Reader IST 2016-2017

Reader Internationaal Studie Traject Instituut voor Social Work Hogeschool Utrecht Studiejaar 2016-2017

Samengesteld door:

Jolanda Berends

Met bijdragen van: Jens-Daniel Berlinicke Martine Ganzevles Corrie Verstoep Marleen Zielhorst

Datum: september 2016

INHOUDSOPGAVE

Artikel 1: Maaike Metsje Visser, 2013, Het geheim van het buitenland, Afstudeerartikel SPH Amersfoort, Hogeschool Utrecht.

Artikel 2: Steffie van Oostrum, 2016, Ik ging naar het buitenland en ik nam mee terug…, Afstudeerartikel MWD, Hogeschool Utrecht.

Artikel 3: Deel 2: Culturele en sociaal-economische vraagstukken, blz. 62 – 91 Uit: Jolijn Geels, 2007, Duurzaam reizen in de praktijk, Dilemma’s van reisbegeleiders, Nijmegen: Informatie Verre Reizen VOF. Artikel 4: Sena Ebbers 2016, “This will be your new mommy, Verhaal achter vrijwilligerstoerisme”, Afstudeerartikel MWD, Hogeschool Utrecht.

Artikel 5: IASSW, 2014, Global definition of Social Work profession http://www.iasswaiets.org/uploads/file/20140728_SW%20DEFINITION%20approved%20by%2 0GA-July%2010,%202014.pdf Artikel 6: Willem Blok, 2009, Inleiding Social Work vanuit een internationaal perspectief, blz. 98 – 114, Utrecht: ThiemeMeulenhoff.

Artikel 7: Utrecht University of Applied Sciences, The education system in the Netherlands, blz. 3 – 10.

Artikel 8: IFSW, 23 February 2012, Indigenous Peoples and Human Rights http://ifsw.org/policies/indigenous-peoples Artikel 9: A simplified version of the United Nations Convention on the Rights of the Child http://www.unicef.org/rightsite/files/Child_Rights_Flyer_FINAL.pdf Meer informatie over CRC: http://www.unicef.org/crc/ Unicef, 7 August 2014, Rights under the Convention on the Rights of the Child http://www.unicef.org/crc/index_30177.html Unicef, 19 May 2014, Understanding the Convention on the Rights of the Child http://www.unicef.org/crc/index_understanding.html

Het$geheim$van$het$buitenland$ Door$ globalisering$ is$ het$ steeds$ beter$ mogelijk$ om$ kennis$ en$ ervaring$ onderling$ te$ delen$ tussen$ Social$ workers$ wereldwijd.$ Is$ een$ buitenlandse$ werkervaring$een$goede$manier$om$meer$kennis$op$te$doen?$ !

Wat! is! de! meerwaarde! van! een! buitenlandse! werkervaring?! Hier! in!

Nederland! kun! je! namelijk! ook! werkervaring! opdoen.! Je! hoeft! niet! ver! van! huis! te! gaan! om! met! verschillende! culturen! te! werken.! In! hoeverre! is! het! belangrijk!dat!studenten!in!het!buitenland! werkervaring! opdoen?! Aan! de! hand! van! interviews,! die! ik! met! diverse! mensen! uit! de! SPH! wereld! heb! gehouden,! heb! ik! getracht! om! antwoorden! te! vinden! op! deze!vragen.!! !

Globalisering, Mondialisering! en! globalisering! is! een! voortdurend! proces! van! wereldwijde! economische,! politieke! en! culturele! integratie.! Mondialisering! wordt! mogelijk! gemaakt! door! ontwikkelingen! op! het! gebied! van! vervoer! en! telecommunicatie.!

Wat! voorheen! alleen! een! Nederlands! probleem!was!is!nu!vaker!een!wereldwijd! probleem.!

Alleen! gaat! iedere! overheid! en! waarschijnlijk! zelfs! iedere! social! worker! hier! anders! mee! om! en! hebben! we! allemaal! andere! ideeĂŤn! over! hoe! we! een! ontwikkeling! of! probleem! moeten! aanpakken!en!tackelen.!! !

Volgens! Hendriks,! bestuurslid! van! de!

European! Association! of! Schools! of! Social!

Work! (EASSW),! zou! het! interessant! en!

zinvol!zijn!om!de!dialoog!met!elkaar!aan!te! gaan.!

Internationale! uitwisselingen! leveren! een! bijdrage! aan! de! professionalisering!van!het!beroep.!Als!we! met!elkaar!in!dialoog!gaan!vind!ik!het!wel! van!grote!betekenis!dat!we!ook!met!elkaar!

in! discussie! gaan! en! het! niet! alleen! bij! praten! houden,! maar! dan! ook! openstaan! om!verschillen!op!te!zoeken.!

Als! hulpverlener! kun! je! jezelf! hierin! profileren! en! op! zoek! gaan! naar! wat! jij! belangrijk!vindt!als!het!om!het!bieden!van! de!juiste!zorg!gaat.!

Het! leert! ons! onder! meer! juist! te! herkennen! hoe! het! werk! is! ingebed! in! de! eigen! nationale! context1.! Op! het! moment! dat! we! de! dialoog! aan! gaan! is! het! belangrijk! dat! we! dit! met! een! open! houding! doen.! Zo! ontdek! je! vanuit! welke! visie! de! social! workers! uit! andere! landen! tegen! een! probleem! aankijken! en! op! welke! wijze! zij! het! probleem! aanpakken.!

Niet! alleen! leer! je! een! andere! cultuur! kennen,!maar!ook!je!eigen.!Hierdoor!word! je!meer!bewust!van!je!eigen!werkwijze!en! vanuit! welke! visie! je! eigen! handelen! voortkomt.! Dit! wordt! ook! wel! het! intercultureel!leren!genoemd.!!

De! kennis! van! wat! er! gebeurt! als! twee! culturen! met! elkaar! in! contact! komen! en! hoe! je! het! beste! met! cultuurverschillen! kunt! omgaan,! valt! onder! interculturele! communicatie.2! !

De,nieuwe,ik, Naar! het! buitenland! gaan! om! daar! werkervaring!op!te!doen!gaat!je!niet!in!de! koude! kleren! zitten.! Elke! andere! cultuurgewoonte,! anders! dan! wat! je! van! huis! uit! gewend! bent! of! mee! hebt! gekregen,!maakt!indruk!op!je!als!persoon.!

Ons! eigen! cultureel! referentiekader!

1 2

!Hendriks,!P.!(2012)! !Gerritsen,!M.!en!Claes,!M.T!(2002).!!

1

bepaalt! immers! onze! kijk! op! de! wereld.!

We!kijken!als!het!ware!door!een!culturele! bril.!We!interpreteren!de!wereld!en!geven! de! dingen! een! plaats! vanuit! ons! eigen! beeld3.!

Doordat! we! vanuit! ons! eigen! beeld! naar! de!wereld!kijken!maakt!elk!verschil!indruk! op! je! en! word! je! als! persoon! hiermee! geconfronteerd.! Het! zijn! vaak! de! kleine! alledaagse! dingen,! zoals! verschil! in! eetgewoonten,!die!het!snelst!opvallen.! !

Het!intercultureel!leren!zorgt!ervoor!dat!je! op! persoonlijk! vlak! veel! over! jezelf! opnieuw! ontdekt.! Daarnaast! ontwikkel! je! nieuwe! competenties! en! versterk! je! bestaande,! zoals! meer! zelfvertrouwen! krijgen! en! het! ontwikkelen! van! meer! zelfstandigheid.!Dit!was!ook!het!geval!voor!

Anne!van!Werven,!Magda!Herkink!(Bolivia)! en!Anke!van!Vliet!(Kenia),!twee!studenten! creatieve!therapie!en!één!student!SPH,!die! tijdens! hun! SPH! waardige! stageplek! een! persoonlijke!ontwikkeling!doormaakten.!

Anne:!‘Ik!heb!geleerd!tot!hoeveel!in!staat! ik!ben!en!dat!ik!meer!kan!dan!wat!ik!van!te! voren! had! gedacht.! In! Nederland! zijn! stages! vaak! vrij! goed! geregeld,! en! is! het! duidelijk!wat!er!van!je!verwacht!wordt!en! wat!je!wel!of!niet!mag!doen.!In!Bolivia!was! dat! allemaal! niet! zo,! je! bent! zelf! als! het! ware! de! expert! i.p.v.! de! student.! Dus! je! moet! alles! zelf! regelen! en! opzetten! en! uitleggen,! wat! soms! heel! chaotisch! kan! zijn!en!veel!werk,!maar!ook!heel!tof!en!het! geeft!zelfvertrouwen.’!!

‘Het!heeft!mijn!blik!verbreed!op!wat!voor! werk!er!allemaal!te!doen!is’,!vertelt!Anke.!

‘Ik! ben! opener! geworden,! ik! denk! dat! ik! daar! ook! beter! heb! leren! communiceren! en! hoe! ik! mensen! kan! aansturen.’!

Voorheen! was! Anke! soms! bang! om! haar! mening! te! geven,! maar! intussen! heeft! ze! geleerd! dat! ze! juist! wat! kan! bereiken! wanneer! ze! haar! mening! of! visie! uitspreekt.!

3

Volgens!Anne!leer!je!een!hoop!over!jezelf,! zowel!op!professioneel[!als!op!persoonlijk! vlak.!Juist!omdat!niet!alles!altijd!even!leuk! is,! leer! je! wat! je! allemaal! aankan,! en! hoe! creatief! je! moet! zijn! om! voor! bepaalde! uitdagingen! een! goede! oplossing! te! vinden.!

Intercultureel! leerpunt! van! Magda! is! dat! ze! minder! snel! terugdeinst! als! ze! voor! nieuwe!uitdagingen!staat.!Op!de!stageplek! en! in! Zuid! Amerika! is! ze! vele! uitdagingen! aangegaan! en! dat! heeft! bijgedragen! aan! meer!zelfverzekerdheid.! Ook! weet! ze! beter!wie!ze!is!en!waar!ze!voor!staat.! !

In! het! buitenland! krijg! je! de! mogelijkheid! om!zelfvertrouwen!op!te!bouwen,!doordat! je! gezien! wordt! als! de! expert! en! omdat! daar! alles! chaotischer! verloopt.! Je! zet! zelfstandig! de! activiteiten! op! en! zorgt! ervoor! dat! je! aan! je! leerdoelen! komt! en! dat!de!afspraken!nagekomen!worden.!!!

In! Nederland! komt! dit! veel! minder! voor! doordat! je! als! student! door! de! structuur! en! regelmaat! aan! de! hand! genomen! wordt.!! !

, Professionalisering, De! SPH’er! is! gericht! op! het! creëren! van! samenhang! binnen! de! samenleving.! De! SPH’er! levert! een! bijdrage! aan! het! samenleven!en!samendoen,!hij!of!zij!doet!

!Jint!(2010).!!

2

,

dit!voor[!en!met!diegenen!de!niet!in!staat! zijn! zelfstandig! vorm! te! geven! aan! hun! leefsituatie4.!!

‘Probeer! te! snappen! dat! dingen! in! het! buitenland! anders! gaan! dan! in! je! eigen! land,! vraag! en! lees! door.’! Deze! nieuwsgierigheid! mist! Hendriks! soms:! ‘Ik! hoor! wel! eens! van! buitenlandse! collega’s! dat! Nederlandse! studenten! gelijk! een! oordeel! vellen;! meteen! vol! afschuw! reageren,! omdat! ze! dingen! niet! begrijpen! en!meteen!oordelen.’!

In!de!studiehandleiding!van! SPH!staat!dat! er! naar! de! context! van! een! cliënt! moet! worden! gekeken! en! dat! er! rekening! moet! worden! gehouden! met! de! leefsituatie! waar!de!hulpvrager!zich!in!bevindt.!Verder! dient! er! rekening! te! worden! gehouden! met! de! culturele! achtergrond! en! met! de! eisen!die!de!omgeving!stelt.!

Het! is! zorgwekkend! om! te! horen! dat! medestudenten!met!afschuw!reageren!en! niet!meer!in!staat!zijn!om!deze!verschillen! te!begrijpen.!Zelf!vraag!ik!me!dan!af!of!je! de! zorg! kunt! bieden! die! de! cliënt! nodig! heeft,! als! je! je! eigen! normen! en! waarden! niet! opzij! kunt! zetten.! Je! handelt! dan! namelijk!vanaf!dat!moment!vanuit!je!eigen! belangen!en!niet!meer!vanuit!de!zorgvraag! van!de!hulpvrager.!!

Je! loopt! niet! als! toerist! rond! in! het! stageland! maar! als! student! die! met! open! houding!leert!om!met!een!locale!culturele! bril!naar!de!hulpvrager!te!kijken!en!hoe!je! dus! bijvoorbeeld! met! weinig! geld! toch! de! juist!zorg!kunt!bieden.!!

Wat! betreft! interculturele! communicatie! leerde! Anne! flink! door! samen! te! werken! met! professionals! en! cliënten! uit! een! andere!cultuur.!‘Je!moet!met!hele!andere! dingen! rekening! houden,! en! afspraken! maken! en! uitvoeren! gaat! op! een! andere! manier.! Ook! het! werk! beoefenen! gaat! anders.’!!

4

!Landelijk!Opleidingsoverleg!Sociaal!Pedagogische!

Hulpverlening,!LOO!SPH!(2009).!

Magda:! ‘Ik! leerde! om! te! gaan! met! een! geheel!andere!cultuur!op!de!werkvloer.!Er! waren! bijvoorbeeld! weinig! regels! en! structuur.!Deze!andere!manier!van!werken! neem! ik! deels! mee! als! professional.!

Daarnaast! ben! ik! rustiger! in! mijn! manier! van!werken!en!begrijp!ik!mensen!met!een! andere!cultuur!beter.’!

Magda!heeft!op!een!creatieve!wijze!kennis! genomen!om!vanuit!een!ander!perspectief! hulpverlening!te!bieden!en!heeft!hierdoor! geleerd!om!met!een!open!houding!erin!te! stappen! en! heeft! zich! aangepast! aan! de! werkwijze!die!zij!daar!hanteren.! !

Zelf! heb! ik! in! Letland! geleerd! om! creatief! om! te! gaan! met! een! zeer! beperkt! budget! en!daarmee!toch!de!juiste!zorg!te!bieden.!

In!de!situatie!waarin!ik!me!bevond!konden! de! meeste! kinderen! niet! lezen! en! werd! aan!de!hand!van!tekst!aangegeven!hoe!het! dagprogramma! eruit! zag.! Met! de! opgestoken! kennis! vanuit! Nederland! heb! ik! pictogrammen! geïntroduceerd.! Ik! heb! gezocht! naar! pictogrammen! die! ze! daar! konden! toepassen! bij! de! vakken! die! ze! gaven.!De!pictogrammen!heb!ik!uitgeprint! en!gelamineerd,!hoesjes!gemaakt!waar!de! pictogrammen!in!konden!en!op!twee!witte! grote!vellen!papier!geplakt.!! !

Anne:! ‘Ik! heb! met! kinderen! gewerkt,! en! daar! ben! ik! op! een! hele! andere! manier! mee! omgegaan! dan! dat! ik! in! Nederland! deed.! Andere! thema’s! komen! ter! sprake,! en!er!komen!hele!andere!opdrachten!aan! bod,! omdat! deze! kinderen! anders! zijn! opgevoed.! Ze! zijn! bijvoorbeeld! niet! gestimuleerd! om! hun! fantasie! te! gebruiken,!waardoor!ze!op!dat!gebied!een! ander! niveau! hebben! in! vergelijking! met!

Nederlandse!kinderen.’!!!

Volgens!

Hendriks! hebben! veel!

Nederlanders! de! neiging! om! er! vanuit! te! gaan! dat! alles! in! Nederland! superieur! is,! dat! onze! waarden! en! standaarden! superieur! zijn.! ‘We! hebben! natuurlijk! het!

3

voordeel! dat! we! een! rijk! land! zijn! en! veel! voorzieningen!hebben’.!! !

Kijk!naar!wat!de!hulpvrager!nodig!heeft!en! kom! niet! zomaar! met! westerse! ideeën,! maar!houdt!er!rekening!mee!dat!het!in!de! context! moet! passen! en! bij! wat! de! hulpvrager!vraagt.!Wat!in!onze!ogen!als!de! ideale!oplossing!wordt!verstaan,!hoeft!niet! de!juiste!oplossing!elders!te!zijn.! ! !

Lastig!

Aan! een! buitenlandse! werkervaring! zitten! ook! kanttekeningen.! Zo! gaat! diversiteit! gepaard! met! communicatieproblemen.!

Vaak! beheersen! studenten! de! taal! niet! goed! genoeg,! waardoor! het! in! zulke! gevallen!lastig!is!om!gevoelens!te!uiten5.!!

Daarnaast! kun! je,! ook! na! een! grondige! voorbereiding,! voor! situaties! komen! te! staan! waar! je! je! niet! op! had! ingesteld.!

Anne! heeft! situaties! ondervonden! die! ze! toch!lastig!vond.!!

Anne:! ‘Ik! werkte! bij! een! centrum! dat! kinderen! en! jongeren! die! seksueel! misbruikt! waren,! hulp! bood.! Er! was! een! meisje!van!11!die!al!een!kindje!had,!en!dat! vond! ik! vrij! heftig.! Ik! kon! dat! niet! goed! bespreken!met!de!psycholoog!daar,!omdat! mijn! Spaans! niet! goed! genoeg! was! om! echt! uit! te! kunnen! leggen! hoe! ik! dit! ervaarde.! Ik! heb! met! mensen! uit!

