Opinie Cees Veerman, voorzitter Coalitie HOT:
’Tuinders die willen innoveren, gaan we in beweging zetten’ FOTO: QUINCY VON BANNISSEHT
Nadat de coalitie Herstructurering en Ontwikkeling Tuinbouwsector (HOT) vorig jaar officieel werd opgericht, heeft de club onder aanvoering van oudlandbouwminister Cees Veerman, nauwelijks meer iets van zich laten horen. Veerman wil de stilte nu doorbreken. „We gaan tuinders die willen innoveren en doorontwikkelen, faciliteren en in beweging zetten.” Quincy von Bannisseht qvb@hortipoint.nl
Waarom was het zo stil?
Greenport Holland zou de herstructurering toch vlottrekken, is die daarin tekortgeschoten?
Wat kan de Coalitie Hot wel, wat Greenport Holland, de topsector T&U, LTO Glaskracht Nederland en bijvoorbeeld Blooming The Future niet kunnen?
Commentaar Arie-Frans Middelburg vakredacteur afmiddelburg@hortipoint.nl
Over de gepassioneerde slager en de vei
I
k proef dat u als een gepassioneerde slager het ’ mes in de klok wilde zetten, maar dat u inmiddels met beide voeten op de grond staat. Wordt dit jaar dan toch het jaar van de bezinning in plaats van het jaar van de versnelling?’ De vraag op de algemene ledenvergadering was van teler Johan Buis. De geadresseerde was Lucas Vos. De algemeen directeur van FloraHolland had zojuist de plannen van de veiling voor het nieuwe veilen uit de doeken gedaan. Het feit dat de veilingklokken behouden blijven leek voor een opluchting te zorgen bij een deel van de aanwezige leden.
Vos wees er in zijn antwoord aan Buis echter op dat het voor hem toch zeker een jaar van de versnelling wordt wat het nieuwe veilen betreft. Hij vindt de aangekondigde veranderingen rigoureus. „Het gaat grote consequenties hebben, zeker voor de werkgelegenheid”, aldus Vos. Het door Vos geschetste scenario van het nieuwe veilen is ook rigoureus. En niet alleen voor werknemers van wie een deel de deur wordt gewezen vanwege de mechanisering. Vos gaf immers aan dat de klokken virtueel gaan, dat er landelijke klokken komen en dat de tribunes verdwijnen. Een 24/7 transactieplatform gaat een grote rol spelen Vakblad voor de Bloemisterij 23 (2016)
Wilt u uw mening geven? Stuur een brief naar postbus 9324, 2300 PH Leiden of naar bloemisterij@hortipoint.nl. Reacties moeten maandag voor 9:00 uur binnen zijn. De redactie kan brieven inkorten of weigeren.
Stelling
Bezoek aan GreenTech is must voor moderne kweker Van 14 tot en met 16 juni is de GreenTech in RAI Amsterdam. Hier kun zijn de nieuwste snufjes te zien op het gebied van Het Nieuwe Telen, ledbelichting, big data, en nog veel meer. Voor een kweker die wil bijblijven is een bezoek aan deze beurs eigenlijk een must.
Han Willem Mooij, phalaenopsisteler in Berkel en Rodenrijs
Waarom werkt u aan een toekomst visie voor 2026, die hebben de greenports toch al?
„Op een beurs kun je een hoop bedrijven spreken en zien waar ze mee bezig zijn. Vooral als je met investeringsplannen rond loopt, kun je hier veel aan hebben. Voor mijzelf is het belangrijk dat er bedrijven staan waar wij als potplantenkwekerij veel mee te maken hebben, of in elk geval dat onze branche goed is vertegenwoordigd. Als er te weinig diversiteit aan exposanten is, verdwijnt ook
de noodzaak om er naar toe te gaan. Om een bezoek aan de GreenTech als een ’must’ te beschouwen gaat mij te ver. Wel is het voor mij een manier om op de hoogte te blijven van er speelt en verandert in deze branche. Ik zie het als een wezenlijk onderdeel van het werk van een moderne kweker om daar wekelijks tijd aan te besteden. Daar heb je natuurlijk ook vakbladen en andere beurzen voor. De GreenTech is een van de mogelijkheden.”
