BKW_19a-2015 by Stichting Vakinformatie Siergewassen

Extra editie vakbeurs GrootGroenPlus 2015

GrootGroenPlus viert 25 jarig jubileum 6 Beursplattegrond en deelnemerslijst 14

Trends in het openbaar groen 12 Zundert: van zaaibedden tot totaalleverancier 8 Acht ondergewaardeerde houtige gewassen 19

Omslag_BKW5-19A.indd 1

08-09-15 14:09

laagvolume onkruidbeheer • minder middel • minder arbeid • minder emissie • minder kosten Vraag het onze klanten!

2,5 ha/uur laagvolume strooitechniek:

Tevens zijn wij te vinden op Groot Groen Plus, 30 september, 1 & 2 oktober, in standnummer B019

Goorbaan 9 • 4881 MH Zundert • Holland T: +31 (0)765972756 Mail: info@roelandskwekerij.nl F: +31 (0)765971956 www.roelandskwekerij.nl M: +31 (0)6-53708418

TA RIcFhniR

MeEk

Uw leverancier voor een compleet assortiment haagplanten in volle grond en container!

STAND RO 35 GG+

* S P E C I A L I S T L A AG VO L U M E S T R O O I T E C H N I E K

T. (0499) 490714 • www.agricult.nl • info@agricult.nl

De adviseur naast de ondernemer

Bij een boomkwekerij leiden we graag de groei in goede banen

Uw Schipperkantoor >> Hofdreef 46 >> 4881 DR Zundert >> t 076 522 05 20

620511_.indd 2

8-9-2015 9:11:19

Inhoud

Omslag: Buro Sant en Co

voorwoord

Hoe Zundert evolueerde 5

Voorwoord: ’Growing strong! Celebrating 25 years!’

Beursdeelnemers van het eerste uur

Hoe Zundert evolueerde naar totale boomteelt

Historie

Regio 10 Treeport Garden laat zien wat regio Zundert te bieden heeft

Openbaar groen 12 Groeiende steden vragen meer aandacht

12 Aandacht groeiende steden

Sortiment

18 KVBC brengt meer helderheid in keuring 19 Acht ondergewaardeerde houtige gewassen

Markt & Afzet

22 Waar gaat het heen in de marketing?

Discussie

24 Rond-de-Grote-Groene-Tafel-sessies: Growing strong, in welke richting?

Service

22 Visie op marketing

Beursinformatie 14 Plattegrond 16 Wie, wat, waar, wanneer en meer op GrootGroenPlus 26 Deelnemerslijst

De redacties van De Boomkwekerij en Tuin en Landschap doen vanaf de beurs verslag. Het laatste nieuws leest u op www.deboomkwekerij.nl en www.tuinenlandschap.nl

COLOFON Redactie

Schipholweg 1, Postbus 9324, 2300 PH Leiden E-mail: boomkwekerij@hortipoint.nl Website: deboomkwekerij.nl Hoofdredactie Wim du Mortier (071) 565 96 82 Vakredactie Arno Engels 565 96 86 Ketura Haveman 565 96 83 Ron Barendse 565 96 84 Bureauredactie Jenny Mostert, Carolyne de Vries Lentsch, Jolanda de Wekker Vormgeving Diseno vormgeving Fotografie Gerdien de Nooy Directie Elbert van den Berg Secretariaat Linda Laman 565 96 78 Alice Hoogenboom

Exploitatie

Koninklijke BDU Uitgevers B.V., Afdeling Vak- en Publieksmedia, Postbus 67, 3770 AB Barneveld Uitgever: Wiljo Klein Wolterink MBA T (0342) 494 263 F (0342) 413 141 Verkoopleider: Ron van de Hoef T (0342) 494 263 M 06 51 80 63 25 E r.v.d.hoef@bdu.nl Advertentie-exploitatie Media adviseur: Gert-Jan Bloemendal T (0342) 49 48 07 E g.bloemendal@bdu.nl, Internet: bdu.nl Verkoopleider: Ron van de Hoef T (0342) 494 263 M 06 51 80 63 25 E r.v.d.hoef@bdu.nl Abonnementenservice Aanvraag (ook via website deboomkwekerij.nl) en wijziging abonnement naar Koninklijke BDU Uitgevers, afdeling Vak- en Publieksmedia, Postbus 67, 3770 AB Barneveld, T (0342) 494 844, F (0342) 494 299, E abonnementen@bdu.nl. Op werkdagen

telefonisch bereikbaar van 8.30 – 14.00 uur Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Opgave via deboomkwekerij.nl of bij de abonnementenservice. Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk twee maanden voor vervaldatum bij de abonnementenservice wordt opgezegd. Dit kan schriftelijk, telefonisch of per e-mail. Ook voor informatie over een lopend abonnement kan contact worden opgenomen met de abonnementenservice. Jaarabonnement: €236,65 (exclusief 6% btw). Studenten en scholieren krijgen 25% korting. Buitenlandse abonnees betalen een kleine toeslag.

Druk Koninklijke BDU Grafisch Bedrijf B.V. 28ste jaargang ISSN-nummer: 0923-2443 De Boomkwekerij is een uitgave van de Stichting Vakinformatie Siergewassen en de Koninklijke BDU Uitgevers B.V. Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Lezers worden met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Algemene voorwaarden: op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van Koninklijke BDU Uitgevers B.V. zijn van toepassing de voorwaarden, welke zijn gedeponeerd ter Griffie van de Arrondissementsrechtbanken en de KvK.

De Boomkwekerij 19A (18 september 2015) Tuin en landschap 20A (24 september 2015)

Inhoudspagina-BKW15-19A.indd 3

08-09-15 14:41

Nieuwstraat 81 - 9200 SCHOONAARDE - België kwekerij.bg@skynet.be

AANGEBODEN Cham. elwoodii Coniferen gemengd Thuja in soorten Juniperus in soorten Thuja smaragd Thuja brabant Picea conica Leucothoé zeblid Prunus in soorten Skimmia rubella Buxus struik

p13-17-21 p13 p13-17 p17-21 p17 tot 21 p17 tot 21 p11 tot 26 p13-26 p19-21 p17 50/60

Bezoek ons op Groot Groen Plus, standnummer G037 Telefoon: 0032-475584368

ANGST VOOR LAAGVOLUME STROOITECHNIEK LvS ?

Veel telers zijn onterecht bang voor (drift) techniek is zo driftarm, dat u juist vaak zonder kap kunt. Dit en andere punten bespreken we samen met u, uw adviseur en onze dealer. referenties van collega telers. En na aanschaf staan wij voor u klaar voor ondersteuning en vragen. Al 20 jaar staan wij pal achter onze techniek: Minder middel, minder emissie, minder arbeid en minder kosten en een beter resultaat. Kom naar onze stand RO 35 op GG+, en voel ons gerust kritisch aan de tand. Met vriendelijke groeten, Adriaan van de Ven Directeur

Kijk met vertrouwen naar de toekomst. Kies voor Kernsupport! Bij Kernsupport kunt u terecht voor bedrijfsanalyse, verbetermanagement, stresspreventie, trainingen, outplacement, coaching & counseling. Kijk op onze vernieuwde en interactieve website voor het nieuwe aanbod aan trainingen. En: maak vrijblijvend de stresstest Stationsstraat 49, 4701 NC Roosendaal T +31 (0)165-329664 M +31 (0)6-27172633 E info@kernsupport.nl WWW.kernsupport.nl

Geworteld in de praktijk! OVERTUIG UZELF MET EEN PROEFABONNEMENT!

What we can do for you • Sedum Mats • Sedum Plugs • Sedum Sprouts • Advice about Green Roofs • Substrates • Drain films • Root Barriers

Ga naar www.deboomkwekerij.nl/abonneren voor meer informatie over diverse abonnementsvormen of bel met de abonnementenadministratie 0342-494844.

€ 12,50

nummers vanaf €12,50 43 nummers voor

Oude stationsweg 8, NL7451 ME Holten Tel.: +31 (0)548 363679 Fax.: +31 (0)548 363697 www.dutchgreenroof.nl - info@dutchgreenroof.nl

620512_.indd 4

8-9-2015 13:45:14

GrootGroenPlus 2015

Foto: GrootGroenPlus

Beursvoorzitter David Bömer blikt vooruit op jubileumeditie GrootGroenPlus

’Growing strong! Celebrating 25 years!’ GrootGroenPlus bestaat 25 jaar. In die tijd is de beurs uitgegroeid tot een evenement van formaat waar het vak elkaar treft. En als het aan beursvoorzitter David Bömer ligt blijft het daar niet bij. Hij wil de komende jaren blijven zoeken naar manieren om de beurs voor deelnemers en bezoekers nog waardevoller te maken. „Zelfs onder normale omstandigheden belooft elke nieuwe editie van vakbeurs GrootGroenPlus steeds weer een bijzondere gebeurtenis te worden. Dit jaar is er zelfs sprake van een ’buitengewone’ situatie: de vakbeurs bestaat in 2015 namelijk maar liefst 25 jaar. Vandaar dat voor de 25e editie het toepasselijke ’Growing strong! Celebrating 25 years!’ als beursthema in het leven is geroepen. In de afgelopen 25 jaar hebben we veel opgebouwd. Een vakbeurs die er staat, die internationaal bekend is en die jaar na jaar blijft groeien. Gepasseerde beursthema’s blijken vandaag de dag nog steeds actueel. We bouwen voortdurend voort op de kennis die in het verleden is opgedaan, maar weten ook duidelijk zicht te houden op de toekomst. Ik ben er dan ook van overtuigd dat we ook de komende 25 jaar manieren zullen vinden om vakbeurs GrootGroenPlus nog interessanter te maken, zowel voor deelnemers als voor bezoekers.

Fraai programma

Persoonlijk contact Eén van de pijlers waarop GrootGroenPlus straks verder gaat groeien, is ons inziens persoonlijk contact. In de komende tijd zal het accent hier nog sterker op komen te liggen. Niet alleen in de periode voorafgaand aan de beurs, maar het hele jaar door. Dit versterkt de onderlinge banden en daarmee ook de basis voor een internationale vakbeurs als GrootGroenPlus. Mogelijk bent u al persoonlijk uitgenodigd voor een bezoek aan de vakbeurs, bijvoorbeeld door uw zakelijke relaties. Desalniettemin wil ik hierbij toch nog van de gelegenheid gebruik maken om u (alsnog) van harte uit te nodigen voor deze feestelijke, 25e editie van vakbeurs GrootGroenPlus. We zien u graag op 30 september en 1 en 2 oktober 2015!” Namens het bestuur, David Bömer Voorzitter

Voor nu staat echter eerst de jubileumeditie van 2015 voor de deur. En ook dit jaar kunt u allen weer rekenen op een bijzonder fraai programma, waar ik graag het onderstaande vast uit wil lichten. > Meer dan 300 standhouders: een nieuw record. > Interessante nieuwighedenkeuring, bewezen nieuwigheden, collectie 25 jaar nieuwigheden en een nieuwighedenuitwisseling met partnerbeurzen Florall, Plantarium en TCO Expo. > Gratis wifi met beursapp op de beursvloer, dankzij hoofdsponsor Rabobank De Zuidelijke Baronie, waarmee u uw bezoek kunt voorbereiden, contact kunt leggen met andere bezoekers en deelnemers en veel informatie kunt vinden. > Doelgroepdagen: op elk van de beursdagen ligt het accent op een specifieke doelgroep, namelijk openbaar groen, retail of hovenier/tuinaannemer. > Opening met de uitreiking van diverse belangrijke beursprijzen, dit in aanwezigheid van 25 speciale gasten van de burgemeester van Zundert. > Treeport Garden: een prachtige entree waarin de mogelijkheden die ’onze’ regio biedt wel héél concreet in beeld worden gebracht. > Netwerkavond om met elkaar van gedachten te wisselen over producten, ideeën, ontwikkelingen, enzovoorts. Daarnaast kan genoten worden van presentaties van een trendwatcher en het Business Centre Treeport. De Boomkwekerij 19A (18 september 2015) Tuin en landschap 20A (24 september 2015)

Voorwoord Thema-BKW15-19a.indd 5

08-09-15 14:30

Tekst Arno Engels Foto’s: Arno Engels, Verpaalen-Herijgers

Beursdeelnemers van het eerste uur Een aantal deelnemers staat onafgebroken op GrootGroenPlus, vanaf de allereerste editie in 1991 tot de komende 25e editie. Drie van deze jubilarissen vertellen hoe dat destijds ging, wat de beursdeelname voor hen betekent en wat deze hen oplevert: kwekers Marc Lodders en Harrie Verpaalen, en John Oostvogels van de Rabobank.

’Sfeer op de beurs is altijd al gemoedelijk’ Lodders Boomkwekerijen doet altijd mee aan GrootGroenPlus, daarover is nooit getwijfeld, aldus Marc Lodders. „Er komen ieder jaar zoveel klanten naar de beurs en in onze stand. Als we die allemaal zouden bereizen: dat is praktisch gewoon niet te doen.” Lodders en de vakbeurs zijn sterk met elkaar verbonden, al vanaf de voorbereiding van de eerste beurs in 1991. Jac Lodders, de vader van Marc, was tenslotte de grote drijfveer erachter. „Ik werkte toen buiten op het bedrijf, dus ik kreeg niet allemaal mee wat er bij ons op kantoor gebeurde. Maar ik weet wel dat mijn vader er verschrikkelijk hard aan had getrokken, om kwekers te laten meedoen. Het was best moeizaam.” Alle inspanningen waren uiteindelijk niet voor niets, want Jac Lodders kon als voorzitter de eerste beurs openen. Zijn zoon hielp nog flink mee met de

Marc Lodders, Lodders Boomkwekerijen.

opbouw. „Ik weet nog dat we de plan-

’Beurs is uitgesproken gelegen

ten bijna de tent in smeten, los op tafels legden. Op de Jaarbeurs in Utrecht lagen planten namelijk ook gewoon op tafels.”

veel buitenlandse klanten. En vrijdag was de Belgendag, dan waren traditi-

Eerste editie zette de toon

oneel alle Belgische bosboomkwekers op de beurs. Die maakten er een mooie

De eerste vakbeurs in Zundert zette

dag van”, vertelt Lodders. „Dan kwam er

gelijk de toon voor alle toekomstige

ook onderling discussie, want die had dit

edities. „De vakbeurs is in de afgelopen

gehoord en die dat.” Het was toen al net-

jaren professioneel geworden, maar

werken en vakinformatie uitwisselen.

de sfeer was al vanaf het begin heel

„Precies zoals een vakbeurs is bedoeld.”

gemoedelijk”, herinnert Lodders zich.

Door internationaal te netwerken, maar

„Het was niet: we moeten verkopen.

ook door een breder of ander sortiment

Nee, het was en is nog steeds: op een

te laten zien, trek je meerdere en ande-

ontspannen manier met klanten praten

re klanten aan, zo ervaart Lodders. Zijn

en kennis delen. En ze kunnen ook nog

vader, overleden in 1998, was daar heel

de kwekerijen oprijden. Een dagje Zun-

actief in. „Mijn vader had best veel over-

dert.”

tuigingskracht en probeerde overal wel

In de beginjaren trok de beurs nog niet

voordeel uit te halen, zo van: ’Ik help jul-

veel bezoek. „Ondanks dat hadden wij

lie, jullie helpen mij’. Daarmee kweekte

altijd volk in de stand. Er kwamen best

hij veel vertrouwen en kennis.” <

John Oostvogels, manager Rabobank Food & Agri team Midden WestBrabant.

De Boomkwekerij 19A (18 september 2015)

Drie jubilarissen.indd 6

08-09-15 14:10

GrootGroenPlus 2015

ur ’Er blijven altijd wel klanten hangen’ Harrie Verpaalen herinnert zich nog de grondbeginselen van de vakbeurs. Die lagen niet in Zundert, maar in Den Bosch. „We hadden een gezamenlijk standje op Brabants Perspectief, met andere exporterende kwekers van Zundert.” Maar de kwekers wilden hun eigen regio meer bekendmaken, en daarmee was de Zundertse beurs geboren. „Je staat er natuurlijk ook voor jezelf.” Verpaalen weet nog hoe zijn eerste stand eruit zag. „Verschrikkelijk! We hadden planten met blote wortel tegen kippengaas gebonden. Dat zag er al na één dag niet meer uit. Niemand had toen een idee hoe je zo’n stand kon aanpakken.” Nu

presenteert

Verpaalen-Herijgers

planten met blote wortel in weckpotten, zodat ze er beter uitzien en langer goed blijven. Het bedrijf laat nu ook vooral heesters uit zomerstek in trays zien,

Sinds het voorjaar werken twee zonen in het bedrijf van Harrie en Jeanette Verpaalen-Herijgers, Chris (links) en Hein.

omdat hierop is overgeschakeld. En zelf staat Verpaalen in de stand zoals op de

De kweker heeft in de afgelopen jaren

wachtend, je zag wel wat er van kwam.”

eerste beurs. „Ik heb wel eens een trai-

wel geleerd hoe hij het beste kan halen

Verpaalen-Herijgers heeft nooit een

ning gevolgd, hoe presenteer je jezelf.

uit de beurs. Zeker van nieuwe bezoe-

beursjaar overgeslagen. „Het blijft altijd

Maar ik kan me niet anders voordoen

kers probeert hij nuttige informatie te

moeilijk meten wat zo’n beurs je ople-

dan dat ik ben. Geen pak aan, want daar

verzamelen. „Zodat je na de beurs con-

vert, maar ieder jaar blijven er toch weer

voel ik me niet happy in.”

tact kunt opnemen. Vroeger was je af-

een paar klanten hangen.” <

gelegenheid voor contacten’ Vanaf het prille begin van de Zundertse

Voor de Rabobank heeft de beursstand

soms wel wrijving geven. Dan horen we

vakbeurs is de Rabobank erbij betrok-

een duidelijke functie. „De beurs is voor

wel eens op de beurs: ’Ik vind dat jullie

ken. „De boomkwekerij is een belang-

ons een uitgesproken gelegenheid om

heel formeel zijn geworden’.”

rijke economische drager in de regio, en

in korte tijd veel contacten op te doen.

