Bloemister캐 Vakblad voor de
15 71e jaargang 15 april 2016
De groene plant is terug 14
8 Personeel Bunnik
10 Dit jaar nog
26 Conclusies na
30 Inspirerende
Plants kr캐gt meer voor het zeggen
blauwdruk voor het nieuwe veilen
tien jaar Kas als Energiebron
Meet & Greet gerbera op Keukenhof
Neder lands vakmanschap voor
www.empas.nl info@empas.nl +31(0)318 525 888
media
iedere tuinder
volg ons!
Bloemisterij Vakblad voor de
8 Personeel krijgt het meer voor het zeggen
Opinie 4 Interview: ’De gasprijs gaat langzaam omlaag, maar snel omhoog’ 4 Commentaar: Groen wint terrein terug 5 Stelling: Tijdens Kom in de Kas een sterker tegengeluid uiten
Nieuws 6
Een selectie uit het meest recente nieuws
Bedrijf en afzet 8 Ondernemen: Personeel krijgt het meer voor het zeggen 10 Afzet: ’Verandering afzetsysteem noodzaak’
10 ’Verandering afzetsysteem noodzaak’
12 Afzet: ’Transporteurs worden in België dubbel gepakt’ 13 Column: Angelle van Kleef, Canada 14 Afzet: Groene planten: oude tijden herleven
Markt 20 Na topjaar wisselende start lathyrusseizoen 20 Narcissenseizoen eindigt weer onder de maat 21 Marge te klein bij iets betere prijs hippeastrum 22 Spathiphyllum zakt diep weg na positieve start 23 Markt senecio minder veranderd dan het lijkt
Teelt
26 ’Eerst kwaliteit, daarna volgt energiebesparing’
24 In beeld: Nieuwe kleur voor fris imago 26 Energie: ’Eerst kwaliteit, daarna volgt energiebesparing’ 29 Vragen: Is schikken over een ontslag nog mogelijk onder de WWZ? 30 Keukenhof: ’En nu maar hopen dat de consument het oppakt...’ 32 Keukenhof: NL van Geest pakt uit op amaryllisshow 32 Anthurium: Snijanthurium mikt op alle afzetkanalen 34 Teelttips: pioen, iris, lelie, lisianthus, perkgoed 35 Column: Kees van Egmond
Nieuws 36 Brancheorganisaties moeten CEMP-project oppakken
30 ’En nu maar hopen dat de consument het oppakt...’
36 Maatwerk voor laag-risico middel
Service 37 Kasgenoot: Bernd Nelissen Agenda Voorplaat: Foto: Gerdien de Nooy
Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2016)
3
Opinie Gerard van Antwerpen, directeur Nife:
’De gasprijs gaat langzaam omlaag, maar snel omhoog’
FOTO: JOEF SLEEGERS
De totale gasprijs is historisch laag, meent Gerard van Antwerpen, directeur van adviesbureau Nife. „Veel verder kan hij niet meer dalen, maar als hij weer gaat stijgen kan dat explosief zijn. Daarom moeten tuinders het gas nu voor zo lang mogelijk inkopen. Dat wil zeggen, als dat lukt.”
Joef Sleegers jsleegers@hortipoint.nl
Is de gasprijs historisch laag?
Wat gaat u zelf doen? Een oude beurswijsheid luidt: grijp nooit in een vallend mes...
Hoe lang blijft dat nog zo?
Hoe kan men het beste profiteren van de lage gasprijs?
Waarom zijn die beperkt?
Heeft men daar van geleerd?
Commentaar Cindy van der Zwet vakredacteur cvanderzwet@hortipoint.nl
Groen wint terrein terug
E
lke week ontvangen we van FloraHolland de gemiddelde klokprijzen van de verschillende productgroepen. Het is duidelijk dat in de hoek van de snijbloemen de afgelopen weken de klappen vallen. In vergelijking met vorig jaar liggen de prijzen op een erg laag niveau. Gelukkig zijn er positievere geluiden uit de plantenhoek te horen. En dat is ook wel eens anders geweest. Jarenlang hebben met name telers van groene planten het niet makkelijk gehad. Met de komst van phalaenopsis werd de markt steeds meer gedomineerd door de bloeiende kamerplanten en lieten consumenten andere planten vaker links liggen. Dit tijdperk lijkt nu een
beetje voorbij te zijn. Langzaamaan wint groen terrein terug. Je ziet groene planten overal, hangend of staand. Zelfs de ’ouderwetse’ mosstokken mogen weer. Groene planten zijn makkelijk te verzorgen en bovendien nog eens goed voor de gezondheid. De onderzoeksresultaten liggen al jaren op tafel, maar consumenten lijken nu pas doordrongen te zijn van de positieve effecten van groen op de leefomgeving. Wat flink helpt, is dat groene planten ook terug zijn te zien in de media. Op televisie, in woonbladen, op sociale media of op beurzen: groene planten hebben duidelijk het tij mee. Om de afzet van planten een duw in de goede richting te Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2016)
Wilt u uw mening geven? Stuur een brief naar postbus 9324, 2300 PH Leiden of naar bloemisterij@hortipoint.nl. Reacties moeten maandag voor 9:00 uur binnen zijn. De redactie kan brieven inkorten of weigeren.
Stelling
Tijdens Kom in de Kas een sterker tegengeluid uiten Een dag voor Kom in de Kas haalde de volgende nieuwskop de media: ’Uitbuiting in de Westlandse kassen: Khaled leefde 7 jaar op melk en koekjes’. Daarmee worden de inspanningen van honderden vrijwilligers om de glastuinbouw positief op de kaart te zetten niet om zeep geholpen. Het jaarlijkse promotie-evenement staat immers als een huis. Waarom die dagen echter niet aangrijpen voor een nog sterker tegengeluid? Kom in de Kas bestaat volgend jaar 40 jaar, dus een thema zou kunnen zijn ’De ware praktijk in de tuinbouw, onwaarheden weerlegd’.
In hoeverre is energiebesparing zinvol bij deze lage gasprijs?
Blijft de energiebelasting laag?
Roland Duyvesteijn, strelitziateler in Zevenhuizen „Het handelen van één malloot heeft zijn negatieve weerslag op de hele sector en daar smult de pers van. We moeten zeker niet in de tegen aanval gaan, maar de positieve kanten van de tuinbouw benoemen: Nederland de gezondste delta van de hele wereld. De tuinbouw maakt steeds meer gebruik van alternatieve energiebronnen om uiteindelijk energieneutraal te telen.
Onze producten kunnen zeer efficiënt in korte tijd vers in heel Europa worden afgeleverd. We zitten te springen om hoog opgeleide jongeren in verband met ICT-, marketing- en automatiseringsvraagstukken. We lopen voorop in geïntegreerd telen en biologische bestrijding in de hele wereld, etc. etc. Kortom: positieve storytelling als antwoord op deze onwenselijke praktijken is de beste oplossing.”
Marco Alderden, teler van trekheesters in Aalsmeer „Kom in de Kas is het tegengeluid! De meewerkende ondernemers laten zien hoe hun bedrijfsvoering er aan toegaat. Een tegengeluid heeft geen zin, dit werkt eerder averechts. In elke branche kun je misstanden ontdekken
die aangepakt dienen te worden. Je kunt moeilijk gaan ontkennen dat er in de sector totaal geen misstanden zijn. Kom in de Kas is een teken van transparantie. Laat de consument zien wat de sector te bieden heeft en ook waar nog uitdagingen liggen. Gewoon de waarheid vertellen en laten zien.”
Piet Evers, leliebroeier in Moerkapelle en Luttelgeest
geven, neemt Bloemenbureau Holland verschillende initiatieven. Een voorbeeld is de campagne Woonplant van de Maand. Een recent initiatief is the Plant Agency in Amsterdam. Deze popupstore is vorige week geopend in Amsterdam en hier kunnen redacties, bloggers of stylisten kosteloos planten lenen voor hun producties. Met als doel de consumenten nog meer in aanraking te laten komen met planten. Gelukkig zijn in de pop-upstore ook bloeiende planten en bloemen te zien. Laten we die groepen vooral niet vergeten. Zeker bloemen kunnen momenteel best een duwtje in de goede richting gebruiken. Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2016)
„Het lijkt telkens weer dat de tuinbouwsector door de media in een kwaad daglicht gesteld wordt. Maar laten we ons troosten met de gedachte dat dit niet waar is, want per definitie zijn de media er elke dag op uit om nieuws te brengen wat de lezer of luisteraar wil zien en horen. Liefst geen positief nieuws, want dat trekt geen kijkers, maar vooral iets bizars, ook als het maar ten dele waar. Dus wij als sector moeten we alle mogelijkheden aanpakken om te laten
zien en horen wat de tuinbouwsector doet voor mooie dingen. Zoals Kom in de Kas, waar tienduizenden mensen op af komen en die dit weer via sociale media delen met honderden, duizenden mensen. Veertig jaar Kom in de Kas is dan zeker een moment om echt uit te pakken. Als ik zie hoe ook de jonge tuinbouwondernemers zich inzetten voor Kom in de Kas, dan gaan we na volgend jaar op naar tachtig jaar. Laten we ons niet onderdrukken door de media Dus veertig jaar Kom in de Kas met als thema: Kom in de Kas, beleving voor jong en oud!”
5
Nieuws Lees meer op de website Op deze pagina’s vindt u een selectie uit het nieuws. Een uitgebreide versie van deze berichten maar ook ander nieuws vindt u op www.vakbladvoordebloemisterij.nl.
n Consumptiegroei bloemen en planten vlakt af De consumptie van bloemen en planten is vorig jaar licht toegenomen (+0,5%), terwijl de groei in 2014 nog op 4% lag. Dat blijkt uit de laatste rapporten van FloraHolland. In het Verenigd Koninkrijk steeg de bloemen- en plantenconsumptie het sterkst, namelijk met 20%. Deze groei werd deels veroorzaakt door de waardestijging van het Engelse pond tegenover de euro. Ook Nederland, Portugal, Polen en Turkije deden het goed. In Duitsland nam de bloemen- en plantenconsumptie in 2015 met 4,6% af. Een mogelijke oorzaak is de verschuiving van de bloemist naar de goedkopere discounters. Ook Rusland deed het minder goed.
n Ctgb verleent opnieuw vrijstelling voor Asulam Voor het derde jaar op rij heeft het Ctgb ingestemd met de vrijstelling voor herbicide Agrichem Asulam in gezaaide zomerbloemen. Het is in te zetten tegen breedbladige en grasachtige onkruiden. Van 12 april tot en met 11 juli mag Asulam zes maal per teeltcyclus worden ingezet met een tussenperiode van minimaal twee weken. De dosering na opkomst in gezaaide zomerbloemen is 2 l per ha. Door het verlenen van deze vrijstelling is dit seizoen Agrichem Asulam beschikbaar gekomen als onkruidbestrijdingsmiddel in onder meer: nigella, bupleurum, amaranthus, ammi Visnage, Dianthus barbatus, delphinium (ridderspoor), papaver, kalabos en eryngium.
