23 bhadra 2070

Page 1





!) ebf} @)&) df clws[t ;dfof]hg cfwf/ tfnLd k"/f u/]sf k"j{ n8fs"nfO{ bHof{gL lrXg k|bfg ub}{ k|wfg ;]gfklt uf}/jzdz]/ ha/f .

!$

;fKtflxs va/klqsf

n8fs"nfO{ bHof{gL

jif{ @@, cª\s $*, k"0ff{ª\s #%% @# ebf} @)&), 8 Sept 2013 www.himalkhabar.com

t:jL/M dLg/Tg ah|frfo{, cfj/0f t:jL/M ljqmd /fO{

cfj/0f

@^

w/fkdf dfcf]jfbL

/d‰fd

%$

sdfpg] tdf;f

lgjf{rg layf]Ng] ;+:yfut lg0f{o u/]/ km]l/ jftf{sf gfddf ;do u'hfg]{ j}B dfcf]jfbLsf] …6\oflS6;\Ú cGttM p;s} lglDt k|To'Tkfbs aGb}5 .

k|ltef k|:km'6gsf] gfddf zx/b]lv ufpF;Dd eO/x]sf ;f}Gbo{ k|ltof]lutfx¿sf] d'Vo p2]Zo k};f sdfpg' xf] .

l/kf]6÷{ l6Kk0fL ;dfrf/M a9\b} ;DaGwljR5]b y?x6 cfGbf]ngM ylnof] uf]nd]rM o;sf/0f uf]ndfn /fhgLltM ldof]ljgfsf] bfOF cGtjf{tf{M pk]Gb| ofbj ljBfno lzIffM cfwf/ g} sdhf]/ afn lzIffM lzz'nfO{ ;f:tL s[lifM ds}sf] pTyfg Osf] nfO6M ca /ft klg lbg h:t} JolQmj[QM cFWof/f]af6 pHofnf]lt/ cg'e"ltM 8fS6/ gfd abgfd

ljz]if l/kf]6{ l/kf]6{M dw]z

@$

ck/fwdo /fhgLlt / ck/fwaLrsf] ;DaGw a9\b} uPkl5 t/fO{÷dw]z ck/fwdo ePsf] 5 .

!) @@ #@ #$ #^ #* $) $@ $$ $* %)

!*

;+;f/ k'U5 g]kfnnfO{ yfxf 5}g g]kfnsf s'gf–sGb/fsf vfgLaf6 ax'd"No /TgkTy/ ;+;f/sf h'xf/ft ahf/df k'lu/x]sf] 5 . t/ o;af/] g ;/sf/nfO{ rf;f] 5, g t cfd gful/s hfgsf/ 5g\ .


:fDkfbsLo

j}Bsf] vt/gfs af6f] df]

xg j}B g]tT[ jsf] g]skf dfcf]jfbL / ;/sf/kIfLo pRr:t/Lo /fhgLlts ;ldltaLrsf] jftf{ gf6sLo ¿kdf c;kmn ePkl5 d'ns ' sf] /fhgLlt gofF r/0fdf k|jz ] u/]sf] 5 . Pg]skf dfcf]jfbL, g]kfnL sf+u;]| , g]skf Pdfn] / dw]zjfbL ;lxt clwsf+z bnsf] $ d+;L/sf] lgjf{rgk|ltsf] c8fg Jofjxfl/s ¿kd} k|s6 ePsf] 5 eg] j}B g]tT[ jsf] dfcf]jfbL ;lxtsf] …## bnÚ lgjf{rg efF8g\ ] 3f]if0ff u/]/ /fi6«klt;Fu kl/l:ylt ;DxfNg cfu|x ug{ k'us ] f 5g\ . gfddf w]/s } f] ljdlt /x] klg j}B dfcf]jfbLn] p7fPsf] …uf]nd]rÚ k|sl[ tsf] /fhgLlts ;Dd]ngdf cfd ;xdlt h'6s ] f] j]nf jftf{ lsg c;kmn eof] eg]/ clxn] vf]hL x'g yfn]sf] 5 . hals, ut ;+ l jwfg;efn] ;+ l jwfg agfpg g;s] s f] k[ i 7e" l ddf ;+ljwfgsf] cGtj{:t'df ;d‰bf/L u/]/ lgjf{rgdf hfg] ;xdlt bnx¿aLr nueu alg;s]sf] lyof] . jftf{ n fO{ glhsaf6 lgofn] s fx¿ uf] n d] r gx' F b } t'lxg'df j}Bsf] k|:t'lt :jtGq gb]lvg'nfO{ sf/0f atfpF5g\ . j}B cfˆg} s]xL ;xsdL{x¿sf] clt dxŒjfsf+Iffdf afFlwPsf] jftf{df k|i6} b]lvPsf] klg pgLx¿sf] egfO 5 . pgsf] k|:t'ltdf lgjf{rgk|ltsf] k|lta4tf gb]lvP/ d'n'snfO{ nfdf] ;do r'gfj ljxLgtfdf kmF;fpg] cfzo :ki6 ¿kdf ‰Ns]sf] jftf{nfO{ glhsaf6 lgofn]sfx¿sf] egfO 5 . ;+ljwfg;efsf] lgjf{rgcl3 g} efjL ;+ljwfgsf cGtj{:t' :ki6 x'gk' g]{ eg] klg To;f] ug{] k|lqmofaf/] :ki6 kfg{ g;s]sfn] pgsf egfO c¿nfO{ hfoh nfu]gg\ . …uf]nd]rÚ ;Dd]ngnfO{ Joj:yflksf ‰}+ j}wflgstf lb+b} hfg] pgsf] …6\oflS6;Ú a'l‰g] u/L k|s6 ePsfn] klg pgLk|lt cljZjf; a9fof] . lgjf{rgk|lt s'g} klg k|sf/sf] k|lta4tf gb]lv+bf j}B dfcf]jfbL …6\oflS6snÚ dfq /x]sf] c¿sf] a'‰fO aGof] / jftf{ c;kmn eof] .

;+ljwfg;efsf] lgjf{rgdf s'g} klg pNn]vgLo zlQmnfO{ aflx/ /fVg'xbF' g} eGg] dfGotfsf sf/0f j}B dfcf]jfbLnfO{ c¿ bnn] ug]sf x'g\ . $ d+;L/sf nflu to ePsf] lgjf{rgsf] ldltnfO{ jftf{sf] ljifo agfpg c¿ bn tof/ x'gs ' f] sf/0f klg ToxL xf] . ;+ljwfg;efsf] r'gfj cfpg tLg dxLgf afFsL x'bF f klg jftf{ hf/L /fVg c¿ tof/ ePsf] cGo w]/} sf/0fn] xf]Og . t/, …uf]nd]rÚ sf] tof/Lsf nflu ePsf] jftf{df j}Bn] cfˆgf] p2]Zo 5/k:6 kf/]kl5 c¿ bn;Fu jftf{ e+u ug{s ' f] ljsNk afFsL /x]g . h;n], ;a}eGbf a9L j}B / pgsf] kf6L{nfO{ xflg k'Ug] b]lvG5 . jfd /fhgLltaf/] hfGg]x¿ j}Bsf] /fhgLlts hLjgdf clxn] @& jif{cl3sf] …;]S6/ sf08Ú bf]xf]l/Psf] atfpF5g\ . pgsf clt dxŒjfsf+IfL slgi7 ;xsdL{ k'iksdn bfxfnsf] if8\oGqsf] pkh lyof], ;]S6/ sf08 . h;n], j}BnfO{ g]t[Tjaf6 ank"j{s a9f/]sf] lyof] . clxn]sf] uf]nd]r sf08 ‰08} To:t} b]lvPsf] 5 . km/s slt dfq 5 eg] Tof] j]nf bfxfnsf] if8oGqsf] lzsf/ ePsf j}B, clxn] csf{ slgi7 ;xsdL{ g]qljqmd rGbsf] lzsf/ ag]sf 5g\ . uf]nd]rsf] c;kmntfn] pgnfO{ kf6L{ g]tT[ jaf6 a9fg{] vt/f a9fPsf] 5 . t/, ;fj{hlgs ljZj;gLotf u'Dg' pgsf nflu Tof]eGbf 7"nf] vt/f x'g5] . ToxL dx;"; u/]/ x'g ;S5, kf6L{df xfjL /x]sf ;lrj rGb rLg nfu]sf] df}sf kf/]/ j}B jftf{df kms{g vf]hs ] f 5g\ . t/, cl3Nnf] k6s h;/L g} of] k6s klg :jtGq ¿kdf cfˆgf] s'/f /fVg g;Sg] xf] eg] g pgn] jftf{sf] k|of; yfNg'sf] s'g} cy{ x'g5] , g t pgL;Fu c¿ a:g'sf] g} cf}lrTo x'g5] . To;}n], j}Bn] cfˆgf] ljZj;gLotf k'gM lgdf{0f ug{ ca jftf{ s]sf nflu, lgjf{rgk|ltsf] k|lta4tf / ;+ljwfg;ef lgjf{rg cl3 efjL ;+ljwfgsf s'g s'g ljifodf ;xdlt ug{] h:tf ljifodf cjwf/0ff ;fj{hlgs ug{' cfjZos 5 . tL ljifodf pgLaf6 lnlvt cjwf/0ff ;fj{hlgs eof] eg] dfq jftf{ cy{k"0f{ / kmnbfoL x'g5] . /, d'ns ' n] klg lgsf; kfpg]5 . geP, j}B /fhgLlts ljZj;gLotf u'dfpFb} g]kfnL /fhgLltsf nflu ;D‰gfsf] kfq dfq aGg]5g\ .

lxdfnldl8of k|f=ln= sf nflu k|sfzsM sgsdl0f bLlIft, ;DkfbsM ls/0f g]kfn, k|aGw ;DkfbsM OGb| >]i7, ;x–;DkfbsM cfgGb kL /fO{, ;'jf; b]jsf]6f, /fdhL bfxfn pk–;DkfbsM wd{/fh bfxfn, ;dfrf/ ;+of]hsM 8Da/s[i0f >]i7, /fd]Zj/ af]x/f ljz]if ;+jfbbftfM ;Gt ufxf du/, bLks 1jfnL -j'6jn_ ;+jfbbftfM k|eft e§/fO{, /d]z s'df/, dLgf zdf{, Clif/fd s§]n, uf]kfn u8\tf}nf -ljtf{df]8_, t'kmfg Gof}kfg] -g]kfnu~h_, sdn l/dfn -lj/f6gu/_, aRr' ljs -wgu9L_, ;Ltf dfb]Daf -w/fg_, uh]Gb| af]x/f -3f]/fxL_, laDdL zdf{ -jL/u~h_, O{Zj/rGb| ‰ff -hgsk'/_ dfwj j/fn -kf]v/f_, ;ljtf >]i7 -gf/fo0f3f6_, kmf]6f]u|fkmLM dLg/Tg ah|frfo{, laqmd /fO{, snf lgb{]zsM lanfz /fO{, l8hfOgM ls/0f dxh{g, cg'/fu clwsf/L, ;fg'afa' tfdfª skf{]/]6 Dofg]h/M sd{ nfdf, 8fO/]S6/–skf{]/]6 Oe]G6M cg'kk|sfz, dfs]{l6ªM ch'{g sfsL{, ;'/]Gb| zdf{, /fds[i0f a~hf/f, skf{]/]6 u|flkmS;M k|bLk a:g]t, cfO6LM ;'j0f{ yfkf, j]adf:6/M ;f]wg dfgGw/, k|zf;g÷n]vfM hLkL d}gfnL, ljzfn s];L, ljt/0f÷u|fxs;]jfM ;Gtf]if cof{n, dgf]x/l;+x s]=;L=, ljlkg ;fx, /]e]Go'M /jLGb|dfg hf]zL, pd]z v8\sf, /fhLj aflgofF, c~hgf bfxfn, sfg"gL ;Nnfxsf/M clwjQmf /ljg s]=;L=, kqfrf/ 7]ufgfM kf]=a=g+= &@%!, sf7df8f}+M kmf]gM %))%^)!, %))%^)%, ofS;M %))%%!*, pkTosf ljt/sM sfi7d08k, l8li6«Jo'zg k|f=ln=, ‰ff]5] +, kmf]gM $@$&@$! zfvf sfof{nox¿M lj/f6gu/– vu]Gb| s§]n, kmf]gM )@!–$^#^^!, kf]v/f– b'uf{k|;fb x'dfufO{+, kmf]gM )^!–%#*(!# g]kfnu~h– 1fgb]j If]qL, kmf]gM )*!–%%!^$*, :SoflgªM :Sofglk|G6 k'Nrf]s, nlntk'/, kmf]gM %)!)*)!, 5kfOM hubDaf k|];, xfQLjg, nlntk'/, kmf]gM %@%))!&, %@%))!* hkp@himalmedia.com | www.nepalihimal.com | www.himalkhabar.com

lxdfn va/klqsf b+= g= ^%÷)$%–)$^ nlntk'/



lr7L ahf/ efpn] lklN;Psf u/La g]kfnLnfO{ t k|To]s jif{ bz}+ bzf g} ag]/ cfpg] u5{ . …;:tf] ?k}ofF, dxFuf] bz}+Ú lxdfn -( ebf}_ k9]kl5 ;fdfGo cfly{s cj:yf ePsfx¿n] bz}+ s;/L dgfpg] eGg] lrGtf ‰g\ ylkPsf] 5 . ptf 8n/sf] efp cfsflzPkl5 To;}sf] df}sf 5f]k]/ otf sfnfahf/Lx¿n] ahf/ efp a9fpg] lglZrt 5 . lbge/ sfd u/]/ laxfg a]n'sfsf] 5fs 6fg'{kg]{ cj:yf ePsf g]kfnLn] of] bz}+ s;/L dgfpg ;Snfg\ / < 8n/sf] d"No a9]sf] axfgfdf ahf/ d"No a9fpg] Jofkf/Lx¿nfO{ j]n}df lgoGq0f u/]/ ;j{;fwf/0fnfO{ ;x'lnot lbg ;DalGwt lgsfon] Wofg lbPdf o;kflnsf] bz+}df ;j{;fwf/0fnfO{ s]xL /fxt ldNg]lyof] . hgfb{g l3ld/], Od]naf6

d?e"lds/0faf6 hf]ufcf}+

Ifltk"lt{ b]pm a8{ˆn"sf] hLjf0f' dflg;df ;+qmldt ePdf pTkGg x'g;Sg] ;+s6k|lt ;/sf/ pbf;Lg ePsf] ljifodf lxdfn -( ebf}_ df k|sflzt … a8{ˆn"M vt/fdf dfG5]Ú ;dfrf/ k9]kl5 a8{ˆn"sf] dxfdf/L / To;k|lt ;/sf/L a]jf:tf k|i6 x'G5 . hg;/f]sf/sf ljifodf lxdfn df k|sflzt ;fdu|L lgs} ;fGble{s nfUof] . o:tf ljifodf :jf:Yo dGqfno r"k nfu]/ a:g'x'Fb}g . ;/sf/n] a8{ˆn"sf] df/df k/]sf ls;fgnfO{ plrt Ifltk"lt{ lbg'k5{ . /]jtLdfg >]i7, Od]naf6

8fG;af/ Jojl:yt agfcf}+ lxdfn -( ebf}_ df k|sflzt …7d]ndf Ps /ftÚ ;DaGwL cg'e"lt k9]kl5 of] Joj;fonfO{ h;/L klg sfg"gsf] bfo/fdf Nofpg' cfjZos ePsf] k|i6 x'G5 . dlxnfsf nflu ;+/If0f lbg] lsl;dsf] sfg"g agfpg'k5{ . o;sf nflu ;aeGbf klxnf /fhgLlts txaf6} uDeL/ 9+uaf6 ;f]Rg'k5{ . ;fy} hgr]tgf klg a9fpg'k5{ . P; cof{n, Od]naf6 

s;}sf klg r]nLa]6Ln] /]:6'/]G6 / 8fG;af/df sfd ug{ gk/f];\ . pgLx¿sf] snfsf] s'/f ug]{ xf] eg] To:tf] 7fpFdf logLx¿n] sfd kfpg\ hxfF pgLx¿sf] ;Ddfg x'G5 . t;y{ 8fG;af/nfO{ Jojl:yt agfpg'kb{5 . ;'/h l;+x, Od]naf6

dxFuf] bz}+ bz}+ o;} klg ;fdfGo cj:yfdf eGbf dxFuf] x'g] u5{ . clgolGqt 6

lxdfn ¦ @# ebf} @)&)

lxdfn -@ ebf}_ df k|sflzt d?e"lds/0fsf] ;+s]t k9]kl5 s]xL n]Vg dg nfUof] . ;dfhsf 7"nfa8f egfpFbfx¿af6 ljleGg If]qdf ePsf] h:t} cltqmd0f gbLgfnf / jgh+undf klg ePsf] 5 . cfˆgf] :jfy{k"lt{sf nflu ul/Psf o:tf sfdn] t/fO{sf s[lifof]Uo e"ld d?e"lddf kl/0ft ePsf] s'/f ;dfrf/af6 klg yfxf kfpg ;lsG5 . pj{/ e"ld phf8 x'g', kfgLsf] d'xfg ;'Sg', v]ltof]Uo hdLg af9Ln] aufpg' h:tf sfd o;}sf pkh x'g\ . o:tf ultljlw /f]Sgsf nflu :yfgLo txaf6 j]nfj]nfdf kxn gePsf klg xf]Ogg\ . o;}qmddf r'/] If]qnfO{ d?e"lds/0faf6 hf]ufpg'kg]{ dfu /fVb} s]xL ;docl3 afnaflnsfn] u/]sf] rSsfhfdn] gLlt lgdf{tfsf nflu sDtL Joª\Uo u/]sf] lyPg . 7"nfa8faf6 l;s]sf] rSsfhfd u/]/ afnaflnsfn] kfgL vfg kfpg'kg]{ dfu /fv]sf lyP . d?e"lds/0faf6 hf]ufpg] pgLx¿sf] dfusf] ;DalGwt lgsfoaf6 ;'g'jfO{ xf];\ . /fh' l3ld/], ;fn' %, /fd]5fk xfnM sf7df8f}+

s;n] ;'lgb]nf logsf kL8f lxdfn -( ebf}_ df k|sflzt ‰fkf, latf{df]8sf afa'cfdf u'dfPsf tLg aflnsf lgzf, gLtf / pdf tyf cGo b'O{ afns pHHjn / pT;jsf] kL8f ;DaGwL …;xf/f vf]Hb} afnaflnsfÚ ;dfrf/ k9]kl5 cfFvf /;fPsf 5g\ . cleefjs u'dfP/ kL8fdf /x]sf oL afnaflnsfsf] ;/sf/n] plrt ;+/If0f / /]vb]v ug'{k5{ . h;n] ubf{ ef]lnsf lbgdf pgLx¿ s'ntdf km:g gkfpg\ . s[i0fs'df/ sfk|L, gofFahf/, sf7df8f}


wDsL gb]pm lxdfn -@& ;fpg_ df k|sflzt ! xhf/ $@! hgf dfcf]jfbL n8fs"nfO{ ;}lgs agfpg !& xhf/ *@* g]kfnLsf] d[To', ! xhf/ $%@ a]kQf, ( xhf/ ljwjf, % xhf/ (!@ sf] cËeË, @@ xhf/ *^# kl/jf/ lj:yflkt / !$ xhf/ $#* kl/jf/sf] ;DklQ gi6 ePsf] ;dfrf/ k9\bf ;fx|} gdHhf nfUof] . h'g s'/fnfO{ slyt hgo'4 ;kmn kfg]{ :jfefljs k|lqmof egL k|r08x¿n] uj{sf ;fy atfpg] g} eP . t/, gSsnL n8fs"sf gfddf dfcf]jfbLn] ?=$ ca{ TolQs} krfO/x]sf 5g\ . olt dfq sxfF xf] / ;j{:j;lxt hGds}bsf] km};nf ;'gfOPsfx¿ zfgsf] lhGbuL latfO/x]sf 5g\ . qmflGtsf/L egfpFbfx¿sf o:tf 3[l0ft / h3Go ck/fwnfO{ g]kfnLx¿ 6'n6' n' ' x]//] a:g afWo 5g\ . xTofsf] cg';Gwfg / gSsnL n8fs"sf] s'/f ubf{ pgLx¿ ;+qmd0fsfn eG5g\ . cln rsf]{ u/L lj/f]w u/] zflGt k|lqmof eË x'g] wDsL lbG5g\ . OGb|sd' f/ >]i7, sdnfs'~h, cf]vn9'Ëf

;Gtfg u'dfpFbfsf] c;x\o kL8f lxdfn df k|sflzt …;Gtfg ljof]usf] kL8fÚ ;dfrf/ ;fdu|Ldf dfcf]jfbL åGån] d'n'sdf NofPsf] lx+;fsf] phfu/ u/fPsf] 5 . ;dfrf/df åGåsf] j]nf tTsfnLg dfcf]jfbLn] cfˆgf] 5f]/fnfO{ ljgf sf/0f df/]kl5 km'h]n–& uf]/vfsf u+ufdfof / s[i0fk|;fb clwsf/L bDktL xTof/fnfO{ sf/afxLsf] dfu ub{} cgzgdf a;]sf] t:jL/ klg b]lvof] . 5f]/f u'dfpg' k/]sf] ljof]un] afa'cfdf ;d]t dg{] l:yltdf

k'u]sf] t:jL/;Fu} dfcf]jfbL cWoIf k|r08 / g]tf afa'/fd e§/fO{sf] kl/jf/;Fu v'zL;fy a;]sf] t:jL/n] dg} ?jfof] . ;Gtfg ljof]usf] kL8f s:tf] x'G5 eGg] d}n] klg cg'ej u/]sf] 5' . @)$# ;fndf d]/L sfG5L alxgL UofNdf]sf] d[To' x'Fbf d]/f afa'cfdf jiff}{+;Dd b'MvL b]lvg'eof] . @)$% ;fndf csL{ alxgL r]ªf;fª\df]sf] lgwgn] afa'cfdf, 3/kl/jf/ / ufpFn] g} b'MvL ePsf lyP . @)$* ;fndf afa'sf] d[To'kl5 ljlIfKt x'g'ePsL d]/L cfdfnfO{ ;fdfGo cj:yfdf kmsf{pg w]/} jif{ nfUof] . @)%& ;fndf xfd|f] klxnf] ;Gtfg 5f]/L hGd]sf] !@ lbgd} d[To' eof] . h;sf] kL8f cfhko{Gt x'G5 . To;}n] ;Gtfg u'dfpFbfsf] kL8f ;fFRr} c;Xo x'G5 . dfgj dfq xf]Og sltko hgfj/df klg of] nfu" x'G5 . h:tf] cfˆgf rNnf, 5fp/f, afR5f–afR5L, 8d?nfO{ s;}n] 5'Fbf dfq klg ltgsf dfp ‰lD6g yflnxfN5g\ . afR5f] d/]sf] s]xL lbg;Dd ufO{n] / 5fp/f d/]sf] s]xL lbg;Dd s's'/n] ;d]t cfF;' ‰f/]sf] b]lvG5 . xfdL t dfgj xf}+ . h;sf] kL8f dfkg ug}{ ;lsGg . sfnultsf sf/0f d/]sfx¿af6 l;lh{t kL8fsf] t'ngfdf c¿af6 dfl/Psfsf] Hofbf x'g] ub{5 . clwsf/L bDktLsf] cyfx kL8fdf dNxd nufpg] sfd ug{'k5{ . s;}sf] nflu ;Qf Kof/f] xf]nf, t/ ;Qf grfxg] afa'cfdfsf nflu h:t} eP klg ;Gtfg Kof/f] x'G5 . To;sf/0f ;a}eGbf 7"nf] s'/f afFRg kfpg' xf] . d/]/ hfg] dfgj z/L/nfO{ c¿ s;}åf/f xTof ug{' h:tf] lgGbgLo sfo{ s]xL x'g} ;Sb}g . of] cj:yfdf clwsf/L bDktLsf] kL8f s;/L sd ug{ ;lsG5 eg]/ ;a} kIfn] ;f]Rg'kb{5 . km'kf{ tfdfª, clwjQmf, 7"nf]efv{,' /;'jf

@# ebf} @)&) ¦ lxdfn 7


;fOa/–kmfOa/ cgzg tf]8fpg] k|of; c;kmn 5f]/fsf xTof/fnfO{ sfaf{xLsf] dfu ub}{ nfdf] ;dob]lv cgzgdf /x] s f u+ u fdfof / gGbk| ; fb clwsf/Lsf] cgzg tf] 8 fpg ;/sf/n] k|of; u/]sf] 5 . !# ebf} laxfg clwsf/L bDktLnfO{ e]6L cgzg tf]8\g cfu|x u/]sf dlGqkl/ifb\ cWoIf

g]kfnL sf+u|]; lgs6 dhb"/x?sf] ;+u7g g]kfn 6«]8 o"lgog sf+u|]; :jtGqsf] kf“ r f} + dxflwj] z gn] lvnfgfy bfxfnnfO{ cWoIfdf rog u/]sf] 5 . lrtjgsf] ;f} / fxfdf ;DkGg dxflwj] z gaf6 jl/i7 pkfWoIfdf /fdhL s'“j/, dlxnf pkfWoIfdf /df kf}8]n, pkfWoIfåodf cof]Wof ofbj / u0f]z lg/f}nf tyf dxf;lrjdf dx]Gb| ofbj / pkdxf;lrjdf s]bf/ sf]O/fnf lgjf{lrt ePsf 5g\ . himalkhabar.com

clVtof/sf] lgb]z { g

cfof]un] j}b]lzs /f]huf/ ljefu, cWofudg ljefu / g]kfn ljB't\ k| f lws/0fdf cfjZos sd{ r f/L v6fpg ;Da4 dGqfnonfO{ lgb]{zg lbPsf] 5 . e|i6frf/sf] cleof]udf lqe'jg cGt/f{li6«o ljdfg:ynl:yt cWofudg sfof{no, g]kfn ljB't\ k|flws/0f / j}b]lzs /f]huf/ ljefusf sd{rf/L kqmfp k/]kl5 sd{rf/Lsf] cefjdf ;]jfu|fxLn] ;f:tL ´]Ng' k/]sf u'gf;f cfof]udf cfPsfn] tTsfn cfjZos hgzlStsf] Joj:yf ug{ ;DalGwt dGqfnonfO{ lgb] { z g lbOPsf] cfof]usf k|jQmf >Lw/ ;fksf]6fn] atfP .

clVtof/ b' ? kof] u cg' ; Gwfg

km];a's t:jL/

Shivani Tharu

rf/ bnsf r'gfjL l/kf]6{ e§L ukm h:tf 5g\ . Pp6fn] !)) eGbf a9L ;L6 bfaL ub{}5 csf]{n] ls6]/} !)^ ;L6 eGb}5 . c?sf aa{/fx6 ;'Gg t c‰f afFsL g} 5 . Manoj Dahal

Pdfcf]jfbLnfO{ lsg ef]6 lbg] < afa'/fd– k|r08nfO{ lsg ef]6 lbg] < c:ktfnsf] z}o\ofdf 56\k6fO/x]sf clwsf/L bDktL lbglbg} dl//xFbf tL a"9fa"9LnfO{ arfpg logn] s]xL u/]sf 5g\ < hgtfsf] hLjgsf] s'g} d"No gePsf] kf6L{nfO{ lsg ef]6 lbg] <

sf7df8f}+sf] sflGtkyl:yt Hof]lt ejgdf !$ ebf} laxfg cfunfuLaf6 g]kfn a}+s lnld6]8sf] zfvf sfof{no / u|f08L c:ktfnsf] l;6L lSnlgsdf Iflt k'u]sf] 5 . t:jL/M l;GXjf÷/f;;

6«8] o'lgog sf+u; ]| df bfxfn

km];a's÷ljrf/

nepalitimes.com

Momo Karma

lvn/fh /]UdLnfO{ gGbk|;fbn] …Ps hgf dfq} bf]ifLnfO{ xTs8L nufpg' e of] eg] clxNo} eft vfG5'Ú eg]sf 5g\ -x]= t:jL/_ . pgn] cWoIf /] U dL;“ u ck/fwL kqmfp ug{ ;/sf/nfO{ s]n] /f]ss ] f] 5 eg]/ ;f]ws ] f lyP . otf dlGqkl/ifb\sf] sfof{non] !# ebf}df lj1lKt hf/L u/L clwsf/L bDktLnfO{ cgzg tf]8\g nufpg cf–cfkm\ g f] tkm{ a f6 ;3fpg /fli6« o dfgjclwsf/ cfof] u , /fhgLlts bn, dfgjclwsf/sdL{ nufot;“u cg'/f]w u/]sf] 5 . himalkhabar.com

nfOs

cfhsf] 8n/sf] efp !)*=^) /] Û clg ;'g tf]nfsf] ^# xhf/ /] Û v'zL x'gk' g{] s'g} sf/0f 5}g . Ps dxLgfdf rf8kj{ z'? x'G5, d+;L/b]lv ljjfxsf] nug z'? x'g5 ] . C0f lnP/Úlg ljjfx ug{s ] f] tfFtL nfUg]5 . xfdL bl/b|tfsf] k/fsfi7f gf£b}5f}+ . d's0' 8f] le/]/ lx+l8/x]sf 5f}+ . ‰fg\–‰fg\ gfª\lub}5f}+ . levf/L x'bF =} = .

6\jL6/ Baburam Bhattarai @brb_laaldhwoj

tLhdf dlxnf lbbLalxgLn] c?sf lglDt ef]s} a:g' eGbf cfkm\gf] :jf:Yosf nflu k]6 e/L vfP/ gfrufg ug{' a9L /fd|f] x'g]5 . Subodh Pyakureli @subodhfreene

facebook.com/pages/Yalamaya-Kendra/1346503 50073191?ref=profile

xTof/fx¿ ;fF9] eP/ 3'ld/fÚ5g\ . ltgsf 8g g]kfnsf] k]l/;af6 lt3|f 76fpFb} …df5f},+{ 5f]O{ x]/\ tÚ eG5g\ . sfg"g 5}g g]kfndf . 5 t s]jn df];L{ /fHo . Kapil Dhital @bewitchkapil

uflosf cfgL 5f]Oª 8f]Ndf zflGtsf] k|tLs k/]jfsf ;fy t:jL/ lvrfpFb} .

facebook.com/KutumbaNepal

gflosfsf] xf]nLM gflosfx? /]vf yfkf, ‰f/gf yfkf / cg' lxdfnva/ zfx, em/gf yfkfsf] km];a'saf6 . facebook .com/himalkhabar www .himalkhabar .com

8

lxdfn ¦ @# ebf} @)&)

www .nepalitimes .com

dfG5] slt :jfyL{ x'G5Ù ha tkfO{+nfO{ dg k/fpF5– tkfO{+sf x/]s g/fd|f s'/f e'N5, ha tkfO{+nfO{ dg k/fpg 5f8\5– tkfO{s + f x/]s /fd|f s'/f e'N5 Û Û Û facebook .com/nepalitimes


jif{ !) cl3af6

k|Z| g

…/fhgLltdf l6Sg ;S5'Ú g]kfnL sf+u|]; k|j]z u/]sf k"j{ cy{;lrj /fd]Zj/ vgfn eG5g\, …;+;b\ afx]s 7"nf] 7fpFdf k'Ug] sNkgf u/]sf] 5}g .Ú

!^–#! ebf} @)^)

:jtGq /x]/ jf c? s'g} If]qaf6 of]ubfg lbg ;ls+b}gYof] / < b]z ljsf;sf nflu gLltsf] lgdf{0f ug{k' 5{ . gLlt agfpg] 7fpFdf gk'u] gLlt lgdf{0fdf of]ubfg k'¥ofpg ;ls+b}g . bnsf] cfwf/ x'bF f c? k|efjsf/L ?kdf sfd ug{ ;lsG5 . tna kfpg], vt/f/lxt If]qsf] tkfO{+ tna gkfOg], w}o{ cfjZos If]qdf l6Sg ;Sg'xf]nf < d]/f] kfl/jfl/s bfloTj 5}g . a'afcfdf x'g'x'Gg, PSnL 5f]/L cfkm}+ sfd ul5{g\ . >LdtLsf] klg k]zf 5 . dnfO{ lgj[lQe/0fn] k'U5 . To;}n] /fhgLlt ug{ ;S5' eg]/} cfPsf] x'F . /fhgLlts If]qdf nfdf] cg'ej ePsf x'Fbfx'Fb} tkfO{+ kf6L{df lg0ff{os 7fpFdf k'Ug ;Sg'xf]nf / < d}n] c? :yfgsf] kl/sNkgf u/]sf] 5}g . gLlt lgdf{0f ug]{ ;+;b\;Dd k'Ug ;s] of]ubfg lbg;S5' eGg] ljZjf; 5 .

ut cfly{s jif{Dff lsga]r ePsf s'n z]o/sf] d"No . ut jif{ cl3Nnf] jif{eGbf z]o/sf] sf/f]af/ !!$=% k|ltztn] j[l4 ePsf] lyof] .

;lrj 5f]8]/ u'Ktjf; a;]sf], k|wfgdGqLsf] ;Nnfxsf/af6 /fhLgfdf gu/L lgliqmo /x]sf] cf/f]k tkfO{+nfO{ nfU5 . km]l/ klg u'Ktjf; / lgliqmo gx'g] s] Uof/]G6L 5 < /fhgLltdf w}o{ /fv] c;kmn eOFb}g . d}n] cy{;lrjaf6 OR5fn] xf]Og, 5f]8g\ ] kl/l:ylt l;h{gf ul/Psf] xf] . Tof] cj:yfdf ls d}n] dGqLnfO{ x6fpg ;Sg'kYof]{ ls d x6g'kYof]{ . To;}n] d x6]+ . kfl/>lds glng] / dfu]sf] j]nf ;Nnfx lbg] u/L afa'/fd e§/fO{sf] ;Nnfxsf/ ag]sf] x'F . pgn] gLltut ;Nnfx dfUbf lbGy]+, pgn] u/]sf c? lg0f{odf d pQ/bfoL 5}g .

eg]sf] ;'g]sf]

c+s / cy{

?=@@,)%,)),)),)))

b]asL lji6

…jftf{sf s'/f eO/x] klg jftf{ eO/x]sf] 5}g, jftf{kl| t b'j} kIfsf] cf]7] k|lta4tf sfod 5, t/ jftf{ ;+s6df k/]sf] cg'ej ;j{q ug{ yflnPsf] 5Ú eg]/ lxdfn !^–#! ebf} @)^) sf] cfj/0fdf 5flkPsf] lyof]– bf]if hlt hgtfnfO{ . …hgrfxgfÚsf] gfddf dfcf]jfbL jftf{sf] 6] a ' n af6 k5fl8 x6] s f] / tTsfnLg /fhfsf] ;/sf/ klg …hgrfxgfÚs} gfddf l;+xb/af/df cf;Lg ePkl5 hgtf / b]zsf] aaf{bLsf] l;nl;nf tLj| ePsf] lyof] . of] 36gfsf] !) jif{kl5 pRr:t/Lo /fhgLlts ;ldlt / dfcf]jfbLaf6 ljeflht j}B g]tT[ jsf] dfcf]jfbLaLr uf]nd]r ;Dd]ngdf 5nkmn ul/g] ljifodf ;xdlt gx'bF f jftf{ cj?4 ePsf] 5 . j}B g]t[Tjsf] ## bnLo ;+oGqn] r'gfj ljyf]Ng] sfo{qmd 3f]if0ff ul/;s]sf] cj:yfdf $ d+;L/sf nflu tf]lsPsf] ;+ljwfg;ef lgjf{rgaf/] cGof]n a9]sf] 5 . of] cj:yfdf ;fgfltgf s'/f la;]/{ ;+ljwfg;ef dfkm{t nf]stflGqs ;+ljwfg hf/L ug]{ jftfj/0f agfpg' d'Vo bnx?sf] k|dv ' bfloTj xf] .

k| z f;g If] q sf] k[ i 7e" l d eP/ klg /fhgLltdf lsg k|j]z ug'{ePsf] < ;+ljwfg ag]sf] eP /fhgLltdf cfpFlbgy]+ . /fhgLlts / cfly{s cl:y/tf /x]sf] of] j]nf cfly{s d'2fnfO{ k|fyldstf, ljsf;df Wofg glbP b]z uDeL/ l:yltdf k'U5 . b]zsf] cfly{s pGgltdf of]ubfg lbg ;lsG5 eg]/ /fhgLltdf cfPsf] x'F .

klxnf] lbg uf]nd]r ;Dd]ng s] cfwf/df :jLsfl/of] / ef]lnkN6 5nkmn} gu/L lsg c:jLsf/ ul/of] <

k|sfzrGb| nf]xgL, g]tf, /fk|kf sflGtk'/ b}lgs, !! ebf} @)&)

rf/ bn / ;/sf/;Fu jftf{ u/] klg ljb]zL zlQmsf] bafasf sf/0f uf]nd]r ug{ ;s]gg\ .

b]j u'?ª, ;lrj g]skf–dfcf]jfbL uf]/vfkq b}lgs, !# ebf} @)&) @# ebf} @)&) ¦ lxdfn 9


;dfrf/ lj36g x'bF } kl/jf/

klZrd kxf8

clwjQmf dfwjL kf08]o dlxnfx¿ >Ldfg\n] nfpg–vfg glbPsf], ax'ljjfx u/]sf], k/:qL;Fu nfu]sf] / 3/]n' lx+;f u/]sf] ph'/L lnP/ tyf k'?ifx¿ ljb]zaf6 k7fPsf] k};f >LdtLn] k/k'?if;Fu nfu]/ lxgfldgf u/]sf] eGg] ph'/L lnP/ cbfnt cfpg] u/]sf] atfpFl5g\ . sf:sLdf x/]s jif{ ;DaGwljR5]bsf 36gf a9\b}5g\ . clwjQmf ;'/G] b| yfkfdu/sf] ljrf/df j}bl] zs /f]huf/L / cfw'lgs k|ljlw ;DaGwljR5]b x'gs ' f] n] eg]sf] 7fpFdf t'?Gt gcfP xfd|f] /x]sf kltn] yfxf kfPkl5 b'Oa{ Lrsf] ;DaGw k|dv ' sf/0f x'g\ . >LdtLsf] df]afOndf cfPsf] ;DaGwaf/] ltd|f] >Ldfg\nfO{ elglbG5'Ú lalu|g z'¿ eof] . sfg"gL ¿kdf ;DaGwljR5]b P;PdP; / km];a'ssf] ldqtfn] ;DaGwljR5]b kf]v/fsL ;Ltf u'?ª -@&_ -kl/jlt{t gfd_ geP klg tLg jif{bl] v pgLx¿ 5'§f5'§} a:g u/fpg'nfO{ pgL To;sf] pbfx/0f b]vfpF5g\ . sf] df]afOndf cfPsf] of] Dof;]h b]v]kl5 yfn]sf 5g\ . g]kfn af/ P;f]l;P;g sf:sLsf cWoIf a]nfotaf6 5'§Ldf 3/ cfPsf >Ldfg\ kTgLnfO{ dflysf b'O{ pbfx/0f;Fu} sf:sL lhNnf sdnk|;fb cof{n ;dfhnfO{ klt /x]sf] z+sf ub{} 6fl9g yfn] . ToxL sf/0f lalu|g cbfntdf lbgx'F b'O{ hgfsf] ;DaGwljR5]b x'gn' ] b]vfpg s}of}+ dlxnfn] ;DaGwljR5]b gu/L yfn] s f] pgLx¿sf] ;DaGw Ps jif{ k l5 kl/jf/ lj36gsf] eofjx t:jL/ b]vfpF5 . c+z lnP/ 5'§} a:g] u/]sf] atfpF5g\ . cbfntaf6 ;DaGwljR5]b eP/ 6'lËof] . sf:sL lhNnf cbfntsf ;|]:t]bf/ jf;'b]j klt gePsf dlxnfnfO{ ;dfhn] g/fd| f ] ljb]zdf /x]sf s]6f ;fyLn] ¿kf yfkf Gof}kfg] cfj @)^(÷&) df ;DaGwljR5]bsf b[li6n] x]g{] / c;'/lIft klg x'g] ePsfn] -kl/jlt{t gfd_ nfO{ …d ltdLnfO{ ljb]z $&$ lgj]bg k/]sf]df #(( j6f d'2fdf kIfdf dlxnfx¿n] csf{] k'?ifsf] ;xf/f gkfpFbf;Dd NofpF5Ú' eg]/ km];a'sdf n]vs ] f] dn]lzofdf km};nf ePsf] atfpF5g\ . ;DaGwljR5]b gug{] pgsf] egfO 5 . k[YjLgf/fo0f SofDk;sf P] g s] eG5 < k| f Wofks ljZjsNof0f P]g s] eG5 < k/fh'nL ljsl;t …>Ldfg\ n ] csL{ >LdtL NofPdf, …>Ldfg\sf] d~h'/ a]u/ tLg b]zsf] gful/s aGg 3/af6 lgsfn]df, vfg–nfpg glbPdf, jif{ jf ;f]eGbf a9L ;do cnu sltkon] sfg" g L >LdtLsf] vf]hva/, x]/ljrf/ gu/L tLg a;]df, nf]Ug]sf] Hofg hfg], cËeË, jif{ jf ;f]eGbf a9L ;do cnu a;]df, >Ldfg\ ¿kdf ;DaGwljR5]b 7"nf] zf/Ll/s jf dfgl;s si6 x'g] gk+; ' s ePdf, >LdtLsf] Hofg hfg], cËeË x'g] u/] klg Jofjxfl/s hfn jf k|k~r u/]df, >LdtLnfO{ lgsf] jf 7"nf] dfgl;s / zf/Ll/s si6 x'g] sfd jf gx'g] of}g /f]u nfu]df, k/k'?if;Fu ¿kdf ldn]/ a;]sf] hfn k|k~r u/]df, >Ldfg\nfO{ lgsf] gx'g] of}g s/0fL u/fPsf] 7x/]df >Ldfg\n] b]lvPsf] atfpF5g\ . /f]u nfu]df / >LdtLnfO{ hah{:tL ;DaGwljR5]b ug{ kfpg]] æ>Ldfg\ / >LdtLdf s/0fL u/]df >LdtLn] ;DaGwljR5]b ug{ Joj:yf 5 . Psn] csf]n{ fO{ ga'´g' …ljb]zdf b'Mv kfpg]Ú nf]Ug] :jf:gLsf] dxndf / csf]{dfly cflwkTo u/]/ k7fPsf] k};f Joj:yf 5 . hdfpg vf]Hg' ;DaGwljR5]b >LdtLn] k/k'?if;Fu …>Ldfg\n] nfu]/ lxgfldgf u/]sf]n] x' g ] Pp6f sf/0f xf]Æ k/fh'nL nfpg–vfg glbPsf], ;DaGwljR5]b eG5g\, æcfw'lgs hdfgfdf b'j} ax'ljjfx u/]sf], k/:qL;Fu u/L kfpmFÚ ckx]lnt x'g grfxg] ePsfn] nfu]sf], 3/]n' lx+;f clxn] ;DaGwljR5]b a9]sf] xf] .Æ  u/]sf]n] ;DaGwljR5]b u/L kfpmFÚ dfwj a/fn, kf]v/f

a9\b} ;DaGwljR5]b

…d}

clgjfo{

lhNnf cbfnt sf:sLsf] ;DaGwljR5]bsf] tYof+s

#^#

$@$

$$$

#&%

#*@

@)^&÷^*

@)^*÷^(

nf]Ug]–:jf:gLsf] dxndf h];s ' } elgP klg ;DaGwljR5]bsf nflu sfg"gn] >LdtLsf] d~h'/L eg] clgjfo{ x'g] Joj:yf klg u/]sf] 5 .

