BEB_06-2015

vakblad voor de bloemendetailhandel

18 juni 2015 12 januari 2011

Bloem en Blad

0106

Binnenkijken bij De Duinroos, Beverwijk Cover BEB 6.indd 1

06Voorplaat.indd 1

12-6-2015 13:05:01 11-06-15 11:21

Cover BEB 6.indd 2

12-6-2015 13:03:29

06

Van de redactie

18 juni 2015

Inhoud

Ondernemerschap

4

Wat staat er op www.bloemenblad.nl?

44 Winkel: Bloemsierkunst De Duinroos in Beverwijk

5

Stelling: Deelname aan Fleurop-Interflora World Cup is sowieso een prachtige promotie voor het vak.

48 Het boeket van Bloemsierkunst De Duinroos

Vakmanschap 6

Klassieke boeketten met moderne twist van Bloemsierkunst De Duinroos

10 Bloemwerk met hangamaranthus van Syl-n-Meer 16 De teelt van Amaranthus bij Kwekerij Johan Oudshoorn 18 Fleurs des Dames in Antwerpen 22 Ontdekken en verzamelen met kamerhortensia 24 Eindejaarsexpositie studenten Nordwin College Leeuwarden. Thema: Onderweg 30 Flower Factor: bloemwerk in bijzondere ondergronden van Pim van den Akker 35 Boeketten met frames van freelance arrangeur Joke ten Cate 36 Bloemdecoraties in de kathedrale basiliek de Nieuwe Bavo in Haarlem 38 Noviteit plant: Lotus berthelotii 39 Noviteit bloem: Kalanchoe ’Lovable Pink Meadow’ 40 Waarom kiest een consument jouw bloemenwinkel?

49 Onderhandelaarsakkoord bloemendetailhandel, eigentijds en toekomstgericht 52 Anoniem: Op pad voor een zomers boeket 54 Interview: Marga de Man, deelnemer tv-programma Werk aan de Winkel 56 Pioenenkwekers te gast bij acht bloemenwinkels 58 Marketingman Henk van Dongen over onderscheiden door positionering van je winkel 60 D&M-concept bij Boom en Bloem in Breda 62 Doorstart Marijn Kroese in Breda: de gevolgen van het kiezen voor een concept 64 Top 11 belemmeringen voor bloemisten 66 Foto’s van internet niet zo maar op website plaatsen 67 Martin Groens terugblik op Fleurop-Interflora World Cup

Praktijk 68 Aanbod 70 Aanbod boeken 72 VBW-visie, De tweet, Het verhaal achter Nicothé, Drunen 73 Over de toonbank: Mooi Anders Bloemen in Amsterdam 74 Agenda en colofon Foto voorplaat: Gerdien de Nooy

10

Bloem en Blad 06 l 2015

06inhoud.indd 3

Bloemwerk met amaranthus van Syl-n-Meer

3 15-06-15 14:21

Van de redac tie Foto: Fleurop-Interflora

Zuid-Korea wint Fleurop-Interflora World Cup Alex Choi uit Zuid-Korea heeft de Fleurop-Interflora World Cup in Berlijn gewonnen. Tijdens de gala-avond op zaterdag 13 juni maakte hij met nog vier finalisten op het podium een laatste verrassingsopdracht, waarna hij tot winnaar werd gekroond. Neil Whittaker uit Groot-Brittannië werd tweede en Pirjo Koppi uit Finland derde. De Nederlandse deelnemer Martin Groen behaalde de halve finale en werd uiteindelijk tiende. In totaal deden 26 landen mee aan de World Cup, die drie dagen duurde.

Martin blikt terug op de World Cup op pagina 67 in dit nummer. Meer over de gemaakte werken in de volgende editie van Bloem en Blad.

www.bloemenblad.nl VBW-congres

Weerman start trainingen

Woonplanten 2016

Topbloemen marktleider

Klokomzet Plantion

Het thema Het nieuwe Ondernemen stond woensdag 10 juni centraal tijdens het tweejaarlijkse VBW-congres. Zo’n vierhonderd mensen luisterden aandachtig naar de vele sprekers die hun licht lieten schijnen op het thema. Persoonlijke aandacht voor de klant blijft belangrijk, betoogden zij.

Bloemengroothandel Weerman in Aalsmeer start met trainingen voor bloemisten en arrangeurs, waarin marketing, bedrijfskundige zaken en inspiratie centraal staan. Het bedrijf wil bloemisten helpen om zich te onderscheiden van andere verkooppunten. Deelname voor klanten is gratis.

Woonplant van de Maand krijgt in 2016 een vervolg.

De campagne van Mooiwatplantendoen.nl laat het brede en diepe assortiment van kamerplanten in Nederland zien en voorziet vakmensen en consumenten van informatie en nieuwtjes over de planten. De handel krijgt een jaarrond programma.

Topbloemen heeft begin juni tijdens een groot feest voor bloemisten onthuld dat het de marktleider is geworden binnen de Nederlandse verzendorganisaties. Met een jaaromzet van ruim €11 miljoen verzendt Topbloemen sinds 1999 enkele honderdduizenden boeketten.

De klokomzet van veiling Plantion is tot en met mei met 5% toegenomen. De bemiddelingsomzet blijft iets achter op vorig jaar, zo bleek op de algemene ledenvergadering in juni. Volgens directeur Peter Bakker is dit een graadmeter voor hoe de economie zich ontwikkelt.

4 06Van de redactie.indd 4

Bloem en Blad 06 l 2015

15-06-15 14:21

World Cup Fleurop-Interflora mag bredere aandacht krijgen Martin Groen legde namens Nederland beslag op de tiende plaats in de Fleurop-Interflora World Cup. Het niveau was hoog, pure promotie van het vak. Dat zou best breder uitgedragen mogen worden.

Bloemisten in binnen- en buitenland wisten over het algemeen wel van het kampioenschap dat in Berlijn werd gehouden. Maar liefst 84% van de stemmers was het eens met de stelling op de website van Bloem en Blad dat de deelname van Martin Groen sowieso een prachtige promotie voor het vak is. Eén stemmer voegde daaraan toe dat hij het jammer vindt dat je er buiten de branche zo weinig over hoort. Tom Ebus van Nizza Bloembinders in Venlo is het daar wel mee eens. De Limburgse bloemist bezocht het evenement in Berlijn en wierp nog een blik in de Duitse kranten, maar ook daarin las hij er niets over. ,,Ik heb er geen studie van gemaakt’’, zegt Tom, ,,maar het is inderdaad jammer dat de promotie redelijk binnen het vak zelf blijft. Het zou leuk zijn als het breder aandacht kreeg.’’

Aad van Uffelen meent dat wij slecht omgaan met onze kampioenen en met promotie. Deelname aan het WK vindt de oud bloemsierkunstdocent en wed-

strijddeelnemer ,,In de marge. Alleen al omdat ik er zo weinig over lees. We moeten ons vak durven verkopen als een fantastisch vak.

Dat vergeten we al jaren.’’ Hoewel een tiende plaats niet per se slecht is, vindt Aad dat een tiende plaats aantoont dat Nederland niet meer zo toonaangevend is als in het verleden. ,,Als je wilt winnen moet je het professioneel aanpakken.

Een hockeyteam wordt ook niet zomaar kampioen, daar staat een heel team achter. Ja, dat kost geld, maar het is een keiharde strijd.’’

Wel geprobeerd Desgevraagd laat Hilde van Oostende, communicatie-adviseur bij Fleurop Nederland, weten dat haar organisatie wel heeft geprobeerd bredere bekendheid te krijgen. ,,Maar op persberichten die zijn verstuurd naar landelijke media, hebben we nul reactie gekregen. Onze inspanningen waren naar verhouding’’, zegt Hilde, ,,Wij waren vooral een van de sponsoren.’’ Toch geeft ze niet op, ook over de einduitslag gaat een persbericht uit naar de landelijke kranten. ,,Al vroeg hebben we gecommuniceerd op Facebook en Twitter.

Daar zitten de fans die met bloemen bezig zijn. En daar wordt het ook goed bekeken’’, aldus de prvrouw.

Stelling Deelname aan de Fleurop-Interflora World Cup is sowieso een prachtige promotie voor het vak.

Eens: 84% Oneens: 16%

Commentaar Jammer Het nieuws van de afgelopen dagen: WK voetbal voor dames, kwalificatiewedstrijden voor het EK voetbal in 2016, hockeymannen worden derde in de World League, de eerste Europese Spelen vinden plaats in Azerbeidzjan, Alex Choi uit Zuid-Korea wint de FleuropInterflora World Cup. Niet gehoord van deze prestigieuze wedstrijd voor bloemsierkunstenaars? In bloemistenland was er toch voldoende aandacht voor het evenement in Berlijn. Maar daarbuiten was het angstvallend stil. Nergens in de media heb ik er iets over gelezen of gehoord. Een gemiste kans.

Ik vond het juist zo positief dat Fleurop Nederland na jaren afwezigheid weer een deelnemer naar het WK stuurde. Op een groot bloemenevenement mag Nederland nu eenmaal niet ontbreken.

Goed was het ook om te zien dat ’onze’ kandidaat, Martin Groen, zijn afvaardiging uiterst serieus nam en zich gedegen voorbereidde op de wedstrijd. Martin eindige bij de beste tien. Een mooi resultaat dat een felicitatie waard is. Voor Martin, maar ook een beetje voor de sector.

Hoe jammer is het dan dat slechts de eigen beroepsgroep op de hoogte is van het hoge niveau dat de bloemsierkunstenaars aan de dag legden. Hier lag een kans voor de organisatie om het vak op de kaart te zetten. Een kans die zich pas over vijf jaar opnieuw voordoet.

Paula van der Hulst, hoofdredacteur pvanderhulst@hortipoint.nl

Column

Talent

,,We kunnen het ons niet meer permitteren om talent te verspillen’’, zegt de Staatssecretaris van onderwijs, Sander Dekker, op een studiedag. Ik ben het roerend met hem eens. Want talenten van studenten benutten, daar wordt iedereen blij van. ,,Meer aandacht voor de ontwikkeling van talenten geeft excellentie’’, roeptoetert Sander. Hij geeft het onderwijs zelfs een beetje extra budget, bestemd voor masterclasses om de meest talentvolle studenten meer uit te dagen en voor meer competitie. Zelf hou ik erg van (bloemschik)wedstrijden. Vroeger, in mijn jonge jaren, als deelnemer en tegenwoordig regelmatig als jurylid.

Deelnemen is zo leerzaam.

Vraag een student naar verbeterpunten en hij schrijft kantjes vol.

Maar vraag je naar zijn talenten, dan valt het stil. Ergens goed in zijn en het vertellen? Dat vraagt om lef en zelfvertrouwen. Ook dat kun je leren. Als je mensen laat doen waar ze goed in zijn, ontstaat excellentie.

Pas nog was ik als jurylid op zoek naar creatieve talenten in Slovenië bij het nationale kampioenschap bloemschikken. Een 50+ bloemist aldaar was wel behoorlijk overtuigd van zijn talenten. ,,Van boven grijs maar van onder jong en energiek’’, pochte hij met een vette knipoog. Zal ik dit talent benutten of verspillen? Even Sander Dekker bellen.

Anna Koster

Bloem en Blad 06 l 2015

06Van de redactie.indd 5

5 15-06-15 14:21

Vak manschap

Modern

Klassiek met moderne twist Tekst: Jeannet Hooftman, foto's: Gerdien de Nooy

Klassieke boeketten maakt men het liefst bij Bloemsierkunst De Duinroos in Beverwijk.

Maar dan wel met moderne materialen en altijd met bloemen van het seizoen. Ook het moderne werk schuwt men niet, zeker als Polygonum weer beschikbaar is.

De materialenlijst vindt u op pagina 14.

6 06bw Duinroos.indd 6

Bloem en Blad 06 l 2015

11-06-15 11:45

Bloe

2015

Klassiek

Bloem en Blad 06 l 2015

06bw Duinroos.indd 7

7 11-06-15 11:45

Zakelijk

8 06bw Duinroos.indd 8

Bloem en Blad 06 l 2015

11-06-15 11:46

Bloe

2015

Multicolor

Bloem en Blad 06 l 2015

06bw Duinroos.indd 9

9 11-06-15 11:46

Compact

Combineren met amaranthus Tekst: Jeannet Hooftman, foto’s: Gerdien de Nooy

Syl Meijer en Jolande van der Meer van Syl-n-Meer uit Oude Wetering vinden hangamaranthus een sierlijk product waar ze graag mee werken. ,,Eigenlijk nog meer in de nazomer dan nu. Dan zijn de bloemtrossen mooi dik.’’ De bloemistes werken graag met kleur- en vormverschillen. De pluimen contrasteren uitstekend met veel andere bloemvormen.

De materialenlijst vindt u op pagina 15.

10 06bw Amaranthus.indd 10

Bloem en Blad 06 l 2015

11-06-15 11:45

Bloe

Hoog

s

2015

Bloem en Blad 06 l 2015

06bw Amaranthus.indd 11

11 11-06-15 11:46

Bundeling

12 06bw Amaranthus.indd 12

Bloem en Blad 06 l 2015

11-06-15 11:46

Bloe

2015

Contrast

Bloem en Blad 06 l 2015

06bw Amaranthus.indd 13

13 11-06-15 11:46

6

7

Modern

Klassiek

Jody Niesten-Duin is gek op Polygonum. Zodra het er is, gebruikt ze het. Als basis voor een boeket of voor een moderne schikking, zoals deze.

De Papaver heeft een extra versiering gekregen.

Gebruikte materialen (inkoopprijzen) 1 Polygonum € 0,35 1 Anthurium ’Midori’ € 1,15 1 Ornithogalum arabicum € 0,30 1 Papaver € 0,87 1 Viburnum opulus ’Roseum’ € 0,30 1 Freesia € 0,25 1 Gerbera mini Husky € 0,22 1 Lilium longiflorum € 0,36 1 Rosa Avalanche+ € 0,48 1 Pulsatilla vulgaris zaadpluis € 0,24 Accubak € 5,95 Totaal materialen € 10,47 Arbeid: 5 minuten

Een typisch Duinroos-boeket, gemaakt door Jody. Het is een klassiek boeket met moderne materialen. De materialen zijn gelijkmatig verdeeld. ,,Boeketten op groepen verkopen we ook, maar in mindere mate. Een klassiek boeket doet het altijd goed.’’

Gebruikte materialen (inkoopprijzen) 6 Delphinium à €0,37 € 2,22 5 Alchemilla mollis ’Robustica’ à €0,14 € 0,70 5 Paeonia ’Sarah Bernardt’ à €0,80 € 4,00 2 Lavandula à €0,66 € 1,32 5 Veronica Smart Surprise à €0,24 € 1,20 4 Anthurium à €0,42 € 1,68 5 Rosa Adamma à €0,25 € 1,25 7 Setaria ’Volle Melk’ à €0,26 € 1,82 1 Eucalyptus cinerea € 0,75 Totaal materialen € 14,94 Arbeid: 10 minuten

De bloemen zijn ingekocht bij Carpentier in Beverwijk in week 21. De Duinroos calculeert met factor 2,2.

14 06bw Duinroos.indd 14

8

Zakelijk De opgemaakte vaas op voet is bij uitstek geschikt voor de zakelijke markt, bijvoorbeeld op een balie bij een bedrijf of bij een opening. De polygonumstokken zijn in de vaas gezet en verstevigd met dwarsverbindingen. De bloemen zijn ertussen gestoken. De vaas is opgemaakt door Jody.

Gebruikte materialen (inkoopprijzen) 1 Waterplant € 0,95 1 Cotinus coggygria € 0,50 1 Gloriosa € 2,25 1 Anthurium Nero € 0,58 3 Polygonum à €0,35 € 1,05 2 Sandersonia à €1,35 € 2,70 1 Diplocyclos € 2,00 1 Rosa Grand Prix € 0,66 2 Gerbera mini à €0,15 € 0,30 Totaal materialen € 10,99 Arbeid: 10 minuten

Bloemsierkunst De Duinroos, Koningstraat 21, 1941 BA Beverwijk, (0251) 22 33 70, www.duinroos.nl

9

Multicolor Kleine, opgemaakte vaasjes zijn een goedlopend product bij Bloemsierkunst De Duinroos. In de winkel staan altijd dergelijke arrangementen klaar. ,,Leuk om mee te nemen als je op de koffie gaat’’, stelt Ronald van Leeuwen.

Meestal worden de vaasjes per stuk verkocht, maar in een groepje hebben ze meer attentiewaarde. De boeketjes zijn gemaakt door Esther Pletting.

Gebruikte materialen (inkoopprijzen) 1 Diplocyclos € 1,00 1 Rosa Grand Prix € 0,66 1 Setaria ’Volle Melk’ € 0,26 1 Paeonia ’Sarah Bernardt’ € 0,80 1 Gerbera mini € 0,15 1 Cotinus coggygria € 0,25 Totaal materialen € 3,12 Arbeid: 7 minuten Vaas: NNP Lifestyle, Sneek

Esther Lameris, Jody Niesten-Duin en Esther Pletting.

Bloem en Blad 06 l 2015

11-06-15 11:46

10

11

12

13

Compact

Hoog

Bundeling

Contrast

Een goed verkoopbaar vaasje in een mooie maat, noemt Syl dit arrangement van haar hand. ,,Het is stevig, makkelijk mee te nemen en voor een leuk prijsje te maken.’’ Dergelijke opgemaakt vaasjes staan kant-en-klaar in de winkel. De hangamaranthus is om het vaasje gewikkeld voor een speels effect. ,,Deze vaas leent zich er goed voor om iets om de hals te doen.’’

Totaal materialen (inkoopprijzen) 2 Amaranthus caudatus Green Cord à €0,60 € 1,20 2 Chrysanthemum Country à €0,45 € 0,90 2 Gerbera ’Aladin’ à €0,25 € 0,50 1 Gloriosa ’Sparkling Saar’ € 1,50 1 Asparagus € 0,30 1 Paeonia ’Henry Bockstoce’ € 1,25 Vilt Totaal materialen € 5,65 Arbeid: 10 minuten Vaas: Jodeco

De Amaranhtus is beschikbaar gesteld door kwekerij Johan Oudshoorn in Nieuwe Wetering. De Gloriosa komt van Richard van Ruiten in Roelofarendsveen.

De overige bloemen zijn ingekocht bij Van Egmond bloemenhandel in Rijnsburg in week 21.

Syl-n-Meer calculeert met factor 3 en rondt het bedrag vervolgens af. ,,We kijken het product aan.’’

Bloem en Blad 06 l 2015

06bw Amaranthus.indd 15

Op een hoge vaas komt het product het beste tot zijn recht. Jolande: ,,We hebben een wekelijks abonnement bij de kapsalon en daar gebruiken we ze vaak omdat het net dreadlocks zijn.

Het is een leuke binnenkomer. Je laat zien dat je er over hebt nagedacht.

Het voegt echt iets toe.’’ In het boeket is gespeeld met veel verschillende bloemvormen.

Jolande maakte twee bundels en zette deze in de vaas. De Polygonum is los op de vaas gelegd en maakt er één geheel van. ,,Het is een echt baliestuk voor bedrijven, maar als we het zo in de winkel zetten, kunnen we het ook goed verkopen. Het zit een beetje tussen een bloemstuk en een boeket in.’’

Het typische rood van de Amaranthus komt terug in de andere bloemen.

Gebruikte materialen (inkoopprijzen) 7 Amaranthus caudatus Green Cord à €0,60 € 4,20 7 Amaranthus caudatus Red Cord à €0,70 € 4,90 2 Gloriosa ’Sparkling Saar’ à €1,50 € 3,00 5 Fritillaria persica à €1,65 € 8,25 1 Allium schubertii € 1,50 3 Asparagus à €0,30 € 0,90 1 Campanula € 0,58 1 Paeonia ’Coral Charm’ € 1,15 Totaal materialen € 24,48

Gebruikte materialen (inkoopprijzen) 6 Amaranthus caudatus Red Cord à €0,70 € 4,20 2 Celosia à €0,55 € 1,10 2 Gloriosa à €1,35 € 2,70 5 Tulipa zaaddozen à €0,18 € 0,90 3 Scabiosa à €0,35 € 1,05 4 Dichelostemma à €0,28 € 1,12 1 Polygonum € 0,58 Vilt Totaal materialen € 11,65

Arbeid: 10 minuten Vaas: Dutz

Arbeid: 12 minuten Vaas: Jodeco

Syl-n-Meer, Meerkreuk 34, 2377 VM Oude Wetering, (071) 33 12 22, www.syl-n-mer.nl

Een laag boeket op een hoge vaas werkt niet zonder de Amaranthus, vindt Syl. ,,Dan zou het een saai compact geheel worden. De Amaranthus maakt het veel spannender.’’ De grote bloemvormen van de roos, gerbera en hortensia maken het heel compact.

Door de Amaranthus wordt het losser.

De Ecuadorrozen Christa komen heel mooi open. ,,Dat komt ook door de leverancier.’’

Gebruikte materialen (inkoopprijzen) 2 Rosa Christa à €1,50 € 3,00 2 Hydrangea à €1,40 € 2,80 1 Setaria € 0,30 1 Gerbera Pre-Semmy € 0,40 2 Asparagus plumosus à €0,30 € 0,60 1 Aspidistra € 0,25 1 Parasol varen € 0,75 2 Amaranthus caudatus Red Cord à €0,70 € 1,40 Totaal materialen € 9,50 Arbeid: 10 minuten Vaas: Dutz

Jolande van der Meer en Syl Meijer.

15 11-06-15 11:46

Amaranthus met rode stelen Tekst en foto’s: Jeannet Hooftman

Kwekerij Johan Oudshoorn in Nieuwe Wetering en Roelofarendsveen combineert de teelt van Amaranthus met lelietje-der-dalen, Brassica en zomerbloemen. Zo verkrijgt hij een goede spreiding van arbeid en afzet. Zijn rode en groene hangamaranthus zijn van eigen selecties. Kenmerkend zijn de rode stelen en de ranke, buigzame bloemaren.

J

Johan Oudshoorn.

16 06teelt Amaranthus.indd 16

ohan Oudshoorn startte zijn kwekerij in Nieuwe Wetering in 1982 met de teelt van zomerbloemen, deels onder glas, deels buiten. Om ook in de winter voldoende werk te hebben, begon hij drie jaar later met de teelt van lelietje-der-dalen. Deze worden in pot gekweekt en zijn voornamelijk bedoeld voor de 1-meiviering in Franstalige landen.

Hier geven mensen op de Dag van de Arbeid elkaar traditiegetrouw deze plant als teken van het voorjaar en brenger van geluk.

De zomermaanden zijn gevuld met de teelt van Amaranthus en in mindere mate Monar-

da, Veronica, Astrantia, Phlox en Brassica. De laatste zijn bijteelten. Ze maken het bedrijf rendabel, maar het werk ook leuker, vindt Johan Oudshoorn.

Plugplanten De teelt van Amaranthus start medio februari. Vanaf week zes komen plugplanten binnen van Noordam Plants, een kwekerij gespecialiseerd in de teelt van uitgangsmateriaal uit zaad. De trays komen eerst nog een week of twee boven de grond te staan, totdat de jonge plantjes bloemknoppen hebben aangelegd. Eenmaal geplant in de vollegrond gaat namelijk alle energie in de groei en blijft bloei achterwege, legt Johan Oudshoorn uit.

Zitten de bloemknoppen er eenmaal in, dan worden de plugjes in de kas in de vollegrond uitgeplant onder gaas. De stelen groeien recht omhoog. Iedere plant geeft één bloemsteel met verschillende bloempluimen.

Bloem en Blad 06 l 2015

11-06-15 11:46

Bloe

2015

De bloemen worden handmatig geoogst, van wortels ontdaan en gebost.

De plugplanten zijn vier weken oud als ze op de kwekerij komen. Dan blijven ze nog twee weken staan om bloemknoppen aan te leggen voordat ze geplant worden.

Het leverbare product, klaar voor de veiling.

Tips voor de verzorging

t Snijd een stukje van de stelen af. t Verwijder overtollig blad en lage zijscheuten. t Zet de bloemen in een schone vaas met schoon water. t Gebruik altijd snijbloemenvoedsel. t Zet de bloemen niet op de tocht, in de felle zon, te dichtbij de verwarming of naast de fruitschaal.

Kenmerkend voor de selecties van Oudshoorn is de rode bloemsteel, ook bij de groene variant.

Na ongeveer elf weken (in het voorjaar) tot acht weken (in de zomer) zijn de bloemen oogstrijp. Ze worden dan geplukt, handmatig van de wortels ontdaan en gebost.

Eigen selecties Oudshoorn werkt uitsluitend met eigen selecties: Amaranthus caudatus ’Green Cord’ en Amaranthus caudatus ’Red Cord’. Deze rassen kenmerken zich door de rode stelen.