n Kamer wil betere Jonge Landbouwersregeling De Tweede Kamer dringt bij het kabinet aan verbeteringen aan te brengen in de Jonge Landbouwersregeling. In een motie, die op 7 april is aangenomen, vraagt de Kamer het kabinet om, samen met het NAJK, de regeling te evalueren. De subsidieregeling was tot 15 april open. Er waren 79 aanvragen ingediend.
n ’Weinig nieuwbouwplannen bij telers Bommelerwaard’ Onder glastuinders in de Bommelerwaard bestaat weinig animo voor nieuwbouw of uitbreiding van bestaande kassen. Bij de provincie Gelderland zijn slechts enkele initiatieven bekend. Gedeputeerde Staten (GS) waarschu-
6
Lathyrus knippen tot aan langste dag Arwin Prins van W. Prins in Honselersdijk is sinds eind februari dagelijks bezig met het knippen van lathyrus Misty Red. Op de kwekerij van 6.000 m2 worden veertig soorten geteeld, allemaal uit eigen veredeling, waarvan Misty Red er een is. Tot en met de langste dag snijdt Arwin gemiddeld één steel per dag, per plant. Van elke soort, die elk hun eigen kleur hebben, wordt zo’n 150 m2 geteeld. „De oogst hangt natuurlijk af van het weer. Hoe warmer het is, hoe sneller het gaat. Het huidige weer is eigenlijk heel mooi, want het moet niet te hard gaan.” Na 21 juni wordt de grond ontsmet en gaat er lisianthus in. „Deze bloem kunnen we vervolgens van 1 september tot 10 oktober oogsten.”
wen telers voor de gevolgen daarvan: wie later dan 2 mei 2016 bouwplannen indient, loopt tegen de kosten aan van het opstellen van een apart wijzigingsplan. In een brief aan het Tuinbouwplatform Bommelerwaard roepen GS de organisatie op telers te motiveren om vóór 2 mei met concrete bouwplannen te komen. Het gaan om initiatieven in de zeven zogeheten intensiveringsgebieden: Nieuwaal, Zuilichem-Oost, Brakel-Oost, Poederoijen, Kerkwijk-Oost, Gameren en Grote Ingh. Bij het indienen van een bouwplan moet het gaan om een uitgewerkt plan dat een teler binnen tien jaar wil uitvoeren.
n Lente centraal in The Green Gallery De lente staat centraal in de derde editie van het online magazine The Green Gallery dat sinds 12 april uit is. In dit nummer laat een ouder ’bloemenmeisje’ zien dat bloemen in verschillende leeftijden, vormen en maten voorkomen. Ook min of meer vergeten bloemen – zoals limonium, asclepia en bouvardia – worden in de schijnwerpers gezet.
n Flower Expo Ukraine volledig uitverkocht Flower Expo Ukraine 2016 is volledig uitver-
kocht, meldt organisator Nova Exhibitions. De sierteeltbeurs wordt van 12 tot en met 14 april in het International Exhibition Centre in Kiev gehouden. Zo’n negentig bedrijven uit acht verschillende landen doen aan deze tiende editie mee. Op de beurs zijn vertegenwoordigd: Colombia, Duitsland, Ecuador, Frankrijk, Israël, Nederland, Oekraïne en Zuid-Afrika.
n Omzet Vlaamse sierteelt komt uit op € 550 miljoen De Vlaamse potplanten-, snijbloemen- en boomkwekerijsector behaalden vorig jaar in totaal een omzet van € 550 miljoen, zo meldt brancheorganisatie AVBS. De Vlaamse sierteelt vertegenwoordigt daarmee 10% van de totale omzet van de land- en tuinbouw in België.
n Rhein-Maas boekt lichte omzetgroei De omzet van Veiling Rhein-Maas lag in het eerste kwartaal 0,5% hoger dan vorig jaar. Omdat Pasen vroeg viel dit jaar, lagen de aantallen verkochte snijbloemen bij boven de aantallen van het voorgaande jaar. De gemiddelde prijs was nagenoeg gelijk aan vorig jaar. Het verkoopkanaal Klokvoorverkoop, dat in januari ook voor enkele snijbloemen werd vrijgegeven, Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2016)
Gelezen op Twitter FOTO: GERDIEN DE NOOY
Christine Strijbis (@ChristineSmiles)
tuinbouwgebied Californië, Nature’s Heat in Kwintsheul en Vogelaer in Poeldijk. Trias Westland hoopt in 2017 te beginnen met boren.
TLN wil schade kilometerheffing op België verhalen TLN onderzoekt de juridische mogelijkheden om de schade van Nederlandse transporteurs ten gevolge van de invoering van de kilometerheffing in België op de Belgische overheid te verhalen. De Belgische minister Jambon van Veiligheid en Binnenlandse Zaken heeft vorige week de crisisfase afgekondigd en de federale politie opdracht gegeven de wegblokkades in Wallonië te beëindigen. Meer hierover op pagina 12 en 13.
Jan de Boer pleit voor ’adopteren’ Rijnsburg
is positief ontvangen en daarom direct uitgebreid naar nagenoeg alle snijbloemen.
Aardwarmteproductie in twee jaar meer dan verdubbeld De productie van aardwarmte in Nederland is in twee jaar tijd meer dan verdubbeld. Daarmee kwam de hoeveelheid geproduceerde geothermie vorig jaar uit op 660 GWh (2,4 petajoule) bij een totaal geïnstalleerd vermogen van 127 MW. Dat meldt het Platform Geothermie in zijn tweejaarlijkse nieuwsbrief. De forse stijging van de aardwarmteproductie is volgens het Platform Geothermie niet alleen te danken aan het gestaag stijgend aantal actieve geothermiebronnen, maar ook aan het feit dat nieuwe projecten een steeds hogere capaciteit hebben. Lag de gemiddelde capaciteit van projecten in 2012 namelijk nog om en nabij de 6 MWth per doublet, inmiddels is dat gestegen naar bijna 11 MWth in 2015. Momenteel telt Nederland veertien geothermiedoubletten, die allemaal operationeel zijn. Het laatste doublet dat erbij kwam, is het project Aardwarmte Vierpolders. Dat was ook het enige project dat in 2015 werd gerealiseerd. Verwacht wordt dat in de loop van 2016 enkele nieuwe aardwarmteprojecten in productie zullen komen, onder meer het project CLG in het Limburgse glasVakblad voor de Bloemisterij 15 (2016)
Directeur van exporteur Barendsen, Jan de Boer, wil dat kwekers, handel en veilingen de handen ineen slaan om te zorgen dat er een fysieke veiling in Rijnsburg blijft bestaan. De veiling zou volgens hem spreekwoordelijk geadopteerd moeten worden zodat kwekers op de klok kunnen blijven afzetten, zo zei hij op 6 april tijdens een congres van VGB en BloomingBreeders in Leiden. Meer hierover op pagina 10 en11.
Modeontwerper Oudshoorn opent corso Bollenstreek Modeontwerper Edwin Oudshoorn verricht op 22 april de officiële opening van het Bloemencorso van de Bollenstreek 2016. Het corso heeft dit jaar als thema Flowers & Fashion, waarmee volgens de organisatie twee echt Hollandse kwaliteiten worden verenigd. „Nederland kent diverse topcouturiers en als een topcouturier uit de Bollenstreek het corso wil openen, past daarbij trots.”
v/d Wilt Gerbera’s @vdWiltGerberas
Arjanrood (@arjanrood)
Holstein Flowers @HolsteinFlowers
Eric Moor (@eric_moor)
Linda Van Der Slot (@lindavdslot)
Discussie op LinkedIn Tuinbouw moet actiever reageren op incidenten
Derde termijn voor burgemeester Van der Tak Burgemeester Van der Tak van Westland blijft voor een derde termijn aan. Een meerderheid van de gemeenteraad stemde daar op 12 april mee in. In de raad stemden 25 raadsleden voor een derde termijn, twaalf raadsleden waren tegen. Twee raadsleden waren niet aanwezig. Van der Tak (CDA) is sinds 2004 burgemeester van de gemeente Westland.
7
Personeel krijgt het meer voor Zelfsturende teams zijn een steeds bekender fenomeen, met name in de zorg zien we dit vaker. Bunnik Plants uit Bleiswijk zet er nu ook op in. Het talentenprogramma GROEI is er een bewust onderdeel van. „De werkvloer krijgt het meer voor het zeggen. Vanuit medewerkertevredenheid gaan we werken aan klanttevredenheid”, redeneert Thomas Schriek, hoofd productie. Peter van Leth Bunnik Plants investeert in haar medewerkers door vanuit zelfsturende teams te gaan werken en een talentenprogramma te starten.
pvanleth@hortipoint.nl
B Klein- en grootschalige voordelen Zelfsturende teams
Mening
Miranda van Beek, HRM-adviseur Opti-flor:
’Talenten weten te behouden’ De Opti-flor Potential Academy is het opleidingstraject voor medewerkers met potentie (talenten) van de gelijknamige orchideeënkwekerij in Monster. De eerste lichting, gestart in 2013, is zeer succesvol gebleken. Van de zes beoogde nieuwe managers hebben al vier hun doel bereikt; slechts een kandidaat is afgehaakt. „Deze talenten heeft Opti-flor weten te behouden door hun potentie vroegtijdig in te zien, hen te begeleiden naar een hoger kader op de orchideeënkwekerij en niet te vergeten
8
eigen inzet”, vertelt HRM-adviseur Miranda van Beek. Een succes dat minder zeker was geweest als andere trajecten waren doorlopen als het plaatsen van vacatures. Binnenkort gaan zes nieuwe kandidaten de academie volgen en dan met einddoel middenkaderfuncties (assistent-functies) die door de doorstroming van de eerste lichting zijn vrijgekomen. De beoogde kandidaten krijgen ook nu weer een test om te kijken waar ze staan en om ze beter te kunnen begeleiden. Een cruciaal onderdeel van het programma, aldus Van Beek.
Aan de slag
Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2016)
FOTO: BUNNIK PLANTS
het zeggen Achtergrond
GROEI, het talentenprogramma van Bunnik Plants GROEI is het talentenprogramma dat op 1 maart bij Bunnik Plants is gestart. Begin dit jaar hebben de collega’s van de productie op alle locaties mogen stemmen over welke teamleden zij graag in het talentenprogramma zouden terugzien. Uiteindelijk is daaruit een selectie gemaakt van twaalf medewerkers. Elke deelnemer mocht zelf een ’coach’ kiezen binnen het bedrijf, een persoon die hen adviseert en helpt tijdens het traject en de lesopdrachten. Het is de bedoeling dat de medewerkers gedurende twee jaar leren hoe ze het beste uit het bedrijf, hun team en zichzelf kunnen halen. De ’talenten’ volgen elk kwartaal een lesdag met telkens een ander thema, onder leiding van docenten van de LOI. Behalve op de lesdagen komen de talenten ook elke maand afzonderlijk met hun coaches bij elkaar om opdrachten en ideeën te bespreken.