Met uitleg kweekt de bank meer begrip

als Rabobank staan we daar midden tus-

We zien dan veel klanten en kunnen dan

bij kwekers, ervaart Oostvogels. „Kre-

sen”, legt John Oostvogels uit. „Ieder ini-

goed het gevoel peilen wat er speelt. Bij

diet staat wel voor vertrouwen, maar we

tiatief dat de sector vooruit kan helpen,

de ene kweker loopt de afzet bijvoor-

moeten een financieringsbehoefte wel

ondersteunen we.”

beeld goed, maar de andere kweker

onderbouwd zien met prognoses. Ieder

Zo ging dat ook bij de opstart van de vak-

heeft het moeilijk en heeft misschien

dossier moet op orde zijn. Dan keuren

beurs. Enkele jaren geleden sprong de

wel onze hulp of ons advies nodig. Dat

we de meeste aanvragen goed.”

Rabobank ook nog bij, toen de huidige

bespreken we natuurlijk niet op de

De Rabobank staat er vooral voor de con-

organisatie nieuw was en de overstap

beurs, maar individueel na de beurs.”

tacten en de sfeer onder kwekers. Die

maakte naar GrootGroenPlus. „Het was

Bij een financieringsbehoefte staat de

verwachten wel dat de bank er ook altijd

een moeilijk moment, en ook toen hiel-

Rabobank in beginsel altijd open om te

staat. „We hadden een keer geen stand,

pen we mee om de beurs verder te krij-

zoeken naar een oplossing, benadrukt

maar liepen rond. ’Hé, de Rabobank

gen”, zegt Oostvogels. „We zien dat door

Oostvogels. De rol van de bank is wel

staat er niet’, zeiden kwekers. Dat is wel

ieders inspanning het gelukt is om iets

veranderd door strengere weten re-

leuk om te horen. Het betekent voor ons

moois neer te zetten.”

gelgeving en toezichthouders. „Dat kan

dat we onderdeel zijn van de sector.” < Tuin en landschap 20A (24 september 2015)

Drie jubilarissen.indd 7

08-09-15 14:10

Tekst: Arno Engels Foto: Nalatenschap C.A. Domen

Hoe Zundert evolueerde naar totale bo Van vroeger uit staat Zundert internationaal aangeschreven als hét bosen haagplantsoencentrum van Nederland. Maar tegenwoordig is Zundert totaalleverancier van boomkwekerijproducten, in vollegrond en in pot. Bedrijven ontwikkelden zich vanuit een andere agrarische sector, de handel en de markt. En vaak vanuit eigen ambitie.

Velden en kassen vol met bijvoorbeeld Gaultheria, Hydrangea en Leucothoe in pot, naast zaaibedden met bosen haagplantsoen? Zo’n hedendaags beeld van Zundert hadden boomkwekers vroeger waarschijnlijk niet in gedachten. Veel kwekers wisten vroeger misschien niet eens wat een Gaultheria is. Zundert, dat is en blijft toch hét centrum van de jonge dennen, beuken en eiken? Een duik in de geschiedenis leert dat de Zundertse boomteeltregio om de zoveel tijd behoorlijk zichtbaar veranderde. De veranderingen waren meestal ingegeven door de markt, waardoor je kan stellen dat marktgericht produceren, in beginsel, van alle tijden is in het West-Brabantse gebied tegen de grens met België aan. Het aanbod ging (en gaat) echter niet altijd gelijk op met de vraag. Dat is niet eenvoudig met een meerjarige teelt. De zaden die je dit najaar oogst om te stratificeren en uit te zaaien,

levert over drie vier jaar wel plantgoed op. Maar de marktvraag kan dan wel een vraagteken zijn.

Begon als werkverschaffing De professionele boomkwekerij in Zundert is rond 1870 ontstaan. Jaren eerder begonnen de eerste kwekers al wel met het uitzaaien van dennenzaad op bedden, maar ze stonden bij de gemeente Zundert nog niet geregistreerd als boomkweker. De teelt begon ook als werkverschaffing door de gemeente, om armoede onder de bevolking tegen te gaan. Het begon in 1847 in Wernhout, op ontgonnen heidegrond. De dennen waren in eerste instantie bedoeld voor bosaanplant. De oudste boomkwekerij dateert uit 1862 en was opgezet door een winkelier, Adriaan van Aalst. Zijn bedrijf groeide later uit tot Koninklijke Boomkwekerijen ’De Pijnboom’, De Bie-van Aalst (tegenwoordig Richard

PERSPECTIEF

Ontwikkeling Zundert en vakbeurs Welke rol heeft GrootGroen(Plus) gespeeld bij de ontwikkeling van Zundert als bosen haagplantsoencentrum, tot totaalleverancier van boomkwekerijproducten? Zijn er meer bedrijven in Zundert een ander sortiment gaan kweken, dankzij de vakbeurs? Die vragen zijn moeilijk te beantwoorden. Insiders zeggen dat het een wisselwerking is: de vakbeurs heeft de afgelopen jaren steeds meer een totaalsortiment geshowd, wat een breder afnemerspubliek heeft aangetrokken. Op de beurs is ook meer vraag gekomen naar ander, een breder sortiment. Daar is een onbekend aantal kwekers op ingespeeld. Aan de eerste vakbeurs in 1991 deden 23 kwekers mee, vooral van bosen haagplantsoen uit Zundert. De komende jubileumeditie telt 320 deelnemers; waarvan driekwart kwekers van diverse boomkwekerijproducten uit verschillende regio’s en het buitenland.

de Bie bv). Vanuit ’De Pijnboom’ zijn andere bedrijven ontstaan, waaronder Koninklijke Boomkweekerijen Pierre Lombarts. Lombarts begon als stagiair bij De Bie-van Aalst.

Sortimentsuitbreiding Het bedrijf van Lombarts bestaat niet meer sinds 1968, maar het droeg in belangrijke mate bij aan de sortimentsuitbreiding in Zundert. Lombarts begon namelijk, vanuit de zaailingen voor bosaanplant, met het kweken van andere houtige gewassen: laanbomen, vruchtbomen, sierconiferen en rozen, plus vaste planten. Ook vanuit Lombarts ontwikkelde de Zundertse boomkwekerij zich verder. Zonen van zachtfruiten groentetelers leerden er het vak en gingen ook bomen enten. Zaailingen werden wel de hoofdzaak in Zundert. De zandige grond in de regio bleek tenslotte heel geschikt

De Boomkwekerij 19A (18 september 2015)

Ontwikkeling Zundert.indd 8

08-09-15 14:09

GrootGroenPlus 2015

le boomteelt Over de afzet wordt in Zundert vaak gezegd dat het hout is of goud is. Zeker in de jaren ’70 was het goud, want de buitenlandse vraag bloeide als nooit tevoren. Dat zorgde voor een nieuwe impuls in Zundert. Teeltvergunningen waren al afgeschaft, zodat iedereen met grond kon gaan zaaien. En dat gebeurde ook. Eind jaren ’70 stapten veel aardbeien- en frambozentelers over op bosen haagplantsoen. Zundert was toen ook al een centrum van zachtfruit, maar telers vonden gezaaid naalden loofhout lucratiever.

Specialisatie en containerteelt

In regio Zundert werd vroeger vooral Pinus sylvestris gezaaid voor de bosbouw. Deze foto van zaaibedden wieden dateert uit de eerste jaren na de Tweede Wereldoorlog.

om in te zaaien. Het sortiment was aanvankelijk beperkt tot dennen. Eerst Pinus pinaster, de zeeden, maar later werd er vooral P. sylvestris gezaaid, de grove den. Die teelt leidde in 1926 ook tot de oprichting van Waarborg Herkomst Grove den (WHG), de voorloper van de huidige cultuurgroep bosen haagplantsoen.

Hout voor Staatsmijnen De WHG was nog geen kwekersgroep, maar een systeem opgezet door Staatsbosbeheer om de leveringen van grove den te controleren op correctheid (voor elke duizend geleverde planten moest een kweker een zegel plakken in een zegelboek). Staatsbosbeheer was toen immers nog, samen met de Heidemij, een belangrijke afnemer van de Zundertse dennen. De planten groeiden in bossen door voor het hout. Dat werd met name gebruikt om gangen van de Staats-

mijnen in Limburg te stutten. De afzet was niet alleen in Nederland. In de decennia voor en na de Tweede Wereldoorlog groeide de Zundertse export naar Duitsland, Engeland, België en Frankrijk. Daarmee breidde ook het sortiment bosen haagplantsoen uit, alsmede het aantal kwekers en het areaal. De Zundertse export verliep lange tijd niet rechtstreeks naar het buitenland, maar via de Boskoopse handel.

Export en contractteelt Enige Zundertse kwekers gingen op een gegeven moment wel zelf exporteren, waardoor van lieverlee de Zundertse handel ontstond. Die kwekers zaaiden ook niet meer al hun benodigde bosen haagplantsoen zelf, maar besteedden ook teelten uit aan andere kwekers. Dat gebeurde veelal op contract, waarbij het afzetrisico bij de handel lag.

In de jaren ’80 en ’90 raakte de internationale markt van bosen haagplantsoen echter overvol. Het aanbod werd te groot voor de vraag, en die vraag nam juist ook af door natuurlijke verjonging in bossen in plaats van herbebossing. Bos- en haagplantsoen begon minder goed te renderen. Dat had weer tot gevolg dat bedrijven in Zundert zich specialiseerden, bijvoorbeeld in het zaaien van onderstammen en zetstammen. Ongeveer eind jaren ’80 kwam ook de containerteelt op in Zundert. Enkele bedrijven begonnen te pionieren met bosen haagplantsoen in pot, om de producten jaarrond te kunnen aanbieden op de aanlegmarkt. Andere bedrijven volgden deze trend. Sommigen stapten volledig uit de vollegrond en legden zich toe op bijvoorbeeld zetstammen in pot. De rendementen van het traditionele bosen haagplantsoen bleven echter onder druk staan, met als gevolg dat verschillende kwekers andere inkomstenbronnen zochten. Geveerde spillen erbij, Taxus, Buxus of andere siergewassen erbij. Of het bosen haagplantsoen helemaal vaarwel zeggen en specialiseren in laanbomen, of in sierteelt in pot voor afzet aan retail. Ambities kwamen welhaast sectorbreed te liggen, en die werden ook gerealiseerd door diverse ondernemers. < Tuin en landschap 20A (24 september 2015)

Ontwikkeling Zundert.indd 9

08-09-15 14:10

Tekst: Emiel van den Berg Foto’s: Treeport

Treeport Garden laat zien wat regio Net als vorig jaar wordt de entree van GrootGroenPlus gedomineerd door de Treeport Garden. Anders dan vorig jaar is Treeport nu prominenter aanwezig op het gehele Innovatie&Inspiratie-plein. Het ontwerp van de centrale Treeport Garden is niet veel veranderd vergeleken met vorig jaar. Tuin- en landschapsontwerper William de Bruijn hield vast aan het plan zoals hij dat vorig jaar voor het eerst presenteerde. „Het logo van Treeport vormt ook nu weer de basis en de cirkelvormige tuin ligt weer voor een deel aan de buitenzijde van de entreeruimte.” De beplanting is wel degelijk anders. Dit jaar vormen zilverkleurige planten de basis om het 25-jarig jubileum van GrootGroenPlus te benadrukken. Verdeeld over vier vlakken vullen grijsbladige planten als Convolvulus cneorum, Astelia nervosa ’Silver Shadow’, Carex oshimensis Het ontwerp voor Treeport Garden.

’Everest’, en Perovskia atriplicifolia ’Blue Spire’ de bodem. Ertussen staan diverse grijsbladige solitairplanten. Alles aangeleverd door verschillende Treeport-leden uit de regio. Om het lijnenspel van het ontwerp te versterken staan er langs het aanlooppad gekleurde plantenbakken met daarin bomen die begin oktober sierwaarde hebben. Op de scheidingslijnen van de vlakken met grijsbladige planten staan lage hagen van Buxus sempervirens. In de grijze bodembedekkende beplanting is ruimte gemaakt voor vier presentaties die verwijzen naar het beursthema: ’Growing Strong! Celebrating 25 years!’. Deze vier

presentaties staan voor de productgroepen vaste planten, heesters/coniferen, bosplantsoen en laanbomen die alle vier ruim vertegenwoordigd zijn in het gebied in en rond Zundert. Per presentatie ligt de nadruk op het feit dat de regio elk stadium van het kweekproces kan leveren, van zaad tot volgroeide plant en alles wat daar tussen zit.

Innovatie&Inspiratie-plein Anders dan vorig jaar omhelst de Treeport Garden meer dan de cirkelvormige tuin rondom de entree. De groenaankleding en bestrating gaan verder door op het Innovatie&Inspiratie-plein. De gehele entreehal wordt met plantmateriaal uit de Treeport-regio aangekleed. De Bruijn: „Meer dan vorig jaar hebben we ingezet op het totaalbeeld in plaats van alleen de entree. Groen staat nog meer centraal.” Hij verdeelt de gehele ruimte in vier zones met ieder een eigen uitstraling. Naast de entreetuin vormt het tweede gedeelte de ontvangstruimte met de VVV, de garderobe en de balies en omhelst het derde gedeelte de expositieruimte met daarin de presentatie van de bewezen nieuwigheden, de jubileum-presentatie, de nieuwigheden van de partnerbeurzen en de persruimte. Het vierde deel is gevuld met de presentatie van de

FEITEN

Ingevuld door de regio Alle producten getoond in Treeport Garden zijn geleverd door bedrijven uit de regio. Aan Treeport Garden werkten onder andere Herplant bvba, Walfilii, Boomkwekerijen Roelands bv, Boomkwekerij P.C.C. van Hasselt, Lavendelplus, VP A.M. Marijnissen, Tenax TreePlugs & Seeds vof, Bmkw Chris Uijtdewilligen, Vriends Boomkwekerijen, Bmkw Marcel van Nijnatten & Zn bv, LuminAID en Van der Heijden Sierbestrating mee.

De Boomkwekerij 19A (18 september 2015)

GrootGroenPlus 2015

Zundert te bieden heeft

Treeport Garden in 2014.

nieuwigheden. „Om een natuurlijke begeleiding van de bezoekers te creëren, is er een lijnenspel van hagen geplaatst, kant-en-klaar hagen van Carpinus betulus. Door het plaatsen van die hagen zijn er kleine ruimtes ontstaan voor diverse kleinschalige presentaties.” Tussen de hagen staan nog enkele grote bakken met daarin solitairbomen en de vloer krijgt anders dan vorig jaar geen antracietkleurige maar groene bedekking. De totale inrichting wordt helemaal in tuinsferen gebracht door vernieuwend bestratingsmateriaal, meubilair en verlichting. Bij de bestratingsmaterialen is gekozen voor drie nieuwe materialen waarmee de bezoekende hoveniers en tuinarchitecten kennis kunnen maken. De Solumvloer is een 100% houtvrije vloer die de natuurlijke uitstraling van eikenhout heeft. De vloer is duurzaam gemaakt met behulp van gerecyclede materialen. Royal Grass Ecosense is een 100% cradle-to-cradle kunstgras dat ook toepasbaar is in de openbare ruimte. In de warme zuidelijke landen, waar echt gras besproeien vaak te duur is, wordt dit veel toegepast op middenbermen en rotondes. Zo’n grasveld is dan vrijwel onderhoudsarm. Tot slot liggen er keramische tegels

met houtstructuur. Die krassen niet, zijn kleurvast maar hebben toch de uitstraling en structuur van hout.

