11 verhalen van deelnemers, docenten en medewerkers over hoe zij anderen inspireren en zelf ge誰nspireerd worden.
48
48
Inhoud 3 4
Voorwoord Jan Stokkink Lid adviesraad Master Begeleidingskunde Hogeschool Rotterdam Transfergroep, eigenaar Stokkink BV ¬ Martin Luther King
8
Inge Hoogeveen Oud-student Master Begeleidingskunde, eigenaar Unbalanced Rock ¬ Mahatma Ghandi
12
Lianda van der Knaap Docent Hogeschool Rotterdam Transfergroep ¬ Cristina Branco
16
Reinoud Wolff Partner Hogeschool Rotterdam Transfergroep, eigenaar Goed & Groen ¬ Ben&Jerry’s
20
Astrid Mersmans Oud-student Master Begeleidingskunde, eigenaar INFINIO ¬ Jezus Christus
24
Robbert van Bruggen Oud-student Master Begeleidingskunde, eigenaar van Ineenhutjeopdehei ¬ Boeddha
28
Petra Nieuwlaat Oud-student Master Management&Inovatie, manager dagbesteding Cordaan ¬ Barack Obama
32
Bert Coenen Lector Hogeschool Rotterdam Transfergroep, auteur van o.a. Het verborgen lijden in organisaties ¬ Documenta
36
Anja Harteveld Oud-student VO Management, zorgmanager HWW Zorg ¬ Nelson Mandela
40
Els Maasdam Opdrachtgever Hogeschool Rotterdam Transfergroep, bestuurder en algemeen directeur kindeRdam ¬ Marlies Dekkers
44
Clemens van den Broek Docent Hogeschool Rotterdam Transfergroep, werkzaam voor Avans Ondernemerscentrum ¬ Rudolf Steiner
Voorwoord Voor u ligt een bijzondere publicatie. Het bevat interviews met (oud-)studenten, docenten en medewerkers van bedrijven en organisaties die een bijzondere band hebben met Hogeschool Transfergroep Rotterdam. Ze vertellen hoe zij het verschil maken, in hun studie, hun werk en passie, voor zichzelf en voor anderen. Hogeschool Rotterdam Transfergroep Leiderschap & Begeleidingskunde richt zich op post-hbo-opleidingen voor verschillende sectoren in de maatschappelijke dienstverlening. Zo bieden we de erkende opleidingen Master Begeleidingskunde en Master Management & Innovation, die een goed vervolg vormen op een hbobachelor-opleiding. We zijn trots dat onze opleidingen hoog gewaardeerd worden door onze deelnemers. Bovendien dragen ze nadrukkelijk bij aan de beroepsontwikkeling in verschillende maatschappelijke sectoren, zoals zorg en welzijn, overheid en onderwijs. Al 25 jaar geven onze relaties ons hun vertrouwen en we werken hard om te zorgen dat dat zo blijft. We willen onze opdrachtgevers en deelnemers graag bedanken voor het in ons gestelde vertrouwen. Als Transfergroep staan we voor een juiste balans tussen investering in studietijd en de opbrengst voor de deelnemers in hun dagelijks werk. Dat is altijd ons doel geweest en daar blijven we altijd voor staan. We zien het als onze opdracht om professionals kwalitatief te ondersteunen met hoogwaardige en erkende opleidingstrajecten. In deze publicatie bundelen we de verhalen van betrokkenen bij Transfergroep en laten we hen aan het woord over wat de opleidingen hen concreet hebben opgeleverd. We wensen u veel leesplezier! Met vriendelijke groet, Willem Pleune manager Transfergroep Leiderschap & Begeleidingskunde, Hogeschool Rotterdam, Instituut Sociale opleidingen
3
4
Jan Stokkink, eigenaar organisatieadviesbureau Stokkink BV
‘Ik wil de liefde in bedrijven brengen’ Geld als hoogste doel. Sturen vanuit controle, niet vanuit vertrouwen. Beperkte bewegingsruimte. Veel bedrijven werken op deze manier, maar volgens Jan Stokkink, eigenaar van organisatieadviesbureau Stokkink BV en lid van de adviesraad van de Master Begeleidingskunde van Hogeschool Rotterdam Transfergroep, is er een kentering gaande. “Bestuurders zoeken naar een nieuwe aanpak. Ze willen medewerkers weer laten schitteren.”
Jan Stokkink begon als directeur van een kinderbeschermingsinternaat voor moeilijk opvoedbare jongens. Hij was trainer MANS (management en arbeid nieuwe stijl) en hoofd Verkoop in de interieurbranche. Hier begeleidde hij een grote omslag. Hij was vestigingsdirecteur van een outplacementbureau en directeur Consultancy bij een financiële dienstverlener. Inmiddels is hij seniorconsultant/managingpartner en slenteraar bij Stokkink B.V.
