Hoi 4 13 bladerbaar

Hoe overleef ik... school? ♥

Het blad van Francine Oomen!

5 inspirerende projecten in de klas

AUGUSTUS / SEPTEMBER 2013

FRANCINES

SURVIVALTIPS TEGEN PESTEN!

4/2013 augustus / september

In dit nummer: Test: Hoe groot is jouw zelfvertrouwen? ♥ Francines survivaltips tegen pesten ♥ Pimp je schooltas ♥ Inspirerende school-projecten ♥ En nog veel meer…

rugzak

Pimp je (Met wedstrijd)

Adviesprijs: € 3,95 www.hoeoverleefik.nl

) T O O R G R ( E V N E T S E T JE ZELFVERTROUWEN Met veel tips!

) in gesprek met Francine nu En ook: Francine (13 -recepten ~ Maartje heeft

~ 5 super-cake ZuperZen dyscalculie ~ Horoscoop ~ Ezzie’s winnen te om ken ~ Strips, leestips en boe

• Illustratie Wendy Panders

Teken jezelf en je klasgenoten! Mail een foto ervan naar knutselen@hoeoverleefik.nl. De inzendingen laten we zien op de app!

Dit ben ik!

Pag. 84

Hoe overleef jij school?

Flauw?

48%

24%

van jullie Nee hoor, Hoera, school begint weer (bijna)! heeft ‘best zin’ en vindt het fijn om weer naar school te gaan, heeft niet veel of geen zin.

Om eerlijk te zijn hoorde ik altijd bij de laatste groep. Maar ja, scholen als nu! Internet bestond niet, een waren toen lang paste nauwelijks in een klaslokaal (echt waar!) en niemand moesten nog uitgevonden worden en de had er een thuis, 2013 telefoon had een draaischijf (zie Francine uit 1973 die Francine uit opbelt op pag. 8). Er was geen YouTube en er waren geen duizend

27%

Tekst Francine Oomen • Illustraties

Annet Schaap • Fotografie Gerlin

de de Geus

computer

niet zo leuk mobieltjes

zenders op de tv (een stuk of twee en in zwart-wit). En ja, de en we reden niet met waren al

paard en

uitgestorven dinosauriërs wagen maar in een auto (wel zonder airco en veiligheidsriemen).

Ga mee op kanp!

Pag. 74

Wees gerust: dit nummer gaat niet over de goeie oude tijd, maar over school, hier en nu. Wij gaan jullie helpen dit jaar geïnspireerd te beginnen en te overleven. We hebben een grote reportage over positieve (pag. 16). Misschien denk jij: hé, zoiets kunnen wij ook (met onmisbare op school doen! Er is een

schoolprojecten

zelfvertrouwentest ZuperZen-oefeningen

survivaltips, pag. 26), Ezzie geeft superhandige een om moeilijke momentjes op school door te komen (pag. 80). Je kunt school kijkje nemen hoe kinderen op andere plekken op de wereld naar gaan (pag. 36 en 62) en natuurlijk zijn er knutsel- en frutselideeën.

ratie!

Verder overleef je natuurlijk niet zonder leestips en kook- & bakinspi 74. pagina hebben, kijk dan eens op Mocht je nog een paar weken jou! voor iets Misschien is een

Pimp je rugzak Pag. 30

vrij Hoe overleef ik...-vakantiekamp

(Die bestonden vroeger helaas ook nog niet!)

Veel plezier (alvast) met dit nieuwe schooljaar.

PS – Hier alvast wat survivaltips om het (nieuwe) schooljaar te overleven: 1) Geef je kamer en bureau een make-over (pag. 60).

2) Pimp je tas (pag. 30).

3) Lees de nieuwe survivalgids:

Hoe overleef ik school?

4) Verdien je eigen geld (tips vind je

in ons Zomer-doe-boek!) en koop leuke

Hoe overleef ik…-schoolspullies.

5) En: maak er wat van!

3

30

inhoud

Augustus/ september 2013

16

62

56

60 +

74

veel (knutsel)wedstrijden en winacties!

4

68 school

  nr. 4 augustus/september 2013

In dit nummer:

2 Positivo-mini-poster: teken je schoolklas.

3 Voorwoord vanFrancine.

8 Hoe overleefde Francine school?

Francine mailt met zichzelf.