Nederland!gebeld,!en!ik!heb!het!met!mijn! supervisor!erover!gehad,!en!dat!hielp,!om! het!te!delen.’!

Wanneer!Magda!haar!verhaal!deed,!leken! ze!het!te!begrijpen!maar!uiteindelijk!in!de! praktijk! bleek! dat! men! het! helemaal! niet! begrepen!had.!‘Het!zit!dan!ook!niet!in!hun! cultuur!om!kritische!vragen!te!stellen.’!!

Voor!Hendriks!ligt!de!kanttekening!bij!het! begeleiden.!‘Het!is!vanuit!Nederland!lastig! om! de! studenten! in! het! buitenland! te! begeleiden.! Dat! betekent! eigenlijk! dat! je! het! beste! begeleid! kan! worden! door!

5

!Van!Oudehoven,!J.P.!en!Giebels,!E.!(2004).!!

mensen!aldaar.’!(Wat!het!vervolgens!weer! lastig! kan! maken! om! ‘Westerse’! theorie! toe! te! passen! in! een! eindverslag! als! er! elders!andere!normen!gelden.)! !

Een! andere! kanttekening! is! dat! je! op! het! moment! dat! je! thuis! komt! voor! je! gevoel! met! je! handen! en! voeten! in! Nederland! bent!en!met!je!gedachten!en!gevoel!nog!in! het! buitenland! zit,! waar! je! voor! een! langere!periode!hebt!gewoond!en!gewerkt! en!aan!deze!cultuur!gewend!bent!geraakt.!

De! uitdaging! is! om! de! ervaringen! die! je! elders!hebt!opgedaan!een!plekje!te!geven! bij!thuiskomst.!

Hendriks!vindt!dat!er!daar!nog!niet!genoeg! in! wordt! geslaagd! om! die! ervaring! ook! terug! te! brengen! naar! hier! en! om! er! de! juiste! betekenis! aan! te! geven.! Hij! denkt! dat! er! veel! meer! geschreven! en! gereflecteerd! moet! worden! over! de! ervaring! in! het! buitenland! en! dat! er! veel! meer! moet! gebeuren! om! te! snappen! wat! daar! precies! gebeurt! in! het! betreffende! land.!Het!zou!bijvoorbeeld!goed!zijn!als!er! achteraf! op! het! moment! dat! een! student! terug! komt! meer! gevraagd! wordt! en! dat! de! student! meer! verantwoording! aflegt! van!wat!er!daar!eigenlijk!geleerd!is!en!met! welke! competenties! men! daar! bezig! is! geweest.!!

Voor!Anne!is!het!op!dit!moment!lastig!om! zich! weer! aan! te! passen! aan! Nederland:!

‘Na! een! buitenlandse! stage! heb! je! veel! indrukken! opgedaan! en! een! halfjaar! heel! anders! gewoond! en! geleefd.! Als! je! terug! komt!in!Nederland,!heb!je!tijd!nodig!om!te! landen! en! je! weer! hier! aan! te! passen.! Dit! gaat!niet!van!de!ene!op!de!andere!dag.!De! tijd! om! terug! te! schakelen! is! er! eigenlijk! niet,! omdat! je! meteen! weer! in! het! schoolritme! mee! moet.! Ik! vond! dat! heel! lastig,! omdat! ik! nog! niet! zo! snel! kon! wennen! aan! het! Nederlandse! ritme’.!

Hierdoor!heeft!Anne!het!besluit!genomen! om!een!half!jaar!langer!te!doen!over!haar! studie,! om! zo! zichzelf! meer! de! tijd! te!

4

geven! om! te! landen.! Anne:! ‘Als! ik! met! andere! studenten! praat! die! ook! naar! het! buitenland! zijn! geweest,! hoor! ik! dat! zij! hier! ook! last! van! hebben,! en! ik! ben! ook! niet!de!enige!die!studievertraging!oploopt! doordat!de!omschakeling!zo!groot!is’.!! !

Ook!op!theoretisch!gebied!is!het!lastig!om! in! het! buitenland! hier! verder! mee! aan! de! slag! te! gaan! en! met! collega’s! in! het! buitenland! over! te! praten,! omdat! zij! deze! kennis! niet! vanuit! hun! studie! hebben! meegekregen.! Hendriks! geeft! op! dit! vlak! aan! dat! het! voor! de! student! goed! is! om! hier!bij!te!stil!te!staan!en!na!te!gaan!wat!je! in! theorie! allemaal! mee! hebt! gekregen.!

Hendriks:!‘Waren!er!andere!theorieën!dan! hier,! verschillende! opvattingen! of! werk! zodat! je! eigenlijk! meer! gestimuleerd! wordt! om! daar! meer! mee! te! gaan! doen,! meer! eruit! halen.! Ik! denk! dat! er! nog! veel! meer!uitgehaald!zou!kunnen!worden’.!! !

Als!ik!naar!de!situatie!van!Anne!kijk!en!met! haar! over! de! kanttekeningen! van! een! buitenlandse! werkervaring! praat,! komt! ook!vanuit!de!student!naar!voren!dat!hier! nog!verbeterpunten!liggen.!Anne:!‘Ik!denk! dat! je! soms! minder! de! verdieping! in! kan! gaan.! Als! je! in! Nederland! een! minor! of! stage! gaat! doen,! zijn! de! professionals! gespecialiseerd! in! wat! jij! wilt! leren! en! daarom!kunnen!ze!jou!goed!begeleiden!en! heel! diep! op! de! stof! ingaan.! In! het! buitenland! ben! jij! meestal! degene! die! de! expert! is’.! Volgens! Hendriks! kan! hier! nog! veel! meer! uitgehaald! worden.! ! Hendriks:!

‘Ik! denk! eigenlijk! dat! een! student! daar! heel! veel! profijt! van! kan! hebben! als! je! daar! ook! in! Nederland! meer! mee! gaat! doen’.!! !

Meerwaarde.$ Als! ik! de! vraag! stel! aan! Hendriks! in! hoeverre! een! buitenlandse! werkervaring! meerwaarde! heeft! om! in! het! beoogde! land! internationale! werkervaring! op! te!

doen,!geeft!hij!aan!dat!het!een!hele!goede! zaak! is.! Als! het! om! internationalisering! gaat! ben! ik! van! mening! dat! je! niet! persé! naar! het! buitenland! hoeft! te! gaan.!

Hendriks:! ‘Internationalisering! kan! ook! hier! in! huis! plaats! vinden,! maar! ik! denk! wel!dat!het!een!hele!belangrijk!ervaring!is! voor!de!studenten.’! !

Voor! Anne! ! is! het! de! meerwaarde! dat! je! ten! eerste! geniet! van! een! ander! land,! andere! cultuur! en! andere! taal.! ‘Ten! tweede! wordt! je! horizon! heel! erg! verbreed,! hoe! cliché! dat! ook! klinkt.! Je! leert! in! Nederland! bepaalde! normen! en! waarden,! hoe! je! naar! bepaalde! dingen! kunt!kijken!en!hoe!je!bepaalde!problemen! op! kunt! lossen.! Dan! kom! je! in! een! land! een! paar! duizend! kilometer! verderop,! waar!bijna!alles!anders!is,!en!zo!leer!je!dat! hoe! alles! in! Nederland! geregeld! is! maar! één!manier!is!van!vele.!En!dan!zie!je!in!dat! de! Nederlandse! manier! niet! persé! de! beste!is.!!

In! Nederland! is! bijvoorbeeld! alles! heel! strak!en!planmatig!geregeld,!en!als!er!iets! niet!doorgaat!of!uitloopt,!schiet!men!in!de! stress.!Ik!heb!gemerkt!dat!mensen!in!Zuid[ Amerika! er! veel! creatiever! mee! omgaan! en! op! het! moment! zelf! goed! kunnen! improviseren,! en! daardoor! soms! meer! ontspannen! zijn.! Aan! de! andere! kant! kun! je! ook! je! eigen! ervaringen! daar! delen! en! kleine!veranderingen!daar!aanbrengen!die! dingen! veel! overzichtelijker! of! duidelijker! kunnen! maken.! Het! is! een! wisselwerking,! niet!eenrichtingsverkeer.’!

De! meerwaarde! bij! Magda! is! dat! ze! geleerd!heeft!om!te!gaan!met!mensen!met! andere!normen!en!waarden.!Ook!heeft!ze! geleerd!zich!aan!te!passen!aan!een!nieuwe! cultuur! en! kan! ze! in! haar! toekomstige! baan! zelfstandiger! en! zelfverzekerder! aan! de!slag.! ,

5

Het$geheim$ moet! je! jezelf! aanpassen! aan! een! andere!

Er! zitten! een! aantal! haken! en! ogen! aan! cultuur! en! vanuit! het! referentiekader! dat! een! buitenlandse! werkervaring,! maar! zij! daar! hanteren! om! problemen! binnen! uiteindelijk! wegen,! mijns! inziens,! de! hun!instelling!aan!te!pakken.!! voordelen!zwaarder!dan!de!nadelen.!Mits!

Je! leert! om! open! te! staan! voor! andere! je!het!ook!aankunt,!want!een!buitenlandse! mogelijkheden,! een! voorbeeld! is! om! met! ervaring! is! niet! voor! iedereen! weggelegd,! een! klein! budget! de! problemen! creatief! omdat! je! het! geld! er! niet! voor! hebt! of! aan!te!pakken.! omdat! je! niet! over! "buitenland"!

De! grootste! meerwaarde! van! een! competenties! beschikt! zoals:! creativiteit,! buitenlandse! werkervaring! is! dan! ook! dat! flexibiliteit!en!nieuwsgierigheid.! je! meer! over! jezelf! te! weten! komt.! Je! Het! geheim! is! dat! een! buitenlandse! wordt! je! bewust! van! je! eigen! cultuur! en! werkervaring! een! goede! manier! is! voor! vanuit! welk! referentiekader! je! naar! de! degene! die! hier! belangstelling! voor! problemen! kijkt.! Ons! eigen! cultureel! hebben.! Zodra! je! ervoor! openstaat! en! referentiekader! bepaalt! immers! onze! kijk! deze! sprong! durft! te! nemen! is! het! een! op!de!wereld.!Zoals!Anne!het!al!zei:!‘Het!is! ervaring! die! op! een! korte! termijn! veel! een! wisselwerking,! niet! invloed! heeft! op! je! beroepsmatige! en! eenrichtingsverkeer.’! persoonlijke!ontwikkeling.!In!een!korte!tijd! !

Bronnen:! !

1.! Hendriks,! P.! (2012).! Een$ mondiale$ agenda$ voor$ maatschappelijk$ werk:$ Internationaal.$ Maatwerk:$Vakblad$voor$maatschappelijk$werk,!13!(5),!10[12.!

2.! Gerritsen,! M.! en! Claes,! M.T! (2002).! Culturele$ waarden$ en$ communicatie;$ Wat$ is$ interculturele$communicatie!(Blz.!36!en!27).!Bussum:!Uitgeverij!Coutinho.!

3.!Jint!(2010).!Blikopener:$Onze$culturele$bril!(pp.!14).!Utrecht:!door!een!programma!Youth!in!

Action!van!het!Nederlandse!Jeugdinstituut.!

4.! Landelijk! Opleidingsoverleg! Sociaal! Pedagogische! Hulpverlening,! LOO! SPH! (2009).! De$ creatieve$ professional$ –$ met$ afstand$ het$ meest$ nabij:$ Het$ werk$ en$ de$ werkwijze$ van$ de$ sociaal$ pedagogisch$ hulpverlener(blz.16).! Amsterdam:! Landelijke! Opleidingsoverleg! SPH/!

B.V.!Uitgeverij!SWP.!

5.!Van!Oudehoven,!J.P.!en!Giebels,!E.!(2004).!Groepen$aan$het$werk.$Miscommunicatie!! (blz.!81).!Groningen/Houten:!Wolters[Noordhoff!b.v.!

6

Ik ging naar het buitenland en nam mee terug…

Een Reverse Culture Shock bij studenten na een periode studeren in het buitenland

Steffie van Oostrum ___________________________________________________________________ Na een half jaar te hebben gestudeerd in Budapest voelde ik mij, bij terugkomst in Nederland, raar. Ik kon me maar moeilijk aanpassen. Ik stoorde me aan mijn vrienden, die na een keer mijn verhaal te hebben aangehoord het gevoel hadden genoeg over mijn tijd in Budapest te weten en vervolgens geen interesse meer toonden in al mijn reisverhalen. Ook wist ik niet meer goed wat mijn rol was in grote groepen. Voorheen bleek ik altijd het hoogste woord te hebben, maar dat was nu niet meer zo. Moest ik dat weer oppakken? Voelde ik me wel fijn bij mijn ‘nieuwe’ ik en kon iedereen dat wel waarderen? Ik werd bestempeld als stiller en meer op mezelf. Is dat dan zo negatief?

Voordat ik naar Budapest ging toonde ik altijd veel initiatief. Met groepsopdrachten was ik altijd een leider. Nu moest ik afstuderen. Wat een omslag. Mijn motivatie was erg ver te zoeken. Wat was er allemaal met mij aan de hand? Via een huisgenoot uit Budapest kreeg ik een artikel doorgestuurd over de Reverse Culture Shock bij studenten. Dit was ik. Hier had ik last van! Alsof puzzelstukken op zijn plek vielen. Ik heb me grondig ingelezen. Ik kon iets verklaren. Ik was niet gek of depressief, ik had gewoon last van een Reverse Culture Shock!

Veel studenten gaan tijdens hun studie naar het buitenland voor een minor, ter invulling van een vrije profilering of een stage. Volgens WilWeg (2016) staat een periode naar het buitenland tijdens je studie goed op je CV, draagt het bij aan je persoonlijke ontwikkeling en is het een geweldige ervaring. Er is ontzettend veel informatie te vinden, vooral op het internet, ter voorbereiding op een buitenland ervaring. Van financiële tips tot paklijsten, tot To Do lijstjes tot Not To Do lijstjes in het land van bestemming.

Waar bijna niemand je echter op voorbereid is de periode ná je buitenland ervaring. Hier wil je van tevoren natuurlijk helemaal niet over nadenken, maar waarom is er wel informatie te vinden om je voor te bereiden, maar niet over hoe je je moet redden wanneer je weer terug bent in Nederland? En waarom zou je hulp moeten krijgen wanneer je weer terug bent in Nederland?

Een Reverse Culture Shock is iets waar studenten last van kunnen krijgen nadat ze gewend zijn geraakt aan een andere cultuur tijdens een buitenlandervaring. Hier komen de nodige symptomen bij kijken. Uit onderzoek van Velden (z.d.) blijkt dat 90% van de studenten die voor studie naar het buitenland zijn geweest, in verschillende gradaties last hebben van een Reverse Culture Shock. Hier moeten we naar mijn mening iets mee doen!

In dit artikel zal allereerst uitgelegd worden wat een Reverse Culture Shock precies inhoudt.

Vervolgens zal betoogd worden waarom de Hogeschool Utrecht, in het bijzonder het instituut voor Social Work, nazorg moet bieden aan studenten die terugkomen van een studieperiode in het buitenland.

1

Cultuurshock: Een gevoel dat optreedt als mensen in een andere cultuur zich in de war en misplaats voelen. Iedereen ziet dat jij niet van daar bent, het woord ‘reiziger’ of in het ergste geval ‘toerist’ lijkt met grote letters op je voorhoofd te staan. Je voelt je misplaatst, gedesoriënteerd maar vooral veel te ver weg van huis.

Heimwee gevoelens spelen op, maar ook angst en geen zin meer in al dat nieuws. Dat noemen ze dus die “culture shock”.

-Roëll de Ram, 2016

Reverse Culture Shock Misschien heb je wel eens gehoord van een cultuurshock of er zelf een ervaren. Denk aan verschillen in taal, normen en waarden maar ook tradities en gebruiken in andere landen.

Volgens Kilroy (2016) ervaart iedereen die op reis gaat naar een ver land dat in grote mate verschilt van zijn/haar thuisland een cultuurshock in meer of mindere mate.

De Nederlandse vertaling van Reverse Culture Shock is omgekeerde cultuurshock. Dit houdt in dat de cultuurshock zich pas manifesteert bij terugkomst in Nederland in plaats van dat je een cultuurshock in een ander land ervaart. Het is een proces van bijstellen, resocialiseren en het beproeven van je eigen cultuur nadat je een tijd in een andere cultuur hebt geleefd (Adler, 1981; Carlisle-Frank, 1992).

Studies van Gaw (2000) en Sussman (2000) toonden aan dat de aangegeven stress hoger is wanneer je weer terug komt in je eigen cultuur, dan wanneer je kennis maakt met een nieuwe cultuur.

De W-curve in figuur 1 geeft het proces van de cultuurshock naar de Reverse Culture Shock aan. Een cultuurshock wordt aangegeven door de eerste U. Gullahorn & Gullahorn (1963) hebben er een tweede U aan vast geplakt om de Reverse Culture Shock aan te geven. Je ervaart eerst euforie, vervolgens een gevoel van depressie en uiteindelijk kom je tot een oplossing (Lysgaard, 1955).

Figuur 1: De W-curve van Gullahorn & Gullahorn (1963)

2

De symptomen zijn voor eenieder verschillend. Veel voorkomende problemen zijn van academische aard; een gevolg hiervan is bijvoorbeeld studievertraging, het last hebben van een cultureel identiteitsconflict, je sociaal geïsoleerd voelen, last hebben van depressie en van interpersoonlijke moeilijkheden (Kittredge, 1988; Martin, 1984, 1986; Raschio, 1987; Sahin, 1990; Zapf, 1991). Daarnaast zijn veel voorkomende gevoelens; angst, vervreemding, desoriëntatie, stress, verwarring, woede, vijandigheid, dwangmatige angst, hulpeloosheid, teleurstelling en discriminatie (Adler, 1981; Church, 1982; Hannigan, 1990; Locke & Feinsod, 1982; Raschio, 1987; Zapf, 1991).