De kweker heeft ze zelf gevonden, planten doorgekweekt en er zaad van gewonnen.

Een hoek van zo’n tweeduizend planten is goed voor een paar miljoen zaden. Met één oogst kan de kweker dus een paar jaar vooruit.

Oudshoorn oogst de bloemen en brengt ze onder bij een zaadveredelingsbedrijf. Hier schoont men de zaden, wordt de kiemkracht bepaald en bewaart men het zaad. Noordam Plants betrekt vervolgens het zaad weer van dit bedrijf, zodat Oudshoorn er zeker van kan zijn dat met zijn selecties wordt gewerkt.

Bloem en Blad 06 l 2015

06teelt Amaranthus.indd 17

De kas wordt in etappes volgezet. Een uitgekiend teeltplan zorgt ervoor dat de arbeid en afzet goed gespreid zijn. Oudshoorn werkt met twee vaste medewerkers en zo nodig enkele Poolse krachten en scholieren.

De teelt van Amaranthus is niet zonder valkuilen, geeft Oudshoorn aan. ,,Luizen vinden ze helemaal geweldig. Daar moet je dus heel alert op zijn, evenals op Botrytis.

Het is continu monitoren. We zijn MPS-A; we spuiten niet als het niet nodig is.’’

In 2000 werd een kwekerij bijgekocht in Roelofarendsveen. De aanleg van de HSL, pal achter zijn bedrijf, maakte uitbreiding op een andere locatie noodzakelijk. Bij elkaar beschikt Oudshoorn nu over 6.000 m² glas en 1 ha vollegrond buiten.

Groot bloemwerk In totaal produceert Oudshoorn jaarlijks 6 tot 700.000 Amaranthus. De bloemen worden van half april tot eind november afgezet via de klok van FloraHolland Aalsmeer en

wat directe handel. De meeste stelen zijn voor de export; een deel blijft in Nederland.

Heel bekend is het gewas niet, merkt Oudshoorn. Hij verbaast zich daarover. ,,Van origine werd hangamaranthus gebruikt als droogbloem. Het is dus al een wat bekender, ouder gewas.’’ Veel kwekers die de teelt hebben opgepakt, zijn er niet. ,,Er zijn er geen vijf meer die het op deze schaal doen.

De bloemen worden vooral gebruikt voor groot bloemwerk. Als er bijvoorbeeld een grote (buitenlandse) bruiloft is, merkt de kweker dat onmiddellijk aan extra bestellingen. Voor een gemiddeld boeket wordt de bloem veel minder vaak gebruikt en is hij wellicht ook wat lastiger te verwerken. ,,Je hebt toch hoogte nodig. Door zijn vorm is hij vooral heel geschikt voor groot bloemwerk.’’

Kwekerij Johan Oudshoorn bv, Voorweg 68, 2376 BC Nieuwe Wetering, (071) 331 56 48 en Floraweg 110a, 2371 AB Roelofarendsveen, (06) 51 32 93 53, kwekerijjohanoudshoorn.nl

17 11-06-15 11:47

1 2

18 06BwFleursdesDames.indd 18

3

Bloem en Blad 06 l 2015

11-06-15 11:47

Bloe

2015

Fleurs des Dames in Antwerpen Tekst: Cornéline Lanooy, foto’s: Gerdien de Nooy

Het stadhuis van Antwerpen viert dit jaar zijn 450-jarig bestaan.

De vijfde editie van Fleurs des Dames koos daarom dit historische gebouw als decor voor het bloemenevent. Het jarige stadhuis werd in april letterlijk in de bloemetjes gezet door de Koninklijke Unie van Floristen van België (KUFB).

1 De trouwzaal was het domein van Stefan Van Berlo, samen

met Dirk de Goede initiatiefnemer van Fleurs des Dames.

Stefan, KUFB-voorzitter en eigenaar van Bloem-Illusie, decoreerde de ruimte met decoraties met pastelkleurige rozen, jasmijnranken en bloesemtakken, passend bij het klassieke interieur.

2 In oude legenden speelt de hand een belangrijke rol in de

4 In de Leyszaal met grote fresco’s aan de muur had Tom De

3 Marijke Stevens van ’t Kranske maakte deze tafeldecora-

5 Bloemisten Olivier Seghin en Joëlle Ghion maakten deze

geschiedenis van Antwerpen. Her en der zijn in de stad dan ook ‘handen’ te vinden in logo’s, standbeelden en kunstwerken. Bloemiste Carry Groeneweg van Lentelust decoreerde deze stenen handen met bloemen, waaronder Freesia, Rosa en Dianthus.

tie van Buxus waardoorheen verschillende bloemen zijn gestoken.

4

Bloem en Blad 06 l 2015

06BwFleursdesDames.indd 19

Houwer, eigenaar van Ambrosia, bogen van bamboe neergezet aan strakgespannen touw. Aan de touwen bevestigde hij glazen buisjes met lelies en vanda’s in de kleuren van het interieur.

bijzondere bruidsjurk van Noralinde Belli-azalea’s (uit de Hortinno-serie) in combinatie met bloemen van papier.

5

19 11-06-15 11:47

6 Rondom het beeld van Silvius

Brabo op de Grote Markt voor het stadhuis plaatste Dirk de Goede objecten van cornustakken en kleurrijke alstroemeria’s.

7 Een aantal bloemisten kop-

pelde aan hun tafeldecoratie een goed doel onder de titel Flowers for Charity. Op de foto de versiering van Stefan Van Berlo. Hij maakte van groen bindwire een frame, dat qua kleur en structuur paste bij het servies van Walco Pottery.

De bloemen verwerkte hij in steekbuisjes.

8 De tafeldecoratie van Stijn

Maddelein van ’t Groene Kortrijk bestond uit steekbuizen die hij omwikkelde met kraftpapier. Als contrastkleur gebruikte hij oranje.

9 In deze objecten verwerkte

Stefan Van Berlo in verticaal geplaatste ondergronden appelschijfjes. De orchideeën zette hij in steekbuisjes.

20 06BwFleursdesDames.indd 20

6

7

8

9

Bloem en Blad 06 l 2015

11-06-15 11:47

Bloe

vius voor

10 De hal van het stadhuis was

versierd door Ben Rombouts van Romberama. Hij hing aan lange ijzeren frames kruislings verschillende soorten Hippeastrum in kleuren passend bij de omgeving.

e

patie tel foto Van en ua ij tery. in

11 Nog een rozenversiering in de

trouwzaal van het stadhuis.

12 Kees Berkelmans van Bloemen

van Cornelis maakte deze bijzondere variant op een tulpenvaas.

13 Zo’n 375 Ecuadorrozen, 2.500

rozenstelen, 800 ranonkels, 750 aspidistrabladeren en 200 m draad verwerkte David De Jonghe van Florarte in deze tafeldecoratie. Hij werkte er ruim driehonderd uur aan.

n

buiet leur

te aal

eĂŤn

2015

Bloem en Blad 06 l 2015

06BwFleursdesDames.indd 21

10

11

12

13

www.bloemenblad.nl/vakmanschap

21 11-06-15 11:48

1

Ontdekken en verzamelen met kamer h Tekst: CornÊline Lanooy, styling en foto’s: The Wunderkammer

Hydrangea in de tuin is een bekend verschijnsel, maar de plant misstaat ook in de huiskamer niet. De kamerhortensia is verkrijgbaar vanaf januari tot november. In het hoogseizoen - maart tot augustus - zijn de planten het meest te koop. Verras uw klanten eens met deze bloeiende kamerplant en presenteer hem in de laatste woontrend: ontdekken en verzamelen.

2

22 06BwKamerhortensia.indd 22

3

4

Bloem en Blad 06 l 2015

11-06-15 11:47

Bloe

1

De verzamel- en ontdektrend doet denken aan de ontdekkingsreizigers van vroeger. Ze kwamen terug met natuurlijke schatten uit verre werelddelen. Als juwelen staan deze vondsten onder een stolp gepresenteerd met de kamerhortensia’s ertussen.

2

De grote bolle bloemschermen met kleine stervormige bloemen geven de plant zijn charme.

3

Een aantal kleinere planten bij elkaar op een etagère zorgt voor een bijzondere presentatie, die ook in de winkel de aandacht zal trekken.

4

In een glazen vaas kan de pot waarin de plant staat goed weggewerkt worden door mosbollen.

5

Ook het frisgroene blad van de kamerhortensia heeft sierwaarde.

6

Deze enkele plant is weer een heel ander gezicht dan een volle Hydrangea, maar krijgt op deze manier alle aandacht.

7

Door de plant te versieren met verschillende vlinders, komt nog meer het zomerse gevoel tot uiting.

8

De jonge schermen van Hydrangea zijn eerst nog groen en komen vervolgens langzaam op kleur.

6

7

1

r hortensia

2015

5

Verzorgingstips

8

t (FFG SFHFMNBUJH XBUFS PN EF HSPOE WPDIUJH UF IPVEFO &FO PG UXFF LFFS JO EF XFFL FFO EPNQFMCBE EPFU EF LBNFSIPSUFOTJB HPFE t ;FU FWFOUVFFM POEFS EF QPU FFO TDIPUFM XBBS IFU UFWFFM BBO HJFUXBUFS JO LBO MPQFO HPPJ EJU OB FFO IBMGVVS XFH 5F WFFM XBUFS [PSHU WPPS BGTUFSWFOEF XPSUFMT t 7PFH FFOT JO EF UXFF XFLFO WMPFJCBSF QMBOUFOWPFEJOH BBO IFU XBUFS UPF t ;FU EF QMBOU PQ FFO MJDIUF QMFL JO EF LBNFS NBBS OJFU JO EF WPMMF [PO t *T EF QMBOU JO IVJT VJUHFCMPFJE ,OJQ EBO EF CMPFNFO DN UFSVH Bron: www.hydrangeaworld.com

Bloem en Blad 06 l 2015

06BwKamerhortensia.indd 23

23 11-06-15 11:47

1

Onderweg: parade en expositie Tekst: Cornéline Lanooy, foto’s: Gerdien de Nooy

24 06BwOnderweg.indd 24

Bloem en Blad 06 l 2015

11-06-15 14:01

Bloe

2

Alles wat de studenten van MBO-bloem & design en MBOdesign van het Nordwin College Leeuwarden op hun eindejaarsexpositie lieten zien had te maken met het thema Onderweg.

Tijdens een parade door heel de school toonden ze op 30 april met bloemen versierde koffers, tassen, rijwielen, kleding, bruidswerk en bloemwerk gebaseerd op verleden en heden.

1

2015

1

2

3

3

Tijdens een parade op een catwalk door de gangen van de school showden de leerlingen hun zelfgemaakte (bloem)werk in het thema Onderweg. Leerlingen uit het 2e jaar Bloem & Design ontwierpen en maakten een plantaardige/florale reistas of -koffer.

In de stand van Vera de Kroon (2e jaar Bloem & Design) stond deze ouderwetse kinderwagen waarin zij een grote bloemversiering in gele tinten maakte.

Links de koffer die zij met plantaardig en decoratiemateriaal versierde. De arrangementen moesten klaar zijn in zestig minuten en werden getoetst.

Anna Deinum (2e jaar Bloem & Design) decoreerde haar stand met een groot boeket vol zomerbloemen in een melkbus en een bijpassende tas van hooi en bloemen.

Bloem en Blad 06 l 2015

06BwOnderweg.indd 25

25 11-06-15 14:02

26 06BwOnderweg.indd 26

4

5

6

7

Bloem en Blad 06 l 2015

11-06-15 14:03

Bloe

2015

4

5

6

7

8

9

Sian Carlos Wijngaard (3e jaar Bloem & Design) was een van de weinige mannelijke studenten die meededen aan de expositie en parade. Hij maakte dit experimentele bruidswerk met een ‘wow-factor’, dat vernieuwend moest zijn. Als thema koos hij punk, dat verbeeld werd door de ‘hanenkam’ van Celosia, de puntvorm van Ornithogalum en het verwerkte rubber (fietsband).

Op de catwalk tijdens de parade droeg Sian het bruidswerk samen met een zelfgemaakt kledingstuk: een decoratie in de vorm van een hanenkam die hij over zijn lichaam droeg.

Ilona Mulder (3e jaar Bloem & Design) liet zich inspireren door het thema Barok, waarbij ze voor haar bruidswerk een frame maakte van goudkleurig draad met veel krulversieringen. De bloemen lijmde ze of weefde ze door het frame heen.

Tijdens de parade showde Ilona zowel haar bruidsboeket als haar zelf ontworpen kleding, gebaseerd op het thema Barok. Op het lijfje verwerkte ze goud gespoten blaadjes en chrysantjes.

9

8

Kledingstuk én bruidsboeket van Janine Boonstra waren ook op elkaar afgestemd. Ze maakte een frame van roze aluminiumdraad waarop ze verschillende bloemen lijmde.

Ze koos voor het thema Rococo: een periode waarin de romantiek hoogtij vierde.

Klasina Hellinga (4e jaar Bloem & Design) studeerde af met de vaas ‘Paper Stone’. Hij is gemaakt van papierpulp (oude kranten en behangplaksel), omdat de studente zich liet inspireren om iets met recyclen te doen. Het duurde een week voordat het materiaal droog was, aldus Klasina. De basis is gemaakt van kippengaas en de vaas staat op een kei met ijzeren poten in verband met de stabiliteit. Aan de bovenkant zit een waterdichte bak waarin de bloemen in steekschuim zijn gestoken.

10 Studenten uit het eerste jaar maakten zelf een jurk van 11

plastic tassen en een bijpassend showboeket. Tijdens de parade droegen ze de jurk en het boeket.

10

Bloem en Blad 06 l 2015

06BwOnderweg.indd 27

11

27 11-06-15 14:04

12 13

28 06BwOnderweg.indd 28

Bloem en Blad 06 l 2015

11-06-15 14:04

Bloe

2015

14

15

12 Studenten uit het 3e jaar Bloem & Design waren verantwoordelijk voor onder meer

de aankleding van het schoolgebouw en in het bijzonder de ingang. Buiten stond deze auto waarin op een ludieke manier het thema Onderweg was verbeeld met bloemen in en om veel verschillend schoeisel. ,,De auto is zo een echte kilometervreter geworden’’, aldus de makers.

13 DadaĂŻsme was de keuze van Saskia Scholtes (1e jaar Design). In deze kunstvorm

wordt serieuze kunst eigenlijk bespot. Zijn beeldde dit uit door tussen de rozenbol Barbie-benen te laten uitsteken.

14 Rixt de Vries (1e jaar Design) koos de kunststijl Op-Art, waarin optische illusies en

geometrische motieven (vaak in zwart-wit) een centrale rol spelen. In haar zuil en bloemwerk, gemaakt in een deel van een autoband, kwam dit tot uiting.

15 Griekse kunst was het thema van Giny Dijkstra (1e jaar Bloem & Design) en zij maakte

daarom een overwinningskrans met oranje en groene bloemen.

16 Het restylen van een oude schoolstoel en het pimpen van een zuil in een bepaalde

kunststijl was de opdracht van studenten uit het 1e jaar Bloem & Design. Geanne Anema koos voor de biedermeier-stijl en zette op de zuil deze rozenbol. Het bloemwerk moest worden gestoken in steekschuim.

Nordwin College

Op donderdagavond 30 april verzorgden studenten MBO Bloem & Design en MBO-design op hun school, het Nordwin College in Leeuwarden, een parade en expositie van opvallend bloemwerk en bijzondere designs voor het toegestroomde publiek. Een deel van het getoonde werk werd gemaakt als examenbloemwerk. In de hal van de school was een catwalk gemaakt, waarop de leerlingen tweemaal op de avond hun werk showden. Daarvoor en daarna kon het publiek het bloemwerk van dichtbij beter bekijken.

Alle leerjaren kregen een opdracht die te maken had met hoofdthema Onderweg: t F KBBS #MPFN %FTJHO %FTJHO LJFT FFO QFSJPEF VJU EF LVOTU geschiedenis en maak en decoreer een zuil met daarop bloemwerk en een stoel; maak ook een jurk van plastic tassen met daarbij een passend showboeket. t F KBBS #MPFN %FTJHO NBBL FFO QMBOUBBSEJHF LPòFS groot bloemwerk en verrassingsbloemwerk. t F KBBS %FTJHO POUXFSQ KF FJHFO KFBOTKVSL t F KBBS #MPFN %FTJHO NBBL FYQFSJNFOUFFM CSVJETXFSL een plantaardig kledingstuk en een digitaal ontworpen banier. t F KBBS #MPFN %FTJHO %FTJHO WFS[PSH EF QPEJVNBBOLMFEJOH en de aankleding van de ingang en de school. t F KBBS #MPFN %FTJHO %FTJHO POUXFSQ FO WFSWBBSEJH een product of dienst dat innovatief, commercieel en ambachtelijk is (eindexamenwerk).

16

www.bloemenblad.nl/vakmanschap

Bloem en Blad 06 l 2015

06BwOnderweg.indd 29

29 11-06-15 14:05

1 2

30 06BwFlowerFactor.indd 30

3

Bloem en Blad 06 l 2015

11-06-15 11:48

Bloe

2015

Bloemwerk in bijzondere ondergronden Tekst: Cornéline Lanooy, foto’s: Gerdien de Nooy

Het bloemwerk van Pim van den Akker staat eigenlijk altijd in bijzondere ondergronden. Hij maakt ze zelf, omdat je je daarmee als bloemist kunt onderscheiden. ,,Ze zien er heel speciaal uit, maar zijn vaak makkelijk te maken’’, aldus de arrangeur en initiatiefnemer van Flower Factor.

1 Een houten dienblad is bekleed met plastic en gevuld

met steekschuim. Van verschillende linten en touw is een raster gecreëerd waartussen de bloemen zijn gestoken.

Verwerkte materialen zijn onder meer: Dianthus, Gerbera, Helleborus, Zantedeschia, Hypericum en Hydrangea.

2 ,,Bestaande vazen of potten bekleden met een nieuw mate-

4 Deze bootvorm is ontstaan door uit piepschuim de vorm te

3 Een krans van piepschuim is omwikkeld met stroken kurk.

5 Dit bijzondere tasje, gevuld met vetplanten, is gemaakt

riaal is makkelijk en geeft een bijzonder effect’’, aldus Pim. Deze vetplanten staan in potten die hij beplakt heeft met vierkante stukken leer.

In het midden staat een plastic schaal waarin verschillende planten, waaronder kalanchoë, vetplanten en roosjes, zijn geplant. De jasmijn is in steekbuisjes verwerkt. Pim: ,,Het is wel belangrijk om rekening te houden met de verschillende waterbehoefte van de planten.’’

4

Bloem en Blad 06 l 2015

06BwFlowerFactor.indd 31

snijden en die te beplakken met stukjes fineerhout. Aan de bovenkant zijn in het materiaal steekbuisjes met Cymbidium gestoken. De vorm is op een standaard geprikt.

van een pantykous. Deze vulde Pim met plastic balletjes, waarna hij hem dichtknoopte. Vervolgens bekleedde hij de panty met polyester vezel en een verharder. Dit hardt uit in een halfuur waarna hij de balletjes uit de panty haalde.

De vorm beplakte hij met geprepareerde blaadjes en het handvat is gemaakt met ijzerdraad en touw.

5

31 11-06-15 11:49

6 Om deze ondergrond van pit-

riet te maken begin je met het vastzetten van zeven stukjes pvc-buis in een schaal. Daarna is de schaal volgestort met kruislings geplaatste pitriet en volgegoten met 1/3 deel water en 2/3 deel houtlijm. Giet dit mengsel vervolgens terug en laat het geheel 24 uur drogen.

Omdat de lijm niet aan de schaal hecht, kun je eenvoudig de pitrietvorm verwijderen. Vervang de pvc-buisjes met glazen steekbuisjes en zet daar de bloemen in.

7 Deze bijzondere ondergrond

is gemaakt van twintig stukken hout. Pim pakte deze in met plakband en beplakte ze daarna met gedroogd cobrablad. Vervolgens zijn ze met hete lijm tegen een pvc-buis geplakt die om een ijzeren pin is gezet. Om de glazen buisjes zijn ‘pootjes’ gemaakt van bindwire en deze hangen tussen de stukken hout.

8 Hanneke Frankema maakte dit

32 06BwFlowerFactor.indd 32

6

7

8

9

object op een goud gespoten kaarsenstandaard die ze versierde met vormen van met lint omwikkeld ijzerdraad. ,,Zo creëer je een organisch object’’, legt Pim uit. Diverse orchideeën en anthuriums zijn in steekbuisjes toegevoegd, evenals een Ceropegia-rank.

9 Dit bruidsboeket maakte

Hanneke op een basis van vilt en met touw omwikkeld ijzerdraad. De plantaardige materialen – orchideeën en delen van (vet)planten – zijn gelijmd.

Bloem en Blad 06 l 2015

11-06-15 11:49

Bloe

pitt het kjes arna t et en water dit g en gen.

10 Een bestaande metalen vaas

is beplakt met stukjes fineer (met hete lijm). Pim: ,,Nog een voorbeeld van een eenvoudig te maken object met een mooi effect.’’

11 Deze vrolijke Sansevieria (ver-

sierd met gekleurd vilt) staan in een hoge pot die bekleed is met stroken geknoopt leer.

Deze zijn deels gelijmd met hete lijm.

oudees n zet

12 Deze bolvorm ontstaat door

bamboeringen aan elkaar vast te maken met tie-wraps. Pim: ,,Na een beginnetje kun je bijvoorbeeld de vorm verder bepalen met behulp van een skippybal.’’ Door de ringen zijn glazen buisjes gestoken met daarin de bloemen.

ond ukin e ze bramet uis n n aakt gen

13 Het Florist Event, waar al het

bloemwerk te zien was, was versierd met een groot ronddraaiend object van plexiglas.

Hieraan hingen steekbuisjes met veel verschillende bloemen.

te dit oten

n met . ch rse s zijn gd, nk.

10

11

12

13

ld ge en ijn

2015

Flower Factor

Het hier getoonde bloemwerk werd gemaakt door arangeurs van Flower Factor, onder wie Pim van den Akker en Hanneke Frankema, ter gelegenheid van het Florist Event. Dit event voor bloemisten vond afgelopen maart plaats op de Seasonal Trade Fair van FloraHolland Naaldwijk.

Bloem en Blad 06 l 2015

06BwFlowerFactor.indd 33

33 11-06-15 11:49

603801_.indd 34

15-6-2015 12:28:30

Snel een mooi effect met frame

Tekst: Jeannet Hooftman, foto's: Gerdien de Nooy

Van een paar oude frames, die als basis voor een krans bedoeld zijn, maakte freelance arrangeur Joke ten Cate snel enkele stijlvolle boeketten. De frames beplakte ze met bijvoorbeeld schors of katjes. De bloemen stak ze er daarna doorheen. ,,Zo is heel snel en eenvoudig een mooi boeket te maken.’’

Het ijzeren frame beplakte Joke met schors en enkele Echeveria elegans-plantjes. Gebruikte bloemen zijn Gloriosa, Anthurium, Cytisus praecox, Gerbera ’Knight Rider’ en Rosa Fabiola.

Het frame is beplakt met wilgenkatjes. Er zijn twee frames gebruikt als basis voor het boeket.

Daar zijn vervolgens Gerbera Prosecco en Jasminum polyanthum doorheen gestoken.

Bloem en Blad 06 l 2015

06bw Frames.indd 35

Op het frame zijn elzenbankjes geplakt. Joke maakte het boeket in een hoefijzervorm met Gerbera ’Knight Rider’, Rosa Brown Sugar, Anthurium en Jasminum polyanthum. ,,Doordat de frames een dubbele ring hebben, kan je de bloemen tussen twee ringen plaatsen. Zo is het mogelijk een cirkelvorm of hoefijzervorm te creëren.’’

35 11-06-15 11:58

1

De Nieuwe Bavo Bloeit Tekst en foto’s: Cornéline Lanooy

De vele bloemmotieven die architect Jos Cuypers in de Nieuwe Bavo in Haarlem verwerkte, waren een van de aanleidingen om de kathedrale basiliek eind april met bloemen te versieren. Studenten, bloemisten en arrangeurs versierden de kerk met arrangementen die pasten in de bijzondere omgeving. De organisatie noemde het ‘een groots indoor bloemencorso’.

2

36 06BwnieuweBavo.indd 36

3

4

Bloem en Blad 06 l 2015

11-06-15 11:49

Bloe

1

Een van de blikvangers was deze decoratie in het hoogkoor van de kathedrale basiliek. In het stuk waren veel verschillende voorjaars- en zomerbloemen verwerkt, zoals Hydrangea, Allium, Tulipa, Gladiolus, Gloriosa, Amaranthus en divers groen.

