BKW_04-2015 by Stichting Vakinformatie Siergewassen

20 februari 2015

Weinig groei in erkend gebiedseigen 12

Is de cao nog van deze tijd? 4 Begeleidingssnoei ter discussie 24 Welke verkoopstrategie past bij mij? 32 Omslag_BKW15-4.indd 1

16-02-15 15:29

Bekalken of.. KASSENBOUW & KASSENSLOOP

méér dan bekalken!

WWW.DEBETSSCHALKE.COM

● ● ● ● ● ● ● ●

Inbreng van belangrijke sporenelementen Optimale haarwortelbezetting door aminopurines Snelle levering van direct beschikbare calcium Stimuleren van bodembiologie Verhoogt plantweerstand (celopbouw en transportfunctie) Hoog reactief en dus snelle pH stijging Voorjaarstoepassing door snelle werking Lage dosering van 400-800 kg/hectare

Telermaat Zundert ● Tel. 076 59 72 532 Telermaat Boskoop ● Tel. 0172 21 70 40 Telermaat Kesteren ● Tel. 026 88 000 30 Telermaat Hengelo (OV) ● Tel. 088 45 004 05

www.telermaat.nl

Belgische voorjaarsbeurs

woensdag 4/03/15

Openingsuren woensdag 4/3/2015 van 09:00 tot 19:00

ALL IN 1 DAY

Flanders Expo Gent (België) | Hal 3 & 5 09:00 - 19:00

Flanders Expo Gent | Hal 2 & 4

GRATIS TOEGANG & CATALOGUS

(enkel voor professionelen)

“Op één dag een volledig overzicht van het voorjaarsassortiment!” Belgische vakbeurs waarop kwekers, toeleveranciers en handelaren hun kwalitatief assortiment presenteren aan de internationale sierteeltsector.

registreer online | WWW.FLORALL.BE Meer info: www.florall.be | info@florall.be Twitter: @FLORALLfair

624140.indd 2

16-2-2015 13:09:24

Inhoud

Omslag: Arno Engels

Nieuws

Select Plantkeurmerk uitbreiden 4

Commentaar: Worsteling

Stelling: Maak economische structuurvisie voor hele boomkwekerij

Vasteplantenkwekers discussiëren over Select Plant

Bedrijf 10 Nu aan de slag om GLB-premie te ontvangen 12 Duits gebiedseigen groeit traag 17 Ondernemersvragen: Cafetariaregeling? Wat is dat?

12 Tussenstand Duits gebiedseigen

Teelt & Gewas 18 Onderzoek grond voor nieuwe Buxusteelt 20 Eerst langs Kees 22 Duurzame aanpak: lange adem en andere kijk op kweken 24 Moet snoei op kwekerij beter aansluiten op eindbeeld?

Markt & Afzet 30 Tuinzaken Retail Experience stoomt tuincentra klaar voor nieuw seizoen

32 Je bedrijf tegen het licht houden

32 Hoe timmer je als klein bedrijf aan de weg? 36 Marktnieuws

Service 38 LTO Nederland Vakgroep Bomen en Vaste planten 39 Vaktaal en Agenda

Op www.DeBoomkwekerij.nl vindt u actueel nieuws, marktnieuws, fotoreportages, video’s, blogs en het magazine in digitale vorm. Problemen met inloggen? Kijk dan op www.DeBoomkwekerij.nl/inloghulp.

COLOFON Redactie

Schipholweg 1, Postbus 9324, 2300 PH Leiden E-mail: boomkwekerij@hortipoint.nl Website: deboomkwekerij.nl Hoofdredactie Wim du Mortier (071) 565 96 82 Vakredactie Arno Engels 565 96 86 Ketura Haveman 565 96 83 Ron Barendse 565 96 84 Bureauredactie Jenny Mostert, Carolyne de Vries Lentsch, Jolanda de Wekker Vormgeving Diseno vormgeving Fotografie Gerdien de Nooy Directie Elbert van den Berg Secretariaat Linda Laman 565 96 78 Alice Hoogenboom

Exploitatie

Koninklijke BDU Uitgevers B.V., Afdeling Vak- en Publieksmedia, Postbus 67, 3770 AB Barneveld Uitgever: Wiljo Klein Wolterink MBA T (0342) 494 263 F (0342) 413 141 Verkoopleider: Ron van de Hoef T (0342) 494 263 M 06 51 80 63 25 E r.v.d.hoef@bdu.nl Advertentie-exploitatie Media adviseur: Gert-Jan Bloemendal T (0342) 49 48 07 E g.bloemendal@bdu.nl, Internet: bdu.nl Verkoopleider: Ron van de Hoef T (0342) 494 263 M 06 51 80 63 25 E r.v.d.hoef@bdu.nl Abonnementenservice Aanvraag (ook via website deboomkwekerij.nl) en wijziging abonnement naar Koninklijke BDU Uitgevers, afdeling Vak- en Publieksmedia, Postbus 67, 3770 AB Barneveld, T (0342) 494 844, F (0342) 494 299, E abonnementen@bdu.nl. Op werkdagen

telefonisch bereikbaar van 8.30 – 14.00 uur Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Opgave via deboomkwekerij.nl of bij de abonnementenservice. Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk twee maanden voor vervaldatum bij de abonnementenservice wordt opgezegd. Dit kan schriftelijk, telefonisch of per e-mail. Ook voor informatie over een lopend abonnement kan contact worden opgenomen met de abonnementenservice. Jaarabonnement: €236,65 (exclusief 6% btw). Studenten en scholieren krijgen 25% korting. Buitenlandse abonnees betalen een kleine toeslag.

Druk Koninklijke BDU Grafisch Bedrijf B.V. 28ste jaargang ISSN-nummer: 0923-2443 De Boomkwekerij is een uitgave van de Stichting Vakinformatie Siergewassen en de Koninklijke BDU Uitgevers B.V. Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Lezers worden met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Algemene voorwaarden: op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van Koninklijke BDU Uitgevers B.V. zijn van toepassing de voorwaarden, welke zijn gedeponeerd ter Griffie van de Arrondissementsrechtbanken en de KvK.

De Boomkwekerij 4 (20 februari 2015)

Inhoudspagina-BKW15-4.indd 3

16-02-15 15:53

Foto: Ank van Lier

OPINIE

Vruchtboomkweker Han Fleuren:

’Maatwerk voor boomkwekerij in cao’ Is de cao in de huidige vorm nog wel van deze tijd? Die vraag komt aan de orde bij de landelijke werkgeversdag voor boomkwekers die 24 februari wordt gehouden. Han Fleuren opent de discussie met zijn mening. Hij noemt de cao ingewikkeld en zou liefst zien dat er een cao komt die beter aansluit bij de praktijk in de boomkwekerij. Han Fleuren

Het is geen wonder dat kwekers het personeelsbeleid uitbesteden, stelt Fleuren. Door alle afspraken is de cao erg ingewikkeld geworden. Fleuren somt de pagina’s uit het cao-boekje op die hij vaak gebruikt. De loontabel, die is handig, en afspraken over vrije dagen, vakantietoeslag, overuren. Maar verder staat het boekje vol zaken die nauwelijks worden geraadpleegd. Maar willen werkgevers in onderhandelingen met bonden daar iets in veranderen, volgen ingewikkelde onderhandelingen en worden concessies geëist, bijvoorbeeld loonsverhoging. De cao gaat door die wurggreep te weinig met zijn tijd mee. Grootste probleem met de huidige cao vindt Fleuren dat die voor alle open teelten geldt. „Hoe meer groepen je bij elkaar gooit, hoe minder dat het past. Met deze cao was ook niemand tevreden; iedereen had iets

COMMENTAAR

verloren.” Hij pleit voor een splitsing binnen de open teelten tussen bedrijven met veel vaste krachten en bedrijven met veel seizoenswerk. Die hebben verschillende belangen. Of dat de boomkwekerij kan aansluiten bij een andere cao, bijvoorbeeld de glastuinbouw. „Er is behoefte aan maatwerk voor de boomkwekerij, zodat wij ons er meer thuisvoelen.” Het liefst zou Fleuren schoon schip maken en een cao helemaal opnieuw opstellen. Wat zou er dan nog in staan? Wat hem betreft wordt dat een cao waarin op hoofdlijnen afspraken staan en meer ruimte is voor overleg tussen werkgever en -nemers op de bedrijven zelf. Dat moet opleveren dat de arbeidsvoorwaarden beter aansluiten op de dagelijkse praktijk. Nu gelden soms afspraken waar niemand blij van wordt en het werkgevers moeilijk maakt flexibel in te

PEILING

Worsteling Boomverzorgers hebben vooral last van de manier waarop kwekers bomen afleveren. Als je dat leest in het vakblad Tuin en Landschap, met veel abonnees bij gemeenten, is het toch even schrikken. Wat is er aan de hand: het snoeiregime op kwekerijen is erop gericht een mooi en gezond boompje af te leveren. Maar in de praktijk van boombe-

Consument zit niet te wachten op Latijnse plantennamen

heerders, de klant, levert die boom met mooi kroontje problemen op. Er is veel werk nodig om de boom te vormen naar het gewenste beeld op de plek waar de boom wordt toegepast. De discussie over de begeleidingssnoei op pagina 24 in dit blad, is een voorbeeld van Wim du Mortier Hoofdredacteur

productgerichtheid. Kwekers focussen zich gewoontegetrouw op het leveren van een mooi en gezond product. Maar nu blijkt dat de klant eigenlijk iets anders vraagt, zijn er ook slimmerikken die daarop inspelen en bomen gaan leveren waarmee de bomenbe-

Eens 52%

Oneens 48%

heerders beter uit de voeten kunnen? Die kwekers zetten de stap van productgericht naar marktgericht. Dat geldt ook voor kwekers die ervoor zorgen dat ze Duits erkend gebiedseigen producten kunnen leveren; iets wat nu nog mondjesmaat gebeurt. Het zetten van de stap van product- naar marktgericht klinkt eenvoudig, maar is het niet. Kwekerijen zijn volop bezig met concepten en wat er al niet bij komt kijken, maar voor veel meer kwekers is dat nog onbekend terrein. Vooral kleinere en middelgrote bedrijven worstelen met dit vraagstuk. De verkoop gaat niet meer zo makkelijk als vroeger en dus voelt iedereen de drang om iets te doen. Meer actief de markt op? Maar hoe doe

n op de

je dat dan? Adviseurs leggen in een uitgebreid artikel op pagina 32 uit hoe u naar uw

De nieuwe peiling luidt:

De boomkwekerij heeft geen cao nodig

bedrijf kunt kijken om tot een eigen afzetstrategie te komen. Wij hopen dat dit u helpt meer helderheid te krijgen in deze verwarrende tijden.

Stem mee op deboomkwekerij.nl.

De Boomkwekerij 4 (20 februari 2015)

Nieuws opinie BKW15-4.indd 4

16-02-15 15:38

Opinie COLUMN COEN DEKKERS

Wat te doen met je pensioen

spelen op wensen van werknemers. Fleuren noemt als voorbeeld een opa die door de week graag vrij wil hebben om op de kleinkinderen te passen en dat wil compenseren met werk in het weekeinde. Maar dat kan niet zonder dat het ingewikkeld wordt met toeslagen en dergelijke. „Dat kan toch niet de bedoeling zijn.” Voorzichtig roept Fleuren de vraag op of een cao wel nodig is. Hij twijfelt daar wel eens aan. „Biedt de wet niet al voldoende bescherming tegen die verschrikkelijke werkgevers?” Fleuren vindt het bovendien een misvatting dat werknemers in overleg niet op kunnen tegen de werkgever. „Mijn ervaring is dat als ik vervelend doe tegen personeel, ze gewoon ergens anders gaan werken.” <

’Hey Neel, hoe is het nou? Beetje rust gekregen zo, als gepensioneerd kweker? Mis je de plantjes niet?’.