“Ik wist niet goed hoe ik moest aangeven hoe ik me voelde. Ik voelde me slecht, maar wáárom ik me slecht voelde kon ik niet zeggen.”

- B. Huijbers

Stitsworth (1989) heeft psychologische veranderingen onderzocht tussen ‘terugkomers’ (van een buitenland ervaring) en ‘blijvers’ (studenten die niet naar het buitenland zijn geweest).

Uit dit onderzoek blijkt dat ‘terugkomers’ een vergrote grote kans hebben op identiteitsproblemen als resultaat van interculturele ervaringen.

Het is natuurlijk niet zo dat iedereen last heeft van al deze symptomen. Iedereen ervaart een Reverse Culture Shock op zijn eigen manier.

Vanuit mijn eigen ervaring uiten deze symptomen zich vaak in het volgende:         

Je verveelt je snel Je hebt het gevoel dat niemand naar je wilt luisteren Je hebt het gevoel dat niemand je snapt Je hebt moeite om uit te leggen hoe je je voelt Je hebt heimwee terug naar het buitenland Je hebt het gevoel dat vriendschappen/relaties zijn veranderd Je hebt het gevoel dat mensen alleen negatieve kanten zien aan je verandering Je vindt het lastig om nieuwe kennis en vaardigheden toe te passen Je hebt het gevoel dat je toekomstvisie niet meer helder is

Waarom moet de Hogeschool Utrecht nazorg bieden?

De symptomen spreken voor zich Het komt vaak voor dat de ‘terugkomer’ niet goed kan benoemen waar diegene nou eigenlijk last van heeft en waarom dat zo is. Je komt net uit het buitenland dus je hebt eigenlijk geen reden om neerslachtig te zijn, wordt er vaak gezegd. De bovengenoemde symptomen zijn echter significant. Er kunnen depressieve gevoelens opspelen en daarnaast komt het vaak voor dat studenten studievertraging oplopen na een buitenland ervaring. Dit is onprettig voor de student, maar heeft ook negatieve consequenties voor de Hogeschool. Om dit te voorkomen moet de Hogeschool Utrecht deze Reverse Culture Shock aanpakken!

3

Andere landen doen het ook In Amerika is de Reverse Culture Shock een bekend fenomeen. Een Reverse Culture Shock is al lange tijd bekend bij militairen en expats. In Amerika is het eerste artikel over studenten met een Reverse Culture Shock geschreven in het jaar 2000 (Gaw, 2000). In Nederland is er vooralsnog weinig te vinden over dit fenomeen bij studenten.

Op Facebook zijn er meerdere groepen te vinden waar je terecht kan wanneer je een Reverse Culture Shock ervaart en er zijn actieve internetfora te vinden. Ook zijn er veel blogs over dit onderwerp geschreven door mensen die last hebben van een Reverse Culture Shock. Deze voorbeelden komen desalniettemin allemaal uit Amerika. Niet alleen de Amerikaanse sociale media spelen op deze Reverse Culture Shock in, ook de Amerikaanse universiteiten doen onderzoek en participeren om een oplossing te vinden voor dit vergaande probleem.

Op de pagina’s van universiteiten in Amerika en Australië is bijvoorbeeld veel informatie te vinden over de Reverse Culture Shock. Zo heeft The University of Queensland in Australië zelfs een website met informatie over de Reverse Culture Shock en wordt je doorverwezen naar een counselor (The University of Queensland, 2016). Waarom wordt er in landen als Amerika en Australië wel hulp geboden door de universiteiten, maar door Nederlandse onderwijsinstellingen niet?

Hulp vanuit een keuzevak Vanuit de Hogeschool Utrecht wordt het keuzevak IST aangeboden voor studenten die voor een stage, vrije profilering of studie naar het buitenland gaan. Dit keuzevak is verplicht voor studenten die een stage gaan lopen of hun vrije profilering in gaan vullen in het buitenland.

Voor studenten die in het buitenland gaan studeren is dit vak echter niet verplicht. In dit keuzevak ga je alle aspecten van het buitenland langs. Je verdiept je in het land naar keuze en je bereidt je voor op eventuele moeilijkheden. Omgaan met heimwee en cultuurverschillen zijn onderwerpen die breed uitgemeten worden in de lessen. Iets waar een student zeker iets aan heeft. Er wordt dus aandacht besteed aan een eventuele cultuurshock die kan optreden.

De andere kant van het verhaal wordt echter niet belicht. Dit is opmerkelijk omdat uit onderzoek van Velden (z.d.) blijkt dat terugkomende studenten op schaal van 1 tot 10 gemiddeld een 4,2 voor een cultuurshock gaven en een 6,05 voor een Reverse Culture Shock.

Vanuit dit keuzevak wordt voor de opleiding CMV een terugkomdag georganiseerd voor studenten die naar het buitenland zijn geweest. Op een terugkomdag worden verhalen uitgewisseld en wordt er aandacht besteed aan de studenten. Social Work bestaat uit drie opleidingen binnen de Hogeschool Utrecht. CMV is hier een van. Het is opmerkelijk dat er een terugkomdag georganiseerd wordt voor slechts een van de drie Social Work opleidingen, maar niet voor de andere twee opleidingen.

Psychologische hulp De Reverse Culture Shock is niet helemaal onbekend in Nederland. Ondanks dat er geen Nederlandse literatuur over te vinden is, komt dit fenomeen wel voor in grotere psychologenpraktijken.

4

Psychologenpraktijk Soest (2016) biedt hulp aan expats en militairen die last hebben van een Reverse Culture Shock. Informatie over de Reverse Culture Shock bij studenten is naast blogs van studenten, weinig te vinden.

Ook studentenpsychologen weten naar mijn mening te weinig over een Reverse Culture Shock bij studenten. Wanneer een student zich meldt met dit soort klachten, dan wordt het probleem vaak een aanpassingsstoornis genoemd (Y. van Etten, persoonlijke mededeling, 14 maart 2016). Het last hebben van aanpassingsproblematiek is natuurlijk één ding, maar vaak komen er veel meer symptomen bij kijken. Als psychologen geen hulp bieden aan studenten, waar kunnen ze dan heen?

Het internet als hulpmiddel Er zijn een aantal blogs door studenten te vinden op het internet over de Reverse Culture Shock. Deze studenten geven aan zich niet goed te voelen en proberen het probleem aan te pakken door hierover te schrijven. Volgens Sykes (2016) is dit één van de dingen die je zelf kan doen in het bestrijden van je Reverse Culture Shock. Ook helpt het om actief deel te nemen aan fora of Facebook groepen. Als je een Reverse Culture Shock ook deels zelf op kunt lossen, waarom moet de Hogeschool Utrecht zich hier dan mee bemoeien?

Hoewel het goed is om over je Reverse Culture Shock te schrijven, ervaart niet iedereen het als leuk en fijn om een blog bij te houden. Daarnaast is het voor sommige studenten met een Reverse Culture Shock heel lastig om te verwoorden hoe zij zich voelen, laat staan dat zij dit gevoel in een blog kunnen verwoorden. Daarnaast zijn de Facebook groepen onder de noemer Reverse Culture Shock, al een aantal jaar niet meer in gebruik. Hetzelfde geldt voor Nederlandse fora.

Zo lang kan het toch allemaal niet duren?

Je komt terug in Nederland na een periode in het buitenland te zijn geweest. In mijn geval was de studiebelasting in het buitenland minder hoog dan in Nederland. Hierdoor kan je bij terugkomst in Nederland het gevoel krijgen alsof de hogeschool veel van je verwacht. Het is logisch dat de ‘terugkomer’ hieraan moet wennen. Last krijgen van heimwee is hierdoor niet heel vreemd.

Heimwee ervaren is vaak niet het enige probleem die studenten ervaren. Een van de meest voorkomende problemen zijn academische problemen, meestal in de vorm van een studievertraging (Gaw, 2000). Hoe lang een Reverse Culture Shock duurt is niet bekend, aangezien dit per persoon verschilt. Het lijkt vanzelfsprekend dat een Reverse Culture Shock langer duurt wanneer een student voor een langere tijd in het buitenland is geweest. Feit blijft wel dat de symptomen en de problemen hetzelfde blijven. Wanneer een student bijvoorbeeld drie maanden een Reverse Culture Shock ervaart, kan dit ertoe leiden dat de student drie maanden studievertraging op loopt. Dit wil de student, maar ook de hogeschool niet!

5

Conclusie Nazorg vanuit de Hogeschool Utrecht aan studenten die terugkomen van een buitenland ervaring is nodig. Maar hoe kan de Hogeschool deze nazorg voor de ‘terugkomer’ het beste aanbieden?

“Toen ik de term Reverse Culture Shock hoorde ben ik me gaan inlezen...

Alsof puzzelstukken op zijn plek vielen. Ik heb gelijk artikelen hierover naar mijn moeder doorgestuurd en die beaamde wat ik al dacht: dus hier heb jij last van!

Het was alsof er een last van mijn schouders af viel.”



Er moet meer bekendheid komen over de Reverse Culture Shock. Uit onderzoek van Velden (z.d.) bleek dat 60% van de respondenten nooit van de term Reverse Culture Shock had gehoord. Zelf heb ik ook een aantal studenten geïnterviewd en ze wisten niets van het fenomeen af, totdat ik ze hierover vertelde. Ze hadden hetzelfde gevoel als ik; alsof alle puzzelstukken op zijn plek vielen. Je voelt je begrepen en je vindt steun in de informatie die erover bekend is. Je voelt je niet meer alleen.



Uit het onderzoek van Martin et al. (1995) blijkt dat een voorbereiding helpt met het omgaan van een Reverse Culture Shock.

Het keuzevak IST kan op dit probleem inspelen. Wanneer er voorafgaand aan een studieperiode in het buitenland een les aan de Reverse Culture Shock wordt gespendeerd, is de student in kwestie beter op de Reverse Culture Shock voorbereid.



Daarnaast is het goed om studenten over de Reverse Culture Shock te informeren vlak voordat ze weer naar Nederland komen. In de laatste twee weken van de periode in het buitenland kan een mail doorgestuurd worden met informatie over de Reverse Culture Shock. In die mail kan worden doorverwezen naar een decaan of aanspreekpunt, mocht de student last hebben van een Reverse Culture Shock en het niet zelf kunnen aanpakken.



Terugkomdagen zijn heel erg belangrijk. Niet alleen naar mijn mening maar ook in de ogen van de geïnterviewde omtrent dit probleem is het fijn om met ‘lotgenoten’ te kunnen praten. Een terugkomdag is daar perfect voor. Mijn advies is om de eerste terugkomdag drie weken na thuiskomst te plannen. De eerste weken zijn nodig om te acclimatiseren. Belangrijk is wel dat een terugkomdag niet te laat wordt ingepland.



De eerste terugkomdag moet onder andere in het teken staan van de Reverse Culture Shock. Leg nogmaals uit wat dit fenomeen inhoudt en ga het gesprek aan met studenten. Nogmaals, het is fijn om het idee te hebben dat je hier niet alleen in staat.



Mijn advies is om in totaal drie terugkomdagen te organiseren. Na iedere maand bijvoorbeeld één. Deze terugkomdagen zijn op vrijwillige basis en laagdrempelig. Een drankje in een kantine is al genoeg. Het is al fijn als mensen met elkaar in contact komen om over ervaringen te praten.

6

Uit eigen interviews met studenten met een buitenland ervaring die last hebben van een Reverse Culture Shock blijkt dat bewustwording en het praten hierover de belangrijkste punten zijn om van deze shock af te komen. Goede begeleiding wordt ook erg belangrijk gevonden. Ondanks mogelijke problematiek rondom de Reverse Culture Shock heeft geen enkele student spijt van de keuze om naar het buitenland te gaan. Ze hadden het zo weer over gedaan.

Wat kan je zelf doen?  

  

   

Deel je ervaring met anderen. Dit kan door middel van blogs, het posten van foto’s of gewoon door erover te vertellen (Sykes, 2016).

Blijf internationaal bezig. Blijf bezig met het onderzoeken van je eigen cultuur en die van anderen (Sykes, 2016).

Je kunt je bijvoorbeeld aanmelden bij Buddy Go Dutch in Utrecht. Hier word je gekoppeld aan een internationale student. Je kunt hem of haar helpen met praktische zaken, maar er worden ook evenementen georganiseerd waar je samen met je maatje heen kunt gaan (Buddy Go Dutch, 2016).

Daarnaast is er iedere woensdag een language café in Utrecht. In dit café komen verschillende nationaliteiten bij elkaar. Iedere taal heeft zijn eigen tafel. Het is op deze manier mogelijk om de hele avond in de taal te spreken die je in het buitenland ook een tijd hebt gesproken. Zo blijf je de (misschien wel daar geleerde) taal spreken die je in het buitenland hebt gesproken, en kom je in contact met mensen die dezelfde taal spreken.

Zoek een baantje of een vrijwilligersfunctie in de richting waar je in het buitenland zoveel over hebt geleerd (USAC, 2016).

Blijf in contact met de vrienden die je in het buitenland hebt gemaakt. (USAC, 2016) Sluit je aan bij groepen en activiteiten vanuit je school waardoor je in de gelegenheid komt met buitenlandse studenten (USAC, 2016).

Vanuit ESN (Erasmus Student Network) is het ook mogelijk om een buddy te worden van een internationale student. Dit kan als gids of als mentor. Als mentor krijg je 10 tot 15 internationale studenten uit Europa onder je hoede (ESN Utrecht, 2016).

Wees positief en actief (VIU, 2016).

Doe wat je moet doen voor een spirituele balans. Maak lange wandelingen of ga bijvoorbeeld eens mediteren (VIU, 2016).

Realiseer je dat je vrienden je misschien niet altijd snappen (VIU, 2016).

Geef jezelf tijd voor dit proces. Bekijk je foto’s eens per week of schrijf bijvoorbeeld al je herinneringen op in een dagboek.

7

Literatuurlijst Adler, N. J. (1981). Re-entry: Managing cross-cultural transitions. Group & Organizational Studies, 6, 341-356.

Buddygodutch. (2016). Philosophy. Geraadpleegd op 4 april 2016, van http://buddygodutch.nl/about2/philosophy/ Carlisle-Frank, P. L. (1992). The relocation experience: Analysis of factors thought to influence adjustment to transition. Psychological Reports, 70, 835-838.

Church, A. T. (1982). Sojourner adjustment. Psychological Bulletin, 91, 540-572.

ESN Utrecht. (2016). Mentor Program. Geraadpleegd op 4 april 2016, van http://www.esnutrecht.nl/mentor-program Gaw, K.F. (2000). Reverse Culture Shock in students returning from overseas. Geraadpleegd op 3 maart 2016 van, http://www.tlu.ee/~marilk/Artiklid/Gaw2000.pdf Gough, H. G. (1975). Manual for the California Psychological Inventory. Palo Alto, CA: Consulting Psychologists Press.

Gullahorn, J. T., & Gullahorn, J. E. (1963). An extension of the U-curve hypothesis. Journal of Social Issues, 19(3), 33-47.

Hannigan, T. P. (1990). Traits, attitudes, and skills that are related to intercultural effectiveness and their implications for cross-cultural training: A review of the literature. International Journal of Intercultural Relations, 14, 89-111 Kilroy. (2016). Cultuurshock. Geraadpleegd op 14 april 2016, van http://travels.kilroyworld.nl/planning/tijdens-je-reis/cultuurshock Kittredge, C. (1988). (April 3). Growing up global. The Boston Globe Magazine, pp. 37-41.

Language cafĂŠ Utrecht. (2016). Meetings. Geraadpleegd op 4 april 2016, van http://www.languagecafeutrecht.nl/meetings/ Locke, S. A., & Feinsod, F. M. (1982). Psychological preparation for young adults traveling abroad.

Adolescence, 17, 815-819.

Lysgaard, S. (1955). Adjustment in a foreign society: Norwegian Fulbright grantees visiting the United States. International Social Science Bulletin, 7, 45-51.

Martin, J. N. (1984). The intercultural reentry: Conceptualization and directions for future research.

International Journal of Intercultural Relations, 8, 115-134.

Martin, J. N. (1986). Communication in the intercultural reentry: Student sojourners' perceptions of change in reentry relationship. International Journal of Intercultural Relations, 10, 1-22.

Psychologenpraktijk Soest. (2016). Expats. Geraadpleegd op 9 april 2016, van http://psycholoogsoest.nl/expats.html Ram, R. de. (2016). Wat is een cultuurshock? Geraadpleegd op 29 maart 2016, van http://www.wearetravellers.nl/reistips/wat-is-een-cultuurshock-culture-shock/ Raschio, R. A. (1987). College students' perceptions of reverse culture shock and reentry adjustments. Journal of College Student Personnel, 28, 156-162.

8

Sahin, N. H. (1990). Re-entry and the academic and psychological problems of the second generation.

Psychology and Developing Societies, 2(2), 165-182.

Stelling, J. L. (1991). Reverse culture shock and children of Lutheran missionaries. (Doctoral disserK.F. Gaw / International Journal of Intercultural Relations 24 (2000) 83-104 103 tation, United States International University, 1991). Dissertation Abstracts International, 52/12B, 6671.

Stitsworth, M. H. (1989). Personality changes associated with a sojourn in Japan. The Journal of Social Psychology, 129, 213-224.