“Samen met Erwin van de Moosdijk run ik Stokkink BV. We houden ons bezig met de ontwikkeling van mensen en organisaties en verzorgen trajecten rond cultuurontwikkeling, individuele coaching en mensdevelopment. Ons doel is om liefde in bedrijven te brengen. Organisaties stuurden de afgelopen jaren voornamelijk op geld. Ik wil iets hogers brengen in bedrijven: zorgen dat de medewerkers op een goede manier met elkaar omgaan. Dat iedereen ertoe doet, zonder dat ego’s de overhand hebben. Het zou goed zijn als er meer spiritualiteit in bedrijven komt: meer zingeving, meer inspiratie. Dan wordt werken een stuk leuker. Het betekent wel dat een bedrijf moet kunnen zeggen: goed is goed genoeg. De winst hoeft niet altijd te groeien. Nu het crisis is, schieten bedrijven weer in de angstmodus. Het gaat niet goed genoeg, dus gaan ze mensen ontslaan.”
Bewegen in het werk
Jan bootst Martin Luther King na, zijn grote voorbeeld.
“Bestuurders zien zelf ook wel dat dat een kortetermijnoplossing is. Ze komen steeds vaker met zichzelf in conflict. Jaren is er enorm veel geld verdiend. En nu het minder gaat, gaat dat ten koste van de mensen die voor die winst hebben gezorgd. Gelukkig is nu een kentering gaande. Geld als doel gaat verdwijnen, bestuurders gaan weer sturen 5
op aandacht en wezenlijk contact. Medewerkers mogen weer bewegen in hun werk, fouten durven maken. Ik hoop dat mensen vanuit hun authenticiteit gaan werken en niet vanuit de bedrijfsregels. Als ze het hoofd met het hart verbinden, kunnen ze alles geven.”
Hart volgen “Ik weet hoe belangrijk het is om je hart te volgen. Voordat ik in 1999 voor mezelf begon, werkte ik bij Deloitte & Touche. Ik was directeur van de consultancyclub en was vooral bezig met cultuur- en fusietrajecten. Ik was altijd weg en er kwam steeds meer werk bij. Ik kon niet meer brengen wat ik echt wilde brengen en ik besloot voor mezelf te beginnen. Dat is het beste besluit dat ik ooit genomen heb. Ik heb het mooiste beroep ter wereld, ik kan mezelf zijn en ik word elke dag verrast in mijn werk. Want elk mens is anders en dat is prachtig om te zien. Ik wil mensen graag helpen om blij te zijn met zichzelf. Ze moeten eerst van zichzelf houden, voordat ze van anderen kunnen houden.”
Waarheid boven tafel “Ik denk dat ik mensen en organisaties kan helpen, doordat ik gevoelsrijk en
intuïtief ben. Ik ben eerlijk, enthousiast en ik weet de juiste vragen te stellen. Bovendien weet ik hoe belangrijk het is om mensen ruimte te geven als ze wat meer tijd nodig hebben. Ik probeer steeds de waarheid boven tafel te krijgen, juist over onderwerpen die anders niet besproken worden. En dat levert veel op. Ik zie hoe mensen zichzelf terugvinden, hun ego inleveren. Vaak raken we in onze trajecten echt een snaar en ontstaat een gezamenlijke reis naar een organisatie waarin mensen kunnen groeien.”
Leidinggeven nieuwe stijl “Om bedrijven weer te laten bloeien, moet de manier van leidinggeven veranderen. Het is belangrijk dat we gaan werken vanuit vertrouwen. Stimuleer mensen om te doen waar ze goed in zijn en help hen om te gaan met minder sterke punten. Leg de nadruk op het positieve. Door te sturen op vertrouwen, gaan mensen weer in zichzelf geloven. We moeten gebruik maken van de kennis en rijkheid die in elk mens zit. Dat brengt een nieuwe energie en ambitie in organisaties. Ik denk dat de sleutel tot het nieuwe leiderschap gelijkwaardigheid is. Geef mensen verantwoordelijkheid en laat hen schitteren. Zo inspireer je hen om het beste van zichzelf te geven.”
Een bedrijf moet durven zeggen: goed is goed genoeg. De winst hoeft niet altijd te groeien. Nu het crisis is, schieten bedrijven weer in de angstmodus. Het gaat niet goed genoeg, dus gaan ze mensen ontslaan. Typisch een korte termijnoplossing.