Meer over de werkgeversbijeenkomst op deboomkwekerij.nl

verpest jij met je aantallen de Alpaca-markt. Dan loopt iedereen te klagen dat er veel te veel Alpaca’s

’Nee hoor, helemaal niet. Niks daarvan. En ik ben nog niet met pensioen hè. Ik had die kwekerij al aardig wat jaren, dus ik heb wat opgebouwd, ik kon mooi een paar jaartjes eerder stoppen. Gelukkig heb ik geen opvolger, dus geen zorgen hè’. ’Maar wat doe je dan nu zo de hele dag? Je zal je wel kapot vervelen?’ ’Nee hoor. Niks daarvan. Ik heb een minigravertje gekocht. Daarmee heb ik wat containervelden weggehaald, ik heb er een mooi zwaar hek omheen gezet. ’t Is ingezaaid nu, en er lopen wat Alpaca’s voor de hobby. Vorig jaar had ik er al zes gekocht, en vorige week nog een stel erbij. Het zijn rustige beestjes, en voordat je het vraagt, ze spugen alleen naar elkaar hè, dus ik ben veilig’. ’En als al die velden weg zijn? Wat ga je dan doen? Ga je dan alleen, op een stoeltje, naar die beestjes zitten kijken?’ ’Nee hoor, niks daarvan. Dan moet ik ze bijhouden hè. Regelmatig voeren, beetje controleren en voor de hobby wat fokken hè. Ik heb een heel mooie hengst gezien in Friesland, maar die is nog te duur: €15.000. Maar die prijs gaat nog wel zakken hoor, het is een spelletje hè’. ’Zijn die beestjes zo duur ja? Allemachtig. Hoeveel heb je er nu dan precies?’ ’28’. ’28? En je zegt net dat je er wat had bijgekocht? Man, dan heb je een kapitaal rondlopen’. ’Nou, het valt wel mee hoor. Het kan ook best wel goedkoper, maar wil je kwaliteit, ja, dan zal je moeten betalen hè. En je weet wat ze zeggen van een hobby, dat mag geld kosten’. ’Nee Neel, dit is geen hobby. Ik weet precies hoe het zal gaan. Met dat minigravertje ruim jij de rest van die velden op. Dan komt daar ook zo’n dik hek omheen. En dan koop je de grond van de buurman en meteen lopen daar ook van die spugers. Dan word jij de Alpaca-baron van Zuid-Nederland en in Nederland zijn. En zo wordt het Neel, want jij kan wel uit die boomkwekerij gaan, maar die boomkwekerij gaat nooit meer uit jou’.

STELLING

Maak economische structuurvisie voor hele boomkwekerij Patrick Wijnhoven, Roparu

Hans van Hage, Kwekerij

Rick Oudenampsen,

rozen, Wanssum:

de Bierkreek, IJzendijke:

Boomkwekerij

„Het is belangrijk dat het uit

„Het is natuurlijk een lovens-

Oudenampsen, Loo:

de sector komt en door de

waardig streven, zullen we

„Of dit voor heel Nederland

kwekers gedragen wordt.

het zo noemen? Als ik in

moet, weet ik niet. Het is

Vanuit dat oogpunt een

Boskoop woonde, zou ik er

algemeen bekend dat het

prima initiatief. Nog belangrijker is dat de

blij mee zijn. Maar als ik op de IPM loop in

in het Boskoopse minder gaat, maar buiten

overheid de ruimte geeft om economisch

Essen, heeft niemand het meer over Boskoop.

Boskoop zijn er veel bedrijven die wel goed

duurzaam en rendabel een kwekerij te kun-

Hebben ze het hooguit over die Niederlande.

rendement draaien. Uiteraard is het wel han-

nen runnen. De kaders moeten simpelweg

Tussen Boskoop, Noord-Limburg en Zundert

dig om heel Nederland te betrekken als het

goed zijn, zoals infrastructuur, mogelijkheden

zitten heel veel kwekerijen die er wel toe

gaat om afzet/handel.

gewasbescherming, het op peil houden van

doen, maar niet écht bij een van de kweke-

Mocht tijdens het proces blijken dat het voor

de organische stof en uitbreiding. Alle goed-

rijcentra horen. Het wordt tijd dat er een visie

heel Nederland beter is om een structuurvisie

bedoelde plannen van dure adviseurs zorgen

komt over heel Nederland en als we dan toch

te maken, dan kunnen ze dat alsnog doen.”

niet voor perspectief. Perspectief vormen

bezig zijn, laten we het maar Europees oppak-

vooral de ondernemers zelf en die moeten

ken. LTO, pakken jullie dit op?”

spiegelen wat er gaande is en of de huidige onderneming nog wel past in de markt waarin we leven. De vraagmarkt van de consument is fors gewijzigd ten opzichte van jaren terug en een iPad is helaas belangrijker dan een mooie plant. Breng je afzet goed in kaart en stem daarop je productie af.” De Boomkwekerij 4 (20 februari 2015)

Nieuws opinie BKW15-4.indd 5

16-02-15 15:38

Foto’s: Ketura Haveman, Griffioen Wassenaar

Vasteplantenkwekers discussiëren over Sel ec Moet het Select Plantkeurmerk voor vaste planten worden uitgebreid voor meer gewassen binnen de vaste planten? De vasteplantenkwekers hebben er uitgebreid over gediscussieerd tijdens de jaarvergadering van de LTO Cultuurgroep vaste planten.

Amerika wil de eisen aanscherpen voor de vasteplantenkwekers die via het PSI-programma hun planten exporteren. De USDA, de Amerikaanse NVWA, heeft onlangs bij Anthos een nieuw aantal eisen op tafel gelegd ten aanzien van het PSI-programma. Ze willen dat kwekers die gaan deel-

nemen aan het PSI-programma dit vooraf bij Naktuinbouw aangeven. USDA wil dat Anthos communiceert over de normen van het werkplan en dat tijdens de veldkeuringen al wordt gekeurd volgens de normen van dat werkplan. Er moet op partijniveau worden geregistreerd. Met name de eis over registratie op partijniveau leverde tijdens de jaarvergadering een stevige discussie op. Ze verwachten namelijk dat het veel extra papierwerk oplevert, zonder dat het bijdraagt aan kwaliteitsverbetering. Tevens kan in de huidige situatie reeds goed worden nagegaan waar de planten vandaan komen. Wat ook duidelijk werd, is dat de USDA eist dat de vasteplantenkwekers zichtbare stappen maken. „We hebben met het onderzoek tijd gekregen van de USDA. Ze willen nu vervolgstappen zien”, aldus Hendrik Jan Kloosterboer van Anthos.

Eigen initiatief Voorafgaand aan de jaarvergadering, brachten de vasteplantenkwekers een bezoek aan kwekerij De Noordhoek van Léon Hereijgers waar ze een rondleiding over het bedrijf kregen.

Remy Lubbe van Molter, legde in de vergadering het voorstel neer om het

KORT Fusieplan organisaties Opheusden

Exportgroep op China gestart

Duits laanboombedrijf in nood

Boomkwekersvereniging Opheusden en Omgeving, Vereniging Bomen- en Plantenbeurs Opheusden en Boomteeltstudieclub Opheusden gaan mogelijk al hun activiteiten samenvoegen in één grote organisatie. Een fusie is noodzaak, aldus woordvoerder Gijsbert van Setten. „Door een teruglopend ledenaantal dreigt de belangenbehartiging ophouden te bestaan. Als we niet fuseren, kunnen we niet meer aan tafel zitten met overheden.” Maandag 2 maart wordt het plan uitgelegd op een bijeenkomst.

Een groep Nederlandse bedrijven begint dit voorjaar gezamenlijk vruchtbomen, onderstammen en machines te leveren aan de Chinese fruitsector. Doel is deze sector te moderniseren. Het consortium staat onder leiding van Q Solution en Clootwijck Nurseries. Partners zijn onder andere boomkwekerij Van Rijn-de Bruyn, Basrijs en Damcon.

Euro-Baumschule Rudolf Schmidt verkeert in financiële nood als gevolg van onder andere de roebelval in Rusland. Dat meldt Deutsche Baumschule. Volgens het vakblad is aan zowel het productiebedrijf als het handelsbedrijf van Rudolf Schmidt surseance van betaling verleend. Met meer dan 120 ha behoort Rudolf Schmidt tot de grootste bedrijven in regio Pinneberg.

Britse aanleg optimistisch De meeste Britse groenvoorzieners die aangesloten zijn bij de Association of Professional Landscapers, zijn optimistisch over de aanleg komend jaar. Vergeleken met een jaar geleden, verwachten de bedrijven meer beplantingsprojecten te realiseren die bovendien groter en duurder zijn. De hoeveelheid aanvragen voor projecten stijgt.

Boskopers praten over toekomst Een groot aantal ondernemers uit boomkwekerijregio Boskoop kwam vrijdag en dinsdag bijeen om samen na te denken voor een sterker cluster. De bijeenkomsten waren georganiseerd door stichting Belangenbehartiging Greenport Boskoop. De verkregen input wordt gebruikt om een economisch strategisch plan op te stellen. Bureau Berenschot, dat het proces begeleidt, had ook al interviews en praatsessies met ondernemers gehouden. Bureau Jester schetst toekomstscenario’s van alle input.

Samenwerking Boskoopse beurzen De komende maanden werken Plantarium en Groen-Direkt gezamenlijk een plan uit om elkaars beurzen te versterken. Dat kondigden Jos van Lint en Taaf Rosbergen aan op een bijeenkomst bij Groen-Direkt, over meer samenwerking in regio Boskoop. Beide beurzen verwachten samen veel meer zuigkracht uit te oefenen op bezoekers. Tien jaar geleden was de verstandhouding tussen de beurzen anders. GroenDirekt verliet Diveka destijds uit onvrede.

De Boomkwekerij 4 (20 februari 2015)

Nieuwsbericht en Kortnieuws BKW15-4.indd 6

16-02-15 15:34

Nieuws

Sel ect Plant Bestuurswisseling Vasteplantenkwekers Peter Heutinck en Leo Vilier traden tijdens de jaarvergadering aan als nieuwe bestuursleden voor de cultuurgroep Vaste Planten. Zij vullen de plaatsen die vrijkwamen door het aftreden van Léon Hereijgers en Henk Holtmaat. Voorzitter Aad Vollebregt, Arnold van Berkel en Jos Swinkels zijn tijdens de jaarvergadering herkozen voor een periode van vier jaar.

kwaliteit-plusprogramma Select Plant van Naktuinbouw in te voeren. Volgens Lubbe sluit Select Plant aan op de Amerikaanse vraag van tracking en tracing en geeft het voldoende garanties ten aanzien van de gezondheid van planten. Het voorstel is om Select Plant behalve voor Hosta, ook in te voeren voor de negen andere meest verhandelde soorten met Amerika. Bovendien, zo pleit Lubbe, stelt Amerika steeds meer eisen. Zelf invoeren van een vrijwillig systeem, geeft je als kweker ook de regie over het systeem. „Op die manier kunnen we zorgen dat het werkbaar blijft. We moeten ons namelijk realiseren dat als Amerika het systeem van Hosta gaat eisen voor de overige negen gewassen, dat we

dan een niet-werkbare situatie krijgen.” Ook de overige aanwezige vasteplantenkwekers verwachten dat de eisen van Select Plant zoals ze voor Hosta gelden, economisch niet haalbaar zijn voor de andere gewassen. Als ze zelf de regie hebben, pleiten ze voor een systeem waarbij het materiaal op basis van visuele keuringen vrij zijn van ziekten en plagen. Gerben Mellema, manager Keuringen bij Naktuinbouw: „Of een Select Plantsysteem economisch haalbaar is, is afhankelijk van wat de kwekers zelf aan eisen willen stellen en waar men markttoegang wil verkrijgen.” Kwekers geven aan dat ze zorg hebben omtrent het feit dat invoering van een kwaliteitskeurmerk veel administratieve rompslomp met zich meebrengt, maar dat de kwaliteit niet wezenlijk verbetert. USDA eist ook geen verbetering van de kwaliteit omdat deze al goed is, zo blijkt uit monitoringsbezoeken van de USDA in de zomer van 2012 en 2013. Of Select Plant voor de overige negen gewassen van de top tien voor Amerika moet worden ingevoerd, werd tijdens de vergadering niet besloten en is onderwerp van een verdere discussie. <

In Memoriam D.M. van Gelderen In de nacht van 9 op 10 februari is Dick van Gelderen in de leeftijd van 82 jaar, echtgenoot van Hildi van Gelderen-Esveld overleden. Niet alleen voor de Boskoopse boomkwekerswereld, maar voor de gehele Nederlandse boomkwekerij is dit een groot verlies. Dick was één van drie kinderen uit het boomkwekersgezin Van Gelderen-Bulk met een kwekerij aan Laag Boskoop. Hij groeide dus op in een boomkwekerssfeer. In de jaren rond 1939 leerde hij Hildi Esveld kennen met wie hij in 1956 in het huwelijk trad. Zij werd zijn steun en toeverlaat gedurende meer dan zestig jaren. Als boomkweker mocht hij tijdens de vele werkzame jaren terugkijken op een mooie verzorgde kwekerij met een groot sortiment, waar Rhododendron en vooral Acer belangrijke items waren. Dick was naast boomkweker-exporteur ook een onderzoeker die het ontwikkelen van plantenkennis en het publiceren in het bloed zat. Van zijn hand zijn meerdere belangrijke studies gepubliceerd, waaronder het boek ’Maples of the World’, met bijdragen van P.C. de Jong en H.J Oterdoom, wel één van de toppers mag worden genoemd. Maar ook schitterende werken zoals ’Maples for Gardens’, dat hij samen met zijn zoon Cor schreef, de Rhododendron Atlas en twee Coniferen encyclopedieën, die verschenen ter gelegenheid van het 125-jarig bestaan van de KVBC.

