VBB 37-2016

Bloemisterij Vakblad voor de

37 71e jaargang 16 september 2016

’Je bent jong en je wilt wat’ 26

9 Progressie in

12 Het hoe en

14 Heibel tussen

32 Robots: altijd

research naar plantenstoffen

waarom van de nieuwe CC platen

FloraHolland en handel over Certi

potten verzetten en nooit klagen

media

ADVERTEREN IN ONS THEMANUMMER

GEÏNTEGREERDE GEWASBESCHERMING Aandacht wordt onder meer besteed aan de grondbeginselen van geïntegreerde gewasbescherming en hoe ondernemers daarmee omgaan. Verder komt aan de orde in hoeverre de sector denkt met een systeemaanpak het middelenpakket verder te vergroenen en in de benen te houden.

Editie: nummer 39 Verschijning: 30 september Deadline: 23 september

UW ADVERTENTIE IN DIT THEMANUMMER?

Neem vrijblijvend contact op met Gert-Jan Bloemendal telefoon: 0342-494807, mobiel: 06-13514059 e-mail: g.bloemendal@bdu.nl

Bloemisterij Vakblad voor de

09 Pioniers plantenstoffen boeken vooruitgang

Opinie 4 Interview: ’Productpromotie kan veel effectiever plaatsvinden’ 4 Commentaar: Versnipperde promotie schiet doel voorbij 5 Stelling: ’Ondernemen brengt overal risico's met zich mee’

Nieuws 6

Een selectie uit het meest recente nieuws

Bedrijf en afzet 8 Ondernemen: WOW moet bijdragen aan Westlandse wow-factor 9 Afzet: Pioniers plantenstoffen boeken vooruitgang

12 Het hoe en waarom van de nieuwe CC-platen

12 Gewasbescherming: Het hoe en waarom van de nieuwe CC-platen 13 Column: Cok Harteveld (China) 14 Afzet: Wat hebben Timo en Timmermans afgesproken?

16 Vragen: Hoe houd ik oudere werknemers productief aan het werk?

Markt 20 Scabiosamarkt vaart wel bij verbreding assortiment 20 Markt pakt meer sanguisorba onverwacht goed op 21 Nederlandse aster profiteert van extra vraag 22 Marktaandeel Nederlandse cyclaam groeit 23 Epipremnum leeft op, hangplant bijft achter

Teelt

30 Extra aandacht voor prijzen

24 In beeld: Hortensia als echte fashionista 26 Potplanten: ’Niet geschoten is altijd mis’ 30 Zomerbloemen: Extra aandacht voor prijzen 32 Robots: Altijd potten verzetten en nooit klagen 34 Teelttips: echinops, lelie, perkgoed, zomerbloemen 35 Column: Kees van Egmond

Nieuws

32 Altijd potten verzetten en nooit klagen

35

Dümmen Orange neemt aandelen Hobaho over

36

LTO wenst ander mededingingsbeleid

Service 37 Kasgenoot: Bright Owusu Agenda

Vakblad voor de Bloemisterij 37 (2016)

Foto cover: Peter van Leth

3

Opinie Jan Huisman, initiatiefnemer van De Vakbloemist:

Promotie bloemen en planten kan veel effectiever

FOTO: DE VAKBLOEMIST

Met het netwerk 'Vakbloemist' wil Jan Huisman lokale bloemisten meer een gezicht geven. Telers kunnen via dit platform promotie maken voor hun product. „De huidige productpromotie is te generiek en bloemisten zijn niet goed op de hoogte van alle campagnes. Zonde van het geld. Telers moeten op persoonlijke titel meer de bloemist opzoeken”, aldus Jan Huisman.

Cindy van der Zwet cvanderzwet@hotmail.com

Waarom heeft u de Vakbloemist opgericht? „De Vakbloemist is een netwerk van bloemisten in Nederland. Met dit platform willen wij de lokale bloemist meer een gezicht geven.

Het aantal speciaalzaken neemt af door de opkomende retail. Het is een algemene trend, waar ook bloemisten last van hebben. Hoe kunnen we er voor zorgen dat de positie van de bloemist wordt verbeterd? Ik zie daarvoor mogelijkheden. Ik vind dat bloemisten zich lokaal beter moeten profileren. Dat gebeurt nu niet voldoende.”

Waar ontbreekt het aan? „De combinatie off- en online is niet sterk.

Bloemisten zijn vaak aangesloten bij een orderverzamelaar en zijn zelf niet voldoende zichtbaar. Het is voor de consument niet altijd duidelijk wie uiteindelijk het boeket maakt.

Dat kan anders. Anno 2016 moet de bloemist zelf zichtbaar zijn. Zij moeten bouwen aan hun eigen community en netwerk. Het is noodzakelijk, want de nieuwe doelgroep gaat ook steeds meer online en lokaal bestellen.

Commentaar Cindy van der Zwet vakredacteur cvanderzwet@hortipoint.nl

Bloemisten moeten zich dus meer aan de consument gaan verbinden. Om deze reden is de Vakbloemist opgericht.”

Hoe gaan jullie dit doen? „Wij geloven in echt vakmanschap en geloven dan ook dat de passie van bloemisten toegevoegde waarde biedt aan consumenten.

Tegelijkertijd zien wij dat het startpunt van menig winkelervaring veelal online begint. Om de consument te verleiden, te inspireren en de gang weer te doen laten vinden naar de échte bloemist, zijn wij op het idee gekomen om hier een aantrekkelijk en fris platform voor te ontwikkelen. Hierop kan de bloemist zichzelf etaleren, het verhaal achter bloemen vertellen en aanbevelingen doen. Elke bloemist die is aangesloten bij de Vakbloemist heeft een eigen profielpagina, waarop professionele foto's van de winkel te zien zijn. Inmiddels zijn er 750 bloemisten aangesloten en daarmee hebben we een landelijke dekking. Ook in andere landen zijn wij actief, in totaal hebben we twintig sites. Nu is het tijd voor een volgende stap.”

En dat is? „Wij willen andere ketenpartners ook meer aan de bloemist verbinden. Wij geven veredelaars en kwekers de mogelijkheid om promotie via dit platform te gaan voeren. Nu vinden de teler en de bloemist elkaar moeilijk. Er is ruis op de lijn, er zitten te veel schakels tussen.

Met dit platform kunnen telers door middel van de digitale sociale media hun eigen variëteit of product direct onder de aandacht van de deelnemende bloemisten brengen. Telers krijgen vervolgens weer feedback op het product van de bloemist vanuit de community. Op deze manier vindt promotie effectief plaats.

Het bereikt de doelgroep.”

Dat lukt met de huidige manier van promoten niet? „Ik vind van niet. Er wordt van bovenaf veel naar beneden gepromoot en inspiratie geboden. Maar ik merk dat de meeste bloemisten niet op de hoogte zijn van alle campagnes waar de productcommissies mee komen. Jaarlijks wordt hier erg veel geld aan uitgegeven, maar bloemisten worden niet écht

Versnipperde productpromotie schiet do

'

We feel better around orchids'. Zo heet de promotiecampagne van potorchidee die onlangs van start ging. En wat dacht u van deze: 'Er is een roos voor elk moment en voor iedereen'. Dat is de boodschap die rozenveredelaars en –telers willen gaan verkondigen de komende drie jaar.

En zo kan ik nog even doorgaan. De diverse productgroepen hebben zo allemaal hun eigen promotiecampagne. De boodschap van die campagnes ontloopt elkaar niet zo gek veel. Allemaal streven ze uiteindelijk hetzelfde doel na en dat is dat de (vak) handel en de consument het product gaat kopen.

Promotieplannen kunnen doorgaans op veel steun

rekenen van de achterban. Om de campagne door te laten gaan, moet minimaal tweederde van de achterban hiermee instemmen. Dit percentage wordt in bijna alle gevallen ruim gehaald. Naast de generieke promotie die Bloemenbureau Holland voert, bestaat bij telers dus de behoefte om het eigen product extra naar voren te schuiven.

Maar schieten we met al deze productcampagnes onderhand niet ons doel voorbij? Bereiken al deze campagnes de volgende schakel nog wel? Landt het daar nog? Sommige partijen, zoals de Vakbloemist, menen van niet. Zij bieden nu een platform waarop een teler, op persoonlijke titel, zijn product Vakblad voor de Bloemisterij 37 (2016)

Wilt u uw mening geven? Stuur een brief naar postbus 9324, 2300 PH Leiden of naar bloemisterij@hortipoint.nl.

Reacties moeten maandag voor 9:00 uur binnen zijn.

De redactie kan brieven inkorten of weigeren.

geactiveerd. Zonde van het geld. Een ander nadeel van de productpromotie is, is dat het vrij generieke promotie voor het product is.

Individuele telers krijgen geen gezicht.”

Generieke promotie heeft geen zin? „Bloemenbureau Holland vervult een belangrijke rol. Zij brengen het belang van bloemen en planten onder de aandacht en dat is goed. De productpromoties zijn naar mijn mening niet doeltreffend genoeg. Er moet meer worden nagedacht over wie je als teler bedient en hoe je die doelgroep kan bereiken.

Een aantal telers heeft dit goed in de vingers en zij weten zich te profileren bij de bloemist.

Maar er is ook grote achterban die meedraait met de promotiecampagne en onzichtbaar blijft. Telers moeten op persoonlijke titel meer de bloemist opzoeken. Dat zijn uiteindelijk de bloemenambassadeurs. Beide partijen moeten elkaar in leven houden, een wereld zonder vakhandel is niet wenselijk.”

Hoe promoten jullie het product? „Voor een introductieprijs van €249,- euro plaatsen wij content op de community en de sociale media. Bloemisten worden op de hoogte gesteld van beschikbare bloemsoorten en variëteiten. Vervolgens krijgt de teler hier feedback over. Als onderdeel van de promotie wordt de consument er bij betrokken. Zij kunnen een gratis boeket winnen met het betreffende product en dit gaat op het platform 'Bloemen voor jou' plaatsvinden. Teler, de lokale bloemist en de consument worden op deze manier met elkaar verbonden. Samen groeien, dat is uiteindelijk ons doel.”

oel voorbij

Stelling

Ondernemen brengt overal risico’s met zich mee Het faillissement van kwekerijen in Ethiopië door onlusten is groot in het nieuws geweest. Het is een drama voor de betrokken ondernemers.

Maar ook in Nederland gaan elke week bedrijven failliet. Daar is in de media echter weinig over te horen. Ondernemen brengt overal risico’s met zich mee, in het buitenland net zo goed als in Nederland.

Nico Karsten, iristeler in Hoogwoud „Dit soort dingen zijn natuurlijk nooit leuk, maar het zijn de risico’s van ondernemen in Afrika.

