HUridisch

Kwartaalmagazine voor alumni en de beroepspraktijk van het Instituut voor Recht van Hogeschool Utrecht. juni 2012

THEMA: WIE SCHRIJFT, DIE BLIJFT

DUBBELINTERVIEW NADJA JUNGMANN EN MIES WESTERVELD | PROMOVEREN IS ÉÉN GROOT LEERTRAJECT | DE MAN MET ROSA LUXEMBURG EN ANDERE AANTEKENINGEN. MEE OP BESLAGROUTE |

27

K O R T K O R T Kinderombudsman bezoekt Hogeschool Utrecht HOEDERS VAN DE TAAL Dat taal het gereedschap is van de jurist is algemeen bekend. Wie de taal niet zorgvuldig beheerst, heeft in het juridische werkveld weinig te zoeken. Tussen taal en rechten bestaat ook een omgekeerd verband, dat veel minder bekend is. Het juridische werkveld is van cruciaal belang voor de taal. Zonder rechten zou de Nederlandse taal verschrompelen.

Kinderombudsman Marc Dullaert gaf op donderdag 7 juni op Hogeschool Utrecht een lezing over kinderrechten. Iris Maarse, student Sociaal Juridische Dienstverlening, maakte van de gelegenheid gebruik om haar scriptie De goede wil om een kindgericht beleid te voeren aan Dullaert te overhandigen. Maarse deed onderzoek naar de behandeling van minderjarige verdachten in Arrestantencomplex Politie Utrecht (APU) te Houten. Ook stelde zij een advies op voor een meer kindgericht beleid, dat voldoet aan de vereisten van het Kinderrechtenverdrag. Dullaert werd als deskundige geïnterviewd voor de scriptie.

Dullaert staat momenteel volop in de belangstelling vanwege zijn in mei verschenen Jaarverslag en de eerste Kinderrechtenmonitor. Deze monitor meet hoe het in Nederland staat met de naleving van de kinderrechten, zoals die zijn vastgelegd in het Internationaal Verdrag voor de Rechten van het Kind.

Taal is een eigenaardig fenomeen. Hij bestaat slechts bij de gratie van mensen die hem spreken, schrijven en zingen. En van mensen die de moeite nemen hem over te dragen. Taal blijft alleen in leven als mensen zich er elke dag opnieuw in uitdrukken. Elke dag dienen zich ook nieuwe ideeën, objecten en bezigheden aan. Om deze te benoemen, zijn nieuwe woorden nodig of nieuwe betekenissen voor oude woorden. Vooral ontwikkelingen in de techniek zorgen voor een waterval aan neologismen, van pinpas tot TomTom en van googelen tot chatten.

Is de eigenaar van een webwinkel verplicht om producten te leveren tegen de stuntprijzen die op zijn website stonden? Of mag hij zich beroepen op een bug in de software? Juist dit soort juridische conflicten zorgt ervoor dat de digitale wereld in correct Nederlands wordt geboekstaafd. Dit is des te belangrijker voor de ontwikkeling van de Nederlandse taal, omdat de wetenschap inmiddels heeft afgehaakt. Engels is daar de voertaal geworden.

Het is een intellectuele aderlating van ongekende omvang: veel van de slimste koppen van Nederland drukken hun gedachten niet langer in het Nederlands uit.

Andrea Donker lector Regie van Veiligheid Dr. Andrea Donker is vanaf 15 maart benoemd tot functioneel lector Regie van Veiligheid bij het Kenniscentrum Sociale Innovatie (KSI) van Hogeschool Utrecht.

Zij is daarnaast één dag per week verbonden aan het lectoraat Werken in Justitieel Kader van het KSI. Als lector Regie van Veiligheid gaat ze zich de komende jaren voornamelijk richten op het gebied van sociale veiligheid. De officiële inauguratie (en openbare les) van lector Donker vindt binnen een jaar na de benoeming plaats.

Meer informatie over dit officiële moment wordt later bekend gemaakt.

Gelukkig staat de juridische wereld pal voor het Nederlands. De verengelsing heeft hier nog niet toegeslagen – Europees en internationaal recht uitgezonderd.

Het rechtssysteem is bij uitstek de hoeder van de Nederlandse taal. Het rechtssysteem dwingt alle betrokkenen om feiten en inzichten uit te drukken in zorgvuldig Nederlands, ook als het om fonkelnieuwe geschillen in de digitale wereld gaat.

Daarom verraste de titel me van de openbare les die de lectoren van het Instituut voor Recht onlangs uitspraken: Issues uit de juridische beroepspraktijk. Issues, kan het lelijker? Wie schrijft, zorgt ervoor dat de Nederlandse taal levend blijft. En wie schrijft, draagt dus medeverantwoordelijkheid of deze taal volwassen blijft dan wel verwordt tot een bastaard-Engels.

THEMA: WIE SCHRIJFT, DIE BLIJFT

Neder-- L --Anders Wij Nederlanders……….!!! onzinnig geklater Vroeger was ons land water Het oudste recht op ons terrein moet, ik weet het zeker, van de vissen zijn Hebben wij geluk gehad in vroeger tijd, vissen kenden geen vreemdelingenwet anders hadden ze ons zonder respijt uit hun water gezet Bouike 2011

INHOUD

“Voor ik het in de gaten had, was ik schrijver geworden”

De lectoren van het lectoraat ‘Rechten,

Joosten Welten: “Mijn schrijverscarrière is min of meer begonnen à la Cyrano de Bergerac, door liefdesbrieven te schrijven voor vriendinnen. Ik studeerde toen nog. Vriendinnen lieten me brieven lezen die ze aan hun vriendjes wilden sturen. Ik begreep wat die vrouwen beoogden te schrijven, maar ik zag dat ze zich soms nogal onbeholpen uitdrukten. Dus deed ik hun suggesties.

Voor ik het in de gaten had, was ik een schrijver geworden. Toch heeft het lang geduurd voordat ik een boek schreef.

Wanneer ik in een boekhandel of bibliotheek dwaalde en naar de eindeloze rijen boeken keek, daalde de aandrang om zelf een boek te schrijven naar een nulpunt. Ik vond het nogal pretentieus om te denken dat ik iets van betekenis kon toevoegen aan al dat drukwerk. Op een gegeven moment is het er toch van gekomen. Schrijven is voor mij een praktische bezigheid, net zoals tuinieren, musiceren of edelsmeden. Zoals een tuinman structuur aanbrengt in de plantenwereld, zo ordent een schrijver gedachten. Gegevens verzamelen en telkens opnieuw ordenen, is een heerlijke klus. Het levert echt blijdschap op als er een heldere, en prettig leesbare, tekst ontstaat.”

Citaten uit Met Napoleon naar Moskou. De ongelooflijke overlevingstocht van Joseph Abbeel, dat hij samen met Johan de Wilde schreef, staan verspreid in deze uitgave.