Van Gogh In alles werkt Treeport nauw samen met de vakbeurs om, zoals Gerard de Baaij het verwoordt, er de ’best-everentree’ van te maken. „De boomteeltsector uit de regio wil zich graag presenteren aan de vele nationale en internationale bezoekers. Meteen al bij binnenkomst van de vakbeurs willen we daarom helder en duidelijk maken dat het een goede keuze is om naar Zundert te komen. Voor het uitgebreide en kwalitatief hoge plantensortiment en natuurlijk andere diensten zoals handling en logistiek én de niet-groene producten van de boomteeltsector.” De Baaij vertelt verder dat de gasten in dit bijzondere lustrumjaar nog in het bijzonder verwend worden met het Van Gogh-jaar. „Tijdens de beursgang nemen we de gasten op verschillende momenten en met verrassende uitingen mee in de wereld van Van Gogh.” Ook is de beurs voor De Baaij weer een prima gelegenheid om bezoekers informatie te verschaffen over de ontwikkelingen met het Business Centre Treeport. <

ACHTERGROND

Samenwerking met onderwijs De realisatie van de Treeport Garden komt tot stand in samenwerking met twee onderwijsinstellingen. Charlie Dhaenens verzorgt de samenwerking namens VITO (Vrij Instituut voor Technisch Onderwijs) uit Hoogstraten (B). Vorig jaar was hij te gast voor een Rond-de-Grote-Groene-Tafelsessie. Dit jaar werkt een achttal studenten van de tuinbouwopleiding ook daadwerkelijk mee aan de uitvoering van de Treeport Garden. „Een interessante klus voor de leerlingen. Ze kunnen zelf iets maken en komen in contact met kwekers. En de informele samenwerking met studenten van het Prinsentuin College is waardevol.” Het Prinsentuin College uit Breda werkt dit jaar voor de tweede keer mee en komt met een groep van circa zestien studenten. Bob Schalken, docent tuin-park-landschap, ziet het als waardevol dat de studenten in een contentrijke omgeving opdrachten mogen uitvoeren. „Wat ze hier maken, blijft ook tijdelijk liggen en wordt door veel vakbezoekers bekeken.” Behalve een oefening in technisch vakmanschap ziet hij ook meerwaarde in het werken onder tijdsdruk en het in groepsverband organiseren. „En ze doen plantenkennis op.” Eind mei was er een presentatie vanuit Treeport bij VITO met uitleg over ontwerp en beplanting, begin september volgde een samenkomst met uitleg over het verder uitgewerkte ontwerp inclusief planning en het toegepaste dode materiaal. Die samenkomsten in aanloop naar de beurs zien beide scholen als toegevoegde waarde. Dhaenens: „De studenten vinden het zeer interessant om met praktijkaspecten van het vak in aanraking te komen.” Tuin en landschap 20A (24 september 2015)

Treeport Graden-BKW15-19a.indd 11

08-09-15 14:10

Tekst: Emiel van den Berg Foto: Buro Sant en Co

Toekomst openbaar groen:

Groeiende steden vragen meer aan da Met in omvang groeiende steden vraagt het openbaar groen om aangepaste visies. Tuin- en landschapsarchitecten Edwin Santhagens en Lodewijk Baljon benadrukken daarbij een intensievere samenwerking tussen alle verantwoordelijke partijen.

Edwin Santhagens, landschapsarchitect van Buro Sant en Co in Den Haag is helder: „Steden blijven groeien waardoor het belang van openbaar groen toeneemt. Meer dan ooit is het stadspark een ontmoetingsplaats waar mensen elkaar ontmoeten voor feestjes, festivals, picknicks en barbecues.” Naast het hedendaagse intensieve gebruik staat ook de behoefte aan natuur centraal. „Alleen denken in termen als gebruiksbestendige beplanting is niet voldoende. Bezoekers willen spechten en uilen zien. Meer dan ooit draait het om hoogwaardig kwalitatief groen.” Ook voor de Amsterdamse tuinen landschapsarchitect Lodewijk Baljon zijn intensief gebruik en ecologie specifieke aandachtspunten. Daarnaast benoemt hij de waterproblematiek. „Vanwege de steeds langere

droge periodes en steeds hevigere regenbuien.” Wat betreft beplanting ziet Santhagens voor de toekomst duidelijk een verandering naar botanische variatie. Meer ruimte voor vaste planten en heesters, een voortzetting van de beplanting die bijvoorbeeld Piet Oudolf introduceerde. Dat zoiets niet altijd eenvoudig blijkt, ervoer hij bij het Dakpark in Rotterdam. „De plannen voor vaste planten en heesters sneuvelden omdat de gemeente te veel dacht vanuit het beheer.” Meer botanische variatie binnen het groen hangt volgens Baljon af van de schaal en de plek. Op een plein kiest hij bewust voor dezelfde bomen. „Een plein in het centrum van een stad is geen plek voor biodiversiteit. Aan de rand van een stad liggen de prioriteiten anders, daar

kunnen gerust verschillende lindes door elkaar worden geplant om een langere boeiperiode te krijgen.”

Invloed van politiek Santhagens merkt de toenemende druk vanuit politieke partijen en verwijst naar bijvoorbeeld GroenLinks die zich in Amsterdam sterk maakt voor biodiversiteit en botanische rijkdom. Ook Baljon merkt de toenemende politieke aandacht, maar loopt tegelijkertijd nog te vaak tegen bezuinigingen op. Als voorbeeld noemt hij het veel voorkomende probleem dat na aanplant van bomen deze verdrogen. „Gemeente zeggen geen geld meer te hebben voor water geven. Terwijl die extra zorg maar een relatief korte periode nodig is.” Baljon pleit voor de manier van werken die hij onder andere bij de Stadstuin rondom het nieuwe Rijkskantoorgebouw in Groningen hanteerde. Daar tekende hij een zogenaamd DBFMO-contract; designbuild-finance-maintain-operate. „Dat betekent in essentie dat je, naast aanleg, met een consortium

Het Oosterpark in Amsterdam. Stadsparken zijn een ontmoetingsplaats waar mensen elkaar ontmoeten voor feestjes, festivals, picknicks en barbecues.

De Boomkwekerij 19A (18 september 2015)

Openbaar groen-BKW15-19a.indd 12

08-09-15 14:10

GrootGroenPlus 2015

SERVICE

an dacht

D o e lgro e pdage n Het programma wordt jaarlijks ruime tijd voor de beurs gelanceerd via de app en op de website grootgroenplus.nl. Om gerichter inhoudelijke verdieping

DISCUSSIE

te kunnen bieden, is ingestoken op drie doelgroep-

Rond-de-Grote-Groene-Tafel

dagen. Tijdens deze dagen wordt een programma aangeboden dat extra interessant is voor mensen die werken in de retail, het openbaar groen of hovenier

Tijdens GrootGroenPlus wordt op donderdag 1 oktober, de dag van de openbare ruimte,

of tuinaannemer zijn.

verder gepraat over dit onderwerp tijdens de Rond-de-Grote-Groene-Tafel-sessie. Aan

Woensdag 30 september is Dag van de Retail. Op

tafel zitten dan ook een gemeente en een kweker zodat vanuit diverse invalshoeken

deze dag zijn met name medewerkers van bijvoor-

over dit onderwerp gediscussieerd kan worden.

beeld tuincentra uitgenodigd om de beurs te bezoeken. Onder meer in de discussie Rond-de-GroteGroene-Tafel komen onderwerpen aan de orde die boeiend zijn voor wie in de retail werkt of met retail

garant staat voor het beheer gedurende een lange periode, in dit geval 20 jaar.” Santhagens: „Ons wordt steeds meer gevraagd betrokken te blijven bij de technische kant van de uitvoering. Ook worden we steeds vaker gevraagd onze beheervisie te geven. We zijn een ontwerpbureau, maar in de toekomst gaan we dat zeker aanpassen. Voor het eindresultaat is dat veel beter.” Hoogwaardig kwalitatief groen vraagt uiteraard aandacht vanuit het beheer. Santhagens: „Het heeft geen zin grote projecten die veel geld kosten uit te voeren als er geen geld is voor beheer.”

Bescheiden budgetten Gemeentes zitten deze jaren krap bij kas. Daar komen de initiatieven op dit moment niet vandaan. „Gelukkig zijn er steeds meer mondige bewoners die met hun ideeën en klachten direct naar de wethouders gaan om af te dwingen dat groen op de agenda komt”, zegt Santhagens. Hij noemt Sittard als voorbeeld van een kleinere stad met kleinere budgetten. „Daar kijken we dan wat bewoners kunnen doen en of de gemeente bij wijze van werkgelegenheidsproject werklozen bij het onderhoud van groen kan inschakelen.” Alles overlaten aan de bewoners, tegenwoordig participatie genoemd, is volgens hem een utopie. „Bij minder geld moet je dingen versimpelen en een paar elementen extra elan geven. Zorgen dat je afkomt van ingewikkelde perken, trappen en pergola’s die snel kapot gaan en dus onderhoud vragen.”

Daarnaast stelt hij vaak voor om een project in stappen te realiseren. Om eerst de buitenkant van een park aan te pakken en vervolgens in fases de binnenkant. „De kosten spreiden.” Betrokkenheid van omwonenden vindt Baljon een goede zaak. Hij merkt dat gemeenten vanuit verschillende overwegingen terugtrekkende bewegingen maken om inwoners meer ruimte te geven. „Soms vanuit ideologie, om mensen meer zelf te laten bedenken en te laten doen. Soms simpelweg vanwege het geld. Maar, de openbare ruimte is voor iedereen dus je moet niet te veel verantwoordelijkheid aan een kleine groep geven. Die kan de ruimte dan gaan claimen.” Hij vindt de betrokkenheid tijdens het ontwerpproces belangrijk om als ontwerper te weten te komen wat de omwonenden wensen en verwachten. „De dialoog van betrokkenen met professionals is belangrijk. Laten zien welke keuzes gemaakt kunnen en moeten worden.” Daarnaast zijn de hoofdzaken van de groene structuur in een stad echter de verantwoordelijkheid van de gemeente.” Samenwerken met kwekers en gemeenten wordt belangrijk volgens Baljon. „Elkaars ervaringen horen, maakt de beplantingskeuze sterker. We bezoeken daarom geregeld kwekerijen en kennis van kwekers nemen we op. Wisselwerking met gemeentes is soms lastiger omdat deze vaak individueel van elkaar werken en ambtenaren toch behoorlijk murw zijn geraakt door de voortdurende bezuinigingen. Zo gaat ambitie nog te veel verloren.” <

te maken heeft Donderdag 1 oktober is de Dag van het Openbaar Groen met speciale aandacht voor bezoekers namens gemeenten en andere overheden betrokken bij het openbaar groen. Vrijdag tot slot geeft speciale aandacht aan professionals betrokken bij de inrichting van de tuin tijdens de Dag van de Hovenier/Tuinaannemer.

D ownloa d de beu r s a p p Ook in 2015 heeft vakbeurs GrootGroenPlus in samenwerking met Rabobank De Zuidelijke Baronie een speciale beursapp ontwikkeld. De app bevat actuele informatie over alle deelnemers, het dagprogramma, het laatste nieuws, een volledige interactieve plattegrond en informatie over de nieuwigheden. Dit jaar kunnen deelnemers en bezoekers ook via de app contact met elkaar leggen. De app is gratis te downloaden via www.grootgroenplus.nl en in de stores.

Grat i s wi fi De gehele beursvloer is mede namens de hoofdsponsor Rabobank De Zuidelijke Baronie voorzien van gratis wifi.

PROGRAMMA

D e Gro e n e Stad Het doel van De Groene Stad-filosofie is het informeren en stimuleren van de belangstelling bij overheden, organisaties en bedrijven die professioneel bezig zijn met de planning en ontwikkeling van het stedelijke gebied, voor het op de juiste wijze inzetten van groen. ’Groen kost geen geld, maar levert geld op’ is het motto. Voor het zesde en laatste jaar op rij wordt deze filosofie vormgegeven op de beursvloer tijdens GrootGroenPlus 2015. Dit gebeurt door een levensgrote decorbouw in de vorm van een Groene Stad op het Jac. Loddersplein.

Tuin en landschap 20A (24 september 2015)

Openbaar groen-BKW15-19a.indd 13

08-09-15 14:10

Plattegrond-BKW15-19a.indd 14

08-09-15 15:45

Plattegrond-BKW15-19a.indd 15

08-09-15 15:45

Tekst en illustraties: GrootGroenPlus

B eursorganis atie

mee zien hoe groot en divers het

De 25e beurseditie wordt georga-

sortiment in Zundert en omstreken

niseerd door de Stichting Groot-

is en op welke manieren dit sorti-

GroenPlus (GGP), onder licentie van

ment toegepast kan worden. Meer

de Stichting European Plant Support

dan 400 plantengeslachten zijn in

(EPS).

de regio verkrijgbaar. De tuin is aan-

GrootGroenPlus werkt samen met:

gelegd in de vorm van het Treeport-

SERVICE

Florall, TCO Expo, Stichting de Nati-

logo en rondom de tuin maar ook in

Wie?

onale Boomfeestdag, BDU-media,

de stand is uitgebreide informatie

EPS, Plantarium en Treeport.

over de tuin beschikbaar. Meer over

Gedurende 3 dagen presenteren

Bestuursleden GGP 2015 zijn:

Treeport Garden leest u op pagina

meer dan 320 standhouders uit

> voorzitter: David Bömer ;

10.

de boomkwekerijsector (80%) of

> secretaris: Frans van Wanrooij (EPS);

aan de boomkwekerijgerelateerde

> penningmeester en vicevoorzit-

sectoren (20%) zich op vakbeurs

ter: Wendy van Aart-Vervaart;

Zunderts Groen Imago Prijs ( ZGIP)

GrootGroenPlus 2015. Het vak-

> bestuurslid: Didier Hermans (EPS);

Tijdens GrootGroenPlus 2015 reikt

bezoek bestaat uit overheden,

> bestuurslid: Joost Sterke (EPS);

de gemeente Zundert voor de

instellingen, woningcorporaties,

> bestuurslid: Erik Bastiaensen.

tweede maal naar aanleiding van

projectontwikkelaars, architecten,

Overige 2015:

de standkeuringen een award uit.

openbaar groen voorzieners, de-

> algemene coördinatie: Van Kuyck

De prijs wordt toegekend aan een

tailhandel, tuincentra, hoveniers,

Consultancy;

deelnemer die in Zundert of omge-

tuinontwerpers, boomkwekers en

> organisatie: C Plus Creatie bv;

ving gevestigd is en die tijdens de

handelaren uit binnen- en buiten-

> public Relations: Het Groenbureau,

beurs niet alleen het thema, maar

land. Deelnemers vertegenwoordi-

All-Round Communications

ook de promotie van de (boomkwe-

gen de volgende productgroepen:

planten, rozen en onderstammen, fruitgewassen, toeleveranciers,

Het thema van vakbeurs Groot-

rering wordt gedaan door een spe-

techniek, overheid en onderwijs.

GroenPlus is ’Growing strong! Cele-

ciaal voor de gelegenheid samen-

Binnen elke productgroep zijn er

brating 25 years!’ en onderstreept

gestelde jury vanuit de gemeente

jaarlijks belangrijke ontwikkelin-

daarmee ook het feestelijke karak-

Zundert.

gen te zien.

ter van deze editie. Met ’Growing

ters en coniferen, laan-, bosen parkbomen, visueel aantrekkelijke

gebracht in de stand. Het prijswinnende bedrijf moet een duidelijk voorbeeld zijn voor de regio én voor andere bedrijven in de regio. De ju-

dat er sprake is van groei. Niet al-

Innovatie & Inspiratieplein

Vakbeurs GrootGroenPlus is het

leen in de algemene economie,

Het Innovatie & Inspiratieplein ligt

platform voor kennisuitwisseling

maar zeker ook in de groensector.

centraal binnen de beurs, is 500

strong!’ benadrukt GrootGroenPlus

Wat

en het leggen van contacten, voor

vierkante meter groot en biedt

sector. Deze 25e editie beoogt een

Rond -de- GroteG ro e n e-Tafel

’must be en must see’ te zijn aan

Op het Jac. Loddersplein staat een

planten van partnerbeurzen, een

de start van het nieuwe handels-

ronde tafel waaraan éénmaal per

jubileumpresentatie en andere in-

seizoen.

dag vakgenoten plaatsnemen om

spirerende items.

iedereen uit de boomkwekerij-

een actueel onderwerp gerelateerd

ruimte aan nieuwigheden, bewezen nieuwigheden, prijswinnende

aan de desbetreffende doelgroep-

Nieuwigheden

> Woensdag 30 september: 11.00 -

dag – Retaildag, Dag van het open-

Tijdens GrootGroenPlus 2015 wor-

19.00 uur

baar groen en Dag van de hovenier –

den minimaal 25 nieuwe gewassen

> Donderdag 1 oktober: 10.00 -

te bespreken. Iedereen is vrij om

geïntroduceerd. Deze nieuwighe-

19.00 uur

aan te sluiten en mee te praten.

den zijn ingezonden door bedrijven

> Vrijdag 2 oktober: 10.00 - 18.00

Aanmelding vooraf is niet nodig.

uit binnen- en buitenland. Tijdens

uur

De sessies zijn ook te volgen via de

de beurs keurt de Koninklijke Ver-

Groene Stads-TV, en later terug te

eniging voor Boskoopse Culturen

zien via YouTube. Lees meer over de

(KVBC) deze planten. Een speciaal

discussies op pagina 24.

scoresheet ter beoordeling en bij-

Wanneer ?