@(* @)^^÷^&

sf/0f s] xf] < 10 lxdfn ¦ @# ebf} @)&)

' sf/0f ! j}bl] zs /f]huf/L / cfw'lgs k|ljlw k|dv { fO{ ga'‰g' @ >Ldfg\ / >LdtLdf Psn] csf]n # Psn] csf]d{ fly cflwkTo hdfpg vf]Hg'

lgj]bg ;DaGw ljR5]b


dWo t/fO{

:s"n k'Ug lbgx'F

!@ lsnf]ld6/

af

uf]sn ' 3f]/;fOg]

/fsf] 8'd/jfgf—& 6fFluofj:tLsf] k|fylds ljBfno pQL0f{ u/]sfx¿ dfWolds tx k9\g !@ b]lv !% lsnf]ld6/ 6f9fsf] lghu9 k'U5g\ . w]/} hgf ;'sD' af;L /x]sf] ;f] ufpFdf b'O{ k|fylds ljBfno / Pp6f k|:tfljt dfWolds ljBfno -xfn sIff * ;Dd_ dfq /x]sfn] ToxfFsf ljBfyL{ h+unsf] nfdf] af6f] l5rf]Ng afWo ePsf x'g\ . lghu9sf uf}/Lz+s/ pRr dflj, g]qf]bo dflj, as}of 7fs'/ dflj / lzjeQm]Zj/ lgdfljdf 6fFluofj:tLaf6 k9\g cfpg]sf] ;+Vof ‰08} ;f9] rf/ ;o 5 . pgLx¿ ;a} ;fOsn r9\5g\ . æk9\bf eljio /fd|f] xf]nf eg]/ b'Mv u/]sf]Æ g]qf]bodf !) sIffdf cWoog/t 6fFluofj:tLsf hLtaxfb'/ Anf]g eG5g\ . h+unsf] af6f]df xfQL nufot hgfj/sf] 8/n] ;w}+ cftlÍt eP/ af6f] sf6\g'kg{] pgsf] egfO 5 .

lbgx' F ‰08} #) lsnf] l d6/ kf/ ug{k' g{] eP klg 6fFluofj:tLsf w]/} ljBfyL{ ldlxg]tL / h]xG] bf/ /x]sf] uf}/Lz+s/ pdfljsf k|wfgfWofks ;'bz{g sf]O/fnf atfpF5g\ . ToxfF 6fFluofj:tLsf @&% hgf ljBfyL{ k9\5g\ . ToxfFsf] sIff ( / !) sf pTs[i6 ljBfyL{ ljho 3nfg / ljho nfdf 6fFluofj:tLs} x'g\ . ufpFeGbf /fd|f] k9fO x'g] /fhdfu{5p] sf] lghu9df 6fFluofj:tLaf6 k|fylds txsf

ljBfyL{ klg cfpg] u/]sf 5g\ . ufpFsf] ljBfnodf egf{ z'Ns a9L lnP/ klg /fd|f lzIfs g/fv]sfn] 5f]/f5f]/LnfO{ k9\g lghu9 k7fpg'k/]sf] cleefjsx¿sf] egfO 5 . lhNnf lzIff sfof{non] kof{Kt b/aGbL pknAw gu/fPsfn] ToxfFsf ljBfnon] lghL ;|ft] af6 lzIfs /fVg ?=&)) b]lv ?=!))) ;Dd egf{ z'Ns lng] u/]sf 5g\ .  uf]sn' 3f]/;fOg], af/f

@# ebf} @)&) ¦ lxdfn 11


;lngf /fO{, cfZdf kf]v/]n -aLrdf_ / cg' l;jfsf]6L .

/fhwfgL

@

)^( ;fnsf] k| j ] l zsf -P;Pn;L_ k/LIffdf g] k fnL ljifodf pTs[ i 6 c+ s Nofpg ;kmn eP, tLg 5fqf . tLg hgfsf] lhNnf Pp6} lyof], df]/ª . clg df]/ªsf] klg lj/f6gu/ . ToxfFl:yt Pe/]i6 OËln; af]l8{ª :s"nsf b'O{ 5fqf, ;lngf /fO{ / cfZdf kf]v/]n tyf csf]{ :s"n ;'dg ljj]s hLjg d'gf /l~htf -;'ljhLd'/_ ljBfnosL cg' l;jfsf]6Ln] o; jif{sf] k|jl] zsf k/LIffdf g]kfnL ljifotkm{ (!–(! c+s Nofpg ;kmn ePkl5 of] ;+of]u h'6]sf] lyof] . xfn sf7df8f}+l:yt o'lge;{n sn]hdf

g]kfnLsf

cAan

k9\b} u/]sf ;lngf / cfZdf tyf PlDa;g Ps]8d] Ldf cWoog/t cg' l;jfsf]6L o; jif{sf] s]bf/ kfl/tf]lifs k'/:sf/ ;+oQ' m ¿kdf u|x0f u/];uF } of] ;'vb\ ;+of]u h'6g\ k'Uof] . cfkm"n] P;Pn;Ldf u/]sf] ldlxg]tn] lbnfPsf] k'/:sf/n] clxn] kl/jf/} v'zL kfg{

;kmn ePsf]df b+u l5g\, ;lngf . cfZdfnfO{ g]kfnL ljifodf cfkm"n] /fd|f] u/]sf] nfu] klg olt w]/} gDa/ cfpnf eGg] nfu]sf] lyPg . k'/:s[t csL{ 5fqf cg' l;jfsf]6L k'/:sf/n] eljiodf s]xL ug]{ k|/] 0ff ldn]sf] atfpFl5g\ . pTs[i6 5fqfx¿nfO{ !! ebf}df Ps sfo{qmdaLr gub ?=!) xhf/, k|df0fkq / lzIff;Fu ;DalGwt k':ts k|bfg ul/Psf] lyof] . dbg k'/:sf/ k':tsfnon] x/]s jif{sf] P;Pn;L k/LIffdf g]kfnL ljifodf pTs[i6 c+s Nofpg] ljBfyL{nfO{ ljut !% jif{bl] v s]bf/ kfl/tf]lifs k'/:sf/ lb+b} cfPsf] 5 . 

k"jL{ kxf8

gfdsf nflu ?=#% nfv Û lj

12 lxdfn ¦ @# ebf} @)&)

bdg /fO{

Bfno ejgx¿ af/Lsf sfGnf–sfGnfdf 78\ofOPsf 5g\ . ljBfyL{nfO{ km/flsnf] rf}/ 5}g . cfjZos hUuf lsGg cfly{s ;|ft] 5}g . o:tf] ;d:ofaf6 plDsg] k|of;df 5– ;ft bzscl3 :yflkt vf]6fªsf] nˆofª–& afF;af]6l] :yt >Ldflj . o;sf nflu ljBfno ;+rfns ;ldltsf cWoIf /fh]Gb| /fO{ / k|wfgfWofks s]z/s'df/ /fO{sf] hf]8Ln] hUuf lsGg ?=#% nfveGbf a9L /sd lbg] bftfsf] gfddf ljBfnosf] gfds/0f ug]{ h'lQm lgsfn]sf 5g\ . bftf JolQm jf ;+:yf hf] klg x'g ;S5g\ . To:tf bftf kfP t'¿Gt >L x6fP/ ljBfnosf] gfd km]g{] ;+rfns ;ldltsf cWoIf /fh]Gb| atfpF5g\ .

/fh]Gb| -bfofF_ / s]z/s'df/ /fO{ .

æTo;kl5 Kn; 6' klg rnfpF5f}Æ+ , 3/sf] sfd 5f8]/ /ftlbg ljBfnos} nflu v6]sf /fh]Gb| eG5g\, æljBfno;Dd ;8s klg NofpF5f}+ .Æ @)!& ;fndf vfNn]–@ df /fli6«o k|fljsf] gfdaf6 :yfkgf ePsf] of] ljBfno clxn] !&=% /f]kgL kfvf] af/Ldf 5 . nˆofª / vfNn]sf cu'jfaLr ePsf] tfgftfgsf qmddf

k'/fgf] gfd u'dfP/ >Ldflj ag]sf] ljBfnodf clxn] $%)) ljBfyL{ / @^ lzIfs–lzlIfsf 5g\ . ljBfnonfO{ km/flsnf] agfpg @) /f]kgL hdLg rflxPsf] 5 . glhs} k|lt/f]kgL ^) xhf/df lsga]r eO/x]sf] lghL hUuf lng rfx]sf] k|c s]z/s'df/n] atfP .  bdg /fO{, vf]6fª



l/kf]6{ zflGt k|lqmof

;'vb\ gtLhf

z'¿df lgs} c;xh x'g] 7flgPsf] g]kfnL ;]gfdf k"j{ n8fs"sf] ;dfof]hg k|lqmof ;'vb\ ¿kdf 6'+luPsf] 5 . /fd]Zj/

af]x/f

t:jL/x¿M dLg/Tg ah|frfo{ 14 lxdfn ¦ @# ebf} @)&)


xif{sf] If0fM !) ebf}df clws[t ;dfof]hg cfwf/ tfnLd k"/f u/]sf k"j{ n8fs" sdf08/ ofdaxfb'/ clwsf/L k|wfg ;]gfklt uf}/jzdz]/ ha/f;Fu . ;fydf ofdaxfb'/sf 5f]/fnfO{ sfvdf lnPsf bfh' lji0f' / &* jifL{of cfdf v8\ss'df/L .

@# ebf} @)&) ¦ lxdfn 15


;xh ;dfwfg

clws[t ;dfof]hg cfwf/ tfnLd k"/f u/]sf k"j{ n8fs"nfO{ bHof{gL lrXg k|bfg ub}{ dlGqkl/ifb\ cWoIf lvn/fh /]UdL .

v

l/kf6L, eQmk'/l:yt ;}lgs k|lti7fgdf !) ebf}df cfof]lht ljz]if ;df/f]xdf clws[t ;dfof]hg cfwf/ tfnLd k"/f u/]sf &) hgf k"j{ dfcf]jfbL n8fs"n] ;}lgs clws[tsf] bHof{gL lrXg kfPkl5 g]kfnL ;]gfdf n8fs"sf] ;dfof]hg k|lqmof ljlwjt\ ¿kdf 6'l+ uPsf] 5 . % d+;L/ @)^# df z'¿ ePsf] zflGt k|lqmofsf] of] dxŒjk"0f{ sfd ;DkGg ePkl5 ca …la|lhª sf];Ú{ u/]sf ;a} k"j{ n8fs" g]kfnL ;]gfsf] /fli6«o ljsf; tyf ;'/Iff dxflgb]{zgfno cGtu{ t sf] lhDd] j f/Ldf vl6g] 5 g\ . 16 lxdfn ¦ @# ebf} @)&)

la|lhª sf];{ k"/f u/]/ clws[t x'g]dWo] !# hgfnfO{ ;]gfgL -d]h/_ / #) hgfnfO{ ;x;]gfgL -SofK6]g_ df kbf]Gglt ul/g]5 eg] c¿ pk;]gfgL /xg]5g\ . ;]gfgLdWo] u0fklt tfnLd k"/f u/]sf b'O{ hgf k|d'v ;]gfgL aGg] / csf{] Ps hgf dxf;]gfgL x'g] /fhgLlts ;xdlt 5 . h; cg';f/, ofdaxfb'/ clwsf/L dxf;]gfgL, jf;'b]j l3ld/] / kbdaxfb'/ tfdfª k|d'v ;]gfgL x'g]5g\ . c¿ Ps xhf/ #%! hgfn] cGo bhf{ -klbs_ kfpg]5g\ .

tTsfnLg g]skf dfcf]jfbLn] rnfPsf] bzs nfdf] ;z:q åGådf ;]gf;Fu cfdg];fdg] ePsf n8fs"nfO{ g]kfnL ;]gfdf ;dfof]hg ug{' ;xh lyPg . zflGt ;D‰f}tfkl5 SofG6f]Gd]G6df a;]sf n8fs"dWo] g]kfnl:yt ;+oQ' m /fi6«;3 + Lo ld;g -cgldg_ n] k|df0fLs/0f u/]sf !( xhf/ ^)@ hgfnfO{ g} dfcf]jfbL g]kfnL ;]gfdf ld;fpg rfxGYof] . t/, To;f] ubf{ /fhgLlts bz{gaf6 bLlIft n8fs"n] ;]gfsf] Jofj;flos / u}//fhgLlts rl/qdf cfFr k'¥ofpg] / ljefhgsf] aLp ;d]t /f]Kg ;Sg] ;}lgs g]tT[ j / u}/dfcf]jfbL /fhgLltsj[Qsf] cfz+sf lyof] . To;kl5 dfcf]jfbLn] ;dfof]hgkl5 aGg] dxflgb]z { gfnosf] g]tT[ j k"j{ n8fs"n] kfpg'kg]{ dfu /fVof] . t/, tTsfnLg ;}lgs g]tT[ jn] n8fs"nfO{ ;]gfgLeGbf dfly lbg gldNg] atfof] . cgldgsf] alxu{dgkl5 eg] n8fs" k'gMjuL{s/0f ub{} dfcf]jfbL / cGo bnaLr ^ xhf/b]lv ^ xhf/ %)) ;Dd k"j{ n8fs"nfO{ ;]gfdf ;dfof]hg ug]{ cgf}krfl/s ;xdlt eof] . …/fhgLlts lg0f{o dfGg]Ú atfP klg ;}lgs g]tT[ j Tolt n8fs"nfO{ ;dfof]hg ug{ tof/ lyPg . ;dfof]hg k|lqmof nlDa+b} hfFbf :j]lR5s cjsfz /f]Hg]nfO{ ?=%–* nfv;Dd Psd'i6 /sd lbg] /fhgLlts ;xdlt ePkl5 k"j{ n8fs"sf] 7"nf] ;+Vofn] of] ljsNk /f]h] . :j]lR5s cjsfzdf hfg]x¿af6 Psd'i6 /sd c;'Nb} pgLx¿nfO{ kf6L{df kl/rfng ug{ ;Sg] 7fg]/ Pdfcf]jfbLn] klg Tof] ljsNk /f]Hg] n8fs"nfO{ cj/f]w u/]g . u/LaL, cefj / SofG6f]Gd]G6leqsf] ps';d's;' n] lg/fz ag]sf n8fs"dWo] w]/n} ] cjsfz /f]hk] l5 ;dfof]hg x'g] Ps xhf/ %)) ;o /x] . g]kfnL ;]gfsf Ps hgf pRr clws[tsf cg';f/, ;dfof]hg /f]Hg]sf] ;+Vof w]/} ePsf] eP ;dfof]hg w]/} sl7g x'g;SYof] . ;dfof]hg /f]hs ] fdWo] aLr}df tfnLd 5f8]sf #* hgfnfO{ :j]lR5s cjsfzsf] ljsNkdf hfg lbg' ;}lgs g]tT[ jsf] nrstfsf] kl/0ffd lyof] . /fi6«;3+ sf] ;+nUgtf eP klg cGo åGåu|:t d'ns ' df h:tf] …8L8Lcf/Ú -n8fs"nfO{ k"0f{tM lg/:qLs/0f ub}{ rnfodfg x'g glbP/ ;dfof]hg ug]_{ / ;'/Iff If]q ;'wf/ …P;P;cf/Ú sf] k|lqmof k"0f{tM cjnDag gul/g'n] g]kfnsf] zflGt k|lqmof leGg} ¿kdf cl3 a9]sf] b]vfpF5 . …8L8Lcf/Ú dfcf]jfbLnfO{ / …P;P;cf/Ú ;'/Iff lgsfo -d'VotM ;]gf_ nfO{ :jLsfo{ lyPg . ;]gf ;dfof]hg ljz]if ;ldlt ;lrjfno k|dv ' /x]sf k"j/{ yL afnfgGb zdf{ eG5g\, æxfd|f] zflGt k|lqmofdf c¿ h:tf] afXo kIfsf] e"ldsf gePsfn] gtLhf klg gf}nf] cfPsf] xf] .Æ 


b]z b[li6 ldng aufn]

ldng aufn]

d'lQmsf] xtf/ æ3

/df rkL{ agfpg'ePsf] 5 <Æ rkL{sf] Kofgn] 3fd tflk/x]sf] lyof] . ufpFdf ufpFnfO{ …v'nf lb;fd'QmÚ æ5}g, xh'/ ÆÛ rkL{ sf] gfdf]lg;fg lyPg . ufpFdf afFl8Psf] 3f]if0ff ug]{ hf]zsf] kf/f] ælsg gagfpg'ePsf] t <Æ l;d]G6n] ljleGg cfsf/ u|x0f u/]sf] b]lvof] . olt r9]sf] 5 ls rkL{ æxfd|fl] t/ rkL{n] ;fOt laufl/lbG5 .Æ rkL{ gagfpg'sf] sf/0f ;f]Wbf /Ltfn] …o:tf] æs;/L <Æ gagfpg]x¿nfO{ k|x/L nufpg xfntdf rkL{ gfy] grflxg]Ú hjfkm lbOg\ . æst}af6 klg gldNg] a8f] cK7]/f] s'/f] 5, x'g klg, tLg hgf 5f]/f5f]/L ePsf] pgsf] yflnPsf] 5 . xh'/ . ;f;"–;;'/f, h]7fh'–a'xf/L Pp6} rkL{df 5fk|fl] eq x]bf{ clnslt lu6\7f dfq b]lvof] . hfg] s'/f ePg . ;a}sf nflu 5'§f5'§} rkL{ clg lsg rflxof] rkL{ < agfpg ;fWo klg nfUb}g . km]l/ ofqf jf lax]a6'nf]df al/oft lg:sFbf sfpn]df dfq xf]Og, xfQLafª / zlStvf]/ j/k/sf ufpFdf klg af6f]df u'x' b]lvPg eg] ;fOt kb}g{ . rkL{ agfPkl5 u'x' b]lv+bg} .Æ rkL{ lyPgg\, 5}g . lrtjgsf oL b'ud{ ufpF t s] gu/ If]qd} klg ejg lgdf{0f, /+u–/f]ug / kmlg{r/ agfpg] sfd ug{ sf7df8f}+ ;fj{hlgs zf}rfno 5}gg\ . ;8sdf cfl>t afnaflnsf / a6'jfx¿ k;]sf t/fO{–dw]zsf bfh'efO;Fu lbgx'hF ;f] e]6 eO/fV5 . s'znIf]dkl5 v'nf If]qd} zf}r ug{ afWo 5g\ . To;}n,] ukm hlt lbP klg lrtjg 3/lt/sf s'/f ;f]Wbf slxn]sfxL+ o:tf rlst kfg]{ hjfkm kfOG5 . oyfy{df v'Nnf lb;fo'St lhNnf g} xf], bftfx¿n] lb;fd'Qm dfG5g\ eg] csf]l{ t/, @)!& ;Dddf ;a} g]kfnLsf 3/df zf}rfno agfO;Sg] dflg/x'g\ . bftfn] dfg]sn} ] xf]nf, hf]lzPsf cleofgstf{x¿n] afws ;x>fAbL ljsf; nIo k|flKtsf nflu …v'Nnf lb;fd'Qm If]q 3f]if0ff b]lvPsfx¿nfO{ k|x/L nufpg ;d]t yfn]sf 5g\ . ug]Ú{ cleofg ylkPsf] 5 . ufpFdf Kofg / cfwf af]/f l;d]G6 afF8/] 88]nw'/fsf] hf]ua'9f—@ sf s/g 6df6f / hf]ua'9f—# sL k?b]jL wdfwd …v'Nnf lb;fd'QmÚ lhNnf 3f]if0ff ul/+b5} . pTkft tfd‰fdsf af]x/fnfO{ uflj; / ufpF ;/;kmfO{ ;ldltn] eGbf ;d]t zf}rfno agfpg aLr ;b/d'sfddf ul/g] o:tf] 3f]if0ff ;df/f]xdf pk–/fi6«klt;Ddsf gdfg]kl5 ;fpg clGtd ;ftf kqmfp ul/Psf] ;dfrf/ cfPsf] lyof] . kfx'gfn] kfpsi6 ug]{ u/]sf 5g\ . t/, To:tf d'Qm If]qsf ufpFx¿df ;dfrf/ cg';f/ o;/L ;dftL 5fl8Psf !@ hgf hltnfO{ k|x/Ln] rkL{ afFl8Psf Kofgx¿ 5fgfdf ‰'lG8Psf / l;d]G6 lk+9Ldf 6flnPsf] b]lvG5 . agfpg] sfuh u/fPsf] lyof] . t/, r]tgf hufP/ pTk|l] /t ug'k{ g]d{ f k|x/L nufP/ ul/g] hf]/hah{:tLaf6 lbuf] kl/0ffdsf] cfzf ug{ g;lsPnf . r]tgf ljgfsf] 3f]if0ff x/]ssf 3/df rkL{ x'g' / o;sf nflu cleofg rnfpg' /fd|f] sfd …v'Nnf lb;fd'St If]qÚ agfpg lrtjg lhNnfdf dfq ?=!^ s/f]8 xf] . ;a} 3/df :j:Yos/ rkL{ / gu/If]qsf lglZrt b"/Ldf ;fj{hlgs vr{ ePsf] 5 . ^ c;f]h @)^* df gf/fo0fu9sf] SofDkfrf}/df zf}rfno agfP/ lb;fd'Qm If]q 3f]if0ff ug'k{ 5{ . gu/ If]qdf zf}rfno ePsf] v'Nnf lb;fd'St If]q 3f]if0ffsf] tfd‰fd x]/s ] f] d To;sf] gf} gag]sf] k};f / r]tgf geP/ xf]Og xf]nf . ah]6 ;Sg] / l/kf]6{ dxLgfkl5 d]6f« ª uflj;sf] sfpn] ufpF k'Ubf /Ltf r]kfªsf] 5fgfdf b]vfpg] sd{sf08eGbf dfly p7]/ sfd b]vfpg]x¿sf] ho xf];\ .  @# ebf} @)&) ¦ lxdfn 17


ljz]if l/kf]6{ /TgkTy/

;+;f/ k'U5

g]kfnnfO{ yfxf 5}g g]kfnsf s'gf–sGb/fsf vfgLaf6 ax'd"No /TgkTy/ ;+;f/sf h'xf/ft ahf/df k'lu/x]sf] 5 . t/ o;af/] g ;/sf/nfO{ rf;f] 5, g t cfd gful/s hfgsf/ 5g\ . /d]z

cd]l/sf

s'df/

o"/f]k

g]kfn

hfkfg xªsª

ef/t

ci6«]lnof

g]kfnsf /TgkTy/ k'Ug] :yfg 18 lxdfn ¦ @# ebf} @)&)

?jL

SofgfO6

lqm:6n

6df{lng


lntk'/sf Ps hgf Jofkf/Ln] /;'jfaf6 NofOPsf] !( u|fdsf] ?jL b'O{ dxLgfcl3 ?=!@ nfvdf lsg] . To;nfO{ ?=! s/f]8df a]Rg] of]hgfdf /x]sf pgL eG5g\, æafu]l{ gªsf] cfwf/df d"No to x'g] eP klg yf]/} gfkmf lnP/ a]lr+bg} .Æ ;/sf/sf] hfgsf/Ldf g/x]sf] of] sf/f]af/ slt 7"nf] 5 eGg] b]vfpg of] pbfx/0f sfkmL 5 . /TgkTy/sf] vf]hLdf b'O{ bzs nufP/ To; ;DaGwL b'O{ j6f k':ts ;d]t k|sflzt u/]sf xl/eQm pkfWofosf cg';f/, ?jL -dfl0fs_, ;kmfo/ -gLnd_, 6'df{lng -zf]efdl0f_, Hof:k/ -Pzj_, sf]/f]08d -s'?Gb_, 6f]kfh -k'ik/fh_, Od]/fN8 -kGgf_, Sjfh{ -:kml6s_, ufg]{6 -s'l/g_, cf]kn -/Tgf]kn_, Hof8]6 -xl/tdl0f_, d"g:6f]g -rGb|dl0f_, sfOgfO8 -Solg6_, PSo'dl/g -xl/t gLndl0f_ h:tf ax'dN" o kTy/sf] g]kfndf 7"nf] e08f/ 5 . t/, ltgsf] 7"nf] cfsf/sf] sf/f]af/ leqleq} eP klg ;/sf/n] /fh:j kfpg g;s]sf] pgsf] egfO 5 . ef/t, rLg, o"/f]kb]lv cd]l/sf;Dd g]kfnL /TgkTy/x¿sf] 7"nf] sf/f]af/ b]lvg' -x]= cd]l/sfsf] Soflnkmf]lg{ofdf a]Rg /flvPsf] g]kfnL ?jL_ / ;/sf/n] Tof] sf/f]af/af6 jif{sf] ?=# nfv klg /fh:j gp7fpg'n] pkfWofosf] egfO k'li6 x'G5 -x]= aS;_ . oL dxFuf kTy/sf] pTvgg / sf/f]af/sf] cg'dlt lbg], cg'udg ug{] / lgoGq0f ug{] lhDd]jf/L kfPsf] vfgL tyf e"ue{ ljefu sdhf]/ / cIfd x'bF f u}/sfg"gL ¿kdf o;sf] sf/f]af/ eO/x]sf] xf] .

cIfd ljefu

g]kfndf kfOg] oL ax'dN" o kTy/sf] sf/f]af/ sqf] 5 eGg] vfgL tyf e"ue{ ljefunfO{ ;d]t hfgsf/L 5}g . ljefusf jl/i7 OlGhlgo/ s[i0fb]j ‰f /TgkTy/sf] cj}w pTvgg eO/x]sf] ;'g] klg ljefu alnof] gePsfn] lgodg ug{ g;s]sf] :jLsf5{g\ . cfˆg} cg'dltdf b}nv ] , c5fd, sfnLsf]6 / hfh/sf]6df sfOgfO6, ;+vj' f;ef / wflbªdf Sjfh{ / hfh/sf]6df 6'df{lngsf nflu eO/x]sf] vfgL pTvggsf] s'g} ljj/0f ljefu;Fu gx'gn' ] klg b]vfpF5, p;sf] cIfdtf . b'ud{ 7fpFdf /x]sf] vfgLsf] cg'udg ug{ ljefuaf6 sf]xL k'Ug g;Sg] ePsfn] pTvggstf{n] lbPsf] ljj/0fnfO{ kTofpg'kg{] afWotfdf /x]sf] ‰fsf] egfO 5 . g]kfnsf] eg]/ ljb]zdf sf/f]af/ eO/x]sf] ?jLsf] pTvgg ug{] cg'dlt ljefun] s;}nfO{ glbg'n] of] If]qsf] clgoldttf c¿ k|i6 x'G5 . wflbª / /;'jfdf ?jL, hfh/sf]6 / c5fddf sfOgfO6, 6'df{lng, PSo'dl/g tyf ;+vj' f;ef, wflbªdf Sjfh{sf vfgL ljefusf] cg'dlt ljgf ;+rfng eO/x]sf] sf/f]af/df

nfu]sfx¿ atfpF5g\ . s]xL u|fdsf] nfvf}+ ?k}ofF kg{] ?jL, ;kmfo/ h:tf ax'dN" o kTy/ lrGg] h]df]nf]hL k9]sf] hgzlQm / u'0f:t/ 5'6o\ fpg] Nofa ;d]t ljefudf 5}g . ljefusf] cIfdtfs} sf/0f p;n] lbPsf] cg'dltsf] cf8df ax'dN" o kTy/x¿sf] sf/f]af/ 7"nf] ¿kdf x'g] u/]sf] b]lvG5 . pTvggsf] j}1flgs k|0ffnL gckgfPsf / jftfj/0fLo kIfnfO{ klg Wofg glbPsf tL sDkgLsf lqmofsnfkaf/] ;/sf/nfO{ s'g} hfgsf/L g/x]sf] atfpFb} ljefusf k"j{ jl/i7 e"ue{ljb\ s[i0fk|;fb sfˆn] eG5g\, æu0f]z lxdfn If]qdf Anfl:6ª ubf{ ax'd"No ?jL 5/k:6 ePsf] u'gf;f] cfP klg ljefusf clwsf/Lx¿ clxn];Dd ToxfF k'us ] f 5}gg\ .Æ ljefuaf6 pTvgg cg' d lt lnPsf sDkgLx¿n] cj}w pTvggnfO{ j}w t'Nofpg ;xof]u u/]sf] klg kfOPsf] 5 . vfgL pTvggsf] cg'dlt lng]x¿ cj}w vfgL vf]tNg];uF yf]/} d"Nodf v/Lb u5{g\ / cfkm}n+ ] lsg]sf] k|df0f agfP/ ef/t nufotsf d'ns ' df k'¥ofP/ s/f]8f}+ s'DNofpF5g\ . pTvgg u/]sf ax'dN" o kTy/ s'g :t/sf] xf] eGg] 5'6o\ fpg'kg{] ljefun] pTvggstf{n] k7fPsf] dflg;sf] egfOdf ljZjf; u/]/ laqmL cg'dlt lbg' of] If]qsf] csf{] ;d:of xf] . ljefuaf6 ;lhn} cg'dlt kfPkl5 Jofkf/Lx¿n] gfddfqsf] /fh:j lt/]/ Sjfh{ ef/t, o"/f]k / cd]l/sf tyf 6'df{lng / sfOgfO6 ef/t / xªsª k7fpg] u/]sf 5g\ . tLg jif{cl3 ;'v]{tdf hkmt ul/Psf] rf/ ;o lsnf] cj}w 6'df{lngnfO{ ljefuaf6 cg'dlt kfPsf] …Ozfg :6f]g P08 g]r/' n xa{nÚ gfdsf] sDkgLn] cfˆgf] ePsf] atfof] . ;f] 36gfn] cGj]if0fsf] cg'dlt lnPsf sDkgLn] cj}w /TgkTy/ l‰s]/ laqmL ul//x]sf] k'li6 u5{ . ljefusf clwsf/Lx¿n] /TgkTy/sf] u'0f, kl/df0f / cj:yf hfFr/] l;n5fk ;lxtsf] lgsf;L cg'dltkq lbg'kg]{df ;'v]{tsf] s'g} uf]bfddf ylGsPsf] kTy/nfO{ sf7df8f}+af6} lgsf;Lsf] cg'dlt lbG5g\ . ljefun] b'O{ jif{cl3 ;'vt{] df sd{rf/L v6fP/ o:tf] cg'dlt lbg yfn] klg km]l/ tL sd{rf/LnfO{ sf7df8f}+ g} tfg]sf] 5 . h;nfO{ Joj;foLx¿ ljefusf clwsf/Lx¿sf] …lgsf;L cg'dltdf clgoldttf ug]{ rfnÚ dfG5g\ . ljefuaf6 clxn];Dd PSo'dl/gsf kfFr, sfOgfO6sf @), 6'df{lngsf $$, ufg]6{ sf @, Sjfh{ lqm:6nsf !%, sf]/f]08dsf !, Sjfhf{O6sf !( / ?jLsf] @ JolQm / sDkgLn] vf]htnf; ug{] cg'dlt lnPsf 5g\ . pTvgg u/]/ laqmL ug]{ cg'dlt geP klg pgLx¿n] ax'd"No /Tg pTvgg u/]/ a]Rg] u/]sf] kfOPsf] 5 . hals, pgLx¿nfO{ vf]htnf;

t:jL/x?M vfgL tyf e"ue{ ljefu

n

Soflnkmf]lg{of k'¥ofOPsf] g]kfnL ?jL .