MET MEER DAN RECHT, DOEN WIJ RECHT

de beroepspraktijk’

4

Promoveren is één groot leertraject

6

De man met Rosa Luxemburg en andere aantekeningen Organiseer vooral je hulptroepen en gun jezelf lummeluren

10

Regelmatig publiceren schept vertrouwen bij cliënten

13

Publicaties van docenten van het Instituut voor Recht (vanaf 2000)

14

Colofon HUridisch is het magazine voor alumni en de beroepspraktijk van de opleidingen Sociaal Juridische Dienstverlening, HBO-Rechten en Kandidaat-Gerechtsdeurwaarder van Hogeschool Utrecht.

Postbus 85397 3508 AJ Utrecht T 088-481 81 81 Redactie Paul van Grinsven, Lidwien van der Pas, Louis Logister.

Gedichten De gedichten zijn geschreven door een docent van het Instituut voor Recht.

Hoofd- eindredactie Hogeschool Utrecht Marketing & Communicatie, Chantal Martini

Joost Welten

2

9

3

Fotografie Femke van den Heuvel, tenzij anders vermeld.

Redactiesecretariaat Chantal Martini E chantal.martini@hu.nl Vormgeving Troost communicatie Druk Grafisch Bedrijf Tuijtel B.V. Redactielid worden?

HUridisch wordt gemaakt door studenten, alumni en docenten. Heb je zin om mee te denken en te schrijven? Bel of mail naar het redactiesecretariaat.

DE LECTOREN VAN HET LECTORAAT ‘RECHTEN, DE BEROEPSPRAKTIJK’ IN DIT DUBBELINTERVIEW GEVEN LECTOREN NADJA JUNGMANN EN MIES WESTERVELD HUN VISIE OP SCHRIJVEN.

WIE SCHRIJFT, DIE BLIJFT? “ZEKER, MAAR SCHRIJVEN IS NIET GENOEG. UITEINDELIJK TELT DE VORM EN DE INHOUD.” fotografie: Jan Willem Groen

Jungman baseert haar antwoorden op Paritas Passé? Debiteuren en crediteuren in de knel. Westerveld heeft als uitgangspunt voor haar beschouwingen “De droom van alle ouders is een intellectueel...” Herkomst en toekomst van de opleiding HBO-Rechten gekozen.

Waarom schreven jullie deze teksten?

Nadja: “Zowel in mijn werk als lector, als in mijn werk als organisatieadviseur, constateer ik dat het steeds vaker voorkomt dat mensen met schulden niet eens een minimaal bedrag over houden om van te leven. Wij wilden dit probleem op de agenda van politiek Den Haag krijgen en daarnaast materiaal opstellen om studenten te laten zien hoe pervers regelgeving kan uitwerken.”

Mies: “De tekst die ik heb geselecteerd is de openbare les die ik op 9 mei jl. heb uitgesproken. Als lector word je geacht een openbare les te houden waarin je aangeeft welke invulling je gaat geven aan het lectoraat. Omdat ik maar één dag per week lector ben, is dit tot op heden mijn enige publicatie in deze functie.”

Wat maakt deze publicaties interessant voor de lezer?

Nadja: Paritas Passé? Debiteuren en crediteuren in de knel geeft een inkijkje in onze wet- en regelgeving. De stukken

4

wetgeving die worden beschreven hebben elk een interne logica maar de optelsom is pervers. We laten het belang van coördinatie bij schuldhulpverlening heel treffend zien.”

Mies: “Mijn openbare les kun je zien als ankerpunt voor iedereen die zich nu of straks afvraagt: Waarom wilden we de opleiding HBO-Rechten ook al weer?

Voor docenten kan ze daarnaast als discussiestuk fungeren rond de vraag waar wij de komende jaren met de opleiding naar toe willen.”

Hebben jullie met deze publicaties iets bereikt?

Mies: “Dat kan ik nu nog niet overzien. Ik ben al blij dat het mij gelukt is om naast het bekleden van twee leerstoelen aan de Universiteit van Amsterdam deze openbare les op tijd af te hebben.”

Nadja: “Ik heb het rapport samen met Ineke van den Berg (hoofddocent privaatrecht), André Moerman van het landelijk overleg sociaal raadslieden en Erica

Schruer advocaat in Rotterdam en lid van onze kenniskring geschreven. Ieder van ons heeft een andere expertise en die komen mooi bijeen in dit rapport. Twee hogescholen hebben contact gezocht omdat ze het rapport in het onderwijs willen gaan gebruiken. In de Tweede Kamer zijn twee moties over dit onderwerp aangenomen. En het was één van de aanleidingen voor de nationale ombudsman om onderzoek te gaan doen naar schuldhulpverlening.”

Hebben jullie tips voor beginnende auteurs?

Nadja: “Bedenk vooraf heel scherp wat je hoofdboodschap is. Die moet je in twee minuten kunnen vertellen. Schrijf je hoofdboodschap aan het begin van je stuk zodat de lezer weet waarom het relevant is wat je daarna vertelt. Schrijven is schrappen. Hoe hard je ook aan een stuk gewerkt hebt, durf altijd stukken tekst weg te gooien.”

Wat hebben jullie zelf van dit schrijfproces geleerd?

Nadja: “Hoe ontzettend complex onze regelgeving op het terrein van de incasso is!”

Mies: “Ik vond het leerzaam om kennis te nemen van de geschiedenis van de opleiding HBO-Rechten. Ik begrijp de achtergrond van de beroepsopleiding nu veel beter.”

Mies: “Het gaat niet alleen om het schrijven maar ook om het publiceren en dat betekent dat je op een gegeven moment je schrijfsels ter beoordeling aan anderen moet laten zien. In het begin is dat doodeng. Maar als je door die angst heen gaat, en het lukt om je werk te publiceren dan voelt dat heel bevredigend.”

Door: Louis Logister

Ik ging een huis binnen om er iets te eten te vragen. Een vrouw die bezig was de vloer te vegen, vroeg mij wie ik was. Ik antwoordde: ‘Een Hollander.’ Zij nam haar bezem en sloeg mij daarmee het huis uit, zonder dat ik iets had in te brengen. ‘De Hollanders hebben ons geruïneerd’, zei ze. Vervolgens ging ik een ander huis binnen, waar ik me uitgaf voor een Zwitser. ‘Dat zijn brave mensen’, zei men daar. Ik kreeg er een flinke portie eten.

5

“PROMOVEREN IS ÉÉN GROOT LEERTRAJECT” LIZET VAN DONKERSGOED NOEMT HAAR PROMOTIEONDERZOEK OVER DE DISCRETIONAIRE RUIMTE VAN GEMEENTELIJKE INKOMENSCONSULENTEN BIJ DE BEHANDELING VAN AANVRAGEN VOOR BIJZONDERE BIJSTAND ÉÉN GROOT LEERTRAJECT.