Je bent nooit helemaal zeker van wat je bezit. Wij hebben dan wel ambtenaren die je het ondernemen bijna net zo moeilijk maken, maar als het dan eenmaal gelukt is, weet je wel wat je hebt. Het is vooral triest voor de mensen die daar hun brood verdienden. Met subsidie-slurpende

investeerders heb ik geen medelijden.

Dat is het risico van het vak.

Aan de andere kant biedt het misschien ook weer mogelijkheden. Bedrijven die daar wilden groeien, kijken nu wel uit.

Wij wilden meer anjers gaan planten, maar door groei van een Ethiopisch bedrijf haakten we af. Nu biedt dat misschien weer mogelijkheden. Eerst maar eens zien hoe het zich verder ontwikkelt.

Daarna beslissen we. Voor de ondernemers in Ethiopië: sterkte in de strijd!”

Marc Rutgrink, zomerbloementeler in Lisse „Internationaal ondernemen is in de bloemenwereld al geruime tijd gemeengoed. In vele verre landen worden bloemen geteeld door of onder begeleiding van Hollanders. Niet al deze landen zijn stabiel en de rechtsstaat zit er ook nog wel eens anders in elkaar. Dit zijn risico’s van internationaal ondernemen, net zoals transportproblemen, droogte en zaken als Fair-Trade.

Deze risico’s zijn niet in te schatten en maken het ondernemen daar complex.

Maar er zijn natuurlijk altijd mensen die daar voor gaan en ook de kansen zien.

Onlusten, in dit geval in Ethiopië, zijn er vaker geweest. Ook in Kenia ging het al eens mis in verkiezingstijd. Maar als dat de reden is voor een faillissement, dan is dat wel zwaar. Ondernemen is risico’s nemen en afwegen, maar je kan niet alles overzien. Soms is Nederland zo gek nog niet.”

Pieter van Velden, freesiateler in ’s-Gravenzande onder de aandacht van bloemisten kan brengen.

Dat is een stuk effectiever, luidt de claim.

Wéér een mogelijkheid erbij. De promotie raakt steeds meer versnipperd. De productgroepen vissen allemaal in dezelfde vijver en de vraag is of er nog wel iemand 'beet' heeft. Als sector moeten we niet elkaars vliegen afvangen, maar er samen voor zorgen dat de consument de gang naar de bloemist of het tuincentrum blijft maken.

Dat is het voornaamste doel. Als die consument de bloemen en planten tussen de oren heeft zitten, komt die roos of die potorchidee vanzelf wel...

Vakblad voor de Bloemisterij 37 (2016)

„Het eerste waaraan ik dacht was de musical van de Kromme Jongens. Bij ’Het leed der tuinders’ zitten drie tuinders op hun houten kistje te prakkeseren, waarin Jacques van Geest eindigt met: ’Kopzorgen, dat is tuinbouw, dat is het altijd geweest en zo zal het altijd wel blijven.’ Maar kijk eens naar andere sectoren. Boeren die van het melkquotum af willen en dan de melkprijs zien kelderen

en banken die failliet gaan door hun eigen financiële constructies. Zijn wij producenten zelf niet een deel van het risico? Jouw eigen besluit heeft direct gevolgen voor je eigen risico. En toch zijn Nederlandse ondernemers graag gezien in het buitenland. Is het onze drang naar kostprijsdaling, onze managercapaciteit of het door ons opgebouwde afzetnetwerk? Misschien is het onze dosis gezond boerenverstand, onontbeerlijk bij het managen van risico’s.”

5

Nieuws Lees meer op de website Op deze pagina’s vindt u een selectie uit het nieuws.

Een uitgebreide versie van deze berichten maar ook ander nieuws vindt u op www.vakbladvoordebloemisterij.nl.

n Dümmen Orange neemt Hobaho over Dümmen Orange heeft op 13 september Hobaho overgenomen, specialist in het bemiddelen en veredelen van bloembollen. Dümmen Orange kocht daarvoor alle Hobaho-aandelen van Royal FloraHolland.

Meer hierover op pagina 35

n Ruud Paauwe verruilt Rabobank voor LTO Glaskracht Ruud Paauwe wordt per 1 november de nieuwe directeur van LTO Glaskracht Nederland. Hij is afkomstig van de Rabobank, waar hij na vier jaar afscheid neemt als sectormanager tuinbouw. Binnen LTO Glaskracht wordt Paauwe verantwoordelijk voor de dagelijkse operationele leiding van de vereniging. Pauuwe volgt Dirk Hogervorst op die als interim functioneerde na het vertrek van Dick Hylkema.

n Van Zijverden Nationale Ondernemer van het Jaar 2016 Topman Van Zijverden van Dutch Flower Group is op 9 september uitgeroepen tot Nationale Ondernemer van het Jaar 2016. De prijs, een initiatief van UPS en ondernemersorganisatie ONL voor Ondernemers, werd aan hem toegekend vanwege het „unieke ondernemerschap van het familiebedrijf en de stormachtige groei sinds 1999”.

n Ethiopië compenseert mogelijk schade vernielde bedrijven De Ethiopische Investeringscommissie gaat de schade inventariseren bij de tuinbouwbedrijven die twee weken geleden werden vernield door opstandelingen. De commissie onderzoekt tevens de mogelijkheid van compensatie. Dat schrijven de ministers Koenders (Buitenlandse Zaken) en Ploumen (Buitenlandse Handel) aan de Tweede Kamer.

n Barendse beoogd commissaris Royal FloraHolland Emiel Barendse, mede-eigenaar van potplantenkwekerij BK Plant in Honselersdijk, is door de Raad van Commissarissen van Royal FloraHolland voorgedragen als nieuwe commissaris.

De veilingleden stemmen hier op 8 december over. Barendse is sinds 1991 actief als kweker.

Sinds 2002 runt hij, samen met zijn zwager, een bedrijf dat is gespecialiseerd in curcuma en scindapsus.

6

’Warm weer en goede prijzen voor dahlia, mooier Bij dahliakwekerij P.J.M. van Schie in Lisse zit de oogst van snijdahlia er bijna op. Door het mooie weer van de afgelopen weken denkt eigenaar Peter van Schie een week tot tien dagen eerder leeg te zijn. Op circa 20 ha teelt hij dahlia's hoofdzakelijk voor de knol; slechts 0,5 ha voor de snij. Hij teelt vijf verschillende snijsoorten. Over het seizoen heeft hij tot 11 september weinig te klagen: „Bij warm weer, zeker bij temperaturen ver boven de 20oC, zijn de prijzen vaak slecht.

Voor het eerst maak ik een tegenstrijdigheid mee: goede prijzen bij warm weer. Dit is zeer welkom nadat vorig jaar door een storm de helft van mijn snijdahlia's kapot is gewaaid. Toen lag de prijsvorming verder op ongeveer de helft van die van dit seizoen.”

n Britten blijven bloemen kopen, ondanks Brexit De bestedingen van Britse consumenten aan bloemen en planten zijn twee maanden na het besluit over de Brexit onveranderd gebleven.

Dat blijkt uit onderzoek van Royal FloraHolland.

Van de dip die kort na 23 juni optrad, de dag van het Brexit-referendum, is inmiddels niets meer te zien, meldt de veiling.

n ’Topsectorenbeleid voortzetten, maar wel bijstellen’ Het kabinet moet doorgaan met het topsectorenbeleid, maar het wel op een aantal punten bijstellen. Zo moeten er nieuwe vormen van publiek-private samenwerking komen. Dat stelt de Adviesraad voor Wetenschap, Technologie en Innovatie in een evaluatierapport dat op 6 september aan minister Kamp (EZ) is aangeboden.

n Tien reacties op mogelijk verbod imidacloprid Bij het Ctgb zijn tien zienswijzen ingediend tegen het voorgenomen besluit van het college om gewasbeschermingsmiddelen met de werkzame stof imidacloprid in glasteelten zonder gecertificeerde zuivering te verbieden. Het gaat om reacties van: Agrodis, Bayer Cropscience,

de Bijenstichting, LTO Nederland, LTO Noord Glaskracht, Nefyto, Plantum, Stichting CDG en de Unie van Waterschappen. Het Ctgb neemt begin december een besluit over imidacloprid in bedekte teelten.

n FloraHolland lanceert in 2017 snijrozencampagne Er is een roos voor elk moment en voor iedereen. Dat is de boodschap van de driejarige promotiecampagne die FloraHolland medio 2017 in minimaal vier landen wil lanceren. De campagne richt zich primair op consumenten en daarnaast op kwekers en retailers.

n Tuinder aangehouden voor uitbuiting medewerker Een bedrijfsleider van een glastuinbouwbedrijf in Emmen is op 5 september aangehouden door de Inspectie SZW op verdenking van arbeidsuitbuiting van een 23-jarige Marokkaanse man. Uit onderzoek van de inspectie bleek dat de illegaal in Nederland verblijvende man vanaf begin 2015 in de kas woonde, werkte, kookte en sliep. Hij moest zeven dagen in de week 24 uur per dag beschikbaar zijn. Voor de werkzaamheden die hij moest verrichten, werd hij onderbetaald en soms helemaal niet betaald.

Vakblad voor de Bloemisterij 37 (2016)

kan niet’ FOTO: PETER VAN LETH

Gelezen op Twitter Nienke Flora (@NienkeFlora)  Nordic Flower Expo in 2017 op herhaling De Nordic Flower Expo, die vorig jaar voor het eerst werd gehouden, gaat volgend jaar op herhaling. Van 21 tot en met 23 maart 2017 vindt de sierteeltbeurs plaats in Malmö, Zweden. De beurs is recentelijk in handen gekomen van BureauSierteelt.

 Nederland en Mexico onderzoeken ultradiepe geothermie Nederlandse wetenschappers van TNO en de Universiteit Utrecht beginnen komende herfst in Mexico een driejarig onderzoek naar ultradiepe geothermie, waarbij water van zo’n 130 tot 300ºC wordt opgepompt. Doel van het zogeheten GEMEX-project, waarbij intensief wordt samengewerkt met Mexicaanse wetenschappers, is te zoeken naar manieren om geothermie makkelijker en goedkoper te maken voor de productie van zowel warmte als elektriciteit.

 Dijksma wil duurzamer gebruik plastic trays in sierteelt

 Interieurbeplanting van het Jaar krijgt vervolg

Staatssecretaris Dijksma (I&M) gaat met de sierteelt in gesprek over een meer duurzamer gebruik van plastic trays. Dijksma schrijft dat in antwoord op vragen van de Tweede Kamer.

De plastic trays worden in de sierteelt nu veelal eenmalig gebruikt.

Brancheorganisatie VHG organiseert voor de tweede keer de landelijke competitie Interieurbeplanting van het Jaar. Deze wedstrijd brengt mooi ontworpen, technisch goed aangelegde en uitstekend onderhouden binnengroenprojecten onder de aandacht van particuliere, zakelijke en publieke opdrachtgevers. De inschrijftermijn sluit op 21 oktober.