Talent Fabian, coach Frans Een van de talenten die naar voren is geschoven, is teamleider Fabian Schenk (47 jaar). Voor hem komt zijn uitverkiezing niet als een volslagen verrassing, maar hij is
wel vereerd door het getoonde vertrouwen van zijn collega’s. Hij vindt het een sterke zet van het management om meer verantwoordelijkheden bij het personeel te leggen. „De teamspirit bij Bunnik Plants zal door zelfsturende teams groeien. Het is een aanpak die mij aanspreekt”, zegt Schenk. Hij zal in ieder geval het talentenprogramma aangrijpen om zijn carrièrekansen binnen het bedrijf te vergroten. Als coach heeft Schenk Frans Asmus (50 jaar), ondersteunend medewerker van de besturingssoftware, gekozen. Niet alleen omdat Schenk nauw met hem heeft samengewerkt, maar ook vanwege zijn vakkundigheid en zijn rustige karakter. Op zijn beurt voelt Asmus zich ook weer vereerd. Hij denkt Schenk vooral te kunnen begeleiden door hem niet in zeven sloten tegelijk te laten lopen. Bovendien denkt Asmus er zelf iets van op te steken. Door bijvoorbeeld ideeën niet op te dringen, maar vanuit Schenk te laten komen. Asmus zit ook op de golflengte dat grotere stappen eerder mogelijk zijn als een team erachter staat, dan wanneer ze van bovenaf worden opgelegd.
Geen kostenbesparing
Kwart winst voor personeel
Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2016)
9
FOTO'S: NIELS VAN HOUT
’Verandering afzetsysteem noo Het veilproces staat mogelijk aan de vooravond van een transitie. FloraHolland komt dit jaar nog met een blauwdruk voor het nieuwe veilen. Alle reden voor Blooming Breeders en VGB om vorige week woensdag in Corpus in Leiden een congres te houden over de marktplaats van de toekomst. Pitchers lieten hun licht schijnen.
Arie-Frans Middelburg
Ronald Teerds van FloraHolland gaf uitleg over het nieuwe veilen. „Er zijn een aantal vragen en onzekerheden.”
afmiddelburg@hortipoint.nl
V Spanning
Mening
Kitty de Jong:
’Klok is uniek etalage’
O
oit produceerde Agro Fleur Select uit Roelofarendsveen 4 miljoen tulpen die rechtstreeks aan de retail werden afgezet. Ook de nerines werden voor vaste prijzen direct verkocht aan drie exporteurs zodat zij hun klanten wat unieks konden bieden, vertelde Kitty de Jong tijdens de Marktplaats van de toekomst. Eenmaal gespecialiseerd in nerine belde er
10
een exporteur op die De Jong vertelde dat haar manier van afzet een gemiste kans was. Hij was geïrriteerd dat hij de bloemen niet kon krijgen. Het jaar erop deed De Jong het anders. Ze ging via de klok afzetten. „De eenzijdige afzet was nadelig voor de prijsvorming. Het ontnam me de mogelijkheid om de markt voor nerine uit te breiden.” In het voorseizoen verspreidt ze onder meer via het klokfront en de sociale media informatie over haar sortiment. De Jong is ervan overtuigd dat specialty's,
zoals nerine, en het veilingsysteem elkaar versterken. „De klok is een unieke etalage. Wij ontmoeten er kopers en kunnen afzetafspraken maken.” De klok zal in de toekomst niet meer een fysieke handelsplaats zijn, aldus De Jong. Het is meer het symbool voor de etalage van de toekomst waar nieuwe producten door afnemers ontdekt kunnen worden en tegen een goede marge verkocht kunnen worden. Ik heb gelezen dat er over tien jaar geen klok meer is. Het kan ook op een digitale manier.”
Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2016)
dzaak’ Mening
’Veiling Rijnsburg spreekwoordelijk adopteren’
D
irecteur van exporteur Barendsen, Jan de Boer, pleitte in Leiden ervoor dat kwekers, handel en veilingen de handen ineen slaan om te zorgen dat een fysieke veiling blijft bestaan. De Boer is bang dat het nieuwe veilen leidt tot een marktplaats die geen plaats biedt voor 20% van de productie. Deze 20% van de productie wordt door 60% van de kwekers gerealiseerd. Het gaat om kwekers met een omzet van minder dan € 250.000.„Ik ben bang dat een aantal telers niet past bij een telersvereniging door hun
eigenzinnig handelsgedrag”, aldus De Boer. Hij verwacht ook dat er door een nieuw handelssysteem van FloraHolland specialty’s gaan verdwijnen, doordat het ’veilen’ te duur wordt. Dit zou desastreus zijn voor bloemisten die zich niet langer kunnen onderscheiden van de retail. „Ze kunnen hun businessmodel niet alleen baseren op trouw- en grafwerk.” „Lelie, chrysant en tulp zullen hun weg wel vinden. Maar kwekers met een omzet onder de € 250.000 zijn te klein om een verkoper en extra manager in dienst te nemen.” De Boer vindt daarom dat er naast het nieuwe handelsplatform van de veiling
meerdere oplossingen moeten komen. „Op het spoor zijn er ook 24 tot 28 bedrijven actief. Ja, de NS is de grootste, maar er rijdt ook een stoomtrein tussen Medemblik en Enkhuizen.” Om datgene wat bijzonder is te borgen zou De Boer willen dat veiling Rijnsburg spreekwoordelijk geadopteerd wordt zodat kwekers op de klok kunnen blijven afzetten. Hij heeft daarom met algemeen directeur van FloraHolland, Lucas Vos, gesproken over het vormen van een groep aandeelhouders van kwekers, handelaren en veilingen die er voor zorgen dat er ook een fysieke marktplaats blijft.
Fijnmazigheid
Vraaggestuurde keten
Volledig nieuw
Daghandelsysteem
Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2016)
11
Arthur van Dijk, voorzitter TLN:
’Transporteurs worden in België dubbel gepakt’ In België werd op 1 april de kilometerheffing ingevoerd. Een maatregel die ook de Nederlandse export van bloemen en planten raakt. Voorzitter van Transport en Logistiek Nederland, Arthur van Dijk, pleit binnen de EU voor een systeem voor kilometerheffing „Als het zo door gaat rijden chauffeurs straks met 28 kastjes rond.” Arie-Frans Middelburg afmiddelburg@hortipoint.nl
H
Nieuw probleem
FOTO: TLN
Roodgloeiend
Blokkades
Arthur van Dijk van Transport en Logistiek Nederland had weinig begrip voor de Belgische chauffeurs in Wallonië. „Ze wisten al heel lang dat de kilometerheffing er aan zat te komen.”
12
Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2016)
Column Angelle van Kleef
Mening
vankleef@kwic.com
Canada
’Een vrachtwagen stond een dag vast’ SLM Logistics in Bleiswijk is gespecialiseerd in het transport van bloemen en planten. Dagelijks gaan er vrachtwagens van het bedrijf Europa in. Ze rijden ook door België. Wilco de Boer van SLM kan nog niet zeggen wat de kilometerheffing zijn bedrijf op jaarbasis gaat kosten. „Een rit door België kost nu €30 en daar komt dus een bedrag bij. Tot nu toe konden we dat doorrekenen aan onze klanten. Dat kunnen we niet blijven doen, want dan komen er goedkopere vervoerders om de hoek kijken”, aldus De Boer die de tariefstelling van geen kant vindt kloppen.
„Op sommige wegen buiten steden is het 13 cent, op snelwegen 15 cent.” Bij de invoering van de kilometerheffing ondervond SLM problemen. Drie dagen voor de invoering ontving ze pas kastjes. „Wat als een vrachtwagen dan net in het buitenland zit?” De kastjes werkten niet allemaal. Bovendien stond door de staking van de Belgische chauffeurs een wagen van SLM gevuld met bloemen en planten een dag in de file. De Boer pleit net als Van Dijk voor een Europees systeem. „We hebben er een kastje bij. We hadden er al vier.”
€60 miljoen
Ziek van
Belangrijk knooppunt
Fris groen Afgelopen week was ik bij de halfjaarlijkse vergadering van OFG, de Bloemenveiling in Mississauga. De financiële cijfers van de afgelopen periode en het financiële plan voor het komend jaar werden gedeeld. Tevens was er gelegenheid om vragen te stellen en gedachten uit te wisselen. Iedereen werd verwelkomd met pizza en (chicken)wings, met koffie of een biertje. Zo werd voor de vergadering contact gemaakt met leden en informeel informatie uitgewisseld. Onder andere door vergrijzing is het ledenaantal teruggelopen. Nu wordt het bestuur versterkt door twee jonge bestuursleden. Ook zijn er leden die met de nieuwe generatie plannen voor de toekomst aan het uitwerken zijn. Ik kwam in gesprek met een jongen van 28 jaar van Aziatische afkomst. Hij had een opleiding in werktuigbouwkunde afgerond. Door de lage olieprijzen was het voor hem moeilijk om een baan in de energiesector te vinden. Nu werkt hij in een orchideeënkwekerij. Het is goed om te zien dat er steeds weer jonge kwekers bloemen en planten kweken en een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van de sector. Door teruglopende aanvoer rijst de vraag hoe het aanbod vergroot en verbreed kan worden. Het lijkt aantrekkelijk om rechtstreeks aan de groothandel te leveren. Toch heeft de veiling haar eigen indentiteit en koperspubliek. De kopers zijn meestal detailhandel en kleinere groothandel. De laatste twee jaar is ingezet op kopen op afstand (op de 6.00 uur veiling), virtueel veilen (informatieveilen met levering van het product de volgende dag) en PAP (pre auction purchase) ofwel kopen voordat de klok draait. De ’Buy Back-prijs’ wordt hiervoor met 10% verhoogd. Een deel van de nieuwe generatie kopers lijkt hier graag mee te werken. De barometer is ondertussen nogal onrustig. De ene week lijkt het voorjaar te worden; de volgende week is de winter volop terug. De sneeuw en koude wind zorgden vandaag voor een winterse dag. Volgend weekend gaat het kwik weer naar 15°C. De eerste hibiscussen zijn afgeleverd. Het gevoel van lente wordt versterkt door het gras dat na de koude winter weer groen kleurt. Ook het gekwetter van de vogels geeft een voorjaarsgevoel. Angelle van Kleef is plantenteler in Ontario
Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2016)
13
Oude tijden herleven voor groene planten Ze zijn terug. De groene planten. Jarenlang was de vraag naar deze productgroep dalende, maar nu zijn telers en handelaren positief gestemd. Aanbod en vraag lijken weer in evenwicht te zijn. Bij enkele producten zijn er zelfs tekorten. „Het is soms vechten om aan de handel te komen.” Cindy van der Zwet cvanderzwet@hortipoint.nl
J
FOTO’S: GERDIEN DE NOOIJ
Niet aan te slepen
Groene planten zijn weer helemaal terug van weggeweest. ‘Ouderwetse’ planten zoals monstera, sansevieria en dracaena worden goed betaald. Soms zijn er zelfs tekorten, zoals het geval is bij monstera.
14
Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2016)
Persoon Potplanten uit de Lier heeft verschillende groene planten in het assortiment. Dit najaar heeft de handel verrassend goed door gelopen.