Gratis toegan g Door gebruik te maken van de aan u verstrekte relatiekaart of door di-

kerij)regio het beste tot uiting heeft

PROGRAMMA G rowin g Strong ! C elebrating 25 years !

bosen haagplantsoen, sierhees-

behorende medailles worden daar-

gitaal te registreren via www.groot-

Treeport Garden

groenplus.nl

bezoekers

In 2015 worden bezoekers bij bin-

vooraf getoetst of ze daadwerkelijk

gratis toegang tot de beurs. Zonder

nenkomst direct de Treeport Garden

nieuw zijn en tijdens de opening van

kaart of registratie is de toegangs-

ingeleid. De coöperatieve vereni-

de beurs maakt de voorzitter van de

prijs 10 euro per persoon.

ging Treeport Zundert e.o. laat hier-

KVBC Dick Nieuwesteeg de verde-

krijgen

voor gebruikt. De noviteiten worden

De Boomkwekerij 19A (18 september 2015)

Service-BKW15-19a.indd 16

08-09-15 14:10

GrootGroenPlus 2015

ting 25 years!’ tot uiting te brengen,

de vakbeurs. Driejarige leerzame

wint de Jac. Loddersprijs, vernoemd

projecten zijn onder andere opge-

naar de oprichter van vakbeurs

start met Basisschool Zonnebloem

GrootGroenPlus. Daarnaast wordt

uit Zundert. De Boomfeestdag is

in 2015 voor de derde keer de Jan

tevens het goede doel van de 23e

van Dongenprijs voor toeleveran-

t/m 25e editie en zal daarom op

ciers uitgereikt. Deze prijs is in het

vrijdag 2 oktober een cheque van

leven geroepen ter ere van Jan van

€5.000 ontvangen. Gedurende de

Dongen, die tot zijn overlijden werk-

beursdagen worden diverse activi-

zaam was bij CLTV, de locatie waar

teiten georganiseerd zoals een kin-

vakbeurs wordt gehouden.

dertafelsessie en een speurtocht. De eerstvolgende Nationale Boom-

ling van medailles en de beste nieu-

Open reporter ruimte

wigheid bekend.

Uitgever BDU van de vakbladen

Op het Innovatie & Inspiratie plein

Tuin en Landschap en De Boom-

Internationale pers

worden al deze nieuwigheden ten-

kwekerij werken op de beursvloer.

Tijdens de interne persreis op

toongesteld. Elke nieuwigheid is

De perskamer is deels open en het

woensdag 30 september brengt

voorzien van een uitgebreid facts-

nieuws over GrootGroenPlus wordt

de internationale pers op de beurs-

heet. Bovendien zullen diverse in

ter plaatse verwerkt en online ge-

vloer een bezoek aan de stands van

het verleden bewezen nieuwighe-

plaatst. Iedereen is welkom om in

Jiffy Products International bv, de

den terugkeren naar de beursvloer.

gesprek te gaan met de verslag-

Koninklijke Vereniging voor Bos-

Ook de nieuwigheden die op Florall,

gevers in standnummer A006. Ook

koopse Culturen (KVBC), Boomkwe-

TCO Expo en Plantarium zijn gekeurd

deze beursspecial is tot stand geko-

kerij Kuppens, Oakover Nurseries

en prijswinnaars waren, worden op

men in samenwerking tussen BDU

Ltd en Boomkwekerij M. van den

GrootGroenPlus

en GrootGroenPlus.

Oever vof.

tentoongesteld.

Details over de introducties zijn te

feestdag is op 16 maart 2016. Het thema is: Bomen & Bossen.

Tijdens de externe persreis op don-

vinden op de beursvloer, de website

D e Boomfeestdag

en in de app.

Een van de vertrouwde partners is

nationale pers de bedrijfslocaties

Stichting Nationale Boomfeestdag

van

onder leiding van Peter Derksen.

ijgers vof, Lodders Boomkwekerijen

Deze stichting is gedurende de jaren

bv, Verpaalen-Herijgers vof en A. M.

2013 t/m 2015 nauw betrokken bij

Marijnissen Vaste Planten.

Informatie in de eigen VVV- stand Op het Inspiratie & Innovatieplein

derdag 1 oktober bezoekt de interBoomkwekerij

Dictus-Here-

is de GrootGroenPlus VVV-balie te vinden. Hier kunnen vragen over de worden gesteld, maar is ook vakin-

BEREIKBAARHEID S huttlebus brengt bezoeker na ar de beurs

houdelijke informatie beschikbaar.

Vakbeurs GrootGroenPlus wordt gehouden in Zundert, Nederland. Luchthavens met dagelijkse

indeling en de route van de beurs

Stads-T V

vluchten vanuit heel Europa liggen op een steenworp afstand. De beurs is vanuit station Breda eenvoudig bereikbaar met het openbaar vervoer (buslijn 115). Zundert is mede dankzij de cen-

Continu op de beursvloer aanwezig

trale ligging tussen Rotterdam en Antwerpen gemakkelijk via de snelweg bereikbaar. Bezoe-

zijn een cameraman, een geluids-

kers van GrootGroenPlus 2015 kunnen parkeren op de parkeerplaatsen die bereikbaar zijn via

technicus, reporter en een foto-

de Meirseweg 54, 4881 MJ in Zundert. Vanaf daar wordt u in slechts enkele minuten met de

grafe. Zij registreren alles wat er op

gratis shuttlebus naar de beurs gereden. Deze bussen rijden doorlopend tussen het beurscom-

de beursvloer gebeurt. Naast semi-

plex en de parkeerplaats.

live uitzendingen van het gehele beursprogramma op het grote ledscherm in het centrale restaurant worden er ook informatieve films en reclames getoond.

De beste stands: Jac . Lodders- en Jan van Dongenprijzen De meest originele en informatieve stands worden in de schijnwerpers gezet. Een deskundige jury beoordeelt dinsdag voor de beurs alle stands. De deelnemer in de categorie ’groen’ die er het beste in slaagt het thema ’Growing Strong! CelebraTuin en landschap 20A (24 september 2015)

Service-BKW15-19a.indd 17

08-09-15 14:10

GrootGroenPlus 2015

Tekst: Ketura Haveman Foto: Sandra Mutsters Fotografie

KVBC brengt meer helderheid in keuring De Koninklijke Vereniging voor Boskoopse Culturen keurt al 120 jaar boomkwekerijgewassen. Vorig jaar had GrootGroenPlus de primeur van een nieuwe opzet van keuren. Doel is meer helderheid verschaffen over de keuring. Het aantal inzendingen op tentoonstellingen wordt steeds groter. „Je werkt dan met meerdere keuringscommissies, maar het risico ontstaat dan dat er verschillen optreden in de beoordelingen. Bovendien wordt de vraag om transparantie steeds groter. Daarom hebben we vorig jaar beoordelingsformulieren in het leven geroepen”, vertelt Ronald Houtman, secretaris van de keuringscommissie van de KVBC. Op het beoordelingsformulier worden punten toegekend aan vier onderdelen, namelijk het vernieuwende karakter, onderscheidend vermogen, kwaliteit van de plant en de toepasbaarheid van de plant. Aan ieder onderdeel worden punten toegekend tussen 0 en 10. 32 punten of meer betekent goud, tussen de 27 en 32 is zilver, tussen de 24 en 27 brons. Onder de 24 wordt geen medaille toegekend. De nieuwe formulieren bevallen goed. Zowel de juryleden als de inzenders van nieuwigheden zijn positief over de nieuwe beoordelingsmethodiek. „Er is minder discussie. En niet onbelangrijk, het verwerken gaat ook veel sneller, want het is een kwestie van formulieren verzamelen en punten tellen”, aldus Houtman. De inzenders kunnen de formulieren inzien, waardoor ze weten hoe een plant scoort op de verschillende onderdelen. De beoordelingsformulieren van de medaillewinnaars komen ook online te staan, zodat de beoordeling voor iedereen zichtbaar is. De KVBC overweegt overigens om

in de toekomst het vernieuwend karakter en onderscheidend vermogen op het beoordelingsformulier samen te voegen omdat er veel overlap is. „Als ze worden samengevoegd, tellen deze punten wel twee keer. Voor een nieuwighedenkeuring is het vernieuwende karakter natuurlijk het belangrijkste.”

Consumentenblik Het aantal keuringscommissies dat actief is tijdens een tentoonstelling is afhankelijk van het aantal inzendingen. Op Plantarium waren er drie commissies aan het jureren voor ruim honderd inzendingen. Op GrootGroen is het doorgaans één keuringscommissie actief. In deze commissies zijn kwekers en deskundigen van diverse gewassen vertegenwoordigd. Op Plantarium zitten ook altijd enkele consumenten in de jurycommissie. „Dit zijn mensen die via afdeling Boskoop van Groei & Bloei worden gevraagd. Ze mogen echter geen connecties hebben met kwekers, het mag dus geen ex-kweker of vrouw van een

kweker zijn”, aldus Houtman. De input van deze consumenten is volgens Houtman zeer waardevol. „Zij kijken toch met andere ogen naar planten dan de vakmensen en dat levert waardevolle informatie op.” Als het aan Houtman ligt, komt er op termijn ook een consument in de jurycommissie voor GrootGroenPlus. Dat zal dit jaar echter nog niet het geval zijn. <

De keuringscommissie aan het werk op GrootGroenPlus.

ACHTERGROND

Tentoonstelling versus veld De KVBC signaleert dat er steeds meer een verschuiving is ontstaan van veldkeuringen naar tentoonstellingskeuringen. Een gouden medaille voor de tentoonstellingskeuring staat echter niet gelijk aan goud voor een veldkeuring. Bij een tentoonstellingskeuring gaat het om een momentopname. Voor een veldkeuring moeten planten een jaar opgeplant staan, vervolgens worden ze gedurende een groeiseizoen gevolgd en meerdere keren beoordeeld. Om het onderscheid duidelijk te maken heeft de KVBC vorig jaar de vernieuwde KVBC-Award in het leven geroepen. De award, goud, zilver of brons, wordt toegekend na een veldkeuring. Dit jaar worden de eerste planten voor de award beoordeeld.

De Boomkwekerij 19A (18 september 2015)

Nieuwighedenkeuring.indd 18

08-09-15 14:11

Tekst en foto's: Emiel van den Berg

GrootGroenPlus 2015

Ondergewaardeerde houtige gewassen Het sortiment staat nog altijd onder druk. De keuze wordt kleiner omdat kwekers minder soorten in grotere aantallen aanbieden én omdat architect, hovenier en consument vaak op dezelfde planten terugkomen. Acht groenprofessionals leggen uit welk houtig gewas volgens hen meer aandacht verdient.

Arjan Boekel

Salix elaeagnos ’Angustifolia’ Tuinarchitect Arjan Boekel noemt Salix elaeagnos ’Angustifolia’, bekender onder de oude naam S. rosmarinifolia. „Een onderschatte heester met smal grijsgroen blad aan dunne buigzame takken tot circa 1 meter hoogte.” Boekel vindt deze struikwilg een prachtige bladplant die prima te combineren is met andere heesters – „bijvoorbeeld Hydrangea quercifolia of Cotinus ’Grace’” – en vaste planten. „De ruige pollen met grijs blad brengen alle aandachttrekkers eromheen tot rust. Een extraatje zijn de subtiel mooie roodbruine twijgen.” Tussen vaste planten aangeplant, knipt hij de heester aan het einde van de winter vrij ver terug zodat het nieuwe loof samen met de vaste planten opgroeit. Over de verkrijgbaarheid zegt hij: „Ik koop ze gewoon klein in een C2. Zo’n plant groeit in een seizoen uit tot een mooie pol. In grotere maten zie ik ze zelden.”

Salix elaeagnos ’Angustifolia’ heeft roodbruine twijgen.

Anno Kuindersma

Heptacodium miconioides Anno Kuindersma van Anno 2000 kiest voor Heptacodium miconioides. „Ik ontdekte de plant bij de kwekerij van Albert Leemreize waar een volgroeid exemplaar staat.” Groot voordeel vindt hij dat Heptacodium ook als meerstammige solitair is te gebruiken. De sierwaarden zijn volgens hem divers. „Door de late zomerbloei, iets dat bij weinig andere bomen voorkomt, is Heptacodium laat in het seizoen een echte blikvanger. Extra is dat bijen graag de bloemen bezoeken.” Tijdens de wintermaanden ziet hij sierwaarde in de afbladderende bast. „Dat komt vooral bij een opengesnoeide kroon mooi tot zijn recht.” Kuindersma plaatst Heptacodium graag als meerstammige struik tussen vaste planten. Dat zorgt volgens hem voor jaarrond body. Over de verkrijgbaarheid is hij tevreden. „Grote meerstammige exemplaren zijn soms prijzig maar zorgen wel voor Heptacodium miconioides kenmerkt zich door de late zomerbloei.

het versnellen van het eindbeeld.”

Tuin en landschap 20A (24 september 2015)

Top 8-BKW15-19A.indd 19

08-09-15 14:11

Wilco Boksebeld

Tamarix tetrandra Voor Wilco Boksebeld van Bladgoud Tuinen is Tamarix tetrandra een houtig gewas dat meer aandacht verdient. „Op stam gekweekt vormt zich een leuke kleine boom met een prachtige en uitbundige bloei. Hij doet wel wat exotisch aan dus is zeker niet in elke tuin toepasbaar. In kleine tuinen met een mediterrane uitstraling is hij op zijn mooist.” Boksebeld legt uit dat hij de plant eigenlijk nog nooit zelf heeft toegepast. „Bij een klant van me staat al wel jaren een Tamarix in de tuin. Terwijl ik die tuin helemaal niet zelf heb ontworpen of aangelegd word ik altijd weer blij als ik de plant zie staan.” Dat hij Tamarix zelf nooit toepast, wijt hij aan het feit dat hij deze nooit bij de groothandel tegenkomt. „Eigenlijk vergeet ik hem zelf ook vaak weer wat onverdiend is voor Tamarix tetrandra doet exotisch aan.

zo’n vrolijke plant.”

Mathijs Wolfs

Acer griseum Mathijs Wolfs van Hoveniersbedrijf Guy Wolfs gebruikt graag Acer griseum. „Een kleine boom of meerstammige heester met een transparante kroon, een prachtige herfstkleur en een mooie afschilferende bast. Jaarrond de moeite.” Als nadeel noemt hij de trage groei. „Wat uiteraard ook een voordeel kan zijn. De snoei is beperkt en de plant is ideaal voor in een wat kleinere tuin.” Meestal plaatst hij Acer griseum als meerstammige heester in een bloembak of de volle grond. „Dat oogt natuurlijk, met de stam deels opgekroond zodat de bast goed tot zijn recht komt.” Hij heeft daarbij de voorkeur voor kluitplanten uit de volle grond. „Een goed ontwikkeld wortelgestel is gewenst hier in de zware grond van Zuid-Limburg, dat maakt de kans op aanslaan stukken groter.”

Acer griseum heeft een mooie afschilferende bast.

Harry Esselink

Rhus

Harry Esselink van het gelijknamige hoveniersbedrijf vindt Rhus een plant die meer aandacht verdient. „Met name R. typhina ’Dissecta’, een karakteristieke kleine boom met zeer fijn blad.” Hij noemt verder de bloei decoratief, de herfstkleur geweldig en het wintersilhouet waardevol. „Plus de bloempluimen blijven in de winter nog lang opvallen.” Zijn voorkeur heeft een laag vertakkend exemplaar waaronder schaduwplanten kunnen groeien. Wat betreft verkrijgbaarheid vindt Esselink de maten vaak wat klein, tot 1,5 m. Liever wil hij kunnen kiezen uit wat grotere exemplaren. „Het transport is dan vaak lastig aangezien de plant even breed als hoog groeit.” Als nadeel noemt hij het woekeren – „rootcontrol is wenselijk” – en de korte levensduur. „Hoewel de Rhus heeft bloempluimen die lang in de winter blijven opvallen.

meeste tuinen toch na een aantal jaren weer op de schop gaan.”

De Boomkwekerij 19A (18 september 2015)

Top 8-BKW15-19A.indd 20

08-09-15 14:11

GrootGroenPlus 2015

Fred Booy

Nyssa sylvatica Fred Booy is beplantingsspecialist bij DS Landschapsarchitecten en kweker. Voor hem mag Nyssa sylvatica meer naar de voorgrond. Bij voorkeur de soort. „Die is al voldoende goed. Gezond en mooi vanwege de habitus en de prachtige herfstkleur waarvan 4 tot 8 weken valt te genieten.” Het betreft zaailingen die variëren in groei en herfstkleur. Dat is niet handig als je een echt homogene laan of rij wil, legt hij uit. „Een boom zelf uitzoeken in de herfst heeft dan de voorkeur.” Wat Booy handig vindt, is dat Nyssa geen al te grote boom vormt. „Hij heeft een mooie tussenmaat van 10-15 meter.” Booy ziet toepassingsmogelijkheden als straat-, laan- en parkboom maar ook in de particuliere tuin zijn er mogelijkheden. „Nyssa is met weinig tevreden en vraagt weinig Nyssa sylvatica behoudt de herfstkleur 4 tot 8 weken.

snoei.” Over de verkrijgbaar zegt hij dat het soms zoeken is naar wat grotere maten.