2

Mariëlle van der Weiden van bloemenwinkel De Bloemenweide in Haarlem maakte verschillende arrangementen in een van de kapellen in het immense gebouw. De bloemiste vond het een ‘fantastische’ ervaring om mee te doen. ,,Het is weer eens heel wat anders, waardoor je creativiteit wordt uitgedaagd.’’

3

Aan de kerkbanken hingen diverse boeketjes in bekers die met gekleurde linten waren vastgemaakt.

4

Een blik op een gestoken arrangement precies tegenover het hoogkoor. De bloemen zijn op verschillende hoogten verwerkt, zodat diepte ontstaat.

5

Aan zuilen hingen hoge decoraties met klimop, diverse bloemen en linten. Op de zuil zijn de bloemmotieven van Cuypers zichtbaar. Voor de architect had klimop een speciale betekenis, omdat een aantal kapellen in de kerk door de planten overwoekerd waren; wat hij overigens geen probleem vond.

6

Een bijzondere opstelling sierde een van de zijbeuken van de basiliek. Mbo-studenten van het Wellantcollege in Rijnsburg maakten de tulpendecoratie onder leiding van bloemist/arrangeur Charles van der Voort. Bezoekers konden onder de stellage door lopen en deze ook van bovenaf bezien.

7

En van bovenaf zag de decoratie er zo uit: alle tulpen werden met hun bol aan het kippengaas gehangen.

8

In een aantal kapellen stonden mozaïeken en boeketten.

In dit boeket zijn tuinrozen gemengd met sneeuwballen en bloemsemtakken.

6

7

1

2015

8

www.bloemenblad.nl/vakmanschap

4

Bloem en Blad 06 l 2015

06BwnieuweBavo.indd 37

5

Van 24 tot en met 27 april onderging de Nieuwe Bavo een bijzondere metamorfose.

De kathedrale basiliek in Haarlem was het decor van De Nieuwe Bavo bloeit. De vele bloemmotieven die architect Jos Cuypers (1861-1949) tijdens de bouw verwerkte in de kerk, waren het uitgangspunt voor het bloemenevenement. Leerlingen van het Wellantcollege in Rijnsburg en verschillende bloemisten/arrangeurs maakten arrangementen onder leiding van hoofdarrangeur Charles van der Voort uit Leiden. Hij verzorgt ook jaarlijks de bloemversieringen met Pasen op het Sint Pietersplein in Rome.

37 11-06-15 11:50

Noviteiten

Lotus berthelotii Bij Lotus wordt vaak aan de waterlelie gedacht, maar ook de vlinderbloemigen behoren tot de Lotus-familie.

Sierwaarde van Lotus berthelotii zijn de kleurige bloemen en het zilverkleurige blad.

Tekst: Leo Miedema, Floricode.com, foto’s: Floricode.com

De geslachtnaam Lotus is afkomstig van het Griekse woord lotos. Hiermee werden verschillende planten aangeduid, waaronder bomen met eetbare steenvruchten, waterlelies en voor paardenvoer gebruikte vlinderbloemigen.

B

ij Lotus wordt in eerste instantie vaak aan een waterlelie gedacht. Dan gaat het om een soort binnen het geslacht Nymphaea: Nymphaea lotus ofwel de witte Egyptische lotusbloem. Vaak wordt vergeten dat Lotus ook een geslacht is binnen de familie van de vlinderbloemigen. Dit bevat rond de honderd soorten, maar het blijkt een moeilijk te determineren geslacht met mogelijk meerdere soortnamen voor hetzelfde.

Het geslacht bestaat uit eenjarige of vaste kruidachtige planten. Ze groeien in het Middellandse Zeegebied, Zuid-Afrika, Azië en Australië.

In Midden-Amerika heeft het geslacht zich verwilderd na invoer als voedingsgewas.

38 06Noviteiten Floricode.indd 38

Papegaaienbek Lotus berthelotii is vernoemd naar Sabin Berthelot (1794-1880), een Franse botanicus die samen met Philip Webb de Flora van de Canarische Eilanden heeft beschreven. Het soort is beschreven in 1881. De plant heeft oranjerode tot roodpaarse bloemen die lijken op een papegaaienbek. Samen met het fijne zilverkleurige blad aan stelen die kruipen of hangen, is het een bijzondere bodembedekker of hangplant binnen het sortiment van perkplanten. Omdat het gewas extreem tolerant is voor droogte, is hij ook nog eens makkelijk in het gebruik.

Naam: Kenmerken:

Herkomst: Houdbaarheid: Verkrijgbaarheid: VBN-nummer: Veiling: Verzorging:

Lotus berthelotii kruipende, hangende wintergroene vaste plant tot 10 cm hoog; bladgrootte 0,1 x 2 cm; blad naaldvormig, zilvergrijs behaard; bloemen enkel, tot 4 cm lang; bloemkleur rood met geel Canarische en Kaapverdische eilanden één seizoen april tot en met juni 93411 FloraHolland Connect de plant verdraagt de volle zon en wil een goed drainerende bodem; hij kan vorstvrij overwinteren

Bloem en Blad 06 l 2015

11-06-15 11:51

Blo

2015

Kalanchoe ‘Lovable Pink Meadow’ Het Kalanchoe-assortiment is in de loop van de jaren enorm uitgebreid. Ook op het gebied van de snijkalanchoë is er veel gebeurd. Kalanchoe ‘Lovable Pink Meadow’ is ook droog langere tijd goed houdbaar.

Tekst: Leo Miedema, Floricode.com, foto’s: Floricode.com en Knud Jepsen

Kalanchoe is een geslacht uit de Crassulaceae, een vetplantenfamilie. Er zijn ruim tweehonderd soorten bekend, waarvan er veel gevonden zijn op Madagascar. De geslachtsnaam komt van kalan chau huy, wat de Chinese volksnaam voor Kalanchoe laciniata zou zijn.

D

e Tsjechische missionaris en botanicus George J. Kamel (1661-1706) beschreef als eerste de Filippijnse flora, waaronder de Kalanchoe in het derde deel van zijn meesterwerk Historia Plantarium.

Carolus Linnaeus eerde zijn werk met het noemen van de Camellia naar Kamel.

In de begin jaren tachtig van de vorige eeuw gebeurde er veel in het gewas Kalanchoe. Er was sprake van een kleine revolutie. Er kwamen veel cultivars voor de potplantenteelt op de markt, die via een andere vermeerderingsmethode sneller, goedkoper en in grotere aantallen en kleuren konden worden geproduceerd. In die stroomversnelling verschenen ook al snel de eerste gevuldbloemigen en nieuwe bloeitypen.

Het ras ‘Lovable Pink Meadow’ is één van deze nieuwe introducties. De sprekende kleuren, de roosvormige bloemen, de goede houdbaarheid (droog en op de vaas) maken de snijbloem bruikbaar voor talloze arrangementen. Dat de takken ook droog goed houdbaar blijven, kan een belangrijk criterium voor arrangeurs zijn die demonstreren op shows en keuringen.

Naam: Kenmerken:

Herkomst: Houdbaarheid: Verkrijgbaarheid: VBN-nummer: Veiling: Verzorging:

Kalanchoe ‘Lovable Pink Meadow’ snijtak met blad en eindstandig samengesteld scherm; bladgrootte 10 x 15 cm; bladvorm ovaal met gelobde, gezaagde rand; bloemen gevuld, doorsnede tot 3,5 cm; bloemkleur lichtrood tot middenroze; niet geurend Madagaskar drie tot vier weken zeer beperkt van mei tot oktober, groei naar jaarrond 116991 FloraHolland-vestigingen het oogsten met een aantal geopende bloemen verbetert het bloeiresultaat van het gehele bloemscherm

Nieuwe generatie Ook op het terrein van de snijbloementeelt werd veel onderzoek gedaan met een paar interessante resultaten als gevolg. Inmiddels is er sprake van een breed spectrum aan kleuren en vormen. Grote speler in deze markt is onder meer de Deense firma Queen van Knud Jepsen. Dit bedrijf is ook verantwoordelijk voor een nieuwe generatie hybride snijbloemen gebaseerd op de gevuldbloemige Kalanchoe blossfeldiana.

Bloem en Blad 06 l 2015

06Noviteiten Floricode.indd 39

39 11-06-15 11:51

Waarom kiest een consument jouw bloemenwinkel?

Tekst en foto’s: Lucas Jansen

Het is dĂŠ vraag voor de komende jaren: waarom kiest een consument jouw bloemenwinkel? Voor het antwoord moeten ondernemers terug naar een aantal kernvragen over zichzelf en over de doelgroep die ze zouden willen bedienen. Vragen als: wie ben ik? Waar ben ik goed in? Waarin of waarmee kan ik mij onderscheiden? Hoe heb ik de afgelopen jaren mijn winkel gerund? Hoe ziet mijn winkel er eigenlijk uit?

40 06Aantrekkelijke bloemenwinkel.indd 40

Bloem en Blad 06 l 2015

11-06-15 11:51

Bloe

2015

Het interieur van de winkel is beeld- en stijlbepalend. Het moet passen bij de gekozen strategie en het aangeboden sortiment.

V

eel bloemisten zijn in eerste instantie ’in de bloemen’ gegaan omdat ze van het product houden en er prachtige dingen mee weten te creëren. Anno 2015 is dat echter onvoldoende. De toenemende concurrentie, het veranderende koopgedrag en het feit dat consumenten voor bloemen ook op internet terecht kunnen, maakt dat er meer nodig is om een winstgevende winkel te runnen.

Daarom is het belangrijk te weten hoe consumenten jou en jouw winkel zien. Ook moet je vragen beantwoorden als: wie zijn mijn klanten? Voldoe ik aan hun wensen? Wie zijn mijn concurrenten, ook in andere branches?

Hoe verleid ik mijn klanten? Hoe bind ik ze?

Wat doe ik aan sociale media, verkoop via een webshop, winkelbeleving, vakmanschap, service en inspiratie?

Beleving Het is voor bloemisten niet alleen de kunst om consumenten in de winkel te krijgen, maar vooral om ze als klant te houden en de relatie uit te bouwen. Met goed en toegewijd personeel, een onderscheidende winkeluitstraling en een combinatie van on- en offline activiteiten, is veel te bereiken.

Een aantrekkelijke buitenpresentatie, die aansluit bij het winkelinterieur, is onderdeel van de totale beleving die de consument ervaart.

Bloem en Blad 06 l 2015

06Aantrekkelijke bloemenwinkel.indd 41

Echter, de ouderwetse marketing P’s (prijs, product, plaats, promotie en personeel) worden tegenwoordig heel anders ingevuld dan pakweg tien jaar geleden. Zo gaat het bij personeel niet alleen meer om productkennis en vakvaardigheid, maar vooral om de relatie met de klant, humor, oprechtheid en betrokkenheid; gastheerschap versus traditionele binder/verkoper. En bij de P van plaats gaat het vooral om de beleving die offline (in de winkel) en online (in een webshop) wordt gecreëerd, uiteraard is de P van product (bloemen en planten) daarbij cruciaal. Een beleving die de klant in de juiste stemming brengt om te kopen. Een goede winkelinrichting vraagt veel voorbereiding en denkwerk. Je moet weten hoe je wilt dat consumenten jou en je winkel zien en vervolgens moet je bedenken hoe je daaraan kunt voldoen. Met een combinatie van unique selling points (usp’s), huisstijl en verdere inrichtingszaken, dien je een omgeving te creëren waarin de klant graag terug wil keren. Bij (her)inrichting denken we aan de aankleding van muren, vloeren en plafonds, de inventaris, een aantrekkelijk binnen- en buitenpresentatie (bloemen, planten en bijproducten) en mooi licht.

Een goede verlichting draagt bij aan de sfeer in de winkel. Denk bij de lampen niet alleen aan de lichtkleur en –intensiteit maar ook aan passen armaturen.

Maar ook een muziekje op de achtergrond, interactieve beeldschermen, wifi, koffiehoek of andere ideeën die de verblijfsduur in de winkel kunnen verlengen, horen daarbij.

Voor het (her)inrichten van een winkel is een eenvoudig stappenplan (zie kader) te volgen, dat helpt om planmatig te werk te gaan en niets over het hoofd te gezien. Het maken van een stappenplan met draaiboek, kost eenmalig wel wat tijd, maar het plan is later ook heel goed voor andere doeleinden te gebruiken. Denk aan het aankleden van een beurs of evenement.

Winkelinrichting De uiteindelijke sfeer in de winkel ontstaat door het in harmonie brengen van factoren als ruimte, kleur, vorm, lijn of vlak, structuur, ritme, beweging en dergelijke. We maken daarbij gebruik van de ruimte (hoogte, breedte en diepte) en ordenen elementen als artikelen, hulpmiddelen, decoratiematerialen, kleuren, vormen, licht en tekst.

Vloer In een bloemenwinkel is de vloer bij voorkeur onderhoudsvriendelijk, veilig en waterbestendig, maar hij moet ook passen bij de

Ook de productpresentaties dragen bij aan de sfeer. Door te groeperen, ontstaat rust waardoor het prettig wordt naar de presentaties te kijken.

41 11-06-15 11:51

Stappenplan (her)inrichting winkel Inventarisatiefase Doelstelling formuleren: wat willen we bereiken met de inrichting? uitstraling. Diverse materialen zijn mogelijk: natuursteen, tegels, linoleum, laminaat.

Muren Voor de muren geldt hetzelfde: liefst makkelijk te onderhouden en bestand tegen water. Muren kunnen neutraal zijn met zachte kleuren als wit, groen, grijs en dergelijke.

Met meer opvallende kleuren, als pastelroze, geel of blauw creĂŤer je verrassingseffecten.

Een overvloed aan kleuren in een ruimte werkt negatief op de presentatie van bloemen en planten.

Optisch is er met muren veel te doen. Zo doet een ruwe textuur een ruimte kleiner lijken terwijl een glad oppervlak juist een grotere ruimte suggereert. Hetzelfde gaat op voor kleuren. Een lange kamer lijkt breder als je de korte muren voorziet van donkere kleuren. Verticale vlakken op muren doen een ruimte met een laag plafond hoger lijken. Horizontale lijnen daarentegen maken de muur langer en voegen diepte toe aan een smalle winkel. Door regelmatig muren andere kleuren te geven, aansluitend bij het seizoen of de trend, wordt de consument steeds opnieuw verrast.

Analyse aanbod winkelinterieur (eventueel tweedehands)

Budget vaststellen: hoeveel kunnen/mogen we besteden?

Beslissing over (her)inrichting: eventueel hoe vaak per jaar iets aanpassen?

Voorbereidingsfase Briefing en overleg betrokken partijen: medewerkers, hulpen, bedrijven Concept inrichtingsplan opstellen: met welke aanpak bereiken we ons doel?

Concept ontwerp, technische tekening, eventueel maquette, winkelplattegrond met routeplan (shop lay-out) Plaats en omgeving

Vorm en formaat

Kleurplan

Lichtplan

Materiaalplan

Belettering

Blikvangers

Productkeuze

Personeel: Keuze Training Kleding

Promotie: Mailings Advertentieacties pr Pers

Uitvoeringsfase Met hulp van draaiboek: wie, wat, waar, wanneer en hoe

Inkoop materialen Transport Uitvoering werkzaamheden

Oplevering en controle

Evaluatie en nacalculatie

Plafond Het - veel gebruikte - variabele prefabplafondsysteem biedt veel mogelijkheden voor het plaatsen van verlichtingsmaterialen en andere producten. Aan zo’n plafond kunnen route- of productaanduidingen of point of sale-materialen (pos) worden bevestigd.

Een ruimte met een hoog plafond lijkt groter als voor muren ĂŠn plafond dezelfde materialen en kleuren worden gebruikt.

binderij moet van voor zijn geplaatst zodat binders niet in hun eigen schaduw werken.

Een mooi verlichte winkel of etalage trekt de aandacht. Is de winkelverlichting slecht of zelfs afwezig, zullen mensen niet stoppen, laat staan binnen komen. Bedenk dat er ook met licht veel mogelijkheden zijn om het koopgedrag te beĂŻnvloeden.

Verlichting

Routing

De kleur en de intensiteit van het licht, maar ook de inval van daglicht, zijn bepalend voor de sfeer. Gedurende een dag, en door het jaar heen varieert de intensiteit van het zonlicht en daarmee varieert de sfeer.

Er zijn verschillende soorten verlichting: basis-, werk-, accent- en sfeerverlichting, daglichtlampen, gestuurde en gebundelde verlichting. Let erop dat de keuze van het soort licht in combinatie met de armaturen of bevestigingswijze, in harmonie is met het ontwerp van de winkel en kies voor een lichtkleur die geen negatief effect heeft op de kleuren van de producten.

Houd bij het plaatsen van de lampen rekening met de warmte die ze afgeven, dus voldoende afstand tot de bloemen en planten aanhouden. Het licht op de werkplek/

Een duidelijke routing helpt consumenten hun weg te vinden. Hoe de routing wordt ingevuld, verschilt per winkel en is met name afhankelijk van de vorm van de ruimte en het aantal productgroepen. Productpresentaties vormen belangrijke onderdelen in het creĂŤren van de looproute.

42 06Aantrekkelijke bloemenwinkel.indd 42

Interieur Het interieur van de winkel is beeld- en stijlbepalend en moet dan ook passen bij de gekozen strategie. Bij een moderne winkel past een strakke, cleane uitstraling met dito meubels. Een meer traditionele winkel zal eerder oude kasten en meubels kiezen.

Productpresentaties

productpresentaties in de winkel erg belangrijk. Beide moeten op elkaar aansluiten, wat vaak is te realiseren door te groeperen. Door daarbij enigszins een ritme te creÍren, een herhaling van het gekozene, geeft dat rust in het geheel en wordt het prettig om naar te kijken. Bij het groeperen en ritme creÍren, is het vooral belangrijk om keuzes te maken en niet ’van alles wat’ te doen.

Voorbeelden van groeperen zijn: t $POTVNQUJFWFSXBOU CPFLFUUFO CMPFNFO planten. t 4UJKMWFSXBOU NPEFSO SPNBOUJTDI landelijk. t 5IFNBWFSXBOU .PFEFSEBH 7BMFOUJKO t ,MFVSWFSXBOU SPEF WB[FO SPEF CMPFJFOEF planten, rode ondergronden. t 4FJ[PFOWFSXBOU LMFVSFO FO NBUFSJBMFO sluiten aan bij een seizoen. t 1MBOUWFSXBOU GBNJMJF UFNQFSBUVVS BDUJFT t )FSLPNTUWFSXBOU MBOE HSPFJHFCJFE vegetatie. t 1SPEVDUJFWFSXBOU .14 ''1 %FFOTF planten, Ecuadorproducten. t .FSLWFSXBOU %FDPSVN CMPFNFO PG QMBOUFO 'JDVT 'PSFWFS t 1SJKTWFSXBOU MBBH IPPH NJEEFO

Nog afgezien van de inrichting zijn de

Bloem en Blad 06 l 2015

11-06-15 11:51

603802_.indd 43

12-6-2015 13:05:44

Ondernemerschap

Anoniem

Bloemsierkunst De Duinroos in Beverwijk Tekst: Jeannet Hooftman, foto’s: Gerdien de Nooy

In een karakteristiek hoekpand in het centrum van Beverwijk bevindt zich Bloemsierkunst De Duinroos. Een familiebedrijf van vijfentachtig jaar oud. Die leeftijd is aan de winkel niet af te lezen. Eigenaar Ronald van Leeuwen is met zijn tijd meegegaan.

44 06Winkel Duinroos.indd 44

H

et oude pand waar Bloemsierkunst De Duinroos zich bevindt, is goed onderhouden. Een strakke gevel, fris gelakt houtwerk, een modern interieur en speelse ledverlichting zorgen voor een eigentijdse sfeer. Een trap in de winkel leidt naar de eerste verdieping. Hier staan voorraden potten en vazen keurig op kleur uitgestald. Toch is de sfeer hier anders. De vele kamertjes en hoekjes en de allesbehalve waterpas liggende houten vloer verraden de respectabele

Bloem en Blad 06 l 2015

11-06-15 11:51

Bloe

2015

Winkel Bij binnenkomst loop je tegen de boeketten aan. Achterin is de toonbank. Geheel rechts staan de bloemen met daarnaast de bindruimte. De ledverlichting wisselt per seizoen van kleur.

Gasontladingslampen zorgen ervoor dat de ledverlichting de bloemkleuren niet beïnvloedt.

gemaakt. ,,Er zijn muren uitgehaald en muren verzet, maar omdat alles houtbouw is, moesten er ook muren blijven staan’’, aldus Ronald.

Het pand heeft ook nog een tweede etage.

Hier zijn appartementen met een eigen opgang die worden verhuurd.

Zijn grootouders hadden een gespecialiseerde bloemenwinkel, waar ook bruids- en rouwwerk werden verkocht. Zijn ouders namen de winkel rond 1958 over. Ronald woonde met zijn ouders boven de zaak en kwam er in 1984 ook werken. Tot 1995 vormde hij met zijn vader een VOF. ,,Toen zijn mijn ouders verhuisd en ben ik de appartementen op de tweede etage gaan verhuren. Ik woonde al heel leuk en op deze manier wordt het pand goed geëxploiteerd.’’

Vijfentachtig jaar een bloemenwinkel op dezelfde plek maakt dat alle inwoners van Beverwijk de winkel kennen. ,,En als ze gaan shoppen, komen ze hier allemaal langs’’, stelt Ronald, die uitlegt dat het winkelgebied met alle grote ketenzaken zich in de parallelstraat achter de winkel bevindt. ,,Als mensen naar huis gaan, kunnen ze op de terugweg nog even een bloemetje meenemen. Minder handig is het dat je hier niet gratis kunt parkeren. Al moet je maar 20 cent in de automaat gooien, dat is een drempel.’’

Zakelijke markt

leeftijd van het pand. ,,Het pand is van 1880’’, verklaart eigenaar Ronald van Leeuwen. Hij is de derde generatie bloemist die hier zijn winkel heeft. ,,In 1929 is het door mijn opa en oma gekocht.

Beneden was een café-restaurant. Boven waren hotelkamers.’’

Die kamers zijn deels nog terug te vinden.

Zo is er de ‘blauwe kamer’ waar met klanten speciaal bloemwerk wordt besproken. Ook is er in een van de oude kamers een kantine

Bloem en Blad 06 l 2015

06Winkel Duinroos.indd 45

Inmiddels maken particulieren nog maar hooguit 30% van de omzet uit. De zakelijke markt is goed voor de rest. Vroeger was dat totaal anders. Ronald: ,,Ik kwam hier in 1984 binnen. Toen kwam er een student van de hogeschool die een onderzoek wilde doen naar de kansen en bedreigingen van De Duinroos.

Die student was Ben Tiggelaar. Hij heeft heel veel in beeld gebracht. Een van zijn conclusies: 80% van de klanten was 60 jaar of ouder.

Dat was een bedreiging. Een kans was dat wij niets op de zakelijke markt deden, terwijl hier heel veel grote industrie is. We hebben een plan gemaakt en zo is het bloemenabonnement ontstaan. Dat is nu normaal, maar toen was het pionierswerk. Ik heb heel goede contacten gelegd, waar ik tot op heden de vruchten van pluk.’’

Veel van die klanten heeft De Duinroos nog steeds. Door de bezuinigingen zijn er wel bedrijfsabonnementen weggevallen. ,,We moeten nu extra ons best doen om in beeld te blijven zodat ze ons toch weten te vinden.’’ Voor vijftig bedrijven heeft Ronald

- via Bloemplein van Fleurop - een gepersonaliseerde bestelomgeving gemaakt. Klanten krijgen een inlogcode en komen op een website met het eigen logo, waarin de prijsafspraken en het assortiment zijn vastgelegd voor dat bedrijf, bijvoorbeeld wat ze besteden voor bepaalde gelegenheden. ,,Voor de klant is het bestelgemak, maar voor de onderneming is het klantenbinding. Als er een nieuwe secretaresse komt, is het zo over te dragen.’’

Ook al is de particuliere markt niet meer zo belangrijk voor De Duinroos, Ronald zou zijn winkel niet willen missen. ,,De winkel is mijn passie. Ik realiseer me dat het een dure showroom is, maar het is ook een visitekaartje.

En er gebeurt nog genoeg.’’

Breed publiek Aan de buitenkant heeft Ronald zo min mogelijk veranderd, maar het interieur wordt regelmatig aangepast. Vier jaar geleden is de benedenverdieping gemoderniseerd. Er kwam een nieuwe vloer, een nieuw plafond, nieuwe verlichting en een nieuwe routing. De 1,20 m diepe etalages zijn teruggebracht tot 60 cm, waardoor de winkel ruimer werd.

De stijl van de winkel is eigentijds, maar voor een breed publiek. Bewust biedt Ronald voor ieder wat wils. ,,Ik vind het belangrijk dat er geen drempel is om binnen te stappen. Ik vind het een sport om te laten zien dat je ook voor €4,95 wat leuks kan maken, maar dat het ook niet moeilijk is voor €35 wat te vinden.

