Hoe overleef ik... het nieuwe jaar?

Inhoud

december/ januari 2012-2013

36

84

52 30 +

Lezen in het nieuwe boek vanFrancine!

16

Pagina 8

4

77 het nieuwe jaar

 

nr. 6 december/januari 2012-13

LEKKER LEZEN

3 Voorwoord vanFrancine.

6 Mail Francine.

14 Enquête-uitslag.

23 Zo houd je je aan je goede voornemens.

28 Voornemens van lezers.

34 Hoe overleef ik... zonder internet?

36 Straatjongeren in Peru maken

44 Lekker lezen. MET WIN-ACTIES! 47 Leesgek.

48 Interview met schrijver

39 Doordenken over... het nieuwe jaar.

40 Vuurwerk in de strip over Stella!

42 'Verslaafd aan mijn iPad.'

64 Pompoen-top 5

prachtige foto’s.

Lezers helpen lezers.

52 Knutselen met walnoten.

MET WEDSTRIJD! 54 Naomi heeft epilepsie.

58 Uitkniptips.

60 Hoe vrolijk je je vader of moeder op?

73 Mailen met... Neuz.

74 Ezzie’s Plakboek.

76 Vriendinnentest.

77 NIEUw: Kunst kijken.

79 Schoolpagina met tips.

80 Yoga-oefeningen voor een

soepele rug.

82 Horoscoop met survivaltips.

84 Dit is Gabbi!

86 Strip over Rosa.

88 Prikbord.

MET WIN-ACTIE! 90 Hoe overleef ik...-nieuws.

nr . 6

december/januari 2012-13

Benny Lindelauf.

Met vragen van lezers en schrijftips.

LEKKER ETEN 63 Eetweetjes. van Francine.

MET WEDSTRIJD! 66 Vragen over eten of je lichaam? Lotte

68 Raheli viel af door

helpt!

anders te gaan eten...

0 ...en maakt köfteballetjes.

7 71 Eetpaspoort van Joska.

Op de cover

8 Alvast lezen in Francines nieuwste

boek: Hoe overleeft Rosa in New York?

16 Vijf meisjes vertellen over een belangrijke gebeurtenis in 2012.

30 Kun jij goed omgaan met veranderingen?

Doe de test!

Wil je een abonnement?

Kijk voor de aanbiedingen op pagina 22 en 46.

het nieuwe jaar

• Fotografie Corbis

IN DIT NUMMER:

een hoofdstuk uit het nieuwe boek over Rosa én Neuz!

Voorpublicatie!

Wat doe je als je toekomstdroom aan diggelen valt en je zelfvertrouwen tot onder het nulpunt daalt?

Dan ga je zoals Rosa naar New York. Als au pair bijvoorbeeld!

Vrijdag 7 juni 09.12

Hoe kom ik in hemelsnaam de komende acht uur en drie maanden door? Zonder familie, vrienden, de taarten van Rosetti’s en vooral zonder Neuz!!! Waarom doe ik dit? Ik moet uit het vliegtuig, en wel nu meteen!

Te laat. Het vliegtuig rijdt al en de stewardess wil niet aan de piloot vragen of hij wil stoppen. Ik heb het gevraagd. Wat is dat nou voor een moeite, even stoppen, deur open en Rosa van Dijk eruit laten?

De zenuwen gieren door mijn buik. Ik zit precies boven de vleugel. Hij trilt. Volgens mij zit er een klep los. Ook brandt er een rood lampje. Ik moet de stewardess waarschuwen!

Het was niks. Ze vroeg of dit de eerste keer was dat ik vloog. Pfff. Waarom denkt iedereen toch dat ik een kleuter ben? Straks komt ze nog met kleurpotloden aandraven!

Help! Nu geeft ze neerstort-instructies! Is dat normaal? Toen we naar Marokko vlogen deden ze dat volgens mij niet. Of het is me niet opgevallen. En toen we naar Barcelona gingen? Kan ik me niet meer herinneren. Zuurstofmasker, zwemvest... Als je naar beneden stort, dan heb je toch helemaal geen tijd om die dingen om te sjorren? Op een fluitje blazen, zijn ze helemaal gek geworden?

Als je in twintig delen tussen de wrakstukken dobbert? Nooduitgang? Ik kán niet eens uit mijn stoel.

Links van me, aan het gangpad, zit een ongelofelijk dikke man. Hij puilt aan alle kanten over zijn stoelleuningen heen en probeert een gesprek met me aan te knopen. Ben mede om die reden nu druk aan het typen op mijn laptop, met m’n koptelefoon op.