Marc Aarts, ficuskweker in Prinsenbeek „GreenTech, HortiFair of hoe deze beurs nog meer geheten mag hebben. Leuk voor diegenen die graag rondslenteren of voor mensen die nog nooit iets hebben gezien in deze branche, maar voor de kweker vind ik het geen meerwaarde hebben. De kleinere regionale beurzen zijn naar mijn idee veel belangrijker. Over het algemeen
lingklok in de afzet van bloemen en planten en op de veiling(en) wordt het logistieke proces gemechaniseerd. Dat is nogal wat. Zeker als deze veranderingen alle drie de exportvestigingen aangaan. Bloemisten, lijnrijders en sommige exporteurs gaven eerder in ons blad al aan dan te vrezen voor een verschraling van het assortiment en een sterke uitdunning van het aantal kwekers en het koperspubliek. Nee, van bezinning is geen sprake. Lucas Vos zet als een gepassioneerde slager het mes in de veilingklok.
Vakblad voor de Bloemisterij 23 (2016)
weet een kweker precies wat hij wil en houdt hij zich prima op de hoogte van de mogelijkheden die er zijn op technisch gebied. Als ik geinteresseerd ben in een bepaalde techniek of product weet ik de leveranciers wel te vinden. Zij komen me dan ook graag in een persoonlijk gesprek toelichten wat de mogelijkheden zijn. Deze diepgaande uitleg moet je niet verwachten op een beurs als de GreenTech.”
Piet Evers, leliekweker in Moerkapelle en Luttelgeest „Ja, wat moeten we eigenlijk zo al niet? Als ondernemer moeten we van alle markten thuis zijn. Bijblijven in je vak is een hele kunst. Je moet aan veel zaken aandacht geven en er wordt ook nog eens van je verlangd dat je overal tijd in steekt. Nou, ik kan zeggen dat ik me best wel op de hoogte houd van de nieuwste snufjes, maar ze moeten wel echt wat toevoegen. Het is mooi dat GreenTech in Nederland wordt gehouden, en niet in het buiten-
land. Hiermee laten we zien dat wij de kennis hebben, en dat we die voorsprong willen behouden. Wat wel eens wordt vergeten, is dat die kennis uiteindelijk uit de praktijk komt. Het is dus belangrijk om het glasareaal in Nederland op peil te houden. Nieuwbouw is nodig om echt te kunnen innoveren. Maar wat wordt er nog gebouwd in Nederland? Als geld ontbreekt om te bouwen of te innoveren, zal men de GreenTech niet bezoeken. Maar het is een must voor wie die mogelijkheid wel heeft.”
5
Nieuws Lees meer op de website Op deze pagina’s vindt u een selectie uit het nieuws. Een uitgebreide versie van deze berichten maar ook ander nieuws vindt u op www.vakbladvoordebloemisterij nl.
n Concentratie imidacloprid in oppervlaktewater daalt Onderzoeksinstituut Alterra concludeert dat de concentratie van het insecticide imidacloprid in het oppervlaktewater in glastuinbouwgebieden daalt. Bayer roept het kabinet daarom op af te zien van het aangekondigde verbod op het gebruik van imidacloprid. Door de strengere gebruiksvoorschriften en intensievere handhaving door de NVWA zal de daling volgens de fabrikant verder doorzetten.
n Veilingklok FloraHolland gaat rigoureus veranderen FloraHolland neemt voorlopig nog geen afscheid van de veilingklok. Wel wordt de klok volledig virtueel, komen er landelijke klokken en neemt de veiling afscheid van de tribunes. Dat zei algemeen directeur Vos op 2 juni tijdens de algemene ledenvergadering van de veiling. n Boomkweker Goossens werd tijdens dezelfde vergadering gekozen tot nieuwe voorzitter van de Raad van Commissarissen van de bloemenveiling. Ruim 92% van de stemmende leden was voor zijn benoeming. Oosterom nam afscheid als voorzitter. n De ledenvergadering stemde verder in met voorstellen voor een andere financieringswijze van de veiling. Het betekent onder meer dat de liquiditeitsbijdrage verdwijnt. Leden zijn bij een eventueel verlies in een jaar hun geld niet kwijt, de financieringswijze gaat van verlies- naar vermogensdekking. n Daarnaast stemde de vergadering in met het voorstel om het centrumgebouw van FloraHolland Aalsmeer de komende drie jaar voor € 22,5 miljoen te herontwikkelen. worden. Meer hierover op pagina 8 en 9. n
n Zwitserse start-up gaat CO2 uit lucht aan tuinder leveren De Zwitserse start-up Climeworks bouwt een installatie die CO2 uit de lucht haalt. De CO2 wordt geleverd aan een nabijgelegen glastuinbouwbedrijf voor de teelt van vruchtgroenten. Tijdens het project, dat start als een driejarige pilot, moet de installatie tussen de twee en drie ton CO2 per dag afvangen. CO2 afvangen uit de buitenlucht is stukken duurder dan het afvangen uit rookgassen van industriële en elektriciteitscentrales, waar het gas ook nog eens driehonderd keer geconcentreerder is. Ter vergelijking: de kosten voor CO2 van Ocap liggen een factor tien lager.