Het laatste nieuws leest u elke dag op www.DeBoomkwekerij.nl

Griffioen Wassenaar wint Griffioen Wassenaar heeft de Tuinzaken Retail Award 2014 gewonnen in de categorie Groen Buiten. De prijs werd uitgereikt op 4 februari tijdens de Tuinzaken Retail Experience. Het juryrapport vermeldt dat de vasteplantenkweker erg vernieuwend is in z’n aanpak. Een enthousiaste Bert Griffioen (met boeket) nam de prijs in ontvangst.

Ook het zoeken naar en het introduceren van nieuwe planten was voor Dick een grote uitdaging. Bekende cultivars die door hem zijn ontwikkeld zijn Acer palm. ‘Orangeola’, Acer palm. ‘Red Pygmy’, Acer palm. ‘Seiryuh’ maar ook Hamamelis ínt. ‘Diane’, Rhododendron ‘Morgenrot’. Tenslotte moet vermeld, dat Dick zich helemaal thuis voelde bij de KVBC. Hier trof hij collega’s en vrienden met dezelfde interesses. Van deze vereniging is hij vele jaren lid geweest. In 1956 vroeg men hem zitting te nemen in de keuringscommissie, waarvan hij tot zijn zeventigste lid is geweest, vele jaren in de hoofdcommissie. Ook was hij de bedenker van de Nederlandse Plantencollecties die men in ons hele land aantreft.

Meer rechten plattelandswoning

Rabobank voorziet kortere keten

Uit een uitspraak van de Raad van State blijkt dat voor bewoning van plattelandswoningen dezelfde luchtkwaliteitseisen gelden als voor bewoning van burgerwoningen. Daarmee vormen plattelandswoningen voor ondernemers een groter obstakel voor hun bedrijfsvoering dan waarvoor de status van plattelandswoning oorspronkelijk in het leven is geroepen.

De keten gaat er volgens de Rabobank het komende decennium anders uitzien. Grotere partijen, digitalisering en scherpere concurrentie leiden tot kortere ketens waarbij de partijen op een transparante manier met elkaar samenwerken. Partijen tussen kweker en retailer zullen volgens de Rabobank meer de rol van ’facilitator’ op zich moeten nemen. De Rabobank schrijft dit in haar World Floriculture Map.

De familie en vakgenoten kunnen terugzien op een wel heel bijzondere man. Hij heeft voor zijn werk en inzet verschillende onderscheidingen mogen ontvangen. In het jaar 2000 werd hij benoemd tot Officier in de Orde van Oranje Nassau. Namens de KVBC, Jan Kortmann

De Boomkwekerij 4 (20 februari 2015)

Nieuwsbericht en Kortnieuws BKW15-4.indd 7

16-02-15 15:34

BRANCHEWIJZER De Boomkwekerij Automatisering

Draadrekken/steunmateriaal

Loonwerk

henri nelissen Ook last van omwaaien? Goedkoop en Stabiel:

Verhuur van: • hoogsteker/snoeier • lage kegel/bollenknipper

V-feetRack Tel. : +31 318 200 400 Fax : +31 842 15 15 15 sales@floorvanschaik.com www.floorvanschaik.com

Ongeworteld stek EversGroen Gerrit Achterbergstraat 13 4043 GH Opheusden Tel/Fax: 0488-428095 Mob: 06-21886091 www.eversgroen.nl Wij produceren en leveren, een breed assortiment ongeworteldstek, op botanische naam. Hiervoor hebben wij een moerhoek van 3 hectare. Hierbij nodigen wij u van harte uit voor een bezoek aan onze kwekerij in Rhenen.

• portaal tractor

henri.n@hotmail.com www.hngm.nl 06-27562441

Gewasbescherming

Pallets

Thermisch verzinkte Ferro pallets. Ook pallets te huur.

JAY VERBERNE

STEEK & SNOEI WERK

Tel : 0495-461777 Fax : 0495-461761 verkoop@atcnederweert.nl www.atcnederweert.nl

Potten/containers

Wij doen loonwerk met een Ezendam steek en knipmachine! Bel voor meer informatie naar: 06-39506333 of e-mail: info@jayverberne.nl

www.jayverberne.nl

Eenvoudig meer controle

Loon- en aannemingsbedrijf

INFOGROEN Software BV T +31 (0)172 23 54 44 www.groenvision.com/boomkweker

ADAMA Northern Europe B.V. Postbus 355 3830 AK LEUSDEN Tel.: 033-4453160 Email: info.ane@adama.com Website: adama.com

Complete software oplossingen voor de boomkwekerij

Bel of mail voor meer informatie over advertentiemogelijkheden: e-mail: svstraffic@ bdu.nl tel: 0342-494889 fax: 0342-494299 624141.indd 8

16-2-2015 13:11:09

BRANCHEWIJZER De Boomkwekerij Potten/containers

Molenstraat 42 4758 AB Standdaarbuiten T : 0165-318500 E : office@krimpen.nl I : www.krimpen.nl

Taxaties/expertise

Teeltvloeren

Techniek

Broere

Irrigatie B E R •Eteeltvloeren G E N I N G• installatie B . V.

• Een halve eeuw ervaring • Steeds vernieuwend • Deskundige medewerkers

www.broerebereg ening.nl

Taxaties/expertise

50 jaar ervaring in aanleg en service

QUALITY FLOORS FOR EXCELLENT PLANTS

www.erfgoed.nl

+31(0)79 593 38 00

Tuinbouwsystemen Gewastaxaties, expertise voor al uw gewassen

Marck Water en Elektrotechniek

Nieuwerkerk ad IJssel 0180-312937 • www.marcktechniek.nl

Erik de Rooij, tel: 06 53 37 52 58 Adri Streef, tel: 06 53 37 50 99

Toeleverancier

Wil de Bresser, tel: 06 53 42 72 33 Register Taxateurs VRT

t t t t t

Postbus 840 5280 AV Boxtel tel: 0411-652525, fax: 0411-678751 info@dlvplant.nl www.dlvplant.nl

CABRIOLETKASSEN FOLIEKASSEN SCHADUWHALLEN GEVELSYSTEMEN SCHERMINGINSTALLATIES

tel: +31 (0)174-518811 fax: +31 (0)174-516748 info@hollandtuinbouwsystemen.nl vander

Slikke rentmeesters Teeltvloeren

www.hollandtuinbouwsystemen.nl onteigening ruimtelijke ordening procedures bemiddeling bij aan- en verkoop van boomkwekerijen schade-expertise aan gewassen gerechtelijk deskundig schadeexpert boomkwekerijprodukten uitgifte Prijzenregister Boomkwekerijprodukten

Bel of mail voor meer informatie over advertentiemogelijkheden: e-mail: svstraffic@ bdu.nl tel: 0342-494889 fax: 0342-494299 624142.indd 9

16-2-2015 13:11:53

Tekst: Wim du Mortier Illustratie: De Boomkwekerij

Nu aan de slag om GLB-premie te ont va Boomkwekers komen voor het eerst in aanmerking voor een premie uit het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid van de EU, kortweg GLB genoemd. De premie loopt op tot zo’n €375 per ha in 2019. Maar dan moet wel aan een aantal voorwaarden worden voldaan en er rest weinig tijd dat te regelen. Wie dat niet doet mist de boot.

Dit jaar worden betalingsrechten verdeeld. Wie nu geen recht op betaling krijgt, loopt de komende jaren de Brusselse premies mis. Tussentijds is dat niet recht te zetten. Voor boomkwekers is dus het devies: ga nu aan de slag en regel uw zaakjes. Volgens adviseurs gaat het daarbij om een betrekkelijk klein aantal administratieve zaken. Bij de meeste kwekers zullen die al in orde zijn. Toch wordt aangeraden nu te controleren of aan alle voorwaarden wordt voldaan en dit vooral niet uit te stellen; wacht u tot op het laatste moment en blijkt dan iets niet in orde, heeft u geen tijd meer om dat recht te zetten en loopt u wellicht de premie alsnog mis.

Wat moet u doen? Om er zeker van te zijn dat u in aanmerking komt voor het ontvangen van de premie moet u enkele stappen doorlopen (zie kader checklist). Allereerst moet u ingeschreven staan bij de Kamer van Koophandel. Kijk

Boomkwekers zijn vrijgesteld van vergroeningseisen: iedereen krijgt die premie zonder er iets voor hoeven te doen.

daarbij ook na of u onder de juiste code staat ingeschreven. Dat moet zijn: 01.30, de teelt van sierplanten. De tweede stap is dat u uw Kamer van Koophandel-nummer moet doorgeven aan de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Doet u dat niet, dan wordt aangenomen dat u een particulier bent. Die krijgen geen premie. De derde stap is om op de website rvo.nl in uw dossier te kijken of alle

gegevens kloppen. Om te kunnen inloggen heeft u eHerkenning nodig. Heeft u dat nog niet, vraag dat dan zo snel mogelijk aan (zie www.rvo.nl/ digitaal-indienen/stappenplan-eHerkenning). E-herkenning is vergelijkbaar met DigiD. Ga na in uw dossier bij rvo.nl of u te boek staat als een ’actieve landbouwer’ en dat u ook al in 2013 als zodanig bekend was. Alleen dan komt u in aanmerking voor betalingsrechten. Is

CHECKLIST

Waar moet u op letten? Voor 1 april: Staat u bij de Kamer van Koophandel ingeschreven als actief landbouwer? Met de juiste code (01.30 Teelt van sierplanten)? Geef uw Kamer van Koophandelnummer door aan de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Nog geen eHerkenning? Vraag dit zo snel mogelijk aan. Log met eHerkenning in bij rvo.nl. Controleer uw gegevens. Staat u genoteerd als ’actief landbouwer’ in 2013? Voor 15 mei: Vul zodra het kan de gecombineerde opgave in. Sluit over huurland een schriftelijke overeenkomst over wie de premie ontvangt: de eigenaar of de huurder? Meld dit in de gecombineerde opgave. Kijk na of u al uw subsidiabele grond heeft aangemeld. Zet vinkjes in de gecombineerde opgave bij het aanvragen van betalingsrechten en het aanvragen van uitbetaling van die rechten.

De Boomkwekerij 4 (20 februari 2015)

Aan de slag met glb-BKW15-4.indd 10

12-02-15 17:20

Subsidie

nt vangen één bij de aanvraag van betalingsrechten en één bij de aanvraag van uitbetaling van de premie. Heeft u deze stappen doorlopen en is alles in orde, dan komt u in aanmerking GLB-premie te ontvangen.

Wie krijgt premie? Niet voor al het land krijgen kwekers betalingsrechten. Teelt onder glas en los van de grond zijn uitgezonderd. Dat betekent dat containervelden, gotenteelt of pot-in-pot niet meedoen. Een teelt onder plastic tunnels waaronder planten met de wortels in de grond staan, doen weer wel mee.

Hoeveel premie krijgt u?

dit niet zo, maak er dan direct werk van en zoek bewijs dat u wel al in 2013 ’actief landbouwer’ was. Voor nieuwe bedrijven geldt overigens een andere regeling. De bovenstaande stappen moeten voor 1 april zijn doorlopen. Bij de RVO zijn dan al uw gegevens op orde. Als laatste stap vult u de gecombineerde opgave (voorheen meitelling) in. U wordt ook hier geadviseerd dit te doen zodra het kan en niet tot het laatste moment te wachten. In de gecombineerde opgave is het nu zaak al uw land aan te melden. Het vermoeden bestaat dat in het verleden wel eens een stukje grond over het hoofd werd gezien omdat dit de basis vormde voor de heffing van het Productschap Tuinbouw. Bedenk dat opgave van land nu geen ’geld meer kost’, maar juist geld oplevert. Wees precies: aan de hand van luchtfoto’s controleert de overheid uw opgave nauwgezet. Vergeet tot slot in de gecombineerde opgave niet twee vinkjes te zetten:

De premie bestaat uit drie delen: de basispremie, een vergroeningspremie en een premie voor jongeren. In principe ontvangt iedereen in de boomkwekerij de basispremie voor het areaal in de vollegrond. De RVO houdt bij de uitbetaling wel een ondergrens aan van €500. En alleen bedrijven met minimaal 0,3 ha subsidiabele grond komen in aanmerking. De premies worden de komende jaren stapsgewijs opgebouwd. Pas in 2019 ontvangt iedereen het volle pond. De basispremie levert in 2019 rond €260 op per ha. Het exacte bedrag wordt in mei bekend, als duidelijk is hoeveel areaal wordt aangemeld; het totale budget moet over dat aantal hectares worden verdeeld. De vergroeningspremie bedraagt in 2019 €115. Normaal gesproken

moeten boeren en tuinders iets aan ’vergroening’ doen, bijvoorbeeld een houtwal aanleggen en voldoen aan eisen van gewasdiversificatie, om de vergroeningspremie te krijgen. Boomkwekers zijn daar echter van vrijgesteld. Die krijgen dus automatisch ook de vergroeningspremie, zonder daar iets voor te hoeven doen. Bij elkaar opgeteld gaat het dus om een bedrag van €375 per ha in 2019. Voor jongeren is er nog een extra premie te behalen van €50 per ha, met een maximum van 90 ha en maximaal voor 5 jaar.