Zij kreeg niet alleen veel meer kijk op de dagelijkse praktijk van Sociaal Juridische Dienstverlening maar leerde ook veel over het relationeel constructionisme. Een theorie die niet uitgaat van modellen of individuen, maar die een organisatie ziet als het voortdurend samenkomen van voortgaande relationele processen van alle deelnemers.

Wanneer wij bij hen logeerden, dan moesten wij, om onze behoefte te gaan doen – hetgeen achter het huis of de schuur moest gebeuren – een stok of een ander wapen meenemen om de onstuimige varkens af te weren. Gedreven door de honger en gelokt door de geur kwamen de dieren aangelopen om in te slikken wat er uit de warme oven viel. In hun haast duwden de uitgehongerde dieren ons soms voorover of beten zij in ons achterste!

Waar gaat je onderzoek over?

“Dit onderzoek gaat over de discretionaire ruimte van gemeentelijke inkomensconsulenten bij de behandeling van aanvragen voor bijzondere bijstand (art. 35 WWB). Met dit onderzoek hoop ik aan te tonen dat het dagelijks werk van deze professionals complex is en vaak lastige ethische dilemma’s inhoudt.

Het beleidsantwoord op die dilemma’s is vaak meer regelgeving, maar dit praktijkonderzoek laat zien dat maatwerk gesteund door professionele dialoog in deze tijd van bezuinigingen een werkbaar alternatief kan zijn.”

De overheid achter de voordeur- civiel-, bestuurs- en strafrechtelijk overheidsingrijpen in gezinnen met een overlastgevend of crimineel kind afgezet tegen artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens - Simone van Egdom "Aan de HU worden hbo-professionals opgeleid die willen gaan werken in overheidsorganisaties die ‘achter de voordeur komen’. Ook bij gezinnen waarbinnen grote zorgen zijn over het overlastgevende of criminele gedrag van een kind. Namens de overheid gaan professionals zich (in straf-, civiel of bestuursrechtelijk kader) bemoeien met het familieen privéleven van deze gezinnen. De maatschappelijke druk om tijdig en stevig in te grijpen is groot. Bij het opleiden van kritische professionals is aandacht voor de relatie tussen hun dagelijks handelen en de mensenrechten van belang.

Want hoewel ook het Europees Hof voor de Rechten van de Mens tegenwoordig in bepaalde situaties overheden zelfs verplicht om op te treden, horen inbreuken op het grondrecht op privé- en gezinsleven (artikel 8 EVRM) – als ze al noodzakelijk zijn – op wetgeving gebaseerd en zo klein mogelijk te zijn. De ontwikkelingen op het gebied van wetgeving en in de uitvoeringspraktijk van het werken in gedwongen kader, zijn in het afgelopen decennium in een stroomversnelling geraakt. De vraag is hoe deze ontwikkelingen zich verhouden tot de bescherming die artikel 8 EVRM biedt: Waar moet de overheid terughoudend zijn en waar wordt de overheid juist verplicht tot ingrijpen?"

Je richt je met je promotieonderzoek op ethische keuzes die je kunt maken binnen de discretionaire ruimte die de wet laat.

Waarom heb je het daarbij niet over integriteit?

“Integriteit zou voor mij te individueel zijn. Het gaat mij er juist om dat ethische keuzes niet worden gemaakt op individueel niveau. Mijn streven is er juist op gericht dat werkers in organisaties niet op eigen houtje handelen. Daarbij omarm ik de theorie van het relationeel constructionisme.”

Lizet van Donkersgoed (55) is docente bij de opleiding Sociaal Juridische Dienstverlening (SJD). In 2009 startte zij haar promotieonderzoek. Ze ligt op schema, er is nog een dik jaar te gaan. Nadat Lizet wild enthousiast werd over de door Dian Marie Hosking verzorgde workshop over relationeel constructionisme zocht ze haar aan als eerste promotor. Hosking is sociaal psycholoog en werkzaam bij het Instituut voor Organisatie en Bestuurswetenschappen (USBO). Hugo Letiche, filosoof en sociaal psycholoog, is haar tweede promotor en werkzaam voor de Universiteit voor Humanistiek.

Pardon?

“Dat is een metatheorie. De sociale werkelijkheid wordt samen geconstrueerd. Jij wordt bepaald door het gesprek dat je hebt met je gesprekspartner. Dat gaat dus verder dan het subjectieve. Je wordt door de relatie bepaald. Het is niet ‘jij zegt dit’ en ‘ik zeg dat’. Er is meer mogelijk, een vloeiende beweging in die gespreksrelatie. Het is mooi dat hiervoor ook in de wetenschap ruimte voor is.”

Hoe komt dat dan terug bij het invullen van de discretionaire bevoegdheid?

“Ethiek is niet iets van jou en mij, maar wat in een relatie ontstaat. Ethiek maak je samen als professionals. Discretionaire

7

De Junk 'He who pays the piper calls the tune'? The Salvation Army’s identity within a transforming welfare policy environment in the Netherlands. 1890-1990 (voorlopige titel) - Stijn Bollinger “Het boek laat zien hoe de Nederlandse overheid al dan niet gewenst invloed uitoefent op civil society organisaties en hoe die invloed zijn uitwerking kan hebben op de identiteit van zo’n organisatie. Maar het laat ook de andere kant van het verhaal zien: hoe gaat zo’n organisatie daarmee om? Welke strategieën hanteert een organisatie, zoals het Leger des Heils, om haar eigenheid zoveel mogelijk te bewaren en hoe gebeurt dat? Deze vragen kwamen bij mij op omdat het me verbaasde dat er ondanks de veronderstelde verstatelijking van het Nederlands particulier initiatief in de tweede helft van de twintigste eeuw nog organisaties bestaan zoals het Leger des Heils. En hoe! Het is een belangrijke ketenpartner in het Nederlandse zorgveld die grotendeels door de overheid wordt betaald, maar wel een heel eigen christelijk identiteit heeft weten te behouden.

Hoe kan dat terwijl de meeste andere christelijke civil society organisaties op zijn gegaan in de ‘gevulde algemeenheid’ of anderszins zijn verdwenen? Welke succesfactoren zijn hier in het spel? Die vraag intrigeert me.”

ruimte moet je niet dichttimmeren met beleid, maar laten invullen door ethische keuzes. Niet persoonlijk, maar breed gedragen. Het gaat over de spanning tussen regels en specifieke context. Het gaat over maatwerk, over de menselijke maat in een complexe professionele wereld, en over professionele dialoog als een manier om daar ethisch mee om te gaan.”

Wilde je door te promoveren het regulier onderwijs ontvluchten?

Ze begint te lachen en oogt een tikkeltje verontwaardigd.