6
Extreem weer baart kwekers zorgen „Als teler van buitenbloemen weet je dat het weer ondernemersrisico’s met zich meebrengt. Echter, door het steeds extremer worden van het weer worden de risico’s te groot”, meldt Albert den Boer uit Kaatsheuvel. En hij weet waarover hij praat. Op dinsdag 31 mei kreeg hij voor derde keer in tien jaar te maken met regenhoeveelheden tussen de 60 en 80 mm per 12 uur. „En het is niet alleen de regenval. Afgelopen weekend kwamen daar nog eens drie dagen bovenop met temperaturen boven de 28°C.” Hij is bang dat het jonge stadium van zijn sierkool (foto) en buitenanjers deze klappen niet meer te boven komen. Zijn lysimachia is door een beter wortelgestel beter in staat weerstand te bieden tegen extreem weer.
n Ook geen steun voor tijdelijke toelating glyfosaat De EU-lidstaten zijn er op 6 juni opnieuw niet in geslaagd een besluit te nemen over een Europese toelating voor glyfosaat. Een voorstel voor een tijdelijke verlenging van achttien maanden van de huidige toelating kreeg onvoldoende steun. De Europese Commissie is al maanden aan het broeden over de vraag of glyfosaat een nieuwe Europese toelating moet krijgen. De huidige toelating verloopt eind deze maand. Als de lidstaten voor die tijd geen besluit nemen, mag glyfosaat niet meer worden gebruikt. De Europese Glyphosate Task Force, waarin diverse middelenfabrikanten zitten, hekelt de politisering van de besluitvorming rond glyfosaat. Volgens de taskforce baseren lidstaten hun standpunten niet langer op wetenschappelijke feiten.
n Ammerlaan The Green Innovator in race voor prijs Ammerlaan The Green Innovator is in de categorie Bedrijven genomineerd voor de Klimaatpenning 2016. Op 24 juni wordt de winnaar bekend. Andere genomineerden zijn een vegetarische slager en een windpark. Ammerlaan is genomineerd omdat de onderneming als eerste glastuinbouwbedrijf aardwarmte levert aan
470 appartementen. De Klimaatpenning is een initiatief van Stichting HIER Klimaatbureau en worden jaarlijks uitgereikt aan een persoon en een organisatie die bijdragen aan de klimaatdoelstellingen.
n Bijen pikken vooral bij woningen pesticiden op Onderzoekers van de Amerikaanse Purdue Universiteit hebben aangetoond dat honingbijen met name in stedelijk gebied – en in veel mindere mate op landbouwgewassen – pesticiden verzamelen. Vooral pyrethroïden tegen muggen en wespen kunnen daardoor schade veroorzaken. Neonicotinoïden, vaak genoemd als ’killer’ van bijen werd ook gevonden, maar in veel lagere concentraties.
n Twintig meldingen van wateroverlast in glastuinbouw Verzekeraar Interpolis heeft twintig meldingen binnen gekregen van overgelopen goten in de glastuinbouw. Deze zijn veroorzaakt door de wateroverlast in Oost-Brabant en NoordLimburg in de loop van vorige week. Op sommige plekken was in enkele uren 50 tot 70 mm water gevallen. Het exacte schadebedrag is nog niet bekend omdat gewasschade zich volgens de verzekeraar vaak pas na langere Vakblad voor de Bloemisterij 23 (2016)
Directeur Lucas Vos op alv FloraHolland:
’We gaan voor een evolutie van de klok, geen revolutie’ De tribunes verdwijnen, er komen landelijke klokken in de cloud en een 24/7 platform moet onder meer verre markten bedienen. Algemeen directeur Lucas Vos gaf op de alv van Floraholland een inkijkje in de ideeën van de veiling over het nieuwe veilen.