Ouderwetse planten in trek
Marktaandeel teruggelopen > Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2016)
15
Tekorten op de markt Op tv, in bladen op sociale media: overal komen de groene planten weer in beeld. Dit heeft duidelijk een positief effect op de vraag. Ficus*
Stuksgroei
Gem. prijs groei
(t.o.v. jaar ervoor) (t.o.v. jaar ervoor)
2015
-5,8%
4,2%
2014
-7,8%
6,1%
2013
-0,8%
11,5%
2012
-9,1%
11,3%
*Grote invloed van de Ficus ginseng, deze is explosief gegroeid de afgelopen jaren. De prijs groeit mede omdat er veel in toegevoegde waarde weg gaat in de ginseng Dracaena
Stuksgroei
Gem. prijs groei
(t.o.v. jaar ervoor) (t.o.v. jaar ervoor)
2015
-5,6%
5,5%
2014
-2,1%
2,5%
2013
3,4%
0,0%
2012
-2,7%
-3,3%
Stuksgroei
Gem. prijs groei
Hedera
De cijfers hebben betrekking op alle maten groene planten, met of zonder toegevoegde waarde. Deze cijfers zeggen dus niet alles. Bij bepaalde producten heeft er bijvoorbeeld een potmaatverkleining plaatsgevonden, dat zie je niet in deze cijfers terug. En dit heeft natuurlijk wel effect op de gemiddelde prijs (prijs = klok+bemiddeling).
(t.o.v. jaar ervoor) (t.o.v. jaar ervoor)
2015
0,4%
2014
0,1%
3,2% 0,4%
2013
-0,9%
-5,7%
2012
0,0%
4,7%
Stuksgroei
Gem. prijs groei
Zamioculcas
Verkochte aantallen x miljoen
(t.o.v. jaar ervoor) (t.o.v. jaar ervoor)
2015
-3,3%
3,1%
2014
-7,0%
3,4%
2013
1,0%
-3,4%
2012
-3,5%
0,8%
Stuksgroei
Gem. prijs groei
Dypsis
(t.o.v. jaar ervoor) (t.o.v. jaar ervoor)
2015
-12,4%
2014
-10,1%
10,2% 4,9%
2013
-6,2%
-4,7%
2012
-27,2%
27,1%
prijs betreft het gemiddelde van klok + bemiddeling totaal
16
Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2016)
Markt Klok prijsbeelden
Vanwege het tuinplantenseizoen worden ook de klokprijzen van deze producten weergegeven. Omdat er ruimte is voor maar drie grafieken, worden de bloeiende en groene planten in één grafiek verwerkt. Week 25 is de laatste week van de tuinplantengrafiek.
Snijbloemen
Groene + bloeiende planten
Tuinplanten
Snijbloemen gingen in week 14 voor € 0,17 van de hand. Dit is fors lager dan vorig jaar want toen brachten bloemen € 0,26 op, Aan de aanvoer lag het niet, die was ruim 9% lager.
Kamerplanten brachten vorige week voor de klok gemiddeld € 1,31 op. Dit is flink meer dan vorig jaar; toen lag de klokprijs op € 1,05. Er kwamen minder stuks voor de klok (-23,5%).
Het tuinseizoen is begonnen. Bij de tuinplanten zaten zowel aanvoer als prijs in de plus. De klokaanvoer steeg met bijna 27%. De gemiddelde prijs nam toe van € 0,70 naar € 0,96.
De week van de lijnrijder
BRON: ROYAL FLORAHOLLAND
Daniël van Egmond:
FOTO: VAKBLAD VOOR DE BLOEMISTERIJ
’Aparte bloemen blijven flink aan de prijs’ Bedrijf: Van Egmond Bloemenhandel Veiling: Rijnsburg Week: 14
Maandag „Nieuwe ronde, nieuwe kansen. Vorige week was het rustig doordat er een verkoopdag minder was. En afgelopen weekend werd volop warm lenteweer voorspeld, waardoor de vraag naar tulpen gedaald is. Dit is op de klok ook te merken aan de prijzen van onder andere de tulpen.”
Dinsdag „Vandaag gaat het wekkertje vroeg. Om 2.45 uur ga ik eruit om de auto te laden en op tijd weer bij de eerste klanten te staan. We zitten weer in een periode waarin het assortiment op een keerpunt zit. De aanvoer van typische voorjaarsbloemen, zoals ranonkels, anemonen en tulpen, wordt langzaam minder. Terwijl de zomerbloemen langzaam weer beter worden en in grotere hoeveelheden worden aangevoerd.”
Woensdag „De verkoop is niet spannend. ’Gelukkig’ is er veel grafwerk. Doordat ook de praktijkexamens weer op de scholen voor bloemsierkunst beginnen, valt de verkoop niet tegen. Het nadeel met specialistisch werk is wel
Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2016)
dat vaak producten worden besteld die niet of moeilijk verkrijgbaar zijn. Dan is het altijd weer een uitdaging om aan die producten te komen of een alternatief te verzinnen.”
Donderdag „Na de wagen weer geladen te hebben, gaan we weer op pad. De verkoop houdt niet echt over. In de winkels is het erg rustig op wat bestellingen na. Gelukkig is er nog een grote bruiloftsversiering waardoor we nog wat te doen hebben.”
Vrijdag „Het is alweer de laatste dag van de week. Vandaag hebben we weinig bestellingen op staan. Prijzen van de bloemen staan flink onder druk. Toch blijven de aparte bloemen flink aan de prijs. Maar dat zijn juist de dingen waarmee we ons kunnen onderscheiden. Zo hadden we van de week mooie vertakte ranonkels. Erg leuk om te zien en ook goed van kwaliteit.”
17
In de grafieken wordt de procentuele verandering (= index) weergegeven van de prijs en de verkochte stuks ten opzichte van vorig jaar. Week 1 + 2 van 2015 zijn samengeteld en worden als week 1 gezien. Week 3 = week 2, week 4 = week 3, week 5 = week 4, etc).
Cathelijne Doerrleben cathelijnedoerrleben@floraholland.nl
Snijbloemen Alleen freesia en ranonkel plussen
in procenten
Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder
week
Kamerplanten Kamerplanten stijgen in prijs
in procenten
Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder
week
Tuinplanten Hogere omzet tuinplanten
in procenten
Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder
week
18
Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2016)
Engeland
Over de toonbank
Benjamin Koop:
’Bloemen steeds sneller van kas bij bloemist’
FOTO: VENUS FLOWERS
in bloemen en loopt steeds voorop met vernieuwende concepten. Tropische bloemen, events, bruiloften en bloemenbezorging zijn de belangrijkste pijlers onder het bedrijf. We zijn gevestigd op een toplocatie, midden in het bedrijvige hart van de stad. Vandaar onze oriëntatie op de zakelijke markt.”
Benjamin Koop (en medewerkers)
Naam: Venus Flowers Manchester Locatie: Manchester Sortiment: 60% bloemen, 20% planten, 20% overig Specialiteit: tropische bloemen en events Aantal medewerkers: 7
U komt uit Nederland? „Klopt, daar heb ik ook het vak van bloemenarrangeur geleerd. Vervolgens kwam ik in Ierland te werken bij Go Dutch Flowers en nu ben ik sinds kort manager van dit topbedrijf in Manchester. Venus Flowers handelt al 19 jaar
Standpunt
zoals buxus, laurier en olijfboompjes.”
Welke ontwikkelingen ziet u in het consumentengedrag? „Impulsverkopen nemen af, online verkopen nemen toe. Maar onze focus ligt vooral op events en bruiloften, en daar verandert weinig.”
Helpt uw Nederlandse afkomst?
Waar koopt u in?
„Zeker, door mijn kennis van de Nederlandse sierteeltproductie en -handel heb ik hier absoluut een streepje voor. En het niveau van de vakopleiding in Nederland is hoger dan die in Engeland en Ierland, dus ook dat geeft ons bedrijf een voorsprong. Tel daar een team van jonge, enthousiaste en ambitieuze medewerkers bij op, en je hebt een succesformule voor zakelijke groei.”
„De meeste bloemen komen uit Nederland, via exporteurs als Vianen en Hilverda De Boer. We kopen ook lokaal via grossiers die importeren uit landen als Thailand, maar meer dan 95% komt uit Nederland.”
Is dit een drukke periode? „De zaken gaan heel goed op het moment, beter dan we hadden verwacht en was voorspeld. We verkopen momenteel vooral lentebloemen en -planten, met hydrangea, tulp en narcis als koplopers. Jaarrond gezien doen strelitzia, heliconia en gloriosa het hier heel goed, vanwege onze specialisatie op dat segment. We verkopen vooral veel lang houdbare planten
Bent u tevreden met wat er uit Nederland komt? „Absoluut. De prijs kan altijd beter natuurlijk, maar ik snap dat het transport zwaar weegt, dus daar is weinig aan te doen. Verder vind ik het echt een compliment waard hoe snel het product tegenwoordig van de kas bij de bloemist ligt. Wat dat betreft vind ik het concept Direct from Grower van exporteurs echt fantastisch. Je plukt bij wijze van spreken direct uit de kas, via de webshop van de exporteur.”
’FloraHolland moet goede keuzes maken met ICT’
O
Chris Doelman Anjerteler in Hoek van Holland
Mee eens, oneens of denkt u er heel anders over? Reageer dan bij de marktredactie: A.F. Middelburg, 06-23631549 of mail afmiddelburg@hortipoint.nl
Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2016)
nlangs was er een grote EKTstoring bij FloraHolland. Hierdoor liepen de logistieke processen vast en is grote schade ontstaan in geld en vertrouwen. De veiling komt ermee weg omdat telers en kopers geen georganiseerd alternatief hebben. Dat is de macht van een monopolist. FloraHolland is dominant en doet er alles aan om deze positie te behouden. Telers en kopers zouden best kritischer mogen zijn op een organisatie waar ze zo afhankelijk van zijn. Tien jaar na de fusie zijn wezenlijke zaken nog altijd niet opgepakt, zoals ICT en de uniformiteit van elektronische processen. Elke vestiging werkt nog steeds op de eigen manier.
Tijdens de vakavond voor freesiatelers op Keukenhof stelde Bernard Oosterom dat er over tien jaar geen klokken meer draaien bij FloraHolland. Wat ervoor in de plaats komt weet niemand. Het is toch jammer dat een veilingvoorzitter niet weet welke kant het opgaat? Wordt het niet tijd om ook het bestuur eens te vernieuwen? De diensten die bij FloraHolland overblijven moeten worden uitbesteed, zodat de organisatie kleiner en efficiënter wordt. Over een paar jaar blijft er niets anders over dan het afrekenkantoor van transacties. Daarmee wordt ICT de kern van het bedrijf. En dat gaat de veiling nu uitbesteden. Op de ICT-afdeling van FloraHolland
werken veel mensen met veel kennis. Blijkbaar is de leiding niet in staat deze mensen te motiveren en hen de juiste dingen te laten doen. Of moet de veiling gewoon mensen kwijt en is het alleen maar een verschuiving van loonkosten naar overige kosten? De ontslagen geven een hoop onrust. De veiling zou er goed aan doen een ICTtopper binnen te halen en lid te maken van de directie. Dan kan FloraHolland haar dominante positie gebruiken om echt iets goeds neer te zetten in plaats van alleen maar destructief te handelen. Want er moet een afzetorganisatie blijven. Maar liever een geoliede organisatie van € 2,5 miljard dan een gedrocht van € 4,5 miljard.