Een mooie roos wordt met net zoveel liefde ingepakt, want ooit worden het er twintig of meer. Ook een cadeaubon wordt mooi ingepakt. Alles krijgt aandacht, zelfs als je op dat moment weet dat het niet rendabel is, het is toch een mooie reclame. Dat heeft zich in de afgelopen jaren wel bewezen.’’

V.l.n.r.: Esther Lameris, Ronald van Leeuwen, Kelly Zonneveld, Esther Pletting en Jody Niesten-Duin.

45 11-06-15 11:52

Bedrijfsprofiel Naam: Bloemsierkunst De Duinroos Eigenaar: Ronald van Leeuwen (53) Start: 1929 Oppervlakte: winkel 100 m² en eerste etage 60 m² Medewerkers: zeven vast en een stagiair Doelgroep: midden- en hoge segment, 70% bedrijvenmarkt, 30% particulieren Lokatie: rand centrum in straat met speciaalzaken Verzendorganisatie: Fleurop Adres: Koningstraat 21, 1941 BA Beverwijk, (0251) 22 33 70, www.duinroos.nl

1 2

3

toonbank

binderi j

boeketten

10 m

trap

bloemen

en t re e

1

Op de vloer ligt een duurzame pvc-vloer van Mflor. Dat heeft de natuurlijke uitstraling van hout. De ledstrips blijven ’s avonds branden. Ze kosten nauwelijks stroom.

2

Achter de toonbank hangt een presentatiescherm waarop Fleurop tv draait. Rechts een kast met kleurrijke spaarpotten van Pompidou.

10 m

3

46 06Winkel Duinroos.indd 46

Centraal in de winkel is een opgang naar boven. Achter deze muur is het tweede deel van de winkel, waar de bloemen en de binderij zich bevinden. In de binderij worden de hele dag door bestellingen klaargemaakt, die ook de hele dag door worden afgeleverd door de eigen bezorgdienst.

Bloem en Blad 06 l 2015

11-06-15 11:52

Bloe

2015

4

6

5

7

4

De bloemen staan allemaal in donkergrijze leistenen potten. Ze worden per stuk verkocht.

Ronald koopt ze voornamelijk in bij Carpentier in Beverwijk.

6

Glaswerk wordt ingekocht bij Hakbijl, Jodeco en Daan Kromhout; aardewerk eveneens bij Daan Kromhout en verder bij Ecri, HS Potterie en Jelle Quint.

5

Een grappige manier van presenteren: een schilderijlijst met spiegel. De potten zijn in de lijst gezet.

7

Op de eerste etage is wat Ronald noemt een ‘veredeld magazijn’. Hier staan extra potten. ,,Beneden staat er een, maar wil een klant er drie, dan kan hij ze uit voorraad meenemen.’’ Boven is ook een apart kamertje voor het bespreken van bruids- en rouwwerk en er is een kantine en keuken voor de medewerkers.

www.bloemenblad.nl/ondernemerschap

Bloem en Blad 06 l 2015

06Winkel Duinroos.indd 47

47 11-06-15 11:52

Het boeket van

Bloemsierkunst De Duinroos

Tekst: Jeannet Hooftman, foto: Gerdien de Nooy

Van een boeket van de Duinroos moet je meteen blij worden, vindt Ronald van Leeuwen. Zijn boeketten zijn op een natuurlijke manier geschikt. Ze zijn meestal kleurrijk en vaak in roze/paars tinten.

Een boeket zoals op de foto kondigt de zomer aan.

Het bolbloementijdperk ligt duidelijk achter ons.

Ronald gaat graag met de seizoenen mee. ,,Met bolbloemen kopen wacht ik heel bewust. Wij zullen nooit vroeg in het najaar bolbloemen verkopen.’’ Zijn team werkt graag met Polygonumstokken, soms als frame voor een boeket. ,,Daar is het nu echt het seizoen voor.’’

Het boeket is gemaakt door Esther Lameris. De bloemen koopt Ronald dagelijks in bij Carpentier in Beverwijk. Een klein deel wordt ingekocht bij Future Flower, eveneens in Beverwijk. De bloemen van dit boeket zijn ingekocht in week 21. Ronald calculeert met factor 2,2. Voor sommige bloemsoorten, zoals gerbera en roos, houdt hij de prijs zoveel mogelijk constant.

Gebruikte materialen (inkoopprijzen) 3 Eustoma à €0,42 3 Rosa Avalanche Candy+ à €0,52 3 Paeonia ’Sarah Bernhardt’ à €0,80 3 Delphinium elatum à €0,37 3 Veronica Smart Surprise à €0,24 3 Cotinus coggygria à €0,50 3 Germini ’Toyz’ à €0,18 ½ bos Nigella à €2,20 ½ bos Salal à €2,10 Totaal materialen

€ € € € € € € € € €

1,26 1,56 2,40 1,11 0,72 1,50 0,54 1,10 1,05 11,24

Verkoopprijs

€ 32,50

Arbeid: 10 minuten

48 06Boeket van Duinroos.indd 48

Bloem en Blad 06 l 2015

11-06-15 11:52

Vakmanschap, professioneel ondernemerschap en duurzame inzetbaarheid zijn belangrijke onderwerpen in een toekomstgericht akkoord.

Onderhandelaarsakkoord bloemendetailhandel, eigentijds en toekomstgericht Tekst: Paula van der Hulst, foto’s: Bloem en Blad en Ingimage

Het ’onderhandelaarsakkoord’ dat branchevereniging VBW heeft gesloten met AVV is volgens Marco Maasse ,,Een eigentijds akkoord dat inspeelt op de snel veranderende wereld van de detailhandel.

Het is resultaatgericht en geeft ruimte voor persoonlijke afspraken.’’

Maasse hoopt dan ook dat het akkoord snel kan worden omgezet in een cao voor de bloemendetailhandel in Nederland.

Bloem en Blad 06 l 2015

06Onderhandelaarsakkoord.indd 49

49 11-06-15 11:52

D

e laatste cao voor de bloemendetailhandel in Nederland liep eind maart 2012 af. Die collectieve arbeidsovereenkomst was nog gesloten door branchevereniging VBW, namens de werkgevers, en werknemersbonden FNV en CNV. Na het verlopen van dat akkoord bleef het lange tijd stil. Dat wil zeggen, er werd wel veel gesproken en gezocht naar mogelijkheden, maar duidelijk werd dat de standpunten van beide partijen zo ver uiteen lagen, dat een nieuwe cao niet te verwachten was.

Op 23 april van dit jaar lag er, voor buitenstaanders, ’ineens’ een onderhandelaarsakkoord dat was gesloten door VBW en AVV (kader Alternatief voor Vakbond), een relatief jonge vakbond met een moderne blik op arbeidsverhoudingen. Bij het overleg over een nieuwe cao werd AVV gevoed door een panel van medewerkers (leden), die inspraak hebben in wat belangrijk is en past bij de branche. Het akkoord is weliswaar nog geen cao, maar is zeker een stap op de goede weg.

Innovatief en flexibel Marco Maasse, directeur VBW, is ervan overtuigd dat een prachtig akkoord – met uitzicht op een cao – is bereikt. ,,Per saldo

Het 24/7/365-koopgedrag vraagt om flexibile arbeidsinzet.

zijn er betere arbeidsvoorwaarden geformuleerd, gebaseerd op moderne uitgangspunten.’’ De afspraken konden tot stand komen doordat beide partijen erkennen dat de detailhandel in het algemeen behoorlijk verandert en nog zal veranderen. Het nieuwe 24/7/365 koopgedrag wordt steeds norma-

ler, waardoor werken op een zondag net zo waardevol is als op andere dagen. Dit vraagt om flexibiliteit van werknemers én werkgevers. Van medewerkers om op diverse momenten te willen werken; van werkgevers door werknemers ruimte te geven voor persoonlijke omstandigheden en gebeurtenis-

Afspraken in onderhandelaarsakkoord Het onderhandelaarsakkoord dat VBW en AVV hebben bereikt omvat de volgende punten: t )FU JOEJWJEVFMF KBBSHFTQSFL GVOHFFSU BMT centraal instrument en beloning geschiedt op CBTJT WBO EF CFPPSEFMJOH )FU IFS[JFOF GVODUJFgebouw uit de eerdere cao is doorgevoerd, de GVODUJFCFTDISJKWJOHFO [JKO NFFS SFTVMUBBUHFSJDIU HFNBBLU )FU SFBMJTFSFO WBO JO IFU KBBSHFTQSFL BGHFTQSPLFO QSFTUBUJFT JT EF OPSN WPPS CFMPningsontwikkeling. t 'MFYJCJMJUFJU WPPS EF XFSLHFWFS 8FSLFO PQ CJK[POEFSF NPNFOUFO CFTUBBU JO EF OJFVXF DBP FJHFOMJKL OJFU NFFS CFIBMWF UJKEFOT EF OBDIU UVTTFO FO VVS FO PQ GFFTUdagen. Daarmee vervalt de toeslag voor werken PQ POSFHFMNBUJHF UJKETUJQQFO %F UPFTMBH WPPS werken op zondag wordt deels vervangen door FFO nFYLFV[FUPFTMBH EJF POEFSEFFM XPSEU WBO het loon. Indien van toepassing wordt medeXFSLFST HFWSBBHE FFO BBOUBM [POEBHFO QFS KBBS UF XFSLFO BGIBOLFMJKL WBO IFU KBBSBBOUBM XPSEU EF nFYLFV[FUPFTMBH CFSFLFOE &YUSB WSJKF EBHFO WPPS WFSWBMMFO t 'MFYJCJMJUFJU WPPS EF XFSLOFNFS QFSTPPOMJKL arbeidsvoorwaardenpakket.

De medewerker kan binnen grenzen kiezen voor FFO QFSTPPOMJKL BSCFJETWPPSXBBSEFOQBLLFU 7BLBOUJFUPFTMBH XPSEU NBBOEFMJKLT JO QMBBUT

50 06Onderhandelaarsakkoord.indd 50

WBO KBBSMJKLT VJUHFLFFSE UFO[JK FFO NFEFXFSLFS EJU QFS TF OJFU XJM )FU XFUUFMJKL NJOJNVN BBOUBM WSJKF EBHFO CJK FFO WPMMFEJH EJFOTUWFSCBOE JT UXJOUJH %F WJFS FYUSB CPWFOXFUUFMJKLF EBHFO XPSEFO JO HFME VJUHFLFFSE UFO[JK JO PWFSMFH BOEFST XPSEU CFTMPUFO "BOWVMMFOE LVOOFO NBYJNBBM BDIU FYUSB WSJKF EBHFO XPSEFO HFLPDIU "GIBOLFMJKL WBO IFU BBOUBM [POEBHFO EBU FFO NFEFXFSLFS QFS KBBS XFSLU XPSEU FFO FYUSB nFYUPFTMBH PQ KBBSCBTJT HFHFWFO VJU UF LFSFO JO FFO NBBOEFMJKLTF nFYLFV[FUPFTMBH Voor medewerkers van bloemenzaken op MVDIUIBWFOT FO TUBUJPOT EJF T PDIUFOET WSPFH UPU T BWPOET MBBU PQFO [JKO HFMEFO JO CFQFSLUF [JO BOEFSF BGTQSBLFO

t *OWFTUFSFO JO QFSTPPOMJKLF POUXJLLFMJOH FO duurzame inzetbaarheid 8FSLHFWFST FO OFNFST [JKO TBNFO WFSBOUXPPSEFMJKL WPPS EVVS[BNF JO[FUCBBSIFJE )JFSUPF zal voor de branche speciaal beleid worden POUXJLLFME VJUHFWPFSE PQ IFU HFCJFE WBO TDIPMJOH POUXJLLFMJOH WBBSEJHIFEFO FO EFSHFMJKLF *O XPSEU FFO 4PDJBBM 'POET JOHFWPFSE KBBSQSFNJF XBBSWBO CJKESBHF WBO EF XFSLOFNFS 5JKEFOT IFU KBBSHFTQSFL TUBBO EF UIFNB T EVVS[BNF JO[FUCBBSIFJE WBLNBOTDIBQ FO QSPGFTTJPOFFM POEFSOFNFSTDIBQ UFMLFOT PQ EF agenda. t *OLPNFOTPOUXJLLFMJOH JO EFDFNCFS LSJKHFO NFEFXFSLFST FFO FFONBMJHF VJULFSJOH WBO WBO IFU CSVUP KBBSMPPO VJUHFLFFSE QFS KVMJ LSJKHU IFU TBMBSJTHFCPVX WPPS EF GVODUJFHSPFQFO # U N ' WPPSIFFO U N

FFO FYUSB EPPSHSPFJUSFEF WBO QFS KVMJ XPSEU IFU TBMBSJT WBO EF NFEF XFSLFS POBGIBOLFMJKL WBO EF CFPPSEFMJOH JO IFU KBBSHFTQSFL WFSIPPHE UPU IFU FFSTUWPMgende bedrag van de salarisschaal (indien van UPFQBTTJOH

FS KBOVBSJ XPSEFO BMMF CFESBHFO JO IFU TBMBSJTHFCPVX NFU WFSIPPHE

Bloem en Blad 06 l 2015

11-06-15 11:52

Blo

2015

sen. De ontwikkelingen vragen ook flexibiliteit in de arbeidsvoorwaarden, omdat niet iedereen exact dezelfde behoeften heeft.

Voor een nieuw af te sluiten cao hadden de werkgevers een aantal wensen. Een ervan: kostenneutraal. Maasse: ,,Door de economische crisis heeft de bloemendetailhandel het de afgelopen jaren verre van makkelijk gehad.’’ Hoewel kostenneutraal niet helemaal is gehaald, noemt Maasse de kosten voor de branche ,,Gelet op de lange looptijd en het schrappen van een aantal gedateerde regelingen uit de vorige cao, alleszins beperkt. De eenmalige loonontwikkeling 2015 (0,5%) wordt gecompenseerd door het niet hebben van een premie sociaalfonds in 2015 (0,75%) wat een besparing betekent van 0,25%. En de vervolgstappen in salarisontwikkeling zijn beperkt gebleven. Met de andere afspraken in het akkoord komen we aardig in de buurt van de kostenneutraliteit.’’ ,,Het totale pakket afspraken stoomt de branche klaar voor de toekomst’’, meent Maasse. Voorbeelden noemt hij de beloning op basis van beoordeling, einde zondagtoeslag, einde seniorendagen, einde diplomatoeslag en -premie, flexibele arbeidsvoorwaarden, jaargesprek voor prestatie en samenwerking.

Hoe verder Sinds 4 mei houdt AVV een onderzoek onder medewerkers van bloemisten. Hun wordt gevraagd of zij met de voorliggende afspraken kunnen instemmen. ,,Op dit moment’’, zegt Maasse op 12 mei, ,,zijn er nog niet veel reacties binnen gekomen. Door Moederdag (10 mei, redactie) hadden de

Alternatief voor Vakbond

Het Alternatief voor Vakbond bestaat sinds 1 oktober 2005. De vakbond gaat uit van de diversiteit van werkend Nederland en komt op voor flexwerkers en zelfstandigen, maar ook voor werknemers bij bedrijven en overheid die modernisering willen. Dit wil AVV doen ’door scherp doch constructief overleg met werkgevers en stemrecht voor iedereen die onder een cao valt’.

De organisatie, destijds opgericht door Mei Li Vos en Martin Pikaart, staat voor moderne arbeidsverhoudingen en ziet werknemers als individuen die enerzijds heel goed in staat zijn te beslissen wat voor hen van belang is, en anderzijds een collectief nodig hebben voor zaken die nu eenmaal - vaak door de wet of de cao verplicht - collectief worden geregeld.

AVV heeft nadrukkelijk oog voor de toegeBloem en Blad 06 l 2015

06Onderhandelaarsakkoord.indd 51

medewerkers geen tijd voor het invullen van een vragenlijst. Ik vind dat tekenend voor de mentaliteit in onze branche. Ik zou dan ook raar staan te kijken als zou blijken dat de werknemers de afspraken niet zien zitten.’’

Als blijkt dat de werknemers zich niet kunnen vinden in het voorliggende akkoord, heropent het overleg. Als zij wel gaan voor dit akkoord, zal VBW het voorleggen aan FNV en CNV. Maasse: ,,Zij kunnen met deze afspraken alsnog akkoord gaan. Of niet, maar we hopen van wel. Wij staan voor dit akkoord en gaan, als de medewerkerpeiling groen licht geeft, niet opnieuw onderhandelen.’’

Maasse heeft er het volste vertrouwen in dat de cao die uit het akkoord kan voortvloeien, Algemeen Verbindend wordt verklaard. ,,Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid stelt enerzijds de 60%-eis en anderzijds dat het akkoord wordt gesloten door partijen die zij erkent. Aangezien het ministerie AVV erkent, ligt hier geen belemmering. En VBW voldoet aan de 60%eis omdat het aantal werknemers, dan wel de totale loonsom binnen de aangesloten bedrijven, met bijna 64% boven de gestelde norm ligt.’’

De mogelijke cao gaat met terugwerkende kracht in per 1 mei 2015 en loopt tot 31 december 2017. Bij een definitief akkoord zorgt de brancheorganisatie voor uitleg over de toepassing en stelt zij instrumenten, onder meer voor het beoordelingsgesprek, beschikbaar. Voor werkgevers die behoefte hebben aan voorlichting komen er een telefonische en digitale helpdesk. Tot slot hebben partijen afgesproken de cao-tekst te vereenvoudigen en beter leesbaar te maken.

nomen flexibilisering, die is ontstaan door het teloorgaan van het mannelijke kostwinnersmodel, de opkomst van vrouwen op de arbeidsmarkt en de toegenomen behoefte om werk en zorg te combineren. In de 21ste eeuw voldoet vrijwel niemand meer aan het traditionele beeld van 40 weken per jaar 40 uur per week werken, maar de regels gaan daar nog wel vanuit, zo meent AVV. En dat vraagt dus om vernieuwing. Ook het feit dat de organisatiegraad onder werknemers al jaren daalt en onder jongeren heel laag is, was een aanleiding voor het oprichten van deze vakbond.

AVV trekt zich het lot van jongere werknemers op de arbeidsmarkt aan, al is jong voor de organisatie relatief. ,,Met de pensioenleeftijd die straks naar 72 of nog veel hoger gaat, is jong voor ons: onder de 50....’’

Cao’s minder in trek

Door de recessie, maar ook door ontwikkelingen op de arbeidsmarkt, blijkt het de laatste tijd moeilijk om tot cao-afspraken te komen. Zo werden in de eerste vier maanden van dit jaar 85 cao’s afgesloten, tegen 147 in dezelfde periode vorig jaar.

Volgens de Algemene Werkgeversvereniging Nederland (AWvN is de grootste werkgeversvereniging van Nederland waarbij meer dan 750 bedrijven en brancheverenigingen zijn aangesloten) duren de onderhandelingsprocessen voor nieuwe cao’s vaak lang door verschillen van inzicht over de loonontwikkeling. Wel valt op dat nieuwe cao’s meer afspraken bevatten over duurzame inzetbaarheid, diversiteitbeleid, banen voor personen met een afstand tot de arbeidsmarkt en mantelzorg.

Maatwerk is nodig VVD-kamerlid Anne Mulder stelde in een opiniestuk in Trouw, begin februari, dat cao’s niet het algemeen belang dienen. De doorgaans starre collectieve arbeidsovereenkomst staat maatwerk in de weg. En maatwerk is, volgens Mulder, hard nodig in een moderne, dynamische arbeidsmarkt. ,,Dat betekent dat we moeten inzetten op vaste én flexibele vormen van werk, zodat ondernemers sneller kunnen schakelen en bijsturen in een markt die constant in beweging is.

Dat betekent dat we moeten luisteren naar ondernemers die zeggen dat er wel degelijk werk is, maar dit werk niet durven aanbieden, vanwege de kosten en risico’s die zij lopen met personeel. Wie dieper inzoomt op de collectieve afspraken, ziet waarom een huwelijk tussen cao’s en een dynamische arbeidsmarkt niet erg succesvol kán zijn: het knelt op te veel vlakken.’’ ,,In een kwart van de cao’s staan afspraken om de inhuur van zzp’ers en uitzendkrachten in te dammen.

Het moet afgelopen zijn met dit soort afspraken, waarin hele groepen worden uitgesloten’’, schrijft de VVD’er, die tevens meldde dat zijn partij met een initiatiefwetsvoorstel komt om dit soort cao-afspraken te verbieden.

Bron: www.avv.nu

51 11-06-15 11:52

Anoniem

Op pad voor een zomers boeket Tekst en foto's: Jeannet Hooftman

Het lijkt buiten wel herfst, maar ik heb zin om een echt zomers boeket te kopen. Ik koop het boeket voor mijn vriendin. Het mag tussen de €15 en €20 kosten.

Begroeting In eerste instantie word ik niet begroet als ik de winkel binnenkom. De bindsters zijn druk bezig en praten met elkaar. Dan klinkt het: ,,Hallo.’’

Vragen ,,Kan ik u helpen?’’ Ik zeg dat ik graag een zomers boeket wil. ,,Welke kleurstelling?’’ Het maakt mij niet uit, als het maar zomers is. ,,Zomers ja.

Hoe duur? Geen voorkeur voor een bepaalde kleurstelling?’’ Ik laat het aan haar over. Daarop pakt ze felroze gerbera, pioenen, Alchemilla en Campanula. Ze twijfelt even en besluit er dan hardroze Celosia bij te doen. Ze gaat aan de slag.

Advies Geen.

Bijzonderheden Tijdens het binden komt er een kennis van haar binnen. Ze vertelt dat het een moeizame dag is en dat ze de hele dag al achter de feiten aanloopt.

Daarmee bezorgt ze mij het opgelaten gevoel dat ook ik haar van haar werk houd.

Afscheid ,,Fijne dag gewenst, dag.’’

Beoordeling + Mooi zomers boeket.

- De bloemiste geeft mij het gevoel dat ik teveel ben.

- Ik mis het verzorgingsadvies.

52 06Anoniem.indd 52

Betaald €17,50.

Bloem en Blad 06 l 2015

11-06-15 11:52

Bloe

2015

Begroeting ,,Goedemiddag.’’

Begroeting ,,Goedemiddag.’’

Vragen ,,Kan ik u helpen?’’ Ik vraag om een lekker zomers boeketje. ,,Ik heb veel boeketjes klaarstaan, of wilt u wat anders?’’ Er staat inderdaad veel klaar in allerlei kleuren en prijsklassen. Toch wil ik graag dat ze wat maakt, daarom zoek ik een kleur die bij de boeketten niet voorkomt. Er staat geen oranje, daarom vraag ik of ze een boeket in oranje tinten wil maken. ,,Er is niet zoveel oranje op het moment. Ik heb asclepia’s, gerbera’s en rozen. Daar kan ik natuurlijk wel wat van maken als u dat leuke bloemen vindt?’’ Ze laat zien dat de rozen goed bij de asclepia’s kleuren en dat vrouwenmantel daar ook leuk bij is. Ik ben het met haar eens. ,,Wat mag het ongeveer kosten? Helemaal oranje laten?’’ Ze loopt naar de Eupatorium. ,,Dit is ook mooi en niet spierwit. Erbij doen?’’ Ze gaat aan de slag. ,,Met blad erbij kom ik op €18. Is dat goed?’’ Als ze klaar is: ,,Is het naar uw zin zo? Is het een cadeau?’’

Vragen ,,Kan ik helpen?’’ Als ik gezegd heb wat ik zoek, loopt ze naar de boeketten. ,,Ik heb wat dingetjes klaarstaan. Ik weet niet of er wat bij staat voor u?’’ Ik vraag of ze iets wil maken. ,,Dat is goed. Ik heb pioenrozen, deze bijvoorbeeld, dat is een aanbieding.’’ Ze vraag wat het mag kosten. ,,€15 tot €20. Maak maar wat leuks’’, zeg ik. Toch blijft ze vragen: ,,Ik kan deze erbij doen? Beetje wit erdoor? Of juist roze?’’ Ik zeg dat ik de sneeuwbal wel leuk vind. Dat is ze met me eens en ze pakt ze uit de emmer, telt hardop, aarzelt weer en stelt dan voor om er nog meer van dezelfde pioenen bij te doen. Dan heb ik liever een ander tintje erbij.

Die pakt ze, ze rekent weer even en zegt dan dat ze op €18 zit. Ze gaat het boeket maken. Als ze klaar is: ,,Zoiets? Wilt u het wat korter of langer laten? Is het een cadeautje? Wilt u het in een cellofaantje of een papiertje?’’

Advies ,,Even schuin af laten snijden, dan komt het helemaal goed.’’

Advies Geen.

Bijzonderheden Geen.

Afscheid ,,Tot ziens!’’

Bijzonderheden Als ze bezig is, merk ik op dat de sneeuwbal al aardig slap hangt.

