bultzatutako bullyng-aren aurkako kanpainaren berri espainolez soilik jaso dugu elkartean. Euskararen eguna duela astebete izan denean horrelako praktikak ohikoak direla ikustea onartezina da! Are larriagoa zuzenean gure kontaktu formulariora bidalitako mezua denean (selektiboagoa eta ez akats bategatik bidalitako e-posta masiboa). Garbi dago ez direla gehiegi saiatu euskara zaintzen. Eusko Jaurlaritzak kontutan izan beharko luke honelako kanpaina bat nola bultzatzen den eta euskarari arreta berezia eskaini; testuak ele bietan erabiliz eta euskara aurrena eta modu nabarmenduan jarriz. Erantzuna: IRUDIGITAL: Bullying-aren aurkako kanpainaren informazioa bide ezberdinen bidez zabaldu dugu. Hainbat elkarte, fundazio, eta abarretatik informazioa edo bestelakoak eskatu dizkigute eta ez diogu inori ezetz esan; behar izan duten informazio guztia nahi izan duten moduan bidali da. Gure enpresan, Irudigital Publizitate Agentzian, euskararen erabilerarekin konprometituak gaude. Erreklamazioan esaten denaren arabera, egia da elkarte askori kanpainaren informazioa web gunean aurkitu dugun kontaktu formularioen bidez bidali dugula, eta pare bat kasutan, mezu horiek testu mugaketa izan zutela. Agian hori izan da informazioa gaztelaniaz soilik jasotzearen arazoa. Gure asmoa ez da izan inori kalterik sortzea. Informazioa soilik gaztelaniaz bidali badugu, akatsa onartzen dugu, baina argi utzi nahiko genuke lehenengo momentutik eta bidali ditugun 200 eposta baina gehiagotan informazioa euskaraz eta gaztelaniaz bidali dela. Gainera, kanpainaren web gunea eta ikus-entzunezko material guztia bi hizkuntzatan dago: web gunea ( http//nikerebat.eus/eu/hasiera/) eta bideoak (https://www.youtube.com/watch?v=z90sdewl M)

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

INGURUMENA, LURRALDE PLANGINTZA ETA ETXEBIZITZA SAILA _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 632-2017 Nori: EUSKOTREN Gasteiz Arrazoia: Gasteizko autobus geltokiaren barruan Euskotrenek Bat txartela kargatzeko duen makinaren goiko aldean "Mรกquina en servicio" mezua agertzen da une oro, alegia, gaztelaniaz baino ez zaigu adierazten hori. Erantzuna: EUSKOTREN - ZUZENDARI NAGUSIA: Makinaren programazioan akats bat dagoela egiaztatu da eta berehala zuzenduko dela jakinarazten dizugu. Zuzenketa jada egina dago. _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 633-2017 Nori: EUSKOTREN Gasteiz Arrazoia: Gasteizko tranbiaren geralekuetan Bat txartela balioztatzeko makinek gaztelania hutsean dituzte pantailetako testuak. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 781-2017 Nori: EUSKOTREN Gasteiz Arrazoia: Gasteizko tranbia -ez dakit hemen bakarrik gertatzen den- geralekuetako txartelak ateratzeko makina guztietan, nahiz eta euskara hautatua izan, BAT txartela birkargatu nahi denean hizkuntza hau ez dago erabilgarri, eta gaztelaniara pasatzen da. Hau da, txartela birkargatzeko operazioa soilik gaztelaniaz egin daiteke. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 967-2017 Nori: EUSKOTREN Gasteiz Arrazoia: Gasteizko Tranbiaren txartelak balioztatzeko makinaren pantailan ageri diren mezuak gaztelania hutsean daude. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

KULTURA ETA HIZKUNTZA POLITIKA SAILA _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 207-2017 Nori: EITB Arrazoia: Euskadi Irratiko futbol esatariak ez dira EHtik kanporako zelaietara joaten inoiz. Radio Euskadikoak beti. Athleticek Zipren jokatu zuen atzo. Radio Euskadiko kazetaria han zen eta Euskadi Irratikoak irrati estudiotik egin zuen kontaketa. Beti horrela da. Gaur Erreala Las Palmasen zen eta gaztelerazko kazetaria han, euskalduna etxean. Radio Euskadin partida amaitzean futbolariei elkarrizketak egin edo haien hitzak jasotzen dituzte. Entzule euskaldunok ezin ezer entzun. Gaur WhatsAppez galdetu diet Euskadi Irratikoei zein den arrazoia eta goikoek erabakitzen dutela erantzun didate. Nere uste apalean irrati publikoen irizpidea kontrakoa behar luke izan. Euskara lehenestea alegia. Orain baztertu egiten da. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 728-2017 Nori: EITB Arrazoia: Gaur Egun saioa gaur 20:18etan hasi eta 20:28etan amaitu da. 10 minutu iraun ditu. Gaztelaniazkoa, berriz, ohi bezala, ordubetekoa izan da. Gaztelaniazkoa ikusi behar izan dut. Igandeetan ere gauza bera gertatzen da, euskarazkoa 30 minutura mugatzen da. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 1096-2017 Nori: EITB Arrazoia: Abenduaren 15ean ETBn Errealeko IĂąigo Martinez eta Kepa Arrizabalaga ondarrutarrak espainolez hizketan. Hau al da gure telebista publikoaren hizkuntza politika? Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 159-2017 Nori: TABAKALERA - KULTURA GARAIKIDEAREN NAZIOARTEKO ZENTROA Arrazoia: Atzo, Otsailak 11, Donostiako Tabakaleran egon nintzen Lizzie Borden zuzendariaren "Born in flames (1983)" filma ikusten. Aurkezpena gaztelania hutsean egin zuten eta azpitituluak ere hizkuntza berean joan ziren. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 242-2017 Nori: TABAKALERA KULTUR FABRIKA Arrazoia: Donostiako Tabakalerako Zine Eskolako zuzendaria aukeratzeko deialdian, 2017-03-13an GAOn argitaratua, ez da euskara jakitea eskatzen. Erakunde publiko bat izaki, eta EAEn bi hizkuntza ofizial egonik, Euskararen Legearen aurka doa deialdi hori. Deialdia bertan behera utzi beharko litzateke euskaldunon hizkuntza-eskubideak urratzen ditu eta. Erantzuna: TABAKALERAKO KUDEATZAILEA: Tabakaleran kokatuko den Zine Eskolaren promotorea Gipuzkoako Foru Aldundia da, beraz kexa Kultura Departamentuari helarazi beharko zeniokete.

________________________________________________________ Dosierra: 802-2017 Nori: TABAKALERA - KULTURA GARAIKIDEAREN NAZIOARTEKO ZENTROA Arrazoia: Donostiako Tabakalerako kafetegiko langile gehienek ez dira euskaldunak eta, beraz, ezin naute euskaraz artatu. Euskaldun bakarra larunbatetan egoten da. Erantzuna:

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

________________________________________________________ Dosierra: 850-2017 Nori: TABAKALERA - KULTURA GARAIKIDEAREN NAZIOARTEKO ZENTROA Arrazoia: Hotel One Shot Tabakalera House ireki berri duten hotelaren webgunean sartu naiz informazio bila, eta web-orria soilik gazteleraz eta ingelesez dagoela ikusi dut. Honek euskaldunon eskubideak urratzen ditu, are gehiago Tabakalera EJ, GFA, eta Donostiako udalaren zentro publikoa izanik. Erantzuna:

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

LANA ETA JUSTIZIA SAILA _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 78-2017 Nori: EUSKO JAURLARITZA - JUSTIZIA SAILA - BITARTEKARITZA JUDIZIALEKO ZERBITZUA - BILBO Arrazoia: Gaur goizean bezeroekin hitzordua hartuta nuen Gernikako Epaitegiko Bitartekaritza Judizialeko Zerbitzuan, 628/16 espedienteari buruz agerraldia egiteko. Orain arte bitartekariarekin izandako harreman guztia euskaraz izan bada ere, gaur datuak hartzeko formularioa gazteleraz eman digu. Euskarazkoa eskatu diot, baina ez zeukala esan dit. Horren ostean, nire bezeroek beste aldearekin eta bitartekariarekin bilera egin dute. Euskaraz eskatu diodan arren, bileraren akta gazteleraz eman digu (ezin zigutela euskaraz eman). Gaur nire bezeroak sinadura eman eta horrekin bitartekaritza amaitu dugu. Bada, estatistikan agertuko da gazteleraz egin dugula, baina guk euskaraz egin nahi izan dugu; euskaraz egin nahi izanez gero, beste egun batean itzuli behar genuen. Erantzuna: EUSKO JAURLARITZA - JUSTIZIA ZUZENDARIA: Zerbitzuaren txostena ikusita onartu behar dut aipatu agiri biak gaztelaniaz baino ez zeudela erabilgarri une horretan Gernikan. Hala eta guztiz ere, bitartekariak bere burua eskaini zuen akta euskaratzeko, baina abokatuaren erantzuna izan zen ez zuela astirik itxaroteko (ordu erdi behintzat behar zen). Hori guztia dela bide, hauxe adierazi nahi dut: Bitartekaritza Judizialeko Zerbitzuko agiri guztiak, behar den legez, euskaraz eta gaztelaniaz daudela. Halere, herritarrak dioen unean eguneratzeko prozesuan geunden eta berrikusi bitartean, urtarrilean eta otsailean, euskarazkoak ez dira leku guztietan egon. Hori konponduta dago eta, errebisioa amaitu ez den arren, Barruti Judizial guztietan agiri guztiak gaztelaniaz eta euskaraz daude. Bestalde, azpimarratu nahi dugu bitartekaritza prozesua euskaraz izan zela, bitartekari euskaldunak baititugu euskaraz aritzeko gai direnak. Agindua eman dugu jada zerbitzu guztietan euskarazko agiriak eskura jartzeko. Agiriak eguneratzeko prozesua hilabete honetan amaitzea espero dugu. Aurreko guztia dela eta, uste dugu Bitartekaritza Judizialeko Zerbitzuaren jokabidea bat datorrela legezko eta kalitatezko zerbitzuaren betebeharrekin, horretan egokitzen baita euskaraz artatzea ere. Hala ere, akatsa izan zen agiriak eguneratu bitartean euskarazko bertsioak ez izatea eskuragarri, baina esan bezala dagoeneko agiri guztiak euskaraz daude. Horregatik, akats horren ondorioz sortu diren eragozpenak barkatzeko eskatzen diogu hiritarrari.

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

LEHENDAKARITZA _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 837-2017 Nori: GOGORA - Memoriaren, Bizikidetzaren eta Giza eskubideen Institutua - Aintzane Ezenarro Arrazoia: Hilaren 30ean Gursen (Biarno) izango den ekitaldirako dei egiteko hedabideetan agertu den iragarkian euskaldunok bigarren mailako herritar, testu itxuraz elebidunean; derrigorrezkoa da euskarazkoa ez ezik, erdarazkoa ere irakurtzea gaztelaniadun elebakarrek erdarazkoa bakarrik leituz jasotzen dutena bezainbeste jaso gura badugu. Aski da! Batzuok duintasun osoz bizi gura dugu euskaraz, eskubide osoz. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 1093-2017 Nori: EUSKO JAURLARITZA - GIZA ESKUBIDE, BIZIKIDETZA ETA LANKIDETZAREN IDAZKARITZA NAGUSIA Jonan Fernández Arrazoia: Eusko Jaurlaritzak torturari buruz egin duen ikerketaren 3 txosten aurkeztu ditu. Exekuzio txostena eta ondorioena euskaraz ere egin ditu, baina txosten osoa soilik gazteleraz dago. Hona lotura: http://www.irekia.euskadi.eus/uploads/attachments/10779/INFORME_FINAL__investigacion_tortura_y_malos_tratos_18-12-2017.pdf Erantzuna: EUSKO JAURLARITZA - LEHENDAKARITZA - BIKTIMEN ETA GIZA ESKUBIDEEN ZUZENDARIA: Giza Eskubideen, Bizikidetzaren eta Lankidetzaren Idazkaritza Nagusiak eskatuta, Kriminologiaren Euskal Institutuak (IVAC-KREI) egindako “Euskadin gertatutako tortura eta tratu txarrak ikertzeko Proiektua (1960-2014)” txostenaren inguruan jaso duzuen kexari buruz ondorengoa adierazi nahi dut. Salbuespenez eta txostenaren konplexutasunagatik eta luzeragatik, abenduaren 18an ondorioak eta exekuzio-txostena aurkeztu ziren euskaraz, txostena aurkezpenaren bezperan amaitu zelako idazten. Txosten osoaren euskarazko bertsioa 2018ko lehen hiruhilekoan amaituko da. Txostena jada egina dago.

________________________________________________________ Dosierra: 875-2017 Nori: KZGUNEA - KUDEAKETA ZENTROA Arrazoia: KZ gunetik antolatzen diren Urruneko Formazioko ikastaro guztiak gaztelaniaz antolatzen dira. Euskaraz bakarra ere ez. Erantzuna: KZGUNEA KUDEAKETA ZENTROA: Euskarari buruzko eskaera kontuan hartuta, KZgunearen proiektuan euskarari ematen diogun tratamenduaren oinarrizko datu batzuk helarazi nahi dizkizuegu. Ondorengo taulan, 2017ko urriaren 10ean urruneko ikastaroen itxarote zerrendan ikastaroak euskaraz eta gazteleraz egiteko aurkeztu diren erabiltzaileen kopurua azaltzen da. Datu hauetan oinarriturik planifikatzen dira KZguneako urruneko ikastaroak, beti ere kontuan edukiz 30 erabiltzaile baino gehiago behar direla ikastaro bat aurrera ateratzeko. Zenbaki hau formakuntza modu eraginkorrean eta proiektuarentzako etekina egokia izan dadin aukeratu da. Hau dela eta, ez da posible izan ikastarorik euskaraz ematea. Datu gisa adierazi nahiko genuke, kexa jarri den dataren aurreko hilabeteetan, uztailean eta irailean, 4 ikastaro planifikatu zirela euskaraz: “Wordpress: zure webgunea sortu: 2017ko uztailaren 3tik 19ra”, “Dropbox: 2017ko uztailaren 17tik 26ra”, “Ofimatika orokorra: 2017ko irailaren 4tik urriaren 10era” , “Facebook: 2017ko irailaren 25etik urriaren 4ra”. Azken 4 ikastaro hauek tamalez ezeztatu egin behar izan ziren izena ez baitzuten 30 erabiltzailek baino gehiagok eman. Hala ere, jakinarazi nahiko genizuke 2017ko azarorako eta abendurako 3 ikastaro daudela planifikaturik euskaraz, KZguneako erabiltzaileen eskaerei erantzuna emateko asmoz: “Ofimatika orokorra: 2017ko azaroaren 27tik abenduaren 27ra”, “Dropbox: 2017ko abenduaren 18tik 27ra”, “Wordpress: Zure webgunea sortu: 2017ko abenduaren 4tik 20ra”. Kontuan eduki beharra dago 30 erabiltzailek baino gehiagok ez baldin badute izena ematen ikastaroa ezeztatu egin beharko dela.

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

________________________________________________________ Dosierra: 949-2017 Nori: EUSKO JAURLARITZA - LEHENDAKARITZA - JAURLARITZAREN PRENTSA BULEGOKO ARDURADUNA Arrazoia: Eusko Jaurlaritzak "Euskadi Objetivos de desarrollo sostenible" izenburua duen iragarkia txertatu du Euskal Herriko prentsa idatzian. Iragarkia euskaraz eta gaztelaniaz idatzita dago, baina elebitasuna ez da orekatua. Euskaraz dagoen informazio guztia gaztelaniaz ere ageri da, baina ez alderantziz: iragarkiaren izenburua eta 17 helburuak gaztelania hutsean adierazi dira. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 429-2017 Nori: EUSKO JAURLARITZA - LEHENDAKARITZA - KOMUNIKAZIORAKO IDAZKARITZA NAGUSIA Arrazoia: Irekia, Eusko Jaurlaritzaren parte-hartze web orriaren euskarazko bertsioan sartuta ere, argibideak emateko dagoen bideoa gaztelania hutsean dago. Erantzuna: EUSKO JAURLARITZAKO GOBERNU IREKIAREN ZUZENDARITZA: 2017/05/17 data duen zuen gutun bat jaso dugu Eusko Jaurlaritzako Gobernu Irekiaren Zuzendaritzan. Gutun horretan hiritar baten kexa helarazten diguzue: “Irekia, Eusko Jaurlaritzako parte-hartze web orrian, nahiz euskarazko bertsioan sartu, argibideak emateko dagoen bideoa gaztelania hutsean dago”. Irekia webgunean bertan horri buruzko proposamen bat jaso genuen apirilaren 27an. Erantzun ofiziala eman genuen, ikus dezakezue hemen: www.irekia.euskadi.eus/es/proposals/2324seriotasunpaur-bat-mesedez Horrez gain, aipatutako argibideak emateko bideoa dagoeneko euskaraz dago: www.irekia.euskadi.eus/eu/site/tos?label=help&requirements%5Blabel%5D=%28%3Fmix%3A%5Cw%2B%29

________________________________________________________ Dosierra: 574-2017 Nori: EUSKO JAURLARITZA - LEHENDAKARITZA - KOMUNIKAZIORAKO ZUZENDARITZA Arrazoia: Irekia, Eusko Jaurlaritzaren web-orrian honako berria dator: "Mejoras en el servicio sanitario urgente en la comarca de Bidasoaldea". Euskarazko web-orrian dio: "Eduki hau itzultze prozesuan dago. Bitartean, gaztelerazko bertsioa eskuragarri duzu". Zer da, euskaldunok bigarren mailakoak garela? Euskaraz ez dakitenek, hau da, EAEko hizkuntza bakarra dakitenek eskubide gehiago dutela eta berriak lehenago jasotzeko eskubidea dutela? Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 99-2017 Nori: EUSKO JAURLARITZA - LEHENDAKARITZA - ZERBITZU ZUZENDARITZA Arrazoia: Aramaioko Udalak UEMAko kide denez, euskaraz lan egiten du. Hezkuntzako diru-laguntza zuritzeko traba izan du, ordea, Eusko Jaurlaritzaren egoitza elektronikoan euskaraz eta gaztelaniaz ez delako informazio bera ageri. Gaztelaniaz justificación jartzen duen atalean, euskaraz zuzenketa jartzen du, eta horrek nahastea eragin du langileen artean. Erantzuna:

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

OGASUNA ETA EKONOMIA SAILA _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 631-2017 Nori: IZENPE S.A. Arrazoia: IZENPEren informazio zenbakira deitu eta erantzungailuari euskaraz egin diot. Hala ere, telefonoa hartu duenean, bestaldekoak gaztelaniaz erantzun dit. Nik euskaraz hitz egin diodanean, euskaraz jarraitu du. Zergatik lehen hitza gaztelaniaz, are gehiago, euskarazkoa hautatua dudanean? Erantzuna: IZENPE - PERTSONAL ETA ADMINISTRAZIO ARDURADUNA: Gertaera hau gure Euskara Planean edo euskara bultzatzeko prozeduran ezarri ditugun irizpideen kontra doa, beraz, jakin dezazuen Bezeroarentzako Arreta-Zerbitzuari egoera honen berri eman diogu, ahalik eta lasterren zuzentzeko. Eskertu nahi dizugu bidali diguzun intzidentziaren berri ematea, gure zerbitzua hobetzen laguntzen digu eta.

________________________________________________________ Dosierra: 784-2017 Nori: IZENPE S.A. Arrazoia: Izenpe txartela dela eta gestio bat egin behar izan dut bertako Erabiltzaileentzako Zerbitzuarekin. Oso neska fin eta euskaldunak artatu nau, baina amaieran, egindako lanaren laburpena bidali didate posta elektronikoz. Mezuan gaztelania zen nagusi, nahiz eta egitura elebiduna izateko prest egon. Erantzuna: IZENPE - PERTSONAL ETA ADMINISTRAZIO ARDURADUNA: Gertaera hau gure Euskara Planean edo euskara bultzatzeko prozeduran ezarri ditugun irizpideen kontra doa, beraz, jakin dezazuen Bezeroarentzako Arreta-Zerbitzuari egoera honen berri eman diogu, ahalik eta lasterren zuzentzeko. Eskertu nahi dizugu bidali diguzun intzidentziaren berri ematea, gure zerbitzua hobetzen laguntzen digu eta.

________________________________________________________ Dosierra: 790-2017 Nori: IZENPE S.A. Arrazoia: Izenperen Laguntza zerbitzuarekin (CAU) hitz egin dut gaur. Langile fina eta euskalduna, baina nire harridurarako Izenpen hitzordua eskatzeko orduan pantaila gaztelaniaz jarri dit ia ordubete euskaraz hitz egiten eman badugu ere. Euskaraz jartzea eskatu diot eta ondo jarri du. Bertan menu zabalgarri batean gaztelera ikusten zen (GranVia-Puesto1). Bestetik, egindako lanaren laburpena bidali dute nire e-postara, atzo bezala, gazteleraz. Euskaraz egiten dutenei euskaraz bidaltzea litzateke logikoena, ezta? Erantzuna: IZENPE - PERTSONAL ETA ADMINISTRAZIO ARDURADUNA: Gertaera hau gure Euskara Planean edo euskara bultzatzeko prozeduran ezarri ditugun irizpideen kontra doa, beraz, jakin dezazuen Bezeroarentzako Arreta-Zerbitzuari egoera honen berri eman diogu, ahalik eta lasterren zuzentzeko. Eskertu nahi dizugu bidali diguzun intzidentziaren berri ematea, gure zerbitzua hobetzen laguntzen digu eta.

________________________________________________________ Dosierra: 796-2017 Nori: IZENPE S.A. Arrazoia: Izenpetik jasotako gutun-azalean helbidea gaztelania hutsean dago, euskaraz ipintzea nahiko nuke. Bestalde, idazkian ageri den esaldi bat (pĂŠrdida, robo, inutilizaciĂłn del certificado) euskaratu gabe dago. Erantzuna: IZENPE - PERTSONAL ETA ADMINISTRAZIO ARDURADUNA: Gertaera hauek gure Euskara Planean edo euskara bultzatzeko prozeduran ezarri ditugun irizpideen kontra doaz, beraz, jakin dezazuen; batetik, hurrengo gutun azalaren erosketa egiterakoan helbidea ele bietan agertzeko diseinua prest dugu, eta, bestetik, idazkian lerro hori ele bietan agertzeko agindua eman dugu. Eskertu nahi dizuegu bidali diguzun intzidentziaren berri ematea, gure zerbitzua hobetzeko laguntzen diguzue eta.

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

________________________________________________________ Dosierra: 853-2017 Nori: IZENPE S.A. Arrazoia: IZENPEren web orrialdean "Aurretiko hitzordua" aukeratzen denean gaztelania agertzen da, nahiz eta euskarazko bertsioan egon. Erantzuna: IZENPE - PERTSONAL ETA ADMINISTRAZIO ARDURADUNA: Horrelako gertaerak gure Euskara Planean edo euskara bultzatzeko prozeduran ezarri ditugun irizpideen kontra doaz, beraz, jakin ezazue hau konpontzeko aldaketa tekniko bat egin behar dugula eta ahalik eta lasterren egiteko tresnak prestatzen ari garela. Eskertu nahi dizuegu bidali diguzuen intzidentziaren berri ematea, gure zerbitzua hobetzeko laguntzen diguzuelako.

________________________________________________________ Dosierra: 951-2017 Nori: IZENPE S.A. Arrazoia: IZENPE bulegora joan naiz txartela ez zebilelako. Proba egin dute eta haiei nola dabilkien ikusi dut. Egiaztagiria gazteleraz eman didate, seguruenik langilea gaztelerazko aplikazioa erabiliko zuelako edo. Dena dela ez da logikoa; euskaraz berba egiten ari bazara, eman diezazutela euskara hutsean edo ele bietan, baina gaztelera hutsean? Urriaren 19an gertatu zitzaidan. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 976-2017 Nori: IZENPE S.A. Arrazoia: IZENPEk, ziurtapen digitalen txartelak jaulkitzen dituen Eusko Jaurlaritzako zerbitzuak, txartel berriak eskatzeko plataforma gazteleraz du soilik. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 1008-2017 Nori: IZENPE S.A. Arrazoia: IZENPE txartela eskatu nuen eta txartelarekin batera erantsita bidaltzen dizuedan eskutitza jaso nuen etxean. Euskarazko testua ulertezina denez, gaztelaniaz irakurri behar izan nuen ezer ulertu nahi banuen. Uste dut eskutitza irakurrita nahikoa dela nire kexa ulertzeko. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 1010-2017 Nori: IZENPE S.A. Arrazoia: Gaurko dataz etxean jaso dut segurtasun arazo masiboaren ondoren eskatu behar izan dudan IZENPE txartel berria, teorian euskaraz eta gazteleraz dagoen gutun batekin. Gutun horretako euskarazko testuaren itzulpena lotsagarria da! Batere ardurarik gabe egindakoa da, seguruenik makina batek eginda, gerora beste inortxok ere gainbegiratu ez duena. Esan bezala, lotsagarria eta, euskaldun gisa, iraingarria ere iruditzen zait zuen ardura falta hori. Onartezina euskal erakunde publiko edo erdi publiko batetik etorrita. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 1023-2017 Nori: IZENPE S.A. Arrazoia: IZENPEko txartela berritu beharra izan dut oraintsu. Txartel berriarekin batera eskutitz bat bidali didate argibide batzuekin. Eskutitza bi hizkuntzatan, bi hizkuntza ofizialetan dago, badaezpada, batean ez dakienak bestean uler dezan, inoren inolako eskubiderik ez urratzeko. Bada euskarazko testua ulertezina da. Erantzuna:

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

________________________________________________________ Dosierra: 1045-2017 Nori: IZENPE S.A. Arrazoia: Azaroan birritan joan nintzen IZENPEra tramite bat egitera, eta nahiz eta bi alditan langilea euskalduna izan, emandako ziurtagiria gazteleraz zegoen. Esan bezala, hau birritan gertatu da hilabete bakarrean.

________________________________________________________

OSASUN SAILA ARABA ARABA ESI _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 51-2017 Nori: OSAKIDETZA - ARABA ESI - ZUZENDARI KUDEATZAILEA Arrazoia: Txagorritxu Ospitaleko Larrialdi Pediatrikoan gaztelania hutsezko errotulua dago. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 317-2017 Nori: OSAKIDETZA - ARABA ESI - ZUZENDARI KUDEATZAILEA Arrazoia: Txagorritxu Ospitaleko geletan dauden kartelak gaztelania hutsean daude. Espero dut ahalik eta lasterren itzultzea eta euskaraz ere agertzea. Erantzuna: OSAKIDETZA - ARABA ESIko PERTSONALEKO ZUZENDARIA: Osakidetza herritarren hizkuntzaeskubideez arduratzen da eta eskubide horiek babestu ere egiten ditu. Horrela, kexan adierazitako kartelak, pasilloetan eta unitateen sarreretan zeudenak, aldatzen ari gara. Gerta daiteke gelaren batean oraindik bakarren bat edo beste egotea gaztelania hutsean, hala ere, behar diren neurriak hartuko dira horiek ordezkatzeko. Kexa egin duen pertsonari barkamena eskatu nahi diogu, eta bide batez eskerrak eman, gure erakundean euskararen egoera hobetzen laguntzeagatik. _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 855-2017 Nori: OSAKIDETZA - ARABA ESI - ZUZENDARI KUDEATZAILEA Arrazoia: Txagorritxu Ospitalean lanak direla-eta jarri dituzten seinale batzuen testua gaztelania hutsean dago. Erantzuna: OSAKIDETZA - ARABA ESIko PERTSONALEKO ZUZENDARIA: Osakidetza herritarren eskubideez arduratzen da eta eskubide horiek babesten dituela adierazi nahi du. Jakinarazi nahi dizuegu jada dagokion arduradunaren eskuetan dagoela auzia eta behar diren ekintzak abian jarriko direla. Gure aldetik aldaketa egiten denean, argazkiarekin batera jakinarazpena bidaliko dugu. Kexa egin duen pertsonari barkamena eskatu nahi diogu, eta bide batez eskerrak eman, gure erakundean euskararen egoerak hobera egiten laguntzearren. _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 1072-2017 Nori: OSAKIDETZA - ARABA ESI - ZUZENDARI KUDEATZAILEA Arrazoia: Osakidetzari kexa egin nion irailaren amaieran Txagorritxun egiten ari den obretako seinaleetan testuak gaztelania hutsean zeudelako. Osakidetzak nik bidalitako argazkiko seinalea euskaratu badu ere, bigarren seinaleak gaztelania hutsean jarraitzen du. Erantzuna: OSAKIDETZA - ARABA ESIko ZUZENDARI EKONOMIKOA: Osakidetza herritarren hizkuntzaeskubideez arduratzen da eta eskubide horiek babesten dituela adierazi nahi du. Jakinarazi nahi dizuegu dagokion arduradunaren eskuetan jarri zela auzia eta behar diren ekintzak abian jarriko dira. Aldaketa eginda dago, eta erantzun honekin batera argazkiaren ebidentzia helarazten dizuegu. Intzidentzia bidali duen pertsonari barkamena eskatu nahi diogu, eta bide batez eskerrak eman, gure erakundean euskararen egoerak hobera egiten laguntzearren. _____________________________________________________________________________________

BIZKAIA BARAKALDO â&#x20AC;&#x201C; SESTAO ESI _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 25-2017 Nori: OSAKIDETZA - BARAKALDO-SESTAO ESI Arrazoia: Barakaldoko San Vicente osasun etxean gaztelera hutsezko kartel eta ohar ugari daude. Erantzuna: BARAKALDO-SESTAOKO ERAKUNDE SANITARIO INTEGRATUKO PERTSONALEKO ZUZENDARIA: Erreklamazioa aztertu ostean, egiaztatu egin dugu Barakaldoko San Bizente Osasun-Zentroan badaudela ohar batzuk irudi korporatiboari eta elebitasunari dagozkion arauak betetzen ez dituztenak. Egoera konpontzeko ondorengo urratsak ematen ari gara: 1) San Bizente osasunzentroa bisitatu eta protokoloa betetzen ez dituzten kartelak kendu ditugu. Kartel berriak prestatzen ari gara horien tokian ipintzeko. 2) Gai honetan arduraduna den San Bizente osasunzentroko buruari kexa hau helarazteaz gain, bere zentroan arauak betetzearen garrantzia gogorarazi diogu. Eta lan horretan laguntzeko, harrerako langile euskaldun bat izendatu dugu. Izan ere, langile horrek, azaroaren 23an eta 24an, gure zerbitzu-erakundeko beste langile batzuekin batera, trebakuntza ikastaro bat egin baitzuen bezeroak euskaraz artatzeko. Eta gure Euskara Planean euskararen erabileraren irizpideen artean errotulazioa ere landu genuen. 3) San Bizente osasun-zentrorako hartu ditugun neurri horiek gure zerbitzu-erakundeko zentro guztietara zabaldu nahi ditugu. Beraz, zentro guztietara bisitak egingo ditugu, eta errotulazio protokoloa gogoraraztearekin batera, errotulazio desegokia aldatuko dugu, egoera hau berriro eman ez dadin. Unitate-buruaz gain, beste langile bat aukeratuko dugu zentro bakoitzean gai honetaz arduratzeko. 4) Era berean, adierazi nahi dizuegu paperezko kartelak aldatzea errazagoa dela, baina errotulazio finkoa (kontsulten ateetan dauden metal-binilozko errotuluak, esaterako) kanpoko enpresa baten egin behar duela kontuan hartuta, zentro guztietatik pasatu ondoren eginen dugula. Orduan ikusiko dugu zer behar dagoen. Espero dugu neurri hauekin guztiekin arazo hau konpondu ahal izatea. _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 105-2017 Nori: OSAKIDETZA - BARAKALDO-SESTAO ESI Arrazoia: Osakidetzaren Barakaldoko San Eloy Ospitalean gripearen inguruko kartel handi bat dago eraikinaren aurrealdean. Gaztelera hutsean dago eta ez dute jarri euskarazko kartel baliokiderik. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 142-2017 Nori: OSAKIDETZA - SAN ELOY OSPITALEA Arrazoia: Osakidetzak "Aukeratu zure hizkuntza" kanpaina abiatu du egunotan, erabiltzaileek lehenesten duten hizkuntzaren aukeraketa egin dezaten. Kanpaina hau sustatzeko ospitale eta anbulatorioen fatxadetan olanak (kartel erraldoiak) jarri dira. Barakaldoko San Eloy ospitalean gaztelaniazko testua besterik ez duen olana jarri dute. Ez du inolako zentzurik euskararen erabilera normalizatzeko egitasmoan artean kokatzen den kanpaina batean, helburu nagusia erabiltzaile euskaldunek euskara lehenestea izanik, gaztelania hutsean jartzea kanpainari buruzko informazioa ospitaleko fatxadan. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 488-2017 Nori: OSAKIDETZA - BARAKALDO-SESTAO ESI Arrazoia: Barakaldoko San Eloy ospitalean eta Sestaoko Markontzaga auzoko osasun etxeetako aurrealdeetan panel handi batzuk jarri dituzte, gaztelera hutsean. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________

BARRUALDE â&#x20AC;&#x201C; GALDAKAO ESI: _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 59-2017 Nori: OSAKIDETZA - BARRUALDE-GALDAKAO ESI Arrazoia: Ondarroako osasun etxean dagoen iktusari buruzko kartelean hainbat akats dago euskarazko testuan: sahiestu, esagutzen. Erantzuna: BARRUALDE-GALDAKAO ESIko ZUZENDARI GERENTEA: Aurkeztutako kexa dela eta, zera jakinarazi nahi dut zerbitzu erakunde honetako zuzendari gerentea naizen aldetik: 1) Ondarroako Osasun Zentroko unitate-buruari helarazi diogu kexa, bertatik bertara egiaztatu dezan bertan jasotzen dena, eta, hala dela aitortuta, kartelak kentzeko eskatu diogu. Egun ez daude kartelok. 2) Neurologia Zerbitzuko kartela izanda, espezialitate horretako buruari jakinarazi zaio kexa izan dela, kartelak indarrean ote dauden jakin, eta ahal bada, behar den eran moldatzeko. Aspaldikoak direla eta, besterik gabe, kentzeko esan digu. Hori guztia azalduta, barkamena eskatu nahi diot kexa egileari sortutako eragozpenengatik. Bestalde, jakinarazi nahi dizugu zerbitzu ahalik eta onena emateko lanean dihardugula eta, zeregin horretan, ekarpenok lagungarri zizkigula. _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 69-2017 Nori: OSAKIDETZA - GERNIKALDEA OSASUN ZENTROA Arrazoia: Gernikaldeko osasun zentroko pasabidean dagoen ebakuaziorako jarraibideen oharrak akatsak ditu euskarazko bertsioan. Erantzuna: BARRUALDE-GALDAKAO ESIko PERTSONALEKO ZUZENDARIA: Gernikaldeko osasun zentroko komunikazio arduradunari helarazi diogu kexa, bertan jasotzen dena bertatik bertara egiazta dezan, eta halaxe dela aitortuta, kartelak kentzeko eskatu diogu. Kartelak jada ez daude. Bestetik, suteen kasuan, ebakuaziorako oharrak moldatzeko eskatu diogu Prebentzio Zerbitzuari, eta hala egin dute. Gernikaldeko osasun zentroko arduradunari jakinarazi diogu, kendutakoak ordeztu ditzan. _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 197-2017 Nori: OSAKIDETZA - BARRUALDE-GALDAKAO ESI Arrazoia: Zer deritzozue Londoneko turismo bulegora deitzea eta artatzen dizun langileak frantsesez bakarrik hitz egiteari? Bada, gauza bera gertatzen da Galdakaoko Ospitaleko hitzorduak eskatzen diren tokian; euskaraz hitz egin eta gaztelaniaz erantzuten dutela. Nik zerbitzua euskaraz izatea aukeratu dut, baina ez du ezertarako balio, ez baitidate kasurik egiten. Zergatik urratzen dira nire eskubideak administrazio publiko batean? Zergatik ez dituzte Euskal Herriko herritarren aukerak errespetatzen? Kalitatezko zerbitzu publiko bat nahi dut, zor zaigu. Erantzuna: OSAKIDETZAKO BARRUALDE-GALDAKAO ESIko ZUZENDARI GERENTEA: Barrualde-Galdakao ESIko Harrera Zerbitzu guztietako arduradunekin, eta Galdakao-Usansolo Ospitalearen kasuan langileekin ere, batzarrak egin dira 2016an, erreklamazio-gaia ardatz hartuta. Bertan, zera azaldu zitzaien: 1) Harrera unitateak lehentasunezkoak direla, hortaz, zerbitzua ele bietan bermatu behar dela. 2) Kexa-iturri izanda, halakorik berriro ez gertatzeko baliabideak eta jarraipenerako neurriak proposatu direla. 2016an eginiko neurketetan (maiatza eta azaroan) irizpideak bete egin ziren, hasierako agurra eta jarraipena euskaraz eman zirelako. 3) "Eskatu baino lehen eskaini" hizkuntza ofizialen erabilerarako jarraibideak jasotzen dituen triptikoa prestatu du erakunde honek eta arduradun zein langile guztiei banatu zaie. Bertan, besteak beste, lehenengo agurra beti euskaraz egingo dela jasotzen da, eta jarraipena erabiltzaileak hautatutako hizkuntzan. 4) II. Euskara Planak jasotzen dituen normalizazio-neurrien artean, ahozko komunikazioetarako hizkuntza erregistratzearena dago. Hori ere lantzen dihardugu. Onena horrelakoetan, ahal den neurrian, zein langile izan zen zehaztea da, hartu beharreko neurriak dagokionari zuzentzeko. Dena dela, barkamena eskatzen diogu herritarrari bere hizkuntza-eskubideak urratzeagatik. _____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________ Dosierra: 362-2017 Nori: OSAKIDETZA - BARRUALDE-GALDAKAO ESI Arrazoia: Errenta aitorpena betetzeko epea heldu da eta, zenbat diru ordaintzen dugun ikusita, ezin dut ulertu zergatik Galdakaoko Ospitalearekin harremanetan jartzen naizenean (telefonoz, berton...), langile batzuk gaztelaniaz artatzen nauten. Administrazioko langileek legeek ezartzen dituzten baldintzak bete behar dituzte, euskaldunon hizkuntza-eskubideak bermatzeko (euskara hizkuntza ofiziala da gure lurraldean). Antza denez, ospitale honi bost axola herritarron eskubideak. Zergak kalitatezko zerbitzu publikoak emateko dira, ez edozeinek administrazioan lan egiteko. Erantzuna: BARRUALDE-GALDAKAO ESIko ZUZENDARI GERENTEA: Barrualde-Galdakao harrera gune guztietako arduradun eta langileekin batzarrak egin dira 2016an eta baita oraintsu ere. Bertan zera azaldu zaie: 1) Harrera unitateak lehentasunezkoak direla eta, hortaz, zerbitzua ele bietan bermatu behar dela. 2) Jasotako kexaren modukorik berriro ez gertatzeko baliabideak eta jarraipenerako neurriak proposatu dira. 3) "Eskatu baino lehen eskaini" hizkuntza ofizialen erabilerarako jarraibideak jasotzen dituen triptikoa prestatu eta langile guztiei banatu zaie. Bertan, besteak beste, lehenengo agurra euskaraz izango dela jasotzen da, eta jarraipena erabiltzaileak aukeratutako hizkuntzan. 4) Horrez gain, Euskararen II. Planak jasotzen dituen normalizazio neurrien artean, ahozko komunikazioetarako hizkuntza erregistratzearena dago. Hori ere lantzen dihardugu. Bestalde, horrelako egoeratan, ongi legoke zehazki zein langilek egin duen huts egitea zehaztea, behar diren neurriak dagokion pertsonari zuzentzeko; ez baiteritzogu egokia behar den eran jokatzen ari direnei behin eta berriro ohartarazten ibiltzea. Hori guztia azalduta, barkamena eskatu nahi diot kexa egileari, bere hizkuntza-eskubideak urratzeagatik. Ahaleginean jarraituko dugu horrelakorik berriro gerta ez dadin. _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 388-2017 Nori: OSAKIDETZA - BARRUALDE-GALDAKAO ESI Arrazoia: Atzo 3 urteko umea buruan ebakiagaz Durangoko larrialdietara joan ginen. "ÂżEsta niĂąa solo sabe euskara? Pues tenemos un problema" esan zidan medikuak. Erantzuna: OSAKIDETZA - BARRUALDE-GALDAKAO ESIko ZUZENDARI GERENTEA: Gertaeraren nondik norakoak aztertu ditugu, eta, momentuan lanean ziharduten profesionalen hitzetan, zein jasotako partean azaltzen denari kasu eginez, zera azaldu nahiko genuke: hala ematen badu ere, medikuaren hitzetan ez zen inondik ere errespetu faltarik izan. Berak ez zekien euskaraz hitz egiten, eta arreta behar izan zuen haurrari (euskaldun elebakarra), buruan kolpea izatean, azterketa sakona egin behar zion -horrek zenbait galderari erantzutea eta aginduak betetzea zekarren-. Testuinguru horretan, hain justu, egin zuen komentarioa. Medikuarekin batera zebilen erizaina, berriz, euskalduna zen, eta berak hala aitortuta, osasun-arreta egokia eskaini zitzaion pazienteari, berak, haurraren gurasoak lagunduta, ulertarazi baitzion (euskaraz) medikuak adierazitakoa. Ordezkapen-kontratazioak egiteko irizpideak zehaztuta daude gurean, eta errealitate soziolinguistikoarena kontuan hartzen den alderdietako bat da. Hau da, kontratazioa ondo zehaztuta daukagu. Bestalde, zera gertatu ohi da batzuetan: ordezkapenetarako fakultatiboen poltsan ez dela errealitate horri behar den eran erantzuteko nahikoa fakultatibo euskaldunik izaten, eta, hortaz, -hala egokitu arren- ordezko elebiduna bidaltzea ezinezkoa izatea. Horixe da oraingoan jaso dena, ordezkoak ez zeukan euskara gaitasunik. Hori guztia azalduta, barkamena eskatu nahi diot kexa jarri duen herritarrari, osasun arreta euskaraz jaso ezin izan zuelako. _____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________ Dosierra: 531-2017 Nori: OSAKIDETZA - BARRUALDE-GALDAKAO ESI Arrazoia: Ondarroako anbulatorioko larrialdi-zerbitzura joan nintzen semearekin, haginetako mina zuelako, eta sarreran harrera egin zigun pertsonak ez zuen euskaraz piperrik ere ulertzen. "Semeak haginetako mina dauka" esan eta "en castellano, por favor", ez zuen ahaleginik egin ere ulertzen saiatzeko. Non eta Ondarroan, lotsagarria!!! Eskerrak barruko medikuak euskaraz artatu gintuen; lehen hitza gazteleraz egin zigun arren, nik euskaraz erantzutean euskaraz jarraitu zuen. Erantzuna: OSAKIDETZA - BARRUALDE-GALDAKAO ESIko ZUZENDARI GERENTEA: Prozedurak zehazten duen eran, gertaera non izan den jakinda, unitateko arduradunari helarazi diogu kontua zelan izan zen egiaztatzeko, eta dagokion erantzuna emateko. Ondarroako lehen mailako arretako unitate-buruak honakoa erantzun du: Gertaeren nondik norakoak aztertu ditugu, eta, aipatu egunean, agendan jasotakoari kasu eginez, eta lanean jardun zuten profesionalak zein izan ziren egiaztatuta, zera azaldu behar dut: 1) Aipatu egunean, Ondarroako Etengabeko Arreta Gunean (EAG), lanean ziharduen harrerako profesionala bere lanpostuari dagokion hizkuntza eskakizuna betetzeaz salbuetsita dagoela. 2) Gune horretan, adierazitako egunean, lanean ziharduten gainerako profesionalek euskararen gaitasun-maila egiaztatuta zeukatela, eta hala, pazienteari arreta euskaraz eskaini ziotela, naturaltasun osoz. Horiek horrela, uste dut eskainitako arreta zuzena izan zela. Etengabeko Arreta Gunean, egun hartan euskarazko zerbitzua eskaini ez zuen profesionalak lanpostua jabetzan dauka, eta salbuetsita dago. Bestalde, lanpostuak derrigortasun-data daukanez gero, inoiz ordezkatu behar bada edota titularrak erretiroa hartzen duenean, datorrenak euskararen gaitasun-maila aitortua izango du. Jakin ezazu arreta handiz dihardugula eta zerbitzu ahalik eta onena emateko ahaleginean ari garela. _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 830-2017 Nori: OSAKIDETZA - GALDAKAO-USANSOLO OSPITALEA - ZUZENDARI GERENTEA Arrazoia: Abuztu hasieran Galdakaoko Ospitaleko larrialdi zerbitzuetara lagundu nion senarrari. Zain egon ginen denboran bozgorailu bidez eman zituzten ohar guztiak gaztelaniaz esan zituzten; bakar bat bera ere ez euskaraz edo ele bietan. Gerriko minez joan eta bihotzeko minez itzuli ginen, Galdakaoko Ospitalean euskarari zer leku ematen dioten ikusita. Erantzuna: OSAKIDETZA - BARRUALDE-GALDAKAO ESIko ZUZENDARI GERENTEA: Larrialdietako zerbitzuburuari helarazi diogu kexa, bertatik bertara egiaztatu dezan jasotzen dena. Hauxe bere eskutik jaso dudan erantzuna: â&#x20AC;&#x153;Gure zerbitzuan, megafonia bidez eman ohi diren mezuen hizkuntzatrataera aspalditik lantzen dihardugu, baina ez da erraz bideratzekoa, kexa-iturri izateak adierazten duenez. Hainbat neurri planteatu dira kontu hau lantzeko Euskara Zerbitzuarekin elkarlanean, eta beroien eskutik, urtean bi barne auditoria egiten dira iaztik. Emaitzen berri guri, arduradunoi eman ohi zaigu, eta, geure aldetik, langileei jakinarazten diegu, batetik, eta bestetik, hala egiten ez dutenei, azpimarratu mezuok -lehenengo euskaraz eta gero gaztelaniazeman behar direla, eta ez dela aukerako kontua, baizik eta bete beharrekoa. Kexa honen aitzakian beste saiakera bat egingo duguâ&#x20AC;?. Hau azalduta, barkamena eskatu nahi diot kexa egileari sortutako eragozpenengatik, eta jakinarazi zerbitzu ahalik eta onena emateko lanean dihardugula, eta zeregin horretan, ekarpenok lagungarri zaizkigula. _____________________________________________________________________________________ BILBO â&#x20AC;&#x201C; BASURTO ESI: _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 40-2017 Nori: OSAKIDETZA - BILBAO-BASURTO ESI Arrazoia: Basurtuko Ospitalean gaztelera hutsezko ohar ugari daude. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________ Dosierra: 113-2017 Nori: OSAKIDETZA - BILBAO-BASURTO ESI Arrazoia: Basurtuko Ospitale parean dagoen pankarta erraldoi honek zur eta lur utzi nau. Zein da "mi lengua"? Eta diru publikoaz ordainduta gainera! Ze irain klase da hau? Erantzuna: _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 116-2017 Nori: OSAKIDETZA - BILBAO-BASURTO ESI Arrazoia: Nire familia medikuak normalean euskaraz egiten duen arren (hala eskatu nuen), aurrekoan telefono bidezko hitzordua eskatu nuen eta deitu zidanak gaztelaniaz bota zuen lehenengo hitza eta nik euskaraz egin arren, gaztelaniaz jarraitu zuen hark elkarrizketa. Erantzuna: OSAKIDETZA - BILBAO-BASURTO ESIko ZUZENDARI KUDEATZAILEA: Sentitzen dugu arazo hori gertatzea; izan ere, normalizazio-prozesua konplexua eta luzea denez gero, nahiz eta urteotan urratsak egiten gabiltzan, asko da oraindik egiteko duguna, batez ere Bilbokoa bezalako inguru soziolinguistikoaren baldintzengatik. Izan ere, Bilbon egiten gabiltzan urrats horiek garrantzitsuak dira, eta bi helburu nagusitara daude bideratuta: batetik, ahal dugun heinean, herritar euskaldunei familia-medikua eta pediatra elebidunen aukera ematea, eta, bestetik, harrera guneetan hizkuntza ofizialak erabiltzeko protokoloak ezartzea. Aipatutako lehenengo urratsaren emaitza herritarrak berak adierazi du: euskaraz artatzen du bere familia medikuak. Aipatutako bigarren urratsaren kasuan, ordea, protokoloak huts egin du, zeren profesionalak, erdalduna bada ere, euskaraz agurtu ondoren, herritarrari aukera eman behar baitio profesional elebidun batekin jarduteko. Lantzean behin jazotako hutsak gorabehera, aldika jarraipenak egiten dizkiogu protokoloari, honelako hutsuneak gero eta gutxiago izan daitezen. Nolanahi ere, Zazpi Kaleetako arduradunak jakinaren gainean jarriko ditugu kasuari dagozkion neurriak har ditzaten. _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 243-2017 Nori: OSAKIDETZA - BILBAO-BASURTO ESI Arrazoia: Bilboko San Adrian osasun etxean bi hizkuntza ofizialen erabilera araudia urratzen duten errotulu, kartel eta oharrak daude. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 452-2017 Nori: OSAKIDETZA - BILBAO-BASURTO ESI Arrazoia: Osakidetzaren BegoĂąako anbulatorioan urgentziazko kontsulta eman zidaten. Hitzorduarekin batera informazio orri bat luzatu zidaten. Euskarazko bertsioa akatsez josia dago. Erantzuna: OSAKIDETZA - BILBO-BASURTU ESIko ZUZENDARI KUDEATZAILEA: Sentitzen dugu osasun zentroak informazio-orri akastun hori oraindik erabiltzea. Bide batez, jakin ezazu orria zerbitzutik kendu eta egoki idatzitako bategatik ordezkatu dutela. _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 468-2017 Nori: OSAKIDETZA - BILBAO-BASURTO ESI Arrazoia: Basurtuko Ospitaleko Farmazia biltegian kartel hau topatu dut. Gaztelaniaz dago ia osoki eta euskaraz dagoen bakarra gaizki idatzita dago. Hau marka! Erantzuna: _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 483-2017 Nori: OSAKIDETZA - BILBAO-BASURTO ESI Arrazoia: Bilboko Javier SĂĄenz de Buruaga osasun etxeko "Ebakuntza txikiak" delako kontsultan, interbentzio gelan, materiala hartzeko kartelak gaztelaniaz daude soilik, ez dago ezer euskaraz. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________ Dosierra: 1016-2017 Nori: OSAKIDETZA - BILBAO-BASURTO ESI Arrazoia: Bilbon, Gaztelekuko osasun zentroan, pediatrian, umeentzat dauden liburu guztiak gaztelaniaz daude. Erantzuna: OSAKIDETZA - GAZTELEKUKO Ozko LMAZB: Sentitzen dugu Gaztelekun azaroaren 21ean egoera hori izatea, baina orobat zenbait argibide eman behar ditugu Gaztelekuko pediatrian egon diren liburuen gainean. Izan ere, liburuak auzoko herritarrek ekarritakoak dira, osasun zentroak berak ez baitu zerbitzu hori eskaintzen. Euskarazkoak ere egon izan dira, herritarren batek nahiz zentroko langileek berek, eta bere ekimenez, ekarriak, ahalaz euskarazko aukera ere egon dadin. Tamalez, liburu guztiak (euskarazkoak barne) behin baino gehiagotan desagertu edo hautsita agertu dira. Horiek horrela, ez dugu egokia ikusten herritarren ekimen eta partaidetza hori galaraztea, nahiz eta batzuetan gaztelaniazko liburuak bakarrik egon. Bestalde, zentroko hizkuntza-paisaiari oro har erreparatuz, nabaria da euskararen presentzia arduraz zaintzen dugula. _____________________________________________________________________________________ EZKERRALDEA – ENKARTERRI – CRUCES ESI: _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 50-2017 Nori: OSAKIDETZA - GURUTZETAKO OSPITALEA Arrazoia: Gurutzetako Ospitaleko kartel honetan ageri den euskarazko testuan akatsak daude: “Animaliategui eta Animaliekin Esperimentazioko Plataforma-Plataforma de Animalario y Experimentación Animal”. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 73-2017 Nori: OSAKIDETZA - EZKERRALDE ENKARTERRI CRUCES ESI Arrazoia: Osakidetzaren Biocruces Ospitalearen web orrian (http://www.biocruces.com/web/biocruces/inicio) hainbat eduki gaztelania hutsean ageri dira. Twitter kontuan ere ez da euskara erabiltzen. Erantzuna: BIOCRUCES OSPITALEKO ZUZENDARIA: Lehenengo eta behin mila esker bidalitako eskutitzarengatik. Jakinarazi nahi dizugu Biocruces Institutuaren web orrialdean eta baita sare sozialetan ere lanean dihardugula informazioa bi hizkuntza ofizialetan eskuragarri izateko. _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 98-2017 Nori: OSAKIDETZA - EZKERRALDE ENKARTERRI CRUCES ESI Arrazoia: Barakaldoko Gurutzetako Ospitaleko pediatriako kontsulta dagoen solairuan dauden oharrak (komuneko atean eta ziurtagirien makinan, esate baterako) gaztelera hutsean daude. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 132-2017 Nori: OSAKIDETZA - EZKERRALDE ENKARTERRI CRUCES ESI Arrazoia: Barakaldoko Gurutzeta ospitaleko 4D solairuan gaztelera hutsezko oharrak daude. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 133-2017 Nori: OSAKIDETZA - EZKERRALDE ENKARTERRI CRUCES ESI Arrazoia: Gurutzetako ospitaleko laborategian gaztelera hutsezko oharrak daude. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________ Dosierra: 141-2017 Nori: OSAKIDETZA - GURUTZETAKO OSPITALEA Arrazoia: Osakidetzak "Aukeratu zure hizkuntza" kanpaina abiatu du egunotan, erabiltzaileek lehenesten duten hizkuntzaren aukeraketa egin dezaten. Kanpaina hau sustatzeko ospitale eta anbulatorioen aurrealdeetan olanak (kartel erraldoiak) jarri dira. Gurutzetako ospitalean gaztelaniazko testua besterik ez duen olana jarri dute. Ez du inolako zentzurik euskararen erabilera normalizatzeko kanpaina batean, helburu nagusia erabiltzaile euskaldunek euskara lehenestea izanik, gaztelania hutsean jartzea kanpainari buruzko informazioa. Erantzuna: EZKERRALDEA ENKARTERRI CRUCES ESIko PERTSONAL ZUZENDARIA: Olanak euskaraz eta gaztelaniaz jarri dira, beti egiten den legez: euskarazkoa sarrera nagusi ondoan eta gaztelaniazkoa ospitale-eremu barruan. _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 237-2017 Nori: OSAKIDETZA - GURUTZETAKO OSPITALEA Arrazoia: Gurutzetako Ospitalean, Larrialdietako anbulatorio gunean, gaztelera hutsezko oharrak daude. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 296-2017 Nori: OSAKIDETZA - GURUTZETAKO OSPITALEA Arrazoia: Gurutzeta Ospitaleko Andrologia laborategian gaztelera hutsezko oharrak daude. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 440-2017 Nori: OSAKIDETZA - EZKERRALDE ENKARTERRI CRUCES ESI Arrazoia: Gurutzeta Ospitalean, hitzorduak emateko zerbitzuan, gaztelera hutsezko oharrak daude. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 441-2017 Nori: OSAKIDETZA - EZKERRALDE ENKARTERRI CRUCES ESI Arrazoia: Gurutzeta Ospitaleko pediatriako kanpo kontsultetan gaztelera hutsezko oharrak daude. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 442-2017 Nori: OSAKIDETZA - EZKERRALDE ENKARTERRI CRUCES ESI Arrazoia: Gurutzetako Ospitaleko gela barruetan gaztelera hutsezko oharrak daude. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 469-2017 Nori: OSAKIDETZA - EZKERRALDE ENKARTERRI CRUCES ESI Arrazoia: Zallako osasun etxean ohar ugari gaztelania hutsean daude. Horrez gain, euskarazko errotulu batzuk oker idatzita daude. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________ Dosierra: 600-2017 Nori: OSAKIDETZA - EZKERRALDE ENKARTERRI CRUCES ESI Arrazoia: Barakaldoko Zuazo osasun etxean errotulu eta ohar ugari gaztelera hutsean daude. Erantzuna: OSAKIDETZA - BARAKALDO-SESTAO ESIko PERTSONALEKO ZUZENDARIA: Erreklamazioa aztertu ostean, arazoa konpontzeko ondorengo urratsak eman ditugu: 1. Zuazoko Osasunzentroko atean ordutegia jasotzen duen kartela orain euskaraz eta gaztelaniaz dago. Beraz, hizkuntza normalizazioaren inguruan gure erakundeak ezarritako arauak betetzen ditu. Hala ere, esan behar dugu aurrekoetan ere zentro horretan egindako errebisioetan beti egon dela ele bietan. Eta oraingoan erreklamazio honek eraginda berriro bertara joan garenean, ikusi dugu kartela badagoela ele bietan, udako ordutegiaren bertsio berria erakusten duena. 2. Barakaldo-Sestao ESIko 3 zentrotan (San Eloy Ospitalea, Markonzagako anbulatorioa eta Zuazoko osasun-zentroa) eraikinen kanpoaldean, aurrealdeetan, lona handiak jartzen dira Osakidetza osoko publizitate-kanpaina korporatiboak ezagutzera emateko (gripearen aurkako txertoa, aukeratu zure hizkuntza, orain odola ematea). Kanpaina horien ardura Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailarena izaten da. Osasun Sailak prozesu osoa kudeatzen du, hau da, kanpaina diseinatu eta antolatzeaz gain, gure zentroetako aurrealdeetan lona handiak jartzen ditu, kanpoko enpresa baten bitartez, horretarako garabia behar delako. Prozesu horretan gure erakundeak ez du parte hartzen. Hori dela eta, publizitate-lona horiek gaztelaniaz bakarrik egoteagatik eragin dituzten erreklamazio guztiak Osasun Sailera bidali ditugu, han arazoa konpondu eta erantzuna emateko. Horren ondorioz, oraingo kanpainarekin (odola ematea) esan dezakegu arazoa konpontze bidean dagoela. San Eloy Ospitalean eta Markonzagako anbulatorioan euskarazko lonak jarri dituzte. Baina Zuazoko Osasun-zentroan erratu egin dira, eta gaztelaniazko bertsioa ipini dute. Fatxadatik zintzilikatzeaz arduratzen den enpresarekin behin baino gehiagotan harremanetan jarri nahi izan dugu, baina oporretan daude. Espero dugu arazo hau laster konpondu ahal izatea, horrela gure erakundeko hiru zentroetan euskarazko lonak ikusi ahal izateko, eta aurreko erreklamazio hauek behin betiko itxi ahal izateko. 3. Aurreko erreklamazio batean adierazi genizuen bezala, errotulazioko arauak bete ahal izateko zenbait neurri hartu ditugu (unitate-buruekin bildu, zentro bakoitzean langile euskaldun bat izendatu lan horretan lagundu eta erreferentea izateko, prestakuntza eman, errebisioak eginâ&#x20AC;Ś). Era berean, argitu behar dugu paperezko kartelak aldatzea errazagoa dela, geuk egiten dugulako. Baina aldatu behar ditugu kartel finkoak (esaterako, erreklamazio honetako hirugarren kartela: pediatria; edo kontsulten ateetan dauden metal-binilozko beste errotulu batzuk), kanpoko enpresa batek egin eta jarri behar ditu. Beraz, horretarako lehenengo zentro guztietatik pasatu gara, eta behar guztiak antzeman ditugu. Enpresa horrekin hitz egin dugu, eta espero dugu udaren ostean zentro guztietako kartel finko berriak jarri ahal izatea. _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 601-2017 Nori: OSAKIDETZA - EZKERRALDE ENKARTERRI CRUCES ESI Arrazoia: Muskiz herriko osasun etxean gaztelera hutsean daude hainbat ohar eta kartel. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 610-2017 Nori: OSAKIDETZA - GURUTZETAKO OSPITALEA Arrazoia: Gurutzetako ospitalean 20 urte inguruko erizain batek artatu nau gaur. Bertako erizain gehienak izan ohi dira erdaldunak (azkenaldian dauden berri bat edo beste kenduta), baina gaur, berria eta gaztea ere erdalduna izateak ez dit graziarik egin. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 753-2017 Nori: OSAKIDETZA - GURUTZETAKO OSPITALEA Arrazoia: Gaur goizean, 9:55ean Gurutzetako ospitaleko Urologia Departamentura deitu dut (94 600 64 05) hitzordu bat eskatzeko eta telefonoa hartu didan emakumeari euskaraz hitz egin nahi nuela esan diodanean, ezetz esan dit, ez zekiela. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________ Dosierra: 797-2017 Nori: OSAKIDETZA - GURUTZETAKO OSPITALEA Arrazoia: Gurutzeta Ospitalean, Traumatologia-ospitalizazio solairuan, honako ohar hau dago gaztelera hutsean. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 808-2017 Nori: OSAKIDETZA - EZKERRALDE ENKARTERRI CRUCES ESI Arrazoia: Portugaleteko Errepelega auzoko osasun etxean ohar hau dago solairu guztietan. Euskarazko testua akatsez josia dago. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 1123-2017 Nori: OSAKIDETZA - MUSKIZKO OSASUN ZENTROA Arrazoia: Muskizko osasun zentroan, hainbat errotulu ez daude zuzen idatzita euskaraz: "Erizantz" eta "Sendaketak gela" adibidez. Beste zenbait kasutan aldi baterako errotulazioa gaztelera hutsean dago: "Enfermera". Erantzuna: _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 1132-2017 Nori: OSAKIDETZA - EZKERRALDE ENKARTERRI CRUCES ESI Arrazoia: Gallartako osasun zentroan hainbat ohar gaztelera hutsean daude, eta euskarazko ohar batzuk ez daude zuzen idatzita: "Famili Medikuntza", adibidez. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 1133-2017 Nori: OSAKIDETZA - EZKERRALDE ENKARTERRI CRUCES ESI Arrazoia: 1.Gurutzetako Ospitaleko harreran "Informazioa" atalean ezin izan naute euskaraz artatu ospitaleratze ziurtagiria eskatu dudanean. 2. semearen ospitaleratzeak iraun duen 6 egunetan (abenduaren 13tik 19ra) langile bakarrak artatu gaitu euskaraz. Gainerako guztiek gazteleraz jardun dute: zirujau, erizain, erizain laguntzaile eta medikuek 3. Semeak euskaraz bakarrik dakienez, ezin izaten zien ulertu esandakoa horrek sortzen duen ezinegonarekin. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 1134-2017 Nori: OSAKIDETZA - EZKERRALDE ENKARTERRI CRUCES ESI Arrazoia: Ortuellako osasun etxean zenbait errotulu gaztelera hutsean daude (ecografĂa, endocrino..), eta euskarazko errotulu batzuk ez daude zuzen idatzita (erizantz, famili...). Erantzuna: _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 1135-2017 Nori: OSAKIDETZA - EZKERRALDE ENKARTERRI CRUCES ESI Arrazoia: Portugaleteko Errepelega auzoan dagoen osasun zentroan hainbat errotulu ez daude zuzen idatzita euskaraz: elektromedicina, digerigarri, kirugia, funtzional frogak, e.a. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 1136-2017 Nori: OSAKIDETZA - EZKERRALDE ENKARTERRI CRUCES ESI Arrazoia: Portugaleteko CastaĂąos kaleko osasun zentroan hainbat ohar gaztelera hutsean daude. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________ Dosierra: 1137-2017 Nori: OSAKIDETZA - EZKERRALDE ENKARTERRI CRUCES ESI Arrazoia: Portugaleteko Castaños kaleko osasun etxean dagoen kartel batean “kezak” idatzi dute. Bestalde, afixa bat gaztelania hutsean dago. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 1138-2017 Nori: OSAKIDETZA - EZKERRALDE ENKARTERRI CRUCES ESI Arrazoia: Portugaleteko Buenavista kaleko osasun etxean ohar ugari gaztelera hutsean edota euskaraz gaizki idatzirik daude. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 1139-2017 Nori: OSAKIDETZA - EZKERRALDE ENKARTERRI CRUCES ESI Arrazoia: Santurtziko Kabiezes auzoko osasun etxean zenbait ohar gaztelera hutsez (zona vigilada) edota euskaraz gaizki idatzirik daude: sendaketra gela, sendaketak gela, erizantz konsulta... Erantzuna: _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 1141-2017 Nori: OSAKIDETZA - GURUTZETAKO OSPITALEA Arrazoia: Gurutzeta Ospitaleko biltegiko atean oharrak gaztelera hutsean daude. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 1147-2017 Nori: OSAKIDETZA - EZKERRALDE ENKARTERRI CRUCES ESI Arrazoia: Portugaleteko Errepelega auzoko osasun etxean zenbait ohar gaztelera hutsean daude. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________ URIBEKO ESKUALDEA ESI: _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 431-2017 Nori: OSAKIDETZA - URIBEKO ESKUALDEA Arrazoia: Urte t’erdi inguruko haurra dugu. Sopelako osasun etxean pediatra euskalduna eskatu dugu eta Osakidetzak pediatra euskaldunak artatzea nahi izanez gero, Urdulizko osasun etxera joateko erantzun digu. Zergatik mugitu behar dugu? Umeak pediatra-zerbitzua geure herrian bertan jasotzea nahi dugu. Erantzuna: OSAKIDETZA - URIBE ESIko ZUZENDARI GERENTEA: 2016ko irailean egunkari bidez adierazi nuen bezala, oposizioa erantzuna argitaratu eta 4 hilabetera ebatzi zen. Lanpostua N. LL. S. profesionalak hartu zuen jabetzan 2017ko urtarrilaren 4an: 2. Hizkuntza Eskakizuna (lanpostua betetzeko eskatzen dena) egiaztatuta daukan pediatra. Profesional horrek lanpostua jabetzan hartu eta amatasun-baimena eskatu zuen, eta baimen hori amaituta, une honetan umea zaintzeko eszedentzia egoeran dago. Bai amatasun-baimena, bai umeak zaintzeko eszedentzia administrazio publikoko profesionalon eskubideak dira eta administrazioak ezin ditu baimen horiek ukatu. Eszedentzia-egoera horrek iraun bitartean, indarrean jarraitzen du Unitate berean (Sopela-Urduliz-Berango Unitatea) eta Sopelako osasun-zentrotik 3km.ra dagoen Urdulizko osasun-zentroan pediatria-arreta jasotzeko eskaintzak. _____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________ Dosierra: 520-2017 Nori: OSAKIDETZA - URIBEKO ESKUALDEA Arrazoia: Algortako Bidezabal osasun etxean ohar ugari gaztelera hutsean daude, horietako batzuk pediatria zerbitzuan bertan. Erantzuna: OSAKIDETZA - URIBE ESIKO ZUZENDARI GERENTEA: Kexa jaso eta berehala Uribe ESIko euskara-teknikaria Bidezabaleko osasun-zentrora gerturatu da kexan adierazitakoa egiaztatzera, eta, bide batez, osasun zentroaren errotulu eta kartelen urteko berrikuspena egitera. Berrikuspen horretan gaztelera hutsean dauden ohar eta poster gutxi batzuk antzeman ditugu, bai, baina ez ugari: Pediatria eremuan kexarekin batera helarazi diguzuen argazkian azaltzen den posterra (Espainiako Pediatria Elkartearena), poster horren antzeko beste bat eta profesionalek txertoen inguruan emandako jarraibide batzuk. Gainerako eremuetan gaztelera hutsezko kartel eta poster gutxi batzuk eta euskara hutsezko kartel bat antzeman ditugu. Honela jokatuko dugu: batetik, profesionalek egindako oharren bertsio elebidunak egingo ditugu eta egun daudenak ordezkatuko. Bestetik, Espainiako Pediatria Elkartearekin harremanetan jarri gara posterren euskarazko bertsioak eskatzeko, eta une honetan erantzunaren zain gaude. Aldeko erantzunik jasotzen ez badugu, webgunean dituzten posterren euskarazko eta gaztelerazko bertsioak geuk inprimatuko eta ordezkatuko ditugu. _____________________________________________________________________________________ GORLIZKO OSPITALEA: _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 821-2017 Nori: OSAKIDETZA - GORLIZKO OSPITALEA Arrazoia: Gorlizko Ospitalean janarien informazioa emateko paperak ez daude osorik euskaraz, hainbat atal gaztelania hutsean baitaude beti (menu-mota, data, etab.). Zenbait janariren izenak gaztelaniaz baino ez dituzte jartzen. Erantzuna: OSAKIDETZA - GORLIZKO OSPITALEKO PERTSONAL ZUZENDARIA: Kexaren berri izan eta berehala gertatutakoa egiaztatu genuen, neurri zuzentzaile urgenteak ezartzeko, janaria emateko aplikazio informatikoa elebiduna eta korporatiboa baita. Dagokion azterketa egin eta gero, zera jakin genuen: menua osatzen duten zenbait plater aplikazioan aldatu ondoren, egindako aldaketa horiek gaztelaniaz baino ez ziren kargatu. Etiketak aipatutako aplikazio horren bidez sortzen direnez, eta aldaketak eskuz egin zirenez, etiketak ez dira osorik bi hizkuntzetan sortu. Aplikazioa egin zuen enpresarekin hitz egin eta gero, menua bi hizkuntzetan sartu ahal izateko beharrezko neurriak hartu dira eta epe laburrean intzidentzia konponduta egongo da. Halaber, Gorlizko Ospitaleko janari zerbitzuko arduradunei eta langileei azpimarratu zaie Euskal Autonomia Erkidegoko bi hizkuntza ofizialetan eman behar dela zerbitzua, halaxe eskatzen baita kontratazioa egiteko baldintzetan. Hartutako neurrien jarraipena egingo dugu erabiltzaileen hizkuntza-skubideak bermatzen direla ziurtatzeko. _____________________________________________________________________________________