Argh! Het is ook nog een gluurder! Ik was foto’s van mijn afscheidsfeestje van gisteren aan het bekijken, tikt Buurman Bolle opeens met zijn dikke vinger op mijn beeldscherm. ‘Wat een prachtige taart! Wat staat erop? Hoe overleef ik New York? Geestig!

Van marsepein zeker? Mmm... Het water loopt me in de mond, ik ben dol op marsepein. Maar ja, ik mag het niet eten van de dokter... diabetes... blabla...’

Tekst Francine Oomen • Illustraties Deborah van der Schaaf

Geen paniek, Rosa. Denk aan leuke dingen, denk aan leuke dingen... denk aan Neuz, denk aan vannacht. Nee, niet aan vannacht! Dan krijg ik een kop als een biet. Zou het aan me te zien zijn?

Als ik maar niet zwanger ben!

Aaargh! Het vliegtuig kantelt! Ik zie de horizon niet meer! Alleen nog maar lucht en wolken.

We gaan neerstorten!

Toch niet. Het was een bocht, denk ik. Ik geloof dat ik een beetje aan de hysterische kant ben. Ik moet kalmeren. Doortypen. Doorademen. Positief denken. Dit is een goed, betrouwbaar vliegtuig waar geen enkel moertje of schroefje aan loszit, over een paar uurtjes land ik veilig in New York en daar ga ik de tijd van mijn leven hebben. Drie maanden zijn zo voorbij. En daarna... daarna heb ik levenservaring opgedaan, een massa geld verdiend en kan ik op reis. Waarheen en met wie, geen idee. O, mijn maag zit in de knoop.

10.01

Ik heb me zoveel mogelijk van Buurman Worstenbrood afgekeerd, zodat hij niet meer kan meeloeren.

Rechts van me, aan het raam, zit een beeldschone vrouw in een Engelstalige Vogue te bladeren. Vast geen Nederlandse dus. Ze ziet er very glamourous uit en komt me vagelijk bekend voor. Wie is het?

Esther zou het wel weten, die spelt alle tijdschriften. Ze lijkt op iemand, op een filmster, maar ik kan er niet opkomen welke. Ze is zo mooi dat ik wel naar haar móét kijken. Ze is superslank, maar heeft toch minstens cup D (ik heb A), lang, golvend blond haar (ik heb blonde halflange sprieten), een onwaarschijnlijk mooi perzikhuidje zonder één vlekje, pukkel, puist, rimpel of mee-eter (ik heb een puist op mijn kin en minstens een kilo mee-eters op mijn neus). Er glinsteren diamanten aan haar vingers, om haar hals en in haar oren (ik heb een ring met een lieveheers­beestje, uit de kauwgumballen­automaat, van Jonas gekregen). Haar kleren zijn overduidelijk duur (alleen haar schoenen kosten waarschijnlijk al tien keer zoveel als mijn complete garderobe) en ze draagt een enorme, ongetwijfeld ook loeidure zonnebril die de helft van haar gezicht bedekt (heeft ze soms iets te verbergen?). Ik moet naar haar kijken, ik kan er niks aan doen. Van dit soort types word ik altijd erg onzeker.

Rosa & Co

Nog zevenenhalf uur. Als het tenminste zevenenhalf uur zijn... In geval van neerstorten is het minder. O help!

Mijn leven kan ieder moment afgelopen zijn! Rustig doorademen, Rosa. Niet in paniek raken. Tel tot tien... en nog een keer... en nog een keer.

Ik realiseer me opeens dat het leven altíjd op ieder moment afgelopen kan zijn. Dat heb ik nou nog nooit eerder bedacht.

Ik moet snel aan iets anders denken, anders ga ik compleet door het lint. Nooit meer Neuz zien, nooit meer knuffelen met de Appelflap, Eefje en Jade, nooit meer betutteld worden door mijn moeder, nooit meer gratis lunchen bij Rosetti’s, nooit meer lol maken met m’n vriendinnen... Waarom doe ik dit... Help! Ik wil terug!

H

verleefde ik o e ... o

2012?

We ruilen 2012 alweer in voor 2013!

Een goed moment om nog eens rustig terug te kijken. Voor deze vijf meisjes was 2012 een belangrijk jaar. Een jaar waarin er iets gebeurde wat hun leven veranderde.

Zola (12)

had een speciale band met haar opa.

Hij had al lange tijd kanker. Helaas is hij aan zijn ziekte overleden.

Als kind ging ik vaak met hem varen in zijn boot die hij naar mij had Hij heeft me zelfs nog een keer uit het water gered. Toen ik groter werd bleef ik hem opzoeken. Dan gingen we naar de Chinees en naar de snackbar. Heel was dat.

Toen hij werd, bezocht ik hem elke dag. Ik wilde nog zo veel mogelijk bij hem zijn. Ik heb niet echt van hem genomen. Hij was er op een dag gewoon niet meer.