Daarom vraag ik of die het nog wel even uithoudt. ,,Ja, het is zo met sneeuwballen: de ene keer houden ze het heel lang vol, de andere keer sowieso lang genoeg. Ze houden het in ieder geval wel vol.’’

Betaald €18.

Afscheid ,,Tot ziens, dag.’’

Betaald €18.

Beoordeling + Mooi stevig boeket. + Vriendelijke bloemiste.

Bloem en Blad 06 l 2015

06Anoniem.indd 53

Beoordeling + Ik vind het goed dat ze mij laat kiezen voor cellofaan of papier. +/- Ze vraag veel maar toont weinig initiatief.

- Ik mis het advies, zeker ten aanzien van de sneeuwballen.

- Het boeketje valt helemaal uit elkaar zodra ik het papier eraf haal.

53 11-06-15 11:52

Interview Marga de Man, deelnemer tv-programma Werk aan de Winkel

Tv-programma heeft mijn ogen geopend Tekst: Cornéline Lanooy, foto: Gerdien de Nooy

Bloemiste Marga de Man (47) uit Dordrecht deed in februari mee met het BNN tv-programma Werk aan de Winkel. Ze kreeg een nieuwe start onder een nieuwe naam: Pluk bloemen en planten. Hoe kijkt ze terug op haar deelname en hoe reageerden de klanten? ,,Ik had echt last van bedrijfsblindheid; het tv-programma heeft mijn ogen geopend.’’

Hoe kwam je erbij om mee te doen met het tv-programma? ,,Mijn oudste zoon heeft me vorig jaar al opgegeven zonder dat ik het wist. Het voorbereidingstraject is best lang en een halfjaar later werd hij gebeld of ik nog mee wilde doen. Toen heeft hij het me verteld en heb ik gelijk ja gezegd. Hij is een wijze jongen, net m’n man Pieter die drie jaar geleden overleden is. Die had ook positief gereageerd, dat weet ik zeker. Dat ik het programma kende, en interessant vind, speelde ook mee. Maar het blijft spannend natuurlijk.’’

Hoe reageerden klanten op de metamorfose? ,,Het gekke was dat er tussen de daadwerkelijke metamorfose en de tv-uitzending een paar weken tijd zaten. Vaste klanten zagen dus de nieuwe winkel eerder dan de tvkijkers. In eerste instantie kreeg ik best wat negatieve reacties. Klanten misten de gezelligheid en de brocante spulletjes. Het grappige was dat na de tv-uitzending juist iedereen positief was, ook de mensen die eerst hun bedenkingen hadden. Ze waren geroerd door mijn levensverhaal en wisten niet dat mijn zaak niet goed liep. Eigenlijk vond ik het wel prettig dat ze via de uitzending hoorden dat ik het moeilijk had na het overlijden van mijn man. Ik praatte daar in de winkel niet veel over; uit zelfbescherming, anders liep ik alleen maar te huilen!’’

Wat voor reacties kreeg je zoal? ,,Collega-bloemisten en veel klanten stuurden me mailtjes en berichtjes en ik kreeg ook veel cadeaus. Veel mensen vonden het stoer dat ik meedeed. Zelfs de burgemeester van Dordrecht stuurde een kaartje. Maar ook onbekende mensen lieten een berichtje via de website achter, dat vind ik heel bijzonder.

En er heeft zelfs een school contact opgenomen met de vraag of de uitzending mag dienen als lesmateriaal.

Ook mijn vaste bloemenleverancier Heemskerk Flowers reageerde positief. Voor de opening kreeg ik een aantal prachtige grote photinia’s die ik in de buitenpresenta-

54 06InterviewMargadeMan.indd 54

tie heb gezet. Ik voel absoluut niet de behoefte om van leverancier te switchen nu ik een ‘andere’ winkel heb.’’

Zou je andere ondernemers aanraden om met het programma mee te doen? ,,O jazeker! Ik zou het zelf ook zo weer doen, maar hoop natuurlijk niet dat het nodig is, haha. Het team van BNN, inclusief Olcay Gulsen en Frank de Ruwe, het zijn allemaal zulke lieve mensen. Mijn medewerksters en ik zijn zelfs helemaal in het nieuw gestoken door Olcay, tot aan de laarsjes toe. Echt geweldig!

Ze luisterden ook goed naar mijn opmerkingen. Ze wilden bijvoorbeeld het liefst dat ik bloemen in de etalage zou zetten, maar dat gaat gewoon niet vanwege de zon op het raam. Dat begrepen ze na mijn uitleg. Ik heb het ervaren als de kans van mijn leven, dus zeg zeker tegen collega’s en andere ondernemers: doe mee als je winkel niet langer goed draait.’’

Dus je hebt geen spijt van je deelname? ,,Nee helemaal niet. Je gaat weliswaar met de billen bloot, maar je kunt er alleen maar beter van worden. Ik had echt het gevoel dat ik niets te verliezen had. Sinds de metamorfose heb ik 30% meer omzet, dat is toch geweldig? En dat ik mijn cijfers op tafel moest leggen, dat hoort er nu eenmaal bij. Je wordt goed met je neus op de feiten gedrukt. Ik weet gewoon dat veel collega’s het ook niet makkelijk hebben, de crisis heeft hard om zich heen geslagen. Maar ik barst weer van de energie. Het heeft ons allemaal een enorm positieve impuls gegeven.

Terugkijkend was het een stressvolle week, zeker ook voor de medewerksters, maar zijn we ontzettend blij met het resultaat. Het was een week van een lach en een traan, een emotionele achtbaan, maar vooral heel bijzonder. Die hele week begin februari voelde als een warm bad.’’

Hoe komt het dat je nu meer omzet hebt?

,,Ik heb duidelijk meer klanten in de winkel, met name meer mannen. Dat komt omdat de drempel lager is geworden voor mannen om binnen te komen. Voorheen was Op Rozen echt een vrouwenwinkel, met veel brocante en andere ‘fröbeltjes’; het was gezellig en kneuterig. Niet het soort winkel waar mannen zich thuisvoelen, haha. Nu is het interieur strakker en overzichtelijker.

Door de nieuwe luifel, de open blik de winkel in, de toonbank voor de etalage is duidelijker zichtbaar dat hier een bloemenwinkel zit.

Ik zit hier nu negen jaar en ik heb dit jaar de beste Moederdag ooit gedraaid. Dat zegt toch wel iets, vind je niet?’’ ,,Klanten vinden nu ook beter de weg naar de bloemen. De bloemenpresentatie valt meer op, nu deze direct bij de ingang staat.

Het gekke is dat ik niet meer inkoop, maar door de nieuwe plek en overzichtelijkheid vallen de bloemen wel meer op. We letten er ook beter op dat we boeketten en andere bloemencadeautjes klaarzetten. Zodra de winkeldeur opengaat, moet het er hier bloemrijk uitzien.’’

Wat vond je de beste tip van het metamorfoseteam? ,,Uit mijn cijfers bleek dat 80% van mijn totale omzet uit de bloemenverkoop kwam, maar ook dat de bloemen slechts 15% van de winkeloppervlakte innamen. Olcay wees me daar fijntjes op en ze had gelijk. Zij en Frank vonden ook dat de winkel veel te vol stond. Klanten konden door de bomen het bos niet meer zien, ze kregen te veel indrukken en kochten daardoor eigenlijk niets. Of... ze kwamen bij mij sfeer proeven en kochten de spullen vervolgens bij de Action of Blokker; dan schiet het niet op natuurlijk. Olcay zei: richt je op je eigen vakgebied en doe waar je goed in bent. Zij heeft me geleerd om producten die te lang in de winkel stonden en daardoor niets opleverden, weg te doen. Ik werk nu ook met veel minder voorraad; zeker producten in het hoge btw-tarief heb ik minder in de opslag staan. Dat werkt heel prettig.

Ze hebben mij de ogen geopend. Na zoveel

Bloem en Blad 06 l 2015

11-06-15 11:52

Bloe

2015

jaren had ik last van bedrijfsblindheid. Je denkt dat je het goed doet, al zag ik natuurlijk zelf ook wel de dalende omzet. Maar ik wist zelf niet goed hoe ik het tij kon keren.

Ik had er ook de energie niet voor. Dan is het heel goed dat ‘vreemde ogen’ je winkel bekijken.’’

En wat was het minst leuk om aan te pakken? ,,Dat was toch wel de naamsverandering.

Op Rozen was de naam die mijn man en ik samen hadden verzonnen. Als ik echt aan die naam had vastgehouden, dan had dat wel gemogen, maar ik ben akkoord gegaan met Pluk Bloemen en Planten. Zeker toen Frank het lettertype en logo liet zien; ik vond het gelijk krachtig en duidelijk. Het past veel beter bij de ambachtelijkheid van het bloemenvak. En ik dacht ook: laat ik dan maar echt een heel nieuwe start maken met ook een nieuwe naam.

Wat me wel heeft ontroerd, is dat BNN net voor de heropening in de nacht een prachtige muurschildering van rozen op de zijgevel heeft aangebracht. Zo is Pieter toch nog een beetje bij me.’’

Ben je van plan op deze nieuwe manier door te gaan? ,,Zeker. Natuurlijk was het de eerste weken even wennen, maar het bevalt goed. De programmamakers zeggen: we geven je een nieuwe start en wat je er daarna mee doet, moet je zelf weten. Maar ik ga niet terug veranderen, ik zou wel gek zijn! Op Facebook zie ik hoe andere deelnemers aan het programma ermee omgaan, dat is leuk om te zien. En je leert van elkaar. Sommigen vallen toch weer terug in hun oude gewoonten, maar dan is alle moeite voor niets geweest.

Dat zou ik heel erg zonde van alle tijd en moeite vinden.’’

Pluk bloemen en planten, Amalia van Solmsstraat 47, 3314 LE Dordrecht, (078) 613 92 96, www.plukbloemenenplanten.nl www.bloemenblad.nl/ondernemerschap

Bloem en Blad 06 l 2015

06InterviewMargadeMan.indd 55

55 11-06-15 11:52

Pioenenkwekers te gast bij acht bloemenwinkels

’Komen de bloemen wel echt Tekst en foto’s: Cornéline Lanooy en Cindy van der Zwet (Vakblad voor de Bloemisterij)

In het kader van de Mijn Bloemist Pioenweken organiseerden acht bloemisten het event Puur Pioen in hun winkel. Iedere bloemist ontving op zaterdag 30 mei een pioenenkweker die klanten voorzag van informatie over de populaire bloem. De meestgestelde vraag was of de bloemen wel echt openkomen.

V

oor pioenenkweker Frans van der Meer is het een thuiswedstrijd. Hij is te gast bij Fleurettes Creation & Decoration in Nootdorp, de plaats waar ook zijn kwekerij is gevestigd. Eén keer in het jaar gaat de kweker met zijn buurman ‘flink tekeer’ in de hoek pioenen; de rest van het jaar verhuurt hij zichzelf als zzp’er. Hij is tevreden hoe het dit jaar gelopen is; al was de productie door het koude voorjaar iets minder.

Klanten die hem vragen stellen, doen dat vooral over het openkomen van de pioenen.

,,Het imago van het niet openkomen, kleeft toch een beetje aan dit product. De pioenen die hier in de winkel staan, zijn zeker op de juiste rijpte gesneden. Daarnaast geef ik de tip om de plakkerige massa van de knoppen te spoelen. Ook van de stelen, want anders wordt het water na drie dagen troebel en heb je ook kans dat ze minder goed uitkomen.’’

Ingrid Cramer, eigenares van Fleurettes C&D, geeft aan dat zij van dit soort informatie ook wat kan opsteken. ,,Ik wist niet dat

Kweker Frans van der Meer geeft een klant bij Fleurettes Creation & Decoration uitleg over de verschillende pioenen.

56 06Pioenkwekers.indd 56

o

de plak zo schimmel- en bacteriegevoelig is. Het is voor het eerst dat er een kweker hier in de winkel aanwezig is, maar het is hartstikke leuk. Iedereen steekt er wat van op’’, geeft ze aan. Voor deze dag heeft ze een uitgebreid pioenenassortiment ingekocht en staan de bloemen op soort gepresenteerd, waaronder ‘Red Sarah’, ‘Kansas’, ‘Sarah Bernhard’, ‘Scarlet O'Hara’ en ‘Moonrise’. Voor Puur Pioen heeft ze de actie ‘Vijf halen, vier betalen’ bedacht, wat eigenlijk niet bij haar winkel past. ,,Maar klanten vinden het natuurlijk wel leuk; het stimuleert de verkoop.

Zo hadden we met de Tulpendag een pluktuintje in de winkel en gaven we een tulp met bol weg. Dat werkte echt ontzettend goed. Daar komen de mensen toch wel voor naar de winkel.’’

Het is de hele dag gezellig druk in de winkel. De mensen krijgen een kopje koffie aangeboden en kunnen op hun gemak

Bij De Bloemenvink gaan klanten in overall op de foto bij kartonnen kweker ‘Gijs’.

Bloem en Blad 06 l 2015

11-06-15 11:53

Bloe

t

2015

open?’ rondkijken. Tussendoor beantwoordt Van der Meer ook nog vragen over pioenrozen in de tuin. Hij geeft aan dat deze absoluut op een zonnige plek moeten staan en ervaart dat veel consumenten dat niet weten.

Kartonnen kweker De voorkeur van klanten gaat veelal uit naar de gevuldbloemige pioenen. Dat wordt ook duidelijk bij De Bloemenvink in Leidschendam, die ook meedoet met Puur Pioen. ,,Ik wil echt geen enkele hebben. Ik kan het niet altijd zien hoe ze uitkomen en vraag het altijd even na voor de zekerheid. ‘Moonrise’ en ‘Alexander Flemming’ vind ik prachtig’’, geeft een klant in de winkel aan. Pioenenkweker Cees de Jong van Agrofleur in Roelofarendsveen praat de klanten deze dag bij en legt uit welke pioenen gevuldbloemig zijn.

Ook geeft hij aan dat ze nog even moeten wachten op de Sarah Bernards van buiten. ,,De mensen willen weten hoe het zit met kas- en buitenpioenen. In vergelijking met vorig jaar zijn we denk ik bijna twee weken later. Toen sneden we op 2 juni de laatste pioenen.’’

De Bloemenvink heeft een ruimte achter de winkel speciaal ingericht voor Puur Pioen.

Hier krijgen de klanten een cocktail van een pioenenbruidje, worden hapjes geserveerd, kunnen de kinderen een blije bijenbal maken en is er de gelegenheid om op de foto te gaan met de kartonnen kweker ‘Gijs’.

De klant, wiens foto de meeste likes op Facebook krijgt, ontvangt een pioenenboeket.

Klanten gaan ervoor en hijsen zich voor deze gelegenheid graag in een overall. De kweker kan er wel om lachen. ,,Vorig jaar stond ik ook bij een bloemenwinkel, maar dat was meer een doorloopzaak. Hier komen veel vaste klanten en kent iedereen elkaar. Dat is echt een verschil.’’

Judith Ebbers, eigenares van de winkel, doet graag mee aan het evenement en merkt dat dit soort activiteiten goed zijn voor de klantenbinding. De mensen praten erover en de bloemiste vindt dat de kweker ook best eens gepromoot mag worden. ,,Zonder de kweker hebben wij geen mooie bloemenstal’’, zo zegt zij. Zij werkt in het seizoen met pioenen, maar ‘veel’ is volgens haar een groot woord. Met bulksoorten kan zij zich niet onderscheiden. Judith moet het echt hebben van de speciale soorten. ,,Maar dan kan de prijs toch ook best een ding zijn.

Bloem en Blad 06 l 2015

06Pioenkwekers.indd 57

Nu kosten de Sarah Bernards €1,20 inkoop.

Wat moet je dan in de winkel vragen? Dat wordt soms te gek. Daar kunnen we niet altijd in mee.’’

Pioenenthee Bij Fiori Bloemen in Leiden staat Rick Kluft, medewerker van Niels Jonker Flower & More in Heerhugowaard. Dit bedrijf kweekt in het seizoen op 3,5 ha verschillende soorten pioenen. Sommige cultivars staan er al 26 jaar en andere pas sinds twee jaar, zoals de noviteit ‘Kansas’.

Petri Rijsdijk, eigenares van Fiori, heeft haar best gedaan om haar klanten en de buurt te informeren over het event via flyers en sociale media. De hele dag schenkt ze pioenenthee en serveert ze hapjes met pioenblaadjes, die ze heeft laten maken door de kok van restaurant De Engelenbak aan de overkant van de straat. Petri vindt het ‘geweldig leuk’ om mee te doen. ,,Wij bloemisten kunnen niet zonder de kwekers, maar hebben tegelijkertijd weinig direct contact. Daarom is het zo leuk om er één in de winkel te hebben. Zo kunnen klanten horen hoe pioenen groeien en bloeien en hoe ze de bloemen moeten verzorgen.’’ Daarnaast vindt ze het belangrijk om zich met zo’n event in de winkel te onderscheiden van andere bloemenverkooppunten. ,,Het is een goeie vorm van klantenbinding, mijn klanten vinden zoiets hartstikke leuk. Ze genieten van de thee, het lekkers en de mooie pioenen. Iedereen krijgt ook een bloem mee naar huis.’’

En dat klanten het leuk vinden, blijkt wel.

De meesten blijven langer in de winkel en gaan in gesprek met Rick, onder het genot van een kopje pioenenthee. De meeste vragen gaan over de soorten bloemen en of ze wel open gaan. Rick verzekert de dames dat de bloemen zeker open zullen gaan, omdat de kwekerij deze op het juiste moment snijdt. ,,Niet te rauw en niet te ver open, dat is het juiste moment. Er moet net al wat kleur in de knop zitten.’’ Gaan de bloemen toch niet open, dan adviseert hij klanten om thuis de knop even te besproeien met lauwwarm water. Dan smelt het suikerlaagje - door Petri gekscherend ‘die plakzooi’ genoemd - en zal de knop alsnog opengaan.

De kweker vindt het leuk om met Puur Pioen mee te doen. De kwekerij doet sowieso veel met promotie, via sociale media en op het bedrijf zelf. Zo doet het bedrijf altijd

Petri Rijsdijk van Fiori Bloemen heeft een kok speciale hapjes laten maken: meringue met pioenblaadjes en geitenkaascrème.

Rick Kluft van Niels Jonker Flower & More vertelt een klant over de juiste tijd van pioenen snijden.

mee met Kom in de Kas en aan de weg staat een bord met de tekst: Wil je vanavond je meisje/kerel zoenen, koop pioenen!, vertelt Rick.

Petri vindt het vooral belangrijk om bijzondere soorten in haar winkel te hebben staan.

In haar boeketten met veel verschillende, kleurrijke bloemen, passen pioenen prima, zegt ze. ,,Maar dan wil het liefst bijzondere soortjes als mooie dubbele of pioenen in een aparte kleur. Bossen van tien in een hoesje verkoop ik niet; daar onderscheid ik me ook niet mee.’’

De bloemisten die deelnamen aan Puur Pioen op 30 mei waren: Alpina, De Iris en De Uitvaartbloemist in Den Haag, Art en Flowers in Sliedrecht, Dream Flowers in Numansdorp, Fleurettes C&D in Nootdorp, De Bloemenvink in Leidschendam en Fiori Bloemen in Leiden.

57 11-06-15 11:53

De detailhandel heeft het moeilijk. ,,Dat is voor bloemisten echt niet anders dan voor andere winkeliers’’, zegt marketingman Henk van Dongen. ,,Maar juist als je het moeilijk hebt, moet je je onderscheiden van andere bloemenverkooppunten.

Onderscheiden doe je door je te positioneren, maar daarvoor moet je wel in de spiegel durven kijken.’’

’Trek erop uit en ga andere winkels bekijken’ Tekst: Paula van der Hulst, foto: Henk van Dongen

A

ls je je winkel goed wilt positioneren, moet je voor jezelf vaststellen hoe je ’’ wilt dat klanten jouw bloemenwinkel zien.

Vraag vervolgens een aantal klanten hoe zij jouw winkel zien. Als het matcht is dat goed, maar als de gegeven antwoorden compleet verschillen van jouw eigen beeld, dan heb je een probleem. Voor negen op de tien bloemisten ligt hier wel een uitdaging’’, denkt Henk van Dongen van Fresh Retail. ,,Bloemisten communiceren nog te weinig’’, vindt ook Mirjam Hendriks, als marketeer onder meer verbonden aan FlowerFactor: ,,Waarom vragen ze hun klanten niet hoe die hun winkel zien. Zijn ze bang dat de antwoorden pijnlijk zijn?’’

Niemand gaat los Van Dongen spreekt uit ervaring als hij zegt dat bloemisten voor een uitdaging staan. Hij haalt als voorbeeld zijn mysteryshopperbezoeken van vorig jaar aan. ,,Ik bezocht bloemenwinkels voor een boeketje met Amaryllis. Vier belangrijke zaken vielen mij op:

58 06Trek erop uit.indd 58

t (FFO FOLFMF CMPFNJTU HJOH MPT ;F WSPFgen alleen maar of ik witte of rode Amaryllis wilde. Is dat onzekerheid? Overdreven klantvriendelijkheid? Maar ik liet ze vrij... Waarom pakken ze die kans om te laten zien wat ze in huis hebben niet? t %F IFMGU WBO EF CMPFNJTUFO QBLUF ESJF stuks Amaryllis en wat Eucalyptus. Dat doet de supermarkt ook. Daarvoor hoef ik niet naar de bloemist. t "MT FFO CMPFNJTU BM CJK[POEFSF QSPEVDUFO bij elkaar zocht, liep hij ermee naar achter. Hij verstopte zijn vakmanschap, etaleerde zijn kunnen niet. Terwijl de consument juist dat vakmanschap waardeert, die wil beleving. t 4PNNJHF CMPFNJTUFO TUBLFO ESJF TUPLKFT BBO EF IPFT (FFO WBO IFO WFSUFMEF XBBSPN Communicatie is zo belangrijk.’’ Van Dongen zou het wel van de daken willen schreeuwen: ,,Bloemist trek je niet terug in je winkel, maar trek erop uit - liefst in een groep - en ga andere winkels bekijken. Met elkaar kan je nog zo veel leren over marketing. Als winkelier moet je open blijven

staan. De hele wereld is een speeltuin, daar moet je nieuwsgierig naar zijn. Juist in tijden dat het minder gaat, moet je je open stellen en om je heen kijken.’’

Hoe ver ga je Aan bloemisten die zich met beleving willen onderscheiden, vertelt Van Dongen graag over een bijeenkomst die hij bijwoonde in Tokyo. De Britse topkok Heston Blumenthal deed daar uit de doeken welke kerstmaaltijd hij zijn gasten zou voorzetten. ,,Op het podium bereidde de kok met vloeibare stikstof (in plaats van in kokend water) verschillende ingrediÍnten. Met grote blazers blies Blumenthal de stikstof de zaal in, waardoor zijn gehoor het gerecht kon ruiken. Een staande ovatie was zijn deel. Maar de topkok ging verder. Hij vroeg iedereen een strookje eetbaar papier dat onder de stoelen was geplakt, te pakken. De papiertjes waren gedrenkt in de saus die bij het kerstdiner zou worden opgediend. Daardoor kon het publiek ook proeven...’’

Bloem en Blad 06 l 2015

11-06-15 11:53

Bloe

2015

Mirjam Hendriks (links) en Henk van Dongen: ,,Communiceren en onderscheiden zijn belangrijk, maar de manier waarop je je winkel drijft, moet uit je hart komen. Het totaalbeeld moet kloppen.’’

voorgoed kwijt.’’ Hendriks: ,,Als je wilt dat klanten jouw winkel anders gaan zien, moet je niet in een keer een heel andere profiel neerzetten. Je moet geloofwaardig blijven en het stap voor stap aanpakken.’’

Andere tijden

Andere winkels bekijken kan de winkelier veel informatie opleveren.

Dat gaat ver, beseft de marketingman. ,,Maar iedere ondernemer bepaalt zelf hoe ver hij wil gaan. Koop je als bloemist twintig verschillende rozen en zet je die in je etalage om ze daar te testen? Ga je naar de kwekers om de producten zelf te snijden?’’ Hendriks tempert haar collega enigszins: ,,Wat je doet, is natuurlijk relatief. Dat hangt ook af van waar je winkel staat. En de manier waarop je je winkel runt, moet uit je hart komen. Het totale beeld moet kloppen.’’ Van Dongen zet Hendriks’ woorden kracht bij met het (fout) voorbeeld van een grote, bekende kledingketen. ,,Zij dachten dat ze hip en trendy waren maar consumenten maakten duidelijk dat die de kledingketen saai en oubollig vonden. Daarop ontwikkelde de keten een reclamecampagne met sexy lingerie op de catwalk en de pay off ’Ontdek ons opnieuw’. Dat beeld stond 180° tegenover dat van de consument. Dan komt die consument misschien nog ÊÊn keer kijken.