GIPUZKOA DONOSTIALDEA ESI _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 11-2017 Nori: OSAKIDETZA - DONOSTIALDEA ESI - ZUZENDARI GERENTEA Arrazoia: Osakidetzako langilea naiz Donostia Ospitalean. Bertako informatika zerbitzura deitzen dudanean, hainbat alditan, telefonoa hartzen didan teknikoaren arabera, ezin izaten dut euskaraz egin. Informatika zerbitzuan euskarazko arreta bermatzea eskatzen dut. Erantzuna: DONOSTIALDEA ESIko ZUZENDARI GERENTEA: Informatika zerbitzuko arduradunarekin jarri naiz harremanetan eta hauxe azaldu dit: departamentu horretan euskararen erabilera irizpideak jarraitzen direla, alegia gure erakunde sanitarioko triptikoaren komunikazio hizkuntza atalean adierazitakoa. Hala ere, herritarrak azaldutako egoera salbuespena izan daitekeenez, herritarrari barkamena eskatu nahiko genioke. Eta, era berean, jakinarazi nahi dizut, Sistemen Zuzendariordetzako arduradunak taldeko profesionalei gogoraraziko diela irizpide horiek guztiak bete behar dituztela. _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 70-2017 Nori: OSAKIDETZA - DONOSTIA OSPITALEA Arrazoia: Donostia Ospitalean ele bietan ez dauden oharrak daude. Erantzuna: OSAKIDETZA - DONOSTIALDEA ESIko ZUZENDARI GERENTEA: Egiaztatu dugu herritarrak zioena hala zela eta, bestalde, oharra egin zuen profesionalak bere kabuz sortu eta jarri zuela. Izan ere, gure zentroko seinale eta errotulu ofizial guztiak Komunikazio Unitateak bideratzen ditu dagozkien logo ofizialak erabiliz. Horiek horrela, kendu egin dugu desadostasuna eragin zuen kartela eta bere ordez zuzena dena jarri dugu. _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 111-2017 Nori: OSAKIDETZA - DONOSTIALDEA ESI - ZUZENDARI GERENTEA Arrazoia: Gaur goizean Donostiako Grosseko anbulatoriora joan naiz 9:00etan pixa lagin bat eramatera. Euskaraz egin diedan arren, arreta egin didaten guztiek (informazio gunean zegoen emakumea, pixa laginak hartzen zituzten 2 erizainak eta odola atera didanak) gaztelaniaz aritu zaizkit. Azkenean gaztelania egitera behartu naute eta erabat diskriminatua sentitu naiz. Nola da posible zerbitzu publikoetan horrelakorik gertatzea? Gaztelaniarekin izanez gero, zer gertatuko litzateke? Erantzuna:DONOSTIALDEA ESIko ZUZENDARI GERENTEA: Nahiz eta profesional elebidunen presentzia bermatzen saiatu, batzuetan eman daiteke herritarrak jakitera eman duen egoera hori, zentro horretan dagoen plantilla kontuan izanik. Nolanahi ere, arduradunari gogorarazi diot erabiltzailea artatu behar dela berak hautatzen duen hizkuntzan; izan ere, lehen kexan aipatutako egoerak konponbide erraza zuen, profesional elebiduna abisatuz. Horregatik guztiagatik, herritarrari barkamena eskatu nahiko genioke. _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 196-2017 Nori: OSAKIDETZA - DONOSTIALDEA ESI - ZUZENDARI GERENTEA Arrazoia: Donostiako Ospitaleko oftalmologia sailean azterketa egin didan erizainak gaztelaniaz eman dizkit OCTa egiteko jarraibideak, harremanetarako hizkuntza euskara hautatuta dudan arren. Erantzuna: DONOSTIALDEA ESIko ZUZENDARI GERENTEA: Ospitalean jasotako arretak eragindako desadostasunari dagokionez, aitortu behar dut proba hori egiten duten profesional guztiek ez dakitela euskaraz eta, beraz, litekeena dela egun hartan herritarra artatu zuen profesionalak euskaraz ez jakitea. Gertakariaren inguruko informazioa bildu eta herritarrak hizkuntza lehenesteko aukera egina zuela ikusita, arduradunari honen guztiaren berri eman diot, horrelako gorabeherak berriro errepika ez daitezen. Herritarrari nire barkamena helarazi nahi nioke. _____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________ Dosierra: 198-2017 Nori: OSAKIDETZA - DONOSTIALDEA ESI - ZUZENDARI GERENTEA Arrazoia: Osakidetzarekin harremanetarako hizkuntza euskara hautatuta dudan arren, Donostiako Groseko anbulatorioko oftalmologia sailean, erizainak eta oftalmologoak gaztelaniaz egin didate. Erantzuna: DONOSTIALDEA ESIko ZUZENDARI GERENTEA: Ospitalean jasotako arretak eragindako desadostasunari dagokionez, aitortu behar dut proba hori egiten duten profesional guztiek ez dakitela euskaraz eta, beraz, litekeena dela egun hartan herritarra artatu zuen profesionalak euskaraz ez jakitea. Gertakariaren inguruko informazioa bildu eta herritarrak hizkuntza lehenesteko aukera egina zuela ikusita, arduradunari honen guztiaren berri eman diot, horrelako gorabeherak berriro errepika ez daitezen. Herritarrari nire barkamena helarazi nahi nioke. _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 202-2017 Nori: OSAKIDETZA - DONOSTIALDEA ESI - ZUZENDARI GERENTEA Arrazoia: Donostia ospitalean, Gipuzkoako Osasun Mentaleko egoitza eta sindikatuen bulegoak dauden eremutik kalera irteteko atean ohar bat dago gaztelera hutsean. Erantzuna: DONOSTIALDEA ESIko ZUZENDARI GERENTEA: Kexa sortu duen seinalea jarrita dagoela egiaztatu ondoren, berehala kentzeko agindua eman dut. Hala ere, jakinarazi nahi dizut kartel hori profesional batek bere izenean jarri duela, ez baitu erakunde sanitario hau identifikatzen duen logo ofizialik. Nolanahi ere, seinalea ez da beharrezkoa, larrialdietako irteerako atea beti itxita egon behar duelako. _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 352-2017 Nori: OSAKIDETZA - DONOSTIALDEA ESI - ZUZENDARI GERENTEA Arrazoia: Atzo Groseko Anbulatorioko Dermatologia sailera joan nintzen eta medikuek euskaraz ez zekitenez, gazteleraz hitz egin behar izan nuen. Erantzuna: DONOSTIALDEA ESIko ZUZENDARI GERENTEA: Lehenik eta behin helarazi iezaiozue gure barkamen eskaerarik zintzoena erabiltzaileari, egoera desatsegin hau dela eta. Dena den, kasu batzuetan ezin izaten ditugu horrelako egoerak berehala konpondu, kontsultetan egoten diren hainbat fakultatibok ez dakitelako euskaraz. Apirilaren 24an gertatutakoa aztertu dugu, eta adierazi nahi dizuegu goizean hiru fakultatibo zeudela, bi elebidunak eta bat euskaraz ez dakiena. Arratsaldez bakarra zegoen, eta honek ez daki euskaraz. Beraz, egoera hau zein momentutan gertatu zen ez jakin arren, argi dago ez geniola erabiltzaileari adierazi berak aukeratutako hizkuntzan arreta jasotzeko duen eskubidea. Hitzordua goizean izan balu, konponbide erraza izango zuen egoerak, arratsaldean, ordea, beste hitzordu bat eskatu beharko zuen. Horregatik guztiagatik, Dermatologiako Zerbitzuburuari adierazi diot zerbitzuko profesional guztiei gogorarazteko pazienteek aukeratu duten hizkuntzan arreta jasotzeko eskubidea dutela; nahiz eta, zoritxarrez, deskribatutako egoerak direla eta, pazienteari kasu batzuetan, hitzordua berriz hartzeko traba sortu. _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 353-2017 Nori: OSAKIDETZA - DONOSTIALDEA ESI - ZUZENDARI GERENTEA Arrazoia: Donostia Ospitalean, mantentze-zerbitzuko kanpoko atean gaztelania hutsezko oharra dago, kaletik erabat bistan dena. Erantzuna: DONOSTIALDEA ESIko ZUZENDARI GERENTEA: Seinale horiek profesionalen batek jarri omen zituen ohiko prozedura jarraitu gabe, hau da, Komunikazio Unitatearekin harremanetan jarri gabe. Barkamena eskatu nahi dizuegu sortutako kalteagatik eta erabiltzaileari eskerrak eman egoera honen berri emateagatik. Herritarrak aipatutako kartelak jada aldatu eta berriak jarri ditugu. _____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________ Dosierra: 354-2017 Nori: OSAKIDETZA - DONOSTIALDEA ESI - ZUZENDARI GERENTEA Arrazoia: Donostia Ospitaleko biltegiko sarrera atean gaztelera hutsezko oharra dago. Erantzuna: DONOSTIALDEA ESIko ZUZENDARI GERENTEA: Seinale horiek profesionalen batek jarri omen zituen ohiko prozedura jarraitu gabe, hau da, Komunikazio Unitatearekin harremanetan jarri gabe. Barkamena eskatu nahi dizuegu sortutako kalteagatik eta erabiltzaileari eskerrak eman egoera honen berri emateagatik. Herritarrak aipatutako kartelak jada aldatu eta berriak jarri ditugu. _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 361-2017 Nori: OSAKIDETZA - DONOSTIALDEA ESI - ZUZENDARI GERENTEA Arrazoia: Zumaiako Osasun Zentroko emaginak (ez dakit bakarra ote den) ez daki euskaraz. Gaztelaniaz agurtu nauenez, euskaraz ba ote dakien galdetu diot eta ezetz erantzun dit. Ulertzen al duen galdetu diot, nik euskaraz egin ahal izateko, baina erantzun dit elkarrizketa informal bat uler dezakeela, baina osasun kontsulta bat ezetz. Beraz, gaztelaniaz egin behar izan dut. Erantzuna: DONOSTIALDEA ESIko ZUZENDARI GERENTEA: Lehenik eta behin jakinarazi nahi dizuet profesional horien arduradunarekin harremanetan jarri naizela, informazio eskatzeko. Eta horrek azaldu dit lanpostuaren titularrak, Jaione Ieregi andreak, euskaraz dakiela. Gainera, pazienteek aukeratutako hizkuntzan artatzen ditu. Hala ere, herritarrak aipatutako egunean (apirilaren 4an), langile hori Getariako osasun zentroan aritu zen lanean; izan ere, hilero egun batzuetan Zumaiako osasun zentrotik aritzen baita. Egun horretan ordezko zegoen Almaraz andreak ez zekien euskaraz. Horregatik guztiagatik, eskatuko nizuke erabiltzaileari barkamena eskatzeko gure izenean, bere hizkuntza aukera aintzat hartu ez delako. Egoera berriro errepika ez dadin, esaiozu erabiltzaileari kontsulta eskatzen duenean, adieraz dezala Jaione Ieregi andrearekin nahi duela. _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 605-2017 Nori: OSAKIDETZA - DONOSTIALDEA ESI - ZUZENDARI GERENTEA Arrazoia: Getariko osasun etxera joan gara umearen kontu batengatik. Pediatrak ez daki euskaraz, beraz gure txikiak ez dio ezer ulertu. Erantzuna: OSAKIDETZA - DONOSTIALDEA ESIko ZUZENDARI GERENTEA: Egoeraren arrazoia dela-eta ezin izan zen lanpostua euskaraz dakien fakultatibo batekin bete eta, gabezia onartuta, arreta ematearen alde egin zen. Hala ere, erabiltzaileei aitortzen zaien arreta lehenetsitako hizkuntzan jasotzeko eskubidea aintzat hartuta, egoera hori errepikatuko balitz, nahi izanez gero, herritarrak Getariako Bezeroak Artatzeko Eremuan bertan, harreran, eskatu dezake euskaraz artatuko duen Zumaiako osasun Zentrora bideratzea. Benetan deitoratzen dugu sortutako desadostasuna; begi bistakoa da batzuetan ezinezkoa zaigula erabiltzailea guztiz asebetetzea. _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 668-2017 Nori: OSAKIDETZA - DONOSTIALDEA ESI - ZUZENDARI GERENTEA Arrazoia: Osakidetzak euskaraz ez dakiten langileak kontratatu ditu Zarauzko osasun etxeko herritarrentzako informazio gunean lan egiteko. Erantzuna: OSAKIDETZA - DONOSTIALDEA ESIko ZUZENDARI GERENTEA: Herritarrak azaltzen duena hala gertatu bazen ere, joan den uztaileko egun batzuetako gorabehera izan zen, zerrendetan ez baitzegoen hizkuntza-eskakizuna egiaztatuta zeukan hautagairik. Halaber, argitu nahiko nuke profesional horiek bi lan-txandatan aritu zirela -goizez eta arratsaldez-, bezeroa lehenetsitako hizkuntzan artatzeko gaitasuna duten beste lankide batzuk lagunduta. Dena dela, gorabehera hori gertatu eta egun gutxitara konpondu zen. _____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________ Dosierra: 766-2017 Nori: OSAKIDETZA - DONOSTIALDEA ESI - ZUZENDARI GERENTEA Arrazoia: 4 urteko alabarekin larrialdietara joan eta arreta eman zigun sendagileak euskaraz ez zekienez, arreta guztia gazteleraz jaso genuen. Elkarrizketa guztiak helduok egin behar izan genituen haurrak ez baitzion ulertzen. Ez genuen kalitatezko arreta jaso. Erantzuna: OSAKIDETZA - DONOSTIALDEA ESIko ZUZENDARI GERENTEA: Euskararen Erabilera Normalizatzeko gure planari esker, erabiltzaileek eta pazienteek hautatutako hizkuntzan artatuak izateko duten eskubideari modu egokian erantzuteko bidean goaz, bereziki pediatra bezalako lehentasunezko unitateetan. Izan ere, desadostasuna sortu den zentroan, Zarauzko Osasun Zentroko Etengabeko Arreta Guneko lau titularrek dakite euskaraz. Dena dela, zinez deitoratzen badugu ere, batzuetan desadostasun egoerak sortzen dira ezinezko egiten zaigulako aldi baterako ordezkapenak betetzeko euskaraz dakiten profesionalak kontratatzea. Horrelakoei irtenbidea emateko zentroko beste profesionalen laguntza bilatu ohi da eta, jakin dudanez, abuztuaren 29an zaintzan zegoen erizainak bazekien euskaraz, baina une hartan ezin izan zuen laguntza eskaini. _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 776-2017 Nori: OSAKIDETZA - DONOSTIALDEA ESI - ZUZENDARI GERENTEA Arrazoia: Irailaren batean artatu gintuen pediatra ordezkoak ez zekien gure hizkuntzan mintzatzen. Usurbilgo ohiko pediatra euskaraz moldatzen da. Gure haurraren hizkuntza euskara da. Erantzuna: OSAKIDETZA - DONOSTIALDEA ESIko ZUZENDARI GERENTEA: Azaldutako egoerari buruzko azterketa egin ondoren, aitortu behar dugu adierazten dena egia dela; izan ere, ez baikenuen lortu euskara ezagutza duen profesionalik topatzea, euskaraz dakien titularra ordezkatzeko. _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 792-2017 Nori: OSAKIDETZA - DONOSTIALDEA ESI - ZUZENDARI GERENTEA Arrazoia: Irailaren 8an, Getarian, Balentziaga kalean dagoen osasun etxera joan nintzen eta familia medikuarekin ezin izan nuen euskaraz aritu. Erantzuna: OSAKIDETZA - DONOSTIALDEA ESIko ZUZENDARI GERENTEA: Zuk azaldutakoa ikusita, zentroko arduradunarekin jarri naiz harremanetan eta argitu dit irailaren 8an, aipatutako gertaera jazo zen egunean, titularrak norbere eginbeharretarako egun librea zuela eta ezinezkoa izan zela euskaraz zekien beste fakultatibo bat kontratatu. _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 798-2017 Nori: OSAKIDETZA - DONOSTIA OSPITALEA Arrazoia: Donostia Ospitalean ingresaturik dauden pazienteei ematen zaizkien hainbat idatzitan euskara gutxiesten da. Kasu batzuetan gaztelera hutsean daude eta beste zenbaitzuetan gaztelaniari lehentasuna ematen zaio. Erantzuna: OSAKIDETZA - DONOSTIALDEA ESIko ZUZENDARI GERENTEA: Kexa argitu eta dagokien bi arloetako balorazioa eskatu ondoren (erizaintza eta sukaldea), ohartu gara dieta-txarteletan hainbat izen bete gabe zeudela. Dagoeneko konpondu dugu arazoa. Alabaina, dietaren platerak ele bietan idazteko orduan, programaren testu-aukera mugatuak ez digu uzten hori konpontzen; izan ere, programa bera aldatu behar baita. Nolanahi ere, jakinarazi nahi dizut programa horren enpresa hornitzailearekin eta Osakidetzako zerbitzu zentralekin lanean ari garela egoera hori konpontzeko. Bestalde, kontrol-orriei dagokienez, ikusi dugu unitate batzuetan hizkuntza-irizpideak betetzen direla eta besteetan ez. Hori ikusita, bateratu egin da inprimakia ospitaleko unitate guztietarako. Horregatik guztiagatik, jakinik gure helburua dela pazienteak aukeratutako hizkuntzan artatua izateko duen eskubidea errespetatzea, herritarrari barkamena eskatzeaz gain, eskerrak ematen dizkiogu horren berri emateagatik. _____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________ Dosierra: 807-2017 Nori: OSAKIDETZA - DONOSTIALDEA ESI - ZUZENDARI GERENTEA Arrazoia: Emaginaren kontsultara joan naiz Usurbilen. Ordezko emagina zegoen eta euskaraz ez zekienez, gaztelaniaz aritu behar izan dugu. Informazio orriak ere gaztelania hutsean luzatu dizkit. Erantzuna: OSAKIDETZA - DONOSTIALDEA ESIko ZUZENDARI GERENTEA: Lehenik barkamena eskatu nahi dizut, ez zelako errespetatu lehenetsitako hizkuntzan artatua izateko duzun eskubidea. Dena dela, argitu nahi dizut zentro horretako emagin titularrak badakiela euskaraz, ez ordea zu artatu zintuen aldi baterako profesionalak; azken horren kontratazioa bideratu zen, ez baitzegoen euskaraz zekien inor. Era berean, azaldu nahi dizut eman zitzaizkizun dokumentuak ele bietan eskuratu daitezkeela sistema informatikotik eta hala jakinarazi zaiola profesionalari, hutsegitea errepika ez dadin. _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 813-2017 Nori: OSAKIDETZA - DONOSTIALDEA ESI - ZUZENDARI GERENTEA Arrazoia: Irailaren 18an odol analisia egin behar izan nuen eta harreran zegoen langileak, neuk euskaraz egin arren, argibideak gaztelera hutsean eman zizkidan. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 815-2017 Nori: OSAKIDETZA - DONOSTIALDEA ESI - ZUZENDARI GERENTEA Arrazoia: Irailaren 20an, Intxaurrondoko osasun etxean, ohiko medikuaren ordezkoa erdalduna zen eta ez ninduen euskaraz artatu. Erantzuna: DONOSTIALDEA ESIko ZUZENDARI GERENTEA: Honen bidez, herritar batek Behatokian jarritako kexari erantzun nahi diot. Hori argitzeko zentroko arduradunarekin jarri naiz harremanetan, eta erabiltzaileak esandakoa konfirmatu dit; fakultatibo lanpostua aldi baterako bete behar zen, eta ezin izan zen euskaraz zekien inor kontratatu. Bestalde, arduradunak adierazi dit une horretan, tamalez, ez zegoela euskaraz arta zezakeen beste fakultatiborik. Hala ere, jakin dut bazeudela erizaintzako profesional elebidunak, eta horrek pentsarazten dit pazienteari ez zitzaiola eskaini horien laguntza. Zinez deitoratzen dut beste irtenbideren bat eman ez izana. Eta hala jakinarazi diot zentroko buruari. Eskertuko nizuke herritarrari informazio hau eta gure barkamen eskaera helaraztea, egoera horrek sortu dion asegabetasunagatik. _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 838-2017 Nori: OSAKIDETZA - DONOSTIA OSPITALEA Arrazoia: Donostia Ospitaleko Mantenu Departamentuan langileei zuzenduriko gaztelera hutsezko oharrak daude. Erantzuna: OSAKIDETZA - DONOSTIALDEA ESIko ZUZENDARI GERENTEA: Arlo horretako arduradunaren balorazioa jaso ondoren, ohar hori erabat desegokia zela ikusi dugu. Hori dela eta, berehala ordezkatu dugu. _____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________ Dosierra: 932-2017 Nori: OSAKIDETZA - GIZA-BALIABIDEETAKO ZUZENDARITZA Arrazoia: Urriaren 25ean, goizeko 10:00etan, Lasarteko anbulatoriora joan nintzen medikuarekin hitzordua hartzera. Normalean ez dut arazorik izaten harrerako langileekin euskaraz hitz egiteko. Egun horretan, ordea, gizon betaurrekodun bat egokitu zitzaidan. Euskaraz egiteko zioen letreroa zuen bere aurrean eta euskaraz egin nion, baina gaztelaniaz erantzun zidan denbora guztian, jarrera harroa erakutsiz. Ordua euskaraz esateko gauza ere ez zen izan, "diez menos diez" esan zidan. Ez nintzela â&#x20AC;&#x153;siberianoaâ&#x20AC;? erantzun nion, eta euskaraz gutxienekorik ez bazekien langile euskaldun bat bilatzeko. Alboan libre gelditu zen langilea euskalduna zen zorionez. Erantzuna: OSAKIDETZA - DONOSTIALDEA ESIko ZUZENDARI GERENTEA: Egoeraren berri jaso bezain laster, arlo horretako arduradunari gertatutakoari buruzko azalpena eskatu diodala, eta adierazi didana aintzat hartuta, erabiltzaileari gure izenean barkamena eskatzeko. Izan ere, erabiltzaileak azaldutakoa berretsi didate, hau da, egoera desatsegin bat sortu zela, eta inolako zalantzarik gabe, profesionalek horrelako egoerak saihestu behar dituzte. Halaber, jakinarazi nahi dizut desadostasuna eragin zuen profesionalak, euskaraz jakin arren, orduak eta datak edo antzeko informazio zehatza adierazteko garaian zalantzak izaten dituela, eta erabiltzaileak euskaraz adierazitakoa ulertuta gaztelaniaz erantzun ziola, pentsatuz (uste okerra) bi hizkuntzetan gauzatutako elkarrizketak asebeteko zuela erabiltzailea; hortaz, ez zuen euskaraz zekien lankidearekin harremanetan jarri. Horregatik, barkamenik zintzoena eskatzen diogu behar bezalako arreta eman ez zitzaion erabiltzaileari. Izan ere, erabiltzaileak eskatutako hizkuntzan arreta jasotzeko eskubidea du, eta, hain zuzen ere, horrelaxe jakinarazi diot Lasarteko profesionalari. _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 952-2017 Nori: OSAKIDETZA - DONOSTIALDEA ESI - ZUZENDARI GERENTEA Arrazoia: Donostialdea ESIko Komunikazio Zerbitzura deitzen dudanean, sarritan euskaraz ez dakien langile batek hartzen dit telefonoa, eta hortaz, berarekin hitz-egitekotan gazteleraz hitz-egin behar izaten dut. Kontraesan handia iruditzen zait egoera hau gertatzea non eta Komunikazio Zerbitzuan. Arreta elebiduna bermatu beharko lukete eta lehen hitza euskaraz eginez gero, komunikazioa euskaraz izatera gonbidatu. Erantzuna: DONOSTIALDEA ESIko ZUZENDARI GERENTEA: Herritarrari gertatuari buruzko informazio zehatzagoa edukitzea eskertuko genuke (ordua, zenbatetan gertatu den etab.), arreta telefonikoaren protokoloa bete ez diren kasuak errazago identifikatzeko. Dena dela, Komunikazio Unitatean arreta telefonikoa zer lanpostutan eskaintzen den aztertu eta betekizun hori berrantolatu egin da: 3.HE egiaztatuta daukan langile bat gehitu zaie orain lanean ari direnei. Langile horiei guztiei arreta telefonikoaren protokoloa gogoraraziko zaie, herritarraren hizkuntza hautua errespetatu dezaten: "Herritarren batek euskalduna ez den langile bati euskaraz egiten badio, langileak errespetu osoz ahalbidetu beharko dio lankide euskaldun batek lehenbailehen artatzea. Eta euskaraz artatzeko inor ez badago, egoera azaldu eta, nahi izanez gero, desadostasuna Paziente eta Erabiltzailearen Arreta Zerbitzuan ager dezakeela ere esango dio". Aurrekoez gain, Komunikazio Unitateko lanpostuen zerrenda berrikusi ondoren, berretsi dugu, derrigortasun datei dagokienez, unitateak gainditzen duela II. Euskara Planak ezartzen duen gutxieneko kopurua eta ezarrita dauden guztiak iraungita daudela. Beraz, aurrerantzean, lanpostuak betetzean gerta daitezkeen aldaketek lagunduko dute ezaguera handitzen eta kexa eragin duen bezalako egoerak saihesten. _____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________ Dosierra: 982-2017 Nori: OSAKIDETZA - DONOSTIA OSPITALEA Arrazoia: Orain bi aste, Donostiako ospitalean, neurologia sailean, test bat eginarazi zidaten. Bertako medikuak, agurtu ninduenak, ez zekien euskaraz. Testa zuzendu zuen laguntzaile gaztea euskalduna zen eta hasierako elkarrizketa euskaraz egin genuen. Bigarren zatian, baina, gaztelania hutsean zeuden inprimatutako ariketa guztiak. Euskarazkorik ez ote zegoen galdetu nuen nik eta ezer prestaturik ez omen daukatela. Beti bezain baztertua sentitu nintzen, gutxietsia euskalduna izateagatik, gure hizkuntzak baliorik ez balu bezala. Erabat salagarria iruditzen zait. Zer egin, ordea? Erantzuna: OSAKIDETZA - DONOSTIALDEA ESIko ZUZENDARI GERENTEA: Neurologia zerbitzuarekin jarri naiz harremanetan kasua argitzeko, eta bertatik azaldu didate osasuna, jarduera eta bizikalitateari buruzko galdera sorta bat dela salaketan aipatzen den testa. Galdera horiek ikerketa zientifiko baten zati dira, eta ikerketa hori ez da bakarrik gure erakundean egiten. Dokumentu hori itzultzeko egokitze eta balidazio prozesuak egin beharko lirateke, eta horretarako profesionalak, itzultzaileak, eta abar beharko genituzke, baita ikerketa horren egileen baimena ere. Hala ere, pazienteen borondatezko partaidetza eskatzen duen ikerketa izanik, parte hartzeko gonbidapen-eskutitza ez zegoen ele bietan. Hori konpontzeko eskatu dut, eta jada adieraz diezazuket ikerketan parte hartzeko gonbidapena ele bietan dagoela. Horregatik guztiagatik, herritarrari barkamena eskatu nahi diogu, ikerketarako gonbidapena euskaraz ez zegoelako, eta desadostasuna sortu duen egoera hori une honetan ezin dugulako guztiz konpondu. _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 983-2017 Nori: OSAKIDETZA - DONOSTIA OSPITALEA Arrazoia: Donostiako Ospitaleko geletan atearen edo leihoaren posizioa markatzeko, P (puerta) eta V (ventana) erabiltzen dira, euskaraz aldiz ezer ere ez. Noizko A eta L?. Erantzuna: DONOSTIALDEA ESIko ZUZENDARI GERENTEA: Jasotako kexaren harira azaldu nahi dizut ospitaleko identifikazio-sistema kexan adierazitakoa baino konplexuagoa dela eta sistema bakar batean bateratzen dituela ospitale guztiko eraikinen (bost eraikin) ospitalizazioko gela eta ohe guztiak. Honako hau da sistema: gelako lehenengo digituak eraikina adierazten du: 1 Amara eraikina; 2 Arantzazu eraikina; 3 Gipuzkoa eraikina; 4 Ama-haurren eraikina; 5 Psikiatria. Bigarren zenbakiak solairua adierazten du, eta hirugarren eta laugarren zenbakiek kokapena solairuan. Letra batek ohea korridorean ondoan ala leihoaren ondoan dagoen kokatua adierazten du: P = atearen ondoan, eta V = leihoaren ondoan; S batek adierazten du ohe bat erdian jarri dela, hots, ohe gehigarri bat ipini dela. Badaude letra gehiago ere; A, B eta C. (adibidez IGKU Gipuzkoa, 3125A) zenbait arrazoi direla eta. Edonola ere, beti azaltzen dira ohearen zenbakian honako hauek: eraikinaren zenbakia, solairuaren zenbakia eta gelako kokapena adierazten duten zenbakiak. Proposamena aztertuko dugu eta haren bideragarritasunaz eta egokitasunaz erabakiko dugu. Bitartean ezarritako sistema aplikatzen jarraituko dugu. Edozein kasutan, elebitasuna ospitaleratze solairuetan finkatu ahala, ikuspegi linguistikotik etorkizunean hobegarria den aztertuko dugu, euskara planaren neurrien barruan. _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 991-2017 Nori: OSAKIDETZA - DONOSTIALDEA ESI - ZUZENDARI GERENTEA Arrazoia: 2017-11-05ean Oiartzungo osasun etxera joan behar izan genuen pediatrarengana. Ordezkoa zegoen, baina erdalduna zen; ez zekien euskaraz. 2017-11-10ean pediatrarengana itzuli behar izan genuen berriro. Oraingoan beste ordezko bat zegoen, hau ere erdalduna. Gure eskubideak errespetatzeko besterik ez dugu eskatzen, sendagilearekin euskaraz hitz egiteko eskubidea. Erantzuna: OSAKIDETZA - DONOSTIALDEA ESIko ZUZENDARI GERENTEA: Tamalez, berretsi egin behar dugu herritarrak azaldutakoa. Lanpostuaren titularrak badaki euskaraz, baina guztiz ezinezkoa izan zitzaigun euskaraz zekien inor aurkitzea haren ordezkapena betetzeko. Zinez deitoratzen dugu egoera, are gehiago arreta pediatrikoari buruz ari garela jakinda. Momentu hartan egoerari erantzuteko geneukan irtenbide bakarra hori izan zen, eta gure konpromisoa pazientea beti lehenetsitako hizkuntzan artatzea bada ere, batzuetan ezinezkoa zaigu hori betetzea, kexa eragin duen kasuan bezala. _____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________ Dosierra: 1083-2017 Nori: OSAKIDETZA - DONOSTIALDEA ESI - ZUZENDARI GERENTEA Arrazoia: Abenduaren 12an Oiartzungo anbulatoriora joan nintzen 16 hilabetetako semearekin. Guk euskaraz egiten diogu eta hori da haurrak ulertzen duena, baina ordezko pediatrak ez zuen hitz bat bera ere euskaraz egiten, dena gazteleraz. Erantzuna: OSAKIDETZA - DONOSTIALDEA ESIko ZUZENDARI GERENTEA: Berriro ere jakinarazi nahi dizut lanpostuaren titularra ordezkatu behar izan dugula, eta oraingoan ere ezin izan dugula euskaraz zekien inor kontratatu. Zinez deitoratzen dugu egoera, are gehiago arreta pediatrikoari buruz ari garela jakinda. Une hartan egoerari erantzuteko geneukan irtenbide bakarra zen eta gure konpromisoa pazientea beti lehenetsitako hizkuntzan artatzea bada ere, batzuetan ezinezkoa zaigu betetzea, kasu honetan bezala. _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 1100-2017 Nori: OSAKIDETZA - DONOSTIA OSPITALEA Arrazoia: Azaroan nire ama Donostiako Ospitalean ingresatua egon zen. Euskaraz aritzen ginen edo saiatu behintzat bertoko erizainekin eta ez zekiten euskaraz. Gutxieneko esfortzua ere ez zuten egiten. Negargarria da, hitz batzuk euskaraz gutxienez egitea eskertuko litzateke, baina ezer ere ez. Erantzuna: OSAKIDETZA - DONOSTIALDEA ESIko ZUZENDARI GERENTEA: Ezinezkoa zaigu gertakaria zehatz aztertzea pazientea zein unitatetan egon zen ingresatuta jakin gabe. Nolanahi ere, kontziente gara erabiltzailearen eskubidea dela hautatzen duen hizkuntzan artatua izatea. Hori horrela, barkamena eskatu nahi diegu pazienteari eta senitartekoei sortutako egoeragatik, ez baitzen inola ere gertatu behar. _____________________________________________________________________________________ GOIERRI - UROLA GARAIKO ESI _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 138-2017 Nori: OSAKIDETZA - GOIERRI-UROLA GARAIKO ESI - ZUZENDARI GERENTEA Arrazoia: Osakidetzaren Goierri-Urola Garaia ESIko langileentzako intraneteko hainbat eduki soilik gaztelerazko bertsioan daude ikusgai. Zenbait kasutan euskarazko bertsioan ez dago informazio minimorik ere. Adibide bat atxikitzen dut. Erantzuna: GOIERRI-UROLA GARAIKO ESIko ZUZENDARI GERENTEA: Erreklamazioan adierazitakoa ez da zuzena. Izan ere, bidalitako laginean garbi ikusten da gaztelaniazko bertsiotik aterata dagoela. Kexa jaso bezain pronto begiratu dugu, eta intraneteko orrialde horretan 2015eko informazioa, 2016koa eta 2017koa bi hizkuntza ofizialetan dago. Salbuespenak salbuespen, intranetean zintzilikatzen dugun dokumentu oro euskaraz eta gaztelaniaz daude; hala ere, gaztelaniazko bertsioan azentu bat aldatzea nahikoa dela euskarazko bertsioa berriro ere gaztelaniaz azaltzeko, tresna horren zoritxarreko ezaugarria baita. Eta aldaketa txiki baten ondorioz eragindako egoera konpontzeak denbora bat behar duenez, euskarazko bertsioa gaztelaniaz egon daiteke denbora gutxian baldin bada ere. Dena den, horrelako egoerak puntualak dira. Hala ere, ez dirudi herritarrak bidalitako pantaila-argazkia ikusita hori horrela gertatu zenik. _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 785-2017 Nori: OSAKIDETZA - GOIERRI-UROLA GARAIKO ESI - ZUZENDARI GERENTEA Arrazoia: Ordezko familia mediku erdalduna ekarri dute Itsasondora bertako medikuaren oporrak ordezkatzeko. Euskaraz egiteko eskatu, eta mesedez ezetz. Erantzuna: OSAKIDETZA â&#x20AC;&#x201C; GOIERRI-UROLA GARAIKO ESIko ZUZENDARI GERENTEA: Ordezkapen beharrak sortzen direnean ahalegin guztiak egiten ditugu beti, euskaraz dakiten profesionalak kontratatzeko. Zoritxarrez hori ez da beti lortzen, batez ere, udako, Gabonetako eta data zehatz batzuetako kontratazioetan. Osasun arreta bermatzea da gure lehentasuna eta betebeharra, eta, zenbait kasutan, mediku erdalduna kontratatu ezean ezingo genuke bermatu. Hori da errealitatea, gure gustukoa ez izan arren. _____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________ Dosierra: 1074-2017 Nori: OSAKIDETZA - GOIERRI-UROLA GARAIKO ESI - ZUZENDARI GERENTEA Arrazoia: Itsasondoko osasun etxean berriz ere familiako medikuaren ordezkoa erdalduna jarri dute. Abenduaren 11n egon nintzen. Erantzuna: OSAKIDETZA - GOIERRI-UROLA ESIko ZUZENDARI GERENTEA: Ordezkapen beharrak sortzen direnean ahalegin guztiak egiten ditugu beti, euskaraz dakiten profesionalak kontratatzeko. Zoritxarrez hori ez da beti lortzen, batez ere, udako, Gabonetako eta data zehatz batzuetako kontratazioetan. Aipatzen duzun kasuan aukera bakarra zegoen: edo erdalduna kontratatu, edo kontsultategia itxi. Osasun arreta bermatzea da gure lehentasuna eta betebeharra, eta, zenbait kasutan, mediku erdalduna kontratatu ezean ezingo genuke bermatu. Hori da errealitatea, gure gustukoa ez izan arren. _____________________________________________________________________________________ BIDASOAKO ESI _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 486-2017 Nori: OSAKIDETZA - BIDASOAKO ESI Arrazoia: Semearen pediatrarengana joan gara (euskalduna, guk hala eskatuta) Irungo Gipuzkoa etorbideko osasun zentrora, baina ordezko bat zegoen eta ez zekien euskaraz ezertxo ere. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 778-2017 Nori: OSAKIDETZA - BIDASOAKO ESI Arrazoia: Bidasoako ospitalera deitu dut gaur hitzordu bat eskatzeko, goizeko 11:55ak ziren. Telefonoa hartu duenak gaztelaniaz erantzun du. Nik hitzordu bat nahi nuela esan diot, euskaraz, noski. Hark hitzordurik ba ote nuen, eta ezetz, hitzordua eurek eman behar zidatela. Orduan, nire nortasun agiriaren zenbakia eskatu dit. Eman dizkiot zenbakiak, euskaraz, noski, eta erantzuna hauxe izan da: "datorren urte arte ez da besterik izango; aurten, urtarrilean bat egin zen, eta datorren urte arte ez da besterik izango". Orduan, mesedez, euskaraz zekien norbaitekin jartzeko eskatu diot. Bost bat minutu telefonoan itxaron ondoren, euskaraz egiten zuen langile batekin hitz egin ahal izan dut. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 924-2017 Nori: OSAKIDETZA - BIDASOAKO ESI Arrazoia: Abuztu hasieran ginekoloarengana joan nintzen Hondarribiko osasun etxera. Ginekologoa euskalduna zen, baina erizaina ez. Ni harengana euskaraz zuzendu arren, gaztelaniaz erantzun zidan. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________

DEBAGOIENEKO ESI _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 1087-2017 Nori: OSAKIDETZA - DEBAGOIENEKO OSPITALEA - ZUZENDARI KUDEATZAILEA Arrazoia: Centro de Diagnóstico Servicios Integrales de Salud delakoak lan eskaintza bat argitaratu du Arrasateko Ospitalean Erresonantzia Magnetikoko Unitate Ibiltarian erizain lanetan aritzeko. Hainbat betebehar eskatzen dira lanpostuan aritzeko, eta aintzat hartuko da Erradiodiagnostikoko Tekniko Espezialista tituluaren jabe izatea. Euskaraz jakin beharrari buruz, ordea, ez da inolako aipurik egiten. Horrela bermatuko du Osakidetzak euskaraz jardun nahi duten erabiltzaileen hizkuntz hautua? Erantzuna: EUSKO JAURLARITZA - OSASUN SAILA - LURRALDE ORDEZKARIA: Erresonantzia unitate ibiltaria kudeatzen duen Centro Diagnóstico Granadari informazioa eskatu genion honi buruz. Haien erantzunean euskara kontsideratu zutela esan ziguten, baina ez zutela lan eskaintzan adierazi. Abenduaren 20an iragarkia aldatu zuten. Aldi berean iragarkia euskaraz aurkeztu zezaten eskatu zitzaien. Akatsarengatik sentitzen dutela adierazi digute. Nire aldetik, eskertzen diot erreklamatzaileari arretaren akatsaren berri eman digulako, honek Euskal Osasun Zerbitzu Publikoaren kalitatea hobetzeko aukera ematen digulako, honela behar diren neurriak hartu ahal izateko. _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 1102-2017 Nori: OSAKIDETZA - DEBAGOIENEKO OSPITALEA - ZUZENDARI KUDEATZAILEA Arrazoia: Arrasateko Ospitalean, gune bakoitza zein den azaltzeko oharrean, "hospital de día" honela itzuli dute: "egunero ospitala". Ez dakit noiztik dagoen, ni gaur ohartu naiz. Lotsagarria iruditzen zait, euskaldunoi aurpegira barre egitea. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________ OSAKIDETZAKO ZUZENDARI NAGUSIA: _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 163-2017 Nori: OSAKIDETZA - ZUZENDARI NAGUSIA Mª Jesus Gemma Múgica Anduaga Arrazoia: Osakidetzaren mugikorrerako APP berria deskargatu eta instalatu dut. Aplikazioa lehen aldiz irekitzean, lehen pantaila, gaztelera hutsean dago. Hizkuntza aldatzeko aukera ematen du, baino lehenetsitako aukera gaztelerazkoa da. Egoera hau euskararen erabilera normalizatzeko irizpideen erabat aurkakoa izateaz gain, hizkuntz parekotasunaren irizpideak ere ez ditu errespetatzen. Erantzuna: OSAKIDETZAKO GESTIO, ANTOLAKUNTZA ARLOKO ETA GIZA BALIABIDEAK GARATZEKO ZUZENDARIORDEA: Jasotako erreklamazioaren harira, jakinarazten dizuegu Osakidetza aplikazioaren hasierako pantaila elebiduna dela eta, horrenbestez, berdintasun linguistikoko irizpideak eta gai horren gaineko araudia betetzen dituela. Pantaila horretan norbere lehentasunezko hizkuntza aukera daiteke aplikazioa erabiltzen hasteko. _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 323-2017 Nori: OSAKIDETZA - ZUZENDARI NAGUSIA Mª Jesus Gemma Múgica Anduaga Arrazoia: Osakidetzako langilea naiz. Nire sistema eragileko hizkuntza gisa euskara aukeratuta ere, Norbide aplikazioa gazteleraz azaltzen zait. Nire lanerako erabili behar ditudan programa guztiak euskaraz ere izatea eskatzen dut. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________ Dosierra: 602-2017 Nori: OSAKIDETZA - ZUZENDARI NAGUSIA MÂŞ Jesus Gemma MĂşgica Anduaga Arrazoia: Osakidetzan PADI zerbitzua (Haurren Hortzak Zaintzeko Programa) kudeatzeko telefono zenbakira deitu eta gazteleraz erantzun didate. Euskarazko zerbitzua eskatuta, gaur ez dela posible esan didate. Bi lagun omen daude euskaraz erantzuten dutenak, baina bat oporretan eta bestean bajan dagoela esan dit telefonoz beste alde zegoen pertsonak. Zerbitzua normalean euskaraz ematen badute ere, ezin izan didate euskaraz erantzun. Erantzuna: OSAKIDETZA - PADI PROGRAMAREN ARDURADUNA: Haurren Hortzak Zaintzeko Programaren jardueran bi atal bereizten dira: alde batetik, Osakidetzak kudeatzen dituen arreta kliniko, prozedura tekniko eta zaintza epidemiologikoa, besteak beste, eta beste aldetik, EAEko Osasun Sailak umeen familia eta herritar guztiei ematen dien informazioa, zein kudeaketa administratiboa (onarpen-taloien prestaketa, dentistak aukeratzeko laguntza ematea, kexak kudeatzea, etab.). Horiek guztiak horrela, eta kexari buruzko gaia zehazki aztertuta, zehaztapen hauek egin nahi dizkizuet: familien etxeetara igortzen diren inprimakietan agertzen diren hiru telefono zenbakien ardura Osasun sailari dagokio eta ez Osakidetzari. Herritarrei telefonoz PADIri buruzko informazioa emateaz arduratzen diren giza baliabideak EAEko Osasun saileko hiru lurralde ordezkaritzetan banaturik dauden bulegoetan kokatuta daude. Beraz, zuen kexak ondorio eragingarriagoa izateko Osasun Saileko herritarrei arreta emateko zerbitzuko arduradunek ere zuen erreklamazioaren berri izan beharko lukete. Era berean, kexaren sinesgarritasuna inolako zalantzan ipini barik, lagungarria litzateke guretzat kexa egin duen herritarrak hiru telefono-zenbakietatik zeinetara deitu zuen jakitea, hartara, lurralde jakin horretako hizkuntza-eskubideei dagokienez egin beharreko zuzenketak egiteko. Azkenik, jasotako kexa zein hizkuntza-eskubideei buruzko aipamenak PADIren arduraduna naizen aldetik oso mesedegarritzat jotzen ditudala esan behar dizuet. _____________________________________________________________________________________

SEGURTASUN SAILA _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 48-2017 Nori: EUSKO JAURLARITZA - Segurtasun Saila - KOMUNIKAZIO ZUZENDARITZA Arrazoia: Ertzaintzak zenbait telefono zenbakiren iruzurraren berri ematen duen idazkia espainol hutsean jarri du euskadi.eus webguneko bere prentsa zerbitzuan. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 264-2017 Nori: EUSKO JAURLARITZA - SEGURTASUN SAILA Arrazoia: Larunbatean, 5 urteko alabarekin nindoala, ertzain bat oldartu zitzaidan euskaraz artatua izan nendin eskatzeagatik. Hau Espainia dela, nire NAN-ari so egiteko eta horrelakoak esan zizkidan oso era oldarkorrean. Erantzuna: EJ - SEGURTASUN SAILA - EKINBIDE: Kexa tramitatu ahal izateko beharrezkoa izango litzateke ertzainaren jokaeraren berri zehatza ematea. Era berean, lekua eta ordua ezagutu beharko genituzke gertatutakoa argitzeko beharrezkoak diren ikerketak egiteari begira.

________________________________________________________ Dosierra: 272-2017 Nori: EUSKO JAURLARITZA - Segurtasun Saila - KOMUNIKAZIO ZUZENDARITZA Arrazoia: Zarauzko etxe askotan, ezkaratzean, bizilagunentzako bi ohar zabaldu ditu Eusko Jaurlaritzak, lapurretak direla-eta segurtasun kontuak aipatuz. Bat gaztelera hutsean eta bestea gaztelera lehenetsiz. Zarautz udalerri euskalduna da, hizkuntza irizpideak onartuta ditu, eta ohar hauek ez dituzte betetzen, ez herritarrekiko zehaztutako irizpideak, ezta administrazioen artekoak ere. Erantzuna: EJ - SEGURTASUN SAILA - EKINBIDE: Informazio gehiago behar dugu intzidentziaren inguruan. Ez dakigu zein oharri buruz ari zaren. Argazkia bidaltzerik izango bazenu, askoz hobeto.

________________________________________________________ Dosierra: 287-2017 Nori: EUSKO JAURLARITZA - SEGURTASUN SAILA Arrazoia: Ertzaintza hiru arrazoirengatik salatu nahi dut: salaketa gaztelera hutsean jartzeagatik, euskarazko arreta ukatzeagatik eta euskarazko salaketa eskuratzeko polizia-etxera joan behar izateagatik. Erantzuna: EJ - SEGURTASUN SAILA - EKINBIDE: Informazio gehiago behar dugu intzidentziaren inguruan. Ez dakigu non eta zein ordutan gertatu zen kexan salatzen den egoera.

________________________________________________________ Dosierra: 428-2017 Nori: EUSKO JAURLARITZA - SEGURTASUN SAILA Arrazoia: Irungo Ertzain Etxera joan nintzen eta leihatilan zegoen ertzaina gaztelaniaz hasi zitzaidan. Galdetu nion euskaraz ez ote zekien eta ezetz erantzun zidan, ulertu egiten zuela. Nik euskaraz egin arren, berak, noski, gaztelaniaz erantzuten zuen. Egia esan, ez dakit nik esaten niona ulertzen ote zuen. Gero, ertzain-buru bat agertu zen nik aurkeztutako dokumentua gaizki zegoela esatera; euskaraz egin zidan. Bukatu zuenean, nire kexa agertu nion leihatilakoak euskaraz ez zekielako, eta esan zidan baneukala euskaldun bat eskatzeko aukera, hurrengoan hori egiteko. Ez neukala zertan horrela ibili esan nion, eskubidea daukadala leihatilara iritsitakoan euskaraz artatua izateko. Erantzuna: EJ - SEGURTASUN SAILA - EKINBIDE: Kexa tramitatu ahal izateko beharrezkoa izango litzateke eguna eta ordua ezagutzea, gertatutakoa argitzeko beharrezkoak diren ikerketak egiteari begira.

________________________________________________________

________________________________________________________ Dosierra: 544-2017 Nori: EUSKO JAURLARITZA - SEGURTASUN SAILA Arrazoia: Joan den larunbatean, ekainak 10, Getaria-Zarautz triatloia izan zen, eta errepidea itxi egin zuten ibilgailuentzat. Bidean zegoen ertzainari "Aizu, Zarautza joateko?" galdetu zion senarrak eta "No sĂŠ euskara, Âżme lo dices en castellano?" erantzun zion. Nola liteke hainbeste urteren ondoren, hainbat ertzainek gutxieneko euskara mailarik ez izatea? Erantzuna: EJ - SEGURTASUN SAILA - EKINBIDE: Bulego honek eskatuta egin den txostenaren arabera, Urola Kostako ertzain-etxeko buruak azaldu du ertzain hori bakarrik zegoela gertaera lekuan, eta ez zekiela euskara komunikazio arina edukitzeko moduan. Horregatik eskatu zion herritarrari gaztelaniaz hitz egiteko. Ertzainak, gainera, bide-segurtasuna bermatzeko beste zeregin batzuk egin behar zituen errepide horretan. Era berean, jasota dago unitateko burua pertsona horrekin harremanetan jarri eta barkamena eskatu ziola.

________________________________________________________ Dosierra: 565-2017 Nori: EUSKO JAURLARITZA - SEGURTASUN SAILA Arrazoia: 2017ko ekainaren 11n, txirrindulari-lasterketa bat antolatua zuten Ataunen eta, ohikoa den moduan, Goierriko hainbat herritan zehar ibili zen. Pasaeretako batean behintzat, tartean suertatu nintzen eta lehendabizi zetorren ertzaina (trafikokoa) bozgorailuz aurkako noranzkoan zetozen autoei "retĂrense a la derecha y paren" hots eginez pasatu zen. Ez zen lehenengo aldia izan, baina kontua da hori bera edo antzekoak esaten inoiz ez diedala euskaraz entzun, ez hilaren 11n eta ez beste inoiz inguru honetako lasterketetan eta gainerako zerbitzuetan. Adierazpenak beti espainieraz. Horrek, hasteko, euskaldun guztiok baztertu eta mespretxatu egiten gaitu. Gero, Beltran de Heredia and. Sailburuak aurrekoan Eusko Legebiltzarrean esandako gezurrak entzun beharra dator. Ertzaintzak jada badaramatza 35 bat urte lanean. Sailburu and. horri ezinbestekoa da galdera hauek egitea: 1) Zer-nolako hizkuntza-politika garatu da Ertzaintzan 35 urte hauetan? 2) Zer euskara-maila eskaintzen zaie Ertzain-gaiei Ertzaintzako prestakuntza-ikasketetara sarrera izateko? 3) Ertzain izateko egin beharreko ikasketak zein hizkuntzatan edo hizkuntzetan ematen dira? 4) Eta, ikasketak bukatuta Ertzain moduan lanean hasteko zein hizkuntza maila eskatzen da? Baina horretaz gainera, bada beste galdera bat ere. Ertzainei, beren lana egitean (mototik oharrak adieraztean edota errepidean edo beste nonahi norbait geraraztean, edota salaketa bat idaztean, adibidez) zein hizkuntzatan esateko edo egiteko agintzen zaie? Ezen, denok dakigu lanean, orokorrean, goikoen aginduak bete behar izaten direla. Orduan, zeintzuk dira goikoen aginduak Euskal Herrian euskaldunok geure bizitzan gidatzeko edo artatzeko aginduak ematean? Nik, ikusitakoak ikusita eta batez ere neuk entzundakoak entzunda, euskaldunok euskaraz artatuak izateko inolako agindurik eta asmorik ez dagoela esango nuke. Oso tristea bada ere, Ertzainen aurrean, ia beti, Euskal Herriz kanpoko polizia arrotzen aurrean bezala sentitu izan naiz. Euskaldunok, hau da, euskaradunok eta euskaraz bizi nahi dugunok, baztertuak, mespretxatuak eta agintearen indarpean menderatuak eta hartuak sentitzen gara geuk ordainduta geu artatzeko eta zerbitzatzeko jarritako zerbitzu baten aurrean. Hau jasanezina da eta ez dago horretarako eskubiderik! Erantzuna: EJ - SEGURTASUN SAILA - EKINBIDE: Ertzaintzan euskararen erabilera normalizatzeko 30/1998 Dekretuan gutxieneko helburuak, hizkuntza eskakizunak eta euskalduntzeko neurriak ezarri ziren, euskal poliziaren hizkuntzaren hamar urteko (1998-2008) normalizazio-prozesua abian jartzeko. Behin lehenengo epealdia bukatuta eta 30/1998 Dekretuan xedatutakoarekin bat eginda, 2008. Urtean bigarren aldiari ekin genion. 2012ko ekainaren 5ean argitaratu zen 76/2012 Dekretua, Ertzaintzan euskararen normalizazio-prozesua arautzen duen Dekretua aldatzen duena, alegia. Azkenik, 2014 urtean Ertzaintzan Euskararen Erabilera Normalizatzeko Plana 2014-2017, indarrean jarri zen. Ertzaintzan sartzeko eskaintzen diren postuetatik ia erdiak derrigorrezko euskararen B2 maila dute. Beste guztietan euskara meritua da. Azken txandetan sartu diren ia ertzain guztiak gutxienez B2 mailarekin sartu dira. Ertzaintzan hizkuntza politikak gauzatzeko dagoen tresna Euskararen Erabilera Normalizatzeko Plana da. Planak aurreikusten dituen ekintzen artean, urtero egiten den Plana beraren ebaluazio txostena dago. Bertan, besteak beste, Ertzaintzaren egungo hizkuntza gaitasun egoera eta joera aztertzen da. Ertzaintzan Euskararen Erabilera Normalizatzeko Planak hizkuntza prestakuntzan helburu

nagusi bi ditu: 1) Egun Ertzaintzan dauden euskalduntzeko bideak indartzea eta beraz euskaldunen kopurua gehitzea. 2) Ertzain euskaldunek prestakuntza euskaraz jasotzeko duten eskubidea bermatze aldera jokatzea eta, beraz, ertzainen prestakuntzan euskararen presentzia indartzea. Gaur egun 744 ertzainez osatutako plantilla erreal batean, %42,2k du Ertzaintzaren bi hizkuntza eskakizunetakoren bat. Bestalde, Ertzaintzan Euskararen Erabilera Normalizatzeko Planaren hizkuntza gaitasun atalak ertzainak B2 eta C1 mailetan gaitzeko urtero 100 bat liberazioko programa ezartzen du. Segurtasun Sailak, urte hasiera honetan, liberazioen kopuru hori gehitzea erabaki du (urtero 50/60 ikasle gehiago). Segurtasun Sailak aurreikusitakoa hau da: hurrengo Euskararen Erabilera Normalizatzeko Planaren (2018-2027) lehenengo bost urteak, 1. Etapa (2022), bukatu baino lehen Ertzaintzaren langileen erdiak baino gehiagok euskaraz hitz egiteko gaitasuna izatea. Ertzaintzan belaunaldi berriekin plantilla gazteagotzearekin batera euskaldunagoa egingo da eta egoera horri erantzuteko Ertzaintzaren prestaketan euskarak gero eta toki nabarmenagoa izango du. Beste alde batetik, euskara hizkuntza gaitasun ikastaroen programa indartu egin da. Beraz, ertzain euskaldunen kopurua urtetik urtera gorantza doa. Sentitzen dugu kexa jarri duen horren kezka. Aldi berean, jakinarazi nahi diogu Planaren helburuak lortzea zaila dela, eta denbora beharko dela eraginkortasuna lortzeko, kolektibo handi bati eragiten baitio.

________________________________________________________ Dosierra: 667-2017 Nori: EUSKO JAURLARITZA - SEGURTASUN SAILA Arrazoia: Atzo, Ormaiztegin, txirrindulari proba zela eta Ertzaintzaren auto bat zihoan txirrindularien aurretik segurtasuna zaintzen eta ikusleei baztertzeko agintzen. Bada mezuak gaztelaniaz besterik ez zituzten eman. Erantzuna: EJ - SEGURTASUN SAILA - EKINBIDE: Bulego honek eskatuta egin den txostenean egiaztatu da probaren aurrean oharrak ematen zituen ertzain horrek ez dakiela ondo euskara. Horri lotuta azaldu behar dugu ez zirela bete Ertzaintzan Euskararen Erabilera Normalizatzeko Plana, 20142017ko aurreikuspenak (plana Segurtasun Sailak onartu zuen 2014ko urrian); izan ere, planean berariaz jasotzen da ahozko komunikazioetan â&#x20AC;&#x153;zehaztu gabeko hartzaileentzako mezuakâ&#x20AC;? euskaraz egingo direla, edo lehenbizi euskaraz eta gero gaztelaniaz, ordena horretan. Planeko 5.2.1. puntuan jasotzen dira polizia-unitate guztiek hizkuntza ofizialak erabiltzeko bete behar dituzten irizpideak. Horrenbestez, pertsona horri barkatzeko eskatu nahi diogu, etorkizunean seguru pozik geratzeko moduan emango zaiola arreta.

________________________________________________________ Dosierra: 694-2017 Nori: EUSKO JAURLARITZA - SEGURTASUN SAILA Arrazoia: Herenegun Ertzaintzak Gasteizko Olagibel kalean duen Polizia-etxera joan nintzen zalantza bat argitzera. Euskaraz galdetu eta ertzainak gaztelaniaz jarraitu zuen euskarari aukerarik eman gabe. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 835-2017 Nori: EUSKO JAURLARITZA - SEGURTASUN SAILA Arrazoia: Irungo Ertzain etxera joan behar izan dut eta eskertzekoa da harrera euskaraz egitea. Hala ere, gero eman didaten txostena erdi gaztelaniaz idatzita zegoen (idatziz hobeki moldatzen omen zelako gaztelaniaz). Erantzuna: EUSKO JAURLARITZA - SEGURTASUN SAILA Ekinbide-Segurtasun publikoaren sistema hobetzeko herritar ekimenen Bulegoko Burua: Bulego honek eskatutako txostenaren arabera, ertzain-etxe horretako buruaren esanetan, bertaratu zinen unean ez zegoen ikerketa-taldeetan langilerik (horiek dira salaketak jasotzeaz arduratzen direnak) idazkia osorik euskaraz idazteko ezagutza nahikoa zuenik. Sentitzen dugu pertsona horri eragozpenak sortu badizkiogu, eta barkamena eskatu nahi diogu bere kasuan ez direlako bete Ertzaintzan Euskararen Erabilera Normalizatzeko Planean idatzizko komunikazioari dagozkion aurreikuspenak, plan hori indarrean dagoen arren. Era berean, ertzain-etxeko burutzak langile guztiei gogorarazi die euskarazko arreta bermatu behar zaiela hala nahi duten pertsonei.

________________________________________________________

________________________________________________________ Dosierra: 1041-2017 Nori: EUSKO JAURLARITZA - SEGURTASUN SAILA Arrazoia: Gaur goizean dei bat jaso dut Eusko Jaurlaritzatik “Egun on” esanez. “Egun on” erantzun dut eta orduan gaztelaniaz jarraitu du, herritarren segurtasunari buruzko inkesta egiteko deitzen zuela azalduz. Esan diot ongi egin duela lehen hitza euskaraz eginez, baina ez zitzaidala egokia iruditzen nik euskaraz erantzun eta berak gaztelaniaz jarraitzea. Jakinarazi dit bere lankide batzuk inkestak euskaraz egiteko gai direla, baina berak gaztelaniaz egiten dituela euskaraz ez duelako behar besteko mailarik. Ondoren, denborarik ez zidala galarazi nahi eta eseki du. Erantzuna: EUSKO JAURLARITZA - SEGURTASUN SAILA - Ekinbide-Segurtasun publikoaren sistema hobetzeko herritar ekimenen Bulegoko Burua: Inkestak egiteko ardura izan zuen enpresari kexan aipatzen denaren gaineko informazioa eskatu zaio eta hark adierazi du telefonoz jarduteko protokolo bat dagoela; protokolo horren arabera, inkesta erantzun behar duen pertsonak erabaki behar du zein hizkuntzatan nahi duen komunikazioa. Enpresa horren esanetan, kanpainan parte hartu duten langileak elebidunak dira, baina kasu bakanen batean elkarrizketatzaileak eta elkarrizketa erantzuten duenak euskara maila desberdina izan dezakete. Nolanahi ere, enpresak barkamena eskatu du sortutako eragozpenengatik.

________________________________________________________ Dosierra: 1108-2017 Nori: EUSKO JAURLARITZA - SEGURTASUN SAILA Arrazoia: Joan den larunbatean, abenduaren 23an, Añorgan, makro-poligonoaren aurka egin zen mobilizazioaren bukaeran ertzain batek (G8U2 identifikazio zenb.) gune bat uzteko eskatu zidan gazteleraz. Nik euskaraz hitz egiteko eskatu nion eta gazteleraz jarraitu zuen, ulertu bai baina ez zekiela argudiatuta. Nik EAEn bi hizkuntza ofizial zeudela esan eta bere eginbeharra euskara ikastea zela esan nionean identifikatzeko eskatu zidan errespetu falta argudiatuta. Salaketa jarriko zidala aipatu zidan. Nire hizkuntza-eskubideak errespetatzeko eskaera egin eta salaketa!!! Erantzuna: EJ – SEGURTASUN SAILA – SEGURTASUNA KOORDINATZEKO ZUZENDARITZA – EKINBIDEKO BURUA: Eskatu dugun txostenean jasotzen denaren arabera, mobilizazio haren poliziadispositiboaren arduradunak iritzi trukea eduki zuen pertsona horrekin, mobilizazioaren garapenari buruzkoa. Solaskideak agente horri euskaraz hitz egin zionean, elkarrizketa euskaraz jarrai zezakeela erantzun zion ertzainak, esaten ari zena ulertzen zuela, baina ez zeukala hizkuntza horretan argi adierazteko jariorik. Elkarrizketaren une batean, euskara behar bezala ikasi ez izana leporatu zion agenteari, eremu guztiz pertsonalera sartuz, euskara ikasteko gaitasuna zuela zalantzan jartzeraino. Ondorioz, ertzainak esan zion jarrera harekin jarraituz gero salaketa jarriko ziola, agintaritzaren agenteei zor zaien errespetua eta begirunea ez erakusteagatiko arau-hauste administratiboa egiteagatik, herritarren Segurtasuna Babesteko 4/2015 Legean jasotzen dena. Segurtasun sailak neurri-zerrenda bat ezarri du Ertzaintzan Euskararen Erabilera Normalizatzeko Planaren bidez, Ertzaintzarekin ahoz zein idatziz euskaraz edo gaztelaniaz komunikatzeko eskubidea bermatze aldera. Sentitzen dugu komunikazio osoa euskaraz garatu ez bazen, eta barkamena eskatzen diogu eragindakoari. Aldi berean, ordea, Planean jasotzen diren xedeak egia bihurtzeko zailtasun praktikoa dagoela adierazi nahi diogu; izan ere, talde handia denez, denbora behar da xede horiek lortzeko.

________________________________________________________

TURISMOA, MERKATARITZA ETA KONTSUMOA SAILA _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 727-2017 Nori: BASQUETOUR - TURISMOAREN EUSKAL AGENTZIA Arrazoia: Basquetourrek Facebook sare sozialean prentsa-ohar baten moduko sarrera bat zabaldu du gaztelania hutsean. Erakunde honen Facebooken ohikoa da euskarak toki apaingarria izatea. Erantzuna:

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

EUSKO LEGEBILTZARRA _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 599-2017 Nori: EUSKO LEGEBILTZARRA - LEHENDAKARITZA Arrazoia: 6/2016 LEGEA, maiatzaren 12koa, Euskadiko Hirugarren Sektore Sozialari buruzkoa, bere hasierako azalpenean lege honek zera dio: ekimen sozialeko erakundeek bokazioa eta zilegitasuna dutela zerbitzu publikoak kudeatzeko. Elkarte hauek kudeatzen dituen zerbitzuetan arreta euskaraz emateko lege honek 16. artikuluan hauxe dio: ahalegina egitea herritarrei bakoitzak aukeratutako hizkuntza ofizialean arreta emateko. Alegia, ahalegina besterik ez. Inondik inora ez da bermatzen arreta euskaraz emateko zerbitzu publiko batean. Lege honek hizkuntza-eskubideak urratzen ditu. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

ARARTEKOA ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 922-2017 Nori: EAEko ARARTEKOA Arrazoia: Urriaren 26an Arartekoak eta Irungo Udalak elkarlanean antolatutako jardunaldia izango da Ficoban. Jardunaldiaren helburua energia-pobretasunaren ezagutzan sakondu eta eztabaidarako gune bat eskaintzea da, erakundeei lankidetzan aritzeko eta elkarrekin koordinatzeko bideak errazteko. Jardunaldia euskal administrazioko arduradun politiko, arduradun eta teknikarientzat da: Eusko Jaurlaritza eta udalak, gizarte-ekintzako hirugarren sektoreko ordezkariak, enpresa energiahornitzaileak, kontsumitzaile elkarteak eta Arartekoa. Jardunaldiaren hizkuntzak ingelesa, frantsesa eta gaztelania izango dira. Erantzuna: ARARTEKOA - GIZARTE HARREMANETAKO ZUZENDARIA: Ondotxo jabetzen gara zure kexaren edukiaz, izan ere, hizkuntza horien aipamenak, jardunaldiaren berri emateko materialean islatuta zegoen moduan, agian, antolatzaileek nahi ez bezalako itxura hartu zuen: jardunaldiko laneko hizkuntza gisa, euskara gaztelaniaren parean erabiltzea aurreikusi ez zenaren itxura. Hala ere, aipamen horren bidez hauxe baino ez zen adierazi nahi: nazioarteko jardunaldi bat izanik, hizlariek frantsesez edo ingelesez azalduko zituztela beren ponentziak; atzerriko hizkuntza horiek izango zirela, halaber, laneko hizkuntzak; eta itzultzeko sistema bat baliatuko zela ponentzia haiek gaztelaniara itzultzeko. Euskara Euskal Herriko hizkuntza ofiziala denez, jakina, jardunaldi horretan euskararen erabilera aurreikusita zegoen, eta normaltasunez erabili ahal izan zuten jardunaldian barrena agintariek, hizlariek eta bertara joandakoek. Dudarik gabe, ez da egokia izan egitarauan hizkuntzak adierazteko modua. Horregatik, hemendik aurrera arretarik handiena jarriko dugu edozein informaziotan gaizki-ulerturik sor ez dadin euskarak -hizkuntza ofizial denez- jarduera horietan duen tokiaz. Zure idazkiari esker, Arartekoak hobetu daitekeen arlo bat antzeman du horrelako ekitaldien berri emateko orduan. Beraz, eskerrik asko zuen idazkiagatik eta arduragatik. ________________________________________________________________________________________

4. NAFARROAKO FORU ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

ESKUBIDE SOZIALETAKO LEHENDAKARIORDETZA ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 38-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - ESKUBIDE SOZIALETAKO LEHENDAKARIORDEA Arrazoia: Nafarroako Gobernuak familia ugarientzat eskaintzen dituen diru laguntzak eskuratzeko eskaera egin genuen. Eskaera euskaraz egin genuen, baina urtarrilaren lehenengo astean jaso dugun erantzuna gaztelania hutsean dago. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 39-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - ESKUBIDE SOZIALETAKO LEHENDAKARIORDEA Arrazoia: Nafarroako Gobernuak bikote-banaketetan bitartekari zerbitzua eskaintzen du eta bertara joan garelarik, egin beharrezko paperak euskaraz egin nahi izan ditugu. Denbora kontua dela eta, gaztelaniaz egin behar izan ditugu, baina itzuliko zituztela esan digute. Bada, berriki deitu digute esanez itzulpena egiteko eskari bat bete behar dugula eta, hori gutxi balitz, aipatu digute gure datuen pribatutasuna ez dela bermatuko ohartarazten duen ANADEP erakundearen paper bat sinatu behar dugula. Banaketaren paperak gaztelaniaz betez gero, pribatutasuna bermatzen da eta euskaraz eginez gero, ez? Hizkuntza-eskubideen urraketaz gain, pribatutasun eskubiderik ez? Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 115-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - ESKUBIDE SOZIALETAKO LEHENDAKARIORDEA Arrazoia: Nafarroako Gobernuaren web orrian "Programas Integrados de Formaciรณn y Empleo (PIFE) 20172018" delakoan dokumentazio guztia gaztelania garbian dago soilik. Antolatzailea FOREM da. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 130-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - ESKUBIDE SOZIALETAKO LEHENDAKARIORDEA Arrazoia: Nafarroako Gobernuko Eskubide Sozialetako Departamentutik gutun bat jaso dut eta ez dago euskaraz. Gutuna Javier Piquer Lapuerta Idazkari Teknikoak sinatzen du. Erantzuna: NAFARROAKO GOBERNUA - ESKUBIDE SOZIALETAKO DEPARTAMENTUA - IDAZKARI TEKNIKOA: Kexak eta iradokizunak erantzuteko baldintza da pertsona interesduna nor den adieraztea. Erakundea herritar bat ordezkatuz aritzen bada, ordezkaritza hori egiaztatu beharko da, Administrazio Publikoen Administrazio Prozedura Erkideari buruzko urriaren 1eko 39/2015 Legearen 5. Artikuluan xedatutakoarekin bat. Horrela adierazteak errazten du salaturiko egitateak egiaztatzea, horiek berekin ekarri dutenean Administrazio publikoak arau juridiko bat ez betetzea edo jardunbide desegoki batean aritzea, eta halaber errazten du kasu bakoitzean bidezko diren neurri zuzentzaileak abiaraztea. Idazkian ez da antzeman inolako arau-juridikoren ez betetzerik.

________________________________________________________ Dosierra: 373-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - ESKUBIDE SOZIALETAKO LEHENDAKARIORDEA Arrazoia: Pertsonen Autonomiarako eta Garapenerako Nafarroako Agentziatik idatzi bat jaso genuen martxoan, familia ugariaren txartela iraungitzera zihoala eta hura berritzeko dokumentazioarekin. Sinatu beharreko dokumentua gaztelaniaz zegoenez, eskaneatu eta emailez bidali nion ataleko zuzendariordeari 2017-03-18ko datarekin. Txartela 2017-04-30ean iraungi zitzaigun eta oraindik ez dugu inolako dokumenturik jaso. Berriz kexa e-postaz bidali dugu gaurko datarekin. Erantzuna:

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

________________________________________________________ Dosierra: 348-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - ESKUBIDE SOZIALETAKO LEHENDAKARIORDEA- NAFARROAKO ENPLEGU ZERBITZUA ARROTXAPEAKO BULEGOA Arrazoia: INEMera joan nintzen Arrotxapea auzoan eta txandarako tiketa hartzerakoan ez zegoen euskaraz. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 810-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - ESKUBIDE SOZIALETAKO LEHENDAKARIORDEA Arrazoia: Beharginendako formazio ikastaroen berri ematen duten karteletan ez da informazioa euskaraz ematen. Erantzuna:

________________________________________________________ Dosierra: 811-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - ESKUBIDE SOZIALETAKO LEHENDAKARIORDEA Arrazoia: Nafarroako Gobernuaren bi jakinarazpen jaso ditut etxean eta biak gaztelaniaz daude. Javier Piquer Lapuerta Gizarteratzeko eta Babes Sozialerako Zuzendaritza Nagusiko Idazkari Teknikoak sinatzen ditu. Erantzuna:

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

GARAPEN EKONOMIKORAKO LEHENDAKARIORDETZA ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 240-2017 Nori: AUDENASA Arrazoia: Nafarroako A-15 autopistan dauden trafiko-seinale gehienak eta bidesariaren kartelak, oharrak, makinak, tiketak, etab. gaztelaniaz baino ez daude. Enpresaren web-orrian (http://www.audenasa.es) ere euskararen arrastorik ez dago. "Autopistas de Navarra, SA" enpresaren akzioen erdia Nafarroako Gobernuak ditu eta, gainera, A-15 autopista emakida publikoa da, beraz, ez dut uste hainbeste eskatzea denik informazioa euskaraz ere egotea. Erantzuna:

__________________________________________________________ Dosierra: 391-2017 Nori: AUDENASA Arrazoia: AUDENASAk berriki panel berriak jarri ditu AP-15 autopistan, Sarasako bidesari inguruan eta bi norabideetan. Ale bakoitzetik bina panel jarri ditu norabide bakoitzean, bata ezkerrean eta bestea eskuinean, biak ala biak gaztelania hutsean. Euskaraz ez da inolako informaziorik ageri. Panelek honela diote: “Vías a la izquierda con ALTURA LIMITADA” batek, “PAGO CON VÍA T - PAGO CON TARJETA - PAGO EN METÁLICO” beste batek, “ZONA CONTROL VÍDEO” hirugarrenak, eta “ATENCIÓN SEMÁFORO” azkenak. Lehendik zeuden “PEAJE /TOLL” seinaleek ere ez dute euskarazko ordainik. Noizko aldaketa AP-15 autopistan? Erantzuna:

__________________________________________________________ Dosierra: 641-2017 Nori: AUDENASA Arrazoia: AP-15ean, Zuastiko ordainleku inguruan panelek ez dute informazioa euskaraz ematen. Dena dago gaztelania hutsean edo gaztelaniaz eta ingelesez. Iruñera goazela aurreraxeago dauden bide ertzeko karteletan ere gaztelaniaz soilik ematen da Ezkaba eta Izaga mendien eta Sendaviva parkearen informazioa. Erantzuna:

__________________________________________________________ Dosierra: 1099-2017 Nori: AUDENASA Arrazoia: Audenasa enpresak kudeatzen duen Nafarroako AP-15 autobideko Imarkoaingo bidesarian, megafonia, afixak eta tiketak gaztelera hutsean daude. Erantzuna:

__________________________________________________________ Dosierra: 945-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - GARAPEN EKONOMIKORAKO DEPARTAMENTUA Arrazoia: Nafarroako Gobernuak "¿Todavia no conoces las ayudas en movilidad?" Izenburuko esku-orria utzi du nire postontzian. Orria gaztelania hutsean dago. Erantzuna:

__________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

__________________________________________________________ Dosierra: 995-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - HERRI LANEN ZUZENDARITZA NAGUSIA Arrazoia: Makirriaingo udalbatzak herriaren izendapen ofizialaren grafia (Maquirriain) euskal grafiara aldatzeko eskatu zuen 2016 urteko maiatzean, herriaren izena euskal jatorrikoa eta ohiko izena delako. Nafarroako Gobernuak 2016ko ekainaren 29ko akordioaren bitartez, Maquirriaingo kontzejuaren izen ofiziala aurrerantzean “Makirriain” izatea onetsi zuen. Espainiako estatuko Ogasun eta Administrazio Publikoen Ministerioak 2016ko uztailaren 22an zuzendu zuen Toki Entitateen Erregistroan kontzejuaren izena. Horrela, guztiz ofizialduta gelditu da Makirriain toki izena, baina herri sarrera-irteerako zein errepideko seinaleetan erdal grafiarekin ageri da oraindik. Kontzejuak hiruzpalau eskaera egin dizkio Nafarroako Gobernuko Herri Lanen Zuzendaritza Nagusiari seinaleak eguneratu ditzan. Zainketa zerbitzutik erantzun dute Gobernuaren 2006ko irailaren 18ko akordioa garatzen duen Nafarroako errepide sareko seinaleak euskaraz eta gaztelaniaz errotulatzeko irailaren 25eko jarraibideak indarrean jarraitzen duela, eta ondorioz seinaleak ez direla berrituko hondatzen ez diren bitartean. Erantzuna:

__________________________________________________________ Dosierra: 1047-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - HERRI LANEN ZUZENDARITZA NAGUSIA Arrazoia: Audenasa enpresak kudeatzen duen Nafarroako AP-15 autobidean seinale ia guztiak gaztelania hutsean daude. Bidesariko oharrak eta makinak ere gaztelania hutsean daude, makinen ahozko jarraibideak barne. Gainera, makinak emandako egiaztagiriak ere gaztelania hutsean daude. Erantzuna:

__________________________________________________________ Dosierra: 969-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - INDUSTRIA, ENERGIA ETA BERRIKUNTZA ZUZENDARITZA NAGUSIA Arrazoia: Nire postontzian Nafarroako Gobernuaren esku-orri bat jaso dut gaztelania hutsean. "¿Todavía no conoces las ayudas en movilidad? - Yosoysostenible" du izenburua. Erantzuna:

__________________________________________________________ Dosierra: 973-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - INDUSTRIA, ENERGIA ETA BERRIKUNTZA ZUZENDARITZA NAGUSIA Arrazoia: Gaztelania hutsean dagoen Nafarroako Gobernuko triptiko bat jaso dut nire etxean, Iruñean. Erantzuna:

__________________________________________________________ Dosierra: 978-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - INDUSTRIA, ENERGIA ETA BERRIKUNTZA ZUZENDARITZA NAGUSIA Arrazoia: Nafarroako Gobernuaren hizkuntza-politika ez da batere jasangarria euskararekiko. Barañaingo bizilagunak gara. Etxeko postontzian "¿Todavía no conoces las ayudas en movilidad?" izeneko eskuorria jaso dugu. Non da informazioa euskaraz? Erantzuna:

________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

__________________________________________________________ Dosierra: 963-2017 Nori: REFENA - Zuzendari Nagusia AGUSTIN NAVARRO JN. Arrazoia: BaraÃ±ainen nonahi daude azaroan Refenan egitekoa den feria iragartzeko kartelak. Ez daude euskaraz. Ez naiz joanen. Erantzuna:

__________________________________________________________

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

HERRITARREKIKO ETA ERAKUNDEEKIKO HARREMANETARAKO DEPARTAMENTUA ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 180-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - HERRITARREKIKO ETA ERAKUNDEEKIKO HARREMANETAKO DEPARTAMENTUA - ANA OLLO HUALDE Arrazoia: Nafarroako Gobernuaren webgunean aipatzen da badela gaztelania hutsean den informazio "asko". Nola da posible? Suposatzen da informazio guztia ele bietan egon beharko lukeela. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 181-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - HERRITARREKIKO ETA ERAKUNDEEKIKO HARREMANETAKO DEPARTAMENTUA - ANA OLLO HUALDE Arrazoia: Nafarroako Gobernuak gaztelaniaz soilik eman du ezagutzera Twiterren gaur Nafarroako Aldizkari Ofizialean argitaratu den kazetari lanpostuan aritzeko zerrendak hautaproba bidez osatzeko deialdia. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 399-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - HERRITARREKIKO ETA ERAKUNDEEKIKO HARREMANETAKO DEPARTAMENTUA - ANA OLLO HUALDE Arrazoia: Nafarroako Gobernuaren Herritarren Parte-Hartzerako Zuzendaritzatik posta elektronikoko mezua jaso dugu maiatzaren 25erako Gobernuz Kanpoko Erakundeentzat antolatutako jardunaldietan parte hartzera gonbidatuz, eta mezua zabaltzeko eskatuz. Mezua eta harekin batera heldu den informazioa gaztelania hutsean daude. Ez dago hitz bat bera ere euskaraz, ez batean ezta bestean ere. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

100

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 9-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - NAFARROAKO BERDINTASUNERAKO INSTITUTUA Arrazoia: Nafarroako Gobernuaren Berdintasunerako Institutuaren webguneak ez du batere informaziorik eskaintzen euskaraz. Horretaz gain, buletinean ere euskarak ez du batere presentziarik. Erantzuna: NAFARROAKO BERDINTASUNERAKO INSTITUTUA - ZUZENDARI KUDEATZAILEA: Lehenengo eta behin mila esker Behatokira ailegatu den kexaren berri helarazteagatik. Momentu honetan jakinarazi nahi dizuegu prozedura gehienetan euskararen agerpena ziurtatzearen aldeko saiakera egiten ari garela Berdintasunerako Institutuan. Adibide bezala, hona hemen webgunean zintzilikatu dugun azken argitalpena (...). Bide hau jarraituz, hurrengo hilabeteetan Berdintasunerako Institutuak argitaratzen duen buletina ele bietan prestatzea eta hedatzea dugu helburu. Bestalde, gure webgunea erabat aldatuko denaren berri eman nahi dizuet, Nafarroako Gobernuak jarritako irizpide berrietara egokitu ahal izateko eta aldaketa hauen barruan euskararen erabilera kontuan izango dugu Nafarroako herritarren hizkuntza-eskubideak bermatu ahal izateko. Erantzuna: NG - NAFARROAKO BERDINTASUNERAKO INSTITUTUA - PLANGINTZAREN ETA PROGRAMEN ZUZENDARIORDEA: Telefonoz komentatu genuen bezala hona hemen gure azalpena: 1. Buletinari dagokionez, jakinarazi behar dizuegu momentu honetan ez dugula argitaratzen, langile nahikorik ez dugulako proiektu guztiak aurrera ateratzeko. Dena den, egoera aldatuz gero, eta hala espero dugu, gure asmoa, komentatu genuen bezala ele bietan argitaratzea da. 2. Web orriari dagokionez, berriz, Nafarroako Gobernuak bere web orria aldatzeko asmoa du epe motzean eta Berdintasunerako Institutuak Gobernukoaren eredua jarraitu behako du. Horrexegatik ezin izan dugu gure web orria eguneratzeko proiektua aurrera atera. Dena den, erabakia hartuta dago, eta ahal bezain pronto aldatuko dugu gure webgunea. Dena den, aurrerapauso garrantzitsuak eman ditugu beste kontu batzuetan; institutuak sortu eta argitaratzen dituen dokumentu tekniko guztiak bi hizkuntzatan prestatzen ditugu. Hona hemen adibide batzuk http://www.navarra.es/home_es/Temas/Igualdad+de+genero/Publicaciones/. Honez gain, gure pozta elektronikoz bidaltzen ditugun komunikazio masiboak ele bietan egiten ditugu, salbuespenak salbuespen. ________________________________________________________________________________________

101

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

HEZKUNTZA DEPARTAMENTUA ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 511-2017 Nori: CNAI Arrazoia: CNAItik gaztelera hutsean bidali dute Leitzara haurrei zuendutako udako eskolaz kanpoko jardueren informazioa. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 736-2017 Nori: IRUÑEKO HIZKUNTZA ESKOLA OFIZIALA Arrazoia: Atzo Iruñeko Hizkuntza Eskolara mezu bat bidali nuen formulario baten bidez. Euskaraz igorri nuen eta gaztelaniaz erantzun didate; euskaraz dakien pertsona (bakarra omen dago) ortziralean itzultzen dela lanera. Ordura arte itxoin nahi ez badut, gaztelaniaz idazteko. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 883-2017 Nori: IRUÑEKO HIZKUNTZA ESKOLA OFIZIALA Arrazoia: Iruñeko Hizkuntza Eskola Ofizialeko larrialdi planeko afixak gaztelera hutsean daude. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 305-2017 Nori: LEKAROZ BHI Arrazoia: Lekaroz BHI D ereduko ikastetxea izanda, Biologia departamentuak antolatutako “¿Por qué crecen los árboles? Lo que nos pueden decir los árboles sobre el ambiente que nos rodea” hitzaldia gaztelaniaz eskaini zitzaien ikasleei. Zentroko kide moduan, lotsagarria iruditzen zait gure ikasleen hizkuntza-eskubideak honela urratzea eta, are larriagoa, zentroko arduradunek ezer ez egitea. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 285-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - HEZKUNTZA DEPARTAMENTUA Kontseilaria Arrazoia: Guraso Elkartearen izenean idazkia aurkeztu genuen Hezkuntza Departamentuan. Idazkia euskaraz eta gaztelaniaz idatzia zegoen. Berez gaztelaniaz sortu genuen guraso elkarteko zenbait kidek ez dakitelako euskaraz eta bilerak gaztelaniaz egiten direlako. D ereduko ikastetxeko guraso elkartea izanik, euskaraz ere aurkeztu behar genuela argi genuen eta zenbait guraso euskaldunen ahaleginez testua euskaratu genuen. Martxoan Hezkuntza Departamentuaren erantzuna jaso dugu, Antolamenduaren, Orientazioaren eta Aukera Berdintasunen Zerbitzuko zuzendariak sinatua. Erantzuna ez dago euskaraz. Minduta sentitu gara. Egindako ahalegina alfer-alferrik izan da! Elkartearen eguneroko jardunean euskararen presentzia bermatzeko lan handia egin behar izaten dugu guraso euskaldunok. Hezkuntza Departamentuaren erantzuna gaztelania hutsean jasota Hezkuntza Departamentuak hizkuntza-eskubideak urratu dizkigu, baina horretaz gain, zer mezu inplizitu jaso dute euskaraz ez dakiten elkarteko gurasoek? Eurek ere ez dutela euskara erabiltzen. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 432-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - HEZKUNTZA DEPARTAMENTUA Kontseilaria Arrazoia: Sinestezina bada ere, gure ikastolan Nafarroako Gobernuak igorritako gaztelaniazko gero eta mezu gehiago jasotzen ditugu. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

102

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 588-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - HEZKUNTZA DEPARTAMENTUA Kontseilaria Arrazoia: Duela egun batzuk euskaraz sartu nuen iradokizuna Nafarroko Hezkuntza Departamentuan eta gaztelania hutsean erantzun didate. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 771-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - HEZKUNTZA DEPARTAMENTUA Kontseilaria Arrazoia: Bost urte dira instantzia orokorren bidez kontratua euskaraz eskatzen diodala Nafarroako Gobernuko Hezkuntza Departamentuari, baina oraindik ere gazteleraz dago. Ez dut inoiz erantzunik jaso. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 789-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - HEZKUNTZA DEPARTAMENTUA Kontseilaria Arrazoia: Bost urte daramatzat Nafarroako Gobernuko Hezkuntza Departamentuarekin ditudan harremanak euskaraz bideratzea nahi dudala eskatzen. Aurten, berriz, gaztelania hutsean bidali dizkidate kontratua sinatzera pasatzeko mezuak eta bertaratuta sinatzeko luzatu didaten kontratua ere gaztelania hutsean zegoen. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 930-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - HEZKUNTZA DEPARTAMENTUA Kontseilaria Arrazoia: Zizurko BHI ikastetxean hainbat afixa gaztelania hutsean daude. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 984-2017 Nori: NUP - NAFARROAKO UNIBERTSITATE PUBLIKOA Arrazoia: NUPek antolatutako Leoncio Urabayenen argazki erakusketan ez da Nafarroako Izendegia (Nomenclator-a) errespetatu, berriz ere, euskararen kalterako. Zenbait herri izenen "gaztelaniazko" izena jarri du, izendegiaren arabera ez dagoenean horrela idazterik. Hementxe Izendegiak erraten duena: Euskarari buruzko abenduaren 15eko 18/1986 Foru Legeak, aurrerago otsailaren 23ko 2/2010 Foru Legeak (2010eko 30. NAO, martxoaren 8koa) eta otsailaren 24ko 4/2015 Foru Legeak (2015eko 47. NAO, martxoaren 10ekoa) aldatuko zutenak, hainbat aldaketa ekarri ditu udalerri eta kontzejuen izendapenetan. Haren aplikazioaren ondorioz, lau motatako izendapenak aurki ditzakegu: 1) Aldaketarik izan ez dutenak (adib.: Barillas, Figarol, Lerate, Tudela, Viana). 2) Izendapen berri soilak euskaraz (adib.: Aribe, Baztan, Ezkurra, Igantzi, Sunbilla, Unanu). 3) Izendapen bikoitzak euskaraz eta gaztelaniaz (adib.: Abaurregaina/Abaurrea Alta, Altsasu/Alsasua, Auritz/Burguete, Dorrao/Torrano). 4) Izendapen berriak euskaraz edo gaztelaniaz: IruĂąa edo Pamplona, Gares edo Puente la Reina, Atarrabia edo Villava, Zizur Nagusia edo Zizur Mayor, Agoitz edo Aoiz, Uharte edo Huarte, zeinuarekin bereizten ditugunak. Adibidez Pamplona-IruĂąa, etab. Nafarroako toki mapak jasan dituen aldaketak eta horiek sortzen dituzten arauak Izendegiaren eranskin gisa daude jasoak. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

103

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

KULTURA, KIROLA ETA GAZTERIA DEPARTAMENTUA ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 5-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - KULTURA, KIROL ETA GAZTERIA DEPARTAMENTUA Arrazoia: Nafarroako Gobernuak kudeatutako Arellano herriko Las Musas aztarnategian dagoen erakusketako testu guztiak gaztelania hutsean daude. Ez dago hitz bakar bat bera ere ez euskaraz. Esku-orriak euskaraz ematen dituzte, baina erakusketako panel guztiak gaztelaniaz soilik. Erantzuna:

__________________________________________________________ Dosierra: 167-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - KULTURA, KIROL ETA GAZTERIA DEPARTAMENTUA Arrazoia: Nafarroako gazte txartelari buruzko inkesta bat jaso dut gaur nire e-postan. Inkesta zein jasotako mezua gaztelania hutsean daude. Erantzuna:

__________________________________________________________ Dosierra: 140-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - KULTURA ZUZENDARITZA NAGUSIA Arrazoia: Nafarroako Artxiboko erabiltzailea naiz eta bertako kartelak, hau da, artxiboko informazio propioa dutenak (berriak, ikastaroak...) maiz gaztelanian soilik daude. Erantzuna:

__________________________________________________________ Dosierra: 1086-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - KULTURA ZUZENDARITZA NAGUSIA Arrazoia: Nafarroako Agiritegira joan ginen "Navarrorun" erakusketa ikustera eta hizkuntza paisaia gaztelania hutsean zegoen. Lotsagarria iruditzen zait eta salatu nahi dut. Erantzuna: ARTXIBOEN ETA DOKUMENTU ONDAREAREN ZERBITZUKO ZUZENDARIA: Erakusketaren informazioa euskarri guztietan (denbora-lerroan, paneletan eta bideoetan) jaso den hizkuntza paisaiari dagokionez, adierazi nahi dizuet kontuan hartu dela, fintasun eta muturreraino, euskararen presentzia, bai eta gaztelaniarena, frantsesarena eta ingelesarena ere, aipatutako ordenean. Denbora-lerroak eta panelek hizkuntza paisaia osoa jasotzen dute. Ikus-entzunezkoen kasuan, hizkuntzaren aukeraketa bisitariaren esku dago. Botoi sorta baten bidez, non eta hizkuntza paisaia zehazten den, egin daiteke aukeraketa, aipatu lau hizkuntzetako bat hautatuz. Bisitariak hizkuntzaren aukeraketa egiten duenean, dagokion botoia sakatzen du, eta hala audioaren erreprodukzioa abiatzen da, bai eta bere transkripzio idatzita ere. Audioa eta dagokion transkripzioa berdina da lau hizkuntzetan. Euskarabideak gurekin lan egin du material guzti honen prestaketan eta ekoizpenean.

__________________________________________________________ Dosierra: 262-2017 Nori: Nafarroako Gobernua - NAFARROAKO KIROL ETA GAZTERIAREN INSTITUTUA Arrazoia: Nafarroako Kirolaren eta Gazteriaren Institutuak gaztelania hutsean bidali du â&#x20AC;&#x153;Verano Joven 2017â&#x20AC;? programaren berri emateko mezu elektronikoa. Euskaraz ere bidaltzeko eskatu genien eta gaur ele bietan jaso dugu mezua, baina mezuarekin batera bidali diguten kartela ez dago euskaraz, gaztelania hutsean baizik. Mezuan informazioa zabaltzeko eta kartela leku ikusgarrian jartzeko eskatzen zaigu. Erantzuna:

__________________________________________________________

104

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 425-2017 Nori: Nafarroako Gobernua - NAFARROAKO KIROL ETA GAZTERIAREN INSTITUTUA Arrazoia: Nafarroako Gobernuko Gazteriaren Institutuak astero buletin bat argitaratzen du gazteentzako informazioarekin. Atzo, maiatzak 8, Twitterren horren berri emateko txioa, gehienetan bezala, gaztelania hutsean idatzi zuten. Buletina ere gaztelania hutsean erantsi zuten. Garai batean buletina euskaraz ere argitaratzen zen, baina egun soilik gaztelaniaz. Gazte euskaldunak gero eta gehiago diren arren, Gazteriaren Intitutua bereziki temoso ageri da sare sozialetan euskara ez erabiltzen. Erantzuna:

__________________________________________________________ Dosierra: 968-2017 Nori: NAFARROAKO KIROLAREN ETA GAZTERIAREN INSTITUTUA Arrazoia: Nafarroako Gobernuak, Gazteriako Kontseiluarekin batera, nerabezaroari buruzko tailerra gaztelaniaz eman du Altsasuko Institutuan. Irakasle eta familientzat zen gonbidapena. D ereduan matrikulatutako ikasleen ehunekoa altuagoa dela jakinik, irakasleon hizkuntza-eskubideak urratu dituzte. Erantzuna:

__________________________________________________________ Dosierra: 1070-2017 Nori: NAFARROAKO KIROLAREN ETA GAZTERIAREN INSTITUTUA Arrazoia: Abenduaren 9an Nafarroako Kirolaren eta Gazteriaren Institutuak sustatutako Nafarroako Kirol Jokoen pilota modalitateko finalak jokatu ziren. Sari-ematean eta txapeldunei banatu zitzaizkien dominetan euskarak ez zuen batere lekurik izan, nahiz eta parte-hartzaile gehienak "D" ereduan eskolatutakoak izan. Erantzuna: NAFARROAKO KIROLAREN ETA GAZTERIAREN INSTITUTUA - ZUZENDARI KUDEATZAILEA: Nafarroako Kirolaren eta Gazteriaren Institutua (NKGI) Nafarroako Euskal Pilotaren Federazioarekin harremanetan jarri da eta hemendik aurrera aipatutako kirol federazioari dagozkion dominak ele bietan grabatuko dira. Horretaz gain, neurriak hartuko ditugu Nafarroako Kirol Jokoetako kirol federazioetako dominetan euskara eta gaztelaniaren presentzia maila berean egon daitezen. Gainera, Nafarroako Kirol Jokoetako finaletan ahozko informazioa dagoenean euskararen presentzia bermatzeko protokoloa prestatu eta kirol federazioei helaraziko diegu.