Daar heb ik mee. Er was niets meer

vernoemd.

gezellig

ziek

afscheid

vrede

een

wat ik nog wilde zeggen. Dat ik hem vond, wist hij wel. De crematie was droevig, maar ik heb ook nog de gekregen. Vooral toen de mevrouw van het uitvaartcentrum zei dat ik wat moest kijken. Dat lukt dan natuurlijk niet meer! Ik weet zeker dat mijn opa 't niet erg zou vinden.

Ik denk eigenlijk dat hij met me heeft

geweldige opa lach

slappe

ernstiger

stiekem meegelachen.’

16

Tekst Marlies Ruijter • Fotografie Gerlinde de Geus • Illustraties MAKI

‘Mijn opa was een echte opa. Ik kon ontzettend met hem lachen. Hij plaagde mij graag en we vonden het ook leuk om samen andere mensen te plagen. Mijn opa deed vaak gek en schaamde zich nergens voor. Ik was zijn oudste kleindochter.

Pien (14)

kon door een afwijking aan haar heup niet meer dansen. Na een zware operatie mag ze eindelijk weer naar balletles. heupafwijking.

‘Ik heb sinds mijn geboorte een Het heeft me nooit erg in de weg gestaan. Ik kon bijvoorbeeld niet rennen, maar wel dansen. Dat toen ik op een dag naar school fietste en opeens hoorde, gevolgd door een in mijn heup. In het ziekenhuis bleek dat mijn pees ernstig was beschadigd. Ik mocht absoluut Verschrikkelijk, want dat is wat ik het liefst doe. Ik deed aan klassiek ballet, jazzballet, moderne dans. Ik ben niet meer naar de dansschool geweest. Dan zou ik alleen maar kunnen toekijken.

Maar sinds dit jaar gaat het veel beter! Ik heb een heel zware, vijf uur durende achter de rug. Ze hebben mijn heupkom weer goed gezet, zodat mijn pees er niet meer steeds tegenaan schuurt. Ik heb daarna zes weken in een gezeten. Het herstel ging langzaam maar wel goed. mag ik zelfs weer dansen. Daar ben ik zo blij om! Als ik dans, om me heem. Ik kan er helemaal in opgaan. Dat gevoel, dat je even bent van alles, dat heb ik nergens anders bij. Ik hoop dat ik dit kan blijven doen.’

veranderde ‘knap’ pijn

vreselijke

niet meer dansen.

gefrustreerd

operatie

rolstoel

Sinds kort

vergeet ik alles

helemaal los hele leven

mijn

17

dit jaar ga ik...

Wat wil jij in 2013 anders gaan doen? Die vraag stelden wij in de Grote Nieuwjaars Enquête. Zo’n vijfhonderd lezers mailden ons hun goede voornemens.

Lees hier hun plannen voor het komende jaar.

Wie weet haal je er ideeën voor jezelf uit!

De rest van de

enquête-uitslag lees je op pagina 14.

Minder achter mijn computer zitten en meer aan mijn huiswerk.

Meer sporten.

Ik denk vaak dat ik geen tijd heb, maar dat valt best mee.

Minder snel boos worden, ook al ligt dat aan mijn puberteit.

Pesters links laten liggen.

Minder snoepen, meer sporten.

Vaker mijn vader zien.

Meer voor mezelf en anderen opkomen.

28

het nieuwe jaar

nr. 6 december/januari 2012-13

• Illustraties Petra Baan

Altijd en overal mijn best voor doen. (behalve voor slechte dingen).

Nog meer genieten van het jaar omdat het groep 8 is.

Minder snel een zooi van mijn kamer maken.

Mijn hart volgen en zeggen wat ik denk, wil of voel.

Liever zijn tegen mijn zusje!

Goed mijn best doen op de middelbare en blijven wie ik ben!

Opletten waar ik mijn geld aan uitgeef.

Meer oefenen voor school en blijven doortekenen omdat ik daar heel erg van hou.

Niet te veel dingen eruit flappen.

(Proberen) minder ruzie te maken.

Meer tijd aan mezelf besteden.

Ik ben steeds met anderen bezig, vooral met wat ze van mij vinden!

Op tijd komen.

nr . 6

december/januari 2012-13

Over mijn verlegenheid heen stappen en vrienden maken op mijn nieuwe school.

No fear...

Hetzelfde doen als vorig jaar want het lukt nooit: mijn kamer netjes houden. het nieuwe jaar

29

Met tips en ' trucs'!

Test: hoe flexibel ben jij?

Hoe overleef jij als het een beetje anders loopt Beantwoord de vragen en dan je gedacht had? Of totáál anders? Schakel je noteer voor jezelf soepel over of blijf je pruttelen en protesteren? het aantal Hoe kijk jij aan tegen verandering? En hoe goed punten.