6
Geïnspireerd door “Elke nacht mediteer en reflecteer ik. Dan krijg ik ideeën die ik anders nooit had gehad. Ook inspireert het me als ik zie wat er gebeurt met mensen in onze ontwikkelingstrajecten. Het verwondert en ontroert me als mensen tot inzichten komen die hun beeld van zichzelf veranderen. Tot slot is het ‘niet weten’ een inspiratiebron: er is nog zoveel dat ik niet weet en dat maakt me gretig. Ik wil blijven leren. Maar als ik grote namen moet noemen, dan kies ik voor Nelson Mandela en Martin Luther King. Zij bleven namelijk vertrouwen, zij bleven geloven in gelijkwaardigheid die er volgens hen moest zijn. Ondanks alle weerstanden. Dat bewonder ik, dat probeer ik zelf ook te doen.”
Martin Luther King, Jr., oorspronkelijk Michael Luther King, Jr., 15 januari 1929 - 4 april 1968) was een Amerikaanse baptistische dominee, politiek leider en een van de meest prominente leden van de Amerikaanse burgerrechtenbeweging. King werd beroemd in de jaren vijftig en zestig dankzij zijn geweldloze verzet tegen de rassenscheiding in de Verenigde Staten, onder meer door een massa-demonstratie op 28 augustus 1963 en het boycotten van stadsbussen die blanken bevoordeelden. Zijn verbale en retorische vaardigheden en charismatische uitstraling leverden hem veel roem op, maar King had ook vijanden. In 1963 hield hij de legendarische toespraak “I have a dream”. Een jaar later kreeg hij de Nobelprijs voor de Vrede. Op 39-jarige leeftijd werd Martin Luther King doodgeschoten terwijl hij op het balkon van het Lorraine Motel in Memphis stond. Dit was het tragische dieptepunt in de roerige jaren 60 waarin ook andere progressieven en voorvechters van burgerrechten in de Verenigde Staten, o.a. president John F. Kennedy (november 1963), Robert F. Kennedy (juni 1968) en Malcolm X (februari 1965), slachtoffer werden van politiek geweld. Voor velen is Martin Luther King een symbool voor de burgerrechtenbeweging in de Verenigde Staten gebleven.
7
8
Inge Hoogeveen, zelfstandig begeleidingskundig adviseur
‘Verbinden van bedrijfs- en persoonlijke doelen is de uitdaging’ Overnames, hogere targets, een nieuwe manier van werken: bedrijven zijn continu in beweging. En managers onderschatten de impact die veranderingen hebben op medewerkers. Begeleidingskundige Inge Hoogeveen wil zorgen dat mensen toch met een goed gevoel aan de bedrijfsdoelen blijven werken. Haar bureau Unbalanced Rock begeleidt bedrijven en hun medewerkers in verandertrajecten. “De aandacht voor excelsheets met harde cijfers en de aandacht voor mensen moet in evenwicht zijn.”
Inge Hoogeveen is actief geweest als coördinator Diaconaal Centrum Pauluskerk; divisiemanager en projectmanager Pameijer; management trainer en consultant bij Getronics Consulting/KPN Consulting; eigenaar van Unbalanced Rock; coach in Pratenindepolder en is docent bij de Master Begeleidingskunde. Heeft de blog: begeleidingskundeblog.blogspot.com
“Ik heb zelf ervaren wat het betekent als je organisatie steeds verandert. Toen ik de Master Begeleidingskunde van Hogeschool Rotterdam Transfergroep volgde, was ik managementtrainer bij een groot bedrijf. We waren net overgenomen. De koers van het bedrijf was nog onduidelijk, mensen voelden zich niet thuis op hun nieuwe locatie en langzaam zag ik de energie van mijn collega’s verdwijnen. Mijn afdeling werd het onderwerp van mijn thesis. We wilden het enthousiasme terug, in beweging komen. Mijn onderzoek werd van iedereen en we gingen samen aan de slag om de juiste koers te vinden. Maar net toen de omslag een feit was en we weer lekker op weg waren, werden we voor de tweede keer overgenomen.”
Vertrouwen
Inge op weg als pelgrim. Mensen die wandelend hun ideaal volgen inspireren haar. Ghandi was zo iemand.