“Neen, dat is zeker niet het geval. Ik doe juist ook onderzoek om het terug te brengen naar het onderwijs.

xemburg en In De man met Rosa Lu n. Mee op andere aantekeninge Tialda beslagroute beschrijft l onverwachte Sikkema een wereld vo ties. en niet alledaagse situa rijven van deze Sikkema: “Bij het sch gekeken. stukjes heb ik heel goed delen.”

Gekeken zonder te oor

Waarom horen docenten dan zo weinig van de promovendi?

“In mijn eigen team heb ik hierover al twee presentaties gehouden, maar ik besef nu dat het ook moet gebeuren bij andere teams.”

Het is vast een eenzaam bestaan als promovendus?

“Wel nee! Ik loop nu regelmatig mee op locatie. Omdat ik nooit heb gewerkt in dat SJD werkveld is dat een welkome ervaring. De wetenschappelijke onderbouwing is een wereld op zich en kost veel tijd. Maar ook dat is geen eenzaam bestaan. Als ik lees is het net alsof ik in gesprek ben met de schrijver, of indirect met degene waarover het gaat. Dit project is één groot leertraject! Ik heb veel meer kijk gekregen op het werk binnen de sociaal juridische dienstverlening. En dat komt mijn onderwijs ten goede. Ik leer steeds zorgvuldiger mijn visie te vormen en te verwoorden. En daar dan ook voor te staan.”

Geld Rolt - Pim van Heijst Pim van Heijst schreef Geld rolt om professionals die met jongeren werken te overtuigen dat, en ze handvaten te geven hoe, ze financiële preventie in hun beroepspraktijk kunnen en moeten inzetten. Inmiddels wordt hij regelmatig door organisaties die zich richten op jeugd gevraagd om presentaties, lezingen en workshops te geven over financiële preventie. “Zo verbind ik onderzoek, praktijk en onderwijs met elkaar. En dat is niet alleen nuttig maar ook ontzettend leuk om te doen.”

Door: Paul van Grinsven

De geschiedenis van de Nederlandse andragologie (geplande einddatum maart 2014) - Maaike de Boois “Mijn proefschrift schrijf ik om duidelijkheid te verschaffen waarom andragologie in 1970 een wetenschappelijke studie werd en waarom deze studie binnen twintig jaar al weer is afgeschaft. Het doel van andragologie was de deskundige hulpverlening en de vorming van volwassenen te onderzoeken; het gebied van sociaal werk en volwasseneneducatie.

Het werken op deze terreinen zet zich nog immer voort, dus het is opmerkelijk dat de wetenschap Andragologie verdwenen is.” Vond je het leuk om dit te doen? “Een proefschrift schrijven is een fantastisch leerproces. Me echt te verdiepen in materie verblijdt me. Daarnaast is schrijven een zeer creatief proces.” Heb je tips voor beginnende auteurs? “Discipline en doorzettingsvermogen zijn onmisbaar voor een langdurig schrijfproces.”

Ik wist niet meer wat me te doen stond en was te moe om nog langer te leven. Omdat het uitzonderlijk hard vroor, bedacht ik dat ik me maar het beste kon laten doodvriezen onder de eikenboom, waartegen ik stond te rusten. Zo gedacht, zo gedaan. Maar nadat ik daar een half uur op de grond had gelegen – God vond misschien dat ik nog te weinig misère had meegemaakt om al uit het leven te mogen vertrekken – hoorde ik het geblaf van een hond. Daardoor begon ik te denken dat er toch mensen in de buurt waren. Ik was toen bijna dood, maar het geblaf van de hond schonk mij nieuwe moed!

8

We treffen twee mannen op straat. Ze hadden broers kunnen zijn, of gebruiksmaatjes, maar één stelt zich voor als de hulpverlener.

Hij gebruikt dat woord ook. De junk stelt zich voor als junk met ADHD bij wie niets te halen valt. Hij zit onder de speed en Hans neemt geen enkele notitie van hem; richt zich tot de hulpverlener. We blijven buiten op straat terwijl de twee mannen overleggen over hoe de Stadbank te bewegen om de zaken van de junk beter te regelen. Die laatste loopt als een nerveuze kat over straat. Hij gooit zijn sleutelbos hoog in de lucht. Er valt niets te halen en niets te repareren. Schade beperken. Verder niet.

Beschermingsbewind Het trappenhuis stinkt naar kattenpis. We komen bij een jong gezin. Jordi is bijna negen maanden en papa mist wat tanden, maar dat gemis compenseert hij met lang haar dat onder zijn pet uitkomt. Mama heeft een fijnbesneden gezicht en geblondeerd haar in een klein staartje. Haar strapless top over een groene bh. We zijn erbij gaan zitten. Ze staan onder beschermingsbewind en snappen er niets van. De stadbank regelt alle geldzaken en nu dit weer. Hans kijkt me aan. Papa pakt er een sjekkie bij. Toen papa nog bij zijn moeder woonde ging hij gewoon elke maand naar de deurwaarder geld brengen en dat ging altijd goed. Nu geven ze de boel uit handen en dan dit. Mama heeft de administratie netjes in een dikke ordner. Geen vaat in de keuken waar ik mijn handen was. Mama legt schielijk een handdoekje voor me neer. Er is € 70 per week en daar moet alles van gebeuren. Voor de drie uit huis geplaatste kinderen is er nooit eens iets extra’s. Hans neemt mama even mee naar de auto en geeft haar een huishoudboekje en ik zeg dat ik er ook mee werkte. Ze vindt het fris buiten en ze rilt met haar blote schouders. Hans en ik smelten weg in de auto.

De man met Rosa Luxemburg Het huis staat vrij en er ligt een man op de bank met dreadlocks maar zonder tanden. Hij is al wat ouder. Dat denk ik tenminste. Hij draagt een flodderbroek en rolt sjekkies. Zijn huis is netjes en maar een beetje vies. De planten in de vensterbank groen en gezond. Plankjes aan de muur met indrukwekkende lijmklemmen en gelaste beeldhouwwerkjes. Spelletjes en een rijtje boeken.

De eerste boeken die ik zie vandaag. Rosa Luxemburg. Ik kijk of ik Marx ook zie. Hans en de man praten Twents en ik zit in een hoekje te bedenken dat dit huis eigenlijk best gezellig is.

Als we later terugkomen heeft hij de deur voor ons openstaan terwijl hij nog, of weer, als een sfinx op de bank ligt. Pas als we goed en wel binnen zijn en zitten, loopt hij naar de keuken en haalt wat geld uit een schoon jampotje. Hij gaat zitten en haalt de rest uit zijn binnenzak.

De hele vordering betaalt hij in één keer.

“ORGANISEER VOORAL JE HULPTROEPEN EN GUN JEZELF LUMMELUREN”

Na een achttal dagen voelde ik nog geen enkele verbetering. Daarom vroeg ik om een fles schnaps, die ik in één teug leegdronk om toch maar te kunnen sterven. Daarna dronk ik meer dan een halve emmer koud water, wat eveneens niet echt bevorderlijk was voor mijn genezing, maar alles was vruchteloos.