1 Als ik ga slapen… a) leg ik mijn hoofd op mijn kussen en ben ik vertrokken. (15 punten) b) neem ik in gedachten nog even de dag door. (10 punten) c) denk ik aan alles wat er komen gaat. (5 punten)

2 Als ik naar een feestje ga...

a) wil ik van tevoren weten wie er komt. (10 punten) b) heb ik zin om nieuwe mensen te

Tekst Marlies Ruijter • Illustraties Sarah-Lotte Rietdijk

kun je er mee omgaan?

ontmoeten. (15 punten) c) g a ik pas naar binnen als ik zeker weet dat een van mijn vriendinnen er al is. (5 punten)

3 Als ik iets verkeerd heb gedaan...

a) v oel ik me daar de hele dag rot over. (5 punten) b) h aal ik mijn schouders op: ‘niemand is perfect’. (15 punten) c) d enk ik: de volgende keer pak ik het anders aan. (10 punten)

Wist je dat…

… mensen niet alleen onzeker worden van vervelende veranderingen? Ook leuke veranderingen kunnen stress veroorzaken. Je verjaardag bijvoorbeeld. Leuk om een jaar ouder te worden en cadeautjes te krijgen, maar de meeste mensen vinden het eng om in de belangstelling te staan.

Altijd weer spannend zo’n feestje! Wordt het gezellig?

Vindt iedereen het leuk?

30

het nieuwe jaar

nr. 6 december/januari 2012-13

Tips bij veranderingen:

♥ Leef in het nu. Denk niet steeds aan wat er misschien wel komen gaat.

Je kunt niet in de toekomst kijken.

Hoe vaak heb je je al voor niets zorgen gemaakt, omdat het toch heel anders liep? Juist!

♥ Per dag gaan er ongeveer 60.000 gedachtes door je hoofd. Jij bent de baas over die gedachten. Je bepaalt zelf of die gedachten positief zijn, of negatief.

Je bent wat je denkt.

♥ Wat er ook gebeurt, benoem altijd het positieve. ‘Oké, ik ben blijven zitten, maar ik heb wel geleerd dat ik harder moet werken voor een goed resultaat.’

♥ Accepteer dat je het leven niet kunt sturen. Alles is onzeker, dat is de enige zekerheid die je hebt.

4 Als ik ruzie heb met een vriendin…

a) laat ik haar even met rust en ga ik lekker lachen met andere vriendinnen. (15 punten) b) denk ik: we zitten beiden fout, snel weer goed maken. (10 punten) c) baal ik zo van mezelf dat ik geen contact meer durf te zoeken.

(5 punten)

5 Hoeveel uur

pieker je gemiddeld op een dag?

a) minder dan 15 minuten. (15 punten) b) een half uur tot een uur.

(10 punten) c) ik pieker eigenlijk altijd een beetje.

(5 punten)

nr . 6

december/januari 2012-13

6 Je hebt een leuk

logeerweekend gepland met een vriendin. Ze belt op vrijdagmiddag af.

Wat doe je?

a) I k ben boos en blijf het hele weekend mokken. (5 punten) b) J ammer, ik regel een nieuwe afspraak en maak er het beste van dit weekend. (10 punten) c) I k bel meteen andere vriendinnen om te vragen wie er wel tijd voor me heeft. (15 punten)

7 Hoe zie jij je eigen

b) Het wordt straks vast allemaal nog leuker en spannender. (15 punten) c) Onzeker, het kan alleen maar minder leuk worden. (5 punten)

8 Als ik iets eng vind om te doen…

a) ga ik dat te allen tijde uit de weg.

(5 punten) b) zet ik mezelf eroverheen en ben ik er trots op dat ik die stap heb genomen. (10 punten) c) speel ik alsof ik dat niet eng vind, masker op en hupsakee!

(15 punten)

toekomst voor je?

a) O nzeker, maar ik zie het wel met vertrouwen tegemoet. (10 punten)

het nieuwe jaar

Sla snel om voor de uitslag!

31

erleef ik… v o e Ho

zonder fotografie?

Soms komen veranderingen uit wel heel onverwachte hoek.

Yomira (15) en Jorge (16) uit Peru kregen drie jaar geleden de kans om via het NederlandseFairMail te leren fotograferen en daarmee geld te verdienen. Dat kunnen ze goed gebruiken, want Yomira werkte eerst op een vuilnisbelt en Jorge zit in een tehuis voor straatkinderen.