 ZLTO bereidt kort geding voor tegen verzekeraars

 Chinese bloemensector groeit gestaag

ZLTO bereidt, samen met twee advocaten die gespecialiseerd zijn in verzekeringsrecht, een kort geding voor namens twee agrarisch ondernemers tegen hun verzekeraars. Deze weigeren schadevergoeding uit te keren na het noodweer op 24 juni. De ondernemers waren niet verzekerd tegen hagelschade.

Vorig jaar telde China een areaal bloementeelt van 1,3 miljoen ha. Dat is een stijging van 2,77% ten opzichte van 2014. De totale omzet aan bloemenproductie steeg vorig jaar met 1,81% naar € 17,3 miljard. De bloemenexport vanuit China bleef in 2015 stabiel en bedroeg € 550 miljoen, zo meldt INTEX Shanghai.

 Rosa Natura verkocht aan paprikateler Overgaag

 Zuid-Holland wil € 35 miljoen voor Energie-Innovatiefonds

Rozenkwekerij Rosa Natura uit Honselersdijk stopt deze maand. Het bedrijf is verkocht aan de Westlandse paprikakwekerij Overgaag.

Rosa Natura, dat op 8,5 ha Red Naomi! teelde, werd in 2005 opgericht onder de naam Villa Rosa. Het bedrijf kende de laatste jaren financiële en teelttechnische tegenslagen en kwam daardoor grotendeels in handen van ING.

Gedeputeerde Staten (GS) van Zuid-Holland willen een revolverend Energie-Innovatiefonds oprichten om daarmee bedrijven te helpen bij investeringen in slimme energienetwerken, energieopslag en energieconversietechnieken.

Het college stelt voor om € 35 miljoen in het fonds te steken, zo blijkt uit de Energieagenda die onlangs door GS is vastgesteld.

Vakblad voor de Bloemisterij 37 (2016)

Marco (@Marco_Klok17)

Rick Mink (@Rickovic1972)

Anthurium info (@Anthuriuminfo)

Jolanda Lek (@JolandaLek)

VDE plant (@GreenplantsVDE)

Discussie op LinkedIn Gaat FloraHolland over de schreef met Certi?

7

Lanceer Event van World of Westland (WOW)

WOW moet bijdragen aan wow-factor van het Westland

FOTO: PETER VAN LETH

World of Westland opent september volgend jaar haar deuren in Naaldwijk.

Dan biedt het plaats aan 1.200 studenten en presenteren circa 80 bedrijven er hun meest innovatieve ontwikkelingen voor de glastuinbouw.

Peter van Leth pvanleth@hortipoint.nl

Tien studenten van het MBO Westland lieten aan de hand van linten de circa 200 genodigden de omvang zien van het toekomstige World of Westland in Naaldwijk.

T Drie onderdelen

Enige kritiek

Achtergrond WOW als onderdeel van Greenport Horti Campus World of Westland (WOW) wordt een mondiaal kennis- en opleidingscentrum, waar niet alleen studenten worden opgeleid, maar ook bedrijven en andere partijen elkaar ontmoeten in een gastvrije, groene, innovatieve en kennisrijke omgeving. Studeren, innoveren en leren staan centraal. Kennis wordt via deze praktijklocatie dicht bij de praktijk gebracht. Ondernemers uit het binnen- en buitenland kunnen innovatieve

8

kennis opdoen. Food & Flower Xperience Center, Demokwekerij Westland en Lentiz onderwijsgroep zijn de bewoners.

WOW is onderdeel van de Greenport Horti Campus (GHC). GHC is op haar beurt weer onderdeel van een regionaal programma dat uit drie locaties bestaat.

Naast Westland vinden er ook ontwikkelingen plaats in Barendrecht en Oostland (Lansingerland).

Vakblad voor de Bloemisterij 37 (2016)

Pioniers plantenstoffen boeken vooruitgang Een handjevol tuinders en onderzoekers is bezig met de teelt van planten, waaruit je stoffen kunt winnen voor medicijnen, groene gewasbeschermingsmiddelen, cosmetica en voedingssupplementen. Stapje-voor-stapje boeken deze pioniers vooruitgang. Zo vinden er inmiddels gesprekken plaats met de industrie over concrete toepassingen van plantenextracten.

Quincy von Bannisseht qvb@hortipoint.nl

QUINCY VON BANNISSEHT

Z

Onderzoeker Filip van Noort van WUR Glastuinbouw toont een aantal gefermenteerde vanillestokjes en houdt ze naast de peulen zoals die in de proefkas aan de ’vanilleorchidee’ (Vanilla planifolia) groeien.

Vakblad voor de Bloemisterij 37 (2016)

9

Achtergrond

’Nedervanille’ staat nog in kraamkamer De teelt van ’nedervanille’ staat niet in de kinderschoenen, maar bevindt zich eigenlijk nog in de kraamkamer. Dat blijkt bij een bezoek aan WUR Glastuinbouw in Bleiswijk, waar onderzoeker Filip van Noort in een kas van 150 m2 een proef heeft uitstaan met Vanille planifolia.

Vier jaar geleden kwam hij thuis met enkele vanillestekjes uit Oeganda. In de kas in Bleiswijk lukte het hem na twee jaar de liaanorchideeën in bloei te krijgen. Daarna had hij een halve dag – vanille heeft een bijzonder korte bloeitijd – om de bloemen handmatig te bestuiven. „De plant bloeit in de periode maart tot en met juni. Na de be-

vruchting groeien er peulen aan waaruit je de vanillestokjes kunt oogsten”, aldus Van Noort. Een lucratieve business, want één gram vanille heeft volgens de onderzoeker een marktwaarde van één euro.

Samen met een orchideeën- en potplantenteler, drie tomatentelers, een orchideeënexpert van Naturalis en enkele onderzoekers probeert Van Noort de teelt van vanille bedrijfsmatig onder de knie te krijgen. Het project loopt eind dit jaar af. Van Noort hoopt dat de topsector T&U binnenkort positief beslist over financiering van een vervolgtraject.

Kenniscentrum Plantenstoffen

Zelf stoffen screenen

Afspraken met Cosmetic Valley

Extractenbibliotheek

10

Vakblad voor de Bloemisterij 37 (2016)

QUINCY VON BANNISSEHT

Gewasbeschermingsmiddelen

In een gesloten buizensysteem worden bij WUR Glastuinbouw in Bleiswijk hoogwaardige algen geteeld voor de productie van het antioxidant astaxthine.

Lange adem

Algen voor voedingssupplement

Knolgewas tegen obesitas

In het kort nSinds enkele jaren onderzoekt de tuinbouw op sectorniveau de mogelijkheden van plantstoffen. n De Topsector T&U kent daarvoor het innovatieprogramma ’New business met plantenstoffen’. n Binnen dat programma vindt een reeks projecten plaats op basis van publiek-private samenwerking.

Vakblad voor de Bloemisterij 37 (2016)

11

Het hoe en waarom van de nieu Container Centralen wil nieuwe, stalen CC-platen introduceren. De CC Solid is een antwoord op de afnemende kwaliteit en de stijgende reparatie- en onderhoudskosten van de houten platen. Het voorgestelde introductie programma levert bij veel klanten van CC zorgen op. Zowel van financiĂŤle als operationele aard. Enkele feiten over de nieuwe platen op een rij.

Cindy van der Zwet cvanderzwet@hortipoint.nl

I Waarom zijn de nieuwe CC-platen nodig?

Hoeveel platen moeten worden vervangen?

CC gaat de houten platen vervangen door een stalen variant.

12

Vakblad voor de Bloemisterij 37 (2016)

Column

uwe CC-platen

Cok Harteveld cok@vandenberg-roses.com

China

Opleiding Hoe moeten de nieuwe platen gefinancierd worden?

Merkt de gebruiker ook iets van deze kostenbesparing?

Hoe voert CC de nieuwe platen in?

Heeft de nieuwe plaat effect op de kwaliteit van de planten?

Is de nieuwe plaat al klaar?

Komt de plaat medio 2017 op de markt?

Wat is het voordeel van de nieuwe platen voor telers?

Vakblad voor de Bloemisterij 37 (2016)

Sinds kort hebben we op de tweede locatie ook activiteiten. Hoewel er een deel nog steeds onder constructie is, hebben we in fase ĂŠĂŠn al de eerste bloemen. Daar komt dan uiteraard weer van alles bij kijken.

Vooral het opleiden van de mensen. Het ligt een uur of twee rijden van de oorspronkelijke farm. En dus kunnen we geen mensen van de eerste locatie naar de tweede locatie schuiven. We werken dus met een totaal nieuwe, onervaren ploeg. Dat heeft veel voordelen en veel nadelen.

Een nadeel is dat je ze alles moet leren.

Vanaf nul. Voordeel is dat je de zaken die niet allemaal even soepel lopen er direct uit kunt halen. Vreemde gewoontes hebben ze nog niet, dus dat wil je graag zo houden.

Goede gewoontes hebben ze ook nog niet, dus daar moet je tijd insteken.

Ik neem daarom af en toe een ervaren teamleader mee van de oude locatie en laat die een dagje met de nieuwe groep meelopen en instrueren. Het is dan altijd goed om te zien dat de teamleiders het wel snappen.

Die veer zet ik dan maar een keer op mijn eigen hoed. Met hen ben ik jaren geleden begonnen en heb ze opgeleid van nul tot wat verder kijkende teamleiders.

Het prettige van het werken met Chinezen is dat ze echt willen. Ze zijn verre van lui, hebben gevoel voor planten en bloemen en alles wat groeit en zijn af en toe nog slim ook.

Nederlanders staan in de wereld bekend als personen die bij iemand graag hun opinie in het hoofd willen proppen. Nederlanders weten in principe alles beter, wat ook zo is natuurlijk.

Bij Chinezen werkt dat altijd wat minder.

Die doen dingen graag op hun manier. Dat gaat dan weleens tegen mijn haren in, maar dan loop ik wel eens gewoon weg en vraag alleen resultaat. Dan blijkt wel eens dat niet altijd alles wat op de Nederlandse manier gebeurt juist is. Geloof het of niet.

Dat is ook wel de charme van het werken in het buitenland. Denk global, act local, zeg maar. Op de nieuwe locatie is dat zeker van toepassing. Het is een hele mooie plek, wel wat landelijk. Maar juist dat zijn de mooiste plekken om te werken.

13

Handel en veiling in de clinch over Certi

Wat hebben Timo en Timmermans afgesproken?

Het ging anderhalf jaar goed tussen de handel en Royal FloraHolland. Tot vorige week. Splijtzwam is deze keer Certi. Een consumentenmerk dat de veiling samen met exporteur W. Timmermans & Zn in de markt zet. Een aanslag op het 'level playing field' voor handelaren en kwekers? Hoogste tijd voor inzage in de deal tussen Timo Huges en Frans Timmermans.