Sussman, N. M. (2000). The dynamic nature of cultural identity throughout cultural transitions: why home is not so sweet. Personality and Social Psychology Review, 4(4) 355-373.

Sykes, A. (2016). Reverse Culture Shock: what, when and how to cope? Geraadpleegd op 29 maart 2016, van http://www.expatica.com/nl/moving-to/Moving-home-Reverse-culture-shock_104957.html The University of Queensland. (2016). Reverse Culture Shock. Geraadpleegd op 4 april 2016, van http://www.uq.edu.au/uqabroad/reverse-culture-shock USAC. (2016). Re-entry. Geraadpleegd op 29 maart 2016, van http://usac.unr.edu/travel/livingabroad/reverse-culture-shock Velden, A., van der. (z.d.) Reverse Culture Shock: een ongewenst souvenir. Geraadpleegd op 6 april 2016, van http://www.reisbijbel.nl/reportages/reverse-culture-shock-een-ongewenst-souvenir VIU. (2016). Education Abroad. Geraadpleegd op 30 maart 2016, van https://www2.viu.ca/educationabroad/reentry.asp WilWeg. (2016). Waarom studeren in het buitenland? Geraadpleegd op 29 maart 2016, van https://www.wilweg.nl/over-wilweg/waarom-studeren-in-het-buitenland Zapf, M. K. (1991). Cross-cultural transitions and wellness: Dealing with culture shock. International Journal for the Advancement of Counselling, 14, 105-119.

9

!

!! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !

Sena%Ebbers%1628414% Artikel!Maatschappelijk!Werk!&!Dienstverlening!!

HUA!8!Maatschappelijk!Werk!&!Dienstverlening! !

!

! !

In%Zuid4Afrika%stond%ik%oog%in%oog%met%een%prachtig%zesjarig%meisje.%Zij%was%net% binnengebracht%door%de%politie%nadat%zij%meerdere%malen%was%verkracht%door%haar% biologische%vader.%De%Social%Worker%stelde%ons%aan%elkaar%voor:%“This%is%your%baby,%and%this% will%be%your%new%mommy”.%Zachtjes%vroeg%ik%aan%haar:%“What’s%your%name?”%“Sino”,% fluisterde%ze%zacht.%Ik%pakte%Sino%bij%de%hand%en%samen%liepen%we%naar%de%kamer%waar%zij%de% komende%maanden%zou%gaan%slapen.%Spullen%had%ze%niet.%Haar%onschuld%en%kwetsbaarheid% maakten%een%moedergevoel%in%mij%los.%We%liepen%samen%verder%richting%de%groep%en%ik% stelde%haar%voor%aan%de%zorgmoeder%die%haar%zonder%al%te%veel%interesse%een%stoel% toewees.%Ik%zei%tegen%Sino:%“I’ll%be%your%Social%Worker%these%months.%Everyday%we%will%do% some%things%together.%When%you%have%a%question%or%want%to%tell%me%something,%you% always%can%come%to%me,%okay?”%Ze%knikte%verlegen%en%nam%plaats.%% !

Dit!is!een!praktijkvoorbeeld!uit!mijn!drie!maanden!durende!stage!in!een!crisisopvang!voor! uit!huis!geplaatste!kinderen!in!Zuid8Afrika!in!het!kader!van!mijn!studie!Maatschappelijk!

Werk!en!Dienstverlening.!% Vol!motivatie!en!wilskracht!ben!ik!uit!Nederland!vertrokken!om!daar!te!kunnen!leren!en! mijn!enthousiasme!in!te!zetten!om!bij!te!dragen!aan!dit!project.!Via!een! bemiddelingsreisorganisatie!ben!ik!in!contact!gekomen!met!de!crisisopvang!in!Zuid8Afrika!en! werd!ik!welkom!geheten!zonder!al!teveel!papierwerk!en!toelatingseisen.!In!de!opvang!werd! ik!begeleider!van!de!groep!en!individueel!begeleider!van!twee!zesjarige!kinderen.!Mijn!taken! liepen!uiteen!van!het!organiseren!van!activiteiten,!het!begeleiden!van!een!kind!in!de! rechtszaal!tot!het!doen!van!creatieve!therapie.!Een!uitdagende!stage!met!veel! verantwoordelijkheid.!Eenmaal!thuis,!in!eigen!omgeving,!kwamen!er!vragen!bij!mij!naar! boven:!in!hoeverre!heb!ik!er!goed!aan!gedaan!om!zonder!al!teveel!voorbereidingen,! specifieke!kennis!en!ervaring!met!kwetsbare!kinderen!een!intensief!drie!maanden!durend! traject!in!te!gaan?!Deze!vraag!heeft!mij!aangezet!om!mij!verder!te!verdiepen!in!de!keerzijde! van!het!vrijwilligerswerk!met!kinderen!in!een!maatschappelijke!context,!waarin!ik!betoog:! het!doen!van!vrijwilligerswerk!in!een!onbekende!cultuur!met!kwetsbare!kinderen!is! onverantwoord.!!

!

Het!doen!van!vrijwilligerswerk!in!het!buitenland!voor!een!bepaalde!periode,!om!bij!te! dragen!aan!de!ontwikkeling!van!de!mens!en!zijn!omgeving,!wordt!ook!wel! vrijwilligerstoerisme!genoemd!(Lyons!&!Wearing,!2011).!Jaarlijks!reizen!ruim!7000! gemotiveerde!Nederlandse!vrijwilligers!af!naar!een!ontwikkelingsland!via!een!daarvoor! gespecialiseerde!reisorganisatie!(Van!den!Brink,!2014).!De!vrijwilligerstoerisme!sector!groeit! tot!op!heden!met!5!8tot!10%!per!jaar!(United!Nations!Volunteers,!2015).!!

Nederland!lijkt!op!allerlei!fronten!bewuster!te!worden!en!zich!in!te!willen!zetten!voor!een! ‘betere!wereld’:!van!het!kopen!van!fairtrade!producten!tot!het!steunen!van! ontwikkelingsorganisaties!(Van!der!Zwan,!2014).!De!Nederlandse!burger!lijkt!zijn!blik!te! willen!verbreden!in!plaats!van!zijn!ogen!te!sluiten!voor!de!ongelijkheid!in!de!wereld.!

Ook!het!onderwijs!8middelbare!scholen,!hogescholen!en!universiteiten8!geven!studenten!de! mogelijkheid!om!ervaring!op!te!doen!in!het!buitenland!(Van!den!Brink,!2014).!!

Door!het!massale!aanbod!van!vrijwilligersprogramma’s!van!daarvoor!gespecialiseerde! reisorganisaties!is!het!geen!grote!opgave!meer!om!in!contact!te!komen!met!de!andere!kant! van!de!wereld.!De!vrijwilligerswerk!programma’s!lopen!uiteen!van!het!doen!van! vrijwilligerswerk!in!een!weeshuis!in!Tanzania!tot!het!empoweren!van!tienermoeders!in!India.!

De!Nederlandse!‘wereldverbeteraars’!hebben!er!tientallen!uren!vliegen!voor!over!om! onbetaald!werk!te!verrichten!in!een!cultuur!met!een!problematiek!die!in!de!meeste!gevallen! geheel!onbekend!voor!hen!is.!!

!%

%

Sena!Ebbers!1628414!Artikel!Maatschappelijk!Werk!&!Dienstverlening!

% %

1"

! !

Een!veronderstelling!is!dat!het!vrijwilligerstoerisme!een!duurzame!en!alternatieve!vorm!van! toerisme!biedt,!waar!zowel!het!ontvangende!land,!de!gemeenschap!als!de!vrijwilliger!zelf! profijt!uit!halen.!Daarbij!zou!het!vrijwilligerswerktoerisme!een!mooie!aanvullende! compensatie!zijn!op!ons!westerse!consumptiegedrag!als!toerist!(Mowforth!&!Munt,!2016).!

Tegelijkertijd!biedt!het!de!vrijwilliger!een!kans!om!een!kijkje!te!nemen!in!de!cultuur!van!een! land!en!om!zichzelf!te!ontwikkelen!(Vis,!2007).!Dat!suggereert!een!win8win!situatie.!! ! !

De!toename!van!het!vrijwilligerstoerisme!heeft!de!afgelopen!jaren!veel!los!gemaakt!in!onze! samenleving!en!heeft!geleid!tot!kritiek!en!media!aandacht.!De!groei!kan!gezien!worden!als! positief!gegeven!waarin!wordt!benadrukt!dat!onze!wereld!verder!reikt!dan!de!landgrenzen.!

Het!geeft!de!wil!en!het!verlangen!weer!van!de!vrijwilligers!om!deel!uit!te!maken!van!een! ‘global!community’.!Hiermee!worden!internationale!relaties!en!samenwerkings8!verbanden! aangemoedigd!(Shaw,!2016).!Daarentegen!noemt!Van!der!Zwan!(2014)!deze!ontwikkeling! een!egoïstische!actie!waarmee!de!armoede!in!stand!wordt!gehouden:!het!is!een!dekmantel! voor!alle!uitbuiting!tussen!het!westen!en!de!ontwikkelingslanden!die!tot!op!heden!gaande!is.!

Muhamud!(2015)!beschrijf!het!vrijwilligerswerk!als!‘de!speeltuin!voor!de!rijken’!om!het! schuldgevoel!van!onze!rijkdom!te!sussen.!!

Alhoewel!Van!der!Zwan!(2014)!en!Muhamud!(2015)!het!doen!van!vrijwilligerswerk! omschrijven!als!egoïstische!zet,!noemt!Vis!(2007)!het!een!vorm!van!idealisme!en!altruïsme.!!

Wiens!belang!dien!je?! !

Gebleken!is!dat!de!beweegreden!van!vrijwilligers!vooral!wijzen!naar!de!vrijwilligers!zelf!ter! ontwikkeling!van!de!eigen!persoonlijke!doelen!en!aanvulling!op!zijn!CV!(Sin,!2009;!Tomazos! &!Butler,!2009).!Het!vrijwilligerswerk!wordt!vooral!gedreven!door!wat!de!vrijwilliger!wil,!in! plaats!van!te!kijken!naar!wat!lokaal!nodig!is!en!welke!hulp!helpt!(Smith,!2014).!!

Het!lijkt!erop!dat!de!Nederlandse!vrijwilliger!zich!de!sleutel!naar!ontwikkeling!voelt!of!anders! wel!dat!het!vrijwilligerswerk!de!sleutel!is!naar!de!ontwikkeling!van!de!vrijwilliger.!! !

Kritiek%in%de%media% De!kritiek!op!het!vrijwilligerstoerisme!heeft!via!verschillende!media!kanalen!het!grote! publiek!bereikt.!Zo!brengt!Bodbijl!(2014)!in!haar!documentaire!“De!weeshuis3industrie”!naar! voren!dat!drie!op!de!vier!kinderen!in!weeshuizen!in!Cambodja!in!werkelijkheid!geen!wees! zijn.!Weeshuizen!lijken!een!toeristische!attractie!te!zijn!geworden!waar!geld!aan!wordt! verdiend.!Het!aantal!weeshuizen!is!de!afgelopen!tijd!sterk!toegenomen!en!daarmee!ook!het! aantal!wezen.!Ouders!staan!hun!kinderen!namelijk!af!omdat!zij!het!weeshuis!als!poort!naar! een!betere!ontwikkeling!en!toekomst!voor!hun!kind!zien.!Het!vrijwilligerstoerisme!zou!deze! groei!stimuleren.!!

In!oktober!2014!luidde!Renske!de!Greef!in!de!NRC!de!noodklok:!“Vrijwilligerswerk!is!een! industrie!geworden.!Voluntourism,!heet!dat”.!In!haar!artikel!worden!de!onvoorziene! gevolgen!van!het!vrijwilligerswerk!met!kinderen!belicht!die!de!uitspraken!van!Bodbijl!(2014)! bevestigen.!Onopgeleid!te!werk!gaan!met!kwetsbare!kinderen!lijkt!onverantwoord.!!

“Het!vrijwilligerswerk!bestaat!uit!een!zeepbel!van!nobel!klinkende!initiatieven!en!projecten.!

Na!de!middelbare!school!naar!een!ontwikkelingsland!vertrekken!en!daar!in!een!paar! maanden!‘het!verschil!maken’!–!nee,!dat!bestaat!niet.”!(de!Greef,!2014).!!

Het!beeld!van!de!vrijwilligerstoerist!als!‘goeddoener’!lijkt!langzamerhand!te!veranderen!in! de!‘vrijwilligersterrorist’.!! %

!%

%

Sena!Ebbers!1628414!Artikel!Maatschappelijk!Werk!&!Dienstverlening!

% %

2"

! !

De%vrijwilligers4business% Door!de!sterke!groei!van!het!vrijwilligerstoerisme!zijn!bemiddelingsorganisaties!tussen! vrijwilliger!en!ontvangende!partij!als!paddenstoelen!uit!de!grond!geschoten.!In!ruil!voor!een! groot!bedrag!aan!geld!bieden!zij!hun!diensten!aan.!Dit!bedrag!kan!oplopen!tot!3000!euro! voor!het!doen!van!vier!weken!vrijwilligerswerk,!exclusief!de!vlucht!(Six,!2014).!De!vrijwilliger! wordt!een!klant!waaraan!wordt!verdiend.!Waar!dit!geld!precies!terecht!komt!is!niet!duidelijk!

(Develtere,!2014).!Daarbij!lijken!de!reisorganisaties!iedere!vrijwilliger!welkom!te!heten.!Zo!is! een!Verklaring!Omtrent!Gedrag!in!50%!van!de!gevallen!niet!meer!vereist!en!wordt!er!niet! meer!kritisch!gekeken!naar!de!motivatie!en!kwaliteiten!van!de!vrijwilliger!met!betrekking!tot! het!programma!of!project.!Hierdoor!gaat!niet!alleen!de!effectiviteit!van!het!vrijwilligerswerk! omlaag,!maar!wordt!er!ook!te!weinig!afgestemd!op!de!kwaliteiten!van!de!vrijwilliger!(Van! den!Brink,!2014).!Daarbij!valt!er!ook!iets!te!zeggen!over!de!verantwoordelijkheid!met! betrekking!tot!de!vrijwilliger:!in!hoeverre!wordt!de!vrijwilliger!begeleid?!Men!spreekt!van! minimale!begeleiding!vanuit!de!reisorganisatie!en!vanuit!het!project,!waarbij!in!veel!gevallen! de!vrijwilliger!aan!zijn!lot!wordt!overgelaten.!Door!een!gebrek!aan!communicatie!tussen!de! reisorganisatie!en!het!ontvangende!project!ontbreekt!de!afstemming!over!de! begeleidingstaak!en!wordt!hier!door!beide!partijen!geen!verantwoordelijkheid!in!genomen!

(Van!den!Brink,!2014).!!

De!vrijwilligerstoerismesector!lijkt!door!te!slaan!naar!de!kant!van!een!‘winstgevende! industrie’!waar!aan!het!gemeenschappelijke!humanitaire!doel!voorbij!wordt!gegaan!en!juist! het!groeiende!aanbod!aan!vrijwilligers!de!vraag!creëert!(de!Greef,!2014).! !

Tegenstrijdigheden%% Niet!alleen!de!media!houden!zich!bezig!met!het!vrijwilligerstoerismevraagstuk.!Ook! internationale!organisaties!als!de!Verenigde!Naties,!Unicef!en!overheden!zijn!betrokken! partijen.!!

Zo!stimuleert!de!Nederlandse!overheid!het!vrijwilligerstoerisme!in!zekere!zin.!Er!zijn! bijvoorbeeld!subsidieprogramma’s!opgericht!voor!vrijwilligerswerk!en!culturele!uitwisseling!

(Van!den!Brink,!2014).!Ook!de!Sustainable!Development!Goals,!opgesteld!in!2015!door!de!

Verenigde!Naties!in!New!York!als!vervolg!op!de!Millennium!Development!Goals,!duiden! hierop.!Daarin!zijn!17!ontwikkelingsdoelen!ter!verbetering!van!de!wereld,!het!milieu!en!de! mensenrechten!opgesteld.!Vrijwilligerswerk!wordt!als!één!van!de!krachten!gezien!om!deze! doelen!te!bereiken:!“Om!de!ontwikkelingsdoelen!voor!het!nieuwe!millennium!te!realiseren!is! een!actieve!betrokkenheid!van!gewone!burgers!wereldwijd!een!absolute!vereiste”!(United!

Nations,!2015).!!

Daarentegen!is!Unicef!in!2014!een!campagne!gestart:!“Children!are!not!Tourist!Attractions”.!

In!deze!campagne!vestigt!Unicef!de!aandacht!op!de!schadelijke!gevolgen!die!het!doen!van! vrijwilligerswerk!in!een!weeshuis!kan!hebben!op!het!kind,!zijn!leefomgeving!en!de! samenleving!(Unicef,!2014).!! !

Wat!mij!opvalt!is!dat!Unicef!8onder!de!vleugels!van!de!Verenigde!Naties8!zijn!mening!luid!van! de!daken!schreeuwt!en!het!vrijwilligerstoerisme!ten!zeerste!afraadt:!“Kinderen!zijn!geen! toeristische!attractie!”!(Unicef,!2014).!Dit!is!tegenstijdig!met!de!opvatting!van!de!Verenigde!

Naties!die!juist!het!vrijwilligerswerk!toejuichen!en!het!als!middel!zien!om!de!Sustainable!

Development!Goals!te!kunnen!verwezenlijken!(Sustainable!Development,!2015).!Terwijl!

Unicef!het!vrijwilligerswerk!afraadt,!spreken!de!Verenigde!Naties!van!een!wederzijdse!dienst! tussen!de!vrijwilliger!en!de!ontvangende!partij.!!