Eerlijke post

Achterop de wenskaarten van FairMail staan altijd de naam, leeftijd en foto van de maker. Ze zijn allemaal jonger dan 19, wonen in Peru of India en hebben een problematische jeugd gehad. FairMail leert hen fotograferen en verkoopt hun foto’s in de vorm van kaarten. De jonge fotografen krijgen de helft van de winst. Daarmee betalen ze hun onderdak en onderwijs. De jongeren zijn van hun 14e tot hun 19e jaar in opleiding bij FairMail en leren in die periode van alles, zodat ze daarna op eigen benen kunnen staan. FairMail heeft dus een mooie manier bedacht om kinderarbeid op te lossen, en won daarmee zelfs een grote geldprijs in een bedrijvenwedstrijd van Ben & Jerry’s ijs. Met dat geld wordt nu een FairMail-vestiging opgezet in Marokko.

36

Yomira: ‘Ooit… klim ik op de Chinese Muur om er een stuk over te wandelen en daar een foto van te maken.

Het landschap lijkt me geweldig. En als ik Jennifer Lopez ooit mag fotograferen, dan spring ik een gat in de lucht.

Zij kan zo mooi dansen en zingen!’

‘Ik hou van details fotograferen, zoals bloemblaadjes, of de handjes van een baby. Die kaarten verkopen het best. Als ik iets zie waarvan ik denk dat veel mensen het op een kaart willen hebben, fotografeer ik het. Daarin ben ik anders dan de toeristen die naar Peru komen.

Die maken alleen maar foto’s van de beroemde ruïnes. Ik heb lang niet zo’n grote dure camera als zij, maar ik verdien wel geld met mijn foto’s! Met het geld betaal ik mee aan de huur van het huis waar ik woon en koop ik medicijnen voor mijn moeder. Eigenlijk moet mijn moeder geopereerd worden, maar het beste ziekenhuis is voor ons niet te betalen. De goed­kopere ziekenhuizen vertrouwen we niet.

Voor mezelf heb ik een laptop gekocht. De rest spaar ik voor m’n studie. Ik wil bedrijfs­kunde gaan doen en een eigen zaak beginnen.

Het liefst een visrestaurant of een banketbakkerij. Niemand in mijn

‘Samen met een vriendin, in de buurt bij mijn huis.’

familie heeft ooit een carrière gehad en ik wil graag de eerste zijn! Als ik nog meer geld verdien, koop ik het liefst een huis. Geen kleding of luxe goederen, zoals een iPhone. Als die kapot gaat, heb ik er niets meer aan.

Door FairMail is mijn leven makkelijker geworden, maar er zijn nog steeds dingen die ik moeilijk vind. Dat ik een halfbroertje heb gekregen, bijvoorbeeld. Ik heb nu wél meer vertrouwen in de toekomst. Want we leren meer dan alleen foto’s maken: ik heb ook geleerd vrienden te maken en om verantwoordelijk te zijn en bijvoor­ beeld op tijd te komen. We krijgen les van vrijwilligers uit de hele wereld: Brazilië, Nederland en

Tekst Karin Wesselink • Fotografie Yomira en Jorge van FairMail

‘Dit is mijn

‘Ik had nooit gedacht dat ik hier een foto van zou laten maken. Want eigenlijk schaam ik me dat ik vroeger dit werk deed. Toch wilde ik het jullie ook graag laten zien, en Jorge durfde een foto te maken.’

Spanje. Soms krijgen we ook les van anderen die voor FairMail hebben gewerkt maar die nu ouder zijn dan 19. Op die leeftijd stopt je contract en maak je plaats voor een jonger iemand. Cynthia is zo iemand. Zij heeft nu haar opleiding mooiste foto!’ afgemaakt, een baan als reisleidster gevonden en is zelfs naar Europa geweest. Zij laat me zien dat je dromen kunnen uitkomen.’

Yomira’s tip voor lezers die van fotograferen houden: ‘Zelf vind ik het best moeilijk om foto’s op straat te maken. Je denkt dat iedereen naar je kijkt.

Maar vaak zijn mensen juist aardig en willen ze je helpen. Wees dus niet bang om te vragen of je iemand mag fotograferen en geloof in je eigen ideeën!’

‘Mijn school!’

Sla om voor het verhaal van Jorge

37

Tips van Naomi voor als je een vriend of vriendin hebt met epilepsie:

Tip 1 Geen paniek

Probeer bij een aanval niet in paniek te raken. Zorg ervoor dat er geen harde dingen in de omgeving van je vriend of vriendin staan, zodat hij/zij zich niet kan bezeren.

Daarna kun je hulp vragen en als het heel erg is: 112 bellen.

Tip 2 Doe normaal

Hoewel ik epilepsie heb, ben ik gewoon een meisje als ieder ander. Ik vind het fijn als anderen mij op een normale manier behandelen.