“Die overname kwam hard aan. We hadden een nieuwe start gemaakt en toen viel de afdeling alsnog uit elkaar. Het werd mijn taak om ‘begeleiden in verandertrajecten’ als product bij klanten neer te zetten. Dat voelde niet goed. Mensen zijn geen systemen, die planmatig van versie A naar versie B gaan. Het begeleiden van medewerkers in verandering vraagt vertrouwen en daarvoor is contact en aandacht nodig. Ik merkte dat mijn 9
Mensen zijn geen systemen, die planmatig van versie A naar versie B gaan. Het begeleiden van medewerkers in verandering vraagt vertrouwen en daarvoor is contact en aandacht nodig.
doelen niet meer overeenkwamen met die van de organisatie. Sinds 2012 werk ik voor mezelf. Mijn bedrijf Unbalanced Rock begeleidt organisaties en mensen in veranderlijke tijden. Daarnaast ben ik docent bij de Voortgezette opleiding Supervisie & Coaching van Transfergroep. Daar begeleid ik studenten bij hun eerste schreden op het veelzijdige pad van de begeleidingskunde.”
Werelden verbinden “Als manager vond ik het al belangrijk om bedrijfsdoelen te verbinden met persoonlijke doelen van medewerkers. Het helpen verbinden van die werelden is mijn missie. Als begeleidingskundige analyseer je de situatie en vervolgens ga je handelen. Met als doel te zorgen dat mensen in beweging komen. Dat vraagt commitment van de hele organisatie, van medewerker tot Raad van Bestuur. Mijn kracht is dat ik me op al die niveaus kan bewegen. Ik heb zelf ook op een groot aantal niveaus gewerkt en ik begrijp waar mensen mee worstelen.”
10
Met een goed gevoel aan de slag “Organisaties staan voor volop veranderingen waarin begeleidingskundigen een belangrijke rol kunnen vervullen. Kijk naar de toename van het aantal zzp’ers. Hoe bind je hen en hoe motiveer je hen om waarde aan je bedrijf toe te voegen? Of professionals in dienst zijn of niet, ze willen de zin van hun werk inzien. Mensen moeten ook in verandertrajecten met een goed gevoel aan de bedrijfsdoelen blijven werken. Als begeleidingskundige begeleid je dat proces, zodat mensen evenwichtig met veranderingen om kunnen gaan. Medewerkers proberen zelf antwoorden op vraagstukken te vinden, ik ondersteun bij dat zoekproces. Daarbij geloven we niet in de oplossing, maar in de beste oplossing voor dit moment. Want morgen kan alles weer anders zijn. Daarom is het ook zo belangrijk dat mensen leren om zo’n proces zelf te doorlopen. Ik ben blij dat ik als zelfstandige de kans krijg om hen op weg te helpen. Ik sta op eigen benen, maar nog steeds dicht bij de mensen om wie het gaat.”
Inspirators: “Nico Adriaans was in de jaren ’80 voorzitter van de Rotterdamse Junkiebond. Een zeer aimabel mens. Hij heeft veel betekend voor mijn kijk op mensen met ander gedrag. Hij heeft me geleerd oordelen uit te stellen en je te laten verrassen door wat mensen wel kunnen. Het ervaren van echte aandacht is in een mensenleven belangrijker dan het halen van een hulpverleningsdoel. Daarnaast inspireren mij mensen die al wandelend hun ideaal volgen. Gewoon tussen de mensen, in contact met en geraakt door wat zij tegenkomen. Zij volgen een ideaal en daardoor komen mensen in beweging. zij kijken en luisteren en benoemen wat pijnlijk is, ook bij mensen die dat niet willen horen. Dat vind ik een prachtig inspirerend beeld voor de begeleidingskunde. Griekse filosofen, Jezus, diverse pelgrims deden dit zo, maar ook Mahatma Ghandi.”
Mohandas Karamchand Gandhi (2 oktober 1869 – 30 januari 1948), vaak Mahatma Gandhi genoemd, was een Indiaas politicus, jurist. Zijn bijnaam ‘mahatma’ is Sanskriet voor “grote ziel”. Ook wordt hij in India vaak Bapu genoemd, dat vader’ betekent in de zin van vader van het huidige India en het Indiase volk. Na een rechtenstudie in Engeland vertrok Gandhi naar Zuid-Afrika, waar hij zich voor de Indiase bevolkingsgroep inzette. Na terugkeer in India werd hij leider in de Indiase onafhankelijkheidsstrijd. Mahatma Gandhi was een van de grondleggers van de moderne staat India en voorstander van actieve geweldloosheid als middel voor revolutie. Gandhi spande zich ook in voor verzoening tussen hindoes en moslims in India. Hij werd in 1948 in New Delhi vermoord door een extremistische hindoeïst. Zijn geboortedag wordt gevierd als Gandhi Jayanti, een dag waarop mensen van vele gezinnen hun held herdenken. Een bekende uitspraak van Gandhi is “De wereld biedt genoeg voor ieders behoefte, maar niet voor ieders hebzucht.” 11