Deze!tegenovergestelde!meningen!staan!in!conflict!met!elkaar.!Er!wordt!aan!twee!kanten! aan!de!vrijwilliger!getrokken!waardoor!deze!uitgangspunten!elkaar!ontkrachten!in!plaats!van! versterken!en!de!vrijwilliger!zijn!eigen!koers!bepaalt.!! !

!%

%

Sena!Ebbers!1628414!Artikel!Maatschappelijk!Werk!&!Dienstverlening!

% %

3"

! ! !

Het!werken!met!kinderen!in!tehuizen!is!de!meest!voorkomende!en!meest!besproken!vorm! van!vrijwilligerswerktoerisme.!Deze!vorm!van!vrijwilligerswerk!zou!volgens!Czarnecki!in!de! meeste!gevallen!geen!specifieke!pedagogische!kwaliteiten!van!de!vrijwilliger!vragen.!Het! werk!is!divers!en!kan!makkelijk!vorm!worden!gegeven!(Czarnecki,!2015).!!

Deze!opvatting!staat!haaks!op!die!van!Unicef!(2014):!kinderen!vormen!juist!een!kwetsbare! doelgroep!wat!vraagt!om!professionele!begeleiding.!Hierin!staan!twee!uitgangspunten! tegenover!elkaar:!het!zijn!‘maar’!kinderen,!iedereen!kan!met!ze!werken,!tegenover:!het! werken!met!kinderen!vereist!professionele!begeleiders.!Wat!pleit!voor!of!tegen!deze! opvattingen!vanuit!wetenschappelijk!perspectief?! % Vrijwilligersterrorist?!

Het!werken!met!kwetsbare!kinderen!in!ontwikkelingslanden!voor!korte!duur!kan!leiden!tot! ernstige!hechtingsproblematiek!en!een!vergrote!kans!op!een!verstoorde!sociaal8emotionele! ontwikkeling!(Rees,!2005).!Tevens!kan!fragmentatie!in!de!opvoeding!van!wisselende! vrijwilligers!leiden!tot!cognitieve8!en!fysieke!ontwikkelingsachterstanden!van!het!kind!(Van! IJzendoorn,!2005).!Een!goede!hechting!is!nodig!om!het!kind!het!vertrouwen,!de!motivatie!en! de!veiligheid!te!geven!om!de!omgeving!te!ontdekken!en!relaties!te!vormen!en!te!leren!

(Rees,!2005).!Er!worden!relaties!gevormd!maar!door!het!wederom!verlaten!van!het!kind! wordt!de!hechtingscyclus!steeds!opnieuw!verbroken.!

Unicef!zegt:!“Kinderen!in!kinderhuizen!hebben!altijd!een!traumatische!ervaring!doorgemaakt! waardoor!ze!in!zo'n!tehuis!zijn!beland.!Daardoor!zijn!ze!extra!kwetsbaar.!Wij!vinden!dat! kinderen!niet!als!toeristische!attractie!moeten!worden!gebruikt”!(Unicef,!2014).!Kort!gezegd,! deze!kinderen!hebben!een!consequente!en!veilige!omgeving!nodig!en!dat!wordt!verstoord! door!de!korte!bezoeken!van!vrijwilligers.!Vrijwilligers!werken!dit!hechtings8en! ontwikkelingsproces!dus!tegen.! !

Vrijwilligers%egoïst?%% Daarbij!wordt!er!beweerd!dat!de!westerse!vrijwilligers!en!donateurs!bijdragen!aan!de! toename!van!het!aantal!weeshuizen!in!ontwikkelingslanden!(Vossen,!2015).!De!vraag!naar! en!het!aanbod!van!weeshuizen!groeit!wat!negatieve!uitwerkingen!heeft!op!de!samenleving! van!het!desbetreffende!land.!Want!hoe!meer!weeshuizen!er!worden!gebouwd,!hoe!meer! kinderen!er!aan!een!weeshuis!worden!afgestaan!(Unicef,!2014).!Immers,!uit!onderzoek!is! gebleken!dat!gemiddeld!75%!van!de!weeskinderen!in!weeshuizen!nog!minstens!één!ouder! heeft!en!blijken!de!thuisomstandigheden!in!50%!van!deze!gevallen!voldoende!te!zijn!om! thuis!te!kunnen!opgroeien!(Vossen,!2015).!Armoede!of!wanhoop!zijn!veelal!redenen!voor! ouders!om!hun!kind!af!te!staan!met!het!idee!hun!kind!een!betere!toekomst!te!geven.!Maar! het!tegenovergestelde!is!waar!en!zou!het!meer!schade!aanrichten!dan!goed!(Better!Care!

Network!Nederland,!2013).!

De!opname!in!tehuizen!staat!haaks!op!de!internationale!richtlijnen!die!zijn!vastgesteld!in!het!

Verdrag!inzake!Rechten!van!het!Kind:!elk!kind!heeft!het!recht!om!door!zijn!eigen!familie! en/of!omgeving!verzorgd!te!worden.!Het!betreffende!land!is!verantwoordelijk!om! alternatieve!zorg!te!verlenen!aan!een!kind!wanneer!dit!recht!niet!gewaarborgd!kan!worden!

(Unicef,!2009).!Kinderen!hebben!behoefte!aan!een!veilige!en!liefdevolle!omgeving!om!zich! te!kunnen!ontwikkelen!naar!zelfstandigheid.!Een!tehuis!kan!deze!omgeving!niet!vervangen!

(Unicef,!2014).!!

De!overheden!van!de!betreffende!landen!investeren!in!het!verminderen!van!het!! aantal!weeshuizen!door!opvang!in!de!eigen!omgeving!te!stimuleren.!De!wetgeving!is!in!orde,! maar!de!uitvoering!hapert.!Het!gevolg!is!dat!de!kindertehuizen!hardnekkig!blijven!bestaan!

(Pichler,!2014).!! ! !%

%

Sena!Ebbers!1628414!Artikel!Maatschappelijk!Werk!&!Dienstverlening!

% %

4"

! !

Je!zou!kunnen!concluderen:!Waar!ook!ter!wereld!een!kind!opgroeit,!de! beste!omgeving!is!een!veilige!omgeving!binnen!een!sociaal!netwerk!van! hechte!gemeenschaps8!of!familieverbanden.!Door!de!groei!van!het!aantal! weeshuizen!met!niet8weeskinderen!wordt!dit!recht!van!het!kind! afgenomen.!! !

Richtlijnen% Om!het!belang!van!het!kind!te!kunnen!waarborgen!zijn!er!richtlijnen! opgesteld!door!verschillende!organisaties,!onder!andere!door!Better!Care!

Network!Nederland!(2013),!zoals!hiernaast!is!weergegeven.!Deze! organisatie!geeft!handvatten!aan!zendende!reisorganisaties!om! verantwoord!vrijwilligers!op!pad!te!sturen.!Deze!richtlijnen!zijn!echter! vrijblijvend!en!hebben!geen!verplichtend!karakter.!!

Het!blijkt!dat!55%!van!de!reisorganisaties!geen!erkende!vrijwilligers8 toerisme!richtlijnen!hanteert.!De!vrijwilligerstoerismesector!neemt!geen! proactieve!houding!aan!ten!opzichte!van!de!verbetering!van!het!lange! termijn8succes!van!het!vrijwilligerswerk!(Van!den!Brink,!2014).!Hoe!kan!dit! geaccepteerd!worden!in!een!samenleving!waarin!de!rechten!van!het!kind! hoog!in!het!vaandel!staan!en!het!gegeven!dat!de!rechten!van!het!kind! door!deze!groei!in!het!geding!zijn?!!

Richtlijnen%vrijwilligerswerk% met%kinderen%in%het% buitenland:% !

1) Wees!bewust!van!het! belang!van!hechting!van! kinderen;!

2) Zorg!voor! goedgeschoolde!en! ervaren!vrijwilligers;!

3) Zorg!voor!gedragscodes! en!kindgericht!beleid;!

4) Bereid!vrijwilligers!goed! voor!met!een!training;!

5) Zorg!voor!een!goede! begeleiding!tijdens!het! vrijwilligerswerk.! !

Better!Care!Network!Nederland,!2013! !

Figuur!1.!

De!verschillende!bronnen!geven!geen!eenduidige!mening!over!het!doen!van! " vrijwilligerswerk!en!de!consequenties!ervan!voor!de!ontvangende!partij.!Er!is!veel!kritiek!en! er!zijn!tegenstrijdige!meningen!te!zien!binnen!de!literatuur!en!binnen!verschillende! instanties.!Objectief!gezien!kan!ik!geen!eenduidig!antwoord!geven!op!mijn!vraag:!heb!ik!er! goed!aan!gedaan?!!

Een!aantal!punten!en!aanbevelingen!binnen!het!brede!en!versnipperde!speelveld!van!de! betrokken!partijen!verdienen!mijn!inziens!aandacht.!! !

De%zendende%reisorganisaties% • Reisorganisaties!hebben!een!belang!bij!veel!uitzendingen.!Hoeveel!geld!van!de!hoge! reissom!er!werkelijk!bij!de!ontvangende!partij!terecht!komt!en!hoeveel!bij!de! reisorganisatie!is!niet!duidelijk.!De!Greef!(2014)!wijst!er!terecht!op!dat!de!sector!door! lijkt!te!slaan!naar!een!winstgevende!industrie!waarbij!de!humanitaire!doelen!uit!het!oog! worden!verloren;!

• De!organisaties!hebben!geen!beleid!qua!afstemming!van!motivatie,!kwaliteiten!en! expertise!van!vrijwilligers!op!het!werk!dat!gedaan!gaat!worden!bij!de!ontvangende! partij,!waardoor!de!match!een!toevalstreffer!wordt!(Van!den!Brink,!2014);!

• Organisaties!als!Better!Care!Network!Nederland(2013)!hebben!richtlijnen!ontwikkeld!om! reisorganisaties!handvatten!te!bieden!om!het!vrijwilligerswerk!in!goede!banen!te!leiden! en!negatieve!gevolgen!in!te!perken.!Deze!richtlijnen!zouden!mijn!inziens!leidend!moeten! zijn!maar!kennen!tot!nu!toe!geen!gerechtelijke!grond!waardoor!reisorganisaties!de!regie! houden;!

• Zeker!voor!het!werken!met!kinderen!zou!een!Verklaring!Omtrent!Gedrag!een! voorwaarde!moeten!zijn!en!zou!de!vrijwilliger!over!pedagogische!competenties!moeten! beschikken!om!de!kwaliteit!van!het!werk!te!kunnen!waarborgen;!

• Ook!screening!op!een!aantal!punten!van!de!tehuizen!die!vrijwilligers!willen!opnemen! zou!een!mogelijkheid!zijn!voor!gerichtere!en!betere!samenwerking;! !

!%

%

Sena!Ebbers!1628414!Artikel!Maatschappelijk!Werk!&!Dienstverlening!

% %

5"

! !

•

•

De!selectie!van!de!vrijwilligers!is!willekeurig.!Het!is!de!vraag!in!hoeverre!de!expertise!van! de!vrijwilliger!op!de!juiste!manier!wordt!benut!in!het!betreffende!project!of!programma.!

Mijn!inziens!wordt!er!daardoor!te!weinig!gebruik!gemaakt!van!de!beschikbare!expertise! waardoor!kennis!en!kunde!verloren!gaan!en!de!effectiviteit!van!de!hulp!omlaag!gaat;!

Een!volgend!punt!is!de!begeleiding!van!de!vrijwilliger.!Bij!wie!ligt!deze!begeleiding:!bij!de! reisorganisatie!of!bij!het!project/programma?!Het!lijkt!mij!een!onrealistische!opdracht! voor!een!vrijwilliger!om!zonder!grondige!voorbereidingen!en!constante!begeleiding!te! kunnen!werken!in!een!cultuur!en!omgeving!die!geheel!onbekend!zijn.!

!

De%ontvangende%partij!

Het!lijkt!erop!dat!de!ontvangende!partij,!en!daarmee!bedoel!ik!met!name!de!wees8!en/of! kindertehuizen,!elk!aanbod!aanneemt.!Vrijwilligers!‘opnemen’!betekent!meer!inkomsten!en! kracht.!Of!vrijwilligers!geschikt!zijn!voor!het!toegewezen!werk!is!daarbij!van!ondergeschikt! belang.!Dat!komt!het!werk!niet!ten!goede.!Ik!zou!pleiten!voor!meer!werk!op!maat,!waarbij! de!kwaliteiten!en!opleiding!van!de!vrijwilliger!nuttig!worden!aangewend.!Reisorganisatie!en! ontvangende!partij!zouden!hierover!meer!met!elkaar!in!contact!moeten!staan,!zodat!er! werkelijk!een!win8win!situatie!kan!ontstaan.!Een!negatief!effect!van!het!vrijwilligerstoerisme! is!dat!de!tehuizen!meer!en!meer!kinderen!opnemen,!er!meer!tehuizen!komen,!mede!omdat! zij!meer!geld!ontvangen!uit!het!rijke!Westen!en!gratis!vrijwilligers!aan!het!werk!kunnen! zetten.!Wie!buit!hier!wie!uit?!! % De%vrijwilliger!

Het!feit!dat!Nederlandse!vrijwilligers!verder!willen!kijken!dan!eigen!landgrenzen!en! vrijwilligerswerk!willen!doen!vind!ik!positief.!Vrijwilligers!raken!betrokken!bij!het!project!en! bij!de!lokale!bevolking!en!zorgen!voor!extra!inkomsten!voor!het!project.!De!vraag!blijft:! wiens!ontwikkeling!staat!daadwerkelijk!voorop?!Hoewel!de!literatuur!wijst!op!de! ontwikkeling!van!persoonlijke!doelen!en!het!opdoen!van!ervaringen!door!de!vrijwilliger!(Sin,!

2009;!Tomazos!&!Butler,!2009)!komt!het!doen!van!vrijwilligerswerk!volgens!Vis!(2007)!voort! uit!een!altruïstische!en!idealistische!motivatie!(Vis,!2007).!! !

Als!ik!mijzelf!de!vraag!stel:!Wiens!ontwikkeling!en!welzijn!staan!daadwerkelijk!voorop?!Dan! kom!ik!tot!de!conclusie!dat!allereerst!de!kinderen!in!de!tehuizen!voorop!zouden!moeten! staan.!Het!is!de!partij!waaraan!niets!wordt!gevraagd,!maar!waar!het!allemaal!om!draait.!Juist! omdat!deze!groep!de!meest!kwetsbare!groep!is!zou!ik!me!hard!willen!maken!voor!het! implementeren!van!de!richtlijnen!zoals!die!van!Better!Care!Network!Nederland!(2013).!

De!in!dit!artikel!verwoorde!kritiek!spitst!zich!terecht!toe!op!het!vrijwilligerswerk!met! kinderen!waarbij!al!hechtingsproblematiek!speelt!en!op!het!feit!dat!de!groei!van!het!aantal! vrijwilligers!het!aantal!weeshuizen!doet!toenemen.!Bovendien!worden!de!oude! samenlevingsverbanden!losgelaten!en!komen!er!tehuizen!voor!in!de!plaats.!De!arme! ouder(s)!geloven!misschien!dat!de!kinderen!beter!af!zijn,!maar!de!studies!rondom! hechtingsproblematiek!wijzen!in!een!andere!richting!(Rees,!2005;!Van!Ijzendoorn,!2005).! !

Tehuizen!zijn!herkenbaar,!een!makkelijk!financieel8!en!reisdoel.!Ondersteuning!in!de! community!is!veel!moeilijker!te!realiseren!(Czarnecki,!2015).!Toch!zou!hier!meer!aandacht! voor!moeten!zijn,!om!opvang!te!realiseren!binnen!de!lokale!gemeenschappen!in!plaats!van! het!stimuleren!van!opvang!in!tehuizen.!Dit!zou!eveneens!in!lijn!zijn!met!de!internationale! richtlijnen!inzake!de!Rechten!van!het!Kind!en!de!richtlijnen!die!zijn!opgesteld!met!betrekking! tot!het!verantwoord!uitzenden!van!vrijwilligers!door!onder!andere!Better!Care!Network!

Nederland!(Unicef,!2009;!Better!Care!Network!Nederland,!2013)! !

!%

%

Sena!Ebbers!1628414!Artikel!Maatschappelijk!Werk!&!Dienstverlening!

% %

6"

! !

Naar!mijn!mening,!als!maatschappelijk!werker,!is!directe!begeleiding!van!kwetsbare! kinderen!door!een!vrijwilliger!zonder!relevante!kennis!en!ervaring!onverantwoord!gezien!de! schadelijke!gevolgen!voor!de!kinderen.!Ook!missen!de!vrijwilligers!de!juiste!kennis!die!nodig! is!om!een!weloverwogen!keuze!te!kunnen!maken!met!betrekking!tot!het!doen!van! vrijwilligerswerk!door!hun!onbekendheid!met!een!andere!cultuur,!het!type!werk!en!de! gevolgen!die!hun!goedbedoelde!inzet!heeft!voor!kinderen!en!de!samenleving.!! !

Tot!slot.!Met!dit!artikel!hoop!ik!een!bijdrage!te!hebben!geleverd!aan!de!inzichten!ten! aanzien!van!vrijwilligerstoerisme!zodat!toekomstige!vrijwilligers!een!bewustere!keuze! kunnen!maken.!

De!reisorganisaties!en!de!ontvangende!projecten!zouden!hierin!hun!verantwoordelijkheid! moeten!nemen!door!middel!van!intensievere!voorlichting!en!begeleiding.!Door!een!gebrek! aan!communicatie!en!de!opkomende!‘winstgevende!business’!wordt!dit!niet!nagekomen!

