blad muziek Om te beginnen
l voor de Kunsten Utrecht echts Conservatorium | Hogeschoo Dit blad is een uitgave van het Utr
Utrecht’s got talent! KNOKKEN VOOR TOELATING
STUDEREN = ORGANISEREN Zit er brood in muziek? TIP TOP TIEN
STUDENTEN VERHALEN OVER KUNNEN EN WILLEN
05 UTRECHT’S GOT TALENT!
Het fenomeen Talentenjacht
06
WAAR GA IK STRAKS STUDEREN?
Het Utrechts Conservatorium De HKU De stad Utrecht
07
HOE IS HET OM DAAR MUZIEK TE STUDEREN?
Het Utrechts Conservatorium
09
HOE LAAT IK WETEN DAT IK WIL KOMEN STUDEREN?
Aanmelding
09
HOE KOM IK BINNEN?
Toelatingsexamen
10 KAN IK EERST ’S KOMEN KIJKEN?
Open Dagen, Meeloopdagen, Chatsessies Muziekagenda De HKU op Hyves, Facebook, Twitter
13
WAT LEER IK TIJDENS MIJN STUDIE?
Opleidingen en afdelingen
14
HOE ORGANISEER IK HET STRAKS ALLEMAAL?
Studeren = organiseren
15
HOE ZIET MIJN DAG ER DAN UIT?
Vakken
16 KAN IK AL ERVARING OPDOEN?
Colofon
Interviews: Evert Bouwman, Channa Malkin, Anneke Witkamp Redactie en eindredactie: Bureau Communicatie Utrechts Conservatorium Fotografie: Engelbert Fellinger, Ingo Gotz - studio, Tamara Reesink Vormgeving: Tamara Reesink, Branding Grafisch Ontwerp BNO Drukwerk: Labor Grafimedia BV
19 HOE VERDIEN IK MET MUZIEK MIJN BROOD?
© 2010. Dit blad is een uitgave van het Utrechts Conservatorium, HKU.
Projecten, stages, buitenland
Werken in de muziek
20 BEN IK NA MIJN BACHELOROPLEIDING UITGELEERD?
Je persoonlijke ontwikkeling
21 KAN IK DAARNA DOORSTUDEREN?
Vervolgstudies
23 ZO VEEL INFORMATIE! HELP!
Blad Muziek - Om te beginnen | Inhoudsopgave
Tip Top Tien
‘Weet wat muziek voor je betekent en wat je ermee wilt doen.’
Utrecht’s Got Talent!
ONTWIKKELEN Om aan de programma’s van het Utrechts Conservatorium te kunnen deelnemen is jouw talent een voorwaarde. We bieden je een prachtige muzikale omgeving om dat talent te ontwikkelen. Om zo ver te komen moet je een toelatingsexamen met goed gevolg afleggen. En dat vereist een goede voorbereiding. Daarover gaat dit Blad Muziek.
Het fenomeen Talentenjacht
doorzetten
Ze zijn niet meer weg te denken op tv: flitsend gemonteerde talentenjachten gesponsord door… De telefoonlijnen zijn gesloten. Van spanning zinderende muziek kondigt de presentator aan. Hij heeft een kaartje in zijn hand waarop staat wie de meeste stemmen heeft weten te bemachtigen. De kandidaat met de meeste stemmen is dus… het grootste talent.
Wanneer je dan deze eerste horde genomen hebt volgt een lange weg waarin jouw doorzettingsvermogen bepaalt waar de mogelijkheden van jouw talenten liggen. Het is een uitdagende weg. En ook daarover gaat dit Blad Muziek.
Zo gaat het hier, aan het Utrechts Conservatorium, niet.
willen Laat je leiden door de ervaringen van onze studenten. Het toelatingsexamen hebben ze met goed gevolg afgelegd en ze vertellen je in de volgende bladzijden graag wat ze daarvoor hebben gedaan. Zij weten wat het is om talent te hebben, maar nog meer weten ze wat het betekent om je talent te ontwikkelen. Want talent hebben is niet alleen een kwestie van kunnen, maar vooral ook van willen! Namens het faculteitsbestuur van het Utrechts Conservatorium, Jos Schillings, voorzitter
Jos Schillings
‘Talent is niet alleen kunnen maar vooral willen!’ Blad Muziek - Om te beginnen | Utrecht’s Got Talent!
05
Waar ga ik straks studeren? HET Utrechts Conservatorium
De HKU
Het Utrechts Conservatorium is een van de vijf faculteiten die samen de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht vormen. Het biedt een compleet en breed pakket aan voorbereidende, bachelor- en masteropleidingen. Deze opleidingen omvatten verschillende afstudeerrichtingen in klassieke muziek, oude muziek, hedendaagse muziek, jazz en pop. Verder is er de opleiding docent muziek.
De HKU (Hogeschool voor de Kunsten Utrecht) is met ruim 3800 studenten en een zeer gevarieerd aanbod aan vooropleidingen, bacheloropleidingen, post-hbo en masteropleidingen één van de grootste op kunst en cultuur gerichte opleidingsinstituten in Europa. De HKU biedt opleidingen in de volgende richtingen: beeldende kunst, vormgeving, muziek, theater, games en interactie, media, kunstmanagement en kunsteducatie. Sinds 1999 is de HKU ook ‘an accredited institution of the Open University’.
www.hku.nl/vooropleidingmuziek www.hku.nl/klassiekemuziek www.hku.nl/jazz&pop www.hku.nl/historischeinstrumenten www.hku.nl/docentmuziek
Hoe is het om daar muziek te studeren?