;+v'jf;efdf e]l6Psf] Sjfh{ .

wflbªdf e]l6Psf] ?jL . @# ebf} @)&) ¦ lxdfn 19


ug{] cg'dlt dfq lbOPsf] 5 . /TgkTy/sf] sf/f] a f/sf] cfsif{ 0 fs} sf/0f o;sf] vf]htnf;sf] nfO;]G; cf]u6\g klg xfgyfk x'g] u/]sf] 5 . hfh/sf]6sf gog zfxL / uf]kfnk|;fb kf08]n] cfˆgf] / kl/jf/sf ;b:osf] gfddf dfq} vf]htnf;sf] ‰08} 8]9 bh{g nfO;]G; lnPsf] b]lvG5 . ljefun] hfh/sf]6sf] k}s + uflj;df 6'df{lngsf] vf]htnf;sf nflu cg'dlt vf]Ng] lg0f{o #) kmfu'g @)^( df u/]sf] ef]lnkN6} zfxLn] nfO;]G;sf nflu lgj]bg lbg'n] ljefusf clwsf/L / pgsf] ldn]dtf] k|i6 kf5{ . Tof] lgj]bg ljjfbf:kb x'g] b]vk] l5 $ r}t @)^( df k|sflzt ;fj{hlgs ;"rgf /2 u/]sf] ljefun] ! r}tdf csf{] ;"rgf hf/L ul/;s]sf] s[i0fk|;fb sfkm\n] eGb} kmhL{ ;"rgf ;fj{hlgs u/]sf] lyof] . b'O{ jif{cl3 Joj:yflksf ;+;b\sf] k|fs[lts k"j{ jl/i7 e"ue{ljb\ ;| f t ] tyf ;fwg ;ldltsf ;b:o z]/axfb'/ vfgL tyf e"ue{ ljefu s'Fj/ g]t[Tjsf] 6f]nLn] klg c5fd k'u]/ ToxfF 6'df{lng / sfOgfO6sf] cj}w pTvgg / sf/f]af/ eO/x]sf] k|ltj]bg lbPsf] lyof] . Tof] k|ltj]bgn] vf]htnf;sf] dfq cg'dlt /TgkTy/sf] pTvgg / /f]oN6L lnPsf] …Ozfg :6f]g P08 g]r/' n xa{n k|flnÚ -kl/df0f lsnf]df_ n] pTvgg klg u/]sf] b]vfPsf] 5 . t/, vf]htnf;sf b'O{ j6f nfO;]G; ePsf] ;f] sDkgLdfly clxn];Dd sf/afxL ul/Psf] 5}g . ?=@),#@* ?=!,@^,!(( k|x/L k|jQmf gj/fh l;njfn /TgkTy/sf] cj}w sf/f]af/ ug]{ sf]xL lj?4 clxn];Dd d'2f /f]oN6L rn] sf] clen]v g/x]sf] atfpF5g\ . ljefun] &),^(% ^&,&^) klg clxn];Dd cj}w sf/f]af/ ug]{ s'g} sDkgLsf] cg'dltkq vf];s ] f] b]lv+bg} . cj} w pTvgg /f] l s+ b f ljefusf ?=%@,$$^ clwsf/Lx¿sf] sldzg u'Dg] x'gfn] sf]xL sf/afxLdf gk/]sf] Joj;foLx¿sf] egfO 5 . k|x/Ln] klg sldzg lnP/ cj}w ¿kdf ?=@,%^,$() /TgkTy/nfO{ ef/t n}hfg lbPsf] ;'v{]tsf #(,%)) Ps Joj;foL atfpF5g\ . /fhgLlts bnsf #^,^() #!,($% :yfgLo g]tf÷sfo{stf{sf] ;fF7ufF7df of] cj}w ?=!#,!!& @(,))) @^,^%# wGbf rln/x]sf] atfpFb} tL Joj;foL eG5g\, æk|x/Ln] kqmfp u¥of] eg] klg g]tf÷sfo{stf{n] !(,##% !&,**) 5'6fOxfN5g\ .Æ !^(#(

pTvgg k|lqmof kf/bzL{ 5}g

^^@^ @,)))

g]kfnsf /TgkTy/sf vfgLx¿sf] pTvgg k|lqmof s:tf] 5 < vfgL pTvggsf] lgodg / cg'udg ug]{ vfgL ljefu lgliqmo h:t} 5 . ;/sf/L pbf;Lgtfn] vfgLsf] Jojl:yt / j}1flgs pTvgg x'g;s]sf] 5}g . ToxL eP/ pTvggsf] k|lqmof ckf/bzL{ ePsf] xf] . rf]/L / clgoldttf x'gs ' f] sf/0f klg ToxL xf] . /TgkTy/x¿sf] e"ldut sf/f]af/ 7"nf] 5, elgG5 lg < 7"nf] sf/f]af/ eO/x]sf] ;fFrf] xf] . t/, cg'udg gu/]sf]n] /fHon] o;af6 kmfObf lng ;s]sf] 5}g . o;sf] kmfObf ;Lldt JolQmn] p7fPsf 5g\ . o;f] x'gd' f ljefusf] sdhf]/L xf]Og / < ;':t ljefunfO{ ;lqmo / rgfvf] agfpg' ;/sf/sf] lhDd]jf/L xf] . ljefudf s'g /TgkTy/ xf] eg]/ lrGg] hgzlQm / hfFRg] pks/0f 5}g . of] l/;r{ ;+:yf ePsfn] o;nfO{ alnof] agfpg'k5{ . vfgLx¿sf] plrt lgodg / lg/LIf0f gug]{ xf] eg] b]zn] dxTjk"0f{ ;|ft] af6 kmfObf lng ;Sb}g .

&!(^

@)^%÷^^

@)^^÷^&

sfOgfO6 20 lxdfn ¦ @# ebf} @)&)

sf}8Lsf] s/

^#&$

$*#@ @)^&÷^*

6'df{lng

@)^*÷^(

@)^(÷&)

Sjfh{

d" N ojfg kTy/sf] cGt/f{ l i6« o sf/f] a f/ sf7df8f}+sf ;Lldt JolQmsf] xftdf 5 . hubLz r'8fn, xl/ ltldlN;gf, u+uf tfdfª, dx]Gb| nfdf of] If]qsf gfd rn]sf sf/f]af/L x'g\ . ljb]zsf 7"nf sf/f]af/L;Fu ;DaGw /x]sf pgLx¿ ci6«]lnof, o"/f]k, cd]l/sf nufot ljZjsf ;a} 7"nf k|bz{gLdf uP/ /TgkTy/ laqmL u5{g\ . ltg}dWo]sf xl/ ltldlN;gf eG5g\, æ;DaGwsf cfwf/df o;sf] Jofkf/ x'g] ePsfn] h;n], hxfF / h;/L e]6] klg xfdLnfO{ g} a]Rg'kg{] cj:yf 5 .Æ


Clif/fd s§]n

g]kfndf kfOg] ax'dN" o kTy/df d"Nosf lx;fan] ?jL PsgDa/df cfpF5 eg] ;kmfo/sf] d"No klg ?jLs} xf/fxf/Ldf 5 . 6'df{lng, sfOgfO6 / Sjfh{nfO{ s]xL ;:tf] dflgG5 . Jofkf/L ltldlN;gfsf cg';f/, wflbªsf] nfkfdf e]l6Psf] tLg Sof/]6sf] -Ps u|fdeGbf klg sd_ ?jL Gx'R5]gf/fo0f dfgGw/n] s/La @) jif{cl3 ?=!% nfvdf lsg]/ lgs} a9Ldf a]rs ] f lyP . vfgL ljefusf] pk;lrjaf6 cjsfz ePkl5 k/Dk/fut uxgf Joj;fo ul//x]sf ;j{1dfg tfd|fsf/ klg ?jL, ;kmfo/ h:tf kTy/ nfvf}+ ?k}ofFdf laqmL x'g' :jfefljs ePsf] atfpF5g\ . /TgkTy/sf lj1 pkfWofo eG5g\, æg]kfndf o;sf] sf/f]af/ cg'dfg u/]eGbf w]/} 7"nf] 5 .Ú ;+vj' f;efdf pTvgg ePsf] Sjfh{ x]lnsK6/af6 sf7df8f}+ NofOg] u/]sf] va/n] klg pgsf] egfOnfO{ k'li6 u5{ . sd d"Nosf 6'df{lng / sfOgfO6 eg] ef/tdf laqmL x'g] u/]sf] 5 . 6'df{lng / sfOgfO6 a9L pTvgg x'g] u/]sf] hfh/sf]6sf uvf{sf]6, 6fn] ufpF, c5f{gL, dhsf]6af6 vRr/df af]sfP/ ;Nofgsf] ;NnLahf/ ‰fl/G5 / g]kfnu~hx'Fb} ef/tsf] hok'/ k'¥ofOG5 . t/, hok'/sf Joj;foLn] lgwf{/0f u/]sf] d"Nodf tL kTy/ laqmL ug{k' g{] afWotf /x]sf] Joj;foL uf]kfn kf08]sf] egfO 5 . vfgL ljefusf k"j{ pk;lrj tfd|fsf/ klg ;/sf/n] of] If]qnfO{ lgoldt ug{ g;s]sfn] g]kfnsf ax'd"No kTy/ /f]8f÷9'Ëf a/fa/ laqmL x'g] u/]sf] atfpF5g\ . rf/ dxLgfcl3 ahf/ d"NoeGbf #) k|ltzt a9Ldf !$ lSjG6n 6'df{lng xªsª k'¥ofP/ a]r]sf Joj;foL kf08] Tof] yfxf kfPsf ef/tLo Jofkf/Ln] g]kfnL pTkfbg g} glsGg] wDsL lbPsf] / Tof] dfGg afWo ePsf] atfpF5g\ . clxn] hok'/sf Jofkf/L ;nfd / uGhfn] ;Nofgd} k|ltlglw k7fP/ 6'df{lng lsGg yfn]sf 5g\ . ef/tLo Joj;foLsf] of] ultljlw dg gk/fpg] s]xL g]kfnL Joj;foLn] g]kfnd} /TgkTy/sf] sl6ª / k|zf]wg pBf]u rnfpg] tof/L u/] klg kTy/ gkfPkl5 ;]nfPsf] 5 . lj1 pkfWofosf] egfOdf ef/tLo Jofkf/Lsf] bafasf sf/0f g]kfnL Joj;foLn] kTy/ lsGg vf]Hbf klg kfpg] cj:yf 5}g . ;:tf]df lsg]sf] sfOgfO6 / 6'df{lng ef/tLo Jofkf/Ln] xªsªsf] af6f] x'bF } rLg k'¥ofpg] u/]sf 5g\ . cf}Bf]lus:t/sf] sfOgfO6 Ps lsnf]sf] ?=% ;ob]lv ?=!@)) ;Dddf laqmL x'G5 eg] pRr:t/sf] h]D; sfOgfO6 Ps lsnf]sf] ?=! nfvb]lv ?=# nfv;Dddf laqmL x'G5 . ;:tf] d"Nodf laqmL ePsf ltg} /TgkTy/ ljb]zdf k|zf]wg eP/ w]/} u'0ff d"Nojfg ag]/ g]kfn kmls{G5g\ . lj1x¿sf cg';f/ 7d]n nufotsf k;ndf kfOg] ax'dN" o

vfgL tyf e"ue{ ljefudf a/fdb u/L /flvPsf] cj}w 6'df{lng .

uxgf sfOgfO6, 6'df{lng, Sjfh{, ufg]{6 g]kfnaf6 ljb]z nu]/ k|zf]wgkl5 NofOPsf x'g\ . 7d]nsf] ;~rosf]if ejgl:yt Ps k;ndf laqmLsf nflu /flvPsf] 6'df{lngsf] d"No k|lt Sof/]6sf] ?=$ xhf/ k5{ eg] sfOgfO6 ?=!@)) / Sjfh{ ?=!)) k5{ . g]kfnsf] PSo'dl/g k|zf]wgkl5 k|lt Sof/]6 ?=@ xhf/ d"No agfOPsf] ToxL k;ndf b]lvG5 . /fhwfgLsf @)) eGbf a9L o:tf k;naf6 s/f]8f}+ ?k}ofFsf] ax'dN" o kTy/sf] sf/f]af/ x'g] u/]sf] atfpFb} Joj;foLx¿ eG5g\, æs/f]8f}+ /fh:j p7\g] / caf{+} sdfOx'g] ax'dN" o kTy/ sf}8Lsf] df]ndf ljb]z uO/x]sf] 5 .Æ pTvggstf{ x ¿n] vfgL tyf e" u e{ ljefunfO{ lbPsf] hfgsf/L cg';f/, ut jif{ h]D;:t/sf] sfOgfO6 ! xhf/ *&% lsnf], Sjfh{ ! xhf/ %*^ lsnf] / 6'df{lng *# lsnf] pTvgg ePsf] lyof] . cf}Bf]lus:t/sf] sfOgfO6 !&=$^, Sjfh{ $=*) / 6'df{lng @^=%& 6g pTkfbg ePsf] klg pgLx¿sf] egfO 5 . ut cf=j=df ;/sf/n] sfOgfO6, 6'df{lng / Sjfh{ pTvggaf6 ?=@ nfv (% xhf/ /f]oN6L / sDkgLx¿sf] gjLs/0f ;lxtsf] /fh:j ?=^ nfv !# xhf/ kfPsf] lyof] . lj=;+= @)%^ df ag]/ @)^) df ;+zf]wg ePsf] vfgL tyf vlgh kbfy{ lgodfjnLn] Sjfh{ h]D;:t/sf] k|ltlsnf] ?=@) / cf}Bf]lus :t/sf] k|lt 6g ?=@), 6'df{lng h]D;:t/sf] k|ltlsnf] ?=#))) / cf}Bf]lus:t/sf] k|lt 6gsf] ?=#)), ufg]6{ / sfOgfO6 h]D;:t/sf] k|ltlsnf] ?=# / cf}Bf]lus:t/sf] k|lt 6g ?=%) /f]oN6L lgwf{/0f u/]sf] 5 . ljefusf clwsf/L g} k|ltlsnf]sf] nfvf}+ ?k}ofF kg{] /TgkTy/sf] /f]oN6L ?=# /flvg' cfZro{hgs ePsf] atfpF5g\ . t/, h]D;:t/sf] 6'df{lngsf] /f] o N6L k| l t s] h L ?=#))) /flvPkl5 pTvggstf{n] Go"g pTvgg b]vfP/ /fh:j 5Ng k|oTg ug{' csf{] ;d:of b]lvPsf] 5 . ljefusf] clen]v cg';f/, ut jif{ h]D;:t/sf] 6'df{lng *# lsnf] dfq pTvgg ePsf] b]vfOPsf] 5 . cfly{s jif{ @)^*÷^( df

h]D;:t/sf] 6'df{lng #% lsnf] pTvgg ePsf] / Tof]eGbf cl3 pTvgg g} gePsf] kmhL{ ljj/0f klg ljefusf] clen]vdf 5 . hals, ljefun] cg'dlt lbPsf cfwf bh{geGbf a9L sDkgLn] jiff}b+{ l] v 6'df{lng pTvgg ul//x]sf 5g\ . xhf/f}+ lsnf] 6'df{lng pTvgg ubf{ h]D;:t/sf] 6'df{lng Ps lsnf] klg ge]l6Psf] ljj/0f k]z ug'{ csf{] 9fF6 ePsf] ljefusf Ps clwsf/L atfpF5g\ .

sxfF 5 /TgkTy/ <

ljefun] clxn];Dd tNnf] lxdfnL e]udf dfq cWoog u/]sfn] Tof] If]qdf dfq /TgkTy/sf vfgL e]l6Psf 5g\ . /TykTy/ a9L kfOg] dflyNnf] lxdfnL If]q tyf k"j{ / klZrdL kxf8df vlgh ;Defjgfsf] ef}ule{s cWoog gePsf] atfpFb} e"ue{ ljefusf jl/i7 OlGhlgo/ ‰f eG5g\, æ;DefJo If]qsf] ^) k|ltzt If]qdf cWoog g} x'g ;s]sf] 5}g .Æ 8f= 6f]gL x]ugn] ;g\ !(^) sf] bzsdf cWoog u/]/ g]kfndf /TgkTy/ kfOg] k|z:t ;Defjgf /x]sf] l/kf]6{ lbPsf lyP . To;kl5 ;g\ !(*) sf] bzsdf cd]l/sL k|fk] m];/x¿ lqm:6f]km/ l:dy, Pn]g af;]6 nufotsf] cWoogn] wflbªsf] ?ofn, nfkf, 5'df/ h:tf 7fpFdf ?jL / ;kmfo/sf] vfgL /x]sf] kQf nufPsf] lyof] . vfgL ljefusf k"j{ jl/i7 e"ue{ljb\ sfˆn] clxn];Ddsf] cWoog ;fdfGo gd"gfsf cfwf/df dfq ul/Psfn] j}1flgs cWoog eP g]kfndf k|z:t /TgkTy/ e]l6g] ;Defjgf /x]sf] atfpF5g\ . clxn];Ddsf cWoogx¿n] /;'jf / wflbª nufotsf pRr lxdfnL If]qdf ?jL / ;kmfo/, ;+vj' f;ef, tfKn]hª' , wflbª, /;'jf, uf]/vfdf Sjfh{, dWoklZrdsf lhNnfdf 6'df{lng, PSo'dl/g / sfOgfO6 kfpg] ;Defjgf b]lvPsf] 5 . !% jif{bl] v /TgkTy/sf] cWoog ul//x]sf bfdf]b/ e§ eG5g\, æg]kfndf ;a} k|sf/sf ax'dN" o kTy/ e]l6g] ;Defjgf 5 .Æ lj1 pkfWofo u0f]z lxdfn If]qdf ?jLsf] 8fF8f g} km]nf kf/]sf] atfpF5g\ .  @# ebf} @)&) ¦ lxdfn 21


l/kf]6{ y?x6 cfGbf]ng cf–cfˆgf] af6f]

ylnof]

^ hgf …zxLbÚ x'g] u/L rls{Psf] y¿x6 cfGbf]ng km]l/ gp7\g] u/L ;]nfP;Fu} :jfoQ y¿x6sf] k|;+u klg x/fPsf] 5 .

@

)^@÷^# sf] P]ltxfl;s hgcfGbf]ng nuQ} dw]z cfGbf]ng / To;kl5 ePsf] yf¿x¿sf] cfGbf]ngn] /fli6«o–cGt/f{li6«o ¿kdf rrf{ kfPsf] lyof] . To;qmddf bfª / lrtjgdf ^ hgf yf¿ cfGbf]ngsdL{ …zxLbÚ ePsf lyP . kmfu'g @)^% / j}zfv @)^^ df rls{Psf] yf¿ cfGbf]ngn] @)^$ ;fnsf] ;+ljwfg;ef lgjf{rgkl5 …klxrfgÚ / …e"uf]nÚ vt/fdf k/]sf] eGb} …k|lt/f]wÚ u/]sf] lyof] . ;f] cfGbf]ngaf6 p7]sf g]tfx¿ c¿ kf6L{df nfu]kl5 cfGbf]ng lzlyn ePsf] xf] . æyf¿ cfGbf]ng g/fd|f;] uF ylnO;s]sf] 5Æ, yf¿ sNof0fsfl/0fL ;efsf s]Gb|Lo ;b:o d]6dl0f rf}w/L eG5g\, æcfGbf]ngsf cu'jfn] yf¿ ;d'bfosf] ljZjf; u'dfO;s]sf 5g\ .

yf¿ cfGbf]ngtfsf ;jf{lws rrf{df /x]sf nId0f yf¿ clxn] ljho uR5bf/sf] dw]zL hgclwsf/ kmf]/d -nf]stflGqs_ df k|j] z u/]sf 5g\ . tTsfnLg g]skf dfcf]jfbL zflGt k|lqmofdf cfpFbf gcfpFb} 5'l§Psf nId0f …y¿x6 :jfoQ /fHo kl/ifb\Ú u7g u/]/ To;sf] ;+of]hs ePsf lyP . clxn] cfkm";uF } nf]stflGqsdf k'us ] f bfªsf jL/]Gb| rf}w/LnfO{ pgn] …y¿x6 ;]gfÚ k|dv ' agfPsf lyP . pk]Gb| ofbjsf] dw]zL hgclwsf/ kmf]/dx'bF } uR5bf/sf] 5q5fofFdf k'us ] f rf} w/LnfO{ k|x/Ln] k6s–k6s y'Gg] / 5f]8g\ ] ul//x]sf] 5 . kmf]/ddf hfg'cl3 nId0fn] …y¿x6 t/fO{ kf6L{Ú agfPsf lyP . To;sf Ps– b'O{ g]tf …y¿x6 t/fO{ kf6L{Ú / …;+3Lo nf]stflGqs /fli6«o d~rÚ df ljeQm eP/ ;dfg'kfltstkm{af6 ;ef;b\ klg eP . Ps ;do y¿x6 cfGbf]ngsf] g]tT[ j u/]sf /fhs'df/ n]vL g]kfn gful/s kf6L{sf cWoIf eP/ a;]sf 5g\ . o;/L g]tfx¿n] cf–cfˆgf] af6f] ;dft]kl5 cnkq k/]sf] y¿x6 cfGbf]ngnfO{ clxn] 1fg]Gb|sfnLg ;xfos dGqL uf]kfn blxtn] ;DxfNg vf]lh/x]sf 5g\ . Pp6} …;+3if{ ;ldltÚ agfP/ k"/} b]z ttfPsf yf¿ g]tfx¿ ltt/ljt/ ePkl5 yf¿x¿sf] d'2f x/fpg] g} eof] . clg lxGb" /fhfjfbL g]tfsf] 5lj agfPsf JolQmn] hftLo cfGbf]ng xfFSg ;Sg] b]lv+bg} . cfGbf]ng aLrd} 5f8]/ c¿ bnlt/ nfu]sf

cu'jfx¿n] klxn] yf¿ o'jf kl/rfng u/]/ …y¿x6 If]qÚ df …;dfgfGt/ ;/sf/Ú rnfpg vf]hs ] f lyP . pgLx¿n] cfOPncf]–!^( sf] cfˆg} kf/fsf] JofVof ub}{ lhlj;, gu/kflnsf, uflj; nufotsf :yfgLo lgsfon] p7fpg] s/ c;'ns ] f lyP . To;j]nf pgLx¿n] k};f / zlQmsf] nflu dfq cfGbf]ng ug{ pS;fPsf] clxn] yfxf ePsf] yf¿ sNof0fsfl/0fL ;efsf ;b:o d]6dl0f rf}w/L atfpF5g\ . ægq, dw]z cfGbf]ng a/fa/ p7]sf] yf¿ cfGbf]ng / d'2fn] of] xljut a]xf]gk{' g]{ lyPgÆ, To;j]nfsf Ps cfGbf]ngsdL{ d]6dl0f eG5g\ . pgsf cg';f/, To;j]nfsf cu'jfx¿n] cfd yf¿nfO{ cfGbf]ngdf ptf/]/ k};f / rrf{ sdfPkl5 c¿ kf6L{lt/ nfu] . yf¿ cfGbf]ngdf yf¿ sNof0fsfl/0fL ;ef / hghflt dxf;+3 k|ToIf ;xefuL lyP . Tof] j]nf dw]zjfbLn] rsf{Psf] …Ps dw]z, Ps k|bz ] Úsf] cfGbf]ngnfO{ …sfpG6/Ú x'g] 7fg]/ c¿ bnsf g]tfx¿n] klg ck|ToIf ;xof]u k'¥ofPsf lyP . ‰fkfb]lv s~rgk'/;DdnfO{ …y¿x6 k| b ] z Ú agfpg] dfu rls{ P kl5 yf¿ sNof0fsfl/0fL ;efsf dxfdGqL /x]sf /fhs'df/ n]vLn] *–!) j}zfv @)^( df lrtjgdf yf¿ ;+3–;+u7gx¿sf] …uf]nd]r e]nfÚ af]nfP/ t/fO{df tLg k|bz ] sf] cjwf/0ff cufl8 NofPsf lyP . t/, ca Tof] ;a x/fPsf] Pdfn] bfª If]q g+= @ sf cWoIf ;d]t /x]sf d]6dl0f atfpF5g\ . uh]Gb| af]x/f, bfª

uh]Gb| af]x/f

22 lxdfn ¦ @# ebf} @)&)


;fKtflxs ahf/ cledt eGg rfxGg

eGg rfxGg

)=*Ü

!=^Ü g} f 5Ü x f y @=*

yfxf 5}g

!

!(=$Ü

$ d+;L/d} lgjf{rg ug'{ 7Ls

;Dej 5

$$=$Ü

lgjf{rgsf] ldlt ;fg'k{ 5{

%$Ü

#!=^Ü

;Dej 5}g

#%=$Ü

lgjf{rgdf efu glng] 3f]if0ff u/]sf] g]skf–dfcf]jfbL ;lxtsf df]rf{nfO{ aflx/} /fv]/ $ d+;L/sf] lgjf{rg ;Dej xf]nf <

tkfO{s + f] ljrf/df $ d+;L/d} ;+ljwfg;efsf] lgjf{rg x'g' dxTjk"0f{ xf] ls, j}B dfcf]jfbL nufotsf bnx¿nfO{ ;d]t ;xefuL u/fpg lgjf{rgsf] ldlt ;fg'{ 7Ls xf] <

…lgjf{rg $ d+;L/d}Ú ;

/sf/;Fusf] jftf{ c;kmn ePkl5 df]xg j}B g]tT[ jsf] dfcf]jfbL ;lxtsf ljkIfL bnn] $ d+;L/sf] lgjf{rg layf]Ng] 3f]if0ff ul/;s]sf 5g\ . t/, sltko g]tfx¿ rflx+ r'gfj ;f/]/} eP klg ljkIfL;Fu jftf{ u/L ;dfwfg vf]Hg'kg]{ ts{ ul//x]sf 5g\ . ut ' !@ zx/sf #&^ ;ftf lxdfn n] b]zsf k|dv hgf;Fu u/]sf] ;j]I{ f0fn] $ d+;L/d} lgjf{rg ug'k{ g]{ kIfdf hgdt b]vfPsf] 5 . …tkfO{s + f] ljrf/df $ d+;L/d} ;+ljwfg;ef lgjf{rg x'g' dxŒjk"0f{ xf] ls, j}B g]tT[ jsf] dfcf]jfbL nufotsf bnnfO{ ;d]t lgjf{rgdf ;xefuL u/fpg lgjf{rgsf] ldlt ;fg'{ 7Ls xf] <Ú eGg] k|Zgdf %$ k|ltzt pQ/bftfn] $ d+;L/d} lgjf{rg ug'k{ g]{ atfP . #!=^ k|ltztn] j}B dfcf]jfbLnfO{ ;d]t lgjf{rgdf Nofpg ldlt ;fg'{kg]{ atfP eg] !@=* k|ltztn] yfxf gePsf] pQ/ lbP . $ d+;L/d} lgjf{rg ug'{ 7Ls ePsf] hjfkm lbg]df ;'b/" klZrdf~rnsf ^$, k"jf{~rnsf %&=#, dWoklZrdf~rnsf %$, dWodf~rnsf %@=# / klZrdf~rnsf %) k|ltzt 5g\ . …/fhgLlts ;ldlt;Fusf] jftf{ c;kmn ePkl5 j}B g]t[Tjsf] dfcf]jfbL ;lxtsf] df]rf{n] lgjf{rgdf efu glng] 3f]if0ff u/]sf] 5 . tL

bnnfO{ aflx/} /fv]/ $ d+;L/sf] ;+ljwfg;ef lgjf{rg ;Dej xf]nf <Ú eg]/ ;f]lwPsf] k|Zgdf $$=$ k|ltztn] ;Dej ePsf] atfP . #%=$ k|ltztn] ;Dej gePsf] atfP eg] !(=$ k|ltztn] yfxf gePsf] hjfkm lbP . r'gfj ;Dej 5 eGg}df ;a}eGbf w]/} k"jf{~rnsf %^ / ;Dej 5}g eGg]df ;a}eGbf w]/} klZrdf~rnsf %@ k|ltzt 5g\ . …Pp6f dxŒjk"0f{ zlQm aflx/} /x]/ ag]sf] ;+ljwfg;efsf] j}wflgstfdfly k|Zg p7\5 ls p7\bg} <Ú eGg] k|Zgdf $^=% k|ltztn] j}wflgstfdf k|Zg p7\g] pQ/ lbP . @*=& k|ltztn] gp7\g] / @#=( k|ltztn] yfxf gePsf] hjfkm lbP . j}B dfcf]jfbL ;lxtsf bn ljgfsf] r'gfjsf] j}wflgstfdfly k|Zg p7\5 eGg]df ;a}eGbf w]/} :gftsf]Q/ tx jf ;f]eGbf dfly cWoog u/]sf &%=(, :gfts tx k9]sf %#, k|df0fkq tx k9]sf $^=$ tyf P;Pn;L tx k9]sf %#=^ k|ltzt 5g\ . …g]skf–dfcf]jfbL nufot s]xL bn aflx/} /xFbf ef]lnsf lbgdf d'ns ' sf] /fhgLlt yk hl6n aGnf ls gaGnf <Ú eg]/ ;f]lwPsf] k|Zgdf $#=$ k|ltztn] hl6n aGg] atfP . !$=( k|ltztn] /fhgLlt hl6n gaGg] atfP eg] @&=( k|ltztn] k|d'v bnx¿ Psh'6

ePdf s]xL km/s gkg]{ tyf !#=# k|ltztn] yfxf gePsf] hjfkm lbP . …j}B dfcf]jfbLn] p7fPsf ;a} dfu k"/f u/]sf] eP pm lgjf{rgdf cfpFYof] xf]nf <Ú eGg] k|Zgdf #&=* k|ltztn] cfpFYof] / @*=% k|ltztn] cfpFbg} Yof] eGg] hjfkm lbP eg] #@=& k|ltztn] yfxf gePsf] atfP . oBlk, ax'dt pQ/bftfn] j}B g]t[Tjsf] dfcf]jfbL nufotsf ljkIfL bn $ d+;L/ sf] lgjf{rgsf] afws /x]sf] atfPsf 5g\ . …tf]lsPsf] lgjf{rgsf] d'Vo afws sf] xf]nf <Ú eGg] k|Zgdf @&=( k|ltztn] j}B dfcf]jfbL nufotsf ljkIfL bnnfO{ bf]if lbP . !#=* k|ltztn] rf/ k|dv ' bn tyf !^=% k|ltztn] rf/bnLo pRr:t/Lo /fhgLlts ;ldltnfO{ bf]if lbP . r'gfjsf] afws ;/sf/ ePsf] hjfkm lbg] %=! k|ltzt e]l6P . * k|ltztn] ljb]zL zlQmnfO{, ^=^ k|ltztn] Pdfcf]jfbLnfO{ lgjf{rgsf] d'Vo afws 7x¥ofP eg] @!=% k|ltztn] yfxf gePsf] atfP .  tYof+ s zf:qL afns[ i 0f v8\ s fsf] g]tT[ jdf b]ze/sf !@ zx/df x/]s ;ftf ul/g] o; ;j]{If0fsf nflu b Plzof kmfp08]zgsf] ;xof]u /x]sf] 5 . –;Dkfbs @# ebf} @)&) ¦ lxdfn 23


l/kf]6{ dw]z ;b\efjgf kf6L{sf] o'jf b:tf /IffjflxgLsf] g]tT[ j ln+b} sf}l6No zdf{ -afofF_ / kf6L{ vf]Ng / lgjf{rgdf efu lng kfpg'kg]{ dfu ;lxt eut l;+xsf ;dy{sx? g]kfnu~hdf cfd/0f cgzgdf . t'kmfg Gof}kfg

O{Zj/rGb| ‰ff

ck/fwdo ;+/Ifs aGb} dw]zjfbL

gjLg

‰f

l;

/xfsf] ;f/]Zj/df @% ;fpgdf b'O{ ;d"xaLrsf] ‰8kkl5 k|x/Ln] Pp6f ;d"xsf /fdk|;fb d'lvofnfO{ k]:tf]n ;lxt kqmfp u/]/ xftxltof/ tyf v/vhfgf d'2fdf sf/afxL rnfof] . clxn] kmf]/d nf]stflGqssf s]Gb|Lo ;b:o /x]sf 8f= gjLg ofbj d'lvofnfO{ 5'6fpg sDd/ s;]/ nfu]sf 5g\ . ptf, klZrd t/fO{df …ck/fwsf] kof{oÚ dflgg] ;z:q ;d"xsf g]tf eutl;+ xn] cfpFbf] lgjf{rgsf nflu kf6L{ btf{ u/]/ pDd]bjf/L lbg kfpg'kg]{ dfu ub{} afFs] lhNnf k|zf;g sfof{no aflx/ s]xL lbgb]lv pgsf ;dy{sx¿ cfd/0f cgzgdf 5g\ .

/fhgLlt / ck/fwaLrsf] ;DaGw a9\b} uPkl5 t/fO{÷dw]z ck/fwdo ePsf] 5 .

;z:q ;d"xdf nfu]/ cfk/flws sfd u/]sf] d'2f v]lk/x]sfx¿nfO{ dw]zjfbL bnx¿n] kf6L{df k|j]z u/fPsf] b]lvg yfn]sf] 5 . j}wflgs bndf k|jz ] u/]kl5 ck/fw u/]sf] d'2f dfkmL x'g] ljZjf;df pgLx¿ pT;flxt x'bF } dw]zjfbL bn l5g{ yfn]sf 5g\ . Pp6f ;z:q ;d"xsf k|d'v sf}l6No zdf{ n fO{ ev{ / } /fh] G b| dxtf] g] t [ T jsf] ;b\efjgfn] o'jf b:tf /IffjflxgLsf] d'Vo lhDd]jf/L lbg' To;}sf] pbfx/0f xf] . csf{] ;z:q ;d"xsf g]tf /0fjL/l;+xsf pkfWoIf /fdj[If dxtf] -ljjz ljb|fx] L_ nfO{ klg ToxL bnn] s]Gb|Lo ;b:o agfpFb} cfpFbf] lgjf{rgdf pDd]bjf/ agfpg] lg0f{o ul/;s]sf] 5 . ;b\efjgfdf ut dxLgf k|j]z u/]/ pkfWoIf ag] s f ;~ho ;fxdfly klg cfk/flws cleof]u 5 . oBlk, pgL ut

;+ljwfg;ef lgjf{rgd} dw]zL hgclwsf/ kmf]/daf6 lgjf{lrt ;ef;b\ x'bF } dfwjs'df/ g]kfn g]tT[ jsf] ;/sf/df ef}lts k"jf{wf/ tyf oftfoft /fHodGqL ag]sf lyP . xTof cleof]u nfu]s} j]nf ut ;+ljwfg;ef lgjf{rgdf :jtGq pDd]bjf/ ag]/ lht]sf jjg l;+x kmf]/d g]kfn k|jz ] u/]/ cfpFbf] lgjf{rgdf pDd]bjf/ aGg] tof/Ldf 5g\ . l;/xfsf s[i0fr/0f >]i7sf] xTofsf cf/f]kL :jfdLhL elgg] /fdnf]rg 7fs'/n] lgjf{rg cfof]udf hgtflGqs t/fO{ dw]z d'lQm 6fOu;{ gfdsf] kf6L{ g} btf{ u/fPsf 5g\ . pgsf] bnn] hgsk'/df s]Gb|Lo sfof{no vf]ns ] f] 5 .

ck/fwsf] vfgL

/fhgLlt / ck/fwaLr u7aGwg a9\b} uPsf] t/fO{ w]/} ck/fw x'g] If]q ePsf] k|x/Lsf] tYofÍ 5 . k|x/Lsf cg';f/, k"js { f] df]/ªb]lv

df]/ª

;'g;/L

;Kt/L

l;/xf

wg'iff

dxf]Q/L

xftxltof/

^#

$$

@(

$*

%)

#!

ckx/0f

!^

!#

@%

!%

!!

!&

nfu"cf}ifw

@&(

@#^

$#

%%

!%^

%!

Hofg dfg]{

#)!

$)$

@@%

!($

@(^

!()

24 lxdfn ¦ @# ebf} @)&)


l;/xfdf xltof/;lxt kqmfp k/]sf o'jf .

;Gtf]if ofbj

aag l;+x / ;~ho zfx -bfofF_ .

slknj:t';Ddsf] t/fO{ If]qn] g]kfndf x'g] ck/fwsf] ‰08} cfwf lx:;f cf]u6]sf] 5 . cfly{ s jif{ @)^(÷&) df d' n ' s el/ rn]sf @&! xftxltof/ tyf v/vhfgf d'2fdWo] of] If]qd} !)% d'2f rn]sf lyP . @)^*÷^( df klg d'ns ' el/df o; ;DaGwL #*^ d'2f k/]sf]df oL If]qdf !%$ k/] . @)^(÷&) df d'n'sel/ ckx/0fsf d'2f ** k/]sf]df #^ j6f oxL If]qdf lyP eg] @)^*÷^( df d'ns ' el/ !!* j6f ckx/0fsf d' 2 f rNbf of] If] q df %% j6f lyP . nfu"cf}ifwsf] sf/f]af/df klg of] If]qn] d'ns ' sf] cfwf lx:;f cf]u6]sf] k|x/Lsf] tYofÍ 5 . @)^(÷&) df d'ns ' el/ !*$& j6f nfu"cf}ifwsf d'2f rn]sf]df of] If]qdf ((% j6f lyP . @)^*÷^( df klg d'ns ' el/df o;sf !&!% d'2f rn]sf]df of] If]qdf (%^ j6f b]lvG5 -x]= 6]an_ . df]/ª, wg'iff / ¿kGb]xLdf vl6P/ clxn] sf7df8f}+ lhNnf k|x/L sfof{no cfPsf k|x/L gfoj pk/LIfs pdfk|;fb rt'j]{bL t/fO{– dw]zdf cfk/flws ultljlw a9\gd' f :yfgLo /fhgLlts g]tT[ j lhDd]jf/ /x]sf] atfpF5g\ . :yfgLo g]tfx¿df JolQmut :jfy{sf sf/0f

;nf{xL

/f}tx6

af/f

cfk/flws lu/f]xnfO{ k|ToIf / ck|ToIf ;+/If0f ug]{ k|j[lQ a9\b} uPsf] atfpFb} rt'j{]bL eG5g\, æef/t;Fusf] v'nf ;Ldfsf sf/0f ;:tf]df ;fgf xltof/ / lj:kmf]6s kbfy{ kfOg', ck/fw u/]/ ;lhn} ;Ldfkfl/ ;'/lIft x'g ;Sg' / ef8fdf ;"6/x¿ kfpg' t/fO{df ck/fw a9\gs ' f c¿ sf/0f x'g\ .Æ k| x /L k| j Qmf gj/fh l;njfn ;+ljwfg;efsf] cfpFbf] lgjf{rg cl3 t/fO{df cfk/flws ultljlw c¿ a9\g ;Sg]df k|x/L k|zf;g ;r]t /x]sf] atfpF5g\ . ;f] If]qdf /fhgLlts ;+/If0fn] ck/fw a9fPsf] x'g;Sg] :jLsfb{} l;njfn eG5g\, æToxL eP/ k|x/L clxn] ;fgf 36gfnfO{ klg ;"Id ¿kdf lgofNb} To;n] ljs/fn ¿k gn]cf];\ eg]/ ;ts{ 5 .Æ pgL ;dfhsf ;a} kIf lhDd]jf/ x'bF f dfq ck/fw lgoGq0f x'g;Sg] atfpF5g\ .