Specifieke doelgroepen SJD (werktitel) - Josine van Loon (coproductie met Deleaan Ruitenberg) Waarom heb je dit boek/artikel geschreven? “We vinden dat er onvoldoende literatuur bestaat over specifieke doelgroepen waarmee een SJD’er gaat werken. We verzorgen onderwijs op dit gebied en schrijven er nu passende literatuur bij.” Wat heb je er zelf van geleerd? “Een schrijfproces is spannend en soms ingewikkeld. Het is zeer leerzaam om zaken die soms vanzelfsprekend lijken, zo op papier te zetten dat iedereen het begrijpt.” Reageer eens op de stelling: Wie schrijft, die blijft. “Jong en in beweging.” Wat heb je te danken aan dit boek? “Omdat ik dit samen doe met een collega, heb ik veel geleerd over samenwerking.”

VOORDAT BERT LA POUTRÉ BIJ HET INSTITUUT VOOR RECHT IN DIENST KWAM, WAS HIJ RECLASSERINGSMEDEWERKER. IN DIE FUNCTIE DEED HIJ VEEL ADVIESWERK.

Zijn ervaring daarmee heeft hij verwerkt in het boek Juridische adviesvaardigheden. “Mijn voornaamste boodschap is: richt je op wat de adviesvrager nodig heeft, wat wil hij weten?”

“Er bestond geen boek over adviesvaardigheden dat specifiek bestemd was voor studenten. En adviseren is één van de kerntaken van een jurist. Veel juristen zijn wel deskundig op het gebied van de inhoud, maar minder in het voeren van een adviesgesprek. Heel belangrijk is dat ze daarin kunnen schakelen tussen verschillende rollen: die van coach en expert”, vertelt La Poutré. “In 2007 heb ik contact opgenomen met een uitgever om dit gemis te bespreken. Hij was heel

geïnteresseerd en vroeg: ‘Ken jij iemand die dat boek zou kunnen schrijven?’ Toen zei ik, min of meer voor de grap, ‘Ja, ik!’

En zo is het gekomen.”

“Hoewel ik al een aantal artikelen en een boek (samen met een co-auteur) over mediation had geschreven, vond ik het een uitdaging om nu een boek alleen te schrijven. Dat bleek toch lastiger dan ik dacht. Ik worstelde vooral met de neiging die iedereen waarschijnlijk herkent; om eerst maar wat anders te gaan doen.

De afwas die er al zo lang staat bijvoorbeeld of de mail die nodig moet worden weggewerkt. Dit in de hoop dat er tijdens die bezigheden een geniale gedachte uit de lucht komt vallen. Dat

10

25 Eeuwen Filosofie. Teksten, toelichtingen. - Sytske Teppema (samen met Jan Bor).

Wat wilde je met de publicatie bereiken? “Het denken van de afgelopen tweeënhalf duizend jaar voor een breed publiek toegankelijk maken.” Wat heb je er zelf van geleerd? “Het maken van de vertaalslag. De filosofie zat toen nog uitgebreid in haar ivoren toren. Inmiddels is dat inmiddels totaal anders, gegeven de populariteit van bijvoorbeeld Filosofie Magazine en De nacht van de Filosofie.” Waar ben je trots op? “Dat dit boek een bestseller is geworden.”

gebeurt helaas zelden. Maar die ervaring gebruik ik nu als ik studenten begeleid bij hun werkstukken. Door uit te leggen dat het normaal is om af en toe moedeloos in elkaar te zakken. Ook bespreek ik met ze wat mij geholpen heeft, organiseer vooral je hulptroepen: meelezers en tijdbewakers. En gun jezelf ook ‘lummeluren’, want je kunt niet permanent productief zijn.”

“Eén van de leukste momenten van het auteurschap is als je het eerste exemplaar van je boek uit de doos vist. Het is mooi dat er nu een concreet product ligt waar veel van je denkwerk in zit. Het was ook erg leuk om zelf te werken met dit boek: studenten vinden het interessant

Recht. Een inleiding. - Maud van den Berg (samen met Cees Meijer en Frans Slager) Waarom heb je dit boek/artikel geschreven? “Frans Slager en Cees Meijer, destijds SJD-docenten, schreven het boek om de beschikking te krijgen over studiemateriaal dat optimaal aansloot bij de voorkennis van hun eerstejaarsstudenten. Na het overlijden van mijn dierbare collega Frans heeft Cees mij in november 2009 gevraagd of ik hem wilde opvolgen. Ik beschouwde het als een eer om werk van Frans om die manier te mogen voortzetten.” Wat heb je er zelf van geleerd? “Hoe het uitgeefproces werkt. En daarnaast heb ik opnieuw ontdekt dat wat bij aanvang moeilijk lijkt, in de praktijk vaak meevalt. Daarom een ongevraagd advies voor iedereen met wat schrijftalent: bij twijfel doen!”

Reageer eens op de stelling: Wie schrijft, die blijft. “Niks tegenin te brengen. Denk: Benoite Groult, Arthur Japin, David Grossman en vele anderen. Ik houd ook van films, maar een goed boek raakt dieper en blijft je altijd bij.”

om les te krijgen van de auteur. Als ze door dit boek beter in staat zijn om te adviseren, dan ben ik daar heel blij mee.

Elk hoofdstuk begint met een casus en van daaruit behandel ik de theorie. Zo bouw ik ook mijn lessen op: ik laat studenten eerst ervaren wat ze nog niet kunnen en bied dan een model aan. Ik vond het aanvankelijk lastig om mijn betoog voortdurend te onderbreken met leervragen, schema’s etc. Mijn uitgever hamerde erop dat ik dat zou doen, omdat er tegenwoordig meer zappend gelezen wordt.”

Door: Lidwien van der Pas

11

Bedrijfseconomie in juridisch perspectief. De wet en financiële verslaggeving - Peter Enthoven Waarom heb je dit boek geschreven? “In de beginjaren van HBO Rechten hebben de docenten Bedrijfseconomie verschillende methodes, met bijbehorend studieboek, uitgeprobeerd. Die methodes waren ofwel te eenvoudig voor het hbo, of juist te ingewikkeld voor een propedeutisch vak. Dit bracht mij ertoe om te gaan schrijven. Het lesgeven vereist immers veel minder energie als je met een goede methode werkt. En studenten kunnen in dezelfde tijd dan veel meer leren. Ik begon met het schrijven van materiaal dat we naast het reguliere boek wilde gebruiken. De syllabus die ontstond werd dikker en dikker. Toen ik op tachtig A4'tjes zat, vroeg een accountmanager van (Wolters) Noordhoff uitgeverij of ik er niet een boek van wilde maken. Het moest dan wel een boek worden dat ook door andere opleidingen gebruikt kon worden. Ik heb toen naar de bedrijfseconomische onderdelen van een aantal andere opleidingen HBO Rechten gekeken om te beoordelen op welke manier het boek voor een groter publiek kon worden geschreven. Bovenaan de lijst stond dat het boek relevant moest zijn voor hbo-juristen. De vraagstukken moesten geschreven worden vanuit een juridisch relevant perspectief. Studenten mogen immers van hun opleider verwachten dat wat ze leren ook nuttig voor hun beroep is. Een andere belangrijke eis, die ik mijzelf stelde, was dat het boek de angst voor cijfers die veel van onze studenten hebben weg moest nemen.” Wat heb je er zelf van geleerd? “Dat schrijven, schrappen is.” Wat maakt jouw boek interessant? “Het geeft geen nieuwe kijk op het vak; de focus ligt op de nieuwe groep hbo-rechtenstudenten. Het is voor hen geschreven.”