__________________________________________________________ Dosierra: 1028-2017 Nori: NAFARROAKO LIBURUTEGI NAGUSIA Arrazoia: IruĂąeko Liburutegi Nagusiko euskarazko irakurle taldearen koordinatzailea naiz. Atzo, azaroaren 28an, saioa izan genuen eta gure gelarako giltza eskatzera joan nintzen bi tokitara. Bietako inon ez zegoen euskaraz erantzuteko gai zen inor. Ez zait bidezkoa iruditzen IruĂąeko Liburutegi Nagusian halakorik gertatzea. Erantzuna:

__________________________________________________________

105

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

LANDA GARAPENA, INGURUMENA ETA TOKI ADMINISTRAZIOA ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 767-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - INGURUMEN ZUZENDARITZA NAGUSIA Arrazoia: Altsasuko garaje batean Nafarroako Gobernuak sustatutako Hondakinen Planaren baitan eginiko “Recicle los residuos de su vehículo” afixa dute. Garajeetan erabiltzen diren gaiak birziklatzeko kanpainaren kartela da, eta informazioa ez dago euskaraz. Erantzuna:

__________________________________________________________ Dosierra: 467-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - LANDA GARAPENEKO, INGURUMENEKO ETA TOKI ADMINISTRAZIOKO DEPARTAMENTUA Kontseilaria Arrazoia: Nafarroako Gobernuak Orreagan ("eremu euskalduna") dagoen ardi lursail batera bisita antolatu du eta ekitaldia gaztelania hutsean egingo da. Ez da Ezkerraren aitzakiarik... Erantzuna:

__________________________________________________________ Dosierra: 546-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - LANDA GARAPENEKO, INGURUMENEKO ETA TOKI ADMINISTRAZIOKO DEPARTAMENTUA Kontseilaria Arrazoia: Nafarroako Gobernuaren Urbasa-Andia parke naturalari buruzko web orria (www.parquedeurbasa.es) ez dago euskaraz. Erantzuna:

__________________________________________________________ Dosierra: 121-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - TOKI ADMINISTRAZIOKO ZUZENDARITZA NAGUSIA Arrazoia: Barañaingo Lagunak Udal Zerbitzuko igeriketa ikastaroko izen-ematea berritu dut 948012012 zenbakira deituta. Telefonoz euskaraz aritu naiz. Ikastaroa euskaraz da. Izen-ematea zuzen burutu dela baieztatzeko 012tik igorri didaten baieztapen SMSa ez dago euskaraz. Aldaketa noizko? Erantzuna:

__________________________________________________________

106

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

LEHENDAKARITZAKO, FUNTZIO PUBLIKOKO, BARNEKO ETA JUSTIZIAKO DEPARTAMENTUA ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 656-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - ANE - 112 LARRIALDIETAKO NAFAR AGENTZIA Arrazoia: Gaur SOS 112ra deitu dut goizean. Gazteleraz erantzun du operadoreak eta nik euskaraz egin dudanean, euskaraz erantzun dit telefonoaren beste aldekoak. Elkarrizketa osoa euskaraz egin dugu. Arratsaldeko 18:33an berriro deitu dut 112ra. Emakume batek hartu dit gaztelaniaz eta nik euskaraz kontatu diot esan beharreko guztia. Bukatzean hauxe erantzun dit "A ver creo que te he entendido...", baina ez du ongi ulertu. Nik erantzun diot goizean den dena egin dudala euskaraz. Orduan bere erantzuna hauxe izan da: "Si quieres hacerlo en euskara te paso con una persona que hable euskara, pero la prisa la tienes tú". Nik baietz erantzun eta 10 segunduren buruan euskaldun batek atenditu nau. Elkarrizketa ostean nire sentimendua izan da larrialdietan eta euskaraz egin nahi izatea ez dela normala. Erantzuna:

__________________________________________________________ Dosierra: 502-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - BABES ZIBILA Arrazoia: Cordovillako suhiltzaileen parkean dagoen 5067 GDN matrikuladun kamioiaren errotuluaren euskarazko testua guztiz aldrebesa da (Aurrera komando post). Gaztelaniazkoa irakurri ezean (Puesto de mando avanzado), ez dago ulertzerik. “Protección civil” ere gaizki itzulita dago, “Babes zibileko” jartzen du “Babes Zibila” beharrean. Erantzuna:

__________________________________________________________ Dosierra: 457-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - JUSTIZIA ZUZENDARITZA NAGUSIA Arrazoia: Nafarroako Justizia Auzitegiko Komunikazio eta Betearazpen Zerbitzu Erkideak utzitako jakinarazpena gaztelania hutsean idatzita zegoen. Erantzuna:

__________________________________________________________ Dosierra: 773-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - JUSTIZIA ZUZENDARITZA NAGUSIA Arrazoia: Nafarroako Auzitegira hurbildu naiz kontsulta bat egitera eta harreran ez naute euskaraz artatu. Eguerdiko 14:40ean izan da. Erantzuna:

__________________________________________________________ Dosierra: 786-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - JUSTIZIA ZUZENDARITZA NAGUSIA Arrazoia: Irailaren 1ean, Nafarroako Auzitegiko 4. epaitegira deitu behar izan nuen. Ez ninduten euskaraz artatu. Eguerdiko 13:30ean izan zen. Erantzuna:

__________________________________________________________ Dosierra: 842-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - JUSTIZIA ZUZENDARITZA NAGUSIA Arrazoia: Iruñeko epaitegian izan naiz eta, ez harreran ezta 4. Epaitegian ere, ez naute euskaraz artatu. Erantzuna:

__________________________________________________________

107

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

__________________________________________________________ Dosierra: 127-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - Lehendakaritza - FUNTZIO PUBLIKOKO ZUZENDARITZA NAGUSIA Arrazoia: "Euskararik gabe, Nafarroa ulertzerik ez" zioen Nafarroako Gobernuak Euskararen Egunerako egindako kanpainak. Beraz, nola uler daiteke Gobernuak 23 lan deialdi egin izana euskara baloratu gabe, eta, gainera, legea urratuta? Legeak dio eremu euskalduneko lanpostuetan euskara jakitea baloratu behar dela (euskara nahitaezkoa ez den kasuetan), eta eremu mistoan balora daitekeela. Baina Nafarroako Gobernuak, lehengoak eta oraingoak, kontratazio zerrendak egiten ditu euskara baloratu gabe, eta gero zerrenda horiek berak erabiltzen ditu Nafarroa osorako, eremu euskalduna barne. Gobernuak legea urratzeari utzi behar dio, eta eremu euskaldunean euskara jakitea balioetsi behar du. Eremu mistoan ere euskara jakitea kontuan hartu beharko luke, legeak ematen duen aukera baliatuta. Eta, hori dena alde batera utzita, guztiz presazkoa da eremu euskaldunean jendearekin harremana duten postuetan euskara nahitaezkoa izatea: medikuak, erizainak, liburuzainak, enplegu zerbitzuko langileak... Horretarako, plantilla organikoan aldaketak egin behar dira. Erantzuna:

__________________________________________________________ Dosierra: 228-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - Lehendakaritza - FUNTZIO PUBLIKOKO ZUZENDARITZA NAGUSIA Arrazoia: Lekualdatze lehiaketetan Nafarroako Gobernuak elebidunak gaztelaniaz ez balekite bezala tratatzen ditu. Pertsona batek administrazioan lanpostu bat lortzen badu eta postu horretarako euskara jakitea beharrezkoa bada, gero betiko debekaturik du euskara nahitaezkoa ez duen beste postu batera aldatzea. Hala jokatu du Nafarroako Gobernuak psikologoen lekualdatze lehiaketan (2017ko otsailaren 23ko Nafarroako Aldizkari Ofiziala, 310/2017 Ebazpena, 3.4 oinarria). Noiz arte bazterkeria Nafarroako Gobernuaren menpeko administrazioan? Erantzuna: NAFARROAKO ARARTEKOA: Erakunde honek zehazki esku hartzeko zer aukera dituen zehazte aldera, Lehendakaritzako, Funtzio Publikoko, Barneko eta Justiziako Departamentura jo dut, ahal bezain laster mahai gainean jarritako gaiari buruzko informazioa eman diezadaten. Erantzuna: NAFARROAKO ARARTEKOA: Lehendakaritza, Funtzio Publiko, Barne eta Justizia Departamentura jo nuen, gaiari buruzko informazioa eskatzera. Maiatzaren 2an Departamentu horren txostena jaso dut. Zuk bidalitako informazioa eta Departamentuak igorritakoa aintzat hartuta, kexa aztertu dut. Psikologo lanpostuak lekualdatze-lehiaketa bidez betetzeko Funtzio Publikoko zuzendari nagusiak otsailaren 6an emandako 310/2017 ebazpenaren bidez onartu zen deialdi horren hirugarren oinarrian laugarren idatz-zatian xedatutakoa da zure kexaren arrazoia. Deialdian jasotako muga bat dator legean aurreikusitakoarekin, eta zehazki, 2009ko ekitaldirako Nafarroako Aurrekontu Orokorrei buruzko abenduaren 24ko 21/2008 Foru legeak emandako idazketaren arabera Nafarroako Administrazio Publikoen zerbitzuko Langileriaren Estatutuaren Testu Bateginaren 33.2 artikuluan jasotakoarekin. “Hautapen probak gainditu eta Nafarroako Administrazio Publikoetako edozeinetan, euskaraz edo Europar Batasuneko edozein hizkuntza jakin beharra duten lanpostuetan sartzen direnek, aurrerago, beren administrazio publikoan hutsik dauden eta hizkuntza hori jakitea nahitaezkoa duten lanpostuak betetzeko deialdian baizik ez dute parte hartu ahal izanen. Aurreikuspen hori ez da aplikatuko hautapen prozesuaren ondorioz interesdunak betebehar hori ezarria ez zuen lanpostu bat eskuratzen duenean, eskatutako hizkuntza aintzat hartu gabe”. Bistan denez, psikologo lanpostuetako lekualdaketen deialdia bat dator indarrean den legearen arau batekin. Erakunde honen iritziz, lege-arau horren edukia ezin da baztertzailetzat hartu hizkuntza-arrazoiak direla eta. Era berean, aintzat hartu behar da legegintzako beste aukera batzuk izan daitezkeela (Nafarroako Parlamentuari dagokio hori erabakitzea). Sartzeko prozeduretan “euskara edo Europar Batasuneko edozein hizkuntza jakitea nahitaezkoa”

108

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

den plazak eskuratu dituztenei baino ez die eragiten lege-muga horrek. Hau da, dagokion lanpostua betetzeko ezarritako baldintza orokorrez gain, hizkuntza jakitea lanpostua eskuratzeko baldintza espezifikotzat hartu izan den kasuei baino ez die eragiten aipatutako muga horrek. Gainera, muga hori ez da hizkuntza jakin bati loturikoa (euskarari, adibidez), arauan “Europar Batasuneko beste hizkuntzak” ere aipatzen baitira; hori dela eta, hizkuntza bat jakitea lanpostu bat eskuratzeko ezinbesteko baldintzatzat jotzen den kasu guztietan izango luke eragina muga horrek. Beraz, ez dago hizkuntza-arrazoien ondoriozko bazterketa pertsonalik; aitzitik, eskuratutako lanpostua lortzeko ezinbestekoak ziren baldintzen ondorioz funtzionarioek lekualdatzeko duten muga bat dago. Azkenik, arauaren bigarren paragrafoan xedatutakoak leundu egiten du muga hori; izan ere, sartzeko prozeduran hizkuntzaren eskakizuna faktore “erabakigarria” izan zitekeen kasuetan baino ez luke eragingo muga horrek; hau da, hautaprobetako emaitza kontuan hartuta, interesdunak hizkuntzaren eskakizun hori ezarria ez zuen beste plaza bat hautatzeko aukera izan balu, muga horrek ez luke eraginik izango. Jabetzen naiz ez zaudela ados Departamentuak hartutako erabakiarekin, eta ulertzen dut zure ondoeza, sortutako egoera dela eta. Hala ere, adierazitako gertakariak aztertu ondoren eta aplikatzekoa den araudia kontuan hartuta, nire eginbeharra da jakinaraztea ez dugula behar adinako arrazoirik ikusten Departamentuaren jarduna legez kanpokotzat jotzeko eta ez dugu uste jardun horrek eskubide konstituzionalak urratzen dituenik. Beraz, azaldutakoaren arabera, hemen bukatzen da nire esku-hartzea gai honetan. Nolanahi ere, jakinarazten dizut erakunde honek Nafarroako Parlamentuari aurkeztuko dion hurrengo txostenean zure kexaren aipamena agertuko dela.

__________________________________________________________

109

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

__________________________________________________________ Dosierra: 235-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - Lehendakaritza - FUNTZIO PUBLIKOKO ZUZENDARITZA NAGUSIA Arrazoia: Pertsona batek Administrazioan lanpostu bat lortzen badu eta postu horretarako euskara jakitea beharrezkoa bada, gero betiko debekaturik du euskara jakitea nahitaezkoa ez den beste lanpostu batera aldatzea. Horrela gertatzen da fisioterapeuta lanpostua betetzeko deialdian (Ikusi 2017ko martxoaren 21eko NAO, 632E/2017 Ebazpena, 1.12 oinarria). UPNko Gobernuak 2009. urtetik 2015. urtera ingelesez jakitea baloratu zuen A eta B mailatarako oposizioetan, deialdi osoaren %10 arte. Ingelesa jakiteari esker jende askok lortu zuen lanpostua, eta orain lasai parte har dezakete edozein lanpostutarako lekualdatze lehiaketetan. Eta zuzena da, izan ere ongi dakite gaztelaniaz. Zergatik ez da berdin jokatzen euskararekin? Noiz arte euskaldunen kontrako apartheida Nafarroako Gobernuaren administrazioan? Erantzuna:NAFARROAKO ARARTEKOA: Nafarroako Osasun Departamentuaren fisioterapeuta izateko lanpostuak oposizio-lehiaketa bidez betetzeko deialdiaren 1.12 oinarrian honako hau dago ezarrita: “a.a2 Euskarari buruz indarra duen Foru legean ezarritako eremu euskaldunean aritzeko lanpostuak eskuratzen dituztenek, uztailaren 30eko 203/2001 Foru Dekretuan edo maiatzaren 25eko 35/2016 Foru Dekretuan zehazten direnak, euskaraz jakitea nahitaezko baldintza dutenak, hain zuzen ere, gero nahitaez euskaraz jakin beharreko lanpostuak betetzeko deialdietan hartzen ahalko dute parte bakarrik. Aurreikuspen hori es da aplikatuko baldin eta jakin behar den hizkuntza kontuan hartu gabe, hautapen prozesuko emaitzak aukera ematen bazion interesdunari baldintza hori ez zuen lanpostu bat aukeratzeko”. Nafarroako Administrazio Publikoen zerbitzuko Langileriaren Estatutuaren Testu birbilduaren 33.2 artikuluan hau xedatzen da: “Hautapen probak gainditu eta Nafarroako Administrazio Publikoetako edozeinetan, euskaraz edo Europar batasuneko edozein hizkuntza jakin beharra duten lanpostuetan sartzen direnek, aurrerago, beren administrazio publikoan hutsik dauden eta hizkuntza hori jakitea nahitaezkoa duten lanpostuak betetzeko deialdian baizik ez dute parte hartu ahal izanen. Aurreikuspen hori ez da aplikatuko hautapen prozesuaren ondorioz interesdunak betebehar hori ezarria ez zuen lanpostu bat eskuratzen duenean, eskatutako hizkuntza aintzat hartu gabe”. Kexa eragin duen administrazio-egintzak aipaturiko legean (Nafarroako Administrazio Publikoen zerbitzuko Langileriaren Estatutua) esanbidez bilduta dagoen aurreikuspen bat jasotzen eta aplikatzen du. Lege-aurreikuspen hori euskara edo Europar Batasuneko edozein hizkuntza jakitea eskatzen duten lanpostuei aplikatzekoa da, baina ez beste hizkuntzaren bat merezimendu gisa balioesten den lanpostuei aplikatzekoa. Euskara edo beste hizkuntza bat merezimendu gisa balioetsiz gero, muga hura ez da aplikatzekoa lanpostu-aldaketetan. Horregatik, Arartekoak ezin du ondorioztatu Osasun Departamentuak legez kontra jokatu duenik; horrenbestez, haren aurkako egintzak amaitutzat jotzen ditut.

__________________________________________________________ Dosierra: 567-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - Lehendakaritza - FUNTZIO PUBLIKOKO ZUZENDARITZA NAGUSIA Arrazoia: Nafarroako Gobernuak foruzain-kabo izateko 14 lanpostu kategoriaz igotzeko prozedura bidez betetzeko deialdia argitaratu zuen ekainaren 5eko 107. zenbakidun NAOn. Destinoa eremu "ez euskaldunean" duten lanpostuetan ingelesa, frantsesa edota alemana jakiteak 5 puntu ematen ditu hizkuntza bakoitzeko, euskaraz jakiteak, berriz, zero. Erantzuna:

__________________________________________________________

110

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

__________________________________________________________ Dosierra: 572-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - Lehendakaritza - FUNTZIO PUBLIKOKO ZUZENDARITZA NAGUSIA Arrazoia: Nafarroako Gobernuak arlo ekonomikoko teknikari izateko 37 lanpostu huts lekualdatze lehiaketa bidez betetzeko deialdia argitaratu du ekainaren 20ko NAOn. Lehiaketaz betetzeko diren lanpostu guztiek IruĂąean dute destinoa, eta bakar batean ere ez da nahitaezkoa euskaraz jakitea. Aldiz, bi lanpostutan ingeleseko B2 maila behar da. Euskara merezimendu gisa baloratuko da. Hala, euskaraz jakiteak 1,38 puntu emango ditu gehienez ere (lanpostu guztiak eremu mistoan aritzeko baitira) eta frantsesa, ingelesa eta alemana jakiteak 2 puntu bakoitzak. Euskaraz jakiteagatik emango den puntuazioa, gainera, ez da 55/2009 Foru Dekretuak agintzen duen gutxienekora (%3) iritsiko. Erantzuna:

__________________________________________________________ Dosierra: 209-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - NAPI/INAP Arrazoia: INAPen web orrian euskararen erabilera akastuna salatu nahi nuke. Adib: "Nago jada fomainap kide bat". Lotura hauetan akatsak ikus daitezke: https://www.formainap.net/eu/izenematea/215/7/55528/matricula/matricula https://www.formainap.net/eu/ikastaro-eskaintza/215/7/55528 Kexa bideratzean DOKU GEHITU: OTSAILeko karpetan C INAP - wg2 Erantzuna:

__________________________________________________________ Dosierra: 660-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - SEGURTASUN POLITIKEN GARAPENERAKO ZERBITZUA Arrazoia: "Vive en bici de forma segura" izeneko esku-orria aurkitu dut Arbizun, ibilgailuen azterketa teknikoa egiteko egoitzan. Ez dago euskarazko esku-orririk. Erantzuna:

__________________________________________________________

111

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

OGASUNA ETA FINANTZA POLITIKA DEPARTAMENTUA ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 33-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - OGASUNEKO ETA FINANTZA POLITIKAKO KONTSEILARIA Arrazoia: 2016ko azaroaren 11n euskaraz idatzitako instantzia bat sartu nuen Nafarroako Gobernuak Zergadunari Laguntza Emateko Atalaren Erregistroan, Elkarte, Fundazio eta Lanbide Elkargoen Bulegora zuzendua, elkarte baten estatutuak berritzeko. 2017ko azaroaren 9an aipaturiko bulegora deitu dut, bi hilabete pasatu eta ez nuelako haien berririk, eta esan didate espedientea iraungitzear dagoela ez dudalako aurkeztu estatutuak eguneratzeko eskatu zidaten dokumentazioa. Nik esan diet baietz, azaroaren 11ko datarekin erregistratu nuela. Bi hilabetez dantzan ibili da instantzia hori, Elkarte, Fundazio eta Lanbide Elkargoen Bulegora iritsi gabe, euskaraz idatzia egon delako. Erantzuna:

__________________________________________________________ Dosierra: 313-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - OGASUNEKO ETA FINANTZA POLITIKAKO KONTSEILARIA Arrazoia: Nafarroako Ogasun Departamentutik gutuna igorri didate aurtengo aitorpena egina dagoela abisatzeko. Gutuna gaztelania hutsean dago. Asko haserretu naiz. Zer begirune eskasa!! Lotsagarria iruditzen zait, Nafarroan gaude eta euskaraz bizitzeko eskubidea dugu. Ez naiz bigarren mailako biztanlea!! Erantzuna:

__________________________________________________________ Dosierra: 356-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - OGASUNEKO ETA FINANTZA POLITIKAKO KONTSEILARIA Arrazoia: Nafarroako Ogasunak errenta aitorpena egiteko bulegoa jarri du Barañainen. Sarrerako kristalezko ateetan paratutako oharretan ez dago informaziorik euskaraz (izenburua da euskaraz ageri den esaldi bakarra: “2016ko errenta eta ondarearen aitorpena”). Herritar euskaldunok zer ulertu behar dugu: aitorpena egiteko beste epe bat izanen dugula ala aitorpena egitetik salbuetsita gaudela? Erantzuna: NAFARROAKO ZERGA OGASUNA - ADMINISTRAZIO ATALA: Barañainen Errenta eta Ondarearen aitorpena egiteko ireki den bulegoan euskararen erabilera benetan eskasa izan dela dio herritarrak. Akatsa zuzendu da: jende aurreko iragarki guztiak ele bietan jarri dira.

__________________________________________________________ Dosierra: 475-2017 Nori: Nafarroako Gobernua - NAFARROAKO ZERGA OGASUNA Arrazoia: Gaur Nafarroako Ogasunak Ezkirotz kalean duen bulegoan izan naiz aitorpena egiten. Gaztelaniaz luzatu dizkidate 600 ereduko agiriak. Euskarazko aleak eskatu eta ez zituztela esan didate. Erantzuna:

__________________________________________________________

112

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

OSASUN DEPARTAMENTUA ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 19-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - OSASUN DEPARTAMENTUA Arrazoia: Osasunbidetik igorritako osasun txartel berria eta harekin batera igorritako eskutitza gaztelania hutsean daude. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 29-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - OSASUN DEPARTAMENTUA Arrazoia: IruĂąean bizi naiz eta Osasunbideko txartel berria jaso dut. Eskutitz batez lagundua heldu da eta eskutitza ez dago euskaraz idatzia; gaztelania huts-hutsean baino ez. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 37-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - OSASUN DEPARTAMENTUA Arrazoia: Mamografia egitera joan naiz Irurtzunera Osasunbideak bularreko minbiziari aurrea hartzeko egiten duen kanpainari erantzunez. Harreran zegoen langileak eta proba egin didanak ez zekiten euskaraz. Hainbeste kostatzen al da eremu euskaldunera euskaraz dakiten profesionalak bidaltzea? Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 54-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - OSASUN DEPARTAMENTUA Arrazoia: Osasun txartel berria igorri didate eta euskaraz dago, baina Dr/a, Enf, Avda, T. Cita eta cita previa internet espainol hutsean jarri dituzte. Zergatik? Bestalde, Osasunbidea Servicio Navarro de Salud baino askoz tamaina txikiagoan eta letra gris argian ageri da, bai txartelean eta baita ospitaletan ere. Noiz arte? Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 150-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - OSASUN DEPARTAMENTUA Arrazoia: Osasunbideari Osasun Txartela euskaraz eskatu nion eta aurrealdea ele bietan bidali zidaten baina atzealdea gaztelania hutsean. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 166-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - OSASUN DEPARTAMENTUA Arrazoia: Osasunbideak osasun txartel berria igorri zidan urtarrilean. Jakinarazpena euskaraz dago, ongi. Txartelaren aitzineko aldea euskaraz eta gaztelaniaz; gibeleko aldean ordea, ez dago deus euskaraz. Ez al du Osasunbideak errana, txartela elebiduna izan daitekeela? Noizko hitza bete eta euskaldunon hizkuntza-eskubideak bermatzea? Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

113

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 203-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - OSASUN DEPARTAMENTUA Arrazoia: Nafarroako Aurretiazko Borondateen Erregistroan euskaraz aurkeztu nituen aurretiazko borondateen agiria eta hura inskribatzeko eskaera. Borondateen agiria euskaraz soilik zegoela eta ele bietan inskribatzeko gomendatu zidaten agiri horiek estatuko datu-base batean gordetzen direla eta Euskal Herritik kanpo kontsultatu behar izanez gero euskaraz bakarrik egoteak baliagarritasuna “baldintzatu” dezakeela argudiatuz. Nik aurkeztutako agiria itzultzerik nahi nuen ere galdetu didate. Euskaldun bezala iraindua eta erasotua sentitu naiz. Ez dut nahi nire aurretiazko borondateen agiria espainolera itzultzea. Nahi dudana da Nafarroako Gobernuko Osasun Departamentuak espainola bultzatu beharrean euskara bultzatzea, eta euskarari benetako ofizialtasuna aitortzea. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 216-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - OSASUN DEPARTAMENTUA Arrazoia: Nafarroako Gobernua herritar guztien osasun txartela berritzen ari da. Txartela jaso aurretik, euskara hutsean nahi nuela jakinarazi nien. Erantzun zidaten ezin zela (ez nago konforme, baina hori beste gai bat da), eta ele bietan eginen zidatela. Astelehenean jaso nuen, eta aurrealdean zen ele bietan. Atzealdea gaztelania hutsean da, eta, gainera, Sanduzelaiko osasun etxearen (nirea) helbidean, "Sanducelay" jartzen du, eta Iruñeko kale izendegian (bai euskarazkoan, bai gaztelaniazkoan ere) "Sanduzelai" da forma bakarra. Beraz, zera eskatu nahiko nioke gobernuari: ele bietan egiten den osasun txartela ele bietan izan dadila benetan, eta horretaz gain, Iruñeko helbideetan euskarazko kale izendegiko helbideak erabil daitezela (kasu honetan berdin da, bi kale izendegietan izen bera erabiltzen baita; baina "Sanduzelai" jar dezatela). Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 312-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - OSASUN DEPARTAMENTUA Arrazoia: Gurasoen eskolari buruzko informazioa eskuratzeko (www.navarra.es/home_es/Temas/Portal+de+la+Salud/Ciudadania/Escuela+de+Salud/Escuela+de+ Madres+y+Padres/) helbidera jo dut. Osasun Departamentuaren webgune honek ez du euskarazko bertsiorik. "Actividades programadas en 2017" aukeran klikatuta agertzen den orrian ez da Orkoien herriaren izen ofiziala errespetatzen. "Participan" atalan klikatuta agertzen den izen-emateko formularioa ere ez dago euskaraz. Eskola honek gauza asko ditu ikasteko eta aldatzeko. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 357-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - OSASUN DEPARTAMENTUA Arrazoia: Iruñeko Obstetriziako 3. ekografoko itxarongelan dauden oharrak ez daude euskaraz: "Lávese las manos después de toser o estornudar", "Cubra su tos" eta "Si durante su estancia en este centro presenta síntomas de infección respiratoria...". Informazioa euskaraz jaso nahi dut. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 387-2017 Nori: NAFARROAKO GOBERNUA - OSASUN DEPARTAMENTUA Arrazoia: Osasunbideak SMS bidez gogorarazi dit Barne Medikuntzako espezialitatean dudan hitzordua. SMSa ez dago euskaraz idatzia. Gogaikarria da, nirekiko harremana euskaraz izatea jakinarazia baitut. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

114

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 36-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Osasun txartel berria bidali didate Osasunbidetik. Txartela eta harekin batera datorren gutuna gaztelania hutsean daude biak ala biak. Uste nuen gobernu berriarekin hizkuntza praktiken aldaketa ere etorriko zela, baina, bai zera! Gutunean agertzen den telefono zenbakira deitu dut txartela eta jakinarazpenak euskaraz nahi ditudala jakinarazteko, eta komunikazioak 29/2003 Dekretuak ezarritakoari jarraituz bidaltzen dituztela adierazi didate, euskaraz nahi izatekotan propio egin behar dudala eskaera osasun etxean edo posta elektroniko bidez. Hainbeste kostatzen da txartela eta jakinarazpenak ele bietan egitea? Edo euskara ikusi nahi ez dutenekiko sentsibilitate handiagoa du Osasunbideak euskaraz bizi nahi eta ezin dugun euskaldunekiko baino? Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 204-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Iruñeko Onkologiako eguneko ospitalean tratamendua hartzera sartzeko lekuan dagoen oharraren euskarazko bertsioa ez da zuzena “Tratamendu Geletarako” dio “Tratamendurako Gelak” beharrean. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 274-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Obstetriziako Arrisku Handikoen kontsultan izan naiz. Kontsultetako ateetan dauden oharrak ez daude euskaraz ("Recomendación de vacunaciones para todas las embarazadas", "Llame a la puerta y espere" eta "Para las clases de educación maternal..." ), ezta duela 2-3 urte jarrita dagoen kartela ere, "Ante la gripe: ¡Vacúnate!". Kontsultan izan naizela ziurtatzen duen egiaztagiria ere ez dago euskaraz, ezta zigilua ere; "Hospital Virgen del Camino - Pamplona" ageri dira bertzeak bertze. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 275-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Iruñean Pediatriako kontsultetako ateetan irakurgai diren oharrak ez daude euskaraz. Besteak beste "Consulta Enf. Infecciosas-Infantil" edo "Cardiología - Infantil" ateetan jarrita daudenak. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

115

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 276-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Barañain II osasun etxean seme-alabendako pediatra euskalduna eskatu nuen lehendabizikoz 2014-12-19an. 10 hilabeteren buruan erantzunik jaso ez nuenez, 2015-10-22an berriz ere eskaera aurkeztu nuen. Gaur, 2017ko martxoak 22, oraindik ez dut inongo erantzunik jaso. Osasun etxean pediatretako batek erretiroa hartu du berriki eta pediatra berria egokitu diete seme-alabei. Ez da euskalduna. Ondorioz, ez ditu seme-alabak ulertzen eta seme-alabek berak egiten dizkien galderak ulertu arren, erantzuteko orduan mutu gelditzen dira, zeharo moztuta. Zer neurri hartuko du Osasunbideak 2 eta 6 urteko haurrek kalitatezko zerbitzua, baztertzailea ez den zerbitzua, jaso dezaten? Erantzuna: OSASUNBIDEA - NAFARROAKO IPARRALDEKO OINARRIZKO OSASUN LAGUNTZAREN ETA LAGUNTZAREN JARRAITUTASUNERAKO ZUZENDARIORDETZA: Jaso dugu pediatra euskalduna eskatzeko egin zenuen erreklamazioa eta jakinarazi nahi dizugu uztailaren 30eko 203/2001 Foru Dekretuan ezartzen dela Nafarroako Foru Komunitateko Administrazioko eta bere erakunde autonomoetako plantilla organikoaren zein lanpostutarako den nahitaezkoa euskaraz jakitea (barne hartzen ditu O-NOZko langileak, eta kanpo uzten Hezkuntza eta Kultura Departamentuko irakasleak). Gaur egun, osasun-etxe honetako osagile eta pediatra lanpostuetarako ez da betekizun hori eskatzen; horregatik, Nafarroako Gobernuari edo Parlamentuari dagokio osagile eta pediatriako lanpostuak betetzeko euskaraz jakitea nahitaez eskatzeko egin beharreko lege aldaketak egitea. Bestalde, Osasunbidea-Nafarroako Osasun Zerbitzua Euskararen Plan estrategikoaren garapenaren zain dago, horren ondotik osasun etxeak langile euskaldunez hornitzen joateko. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 327-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Astelehen eguerdian, apirilak 24, San Martin osasun zentroko dermatologoarengana joan nintzen. Ez zenez euskalduna, gaztelaniaz egitera behartu ninduen. Nire larruazaleko lagin batzuk hartzera bidali ninduen laugarren solairura eta bertako erizaina ere ez zen euskalduna. Hortik sarrera nagusiko bulegora bidali ninduten eta bertan zegoen 50 urte inguruko gizona, atsegina bai, baino ez zen euskalduna. Osasun zerbitzua euskaraz nahi dut. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 389-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Apirilaren 25ean odola ateratzen izan nintzen Principe de Viana zentroan. 3 langilerekin egon nintzen eta bakar batekin ere ezin izan nuen euskaraz aritu (txanda eman zidan langilea, lagina jaso zuena eta odola atera zidan erizaina). Txandaren papertxoa ez zegoen euskaraz. Lagina uzteko tokia non den adierazteko bi kartel daude. Zenbait urtez gaizki idatzita egon dira (“Lagunak urteko tokia” paratzen baitzuen). Bat aldatu dutela ohartu naiz, baina bertzeak, barrukoak, berdin segitzen du. Zer axolagabekeria! Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

116

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 400-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Nafarroako Gobernuak osasun txartela gaztelania hutsean bidaltzen digu eremu mistoko eta eremu “ez-euskalduneko” herritarrei, deus galdetu gabe. Gero ele bietan nahi izanez gero, eskatu egin behar dugu. Gainera, gutunean ez zaigu adierazten ele bietan eska dezakegunik, ez eta aldaketa nola eskatu ere. Txartelak Nafarroa osorako ele bietan egiteko eskatzen dugu, eta norbaitek hizkuntza bakarrean nahi izanez gero, eskaera egiteko. Bestetik, Gobernuak osasun txartel berriarekin bidaltzen dituen gutunetan oroitarazi beharko luke hiru aukera ditugula Osasunbidearen gutunak jasotzeko: euskara hutsean, ele bietan, edo gaztelania hutsean. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 542-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Arratsaldean Antsoaingo osasun etxera paper baten bila joan nintzen. Harreran ez zegoen euskaldunik. Gaztelaniaz egin behar izan nuen. Erantzuna: OSASUNBIDEA - NAFARROAKO IPARRALDEKO OINARRIZKO OSASUN LAGUNTZAREN ETA LAGUNTZAREN JARRAITUTASUNERAKO ZUZENDARIORDETZA: Jaso dugu administrari euskalduna eskatzeko egin zenuen erreklamazioa eta jakinarazi nahi dizugu uztailaren 30eko 203/2001 Foru Dekretuan ezartzen dela Nafarroako Foru Komunitateko Administrazioko eta bere erakunde autonomoetako plantilla organikoaren zein lanpostutarako den nahitaezkoa euskaraz jakitea (barne hartzen ditu O-NOZko langileak, eta kanpo uzten Hezkuntza eta Kultura Departamentuko irakasleak). Gaur egun, osasun-etxe honetako administrari lanpostuetarako ez da betekizun hori eskatzen; horregatik, Nafarroako Gobernuari edo Parlamentuari dagokio administrari lanpostuak betetzeko euskaraz jakitea nahitaez eskatzeko egin beharreko lege aldaketak egitea. Bestalde, Osasunbidea-Nafarroako Osasun Zerbitzua Euskararen Plan estrategikoaren garapenaren zain dago, horren ondotik osasun etxeak langile euskaldunez hornitzen joateko. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 598-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: San Martin osasun zentroan, oftalmologian, pazienteei zuzendutako zenbait ohar ez daude euskaraz. Adibidez, atea ez jotzeko edo telefonoa itzaltzeko diotenak. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 620-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Barañain I osasun etxean izan naiz. Kalitza joateko jarraitu beharreko aholkuen gida eman dit medikuak. Informazioa euskaraz jaso nahi nuela erran diot eta ordenagailuan eskura dituen dokumentuetan arakatu du. Ez du euskarazko alerik topatu, ordea, eta ezin izan dut informazioa euskaraz jaso. Erantzuna: OSASUNBIDEA - NAFARROAKO IPARRALDEKO OINARRIZKO OSASUN LAGUNTZAREN ETA LAGUNTZAREN JARRAITUTASUNERAKO ZUZENDARIORDEA: Pazienteei emateko diren agiriak, oro har, bi hizkuntzetan ditugu eta bakarren batzuk baita beste hizkuntza batzuetan ere, baina egia da informazio hori beste toki batean kokatuta zegoela eta itzuli gabe zegoela. Itzulpen Unitateari agiri hori itzultzeko eskatu diogu, baita zure erreklamazioari esker aurkitu ditugun beste bi ere. ________________________________________________________________________________________

117

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 621-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Ekainean BaraĂąain I osasun etxean izan nintzen, erizainarekin nuen hitzordua. Medikua ez bezala, erizaina ez da euskalduna eta halabeharrez gaztelaniaz aritu behar izan nuen. Erantzuna: OSASUNBIDEA - NAFARROAKO IPARRALDEKO OINARRIZKO OSASUN LAGUNTZAREN ETA LAGUNTZAREN JARRAITUTASUNERAKO ZUZENDARIORDEA: Jaso dugu erizain euskalduna eskatzeko egin zenuen erreklamazioa eta jakinarazi nahi dizugu uztailaren 30eko 203/2001 Foru Dekretuan ezartzen dela Nafarroako Foru Komunitateko Administrazioko eta bere erakunde autonomoetako plantilla organikoaren zein lanpostutarako den nahitaezkoa euskaraz jakitea. Gaur egun, osasunetxe honetako erizain lanpostuetarako ez da betekizun hori eskatzen; horregatik, Nafarroako Gobernuari edo Parlamentuari dagokio administrari lanpostuak betetzeko euskaraz jakitea nahitaez eskatzeko egin beharreko lege aldaketak egitea. Bestalde, Osasunbidea-Nafarroako Osasun Zerbitzua Euskararen Plan estrategikoaren garapenaren zain dago, horren ondotik osasun etxeak langile euskaldunez hornitzen joateko. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 650-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Alergologia ataletik deia jaso dut hitzordua aldatzeko eta euskaraz saiatu eta azkenean gazteleraz egin behar izan dut. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 705-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Ez dut baja agiria euskaraz jaso. Medikua euskalduna da, berarekin euskaraz aritu naiz eta euskaraz idatzitako agiria eskatu diot, baina programa-informatikoak ez duela aukera hori eskaintzen esan dit. Erantzuna: OSASUNBIDEA - OINARRIZKO OSASUN LAGUNTZAKO KUDEATZAILEA: Horrela da, gaur egun sistema informatikoak lanerako ezintasunen baja eta alta baieztapenetarako agiriak gaztelaniaz bakarrik ematen ditu. Konponbide teknikoak aztertuko dira agiri horiek euskaraz eta ele bietan ere eman ahal izateko. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 706-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Alde batetik, kontent nago erditzeari buruzko informazioa eta erditze plana aurkezteko orria euskaraz eman dizkidalako ginekologoak; 2014an ez nituen euskaraz jaso. Bertzetik, ordea, programatutako zesarea egiteko informazioa eta baimena sinatzeko orria ez dut euskaraz jaso. Nekagarria da beti eskatzen ibili beharra, gero! Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 707-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Ebakuntza kirurgikoa egitekotan naiz, tronpen lotura. Ebakuntzari buruzko baimen-informatuaren agiria ez dut euskaraz jaso. Ginekologoari euskarazko alea eskatu diot, ordenagailuko programak eskaintzen dizkion aukeren artean bila ibili da, baina ez du euskarazko alerik topatu. Gauza bera gertatzen al da Osasunbideak luzatzen dituen gainerako ebakuntzen baimen-informatuekin? Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

118

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 740-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Rektosigmoidoskopia bat egin behar didate eta baimena emateko eman didaten orrialde biak gaztelania hutsean daude. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 769-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Osasunbideko Oliveto Kondearen Etorbidean dagoen osasun etxearen harrerako telefonoan ez dago euskaldunik. Erantzuna: NAFARROAKO IPARRALDEKO OINARRIZKO OSASUN LAGUNTZAREN ETA LAGUNTZAREN JARRAITUTASUNERAKO ZUZENDARIORDEA: Administraria euskalduna eskatzeko egindako erreklamazioaren inguruan jakinarazten dute uztailaren 30eko 203/2001 Foru dekretuan ezartzen dela Nafarroako Foru Komunitateko Administrazioko eta bere erakunde autonomoetako plantilla organikoaren zein lanpostutarako den nahitaezkoa euskaraz jakitea (barne hartzen ditu O-NOZko langileak, eta kanpo uzten Hezkuntza eta Kultura Departamendua irakaskeak). Gaur egun, osasunetxe honetako administrari lanpostuetarako ez da betekizun hori eskatzen; horregatik Nafarroako Gobernuari edo Parlamentuari dagokio administrari lanpostuak betetzeko euskaraz jakitea nahitaez eskatzeko egin beharreko lege-aldaketak egitea. Bestalde, Osasunbidea-Nafarroako Osasun Zerbitzua Euskararen Plan estrategikoaren garapenaren zain dago, horren ondotik osasun etxeak langile euskaldunez hornitzen joateko. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 770-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Oliveto Kondearen etorbidean dagoen osasun etxeko Alergologia Departamenduarekin ezin izan dut euskaraz hitz egin telefonoz. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 782-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Edozein mediku interbentziorako baimen orriak gaztelera hutsean daude. Euskarazkoak behin baino gehiagotan eskatuta ere, gaztelera hutsean izaten jarraitzen dute. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 783-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Osasunbideak Bakearen plazan duen eraikineko sarrerako errotulua gaztelania hutsean dago. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 863-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Irailaren 3an Arrotxapeako osasun etxera informazio eske joan nintzen eta ez ninduten euskaraz artatu. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

119

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 878-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Larrialdietako itxarongeletako kartel gehienak gaztelania hutsean daude. Badakit legeak ez duela behartzen elebidun egotera, baina ez du debekatzen ere. Borondate onaren izenean, elebidun egoteko eskaera egiten dut. Erreklamazio orriak elebidun izatea ere eskertuko nuke. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 903-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Bideko Ama ospitaleko "General" eraikineko solairu arteko igogailutik atera eta ezkerretara dagoen ate ondoan oharra dago bertatik Vianako Printzea zentrora joaten dela dioena. Ez dago euskaraz idatzita. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 904-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Iru単eko Bideko Ama Ospitaleko Erradiologia zerbitzuan izan naiz. Ezin izan dut ez administrariarekin, ezta erizain laguntzailearekin edo medikuarekin euskaraz mintzatu; ez ziren euskaldunak. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 905-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Bara単aingo Emakumeen Arretarako zentroan administrariaren bulegoko atearen inguruan 7 ohar daude. Bat bera ere ez dago euskaraz idatzita. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 915-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Nafarroako Gobernuak osasun zentroetara (Oronoz Mugairikora kasu) bidali dituen informazio orri batzuk gaztelania hutsean daude. Euskarari eta euskaraz bizi nahi dugunoi behingoz behar den errekonozimendua eman behar zaigu, Baztanen, Iru単ean edo Tuteran. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 928-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Viana Printzeko osasun etxeko odola ateratzeko aretoan dauden afixa guztiak gaztelaniaz daude bakarrik. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 931-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Ni ez naiz Monasterio de Azuelon bizi, ni Azueloko Monasterioan bizi naiz. Ni ez naiz Pamplonan bizi, ni Iru単ean bizi naiz. Ni ez naiz Navarro, ni Nafarra naiz. Ze diskriminazio bilatzen da osasunbidea letra txikiago eta argiagoan idaztean? Zergatik Complejo Hospitalario de Navarra eta ez euskaraz? Bukatu behingoz euskaldunak bigarren mailan jartzearekin! Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

120

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 953-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Senide bat lagundu nuen ebakuntza egiteko Iruñeko San Juan de Dios Ospitalera. Ebakuntza sare publikotik bideratua zen, anbulatoriotik. Alta ematean ziurtagiria eskatu nuen lanerako eta erantzun zidaten euskaraz ez zegoela egiterik, ezta ele bietan ere. Urriaren 30ean izan zen. Erantzuna: SAN JUAN DE DIOS OSPITALEA: San Juan de Dios Ospitalaren konpromisoa elebiduntasunarekin argia da eta horrela baloratu daiteke, besteak beste, ospitale berriaren errotulazio guztian. Gure nahia da pertsonalaren hizkuntza-trebakuntzan aurrerapausoak ematen jarraitzea. Zure dokumentazioari dagokionez, sistema informatiko berria martxan jarri dugu eta nahi genuen abiaduran aurrerapausoak ematea eragotzi digu. Hala ere, gure ospitalean eskura ematen den dokumentazio guztiaren euskaratze prozesu batean murgilduta gaude. Erreklamazio hau, gure pazienteen eta beraien familiak gugan jarri duten konfiantzari jarraituz, kalitatezko zerbitzua emateko tresna lagungarria egingo zaigu. Mesedez, gure barkamena eta argibideak eskaini herritarrari. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 958-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Osasunbideak deialdia argitaratu du urriaren 30eko NAOn emagin izateko 5 lanpostu oposiziolehiaketa bidez betetzeko. Deialdiaren arabera alemana, ingelesa eta frantsesa jakiteak 2 puntu emango ditu hizkuntza bakoitzeko, baina euskaraz jakitea nola puntuatuko duen ezkutatu egin du. "Eremu ez euskaldunean" alemana jakiteak 2 puntu emango dituen bitartean, euskaraz jakiteak 0 puntu emango ditu. Eremu mistoan alemanak 2, euskarak 1,17. Eremu euskaldunean bakarrik ematen ditu puntu gehiago euskarak: alemanak 2, euskarak 2,34. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 960-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Iruñeko Armada Etorbidean dagoen osasun etxeko sarrerako kartela nagusia gaztelera hutsean dago. Atea bultzatzekoa ere. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 962-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Barañain II osasun-etxeko komunean kartela gaztelaniaz baino ez "Salvar vidas está en tus manos". Erantzuna: OSASUNBIDEA - OINARRIZKO OSASUN LAGUNTZAKO KUDEATZAILEA: Jakinarazi nahi dizugu osasun etxe horrekin mintzatu garela eta bi hizkuntzetan jartzeko eskatu zaiela. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 998-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Nafarroako Osasunbidetik medikua dudala gogorarazteko SMSa gaztelania hutsean iritsi zait. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1011-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Barañain II osasun etxea gaztelania hutsean idatzitako oharrez josita dago. San Saturnino egunean osasun-etxea itxita egonen dela diote. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

121

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1120-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Abuztu bukaeran sortu zen gure alaba Iruñeko Bideko Ama ospitalean. "Prueba del oído" izeneko esku-orria eman ziguten eta ez zegoen euskaraz. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1121-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Abenduaren 14an Bideko Ama ospitaleko sotoan den erradiodiagnosiko zerbitzuan izan nintzen ekografia egin ziezadaten. Arropa eman zidan emakumezkoa eta ekografia egin zidan gizonezkoa ez ziren euskaldunak. Ez nuen eurekin euskaraz hitz egiterik izan. Oso hotza izan zen. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1122-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Abuztu bukaeran alaba sortu zen Iruñeko Bideko Ama ospitalean. 2. solairuan egon ginen 5 egunez. Ginekologo, erizain eta erizain-laguntzaile bana baino ez zitzaizkigun euskaldunak suertatu. Gainerako guztiengandik, pediatra barne, ez genuen zerbitzua euskaraz jaso eta ez genuen beraiekin euskaraz hitz egiterik izan. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1124-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Iruñeko Bideko Ama ospitalean ama izan nintzen abuztu bukaeran. Logelara bisitan etorri ahal izateko eman zizkiguten bisita-txartelak ez zeuden euskaraz. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1125-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Abuztu bukaeran Iruñeko Bideko Ama ospitalean egon nintzen 5 egunez. Otorduak bandejan ekartzen zizkiguten eta menuaren berri ematen zuen papertxoa egoten zen bandejan. Menua ez zen euskaraz idatzita egoten. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1126-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Abuztu bukaeran Iruñeko Bideko Ama ospitalean egon nintzen ingresaturik; 2. solairuan hain zuzen ere. Logelan zenbait ohar ez zeuden euskaraz idatzita: ospitaleko funtzionamendu arauak, logelako komuneko ateko oharra eta telebista-telefonoaren funtzionamendurako oharrak. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1127-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Iruñeko Bideko Ama ospitaleko 2. solairuan haur sortu berriari pardela aldatzerakoan betetzeko eman ziguten orria ez zegoen euskaraz idatzita. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

122

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1128-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: “Osasunbidearen erradiodiagnostiko zerbitzutik hitzordua jakinarazteko jaso dudan gutunean akatsak daude. Eurek azpimarratutako esaldia ez da ulertzen. "Astelehenatik" dago idatzita "Astelehenetik" beharrean. Edozein berezitasun dela ere (oftalmologia, ginekologia, erradiologia...), azken hilabeteotan jasotako gutun guztietan akats berdina dago. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1129-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Maiatzetik abuztura bitartean bajan izan naiz. Mediku euskalduna dut Barañainen eta harekin euskaraz aritzen naiz. Hala ere, ezin izan dizkit baja agiriak euskaraz eman, programa informatikoak ez diolako aukera hori ematen. Erantzuna: OSASUNBIDEA - NAFARROAKO IPARRALDEKO OINARRIZKO OSASUN LAGUNTZAREN ETA LAGUNTZAREN JARRAITUTASUNERAKO ZUZENDARIORDEA: Jakinarazi nahi dizugu lanean ari garela gaixo agiriak bi hizkuntzetan eman ahal izateko. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1130-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Iruñeko Bideko Ama ospitalean jaso nuen amatasun txostena ez zegoen euskaraz. "Informe de maternidad" izeneko inprimaki antzekoak dira. Zati bat nik bete behar izan nuen. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1142-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Osasun txartel berria emateko eskutitza eta osasun txartela bera gaztelania hutsean bidali dizkidate Osasunbideatik. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 619-2017 Nori: Osasunbidea - BARAÑAIN I OSASUN-ETXEA Arrazoia: Maiatzean Barañain I osasun etxean izan nintzen. Nire medikuak 2. pisuan du kontsulta. Bai bere atean eta bai bertze zenbaitetan jarritako oharrak ez daude euskaraz idatzita. Adibidez, medikuak deitu arte itxaroteko dioena edo Lehen Arretako Zuzendaritzako oharra, "Para aconsejarle el tipo de atención..." dioena. Oro har, osasun etxe horretako hizkuntza-paisaian ez da euskaraz idatzitako ohar eta kartel bat bera ere. Erantzuna: OSASUNBIDEA - NAFARROAKO IPARRALDEKO OINARRIZKO OSASUN LAGUNTZAREN ETA LAGUNTZAREN JARRAITUTASUNERAKO ZUZENDARIORDEA: Barañain I osasun etxearekin mintzatu gara eta kartelak bi hizkuntzetan jartzeko eskatu zaie. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 622-2017 Nori: Osasunbidea - BARAÑAIN I OSASUN-ETXEA Arrazoia: Ekainean Barañain I osasun etxean izan nintzen. Hizkuntza-paisaia oro har ez dago euskaraz. 2. solairuko ate eta paretetan bi ohar ikusi nituen: Telefonoak itzaltzeko zioena eta Lehen Mailako Arretako zuzendaritzarena "Para aconsejarle el tipo de atención..." zioena. Erantzuna: OSASUNBIDEA - NAFARROAKO IPARRALDEKO OINARRIZKO OSASUN LAGUNTZAREN ETA LAGUNTZAREN JARRAITUTASUNERAKO ZUZENDARIORDEA: Barañain I osasun etxearekin mintzatu gara eta kartelak bi hizkuntzetan jartzeko eskatu zaie. ________________________________________________________________________________________

123

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 708-2017 Nori: Osasunbidea - BARAÑAIN I OSASUN-ETXEA Arrazoia: Abuztuaren 1ean Barañain I osasun-etxera deitu dut medikuarekin hitzordua hartzeko. Euskaraz egin diot telefonoa hartu didan langileari. Bere erantzuna ez dakiela euskaraz, oposaketak atera zituenean ez ziotela euskaraz jakitea eskatu eta gaztelaniaz egiteko. Ea euskaraz dakien lankiderik duen galdetu diot. Ezetz erantzun dit. Halabeharrez gaztelaniaz egin behar izan dut. Hiru langile egon ohi dira harreran. Erantzuna: OSASUNBIDEA - NAFARROAKO IPARRALDEKO OINARRIZKO OSASUN LAGUNTZAREN ETA LAGUNTZAREN JARRAITUTASUNERAKO ZUZENDARIORDEA: Jaso dugu administrari euskalduna eskatzeko egin zenuen erreklamazioa eta jakinarazi nahi dizugu uztailaren 30eko 203/2001 Foru Dekretuan ezartzen dela Nafarroako Foru Komunitateko Administrazioko eta bere erakunde autonomoetako plantilla organikoaren zein lanpostutarako den nahitaezkoa euskaraz jakitea (barne hartzen ditu O-NOZko langileak, eta kanpo uzten Hezkuntza eta Kultura Departamentuko irakasleak). Gaur egun, osasun-etxe honetako administrari lanpostuetarako ez da betekizun hori eskatzen; horregatik, Nafarroako Gobernuari edo Parlamentuari dagokio administrari lanpostuak betetzeko euskaraz jakitea nahitaez eskatzeko egin beharreko lege aldaketak egitea. Bestalde, Osasunbidea-Nafarroako Osasun Zerbitzua Euskararen Plan estrategikoaren garapenaren zain dago, horren ondotik osasun etxeak langile euskaldunez hornitzen joateko. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 53-2017 Nori: OSASUNBIDEA - ERIAREKIKO ARRETA ETA KALITATE ZUZENDARITZA Arrazoia: Osasunbidera deitu dut, osasun txartela kudeatzen duen atalera (848 429 019) txartel berria euskaraz nahi dudala jakinarazteko. Telefonoa hartu didan pertsonak ez zekien euskaraz, eta bakarrik zegoenez gaztelaniaz eman behar izan dizkiot azalpenak. Txartela ez ezik, zerbitzua ere euskaraz nahi nuke. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 114-2017 Nori: OSASUNBIDEA - ERIAREKIKO ARRETA ETA KALITATE ZUZENDARITZA Arrazoia: Osasunbideak SMS mezua igorri dit hitzordua noiz dudan gogorarazteko. Aspaldi eskatu nion Osasunbideari nirekiko harremana euskaraz izatea nahi dudala, baina mezua gaztelania hutsean jaso dut. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 187-2017 Nori: OSASUNBIDEA - ERIAREKIKO ARRETA ETA KALITATE ZUZENDARITZA Arrazoia: Barañaingo Emakumeen Arretarako Zentroan izan naiz otsailaren 23an. Egiaztagiria eskatu dut lanean aurkezteko. Jaso dudan papertxoa ez dago euskaraz, ez eredua bera ez administrariak betetakoa, ez baitaki euskaraz, nahiz eta euskara ikasi nahi duen. Noizko euskaraz dagoen egiaztagiria? Noizko langileei euskara ikastea ahalbidetzea? Langilea euskalduna balitz, administrazioak ez lizkiguke hizkuntza-eskubideak urratuko herritarroi. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

124

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 189-2017 Nori: OSASUNBIDEA - ERIAREKIKO ARRETA ETA KALITATE ZUZENDARITZA Arrazoia: Barañain II osasun-etxean pediatrarekin egoteko hitzordua hartu dut otsailaren 23 goizean. Artatu nauen administrariarekin ezin izan dut euskaraz aritu, ez dakiela erran baitit. Bestalde, hitzordua gogorarazteko eman didan papertxoa ez dago euskaraz idatzia. Nolatan? Zer eginen du Osasunbideak Barañain II osasun-etxean herritarroi euskaraz idatzitako paperak eman diezazkiguten? Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 192-2017 Nori: OSASUNBIDEA - ERIAREKIKO ARRETA ETA KALITATE ZUZENDARITZA Arrazoia: Otsaila bukaeran Emakumeen Arretarako Barañaingo zentroan ez dut euskaraz jaso haurdunaldiaren 20. astean ekografia egiteko baimena ematen dudala dioen idazkia (Documento de Consentimiento Informado para Ecografía de Diagnóstico Prenatal). Osasunbideari aspaldi jakinarazi nion nirekiko harremana euskaraz izatea nahi nuela. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 193-2017 Nori: OSASUNBIDEA - ERIAREKIKO ARRETA ETA KALITATE ZUZENDARITZA Arrazoia: Urtarrileko 2. hamabostaldian Barañaingo Emakumeen Arretarako Zentroan izan nintzen. Haurdun nagoelako emaginarekin izan nuen lehendabiziko hitzorduan "Cribado de síndrome de Down y defectos del tubo neural" izeneko 3 orriko idazkia eman zidan irakurri eta hurrengo hitzordura sinatuta eramateko. Euskarazko idazkia nahi nuela erran nion emaginari. Ordenagailuan bila eta bila ibili zen; “Nutrizioa eta bizimodua haurdunaldian” izenekoa aurkitu zuen eta eman zidan, baina Cribado zioen hura ez zuen inon ere aurkitu. Ondokoak galdetu nahi dizkiot Osasunbideari: Badago aipatutako idazkia euskaraz? Baldin badago, zer eginen duzue zuen profesionalek erraz topa ditzaten erabiltzaileok euskarazko idazkirik gabe gera ez gaitezen? Ez badago, euskarazko testua noizko egonen da eskuragarri? Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 248-2017 Nori: OSASUNBIDEA - ERIAREKIKO ARRETA ETA KALITATE ZUZENDARITZA Arrazoia: Martxoa hasieran haurrendako larrialdien eraikinetik sarrera duen Obstetriziako 6. kontsultan izan nintzen. Atean dauden oharrak, ordenagailuz folioetan idatziak, ez daude euskaraz: "Consulta Nº6 Obstetricia alto riesgo" eta "Para consulta llamar a la puerta ". Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 250-2017 Nori: OSASUNBIDEA - ERIAREKIKO ARRETA ETA KALITATE ZUZENDARITZA Arrazoia: Barañain II osasun etxean den Emakumeen Arretarako Zentroan ateetan eta paretetan dauden karteltxo, esku-orri eta ohar ugari ez daude euskaraz: "Atención a la Mujer", "Ginecología", "Ante la gripe: ¡Vacúnate!" esku-orriak, larrialdi kasuetan norat joan azaltzen duen orria, "ICTUS: Detección Precoz" edo Tosferina txertoari buruzko oharra. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

125

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 251-2017 Nori: OSASUNBIDEA - ERIAREKIKO ARRETA ETA KALITATE ZUZENDARITZA Arrazoia: Martxoaren 8an Osasunbidearen Genetika eraikinean izan naiz. Sarrerako atearen ondoan erretzea galarazia dagoela oroitarazten duten bi kartel daude ("Prohibido fumar" eta "Espacio sin humos"); biak gaztelaniaz baino ez. Eskaileretan gora noala "¡Ojo! ¡No tires papel al suelo! ¡Cámaras grabando!" dioen oharra topatu dut. 2. solairuan Genetitako bulego bakoitza non den azaltzen duen karteltxoa ez dago euskaraz, ezta "Consulta y análisis" dioena ere. Egokitu zaidan langilea, uste dut erizaina zela, ez zen euskalduna eta gaztelaniaz aritu behar izan dut halabeharrez. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 252-2017 Nori: OSASUNBIDEA - ERIAREKIKO ARRETA ETA KALITATE ZUZENDARITZA Arrazoia: Martxoa hasieran Osasunbidearen Vianako Printzea zentroan izan naiz odola ateratzen. Eskailerak jaitsi eta Osasun Departamentuaren kartel bat ikusi dut, "Plan de Salud de Navarra 2014-2020" dioena; ez dago euskaraz. Odola ateratzeko aretora sartzeko atean zenbait ohar eta kartel daude guztiak gaztelaniaz baino ez: "Por favor no cambie el número de laboratorio..." dioena, "Cubra su tos", "Prohibido en paso" eta "Si usted va a utilizar la sala de extracciones lea atentamente..." jarraibideen kartela. Noizko jarriko ditu Osasunbideak jarraibide eta oharrak euskaraz? Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 253-2017 Nori: OSASUNBIDEA - ERIAREKIKO ARRETA ETA KALITATE ZUZENDARITZA Arrazoia: Martxoaren 8an goizeko 9:30 inguruan odola ateratzen izan naiz Osasunbidearen Vianako Printzea zentroan. Txanda eman didan langilea ez zen euskalduna, ezta odola ateratzeko egokitu zaidan erizaina ere. "Egun on" erran diot eta berak "buenos días" erantzun dit. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 254-2017 Nori: OSASUNBIDEA - ERIAREKIKO ARRETA ETA KALITATE ZUZENDARITZA Arrazoia: Martxoaren 9an Barañain II osasun etxean izan gara. Komunean aurkitu ditugun oharra eta kartelak ez daude euskaraz idatzita: komuneko papera etxera ez eramateko dioen oharra eta "Salvar vidas está en tus manos" dioten bi kartel. Batak Osasunbidea-Nafarroako Gobernuko Osasun Departamentua eta Osasun Ministerioaren logoak ditu eta besteak Osasun Ministerioarena. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 315-2017 Nori: OSASUNBIDEA - ERIAREKIKO ARRETA ETA KALITATE ZUZENDARITZA Arrazoia: Gaur, apirilak 12, Lizarrako Ospitalean nengoela kartel batzuk ikusi ditut eta gaztelera hutsean zeuden denak. Adibidez: "Hola, soy Javier Iriarte. No podré ir a…" edo "Si no puedes acudir a tu cita médica…" biak sabaitik zintzilik. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 326-2017 Nori: OSASUNBIDEA - ERIAREKIKO ARRETA ETA KALITATE ZUZENDARITZA Arrazoia: Nafarroako Ospitaleko larrialdietara etorri behar izan dut. Itxarongelan zain egoteko emandako papera gaztelania hutsean dago eta orain arte jasotako zerbitzua gaztelania hutsean izan da (harreran eta behaketa gelan). Itxarongelako pantaila ez dago euskaraz. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

126

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 332-2017 Nori: OSASUNBIDEA - ERIAREKIKO ARRETA ETA KALITATE ZUZENDARITZA Arrazoia: Koloneko Minbiziaren Prebentzioa sustatzeko kanpainako gutuna jaso dut, baita bidali beharreko txartela ere, den dena gaztelania hutsean, gutuneko idazpurua eta kanpainaren zigilua kenduta. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 856-2017 Nori: Osasunbidea - SAN MARTIN OSASUN ZENTROA Arrazoia: Irailaren 30ean San Martin Osasun Zentroko larrialdietara joan nintzen eta, ez harreran ezta medikuak ere, ez ninduten euskaraz artatu. Arratsaldeko 20:00ak aldera izan zen. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 256-2017 Nori: NAFARROAKO OSASUN PUBLIKOAREN ETA LAN OSASUNAREN INSTITUTUA - INSL Arrazoia: Nafarroako Osasun Publikoaren eta Lan Osasunaren Institututik igorritako minbiziari aurre hartzeko programan parte hartzeko eskutitza gaztelera hutsean dago berriro ere. 2014an hasi nintzen euskaraz bidal ziezadaten eskatzen. Noiz bermatuko dituzte nire hizkuntza-eskubideak? Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 310-2017 Nori: NAFARROAKO OSASUN PUBLIKOAREN ETA LAN OSASUNAREN INSTITUTUA - INSL Arrazoia: Euskalgintzako elkarte honetan "Escuela de Madres y Padres"en e-posta jaso dugu apirilaren 10ean. Gaia "Escuela de Madres y Padres, Taller "Educación parental"" duen e-mezua, Nafarroako Osasun Publikoaren eta Lan Osasunaren Institututik igorria. Ez dago euskaraz idatzia. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 311-2017 Nori: NAFARROAKO OSASUN PUBLIKOAREN ETA LAN OSASUNAREN INSTITUTUA - INSL Arrazoia: Escuela de Madres y Padres, Taller "Educación parental" gaia duen INSPNLren e-mezua jaso dut. Mezua ez dago euskaraz idatzia. Gainera, “Pamplona”, “Ansoain” eta “Orcoyen” baino ez dira ageri. Kartelean “Hezkuntza gurasoen 6 eta 12 urte bitarteko gurasoentzat” ageri da, “Educacion parental Para madres y padres con hijos e hijas entre 6 y 12 años” esaldiaren itzulpen gisa. “Lantegiak gaztelaniaz izanen dira” dioen oharra dago bertan. 4 tokitan izanen dira lantegiak eta bat bera ere ez euskaraz? Diptikoan berriz, “Pamplona” eta “Ansoain” baino ez da ageri eta informazioa ez dago euskaraz. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1156-2017 Nori: NAFARROAKO OSASUN PUBLIKOAREN ETA LAN OSASUNAREN INSTITUTUA - INSL Arrazoia: Nafarroako Gobernua koloneko minbizia garaiz detektatzeko programaren informazioa gaztelania hutsean bidaltzen ari da. Noizko euskaraz eta gaztelaniaz? Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 297-2017 Nori: OSASUNBIDEA - T.I.S. Norbanakoaren Osasun Txartela Arrazoia: Osasunbideak gaztelania hutsean bidali dit osasun txartela. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

127

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

NAFARROAKO PARLAMENTUA ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 58-2017 Nori: NAFARROAKO PARLAMENTUA Arrazoia: Nafarroako Parlamentuaren webgunean sartu naiz datu batzuk kontsultatzeko eta euskarazko orrian hainbat ohar eta informazio gaztelania hutsean aurkitu ditut. Erantzuna: NAFARROAKO PARLAMENTUKO LEHENDAKARIA: Behatokitik eginiko salaketa egun bideratzen ari garen Euskararen Plana aztertzearekin batera jorratzeko erabakia hartu dugu Nafarroako Mahaian. NAFARROAKO PARLAMENTUKO LEHENDAKARIA: Nafarroako Parlamentuaren Erregelamenduko 37. artikuluan ezarritakoari jarraikiz, hauxe erabaki da: Lehena. Jasotzat ematea Hizkuntza Eskubideen Behatokiak helarazitako kexa, Nafarroako Parlamentuaren web-orriaren euskarazko bertsioaren eduki eskasei buruzkoa. Gai horri egun izapidetze-fasean dagoen Euskara Planaren garapenean helduko zaio.

__________________________________________________________ Dosierra: 214-2017 Nori: NAFARROAKO PARLAMENTUA Arrazoia: Nafarroako Parlamentuaren euskarazko web orrian hainbat eduki gaztelaniaz direla eta kexa jarri eta bertatik jasotako erantzuna gaztelania hutsean igorri dute. Nola da posible? Erantzuna: NAFARROAKO PARLAMENTUKO LEHENDAKARIA: Nafarroako Erregelamenduko 37. artikuluan ezarritakoari jarraikiz, erabaki da euskaraz erantzutea Nafarroako Parlamentuaren web-orriaren euskarazko bertsioaren edukiak eskasak izateagatik Hizkuntza Eskubideen Behatokiak aurkeztutako kexari.

__________________________________________________________ Dosierra: 360-2017 Nori: NAFARROAKO PARLAMENTUA Arrazoia: Nafarroako Parlamentuko lehendakariak sinatutako jakinarazpena jaso dut apirileko azken astean. Ez dago euskaraz idatzia. Erantzuna:

__________________________________________________________ Dosierra: 1009-2017 Nori: NAFARROAKO PARLAMENTUA Arrazoia: Nafarroako parlamentuko harrerako telefonoa hartu didanak ez dit euskaraz egin, eta gaztelaniaz jarraitu du elkarrizketa, nik euskaraz egin arren. Erantzuna:

__________________________________________________________

128

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak NAFARROAKO FORU ERKIDEGOKO ADMINISTRAZIOA

__________________________________________________________ Dosierra: 738-2017 Nori: NAFARROAKO KONTUEN GANBERA - Lehendakaria Arrazoia: Nafarroako Kontuen Ganberaren zerbitzuko auditore izateko lanpostu huts bat lekualdatze lehiaketa bidez betetzeko deialdia argitaratu da gaurko Nafarroako Aldizkari Ofizialean. Euskara merezimendu modura baloratuko da, baina emango zaion puntuazioa ez da legeak ezarritako gutxienekora iristen; %2,2 besterik ez ditu emango euskaraz jakiteak. Erantzuna: NAFARROAKO KONTUEN GANBERA - LEHENDAKARIA: Biziki eskertzen dizugu kexa hori helarazi izana. Dena den, ondorengoa argitu nahi dugu: Kontuen Ganbera ez da Gobernuaren menpeko instituzioa, Parlamentuaren menpekoa baizik; hortaz, ez zaio aplikatzen idazkian aipatzen den 55/2009 Foru Dekretua. Kontuen Ganberak, lekualdatze-lehiaketetan zein langileriari dagozkion beste kontuetan, Parlamentuak onarturiko araudia bete behar du. Kasu honetan, Nafarroako Parlamentuko lekualdatzeen arautegia, 2007ko martxoaren 7koa. Auditorearen lekualdatze lehiaketa, euskarari eman zaion puntuazioa barne, horren arabera egin da. Nolanahi ere, Kontuen Ganberako arduradunon helburua da euskarari gero eta garrantzi handiagoa ematea. Horregatik, hurrengo lekualdatze deialdietan euskara jakiteagatik ematen den puntuazioa igo eginen dugu. Epe laburrean informatikako arduradunarena aterako dugu, eta horixe eginen dugula iragartzen dizuegu.

__________________________________________________________ Dosierra: 818-2017 Nori: NAFARROAKO KONTUEN GANBERA - Lehendakaria Arrazoia: Nafarroako Kontuen Ganberak sistema informatikoetako goi mailako teknikari izateko lanpostu huts bat lekualdatze lehiaketa bidez betetzeko deialdia argitaratu du gaurko Aldizkari Ofizialean. Euskaraz jakitea merezimendu izango da, baina euskaraz jakiteagatik emango den puntuazioa ez da %3ra iristen. Erantzuna: NAFARROAKO KONTUEN GANBERA - LEHENDAKARIA: Lekualdatze lehiaketan euskaraz jakiteagatik eman den puntuazioa %3tik gorakoa izan da: %3,3 hain zuzen. Aurreko idazkian iragarri genizuen bezalaxe, hurrengo lekualdatze lehiaketarako euskararen balorazioa igotzeko asmoa genuen, eta halaxe egin dugu. Nafarroako Parlamentuaren erregelamenduak dioenez, epaimahaikideek “bestelako merituei” 5 puntura arteko balorazioa eman diezaiekete. Hortik aterako litzateke kexan aipatzen den %11. Kontua da, gure ustez, bestelako meritu horien artean euskara ez ezik, beste batzuk ere kontuan hartu behar direla: beste hizkuntzak, ikasketak, argitalpenak… Erantzuna: NAFARROAKO KONTUEN GANBERA - LEHENDAKARIA: Lehiaketa argitaratzean indarrean zegoen foru dekretuak %3an finkatzen zuen zona mistoan euskara jakiteagatik eman beharreko puntuazioa, beti ere baremoen merituak kontuan harturik, eta ez puntuazio osoa. Hala dago jasota aipaturiko dekretuan, eta guk halaxe egin genuen. Merituen bitartez 45 puntu zeuden jokoan, eta 1,5 eman genion euskarari: %3,3. Beraz, gure ustez, behar bezala jokatu dugu, foru dekretuak agindutakoa betez.

__________________________________________________________

129

130

5. FORU ALDUNDIAK

131

132

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak ARABAKO FORU ALDUNDIA

ARABAKO FORU ALDUNDIA BIDE AZPIEGITUREN ETA MUGIKORTASUNAREN SAILA ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 134-2017 Nori: ARABAKO FORU ALDUNDIA - BIDE AZPIEGITUREN ETA MUGIKORTASUNAREN SAILA Arrazoia: Zergatik dago gaztelania hutsean errotulatuta Arabako Foru Aldundiak kudeatzen duen autobus zerbitzua? Erantzuna: AFA - BIDE AZPIEGITUREN ETA MUGIKORTASUNAREN SAILEKO FORU DIPUTATUA: Arabako Foru Aldundiak ematen dituen autobus zerbitzuetan nahitaez ageri beharreko errotulazioa bidaltzen dizut honekin batera, eta ohartarazten dizut erakunde honen logotipoa nola euskaraz hala gaztelaniaz ageri dela, eta “ÁlavaBus” izen komertziala baino ez dela. Halaber, Arabako Foru Aldundiaren araba.eus web domeinua jartzen hasiko da, orain ageri den alava.net domeinuaren ordez. ________________________________________________________________________________________

133

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak BIZKAIKO FORU ALDUNDIA

BIZKAIKO FORU ALDUNDIA AHALDUN NAGUSIA ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 270-2017 Nori: BIZKAIKO FORU ALDUNDIA - AHALDUN NAGUSIA Arrazoia: Deia jaso berri dut etxeko telefonoan. "Bai, arratsalde on" erantzun. Gaztelaniaz "Buenas tardes" eta Bizkaiko Diputaziotik ari dela deika esan dit. Euskaraz egin diot berriro. Eta "Sí. Buenas tardes" segitu du, diputaziotik deitzen duela, inkesta bat egiteko. Orduan, gaztelaniaz adierazi diot: "si se trata de la diputación, ¿quién elige el idioma, la diputación o el ciudadano?". Orduan esan dit lankideren batek deituko duela. Eta eseki dut telefonoa. Atzera deitu du langile berberak, interferentziak zeudela esanez (egia dena). Zergatik ez dute errespetatzen herritarren hizkuntzahautua? Zergatik ez dute errespetatzen legea? Zergatik agertu behar dugu batzuetan tinko, batzuetan zakar, euskaldun herritarrok, errespetatuko bagaituzte? Edo zergatik halako une desatseginak ez pasatzeko, uko egin behar diegu geure eskubideei? Zergatik behartu gura gaituzte? Ni ere administrazio publikoko langile naiz eta ez dut inor diskriminatzen. Herritar moduan, ordea, sarritan naiz diskriminatua izaten. Nahikoa da! Euskara aspalditik da ba ofiziala lurrotan! Bete dadila behingoan legedia! Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

134

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak BIZKAIKO FORU ALDUNDIA

EKONOMIA ETA LURRALDE GARAPENA ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 95-2017 Nori: INTERBIAK Arrazoia: Bizkaiko Foru Aldundiaren Interbiaket sozietatik gutuna jaso dut gaztelania hutsean. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 182-2017 Nori: INTERBIAK Arrazoia: Interbiakera deitu eta emakume batek euskaraz erantzun dit. Nik euskaraz jarraitu eta esan dit gaztelaniaz: "Si te molesta te paso a una compañera de euskara". Nik baietz esan diot, baina ez dut uste tratua egokia denik "te molesta" esatea. Ez da molestia kontua, zerbitzua euskaraz jasotzea eskubidea da, ez molestia bat konpontzearen ondorio. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 184-2017 Nori: INTERBIAK Arrazoia: Interbiakek euskaratu du autopistako tiketen atzealdeko testua. Hala ere, bestelako euskarrietan, euskaraz igorritako mezu elektroniko honetan esaterako, helbidea-eta gaztelania hutsean erabiltzen jarraitzen dute. Bada, euskaldunok duintasunez bizitzea merezi dugu, behingoan!! Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 674-2017 Nori: INTERBIAK Arrazoia: Bilbo aldeko metropoliko hegoaldeko saihesbidean gaur euria dela eta argi-errotulu guztietan honako hau ageri da: "Euriarekin abidadura moteldu". Erantzuna: INTERBIAK - ZUZENDARI KUDEATZAILEA: Kexa jaso bezain laster abisua eman zitzaion mantentzelanetarako kontratatu den enpresari, eta 2017-08-22an zuzendu zuen akatsa. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 794-2017 Nori: INTERBIAK Arrazoia: Abuztuaren 29an, 19:30ak inguru zirela, A8 autobideko Donostiatik Bilborako norabidean, 101 eta 102 kilometroen arteko pantailan bi mezu agertzen ziren eta biak gaztelania hutsean (obrak zeudela abisatzeko eta ibilgailu baten inguruan). Erantzuna: INTERBIAK – ZUZENDARI KUDEATZAILEA: Idazkia Txurdinagako Trafikoa Kudeatzeko Zentrora bidali dugu, handik kudeatzen baita AP-8ko 102KPan dagoen panela. Erantzuna: SEGURTASUN SAILA – TRAFIKO ZUZENDARITZA/ETKZ-ko BURUA: Eusko Jaurlaritzako Trafiko Zuzendaritzako ETKZ-Euskadiko Trafikoa Kudeatzeko Zentroaren bidez prestatzen eta argitaratzen dira Zuzendaritza honen ardurapeko paneletako mezuak. Mezuak beti euskaraz eta gazteleraz helarazten zaizkie gidariei. Orokorrean, panel bakoitzean, mezu berberak euskaraz eta gaztelaniaz eskaintzen dira 6 bat segundotako tartearekin. Salbuespenezko kasu batzuetan, panel berean lehentasun handiko bi mezu jartzeko beharra sortzen denean, bi mezu horiek hizkuntza berean jartzen dira. Azken kasu hauetan, bi mezu ezberdinak panel zehatz batean euskara hutsean eta hurrengo panelean (hurbilenean alegia) gaztelania hutsean jartzen dira, esan bezala, gidariek bi mezu ezberdinak irakurtzeko beta izan dezaten. Kasu hauen barruan sartu behar da herritarraren kexa eragin duen egoera. ________________________________________________________________________________________

135

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak BIZKAIKO FORU ALDUNDIA

EUSKARA ETA KULTURA ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 112-2017 Nori: BEC - BILBAO EXHIBITION CENTRE Arrazoia: BECen burutu behar den "Tendencias creativas" izeneko ekimenaren informazioa erabat gaztelaniaz igorri didate. Erantzuna: BECeko KALITATE ETA EROSKETA SAILAREN ZUZENDARIA: Egia da informazioa gaztelaniaz igorri zela, Espainia osorako egin zelako. Dena dela, mezuaren bukaeran hau esaten zen: "Edozein kontsulta edo informazio hau euskaraz eskatu nahi izanez gero, jarri harremanetan Bisitarien Departamentuarekin...". Ditugun akatsak ziurrenik informazioa hainbat hizkuntzatan eskaintzen dugulako izan daiteke. Esker mila kexa igortzeagatik, badakigu asko dugulako egiteko oraindik ere. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 241-2017 Nori: BEC - BILBAO EXHIBITION CENTRE Arrazoia: BECi jarritako kexa baten harira, bertako Kalitate eta Erosketa Saileko Zuzendariak igorritako erantzuna euskaraz dago, baina nekez ulertzen da. Itzulpena penagarria da. Hori da euskarari dioten begirunea? Lotsagarria!! Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 372-2017 Nori: BEC - BILBAO EXHIBITION CENTRE Arrazoia: Expovacaciones delako azokaren publizitate-panela gaztelania hutsean ikusi dut Basauriko San Miguel auzoko autobus-geraleku batean. Antza denez, euskaldunok ez dugu bidaiarik egiten. Lotsagarria iruditzen zait publizitate horrek euskaldunokiko erakusten duen mespretxua. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 942-2017 Nori: BEC - BILBAO EXHIBITION CENTRE Arrazoia: Bilbobus autobusetan BECerako publizitatea gaztelania hutsean dago, bai buseko atzeko partean bai albokoan ere. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1020-2017 Nori: BEC - BILBAO EXHIBITION CENTRE Arrazoia: BECeko Facebookeko orria gaztelania hutsean dago. Jardunaren %99a gaztelania hutsean da. Argitalpen guztiak gaztelaniaz, haurrenak barne, eta kanpoko esteka guztiek erdaldun komunikabideetara zuzentzen dute: https://es-es.facebook.com/BEC.BilbaoExhibitionCentre/ Erantzuna: BEC - BILBAO EXHIBITION CENTRE: Gure argitalpen asko euskaratuta daude eta argitalpenaren hizkuntza hautatu daiteke. Euskadiko egunkarietako argitalpenak edo ekitaldien antolatzaileenak jatorrizko hizkuntzan daude eta, oro har, ez dira euskarara itzultzen. Itzultzen dituzten beste batzuenak ere sartzen ditugu, baina, tamalez, gure jardunaldiekin lotutako albiste gutxi daude euskaraz. Eskerrik asko zure iradokizunarengatik, saiatuko gara ahalik eta eduki gehien euskaraz argitaratzen. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 172-2017 Nori: BIZKAIKO FORU ALDUNDIA - KULTURA ZUZENDARITZA Arrazoia: Bizkaiko Foru Aldundiko Foru liburutegiko harrerako langileek ez dute euskaraz hitz egiten. Segurtasuneko langileak dira erabiltzaileei akreditazio txartelak ematen dizkietenak. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

136

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak BIZKAIKO FORU ALDUNDIA

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 687-2017 Nori: BIZKAIKO FORU ALDUNDIA - KULTURA ZUZENDARITZA Arrazoia: Bizkaiko Foru Aldundiak udan Urdaibain antolatu dituen bisita gidatuei buruzko informazioa (http://www.bizkaikoa.bizkaia.eus/detalleContenido.asp?id=1109&t=2&idioma=EUBizkaiko) euskaraz eta gaztelaniaz iritsi da, baina ez da zehazten antolatutako jarduerak euskaraz edo gaztelaniaz burutuko diren. Lehenago egindako beste bisita baterako deitu genuenean hauxe azaldu zitzaigun: Izena ematen duen lehenengoak zehazten du bisitaren hizkuntza. Ez ginen lehenengoak eta gaztelaniazko talde batean izena eman behar izan genuen. Zenbat euskaldun egin behar izan dute gure modura? Bere hizkuntza-hautua izan al da ala ezinbestean harturiko erabakia? Euskaldunok beti elebidun? Ez gaude konforme. Bizkaiko Foru Aldundiaren jarrera “eroso” honek ez ditu inondik inora ere euskaldunon hizkuntza-eskubideak bermatzen; bere erantzukizuna saihesten du era itsusi batez. Erantzuna: BIZKAIKOA - KUDEATZAILEA: Gure erakunde honetatik euskararekiko konpromisorik handiena erakusten saiatzen gara. Horrela egiten dugu gure museoetan aurrera eramaten diren ehunka ekintzetan eta museoen beraien antolakuntza eta zabaltze lanean ere. Horrekin lotuta, zuk aipatuta “Ibilbide historikoak” izeneko egitarauaren baitan hizkuntza-eskaintza antolatzeko orain arte erabilitako sistema berrikusi eta aztertuko dugu, etorkizunerako ematen ahal diren hobekuntzak aztertzeko. (2018-03-21) Aurtengo bisitak ele bietan egingo dira. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 791-2017 Nori: BIZKAIKO FORU ALDUNDIA - KULTURA ZUZENDARITZA Arrazoia: Gaur Bizkaiko Foru Aldunditik igorritako Guggenheim museorako gonbidapen bana jaso dugu etxeko postontzian. Bada, gutun-azalek aldundiaren helbidea gaztelania hutsean dakarte: "Gran Vía, 25 / 48009 Bilbao". Kale horrek “Kale Nagusia” du izena euskaraz. Eta hiriak “Bilbo” du izena euskaraz. Izen ofiziala Bilbao dela diote, baina hori eskubide urraketa galanta da! Gogaituta nauka euskaldun herritarron kontrako diskriminazioak. Aski da! Erantzuna: BFA KULTURA ZUZENDARI NAGUSIA: Bizkaiko Foru Aldundiko Kultura Zuzendaritza Nagusiak ez ditu bidali Guggenheim Museorako gonbidapenak. Edonola ere, zuen gutuna Ahaldun Nagusiaren Kabinetera bidali dugu, jakitun izan dadin eta dagozkion ondorioetarako. ________________________________________________________________________________________

137

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak BIZKAIKO FORU ALDUNDIA

GARRAIOAK, MUGIKORTASUNA ETA LURRALDEAREN KOHESIOA ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 881-2017 Nori: BIZKAIBUS Arrazoia: Basauriko San Fausto jaiak direla eta Bizkaibusen zerbitzuetan eragindako aldaketak iragartzeko oharra gaztelania hutsean jarri dute. Erantzuna: BFA - BIDAIARIEN GARRAIO ZERBITZUKO BURUA: Kexa egiazkoa denez, Bizkaibus Zerbitzuaren arduraduna den Pesalur Sozietate Kudeatzaileari jakinarazpen bat bidali zaio, hizkuntzaren arloko arautegiaren aplikazioan ahalik eta zorroztasunik handienaz joka dezala eskatuz. Ildo horretan azpimarratu behar da Bizkaibus Zerbitzua emateko kontratua duten sozietate kudeatzaileek administrazio baldintzen pleguaren barruan dagoen kontratuaren lege araubidean ezarritako hizkuntza ofizialtasun bikoitzeko araubidea bete behar dutela. Araubide horien kasuen %100ean betetzen dute sozietate horiek, ohiz kanpoko egoerak edo akatsak, anekdotatzat jo ditzakegunak, alde batera utzita. Sentitzen dugu gertatutakoa, baina jakin Bidaiarien Garraioa Antolatzeko Zerbitzu honek jarraitu egingo duela erabiltzaileen hizkuntza-eskubideen aplikazioaren gaineko gainbegiratze-eginkizunaz arduratzen. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 225-2017 Nori: BIZKAIKO GARRAIO PARTZUERGOA Arrazoia: Barik txartelaren mugikorreko App-ak aukera ematen du hizkuntzaz aldatzeko. Behin “idioma” botoia sakatuta, “castellano” aukeran soilik jarraitzea uzten du. Ez dago euskarazko aukerarik! Erantzuna: BIZKAIKO GARRAIO PARTZUERGOA: Bizkaiko Garraio Partzuergoa elebitasunaren aldeko apustu irmoa egiten duen administrazio bat da, baina oraingo honetan, gure gogoaren kontra, azken orduko arazo teknikoak egon ziren martxoaren 8rako ezarri zen kaleratze dataren bezperan. Hain zuzen ere, akatsak hauteman ziren eta ezinezkoa izan zen Barik NFC aplikazioaren euskarazko bertsioa argitaratu. Orain, akatsak zuzendu eta gero, bertsio berria probatzeko prozesuan dago, eta, hortaz, probak baliozkotzen direnetik bi astera kaleratu ahal izango da. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 245-2017 Nori: BIZKAIKO GARRAIO PARTZUERGOA Arrazoia: Barik NFC Android aplikazio berrian hizkuntza aukeratzeko menua bai, baina aukera bakarra eskaintzen du: gaztelania. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 940-2017 Nori: BIZKAIKO GARRAIO PARTZUERGOA Arrazoia: Izenik gabeko Barik txartela kargatzean, nahiz eta euskara aukeratu, lehenengo menua kenduta, beste guztia gaztelania hutsean dago. Erantzuna: BIZKAIKO GARRAIO PARTZUERGOA: Erreklamazioari erantzute aldera, jakinarazi nahi dizugu erabiltzaileak zein hizkuntza nahi duen zehazten duela bere txartela erostean, erregistratzean edo pertsonalizatzean, eta bertan adierazi behar dela euskara duela hizkuntza nagusia. Erosteko edo kontsultatzeko makina automatikoek beti erabiltzen dute Barik txartelerako ezarritako hizkuntza. Amaitzeko, adierazi nahi dizugu Bezeroen Arretarako Bulegoetan edo Metro Bilbaoko makina automatikoetan alda dezakezula hizkuntza. ________________________________________________________________________________________