(Van!den!Brink,!2014).!!

De!vrijwilliger!is!het!startpunt!van!het!vrijwilligerswerk!en!de!persoon!die!verandering!kan! veroorzaken!door!selectiever!te!zijn,!zich!rekenschap!te!geven!van!de!gevolgen!en!wellicht! zelfs!door!eisen!te!stellen.!De!uiteindelijke!verantwoordelijkheid!ligt!immers!bij!de!persoon! die!gebruik!wil!maken!van!deze!vorm!van!toerisme/vrijwilligerswerk.!Het!basisinstinct!van! een!vrijwilliger!om!kwetsbare!kinderen!te!willen!helpen!is!‘natuurlijk’!en!komt!voort!uit!een! menselijk!principe!van!empathie,!de!business!die!hierop!inhaakt!niet.!! !

Met!de!opgedane!kennis!kom!ik!tot!de!ontnuchterende!conclusie!dat!ik!mijn!periode! vrijwilligerswerk!in!Zuid8Afrika!anders!had!willen!inrichten,!kijkende!naar!de!ontwikkeling! van!de!kinderen.!Uit!eigenbelang!zou!ik!zeggen:!de!mooiste!leerervaring!uit!mijn!leven.!

Vanuit!het!belang!van!de!kinderen!zou!ik!mijzelf!hier!niet!opnieuw!voor!willen!inzetten.!! !

Wat!mij!heeft!geraakt!en!gedreven!tot!het!schrijven!van!dit!artikel!is!het!afscheid!bij!de! crisisopvang.!Sino!sprak!mij!met!tranen!in!haar!ogen!toe:!“I!love!you,!I!don’t!want!you!to! go”.!Ik!probeerde!mijn!emoties!te!controleren!en!stelde!haar!gerust:!“I’ll!come!back”,! hoewel!ik!wist!dat!dit!waarschijnlijk!de!laatste!keer!zou!zijn!dat!ik!haar!zou!zien.!Ik!ging!terug! naar!mijn!eigen!vertrouwde!omgeving!terwijl!Sino!achterbleef!en!opnieuw!werd!verlaten! door!een!dierbaar!persoon.!! !

Al!met!al!is!er!nu!veel!waarover!ieder!een!mening!heeft,!van!helpfull!tot!harmfull,!maar! ontbreken!er!nog!veel!concrete!gegevens!over!de!werkelijke!omvang!van!het!toerisme,!de! geldstromen,!de!effecten!die!het!vrijwilligerswerk!heeft!op!de!korte!en!lange!termijn!op!de! ontvangende!partijen!8inclusief!kinderen!en!hun!familie8,!op!betrokken!landen!en!op!de! vrijwilligers!zelf.!Werk!maken!van!meer!onderbouwing!zou!de!discussie!transparanter! kunnen!maken,!waarbij!de!belangen!van!het!kind!op!de!eerste!plaats!gesteld!dienen!te! worden.! !

!%

%

Sena!Ebbers!1628414!Artikel!Maatschappelijk!Werk!&!Dienstverlening!

% %

7"

! ! !

Better!Care!Network!Nederland.!(2013).!Richtlijnen!vrijwilligerswerk!in!het!buitenland.!

Geraadpleegd!op!2!maart!2016!via:! http://www.bettercarenetwork.nl/content/17382/download/clnt/51154_Richtlijnen8 vrijwilligerswerk_BCNN_DEF14.pdf! !

Brink!van!den,!S.!(2014).!Richtlijnen!&!de!Nederlandse!vrijwilligerstoerisme!sector.!

Wageningen,!Nederland:!Wageningen!Universiteit!&!Volkskrant.!Geraadpleegd!op!228028 2016!via:! http://www.volkskrant.nl/kijkverder/2015/vrijwilligerswerk/data/vrijwilligerstoerisme8 onderzoek.pdf! !

Bodbijl,!E.!(2014).!De!weeshuis3industrie![rapportage].!Nederland:!KRO!Brandpunt.!

Geraadpleegd!op!3!maart!2016!via:! http://brandpunt.kro.nl/seizoenen/2014/afleveringen/0280382014/fragmenten/de8 weeshuis8industrie/! !

Czarniki,!D.!(2015,!maart).!From!Volunteering!to!Voluntourism:!Challenges!for!the!

Responsible!Development!of!a!Growing!Travel!Trend.!Voluntourism!Policy!Paper,!18,!10811.!

Geraadpleeg!op!3!maart!2016!via:!! http://www.tourism8watch.de/files/profil18_voluntourism_final_en_1.pdf! !

Develtere,!L.!(2014).!De!vrijwilliger!wordt!klant:!Undercover!in!de!Cambodjaanse! weeshuisindustrie.!Geraadpleegd!op!7!maart!2016!via:! http://www.mo.be/analyse/de8vrijwilliger8wordt8klant! !

Greef!de,!R.!(2014,!31!oktober).!Vrijwilligerswerk!is!een!industrie!geworden,!voluntourism! heet!dat.!NRC!Next.!Geraadpleegd!op!3!maart!2016!via:! http://www.nrc.nl/next/2014/10/31/vrijwilligerswerk8is8een8industrie8geworden8volun8 1433406! !

Ijzendoorn!van,!R.!(2014,!december).!Geen!vrijwilligers!in!weeshuizen.!NVO!Bulletin,!5,!12.!

Geraadpleegd!op!3!maart!2016!via:! http://www.bettercarenetwork.nl/content/17382/download/clnt/55730_Rien_van_Ijzendo orn_vrijwilligers_NVO_bulletin85.pdf! !

Lyons,!K.D.!&!Wearing,!S.!(2008).!Journeys!of!Discovery!in!Volunteer!Tourism:!International!

Case!Study!Perspective.!Londen,!Engeland:!CAB!International!! !

Mowforth,!M.!&!Munt,!I.!(2016).!Tourism!and!sustainability:!Development,!globalization!and! new!tourism!in!the!third!world.!Abingdon,!Engeland:!Routledge!! !

Muhamud,!O.!(2015).!Beware!the!‘voluntourists’!doing!good.!The!Guardian.!Geraadpleegd! op!7!maart!2016!via:! http://www.theguardian.com/world/2013/feb/13/beware8voluntourists8doing8good! !

Rees,!C.A.!(2005).!Thinking!about!children’s!attachment:!Archives!of!Disease!in!Childhood.!

Geraadpleegd!op!3!maart!2016!via:!! http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1720124/pdf/v090p01058.pdf!

"

!%

%

Sena!Ebbers!1628414!Artikel!Maatschappelijk!Werk!&!Dienstverlening!

% %

8"

! !

Shaw,!L.!(2016).!Overseas!volunteering:!what’s!the!debate!about?!

Geraadpleegd!op!3!april!2016!via:!http://blogs.lse.ac.uk/careers/2016/02/26/overseas8 volunteering8a8summary8of8key8debates/! !

Sin,!H.!(2009).!Volunteer!Tourism:!“Involve!Me!and!I!Will!Learn”?.!Annals!of!Tourism!

Research,!36(3),!4808501.!

Geraadpleegd!op!6!maart!2016!via:! http://profile.nus.edu.sg/fass/geosinhl/sin%202009%208 %20involve%20me%20and%20i%20will%20learn.pdf! !!

Six,!M.!(2014).!Vrijwilligerstoerisme:!blanke!gasten!als!statussymbool.!!

Geraadpleegd!op!15!maart!2016!via:! http://www.mo.be/opinie/vrijwilligerstoerisme8blanke8gasten8als8statussymbool! !

Smith,!V.!L.!&!Front,!X.!(2014).!Volunteer!tourism,!greenwashing!and!understanding! responsible!marketing!using!market!signalling!theory.!Journal!of!Sustainable!Tourism,!22(6),!

9428963.!Geraadpleegd!op!21!maart!2016!via:! http://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/09669582.2013.871021! !

Tomazos,!K.!&!Butler,!R.!(2009).!Volunteer!Tourism:!Working!on!Holiday!or!Playing!at!Work?!

Tourismos:!An!International!Multidiciplinary!Journal!of!Tourism,!4(4),!3318349! !

Unicef.!(2014a).!Children!are!not!tourist!attractions.!Geraadpleegd!op!12!februari!2016!via:! http://www.thinkchildsafe.org/thinkbeforevisiting/! !

Unicef.!(2014b).!Unicef!over!weeshuizen!en!vrijwilligerstoerisme.!Geraadpleegd!op!17!maart!

2016!via:!http://www.unicef.nl/wat8doet8unicef/ons8werk8wereldwijd/onze8vier8 prioriteiten/bescherming/weeshuistoerisme/! !

Unicef.!(2009).!Verdrag!inzake!de!Rechten!van!het!Kind.!Geraadpleegd!op!30!maart!2016!via:! https://www.bof.nl/live/wp8content/uploads/2010/07/200911168kinderrechtenverdrag.pdf" !

United!Nations.!(2015).!Sustainable!Development!Goals.!Geraadpleegd!op!3!maart!2016!via:! https://sustainabledevelopment.un.org/?menu=1300! !

United!Nations!Volunteers.!(2015).!State!of!the!World’s!Volunteerism!Report!2015.!

Geraadpleegd!op!2!april!2016!via:!http://www.volunteeractioncounts.org/SWVR20158 frame/21337%208%20SWVR%20report%208%20ENGLISH%208%20web%201.pdf! !

Vis,!A.!(2007).!Vrijwilligerswerk!in!het!buitenland:!een!vraagbank.!Amsterdam:!KIT!Publishers! !

Vossen,!M.!(2015).!Kinderen!zonder!‘thuis’.!Geraadpleegd!op!17!maart!2016!via:! http://www.bettercarenetwork.nl/content/17382/download/clnt/63675_Kinderen_zonder_ thuis.pdf! !

Zwan!van!der,!J.!(2014).!Waarom!wij!verantwoordelijk!zijn!voor!de!wereldwijde!armoede.!

Volunte!Generale,!1,!13.!Geraadpleegd!op!6!maart!2016!via:! http://www.volontegenerale.nl/wp8content/uploads/2014/06/VG0481.pdf! ! !

! !%

%

Sena!Ebbers!1628414!Artikel!Maatschappelijk!Werk!&!Dienstverlening!

% %

9"

Global definition of the social work profession (Approved by the IASSW General Assembly, July 10, 2014, Melbourne, Australia) Social work is a practice-based profession and an academic discipline that promotes social change and development, social cohesion, and the empowerment and liberation of people. Principles of social justice, human rights, collective responsibility and respect for diversities are central to social work. Underpinned by theories of social work, social sciences, humanities and indigenous knowledges, social work engages people and structures to address life challenges and enhance wellbeing.

The above definition may be amplified at national and/or regional levels.

COMMENTARY The commentary serves to unpack the core concepts used in the definition and is detailed in relation to the social work profession’s core mandates, principles, knowledge and practice.

CORE MANDATES The social work profession’s core mandates include promoting social change, social development, social cohesion, and the empowerment and liberation of people.

Social work is a practice profession and an academic discipline that recognizes that interconnected historical, socio-economic, cultural, spatial, political and personal factors serve as opportunities and/or barriers to human wellbeing and development. Structural barriers contribute to the perpetuation of inequalities, discrimination, exploitation and oppression. The development of critical consciousness through reflecting on structural sources of oppression and/or privilege, on the basis of criteria such as race, class, language, religion, gender,

1

disability, culture and sexual orientation, and developing action strategies towards addressing structural and personal barriers are central to emancipatory practice where the goals are the empowerment and liberation of people. In solidarity with those who are disadvantaged, the profession strives to alleviate poverty, liberate the vulnerable and oppressed, and promote social inclusion and social cohesion.

The social change mandate is based on the premise that social work intervention takes place when the current situation, be this at the level of the person, family, small group, community or society, is deemed to be in need of change and development. It is driven by the need to challenge and change those structural conditions that contribute to marginalization, social exclusion and oppression.

Social change initiatives recognize the place of human agency in advancing human rights and economic, environmental, and social justice. The profession is equally committed to the maintenance of social stability, insofar as such stability is not used to marginalize, exclude or oppress any particular group of persons.

Social development is conceptualized to mean strategies for intervention, desired end states and a policy framework, the latter in addition to the more popular residual and the institutional frameworks. It is based on holistic biopsychosocial, spiritual assessments and interventions that transcend the micro-macro divide, incorporating multiple system levels and inter-sectorial and inter-professional collaboration, aimed at sustainable development. It prioritizes socio-structural and economic development, and does not subscribe to conventional wisdom that economic growth is a prerequisite for social development.

PRINCIPLES The overarching principles of social work are respect for the inherent worth and dignity of human beings, doing no harm, respect for diversity and upholding human rights and social justice.

2

Advocating and upholding human rights and social justice is the motivation and justification for social work. The social work profession recognizes that human rights need to coexist alongside collective responsibility. The idea of collective responsibility highlights the reality that individual human rights can only be realized on a day-to-day basis if people take responsibility for each other and the environment, and the importance of creating reciprocal relationships within communities. Therefore a major focus of social work is to advocate for the rights of people at all levels, and to facilitate outcomes where people take responsibility for each other’s wellbeing, realize and respect the inter-dependence among people and between people and the environment.

Social work embraces first, second and third generation rights. First generation rights refer to civil and political rights such as free speech and conscience and freedom from torture and arbitrary detention; second generation to socio-economic and cultural rights that include the rights to reasonable levels of education, healthcare, and housing and minority language rights; and third generation rights focus on the natural world and the right to species biodiversity and intergenerational equity. These rights are mutually reinforcing and interdependent, and accommodate both individual and collective rights.

In some instances “doing no harm” and “respect for diversity” may represent conflicting and competing values, for example where in the name of culture the rights, including the right to life, of minority groups such as women and homosexuals, are violated. The Global Standards for Social Work Education and Training deals with this complex issue by advocating that social workers are schooled in a basic human rights approach, with an explanatory note that reads as: Such an approach might facilitate constructive confrontation and change where certain cultural beliefs, values and traditions violate peoples’ basic human rights. As culture is socially constructed and dynamic, it is subject to deconstruction and change. Such constructive confrontation, deconstruction and change may be facilitated through a tuning into, and an understanding of particular cultural values, beliefs and traditions and

3

via critical and reflective dialogue with members of the cultural group vis-à-vis broader human rights issues.

KNOWLEDGE Social work is both interdisciplinary and transdisciplinary, and draws on a wide array of scientific theories and research. ‘Science’ is understood in this context in its most basic meaning as ‘knowledge’. Social work draws on its own constantly developing theoretical foundation and research, as well as theories from other human sciences, including but not limited to community development, social pedagogy,

administration,

anthropology,

ecology,

economics,

education,

management, nursing, psychiatry, psychology, public health, and sociology. The uniqueness of social work research and theories is that they are applied and emancipatory. Much of social work research and theory is co-constructed with service users in an interactive, dialogic process and therefore informed by specific practice environments.

This proposed definition acknowledges that social work is informed not only by specific practice environments and Western theories, but also by indigenous knowledges.

Part of the legacy of colonialism is that Western theories and

knowledges have been exclusively valorised, and indigenous knowledges have been devalued, discounted, and hegemonised by Western theories and knowledge. The proposed definition attempts to halt and reverse that process by acknowledging that Indigenous peoples in each region, country or area carry their own values, ways of knowing, ways of transmitting their knowledges, and have made invaluable contributions to science. Social work seeks to redress historic Western scientific colonialism and hegemony by listening to and learning from Indigenous peoples around the world. In this way social work knowledges will be co-created and informed by Indigenous peoples, and more appropriately practiced not only in local environments but also internationally. Drawing on the work of the United Nations, the IFSW defines indigenous peoples as follows:

4



They live within (or maintain attachments to) geographically distinct ancestral territories.



They tend to maintain distinct social, economic and political institutions within their territories.



They typically aspire to remain distinct culturally, geographically and institutionally, rather than assimilate fully into national society.



They self-identify as indigenous or tribal.

http://ifsw.org/policies/indigenous-peoples

PRACTICE Social work’s legitimacy and mandate lie in its intervention at the points where people interact with their environment. The environment includes the various social systems that people are embedded in and the natural, geographic environment, which has a profound influence on the lives of people. The participatory methodology advocated in social work is reflected in “Engages people and structures to address life challenges and enhance wellbeing.” As far as possible social work supports working with rather than for people. Consistent with the social development paradigm, social workers utilize a range of skills, techniques, strategies, principles and activities at various system levels, directed at system maintenance and/or system change efforts. Social work practice spans a range of activities including various forms of therapy and counseling, group work, and community work; policy formulation and analysis; and advocacy and political interventions. From an emancipatory perspective, that this definition supports social work strategies are aimed at increasing people’s hope, self-esteem and creative potential to confront and challenge oppressive power dynamics and structural sources of injustices, thus incorporating into a coherent whole the micromacro, personal-political dimension of intervention. The holistic focus of social work is universal, but the priorities of social work practice will vary from one country to 5

the next, and from time to time depending on historical, cultural, political and socioeconomic conditions.

It is the responsibility of social workers across the world to defend, enrich and realize the values and principles reflected in this definition. A social work definition can only be meaningful when social workers actively commit to its values and vision.