;fgf xltof/sf] 6fpsf]bv ' fO

ut b'O{ ;ftfdf k|x/Ln] l;/xf / ;Kt/Ldf k]:tf]n ;lxt ;ft hgfnfO{ kqmfp u/]sf] 5 . @ h]7;Dd xltof/ a'‰fpg lbPsf] clN6d]6d gdfGg]x¿af6 k|x/Ln] tL xltof/ kqmfp u/]sf] xf] . ;f] cjlwdf l;/xf /

k;f{

gjnk/f;L

?kGb]xL

;Kt/Ldf s;}n] xltof/ a'‰fPsf lyPgg\ . ;Kt/Lsf 8LP;kL Zofdl;+x rf}w/L eg] k|x/L ;lqmo ePsfn] ;fgf xltof/x¿ kqmfp kg{ yfn]sf] atfpF5g\ . u[x dGqfnon] u}/sfg"gL xltof/ a'‰fpg lbPsf] clGtd clN6d]6d @ h]7;Dd d'ns ' el/df ^ xhf/ &!# yfg aGb"s / ;fgf xltof/ k|x/Ldf cfOk'us ] f lyP . h;dWo] &@) aGb"s k|x/L sf/afxLdf ;dfltPsf lyP eg] eutl;+x ;d"xsf] hgtflGqs dw]z d'lQm kf6L{n] !@& yfg xltof/ a'‰fPsf] lyof] . xltof/sf] huhuL /x]sf] t/fO{÷dw]zsf slknj:t', ¿kGb]xL / gjnk/f;Lb]lv l;/xf, ;Kt/L, ;'g;/L;Dd u[x dGqfnosf] ;f] cleofg k"0f{ ¿kdf lgik|efjL b]lvPsf] lyof] . k|x/Lsf cg';f/ l;/xf / ;Kt/Ldf xltof/ g} ;+sng ePg eg] ¿kGb]xLdf # yfg, gjnk/f;Ldf @* yfg / slknj:t'df #^ yfg xltof/ k|x/Lsf]df cfOk'Uof] . hals, gjnk/f;L, ¿kGb]xL / slknj:t'df dfcf]jfbL ;z:q åGådf ;/sf/n] k|ltsf/ ;d"xnfO{ &)) xltof/ afF8s ] f] lyof] . /fli6«o dfgjclwsf/ cfof]usf] If]qLo sfof{no, a'6jnsf cg';f/ Tof] j]nf gjnk/f;Lsf !! uflj;df dfq} @#& yfg xltof/ afFl8Psf] b]lvG5 . 

slknj:t'

%)

#&

@%

#$

!$

@!

@$

%

!%

(

$

#

&

@

&!

$%

(^

&#$

%$

%()

*^

@))

!@#

!^*

!@^

#@^

$)#

!@*

cfj @)^&÷^* b]lv @)^(÷&) ;Dd t/fO{sf lhNnfdf ePsf cfk/flws 36gf

;|ft] M g]kfn k|x/L

@# ebf} @)&) ¦ lxdfn 25


cfj/0f

cfkm\g} w/fkdf

dfcf]jfbL

/fi6«klt 8f= /fdj/0f ofbjnfO{ uf]nd]r ;Dd]ngsf nflu ;xhLs/0f ul/lbg 1fkgkq a'‰ffPsf] ef]lnkN6 !$ ebf} @)&) df g]skf–dfcf]jfbL lgs6 …hg:jo+;]js Ao"/f]Ú n] /fhwfgLdf u/]sf] k|bz{g .

26 lxdfn ¦ @# ebf} @)&)


^

df]xg j}B g]t[Tjsf] g]skf–dfcf]jfbL cfkm}+n] lnPsf] lj/f]wfef;k"0f{ nfOg / lg0f{osf] w/fkdf kb}{ uPsf] 5 . /fd]Zj/

af]x/f

ljqmd /fO{

ebf}df rf/bnLo pRr:t/Lo ;ldlt / df]xg j}B g]t[Tjsf] g]skf—dfcf]jfbL ;lxt ## bnLo df]rf{aLrsf] jftf{n] …uf]nd]r ;Dd]ngaf6 /fhgLlts lgsf; vf]Hg]Ú ;}4flGts ;xdlt ub{} b'O{ lbgdf To;sf] ljlw / k|lqmof 6'u+ f] nufpg] lg0f{o u¥of] . t/, b'O{ lbgkl5 * ebf}df cgf}krfl/s jftf{ z'¿ x'gf;fy j}B g]tT[ jsf] df]rf{n] $ d+;L/sf] ;+ljwfg;ef lgjf{rg, k|wfg GofofwLz g]tT[ jsf] r'gfjL ;/sf/, ;+ljwfgsf cGtj{:t' nufot ljifo …uf]nd]rÚ af6 6'u+ f] nufpg'kg]{ kfFra'bF ] c8fg /fv]kl5 rf/bnLo ;ldlt …uf]nd]r ;Dd]ngÚ klg g:jLsfg{] lg0f{odf k'Uof] . j}B df]rf{n] $ d+;L/sf] lgjf{rg / k|wfg GofofwLz g]tT[ jsf] r'gfjL ;/sf/ :jLsf/ ug]{ ;+s]t b]v]/ uf]nd]rdf tof/ ePsf] pRr:t/Lo ;ldlt * ebf}sf] cgf}krfl/s jftf{df j}Baf6 r'gfjL ;/sf/ / lgjf{rgk|lt k|lta4tf gcfPkl5 lalRsPsf] lyof] . lgjf{rg / r'gfjL ;/sf/af/] j}B dfcf]jfbLaf6 k|lta4tf cfPsf] eP $ d+;L/sf] lgjf{rg ;fg{] dgl:yltdf ;ldltsf ;b:ox¿ /x]sf] atfOG5 . * ebf}sf] jftf{df df]rf{n] lgjf{rg ldlt, ;/sf/ / ;+ljwfgsf] cGtj{:t'eGbf …uf]nd]r ;efÚ nfO{ clwsf/;DkGg lgsfo agfpg'kg]{ c8fg /fVg' ;ldltsf ;b:ox¿ uf]nd]rk|lt gsf/fTds aGg'sf] csf{] sf/0f /Xof] . To;kl5 pgLx¿ …j}B dfcf]jfbL lgjf{rgdf gcfpg]Ú eGb} $ d+;L/s} lgjf{rgdf xf]ldg] lgisif{df k'u] . 8]9 dxLgfb]lvsf] jftf{– 5nkmnsf] >[v + nf layf]lng'df ;a} ljifonfO{ uf]nd]rdf n}hfg] dfcf]jfbLsf] c8fg sf/s /x]sf] atfpF5g\, jftf{df ;xefuL Pdfn]sf Ps g]tf . pgL j}B dfcf]jfbL d'n'snfO{ lgsf; lbgeGbf uf]nrSs/df kmF;fpg nfu]sf] b]lvPsf]n] jftf{df gcndlng] lg0f{o lnOPsf] klg atfpF5g\ . cfufdL lgjf{rgdf dfcf]jfbLnfO{ lgjf{rg aflx/ /fVbf dt ljefhg x'gaf6 hf]lug] ljZn]if0fdf Pdfcf]jfbL /x] klg g]kfnL sf+u;]| , g]skf Pdfn]n] dfcf]jfbLnfO{ lgjf{rgdf Nofpg tLg dxLgfb]lv k|of; u/]sf lyP . ;+ljwfg;ef lgjf{rgdf dfcf]jfbLnfO{ aflx/ /fVbf /fd|f] ;Gb]z ghfg], ;+ljwfg;efsf] j}wtfdfly k|Zg p7\g] / To;n] ;+qmd0fdf /x]sf] d'ns ' nfO{ lxt gug{] 7fg]/ tL bnn] of] k|of; u/]sf lyP . lgjf{rgn] cfˆgf] l:ylt sdhf]/ kfg{] dfcf]jfbLsf] eo x6fpg p;;Fu k|ToIftkm{ tfnd]n u/]/ lglZrt ;L6df lhtfpg] jrg klg sf+u|];–Pdfn]n] lbPsf lyP . jftf{df ;xefuL g]kfnL sf+u;]| sf s]Gb|Lo ;b:o ldg]Gb| l/hfn eG5g\, ælgjf{rgdf ;xof]u ug{ xfdL tof/ eP klg dfcf]jfbLsf] ;}4flGts–/fhgLlts nfOg k|dv ' ;d:of ag]kl5 ;+ljwfg;efaf6

;+ljwfg gagfpg] ;}4flGts ljrngnfO{ ;xof]u k'¥ofpg xfdL tof/ ePgf}+ .Æ

cfˆg} e'd/Ldf

!%–!( c;f/df kf]v/fdf ;DkGg s]Gb|Lo ;ldltsf] lj:tfl/t a}7sn] u/]sf] …kf6L{sf] ;Dk"0f{ zlQm nufP/ lgjf{rg layf]Ng]Ú lg0f{odf dfcf]jfbL clxn] klg cl8u 5 . ut df3df ePsf] kf6L{sf] dxflwj]zg / kf]v/f a}7ssf] …hgljb|fx] af6 ;QfsAhfÚ ug{] ;}4flGts–/fhgLlts nfOg klg dfcf]jfbLn] km]/s ] f] 5}g . t/, kf]v/f a}7saf6 kms]k{ l5 g]tT[ jn] g} …uf]nd]r ;Dd]ngaf6 lgsf; vf]HgÚ jftf{ k|lqmofdf ;fd]n x'g] klg lg0f{o ub{} zLif{ g]tfx¿sf] jftf{ 6f]nL u7g u/]sf]n] pRr:t/Lo ;ldlt pm;Fu jftf{df ;xefuL ePsf] lyof] . kf]v/f a}7ssf] b'O{ cy{ nfUg] lg0f{o …6\oflS6;Ú /x]sf] kl5Nnf] jftf{ k|s/0fn] b]vfPsf] 5 . t/, dfcf]jfbL uf]nd]r cl3 a9fpg lg0ff{os 9+un] nfUg'df ;+ljwfg;efsf] lgjf{rg pkof]u ub{} cl3 a9\gk' g{] dt kf6L{df alnof] x'g' csf{] sf/0f lyof] . dxflwj]zgn] …hgljb|fx] Ú ug{] lg0f{o u/]kl5 s]Gb|Lo ;b:ox¿ s[i0fWjh v8\sf, /]vf zdf{ / s'df/ bfxfn Pdfcf]jfbLdf kmls{Psf / kl5Nnf] ;do c¿ sfo{stf{n] klg pgLx¿s} af6f] k5\ofpg] qmd a9]sfn] cfˆgf] s]xL dfu ;Daf]wg x'bF f lgjf{rgdf efu lng'kg{] dt dfcf]jfbLdf anzfnL x'bF } lyP . t/, dfcf]jfbLsf kf]ln6Ao"/f] ;b:o v8\saxfb'/ ljZjsdf{ kf]v/f a}7ssf] lg0f{o cg';f/ g} jftf{af6 cu|ufdL /fhgLlts lgsf; vf]Hg kxn ul/Psf] bfaL u5{g\ . t/, dfcf]jfbLn] uf]nd]r ;Dd]ngsf] dfunfO{ g]tf–sfo{stf{df ljsf; x'bF } u/]sf] c;Gt'li6af6 aFRg] / $ d+;L/sf] lgjf{rgnfO{ k/ ;fg{] of]hgfdf pkof]u ug{ vf]hs ] f] b]lvof] . lgjf{rg ldlt k/ ws]Ng ;Sbf dfcf]jfbLn] grfxFbf lgjf{rg x'bF g} eGg] wf/0ff d'ns ' df ljsf; x'g] / To;n] cfkm"nfO{ alnof] zlQm ;fljt ug{] p;sf] p2]Zo /x]sf] klg b]lvG5 . To;/L d'ns ' nfO{ cGof]ndf km;fpg ;Sbf c¿ /fhgLlts zlQm tTsfnLg ljb|fx] L dfcf]jfbL;Fu !@ a'Fb] ;d‰bf/L u/] h:t} cfkm";Fu klg s'g} k|sf/sf] ;D‰f}tf ug{ afWo x'g] p;sf] /0fgLlt b]lvG5 . dfcf]jfbLsf ;lrj g]qljqmd rGbn] …gofF !@ a'Fb] ;d‰bf/L cfjZos /x]sf]Ú atfpg'n] Tof] k'li6 klg x'G5 . t/, * ebf}sf] jftf{ layf]lnPkl5 p;sf ;a} …6\oflS6;Ú tTsfnsf nflu ljkmn ePsf 5g\ . hgljb|f+ x] ug{] kIfsf rGb ;lxt j}B dfcf]jfbLsf ;a} g]tfx¿ pRr:t/Lo /fhgLlts ;ldltsf] a}7sdf g]tfx¿n] …jftf{sf] cf}lrTo ;lsPsf]Ú eg]kl5 ls+st{Joljd"9 b]lvg'sf] @# ebf} @)&) ¦ lxdfn 27


cl3cl3 k~r, kl5kl5 dfcf]jfbLM !# ebf}df k"j{k|wfgdGqL dl/rdfg l;+x >]i7sf] >4f~hnL ;efdf k~rfotsfnLg u[xdGqL lg/Ghg yfkf, g]skf–dfcf]jfbLsf cWoIf df]xg j}B, k"j{k|wfgdGqLåo nf]s]Gb|axfb'/ rGb / ;"o{axfb'/ yfkf, /fk|kf g]kfnsf cWoIf sdn yfkf / pk/fi6«klt k/dfgGb ‰ff -afofFaf6 qmdzM_ .

sf/0f ToxL x'gk' 5{ . pRr:t/Lo ;ldltsf] Tof] lg0f{okl5 j}B ;lxt dfcf]jfbLsf g]tfx¿ jftf{ cl3 a9fpg /fi6«klt 8f= /fdj/0f ofbjnfO{ u'xfg{ k'Ug'n] klg c¿ ;+st] ub{g{} . j}B dfcf]jfbLsf dxf;lrj /fdaxfb'/ yfkfn] kf6L{ lgjf{rgdf guP klg ;LkL uh'/n] sf] g]tT[ jdf df]rf{n] lgjf{rgdf efu lng'kg{] wf/0ff kf6L{sf] a}7sdf /fv]sf lyP . h;sf] kIfdf b]j u'?ª, kDkmf e'iffn nufotsf g]tfx¿ /x]sf] atfOG5 . t/, k"jn{ 8fs"x¿sf] 7"nf] k+lQm / ;+u7gdf ks8 ePsf rGb To;df ;sf/fTds gePsf]n] yfkfsf] k|of; cl3 a9\g ;s]g . dfcf]jfbLsf] km/s dt * ebf}sf] jftf{ layf]lngf;fy j}Bn] …lg0f{odf k'glj{rf/ ug{Ú pRr:t/Lo ;ldltnfO{ cfXjfg ug'n{ ] klg b]vfpF5 . Pdfn] kf]ln6Ao"/f] ;b:o k|bLk 1jfnL dfcf]jfbL cfˆg} lg0f{odf kmF;]/ cGof]nsf] lzsf/ ag]sf] atfpF5g\ . ædfcf]jfbLsf Psy/L g]tfx¿df lgjf{rg alxisf/ ubf{ cjufndf 28 lxdfn ¦ @# ebf} @)&)

kg{] / kf6L{ hf]ufpg g;lsg] lrGtf b]lvG5 eg] ;+:yfut ¿kd} lgjf{rg alxisf/sf] lg0f{o u/]sfn] To;nfO{ qm; ug{ g;Sbf s]xLn] kmF;s ] f] dx;"; u/]sf] klg b]lvG5Æ 1jfnL eG5g\ . pRr:t/Lo /fhgLlts ;ldlt;Fusf] jftf{ layf]lnPkl5 dfcf]jfbLsf] cGof]n c¿ a9]sf] b]lvG5 . To;}n] p;n] aGb ;lxtsf sfo{qmd 3f]if0ff ub{}{ …uf]nd]r ;Dd]ngÚ sf nflu ;xhstf{ alglbg /fi6«kltnfO{ u'xf/]sf] 5 . dfcf]jfbLsf Ps hgf s]Gb|Lo ;b:o cfˆgf] kf6L{ clxn] lgjf{rgdf hfg g;Sg] / cfGbf]ng klg ug{ g;Sg] cGof]ndf k/]sf] :jLsf5{g\ . pgL eG5g\, æxfdLn] oyfl:yltsf] lgjf{rgdf dfq ghfg] eg] klg g]tfx¿n] lgjf{rg lj/f]wL gePsf] :yflkt ug{ ;Sg'ePg eg] b]zJofkL cfGbf]ng u/]/ pRr:t/Lo ;ldltnfO{ uf]nd]rdf cfpg afWo kfg{ klg ;lsPg .Æ kf6L{df cGof]n b]lvPkl5 Pdfcf]jfbL;Fu Pstf ug{k' g{] cfjfh dfcf]jfbLsf s]xL g]tfn] ;fj{hlgs ¿kd} p7fpg yfn]sf 5g\ .

kf]ln6Ao"/f] ;b:o v8\saxfb'/ ljZjsdf{ To:tf] cfjfh p7]sf] :jLsfb{} eG5g\, æt/, s]xL dfG5]sf] To:tf] OR5f eP klg kf6L{df s;}af6 cflwsfl/s ¿kdf To:tf] wf/0ff gcfPsfn] cnlUu+bfsf] d'2fdf xfdL cl8u 5f}+ eGg] afx]s c¿ cy{ lgl:s+bg} .Æ

;+s6sf] k|tLIff

…j}B dfcf]jfbL;Fu ;s] ldNg], g;s] lgNg]Ú /0fgLlt lnPsf Pdfcf]jfbL cWoIf k'iksdn bfxfnsf nflu dfcf]jfbLdf ljsf; ePsf] kl/l:ylt cj;/ aGg ;Sg] b]lvG5 . h;nfO{ …Sof;Ú ug{ pgn] …kf6L{ PstfÚsf] sf8{ klg ˆofFss ] f 5g\ . ljefhg, 3ft–cGt3f{t, c;Gt'li6 / u'6aGbLnfO{ sf/0f b]vfpFb} Pdfcf]jfbLsf] hf/L s]Gb|Lo ;ldlt a}7sdf lgjf{rgaf/] ;sf/fTds …la|lkmªÚ gePsfn] bfxfn lrlGtt 5g\ . t/, lgjf{rgdf k|lta4tf hgfPsfn] pgL;Fu kl5 x6\g] ljsNk b]lv+bg} . dfcf]jfbL;Fu Pstf


cgnfOgva/

jf p;sf g]tf÷sfo{stf{ tfGg' lgjf{rgdf ;sf/fTds gtLhf Nofpg] Pp6f ljsNk x' g ;Sg] bfxfnn] a' ‰ ] s f 5g\ . pm;F u Pstf x'g] cj:yfdf lgjf{rgsf] ldlt ;fg{ Pdfcf]jfbL tof/ b]lvg'sf] sf/0f ToxL xf] . ptf, j}B dfcf]jfbLn] oltj]n} …/fi6«jfbL zlQmaLr PstfÚ sf gfddf k"j{b/afl/of / k~rx¿;Fu lxdlrd a9fPsf] 5 . t/ k"jb{ /afl/of / afXo zlQmn] p;}nfO{ :jfy{kl" t{sf] c:q agfpg] vt/f a9]sf] b]lvG5 . j}B dfcf]jfbL g]tT[ jsf] df]rf{af6 aflxl/Psf g]skf -dfcf]jfbL_ sf cWoIf dft[sf ofbj slxn] jftf{sf] gfd} ;'Gg grfxg], slxn] jftf{sf] jsfnt ug]{ / slxn] k"j/{ fhfjfbLx¿;Fu df]rf{ agfpg] lj/f]wfef;k"0f{ lg0f{o dfcf]jfbLn] ug{] u/]sf] atfpF5g\ . æslxn] rsf]{ / slxn] g/d aGg] u/]sfn] pxfFx¿sf] rfxgf s] xf] eGg] a'´g g;lsg] ePsf] 5Æ, ofbj eG5g\ . o:tf] ps';d's';df lklN;Psf g]tf– sfo{stf{ Pdfcf]jfbLtkm{ cfslif{t gxf]nfg\

eGg ;lsGg . lgjf{rg layf]Ng] lg0f{on] kf6L{leq} c;Gt'i6x¿sf] 7"nf] k+lQm tof/ ePsfn] Tof] k+lQm Pdfcf]jfbLd} gkms{nf eGg ;lsGg . To;f] x'Fbf kf6L{ ;+u7gdf 7"nf] klx/f] hfg] / p;sf] eljiosf] /fhgLlts ;Defjgf v'lDrg ;S5 . jftf{ k|lqmofnfO{ ;do u'hfg]{ /0fgLltsf ¿kdf dfq pkof]u ug{ vf]h]/ tTsfnsf lglDt jftf{sf] af6f] aGb u/]sf] j}B dfcf]jfbL;fd' ;+u7gdf hfg ;Sg] klx/f] /f]Sg] ljsNk klg lgjf{rg afx]s c¿ b]lvGg . lsgeg], sf+u;]| –Pdfn] nufotsf bnx¿n] klg ca p;nfO{ z+sfsf] nfe lbg] ;Defjgf sd 5 . OdfGbf/Lk"js { lgjf{rgdf cfpg rfx]sf] xf] eg] nrs x'g tof/ /x]sf] atfpFb} sf+u;]| s]Gb|Lo ;b:o l/hfn eG5g\, æcNdNofpg] dfq xf] eg] jftf{sf] cf}lrTo gePsfn] ca pxfFx¿ lgjf{rgdf hfg] ljZjf; gx'Fbf;Dd jftf{sf gfddf cndn u/]/ lgjf{rgnfO{ kl5 ws]Ng ;lsGg .Æ j}B dfcf]jfbL clxn] cfkm" a]u/sf] lgjf{rg

x'g g;Sg] / cGo bnx¿ cfkm";uF jftf{df cfpg] cfsngdf 5 . kf]ln6Ao"/f] ;b:o v8\saxfb'/ ljZjsdf{ cfkm"x¿ ;+ljwfg;efaf6 ;+ljwfg agfpg] kIfdf geP klg To;df 5nkmn ug{ v'nf /x]sf], /fhgLlts ;xdltaf6 To;sf] dfu{lrq to ug{ tof/ /x]sf] / cfkm"au] / $ d+;L/sf] lgjf{rg gx'g] ePsfn] pRr:t/Lo /fhgLlts ;ldltsf bnx¿ cfkm";uF jftf{df a:g] bfaL u5{g\ . t/ /fli6«o tyf cGt/f{li6«o dfxf]n lgjf{rgs} kIfdf /x]sfn] j}B dfcf]jfbLn] grfxFbd} f lgjf{rg /f]lsg] jf layf]lng] ;Defjgf b]lvGg . $ d+;L/sf] lgjf{rg gx'bF f d'ns ' leqsf] l:ylt j}B dfcf]jfbLn] ;f]re] Gbf pN6f] eP/ blIf0fkGyL zlQmx¿sf] lgoGq0fdf k'Ug ;Sg] vt/f klg 5 . g]kfnsf] e"/fhgLlts cj:yf / ljb]z dfldnfsf hfgsf/ /fhg e§/fO{ eG5g\, æTo:tf zlQmx¿sf] xftdf k'Ubf g]kfndf l:y/tf x'g] eof] eg] afXo zlQms]Gb|x¿n] xfd|f] nf]stGq / l;:6dnfO{ x]g{] 5}gg\ .Æ  @# ebf} @)&) ¦ lxdfn 29


8f= /fdj/0f ofbj /fi6«klt c8fgM j}B dfcf]jfbLsf] ;xeflutfdf $ d+;L/d} lgjf{rg u/fpg] . tf]lsPsf] ldltdf lgjf{rg gx'Fbf lgjf{rg x'g ufx|f] kg{] . sf+u|]; / Pdfn]n] s]xL ;L6 5f]8]/ eP klg dfcf]jfbLnfO{ lgjf{rgdf Nofpg' pko'Qm x'g] . a'‰ffOM dfcf]jfbLnfO{ lgjf{rgdf NofpFbf blIf0fkGyLx¿sf] a9\bf] …:k];Ún] u0ftGqdfly nfUg ;Sg] sfnf] afbn x6\g] ljZjf; .

k'iksdn bfxfn cWoIf, Pg]skf dfcf]jfbL

‰fngfy vgfn cWoIf, g]skf Pdfn]

c8fgM j}B dfcf]jfbLnfO{ aflx/ /fv]/ $ d+;L/d} lgjf{rg ug'{kg]{ . j}B;Fu kf6L{ Pstf jf df]rf{aGbL x'g] ;+efjgf a9] r'gfj ;fg'{kg]{ . a'‰ffOM l5d]sL d'n'sdf ljZj;gLotf a9\g] / j}B dfcf]jfbL r'gfj gcfpFbf kf6L{ ljefhgsf] Iflt sd x'g] . pm;Fu Pstf jf df]rf{aGbL x'Fbf kf6L{ km"6n] ef]6Aofª\sdf kf/]sf] Iflt el/g] . ljutsf sdhf]/Laf6 ef]6Aofª\sdf b]lvPsf] g}/fZotfnfO{ klg ;dfKt kfg{ ;lsg] .

c8fgM $ d+;L/d} lgjf{rg x'g'kg]{ . j}B dfcf]jfbL lgjf{rgdf cfpFbf /fd|f] . gcfP klg lgjf{rg ;fg{ gx'g] . a'‰ffOM j}B dfcf]jfbL ;lxtsf] lgjf{rg x'Fbf dfcf]jfbL ef]6Aofª\s ljeflht x'g] x'Fbf Pdfn]nfO{ kmfObf x'g] ljZjf; . j}B dfcf]jfbL lgjf{rgdf gcfpFbf klg dfcf]jfbL ljefhgn] jfd ef]6Aofª\s Pdfn]lt/ cfslif{t eP/ kmfObf x'g] cfsng .

;'zLn sf]O/fnf ;efklt, g]kfnL sf+u|]; c8fgM ;s];Dd j}B dfcf]jfbLnfO{ ;xefuL u/fP/ $ d+;L/d} lgjf{rg ug'{kg]{ . j}B dfcf]jfbL gcfpFbf klg tf]lsPsf] ldltd} lgjf{rg x'g'kg]{ . a'‰ffOM j}B dfcf]jfbL r'gfjdf cfpFbf Pg]skf dfcf]jfbLsf] ef]6Aofª\s lau|g] ePsfn] sf+u|];nfO{ kmfObf x'g] ck]Iff . j}B dfcf]jfbL lgjf{rgdf gcfpFbf klg sf+u|]; g} PsgDa/ x'g]df ljZj:t . lgjf{rgkl5 k|wfgdGqL aGg]df cfzfjfbL .

r'gfj– $ d+;L/ @)&), c

/fdrGb| kf}8]n pk;efklt, g]kfnL sf+u|]; c8fgM j}B dfcf]jfbL cfpg] eP lgjf{rg ;fg{] . pm gcfpg] lglZrt eP $ d+;L/d} lgjf{rg ug{] . a'‰ffOM j}B dfcf]jfbL lgjf{rgdf cfpFbf Pdfcf]jfbLsf] ef]6Aofª\sdf wfFhf k/]/ sf+u|];nfO{ kmfObf x'g] ljZjf; . 30 lxdfn ¦ @# ebf} @)&)

s]kL cf]nL g]tf, g]skf Pdfn]

g]qljqmd rGb ;lrj, g]skf–dfcf]jfbL

c8fgM $ d+;L/d} lgjf{rg x'g'kg]{ . j}B cfP /fd|f], gcfP klg lgjf{rg ;fg{ gx'g] . a'‰ffOM kf6L{leq cfkm" alnof] /x]sfn] $ d+;L/d} lgjf{rg x'Fbf kmfObf x'g] ljZjf; . j}B dfcf]jfbL lgjf{rgdf cfP ‰fg} /fd|f] x'g] d"Nof+sg .

c8fgM uf]nd]r a}7sljgf csf{] ldltsf] lgjf{rgdf klg efu glng] . a'‰ffOM lgjf{rg ;DaGwL d'2f tGsfpFb} kf6L{df zlQm ;'b[9 ug{] of]hgf . …uf]nd]rÚ nfO{ cGtl/d ;+;b\ h:t} agfP/ …;xdtLo /fhgLltÚ eGb} s]Gb|Lo ;Qfdf xfjL x'g ;lsg] ljZjf; .

ljho uR5bf/, ;+of]hs, ;+o'Qm nf]stflGqs dw]zL df]rf{ c8fgM j}B dfcf]jfbL cfP jf gcfP klg $ d+;L/d} lgjf{rg x'g'kg{] . a'‰ffOM ;Qfdf nfdf] ;do a:bfsf] /fk / tfkaf6 kmfObf x'g] ck]Iff . ;Qfdf Pdfcf]jfbL;Fusf] nfdf] ;xsfo{af6 klg kmfObf x'g] cfzf .


df]xg j}B cWoIf, g]skf–dfcf]jfbL c8fgM $ d+;L/sf] lgjf{rg ;fg'{kg]{ . lgjf{rgcl3 g} uf]nd]r a}7saf6 efjL ;+ljwfgsf cGtj{:t' 6'+uf] nufpg'kg]{ . a'‰ffOM $ d+;L/sf] lgjf{rg ;fbf{ /fhgLlts ljho x'g] / lgjf{rgdf kf6L{sf] …:k];Ú a9\g] ljZjf; . …:k];Ú a9] Pdfcf]jfbL;Fu Pstf ubf{ jf 5'§} /xFbf klg xft dfly kg]{ ljZn]if0f . uf]nd]raf6 ;+ljwfgsf cGtj{:t' 6'+ª\Uofpg] eGb} ;do nDAofpbf ;+u7g ;'b[9 x'g] ck]Iff .

dfwjs'df/ g]kfn jl/i7 g]tf, g]skf Pdfn]

afa'/fd e§/fO{, jl/i7 g]tf, Pg]skf dfcf]jfbL

c8fgM j}B dfcf]jfbLn] csf{] ldltdf efu lng] k|lta4tf hgfP lgjf{rg ;fg{] . t/, csf{] ldltdf klg pm gcfpg] eP $ d+;L/d} lgjf{rg ug{'kg{] . a'‰ffOM j}B dfcf]jfbL ;lxtsf] lgjf{rg x'Fbf Pdfcf]jfbLdfly /fhgLlts ljho x'g] ljZjf; . dfcf]jfbL ef]6Aofª\snfO{ ljefhg ug{ ;Sbf dw]zdf Pdfcf]jfbLsf] k|j]z /f]Sg ;lsg] cfsng . j}B kIf gcfP klg $ d+;L/d} lgjf{rg x'Fbf hgk|ltlglwljxLgtf cGTo x'g] ljZjf; .

c8fgM j}B dfcf]jfbLsf nflu lgjf{rg ;fg{'kg{] . a'‰ffOM $ d+;L/sf] lgjf{rg ;fg{ ;Sbf cfkm" k|wfgdGqL x'Fbf lgjf{rg ug{ g;s]sf] bf]ifaf6 d'lQm ldNg] ljZjf; . csf{] ldltsf] lgjf{rg;Dddf cfkm\gf] cu|;/tfdf j}B dfcf]jfbL;Fu kf6L{ PsLs/0f jf df]rf{aGbL u/]/ kf6L{df alnof] aGg] of]hgf .

z]/axfb'/ b]pjf jl/i7 g]tf, g]kfnL sf+u|]; c8fgM j}B dfcf]jfbLsf nflu lgjf{rg ;fg{'kg{] . a'‰ffOM j}B dfcf]jfbLnfO{ lgjf{rgdf Nofpg] eGbf cfkm" ;xdltsf] kIfdf /x]sf] b]lvg] ck]Iff . Tof] ;Gb]zn] csf{] ldltsf] lgjf{rgdf Pdfcf]jfbLnfO{ 3f6f / sf+u|];nfO{ kmfObf x'g] cfsng .

cf–cfkm\g} c8fg / a'‰ffO pk]Gb| ofbj, cWoIf dw]zL hgclwsf/ kmf]/d, g]kfn c8fgM $ d+;L/d} lgjf{rg x'g'kg{] . j}B dfcf]jfbL cfpFbf /fd|f], gcfpFbf klg lgjf{rg ;fg{ gx'g] . a'‰ffOM rf/bnLo /fhgLlts ;ldlt;Fusf] jftf{af6 ;+ljwfg;efsf] ;L6 a9fpg ;s]sf] ljifonfO{ r'gfjL gf/f agfpg / ;Qfdf /x]sf c¿ dw]zL bnsf] cnf]slk|otfaf6 kmfObf lng ;lsg] ck]Iff .

dxGy 7fs'/ cWoIf, tdnf]kf

czf]s /fO{, cWoIf, ;+3Lo ;dfhjfbL kf6L{, g]kfn

c8fgM $ d+;L/d} lgjf{rg x'g'kg{] . a'‰ffOM tf]lsPsf] ldltd} lgjf{rg x'Fbf d'n'sdf /fhgLlts :yfloTj cfpg] ck]Iff . $ d+;L/sf] 3f]lift ldltd lgjf{rg x'Fbf blIf0f l5d]sLsf] /fo dfg]sf] b]lvg] ljZjf; . ;+3Lotf kIfw/sf df]rf{aGbLaf6 alnof] aGg] cfsng .

c8fgM $ d+;L/sf] lgjf{rg ;fg'{kg]{ . $ d+;L/d} ug]{ eP ;+ljwfg;ef ^)! ;b:oLo x'g'kg{]{ . a'‰ffOM tf]lsPsf] lgjf{rg ;fg{ ;Sbf /fhgLlts ljho x'g] ljZjf; . hftLo /fhgLlt k'gM rsf{pg ;lsg] ck]Iff .

sdn yfkf /fli6«o k|hftGq kf6L{, g]kfn c8fgM j}B dfcf]jfbLnfO{ ;s];Dd $ d+;L/sf] lgjf{rgdf Nofpg] . gcfP klg lgjf{rg ;fg{ gx'g] . a'‰ffOM ;+;b\jfbL / dfcf]jfbLaLrsf] !@ a'Fb] ;d‰fbf/L otf u'd]sf] cfkm\gf] /fhgLlts …:k];Ú a9fpg ;lsg] ljZjf; . ;Qflgs6 bnn] a9fPsf] hftLo åGån] c;Gt'i6 ag]sfsf] / lxGb"x?sf] dt a6'Ng] ck]Iff .

@# ebf} @)&) ¦ lxdfn 31


ljZn]if0f uf]nd]r

o;sf/0f

uf]ndfn

j}B dfcf]jfbL s'g} xfntdf lgjf{rgdf cfpFb}g eGg] k'iksdn bfxfnsf] bfaLnfO{ j}Bsf] egfOnfO{ eGbf a9L dxTj lbg] ef/tLo lgof]u / bnx¿sf] sf/0fn] uf]nd]rsf] k|lqmof cf/De gx'Fb} ;lsof] .

uf]

nd]r ;Dd]ngsf] k|lqmof, ljlw / dfkb08sf] kfFra'bF ] tof/Lkq ;lxt /fhgLlts ;ldlt;fd' k'us ] f] g]skf–dfcf]jfbLnfO{ …o"– 6g{Ú u/fP klg lgjf{rgsf] ljifodf ;'N6f] k|ult ePsf] 5}g . a?, dfcf]jfbLnfO{ a]jf:tf u/]/ lgjf{rg ug{ g;lsg] /fhgLlts kl/l:ylt ;3g aGb}5 . cflv/ lsg efFl8of] uf]nd]r < sf] x'g\ uf]nd]r efF8g\ ] k|dv ' cleoGtfx¿ <

cGt/f{li6«o zlQm

cfGtl/s /fhgLlt1x¿n] x}l;ot / cfTdan u'dfpFb} hfFbf cGt/f{li6«o zlQmx¿ xfjL x'g' :jfefljs} xf] . o;} klg sdhf]/ /fi6«sf] ;+qmd0fsfnLg /fhgLlts Joj:yfkg k"0f{ :jtGq /xg] ljZj kl/l:ylt clxn] sxL+ klg 5}g . g]kfnl:yt cGt/f{li6«o zlQms]Gb|x¿sf ultljlw eg] $ d+;L/sf] lgjf{rg k|lts"n b]lvPsf] 5}g . !@ a'bF ] ;xdltotf s'g} g s'g} 9+un] g]kfnsf] /fhgLlts k|lqmofdf ;lqmo /xFb} cfPsf] ef/t / cjnf]sg ul//x]sf cGo /fi6«x¿ uf]nd]r ;Dd]ngsf] eg] ljkIfdf 5g\ . g]kfnsf] /fhgLlts dfldnfdf cGt/f{li6«o ;d'bfon] d"ntM ef/tLo cfFvfn] 7DofPsf] af6f] klxNofO/x]sf] 5 . g]kfnsf] cfGtl/s /fhgLlts zlQm–;Gt'ngdf ef/t / rLgsf] t'ngfdf c¿ /fi6«sf] k|efj gu0o x'G5 . hxfF;Dd ef/t / rLgsf] s'/f 5, g]kfndf pgLx¿sf] rf;f]sf] rrf{ ubf{ ef/tLo rf;f] g} k|dv ' aGg hfG5 . uf]nd]rsf] sf/0faf6 3ls{b+ } hfg] lgjf{rg ldltk|lt ;z+lst ef/tn] uf]nd]r eg]s} r'gfj ;fg{] c:q xf] eGg]df ljZj:t ag]/ To;nfO{ cj?4 kfg{ /fhgLlts bnleq bafa a9fpFb} nUof] . j}B dfcf]jfbLnfO{ ef/tn] cfˆgf] lj/f]w afx]s c¿ s'g} /fhgLlts Ph]08f gePsf] zlQmsf] ¿kdf d"Nof+sg u/]sf] 5 . To;}n,] dfcf]jfbLs} sf/0faf6 lgjf{rg ;fg]{ t k/} hfcf];\ s'g} klg bnnfO{ To;af6 /f]Sg] /0fgLlt ef/tn] lnPsf] b]lvG5 . k|wfg GofofwLzsf] g]tT[ jdf 32 lxdfn ¦ @# ebf} @)&)

lgb{nLo ;/sf/ lgdf{0f u/]/ lgjf{rg u/fpg] /0fgLltsf/ ef/t g} lyof] . To;}n] cfˆg} kxndf ePsf] ljsf;qmdnfO{ etfe'Ë kfbf{ k'gM z'¿ x'g] …clgZroÚsf] ofqf /f]Sg] ef/tLo k|oTgsf] kl/0ffd lyof], uf]nd]r ;Dd]ngsf] cGTo . ;+qmd0fsfn;Fu} al9/x]sf] /fhgLlts w|j' Ls/0fsf sf/0f g]kfnL /fhgLltdf zlQm–;Gt'ngsf] l:y/ ljGb' vf]Hg cGt/f{li6«o zlQmnfO{ ufx|f] kl//x]sf] 5 . ef/tLo ;lqmotfdf ePsf] !@ a'bF ] ;xdltkl5 pu|–jfd / pu|–blIf0fkGyL u7aGwgn] abNg vf]Hg] /fhgLlts ;dLs/0fnfO{ lgoGq0fdf /fVg klg lgs} ufx|f] kl//x]sf] dflgG5 . To;sf/0f, Pdfcf]jfbLnfO{ cufl8 ;f/]/ ef/tn] kl5Nnf] k|k~r u/]sf] a'´g ufx|f] 5}g .