Arie-Frans Middelburg afmiddelburg@hortipoint.nl
Z In de cloud
FOTO: ROYAL FLORAHOLLAND
Virtuele klokken
Aan het stuur
Lucas Vos op de alv: „De klok blijft, want we hebben een pushinstrument nodig. Maar de klok moet wel anders.”
8
Vakblad voor de Bloemisterij 23 (2016)
Provincie Gelderland trekt extra tijd uit voor wijzigingsplannen
Telers Bommelerwaard krijgen nog half jaar voor bouwplannen FOTO: QUINCY VON BANNISSEHT
Glastuinders in de Bommelerwaard krijgen tot 1 december 2016 de tijd om een wijzigingsplan in te dienen voor nieuwbouw of hervestiging in een van de aangewezen intensiveringsgebieden. De oorspronkelijke deadline lag op 2 mei.
Quincy von Bannisseht qvb@hortipoint.nl
Nu het Provinciaal Inpassingsplan (PIP) voor de Bommelerwaard heeft standgehouden bij de Raad van State, hoopt de provincie dat tuinders alsnog met bouwplannen zullen komen.
G Meeliften
Uitblijven bouwplannen
Vakblad voor de Bloemisterij 23 (2016)
11
FOTO: JOEF SLEEGERS
Een groep gerberatelers wordt bijgepraat over Het Nieuwe Telen door collega Aad Zuijderwijk in Bergschenhoek.
Het buitenland
Innovatiegroepen met bijzondere resultaten Voor telers die verdere stappen willen zetten zijn de innovatiegroepen in het leven geroepen. Hierin zitten vruchtgroentetelers die al enkele jaren ervaring hebben met Het Nieuwe Telen. Ze komen tien keer per jaar bijeen en kunnen elkaars vorderingen volgen via een nieuwe module in LetsGrow. Een van de onderwerpen is het afstemmen van de nachttemperatuur op de temperatuur en de lichtsom overdag. „Dit is een verfijning van de temperatuurintegratie, zoals die enkele jaren geleden is bedacht, zegt Peter Geelen, die de innovatiegroepen begeleidt. „Bovendien is dit eenvoudig uit te voeren. Het zorgt ervoor dat er altijd een evenwicht is tussen assimilatie en dissimilatie in de kop van het gewas. Dit is een andere bena-
Vakblad voor de Bloemisterij 23 (2016)
dering dan de temperatuur afstemmen op de ontwikkeling van de kop van het gewas. Want dat gebeurt altijd achteraf.” Een ander onderwerp is meer schermen tegen uitstraling in de nacht. „Vroeger was de vraag: wanneer in de nacht moet ik mijn scherm sluiten? Nu is de vraag: wanneer doe ik het open? Er zijn bedrijven die meer dan 3.000 uur per jaar het scherm gesloten houden in de nacht en de randen van de dag.” Sommige deelnemers uit de innovatiegroepen hebben al bijzondere resultaten behaald met deze strategie. Zo spreken enkele (niet-belichtende) telers van een halvering van het energieverbruik bij een toegenomen opbrengst. In de sierteelt start er mogelijk volgend jaar een groep.
13
Westland aan je voeten Bij binnenkomst in de vergaderzaal is het een verrassend gezicht: een luchtfoto van het Westland, verwerkt in het vloertapijt. Van het strand van Hoek van Holland tot aan de Veilingroute.
W
Quincy von Bannisseht qvb@hortipoint.nl
Foto: Joef Sleegers
32
Veredelaars over sortiment en teelttechniek
Optimalisatie troef bij calla Nieuw sortiment calla stoot in een gestaag tempo de bestaande, vrije cultivars van de markt. De veredelaars Kapiteyn en Sande zijn daar mede voor verantwoordelijk. Tijdens hun open dagen geven ze een kijkje in hun keuken. Ze richten zich niet alleen op betere soorten, ook aan nieuwe teelttechniek voor de snijcultuur werken ze volop mee. Hans Neefjes hneefjes@hortipoint.nl
H
Veredelaar Rob Brekelmans (links) en directeur Tim Kapiteyn tussen de nieuwe calla’s in het ’gerberapottensysteem’ voor de snijcultuur.