Pacht Iets ingewikkelder wordt het bij huurgrond. Betalingsrechten zijn verbonden aan het gebruik van de grond, niet aan het eigendom daarvan. Bent u eigenaar en heeft u grond verhuurd, dan krijgt de huurder de premie als u daar niets over afspreekt. Pacht u grond, dan krijgt u dus de betalingsrechten daarover. Wat er met de premie op huurgrond gebeurt – als eigenaar en huurder beiden voldoen aan alle voorwaarden om aanspraak te kunnen maken op de premie – moeten eigenaar en huurder uiterlijk 14 mei van dit jaar hebben vastgelegd in een schriftelijke overeenkomst. Op rvo.nl staat een voorbeeld van zo’n overeenkomst. In de gecombineerde opgave geven beide partijen vervolgens aan dat er een overeenkomst is over de betalingsrechten. U hoeft die overeenkomst niet naar de RVO te sturen. <

REKENVOORBEELD

Hoeveel levert het u op? Boomkwekerij De Jong heeft 6 ha vollegrond, 1 ha containerveld, een halve ha onder glas. In 2014 had hij geen toeslagrechten. Dat betekent dat De Jong alleen over de 6 ha vollegrond betalingsrechten krijgt. Dat geeft recht op de volgende premie: 2015 2016 2017 2018 2019 Bassispremie €336 €660 €972 €1.272 €1.560 Vergroeningspremie €151 €297 €437 €572 €702 Totaal €487 €957 €1.409 €1.844 €2.262 Omdat bedragen lager dan €500 niet worden uitbetaald, krijgt De Jong dus pas vanaf 2016 daadwerkelijk premie op de bankrekening bijgeschreven. Bron: Van Oers Agro Achtergrondinformatie en antwoord op veelgestelde vragen vindt u op https://mijn.rvo.nl/gemeenschappelijk-landbouwbeleid-nieuw-glb De Boomkwekerij 4 (20 februari 2015)

Aan de slag met glb-BKW15-4.indd 11

12-02-15 17:20

Tekst en Foto’s: Arno Engels

Duits gebiedseigen groeit traag

Om gebiedseigen plantmateriaal te mogen leveren in Duitsland, moet de productie gecertificeerd zijn en jaarlijks worden gecontroleerd door een onafhankelijke keurmeester. Op zowel papier als perceel moet gebiedseigen terug te vinden zijn.

De wet is vijf jaar geleden ingevoerd en over nog eens vijf jaar is het zover: vanaf 2020 mogen er in het Duitse landschap alleen nog maar gebiedseigen herkomsten worden toegepast. Een tussenstand van vraag en aanbod. Zo’n vaart blijkt het op de markt nog niet te lopen.

Vanaf 2020 is het in het Duitse landschap wettelijk verboden om gebiedsvreemd plantmateriaal toe te passen. Duitsland heeft de wetsregel in 2010 ingevoerd, en de markt tien jaar gegund om over te stappen naar gebiedseigen (zie kaders Achtergrond en Uitleg). De overgangstermijn is nu dus voor de helft verstreken. Hoe heeft de markt voor gebiedseigen zich tot nu toe ontwikkeld? Een markt is simpel een kwestie van vraag en aanbod. De vraag naar het materiaal groeit. Dat ervaart bedrijfs-

leider Christoph Dirksen van Wilhelm Ley Baumschulen. Dit bedrijf behaalde in 2011 als eerste de landelijke gebiedseigen ZgG-certificering. „Er komen steeds meer contracten waarin overheden en aannemers omschrijven dat gebiedseigen bomen geleverd moeten worden.” De orders worden ook steeds groter, weet Niels Sommer, beheerder van ZgG. „Een order ter waarde van €30.000 is geen uitzondering meer.” Gebiedseigen is ook regionaal nog meer trend geworden. „We hadden al langer vraag, maar die stijgt nu

enorm”, zegt Christoph Zirnbauer van de Beierse certificering EAB.

Omvang vraag onduidelijk Maar hoe groot de vraag is en zal worden als gebiedseigen vanaf 2020 verplicht is: dat kan niemand in Duitsland concreet aangeven. In het Duitse landschap is gebiedseigen zelfs nog helemaal geen thema, meent Wolfgang Gross van Bundesverband Garten-, Landschafts- und Sportplatzbau. „Onze GaLaBau-bedrijven voeren uit wat

De Boomkwekerij 4 (20 februari 2015)

Duits autochtoon.indd 12

12-02-15 17:20

Certificering Duitsland

opdrachtgevers vragen: bomen van kwaliteit leveren en werken volgens de FLL-regels (Forschungsgesellschaft Landschaftsentwicklung Landschaftsbau, red). De prijs telt ook mee. Maar gecertificeerd gebiedseigen? Ik moet nog zien of gebiedseigen wel doorzet.” Rüdiger Brandenburg noemt zich een van de grootste GaLaBau-bedrijven van Berlijn en Brandenburg. Het werkt zelden in het vrije landschap, zegt Susanne Brandenburg. „We werken sowieso wel met gebiedseigen bomen, vanwege logistieke en organisatorische redenen. Die bomen zijn van goede kwaliteit en meestal in Brandenburg veredeld.” Ze verstaat dus iets anders onder gebiedseigen, want volgens de wet is dit gezaaid en niet veredeld. „We wachten wel af of het zover komt.”

Meer kwekers gecertificeerd Achter de vraag staat voorlopig dus een vraagteken. Het aanbod van gebiedseigen bomen en struiken ontwikkelt zich duidelijker. Sinds de invoering van de federale wet in 2010, zijn er namelijk steeds meer boomkwekerijen bezig met gecertificeerde productie van gebiedseigen bomen en struiken. Hiervoor zijn in

ACHTERGROND

Wettelijk verplicht in Duitse landschap De federale overheid in Duitsland voerde op 1 maart 2010 een aanpassing door in haar natuurbeschermingswet. Om het vrije landschap te behouden voor de toekomst, wordt het verboden om uitheemse, gebiedsvreemde en invasieve bomen en struiken aan te planten. Vanaf 1 maart 2020 zijn alleen gebiedseigen herkomsten toegestaan. Dit wettelijke kader heeft de overheid geschetst. Ze laat de uitvoering van gebiedseigen volledig over aan de markt. Die heeft tien jaar de tijd om over te stappen van regulier naar gebiedseigen. Gebiedseigen materiaal moet wel gecertificeerd op de markt komen, als waarborg dat het echt om gebiedseigen gaat. Het plantmateriaal moet middels leveringsdocumenten traceerbaar zijn tot de zaadbron. Die bron moet voldoen aan het Forstvermehrungsgutgesetz, de Duitse uitwerking van de EU-bosbouwrichtlijn. De controle op de certificering moet gebeuren door een onafhankelijke instantie.

Duitsland meerdere certificeringssystemen actief, zowel regionaal als landelijk (zie kader Overzicht). Regionaal zijn er aparte systemen in de Zuid-Duitse deelstaten Beieren en Baden-Württemberg, en in het Oost-Duitse Brandenburg. Die systemen waren er al voor 2010, omdat de markten zich in die deelstaten vanzelf begonnen te ontwikkelen. Het aantal bedrijven dat regionaal meedoet, blijft echter stabiel: in Beieren zijn twaalf bedrijven gecer-

UITLEG

Wat is ’gebiedseigen’ in Duitsland? Gebiedseigen betekent volgens de overheid en het bedrijfsleven in Duitsland: de zaadbron komt al verschillende generaties in de natuur voor. In enige deelstaten gebruikt men de term autochtoon of gebietsheimisch, maar men bedoelt gebiedseigen. Een zaadbron is volgens de EU-bosbouwrichtlijn autochtoon, als deze zich in een gebied na de laatste ijstijd spontaan heeft gevestigd: 10.000 jaar geleden. Dat zijn te veel generaties wat niet werkt voor de praktijk, aldus overheid en bedrijfsleven. Voor gebiedseigen herkomsten is Duitsland verdeeld in zes Vorkommensgebiete (VkG). Die gebieden zijn klimatologisch begrensd. Het landelijke certificeringssysteem ZgG, de federale overheid en diverse deelstaten waaronder Beieren en BadenWürttemberg hanteren deze zes VkG. Volgens de certificeringssystemen EAB (Beieren) en EZG (Baden-Württemberg) is Duitsland echter verdeeld in negen VkG. In Zuid-Duitsland liggen drie VkG en die zijn elk onderverdeeld in tweeën. Dat is gedaan vanwege hoogteverschillen. Zuid-Duitse klanten wilden dat, maar het zorgt voor verwarring en irritatie op de markt, aldus ZgG-beheerder Niels Sommer. „We hebben een eenduidige verdeling nodig: of zes of negen, maar niet allebei. Alle certificeringssystemen moeten daarom samenwerken. Vanuit ZgG hebben we dat geprobeerd, maar men wil niet.”

tificeerd, in Baden-Württemberg zestien en in Brandenburg acht.

Twee landelijke systemen Na 2010 zijn er twee landelijke certificeringen voor gebiedseigen bomen en struiken opgetuigd: RAL en ZgG. RAL is al decennia een bekend keurmerk in Duitsland, het staat voor heel veel producten en er doen wel duizenden bedrijven aan mee. Maar het certificaat voor gebiedseigen is momenteel in het bezit van slechts zeven kwekers in heel Duitsland. Woordvoerder Verena Sohns kan niet voorspellen of RAL vanuit de boomkwekerij meer aanhang krijgt.

ZgG grootste aanhang De grootste aanhang heeft ZgG, het systeem dat de Duitse kwekersbond BdB heeft opgezet. Sinds de aanvang in 2011 zijn er 55 boomkwekerijen gecertificeerd volgens ZgG. De deelnemers zijn bijna allemaal Duits. Er doen drie Nederlandse bedrijven mee, en binnenkort vier. Diverse grote laanboombedrijven waren eerst fel tegen gebiedseigen in de Duitse wet, omdat ze bang waren dat hierdoor hun afzetmarkt kleiner zou worden. Maar ook die bedrijven hebben zich inmiddels aangesloten bij ZgG. Zonder certificering mogen

De Boomkwekerij 4 (20 februari 2015)

Duits autochtoon.indd 13

12-02-15 17:20

Certificering Duitsland

Ook te weinig zaadbronnen

Voor gebiedseigen is Duitsland verdeeld in zes Vorkommensgebiete (VkG). Labels dienen de herkomst te vermelden. Deze beuken zijn bestemd voor VkG 5: dit gebied omvat het Schwarzwald, Württembergisch-Fränkisches Hügelland en SchwäbischFränkische Alpen.

ze volgens de wet anders helemaal niet meedoen op de markt. Volgens Sommer groeit het aantal ZgG-bedrijven echter maar langzaam. Bij de bond zijn zo’n 1.000 professionele kwekers aangesloten, ongeveer 70% van het totaal in Duitsland. Heel wat van die kwekers beleveren de landschapsmarkt.

Aanbod zonder certificering Als je alle deelnemers aan alle Duitse certificeringen bij elkaar optelt, zowel regionaal als landelijk, kom je niet hoger dan 100. Dat is nog maar een klein deel van alle professionele kwekers. Bij Wilhelm Ley bestaat het vermoeden dat veel kwekers op de achtergrond aan gebiedseigen werken. Bedrijfsleider Dirksen: „Ze hangen het niet aan de grote klok, en dan hebben ze in 2020 ineens gecertificeerde bomen om te verkopen.” Wilhelm Ley heeft veel kwekers als leverancier en als afnemer. Dirksen wijst erop dat gebiedseigen materiaal vanaf de bron wel onder een certificering moeten worden verhandeld, door de hele keten heen. „Zonder certificering kun je in de toekomst niet meer eenjarige zaailingen in Duitsland inkopen, vier jaar in Nederland opkweken en daarna weer in Duitsland verkopen.”