Het Utrechts Conservatorium Aan het Utrechts Conservatorium staan in het onderwijs het individuele talent, de ambitie, het professionele bewustzijn en de toewijding van iedere student centraal. De docenten voegen aan het leerproces van de student hun eigen ervaring en inzichten toe. Studenten en docenten ervaren de sfeer binnen het Utrechts Conservatorium als zeer positief. Open communicatie hebben we hoog in het vaandel. Iedereen draagt bij aan een goed en prettig studieklimaat. www.hku.nl/conservatorium
De gratis HKU-nieuwsbrief kun je per e-mail ontvangen. Neem een abonnement. Zo ontvang je actuele informatie en blijf je op de hoogte van belangrijke data. www.hku.nl/nieuwsbrief
06
07
DE STAD Utrecht
Mart Jeninga
Jon Bittman (USA)
Utrecht is een échte studentenstad. Samen met nog zo’n 70.000 andere studenten zul je straks Utrecht ontdekken. Je struikelt er bijna over de kroegjes, restaurants en winkels. Utrecht kent bovendien een enorm cultureel aanbod. De stad bruist altijd van de activiteiten. Mogelijk lever jij daaraan straks je eigen bijdrage op een van de vele Utrechtse muziekpodia.
tweedejaars basgitaar
vierdejaars saxofoon Jazz & Pop
Zodra ik hier binnenkwam voelde ik me heel erg thuis.
Er zijn heel veel voorzieningen waar je gebruik van kunt
Je hebt een band met je docenten, en ook met de
maken. De docenten zijn erg goed. Utrecht is een levendige
studenten om je heen.
stad. Misschien niet zo bekend, maar het heeft een bruisend
sscweb.hku.nl/wonenenleven
Oude Gracht
Rijnkade
Steenweg Lijnmarkt Mariaplaats
cultureel leven. Er zijn veel mogelijkheden om te spelen en
Carolien van Iersel
te werken.
tweedejaars klassiek zang De sfeer is heel goed, vooral op de zangafdeling. Er is
Peter Favier
weinig concurrentie en weinig haat en nijd. Het grootste
vierdejaars piano Jazz & Pop
verschil maken de groepslessen. Dat hebben ze bijna
Waarom ik voor het Utrechts Conservatorium heb gekozen?
nergens. En de samenwerking van de zangafdeling met
Met name vanwege de pianodocenten, en vanwege het feit
andere afdelingen. Ik denk dat de zangafdeling hier de
dat de jazzafdeling hier breed is. De docenten spelen niet
grootst groeiende zangafdeling van Nederland is. Er
alleen maar in de jazztraditie maar zijn ook met andere,
zitten hier hele goede docenten en er is een heel
nieuwere stijlen bezig. Dat sprak mij erg aan. Er is een
goed systeem voor de zangafdeling. Vooral de positieve
positieve sfeer, geen ellebogenwerk maar samenwerken.
sfeer tussen leraren en studenten onderling valt op.
Dat zie je bijvoorbeeld terug in de mate waarin mensen
Het wordt je zo een stuk makkelijker gemaakt om je
graag op elkaars examen meespelen.
zekerder te voelen.
Station
Willemsplantsoen
Blad Muziek - Om te beginnen | Waar ga ik straks studeren?
Blad Muziek - Om te beginnen | Hoe is het om daar muziek te studeren?
Hoe laat ik weten dat ik wil komen studeren?
Hoe kom ik binnen? Toelatingsexamen
Als je wilt komen studeren, moet je je ruim op tijd aanmelden vanwege de toelatingsprocedure. De uiterste aanmeldingsdatum voor het komende studiejaar aan het Utrechts Conservatorium staat vermeld op de site. Hoe je je aanmeldt lees je op:
Om toegelaten te worden tot het Utrechts Conservatorium moet je een toelatingsexamen doen dat uit een theoretisch en een praktisch gedeelte bestaat. Of je wordt toegelaten hangt verder nog af van het aantal beschikbare plaatsen voor je hoofdvak en van het niveau van de andere kandidaten. Bereid je goed voor op het toelatingsexamen. Het Utrechts Conservatorium wil je daarbij graag helpen. Lees meer over welke ondersteuning we je kunnen bieden en wat de specifieke toelatingseisen zijn op:
www.hku.nl/aanmelden
www.hku.nl/toelating.
Aanmelding
Mart Jeninga
Carolien van Iersel
tweedejaars basgitaar Jazz & Pop
tweedejaars klassiek zang
Mijn theorie had ik foutloos gemaakt en de solfège ging ook
Ik had niet verwacht dat ik zoveel theorie moest voor-
prima. Dezelfde middag had ik praktijkexamen. Je bereidt
bereiden. Ik dacht: “Hallo, ik word toch zangeres, waar
drie stukken voor en daarvan moet je er twee spelen, en dan
heb ik dat allemaal voor nodig, dat leer ik daar toch?”
krijg je daarna allerlei oefeningetjes. Je moet meespelen
Maar nu snap ik wel beter dat zangers daar echt in moeten
met een opname, een stukje noten lezen, en je krijgt wat
investeren. Zangers leren heel vaak iets van een cd of uit
solfègeoefeningen: een docent uit de commissie zingt iets,
het hoofd. Ik denk dat beginnende zangers daardoor weinig
en dan moet je het nazingen en naspelen. En je moet wat
muziek meekrijgen, tenzij ze een instrument bespelen.
oefeningen met intervallen doen om je gehoor te testen.