19
Analyses snijbloemen
FOTO: DE GRAAF VAN DER ZANDE
Na topjaar wisselende start lathyrusseizoen Na het topjaar 2015 qua middenprijs is de start van het huidige lathyrusseizoen voor telers wisselend. De vraag naar deze voorjaarsbloem trekt volgens handelaren nu fors aan.
Verschillende kanalen Eerder op gang
n
Narcissenseizoen eindigt weer onder de maat Na de aarzelende start is de eindsprint richting Pasen niet goed genoeg geweest voor de meeste Nederlandse telers van narcissen met blad. Handelaren zijn niet ontevreden.
FOTO: DE GRAAF VAN DER ZANDE
Niet goed genoeg
n
20
Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2016)
Marge te klein bij iets betere prijs hippeastrum
FOTO: DE GRAAF VAN DER ZANDE
De middenprijs voor hippeastrum ligt op seizoenbasis iets hoger, maar dat brengt telers gemiddeld nog onvoldoende rendement. Handelaren zijn positief over de kwaliteit.
Assortiment Minder aanvoer n
Marktacties Promotie
Bloemenagenda
n Balkonplant 2016: geranium, vanaf april mediacampagne nTerrasplant 2016: hibiscus, vanaf april mediacampagne
Bloemenbureau Holland, VBW en FloraHolland n wk 13 - wk 16: gerbera n wk 17 - wk 19: alstroemeria n wk 20 - wk 22: pioenroos n wk 23 - wk 26: lelie
nWoonplant van de maand april: peperomia n Woonplant van de maand mei: medinilla, gloriosa, anigozanthos n Tuinplant van de maand april: calibrachoa n Tuinplant van de maand mei: salvia nemerosa n PurE Seasonal Flowers april-september: pioen, astilbe, asclepias,
dahlia, zinnia, helianthus, alchemilla, limonium, phlox, campanula, gladiool, leeuwenbek, eremurus, rubus, artisjok, anethum, allium, celosia n 16 apr Rob’s Grote Tuinverbouwing met onder andere: Lavendula
stoechas Anouk en L. angustifolia Felice, TiSento, droge bollen, bol-oppot: tulp, hyacint, narcis, eucomis, glamini, freesia en sonatini, hydrangea magical (kamer), astilbe, bloeiende, witte geurmix van gardenia, stephanotis en jasminum, tuinbloeiers, A Hydrangea arb. Incredible en Invincibelle, acer Japanese Jewels, buxus, PUUR, biologische kruiden. SBS6, 17.05 uur.
Bloemendagen n 21apr n 22 apr n 25 apr n 27 apr n 27 apr n 1 mei n 1 mei n 1 mei n 2 mei n 3 mei n 4 mei n 5 mei n 5 mei
Secretaressedag (Ned, Bel,Fra) Gebedsdag (Den) Bevrijdingsdag (Ita) Koningsdag (Ned) Secretaressedag (GB) Dag van de Arbeid (Dui, Fra, Ita, Zwi, Pol) Orthodox Pasen, Dag van de Arbeid (Rus) Moederdag (Spa) Early May Bank Holiday (GB) Dag van de Grondwet (Pol) Dodenherdenking (Ned) Hemelvaartsdag, Bevrijdingsdag (Ned) Hemelvaartsdag, Vaderdag (Dui)
Heeft u informatie voor de agenda? Mail naar afmiddelburg@hortipoint.nl
Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2016)
21
Analyse bloeiende planten FOTO: NIJSSEN JUNIOR
Exporteur over Duitsland
Spathiphyllum zakt diep weg na positieve start In week 13 zakten de prijzen van spathiphyllum dieper weg dan normaal in deze tussenperiode. Het enthousiasme over het lichte herstel in de eerste drie maanden, is daardoor getemd.
Upgrade doet verkopen
Bedrijf: Nijssen Junior, De Kwakel Functie: accountmanager Belangrijkste afzetland: Duitsland Inkoop: 60% veilingklok en 40% rechtstreeks bij kwekers Aantal medewerkers: 30
Peter Spaargaren:
’Webshops? Geen gevaar maar wel alert blijven’ Wie zijn uw klanten in Duitsland? „Wij leveren zowel aan groothandelaren als aan detaillisten. Daarnaast hebben wij samen met een Duitse partner een tiental cash-and-carry’s. Duitsland is veruit ons belangrijkste exportland, we leveren daar al veertig jaar. Daarbij gaat het in hoofdzaak om snijbloemen; potplanten leveren we er ook maar dat is meer een bijproduct.”
Meer Air So Pure
Heeft u ook een webshop? „Ja, dat is de laatste jaren een belangrijk onderdeel geworden van ons bedrijf. Zowel onze groothandelsklanten als de detaillisten kunnen op deze manier online bestellen. Er zijn bloemisten die liever in de cash-and-carry komen kopen omdat ze de producten dan kunnen zien, terwijl anderen de voorkeur geven aan de webshop. Het is belangrijk dat onze klanten de keus hebben.”
Webshops een gevaar voor cash-and-carry’s? „Nee, zeker niet, maar je moet als exporteur wel alert blijven. Dus zorg voor een actueel aanbod en doe wat je belooft. Goede producten leveren, snel reageren, op tijd zijn. Zeker in Duitsland is dat erg belangrijk. Duitsers verwachten gewoon dat je je zaakjes goed voor elkaar hebt. Streng? Zo zou je het wel kunnen noemen, ja.”
n
Welke producten verkoopt u in Duitsland?
Zijn ze ook duurder? „In de eerste drie maanden van het jaar, als vooral de kleur rood veel gevraagd is, zijn ze duurder dan die uit Ecuador. Maar in andere periodes van het jaar kan dat weer andersom zijn. Onze klanten vragen zowel naar Nederlands als naar import. Of ze ook vragen om kwaliteit? Onze bloemen komen terecht bij detaillisten, weddingplanners et cetera, dus de kwaliteit is het belangrijkste.”
22
Verkochte aantallen x duizend
„Heel veel seizoensartikelen, zoals op dit moment tulpen en hyacinten en straks weer pioenen. Jaarrond gezien zijn rozen het belangrijkste product. Zowel van Nederlandse bodem als uit Kenia en Ecuador. Nederlandse rozen zijn nog veelgevraagd, ook al omdat ze in het algemeen beter openkomen dan die uit Ecuador.”
Verkochte aantallen en middenprijs spathiphyllum op de FloraHolland-veilingen van 2011 tot en met 2015 (bron: Royal FloraHolland). Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2016)
Afzetzaken
Analyse tuinplanten
Markt senecio minder veranderd dan het lijkt Ondanks voor Senecio Cruentus Grp dit jaar duidelijk afwijkende statistieken, blijken bij nadere beschouwing aantallen en prijzen waarschijnlijk weinig veranderd.
Aanleiding: EK Bloemsierkunst
Dini Holtrop FOTO: INGIMAGE
Super- en bouwmarken Hoe was het om aan het EK deel te nemen? „Als Nederlands Kampioen mocht ik Nederland vertegenwoordigen afgelopen weekend tijdens het EK in het Italiaanse Genua. Een keer in de vier jaar wordt dit kampioenschap gehouden, dus het was sowieso superleuk dat ik hieraan mocht deelnemen. Het was een geweldige ervaring. Ik had het voor geen goud willen missen, ondanks dat de behaalde plek best teleurstellend was.”
Want hoeveelste ben je uiteindelijk geworden? „Van de drieëntwintig deelnemers ben ik uiteindelijk achttiende geworden. De Hongaar Tamas Mezoffy won de wedstrijd. Natuurlijk had ik gehoopt binnen de top tien te eindigen. Dat is niet gelukt en dat is jammer. We moesten zes opdrachten uitvoeren en over bepaalde opdrachten ben ik echt wel tevreden, maar bij sommige opdrachten speelde de tijd mij toch parten. Ik heb te veel hooi op mijn vork genomen, waardoor ik te weinig tijd had om de opdracht perfect af te ronden.”
Welke producten heb je vooral gebruikt? „Voor twee opdrachten mocht je zelf de bloemen kiezen; bij de andere bepaalde de organisatie dit. Bij de vrije opdrachten heb ik veel voorjaarsbloemen in de arrangementen verwerkt. Zoals wisteria, sering, jasmijn, sneeuwbal, fritillaria. Veel van deze bloemen heb ik rechtstreeks bij telers gehaald en een deel van het assortiment is geleverd door Barendsen uit Aalsmeer.”
Vroege bloei
Dus je bent ook langs telers geweest? n
Verkochte aantallen x duizend
Verkochte aantallen en middenprijs Senecio Cruentus Grp op de FloraHolland-veilingen van 2008 tot en met 2015 (bron: Royal FloraHolland). Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2016)
„Ja, ik heb een rondje Nederland gedaan en langs verschillende kwekerijen gegaan. Dat was ontzettend leuk en leerzaam. Voor mij is het interessant om telers vol passie over hun product te horen te vertellen, maar ook voor telers was mijn bezoek wel leerzaam denk ik. Zij zijn vooral met hun product bezig en minder naar buiten gericht. De mening van de bloemist is best belangrijk. Bij een product als nerine doen telers hun best voor een strakke steel, maar van mij mag hij juist best flexibel zijn. Dan kun je de bloem veel sierlijker gebruiken. Het is waardevol om dit soort informatie met elkaar te delen.”
En nu weer terug in Nederland? „We zijn nu nog een paar dagen in Italië. Weer even tot rust komen. We hebben heel intensief de media opgezocht, dus het was allemaal best een beetje hectisch de afgelopen tijd. Volgende week ben ik weer in mijn winkel in Friesland te vinden. Ik heb al mooie reacties van collega’s en consumenten ontvangen. Hartstikke leuk.”
23
Nieuwe kleur voor fris imago De eerste bestellingen van fuchsia’s zijn weer binnengekomen bij kwekerij Wesstein de Vries in Hoek van Holland. Nieuwe kleuren moeten de plant weer een fris imago geven.