54

epilepsie?

Naomi (12): ‘Vroeger verstopte ik me het liefst voor iedereen’

Een epileptische aanval? Wat is dat eigenlijk?

Tekst Victoria Farkas • Fotografie Caroline Westdijk • Illustraties Annet Schaap

Naomi heeft epilepsie. Een aantal keer per dag krijgt ze een aanval. Het begint met het tintelen van haar linkerarm.

Dan verstijven al haar spieren, gaat haar hele lichaam trillen en raakt ze soms zelfs buiten bewustzijn. De ene aanval duurt langer dan de andere. Maar het gaat altijd weer voorbij.

‘Het is een soort kortsluiting in mijn hoofd.’

‘De hele dag worden signalen aan je hersenen doorgegeven. Als je je arm wilt bewegen, gaat daarvoor een signaal naar je hersenen, zodat je je arm inderdaad kunt bewegen.

Bij epilepsie gaat dat soms verkeerd.

In mijn hersenen zit een plekje dat niet goed is ontwikkeld. Dat plekje zorgt ervoor dat er soms te veel signalen ineens naar mijn hersenen worden gestuurd. Het signaal om mijn arm te bewegen wordt naar het plekje van mijn been bewegen gestuurd en het signaal van mijn been gaat ook weer ergens anders heen. Dan ontstaat er ‘kortsluiting’ in mijn hoofd en krijg ik een aanval.

Ik ben ermee geboren en ik kan er niets aan doen.

Aanvalsvrij

Mijn eerste aanval kreeg ik in groep drie. Mijn linkerarm ging steeds tintelen en voelde helemaal lam. Uiteindelijk zijn we naar de dokter gegaan en werd duidelijk

nr . 6

december/januari 2012-13

dat het om epilepsie ging. Ik kreeg medicijnen en ben toen een aantal jaren aanvalsvrij geweest. Dat was heel fijn, maar nadat ik een poos geen medicijnen had geslikt, kwamen de aanvallen begin dit jaar terug. Soms wel zestien aanvallen per dag. Lichte, maar ook zware, waarbij ik even de controle over mezelf verlies.

Tintelingen

Meestal voel ik het vlak van te voren wel aankomen. Elke aanval is anders, maar altijd wordt alles verstoord tijdens een aanval, ook mijn ademhaling. Mijn hele lichaam verkrampt en trilt. Na afloop ben ik vaak erg moe, soms heb ik hoofdpijn en ik heb ook wel verkrampte kuiten en buikspieren.

Omdat bijna alle aanvallen beginnen met een tinteling in mijn linkerarm, heb ik altijd gedacht dat alleen mijn arm raar deed tijdens een aanval. Tot ik in het

epilepsiecentrum een video bekeek van mezelf tijdens een aanval.

Daar ben ik best van geschrokken.

Het is heel anders dan ik dacht: ik ga helemaal scheef hangen, mijn gezicht verandert en mijn hele lichaam trilt. Niet gek dus dat ik vaak heel moe ben na een aanval.

Dansles

Inmiddels slik ik weer medicijnen en heb ik zo’n drie aanvallen per dag. Meestal ’s avonds thuis en in mijn slaap. Daar merk ik nauwelijks iets van, behalve dat ik slecht slaap. Maar ik krijg ook vaak een aanval na grote lichamelijke inspanning. Na een dag op school of als ik bij een vriendin thuis ben geweest. Ik denk dat ik het dan onbewust heb proberen te onderdrukken, want ik wil liever geen aanval op school, tijdens de dansles of bij een vriendin thuis.

Dat vind ik vreselijk. Het ergste is dat iedereen zo naar je kijkt.

het nieuwe jaar

55

de eet

Pompoenen zijn voor mij echt winter-eten, maar wel met een zonnetje R. Ik kweek ze in mijn eigen tuin. Dit jaar had ik door het slechte weer een miezerige opbrengst; allemaal kleine ukkies. Pompoenen houden van zon, net zoals ik!

Top 5 po Pom en!

Hoeveel tijd kost het? ~~~~ = veel werk ~~~ = even tijd voor nemen ~~ = niet veel werk ~ = zo klaar

Met pompoen kun je heel wat doen!

Bovendien kun je ze lang bewaren, zijn ze niet duur, supergezond, word je er niet dik van en ze zijn nog eens leuk om naar te kijken ook R. Als je een pompoen koopt, kun je de zaadjes eruit halen en bewaren. Plant ze volgend voorjaar, eind maart, in een bloempot. Zet ze begin mei buiten en je eet volgende winter je eigen pompoenen!

Pompoen is best moeilijk om te Alle snijden.