Een groot waarschuwingsteken dus voor zangers: let op,
Hoe ik me heb voorbereid op het toelatingsexamen? Met
weet wat de eisen zijn en wat je al moet kunnen!
mijn docent heb ik veel geoefend en dingen doorgenomen
Josine Jansen
die ik kon verwachten. Dus er zat wel wat voorbereiding in.
Josine Jansen
Het is niet zo dat ik een maand van tevoren dacht: goh,
derdejaars viool
misschien ga ik wel naar het conservatorium.
Ik was in eerste instantie niet aangenomen, omdat ik naast het conservatorium rechten ging studeren, en
‘Ik moest er echt voor knokken om hier terecht te kunnen.’
Peter Favier
ze dachten dat ik niet genoeg tijd zou steken in het
vierdejaars piano Jazz & Pop
conservatorium. Uiteindelijk ben ik ook met rechten gestopt.
Als je het wilt proberen moet je het gewoon doen. Je moet
Ik moest er echt voor knokken om hier terecht te kunnen.
niet bang zijn om afgewezen te worden. Natuurlijk moet je wel bij jezelf nagaan of het echt is wat je wilt en je moet je
Bert Groothedde
serieus voorbereiden. Een toelatingsexamen kan duidelijk
eerstejaars docent muziek
maken waar je staat qua niveau. Aan welk conservatorium
De eerste keer dat ik toelating deed had ik me totaal niet
je wilt studeren ligt helemaal aan waar je naar op zoek bent.
voorbereid. Als ik werd aangenomen, prima, maar ik wilde
Kijk vooral naar de docenten, want die zijn toch het meest
niet op mijn tenen gaan lopen. Het was een soort nulmeting.
bepalend voor hoe je opleiding eruit gaat zien.
De tweede keer wist ik wel beter wat er van me verwacht werd en kon ik me dus ook beter voorbereiden. Op het theoriegedeelte kon ik me voorbereiden met proefexamens, dus dat was een kwestie van regeltjes onthouden. Ik wilde nu wel echt aangenomen worden, ik was er klaar voor.
Blad Muziek - Om te beginnen | Hoe kom ik binnen?
09
Kan ik eerst ‘s komen kijken? Open Dagen
MUZIEKAGENDA
Een Open Dag staat in het teken van kennismaking en informatie. Je maakt kennis met docenten en studenten, met studiecoördinatoren en tutoren, met de gebouwen en concertzalen, en met de prettige sfeer waar het Utrechts Conservatorium mede om bekend staat. De hele dag zijn er open lessen, concerten, een informatiemarkt en rondleidingen door studenten. Zo maak je mee hoe er op het Utrechts Conservatorium gewerkt wordt en kun je je een goed beeld vormen van de studie die je overweegt te volgen. Tijdens de open lessen kun je vaak ook voorspelen of -zingen.
Je bent altijd welkom bij de concerten van het Utrechts Conservatorium. Het hele jaar door presenteren studenten zich: in een van de zalen van het Utrechts Conservatorium of op podia daarbuiten. Het Utrechts Conservatorium werkt intensief samen met podia in de stad en regio en zelfs nog verder weg. Abonneer je gratis op de digitale Muziekagenda. www.hku.nl/aanmeldenmuziekagenda
DE HKU OP Hyves, Facebook en Twitter
10
www.hku.nl/opendag
Ook op Hyves, Facebook en Twitter vind je de HKU en het Utrechts Conservatorium. Nog meer manieren om contact te houden dus!
Meeloopdagen
hku.hyves.nl www.facebook.com/hogeschoolvoordekunstenutrecht twitter.com/hkutrecht
Ook Meeloopdagen zijn een goede manier om je een indruk te vormen van een muziekstudie aan het Utrechts Conservatorium. Je bent dan getuige van een of meerdere lessen die een docent geeft. Bovendien loop je letterlijk mee met een of meer studenten. Aan hen kun je alles vragen! Op de Open Dag kun je gewoon binnenlopen. Voor de Meeloopdagen meld je je online aan.
11
www.hku.nl/meeloopdagenmuziek
Chatsessies Tijdens Chatsessies zitten studenten van het Utrechts Conservatorium klaar om je vragen te beantwoorden. We organiseren een paar chats per jaar. De data vind je op de website. www.hku.nl/chat
Blad Muziek - Om te beginnen | Kan ik eerst ‘s komen kijken?
Blad Muziek - Om te beginnen | Kan ik eerst ‘s komen kijken?
Wat leer ik tijdens mijn studie?
Jon Bittman
‘Als je hier studeert haal je eruit wat je erin stopt.’
Opleidingen en afdelingen Het Utrechts Conservatorium biedt drie verschillende opleidingen: de Bachelor of Music, de Bachelor of Education in Music oftewel de opleiding Docent Muziek, en de Master of Music. Binnen de Bachelor of Music bestaan er drie verschillende afdelingen: Klassieke Muziek, Jazz & Pop en Historische Instrumenten. Meer en meer werken deze afdelingen samen in projecten, workshops en masterclasses. In de muziekpraktijk zie je het ook: de muren tussen de verschillende muziekstijlen zijn aan het verdwijnen. Muzikanten zijn ‘alleseters’ geworden en zijn daardoor multi-inzetbaar.