Â

6

http://www.nnbh.com/popup.htm?http://www.nnbh.com/base/44/CBachterkant/90557 http://www.nnbh.com/popup.htm?http://www.nnbh.com/base/44/images/groot/9055745944.jpg 22-06-10 21:01

THE EDUCATION SYSTEM IN THE NETHERLANDS

The higher education system in the Netherlands is based on a three-cycle degree system, consisting of a bachelor, master and PhD degree. The three-cycle system was officially introduced in the Netherlands at the beginning of the academic year 2002-2003. The Netherlands has a binary system of higher education, which means there are two types of programmes: research-oriented education (wetenschappelijk onderwijs, wo), traditionally offered by research universities, and professional higher education (hoger beroepsonderwijs, hbo), traditionally offered by hogescholen, or universities of applied sciences. In this description, the Dutch abbreviations wo and hbo will be used.

Primary and secondary education Children are allowed to begin school at the age of four, but are not legally required to do so until the age of five. Primary education lasts eight years (of which seven are compulsory), in the last year of which pupils are advised as to the type of secondary education they should pursue.

3

Secondary education, which begins at the age of 12 and is compulsory until the age of 16, is offered at several levels.

Vmbo programmes (four years) combine general and vocational education, after which pupils can continue in senior secondary vocational education and training (mbo) lasting one to four years.

The two programmes of general education that grant admission to higher education are havo (five years) and vwo (six years).

Pupils are enrolled according to their ability, and although vwo is more rigorous, both havo and vwo can be characterized as selective types of secondary education. The vwo curriculum prepares pupils for university, and only the vwo diploma grants access to wo. The havo diploma is the minimum requirement for access to hbo. The last two years of havo and the last three years of vwo are referred to as the tweede fase (literally, second phase), or upper secondary education. During these years, pupils focus on one of four subject clusters (profielen), each of which emphasizes a certain field of study in addition to satisfying general education

23966.1-HU-Education System NL BNW.indd 3

12-03-2009 11:11:46

requirements. Each cluster is designed to prepare pupils for programmes of study at the tertiary level. A pupil enrolled in vwo or havo can choose from the following subject clusters: 1) Science and Technology (Natuur en Techniek) 2) Science and Health (Natuur en Gezondheid) 3) Economics and Society (Economie en Maatschappij) 4) Culture and Society (Cultuur en Maatschappij) Senior secondary vocational education and training (mbo) Senior secondary vocational education and training (mbo, middelbaar beroepsonderwijs) is offered in the areas of economics, technology, health, personal care, social welfare and agriculture.

Mbo programmes vary in length from one to four years as well as in level (1 to 4). Graduates of vmbo programmes are eligible for admission to mbo, and completion of mbo programmes at level 4 qualifies pupils for access to hbo.

Higher education Higher education in the Netherlands is offered at two types of institutions: research universities (universiteiten) and universities of applied sciences (hogescholen)1. Research universities include general universities, universities specializing in engineering and agriculture, and the Open University. Research universities are primarily responsible for offering research-oriented programmes (wetenschappelijk onderwijs, wo). Dutch research universities provide education and conduct research in a wide range of disciplines: language and culture, behaviour and society, economics, law, medical and health sciences, natural sciences, engineering, and agriculture.

4

Universities of applied sciences include general institutions as well as institutions specializing in one of the seven hbo sectors: agriculture, engineering and technology, economics and business administration, health care, fine and performing arts, education (teacher training), and social welfare. Universities of applied sciences are primarily responsible for offering programmes of higher professional education (hoger beroepsonderwijs, hbo), which prepare students for particular professions. These tend to

23966.1-HU-Education System NL BNW.indd 4

12-03-2009 11:11:46

be more practically oriented than programmes offered by research universities. In addition to lectures, seminars, projects and independent study, students are required to complete an internship or work placement (stage) which normally takes up part of the third year of study, as well as a final project or a major paper in the fourth year.

Since September 2002, the higher education system in the Netherlands has been organized around a three-cycle degree system consisting of bachelor, master and PhD degrees. At the same time, the ECTS credit system was adopted as a way of quantifying periods of study. The higher education system continues to be a binary system, however, with a distinction between researchoriented education and professional higher education.

The focus of degree programmes determines both the number of credits required to complete the programme and the degree which is awarded. A wo bachelor’s programme requires the completion of 180 credits (3 years) and graduates obtain the degree Bachelor of Arts or Bachelor of Science (BA/BSc), depending on the discipline. An hbo bachelor’s programme requires the completion of 240 credits (4 years), and graduates obtain a degree indicating the field of study (for example, Bachelor of Engineering, B. Eng., or Bachelor of Nursing, B. Nursing). The old title (pre-2002) appropriate to the discipline in question (bc., ing.) may still be used.

Institutions offer wo master’s programmes that in most cases require the completion of 60 or 120 credits (1 or 2 years). Some programmes require 90 (1,5 years) or more than 120 credits2.

In engineering, agriculture, and math and the natural sciences, 120 credits are always required. Graduates obtain the degree of Master of Arts or Master of Science (MA/MSc). The old title (pre-2002) appropriate to the discipline in question (drs., mr., ir.) may still be used. An hbo master’s programme requires the completion of 60 to 120 credits and graduates obtain a degree indicating the field of study (for example, Master of Social Work, MSW).

5

23966.1-HU-Education System NL BNW.indd 5

12-03-2009 11:11:46

23966.1-HU-Education System NL BNW.indd 6

6

12-03-2009 11:11:46

t B TPMJE BSSPX JOEJDBUFT B SJHIU UP BDDFTT

0,5-1 year

level 1

Preparatory Vocational Secondary Education (VMBO) (III) 4 years

2-3 years

level 2

1-4 years

2-4 years

level 3

3-4 years

level 4

Senior Secondary Vocational Education and Training (MBO)

23966.1-HU-Education System NL BNW.indd 7

7

12-03-2009 11:11:47

t B EPUUFE BSSPX JOEJDBUFT UIBU TPNF GPSN PG TFMFDUJPO PS CSJEHJOH SFRVJSFNFOU NBZ CF BQQMJFE

Only 1 of 4 types of VMBO qualifies for access to HAVO

Primary Education 7/8 years

5 years

Senior General Secondary Education (HAVO)

HBO = hoger beroepsonderwijs

66 years years

University University Preparatory Preparatory Education Education (VWO) (VWO)

[240 credits]

Bachelor’s degree

BA/BSc BA/BSc [180 [180 credits] credits]

Master’s degree [60-90 credits] (II)

Master’s degree [120 credits]

HBO (I)

MA/MSc MA/MSc [60-90 [60-90 credits] credits]

dentistry dentistry [120 [120 credits] credits] (II) (II) MA/MSc MA/MSc [120 [120 credits] credits]

medicine, medicine, veterinary veterinary med., med., pharmacy pharmacy [180 [180 credits] credits]

doctor’s doctor’s degree degree (PhD) (PhD)

WO = wetenschappelijk onderwijs

Primary Primary

Secondary Secondary

Higher Higher

International International Education Education

PhD PhD (ISS) (ISS)

WO (I)(I)

DIAGRAM OF THE DUTCH EDUCATION SYSTEM

continued from page 5

The third cycle of higher education, leading to a doctor’s degree, will be offered only by research universities. All research universities in the Netherlands are entitled to award the country’s highest academic degree, the doctoraat, which entitles a person to use the title doctor, abbreviated to dr. The process by which a doctorate is obtained is referred to as the promotie. The doctorate is primarily a research degree, for which a dissertation based on original research must be written and publicly defended. The minimum amount of time required to complete a doctorate is four years.

Requirements for admission to higher education For access to wo bachelor’s programmes, students are required to have a vwo diploma or to have completed the first year (60 credits) of an hbo programme. The minimum access requirement for HBO is either a havo diploma or a level-4 mbo diploma.

The vwo diploma also grants access to HBO. For access to both types of higher education, pupils are required to have completed at least one of the subject clusters that fulfils the requirements for the higher education programme in question. A quota, or numerus fixus, applies for access to certain programmes, primarily in the sector health, and places are allocated using a weighted lottery.

Potential students older than 21 years of age who do not possess one of the qualifications mentioned above can qualify for access to higher education on the basis of an entrance examination and assessment. The only access requirement for the Open University is that applicants be at least 18 years of age.

For access to all master’s programmes, a bachelor’s degree in one or more specified disciplines is required, in some cases in combination with other requirements. Graduates with an hbo bachelor’s degree may have to complete additional requirements for access to a wo master’s degree programme.

8

Credit system and grading Workload is measured in credits (studiepunten). Since 2002, a student’s workload is measured in ECTS credits. According to Dutch

23966.1-HU-Education System NL BNW.indd 8

12-03-2009 11:11:47

law, one credit represents 28 hours of work and 60 credits represents one year of full-time study. The grading system has been the same for several decades: the scale is from 1 (very poor) to 10 (outstanding). The lowest passing grade is 6; 9s are seldom given and 10s are extremely rare, and grades 1-3 are hardly ever used.

Accreditation and quality assurance A guaranteed standard of higher education is maintained through a national system of legal regulation and quality assurance.

The Ministry of Education, Culture and Science is responsible for legislation pertaining to education. As of 2002, responsibility for accreditation lies with the Netherlands-Flemish Accreditation Organization (NVAO). According to the section of the Dutch Higher Education Act dealing with the accreditation of higher education, all degree programmes offered by research universities and universities of applied sciences will be evaluated according to established criteria, and programmes that meet those criteria will be accredited: i.e. recognized for a period of six years. Only accredited programmes will be eligible for government funding, and students will receive financial aid and graduate with a recognized degree only when enrolled in, or after having completed, an accredited degree programme. Accredited programmes will be listed in the Central Register of Higher Education Study Programmes (CROHO) and the information will of course be available to the public. The NVAO plans to review all study programmes before 2009. Before that time, all programmes that are registered in CROHO that have adhered to the quality assurance regulations in the past, are considered to be recognized by law.

9

Besides the accreditation of degree programmes, the Netherlands has a system by which the Ministry of Education, Culture and Science recognizes higher education institutions by conferring on them the status of either bekostigd (funded) or aangewezen (approved). Bekostigd indicates that the institution is financed by the government. Aangewezen indicates that the institution does not receive funds from the government and has to rely on its own sources of funding. Regardless whether a degree programme is

23966.1-HU-Education System NL BNW.indd 9

12-03-2009 11:11:47

offered by a ‘funded’ or an ‘approved’ institution, it must be accredited and registered in CROHO to be considered recognized.

According to legislation regarding accreditation, institutions are required to write on degree certificates the date that the degree programme in question was granted accreditation. Because accreditation is an ongoing process, it will be important that people who review Dutch degrees make sure that a programme was accredited at the time the degree was awarded. Once accredited, the validity of the accreditation of that particular degree is of course permanent.

1

The higher education system also includes a third branch, with a relatively small num-

ber of students, known as internationaal onderwijs (IO), or international education.

IO offers advanced training courses originally designed for people from developing countries whose jobs require highly specialized knowledge. Problem-oriented courses and programmes of various types, including master’s programmes, are offered in a wide range of specific fields. The emphasis can be either on research or on the practical application of knowledge. Courses are given in English and last from a few weeks to two years. With one exception (the Institute of Social Studies in The Hague), the institutes of international education do not offer PhD programmes themselves but have concluded agreements with Dutch universities which enable their students to pursue doctorates. Admission requirements vary according to the course in question, but in most cases a bachelor’s degree or its equivalent is required for admission to a master’s degree programme, and a master’s degree for admission to a PhD programme. An additional requirement is work experience. International education is subsidized by the government, which finances the institutes and provides scholarships for students. Some degree programmes (dentistry, medicine, veterinary medicine and pharmacy) require completion of 300 or 360 credits, divided into a bachelor’s and a master’s phase (3+2 or 3+3 years).

2

Some degree programmes (dentistry, medicine, veterinary medicine and pharmacy)

require completion of 300 or 360 credits, divided into a bachelor’s and a master’s phase (3+2 or 3+3 years).

10

23966.1-HU-Education System NL BNW.indd 10

12-03-2009 11:11:47

Indigenous peoples | International Federation of Social Workers

HOME

ABOUT IFSW

MEMBERSHIP

01-09-14 12:46

RESOURCES

NEWS

CAMPAIGNS

Home > Resources > Policies

23 February 2012

Send Me updates Enter your email address

Sign Me Up

Indigenous peoples Background Indigenous Peoples and Human Rights According to the United Nations (UN), there are at least 5,000 indigenous groups composed of 300 million people living in more than 70 countries on

Tags

five continents (1). Their economic, social, religious, and cultural life is very dependent on the traditional environment in which they live – an environment that is often under threat from dominant and exploitative groups.

As a policy the International Federation of Social Workers (IFSW) supports the principles of the Draft UN Declaration on the Rights of Indigenous Peoples, 1994 (1). IFSW derives its mandate for engagement with indigenous peoples from the Charter of the United Nations, which states “We the peoples…reaffirm faith in fundamental human rights, in the dignity and worth of the human person (and) promote social progress and better standards of life in larger freedom” (2). In September 2000 at the United Nations Millennium Summit, world leaders reaffirmed those principles by pledging to reduce poverty and promote human rights and democratic governance at both national and global levels. They declared the most pressing challenge of the new century to be the need for a more inclusive and equitable globalization that allows poor people to participate as full partners in the global economy.

Millennium Development Goals were developed to eradicate extreme poverty and hunger, achieve universal primary education, promote gender equality, reduce child mortality, improve maternal health, combat HIV/AIDS and other diseases, and ensure environmental sustainability (3). All 191 UN member states have pledged to address the Millennium Development Goals by 2015.

Ensuring the engagement of indigenous peoples and their organizations is critical in preventing and resolving conflicts, enhancing democratic governance, reducing poverty and sustainable management of the environment. Realizing these goals is the focus of the Fourth Session of the Permanent Forum on Indigenous Issues (4).

Indigenous peoples are frequently not members of the dominant, majority groups. They may be hidden or invisible in many large cities around the world and in some cases indigenous peoples live in a condition of exile in their own homelands. Although some indigenous groups may consider themselves “nations”, they have no status as states and often have no voice through their governments. In many parts of the world, the cultures and languages of indigenous peoples are disappearing (5). Often this is due to a deliberate and

http://ifsw.org/policies/indigenous-peoples/

Pagina 1 van 7

Indigenous peoples | International Federation of Social Workers

01-09-14 12:46

systematic violation of their rights as powerful interests overwhelm and exploit resources with little concern for indigenous groups.

The Covenant of the League of Nations referred to non self-governing or colonized peoples as “indigenous peoples”. In the 1950s the ILO began referring to the problems of the “indigenous population in independent countries,” which is to say culturally and geographically distinct communities that were non self-governing, marginalized, and colonized inside the borders of independent states.

UN and human rights bodies, the ILO, World Bank and the international law apply four criteria to distinguish indigenous peoples: They live within (or maintain attachments to) geographically distinct ancestral territories.

They tend to maintain distinct social, economic and political institutions within their territories.

They typically aspire to remain distinct culturally, geographically and institutionally, rather than assimilate fully into national society.

They self-identify as indigenous or tribal.

The international human rights of indigenous peoples have been the focus of several UN conventions to protect the multifaceted needs and rights of the indigenous. A 1989 UN convention recognized that international standards for human rights included indigenous peoples, and sought to re-adapt international standards set down in 1957, as much development had occurred in relation to indigenous peoples and international law. This convention recognized that many indigenous peoples do not live at the same standard as other peoples within the nation states they inhabit, and that their laws, traditions and viewpoints had been disrespected. It also sought to bring attention to the indigenous peoples’ desire for control over their traditions and institutions, and to maintain their own separate identity, languages, religious practices and economic development. In this context the importance of transferring power, self-rule and autonomy to indigenous peoples cannot be over-emphasized.

To further this discourse, the United Nations created a Permanent Forum on Indigenous Issues that sought to ensure cooperation between governments, the United Nations and indigenous peoples and also to serve as a conduit between these parties. The Third Forum that met in May of 2004 – and highlighted the close of the International Decade of the World’s Indigenous Peoples (1995-2004) – focused on the Special Needs of Indigenous Women.

Topics addressed were female literacy rates, which affect child mortality rates more than those of indigenous males, and the exploitation of indigenous women due to loss of lands. Many indigenous women and children have become sex workers under duress after displacement from their territories and lack of opportunities in rural areas to earn a living. In addition the “export” of indigenous women and children as part of the global sex trade is a particularly pernicious consequence of this inequity (6).

http://ifsw.org/policies/indigenous-peoples/

Pagina 2 van 7

Indigenous peoples | International Federation of Social Workers

01-09-14 12:46

In some populations, indigenous women have found their status reduced from that of equals – the norm within their culture – to subservient, exploited workers after their lands have been colonized and developed for business ventures. The Forum also looked at indigenous women’s traditional cultural role as mediators and peacemakers. Indigenous peoples – and in particular indigenous women – often portrayed negatively as victims and passive recipients of services – need the barriers that impede their full participation in the economic and social life of their respective countries removed (6).

These conventions and forums are part of an ongoing process that attempts to locate the issues of indigenous peoples within the larger theme of human rights. The Universal Declaration of Human Rights (1948) states that “recognition of the inherent dignity and of the equal and inalienable rights of all members of the human family is the foundation of freedom, justice and peace in the world,” which by definition incorporates the indigenous peoples of the world. The Declaration further states: “Whereas disregard and contempt for human rights have resulted in barbarous acts which have outraged the conscience of mankind, the advent of a world in which human beings shall enjoy freedom of speech and belief and freedom from fear and want has been proclaimed as the highest aspiration of the common people.” (7). This provides protections for indigenous peoples from colonialist endeavours that strip them of land and dignity, and reduce women and children to exploitative situations in order to survive.

Despite the positive intention of this doctrine, indigenous peoples unfortunately are still oppressed. As “[n]o one shall be held in slavery or servitude; (and as) slavery and the slave trade shall be prohibited in all their forms,” the increase in sex work among indigenous women and children is a special cause for concern. Also, as children so often bear the brunt of social upheaval as victims of family violence, the needs and protection of indigenous children must also be considered (6).