PsLs[t dfcf]jfbL

k6s–k6s kf6L{ PsLs/0fsf] k|:tfj lnP/ df]xg j}BsxfF k'u]sf k'iksdn bfxfn of] dfldnfdf c;kmn /x] . kf6L{ PsLs/0fsf] zt{afx]s cGo cj:yfdf j}B dfcf]jfbLnfO{ r'gfjeGbf aflx/ /fVg' bfxfnsf] k|i6 /0fgLlt xf] . t/, g]skf Pdfn] / g]kfnL sf+u;]| Pdfcf]jfbLsf] o:tf] rfxgf k"/f x'g glbg] /0fgLltdf /x] . dfcf]jfbLsf] dfuk|lt sf+u;]| / Pdfn]sf] ;fk]lIft nrstf To;}sf] kl/0ffd xf] . t/, aflx/L zlQmx¿n] lgjf{rgdf c8fg /fv]sfn] pgLx¿ j}Bsf dfuk|lt eGbf r'gfjk|lt a9L b[9 b]lvG5g\ . j}B dfcf]jfbLsf] cfufdL /0fgLltaf/] Pdfcf]jfbLsf] b[li6sf]0faf6 g} cfˆgf] wf/0ff agfO/x]sf cGt/f{li6«o zlQmx¿ sf+u;]| / Pdfn] nufotsf bnsf] sf/0fn] ;z+lst ag] . uf]nd]r sfof{Gjog eof] eg] ;doqmddf cfkm"dfly ;d:of ylkg] cg'dfg bfxfnn] u/]sf 5g\ . x]6f}8+ f dxflwj]zgkl5 ^ dxLgf;Dd kb ljefhg ug{ g;Sbf kf6L{df ;d:of rls{Psf] 5 . s]Gb|Lo ;ldlt afx]s ;a} kbsf] vf/]hLn] cfGtl/s ;Gt'ng lalu|Psf] 5 . Psflt/ afa'/fd e§/fO{sf] c;Gt'li6


d'df/fd vgfn ljefhg nuQ} j}B ;d"xn] gofF ;xdltsf] nflu uf]nd]r ;Dd]ngsf] ljsNk cl3 ;f/]sf] lyof] . /, ljefhgsf] cf}lrTo ;fljt ug{ …uf]nd]r dfkm{t gofF ;xdltÚ eGg] gf/f lbPsf] lyof] . t/, /fhgLlts kl/l:ylt dfcf]jfbLnfO{ x]//] , ;'g/] / s'//] a:g] vfnsf] lyPg . gofF ;+ljwfg;ef lgjf{rg, ;+ljwfg;efsf] k'g:yf{kgf h:tf ax;n] j}Bx¿sf] uf]nd]rnfO{ s'g} dxŒj lbPg . ;+ljwfg;ef lj36gkl5sf] ps';d's'; afa'/fdsf] alxud{g;Fu} u}/bnLo ;/sf/ ag]/ 6'l+ uof] . gofF lgjf{rgdf hfg] ePkl5 ;+ljwfg;ef k'g:yf{kgfsf] ax; klg ;lsof] . gofF lgjf{rgsf cg]s afwfaLr dfcf]jfbLsf] alxisf/ /fhgLlt s]Gb|Lo r'gf}tL ag]/ cfof] . lgjf{rg ldlt tf]lsgf;fy dfcf]jfbLn] ;zQm alxisf/sf] lg0f{o ubf{ s;}n] uDeL/tfk"js { glnP klg $ d+;+ L/ glhls+b} ubf{ p;sf] gLltn] k|efj kfg]{ kl/l:ylt ag]sf] 5 . p;sf] alxisf/ gLltnfO{ k|of]u u/]/ ljleGg zlQmx¿n] /fhgLlts nfe lng vf]hs ] f] 5gsx¿ aflSng yfn]sf 5g\ . To;n] j}B dfcf]jfbLnfO{ lgjf{rgdf Nofpg rfxg] / grfxg] zlQmx¿nfO{ yk w'j| Ls[t agfPsf] 5 . dfcf]jfbLleq lgjf{rgdf hfg] / ghfg] b'O{y/L dt /x] klg k|f/Deb]lv g} kf6L{sf] cflwsfl/s nfOg …oyfl:yltÚdf lgjf{rg alxisf/ ug]{ lyof] . j}B ;d"xsf] …oyfl:yltÚ eGgfn] ;+ljwfg;ef lj36gotf ljsl;t /fhgLlts 36gfqmd xf] . dfcf]jfbLn] kf]v/f !@ ebf} @)&) df ‰ffkfsf] latf{df]8df ;Dd]ngaf6 kf6L{sf] cflwsfl/s nfOgnfO{ c‰ s8f kf/]kl5 c¿ g]skf–dfcf]jfbLn] u/]sf] dfr{kf; . bnx¿ p;nfO{ ;xefuL gu/fO{ :jtGq, eo/lxt / lgikIf lgjf{rg x'g g;Sg] lgisif{df k'u] . o;} lg0f{osf] sf/0fn] ubf{ alxisf/k|lt s7f]/ 7flgPsf] dfcf]jfbL lgjf{rgk|lt nlrnf] aGb} cfO/x]sf] lyof] . r'lnPsf] 5 eg] csf{]lt/ kf6L{af6 h'g;'s} s'g} klg xfntdf lgjf{rgdf efu lng ;dodf aflxl/g ;Sg] ‰'08x¿ tof/ 5g\ . ;+ljwfg;ef lj36gkl5 gx'g] dt /fVb} cfPsf g]qljqmd rGbn] cGo bfxfnsf] lgjf{rgk|ltsf] b[9tfnfO{ …;]jf]6h] Ú ug{ ] f afa'/fd;Fu dfcf]jfbLsf g]qljqmd rGbsf] e]63f6 JolQmTjdf cfPsf] c;fwf/0f Ifo bnx¿n] uf]nd]rdf ;dy{g hgfpg] cfwf/ b]vs lyPgg\ . pgn] jftf{ å f/f cfˆgf s] x L dfux¿ klg aflSn+bf] 5 . / /fhgLltdf 36\bf] e"ldsfaf6 k"/f u/fpg ;lsof] eg] ;+ljwfg;ef lgjf{rgdf ;+ljwfg;ef lj36gkl5 JolQmTjdf cfPsf] ] f] ;fv efu lng'k5{ eGg] kf6L{sf jl/i7 g]tfx¿sf] c;fwf/0f Ifo / /fhgLltdf 36\bf] e"ldsfaf6 cflQPsf e§/fO{ u'ds dtnfO{ 7f8} c:jLsf/ u/]sf lyP . jftf{sf] cflQPsf e§/fO{ u'ds ] f] ;fv lkmtf{ ug]{ oTgdf lkmtf{ ug]{ oTgdf 5g\ . cjlw nlDa+b} hfFbf ;/sf/n] s]xL cfwf/e"t 5g\ . cfˆg} g]tT[ jdf bf];f| ] ;+ljwfg;ef lgjf{rg zt{x¿ dflglbof] eg] lgjf{rgdf hfg'kg]{ dt u/]/ tª\lu|gd] f 9'Ss /x]sf pgL ef/t / bfxfnn] klg alnof] aGb} lyof] . Tof] dt alnof] aGbf ;d]t ljsNk vf]h]kl5 ;+u7gleq j}BeGbf kf6L{leq rGbsf] nflu ;d:of pTkGg x'GYof] . To;}n] klxnf] k':tfsf] zlQmzfnL dflgPsf rGb;Fu ldn]/ lgjf{rg ;fg{] nfOgdf uP . kf6L{leq kbTofu k|s/0fkl5 bfxfn–e§/fO{ ;DaGw ‰g} lrl;Psf] g]tT[ j lgjf{rgk|lt nrsbf/ aGg] 5gs kfO;s]sf rGbn] uf]nd]rsf 5 . e§/fO{–rGb ;DaGwaf6 ‰l:sPsf bfxfnn] uf]nd]rsf] nflu kfFr zt{x¿nfO{ c‰ s8f kfg{ j}Bdfly bafa a9fP . j}B ;+u7gdf alnof] ks8 /x]sf rGbdf lge{/ 5g\ . o:tf] aFb' f lnP/ cfPsf j}B df]rf{nfO{ dfu k"/f ug{ g;lsg] eGb} ljbf ul/lbP . b'O{ lbg eP klg jftf{nfO{ nDAofpg] kIfdf /x]sf ;'zLn cj:yfdf pgL rGbsf] ;'‰fjeGbf aflx/ hfg ;Dej lyPg . ;a} ljjfbsf ljifox¿nfO{ uf]nd]r ;efaf6 6'U+ ofpg'kg]{ rGbsf] k|:tfj sf]O/fnfnfO{ klg pgn] j}B kIf s'g} xfntdf lgjf{rgdf cfpFbg} eGb} ljZj:t kf/] . ‰ngfy vgfn t o;} klg bfxfnsf bflxgf 5Fb} nfu" x'g] xf] eg] csf]{ ;+ljwfg;ef lgjf{rgsf] s'g} cy{ klg /xFbg} . lyP . o;/L w]/s } f] rfxgfnfO{ cfkm";uF hf]8/] bfxfnn] uf]nd]rnfO{ o;/L dfcf]jfbLleqsf] cGt/lj/f]w / kf6L{leq yk zlQmzfnL aGg rGbn] rfn]sf] rfnn] klg uf]nd]rnfO{ uf]ndfndf kfl/lbof] . ;dfKt} kfl/lbP . Uff]nd]rsf] syf ;lsPkl5 lgjf{rg ;fg]{ / Pdfcf]jfbL;Fu kf6L{ uf]nd]r elgP klg ;j{bnLo e]nfaf6 s]xL dfu k"/f ul/Psf] eP …km]; ;]leªÚ ePsf] 7fg]/ j}B ;d"x lgjf{rgdf cfpg] lyof] . PsLs/0f ug]]{ k|:tfj lnP/ rGb rLgsf] /fhgLlts ofqfdf lg:s]sf dfcf]jfbLleq lgjf{rg ljjflbt eP klg To;nfO{ sfo{gLltsf] ljifo 5g\ . lgjf{rg ;fg{ afa'/fd e§/fO{;uF ;xdlt u/]/ g} rGb rLglt/ nfu]sf x'g\ . ;+:yfut lg0f{oeGbf aflx/ ljleGg zlQms]Gb|x¿;Fu agfOPsf]n] kl/jt{g ug{ g;lsg] lyPg . c:jfefljs ;Dks{–;DaGw /fVb} lx+8s ] f rGbdfly kf6L{leq cfnf]rgf eg] a9\b} uPsf] 5 . lgjf{rg ;fg]{ / afa'/fd dfkm{t kf6L{ PsLs/0f g]skf–dfcf]jfbL j}B dfcf]jfbLsf] kf6L{ lg0f{o / To;n] pTkGg u/]sf] cGt/lj/f]w klg ug]]{ /0fgLlt cg'¿k pgn] uf]nd]rnfO{ uf]ndfn ug{ ;xfos e"ldsf ] f] rrf{ dfcf]jfbLdf JofKt 5 .  uf]nd]r efFl8g'sf] sf/0f /Xof] . ;+ljwfg;ef lj36g / Pdfcf]jfbL v]ns @# ebf} @)&) ¦ lxdfn 33


l6Kk0fL /fhgLlt

ldof]ljgfsf]

bfOF

lgjf{rg x'Fbf dfq ljgf ldof] bfOF eO/x]sf] jt{dfg kl/l:ylt kl/jt{g x'Fb} /fhgLlt ;sf/fTds lbzfdf cl3 a9\g ;S5 .

lx+

8]/ sxL+ gk'lug] / nIo klg ge]l6g] uGtJoxLg ofqf ag]sf] 5, g]kfnL /fhgLlt . lx+8fO hf/L /x] klg k'/fg} 7fpFdf, ;d'bs | f] aLrdf cfFwL cfpFbf hxfh lbzfxLg ag] h:tf] ePsf] 5, /fhgLlt . lbzf klxNofpg / ult a9fpg vf]h] klg ofqfsf] lbzf / ult p:t} /x] h:tf] . g]tT[ jljxLg ePsfn] g]kfnL /fhgLltsf] of] xfn ePsf] xf] . ut ;+ljwfg;ef lgjf{rgdf ;a}eGbf 7"nf] bn ag]sf] dfcf]jfbLn] ;/sf/ agfP/ ;+ljwfg lgdf{0fsf] g]tT[ j ug{] cj;/ klg kfPsf] lyof] . t/, b'O{ kN6 ;/sf/sf] g]t[Tj ug{ kfPsf] df}sf p;n] ;b'kof]u ug{ ;s]g . zflGt ;D‰f}tf sfof{Gjogsf] qmddf ePsf] ;+ljwfg;efsf] lgjf{rgkl5 kl/jt{gsf] cfzf lnP/ a;]sf hgtf k'iksdn bfxfn g]tT[ jsf] ;/sf/ c;kmn ePkl5 lg/fz ag] . ljgf sf/0f k|wfg ;]gfklt x6fpg] / nf]stflGqs d"NodfGotf lj?4 cleJolQm lbg / ultljlw ug{ yfn]sfn] pgL nf]stGqsf nflu ljZjf;of]Uo kfq aGg ;s]gg\ . ;+ljwfg lgdf{0f ug{ klg c;kmn /x] . k'iksdn bfxfn c‰} g]kfnL /fhgLltsf Ps hgf k|dv ' kfq eP klg pgsf] e"ldsf ljZj;gLo 5}g . cljZj;gLo rl/q, nf]stGqk|ltsf] sdhf]/ k|lta4tf tyf /fli6«o :jfledfg / :jfy{kl| tsf] 9'nd'n] Jojxf/n] k|dv ' kfq eP/ klg pgn] lg0ff{os e"ldsf lgjf{x ug{ ;s]sf 5}gg\ . pgsf] ofqf nf]stflGqs lbzftkm{ pGd'v x'gd' f ;}4flGtseGbf a9L Jofjxfl/s afWotf sf/0f ag]sf] b]lvG5 . ToxL eP/ a'l4hLjL / dWod Pj+ lgDgdWod ju{sf] ;dy{g pgn] u'dfpFb} uPsf x'g\ . kf6L{ ljefhgn] cfˆgf] / kf6L{sf] nf]slk|otf c¿ vl:sg yfn]kl5 pgL l;4fGtljxLg / cj;/jfbL u7aGwgx¿sf] vf]hLdf nfu]sf 5g\, h;n] g]kfnL /fhgLlt / ;dfhnfO{ gofF åGå / lj36gtkm{ 3r]6g\ ] vt/f 5 . hfltjfbL / If]qLotfjfbL zlQm;Fu ;xsfo{ Pj+ Pstfsf] nflu pgn] u/]sf] /fhgLlts s;/t / cg'gon] g]kfnL ;dfh / /fhgLltnfO{ yk cGof]n / clglZrttftkm{ n}hfg]5 . hfltjfbL, If]qLotfjfbL / ljv08gjfbL k|jl[ Qsf bnx¿;Fu g]skf–dfcf]jfbL / bfxfnsf] a9\bf] u7aGwgn] pgLx¿sf] cj;/jfbL rl/q / ;Qfnf]n'k dxŒjfsf+Iff b]vfpF5 . oL k|jl[ Qn] bfxfnsf] /fhgLlts cf:yf, ;}4flGts k|lta4tf / lrGtg ;d]t IfoLs/0f ub{5} . 34 lxdfn ¦ @# ebf} @)&)

ghfu]sf Pdfn] / sf+u;]|

Pdfcf]jfbL / bfxfndf ljrng b]vfk/]sfn] g]skf Pdfn] / g]kfnL sf+u;]| n] ljsNk lbg'kg{] xf] . t/, b'j} bnn] cfˆgf] x}l;ot cg';f/ Ph]08f lgwf{/0f ug{ ;ls/x]sf 5}gg\ . cfˆgf] ljrf/ ;fxl;s, k|efjsf/L / k|i6 ¿kn] /fVg g;Sg', :ki6 gLlt / ljrf/x¿ agfpg g;Sg' / c¿sf Ph]08fsf] r]kj' f / bafadf k/]kl5 unt s'/fdf klg ;D‰f}tf ub{} c8fg v'sn' f] agfpg'n] pgLx¿ Ph]08f lgwf{/0f ug{ r'ss ] f x'g\ . l3;fl/+b} c¿sf Ph]08f af]Sbf /fhgLlts c8fg, l;4fGt / gLlt afFsL gx'g' c:jfefljs xf]Og . nlrnf] x'g] gfddf ;a} c8fg 5f]8s ] fn] Ph]08fljxLg x'g] cj:yf cfPsf] xf] . Pdfn] / sf+u|];sf] sfFwdf ax'njfb, ax'bnLo zf;g k|0ffnL, /fli6«otf / g]kfnL ;dfhsf] Pstf clg ;du| nf]stflGqs k|0ffnL / To;sf] ;'b[9Ls/0fsf] bfloTj ;don] ;'lDklbPsf] 5 . t/, of] dgg ug{ g;s]/ pgLx¿ cfGtl/s åGå, g]tT[ jsf] k|lt:kwf{, u'6aGbL / lx;fa–lstfadf cN‰]sf 5g\ . cfˆgf] d'Vo bfloTj la;{g' /fli6«o Ph]08f lgdf{0fdf e"ldsf v]Ng r'Sg'sf] sf/0f xf] . Pdfn] / sf+u;]| sf g]tfx¿n] of] sdhf]/L ;RofpFb} hfltjfb / If]qLotfjfb;Fu ;D‰f}tf u/]/ aGg] u7aGwg k|efjsf/L x'g glbg k|oTg ug{' clxn]sf] cfjZostf xf] . u7aGwg lgdf{0f gubf{ cfˆgf] pkl:ylt k|efjsf/L gx'g] b]vk] l5 bfxfnn] ;fgf hfltjfbL / t/fO{sf If]qLo bnx¿;Fu u7aGwg lgdf{0fsf]


/3' kGt

k|oTgnfO{ cl3 a9fPsf 5g\ . t/ nf]stflGqs ;+ljwfg lgdf{0fdf sf] ;xof]uL x'g;S5g\ eGg] lx;fa–lstfa;Dd u/]sf 5}gg\ Pdfn] sf+u;]| n] . ;dfg'kflts ;b:o ;+Vof w]/} x'bF f ;+ljwfg;efdf clxn] s;}sf] ax'dt k'Ug] ;Defjgf sd 5 . To;}n] ca aGg] ;+ljwfg;efdf cfkm" cg'sn" sf] u7aGwg jf bnx¿nfO{ ax'dt lbnfpg k|oTg ug'n{ fO{ c:jfefljs dfGg'xbF' g} .

/fhgLlts tfgftfg

g]kfnL /fhgLlt oltj]nf tfgftfgsf] cj:yfdf 5 . of] tfgftfgdf aflx/af6 b]lvP h:tf] /fhgLlts v]nf8L dfq xf]Og, ljb]zL zlQm, wfld{s / hftLo åGå a9fpg /sd vr{ ul//x]sf cfO{PghLcf] / PghLcf], ljb]zL k|efj / k|nf]egdf k/]sf b]zleq}sf ljleGg hftLo / ;fd'bflos ;+u7g ;fd]n 5g\ . oL zlQmsf b]lvg] / gb]lvg] v]nn] g]kfnL /fhgLltdf clglZrttf, cGof]n / åGå a9fpg e"ldsf v]ln/x]sf 5g\ . oL v]n Pdfn], sf+u;]| / Pdfcf]jfbLn] klg a'‰s ] f 5g\ . t/, oL bnsf sltko g]tfx¿ ghfg]/ jf bafa y]Ug g;s]/ o:tf v]ndf k/]sf 5g\ . of] ;a} a'‰s ] f pgLx¿df c‰} r]t gcfpg' eg] lj8Dagf 5 . /fli6«otfk|lt lrlGtt, ;fdflhs ¿kfGt/0fk|lt k|lta4 / nf]stGqsf] ;'b9[ Ls/0fsf nflu lqmofzLn oL bndf xhf/f}+ sfo{stf{ 5g\ . t/ tL sfo{stf{x¿sf] ljZjf; / rfxgfnfO{ y]Ug] / af]Sg] ;fdYo{ g]tfx¿n] b]vfpg ;s]sf 5}gg\ . k|dv ' bnsf g]tfx¿ u'6sf] g]tf dfq aGg'sf]

sf/0f oxL xf] . g]tfn] cfˆg} kf6L{nfO{ ;du| ¿kdf k|ltlglwTj ug{ g;Sg'sf] sf/0f klg oxL xf] . u'6aGbLn] hh{/, cjfl~5t dxŒjfsf+Iffn] tnb]lv dfly;Dd u|:t, s]Gb|b]lv ufpF;Dd lr/fdf ljeflht clg j}rfl/s k|lta4tf / Jofjxfl/s z'4tf u'dfpFb} bnx¿ clxn] la/fdL cj:yfdf k'us ] f 5g\ . /fhgLltdf clxn] Pp6f bnsf] dfq k|dv ' e"ldsf 5}g . tLg rf/ bn ldn]/ lgsf; lbg vf]Hbf klg pu|jfdkGyL, If]qLo jf hftLo bnn] r'gf}tL lbgf;fy nlqP/ cjfl~5t / cnf]stflGqs dfux¿ :jLsfg{] cj:yf 5 clxn] . ;/sf/ / ;+jw} flgs ;+:yfx¿sf] j}wtf sdhf]/ x'g' / cfly{s ljsf;df cj/f]w b]vfkg{' t lrGtfhgs 5Fb5} . hftLo s§/tf / ;+sL0f{tf a9\bf] 5 . To;n] /fli6«o klxrfgdfly lg/Gt/ cfqmd0f x'bF f klg ;+jb] gzLn gx'g] k|jl[ Q a9fPsf] 5 . /, hftLo :jfy{ /Iffsf nflu /fli6«o klxrfgdfly cfqmd0f ug{ tD;g] k|jl[ Q a9]sf] 5 . /fhgLlts l;4fGt, gLlt / sfo{qmdsf cfwf/df ag]sf kf6L{d} hftLo ljjfb / lr;f]kgf a9]sf] 5 . g]t[Tj / cj;/sf] bfaL of]ubfg, Ifdtf / of]Uotfsf] cfwf/df geP/ hflt, If]q / u'6sf] cfwf/df x'g yfn]sf] 5 . /fhgLlts g]tT[ j ug'k{ g]{ ;+:yfx¿ j}rfl/s–;}4flGts ¿kdf sdhf]/ x'g yfn]sf 5g\ . ut ;+ljwfg;efdf sltko ;ef;b\sf rlt{snf / /fhgLlts cof]Uotfn] ^)! sf] ;+Vof g} cfnf]lrt aGg k'us ] f] lyof] . To;nfO{ yf]/} eP klg Wofg lb+b} /fli6«o bnx¿n] $(! df ‰fg]{ lg0f{o u/], t/ hftLo / If]qLo bafadf km]l/ %*% k'¥ofOPsf] 5 . clxn] ^)! g} k'¥ofpg] bafa / v]n hf/L 5 . 7"nf bnsf g]tfx¿ lg/Lx eP/ o:tf bafasf ;fd' ‰'Sb} uPsf 5g\ . kf6L{ aflx/ klg :jLsfl/g] g]tf gx'bF f unt lg0f{o x'g glbg ;fy{s, ;fxl;s / k|efjsf/L x:tIf]k x'g;s]sf] 5}g . of]Uo / ;Ifd sdfG8/sf] cefjdf ;]gfn] lhTg] n8fO{+ klg xf/] h:t} :jLsfo{, of]Uo / ;Ifd g]tfx¿sf] cefjdf /fhgLlts bnx¿n] ;dfh kl/jt{g, nf]stGq ;'b9[ Ls/0f / /fhgLlts dof{bf /Iffsf] n8fO{+ lhTg ;s]sf 5}gg\ . g]kfnL /fhgLltn] clxn] lht]sf] 5 ls 5}g eg]/ ax; ug's { f] cy{ lsg klg 5}g eg] g]kfnL /fhgLltn] clxn] n8fO{+ g} nl8/x]sf] 5}g . ;xL / unt 5'6o\ fpg] n8fO{d+ f xf]ldP g xf/ lht x'g] xf] . clxn] bnx¿n] ;D‰f}tf / ;xdlt dfq u/]sfn] /fhgLlt clxn] g lht g xf/sf] bf];fFwdf 5 .

s] xf]nf t lgsf; <

xfdL nf]stflGqs o'udf 5f}+ . s'g} of]Uo gfos cfP/ xfdLnfO{ of] b'bz { faf6 d'Qm ul/b]nf eg]/ kv]/{ a:g ;ls+bg} . Pp6f cof]Uo /fhf jf zf;s x6fpg csf]{ s'g} /fhs'df/ jf gfosn] t/af/sf] zlQmn] /Qmkft dRrfP/ u2L xTofpg] o'u clxn] 5}g . bnx¿sf] z'4Ls/0f ug{ bnleqs} l;4fGtlgi7, Odfgbf/ / of]Uo g]tf sfo{stf{n] cl3 a9\gs ' f] ljsNk 5}g . /fli6«o /fhgLltnfO{ ;Rofpg klg lgjf{rgdf hfg'sf] ljsNk 5}g . nf]stGqsf ljlw cfkm}d+ f k"0f{ / kof{Kt geP klg nf]stGqdf hgtf g} lg0ff{os x'g\ . hgtfn] lgjf{rgdf efu lng] bn / pDd]bjf/dWo]af6} ljsNk vf]Hg] x'g\ . slxn]sfxL+ tL ljsNk ;Lldt nfu] klg lrQ a'´bf ltg}af6 5fGg], ga'´bf efu glng] xf] . To;}n] clxn]sf] clglZrt / ultxLg /fhgLltnfO{ kl/jt{g ug]{ k|lqmof lgjf{rg g} xf] . lgjf{rg x'bF f dfq hgtfn] ldof]ljgf bfOF eO/x]sf] clxn]sf] kl/l:ylt abn]/ ldof] lgdf{0f ug{ ;S5g\ . To;f] x'bF f dfq /fhgLltnfO{ ultzLn agfpg] u/L ldof] ;lxt bfOF x'g ;S5 .  @# ebf} @)&) ¦ lxdfn 35


cGtjf{tf{

…kf]v/fsf] nfOgn] j}Bx?nfO{ l;WofpF5Ú pk]Gb| ofbj, cWoIf, dw]zL hgclwsf/ kmf]/d g]kfn

;+ljwfg;ef lj36gkl5 tkfO{+ cfGbf]ngdf g]skf–dfcf]jfbL;Fu} x'gx' G' Yof] . s] s'/f gldn]/ j}B dfcf]jfbL df]rf{af6 cnlUug'ef] < klxnf] s'/f, g]skf–dfcf]jfbL;Fu xfd|f] s'g} df]rf{aGbL ePsf] lyPg . ! r}tdf /fi6«kltaf6 hf/L c;+jw} flgs cfb]z lj?4 xfd|f] 5'§} ;+3Lo df]rf{ lyof] . ;+of]un] aGbsf] sfo{qmd Ps} lbg k/]5, s'/f TolQ xf] . pxfFx¿sf] kf]v/f a}7sn] hgljb|fx] af6 hg;Qf :yfkgf ug]{ gLlt lnof], t/ xfdL of] nf]stGqsf] o'udf hgjfbL qmflGt jf ;QfsAhfsf] kIfdf 5}gf}+ . xfdL ! r}tsf] cWofb]z ;RofP/ ;+ljwfg;ef ug'k{ 5{ eG5f}+ . pxfFx¿ clxn] ;a} k|lqmof unt ePsfn] gofF ;/sf/ agfP/ cl3 a9\g] s'/f ub}{ x'g'x'G5 . pxfFx¿ / xfd|f] af6f] g} km/s 5 . tkfO{x+ ¿n] lgjf{rg If]q lgwf{/0f, /]UdLn] k|wfg GofofwLzaf6 /fhLgfdf lbg'kg]{ nufotsf dfu klg t p7fpg'ePsf] lyof] lg < tL dfux¿ clxn] klg 5f]8s ] f 5}gf}+ . xfdL $ d+;L/df r'gfj x'g] zt{df tL dfux¿ yftL /fv]/ cufl8 a9]sf xf}+ . Tof] ldltdf r'gfj ePg eg] nf]stGq, ;+3Lotf, wd{lg/k]Iftf cflb ;a} vt/fdf kg]{ ;DEffjgf ePsf] x'bF f nf]stGqsf] d"Nodf tL d'2fx¿ :ylut u/]sf dfq xf}+ . tkfO{x+ ¿sf dfudWo] s]–s] k"/f eP t < xfdLn] /fi6«kltåf/f hf/L c;+jw} flgs cWofb]zaf6 36fOPsf] ;dfg'kfltstkm{sf] (% ;L6 oyfjt\ /fVg'kg],{ If]q lgwf{/0f / cfufdL ;+ljwfgsf] d"ne"t s'/fx¿df ;xdlt x'g'kg]{ s'/f p7fPsf lyof}+ . t/ If]q lgwf{/0fsf] ;jfndf g]kfnL sf+u|];, Pdfn] / dw]zL df]rf{ 6;d; gePkl5 xfdL

Clif/fd s§]n

36 lxdfn ¦ @# ebf} @)&)


l/kf]6{ ljBfno lzIff

cfwf/ g}

sdhf]/

dfWolds txsf ljBfyL{df lj1fg / ul0ft ljifosf] 1fg lg/fzfhgs ¿kdf sdhf]/ x'Fb}5 . t'kmfg

Gof}kfg], g]kfnu~h

@

)^( sf] P;Pn;Ldf b]ze/df lj1fgdf %% xhf/, ul0ftdf %) xhf/ / c+uh]| Ldf #! xhf/ ljBfyL{ km]n eP . @)–#) ;fpgsf] k"/s k/LIffdf Ps nfv @@ xhf/ %)% ljBfyL{ ;xefuL ePsf]df km]l/ klg clwsf+z lj1fg / ul0ftd} km]n x'g] cj:yf 5 . lj1fg / ul0ft ljifodf ljBfno lzIffsf] cfwf/ cToGt sdhf]/ ePsf]n] of] cj:yf cfPsf] xf] .

afFs] pbfx/0f

d'n'ssf] dflj lzIffsf] of] gS;fdf afFs] lhNnfsf] cj:yf /fd|f] x'g] s'/} ePg . afFs,] kmQ]k'/sf w|'j 3tL{ -!*_ ut P;Pn;Ldf lj1fgdf !) / ul0ftdf !* c+s NofP/ cg'QL0f{ eP . sIff % b]lv wDaf]hL pdfljdf k9]sf pgnfO{ @)^% ;fndf sIff ^ sf] k/LIffdf ul0ftdf km]n x'bF f klg ljBfnon]

38 lxdfn ¦ @# ebf} @)&)

kf; u/fOlbPsf] lyof] . To; jif{ sIff ^ sf !)^ ljBfyL{dWo] ul0ftdf &% / lj1fgdf @& hgf cg'QL0f{ ePsf] ljBfnosf] /]s8{n] b]vfpF5 . sIff & sf] jflif{s k/LIffdf w'j| n] ul0ft / lj1fgdf qmdzM #& / #( NofP . sIff * sf] k/LIffdf …b'O{ ljifo;Dd nfu]sfnfO{ n]h/df kf; b]vfP/ sIff r9fpg]’ ;|f]t s]Gb|sf] uf]Ko gLlt cg';f/ w'j| nfO{ ul0ftdf #@ / lj1fgdf $^ lbOof] . P;Pn;Ldf ^ dxLgf 6\o;' g k9\bf klg w'j| nfO{ b'j} ljifo nfUof] . k"/s lbg'cl3 Ps dxLgf 6\o;' g k9]sf pgL eG5g\, æklxnfb]lv g} ufx|f] nfUYof], clxn] klg /fd|f] ePg .Æ sIff & b]lv wDaf]hL pdfljdf k9]sf ;'lgn rf}w/L -!&_ sf] cj:yf klg p:t} xf] . P;Pn;Ldf lj1fgdf !# dfq cfPkl5 k"/s lbPsf pgnfO{ sIff & df ul0ftdf

!! / lj1fgdf @) dfq} cfpFbf klg kf; u/fOPsf] lyof] . sIff * df klg ul0ftdf #( / lj1fgdf $^ lbP/ kf; u/fOof] . sIff ( sf] ul0ftdf pgn] NofPsf] #@ dfq} 5 . !) sIffdf lzIfsn] k9fPsf] ul0ft / lj1fg s]xL ga'‰s ] f] ;'lgn atfpF5g\ . k"/s k/LIffdf klg kf; x'g] lglZrt gePsf] atfpFb} pgL eG5g\, ækf; eP sfd ub}{ SofDk; k9\g] xf], km]n eP k9fO ;lsof] .Æ ;f]xL ljBfnosL ;'bLIff Gof}kfg] -!^_ n] P;Pn;Ldf lj1fgdf !$ dfq} cfPkl5 k"/s k/LIff lbPsL 5g\ . pgL lj1fg / ul0ftdf sIff ^ b]lv g} sdhf]/ lyOg\ . b' O { ljifo;Dd nfu] s fnfO{ n] h /df ;a} ljifodf pQL0f{ b]vfP/ kf; u/fpg] ;|f]t s]Gb|sf] ldn]dtf]kl5 lgsflnPsf] gtLhfdf klg ;'bLIffsf] sIff * sf] ul0ftdf #( / lj1fgdf #@ dfq} cfPsf] b]lvG5 . @)^( df wDaf]hL pdfljaf6 P;Pn;Ldf ;xefuL () ljBfyL{dWo] lj1fgdf ^@, ul0ftdf ^@ / b'jd} f %& ljBfyL{ cg'QL0f{ eP . afFs] ;b/d'sfdsf] csf]{ 7"nf] ;fj{hlgs ljBfno d+unk|;fb pdfljaf6 P;Pn;L lbPsf dWo] !% k|ltzt dfq pQL0f{ eP . tLdWo] clwsf+z ul0ft, lj1fg / c+u|]hLdf km]n ePsf 5g\ . lhNnfe/af6 P;Pn;Ldf ;xefuL ^#(@ ljBfyL{dWo] ul0ftdf &((, lj1fgdf $!# / c+uh]| Ldf $)) hgf cg'QL0f{ eP . d+unk|;fbsf k|frfo{ tyf ul0ft÷lj1fg lzIfs ;'zLn adf{ &% k"0ff{Ísf] ;jf b'O{ 306fsf] k|Zgkqsf] ef/ tLg 306fs} hlt ePsfn] w]/} ljBfyL{ km]n ePsf] atfpF5g\ . æTo;jfx]s cfˆgf] b/aGbL /x]sf] ljBfnodf lgoldt gk9fO{ lghL ljBfno rnfPsf lzIfsx¿nfO{


To;s} nflu lgjf{rg gx'g] kl/l:ylt gagf];\ eGg]tkm{ uof}+ . clxn] vfnL $ d+;L/df r'gfj xf];\ eGg]df 5f}+ . km]l/ klg egf},+ d+;L/sf] r'gfj / nf]stGqsf] /Iffsf nflu tL d'2fx¿ :ylut ul/Psf dfq x'g\ . tkfO{x+ ¿sf] df]rf{ / rf/bnLo pRr:t/Lo ;ldltaLrsf] ;xdltn] r'gfj ;'lglZrt ePsf] xf] < To;n] r'gfjsf] jftfj/0f agfPs} xf] . ;xdltn] r'gfjsf] cfwf/ tof/ ul/lbPsf] 5.

kf] v /f a} 7 ssf] nfOg 5f8] / pxfF x ¿ hfoh d'2fx¿df cfpg] ;Defjgf slQsf] b]Vg'xG' 5 < ;Defjgf g} 5}g t elGbgF . To;sf] s'g} ;+st] kfpg'ePsf] 5 < ev{/} dfq pxfFx¿n] ;xhstf{sf] e"ldsf v]lnlbg'k¥of] eg]/ /fi6«kltnfO{ 1fkgkq a'‰ffpg'ePsf] 5 . To;sf] leqL dg;fo r'gfjdf efu lng] g} xf] . t/, kf6L{leq ;d:of 5 . aflx/ ;d:of 5}g < s;}n] pxfFx¿nfO{ /f]ls/fv]sf] 5 eGg] dnfO{ nfUb}g .

tkfO{n + fO{ r'gfj x'G5 eGg] nfU5 < s]xL cK7\of/fx¿ 5g\ . h:tf], j}BhLx¿n] clxn] s]Gb|bl] v :yfgLo r'gfj alxisf/ u5f}+{ elg/xg'ePsf] 5, sf]xL hxfFaf6 km'6/] uPsf] xf], ToxfFaf6 lg < …PDa';Ú yfK5f}+ elg/x]sf 5g\ . r'gfjdf efu lgsfo;Dd sd{rf/Lx¿sf] e/df pgLx¿ rfxFbg} g\ eg] t j}BhLx¿ ‰fg\ r'gfjdf lng], alxisf/ ug]{ / PDa'; yfKg] tLg} kIf cfpg'kg]{ xf] lg Û To:tf] xf] eg] j}BhLx¿ 5 . hgtfsf] k|ltlglwd"ns oxfF 5g\ . t/, r'gfjsf] ljsNk 5}g . r'gfj r'gfjaf6 efUg'kg]{ sf/0f g} 5}g . pgLx¿ ;+:yf :yfkgfsf nflu klg j}BhLx¿nfO{ r'gfjeGbf aflx/ /fv]/ sdhf]/ ePg eg] To;sf] ljsNk s] t < clxn] s]Gb|bl] v :yfgLo lgsfo;Dd sd{rf/Lx¿sf] r'gfj rflxPs} 5 . To;sf/0f, agfpg rfxG5g\ eg] r'gfjdf cfP/ j}BhLx¿n] if8oGq lrg{ ;Sg'k5{ . e/df 5 . hgtfsf] k|ltlglwd"ns ;+:yf d'ns ' sf] eljionfO{ Vofn :yfkgfsf nflu klg r'gfj rflxPs} 5 . ub}{ j}BhLx¿ klg r'gfjdf r'gfj lhTg] cfzf geP/ xf] ls < To;sf/0f, d'ns ' sf] eljionfO{ Vofn ub}{ x] g; {' ,\ r'gfj eg]sf] nf]stflGqs cEof; xf] . j}BhLx¿ klg r'gfjdf cfpg'k5{ . pxfFx¿n] cfpg'k5{ . hgtfn] dg k/fPsf] k|ltlglw 5fGbf s;}n] !) jif{ n8fO{+ ug'{ePs} xf], t/ cflv/df xfg]{ jf lhTg] x'bF g} . lbNnLdf !@ a'bF ] ;D‰ff}tf ug}{ k¥of] . pxfFx¿sf s]xL hfoh dfux¿nfO{ ;Daf]wg u/]/ r'gfjdf ;xefuL u/fpg] jftfj/0f agfpg'k5{ . xfdLn] ;D‰ff}tf ubf{ klg r'gfj ldlt ;fg'k{ g],{ gofF ;/sf/ agfpg'kg],{ ;+ljwfgsf cGtj{:t'df ;a}nfO{ r'gfjdf ;xefuL u/fpg] jftfj/0f l;h{gf ug'k{ 5{ eg]sf ;xdlt ug'k{ g]{ / r'gfj k"0f{ ;dfg'kflts x'gk' g]{ h:tf c8fgaf6 ;xdlt xf]nf t < 5f}+ . Tof]eGbf klxnfsf] cj:yf ;D‰fg'xG' 5 eg] cfh d'ns ' r'gfjsf] ;+ljwfgsf] cGtj{:t'df ;xdlt x'gk' g]{ c8fgdf xfd|f] klg ;xdlt 5 . lbzfdf uO;s]sf] 5, s]xL cK7\of/fx¿ eP klg . k"0f{ ;dfg'kflts t xfd|f] dfu} lyof], t/ xfdLn] To;nfO{ %*M$@ sf] tkfO{x+ ¿n] klg y'k}| r/0fdf jftf{ ug'e{ of] / ;xdltdf k'Ug'eof], cg'kftdf 6'U+ ofof}+ . kl5 km]l/ 36fOof], xfdLn] km]l/ ;N6\ofof}+ . t/ j}B;Fusf] jftf{ lsg ;kmn ePg < pxfFx¿sf] nfOg g} km/s 5 . t/, kf]v/f a}7ssf] nfOgn] cGttf]uTjf tkfO{n + ] j}B dfcf]jfbL gcfP r'gfj x'bF g} eGg'ePsf] lyof] lg < pxfFx¿nfO{ g} l;WofpF5 . xfdL t uNtL ;RofP/ r'gfjdf hfg'k5{ eg] d}n] j}Bljgfsf] r'gfj ;xh x'bF g} eg]sf] lyPF, cfh klg To;} eG5' . kIfdf k¥of}+ lg Û pxfFx¿leq klg r'gfjsf] kIfdf 7"n} hdft 5 / …km]; To;}n,] ;a}n] s] slt Tofu ug{ ldN5 u/f}+ . ;]leªÚ vf]Hb} x'gx' G' 5 . To:tf] jftfj/0f ;a}n] agfOlbg' klg k5{ . j}B dfcf]jfbL gcfP s]–cK7\of/f /xG5g\ < klxnf] t r'gfjL jftfj/0fd} s]xL c;xhtf x'G5 . ;+ljwfg lgdf{0f j}BhLx¿sf] d'2f slQsf] hfoh h:tf] nfU5, tkfO{n + fO{ < k|lqmofaf6 Pp6f ;d"x cnu /xG5 . To;sf] :jLsfo{tfdf k|Zg pxfFn] p7fPsf d'2fdWo] slt clxn] k"/f ug{ ;lsG5 sltsf] p7\nf . Tof] cj:yfdf klg b'Mv hgtfn] g} kfpg] xf] . nflu kv{gk' 5{, ;do rflxG5 . ;+ljwfg;ef lgjf{rgnfO{ an k'Ug] dfux¿ ;Daf]wg ug{ ;Sg'k5{ . ;+ljwfg;ef 5f8]/ cGoq} hfg] tkfO{n + ] b]Vg'ePsf] dfcf]jfbLnfO{ r'gfjdf Nofpg] pkfo s] xf] < dfux¿nfO{ hfoh eGg ldNb}g . uf]nd]r ;Dd]ng u/]/ ;+ljwfgsf] cGtj{:t'dfly ;xdlt ug{ ;lsG5 . j}B dfcf]jfbLsf] lgotd} vf]6 5 eGg ;lsG5 < ;/sf/k|dv ' kl/jt{g gu/L bnx¿af6 dGqL /fVg ;lsG5 . To;af6 vf]6 eGbf klg pxfFx¿nfO{ kf6L{leqs} ;d:ofn] lk/f]ln/x]sf] pxfFx¿sf] …km]; ;]leªÚ eP/ r'gfjdf efu lng] jftfj/0f aG5 . b]lvG5 . Pp6f kIf r'gfjdf hfg'xbF' g} eG5, csf]{ hfg'k5{ eGg] uf]nd]r / dGqL km]/abnaf6 dfcf]jfbL r'gfjdf cfpg] lglZrt 5 . r'gfjdf hfg] xf] eg] klxnf kf6L{ km'6fpg'sf] cf}lrTo k'li6 u/ eGg] 5 . pxfFx¿n] of] ;a s'/fnfO{ lrg{ ;Sg'k5{ . ;d:of x'G5 t < ToxL+ 5 . lglZrt eGbf klg af6f] vf]lnlbg] s'/f xf] . Tolt t ug'k{ ¥of] lg Û

@# ebf} @)&) ¦ lxdfn 37


af“s] @)^( df

ljBfnodf dflj lzIfs

P;Pn;Ldf b]ze/ km]n lj1fgdf %% xhf/ ul0ftdf %) xhf/ c+u|]hLdf #! xhf/

^#(@ ul0ftdf cg'QL0f{ &(( lj1fgdf cg'QL0f{ $!# k/LIffyL{M

c+u|]hLdf cg'QL0f{ $))

#$

x'g}k5{

lzIfs

ljBfno

$ # @ !