Carolien van Iersel
Jon Bittman (USA)
tweedejaars klassiek zang
vierdejaars saxofoon Jazz & Pop
Wat ik niet had verwacht is dat je ook echt tot musicus
Het gaat vooral over vrijheid. Als je hier studeert haal je
wordt opgeleid. Ik merk nu wel dat je al die muziekdingen
eruit wat je erin stopt. Er zijn veel voorzieningen en
die je erbij krijgt als klassiek zangeres inderdaad heel erg
mogelijkheden, maar je moet proactief zijn om ze te vinden
nodig hebt. Als zangeres ben je in eerste instantie vooral
en te gebruiken. Ik heb hier geleerd hoe te functioneren
bezig met de melodie, je bent heel melodisch gericht. Dus
als een professionele muzikant, denk ik. Ze helpen je enorm
het is belangrijk dat je ook leert de harmonieën te horen en
hier op school. Mijn hoofdvakdocenten hebben me een
te kunnen zingen. Tweede stem zingen gaat nu al veel beter.
hoop muzikale levenslessen meegegeven: hoe je je staande
Van blad zingen lukt nog steeds niet. Daar kunnen ze wat
houdt in de muziekwereld, hoe je optredens kunt regelen,
mij betreft nog meer aandacht aan besteden, want dat is
jezelf promoten, dat je je interesses genoeg spreidt om
voor zangers zo belangrijk.
werk te kunnen krijgen zonder jezelf in de uitverkoop te doen. Ze weten veel over dat soort dingen.
Tim Veldman tweedejaars blokfluit en klassiek piano
Peter Favier
Je leert gestructureerd aan muziek werken. Er wordt in
vierdejaars piano Jazz & Pop
de lessen een kader geschapen waarin je een stuk kunt
Wat ik heb geleerd is het plezier in samenspelen en in
aanpakken. Daarnaast krijg je tijdens de lessen heel veel
improviseren. Dat het plezier in het spelen te allen tijde
ideeën van hoe je je voorstellingsvermogen kunt vergroten,
het belangrijkst is. Dat je dat nooit moet vergeten ook al
hoe je je muzikaliteit beter in je spel kunt toepassen.
ben je een ongelofelijk moeilijk stuk aan het spelen.
Technieken leren is heel veel oefenwerk, veel zelfstudie,
Technisch was ik al behoorlijk ver toen ik hier op school
maar in de lessen kom je echt toe aan de manier waarop je
kwam. Studeren deed ik uit mezelf wel. Maar wat ik er
dat doet, de interpretatie. Dat is nog echt een verschil met
nou mee wilde en mee kon, daar hebben mijn docenten
mensen die gewoon muziekles hebben. Dat merkte ik al
me heel erg mee geholpen.
toen ik naar de vooropleiding ging hier in Utrecht: dat ontsteeg meteen het niveau dat ik gewend was.
Blad Muziek - Om te beginnen | Wat leer ik tijdens mijn studie?
13
Hoe organiseer ik het straks allemaal?
14
Studeren = organiseren Wat ís studeren eigenlijk? Studeren betekent weten waar je naartoe werkt, dus wat je doel is. Studeren betekent ook weten hoe je dat doel bereikt. In het jaarrooster is vastgelegd wanneer je projectweken hebt, wanneer je tentamens en examens doet, en wanneer je daarvan lekker mag uitrusten in een vakantie. Natuurlijk heb je ook een weekrooster waarin al je lessen zijn gepland. Wat je daarnaast doet plan je echter zélf: hoe laat je opstaat, hoeveel uren per dag je studeert, wanneer je je lesstof doorneemt en je opdrachten maakt, en hoe je je voorbereidt op tentamens en examens. En dan heb je ook nog een leven naast je studie!
Hoe ziet mijn dag er dan uit?
Vakken Hoe je dagen verlopen hangt af van de opleiding die je volgt en het studiejaar waar je in zit. In het curriculum is er uiteraard veel aandacht voor het muzikale ambacht: gewoon goed leren spelen of zingen. Om later aan de bak te komen als musicus is echter meer nodig. Daarom vergroot je ook je theoretisch inzicht, leer je lesgeven en train je vaardigheden als podiumpresentatie. De zakelijke aspecten van de beroepspraktijk komen in je opleiding ook aan bod.
Jon Bittman (USA)
Tim Veldman
Josine Jansen
Mart Jeninga
vierdejaars saxofoon Jazz & Pop
tweedejaars blokfluit en klassiek piano
derdejaars viool
tweedejaars basgitaar
Structuur in het studeren, daar komt het op aan. Ik heb
Ik ga naar mijn vakken en probeer tussendoor te studeren.