Carrie Preston

Cornus alternifolia ’Argentea’ Voor Carrie Preston van Studio Toop is Cornus alternifolia ’Argentea’ een favoriet. „Ik was lang tegen bontbladig maar deze is bont op een subtiele manier, daar kun je een statement mee maken.” Groot voordeel vindt ze dat hij kleiner blijft dan de veel bekendere bonte C. controversa. „C. alternifolia ’Argentea’ past in vrijwel elke tuin en verdraagt zowel zon als halfschaduw. Je kunt er donkere plekken mee oplichten.” Snoeien is overbodig, Preston kiest voor de natuurlijke habitus met zijn horizontaal spreidende takken. De verkrijgbaarheid is soms lastig. „Ik dwing mezelf om te zoeken. Het is het kip of het ei; ontwerpers moeten meer variatie van de kwekers eisen en dan komt er vanzelf weer meer verscheidenheid in de tuinen. Dat is voor iedereen beter.”

Met Cornus alternifolia ’Argentea’ kun je donkere plekken oplichten.

Alain en Charline Dor

Morus alba

Tuincreaties Alain Dor wordt gerund door Alain Dor en dochter Charline. Beiden gaan voor Morus alba. Charline: „Door te knotten ontstaat een karakteristieke vorm, hoe ouder, hoe knoestiger. Maar ook niet geknot is het een mooie boom.” De boom wordt altijd in de geknotte vorm in voor- of kleine achtertuinen aangeplant waar hij ook in de winter met zijn fraaie silhouet opvalt. „Er zijn niet zo veel andere natuurlijk ogende bomen van bescheiden omvang.” Sierwaarde zit verder in het decoratieve blad dat per tak van vorm kan verschillen. Daarnaast geeft de boom weinig witte tot roze framboosachtige schijnvruchten. „Die smaken wat flauw. Wil je veel en lekkere vruchten dan is Morus nigra beter. Voorwaarde is dan wel dat je de boom niet knot!” Beide soorten Morus alba geeft roze framboosachtige schijnvruchten.

zijn volgens haar relatief goed verkrijgbaar. „Al dan niet geknot.”

Tuin en landschap 20A (24 september 2015)

Top 8-BKW15-19A.indd 21

08-09-15 14:11

Tekst: Jan Hendriks Foto: Wim du Mortier

Waar gaat het heen in de marketing? Een goede kweker is lang niet altijd een goede verkoper. Toch wordt gevoel voor marketing en verkoop steeds belangrijker om succesvol te kunnen zijn. Maar waar gaat het eigenlijk heen met die marketing? Welke interessante marketingtrends tekenen zich af voor boomkwekers? Een aantal visies op een rij. Arbustum Brabant Coöperatief (ABCoop), een coöperatie van negen boomkwekers uit Noord-Brabant, zoekt het vooral in de kracht van een sterk collectief. „Een compleet assortiment, vanuit één plek geleverd, met één aanspreekpunt en één factuur”, zo vat Harm Horlings, die verantwoordelijk is voor de commerciële activiteiten, de kracht van ABCoop samen. De kwekerscoöperatie is in september vorig jaar opgericht. „Enkele leden hadden zelf al ideeën op het gebied van samenwerking. Ik heb een aantal andere boomkwekerijbedrijven, zoals laanboomkwekers en bosplantsoenkwekers, benaderd om tot een compleet sortiment te komen.” De adviseur inventariseerde het klantenbestand en ontwikkelde een verkoopstrategie, waar alle leden zich in konden vinden. „Het grote voordeel van de samenwerking is dat we al die individuele klanten nu een compleet sortiment kunnen aanbieden”, legt Horlings uit. „Waar de meeste aangesloten leden

De trend is steeds meer visueel aantrekkelijke planten aan te bieden. „Durf eens te breken met die trend”, zegt Martijn van de Loo van tuincentrum en hoveniersbedrijf Soontiëns.

te beperkt van omvang zijn voor exportactiviteiten, gaan nu – met een relatief beperkte investering – deuren open, die voorheen gesloten bleven.” Het collectief ontwikkelde een website en een brochure, maar moet het volgens Horlings vooral hebben van persoonlijk contact. „Je moet dit verhaal persoonlijk uitdragen. Beurzen zoals IPM zijn hier ideaal voor, maar

ACTUEEL

Aandacht voor biodiversiteit Tuinbranche Nederland zet dit jaar in op biodiversiteit. Met speciale campagnes wordt de consument gestimuleerd om de eigen tuin een broedplaats te laten zijn van vogels, vlinders, bijen en andere dieren. „Dat biedt dus kansen voor boomkwekers”, aldus Brenda Horstra, adjunct-directeur van TuinBranche Nederland. „Zo gedijen vogels bijvoorbeeld goed bij de aanwezigheid van dop- en struikheide, de vlinderstruik en lavendel.” Horstra pleit ook voor een betere voorlichting over bomen. „Veel consumenten hebben geen flauw benul welke boom goed bij hun tuin past. Zorg dus voor goede informatie en help de consument bij het kiezen van de juiste boom.”

ik leg ook veel persoonlijke bezoeken af. Het kost weliswaar veel tijd, maar het is ongelooflijk belangrijk. Zakendoen blijft mensenwerk.” Horlings constateert dat potentiele afnemers positief zijn over het concept. Hij ziet het aantal bedrijven dat aanvraagt dan ook nog steeds groeien. „En dat is een goed teken. De marktsituatie is nu niet makkelijk. Maar door onszelf nu goed te promoten, profiteren wij straks als eerste als de markt aantrekt.”

Voorwaartse ketenintegratie Volgens Vincent van Rijsewijk, als risicodragend partner/marketeer betrokken bij Hortensia Forever&Ever, komt er tegenwoordig meer bij kijken om een boomkwekerijproduct succesvol in de markt te zetten. „De tijd dat de ontwikkeling van een nieuwe etikettenlijn of een speciale pot het

De Boomkwekerij 19A (18 september 2015)

Waarheen marketing BKW15-19a.indd 22

08-09-15 14:11

GrootGroenPlus 2015

Een ander aspect is volgens Van Rijsewijk de vraag hoe je omgaat met onverkocht product. „Als je hortensia’s tegenkomt waar het beste wel van af is, zijn dit vraagstukken waar je wel even goed over na gaat denken. Door die slechte exemplaren terug te halen, bewerkstellig je mogelijk dat de retailer een nieuwe zending bestelt. Bovenal weet je zeker dat het product er voor de consument weer tiptop uitziet.”

Jaarrond levering

tij kon keren, ligt echt achter ons.” Van Rijsewijk breekt een lans voor voorwaartse ketenintegratie. „Handelsbedrijven vormen een onmisbare schakel in het logistieke traject. Daar mag je niet van verwachten dat ze een succes maken van jouw product. Kwekers zouden het daarom hogerop in de keten moeten zoeken. Achterhaal wat de klant beweegt, zowel de retailer als de consument. Zorg ervoor dat je weet waarom een afnemer jouw product koopt of juist links laat liggen.” Zelf heeft hij samen met een team, de afgelopen tijd zo’n 450 tuincentra bezocht. „Alle informatie, die dit heeft opgeleverd, hebben we gekoppeld en geanalyseerd. Het dwingt je om na te denken over praktische zaken. Met opmerkingen als ’Fijn die meegeleverde poster, maar hoe moet ik deze ophangen in mijn tuincentrum’ kun je natuurlijk wel wat.”

Martijn van de Loo, mede-eigenaar van tuincentrum en hoveniersbedrijf Soontiëns uit Eindhoven, signaleert een aantal kansen voor boomkwekers. „Ik zou graag zien dat kwekers meer inzetten op jaarrond levering. Daar zitten nu grote hiaten in, terwijl wij hier als groenbedrijf wel afhankelijk van zijn.” Van de Loo wijt dit mede aan het feit dat de bekende retailketens moeite hebben om hun omzet jaarrond op niveau te houden. „In september wordt al ruimte gemaakt voor de kerstverkopen. De consequentie is dat de consument steeds meer wordt opgevoed met het idee dat je bomen en struiken in mei moet aanplanten, terwijl het najaar natuurlijk veel meer geschikt is.” Van de Loo signaleert ook een trend naar steeds meer puur visuele producten. En als ze nog niet in bloei staan, dan wekken de vele etiketten bijna de indruk dat het wel zo is. „Durf eens te breken met die trend.”

Hetzelfde geldt volgens Van der Loo voor de focus op grote containermaten. „Er wordt steeds meer verkocht in containers. Zorg dan wel voor een goede balans tussen kleine en grote potmaten.”

Biologische teelt Bij Soontiëns betreuren ze de voortgaande versmalling van het sortiment. „Je ziet vaak dat kwekers alleen de meest succesvolle teelten achternalopen, zoals lavendel. Het gevolg is dat steeds meer soorten in de verdrukking komen. Neem bijvoorbeeld het sortiment klimplanten. Daar is inmiddels niet zo veel meer van over. Als actief lid van de vakvereniging ’Wilde Weelde’ is Van de Loo een fervent voorstander van biologisch gekweekte producten. „Daar is echter bijna niet aan te komen. In de omgeving van Zundert vind je wel wat, maar dan gaat het hooguit over 15 tot 20% van het totale sortiment. En in het sortiment vaste planten zijn er maar een paar aanbieders.” Van de Loo realiseert zich dat een vergroting van het biologisch aanbod om een omschakeling van de markt vraagt. „Mensen worden opgevoed met het concept van mooi glanzende blaadjes, zonder enige aantasting. Toch zie ik dat de consument steeds meer interesse krijgt in ecologisch en/of biologisch tuinieren. Daar liggen echt kansen voor boomkwekers.” <

ACTUEEL

Consument verleiden tot combinatieaankoop Onder het merk Hortensia Forever&Ever worden jaarlijks 300.000 hortensia’s aan de consument verkocht. De planten worden, mede met behulp van speciaal ontwikkeld point-of-sale materiaal, aan de man gebracht via tuincentra. Daarnaast worden op jaarbasis enkele honderden exemplaren via de eigen webshop verkocht. Forever&Ever wordt onder andere gekweekt bij de gebroeders Jonkers uit Elshout. Mede om de afstand tot de afzetmarkten te verkorten, wordt gewerkt met licentiekwekers in Tsjechië, Polen en Frankrijk. Voor komend najaar staat een joint promotion gepland met Pokon en Fiskars. Op tafels wordt de consument dan verleid tot een combinatieaankoop van een snoeibare hortensia, een snoeischaar en meststof. Tuin en landschap 20A (24 september 2015)

Waarheen marketing BKW15-19a.indd 23

08-09-15 14:12

Tekst: Emiel van den Berg Foto: Sandragrafie

Rond-de-Grote-Groene-Tafel-sessies: Gr Voor de derde keer op rij vinden er tijdens GrootGroenPlus de Rond-de-Grote-GroeneTafel-sessies plaats. Aan de hand van het beursthema Growing Strong wordt met vakgenoten de toekomst van het groen onder de loep genomen. In aanloop naar die sessies alvast stellingen en quotes van de tafelgasten.

Woensdag - Dag van de retail

Wat is de toekomst van (groen in) het tuincentrum? Liggen er in de toekomst meer kansen voor tuincentra of voor groencentra? Ligt de focus op verbreding van het sortiment en blijft visueel aantrekkelijk een noodzaak? Komt de kuilhoek weer terug? Moet je als retailer meer of minder groenkennis in huis halen? Hoe bereik je als kweker het betere tuinen plantencentrum en hoe speel je in op het veranderende en onvoorspelbare consumentengedrag? Leidt de actie van Greenpeace tot chemievrije producten en meer aandacht voor duurzaamheid? Deze en meer vragen worden besproken met verschillende tafelgasten. Hendrik-Jan Verheijen van De Landerije Tuin & Dier in Roosendaal vertelt over zijn bewuste keuze voor een plantencentrum. Belangrijk daarbij vindt hij kundig personeel en automatisch koos hij voor oudere werknemers, mensen met ervaring. Met hun groenkennis wil hij zijn klanten overtuigen. „Commer-

ciële kwaliteiten zijn makkelijker bij te

wel zien, en betalen, terwijl kwekers nu

Pierre Demesmaeker is eigenaar

brengen.”

nog te veel worden afgerekend op de

van kwekerij en plantencentrum Inter-

Dave van Beek van Van Beek Agro-

kostprijs.” Een kweker moet volgens Van

Arbo en daarnaast lid van de Vlaamse

advies vindt de huidige markt wispel-

Beek actiever worden in die communi-

groengroep Meesterlijk Groen, een

turig en bespreekt met zijn klanten wat

catie met de klant. „Door altijd goed te

onafhankelijk samenwerkingsverband

de beste concepten zijn. „Mijn stelling

weten wat je klant wil, creëer je je eigen

van tuincentra. Zijn mening is duidelijk:

is altijd dat een concept het product

omzetmarkt.”

„In de boomkwekerij werken te veel

moet versterken. Daarbij kun je jezelf

Ad van Heesbeen van ASRA Plant

mensen met ooglappen op. Ze stellen

afvragen of een goed product wel een

steekt veel energie in onderzoek naar

zich te weinig de vraag hoe tuincentra

concept nodig heeft. Misschien is het

wat de consument wil. „Ik wil de consu-

graag planten aangeleverd krijgen ter-

beter om simpelweg in te zetten op een

ment bedienen en verleiden. En samen

wijl tuincentra als geen ander weten

goed product? Uiteraard moet de con-

met tuincentra inspelen op het steeds

hoe planten gepresenteerd moeten

sument de waarde van het product dan

sneller veranderen van die consument.”

worden.”

De discussies op GrootGroenPlus zijn door het publiek bij te wonen.

De Boomkwekerij 19A (18 september 2015)

Discussies-BKW15-19a.indd 24

08-09-15 14:12

GrootGroenPlus 2015

es: Growing strong, in welke richting? Donderdag - Dag van het openbaar groen

Wat is de toekomst van het openbaar groen? Wie heeft in de toekomst de regie over

voor Gemeente Haarlemmermeer. „Voor

nemers verwacht in de toekomst meer

het openbaar groen? Is participatie het

kleinschalige projecten zonder een com-

creatieve inbreng van de aannemerij.

woord van de toekomst? En duurzaam-

merciële koppeling aan bedrijven.” Hij

„Vanwege de terugtredende overheid

heid? Kun je als kweker invloed uitoe-

wil zich gaan richten op ontwerp en con-

gaan gemeenten alleen nog de regie

fenen op het beleid binnen gemeentes,

ceptontwikkeling voor gemeenten. „Ge-

voeren. Dat betekent dat we steeds

wat voor rol speelt kennisoverdracht

meentes gaan een meer faciliterende rol

meer maatwerk moeten leveren.” Door

daarbij? Heeft weerbaar sortiment de

spelen waarbij bedrijfsleven en burgers

jezelf te onderscheiden, dus invulling

toekomst en moeten gemeentes meer

meer inspraak krijgen.”

te geven aan de behoeften van de op-

worden ontzorgd door de ontwerper ook

Bij het onderwerp participatie merkt

drachtgevers, kun je klanten en dus werk

bij het beheer te betrekken? Hoe gaan

Cees Barneveld van Kwekerij De Smal-

binden. „Dus een meedenkende aanne-

we om met chemische middelen en de

lekamp – gespecialiseerd in bijzondere

mer die beschikt over innovatieve oplos-

bodem? Eetbaar groen in de openbare

vruchtbomen – dat inwoners van ge-

singen, pragmatisch denkt en adequaat

ruimte, welk sortiment is geschikt? Deze

meenten vaak vragen naar fruitbomen.

handelt, plukt hier de vruchten van.”

en meer vragen worden besproken met

„Dat zijn bomen waar ze plezier aan be-

Verder zit er een vertegenwoordiger

verschillende tafelgasten.

leven.” Of die inbreng van inwoners een

van Bergen op Zoom aan tafel. Deze

Gert-Jan Vos van Buro Buitenom stu-

hype is, is iets waar hij als kweker invloed

gemeente won in 2014 de titel Groenste

deerde dit jaar af aan de HAS. Hij ontwik-

op wil blijven uitoefenen. „Het is aan ons

Stad van Nederland en vertegenwoor-

kelde met twee medestudenten een tool

om de mensen enthousiast te houden.”

digde ons land bij de verkiezing Europese

Duurzaam Inrichten Openbare Ruimte

Ronald Kusters van Brouwers Groenaan-

Entente Florale 2015.

Vrijdag - Dag van de hovenier/tuinarchitect

Wat is de toekomst van de tuin? Hoe ziet de toekomstige tuin eruit? Wordt

Dat wordt ook voor buiten toepasbaar.”

tweede vanwege problemen bij in grote

die weer groener en het sortiment bre-

Bij de inrichting van de tuin ziet hij vooral

aantallen gebruikte planten, denk aan

der? Hoe hou je groenkennis op peil en

een verandering naar wildere borders.

buxusmot en taxuskever.”

spelen concepten en kwekers hierbij een

„Gebruikten we eerst nog grote vlakken

Michel Lafaille van Het Ontwerpinsti-

rol? Moeten kwekers intensiever contact

lavendel, nu komt er ruimte voor meer

tuut raadt hoveniers en ontwerpers een

zoeken met hoveniers en ontwerpers?

soorten door elkaar.”

meer adviserende dan verkopende rol

Moeten kwekers bij planten meer inzet-

Ben de Rooy, mede-eigenaar van de

aan. „Ze gaan nog te veel uit van wat er

ten op weerbaarheid? Wat is de rol van

Rooy Hoveniers bv en voorzitter van het

voor handen is en wat de opdrachtgever

Milieukeur, Groenkeur en andere certifi-

collectief Tophoveniers, benadrukt kwa-

vraagt. Terwijl de gemiddelde opdracht-

ceringen? Hoe ga je om met chemische

liteit en originaliteit. „Over mooi en goed

gever zijn vraag baseert op wat hij ge-

middelen, is duurzaamheid belangrijk?

werk wordt gepraat.” Verder is naar de

lezen of gezien heeft. Kennis over plan-

Deze en meer vragen worden besproken

voorgrond treden belangrijk. „Meedoen

ten, materialen, techniek en compositie

met verschillende tafelgasten.

met de competitie Tuin van het Jaar en

moet meer gedeeld worden.”