Arie-Frans Middelburg afmiddelburg@hortipoint.nl

I

Na het koopmoment

Verontwaardigd

Hoge kwaliteit

14

Vakblad voor de Bloemisterij 37 (2016)

Het gewraakte artikel in Het Financieel Dagblad. FloraHolland distantieert zich alleen van de kop.

Selectieve verontwaardiging

Een klant

Vakblad voor de BloemisterÄł 37 (2016)

15

Vragen Heeft u een vraag? Mail deze naar Peter van Leth, pvanleth@hortipoint.nl

Hoe hou ik ook oudere werknemers productief aan het werk?

Ik hou mijn personeel graag productief aan het werk, met name de wat oudere werknemers. Dat vergt aanpassing van de bedrijfsorganisatie.

Is daar een subsidiepotje voor?

ILLUSTRATIE: PETER MOORMAN

D

n

n

n

n

Vier thema's

Aanvraagcriteria Aly Wisse, subsidieadviseur, Flynth adviseurs en accountants, 06-51993871

16

Vakblad voor de Bloemisterij 37 (2016)

Markt Klok prijsbeelden Snijbloemen

Groene planten

Bloeiende planten

De middenprijs voor snijbloemen kwam vorig week op hetzelfde niveau als in 2014 uit. Vorig jaar lag de prijs 5 cent lager.

Groene planten doen het al weken lang beter dan in 2014 en 2015. De bewering dat groene planten trendy zijn lijkt hiermee terug te zien in de prijsvorming.

Ook bloeiende planten deden het vorige week qua prijs beter dan in de voorgaande twee jaren. De prijs steeg naar €1,27,- gemiddeld.

De week van de klokinkoper

BRON: ROYAL FLORAHOLLAND

Cor van Jaarsveld:

FOTO: VAKBLAD VOOR DE BLOEMISTERIJ

'Het is eigenlijk te warm voor bolchrysanten' Bedrijf: Lavendel Bloemen & Planten Veiling: Plantion Week: 36

Maandag

Woensdag

„Er komen 800 karren voor de klok. Het buitengoed is vandaag redelijk aan de prijs. Chrysantenbollen zijn zelfs duur. Ondanks dat het aanbod van de grote jongens op gang komt en ondanks dat het warm is. Lisianthus is echt duur. De relatief hoge prijzen hebben denk ik te maken met dat er in de zomer door het natte weer veel overstuur is gegaan. Daardoor is er minder aanvoer. Gezien het weer is het duurder dan normaal.

Het gezegde vrouwen bloot handel dood gaat op wat betreft dat de handel dood is. In de winkel wordt moeizaam verkocht. Maar we zien de invloed van het warme weer niet terug in de prijzen op de klok.”

„Er staan 900 karren. De veiling is vergelijkbaar met maandag. Bloemen en planten zijn stevig aan de prijs gezien het weer. Ik zeg niet dat het duur is, maar normaal is het goedkoper met zulke hoge temperaturen.

Normaal is het ook 15 tot 20ºC en dat zou ook beter zijn. Er staat een mooi en breed sortiment. Rozen zijn redelijk goed aan de prijs en zomerbloemen ook. Daarentegen is symphoricarpos redelijk goedkoop. Ook de pluischrysanten lopen niet. Inkopers hebben de zomer nog in het hoofd terwijl er al een herfstsortiment staat.”

Donderdag Dinsdag „Er worden 450 karren aangeboden. De prijzen zijn iets voordeliger dan gisteren. We zitten in een tussenfase tussen zomer en herfst. Het weer is hoogzomer, maar het aanbod voor het najaar komt op gang. Naast bolchrysanten zijn dat bijvoorbeeld symphoricarpos en siergrassen. Bolchrysanten zijn goed aan de prijs. Eigenlijk is het voor bolchrysanten te warm, maar consumenten moeten wat. Mensen zijn terug van vakantie en het buitengoed in de tuin heeft een opdonder gehad door de warmte. Ze willen toch wat in de potten hebben staan.”

Vakblad voor de Bloemisterij 37 (2016)

„Er staan 350 karren. Het is een normale veiling. Hetzelfde als woensdag, niets bijzonders.”

Vrijdag „Er staan 700 karren. Eigenlijk is het de hele week een beetje hetzelfde.

Het is niet heel duur en ook niet spotgoedkoop. Gezien het weer had het voor mijn gevoel goedkoper kunnen zijn, maar vanwege de geringe aanvoer door de natte zomer is alles goed aan de prijs. Dat is op alle veilingen zo. Het is heel duidelijk een weekje waarin vraag en aanbod bepalend zijn voor de prijzen.”

17

In de grafieken wordt de procentuele verandering (= index) weergegeven van de prijs en de verkochte stuks ten opzichte van vorig jaar. Week 1 + 2 van 2015 zijn samengeteld en worden als week 1 gezien. Week 3 = week 2, week 4 = week 3, week 5 = week 4, etc).

Cindy van der Zwet cvanderzwet@hortipoint.nl

Snijbloemen Alleen alstroemeria daalt in prijs

in procenten

Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder

week

Kamerplanten Flink meer dendrobium

in procenten

Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder

week

Tuinplanten Bolchrysant blijft het goed doen

in procenten

Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder

week

18

Vakblad voor de BloemisterÄł 37 (2016)

Frankrijk

Over de toonbank

Anne-Marie Guyader :

FOTO:AU PONT FLEURY

’Planten moeten niet te gelijkvormig zijn’

Anne-Marie Guyader

Naam: Au Pont Fleury Locatie: Castelmoron sur Lot Sortiment: 50% bloemen, 30% planten, 20% decoratieartikelen Specialiteit: voor elk wat wils Aantal medewerkers: 2

De jongen die als zestienjarige de eerste roos kwam kopen voor z´n vriendinnetje, is intussen opa geworden. Castelmoron sur Lot heeft zo´n 1.800 inwoners en we zijn hier de enige bloemist. We verkopen dus bloemen in alle stijlen en voor elke beurs.”

kocht ik alle producten lokaal en op de groothandelsmarkt in Bordeaux, maar dat was erg tijdrovend. Ook was niet altijd alles wat ik nodig had voorradig. Daarbij komt nog eens dat veel lokale kwekers gestopt zijn, bij gebrek aan een opvolger.”

Zijn uw klanten vooral modern of traditioneel?

En die andere twintig procent?

„Het is een mix, al zijn de mensen die vinden dat ze een moderne smaak hebben eigenlijk ook nog best wel traditioneel. Er is momenteel vooral vraag naar een wat landschappelijke stijl, een mix van bloemen met een natuurlijke uitstraling. Het kleurenpallet is hier niet al te bont; rood en geel samen kom je bij ons niet tegen.

In deze buurt wonen overigens veel Engelsen en die hebben we nu toch aan de gemengde bossen gekregen. In eerste instantie kochten ze alleen maar monobossen.”

Waar doet u uw inkopen?

Hoe is ´t om bloemist te zijn in een klein dorp? „Leuk, we zitten hier al 33 jaar en inmiddels werkt ook mijn dochter Gaëlle in de zaak. Als bloemist in een klein dorp ben je present bij alle grote en kleine mijlpalen van het leven.

Standpunt

„Voor tachtig procent bij onze Nederlandse leverancier. De keuze is enorm en de kwaliteit is goed. Ik hoef nooit bezorgd te zijn dat ze niet hebben wat ik zoek. Als ik bijvoorbeeld vijfhonderd witte rozen nodig heb voor een bruiloft, weet ik zeker dat het in orde komt. Voorheen

„Die komen nog steeds uit Frankrijk. Ik heb bijvoorbeeld al heel lang een leverancier die ons vanuit de Cote d´Azur allerlei mediterrane producten brengt, zoals citroenplanten, bougainvillea en andere typisch zuidelijke planten waar onze klanten ook gek op zijn. Planten die vaak veel volume hebben.”

Is dat het verschil met de Nederlandse planten? „Het klinkt misschien gek, maar het voordeel van de lokale kwekers is dat de planten niet allemaal hetzelfde zijn. Als ik in Nederland twintig planten koop van eenzelfde variëteit, zijn ze alle twintig eender. Dat is niet goed, de planten moeten niet te gelijkvormig zijn. Daar moet je rekening mee houden als je het enige verkooppunt bent in een klein dorpje. De Franse en Nederlandse planten vullen elkaar dus mooi aan!”

’Met een goed verhaal, heb je minder snel een prijsdiscussie’

O

Sandra Könings Trendlogic

Mee eens, oneens of denkt u er heel anders over?

Reageer dan bij de marktredactie: A.F. Middelburg, 06-23631549 of mail afmiddelburg@hortipoint.nl

Vakblad voor de Bloemisterij 37 (2016)

p 22 september vindt het jaarlijkse Trendevent plaats. Op deze middag wordt de keten op de hoogte gebracht van dingen die belangrijk zouden kunnen worden in 2017. De consument is zeer veranderlijk. Zij zijn continu op jacht naar iets nieuws. Je kan als kweker denken: maar ik heb toch een goed kwalitatief product?

Dat is vandaag de dag niet voldoende meer. Mercedes heeft ook een goede motor. Maar de buitenkant, de kleur of het model, geeft de doorslag of een auto gekocht wordt of niet. Het gaat de consument niet alleen om de prijs, maar zeker ook of iets er bijzonder aantrekkelijk uitziet. Als teler moet je dus voortdurend het

product of de verpakking aanpassen op de veranderde behoeftes van de consument. Nu hoor ik wel eens van telers dat je zoveel kanten op kunt met de gepresenteerde trends. Om een goede vertaalslag te kunnen maken, is het belangrijk dat je ook je eigen bedrijf goed kent en daar een lijn voor hebt uitgestippeld. Niet elk verhaal is voor elk bedrijf interessant. Zo zullen we in 2017 meer Japanse invloeden (‘NO zen) zien en zal de natuur nog meer in de stad gebracht worden. Het zijn wat stromingen die volgend jaar zullen gaan spelen. Die verhalen zijn belangrijk voor telers om je product te verkopen. Je komt geloofwaardiger over. Heb je een goed verhaal, dan

kom je minder snel in een prijsdiscussie terecht. Voor telers is het zaak dat zij blijven vernieuwen. Natuurlijk verkoop je minder stuks van de allernieuwste collectie. Dat is bij HM ook het geval. Maar klanten komen naar je toe, omdat je blijft verrassen en vernieuwen. De bekendere producten in je assortiment verkopen daardoor beter. De allernieuwste producten moeten even in de week worden gelegd bij klanten. Het is belangrijk dat de totale keten, retailers en exporteurs, het event bijwonen. We gaan als sector boven een ander uitsteken als de keten met elkaar verbonden is en inspeelt op de wensen van de consument.