Tim Kapiteyn:
’Pot- en snijcultuur zijn even belangrijk’
R
ob Brekelmans weet het nog goed. Toen hij rond 2000 begon als veredelaar bij Kapiteyn lag de focus bij calla voor de potcultuur op ’genetisch kort’. „Daarna kwamen wensen als ’bloem boven het gewas’ en het gewas moest ranker qua vorm worden vanwege de mechanisering in de teelt. Tegenwoordig is houdbaarheid een belangrijk item in de veredeling. En cultivars moeten zowel de knollentelers als de telers van potplanten of snijbloemen zoveel mogelijk zekerheid en rendement geven.” Directeur Tim Kapiteyn vult aan: „Knollen voor de verkooptak van ons bedrijf kwamen eerst met name uit Nieuw-Zeeland. Tegenwoordig zijn pot- en snijcultuur even belangrijk in de veredeling en handelen we vooral in knollen
van eigen soorten. We hebben ook steeds meer cultivars die voor beide markten geschikt zijn. De gele Captain Solo is daar een voorbeeld van.” Het bedrijf Kapiteyn viert dit jaar zijn negentigjarig jubileum. Altijd was er de combinatie van teelt en export van gewassen als tulp, hyacint, narcis en later ook lelie en calla. Veredeling is opgepakt in diverse gewassen. Alleen bij calla is dat volledig in eigen hand. In het bollenteeltplan van 70 ha is 10 ha inmiddels bestemd voor calla. „Daarnaast werken we samen met 25 van de 30 knollentelers van calla in Nederland. Zij zijn lid van de Captain Select club. Samen doen we ook proeven. Zo staat er nu in de showkas een opplanting van twee cultivars. De knollen komen van één teler, maar daarvan zijn direct na de oogst partijtjes verdeeld voor bewaring bij vijf telers. Vorig jaar zagen we dat de bloemproductie niet significant verschillend was. Er was wel variatie in de teeltsnelheid en het aantal bruikbare knollen dat we uit de bewaring terugkregen. Omdat we alle data verzamelen is dit leerzaam voor alle betrokkenen. Het doel is nog meer uniformiteit en kwaliteit in de hele keten van knol tot bloem of pot.”
Houdbaarheid Brekelmans laat zien wat hij bedoelt met houdbaarheid bij potplanten. Het is de nieuwe rode cultivar Captain Tulsa en enkele bloemen zijn duidelijk donkerder van tint. „De bloemen verkleuren naarmate ze ouder worden, maar ze gaan niet knijpen en buigen niet om. Ze blijven sierwaarde behouden”,
36
Vakblad voor de Bloemisterij 23 (2016)
Eerste Nationale Hortensiaweek
Concullega’s slaan de handen ineen De bedrijven achter hortensia Forever&Ever en hortensia Magical Four Seasons organiseerden dit jaar voor het eerst de Nationale Hortensiaweek. Van 30 mei tot en met 5 juni stond hortensia zowel op de verkoopvloer als online in de schijnwerpers. Ron Barendse rbarendse@hortipoint.nl
I Bijna 9.000 Facebook-volgers Financiering Opmaat grotere campagne
Achtergrond
Iedere dag andere hortensia voor het voetlicht Tijdens de Nationale Hortensiaweek mocht iedere dag een andere hortensia of hortensia-groep op extra aandracht rekenen. Op maandag was dit Hydrangea aborescens Annabelle, dinsdag de klimhortensiagroep Hydrangea anomala en op woensdag de, misschien wel bekendste groep, Hydrangea macrophylla, oftwel de boerenhortensia. Vooral de Magical-soorten – soorten van een van de initiatiefnemers van de campagne – krijgen die dag extra aandacht.
38
Op donderdag is het de beurt aan de kamerhortensia en de dag erna staan de cultivars van Forever&Ever – de andere initiatiefnemer van de campagne – extra in de belangstelling. Op zaterdag is er aandacht voor een wat kleinere groep, de Hydrangea quercifolia en afsluitend staat de pluimhortensia – oftewel Hydrangea paniculata – in het zonnetje.