Dirk van der Poel van Groenseizoen

lid zijn van Tophoveniers zijn daarvan

Met het concept Topheesters wil Peter

wil zich als jonge ontwerper onderschei-

voorbeelden. Zo’n collectief werkt als

van Rijssen van Plantipp een brug slaan

den. Hij zoekt daarbij partijen op als

een klankbord, samenwerken maakt je

tussen veredelaars, kwekers en hove-

Borek, Domani en Marcel Wolterinck. In

beter!” Ook hij voorspelt voor de toe-

niers. „Hoveniers hebben meestal niet

de toekomst gaat technologie volgens

komst meer groen en minder eentonige

de kennis. Wij willen ze ontzorgen, van

hem een grote rol spelen. „Denk aan de

beplanting. „Het eerste vanwege de stij-

hun tuinen een succes maken met het

domotica-systemen voor binnenshuis.

gende wens naar natuurbeleving. Het

juiste sortiment.”

De discussies vinden dagelijks plaats om 13.00 uur in de restauratieruimte en kunnen vrij worden bijgewoond.

Tuin en landschap 20A (24 september 2015)

Discussies-BKW15-19a.indd 25

08-09-15 14:12

bedrijfsnaam

adres

postcode

plaats

Aart Boomkwekerijen, van ABAB Accountants en Adviseurs ABCoop About Plants Zundert BV Acht Potcultures, van Agricult BV Agro De Arend BV Ahlers Baumschule Alfa Accountants en Adviseurs Amelsvoort Kassenbouw BV, Van Anrob NV Antens Domen BV, Boomkwekerij Antonissen, boomkwekerij A Anylabel Arends Kwekerij ASRA Plant bvba Aurora Concepts Bakker de Wolden Bartelen, Boomkwekerij Basrijs BV Bato Plastics BV Batouwe boomkwekerijen BV Baumann en Zn Beek Agro Advies, Van BENS Vermeerdering Berk, Vormboomkwekerij Ruud van den Betuweplant BV Beucken Boomteelt, vd Beurshal, Stichting Bie BV, Boomkwekerij Richard de Biesplanken NLW, de Biggelaar, Berry van den Bijl Boomkwekerijen BV, Adriaan van de Bijl Lienden BV, J.D. van de Binnen, Boomkwekerij Het Biobest Nederland BV Bionique Solutions Bloemen, Kwekerij Maarten Bloemendaal, Kwekerij Bloemenkampen Kwekerij BV Blom, Verkeersschool Boer Boomkwekerij, W.T.M. de Boer CV, M.G. de Bogaert Boomkwekerij BVBA, Dirk Bogaert Plantenkwekerij BVBA, Geert Bogers, Boomkwekerij Bömer VOF, Boomkwekerij Boomfeestdag, Stichting De Nationale Boomkamp Boomkwekerijen BV, Jan BoomkwekeRijnen Boonen van der Heijden BV, Kwekerij BR Plants Braspenning Boomkwekerij Braspenning Mechanisatie BV Breederplants VOF Bremmer Boomkwekerijen VOF Bressers Boomkwekerij VOF, Gebr. Briant Jeunes Plants, André Broek, Boomkwekerij Louis van den Brugel BV, Boomkwekerij Mart Buitenhuis VOF, Anton Burg, Plantenkwekerij A. van der Burgmans, Plantenkwekerij Kees Business Centre Treeport BVB Substrates – Euroveen BV Calle-Plant CV Captein PW CLTV Zundert Crum J.W. boomkwekerij BV Cultus Agro Advies Dal Boomkwekerij, Roel van Damcon BV Damen boomkwekerij Dams Boomkwekerij DCM Nederland De Boomkwekerij,Vakblad De Tuin in vier seizoenen Decock Plants Dehne Wiesmoor Den Mulder Boomteelt BV Designstar BV Dictus-Hereijgers VOF, Boomkwekerij Digiflor BVBA Dijck VOF, E. van Dirven, Boomkwekerij DLV Plant Dockx & Co BVBA Domen-Elst Boomkwekerij Dool Cultures, van den Douglas Boomkwekerijproducten BV, De Dunnen Boomkwekerij, H. den Dutch Greenroof Eersels Boomkwekerij Elco-Machinebouw BV Elst-Bevers Elst-van Bergen Mts. Boomkwekerij Engrow BV ESRI potcultuur Eurofins ALTIC/BLGG Expertrees EXPO TCO Eyssel Vasteplantenkwekerij, Het Faassen Tegelen BV, Bart FacilityApps Fleurolex Vitroplant Production SPRL Floor van Schaik Rack Solutions FloraHolland FLORALL Floranord Floribras Garden Plants BV FotoCCar G.J. Roelofsen en Zn. Geest Nurseries bv, van Genugten, Boomkwekerij Mark van Gerdes, Baumschulen Arno Gerwen, Boomkwekerij Bart van Gestel-Wolfs, Kwekerij van Gils Boomkwekerij, van Goossens BVBA, Raf GroeiBalans Teelt & Onderzoek BV GROEN-Direkt Boskoop BV Groenkeur, Stichting Groenrijk Van Damme Habo België BVBA Haifa North West Europe BVBA Hassel, Jack van Hasselt, Boomkwekerij PCC van Hasselt, Boomkwekerij van Hecke Luc & Zonen, van Heco Stekcultures bv Heijden Sierbestrating, van der Hemmje Baumschulen Hereijgers Verhaard BV, Boomkwekerij Hergo Boomkwekerijen BV Herijgers Boomkwekerij, E. Herkuplast-Kubern, GmbH Herplant BVBA Heyeveld Heynen Kwekerijen Helden, Pieter Hoekert Hoogenraad Handelskwekerijen Houben Patrick bvba Huelsmann Baumschulen Huijbregts, Boomkwekerij Hulle, B&C Van, Boomkwekerij Hurk Boomkwekerij, J vd Huverba B.V. IBN Kwekerijen ICL Specialty Fertilizers Ilex Select INFOGROEN Software BV Inter-Arbo Itea Boomkwekerij Jacobshoek, Kwekerij Janssen erdbeerkulturen Jiffy Products International BV Jochems-Peeters en Zn., Boomkwekerij Jonkers, Gebr., Elshout BV Jungheim Boomkwekerijen Jurgelucks GmbH

Groene Woud 33b Westbroek 41-43 Belversestraat 47a Kleine Heistraat 2c De Bocht 6 Pieter Brueghelplein 4 Tielsestraat 95 Seggener Strasse 2 Barbeelweg 1 Luiten Ambachtstraat 19b Veldeken 44a Nattestraat 5A Klein Zundertseweg 13b Denekamperstraat 42 Onlandseweg 6 Oude Tramweg 4 Nieuwe Manegeplein 13 Oosterveldweg 3 Dennestraat 15 Watermanseweg 2a Munterij 2 Engelandstraat 1b Vorst Grossendonkerstrasse 20a Grote Heistraat 33 Veenweg 2 Vernhout 4 Parallelweg 49c Baarloseweg 53a Italiëlaan 8 Bredaseweg 15b Kempweg 20 Zevensprong 18 Rijnbandijk 1 Provinciale weg 1a Het Binnen 25 Ilse Velden 18 Haansberg 88 Grotebaan 6 Insteek 67 Hullerweg 120 Handelsweg 11 Achthovenerweg 58 Loeteweg 46 Tweebokstraat 24 Nieuwstraat 81 Mariabaan 21 Vagevuurstraat 6a Hart van Brabantlaan 16 Beneluxlaan 305 Geeneindseweg 4 Caluna 6a B. Geirnaertstraat Rustenburgstraat 2a De Brug 42 Gravestein 56 Kromme Esse 6d Hoeven 5 15 LD La Bouvinerie Luitertweg 5 Bornhemweg 124 Insteek 85 Barmweg 3 Holleneind 23 Hofdreef 20 Californischeweg 10b Serskampsteenweg 286 Toegangseweg 1a Molenstraat 155 Dalwagen 65 Zandterweg 5 Zandstraat 22 Hamsestraat 14 Hoogeind 105a Achtmaalseweg 130b Valkenburgseweg 62a Marconistraat 33 Postbus 37049 Rue des Rubaniers 10 Azaleenstrasse 58 Sevenumseweg 4 Alfensvaart 7 Kraaiheuvelstraat 1e Bosdreef 19 Eldertstraat 14 Hanekinderstraat 29 Italiëlaan 6 Gentsesteenweg 161 Maalbergenstraat 3d Zesde Tochtweg 1k Wernhoutseweg 80c Heischoorstraat 2b Oude Stationsweg 8 Kluis 16 Kraaiheuvelstraat 1d Eendenkooistraat 5 Grote Heistraat 25 Postbus 6246 Oekelsestraat 4 Postbus 135 Meirseweg 45 Dalwagen 65 Groot Eyssel 22a Vijverlaan 13 Wilhelminalaan 1 Lognoul 31 Kryptonstraat 45 Postbus 1000 Kortrijksesteenweg 1097a Via Rubini 5 Rustenburgstraat 4a Lenniksebaan 1358 Tolsestraat 26 Heereweg 439 Sint-Oedenrodeseweg 69 Plackenweg 26 Fransebaan 9 Baarschotsestraat 35 Kijkverdriet 6 Ledestraat 1a Moersebaan 8g Noorwegenlaan 37 Postbus 1010 Ledestraat 14 Hoogstraat 179d Generaal de Wittelaan 17b 16 Horst 9 Laarakkerstraat 3 Waaijenbergstraat 43 Kerkstraat 65 Gommelsestraat 2 Donkenweg 7 Am Dillfeld 5 Rustenburgstraat 14 Waaijenbergstraat 21a Waaijenbergstraat 4a Herkuplast International Lilsedijk 80 Steenweg 114 Maasbreeseweg 73 Zuiderzeestraatweg 410 Rijksweg 30a Burgemeester Vinckenlaan 9 Hogenset 17 B Maalbergenstraat 12 Pot- en Zuidhoutstraat 10 Liempdseweg 31 Hamsestraat 70 Postbus 660 Postbus 2702 Sint Lenaartsesteenweg 91 Italiëlaan 4 Lenniksebaan 1358 Siepweg 1 Warmoeskade 3 Hammelsweg 7a Postbus 13 Heischoorstraat 11 Wolfshoek 53 Haringweg 3a Detmolder Strasse 21

4731 GT 4822 ZX 5076 PW 4884 ME 5298 VH 5694 AH 4041 CS 26655 4942 VS 4944 AS 9240 4731 SM 4714 RR 7588 PW 9765 EC 2321 2023 GG 7927 TA 4709 PR 4891 SZ 4762 AH 6669 DX 47623 4884 JA 9611 TK 5492 VN 4043 KH 5988 NP 2391 PT 4881 DC 5964 NE 5683 KR 4043 JH 4033 BP 4033 EN 2260 4874 NL 5428 NH 2771 AA 8071 RP 4871 WG 2351 AZ 2391 NM 9200 9200 4725 SL 4882 NK 5038 JL 7559 JV 5688 JT 6093 PG 4564 CR 4881 DN 4881 BH 2804 GV 2741 KP 5688 GS 49180 4882 TE 4731 TC 2771 AA 2651 NV 5076 NG 4881 DR 5971 NV 9230 2407 AA 4881 GD 6669 ML 5973 RB 5066 CA 4043 LH 2321 4881 AW 2223 KE 3771 AM 3005 LA B-7780 26639 5971 NL 2771 NM 4885 KZ 9080 4882 JH 4871 NG 2391 PT 2800 4884 MT 2742 KR 4884 AX 4882 JA 7451 ME 2460 4885 KZ 4885 KM 4884 JA 4000 HE 4891 PG 8250 AC 4881 MJ 6669 ML 2328 5932 AD 1441 EK 4190 6718 WR 1430 BA 9051 22100 4881 DN 1602 6669 MS 2161 DB 5681 PJ 26655 5091 JN 5087 KV 2380 9180 4882 KE 2391 PW 3990 CA 9180 9550 2800 5171 RA 4881 NK 4881 NB 9080 5074 NG 4724 SN 26655 4881 DN 4881 NB 4881 NC 4870 AM 2340 3665 5988 PA 8091 PB 6744 WB 3630 26188 4884 MT 9990 5492 SM 4043 LK 5400 AR 6401 DE 2310 2391 PT 1602 9611 TJ 2771 NE 47546 4780 AA 4882 JA 5154 AB 2975 LB 33175

Oudenbosch Breda Haaren Wernhout Liempde Son en Breugel Kesteren Westerstede Raamsdonksveer Raamsdonk Zele Oudenbosch Sprundel Beuningen Paterswolde Meer Haarlem Alteveer Nispen Rijsbergen Zevenbergen Dodewaard Kevelaer Wernhout Sappemeer Sint-Oedenrode Opheusden Helden Hazerswoude Zundert Horst Best Opheusden Lienden Lienden Westerlo Etten-Leur Venhorst Boskoop Nunspeet Etten-Leur Leiderdorp Hazerswoude-Dorp Schoonaarde Schoonaarde Wouwse Plantage Zundert Tilburg Hengelo Oirschot Heythuysen Sint Jansteen Zundert Zundert Gouda Waddinxveen Oirschot Saint Barthélémy d’Anjou Zundert Oudenbosch Boskoop Berkel en Rodenrijs Haaren Zundert Grubbenvorst Wetteren Alphen aan den Rijn Zundert Dodewaard Lottum Moergestel Opheusden Meer Zundert Katwijk Barneveld Rotterdam Comines-Warneton Wiesmoor Grubbenvorst Boskoop Achtmaal Lochristi Zundert Etten-Leur Hazerswoude-dorp Mechelen Wernhout Waddinxveen Wernhout Zundert Holten Kasterlee Achtmaal Achtmaal Wernhout Tiel Rijsbergen Dronten Zundert Dodewaard Meerle Tegelen Purmerend Ferrières Ede Aalsmeer Gent Como Zundert Vlezenbeek Dodewaard Lisse Best Westerstede Oirschot Diessen Ravels Moerbeke-Waas Zundert Hazerswoude Houten Moerbeke Herzele Mechelen Kaatsheuvel Zundert Zundert Zaffelare - Lochristi Biezenmortel Wouw Westerstede Zundert Zundert Zundert Etten-Leur Beerse As Helden Wezep Ederveen Maasmechelen Huesbake Wernhout Maldegem Sint-Oedenrode Opheusden Uden Heerlen Rijkevorsel Hazerswoude-Dorp Vlezenbeek Sappemeer Boskoop Kalkar Moerdijk Klein-Zundert Elshout Ottoland Bad Lippspringe

land Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Duitsland Nederland Nederland België Nederland Nederland Nederland Nederland België Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Duitsland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland België Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland België België Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Frankrijk Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland België Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland België Nederland Nederland Nederland Nederland België Duitsland Nederland Nederland Nederland België Nederland Nederland Nederland België Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland België Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland België Nederland Nederland België Nederland Nederland België Italië Nederland België Nederland Nederland Nederland Duitsland Nederland Nederland België België Nederland Nederland Nederland België België België Nederland Nederland Nederland België Nederland Nederland Duitsland Nederland Nederland Nederland Nederland België België Nederland Nederland Nederland België Duitsland Nederland België Nederland Nederland Nederland Nederland België Nederland België Nederland Nederland Duitsland Nederland Nederland Nederland Nederland Duitsland