138

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak BIZKAIKO FORU ALDUNDIA

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 975-2017 Nori: BIZKAIKO GARRAIO PARTZUERGOA Arrazoia: Barik txartela kargatzean menua euskaraz izateko aukera ematen du, baina gero guztia gazteleraz dago. Gauza bera gertatzen da gaztelera ez diren beste hizkuntzekin. Erantzuna: RENFE - EUSKADIKO ALDIRIKOEN NUKLEOAREN GERENTZIA: Bidaiariak euskarazko profila aukeratuta badauka, eragiketa euskaraz egingo da argazkian frogatzen den moduan. Bidaiariak edozein makinarekin arazoak baditu, gure erreklamazio orrien bidez jakinaraztea eskatzen dizugu zuzendu ahal izateko. Bestalde, erreklamazioa ezarri duenari barkamena eskatu nahi diogu gure akatsengatik. Renfe Viajeros-ek idatzizko informazioa gaztelaniaz nahiz euskaraz eskaintzeko konpromisoa hartuta dauka. Kexa jarri duen herritarrari eskerrak eman nahi dizkiogu, hobetzen laguntzeagatik. Erantzuna: BFA â&#x20AC;&#x201C; BIZKAIKO GARRAIO PARTZUERGOA: Jarritako erreklamazioari erantzunez, jakinarazi nahi dizugu txartela erostean erabiltzaileak zein hizkuntza nahi duen zehazten duela; erregistratzean edo pertsonalizatzean adierazi behar du euskara duela lehenetsita. Erosteko edo kontsultatzeko makina automatikoek Barik txartelerako ezarritako hizkuntza erabiltzen dute beti . Eta hizkuntza Bezeroen Arretarako Bulegoetan edo Metro Bilbaoko makina automatikoetan alda daiteke. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 52-2017 Nori: METRO BILBAO Arrazoia: Urtarrilaren 12an, 19:20ak aldera, PeĂąotako metro geltokian Barik txartelean dirua sartzen saiatu naiz. Euskarazko ikurra zapalduta ere, dena gazteleraz idatzita agertzen zitzaidan. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 56-2017 Nori: METRO BILBAO Arrazoia: Bilboko Metroan, San Mames eta Deustuko geltokien artean, larrialdietarako irteera bat dago, trenbideetaraino iristen dena. Puntu horretara heldu baino lehen ate bat dago eta bertan hainbat mezu jarri dituzte hortik pasatzean arrisku egoera dagoela adieraziz. Argazkian ikusten duzuen bezala mezu guztiak gaztelera hutsean daude. Euskaldunontzat arriskurik ez? Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 91-2017 Nori: METRO BILBAO Arrazoia: Pasa den urtekoa abenduaren 20an Metro Bilbaok lan-poltsa osatzeko deitutako hautaproben lehenengo ariketara bertaratu nintzen. Hasierako agur laburra kenduta, argibideak gaztelania hutsean eman zizkiguten, erantzun-orria gaztelania hutsean zegoen, galdetegia ere gaztelaniaz zegoen soilik eta ez ziguten inolako aukerarik eman aipatutako proba euskaraz egiteko. Hau da, euskaldunon hizkuntza-eskubideak urratu zituen Metro Bilbaok aipatu hautaprobetan, Campo & Ochandiano enpresaren laguntzarekin, enpresa horrek baitzeukan hautaprobak egiteko ardura. Ezin dizuet inolako dokumenturik bidali, ez baitziguten utzi ezer eramaten. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 298-2017 Nori: METRO BILBAO Arrazoia: Martxoaren 31n Bilboko metroko Alde Zaharra irteeran Barik txartela kargatu gura izan neban. Makinari euskal ikurrinaren botoia zapalduta be gazteleraz agertzen jatan dana. Sabino bizirik balego... Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

139

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak BIZKAIKO FORU ALDUNDIA

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 498-2017 Nori: METRO BILBAO Arrazoia: Zazpi kaleko geralekuaren berrizendapenaren ondoren, Deustu da gaztelaniaz geratzen den Bilboko metro geltoki bakarra. Bilboko auzo guztien izenak euskaratuta daude Deustu izan ezik, eta hiriko edozein errotulu eta seinaleetan Deustu idazten du Bilboko Udalak. Euskaltzaindiak ere Deustu forma berresten du. Ondorioz, Metro Bilbaori eskatzen diot euskarazko forma erabil dezala; Deustu, hain zuzen ere. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 925-2017 Nori: METRO BILBAO Arrazoia: Metro Bilbaoko Aiboa geltokia kokatzen duen seinalea gaztelaniaz dago betidanik. Erantzuna: GETXOKO UDALA - KULTURA, EUSKARA ETA GAZTERIA ZINEGOTZIA: Ezer baino lehen herritarrari kexa helaraztea eskertu nahi diot, honelakoek hobetzen laguntzen digute eta. Seinaleari buruz, Udaleko Hirigintza Atalean adierazi digutenez, seinalea oso zaharra da (gutxienez 24 urte ditu), ez da udalarena eta beti pentsatu izan da Euskotrenena dela, nahiz eta udal lurretan egon. Hirigintza ataletik adierazi digute horrelako beste seinale bat ere badela geltokirako beste sarreran. “Geltokia” baino gehiago “Geralekua” dela eta hori ere zuzendu behar dela adierazi diegunean, esan digute Euskotrenek “Geltoki” bezala daukala eta seinaleztapen berrian ere horrela jarri beharko lukeela. Aldatzea eskatu diogu Hirigintza Atalari baina adierazi digu ez duela merezi orain horretan hasteak. Gune hori guztiz eraberrituko dute datozen hilabeteetan eta maiatzerako geltokirako ibilbidea eta seinaleztapenak erabat berrituta egongo dira. ________________________________________________________________________________________

140

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak BIZKAIKO FORU ALDUNDIA

IRAUNKORTASUNA ETA INGURUNE NATURALA ZAINTZEA ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 267-2017 Nori: BILBAO BIZKAIA UR PARTZUERGOA Arrazoia: Bilbao Bizkaia Ur Partzuergoak bidalitako faktura gutunazal berri batean dator, bertan urteurrena ikusten delarik (1967-2017). Kanpotik %100ean gazteleraz dago (barrutik badago euskaraz testu bat: Bezeroari...". 1) Helbidea, beti bezala, gaztelera hutsean datorkigu, nahiz eta udalak araututa duen euskaraz zelan izan behar den: 708 08900 CALLE SAN VICENTE DONE BIKENDI KALEA 709 08910 PLAZA SAN VICENTE DONE BIKENDI PLAZA 2) "Edificio Albia II" ere gaztelera hutsean. Ez da oso gatza euskaraz emotea. 3) Udalak onartu nahi ez badu ere, Bilbo ere jarri beharko luke, Euskaltzaindiak horrela dela ebatzi duelako eta kasu horretan, Jaurlaritzak esan zuen moduan, horrelako gauzetan bere iritzia kontuan hartu beharra dagoelako: Bilbo-Bilbao. 4) Atzean ere "Motivos de devolución: 1 Dirección errónea.... 10 lerro gaztelera hutsean. 5) Eta gutxi denez, "Sobre fabricado neutro de carbono" Hau icebergaren muturra baino ez da. Gutunazala erakunde horren hizkuntz politikaren islada txikia. 50 urte bete berriak eta frankismo garaiko gaztelera nagusi, jaun da jabe, gutunazal ziztrin batean ere. Erantzuna: BILBAO-BIZKAIA UR PARTZUERGOA - KUDEATZAILEA: Inprentako hurrengo inprimaketan erabiliko den gutunazal txantiloia prest daukagu. Egun inprenta zerbitzua lehiatzen ari da, eta laginen katalogoan eredu berria kontutan hartu da. Hala ere, jasangarritasuna dela eta, baliabide publikoak alferrik ez xahutzeko, aurtengo eredua mantendu egingo da, milaka ale ditugu eta. Fakturako helbideari dagokionez, egoitza soziala aldatu egin da eta hemendik aurrera Uribitarte, 8 helbidea agertuko da faktura eta gutunazaletan. Edificio Albia II: egoitza sozialaren aldaketarekin desagertu egiten da aipamen hau. Dena den kontuan hartuko dugu, Albia I eraikinean ditugun egoitzetan erabiltzen diren inprimakietan aldatzeko. Bilbao izenari dagokionez, Euskaltzaindiak “Bilbo” gomendatu arren, Bilboko Udalak Bilbao hartzen du izen ofizialtzat. Eskumena bera denez eta izendapen biak egokiak direnez, Bilbao mantenduko dugu. Atzealdea: “Motivos de devolución”, aipatu bezala, eta erantsitako txantiloian ikus dezakezuenez, hurrengo inprimaketatik aurrera egokituko da, eta elebiduna izango da. “Sobre fabricado neutro de carbono”: aurreko puntuan bezala, hurrengo tiradatik aurrera egokituko da, eta elebiduna izango da. Bukatzeko, gure esker ona adierazi nahi diogu kexa jarri duen herritarrari, horrelako jakinarazpenak akuilua direlako guretzat euskararen erabilera planean aurrera egiteko, eta, erakundean barne hausnarketa eragiten dute euskara zerbitzu-hizkuntza bezala bermatze bide horretan hobetzeko. ________________________________________________________________________________________

141

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak BIZKAIKO FORU ALDUNDIA

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 465-2017 Nori: BILBAO BIZKAIA UR PARTZUERGOA Arrazoia: Bizkaiko Uren Partzuergotik faktura jaso dugu eta betiko akatsek hor diraute: a) Gutunazalean helbidea ez dago euskaraz: San Vicente, Edificio Albia, Bilbao. Atzeko aldean, postariarentzako mezua ere gaztelaniaz. Gure postaria, beste asko bezala, euskalduna da. b) Berripapera: Goiko helbidea, euskarazko aldean ere gaztelania hutsean, baita "Tfno" eta "fax" ere. Ez dakite hauek euskaraz jartzen? Zabaltzean gazteleraz ikusten da, zergatik ez alderantziz? c) Erakunde publikoa izanik, zergatik webgunearen izena gaztelaniaz (www.consorciodeaguas.com/eus) eta ez euskaraz (www.urenpartzuergoa.eus), edo bietan eta erabiltzaileak nahi duena hautatu dezan? d) Fakturan 10 eduki baino gehiago gaztelania hutsean daude: DNI/CIF, camino, bilbao, datak, Erantzuna: BILBAO BIZKAIA UR PARTZUERGOA: Jasotako kexaren harira hau adierazi nahiko genizueke: 1) Gutunazal berria prest dugu, baina baditugu oraindik eredu zaharraren milaka ale akitu arte erabiliko ditugunak baliabide publikoak alferrik ez xahutzeko. 2) Berripapera: forma aldetik euskarari lehentasuna emango zaio aurrerantzean, eta tolesterakoan gorantza agertuko da euskarazko orrialdea. Edukien aldetik errebisio sakona egingo dugu, aipatutako akatsak egokitzeko. Eta webguneari dagokionez, herritarrak aipatzen duenaren gaineko hausnarketa egingo dugu. 3) Faktura: egoitza soziala aldatu egin da eta hemendik aurrera Uribitarte 8 agertuko da. Edificio Albia II desagertuko da beraz, baina Albia I eraikinean dugun egoitzetan erabiltzen diren inprimakietan aldatzeko kontuan hartuko dugu. Bilbo izenari dagokionez, Euskaltzaindiak Bilbo gomendatu arren, Bilboko Udalak Bilbao ofizialtzat hartzen duenez eta bi izendapenak egokiak direnez, Bilbao mantenduko dugu. Eta azkenik, bestelako edukiak ahal dugun heinean euskaratuko ditugu. Esker mila herritarrari, bere jakinarazpena euskararen erabilera planean aurrera egiteko akuilua izateagatik. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 751-2017 Nori: BILBAO BIZKAIA UR PARTZUERGOA Arrazoia: Bilbao Bizkaia Ur Partzuergoak urteetan izan du Mendexan argazkian ageri den armairua, baino aurten oharra ipini diote, gaztelania hutsean. Erantzuna: BILBAO-BIZKAIA UR PARTZUERGOA - KUDEATZAILEA: Ur Partzuergoak jatorri desberdinetako hainbat egoitza, lan-gune eta prozedura ditu -horietako batzuk beste erakunde batzuetatik jasotakoak- eta horietan guztietan erabilitako identifikazioen diseinuak homogeneizatzen ari gara. Horretarako irudi korporatiboa lantzen duen manuala sortu berri dugu. Manualaren 4.3 atalean mota honetako instalazioetan erabili beharreko diseinuaren gaineko irizpidek ematen dira. Horien arabera ordezkatuko dugu herritarrak aipatutako ponpaketaren errotulazioa. Laster erakundearen Euskararen Erabileraren 5. Plangintza martxan jarriko dugu eta arreta berezia jarriko dugu horrelako hutsuneak zuzen daitezen. ________________________________________________________________________________________

142

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak BIZKAIKO FORU ALDUNDIA

OGASUNA ETA FINANTZAK ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 466-2017 Nori: BIZKAIKO FORU ALDUNDIA - OGASUN ETA FINANTZAK SAILA Arrazoia: Bizkaiko Foru Aldundira deitu dut Errenta Aitorpenaren kodea eskatzeko. Beti lez, zerbitzua euskaraz izatea eskatu dut, baina gazteleraz artatu naute. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 532-2017 Nori: BIZKAIKO FORU ALDUNDIA - OGASUN ETA FINANTZAK SAILA Arrazoia: Bizkaiko Ogasun Sailak Durangon duen bulegoan izapide bat egitera joan naiz goizean. Euskaraz hasi naiz eta gogaiturik bezala, gazteleraz galdetu dit ea zer nahi dudan. Ez du euskaraz egiteko inongo ahaleginik egin eta ez du erakutsi inongo begirunerik nik hautatutako hizkuntzarekiko. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 714-2017 Nori: BIZKAIKO FORU ALDUNDIA - OGASUN ETA FINANTZAK SAILA Arrazoia: Bizkaiko Foru Aldunditik zerga-egiaztapena egiteko hitzordua jaso ondoren, 2015eko urriaren 15ean idazki bat aurkeztu nuen Foru Aldundiaren erregistroan aurrerantzean Bizkaiko Foru Aldundiarekin idatzizko harremanak euskaraz izan nahi nituela jakinaraziz. Hasiera batean Aldundiak eginbideak euskaraz formalizatu bazituen ere, ez zuten idatzizko jakinarazpen guztiak euskaraz bidaltzeko eskaera kontuan hartu, eta ez zidaten zehapen espedientearen jakinarazpena euskaraz eman. Euskaraz bidaltzeko eskatu nuen, alegazioak egin ahal izateko, baina Administrazioak alegazio eta proben izapidea burutu gabe eman zuen zehapenaren ebazpena. Zehapen-ebazpenean jakinarazpenak euskaraz jasotzeko eskubiderik EZ nuela adierazi zuten. Hori bai, hala ere, euskara hutsean jaso dut zehapen-ebazpenaren jakinarazpena. Erantzuna: BFA - OGASUN ETA FINANTZA SAILA - FAEA: Komunikazioak ez du datu nahikorik ematen auzitegi honek identifikatu ahal izateko zer pertsonaren hizkuntza-eskubideak ez diren kontuan hartu eta zer prozeduretan, izapidetan edo agiritan gertatu den balizko urraketa hori. Horrez gainera, ez dakigu itxura batean zer hizkuntza-eskubide zehatz urratu den. Horregatik, une honetan erabat ezinezkoa da gai horri dagokionez neurririk hartzea. Hala ere, honako hau adierazi nahi dugu: auzitegi honek, bere eginkizunak betetzean, azaroaren 24ko Euskararen Erabilpena arautzeko 10/1982 Legean aitortutako eskubideak errespetatzen ditu; beraz, erreklamazio ekonomikoadministratiboetan erreklamazio-egileek euskara erabiltzeko duten eskubidea baliatuz euskarazko idazkiak aurkezten dituztenean, auzitegiak ere euskara erabiltzen du bere komunikazio eta ebazpenetan, hori baita aukeratu den autonomia erkidegoko hizkuntza ofiziala. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1153-2017 Nori: BIZKAIKO FORU ALDUNDIA - OGASUN ETA FINANTZAK SAILA Arrazoia: Behin eta berriz eskatu diot Bizkaiko Foru Auzitegi Ekonomiko Administratiboari erabakiak euskaraz jakinaraztea nahi dudala. Bada, 01339/2016, 38/2017 eta 039/2017 erreklamazio ekonomiko-administratiboen ebazpenak gaztelaniaz jaso ditut. Euskaraz bidaltzeko eskaera egin diot auzitegiari, baina oraindik ez dut erantzunik jaso. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

143

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIA

GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIA BIDE AZPIEGITURAK ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 893-2017 Nori: BIDEGI Arrazoia: Zarauzko Bidegiko erreziboak gaztelania hutsean daude erreklamatzeko informazioa dagoen aldean. Erantzuna: BIDEGI: Honen bidez jakinarazten dizugu momentu honetan BIDEGI SA Gipuzkoako Azpiegituren Agentzia-Agencia Guipuzcoana de Infraestructuras AT SISTEMA (Errepideen jasangarritasunerako Euskadiko ordainlekuen lehen sistema adimendua) proiektuan murgildurik dagoela. Kanonari loturiko azpiegiturei teknologiarik aurreratuena eskainiko dion proiektu aitzindari eta zoragarri honen barruan, gure bezeroen onerako zenbait ekintza aurreikusten dira. Horien artean, kudeatzen ditugun ordainlekuetan bezeroei eskaintzen dizkiegun ordainagiriak berriz diseinatzeko lanak jasota daude. Beraz, proiektu honen baitan urratsak ematen ditugun heinean, bertan aurreikusi diren ekintza desberdinak ezartzen joango gara. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1014-2017 Nori: BIDEGI Arrazoia: BIDEGIk eta Gipuzkoako Foru Aldundiko Bide Azpiegituretako Departamentuak espainiera hutsean txertatu dute iragarkia gaurko Diario de Noticias egunkarian. Aski da! Erantzuna: BIDEGI: Jakinarazten dizugu 2018ko urtarriletik aurrera (AT) lehenengo bidesari sistema adimenduna indarrean jarriko dela, N-I errepideko Irun eta Etxegarate artean 3,5t. baino gehiagoko pisua duten merkantzia garraiatuko duten ibilgailuei zuzendutakoa. Kanona kobratzeko sistema berri honen inguruko informazioa ahalik eta pertsona gehienek ezagutu dezaten Bidegik kanpaina prestatu du. Bidegi, Gipuzkoako Foru Aldundiko foru-entitatea den heinean, gure jakinarazpen guztiak Euskal Autonomia Erkidegoko bi hizkuntza ofizialetan egiten dira, baina kasu berezi honetan eta iragarkiaren tamaina dela-eta hedapena txandaka ematea beharrezkoa izan da. Adibide moduan Diario Vasco, Gara eta Noticias de Gipuzkoan emandako iragarkiak atxikitzen ditugu. Berrian eta tokiko edo herrietako 16 aldizkaritan iragarkia euskaraz bakarrik eman da. ________________________________________________________________________________________

144

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIA

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1069-2017 Nori: BIDEGI Arrazoia: BIDEGIk espainiera hutsean txertatu du iragarkia abenduaren 2ko Diario Vasco egunkarian, noiz eta Gipuzkoako Foru Aldundiak bere komunikazio guztietan euskara lehenesteko konpromisoa publiko egin eta hiru egunera!!! Lotsagarria! Erantzuna: BIDEGI - ZUZENDARI NAGUSIA: Lehenik eta behin, garrantzitsua da azaltzea iragarki hori kanpaina baten barruan kokatzen dela eta kanpaina horretan hizkuntza oreka zaindu dela, beti egin izan dugun legez. Izan ere, iragarkien erdia baino gehiago egin dira euskaraz. Kanpaina lehiaketa bidez kudeatu da eta, esleipena irabazi zuen erosketa zentralarekin batera, komunikabide eta euskarri bakoitza tentuz aztertu dugu hizkuntza irizpideak erabakitzerako orduan. Hori dela eta, euskara hutsean egiten diren egunkari, aldizkari eta irratietan euskarazko iragarkiak egin dira eta, gainerakoetan, erdia euskaraz eta beste erdia gaztelaniaz. Honakoa izan da banaketa, euskarrien arabera: prentsa idatzian, 28 iragarki sartu dira euskaraz eta 9 gazteleraz. Irratietan, aldiz, 279 iragarki labur euskaraz eta 280 gazteleraz. Digitaletan erdia izan da gaztelaniaz eta beste erdia, euskaraz. Laburbilduz eta datuak kontuan hartuta, ziur gaude kanpaina honek duen komunikazio helburua betetzeko, bai hizkuntza eta bai euskarri bakoitzaren profila ere errespetatu ditugula. Erantzuna: BIDEGI: Jakinarazten dizugu 2018ko urtarriletik aurrera (AT) lehenengo bidesari sistema adimenduna indarrean jarriko dela, N-I errepideko Irun eta Etxegarate artean 3,5t. baino gehiagoko pisua duten merkantzia garraiatuko duten ibilgailuei zuzendutakoa. Kanona kobratzeko sistema berri honen inguruko informazioa ahalik eta pertsona gehienek ezagutu dezaten Bidegik kanpaina prestatu du. Bidegi, Gipuzkoako Foru Aldundiko foru-entitatea den heinean, gure jakinarazpen guztiak Euskal Autonomia Erkidegoko bi hizkuntza ofizialetan egiten dira, baina kasu berezi honetan eta iragarkiaren tamaina dela-eta hedapena txandaka ematea beharrezkoa izan da. Adibide moduan Diario Vasco, Gara eta Noticias de Gipuzkoan emandako iragarkiak atxikitzen ditugu. Berrian eta tokiko edo herrietako 16 aldizkaritan iragarkia euskaraz bakarrik eman da. ________________________________________________________________________________________

145

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIA

GOBERNANTZA ETA GIZARTEAREKIKO KOMUNIKAZIOA ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 268-2017 Nori: GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIA - BERRIKUNTZAREN ETA JAKINTZAREN SUSTAPENEKO ZUZENDARITZA NAGUSIA Arrazoia: Diputazioko informatika zerbitzuak lanpostu eskaintza egin du. OTEIC enpresa arduratzen da hautaketa egiteaz, beraz suposatzen dut azterketa ere beraiek jarri dutela (http://www.izfe.eus/eu/lan-eskaintza Martxoaren 4an, EHUko gelategian goizeko 9:00tan, egin zen azterketa; psikoteknikoa eta ezagutza azterketa. Psikoteknikoan 3 edo 4 atal zeuden. Lehen hiru atalen azalpenak gazteleraz bakarrik zeuden. Azken atalak azalpenak bi hizkuntzatan zituen, baina azterketa orrian gaztelania hutsez zeuden esaldiak. Azken atal hau azaltzen saiatuko naiz: 5 esaldi zeuden, a, b, c d e horrelakoak: a) 4 alde baino gutxiagoko poligonoa eta erdian borobil itzaldua. b) 5 alde baino gehiagoko poligonoa eta erdian lauki zuria. c) erdian hiruki itzaldu gabea eta 7 alde baino gehiagoko poligonoa. d) erdian borobil itzaldua eta 6 alde baina gehiago ez dituen poligonoa. e) bat ere ez. Esaldi horiek irakurri ondoren 70 marrazki kokatu behar ziren a) b) c) d) edo e) galderetan. Ahalik eta erantzun gehien egin behar ziren 8 minututan. Bueno, kontua da, azalpenetan esaldiak euskaraz irakurri baldin bazenituen, galdera orrian gazteleraz bakarrik zeudela eta 8 minutu bakarrik edukita bi orriak begiratzeko astirik ez zegoela... Ezagutza azterketa bi hizkuntzatan zegoen. Azterketa orriak ezin ziren gelatik atera, beraz ez dut frogarik. Erantzuna: GFA - INFORMATIKA ZERBITZUEN FORU ELKARTEKO ZUZENDARIA: IZFEren xede nagusia informazioaren eta komunikazioaren teknologia inguruan, Gipuzkoako Foru Aldundiaren informazio-sistemen lerro estrategikoak gauzatuko direla bermatzeko zerbitzu informatikoak ematea da. Euskarari dagokionez, IZFEren xedea â&#x20AC;&#x153;Euskara lan hizkuntza izatea da, ahozkoan eta idatzizkoanâ&#x20AC;?. Honenbestez, IZFEren konpromisoa garatzen dituen ekintza guztietan elebitasuna bermatzea da, eta espresuki hautapen prozesuetan. 2016an abiatutako hautapen prozesuari dagokionez, hori aurrera eramateko kontrataturiko hautapen enpresari, beti bezala, prozesua ele bietan egitea eskatu genion eta hau da intzidentziaren jakinarazpena jaso eta beraiei kontsulta egin ondoren jasotako erantzuna: IZFE, OTEIC Taldearen laguntzarekin ari da lanpostu batzuk betetzeko deialdia hautapen prozesua gauzatzen. OTEIC Taldea enpresa aditua da langileen hautaketan. IZFE eta OTEICen arteko lankidetza honetan oinarritu da: idatziz zein ahoz partehartzaileei arreta ele bietan ematea. Honenbestez, deialdiaren baldintzei buruzko dokumentazioa, ohar informatiboak, probetarako deialdiak, gelen identifikazioa, lansaioen berariazko jardunbideak, ezagutza probak, eta abar, ele bietan egin dira. Jaso diren kontsultei dagokienez, (bai telefonoz, bai posta elektronikoz), interesdunek kontsulta egitean erabilitako hizkuntzan erantzun zaie. Hautapen prozesuaren baitan, lanpostuarekin lotuta dauden zenbait gaitasun aztertu dira, proba psikoteknikoak aplikatuz. Hori planifikatzeko momentuan, OTEIC Taldeak IZFErekin duen hautapen prozesuari buruzko neurriak eta antolaketa adosteko konpromisoa kontuan izanik, IZFEko zuzendaritzari jakinarazi zion gaitasunak aztertzeko euskaraz argitaratutako material ofizial eta profesional oso gutxi zegoela. Orduan, lanpostu-gaitasunak neurtzeko probak aukeratzerakoan ahalik eta izaera grafiko handiena eta hitzezko eduki gutxiena izatea adostu zen. Horrela, proben garapenerako berezko edizio bat egiteko ezintasunaren aurrean, gaitasun bakoitza aztertzeko eskuragarri dauden aukeren artean, hitzezko afekziorik edo afekzio txikia duten probak aukeratu ziren. Eta probetako edozein zalantzari behar bezala erantzuteko izapidegile elebidunek zuzendu zituzten probak. Halaber, proben diseinua edo maketazioa aldatzea ahal izan denean, dagokion jarraibidea ele bietan sartu da, baina nabarmendu behar da ezin dela horien garapena editatu. ________________________________________________________________________________________

146

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIA

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1033-2017 Nori: INFORMATIKA ZERBITZUEN FORU ELKARTEA - IZFE Arrazoia: Errolda agiri berria eskatu genuen eta dokumentuan azaltzen den bezala eman ziguten. Hau da, Errenteria jarri ordez Renteria jartzen du; eta gure helbidean kalea idatzi arren, Mª eta EN (entresuelo) gaztelaniazko formak azaltzen dira. Dokumentu hau gero beste erakundeetan aurkeztu behar dela kontuan hartuz, euskaraz behar bezala betetzea eskatu nahi dugu. Erantzuna: GFA – IZFE – ZUZENDARI NAGUSIA: IZFEko Hizkuntza Politika Orokorrak honakoa jasotzen du Udal Biztanleen Errolda bezalako aplikazio informatikoei dagokienez: “Bezeroaren zerbitzuetan espresuki erabiltzeko sortutako programa informatikoak bi hizkuntza ofizialetan erabiltzeko prest egongo dira, espresuki euskara hutsean sortzea eskatzen ez badute. (…) Era berean, gure bezero diren erakunde bakoitzaren bitartez herritarrei zuzendutako gutun, jakinarazpen, ohar eta antzekoak erakunde bakoitzari herritarrak eginiko hizkuntza-aukera errespetatuz egingo dira.” Hori horrela, eskerrak ematen dizkizugu gertakari horren berri emateagatik. Jaioterriari dagokionez, berriki Udal Biztanleen Erroldako dokumentuak ematen dituen programa aldatu dugu, eta aldaketa horrek, akats bat tarteko, jaioterriaren gaur egungo izena adierazi beharrean, 1958an erroldatu zenekoa adierazten zuen, kasu honetan Rentería. Akatsa dagoeneko konpondu dugu. Helbideari dagokionez, solairuen kodifikazioa bere garaian udal desberdinek osatutako batzordeak adostu zuen. Gaia berraztertzea planteatuko diogu, hizkuntza tratamendua aintzat hartuz. Azkenik, Errenteriako Udalarekin jarriko gara harremanetan kale izendegiak euskaratzeko aukera badutela jakinarazteko. Eskerrak eman nahi dizkizugu gertakari horren berri emateagatik, horri esker akatsa konpondu ahal izan baitugu. ________________________________________________________________________________________

147

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIA

KULTURA, TURISMOA, GAZTERIA ETA KIROLA ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 260-2017 Nori: GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIA - TURISMO ZUZENDARITZA NAGUSIA Arrazoia: Aia-Orio tren geltoki azpiko biribilguneko euskarazko kartel bat gaizki idatzita dago, "Nekazal turismoa" jarri beharrean, "nezakal turismoa" jartzen du. Erantzuna: GFA - TURISMOKO ZUZENDARI NAGUSIA: Zuzendaritza honen eta Foru Aldundiaren eskumenetik at dagoen kexa dala ikusi dugu. Ondorioz, ezin dugu zuen kexa eragin duen arrazoia konpondu. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 923-2017 Nori: GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIA - KULTURAKO ZUZENDARITZA NAGUSIA Arrazoia: Gaur Gipuzkoako Foru Aldundiaren logoa duen propaganda hau ikusi dut markesina batean, gaztelera hutsean. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

148

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIA

MUGIKORTASUNA ETA LURRALDE ANTOLAKETA ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 927-2017 Nori: LURRALDEBUS - GIPUZKOAKO LURRALDE GARRAIO AGINTARITZA Arrazoia: Lurraldebuseko autobusaren pantailan hainbat oharraren idazkera gaztelaniaz dago. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

149

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIA

OGASUNA ETA FINANTZAK ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 85-2017 Nori: GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIA - OGASUNA ETA FINANTZAK DEPARTAMENTUA Arrazoia: Gipuzkoako Foru Aldundiak BEZaren likidazioa egiteko duen aplikazioko morroia gaztelaniara pasatzen da tramitea euskaraz egiten hasi arren. Menuak ez du euskarazko bertsiora joateko aukerarik eskaintzen eta bilaketa propio egin ezean, ezinezkoa da jakitea likidazioa euskaraz egiteko aukera badela. Iaz arrazoi hori dela eta gaztelaniaz egin behar izan nuen likidazioa. Aurten aplikazioak bere horretan jarraitzen du. Erantzuna: GFA - OGASUN ETA FINANTZA DEPARTAMENTUKO FORU DIPUTATUA: BEZaren likidazioa egiteko aplikazio informatikoa aztertuta, egiaztatu ahal izan dugu web gunetik laguntza programa jaitsi eta berehala euskaraz jarraitzeko aukera eman arren, laguntza programa abiatzerakoan gaztelaniaz irekitzen dela. Bestalde, nahiz eta hizkuntza aukera daitekeen laguntza programan, aukera hori gaztelaniazko bertsioan bakarrik dago. Likidazio berri bat egiterakoan azken aldian erabilitako hizkuntza “gogoratzen” du programak. 2014ko abenduaren 22ko bileran Foru Aldundiko Diputatuen Kontseiluak Gipuzkoako Foru Aldundiaren jarduera esparruan 2013-2017 aldirako euskararen erabilera normalizatzeko plana onartu zuen. Planaren lehenengo artikuluan zerbitzu hizkuntzak arautzen dira. Bertan azaltzen denaren arabera, euskara eta gaztelania herritarrei zerbitzua emateko hizkuntzak izango dira Gipuzkoako Foru Aldundiaren atal, jarduera, ekimen eta bulego fisiko nahiz birtual guztietan. Aldundiak herritarrekin dituen harreman mota guztietan bermatuko da bi hizkuntza ofizialen erabilera, herritarren hizkuntza hautua ziurtatzeko. Aipatuta irizpideetan oinarrituta, aipatu diguzuen egoera kontuan hartu eta zuzentzeko lanean ari gara. Horretarako aukera desberdinak aztertu ditugu eta bi neurri ezartzea erabaki dugu: alde batetik, “Hizkuntza Eguneratzeak” atal berri bat jarriko dugu menu nagusian eta bestetik, laguntza programan, lehenengo aldiz irekitzerakoan, hizkuntza aukeratzeko ahalbidea jarriko dugu. Neurri hauek ezartzeko aurreikusitako data gutxi gora behera 30 egunekoa izango da. ________________________________________________________________________________________

150

6. UDALAK ETA MANKOMUNITATEAK

151

152

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

ARABAKO UDALAK ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 325-2017 Nori: GASTEIZKO UDALA - ALKATETZA Arrazoia: Gasteizko Udalaren Herritarrentzako Zerbitzu eta Kirolen Arlora deitu nuen, 945 1615 55 zenbakira zehazki, kirol ikastaroen inguruko kontsulta bat egiteko eta deia hartu zuen langilea gaztelania hutsean hasi zitzaidan hitz egiten. Ni euskaraz hasi nintzaion, baina esaldia bukatzen ere utzi gabe, "No, en euskara no" zakarra bota zidan. Nik "Un poco raro, ¿no?" erantzun eta gero, gaztelaniaz azaldu nion kontsulta eta deia beste udal langile bati bideratu behar ziola esan zidan. Bigarren langile horrek ere gaztelaniaz egin zuen lehen hitza. Ni berriro euskaraz azaltzen saiatu nintzen eta, berriro ere, gaztelaniaz egin behar izan nuen, baina bigarren langileak "Perdona, en castellano, por favor" eskatu zidan sikiera. Hirugarren langile batekin ere hitz egin behar izan nuen eta egoera berbera errepikatu zen. Onartezina da herritarrekiko harreman zuzena duten udal langileek euskaraz hitz egiteko edo, gutxien-gutxienez, euskara ulertzeko gai ez izatea eta, gainera, Euskal Funtzio Publikoari buruzko 6/1989 Legea nahiz Vitoria-Gasteizko Udalean eta udalerian hizkuntza ofizialak erabiltzeari buruzko udal ordenantza urratzea da. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 717-2017 Nori: GASTEIZKO UDALA - ALKATETZA Arrazoia: Gasteizko jaietan Prado parkeko umeen jolas-parkeko megafonia gaztelaniaz bakarrik aritu da. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 966-2017 Nori: GASTEIZKO UDALA - ALKATETZA Arrazoia: Gasteizko Zaramaga auzoan aparkatzea debekatzeko oharrak, gaztelania hutsean daude. Erantzuna: GASTEIZKO UDALEKO TRAFIKO ZERBITZUKO BURUA: Baimena Zarama Films AIEri eman zitzaion, “3 de marzo” pelikularen filmaketaren harira, gaztelaniaz aurkeztu zuten eskabideari erantzunez. Baimen-inprimakia euskaraz eta gaztelaniaz idatzia da, baina kasu honetan eremuak gaztelaniaz bete ziren, eskabidearen hizkuntzarekin bat etorrita. Txartel lagungarriari dagokionez, baimeneskatzaileak paratuko zuela pentsa dezakegu, ez baita udalak egina. Udalak ez du horrelakorik ipintzea eskatzen. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 974-2017 Nori: GASTEIZKO UDALA - ALKATETZA Arrazoia: Gasteizko autobus geltokiko aparkalekuan ordaintzeko makinak ez du ordainketa euskaraz egiteko aukerarik eskaintzen. Erantzuna: AUTOBUS GELTOKIAREN ZERBITZU BURUA: Jakinarazten dizuegu Gasteizko autobus-geltokian euskara zein gaztelania erabiltzeko betebeharra ezinbestekoa dela. Beraz, parkingeko kutxazain guztietan hainbat hizkuntza (ingelesa, gaztelania, alemana, euskara...) aukeratzeko parada dago. Kutxazainetako beheko botoia sakatu behar da hizkuntza hautatzeko. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1039-2017 Nori: GASTEIZKO UDALA - ALKATETZA Arrazoia: Gasteizko udaltzainek isunak gaztelera hutsean idazten dituzte. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

153

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1091-2017 Nori: GASTEIZKO UDALA - KULTURA SAILA Arrazoia: Gasteizko Udalak antolatutako 2017ko Azoka Txikian parte hartu genuen goizez. Ipuin kontalari bat egon zen, baina honek kontatu zituen 4 ipuinak gaztelania hutsean izan ziren. Nire semeei aldibereko itzulpena egin behar izan nien. Umeentzako ekintzak gaztelaniaz antolatzeak ez du euskararen normalizazio prozesuan laguntzen. Gainera, ekimenak horrela izateak umeei aisialdia gaztelaniaz izan behar duela aditzera ematen die. Espero dut holakorik berriz ez gertatzea. Erantzuna: GASTEIZKO UDALA - HEZKUNTZA ZERBITZUKO BURUA: Jasotako kexan azaldu bezala, “Ipuinkontalaria zuzenean jotako musikarekin: ezberdinak bezain gizakiak” jarduera gaztelaniaz egin zen. Dena dela, “Azoka Txikia 2017” programa ez zen gaztelaniaz soilik egin. “Munduko dantzak” jarduera, esaterako, euskaraz egin zen erabat eta kasu batean zein bestean, jarduerak eskaini zituzten pertsonak elebidunak ziren: Lekin animazioak (ipuin kontalariak) eta Eidabe konpainia (dantza emanaldiak). Gainerako jarduerak “Eskulan lantegia” eta “Kafe-foruma Emakumeak Aniztasunean Elkartearekin” irakasle elebidunekin egin zituzten. Lehenengo jarduera euskaraz zein gaztelaniaz egin zen eta bigarrena, berriz, gaztelaniaz elkarrizketatutako emakumea Kolonbiakoa zelako. Bestalde, Azoka Txikia 2017 egin aurretik, 86 sentsibilizazio saio egin ziren ikastetxeetan, EHARI elkartean, gizarte etxeetako ludoklubetan, e.a. Saio horietatik 76 euskaraz izan ziren eta 10 gaztelaniaz. Azoka Txikia garatzeko autonomia-erkidegoko bi hizkuntza ofizialak kontuan hartzen saiatu gara, jarduera zein dibulgazioko dokumentuetan ere. Halere, gure gain hartzen dugu aurkeztutako kexa eta ulertzen dugu ipuin-kontalariak ez zuela gaztelaniaz soilik aritu behar. Eskerrak eman nahi dizkizugu kexaren berri emateagatik. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1117-2017 Nori: GASTEIZKO UDALA - ALKATETZA Arrazoia: Milaka euro bideratu dira Gasteizko Zabalganeko herritarrentzat gizarte etxe berri berria egiteko, baina kiroldegiko markagailua gaztelania hutsean dago. Lotsagarria! Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 108-2017 Nori: AGURAINGO UDALA - EUSKARA ZERBITZUA Arrazoia: Aguraingo alkateak bertan behera utzi ditu Udalak 2016an Arabako Alea-n zituen bi harpidetzak eta Argia aldizkarikoa. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 92-2017 Nori: LANTARONGO UDALA - FRANCISCO JAVIER URIARTE Arrazoia: Lantarongo udalaren web orrian euskararen kalitatea oso eskasa da, ulergaitza. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1068-2017 Nori: URKABUSTAIZKO UDALA Arrazoia: Urkabustaizko Udalean euskaraz aritu eta gaztelaniaz erantzuten dute. Jendaurrean arreta eskaintzen duen inork ez du euskara menperatzen. Legeak hala behartu arren, euskarazko perfila ez duen jendea kontratatu dute. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

154

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

BIZKAIKO UDALAK ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 8-2017 Nori: BILBOKO UDALA - OBRAK, ZERBITZUAK, HIRI-ERABERRITZEA ETA ESPAZIO PUBLIKOKO SAILA Arrazoia: Bilboko Udalak eskaintzen duen bizikletak uzteko zerbitzura nire datuak igorri nituen zerbitzuan baja emateko. Bada erantzuna gaztelera hutsean jaso dut. Erantzuna: BILBOKO UDALA - BIZIKLETEN MUGIKORTASUNEKO SEKZIOA: Abenduaren azken astean kuota kobratzen hasiko zela jakinarazi eta bajan edo datuak aldatzeko aukeraren berri eman zitzaien Bilbon Bizi bizikleta mailegu zerbitzuan izena emandako 15.623 lagunei. Abenduaren 29an bilbonbizi@bilbao.eus helbide elektronikoaren bidez, hots, kexarekin erlazionaturiko eguna eta komunikabidea oinarritzat harturik, 256 mezu bidali ziren bajaren gordekinaz edo datu aldaketaz informazioa emateko. Bidalitako mezuen berrikusketatik, jasotako mezuaren hizkuntzan erantzun zirela ondorioztatzen da eta bitan bakarrik egon daitekeela helarazi zaigun kexarako arrazoia. Gure barkamena helarazi nahi diogu kexa aurkeztu duen pertsonari. Eta ezarritako irizpidea komunikazioei heltzen diren hizkuntzan erantzutea denez, mezu kopuru handiko egoeretan arreta egiteko protokolo zorrotzago bat zehaztuko dugu. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 61-2017 Nori: BILBOKO UDALA - ZIRKULAZIO ETA GARRAIO SAILA Arrazoia: Bilboko Udaleko quejascirculacion@ayto.bilbao.net helbidetik jaso-agiria igorri didate eta ez dago euskaraz idatzia. Nik bidalitako mezua euskara hutsean zen. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 96-2017 Nori: BILBOKO UDALA - EUSKARA SAILA Arrazoia: Bilboko Udalaren @BilbaoKultura Twitter kontuko mezu gehienak gaztelania hutsean dira. Nola da posible? Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 101-2017 Nori: BILBOKO UDALA - OBRAK, ZERBITZUAK, HIRI-ERABERRITZEA ETA ESPAZIO PUBLIKOKO SAILA Arrazoia: Bilboko Termibus aparkalekuan udalaren ohar informatibo handi bat dago, baina soilik gaztelaniaz. Erantzuna: BILBOKO UDALA: Egoiliarren udal aparkalekuen zerbitzuen agiriari buruzko informazio-kartela euskaraz ez egoteagatik jasotako kexari dagokionez, hauxe ematen da jakitera: Termibuseko aparkalekura (Torres Quevedo) joan gara falta zen kartela jartzera eta bi kartel daudela egiaztatu dugu; bata euskaraz eta bestea gaztelaniaz. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 104-2017 Nori: BILBAO KIROLAK. BILBOKO UDALA Arrazoia: Bilboko Miribilla Kiroldegian eskaintzen diren ikastaroetan izena emateko makinetan euskara hautatu dut eta programa barruko galderak gaztelaniaz baino ez daude. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 124-2017 Nori: BILBOKO UDALA - OBRAK, ZERBITZUAK, HIRI-ERABERRITZEA ETA ESPAZIO PUBLIKOKO SAILA Arrazoia: Bilbon, Txurdinagan dagoen Europa parkean, Bilboko Udalak zuhaitz mota desberdinak identifikatzeko plakak jarri ditu bakoitzaren izenarekin. Izenak latineraz eta gazteleraz daude, baina ez euskaraz! Erantzuna: BILBOKO UDALEKO OBRA, ZERBITZU, HIRI ERABERRITZE ETA ESPAZIO PUBLIKOA: Hasiera batean zuhaitzen izenak gaztelaniaz eta izen zientifikoarekin idatzita egon arren, dagoeneko plakak aldatzen ari gara euskaraz ere egon daitezen. ________________________________________________________________________________________

155

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 222-2017 Nori: BILBOKO UDALA - HIRIGINTZA SAILA Arrazoia: Zorrotzako pilotalekuko obretan jarri dituzten kartel informatiboak gaztelania hutsean daude soilik. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 232-2017 Nori: BILBOKO UDALA - HIRIGINTZA SAILA Arrazoia: Bilboko Udaleko Hirigintza Sailetik agiri bat jaso dugu gaztelera hutsean. Erantzuna: BILBOKO UDALA - IDAZKARITZA TEKNIKO ETA ZERBITZU OROKORRETAKO ATAL BURUA: Herritarrak esandakoa jaso dugu etorkizunean kontuan hartzeko. Hala ere, atarietan jendeak ikusteko jarri ziren oharrak ele bietan zeuden. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 263-2017 Nori: BILBOKO UDALA - KULTURA SAILA Arrazoia: @BilbaoKultura twitter kontuan txio ia guztiak gaztelaniaz daude, nahiz eta informazioaren objektua (antzezlan, kontzertu eta abar) euskaraz izan. Erantzuna: BILBOKO UDALA - KULTURA SAILEKO ZUZENDARIA: Udalak sare sozial guztietan arau komunak ezartzeko prozesua jarri du abian eta, horrela, lan egiteko era aldatu egingo dugu egun gutxi barru eta Twitterreko mezuak zuzenean idatziko ditugu bi hizkuntzetan. Euskarak, beraz, behar eta merezi duen presentzia izango du aurrerantzean. Apirilaren 4tik aurrera, @BilbaoKultura twitter kontuan txioak euskaraz eta gaztelaniaz egiten ditugu jada. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 265-2017 Nori: BILBOKO UDALA - KULTURA SAILA Arrazoia: Zirgariei buruzko bisita (euskaraz) erreserbatzeko deitu nuen 944 010 010 telefonora eta gaztelaniaz aritu zitzaizkidan. Gaur bisita konfirmatzeko mezua bidali didate, gaztelania hutsean hau ere Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 301-2017 Nori: BILBOKO UDALA - EUSKARA SAILA Arrazoia: Bilboko Udalak hiriaren sarreran jarritako kartel hau lotsagarria da: Bilbo/Bilbao, Agur/Os saluda, Ongi Etorri/Bienvenidos. Noiz arte? Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 322-2017 Nori: BILBOKO UDALA - Alkatetza JUAN MÂŞ ABURTO RIQUE JN. Arrazoia: Artxandako parkean Eusko Jaurlaritzak gerra zibilean sortu zituen gudarosteen edo batailoien aldeko oroigarria jarri zuten orain dela urte gutxi.Tamalez, lehenengo esaldia kenduta, testu zati handia dago gaztelera hutsean: "Batallones de....", "Ingenieros y zapadores", "Batallones oficiales..." A la Marina...". Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 476-2017 Nori: BILBOKO UDALA - OBRAK SAILA Arrazoia: Aste santutik aurrera Bilboko Zabalbide kaleko eraikin bateko horma konpontzen dabiltza. Bilboko Udalak emaniko baimena gaztelera hutsean dago. Hori legearen eta euskaldunon hizkuntzaeskubideen aurkakoa da. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

156

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 487-2017 Nori: BILBOKO UDALA - OBRAK, ZERBITZUAK, HIRI-ERABERRITZEA ETA ESPAZIO PUBLIKOKO SAILA Arrazoia: Deustutik Arangoitirako igogailua ez dagoela martxan ohartarazteko jarri duten kartela ez dago ongi idatzita euskaraz: "Igogailua zerbitzuz kanpo datorren astelehenarte". Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 497-2017 Nori: BILBOKO UDALA - KIROLAK SAILA Arrazoia: Bilboko Euskalduna zubi azpiko patinaje pistako udal-oharrak gaztelania hutsean daude. Euskaratu mesedez! Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 537-2017 Nori: BILBOKO UDALA - Alkatetza JUAN Mª ABURTO RIQUE JN. Arrazoia: Bilboko Udaleko Prentsa-Bulegoak gaztelania hutsean bidali zuen Karmele Goñi euskaltzalearen heriotzaren berri ematen duen prentsa-oharra. Biharamunean, kexa azaltzean, informazioa azkar bidaltzea/jasotzea lehentasuna dela erantzun dit prentsa-bulegoko langile batek. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 576-2017 Nori: BILBOKO UDALA - KULTURA SAILA Arrazoia: Aurtengo Aste Nagusiko kartelak hiriaren izena gaztelania hutsean dakar, eta data modu zabar eta zentzugabean adierazia: "Bilbao", "19-27 abuztuak". Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 634-2017 Nori: BILBOKO UDALA - ZIRKULAZIO ETA GARRAIO SAILA Arrazoia: Bilbon, Saratxe bidean (Artxandan) udal txakurtegiaren ondoan dagoen trafikoko seinale batean "Recuerda" irakur daiteke, gaztelaniaz soilik idatzita. Seinaleak ez du betetzen euskararen ofizialtasuna eta ez ditu errespetatzen euskaldunen hizkuntza-eskubideak. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 635-2017 Nori: BILBOKO UDALA - ZIRKULAZIO ETA GARRAIO SAILA Arrazoia: Bilboko Santa Ana auzora sartzeko seinalea gaztelaniaz idatzita dago. Euskararen arrastorik ez. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 655-2017 Nori: BILBOKO UDALA - ZIRKULAZIO ETA GARRAIO SAILA Arrazoia: Bilboko Termibus geltokiko sarbideetan dagoen kartela gaztelania hutsean dago. Erantzuna: BILBOKO UDALA - OBRAK, ZERBITZUAK, HIRI-ERABERRITZEA ETA ESPAZIO PUBLIKOAREN SAILA: Gaiaren berri eman diogu obren sustatzaileari kartel berria jar dezan, euskaraz eta gaztelaniaz, indarrean dagoen arautegiarekin bat etorriz. ________________________________________________________________________________________

157

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 665-2017 Nori: BILBOKO UDALA - EUSKARA SAILA Arrazoia: Ikerfel merkatu ikerketa etxetik (ikerfel.es) dei bi jaso ditut Bilboko Udalarentzako egiten ari ziren inkesta bat egiteko. Bilboko udal ekipamenduei buruzko inkesta zela esan eta inkesta euskaraz eginez gero, erantzungo niola esan nion inkestatzaileari. Inkesta gazteleraz dutela esan zidan inkesta egileak (euskalduna) eta, luzea izanik, oso zaila egiten zitzaiola osorik itzultzea. Ez nion inkestari erantzun eta nire kexa udalera helarazteko eskatu nion.Hurrengo egunean, enpresa berdinetik, beste inkesta-egile batek deitu zidan inkesta bera egiteko. Oraingoan ere gaztelerazko inkestari ez niola erantzungo esan eta nire kexa udalari helarazteko eskatu nuen. Erantzuna: BILBOKO UDALA - EUSKARA ETA HEZKUNTZAKO ZINEGOTZIA: Kexa jaso bezain laster, Ikerfel enpresak eman duen erantzuna. IKERFEL - ZUZENDARIA: Ikerfelek gure lan prozesuekin eta euskararen erabilerarekin duen sentikortasuna adierazi nahi dugu. 1- Ikerfelek laneko protokolo argia dauka, euskararen erabilera estrategiko ezartzen duena. Gure proiektu askotan, borondate ariketa bat ez ezik, derrigorrez bete beharreko neurria da. 2- Protokoloa galdeketa telefonikoko plataforman lan egiten duten pertsonen hautaketarekin abiatzen da. Gure enpresak eskatzen duen betekizunetako bat euskara jakitea da. Ikerfel lehen interesatua da elkarrizketatutako pertsonei nahi duten hizkuntzan jaramon egin dakien, euskaraz ere erantzutea gure eraginkortasuna hobetzea baita. 3- Galdeketa telefonikoen bidezko ikerketetan protokoloak hainbat fase ditu: a) Hasierako â&#x20AC;&#x153;breafingâ&#x20AC;? delakoan euskarak gure lanaren garapenean duen garrantzia eta herritarrei galdetegia haiek hautatutako hizkuntzan bermatzeko betebeharra gogorarazten da. b) Kontaktua herritarrak erantzutean aukeratzen duen hizkuntzan (euskaraz ala gaztelaniaz) abiatzen/jarraitzen da. Herritarrak ez badu hizkuntza aldatzeko eskatzen (gaia dela eta, edo pertsonak bere hizkuntzagaitasunaz duen autopertzepzioagatik horrelakorik gertatu izan da inoiz) hizkuntza horretan jarraitzen da amaiera arte. c) Ikerketa hauen galdetegia eta laguntzako tresna guztiak euskaraz zein gaztelaniaz erabili ahal izateko itzulita eta informatikoki programatuta daude. d) Bilboko Udalaren kasuan zehazki, telefono bidezko galdeketa-proiektuetan lan egiten duten pertsona guztiek elkarrizketak euskaraz nahiz gaztelaniaz egiteko gaitasuna dute. Ikerfelek ongi zaintzen duen Bilboko Udalaren eskakizuna dugu honako hau. e) Izatez, Kalitatearen Kontrolerako Departamentuak kalitate adierazletzat du elkarrizketetan hizkuntza hautatu, eta hartan egiten dela ziurtatzea, eta elkarrizketetan hala egiten dela neurtu eta gainbegiratzen du. 4- Ikerfeleko inkestatzaile-taldeak prestakuntza egokia du langile elebidunen talde zabala baitu. Era horretan, arrakasta handiz bideratu ditu prozesu metodologiko zorrotzak dituzten inkestak. 5- Bestetik, euskararen erabilera lehentasunezkoa ez duten erakunde publiko edo pribatuei euskaraz itzulitako eta programatutako galde sortak edukitzea proposatzen die lana Euskadin garatzen denean. Ikerfelentzat oinarrizkoa da prozesu horietako bakoitza zorrotz betetzen dela zaintzea; horregatik, kalitate-kontrolak burutzen ditu (elkarrizketen entzuketak, zuzenean nahiz geroratuak, kontrol informatiko eta estatistikoak,â&#x20AC;Ś) burututako lanaren kalitatea bermatzeko. Hori esanda, Merkatu Ikerketaren munduan lan egiten dugun enpresa guztiek informazioa inkesta, elkarrizketa, talde dinamika, e.a. bidez biltzen duten pertsonekin lan egiten dugu, eta giza-faktoreak eragin zuzena du prozesu horietan guztietan. Prozesuak errespetatzeko mekanismo egokiak jarri arren, teknikoki posible da inkestagile batek prozesua zorrotz ez jarraitzea. Ikerfelek telefono bidezko elkarrizketetan hizkuntza hautatzeko kontrol-sistemak hobetzen jarraitzen du, giza-akatsek ahalik eta eragin txikiena izan dezaten. Nolanahi ere, kexari buruz ematen den informazio urria dela-eta, ezin dugu kasu zehatz honetan gehiago sakondu; beste biderik ez dugunez, euskararen erabileraren alde dugun konpromisoa berresten dugu, gure lan prozesuak euskara barne hartuz deskribatzeko, eta barkamena eskatu nahi diegu arreta berak nahi zuen hizkuntzan jaso ez zuen herritarrari eta Bilboko Udalari. Bilboko Udalarekin dugun proiektuaren gainerako prozesuak (galdetegien diseinua, programazioa, emaitzen analisiak eta txostenak) euskaraz eta gaztelaniaz burutu dira. Agiri horiek egon badaude eta udalaren jabetzakoak dira. ________________________________________________________________________________________

158

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

______________________________________________________________________________________ Dosierra: 690-2017 Nori: BILBOKO UDALA - TERMIBUS Arrazoia: Bilboko Termibus geltokian gaur 19:35ean hainbat autobusen irteerak iragartzeko bozgorailuetatik emandako oharrak gaztelania hutsean izan dira. Erantzuna: TERMIBUS - BEZEROEN ARRETARAKO ZERBITZUA: Bilboko egungo autobus geltoki behinbehinekoan, kutsadura akustikoa dela-eta, bizilagunak bizi dira eraikinean, apenas erabil daiteke bozgorailua. Hori horrela, oso une puntual eta bakanetan erabiltzen da eta ahalik eta mezu laburrenak emateko. Hori izan daiteke uneren batean oharren bat gaztelaniaz soilik emateko arrazoia. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 709-2017 Nori: BILBOKO UDALA - OBRAK, ZERBITZUAK, HIRI-ERABERRITZEA ETA ESPAZIO PUBLIKOKO SAILA Arrazoia: Bilbon Santutxu-Basarrateko Iturriaga kalean egingo diren obrak iragarriz Bilboko Udalak autogidariei zuzendu dien oharra gaztelera hutsean idatzita dago. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 858-2017 Nori: BILBAO KIROLAK. BILBOKO UDALA Arrazoia: Azkeneko bost urteetan hirutan saiatu naiz nire semea Bilbao Kirolakek ematen dituen ikasgaietan euskarazko klaseetan apuntatzen eta ezinezkoa egin zait. Bere web-orrian ikasgaiak euskaraz ematen direla agertzen bada ere, gero bertara joandakoan gaztelaniaz dira. Urriaren 2an nire semearekin arte martzialetako klasera joan nintzen eta maisuak berak esan zuen klaseak gaztelaniaz emateko agindua zuela eta bere euskara maila kaxkarra zela klaseak emateko. San Inazion eta Miribillan berdin gertatu zait aurreko urteetan. Kiroldegian kexa jarri dut eta bertako langileek normaltasunez hartzen dute klaseak gaztelaniaz izatea. Kontuan izanda Bilboko Udalaren zerbitzu publiko bat dela, instituzioak berak zaindu beharko luke euskaldunon eskubideak bermatzea. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

159

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 947-2017 Nori: BILBOKO UDALA - ZIRKULAZIO ETA GARRAIO SAILA Arrazoia: Irailaren 14an, arratsaldeko 17:00ak zirela, autoa karga-deskargan neukan, larrialdietako argiekin adierazita, Kortes kalea eta Miribilla artean. Nire parean kamioi bat zegoen, une bateko geldialdia egiten. Une hartan bi udaltzain agertu ziren eta parean zen kamioiaren gidariarekin berbalditxo bat egin ondoren, alde egiten utzi zioten. Niregana hurbildu zirenean momentu baterako besterik ez zela azaltzen saiatu nintzen, bizikletak tailerrera eramateko behar nuen denbora besterik ez, baina ezin banuen bertan gelditu mugituko nintzela. Hau guztia euskaraz. 907 plaka-zenbakiarekin identifikatu zen udaltzainak “gaztelaniaz mesedez” esan zuen, eta orduan, ahal izanez gero euskaraz nahiago nuela erantzun nion. Ez zitzaion nire erantzuna gustatu eta gaztelaniaz bera umiliatu egin nahi izan nuela, beste garai bateko erantzuna eman niola, gaztelaniaz egiteko eskubidea zuela, ni baino euskaldunagoa zela (¡Soy más vasco que tú!) eta gisakoak bota zizkidan eta isuna jarriko zidala adierazi. Baita egin ere! 013240 zenbakia duen isuna luzatu zidan. Zur eta lur gelditu nintzen. Berriro azaldu nahi izan nien ez nuela ezer haien kontra, euskara nire hizkuntza dela, Euskal Herrian ginela eta horregatik egin niela euskaraz, gainontzeko guztiei egiten diedan bezalaxe. Gaztelaniaz egiteko arazorik ez nuela ere adierazi nien, baina aukera izanez gero euskaraz nahiago nuela. Agenteak “erdaraz mesedez” erantzun zuenean, ez nekiela euskaraz ez zekienik, horren froga zela euskaraz ez zekiela ohartu bezain pronto gaztelaniara pasatu nintzela, eta halaxe ari ginela une horretan, gaztelaniaz. Kamioiak nik eginiko arau-hauste bera egin eta joaten utzi bazioten, isuna euskaraz egiteagatik jarri zidatela pentsarazten zidala, eta gaur egun hori Bilbon ezin zitekeela posible izan adierazi nien.Bitartean beste udaltzainak, ustez 0785 plaka-zenbakia daukanak, “isuna ondo irabazia duzu, nire lankidea nabarmen utzi nahi izateagatik” eta antzekoak esan zizkidan harro airez. Erantzuna: BILBOKO UDALA – UDALTZAINGOAREN ZUZENDARIA: Kexari erantzuteko Udaltzaingo honetako 907 zenbakiko agenteari erantzuna emateko eskatu zaio eta agenteak eman duen bertsioa nabarmenki desberdina da. Hain zuzen , agenteak aipatu du ibilgailua ez zegoela zamalanerako eremuan, Miribilla kaleko 12. zenbakiaren aurreko espaloian baizik. Era berean, agente horrek adierazi du zuregana jo zuela eta eskatu zizula, mesedez, ibilgailua espaloitik kentzeko, baina ez zeniola eskaera horri kasurik egin eta euskaraz erantzun zeniola. Agenteak gaineratu du gaztelaniaz erantzuteko eskatu zizula, euskaraz ez zizulako ulertzen, baina zuk erantzun zeniola euskaraz hitz egiteko eskubidea zeneukala, eta horregatik agenteak berriro esan zizula ez zizula ulertzen. Jarraian zure eta ibilgailuaren dokumentazioa eskatu zizula espaloi gainean aparkatzeagatik salaketa-orria betetzeko. Agenteak dio gizalegez eta begirunez tratatu zintuela une guztietan. Bertsioak hain desberdinak direla ikusirik, agenteak emandako bertsioaren alde egin behar dugu guk, batez ere kontuan izanik agentea trafikoa gainbegiratzeko lanak egiten ari zela, hori baita bere lanari dagokion betebeharra: trafikoari buruzko araudia hausteagatik jarri beharreko salaketak egitea. Hain zuzen, honako hau dio Trafiko, Motordun Ibilgailuen Zirkulazio eta Bide Segurtasunari buruzko Legearen testubategina onartzen duen urriaren 30eko 6/2015 Errege Dekretu Legegilearen 88. artikuluak: “88. Artikulua. Zirkulazioa zaintzeaz arduratzen diren eta agindutako eginkizunetan diharduten agintaritza-agenteek egindako salaketen froga-balioa. Zirkulazioa zaintzeaz arduratzen diren eta agindutako eginkizunetan diharduten agintaritza-agenteek egindako salaketak, kontrako frogarik izan ezean, froga-balioa izango du salatutako egitateei eta egileen identitateari buruz, bai eta salaketaren jakinarazpenari buruz ere, hala badagokio; hargatik eragotzi gabe salatutako egitatearen inguruan agenteek ahalik eta froga gehien aurkezteko betebeharra.” Edozein kasutan, trafiko arloko salaketa deuseztatzeko egin duzun eskaerari dagokionez, erabat desegokia iruditzen zaigu ez dugulako loturarik ikusten salatutako arau-haustearen eta euskara erabiltzeko daukazun eskubidearen artean. ________________________________________________________________________________________

160

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1032-2017 Nori: BILBOKO UDALA - ZIRKULAZIO ETA GARRAIO SAILA Arrazoia: Bilboko Udalak jarritako ohar hau ez dago euskaraz: “No aparcar. Colocación de árbol de Navidad. Disculpen las molestias. Gracias”. Bilboko udalaren errespetu falta berriro euskararekiko. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1078-2017 Nori: BILBOKO UDALA - ARRIAGA ANTZOKIA Arrazoia: Bilboko Arriaga Antzokiaren sarreretako hainbat atal gaztelaniaz baino ez daude. Gainera, "salneurria/precio" jarri ostean berriz ere "precio" ageri da. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1101-2017 Nori: BILBOKO UDALA - ZIRKULAZIO ETA GARRAIO SAILA Arrazoia: Bilboko Arriaga antzokiaren plazan, Gabonetako apaingarrien inguruan dauden hesietan hainbat kartel ageri dira; denak gaztelania hutsean. Erantzuna: TECUNI: Harritu egin gaitu zure kexak, izan ere enpresa hau sentsibilizatuta baitago erabat hizkuntzen erabilerarekin. Egia da, esaten duzun moduan, kartel horiek gaztelaniaz soilik jarri genituela, baina ez da nahita izan, baizik eta denbora faltak eragindako akatsa. Gainontzeko informazio guztia (ordutegiak, gutunak, sare sozialeak...) ele bietan eman dugu. Etxolan ziren langileak ere elebidunak ziren eta lehentasuna ematen zioten euskarari, beraz gertatutakoa sentitzen dugu. Erantzuna: BILBOKO UDALEKO OBRAK, ZERBITZUAK, HIRI ERABERRITZEA ETA ESPAZIO PUBLIKOKO SAILA: Espazio Publikoko Ikuskapen Zerbitzuari eman diogu zure kexaren berri aipatutakoaren jarraipena egin dezan. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 839-2017 Nori: AMOREBIETA-ETXANOKO UDALA Arrazoia: Ametx erakundeak eskaintzen dituen herritarrentzako ikastaroetan ez da bermatzen ikastaro bat bera ere euskaraz izango denik. Erakundean bertan sartutako erreklamazioari erantzunez bidalitako erantzunean erakundeak berak dio lehentasuna taldeak sortzea dela eta ez dutela hizkuntza irizpiderik jarraitzen. Erantzuna: AMOREBIETA-ETXANOKO UDALA - ALKATEA: Ametx erakunde autonomoak irailetik abendura eskaintzen dituen ikastaroen programazioa aztertuta umeentzako eskaintza euskarazkoa dela ikusi dugu, baina egiaztatu dugu, helduentzat eskaintzen diren ikastaroen programazioan ez dagoela euskarazko eskaintzarik. Dena dela, Amorebieta-Etxanoko udalak Euskararen Erabilera Normalizatzeko Plana eta Hizkuntza Irizpide berriak onartu berri ditu 2017ko otsailaren 24ko Osoko Bilkuran. Erabilera Planak 6. Atalean herritarrei aitortzen zaizkien hizkuntza-eskubideak jasotzen ditu, eta besteak beste honakoa dakar: “Udalak edo erakunde autonomoek antolatzen, kudeatzen edo bultzatzen dituzten ikastaroen %50 gutxienez, euskaraz izateko eskubidea”. Argi dago ez dugula herritarrei aitortu diegun eskubidea bete, eta behar diren neurriak hartuko ditut 2018ko urtarrilean, eta gerokoetan, egingo diren programazioetan euskarazko eskaintza bermatzeko eta herritarrei aitortu diegun eskubidea betetzeko. Erantzuna: AMOREBIETA-ETXANOKO UDALA: Ikasturte honen bigarren deialdian, 2018ko otsailetik

ekainera eskaintzen ditugun ikastaroetan alegia, euskarazko eskaintza zabalagoa izan da. Kontuan izan behar dugu ikasturte osoko ikastaroak urrian hasi zirela eta horiek ezin ditugula otsailean aldatu. Aldizko ikastaroak euskarazko eskaintza areagotzean datza egin dugu ahalegina, erdiak euskaraz izateraino hain zuzen. ________________________________________________________________________________________

161

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 35-2017 Nori: BASAURIKO UDALA - SOCIAL ANTZOKIA Arrazoia: Basauriko Social Antzokiko sarrerak ele bietan daudela ematen badu ere, horietako zenbait atal gaztelania hutsean datoz: CIF a, datak gaztelaniazko formatuan, eserlekuaren kokalekuaren izena eta sarrera-mota ere gaztelania hutsean. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 591-2017 Nori: BASAURIKO UDALA Arrazoia: Basauriko Udaltzaingoan telefono bidezko lehen arreta gazteleraz eman zait. Euskarazkoa eskatu eta ez dakitela erantzun didate. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 774-2017 Nori: BERMEOKO UDALA Arrazoia: Bermeoko 40 zenbakidun udaltzainak gaztelania hutsean idatzi zuen 22763 isuna. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 513-2017 Nori: DURANGOKO UDALA Arrazoia: Asteburuan outlet azoka izan da Landako erakustazokan. Kartela formatu handian paratu dute eraikineko horman. Eta denbora nahikoa daroa, asteak edo. "Durangoa" bezalako astakeriak agertzen ditu. Durangaldeko biribilguneak ere halakoekin josita daude. Nola liteke? Durangarrok ez dugu duintasunik. Euskaldunok halako tratu zabarra merezi dugu. Zergatik ez zaio halako begiruneezari aurre egiten? Kartelak, besteak beste, Durangoko logoa ageri du, udalerriak turismo kontuetarako sortutakoa. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 438-2017 Nori: GETXOKO UDALA Arrazoia: Getxoko Udaletxeko harrera zerbitzukoa ez da euskalduna. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

162

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 541-2017 Nori: GETXOKO UDALA Arrazoia: Getxoko bizilaguna naiz. Udalean hainbat dokumentazio aurkeztu behar dut eskualdaketa baten berri emateko. Horren inguruko zenbait zalantza argitzeko deitu dut udaletxera eta gazteleraz hitz egiteko eskatu didate. Erantzuna: GETXOKO UDALA - KULTURA, EUSKARA ETA GAZTERIA ZINEGOTZIA: Ezer baino lehen, herritarrari kexa helaraztea eskertu nahi diot, gaur egun egiten ditugun akatsak identifikatzen eta eguneroko funtzionamendua hobetzen laguntzen baitigu. Era berean, eskertzekoa da udalera deitzean euskaraz aritzea, horrek ematen baitio zentzua udal langileek hartutako prestakuntzari eta eginiko esfortzu guztiari. Aurrerantzean ere, udalarekin izaten dituen harremanetan euskara erabiltzea eskatu nahi diot. Getxoko Udalaren izenean barkamena eskatu nahi diot intzidentziaren berri eman duen herritarrari; erakunde publiko bezala jendearen eskubideak errespetatzera behartuta gaude eta euren artean hizkuntza-eskubideak, baina ahaleginak egiten ditugun arren, oraindik onartu behar dut honelako egoerak gertatzen zaizkigula. Gaur egun gure langileen erdiak baino gehiagok egiaztatua du lanpostuari dagokion euskara maila eta eguneroko jarduerak burutzeko trebakuntza hartu izan du. Herritarrarekin hitz egin zuen pertsonak ere aspaldi egiaztatua du lanpostuari dagokion hizkuntza eskakizuna eta adierazten duenez, aspaldi egiaztatutako hizkuntza trebeziak asko kamustu zaizkio; horrez gain, egunerokoan erabiltzeko aukera ezak beldurra eta zalantzak sortzen dizkio eta askotan laneko gaietan jarduteak, telefonoz informazio teknikoa emateak batez ere, segurtasun eza sortzen dio. Getxoko Udalaren borondatea zerbitzua euskaraz ere bermatu ahal izatea da eta helburu horrekin jarraituko dugu lanean, gure bitartekoak mugatuak diren arren. Saiatuko gara langile horri trebakuntza eskaintzen berriro honelakorik gerta ez dadin. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 795-2017 Nori: IURRETAKO UDALA - IÑAKI TOTORIKAGUENA SARRIONAINDIA Arrazoia: Iurretako udalak gaztelania hutsean argitaratu du iragarkia Durangaldeako “Gure Dot” hilabetekari dohainekoan. Honako lerro-buru hau du: "Convocatoria IX Concurso de Proyectos Empresariales del Municipio de Iurreta". Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 430-2017 Nori: SOPELAKO UDALA - ALKATETZA Arrazoia: Atzo, maiatzak 11, gauean Sopelako udaltzainek gerarazi eta identifikarazi ninduten. Gaztelaniaz zuzendu zitzaizkidanez, euskaraz egitea nahi nuela adierazi nien. Gaztelaniaz egingo zidatela erantzun zidaten eurek. Nolatan holako erantzuna? Badakit eurengandik zerbitzua euskaraz jasotzeko eskubidea dudala, legez aitortua, gainera. Erabat babesgabe sentitu nintzen. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 573-2017 Nori: SOPELAKO UDALA - ALKATETZA Arrazoia: Sopelako Atxabiribil hondartzako TAOren makinetan gaztelerazko testuak modu onartezinean eta lotsagarrian euskaratuta daude. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1007-2017 Nori: TRAPAGARANGO UDALA - XABIER CUELLAR CUADRA Arrazoia: Gaur goizean, azaroaren 21ean, Trapagarango Udaletik deitu didate lana eskaintzeko. Nahiz eta nik euskaraz hitz egin, telefonoz ari zenak gaztelaniaz erantzun dit, nahiko modu zakarrean, gainera. Azkenerako, etsirik gaztelaniara pasa naiz. Kokoteraino nago halakoak jasan behar izateaz. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

163

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

GIPUZKOAKO UDALAK ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 49-2017 Nori: DONOSTIA KULTURA (Donostiako Udaleko Erakunde Publikoa) Arrazoia: Altzako Casares kultur etxearen urtarrileko programazioan helduentzako kultur ekintza guztiak espainolez izango dira, saioak ez dira euskaraz izango. Ez da ziurtatu interpretazio zerbitzurik edo bestelako neurririk euskaraz jardun ahal izateko Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 77-2017 Nori: DONOSTIAKO UDALA - MUGIKORTASUN DEPARTAMENTUA Arrazoia: OTA ordaintzeko "ElParking" aplikazioa ez dago euskaraz! Erantzuna: DONOSTIAKO UDALA - MUGIKORTASUNEKO ADMINISTRAZIO ATALAREN BURUA: “ElParking” aplikazioa euskaraz eta gaztelaniaz dago erabilgarri, telefono mugikorraren sistema eragilearen arabera. Hau da, sistema eragilea euskaraz baldin badago, aplikazioa euskaraz instalatzen da; baina, gaztelaniaz baldin badago, gaztelaniaz. Hori bai, behin instalatuta, ez dago aukerarik hizkuntza aldatzeko. Dena den, aplikazioaz arduratzen den enpresa lanean ari da arazo hori konpontzeko eta bestelako hobekuntzak egiteko. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 83-2017 Nori: DONOSTIA KULTURA (Donostiako Udaleko Erakunde Publikoa) Arrazoia: ComiKD, Donostiako 1. Komiki Azoka iragartzeko kartela, web orria eta Twitter kontua gaztelania hutsean daude. Erantzuna: DONOSTIA KULTURA - ZUZENDARI KUDEATZAILEA: Donostia Kulturak ez du zerikusirik izan ComiKD azokaren antolakuntzarekin. Ondo begiratu dugu eta DK-k txio bakar bat egin du horren informazioa emanez, ez dio bestelako bultzadarik eskaini. Edozein eratara, antolatzaileekin hitz egiteko aukera dugunean adieraziko diegu hizkuntza-betebeharren berri. Erantzuna: DIARIO VASCO - NEGOZIO ZUZENDARIA: El Diario Vascok arreta handia jartzen dio gure irakurle, bezero eta gure lurraldeko herritar guztien hizkuntza-eskubideak errespetatzeari, bai bere eguneroko lanean, bai euskara sustatzeko eta bultzatzeko jarduera guztiak baldintzarik gabe babestuz. “Donostiako Nazioarteko Komiki eta manga Azoka” jardueraren kasu zehatzean, egindako komunikazio-kanpaina guztia, ekitaldiaren elementu grafiko guztiak eta horren material osagarri guztiak, ele bietan prestatu ziren (euskaraz eta gazteleraz). Jardueraren euskarritzat erabilitako webgunea eta sare sozialak bakarrik egin ziren gaztelera hutsez, erabilitako formatu eta hornitzailearen arazo operatibo eta giza baliabideenak tarteko. Nolanahi ere, kontuan hartzen dugu zuk adierazitakoa datozen edizioetarako, eta saiatuko gara gorabehera horri konponbidea ematen. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 94-2017 Nori: DONOSTIAKO UDALA - EUSKARA ZERBITZUA Arrazoia: Akatsa egin du Donostiako Udalak Altza auzoan jarritako panel batean. "Ezik" bakarrik idatzi du, "izan ezik" jarri beharrean. Erantzuna: DONOSTIAKO UDALEKO EUSKARA ZERBITZUAREN BURUA: Euskaltzaindiak Hiztegi Batuan "izan ezik" forma erabiltzeko gomendioa egiten du. Sare sozialen bidez izan genuen kexa honen berri, eta zuzenketa egiteko bidea abiatu zen arren, lanak epe laburrean amaitu ziren eta ondorioz, panela kendu zen. Euskara Zerbitzuak bere aldetik hizkuntza kalitateari ere erreparatzen dio, baina ez da Udalean egiten diren idatzi guztiak zuzentzera heltzen. Horregatik, eskerrak eman nahi dizkiogu herritarrari, huts edo gabeziak antzematen laguntzen digulako. ________________________________________________________________________________________

164

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 160-2017 Nori: DONOSTIAKO UDALA - EUSKARA ZERBITZUA Arrazoia: Donostia Kulturaren webgunearen euskarazko orrialdean hainbat eduki gaztelania hutsean daude. Erantzuna: DONOSTIAKO UDALA - EUSKARA ZERBITZUAREN BURUA: Donostia Kultura Donostiako Udalaren enpresa publikoa izanik, Donostiako Udalak onartutako Hizkuntza Jarraibide berberak bete behar ditu. Besteak beste, herritarrei zuzendutako idatzizko komunikazio eta osagai guztiak (kartelak, iragarkiak, gutunak, web, orria...) bi hizkuntza ofizialetan egin behar ditu eta euskarari lehentasuna emanez. Hori bai, zinema eta antzerki emanaldiak gaztelaniaz direnean, euskarazko iragarki, web orri eta komunikazio euskarrietan izenburuak gaztelaniaz uztea erabaki zen, modu horretan zinema, antzerki edota jardueraren hizkuntza zein den jakitera ematen delako. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 164-2017 Nori: DBUS Donostiako Udalaren Sozietate Publikoa Arrazoia: Dbus-en sakelakorako aplikazioa jaisterakoan, ohartu naiz zenbait informazio ez dagoela euskaraz: "Aplicación gratuita de Dbus...". “Irakurri gehiago” aukeran sakatzean dena gaztelania hutsean baino ez da agertzen. Non da euskarazko informazioa? Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 183-2017 Nori: DONOSTIA SUSTAPENA - Donostiako Udalaren sozietate publikoa Arrazoia: Diario Vascok gaztelania hutsean argitaratu du Donostiako Udalaren babesa duen San Valentineko azokaren iragarkia. Erantzuna: DONOSTIAKO SUSTAPENA: Groseko auzoan antolatu zen San Valentin merkatu hau Donostiako Sustapenak diruz lagunduriko eta enpresa pribatu batek gauzatutako ekintza bat izan zen. Horregatik ekintza honen inguruko informazioaren hedapena euskara hutsean edo euskara eta gaztelera erabiliz egin behar da. Gauzak honela, diru-laguntza jaso duen enpresarekin harremanetan jarri gara, bere betebeharrak gogorarazi eta etorkizunean berriro horrelakorik gerta ez dadin. Bestalde, honelako akatsak etorkizunean ekiditeko asmoz gaurtik aurrera Donostiako Sustapenak egingo dituen diru-laguntza deialdian hizkuntza-eskubideak bermatzeko behar diren hizkuntza klausulak zehaztu eta nabarmenduko ditugu. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 188-2017 Nori: DONOSTIAKO UDALA - PROIEKTU ETA OBRETAKO DEPARTAMENTUA Arrazoia: Obrak egiteko aldamioa jarri dute Mirakruz kaleko 6. zenbakian, eta kartel guztiak gaztelera hutsean daude. Erantzuna: DONOSTIAKO UDALA - EUSKARA ZERBITZUAREN BURUA: Donostiako Udalean eta Udalerrian Euskararen Erabilpena Normalizatzeko Arauen 25. Artikuluarekin bat etorriz, bide publikoan ezarritako errotulazioak ele bietan egon behar du; ondorioz, aldamio hau jarri duen enpresari jakinarazi eta zuzenketa egin dute. Herritarrari eskertzen diogu kexa jarri izana, huts edo gabeziak antzematen laguntzen digulako. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 223-2017 Nori: DONOSTIAKO UDALA - EUSKARA ZERBITZUA Arrazoia: Donostiako Mirakruz kalean lanak egiten ari dira eta aldamioak jarri dituzte. Jarritako oharrak gaztelera hutsean daude. Erantzuna: DONOSTIAKO UDALEKO EUSKARA ZERBITZUAREN BURUA: Donostiako Udalean eta Udalerrian Euskararen Erabilpena Normalizatzeko Arauen 25. artikuluarekin bat etorriz, bide publikoan ezarritako errotulazioak ele bietan egon behar du; ondorioz, aldamio hau jarri duen enpresari jakinarazi zaio eta zuzenketa egin dute. Herritarrari eskertzen diogu kexa jarri izana, huts edo gabeziak antzematen laguntzen digulako. ________________________________________________________________________________________

165

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 224-2017 Nori: DONOSTIAKO UDALA - EUSKARA ZERBITZUA Arrazoia: Donostiako Iztueta kalean obra lanak egiten ari dira. Jarritako oharretako bat ele bietan badago ere, bestea gaztelania hutsean dago. Erantzuna: DONOSTIAKO UDALEKO EUSKARA ZERBITZUAREN BURUA: Donostiako Udalean eta Udalerrian Euskararen Erabilpena Normalizatzeko Arauen 25. artikuluarekin bat etorriz, bide publikoan ezarritako errotulazioak ele bietan egon behar du; ondorioz, aldamio hau jarri duen enpresari jakinarazi zaio eta zuzenketa egin dute. Herritarrari eskertzen diogu kexa jarri izana, huts edo gabeziak antzematen laguntzen digulako. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 269-2017 Nori: DONOSTIAKO UDALA - MUGIKORTASUN DEPARTAMENTUA Arrazoia: Donostiako autobus geltokiko kontsignan armairuak erabiltzeko azalpenak gazteleraz, ingelesez eta frantsesez daude. Euskararen arrastorik ez! Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 273-2017 Nori: DONOSTIA 2016 FUNDAZIOA Arrazoia: Donostia/San Sebastiรกn 2016 Fundazioak bidali digun gutuna gaztelania hutsean dago. Ez du hitz erdirik euskaraz. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

166

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 290-2017 Nori: SAN SEBASTIAN SHOPS Arrazoia: San Sebastian Shops-ek GDM Moda Jaialdiaren barruan antolatu duen blogger lehiaketaren iragarkia txertatu du gaurko Diario Vascon. Hau al da "sano bilingüismo"? Ekimenak Donostiako Udala, Donostia Sustapena, Gipuzkoako Foru Aldundia eta Explore San Sebastian Region-en babesa du. San Sebastian Shops-ek, berriz, ez du iragarkian Donostia izena jarri. Erantzuna: DONOSTIAKO UDALEKO EUSKARA ZERBITZUAREN BURUA: San Sebastián Shops-ek Donostiako Udalaren eta Donostiako Sustapenaren babesa eta diru laguntza jasotzen duenez, Donostiako Udalak onartutako hizkuntza jarraibide berberak bete behar ditu. Besteak beste, herritarrei zuzendutako idatzizko komunikazio eta osagai guztiak (kartelak, iragarkiak, gutunak...) bi hizkuntza ofizialetan egin behar ditu, euskarari lehentasuna emanez. Horiek horrela, Donostiako Sustapenarekin eta San Sebastián Shops-ekin harremanetan jarriko gara, aurrerantzean egingo dituzten iragarkietan Udalaren Hizkuntza Jarraibideak betetzeko neurriak har ditzaten eskatzeko. Zeregin horretan laguntzeko Euskara Zerbitzuak hizkuntza aholkularitza eskainiko dio. Erantzuna: SAN SEBASTIAN SHOPS - GERENTEA: San Sebastian Shops-etik aurrera eramaten ditugun ekintza guztietan ardura eta arreta berezia jartzen dugu legedia autonomikoaren eta udalaren araudia betetzen; Euskal Herriko hiritar bakoitzak euskararen erabilerarako duen eskubidea zein den badakigulako, gure Autonomia Erkidegoko hizkuntza ofizialetako bat baita euskara. Egunetik egunera hobetzen saiatzen garen eta bereziki sentsibilizaturik gauzkan auzia da hau. Gure ardura den neurrian, eta 18/04/2017an GDMak Blogger lehiaketa sustatzeko Diario Vasco egunkarian argitaratu zuen iragarki-orrialdearen inguruan Hizkuntza Eskubideen Behatokiak igorririko behaketarekin bat egiten ditugu; euskararen, gure erkidegoko hizkuntza koofizialaren, erabilera egokia bermatzen duten irizpide batzuk urratu direlako. Haatik, euskararen trataera egokia bermatzeko zaintza handia mantendu behar dugula kontuan hartuz, garrantzitsua da gai jakin batzuk argitzea: 1. Blogger lehiaketa Gipuzkoa de Moda-rekin batera garatzen dugun ekintza da, Eusko Jaurlaritzaren eta Donostiako udalaren laguntza du eta “GIPUZKOA MODA FESTIBALA” izeneko dimentsio handiagoko kanpainak barneratzen du, azken hau Gipuzkoa de Modak bakarrik garatzen duelarik. 2. Komunikazio kanpaina; marka, eduki bide eta komunikazio kanalak “Gipuzkoa Moda Festibala” ekitaldia aurrera eramaten duten entitateen ardura dira, beraz, San Sebastian Shops-en kontroletik at geratzen dira, zeinak sektorearen informazioa soilik ahalbidetzen duen. 3. San Sebastian Shops lehiaketaren antolamenduan kolaborazio entitate gisa; parte hartuko duten saltokien gestioa eta haiekiko komunikazioari loturiko informazioa bakarrik hartzen du bere gain. Hau denbora osoan bi hizkuntzetan aurkeztu da, euskararen erabilera bermatuz. Era berean, blogger lehiaketaren inguruan kontsumitzaileentzat gure webgunean argitaratu den guztia euskaraz nahiz gazteleraz argitaratu da, hizkuntza bakoitzarentzako berezi dugun atalean. San Sebastian Shops-etik gure sektorean eta gure hiritarren artean euskara bultzatzeak duen garrantziaren jabe gara, horregatik, Donostiako Udaletxeak sustatutako Euskararen Aholku Batzordean aktiboki parte hartzen dugu, sektorean hizkuntza honen aldeko politikak zabaltzeko eta Euskararen Patronatuak aurrera eramaten dituen ekintzak gure hirian eta gure sektorean bultzatzeko. Horregatik guztiagatik, San Sebastian Shops-etik euskal autonomia erkidegoko legeetan hizkuntzaren inguruan barneratutako zuhurtziaz betetzeko konpromisoa hartzen dugu etorkizunean aurrera eramango ditugun ekintzetan. ________________________________________________________________________________________