19

Analyses snijbloemen

FOTO: DE GRAAF VAN ZANDEN

Scabiosamarkt vaart wel bij verbreding assortiment Verbreding van het sortiment met rassen die via stek worden vermeerderd kan de markt voor scabiosa een impuls geven.

De handel wil meer regelmaat in het Nederlandse aanbod.

Prijssprong

Meer IsraĂŤlische import

n

Markt pakt meer sanguisorba onverwacht goed op

FOTO: DE GRAAF VAN DER ZANDE

Het is een echt nicheproduct dat nu onverwacht goede resultaten oplevert: sanguisorba. Handelaren verschillen van mening over de groeimogelijkheden.

Aanvoerstijging

n

20

Vakblad voor de Bloemisterij 37 (2016)

Bij een iets hoger aanbod van Nederlandse asters ligt de middenprijs dit jaar voor op vorig jaar. Handelaren noemen de kwaliteit goed, maar willen ook een betere regelmaat.

Verkochte stelen x duizend

Nederlandse aster profiteert wel van extra vraag 60000 50000 40000 30000 20000 10000 0

Aanvoer van Nederlandse en importasters bij via de Nederlandse bloemenveilingen sinds 1996 (bron VBN/Royal FloraHolland).

Assortiment Krimp stokt

Marktacties Promotie

Bloemenagenda

n ’Voor wiens hart kom jij in actie?’, Nederlandse telers van snij- en

Bloemenbureau Holland, VBW en FloraHolland n wk 36 - wk 38: dahlia n wk 39 - wk 42: chrysant n wk 43 - wk 45: lisianthus n wk 46 - wk 48: orchidee

potanthurium komen in actie voor de Hartstichting, 1 - 30 september n PurE Seasonal Flowers april-september: pioen, astilbe, asclepias,

dahlia, zinnia, helianthus, alchemilla, limonium, phlox, campanula, gladiool, leeuwenbek, eremurus, rubus, artisjok, anethum, allium, celosia n Balkonplant 2016: geranium, vanaf april mediacampagne n Terrasplant 2016: hibiscus, vanaf april mediacampagne n Woonplant van de maand september: hangplanten n Woonplant van de maand oktober: aglaonema n Woonplant van de maand november: bijzondere orchideeën n Tuinplant van de maand september: pennisetum n Tuinplant van de maand oktober: leucothoe n Tuinplant van de maand november: ilex

Bloemendagen n 24 sep n 27 sep n 2 okt n 3 okt n 5 okt n 5 okt n 12 okt n 14 okt n 26 okt n 28 okt n 31 okt

Dag van de Klant (Bel) Feest van de Franstalige culturele gemeenschap (Bel) Grootoudersdag (GB, It) Dag der Duitse Eenheid (Dld) Lerarendag (Ned, Rus) Sainte Fleur (Fr) Nationale Feestdag (Spa) Lerarendag (Pol) Nationale Feestdag (Oos) Grootouderdag (Rus) Halloween (Ned, Dld, GB)

Heeft u informatie voor de agenda? Mail naar afmiddelburg@hortipoint.nl

Vakblad voor de Bloemisterij 37 (2016)

21

Analyse bloeiende planten FOTO: GLOBAL PLANT EXPORT INTERNATIONAL BV

Exporteur over Mongolië

Marktaandeel Nederlandse cyclaam groeit Het seizoen van cyclamen is goed gestart. Vanaf week 26 was de aanvoer 18% minder en de middenprijs 19% hoger dan vorig jaar. Zelfs in de warme maand augustus was het beeld positief.

Bedrijf: Global Plant Export International BV, Aalsmeer Functie: directeur Belangrijkste afzetlanden: luchtvrachtbestemmingen wereldwijd Inkoop: klok en rechtstreeks bij kwekers Aantal medewerkers: 8

Veel toegevoegde waarde

Frank van Klingeren:

’Mongolië: moeizaam maar uitdagend’ Mongolië, dat is apart … „Het is minder apart dan het lijkt. Wij sturen bloemen en planten naar 56 landen, verspreid over de hele wereld. Allemaal luchtvaartbestemmingen met elk hun specifieke eisen en wensen. Op een gegeven moment weten ze ons wel te vinden. Onze afnemer in Mongolië is er daar dus één van. Het is een niet-alledaags land voor export. Het staat nog redelijk in de kinderschoenen en je merkt dat iedereen in de keten nog erg moet wennen.”

Waaraan merkt u dat?

Voorzichtiger

„Vooral aan het feit dat de afstemming tussen de Mongoolse en de Nederlandse autoriteiten nog niet optimaal is, om het maar eens voorzichtig te zeggen. De fytosanitaire eisen liggen vast in het handboek van de NVWA, maar de lokale autoriteiten in Mongolië hebben daar toch vaak een heel ander idee over. Dit komt voort uit onwetendheid en onervarenheid. Speciaal voor dit land is ook het feit dat je bij import een bedrag betaalt per regel.”

Welke producten levert u er vooral? „De luxere bloeiende planten als phalaenopsis, anthurium, bromelia, strelitzia en guzmania. De kwaliteit moet uitstekend zijn. Niet alleen omdat de afnemers hoge eisen stellen, maar ook omdat de plant bestand moet zijn tegen de transportduur.”

n

Wie koopt er planten in Mongolië?

Hoe ziet u de toekomst in Mongolië? „Het is allemaal nog erg pril, maar ons streven is er te gaan leveren op wekelijkse basis. Al met al is het een grote ontdekkingstocht, moeizaam maar uitdagend”

22

Verkochte aantallen x duizend

„De consument en dan vooral als geschenk. Iets levends als een plant is daar een gewaardeerd cadeau. Planten worden echt gekoesterd. Niet iedereen kan zich planten veroorloven, maar het land heeft een rijke bovenlaag die ze graag koopt. De verkooppunten zitten vaak als shop-in-shop in de luxere winkels. Dat verwacht je niet meteen in een land als Mongolië. Onze afnemer zit ook in een modern pand dat je eerder in Dubai verwacht dan daar.”

Verkochte aantallen en middenprijzen van cyclamen op de Royal FloraHolland veilingen van 2011 tot en met 2015.

Vakblad voor de Bloemisterij 37 (2016)

FOTO: KWEKERIJ VLASMAN

Afzetzaken

Analyse groene planten

Epipremnum leeft op, hangplant blijft achter De bonte kamerplant Epipremnum laat voor het eerst sinds jaren weer groeicijfers zien. De vraag naar hangplanten blijft volgens leveranciers nog wat achter.

Bedrijf: Kwekerij Vlasman Aanleiding: Concept Voila

Lianne Vlasman Kunt u iets meer vertellen over Voila? „We hebben Voila een aantal maanden terug geintroduceerd op de markt. De naam Voila vonden we leuk en het matcht ook goed met Vlasman. Onder deze naam en met deze verpakking hebben we de saintpaulia in een nieuw jasje gestoken en eigentijdser gemaakt. Dat was hard nodig, we waren toe aan een vernieuwing. Het gaat bij de consument tenslotte toch om het totaalplaatje. De consument kijkt niet alleen maar naar een plant, maar ook naar het totaal. Het moet aanspreken en dat is met Viola gelukt. Dit concept hebben we nu uitgerold.”

Waar komen jullie nu mee?

Achteruitgang

„We hebben nu de lijn Voila, La Fleur! geïntroduceerd. Het is een lijn met vier kleuren hoezen die het lieve karakter van de planten benadrukken. Er staat een kleine tekening op de hoes, bijvoorbeeld van een stapel kopjes en een theepot, of een stapel cadeautjes. Hiermee geven we dus een thema mee. Consumenten die op visite of verjaardag gaan kunnen deze plant cadeau doen. Op deze manier willen we saintpaulia nog meer als cadeauartikel in de markt zetten.”

Hoe zetten jullie deze lijn af? „De cadeaulijn willen we exclusief houden. Ter promotie zouden we het een keer voor de klok kunnen zetten, maar meer ook niet. De prijsvorming is dit voorjaar gelukkig wel iets beter dan vorig jaar, maar het ligt nog steeds niet op het gewenste niveau. Zeker voor de klok niet. We hopen door dit concept minder uitwisselbaar te zijn en een eerlijke prijs voor onze planten te krijgen.”

Hangplant van de Maand

n

Verkochte aantallen x duizend

Aantallen en middenprijs van de productgroep Epipremnum via FloraHolland van 2008 t/m 2015 (Bron: Royal FloraHolland) Vakblad voor de Bloemisterij 37 (2016)

Hoe zijn de reacties? „De eerste reacties van de handel zijn positief. Wij hopen ze op deze manier een handje te helpen. Met de nieuwe verpakking sluiten we beter aan op de behoeften van de consument. De verpakkingen zijn binnen; ze kunnen besteld worden. Op de Flower Expo in Moskou zullen we het concept ook gaan promoten.”

Staan jullie daar vaker? „Dit is de eerste keer dat wij op deze beurs staan. Rusland is voor ons een belangrijke afzetmarkt. Het is een groeimarkt. Ik schat dat 10% van de productie er naar toe gaat. We willen daar nog meer bekendheid te creëren. We hebben een eigen stand ingericht en daar introduceren we Voila, La Fleur! Ook laten we in Moskou alvast iets zien van onze geheel nieuwe lijn in de teelt van Saintpaulia. Medio januari 2017 wordt hierover meer bekend.”

23

Hortensia als echte fashionista Zo'n 3.600 snijhortensia's sierden afgelopen weekend de ingangen van de Bijenkorf in Amsterdam. Het warenhuis vestigde de aandacht op de vernieuwde mode-afdelingen tijdens het Fashion Weekend.

D

Arie-Frans Middelburg afmiddelburg@hortipoint.nl

Foto:Hydrangeaworld.com

24

Gijs van Adrichem (25 jaar) start zelf nieuw potplantenbedrijf

’Niet geschoten is altijd mis, denk ik dan maar’ Jonge ondernemers doen meestal hun intrede op een productiebedrijf door in de maatschap te treden van hun ouders. De stap die Gijs van Adrichem neemt, is daarom uniek te noemen. Hij start op zijn 25e vanuit het niets een productiebedrijf. Hierbij kan hij wel rekenen op begeleiding en ondersteuning.

Peter van Leth pvanleth@hortipoint.nl

O Test met potbouvardia

De start van zijn potplantenbedrijf is vervroegd, doordat Gijs van Adrichem nog dit najaar een test wil doen met potbouvardia.

26

Voor de test moesten de planten kunnen worden verduisterd. Daarvoor heeft Van Adrichem provisorisch een ’verduisteringstent’ gemaakt.