Ik heb heel veel vakken gevolgd, zoals orkestdirectie,
Het belangrijkste vind ik mijn hoofdvak. Dan heb ik nog
altijd veel geoefend maar eind vorig jaar en begin dit jaar
Vorig jaar onderschatte ik nog een beetje in hoeverre ik het
20e-eeuwse muziek, analyse, pedagogiek, methodiek. En
technieklessen, solfège en theorie, popgeschiedenis, en
ben ik er eigenlijk echt achter gekomen hoe ik dat op een
zelf moet doen. Nu weet ik beter dat ik het gewoon echt zelf
ik heb iedere week vioolles gehad. Maandag, dinsdag
klassieke geschiedenis. We krijgen methodiek, dus hoe je
effectieve manier kan doen.
moet doen, anders werkt het niet. Ik vind het nog wel heel
en donderdag had ik ongeveer alle vakken.
lesgeeft, en een deel gaat ook over de geschiedenis van
lastig om dat allemaal in te plannen. Ik gebruik alle vrije tijd
Mart Jeninga
die ik heb voor zelfstudie.
tweedejaars basgitaar
je instrument. We hebben een kleine inleiding gehad over
Tim Veldman
microfoontechnieken, over verschillende microfoons. Nu zijn
tweedejaars blokfluit en klassiek piano
we meer praktijkgericht en zitten we in de studio. Later gaan
Je hoeft dit voor niemand te doen, alleen voor jezelf. Het
Carolien van Iersel
In de studie lijkt dit een beetje een overgangsjaar. Vorig
we daar nog veel dieper op in, dan moeten we zelf dingen
is belangrijk dat je weet dat muziek zo’n grote rol in je
tweedejaars klassiek zang
jaar legden we de basis in kennis en vaardigheden, en
opnemen en leren met die software te werken. Dat zijn zo’n
leven inneemt dat je ervoor wilt werken. Dus ik denk dat
Ik zing gemiddeld anderhalf uur, twee uur per dag, ligt er
nou bouwen we dat uit en passen het toe.
beetje de vakken die we hebben. Ik denk dat ik per dag
discipline heel erg belangrijk is. Gewoon, het studeren van
een beetje aan. Maar als je onder studeren ook muziek
de dingen die je moet doen, hoe vervelend ze soms ook zijn.
luisteren verstaat, dan studeer ik veel meer. Aan theorie-
Carolien van Iersel
Op tijd komen bij je lessen, bij afspraken, bij repetities. Dat
vakken besteed ik gemiddeld een uur per dag. Maar dat
tweedejaars klassiek zang
soort discipline is heel belangrijk. Als het een beetje meezit
ligt er ook weer aan, nu bijvoorbeeld veel meer. Nu ben
In de groepslessen word je getraind om voor publiek te staan.
Bert Groothedde
studeer ik vijf uur per dag. Dat lukt niet altijd, vooral omdat
ik juist heel erg bezig met al mijn theorievakken: alle
Omdat je publiek in de groepsles andere zangstudenten
eerstejaars docent muziek
optreden heel veel tijd kost. Je moet ergens heen rijden,
opdrachten inleveren, analyses en composities. We hebben
zijn is het publiek dat er heel veel verstand van heeft, die
Je wordt opgeleid tot een eerstegraads docent muziek, die
opzetten, wachttijd, terugrijden. Voor een half uur spelen
nu ook een operaproject met de zangklas, dat ken ik nu
allemaal net zo goed of beter kunnen zingen dan jij, en waar
bevoegd is om les te geven op de basisschool tot en met de
ben je zo vier uur kwijt. En muziek is natuurlijk heel
uit mijn hoofd dus daar hoef ik heel weinig aan te studeren.
alle docenten bij zitten. Daardoor leer je echt beter om te
universiteit. Het is een hele brede opleiding. We hebben per
belangrijk maar het is niet alles. Je hebt ook vrienden,
gaan met optreden. Je krijgt ook een grote repertoire-
week zo’n 16 vakken. Je hebt bijvoorbeeld zangles, pianoles,
familie. Je gaat niet de hele dag alleen maar studeren.
kennis, want je hoort allerlei stukken voorbij komen, van
solfège, koorleiding, muziekgeschiedenis. Natuurlijk ook
Het gaat wel de hele tijd door, maar je moet ook andere
allerlei onderwerpen: van opera, Mozart, of belcanto, tot
hoofdvak, stagelopen, werkveldoriëntatie. Het is veel meer
dingen kunnen doen.
oratorium en lied, naar samenwerken met instrumenten.
dan alleen maar lesgeven. In de gevangenenzorg is
ongeveer drie uur op school zit aan echt lessen, en voor de rest ben ik thuis aan het studeren. Of ik ben aan het optreden.
bijvoorbeeld ook plaats voor muziek. Het is dus heel breed.
Blad Muziek - Om te beginnen | Hoe organiseer ik het straks allemaal?
Blad Muziek - Om te beginnen | Hoe ziet mijn dag er dan uit?
15
Kan ik al ervaring opdoen?