Met schrijfwedstrijd!

13 Uitslag Grote School-Enquête.

14 Digitaal nieuws.

29 Schooltas-inspiratie.

33 Ik mag geenFacebook. Lezers helpen lezers.

36 Kauthar woont in Zuid-Afrika.

38 Ezzie’s plakboek. Met wedstrijd!

40 Strip over Stella.

42 Aankondiging: Kom naar KreaDoe! 53 Kunst kijken: een bijzonder portret.

55 Hoe overleeft Jiami zonder mooie nagels?

56 Maartje heeft dyscalculie.

60 Pimp je prikbord! Met wedstrijd!

62 Sara’s onvergetelijke schooljaar in Australië.

Lekker lezen

44 Lekker lezen.

Met winacties!

47 Leesgek.

48 Interview met

Rob Ruggenberg, met

leesfragment en schrijftips.

Lekker eten

65 Eetweetjes.

66 Cake-top 5 van Francine.

Met wedstrijd!

68 Vragen over eten of je lichaam?

Lotte helpt!

70 Fleur maakt choco-mousse.

72 Eetpaspoort van Anna.

Op de cover

6 Mail Francine. Met anti-pest-tips.

16 Een moestuin, anti-pest-project,

Wil je een abonnement?

Kijk voor de aanbiedingen op pag. 34 en 46.

73 Uitkniptips.

74 Meekijken bij het

6 Schoolpagina’s met tips.

7 78 Mailen met Esther. Extra lang!

80 Ezzie’s ZuperZen. 82 Horoscoop met survivaltips.

84 Dit is Joëlle!

86 Strip over Rosa.

88 Prikbord.

26 Hoe sterk sta jij in je schoenen? Test

Hoe overleef ik…-kamp.

Met fotowedstrijd!

0 Hoe overleef ik…-nieuws.

9 91 Volgende nummer. nr . 4

augustus/september 2013

Challenge Day en meer: vijf inspirerende schoolverhalen.

30 Pimp je schooltas.

Met wedstrijd!

Covermodel: Bess (15) Fotografie: Caroline Westdijk Styling: Jasmijn Braber Visagie: Antoinette Groot Kleding: top Zara, koptelefoon Wesc, bril H&M, horloge ODM

Bess gaat naar 4vwo. Haar schooltip: 'Ga relaxed en lekker uitgerust het nieuwe jaar in!'

school

het!

H

rleeftFrancin e v o e… oe

school?

DeFrancine van nu mailt met deFrancine uit 1973, die tamelijk wanhopig is over een aantal dingen.

Waaronder een proefwerk wiskunde... ♥♥♥♥♥

Francine 13 jaar!!!

♥♥♥♥♥

leuk dat je me belt! Hoe oud ben je? ~ Dertien. ♥ Flink aan het puberen dus. ~ Zal wel. Boeien. ♥ Waarom bel je me? Wilde je me iets vragen? ~ Ja, dat leek me wel handig: iets vragen aan de Francine uit de toekomst. Want ik zie het niet meer zitten, om eerlijk te zijn. ♥ Grappig, Rosa heeft ook wel eens met zichzelf uit de toekomst gepraat. ~ Wie is Rosa? ♥ Iemand die op jou lijkt. De hoofdpersoon uit mijn boeken. ~ Jouw boeken? De boeken die je leest? ♥ Nee, de boeken die ik schrijf. ~ Schrijf jij boeken? ♥ Ja, dat is mijn beroep. Ik ben schrijver. ~ Tof! Ik wist niet dat ik dat kon! Ik bedoel, ik schrijf wel elke dag, gedichten en verhaaltjes, maar gewoon voor de lol. Ik wist niet dat ik er mijn beroep van kon maken. Uh... kan maken. ♥ Haha, daar kom je ook pas tegen je dertigste achter. ~ Wow, dat duurt nog lang! Maar... dat klopt niet, want ik weet het nu al! ♥ Ja, maar ook alleen nú. Ken je Back to the future? O nee, natuurlijk niet, die was in 1973 nog niet gemaakt. ~ Waar heb je het over? ♥ Een film, laat maar. Wat ik wilde zeggen: als we klaar zijn met dit telefoongesprek, dan wis ik dit gesprek uit je geheugen. ~ Ah nou! Doe niet zo flauw! Waarom??? ♥ Omdat je je leven alleen maar kunt leven als je niet weet wat er in de toekomst gaat

8

school

Tekst Francine Oomen • Illustraties Anne Schaap

Francine 13 jaar: Hallo Francine uit de toekomst!