Vakblad voor de Bloemisterij 37 (2016)

Bedrijfsgegevens

Gijs van Adrichem trekt drie jaar uit om als jonge ondernemer te slagen met een productiebedrijf. Kleinschalig op 0,9 ha met diverse, deels onderscheidende seizoensproducten.

Bedrijf: Kwekerij de Look Teler: Gijs van Adrichem Gewas: Acht seizoensproducten. In het voorjaar Ranunculus, anemoon, campanula en Colorita (potalstroemeria) en in het najaar viool, Senecio Silverdust, Skyfall (chrysant) in hanging baskets en Bellevardia (potbouvardia).

Bijzonderheden: Zijn teeltschema staat niet volledig vast. Zijn pijlen zijn vooralsnog gericht op twee onderscheidende producten: potbouvardia in potmaat 9 en Skyfall in potmaat 27. De overige producten dienen voornamelijk voor risicospreiding, het leerproces en een optimalere ruimtebenutting.

Uit tuindersnest

In het diepe

FOTO'S: PETER VAN LETH

Van kwaad tot erger

Toch voorkeur voor teelt

Van kwaad tot erger

Vakblad voor de Bloemisterij 37 (2016)

27

Het bedrijfslogo van kwekerij de Look bestaat uit een klavertje vier speels gekrijt op een soort schoolbord. „Fris en positief�, aldus Van Adrichem.

Van Skyfall in een net iets grotere hanging basket verwacht de jonge kweker veel.

Kwaliteit harde eis

Geschikte locatie

Veel bijval

28

Familieroots in ere

Vakblad voor de Bloemisterij 37 (2016)

Energiemarkt Het Vakblad brengt elke maand de ontwikkeling van de energieprijzen in de rubriek ’Energiemarkt’. Een deskundige analyseert de belangrijkste ontwikkelingen en een teler vertelt hoe hij met de markt omgaat.

Olieprijs 70

Ervaring Jaap Vreeken, bouvardiateler:

50

’Gelijkspanningsproject ligt na enkele hikjes aardig op schema’

30 20

Contractprijs voor een jaar (2016) in cent/m3

20 19 18 17

Vakblad voor de Bloemisterij 37 (2016)

BRON: ENDEX.NL/AGROENERGY

16 15 14 13 12 11 10

juli

augustus

Elektriciteit 46 45 44 43 42 41 40 39 38 37 36 35 34 33

Gedeelde smart met het moment van inkopen en de prijs van zijn gekochte gas. Enkele dagen geleden verscheen er in de media een verschil van inzicht tussen energieleverancier Engie (de nieuwe naam van GDF/Electrabel) en GasTerra (GasUnie). Engie, een zeer grote leverancier, liet weten dat zij als gevolg van een in 2009 of eerder afgesloten gascontract in de maag zit met te veel Gronings gas. Zij moet conform dat contract de komende jaren enkele miljarden m³ gas afnemen waar geen vraag naar is,, En snapt niet dit moet worden afgenomen als er er steeds minder Gronings gas uit de grond mag komen.

De reactie van GasTerra? Een verbaasde en verwoestende: volgens hen probeert Engie onder ’een fout gekochte gasprijs’ uit te komen over de rug van Henk Kamp en een gevoelig maatschappelijk item.

Interessant. Zowel de poging van Engie als de reactie van GasUnie. Niet alleen een eindklant koopt wel eens (achteraf gezien) ’fout’ gas in. Leveranciers doen dat dus ook. Gedeelde smart…

Gerard van Antwerpen, directeur Nife

augustus

Gasprijs

Analyse Nife

Onlangs werd er gemeld dat de gasprijs op de dagmarkt TTF ’historisch laag’ was. Nu was dat wel waar, maar ook weer niet. Daggas is inderdaad de laatste vijf jaren niet zo laag geweest. Maar iets verder in het verleden was de prijs (kortstondig) wel degelijk nog enkele centen per m³ lager dan de ruim 10 cent die we onlangs op de dagmarkt zagen.

Maar goed, dat de gasprijs op de dagmarkt al geruime tijd erg laag is, is een feit. En logisch dat dit hardnekkige hoofdbrekens bezorgt bij de inkopende klant. Want waarom ga je voor de komende kalenderjaren gas inkopen voor pakweg 14 tot 18 cent per m³, als de dagmarkt de laatste tijd 10 tot 14 cent per m³ is?

Nou, dat kan je doen vanwege de zekerheid tegen een historisch lage vaste prijs te kopen, in plaats van de onzekerheid om op daggas te blijven zitten. Want dat daggas de laatste jaren ook wel eens (kortstondig) boven de 40 cent per m³ is geweest, zijn veel klanten ’vergeten’. En dat het ook langdurig pak ’m beet 70 cent per m³ kan zijn, daar willen we niet eens aan denken.

Maar de eindklant is niet de enige die worstelt

juli

juli

BRON: ENDEX.NL

en andersom. Inmiddels zijn de problemen alweer verholpen, onder meer met kleine verbeteringen van de printplaten. „Het project ligt aardig op schema”, vindt Vreeken.

Op dit moment heeft hij twee WKK’s met een totaal vermogen van 1,1 MW. Op de naastgelegen tuin, die hij van de buurman heeft overgekocht, komt nog een WKK van 1 MW te staan.

In het belichtingsseizoen wordt volledig gebruik gemaakt van de WKK’s. In de zomer worden de langedagvakken alleen met eigen WKK’s belicht als de elektriciteit duur is.

Anders wordt de stroom ingekocht.

Met de lage gasprijs van begin dit jaar (12 á 13 ct) heeft de tuinder het aardgas voor 2016 tot en met 2018 grotendeels vastgelegd. De kans dat de prijs nog verder zou zakken was kleiner dan de kans dat het duurder zou worden. Voor 20% gokt hij op daggas.

40

augustus

Sparkspread 20 19 18

BRON: VAKBLAD VOOR DE BLOEMISTERIJ

Bouvardiateler Jaap Vreeken is in 2015 begonnen met de aanleg van gelijkspanning op zijn bedrijf. Daarmee is hij het eerste glastuinbouwbedrijf dat deze stap heeft gezet. Met de gelijkspanning zouden de lampen traploos dimbaar worden, wat uiteindelijk een kwart aan elektriciteit zou besparen. In bepaalde fasen van de teelt hebben de planten namelijk minder licht nodig.

Op dit moment zijn de testen in de eerste omgebouwde afdeling in volle gang. De schakelpanelen van de afdelingen kunnen een voor een worden omgezet naar gelijkspanning. Bij het testen zijn wat kinderziekten naar boven gekomen, met name in de communicatie tussen de apparatuur. Zo gingen in de gelijkstroomafdeling de lampen automatisch aan toen internet uitviel. Ook stonden soms lampen aan die uit hadden moeten blijven

BRON: FUTURES.TRADINGCHARTS.COM

60

17 16 15 14 13 12

!

juli

augustus

Kijk voor de ontwikkeling van prijzen op langere termijn op de site van het Vakblad. Bekijk op de website ook iedere dag de ontwikkelingen van de OTC-stroomprijzen, de TTF- en AgroEnergy-gasprijzen, de olieprijs en de dollarkoers.

29

Nationale Zomerbloemententoonstelling Naaldwijk:

Extra aandacht voor prijzen „Zelfs de zomer is verlengd”, grapte presentator Rob Veenman bij de prijsuitreiking van de Nationale Zomerbloemententoonstelling in Naaldwijk. Hij doelde op het weer en de nieuwe datum van het evenement. Niet meer zoals voorgaande 30 edities in augustus tijdens de feestweek in het dorp, maar begin september. Een eigen positie, ook voor de prijswinnaars.

Hans Neefjes hneefjes@hortipoint.nl

H

FOTO'S: HANS NEEFJES

Prijzen centraal

De nieuwe bouvardia ‘Royal Sweet Roza’ werd door de handel geprezen om zijn sterke houdbaarheid en opvallende, frisse kleur. Dat maakt hem interessant voor diverse afnemers.

30

Vakblad voor de Bloemisterij 37 (2016)

Prijswinnaars Nationale Zomerbloemententoonstelling Naaldwijk 2016

Keurgroep

Cultivar

Inzender

Score

Aster

’Claudia’

Kw. Zijdezicht, De Lier

9,4

Bol/knol

Ornithogalum saundersiae

A. van den Hudding, Lunteren

9,4

Celosia

’Royal Violet’

Kw. Stadtsland, Waardenburg

9,58

Delphinium

’Gossamer’

S.J.M. van den Nouland, Noordwijkerhout

9,4

Lisianthus

’Rosita Green’

kw. Floralis, Honselersdijk

9,58

Gladiool

’Essential’

H. de Ridder & Zn, Noordwijkerhout

9,26

Hortensia

’Mammoet‘

Jos Otte, Kapelle

9,75

Limonium

’Scarlet Diamond’

J. van Baalen, Naaldwijk

9,33

Dahlia

’Mr. Frans’

Firma Van der Vlugt, Hillegom

9,43

Overig snij

Euphorbia fulgens 'Yellow River'

H. van Rumpt, Gameren

9,48

Sierfruit

Fles kalebas Donker

Chris van der Ende, Pijnacker

9,4

Bouvardia

'Diamond Sparkles'

Vreeken Sierteelt, Rijsenhout

9,6

Bes/Zaad

Hypericum 'Coco Tango'

Florius/Colour Crops, Cuijk

9,45

Grassen

Panicum virgatum 'Warrior'

Mts. de Hoon-de Roover, Galder

9,35

Extra prijzen VGB Award

Dahlia was in veel kleuren en vormen aanwezig. Cultivar ‘Mr. Frans’ was de winnaar van alle 40 inzendingen.

bouvardia ’Royal Sweet Roza’

Vreeken Sierteelt, Rijsenhout

Meesterteler Award hortensia ’Mammoet’

Jos Otte, Kapelle

VBW Award

maatschap Bos-De Vries, Nieuw-Vennep

eryngium pandanifolium ’Physic Purple’

Contact leggen

Teler Jos Otte uit Kapelle streeft naar kwaliteit en hortensia met grote bollen. Met ’Mammoet’ won hij de Meesterteler Award.

Vakblad voor de Bloemisterij 37 (2016)

Eryngium pandanifolium ’Physic Purple’. Oorsprong ligt in ZuidAmerika en het blad lijkt op dat van agave. Hij won de VBW Award

31

Robots verzetten altijd potten en klagen nooit Amerikaanse kwekers hebben een probleem: ze vinden geen personeel meer dat continu potplanten wil verplaatsen. Op dertig bedrijven is dit probleem nu opgelost met robots van Harvest Automation. Die werken goedkoper. En klagen nooit.

Arno Engels aengels@hortipoint.nl

D Weinig uitzetvorken

Creatieve robotica

Migrantenbron neemt af

Feiten

Zo werkt de robot De robot van Harvest Automation heeft tweewielaandrijving en navigeert volgens twee principes. Met een laser aan de voorkant ziet hij het patroon van potten en eventuele obstakels waar hij omheen rijdt.