Vraag hulp aan iemand met recepten zijn spierballen! voor

Tip:

Pompoenen zijn er in alle soorten en maten. Deze kun je in de groentewinkel tegenkomen:

Tip:

Hokkaido

4 personen

Turkse muts

1 Pompoensoep (natuurlijk!) ** Nodig: een pompoen ♥ 3 uien ♥ 4 tenen knoflook ♥ olijfolie ♥ 2 groentebouillonblokjes ♥ peper ♥ kruiden naar smaak Verder: grote (soep)pan, goede messen

Zo maak je de soep:

64

1 P el de uien en de knoflook, snijd ze grof.

2 Snijd de pompoen doormidden, haal de pitten eruit, snijd hem met schil en al in blokjes.

B ak 3 in een paar eetlepels olijfolie eerst de uien en de knoflook totdat het lekker ruikt. Doe dan de pompoen erbij.

R 4 oer goed en schenk er na tien minuten 1 liter water bij, plus de bouillonblokjes.

Flespompoen

Assepoester

oe de deksel erop, breng aan de kook en laat D nog tien minuten zachtjes pruttelen.

H 5 aal de pan van het vuur en mix met een staafmixer. Doe er naar smaak peper en zout bij.

Hoe meer pompoen, hoe dikker (en lekkerder) de soep wordt.

Kruiden die hierbij lekker zijn: verse peterselie, selderij, koriander en/of lavas (liever niet meekoken, wel mee-mixen), kerriepoeder (meebakken met de uien), Provençaalse kruiden, tijm, rozemarijn.

het nieuwe jaar

nr. 6 december/januari 2012-13

2 Geroosterde pompoen ** Nodig: een pompoen ♥ zout en peper ♥ zaden (zoals zonnebloem, pompoenzaad, sesamzaad) ♥ kerrie ♥ olijfolie Verder: bakblik, oven

Zo maak je het:

Tekst Francine Oomen • Illustratie Annet Schaap, Deborah van der schaaf, rook76 / Shutterstock.com

1 S nijd de pompoen doormidden en haal de pitten eruit.

3 Aardappelpompoenpuree ***

2 Snijd de pompoen nu in schijfjes en leg ze op

Nodig:

een ingevet bakblik.

3 Strooi er wat kerrie, een beetje zout en veel peper overheen. Strooi er de zaadjes overheen en besprenkel met olie.

4 Schuif het bakblik in de oven (op ongeveer 200 graden).

5 Na een half uurtje is het klaar en haal je de schaal voorzichtig (ovenwanten, hulp van een volwassene!) eruit.

Heerlijk bij rijst en bij (gebakken of geroosterde) aardappels.

1 kg aardappelen ♥ een pompoen(tje) ♥ scheutje melk ♥ zout, peper ♥ klontje boter

4 Pompoenpasta **

Nodig:

spaghetti, tagliatelle of iedere andere pasta ♥ een pompoen ♥ twee uien ♥ 2 tenen knoflook ♥ olijfolie ♥ peper, zout ♥ (evt) scheutje room

Zo maak je het:

1 Maak pasta klaar volgens het recept op het pak.

2 Schil de uien en de knoflook en snij ze in 3

4

nr . 6

stukjes. Bak ze met een beetje olie in de koekenpan.

Snij de pompoen (met schil, zonder pit) in kleine blokjes en voeg die eraan toe.

Bakken (en omscheppen) tot de pompoen zacht is. Doe er wat zout en peper bij.

Roer dit mengsel door de afgegoten pasta en voeg een scheutje room toe. Het is lekker om er verse peterselie op te doen.

december/januari 2012-13

Zo maak je het:

1 Schil de aardappels (als het eco-aardappels zijn kun je ze ook schrobben).

2 Snij ze doormidden en doe ze in een ruime pan met water. Zet ze op het vuur.

3 Snij de pompoen doormidden, haal de schil eraf en de pitten eruit. Snij de pompoen in stukken.

4 Doe ze bij de aardappels als die ongeveer 5 minuten gekookt hebben.

5 Prik na 15 minuten even in de pompoen en de aardappels. Als ze zacht aanvoelen zijn ze goed. Giet het water af (vraag hulp, heet!).

6 Voeg zout en peper naar smaak toe, een scheutje melk en het klontje boter. Mix nu met de staafmixer, of stamp met de stamper tot het een (niet al te fijne) puree is.

Deze mooie oranje puree is nóg lekkerder als je hem in een schaal doet en met plakjes kaas bedekt en 10 minuten in de oven zet. Heerlijk met Stuur ons jouw eigen pompoenrecept! zelfgemaakte appelmoes!

WEDSTRIJD

Kijk op hoeoverleefik.nl

5 Pompoentaart

Een lekkere hartige taart met pompoen en kerrie. Smaakt prima met wat groene salade met noten en geitenkaas!