Francine nu: Hallo Francine uit het verleden! Wat

nr. 4 augustus/september 2013

♥♥♥♥♥

Francine nu!!!

♥♥♥♥♥

gebeuren. Je maakt je toekomst met elke beslissing die je Welk vak vind je het uit de neemt, met elke gedachte die je denkt. minst leuk? lezers~ Nou duh... het lijkt me anders superhandig als ik in de 1.

Wiskunde Enquête toekomst zou kunnen kijken! Als ik de vragen voor het 2. Aardrijkskunde wiskundeproefwerk van morgen zou weten bijvoorbeeld.

3. Geschiedenis Dan zou ik misschien eindelijk eens een voldoende halen!

Ik haat wiskunde. Ik snap er gewoon geen barst van. ♥ Dat weet ik! ~ Waarom moet ik eigenlijk wiskunde doen als ik later schrijver word?? Ik stop er acuut mee!

Jipppieee! Ik hoef geen wiskunde meer! En trouwens... ik hoef eigenlijk ook geen Frans, Duits, Engels, geschiedenis... wow! Wat geweldig: eigenlijk hoef ik niks meer! Ik stop met school! Ik ga gewoon nu vast beginnen met mijn carrière, en dan ben ik misschien op mijn achttiende al schrijfster, in plaats van als ik bejaard ben. ♥ Ho ho, wat zei ik net? Ik ga je geheugen wissen. ~ Bah, wat ben jij... wat ben ik streng in de toekomst. Maar ik wil niet meer naar die stomme school. Ik wil alleen maar tekenen, lezen, schrijven en knutselen.

In m’n eentje, op m’n kamer. ♥ Waarom in je eentje? ~ Dat weet je best, want jij bent mij. ♥ Ja, ik weet nog heel goed hoe jij je voelt. Hoe ongelukkig en eenzaam je vaak bent. Je hebt het gevoel dat je anders bent, en nergens bij hoort, hè? En dat niemand van je houdt. ~ Ja, precies. Moet je nagaan, jij weet dat nog! Hoe oud ben jij eigenlijk? ♥ Dat kun je weten, want je hebt mijn nummer gedraaid, met het kengetal er voor.

Kun je niet zien met welk nummer je belt? ~ Ik heb hier een telefoon met een draaischijf! Hoe moet ik dat zien? ♥ O ja! Die heb je nu niet meer. Nu heeft iedereen een mobiel, met een beeldscherm. ~ Een wat? ♥ Nee... laat maar. Als ik je alles ga vertellen wat nu anders is, zitten we morgen nog te kletsen! ~ Leuk juist! Dat wil ik. Met jou praten is fijn. Jij luistert naar me.

Hé, Francine, heb je kinderen? ♥ Ja, drie. ~ Ik krijg kinderen! Wanneer? Hoe heten ze? Jongens of meisjes? Zijn ze leuk? Knap?

Slim? Lijken ze op mij? ♥ Haha, ze heten Joris, Lotte en Daan. En ja, ze lijken op jou, ieder op hun eigen manier.

En op hun vader natuurlijk. ~ O, ken ik ’m al? ♥ Nee, nog lang niet. Op je 21ste kom je hem tegen. ~ Maar... als je dit gesprek gaat wissen, hoe herken ik hem dan? Anders komen Joris, Lotte en Daan er niet! ♥ Wees maar niet ongerust, je zult het weten. ~ O, gelukkig. Zeg, en die Rosa, die je net noemde, lijkt die op mij? ♥ Jazeker! Veel van wat jij nu meemaakt en voelt, maakt zij ook mee. ~ Dus... die boeken heb je dus eigenlijk over jezelf geschreven? ♥ Dat klopt. Maar vertel me waar je mee zit, waarom wilde je me zo graag spreken?

nr . 4

augustus/september 2013

school

9

Z

l e r e e f v je... o o

op school!

Samen groenten verbouwen en verkopen voor een goed doel, eerlijk aan elkaar vertellen wat je onzeker maakt of niet meer wilt (zoals pesten!). Of samen kijken hoe de kantine gezonder en ‘groener’ kan. Ook dat kan allemaal op school. Laat je inspireren!