!% ! $ !!

lj1fg / ul0ftsf lzIfs gePsf ljBfno ;+Vof

%) ljBfyL{ a/fa/ ! lzIfs ! ljifodf ! lzIfs ! dfljdf sDtLdf % dflj lzIfs

sf/afxL ug{ ;s] o:tf] lg/fzfhgs gtLhf ;'wfg{ ;lsG5Æ, k|frfo{ adf{ eG5g\ . wDaf]hL pdfljsL k|frfo{ ls/0f cfrfo{ k|fylds txd} sdhf]/ ePsf ljBfyL{nfO{ dfljdf ;'wfg{ ufx|f] ePsf] atfpFl5g\ . () k|ltzt ljBfyL{ lgDg cfo ePsf kl/jf/af6 cfpg] x'gfn] pgLx¿dfly u'hf/fsf] ef/ ;d]t /xFbf pgLx¿sf] k9fOsf] :t/ ;'wfg{ sl7g t'kmfg Gof}kfg]

gf/fo0f pdflj ;b/nfOgdf ul0ft ljifo k9\b} .

ePsf] pgsf] egfO 5 . ælgoldtsf] eGbf sl7g k|Zg cfPsfn] o;kflnsf] k"/s k/LIffdf klg w]/} ljBfyL{ cg'QL0f{ x'g] b]lvG5Æ, k|frfo{ ls/0f elG5g\ . ul0ft / lj1fg ljifodf ljBfyL{x¿ tNnf] txaf6} cToGt sdhf]/ x'bF } uPsf] lhNnf lzIff sfof{nosf] jflif{s cf};t z}lIfs pknlAwn] b]vfpF5 . h:tf], sIff ^–* sf] cf};t z}lIfs pknlAw #( 5 eg] ul0ftsf] #$ dfq . o;}u/L, sIff ( sf] cf};t pknlAw #( 5 eg] lj1fgsf] #( / ul0ftsf] #) . sIff !) sf] cf};t z}lIfs pknlAw #@ 5 eg] lj1fgsf] #) / ul0ftsf] !( dfq 5 .

g lzIfs g k|of]u

sIff * ;Dd a'6jn, ( sIff sf7df8f}+ / sIff !) wDaf]hL pdfljdf k9]/ P;Pn;L lbPsL ;'dg rf}w/Ln] lj1fgdf !( / ul0ftdf @& dfq} Nofpg ;lsg\ . a'6jn, sf7df8f}+ / g]kfnu~h tLg} 7fpFdf Ps k6s klg k|of]ufTds sIffdf ;xefuL x'g gkfPsL pgL tLg} 7fpFsf] @% k"0ff{Ísf] k|of]ufTds k/LIffdf eg] kf; ePsL lyOg\ . afFss ] f &@ ;fd'bflos dfljdWo] clwsf+zdf k|of]uzfnf 5}gg\ eg] ePsfdf klg k|of]ufTds sIff x'bF g} g\ . d+unk|;fb pdfljsf k|frfo{ adf{n] ;DalGwt ljifosf] lzIfs gkfpFbf h'g ;'s} ljifo k9]sfnfO{ klg lng'kg]{ afWotf /x]sf]n]

k|of]u u/fpg g;lsPsf] atfP . ef}ltszf:qsf k|fWofks 8f= pbo/fh vgfn kf7\o;fdu|L k|of]ud'vL gx'bF f k|of]ufTds ljifodf lagf cfwf/ kf; u/fpg] rng a9]sf] atfpF5g\ . bnLo lzIfs lgo'lQmnfO{ ljBfno lzIffdf lj1fg sdhf]/ x'gs ' f] sf/0f 7fGg] k|fWofks vgfn o;nfO{ k|of]ud'vL agfpg'sf] ljsNk gePsf] atfpF5g\ . t/, eg]/ s] ug',{ %) ljBfyL{ a/fa/ Ps hgf lzIfs x'gk' g]{ / ljBfyL{ ;+Vof sd eP klg ljifout lzIfs lgo'Qm ug'{kg]{ lzIff lgodfjnL eP klg afFss ] f #$ dfljdf ul0ft / lj1fg lzIfs g} 5}gg\ . lhNnf lzIff sfof{nosf dflj–lgdflj ;+:yfut ljBfno kmfF6sf k|fljlws ;xfos vu]Gb| dNnsf cg';f/, afFsd] f dflj txdf :jLs[t b/aGbL !%@ / /fxt b/aGbL %# u/L @)% b/aGbL eP klg !^# lzIfs ck'u 5g\ . lzIfs ;]jf cfof]u, lzIff P]g / lgodfjnL cg';f/ lzIffzf:q gk9]sfn] lzIfs nfO;]G; kfpFb}gg\ . lj1fg lzIfs x'g aLP:;L / Psjif]{ aLP8 u/]/ nfO;]G; lng'k5{ . t/, aLP:;L u/]sfx¿ of] ‰G‰6lt/ gnfuL cGo If]qlt/ hfg] x'gfn] of]Uo JolQmx¿ lzIf0fdf cfpg /f]lsPsf 5g\ . eO/x]sf lj1fg lzIfs ;?jf x'bF f jf ;]jf lgj[Q ePkl5 kb l/Qm x'G5, t/ gofF lzIfs gkfOg] l:ylt b]ze/ 5 .  @# ebf} @)&) ¦ lxdfn 39


l/kf]6{ afn lzIff

lzz'nfO{

;f:tL

ljleGg afWotfsf] axfgfdf c9fO jif{ k'Ubf gk'Ub} 5f]/f5f]/LnfO{ :s"n k7fpg] cleefjsx¿ cfkm\gf ;Gtfgsf] slnnf] dl:tisdf kl//x]sf] c;/af/] a]va/ 5g\ . lzj/fh

of]uL

sf

40 lxdfn ¦ @# ebf} @)&)

t:jL/x?M lzj/fh of]uL .

7df8f}+, d}tLb]jL a:g] l;Gw'nLsL ;' l gtf bfxfnnfO{ j| t a:g' k g] { ePsfn] d+unaf/ laxfg 5f]/f5f]/L :s"n k'¥ofpg xtf/ k5{ . pgL /fd|/L lx+8g\ g;Sg] ;f9] b'O{ jif{sL 5f]/L / z'4;Fu af]Ng ghfGg] kfFrjif]{ 5f]/f]nfO{ d}tLb]jLsf] bz{g u/]/ ( ah] :s"n k'Ug] u/L vfgf v'jfO;lS5g\ . olt slnnf] pd]/df 5f]/f5f]/LnfO{ :s"n egf{ u/]sL bfxfn elG5g\, æ5f]/f5f]/LnfO{ :s"n k'¥ofPkl5 lbgel/ 9'Ssn] sfd ug{ ldn]sf] 5 .Æ bf]nvf rl/sf]6sL tf/f vqL klg ;f9] tLgjif]{ 5f]/f] / kfFr jif{sL 5f]/LnfO{ x/]s laxfg :s"n k'¥ofpFl5g\ . 5f]/f5f]/LnfO{ s'g pd]/df ljBfno k7fpg' pko'Qm x'G5 eGg] yfxf geP klg ;fg}df k9fOPg eg] kl5 k5'tfpg'knf{ eg]/ 8/fPsL vqL c¿n] klg To;} u/]sf] atfpFl5g\ . ut !* jif{bl] v lzIff k]zfdf ;+nUg 3§]sn' f]sf eLd uf}td zxl/of hLjgdf Psn aGb} uPsf] kl/jf/df gfgLafa' v]nfP/ a:g] km';{b gx'Fbf lzz' cj:yfd} :s"n k7fpg] rng a9]sf] atfpF5g\ . uf}td eG5g\, æaRrfaRrLn] s]xL l;S5g\ klg, t/ dgf]j}1flgs cj:yf /fd|f] x'Fb}g .Æ


zxl/of cf8Da/

afnaflnsfnfO{ ;fg} d f :s" n egf{ ug] { rngsf k5fl8 zxl/of hLjgsf] s] x L afWotf, cf8Da/ / w]/} c1fgtf sf/s /x]sf] lzIffljb\ 8f= ljBfgfy sf]O/fnfsf] ljZn]if0f 5 . t/, lzz' cj:yfd} k9fOsf] ef/ vk]sf afnaflnsfdf kl5 uP/ sfdk|lt nugzLn gx'g], cg'zf;gxLg x'g], ;fgf] s'/fdf rsf]{ k|ltlqmof hgfpg] h:tf ;d:of a9L x'g] 8f= sf] O /fnfsf] egfO 5 . æclwsf+ z cleefjsdf o:tf] r]t 5}g, g]kfnL ;dfhdf Jojxf/–;+:sf/ lalu|of]Æ, 8f= sf]O/fnf eG5g\, æca t afnaflnsfdfly dfgl;s ck/fw ug]{ rng ;+:yfut eO;Sof] .Æ g] z gn OlGi6Ro" 6 ckm ;fOsf] n hL -PgcfO{kL_ sL lgb]{zs 8f= uËf kf7s ;dfhsf :j3f] l ift ljåfgx¿ g} afn dgf]lj1fgk|lt ;+j]bgzLn gx'Fbf of] cj:yf cfPsf] atfpF l 5g\ . pgsf cg' ; f/, o"/f]k / cd]l/sfdf kfFr jif{ k"/f gu/]sf afnaflnsfnfO{ :s"n egf{ ug{ kfOFb}g . b'O{–tLg jif{d} :s"n k7fpg'nfO{ Ps vfnsf] ck/fw 7fGg] 8f= kf7s %–^ jif{ gk'uL afnaflnsfsf] dfgl;s k|lqmof -;fOsf] df]6/_ sf] ljsf; g} gx'g] atfpFl5g\ . kf7ssf cg' ; f/, Tof] ;do eg] s f] afnaflnsfn] afh]aHo} jf afa'cfdfsf] sfvdf cIf/ lrGg] ;do xf] . t/, g]kfndf afn clwsf/ / afn lzIffsf] cg'udg tyf lgodg gePsfn] 3/–3/, :s"n–:s"ndf lzz'x¿dfly HofbtL ePsf] kf7s atfpFl5g\ . o; qmddf Rofp;/L dG6];/L, Kn]u|'k, rfON8 s]o/ ;]G6/x¿ v'n]sf 5g\ . zx/L cleefjsx¿

hGdFbf hGdFb} 5f]/f5f]/LnfO{ ljBfno k7fpg tD;g] cleefjsx?n] ca :yflkt dfGotfeGbf pN6f]af6 ;f]Rg'kg]{ j]nf ePsf] 5 .Æ 8f= u+uf kf7s To:tf] 7fpFdf cfˆgf gfgLx¿nfO{ /fv]/ km';{b lgsfNg'nfO{ ;De|fGtkg 7fG5g\ . o;sf] b]vfl;vL /fhwfgLaf6 lhNnf / ufpF;Dd ‰flËb}5, h;sf] kl/0ffd 8/nfUbf] x'g] lj1x¿sf] wf/0ff 5 .

klAns ;]s]G8/L :s"n 3§]s'nf]df cWoog/t afnaflnsf .

5f]/f5f]/LnfO{ ;fg}df :s"n gk7fpg]n] xf]Og, k7fpg]n] eljiodf k5'tfpg'kg]{ 8f= kf7s atfpFl5g\ . k9fOsf] gfddf lzz' cj:yfdf a9L dfgl;s oGq0ff kfpg] afnaflnsf kl5 uP/ l/;fxf, ‰u8fn', p208 x'g], ‰"6 af]Ng], :s"n a+s ug]{, 8«k cfp6 x'g], gzfn' kbfy{ ;]jgdf ;fd]n x'g], c;fdflhs x'g] nufotsf vt/fdf a9L kg]{ kf7ssf] egfO 5 . pd]/ eGbf 7"nf] lhDd]jf/L yf]kl/Psf / afa'cfdfaf6 6f9f /flvPsf afnaflnsf a9\ b } hfF b f cfTdljZjf;sf] sdL x'g], nfu]sf] s'/f eGg g;Sg] / lj:tf/} lg/fz aGb} hfg] ;d:of b]lvPsf] pgL atfpFl5g\ . b'O{ jif{sf] pd]/df Kn]u|'kdf /flvPsf /fhwfgLsf] Ps ;De|fGt kl/jf/sf afnsdf r~rntf sd x'Fb} uPsf] kf7s atfpFl5g\ . kf}li6s vfgf / c:ktfnb]lv ‰f/km's ubf{ klg gePkl5 cfˆgf] ;Dks{df cfOk'u]sf tL afns / pgsf cleefjssf] ;d:of xn ug{ Ps dxLgf nfu]sf] dgf]lj1 kf7sn] atfOg\ .

pN6f] af6f]

Pzf]lzP;g ckm dG6];/L OG6/g]zgnsL ;b:o 6]g« L 6fO;gn] æg]kfndf ef}lts k"jf{wf/ / afn dgf]lj1fgnfO{ sfd nfUg] 1fgu'gsf ;fdu|L ePsf dG6];/L / rfON8 s]o/ ;]G6/ gkfPsf]Æ atfOg\ . t/, Psn kl/jf/df /dfpg vf] H g] / cfw' l gstf k| b z{ g df nfnflot cleefjsx¿df ljleGg axfgfdf afnaflnsfnfO{ pd] / } gk' u L dG6] ; /Ldf yGSofOlbg] rngn] km]zgsf] ¿k lnPsf] lzIffljb\ 8f= sf]O/fnf atfpF5g\ . ^ jif{ k'u]/ ljBfno uPsf afnaflnsf / To;cl3 g} :s"n xflnPsf gfgLx¿sf] t'ngfTds cWoog geP klg bf] ; | f ] lsl;dsf afnaRrfdf ePsf] Ifdtf k|:km'6g x'g'sf] ;f6f] blaP/ hfg] hf]lvd a9L x'G5 eGg ;lsg] 8f= sf]O/fnf atfpF5g\ . dgf]lj1 kf7s tf]ta] f]nLdf c+uh]| L af]lnlbP b+u kg]{ …cfw'lgsÚ cleefjsx¿ To; qmddf 5f]/f5f]/Ln] ef]Ug] dgf] j } 1 flgs bafasf] dtna gug]{ atfpFl5g\ . æhGdFbf hGdFb} 5f]/f5f]/LnfO{ ljBfno k7fpg tD;g] cleefjsx¿n] ca :yflkt dfGotfeGbf pN6f]af6 ;f]Rg'kg]{ j]nf ePsf] 5Æ, dgf]lj1 kf7s elG5g\, æ;/sf/af6 klg t'?Gt xfnsf] afn lzIffsf] ;dLIff x'gk' 5{ .Æ  @# ebf} @)&) ¦ lxdfn 41


s[lif

xfn g]kfndf ds} pTkfbg

( nfv x]S6/df @@ nfv 6g s[lifof]Uo hdLgdWo] ds} v]tL

&!Ü kxf8 . !*Ü

t/fO{ .

!!Ü pRr kxf8

ds} pTkfbgdf cu|0fL lhNnf

OnfdM #!,$*), vf]6fªM @%,))) / ef]hk'/M @$,&() x]S6/

sd pTkfbg lhNnf x'Dnf !!@ / dgfª !&% x]S6/

cfoft @)^&÷^*M ?= @)^*÷^(M ?=

@=@& ca{

#=&) ca{

;/sf/L of]hgf ;'?cft / cjlwM tLg jif{;Dd ;~rfng x'g] u/L o;} jif{ -@)&)_ b]lv sfo{qmd z'? . klxnf] jif{M $) lhNnfsf @)) uflj;sf s/La *)) s[ifs ;d"x÷;xsf/L ;d]6\g] . pTkfbg j[l4M k|lt uflj; Go"gtd !)) x]S6/df sfo{qmd ;~rfng ubf{ @),))) 6g a9\g] . $),))) ls;fg kl/jf/ nfeflGjt x'g] . pGgt aLpM -/fdk'/ !, u0f]z @, dgsfdgf !, dgsfdgf % hft_ sf] k|of]u ubf{ k|ltx]S6/ Go"gtd # 6gb]lv ^=^ 6g;Dd pTkfbg a9\g] . cg'bfgM kxf8df hf]Tg, aLp v/Lb, 9'jfgL, ds} k|ljlw tfnLd, 5f]8fpg] dzLg / lqkfndf %)Ü b]lv ztk|ltzt;Dd cg'bfg kfpg] .

sfo{qmd ;~rfng x'g] lhNnf k"jf{~rnM Onfd, kfFry/, t]x|y'd, wgs'6f, ef]hk'/, vf]6fª, cf]vn9'+uf / pbok'/ .

dWodf~rnM bf]nvf, l;Gw'kfNrf]s, /fd]5fk, l;Gw'nL, sfe|]knf~rf]s, eQmk'/, nlntk'/, g'jfsf]6, wflbª / dsjfgk'/ . klZrdf~rnM uf]/vf, ndh'ª, sf:sL, kj{t, :ofª\hf, kfNkf, DofUbL, afUn'ª, u'NdL / c3f{vfFrL . dWoklZrdf~rnM ?s'd, /f]Nkf, Ko"7fg, ;Nofg, hfh/sf]6, b}n]v / ;'v]{t .

;'b"/klZrdf~rnM bfr'{nf, c5fd, 8f]6L, a}t8L / 88]Nw'/f .

42 lxdfn ¦ @# ebf} @)&)

ds}sf] pTyfg

g]kfndf …vfP ds}, gvfP ef]s}Ú eGg] egfO x/fpFb} hfFbf of] vfBfGgsf] cfoftdf caf}{+ gub ljb]lzg yfn]sf] 5 .

g]

kfndf ds} bf];f| ] k|dv ' vfBfGg afnL xf] . b]zsf] s'n !%=% nfv x]S6/ hdLgdf %) nfv 6g wfg pTkfbg eO/x]sf] 5 eg] gf}nfv x]S6/df s/La @@ nfv 6g ds} . To;kl5sf k|dv ' cGgafnL qmdzM ux',F sf]bf], hf} / kmfk/ x'g\ . ds} ef}uf]lns lx;fan] dWokxf8L If]qsf] k|d'v afnL xf] . ;/sf/L tYof+s cg';f/, ds} pTkfbgdf Onfd, vf]6fª / ef]hk'/ qmdzM klxnf], bf];f| ] / t];f| ] lhNnf /x]sf 5g\ . x'Dnf / dgfªdf ;aeGbf sd ds} nufOG5 . oBlk, vfBfGgsf] ¿kdf ds}sf] k|of]u 36]/ kz' cfxf/f agfpg] rng a9];Fu} cfoftdf caf}{+ /sd vr{g' k/]sf] 5 . of] l:yltk|lt ;hu ePsf] ;/sf/n] t/fO{–dw]zdf ;~rflnt ds} pTkfbg cleofg yk !^ lhNnfdf lj:tf/ ub}{ kxf8df a[xQ/ sfo{qmd rnfpg] hdsf]{ u/]sf] 5 . ;/sf/n] dWokxf8L If]qsf] vfB ;'/Iffdf 6]jf lbg / bfgf pBf]ux¿sf] cfjZostf k"/f ug{ of] cfly{s jif{df $) lhNnfdf ds} pTkfbg sfo{qmd rnfpg] ah]6d} pNn]v 5 . ca pGgt ds} k|ljlwnfO{ Kofs]hsf] ¿kdf lj:tf/ u/]/ pTkfbg / pTkfbsTj a9fpg] ;/sf/sf] of]hgf 5 . of] sfo{qmd lsg klg cTofjZos ePsf] 5 eg] ut jif{ aLp ds} cfoftdf dfq ?=!^ s/f]8 vlr{g' k¥of] .


t'n;L uf}td

ds}sf] dfg /fVg] sfo{qmd

dWokxf8L If]qsf] vfB ;'/Iffdf ds}sf] dxŒjk"0f{ of]ubfg 5 . t/, rfdn kfP;Dd ds} gvfg] rng a9\bf vfB ;+:yfgn] tL If]qdf cg'bfgsf] rfdn cf];f/]sf] cf];f¥o} 5 . otf, cf}Bf]lus cfjZostf wfGg ef/t -() k|ltzt_, rLg / l;+ufk'/b]lv ch]l{ G6gf;Ddsf ds} dxFuf]df cfoft ug'{ kl//x]sf] 5 . cfly{s jif{ @)^&÷^* df ?=@ ca{ @& s/f]8 / cfj @)^(÷&) df ?=# ca{ &) s/f]8 eG;f/ d"Nosf] ds} cfoft ePsf] tYof+s s[lif ljsf; dGqfno;Fu 5 . of] ;fn …a8{ˆn"Ú dxfdf/Ln] s'v'/f Joj;fo w/fzfoL ePsf] k|efj ds} cfoftdf x]g{ eg] csf]{ jif{;Dd kv{gk' 5{ . g]kfn s[lif cg';Gwfg kl/ifb\ -gfs{_ af6 ds}sf ljleGg hft ljsf; eP klg To;df dWokxf8L ls;fgsf] kx'r F sd 5 . Psflt/ lhNnfx¿df ;+rflnt aLp pTkfbg sfo{qmdn] aLpnfO{ vfg] ds} ;/x a]Rg'k/]sf] 5 eg] csf]l{ t/ ls;fgn] jif]l{ g cfˆg} af/Lsf] aLp k|of]u ul//x]sf 5g\ . pGgt aLp nufpFbf w]/} kmN5 eGg] hfg] klg lsg]/ aLp k|of]u gug'n{ ] ds}kl| tsf] x]kfxf ;f]r b]vfpF5 . pBdLx¿nfO{ ds}af6 :jflbnf, kf]lifnf / cfsif{s

pTkfbg x'G5 eGg] yfxf 5}g, ls;fgnfO{ cfF6f]–kL7f] afx]s c¿ kl/sf/ aG5 eGg] e]p 5}g . of] cj:yfdf bfgf pBf]usf nflu caf}s +{ f] ds} cfoft ug'k{ /]sf] 5 . g]kfndf pGgt ds}n] *( k|ltzt 9fs]sf] tYof+s s[lif dGqfno;Fu 5, t/ x/]s tLg jif{df aLp gkm]bf{ pAhgL ;d:ofu|:t 5 . oBlk, ls;fgdf s]xL hfu/0f cfpg yfn]sf] tYof+sn] b]vfpF5 . h:tf], ;g\ @))& df s/La ^ k|ltzt aLp #÷# jif{df k|lt:yfkg ePsf]df @)!@ df s/La bf]Aa/ -!!=% k|ltzt_ k|lt:yfkg eof] . o:t}, !(*% df Ps x]S6/ -@) /f]kgL_ df !$@! lsnf] ds} pTkfbg ePsf]df @)!@ df cfOk'Ubf @%)) lsnf] ePsf] ;/sf/L tYof+sn] b]vfpF5 . ls;fgx¿n] aLp v/Lb, 9'jfgL, ds} k|ljlw tfnLd, 5f]8fpg] dzLg / lqkfndf klg %) k|ltztb]lv !)) k|ltzt;Dd cg'bfg kfpg] 5g\ . x]lkPsf] cGgsf] pTkfbg a9fpg ;/sf/n] NofPsf] ls;fgnfO{ xf}:ofpg] of] sfo{qmdn] /fd|f] kl/0ffd b]vfpg] cfzf ul/Psf] 5 . of] gLltsf] ultnf] sfof{Gjogn] ds}sf kl/sf/df ;'wf/ u/]/ vfB ;'/Iffdf 6]jf lbb} cfoft k|lt:yfkgsf] vfFrf] k"/f ug]5{ . 

@# ebf} @)&) ¦ lxdfn 43


l/kf]6{ Osf] nfO6

ca /ft klg lbg h:t} Û gofF h]g]/]zgsf 5l/tf ;f}o{ aQLx¿ b]Vbf o;af/]df klxNo} lsg g;f]lrPsf] xf]nf h:tf] nfU5 . t/, klxn] k|ljlwsf] ljsf; ePsf] lyPg, kmf]6f]ef]lN6s ;]N;x¿ dxFuf lyP . /fte/sf] pHofnf]sf nflu lbge/ rfh{ ug'{kg]{ nL8 jf P;Pncf/ Aof6«Lx¿ w]/} ux|f}+ / 5f]6f] cfo'sf x'Gy] . k|ljlwsf] ljsf;n] clxn] ;f}o{ aQLx¿ ;fgf, xn'Ëf, ;3g / ;xh ePsf 5g\ . k|ljlwn] ;8s, kfs{, cfFug, kfls{ª cflbsf] pHofnf]df qmflGt NofOlbPsf] 5 . ux|f}+ nL8 Aof6«Lsf] 7fpF lnlyodn] lnPkl5 clg kLeL Kofgn ;:tf] ePkl5 of] ;Dej ePsf] xf] . ˆo"r/ u|Lg OghL{ 3/ aflx/sf] sDKofS6 ;f}o{ pHofnf]sf] ljz]if1 ;]jf lbg] gofF g]kfnL sDkgL xf] . oxfF kfOg] nfOl6ª l;:6dx¿ b]Vbf xfdL c‰} nL8 ;f]nf/ l;:6ddf c8\lsPsf]df cfZro{ nfU5 . gofF k|ljlwsf ;f]nf/ l;:6dx¿ u|fdL0f If]qeGbf klg zx/sf sfof{no / cfjf;sf nflu a9L pko'Qm 5g\ . g]kfnLn] sDtLdf c¿ kfFr jif{ nf]8;]l8ª Joxf]g'{kg]{ cj:yfdf ;f}o{ pmhf{ To;} klg jftfj/0f d}qL / pmhf{ artsf nflu dfq geO{ pHofnf]sf] Ps dfq ljsNk x'g k'u]sf] 5 . ˆo"r/ u|Lg OghL{sf /fhg /fodf‰L eG5g\, æ;f}o{ pmhf{sf] pkof]u ca pmhf{ ;+s6 ;dfwfgsf

nflu klg xf] .Æ g]kfndf ;f}o{ pmhf{ bzsf}+b]lv k|of]u x'Fb} cfPsf] 5 . ;/sf/L cg'bfgsf ;f}o{ aQLn] u|fdL0f If]qdf /fd|} ;'ljwf k'¥ofPsf] 5 . ljB'tLs/0f gePsf ufpFx¿df 6]lnkmf]gsf 6fj/x¿ ;f}o{ pmhf{s} e/df 5g\, 7"nf / ux|'Ëf Aof6«L rflxg] kmf]6f]ef]lN6s l;:6ds} eP klg . ca eg] lj:tf/} o:tf lbgx¿ ;ls+b} uPsf 5g\ . lrlgofF sDkgL ln8;g\ sf] kfFr jf6sf] ;8s aQL !) ldg]6d} kf]ndf h8fg ug{ ;lsG5 . o;sf] dflyNnf] Kofgndf /x]sf] kLeL ;]N;n] To;d} hl8t lnlyod km:kmf]/; Aof6«LnfO{ lbge/ rfh{ u5{ / ;fF‰ k/]kl5 To;sf] :jrflnt PnO8L x]8;\n] cfkm}+ :jLr …cgÚ / laxfg cfkm}+ …ckmÚ u5{ . yf]/} kfj/af6 aln/xg] To;sf] …df];g ;]G;/Ú ;8ssf] ultljlwnfO{ …l86]S6Ú klg u5{ . …n'd]g kfj/Ú n] eGbf bz u'0ff sd pmhf{ vkt ug'{ o;sf] ;aeGbf ;'Gb/ kIf xf] -x]= 6]a'n_ . kfls{ª / cfFugsf nflu klg pknAw o:tf sd d"No / jf6sf ;f]nf/ aQLdWo] ;a}eGbf ;fgf] Ps jf6sf] …Osf] nfO6Ú n] ^) jf6sf] ljB'tLo aNa hlQs} pHofnf] lbG5 . o;nfO{ 3/sf] leQfdf ;lhn} h8fg ug{ ;lsG5 . hDdf ?=@%)) kg] { of] l;:6ddf kLeL ;]n, lnlyod cfog Aof6«L,

rfh{/, df];g ;]G;/ nfO6 l86]S6/ ;lxt $×^×@ OGrsf] …j]b/ k|'kmÚ Kofgn h8fg ul/Psf] x'G5 . 3/sf nflu pko'Qm …nfOl6ª ;f]n;' gÚ k|rlnt k|0ffnLnfO{ ;lhn} k|lt:yfkg ug{ ;lsg] lsl;dsf] 5 . o;sf 5l/tf] / a9L pkof]uL …cn Og jfg ;f]nf/ xf]d nfOl6ª sL6Ú df rf/ jf6sf tLg j6f aQL;Fu} df]afOn rfh{ ug{] …o'P;aL cfp6k'6 l8efO;Ú ;d]t x'G5 . o;nfO{ /fVg g 7"nf] 7fpF rflxG5 g t Aof6«L . …cn Og jfg ;f]nf/ xf]d nfOl6ª sL6Ú eGbf cln 7"nf] l;:6ddf w]/} aQL afNg / Nofk6k rfh{ ug]{ ;'ljwf klg x'G5 . of] ax'pkof]uL l;:6d vf; u/]/ !$ 306] nf]8;]l8ªsf] df/df kg]{ zx/x¿sf nflu pko'Qm 5 . ˆo"r/ u|Lgsf cg'bfg /f0ff eG5g\, æo;af6 7"nf Aof6«Lsf] 9'jfgLdf nfUg] vr{ hf]luG5, nL8 ;]nsf] Joj:yfkg ubf{ jftfj/0fLo ;d:of cfpFbg} / lnlyod cfog Aof6«Lsf] cfo' klg nfdf] x'G5 .Æ PnO8L x] 8 lnlyPd Aof6« L jfnf Kofgnsf] u'0f a'´g g;ls/x]sf] ;/sf/ / dxfgu/kflnsf eg] c‰} klg ef/Le/sd nL8 Pl;6]6 6\o'An/ Aof6«LnfO{ k|f]T;flxt ul//x]sf 5g\ .

@) n'dg] ;f]l8od e]kf]/ ;8s aQL

cufl8 5g\ pHofnf lbg

@) n'dg] PnO8L lnlyod Kofgn

$)) jf6 ?= !@,))) k|lt jif{ *)) 306f ?= &),)))

44 lxdfn ¦ @# ebf} @)&)

pmhf{ b}lgs * 306f aQL cfo' d"No

@) jf6 ?= ^)) k|lt jif{ * jif{ ?= *),)))



;dfrf/ /fi6«klt 8f= /fdj/0f ofbjaf6 nfOkm6fOd clred]G6 cjf8{ u|x0f ub}{ pBf]uL k|efs/zdz]/ /f0ff .

pTs[i6nfO{

;Ddfg g]

46 lxdfn ¦ @# ebf} @)&)

kfPsf 5g\ . u'?ªn] lqlj lzIf0f c:ktfnsf] cfsl:ds sIf lgdf{0fb]lv b'ud{ sf ljBfyL{nfO{ lrlsT;fzf:q k9\g 5fqj[lQ ;d]t lbPsf 5g\ . …Pgcf/Pg lahg]; k;{g ckm lb Oo/Ú sf] cjf8{ u}/cfjf;Lo g]kfnL ;+3sf ;+:yfks cWoIf pk]Gb| dxtf]nfO{ lbOof] . g]kfnaf6 cWoog ug{ tTsfnLg ;f]leot ;+3 k'us ] f dxtf]n] ¿; / j]nf¿;nfO{ s]Gb| agfP/ o"/f]k, clk|msfb]lv Plzof;Dd nufgL lj:tf/ u/]sf 5g\ eg] g]kfndf b"/;~rf/, c:ktfn, ;~rf/,

t:jL/M k|bLk/fh jGt /f;;

kfn pBf] u jfl0fHo dxf;+ 3 -PkmPg;L;LcfO{_ n] pTs[i6 Joj;foL / sDkgLnfO{ ;Ddfg u/]sf] 5 . Joj;foLdf‰ k| l tli7t …g] z gn PlS;n] G ; cjf8{ @)&)Ú df ax'/fli6«o sDkgL o'lglne/ 7"nf pBf]utkm{ pTs[i6 ePsf] 5 . …sGHo'd/ u'8\;Ú, …k;{gn s]o/Ú pTkfbs o'lglne/ b]zs} 7"nf pTkfbgd"ns pBf]udWo] Ps xf] . ;f]xL cj;/df Sj]:6 kmdf{:o'l6sN;nfO{ d‰f}nf:t/sf] / u]6 k]k/ O08i6«LhnfO{ ;fgf pBf]utkm{ pTs[i6 3f]lift ul/of] . Joj;fodf nfdf] ;dob] l v ;lqmo k| e fs/zdz] / /f0ffnfO{ …nfOkm6fOd clred]G6 cjf8{Ú af6 ;Ddfg ul/of] . /f0ff ;f]N6L xf]6n, ;"o{ 6f]jfsf], l;k|bL 6«l] 8ª, cd/fjtL 6«feN;, tf/f Dofg]hd]G6 -ef]6s ] f]zL hnljB't_\ nufotsf sDkgLsf ;+rfns x'g\ . g]kfnsf] ko{6g pBf]usf] ljsf;df pgsf] dxŒjk"0f{ of]ubfg 5 . ;f]xL cj;/df …lahg]; k;{g ckm lb Oo/Ú sf] pkflw ef6e6]gL ;'k/dfs]6{ sf ;~rfns dLgaxfb'/ u'?ªnfO{ k|bfg ul/of] . ls/fgf k;nsf] hudf z'¿ u/]sf] Joj;fonfO{ tLg bzsleq} caf}d+{ f k'¥ofPsf u'?ªsf ^ j6f ;'k/dfs]6{ df s/La @!)) hgfn] /f]huf/L

…a]:6 a|f08 ckm lb Oo/Ú cjf8{df ax'/fli6«o a|f08af6 Pg;]n / :jb]zL a|f08af6 jfOjfO rfprfp ;Ddflgt .