Het recept staat op hoeoverleefik.nl.

het nieuwe jaar

65

Nieuwe serie over Rosa!

Heb je de pagina’s voorin dit nummer van het tijdschrift gezien, met het eerste hoofdstuk van het

nieuwe boek over Rosa (en haar vrienden)?

nieuws 2013

Sch

eurkalende

r

heel veel survivaltips!

Met

veel survivaltips!

Met veel

survivaltips!

Met deze weekkalender vergeet je nooit meer iets!

kalender Week201 3

Deze scheurkalender is ook een dagboek!

♥ Kalenders voor 2013. De Hoe overleef ik…-weekkalender voor al je afspraken kost e 9,99, de scheurkalender met elke dag een survivaltip kost e 14,95.

Scheurkalender 2013

met illustraties van Annet Schaap 14-06-12 09:46

met illustraties van Annet Schaap

d 1

Cover_Weekkalender_02.ind

Cover_Scheurkalender-2013_04.indd

1 18-06-12 15:17

♥ Spullies uit de Etosverzorgingslijn, zoals douchegel, shampoo, tissue-box en super­­ leuke toilettasjes. Goed voor jou én het milieu! Vanaf e 1,49. ♥ Een Hoe verleef ik…-spel (er zijn drie verschillende) van Ravensburger, vanaf e 9,95.

collectie compleet te maken, e 10,00.

♥ Een abonnement op het tijdschrift (kijk op pagina 22 of 46 ), vanaf e 10,00.

Francine Oomen & Annet Schaap Hoe overleef ik... de brugklas?

Wie dit boek leest weet daarna alles over de brugklas. Het gaat over vriendschap, maar ook over pesten. Over lachen en over uitgelachen worden. Over na-apen en jezelf durven zijn. En verder staat het natuurlijk vol onmisbare tips voor iedereen die te maken heeft met lastige leraren, zware boekentassen, pukkeltjes, eerste liefdes en nog veel meer!

Kijk ook op de Facebookpagina: facebook.com/rosa-en-co én op rosa-en-co.nl

Speciaal voor alle

overleef ik…-paperback om je

Er verandert niet alleen veel op school, maar zelf verandert Rosa ook. Haar vriend Jonas zit nog in groep acht en om hem alvast een beetje voor te bereiden, mailt ze hem survivaltips.

Kortom: Hoe overleven Rosa en Neuz op eigen benen?

De serie is bedoeld voor lezers van 12 jaar en ouder. Tot 1 januari kost het boek e 12,95, daarna e 14,95.

druilerige winter­­

♥ Een Hoe

Van stoere achtste-groeper wordt Rosa brugpieper. Ineens heeft ze twaalf leraren in plaats van één. Eerst had ze een rugzak met alleen een boterhamtrommeltje erin, nu moet ze tien kilo boeken meesjouwen!

En al dat huiswerk...

... Julia? ... een verkeerde studiekeuze? ... ruzie met zijn vader? ... in Berlijn?

Nieuw: de Hoe overleef ik…winter-special!

♥ Een boek vol tips, info, strips, verhalen over puberteit of over vriend­­ schap & liefde. e 12,95 per boek.

Dit is♥ hetHet allereerste stripboek Hoe overleef ik...stripboek!

Hoe overleef ik de brugklas? e 12,50.

Hoe overleeft Neuz...

1

weekends en de kerst­­vakantie is er een winter-doespecial van het Hoe overleef ik...tijdschrift! Een 132 pagina’s dikke, superleuke special om te lezen, puzzelen, schrijven, knippen,

plakken en tekenen. De special is nu te koop in de tijdschriftenwinkel en bij de supermarkt en kost € 7,95. Abonnees krijgen een euro korting met de bon bij dit nummer.

Samenstelling Redactie • Illustraties Annet Schaap

scheurkalender

In deze scheurkalender survivaltips. Voor elke dag van vind je een heleboel het jaar je 2013 makkelijk! Je kunt de kalender eentje. Zo overleef ook als dagboek gebruiken. Bewaar de afgescheur de blaadjes daarvoor in een ringband. Een heel Fijn 2013! No fear!

Schemeturkalender 2013

Hoe overleeft Rosa... ... als haar droom aan diggelen valt? ... met/zonder hond? ... als ze voor zichzelf (en een depressieve puber) moet zorgen? ... in New York?

•

weekkalender

© H  /F O  A S   Q, A ()  : © ..  

Op je verlanglijst!

Wat zet je op je verlanglijst voor sinterklaas of kerst?

Een Hoe overleef ik…-cadeau! Zoals:

Het ís zover: het eerste deel van Francines nieuwe serie, Rosa & Co, ligt in de winkel!