telefoonnummer +31 (0) 16 5310190 +31 (0) 76 5602020 +31 (0) 63 8023890 +31 (0) 76 5972305 +31 (0) 65 3537997 +31 (0) 49 9490714 +31 (0) 48 8483275 +49 (0) 44 8884490 +31 (0) 88 2532050 +31 (0) 16 2512554 +32 (0) 52 449419 +31 (0) 62 2455721 +31 (0) 65 1254244 +31 (0) 54 1228080 +31 (0) 62 3693642 +31 (0) 73 5134700 +31 (0) 61 4497673 +31 (0) 65 1107204 +31 (0) 62 0351993 +31 (0) 76 5961220 +31 (0) 16 8331030 +31 (0) 44 8413097 +49 (0) 28 322686 +31 (0) 76 5979660 +31 (0) 61 5381485 +31 (0) 62 2104703 +31 (0) 48 8443106 +31 (0) 62 9136663 +31 (0) 17 2235020 +31 (0) 76 5974051 +31 (0) 47 8552291 +31 (0) 49 9310551 +31 (0) 48 8443040 +31 (0) 48 8481580 +31 (0) 34 4601000 +32 (0) 14 257980 +31 (0) 62 0196703 +31 (0) 65 3141408 +31 (0) 17 2213323 +31 (0) 34 1452090 +31 (0) 76 5015535 +31 (0) 64 8015781 +31 (0) 62 0428449 +32 (0) 52 424300 +32 (0) 52 425159 +31 (0) 16 5379295 +31 (0) 76 5973534 +31 (0) 13 7074851 +31 (0) 74 2766665 +31 (0) 62 0173813 +31 (0) 47 5495092 +31 (0) 64 8422309 +31 (0) 76 5973080 +31 (0) 76 5975738 +31 (0) 18 2359817 +31 (0) 18 2612928 +31 (0) 49 9574153 +33 (0) 24 1961615 +31 (0) 76 5974591 +31 (0) 62 2403019 +31 (0) 62 4202569 +31 (0) 10 5117804 +31 (0) 62 7352678 +31 (0) 76 5995000 +31 (0) 77 3669390 +32 (0) 93 691946 +31 (0) 17 2213696 +31 (0) 76 5972241 +31 (0) 48 8411695 +31 (0) 77 4637118 +31 (0) 61 0468504 +31 (0) 48 8442828 +32 (0) 33 158343 +31 (0) 76 5972522 +31 (0) 71 4018844 +31 (0) 34 2494807 +31 (0) 65 1685091 +32 (0) 56 558844 +49 (0) 49 44306810 +31 (0) 77 3662289 +31 (0) 17 2235633 +31 (0) 65 3925667 +32 (0) 93 555874 +31 (0) 61 2139475 +31 (0) 61 3158058 +31 (0) 17 2212827 +32 (0) 15 287646 +31 (0) 76 5973630 +31 (0) 79 5935010 +31 (0) 76 5972863 +31 (0) 63 0152322 +31 (0) 54 8363679 +32 (0) 49 8699927 +31 (0) 76 5985713 +31 (0) 76 5985875 +31 (0) 62 1623634 +31 (0) 34 4682528 +31 (0) 76 5961369 +31 (0) 88 8761010 +31 (0) 76 05972061 +31 (0) 62 0981288 +32 (0) 47 6304045 +31 (0) 77 3737000 +31 (0) 63 4656537 +32 (0) 86 388870 +31 (0) 62 0400400 +31 (0) 63 0304569 +32 (0) 93 367893 +39 (0) 33 5202092 +31 (0) 76 5972680 +32 (0) 25 692890 +31 (0) 48 8441702 +31 (0) 25 2240050 +31 (0) 62 0232582 +49 (0) 44 098126 +31 (0) 61 3377945 +31 (0) 13 5041354 +32 (0) 14 551783 +32 (0) 93 468191 +31 (0) 76 5990251 +31 (0) 17 2211576 +31 (0) 30 6595663 +32 (0) 49 6217169 +32 (0) 93 846598 +32 (0) 15 270815 +31 (0) 65 3648986 +31 (0) 76 5971030 +31 (0) 61 0353835 +32 (0) 93 557488 +31 (0) 13 5113396 +31 (0) 16 5303686 +49 (0) 16 090527672 +31 (0) 76 5972580 +31 (0) 76 5976055 +31 (0) 61 0666883 +31 (0) 76 5017402 +32 (0) 14 612052 +32 (0) 89 519800 +31 (0) 65 5836418 +31 (0) 65 5118112 +31 (0) 31 8571665 +32 (0) 89 756659 +49 (0) 44 0549727 +31 (0) 76 5972920 +32 (0) 50 711069 +31 (0) 61 1976099 +31 (0) 48 8442004 +31 (0) 41 3334455 +31 (0) 41 8655780 +32 (0) 33 402870 +31 (0) 17 2235444 +32 (0) 25 692890 +31 (0) 62 1891530 +31 (0) 17 2613609 +49 (0) 28 242988 +31 (0) 16 8413500 +31 (0) 65 1150905 +31 (0) 41 6372783 +31 (0) 18 4641867 +49 (0) 52 525565

website www.vanaartboomkwekerijen.nl www.abab.nl www.abcoop.nl www.aboutplants.nl www.vanachtpotcultures.nl www.agricult.nl www.agrodearend.nl www.ahlers-baumschule.de www.alfa.nl www.vanamelsvoort-kassenbouw.nl www.anrob.be www.antensdomen.nl www.boomkwekerijantonissen.nl www.anylabel.nl www.kwekerijarends.nl www.senseofnature.eu www.aurora-concepts.com www.bakkerdewolden.nl www.boomkwekerijbartelen.nl www.basrijs.nl www.bato.nl www.batouwe.com www.gartenbau-baumann.eu www.vanbeekagroadvies.nl www.bensvermeerdering.nl www.ruudvandenberk.nl www.betuweplant.nl www.vdbeucken.nl www.beurshal.nl www.bieboom.nl www.debiesplanken.nl www.berryvandenbiggelaar.nl www.adriaanvandebijl.nl www.jdvandebijl.nl www.hetbinnen.nl www.biobestgroup.com www.bionique-solutions.com www.maartenbloemen.nl www.kwekerijbloemendaal.nl www.bloemenkampen.nl www.verkeersschoolblom.nl www.wtmdeboer.nl www.mgdeboer.nl www.bogaertdirk.be www.geertbogaert.be www.boomkwekerij-bomer.nl www.boomfeestdag.nl www.jbbk.nl www.boomkwekerijnen.nl www.boonenvanderheijden.nl www.boomkwekerijbraspenning.nl www.breederplants.nl www.bremmer-boomkwekerijen.nl www.bressers-laanbomen.nl www.andre-briant.fr www.boomkwekerij-louis-vd-broek.nl www.boomkwekerij-m-brugel.nl www.antonbuitenhuis.nl www.andreburg.nl www.keesburgmans.nl www.BusinesscentreTreeport.eu www.bvb-substrates.nl www.calleplant.be www.pwcaptein.nl www.cltvzundert.nl www.boomkwekerijjwcrum.nl www.cultus.nl www.roelvandalboomkwekerij.nl www.damcon.nl www.damen-boomkwekerij.be www.boomkwekerijdams.nl www.dcm-info.nl www.deboomkwekerij.nl www.tijdschriftdetuin.nl www.decockplants.be www.dehne.de www.denmulderboomteelt.com www.designstar.nl www.dictushereijgers.nl www.digiflor.be www.boomkwekerijdirven.nl www.dlvplant.nl www.disaghorgroup.be www.boomkwekerijdomenelst.nl www.doolcultures.nl www.douglasboomkwekerij.nl www.dutchgreenroof.nl www.elco-machinebouw.nl www.elst-bevers.nl www.boomkwekerijelst.nl www.engrow.nl www.esripotcultuur.nl www.blgg.nl www.expertrees.com www.treecentreopheusden.nl www.heteyssel.be www.faassen.nl www.facilityapps.com www.vitroplant.be www.floorvanschaik.com www.floraholland.nl www.florall.be www.floranord.com www.floribras.nl www.fotoccar.eu www.boomkwekerij-gjroelofsen.nl www.geest-nurseries.com www.markvangenugten.nl www.gerdes-baumschulen.de www.vangerwenboomkwekerij.nl www.kwekerijvangestelwolfs.nl www.rafgoossens.be www.groeibalans.nl www.groen-direkt.nl www.groenkeur.nl www.groenrijk-vd.be www.haboBelgië.be www.haifa-group.com www.jackvanhasselboomkwekerijen.nl www.pccvanhasselt.nl www.boomkwekerijvanhasselt.nl www.hecostekcultures.nl www.vanderheijdensierbestrating.nl www.baumschule-hemmje.de www.boomkwekerij-hereijgers-verhaard.nl www.boomkwekerijhergo.nl www.boomkwekerij-herijgers.nl www.herkuplast.com www.herplant.be www.heyeveld.be www.pieterheynen.nl www.hoekert.com www.hoogenraadplant.nl www.houbenp.be www.baumschule-huelsmann.de www.boomkwekerijhuijbregts.nl www.vanhullebc.be www.evdhurk.nl www.huverba.nl www.ibnkwekerijen.nl www.icl-group.com www.ilexselect.com www.infogroen.com www.inter-Arbo.be www.iteaboomkwekerij.nl www.jacobshoek.nl www.erdbeer-janssen.de www.jiffygroup.com www.zetstam.nl www.gebrjonkers.nl www.jungheimboomkwekerijen.nl www.jurgelucks.com

standnummer G115 G030 G048 B131 R048 R035 G109 B038 R040 G077 R052 G116 G032 R043 B038 B118 R127 B057 B065 B128 G090 G100 B038 B063 G039 R019 B074 B050 R051 R028 R042 G052 R011 R022 B068 R035 R037 B109 B116 B082 G018 G038 G038 G072 G037 G063 B010 G126 G119 G106 B052 G045 B026 G049 B083 G080 G042 B098 B025 G116 G038 B038 G048 B022 R035 B094 B038 R035 R020 R035 B081 G079 R031 R046 B090 A006 G016 G083 B038 R026 G067 B012 G096 B076 G023 B102 B055 G110 G026 G089 G084 G122 R025 G097 B016 B030 B048 G085 R035 B117 R020 G058 B046 B040 G086 G053 B038 B084 R034 B135 G082 G118 G043 G103 B038 R027 G095 B042 B034 B132 R012 R032 G044 G108 B039 B038 B024 R017 B105 B083 B023 B038 R014 B121 B107 G020 G124 R039 B054 B038 G125 B093 B038 B123 B066 B088 G104 B086 R038 G014 G028 A001 B038 B116 B038 G040 G065 B080 B116 B092

De Boomkwekerij 19A (18 september 2015)

Deelnemerslijst GrootGroenPlus-BKW15-19a.indd 26

08-09-15 14:12

mer

Deelnemerslijst bedrijfsnaam

adres

postcode

plaats

land

Keigaaf Creaties Klasmann-Deilmann Klep, Handelsonderneming Kloot-Antonissen Potcultures Knaap Groep, Van der Koekoek BV, Kwekerij De Kolster BV Konijn, Jan Boomkwekerijen Koningstuin BV Koppert Biological Systems Kortenhorst Boomkwekerij Krimpen BV, van Kuil Hedging Kuipers, John Kuppens, Boomkwekerij Kusibab-Wyka Aleksandra, Gospodarstwo Ogrodnicze Kuyf, Ron KVBC, Koninklijke Vereniging voor Boskoopse Culturen Lankveld, Kwekerij van Lavendelplus Leena Plant Leenders Plants Lemmens VOF, Boomkwekerij Leybaert Bloemisterij BVBA Lieven Arnout Lint, Leon van Lodders Boomkwekerijen BV Lommers Tuinbouwmachines BV Lowgardens Nurseries & Consultancy Luiten, boomkwekerij Gerrit Lukassen Plantgoed Maaijen VOF, A & E Maan Bio Based Products B.V. Mannetje, Boomkwekerij ‘t Mantis ULV BV Marijnissen Vaste Planten, A.M. Marijnissen, Boomkwekerij Jan Martelaer BVBA, Boomkwekerijen De Mee VOF, Boomkwekerij Johan van der Meerstraat Boomkwekerij Mertens Meteor Systems BV Meuter, Kwekerij Michels-Classens Boomkwekerij Mivena BV Mouws Boomkwekerij BV, J. MPS Mulders VOF Mupol Personeelsdiensten BV Natura Plants NED-Personeel Nifterik Holland BV, van Noordhoek vaste planten BV, De Northplants Notkamp Boomkwekerij Nouws Guus Boomkwekerij Nouws Mechanisatie BV Nouws, Handelskwekerij Nunen Boomkwekerij B.V., Arno van Oakover Nurseries Ltd Oever VOF, Boomkwekerij M van den Ooms Peter Boomkwekerij Oploo Tuinplanten BV, van Oudijk, Boomkwekerij Arend Overbeek VOF, Gebr. van Overbeek, Boomkwekerij Maarten van Peelkant Meijel BV, De Peers Boomkwekerij bvba Peijl Tuinplanten, Van der Peltracom Pepiniere Mounir Pepinieres Minier Pindstrup Plant Health Cure BV Plusplant Poppelaars Boomkwekerijen, C.A.M. Poppelaars BV, Boomkwekerij Pöppelmann GmbH QuickHedge BV Raamberg, Boomkwekerij De Rabobank Food & Agri team Midden West-Brabant Rabobank Food & Agri team Midden-Brabant Raeve BVBA, Boomkwekerij Marc de Rahoens BVBA, Boomkwekerij Michael Reynvoet, sales.eastern.europe-Nico Rhodos Rijkaart,Mts Adr Roelands Boomkwekerijen BV Roelofse-Jager BV, Boomkwekerij Roessel Tuinplanten VOF, B. van Roessel VOF, Boomkwekerij J. van Romiti Donello Rongen & zn. Boomkwekerijen BV, J. Rooflife design Royal Brinkman Rulo J. van Handelskwekerij sales.eastern.europe SAP Holland Saterplant Schenktuinmachines Schipper Accountants BV Scholten, Jeroen Schrauwen BV, Handelsonderneming Schrauwen-Moerings VOF Sengers Gerard Serra Exclusive Plants, La Slagmoer VOF, Boomkwekerij Het Sluiter Ellwoodii BV Soiltech / Van Iersel Spankert, Boomkwekerij de Special Plant Zundert Spierings BV, Boomkwekerij Sprenkels BV Sterke BV, Plantenkwekerij Joost Stolwijk & Zn. Boomkwekerijen BV, Joh. Sukkel, Boomkwekerij K. Sylva bvba, Boomkwekerij Tenax Tree-Plugs & Seeds VOF Teurlincx, Boomkwekerij Timmers Kwekerij VOF Topbuxus BV Torfheide – De Roode Hoeve Torn Broers Boomkwekerijen VOF Traycon Projecten BV Treeport Coöperatieve Vereniging U.A. Treerun Tricolor Plant VOF TSD IT BV Tuijl Pots-Trays-Sticks, van Tuin & Landschap, Vakblad Uijtdewilligen, Boomkwekerij Chris van Oers Agro Vandamme Sierplanten BVBA Vanlieshout Potcultuur BV Vanwynsberghe Jozef BVBA Verbro, Boomkwekerij Verdaesdonck Boomkwekerij BV Verhelst - Verplancke, Boomkwekerij C. Verhoeven BV, Boomkwekerij Peter Verhoeven, Boomkwekerij Richard Verpaalen-Herijgers VOF Vissenberg-Sierteelt Vivai Nord s.n.c. di A.G. Sartori e C. Vliet New Plants BV, van Vogelverschrikker.nl Vos Boomkwekerij, M. Vos Hertschap Tuinbouwbedrijf BVBA, De Vos Patrick en Buyle Karine VOF Vromans Kwekerijen BV W&L Groenservice WALFiLii Warnken, Harry Wieselplant Wilbert Stek Willemsen BV, Boomkwekerij Jos Wima Plant / Heuterman Wurff jr, Boomkwekerij Chris van der XL& Green Zundert BV, Boomkwekerijen

Bloemenstee 25 Nieuwe Waterwegstraat 34 Kortebrugstraat 100 Zundertseweg 78a Bovendijk 50 Bovenweg 4b Rijneveld 122a Bruinhorsterpad 7 Grashoekseweg 6 Veilingweg 14 Heetenseweg 31 Molenstraat 42 Kuil 27A Beuningerstraat 36 Hulst 1 Prandocin Ily 88a Berkenbroek 8 Het Rond 99 Gerele-Peel 31 Strijbeekseweg 21 Ellewaard 2 Baarloseweg 45b Heikant 14 ledestraat 3 Bellegemstraat 23a Insteek 75 Oude Lentsebaan 5 Ekkerstraat 14 Maalbergenstraat 26 Walcherseweg 256 b-c Vosberg 27c Halve Raak 35 Klipperweg 16 B.L. Tijdensweg 6 Kanaalweg 85 (veiling Vaassen) Eldertstraat 8 Beemdenweg 39 Akker 18 Oisterwijkseweg 1a Meerstraat 61 Handelstraat 6 Munnikenheiweg 58 Geusert 7a Volen 7 Sprangseweg 13c Grote Heistraat 23 Jupiter 450 Voorste Schaapsdijk 1b Garnizoenstraat 6c Grote Heistraat 23 Hogestraat29 Bonnetstraat 40 Schijfsebaan 4a Twentseweg 67 Zandhuizerweg 7 Achterste Schaapsdijk 9a Watermanseweg 2b Achterste Schaapsdijk 1a Halfmijl 3 Maidstone Road Olen 5a Henxbroekweg 9 Wouwerbeekseweg 2b Rijneveld 154-156 Gever 5 Mortelsgraaf 1 Platveld 4 Schawijkplasweg 70 Rucphenseweg 16b Skaldenstraat 7a KM 14. Route Immouzer Les Fontaines De L’aunay Koninginneweg 10 Postbus 103 Oudeburgse Sluis 2 Weimersedreef 25 Vorenseindseweg 93 Pöppelmannstraße 5 Lage Raam 7 Raambergweg 17 Singel 4 Burg. Verwielstraat 6 Adolf Papeleustraat 58 Roosbloemstraat 8b Untere Mühlenstraße 19 Bosdreef 31 Laagboskoop 136 Goorbaan 9 Rhenenseweg 2 Berktweg 10 Servennenstraat 5 Via della prata 2 Oude Heerweg 57 Ottho Heldringstraat 3 Postbus 2 Hedel 6 a Untere Mühlenstraße 19 Oekelsebaan 23 Westermoorstrasse 33 Voreneindseweg 104 Hofdreef 46 Bornsedijk 2A Zandweide 32 Vorenseindseweg 67 De Kromme Geer 55 De Wertjes 8 Grote Heistraat 16 Parallelweg 17a Biezenmortelsestraat 57 Tongeren 58 Gaardsebaan 11c Mosselaarweg 22a Ellewaard 4 Heesakker 10 Rijneveld 71 Hoge Dijkseweg 8 ´T Hand 10 Hofdreven 11 Zandschelweg 4 Verloren Hoek 14 Markweg 5 Dwarsdreef 52 Molenstraat 46 Klein Zundertseweg 15 Hofdreef 20 Molenstraat 155 Heesakker 10 Schrevenweg 4 Hertog Karelweg 25 Marconistraat 33 Maalbergenstraat 8 Hofdreef 24 Jabbekestraat 11 Zijp 17 Pastoor Verrieststraat 86 Oekelsestraat 21 Stuivezandseweg 34 Walbekestraat 22 Gever 6 Sengelsbroeksestraat 6 Rustenburgstraat 1a Vanlanschotstraat 49a Via Brianza, 1/a Stroeërweg 45 Smokstraat 2 Bredestraat 1 Nieuwe Stationsstraat 109a Dorpstraat 3 Akkerstraat 2a Rijksstraatweg 215 Krekelberg 141 Bundesstrasse 401 - 89 Wieselse kampweg 41a Smidstraat 1 Biggelaarstraat 1 Hoveniersweg 15 Leenderweg 29a Reijerskoop 281 Antwerpseweg 83