Projecten, stages, buitenland
Hanne Steffers
Channa Malkin
Het Utrechts Conservatorium is geen afgesloten kweekvijver waarin je vier jaar rondzwemt om je dan plotseling zonder overgang in open zee te moeten redden. In je opleiding sla je een brug naar de beroepspraktijk door aan projecten en stages deel te nemen. Zelfs een tijdje in het buitenland studeren behoort tot de mogelijkheden. Deelname aan projecten is onmisbaar omdat je zo ervaring opdoet: ervaring met samenspelen, met lesgeven, met andere muziekstijlen dan je misschien gewend was, met het spelen voor publiek, met het organiseren van een concert, met contacten leggen. Het Utrechts Conservatorium werkt daarvoor samen met allerlei organisaties die stageplekken bieden en met podia die graag de studenten van het Utrechts Conservatorium programmeren.
tweedejaars cello Ik heb een project met het Utrechts Conservatorium
derdejaars klassiek zang, blogt over drie maanden studie aan het Royal College of Music, Londen
Symfonieorkest gedaan. De werken die we speelden waren
Mijn eerste week zit erop: nieuwe indrukken, nieuwe
erg lastig om onder elkaar te krijgen. Ook als één groep
mensen, en een hoop dingen te regelen. Mijn appartement
zuiver spelen is een vak apart. Om ons hierbij te helpen
deel ik met een erg aardig Italiaans meisje. Ben naar
kregen we drie weken van tevoren een keer per week
Don Pasquale geweest in het Royal Opera House, prachtige
sectierepetitie met een hoofdvakdocent, dus met alleen
traditionele productie met fantastische zangers! Uit eten
de cello’s.
gaan in Londen blijkt trouwens een stuk goedkoper dan in
In deze projecten werk je constant in teamverband. De
Nederland! :-)
repetities met de dirigent zijn bedoeld om te leren samen-
Weer een week voorbij. Hard gestudeerd, en genoten van
werken, het verhaal te ontdekken dat in de muziek schuilgaat,
het prachtige weer (maar niet heus). Eerste zangles gehad
de achtergrond te leren kennen om het stuk en de componist
van Kathleen Livingstone, erg vriendelijk en enthousiast.
nog beter te begrijpen en waarom het nu juist op die
Movement was leuk, een mix van yoga en dans. Acteerles
manier moet worden gespeeld. Het is je eigen taak om
is ook fijn, goed om een keer te spreken i.p.v. altijd maar
voor de eerste sectierepetitie of orkestrepetitie je partij
te zingen... Verder hard gesport. Vanavond neem ik een
qua noten in de grondverf te hebben. Daar ben ik me door
avondje vrij! Morgen en overmorgen zing ik in het koor van
dit project heel bewust van geworden.
Beethoven 9, met het RCM Symphony Orchestra! Vandaag eerste orkestrepetitie gehad. Ik zit pal achter de paukenist,
Bert Groothedde
gelukkig vond ik toevallig oordopjes in mijn tas...
eerstejaars docent muziek
16
We hebben een performance-week gedaan met docenten
Tim VeldmaN
drama en beeldende kunst. Je probeert over de muren van
tweedejaars blokfluit en klassiek piano
je eigen discipline heen te kijken. Het is interessant om je
Ik vind het echt fantastisch om met andere mensen samen
horizon te verbreden. Ik heb daar leuke contacten opgedaan.
aan iets te werken, en ik ben altijd blij als dat soort groeps-
Uiteindelijk heb je ooit wel een keer te maken met andere
processen goed lukken. Waar ik dan trots op ben is dat ik in
disciplines dus het is niet verkeerd om daar kennis mee te
die situatie goed kan communiceren met anderen en dingen
maken en ervaringen in op te doen. In januari hebben we met
kan toevoegen aan het proces. Door middel van noten
een groep van twintig man een week op locatie gezeten om
communiceren met elkaar.
een performance te verzinnen. Uiteindelijk is daar iets heel leuks uitgerold. Je leert out of the box te denken.
Anniecke van Delft derdejaars docent muziek
Blad Muziek - Om te beginnen | Kan ik al ervaring opdoen?
Mart Jeninga
Het allerleukste aan deze opleiding vind ik persoonlijk de
tweedejaars basgitaar
stages. In je eerste jaar begin je na vier weken al aan je
Bij Jazz & Pop organiseren ze elk jaar allerlei verschillende
eerste stage. Gelukkig valt zo’n eerste stage allemaal nog
bands met verschillende thema’s of muziekstijlen. Ik zit nu in
wel mee, maar deze eerste stage is natuurlijk wel hartstikke
een Latin band. Dat is te gek. De muziek is helemaal nieuw
spannend. Er wordt gelijk een hoop van je verwacht. Je komt
voor me dus het heeft heel lang geduurd voordat ik er een
zelf voor de klas te staan. Natuurlijk blijft de docent in de
beetje in zat. Voor de rest heb ik een tijdje in duo- en trio-
buurt, maar alles komt op jou aan.
combo’s gezeten. Je krijgt dan soms gekke formaties zoals
Na twee jaar heb je twee stages in het basisonderwijs en
alleen drums en bas, of zang en bas, of twee gitaren, of gitaar
twee stages in het middelbaar onderwijs gelopen. In je
en piano. Gewoon kijken op welke manier je muziek maakt.
derde jaar is de stage vooral gericht op eindexamenklassen.
Tijdens projectweken doe ik ook bijna altijd mee. Dat zijn
Het komt erop neer dat je zoveel mogelijk uren op je
superleuke weken omdat je zo intensief met iets bezig bent.
stageschool maakt. Aan de stages gaan lessen vooraf waarin
Je bent zes uur per dag aan het repeteren, en je speelt vaak
je handvatten aangereikt krijgt om je klas rustig te houden of
met muzikanten die je niet zo snel zelf zou kiezen. Omdat je
meer pit te geven, en om jezelf een betere houding te geven.
zo intensief bezig bent groei je toch binnen korte tijd naar
De perfecte voorbereiding op je stage, en de rest… dat leer
elkaar toe.
je in de klas.
Blad Muziek - Om te beginnen | Kan ik al ervaring opdoen?