Grote zus-project Stanislascollege in Delft

Wat is het?

Ieder tienermeisje zou een grote zus moeten hebben, iemand bij wie je altijd terechtkunt en die goede raad geeft. Dat vindt Oshin van der Hansz (25). Zij is danslerares en maatschappelijk werkster. ‘Na mijn dansles kwamen meisjes vaak met vragen en problemen bij me. Ik dacht: daar moet ik iets mee! Zo is het Sistah-project ontstaan. Nu heb ik op verschillende scholen een Sistah-groep. Na schooltijd komen we samen om te knutselen en praten we over (cyber)pesten, onzekerheid of loverboys.

Ik laat de meisjes zien dat ze veel meer kunnen en weten dan ze denken.’

Wat levert het op? Meer zelfvertrouwen! Je leert met kleine en grote problemen om te gaan.

16

school

nr. 4 augustus/september 2013

Tekst Marlies Ruijter • Fotografie Gerlinde de Geus • Illustraties Annet Schaap

Emma (13):

‘Oshin is altijd positief en supervrolijk, ze is echt een voorbeeld voor mij.

Met haar bespreek ik dingen waar ik het met mijn moeder liever niet over heb. Wat ik hier leer, geef ik weer door aan mijn vriendinnen en later aan mijn zusje van tien.’

Oshin wil ook andere Sis opleiden, zoals tah’s Zij is een soor Imke. t van Oshin. O stagiaire een beetje een ok zij is grote voor anderen. zus

Oshin (25): ‘We knutselen en praten.

De meisjes bedenken zelf wat we samen gaan doen. Als we het hebben over slaapproblemen, pimpen we bijvoorbeeld kussens.’

Imke (15): ‘Ik ben vroeger gepest en weet hoe belangrijk het is dat je inziet dat je niet de enige bent.

Ik ben, ondanks alles, mezelf gebleven. Dat wil ik de meisjes in deze groep leren.’

nr . 4

augustus/september 2013

school

17

Pimp je schooltas!

Het nieuwe schooljaar begint. Je bent superblij met je nieuwe tas maar... je bent niet de enige met dit unieke model T! Met deze knutseltips maak je je tas herkenbaar én vrolijk! En met een mooi stuk fluorescerend lint zorg je er ook nog eens voor dat je in het donker goed zichtbaar bent.

Dit heb je nodig:

aren Productie Ingeborg Schavemaker • Illustraties Petra Baan

♥ stukjes stof ♥ borduurg ♥ potlood ♥ schaar d ♥ spelden ♥ naald en draa lint ♥ naaimachine ♥ mooi ♥ pailletjes en applicaties

elden

♥ knopen en veiligheidssp (textiel)♥ (watervaste) stiften ♥ lijm ♥ nog meer knutsel- en frutselmateriaal!

Rugtas pimpen Maak je eigen logo!

1) Vervang het merk door je eigen logo! Dat

kun je doen met bijvoorbeeld borduurgaren en stof. Teken heel licht met potlood een tekst of vorm op de stof.

30

2) Haal een draad borduurgaren

door de naald. Je kunt de draad dubbel doen zodat de tekst beter

zichtbaar is. Borduur nu met kleine steekjes de tekst op de stof.

3) Het roosje in het Hoe overleef ik...-logo

kun je maken door een klein reepje stof op te rollen en met een ministeekje vast te zetten aan de zijkant.

school

4) Je kunt het logo met bijvoorbeeld textiel-lijm vastzetten op de tas. Even goed laten drogen... en klaar is je logo!

nr. 4 augustus/september 2013

Bloem van lint

1) Pak naald en draad en maak een klein knoopje onder aan de draad.

2) Steek de naald door het lint en trek de draad aan.

3) Draad het lint en maak een lusje.

Steek opnieuw de draad door het lint.

4) Maak opnieuw

een lus en haal naald en draad er doorheen. Doe dit net zo vaak totdat je corsage mooi en groot genoeg is.

Nog meer inspiratie? Ga naar pinterest.com en zoek op 'pimp bag'.

Bloem van stof

1) Knip een stuk stof van ongeveer 6 cm breed en 40 cm lang.