Indigenous Peoples and Social Work Principles Preservation of human rights is a keystone of the social work profession. These basic rights go beyond the dialogue of civil rights and civil liberties for many indigenous peoples. For far too many, it is a struggle to survive with diminished social and economic justice. As a profession, social work must respect the dignity and inherent worth of all persons and peoples. Social workers ought to work to preserve each person’s well-being, be it physical, economic, psychological, emotional or spiritual. Social workers have the responsibility to work for social justice in all cases (8).

Social workers strive to ensure the innate and unique human rights of each individual, with an aim to aid the oppressed. This emphasis on respect for individuals must be carried over to respect for nations and/or peoples. Social workers should be trained to be culturally competent, whilst working with various populations that are often oppressed by the greater national/state culture. These same people are often linguistic, ethnic and/or religious minorities. Social workers assigned to work with indigenous populations can carry over those skills and experiences when engaging with these cultures. A review of recent social work literature reflects a new emphasis on cultural

http://ifsw.org/policies/indigenous-peoples/

Pagina 3 van 7

Indigenous peoples | International Federation of Social Workers

01-09-14 12:46

competence over cultural sensitivity (9). This reinforces the idea that social workers must have cultural knowledge of the communities they serve in order to provide the most appropriate assistance or support available.

Social work literature, particularly that used in the training of social workers should be diversified and reflect literature produced in non-European settings by authors of colour and indigenous social workers. (9). Social workers should not assume that western/colonial ideals, or the norms of the present-day dominant cultures, best serve the indigenous populations, but instead listen to what the communities see as a problem and the relevant ways of addressing it.

(9, 10). Indigenous social workers can play an essential role in defining problems and developing solutions for indigenous peoples. Social workers believe that each individual has the right to self-fulfillment, and by extension, so do all peoples and nations. These beliefs originate from a professional respect for human life and the basic human rights of individuals and groups expressed in the United Nations Universal Declaration of Human Rights (7).

These principles have important application to indigenous peoples as they are frequently oppressed, disenfranchised populations.

POLICY STATEMENT IFSW recognizes that human rights are fundamental for all persons, as individuals and within collectives.

Indigenous persons and groups are entitled to these fundamental human rights.

As oppressed indigenous groups, they are to be given special consideration, based upon an understanding of the conditions that have led to their displacement and economical upheaval, as well as the loss of their political and social rights and human dignity.

IFSW affirms that indigenous peoples are entitled to rights and dignities equal to all other peoples.

All peoples have the right to be different and consider themselves unique.

All peoples, despite these differences, have the right to be treated free of prejudice that is based upon national origin, race, ethnicity, and/or religion.

Those policies that do not respect these rights to equality are racist, socially unjust and scientifically false.

IFSW believes that international social and economic policy must reflect these human rights and protect all peoples.

Indigenous peoples must be actively involved participants in the creation of international policies, especially those affecting them.

Social and economic policies must acknowledge and incorporate the diverse and/or unique needs of indigenous peoples (while avoiding any tendency towards apartheid).

All those who use the indigenous customary knowledge should include measures that promote, protect and recognize this knowledge as the http://ifsw.org/policies/indigenous-peoples/

Pagina 4 van 7

Indigenous peoples | International Federation of Social Workers

01-09-14 12:46

intellectual and cultural property of the indigenous peoples.

IFSW advocates discussion and agreement between governments, the United Nations and indigenous peoples.

The United Nations and governments at all levels must take into account the rights and needs of indigenous peoples when planning and developing economic and developmental policy.

The United Nations and governments at all levels must fully involve indigenous peoples in developing policies that affect themselves and their lands.

The United Nations and governments at all levels must promote and respect the unique traditions, languages and religions of each indigenous nation within their state.

IFSW affirms the trend that indigenous peoples are organizing themselves to regain their rightful places and protest against further discrimination by governing states, and emphasizes the need for non-indigenous peoples to act in solidarity with them in tackling discrimination.

The interests of the indigenous have been historically undervalued and/or ignored and at times deliberately marginalized by the State and other interests.

Organizations of indigenous peoples may serve to bring forth political, economic, social and political change and an end to discrimination.

Each indigenous individual has a right to a national identity and a nationality and sympathetic consideration in cases of asylum.

Indigenous peoples have the right to maintain their distinct political, economic, social, cultural and legal systems, while maintaining a right to participate in these systems within the State (1).

Indigenous social workers should take the lead in development initiatives and services for indigenous peoples.

IFSW recognizes and acknowledges the special struggles of indigenous women.

Policy must not reduce the dignity of indigenous peoples and especially women in particular as they are most often severely affected by the economic shift of power and/or cultural colonization.

Governments must be vigilant and seek to avoid the exploitation of indigenous women, and create policies that would prevent economic development from encroaching upon their basic human rights and dignities due to economic loss.

The increase of indigenous women and children entering the sex trade and the trafficking in ‘slavery’ must be reduced through greater governmental and United Nations intervention and effective policies.

http://ifsw.org/policies/indigenous-peoples/

Pagina 5 van 7

Indigenous peoples | International Federation of Social Workers

01-09-14 12:46

Social workers must take direct responsibility in countering the sexual exploitation of indigenous women.

IFSW seeks to understand the situation of indigenous children, support their rights, and advocate for their needs (11, 12).

Indigenous children have the right to a primary school education as articulated in the United Nations Millennium Development Goals (3). Many indigenous children are employed in agriculture and factories around the world that prevents them from attending school on a regular basis.

Social workers should advocate for children who are more at risk of suffering family violence when there is economic stress, dispossession, and a breakdown in community ties – factors that many indigenous communities face.

When indigenous children are placed in the public child welfare system, social workers must strive to make decisions that benefit children in the long run (13).

Social workers must work with indigenous communities to assist vulnerable children using holistic and culturally appropriate problem-solving methods within the community.

The increase of indigenous children entering the slave trade and sexual trafficking must be stopped through greater governmental and United Nations awareness and effective policies.

Adoption of indigenous children by childless parents of the industrial states must reflect the right to self-determination of indigenous parents, as well as well as the rights of indigenous children.

Whenever possible, the perspective and value system of the indigenous culture must be promoted while guaranteeing children protection from violence.

REFERENCES 1. Draft Declaration on the Rights of Indigenous Peoples, E/CN.4/Sub.2/1994/2/Add.1 (1994), www1.umn.edu/humanrts/instree/declra.htm, cited July 7, 2004.

2. Charter of the United Nations (1945), www.un.org/aboutun/charter/ 3. United Nations Millennium Development Goals (2000), www.un.org/millenniumgoals/ 4. Fourth Session of the Permanent Forum on Indigenous Issues (2005), www.un.org/esa/socdev/unpfii/news/news_2.htm 5. The Rights of Indigenous Peoples (1997), www.unhchr.ch/html/menu6/2/fs9.htm 6. Third Session of the Permanent Forum on Indigenous Issues (2004), www.un.org/esa/socdev/unpfii/documents/doc_third_statemts.htm

http://ifsw.org/policies/indigenous-peoples/

Pagina 6 van 7

Indigenous peoples | International Federation of Social Workers

01-09-14 12:46

7. The Universal Declaration of Human Rights (1948), www.un.org/Overview/rights.html, cited July 7, 2004.

8. Proposal for a new Ethical Document, IFSW General Meeting 2004, cited July 7, 2004.

9. Weaver, H. N. (1999, May). Indigenous peoples and the social work profession: Defining culturally competent services. Social Work, 44(3): 217225.

10. Krech, P. R., (2002, March). Envisioning a healthy future: A re-becoming of Native American men. Journal of Sociology and Social Welfare, 24(1): 7795.

11. International Federation of Social Workers: Social Work and the Rights of the Child. Berne, 2002.

12. Weaver, H. N. & White, B. J. (1999). Protecting the future of indigenous children and nations: an examination of the Indian Child Welfare Act. Journal of Health and Social Policy, 10(4): 35-50.

13. Wares, D. M., Wedel, K. R., Rosenthal, J. A., & Dobrec, A. (1994). Indian child welfare: A multicultural challenge. Journal of Multicultural Social Work, 3(3), 1-15.

Note: All journal articles listed in the reference sections were authored by Native American social workers.

(Policy Statement approved at the IFSW Executive Meeting, Washington, DC, USA, May 2, 2005)

Share Share Share Share More31

Copyright Š 2014 International Federation of Social Workers. All rights reserved.

Privacy policy | Terms and conditions

http://ifsw.org/policies/indigenous-peoples/

Pagina 7 van 7

! 3)-0,)&)%$ 6%23)/. /& 4(% 5.)4%$ .!4)/.3 #/.6%.4)/. /. 4(% 2)'(43 /& 4(% #(),$ Š UNICEF/NYHQ1996-0390/Charton

!RTICLE Everyone under 18 years of age has all the

rights in this Convention.

!RTICLE Children have the right to privacy. The law

!RTICLE The Convention applies to everyone whatever

their race, religion, abilities, whatever they think or say, whatever type of family they come from.

!RTICLE All organisations concerned with children

!RTICLE Children have the right to reliable information

should work towards what is best for each child.

!RTICLE Governments should make these rights

available to children.

!RTICLE Governments should respect the rights and

responsibilities of families to guide their children so that, as they grow up, they learn to use their rights properly.

!RTICLE Children have the right to live a full life.

Governments should ensure that children survive and develop healthily.

!RTICLE Children have the right to a legally registered

name and nationality. Children also have the right to know their parents and, as far as possible, to be cared for by them.

!RTICLE Governments should respect a child’s right to

a name, a nationality and family ties.

parents unless it is for their own good. For example, if a parent is mistreating or neglecting a child. Children whose parents have separated have the right to stay in contact with both parents, unless this might harm the child.

!RTICLE Families who live in different countries should

be allowed to move between those countries so that parents and children can stay in contact, or get back together as a family.

!RTICLE Governments should take steps to stop children

being taken out of their own country illegally.

think should happen when adults are making decisions that affect them and to have their opinions taken into account.

up their children and should always consider what is best for each child. Governments should help parents by providing services to support them, especially if both parents work.

!RTICLE Governments should ensure that children

are properly cared for and protect them from violence, abuse and neglect by their parents, or anyone else who looks after them.

!RTICLE Children who cannot be looked after by their

own family must be looked after properly by people who respect their religion, culture and language.

!RTICLE When children are adopted the first concern

must be what is best for them. The same rules should apply whether children are adopted in the country of their birth or if they are taken to live in another country.

information, as long as the information is not damaging to them or to others.

!RTICLE Children have the right to think and believe

what they want and to practise their religion, as long as they are not stopping other people from enjoying their rights. Parents should guide children on these matters.

should have the same rights as children who are born in that country.

!RTICLE Children who have any kind of disability

should receive special care and support so that they can live a full and independent life.

!RTICLE Children have the right to good quality health

care, clean water, nutritious food and a clean environment so that they will stay healthy.

Richer countries should help poorer countries achieve this.

!RTICLE Children who are looked after by their local

authority rather than their parents should have their situation reviewed regularly.

children and young people and to join groups and organisations, as long as this does not stop other people from enjoying their rights.

Š UNICEF/NYHQ2006-0408/Pirozzi

personality and talents to the full. It should encourage children to respect their parents, their cultures and other cultures.

!RTICLE Children have the right to learn and use

the language and customs of their families, whether or not these are shared by the majority of the people in the country where they live, as long as this does not harm others.

for the children of families in need.

!RTICLE Children have the right to a standard of living

that is good enough to meet their physical and mental needs. The government should help families who cannot afford to provide this.

Discipline in schools should respect children’s human dignity. Primary education should be free. Wealthier countries should help poorer countries achieve this.

join in a wide range of leisure activities.

!RTICLE Governments should protect children from

work that is dangerous or that might harm their health or education.

!RTICLE Governments should provide ways of

protecting children from dangerous drugs.

!RTICLE Governments should protect children from

sexual abuse.

!RTICLE Governments should make sure that children

are not abducted or sold.

!RTICLE Children should be protected from any

activities that could harm their development.

!RTICLE Children who break the law should not be

treated cruelly. They should not be put in a prison with adults and should be able to keep in contact with their family.

!RTICLE Governments should not allow children under

15 to join the army. Children in war zones should receive special protection.

!RTICLE Children who have been neglected or abused

should receive special help to restore their self-respect.

!RTICLE Children who are accused of breaking the law

should receive legal help. Prison sentences for children should only be used for the most serious offences.

!RTICLE If the laws of a particular country protects

!RTICLE The Government should provide extra money

!RTICLE Children have the right to an education. !RTICLE Children have the right to meet with other

!RTICLE Children who come into a country as refugees

!RTICLE Children have the right to get and to share

!RTICLE Education should develop each child’s

!RTICLE Children have the right to relax, play and to

!RTICLE Children have the right to say what they

from the media. Mass media such as television, radio and newspapers should provide information that children can understand and should not promote materials that could harm children.

!RTICLE Both parents share responsibility for bringing

!RTICLE Children should not be separated from their

should protect them from attacks against their way of life, their good name, their family and their home.

children better than the articles of the Convention, then those laws should override the Convention.

!RTICLE Governments should make the Convention

known to all parents and children.

The Convention on the Rights of the Child has 54 articles in all. Articles 43-54 are about how adults and governments should work together to make sure that all children get all their rights.

'O TO WWW UNICEF ORG CRC TO READ ALL THE ARTICLES

Rights under the Convention on the Rights of the Child

Š UNICEF/HQ030535/Pirozzi A man embraces his young grandson in Togo, a State party to the Convention on the Rights of the Child.

The Convention on the Rights of the Child was the first instrument to incorporate the complete range of international human rights— including civil, cultural, economic, political and social rights as well as aspects of humanitarian law.

The articles of the Convention may be grouped into four categories of rights and a set of guiding principles. By clicking on any of the categories below, you can link to a plainlanguage explanation of the applicable articles in the Convention. Additional provisions of the Convention (articles 43 to 54) discuss implementation measures for the Convention, explaining how governments and international organizations like UNICEF will work to ensure children are protected in their rights. You can see the full text of the Convention by clicking on the link in the box on the right.

Guiding principles: The guiding principles of the Convention include non-discrimination; adherence to the best interests of the child; the right to life, survival and development; and the right to participate. They represent the underlying requirements for any and all rights to be realized.

Survival and development rights: These are rights to the resources, skills and contributions necessary for the survival and full development of the child. They include rights to adequate food, shelter, clean water, formal education, primary health care, leisure and recreation, cultural activities and information about their rights. These rights require not only the existence of the means to fulfill the rights but also access to them. Specific articles address the needs of child refugees, children with disabilities and children of minority or indigenous groups.

Protection rights: These rights include protection from all forms of child abuse, neglect, exploitation and cruelty, including the right to special protection in times of war and protection from abuse in the criminal justice system.

!

1!

Participation rights: Children are entitled to the freedom to express opinions and to have a say in matters affecting their social, economic, religious, cultural and political life.

Participation rights include the right to express opinions and be heard, the right to information and freedom of association. Engaging these rights as they mature helps children bring about the realization of all their rights and prepares them for an active role in society.

The equality and interconnection of rights are stressed in the Convention. In addition to governments’ obligations, children and parents are responsible for respecting the rights of others—particularly each other. Children’s understanding of rights will vary depending on age and parents in particular should tailor the issues they discuss, the way in which they answer questions and discipline methods to the age and maturity of the individual child.

http://www.unicef.org/crc/index_30177.html Updated: 7 August 2014

!

2!

Understanding the Convention on the Rights of the Child

Š UNICEF/ HQ990849/LeMoyne The Convention applies to everyone equally, with special protections for particularly vulnerable groups, such as ethnic minority children.

Nearly 25 years ago, the world made a promise to children: that we would do everything in our power to protect and promote their rights to survive and thrive, to learn and grow, to make their voices heard and to reach their full potential. In spite of the overall gains, there are many children who have fallen even further behind. Old challenges have combined with new problems to deprive many children of their rights and the benefits of development. To meet these challenges, and to reach those children who are hardest to reach, we need new ways of thinking and new ways of doing - for adults and children. The principles outlined in the international human rights framework apply both to children and adults. Children are mentioned explicitly in many of the human rights instruments; standards are specifically modified or adapted where the needs and concerns surrounding a right are distinct for children. The Convention on the Rights of the Child brings together the children’s human rights articulated in other international instruments. This Convention articulates the rights more completely and provides a set of guiding principles that fundamentally shapes the way in which we view children.

This compilation and clarification of children’s human rights sets out the necessary environment and means to enable every human being to develop to their full potential. The articles of the Convention, in addition to laying the foundational principles from which all rights must be achieved, call for the provision of specific resources, skills and contributions necessary to ensure the survival and development of children to their maximum capability.

The articles also require the creation of means to protect children from neglect, exploitation and abuse.

All children have the same rights. All rights are interconnected and of equal importance. The Convention stresses these principles and refers to the responsibility of children to respect the rights of others, especially their parents. By the same token, children's understanding of the issues raised in the Convention will vary depending on the age of the child. Helping children

!

3!

to understand their rights does not mean parents should push them to make choices with consequences they are too young to handle.

The Convention expressly recognizes that parents have the most important role in the bringing up children. The text encourages parents to deal with rights issues with their children "in a manner consistent with the evolving capacities of the child" (article 5). Parents, who are intuitively aware of their child's level of development, will do this naturally. The issues they discuss, the way in which they answer questions, or the discipline methods they use will differ depending on whether the child is 3, 9 or 16 years of age. http://www.unicef.org/crc/index_understanding.html Updated: 19 May 2014

!

4!