AofÍ, aLdf / lzIf0f ;+:yfdf nufgL 5 . u|fxsnfO{ pTs[i6 ;]jf lbPsf] cfwf/df 5gf]6 ul/g] ;Ddfg 7"nf sDkgLaf6 ax'/fli6«o Pg;]nnfO{, d‰f}nfaf6 P8\efG; kf]lnlSnlgs / ;fgfaf6 Pkm jfg ;ˆ6nfO{ k|bfg ul/of] . Pg;]n jif{s} pTs[i6 a|f08 klg aGof] . pkef]Qmfsf] k|ToIf ef]6af6 5gf]6 x'g] …a]:6 a|f08 ckm lb Oo/Ú cjf8{df ax'/fli6«o a|f08af6 Pg;]n / :jb]zL a|f08af6 jfOjfO rfprfpnfO{ ;Ddflgt ul/of] . dxf;+3sf] o'jf pBdLsf] ;Ddfg k'?iftkm{ k|an u'?ªn] kfPsf 5g\ . cd]l/sfdf sfo{/t km]zg l8hfOg/ u'?ª ;]lnla|6Lx¿sf] kf]zfs l8hfOg/ x'g\ . dlxnftkm{sf] o'jf pBdL ;Ddfg lglstf kf}8n] / ldnL >]i7nfO{ k|bfg ul/of] . …lkk'N; PlS;n]G; cjf8{Ú glan AofÍnfO{ k|bfg ul/of] . sd{rf/L ljsf; ljwfsf] cjf8{ l;k|bL 6«]l8ª / ;+:yfut ;~rfng / sfo{of]hgf ljsf;sf] cjf8{ a'6jn kfj/ sDkgLnfO{ k|bfg ul/of] . dxf;+3n] x/]s b'O{ jif{df lbg] of] cjf8{ ;g\ @))! b]lv z'¿ ul/Psf] xf] . lghL If]qsf] k|ltlglwd"ns ;+:yfn] lbg] of] ;a}eGbf 7"nf] ;Ddfg xf] . of] jif{sf] k|lt:kwf{df &) eGbf a9L sDkgL ;dfj]z lyP . dxf;+3sf] u'0f:t/ k|j4{g ;ldltsf ;efklt ;f}/e Hof]lt Joj;fodf …PlS;n]G;LÚ Nofpg of] ;Ddfg ;fy{s ePsf] atfpF5g\ . of] ;Ddfgn] ;kmn / :j:y Joj;fo ug{ pT;flxt ug]{ Hof]ltsf] egfO 5 . 

PkmPg;L;LcfO{ PlS;n]G;L cjf8{ cGtu{t Pgcf/Pg lahg]z k;{g cjf8{ pk]Gb| dxtf]nfO{ k|bfg ub}{ cy{dGqL z+s/ sf]O/fnf .


cy{ ;+If]k ;fd;'ª sf Sofd]/f

;fd;'ª sf] cflwsfl/s ljqm]tf lxd On] S 6« f ] l gS;\ n ] tLg j6f gofF :df6{ Sofd]/f ahf/df NofPsf] 5 . 8An'aL @)) Pkm, P;6L !%) Pkm / P;6L &@ gfdsf oL Sofd]/fdf jfO{kmfO{, pRr h'd n]G; tyf yf]/} k|sfz ePsf] 7fpFdf klg /fd|f] kmf]6f] lvRg ;lsg] ;'ljwf ePsf] sDkgLn] hgfPsf] 5 . oL Sofd]/fsf] d"No qmdzM ?=@$,((), ?=!$,(() / ?=!#,(() 5 .

;LhL sf ldS:r/

;LhL n] gofF /]~hsf b'O{ df]8nsf ldS:r/ u|fO08/ ahf/df NofPsf] 5 . :6Lng]; :6Lnaf6 ag]sf ldS:r/ u|fO08/sf efF8f cfsif{s l8hfOgsf 5g\ . Ps jif{sf] jf/]06L /x]sf] ;LhL PdhL ^%@ ldS:r/ / PdhL %)! ldS:r/sf] d"No qmdzM ?=% xhf/ %() / ?=# xhf/ *() 5 .

gubdf ub\ub\

Pg;]n n] …gubdf ub\ub\Ú gfds gofF of]hgf NofPsf] 5 . !) ebf}b]lv z'? eO{ bz ;ftf;Dd rNg] of] of]hgfdf x/]s ;ftf Ps hgf efUozfnL u|fxsn] gub ?=!) nfv kfpg] 5g\ . of]hgfdf x/]s ;ftf Ps nfv u|fxsn] ?=%) sf] jf]g; Jofn]G; / yk Ps nfv u|fxsn] %) j6f lgMz'Ns P;PdP; kfpg] 5g\ . of]hgfdf ?=%) jf ;f]eGbf a9L d]g Jofn]G;af6 vr{ ug]{ u|fxs ;xefuL x'g]5g\ .

6LeLP; sf] kmf]lgS; !@%

6LeLP; df]6/;fOsnsf] cflwsfl/s ljqm]tf ;LhL df]6f]qmkn] 6LeLP; kmf]lgS; !@% df]6/;fOsn ahf/df NofPsf] 5 . l8lh6n l:k8ld6/, l8:s a]|s, ;le{; l/dfOG8/, sd OGwgdf pTs[i6 lksck cflb ;'ljwfo'Qm !@% ;L;Lsf] of] df]6/;fOsn ofqfsf nflu pko'Qm ePsf] sDkgLsf] bfaL 5 . ljleGg /+udf pknAw df]6/;fOsnsf] d"No ?=! nfv ^( xhf/ ()) 5 .

/]8a'n sf gofF ljh]tf

/] 8 a' n Sof;km' n of] h gf cGtu{ t ‰ffkfsf hos' d f/ clwsf/Ln] gub ?=! nfv k'/:sf/ kfPsf 5g\ . o;cl3 b]zsf ljleGg If]qsf ;ft hgfn] Ps÷Ps nfvsf] k'/:sf/ lhlt;s]sf 5g\ . c;f/ @)^( b]lv z'? of]hgfdf b]ze/sf !@)) eGbf a9L pkef]Qmfn] Ps xhf/, kfFr xhf/, !) xhf/ / @) xhf/ gub lhlt;s]sf 5g\ .

hf]gL jfs/ sf] cleofg

hf]gL jfs/ n] hf]gL jfs/ 8an ANofssf] nflu gofF k| j 4{ g cleofg 8an b OG6]gl;6L z'? u/]sf] 5 . ;g\ @)!@ af6 g]kfndf pknAw u/fOPsf] hf]gL jfs/ 8an ANofs cToGt :jflbnf] ePsf] sDkgLsf] bfaL 5 .

lelh6 dn]lzof

dn]lzof e|d0f jif{ @)!$ sf] k| j 4{ g sfo{ q mdsf] 6' l /hd dn]lzofsf k|ltlglw cd/fg / g]kfnl:yt dn]lzog b"tfjf;sf k|ltlglw kb\nL clbNnfxn] sf7df8f}d+ f ;'?cft u/]sf 5g\ . dn]lzofn] b'O{ s/f]8 *) nfv ko{6s leq\ofpg] nIo ;lxt e|Df0f jif{sf] 3f]if0ff u/]sf] 5 . ljZj ko{6g ;+u7gsf cg';f/, dn]lzof ;+;f/s} a9L e|d0f ul/g] gjf}+ b]z xf] . ut jif{ dn]lzofdf @ s/f]8 %) nfv ko{6s k'us ] f lyP . e|d0f jif{sf nflu g]kfnaf6 dNn 6«feN;n] k|j4{g ug]{5 .

b/af/dfu{df gfOs

ljZjk|l;4 a|f08 gfOs n] b/af/dfu{ l :yt ds{ G 6fOn ejgdf gofF zf]?d :yfkgf u/]sf] 5 . gfOs sf] cflwsfl/s ljqm]tf PleGo"h dfs]{l6ªn] a| f 08sf ;a} pTkfbg Ps} 7fpFdf pknAw u/fpg zf]?d :yfkgf u/]sf] hgfPsf] 5 . 

Aofl°ª÷aLdf l;4fy{ ljsf; Aofª\sn] s[lif shf{ ljt/0f z'? u/]sf] 5 . kz', df5f / df}/Lkfng, kmnkm"n tyf t/sf/L v]tL, gub]afnL pTkfbg tyf k|zf]wg, h8La'6L tyf s[lifdf cfwfl/t x:tsnf / s[lif pks/0f v/Lb tyf cGo zLif{sdf Aofª\sn] ?=@% xhf/eGbf dfly shf{ lbg nfu]sf] xf] . Pe/]i6 Aofª\sn] a]:6 Dofg]H8 sdl;{on Aofª\s @)!# sf] cjf8{ kfPsf] 5 . Aofª\s Joj:yfksLo b[li6n] ;jf]{Ts[i6 3f]lift ePsf] xf] . Aofª\sn] ;+:yfut ;fdflhs pQ/bfloTj cGtu{t >L hu?k ;fx /fdk'sf/ ;fx pRr dfWolds ljBfno hgsk'/nfO{ sDKo'6/ tyf k|of]uzfnfsf pks/0f k|bfg u/]sf] 5 . Aofª\sn] z'? u/]sf] ckgfcf}+–Ps–ljBfno cleofg cGtu{t 5flgPsf u|fdL0f If]qsf ;fj{hlgs tyf ;fd'bflos ljBfnonfO{ k"jf{wf/ ljsf;df ;xof]u ug]{5 . a}s + ckm sf7df08" / ;]e b lrN8«G] fn] o'y;]e kl/of]hgf cGtu{t ;+rfng ub{} cfPsf] r]tgfd"ns …ljQLo lzIffÚ sfo{qmdaf6 !% xhf/ o'jf nfeflGjt ePsf 5g\ . lGfDg cfo ePsf / ljQLo ;]jfsf] kx'Fr aflx/sf o'jf tyf afnaflnsfnfO{ art tyf cGo Aofª\lsª sf/f]af/af/] ;}4flGts / Jofjxfl/s lzIff k|bfg ul/g] of] sfo{qmd Aofª\ssf @! zfvfaf6 ;+rfng eO/x]sf] 5 . ;+;f/f dgL 6«feN; / dxfnIdL kmfOgfG;n] /]ld6\ofG; ;]jf k|bfg ug]{ ;DaGwL ;D‰ff}tfdf x:tfIf/ u/]sf 5g\ . ca ljZjsf ljleGg b]zaf6 k7fPsf] /sd ;+;f/fsf b]zel/sf ! xhf/ *)) k|ltlglwsf cltl/Qm dxfnIdL kmfOgfG;sf cf7 zfvfaf6 t'?Gt kfpg ;lsg]5 . @# ebf} @)&) ¦ lxdfn 47


JolQmj[Q

cFWof/f]af6 pHofnf]lt/

d'

DaO{sf sf]7Ldf latfPsf kfFr dxLgf ;D‰Fbf clxn] klg pgnfO{ /flt lgb|f nfUb}g, z/L/ uN5 / dg lj/Qm x'G5 . bf]nvf sf;Lsfw uflj;df ! ;fpg @)#$ df hlGdPsL ;'lgtf jg -bg'jf/_ n] lj=;+= @)%# df ef/tsf] d'DaO{df latfPsf tL lbg syfdf ;'lgg] / kl9g] gs{eGbf s'g} lx;fan] sd qf;bLk"0f{ lyPgg\ . ToxL jif{ ef/tsf] dxf/fi6« ;/sf/n] !* jif{eGbf sd pd]/sfnfO{ j]Zofnoaf6 p4f/ ug{] lg0f{o gu/]sf] eP pgn] c¿ slt ;do g/sd} latfpg'kb{Yof] eGg ;lsGg . !$ jif{ 5Fbf j]Zofnodf k'¥ofOPsL ;'lgtf clxn] g]kfnL r]nLx¿nfO{ j]Zofno k'Ugaf6 /f]Sg] / k'us ] fx¿sf] p4f/ Pj+ k'g:yf{kgf ug{] cleofgsf] g]tT[ jstf{ ag]sL l5g\ . j]Zofnoaf6 kms{s ] f pgL h:tf ldn]/ @)%& df :yfkgf ul/Psf] zlQm ;d"xn] /fli6«o÷cGt/f{li6«o ¿kdf k|z;+ f kfpFb} of] jif{ Plzofsf] k|ltli7t Dofuf;];] k'/:sf/ -%) xhf/ 8n/_ ;d]t kfPsf] 5 .

b]jsL lai6

j]Zofnodf a]lrPsL ;'lgtf clxn] j]Zofnodf laqmL x'g glbg], a]lrPsfnfO{ p4f/ / k'g:yf{kgf ug{] cleofgsf] g]t[Tjstf{ ag]sL l5g\ .

48 lxdfn ¦ @# ebf} @)&)

kL8fbfoL ljut

sdhf]/ cfly{s cj:yfsf u+uf / rGb|snfsf !) ;GtfgdWo] Ps x'g,\ ;'lgtf . /f]u, s'kf]if0f h:tf ;d:ofn] ^ ;Gtfgsf] d[To' ePkl5 ar]sf rf/ hgf 5f]/f5f]/LnfO{ lnP/ ;'lgtfsf a'af—cfdf ef/tsf] hDd' sflZd/df cfn' v]tL ug{ uP . ToxfF k'us ] L kfFr jifL{of ;'lgtf !$ jif{ k'Ubfgk'Ub} lu6L s'6\g] dhb"/L ug{ yflng\ . ToxL j]nf lu6L lng cfpg] 6«ofS6/ rfns / pgsf ;fyLn] a]xf]z x'g] cf}iflw ld;fOPsf] ld7fO{ v'jfP/ d'DaO{sf] sf]7Ldf k'¥ofPsf] pgL ;lD‰lG5g\ . xf]z v'Nbf cfkm" jl/kl/ e2f d]sck u/] s f o' j tLx¿sf] rxnkxn b] v ] k l5 j]Zofnodf cfOk'us ] f] yfxf kfPsf] ;D‰Fb} ;'lgtf vfgf, kfgL s]xL glb+b} zf/Ll/s

/ dfgl;s oftgf lbP klg Ps dxLgf;Dd k|lt/f]w u/]/ hf]luPsf] atfpFl5g\ . 5'/L, v's/' L b]vfpFbf klg ToxfF cfpg] u|fxs;Fu ;'Tg gdfg]kl5 sf]7L ;+rfnsn] ef? ! nfv lnP/ csf{] sf]7Ldf a]lrlbPsf] ;D‰Fb} ;'lgtf elG5g\, æToxfF klg u|fxs;Fu ;'Tg gdfg]kl5 sf]7L ;+rflnsfn] ToxL+ sfd ug{] s]6fx¿nfO{ ;fd"lxs anfTsf/ ug{ nufOg\ .Æ sf]7Lsf u|fxsdf ljb]zL, ef/tLo ;]gf, k|x/Lsf clws[t / Jofkf/Lx¿ x'Gy] . k};fjfn u|fxsn] cfkm";uF } nu]/ Ps 306f latfPsf] ef? # ;ob]lv #—$ xhf/;Dd lbg] t/, sf]7Ldf cfpg] u|fxsn] ef? @) b]lv %) dfq lbg] u/]sf] pgL ;lD‰lG5g\ . pgL a;]sf] sf]7Ldf ( jif{sf aflnsfb]lv $% jif{sf g]kfnL / a+ufnL o'jtL w]/} lyP . ef/tsf] dxf/fi6« ;/sf/n] Tof] j]nf pgL ;lxt %)) hgf o'jtLnfO{ j]Zofnoaf6 p4f/ u/]sf] lyof], h;dWo] @)) hgf g]kfnL lyP . tLdWo] !@* hgf ljleGg u}/;/sf/L ;+:yfsf] ;xof]udf g]kfn cfOk'u,] afFsL km]l/ j]Zofnod} kmls{P jf sxfF k'u] pgnfO{ ;D‰gf 5}g .

gofF ofqf

j]Zofnoaf6 d'Qm eP klg ;'lgtf ;lxtsf !@* hgfnfO{ g]kfn kmls{g ;lhnf] ePg . P8\; h:tf 3fts ;?jf /f]u nfu]sf] x'g;Sg] tyf g]kfnL g} x'g\ eGbf OHht hfg] 7fg]/ tTsfnLg g]kfn ;/sf/n] pgLx¿nfO{ g]kfnL g} xf]Ogg\ eGb} :jLsfg{ ufx|f] dfg]sf] pgn] c‰} lal;{PsL 5}gg\ . afa'cfdf hDd"–sflZd/d} 5g\ jf kmls{P eGg] 6'u+ f] gePsf] / c¿ cfkmGtn] d'DaO{af6 kms{s ] f] eg]/ g:jLsfg{] sf/0f g]kfn kms{]kl5 klg a:g], vfg] / ;dfhdf 3'nldn x'g] ;d:of pgn] ef]Ug' k¥of] . To:tf] cK7\of/f] j]nf d'DaO{af6 ;Fu} kmls{Psf cfkm" ;lxt !@ hgfnfO{ cf>o lbg] u}/;/sf/L ;+:yf cf]/s ] g]kfnnfO{ pgL la;{g ;lSbgg\ . t/, cf]/]sdf cf>o lnPsfdWo] & hgfnfO{ PrcfO{eL kf]h]l6e b]lvPkl5 eg] pgLx¿ aLrdf ?jfjf;L dlRrof] . Tof] j]nf cfkm"nfO{ ;DxfNg], afFRg] / cl3 a9\g] qmdd} ;'lgtf ;lxt ;fyLx¿n] zlQm ;d"x u7g u/] . gful/stf nufot sfuhkq gePsf] Tof] j]nf pgLx¿nfO{ cf]/s ] g]kfnsL k|dv ' 8f= /]0f' /fhe08f/Lsf] ;fy /Xof] . @)%$ df ljjfx u/]sL ;'lgtf @)^^ df P;Pn;L pQL0f{ u/]/ clxn] :gfts k|yd jif{df cWoog ub{l} 5g\ .  b]asL lji6


ax; km/flsnf] wtL{

s~rgk'/sf] z'SnfkmfF6f PkmPdsf] ax; km/flsnf] wtL{sf ;xefuL .

aRr' ljs

…;a}nfO{ ;xefuL u/fcf}Ú+ $

d+;L/sf] ;+ljwfg;ef r'gfj cfpg ca &( lbg dfq afFsL 5 . d'Vo bnx¿ r'gfjL cleofgdf h'l6;s]sf 5g\ eg] j}B g]t[Tjsf] dfcf]jfbLn] r'gfjdf efu glng] atfPsf] 5 . rf/bnLo ;+oGqsf] cu|;/tfdf j}B g]tT[ jsf] df]rf{nfO{ ;d]t r'gfjdf ;xefuL u/fpg] k|of; * ebf}df cj?4 ePkl5 /fhgLlts cGof]n a9]sf] 5 . hals & ebf}df pRr:t/Lo /fhgLlts ;ldlt / g]skf– dfcf]jfbLaLr uf]nd]r ug]a{ f/] ;}4flGts ;xdlt eP klg uf]nd]r ;Dd]ngdf 5nkmn ul/g] ljifodf ;xdlt gePkl5 jftf{ cj?4 ePsf] lyof] . rf/bnLo ;+oGqsf] a'‰fOdf uf]nd]r ;Dd]ngnfO{ lj3l6t ;+ljwfg;efsf] :j?k lbg] g]skf–dfcf]jfbLsf] /0fgLlt lyof] . rf/bnLo ;+oGq / g]skf–dfcf]jfbLaLrsf] jftf{ cj?4 eP klg bnsf :yfgLo g]tf / gful/s ;dfhsf cu'jfx¿n] uf]nd]r ;Dd]ng

u/]/} eP klg j}B dfcf]jfbL ;lxtnfO{ lnP/ lgjf{rgdf hfg'kg]d{ f hf]8 lbPsf 5g\ .

;xdltdf cfzfjfbL

;r{ km/ sdg u|fpG8sf] ;xof]udf s~rgk'/sf] z'SnfkmfF6f PkmPdsf] /]l8of] ax; km/flsnf] wtL{df af]Nb} bnsf g]tf tyf gful/s ;dfhsf cu'jfx¿n] j}B dfcf]jfbL ;lxtsf] ## bnLo df]rf{nfO{ r'gfjdf efu lng] jftfj/0f agfpg'kg]{ atfPsf 5g\ . æ## bnLo df]rf{sf] ;xeflutf ljgfsf] r'gfjsf] dxŒj /xFbg} Æ ax;df ;xefuL g]kfnL sf+u;]| sf g]tf o1/fh hf]zLn] eg] æo;n] lgsf; eGbf cGof]n lgDTofpF5 .Æ $ d+;L/sf nflu tf]lsPsf] r'gfj b'O÷{ rf/ lbg k/ ;fb}d{ f s]xL lalu|b+ g} eGb} g]tf hf]zLn] ;a} bn ;xefuL gePsf] r'gfj jf:tljs r'gfj x'g} g;Sg] atfP . g]skf–dfcf]jfbL s~rgk'/sf g]tf ljlj:tf blxt …ljlkgÚ n] cfkm"x¿ r'gfj lj/f]wL gePsf] bfaL u/] . cfGtl/s ¿kdf r'gfjsf nflu s]Gb|nfO{ bafa lbO/x]sf] atfpFb} blxtn] eg] æxfdL r'gfj lj/f]wL xf]Ogf}+ .Æ rf/bnLo l;lG8s]6 / lvn/fh /]UdL g]tT[ jsf] …lgb{nLoÚ

uf]nd]r ;Dd]ng u/]/} eP klg j}B g]t[Tjsf] ## bnLo ;+oGqnfO{ lnP/ lgjf{rgdf hfg'kg]{df :yfgLo g]tfx?n] hf]8 lbPsf 5g\ .

;/sf/sf] lj/f]w ul//fv]sfn] 5nkmn gu/L r'gfjdf ;xefuL x'g cfkm"x¿nfO{ cK7\of/f] k/]sf] pgsf] egfO lyof] . s;}n] klg …d]/f] uf]?sf] afx|} 6SsfÚ eGg gx'g] eGb} blxtn] jftf{sf] 6]an' df a;]/ lgsf; lgsfNg ;lsg] atfP . ;a} bnsf] ;xeflutf ljgf ;+ljwfg;ef lgjf{rg ug'{ 7Ls gx'g] gful/s ;dfhsf cu'jf g/axfb'/ ;fpbsf] egfO lyof] . ;fpbn] eg] æ## bnLo df]rf{nfO{ aflx/ /fv]/ r'gfj ubf{ åGå lglDtg ;S5 .Æ ;a}nfO{ r'gfjdf ;xefuL u/fpg gful/s bafa cfjZos ePsf] eGb} ;fpbn] eg] æPs ;ftfleq ;xdlt geP bafad"ns sfo{qmd z'¿ ug]5{ f}+ .Æ lrtjgsf] l;ghL{ PkmPdsf] km/flsnf] wtL{df s'/f ub}{ g]skf–dfcf]jfbL lrtjgsf OGrfh{ u'0f/fh nf]xgLn] ljb]zLsf] Ozf/fdf ;QfkIfLo bnx¿n] uf]nd]r ;Dd]ng k"0f{ ¿kdf g:jLsf/]sf] cf/f]k nufP . 5nkmnaf6 ;xdltdf k'Ug ;lsg]df cfzfjfbL /x]sf nf]xgLn] eg] æjftf{df a:bf ;a} kIf nlrnf] x'g'k5{ .Æ sf+u|]; g]tf ljsf; sf]O/fnfn] r'gfj u/fpg] zt{df jftf{ x'gk' g]{ atfP . ljutsf 36gf ;D‰Fb} clGtd If0fdf To:t} ;xdlt x'g] sf]O/fnfn] cfzf u/] . uf]nd]r ;Dd]ngaf6} lgisif{ lgsfn]/ r'gfj x'gd] f cfkm" cfzfjfbL /x]sf] pgn] atfP . ax;df ;xefuL g]kfn kqsf/ dxf;+3, lrtjgsf cWoIf hgs cof{nn] bnx¿ Odfgbf/ gx'bF f b]z ;+s6df k/]sf] atfP .  ;fKtflxs va/klqsf lxdfn df k|sflzt km/flsnf] wtL{ sf nflu ;r{ km/ sdg u|fp08sf] ;xof]u /x]sf] 5 . @# ebf} @)&) ¦ lxdfn 49


cg'el" t tf/f e§/fO{

s]

8fS6/ gfd abgfd

lanfz /fO{

xL lbgcl3 g]kfnsf 8fS6/x¿k|lt ;/sf/L cg'bfg s'DNofpg /fIf;L dgf]jl[ Q ljt[i0ff x'g] lsl;dsf] va/ 5flkof]– c;xfo dlxnfx¿sf] kf7]3/ ut jif{ ef/tsf ljleGg /fHosf ufpFx¿df …cg'bfg s'DNofpg kf7]3/ l‰lsG5 .Ú h;k|lt o:t} 36gf ePsf] ;dfrf/x¿ k|sfzdf cfPsf lgsfn]/ kmfNg] 8fS6/dfly k"/} ljZj:t eP/ ;xf/fdf uOG5 clg lyP . ToxfFsf u/La dlxnfsf] kf7]3/sf] eujfg ;/x dflgG5, ltg} 8fS6/x¿ ;/sf/L sf/afxL x'g'k5{ . zNolqmofkl5 b'vfO g/f]lsPsf] u'gf;f] a9]kl5 cg'bfg xft kfg{s} nflu of] xb;Ddsf] /fHo ;/sf/;Fu} d]l8sn sfplG;n / ck/fw lgs[i6tfdf cf]n{g ;Snfg\ < z'¿df t cg';Gwfg ljefun] ;d]t cg';Gwfg u/]sf kTofpg} d'lZsn eof] . t/, gkTofpg' lyP . To;qmddf tNnf] k]6 b'v]/ jf c¿ s;/L < lsgeg], kfFr ljsf; If]q ;d]6g\ ] ;d:of lnP/ cfpg] u/La–lg/If/ dlxnfx¿nfO{ u/L !% lhNnfdf eO/x]sf] cfª v:g] /f]usf] 8fS6/x¿n] …kf7]3/df SofG;/ eO;s]5, t'?Gt} pkrf/df b]lvPsf] a]lyltsf] cg'udg u/]/ gkmfn]df d5f}Ú{ eGb} s;}sf] kf7]3 ] / t s;}sf] :jf:Yo dGqfnon] tof/ kf/]sf] k|ltj]bgsf] km]nflkg 6\oa" g} l‰s]/ kmflnlbPsf] kfOPsf] cfwf/df ;dfrf/ k|sflzt ePsf] lyof] . lyof] . ;'idf sf]O/fnf d]df]l/on 6«i6n] cfof]hgf laxf/sf d' V odGqL lgltz s' d f/sf] u/]sf] lzlj/df Ps ufOgfsf]nf]lhi6 / Ps u[xlhNnfd} o:tf w]/} ck/fw ePsf] kfOPsf] d]l8sn clws[tsf] 6Ldn] Ps} lbgdf #) lyof] . ToxfF 8fS6/n] t];f| ] aRrf kfpg grfxg] hgf;Dd la/fdLsf] zNolqmof u/]/ kf7]3/ Ps hgf @^ jifL{of o'jtLsf] kf7]3/ l‰lslbPsf l‰s]sf] ;dfrf/df n]lvPsf] lyof] . hals, lyP . t/, csf]{ aRrf gkfpg ;fgf] ck/]zg Ps 8fS6/n] Ps lbgdf ^ j6f eGbf a9L ubf{ k'Ug] s'/f kf7]3/ kmfn]kl5 yfxf kfPsf] zNolqmof ug}{ gx'g] ljZj :jf:Yo ;+u7gsf] tL o'jtLn] atfPsL lyOg\ . dfkb08 5 . t/, g]kfnsf] ufpF–ufpFdf ef/t ;/sf/n] ;g\ @))& otf u/LaLsf] lzlj/ ;~rfng ug]{ 7]Ssf kfPsf ;+:yfx¿n] /]vfd'lg /x]sf ( s/f]8 hgtfsf] :jf:Yof]krf/sf Go"gtd dfkb08 ;d]t k"/f gu/L zNolqmof u/]/ kf7]3/ l‰s]sf] clg nflu k|lt kl/jf/ ef? #) xhf/;Dd pknAw u/fpg] gLlt sfof{Gjog sltkosf] kf7]3/sf] ;fdfGo pkrf/ dfq u/]/ zNolqmof u/]sf] eGb} ul//x]sf] 5 . Tof] /sd xft kfg{ 8fS6/x¿n] @)–$@ jif{ pd]/ cg'bfg s'DNofPsf] ;dfrf/ atfpF5 . ;dfrf/ cg';f/, cg'bfgsf] ;d"xsf xhf/f}+ dlxnfsf] kf7]3/ lgsflnlbPsf 5g\ . To:tf dlxnfx¿ nf]en] hfFul/nf ag]sf 8fS6/x¿n] cfjZostf g} gePsf la/fdLnfO{ ;fO8 Okm]S6sf sf/0f cg]s si6 ;xg afWo 5g\ . eljiodf aRrf klg zNolqmof u/]5g\ . kfpg g;Sg] ePsf tLdWo] slt dlxnfnfO{ >Ldfg\n] 5f]8/] cnkq g]kfnL dlxnfdf cfª v:g] ;d:of a9L b]lvPkl5 ;/sf/n] kfFr kf/]sf 5g\ . jif{bl] v ;/sf/L / ljleGg u}/–;/sf/L :jf:Yo ;+:yf dfkm{t lzlj/ ef/tsf x'g\ ls g]kfnsf, k};fsf nflu of] xbsf] cfr/0f b]vfpg] ;~rfng u/]/ pkrf/ cleofg rnfPsf] 5 . kf7]3/sf] zNolqmof 8fS6/x¿n] sf/afxLsf] efuLbf/ x'gk' 5{ . pgLx¿n] c;xfo dlxnfsf] ug]{ ;+:yfx¿nfO{ ;/sf/n] Ps la/fdL a/fa/ t/fO{df ?=!@ xhf/, hLjgdfly v]naf8 u/]/ k};f sdfpg] dgf]jl[ Q b]vfPsf 5g\ . o;af/] kxf8df ?=!% xhf/ / lxdfnL If]qdf ?=@) xhf/ cg'bfg lbG5 . clVtof/ b'?kof]u cg';Gwfg cfof]u / c¿ ;/sf/L lgsfox¿n] xfn;Dd $@ xhf/ dlxnfsf] pkrf/ ul/Psf] 5 eg] To; afkt tTsfn rf;f] b]vfpg'k5{ . o:tf] cfk/flws dgf]jl[ Q /f]Sg ;aeGbf ;/sf/n] ?=! ca{eGbf a9L cg'bfg afF8s ] f] 5 . klxnf t d]l8sn sfplG;n g} cufl8 ;/f];\ . 

50 lxdfn ¦ @# ebf} @)&)


/d‰d ;+uLt

tLhsL uflosf

;f}Gbo{

;'Gb/L k|ltof]lutfsf] wGbf

6]lnlehg

xl/j+zsf] …d}n] h] ef]u]+Ú

k':ts

g]kfnM ef]6 km/ kL;

uflosf ;'lgtf b'nfn

uflosf ;'lgtf b'nfn @# ebf} @)&) ¦ lxdfn 51


k':ts

Ps k|lta4 k~rsf] c8fg k|ydtM awfO{ gj/fh ;'j]bLnfO{ Û kbdf /x+Fbf y'k|} r'/Lkm'/L b]vfO{ cGTodf To;} x/fpg] k~r k/Dk/f tf]8b\ } cfkm\gf] ;lqmo hLjgsf cg'el" tnfO{ lj:tf/k"js { ;fj{hlgs ul/lbPsf] d f / g] k fnsf] cfw' l gs -<_ Oltxf;sf] dxTjk"0f{ sfnv08nfO{ cfkm"n] hfg], ef]u/] cfTd;ft u/] cg';f/ lnlka4 ul/lbPsf]df . To; sfnnfO{ c?n] s;/L Joxf]/] eGg] csf]{ kf6f] 5Fb5 } . ;/n / :ki6 k':tssf] csf]{ ;sf/fTds kIf xf] . ;'jb] Ln] k~rfotnfO{ h;/L a'´,] o;df kf}l8g ;kmn eP -pgL lg/Gt/ #) jif{ /fli6«o k~rfot ;b:o /x], k|wfgdGqL afx]s ;a}h;f] dxTjk"0f{ sfo{sf/L / Joj:yflksfsf kbdf cf;Lg eP_ Tof] s'/fnfO{ :ki6;+Fu k|:t't u/]sf 5g\ . k~rfot h:tf] k|hftGq gfd lbP/ /fhfn] rnfPsf] clwgfosjfbL zf;g Joj:yfdf l5d] s Lsf] cfb] z pkb]z ;'Gg}kg]{, gq lz/ dfly ´'l08Psf] t/af/ v:g] wDsL lg/Gt/ vKb} hgtfdf /fi6«jfbsf] ;Gb]z klg lbO/xg'kYof]{ . ;'jb] Lsf]] :ki6 / ;/nkgn] pgsf] k"/} /fhgLlts hLjgsfnnfO{ /fh;+:yf -dx]Gb| / jL/]Gb|sf] zf;g_ lgs6 agfPsf] k':tsn] atfpF5 . ToxL …c/fhgLltsÚ JoltmTjsf sf/0f pgL hlxNo} b/af/sf] lk|o kfq /x]Ù pgsf k|yd u'? / k|j4{s 8f= t'n;L lu/Ln] hlt g} x08/–ckdfg vk] klg . t/, gj/fh ;'jb] L efUodfgL x'g,\ dx]Gb| / jL/]Gb|n] pgnfO{ ;w}+ sfvL Rofk] . ;' j ] b Ln] To; sfnsf w] / } 36gf grkfOsg kf7s;fd' /flvlbPsf 5g\ . Pp6f p4/0f, h;sf] j/k/ ;Totf 5– …/fgLsf] a9L ;lqmotf / ;lrjx¿sf] a9L babaf oL b'O{ sf/0fn] ubf{ /fhf jL/]Gb|sf] ;doaf6 g} /fh;+:yfsf] cwf]ult z'? eof] -;lrj / P8L;Lx¿_ g} /fhfsf ¿kdf b]lvg yfn] . dlGqkl/ifb\ :yfkgf dfq x'g uof] . c;nL dlGqkl/ifb\ b/af/d} z'? eof] .Ú

FM

94 MHz

www.krishnasarfm.org

dfkm{t ljZje/ 52 lxdfn ¦ @# ebf} @)&)

Oltxf;sf] Ps sfnv08 n]vsM gj/fh ;'j]bL k|sfzsM hubDaf k|sfzg k[i7M !#*±!^ d"NoM ?=@%)

lstfadf o:tf w]/} 36gf pNn]v 5g\, t/ k"0f{ ;Tosf] Ps kIfsf] ?kdf dfq . ;do, kl/l:ylt / …xfjfÚ n] klg /fhgLltdf 7"nf] dxTj /fVb5 . dx]Gb|n] zfob of] s'/f a'‰f]/ k~rfotnfO{ cfw'lgsLs/0f ug{ rfx]sf lyP . jL/]Gb|sf u'? gf/fo0fk|;fb >]i7 / lr/gzdz]/ yfkf dfq …/fhgLltsÚ eOlbPsf eP of] d'ns ' sf] Oltxf; cs{} ¿kn] n]lvg] lyof] . lxGb" /fhgLlts ;+:sf/df /fhfsf ;xof]uL -;/sf/ rnfpg] dfG5]_ /fhgLlt a'‰g] dfG5] x'gk' 5{ To;} elgPsf] x}g . nfdf] If] q Lo 36gfqmd / cfkm\ g } e"–/fhgLlts cj:yfsf sf/0f g]kfndf @)#^ ;fn cfof] . t/, ;'j]bLsf] @)#^ ;fnsf] j0f{g cln xNsf syfgs h:tf] 5 . jL/]Gb|n] hgdt ;+ux| sf] 3f]if0ff– lstfadf pNn]v eP

h;/L /flt !!÷!@ ah] xf]Og, laxfg ;f9] ^ of kf}g] ;ft ah] u/]sf x'g,\ /]l8of] g]kfnsf] ;ft ah]sf] ;dfrf/ cufl8 g} Eofpg'k5{ eg]/ . k~raf/] ;'jb] Lsf] d"Nof+sg eg] /fd|} 5 . pgn] n]vs ] f 5g\– …== t/ xfdL s;}df klg Tof] j]nf o:tf s'/fsf] lj/f]w ug{] lxDdt ePg .Ú csf{] 7fpFdf eg]sf 5g\– …To;j]nf dnfO{ Ps gDa/L, b'O{ gDa/L s]xL dtna lyPg . vfnL k~rfot lhtfpg k};f rflxPsf] lyof] .Ú @)#^ sf] hgdt ;+ux| df wfFwnL gePsf] ;'jb] Lsf] bfaL 5 . pgn] rf]ydn hfl6ofaf6 k};f lnPsf] klg 9fF6s ] f 5}gg\ . ;fy}, hgdt ;+ux| sf] …dtkqÚ 5flkPsf] hgs lzIff ;fdu|L s]Gb|df hgdt ;+ux| nuQ} %÷^ nfv dtkq k'gM 5kfO{ ul/Psf] rrf{ klg Toltj]nf lyof] . To;}n,] g]kfndf @)$^ cfOxfNof] . k':tsdf dfcf]jfbL cfGbf]ng b/af/ -vf;u/L 1fg]Gb|_ n] /f]ks ] f] aLp ‰fflËP/ cfkm}n + fO{ vfg ;dy{ eof] eGg] l5b|fGj]if0f klg 5, t/ o;sf] lgSof]n { df jt{dfg g]kfnL /fhgLltsf] ljZn]if0f cfjZos x'g hfG5 . @)$^ df ef/tn] k7fPsf] k|:tfjaf/] ;'jb] L n]V5g\– …of] k|:tfj dfg]sf] eP k~rfot t /xGYof] g}, zfob /fhf jL/]Gb| klg hLljt /xGy] ls <Ú g]kfnk|lt ef/tsf] gLlt, v'nf l;dfgf, bLk]Gb|sf] lax]sf] dfldnf, b/af/ xTofsf08, sDo'lgi6x?k|lt b/af/sf] pbf/ b[li6sf]0f ;a} v'n:t 5, k':tsdf . ‰f§ x]bf{ /fd|f] b]lvg] lstfasf] kfgf kN6fpFb} hfFbf o;sf sdL–sdhf]/L 5/k:6 x'bF } hfG5g\ . ;fx|} k7gLo ljifoj:t' eOsg klg lstfa ;fdfGo :t/df k|:t't ePsf] 5 . ;Dkfbsn] leGg dt /fVg]x¿nfO{ ;d]t uDeL/ agfpg] u/L ljifo, 36gf / …sG6]S:6Úx? kl/is[t u/]sf 5}gg\ . g]kfnsf] Oltxf;sf] Ps v08nfO{ :ki6 kfg]{ of] k':tssf] csf]{ ;+:s/0fdf o:tf q'l6x? x6\g5 ] g\ eGg] cfzf ug{ ;lsG5 . s[i0fk|;fb l;UBfn

dWo tyf ;'b"/klZrdsf] ;jf{lws nf]slk|o /]l8of]

f

;d;fdlos ljifodf :yfgLo ax; / l5gl5gdf ;dfrf/ tyf dgf]/~hg l;h{gdfu{, g]kfnu~h, kmf]gM )*!–%@&$&& -sfof{no_, %@&*($ -;dfrf/_, %@&&@@ -:6'l8of]_, Od]nM