N
Tekst en foto: Joef Sleegers jsleegers@hortipoint.nl
24
Tien jaar Kas als Energiebron:
’Eerst kwaliteit, daarna volgt energiebesparing’ Het innovatie- en actieprogramma Kas als Energiebron bestaat in 2016 tien jaar. In die tijd is veel ervaring opgedaan met Het Nieuwe Telen (HNT). Als er één ding duidelijk is geworden, is het wel dat steeds meer telers HNT omarmen, maar dat zij de nieuwe aanpak vooral gebruiken om tot kwaliteitsverbetering te komen. Energiebesparing en verduurzaming staan op twee. Hans Neefjes, Quincy von Bannisseht hneefjes@hortipoint.nl, qvb@hortipoint.nl
E ’KaE is succes’
Advies
Jan Voogt: ’Het Nieuwe Telen kan zonder investeringen’ Om met Het Nieuwe Telen (HNT) te kunnen beginnen, zijn investeringen niet per se nodig, stelt Jan Voogt van Growth Management, een van de docenten van de cursus HNT. Hij geeft zes tips om direct mee aan de slag te gaan. n TIP 1: „Zorg voor een homogene kastemperatuur. Voorkom natte plekken in de kas. Lucht niet onnodig. Zorg verder voor goede gevelisolatie en denk eraan dat je overal in de kas eenzelfde capaciteit van het verwarmingssysteem hebt. Vermijd het trekken van een kier in het scherm; daarmee voorkom je kouval. Gebruik bij voorkeur een dubbel scherm. Dat is belangrijk in verband met de warmte-uitstraling van de plant. De groei in de kop van de plant kan bij veel uitstraling namelijk helemaal stil komen te staan. Gebruik nokschotten om op die
26
manier ongewenste luchtstromingen bovenin de kas, boven de schermen te voorkomen. Al deze zaken behoren mogelijk te zijn met de standaarduitrusting van elke nieuwe kas. In die zin vereisen deze maatregelen dus geen extra investeringen.” n TIP 2: „Sluit je schermen en ventileer boven de gesloten schermen. Let daarbij ook op de factor absolute vochtigheid (AV). Je krijgt dan een egaler klimaat, waarbij veel vocht wordt afgevoerd. Een actief klimaat onder de schermen bereik je door te zorgen voor horizontale of verticale luchtbeweging. Dat is ook noodzakelijk als je geen minimumbuis wilt toepassen. Belicht je ’s nachts, dan moet je buitenlucht inblazen, wat overigens wél een investering vergt.” n TIP 3: „Ventileer met luwe en wind-
zijde. Zet allebei je ramen op een kier om lucht te ventileren boven het scherm. Als je je ramen daarbij wat ’knijpt’, wordt in 90% van de gevallen een stabieler klimaat bereikt. Dit kan ook overdag.” n TIP 4: „Voorkom uitstraling, oftewel afkoeling van het gewas doordat warmtestraling wordt afgegeven aan koud kasdek of schermdoek. Uitstraling is vaak de oorzaak van botrytis in gerbera.” n TIP 5: „Optimaliseer de groei met PAR-licht, CO2, RV en temperatuur. Hoe beter je het licht overdag benut, hoe hoger de productie. Veel luchten gaat ten koste van de fotosynthese.” n TIP 6: „Zorg voor een balans tussen licht en temperatuur. Als de assimilaten eenmaal zijn aangemaakt, moet je de temperatuur zo hoog mogelijk instellen.”
Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2016)
FOTO'S: HANS NEEFJES
Edwin van der Knaap van Delphy gaf tijdens het EnergiekEvent 2016 in de kas aan wat het doel is van een onlangs gestarte proef met ledverlichting in roos. Energiebesparing staat bovenaan, maar een goede productie behalen en voldoen aan lichthinderregels zijn minstens zo belangrijk. Op het event werd duidelijk dat zo’n 15 tot 20% van de telers bezig is met energiezuiniger telen zonder in te boeten op kwaliteit en productie: Het Nieuwe Telen. Technieken en systemen uit proefkassen zoals bij roos, vinden meestal in een afslankte, enigszins gewijzigde vorm een toepassing in de praktijk.
Toonbeeld van innovatie
>
Ervaring
Achtergrond
Roos volledig onder ledlicht
Het nut van 3D-modellering
Het belichtingsniveau is hetzelfde gebleven in de proefkas van 1.000 m2 van het Improvement Centre, ongeveer 200 µmol/m2/sec. In de kas waar begin 2013 de proef ’De Perfecte Roos’ startte, zijn de 1.000 Watt SON-T lampen echter allemaal weg. Er brandt nu alleen nog ledlicht boven de destijds aangeplante Red Naomi!: Topled. „We hadden tussenbelichting met leds. Interled heeft echter een lager rendement dan Topled en het zijn obstakels tussen het gewas die bovendien makkelijk vervuilen”, legde Edwin van der Knaap van Delphy uit bij een rondleiding tijdens het EnergiekEvent. Het verschil in output tussen Topled en SON-T, respectievelijk 2,7 en 1,78 µmol per watt, geeft een behoorlijke energiewinst. In ’De Perfecte Roos’ werd al bewezen dat het voor de groei van roos niet uitmaakt waar het licht vandaan komt. Een µmol is een µmol. In de nieuwe proefopzet wil men vooral aantonen of onder ledbelichting een goede productie mogelijk is, zonder emissie van licht. En tevens nog meer energie besparen, vooral door langer te schermen. OPAC warmtewisselaars zullen een belangrijke rol gaan spelen bij de klimaatbeheersing. Bang voor een te koud gewas onder led is Van der Knaap niet: „Er is zo'n 70 W input van energie mogelijk. Dat is ruim voldoende.”
„Als je een driedimensionaal beeld kunt creëren van een kas met planten en daar allerlei rekenmodellen aan kunt hangen, hoef je in veel gevallen geen praktijkonderzoek meer te doen. Op je beeldscherm kun je dan al veel zaken berekenen en ontdekken”, aldus onderzoeker Pieter de Visser van WUR Glastuinbouw. Voorbeelden van 3D-modellering die nu al in de bos- en akkerbouw – agrarische sectoren waarin de techniek in de jaren ’90 als eerste zijn intrede deed – worden toegepast, zijn volgens Visser: het effect van bladbespuitingen nagaan, de wortelgroei evalueren en het bepalen van de optimale plantdichtheid. Voor de glastuinbouw ziet hij vooral mogelijkheden als het gaat om belichting. „Je kunt gaan berekenen hoe je je lampen het beste kunt ophangen, wat de ideale bladvorm is, wat het effect is van diffuus licht, direct licht, toplicht en tussenbelichting. Ook aan de keuze van de lichtkleur bij leds, kun je veel rekenen met 3D-modellen.” De modelmatige benadering komt bij het telen op plantbalans eveneens naar voren. De balans vinden tussen sink en source, daar gaat het om, gaf onderzoeker Sander Pot van Plant Dynamics aan. Vooral in vruchtgroenten kan de invloed van teelthandelingen of klimaatveranderingen al goed doorgerekend worden.
Vakblad voor de Bloemisteri15 (2016)
27
Achtergrond
Op naar chrysantenkas zonder gas
’Toekomst zonder aardgas’
Onderzoeker Marcel Raaphorst van WUR Glastuinbouw en Paul de Veld van Delphy vertelden dat het theoretisch mogelijk is om chrysanten te telen zonder gas. Ze hopen de commissie van Kas als Energiebron dit jaar te overtuigen met cijfers, zodat een proef van start kan gaan. Teler André van Paassen van Arcadia Chrysanten (zie foto) zei dat hun bedrijf 25-30% energie bespaart met hulp van luchtbehandelingskasten (lbk’s) en een dubbel scherm. Ze bewijst daarmee dat 20 m3 gas per m2 voldoende kan zijn, zoals Raaphorst berekende. De eerste 5 m3 gasbesparing is volgens hem al mogelijk zonder investeringen. Als je de minimumbuis minder gebruikt en ’s winters een lagere etmaaltemperatuur hanteert, dan kan dat. Raaphorst: „bepaal ook nauwkeuriger hoe het staat met de temperatuur en vochtigheid. Het gaat uiteindelijk om wat het beste is voor de plant. Vaak wordt ten onrechte vocht weggestookt.” De inzet van horizontale ventilatoren is nog beperkt in chrysantenkassen, maar ze kunnen de temperatuurverdeling en bladkwaliteit verbeteren. Investeringen in lbk’s, ’blaassystemen’ voor inbreng van buitenlucht of lucht van boven het doek, isolatie (een tweede schermdoek of dubbel glas) kunnen nog eens 5-15 m3 gas besparen mogelijk maken. En als je vocht geeft via druppelslangen bespaar je 2 m3/m2 ten opzichte van bovendoor gieten, omdat droogstoken na een gietbeurt dan niet meer nodig is. Uiteindelijk kun je met koeling en het oogsten en tijdelijk opslaan van warmte op termijn zonder gas chrysanten telen. Raaphorst: „Nu nog een alternatief voor het stomen. Met de huidige energieprijzen kun je de genoemde technieken niet snel terugverdienen. Voordeel blijft wel de kwaliteitsverbetering en het voorkomen van bloeivertraging in de zomer.”
Gewascoöperaties
28
Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2016)
Vragen Heeft u een vraag? Mail deze naar Peter van Leth, pvanleth@hortipoint.nl
Is schikken over een ontslag nog mogelijk onder de WWZ? Ik heb een medewerker die niet goed functioneert. Hij gaat niet akkoord met een vertrekregeling. Om die reden heb ik een ontslagprocedure gestart. Hopelijk sluiten we tijdens de zitting alsnog een deal. Maar is dit nog wel mogelijk onder de Wet werk en zekerheid (WWZ)? Ik heb namelijk begrepen dat de rechter alleen de wettelijke transitievergoeding kan toekennen en niet mĂŠĂŠr dan dat.
A ILLUSTRATIE: PETER MOORMAN
Praktische oplossing
Hogere vergoeding Margot van Herwerden, Houthoff Buruma, Amsterdam, m.van.herwerden@houthoff.com
29
Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2016)
Meet & Greet gerbera levert creatieve ideeën op
’En nu maar hopen dat de consument het oppakt...’ Vorige week donderdag was Meet & Greet gerbera in Keukenhof. De bijeenkomst, georganiseerd door Royal FloraHolland, Keukenhof en Coloured by Gerbera, werd goed bezocht door telers, exporteurs en enkele bloemisten. De show van 2Dezign liet zien wat er allemaal met gerbera’s mogelijk is. Dat is veel. En het hoeft niet duur of ingewikkeld te zijn. Maar of het genoeg is om de grote hoeveelheden gerbera’s weg te werken... Joef Sleegers jsleegers@hortipoint.nl
H Onderzoek
’Meer aparte soorten nodig’
Gerbera’s in een monobos zijn in Nederland populair, blijkt uit het marktonderzoek van Royal FloraHolland. Deze zijn goed voor 54% van de afzet.
30
Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2016)
FOTO’S: JOEF SLEEGERS
Ontwerpbureau 2Dezign, die de promotie voor gerbera’s verzorgt, liet zien hoe er met eenvoudige middelen eigentijdse arrangementen te maken zijn.
Zomertijd, Gerberatijd
Jongeren op festivals
Slechte prijzen
Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2016)
31
Nieuws
NL van Geest pakt uit op amaryllisshow
FOTO: HANS NEEFJES
Potplanten
Juryleden Marieke Vijverberg (van AH Koornneef in Westland), handelaar Charl van der Geest en oud-onderzoeker Joop Doorduin (v.l.n.r.) aan het werk.
Snijanthurium mikt op alle afzetkanalen
Bloemen als beleving
Stabiel areaal
32
Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2016)
Van de prijswinnende nr. ’03-102-1’ is bekend dat hij in de broeierij goed presteert. Vanaf 2018 zijn de leverbare bollen beschikbaar.
FOTO: HANS NEEFJES
De vakprijs amaryllis 2016 was voor nr. ’05-036-01’ van NL van Geest.
’Easy Unpack’. Drie uitvoeringen: v.l.n.r. Anthura, Bouman en voor algemeen gebruik.
Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2016)
33
Teelttips ZOMERBLOEMEN Nachtvorst Hoewel de dagen rond half mei - de IJsheiligen - het meest bekend zijn om de kans voor nachtvorst, is de vorst die dan voorkomt vrijwel niet schadelijk voor gewassen die niet extreem vorstgevoelig zijn. De meeste nachtvorstschade is te melden in de periode rond 20 april, dus drie tot vier weken eerder. De temperatuur duikt dan meestal veel verder onder het vries-
IRIS Grondtemperatuur In de buitenteelt van de rem-irissen is het belangrijk dat de grondtemperatuur voor het planten nu zo laag mogelijk is. Mogelijkheden om dit te realiseren zijn: n voldoende diep planten (circa 5 cm grond boven de bol); n grond afdekken met bij-
LELIE Eisen aan de grond Lelies stellen hoge eisen aan de grond. De grond moet een goede structuur hebben en er mogen geen storende of verdichte lagen aanwezig zijn. Doorbreek storende lagen door de grond te spitten of los te trekken met een woelpoot. Dit heeft alleen effect als
34
PIOEN
punt dan met IJsheiligen; er ontstaat gemakkelijk schade. Omdat we in onze teelten niet de verfijnde beregening hebben als in de fruitteelt, kunnen we het systeem van blijven beregenen tot de vorst eruit is niet toepassen, omdat er dan veel te veel water wordt gegeven en de druppel zo grof is dat deze vaak juist schade veroorzaakt op de net bevroren bladeren. Het enige dat kan
werken is water geven vlak voordat het gaat vriezen. De natte planten en het vrije water dat eerst koud moet worden, geven in de meeste gevallen voldoende bescherming. Afdekken kan in sommige gewassen, maar als het doek op het bovenste blad vastvriest, is de schade meestal groter.
Bladrollers
Henk van den Berg Teelt- en Bedrijfsadvies, 0252-340301
Henk van den Berg Teelt- en Bedrijfsadvies, 0252-340301
voorbeeld stro (10-15 ton per ha); n grond voldoende vochtig houden. Bij te hoge grondtemperatuur gaat de ontwikkeling van de plant te snel en zal het gewas vaak eerder bloeien. Dit heeft te korte planten tot gevolg.
are en spuit met een middelgrove dop.
Bij regenachtig weer en in een gewas dat lang nat blijft treedt snel vuur op. Vooral een gewas dat beschadigd is door
nachtvorst is erg gevoelig. Op de dode bladpunten ontstaan sporen die op de bladeren en later ook op de bloemen ’pokken’ veroorzaken. Spuiten hiertegen is noodzakelijk. Omdat op de bloemen geen zichtbaar residu mag achterblijven, hebben vloeibare formuleringen de voorkeur. Bespuit het gewas met 15 ml Allure of Mirage Plus of Spirit per are. Deze middelen hebben een nevenwerking op strepenziek. Gebruik 3 liter vloeistof per
de ondergrond droog is. Zorg ervoor dat de grond gelijk ligt. Als water naar het laagste punt kan lopen, dan ontstaat op die plekken phytophthora Oriëntals vragen om een ’zure’ grond (pH 6,5 of lager) voor optimale groei. Bij een hogere pH zien we meer gebreksverschijnselen zoals ijzer- en magnesiumgebrek. PH verlagen kan door 10 cm onbekalkte turf in de bovenste laag aan te brengen. Dit bevordert de beworteling. Om
de ontwikkeling van de stengelwortels te bevorderen moet de grondtemperatuur de eerste weken na het planten bij voorkeur beneden de 15°C zijn. Bij hogere temperaturen groeit de spruit sneller dan de stengelwortels, wat een kort gewas en bloemverdroging tot gevolg kunnen hebben. Met ruim luchten, schermen - indien mogelijk met krijt en/of schermdoek - en een vochtige afdeklaag is de grondtemperatuur laag te houden.
Watergift
Vuurbestrijding buiten
In pioenrozen komt vrij vaak een klein rupsje voor, de bladroller, ook bekend als haantje. Dit kleine, zeer bewegelijke beestje rolt zich in een blad en vormt daar spinsel. Het volwassen rupsje is max.1,5 cm groot en donker van kleur. Als hij zich in de bovenste blaadjes bevindt, vreet hij zich in de bloem, waardoor deze waardeloos wordt. Let vooral op de samengerolde bladeren en denk niet dat het meevalt. De aantasting gaat extreem snel, binnen enkele dagen. Het rupsje is vrij gemakkelijk te bestrijden met de meeste rupsenmiddelen. Zorg voor snelwerkende middelen, want bij langzame z.g. vervellingsmiddelen zal schade ontstaan voordat de rupsjes weg zijn.
Schermen Bij de late irisplantingen onder glas is de klimaatbeheersing extra belangrijk. De instraling kan de komende tijd zo sterk zijn, dat soms wat licht moet worden weggenomen om de temperatuur in de kas te beheersen. De ontwikkeling, maar vooral het afrijpen van de bloemen rondom de oogst, gaat dan soms enorm snel en
Beregen na het uitplanten direct een paar keer flink om grond goed om de bollen te laten aansluiten. Houd daarna de bovengrond goed vochtig, maar niet drijfnat. De hoeveelheid hangt af van de omstandigheden; zoals grondsoort, verdamping en de bewortelde laag grond. Geef per gietbeurt niet meer dan 10 liter/m². Verminder de gift als de lelies goed groeien en een goed wortelgestel hebben
is bijna niet bij te houden. Bij hoge temperaturen en een zeer snelle ontwikkeling neemt de lengte af. Sluit het scherm bij te veel zoninstraling. Indien u geen scherm hebt, breng dan op het kasdek een licht krijtscherm aan. Dikwijls wordt er zogenaamd ’gespetterd’. Te zwaar schermen neemt te veel licht weg en maakt het gewas zacht en mogelijk gevoelig voor bloemknopverdroging. Delphy, marktgroep bloembollen, 0252-688541
gevormd. Een hoge watergift zal leiden tot een lang gewas maar brengt ook meer risico’s met zich mee zoals uitval door phytophthora. Controleer de afgifte door de doppen in de kas regelmatig en let op vervuiling. Vervang verstopte doppen zo snel mogelijk. Pas de beregening aan als u regelmatig droge plekken in de kas tegenkomt.
Hans Kok, Delphy 0620398266 Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2016)
Schoffelen
LISIANTHUS Diffuus schermmiddel Afgelopen jaren hebben de meeste lisianthusbedrijven een diffuus schermmiddel laten aanbrengen, zoals Redufuse, D-Fuse of OptiFuse. De ervaringen daarmee waren goed. Met name de planttemperatuur loopt minder hoog op, waardoor de knop minder snel wordt gevormd. Een diffuus schermmiddel geeft een beperkt lichtverlies in het PAR-deel van het licht (circa 6 tot 8%, maar het licht kan dieper in het gewas doordringen. Daardoor blijft ook het onderste blad actief. Als gevolg daarvan neemt de fotosynthese toe. Door te krijten wordt het mogelijk om iets minder te luchten, waardoor CO2 en vocht beter behouden blijven
in de kas. Hierdoor ontstaat minder snel vochtstress.
Jong gewas In de eerste weken van de teelt is het van belang dat de temperatuur niet teveel oploopt. Bedrijven met een eigen dekwasser kunnen overwegen om bij erg scherp weer op de jonge gewassen een dunne, extra krijtlaag aan te brengen met normaal krijt. Na ongeveer twee weken moet dit weer worden verwijderd, als hij er nog niet is afgeregend. Op die manier kan de zomerkwaliteit verbeteren. Diffuse coatings kunnen vanaf circa week 16 worden aangebracht en worden er begin september afgehaald. De advieshoeveelheid is 12
bloeien, zodat de planten alsnog grof worden.
Alar, Tilt
PERKGOED Remmen Veel eenjarige zomerbloeiers worden op dit moment volop geremd om de groei te beperken. In de eindfase van de groei, als de bloemknoppen gaan bloeien, is het goed na te gaan wat de beste remstrategie is. Strekkende bloemstelen of doorwas kan in deze fase een mindere kwaliteit opleveren. Te zwaar remmen kan echter ook ten koste gaan van de plantkwaliteit door bijvoorbeeld te kleine bloemen of bloeiverlating. Bloeiverlating leidt er bovendien toe dat de plant langer moet blijven staan. De plant heeft dan de neiging door te groeien en veel later te Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2016)
Indien te lang in de teelt met Alar wordt doorgeremd, leidt dit vaak tot bloeivertraging bij veel gewassen, zoals bij petunia en lobelia. Een te hoge dosering Tilt kan daarentegen niet alleen kleine bloemen geven, maar kan ook de bloei verlaten, zoals bij argyranthemum en calibrachoa. In het algemeen is het raadzaam twee tot drie keer per week te remmen met lagere concentraties. Zo kan de opbouw van het remmiddel in de plant geleidelijk verlopen en de plant evenwichtig kan groeien.
à 13 emmers per hectare. De grenzen voor het schermen worden meestal niet of nauwelijks verhoogd na het aanbrengen van krijt. Op jonge gewassen kan geschermd worden vanaf 400 à 500 W/m2, op oudere gewassen boven 600 W/m2.
Dirk Jan Binnendijk Tuinbouw adviezen, 071-5416564
en/of voor een koudeval in de ochtend te zorgen. Een dag/nachttemperatuur met een verschil in temperatuur van meer dan 3oC kan tot schade leiden. In de groeipunten van de plant worden de bladeren dan groengeel. Dit kan gebeuren bij bijvoorbeeld impatiens en lantana. Het moment van remmen is of vroeg in de ochtend of later in de middag. Het gewas staat dan op spanning en het remmiddel droogt niet te snel op. Zo heeft de plant de tijd om het middel op te nemen.
Al met al
Negatieve DIF
Al met al is het belangrijk om de groei- en remsituatie per etmaal te bekijken, omdat de omstandigheden in deze tijd sterk kunnen wijzigen.