Goed moment
De promotie vond zowel online als op de winkelvloer plaats.
Vakblad voor de Bloemisterij 23 (2016)
FOTO: GERDIEN DE NOOY
Tijdens de Nationale Hortensiaweek mocht hortensia bij tuincentra – zoals hier bij Intratuin Rosmalen – rekenen op extra promotionele aandacht.
Ook commercieel
Al niet te klagen
Mening
Dennis van Willegen van Arie Bouman Tuinplanten
’Ik ben blij met dit initiatief’ Bij Arie Bouman Tuinplanten in Wijk en Aalburg is commercieel manager Dennis van Willegen blij met de extra aandacht die hortensia tijdens de Nationale Hortensiaweek krijgt. Het bedrijf is preferred suplier van hortensia van Forever&Ever en kweekt zelf Endless Summer-hortensia. „Qua verkoop is hortensia een van onze belangrijkste productgroepen. Hortensia is zo’n belangrijke productgroep dat we richting onze tuincentrumklanten gedurende
Vakblad voor de Bloemisterij 23 (2016)
het seizoen speciale hortensialijsten maken”, licht de commercieel manager toe. Hij vindt de timing van de Nationale Hortensiaweek goed gekozen: „De week waarin de Nationale Hortensiaweek wordt gehouden valt in de belangrijkste verkoopperiode van het jaar. Vanaf week 13 worden al hortensia als tuinplant aangeboden, maar de in de kas geforceerde hortensia moeten we eigenlijk niet als tuinplanten willen verkopen. Daarvoor zijn de zomermaanden veel beter geschikt.”
In het kort n De timing van de Nationale Hortensia-
week wordt als goed ervaren. n Elke dag stond een andere hortensia in
de schijnwerpers. n De campagne kent dit jaar een nationaal karakter. Doel voor volgend jaar is om uit te breiden naar Duitsland, Engeland en Scandinavië. Op langere termijn zelfs naar zuidelijke landen.
39
Van Geel Orchideeën breidt uit met 1,8 ha
’Phalaenopsis planmatiger in de markt zetten’ Op 10 juni houdt Van Geel Orchideeën in Erica open huis om zijn bedrijfsuitbreiding te tonen. „Er zijn geen super hightechvernieuwingen te bewonderen, maar wel een veel efficiëntere interne logistiek. Wij telen phalaenopsis nu een beetje zoals we ook gewend zijn onze chrysanten te telen. Veel planmatiger en flexibeler”, meldt Martijn van Geel. Peter van Leth pvanleth@hortipoint.nl
H Moeilijke start Bedrijf buurman opgekocht
Aan een gevel van de kas is over de gehele lengte van de kas, zowel in het oude als nieuwe gedeelte, een rollenbaan aangelegd.
40
Tussen het chrysantenbedrijf en het phalaenopsisbedrijf (rechts) is de sloot gedempt en een weg aangelegd, zodat vrachtwagens de nieuwe laaddock kunnen bereiken.
Vakblad voor de Bloemisterij 23 (2016)
Bedrijfsgegevens Bedrijf: Van Geel Orchideeën in Erica Teler: Martijn van Geel en Johan Booster Gewas: phalaenopsis op 4 ha Bijzonderheden: Van Geel Orchideeën heeft de bedrijfsuitbreiding van 2,2 naar 4 ha afgerond. Het nieuwe kasgedeelte is met 6 m goothoogte veel hoger dan de 3,75 m goothoogte in de oude kas. Hierdoor is een veel betere klimaatsturing mogelijk tijdens de opkweek. De afdelingen in het oude kasgedeelte zijn intact gebleven, zodat met deze ruimten te variëren valt in op- en afkweken. Martijn van Geel: „Met 14 kleurbanen is maatwerk per kleurgroep te leveren en zijn accenten per seizoen te creëren, bijvoorbeeld meer wit rond Kerstmis en meer geel rond Pasen.”
FOTO'S: PETER VAN LETH
Betere resultaten
14 kleurbanen
Twee bedrijven in één Compartimenten behouden Heel gepuzzel
Vakblad voor de Bloemisterij 23 (2016)
41