167

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 333-2017 Nori: DONOSTIA TURISMOA Arrazoia: Donostiako Boulevard Zumardiko turismo-bulegoko atarian dagoen mapa turistikoak ez du Donostiako Udalean indarrean dagoen legea betetzen, euskarari ordez gaztelaniari ematen baitio lehentasuna. Erantzuna: DONOSTIA TURISMOA - MARKETING KUDEATZAILEA: Arrazoi du herritarrak, oraindik kanpoan dugun mapak ez dio euskarari behar duen lehentasuna ematen. Prest dugu mapa berria eta ahalik eta azkarren aldatu nahi dugu, baina udaletxeko logo berriaren zain gaude (maiatzean bertan berrituko dugu). Erantzuna: DONOSTIAKO UDALA - EUSKARA ZERBITZUA: Donostia Turismoa Donostiako Udaleko enpresa publikoa izanik, Donostiako Udalak onartutako hizkuntza jarraibide berberak bete behar ditu, besteak beste, herritarrei zuzendutako idatzizko komunikazio eta osagai guztiak (Kartelak, gutunakâ&#x20AC;Ś) bi hizkuntza ofizialetan egin behar ditu, euskarari lehentasuna emanez. Horiek horrela, Donostia Turismoa Sozietatearekin harremanetan jarri gara, enpresa publikoa izanik, Udalaren Hizkuntza Jarraibideak bete behar dituela gogorarazteko. Ez dugu dudarik Donostia Turismoa Sozietateak beharrezko neurriak hartuko dituela, baina hauen aplikazioaren jarraipena ere egin dezan eskatzen diogu, zeregin horretan Euskara Zerbitzuaren aholkularitza eta laguntza osoa duela azpimarratzen dugularik. ________________________________________________________________________________________

168

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 334-2017 Nori: DONOSTIAKO UDALA - SAN SEBASTIAN SHOPS Arrazoia: San Sebastian Shops-ek GDM blogger lehiaketaren orri osoko iragarkia argitaratu du gaurko Diario Vascon. "Lehiaketa" eta "sari hauek irabazi ditzakezu" hitzak kenduta informazio guztia espainiera hutsean dago. Lehiaketak Eusko Jaurlaritzaren, Donostiako Udalaren, Donostia Sustapenaren, eta Gipuzkoako Foru Aldundiaren sostengua du. Erantzuna: DONOSTIAKO UDALA - EUSKARA ZERBITZUA: San Sebastian Shops-ek Donostiako Udalaren eta Donostiako Sustapenaren babesa eta diru laguntza duenez, Donostiako Udalak onartutako hizkuntza jarraibide berberak bete behar ditu, besteak beste, herritarrei zuzendutako idatzizko komunikazio eta osagai guztiak (kartelak, iragarkiak, gutunak…) bi hizkuntza ofizialetan egin behar ditu, euskarari lehentasuna emanez. Horiek horrela, Donostiako Sustapenarekin eta San Sebastian Shopsekin harremanetan jarriko gara, aurrerantzean egingo dituzten iragarkietan Udalaren Hizkuntza Jarraibideak betetzeko neurriak har ditzaten eskatzeko. Zeregin horretan laguntzeko, Euskara Zerbitzuak hizkuntza aholkularitza eskainiko dio. Erantzuna: SAN SEBASTIAN SHOPS - GERENTEA: San Sebastian Shops-etik aurrera eramaten ditugun ekintza guztietan ardura eta arreta berezia jartzen dugu legedia autonomikoaren eta udalaren araudia betetzen; Euskal Herriko hiritar bakoitzak euskararen erabilerarako duen eskubidea zein den badakigulako, gure Autonomia Erkidegoko hizkuntza ofizialetako bat baita euskara. Egunetik egunera hobetzen saiatzen garen eta bereziki sentsibilizaturik gauzkan auzia da hau. Gure ardura den neurrian, eta 18/04/2017an GDMak Blogger lehiaketa sustatzeko Diario Vasco egunkarian argitaratu zuen iragarki-orrialdearen inguruan Hizkuntza Eskubideen Behatokiak igorririko behaketarekin bat egiten ditugu; euskararen, gure erkidegoko hizkuntza koofizialaren, erabilera egokia bermatzen duten irizpide batzuk urratu direlako. Haatik, euskararen trataera egokia bermatzeko zaintza handia mantendu behar dugula kontuan hartuz, garrantzitsua da gai jakin batzuk argitzea: 1. Blogger lehiaketa Gipuzkoa de Moda-rekin batera garatzen dugun ekintza da, Eusko Jaurlaritzaren eta Donostiako udalaren laguntza du eta “Gipuzkoa Moda Festibala” izeneko dimentsio handiagoko kanpainak barneratzen du, azken hau Gipuzkoa de Modak bakarrik garatzen duelarik. 2. Komunikazio kanpaina; marka, eduki bide eta komunikazio kanalak “Gipuzkoa Moda Festibala” ekitaldia aurrera eramaten duten entitateen ardura dira, beraz, San Sebastian Shops-en kontroletik at geratzen dira, zeinak sektorearen informazioa soilik ahalbidetzen duen. 3. San Sebastian Shops lehiaketaren antolamenduan kolaborazio entitate gisa; parte hartuko duten saltokien gestioa eta haiekiko komunikazioari loturiko informazioa bakarrik hartzen du bere gain. Hau denbora osoan bi hizkuntzetan aurkeztu da, euskararen erabilera bermatuz. Era berean, blogger lehiaketaren inguruan kontsumitzaileentzat gure webgunean argitaratu den guztia euskaraz nahiz gazteleraz argitaratu da, hizkuntza bakoitzarentzako berezi dugun atalean. San Sebastian Shops-etik gure sektorean eta gure hiritarren artean euskara bultzatzeak duen garrantziaren jabe gara, horregatik, Donostiako Udaletxeak sustatutako Euskararen Aholku Batzordean aktiboki parte hartzen dugu, sektorean hizkuntza honen aldeko politikak zabaltzeko eta Euskararen Patronatuak aurrera eramaten dituen ekintzak gure hirian eta gure sektorean bultzatzeko. Horregatik guztiagatik, San Sebastian Shops-etik euskal autonomia erkidegoko legeetan hizkuntzaren inguruan barneratutako zuhurtziaz betetzeko konpromisoa hartzen dugu etorkizunean aurrera eramango ditugun ekintzetan. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 370-2017 Nori: DONOSTIAKO UDALA - HIRITARREN SEGURTASUNEKO ZINEGOTZIA Arrazoia: Trafiko Saileko langile askok ez dute euskaraz ulertzen eta, legedia ez betetzeaz gain, gure hizkuntza-eskubideak urratzen dituzte egunero. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

169

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 375-2017 Nori: DONOSTIAKO UDALA - EUSKARA ZERBITZUA Arrazoia: Donostiako Udalak bart amiantoaren inguruan Altzan antolatutako batzarra espainolez izan zen. Galdera euskaraz egin nahi izan nuen, baina hizlariak erantzun zuen nahiago zuela gaztelaniaz. Entzule asko erdaldunak ziren, baina ez zegoen itzulpena egiteko baliabiderik. Egoeraren aurrean, galdera espainolez egin behar izan nuen. Ramos eta Gurpegui udaleko zinegotziak bertan zeuden. Enegarren aldia da legealdi honetan Altzan herritarren hizkuntza-eskubideak ez direla bermatzen udalaren ekitaldi batean. Erantzuna: DONOSTIAKO UDALEKO EUSKARA ZERBITZUAREN BURUA: Jasotako kexari erantzunez zera esan nahi dizugu: Donostiako Udalean Euskararen Erabilera Normalizatzeko Planaren 2.2.d) atalean jasotzen da jendaurreko ekitaldietan udalaren izenean ari diren langile zein ordezkariek euskara edo euskara eta gaztelania erabiliko dituztela. Horiek horrela, bilera antolatu zuten zuzendaritzako arduradunekin harremanetan jarri gara, aurrera begira, bi hizkuntzen arteko oreka lortzeko, eta, herritarrei galderak nahi duten hizkuntzan egiteko aukera emateko neurriak har ditzaten eskatzeko. Euskara Zerbitzuan lanean jarraituko dugu, udalak antolatutako jendaurreko ekitaldietan herritarren hizkuntza-eskubideak bermatzeko indarrean dauden hizkuntza jarraibideak bete daitezen. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 492-2017 Nori: DONOSTIAKO UDALA - EUSKARA ZERBITZUA Arrazoia: Donostiako Fortuna Kirol Elkarteak Conchako pasealekuan jarrita dituen bi kartel hauetan euskara ez da lehentasunez erabiltzen. Udalaren emakida bat izanik, hala izan beharko luke. Zergatik horrelako begirune falta gure hizkuntzari? Donostiako Udalak zergatik ez dio eskatzen ordenantza betetzea? Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 657-2017 Nori: DONOSTIAKO UDALA - PROIEKTU ETA OBRETAKO DEPARTAMENTUA Arrazoia: Donostiako Gladis Enea parkean obrak daude eta ohar guztiak gaztelera hutsean daude; antza denez, euskal hiztunok ez dugu segurtasun oharrik behar. Erantzuna: DONOSTIAKO UDALA - EUSKARA ZERBITZUA â&#x20AC;&#x201C; EUSKARA ZERBITZUAREN BURUA: Donostiako Udalaren Euskararen Ordenantzak eta baita indarrean dagoen Euskara Planak ere ezartzen dute, kontratatutako zerbitzua emateko osagai idatziren bat beharrezkoa balitz (inprimakiak, jakinarazpenak, oharrak, seinaleztapena, errotulazioa, azalpenak,...) bi hizkuntza ofizialetan idatziko direla, euskarari lehentasuna emanez. Ondorioz, kexa jaso bezain laster arduradunei jakinarazi eta zuzendu zuten aipaturiko errotulazioa. Horregatik, herritarrari eskertzen diogu kexa jarri izana, huts edo gabeziak antzematen laguntzen digulako. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 747-2017 Nori: DONOSTIA KULTURA Arrazoia: Donostia kultura web orrian euskara aukeratu ondoren, erreserba euskaraz burutu dut. Sarreren baieztapen e-maila eta ordainketarena, biak, izenburua gaztelera hutsean dutela iritsi zaizkigu. Barrualdea ele bietan, gaztelera lehenetsiz. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 765-2017 Nori: DONOSTIAKO UDALA - MUGIKORTASUN DEPARTAMENTUA Arrazoia: Donostian Parking Easo-Mugaburu S.L.k kudeatzen duen Autonomia kaleko aparkalekuan dirumakina gaztelera hutsean zegoen. Nola da posible Donostia batean? Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

170

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 854-2017 Nori: DONOSTIAKO UDALA - EUSKARA ZINEGOTZIA Arrazoia: Donostiako Udalak bizilagunekin antolatutako bilera batean ez du itzulpen sistemarik eskaini. Euskaraz egin ditut nire parte-hartzeak, baina euskaraz ez dakiten bizilagunek ez dute ulertu zer esan dudan, inork ez dielako itzuli. Nik ez dut nire burua itzuliko, eta nahi dudanez nire bizilagunek ezagutzea nire iritzi eta ideiak, udalak bultzatzen nau gaztelaniaz egitera. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 989-2017 Nori: DONOSTIAKO UDALA - EUSKARA ZERBITZUA Arrazoia: Donostiako Kontxa Pasealekuan, obrako eremua mugatzeko sarean jarritako kartel txiki guztiak gaztelaniaz daude. Erantzuna: DONOSTIAKO UDALEKO EUSKARA ZERBITZUAREN BURUA: Kexan argazkirik erantsi ez denez, obra horretako hesia ikuskatu dugu eta lan horien ardura duen Udal Zuzendaritzarekin harremanetan jarri gara. Obrako hesietan ageri den testua (“Obras especiales”) lanak egiten ari den enpresaren izena eta logoa dira. Euskararen arloan indarrean dagoen legeriaren eta araudiaren-arabera, udalak ez du eskumenik enpresen izenetan edo logoetan hizkuntzaren erabilera arautzeko, eta, beraz, ezin dio eskatu horiek euskaraz jar ditzan. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 992-2017 Nori: DONOSTIAKO UDALA - EUSKARA ZERBITZUA Arrazoia: Donostiako Udalak aste honetan zabaldu du Koldo Mitxelena Kultur Gunean “EnvejezANDO” erakusketa. Erakusketa guztia gaztelania hutsean dago. Nola da posible Donostiako Udalak euskara ez bermatzea erakusketa honetan? Abenduaren 9ra arte zabalik egongo dela jakinda, erakusketa euskaratzeko eskatzen dut. Erantzuna: DONOSTIAKO UDALA - EUSKARA ZERBITZUA: Erakusketa horren antolatzaileetako bat Donostiako Udala izanik, erakunde horrek onartutako hizkuntza jarraibideak bete behar ditu erakusketak; besteak beste, herritarrei zuzendutako komunikazio eta osagai guztiak (kartelak, iragarkiak, gutunak, web orria…) euskaraz edo bi hizkuntza ofizialetan eginez, baina euskarari lehentasuna emanez. Euskararen Ordenantzak, bai eta indarrean dagoen Euskara Planak ere, irizpide bera ezartzen die diru laguntzak jaso nahi dituzten ekimenen antolatzaileei; hau da, publizitaterako euskarriak euskaraz ala euskarari lehentasuna ematen dioten ele bietan egin behar dituztela. Horiek horrela, kexan aipatzen den erakusketaren antolatzailearekin, Donostiako Udaleko Donostia Lagunkoiarekin, harremanetan jarri gara, eta honako hau adierazi digute: Donostiako Udalaren Hizkuntza Jarraibideen jakinaren gainean daudela, baina erakusketaren formatuak eta izaerak (Paz Martin arkitekto madrildarrak sortu eta ekoitzitako erakusketa ibiltaria) ez dutela aukerarik ematen edukiak bigarren hizkuntza batean errotulatzeko. Gabezia horri nolabait aurre egiteko, esku-orri bat atera dutela euskaraz eta gaztelaniaz, erakusketaren ikusleen artean banatzeko. Esku orri horretan, erakusketaren laburpen bat egiteaz gain, hura ulertzen laguntzen duten ardatz garrantzitsuenak azaltzen dira. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1018-2017 Nori: DONOSTIA KIROLA Donostiako Kiroletako Udal Patronatua Arrazoia: Donostian, Zuhaizti izeneko udal kiroldegia dago. Bertan taberna bat dago. Taberna kanpoan, arbel bat jartzen dute egunero beraien eskaintzak azaltzeko. Gehienetan gaztelera hutsean egoten da. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

171

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1029-2017 Nori: DONOSTIAKO UDALA - HIRITARREN SEGURTASUNEKO ZINEGOTZIA Arrazoia: Azaroaren 26an, kalean izandako egoera baten inguruan Donostiako Udaleko Udaltzaingora deitu nuen, eta gazteleraz hitz egiteko eskatu zitzaidanean, euskaraz artatuko ninduenik ote zegoen galdetuta, ezezkoa erantzun zitzaidan. Segidan Donostiako Ertzaintzara deitu nuen eta egoera berarekin egin nuen topo. Ezin izan nuen burutu asmo nuen gestioa euskaraz egin ahal izan, ez udaltzaingoan ez eta ertzaintzan ere, euskaraz artatuko ninduenik ez zegoela. Gaueko 22:10 eta 22:30 bitarte izan zen. Erantzuna: DONOSTIAKO UDALTZAINGOAREN OFIZIALA: Esan behar da azaroaren 26an 092 telefonoan zegoen agentea ez dela zentraleko agentea. Behin betiko agenteek euskaraz dakite, eta orokorrean, euskaraz erantzuten dute. Egun horretan, ordea, zentraleko agenteak, egoera pertsonalak direla medio, ez zeuden lanean, eta, horregatik, ezin izan zen euskarazko arretarik eskaini. Sentitzen dugu herritarrari gertatutakoa eta saiatuko gara horrelakorik berriro gerta ez dadin. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1046-2017 Nori: DONOSTIAKO UDALA - EUSKARA ZERBITZUA Arrazoia: Donostiako Frantziako pasealekuan Gabonetarako jarritako arrapalako arauetan gaztelera gailentzen da. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1155-2017 Nori: DONOSTIAKO UDALA - EUSKARA ZINEGOTZIA Arrazoia: Hona hemen Donostiako Udaletxean DBizi zerbitzuak bidalitako mezuak...akats ortografikoekin. Uffffffffffff… oraindik horrela! Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 120-2017 GIPUZKOA Nori: ARRASATEKO UDALA Arrazoia: Arrasaten egiten ari diren obra-lanetan jarritako oharrean euskarazko testua guztiz okerra da. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 300-2017 Nori: DEBAKO UDALA Arrazoia: Debako Udaleko Zerga-Bilketa Sailera deitu nuen helbideratzeko kontu korrontea aldatzeko eta gaztelaniaz artatu ninduten, nahiz eta euskaraz nahi nuela adierazi. Euskaraz zekiena bajan zegoela esan zidan. Nire ustez, ez da nahikoa arrazoi. Lotsatzekoa da nire herriko udaletxean euskaraz ezin artatua izatea eta tramiteak euskaraz egin nahi izatea kapritxo bat izango balitz bezala sentitzea. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 987-2017 Nori: ERRENTERIAKO UDALA Arrazoia: Azaroaren 11n, goizeko 09:15ak aldera Errenterian aparkaturik neukan furgonetaren bila joan nintzen. Iritsi nintzenean, furgoneta gaizki aparkatzeagatik isuna jarri zidatela ikusi nuen. Furgoneta gaizki aparkaturik zegoela onartu eta, 15 minutu baino izan ez zirenez, isuna kentzeko eskatzera hurbildu nintzen bi udaltzainengana. Bietako batek, euskalduna bera, esan zidan bere lankidea izan zela isuna jarri zuena eta berarekin negoziatzeko. Bigarren udaltzainari (erdaldunari) euskaraz zuzendu nintzaionean honek “no te entiendo” eta “me cuesta mucho expresarme” erantzun zidan harrotasunez. Agente honen plaka zenbakia 161 zen. Errenteriako herritarrak eskubidea dugu euskaraz aritzeko, baita trafikoa eta segurtasunaz arduratzen diren udaltzainekin ere. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

172

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 589-2017 Nori: HONDARRIBIKO UDALA Arrazoia: Hondarribiko Udalak euskararekiko duen jarrera salatu nahi dut. Hona hemen, adibide bat: Hondarribiko Udalaren Udalerria Batzordeak, bere azterketarako, bidalitako dokumentua gaztelania hutsean dago Erantzuna: HONDARRIBIKO UDALA - JARDUNEKO ALKATEA: Txostena gaztelania hutsean egotea ez da udalaren ohiko jarrera; batzordeetara doazen ia txosten guztiak euskaraz eta gaztelaniaz doazelako, nahiz eta noizean behin denborarik izan ez delako edo koordinazioan akatsen bat izan delako agiria gaztelania hutsean egotea suertatu. Bestetik aipatu behar da txostena jadanik itzulia dagoela eta batzordekideei bidali zaiela. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 590-2017 Nori: HONDARRIBIKO UDALA Arrazoia: Orain Irunen bizi naizen arren, hondarribiarra naiz eta Hondarribiko gaien jarraipena egiten dut. Nire kexarekin Hondarribiko Udalak euskararekiko duen jarrera salatu nahi dut, izan ere, udal arkitektoak bere azterketarako egindako txostena gaztelania hutsean baitago. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 299-2017 Nori: IRUNGO UDALA Arrazoia: Bart gauean alkoholemia kontrol batean gelditu gintuzten Irungo Iparralde etorbidean. Galdera guztiak gazteleraz egin zizkiguten. Nik euskaraz erantzun nien arren, ez zuten deitu euskaraz zekien inor eta ez ziguten euskaraz egin. Errespetu falta galanta Korrika hasi den une honetan. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 936-2017 Nori: TOLOSAKO UDALA - EUSKARA ZERBITZUA Arrazoia: Tolosako Rondilla kalean egiten ari diren obretan kartelek honako hau diote "paso para peatones" eta "circular por la otra acera". Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 826-2017 Nori: ZUMARRAGAKO UDALA Arrazoia: Irailaren 17an, Diario Vasco egunkarian, Zumarragako Udalak ateratako iragarkia gaztelania hutsean zegoen. Erantzuna: ZUMARRAGAKO ALKATEA: Kontua da 2017-09-19an Berria egunkarian ere argitaratu zela, euskaraz erantsirik argazkia. Zumarragako Udalbatzak 1992ko urriaren 13an erabaki zuen udalak "sortzen duen informazio guztia, prentsa idatziz bideratu nahi denean, Euskaldunon Egunkarira (egun, Berriara) ere bideratzea". Ondorioz, euskaraz Berriara bidaltzen da eta gazteleraz beste egunkari batera. Bide batez, jakinarazi nahi da Zumarragako Udaleko Tokiko Gobernu Batzordeak, 2013ko azaroaren 18an , onartu zuela "Udal Barruko Euskararen Erabileraren Plana 2013-2017 aldirako". Bertan, besteak hauxe esaten da: b) Idatzizko harremanetan: b.1) Herritarrei zuzendu beharreko dokumentazioa euskaraz eta gaztelaniaz egongo da, baina beti euskarari emango zaio lehentasuna. Hala ere, herritarrak propio euskararen aldeko aukera egiten duenean, euskara hutsean emango zaio erantzuna. Beraz, laburbilduz, legeak berez iragarki bat argitaratzera behartzen du, baina udal honek bi egitea erabakia du; bata euskaraz eta bestea gazteleraz, lana eta gastua bikoiztuz. Bukatzeko, estimagarria litzateke kexua jarri duen herritar horri informazio horixe jakinaraztea, herritarren hizkuntza-eskubideen alde erakusten duen konpromisoa eskertzearekin batera. ________________________________________________________________________________________

173

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

IPAR EUSKAL HERRIKO UDALAK ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 869-2017 Nori: BAIONAKO HERRIKO ETXEA Arrazoia: Baionako Glain parkingeko komun publikoetan eman oharrak eta argibideak frantsesez baizik ez dira. Beraz, euskaldunon hizkuntza-eskubideak urratuak dira. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 870-2017 Nori: BAIONAKO HERRIKO ETXEA Arrazoia: Baionako Glain kaleko parkingean, ordain-makinako oharrak eta argibideak frantses hutsean dira. Euskaldunon hizkuntza-eskubideak urratuak dira. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 685-2017 Nori: Donapaleuko Turismo Bulegoa Arrazoia: Donapaleuko Turismo Bulegoan sartu eta euskaraz zekiten galdegin nuen, beren herriko informazioa behar bainuen. Espainolez, frantsesez eta ingelesez artatua izan nintekeela erran zidaten, baino ez bertako hizkuntzan. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1050-2017 Nori: DONIBANE LOHIZUNEKO HERRIKO ETXEA Arrazoia: Donibane Lohizuneko seinaletika frantses hutsean da. Ulertu behar dut euskaldunontzat ez dela debekurik edo kiroldegirik? Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1107-2017 Nori: DONIBANE LOHIZUNEKO HERRIKO ETXEA Arrazoia: Donibane-Lohizuneko kaleetan araututako aparkalekuetan ordainketa egiteko makinak eta horien jarraibideak ez daude euskaraz. Makinek frantses hutsean dauden tiketak inprimatzen dituzte. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 416-2017 Nori: HENDAIAKO HERRIKO ETXEA Arrazoia: Hendaian OTA ordaindu dudanean, makinak espainolez edo frantsesez lan egiteko aukera ematen du eta ez euskaraz. Ateratzen den tiketa frantses hutsean dago Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 739-2017 Nori: HENDAIAKO HERRIKO ETXEA Arrazoia: OTA ordaintzeko argibideak frantses hutsean daude, baita tiketa ere. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 560-2017 Nori: KANBOKO HERRIKO ETXEA- LA VILLA ARNAGA Arrazoia: Arnagak jo eta ke frantsesaren alde! Maiatzaren 18 eta 21 bitartean egingo den “Festival Musical et Littéraire” delakoaren egitaraua frantses hutsean dago. Arnaga Kanboko Herriko Etxeari dagokiola kontutan ukan behar duzue, eta auzapezak antolatzen den oro badaki. Gainera euskaldun parte hartzaile bakarra dago, Itxaro Borda. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

174

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 561-2017 Nori: KANBOKO HERRIKO ETXEA - LA VILLA ARNAGA Arrazoia: Berriz ere Arnagako egitaraua frantses hutsean. Arnagako ardura Kanboko Herriko Etxeak du, hau da Bru jaunak. Noizko elebitasuna gure Herriko Etxean? Parte hartzaile bakarra dago euskalduna Itxaro Borda. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 595-2017 Nori: MIARRITZEKO MEDIATEKA - LA MEDIATHEQUE DE BIARRITZ Arrazoia: Miarritzeko Mediatekako gazteentzako programazioa frantses hutsean dago. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1056-2017 Nori: MIARRITZEKO HERRIKO ETXEA Arrazoia: Miarritzeko lurpeko aparkalekuko errotulu eta idazki guzti-guztiak erdara hutsean daude; guztiak frantsesez eta zenbait elebidun (frantsesez eta ingelesez) badira. Baina euskararen arrastorik ez da. Aparkaldia ordaintzeko makinetan lau hizkuntzaren artean (frantsesa, alemana, gaztelania eta ingelesa) hautatzen ahal da, baina euskara ez. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 683-2017 Nori: SANTA-GRAZIKO HERRIKO ETXEA Arrazoia: Santa-Graziko Herriko Etxeko sarrerako neskak euskaldunak diren arren, ez da nahikoa. Zuberoako tokirik bisitatuenean eskuara lehenbiziko hizkuntza beharko luke, begibistakoen dagoena; Euskal Herritarrok eroso ibiltzeko eta bertaratzen diren atzerritarrek ohartzeko bertako hizkuntza eskuara dela. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 447-2017 Nori: SARAKO HERRIKO ETXEA Arrazoia: Sarako Herriko Etxeak bidali bozkatzeko karta frantsesez da osoki. Informazione pribatua ere frantses hutsean zen. Hau euskaldunon hizkuntza-eskubideen aurka doa. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 401-2017 Nori: UZTARITZEKO HERRIKO ETXEA Arrazoia: Uztaritzeko Herriko Etxeari kexa jarri nahiko nioke seinalea frantses hutsean jarri duelako. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 422-2017 Nori: UZTARITZEKO HERRIKO ETXEA Arrazoia: Uztaritzeko Herriko Etxeari kexa jarri nahiko nioke seinalea frantses hutsean jarri duelako. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 423-2017 Nori: UZTARITZEKO HERRIKO ETXEA Arrazoia: Uztaritzeko Herriko Etxeari kexa jarri nahiko nioke seinalea frantses hutsean jarri duelako. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

175

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 907-2017 Nori: UZTARITZEKO HERRIKO ETXEA Arrazoia: Uztaritzeko Herriko Etxeari kexa jarri nahiko nioke informazionea frantses hutsean emateagatik. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 908-2017 Nori: UZTARITZEKO HERRIKO ETXEA Arrazoia: Uztaritzeko Herriko Etxeari kexa jarri nahiko nioke frantses hutsean komunikatzeagatik. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1049-2017 Nori: UZTARITZEKO HERRIKO ETXEA Arrazoia: Uztaritzeko Herriko Etxeari kexa jarri nahiko nioke agiria frantses hutsean emateagatik. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1110-2017 Nori: UZTARITZEKO HERRIKO ETXEA Arrazoia: Uztaritzeko Herriko Etxeari kexa jarri nahiko nioke agiria frantses hutsean eman eta herriko erabakia ez aplikatzeagatik. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

176

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

NAFARROAKO UDALAK ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 45-2017 Nori: IRUÑEKO UDALA - Alkatetza JOSEBA ASIRON Arrazoia: Iruñeko Arga ibaiaren pasealekuan dagoen errotulu honetan alde nabaria dago hizkuntza bakoitzari emandako letren tamainan. Euskarak gutxiago balio al du? Erantzuna: IRUÑEKO UDALA: Iruñeko Udalean kontziente gara hizkuntzen kudeaketaren arloan arazoak daudela; izan ere, bi hizkuntzen arteko parekidetasuna hausteaz gain, euskararen ordenantzak ezartzen duena ez baita betetzen. Aspalditik datozen arazoak dira eta konpontzeko ahaleginetan ari gara. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 64-2017 Nori: IRUÑEKO UDALA - Alkatetza JOSEBA ASIRON Arrazoia: "Amaiur azken gaztelua" erakusketan euskarazko testuek ez dute gaztelaniazkoen tamaina eta kontrastea, euskararen ordenantzaren 2012ko aldaketak agindu zuen bezala (NAO: 2012/07/05). Kosta egiten zen testuak ongi irakurtzea, are gehiago denbora bat pasa ostean. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 146-2017 Nori: IRUÑEKO UDALA - Alkatetza JOSEBA ASIRON Arrazoia: Otsailak 9, gaueko 21:45eak. Iruñeko udaltzainen ibilgailuen gordailura joan naiz isuna ordaindu eta autoa jasotzera. Bertara iritsitakoan interesgarria iruditu zaidan oharra ikusi dut: garabiak ibilgailua eraman aurretik sakelakoan abisua jasotzeko aukera eskaintzen duen zerbitzua dagoela. Oharra gaztelaniaz baino ez, gainerako oharrak bezalaxe. Zerbitzu hori baliatu nahi dudanez, eskaera egiteko orria eskatu diot emakumezko bulegariari. Orria gaztelaniaz eman dit. Nahiago dudala euskaraz esan diot. Ez dagoela erantzun dit eta erantzuna ematerakoan nirekiko zuen jarrera aldatu dela sentitu dut. Isuna ordaintzeko izapidea etorri da ondoren. Gaztelaniaz eman dit ordainagiria. Nahiago dudala euskaraz esan diot. Bere erantzuna: "eso no tenemos, nosotros no podemos hacer". Eskaera-orria eskatu diot, bertan udalak zerbitzu honetan dauden gabezien berri idatzi asmoz eta langileak "aquí no tenemos" erantzun dit. Zur eta lur gelditu naiz. Nola da posible eskaera-orririk ez egotea non eta udalaren zerbitzu batean? "Como mucho una hoja de descargo" esanez, gaztelaniaz baino ez dagoen inprimaki bat eman dit. Euskarazkoa eskatu eta ez dagoela. Orriari ezin diodala sarrera bertan eman esan dit eta non aurkeztu azaltzen duen informazio-orria eman dit, hau ere gaztelaniaz baino ez. Une horretan barneko bulegoan zegoen udaltzaina etorri da, izapidea egina zegoela adieraziz. Halako batean, 10 minutu pasa izanen ditut euskarazko orriak eskatu eta eskatu, bulegariak bat-batean eta amore emateko asmorik ez nuela ikusirik "aquí hay una tecla que me deja sacar en euskara" esan eta euskaraz den ordainagiria inprimatu dit. Ondoren, gaztelaniazko aleari baino ez dio jarri zigilua, ordea. Haserre eta triste gelditu naiz. Iruñean dugun udala edukita, nola da posible bertako langile batek euskarazko inprimaki eta orriak izan eta horiek eman nahi ez izatea hala eskatzen dituen herritarrari? Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 162-2017 Nori: IRUÑEKO UDALA - Alkatetza JOSEBA ASIRON Arrazoia: Iruñeko Kanpaia kaletik pasa nintzen eta Iruñeko Udalak jarritako seinale bat ikusi nuen. Ez zegoen euskaraz. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

177

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 178-2017 Nori: IRUÑEKO UDALA - Alkatetza JOSEBA ASIRON Arrazoia: Iruñeko Udalaren jakinarazpena jaso dugu otsailean. Ez dago euskaraz; gaztelania huts-hutsean baino ez da: "OVP - SEG CIUDADANA". Guk aurretik eskaera euskaraz aurkeztu genuen eta hari loturiko jakinarazpena da orain jaso duguna. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 218-2017 Nori: IRUÑEKO UDALA - Alkatetza JOSEBA ASIRON Arrazoia: Iruñeko Udaletxera joan naiz eguerdiko 12:30ak aldera. Eraikinaren atzeko atetik sartu eta bertan zegoen udaltzainari euskaraz egin diot. Ez nau euskaraz artatu. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 236-2017 Nori: IRUÑEKO UDALA - Alkatetza JOSEBA ASIRON Arrazoia: Iruñeko zezen plazako udal aparkalekuan erabiltzaileei zuzendutako argibideak gaztelania hutsean idatzita daude. Ez dute euskarazko ordainik. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 259-2017 Nori: IRUÑEKO UDALA - Alkatetza JOSEBA ASIRON Arrazoia: Iruñeko Udaletik zoru publikoa okupatzeko igorri diguten orria gaztelania hutsean dago. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 337-2017 Nori: IRUÑEKO UDALA - Alkatetza JOSEBA ASIRON Arrazoia: Iruñeko Udalak Kondestable jauregian duen egoitzan eskabide bat aurkeztu dut eta ez naute euskaraz artatu. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 390-2017 Nori: IRUÑEKO UDALA - Alkatetza JOSEBA ASIRON Arrazoia: Martxoaren 29an 010 zenbakira deitu nuen Civivox Zabalguneko ikastaro batean izena emateko. Langile euskaldunarekin egon nahi nuela adierazi nuen, baina langile euskaldunak lanpetuta zirenez, euskaraz ez zekienarekin egin nuen izen-ematea. Ez dakit horregatik edo beti horrela den, baina izen-ematea ordaindu nuenean, orriak ez nituen euskaraz jaso. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 473-2017 Nori: IRUÑEKO UDALA - Alkatetza JOSEBA ASIRON Arrazoia: 2015ean helbide fiskala aldatzeko agiria euskaraz emateko eskaera egin zen Iruñeko Udalean. Udalak baietz erantzun zuen abuztuan, baina egokitzapen informatiko batzuk egin behar zirela. 2017an, urte eta erdi beranduago, egoerak bere horretan dirau, Nafarroako Arartekoak 2017ko otsailaren 13an udalari herritarrek administrazioei euskaraz egiteko eta erantzuna euskaraz jasotzeko eskubidea dutela gogorarazi arren. Bien bitartean Nafarroako Administrazio Auzitegiak afera bukatutzat eman du Iruñeko Udalak eskaera onartu eta “horretan ari zela” erantzun zuela kontuan hartuta. Norbaitek helbide fiskala aldatzeko agiria euskaraz nahi badu, bego lasai, Iruñeko Udala “horretan ari da”. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

178

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 545-2017 Nori: IRUÑEKO UDALA - KIROL ALORRA Arrazoia: Iruñeko Arantzadi Udal Igerilekuan bonoa eskuratzeko aurkeztu beharreko agiriak zein diren jakinarazten duen oharraren euskarazko bertsioa guztiz euskaratua ez egoteaz gain, oso euskara traketsean idatzita dago; ezin da ulertu gaztelaniazko bertsioa irakurri ezean: "Abonetan beherapenak: guztiko dokumentazioa fotokopiak". Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 550-2017 Nori: IRUÑEKO UDALA - Alkatetza JOSEBA ASIRON Arrazoia: Iruñeko San Saturnino kalean obrak zirela eta ibilgailua erretiratzeko eskatzen zuen Udaltzaingoaren oharra ez zegoen euskaraz, gaztelania hutsean baizik. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 568-2017 Nori: IRUÑEKO UDALA - Alkatetza JOSEBA ASIRON Arrazoia: Iruñeko Udalak Community Manager eta Desinfekzioko Mantenimenduko Arduradun lanpostuetan aldi baterako kontratuarekin aritzeko izangaien zerrendak hautaproba bidez osatzeko deialdiak argitaratu ditu. Iruñeko Udalaren webgunean ezin dira euskaraz eskuratu hautaprobetan parte hartzeko baldintzak. Espainieraz bakarrik zintzilikatu dituzte. Euskaldunak bigarren mailako hiritar berriz ere. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 583-2017 Nori: IRUÑEKO UDALA - Alkatetza JOSEBA ASIRON Arrazoia: Udalak argitaratu berri du web orri bat Sanferminei buruzko informazioa emateko (http://www.sanferminoficial.com), baina erabat gaztelaniaz dago. Albisteak dio euskarazko bertsioa ere baduela, baina ez dago aktibo. Erdal hiztunek informazioa euskaldunok baino lehenago jasotzeko eskubidea dute ala? Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 616-2017 Nori: IRUÑEKO UDALA - Alkatetza JOSEBA ASIRON Arrazoia: Iruñeko Udalak hedabideei dei egin die Sanferminei buruzko informazioa emateko. Bilkuraren nondik norakoen berri emateko euskarriak gaztelania hutsean idatzita zeuden. "Encuentro Informativo San Fermin 2017" zioten. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 618-2017 Nori: IRUÑEKO UDALA - Alkatetza JOSEBA ASIRON Arrazoia: Iruñeko Udaltzaingoak kalea libre uzteko oharra jarri du Joan Labritekoaren kalean, ohi bezala, gaztelania hutsean. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 649-2017 Nori: IRUÑEKO UDALA - Alkatetza JOSEBA ASIRON Arrazoia: Sanferminetara joan eta sorpresa: Nafarroa etorbideko 3. zenbakiaren parean Iruñeko Udalak jarritako trafiko seinalea gaztelania hutsean dago. Euskaratu ezazue mesedez, euskaraz bizi nahi dugu-eta. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

179

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 651-2017 Nori: IRUÑEKO UDALA - Alkatetza JOSEBA ASIRON Arrazoia: Irantzuko Monasterioaren plazako plaka gaztelania hutsean dago. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 653-2017 Nori: IRUÑEKO UDALA - Alkatetza JOSEBA ASIRON Arrazoia: Iruñeko Udalak Barañain etorbidean jarritako plaka bat gaztelania hutsean dago. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 669-2017 Nori: IRUÑEKO UDALA - Alkatetza JOSEBA ASIRON Arrazoia: Iruñeko Udalak langile euskaldunak alboratu ditu prestakuntzarako zerbitzu berezietarako zerrendak osatzerakoan, euskara ez baitu baloratu. Langile finkoak sustatu nahi izatea argudiatu du euskararen ezagutza ez baloratzeko. Kanpoko zerrendak osatzerakoan, aldiz, euskara merezimendu gisa baloratu du. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 691-2017 Nori: IRUÑEKO UDALA - Alkatetza JOSEBA ASIRON Arrazoia: Iruñeko Udalak gaztelera hutsean bidali ditu tabernei zuzendutako jakinarazpenak. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 692-2017 Nori: IRUÑEKO UDALA - Alkatetza JOSEBA ASIRON Arrazoia: Iruñeko Udalak gaztelania hutsean bidali du isunaren jakinarazpena. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 695-2017 Nori: IRUÑEKO AUTOBUS GELTOKIA Arrazoia: Iruñeko autobus geltokiko tabernan idatzi guztiak gaztelaniaz baino ez daude, ingelesez eta gazteleraz, euskaraz bakar bat ere ez. Langileari euskaraz egin eta gazteleraz errepikatu behar izan diogu. Erantzuna: IRUÑEKO AUTOBUS GELTOKIA - ADMINISTRAZIO SAILA: Iruñeko autobus geltokian dagoen Arbeloa ostatua geltoki barruan lokala alokatuta daukan enpresa pribatua da, eta ez dago gure esku haien idatziak euskaraz idaztea. Guk geltokian jartzen ditugun ohar guztiak euskaraz eta gaztelaniaz idazten ditugu, biak direlako Nafarroako hizkuntza berekiak. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 730-2017 Nori: IRUÑEKO UDALA - Alkatetza JOSEBA ASIRON Arrazoia: Navas de Tolosa kalean, Iruñeko Udalak obren berri emateko jarri duen seinaleak gaztelania hutsean du testua. Ez du Iruñeko Udalaren Ordenantza errespetatzen. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 733-2017 Nori: IRUÑEKO UDALA - Alkatetza JOSEBA ASIRON Arrazoia: Iruñeko Navas de Tolosa kalean dagoen udaltzaingoaren oharra gaztelania hutsean dago. Ez du Iruñeko ordenantza errespetatzen. Bada garaia elebitasunari heltzeko! Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

180

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 734-2017 Nori: IRUÑEKO UDALA - Alkatetza JOSEBA ASIRON Arrazoia: Iruñeko San Saturnino kalean udaltzaingoaren oharra gaztelania hutsean dago. Bada garaia elebitasunari heltzeko! Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 768-2017 Nori: IRUÑEKO UDALA - Alkatetza JOSEBA ASIRON Arrazoia: Iruñeko Anaitasuna kiroldegiaren ondoan aparkatu dut eta hau bezalako hamarnaka kartel ikusi ditut. Ez zeuden euskaraz. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 844-2017 Nori: IRUÑEKO UDALA - Alkatetza JOSEBA ASIRON Arrazoia: Iruñeko Udalaren Herritarren Segurtasun arlora deitu dut eta ez naute euskaraz artatu euskaldunik ez zegoelako. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 847-2017 Nori: IRUÑEKO UDALA - Alkatetza JOSEBA ASIRON Arrazoia: Community Manager lan-deialdian parte hartzeko EGA eskatzen duten arren, gaur lehen froga egiteko unean azalpen guztiak gaztelania hutsean eman dituzte eta oharren orrialdea zein azterketako galderak ere halaxe eman dizkigute. Ele bietan eman diguten gauza bakarra erantzunen plegua izan da. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 848-2017 Nori: IRUÑEKO UDALA - Alkatetza JOSEBA ASIRON Arrazoia: Pasa den astean soziologo lan-deialdiko lehen froga egin genuen NUPen eta azalpen guztiak, azterketako galderak zein argibideen orrialdea, gaztelania hutsean eman zizkiguten. Ele bietan zegoen gauza bakarra erantzunen plegua izan zen. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 877-2017 Nori: IRUÑEKO UDALA - Alkatetza JOSEBA ASIRON Arrazoia: Iruñeko Arrosadia kiroldegiko argibideak gaztelania hutsean daude. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 894-2017 Nori: IRUÑEKO UDALA - Alkatetza JOSEBA ASIRON Arrazoia: Iruñeko Udalaren eskumenekoa omen da Descalzos kaleko igogailuaren jatetxea. Jatetxea berrireki da eta kanpoko errotulazio guztia gaztelania hutsean dago. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 899-2017 Nori: IRUÑEKO UDALA - Alkatetza JOSEBA ASIRON Arrazoia: Iruñeko Udalak Donapean jarrita duen bide-seinalea gaztelania hutsean dago, ez euskaraz. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

181

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 977-2017 Nori: IRUĂ&#x2018;EKO UDALA - Alkatetza JOSEBA ASIRON Arrazoia: IruĂąeko Udaltzainek Biurdana kalean jarritako oharra gaztelaniaz baino ez dago; lanak egin behar dituztela eta ibilgailuak kentzeko eskatzen dute. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 170-2017 Nori: ALTSASUKO UDALA Arrazoia: Udal erabaki baten aurkako alegazioak aurkezteko agiriak eskatu ditugu Altsasuko Udalean (txosten teknikoa eta bilkuraren akta). Eskaera euskaraz egin arren, gaztelania hutsean eskuratu dizkigute biak ala biak. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 351-2017 Nori: ALTSASUKO UDALA Arrazoia: Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergaren (PFEZ) agiria gaztelania hutsean banatzen dute Altsasuko Udalean. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 461-2017 Nori: ALTSASUKO UDALA Arrazoia: Gaztelania hutsean jaso dut Altsasuko Udalaren ebazpena. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 862-2017 Nori: ALTSASUKO UDALA Arrazoia: Altsasuko Musika eta Dantza Eskolan euskaraz ez dakiten ordezko irakasleak kontratatu dituzte, besteak beste, Musika Hizkuntzako eta Eskusoinu eta Trikitixako irakasleak. Erantzuna: ALTSASUKO MUSIKA ETA DANTZA ESKOLA: Salatutakoa egia dela onartu eta azalpena ematea erabaki du Musika eta Dantza Patronatuak. Egun eskolako langile guztiek betetzen dituzte euskara eskakizunak. Lan eskaintzak argitaratzen direnean eta lan poltsak osatzerakoan euskara eskakizun baztertzailea da. Irailean hizkuntza musikaleko eta akordeoi eta trikitixako irakasleen ordezkoak kontratatu behar izan ditu eskolak. Bi kasuetan postu horietarako osatuta zituen lan poltsetara jo du. Akordeoi eta trikitixa espezialitatean aurkeztu eta betebehar guztiak betetzen zituen pertsona bakarra iraila arte egon den irakaslea zen, beraz, ez zegoen beste hautagairik. Hizkuntza musikaleko lan poltsan zeuden hautagaiei deitu zitzaien, baina inork ez zuen ordezkapena egiteko interesik izan. Titulazioa daukaten musika-irakasleak aurkitzea zaila da, gutxi baitira kontserbatorioko ikasketak dituztenak. Are gutxiago kontratua motza izan behar denean eta ikasturtea hasita dagoenean. Perfila osorik betetzen zuten irakasleak bilatu ziren, baina ez ziren aurkitu. Hori horrela, aukerak bi ziren: erabiltzaileak zerbitzurik gabe uztea edo zerbitzua gazteleraz ematea. Denboran mugatua den egoera bat zenez, eskolak nahiago izan du gaztelerazko zerbitzua ematea, zerbitzurik ez ematea baino. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 508-2017 Nori: ANTSOAINGO UDALA Arrazoia: Antsoaingo Udalak deialdia argitaratu du peoi-garbitzaile lanpostua aldi baterako betetzeko izangaien zerrenda oposizio bitartez osatzeko. Udalaren webgunean ezin dira oinarriak euskaraz eskuratu. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

182

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 516-2017 Nori: ANTSOAINGO UDALA Arrazoia: Antsoaingo Udalak administrari laguntzaileak eta herriko eraikuntzetan sartzeko kontrola egiteko lanpostuetarako ordezko langileen zerrenda osatzeko deialdia egin du. Udalaren webgunera jo dut oinarrien bila, euskarazko bertsiora, baina espainolez besterik ez ditut aurkitu. Deigarria, hautagaiek euskarazko B2 hizkuntza-eskakizuna egiaztatu behar baitute. Eskaera egiteko orrian ere, datu pertsonalen atala salbu (ele bietan dago), gainerako guztia espainiera hutsean dago. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1024-2017 Nori: ARBIZUKO UDALA Arrazoia: UEMA-Udalerri Euskaldunen Mankomunitateko kidea den Arbizuko Udalak gaztelania hutsean bidali dit lanpostuaren eskaintza. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 503-2017 Nori: ATARRABIAKO UDALA Arrazoia: Atarrabiako Udalak eremu mistoko euskararen ordenantzarik onena du 2011 urteaz geroztik, baina lau lan deialditan urratu du 2015 urtetik hona. Hizkuntza profila eta gradua ezartzeko irizpide orokorretan ezarri zen C mailako lanpostuetan, gutxienez, B1 graduaren ezagutza baliokidea eskatu zela. Bada lau deialdi horietan C mailako lanpostuak eskaini diren arren (zerbitzu anitzetako ofizial, haur hezitzaile eta udaltzain), ez du euskaraz jakitea eskatu. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 148-2017 Nori: BARAÑAINGO UDALA Arrazoia: Barañaingo Udalean izatezko bikote egiteko dokumentua gaztelera hutsean eman digute. Euskarazkoa eskatu eta ez zegoela esan digute. Ahozko arreta euskaraz izan da. Erantzuna: BARAÑAINGO UDALEKO HEZKUNTZA, KULTURA ETA EUSKARA BATZORDEBURUA: Testuak ele bietan jarriko ditugu automatikoki bete ahal izateko. Hala ere, jakin, gaur egun herritarren bat etorriko balitz aipatu izapidea egitera, ele bietan jasoko luke. Aldaketa jada egina dago. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 165-2017 Nori: BARAÑAINGO UDALA Arrazoia: Erroldatze-papera eskatu dut Barañaingo Udaletxean. Helbideak, udaletxekoa eta gure etxekoa, ez daude euskaraz, ezta datak ere (guztira 6 data ageri dira). Erantzuna: BARAÑAINGO UDALEKO HEZKUNTZA, KULTURA ETA EUSKARA BATZORDEBURUA: Bidalitako kexan aipatzen duzuen moduan, erroldatze paperean agertzen diren helbideak gaztelania hutsean idatzita daude. Ez da lehenengo aldia; izan ere, 2016ko martxoaren 4an eta 612 zenbakia duen erantzuna bidali genizuen esanez helbideak ele bietan jartzeko aukerarik ez zigula ematen Animsa enpresa publikoak. Konpondu dugu eta egun automatikoki ele bietan ateratzen dira kale izenak. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 277-2017 Nori: BARAÑAINGO UDALA Arrazoia: Barañaingo Lagunak udalaren kirol zerbitzuan, zenbait tokitan euskaraz idatzita ez dauden kartelak daude. Bat "Pollo asado, solo mediodías..." dioena eta bestea "Almuerzos 8€...". Tabernan bertan eta kanpo aldean daude. Erantzuna: BARAÑAINGO UDALA - HEZKUNTZA, KULTURA ETA EUSKARA BATZORDEBURUA: Bitartekoak abian jarri ditugu akatsa konpontze aldera. ________________________________________________________________________________________

183

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 293-2017 Nori: BARAÑAINGO UDALA Arrazoia: Barañainen bizi naiz eta udaltzaingoaren bulegora joan naiz gaur. Ezin izan dut euskaraz egin langile euskaldunik ez zegoelako. Erantzuna: BARAÑAINGO UDALEKO HEZKUNTZA, KULTURA ETA EUSKARA BATZORDEBURUA: Udalaren lan taldean hizkuntza eskakizunak jartzen ari gara horrelako egoerak gerta ez daitezen, baina lanpostuetan dauden langileak euskara eskakizun hori ez badute betetzen, beste mota bateko neurriak hartu behar ditugu; langileari aukera ematea euskalduntze plangintzaren bitartez euskara ikasi edo hobetzeko, edo, leku aldatzeak. Dena den, azken aukera hori ez da erraza. Egun udalak badu azpiegitura herritarrak euskarazko arreta jasotzeko, beste administrazio unitate bateko langile batekin bada ere. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 294-2017 Nori: BARAÑAINGO UDALA Arrazoia: Barañaingo Udaleko herritarrak hartzeko bulegora joan naiz autoa aparkatu ahal izateko pegatina jasotzera. Euskaraz aritu nahi izan dut, baina ez zegoen langile euskaldunik. Erantzuna: BARAÑAINGO UDALEKO HEZKUNTZA, KULTURA ETA EUSKARA BATZORDEBURUA: Aipatu bulegoan lau langile aritzen dira eta horietariko bik egiten dute euskaraz. Halere, saiatzen ari gara horrelako hutsuneak gerta ez daitezen neurriak jartzen. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 295-2017 Nori: BARAÑAINGO UDALA Arrazoia: Barañaingo Udaleko Kultur Dinamizatzaileak igorritako mezu elektronikoa gaztelania hutsean dago. Erantzuna: BARAKALDOKO UDALEKO KULTURA, HEZKUNTZA, EUSKARA, GAZTERIA ETA DROGAMENDEKOTASUNEN PREBENTZIO ARLOKO ZINEGOTZI ORDEZKARIA: Lanpostu horretan euskara eskakizun gisa jasota dago (C1 maila) eta lanpostuan ari den langileak badu maila hori. Halere, kexa helarazi diogu, hurrengoetarako kontuan har dezan. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 857-2017 Nori: BAZTANGO UDALA Arrazoia: Aurrekoan lotsa sentitu nuen nire herrian -Erratzun- euskararekiko zer utzikeria zegoen ikusita; kartel gehienak gaztelaniaz, zozketa gaztelaniaz, mikrofonotik solasten zuena gaztelania hutsean. Hau ez da Baztango errealitatea. Baztango jendeari begirunea zor zaio. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 548-2017 Nori: BERRIOBEITIKO UDALA Arrazoia: Berriobeitiko Udalaren webgunean sartu naiz administrari laguntzaile lanpostuan aldi baterako kontratuarekin aritzeko zerrenda osatzeko baldintzak ikustera. Ezin izan dut informazioa euskaraz eskuratu "Barkatu, hau ez dago euskaraturik oraindik ..." mezua agertu zait. Erantzuna: BERRIOBEITIKO UDALA - ALKATEA: Herritarrak egin duen kexa bidezkoa da, hark azaldu bezala, webguneko albistea, bere garaian, gaztelania hutsean argitaratu zen, egin beharreko itzulpenik egin gabe. Hortaz, gure aldetik, barkamena eskatu nahi diogu, erakunde honek hizkuntza-eskubidea urratu duelako. Hau ez da udal honen ohiko praktika, normalean webgunean argitaratzen diren albiste guztiak bi hizkuntzetan argitaratzen direlako. Hain zuzen ere, kexa jaso eta egoeraren berri izan ahala , okerra zuzendu zen. Udalaren funtzionamenduan egon den aldaketa bat dela medio (webgunean sarrerak egiteko ardurak banatu dira), azken aste hauetan, puntualki horrelako kasuren bat gertatu da, hau da, albisteren bat aldez aurretik itzulpena egin gabe argitaratu da. Dena den, egoera zuzentzeko bidean gaude eta protokolo bat ezarri da udal komunikazioetan hemendik aurrera horrelakoak berriro gerta ez daitezen. ________________________________________________________________________________________

184

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 392-2017 Nori: BURLATAKO UDALA Arrazoia: Burlatako Kultur Etxean izanen den "SoHilik kabaret" euskarazko ikuskizunerako sarrerak erosi ditut. Tamalez, ezin izan dut erosketa euskaraz burutu, atariak ez baitu euskarazko bertsiorik. (https://es.patronbase.com/_Burlada/Seats/ChooseMyOwn?prod_id=231&perf_id=1ยงion_id=M&ac tion=&seat_type_id=BUT). Sarrerak neronek inprimatzeko hautua egin dut. Hori dela eta e-posta jaso dut eta erosketari dagozkion datu zehatzak ez daude euskaraz idatzita bertan (Contenidos de la cesta, Tus datos, etab.). Sarreren orrietan berean arras informazio gutxi dago euskaraz; gehiena gaztelania hutsean baino ez dago. D ereduko ikasleek egindako ikuskizuna da. Ikuskizuna euskaraz da. Erosketa euskaraz egin ahal izatea eta sarrerak euskaraz egotea espero nuen. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 696-2017 Nori: BURLATAKO UDALA Arrazoia: Burlatako Udalak Udaleko Kirol Patronatuko kudeatzaile, Hezkuntza eta Gazteriako teknikari, Haur eskolako hezitzaile, ludotekari eta elektrikari ofizial lanpostuetarako aldi baterako ordezkapenetarako zerrendak osatzeko hautaproben deialdia egin du. Udalaren web-orrian ezin dira baldintzak euskaraz eskuratu, gaztelania hutsean argitaratu dituzte guztiak. Eskabidea egiteko orrietan, bestalde, gaztelania da nagusi. Lotsagarria Kirol Patronatuko kudeatzaile, Hezkuntza eta Gazteriako teknikari, eta Ludotekari lanpostuek euskarazko C1 hizkuntza-eskakizuna izanik. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 934-2017 Nori: EGUESIBARKO UDALA Arrazoia: Eguesibarko Ordenantzaren arabera udalak laguntzen dituen elkarteek ere bete beharko dute. Asko dira gaztelania hutsean ikus daitezkeen afixak udalaren laguntza duten jarduerak iragartzeko. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 93-2017 Nori: ERROIBARKO UDALA Arrazoia: Erroibarko udaletik oraintxe jaso ditudan bi faktura bidaltzen dizkizuet. Gaztelaniaz baino ez daude. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 582-2017 Nori: IRUNBERRIKO UDALA Arrazoia: Irunberriko arroilara joan nintzen. Aparkalekuan tiket bat eman zidaten. Txartela ez zegoen euskaraz, gaztelania hutsean baizik. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 341-2017 Nori: ITZA ZENDEAKO UDALA Arrazoia: Itza Zendeako Udalak gaztelania hutsean argitaratu du bailarako aldizkaria. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 702-2017 Nori: IZABAKO UDALA Arrazoia: Izabako ikastetxe publikoko errotulua gaztelania hutsean dago. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

185

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 547-2017 Nori: NOAIN - ELORTZIBARREKO UDALA Arrazoia: Noain Elortzibarreko Udalak deialdia egin du Noaingo San Migel ikastetxe publikoko eskolazain lanpostuan aldi baterako kontratuarekin aritzeko izangaien zerrenda hautaproben bidez eratzeko. Euskaraz jakitea ez da nahitaezkoa izango eta ez da merezimendu gisa ere baloratuko, nahiz eta ikastetxean D eredua eskaini. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 211-2017 Nori: ORKOIENGO UDALA Arrazoia: Orkoiengo Udalak antolatutako martxoaren 8ko egitarauaren afixa ele bietan dagoen arren, ekitaldi bakar bat bera ere ez da euskaraz. Guztiak gaztelania hutsean dira. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 227-2017 Nori: ORKOIENGO UDALA Arrazoia: Orkoiengo udalaren martxoa eta apirileko jarduera guztiak gaztelania hutsean dira antzerki elebidun bat kenduta. Udalaren euskara ordenantza urratzen du honek. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 584-2017 Nori: ORKOIENGO UDALA Arrazoia: Jaien hasierako pregoian (txupinazoan) alkatea gaztelera hutsean aritu da "Gora Orkoien" kenduta. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 585-2017 Nori: ORKOIENGO UDALA Arrazoia: Orkoiengo Udaletxeko balkoian gaztelania hutsean dago afixa. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 627-2017 Nori: ORKOIENGO UDALA Arrazoia: Orkoiengo Udalak kontsumitzaileen informaziorako bulegoaz postontzietan banatu duen informazio-orria gaztelera hutsean dago. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 849-2017 Nori: ZIZUR ZENDEAKO UDALA - Asteraingo kontzejua Arrazoia: Asteraingo festetako euskarazko programan erabilitako hizkuntza ez da euskara, itzulpen automatiko tamalgarria baizik. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 896-2017 Nori: ZIZUR ZENDEAKO UDALA Arrazoia: Zizur Zendeako Udalak Miraballes ikastetxearen atarian jarrita dituen bide-seinaleak ez daude euskaraz, gaztelania hutsean baizik. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

186

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 897-2017 Nori: ZIZUR ZENDEAKO UDALA Arrazoia: Zizur Zendeako Udalak Miraballes ikastetxetik gertu jarrita dituen bide-seinaleak ez daude euskaraz, gaztelania hutsean baizik. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 898-2017 Nori: ZIZUR ZENDEAKO UDALA Arrazoia: Zizur Zendeako Udalak herriko sarreran jarrita dituen bide-seinaleak ez daude euskaraz, gaztelania hutsean baizik. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

187

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

MANKOMUNITATEAK ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 88-2017 Nori: L,EAU D,ICI (Etablissement Public Local de Production d,Eau Potable Pays Basque Sud Landes) Arrazoia: L'Eau d'Ici-k banatzen duen aldizkaria frantses hutsean dago. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 195-2017 Nori: NUKF - NAFARROAKO UDAL ETA KONTZEJUEN FEDERAZIOA Arrazoia: Nafarroako Udal eta Kontzejuen Federazioen webgunea gaztelaniaz bakarrik dago. Erantzuna: NAFARROAKO UDAL ETA KONTZEJUEN FEDERAZIOA - LEHENDAKARIA: Nafarroako Udal eta Kontzejuen Federazioa ez da Administrazio Publiko bat eta, ondorioz, neurri handi batean, ezin dakioke haien berariazko araudia aplikatu. Hala ere, gure erakundearen nahia da, posible zaion neurrian, herritarrei gure informazioak eta agiriak Nafarroako bi hizkuntzetan bermatzea. Hori horrela, kexan aipatzen den webguneko atal batzuk bi hizkuntzetan irakur daitezke dagoeneko. Bestetik, euskararen erabilera areagotzeko egiten ari garen ahaleginaren barnean, teknikariitzultzaile bat hautatzeko prozesu betean gaude une honetan. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 307-2017 Nori: IRUÑERRIKO MANKOMUNITATEA - BEZEROEN ARRETARAKO ZERBITZUA Arrazoia: Gaueko 21:25ak zirela 948 42 32 42 telefonora deitu dut Iruñerriko hiri-autobusen inguruan informazioa lortzeko. Artatu nauen langileak gaztelaniaz egin didan arren, nik euskaraz egin diot birritan, baina ikusita "sí, dígame" esaten zidala berriz, galdetu diot ea gaztelaniaz esango nion (zalantza argitu behar nuen) eta hark erantzun dit "por supuesto, me tienes que hablar en castellano". Zur eta lur gelditu naiz erantzunarekin. Azkenean gaztelaniaz egin behar izan dut telefono bidezko kontsulta. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 406-2017 Nori: BIL TA GARBI Hondakinen Tratamenduko Sindikatu Anitza Arrazoia: SIED-eko poltsa horiak frantses hutsean dira. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 462-2017 Nori: ANIMSA Arrazoia: ANIMSAk eraso informatikoa dela eta erabiltzaileoi gogobetetasun inkesta egingo zigutela jakinarazteko mezua bidali zigun atzo, gaztelania hutsean. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 603-2017 Nori: IRUÑERRIKO MANKOMUNITATEA - BEZEROEN ARRETARAKO ZERBITZUA Arrazoia: Iruñerriko garraio publikoan hurrengo geltokia zein kaletan den iragartzeko ahotsezko mezu grabatuak erabiltzen hasi dira. Gaur behintzat gaztelera hutsean eman dituzte. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 604-2017 Nori: IRUÑERRIKO MANKOMUNITATEA - BEZEROEN ARRETARAKO ZERBITZUA Arrazoia: Iruñerriko garraio publikoko autobusetan gaztelania hutsean daude larrialdietako irteera nondik den adierazteko pegatinak. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

188

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 906-2017 Nori: SYNDICAT MIXTE POUR L'EXPLOITATION DE L'AERODROME DE BIARRITZ ANGLET BAYONNE Arrazoia: Euskal Herrira bueltatu eta arrotz sentitu naiz. Miarritze-Angelu-Baionako Aireportuko kartelak orokorrean frantsesez eta ingelesez daude, baita espainolez ere horietako batzuk. Lotsagarria iruditzen zait bertako hizkuntzan, euskaraz, ez egotea! Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 944-2017 Nori: IRUÑERRIKO MANKOMUNITATEA - BEZEROEN ARRETARAKO ZERBITZUA Arrazoia: 16. lineako autobusean audio bat jarri dute hurrengo geltokiaren berri ematen duena. Hainbat aldiz errepikatzen den esaldia da eta gaztelaniaz da soilik. Arratsaldeko 15:15ean entzun dut. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 980-2017 Nori: IRUÑERRIKO MANKOMUNITATEA - BEZEROEN ARRETARAKO ZERBITZUA Arrazoia: Iruñerriko Mankomunitatearen garraio zerbitzuak bus geltokietan iristear diren autobus lineen berri emateko dituen paneletan gaztelaniaz soilik agertzen da informazioa. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1013-2017 Nori: IRUÑERRIKO MANKOMUNITATEA - BEZEROEN ARRETARAKO ZERBITZUA Arrazoia: Iruñeko Billabesan (21. linea) geltokiak iragartzeko gailu elektronikoa dago. Geltokien helbideak gaztelania hutsean ageri dira. Esaterako: Puente Magdalena (3 aldiz, 3ak gaztelaniaz). Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

IPAR EH - HERRI ELKARGOAK ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1059-2017 Nori: ANC URA sindikata Arrazoia: ANC Ura Sindikatari kexa helarazi nahi diot faktura eta honi loturiko informazio paper guztiak frantses hutsean igortzen dituelako. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

EUSKAL HIRIGUNE ELKARGOA ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 173-2017 Nori: Euskal Hirigune Elkargoa Arrazoia: Euskal Elkargoaren izenean sortu duten Twitter kontuan (@CommunautePB) frantses hutsean jarri dituzte orain arteko mezu guziak. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 412-2017 Nori: Euskal Hirigune Elkargoa Arrazoia: Euskal Hirigune Elkargoak bere Twitter kontuan (https://twitter.com/CommunautePB) ez du txio bat bera ere euskaraz. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

189

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 413-2017 Nori: Euskal Hirigune Elkargoa Arrazoia: Euskal Elkargoa sortu denetik, komunikazio osoa elebakarra izan da. Prentsari bidaltzen dizkieten emailak, euskarriak, dena frantses hutsean da. Euskarazko terminologia guk geuk itzultzen ez badugu, ez da, eta itzulpenak egin dituztenean akatsez beterik izan dira. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 873-2017 Nori: Euskal Hirigune Elkargoa Arrazoia: Trambusaren obren garaian, Aturri ibaia zeharkatzeko ezarritako barkuaren azalpenak frantses hutsean dira. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

190

191

7. SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA

192

193

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. AISIALDIA

AISIALDIA ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 393-2017 Nori: BANDA RECREO Arrazoia: Larunbatean, maiatzak 6, Pirritx, Porrotx eta Mari Mototsen ikuskizuna ikusi ondoren, Elizondoko karriketan pasaietan genbiltzala, Foruen plazan Banda Recreoren kontzertuarekin egin genuen topo. Seme-alabekin euskarazko ikuskizunaz gozatzetik atera berriak ginen, Elizondon segitzen genuen, baina plazan mikrofonoko solas guztiak gaztelaniaz baino ez ziren aditzen. Bat batean Cuencara egin ote genuen salto? Aurkezpenaren ondoko kanta eta hurrengoa baino ez genituen aditu, erabat baztertuak eta amorratuak sentitu baikinen. Elizondoko banda izanik, gauzarik garrantzitsuena zuen faltan: euskara. Autorako bidean kontzertua iragartzen zuen kartela ikusi genuen Txokoto aldean: "Banda Recreo de Elizondo" eta "Cartoons in concert". Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1054-2017 Nori: Chemin-Bideak Arrazoia: www.chemin-bideak.com web orrian informazioa ezin da euskaraz irakurri. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 12-2017 Nori: CINESA-COMPAÑÍA DE INICIATIVAS Y ESPECTÁCULOS, S.A. Arrazoia: CINESAren webgunea ez dago euskaraz eta, beraz, EAEko bizilagunok ezin dugu gure hizkuntzan kontsultatu. Gainera, bertan ageri diren gure lurraldeko izen ofizialak ez dira errespetatzen; Araba/Álava, Gipuzkoa eta Bizkaia beharrean, Álava, Guipuzkoa eta Vizcaya ageri dira. Noiz hartuko ditu kontuan Cinesak euskaldunon hizkuntza-eskubideak? Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 226-2017 Nori: CINESA-COMPAÑÍA DE INICIATIVAS Y ESPECTÁCULOS, S.A. Arrazoia: Cinesa zinema enpresaren webgunea ez dago euskaraz, ezta Cinesa Zubiarte zinematokiko errotuluak ere. Langile gehienek ez dakite euskaraz. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 971-2017 Nori: CINESA Max Ocio Arrazoia: CINESA zinemarako sarrerak makinetan erosi genituen eta oraindik ere pantailetako zenbait eduki ez daude euskaraz. Horren adibide da ordaintzerakoan agertzen den mezua, non ingelesa eta gaztelania nahasten dituzten, baina euskararen arrastorik ez dagoen. Bestalde, sarrerak gaztelania hutsean daude. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

194

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. AISIALDIA

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 451-2017 Nori: CINESA URBIL Arrazoia: Usurbilgo Urbil merkataritza guneko zine aretoan euskarazko film bat proiektatzeagatik "barkatu eragozpenak" dioen kartela jarri dute. Erantzuna: MARKETIN ETA SALMENTEN ZUZENDARIA: Izugarri sentitzen dugu gertatutakoa eta jakinarazi nahi dizugu Cinesa Urbilekin harremanetan jarri garela gertaera argitzeko. Gure asmoa ez zen euskarazko film bat jartzeagatik barkamena eskatzea, baizik eta ikusleei filma ez zela gaztelaniaz izango jakinaraztea. Kontsumitzaileei zuzentzen zaizkien komunikazioak berrikusten ari gara, Euskal Herriko hizkuntza-araudia bete dezaten. Amaitzeko kexa egin izana eskertu nahi dizugu, ikusleei eskaintzen diegun zerbitzua hobetzeko oso baliagarria baitzaigu. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 149-2017 Nori: DINO EXPO XXL Arrazoia: Donostiako Illunben Dino Expo XXL erakusketa egiten ari dira otsailaren 4tik 12ra. Erakusketaren berri emateko kartelak oso informazio gutxi ematen du euskaraz eta dagoen apurra akatsez josia. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 280-2017 Nori: EDUCA BORRAS Arrazoia: IruĂąerriko La Morea merkataritza gunean Picassoren puzzlea erosi nuen. Pieza bat galdu dudanez, Educa Borrasen webgunean sartu naiz. Bezeroari arreta emateko orduan hainbat hizkuntza aukera dezakezu, katalana eta guzti, baino ez euskara. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 374-2017 Nori: ESCUELA DE BAILE OLIBER NESTAR Arrazoia: Oliber Nestar Dantza Eskolak maiatzaren 6an antolatuko duen dantza ikustaldirako kaletik banatzen dituzten esku orriak gaztelera hutsean daude. Erantzuna: EUREKA DANCE DANTZA ESKOLA: Gure kartelak normalean ele bietan egiten ditugu, baina ekitaldi honen kartela gaztelania hutsean egin zen Alacanteko gonbidatu bat genuelako eta bertan ere kartela jarriko zutelako. Barkatu gure akatsa, normalean ele bietan egiten ditugu. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 10-2017 Nori: EUREKA ZIENTZIA MUSEOA Arrazoia: Eureka Zientzia Museoan 4 urtetik gorako umeentzat eskainitako "Eskulanak" tailerra euskaraz eta gaztelaniaz izango zela zehazten zen, baina gaztelania hutsean eman dute. Gure haurrak euskaldun elebakarrak dira. Erantzuna: EUREKA ZIENTZIA MUSEOKO MARKETIN, KOMUNIKAZIO ETA BISITARIEN ARRETA ZERBITZUKO ARDURADUNA: Lehenik eta behin gure harridura azaldu nahiko genuke, eta bigarrenik barkamena eskatu nahiko genioke herritarrari. Harridura haurrak elebakarrak izanik, arraroa baita begiralea gaztelania hutsean aritzea, izan ere, guk beti ematen baitiogu lehentasuna euskarari. Beste kontu bat da jarduera berdina lehenengo hizkuntza batean eta ondoren beste baten programatzea. Kasu horretan programatutako hizkuntza errespetatzen da. Haurrei zuzendutako jarduera batzuk ele bietan eskaintzen ditugu eta errealitatea da horietako gehienak euskaraz eskaintzen direla, museora hurbiltzen diren haur gehienek euskaraz dakitelako. Euskaraz ez dakien baten batek parte hartzen duenean (normalean oporraldietan), azalpenak bi hizkuntzatan ematen dira eta gero, haurrengana banaka zuzentzerakoan, bakoitzari bere hizkuntzan hitz egiten zaio. Eskerrik asko, dena den, zure kexa helaraziz gure zerbitzua hobetzen laguntzeagatik! ________________________________________________________________________________________

195

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. AISIALDIA

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 177-2017 Nori: GOLEM La Morea Arrazoia: Bere garaian Golem zinematokiko sarrerak gaztelania hutsean zeudelako kexa jarri nuen. Euskaratu zituzten, baina orain berriz ere gaztelaniaz daude soilik. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 201-2017 Nori: GOLEM Baiona Arrazoia: Golem La Morean izan naiz eta zinemarako txartelak hartzerakoan ez naute euskaraz artatu. "No hablo euskara" erran didate. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 212-2017 Nori: GOLEM Alhóndiga Arrazoia: Alondegiko Golem zinemetako dendako beharginak euskaraz artatu baninduen ere, gaztelania hutsezko erosketa-tiketa eman zidan. Euskarak idatziz ere balio duelako, tiketak euskaraz ere eman beharko lizkigukete Golem zinemetan. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 884-2017 Nori: IGELDOKO FUNIKULARRA Arrazoia: Igeldoko funikularraren sarrerako kartel asko gaztelaniaz daude soilik. Negargarria da. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 289-2017 Nori: IZURUN Arrazoia: Izurun Escape Room delakoaren web-orria espainolez eta ingelesez dago. Nire lagunei arreta espainolez eskaini zieten. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 575-2017 Nori: LAST TOUR-BILBAO BBK LIVE Arrazoia: BBK Live Jaialdiaren webgunea ez dago erabat euskaratuta. Oso oinarrizko informazioaz aparte, ez dago euskaraz nabigatzeko aukerarik, ezta “Cashless” sistema kargatzeko ere Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1-2017 Nori: PRINCIPE ZINEMAK Arrazoia: Príncipe Zinemako tabernan krispetak erosterakoan euskaraz egin diot langileari, baina ez dit ulertu eta gaztelerara itzultzeko eskatu dit. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 549-2017 Nori: TRIPADVISOR Arrazoia: TripAdvisor ez da euskaldunentzat; webguneak ez ditu euskaraz idatzitako iruzkinak argitaratzen. Guztira 27 hizkuntza onartzen ditu atariak, baina euskara ez dago horien artean. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

196

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. AISIALDIA

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 941-2017 Nori: TXIKI JAI BERRI jolas parkea Arrazoia: Atzo Alegiko Txiki Jai Berri (Txikiparkera) joan ginen aurrenekoz (eta azkenekoz oker ez bagaude). Bertako langilea gazteleraz zuzendu zitzaien gure semeei “Para entrar son 3 fichas” esanez. “Zer?” galdetu zuen semeak. “Que para entrar son 3 fichas cada uno”. “Zer?” berriro semeak. Orduan nik: “Euskaraz hitz egiten ez badiezu ez dizute ulertuko”, eta orduan langileak: “Nik nahi dudan hizkuntzan egitea daukat”. Ez gaude prest horrelako hizkuntza-politika onartzen duten lekuetara joateko. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 15-2017 Nori: YELMO CINES Arrazoia: Yelmos Cines enpresaren webgunea gaztelania hutsean dago. EAEko bizilagunok ez dugu euskaraz kontsultatzeko aukerarik. Horretaz gain, gure herrialdeen izen ofizialak ez ditu errespetatzen; Araba/Álava eta Bizkaia beharrean, Álava eta Vizcaya erabiltzen ditu. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

197

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. AISIALDIA

ARGITALPENAK ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 365-2017 Nori: ENTZUIXU ALDIZKARIA Arrazoia: Entzuixu aldizkariak kirol ikuskizun bat babestearren egindako ahalegina eta borondate ona pikutara bota du Lekeitioko kirol zinegotziaren idatzi tamalgarri batekin. Bistakoa da itzultzaile automatikoa erabili dutela eta ez duela inork berrikusi inprentara bidali aurretik. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

198

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. AISIALDIA

HEDABIDEAK _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 128-2017 Nori: SER (BILBO) Arrazoia: Egunotan Ser Katea-Euskadin "ÂżQuĂŠ puedo hacer yo por el euskara?" ... Un idioma para vivirlo. Cadena Ser Euskadi, en favor del uso del euskara y de la convivencia" dioen iragarkia entzuten ari gara. Hala ere, irrati honek egun osoan aireratzen duen euskara guztia iragarle pribatuen 1520 segundoko iragarkiren bat edo bestera mugatzen da. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 118-2017 Nori: DIARIO VASCO Arrazoia: Kursaal Jauregian antolatutako Donostiako Nazioarteko Lehen Komiki eta Manga Jaialdian (saloncomicdonostia.com) euskararen arrastorik ez. Web orrian eta sare sozialetan ere ez dute euskara ea erabiltzen. Erantzuna: DIARIO VASCO EGUNKARIKO NEGOZIO ZUZENDARIA: Donostiako Nazioarteko Komiki eta Manga Azoka jarduerari dagokionez, egindako komunikazio-kanpaina guztia ele bietan prestatu zen (elementu grafikoak, material osagarria, e.a.), jardueraren euskarritzat erabilitako webgunea eta sare sozialak kenduta. Horiek gaztelania hutsean egin ziren, erabilitako formatu eta hornitzailearen arazo operatibo eta giza baliabideenak tarteko. Nolanahi ere, kontuan hartzen dugu zuk adierazitakoa datozen edizioetarako, eta saiatuko gara gorabehera horri konponbidea ematen. _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 383-2017 Nori: DIARIO VASCO Arrazoia: Diario Vascok Donostiako Udalak, Gipuzkoako Foru Aldundiak eta Eusko Jaurlaritzak lagunduta antolatu duen GDM-DONOSTIA MODA FESTIVAL IV. jardunaldien berri emateko 11 orrialdeko gehigarria argitaratu du gaurko egunkarian. Hitz bat bera ere ez dut euskaraz aurkitu. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________ Dosierra: 1034-2017 Nori: DIARIO DE NOTICIAS Nafarroa Arrazoia: Nire herrian, Arraiozen, eremu euskaldunean, Diario de Noticiasek publizitatea jarri du gaztelania hutsean. Diario de Noticiasek beti aldarrikatu du plurala dela. Nabaritu dadila bere iragarkietan ere, eta euskaldunei begirunea erakuts diezagula. Erantzuna: _____________________________________________________________________________________

199

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. AISIALDIA

KIROLA ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 543-2017 Nori: ARRAUNKETAKO EUSKAL FEDERAZIOA Arrazoia: Arraunketako Euskal Federazioak urtero “Arraun olinpikoa txapelketa” testua jartzen du domina guztietan eta, oker ez banago, uste dut ez dela zuzena. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 566-2017 Nori: ASEGARCE PELOTA S.A. Arrazoia: Euskal pilota euskaldunon kirola dela diote. Garai batean agian hala izango zen, baina gaur egun, pilotarien izaera eta ETB1ean emanaldiak kenduta, enpresen arloan bederen ia ez du ezer euskaldunetik. Beasainen, Antzizar kiroldegian, bi arratsaldetan jokatu dira eskuzko profesionalen partidak: ekainaren 10ean (larunbata) eta ekainaren 18an (igandea). Beste partida batzuen artean, San Fermin Sariketako 41/2ko bi kanporaketa. Udalak ere parte hartu du partida horiek herrian jokatzeko, eta hori eskertzekoa da. Alabaina, kexa jarri nahiko nuke: 1) Mezu honekin batera bidaltzen dizuedan Asegarceren sarrera-txartelak espainieraz du bere alde nagusia, atzean oharra ele bietan izan arren. Horretan udalak ere badu bere erantzukizuna, aurretik hizkuntza-baldintzak ez jartzeagatik. Aspekoen partidarako txartelak ez dakit nolakoak izan ziren, joaterik ez nuen izan-eta. Beldur naiz ildo berekoak ez ote ziren izango. 2) Frontoian enpresek jarritako publizitatea espainieraz agertzen da partidetan eta telebistan horrela dago ikusgai. 3) Jokorako darabilten CODERE enpresaren agerpen guztiak espainieraz agertzen dira. 4) Artekariek espainieraz dihardute oraindik ere Francoren garaiko COLORADO etab. oihukatuz. Geure kirolak enpresa hauekin espainieraz funtzionatzen du eta euskaldun guztiok mesprezatu egiten gaituzte. Nire kexurik zorrotzena enpresei, baina baita inolako neurririk eskatzen ez dieten udalei ere. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 920-2017 Nori: ASOCIACION DEPORTIVA IRUNESA DE GIMNASIA RITMICA Arrazoia: Ekainaren 9an Asociación Deportiva Irunesa elkarteak gimnasia erritmikoko emanaldia antolatu zuen Irungo Amaia kultur zentroan. 17:00etako ekitaldi osoa gaztelaniaz egin zuten. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

200

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. AISIALDIA

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 912-2017 Nori: BASKONIA Arrazoia: Baskoniak ez du euskararen erabilera behar bezala zaintzen. Esate baterako, sare sozialetan. Adibidez, Twitterren badu euskara hutsezko profil bat (https://twitter.com/baskoniaeus), baina horren bidez oso informazio gutxi zabaltzen da, gehiena https://twitter.com/baskonia profilaren bidez zabaltzen baita (gaztelaniaz eta ingelesez). Euskarari eskaintzen dioten tratamendua erabat desegokia da. Haien web orrian sartzen bagara, euskara ia erabat desagertu da: http://www.baskonia.com/ Erantzuna: BASKONIAKO ZUZENDARITZA OROKORRA: Egiten dugun lanarekin gure asmoa ez da euskaldun biztanleriaren sentsibilitatea erasotzea. Lanean jarraitzen dugu gure komunikazio kanaletan euskaraz normaltasunez aritzeko. Komunikazio-sailaren kasuan, barne arazoak direla eta, Baskoniako sare sozialak eguneratuak eramateko zailtasunak izan ditugula aitortu behar dugu. Arazoak konpondu bezain laster, prest izango gara gaztelaniazko profilaren informazioa euskarazkoan bikoiztuta emateko. Eta gauza bera egingo dugu gure sustapen-kanpainekin. Marketing Sailan lanean ari gara promozio kanpaina guztiak euskaraz eta gaztelaniaz izan daitezen. Benetan sentitzen dugu gertatutakoa. Aurrerantzean euskarak merezi duen lekua eta garrantzia bermatzeko ahaleginak egingo ditugula hitzematen dugu. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 913-2017 Nori: BASKONIA Arrazoia: Baskoniak egiten dituen mailing delakoetan, euskara bigarren mailako hizkuntza da. Euskara agertzen denean, beti joaten da gaztelerazko bertsioaren azpian. Beste batzuetan, gaztelera hutsean bidaltzen da informazioa eta bazkideok "sufritu" egiten dugu. Erantzuna: BASKONIAKO ZUZENDARITZA OROKORRA: Egiten dugun lanarekin gure asmoa ez da euskaldun biztanleriaren sentsibilitatea erasotzea. Lanean jarraitzen dugu gure komunikazio kanaletan euskaraz normaltasunez aritzeko. Komunikazio-sailaren kasuan, barne arazoak direla eta, Baskoniako sare sozialak eguneratuak eramateko zailtasunak izan ditugula aitortu behar dugu. Arazoak konpondu bezain laster, prest izango gara gaztelaniazko profilaren informazioa euskarazkoan bikoiztuta emateko. Eta gauza bera egingo dugu gure sustapen-kanpainekin. Marketing Sailan lanean ari gara promozio kanpaina guztiak euskaraz eta gaztelaniaz izan daitezen. Benetan sentitzen dugu gertatutakoa. Aurrerantzean euskarak merezi duen lekua eta garrantzia bermatzeko ahaleginak egingo ditugula hitzematen dugu. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 914-2017 Nori: BASKONIA Arrazoia: Baskoniak hainbat sustapen kanpaina egiten du eta askotan gaztelera hutsean dira. Azkena, adibidez, urriaren 5eko partidan banatu zuena. Erantzuna: BASKONIAKO ZUZENDARITZA OROKORRA: Egiten dugun lanarekin gure asmoa ez da euskaldun biztanleriaren sentsibilitatea erasotzea. Lanean jarraitzen dugu gure komunikazio kanaletan euskaraz normaltasunez aritzeko. Komunikazio-sailaren kasuan, barne arazoak direla eta, Baskoniako sare sozialak eguneratuak eramateko zailtasunak izan ditugula aitortu behar dugu. Arazoak konpondu bezain laster, prest izango gara gaztelaniazko profilaren informazioa euskarazkoan bikoiztuta emateko. Eta gauza bera egingo dugu gure sustapen-kanpainekin. Marketing Sailan lanean ari gara promozio kanpaina guztiak euskaraz eta gaztelaniaz izan daitezen. Benetan sentitzen dugu gertatutakoa. Aurrerantzean euskarak merezi duen lekua eta garrantzia bermatzeko ahaleginak egingo ditugula hitzematen dugu. ________________________________________________________________________________________