2) Vouw een klein plooitje aan één

kant en zet dit vast met een speld.

Dit wordt de binnenkant van de bloem.

3) Naai op de naaimachine of met de hand het plooitje vast met een paar

steekjes.

4) Vouw een nieuw plooitje, zet vast

met een speld en vervolgens met naald en draad.

5) Door de plooitjes vouwt de stof vanzelf rond.

Maak zoveel plooien totdat de stof helemaal rond is.

6) Maak de uiteinden van de stof aan elkaar. Naai een

mooie knoop of kraal in het midden en klaar is je corsage!

Niet alleen leuk voor op je tas maar ook op een vestje of in je haar!

nr . 4

augustus/september 2013

school

5) Om het mooi af te werken kun je als laatste een mooie knoop aan de binnenkant van de bloem maken.

Rijg een aantal keer de draad door de knoop zodat deze goed vastzit.

6) Je kunt de bloem met een veiligheidsspeld op je tas bevestigen.

ik n e b Wie

& wat w

il ik

?

Year 9: de bijzondere 3e klas in Australië Het zal je maar gebeuren. Je vader gaat voor z’n werk een half jaar naar Australië en jij mag naar een meisjesschool in Melbourne... Dat ís al spannend, maar dan blijkt ook nog dat de derde klas in Australië iets heel bijzonders is.

Sara (13) vertelt over haar 'Year 9' op Melbourne Girls College.

In uniform De eerste dag was eng. Ze hebben hier schooluniformen.

Ik moest een geruite jurk aan en lange witte kousen met zwarte, dichte schoenen. Eigenlijk hoort er ook nog een hoed bij, maar ik kwam er al snel achter dat alleen de brugklassers die opzetten. Zo’n eerste dag ken je helemaal niemand. Dat is niet leuk. En dan moest ik ook nog naar een derde klas. Ik was bang dat ik het ukkie van de klas zou zijn. Maar ik ben best lang en het viel helemaal niet op dat ik de allerjongste was. Gelukkig zit ik in Nederland op een tweetalige school, dus mijn Engels is aardig goed. In de brugklas waren we op schoolreis naar

62

Engeland geweest en daar had ik bij een gastgezin gewoond. Dus ik wist een beetje hoe ik mij kon redden als iedereen om mij heen alleen Engels spreekt.

Collages maken over jezelf Ik bleek in Melbourne een fantastisch rooster te hebben.

Year 9 is een speciaal jaar waarin je veel leert over jezelf en de wereld om je heen. De enige normale vakken waren wiskunde en natuurkunde. Verder had ik drie keer per week het vak World of Ideas: een combinatie van Engels en maatschappijvakken. Het thema deze schoolperiode was comedy, dus we hebben heel veel gelachen. We werkten ook aan een eigen boek met collages en fotostrips over wie je bent, waar je van houdt en hoe het is om dertien te zijn. (Zie hiernaast.)

Bij het vak Plastics heb ik sieraden van plastic ontworpen. Daarnaast kon je kiezen uit heel verschillende vakken: van Chinees tot computerles of iets creatiefs. Ik deed mee aan de muziekklas en daar

school

nr. 4 augustus/september 2013

Tekst & Fotografie Corien van Zweden • Illustraties Annet Schaap

‘Ik zag er heel erg tegenop. In Amsterdam zit ik op het Berlage Lyceum in de tweede, maar in Melbourne was geen plek voor mij in het tweede jaar, en dus hadden ze me in de derde klas gezet: Year 9.

Achteraf heb ik daar ontzettend mee geboft. Maar dat wist ik toen nog niet!

Zo ontstond het:

werkten we aan kleine uitvoeringen. In Amsterdam zit ik op celloles, maar hier heb ik ook piano en percussie gedaan. Het leukste vond ik het vak Creative Cooking. De school heeft een heel mooi kooklokaal waar ik recepten uit de hele wereld heb leren maken: van Engelse ‘swirly scones’ (google maar eens!) tot Italiaanse gnocchi, Franse taartjes met room en vruchten en Thaise noedels. Wat je gemaakt had mocht je in een bakje meenemen naar huis, maar vaak had ik onderweg in de metro de helft al opgegeten T.