Gecertificeerde bedrijven als Wilhelm Ley leven de wet al streng na, aldus Dirksen. „We kregen laatst jonge gebiedseigen bomen aangeboden vanuit Nederland, maar we hebben ze niet gekocht omdat het bedrijf niet is gecertificeerd volgens ZgG of een vergelijkbaar ander systeem.”

Als bedrijven nog willen meedoen op de Duitse landschapsmarkt, rechtstreeks of via toelevering van een ander bedrijf dat op die markt zit, dan zullen ze dus ook moeten meedoen aan een certificeringssysteem voor gebiedseigen. Maar wil het aanbod verder kunnen groeien, dan zal er ook meer gebiedseigen zaadgoed beschikbaar moeten komen. Globaal heeft Zuid-Duitsland voldoende zaadbronnen voor bomen, omdat de bosbouw er van oudsher grote behoefte aan heeft. Maar Noord-Duitsland heeft te weinig bronnen voor bomen, en heel Duitsland kampt met een tekort aan bronnen voor struiken, zeggen Dirksen en Sommer. Het bedrijfsleven moet zelf zorgen voor nieuwe bronnen, de federale overheid doet dat niet. Die laat de uitvoering van gebiedseigen over aan de markt. Die heeft dus nog een lange weg te gaan tot 2020, wanneer gebiedseigen wettelijk moet worden toegepast in het Duitse landschap. <

OVERZICHT

Diverse certificeringen in Duitsland Bedrijven moeten gecertificeerd zijn om gebiedseigen bomen en struiken op de Duitse landschapsmarkt te mogen verhandelen. Zowel regionaal als landelijk zijn er op die markt diverse certificeringssystemen actief. > EAB regionaal: het oudste systeem voor gebiedseigen; EAB (Erzeugergemeinschaft für Autochthone Baumschulerzeugnisse) draait sinds 1998 in Beieren met twaalf kwekers. Opgezet door Beierse kwekers en klanten om te voldoen aan een marktvraag. Staat alleen open voor bedrijven in Beieren. > EZG regionaal: dit is vergelijkbaar met EAB. EZG (Erzeugergemeinschaft für gebietsheimische Gehölze). Draait sinds 2006 in Baden-Württemberg met zestien kwekers. EZG-bedrijven moeten in deze deelstaat zijn gevestigd. > VFG regionaal: in 2002 hebben acht kwekers in het Oost-Duitse Brandenburg de VFG opgetuigd (Verein zur Förderung gebietsheimischer Gehölze im Land Brandenburg). > RAL landelijk: RAL is al heel lang een bekend keurmerk in Duitsland. Sinds 2011 bestaat er het certificaat RAL Gütegemeinschaft Wald- und Landschaftspflege voor gebiedseigen materiaal. Zeven kwekers bezitten dit. Buitenlandse bedrijven mogen ook meedoen. > ZgG landelijk: ZgG (Zertifizierungsgemeinschaft gebietseigener Gehölze) is in 2011 opgezet door de Duitse kwekersbond BdB. ZgG staat open voor internationale deelnemers. Er doen nu 52 Duitse en 3 Nederlandse bedrijven aan mee.

De Boomkwekerij 4 (20 februari 2015)

Duits autochtoon.indd 14

12-02-15 17:20

VAN HEUSDEN www.jutenederland.nl Jute import-export, ook stevige gebruikte jute zakken in geperste balen!

H.O. van Heusden, Zandweg 1, 4181 PL Waardenburg. tel. direct +31-655515560

624143.indd 15

16-2-2015 13:10:01

Innovatie uit ervaring

QuickPotTM trays: – Extra sterk materiaal

meest economische trays door lange levensduur

„Vertrouw op L, het ORIGINEE !“ 2 sinds 197

– Grote bodemgaten

voor optimale drainage en beluchting, gebruik van uitdrukplaten

– Beste wortelontwikkeling

door de juiste celvorm en wortelribben

– Beste verwerking op machines

Vertrouw op het O r i g i nee l.

storingsvrije verwerking bij afstapelen, vullen, zaaien, stapelen en transplanten

De Boomkwekerij HerkuPlast 2015 International · Tel. 076 501 7402 · Fax 076 503 6645 · export@herkuplast.com · www.herkuplast.com Directe kerij. aan kwe o Verko p online! Bestel

VERNONIA ’White Lightning’

Zaadproduktie · Zaadwinning · Zaadtechnische veredeling Jelitto Staudensamen GmbH · P. O. Box 1264 · D-29685 Schwarmstedt Tel. 00 49/50 71/98 29-0 · Fax 00 49/50 71/98 29-27 · www.jelitto.com

Januar 2015

624144.indd 16

16-2-2015 13:10:40

Ondernemersvragen

Illustratie: Peter Moorman

Cafetariaregeling? Wat is dat? LTO Nederland heeft afspraken gemaakt met de Belastingdienst inzake de cafetariaregeling. Wat houdt de cafetariaregeling in, wat is het voordeel en wie mogen de regeling toepassen?

Diana Eleveld Werkgeverslijn landen tuinbouw deleveld@ltonoord.nl

Met het toepassen van een cafetariaregeling kan de werknemer belast loon ruilen voor onbelast loon. Alle werkgevers in Nederland mogen een cafetariaregeling toepassen, mits zij hierover vooraf afspraken hebben gemaakt met de Belastingdienst. In deze afspraken wordt dan vastgelegd welke brutolooncomponenten werknemers kunnen uitruilen tegen nettoloon. Dat pakt zowel voor werkgevers als voor werknemers financieel gunstig uit. Voor haar leden hebben LTO Nederland en de aangesloten vaktechnische organisaties toestemming gekregen om de cafetariaregeling toe te mogen passen. Zij hoeven dus niet meer op individuele basis toestemming te vragen; alle bedragen en spelregels liggen al vast.

Collectief voordeel Stuur uw vragen of suggesties naar Postbus 9324, 2300 PH Leiden. U kunt ook bellen of mailen met (071) 565 96 82, boomkwekerij@hortipoint.nl

De collectieve cafetariaregeling voor leden van LTO biedt belastingvoordeel voor buitenlandse seizoenarbeiders en hun werkgevers. Dankzij de afspraken kunnen de meerkosten die seizoenarbeiders maken, die tijdelijk in Nederland verblijven, op een

gunstige manier worden verrekend met hun overuren. Er mag alleen uitgeruild worden over de overuren die de seizoenarbeiders werken. De werknemers moeten namelijk altijd hun loon uitgekeerd krijgen in geld over hun standaard aantal uren; in onze sector bedraagt de gebruikelijke arbeidsduur 38 uur per week. Kosten die in de collectieve regeling uitgeruild mogen worden zijn reiskosten tussen het land van herkomst en Nederland, dubbele huisvestingskosten en vastgestelde extra kosten voor levensonderhoud die de werknemer moet maken om in Nederland te kunnen werken. Alleen werknemers die zelf in dienst zijn bij een agrarische werkgever die lid is van ĂŠĂŠn van de genoemde organisaties vallen onder de collectieve cafetariaregeling. Uitzendbureaus en payrollbedrijven mogen de LTO-afspraken dus niet toepassen.

handen) maar ook voor de werkgever. Over het gedeelte dat netto uitbetaald wordt, hoeven namelijk geen werkgeverslasten te worden betaald. In het geval van de collectieve cafetariaregeling voor leden van LTO loopt het voordeel op tot gemiddeld 6-10% in de loonkosten over alle gewerkte uren. Om de cafetariaregeling te mogen toepassen dient deze te worden overeengekomen in de arbeidsovereenkomst met de werknemer. Hier zijn voorbeeldcontracten van beschikbaar bij de Werkgeverslijn landen tuinbouw. Deze voorbeelden zijn ook vertaald in het Engels, Pools, Roemeens en Bulgaars. <

6-10% besparing Het uitbetalen van een bepaald deel van het bruto loon als netto bedrag is niet alleen gunstig voor een werknemer (hij heeft meer nettoloon in De Boomkwekerij 4 (20 februari 2015)

Ondernemersvragen-BKW15-4.indd 17

12-02-15 17:20

Foto: René van Gastel

Onderzoek grond voor nieuwe Buxusteelt Onderzoek nu al percelen waarop u straks Buxus wilt kweken. Plant Buxus niet op natte percelen, op percelen waar ooit structuurschade is ontstaan, of waar de grondwaterstand hoog is.

René van Gastel GroeiBalans renevg@groeibalans.nl

Structuurschade kan zijn ontstaan door eerdere oogstwerkzaamheden onder natte omstandigheden, maar ook door de natte winter die tot nu toe is geweest. Wanneer de structuurschade niet wordt opgelost voordat u gaat planten, is dit vragen om problemen. Om te kijken of uw grond geschikt is voor Buxus, kunt u letten op de volgende aandachtspunten. Graaf allereerst een profielkuil om te kijken of er storende lagen aanwezig zijn, hoe de opbouw van de grond is, hoe dik de teeltlaag is, hoe diep het grondwater zit, en of er regenwormen aanwezig zijn. Daarnaast zijn goede analyses nodig van de bodem, de mineralentoestand en de bodembiologie. Laat om te beginnen een bodembalansanalyse uitvoeren. Die geeft onder andere de verhoudingen weer van de belangrijkste mineralen, zoals calcium, magnesium en kalium. De analyse geeft tevens de pH-water weer (ideale pH-water is 6,4), maar ook of er voldoende sporenelementen aanwezig zijn. Behalve bemesting, pH en organische stof zijn ook bodembiologie en structuur van de grond belangrijke aspecten. Wanneer die allemaal in orde zijn, zo is het in het verleden gebleken, dan kunt u een weerbaarder gewas kweken. Er zijn verschillende methoden om bodembiologie en structuur te analyseren;

GroeiBalans maakt al vele jaren gebruik van Bioscans en chroma’s.

Belang van mulchen In bestaande teelten die vaak vele jaren vaststaan, is het belangrijk dat u de bodembiologie met regelmaat voedt. Deze is namelijk vaak na een langere Buxusteelt behoorlijk uitgeput. Goede resultaten zijn verkregen om in dit gewas te mulchen met groen- of bladcompost. Door mulchen krijgt de bodem voeding, slaat de structuur niet dicht bij hevige neerslag, en spatten eventuele schimmelsporen niet in het gewas. Afdekken met andere materialen kan ook, maar deze stimuleren de bodembiologie minder dan mulchen. Mulchen is zeker ook effectief na het beplanten van nieuwe percelen, straks in het voorjaar. Nog een ander belangrijk aandachtspunt is het beworteld stek wat u straks uitplant. Zorg ervoor dat de kluitjes niet droog worden geplant, anders kunnen de wortels in de grond verder uitdrogen. Op de wondjes die hierdoor ontstaan, kunnen later in het seizoen schimmels zoals Phytophthora en Pythium de planten zwakker maken. Controleer daarom uw beworteld stek op voldoende vochtigheid. <

Door het graven van een profielkuil kunt u onder andere storende lagen ontdekken en de stand van het grondwater.

De Boomkwekerij 4 (20 februari 2015)

Teeltadvies BKW-15-4.indd 18

16-02-15 13:58

Teeltadvies

Krijg inzicht in aaltjes in vaste planten Door het wegvallen van allerlei bestrijdingsmethoden moeten aaltjes in de vaste planten anders worden aangepakt. De inzet moet meer gericht zijn op het voorkomen van aaltjes.

Henk van den Berg Henk van den Berg Teelt- en Bedrijfsadvies bergbalkan@wxs.nl

Het is makkelijk om te zeggen dat je moet starten met schone grond en schoon plantmateriaal. Hoewel dit 100% waar is, blijkt dat toch vrij ingewikkeld. Dat komt vooral doordat veel vaste plantenkwekers de status van de aaltjes op het bedrijf helemaal niet goed in beeld hebben. Er worden vrij weinig aaltjesmonsters genomen in verhouding tot de problemen die aaltjes veroorzaken. We weten daardoor niet goed welk aaltje de vijand is en waar deze precies zit. Hoewel er wordt gestreden voor het behoud van goede bestrijdingsmethodes, is het noodzakelijk om verder te kijken en een andere strategie te ontwikkelen.