Er lag daar ook een grenadier te wachten om zijn dijbeen te laten afzagen. Hij werd onmiddellijk op de vleestafel gelegd om te operatie te ondergaan. Terwijl de beul zijn gereedschap klaarmaakte, nam de grenadier zijn pijp uit zijn zak, vulde die met tabak, maakte vuur en stak zijn pijp aan. Hij rookte tijdens de hele operatie en nam alles in zich op, zonder iets te zeggen en zonder dat hij werd vastgehouden. Toen het voorbij was, vroeg hij een druppel schnaps, die hij kreeg.

12

REGELMATIG PUBLICEREN SCHEPT VERTROUWEN BIJ CLIËNTEN Mijn kameraad tilde er zo zwaar aan, dat hij eraan zou zijn gestorven, als ik hem niet zou hebben getroost door te zeggen dat het zo erg niet was en dat er wel weer iets positief zou gebeuren. Daarop hoopte ik inderdaad altijd en menigmaal gebeurde dat ook.

Arbeidsrecht begrepen - Paul van Grinsven (samen met H.C. Geugjes en H.C. Soemers) Waarom heb je dit boek geschreven? “Tien jaar geleden kwam ik bij de HU werken en toen merkte ik dat de meeste studieboeken te abstract waren voor de studenten, ook die op arbeidsrechtelijk terrein. Eigenlijk waren ze geschreven voor academici terwijl op de flap stond ‘ook geschikt voor het hbo’. Dat moet je dan niet te lang blijven roepen, maar zelf het bewijs leveren dat het anders kan. Ik nam toen het initiatief tot Arbeidsrecht begrepen. Samen met co-auteurs heb ik een minder wetenschappelijk-theoretisch en meer praktijkgericht boek geschreven. Minder juridisch geneuzel en meer oplossingsgericht. Minder lappen tekst en meer visualisatie.” Waar ben je trots op? “Het boek is voor de uitgever de opmaat geweest voor een aparte Begrepen reeks op diverse rechtsterreinen met verschillende auteurs.

De titel ‘begrepen’ dekt ook precies de lading van wat mijn bedoeling was. Toentertijd verklaarde iedereen mij voor gek met die titel.” Reageer eens op de stelling: Wie schrijft, die blijft? “Het is zoiets als de eerste kamer die je betrekt.

De eerste keer je eigen naam op de voordeur.”

Sociale zekerheidsrecht begrepen - Hannie Geugjes Waarom heb je dit boek geschreven? “De boeken die er bestonden over sociaal zekerheidsrecht vond ik niet geschikt voor het hbo, en bovendien wat saai. Sociaal zekerheidsrecht gaat over mensen en de problemen van mensen, niet over een droge opsomming van regels.

Bovendien gaven de bestaande boeken in mijn ogen geen antwoord op de vragen die in de praktijk leven: Hoe gaat zo’n schattingsprocedure in de WIA? En hoe werkt het ‘opeten van het eigen huis’?” Vond je het leuk om te doen?

“Ja, ik kan genieten van het feit dat ik iets ingewikkelds op een heldere manier, en zo kort mogelijk, kan verwoorden.

Maar het was niet altijd leuk. Ik heb het boek in mijn eigen tijd geschreven. Dat betekende een jaar op zaterdag of op zondag om negen uur achter de computer.” Reageer eens op de stelling: Wie schrijft, die blijft. “Dat ‘blijven’ is maar zeer betrekkelijk voor wat betreft het sociale zekerheidsrecht. Nadat ik op 1 april de kopij had ingeleverd voor de tweede druk, was er op 27 april het lente-akkoord. In de AOW, AWBZ-PGB en de WW zijn allemaal wijzigingen gekomen. Als de tweede druk in juli verschijnt, is het boek dus op een paar onderdelen al niet meer actueel.”

Martijn Noordermeer publiceert regelmatig op een website voor ondernemers, sprout.nl. Daar geeft hij advies over hoe ondernemers hun bedrijfsvoering juridisch optimaal kunnen inrichten.

Noordermeer publiceerde recent ook in het Tijdschrift voor Informatiebeveiliging. In het artikel Juridische aspecten van beveiliging beoogde hij om voor Informatiebeveiliging specialisten een heldere uiteenzetting te geven van de juridische aspecten gerelateerd aan hun vak. En dat is gelukt. “Het is een mooi artikel geworden dat goed is gevallen bij de redactie en de lezers. Direct daarna werd ik verzocht om in een expertpanel plaats te nemen en een presentatie te geven tijdens een grote beurs, georganiseerd door het Platform voor Informatiebeveiliging.”

“Schrijven vind ik leuk, maar heeft voor mij vooral een commerciële reden. Naast mijn baan als docent, werk ik nog altijd in de praktijk als advocaat op het gebied van het ICT- en het Ondernemingsrecht. Het publiceren van artikelen is één van de middelen om (potentiële) cliënten te bereiken. Lezers kunnen getriggerd worden door een artikel en nemen vervolgens contact op voor het maken van een afspraak. Ook merk ik dat het voor cliënten vaak een bevestiging is dat ze goed zitten bij me als advocaat. Dan hebben ze me opgezocht via Google en vinden artikelen van mijn hand. Dat schept vertrouwen.”

“ARTIKELEN SCHRIJVEN MET EEN DEADLINE GEEFT ALTIJD STRESS. HET WORDT VOORAL LEUK ALS JE EEN GOED ONDERWERP HEBT.” Martijn Noordermeer begon in 1996 als advocaat. Sinds 2006 is hij ook docent privaatrecht aan de HU. Hij is gespecialiseerd in ICT- en Ondernemingsrecht.

13

PUBLICATIES VAN DOCENTEN VAN HET INSTITUUT VOOR RECHT (VANAF 2000)

Ineke van den Berg N. Jungmann, A.J. Moerman, H.D.L.M. Schruer en I. van den Berg. Paritas Passé. Debiteuren en crediteuren in de knel door ongelijke incassobevoegdheden, SDU, 2012.