Leren zonder boeken Het idee achter dat bijzondere Year 9 is dat je veel vrijheid krijgt, zodat je je breder kunt ontwikkelen dan alleen met hulp van schoolboeken. Ze denken dat je op die manier zelfstandiger wordt en minder last krijgt van puberen. De bedoeling

iaal tussenjaar Het idee van een spec Australische ontstond ooit op een ecteur van jongensschool in 1953. De dir jaar in dan twintig de school werkte meer de leerlingen vooral in het onderwijs en zag ogtepunt van de de derde klas – het ho t zichzelf en puberteit – erg worstelen me est anders kunnen! hun omgeving. Dat mo de Australische Hij kocht een berg in plek een Alpen en liet op een verlaten p. erto Deze campus bouwen: Timb altijd. In kleine groepen campus bestaat nog huisjes leven verdeeld over aparte g derdeklassers hier een jaar lan ken ma n, ete hun eigen zelfstandig. Ze koken hebben les en schoon, doen de was,

che bergtochten.

ondernemen gigantis is simpel: De gedachte erachter d willen alles zelf kinderen van die leeftij k de uitvinden, dus geef ze dan oo p-jaar rto be In hun Tim verantwoordelijkheid. n alleen hun leren ze veel meer da , schoolvakken: zelfvertrouwen ingsvermogen, vriendschap, doorzett erschap, onafhankelijkheid, leid lse improviseren. De Enge nd isabeth vo het zo

koningin El

zoon prins Charles bijzonder dat ze haar een jaar naar op zijn veertiende voor iddels verzinnen heel Timbertop stuurde. Inm

olen

sche sch veel andere Australi voor hun speciale programma’s 9 – zo heet de derde derdeklassers. Year n begrip. klas in Australië – is ee

nr . 4

augustus/september 2013

school

63

Hoe overleef ik... verschijnt zes keer

Creatief hoofdredacteur

Francine Oomen

Uitvoerend hoofdredacteur

Jolanda Dreijklufft

per jaar

redactie@hoeoverleefik.nl

Eindredacteur

Annemarie de Haas Bureau-redactie

Ilse Savenije Artdirection ,

5 jaar

Hoe overleef ik!!

Alexandra de Vries Anouk van Pel studio100procent.nl

er inspiratie? zond

Aan dit nummer werkten mee:

Lotte Aerts, Petra Baan, Jasmijn Braber, Gerlinde de Geus, Victoria Farkas, Antoinette Groot, Janne Heederik, Margreet de Heer/Inklinks, Evelyn Jongman, Melisa Lopes (stagiaire), Karin Luiten, Maki, Wendy Panders, Sarah-Lotte Rietdijk, Marlies Ruijter, Deborah van der Schaaf, Ingeborg Schavemaker, Jan Paul Schutten, Karin Wesselink, Caroline Westdijk, Corien van Zweden.

NIET!

Het volgende nummer van het Hoe overleef ik…tijdschrift ligt op 26 september in de winkel.

Directeur/uitgever - Hylke van der Meer Uitgever Querido - Wendy Wilbers

♥Francine,

Rosa en Ezzie onthullen hun inspiratiebronnen!

Advertenties: media@weekbladpers.nl, weekbladpers.nl Commercieel directeur: Ger Welbers Manager Sales: Eva Donckers Accountmanagers: Jos Hijmans, Judith Vis, Danny Tjaardstra, Arlette Schraa, Astrid Lauw, Petra Wentholt, Kokkie Rieffe, Fleur Gianotten Media-order: Nel Visscher (020) 55 18 542 Afdelingscoördinator: Gerda de Graaf, (020) 55 18 538, fax (020) 42 12 476 Marketing Services: Viola Rudelsheim, (020) 55 18 547 Alle advertentiecontracten worden afgesloten conform de Regelen voor het advertentiewezen, gedeponeerd bij de rechtbanken in Nederland. Exemplaren op aanvraag.

Marketing: Susanne de Koning, Dominique Aleman Productie: René van Achteren Bezorging: TNT Post Distributie losse verkoop: Aldipress Klantenservice en abonnementen:

♥ Wat inspireert jou? Lezers vertellen! ♥ Moodboards en

moodbooks maken

♥ Knutsel-ideeën uit San Francisco

♥ De leukste blogs en: zo blog je ♥ 5 geïnterviewden 5 jaar later, hoe gaat het nu met hen?