Inzicht Als u precies weet welke aaltjes in uw perceel zitten en ook nog eens waar ze zitten, bent u al een stap verder. Hierbij is ook het inzicht in de verschillende aaltjes bij veel telers niet aanwezig. Neem dus van meer percelen aaltjesmonsters. Start met een monster over een groot perceel. Zitten er aaltjes, verklein dan de vakken

die bemonsterd worden. Meestal zal maar een klein stuk extreem besmet zijn terwijl er op grote delen van het perceel geen aaltje te vinden is. Op deze manier kan er gericht met de beperkte mogelijkheden gewerkt worden. Probeer de aaltjes te koppelen aan de gewassen die er gestaan hebben. Zijn deze planten besmet door de aanwezigheid van aaltjes in de grond. Of zijn ze met de planten meegekomen? Dit betekent dat ook de partijen plantgoed vaker op de aanwezigheid van aaltjes getoetst moeten worden. Als er voor wordt gezorgd dat er nooit verdachte planten op schone grond geplant worden, zijn de aaltjes te beheersen. Op dit moment is het planten van verdachte partijen op een schone grond, samen met het planten van schone planten op een verdachte grond, de grootste oorzaak dat de aaltjes niet beheersbaar zijn. Begin met de probleemgewassen en probeer de percelen goed in beeld te krijgen. Snel zal duidelijk worden dat de kosten van aaltjesmonsters een fractie zijn van de kosten van niet leverbaar materiaal en de imagoschade die de aaltjesproblematiek nu veroorzaakt.

Optimaliseer de grond voor het plantseizoen Het einde van de winter nadert, een goed moment om de balans op te maken. Door de zachte, natte winter zijn veel bodems verslempt. Dit vraagt extra aandacht voor het plantseizoen start.

RenĂŠ de Lepper Telermaat rene@telermaat.nl

Afgelopen winter was tot nog toe erg zacht met zeer veel neerslag. Vaak stonden de afvoersloten vol met plasvorming als gevolg tot zelfs overstroming van percelen. Wateroverlast zorgt vrijwel altijd voor verslemping van de grond. Ook op percelen waar jaren geen probleem te zien was, zie je nu inklinking van de grond op plekken waar de structuur of afwatering te wensen overliet. Inklinking heeft altijd tot gevolg dat de luchtkamers in de teeltlaag kleiner worden in omvang en aantal, waardoor de plant zich slecht of niet kan ontwikkelen. Het is nu het ideale moment om nieuw in te planten percelen te beoordelen en eventuele natte stukken in kaart te brengen. Bewerk deze pas als ze opgedroogd zijn. Nu bewerken geeft vaak nog meer structuurbederf omdat men de grond als het ware dicht smeert . Het beste is om de verslempte stukken eerst los trekken met bijvoorbeeld een cultivator waardoor deze grover komen te liggen en beter op kunnen drogen. Daarna kunt u de grond uit laten vlakken al dan niet laser gestuurd en op het gewenste afschot leggen.

Ook is het zaak nu de grond te laten bemonsteren. Het monsteren op aardappelcystenaaltjes is nodig voor de AM-vrij-verklaring. Monsteren op vrijlevende wortelaaltjes zoals Pratylenchus penetrans is belangrijk omdat dit aaltje veel schade veroorzaakt. Indien aanwezig kunt u eerst maatregelen nemen of er rekening mee houden met de gewaskeuze. Rosaceae, waaronder Malus en Prunus kunnen veel schade ondervinden, maar een teelt van Taxus verkleint juist de populatie van deze aaltjes. Ook de inzaai van een groenbemester Tagetes of japanse haver kan deze wortelaaltjes afdoden Laat ook een grondanalyse maken over beschikbare nutriĂŤnten en de pH van de grond. Bij een lage pH kunt u werken met bijvoorbeeld groenkalk. Daarin zit calcium, een element dat zorgt voor een betere structuur en bij de juiste hoeveelheid zorgt voor een beter opname van voedingsstoffen. Let op: een teveel aan kalk kan juist zorgen voor een blokkade in opname van de juiste voedingsstoffen. Geef aan een vaststaand gewas dan ook nooit meer dan 1.000 kg zuurbindendewaarde per ha De Boomkwekerij 4 (20 februari 2015)

Teeltadvies BKW-15-4.indd 19

16-02-15 13:58

Tekst en Foto: Ron Barendse

Eerst langs Kees Het is woensdagmiddag 4 februari, 16.00 uur als de Voorjaarsbeurs van GroenDirekt is afgelopen. Standhouders die twee dagen op het Product Promotie Plein stonden vinden het wel weer mooi geweest en breken hun boeltje op. Zij spoeden zich met hun planten naar de uitgang waar ze deze veelal in een busje of vrachtauto laden. Op weg naar de uitgang â&#x20AC;&#x201C; in het middelpunt van de hectiek â&#x20AC;&#x201C; houdt Kees van Aalst (links) van Groen-Direkt het hoofd koel. Hij controleert of de juiste karren worden meegenomen en of er geen vreemde eend in de bijt er met karren vandoor gaat. Voor standhouders geldt dus: eerst langs Kees, dan pas naar huis. <

De Boomkwekerij 4 (20 februari 2015)

FotoSpread 2 paginas-BKW.indd 20

16-02-15 14:33

Groen-Direkt

De Boomkwekerij 4 (20 februari 2015)

FotoSpread 2 paginas-BKW.indd 21

16-02-15 14:33

Tekst: Esther Hessel, Foto’s: Flora Nova en Hans Smeets

Duurzame aanpak: lange adem en andere kijk op kweken In het Praktijknetwerk Duurzame Aanpak van Ziekten, plagen en onkruiden zoeken deelnemende partijen naar duurzame en betaalbare alternatieve oplossingen. Voor een aantal knelpunten zijn oplossingen gevonden. Een groot deel van de doelstellingen die de begeleiders voor aanvang van het project hebben gesteld, zijn behaald. Dit betekent concreet dat het bijna mogelijk is knelpunten op een niet-chemische manier op te lossen.

Praktijkproeven brengen kennis in de praktijk Afgelopen jaren zijn er in het kader van het praktijknetwerk veel praktijkproeven aangelegd op de deelnemende bedrijven. Door deze proeven konden de deelnemers ervaring opdoen met plantversterkende middelen, bladmeststoffen en compostthee. Maar ook met de aanleg van groenbemestermengsels en bloemstroken. Het opdoen van ervaringen en het verkrijgen van een eerste indruk van de werking van producten staat in deze praktijkproeven voorop. De basis voor een duurzame strategie om ziekten en plagen aan te pakken zijn grond- en bladanalyses. Deze analyses laten zien wat er in de plant en in de grond aan voedingsstoffen aanwezig zijn. Ze lijken in veel gevallen direct een oplossingsrichting voor specifieke problemen te geven. De oplossingen moeten dan gezocht worden in een combinatie van bodemverbetering en de inzet van bladmeststoffen en plantversterkers. De resultaten van de proeven met plantversterkende middelen en compostthee (vooral een preventieve aanpak) hebben laten zien dat met minder gewasbeschermingsmiddelen meeldauw in eiken en bijvoorbeeld bladvlekken in Buxus beheersbaar en voorkomen kunnen worden. Bij een hoge infectiedruk zoals afgelopen juli en augustus, is het soms toch noodzakelijk om chemische in te grijpen. Het blijft noodzakelijk om het gewas te volgen en waar te nemen. Plantversterkende middelen en compostthee werden ingezet tegen meeldauw in eik.

Aanvrager en deelnemers In het praktijknetwerk duurzame aanpak van ziekten, plagen en onkruiden werken 21 boomkwekers, tien toeleveranciers en vijf begeleiders samen in de zoektocht naar duurzame alternatieven. Sinds 2012 komen de deelnemers gemiddeld zes keer per jaar bij elkaar om kennis uit te wisselen en met de diverse experts in gesprek te gaan. De deelnemende kwekers telen een grote variatie aan gewassen. Van laanbomen, heesters en coniferen tot en met bos- en haagplantsoen. Deelnemers van diverse gewassen blijken veel van elkaar te kunnen leren. Experts uit de akkerbouw en glastuinbouw hebben praktisch toepasbare kennis in het netwerk ingebracht. De deelnemers zijn zonder uitzondering bedrijven die vooruit kijken en die steeds weer bezig zijn om de teelt te optimaliseren en aan te scherpen. Flora Nova is de hoofdaanvrager van het Praktijknetwerk. Freddy Janssen: „Onze maatschappij consumeert momenteel in een razendsnel tempo grondstoffen. Ondanks nieuwe technologieën ziet het er naar uit dat grondstoffen uitgeput raken. We zullen dus moeten gaan werken aan een duurzame landbouw. Onze kinderen en kleinkinderen moeten ook nog op onze aardbol kunnen leven.”

Freddy Janssen van Flora Nova Handelskwekerij is de hoofdaanvrager.

De Boomkwekerij 4 (20 februari 2015)

Resultaat PNW-GWB.indd 22

12-02-15 17:21

Gewasbescherming

Gezonde bodem als basis Veelal ontstaan problemen met ziekten en plagen als gevolg van stress in de plant. De vraag is dan hoe een plant in de stress komt en hoe weerbaar de plant tegen indringers is. Het is duidelijk dat de oorzaak gezocht moet worden in een combinatie van de voedingstoestand van de plant en de kwaliteit van de bodem. Grondmonsters geven een goed beeld van de voedingstoestand van de grond. Met een penetrologger kunnen dichte lagen in de ondergrond in beeld worden gebracht. Het meetinstrument meet waar verdichte lagen in de bodem zitten. Door verdichtingen in de grond komt er minder zuurstof in de grond. Minder zuurstof betekent een verandering van het bodemleven en een uitbreiding van organismen die kunnen leven onder zuurstof arme omstandigheden. Langzamerhand beseffen de kwekers dat een goede bodemvoorbereiding de sleutel is voor een gezond groeiend boomkwekerij gewas. Helder is dat verbetering van de bodem een proces is dat niet van vandaag op morgen gerealiseerd kan worden.

Deelnemer Roelands licht praktijkproef toe.

Structuur, voedingstoestand en bodemleven moeten in veel gevallen worden verbeterd. In één van de praktijkproeven waarin twaalf diverse groenbemestermengsels werden getest waren de eerste aanwijzingen te zien dat deze mengsels een rol kunnen spelen bij het verbeteren van de grond en de doorlaatbaarheid van de bodem. Bij deze praktijkproef werd ook weer duidelijk dat uitgebreide grondanalyses een duidelijk beeld gaven van de tekorten in de bodem waarna er een bemesting werd uitgevoerd die zorgde voor een perfecte groei van de groenbemesters. De keuze om een braak stuk land in te zaaien met groenbemesters heeft veel voordelen: verhoging van het organische stof gehalte in de grond, beschikbaar maken van voedingsstoffen voor de plant door afgifte van wortelexudaten van de verschillende planten waardoor het bodemleven wordt gestimuleerd.

Duurzame onkruidbestrijding De regeling van de praktijknetwerken (Ministerie van Economische Zaken) is in het leven geroepen om agrariërs bij elkaar te brengen die samen oplossingen zoeken voor grote knelpunten. Onkruidbestrijding is het grootste knelpunt voor de boomteeltsector. Bij de start van het project hebben de begeleiders de deelnemers bij elkaar gezet en hen samen laten discussiëren over hoe je onkruid zou kunnen bestrijden op een duurzame manier. Het bleek een goed initiatief want juist door samen ervaringen te delen begonnen de deelnemers nieuwe methoden te bedenken. Kwekers zijn gaan investeren in gewasgeleide schoffels, in vingerwieders en in het bedenken van nieuwe strategieën om de onkruiden te bestrijden. Herbiciden worden nog wel ingezet maar in combinatie met mechanische onkruidbestrijding. De wintermaanden zijn een geschikt moment om na te denken over een onkruidbestrijdingsstrategie. Deelnemers van het praktijknetwerk zijn door de instelling van bedrijven zoals Flora Nova anders tegen Demonstraties mechanische onkruidbestrijding tonen effectiviteit en haalbaarheid.

knelpunten gaan aankijken. Voorlopers hebben collegakwekers laten zien dat mechanische onkruidbestrijding wel degelijk mogelijk is. Op de langere termijn

heeft mechanische onkruidbestrijding ook nog voordelen voor de bodem. Uit onderzoek blijkt namelijk dat een overmatig gebruik van herbiciden een negatieve werking heeft op het bodemleven en dus ook op de groei van de boomkwekerijgewassen. Mechanische onkruidbestrijding lijkt dus te resulteren in een betere groei en een weerbaarder gewas. De Boomkwekerij 4 (20 februari 2015)

Resultaat PNW-GWB.indd 23

12-02-15 17:21

Tekst: Peter Bennink Foto: Hans Kaljee

Moet snoei op kwekerij beter aansluit Begeleidingssnoei van bomen is voer voor discussie. Eenmaal op hun uiteindelijke groeiplaats krijgen bomen vaak een heel andere behandeling dan op de kwekerij. Is dat wel wenselijk? En hoe krijg je nu de beste resultaten?