A.J. Moerman & I. van den Berg, ‘Paritas Passé’, Tijdschrift voor Beslag en executie in de rechtspraktijk (BER), mei 2012.

A.J.Moerman & I.van den Berg, Paritas Passé, De Gerechtsdeurwaarder, mei 2012.

Berg, I. van den, ‘Interview met Tite Nyibizi’, De Gerechtsdeurwaarder, mei 2012.

D. Verlaan & I. van den Berg, ‘Over kwaliteit van de rechtspleging, het domeinmonopolie van de gerechtsdeurwaarder en dingen die voorbijkomen (zoals een niet onafhankelijk onderzoek)’, Tijdschrift voor de Proces Praktijk, juni 2011, p. 82-90.

D. Verlaan & I.van den Berg, ‘Reactie op domeinmonopolie gerechtsdeurwaarder is te duur’, NJB 2011/18, p. 1191-1192.

Berg, I. van den, ‘De Duitse gerechtsdeurwaarder en de toekomst’, www.kbvg.nl.

Berg, I. van den, ‘Rechtsmiddelen’, in Hendrikse en Jongbloed, Burgerlijk Procesrecht Praktisch belicht, Deventer: Kluwer, 2003.

Berg, I. van den, ‘Knelpunten hoger beroep’, Praktisch Procederen, september/oktober 2003.

Berg, I. van den, Leerboek civiel recht (inclusief procesrecht), SSR (eigen uitgave), 2002.

Maud van den Berg Berg M. van den, Meijer C. en Slager F., Recht. Een inleiding, Thieme Meulenhoff 2012 Hans van’t Blik Blik, H. van 't, ‘Internationalisering bij de opleiding SJD van de Hogeschool Utrecht’, Tijdschrift voor Sociaal Juridische Dienstverlening, 2003, nr 4.

Blik, H. van 't, ‘Jammer of niet? Afscheid van het Tijdschrift SJD’, Tijdschrift voor Sociaal Juridische Dienstverlening, 2001, nr 6.

Blik, H. van 't, Gesignaleerd, SJD als trend, Tijdschrift voor Sociaal Juridische Dienstverlening, 2000, nr 1.

Blik, H. van 't, ‘ Het beroep van SJD’er blijft in ontwikkeling’ (interview), Tijdschrift voor Sociaal Juridische Dienstverlening, 2000, nr 4.

Stijn Bollinger Bollinger, S.H.A. , ‘Profeet of hogepriester?’, in: Amerika vandaag, speciale uitgave van Eutopia, De Helling en Tijdschrift voor de Sociale Sector, 2004, p. 13.

Bollinger, S.H.A., ‘Politiek en religie in Amerika: de civil religion van Jerry Falwell’, in: Historisch Tijdschrift Aanzet 19, 2003, no. 3: pp. 10-16.

Lizet van Donkersgoed Donkersgoed L. van, Morele dilemna’s in de Sociaal Juridische Dienstverlening, Journal of Social Intervention: Theory and Practice, 2009, vol. 18, nr. 2, pp. 43-60.

Peter Enthoven Enthoven, P.W., Bedrijfseconomie in Juridisch perspectief, de wet en financiële verslaggeving, Groningen: Noordhoff 2006.

Hannie Geugjes Geugjes H.C., J. Heinsius, Socialezekerheidsrecht begrepen, Den Haag: Boom Juridische uitgevers 2012.

Paul van Grinsven Grinsven P.M.H.J. van, Grinsven P.M.H.J. van, Grinsven P.M.H.J. van, Grinsven P.M.H.J. van, Grinsven P.M.H.J. van, Grinsven P.M.H.J. van,

Geugjes H.C., Soemers H.N.M., Arbeidsrecht begrepen, Den Haag: Boom Juridische uitgevers, 2011.

Hoera, de Hbo-jurist komt eraan!, ScienceGuide, oktober 2007 (samen met Monique Kingma en Elwin Alblas).

R. Obers, ‘Rechtshulp in krachtwijken’, ScienceGuide, november 2007.

I. Muller, ‘Nodeloze vervroeging bij het intreden van werkloosheid’, PS Documenta, 2007, nr. 4.

A Christmas Carol in het Hbo, ScienceGuide, december 2006.

‘Het sprookje van de zeven jaren’, Tijdschrift voor Sociaal Juridische Dienstverlening, 2003, nr. 4.

Pim van Heijst Heijst, P. van, Jurrius, K., Verhagen, S. en Klein, M. de, ‘"Als satéprikker overal doorheen". Schoolmaatschappelijk werk bij schulden’, Maatwerk, vakblad voor maatschappelijk werk, nr. 2, april 2011, pp. 2-6.

Heijst, P. van en Verhagen, S. (red.), Geld rolt. De rol van professionals bij financiële bewustwording van jongeren, Amsterdam: SWP, 2010.

Verhagen, S., Heijst, P. van en Jurrius, K. , ‘De rol van professionals bij schulden van jongeren. Voorkomen van schulden bij jongeren’, Tijdschrift voor Schuldsanering, nr.

5, september 2010, pp. 22-24.

Verhagen, S., Heijst, P. van, Jurrius, K., ‘"Rood staan is geen schuld" Hoe professionals geldproblemen bij jongeren kunnen voorkomen’, TSS, Tijdschrift voor Sociale Vraagstukken, nr. 7-8, 2010, pp. 8-12.

Heijst, P. van en Verhagen, S. (2010), ‘Hoe werkt financiële preventie?’. in: P. van Heijst en S. Verhagen (red.), Geld rolt: de rol van professionals bij financiële bewustwording van jongeren, Amsterdam: SWP, 2010.

Heijst, P. van en Verhagen, S., ‘Professionals en financiële preventie: bevindingen en uitdagingen’, in: P. van Heijst en S. Verhagen (red.), Geld rolt: de rol van professionals bij financiële bewustwording van jongeren, Amsterdam: SWP 2010.

Heijst, P. van en Verhagen, S. , Jongeren en schulden: de leerlingen van ROC Midden Nederland in beeld, Amsterdam: SWP, 2009.

Logister L., ‘Democratie als openbaring van de waarheid’ Christen Democratische Verkenningen 2006, vol. 27, pp. 77-81.

Logister L., ‘State Morality versus Individual Freedom’, The proceedings of the Twenty-First World Congress of Philosophy [Vol. 2, Social and Political Philosophy, editor: W. McBride], 2006, pp. 67-71.

Logister L. (red.), John Dewey: Een inleiding tot zijn filosofie. Budel: Damon, 2005.

V. Collingwood, L. Logister, ‘Globalisering en de legitimiteit van NGO’s’, Filosofie & Praktijk, vol. 26 (2005) 4, pp. 5-17.