Met sensoren volgt hij tevens gele reflecterende strips die je zelf op de grond legt, bijvoorbeeld als markering van een nieuw bed.

Werken zonder daglicht en in regen, is ook

32

mogelijk. De robot werkt op een 24 volt-accu. Op een gladde vloer is die na zes uur leeg, op een lossere vloer na vier tot vijf uur. Opladen kost anderhalf uur. Met een tweede accu erbij werkt hij dus 24 uur per dag.

De robot is programmeerbaar via een bedieningsschermpje erop. Met software verzamelt hij tijdens zijn werk allerlei data, zoals aantallen potten die zijn verplaatst.

Angst voor banen innemen

Vakblad voor de Bloemisterij 37 (2016)

FOTO: HARVEST AUTOMATION

De robots werken op elke ondergrond. Ze kunnen in hetzelfde bed werken, omdat ze elkaar herkennen. Op elke robot zit een antenne met vlaggetje; als je die aanraakt, stopt hij meteen.

Al na een jaar terugverdiend

Mening

’Robots werken consistent, dat doen mensen niet’ Bij Metrolina Greenhouses werken acht robots van Harvest Automation. ,,Wij geloven in automatisering’’, zegt Art Van Wingerden, eigenaar van dit bedrijf in Huntersville, North Carolina. Het bedrijf produceert miljoenen sierplanten en heeft zeshonderd fulltime werknemers, in piektijden zelfs tot vijftienhonderd. Maar potplanten wijderzetten, daar is weinig

Vakblad voor de Bloemisterij 37 (2016)

animo voor. De robots voeren nu die taak uit, met vijftig potmaten. Zes maanden per jaar, zestien uur per werkdag. Eén werknemer houdt ze aan het werk. ,,Hij programmeert ze, bijvoorbeeld op welke afstand ze de potten van elkaar moeten zetten. En dan doen de robots dat consistent, zoals mensen dat niet kunnen doen.’’ Ze rijden op beton in kassen, wat snel gaat dankzij de

gladde ondergrond. Ook rijden ze buiten op gravel. ,,Ook dat werkt goed, maar vanwege de losse steentjes 75% minder snel.’’

De investering is twee jaar geleden gedaan en betaalt zich uit, aldus de Amerikaanse kweker. ,,We verdienen ze in drie jaar terug aan arbeidsbesparing.’’

33

Teelttips ECHINOPS Sclerotinia De kogeldistel of Echinops is extreem gevoelig voor sclerotina (rattenkeutelziekte). Deze ziekte, die in eerste instantie als ruim wit schimmelpluis de stelen besmet en er voor zorgt dat de tak geheel wegvalt, blijft niet alleen gemakkelijk in het oude gewas achter, maar ook in de grond achter.

Zelfs het in een besmet gewas gebruikte steun-

GROENE EN BONTE PLANTEN CO2 en bemesting

CO2-dosering is heel effectief in september.

Controleer het CO2-niveau in de kas en doseer 800 tot 1.000 ppm bij gesloten luchtramen. De bemesting en de watergift moeten

LELIE Klimaat Het krijt hoor er nu af te zijn. In deze periode worden de dagen snel korter en de stralingssom loopt snel terug. Hoewel het overdag nog behoorlijk zonnig kan zijn, wordt de mogelijkheid om hoge dagtemperaturen ’s nachts te compenseren met lagere

34

gaas kan gemakkelijk worden besmet met de op rattenkeutels lijkende sclerotiën. De meeste sclerotiën vallen, nadat het gewas afsterft op de grond en overleven hier vrij gemakkelijk. Als er het volgende jaar een gevoelig gewas wordt geplant of de Echinops blijft vast staan, is dit een garantie op een snelle aantasting in het volgende seizoen.

Door in de winter het bio-

ZOMERBLOEMEN logische middel Cantans te gebruiken, worden de sclerotën voor het grootste deel vernietigd en kan de nieuwe teelt weer vrijwel schoon beginnen. Het middel Cantans werkt alleen tegen de in rust zijnde sclerotiën en niet tegen de actieve schimmel.

Henk van den Berg Teelt- en Bedrijfsadvies, 0252-340301

Plaagdruk

spuit-interval. Door het warme weer is de levenscyclus nog erg kort. Spint onderdoor spuiten met veel vloeistof bij een niet al te hoge kastemperatuur.

Deze is snel te hoog voor een goede werking van de middelen. Beter is om nog even te wachten voordat wordt gespoten.

Er wordt nog goed geventileerd, dus invlieg van trips en spint vragen alle aandacht. Hanteer bij de tripsbestrijding een goede

Arie van Bostelen, 06-51312208

worden afgestemd op de groeisnelheid van de plant.

Zo langzaamaan gaat de watergeeffrequentie weer omlaag, maar de opname van elementen gaat bij een goed groeiend gewas gewoon door. Stem uw EC-gift hierop af.

temperaturen steeds groter.

Probeer na het verwijderen van het krijt op scherpe momenten wel het schermdoek te gebruiken op de jonge aanplant. Tussen 11.00 uur en 15.30 uur kan het scherm worden gesloten 50 tot 65 % boven een instraling van 300 w/m2. Bij de grotere gewassen is schermen niet meer nodig en in sommige gevallen zelfs af te raden in verband met eventuele knopval, de stevigheid of

de bladkleur.

Lange dag (LD) Bij structureel hoge etmaal temperaturen is het aan te bevelen om de lange dag behandeling niet toe te passen. Door de hoge temperaturen worden alle plantprocessen namelijk al fors versneld. Nog extra versnellen door te belichten, kan dan leiden tot kwaliteitsderving in de vorm van bijvoorbeeld te korte gewassen, slechte knopkleur, magere gewas-

Meeldauw Hoewel geoogste gewassen niet meer 100% meeldauwvrij hoeft te worden, moeten ze wel kunnen blijven groeien. De hergroei na de bloemenoogst is de teelt van uitgangsmateriaal voor het volgende seizoen. Dit moet wel een bepaalde vitaliteit blijven behouden om ze gezond de winter door te krijgen. Zwakke planten hebben veel meer last van de winterse omstandigheden dan sterke planten.

Zachte en natte winters zijn vaak schadelijker dan koude winters. Preventieve behandeling met bijvoorbeeld spuitzwavel, blijft tot het einde van het groeiseizoen nodig. Bij het gebruik van vaste planten bent u na de bloemenoogst feitelijk vasteplantenkweker.

Henk van den Berg Teelt- en Bedrijfsadvies, 0252-340301

PERKGOED Door het mooie weer groeit primula snel wat weelderig en is remmen noodzakelijk.

Start met Alar. In een latere teeltfase is mengen met Bonzi of Tilt mogelijk. Let bij het remmen ook goed op de kasomstandigheden, zoals temperatuur en instraling.

Chalera (thiavilopsis) en valse meeldauw zijn in violen

sen en slappe lelies.

Wanneer de etmaaltemperaturen weer naar normaal gaan, is het aan te bevelen om de daglengte aan te vullen tot minimaal 16 uur maar liever 18 uur. Op deze manier voorkomt u dat er straks een groot gat valt in de productie. Begin september start u dan met de LD behandeling.

Het verlengen van de dag wordt in de praktijk meestal gedaan door bijvoorbeeld om 02.00 uur ’s nachts te starten met belichten tot

bekende aantasters, maar ook meeldauw komt voor in sommige gewassen.

Het beste is om hiertegen preventief te spuiten met Luna Privilege, Rovral, Teldor en Ortiva. Tegen valse meeldauw is Ridomil Gold inzetbaar, maar het middel is resistentiegevoeligheid; gebruik het alleen bij een aantasting. Als preventie zijn Proplant of Fenomenal beter te gebruiken.

Anton Hooijmeijer, Schneider Youngplants, 06-53281711

zonop. Het gaat hierbij niet om maximaal groeilicht, want dat krijgen de lelies nog ruimschoots voldoende. Het gaat vooral om het stuurlicht effect. Stel u heeft een belichtingsinstallatie van bijvoorbeeld 6.000 lux, dan volstaat het ruimschoots door met een kwart van het geïnstalleerde vermogen te belichten.

Wilfried Poland Bloembollenadvies, 06-31698070 Vakblad voor de Bloemisterij 37 (2016)

Schoffelen

Dümmen Orange neemt aandelen Hobaho over Hobaho, gespecialiseerd in het bemiddelen en veredelen van bloembollen is overgenomen door Dümmen Orange. Het veredelingsbedrijf nam per 13 september de aandelen van Royal FloraHolland, dat voor 100% eigenaar was, over.

Kees van Egmond kees@kees-ineke.nl

Relativeren

D Meer dan 6000 mensen

€150.000.000,-

Vakblad voor de Bloemisterij 37 (2016)

Ik zie een bebaarde man aan het werk in een tuin. Hij snoeit een hazelnootstruik. Even later zit hij op een oude bank onder de blauwe hemel van een sigaar te genieten. Tegenover hem zijn zoontje die hem bewonderend aankijkt. Ze drinken thee.

Het helpt mij, zulke filmpjes. Dit is er een over Abu Ward, de bloementeler van Aleppo. Alleen het idee al dat daar, in die kapot geschoten stad, een man bezig is met bloemen en planten.

Waar doe je het voor? Red toch je vege lijf, wil je hem toeroepen. Maar nee, hij voelt het als een roeping. Bloemen als antwoord op de rond hem woedende oorlog. Flowering the world.

Dat is relativeren pur sang. Wat er ook gebeurt, altijd blijven lachen. Als je de regenleiding hebt aangezet en je komt tot de ontdekking dat er weer eens een spoel kapot is, waardoor er twee kranen tegelijk open gaan. En juist op een moment dat je het kneiterdruk hebt en eigenlijk geen tijd om het euvel te verhelpen. Maar ja, het moet wel gebeuren.

Of als je op zondagmorgen in je bed de slagregens hoort neerkomen. O nee, denk je dan, daar gaan de goten… En als je een uurtje later in je goeie kleren vlak voor kerktijd de kas in loopt en je ziet de schade. Bloemen plat op de grond. Zo’n filmpje over Aleppo leert je dan om te denken ‘komt morgen wel’. Er zijn ergere dingen.

Relativeren leert je om proporties te zien. Gradaties. We hebben allemaal weleens een of meerdere kapotte ruiten gehad. Door storm. Of door een krijtspuiter met onkante voeten. En dat is niet fijn, zeker niet op het moment dat een regenbui de schade aan het licht brengt. Maar als je dan even terug denkt aan die supercel eerder deze zomer in het zuiden van het land, dan valt het eigenlijk best mee. Wat is dit nu vergeleken bij…

Bij elk beetje tegenslag dat ik vanaf nu heb, denk ik aan die bloementeler in Aleppo. Genietend van plantjes die de bomaanslagen overleefden. Rotondes voorzien van planten om mensen hoop te geven. Aan het eind van het filmpje blijkt Abu Ward gedood te zijn tijdens bombardementen in mei. Zijn zoontje Ibrahim, 13 jaar, bleef achter. Hartverscheurend.