Kwekers, gemeenten en/of groenaannemers hebben allemaal het doel om kwalitatief zo goed mogelijke bomen te krijgen. Toch verschilt de benadering van de kweker op de kwekerij van die van de boomverzorger op de uiteindelijke standplaats. Dat ligt onder meer aan een ander beeld van het eindproduct. De kweker heeft over het algemeen voor ogen een mooi, gezond, jong boompje te leveren met een rechte doorlopende stam en een goed gevormde kroon erop. Dat eindbeeld is ook waar kwaliteitseisen en normeringen voor kwekers op gebaseerd zijn: een boom met een doorlopende rechte stam en een aantal goed geplaatste (meerjarige) gesteltakken. De meeste bomen verlaten de kwekerij als ze 4 tot 6 m hoog zijn. Het gros van deze bomen wordt vervolgens langs wegen geplant. Om een goede doorgang van het verkeer te garanderen worden deze bomen meestal opgekroond tot ze, afhan-

kelijk van boomsoort en gewenste doorrijhoogte, 6 of 8 m takvrije stam hebben. We hebben het hier dus over bomen van de 1e en 2e grootte, immers een boom van de 3e grootte zul je niet zo hoog opkronen.

Last van gekweekte kroon Het opkronen gebeurt bij de begeleidingssnoei, dat wil zeggen de snoei van de tijdelijke kroon, dus onder de opkroonhoogte. Daarbij halen boomverzorgers probleemtakken weg zoals dubbele toppen, dikke takken en zuigers. Ook kronen ze de boom op. Per snoeibeurt kunnen ze maar een beperkte hoeveelheid takken verwijderen, normaal gesproken 20% van de bladmassa. Afhankelijk van toestand, soort en conditie van de boom kan dit eventueel meer zijn. Boombeheerders hebben dus een eindbeeld in gedachten van een boom die 6 tot 8 m opgekroond is. Het fraaie kroontje dat de kweker op

ACHTERGROND

Duitse kweker maakte discussie los De Duitse boomkweker Reinhard Bertels maakte vorig jaar de discussie los over de snoeiwijze op kwekerijen. Hij was vorig jaar een van de sprekers op een themadag over de snoei van iepen in de jeugdfase. Deze dag was georganiseerd door de Kring Praktiserende Boomverzorgers en de Nederlandse Dendrologische Vereniging. Bertels pleitte op die dag ervoor dat kwekers hun manier van snoeien afstemmen op het eindbeeld van de bomen op hun uiteindelijke standplaats. Op de themadag kwam verder de snoei van diverse iepencultivars uitgebreid aan bod. Iepenklonen hebben uiteenlopende snoeiwijzen en -frequenties nodig. Zo zijn er rustige groeiers zoals ’Columella’ die eens per drie tot vijf jaar gesnoeid moeten worden, maar ook snelle groeiers zoals ’Rebona’ die eens per jaar of twee jaar gesnoeid moeten worden. Ook vereisen notoire vergaffelaars (veel vertakken) zoals ’New Horizon’, klonen die veel dikke takken maken (’Dodoens’) en iepen die moeilijk een doorgaande harttak maken (Ulmus laevis) allemaal een eigen aanpak.

de boom heeft gekweekt, verdwijnt dus in zijn geheel. Sterker nog, de boomverzorger heeft vooral last van deze kroon. Van hem wordt immers verwacht dat hij in een beperkt aantal (normaal gesproken vijf of zes, maar vaak minder) snoeibeurten niet alleen probleemtakken verwijdert, maar ook de boom opkroont tot de gewenste hoogte. Hoe meer (dik) hout er in de kroon zit, hoe moeilijker dat opkronen is.

’Dikke takken tot stam weg’ Gerrit-Jan van Prooijen van adviesbureau Prohold: „Begeleidingssnoei door de kweker en de boomverzorger zou één doorgaande lijn moeten zijn. Nu zit er een duidelijke knip in met verschillende benaderingen.” Beide partijen moeten volgens Van Prooijen hetzelfde eindbeeld voor ogen hebben. Dat betekent in de praktijk

De Boomkwekerij 4 (20 februari 2015)

Begeleidingssnoei.indd 24

12-02-15 17:21

Laanbomen

nsluiten op eindbeeld? van M. van den Oever Boomkwekerijen, zouden boomverzorgers de lijn die kwekers hebben ingezet, moeten doorzetten. „Kwekers maken doorgaans een compacte kroon omdat de bomen dicht op elkaar staan. Ze korten de takken dus in. Deze ingekorte takken zijn lichter en hebben minder blad, daardoor worden ze ook minder snel dik.”

Beter rondom kort zetten

Opkronen van een jonge iep in IJburg. Boomverzorgers hebben liever dat dikke takken al op de kwekerij tot aan de stam worden weggehaald, omdat opkronen anders moeilijker voor hen is.

vooral een doorgaande spil kweken en co-dominante takken, zoals zuigers en elleboogtakken, verwijderen. „Zeker dikke takken zou de kweker meteen tot aan de stam moeten weghalen, zodat de boomverzorger ze later niet nog eens tegenkomt.” Rogier van Dijk van Quercus Advies onderschrijft deze visie: „Het inkorten van takken in de tijdelijke kroon is alleen maar uitstel van executie en gesteltakken zijn ongewenst. Kwekers kunnen hierop vanuit eigen belang al inspelen, want het is voor afnemers een aantrekkelijker product als de boom alleen dun hout heeft en al verder is opgekroond.”

Zo dun mogelijk zijhout Een aantal kwekers pakt de snoei inmiddels daadwerkelijk anders aan. Ronnie Nijboer van Noordplant Kwekerijen bijvoorbeeld geeft aan

dat zijn bedrijf sinds een paar jaar de bomen op een andere manier snoeit. „We richten ons niet meer op het maken van een eindproduct, maar op het maken van een halffabrikaat. Dus geen fraai boompje met een mooi kroontje leveren, maar een boom met een rechte stam en zo dun mogelijk zijhout.” Bijkomend voordeel van deze andere aanpak is volgens Nijboer dat de rigoureuzer gesnoeide bomen beter aanslaan. „Omdat de kroon beter in verhouding is met de wortelpruik die door het verplanten flink wordt verkleind.” Nijboer geeft wel aan dat de mogelijkheden per boomsoort verschillen. „Wij kweken vooral iepen en dat zijn gemakkelijke groeiers. Als je dan een wat kalere boom plant, zie je daar na een seizoen al niks meer van.” Er zijn ook andere geluiden te horen. Volgens Mart van den Oever,

Boomverzorgers halen bij een snoeironde een aantal takken helemaal weg. De rest laten ze in zijn geheel zitten. Van den Oever: „Dan krijg je zo’n boompje met een paar lange takken eraan en met veel blad. Die takken worden dan juist snel dik, vangen veel wind en oefenen veel krachten uit op de stam. Als je na een paar jaar weer terugkomt, zijn het eigenlijk al te zware takken geworden.” Je kunt volgens Van den Oever dus beter de boom rondom kort zetten, zodat het hout minder snel dik wordt. „Daarbij houd je ook een mooi conisch model boompje”, aldus de kweker.

Regelmatige snoei haalbaar? De vraag is echter of een snoeiwijze zoals op de kwekerij gebruikelijk is, haalbaar is op straat. Op de kwekerij wordt immers veel vaker, vaak meerdere keren per jaar, gesnoeid. Eenmaal op zijn definitieve standplaats moet de boom het doen met hooguit een snoeibeurt in de twee of drie jaar. Het belang van regelmatige snoei is overigens iets waarover alle deskundigen het eens zijn. Boomadviseur Van Dijk: „Nog steeds zie je vaak dat bomen geplant worden, en dat er pas voor het eerst een boomverzorger bij wordt gehaald, wanneer de takken vijftien jaar later boven de weg hangen. De boomverzorger moet dan rigoureus ingrijpen. Het is goedkoper om regelmatig te snoeien met kleine ingrepen. Bovendien is het resultaat natuurlijk veel beter.” < De Boomkwekerij 4 (20 februari 2015)

Begeleidingssnoei.indd 25

12-02-15 17:21

VRAAG EN AANBOD

17 februari 2015 nummer 4

Mail uw Vraag & Aanbod voor donderdag 17.00 uur naar: svstraffic@bdu.nl of bel naar Verkoop Boomkwekerij 0342494889 e op m nz d k o raa .co k ij or Be e vo jes l t ue ro ct

a w. w w

Gewortelde stek van Hebe - Rosa - Vinca sier-, en bodembedekkende heesters Horsterdijk 116, 5973 PR Lottum T 077 366 4080, F 077 366 4081, E info@rotjes.com

GEZOCHT Grote aantallen TAXUS MED. HICKSII (vanaf 60 cm) Contact: Stolk Medicinal Plants BV Fax: 0172-232 292 e-mail: info@stolkboskoop.nl

WILT U OOK ADVERTEREN OP DE PLANTENBEURS PAGINA? BEL:

0342-494889

Uitgebreid assortiment in laan- en sierbomen, fruitbomen, spillen, dakplantanen en leilindes (vormbomen).

ZOWEL IN DE VOLLE GROND ALS IN CONTAINER

STEKCULTURES BV

GOMMELSTRAAT 2 • 5074 NG BIEZENMORTEL TELEFOON: 0135113396 • FAX: 0135114183 GSM: 0651222823 EMAIL: INFOHECOSTEKCULTURES.NL INTERNET: WWW.HECOSTEKCULTURES.NL

624145.indd 26

Het adres voor uw gewortelde stek van heesters en coniferen in stekplaten or al uw

Ook vpodrachten! steko

Het juiste adres voor de beste kwaliteit! Kijk op onze website voor meer informatie:

www.mabo.nl

MABO KWEKERIJEN Achterstraat 12 6668 AA Randwijk tel: 0488-491271 fax: 0488-491342 e-mail: info@mabo.nl

16-2-2015 13:12:40

VRAAG EN AANBOD

17 februari 2015 nummer 4

Mail uw Vraag & Aanbod voor donderdag 17.00 uur naar: svstraffic@bdu.nl of bel naar Verkoop Boomkwekerij 0342494889

A A N GE B O D EN :

P» s¤ ÂsÈ Ųƕ¤sÖ « ¤ƕ «ƕ Maatwerk in

ª ¾ƕ s«ƕŧŞƕÂ±±¾È «ŵ Lavendel en Sierheesters

ÍÂ ¾ÈƕşšƕƕƕŤŞŧšƕ9Lƕ$ ÝÈ ÍÝÂ «ƕƅ92Ɔ ƯšşƕƅŞƆŢťţƕŢŧƕŦŤƕŞŞƕƕƕ ƯšşƕƅŞƆŢťţƕŢŧƕŦŤƕŞŧ ×××Ÿ~ ¾ ÂŸ«¤ « ±Ʒ~ ¾ ÂŸ«¤

WILT U OOK ADVERTEREN OP DE PLANTENBEURS PAGINA?