17
Hoe verdien ik met muziek mijn brood?
Werken in de muziek Meer dan ooit is de muzikale beroepspraktijk in beweging. Aan het Utrechts Conservatorium betekent dat dat studenten zich voorbereiden op een beroep waarin flexibiliteit, een ondernemende houding en zelf-reflectie onmisbaar zijn. Daar bedoelen we mee dat je leert flink aan de weg te timmeren en dat je breed inzetbaar bent. Musicus zijn is meer dan optreden alleen.
19
Christiaan van der Weij derdejaars klassiek saxofoon
Verder heb ik twee leerlingen. Eén totale beginner, ook wat
Momenteel werk ik met een pianist samen en zit ik in een
muziek betreft, en een tweedejaars harpiste hier op school
trio met viool, harp en saxofoon, en in een saxofoonkwartet.
die graag wilde leren zingen. Ik kan mezelf nu nog niet
Daarnaast dirigeer ik een orkest en geef ik wat les. Die
onderhouden met lesgeven en optreden alleen. Dat zou ook
veelzijdigheid past bij mij. Ik denk dat ik later twee dagen
niet verstandig zijn, want dan zou ik niet genoeg tijd hebben
in de week iets anders ga doen dan muziek. Daarnaast wil
om in mijn studie te steken.
ik muziek maken. Zo kan ik met spanning en ontspanning
Carolien van Iersel
‘Ik word klaargestoomd om aan het werk te gaan.’
de meeste inspiratie behalen. Wanneer ik alleen maar met
Mart Jeninga
muziek bezig ben vind ik dat niet erg fijn. Muziek maakt deel
tweedejaars basgitaar
uit van mijn leven maar het ís niet mijn leven. Dat vind ik
Ik zou graag een dag in de week lesgeven, om een zeker
heel belangrijk. Het is een grote passie en ik kan die passie
basisinkomen te hebben. Dat is belangrijk, want met alleen
goed uitoefenen door daarnaast het sociale te behouden, met
optreden is het vrij onzeker of je elke keer weer genoeg werk
vrienden af te spreken en van de gewone dingen te genieten.
krijgt. Ik zou graag een theaterproductie willen doen, dat lijkt me gaaf. En voor de rest gewoon echt spelen spelen spelen.
Carolien van Iersel
Ik probeer nu zoveel mogelijk aan de weg te timmeren door
tweedejaars klassiek zang
zoveel mogelijk mensen te leren kennen, op sessies te
Ik word wel klaargestoomd om aan het werk te gaan: door
spelen en te zorgen dat mensen weten waar ik mee bezig
de hoofdvakdocenten, maar door het koor ook, want veel
ben. Dat je laat merken dat je actief in het vak bent en
zangers zullen toch in een koor komen. Ik denk dat mijn
gemotiveerd bent om verschillende dingen uit te proberen.
kansen op de arbeidsmarkt wel redelijk zijn, maar we moeten
Aan de ene kant wil ik dan ook een zo breed mogelijk
realistisch zijn. Het is voor heel weinig mensen weggelegd
opgeleide, multi-inzetbare muzikant worden. Aan de andere
om alleen maar te verdienen met de meest fantastische
kant wil ik sowieso de beste worden in wat ik doe.
rollen op het podium. Je moet ook lesgeven en schnabbels erbij doen. Ik zing nu ook al op feesten, partijen, bruiloften, maar ook voor de gemeente, en in koren hier en daar.
Blad Muziek - Om te beginnen | Hoe verdien ik met muziek mijn brood?
Ben ik na mijn bacheloropleiding uitgeleerd? 20
Je persoonlijke ontwikkeling Op deze vraag weet je vast zelf het antwoord al: nee, je bent nooit helemaal klaar. Je blijft je je hele leven ontwikkelen, je leert altijd weer bij. Als je daarvoor open staat kun je veel leren van muzikanten en andere mensen om je heen. En je zult zien: jij hebt op jouw beurt ook aan hen weer wat te vertellen. Dat noemen we een leven lang leren.
Mart Jeninga
Sharad Joshi (Nepal)
tweedejaars basgitaar
eerstjaars gitaar
Waar ik altijd aan zal blijven werken zijn mijn oren. Dat kun
Als ik ooit veel van jazz weet en de jazzharmonie begrijp zal
je niet snel ontwikkelen. Bepaalde technieken kun je binnen
ik misschien jazz samenkneden met Oosterse muziek en
een paar weken aanleren maar bij je oren werkt het niet zo.
daar iets nieuws uit maken. Ik heb eigenlijk twee plannen:
Je moet heel veel herhalen om bepaalde dingen erin te
het ene is lesgeven en het andere is optreden. Eerst wil ik
krijgen. Omdat het zo belangrijk is in de muziek moet je
een tijd met Nederlandse of internationale muzikanten van
eraan blijven werken.
het conservatorium spelen. Daarna wil ik graag terug naar
Kan ik daarna doorstuderen?
VervolgstudieS Jazeker kan dat! Het Utrechts Conservatorium biedt een masteropleiding, zowel voltijd als deeltijd aan. Verder zou je met je muziekbachelor de tweejarige deeltijdopleiding Docent Muziek of een post-hbostudie kunnen volgen. Ook de tweejarige deeltijd HKU-Master of Education in Arts zou echt wat voor jou kunnen zijn. De deeltijdopleidingen zijn goed te combineren met werken. Dus mocht je na het afronden van je bachelorstudie nog zin hebben‌ www.hku.nl/masterofmusic www.hku.nl/docentmuziek-dt www.hku.nl/post-hbo www.hku.nl/masterkunsteducatie
21
Nepal om daar les te geven.