In deze tijd van het jaar kan het nog effectief zijn om met negatieve DIF te werken
Simon Terpstra, Florensis 06-53148626
Kees van Egmond kees@kees-ineke.nl
Modellenbureau ’Ja, hallo. Zeg, ik ga binnenkort trouwen en nu heb ik een ideetje. We willen natuurlijk een fotoreportage maken en het leek me wel aardig om dat ergens binnen te doen, want stel je voor dat het regent. Kunnen we dan misschien wat bloemen van u gebruiken om het een beetje gezellig aan te kleden? Ja, lenen hoor, we brengen ze na afloop weer terug.’ Bovenstaande voorbeeld kwam in me op toen ik las over het nieuwe initiatief van Mooiwatplantendoen.nl. Zij hebben namelijk The Plant Agency geopend in een pop-up store in de Pijp in Amsterdam. Bij deze winkel kunnen stylisten, bloggers en journalisten planten lenen voor fotoshoots. En na afloop brengen ze die weer terug, onder dankzegging voor het gebruik. Het lijkt me een prachtig voorbeeld van circulaire economie. Goederen die rondgaan in de maatschappij, je geniet er een tijdje van en daarna geef je het weer terug of door aan een ander. Een soort van bibliotheek. Een kunstuitleen. De kringloopwinkel van de toekomst. Alles is van iedereen. Het lijkt me een paradijselijke toestand. Toch is dit niet helemaal de intentie van The Plant Agency. Zeker, het gebruik van de groene modellen is gratis. Maar het is natuurlijk wel de bedoeling dat Glori(os)a, (Nar)Cis, Beau(carnea), Medi(nilla) en nog 23 andere supermodellen iets gaan opleveren. Aandacht vooral. Promotie van sierteeltproducten. Hoe meer fotoshoots in de bladen, hoe liever. Want zien doet verkopen. Zo werkt dat in marketingland. Zou het in de mode misschien ook op die manier zijn begonnen? Zouden de allereerste Doutzens en Yfkes ook gratis de catwalk op zijn gegaan? Levende paspoppen die kleding van modegiganten showden. Nou, zie maar eens wat er van gekomen is. Je moet er een paar kilo voor kwijtraken maar je houdt er wel een dikke portemonnee aan over. De cost gaet voor de baet uyt. Dus ik zeg chapeau! Alle lof voor dit initiatief. Voorlopig pop-uppen ze tot 30 april, maar ik voorzie een verlenging. Want dit kan niet anders dan een succes worden. De panden van V&D krijgen zo opeens een nieuwe bestemming. En mocht er binnenkort inderdaad een trouwlustig stelletje bellen, ik ben een en al oor. Dan veilen we die bloemen gewoon een dagje later.
35
Nieuws
Brancheorganisaties moeten CEMP-project oppakken
Maatwerk voor laag-risico middel
Veel werk achter de schermen
n
n
2014-2015 n
Andere onderbouwing
n
Colofon Redactie E-mail: bloemisterij@hortipoint.nl www.vakbladvoordebloemisterij.nl Vakredactie POLITIEK EN ECONOMIE Quincy von Bannisseht (071) 565 96 37, qvb@hortipoint.nl Peter van Leth (071) 565 96 88, pvanleth@hortipoint.nl MARKT EN AFZET Arie-Frans Middelburg (071) 565 96 87, afmiddelburg@hortipoint.nl Cindy van der Zwet (071) 565 96 30, cvanderzwet@hortipoint.nl TEELT EN TECHNIEK Hans Neefjes (071) 565 96 38, hneefjes@hortipoint.nl
Joef Sleegers (071) 565 96 42, jsleegers@hortipoint.nl Eindredacteur Jenny Mostert (071) 565 96 33 Bureauredactie Carolyne de Vries Lentsch, Jolanda de Wekker Webredactie Erik Rotteveel Vormgeving Diseno Vormgeving Fotografie Gerdien de Nooy Freelancers Hermen de Graaf, Bernadette Hoefsloot, Harmen Kamminga, Ank van Lier, Astrid Zoumpoulis-Verbraeken
Uitgever Het Vakblad voor de Bloemisterij is een wekelijkse uitgave van de Stichting Vakinformatie Siergewassen Schipholweg 1, 2316 XB Leiden, Postbus 9324, 2300 PH Leiden E-mail: svs@hortipoint.nl, website: www.hortipoint.nl Directeur Emile Blomme
zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd
(071) 565 96 71
zijn op bedoelde informatie. Lezers wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te
Secretariaat Linda Laman Alice Hoogenboom
gaan op hun professionele kennis en ervaring en
(071) 565 96 78 (071) 565 9679
de te gebruiken informatie te controleren. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of
ABONNEMENTENSERVICE Een abonnement kunt u aanvragen bij de abonnementenservice van Abonnementenland via www.aboland.nl. Ook voor adreswijzigingen en opzeggingen kunt u daar terecht. Abonnementenland is ook bereikbaar via Twitter. Stuur uw tweet naar: @Aboland_ klanten. Ook via www.vakbladvoordebloemisterij.nl/abonneren kunt u een abonnement aanvragen. Op deze website vindt u ook de prijzen van de verschillende abonnementen. Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk 12 weken voor vervaldatum bij de abonnementenservice wordt opgezegd. Dit kan schriftelijk, telefonisch of via de site. Ook voor informatie over een lopend abonnement kunt u contact opnemen met de abonnementenservice. ADVERTENTIE-EXPLOITATIE Accountmanager: Gert-Jan Bloemendal, (0342) 49 48 07, g.bloemendal@bdu.nl Media-adviseur: Martin ten Hoven, (0342)- 494291 Verkoopleider: Ron van de Hoef, (0342) 494 263, 06 51 80 63 25, r.v.d.hoef@bdu.nl
36
Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op
openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.
Druk: Tuijtel, Hardinxveld-Giessendam
klimaatneutraal natureOffice.com | NL-215-194179
gedrukt
Dit vakblad is gedrukt op FSC®-gecertificeerd papier en klimaatneutraal geproduceerd.
Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2016)
Kasgenoten
A genda Binnenland
LTO Glaskracht Nederland 20, 26, 28 apr, 11 mei Waterdagen, Made (20/4), Burgerveen (26/4), Beek en Donk (28/4), Maasdijk (11/5) 20 apr Gewasbijeenkomst hydrangea, 14.0017.15 uur, Bleiswijk 12 mei Algemene ledenvergadering gewascoöperatie roos, 13.00 uur, Bleiswijk 6 okt WaterEvent, Bleiswijk Info: www.ltoglaskrachtnederland.nl
Keukenhof t/m 16 mei Lisse, bloemenshows: t/m 19 apr Rozen, t/m 28 apr Bloeiende heesters, t/m 16 mei Orchideeën, Anthurium, Potplanten, Amaryllis, Bol-op-Pot, Lelie, 21–25 apr Narcissen- en Bijzondere bolgewassen, 25 apr–1 mei Tulpen, 27 apr-3 mei Alstroemeria, 29 apr–16 mei Vaste planten, 5–10 mei Chrysant- en Calla, 5–16 mei Lelie, 12–16 mei Anjer- en Zomerbloemen. Info: www. keukenhof.nl
Buitenland 22 apr-1 mei Floraliën, bloemen- en planten expositie, Gent, België. Info: www.floralien.be 5-8 jun IFTEX, Nairobi, Kenia. Info: www.iftex.org 13-15 jun Hortivation by IPM Essen, Essen Duitsland. Info: messe-essen.de 29 jun-1 jul Vakbeurs Öga, Koppigen, Zwitserland. Info: www.oega.ch 1-3 sep Green is life, bloemen- en plantenbeurs, Warschau, Polen. www.greenislife.pl 5-8 okt Agriflor, Quito, Ecuador. Info: www.agriflor.com
FOTO: ANK VAN LIER
19 apr Go Café Clock of Click, Aalsmeer, 16.30-19.30. Info: www.greenportaalsmeer.nl 21 apr Jungle talks ‘Hoe gaat het eigenlijk in Colombia?’, 19.30 uur, online. Info: www.jungletalks.com 30 apr-4 mei Bloemendagen, Anna Paulowna. Info: www.bloemendagen.nl 14-16 jun GreenTech Tradeshow, Beurs, Amsterdam RAI. Info: www.greentech.nl 14-17 jun FlowerTrials, diverse regio’s. Info: www.flowertrials.com 2-4 nov IFTF, Vijfhuizen. Info: www.iftf.nl
Leeftijd: 56 Plaats: Nettetal-Leuth(D) Teelt: freilandrosen, kasrozen, ranonkels, carthamus, snijhortenia’s en perkplanten Oppervlakte: 0,5 ha kas en 5,5 ha vollegrond
Bernd Nelissen U woont op een steenworp afstand van de Nederlandse grens… „Dat klopt, een paar honderd meter verderop zit je in Venlo. We komen veel in Nederland, onder andere om boodschappen te doen. Ik ken in Venlo beter de weg dan in Mönchengladbach! Bedrijfsmatig zijn we echter bijna volledig gericht op de Duitse markt.”
’Freilandrosen’ zijn ook een typisch Duits product. „Ja, snijrozen die buiten worden geteeld, zie je op weinig plekken in Europa. Dit product is ook totaal niet te vergelijken met kasrozen. Het grootste verschil is dat Freilandrosen minder uniform zijn: de kleurschakering is vaak net wat anders, ook vind je soms een vlekje of oneffenheid. Maar dat hoort bij dit product en consumenten accepteren dit. Daarnaast hebben Freilandrosen een sterkere geur dan rozen uit de kas. Voor ons zijn deze buitenrozen het belangrijkste product: we oogsten van half mei tot december en hebben zo’n veertig verschillende kleuren.”
Waar verkoopt u de rozen? „Zeventig procent komt voor de klok bij Veiling Rhein-Maas, dertig procent verkopen we aan huis. Aan particulieren, maar ook wel aan handelaren. Daarnaast verzorgen mijn vrouw en dochter bloemwerken, bijvoorbeeld voor uitvaarten of bruiloften. Dat wordt steeds meer en is behoorlijk lucratief. Sowieso hebben we geen klagen over het rendement van de Freilandrosen; de prijzen zijn goed. Dat komt ook doordat het aantal telers terugloopt: de meeste jongeren willen geen zeven dagen per week werken.”
Heeft u een opvolger? „Helaas niet. Mijn zoon was tot voor kort wel betrokken bij het bedrijf: hij verkocht onze bloemen op de Großmarkten in Keulen, Dortmund en Düsseldorf. Dat liep goed in het seizoen, maar daarbuiten moest hij ook gewoon importbloemen kopen. Dan kon hij zich te weinig onderscheiden van de andere aanbieders op de Großmarkt.”
Wat zijn uw plannen met het bedrijf? „Omdat er geen opvolger is, wil ik niet verder groeien. Ik ga nog maximaal tien jaar door en bouw het bedrijf beetje bij beetje af.”
Is er tijd voor hobby’s?
Onderstaande symbolen hebben de volgende betekenis en verwijzen naar de website vakbladvoordebloemisterij.nl
Foto’s
Filmpjes
Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2016)
„Zeker! Iedere woensdagavond is voor mij sauna-avond, daar komt niets of niemand tussen. Ik heb thuis een sauna; de perfecte manier om af te schakelen! Daarnaast ben ik een fervent motorrijder, ik rijd een soort van zware crossmotor. Meestal ga ik op zondagochtend een paar uur op pad, ook trekken we er soms een paar dagen met de motor op uit.”
37
MACHINAAL OPPOTBEDRIJF
OPPOTTEN, POTTENPERSEN EN VERHUUR SINDS 1990 (26 JAAR) WWW.JOSVANDERHOEVEN.NL INFO@JOSVANDERHOEVEN.NL 06-54734323
Tevens alle stoomwerkzaamheden Roelofarendsveen 071-3313356 • 06-22196960 info@klinkstoom.nl • www.klinkstoom.nl
Kuma II B.V.
Bloempotten Opzetstukken Inpakstokken Aanverwante artikelen
Gereedschap en matrijzenmakerij Spuitgieten Recycling van kunststof
Groot assortiment uitgangsmateriaal
Krijten en reinigen Wij helpen u graag! tel: 06-18277073 www.sproeibedrijf-os.nl
• Euphorbia milii • Cupressus Wilma • Ficusvariëteiten • Sundaville • Kuipplanten en kruiden • Lavandula • Senetti
mvanveenbv.com | 0297 32 65 16