V. Collingwood, L. Logister, ‘State of the Art: Addressing the INGO Legitimacy Deficit’, Political Studies Review, 2005, vol. 3, no. 2, pp. 175-192.

Logister L., ‘De politieke filosofie van John Dewey’, Filosofie, Tweemaandelijks tijdschrift van de Stichting Informatie Filosofie, 2005, vol. 15, nr. 1, pp. 31-37.

Logister L., ‘John Dewey, Ter inleiding’, Filosofie, Tweemaandelijks tijdschrift van de Stichting Informatie Filosofie, 2005, vol. 15 nr. 1, pp. 2-4.

Logister L., Creatieve democratie, John Deweys pragmatisme als grondslag voor een democratische samenleving. Budel: Damon, 2004.

Logister L., ‘Het naturalisme van John Dewey’, Handelingen van de 24e Nederlands-Vlaamse filosofiedag, Amsterdam: UvA, 2002, pp. 207-214.

Josine van Loon Hoencamp E., J. Haffmans & J. van Loon bewerking van J. S. Nevid, S. A. Rathus & B. Green Psychiatrie een inleiding. Amsterdam: Pearson Education, 2012.

Lidwien van der Pas C. Braas & L. van der Pas, Spelling. (serie Taaltopics). Groningen: Noordhoff, 2011.

C. Braas & L. van der Pas, Corresponderen: zakelijke e-mails en brieven (serie Taaltopics). Groningen: Noordhoff, 2010.

Bert la Poutré Poutré, B. la, Mediation als alternatief. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2010.

Poutré, B. la, Juridische adviesvaardigheden. Groningen: Noordhoff Uitgevers, 2009.

Poutré, B. la, ‘Victim-offender mediation in Europe: making restorative justice work’, Tijdschrift voor Mediation 2000, vol. 4, nr. 1.

Sytske Teppema Achterhuis, H., J. Sperna Weiland, S. Teppema, J. De Visscher (red.), Denkers en Religie. Amsterdam, Contact, 2011.

Hof, E.van ’t en S.E. Teppema, ‘Philosophy of life in social work.’ In: E. Kähkönen & T. Pauka (eds.), Faith-Based Social Action in Combatting Marginalization. Conference proceedings, Helsinki, 17-18.11.2011.

Berg, T. ter, T. van Gelder, F. Patterson, S. Teppema, Kritisch Denken. Redeneren en betogen met Rationale. Amsterdam, Pearson, 2009.

Berg, T. ter, T. van Gelder, F. Patterson, S. Teppema, Kritisch Denken. Critical Thinking. Reasoning and Communicating with Rationale. Amsterdam, Pearson, 2009.

Bor, J. en S. Teppema, 25 Eeuwen Filosofie. Meppel, Boom, 2008.

Achterhuis, H., J. Sperna Weiland, S. Teppema, J. De Visscher (red.), Denkers van Nu, Amsterdam, Contact, 2005.

Achterhuis, H., J. Sperna Weiland, S. Teppema, J. De Visscher (red.), Kritisch Denkerslexicon. Amsterdam, Veen/Contact, 1985 e.v. (Daarin twee artikelen: over Elisabeth Kübler- Ross en Karen Armstrong.

Achterhuis, H., J. Sperna Weiland, S. Teppema, J. De Visscher (red.), De Denkers, een intellectuele biografie van de 20 eeuw. Amsterdam, Contact, 2000.

Marion Uitslag, Minke de Gruil, Miriem Kalter Uitslag M., M. de Gruil & M. Kalter, ‘Machtsongelijkheid aan de mediationtafel bij arbeidsconflicten’ Tijdschrift conflicthantering, 2012.

Joost Welten Welten, J. en Johan De Wilde, Met Napoleon naar Moskou. De ongelooflijke overlevingstocht van Joseph Abbeel, Leuven: Uitgeverij Davidsfonds, 2011.

Welten, J., T. van der Dussen en E. M. Verboon, ‘Het beroep van de hbo-jurist: een case study’, in: Nederlands Juristenblad 2011, vol. 86, nr. 35, p. 2374-2375.

Welten, J., Met klinkende munt betaald: muntcirculatie in de beide Limburgen 1770-1839, Utrecht: Geldmuseum, 2010.

Welten, J., In dienst voor Napoleons Europese droom. De verstoring van de plattelandssamenleving in Weert, Leuven: Uitgeverij Davidsfonds, 2007 (Bekroond met de De la Court-Prijs 2008 van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen).

Meine Jansma Jansma, M., ‘Lawyers understanding the business environment’ in K. Sorsa (ed.) Proactive Management and Proactive Business Law, Turku: Turku University of Applied Siences, 2011, pp. 150-157.

Jos Janssen Jansen, J., ‘Proactive lawyering’ in K. Sorsa (ed.) Proactive Management and Proactive Business Law, Turku: Turku University of Applied Siences, 2011, pp. 143-149.

Jansen, J., S.T. Ramnewash-Oemrawsingh, ‘Doorwerking van international en Europees recht in het omgevingsrecht’ in N.M. Boeve, F.A.G. Groothuijse, R Uylenburg (eds.), Omgevingsrecht, Groningen: Europe Law Publishing, 2010.

Louis Logister Logister L., ‘Ter introductie. Rechtsfilosofie in de 20e eeuw’, Filosofie, Tweemaandelijks tijdschrift van de Stichting Informatie Filosofie, 2009, vol. 19, nr. 5, pp. 2-3.

Logister L., ‘Global Governance and Civil Society: Some Reflections on NGO Legitimacy’, Journal of Global Ethics, 2007, no. 2, pp 163-177.

V. Collingwood, L. Logister, ‘Perceptions of the legitimacy of international NGOs’, in Anton Vedder et al., NGO Involvement in International Governance and Policy: Sources of Legitimacy. Leiden: Brill / Martinus Nijhoff, 2007, pp. 21-57.

Logister L., ‘Pragmatisme’, in: Marcel Becker, Bas van Stokkom, Paul van Tongeren, Jean-Pierre Wils (red.), Lexicon van Ethiek, Assen: Van Gorcum, 2007, pp. 263-266.

14

15

INSTITUUT VOOR RECHT

VRIJHEID VAN MENINGSUITING

Wat zou de wereld stiller zijn Als onze stemmen verstomden onze monden niet spraken maar onze lippen slechts zoenen konden Wat zou de wereld mooier klinken Als onze monden Alleen maar zingen konden Wat zou de wereld schoner zijn Als de uitstoot van onze monden Geen giftige pijlen Maar slechts een lach zou zijn Wat zou de wereld beter zijn Als onze tongen Zich niet roerden in andermans zaken Maar alleen de liefde zongen Wat zou de wereld mooier zijn Als onze monden zwijgen onze harten spreken en onze zielen zingen Bouike 2011

MET MEER DAN RECHT, DOEN WIJ RECHT