4882 BH 3115 HE 4871 XT 4715 SC 2295 RZ 8084 PB 2771 XR 6741 PP 5759 PV 2651 BE 8111 PX 4758 AB 5071 RH 7587 LD 5492 SB 32-090 2811 NZ 3995 DN 5424 TM 4851 SK 4885 KE 5988 NP 5096 BL 9180 8550 2771 AA 4884 NB 5571 LH 4884 MT 4334 SJ 5981 NM 2771 AC 8102 HR 9695 TJ 8171 LS 4882 JH 2990 9060 5076 ND 5473 VX 5961 PV 4879 NG 6093 NR 5812 AG 5144 NV 4884 JA 2675 LX 4882 NA 5363 VX 4884 JA 4891 CA 6718 XN 4722 SG 8154 HJ 7587 LA 4882 NC 4891 SZ 4882 NC 5507 RB TN26 1AR 5694 NP 2960 4854 NC 2771 XP 5076 NB 5688 MJ 5768 PV 2520 4882 KC 9042 30000 49250 2225 HK 5060 AC 9185 4841 KG 4714 RG 49393 5427 PT 4882 NP 5111 CD 5061 JB 9230 9860 04178 2950 2771 HB 4881 MH 4033 CL 5075 PA 5066 PS 51030 5863 AD 1066 AZ 2690 AA 5688 LD 04178 4881 NE 26683 4714 RH 4881 DR 7561 RA 4882 BC 4714 RG 5709 ME 5296 NC 4884 JB 4043 KG 5074 RJ 5282 JH 4881 ME 5684 NZ 4885 KE 5076 PR 2711 XW 4041 AW 9950 4891 CE 5752 RB 4841 LA 4856 AC 2970 4053 HE 4714 RR 4881 DR 4881 GD 5076 PR 8024 HA 4175 LS 3771 AM 4884 MT 4881 DR 8490 5428 GZ 8570 4891 PE 4882 NH 8490 5076 NB 5575 AN 4881 DN 4885 AB 22040 3776 MG 4891 ZK 4635 RK 9160 9260 5084 HL 7395 MB 2940 26169 7345 CJ 6691 ES 4881 JA 7205 DA 5591 JD 2771 BK 4891 CM

Klein-Zundert Schiedam Etten-Leur Rucphen Kwintsheul ‘t Harde Boskoop Lunteren Helenaveen Berkel en Rodenrijs Heeten Standdaarbuiten Udenhout De Lutte Sint-Oedenrode Slomniki Reewijk Houten Elsendorp Ulvenhout Achtmaal Helden Hulsel Moerbeke-Waas Zwevegem Boskoop Wernhout Bergeijk Wernhout Middelburg Panningen Boskoop Raalte Bellingwolde Vaassen Zundert Loenhout Zelzate Haaren Heeswijk Horst Etten-Leur Heythuysen Heide-Venray Waalwijk Wernhout Honselersdijk Klein-Zundert Velp (NB) Wernhout Rijsbergen Ede Schijf Lemelerveld De Lutte Zundert Rijsbergen Klein-Zundert Veldhoven Ashford Son en Breugel Brecht Bavel Boskoop Haaren Oirschot Meijel Ranst Zundert Desteldonk Ain Chkef Fes Beaufort en Vallee Katwijk Oisterwijk Wachtebeke Prinsenbeek Sprundel Lohne Boekel Zundert Baarle-Nassau Oisterwijk Wetteren Oosterzele Leipzig Kapellen Boskoop Zundert Lienden Haaren Moergestel Chiazzano-Pistoia Blitterswijck Amsterdam ‘s-Gravenzande Oirschot leipzig Zundert Saterland Sprundel Zundert Deurningen Klein Zundert Sprundel Helmond Esch Wernhout Opheusden Biezenmortel Boxtel Zundert Best Achtmaal Haaren Boskoop Kesteren Waarschoot Rijsbergen Deurne Prinsenbeek Strijbeek Schilde IJzendoorn Sprundel Zundert Zundert Haaren Zwolle Haaften Barneveld Wernhout Zundert Jabbeke Venhorst Ingooigem -Anzegem Rijsbergen Klein-Zundert Jabbeke Haaren Luyksgestel Zundert Achtmaal Lurago d’Erba, Como Stroe Rijsbergen Huijbergen Lokeren Serskamp Hilvarenbeek Teuge Hoevenen Edewechterndamm Wenum-Wiesel Gendt Zundert Zutphen Heeze Boskoop Rijsbergen

Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Polen Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland België België Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland België België Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Engeland Nederland België Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland België Nederland België Marokko Frankrijk Nederland Nederland België Nederland Nederland Duitsland Nederland Nederland Nederland Nederland België België Duitsland België Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Italië Nederland Nederland Nederland Nederland Duitsland Nederland Duitsland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland België Nederland Nederland Nederland Nederland België Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland België Nederland België Nederland Nederland België Nederland Nederland Nederland Nederland Italië Nederland Nederland Nederland België België Nederland Nederland België Duitsland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland

telefoonnummer +31 (0) 76 597 0868 +31 (0) 10 8511142 +31 (0) 76 5012831 +31 (0) 16 5341843 +31 (0) 17 4296606 +31 (0) 61 2172769 +31 (0) 17 2217090 +31 (0) 62 2424141 +31 (0) 49 3539383 +31 (0) 10 5140444 +31 (0) 57 2381939 +31 (0) 16 5318500 +31 (0) 13 5119711 +31 (0) 62 0000693 +31 (0) 41 3478201 +48 (0) 12 3857944 +31 (0) 18 2395902 +31 (0) 63 8412671 +31 (0) 62 1264428 +31 (0) 76 5655083 +31 (0) 76 5987006 +31 (0) 77 3073271 +31 (0) 13 5091596 +32 (0) 93 468639 +32 (0) 56 754601 +31 (0) 17 2210774 +31 (0) 76 5973786 +31 (0) 49 7556047 +31 (0) 76 8500358 +31 (0) 62 3253849 +31 (0) 65 0238138 +31 (0) 65 3852407 +31 (0) 572 35 80 85 +31 (0) 62 5052967 +31 (0) 57 8575380 +31 (0) 76 5973026 +32 (0) 47 6916364 +32 (0) 93 456340 +31 (0) 41 1623130 +31 (0) 41 3229268 +31 (0) 77 3999111 +31 (0) 76 5042842 +31 (0) 47 5492103 +31 (0) 47 8581436 +31 (0) 41 6337464 +31 (0) 76 5973074 +31 (0) 17 4615752 +31 (0) 76 5975720 +31 (0) 68 3992884 +31 (0) 76 5973074 +31 (0) 76 5964668 +31 (0) 34 2424166 +31 (0) 16 5551666 +31 (0) 57 2371449 +31 (0) 62 2446225 +31 (0) 76 5971393 +31 (0) 76 5968705 +31 (0) 76 5972996 +31 (0) 40 2052994 +44 (0) 12 33713016 +31 (0) 49 9471184 +32 (0) 49 5251658 +31 (0) 62 2805052 +31 (0) 17 2215171 +31 (0) 62 9317375 +31 (0) 62 6812416 +31 (0) 77 3526003 +32 (0) 33 531579 +31 (0) 62 8250974 +32 (0) 92 180348 +21 (0) 26 61257918 +33 (0) 24 1794825 +31 (0) 62 2196408 +31 (0) 13 7200300 +32 (0) 93 427422 +31 (0) 76 5412990 +31 (0) 16 5342424 +49 (0) 44 429821604 +31 (0) 49 2321442 +31 (0) 76 5975782 +31 (0) 13 5074440 +31 (0) 13 5088200 +32 (0) 93 690333 +32 (0) 49 5515742 +49 (0) 17 05821676 +32 (0) 36 530020 +31 (0) 62 9085765 +31 (0) 76 5972756 +31 (0) 48 8481760 +31 (0) 62 0367956 +31 (0) 13 5131555 +39 (0) 57 3530007 +31 (0) 47 8531713 +31 (0) 88 5002901 +31 (0) 17 4446100 +31 (0) 49 9575306 +49 (0) 17 05821676 +31 (0) 76 5990590 +49 (0) 44 929137990 +31 (0) 16 5343473 +31 (0) 11 3239400 +31 (0) 65 3299576 +31 (0) 76 5971329 +31 (0) 65 1792076 +31 (0) 62 8486728 +31 (0) 41 1601323 +31 (0) 61 0710222 +31 (0) 48 8441719 +31 (0) 41 1648105 +31 (0) 41 1610245 +31 (0) 76 5972934 +31 (0) 49 9372782 +31 (0) 76 5985732 +31 (0) 41 1621542 +31 (0) 17 2213429 +31 (0) 48 8483634 +32 (0) 93 767575 +31 (0) 65 4728972 +31 (0) 49 3380729 +31 (0) 76 5415223 +31 (0) 65 1856572 +32 (0) 33 832388 +31 (0) 64 9100284 +31 (0) 62 1533237 +31 (0) 76 5995000 +31 (0) 76 5972630 +31 (0) 41 1621542 +31 (0) 38 8505050 +31 (0) 41 8592355 +31 (0) 34 2494807 +31 (0) 62 8810766 +31 (0) 76 5978800 +32 (0) 50 813535 +31 (0) 62 0397438 +32 (0) 56 779728 +31 (0) 76 5961574 +31 (0) 61 0494304 +32 (0) 47 3454210 +31 (0) 13 5112902 +31 (0) 49 7542764 +31 (0) 76 5972849 +31 (0) 65 3798694 +39 (0) 31 699749 +31 (0) 34 2444344 +31 (0) 65 1353447 +31 (0) 16 4642373 +32 (0) 47 7740530 +32 (0) 47 7391906 +31 (0) 13 5054084 +31 (0) 65 1237185 +32 (0) 36 051884 +39 (0) 44 056376 +31 (0) 62 1847989 +31 (0) 48 1425543 +31 (0) 76 5975071 +31 (0) 57 5513298 +31 (0) 40 2261440 +31 (0) 17 2231084 +31 (0) 76 5972250

website www.keigaafcreaties.nl www.klasmann-deilmann.com www.klep-agro.nl www.vdklootplanten.nl www.vanderknaap.info www.dekoekoekpotcultures.nl www.kolster.nl www.jankonijn.nl www.koningstuin.nl www.koppert.nl www.kortenhorst-boomkwekerij.nl www.krimpen.nl www.dekuil.nl www.tuincentrumkuipers.nl www.boomkwekerij-kuppens.nl www.kusibab-wyka.pl www.ronkuyf.nl www.kvbc.nl www.kwekerijvanlankveld.nl www.lavendelplus.nl www.leenaplant.nl www.leendersplants.nl www.boomkwekerijlemmens.com www.bvbaleybaert.be www.leonvanlint.nl www.lodders.nl www.lommerstuinbouwmachines.com www.lowgardens.com www.oldfruittrees.com www.lukassenplantgoed.nl www.boomkwekerijmaaijen.com www.maanbiobased.nl www.tmannetje-boomkwekerij.nl www.mantis-ulv.nl www.boomkwekerijjanmarijnissen.be www.demartelaer.be www.johanvandermee.nl www.boomkwekerijmeerstraat.nl www.mertens-groep.nl www.meteorsystems.nl www.kwekerijmeuter.nl www.boomkwekerij-michels.nl www.mivena.nl www.mouws.nl www.my-mps.com www.muldersvof.com www.mupol.com www.naturaplants.nl www.ned-personeel.nl www.vannifterik.com www.noordhoekschijf.nl www.northplants.nl www.notkamp.nl www.guusnouws.nl www.nouws-mechanisatie.nl www.handelskwekerijnouws.nl www.coniferen-taxus.nl www.oakovernurseries.co.uk www.vdoever.nl www.peterooms.be www.vanoplootuinplanten.nl www.arendoudijk.nl www.boomkwekerijvanoverbeek.nl www.maartenvanoverbeek.nl www.depeelkant.nl www.boomkwekerijpeers.be www.peijl.nl www.peltracom.be www.pepinieres-minier.fr www.pindstrup.com www.phc.eu www.plusplant.be www.campoppelaars.nl www.poppelaarsbv.nl www.teku.de www.quickhedge.nl www.boomkwekerijderaamberg.nl www.rabobank.nl/dzb www.rabobank.nl www.marcderaeve.com www.boomkwekerijrahoens.be www.sales.eastern.europe.com www.vitalistuin.be www.roelandskwekerij.nl www.roelofsejager.nl www.bvanroessel.nl www.jvanroesselboomkwekerij.nl www.romiti.it www.boomkwekerijrongen.com www.rooflife.nl www.brinkman.nl www.jvanrulo.nl www.sales.eastern.europe.com www.sapholland.nl www.saterplant.de www.schenktuinmachines.nl www.schippergroep.nl www.jeroenscholten.nl www.handelsondernemingschrauwen.com www.schrauwen-moerings.nl www.gerardsengers.com www.laserra.nl www.hetslagmoer.nl www.sluiter.com www.soiltech.nl www.despankert.nl www.specialplantzundert.nl www.spieringsbv.nl boomkwekerijsprenkels.nl www.jooststerke.nl www.joh-stolwijk.nl www.ksukkel.nl www.sylva.be www.tenax-plugs-seeds.nl www.teurlincxbomen.nl www.kwekerijtimmers.nl www.topbuxus.com www.torfheide.be www.tornbroers.nl www.traycon.nl www.treeport.eu www.treerun.nl www.tricolorplant.nl www.tsd.nl www.vth.nl www.tuinenlandschap.nl www.boomkwekerijchrisuijtdewilligen.nl www.vanoers-agro.nl www.vandammesierplanten.be www.potcultuur.nl www.boomkwekerijverbro.nl www.lverdaesdonckbv.nl www.boomkwekerijverhelst.be www.boomkwekerijpieterverhoeven.nl www.richardverhoeven.nl www.boomkwekerij-verpaalen.nl www.vissenberg.nl www.vivainord.it www.newplants.nl www.vogelverschrikker.nl www.mvosboomkwekerij.com www.dvhbuxus.be www.vospatrick.be www.vromanskwekerijen.nl www.wenlgroenservice.nl www.walfilii.be www.harry-warnken.de www.wieselplant.nl www.wilbertstek.nl www.boomkwekerijwillemsenbv.nl www.wimaplant.nl www.xl-green.nl www.boomkwekerijenzundert.nl

standnummer G091 G017 B032 B020 G050 B085 B047 B062 G034 G025 B038 G020 G098 B038 G052 B095 B038 A007 G087 B122 B044 B051 G107 B034 B041 B038 G123 B097 G036 G054 G059 R050 B114 B038 B053 B119 G073 B034 G048 G074 G027 G113 B049 G105 B071 B124 G011 B133 B029 B124 G046 R015 B129 B038 B038 B013 R035 B064 B070 G051 G062 G061 G012 B096 G048 R021 G060 B099 G013 B075 B115 B077 G057 B111 G071 G041 G121 R035 B061 B018 G010 G010 R047 R016 B034 G024 B037 B019 B059 R045 G055 R033 R044 R127 B072 G112 B034 B021 B038 G088 B127 B038 B126 G021 B101 G048 G069 R041 G120 G048 B091 R018 B014 G048 G033 B067 B034 B015 R010 G114 B108 B087 G056 B073 B008 B007 G048 G031 B106 A006 B017 B011 G078 B112 B045 B125 B058 B043 G048 G099 B103 B134 G111 G022 R035 B069 B056 G081 G015 B038 B087 B038 G068 B035 B031 B038 R013 R030 B104

Tuin en landschap 20A (24 september 2015)

Deelnemerslijst GrootGroenPlus-BKW15-19a.indd 27

08-09-15 14:12

620513_.indd 28

7-9-2015 15:54:00