Uit nieuwsgierigheid. Maar als hij dat nieuwe beeld in de winkel niet herkent, ben je hem

Bloem en Blad 06 l 2015

06Trek erop uit.indd 59

,,Het zijn andere tijden. Je moet dondersscherp zijn’’, vindt Van Dongen. Hij vervolgt zijn betoog met een vraag: ,,Hoe komt het dat sommige bloemisten zo’n enorme variatie aan producten in hun winkel hebben staan, maar ik daar toch niet gelukkig wordt?’’ Hij weet het antwoord: ,,Omdat het er week-in-week-uit hetzelfde uitziet.’’ Nieuwe vraag: ,,Wat gebeurt er bijvoorbeeld als je je bloemen anders neerzet?’’ Hij illustreert zijn antwoord: ,,Kijk, als je de bloemen zo in je winkel presenteert - hij kantelt zijn lege koffiebeker 8° en doet of hij er bloemen in zet - verkoop je 16% meer dan als je dat zo - zet beker weer gewoon op zijn voet – doet. Of probeer eens 80% van de complete bloemenpresentatie met ÊÊn soort neer te zetten en voor alle overige bloemen 20% in te ruimen. En presenteer dat dan zo dat de klant toch alles kan vinden wat hij hebben wil. Het kan. We hebben het Diny Holtrop, de winnares van de Flowercup 2014, laten doen bij FloraZon in Venlo. Zij was erg enthousiast over het eindresultaat. Door zoiets te doen, ziet je winkel er elke week weer anders uit.’’ De marketeer kent nog een extremer voorbeeld. ,,Een gemiddelde bakker verkoopt 400 à 500 broden per dag. Ik weet een bakker die slechts ÊÊn soort brood in zijn winkel heeft. Maar hij verkoopt er wel 2.000 per dag van. En vraag hem niet om plastic om het brood te doen, want dat kost je dan ₏0,25 extra. Écht brood hoort in een papieren zak, zegt hij en hij legt de klanten ook uit waarom: brood verliest in plastic namelijk zijn krokante crunch. Én hij zit op Facebook hÊ, want hij is wel van deze tijd.’’ Dat Facebook een niet te onderschatten rol speelt, staat voor Hendriks en Van Dongen buiten kijf. Hendriks ervaart dat via de Facebookpagina’s van FlowerFactor. ,,We bereiken er heel veel mensen mee. Het is

onvoorstelbaar waar de belangstelling vandaan komt. Dat is echt niet alleen uit Europa maar ook uit Amerika, AustraliÍ en AziÍ. Het is heel internationaal.’’ Moeten bloemisten op Facebook afwachten of mensen zich aansluiten, door het opbouwen van een databestand kunnen zij actief hun klanten benaderen. Maar volgens Van Dongen zijn er nog heel weinig bloemisten die een database van hun vaste klanten hebben opgebouwd. ,,Zonde’’, vindt hij. ,,Hebben ze dat wel, dan kunnen ze drie dagen voor Moederdag een herinnering naar hun klanten sturen. Of ze uitnodigen voor een klantenavond. Zo hou je klanten vast en blijven ze naar je winkel komen.’’

Flower Factor Zowel Van Dongen als Hendriks is actief betrokken bij Flower Factor, het inspiratieplatform dat op initiatief van Pim van den Akker is gestart. Flower Factor wil bloemisten helpen om zich beter te profileren, hun vakmanschap beter onder de aandacht van de consument te brengen. Niet alleen door te inspireren op vakgebied, maar ook op het gebied van marketing. Van Dongen: ,,Bekijk eens de filmpjes die op de site (www. flowerfactor.com) staan. Of klik de button met shopmarketingtips aan.’’ ,,En doe mee aan ons panel’’, voegt Hendriks toe. ,,Want wij willen ook van bloemisten leren. We willen weten aan welke informatie zij behoefte hebben, zodat we erop in kunnen spelen.

Iedereen die bezig is met bloemen, roep ik op: doe mee. Wees kritisch, voed Flower Factor, want samen kom je verder.’’

Positioneren

Volgens marketingtheorieÍn spelen bij de positionering van een winkel vijf onderwerpen een rol: t QSJKT t QSPEVDU t CFMFWJOH t TFSWJDF t UPFHBOLFMJKLIFJE ,,Uit die vijf moet je er een kiezen waarin je, bijvoorbeeld binnen een straal van 15 km, EF CFTUF XJMU [JKO [FHU )FOL WBO %POHFO 8BBSPN EBU [P JT WPFSU UF WFS PN VJU UF MFHHFO NBBS PQ NFFSEFSF QVOUFO EF CFTUF XJMMFO [JKO MVLU HFXPPO OJFU &O JT PPL OJFU OPEJH Wie meer wil weten over de positioneringonderwerpen moet de ’shop marketing’ tips PQ EF XFCTJUF WBO 'MPXFS 'BDUPS JO EF HBUFO IPVEFO

59 11-06-15 11:53

Boom en Bloem heeft het concept van D&M nog niet helemaal doorgevoerd. Dat wil zeggen, de winkel is volgens het concept ingericht met louter potten en vazen van D&M, maar de website en Facebook moeten nog worden afgerond.

In de winkel loopt het naar volle tevredenheid, want samenwerken met de Belgische leverancier brengt eigenaar Rimko Weterings veel voordelen. Die voordelen zitten deels in de producten, maar zeker ook in tijd. Tijd die hij nu aan andere zaken kan besteden.

D&M-concept brengt Brabantse bloemist rust Tekst: Paula van der Hulst, foto’s: Gerdien de Nooy

R

imko Weterings loopt al meer dan twintig jaar mee in het vak. Aanvankelijk had hij een hoog segment bloemenwinkel aan de overkant van zijn huidige adres, maar daar raakte door de recessie de rek uit. Toen zijn huidige onderkomen te koop kwam, besloot hij ’over te steken’ en een nieuwe winkel te starten. Een winkel die in Rimko’s woorden: ,,Het midden en midden-hoge segment bedient.’’

De eerste vijf jaar op de nieuwe locatie verliepen goed, mede omdat de bloemist dagelijks alleen al 1.500 passanten heeft die van het parkeerterrein richting Albert Heijn lopen. Maar Rimko wilde meer. ,,Door de recessie werden op het gebied van potten en vazen weinig nieuwe producten ontwikkeld. De keuze was vooral: massa of exclusief en dat wilde ik allebei niet. In een gesprek met Han Landmark van D&M kwam

60 06D&M concept.indd 60

het concept ’D&M Forces’ ter sprake. Volgens dit concept richt je je winkel in met hulp van D&M en kies je voor enkel hun producten.

Het schijnt dat Nederlandse bloemisten iets dergelijks niet willen, maar ik wilde wel.’’

Voordelen Kiezen voor D&M vond Rimko niet moeilijk. ,,Ze hebben duurzame producten, gebruiken pure en natuurlijke materialen, recyclen veel, hebben aandacht voor de productiemedewerkers, de sobere vormgeving spreekt mij aan en de vazen en potten zijn absoluut waterdicht.’’ Aandacht voor duurzaamheid en natuurlijke materialen vindt de bloemist heel belangrijk omdat hij verwacht dat de consument hier steeds meer om gaat vragen. Rimko koopt daarom ook, indien mogelijk, bloemen in met een keurmerk.

Waterdicht vindt hij een voorwaarde die hij

helaas niet altijd terugziet bij producten van andere leveranciers.

De voordelen voor de bloemist persoonlijk zijn dat hij hulp krijgt bij de marketing, bij zijn webshop en bij de opzet van de winkel. ,,Het is nog niet zo ver’’, zegt hij, ,,maar straks is alles wat wij in de webshop aanbieden in lijn met D&M en met de winkel. Eén huisstijl, eenheid in marketingcampagnes en in reclame-uitingen. En ook de leenproducten, zoals bloemenemmers, zijn gerecycled en van hoogwaardige kwaliteit.’’

Verder vindt Rimko de producten van D&M goed verkoopbaar. ,,Twee keer per jaar brengen zij een nieuwe collectie uit. Op die momenten doe ik een volledige wissel in de winkel. Tussendoor vul ik steeds mijn voorraad aan.’’ Ook als D&M een restcollectie heeft, is Rimko vaak bereid die ’tegen een gunstige prijs’ af te nemen. Bang dat hij daar-

Bloem en Blad 06 l 2015

11-06-15 11:53

Bloe

2015

D&M Forces

,,Een orchidee in de juiste pot of een vaas met een passend boeket, dat verkoopt’’, zegt Rimko.

Bij Boom en Bloem zijn nu alleen nog hardwaren van D&M Depot te vinden.

Rimko Weterings.

door achter de trend aanloopt is hij geenszins. ,,Ik weet wat ik verkoop. En dat zijn meer potten dan ooit. Dat komt omdat wij nu meer tijd hebben om weer echt bloemwerk te maken. Als je een orchidee in de juiste pot of een vaas met een passend boeket in de winkel presenteert en je doet er een kaartje aan met ’compleet €....’, dan verkoopt dat. En je haalt er een betere marge mee. Ik denk dat dit ook voor starters een goed concept is.’’

In de omgeving van Rimko’s winkel zijn alle soorten huishoudens te vinden. ,,Eenpersoonshuishoudens, tweeverdieners, bejaarden, jonge gezinnen. Ik kan nu iedereen bedienen. En als een bejaarde terugkomt met een pot en vraagt of ik die opnieuw wil vullen, dan doe ik dat graag.

Dat zie ik als klantenbinding.’’

bezorgproblemen. Daarbij realiseerde ik me dat ik de 40 gepasseerd ben en het graag wat rustiger wilde hebben. Ik wilde niet meer elke ochtend vroeg naar de veiling, en vervolgens jagen om in de winkel alles rond te krijgen. Maar ik wilde wel een echte bloemenwinkel hebben en geen veredelde Blokker worden.’’

Dankzij de exclusieve samenwerking met D&M houdt de bloemist nu voldoende tijd over om echt bloemwerk te maken. ,,Daardoor is de winkel ook altijd af. Altijd hebben we bloemwerk klaarstaan. We zijn weer terug naar de basis.’’ De zo gewenste rust kwam er ook doordat Rimko besloot niet meer dagelijks naar de veiling te gaan maar digitaal in te kopen bij Paauw & Van Egmond. ,,Tot 4.00 uur ’s ochtends kan ik nog bestellen en dan staan de bloemen voor 9.00 uur op de stoep. Ik hoef niet meer voor dag en dauw mijn bed uit en bespaar enorm op auto- en brandstofkosten. Volgens mij willen alle bloemisten dit, maar bijna niemand durft het.’’

De huidige werkwijze bevalt de bloemist meer dan goed. Hij heeft weer tijd om op vakantie te gaan, en in het dagelijkse werk is de druk eraf. ,,Ik heb geen stress meer.

Mijn vader zei altijd: doe waar je goed in bent en wat je leuk vindt. Dat doe ik nu.’’

Keerpunt Het plotselinge wegvallen van zijn vader (kerst 2013) was voor de bloemist uit Breda een soort keerpunt in zijn ondernemerschap. ,,Mijn vader was gepensioneerd maar was dagelijks in de winkel te vinden. Hij bezorgde de bestellingen en deed allerhande ’conciërgetaken’, zodat de medewerkers en ik ons op de winkel en het maken van bloemwerk konden concentreren. Doordat hij er ineens niet meer was, had ik meteen

Bloem en Blad 06 l 2015

06D&M concept.indd 61

D&M depot, een Belgische leverancier van keramiek en decoratieartikelen voor bloemisten, lanceerde in 2014 het D&M Forces-concept. Inmiddels zijn er negen van deze partnerships, waarvan zeven in België en twee in Nederland. Na Boom en Bloem in Breda, heeft recent ook Clemens Bloem en Groen in Bladel het concept omarmd. Het doel van D&M Forces is samenwerken met de bloemistondernemer, waarbij bloemenwinkels met een minimumoppervlakte van 50 m² en een maximum van 100 m² worden ingericht. Het D&M Forces-partnership wordt aangegaan voor een periode van minimaal vier jaar. Gedurende de samenwerking maakt de ondernemer enkel gebruik van D&M hardwaren. In return zorgt D&M voor participatie in kosten aankleding winkel, een degelijke begeleiding bij het up-to-date houden van de winkel en de garantie dat er wordt samengewerkt met een specialist in artikelen voor de betere bloemist.

Samen met de ondernemer maakt D&M een technisch plan voor de winkelinrichting. Daaronder vallen met name kasten, toonbank, bloemenhoek, drukwerk, een Facebookpagina, website en adviezen bij de complete winkelinrichting, dit alles in overleg. Ook adviseert D&M in kleurgebruik voor onder meer wanden in en buitenaanzicht van de winkel. Daarnaast kijken D&M en de bloemist samen naar de optimale productpresentatie en levert D&M jaarlijks vijf etalageontwerpen die de Forces-winkel een uniforme en stijlvolle uitstraling bezorgen. Dit gebeurt steeds rond de belangrijkste bloemenverkoopdagen, zoals Valentijn, Moederdag, enzovoort. Vanaf de start krijgt de ondernemer een duidelijk overzicht van de te voorziene investeringen, waarvan D&M de helft voor zijn rekening neemt.

De wisselwerking bewijst volgens de Belgische leverancier zijn meerwaarde. De intense samenwerking brengt duidelijke kostenbesparingen. De ondernemer krijgt professionele en financiële hulp bij het opzetten of vernieuwen van zijn winkel, krijgt optimale kennis van hardwaren en toegang tot decoratieve materialen. Daarbij krijgt de ondernemer, een belangrijk aspect, meer ’rust’ in zijn bedrijfsvoering. Ook D&M heeft voordelen van de samenwerking. Ondernemers voeren hun assortiment, wat commercieel voordeel oplevert, en D&M doet optimale marktkennis op, die weer wordt gebruikt ten gunste van nieuwe D&M Forces-winkels.

Voor meer informatie: D&M Depot, Aarselaar, België: www.dmdepot.be of direct: commercial@dmdepot.be.

61 11-06-15 11:53

Een ander concept kiezen, heeft gevolgen voor de inrichting van de winkel: andere kleuren, andere meubels, andere verlichting. Marijn Kroeze maakte ook een ingrijpender beslissing, hij maakte de binderij open om meer contact met de klanten te hebben en het ambacht te etaleren.

Andere kleuren, andere verlichting en meer meubels Tekst: Paula van der Hulst, foto’s: Gerdien de Nooy

O

ver de keuze en presentatie van de producten vertelde Marijn Kroeze al in nummer 2 van dit jaar. Andere elementen met betrekking tot de winkelinrichting komen nu aan bod, zoals het kiezen van de kleuren in de huisstijl. ,,Dat hebben we met zijn allen gedaan’’, zegt de bloemist. ,,Ik vond zelf fuchsia erg mooi, dat had ik ergens gezien en vond ik heel sprekend. Op die kleur hebben we verder geborduurd en zo kwamen aubergine en antracietgrijs erbij. Deze combinatie zie je niet veel. In het begin kregen we er wel veel commentaar op, ’nichtenroze’ werd het genoemd. Maar het eindresultaat is toch mooi. Het is opvallend en niet schreeuwerig, eigenlijk precies zoals de bedoeling was.’’

Hebben de nieuwe kleuren in de winkel, gevolgen gehad voor de kleuren van het inpakpapier en de bloemenkaartjes? Marijn:

62 06Marijn Kroese.indd 62

,,Nee, hier hebben we niets aan gewijzigd.

Wij gebruikten al lila papier en de kaartjes ging ook naar magenta toe. Ook aan de bedrijfskleding hebben we niets gedaan. We hadden al vesten met capuchon in magenta en zwart en we hebben zwarte overhemden.’’ Bij alle bedrijfskleding staat op de voorkant klein de naam geborduurd in de contrasterende kleur en op de rug staat over de hele breedte het logo met de winkelnaam.

Tafels erbij ,,Het meubilair is wel iets aangepast’’, zegt Marijn. De materialen van de presentatietafels bleven onveranderd: zink en hout. Wel kwamen er een stuk of zes tafels bij die op verschillende hoogtes zijn te plaatsen. De tafels zijn makkelijk te verplaatsen waardoor meteen de routing wijzigt, ,,maar dat is nooit heel ingrijpend’’, vindt de Brabander.

Nieuw en vooral veel flexibeler is de verlichting. ,,We hebben rails opgehangen met spots die verschoven en gericht kunnen worden. Als we de presentatie veranderen, richten we de spots ook anders. Wij hebben gekozen voor gasontladingslampen met een zeer laag wattage, die op de spanningsrail zitten. Ze zijn los te handelen en schakelen.’’

De buitenpresentatie verdween nagenoeg volledig. ,,Meestal hebben we alleen een paar blikvangers buiten staan, maar met Moederdag hadden we wat kleine dingen neergezet. Binnenkort komt er een appelboom die we aankleden met zijden orchideeën. Het geheel, eigenlijk een orchideeënkunstwerk, zetten we in een grote roze pot.’’

Marijn zet regelmatig buiten iets anders neer, een beetje afhankelijk van het seizoen of een andere aanleiding die hij vindt.

Het logo, een zwart frame dat bloemen en

Bloem en Blad 06 l 2015

11-06-15 11:53

Bloe

2015

Tips van ondernemersgids Han Rijndorp

De kleurencombinatie van fuchsia met aubergine en antracietgrijs is opvallend maar niet schreeuwerig, vindt Marijn.

takken verbeeldt, is gebleven. ,,Dat hebben we al ik weet niet hoe lang en is heel herkenbaar’’, zegt Marijn. ,,Op de buitengevel is het logo heel groot aangebracht, in combinatie met de naam. Daarmee brengen we ons merk nog meer onder de aandacht.’’ Ook in de winkel is het logo op de wanden op verschillende plaatsen terug te vinden.

De open binderij ten slotte is bedoeld om het ambacht aan de klanten te laten zien, maar ook om altijd contact te hebben met de klanten. ,,In het begin waren we daar wat schuchter over’’, vertaalt Marijn het gevoel van hemzelf en zijn medewerkers. ,,We waren wel bang voor gezeur. Maar we ervaren het nu vooral als fijn. We kunnen praten en breien tegelijk, ofwel doorwerken, met de klant een praatje maken en nieuw binnenkomende klanten gedag zeggen.’’ Door de gesprekken met klanten, zijn zij rustiger

Bloem en Blad 06 l 2015

06Marijn Kroese.indd 63

Bij het opnieuw inrichten van een bloemenwinkel moet je je altijd bewust zijn van meerdere zaken. Het gaat om het totaalplaatje. We noemen dit een concept.

Het interieurconcept bestaat uit de volgende onderdelen: t TPPSU NFVCFMFO t LMFVSTUFMMJOH t WFSMJDIUJOH t SPVUJOH t CVJUFOQSFTFOUBUJF We beginnen bij de buitenpresentatie. Het is van belang dat wat de klant ziet als hij de winkel nadert, in het interieur wordt voortgezet.

Dat voorkomt dat een klant bij binnenkomst zijn verwachtingspatroon moet bijstellen. Laat kleur- en materiaalgebruik binnen en buiten met elkaar overeenkomen.

Eenmaal binnen is het van groot belang dat de klant overzicht over de winkel heeft. Aantrekkelijke dingen moet hij het liefst op afstand al kunnen zien. Zorg ervoor dat de klant met zo min mogelijk omwegen door de winkel kan bewegen. Hij moet het liefst diagonaal of dwars, zonder omwegen naar een aantrekkelijke presentatie kunnen lopen. Dit heet ’crosshoppen’. Moeders met kinderwagens en rolstoelen moeten voldoende ruimte hebben.

Houd daarom minimaal 100 cm tussen de verschillende presentaties.

Het werkt uitstekend om producten op kleur

en nemen ze meer de tijd om te vertellen waarvoor ze komen, merkt de bloemist. Hij kan daardoor op zijn beurt beter op hun wensen inspelen. Een open binderij vraagt wel discipline in het schoonhouden, zodat de klant geen chaos ziet. Marijn: ,,Dat gaat steeds beter. En niet alleen omdat we wat vaker de bezem pakken, maar ook omdat we in de werkplanning het schoonmaken meenemen. ’Gericht werken’, heet dat.’’

Open staan Het introduceren van narrowcasting is in de plannenmakerij voor de metamorfose ter sprake gekomen. Maar een scherm hangt er nog niet. ,,Zelf geloof ik er weinig in en ik ben ook niet zo technisch. Ik zeg niet dat ik het nooit zal doen. Ik sta er wel voor open, maar op korte termijn is het nog niet van toepassing.’’

te presenteren. Ze versterken elkaar op deze manier. Kijken, kiezen, kopen wordt daarmee makkelijker. Zet zo min mogelijk op de grond of op grote hoogte. De focus van de klant gaat van 70 cm tot 150 cm. Daar vallen de producten het meest op. Daar komt bij dat veel klanten (vooral dames) een hekel hebben aan bukken.

Presentatietafels werken daarom altijd goed.

Verlichting is een onderschat onderdeel van het interieurconcept. Het kan echt de verkoop maken of breken. Met de juiste (energiezuinige) verlichting gaan producten ’sprankelen’ en komen ze beter tot hun recht.

Een open binderij is voor klanten altijd leuk.

Wie wil er nu niet letterlijk bij jou ’in de keuken kijken’? Het maakt het bovendien mogelijk al pratend toch productief te blijven.

Een groot logo op de gevel zorgt ervoor dat jouw winkel op afstand zichtbaar en herkenbaar is. Een of meer logo’s in de winkel versterken jouw merk.

En last but not least: zorg ervoor dat de ’snelle klant’ op zijn wenken wordt bediend: zet kanten-klare boeketten en opgemaakt bloemwerk op een zichtlocatie, het liefst op de route direct naar de kassa. Dan gaat een keuze maken en afrekenen in een moeite door, wat het voor de haastige klant (vaak een man) aantrekkelijk maakt in jouw winkel terug te komen.

Vanuit zijn bedrijf Florijn opereert Han Rijndorp als ondernemersgids. Met een achtergrond in de bloemen is hij in staat bloemisten te adviseren over alles wat met ondernemerschap in de bloemenwinkel te maken heeft. Meer weten: www.florijn.info.

Doorstart Marijn Kroese, Bloem en Plant

Marijn Kroese (59) runt 28 jaar zijn eigen bloemenwinkel in het centrum van Breda. In 2014 koos hij voor een nieuw concept (Bloem en Blad 1, 2015, pagina 54-55). In dit artikel vertelt Marijn over de gevolgen van het kiezen voor een concept. Adviseur Han Rijndorp vertaalt de werkwijze van Marijn naar algemene richtlijnen voor bloemisten die hun winkel anders willen neerzetten.

In Bloem en Blad 7 gaan Marijn en Han in op de consequenties van een metamorfose voor het personeel.

63 11-06-15 11:54

Top 11 belemmeringen voor bloemisten:

van ontslagrecht tot parkeerbeleid Tekst: Cornéline Lanooy, foto: Ingimage

In april ontving minister Kamp een lijst met elf belemmeringen die winkeliers in vijf ambachten belemmeren in het ondernemen. Een van de onderzochte ambachten is de bloemenbranche.

Sira Consulting heeft na onderzoek onder bloemisten een groot aantal belemmeringen vastgesteld die momenteel in een maatwerktraject worden opgepakt. Met stip op 1: de hoge kosten voor verplichtingen in het ontslagrecht. In dit artikel worden ze alle elf toegelicht.

1. Nieuwe regels ontslagrecht De nieuwe regels voor het ontslagrecht vormen weliswaar een verbetering voor de arbeidsmarkt vanwege de goedkopere transitievergoeding, maar de invoering van de nieuwe wet Werk en Zekerheid blijft voor een aantal belemmeringen zorgen. Bloemisten ervaren de regeldruk door de hoge kosten van de transitievergoeding met name in twee specifieke situaties:

Maatwerkaanpak

Op initiatief van ANKO en MKB-Nederland en met steun van Detailhandel Nederland is in september 2014 de Coalitie Winkelambacht samengesteld met daarin de volgende vijf brancheorganisaties: bloemisten (VBW), bakkers (NBOV), schoenherstellers (NSV), slagers (KNS) en kappers (ANKO). Sira Consulting heeft voor deze branches in het kader van de maatwerkaanpak regeldruk van de overheid, werksessies georganiseerd met ondernemers, waarbij belemmeringen voor het winkelambacht in kaart zijn gebracht. Het is de bedoeling dat het uiteindelijke actieplan deze zomer klaar is.

Naast de elf hier genoemde belemmeringen gaven de ondervraagde bloemisten in het onderzoek nog een aantal regels aan waardoor zij werkdruk ervaren. Deze worden later in een tweede maatwerktraject aangepakt. Dit zijn regels rondom bedrijfsopvolging, de hoeveelheid en frequentie van enquêtes van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), aanbestedingen, de pensioenopbouw van de werknemers, de steeds wisselende regelgeving, rittenregistratie en de boekhoudkosten.