Jon Bittman (USA) vierdejaars saxofoon Jazz & Pop
CAROLIEN VAN IERSEL
Ik wil mijn eigen stem vinden, binnen het repertoire en de
tweedejaars klassiek zang
stijl die ik mooi vind. Op de een of andere manier moet ik
Er is een verschil tussen een goede student en een goede
alles wat ik heb geleerd en geabsorbeerd van muzikanten
toekomstige musicus. Ik denk dat je stevig in je schoenen
van vroeger en nu op de een of andere manier in mijn hoofd
moet staan, en tegelijkertijd niet bang zijn jezelf te zijn. Want
vermengen tot iets wat uniek en van mezelf is.
alleen als je jezelf bent kun je ook mensen ontroeren. Maar je moet er wel compleet voor gaan. Je moet geen lakse houding hebben want dan kom je er niet. En je moet voor jezelf durven opkomen. Je bent toch je eigen product dus je moet jezelf ook kunnen verkopen.
Blad Muziek - Om te beginnen | Ben ik na mijn bacheloropleiding uitgeleerd?
Blad Muziek - Om te beginnen | Kan ik daarna doorstuderen?
Zo veel informatie! Help! Waarschijnlijk moet je al deze informatie en al deze verhalen even verwerken. Een aantal studenten heeft je nu verteld waarom zij voor deze studie hebben gekozen en hoe zij hun studie ervaren. Ze geven je tot slot graag nog enkele tips. Hoe dan ook zullen deze tips je helpen bij het maken van de juiste keuze. Het gaat namelijk wel om jouw toekomst!
Tip Top Tien
1. Ga van tevoren kijken en vraag advies 2. Bereid je voor op je ToelatingsExamen 3. Weet wat muziek voor jou betekent 4. Bedenk wat het doel is van je opleiding 5. Maak je eigen studie en ga je eigen route 6. Plan goed en neem je rust 7. Wees gedisciplineerd 8. Ga er 100% voor 9. Werk hard 10. Blijf erin geloven en word wie je bent
Tim Veldman
Carolien van Iersel
tweedejaars blokfluit en klassiek piano
tweedejaars klassiek zang
Je moet niet denken dat het makkelijk is, of dat je even
Verdiep je er goed in van tevoren. Ga kijken bij welke docent
lekker wat muziek kan maken. Je moet hard willen werken.
je wilt studeren, zoek desnoods contact met die docent, ga
Mijn hele leven is alleen maar muziek maken, daar moet je
een keer een proeflesje doen, vraag hun advies. En doe het
wel toe bereid zijn. Daarnaast moet je goed plannen en
op tijd, ruim een jaar van tevoren, want je hebt echt een jaar
zorgen dat je rust neemt, anders blijf je niet gezond.
nodig om je voor te bereiden op de toelating. Zeker als je niet zoveel ervaring hebt met het spelen van een instrument of
Tim Veldman
‘Je moet hard willen werken.’
Peter Favier
met muziektheorie heb je daar heel erg lang voor nodig. En
vierdejaars piano Jazz & Pop
je moet goed weten wat je wilt.
Ik heb twee tips. Eén: zorg dat je je zaken goed voor elkaar hebt. Je krijgt heel veel ruimte om je eigen route te gaan, om
Bert Groothedde
extra vakken te nemen of andere dingen erbij te doen. Doe
eerstejaars docent muziek
dat absoluut, want je maakt je eigen studie. Ten tweede moet
Je moet bereid zijn om er 100% voor te gaan. Je moet niet je
je echt discipline hebben. Alleen op talent haalt bijna niemand
ziel en zaligheid ervan af laten hangen, maar áls je hiervoor
het. Je moet gewoon je uren en je kilometers maken.
kiest, maak de keus dan bewust. Nog een tip: Je moet niet verwachten dat je de superster bent hier op school. Het is
Mart Jeninga
soms gek als je in je eigen wereldje ‘de topmuzikant’ bent, en
tweedejaars basgitaar
hier op school zijn er nog veel meer die veel beter zijn dan jij.
Wees voor jezelf heel duidelijk wat het doel is van je opleiding.
Dus blijf bij jezelf en ga niet te veel vergelijken met anderen
Doe je dit omdat je niet anders kan, omdat je niets anders zou
want dan word je gek. Blijf erin geloven en je zult zien dat je
willen? Als het dat is, te gek, dan moet je er vooral voor gaan.
wordt wie je bent.
Als je denkt: ik vind muziek maken wel leuk en ik zie wel wat ervan komt, weet het dan ook van jezelf. Je moet voor jezelf heel duidelijk zijn. Ik denk dat dat belangrijk is, weten wat muziek voor je betekent en wat je ermee wilt doen.
Blad Muziek - Om te beginnen | Zo veel informatie! Help!
23
Het Utrechts Conservatorium | HKU | www.hku.nl/conservatorium | info@muziek.hku.nl Mariaplaats 28 | 3511 LL Utrecht | 030 - 231 40 44
Hogeschool voor de Kunsten Utrecht
blad muziek