% /flt !!

laxfg ah]b]lv

M

ah];Dd

krishnasarfm@gmail.com


k':ts kl/ro

lgjf{rssf]

:jLsf/f]lQm ;+ l jwfg;ef lgjf{ r g x' F b fsf lgjf{ r g cfof]usf k|dv ' cfo'Qm ef]h/fh kf]v/]nn] n]vs ] f] …g]kfnM ef]6; \ km/ kL;Ú ebf} dxLgfleq ahf/df cfpFb5 } . ;+ljwfg;ef lgjf{rgnfO{ s]Gb|df /fv]/ To;sf] k[i7e"ld klg s]nfOPsf] of] k':tsdf g]kfnsf] /fhgLlts Oltxf;, dfcf]jfbL åGå, /fhf 1fg]Gb|n] !( df3 @)^! df ;Qf lnPsf] 36gf, dfcf]jfbL ljjfb, !@ a'Fb] ;d‰fbf/L / hgcfGbf]ngsf] gfnLa]nL lbOPsf] 5 . hgcfGbf]ngsf] ;kmntfkl5 cd]l/sL cGt/f{li6«o u}/;/sf/L ;+:yfdf g]kfnsf] lgb{]zs eP/ sfd u/]s} j]nf tTsfnLg k|wfgdGqL lul/hfk|;fb sf]O/fnfn] k|d'v lgjf{rg cfo'Qmdf cfkm"nfO{ k|:tfj /fv]sf] ljj/0fb]lv cGtl/d ;+;b\ / ;+ljwfgsf] lgdf{0f, zflGt ;D‰ff}tf, ;+ljwfg;efsf] klxnf] k6s tf]lsPsf] lgjf{rg ;g{' h:tf 36gfx? /x]sf] of] k':tsdf ;+oQ' m /fi6«;3+ nufot l5d]sL ef/t / rLg clg c? /fi6« / ;+:yfn] g]kfnsf] zflGt k|lqmof / ;+ljwfg lgdf{0fdf b]vfPsf] rf;f] v'nfOPsf] 5 . ;xn]lvsf ;[li6 /f0ff;Fu ldn]/ n]lvPsf]

g]kfnM ef]6\; km/ kL; n]vsx?M ef]h/fh kf]v/]n, ;[li6 /f0ff k|sfzsM SoflDa|h o'lgel;{6L k|]; OlG8of k[i7M @^^±!*

@( v08 / @^^ k[i7 nfdf] of] k':ts ;+ljwfg;ef lgjf{rg jl/kl/sf] cfkm\gf] l6kf]6 / y'k}| JolQm;Fusf] cGtjf{tf{sf] cfwf/df tof/ ePsf] n]vsn] k':tsd} v'nfPsf 5g\ . SoflDa|h o'lgel;{6L k|; ] OlG8ofn] 5fk]sf] of] k':tsdf ;+ljwfg;ef lgjf{rg jl/kl/sf 36gfsf lg0ff{os JolQmx? tTsfnLg /fhf 1fg]Gb|, lul/hfk|;fb sf]O/fnf, dfcf]jfbL

cWoIf k'iksdn bfxfn, afa'/fd e§/fO{ h:tf JolQmsf] Oltxf;, JolQmTj / :jefjsf] lj:t[t ljj/0f 5 . h;n], Toltj]nfsf] 36gf a'‰g / ljZn]if0f ug{ ;lhnf] kf/]sf] 5 . g]kfnsf] /fhgLlts Oltxf;df klxnf] k6s x'g nfu]sf] ;+ljwfg;efsf] lgjf{rg pbfx/0fLo x'g'kg]{ ck]Iffsf] ef/L lyof], tTsfnLg k|dv ' lgjf{rg cfo'Qm kf]v/]ndfly . sltkon] pgnfO{ ef/tsf k"j{ k|dv ' lgjf{rg cfo'Qm 6LPg ;];g;Fu t'ngf u/]sf lyP . t/, kf]v/]nn] k':tsdf :jLsf/]sf 5g\, …k|dv ' cfo'Qm ePkl5 dnfO{ klg To;}u/L gd"gf r'gfj u/]/ b]vfpg]5' eGg] nfu] klg lgjf{rgsf] k|lqmof z'? ugf{;fy d}n] dx;"; u/],+ dnfO{ r'gfj u/fpg dfq geP/ zflGt k|lqmofsf] Pp6f kf6f]sf] Joj:yfkg ug{ of] 7fpFdf NofOPsf] /x]5 .Ú pgL yk n]V5g\, …b'O{ j]Un} ljifosf j]Un} k|lqmof / cGtj{:t'sf] ;dfof]hg ub}{ cl3 a9\g'kg]{ afWotf cfOnfUbf r'gfjsf sltko kf6f] / k|lqmofx? zflGt k|lqmofsf nflu ;D‰ff}tf ug'k{ g]{ cj:yf cfof] . h;sf sf/0f r'gfjdf ePsf sltko lx+;fsf 36gf lj?4 ug'k{ g]{ sf/afxL zflGt k|lqmof glayf]lnof];\ eg]/ ug{ ;lsPg .Ú tTsfnLg ljb|fx] L dfcf]jfbL / ;ft ;+;bLo bnaLrsf] !@ a'bF ] ;d‰fbf/Laf6 z'? ePsf] of] k':ts ;|ft] x? kof{Kt pNn]v ul/Psf] / ;|ft] ;fdu|L tyf JolQmsf] ljj/0f klg /flvPsfn] cflwsfl/s ag]sf] 5 . tTsfnLg /fhf 1fg]Gb|;uF ;d]t cGtjf{tf{ lnP/ tof/ kfl/Psfn] of] k':tsdf ptfl/Psf] Tof] j]nfsf] ljj/0fnfO{ yk cflwsfl/s agfPsf] 5 . To;dfly, Tof] j]nfsf lg0ff{os JolQmTjdWo] Ps k|dv ' lgjf{rg cfo'Qmn] g} n]vs ] f] x'gfn] o;sf ljj/0f / ljZn]if0f cflwsfl/s / ljZj;gLo gx'g] s'/} ePg . $ d+;L/df to ePsf] ;+ljwfg;efsf] bf];|f] lgjf{rgsf] ;F3f/df g]kfnL ahf/df cfpg nfu]sf] of] k':tsn] ;+ljwfg;efsf] cfpFbf] lgjf{rg s:tf] / s;/L x'g'k5{ eGg]af/] sf7df8f}s + f] …kf]ln6LÚdf /fd|} ax; / ljjfb lgDTofpg] lglZrt 5 . h;n], cfpFbf] lgjf{rgnfO{ lgikIf / kl/0ffdd'vL agfpg s]xL dfqfdf eP klg ;xof]u g} ug{5 ] . @# ebf} @)&) ¦ lxdfn 53


l/kf]6{ ;'Gb/L k|ltof]lutf

sdfpg]

tdf;f k|ltef k|:km'6gsf] gfddf zx/b]lv ufpF;Dd eO/x]sf ;f}Gbo{ k|ltof]lutfx¿sf] d'Vo p2]Zo k};f sdfpg' xf] .

Clif/fd

s§]n

sf7df8f}+ h]l;;n] ;g\ !(($ df ld; g] k fn cfof] h gf u/] k l5 z' ? ePsf] ;f}Gbo{ k|ltof]lutfdf clxn] ld; Unf]an, ld; O{–sn]h, ld; /fO{, ld; P;Pn;L lk|G;];, ld; 6Lg, ld; 6Lg OG6/g]zgn, ld;]; tLh, tLh SjLg, ls8 SjLg, ld; g]jf, ld; anfdL, ld; td', ld; pnf{af/L nufotsf xf]8afhL ylkPsf 5g\ . Oe]G6 cu{gfOh/b]lv sG;N6]G;L snfs]Gb| / Ao"l6kfn{/;Ddn] jflif{s !)) hlt ;f}Gbo{ k|ltof]lutf ug{ Eofpg yfn]sf 5g\ .

sdfpg kfOg] ePs}n] o:tf k|ltof]lutf km:6fPsf x'g\ . ;f}Gbo{ k|ltof]lutfaf6 JolQmTj ljsf; x'g], cfTdljZjf; a9\g] ljZjf; ul/G5 . g]kfndf eg] k|ltef k|:km'6gb]lv sl/c/ ljsf;;Ddsf gf/f lbP/ caf]wx¿nfO{ klg k|ltof]lutfdf ;fd]n u/]/ cleefjsaf6 /sd xTofOG5 . …aRrfsf] nfluÚ eGb} cleefjsx¿n] klg dl/xQ] ug]{ ePsfn] cfof]hsx¿ a9]sf 5g\ . o:tf pT;fxL cleefjsx¿ l6s6 a] R g] , P;PdP; ef]l6ª ug]{ nufotsf sfddf w'dwfd v6\5g\ . æclxn] eO/x]sf sfo{qmdx¿df sdfpg] wGbf dfq b]V5'Æ, klxnf] ld; g]kfn ?jL /f0ff elG5g\, æ;f}Gbo{sf] gfddf o:tf] ab\df;L /f]lsg'k5{ .Æ

s;/L sdfpF5g\ <

! c;f/df ePsf] P;Pn;L lk|G;]; @)!# sf $$ hgf ;xefuLaf6 cfof]hs l;hg ldl8ofn] hgxL ?=!) xhf/ %)) sf b/n] ?=$ nfv ^@ xhf/ z'Ns p7fof] . jfiff{ sn]h k|dv ' k|fof]hs /x]sf] k|ltof]lutfdf gf]j]n, gf;f, /]8g nufotsf sn]hx¿ ;x–k|fof]hs lyP . o:tf k|ltof]lutfdf cfof]hsx¿n] ;xefuLaf6 ljleGg zLif{sdf ?=@% xhf/;Dd c;'N5g\ . of]eGbf 7"nf] /sd tfhsf] df]ndf]nfOaf6 cfpF5 . tfhsf] leqL rnv]ndf slt;Dd n]gb]g eof] eGg] s'/f cfof]hs / tfh lsGg]nfO{ dfq yfxf x'G5 . ld;]; g]kfn @)!@ sL ;xefuL sljtf u'/fufO{ o:tf] v]nn]

54 lxdfn ¦ @# ebf} @)&)


w]/}nfO{ d"v{ agfpg] u/]sf] atfpFl5g\ -x]= aS;_ . ld; 6Lg OG6/g]zgn @)!# sL Ps k|ltof]uL k|ltef b]vfpg] eGbf klg s;/L l6s6 a]Rg], kmnfgf] Oe]G6sf] k};f s;/L ltg]{ eGg] tgfj a9L lbOg] atfpFl5g\ . pgsf cg';f/, a9L k}:ff hDdf ug]{n] /fd|f] 6fO6n / ;f}bfafhL ug]{n] tfh kfpF5g\ . ld; 6Lg OG6/g]zgn cfof]hs l;hg ldl8ofsf k|aGw lgb]z { s k|bLk/fh jGt eg] tfnLddf vr{ ug{sf nflu dfq ;xefuLaf6 /sd lnOPsf] atfpF5g\ . jGtsf] bfaLdf, aflx/af6 x]bf{ sdfp h:tf] b]lvP klg Pp6} sfo{qmddf ?=& nfv;Dd vr{ x'G5 . æk};f lnP/ tfh lbg]x¿sf sf/0f xfdL h:tf …km]o/Ú sfo{qmd ug]{x¿ ;d:ofdf 5f}+Æ, jGt eG5g\ . ut jif{sf] ld; tfdfª k|ltof]lutfdf ;'dL df]QmfgnfO{ tfh klx¥ofOlbg] eGb} ;fwgf snf s]Gb|sf ldng df]Qmfgn] ;' d Lsf a' a f ;GtjL/af6 df] 6 f] /sd lnPsf] rrf{n] Jofkstf kfPsf] lyof] . ;GtjL/n] ;a} k|ltof]uLnfO{ x]lnsK6/af6 af}4, :joDe" 3'dfpFb} 6'Fl8v]n ptf/]sf] vr{ klg a]xf]/]sf lyP . tfh ;'dLn] g} lhltg\ klg, t/ cGo k|lt:kwL{sf cfkmGtx¿n] u'bL s'/f yfxf kfPkl5 k|ltof]lutf ljjflbt ag]sf] lyof] . ut jif{sf] ld:6/ P08 ld; sf7df8f}+df k};fsf] rnv]n ePsf] eGb} k|ltof]uLx¿n] sfo{qmd:yn tf]8kmf]8 u/]sf lyP . b'O{

jif{cl3sf] ld:6/ g]kfn k|ltof]lutfdf ?=% nfvdf cfo'idfg l3ld/]nfO{ pkflw a]r]sf] eGb} c? k|ltof]uLx? le8Gtdf plqPkl5 k|x/L x:tIf]k ePsf] lyof] . ut jif{sf] ld; /fO{df cfof]hsn] ljh]tf;Fu k};f lnPsf] eGb} c? k|ltof]uLx¿n] kqsf/ ;Dd]ng g} u/] .

cy{xLg k|ltof]lutf

…leqL kf6f] s'?k 5Ú sljtf kf]v/]n -ld;]; g]kfnsL ;xefuL_ ;'Gb/L k|ltof]lutfsf] aflx/L ¿k dfq /fd|f] x'Fbf]/x]5 . o:tf k|ltof]lutfx¿ cfof]hsn] k};f sdfpg] …Kn]6kmd{Ú dfq ePsf 5g\ . k|ltof]lutfcl3sf] @)÷@@ lbgsf] k|lzIf0fdf sf] slt k|ltefzfnL 5, ;a}nfO{ yfxf x'G5, t/ k};f gr'xfpg]x¿nfO{ 6k6]gaf6} km\ofFlsG5 . h;n] a9L k};f lbG5, tfh p;sf] x'G5 . k};f lbg / l6s6 a]Rg g;Sg]x¿sf] sfd 5}g . xfdLn] k|ltof]lutfdf ;xefuL x'bF f z'?d} ?=@% xhf/ lt/]sf lyof},+ t/ To;kl5 klg ljleGg axfgfdf k};f c;'lnof] . …lrQ ga'‰f] klg sfo{qmd:yndf s]xL ulb{gF, u/]+ eg] Ifltk"lt{ lbG5'Ú eg]/ sfuh klg u/fpFbf /x]5g\ . cfof]hsn] …hhÚ nufot ;a}nfO{ d"v{ agfpF5g\ . …hhÚx¿nfO{ kmnfgf]nfO{ kmnfgf] k|Zg ;f]Wg elg+bf]/x]5 . xfdL lhNnf k|zf;g sfof{no;Dd k'Uof}+, t/ cg}ltsx¿;Fu s]xL nfu]g .

;fwgf snfs] G b| s f ldng df] Q mfg, O{–Knfg]6sf ;Gtf]if ;fksf]6f, PSkf]h g]kfn 86sdsf lbg]z zfxL, g]lKnh sfplG;nsf bLk]Gb| /Tg zfSo, g]lKnh km]zg xf]dsL x]df dfgGw/, l;hg ldl8ofsf jGt, bLks l3ld/] ;f}Gbo{ k|ltof]lutfsf clxn]sf rlr{t cfof]hs x'g\ . pgLx¿ jif{df Ps bh{g;Dd k|ltof]lutf u5{g\ . cleefjsx¿sf] nufgLdf sf]xL t Pp6} sfo{ q mddf rf/ j6f;Dd k| l tof] l utf EofpF5g\ . ldngn] @^ ;fpgdf ld; Ao"6L SjLg ;lxt tLg j6f Kofh]G6 u/] . To;sf] s]xLcl3 ;Gtf]ifn] Ps} lbg ld;]; g]kfn, lnl6n ld; g]kfn, ld; 6Lg OG6/g]zgn / ld; OG6/g] z gn u/] . s;} s f] lgoGq0f gePkl5 k|ltof]uLsf] eGbf o:tf cfof]hsx¿sf] k|ltef k|:km'6g eO/x]sf] b]lvG5 . …g]d / km]dsf] nflu ul/g]Ú k|ltof]lutfdf tfh lht]sf elgPsfx¿ To;kl5 stf x/fpF5g\, kQf] x'Fbg} . o;n] ;f}Gbo{ k|ltof]lutfdf a9]sf] nufgL cy{xLg ePsf] b]vfpF5 .

@# ebf} @)&) ¦ lxdfn 55


snf

tLhsL uflosf

5fk|fs ] f]

k|ltef

;g\ !((@ df cf7 jif{sf] x'bF f afa'nfO{ ;dfpFb} cfFugaf6 aflxl/+bfsf] cfkm\gf] cj:yfnfO{ k|Xnfb u'?ª 7]ufgf gn]vL x'nfsdf xflnPsf] lr6\7L;Fu t'ngf u5{g\ . blIf0f e"6fgdf kg]{ lr/fª lhNnfsf] uf]lkgL Anssf] ls;fg kl/jf/df hlGdPsf k|Xnfbn] ;fpF cIf/ s] l5rf]ns ] f lyP, PsfPs w"n] :s"n aGb eof], ufpFdf ;/sf/L ;]gfsf] laulauL rNof] . nf]Ug]dfG5] hlt b]zb|fx] sf] cf/f]kdf wdfwd h]n kg{ yfn], dlxnfx¿nfO{ ;tLTj hf]ufpg wf}–wf} kg{ yfNof] . of] xfntdf ufpF 5f8\bf cfkm"n] cIf/ l;s]sf] v/Lkf6L l6Kg EofPsf k|Xnfbn] To;kl5sf !& jif{ k"jL{ ‰ffkfsf] uf]nwfkl:yt e"6fgL z/0ffyL{ lzlj/sf] 5fk|fd] f ljtfP . clxn]sf] rflx+ pgsf] 7]ufgf cd]l/sfsf] Soflnkmf]lg{of /fHosf] !%!$ o'lg6, ckf6{d]G6 gDa/ ( xf] . :gfts txsf] ck'/f] k9fO / snf ;fwgf 5f]8/] k'gjf{;df tLg jif{cl3 Soflnkmf]lg{of k'us ] f pgL;Fu clxn] cd]l/sfsf] …kd{gG] 6 /]l;8]G6 sf8{Ú 5 . lzlj/df 5Fbf k|Xnfbn] k9fO;Fu} dg ldNg] ;fyLx¿ e]nf kf/]/ OlGi6Ro"6 ckm kmfOg P08 sdl;{on cf6{;\ -Okmsf–e"6fg_ :yfkgf u/]sf lyP .

gofF ;+;f/, gofF 9f]sf

cfª 9fSg] sk8fsf] cefj, cfwfk]6 vfP/ a:g'kg{] cj:yf / ‰f'kf| s ] } af;df klg k|Xnfb Okmsf dfkm{t lzlj/x¿df lrqsnf k|ltof]lutf, gf6s, slj uf]i7L cflb cfof]hgf uy]{ . ToxL cfwf/df clxn] kmfOg cf6{;\, l8hfOg / lkmNd d]lsªdf :gftsf]Q/ ul//x]sf k|Xnfb l;of6nl:yt qmlg; ljZjljBfnosf !* xhf/ ljBfyL{dWo] g]kfnL d"nsf PSnf] ljBfyL{ x'g\ . ætLgjif{] sf]if{sf nflu jflif{s (% xhf/ 8n/sf] 5fqj[lQn] eljiok|lt k"0f{ cfzfjfbL agfPsf] 5Æ, b'O{ ;ftfsf] ljbfdf xfn} bds cfPsf k|Xnfb eG5g\ . k|Xnfb g]kfndf alg/x]sf] rnlrq b]z vf]Hb} hfFbf sf] snf lgb]z { s klg x'g\ . pgL e"6fgL z/0ffyL{x¿sf] oyfy{ syf eGg] of] lkmNdnfO{ ;Gk|mflG;:sf]df x'g nfu]sf] Plzog–cd]l/sg lkmNd km]l:6andf ;dfj]z u/fpg] ;'/df 5g\ . uf]kfn u8tf}nf, ‰ffkf 56 lxdfn ¦ @# ebf} @)&)

lxGb" gf/Lsf] rf8 xl/tflnsf tLhsf] /f}gs kl5Nnf s]xL jif{b]lv tLh cfpg'eGbf dxLgf lbgcl3 g} z'? x'g yfn]sf] 5 . km]zg, vfgkfg;Fu} tLh l56f] z'? x'g] sf/0f xf], uLt–;+uLt . dlxnfx¿n] tLhsf uLt klv{/x]sf x' G 5g\ eg] uflosfx¿ klg cfkm\gf] l;h{gf k|:t't ug{ tLh s' l //x] s f x' G 5g\ . tLhdf ljz]if l;h{gf k|:t't ug{ ] uflosfdf kl5{ g \ , ;'lgtf b'nfn klg . c? uflosfeGbf km/s klxrfg agfPsL ;' l gtf elG5g\ , ætLhs} uLtaf6 uflosfsf] ?kdf lrlgPsfn] d] / f] klxrfg;Fu tLh hf]l8Psf] 5 .Æ r]nLsf] dfOtL3/ gfds tLhsf] cNad lnP/ ;ft jif{cl3 g]kfnL ;f+uLlts If]qdf cfPsL hnjL/] l;Gw' k fNrf] s sL pgn] x/]s jif{ tLhsf cNad lgsfn]sL l5g\ . km]l/ cfof] dfOt hfg] lbg, ca t d}n] lg ‰f'Dsf nufpF5', pgsf] nflu j|t a;]sf], tLhsf] b/, d]/f] xh'/ h:tf cNad lgsfn]sL pgn]

uflosf ;'lgtf b'nfnn] ;ft jif{b]lv x/]s tLhdf cNad lgsfNb} cfPsL l5g\ . @* ;fpgdf of] jif{sf] tLhsf nflu cfof] xl/tflnsf gfds cNad NofPsL l5g\ . æc? j]nf cNad glgsfn] klg tLhsf cNad x/]s jif{ lgsfNg] ljrf/ u/]sL 5' .Ú ;' l gtf nf] s bf] x f] / LsL klg rNtLsL uflosf x'g\ . d]/} lbndf km'Nof} lg/dfof, xf] ls x}g ;fg' h:tf nf]slk|o uLtsL oL uflosfn] cd]l/sf, a]nfot, hfkfg, xªsª nufotsf b'O{ bh{g d'n'sdf ;f+uLlts k|:t'lt kl:s;s]sL 5g\ . cfpFbf] tLhsf] ;f+uLlts sfo{qmddf hfkfg / a]nfot hfg] tof/Ldf /x]sL pgL elG5g\, ætLh d]/f] nflu 7"nf] kj{ lsg xf] eg] c? j]nfeGbf d]/f] nflu of] j]nf sfo{qmd a9L k5{ .Æ Clif/fd s§]n


6]lnlehg

gofF cjtf/df

xl/j+z

6]lnlehg, lkmNd / /+ud~rdf bz{snfO{ xF;fpg] xl/j+z cfrfo{ c?sf syf– Joyf ;'g]/ w]/} k6s /f]P, h'g @@ ebf}b]lv g]kfn 6]lnlehgaf6 k|;f/0f x'g] …d}n] h] ef]u]+Ú sfo{qmddf b]lvg]5 . of] sfo{qmdsf nflu pgL b]zsf b'u{d ufpFx¿df k'u]/ cfd g]kfnLsf syf ;'g] . ;]e b lrN8«g] sf] ;xof]udf PG6]gf kmfpG8];gn] tof/ kf/]sf] of] sfo{qmd * >[+vnfsf] 5 . sfo{qmdn] 5fpk8L k|yf, afn of}g b'Jo{jxf/, s'kf]if0f, afnljjfx, afn lx+;f, cleefjsljxLg afnaflnsf, ckfËtf, lzIff cflb ljifo ;d]6]sf]

5 . sfo{qmddf xl/j+z cGtjf{tf{sf/sf] ?kdf b]lv+b}5g\ . clxn];Dd xhf/f}+ cGtjf{ t f{ lbPsf pgn] klxnf] k N6 c?sf] cGtjf{ t f{ lnP/, pgLx?sf] s'/f ;'g]/ /f]Psf] atfP . anfTsf/df k/]sL pbok'/sL Ps aflnsfn] cfkm"n] hGdfPsf] aRrfsf] afa' / cfkm\gf] afa' Pp6} ePsf] csNkgLo kL8f ;'gfpFbf xl/j+z eSsflgPsf 5g\ . æklxn] dnfO{ cfkm\g} b'Mvx¿ 7"nf] nfUYof]Æ, xl/j+z eG5g\, æcfd g]kfnLsf] kL8f ;'g]kl5 d]/f b'Mv t s]xL klg x}g /x]5 eGg] nfUof] .Æ xl/j+zn] ca slxNo} b'MvL gx'g] k|0f u/]sf 5g\ . sfo{qmdn] ;+qmd0fsf] ;fª\nf]df hsl8Psf] g]kfnL ;dfhdf cfzf / ;fx; a9fpg] ck]Iff pgsf] 5 . cg'zLn

u0f]z cfrfo{

@# ebf} @)&) ¦ lxdfn 57


ljljw

ljZj a:g]tsf] :s"n l;Gb"/, cGofo h:tf Ps hdfgfsf ;' k /lx6 g] k fnL rnlrqsf gfos ljZj a:g]t nfdf] ;dosf] cGt/fnkl5 lgb]{zssf] cjtf/df b]lvPsf 5g\ . ut ;ftf lk|ldo/ zf] ul/Psf] pgsf] rnlrq :s" n n] cWofTddf hf] 8 lbPsf] 5 . g}lts lzIffsf] sdLsf

sf/0f b]z–;dfhdf :jfyL{kgf df}nfP/ Pscsf{sf] dtna x'g 5f8]sf] of] lkmNdn] atfpF5 . of] lkmNd lgdf{0fdf a:g]tnfO{ k|f=8f= ;fdYo{axfb'/ l;+x / jL/]Gb|dfg >]i7n] ;fy lbPsf 5g\ . a:g]tn] rnlrq / o:t} /x]5 lhGbuL kl5 :s"n sf] lgdf{0f÷lgb]{zg u/]sf x'g\ . of] lkmNd dgf]/Ghg eGbf a9L 1fgsf nflu agfPsf] a:g]tn] atfP . pgn] eg], æ:s"n /fli6«o– cGt/f{li6«o dxf]T;j / cjf8{x¿df g]kfnL k|ltlglwTj ug{ nfossf] l;g]df xf] .Æ kmd"n { f lkmNd eGbf k"0f{tM km/s of] lkmNddf gL/ zfx, SofK6]g ljho nfdf, aLP; /f0ff, ;'l:dtf adhg, /lj lu/L, ?kf /fgf, uLtf clwsf/L nufotsf snfsf/sf] clego 5 .

sljsf] cfdf

tLg snfsf/nfO{

km'na|fO6

g] k fnsf tLg hgf snfsf/ km'na|fO6 km]nf]l;kdf cd]l/sf hfFb5 } g\ . cd]l/sL z}lIfs lgof]un] k|bfg ug]{ of] ljåtj[lQsf nflu 5flgg]df l;tf/jfbs 8f= w|j' z ] rGb| /]UdL, snfsf/ cl:dgf /lGht / sf7df8f}+ o'lgel;{6Lsf] ;]G6/ km/ cf6{ P08 l8hfOgsf k|dv ' ;'hg lrqsf/ 5g\ . pgLx? afx]s o; jif{ 8f= lje"lt /Ghg ‰ffn] of] ljåtj[lQ kfPsf 5g\ . ljåtj[lQsf] ^ dxLg] cjlwdf ;+uLtsf ljBfjfl/lw w|j' z ] n] Go"of]ss { f] l;6L o'lgel;{6Ldf …Do'lhs km/ kL; P08 xf/df]gLÚ nfO{ ljifo agfP/ sfd ug]5 { g\ eg] ;'hg lrqsf/n] lkmnf8]lNkmofdf Go'/n cf6{ -leQ]lrq_ sf] sfd ug]5 { g\ . To:t}, cl:dgf /lGhtn] elh{lgofsf] sdgj]Ny o'lgel;{6Ldf …cf6{df g]kfnL 8fo:kf]/fÚdfly cg';Gwfg ug]l{ 5g\ . 58 lxdfn ¦ @# ebf} @)&)

8]9 bzsb]lv xªsª a:b} cfPsf ufos slj /fO{n] t];f| ] cNad …cfdfÚ lgsfn]sf 5g\ . cNaddf ;d]l6Psf] pgsf] cfw'lgs, /s / kk z}nLsf ;ftdWo] cfdf== , 3fF;L== / dfofn'sf] 5]p= = u/L tLg uLtsf] Do"lhs lel8of] klg ag]sf] 5 . cNaddf j]b ;'Aaf, lbg]z ;'Aaf, czf]s zfSo / ufos :jo+sf] ;+uLt 5 . zAbx? df]xg If]qL, czf]s, ufos :jo+ / j]bsf 5g\ . ;w}+ ;w}=+ af]nsf] uLtdf l;g] u'?ªn] pgnfO{ ;fy lbPsL l5g\ . @)$& ;fndf w/fgdf lg?k0f Jof08sf] :yfkgf u/]/ ufogdf k|jz ] u/]sf sljn] @)%@ …lx+8b\ f lx+8b\ } psfnL cf]/fnL== Ú af]nsf] uLt /]s8{ u/fPsf lyP . pgn] @)%# df ctLt / @)%$ df sljg gfds cNad lgsfn]sf lyP .


vfgkfg dxfef/t efu–#M sf7df8f}+ o'lgel;{6L xfO{:s"nsf] cfof]hgfdf k|:t't x'Fb}5 . ldltM @ / # ;]K6]Da/÷^ / & ;]K6]Da/ :yfgM s]o" cl86f]l/od xn w'lnv]n÷b len]h lyP6/ t]h ejg pQ/9f]sf nflhDkf6 ;doM ;fF‰f %M#) ah] z'NsM ljBfyL{ ?=!)), cGo ?=#)) ;Dks{M Pstf a'S;, yfkfynL $@#)&@(, $@$%&*& c lkk' n jf/M g] s kf -dfcf]jfbL_ n] ! kmfu'g @)%@ b] l v z' ? u/] s f] lx+;fTds åGån] g]kfnnfO{ !) jif{ nk] 6 \ o f] . Tof] cjlwdf d'ns ' n] csNkgLo Iflt / kL8f a]xf]g{'k¥of] . csf]{ !) jif{kl5 klg g]kfnL ;dfhdf Tof] u[xo'åsf] vf6f al;;s]sf] 5}g . Tof] ;dosf] t:jL/ x]g{ nlntk'/, kf6g9f]sfsf] zflGt ;+u|xfno hfg'xf];\ . …c lkk'n jf/Ú gfd lbOPsf] t:jL/ k|bz{gLdf o'4u|:t g]kfnsf] q:t hghLjg b]Vg ;lsG5 . ;doM laxfg !! b]lv ck/fGx $ ah];Dd . d+unaf/ afx]s ;w}+ . ;Dks{M -)!_%%$(($*, www.madanpuraskar.org srx/L SofDk P08 8\of;M /+ud~rsf dfWodaf6 kl/jt{g ug{ rflx/x]sf g]kfnL clwsf/sdL{sf] j[Qlrq k|bz{gL x'Fb}5 . ldltM ^ ;]K6]Da/÷& ;]K6]Da/ :yfgM /l;og sNr/ ;]G6/÷d08nf lyP6/ ;doM ;fF‰f %M!% ah]÷lbpF;f] !M#) ah] s[i0ffk{0fM åfl/sfh xf]6nsf] g]kfnL /]:6'/G] 6df ^ b]lv @@ lsl;dsf cflwsfl/s g]kfnL vfgf . :yfgM åfl/sfh xf]6n, aQL;k'tnL ;Dks{M -)!_ $$&($** u'FnfM g]jf/L rf8kj{x¿ z'? ePsf 5g\ . dxTjk"0f{ rf8sf t:jL/ lvRg] df}sf, @! ebf};Dd .

rkli6S;sf lrlgofF :jfb nlntk'/sf] Jofkfl/s s]Gb| dflgg] s'df/Lkf6Ldf kfFr jif{cl3 v'n]sf] rkli6S; rfOlgh / slG6g]G6n vfgfsf] nflu e/kbf]{ uGtJo ag]sf] 5 . lne, ne, O6 gf/fsf ;fy ;~rflnt of] /]:6'/]G6 d'Vo ;8ssf] klxnf] tNnfdf /x] klg zfGt 5 . ljljw lrlgofF kl/sf/ /f]h]/ vfg kfOg] rkli6S;df uf]N8]g k|mfO8 k|fpg, lqm:kL d;?d, 8«fug lrsg, ks{ So'ab]lv akm / d;?d;Ddsf e]/fO6L / kl/sf/ 5g\ . oxfF e]h / gg–e]h b'j} lsl;dsf kf/vLsf] lbnv'z x'G5 . lrsg, ks{, d6g, akm / lkm;sf ;fy kfOg] g]kfnL vfgfn] klg plQs} dg lht]sf] 5– rkli6S;n] . Ps k6sdf *) hgf c6fpg] of] /]:6'/]G6df gg:df]s/x¿sf nflu cnu hf]g 5 . ;+rfnsåo ;gL >]i7 / ;Gb]z uf]kfn Gof5f}+ cfkm\gf] /]:6'/]G6 clkm; dLl6ª, ay{ 8], cGo kf6L{ / hd36x¿sf nflu klg pko'Qm ePsf] atfpF5g\ . cg'zLn lqm:kL d;?d uf]N8]g k|mfO8 k|fpg akm lkmn]6 ljy d;?d ks{, lrsg dMd 8«fug lrsg ks{ So'a

?=!(% ?=$%) ?=@@% ?=!&%–!() ?=@&% ?=@&%

;Dks{ kmf]g )!–%%%!!!* www.chopstix.com.np

@# ebf} @)&) ¦ lxdfn 59


hfFbfhfFb}

ceos'df/sf]

ljZjufg xfdL dfgj xf}+, of] ;+;f/ xfd|f] 3/=== uflosf >]of ;f]tfªsf] :j/df /]s8{ ePsf] ef/tLo slj÷lrqsf/ ceos'df/sf] of]] …cy{ PGydÚ o" 6\o"a (http://youtu. be/A1feY9L6yLc) dfkm{ t ;fj{ h lgs ul/Psf] 5 . ljZjnfO{ Pp6} 3/ dfGg] of] uLt ;+;f/sf] ;f}Gbo{ / dfgj hLjgaf6 k|efljt eP/ n]v]sf] sf7df8f}+l:yt ef/tLo b"tfjf;df k|yd ;lrj /x]sf ceos'df/ atfpF5g\ . tLg dxLgfcl3 sf7df8f} + s f] kk{ n :6'l8of]df /]s8{ ul/Psf] of] ljZjufgsf ;+uLtsf/ ;kg l3ld/] x'g\ . of] uLt c+u|h ] L, c/las, k|m]~r, /l;og, :k]lg;, rfOlgh / lxGbL efiffdf klg ufOPsf] 5 . uflosf >]ofn] uLtdf w]/} efiffsf zAb ePsf]n] pRrf/0fdf lgs} ldlxg]t k/]sf] atfOg\ . sljtfsf kfFr / ;+:d/0fsf tLg k':ts n]lv;s]sf ceos'df/ @)!# sf] ;fs{ l/6n]r/ cjf8{ ljh]tf klg x'g\ . pgsf] k]lG6ªdf klg k[YjLsf] ;f}Gbo{ k|wfg kIf x'G5 . g]kfnL, ef/tLo, lrlgofF, kfls:tfgL

lxhf] cfh ef]ln

60 lxdfn ¦ @# ebf} @)&)

cflb eg]/ kmFl;/x]sf] ceos'df/ atfpF5g\ . o;leq klg afx'g, lnDa", u'?ª, laxf/L, a+ufnL, ;fpy OlG8og, Plzog eg]/ ‰fg\ ;fF3'/f] kl/ro lgsflnPsf] atfpg] pgL hft, 7fpF / b]zeGbf dfly csf]{ kl/ro x'g] atfpF5g\ . æxfdL dfgj xf}+ / ;+;f/ xfd|f] 3/ xf]Æ, pgL eG5g\, æ;fF3/' f] 3]/f dfly ljZj zflGt Nofpg] 7"nf] ;fd"lxs kl/ro 5 .Æ cfkm"nfO{ …Unf]alni6Ú dfGg] ceos'df/ blIf0f PlzofnL b]zsf efiff ;d]6]/ blIf0f Plzof ufg klg n]lv/x]sf 5g\ . sf7df8f}n + fO{

snf–;+:s[ltsf] s]Gb| dfGg] pgn] o:tf sfo{qmdx?nfO{ dxTj lbPsf 5g\ . ef/tLo b"tfjf;n] x/]s dxLgf cfof]hgf ug]{ sljtf ;DaGwL …kf]odf08'Ú, g]kfnL lkmNd ;DaGwL …l;g]df08'Ú / cGt/lqmofTds …EjfO;];Ú sfo{ qmd pgs} ;lqmotfdf z' ? ePsf x'g\ . ca g]kfnu~h, kf]v/f, jL/u~h, hgsk'/ / lj/f6gu/df klg …sNr/ gu/LÚ sfo{qmd rnfpg] tof/L eO/x]sf] hfgsf/L pgn] lbP . zAb÷t:jL/M cg'zLn

lbjfs/ If]qL



b=g=+ ^% )$%รท$^ d=If]=x=' b=g=+ )* )^^รท^&


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.