Vloeiend lezen in LIST
Thoni Houtveen Anneke Smits Lezing LBRT 27 maart 2010
Lectoraat Preventie van Leesproblemen
Evidence based uitgangspunten interventies voortgezet lezen
• Veel boeken lezen (effectief voor vlot lezen en leesbegrip)
• Ondersteund lezen waar nodig • Boeken lezen die je wílt lezen (betrokkenheid, hoger niveau, autonomie)
• Gespreide oefening (hoge frequentie) • Op of boven instructieniveau
Lectoraat Leerproblemen i.h.b. Preventie van Leesproblemen
Leerkrachtvaardigheden: Ondersteuning geven en model zijn • Ondersteuning: hoge verwachtingen hebben • Ondersteuning boekkeuze – Voor ieder kind is ergens een boek – Weten wat kinderen leuk vinden – Kennis van kinderboeken en rijke voorraad • Ondersteuning om het verschil te overbruggen tussen leeftijdsadequate tekst en leesniveau • Model zijn: leesplezier uitstralen, leerlingen uitdagen na te denken over wat ze lezen
Lectoraat Leerproblemen i.h.b. Preventie van Leesproblemen
Programma voortgezet lezen • Niet methode gebonden • Leestijd: 180 minuten per week + 100 extra • Leeskilometers / rijke leesomgeving: 25 boeken per jaar • Gelaagdheid van de aanpak: – Laag 1: Hommel en Stillezen – Laag 2: RALFI – Laag 3: RALFI + Lectoraat Leerproblemen i.h.b. Preventie van Leesproblemen
Laag 1: Basisaanpak voor alle leerlingen 1.Hardop lezen: HOMMEL Voor alle leerlingen tussen AVI 2 Instructie (E3) en AVI 5 Instructie (E4): Veel hardop en ondersteund lezen. OF 2. Stillezen Voor alle leerlingen die AVI 5 beheersen voor tempo (E4 beheerst) en voor ll die met een lager niveau toch willen en kunnen stillezen (stilleestempo 100 woorden per minuut) Lectoraat Leerproblemen i.h.b. Preventie van Leesproblemen
Lesopbouw basisaanpak: voorbereiding – Kinderen hergroeperen indien nodig (uitgangspunt; geen stillezen bij hardop lezen) – Alle leerlingen zorgen dat zij voldoende leesmateriaal op de bank hebben om het half uur door te komen (5-10 minuten)
Lectoraat Leerproblemen i.h.b. Preventie van Leesproblemen
Lesopbouw basisaanpak: HOMMEL en Lekker Stillezen – Gezamenlijke start. Voorlezen + miniles (2 x p.w.) – Leerlingen lezen zelf (bij HOMMEL met ondersteuning (doelezen; tutorlezen; tekst/spraak ondersteuning), de leerkracht loopt rond, observeert en voert op zachte toon kleine motiverende leesgesprekjes met de leerlingen – Gezamenlijk einde. Terugkomen op de gegeven miniles. Boekrespons; Uitwisseling in tweetallen / Boekreclame / internetsites zoals www.librarything.nl / spelvormen Aidan Chambers/ leeslogboekje. Enthousiasmeren, niet overhoren! Lectoraat Leerproblemen i.h.b. Preventie van Leesproblemen
Laag 2 Hardop Lezers • Herhaald lezen met RALFI, bedoeld voor leerlingen die in een half jaar tjd minder dan 1 AVI instructieniveau gevorderd zijn: de stagnerende lezers • RALFI wordt aangeboden bovenop laag 1 • Vier/vijf sessies verspreid over de week
Lectoraat Leerproblemen i.h.b. Preventie van Leesproblemen
RALFI • Repeated
(herhaald lezen van dezelfde tekst gedurende 4-5 sessies per week)
• Assisted
(ondersteuning: hardop voorlezen, voorzeggen van letter of woord)
• Level (keuze tekst ver boven instructie niveau) • Feedback (neutrale feedback op fouten, positieve feedback)
• Interactie (interactie over de inhoud)(Smits & Braams, 2006) Lectoraat Leerproblemen i.h.b. Preventie van Leesproblemen
Laag 3 Hardop-lezers • Doelgroep: voor leerlingen op AVI 1 en 2 instructieniveau die in een half jaar minder dan 1 AVI instructieniveau gevorderd zijn ondanks HOMMEL en Ralfi • Klassenbezoek: Analyse van wat er precies gebeurt tijdens de les (HOMMEL en RALFI) • Zonder nauwkeurige analyse en bijstelling: geen RALFI + • De aanpak gebeurt in combinatie met HOMMEL
Lectoraat Leerproblemen i.h.b. Preventie van Leesproblemen
Individuele aanpassingen Bij ernstige stagnatie is het sterk kindafhankelijk welke aanpak werkt/nodig is: • Spellingtraining • Herhaald lezen binnen de sessie (massed practice) • Toevoegen van tijdsdruk • Opnieuw oefenen decodeervaardigheden Lectoraat Leerproblemen i.h.b. Preventie van Leesproblemen
2 keuzemogelijkheden 1. Aanpassingen (meestal toevoegingen) maken op Ralfi .spelling (zin overtypen; zin losknippen open spelling software; massed practice; gebruik stopwatch) 2. Maximaal een maand intensief en dagelijks het decoderen trainen en daarna doorgaan met Ralfi Observeren wat werkt! Lectoraat Leerproblemen i.h.b. Preventie van Leesproblemen
Laag 2 Stillezen: Ralfi-light • Doelgroep: voor leerlingen die in de stilleesgroep onvoldoende vorderen of te snel afhaken ondanks de toepassing van fluisterlezen. • Vorm van ondersteund lezen die de leerlingen zozeer op weg helpt bij het lezen van een boek dat ze vervolgens zelfstandig verder kunnen lezen • De aanpak vindt plaats in combinatie met Lekker Stillezen
Lectoraat Leerproblemen i.h.b. Preventie van Leesproblemen
Uitvoering • Zoals bij Ralfi, zonder herhaald lezen (leerkracht leest 1 bladzijde voor, leerlingen lezen daarna dezelfde bladzijde in koor en daarna in duo’s; leerkracht leest volgende bladzijde etc) • Minimaal 3 keer per week • Werk met serieboeken of meerdere boeken van dezelfde schrijver Lectoraat Leerproblemen i.h.b. Preventie van Leesproblemen