201

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. AISIALDIA

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 381-2017 Nori: BE ONE FITNESS & SPORT - Gorka Bengoetxea Arrazoia: Errenteriako Udal Kiroldegiak kudeatzen duen BE ONE enpresak gaztelania hutsean argitaratu eta zabaldu du informazio-orria, euskaldunon hizkuntza-eskubideak errespetatu gabe. Erantzuna: ERRENTERIAKO UDALA - KIROLETAKO AZPISAILEKO ZINEGOTZI ORDEZKARIA: Errenteriako udal kirol instalazioetan egindako publizitate kanpaina batean hizkuntza-eskubideak bete ez direla-eta, atseginez adierazi behar dizugu, salatutako ekintzak ez direla inola ere errealitatearen araberakoak izan. Kanpaina hori kirol zerbitzuaren enpresa esleipendunak gauzatu du eta Errenteriako Udal Kiroletako Azpisaileko langile teknikoek gainbegiratu dute. Kanpainan, eta paperean argitaratutako esku-orriei dagokienez, %50 euskaraz argitaratu da eta %50 gazteleraz. Halaber, gure sare sozialetan emandako informazioan lehenik euskaraz argitaratu da eta bigarren lekuan gazteleraz. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 205-2017 Nori: BIZKAIKO ARRAUN FEDERAKUNTZA Arrazoia: Otsailaren 25ean, Bizkaiko Batelen Ligan, alebin mailako nesken irteeran azalpenak gaztelera hutsean eman zituzten. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 829-2017 Nori: BIZKAIKO TXIRRINDULARITZA FEDERAZIOA Arrazoia: Bizkaiko Txirrindularitza Federazioaren web-orriaren euskarazko bertsioa lotsagarria da: akats ortografiko eta gramatikalak ditu, hitz pila bat gaztelaniaz daude eta esaldi batzuk, euskaraz dauden arren, hain trakets idatzita daude, ezen ez baitira ulertzen. Burla bat!!! Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 680-2017 Nori: CHAPEL GORRI KIROL ELKARTEA Arrazoia: "Ordiziako Klasikoa" txirrindularitza proban hizkuntza paisaian euskara, kasurik onenean, 2. mailan. Gainera kartel batzuetan "Prueba Villafranca" ageri da, 1982az geroztik herriaren izen ofizial bakarra Ordizia bada ere. Erantzuna: CHAPEL-GORRI KIROL ELKARTEA: Probari 94. edizioa jarri ahal izateko “Villafranca Proba” izena errespetatuz egin behar dugu, “Ordiziako Proba” gisa 36. edizioa izango litzatekeelako eta ez dugu bere antzinatasuna galdu nahi. Lasterketaren izena “94. Prueba Villafranca - Ordiziako Klasika” da, eta Txirrindularitzako Nazioarteko Batasunak izendapen horrekin ezagutzen du. Bestalde, egitarauan azaltzen den antolakuntzaren eta alkatearen agurra ele bietan ageri dira, lasterketari buruz El Diario Vascok ateratako gehigarria ele bietan atera da eta lasterketaren araudia frantsesez (nahitaezkoa), gazteleraz (nahitaezkoa) eta euskaraz jarri da. Bozgorailuz egiten den publizitatea ele bietan egiten da. Bi esatari ditugu, batak euskaraz egiten du eta besteak gaztelaniaz. Iragarkiak, babesleek adierazitako moduan azaltzen dira. Gure ustez hizkuntzen erabilera nahiko orekatua da, izan ere, gutxi gora behera, %50 euskaraz eta %50 gaztelaniaz baita. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 470-2017 Nori: DEPORTIVO ALAVÉS Arrazoia: Larunbatean Alaves eta Barça-ren arteko Kopako finala jokatuko da. Alavesek webgune berezia sortu du (mendizorrotza.com) eta administrazioen babesa duen arren (Eusko Jaurlaritza, Arabako Foru Aldundia eta Gasteizko Udala), gaztelania hutsean dago. Eta hizkuntza irizpideak? Eta euskaldunon hizkuntza-eskubideak? Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

202

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. AISIALDIA

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 507-2017 Nori: DONIBANE KIROL ELKARTEA Arrazoia: Uler dezaket karteleria guztia euskaratzea nekagarria izan daitekeela, baino buruan ez zaidana sartzen da kartel berriak egiten dituztenean nola ez zaien automatikoki ateratzen euskaraz ere egon behar dutela. Autistentzako kartelak jartzeko gai dira, baino euskara denean ez dute bazkideagoaren hizkuntza-eskakizuna kontutan hartzen. Erantzuna: DONIBANE KIROL ELKARTEA: Zuzendaritza Batzordeak ekainaren 13an egindako ohiko bileran aztertu zuen euskaratu gabeko kartelei buruzko kexa, baina kartel zehatz bat itzulita ez egoteak ez du adierazten hizkuntza horrekiko sentikortasunik eza. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 624-2017 Nori: DONOSTI CUP Arrazoia: DONOSTI CUPeko zuzendariak gimnastika erritmikoko nesken gurasoei helarazitako agiri bakarra gaztelera hutsean dago. Umeekin ahozko harremana ere gazteleraz izan da soilik. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1090-2017 Nori: Euskal Hipika Federazioa Arrazoia: EAEko Hipika Federazioaren webgunea gaztelaniaz dagoenez, ezin dut euskaraz federatu. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 385-2017 Nori: FORTUNA KIROL ELKARTEA Arrazoia: Donostiako Fortuna Kirol Elkarteak Kontxako hondartzako udal instalazioak erabiltzen dituen arren, ez ditu hizkuntza betebeharrak betetzen. Espainiera hutsean edo espainieraz eta ingelesez argitaratzen ditu informazio-orriak. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 827-2017 Nori: FORTUNA KIROL ELKARTEA Arrazoia: Fortuna Kirol Elkarteak antolatzen duen Behobia-Donostiaren lasterketaren prentsako iragarkia ez dago euskaraz. Diru laguntzak jasotzen baditu, aipatu kirol elkarteak euskararen presentzia bermatu beharko luke egiten dituen ekintza guztietan. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

203

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. AISIALDIA

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 988-2017 Nori: FORTUNA KIROL ELKARTEA Arrazoia: Atzo, Behobia-Donostia lasterketan, Bulebarrean jarritako pantaila erraldoian, 10:30eatik 11:00etara begira aritu nintzen, dena gaztelaniaz ematen ari zirenez, ea hitzen bat bederen euskaraz ematen ote zuten. Alperrik, ordu erdi horretan bederen. Lasterketa Donostiara iristerakoan, bai, bi hizkuntzak erabili zituzten. Bestetik, udaletxeko ordenantzari muzin eginik, Bulebarreko karpa erraldoian, EDPko anuntzioetan, bi aldeak oso-osorik hartzen zituztenetan ere, hitzik ere ez euskaraz. Ostiralean, honi buruzko salaketa egitera bi bider joan zen pertsonari ez zioten batere jaramonik egin. Erantzuna: DONOSTIAKO UDALEKO EUSKARA ZERBITZUAREN BURUA: Donostiako Udaleko Euskararen Erabilera Normalizatzeko 5. Planaren arabera, bide publikoan egiten diren jardueretan euskara edo euskara eta gaztelania erabiliko dira, ahoz zein idatziz. Aipatutako hizkuntza betebehar horiek bide publikoa erabiltzeko baimenetan txertatzen dira. Horiek horrela, baimen horiek emateko ardura duen zuzendaritzarekin harremanetan jarri gara, udalaren hizkuntza jarraibideak bete behar dituela gogorarazteko eta aurrerantzean halakorik berriro gerta ez dadin neurriak hartzeko eskatzeko. Zeregin horretan Euskara Zerbitzuaren aholkularitza eta laguntza osoa izango duela azpimarratu diogu. Herritarrari eskertzen diogu kexa jarri izana, huts edo gabeziak antzematen laguntzen digulako. Erantzuna: FORTUNA KIROL ELKARTEA - BEHOBIA-DONOSTIA KOORDINATZAILEA: Kexan egiten diren bi aipamenen inguruan honakoa adierazi nahi dugu: - Lasterketaren erretransmisioa edo kontakizuna bost orduz luzatzen da, goizeko 9:30eatik 14:30eara. Telebista kate pribatu batek egiten du eta guk ez dugu esku hartzen euren antolakuntzan ezta hizkuntzen tratamenduan ere ez. Dena den, kexaren berri eman eta hizkuntzen erabilera aztertzeko eskatu diegu. Gure helmugako esatariek, berriz, bi hizkuntza ofizialetan egiten dute kontakizuna. - Egia da Bulebarreko karpa erraldoiko EDPren publizitatea gaztelaniaz bakarrik jarri zela, akats bat egon zelako iragarki horren prestakuntzan; bai gure aldetik eta baita EDPren aldetik ere. Lasterketarako egin zituzten beste euskarrietan -autobus geltokietako markesinetan edota Kursaaleko kubo handiko kanpoaldeko publizitate erraldoian- alderdi hori ondo landu zuten. Kontuan izan behar da, gainera, babesle horrek lehen aldia zuela lasterketa. Gauza berri asko egin ditugu eta, horrelako ekimnetan gertatu ohi denez, denbora gutxi izaten da dena ondo prestatzeko. Haserretu egiten gaitu “ez zioten jaramonik egin” esateak, izan ere joan zen pertsonari harrera ona egin baitzitzaion eta akatsa bertan onartu. Esandakoa, beraz, ez da egia. Azkenik, Fortuna Kirol Elkarteak euskararekiko duen konpromisoa azpimarratu nahi genuke, bai eguneroko jardunean eta baita Behobia-Donostian, parte hartzaile gehienak Euskal Herritik kanpokoak izanik ere, urteroko lasterketan leloa euskara hutsean joaten baita. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 819-2017 Nori: GALDAKAO KIROL ELKARTEA Arrazoia: Galdakaoko Zuhatzu kirolguneko futbol zelaian hainbat errotulu daude gaztelania hutsean: “Entrada caballeros”, “Entrada mujeres”, “Solo para jugadores”, “Entrada gratuita para menores de 18 años”, “No comer pipas”, e.a. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

204

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. AISIALDIA

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 754-2017 Nori: GARRAITZ KIROL ELKARTEA Arrazoia: Garraitz Kirol Taldeak Lekeitioko Triatloia dala eta oletan ipini zuen kartela ez zegoen euskaraz, gaztelania hutsean baizik. Erantzuna: GARRAITZ KIROL TALDEA: Garraitz Kirol Taldeak gogor egiten du lan euskararen alde, bai alderdi praktikoan, baita informatiboan ere; gure kideei ematen diegun informazioa euskara hutsean ematen baita, gaztelaniazkoa espresuki eskatzen duenari soilik emanez. Beraz, kexa honen aurrean gure desadostasuna agertu nahiko genuke: 1. Gure ustez kexak ez du benetako errealitatea adierazten, zebra-bidearen beste aldean (paraleloan) euskarazko kartela baitzegoen. 2. Triatloia antolatzerakoan Trafikoko Bulego Nagusiak gutxieneko segurtasun-neurri batzuk eskatzen ditu, besteak beste, bidean zehar argazkian ageri diren moldeko hainbat ohar jartzea. Hortaz, gure betebeharra segurtasuna mantentzea da, eta horretarako euskarazko eta gaztelaniazko oharrak jartzen ditugu, kasu gehienetan bi hizkuntzak kartel berean. Baina informazio asko izan behar duten oharretan ezinezkoa da hori egitea, bestela 2 m x 3 m-ko kartelak erabili beharko zirelako. Ulertuko duzuen moduan, bide-seinaleetan horrelako kartelak jartzea ez da batere zentzuzkoa, segurtasunari dagokionez behintzat. Hori dela eta kartelak bikoiztu egiten ditugu, batzuk euskaraz eta besteak gaztelania hutsean jarriz. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 335-2017 Nori: OLTZALEKU Arrazoia: Oltza Zendeako Oltzaleku kirol guneak elkartasun helburua duen kirol maratoia antolatu du, eta ekitaldia iragartzeko kartelean euskararen presentzia erabat marjinala da. Zerbitzu publikoa kudeatzen duen erakundea izanik, ez zait bidezkoa iruditzen. Erantzuna: OLTZALEKU: Oso sorpresa desatsegina izan da kexa hau jasotzea. Oltzaleku enpresa publikoak ez ditu oraindik bi urte bete, baina hasieratik ahalegin guztiak egin ditu euskara bultzatzeko; harremanetan, gure karteletan, berrietan... Kartel hau ez du Oltzalekuk egin, errefuxiatuen alde lan egiten duen gobernuz kanpoko erakunde bat baizik. Gure hizkuntzarekin dugun konpromisoa erabatekoa da, eta aurten, gainera, euskaraz hitz egin ahal izateko "Mintza-gim" jarduera martxan abiatu dugu. Kexa jarri duen pertsonari guregana hurbiltzeko gonbitea egiten diogu, gure euskara maitea elkarrekin sustatzeko; horrela ez baitzaio euskarari laguntzen. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 324-2017 Nori: ORGANIZACIONES CICLISTAS DE EUSKADI Arrazoia: Apirilaren 5ean Euskal Herriko Txirrindulari Itzuliko etapa Donostian bukatu zen. Hernani kalean ikusi nituen bi karteletan testua lehendabizi gaztelaniaz, ondoren frantsesez eta azkenik euskaraz idatzita zegoen: "Sala de prensa" eta "Oficina permanente". Erantzuna: DONOSTIAKO UDALA - EUSKARA ZERBITZUAREN BURUA: Donostiako Udalean eta Udalerrian Euskararen Erabilpena Normalizatzeko Arauen 25. Artikuluarekin bat etorriz, bide publikoan ezarritako errotulazioak ele bietan egon behar du; ondorioz, kexa helarazi diogu Euskal Herriko Itzulia antolatzen duen “Asociación Organizaciones Ciclistas Euskadi” elkarteari, arauak ezartzen duenaren berri emanez eta hurrengorako Euskara Zerbitzuaren aholkularitza eskainiz. ________________________________________________________________________________________

205

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. AISIALDIA

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 499-2017 Nori: REAL SOCIEDAD Arrazoia: Donostiako Elkano kaleko Errealaren dendara sartu naiz erreserbatuta zegoen kamiseta bati buruz galdetzera. Euskaraz aritu natzaie, baina erantzun guztiak gaztelaniaz eman dizkidate. Euskaraz jarraitu dut, beste kamiseta bat erosteko asmoa azalduz, baina aurpegira begiratu gabe bi dendariak gaztelaniaz erantzun didate. Nik berriro ere euskaraz, baina euren jarrera ikusita, azkenean gaztelaniara pasa behar izan dut, erantzunak gero eta modu zakarragoan jasotzen ari nintzelako. Ikaragarria izan da. Gutxienez "por favor en castellano esan balute", baina, bai zera! Modu txarrean erantzunak gaztelaniaz, euskaraz aritzea probokazio bat balitz bezala edo.... Oso tristea izan da. Erantzuna: ERREALEKO DENDEN ARDURADUNA: egia esan, gure dendetako langile guztiak ez dira euskaldunak eta hizkuntzaren ezagutza maila desberdinak daude. Gaur egun ezinbesteko baldintza da euskara menperatzea langile bat kontratatzeko garaian, eta langile guztiak erdaldunak direnean protokolo batzuk ditugu jendearen arreta kudeatzeko. Badirudi protokolo hauek huts egin zutela. Eskertuko genizueke gure barkamena herritarrari helaraztea. Gure konpromisoa da gure bezero eta jarraitzaileak euskaraz gurekin naturaltasun osoz aritu ahal izatea. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 340-2017 Nori: SOCCER WORDL SPORTS DONOSTIA Arrazoia: Urteak dira Donostiako Soccer gimnasioko bezeroa naizela eta aspalditik ari naiz mezuak euskaraz jartzeko eskatzen. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 220-2017 Nori: TRAIL 52 SPORT MENDI KLUBA Arrazoia: Oso "Basque" izango dira Basque Ultra Trail Series mendi lasterketa hauek, baina euren prentsa bulegoak espainol hutsean bidali digu informazioa mendi taldera. Erantzuna: BASQUE ULTRA TRAIL SERIES PRENTSA BULEGOA: Zuen kexa jaso dugu eta arraroa iruditzen zaigu aipatzen diguzuena, izan ere gure informazio guztiak euskara eta gaztelaniaz zabaltzen baititugu hasieratik. Ez dakigu zein izango zen arazoa (agian akats informatiko bat edo), baina, nahi izanez gero, emaiozue nire kontaktua erreklamazioa jarri duen pertsonari eta ahal dudan neurrian informatuko dut. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 168-2017 Nori: TRANSEUSKADI BTT Arrazoia: Twitterren bidez TransEuskadi kirol probaren berri izan dut eta euren twitter kontura jo dudanean, txio guztiak gaztelania hutsean dituztela ikusi dut. Webgunera jo eta gauza bera, gaztelania hutsean. Froga interesgarria iruditu arren, ez dut izenik eman bertan gutxietsia sentitu naizelako. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

206

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. AISIALDIA

KULTURA ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 402-2017 Nori: AGORILA DISKETXEA Arrazoia: Goraki taldearen promozio afixa frantses hutsean da. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1154-2017 Nori: AGRUPACION LÍRICA ITSASO Arrazoia: Agrupación Lírica Itsaso taldeak eskaini berri duen kontzertu eder batetik atera naiz. Arreta eman dit kartelean, eskuko-egitarauan eta emanaldiaren aurkezpenean euskarak lekurik ez izateak. Web orria bera gaztelania hutsean dute. Ongi legoke elkarteari gure herri honetan bi hizkuntza ofizial ditugula gogoraraztea. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1103-2017 Nori: BERRI TXARRAK Arrazoia: Euskara hainbeste bultzatu eta gure hizkuntza mundu osoko bazter guztietara eraman duen Berri Txarrak musika-taldeak nola jar ditzake BECen egingo duen kontzerturako sarreren atzeko aldean erabilera-baldintzak gaztelania hutsean? Dagoeneko sarrerak inprimatuta eta salduta daude, beraz, ez dut uste konponbiderik duenik. Hala ere, hurrengoetarako kontuan har dezaten eskatu nahi diet. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 210-2017 Nori: DOCK OF THE BAY JAIALDIA, EVA RIVERA ZUZENDARIA Arrazoia: Dock Of The Bay jaialdian, Coheni buruzko dokumentalaren aurkezpena eta zuzendariari egindako elkarrizketa gaztelera hutsean izan ziren, urtarrilaren 8an. Jaialdiak Gipuzkoako Foru Aldundiaren, Donostiako Udalaren eta Donostiako Sustapenaren babesa du. Erantzuna: DOCK OF THE EBAY - ZUZENDARIA: Urtarrilaren 8an Leonard Cohen-i buruzko Bird on a Wire dokumentalaren aurkezpena gaztelaniaz egin zen, ez Jaialdiaren antolatzaileen borondateagatik, arazo teknikoengatik baizik. Izan ere, itzultzaileak, arrazoi pertsonalak tarteko, alde egin behar izan zuen eta azken unean Tony Palmer, dokumentalaren zuzendariaren aurkezpenaren itzulpena inprobisatu egin behar izan zen. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 608-2017 Nori: GUGGENHEIM BILBAO MUSEOA Arrazoia: Guggenheim Museotik txartel berriaren gutuna jaso dut gaztelania hutsean. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 822-2017 Nori: HESIAN Arrazoia: Hesian taldearen Izar izeneko kantuaren 3. paragrafoko esaldi batek min egin dit belarrian. “Ez nizun esan esan nahi zintudan guztia” dio “Ez nizun esan esan nahi nizun guztia” beharrean. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

207

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. AISIALDIA

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 761-2017 Nori: OPUS-LIRICA Arrazoia: Donostiako "Opus Lirica"-k 2017/18 Opera Denboraldia iragartzeko argitaratu duen kartelak, ele bietan egonik ere, ez du Donostiako Udalaren euskararen ordenantza errespetatzen, gaztelaniari ematen baitio lehentasuna. Donostiako Udalak eta Gipuzkoako Foru Aldundiak diruz laguntzen dute ekimena. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 711-2017 Nori: SAGARDOETXEA MUSEOA Arrazoia: Sagardoaren museoari buruzko informazioa nahi nuen eta sagardoetxea.com bisitatzean hara non topatu dudan emandako hizkuntza aukera gaztelania dela. sagardoarenlurraldea.eus jarrita berdin. Hori, euskara nabigatzailean hobetsita izan arren. Beraz euskarazko informazioa jasotzeko nahi eta nahi ez nik egin behar izan dut aukera. Ez dut uste euskaldunok hori merezi dugunik are gutxiago Aldundiaren eta Eusko Jaurlaritzaren dirua jasotzen duen erakunde batetik. Erantzuna: SAGARDOAREN LURRALDEA - KOMUNIKAZIO ETA PRENTSA ARDURADUNA: Erabiltzaileak Sagardoetxea eta Sagardoaren Lurraldea webguneekin izandako arazoa aztertzen ari gara, eta abuztua hilabete arraroa izan arren, ahalik eta azkarren konpontzen saiatuko gara. Nabigatzailean sagardoetxea.com jarrita zuzenean sagardoarenlurraldea.eus ageri da eta euskaraz dago informazioa. ________________________________________________________________________________________

208

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. ASEGURU ETXEAK ETA FINANTZAK

ASEGURU ETXEAK ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 161-2017 Nori: LAGUN ARO - BEZEROARENTZAKO ARRETA ZERBITZUA Arrazoia: Lagun Aro aseguru-etxeak gaztelera hutsean bidali dit gutuna. Erantzuna: LAGUN AROKO BEZEROARENTZAKO ARRETA ZERBITZUA: Gaia arretaz aztertu eta gero, adierazi nahi dizugu gure dokumentazio gehiena euskaraz dagoela jada, baina jakinarazpen batzuk ez daudela oraindik gure bezeroen eskura hizkuntza horretan. Halaber, jakinarazi nahi dizugu bezeroei zerbitzu elebiduna eskaintzeko ahalegin handia egiten ari bagara ere, oraindik lan handia dugula eremu horretan. Zentzu horretan, jakinarazten dizugu dagoeneko hasi garela bidalketazerbitzuetara gutun hau euskaraz txertatzeko prozesua kudeatzen. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 630-2017 Nori: LAGUN ARO - BEZEROARENTZAKO ARRETA ZERBITZUA Arrazoia: Lagun Aro 24 ordu zerbitzura deitu dut, eta ezin izan didate euskaraz erantzun, beraz, gaztelaniaz egin behar izan dut komunikazioa. Erantzuna: LAGUN ARO - BEZEROARENTZAKO ARRETA ZERBITZUA: Telefono horretan kudeatzen diren zerbitzuetako zeinek huts egin duen jakin ahal izateko informazio gehiago beharko genuke. Horregatik, oso erabilgarria izango litzateke deiaren zergatia (polizari/ezbeharrari buruzko kontsulta?) eta produktu zehatza (autoak, etxea?) ezagutzea. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 666-2017 Nori: LAGUN ARO - BEZEROARENTZAKO ARRETA ZERBITZUA Arrazoia: Lagun aro Aseguru-etxeak gaztelera hutsezko komunikazio-gutuna bidali dit etxera. Ez da lehen aldia. Aurrekoan normalean elebidunak direla zioten Twitterren. Gezurra da. Erantzuna: LAGUN ARO - BEZEROARENTZAKO ARRETA ZERBITZUA: Gaia arretaz aztertu eta gero, adierazi nahi dizugu gure dokumentazio gehiena euskaraz dagoela jada, baina jakinarazpen batzuk ez daudela oraindik gure bezeroen eskura hizkuntza horretan. Halaber, jakinarazi nahi dizugu bezeroei zerbitzu elebiduna (euskaraz eta gaztelaniaz) eskaintzeko ahalegin handia egiten ari bagara ere, oraindik lan handia dugula eremu horretan. Horren haritik, jakinarazten dizugu gutun hori bidaltzeko prozesuetan euskarazko gutuna sartzen hasiko garela eta espero dugula urrian prest egotea. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1143-2017 Nori: LAGUN ARO - BEZEROARENTZAKO ARRETA ZERBITZUA Arrazoia: Lagun aro aseguru etxeko ahots grabatuaren menua eta mezua soilik gazteleraz egoteaz gain, ezin izan digute euskaraz momentuan harrera egin eta beranduago deitu behar izan digute. Erantzuna: LAGUN ARO ASEGURUAK â&#x20AC;&#x201C; BEZEROENTZAKO ARRETA ZERBITZUA: Gaia aztertu dugu eta barkamena eskatu behar dizugu harrerako mezu hori telefono mugikorretatik deitzen denean gazteleraz ateratzeagatik. Izan ere, telefono finkoetatik deitzen denean agur mezua bi hizkuntzetan hasten baita, baina mugikorretatik deitzean ez. Gaia aztertzen ari gara eta epe laburrean konpontzea espero dugu. Bestetik, harreran dauden lankide guztiak euskaldunak dira. Zure deiaren eguna eta ordua jakingo bagenitu lineen saturazioagatik deiak beste leku batera saltatu ote zuen azter genezake, ez baita ohikoa aipatzen duzun hori. ________________________________________________________________________________________

209

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. ASEGURU ETXEAK ETA FINANTZAK

FINANTZAK _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 219-2017 Nori: BANCO POPULAR - SERVICIO DE ATENCION AL CLIENTE Arrazoia: Aurreko astean Zarauzko Zigordia kaleko Banco Popular bankura joan ginen. Ohartu nintzen kutxazain automatikoak ez duela eragiketak euskaraz egiteko aukerarik ematen, nahiz eta banku barruan zerbitzuak euskaraz jasotzeko aukera izan. Harrigarria iruditzen zait Zarautz bezalako herri euskaldun batean atzerriko hizkuntza anitzetan eragiketak egiteko aukera izatea, baina bertoko hizkuntzan ez. Erantzuna: BANCO POPULARREKO BEZEROARI ARRETA ZERBITZUA: Dagokion sailera pasa dugu zuen kexa, behar bezala kontuan har dezaten. _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 368-2017 Nori: BANCO POPULAR - SERVICIO DE ATENCIĂ&#x201C;N AL CLIENTE Arrazoia: Leitzatik paseatzen, Banco Popularreko sukurtsaleko iragarkiak zer pentsatua eman zidan, "hablamos su mismo idioma" jarri ondoren dena gaztelania hutsean zutelako, UEMAko udalerri batean. Kontraesan polita... Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 347-2017 Nori: BANCO SANTANDER Donostia Arrazoia: Santander banketxeko kutxazain automatikoetan euskaraz aritzeko aukera ezabatu dute. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 874-2017 Nori: Banque Populaire Aquitaine Centre Atlantique. Arrazoia: BP-en dudan kontuaren hesteko dosierra osatzen ari naiz. Atzo (2017-09-14) ukan dut telefonoan banku kontseilari berria (ez nuen ezagutzen). Erran dat kontua hesteko galde gutuna eta txekea berriz igorri behar nituela. Goiz huntan (2017-09-15) ene banku kontseilariak deitu nau 10:55ean ene sakelakora gomendatzeko txekea frantsesez betetzea. Erantzun diot betidanik euskaraz betetzen ditudala txekeak eta ez dela inoiz arazorik izan. Berriz aholkatu dit hobe dela frantsesez betetzea "ez dela arazorik izanen segurtatzeko. Bestela balitaike berriz ere galdetzea beste txeke baten igortzea". Erran diot ezetz eta deia horretan behera utzi dut. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 234-2017 Nori: BBVA - BEZEROARENTZAKO ARRETA ZERBITZUA Arrazoia: BBVAren gutuna jaso dut gaztelera hutsean. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 804-2017 Nori: CAJA RURAL DE NAVARRA Bezeroarendako Arreta Zerbitzua Arrazoia: Usurbilgo herritar bati, Nafarroako Rural kutxak posta elektronikoaren bitartez bidalitako mezua gaztelania hutsean dago. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________

210

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. ASEGURU ETXEAK ETA FINANTZAK

_______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 403-2017 Nori: Crèdit Agricole Pyrènèes-Gascogne. Arrazoia: Crèdit Agricolek haren bezeroekiko begirune gehiago behar luke ukan. Nola da posible Senperen mutualitate asurantza bat egin eta kontratu guzia frantsesez egoitea? Eta euskaldunon hizkuntzaeskubideak? Are gehiago, ataletako batean espresuki emana da harremanetako hizkuntza frantsesa baizik ez dela izanen. Eta euskara? Ez al duzue erraiten “euskal herria laguntzen” duzuela? Lokalaren aldekoak izan nahi baduzue zinez, txeke-taloitegiez gain kontratuak eta bertze guzia ere hizkuntza lokaletan beharko zenukete eman. Bezeroendako zerbitzua hobetzeko, ez gaiztea dirua ezartzeko prest? Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 405-2017 Nori: Credit Agricole Pyrènèes-Gascogne Arrazoia: Crèdit Agricolek bidali hilabeteko oharra frantses hutsean da. Euskaldun gisa, ene hizkuntzaeskubideak zapalduak dira. Zien bezeroei zerbitzu hobea eskaini beharko zeniekete. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 867-2017 Nori: CRÈDIT AGRICOLE Senpere Arrazoia: Bankuko kontuko konbentzio berria (baldintza orokorrak) frantsesez baizik ez zaut helarazi. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 872-2017 Nori: CRÈDIT AGRICOLE Senpere Arrazoia: Crèdit Agricolek bidali eskutitza frantsesez baizik ez da. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1058-2017 Nori: CRÈDIT AGRICOLE Senpere Arrazoia: Crèdit Agricol banketxean artatu nauen emazteak ez zekien euskaraz. Nik ea euskaraz mintzatzen zen galdetu dakotalarik, ezetz erran daut, garrantzirik ez duen zerbait balitz bezala. Hori aski ez eta ondotik pasatzen zen lankideari galdetu dako, "Est-ce que tu parles le basque, toi?", argiki ni zokoratzeko helburuarekin (bertzenaz, zendako ez galdetu "Est-ce qu'on a quelqu'un qui parle le basque" edo holakorik). Bertze langileak irriño bat egin eta trufati erran dako, "Ah, non!"Ez dakit ohartzen zaiztenez Euskal Herrian zaiztela, eta zien bezeroen zati handi bat eskualduna dela. Ez zaut biziki estrategia ona iduritzen eskualdunetaz trufatzea, zien bezeroak eskualdunak direlarik. Ziek ikus ea bezeroak irabazi edo galdu nahi dituzuenez. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1063-2017 Nori: CRÈDIT AGRICOLE Senpere Arrazoia: Bidali eskutitza frantses hutsez idatzia da. Euskal Herriko bankua izanki, zuen bezero eskualdunak ez guttiestea galdegiten dautzuet. Uste dut zueri ere interesatzen zaizuela zuen bezero eskualdunak kontent ukatea, eta bezero eskualdunak kontent ukateko manera on bat eskutitz elebidunak bidaltzea da. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________

211

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. ASEGURU ETXEAK ETA FINANTZAK

_______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 623-2017 Nori: ING - Bilbo Arrazoia: INGren Euskadiko bulego bakarrean ez daukate euskaraz harrera egiteko gai den langilerik. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 100-2017 Nori: KUTXABANK - HIZKUNTZA KUDEAKETA - Imanol Miner Aristizabal Arrazoia: Kutxabanki kexa helarazi genion Kutxabank Gestionek bidalitako agiri batzuetan orrialde bat gaztelania hutsean zegoelako. Kutxabanketik erantzun digute Kutxabank Gestionen, eta Aholkularitza Juridikoko sailean, bietan galdetu dutela zergatik bidali zen orria gaztelania hutsean. Honako azalpena eman dute: Orrialdeak Balore Merkatuaren Batzorde Nazionalaren (CNMV) oniritzia behar du, eta arrazoi juridikoak direla medio, haiek onetsitako testuak besterik ezin dituzte bidali. CNMVk ez du gaztelaniaz ez dagoen testurik errebisatzen, eta Kutxabanken aholkularitza juridikoaren ustez, Kutxabankek bere kabuz CNMVk berrikusitako testua euskaratzeak arazo legalak sor litzake. Erantzuna: BALORE MERKATUAREN BATZORDE NAZIONALA - IDAZKARI NAGUSIA: Hizkuntz Eskubideen Behatokiak Comisión Nacional del Mercado de Valores delakoari eginiko eskaerari dagokionez, 39/2015 Legeak, Administrazio Prozedura Erkideari buruzkoak, 15. artikuluko lehen idatz zatian xedatzen du “Estatuko administrazio orokorraren prozedurak gaztelaniaz izapidetuko direla”. Balore Merkatuaren Batzorde Nazionala (BMBN) Estatuko Administrazio Orokorraren erakundea da, eta beraz, arestian aipatutako artikuluan xedatutakoa betez gaztelaniaz izapidetzen ditu prozedurak. Horrek ez du ukatzen beste hizkuntza koofizial bat duten autonomia erkidegoetan finantza- edo baloreen erakundeek beren bezeroei BMBNren erregistro ofizialetan gaztelaniaz inskribatutako agiriak hizkuntza koofizialetara itzulita eman ahal izatea. _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 282-2017 Nori: KUTXABANK - BEZEROARENTZAKO ARRETA ZERBITZUA Arrazoia: Kutxabankeko Irungo bulegotik posta arruntez txartel berri baten eskaintza egiteko gutuna bidali digute. Gaztelania hutsean dago informazioa. Erantzuna: KUTXABANKEKO HIZKUNTZA KUDEAKETA: Bezeroak dio Kutxabankeko Irungo bulegotik posta arruntez txartel berri baten eskaintza jaso duela eta gutuna gaztelaniaz dagoela. Galdetu dugu zer gertatu den eta argitu digute: bezeroaren bizilekua Hendaia (Lapurdi) omen da, eta azken urteetan, Hego Euskal Herriko Kutxabanken bezero izan eta Ipar Euskal Herrian bizi diren bezeroen posta bidalketak gaztelaniaz egiteko irizpidea dago indarrean. Honenbestez, eragindako eragozpenengatik barkamena eskatzea dagokigu. Kutxabankeko Hizkuntza Politikan jasota dago bezeroarekiko komunikazioak berak hobetsitako hizkuntzan egiteko konpromisoa, eta azken urteetan, irizpideak berrikusi eta Hizkuntza Politikaren norabide berean zuzentzen dihardugu. Alabaina, Komunikazio guztiak ez ditugu oraindik bezeroaren hizkuntza hobetsiaren arabera antolatuta, eta horregatik gertatu da gertatu dena. Mezu honekin, lanean dihardugula jakinarazi nahi dizugu, eta luze gabe, azken urteetan egindako lanaren emaitza berriak ikusiko ditugula aurreratzeko ere probesten dugu. _______________________________________________________________________________________________________________________

212

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. ASEGURU ETXEAK ETA FINANTZAK

_______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 482-2017 Nori: KUTXABANK - BEZEROARENTZAKO ARRETA ZERBITZUA Arrazoia: Kutxabankera telefonoz deitu dut eta artatu nauenak euskaraz ez zekien. Euskaraz artatuta izan nahi nuela esatean beste norbaitekin pasako ninduela esan dit. Euskaraz zekien norbait libratu arte minutu luzez itxoin behar izan dut. Erantzuna: KUTXABANK - EGE, BERDINTASUNA ETA HIZKUNTZA KUDEAKETA: Dagokion zerbitzuarekin harremanetan jarri gara zer geratu zen jakiteko. Bezeroak esaten duena konfirmatu ahal izan dugu, eta sei minutu behar izan genituen operadore elebidun batekin pasatu arte. Hau ez da ohikoa, izan ere, normalean euskaraz artatua izateko ez da inolako arazorik egoten. Hala ere, kasu batzuetan gerta daitekeela konprobatu dugu. Horrelakoak ekiditeko neurriak hartuko ditugu, prozedurak berraztertuko ditugu eta operadore elebidun gehiago jartzen saiatuko gara. _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 554-2017 Nori: KUTXABANK - HIZKUNTZA KUDEAKETA - Imanol Miner Aristizabal Arrazoia: Kutxabank aseguruetara deitu nuen etxeko istripu baten partea emateko eta telefono bidezko arreta zerbitzuak ez zidan euskaraz artatzeko aukerarik eman, espainolez eta ingelesez bakarrik hitz egin genezakeela erantzun zidaten. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 555-2017 Nori: KUTXABANK - HIZKUNTZA KUDEAKETA - Imanol Miner Aristizabal Arrazoia: Atzo Kutxabank aseguruetako kotxe asegurua erabili nuen. Euskarazko aukera eta lokuzioa hautatu ondoren, arreta gaztelera hutsez. Andaluza omen... gero, beste deia ere gazteleraz. Ikusten da Kutxabankek bere horretan diraula euskararekin... Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1012-2017 Nori: KUTXA FUNDAZIOA Arrazoia: Kutxa Fundazioak espainiera hutsean txertatu du gaurko Noticias de Gipuzkoa egunkarian azaroko jardueren agenda. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 456-2017 Nori: KUTXA KULTUR Arrazoia: Donostiako Kutxa Kultur Festibalaren inguruan zabaldu duten inkesta gaztelaniaz, frantsesez eta ingelesez besterik ez dago. Euskararen arrastorik ez. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 206-2017 Nori: LA CAIXA IruĂąea Arrazoia: La Caixak ez du egutegirik euskaraz. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 677-2017 Nori: LA CAIXA Auritz Arrazoia: La Caixak Auritzen duen bulegoko iragarkiak eta informazioa gaztelaniaz besterik ez daude. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________

213

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. ASEGURU ETXEAK ETA FINANTZAK

_______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 131-2017 Nori: LABORAL KUTXA - BEZEROAREN ARRETARAKO ZERBITZUA Arrazoia: Duela hiru hamarkada pasatxoz geroztik Laboral Kutxako bezero zintzoa izan naiz, Iturrama auzoan. Pio XII.a etorbideko sukurtsalean, urte askoan beti topatu izan nuen langileren bat zerbitzua euskaraz era egokian ematen zidana. Orain, ordea, azkeneko hiru-lau urte honetan, Antso Azkarra hiribideko eta Iturrama kaleko sukurtsaletan, ez daukat modurik inondik ere zerbitzu berberak euskaraz jasotzeko. Suposatzen dut Laboral Kutxak bere arazoak izanen dituela enplegatu euskaldunak ordezkatzeko, baina hori ez da nire kontua. Nik dirua jartzen diet, eta trukean, nire hizkuntza-eskubideak ere baditut. Erantzuna: LABORAL KUTXAREN BEZEROEN ARRETA ZERBITZUA: Zure ekarpenak dagokion sailera bideratu ditugu, beraien berri izan dezaten. Dena dela, Iturrama kaleko sukurtsaletik ondorengoa azaldu digute; nahiz eta leihatilan dagoen langileak ezin euskarazko zerbitzurik eskaini, bulegoan badira beste bi lankide horretarako prest daudenak. Beraz, nahi izanez gero, eskaera egin daiteke eta hauek euskarazko zerbitzua eskainiko diote. _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 439-2017 Nori: LABORAL KUTXA - BEZEROAREN ARRETARAKO ZERBITZUA Arrazoia: Antsoaingo Laboral kutxara hots egin dut goizeko 11:40etan (948124689) eta ez naute euskaraz artatu. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 485-2017 Nori: LABORAL KUTXA - ANTSOAIN Arrazoia: Antsoaingo Laboral kutxara joan naiz. Harreran ez zegoen euskaldunik (bi langile zeuden). Euskaldun batekin egin nahi izanez gero, itxaron behar nuen barruko bulegoan lan egiten duenari une horretan beste pertsona batekin ari zen-. Harreran ez dago beraz euskaldunik. Gaztelaniaz egin behar izan dut. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 579-2017 Nori: LABORAL KUTXA - BEZEROAREN ARRETARAKO ZERBITZUA Arrazoia: Laboral Kutxak goitik behera aldatu du telebankako sarbidea, eta nire sorpresarako lehen euskaraz zabaltzen zitzaidan orria gaztelaniaz zabaldu zait. Ez dut ulertzen nola den posible webgunea hobetzeko hainbeste lan hartu ondoren, orrian sartzeko erabiltzaile eta pasahitzak betetzeko prozedura euskaraz beteta ere webgunea gaztelaniaz agertzea. Hiruzpalau saiakera egin ostean mezua bidali diet nire kexua agertuz. Telebanka zerbitzura hots egin eta gauzak konponduko dizkidatela adierazi didate. Kontua da nik ez dudala konponketa pertsonal huts bat nahi, EUSKALDUN GUZTIOI ZOR DIGUTEN ERRESPETUZKO PROZEDURA baizik. Hau da, orain arte erabiltzaile-hizkuntza euskara izan dugun guztiontzat webguneko hizkuntza lehenetsia EUSKARA izatea. UEMAko udalerrietan kontu korronteak ditugun bezeroon hizkuntza lehenetsia EUSKARA izatea. Erantzuna: LABORAL KUTXA - BEZEROAREN ARRETARAKO ZERBITZUA: Zure ekarpenak dagokion atalera bideratu ditugu, hauen berri izan eta etorkizuneko proiektuetarako kontuan har ditzaten. Gure aldetik eskerrak eman nahi dizkizugu egindako ekarpenengatik, egunetik egunera bezeroari eskaini beharreko zerbitzuak hobetzeko baliagarriak izango zaizkigulako. Gertaerak eragozpenak sortu badizkizu, benetan sentitzen dugu. _______________________________________________________________________________________________________________________

214

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. ASEGURU ETXEAK ETA FINANTZAK

_______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 809-2017 Nori: LABORAL KUTXA Iruñea, Sarasate Arrazoia: Irailaren 16an, Sarasate Pasealekuan dagoen Laboral Kutxaren kanpoko iragarkietan, 3 karteletatik bakar bat euskaraz eta gaztelaniaz zegoen eta bertze biak gaztelaniaz bakarrik (eta ez ziren iragarki berdina). Erantzuna: LABORAL KUTXAKO BEZEROEN ZERBITZUA: zuen ekarpenak dagokion atalera bideratu ditugu, hauen berri izateko eta etorkizuneko proiektuetarako kontuan har ditzaten. Gure aldetik, eskerrak eman nahi dizkizuegu egindako ekarpenengatik, egunetik egunera bezeroari eskaini beharreko zerbitzuak hobetzeko baliagarriak izango zaizkigulako. Zuen aurrean kexa aurkeztu duenari eragozpenak sortu badizkio gertaera horrek, benetan sentitzen dugu. _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1044-2017 Nori: LABORAL KUTXA - BEZEROAREN ARRETARAKO ZERBITZUA Arrazoia: Azaroaren 24an, Deustuko Laboral kutxako mostradore baten gainean zeuden bi orri gaztelania hutsez zeuden. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1092-2017 Nori: NORBOLSA SV SA Arrazoia: Laboral Kutxako bezeroa naiz eta NORBOLSAra deitu dut baloreak erosteko kontsulta bat egiteko. Deitu eta gaztelaniaz hartu didate telefonoa. Nik “¿Habla en euskara?” galdetu diot edukazio osoz, “es que me defiendo bastante mal en castellano”. Ezetz esan eta inolako azalpenik eman gabe eseki egin dit deia. Sinetsi ezinik gelditu naiz, eta berriz deitu dut. Deia hartu orduko eten egin du berriro. Behin eta berriz saiatu naiz ondoren ere, baina ez dut lortu deia hartzerik. Mindu egin nau telefonistaren jarrerak. Mespretxatua sentitu naiz. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________

215

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. ERAGILEAK

ERAGILEAK ALDERDI POLITIKOAK ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 319-2017 Nori: EAJ-PNV - EUZKADI BURU BATZARRA Arrazoia: Bilbo hiriaren izena gaztelania hutsean darabil EAJ alderdiak Aberri Egunerako atera duen kartelean. Oker ez banago, iaz eta aurreko urteetan berdin jokatu du. Erantzuna: EAJ - PNV - EUZKADI BURU BATZARRA: Aberri egunerako argitaratu genuen kartelean ez dago “erabilera akastunik”. Izan ere, zure idazkian Euskaltzaindiaren irizpenaren aipamena egiten duzun arren, ez duzu aipamenik egiten Bilboko udalerriaren izen ofiziala ezartzeko eskumen osoa duten erakundeena: Bilboko Udalarena berarena eta Bizkaiko Batzar Nagusiena. Errealitatea da, ordea, euskal erakundeak direla, bakoitza bere eskumen esparruaren barruan, toponimo ofizialak eta, berariaz, udalerrien izen ofizialak, ezartzeko eskumena dutenak. Egia den arren Euskaltzaindiak euskararako “Bilbo” forma hobetsi zuela Bilbao formaren aurretik, bere txostenean argi esaten da, halaber, “Bilbao” ere euskarazko forma dela; areago, forma zaharrena “Bilbao” dela, eta “Bilbo” berrikiago dokumentatutako forma dela. “Bilbo da euskal izen arautua. Bilbao gaztelaniaz gorde den euskal izen zaharra da (BIZKAIKO HERRI IZENDEGIA. 145. Araua. EUSKALTZAINDIA)”. Dakizunez, Euskaltzaindiak eskumen aholku emailea du. Eta arestian esan bezala, erakunde ofizialek eskumen osoa dute beren buruaren izendapen ofiziala zehazteko. Alde horretatik, dakigula, Bilboko Udalak ontzat emanda duen udalerriaren izen ofiziala “Bilbao” da, nahiz eta, forma nominatiboa ez beste kasuetan deklinatu behar denean, forma kontrakzioduna erabili: Bilboko, Bilbotik, Bilbora, eta abar. Horregatik, Bilboko Udalaren nahiz bestelako erakunde ofizialen iragarki, kartel, bide-seinale eta abarretan “Bilbao” forma ageri ohi da. Gure kartelean ikus dezakezunez, “Bilbao” forma ageri zen, nominatiboan, deklinabide markarik gabe, bertako udalak erabakia duen irizpidearen arabera. Ez da, beraz, erabilera akastunik inola ere. Bilboko Udalak bere udalerriaren izen ofizialari buruz erabakita duena errespetatu besterik ez du egin gure alderdiak kartel hori ipintzerakoan. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 420-2017 Nori: EN MARCHE! Alderdia Arrazoia: Frantziako Estatuko 'En Marche' alderdiak Emmanuel Macron-en programa bidali du etxeetara. Frantses hutsean dago. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 380-2017 Nori: GEROA BAI - LESAKA Arrazoia: Lesakako Geroa Bai alderdiak gaztelania hutsean argitaratu du Lesakako Udalari buruzko buletina. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 60-2017 Nori: PODEMOS Bizkaia Arrazoia: Ahal Dugu alderditik honako SMS hau bidali didate gaztelania hutsean: "Aún estás a tiempo de votar las propuestas que desde Euskadi queremos para Vistalegre II ¡Entra y elige tus favoritas! https://goo.gl/EkDTwu" Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

216

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. ERAGILEAK

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1017-2017 Nori: PODEMOS Bizkaia Arrazoia: Araba-Bizkai-Gipuzkoako Ahal Dugutik gaztelania hutsean banatzen dituzte SMS-ak. Esate baterako, azaroaren 15ekoa. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1073-2017 Nori: PODEMOS Bizkaia Arrazoia: EAEko Ahal Dugutik gaztelania hutsean banatzen dituzte SMS-ak. Hona jaso berri dudanaren testua: En las primarias de Podemos Euskadi vota en https://goo.gl/yrtXej Tienes hasta el miércoles a mediodia. ¡Solo son dos minutos! Erantzuna: Dosierra: 318-2017 Nori: SORTU - MAIDER ETXEBARRIA AKAITURRI And. - Idazkari Nagusia Arrazoia: Sortu alderdiak Aberri egunerako argitaratu duen kartelean Uztaritze herriaren izena txarto idatzita ageri da, euskarazko (Uztaritze) eta frantsesezko (Ustaritz) formen arteko hibridazioa-edo: "Ustaritze". Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

217

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. ERAGILEAK

SINDIKATUAK ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 43-2017 Nori: CCOO EAE Arrazoia: Gasteizko Txagorritxu ospitalean CCOO eta UGT sindikatuek kartelak jarri dituzte gaztelera hutsean. Erantzuna: FSS EUSKADIKO IDAZKARI NAGUSIA: Jakin badakigu euskara hizkuntz koofiziala dela Euskal Autonomi Erkidegoan. Izan ere, kexan erantsitako argazki horretan agertzen den kartela (eta baita alboan dagoen eta ia ikusten ez den beste informazio-orria ere) euskaraz ere argitaratu dugu. Baliteke ohar-taula horretan gazteleraz soilik egotea kartela, baina beste hainbat tokitan bi hizkuntzetan edo euskaraz besterik ez dira egongo. Askotan, ez dago lekurik hainbeste kartel jartzeko eta bata ala bestea jarri behar dugu. Erantzuna: UGT EUSKADI: Gure erakundeak ez du ezer konpondu behar, zuen gutunaren atzealdean erakusten duzuen informazio-kartel bera Osakidetzako lantokietan euskaraz ipini dugulako, baita Txagorritxuko ospitalean ere. Egia da ezin dugula bermatu kartelak denboran mantendu direnik, eta normalean ez ditugu euskarazko eta gaztelaniazko kartelak elkarrekin jartzen, baina horrek ez du esan nahi informazioa soilik gaztelaniaz jartzen dugunik. Jakizue FeSP-UGT-Osasungintza-Euskadi osatzen dugunontzat euskara gure hizkuntza propioa ere badela. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 805-2017 Nori: CGT-LKN Nafarroa Arrazoia: Nafarroako LKN sindikatuak euskaraz ez dagoen honako idazkia banatu du postako langileen artean. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 336-2017 Nori: ELA SINDIKATUA - EGOITZA NAGUSIA Arrazoia: Irungo ELAren sindikatura deitu dut eta euskaraz hasi naiz hitz egiten. Harrituta utzi nau telefonoz bestaldean zegoenak erantzun didana: "En erdaraz mesedez". Bada jai dugu bere burua abertzaletzat daukan sindikatu batean halakoak entzuten baditugu. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 281-2017 Nori: LAB SINDIKATUA - IDAZKARITZA (EDURNE LARRAÑAGA) Arrazoia: Barañainen, Alaitz ikastetxea inguratzen duen paretetako batean, LABen kartela dago "18 despidos, Eroski ¿Contigo?". Euskarazko kartela faltan bota dut . Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

218

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. ERAGILEAK

ERLIJIOA ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 686-2017 Nori: Don Jakue bideko erromesen lagunak - Bulegoa Arrazoia: Bulegoko kartela bost hizkuntzatan idatzita egon arren, ez dago euskararen arrastorik. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 752-2017 Nori: LEKEITIOKO AMA DOMINIKEN KOMENTUA Arrazoia: Lekeitioko Ama Dominiken Komentuak gaztelaniaz bakarrik iragartzen ditu bere erritualak. Erantzuna: Dosierra: 90-2017 Nori: SAN FELIZISIMO LAGUNTZA TALDEA Arrazoia: San Felizisimo Parrokiako taldeak urtean behin janaria jasotzen du Eroskin eta beste supermerkatuetan. Bi aldiz edo eskatu diet papera (“Operación kilo” delakoa) ele bietan emateko, baina kasurik ez; gazteleraz ateratzen dute beti. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

219

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MUNDU ASOZIATIBOA

MUNDU ASOZIATIBOA ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 14-2017 Nori: ARANZADI ZIENTZIA ELKARTEA Arrazoia: Aranzadi Zientzia Elkarteak “Amaiur: Azken gaztelua” erakusketa antolatu du Iruñeko Kondestable jauregian. Erakusketako testuetan gaztelaniak eta euskarak ez dute trataera bera izan. Gaztelaniazko testu gehiago dago eta gaztelaniazkoa euskarazkoa baino hobeto ikusten da gainera. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 151-2017 Nori: ARRAIOZKO GURASO ELKARTEA Arrazoia: Arraiozko Guraso Elkarteak (APYMA) gaztelania hutsean jarri du zozketa bati buruzko kartela. Zozketako txartelak ere gaztelania hutsean. Nik behintzat ez ditut erosiko, eta arraioztarra naiz. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 32-2017 Nori: ASOCIACIÓN CASCO ANTIGUO DE PAMPLONA Arrazoia: Eguberri garaian Iruñeko Alde Zaharreko Merkatarien Elkarteak haurrendako jolasak dituen karpa paratu du Gazteluko plazan. Ordutegia eta egitaraua ez daude euskaraz. Bertzalde, saltokietan bezerooi ematen dizkiguten papertxoetan, "Vale por..." dioen aldean ez dago deus euskaraz. Erantzuna: ALDE ZAHARREKO ELKARTEAREN KUDEATZAILEA: Kexak bideratu aitzin, horien egiazkotasuna ziurtatzea eskatu nahiko genizueke. Izan ere, egitaraua ele bietan jarri zen karparen barrualdean ziren bi tripodetan, sarrera ondoan. Kartelak, olanak, foiletoak eta txartelak ere euskaraz eta gazteleraz egin dira, elkarteak egiten dituen kanpaina guztietan egiten den moduan. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 626-2017 Nori: CARITAS - Iruñea Arrazoia: Cáritasek urtero sanferminetan jartzen duen tonbolan panel handi bat jarri du aurten, gaztelania hutsean, euskara eta euskaldunok baztertuz. Txartelak erosten jarraituko al dugu? Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 911-2017 Nori: COMISION INVESTIGACION MALOS TRATOS A MUJERES Arrazoia: Emakumeen aurkako tratu txarrak ikertzeko batzordeak posta elektronikoko mezua bidali digu urriaren 26an egingo den “Emakumeak salgai?” ekitaldira gonbidatuz. Mezua gaztelania hutsean dago. Ez du informaziorik ematen euskaraz. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 215-2017 Nori: EMAUSKO TRAPUKETARIAK - ERROTXAPEA Arrazoia: Gaur goizean Arrotxapeako Emauseko trapuketarien telefonora deitu dut etxera etor daitezen hainbat gauza jasotzera. Telefonoa hartu didan lagunari arreta euskaraz nahi nuela esan diodanean, zerbitzu horretan euskaldunik ez dagoela erantzun dit. Mankomunitaterako lan egin eta zerbitzu publikoa ematen dutela kontuan izanik, arreta euskaraz ez ematea gaizki iruditu zait. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

220

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MUNDU ASOZIATIBOA

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 799-2017 Nori: EUSKAL HERRIKO ARGAZKILARI TALDEEN ELKARTEA Arrazoia: Euskal Herriko Argazkilari Taldeen Elkarteak azken urteotan antolatzen duen Bilboargazki egitarauaren barruan izena eman dut nire alabak 8-11 urteko haurrentzat antolatutako tailerrean parte har dezan. Webgunean ez da argitzen zein hizkuntzatan egingo den tailerra eta izena ematearekin batera euskaraz izango den galdetu dut, nire alabak ez baitaki gaztelaniaz. Monitore batzuk euskaraz badakitela eta euskara erabiltzen dutela erantzun didate, baina ez guztiek. Hala, egokitzen zaion monitoreak euskaraz baldin badaki euskaraz egin dezakeela azaldu didate, baina ez dela nahitaezko baldintza. Ekimenak Bilboko Udalaren babesa du eta Bizkaiko Foru Aldundia, UPV/EHU, Metro Bilbao, Bizkaiko Batzar Nagusiak eta Azkuna zentroaren laguntza. Erantzuna: BIZKAIKO FORU ALDUNDIKO – KULTURAKO ZUZENDARI NAGUSIA: Bizkaiko Foru Aldundiko Kultura eta Zuzendaritza Nagusiak ez du parte hartu Euskal Herriko Argazkilari Taldeen Elkarteak antolatutako Bilboargazki tailerraren antolakuntzan eta finantzaketan. Edonola ere, zuen gutuna antolatzaileei helaraziko diegu, jakitun izan daitezen eta dagozkion ondorioetarako. Erantzuna: BILBOKO UDALA – KULTURA SAILAREN ZINEGOTZIA: Euskal Herriko Argazkilaritza Taldeen Elkartearen arduradunei hizkuntza betebeharrak gogorarazi dizkiegu, Bilbo Argazki ekimenaren hurrengo edizioetan hizkuntza eskubideen bermea kontuan izan dezaten. Erantzuna: EUSKAL HERRIKO ARGAZKILARI TALDEEN ELKARTEA: Irabazi asmorik gabeko elkartea gara eta irakasleak boluntarioak direnez, batzuk euskaldunak dira eta beste batzuk ez. Tailerra adinen arabera eskaintzen da eta ezin da hizkuntzaren arabera egin. Tailerra doanekoa denez, ez dugu baliabide ekonomikorik irakasle guztiak euskaldunak izan daitezen. Saiatuko gara hurrengo aldian. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 946-2017 Nori: INTERMON OXFAM Arrazoia: Intermon Oxfam elkarteak Carlos Santamaria egoitzan jarritako iragarkia gaztelania hutsean dago. Nola da posible gazteak egon ohi diren leku batean eta gazte gehienek euskaraz dakitela jakinda? Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 954-2017 Nori: IRACHE ASOCIACIÓN DE CONSUMIDORES DE NAVARRA Arrazoia: Irache Kontsumitzaileen Elkartearen web orria gaztelania hutsean dago, euskaraz ez du batere informaziorik ematen. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 355-2017 Nori: LEVÁNTATE CONTRA EL BULLYING Arrazoia: Levántate Contra el Buyilling elkarteak apirilaren 30etik maiatzaren 6a bitartean bullyingaren kontrako astea antolatu du. Jarduerak Iruñea, Zizur eta Zangozan izanen dira. Egitarauko jarduera bat bera ere ez da euskaraz, ezta egitaraua iragartzeko kartelak ere ez. Beren webgunera joan naiz (https://www.levantatecontraelbullying.es/) eta ez du euskarazko bertsiorik. Facebook eta Twitterren ere ez dute euskararik erabiltzen. Tamalez, badira bullyinga jasaten duten Nafarroako gazte euskaldunak ere eta garrantzitsua litzateke haiei informazioa euskaraz eskaintzea. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

221

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MUNDU ASOZIATIBOA

_______________________________________________________________________________________ Dosierra: 290-2017 Nori: SAN SEBASTIAN SHOPS Arrazoia: San Sebastian Shops-ek GDM moda jaialdiaren barruan antolatu duen blogger lehiaketaren iragarkia txertatu du gaurko Diario Vascon. Hau al da "sano bilingüismo”? Ekimenak Donostiako Udala, Donostia Sustapena, Gipuzkoako Foru Aldundia eta Explore San Sebastian Region-en babesa du. San Sebastian Shops, berriz, ez da iragarkian Donostia izena sartzen ere molestatu. Erantzuna: DONOSTIAKO UDALEKO EUSKARA ZERBITZUAREN BURUA: San Sebastián Shops-ek Donostiako Udalaren eta Donostiako Sustapenaren babesa eta diru laguntza jasotzen duenez, Donostiako Udalak onartutako hizkuntza jarraibide berberak bete behar ditu. Besteak beste, herritarrei zuzendutako idatzizko komunikazio eta osagai guztiak (kartelak, iragarkiak, gutunak...) bi hizkuntza ofizialetan egin behar ditu, euskarari lehentasuna emanez. Horiek horrela, Donostiako Sustapenarekin eta San Sebastián Shops-ekin harremanetan jarriko gara, aurrerantzean egingo dituzten iragarkietan Udalaren Hizkuntza Jarraibideak betetzeko neurriak har ditzaten eskatzeko. Zeregin horretan laguntzeko Euskara Zerbitzuak hizkuntza aholkularitza eskainiko dio. Erantzuna: SAN SEBASTIAN SHOPS - GERENTEA: San Sebastian Shops-etik aurrera eramaten ditugun ekintza guztietan ardura eta arreta berezia jartzen dugu legedia autonomikoaren eta udalaren araudia betetzen; Euskal Herriko hiritar bakoitzak euskararen erabilerarako duen eskubidea zein den badakigulako, gure Autonomia Erkidegoko hizkuntza ofizialetako bat baita euskara. Egunetik egunera hobetzen saiatzen garen eta bereziki sentsibilizaturik gauzkan auzia da hau. Gure ardura den neurrian, eta 18/04/2017an GDMak Blogger Lehiaketa sustatzeko Diario Vasco egunkarian argitaratu zen iragarki-orrialdearen inguruan, Hizkuntza Eskubideen Behatokiak igorririko kexarekin bat egiten dugu; euskararen, gure erkidegoko hizkuntza koofizialaren, erabilera egokia bermatzen duten irizpide batzuk urratu direlako. Haatik, euskararen trataera egokia bermatzeko zaintza handia mantendu behar dugula kontuan hartuz, garrantzitsua da gai jakin batzuk argitzea: 1. Blogger Lehiaketa Gipuzkoa de Moda-rekin batera garatzen dugun ekintza da. Eusko Jaurlaritzaren eta Donostiako udalaren laguntza du eta “Gipuzkoa Moda Festibala” izeneko dimentsio handiagoko kanpainak barneratzen du, azken hau Gipuzkoa de Modak bakarrik garatzen duelarik. 2. Komunikazio kanpaina; marka, eduki bide eta komunikazio kanalak “Gipuzkoa Moda Festibala” ekitaldia aurrera eramaten duten entitateen ardura dira, beraz, San Sebastian Shops-en kontroletik at geratzen dira, zeinak sektorearen informazioa soilik ahalbidetzen duen. 3. San Sebastian Shops lehiaketaren antolamenduan kolaborazio entitate gisa; parte hartuko duten saltokien gestioa eta haiekiko komunikazioari loturiko informazioa bakarrik hartzen du bere gain. Hau denbora osoan bi hizkuntzetan aurkeztu da, euskararen erabilera bermatuz. Era berean, blogger lehiaketaren inguruan kontsumitzaileentzat gure webgunean argitaratu den guztia euskaraz nahiz gazteleraz argitaratu da, hizkuntza bakoitzarentzako berezi dugun atalean. San Sebastian Shops-etik gure sektorean eta gure hiritarren artean euskara bultzatzeak duen garrantziaren jabe gara. Horregatik, Donostiako Udaletxeak sustatutako Euskararen Aholku Batzordean aktiboki parte hartzen dugu, sektorean hizkuntza honen aldeko politikak zabaltzeko eta Euskararen Patronatuak aurrera eramaten dituen ekintzak gure hirian eta gure sektorean bultzatzeko. Horregatik guztiagatik, San Sebastian Shops-etik euskal autonomia erkidegoko legeetan hizkuntzaren inguruan barneratutako zuhurtziaz betetzeko konpromisoa hartzen dugu etorkizunean aurrera eramango ditugun ekintzetan. ________________________________________________________________________________________

222

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MUNDU ASOZIATIBOA

_______________________________________________________________________________________ Dosierra: 334-2017 Nori: SAN SEBASTIAN SHOPS Arrazoia: San Sebastian Shops-ek GDM blogger lehiaketaren orri osoko iragarkia argitaratu du gaurko Diario Vascon. "Lehiaketa" eta "sari hauek irabazi ditzakezu" hitzak kenduta informazio guztia espainiera hutsean dago. Lehiaketak Eusko Jaurlaritzaren, Donostiako Udalaren, Donostia sustapenaren, eta Gipuzkoako Foru Aldundiaren sostengua du. Erantzuna: DONOSTIAKO UDALA ? EUSKARA ZERBITZUA: San Sebastian Shops-ek Donostiako Udalaren eta Donostiako Sustapenaren babesa eta diru laguntza duenez, Donostiako Udalak onartutako Hizkuntza Jarraibide berberak bete behar ditu, besteak beste, herritarrei zuzendutako idatzizko komunikazio eta osagai guztiak (Kartelak, iragarkiak, gutunak?) bi hizkuntza ofizialetan egin behar ditu, euskarari lehentasuna emanez. Horiek horrela, Donostiako Sustapenarekin eta San Sebastian Shops-ekin harremanetan jarriko gara, aurrerantzean egingo dituzten iragarkietan Udalaren Hizkuntza Jarraibideak betetzeko neurriak har ditzaten eskatzeko. Zeregin horretan laguntzeko, Euskara Zerbitzuak hizkuntza aholkularitza eskainiko dio. Erantzuna: SAN SEBASTIAN SHOPS - GERENTEA: San Sebastian Shops-etik aurrera eramaten ditugun ekintza guztietan ardura eta arreta berezia jartzen dugu legedia autonomikoaren eta udalaren araudia betetzen; Euskal Herriko hiritar bakoitzak euskararen erabilerarako duen eskubidea zein den badakigulako, gure Autonomia Erkidegoko hizkuntza ofizialetako bat baita euskara. Egunetik egunera hobetzen saiatzen garen eta bereziki sentsibilizaturik gauzkan auzia da hau. Gure ardura den neurrian, eta 18/04/2017an GDMak Blogger Lehiaketa sustatzeko Diario Vasco egunkarian argitaratu zen iragarki-orrialdearen inguruan, Hizkuntza Eskubideen Behatokiak igorririko kexarekin bat egiten dugu; euskararen, gure erkidegoko hizkuntza koofizialaren, erabilera egokia bermatzen duten irizpide batzuk urratu direlako. Haatik, euskararen trataera egokia bermatzeko zaintza handia mantendu behar dugula kontuan hartuz, garrantzitsua da gai jakin batzuk argitzea: 1. Blogger Lehiaketa Gipuzkoa de Moda-rekin batera garatzen dugun ekintza da. Eusko Jaurlaritzaren eta Donostiako udalaren laguntza du eta “Gipuzkoa Moda Festibala” izeneko dimentsio handiagoko kanpainak barneratzen du, azken hau Gipuzkoa de Modak bakarrik garatzen duelarik. 2. Komunikazio kanpaina; marka, eduki bide eta komunikazio kanalak “Gipuzkoa Moda Festibala” ekitaldia aurrera eramaten duten entitateen ardura dira, beraz, San Sebastian Shops-en kontroletik at geratzen dira, zeinak sektorearen informazioa soilik ahalbidetzen duen. 3. San Sebastian Shops lehiaketaren antolamenduan kolaborazio entitate gisa; parte hartuko duten saltokien gestioa eta haiekiko komunikazioari loturiko informazioa bakarrik hartzen du bere gain. Hau denbora osoan bi hizkuntzetan aurkeztu da, euskararen erabilera bermatuz. Era berean, blogger lehiaketaren inguruan kontsumitzaileentzat gure webgunean argitaratu den guztia euskaraz nahiz gazteleraz argitaratu da, hizkuntza bakoitzarentzako berezi dugun atalean. San Sebastian Shops-etik gure sektorean eta gure hiritarren artean euskara bultzatzeak duen garrantziaren jabe gara. Horregatik, Donostiako Udaletxeak sustatutako Euskararen Aholku Batzordean aktiboki parte hartzen dugu, sektorean hizkuntza honen aldeko politikak zabaltzeko eta Euskararen Patronatuak aurrera eramaten dituen ekintzak gure hirian eta gure sektorean bultzatzeko. Horregatik guztiagatik, San Sebastian Shops-etik euskal autonomia erkidegoko legeetan hizkuntzaren inguruan barneratutako zuhurtziaz betetzeko konpromisoa hartzen dugu etorkizunean aurrera eramango ditugun ekintzetan. ________________________________________________________________________________________

223

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MUNDU ASOZIATIBOA

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 494-2017 Nori: SUSTRAI ERAKUNTZA FUNDAZIOA Arrazoia: Sustrai Erakuntza Fundazioaren paper bat jaso dugu postontzian eta, euskarazko esaldi batzuk ageri diren arren, informazio gehiena gaztelaniaz dago. Euskarazkoa nahiko oharkabean pasatzen da. Euren web orrian sartu naiz eta informazioa euskaraz ikusi dut. Zergatik ez dute banatutako orria bi hizkuntzatan eman? Ongi legoke hurrengo baterako horrela egitea. Erantzuna: SUSTRAI ERAKUNTZA FUNDAZIOA: Errespetu osoz jaso dugu kexa. Erabat ulertzen dugu. Sustrai Erakuntzak bat egiten du euskaraz bizitzeko eskubide eta nahiarekin. Onartzen dugu hainbat unetan ez garela gai euskaldunon hizkuntza-eskubideak oso-osorik bermatzeko era ezberdinetako arrazoiak direla medio: gure fundazioa txikia da; kideen dohaintza eta borondatezko lanean oinarritzen da, gure baliabide ekonomikoak mugatuak dira, gure kideen hizkuntza profila Nafarroako jendartearena daâ&#x20AC;Ś Eta honek guztiak hainbatetan baldintzatzen gaitu. Hala ere, Fundazioaren patronatuak onartua du, bai idatzizko zein ahozko adierazpenetan, denen hizkuntza-eskubideak parez pare kontuan hartzea. Hauxe da gure helburua eta horretan sinesten dugu. Beraz, gure konpromiso eta ahalegina helarazten dizuegu lurraren defentsaren inguruko lana Nafarroako herritarrek euskaraz jaso dezaten. ________________________________________________________________________________________

224

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. INDUSTRIA ETA ETXEGINTZA

INDUSTRIA ETA ETXEGINTZA ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1027-2017 Nori: ALFA HOGAR Arrazoia: Euskal Herriko Alfa markako taperrak ditut etxean, duela pare bat urte eskuratutakoak. Bilgarriak kendu nizkion bati atzo; gaztelania hutsean ditu idatziak: ingelesa, alemana, portugesa, koreera, japoniera, txinera, gaztelania eta frantsesa. Euskararen arrastorik ere ez. Euskaldunok merezi dugun moduan? Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 129-2017 Nori: ARREGUI Arrazoia: Arregui markako torloju azkoindun batzuk erosi ditut. Behin etxeratuta konturatu naiz bilgarrietako testuak gaztelania hutsean (gaztelaniaz eta portugesez) daudela, etxea hemengoa izanik ere. Jakin izan banu, ez nituen erosiko. Gurago dut-eta beste edozein marka kanpoko, bertakoa izanik (ere) euskaldunok diskriminatzen gaituena baino. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 979-2017 Nori: BIDARTE REFORMAS S.L. Arrazoia: Páginas Amarillas delakoekin batera Bidarte enpresaren publizitatea gaztelania hutsean jaso dugu. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 659-2017 Nori: CONSTRUCCIONES MOYUA Arrazoia: Construcciones MOYUAk obra honetan jarri duen oharraren euskarazko bertsioak ez du batere zerikusirik gaztelaniazko mezuarekin. "Prohibida entrada vehículos particulares/Bilatu duzun hitza ez da hiztegian agertzen". Erantzuna: CONSTRUCCIONES MOYUA - KALITATE SAILA: Obrako kartelaren itzulpen okerra zuzenduta dago dagoeneko. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 525-2017 Nori: GOÑI S.L. CONSTRUCCIONES Y REFORMAS Arrazoia: Donostiako GOÑI S.L. eraikuntza enpresak publizitate-orria banatu du Hondarribiko etxeetan. Orrian ez da hitz bat bera ere ageri euskaraz. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 186-2017 Nori: INOXIBAR Arrazoia: "INOXIBAR" markako iragazkiak erosi ditut. Etiketa hainbat hizkuntzatan idatzita dago, baina euskararen arrastorik ez. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 642-2017 Nori: JACAR Arrazoia: Jacar enpresak publikoari begirako kartela gaztelania hutsean jarri du. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

225

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. INDUSTRIA ETA ETXEGINTZA

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 231-2017 Nori: JAUREGUIZAR Arrazoia: Jaureguizar enpresak "Artazaberri" etxebizitza-promozioaren publizitatea gaztelania hutsean bidali digu etxera. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 521-2017 Nori: ORONA Hernani Arrazoia: Erripagainan bizi naiz. Igogailuan goazenean trasteleku eta garajera sartzeko klabea behar dela ohartarazten digu bizilagunoi grabatutako ahots-mezuak. Mezua ez dago euskaraz entzungai eta informazioa euskaraz ere jaso nahi dugu. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 302-2017 Nori: TODOLUFE Arrazoia: Euren burua Euskal Herriko IKEA gisa saltzen ari den Azpeitiko LUFE altzari enpresaren web orria ez dago euskaraz. Azpeitian egonik, errespetu falta ikaragarria iruditzen zait euskaraz ez izatea. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 625-2017 Nori: ULMA CONSTRUCTION Arrazoia: ULMA eraikuntza enpresak obra batean bere aldamioen inguruan kontuz ibiltzeko xingola bat jarri du, espainieraz eta ingelesez, euskara eta euskaldunok baztertuz. Erantzuna: ULMA C y E, KOOP. E. - LEHENDAKARIA: ULMA C y E, Koop. E.ren izenean, euskararekiko dugun konpromiso sendoa adierazi nahi dut, bai enpresa barruko erabileran, baita kanpora begirako dokumentazio eta komunikazio elementuetan ere. 2008. urteaz geroztik lanean ari gara euskara gure lan-ingurunean garatzeko, eta horren adibide da 2014. Urtean Bikain Zilarrezko Ziurtagiria lortu izana. Gainera 2015. urtean konpromiso berri bat hartu genuen, Eusko Jaurlaritzak hiru urterako (2015-2017) abiatu zuen Euslan programan parte hartuz. Programa horretan ezarritako helburuak lortzeko zenbait ekintza zehaztu ditugu gure Plan Estrategikoan, eta horien artean, lanharremanei zein kanpoko euskarriei eragiten diotenak jaso ditugu. Obretan ohartarazteko erabiltzen den banda konkretu honi dagokionez, esan beharra dago orain dela hamar urte baino gehiago diseinatu genuela, hainbat herrialdetan erabiltzeko. Hala, banda horretan ULMA Construcciรณn izen komertziala agertzen da, eta orain dela bost urtetik ULMA Construction da. Egungo enpresa estrategian hartutako izena da hori, gure salmenten %85 nazioarteko merkatuetan egiten baitira. Azken urteotan, barruko merkatuan bakarrik erabiltzen da banda hori, eta aldizka gainera. Tirada berri bat egiten dugun aldiko, gutxieneko kopurua eskatu behar izaten dugu, eta horrek garamatza urte luzez erabiltzera. Horixe da, hain zuzen, banda hau oraindik eguneratu gabe izateko arrazoia. Behatokian aurkeztu den kexa hau positiboki baloratzen dugu, gure hizkuntzarekiko errespetu osoa eta integrazio helburuak hobetzen laguntzen baitigu. Hala, banda berri bat diseinatzeko erabakia hartu dugu, euskara ere agertuko dena. Bandaren diseinua eta ekoizpen eskaera ahal bezain azkar egingo dugu. Hala ere, tamalez, ezin dugu ziurtatu banda berriak epe motzean denean erabiliko direnik. Izan ere, bezero askori saltzen dizkiegu gure produktuak eta horien osagarriak, eta baliteke zenbait enpresak banda hauek izatea eta euren obretan erabiltzea, zehaztugabeko denbora tarte batean. ULMA C y E, Koop. E.k eskerrak eman nahi dizkie Behatokiari eta kexa aurkeztu duen herritarrari. Euskararekin oso konprometitua dagoen enpresa gara, eta ekarpen honek, zalantzarik gabe, gure helburuak lortzen lagunduko digu. ________________________________________________________________________________________

226

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. INTERES OROKORREKO ZERBITZUAK

INTERES OROKORREKO ZERBITZUAK ENERGIA HORNITZAILEAK _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 639-2017 Nori: DANAGAS S.L. - Bilbo Arrazoia: Lekeitioko etxearen atarira sartu ginenean Danagas enpresak gaztelania hutsean idatzitako oharra jarrita ikusi genuen. Lotsagarria iruditu zaigu horrelako informazioa gaztelaniaz irakurri behar izatea. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 75-2017 Nori: EDP - ATENCIĂ&#x201C;N AL CLIENTE Arrazoia: Ez da posible EDPko webgunetik goizez euskaraz txat bidez solastatzea. Beti azaltzen da honako mezua: "Agentearen konexioaren zain...". Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 515-2017 Nori: EDP BILBO Arrazoia: EDPtik deitu dute, gas errebisioa egiteko. Euskaldun bat eskatu dut eta zerbitzu teknikoan gazteleraz artatzen dutela esan didate. Ez dute euskaraz egiteko aukerarik eman. EDP gas arloan diharduen enpresa da eta beraz Hizkuntza-Eskubideen Dekretua bete behar du. Erantzuna: EDP - ERREKLAMAZIO SAILA: Ez da egia zerbitzu teknikoak arreta gaztelaniaz bakarrik ematen duela. Pertsona elebidunek ematen dute zerbitzu hori, momentu horretan bezeroari arreta emateko libre badaude. EDPk Euskal Herriko bi hizkuntza ofizialak erabiltzearen aldekoa den hizkuntza-politika duela erakutsi du, indarrean dagoen araudia betetzeaz harago doana. Horrenbestez, benetan deitoratzen dugu aipatutako erreklamazioa. _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 540-2017 Nori: EDP BILBO Arrazoia: EDP enpresak ez du legea betetzen. Bere ikuskaritza teknikoko langilea euskaraz egiten saiatu zen, baina, oso adeitsua izan bazen ere, agurrak besterik ez zituen euskaraz egin. Sinatzeko gailuan testuak eta tiketa ere gazteleraz ziren. Erantzuna: EDP - ZERBITZU TEKNIKOEN BURUA: Gasaren banakako instalazioaren ikuskapenaren ziurtagiria ele bietan dagoen dokumentua da, idatzi honi eranskin modura gehitu diogun argazkiak erakusten duen bezalaxe. EDPk Euskal Herriko bi hizkuntza ofizialak erabiltzearen aldekoa den hizkuntzapolitika duela erakutsi du, indarrean dagoen araudia betetzeaz harago doana. Horrenbestez, benetan deitoratzen dugu aipatutako erreklamazioa. Erantzuna: NATURGAS ENERGIA - ERREKLAMAZIO SAILA: Ikuskaritzaren egiaztagiria, alegia, ele bietan jasotzen den dokumentua, espedientean jasotzen denaren arabera, ikuskaritza egiaztatzen duen dokumentu ofiziala da, gas naturalaren araudi sektorialaren arabera. Beraz, erreklamazioan aipatutako egiaztagiria ez da dokumentu ofiziala. Aitzitik, PDA batek igorritako tiket telematiko bat da, eta horrek bisitaldia egiaztatzen du soilik, egiaztagiri ofiziala edo behin-behineko anomaliak konpontzen diren bitartean. Aurrekoari kalterik egin gabe, eta erabiltzaileak hala eskatuz gero, ikuskaritza egin ondoren dokumentu bat igorri ahal zaio egiaztagiri telematikoaren ordez; kasu horretan, dokumentu hori eskuz beteko litzateke, lehen egiten zen moduan, eta erabiltzaileak aukeratzen duen hizkuntza ofizialean. Konpainia honek euskararekin duen konpromisoa adierazi nahi dugu, eta horri jarraikiz, praktikan behar diren kontu teknikoetan aurrera egiten jarraituko dugu. _______________________________________________________________________________________________________________________

227

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. INTERES OROKORREKO ZERBITZUAK

______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 571-2017 Nori: EDP - ATENCIÓN AL CLIENTE Arrazoia: EDPra deitu dut 944 035 700 zenbakira eta telefonoa hartu duen pertsonak gaztelaniaz egin dit harrera. Nik euskaraz jarraitu dut eta halako batean "disculpa no hablo vasco" esan dit eta gaztelaniaz jarraitu behar izan dut. Erantzuna: EDP - ERREKLAMAZIO SAILA: EDPk bezeroari arreta emateko duen zerbitzuak euskaraz ematen die arreta komunikazio-hizkuntza modura euskara aukeratzen duten bezeroei. EDPk Euskal Herriko bi hizkuntza ofizialak erabiltzearen aldekoa den hizkuntza-politika duela erakutsi du, indarrean dagoen araudia betetzeaz harago doana. Horrenbestez, benetan deitoratzen dugu aipatutako erreklamazioa. _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 636-2017 Nori: EDP BILBO Arrazoia: 900 902 934 telefonora deitu dut gasaren kontadorearen irakurketa emateko EDP Naturgas Energiari eta bertan entzun dudan mezua (ezin nindutela artatu) gaztelania hutsean zegoen. Erantzuna: EDP - ERREKLAMAZIO SAILA: Baieztatu da 900 902 934 irakurketak uzteko telefono-zenbakiaren erantzungailu automatikoko grabazioa, komunikazioa ezartzeko aukera izanez gero, hizkuntza hauetan eskaintzen dela: gaztelaniaz, euskaraz, katalanez eta ingelesez. Beraz, erabiltzaileari aukera ematen zaio lau hizkuntza horietako edozeinetan artatua izateko. Nortegasen bezeroen arreta zerbitzuak euskarazko arreta eskaintzen die komunikaziorako hizkuntza hori aukeratzen duten bezeroei. Azkenik, konpainia honek euskararekin duen konpromisoa adierazi nahi dugu, eta horri jarraikiz, praktikan behar diren kontu teknikoetan aurrera egiten jarraituko dugu. _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1076-2017 Nori: EDP BILBO Arrazoia: Interneten bidez abenduaren 11n jaso nuen informazioa ulertezina da. Kontsumitzailearen bulegoan EDPri ipinitako kexa baten jakinarazpena, euskaraz, espainoletik automatikoki itzulia agertzen da eta EZ DUT ULERTZEN. Erantzuna: EDP - KONTSUMITZAILEEN BULEGOA: Bezeroak aipatutako kexaren akatsak zuzentzeko haren datuak beharko genituzke, espedientea aztertu eta erantzun egokia eman ahal izateko. _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 106-2017 Nori: ENGIE ENERGÍA ESPAÑA Arrazoia: Engie enpresak jakinarazpen bat paratu du Iruñeko Azuelo Monasterioa karrikako gure etxean. Auzokideoi zuzendutako oharra da eta gaztelania hutsean dago. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1055-2017 Nori: ENGIE Arrazoia: Donibane Lohitzuneko Gregorio Marañon, 2 etorbidean den panela frantsesez baizik ez da. Non da euskara, bertako hizkuntza? Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________

228

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. INTERES OROKORREKO ZERBITZUAK