En verder natuurlijk:

♥ Ezzie’s Plakboek ♥ de strip over Rosa ♥ de horoscoop ♥ kunst kijken ♥ lezers helpen lezers ♥ knutselwedstrijden ♥ leestips & boeken om te winnen en nog veel meer.

Voor bestellingen of vragen over het abonnement kun je je wenden tot: WPG Klantenservice Hoe overleef ik..., Postbus 2467, 1000 CL Amsterdam, (020) 55 18 714 (op werkdagen van 8.00 tot 19.00 uur), hoeoverleefik. abonnement@weekbladpers.nl

•

Illustraties Annet Schaap en Francine Oomen

Abonnementen:

Abonnementsprijs € 22,95 (per jaar, 6 nummers). Europa (priority) € 40,85, overig (priority) € 51,95. Bij betaling per accept­­giro geldt een toeslag van € 2,00. Voor het beëindigen van een abonnement geldt een opzegtermijn van één maand vóór afloop van de abonnementsperiode. Zonder wederopzegging worden abonnementen na de eerste abonnementsperiode omgezet in een abonnement voor onbepaalde tijd. Inning van het abonnementsgeld blijft gelijk aan de periode waarvoor het abonnement is aangegaan. Na omzetting van het abonnement naar onbepaalde tijd geldt een opzegtermijn van drie maanden vanaf de dag dat de opzegging Hoe overleef ik... heeft bereikt. Eventueel te veel vooruitbetaald abonnementsgeld wordt auto­­matisch teruggestort. Deze (nieuwe) voorwaarden gelden alleen voor abonnementen die na 1 december 2011 verlengd zijn.

Abonnementen die reeds vóór 1 december 2011 verlengd zijn kunnen slechts aan het einde van de (nieuwe) abonnements-/ betaalperiode worden beëindigd. Opzeggen kan schriftelijk, telefonisch of per e-mail. Opzeggingen worden onzerzijds schriftelijk of per e-mail bevestigd. Vermeld bij opzegging altijd het adres waarop Hoe overleef ik... bezorgd wordt. Zie ook www.hoeoverleefik.nl/abonnementsvoorwaarden Onze gegevens: Klantenservice, Postbus 2467, 1000 CL Amsterdam of hoeoverleefik.abonnement@weekbladpers.nl of 020-5518714. © Weekbladpers Media B.V. en Uitgeverij Querido B.V., 2013.

Alle auteursrechten en databankrechten ten aanzien van de inhoud van deze uitgave worden uitdrukkelijk voorbehouden.

zelf

(de inhoud kan afwijken van deze vooruitblik)

Deze rechten berusten bij de uitgevers c.q. de desbetreffende makers. Voor het overnemen, opslaan en verspreiden van (delen van) de inhoud en gebruik van de vormgeving, op welke wijze dan ook, dient u in beginsel vooraf schriftelijke toestemming te hebben verkregen van de uitgever.

ISSN: 1877-1416

Wij maken u erop attent dat aan ons verstrekte persoons­­ gegevens zoals naam, (e-mail)adres en telefoonnummers worden opgenomen in het gegevensbestand van WPG Uitgevers BV. Dit bestand is aangemeld bij het College bescherming persoonsgegevens door WPG Uitgevers BV, de verantwoordelijke voor uw gegevens. Uw persoons­­gegevens worden gebruikt voor onze abonnementen­­administratie, voor de uitvoering van met ons gesloten overeenkomsten en om u op de hoogte te (laten) houden van interessante informatie en aanbiedingen van producten en diensten, eventueel ook na beëindiging van uw

Kijk op hoeoverleefik.nl

om te zien waaraan jij kunt bijdragen en voor de nieuwe polls.

abonnement. U kunt uw eigen gegevens opvragen en verzoeken om ze te laten corrigeren of te verwijderen door een kaartje te sturen naar WPG Klantenservice Hoe overleef ik..., Postbus 2467, 1000 CL Amsterdam of een e-mail aan hoeoverleefik. abonnement@weekbladpers.nl.

Hoe overleef ik... gebruikt PEFC gecertificeerd papier. Dit papier komt uit duurzaam beheerd bos en gecontroleerde bron. De drukker voldoet aan de milieu-eisen voor het maken van ons tijdschrift.

91