Ik blijf zitten met één vraag. Relativeren is goed, maar wat moet je als je zó jong je vader verliest?

35

Nieuws

LTO: mededingingsregels versoepelen voor eerlijke prijs

Mestgeur en kleisporen

Niets over btw- en energietarief Gevecht dat beloond moet worden

Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorg-

Colofon

vuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van

Redactie E-mail: bloemisterij@hortipoint.nl www.vakbladvoordebloemisterij.nl Hoofdredacteur Eric de Lijster edelijster@hortipoint.nl Vakredactie POLITIEK EN ECONOMIE Quincy von Bannisseht (071) 565 96 37, qvb@hortipoint.nl Peter van Leth (071) 565 96 88, pvanleth@hortipoint.nl MARKT EN AFZET Arie-Frans Middelburg (071) 565 96 87, afmiddelburg@hortipoint.nl Cindy van der Zwet (071) 565 96 30, cvanderzwet@hortipoint.nl

36

TEELT EN TECHNIEK Hans Neefjes (071) 565 96 38, hneefjes@hortipoint.nl Joef Sleegers (071) 565 96 42, jsleegers@hortipoint.nl

Uitgever Vakblad voor de Bloemisterij is een wekelijkse uitgave van Hortipoint.

Schipholweg 1, 2316 XB Leiden, Postbus 9324, 2300 PH Leiden E-mail: svs@hortipoint.nl, website: www.hortipoint.nl

de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie.

Lezers wordt met nadruk aangeraden deze informatie

Hortipoint is een activiteit van Stichting Vakinformatie Siergewassen Directeur Emile Blomme

Secretariaat Linda Laman (071) 565 96 78

niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren.

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar

Vormgeving Diseno vormgeving Fotografie Gerdien de Nooy Freelancers Hermen de Graaf, Bernadette Hoefsloot, Harmen Kamminga, Ank van Lier, Astrid ZoumpoulisVerbraeken Productiecoördinatie Jenny Mostert (print) (071) 565 96 33 Maarten Mulder (online) (071) 565 96 43

gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elek-

ABONNEMENTENSERVICE Een abonnement kunt u aanvragen bij de abonnementenservice van Abonnementenland via www.aboland.nl. Ook voor adreswijzigingen en opzeggingen kunt u daar terecht. Abonnementenland is telefonisch bereikbaar op 0900-2265263.Of via Twitter: stuur uw tweet naar: @Aboland_klanten. Ook via www.vakbladvoordebloemisterij.nl/abonneren kunt u een abonnement aanvragen. Op deze website vindt u ook de prijzen van de verschillende abonnementen. Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk 8 weken voor vervaldatum bij de abonnementenservice wordt opgezegd. Dit kan schriftelijk, telefonisch of via de site. Ook voor informatie over een lopend abonnement kunt u contact opnemen met de abonnementenservice.

ADVERTENTIE-EXPLOITATIE Accountmanager: Gert-Jan Bloemendal, (0342) 49 48 07, g.bloemendal@bdu.nl Media-adviseur: Martin ten Hoven, (0342)- 494291 Verkoopleider: Ron van de Hoef, (0342) 494 263, 06 51 80 63 25, r.v.d.hoef@bdu.nl

tronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

Druk: Tuijtel, Hardinxveld-Giessendam

klimaatneutraal natureOffice.com | NL-215-194179

gedrukt

Dit vakblad is gedrukt op FSC®-gecertificeerd papier en klimaatneutraal geproduceerd.

Vakblad voor de Bloemisterij 37 (2016)

Kasgenoten

A genda 21, 22 en 27 sep Gewasbeschermingsdagen demokwekerij Westland. www.demokwekerij.nl 22 en 27 sep Cursus Naoogstgedrag van snijbloemen. Georganiseerd door Wageningen University & Research en Royal FloraHolland, 's middags in Aalsmeer. Info: www.wageningenur.nl 22 sep No trend event over de trends van het jaar 2017, Sandra Könings, 12:00 uur, Dutch Innovation Factory in Zoetermeer.

23-25 sep Bloemenshow in de Laurentiuskerk in Heemskerk.

27-30 sep Seed meets Technologie, symposia en lezingen in proeftuin Zwaagdijk. Info: www.seedmeetstechnology.com.

28 sep Bijeenkomst over duurzaamheid en innovatie door greenport NHN, om 15:00 uur in Stadhuis van Hoorn. Info: www.greenportnhn.nl 29 sep Cursus 'Succesvol vermarkten van AgriFood-producten' bij HAS Hogeschool en Berenschot. Info: http://www.haskennistransfer.nl 6 okt Debat over Xylella en andere fytosanitaire bedreigingen, Zundert. Info: www.knpv.org 8 okt Kassie Bouwen in Maasdijk. Info: wkkassiebouwen.nl 2-4 nov IFTF, Vijfhuizen. Info: www.iftf.nl 2-4 nov FHTF, Aalsmeer. Info: www.royalfloraholland.com 9 nov Debat over het zijn van bondgenoten of tegenstnaders in gewasbescherming, Berkel en Rodenrijs. Info: www.knpv.org

LTO Glaskracht Nederland 17 sep Tuinen bij LG Flowers, tuinbouwjongeren Oostland, 14:30 in Pijnacker.

28 sep Tuinplantendag, 13:00-19:00 uur, locatie nog niet bekend.

5 okt Start Cursus HNT Roos, 14:00-17:00 uur.

Locatie is wisselend.

6 okt WaterEvent, Bleiswijk 9 nov Regionaal KNPV-debat: groene gewasbescherming.

9 nov Alv gewascooperatie snij-cymbidium, 15:00, Bleiswijk.

11 nov Gewasbijeenkomst cyclaam, 13:00-17:00 uur, omgeving Westland.

30 nov Glastuinevent, thema: reputatiemanagement,15:00 tot 20:00 uur, Energiehuis Dordrecht.

Info: www.ltoglaskrachtnederland.nl

FOTO: JOEF SLEEGERS

Binnenland

Leeftijd: 65 jaar Plaats: Almere Teelt: Anjer

Bright Owusu Hoe bent u op dit bedrijf terecht gekomen? „In 1990 ben ik naar Nederland gekomen, om rond te kijken en te leren. Het leek me dat ik hier een beter leven zou hebben dan in Ghana. Ik kreeg een verblijfsvergunning en kon aan de slag via een uitzendbureau, eerst als schoonmaker, later als medewerker bij anjerkweker Gebr. van der Hoorn in Almere. Na een jaar kreeg ik een vast contract.

Inmiddels werk ik hier al 23 jaar. In november ga ik met pensioen. Dankzij mijn werk in Nederland hebben mijn twee kinderen een universitaire opleiding kunnen volgen.”

Hoe bevalt het werk op de kwekerij? „Uitstekend, anders was ik niet zo lang gebleven. Mijn vader is cacaoboer, en ik wilde ook in de land- en tuinbouw werken. Hard werken is goed, daar word je sterker van.

Elke dag maken we behoorlijk wat kilometers in de kas. Het is belangrijk om gezond te blijven. Ik wil niet ziek worden en mijn hand ophouden voor een uitkering. Daarom vertrouw ik op God, en rook en drink ik niet. Dat maakt je alleen maar zwak.”

Wat hebt u geleerd van Nederland? „Ik heb veel geleerd van de mentaliteit. Nederlanders zijn altijd bezig om dingen te creëren. In Ghana zit een werkgever of een ambtenaar de hele dag in zijn stoel, een beetje te drinken en naar vrouwen te kijken. Hier werkt de werkgever hard mee. Zo houdt hij zijn personeel gemotiveerd. Dat maakt het verschil tussen succes en mislukking.”

Wat gaat u doen als u met pensioen bent? „Ik hou mijn huis in Almere aan, maar ik wil ook meer aandacht besteden aan mijn boerderij in Ghana. Op het land van mijn vader teel ik sinaasappelen en bananen, samen met enkele werknemers van wie ik weet dat het goede en betrouwbare werkers zijn.

Een boer helpt zijn land vooruit. Het werk is niet corruptief. In Ghana is veel corruptie.

Ik haat dat soort bedrog; ik wil juist mensen helpen.”

Buitenland

U gaat dus ontwikkelingswerk doen?

5-8 okt Agriflor, Quito, Ecuador. Info: www.agriflor.com

„Ja. De Ghanese bevolking heeft volop mogelijkheden. Er zijn mineralen, goud en diamanten, maar toch blijft het land arm. De mensen, en vooral de overheid, zijn lui en corrupt. Die cultuur wil ik een klein beetje proberen te veranderen. Het is niet nodig dat we onze hand ophouden bij het Westen. Daar verdienen we geen respect mee.”

Hebt u zich wel eens gediscrimineerd gevoeld in Nederland?

Onderstaande symbolen hebben de volgende betekenis en verwijzen naar de website vakbladvoordebloemisterij.nl

Foto’s

Filmpjes

Vakblad voor de Bloemisterij 37 (2016)

„Discriminatie is overal. Blank tegen zwart, zwart tegen blank, blank tegen blank, ga maar door. Waarom zou je? Hier in de kas staan allerlei kleuren bloemen. Ze hebben allemaal hetzelfde water nodig. Bij mensen is het niet anders. De huidskleur of hoe je eruit ziet doet er niet toe, het gaat erom hoe je denkt.”

37

Groot assortiment uitgangsmateriaal • Euphorbia milii • Cupressus Wilma • Ficusvariëteiten • Sundaville • Kuipplanten en kruiden • Lavandula • Senetti

mvanveenbv.com | 0297 32 65 16

Tevens alle stoomwerkzaamheden Roelofarendsveen 071-3313356 • 06-22196960 info@klinkstoom.nl • www.klinkstoom.nl

KOEL- EN VRIESCELLEN SCHERPE PRIJZEN Kuma II B.V.

erkend koeltechnisch bedrijf met servicepunt in NL

TEL: 0032-473535402 • WWW.CALSAN.EU

Bloempotten Opzetstukken Inpakstokken Aanverwante artikelen

Gereedschap en matrijzenmakerij Spuitgieten Recycling van kunststof

MACHINAAL OPPOTBEDRIJF

OPPOTTEN, POTTENPERSEN EN VERHUUR SINDS 1990 (26 JAAR) WWW.JOSVANDERHOEVEN.NL INFO@JOSVANDERHOEVEN.NL 06-54734323

Krijten en reinigen Wij helpen u graag! tel: 06-18277073 www.sproeibedrijf-os.nl