Bron: Sira Consulting

64 06Regeldruk winkelambacht.indd 64

t #JK POUTMBH NFU FFO CFESJKGTFDPOPNJTDIF reden moet de werkgever een transitievergoeding aan de werknemer betalen, wanneer hij minimaal twee jaar in dienst is geweest. In de oude regeling was dit niet aan de orde bij overeenkomsten voor bepaalde tijd (tot drie jaar). t #JK POUTMBH WBOXFHF IFU TMFDIU GVODUJPOFren van een werknemer moet een verzoek bij de kantonrechter worden ingediend om het arbeidscontract te ontbinden. Deze procedure is ingewikkeld en kost veel tijd en geld.

Ook in dit traject heeft de werknemer die langer dan twee jaar in dienst is recht op een transitievergoeding (maximaal €75.000).

2. Ziekte werknemers Bloemisten ervaren de verplichtingen bij langdurige of regelmatige ziekte van medewerkers als belastend, tijdrovend en duur.

Het gaat concreet om inspanningen voor dossieropbouw, re-integratie, loondoorbetaling, bedrijfsarts/arbodienst, werkplekaanpassing en outplacement. Daarnaast zijn er nog de gederfde inkomsten vanwege de afwezigheid van de medewerkers en/of de inhuur van vervangend personeel. Ondernemers kunnen zich weliswaar verzekeren tegen de kosten van zieke medewerkers, maar dit leidt niet tot lagere kosten.

De irritatie ligt vaak ook nog eens in het feit dat werknemers ziek worden door niet-werkgerelateerde oorzaken. Het bedrijf heeft hier nauwelijks invloed op, maar is wel verplicht hieraan mee te betalen. De eigen verantwoordelijkheid van medewerkers vinden bloemisten te weinig gewaarborgd in de wet- en regelgeving.

3. Lokale lasten Aan gemeentelijke leges, belastingen en heffingen, zoals reclame- en precariobelas-

ting, milieu-, reinigings- en afvalstoffenheffing zijn hoge kosten verbonden. Niet alleen kunnen ze de winstgevendheid van een bloemenwinkel in gevaar brengen, maar ook is vaak onduidelijk waaraan deze financiële bijdragen worden besteed. Ondernemers ervaren dat deze belastingen terugvloeien naar algemene middelen in plaats van naar het bevorderen van het ondernemersklimaat.

4. Dienstverlening gemeente Bloemisten ervaren regeldruk en willekeur bij de uitvoering van bepaalde (landelijke) regels door de lokale overheid. Voorbeelden zijn de trage procedures van vergunningen, dienstverlening die onder de maat is en niet afgestemde procedures. Ondernemers geven aan dat ambtenaren vaak onvoldoende op de hoogte zijn van wat er speelt bij de ondernemers in hun gemeente.

5. Bedrijfshulpverlening Elke werkgever is verplicht bedrijfshulpverlening (BHV) te hebben, waarmee hij in een noodsituatie hulp kan verlenen. Maar er is niet duidelijk voorgeschreven hoe die hulpverlening geregeld moet worden. De kosten voor de benodigde cursussen om het BHV-diploma te krijgen, worden als zeer belastend ervaren, zeker omdat de feitelijke risico’s in kleine bedrijven beperkt zijn.

6. Risico-Inventarisatie & -Evaluatie De Risico-Inventarisatie & -Evaluatie (RI&E) is volgens de Arbowet een wettelijke verplichting. Bloemisten geven echter aan dat de risico’s in hun vaak kleine bedrijven beperkt zijn en dat zij veel maatregelen al vanzelfsprekend uitvoeren. Ondernemers die via de brancheverenging een RI&E kun-

Bloem en Blad 06 l 2015

11-06-15 11:54

Bloe

2015

Bij vijf ambachten, waaronder de bloemistenbranche, is geïnventariseerd hoe zij de druk van (nieuwe) wetten en regels ervaren. De top 11 van belemmeringen die het ondernemen moeilijk maken, worden momenteel op- en aangepakt.

nen invullen, zijn hiervoor minimaal twee uur kwijt. Ondernemers die dit niet via hun branchevereniging doen, moeten zich er nog meer in verdiepen, wat zij als enorme inspanning ervaren.

fing van 80% worden betaald. Bloemisten ervaren de regeling als complex en nadelig vanwege de beperkte vrije ruimte. Eigenlijk begrijpt alleen de boekhouder wat onder de nieuwe regeling valt.

7. Heffingen Buma/Stemra

9. Hygiënecode

Bloemisten vinden de heffingen van de auteursrechtenorganisaties Buma/Stemra, Sena en de Stichting Reprorecht te duur. De heffingen (voor bijvoorbeeld het draaien van muziek) zijn te hoog in vergelijking met de beleving van het winkelen van de klant en het aantal klanten dat hiervan geniet. Bloemisten kunnen een ontheffing krijgen voor de reprorecht nota, maar de tijd die het kost om deze aan te vragen, weegt vaak niet op tegen de kosten van de heffing zelf.

Het winkelambacht dat met levensmiddelen werkt, is volgens Europese wetgeving verplicht om de voedselveiligheid te garan-

8. Werkkostenregeling De nieuwe Werkkostenregeling bestaat uit een belastingvrije ruimte van 1,2% (was 1,5%) van de totale loonsom, waarbinnen werkgevers aan personeel bepaalde vergoedingen en verstrekkingen kunnen geven.

Wanneer zij boven dit bedrag uitkomen, moeten extra kosten middels een eindhef-

Bloem en Blad 06 l 2015

06Regeldruk winkelambacht.indd 65

Bloemistenbranche

In 2013 telt de bloemistenbranche ongeveer drieduizend bedrijven met een gezamenlijke omzet van €1 miljard per jaar. Het merendeel zijn eenmansbedrijven met één vestiging, waarbij de verkoop van bloemen en planten de hoofdactiviteit is.

De branche biedt werkgelegenheid aan ongeveer tienduizend mensen en gemiddeld werken er drie medewerkers per winkel. De gemiddelde omzet per winkel was in 2013 iets minder dan €300.000.

Bron: Sira Consulting/VBW

deren. Voor bloemisten is deze regeling niet van toepassing, tenzij ze ook horeca-activiteiten hebben. Het grootste kritiekpunt van ondernemers bij deze regeling is, dat het invullen en bijhouden van de registratie rondom hygiëne te veel tijd kost.

10. Etikettenbeleid De enorm gedetailleerde nieuwe regels rondom etikettering zijn veel ondernemers een doorn in het oog. Ook deze regel is in de meeste gevallen niet van toepassing op bloemisten, omdat zij niet met etenswaren werken. Degenen die dit wel doen, moeten zich aan de nieuwe regels houden.

11. Parkeerbeleid Betaald parkeren heeft een negatief effect op de winkelomzet en wordt daarom als een belemmering ervaren. Gemeenten moeten zich volgens bloemisten juist inzetten om winkelgebieden aantrekkelijk te maken en te houden. Ook ergeren bloemisten zich aan de hoge parkeervergunning die bedrijven nodig hebben in veel gemeenten. Deze kunnen de winstgevendheid in gevaar brengen.

65 11-06-15 11:54

Foto’s van internet niet zomaar op website plaatsen Tekst: Jeroen Hendriks, illustratie: Peter Moorman

Stel, je bent bezig met het inrichten van je nieuwe website en ziet op internet een aantal mooie foto’s die je best op jouw site wilt zetten.

Over copyright is niets vermeld. Mag je die foto’s dan wel of niet gebruiken?

O

p internet zijn enorme hoeveelheden afbeeldingen te vinden die iedereen door kopiëren en plakken makkelijk op zijn website kan overnemen. Als bij die foto’s niets is vermeld over de maker of over copyright, is de verleiding groot om ze gewoon over te nemen. Maar ook al staat er bij afbeeldingen niets vermeld, ze genieten wel degelijk auteursrechtelijke bescherming.

Volgens de Auteurswet 1912 zijn fotografische werken auteursrechtelijk beschermd.

Daarvoor is wel vereist dat het werk origineel is en het een persoonlijke stempel/ karakter van de maker draagt. Bij een foto kan die originaliteit blijken uit bijvoorbeeld de invalshoek, de belichting en de compositie van het gefotografeerde. In de praktijk blijkt dat de rechter al vrij snel aanneemt dat er sprake is van een originele foto en dus is het beter hier geen risico’s te nemen.

Het maakt voor de Auteurswet niet uit of de foto afkomstig is van een professionele fotograaf of van een particulier die de foto bijvoorbeeld op Facebook heeft geplaatst.

Beiden genieten op grond van de Auteurswet bescherming van hun werk.

Stel dat u toch een foto die u ergens van het wereldwijde web heeft geplukt, op uw eigen website plaatst en de maker van die foto weet u op te sporen, dan moet u rekening houden met een boze brief en een verzoek om alsnog met de rechthebbende af te rekenen. Dit afrekenen is dan wel tegen een hogere vergoeding dan het gebruikelijke tarief. In procedures over onrechtmatig gebruik van auteursrechtelijk beschermd materiaal op websites, wordt regelmatig een schadevergoeding van driemaal het gebruikelijke tarief toegewezen. Bovendien kunt u ook nog veroordeeld worden in de volledige gerechtelijke kosten van de maker van de foto waaronder het honorarium van zijn advocaat.

Onbekende maker

Kopen

Vanzelfsprekend is van veel foto’s die op internet staan, niet bekend wie de maker is. Mensen kopiëren foto’s van elkaar en bovendien wordt er – met toestemming gebruikgemaakt van foto’s van anderen. Het advies is dan ook om de foto’s niet te gebruiken. Het feit dat u niet kunt achterhalen van wie de foto is, betekent niet dat hij dan niet auteursrechtelijk is beschermd.

Het is niet helemaal onmogelijk om goed beeldmateriaal van derden te gebruiken, zonder inbreuk te maken op het auteursrecht. U kunt de foto’s namelijk gewoon kopen. Op internet zijn veel websites te vinden waar u tegen een niet al te hoge vergoeding afbeeldingen kunt kopen voor legaal gebruik op uw website.

Er zijn zelfs websites te vinden die afbeel-

66 06Foto’s internet.indd 66

Claim

dingen gratis aanbieden. Dat klinkt aantrekkelijk, maar wees ook hier voorzichtig. Vaak wordt namelijk bedongen dat dit fotomateriaal niet gebruikt mag worden voor commerciële doeleinden.

Zelf fotograferen U kunt natuurlijk ook besluiten om zelf mooie foto’s te maken voor uw website. In dat geval ligt het Auteursrecht bij u omdat u de maker van de foto bent. Mochten er op uw foto’s andere personen herkenbaar zijn, dan moet u echter wel rekening houden met het portretrecht van die personen.

U mag die personen niet op uw website afbeelden zonder hun toestemming. U doet er dus verstandig aan om de personen op de foto even (schriftelijk) toestemming te vragen voordat het beeld online gaat.

Dit artikel verscheen eerder in collega-vakblad Vakblad voor de Bloemisterij. Auteur is mr.ing.

J.A.J. (Jeroen) Hendriks, Vogelaar Bosch Spijer advocaten, www.vbsadvocaten.nl.

Bloem en Blad 06 l 2015

11-06-15 11:54

Martin Groen: enorm trots op tiende plaats bij World Cup Tekst en foto: Jeannet Hooftman

Martin Groen heeft de tiende plaats behaald bij de FleuropInterflora World Cup die van 11 tot en met 13 juni in Berlijn is gehouden. ,,Ongelooflijk blij en trots. Het is een ervaring om nooit meer te vergeten.’’ Er deden 26 landen mee.

Alex Choi uit Zuid-Korea ging met de beker naar huis.

Martin bij zijn voltooide opdracht 100% persoonlijk en bezig aan de opdracht 100% organisch (foto onder).

H

et was geweldig, boven verwachting. Vooral als je ziet welk niveau er “ in Berlijn was. Ik ben heel erg trots dat we hier mochten staan. We hebben alles gedaan wat we in de voorbereiding hadden bedacht. Dat we de halve finale hebben bereikt, was super. De ontlading was enorm.

Zoveel emoties, dat vergeet ik mijn leven niet meer. Een plek in de top 10 was ons doel toen we hier aankwamen en het niveau van de deelnemers zagen. Het was echt een zware competitie. Als je dat doel bereikt, kun je alleen maar superblij zijn.

Natuurlijk heb je daarna stille hoop dat je bij de laatste vijf zit, maar dat heb ik niet gehaald. Dat is jammer. Nou ja, jammer… dat zou de slagroom op de taart geweest zijn. Maar met de tiende plaats zijn we heel erg tevreden. We hebben ons als Nederland

goed laten zien. Iedereen heeft gezegd dat we prima werk geleverd hebben. We gaan met een opgeheven hoofd en een ervaring rijker terug naar Nederland. De nummers zes tot en met tien lagen heel dicht bij elkaar. Zuid-Korea stak met kop en schouders boven iedereen uit. Dat is dus een terechte winnaar.

Ik was het meest tevreden over de eerste opdracht: 100% persoonlijkheid. Het was mijn favoriete opdracht. Ik ben geboren in de bloemen, ik denk in bloemen, bloemen zitten in mijn DNA. Daarom heb ik met plexiglas een hersenstam gemaakt. Het resultaat is precies geworden wat ik in gedachten had. Met deze opdracht ben ik vijfde geworden.

Opdracht 3, het revolutionaire boeket, vond ik de moeilijkste. Ik heb er het langst over nagedacht. We wilden twee bindpunten bij elkaar brengen met het idee: vrede brengt partijen samen. Technisch was dat behoorlijk lastig, maar het is gelukt. Hiermee werd ik nummer 2 van de 26. Dat is hartstikke mooi.

Wat tegenviel was de organisatie. De locatie was echt een drama. Te klein, stoffig en bloedheet. We hebben met 30 graden staan werken. Gelukkig hebben alle bloemen het goed gehouden.

De eerste verrassingsopdracht was geen verrassing omdat we die de avond van

Bloem en Blad 06 l 2015

06Martin Groen.indd 67

tevoren al hoorden. Ook mochten we de materialen al zien. We konden de hele avond nog voorbereiden en brainstormen. Dat is echt in mijn nadeel geweest. Ik heb het liefst een zo kort mogelijke tijd en geen tijd om na te denken. Daar ben ik sterk in.

De laatste verrassingsopdracht was een arrangement met Kalanchoë. Daar hadden mijn assistent Jaap Wisse en ik snel een idee bij. We waren heel tevreden over de constructie en het resultaat. Toch heb ik daar blijkbaar punten laten liggen. Dat is jammer, anders had ik in de finale gestaan.

Al met al was het echt de moeite waard om deel te nemen. Ik heb veel genetwerkt en heb er veel florale vrienden bij. Er was een heel goede sfeer. We hebben Nederland echt uitgedragen op de WK. We hebben gelachen en gehuild, het was een topervaring.

Je kunt niet alleen naar een WK; je hebt mensen om je heen nodig. Die mensen had ik. Zij hebben me goed geholpen. Ik ben iedereen erg dankbaar: mijn begeleidingsteam, mijn sponsoren en Fleurop. De vele collega’s uit Nederland die mij kwamen supporten. Na elke opdracht ontplofte mijn telefoon van de berichtjes op sociale media.

Dat bezorgt je kippenvel. Ik zou tegen iedereen die de kans krijgt om deel te nemen aan een WK willen zeggen: pak hem aan. Het is een ervaring om nooit meer te vergeten.”

67 15-06-15 14:37

Praktijk

Aanbod

Elkebana: muurtrofee voor planten en bloemen

Aardbei: tuinplant juni

De muurtrofee Elkebana is geinspireerd op Ikebana, de oude harmonische Japanse bloemsierkunst. Het ontwerp is van Fabio Milito en Paula Studio.

Als je aan de zomer denkt, dan denk je aan aardbeien. Lekker om van te snoepen, maar ook leuk om in je tuin te zetten. De aardbei (Fragaria) is een makkelijke plant waar je al snel de eerste vruchten van plukt.

Het dierlijke vriendelijke object wordt handgemaakt in Italië van beukenhouten multiplex, massief walnoten hout, massief eikenhout of kurk. Elke decoratie wordt door twee handgeblazen glazen houders vastgehouden op het schild. Met Elkebana kan de gebruiker zelf steeds een andere compositie maken.

Wil je de hele zomer oogsten? Kies dan voor ‘doordragende’ soorten als ‘Ostara’, ‘Rapella’, ‘Selva’ en ‘Toscana’.

Plant aardbeien zo’n 30 tot 40 cm uit elkaar in de tuin of zet ze in bakken met een goede afwatering. Belangrijk is een zonnige plek en regelmatig een slok water. Naast de vruchten verschijnen er witte of roze bloemetjes aan de aardbeiplant.

www.elkebana.com

Foto: Mooiwatplantendoen.nl

Foto: Elkebana

Perkgoed in Aqua Easy-sierpot Kwekerij Wouters levert kleurrijke mixen perkgoed in de speciale Aqua Easy-sierpot. Het bedrijf breidt hiermee de productlijn Festival Colours opnieuw uit.

De sierpot met een diameter van 28 cm ontzorgt de consument én ziet er trendy uit door de vrolijke kleur, aldus Kwekerij Wouters. Aqua Easy heeft een waterreservoir van ruim 2,5 l, waar de plant naar behoefte

gebruik van maakt. Dit voorkomt uitdroging en zorgt er voor dat de consument lang kan genieten van de plant. De sierpot is als terraspot of als hangpot met touwen verkrijgbaar in pastelkleuren. Beide zijn gevuld met een mix van perkgoed.

Kwekerij Wouters is onderdeel van Perkgoed Partners, een samenwerkingsverband van Plantenkwekerij Leo Ammerlaan en Kwekerij Wouters. Zij werken samen aan continue vernieuwing in het assortiment.

Foto: Kwekerij Wouters

Kort ROOOZ in Aalsmeer Van 17 tot en met 19 juni vindt het rozenevenement ROOOZ plaats in de Historische Tuin in Aalsmeer. Het vakpubliek is op 18 en 19 juni welkom; op 20 en 21 juni komen ook consumenten. Drie rozenkwekers (Zuurbier International, VP Group en Rosa Plaza|AQ Roses) organiseren het evenement.

Tijdens ROOOZ presenteren twaalf veredelaars hun nieuwste snijrozen en de kwekers hun rozenassortiment.

68 06Aanbod.indd 68

The Green Gallery Bloemenbureau Holland lanceert The Green Gallery: een online magazine dat zowel de schoonheid als de vergankelijkheid van de natuur viert. De eerste editie heeft als thema ’Bloemen’. The Green Gallery is beschikbaar in het Frans, Duits, Engels en Nederlands en is te bekijken op desktop, mobiel en tablet. De tweede editie verschijnt in het najaar en heeft ’Planten’ als thema.

Meer informatie: www. thegreengallery.com.

Weddings & Wonders De tweede Bouquet Tales-krant met het thema Weddings & Wonders is uit en bij ruim negentig groothandelaren in Europa verkrijgbaar; in Nederland is dat FleuraMetz. De kernboodschap in deze nieuwe uitgave is om de creativiteit en energie die bloemisten in bruidsboeketten stoppen juist ook eens toe te passen op hun ’gewone’ weekend- en verjaardagboeketten. Meer informatie: www.bloomtube.com/bouquettales.

FleuraMetz zomerkrant De nieuwe FleuraMetz zomerkrant staat boordevol zomerbloemwerk en bruidsboeketten. Met de voorbeelden wil de cashand-carry laten zien hoe je je als bloemist kunt onderscheiden en je klanten kunt verrassen. Ook staat er een interview in met Martin Groen. Het magazine is gratis verkrijgbaar via alle cash-and-carry’s, lijnrijders en accountmanagers in Nederland, Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland.

Groen Kennisnet Groen Kennisnet heeft een nieuwe website, waarmee het groene onderwijs, bedrijfsleven en overige geïnteresseerden nog beter van dienst kan zijn.

Door een nieuwe opzet met kennisportalen in het groene domein en de eigentijdse vormgeving is Groen Kennisnet volgens de makers een stuk overzichtelijker geworden.

De website wordt mede mogelijk gemaakt door het ministerie van Economische Zaken.

Bloem en Blad 06 l 2015

15-06-15 09:54

Bloe B

2015

Nieuwe roos met ‘oog’

Woonplant van de maand juli

De nieuwe Rosa ‘Babylon Eyes’, een compacte, enkelbloemige struikroos, kenmerkt zich door een rijke bloei én een opvallend ‘oog’ in een contrasterende kleur.

De bloem kijkt je als het ware aan.

De nieuwe roos is verkrijgbaar met rode, lichtroze, donkerroze of oranje bloemen en geschikt voor zowel tuin als balkon en terras in pot of bak. Door zijn compacte vorm is Babylon Eyes ook ge-

Foto: Bloemenbureau Holland

Een grillig gevormde, vertakte luchtwortel met daaraan stevige, ovale en glimmende blaadjes: maak kennis met bonsai Ficus microcarpa ‘Ginseng’. Ficus betekent vijg en wereldwijd zijn er meer dan tweeduizend soorten ficussen. In het wild kan Ficus ‘Ginseng’ een boom van wel 20 m hoog worden.

Oorspronkelijk was de plant alleen te vinden in delen van Azië.

Inmiddels worden de wortels van de woonplant gekweekt in China en Maleisië. Daar groeien ze zo’n vijftien jaar, waarna ze door Nederlandse kwekers worden geïmporteerd. Die kwekers kweken ze vervolgens in de kas af als bonsai.

De Ficus heeft dus al een heel leven achter de rug tegen de tijd dat hij in de woonkamer staat.

De verzorging van deze bonsai is niet moeilijk. Geef de woonplant matig water, maar in de

Bloem Bloem en en Blad Blad 06 06 l 2015 l 2015

06Aanbod.indd 69

zomer wat meer dan in de winter.

Laat geen water in de schaal of schotel staan en geef regelmatig voeding. Als de plant droog staat, bijvoorbeeld veroorzaakt door de centrale verwarming, is het goed hem af en toe met een plantenspuit te besproeien.

In de zomer kan de plant ook naar buiten, maar dan wil hij wel het liefst een plek in de schaduw. Overwinteren doet hij bij voorkeur op een koele plaats, bij circa 12°C. Als de plant wordt verplaatst, moet hij daar even aan wennen; hij kan dan wat blad verliezen. Om de vorm te behouden, kan hij worden gesnoeid.

Bloemenbureau Holland stuurt maandelijks informatie over een groene of bloeiende plant naar consumentenbladen, radio- en televisiestations en vakpers in binnen- en buitenland.

Daarnaast worden er pr evenementen met de plant georganiseerd en verschijnt hij elke maand in Bloem en Blad.

schikt voor hanging baskets.

De sterke ‘Babylon Eyes’ is zelfschonend. Dat betekent dat je geen uitgebloeide bloemen meer hoeft te plukken om de bloei te verlengen. Op eigen kracht verschijnen er tot ver in het najaar continu nieuwe bloemen. Daarnaast is de tuinroos aantrekkelijk voor vlinders en bijen. De plant, die circa 40 cm wordt, houdt van een zonnig plekje en is geschikt voor het Nederlandse klimaat.

Foto: Interplant Roses

Potalstroemeria Colorita De potalstroemeria Colorita voor balkon, terras en tuin zorgt voor feestelijke dagen buiten. De artistieke tekeningen op de grote, frivole bloemen maken de plant tot een bijzondere verschijning. Alstroemeria’s zijn oorspronkelijk afkomstig uit het hooggebergte van de Andes in Chili en uit Brazilië. De Colorita-serie is veredeld door Royal van Zanten en bestaat uit zeven zomerse kleuren: geel, wit, oranje, rood, roze, paars en een tweekleurige variant. De planten zijn te verkrijgen in een kleurige hoes. www.colorita.eu

Foto: Royal van Zanten

69 15-06-15 09:55

Aanbod boeken

Floral Room Decorations – The Ultimate Collection Het Bloom’s Team uit Duitsland laat in het boek Floral Room Decorations - The Ultimate Collection in ruim vierhonderd foto’s zien wat bloemen en planten kunnen toevoegen aan het interieur. Elke decoratie is toegespitst op de vorm en het interieur van de ruimte, zoals een hotellounge, winkelcentrum, historische kerk en bedrijfskantine.

De arrangeurs laten ook zien hoe specifieke onderdelen van een interieur versierd kunnen worden: van de deur tot aan het plafond en van de ramen tot aan het trappenhuis. Een apart hoofdstuk is helemaal gewijd aan kerstdecoraties. Volgens uitgeverij Bloom’s is het boek een handig hulpmiddel voor bloemisten en arrangeurs die zich

bezighouden met interieurdesign. Ze kunnen hun klanten met dit boek volop ideeën geven.