_______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 435-2017 Nori: GAS NATURAL - Oficina de garantía de servicio al cliente Arrazoia: Gas Natural enpresak gutun bat bidali du nire etxera esanez teknikari bat etorriko dela instalazioa ondo dagoen egiaztatzera. Gutuna eta hari atxikitutako informazioa gaztelaniaz bakarrik dago. Erantzuna: GAS NATURAL FENOSA - BEZEROAREN ARRETA ZERBITZUAREN BERME BULEGOA: Euskararen erabilera normalizatzeko 10/1982 Legearen arabera, eta herritarren hizkuntza-eskubideak errespetatzeko asmoz, Gas Natural S.U.R. SGD, S.A. eta Gas Natural Servicios SDG,S.A.k idatzizko komunikazio guztiak euskaraz jasotzeko aukera eskaintzen die bere bezeroei. Horren bi adibide bidaltzen ditugu gutun honekin batera: zorra ordaintzeko epea amaitu dela jakinarazteko gutunaren eredua eta faktura-eredua. _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 394-2017 Nori: IBERDROLA DISTRIBUCIÓN ELÉCTRICA S.A.U. Arrazoia: Gaur, maiatzak 9, argia moztu dute eta horren jakinarazpena gaztelania hutsean zegoen. Erabat asperturik nago, Iberdrolak beti berdina egiten du; ez ditu euskaldunon hizkuntza-eskubideak errespetatzen. Ez al dira ohartzen beren milaka bezero euskaldunak garela? Erantzuna: IBERDROLA DISTRIBUCIÓN ELÉCTRICA: Lehenik eta behin barkamena eskatu nahiko genioke kexa jarri duen herritarrari. Adierazten diguzuena aztertu ondoren, egoera puntuala dela esan behar dizuegu, izan ere enpresa honen borondatea baita bezeroen hizkuntza-eskubideak errespetatzea. Eta horri dagokionez, jakinarazi nahiko genizueke badugula ele bietan den txantiloi bat eta agindua emana dela kasu guztietan modelo hori erabiltzeko. Badirudi agindu hori ez dela oraingoan bete eta horregatik gertatu dela huts egitea. Sentitzen dugu. _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 397-2017 Nori: IBERDROLA DISTRIBUCIÓN ELÉCTRICA S.A.U. Arrazoia: Iberdrola Distribución Eléctrica, S.A.U. enpresatik etorri ziren kontadore digitala jartzeko. Alde egitean, argindarra joaten denean zer egin azaltzen duen itsasgarria utzi zigun postontzian, gaztelera hutsean. Erantzuna: IBERDROLA DISTRIBUCIÓN ELÉCTRICA: Adierazten diguzuena aztertuz, egoera puntuala izan dela deritzogu, enpresa honen borondatea bezeroen eskubideak errespetatzea baita, eta ildo honetan, normalizatua dugu euskarazko eranskailua ere. Gure agindua da kasu guztietan bi hizkuntzetan idatzitako eranskailuak jartzea, eta agindu behin eta berriz eman dugu. Barkatu berriro ere huts egite puntual honengatik. _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 501-2017 Nori: IBERDROLA DISTRIBUCIÓN ELÉCTRICA S.A.U. Gipuzkoa Arrazoia: Zaldibiako etxe guztietako atarietan afixa hau erantsi dute eta izenburua eta ordutegia gaztelania hutsean daude. Erantzuna: IBERDROLA - GIPUZKOA ESKUALDEKO BANAKETA-BURUA: enpresa honen borondatea da bezeroaren eskubideak errespetatzea, eta ildo honetan, txantiloi normalizatua dugu, elebiduna. Gure agindua da kasu guztietan eredu elebidun hau erabiltzea, eta agindua behin eta berriz eman dugu. Beraz, ekintza puntuala izan da kasu honetan herritarrak salatu duena. Erantzuna: IBERDROLA - KONTRATUEN ADMINISTRAZIOA: Iberdrola Distribución Eléctrica SAUk telefonozko hornidura-puntuak dauden edo egon daitezkeen inguruei dagozkien hizkuntza ofizial guztietan eskaintzen du bere arreta zerbitzua. Bestetik, komunitate horretan bi hizkuntza ofizial daudenez, eta kasu jakin honetan espazioa ahal bezain gehien murriztearen ondorioz, informazio-kartelak gaztelaniaz dira; horrenbestez, gaia ulertzeko eskatu nahi dizuegu, arren. Barkatu sortutako eragozpenak. Neurri zuzentzaileak hartuko ditugu etorkizunean horrelakorik ez gertatzeko. _______________________________________________________________________________________________________________________

229

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. INTERES OROKORREKO ZERBITZUAK

_______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 637-2017 Nori: IBERDROLA DISTRIBUCIÓN ELÉCTRICA S.A.U. Gipuzkoa Arrazoia: Herriaren izen ofizial eta zuzena hizkuntza orotan Ormaiztegi da. Hala ere, Iberdrolak herri sarreran eta kartel handitan "Ormaiztegui" jarri du. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 832-2017 Nori: IBERDROLA Bilbo - Bezeroarekiko harremana Arrazoia: Iberdrolak eta REEk (Red Eléctrica de España) Durango-Elorrio errepidean, Abadiñon dituzten instalazioetako sarreran, kartela gaztelania hutsean dute: "Subestación de Abadiano", aipatutako entitateen logo eta izenekin batera. Erantzuna: IBERDROLA - ZONALDEKO BANAKETA BURUA: Gure instalazioak izendatzen dituzten kartelak ez dira erreferentzia toponimikoak, garai batean kokaleku jakin batzuetan eraiki ziren instalazio teknikoen izenak baizik. Hortaz, ez diote kokatzen diren udalerriari bakarrik zerbitzu ematen. ST Abadiano enpresa pribatu baten instalazio elektrikoa da, eta, horrenbestez, ezin diogu zure eskaerari erantzun; izan ere, lan zaila da eta ahalegin izugarria egin beharko genuke, horrek plano ugaritan eta azpiestazioaren informazio eta kontrol-sistemetako erreferentzietan eragingo bailuke. Espero dugu zure eskakizunari behar bezala erantzun izana. Agur bero bat. _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 972-2017 Nori: IBERDROLA egoitza soziala Arrazoia: Bilboko Iberdrola dorrearen atzealdean suhiltzaileek erabiltzeko gunea dela adierazten duten oharrak gaztelania hutsean daude. Erantzuna: IBERDROLA DORREAREN SEGURTASUN ARDURADUNA: Testua ele bietan izanen duten plaka berriak eskatu ditugu jada. Prest ditugunean, irudiak igorriko dizkizuegu. _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 990-2017 Nori: IBERDROLA Bilbo - Bezeroarekiko harremana Arrazoia: Nahiz eta euskarazko harremana eskatua izan (fakturak euskara hutsean jasotzen ditut), PVPC delakoari buruzko argibide orria gaztelania hutsean baino ez dut jaso. Erantzuna: IBERDROLA - BEZEROEN ARRETARAKO ZUZENDARIA: Erreklamazioa behar bezala aztertzeko datu gehiago beharko genituzke eta beharrezkoa izango litzateke hurrengo hauek jakitea: gure konpainiarekin egindako kontratuaren titularra, kontratuaren erreferentzia zenbakia, hornidura, helbidea eta argibide-orria. Dokumentazio hori erraztu ezean, ezingo dugu behar bezalako erantzuna eman. Era berean, informatzen dizugu erakunde honek herritar guztien hizkuntzaeskubideekin begirunetsua dela, baita Espainiako hizkuntza ofizial guztiekin ere. Ahal dugun heinean, euskaraz artatuak nahi duten bezeroekin euskaraz aritzen gara horrela eskatzen badigute. _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1082-2017 Nori: INSERGAS INSPECCIONES Y LECTURAS SL Arrazoia: Abenduaren 11n, Naturgasera deitu nuen 5 urtetik behin derrigorrez egin behar den galdararen ikuskaritza egiteko hitzordua aldatzeko. Gaztelaniaz hitz egin behar izan nuen bulegoan euskaraz arreta egiteko gai den inor ez omen zegoelako. Nire eskaerari jaramonik egin ez, eta, ikuskatzaileak oharra utzi zidan bertan izan zela eta, inor ez zegoenez, ikuskapena egiterik ez zuela izan adieraziz. Gaur berriro deitu dut nire kexa azaldu eta ikuskapena egiteko hitzordu berria eskatzeko. Insergas arduratzen omen da zerbitzu horretaz. Telefonoz artatu nauen pertsona (Maria), aurreko egunekoa (Arantza) ez bezala, adeitsu aritu da nirekin, baina gaur ere ezin izan dut euskaraz egin, nahiz eta bai Naturgas, bai Insergas, legez erabiltzaileei arreta euskaraz ematera behartuta egon. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________

230

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. INTERES OROKORREKO ZERBITZUAK

_____________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1071-2017 Nori: NATURGAS ENERGIA -Bilbo Arrazoia: Abenduaren 11n, 14:15ak aldera, NATURGASek Bilboko Kale Nagusiko 56. zenbakian duen bulegora deitu dut 5 urtetik behin derrigorrez egin behar den galdararen ikuskaritza egiteko hitzordua aldatzeko. Telefonoa hartu didan pertsonak, (izena esateko eskatu diot eta Arantxa zela esan dit) gaztelaniaz hitz egin dit. Nik euskaraz dakien norbait badagoen galdetu dut eta ezetz esan dit jarrera harro eta prepotentean, NATURGASeko bulego horretan ez dagoela euskaraz dakien inor. Amorraturik, haserre eta gutxietsita sentitu naiz. Bilbon gaude, noiz arte jasan behar ditugu horrelako egoerak euskaraz bizi nahi dugunok? Erantzuna: NATURGAS ENERGIA – BILBO – ERREKLAMAZIO SAILEKO ARDURADUNA: Lehenik eta behin, Naturgas Energia joan den 2017ko uztailaz geroztik ez da Grupo EDPkoa. Alde horretatik, Nortegas Energia (lehen Naturgas Energia Distribución deitzen zena) ez du bezeroen arretarako bulegorik Bilboko kale Nagusiko 56 zenbakian, bulego hori EDPrena baita. Dagokion hornitzaileari aurkeztutako kexaren gaineko kontsulta egin ondoren, argitu digu euskaraz erantzuten duen pertsona ez zegoela eskuragai deia egin zen unean. Hala ere, baieztatu dezakegu zaila dela egoera hori lurralde gehienetan sortzea. Izan ere, normalean (hala baita egun), euskaraz erantzuten duen hornitzaile horien langile-kopurua soilik gaztelaniaz erantzuten dutenena baino handiagoa da. Nolanahi ere, konpainia-banatzaile hau etengabe ahalegintzen da ratio hori urtero hobetzeko, zerbitzu horiek kontratatzeko baldintza-pleguen bidez. _______________________________________________________________________________________________________________________

GASOLINDEGIAK _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 710-2017 Nori: EROSKI GASOLINDEGIA - Bilbondo Merkataritza Gunea Arrazoia: Eroskiren Basauriko Bilbondo gasolindegian pneumatikoak puzteko makinaren argibideak gaztelaniaz baino ez daude. Era berean, pneumatikoen presioaren inguruko informazioa ematen duen kartela ere gaztelania hutsean dago. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 729-2017 Nori: GERNILAN S.A. Gasolindegia Arrazoia: Gernilan, SA-k kudeatzen duen gasolindegian erregaia ordaintzerakoan emandako tiketak gaztelania hutsean daude. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 261-2017 Nori: HIPER SIMPLY -Arraioz Arrazoia: Arraiozko Hiper Simplyko gasolindegiko langileak euskaraz egin bazigun ere, bertako informazioa, oharrak, etab. gaztelaniaz baino ez zeuden. Gainera, ordaintzerakoan jaso genuen tiketa ere gaztelania hutsean zegoen. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________

231

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. INTERES OROKORREKO ZERBITZUAK

_______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 266-2017 Nori: HIPER SIMPLY -Arraioz Arrazoia: Arraiozko Hiper Simply gasolindegian zegoen langileak ez zekien euskaraz. Behin baino gehiagotan gertatu zait. Gure familia ohiko bezeroak gara, bai gasolindegian baita supermerkatuan ere. Egoerarekin nahiko haserre gaude eta bertara joateari uzteko gogoak sorrarazten dizkigute horrelako egoerek, Arraiozen euskaraz bizi nahi baitugu. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1000-2017 Nori: HIPER SIMPLY -Arraioz Arrazoia: Arraiozko Nafar Mendi Merkataritza Guneko Simply gasolindegiko ia ohar guztiak ez daude euskaraz: ordutegia, azaroaren 19ko oharra, eskaintzarena... Erantzuna: _____________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1001-2017 Nori: HIPER SIMPLY -Arraioz Arrazoia: Arraiozko Nafar Mendi merkataritzako gasolindegian makina bidez ordaintzeko aukeren artean ez dago euskara. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 597-2017 Nori: REPSOL - Sede Corporativa Arrazoia: Markina-Xemeingo gasolindegian erregaia bota eta gero bidai on bat gomendatzerakoan "Bidai on bat" esaten du grabatutako ahots batek. Urteak daramatza horrela, eta, benetan, ordua da esaldi hori zuzentzeko. Markinan eta beste Repsol gasolindegi guztietan ere. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 746-2017 Nori: REPSOL LOPIDANA Arrazoia: Saiatu naizen arren, ez da modurik izan Madril norabidean dagoen Repsoleko gasolindegian euskaraz aritzea. Beste hainbat hizkuntza menperatzen dituzte, baina euskara ez. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________

232

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. INTERES OROKORREKO ZERBITZUAK

GARRAIO ZERBITZUAK LINEAKO AUTOBUSAK _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 139-2017 Nori: AUTOBUSES ALSA-ENATCAR - BEZEROAREKIKO ARRETA-ZERBITZUA Arrazoia: IruĂąetik Donostiara doan Alsa konpainiaren autobusa (herriz herrikoa) hartu dut goizeko 11:30ean eta, bai ahozko (leihatilako langilearekin) zein idatzizko hartu-emana, ez dut euskaraz egiterik izan. Zergatik ez dituzte nire hizkuntza-eskubideak errespetatzen? Erantzuna: ALSA - BEZEROARI ARRETA ZERBITZUA: Herritarrak aipatzen duen bulegoko langileak euskaldunak dira, beraz, baliteke unean uneko arazo batengatik egun horretan lanen ziharduen lankideak euskara maila nahikoa ez izatea. Dena dela, ez da ohikoa horrela izatea, izan ere enpresa honek ahal dituen neurriak hartzen baititu bere langileek bezeroak euskaraz ere artatu ahal izateko. Eskerrik asko gure zerbitzua hobetzen laguntzeagatik! _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 244-2017 Nori: ALSA - Bezeroarentzako Arreta Zerbitzua Arrazoia: ALSAren webguneko ohar honetan (eta webguneko bertze hainbat ataletan) akatsak daude. Bertze testu batzuk zuzenean gazteleraz dira. Erantzuna: ALSA - BEZEROARI ARRETA ZERBITZUA: Zuen kexan aipatutakoa gure web orriaren arduradunari jakinarazi diogu, behar diren neurriak hartu ditzan, gertatutakoa berriro gertatu ez dadin. _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 415-2017 Nori: ATCRB Arrazoia: Transdev - ATCRB enpresaren webgunean (http://www.transports-atcrb.com/) sartu naiz ordutegiak begiratzeko. Den-dena frantsesez idatzia da. Bezero zati handi bat euskalduna dela eta euskara ofiziala den gune batean (Irunen) lan egiten duela jakinik, uste dut webgunea eta bertako informazioak (ordutegiak, ibilbideak) euskaraz ere eman beharko lituzketela. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 238-2017 Nori: BASQTOUR S.L. Arrazoia: Jakin izan dut Basqtour enpresak "Te llevamos" markaren bidez Jaurlaritzak deitutako lan-poltsen azterketara joateko autobusak antolatu dituela. Sartu naiz enpresaren web-orrira eta gaztelania hutsean dago. Euskal Herrian kokatutako enpresa izanik eta bere zerbitzuak hemen bizi garenontzat eskaintzen dituenez, lotsagarria iruditzen zait euren informazio guztia gaztelaniaz baino ez izatea. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 888-2017 Nori: CONDA S.A. Arrazoia: Donostia-IruĂąea ibilbidea egiten duen autobusean plakatxo batzuk jarri dituzte eserlekuetan, segurtasun uhala jarri beharra dagoela agintzeko. Errotuluak gaztelaniaz eta atzerriko beste hizkuntza batean daude. Euskaldun piloa erabiltzen ditugu autobus hauek eta gu ere kontuan hartu beharko gintuzkete. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________

233

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. INTERES OROKORREKO ZERBITZUAK

AIRE KONPAINIAK _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 34-2017 Nori: KLM Arrazoia: KLM konpainiarekin Amsterdamera bidaiatzeko hegaldia genuen. Loiuko aireportuan, hau da Euskal Herrian, lan egiten duten arren, ez dute arreta euskaraz eskaintzen: bidaia-txartelak gaztelaniaz baino ez dituzte ematen, hegazkinera sartzeko oharra ingelesez eta gaztelaniaz baino ez eta beraiekin harremana euskaraz izateko aukerarik ez dute eskaintzen. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 885-2017 Nori: VUELING - BILBOKO AIREPORTUA Arrazoia: Vueling konpainiako hegazkinak lurreratzen eta abiatzen direnean jarraibideen mezua ingelesez, katalanez, eta espainieraz bakarrik entzuten da, Bartzelonatik etorriz gero. Langile bati azalpenak eskatu nizkionean eskertu zidan; euskalduna zen eta komentatu zidan esaten den mezua luzeegia zenez, euskarazkoa entzuteko denborarik ez zegoela, eta ingelesezkoa derrigorrez jarri behar zela. Bere gomendioa kexatzea izan zen ia mezua egokitzen zuten...Nik dakidala EAEn jarduten diren garraioek ele bietan jardutea derrigorrezkoa dute, beraz Vueling enpresak ere hori bermatu beharko luke, katalana eta ingelesa baino lehen. Urriaren 4an gertatu zitzaidan. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________

APARKALEKUAK _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 107-2017 Nori: PARKING TERMIBUS Arrazoia: Bilboko Termibuseko aparkalekuko igogailuan dauden mezuak gaztelania hutsean daude. Erantzuna: ISOLUX CORSÁN APARCAMIENTOS S.A.: 2009ko abenduaren 11n sinatutako zerbitzuen kudeaketarako administrazio kontratuari jarraikiz, Isolux Corsán Aparcamientos S.A. Bilboko Udalaren enpresa emakidaduna da. Termibus/Quevedo Dorreetako aparkalekuan jendeari zuzendutako informazio guztia (tarifak, barne-araudia, zerbitzuen karta, Bilboko Udalaren zerbitzuen karta, informazio-orriak eta oharrak…) euskaraz eta gaztelaniaz ematen da, indarrean dagoen araua betez. Aparkalekuari buruzko informazio batzuk euskarazko alea eta gaztelaniazkoa bereiziz argitaratzen dira, eta inoiz gertatu da bietako bat erori edo erabiltzaileren batek kentzea. Horregatik, enpresa honek arreta eta zaintza areagotuko ditu bezero batek ere ez ditzan bere eskubideak urratuta ikusi. _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 661-2017 Nori: ISOLUX CORSÁN APARCAMIENTOS (TERMIBUS) Arrazoia: Termibuseko aparkalekuan erabiltzaileei zuzendutako oharrean euskarazko azalpenak eta informazioa ulertezinak dira. Erantzuna: ISOLUX CORSÁN APARCAMIENTOS S.A.: Isolux Corsán Aparcamientos S.A. Bilboko Udalaren enpresa emakidaduna da 2009ko abenduaz geroztik. Kexan aipatzen den Termibus/Quevedo Dorreak aparkalekuan jendeari zuzendutako informazio guztia euskaraz eta gaztelaniaz ematen da legeak xedatutakoari jarraituz. Kexan aipatzen den informazioaren kasuan, testua berrikusi eta zuzendu egin dugu informazio-hartzaileen artean gaizki-ulertze edo nahasmenduak saiheste aldera. _______________________________________________________________________________________________________________________

234

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. INTERES OROKORREKO ZERBITZUAK

_______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 176-2017 Nori: JUAN DE AYALA APARKALEKUA Arrazoia: Gasteizko Juan de Ayala aparkalekuan ez da posible euskaraz ordaintzea. Ordaintzeko makinak ez daude euskaraz. Erantzuna: JUAN DE AYALA APARKALEKUKO ARDURADUNA: Egia da hizkuntzen banderak agertzen diren irudian ez dela ikurriñarik eta akaso horrek nahasketa eragin dezakeela. Halere, gure makinetan badago "Euskera" hautatzeko aukera. Hizkuntzaren botoiari sakatu behar zaio eta ikurriña agertzen duen aukera hautatu. Makina-hornitzailearekin harremanetan jarri gara arazoaren berri emateko eta begiratuko dutela esan digute. Konpondu bezain laster jakinaraziko dizuegu. _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 41-2017 Nori: PARKING RINCÓN DE LA ADUANA S.L. Arrazoia: Iruñeko Rincón de la Aduana aparkalekuan udalaren errotulua bai, baino gainontzekoak gaztelania hutsean daude eta tiketa ateratzeko gailuaren emakumezko ahotsak ez du euskaraz hitz egiten. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________

AUTOPISTAK _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 2-2017 Nori: AVASA, AUTOPISTA VASCO-ARAGONESA Arrazoia: AP 68 autopistako bide-saria ordaintzean jasotako tiketek ez dute informazio guztia euskaraz. Horien adierazle dira data gaztelaniazko formatuan egotea, vía X agertzea, IVA adieraztea, atzeko informazioa gaztelania hutsean egotea, etab. Era berean, bukaeran agertzen den “Arduratuta” hitzak ez dauka zentzurik. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 887-2017 Nori: AUTOPISTA VASCO-ARAGONESA Arrazoia: AP-68 autobideko ordainagirien atzealdean Via-T ordainketa-moduaren inguruko informazioa gaztelania hutsean dago. Erantzuna: AP-68 AUTOPISTAREN GERENTEA: Vasco-Aragonesa autobideak egiaztatu du ordainagirien atzealdean Via-T ordainketa-moduaren inguruko informazioa ez zegoela euskaraz. Gure hornitzaileak jada aldaketak egin ditu eta tiket berriak banatzeko prozesuan gaude EAEko ordainlekuetan. _______________________________________________________________________________________________________________________

IGOGAILUAK _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 288-2017 Nori: ASCENSORES DE SOLOCOECHE S.A. Arrazoia: Solokoetxeko igogailuko tiketak gaztelania hutsean daude. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________

235

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. INTERES OROKORREKO ZERBITZUAK

HEZKUNTZA ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 586-2017 Nori: ACADEMIA BRITÁNICA - BASAURI Arrazoia: Academia Britanicak hainbat kartel jarri ditu Basaurin udako eskaintza iragartzeko eta afixa osoa gaztelaniaz egin dute. Ingeles hutsean egin izan balute ados, baina gaztelaniaz egin dute, euskara guztiz bazter utzita. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 539-2017 Nori: ARIZMENDI IKASTOLA - HEZKUNTZA KOOPERATIBA EUSKALDUNA Arrazoia: Arrasateko Arizmendi Ikastolara joan naiz “Erizaintzako zaintza osagarriak” erdi mailako zikloan izena ematera. Zur eta lur geratu naiz gaztelaniaz soilik eskaintzen dutela esan didatenean, non eta Euskal Herriko ikastolarik handienean!!! Erantzuna: ARIZMENDI IKASTOLAKO ZUZENDARI NAGUSIA: Hona Arizmendi Ikastolak “Erizaintzako zaintza osagarriak” zikloa A ereduan eskaintzeko arrazoiak: Arizmendi Ikastolak 1997/98 ikasturtean “Erizaintzako zaintza osagarriak” D ereduan abian jarri zuen, beste inork hori bera egiten ez zuenean. Hainbatetan gertatu ohi denez, ikasturte batzuk beranduago Arrasatetik 3 kilometrora dagoen Aretxabaleta udalerrian Lanbide Heziketako eskola publikoak ziklo hori bera abiatu zuen, D ereduan. Alegia, osagarritasuna bilatu ordez lehia planteatu zen tamalez, planifikazio orekatuaren kaltetan eta, ondorioz Lanbide Heziketan zaindu behar den ezinbesteko akordio giroari muzin eginez. Panorama konplikatu egin zen, bestalde, ondorengo eragileok tartean sartuta: Eskola publikoak bere eskaintza dohainik egiten du, Ikastolak ez. Ziklo horretan etorkin ugarik aurkitu zuten/dute beren enplegurako aukera. Krisi ekonomikoaren sasoian lanik gabe gelditu ziren bertako askok, emakumeak bereziki, erizaintzaren sail horretan lanbiderako abagune aproposa zela estimatu zuten. Beren eskolatzea ikaskuntza-zailtasun bereziak bizi izan zituztenek ziklo praktiko honetan beren gizarteratze eta autoestimurako soluzioa topatu dute. Egun, zenbait kliniketan, etxe partikularretan eta bestelako zerbitzuetan ari diren kualifikazio homologatua ez duten langile askok beren formazioa handitzeko eta horren ondorioz titulazio akademikoa eskuratzeko irtenbidea daukate. Bistan da Ikastolak bere burua hautu bat egitera behartuta ikusi zuela, Leintz Bailarako hezkuntza euskaldun herritarra “inbentatu” eta garatu zuen ildo beretik, egoera errealari erantzun doitua zer terminotan planteatu hausnartu eta ebatzi egin zuen. Batetik, eskola publikoak plazaratutako lehian ez sartzea. Bestetik, gizartearen sektore jakin batek erakusten zituen premiei erantzutea, behatzen genuen ikasle profilari gure hezkuntza- eta gizarte-ikuspegitik ikaskuntza-estrategia jakin bat bideratuz. Beraz, D eredutik A eredura pasatu genuen gure eskaintza. Ondorioz, D ereduan ziklo hori egin nahi duenak Aretxabaletan, eskola publikoan, du eskaintza hori une honetan. Hala ere, jakizu, gure ikaskuntza-estrategia honetan euskararako sarrera eta horren gaineko jarduna garatzen ditugula askotariko hizkuntza-egoerak agertzen dizkiguten ikasle horiengan. Honatx ildo batzuk: Ikasle euskaldunekin harreman akademikoan zein pertsonalean euskara erabiltzea. Arrateko euskaltegiarekin adostuta, eguerdiko orduetan euskarazko klaseak ematea. Ez zaigu desbideratuegi suertatu ildook jorratzea, zenbait ikasle eskatzen zaien profil linguistikoaren azterketan aurkeztu eta gainditu egin baitute. Gure hezkuntza-egitasmoan erabiltzen dugun norabide nagusitik alde egin gabe, saiatzen gara gure ikasleak, beren gaitasunak eta egoera partikularrak kontuan izanez, beti, pertsona, kooperatiboa, euskalduna eta konpetentea izatea lortu dezaten. ________________________________________________________________________________________

236

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. INTERES OROKORREKO ZERBITZUAK

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 136-2017 Nori: BASQUE CULINARY CENTER Arrazoia: Basque Culinary Centerreko newsletterrak gaztelaniaz jasotzen jarraitzen dut, behin eta berriz azaldu badiet ere informazioa euskaraz jaso nahi dudala. Erantzuna: BASQUE CULINARY CENTER: Kexan aipatzen duzun newsletterra euskaraz bidali da gaur goizean. Erantzuna: DONOSTIAKO UDALA - EUSKARA ZERBITZUAREN BURUA: Donostiako Udalak Basque Culinary Center Patronatuko partaidea denez, ikas-zentro horrek Donostiako Udalak onartutako Hizkuntza Jarraibideak bete beharko lituzkeela uste dugu, besteak beste, herritarrekin -edo ikasleekin, kasu honetan- dituen harremanak, bai ahozkoak zein idatzizkoak, euskaraz ala ele bietan garatuz. Horiek horrela, Basque Culinary Center Patronatuarekin harremanetan jarri gara, ikas-zentro honek aurrerantzean udalaren Hizkuntza Jarraibideak betetzeko neurriak har ditzan eskatzeko. Zeregin horretan laguntzeko, Euskara Zerbitzuak hizkuntza aholkularitza eskainiko dio. BASQUE CULINARY CENTER - ZUZENDARI NAGUSIA: Iraganean arazo teknikoak izan ditugu newsletterrak Erkidegoko bi hizkuntzetan bidaltzeko. Edozein kasutan, asteak dira arazo hori konpondu dugula eta komunikazioak bi hizkuntzetan bidaltzen ditugula datu basera. Aldi berean, datu baseko erabiltzaile bakoitzak komunikazioa zein hizkuntzetan jaso nahi duen kudeatzen ari gara. Horrela komunikazio pertsonalizatua bidaliko dugu. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 519-2017 Nori: DEUSTUKO UNIBERTSITATEA Arrazoia: Deustuko Unibertsitateko Enpleguaren atariko ia menu nagusi osoa gazteleraz dago. Barrura sartuta hobeto dagoela dirudi baina hala ere, datuak betetzean eremu batzuk gazteleraz agertzen dira edo esaldiren bat hobetu liteke, adibidez BERE DATUAK ARRAKASTAREKIN BIDALI DIRA -> "Zure datuak ondo bidali dira" esan nahi denean. Ataria txukun egotea eskertuko genuke. Mila esker! Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 155-2017 Nori: GASTEIZKO ARTE ETA LANBIDE ESKOLA Arrazoia: Gaur, otsailak 10, 15:30 aldera Gasteizko Arte eta Lanbide Eskolara deitu dut (945144410). Erantzungailua atera zait eta mezu automatikoa ez dago euskaraz, gaztelania hutsean baino ez. Erantzuna: GASTEIZKO ARTE ETA LANBIDE ESKOLAKO ZUZENDARIA: Ahal bezain laster konponbidea emanen diogu zuek aipatutako erreklamazioari. Izan ere, gure eskola fundazio pribatua baita eta errekurtso eskasak ditugu. Hori dela eta, euskarari dagozkion hainbat gai (web orria itzultzea edota bestelako komunikazio edo publizitate ekimen), ahal dugun neurrian egiten ari gara, gure aurrekontuak ahalbidetzen digun neurrian. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 427-2017 Nori: MONDRAGON UNIBERTSITATEA - Enpresagintza Arrazoia: Gaur eguerdian, Ibaetako campusetik pasa naiz eta bertan neska bat ari zen informazio-orriak banatzen. Bat eman dit eta zur eta lur gelditu naiz. Izan ere, Mondragon Unibertsitatearen Enpresagintza Fakultateak antolatu omen duen MTALEN izeneko master bati buruzkoa zen eta guztia gaztelania hutsean zegoen. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

237

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. INTERES OROKORREKO ZERBITZUAK

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 472-2017 Nori: UNIVERSIDAD DE NAVARRA - UNAV Arrazoia: Nafarroako Unibertsitateak Kolonbiako Arkitekturari buruzko erakusketa antolatu zuen apirilaren 25etik 28ra Kondestablearen jauregian. IruĂąeko Udalaren azpiegitura erabili arren, testu guztiak gaztelania hutsean zeuden. Ez zen euskararen arrastorik erakusketa osoan. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

IKERKETA ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 775-2017 Nori: BCBL - BASQUE CENTER ON COGNITION BRAIN ADN LANGUAGE Arrazoia: BCBL Basque Center on Cognition, Brain and Language delakoak hainbat deialdi erdara hutsean egiten ditu, are euskal hiztunei beren beregi zuzendutakoak. Erantzuna: BCBL - LAB MANAGER: Elebitasun /Eleaniztasunean arreta jartzen duen ikerkuntza zentroa izanik, gure hizkuntza politika xehetasunez zaintzen ahalegintzen gara, mezuak euskaraz izateak duen garrantzia ulertuz. Kasu zehatz honetan, euskal hiztunentzako deialdia izanagatik ere, ingelesez eta gaztelaniaz jaso genuen mezua erakunde amerikar baten eskaera baitzen. Mezua gaztelaniaz argitaratu genuen errazago zabalduko zelakoan, eta bide batez, gurekin loturarik ez duen organizazio honi laguntza eman genion. Badakigu bi hizkuntzetan egitea litzatekeela zuzenena, eta hala izango da hemendik aurrera. Honez gain, aste honetan bertan euskaraz argitaratuko dugu. ________________________________________________________________________________________

238

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. INTERES OROKORREKO ZERBITZUAK

OSASUN ZERBITZUAK ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 459-2017 Nori: CENTRO DE EMERGENCIAS, SALVAMENTO Y SOCORRISMO Arrazoia: Centro de Emergencias, Salvamento y Socorrismo delakoa, sorosle ikastaro baten berri zabaltzeko, kartelak banatzen ari da egunotan Durangaldeako kiroldegietan. Ipini ere langileoi baimenik eskatu gabe ipini dute nik lan egiten dudan kiroldegian. Kartel horretan berba bat ere ez da azaltzen euskaraz, gaztelania huts-hutsean dago, euskaldunok [geure herrian bertan] diskriminatuz, existituko ez bagina bezala, edo euskara duina ez balitz bezala... Kiroldegi horietako bateko behargina naizen aldetik argi daukadanez herri-administrazioaren izenean ez noala halako bazterkeriarekin inondik inora bat egitera, kartela kendu egin dut. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 719-2017 Nori: CENTRO MEDICO QUIRURGICO ZURRIOLA Arrazoia: Donostiako Centro Médico Quirúrgico Zurriolan harrera-lekuan ez daukate langile euskaldunik. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 933-2017 Nori: DENTIX Donostia-San Martzial Arrazoia: Donostiako Dentix hortz klinikak bere publizitatea gaztelania hutsean banatu du Tolosako postontzietan. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 528-2017 Nori: DENTIX IRUN Arrazoia: Irungo Dentix klinikak publizitatea banatu du Hondarribiko etxeetan. Esku-orria gaztelania hutsean idatzita dago. Esaldi bat ere ez dakar euskaraz. Horrela lortuko dituzue bezero euskaldunak? Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1066-2017 Nori: GARBERA MERKATARITZA GUNEA -Farmazia Arrazoia: Garbera Merkataritza Guneko farmaziaren izena euskaraz badago ere, euren web orria (www.farmaciagarbera24h.es), barrualdeko informazio gehiena, telebistaz ematen diren informazio eta aholkuak eta txanda hartzeko makina, espainol hutsean daude. Erantzuna: FARMAZIOKO ZUZENDARITZA: Zuen kexa aztertu ondoren xehetasun hauek agertu nahi dizkizuet: - Gure txanda sistema hornitzailearekin hitz egin dugu, ea posible zen “su turno”-ren ondoan “txanda sakatu” jartzea. Erantzunaren zain gaude. - Botikaren telebistan agertzen diren komunikazioak, guri, hornitzaileak ematen dizkigutenak dira, eta tamalez denak gaztelaniaz. Osakidetzak ematen digun informazio, ordea, euskaraz dago eta horrela ematen dugu telebistan. Zoritxarrez, guk ezin ditzakegu iragarkiak euskaratu. - Web orria QDQ hornitzaileak egina da, Google-en “partner” delakoa. Ezin du euskaraz edo beste hizkuntzan (gaztelania, frantsesa) hitz egin. Pakete itxi bat da, kostea txikia izan dadin. Ahal dugun neurrian komunikazioak euskaraz egiten ditu, gure lankide ia gehienek euskara menperatzen dute (nahiko genuke beste farmazia edo dendetan horrela izatea) eta farmaziaren errotulua euskaraz daukagu, nahiz eta Euskal Herrian farmazia gutxi diren horrela daukatenak. Euskararekiko gure jarrera ona da, izan ere euskaldunak baikara eta FEUSEko (Farmazialari Euskaldunen Elkartea) kidea gara. ________________________________________________________________________________________

239

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. INTERES OROKORREKO ZERBITZUAK

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 350-2017 Nori: HOSPITAL QUIRÓN DONOSTIA Arrazoia: Donostiako Quirón Ospitalera deitu dut hitzordua eskatzeko eta egun onak eman ondoren, "Buenos días" batekin erantzun didate. Euskaraz zer sendagilerekin nahi nuen esan diodanean, oso modu txarrean erantzun didate: "¿Cómo? A ver, nombre, apellidos y DNI". Euskaraz jarraitu dut eta bat-batean deia eskegi didate. Erantzuna: QUIRONSALUD DONOSTIA - ZUZENDARITZA EKONOMIKO-ADMINISTRATIBOA: Gure helburuetariko bat pazientearen arretan elebitasuna erabiltzea da eta horretarako lanean gaude. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1131-2017 Nori: Jon Otermin Podologoa Arrazoia: Elizondon Centro Médico La Morea-Baztan zentroan eta Jon Otermin podologoaren kontsultako kartelak ez daude euskaraz. Oterminen ordutegiaren berri ematen duen oharra ere ez dago euskaraz. Horrez gain, "Baztán" dago idatzia. Hori ez da haranaren izen ofiziala. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 409-2017 Nori: Laboratoire de la Mer Arrazoia: Mezu honen bidez eskatu nahi nioke "DE LA MER" laborategiari haren PHISIOMER botikaren kutxa eta erabilera-orria frantsesez gain euskaraz ere ematea. Alde batetik botikak eri garelarik hartzen baititugu, eta eri garelarik gure tokiko hizkuntza errazago erabiltzen dugulako beste hizkuntza bat baino: Euskal Herrian, ainitzen hizkuntza euskara da. Eta bestetik, botika gehienak aitatxi-amatxiek baliatzen dituztelako, eta badirelako frantsesa untsa ulertzen ez duten aitatxi-amatxi euskaldunak. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 407-2017 Nori: Laboratoire Elerte Arrazoia: Mezu honen bidez eskatu nahi nioke "ÉLERTÉ" laborategiari haren TUSSIDANE botikaren kutxa eta erabilera-orria frantsesez gain euskaraz ere ematea. Alde batetik botikak eri garelarik hartzen baititugu, eta eri garelarik gure tokiko hizkuntza errazago erabiltzen dugulako beste hizkuntza bat baino: Euskal Herrian, anitzen hizkuntza euskara da. Eta bestetik, botika gehienak aitatxi-amatxiek baliatzen dituztelako, eta badirelako frantsesa untsa ulertzen ez duten aitatxi-amatxi euskaldunak. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1149-2017 Nori: MILENIUM HORTZ KLINIKA Arrazoia: Sanitas-en Bilboko Indautxu auzoko Milenium Hortz Klinikaren fatxadan dagoen kartelean akatsa dago: gaztelerazko “CENTRO DENTAL” “HOTZ ZENTRO” dago euskarara itzulita. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

240

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. INTERES OROKORREKO ZERBITZUAK

______________________________________________________________________________________ Dosierra: 411-2017 Nori: Mylan S.A.S. Arrazoia: Mezu honen bidez eskatu nahi nioke "MYLAN S.A.S" enpresari haren AMOXICILLINE MYLAN botikaren kutxa eta erabilera-orria frantsesez gain euskaraz ere emateko. Alde batetik botikak eri garelarik hartzen ditugulako, eta eri garelarik gure hizkuntza errazago erabiltzen dugulako beste hizkuntza bat baino: Euskal Herrian, anitzen hizkuntza euskara da. Eta bestetik, botika gehienak aitatxi-amatxiek baliatzen dituztelako, eta badirelako frantsesa untsa ulertzen ez duten aitatxiamatxi euskaldunak. Erabilera-orria untsa ulertzeko behar hau bereziki azkarra da AMOXICILLINE MYLAN gisako antibiotikoekin. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1003-2017 Nori: Quiron Prevencion Gasteiz Arrazoia: QUIRON PREVENCIONetik mediku azterketaren emaitza bidali didate. Azterketa bera eta bidaltzen duten idatzizko dokumentazioa ere (mezuak, txostena bera, webgunean duten bezeroontzako atala, inkestak, etab.) gaztelera hutsean dago: https://www.quironprevencion.com/es/area-privada https://www.quironprevencion.com/es/area-privada/portal-misalud. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 434-2017 Nori: VITALDENT DURANGO Arrazoia: Durangoko Vitaldent-etik (Durango Dental SL) gutuna jaso nuen atzo gaztelania hutsean. Inoiz bezeroa izan bainaiz neure datuekin jaso dut. Hamargarren urteurrena aitatzen dute eta hitzordua eskatzeko deskontu eta opari eskaintza egiten. Durangaldeako pazienteak ez ezik, Lea-Artibai eskualdekoak ere ba ei dituzte, ehunka. Ez dut bada ulertzen zelan ez gaituzten euskaldunak kontuan hartzen. Nik, egia esan, urteak daramatzat inongo hortz-klinikatara joan barik, eta asmoa dut joateko... baten batera. Eskerrik asko gutuna bidaltzearren. Badakit hala nora joan behar ez dudan. Diskriminatzen nauten tokietara ez noa, ahal dela, eta are gutxiago sosak bertan uztera. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

241

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. INTERES OROKORREKO ZERBITZUAK

TELEKOMUNIKAZIO ENPRESAK TELEFONIA ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 331-2017 Nori: BQ ESPAĂ&#x2018;A Arrazoia: 1515-2016 dosier zenbakia duen kexari BQ enpresaren marketin atalak emandako erantzuna (S285-2017) ez da onargarria eta gezurrez josita dago. Esaten dute, hitzez hitz: "Firmware delakoan eskuragai diren hizkuntzetan, zeinetan gure bazkide (partner) teknologikoek euren geroko bertsioetan lehenesten dituzten aukeren menpe gauden." Bada, firmwarea hornitzen dien "partnerra" Google da, eta aspalditik dauka itzulita BQ gailuek darabilten Android sistema eragilea, beraz, errua ez da "partnerrena", BQrena baizik. Geroago diote: "2015ean BQ Aquaris M5 atera genuenetik orain arte gure smartphone guztiek euskara hautatzeko aukera eskaintzen dute ezarpenen atalean." Gezur borobila da hori ere, kexa honi erantsita doan mezuaren bidez frogatuta geratzen denez (2016koa da mezua). Ondoren esaten dute: "Gure produktuekin batera ematen dugun dokumentazioa, zoritxarrez, ez dugu euskaraz emateko aukerarik, izan ere munduko osoko hizkuntza kopuru mugatu batean ematen ahal dugu." Gezurra berriro ere, hori enpresaren politika kontua da, ez enpresaren ahalmenarena. Baina, horrez gain, EAEn zerbitzua eman arren webgunea euskaraz ez izateak 123/2008 DEKRETUA, uztailaren 1ekoa, Kontsumitzaileen eta Erabiltzaileen Hizkuntza Eskubideei buruzkoa urratzen du eta horrek zehapena dakar. Erantzuna: BQ ESPAĂ&#x2018;A: Zuen kexa jaso ondoren, hauxe jakinarazi nahiko genizueke: 1) Ez dugu inolaz ere hizkuntza-eskubide edota legerik urratu. 2) Gure multimedia gailuek, smartphone eta tabletek aukera ematen dute euskara hautatzeko, gure aurreko erantzunean esan bezala. Eman dizueten informazioa okerra da. X5 Plus mugikor bateko irudian ikus dezakezuen irudian, euskara ageri da (igorritako irudian horrela ikusten da). 3) Dokumentazioa eta webgunea euskaraz eskaintzeko aukerarik ez dugula esaten dugunean ez gara gezurretan ari. Nahiko genuke estatuko hizkuntza koofizial guztietara, baita Europakoetara ere itzultzea, baina ezinekoa zaigu. Hizkuntza hainbat zerbitzutako diseinuko parametro gisa hartzen ari gara, baina ahal dugun neurrian. Sentitzen dugu egoera horrela izatea eta saiatuko gara gure zerbitzua hobetze aldera gure esku dagoen guztia egiten. ______________________________________________________________________________________ Dosierra: 76-2017 Nori: EUSKALTEL S.A. - EUSKARAREN HIZKUNTZ KALITATEA Arrazoia: Euskaltelekin dugun harremana euskaraz izatea aukeratuta dugun arren, bezero webgunea espainolez irekitzen zaigu. Aldatu arren berdin jarraitzen du. Erantzuna: EUSKALTEL - HIZKUNTZA KALITATE SAILA: Bezero webgunea espainolez irekitzea bezero gunean dugun akats bat da; nabigatzailea ixterakoan bezeroak aukeratutako hizkuntza galdu egiten dugu eta berriz sartzerakoan gaztelaniaz agertzen da. Zuzendu behar dugu, lehen aldiz bezeroen gunera sartzerakoan Euskaltelekin harremana duen hizkuntzan agertzeko eta hizkuntza eskuz aldatuz gero, bere aukera nabigatzaile horretan beti mantentzeko. Gure enpresak borondate sendoa du hizkuntza-eskubideak errespetatu eta sustatzeko, eta horren adierazle da abian dugun Euskara Plana. Jabetzen gara horrelako akatsak inoiz berriro suerta daitezkeela, eta asko eskertzen dizuegu haien berri ematea, zuen lankidetza bide honetan hobetzeko laguntza garrantzitsua baita. ________________________________________________________________________________________

242

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. INTERES OROKORREKO ZERBITZUAK

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 110-2017 Nori: EUSKALTEL S.A. - EUSKARAREN HIZKUNTZ KALITATEA Arrazoia: Euskaltelen bezeroentzako app-ak ez du euskaraz erabiltzeko aukerarik. Hala baieztatu didate bertan. Dirudienez, asmorik edo datarik ere ez dago. Erantzuna: EUSKALTELEKO EUSKARAREN HIZKUNTZA KALITATEA SAILA: Herritarrak dioena ez da zuzena, izan ere aplikazioaren aurreko bertsioak login-leihoan galdetzen zuen hizkuntzaz. Orain, berriz, aplikazioak gogoratu egiten duenez erabiltzaile-izena eta behin bakarrik ateratzen denez loginleihoa, menuan ipini dugu hizkuntza-aldaketa, "Nire datuak" atalean. Lehenespenez, telefonorako hautatutako hizkuntzan hasten da aplikazioa; hots, telefonoa euskaraz jarrita baldin badaukazu, euskara hautatzen du aplikazioak. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 213-2017 Nori: EUSKALTEL S.A. - EUSKARAREN HIZKUNTZ KALITATEA Arrazoia: Basauriko Berriotxoa kalean Euskaltelek jarritako oharra gaztelania hutsean dago. Antza denez, euskaldunok ez gara existitzen. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 247-2017 Nori: EUSKALTEL S.A. - EUSKARAREN HIZKUNTZ KALITATEA Arrazoia: Atzo, martxoak 15, 15:42an gertatu zen dena. Euskalteletik deitu zidaten gaztelaniaz hizketan, berriro ere. Mila bider esana diet informazioa euskaraz jaso nahi dudala eta mila bider kexatu naiz Euskaltelek informazioa euskaraz ematen ez didalako. Bat-batean euskaraz bai, baina taxuz hitz egiten ez zuen pertsona bat jarri zen, eta esan nien ezetz, deitzeko mesedez telefonora euskaraz. Iseka egin zidaten "la vida es asĂ" eta horrelakoak esanez. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 279-2017 Nori: EUSKALTEL S.A. - EUSKARAREN HIZKUNTZ KALITATEA Arrazoia: Etxean jaso dudan Euskaltelen eskuorri bat ele bietan dago, baina loturik, gaztelera hutsean dagoen beste orri bat. Kuriosoena da, izenak euskaraz jartzen dituzte, baina beste guztia gazteleraz. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 303-2017 Nori: EUSKALTEL S.A. - EUSKARAREN HIZKUNTZ KALITATEA Arrazoia: Pasa den egunean ez zidaten euskaraz egin Euskaltel enpresan. Hain zaila da bere operadore guztiak elebidunak izatea? Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 806-2017 Nori: EUSKALTEL S.A. - EUSKARAREN HIZKUNTZ KALITATEA Arrazoia: Arratsaldeko 16:05ean, telefonoz deitu dut Euskalteleko 1717 zenbakira telefonia kontratuarekin lotutako gestio bat egiteko. Arreta euskaraz egiteko konfiguratuta dudan arren, gazteleraz erantzun dit operadoreak. Euskaraz artatuko nauen norbaitekin jartzeko eskatu dut. Operadoreak esan du une horretan operadore euskaldunak okupatuta zeudela, oharra hartu duela eta deituko didatela libratzen direnean. 17:45 dira, eta oraindik ez dut deirik jaso. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

243

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. INTERES OROKORREKO ZERBITZUAK

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1036-2017 Nori: EUSKALTEL S.A. - EUSKARAREN HIZKUNTZ KALITATEA Arrazoia: Gaur, abenduaren 1ean, Euskaltelen baja emateko dokumentu bat bidaltzea ahaztu zaidala esateko deitu didate. Nik hasieratik euskaraz eginagatik ere, telefonoz bestaldeko langilea gazteleraz erantzuten tematu da. Azkenean nik aldatu behar izan dut hizkuntzaz. Izugarrizko errespetu falta iruditzen zait, are gehiago bere burua “Euskaltel” deitzen duen enpresa baten aldetik. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 910-2017 Nori: FREE Arrazoia: Free enpresaren web orriko (www.free.fr) informazio guztia frantsesez da, baita bertako bezeroen gunea ere. Euskaldunon hizkuntza- eskubideak errespetatzeko, proposatzen dut bederen bezerooi gure gunetik hizkuntza hautatzeko aukera emaitea. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 359-2017 Nori: JAZZTEL TELECOM S.A. Arrazoia: Jazzteleko publizitate erasokorra egiten duten 983 441540 telefonotik hainbat dei jaso ditut gaur. Guztietan euskaraz erantzun dudanez edo euskaraz egitea eskatu dudanez, biraoka hasi zait Daniel izeneko saltzaile bat, eta, gainera, deika jarraitu du gazteleraz ez deitzeko eskatu diodan arren. Erantzuna: ORANGE ESPAGNE: Orangek haren bezeroei edozein hizkuntza ofizialetan artatuak izateko aukera eskaintzen die, bai telefonoz zein salmenta puntuetan ere, herritarrak horrela eskatuz gero. Beraz, Jazzteleko produktu batzuen inguruan jasotako deia dela eta igorri diguzuen kexari dagokionez, badirudi behin behineko akats bat izan dela. Gertatutakoa argitu ahal izateko, kexa jarri duen pertsonaren datuak jaso nahiko genituzke, harekin harremanetan jarri eta sortutako kaltea konpondu ahal izateko. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 722-2017 Nori: MOVISTAR Atención al Cliente Arrazoia: Duela egun batzuk Movistarren Iruñeko denda batean izan nintzen. Langileak nahi genuen izapidea fin burutu zuen arren, ez genuen zerbitzua euskaraz jaso. Ondoren, "Recordatorio: Encuesta Satistacción Punto de Venta de MOVISTAR" izeneko e-posta jaso dut eta ez dago euskaraz. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1075-2017 Nori: MOVISTAR Atención al Cliente Arrazoia: Zerbitzua euskaraz jasotzeko hautua egina dut Movistarren, eta fakturak, adibidez, euskaraz jasotzen ditut. Fakturarekin batera iritsitako argibide orria, ordea, gaztelania hutsean bidali didate. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 71-2017 Nori: ORANGE - Sede social Arrazoia: Orangeko bezeroa naiz. Duela urteak aurre-ordaindutako txartela erabiltzen dudala. Astero ordaintzen dut kuota, eta astero iristen zaizkit, gaztelera hutsean, ordaindu behar dudala, ordaindu dudala eta ordaintzeagatik eskaintzak ditudala dioten mezuak. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

244

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. INTERES OROKORREKO ZERBITZUAK

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 278-2017 Nori: VODAFONE ESPAÑA Departamento de Atención al Cliente Arrazoia: Euskaraz komunikatzeko eskatuta arren, tarifa berrien berri gaztelera hutsez bidali dit Vodafonek. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 562-2017 Nori: VODAFONE - Basauri Arrazoia: Vodafonek Basauriko etxeetako atarietan jarritako publizitatea gaztelania hutsean dago. Lotsagarria iruditzen zait enpresa horrek euskaldunoi inolako begirunerik ez erakustea. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 824-2017 Nori: VODAFONE ESPAÑA Departamento de Atención al Cliente Arrazoia: VODAFONErekin kontratua sinatu genuenean harremanak euskaraz nahi genituela adierazi genuen. Hala ere, abuztu amaieran +Megas zerbitzuaren prezioak jakinaraziz jaso genuen gutuna gaztelania hutsean idatzita dago. Hitz bat ere ez dago euskaraz. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1144-2017 Nori: VODAFONE ESPA—A Departamento de Atención al Cliente Arrazoia: Telefono deia jaso nuen Vodafonetik abenduaren 28an, eskaintza baten berri eman nahian. Euskaraz eman diezadan eskatu nion eta iraindu egin ninduen eskegi aurretik. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1111-2017 Nori: LOGICOM SA Arrazoia: Logicom B bot 550 sakelako telefonoaren kutxan eta dokumentuetan, dena erdaraz idatzia da frantsesez eta ingelesez, baina ez euskaraz. Honek euskaldunon hizkuntza-eskubideak urratzen ditu. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

SARE SOZIALAK ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 255-2017 Nori: FACEBOOK SPAIN S.L. Arrazoia: Facebook-ek ez du labur.eus-ekin sortutako estekarik partekatzen uzten. Facebook erraturik dago, Labur.eus segurua izateaz gain, nahi eta behar dugu. Erantzuna: FACEBOOK SPAIN: Guk ez dugu facebook.com webgunea kontrolatzen ezta kudeatzen ere. AEBetako legepean dagoen Facebook, Inc. enpresak eta/edo Irlandako legepean dagoen Facebook Ireland Limited enpresak kudeatzen dute. Eurekin jarri beharko zenukete harremanetan. Arazoa jada konponduta dago. ________________________________________________________________________________________

245

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. INTERES OROKORREKO ZERBITZUAK

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 534-2017 Nori: FACEBOOK SPAIN S.L. Arrazoia: Facebook-en Euskal Herriko udalerriek lehen zuten gaztelaniazko izenak ageri dira. Halako enpresa batean aldaketarik egitekotan, instituzioetatik egin beharko litzatekeela iruditzen zait. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 533-2017 Nori: GOOGLE SPAIN S.L. Arrazoia: Google Maps aplikazioan Euskal Herriko udalerrien izen frankistak ageri dira. Interneten honako iradokizun atala aurkitu dut: https://support.google.com/maps/answer/3094088?co=GENIE.Platform%3DDesktop&hl=en Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

246

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKATARITZA HANDIA/ELIKADURA/OSTALARITZA

MERKATARITZA GUNE HANDIAK, KATEAK HIPERMERKATUAK _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 718-2017 Nori: ALCAMPO - Oiartzun Arrazoia: Oiartzungo Alcampo supermerkatura deituz gero erantzungailuak euskaraz eta gaztelaniaz esaten du mezu grabatua, baina harrera egiten duen pertsonak ez daki euskaraz, eta gaztelaniaz eman behar zaizkio azalpenak. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 344-2017 Nori: ALDI SUPERMERCADOS S.L. BARCELONA Arrazoia: Barakaldoko Megaparkeko Aldi supermerkatuko kartel eta errotuluak ez daude euskaraz, gaztelania hutsean baizik. Erantzuna: ALDI SUPERMERKATUETAKO BEZEROARI ARRETA: Eskerrik asko herritarraren kexa helarazteagatik. Gaiarekin zerikusia duten departamentuekin harremanetan jarri gara arazo konpontzeko behar diren neurriak hartzeko. _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1030-2017 Nori: ALDI Iurreta Arrazoia: Barikuan Aldi supermerkatu bat inauguratuko dute Iurretan, Aldi Durango. Eskualdeko postontzietan zabaldutako propaganda eta hedabideetako publizitatea gaztelania hutsean daude. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 964-2017 Nori: Caprabo Iru単ea Santo Domingo merkatua Arrazoia: Iru単eko Santo Domingo kalean dagoen Caprabok bere publizitatea gaztelania hutsean dauka. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1119-2017 Nori: Caprabo Iru単ea Santo Domingo merkatua Arrazoia: Iru単eko Santo Domingo kalean dagoen Caprabok, erosketa tiketak gaztelania hutsean ematen ditu. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 65-2017 Nori: CARREFOUR MARKET - Bilbo Arrazoia: Bilboko Alde Zaharra eta Atxuri auzoen artean dagoen Carrefour Marketen produktuen izenak gaztelera hutsean daude. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 67-2017 Nori: CARREFOUR MARKET - Bilbo Arrazoia: Bilboko Zazpi Kaleak/Alde Zaharra eta Atxuri auzoen artean dagoen Carrefour Marketen eskaintzak gaztelera hutsean daude. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________

247

248

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKATARITZA HANDIA/ELIKADURA/OSTALARITZA _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 63-2017 Nori: EROSKI - EUSKARA PLANAREN KOORDINATZAILEA - IRATZEDER MENDIKUTE Arrazoia: Mundiala izan zen Abadiñoko EROSKI hipermerkatuko saski baten zozketa Euskararen Egunean eta parte hartzeko paperean jarri beharreko datuak gaztelania hutsean baino ez egotea. Ahozko kexa egin nuen hasieran (langileek esan zidaten eurak ere ohartu zirela arazoaz, baina zuzendaritzakoek ez zutela ezer egin). Hurrengo astean, idatzizko erreklamazioa aurkeztu nuen... gaur arte. Erantzuna: EROSKIREN MK BEZERO ETA MARKA ZUZENDARIA: Ezer baino lehen, eskerrak ematen dizkizut gurekin harremanetan jartzeagatik; horrela, bezeroekiko arreta hobetuko dugulako. Gu hasieratik saiatu izan gara eta, neurri handi batean lortu ere egin dugu, bezeroekin haiek aukeratzen duten hizkuntzan komunikatzen, eta politika horrekin jarraitzen dugu, publizitate kanpaina masiboetan zein komunikazio pertsonalizatuetan. Gauzak erreklamazioan azaltzen diren bezala izanik, barkamenak eskatzen ditugu. Argi dago gauzak ez genituela behar bezala egin. Euskaldunen hizkuntza-eskubideei dagokienez gauzak behar bezala egin ez izana aitortzeak gertatutakoa konponduko ez badu ere, kontuan izango dugu bezeroaren kexa zerbitzua hobeto eta behar den bezala emateko. Horrenbestez, gure barkamenak gertatutakoagatik eta ahaleginduko gara hurrengoan euskaldunengana dagokien hizkuntzetan zuzentzen. _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 97-2017 Nori: EROSKI - EUSKARA PLANAREN KOORDINATZAILEA - IRATZEDER MENDIKUTE Arrazoia: Berriz ere zozketa batean parte hartzeko papertxoa gaztelania hutsean eman didate Bilbondoko Eroskin. Erantzuna:EROSKIKO MK BEZERO ETA MARKA ZUZENDARIA: Ezer baino lehen, eskerrak ematen dizkizut gurekin harremanetan jartzeagatik; horrela, bezeroekiko arreta hobetuko dugulako. Gu hasieratik saiatu izan gara eta, neurri handi batean lortu ere egin dugu, bezeroekin haiek aukeratzen duten hizkuntzan komunikatzen, eta politika horrekin jarraitzen dugu, publizitate kanpaina masiboetan zein komunikazio pertsonalizatuetan. Gauzak erreklamazioan azaltzen diren bezala izanik, barkamenak eskatzen ditugu. Argi dago gauzak ez genituela behar bezala egin. Euskaldunen hizkuntza-eskubideei dagokienez gauzak behar bezala egin ez izana aitortzeak gertatutakoa konponduko ez badu ere, kontuan izango dugu bezeroaren kexa zerbitzua hobeto eta behar den bezala emateko. Horrenbestez, gure barkamenak gertatutakoagatik eta ahaleginduko gara hurrengoan euskaldunengana dagokien hizkuntzetan zuzentzen. _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 109-2017 Nori: EROSKI - EUSKARA PLANAREN KOORDINATZAILEA - IRATZEDER MENDIKUTE Arrazoia: Gaur Abadiñoko Eroskin Barilla-ren honako publizitatea aurkitu dut: “¿Comemos juntos? ¡Bravo por ti! Nº 1 en Italia”/ “Ez elkarrekin jaten dugu? Bravo zuretzat! Nº 1 Italiako”. Erantzuna: MK BEZERO ETA MARKA ZUZENDARIA: Gu hasiera-hasieratik saiatu gara, eta neurri handi batean, lortu ere bai bezeroekin haiek aukeratzen duten hizkuntzan komunikatzen, eta politika horrekin jarraitzen dugu, publizitate kanpaina masiboetan nahiz komunikazio pertsonalizatuetan. Gauzak erreklamazioan agertzen diren bezala izanik, barkamena eskatzen dugu, urtarrilean Abadiñoko zentroan Barilla pasta produktuen iragarkian egin zen itzulpenagatik. Argi dago itzulpena ez zela behar bezala egin. Guk euskaldunen hizkuntza-eskubideei dagokienez gauzak behar bezala egin ez izana aitortzeak gertatutakoa konponduko ez badu ere, kontuan izango dugu bezeroaren kexa zerbitzua hobeto eta behar den bezala emateko. _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 122-2017 Nori: EROSKI - EUSKARA PLANAREN KOORDINATZAILEA - IRATZEDER MENDIKUTE Arrazoia: Eroskin erosketa online egin ondoren jasotzen diren idatzizko albaranak gaztelania hutsean daude, erosketa euskaraz egin arren. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________

249

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKATARITZA HANDIA/ELIKADURA/OSTALARITZA _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 135-2017 Nori: EROSKI - Arreta Zerbitzua Arrazoia: Eroskiren online supermerkatuko telefonozko arreta gaztelania hutsean eskaintzen da. Gaztelerazko lokuzioaren ondoren, bada euskaldunen bat baina oso zaila da aurkitzea. Erantzuna: EROSKI - MK BEZERO ETA MARKA ZUZENDARIA: Gu hasiera-hasieratik saiatu gara, eta neurri handi batean lortu ere bai, bezeroekin haiek aukeratzen duten hizkuntzan komunikatzen, eta politika horrekin jarraitzen dugu, publizitate kanpaina masiboetan nahiz komunikazio pertsonalizatuetan. Gauzak erreklamazioan agertzen diren bezala izanik, barkamena eskatzen dugu, Eroskiren Online supermerkatuko telefonozko arreta gaztelania hutsean eskaintzen delako. Argi dago gauzak ez genituela behar bezala egin. Guk euskaldunen hizkuntza-eskubideei dagokienez gauzak behar bezala egin ez izana aitortzeak gertatutakoa konponduko ez badu ere, kontuan izango dugu bezeroaren kexa zerbitzua hobeto eta behar den bezala emateko. _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 190-2017 Nori: EROSKI - EUSKARA PLANAREN KOORDINATZAILEA - IRATZEDER MENDIKUTE Arrazoia: Eroskiren Belle produktuetan ez da inolako informaziorik euskaraz agertzen. Lotsagarria Euskal Herriko enpresa honek gure hizkuntzarekiko ez ezik, euskaldunekiko duen begirune falta! Erantzuna: EROSKIREN MK BEZERO ETA MARKA ZUZENDARIA: Ezer baino lehen, eskerrak ematen dizkizut gurekin harremanetan jartzeagatik; horrela, bezeroekiko arreta hobetuko dugulako. Gu hasieratik saiatu izan gara eta, neurri handi batean lortu ere egin dugu, bezeroekin haiek aukeratzen duten hizkuntzan komunikatzen, eta politika horrekin jarraitzen dugu, publizitate kanpaina masiboetan zein komunikazio pertsonalizatuetan. Gauzak erreklamazioan azaltzen diren bezala izanik, barkamenak eskatzen ditugu. Argi dago gauzak ez genituela behar bezala egin. Euskaldunen hizkuntza-eskubideei dagokienez gauzak behar bezala egin ez izana aitortzeak gertatutakoa konponduko ez badu ere, kontuan izango dugu bezeroaren kexa zerbitzua hobeto eta behar den bezala emateko. Horrenbestez, gure barkamenak gertatutakoagatik eta ahaleginduko gara hurrengoan euskaldunengana dagokien hizkuntzetan zuzentzen. _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 283-2017 Nori: EROSKI CITY - Ortuella Arrazoia: Ortuellako Eroski City supermerkatuan euskararen presentzia hutsaren parekoa da. Horren adibide dugu fakturak gaztelania hutsean ematen dituztela. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 330-2017 Nori: EROSKI - Arreta Zerbitzua Arrazoia: Eroskin erosketak egiten ditugu eta urtero 3.000 eurotik gora uzten dugu, euskaldun askok bezala. Azken urteotan haien produktuetan euskararen presentzia gero eta txikiagoa da. Lehen informazio gehiena lau hizkuntzatan etortzen zen. Orain, produktu askotan, izena besterik ez. Onartezina da! Eroskik geroz eta gutxiago betetzen du Hizkuntz Eskubideen Dekretua. Isunik ez egoteaz baliatzen da euskararen aurkako jarrera gero eta indartsuago erakusteko. Aski da! Datorren astean ez naz Eroskira joango, erdaldunagoak direnetara joan beharko dut. Izan ere, euskal irudia saldu bai, baina kutxazainek ez baitakite â&#x20AC;&#x153;egun onâ&#x20AC;? ere esaten; ez zenbakiak txarkuteriakoek, ezta arrainen izenak arrandegikoek... 40 urte eta gero hau! Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________

250

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKATARITZA HANDIA/ELIKADURA/OSTALARITZA _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 364-2017 Nori: EROSKI - EUSKARA PLANAREN KOORDINATZAILEA - IRATZEDER MENDIKUTE Arrazoia: Atzo, apirilaren 28an, Ballontiko (Portugalete) Eroski hipermerkatuan, "Te regalamos el IVA en alimentación y frescos" goiburua duen esku-orria eman zidan kutxazainak, tiketarekin batera. Gaur begiratu dut: aurkia eta ifrentzua berdin-berdinak dira; alde biak gaztelania hutsean daude. Gaztelaniaz birritan, euskaraz behin ere ez! Erantzuna: EROSKI - MK BEZERO ETA MARKA ZUZENDARIA: Gu hasiera-hasieratik saiatu gara, eta neurri handi batean lortu ere bai, bezeroekin haiek aukeratzen duten hizkuntzan komunikatzen, eta politika horrekin jarraitzen dugu, publizitate kanpaina masiboetan nahiz komunikazio pertsonalizatuetan. Gauzak erreklamazioan agertzen diren bezala izanik, barkamena eskatzen dugu, Eroski Ballonti dendan eman genizun esku-orria gaztelania hutsean zegoelako idatzita. Guk euskaldunen hizkuntza-eskubideei dagokienez gauzak behar bezala egin ez izana aitortzeak gertatutakoa konponduko ez badu ere, kontuan izango dugu bezeroaren kexa zerbitzua hobeto eta behar den bezala emateko. Horrenbestez, gure barkamena gertatutakoagatik eta ahaleginduko gara hurrengoan euskaldunengana dagokien hizkuntzetan zuzentzen. _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 369-2017 Nori: EROSKI Urbil Arrazoia: Urbil merkataritza guneko Eroskin, ez harrerakoek, ez arropa sailekoek ere euskaraz ez zuten ulertzen. Ohikoa Eroski supermerkatuetan. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 504-2017 Nori: EROSKI - EUSKARA PLANAREN KOORDINATZAILEA - IRATZEDER MENDIKUTE Arrazoia: Iruñeko Sanduzelai auzoan bizi naiz eta Eroski Iruña hipermerkatuaren publizitatea utzi digute atarian. Osoki gaztelaniaz dago, eta ez zegoen ondoan euskarazko liburuxkarik. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 553-2017 Nori: EROSKI Iruña Merkataritza Gunea Arrazoia: Gaur Iruñeko Hiper Eroskin nire datuekin bete eta sanferminetako sarien zozketan parte hartzeko txartela eman didate erosketa ordaintzean. Txartela espainieraz besterik ez dago eta euskarazkorik ba ote zuen galdetu diot kutxako enplegatuari, baina ezetz erantzun dit. Euskaldunok ezin izanen dugu, berriz ere, gure hizkuntzan parte hartu zozketan. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 563-2017 Nori: EROSKI CITY - Basauri Arrazoia: Eroskik ematen dituen deskontu-txarteletako informazio gehiena gaztelania hutsean egoten da. Hainbesterako al da informazio guztia euskaraz jaso nahi izatea? Erantzuna: EROSKI - MK BEZERO ETA MARKA ZUZENDARIA: Gu hasiera-hasieratik saiatu gara, eta neurri handi batean lortu ere bai, bezeroekin haiek aukeratzen duten hizkuntzan komunikatzen, eta politika horrekin jarraitzen dugu, publizitate kanpaina masiboetan nahiz komunikazio pertsonalizatuetan. Gauzak erreklamazioan agertzen diren bezala izanik, barkamena eskatzen dugu, Eroskik ematen dituen deskontu-baleetako informazio gehiena erdara hutsean dagoelako. Guk euskaldunen hizkuntza-eskubideei dagokienez gauzak behar bezala egin ez izana aitortzeak gertatutakoa konponduko ez badu ere, kontuan izango dugu bezeroaren kexa zerbitzua hobeto eta behar den bezala emateko. Horrenbestez, gure barkamena gertatutakoagatik eta ahaleginduko gara hurrengoan euskaldunengana dagokien hizkuntzetan zuzentzen. _______________________________________________________________________________________________________________________

251

252

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKATARITZA HANDIA/ELIKADURA/OSTALARITZA ______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 779-2017 Nori: EROSKI - Arreta Zerbitzua Arrazoia: Eroskiren online supermerkatuan eskaria euskarazko aplikazioarekin eginez gero: Ordainketan gazteleraz egitera behartzen zaituzte. Baieztapen e-maila gaztelera hutsean bidaltzen dute. Albarana gaztelera hutsean dago. Telefonozko arretatik deitu eta gaztelaniaz hitz egin zidaten. Euskaldun guztiak okupatuta zeudela esan zidaten. Telefonozko arretara deituz gero, lokuzio osoa gaztelaniaz da. Eroskiren politika ez omen da hau, baina ez dute ezertxo ere egiten konpontzeko. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 803-2017 Nori: EROSKI - Arreta Zerbitzua Arrazoia: Eroskiren katalogoan euskararen presentzia bada, baina elementu asko gaztelaniaz bakarrik daude. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 891-2017 Nori: Eroski Ali Gobeo Arrazoia: Eroski Ali Gobeoko hornigailuetan jarritako ohar eta testu finkoak, erregaien izenak barne, gaztelaniaz baino ez zeuden, baita hornigailuen pantailetako testuak ere (importe, litros, precio/litros). Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 921-2017 Nori: EROSKI - Arreta Zerbitzua Arrazoia: Eroskik bezeroei bidaltzen dizkien beherapen txartelak gaztelania hutsean daude. Noiz egingo ditu ele bietan? Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 943-2017 Nori: EROSKI - Arreta Zerbitzua Arrazoia: Eroski Clubeko bazkidea naiz. Nirekiko harreman hizkuntza euskara hautatu nuen abuztuan, bazkidetu nintzenean. SMS guztiak gaztelaniaz baino ez ditut jaso. Hondarra gaur, urriak 30. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 981-2017 Nori: Eroski Bilbondo Arrazoia: Eroski Bilbondoko Gabonetako katalogoa heldu zaigu, umeek gutuna bidaltzeko eredua barne. Hura, gaztelania hutsean... Erantzuna: EROSKI - MK BEZERO ETA MARKA ZUZENDARIA: Gu hasiera-hasieratik saiatu gara, eta neurri handi batean lortu ere bai, bezeroekin haiek aukeratzen duten hizkuntzan komunikatzen, eta politika horrekin jarraitzen dugu, publizitate kanpaina masiboetan nahiz komunikazio pertsonalizatuetan. Gauzak erreklamazioan agertzen diren bezala izanik, barkamena eskatzen dugu, Eroski Bilbondoko Gabonetako katalogoaren barruan zegoen umeentzako gutuna gaztelania hutsean zegoelako. Argi dago gauzak ez genituela behar bezala egin. Guk euskaldunen hizkuntzaeskubideei dagokienez gauzak behar bezala egin ez izana aitortzeak gertatutakoa konponduko ez badu ere, kontuan izango dugu bezeroaren kexa zerbitzua hobeto eta behar den bezala emateko. Horrenbestez, gure barkamena gertatutakoagatik eta ahaleginduko gara hurrengoan euskaldunengana dagokien hizkuntzetan zuzentzen. _______________________________________________________________________________________________________________________

253

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKATARITZA HANDIA/ELIKADURA/OSTALARITZA ______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 985-2017 Nori: EROSKI - EUSKARA PLANAREN KOORDINATZAILEA - IRATZEDER MENDIKUTE Arrazoia: Eroskitik gaztelania hutsezko SMS-a bidali didate: “11 de Noviembre en tu renovado hiper EROSKI Abadiño te devolvemos el 25% de tu compra en vales! Max 150eu en vales. No+SMS” Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 993-2017 Nori: EROSKI CITY - Aretxabaleta Arrazoia: Eroskik Aretxabaletako etxeetan banatu duten Gabonetako jostailuen katalogoan, Olentzero eta erregeei idazteko gutunaren txantiloia gaztelera hutsean dator. Orokorrean umeei zuzendutako ekintza bat gazteleraz egotea ezin ulertuzkoa da eta gutxiago Aretxabaleta bezalako herrietan, gutuna idazteko adineko ume guztiak D ereduan ikasten ari diren garaian. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1025-2017 Nori: EROSKI - Arreta Zerbitzua Arrazoia: EROSKIk Black Friday dela eta azaroaren 20tik 25era bitarteko eskaintzen berri emateko argitaratu duen publizitate-liburuxkan, izenburu bat edo beste kenduta gainerako informazio guztia gaztelania hutsean dago. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1026-2017 Nori: EROSKI - Arreta Zerbitzua Arrazoia: Eroskitik taloitegi modukoa jaso dut, marka zehatzetako produktuak erosiz Travel Club puntu hainbat jasotzeko; den-dena gaztelania hutsean. Gero eta okerrago gabiltza Eroskiren bezerook hizkuntza-eskubideei dagokienez? Erantzuna: EROSKIKO BEZERO ETA MARKA ZUZENDARIA: Gu hasiera-hasieratik saiatu izan gara eta, neurri handi batean lortu ere bai, bezeroekin haiek aukeratzen duten hizkuntzan komunikatzen, eta politika horrekin jarraitzen dugu, publizitate kanpaina masiboetan nahiz komunikazio pertsonalizatuetan.Eroski Club programa Travel Club enpresaren laguntzaz daramagu Estatu osoan. Komunikazioetan erabili beharreko hizkuntza bazkide bakoitzak aukeratzen du eta, bazkidearen fitxan, hizkuntzari dagokion eremuan, bazkideak aukeratutako hizkuntza ipintzen da, komunikazioak hizkuntza horretan egiteko; hizkuntzarik aukeratu ezean, gaztelaniaz irteten dira komunikazioak. Halaxe funtzionatzen du Travel Club enpresaren sistemak. Horregatik, komeniko litzateke egiaztatzea bazkidearen fitxan euskara komunikazioetarako hizkuntza moduan benetan aukeratua dagoen ala ez: nahiz eta bazkideak bere garaian hala eskatu, gerta daiteke akatsen bat egotea. Hori argitzeko, eskertuko genioke erreklamazioa jarri duen bazkideari Eroski Club-era deituko balu.Eta akatsa gurea izan bada, gure barkamenak gertatutakoagatik eta ahaleginduko gara hurrengoan euskaldunengana dagokien hizkuntzetan zuzentzen. _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1043-2017 Nori: EROSKI - EUSKARA PLANAREN KOORDINATZAILEA - IRATZEDER MENDIKUTE Arrazoia: Eroskiren Travel Club katalogoa (76 orrialdekoa) gaztelania hutsean dago. Ez dago ezer euskaraz. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1118-2017 Nori: EROSKI - EUSKARA PLANAREN KOORDINATZAILEA - IRATZEDER MENDIKUTE Arrazoia: Hondarribiko Eroski supermerkatuan zozketak egiteko banatzen dituzten txartelak gaztelaniaz daude soilik. Atzeko aldea zuri dago. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________

254

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKATARITZA HANDIA/ELIKADURA/OSTALARITZA ______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 742-2017 Nori: HIPER SIMPLY - Arraioz Arrazoia: Bertze behin haserre bidean atera naiz Simplytik. Frantses hutsean dagoen produktuaren gainean Simplyko etiketajea gaztelaniaz bakarrik zegoen. Kutxazainen gainean Sympliko txartela lortzeko iragarkia 15 aldiz badago, bat bera ere ez dago euskaraz. Kutxazaina erdalduna egokitu zait. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 916-2017 Nori: HIPER SIMPLY - Arraioz Arrazoia: Gaur supermerkatuan 160,96 euroko gastua egin dut. Harategian euskaraz artatu naute, baita arrandegiko emakumeak ere. Kontua da karteleria ia guztia espainolez dagoela. Megafoniatik espainolez egiten dute, kutxako neska espainolez mintzatu zait, baita gasolindegikoa ere. Supermekatuan ez dago euskarazko funtzionamendurik. Dena jarrera kontua da. Oronozeko zerbitzaria ez da euskalduna, baino “egun on”, “mila esker”, “zuri, ebaki bat...”euskaraz egiteko jarrera du. Nahiz eta euskalduna ez izan, euskaldunei zerbitzu minimo bat euskaraz emateko gai da. Nekatu naiz. Nire erosketak egitera Symplira gehiago ez bueltatzea erabaki dut. Jarrera aldaketa bat ematen bada ez dut zalantzarik izanen, bueltatuko naiz. Egun euskaldunokiko dagoen utzikeria ikusita, agur, bertze bat arte. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 587-2017 Nori: LIDL - Basauri Arrazoia: Azkenaldian Lidl enpresak euskararen alde urratsak egin dituen arren (errotulazioa, zenbait ohar, etab.), oraindik ere informazio gehiena gaztelaniaz baino ez daukate eta tiketak horren adibide dira. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 153-2017 Nori: MERCADONA BOLUETA - ZUZENDARIA Arrazoia: Boluetako Mercadonako garajean kartel bat aurkitu dut. Ele bietan dago, euskarari lehentasuna emanez, baina testua ez dago ongi euskaratua. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 721-2017 Nori: MERCADONA BOLUETA - ZUZENDARIA Arrazoia: Mercadonak erosketetan ematen duen ordainagiria gazteleraz dago soilik Erantzuna: MERCADONA - KANPO HARREMANEN LURRALDE ZUZENDARIA: Ordainagiri hau gazteleraz dago, baina bezeroak ordainagirian agertuko den hizkuntza aukeratzeko ahalmena du. Mercadonak Euskadin bere lehen denda ireki zuenetik bere web-orrialdea, bezeroen arretarako zerbitzua, aldizkariak, liburuxkak, horma-irudiak, megafonia eta abar gaztelaniaz eta euskaraz daude. Beraz, ikus dezakezuenez, euskararekin dugun konpromisoa irmoa da. _______________________________________________________________________________________________________________________

255

MERKATARITZA GUNEAK _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 489-2017 Nori: BILBONDO MERKATARITZA GUNEA Arrazoia: Basauriko Bilbondo Merkataritza Guneak antolatutako "La ruleta de Bilbondo" delakoa (izena ere gaztelaniaz baino ez diote jarri) iragartzeko panfletoak gaztelania hutsean egin dituzte. Beste behin ere, euskaldunok ez omen dugu errespeturik merezi Bilbondoren aldetik. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 644-2017 Nori: BILBONDO MERKATARITZA GUNEA Arrazoia: Bilbondo merkataritza zentroak jarritako publizitatea gaztelania hutsean dago. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 817-2017 Nori: BILBONDO MERKATARITZA GUNEA Arrazoia: Bilbondo Merkataritza Gunean "Aste Txiki" delako ekimena iragartzeko jarri duten kartela gaztelania hutsean dago. Bereziki lotsagarria da umeei zuzendutako ekimena izanda, ume ia guztiak euskaldunak baitira. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________

256

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKATARITZA HANDIA/ELIKADURA/OSTALARITZA ______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 889-2017 Nori: BILBONDO MERKATARITZA GUNEA Arrazoia: Bilbondoko Eroski saltokiaren barruan Festa arropa-dendako ohar zein bestelako idatzi guztiak gaztelania hutsean daude. Lehenengo erantzulea Festa enpresa bera da, baina baita Eroski ere; azken honen saltokiaren barruan jarrita baitago arropa-denda hura. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 890-2017 Nori: BILBONDO MERKATARITZA GUNEA Arrazoia: Bilbondoko Eroskik antolatutako zozketan euskararen presentzia folklorera mugatu da, alegia, "jai zoriontsuak" jartzera. Beste guztia gaztelania hutsean jarri dute, parte hartzeko paperak barne. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1067-2017 Nori: BILBONDO MERKATARITZA GUNEA Arrazoia: Basauriko Bilbondo merkatal gunean Gabonak direla-eta umeentzat jarritako pinguino hizlari horiek gaztelaniaz baino ez dute egiten. Euskaraz kanta bat kontzientzia zuritzeko (Dindandon gabonak dira), ta fini. Gainontzeko guztia gaztelania hutsean. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1065-2017 Nori: GARBERA MERKATARITZA GUNEA Arrazoia: Garbera Merkatal-zentroaren webgunea ccgarbera.com, mobil aplikazioa eta komunetan diren komunen zerbitzuaren gaineko inkesta makinak espainol hutsean daude. Halako enpresa handi batek euskaraz zerbitzurik ez ematea ez da onargarria. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1148-2017 Nori: Miribilla Gune Komertziala Arrazoia: Miribilla Zentro Komertzialaren fatxadan Edificio Miribilla, Centro Comercial eta Oficinas dioten testu handiak daude jarrita gaztelera hutsean. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1088-2017 Nori: URBIL MERKATARITZA GUNEA Arrazoia: Gaur, abenduaren 16an, Urbil merkataritza guneko Facebook profilean sartu naiz eta informazio guztia gaztelania hutsean zegoen. Twitterren gauza bera topatu dut. Erantzuna: URBIL MERKATARITZA GUNEA - ADMINISTRAZIO BULEGOAK: Sare sozialetako gure profilak orain arte Valentziatik kudeatu dira. Hala ere Merkatal Gunea euskararen erabileraren normalizazioarekin konprometitua dagoela adierazi nahi dizuegu. Eusko Jaurlaritzak sustatutako Txantxangorri programako kide egin gara, hizkuntza honen erabilera modu adeitsu, hurbil eta erakargarrian sustatzeko. Lehen aipatutako Valentziako komunikazio-agentziaren kontratua 2017an bukatzen da eta Urbiletik euskal agentzia bat eskatu dugu gure profilen kudeaketak egiteko. Gure eskaera onartua izan da, eta beraz, 2018ko urtarrilaren 1etik aurrera gure komunikazioak ele bietan egingo dira kanal hauetan. Urbil Merkataritza Guneak herritarrek komunikazioak euskaraz eta gaztelaniaz jasotzeko duten eskubidea sostengatzen du eta horregatik gure bisitariei egiten zaizkien komunikazio guztiak ele bietan dira, merkataritza gunean bertan egiten direnak eta baita bere perimetroan egindakoak (e-mailing, SMS bidalketak, etab). Herritarrei eskainitako euskara maila egokia izatea dugu helburu, beraz itzulpenak Euskal Filologia ikasketak dituen Bezeroentzako Arreta Guneko langile batek egiten ditu. _______________________________________________________________________________________________________________________

257

ALTZARIAK ETA BRIKOLAJEA _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 6-2017 Nori: AKI Donostia Arrazoia: Donostiako Garbera Merkataritza Gunean dagoen Aki bricolaje dendan oharrak gazteleraz soilik daude. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 529-2017 Nori: BRICO DEPÔT Oiartzun Arrazoia: BRICO DEPÔTek publizitatea banatu du Hondarribiko etxeetan. Liburuxkaren azalean eta kontrazalean lekutxo bat egiten diote euskarari, baina barneko orrialdeetan ezer ez dago euskaraz. Informazio guztia gaztelaniaz dago. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 526-2017 Nori: EUROSOFÁ OIARTZUN Arrazoia: EUROSOFÁ GIPUZKOAk publizitate-orria banatu du Hondarribiko etxeetan. Orria gaztelania hutsean idatzita dago; bezero euskaldunik ez dute nahi nonbait. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________

258

259

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKATARITZA HANDIA/ELIKADURA/OSTALARITZA PIZZA ETA BURGER JATETXEAK _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 199-2017 Nori: BURGER KING - Donostia Arrazoia: Donostiako Okendo kalean Burger King saltoki bat ireki eta etxerako zerbitzua jarri dute. Horren berri emateko propaganda banatu didate etxeko gutunontzian eta gaztelania hutsean dago. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 378-2017 Nori: DOMINOS PIZZA DONOSTIA Arrazoia: Dominos Pizzaren propaganda bidali digute etxera eta gaztelera hutsean dago. Erantzuna: GRUPO ZENA PIZZA, S. COMP.: Taldeak jaso duen iradokizuna kontuan hartuko du. _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 647-2017 Nori: DOMINO'S PIZZA - Basauri Arrazoia: Domino's Pizzaren publizitatea gaztelania hutsean jasotzen dugu beti. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 509-2017 Nori: McDONALDs GARBERA Arrazoia: Garbera merkataritza guneko Mc Donald's-eko kutxazain automatikoetan euskarazko aukera hautatuz, informazio erdia baino gehiago gazteleraz ateratzen da. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 800-2017 Nori: Mc DONALD'S - Donostia Arrazoia: Donostiako Belartza industrialdean Mc Donald's dendaren irekiera iragartzeko esku-orria gaztelaniaz dago nagusiki eta, gainera, euskaraz dagoen apurra ulertezina da. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 648-2017 Nori: PI D PIZZA Arrazoia: Pi D Pizza tabernak ez dauka euskaldunokiko inolako begirunerik: dendako ohar, afixak eta publizitatea gaztelania hutsean dira. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 379-2017 Nori: TELEPIZZA Donostia-Ategorrieta Arrazoia: Telepizzaren propaganda jaso dugu etxean eta berriro ere gaztelera hutsean dago. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 464-2017 Nori: TELEPIZZA -ATT. AL CLIENTEArrazoia: Basaurin bizi gara eta etxean jaso dugun Telepizzaren publizitatea gaztelania hutsean dago. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________