Floral Room Decorations - The Ultimate Collection 240 pagina’s, hardcover, tekst Engels en Duits ISBN: 978-3-939868-10-1, Uitgeverij BLOOM’S GmbH (D) Prijs: €49 Foto: Gerdien de Nooy

Werk aan de winkel 3.0 De ondertitel van Werk aan de winkel 3.0 van Paul Moers is: hoe overleef ik als retailer de toekomst? En daar gaat het in dit boek dan ook over.

Te veel winkeliers zijn blijven hangen in de successen van gisteren en missen de boot, aldus de auteur. Het drukken van de kosten helpt niet meer, er is een serieus opbrengsten-

probleem. En klanten zoeken ontspanning, een verrassend aanbod en leuke ontmoetingen. Wie niets bijzonders te bieden heeft, wordt letterlijk voorbijgelopen. Merkstrateeg Paul Moers presenteert in het boek het Overlevingspanorama: een praktische handleiding die winkeliers helpt om de toekomst te

De verbazingwekkende invloed van kleuren

Het Plantenlab

Waarom heeft dit boek deze kleuren op het omslag? De diepe kleur blauw prikkelt het netvlies sterk. En het blauw heeft nog een andere goede eigenschap: het ontspant. Daardoor neem je wat tijd om door te lezen. Het felle groen van de titel stimuleert je om te handelen en er tegenaan te gaan - zoals een groen verkeerslicht. Bovendien suggereert het groen jouw onderbewuste dat dit boek leerzaam en toegankelijk is, aldus de toelichting van Kosmos Uitgevers op het boek De verbazingwekkende invloed van kleuren. De Franse auteur en kleurenexpert Jean-Gabriel Causse beschrijft daarnaast wetenschappelijk onderzoek en verbazingwekkende kleurexperimenten op allerlei gebieden zoals interieur, mode en productiviteit.

In Het Plantenlab (her)ontdek je kamerplanten. Het boek is opgebouwd uit drie delen: je eigen plant, hoe kies je die en hoe doe je dat? Als je de smaak te pakken hebt en planten om mee te spelen. Auteur Judith Baehner maakt op eenvoudige en inspirerende wijze duidelijk hoe kamerplanten werken.

Je leert veel over de invloed van groen op je gezondheid en over alles wat je kunt doen voor een optimale gezondheid van je planten. Het boek bevat veel foto’s van Eric van Lokven, handige tips, praktische overzichtsschema’s en een register. De auteur heeft een passie voor groen; ze is blogger en werkt als styliste voor tijdschriften als Margriet, Buitenleven en Home and Garden.

Foto: Gerdien de Nooy

70 06Aanbod Boeken.indd 70

Foto: Kosmos Uitgevers

De verbazingwekkende invloed van kleuren - Jean-Gabriel Causse 192 pagina’s, paperback, tekst Nederlands ISBN: 978-90-21558-769, Kosmos Uitgevers Prijs: €14,99

overleven door je klant elke dag te verdienen; online en offline.

Werk aan de winkel 3.0, hoe overleef ik als retailer de toekomst? - Paul Moers 225 pagina’s, softcover, tekst Nederlands ISBN: 978-94-90085-568, Uitgeverij Retaildenkers Prijs: €26,95

Foto: Forte Uitgevers

Het Plantenlab, kamerplanten verzorgen, verzamelen, stylen, stekken en zaaien Judith Baehner 128 pagina’s, paperback, tekst Nederlands ISBN: 978-94- 62500-549, Forte Uitgevers Prijs: €19,95

Bloem en Blad 06 l 2015

15-06-15 09:55

Bloe B

2015

Aan tevreden klanten heb je niets André Troost, al 35 jaar professioneel mysteryshopper, steekt alle winkelmedewerkers van Nederland een hart onder de riem.

Zijn nieuwe boek Aan tevreden klanten heb je niets is geschreven in reactie op de harde saneringen en gebrek aan investeringen in personeel. Alleen sturen op tevreden klanten is niet langer genoeg in deze tijd van overvloed, internet en keuzestress, aldus de auteur. Winkelmedewerkers moeten leren hun klanten weer emotioneel te raken. Als dat lukt, ontstaat er 100% klantenbinding en terugkomgedrag. En rollen er (weer) euro’s in de kassa. Met een lach en een traan vertelt de mysteryshopper de ene na de andere waargebeurde anekdote uit 35 jaar bezoeken aan winkels, cafés, hotels en restaurants.

Pocket Herbarium Het herbarium is weer helemaal terug. Gedroogde bloemen en planten op papier plakken, om ze voor later te bewaren. Maar waar bewaar je ze dan in? In het Pocket Herbarium dat verschenen is bij Uitgeverij Snor. Een herbarium om altijd bij je te dragen, met illustraties van planten en bloemen en met ruimte om je eigen gedachten in op te schrijven. Het pocket Herbarium is een idee van ruimtelijk vormgever Saskia de Valk en illustrator Maartje van den Noort. De Valk is eigenaar van Vlinder&Vogel, een ontwerpatelier dat veel gebruikmaakt van bloemen. Van den Noort is illustrator van vogels, bloemen en planten.

Foto: Retaildenkers.nl

Aan tevreden klanten heb je niets - André Troost 128 pagina’s, softcover, tekst Nederlands ISBN: 978-94-90085- 632, Uitgeverij Het Boekenschap Prijs: €20 Foto: Uitgeverij Snor

101 Rozen zonder zorgen Geen enkele tuinplant bloeit zo lang en zo mooi als de roos. Toch hebben veel tuiniers nog altijd schrik om rozen te planten. Dat rozen echt niet zoveel kennis en onderhoud vergen als vaak wordt beweerd, bewijst het boek 101 Rozen zonder zorgen van de Vlamingen Laurence Machiels en Marcel Vossen. De laatste beheerde twintig jaar lang de grootste rozentuin van Europa, in Coloma (België). Met praktische en vooral toegankelijke tips toont hij aan dat je rozen perfect met een minimum aan onderhoud kunt houden.

Samen met groenjournalist Machiels Foto: Alpha Communications selecteerde Vossen de 101 gemakkelijkste, sterkste, mooiste en langst bloeiende rozen voor elk mogelijk plekje in de tuin: in de border, als haag, in bomen, als bodembedekker of in een pot op het terras. Met daarnaast eenvoudige snoeiregels, een helder bemestingsschema en onderhoudstips en duidelijke stap-voor-stapfoto’s van Eddy Vangroenderbeek.

101 Rozen zonder zorgen - Laurence Machiels en Marcel Vossen 240 pagina’s, gebonden, tekst Nederlands ISBN: 978-90-22330-661, Uitgeverij Manteau Prijs: € 24,99

Bloem Bloem en en Blad Blad 06 06 l 2015 l 2015

06Aanbod Boeken.indd 71

Pocket Herbarium - Saskia de Valk en Maartje van den Noort 112 pagina’s, softbound met elastiek, tekst Nederlands ISBN: 978-90-799-61948, Uitgeverij Snor Prijs: €14,95

Moestuin in pot Iedereen wil een moestuin, maar niet iedereen heeft de ruimte of een tuin om eetbare planten te kweken. Geen probleem volgens auteur Peter Bauwens: maak een moestuin in pot. Het begint bij potten, potgrond, water en plantenvoeding, maar het heeft vooral te maken met planten op maat voor een succesvolle oogst. Laat je verrassen door een pot vol pluksla, eigen geoogste pepertjes, tomaten, kruiden en bessen. De auteur laat in foto’s en goed leesbare tekst zien wat er allemaal mogelijkheid is op het gebied van moestuinieren in pot. Hij geeft daarnaast veel tips wat haalbaar en niet haalbaar is met een kleine ruimte.

Foto: Gerdien de Nooy

Moestuin in pot - Peter Bauwens 130 pagina, softcover, tekst Nederlands ISBN: 978-90-774-3709-4, Uitgeverij Lannoo nv en Forte Uitgevers bv (B) Prijs: €14,99

71 15-06-15 09:55

VBW-visie

Voor iedere klant de rode loper uit!

Het VBW-congres Het Nieuwe Ondernemen op 10 juni was een groot succes. Met bijna vierhonderd aanwezigen, onder wie ruim driehonderd bloemisten, heeft de branche samen nagedacht over de toekomst. Via een aantal onderzoeken werd duidelijk dat internet een belangrijkere rol gaat spelen, maar niet van doorslaggevend belang zal zijn. Verrassend is het dat veel jonge consumenten het belangrijk vinden om voor hun bloemen en planten de bloemist te bezoeken.

Oriënteren via online gebeurt zeker, maar het echte kopen gebeurt toch liever bij de bloemist.

Dat betekent overigens wel wat voor de bloemist. Allereerst een helder profiel, waarin niet de eigen voorkeuren, maar de wensen van de gekozen doelgroepen centraal staan. Focus op de klant in plaats van op het product. Dit betekent keuzes maken, wat doe ik wel en niet, en deze keuzes ook duidelijk doorvoeren. Dit betekent ook innovatief zijn, af en toe eens iets heel anders bedenken, doen, leren en misschien ook wel afleren. Ook calculeren en rendementsdenken behoren bij het nieuwe ondernemerschap.

Helder communiceren, persoonlijk, digitaal (al dan niet met beacons) wordt steeds belangrijker. De consument van de toekomst ver-

wacht minimaal van de bloemist dat hij/zij zijn vakdeskundigheid op een enthousiaste en nieuwe manier deelt. Met storytelling is gewoon veel meer omzet te realiseren, ook bij vergeten groepen zoals planten, waarover wel heel bijzondere verhalen te vertellen zijn.

Het meest belangrijke en daarbij ook het meest eenvoudige is echter de klantbenadering: positief, met humor, meedenkend, welkom heten met bij voorkeur een lach, maar minimaal met een glimlach. Als voor iedere klant de rode loper uitgelegd wordt, zal de kassa vanzelf vollopen.

Bij het einde van het congres kregen alle deelnemers van VBW een echte rode loper mee. Niet alleen als aandenken, maar vooral om toe te passen.

Het nieuwe ondernemen: in ieder geval voor iedere klant de rode loper uitleggen!

Marco Maasse, algemeen directeur VBW Centrale Vereniging Bloemendetailhandel Bovenstaande valt onder de redactionele verantwoordelijkheid van VBW Centrale Vereniging in Ede, (0318) 52 75 68

De opmerkelijkste bloemistentweet van de afgelopen maand.

De tweet Zelfs echte mannen vallen als een blok voor de charmes van de pioenen. Helaas duren de Pioenweken niet zo lang...

Het verhaal achter

Nicothé, Drunen Onder een boog van beuken poseren Tini (51, rechts) en Rian van Drunen (50) van Bloemsierkunst Nicothé in Drunen. De naam klinkt chique, vindt Tini, maar is ‘gewoon’ de samenvoeging van de namen van zijn ouders: Nico en Thea. Zij startten vijftig jaar geleden de winkel in Drunen. ,,En om de winkel nou Bloemsierkunst Van Drunen in Drunen te noemen...’’, zegt Tini. Hij en zijn vrouw namen 25 jaar geleden de winkel over en runnen die sindsdien met een ‘fijn team van medewerkers’. Het jubileum wordt na de zomervakantie gevierd met enkele klantenacties. Tini’s ouders begonnen de winkel in een kasje achter hun huis, maar in de loop van de tijd werd de winkel steeds groter. ,,Nicothé is een begrip in Drunen en omgeving.’’ Van zijn ouders leerde Tini goed te ondernemen en klantgericht te zijn. ,,Ruim 80% van alle klanten komt naar ons toe om een cadeau te kopen. Daarom hebben we de winkel vol staan met verzorgde presentaties en laten we ook in de buitenpresentatie veel bloemen en planten zien.

Bloemen worden overal verkocht, en daarom willen wij ons onderscheiden met specialistisch bloemwerk.’’ Het echtpaar merkt wel dat klanten veeleisender zijn geworden. ,,Zo’n tien jaar geleden besteedden ze nog €25 aan een boeket, nu is dat €15, maar ze willen wel hetzelfde tonende boeket.’’

Tekst: Cornéline Lanooy, foto: Gerdien de Nooy

72 06Uitgesproken.indd 72

Bloem en Blad 06 l 2015

15-06-15 13:23

Bloe

2015

Over de toonbank Wie: Wat: Waar:

Dennis Lanzaat Mooi Anders Bloemen Amsterdam

Op je computer op de foto staat het Facebooket, wat is dat precies? ,,Dat is een onderdeel uit een promotiefilmpje voor mijn winkel dat ik onlangs heb laten maken.

Om mijn bloemenabonnementen te promoten, heb ik het idee van een Facebooket ontwikkeld.

Dat geef ik als ik bij particuliere klanten thuis langsga om over het abonnement te praten.

Om de klanten beter te leren kennen, bekijk ik hun Facebookpagina en aan de hand van hun interesses en foto’s, maak ik dan een boeket.

Zo wordt het heel persoonlijk.’’

En hoe reageren klanten daarop? ,,Verbaasd en verrast. Ze vinden het bijzonder dat ik me zo inleef in hun persoon. Het schept een vertrouwensband tussen de klant en mijzelf, ‘hun eigen bloemist’. Klanten vinden het namelijk soms best moeilijk om aan te geven wat ze precies mooi vinden en nu verbeeld ik hun interesses in een boeket; dat vinden ze mooi.’’ ,,En zakelijk gezien is het een succes: als je een cadeau geeft, zijn mensen eerder geneigd iets terug te doen. Ze zijn door deze actie dus sneller bereid een bloemenabonnement te nemen. Ik heb mijn winkel zeven maanden geleden geopend en heb inmiddels zo’n dertig abonnementen, dat vind ik helemaal niet gek. En nu het filmpje online staat, hoop ik er nog meer te krijgen. Met de abonnementen wil ik een vaste bron van inkomsten binnenhalen, naast de ‘losse’ verkoop in de winkel.’’

Hoe kwam je op het idee een film te maken? ,,Ik ben lid van netwerkclub BNI hier in Amsterdam en daar ontmoette ik Lars de Rooy van De Rooy Media, een enthousiaste film- en videomaker. Ik legde hem uit dat ik mijn winkel wat meer wilde promoten in de buurt en vroeg hem een film te maken van mijn winkel. In een brainstormsessie kwam hij met allerlei leuke en gekke ideeën en zo ontstond het filmpje. Het leek hem ook veel leuker om niet alleen de winkel te filmen, maar juist ook dat ik zelf mijn bloemenabonnementen, waaronder het Facebooket, zou aanprijzen. Dat spreekt de doelgroep van mensen tussen de twintig en veertig ook veel meer aan. Dat zijn vaak tweeverdieners die zichzelf geen tijd gunnen om naar de winkel te gaan. Liever krijgen ze bloemen thuis via een abonnement, zeker hier in de stad, waar ‘thuisbezorgdiensten’ populair zijn.’’

Ben je tevreden over het resultaat? ,,Het is prachtig geworden. De filmdag zelf was best rommelig en onrustig, omdat we veel gebruik hebben gemaakt van verschillende locaties, dus ik was helemaal verbaasd dat het zo mooi en leuk is geworden. Het filmpje wordt ook goed gedeeld en geliked op diverse sociale media.

Daarnaast hebben ook media als nu.nl, dichtbij. nl en Metronieuws het opgepakt. Dat geeft veel publiciteit. Je kunt het bekijken op Youtube als je Mooi Anders Bloemen intikt of Facebooket.’’

Tekst: Cornéline Lanooy, foto: Gerdien de Nooy

Bloem en Blad 06 l 2015

06Uitgesproken.indd 73

73 15-06-15 13:23

Agenda

18 en 19 juni Rozenevenement ROOOZ. Historische Tuin Aalsmeer.

Inl.: www.roooz.nl.

20 en 21 juni Aalsmeer Flower Festival; 11.0017.00 uur. Inl.: www.aalsmeerflowerfestival.nl.

20 en 21 juni, 27 en 28 juni, 4 en 5 juli, 11 en 12 juli 50 jaar Manifest Het leven als kunstwerk: de mens als spirituele bloem; 10.00-17.00 uur. De Tempelhof, Haneman 2b, Winssen. Inl.: www.huubenadelheidkortekaas.nl.

Tot en met 5 juli Rozenfestijn in Kasteeltuinen Arcen met rozenexcursies en -demonstraties.

Inl.: www.kasteeltuinen.nl.

24 juni en 1 juli Cursus ingangscontrole snijbloemen; 12.00-15.00 uur en Cursus ingangscontrole kamerplanten; 15.00-18.00 uur.

Inl.: www.floweracademy.nl.

21 tot en met 28 juni Potrozenshow, De Rozenhof, Lottum. Inl.: www.rozendorp.nl.

24 juni Themasessie Marketing meets MVO; 14.30-18.00 uur.

Randstad Groep Nederland, Diemermere 25, Diemen.

Inl.: www.mvonederland.nl.

27 juni tot en met 6 juli 20 jaar Rozendagen Coloma ‘Verborgen kunstschatten tussen de rozen’ met bloemwerk van Françoise Vandonink en Stefan Roosen. Kasteel Coloma, Sint-Pieters-Leeuw (B).

Inl.: www.natuurenbos/ rozendagen.

30 juni Beyond Now: Trends, Fashion, Design, Colors; 12.00-15.45 uur.

Pakhuis De Zwijger, Piet Heinkade 179, Amsterdam.

Inl.: www.appletizer.nl.

1 juli Retail Inspiration Day: surviving the consumer-driven economy.

SAP Nederland, Amerikastraat 10, Den Bosch. Inl.: www.sap.nl/ retailinspirationsday.

1 en 2 juli Expositie studenten Bloem & Design en Interieur & Vormgeving; 1 juli van 18.30-21.00 uur

74 06Agenda.indd 74

Colofon

en 2 juli van 10.00-15.00 uur.

Citaverde College Maastricht.

Inl.: www.citaverde.nl.

4 juli FlowerPowershoot met eetbare bloemen in Winkel (N-H), o.l.v.

Ans Koster en Gerda Venema.

Inl.: www.floraltouch.nl of www.trans4mate.nl.

14 juli Weerman-training Maak perfecte foto’s met uw smartphone; 19.00 uur. Weerman, Cultra, Aalsmeer. Inl.: www.weerman.nl.

29 juli Dahliatableau Vincent van Gogh, Museumplein, Amsterdam.

13 tot en met 16 augustus Flowertime 2015: voorproefje van Floraliën Gent; 8.00-22.00 uur. Stadhuis en Grote Markt, Brussel. Inl.: www.floralien.be.

20 tot en met 23 augustus Nationale Zomerbloemententoonstelling, Naaldwijk.

23 en 24 augustus MAD! Events met o.a. DutZ, MD, TC Style, Rosebrandt, Ecri Living.

Oranjerie Menno Kroon, Cothen.

Inl.: www.mad-events.nl.

23 tot en met 26 augustus All4Home. Brussels Expo, Brussel (B). Inl.: www.all4home-fair.be.

25 augustus Weerman-training Belastingvoordeel ook voor u; 19.00 uur.

Weerman, Cultra, Aalsmeer.

Inl.: www.weerman.nl.

26 tot en met 29 augustus Plantarium. Plantariumgebouw, Italiëlaan 4, Hazerswoude-Dorp.

Inl.: www.plantarium.nl.

29 augustus tot en met 1 september Tendence, Messe Frankfurt (D).

Inl.: www.tendence.messefrankfurt.com.

30 augustus tot en met 1 september TradeMart Najaarsbeurs, Jaarbeurs, Utrecht.

Inl.: www.trademartutrecht.nl.

4 september Floral Tweetjam o.l.v.

Pim van den Akker.

Inl.: www.flowerfactor.com.

4 tot en met 8 september Maison & Objet. Parc des Expositions Villepinte, Parijs (Fr).

Inl.: www.maison-objet.com.

6 september

Corso Zundert. Inl.: www.corsozundert.nl.

9 tot en met 11 september Flormart, Padua Expo Center, Padua (I). Inl.: www.flormart.it.

17 september Trendevent Zomer 2016 Sandra Könings (Trendlogic); 12.00 uur.

Inl.: www.trendlogic.nl.

22 september Studiedag Werken over de grens Nederland-België van Fiscaal up to date; 9.00-17.00 uur. Loyens & Loeff Rotterdam, Blaak 31, Rotterdam. Inl.: www.futd.nl.

22 tot en met 24 september Safety & Security Amsterdam (SSA), vakbeurs voor beveiliging en (brand)veiligheid in de retail; 10.00-17.00 uur. Parkhal (hal 8), Amsterdam RAI. Inl.: www. safetysecurityamsterdam.nl.

24 september Congres Trends in kids-, jongeren- en familiemarketing; 9.00-17.15 uur. IJburg College, Pampuslaan 1, Amsterdam.

Inl.: www.kidsenjongeren.nl.

25 tot en met 28 september FleurAmour, Alden Biesen, Bilzen (B). Inl.: www.fleuramour.be.

26 en 27 september Bij(zonder)goed-dagen 2015.

Kwekerij De Schüllhorn, Kleiweg 2, Anna Paulowna. Inl.: www. kwekerijdeschullhorn.nl.

27 september Floral Movement 2015 met voorronde NK Bloemsierkunst Junioren en VBW Flowercup (rouwbloemwerk). FloraZon, Venlo. Inl.: www.vbw.nu.

29 september Floral Movement 2015 met voorronde NK Bloemsierkunst Junioren en VBW Flowercup (rouwbloemwerk). Pyramide, Naaldwijk. Inl.: www.vbw.nu.

29 september tot en met 4 oktober VT Wonen & Design Beurs, Amsterdam RAI. Inl.: www.sanoma.nl.

Hoofdredactie Paula van der Hulst........(071) 565 96 62 e-mail redactie: bloemenblad@hortipoint.nl internet: www.bloemenblad.nl Bureauredactie Jolanda de Wekker, Jenny Mostert, Carolyne de Vries Lentsch Redactie Cornéline Lanooy..........(071) 565 96 63 Jeannet Hooftman........(071) 565 96 91 Webredactie Erik Rotteveel...........(071) 565 96 92 e-mail: erotteveel@hortipoint.nl Vormgeving Diseno vormgeving Fotografie Gerdien de Nooy Directeur SVS Elbert van den Berg........(071) 565 96 78 Secretariaat SVS Linda Laman.....................(071) 565 96 78 Alice Hoogenboom Schipholweg 1, Postbus 9324, 2300 PH Leiden Exploitatie BDUmedia Afdeling Vak- en Publieksmedia Postbus 67, 3770 AB Barneveld Telefoon (0342) 49 42 63 Fax (0342) 41 31 41 Uitgever: Wiljo Klein Wolterink MBA Advertentie-exploitatie Media-adviseur: Gert-Jan Bloemendal, telefoon: (0342) 49 48 07, e-mail: g.bloemendal@bdu.nl Verkoopleider: Ron van de Hoef (0342) 49 42 63, (06) 51806325 e-mail: r.v.d.hoef@bdu.nll Abonnementenservice Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Opgave via www.bloemenblad.nl of bij de abonnementenservice, abonnementen@ bdu.nl. Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk twee maanden voor vervaldatum bij de abonnementenservice wordt opgezegd.

Dit kan schriftelijk, telefonisch of per e-mail.

Ook voor informatie over een lopend abonnement kan contact worden opgenomen met de abonnementenservice. Adres: BDUmedia, afdeling Vak- en Publieksmedia, Postbus 67, 3770 AB Barneveld. Telefoon: (0342) 49 48 44, fax: (0342) 49 42 99, e-mail: abonnementen@ bdu.nl.

Prijzen Jaarabonnement: €242,30 (incl. 6% btw).

Studenten 25% korting, 65-plussers 15% korting. Buitenlandse abonnees betalen een kleine toeslag voor extra portokosten. Probeer maandblad Bloem en Blad nu drie nummers voor €22,50, mits u of uw bedrijf de afgelopen twaalf maanden geen (proef)abonnement heeft gehad op Bloem en Blad.

Bloem en Blad is een maandelijkse uitgave van de Stichting Vakinformatie Siergewassen en BDUmedia, Vak- en Publieksmedia.

Druk: BDUprint Zevenendertigste jaargang © 2015 BDUmedia.

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie. Lezers wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren.

Algemene voorwaarden: op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van BDUmedia zijn van toepassing de Arrondisementsrechtbank en de KvK.

Agendaberichten voor de julieditie kunnen worden ingeleverd tot vrijdag 10 juli op e-mailadres: clanooy@hortipoint.nl.

Bloem en Blad 06 l 2015

11-06-15 13:02

Cover BEB 6.indd 2

12-6-2015 13:03:29

vakblad voor de bloemendetailhandel

18 juni 2015 12 januari 2011

Bloem en Blad

0106

Binnenkijken bij De Duinroos, Beverwijk Cover BEB 6.indd 1

06Voorplaat.indd 1

12-6-2015 13:05:01 11-06-15 11:21