260

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKATARITZA HANDIA/ELIKADURA/OSTALARITZA

KIROL DENDAK _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 654-2017 Nori: DECATHLON DONOSTIA CITY Arrazoia: Decathlon Donostia City denda berrian ez dago euskararen aztarnarik. Den-dena gaztelera hutsean dago, erakusleihotik hasi eta apalategietaraino. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 704-2017 Nori: DECATHLON Gasteiz Arrazoia: Decathlonek Etxebarri-Ibiñan duen saltokian akats ortografiko handia duen kartela du. Saintza jartzen du zaintza beharrean. Erantzuna: DECATHLON Gasteiz dendako burua: Ezer baino lehen akatsagatik barkamena eskatzen dizuegu eta alerta eskertzen dizuegu. Itzulpena egin zuen pertsona bizkaitarra da eta, berak esan digunez, bere Bizkaian normala omen da zaintza hitza argazkian agertzen den moduan idaztea. Halere, badakigu horrek ez duela akatsa justifikatzen. Kirol komunikazio euskarri guztiak berritzeari ekin diogu eta laster konponduko dugu akatsa. _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 741-2017 Nori: DECATHLON Berriozar Arrazoia: Sarrera nagusian iragarki erraldoi bat dago. Iragarki hau bi aldiz errepikatuta dago.Bi iragarki berdinak izanda, ulertezina egiten zait horietako bat euskaraz ez egotea. Decathlonek hizkuntza zaindu beharko luke gure herrian, bai idatzizko kontuetan eta baita langileen kontratazioan ere. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 3-2017 Nori: FORUM SPORT S.A. - Egoitza Nagusia Arrazoia: Forum Sportek jarraitzen du bere tiketak gaztelania hutsean ematen eta bere dendetako informazio guztia ez da euskaraz egoten. Basauriko dendan hobetu beharrean atzera egin dute, kartel berriak gaztelania hutsean jarri baitituzte: "Taller" eta "Talleres". Erantzuna: FORUM SPORT: Euskadiko Forum dendetako atal guztietako kartelak eta komunikazioa ele bietan egiten dira. Basauriko Forum Sport saltokiko berritze lanen ondotik, akats bat egin eta txirrindularitza ataleko kartelak gaztelaniaz soilik jarri ziren. Herritarrari barkamenak eskatzeaz gain, jakinarazi nahiko genizueke dagoeneko konpontzeko bidean gaudela. _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 801-2017 Nori: Forum sport Urbil Arrazoia: Forum sporteko katalogoaren azala eta kontrazala euskaratua egon arren, barneko edukia gaztelania hutsean dago. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 860-2017 Nori: FORUM SPORT Iruñea Arrazoia: Iruñeko Forum Sport dendan jende euskalduna topatzen nuen lehen eta gustura egiten nituen nire erosketak hor. Gaur egun ez dut langile bakar batekin ere euskaraz egiterik izan. Kutxazainean dagoena ez da euskaraz agurtzeko gai ere. Amorrua sentitu nuen ordaintzeko unean nire aurrean zegoen gizon adindunak "arratsalde on" esan eta, niri bezala, euskarazko zerbitzua ematen ez ziotela ikustean. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________

261

KATEAK _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 125-2017 Nori: VERITAS Arrazoia: Veritas etxe ekologiko katalanak supermerkatuak ditu Gasteizen eta Bilbon; bertarako gaztelania hutsean egiten ditu propaganda orriak. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 157-2017 Nori: KIBUC Gure Ametsa Arrazoia: Azpeitiko Kibuc Gure Ametsa altzari dendan ia beti (beti ez esateagatik) euskaraz egin didate harrera. Gaur http://www.kibuc.com/es webgunean sartu naiz baina ez zuen informaziorik euskaraz. Bertara joaten bazara euskaraz eta internetez dena gaztelaniaz? Webgunea euskaraz bistaratu nahiko nuke. Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________ Dosierra: 185-2017 Nori: EROSKI BIDAIAK egoitza soziala Arrazoia: Leitzako Amazabal BHIko ikasleek ikas bidaiara joan behar dutela eta, "Eroski Bidaiak " etxearekin egin dute aurrekontua eta programazioa. Programazio hori gurasoei aurkeztera etorri zen langileak ez zekien euskaraz, eta ekarri duen informazio orria gazteleraz soilik zegoen. Hau dena, arratsaldeko 5etan izan zen institutuko liburutegian. Nola da posible Eroski Bidaiak zer motatako herri edo institutura joatekoa den kontuan ez hartzea, dokumentazioa eta etorriko den pertsona euskaldunak izan daitezen? Erantzuna: _______________________________________________________________________________________________________________________

262

263

264

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKATARITZA HANDIA/ELIKADURA/OSTALARITZA

ELIKADURA ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 745-2017 Nori: ALZOLA URA - BALENZATEGI, S.A. Arrazoia: Alzola ur markaren botilen etiketak ele bietan ziren duela urte gutxi kudeatzaileak aldatu zituzten arte. Gaztelania hutsean etiketatzen hasi ziren, lotsagabeki “Basque water” leloa gehituta. Bada, aldiro etiketatze edizio berriak eta bereziak ateratzen dituzte. Iaz Eusko Jaurlaritzaren, EiTBren eta BAT Basque Team zeraren logoak zituzten botilak merkaturatu zituzten. Duela hainbat egun ortzadarraren koloreak dituzten etiketadunak ikusi ditut. Beti ere, gaztelania hutsean. Alzola? Euskaldunon hizkuntza-eskubideek eta duintasunak bost 'alzola'. Erantzuna: ALZOLA BASQUE WATER - KOMUNIKAZIO SAILA: Ur mineral naturalaren etiketatzeari buruzko legediak erabilpen elebiduna galarazten du eta gaztelania hutsean egitera behartu. “Basque Water” leloak izaera komertziala eta nazioarteari begira ezarritakoa da. Alzolako iturburuan euskal hiztunen hizkuntza-eskubideak eta duintasunak axola digu. Hain da horrela, elikadura enpresa gutxienetako bat garena bere sare sozialetako kanalak hizkuntzaren arabera ezberdintzen, euskarazkoa alde batetik eta gaztelaniazko bestetik. Bitxia suertatzen zaigu euskal edarien (ura, ardoa, sagardoa, garagardoa, likoreak) beste enpresarik ez izatea horrela egiten duenik, dagokion kostua bere gain harturik. Gezurra da 2017-08-15eko datazioa duen erreklamazioak aipatzen duen “Alzola ur markaren botilen etiketak elebidunak ziren duela urte gutxi kudeatzaileak aldatu zituzten arte” esaldia. Garai batean Alzolaren etiketak jasoko zuen “Ur ezin hobea – oso gernu eragile ona” esaera antzinako zuzendaritzak erabaki zuen bertan behera uztea. Erreklamazio jartzailea Alzolako ur mineral naturala azaleratzen den iturburuan bisita gaitzan gonbidatu nahi dugu, gure ur mineral naturalaren inguruko ezagutza bereganatu eta zalantzak argitu ditzan. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 662-2017 Nori: CHOCOLATES DE NAVARRA SAL - PEDRO MAYO Arrazoia: Pedro Mayo txokolateen paperezko bilgarrietako informazioa gaztelaniaz baino ez dago. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 284-2017 Nori: CONSERVAS DEL REINO Arrazoia: Deustuko jaietan urtero janari azokatxoa jartzen dute eta Conservas Artesanas del Reino-koei hainbat urtetan kontserbak erosi izan dizkiegu. Aspaldi esan diegun arren, oraindik ere informazio guztia gaztelania hutsean jartzen dute: etiketak, esku-orria, prezioen karteltxoak. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1021-2017 Nori: CONSERVAS ZALLO Arrazoia: Kontserbako hegaluze eta hegaluze sorta bat erregalatu didate, Bermeoko Zallo etxearena. Etiketak erdara hutsean daude: gaztelaniaz, ingelesez, frantsesez, alemanez eta italieraz. Euskaldunoi begirunerik ez eta normaltzat hartu behar ote dut? Normaltzat hartuko dut ohikoa den aldetik, baina ez da inondik inora ere bidezkoa. Erantzuna: CONSERVAR ZALLOKO KALITATE ARDURADUNA: Mila esker zure iradokizunagatik. Zure mezua bidali diot gure Marketin Sailari. Beraiek aztertuko dute sakonki eta ahalik eta lasterren bidaliko dizute erantzun bat. Agur bero bat. ________________________________________________________________________________________

265

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKATARITZA HANDIA/ELIKADURA/OSTALARITZA

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 724-2017 Nori: GAUZONAK S.L. Arrazoia: Gosaltzeko zerbait ezberdina erosi nahi eta izen euskalduna duen kroisant poltsa bat erosi nuen, Gauzonak izenekoa hain zuzen ere. Gaur goizean, ordea, dezepzioa sentitu dut enpresarekin, izena bai baino gainontzeko guztia gaztelania hutsean baitago. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 384-2017 Nori: KELER GARAGARDOAK Arrazoia: Etxera iritsitako Iruñeko Pintxo Astearen liburuxka gaztelania hutsean dago. Lotsagarria!! Zergatik urratzen dituzte euskaldunon hizkuntza-eskubideak? Partaideen artean hainbertze taberna euskaldun izanik, nola da posible eurek euskaraz ere egitea eskatu ez izana? Eta zergatik jarri dute Iruña Euskaltzaindiak hobesten duen Iruñea beharrean? Hurrengo urteko ediziorako euskara kontutan hartzea eskatu nahi dut, baita tabernetan jarriko dituzten bozkatzeko kutxetan ere. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 868-2017 Nori: Miguelgorry Arrazoia: Miguelgorry enpresari galdetu nahiko nioke hainbertzeko harrotasunarekin "Gateau du Pays Basque" idaztean eta etiketaje guztia frantsesez idazterakoan, ea zer duen euskaldunetik. Gainera kanpora inportatzean espainolezko etiketajea jartzen diote. Espainola edo frantsesa izanen da produktua, baino euskalduna behintzat ez. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

266

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKATARITZA HANDIA/ELIKADURA/OSTALARITZA

OSTALARITZA ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 31-2017 Nori: ARBELOA OSTATUA - BUS-GELTOKIA Iruñea Arrazoia: Iruñeko autobus geltokiko hormetan azaltzen den eskaintza guztia gaztelaniaz eta ingelesez agertzen da, baina ez euskaraz. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 846-2017 Nori: ARBELOA OSTATUA - BUS-GELTOKIA Iruñea Arrazoia: Ostatuko ohar guztiak erdaretan idatziak daude, euskara ofiziala izanik ere ez da inon agertzen. Zerbitzariari euskaraz egitean berriz gazteleraz errepikatu behar izan diogu eskaera. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 725-2017 Nori: ARROKA BERRI JATETXEA Arrazoia: Hondarribiko Arroka Berri jatetxean zerbitzariek ez digute zerbitzua euskaraz eman ahal izan. Karta gaztelania hutsean dago eta paisaia guztia zoritxarrez ere bai. Pena bat, jana ona dagoelako baina ez dut jatetxea gomendatuko. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 230-2017 Nori: ARTAJO Arrazoia: Bilboko Ledesma kaleko Artajo ostatuko tabernariak modu oso zakarrean gaztelaniaz eskatzera behartu nahi izan gintuen. "Lau verdejo" esan eta lau hatz erakutsita, berak gaztelaniaz eskarazi nahi, baina guk tabernatik alde egin genuen. Tabernaria hegoamerikarra zen, gizon handia. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 233-2017 Nori: ARTAJO Arrazoia: Martxoaren 11ko eguerdian Artajo tabernako zerbitzariari lau verdejo eskatu genizkion. Lau hatz erakutsi genizkion hobeto ulertzeko. Bere erantzuna "Pídeme bien, en español" izan zen. Berriro euskaraz esan, atzamarrak jarriz, eta ondoren gaztelaniaz ere eskatu genion. Bere erantzuna: "Pídeme bien, no me vengas a enseñar". Alde egin behar izan genuen. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 86-2017 Nori: BAZTAN TABERNA Arrazoia: Abenduaren 21ean Donostiako Portu kaleko Baztan tabernan ez nuen euskarazko kartarik aurkitu. Halakorik bazuten galdetu eta ezetz esan zidaten, nahiko modu txarrean, gaztelaniaz, ingelesez eta frantsesez egotea aski dela aditzera emanez. Ez zitzaidala ongi iruditzen esan nien eta erreklamazioorria eskatu nuen. Orduan baietz, euskaraz ere bazutela eta taberna guztia goitik behera begiratu zuten euskarazko karta baten bila. Ez zuten topatu ordea. Hori ikusirik, tabernatik joatera gonbidatu ninduten, erreklamazio orria ez betetzeko. Nik orduan tabernarekin ez nuela arazorik azaldu nien, bertan kontsumitzea gustatuko litzaidakeela, baina uste nuela euskaraz kontsumitu ahal izateak bermatuta egon beharko lukeela eta horregatik jarri nahi nuela erreklamazioa. Erantzunak oso modu txarrean eta errespeturik gabekoak izan ziren. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

267

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKATARITZA HANDIA/ELIKADURA/OSTALARITZA

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 919-2017 Nori: BETI JAI TABERNA Arrazoia: Uztailaren 22an Elizondoko Beti Jai tabernan egon nintzen eta zerbitzariak ez zuen tutik ulertzen euskaraz. Bezero euskaldunei harrera egiteko beste jakin beharko lukete Elizondo bezalako herri batean. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 309-2017 Nori: BOKADO SAN TELMO Arrazoia: San Telmo museoko kafetegian errezetak daude paretetan idatzita. Pareta nagusiko errezetak ez daude euskaraz, gaztelania hutsean baizik. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 454-2017 Nori: BOOKING.COM B.V. Arrazoia: Booking lojamenduen kudeatzailearekin behin baino gehiagotan egin dut lan. Telefonoz zein idatziz eskatu diet euren zerbitzuak euskaraz ere eskaintzeko euskaldunon hizkuntza-eskubideak errespetzearren. Nekez. Ez dut ezer lortu. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 814-2017 Nori: Borda Jatetxea Arrazoia: Irailaren 19an Borda Jatetxean egon nintzen eta eguneko menua espainolez bakarrik zegoen. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 787-2017 Nori: Brew & Roll Arrazoia: Barañaingo I. Artisau-Garagardo eta Galiziako Olagarro Azoka iragartzen duten kartelez josita dago Barañain. Kartelak gaztelania hutsean daude. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 145-2017 Nori: CAFÉ IRUÑA - Bilbo Arrazoia: Bilboko Iruña kafetegian kanpoko menuen eta karten informazioa ez dago euskaraz. Ingelesez eta gaztelaniaz, ordea, bai. Ardura hartu dute berton hitz egiten ez den hizkuntza batera itzulpenak egiteko eta ez dira gai bertoko hizkuntzan jartzeko. Errespetu falta ikaragarria da. Erantzuna: CAFÉ IRUÑA: Eskerrak eman nahiko genizkizueke zuen kexa helarazteagatik. Lanean ari gara jada karta gure bezeroen aurrean lehenbailehen euskaraz jarri ahal izateko. ________________________________________________________________________________________

268

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKATARITZA HANDIA/ELIKADURA/OSTALARITZA

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 731-2017 Nori: CAFÉ IRUÑA - Bilbo Arrazoia: Bilboko Café Iruñan ez naute inoiz euskaraz artatu eta ez dirudi euskarari inolako garrantziarik eman dioten ezta emango diotenik ere: menuak gaztelaniaz eta ingelesez dituzte, baina, euskaraz ez eta, aurrekoa gutxi balitz, ticketak ere gaztelaniaz baino ez dituzte ematen. Erantzuna: CAFÉ IRUÑA - KALITATE ARDURADUNA: Café Iruñako talde komertzialak egunero atzerriko bezeroentzako bazkari, afari eta catering zerbitzuak kontratatzen dituzten atzerriko agentziekin lan egin ohi du. Agentzia nagusienen artean Asiako agentziak daude, hala nola, Mikami Travel, Miki Travel, Kuomi; beste batzuk amerikarrak dira, Gran Circle esaterako, eta beste batzuk frantziarrak edo ingelesak, Indigo edo Hotusa bezala. Hori horrela, gure lokalera datozen bezeroen ehuneko handi bat atzerritarra da, eta haien egonaldia erraztu eta asebetetze-maila hobetzeko idazten dira menuak atzerriko hizkuntzetan. Menu horiek gaztelaniaz eta euskaraz ere badaude hala eskatzen duten bezeroentzat, ez enpresa barneko eskakizun bezala soilik, 2007az geroztik Café Iruñak ezarria duen turismoko Q kalitate sistemak ezarritako betebeharrei erantzunez ere bai. Hobekuntza modura metakrilato bat ezarriko da lokalaren kanpoaldean, menua, beste hizkuntza batzuetan bezala, euskaraz ere ikusgai egon dadin. Bezeroei arreta egiteko jantokian eta barran ditugun langileen euskara ezagutzari dagokionez, langileen %70ak antzinatasun handia du enpresan eta ez dira ongi moldatzen euskaraz, baina azken urteetan kontratatu diren langile berriek (plantillaren %30) euskaraz egiten diete arreta horrela eskatzen duten bezeroei. Kanpoaldean jada metakrilatozko menua euskaraz jarri da tabernaren kanpoaldean. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 414-2017 Nori: Cafés Ramuntcho. Arrazoia: Ramuntcho kafetegiko menu karta frantsesez da soilik. Urtean zehar dituen bezeroen zati bat euskaldunak izanda, hobeki litaikela euskaraz ere eskaintzea. Ber maneran, 18:00ak inguru zen langilea ez zen euskalduna. Nahiz eta zintzoki hartu gintuen, nahiago ginukeen zintzoki eta euskaraz hartu izan bagintu. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 194-2017 Nori: FOSTER'S HOLLYWOOD Arrazoia: Bilboko Bidebarrietan dagoen Foster's Hollywoodek kartela erdaretan baino ez du. Nik dakidala, ingelesa ez da EAEko hizkuntza ofizial bat. Euskara, ordea, bai. Errespetu apur bat, faborez. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 493-2017 Nori: GAZTEIZ-BI TABERNA Arrazoia: Maiatzaren 6an Gasteizko GAZTEIZ-BI tabernan zerbitzariak jarrera txarrean ez ninduela zerbitzatuko esan zidan nik euskara erabili nahi izateagatik. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 191-2017 Nori: GASTRONOMÍA BASKA Arrazoia: "Menu 2.0" catering-zerbitzuaren web-orria gaztelania hutsean dago eta enpresak bidaltzen dituen posta elektroniko guztiak (alta ematekoa, informaziokoak, etab) ere gaztelaniaz baino ez dituzte bidaltzen. Hainbeste eskatzea al da web-orria euskaraz izatea eta komunikazioak gure hizkuntzan bidaltzea? Gaztelania bakarrik erabilita Gastronomia Baskak euskaldunon hizkuntza-eskubideak urratzen ditu. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

269

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKATARITZA HANDIA/ELIKADURA/OSTALARITZA

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 437-2017 Nori: HOTEL ALBRET Arrazoia: IruĂąeko Albret Hotelean gaua erreserbatu genuen eta bertara heltzean harrerako langileari euskaraz eginda, horrek gaztelaniaz egiteko esan zigun. Bestalde, hoteleko ohar, kartel, etab. guztiak hainbat hizkuntzatan zeuden, baina ez euskaraz. Lotsagarria iruditu zitzaidan hainbat hizkuntzetan jarrita izan eta euskaldunekiko inolako begirunerik ez izatea. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 517-2017 Nori: HOTEL AMARA PLAZA Arrazoia: Amara Plaza hotelean areto bat alokatzeko webgunera sartu naiz informazio bila. Hizkuntza desberdinetan ikusteko aukera ematen du, baina euskararen arrastorik ez. Lehen ez bezala, Silken taldearen webgune orokorra dirudi, baina hoteletako bat Donostian egonda, ez zait onargarria iruditzen euskararekiko batere errespeturik ez agertzea. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 581-2017 Nori: HOTEL AMARA PLAZA Arrazoia: Donostiako HOTEL AMARA PLAZAk bidali digun fakturak ez du legea betetzen. Gaztelania hutsean idatzita dago. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 658-2017 Nori: HOTEL AMARA PLAZA Arrazoia: Donostiako Amara Plaza hotelaren faktura gaztelaniaz eta ingelesez jaso dugu. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 918-2017 Nori: KORTARIXAR ATERPEA Arrazoia: Uztailaren 19an Elizondoko Kortarixar aterpean izan ginen. Harrera egin zigun pertsonak ez zekien tutik ere euskaraz, agurrari erantzuteko beste ere ez. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 382-2017 Nori: LA RUNA SAGARDOTEGIA Arrazoia: Kuadrillaren bazkaria egin dugu IruĂąeko La Runa sagardotegian. Eseri baino lehen zerbitzariari komentatu diot ea posible ote zen zerbitzari euskalduna izatea, koadrila osoa euskalduna dugulako. Jator aski erantzun dit ez dagoela inor, egon beharko luketela, baina momentuz ez dagoela. Bestela, sagardotegian euskararen presentzia ezdeusa da; kanpoaldean sagardotegia jartzen du, baina besterik ez. Bukaeran, ordaintzeko momentuan, bertze zerbitzari batek aipatu digu euskarazko zerbitzua eskatu dugula eta, nahi bagenuen ingelesez arreta egiten ahal zigutela. Ez du modu txarrean esan, baina mindu nau. Aipatu diot euskara bertakoa dela eta ingelesa ez; konparaketa eskasa egin duela. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

270

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKATARITZA HANDIA/ELIKADURA/OSTALARITZA

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 74-2017 Nori: LAGUNETXEA TABERNA Arrazoia: Urkiolako Lagunetxea taberna gaur itxita egon dela-eta oharra gaztelania hutsean ipini dute oharra atean. Ostatuaren aldean ere badituzte gaztelania hutsean oharrak eta. Euren webgunera jo dut eta lotsagarria da euskarazko bertsioa. Adibidea: "Taberna kokatuta honek, hondorako Gorbea-rekin, Urkiola-ren ohi ez bezalako bista batzuk dituen aretoa; bat egotea atsegin izatea eta areto honetan gure Naturako amoranteentzat jatea. Jangelako areto zabala ondoan dago ere. Prezio egokiekin eta asteburuetarako eguneko menuekin eta astearen artean". Urkiolako santutegia ei da jabea. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 726-2017 Nori: LOIUKO TXOZNA Arrazoia: Aurreko igandean, abuztuak 6, Asteasun Euskal Herriko Sega Txapelketaren finala jokatu zen. Loiuko txozna bertan zen. Txoznako idatzi guztiak gaztelaniaz adierazita daude (Talo y Chorizo, Sidra y Txakoli). Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 308-2017 Nori: MAKATZETA JATETXEA Arrazoia: Familia bazkaria izan genuen Atxondoko Makatzeta jatetxean. Harrera, janaria, lekua... dena bikaina!! Pena da, ordea, idatzitako hainbat testu (poltsa, Twitterra, webgunea...) gaztelania hutsean egotea -poltsetako esaldi polit bat izan ezik-. Hizkuntzarekin janaria prestatzen jartzen duten gogo erdia jarriko balute... Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 675-2017 Nori: MĂ S Q MENOS Arrazoia: Loiuko aireportuko heldueren tabernan euskaraz eskatu dugu eta gaztelaniaz eskatzeko esan digute. Gainera zukuak eskaintzeko jarrita daukaten kartela txarto itzulita dago. Erantzuna: MASQMENOS LOIU - BEZEROARENTZAKO ARRETA ZERBITZUA: Lehenik eta behin eskerrak eman nahi dizkizugu zure iruzkina helarazteagatik, gure konpainian ez bait genuen erreklamazio zehatz honi buruzko berririk. Horren ardura duten pertsonen eskuetan jarri dugu gaia, establezimenduko kartelak eta bezeroei ematen zaien arreta berrazter dezaten. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 876-2017 Nori: OROBIONE JATETXEA Arrazoia: Afaltzera joan lagunekin eta harrituta eta haserre nola karta gaztelania hutsean zegoen. Lotsagarria Lazkao bezalako herri euskaldun batean. Erantzuna: OROBIONE JATETXEA - KUDEATZAILEA: 2011 urteaz geroztik kudeatzen dut Orobione Jatetxea (Lazkaoko Jubilatuen etxea). Hasiera-hasieratik izan ditut menuak euskaraz, 2017ko uztailean karta batzuk euskaraz eta beste batzuk gaztelaniaz egitea erabaki genuen arte, bezeroak kexu baitziren kartan asko irakurri behar zelako. Itzulpenak Lazkaoko Maizpide Euskaltegian egin izan dizkidate beti. Familia-negozioa da gurea eta sekulan inork ez digu karta euskaraz eskatu, ez eta kexan aipatzen den egunean ere. Honekin batera bidaltzen dizkizuet taberna hartu nuenetik gaur arte izan ditudan karten kopiak. Lotsagarria da, kexa egin duenak dioen moduan, denok elkar ezagutzen dugun herri batean horren maltzur jokatzea. Hitz hauekin ez dut inor mindu nahi, baina jakinarazi nahi dut ni mindua eta erasotua sentitu naizela, inolako arrazoirik gabe. ________________________________________________________________________________________

271

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKATARITZA HANDIA/ELIKADURA/OSTALARITZA

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1094-2017 Nori: OROBIONE JATETXEA - Jubilatuenea taberna Arrazoia: Jubilatuenea tabernaren karta gaztelania hutsean zegoen. Lotsagarria iruditzen zait Lazkao bezalako herri batean. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1089-2017 Nori: Otano taberna Arrazoia: Iruñeko Otano tabernan zorionez zerbitzaria euskalduna zen, baino karta gaztelania hutsean zegoen. Nafarroako bi hizkuntzetan egon beharko lukeela uste dut. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 246-2017 Nori: PIZZA VÍA BILBO Arrazoia: Pizza Vía Bilbon pizzen osagaien informazioa euskaraz badute ere, fakturak gaztelania hutsean ematen dituzte. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 594-2017 Nori: Plaza Berri Arrazoia: Heldu den ekainaren 10ean Miarritzeko Plaza Berri pilotalekuan iraganen den Poteo jaialdiaren komunikazioa osoki frantsesez da, alta euskal identitatearen ezaugarriak goratzen dituzte etengabe eta bultzatzaileen artean euskaldunak daude. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 732-2017 Nori: RESTAURANTE AMARENA Arrazoia: Bilboko Amarena jatetxean web-orria http://www.restauranteamarenabilbao.com/ erdaraz dute; espainieraz eta ingelesez. Euskaraz ezer ez. Euskaldunak baztertuta ingelesen alde, gure herrian bertan. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 18-2017 Nori: SIDRERÍA TXINPARTA SAGARDOTEGIA Arrazoia: Galaria Merkataritza Guneko Txinparta sagardotegian tiketa, oharrak eta arreta, den dena gaztelania hutsean. Euskal izena bai, baina euskararik ez. Erantzuna:TXINPARTA SAGARDOTEGIA: Egia da gaur egun ematen ari garen arreta ez dela egokia euskararen inguruan. Arreta pertsonalaren arloan, ez da erraza ostalaritzako langile euskaldunik aurkitzea. Gaur egun 15 langiletik guztiak atzerritarrak dira. Tiketak elebidunak egitea ere ez da beti posible. Kontzeptuak luzatu egiten dira eta moztuta ateratzen dira. Hori dela eta, gaztelerara jotzen dugu aukera moduan. Oharretan hobetu dezakegula ikusten dugu. Triptiko eta paretetako ohar batzuk ele bietan ditugun arren, hobetu daitekeela pentsatzen dugu eta saiatuko gara hobeto egiten. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 47-2017 Nori: SIKERA JATETXEA Arrazoia: Sikera jatetxean informazioa gaztelaniaz eta ingelesez dute sarean. Joateari utziko diogu informazioa gure hizkuntzan egon arte. Errespetu falta ikaragarria! Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

272

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKATARITZA HANDIA/ELIKADURA/OSTALARITZA

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 892-2017 Nori: Tamar las Arenas Arrazoia: Unibertsitateko pabilioiko kafetegian euskaraz artatu baninduten ere, tiketa gaztelania hutsean eman zidaten. Euskarak ahoz ez ezik, idatziz ere garrantzia du, beraz, tiketak euskaraz ere eman beharko lituzke Tamar enpresak eta hori bermatzearen erantzukizuna EHUrena ere bada. Erantzuna: IPARRALDEKO ZONALDEKO ARDURADUNA: EHU Unibertsitatearekin sinatuta dugun hitzarmenean zehaztuta daude prezio zerrenda eta kartelak elebidunak izan behar direla eta horrela egin dugu, baina hitzarmen horrek ez du esaten tiketak elebidunak izan behar direla. Hala ere, zure aholkua kontutan edukiko dugu eta harremanetan jarriko gara makina horien saltzailearekin tiketak elebidunak izatea aukera badagoen jakiteko. Erantzuna: ARABAKO CAMPUSEKO EUSKARA ZUZENDARIA: Arabako Campuseko Euskararako Zuzendaria naizen aldetik, ezer baino lehen, egindako akatsagatik barkamena eskatzen dizut eta aurrerantzean hau berriro ez gertatzeko eta hizkuntza-eskubideak bermatzeko neurriak hartu direla ere adierazi nahi dizut. Horrela, kafetegiko arduradunekin hitz egin ondoren, ordainagiriaren informazio orokorra dagoeneko euskaratu da. Ordainagiriak aukeratutako elikagaien inguruko informazio zehatza ere eskaintzen du. Hori ere euskaratze bidean dago, baina denbora luzeagoa beharko da kodeen bitarteko programa erabiltzen baita. Hala ere, jantokiko gainontzeko iragarki eta kartelak elebidunak direla ere aipatu nahiko nuke: gosarien iragarkiak; aste osoko menuen aukerak eta gainontzeko informazio guztia beti euskaraz eta gaztelaniaz adierazten da. Horrez gain, UPV/EHUren euskararen erabileraren normalizaziorako lan handia egin dela azpimarratu nahiko nuke. Egun, unibertsitate erabat elebiduna lortzeko bidean gaude, horren alde dihardugu guretzat funtsezkoak diren Euskararen Plan Gidarietan oinarrituz. Plan Gidariaren helburu espezifikoetako bat â&#x20AC;&#x153;euskara unibertsitate barruko zein kanpoko komunikazioan erabiltzeaâ&#x20AC;? da. Amaitzeko, Arabako Campusean azken helburu hori lortzeko egunero lan egiten dugula adierazi nahiko nuke. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 477-2017 Nori: TXINPARTA TABERNA Arrazoia: Antsoainen dagoen Txinparta tabernako karta ez dago euskaraz. Erantzuna: TABERNARIA: Tabernako jabeak deitu du eta haserre bizian erantzun du guztia ele bietan paratzen dutela eta, gainera, itzulpenak Antsoaingo euskara teknikariaren laguntzaz egiten dituztela. Kartarena behin-behineko kontu bat dela, euskarazko itzulpenaren zain daudelako. Dena dela, ez duela ulertzen nolatan jartzen ahal zaien kexa eurek horren militante eta euskaltzale izanik. Dena ele bietan paratzen dutela eta Sortzen, Korrika eta molde bereko hainbat egitasmo babesten dituztela. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 433-2017 Nori: XUMUXUA EUREKA Arrazoia: Eureka! Zientzia Museoaren kafetegian ikusgai dagoen eskaintza guztia gaztelania hutsean dago; pintxoak, plater konbinatuak, zukuak... Guk egun on esan eta eurek buenos dias erantzun. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1022-2017 Nori: ZUREKIN JATETXEA Arrazoia: Jatetxeko sarreran pantaila interaktiboa dago menuak eta karta ikusteko. Hasieran hizkuntzen artean euskara aukeratu badezakegu ere, hori hautatuta goiko botoiak baino ez dira euskaraz agertzen. Alegia, menuak erdaraz agertzen dira. Erantzuna:

273

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKATARITZA HANDIA/ELIKADURA/OSTALARITZA

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 320-2017 Nori: AMAYA OKINDEGIA Arrazoia: Amaya okindegiko ogi-zorroko logoa eta "ogia kontserbatzeko gomendioak" gaztelaniaz bakarrik daude. Amayak 9 denda ditu, eta Sakanako herri txikietan furgonetarekin kalez-kale saltzen dute ogia. Erantzuna: Amaya Okindegian hainbat aldaketa egiten ari gara. Gure logoa aldatzen hasi gara, eta dendetakoak ere bai. Denda berria hemendik hilabete batera irekiko da, eta ordutik aurrera bilgarri guztiak euskaraz egongo dira. ________________________________________________________________________________________

274

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKATARITZA TXIKIA/PROFESIONALAK ETA ZERBITZUAK

MERKATARITZA TXIKIA ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 556-2017 Nori: ANDOAIN KOLTXOIAK Arrazoia: Andoain Koltxoiak denda etxera bidali digun iragarkia gaztelera hutsean zegoen. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 22-2017 Nori: CAYPE Arrazoia: Gasteizko Gabonetako izotz pistan Caype erakundeak jarritako kartelaren euskarazko testua gaizki idatzita dago. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 291-2017 Nori: FRUTAS ELVEN S.L. Arrazoia: Hernaniko Frutas Elven dendak iragarki guztiak espainol hutsean ditu. Eta ez dakite kinkik ere euskaraz, ezta ahalegindu ikasten ere edota pertsona euskaldunen bat jarri. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 535-2017 Nori: HERBORISTERIA PAKI Arrazoia: Errenteriako PAKI belar-dendan bi publizitate-orri sartu zizkidaten poltsan erosketarekin batera. Bat â&#x20AC;&#x153;Silueta Sanaâ&#x20AC;? izenekoa eta bestea Raul de Francisco Garbattiren kontsulta naturistaren berri ematen duena. Biak gaztelania hutsean daude, hitz bat ere ez dute euskaraz. Euskalduna naizen aldetik publizitatea euskaraz nahi nuke. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 156-2017 Nori: LAR ALTZARIAK Arrazoia: Azpeitiko Lar altzari dendan ia beti (beti ez esateagatik) euskaraz egin didate harrera. Gaur euren web orrian (http://mueblesintermobil.es/tiendas/guipuzcoa/lar/webgunean) sartu naiz, baina ez zuen informaziorik euskaraz. Bertara joaten bazara euskaraz eta internetez dena gaztelaniaz? Webgunea euskaraz bistaratu nahiko nuke. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 758-2017 Nori: LE PETIT CASINO Arrazoia: Le Petit Casinoren iragarkia gazteleraz eta ofiziala ez den atzerriko hizkuntza batez, frantsesez, baizik ez da emana. Euskara, ofiziala izanki, ez da agertzen. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 154-2017 Nori: URRATEGI ALTZARIAK Arrazoia: Azpeitiko Urrategi altzari dendan ia beti (beti ez esateagatik) euskaraz egin didate harrera. Gaur euren web orrian (http://www.mueblesurrategi.es/webgunean) sartu naiz, baina ez zuen informaziorik euskaraz. Bertara joaten bazara euskaraz eta internetez dena gaztelaniaz? Webgunea euskaraz bistaratu nahiko nuke. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

275

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKATARITZA TXIKIA/PROFESIONALAK ETA ZERBITZUAK

PROFESIONALAK ETA ZERBITZUAK ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 500-2017 Nori: ADCOMDU INMOBILIARIA Arrazoia: Pisu berria erosi genuen Durangon 2015eko azaroan eta orduan jakin genuen eraikitzaileak eta ADCOMDU higiezinen agentziak beraien artean egindako akordioaz, azken hau izan behar genuela administrari. Hasieratik gaur arte izandako komunikazio guztiak gaztelania hutsean izan dira, hasierako batzar baterako deialdia salbu. Hasieran, gainera, euskal izenak (kalekoa zein bizilagunena) oker idatzita etortzen ziren. Bi aldiz deituta, hango langile euskaldun bakarrarekin hitz egiteko, behin ospitalean zela eta bestean bidaian zela erantzun zidan Loliver izeneko idazkariak. Urtebete baino gehiago pasata ere, berriz kontaktu hori izan ahal izateko berririk ez dut izan. Komunikazioak badira, baina beti gaztelaniaz. Inoiz, langileren bat bidali digutenean ere (elektrikari bat kasu), erdaldun hutsa izateaz gain, euskararekiko mesprezua agertzen zuen. Azkenik, auzokideen arteko whatsappean euskaraz komunikatzen garela jakin zuela eta, kargu hartu nahi izan zion emazteari delako Loliver idazkariak. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 449-2017 Nori: Agence Laguillon Arrazoia: Berriz ere publizitatea banatu du Agence Laguillon higiezinen agentziak. Bi aldetatik inprimatutako publizitatea da. Alde batean guztia frantsesez eta bestean gaztelaniaz dago, salbu, alde bakoitzean dagoen argazkiaren gainean idatzita dagoen “zorionak” hitza. Lotsagarria iruditzen zait bertako hizkuntza aintzat ez hartu eta euskaldunon hizkuntza-eskubideak urratzeaz gain, euskarari hain leku hutsala ematea. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 613-2017 Nori: Autolavado GnG Bilbondo Merkataritza Gunea Arrazoia: Basauriko Bilbondon ibilgailuak garbitzeko GNG enpresaren gunean hainbat jarraibide gaztelania hutsean daude. Guneko beste oharrak bezala, horiek ere euskaraz jar ditzan eskatu nahi nioke. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 688-2017 Nori: ELECTRICIDAD IGLESIAS Arrazoia: Electricidad Iglesiasek Lekeitioko etxeetara bidalitako publizitatea gaztelania hutsean dago. Erantzuna: Dosierra: 522-2017 Nori: ENGEL&VÖLKERS - Hondarribia Arrazoia: Engel&Völkers etxe-saltzaileak publizitate-orria banatu du Hondarribiko etxeetan herrira iritsi dela jakinaraziz. Orrian ez da euskararen arrastorik ageri; gaztelania hutsean idatzita dago. Zer errespetu gutxi euskaldunoi!!! Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 345-2017 Nori: FOTO IKATZ BILBO - ALDE ZAHARRA Arrazoia: Bilboko Foto Ikatz dendara argazkiak jasotzera joan naiz eta langileak gaztelaniaz baino ez du jakin. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

276

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKATARITZA TXIKIA/PROFESIONALAK ETA ZERBITZUAK

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 536-2017 Nori: FOTOLLOR Irun Arrazoia: Irungo Fotollor argazki-dendan deskontuen berri ematen zuen publizitate-orria eman zidaten argazkiekin. Orria gaztelania hutsean dago. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 349-2017 Nori: HEMEN IGOGAILUAK Arrazoia: Orain arte Hemen Igogailuak enpresak gure eraikinean jarri dituen pegatina guztiak ele bietan edo euskara hutsean zeuden. Igogailuaren hileroko azterketa teknikoa jasotzen duena, ordea, gaztelera hutsean jartzen hasi dira. Zergatik ez eutsi elebitasunari? Erantzuna: HEMEN - ADMINISTRAZIO DEPARTAMENTUA: salaketa konpondu ahal izateko zein komunitatea den jakin beharko genuke. Hainbat herritan lan egiten dugunez, eranskin batzuk gaztelaniaz dira soilik. Baliteke teknikoak euskarazko pegatina gehiagorik ez izatea eta, ezer jarri baino, gaztelaniaz jartzea hobestea. Eranskailua berez ez da legez jarri behar, baina igogailu enpresen artean gu gara bakarrenetarikoak horiek jarri eta euskaraz paratzen ditugunak hizkuntza horren sustapena egiteko. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 495-2017 Nori: HISPAVISTA DONOSTIA Arrazoia: Donostia Tech Week jardunaldiak antolatu dituzte (donostiatechweek.eus/eu/egitaraua/); 4 egun, 40 hizlari, eta euskaraz 0. Euskaldunok ez dakigu teknologiaz. Erantzuna: HISPAVISTA: Telefonoz hots egin du Donostia Tech Week jardunaldiak antolatzen dituen Hispavistako ordezkari batek. Jardunaldiak ez dira oraindik izan eta zehaztu gabe dago zein hizlari arituko den euskaraz eta zein gaztelaniaz. Hispavistak antolatutako ekimen bat da, baina gure lan orduetatik kanpo eginikoa eta, beraz, ahal dugun moduan egiten dugu. Bulegoan diren langile guztiak euskaldunak dira eta webgunea ere euskaraz dago. Herritarrak jardunaldiak amaitu arte itxaron beharko luke kexa jarri edo zer egin ikusteko. Erantzuna: SPRIko KUDEAKETA ETA ETENGABEKO HOBEKUNTZAKO ARDURADUNA: SPRI Taldeak Donostia Tech Week jardunaldietan duen parte hartzea, lankidetza instituzionalaren esparruan kokatu behar da, jardunaldi horien aztergaiak bat datozelako SPRIren jardunarekin. Honek ez du esan nahi ordea, antolaketan parte hartzen duenik. SPRIk ez dauka zerikusirik jardunaldiotako hitzaldi, hizlari edota erabilitako hizkuntzarekin, antolaketan ez baitu inolako parte hartzerik. Erantzuna: DONOSTIA SUSTAPENA: Beste erakunde batzuk bezala, Donostiako Sustapenak babesa eman die jardunaldi hauei ekarpen ekonomiko txiki baten bidez, baina ez du egitarauaren antolaketan inolaz ere parte hartu. Izan ere, enpresa pribatu bat da antolatzailea; Hispavista. Enpresa hau izan da egitarau eta jardunaldi hauen bultzatzaile eta antolatzailea. Hispavistari bideratuko diegu hiritar honek eginiko kexa eta hizkuntza-eskubideak kontuan har ditzatela eskatuko diegu. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 518-2017 Nori: IALVI BEIRAGINTZA Arrazoia: Etxeko bainugelako atea aldatzeko dendara joan eta eskuratu dudan Ialvi enpresaren album erakusgaia gaztelania hutsean dago. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

277

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKATARITZA TXIKIA/PROFESIONALAK ETA ZERBITZUAK

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 628-2017 Nori: IAT-ITV IRUÑEA - TÜV RHEINLAND NAVARRA Arrazoia: Iruñeko Ibilgailuen Azterketa Teknikorako zentroan erabiltzaileei zuzendutako oharraren euskarazko bertsioa ez dago zuzen idatzita; "Itzali telefono mugi karra. Mil esker" dio. Erantzuna: Zuzendu dute jada. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 458-2017 Nori: IAT-ITV URNIETA Rheinland Iberica S.A. Arrazoia: Urnietan kotxearen azterketa teknikoa egiteko hitzorduaren jakinarazpena gaztelania hutsean jaso dut, hitzordua webgunearen euskarazko bertsioan eginda ere. Erantzuna: TÜV RHEINLAND - URNIETA IATko KUDEATZAILEA: Kexa aztertu dugu eta zuzendu ere bai. Akatsa bilatzea eta zuzentzea ez da erraza izan baina lortu dugu. Akatsa, hizkuntza eta interneteko bilatzaile konkretu batekin gertatzen dela ohartu dira gure informatikoak, eta zuzentzeko programazio berri bat egin dute. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 524-2017 Nori: INFOTEC MOBILE HOUSE - Irun Arrazoia: Irungo Infotec Mobile House telefonia eta informatika enpresak publizitate-orria banatu du Hondarribiko etxeetan. Propagandak hartzaile euskaldunak baztertu egiten ditu, gaztelania hutsean idatzita dago eta. Erantzuna: INFOTEC MOBILE HOUSE - IRUN: Azken publizitate-orria duela bi urte banatu genuen postontzietan, beraz herritarrak dendan bertan jasoko zuela pentsatzen dugu. Nolanahi ere, laster publizitate-orri berriak egingo ditugu eta ele bietan izango direla ziurtatzen dugu. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 646-2017 Nori: LIMPIEZAS ALBIA S.L. Arrazoia: Santutxu auzoko Sagarminaga Etxaldeko atari garbiketan, igogailuan topatutako ohartarazpena gaztelaniaz bakarrik dago. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 377-2017 Nori: PENTER Arrazoia: Penter enpresaren faktura eta publizitatea gaztelania hutsean jaso ditugu. Aldez aurretik bi aldiz eskatu genien ele bietan jaso nahi genuela. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 523-2017 Nori: RONICO GAS - AIR SPLIT CLIMATIZACION Arrazoia: Ronico Gas Air Split zerbitzu enpresak publizitate-orria banatu du Hondarribiko etxeetan. Propagandan ez dira hartzaile euskaldunak kontuan hartzen; gaztelania hutsean idatzita dago. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

278

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKATARITZA TXIKIA/PROFESIONALAK ETA ZERBITZUAK

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 592-2017 Nori: SEGUR-ETXE TECNOLOGร A DE SEGURIDAD S.L. Arrazoia: Asteon, etxeko igogailuan, Durangon, propaganda ipini du, Getxoko Segur-Etxe etxeak, sarraila berezi bat iragartzeko. Dena gaztelaniaz dago, baita mesedez papera ez kentzeko eskuz idatzitako oharra ere bai. Ez da lehenengo aldia hala zabaltzen dutela propaganda. Euskaldunok baztertzen gaituzten aldetik, ez diet inongo zilegitasunik aitortzen, eta berehala bota dut papera birziklatzekontainerrera. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 645-2017 Nori: SOPRES, S.L. Arrazoia: Sopres enpresak birziklatzeko papera jasotzeko erabiltzen dituen kutxen lau aldeetako testuak gaztelaniaz baino ez daude. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 46-2017 Nori: SSSHOWROOM DONOSTIA Arrazoia: Donostiako Udala da San Sebastian Showroom ekitaldiaren babesleetako bat da. Hala ere, gaztelaniaz baino ez dugu jaso azokaren berri ematen duen e-posta. Erantzuna: SAN SEBASTIAN SHOWROOM: Barkamena eskatzen dugu eta geure gain hartzen dugu San Sebastian Showroom egitasmoaren inguruko komunikazioa legeria autonomikoak hizkuntzari dagokionez ezarritako moduan egin ez izana. Errua saihesteko inolako asmorik gabe hona zenbait azalpen: San Sebastian Showroom markak eta diseinatzaileak ezagutzera emateko plataforma bat da. Oso baliabide gutxirekin lan egiten du eta horregatik ez dugu baldintza nahikorik izan edukiak bi hizkuntzetan lantzeko. Donostiako Sustapenak eta Donostiako Udalak laguntzaile modura parte hartzen dute egitasmo honetan. Gure web orrian babesle modura agertzeak (San Sebastian Showroomen antolakuntzaren akatsa izan zen) gure ustez ez dagozkigun erantzukizunak eskatzea ekarri du. Jakin badakigu bi erakunde hauek babestu eta bultzatutako egitasmoek jarraipena izaten dutela legeak ezarritako baldintzetan egin daitezen. Behatokira iritsi den erreklamazioa ulertu eta onartzen dugu eta gure prestutasuna adierazi nahi dugu etorkizuneko jarduera eta egitasmoetan komunikazioa zorrotz egin dadin bi hizkuntzetan. Erantzuna: DONOSTIAKO SUSTAPENA: San Sebastian Show Room ekitaldia Asociaciรณn Moda Gipuzkoa/ Basquemoda-k bultzatu eta antolatu du. Ondorioz, elkartea bera izan da gonbidapenak bidali dituena; Donostiako Sustapenak intzidentzia hau sortu zuen difusio honetan ez zuen parte hartzerik izan. Donostiako Sustapenak Moda Klusterraren bidez, ekitaldi honetan 4 diseinugile donostiarren parte hartzea bultzatu zuen, honetarako, baldintza konkretu batzuk betetzen zituzten 4 diseinugileri ekitaldiko Stand-aren kostua ordainduz, eta gainera jardunaldian zehar aholkularitza eskainiz. Diseinugile hauek erakartzeko asmoz, Donostiako Sustapenak hizkuntza-eskubideak bermatzen dituen e-mailing bat egin zuen. Donostiako Sustapena ez da ekintza honen babeslea ezta Asociaciรณn Moda Gipuzkoa elkartearena ere, bere esku-hartzea diseinugile hauek behar zituzten Stand-en ordainketa besterik ez da izan. Hala ere, ohartu gara elkarteak Donostiako Sustapena bere babesle bezala aurkeztu duela komunikazio desberdinetan eta informazio oker hau zuzentzeko eskatu diegu. Azkenik, elkartearekin inolako loturarik ez dugun arren, egokia iruditu zaigu kexa beraiei jakinaraztea etorkizunean kontuan har dezaten. ________________________________________________________________________________________

279

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. MERKATARITZA TXIKIA/PROFESIONALAK ETA ZERBITZUAK

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 496-2017 Nori: TC MEDIA Arrazoia: Azken urteetan bezala, ekainaren 9tik 11ra FERIA OUTLET GUIPÚZCOA izeneko feria egingo da Irungo Ficoba erakustazokan. Azokaren berri emateko milaka kartel eta propaganda zintzilikaria jarri dituzte han eta hemen. Kartelak, milaka, Gipuzkoako, Lapurdiko eta Nafarroako 60 bat herritan hedatu dituzte. Web gune bat ere sortu dute azokaren berri emateko. Hala ere, bai karteletan zein web gune eta harreman guztietan, erdara baizik ez da ageri. Iparraldeko karteletan frantsesa. Leku izen ofizialak ere ez dituzte errespetatzen: Irún eta Gipúzcoa ageri dira Irun eta Gipuzkoa beharrean. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

280

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak SEKTORE SOZIOEKONOMIKOA. EKONOMIA

EKONOMIA ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 426-2017 Nori: AIC CENTER Arrazoia: Pasa den larunbatean AIC Centerrek automozio sektorea familiei gerturatzeko antolatutako "Ate Irekien" ekitaldian egon ginen. Bertan banatutako ordutegia eta bozgorailuetatik hainbat ekintzetara (bisita gidatuak, haurrentzako tailerrak, e.a.) joateko gonbitea ez zituzten euskaraz egin. Hiru urtetako gure alaba begiraleekin euskaraz aritu arren, eurek ez zioten euskaraz egin. Bizkaiko Foru Aldundiak bultzatutako zentro teknologikoa izanik, ondo legoke hurrengo urterako euskararen erabilera bultzatzea; bai sarreran ematen duten programazioan eta, batik bat, bozgorailuetatik. Erantzuna: BFA - BEAZ - ZUZENDARI NAGUSIA: BEAZen beti ahalegintzen gara geure jarduera eta ekimen guztietan euskara erabiltzen eta herritarrek euskaraz aritzeko duten eskubidea bete dadin. Aipatutako egoera berriro errepika ez dadin saiatuko gara. ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1085-2017 Nori: BILBOKO MERKATARITZA GANBERA Arrazoia: Merkataritza Ganberan gauza bat begiratu behar izan dugu eta dena gazteleraz aurkitu dugu. Ez dugu euskara hautatzeko botoirik ikusi. Nola da posible? https://www.camarabilbao.com/ccb/portal.portal.action Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

281

8. ZORIONTZEAK

282

283

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

ZORION MEZUAK ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 13-2017 Nori: CIRCUITO COLISEO BILBO Arrazoia: Eskertzekoa da Circuito Coliseo-ren Bilboko zinemak egiten duen lana euskarazko filmak eskuragarri jartzeko. Zoriondu nahiko nuke horregatik eta animatu euren web orria euskaraz ere jar dezaten. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 17-2017 Nori: BIZKAIKO HIPIKA FEDERAZIOA Arrazoia: Bizkaiko Hipika Federazioaren web orrian eta komunikazioetan euskarari lehentasuna ematen hasi dira. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 21-2017 Nori: GOLEM Yamaguchi Arrazoia: Golem Zinemak zoriondu nahiko nituzke Euskal Herri osoan lehenak eta bakarrak direlako euren webgunea euskaraz aukeragarri jartzen, eta hirien izenak bi hizkuntza ofizialetan izateagatik. Halere, euren eduki guztiak ez daudenez euskaraz, animatu nahiko nituzke euskaratu ditzaten (eduki finko zein aldakorrak: iragarkiak, bilatzaileak, lege xehetasunak, e.a.) eta hizkuntzaren aukera webgunearen hasieran jar dezaten, erabiltzaile guztien bistara. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 24-2017 Nori: TXILIBUTXOF ELKARTEA Arrazoia: Errege Magoen ohitura Euskal Herrian arrotza izanik ere, pozgarria izan da erregeen etorreraren amaierako hitzaldia hiru erregeetatik bik euskara hutsez egitea (zer gutxiago Goierriko bihotzean). Hirugarrena, Baltasar, saiatu da euskaraz hitz batzuk esaten eta gazteleraz esan dituenak ere ahal izan duen moduan esan ditu; azken agurrean euskara eta gazteleraz gain, bere hizkuntza ere plazaratu du. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 27-2017 Nori: EROSKI - EUSKARA PLANAREN KOORDINATZAILEA - IRATZEDER MENDIKUTE Arrazoia: Zorionik beroenak Gasteizko Boulevard Merkataritza Guneko Eroskiko urdaitegiko lantaldeari eta, bereziki, Aitzoli. Bezero batek euskaraz eskatzen badu, txanda Aitzoli ematen diote, eta zerbitzua euskaraz betetzen da. Bestalde, nahiz eta bezeroak gaztelaniaz eskatu, Aitzolek euskaraz dakiela ohartzen bada, Aitzol euskaraz hasten zaio. Aitzol bezalako langileak behar ditugu Euskal Herri Euskalduna izateko. Zalantzarik gabe, nire zorionak merezi ditu!!! Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

284

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 42-2017 Nori: EDP - ATENCIÓN AL CLIENTE Arrazoia: Lekeition dugun etxebizitzan orain arte Repsolek ematen zigun kanalizatutako propano-gasaren zerbitzua. Orain, EDP Naturgas Energiak ematen digu zerbitzu hori eta hilabete honetan jasotako fakturak poza eragin digu, euskaraz eta gaztelaniaz iritsi zaigulako. Hortaz, honen bidez EDP Naturgas Energia zoriondu nahi dugu, enpresak euskaldunok kontuan izan gaituelako.Era berean, aukera baliatu nahiko genuke EDP Naturgas Energiari fakturarekin lotutako iradokizun batzuk egiteko. Ondo egongo litzateke produktuaren euskarazko izena zuzen idaztea eta fakturan agertzen diren datak eta kaleak euskaraz ere egotea. Horretaz gain, faktura bidaltzeko gutun-azaleko informazio eta testuak gaztelania hutsean daudenez, ongi legoke horiek ere euskaraz paratzea. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 55-2017 Nori: BEREBAR TABERNA Arrazoia: Bilboko San Frantzisko kaleko Berebar taberna zoriondu nahiko nuke, bertan euskaraz artatu nautelako. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 57-2017 Nori: GALGORRI Arrazoia: Elgetako Galgorri etxearen sanblasetako opilen poltsa (“Dulces naturales Orea” marka) baten argazkia bidaltzen dizuet. Etiketa elebiduna du eta uste dut lehen etiketa gaztelania hutsezkoarekin merkaturatzen zutela. Hargatik pozgarria da euskaraz (ere) ikustea. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 80-2017 Nori: INE - BIZKAIKO PROBINTZIA ORDEZKARITZA Arrazoia: INEren e-posta mezua euskara hutsean jaso dugu eta webgunean euskaraz sartu ahal izan ditugu inkestan eskatutako datuak. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 103-2017 Nori: BEHIEKO SABEKOETXEA Arrazoia: Behieko etxearen (www.behieko.com) jogurt naturala erosi dut, lehendabiziko aldiz, etiketak euskaraz dituelako, eta gainera ekologikoa delakoa. Berehala dastatuko dut ea zer moduzkoa den jakiteko! Oraingoz behintzat badute euskal hiztuna naizen aldetik nire esker ona. Bejondeiela, hizkuntza-eskubideak, ingurumena eta osasuna zaintzearren! Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 144-2017 Nori: FRESH (AUTOZERBITZU GARBITEGIA) Arrazoia: Fresh Urban garbitegia zoriondu nahiko nuke etxeetan banatutako publizitate orritxoetan euskara ere agertzeagatik. Testuak akatsen bat du eta ongi legoke konpontzea, baina eskertzen da euren ahalegina. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

285

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 158-2017 Nori: BIJOTA ALTZARIAK Arrazoia: Gaur Azpeitiko Bijota altzari dendaren webgunean sartu naiz (www.bijotaaltzariak.com/index.php/eu/). Den-dena ez bada ere, badu informazioa euskaraz. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 174-2017 Nori: ALOHA BIZKAIA Arrazoia: Aloha Mental Arithmetic Bizkaia erakundea zoriondu nahiko nuke, euren ikastaroen publizitatea egiterakoan bertoko komunitate euskaldunari propio zuzendutako euskarria kaleratzeagatik. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 175-2017 Nori: SATORRALAIA BIZILAGUN MUGIMENDUA Arrazoia: Satorralaia herri mugimendua txalotu nahiko nuke, burutzen dituen ekimenetan euskara lehenesteko hizkuntza irizpideak erabiltzen dituelako. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 179-2017 Nori: ALBIE, RESTAURACIÓN SOCIAL, CATERING Y VENDING Arrazoia: Donostia Ospitaleko kafetegia kudeatzen duen Albie enpresa zoriondu nahi dut. Atzo eguerdian kafetegira joan eta ikusi nuenez, janaria zerbitzatzen zuen neska, langile berria, euskaraz zuzentzen zen bezeroei, oso modu atseginean gainera. Duela garai batetik ona oharrak eta menuak euskaraz jartzen dituztela kontutan harturik, zerbitzuaren kalitatea nabarmen hobetu dutela esan daiteke. Bide horri eustea eskatzen diet. Zorionak! Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 257-2017 Nori: IRATXO TABERNA Arrazoia: Otsaileko larunbat batez, inauteriak ospatzen ari ziren Donostian, Iratxo tabernara joan ginen eta euskaraz artatu gintuzten. Gero, zerbitzari hegoamerikar bat etorri zitzaigun eta gu ulertzeko ahalegina egin zuen, nahiz eta gaztelaniaz erantzun. Menuak ez daude euskaraz, baina kanpoko kartelean gauza batzuk euskaraz jarriak zituzten. Zoriondu nahiko genituzke eta animatu menuak ere euskaraz jartzera. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 258-2017 Nori: AKARI GASTROTEKA Arrazoia: Iruñeko Lezkairuko Sotoan dagoen Akari Gastroteka tabernan euskaraz artatu naute. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 271-2017 Nori: EXPLOTACIONES TURÍSTICAS DE CANDANCHÚ S.A. Arrazoia: Eski irteera bat egin genuen ikastolarekin Candanchúko eski-pistetara. Bertan, monitore eta edozein motatako zerbitzuak eskaintzen zituzten gehienek euskaraz hitz egiteko joera zuten. Modu txukunean gainera! Zoriontzekoa iruditzen zait pertsona hauen jokaera, Aragoiko lurretan euskarazko zerbitzuak eskaintzeagatik, obligaziorik izan gabe. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

286

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 304-2017 Arrazoia: Egia da postontzian aurkitu dudan Croqueta y Presumida enpresaren publizitate-orrian euskara eta gaztelania ez daudela maila berean, baino zoriontzekoa da etxera igorritako propaganda panfletoan euskararen erabilera handia izatea. Horregatik, ezagutzen ez nuen enpresa hau zoriondu nahi dut, eta euskara erabiltzen jarrai dezatela animatu. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 306-2017 Arrazoia: Orraca aseguru-artekaritzako Mari Joserekin harremanetan jarri nintzen auto-asegurua kontratatzeko eta hemendik nire esker ona adierazi nahi diot lehenengo aldiz prozesua euskaraz egin ahal izan dudalako. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 342-2017 Nori: CALZADOS BIZKARGUENAGA Arrazoia: Bilboko Goienkale kaleko 8an dagoen Calzados Bizkarguenaga dendan hasi eta buka tratua gertukoa, euskalduna... eta zapata oso onak! Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 343-2017 Nori: MAHALA PRODUKTUAK Arrazoia: Mahala etxea zoriondu nahiko nuke publizitatea ere, euskaratik eta euskaraz egiteagatik. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 376-2017 Nori: DHUL Arrazoia: Dhul etxekoak zoriondu nahiko nituzke euskara erabiltzeagatik eta bide batez aholkatuko nieke itzulpena akaso egokiago egiteko. Ez dago gaizki, baina akaso hobe jar liteke: arrautz freskodun bakarra. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 396-2017 Nori: ARVENA LOREZAINTZA DENDA Arrazoia: Landare-osasunerako produktuak erostera joan naiz Burlatako Arvena lorezaintza dendara eta bertako gizonak euskara jatorrean zerbitzu osoa euskaraz eman dit. Gero, kutxara ordaintzera joan naizenean, bertze gizon helduago batek -nire ustez euskalduna ez zena- "Poltsa bat?" galdetu dit, euskaraz artatu nahi ninduela erakutsiz. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 419-2017 Nori: Kutxabank Frantziako egoitza Baiona Arrazoia: Erabiltzaileei zuzendutako buletina lehen aldiz jaso dut euskaraz. Egun batzuk lehenago bidali zuten frantseseko alea. Aurrerapausoa da eta egindako eskaerei kasu egin diotela ikusita pozgarria. Hurrengo urratsa bi hizkuntzatan aldi berean bidaltzea litzateke. Espero dut hau keinu bat izatea eta ondoren webgunea euskaratzea. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

287

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 421-2017 Nori: Euskal Hirigune Elkargoa Arrazoia: Lehen aldiz prentsa agiri bat osoki bi hizkuntzetan bidali dute. Hala ere, idatzitakoak akats anitz ditu: hizkuntzaren zuzentasunean hobekuntzak egin beharko dituzte. Era berean, Elkargoaren sinaduran euskara bigarren mailako hizkuntza bezala ageri da, grisez; egokiagoa litzateke bi hizkuntzei maila bera ematea, diskriminaziorik gabe. Espero dezagun ez izatea zerbait sinbolikoa eta Euskal Elkargoaren etorkizunari begira komunikazio eta funtzionamendu osoki elebiduna martxan ematea. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 424-2017 Nori: Donibane Garaziko Turismo Bulegoa Arrazoia: Donibane Garaziko Turismo Bulegoan informazioa euskaraz eskatu genuen eta gure hizkuntzan ederki artatu gintuzten Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 445-2017 Nori: AGENCE DONIBANE Senpere Arrazoia: Senpereko Agence Donibane zoriondu nahiko nuke publizitatea euskaraz ere emateagatik, nahiz legez bortxatuak ez izan. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 474-2017 Nori: BEREBAR TABERNA Arrazoia: Bilboko Berebar tabernan zerbitzari euskaldun berria dago. Urrutitik etorri arren eta taberna Bilbo bezalako gune erdaldun batean egon arren, eskerrik asko esfortzuagatik!! Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 505-2017 Nori: HIPER SIMPLY - Gasteiz Arrazoia: Lakua Mertakarita Guneko Simply supermerkatuko kutxako langile batek Euskararen Txantxangorriaren pina zeraman euskarazko zerbitzua eskaini zezakeela adierazteko eta euskaraz hitz egin ahal izan dugu. Ea beste batzuek eredutzat hartzen duten! Eskerrik asko!! Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 506-2017 Nori: DUCHA YA - NAFARROA Arrazoia: DUCHA YA NAFARROAren publizitatea utzi dute gure atarian, eta euskarak presentzia handi samarra du, osoki ele bietan ez izan arren. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 552-2017 Nori: FOTO SAMAR Arrazoia: Bilboko Fotosamar argazki dendan heldu eta hasieratik amaierara euskaraz egin zidan arreta Sergio izeneko langileak. Eskerrik asko! Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

288

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 557-2017 Nori: SUPER BM egoitza soziala Arrazoia: Beste supermerkatuak ez bezala, BMko online dendan den-dena euskaratua dago, baita produktuen izenak ere. Nabigazio osoa euskaraz egin daiteke. Zorionak!! Hau da bidea! Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 564-2017 Nori: VUELING AIRLINES S.A. Arrazoia: Zorionak eta eskerrik asko ekainaren 17an Bartzelonatik Bilborako Vueling VLG1434 hegaldiko komandante andereari, hasieratik jendeari zuzendutako mezuak euskaraz ere esateagatik. Hain inguru erdaldunean, asko eskertzen da geure hizkuntzaren erabilera aktiboa. Segi horrela! Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 593-2017 Nori: KUKUSOAK Arrazoia: Kukusoak establezimenduan euskaraz artatu gaituzte beti eta karta ere euskaraz daukate. Hortaz, faktura sinplifikatuak euskaraz ematea baino ez zaie falta eta hori egin dezaten eskatu nahi dut honen bidez eta, bide batez, eskerrak eman euskarazko arreta bermatzeagatik. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 606-2017 Nori: EROSKI Leioa Arrazoia: Gaur arratsaldean Leioako Eroski-Arteako informazioko mahaian zegoen neskak ederto azaldu dit zer eta nola egin behar dudan erosketak etxera eramateko. Bere ahalegina eskertu eta zoriondu nahi dut, legez hala izan behar lukeen arren ez baita batere ohikoa. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 611-2017 Nori: CERRAJERÍA IREKI SARRAILGINTZA Arrazoia: Iruñeko Ireki Sarraigintza dendako errotulua ele bietan dago eta harrera euskaraz izan daiteke pertsonaren arabera. Web orriaren informazioa ere euskaraz ikus daiteke. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 614-2017 Nori: BAZTANESA OKINDEGIA Arrazoia: Baztanesa Okindegia zoriondu nahiko nuke gantz-opilen kutxan dagoen informazioa, osagaiena, bi hizkuntzatan dagoelako. Eta "Fecha de envase" eta "consumir preferentemente antes de" euskaraz jartzera animatu nahiko nituzke. Bestalde, kutxako azalean "Mantecadas" eta "Navarra" bakarrik agertzen dira eta hauek ere euskaraz jartzera animatu nahi ditut. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 615-2017 Nori: ENGIE - Iruñea Arrazoia: ENGIE energia-konpainiak auzokideei zuzendutako oharra bi hizkuntzatan helarazi du. Zorionak enpresari euskaldunoi gure hizkuntza ez ukatzeagatik. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

289

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 629-2017 Nori: XABI BIDAURRE Arrazoia: Xabi Bidaurre zoriondu nahiko nuke. Margotze lan aparta, publizitatea euskal medioetan (Berton) eta faktura eta harreman guztia euskaraz. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 663-2017 Nori: EASYGAS - Hondarribia Arrazoia: Irun-Donostia norabidean dagoen EASYGAS gasolindegian langile gehienak euskaldunak dira. Espero dut beste gasolindegietan ere politika bera eramatea! Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 672-2017 Nori: EROSKI - Arreta Zerbitzua Arrazoia: Eroski zoriondu nahi dut, etxera (IruĂąeko Sanduzelai auzoan) publizitatea euskaraz ere iritsi zaigulako. Orain arte gaztelania hutsean heltzen zitzaigun. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 676-2017 Nori: ELURRA TABERNA Arrazoia: Tolosako Elurra taberna zoriondu nahi dut, euskarak presentzia gehiago baitu orain kartan. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 681-2017 Nori: PSF Hendaia Arrazoia: Frantziako Estatuko Legebiltzarrerako hauteskunde kanpainaren testuinguruan 6. barrutian aurkezten den Sylviane Alaux Diputatu Sozialistak etxeetara esku-orri bidalketa egin du, gutun batekin eta aurkezpenetarako hitzorduekin. Lehentasuna frantsesari emanda ere, gauza batzuk frantsesez handiago idatzita baitaude, herritarrei zuzendutako gutuna euskaraz ere badago, frantsesaren pare. Eskertzekoa da euskara eta euskaldunak bere hauteskunde publizitatean aintzat hartzea. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 682-2017 Nori: En Marche ! Arrazoia: Frantziako Estatuko Legebiltzarrerako hauteskunde kanpainaren testuinguruan 6. barrutian la RĂŠpublique en Marche alderdiaren izenean aurkezten den Vincent Bruk etxeetara esku-orri bidalketa egin du. Portada frantses hutsean dago eta atzealdeko testuan lehentasuna frantsesari emanda ere, herritarrei zuzendutako gutuna euskaraz ere badago. Eskertzekoa da euskara eta euskaldunak bere hauteskunde publizitatean aintzat hartzea. Aurrerantzean euskaldunon hizkuntza-eskubideak aintzat hartzea espero dut eta ez dadin soilik kanpainako zerbait izan. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 684-2017 Nori: XIBEROKO HERRI ALKARGOA Arrazoia: Milesker Xiberoako Herri Alkargoari zabortegietako seinaleetan euskarari emandako presentziagatik. Niretako plazera izan da zuen eskuara irakurtzea. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

290

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 697-2017 Nori: Euskal Hirigune Elkargoa Arrazoia: Euskal Elkargoaren hilabete honetako buletinean euskaraz agertzen dira hainbat pasarte. Aurrerapausoa garrantzitsua da. Halere, dokumentuaren parte handi bat erdara hutsean da oraindik. Bestalde, mota guzietako informazioa agertu beharko liteke euskaraz, eta ez soilik euskara eta euskal kulturaren ingurukoa, hizkuntza guztiek komunikazio gaitasun bera baitute Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 698-2017 Nori: Celnat Etxea Arrazoia: Celnat Etxea zoriondu nahiko nuke bere produktuan euskara sartzen hasi delako. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 700-2017 Nori: WOW Park Arrazoia: Wow Parkek webgunea euskaraz ez duen arren, bertaratu garenean langile guztiak euskaldunak dira. Horregatik, eskerrik asko! Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 713-2017 Nori: OSASUNBIDEA Arrazoia: Nafarroako Ospitalean, argibideak ematen dituen emakumea saiatu da euskara hitz egiten, uztailaren 27an, goizeko txandan. Eskertu diot. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 723-2017 Nori: MOVISTAR Atención al Cliente Arrazoia: Duela 4 hilabete ez bezala, Movistarren denda batean izan ondoren igorri didan zerbitzuari buruzko asebetetze mailaren galdetegia euskaraz erantzun ahal izan dut internet bidez. Ea hurrengoan ahozko zerbitzua euskaraz jasotzen dudan, faktura euskaraz igortzen didaten eta webgunearen euskarazko bertsioa martxan jartzen duen Movistarrek. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 743-2017 Nori: CARREFOUR Iruñea - BEZEROARENTZAKO ARRETA ZERBITZUA Arrazoia: Carrefour Iruña zoriondu nahiko nuke, kartelak ele bietan jartzeaz gain, euskara lehenesteagatik. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 744-2017 Nori: AMAYA OKINDEGIA Arrazoia: Zoriondu nahi dugu Altsasuko Amaya okindegia ogi-zorro eta poltsa berriak euskara hutsean egiteagatik. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 748-2017 Nori: AZKARBIKE Arrazoia: Iruñeko Azkarbike txirrindula denda zoriondu nahi dut, bertara sartu eta euskaraz artatu naute. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

291

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 749-2017 Nori: COYOTE Taberna Arrazoia: Iruñeko Iturrama auzoko Coyote taberna zoriondu nahi dut, euskaraz artatu nautelako. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 750-2017 Nori: IRUÑERRIKO MANKOMUNITATEA - LEHENDAKARIA Arrazoia: Goizeko 00:07ak aldera, Hiru Errege Hotelaren parean, 12 zenbakidun billabesara igo naiz txoferrari galdera bat egitera eta euskaraz artatu nau. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 762-2017 Nori: VUELING AIRLINES S.A. Arrazoia: Londreseko Gatwick aiereportutik 20:00etan irtendako Vueling hegazkineko komandanteak Loiura iristear ginenean euskaraz ere zuzendu zitzaigun. Gainera, hainbat ohar euskaraz ere eman zizkiguten. Horregatik, komandantea eta konpainia zoriondu nahi ditut eta, era berean, aukera aprobetxatu nahiko nuke ohar guztiak (bozgorailu bidez zein idatziz emandakoak) euskaraz ere ematera ahalegindu daitezen eskatzeko. Gauza bera bidaia-txartelekin, horiek ingelesez eta gaztelaniaz baino ez baitzeuden. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 764-2017 Nori: KOLON TXIKI TABERNA Arrazoia: Orioko Kolon Txiki Tabernan, herriaren nortasunarekin bat eginez, menuko karta euskara hutsean dago. Zorionak eta mila esker. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 772-2017 Nori: ALSA - Bezeroarentzako Arreta Zerbitzua Arrazoia: Iruñeko autobus geltokian Alsa enpresak txartelak erosteko zuen lehengo makinan ez zegoen euskara erabiltzerik. Orain, ordea, bai. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 812-2017 Nori: El Panadero de Eugui Arrazoia: El Panadero de Eugui okindegian erosi nuen ogia. Euskaraz egin nuen eta zerbitzariak ez zuen hitz egin, baina eskatutakoa eman zidan eta "agur" esanez agurtu. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 816-2017 Nori: VODAFONE ESPAÑA Departamento de Atención al Cliente Arrazoia: Vodafonek “Vodafone one” produktuari buruzko argibideekin esku-orria inprimatu du Ordizian euskara hutsean. Hitza egunkariarekin batera banatu dute. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 823-2017 Nori: Ezkaba kafetegia Arrazoia: Irailaren 23an Ezkaba kafetegira joan nintzen ogia erostera eta euskaraz artatu ninduten. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

292

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 831-2017 Nori: CAF - Beasain Arrazoia: CAF enpresa zoriondu nahi dut, 100. urteurrena dela eta antolatu duten ate irekien jardunaldian ibilbide osoan euskarari lehentasuna eman diotelako, bai azalpenak ematerakoan, bai ikusentzunezko euskarrietan eta baita idatzizko paneletan ere. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 841-2017 Nori: CINES ITAROA Arrazoia: Irailaren 26an Itaroako zinemetara joan nintzen eta txartelak saltzen zituenak euskaraz artatu ninduen. 18:40etan izan zen. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 859-2017 Nori: EMAUSKO TRAPUKETARIAK - ERROTXAPEA Arrazoia: Emausko Trapuketariek auzokideei emandako jakinarazpena euskaraz eta gaztelaniaz zegoen, biak maila berean. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 865-2017 Nori: Ogi Etchea Arrazoia: Ogi Etchea dendako langileek euskaraz egiteaz gain, badituzte panelak ogien euskarazko izenekin. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 871-2017 Nori: Euskal Hirigune Elkargoa Arrazoia: EHE erakundea zoriondu nahi dut bere webguneko hizkuntzetako bat euskara delako. Izan ere, Ipar nahiz Hego Euskal Herriko euskaldunek erakundearen inguruko informazioa jasotzea ahalbideratzen baitu horrek. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 880-2017 Nori: LARRETA ESNEKIAK Arrazoia: Larreta Esnekiak enpresa zoriondu nahi dut etiketa guztiak euskara hutsean. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 901-2017 Nori: GIZARTE ERAKUNDEEN PLATAFORMA - NAFARROA Arrazoia: IruĂąeko Gizarte Erakundeen Plataforma zoriondu nahi dut euskarari lehentasuna emateagatik, bai afixaren goiburuan zein informazioa bi zutabetan antolatzerakoan. Bietan lehenengo hitza euskaraz, mila esker! Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 929-2017 Nori: ARRIETA HESTEBETEAK Arrazoia: Arrieta Hestebeteak negozioaren ibilgailuko errotulazioan euskarari ere leku egitegatik, zorionak! Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

293

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 937-2017 Nori: Decathlon Durango Arrazoia: Durangoko Decathlon saltokiko langile gazte euskaldunak zorion nahiko nituzke, bezeroei arreta euskaraz eta ederto, eta euren artean ere euskaraz aritzeagatik. Aspaldiko partez, merkataritza zentro handi batean horrelako zerbait ikustea pozgarria da. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 996-2017 Nori: ZEROKM Arrazoia: Iruñeko Km 0 harategian euskaraz artatu ninduten azaroaren 14an. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1004-2017 Nori: CRÉDIT AGRICOLE Hendaia Arrazoia: Hendaiako Kutxabank bulegoa itxi behar dutela eta, ondoan dagoen Credit Agricole banketxeko bulegoak publizitatea egin du lehenengoaren bezeroei begira. Informazioa euskaraz ere jarri dute eta euren bankua hautatzeko arrazoietako bat zerbitzua euskaraz bermatua izango dugula izan da. Bada, bertara joan eta zerbitzua euskaraz jaso dut. Benetan eskertzekoa da bulego honetako langileek zerbitzua euskaraz emateko egiten duten ahalegina, haien esku dagoena eginez zerbitzua euskaraz jaso dezagun (Frantziatik datorren dokumentazioa frantsesez da). Bertan esan badiet ere, arduradunek jakitea nahiko nuke, euskarazko zerbitzua eskaintzeak izan dela euren bankuaren zerbitzua hautatzeko arrazoi nagusia. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1062-2017 Nori: CRÉDIT AGRICOLE Senpere Arrazoia: Gizonezko langile gazteak hastapenetik euskaraz mintzatu daut, elkarrizketa guztian zehar. Bertze egun batez ere telefonoz ukan nuen eta euskaraz mintzatzeko erraztasunak eman zauzkidan. Biziki eskertzen da. Zinez espero dut Senpereko Crédit Agricolen langile hau eta bertze langile euskalduna atxikitzea, eta baita euskaldun gehiago hartzea ere, bederen bezeroekin harremanetan izaitea galdegiten duten lanpostuentzat. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1064-2017 Nori: VUELING - BILBOKO AIREPORTUA Arrazoia: Bilbao-sevilla Vueling-eko hegaldian, pasadan abenduaren 2an, hegazkineko grabazioa euskaraz ere eman zuten. Eskerrik asko! Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1080-2017 Nori: EUSKAL HERRIA ESNEA Arrazoia: Euskal Herria esnea zoriondu nahi dut komunikazio osoa euskaraz egiteagatik. Izugarria da esne kaxen etiketatze osoa euskara hutsean duen bertako esnea erosi ahal izatea. Zorionik eta eskerrik beroenak eman nahi dizkiot Euskal Herria Esnea enpresari. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1081-2017 Nori: RENFE - EUSKADIKO ALDIRIKOEN NUKLEOAREN GERENTZIA Arrazoia: Bilboko Renfeko trenean jarritako pegatinetako akatsak zuzendu dituztelako. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

294

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1098-2017 Nori: La Granja Arrazoia: Mila esker La Granja enpresari Espelta Croissant Ekologikoen informazioa adierazteko euskara ere kontutan izateagatik! Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1106-2017 Nori: Bidart Adrien okindegia. Arrazoia: Bidart Adrien okinak beti euskaraz mintzatzen daut. Biziki eskertzen dut eta okindegi honetan erostera motibatzen nau. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1150-2017 Nori: Kide jostailu denda Arrazoia: Iruñeko Kide jostailu denda zoriondu nahi dut euskaraz artatzeagatik eta Euskalerria Irratian iragarkia jartzeagatik. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1151-2017 Nori: Basati kirolak Arrazoia: Iruñeko Basati Kirolak denda zoriondu nahi dut dendaria euskara ikaslea delako, eta ahaleginak egiten dituelako euskaraz artatzeko. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1152-2017 Nori: Aldatz argazkilaritza Arrazoia: Iruñeko Aldatz Argazkilaritza denda zoriondu nahi dut zerbitzu osoa euskaraz emateagatik. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

295

296

9. KONTSULTAK

297

9. KONTSULTAK

298

HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA. 2017ko sinopsiak

KONTSULTAK ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 171-2017 Nori: HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA Arrazoia: Altsasuko Udalak plantilla organikoaren inguruan hartutako erabakiari buruzko kontsulta. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 338-2017 Nori: HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA Arrazoia: Arrasateko Udalean zehaztutako hizkuntza-irizpideen inguruko legezkotasunaz. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 453-2017 Nori: HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA Arrazoia: Jakin nahiko nuke D eta B ereduko Ikastetxean Eusko Jaurlaritzak kudeatzen duen jangelako monitoreek euskaldunak izan behar duten ala ez. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 577-2017 Nori: HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA Arrazoia: Osasun Etxeko langileen hizkuntza eskakizunen inguruko kontsulta Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 578-2017 Nori: HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA Arrazoia: Hizkuntza betebeharrak kontratu bidez emateko zerbitzuetan Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 673-2017 Nori: HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA Arrazoia: Elorrioko Udaletxeko seinaletika egiten ari da "orain21". Errotuluak euskaraz soilik egon daitezke ala gaztelaniaz eta euskaraz egon behar dute? Euskara hutsean eginez gero piktogramen irudi homologaturik badago? Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 834-2017 Nori: HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA Arrazoia: Jabetza erregistroetan inskripzioak euskaraz egin daitezke? Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 997-2017 Nori: HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA Arrazoia: Euskal preso politikoek EGA azterketa egiteko duten eskubidearen inguruko kontsulta. Erantzuna: ________________________________________________________________________________________ Dosierra: 1035-2017 Nori: HIZKUNTZ ESKUBIDEEN BEHATOKIA Arrazoia: Gasteizen udaltzainen isuna gaztelera hutsean jasoz gero, isun hori baliozkoa izaten jarraitzen du? Edo hizkuntza eskubideen urraketa eman denez berau baliogabetu daiteke? Erantzuna: ________________________________________________________________________________________

299

300

10. 2017ko DATUAK

301

302

2017KO DATUAK JATORRIA

MOTA

KOPURUA

Izaera gabeak

Kontsultak

Kexak

1038

Zoriontzeak

Iradokizunak

1144

GUZTIRA

SEKTORE PUBLIKOKO DATUAK ERAKUNDEA

KOPURUA

Espainiako Estatuko Administrazioa Frantziako Estatuko Administrazioa Eusko Jaurlaritza Nafarroako Gobernua Arabako Foru Aldundia Bizkaiko Foru Aldundia Gipuzkoako Foru Aldundia Ipar Euskal Herriko Udalak Nafarroako Udalak Arabako Udalak Bizkaiko Udalak Gipuzkoako Udalak Mankomunitateak Ipar EH Herri Elkargoak Euskal Hirigune Elkargoa Nafarroako Parlamentua Eusko Lege Biltzarra

66 19 176 145 1 32 9 20 68 10 39 36 11 1 4 6 1

OROTARA

644

303

SEKTORE SOZIOEKONOMIKOKO DATUAK EREMUA

KOPURUA

Aisialdia

Aseguru etxeak eta finantzak

Eragileak

Industria, ekonomia, ikerketa

Interes orokorreko zerbitzuak

Merkataritza handia / Elikadura /Ostalaritza

152

Merkataritza txikia / Profesionalak eta zerbitzuak

OROTARA

394

DOSIERREN BILAKAERA KASU KOPURUAREN BILAKAERA 2002-2017 1800

1616

1600

1415

1400

1230 1278

KOPURUA

1000 800

1205

1099

1200

1402 1090

930 735

705

1062 1009

1163

1144

813

600 400 200 0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017

URTEA

304

305

10. 2017ko DATUAK

2017KO DATUAK

JATORRIA

MOTA

KOPURUA

Izaera gabeak

Kontsultak

Kexak

1038

Zoriontzeak

Iradokizunak

1144

GUZTIRA

SEKTORE PUBLIKOKO DATUAK

ERAKUNDEA

KOPURUA

176 145 1 32 9 20 68 10 39 36 11 1 4 6 1

OROTARA

644

66 19

SEKTORE SOZIOEKONOMIKOKO DATUAK

EREMUA

KOPURUA

Aisialdia

Aseguru etxeak eta finantzak

Eragileak

Industria, ekonomia, ikerketa

Interes orokorreko zerbitzuak

Merkataritza handia / Elikadura /Ostalaritza

152

Merkataritza txikia / Profesionalak eta zerbitzuak

OROTARA

394

DOSIERREN BILAKAERA KASU KOPURUAREN BILAKAERA 2002-2017 1800 1600 1400 1200

KOPURUA

1000 800 600

930

735 705

813

1099

1230 1278

1415

1205

1090

1402

1616 1062 1009

1163

1144

400 200

0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017

URTEA