BEL: 0342-494889

ONZE ROEMEENSE KRACHTEN MAKEN HET VERSCHIL. Wilt u uw bedrijf écht laten groeien en bloeien? Werk dan met onze Roemeense krachten en oogst direct het voordeel van gedreven mensen die snel én flexibel inzetbaar zijn. Elk seizoen opnieuw. 0184 43 08 12 info@dbwork.com

dbwork.com your workforce

Abies alba 2/0 2/1 2/3# P9 2/1 2/2 Abies balsamea 2/0 2/1 Abies bornmülleriana 2/0 2/1 P9 2/1 2/2 Abies cephalonica 2/2 Abies concolor glauca 2/0 2/1 2/2 P9 1/1 2/1 2/2 Abies equitrojani 2/0 2/1 2/2 Abies fraserii 2/0 2/1 2/2 P9 2/1 2/2 Abies grandis 2/0 2/1 P9 2/1 Abies homolepis 2/1 2/2 Abies koreana 2/0 2/1 2/2 P9 2/1 2/2 Abies kor. Blauer Pfiff 2/0 2/1 2/2 Abies lasiocarpa arizonica 3/0 2/1 2/2 P9 2/1 Abies nordm. 2/0 2/1 2/2 2/3 Div Herkünfte P9 2/1 2/2 2/3 Abies procera 2/0 2/1 2/2 P9 1/1 2/1 Abies veitchii 2/0 2/1 P9 2/1 Araucaria araucana P9 1/2 1/3 Cedrus atlantica u. libanii 1/0 1/1 P8 Cedrus deodara 2/0 1/1 2/1 P9 1/1 1/2 Cham. Laws 1/1 2/1 2/2 Ginkgo biloba 1/0 1/1 1/2 P9 1/1 1/2 Juniperus communis 2/0 # 1/1 P9 1/2 1/1 Larix sibirica, eurolepis, kaempferi u. decidua 1/0 1/1 1/2 P9 1/1 Metasequoia glypto. P9 1/1 Picea abies 2/0 15-25 2/1 20-40/25-50/30-60 2/2 30-60/40-70 Picea engelm. 2/0 2/1 2/2 Picea omorika 2/0 2/1 2/2 P9 2/1 2/2 Picea orientalis 2/1 Picea p. gl. 2/0 2/1 2/2 P9 2/1 blaue HK Picea p. gl. Super Better Blue 2/0 2/2 Picea p. gl. Royal Blue 2/1 Picea sitchensis 2/0 2/1 Pinus aristata 2/1 P9 2/1 15/20 Pinus cembra 2/0 2/1 2/2 P9 2/1 2/2 Pinus contorta 2/1 P9 2/1 Pinus leucodermis 2/0 2/1 2/2 P9 2/1 2/2 2/3 Pinus mugo u. m. mughus u.m pumilio 2/0 2/1 2/2 2/1 P9 2/2 P9 Pinus nigra austriaca 2/0 1/1 2/2 P9 1/1 1/2 Pinus peuce P9 2/1 Pinus ponderosa 2/1 P9 2/1 Pinus strobus 2/0 2/1 2/2 P9 2/1 Pinus sylvestris 1/0 2/0 1/1 1/2 P9 1/1 1/2 Pinus syl. Norske 1/1 P9 1/1 1/2 Pinus uncinata P9 2/1 Pinus wallichiana 2/0 2/1 P9 2/1 Pseud. mencaesia 2/1 2/2 Pseud. menz.vir. 1/0 2/0 20-40/25-50 1/1 2/1 20-40/25-50/30-60 div. HK Sciadopitys verticill. P9 2/1 2/2 2/3 Sequoia gig. und semp. 1/1 P8 20-30 Taxodium dist. P9 1/1 1/2 Taxus baccata 2/0 2/1 2/2 20-30-40-60 P9 2/1 2/2 Thuja occ. 2/0 2/1 2/2 P9 2/1 2/2 Thuja plicata 2/0 2/1 2/2 P9 2/1 Tsuga canad. 2/0 2/1 2/2 P9 2/1 2/2 Tsuga heteroph. 2/0 2/1 P9 2/1 Loofbomen in zeldzame rassen

E. Sander GmbH Esinger Straße 90 • D-25436 Tornesch/Holstein T: +49-(0)4122-51001 • F: +49-(0)4122-55725 E: info@e-sander.de

624146.indd 27

16-2-2015 13:13:08

VRAAG EN AANBOD

17 februari 2015 nummer 4

Mail uw Vraag & Aanbod voor donderdag 17.00 uur naar: svstraffic@bdu.nl of bel naar Verkoop Boomkwekerij 0342494889

AANGEBODEN * Verhuur CC Karren en Planten * Daghuur 2014/2015 - Week 01 t/m 04 - Week 05 t/m 08 - Week 09 t/m 22 - Week 23 t/m 26 - Week 27 t/m 52

CC € 0,15 € 0,25 € 0,50 € 0,25 € 0,15

Plaat € 0,03 € 0,05 € 0,10 € 0,05 € 0,03

* Winterhuur periode najaar 2014 t/m 28-02-2015 Periodeprijs €5,50 per CC met een max. van 7 platen per CC. * Jaarhuur €15,50 per CC €1,25 per plaat

Hazerswoude-Boskoop Transport

Meer dan prijs en kwaliteit alleen Alexander De Laat +32 (0) 472634280

Karel De Laat +32 (0) 475627815

Sint-Antoniusweg 97 3910 Neerpelt (BE) BTW BE 0541 846 750 info@stekbedrijfdelaat.be www.stekbedrijfdelaat.be Fax: +32 (0) 11 96 58 82

ELSHOVEN NV

Rubenslaan 121 2891 HE Hazerswoude Tel : 0172-231583 / 0653451989 E-mail: info@hazerswoudeboskooptransport.nl

Beworteld stek van bodembedekkers. Specialisatie: Waldsteinia ternata Het hele jaar door leverbaar

AANGEBODEN

ELSHOVEN NV • Elshoven 5 B-3950 Kaulille Bocholt E-mail: elshoven@skynet.be Prunus laur. 'Caucasica’ 60-160 Prunus laur. 'Herbergii' 60-100 Prunus laur. 'Rotundifolia' 60-140 Prunus laur. 'Novita' 60-140 Prunus lusitancia 'Angustifolia' 60-160 Fagus Sylvatica 140-200 Buxus semp. Bol 30/35 Chamaecyparis law. 'Columnaris' 80-120 Chamaecyparis law. 'Ivonne' 60-80 Chamaecyparis law. 'Stardust' 60-80 Taxus media ‘Hicksii’ 80/100 Taxus baccata 40-120 Thuja occ. 'Brabant' 80-120 Thuja occ. 'Smaragd' 60-100 VOORRAADLIJST WORDT OP AANVRAAG TOEGESTUURD Vilstersedijk 2d • 8146SB • Dalmsholte tel: 06-51826196 • fax: 0572-373211 e-mail: info@hindriksboomkwekerij.nl website: www.hindriksboomkwekerij.nl

Van Poecke & zn bvba Oude wetterstraat 3a 9230 Wetteren België AANGEBODEN Cup. ley. Castel. Gold 60-80-100 co Cup leylandii 80-100-125-150 co Thuja p. Atrovirens 60-80-100-125 co Thuja p. Exselsa 60-80-100-125-150 co Thuja occ Braband 60-80-100-125-150 co Thuja occ Smaragd 50-60-80-100 co Prunus l Rotundifolia 60-80-100-125 co Taxus Baccata 60-80-100-125 dwer/rots coniferen Juniperus, Thuja, Cham, Co Sierstruiken in co 10 Rozen blote wortel in verschillende soorten Tel: 0032(0)479 99 17 23 Fax: 0032(0)9 366 04 70 www.vanpoecke-zn.be info@vanpoecke-zn.be

WILT U OOK ADVERTEREN OP DE PLANTENBEURS PAGINA? BEL:

0342-494889

624147.indd 28

Tel: 0032 475 793613 Fax: 0032 116 62730 Contactpersoon Luc Peeters

We hebben o.a. OOK beschikbaar voor directe levering: • • • • •

Malus d. A.2 Malus d. M.7 Malus d. M. 25 Malus d. M.27 Malus d. MM 106 9a

• • •

Cydonia obl. Kwee MC Peeters Cydonia obl. Kwee Adams Cydonia obl. Kwee Eline

• • • •

Prunus avium Prunus mahaleb Prunus Colt Prunus GiSelA 6

Virusvrije onderstammen in ‘bijna’ elke sortering

Fairplant B.V.

Gildenweg 15 - 8304 BD Emmeloord T: +31 (0)527 - 202 377 F: +31 (0)527 - 202 604 M: +31 (0)6 303 678 41 W: www.fairplant.nl

16-2-2015 13:13:43

VRAAG EN AANBOD

17 februari 2015 nummer 4

Mail uw Vraag & Aanbod voor donderdag 17.00 uur naar: svstraffic@bdu.nl of bel naar Verkoop Boomkwekerij 0342494889

TE KOOP AANGEBODEN 2000 7000 5000 1000 1000 2000 500 1500 3000 5000 2000 2000 3000

Cham. Coll. Glauca Th occ. Brabant Th occ. Smaragd Th. plic Exelsa Th. plic. Altrovirens Cupressocyparis Leylandii Buxus Faulkner Bol Buxus Sempervirens Buxus Sempervirens Pyrimide Taxus Baccata Prunus L. Rotundifolia Prunus L. Caucasica Prunus Lusitanica

80-180 cm 80-250 cm 80-180 cm 80-250 cm 80-200 cm 180-250 cm 60+ cm 40+ cm 60-135 cm 60-400 cm 60-180 cm 60-160 cm 60-225 cm

BOOMKWEKERIJ JO WINTERMANS V.O.F.

Koppelen 18 • 5524 AB Steensel T: 0497-512297 • F: 0497-516982 • M: 06-20434671 Email: jo.wintermans@online.nl

Voor uw: Siergrassen in plug: Van 2cm tot en met 6cm pluggen Liriope & Ophiopogon: in plug en uit volle grond WWW.HOGENDOORNHOLLAND.COM info@hogendoornholland.com Tel. 0416-692121

WILT U OOK ADVERTEREN OP DE PLANTENBEURS PAGINA? BEL:

0342494889

624148.indd 29

16-2-2015 13:14:08

Tekst en Foto's: Ron Barendse

Tuinzaken Retail Experience stoomt tu In het Plantarium-gebouw in Hazerswoude vond op 4, 5 en 6 februari het Tuinzaken Retail Experience plaats. Tuincentrumeigenaren en medewerkers konden hier inspiratie opdoen voor het nieuwe seizoen. Diverse sprekers, sfeerpresentaties en een hapje en drankje moesten de ondernemers op het goede spoor zetten. Het evenement in drie begrippen: Gemak, cross-selling en beleving.

’Gemak is kopen met één armbeweging’ Een van de sprekers tijdens het evenement was ’klantblijmaker’ Chantal Riedeman van Shopology. Zij pleitte voor gemak op de winkelvloer van het tuincentrum. „Klanten willen geen speurtocht in de winkel en al helemaal niet bukken. Zorg er voor dat producten met één armbewing mee te nemen zijn.” Zij noemde gemak bij het verkopen van bloemen en planten zelfs nog belangrijker dan dat de producten leuk moeten zijn en gaf ook een verklaring waarom gemak zo belangrijk is. „Hoe meer hersenactiviteit

consumenten

vertonen

hoe moeilijker ze tot een aankoopbeslissing komen. Wat voor u misschien logisch is, is dat voor veel consumenten niet.” Ze vroeg zich dan ook hardop af

Gemak: consumenten kunnen middels dit concept een pot, een plant of ’in één beweging’ een complete plant-pot-combinatie kopen.

waarom er bij tuincentra bijvoorbeeld niet veel vaker een groot bord staat met ’Winterharde planten’ om consumenten

Capi en Pokon Naturado voor het groei-

direct naar de plek te leiden waar de

medium. Adviesbureau De Haan Retail

winterharde planten staan.

Support zorgt hierbij voor projecton-

En van gemak is het maar een kleine

dersteuning. „We zoeken elkaar op om

stap naar internet. Volgens Edwin Meijer

consumenten een kant-en-klaar product

van Garden Connect, een bedrijf dat re-

te kunnen leveren”, zegt Rob van Gorp

tailers adviseert over hun online-beleid,

van Capi. De consument kan via het con-

is vroeger voorbij. „Klanten willen zowel

cept een complete pot-plant-combinatie

online als offline winkelen en dat geldt

kopen. Daarmee lijkt het concept tege-

ook voor klanten van tuincentra. Ie-

moet te komen aan hetgeen Riedeman

dereen van jullie moet de smartphone

zei: ’Geen zoektocht door het tuincen-

omarmen want uw klanten zijn online”,

trum (naar een pot die geschikt is voor

sprak hij de ondernemers toe.

deze plant) en een plant-pot-combina-

Beleving moet klanten naa

tie die in één armbeweging is mee te

Bouman - Capi - Pokon

nemen. Consumenten kunnen ook nog steeds een losse plant (in dit geval een

Tijdens het Tuinzaken Retail Experience

Viburnum tinus), een losse pot of los

was een concept te zien waarbij drie

groeimedium kopen. Volgens Van Gorp

tuincentrumleveranciers samenwerken.

zijn er dit voorjaar zo’n 12 Nederlandse

Dit zijn Arie Bouman Tuinplanten voor

tuincentra die met het concept gaan

het groene product, pottenleverancier

werken. <

Beleving: Tuinbranche Nederland presenteerde haar campagnekalender voor dit jaar. Bij de meeste campagnes speelt natuurbeleving een belangrijke rol.

De Boomkwekerij 4 (20 februari 2015)

Retail Experience layout.indd 30

12-02-15 17:21

Afzet

mt tuincentra klaar voor nieuw seizoen ’Cross-selling kan zorgen voor meer omzet’ „Consumenten kopen niet alleen maar groen, ook een mooie pot is hierbij belangrijk”, zegt Kees Waqué van Desch Plantpak. De pottenleverancier presenteert op de Tuinzaken Retail Experience een ruime collectie van Buxus in decoratieve Epla-potten. Sinds dit voorjaar is de promotiecampagne ’Buxus, jeans of garden’ gestart en naast een groep Buxus-kwekers en FloraHolland speelt ook Desch Plantpak hierin een rol. Zo maken niet alleen de kwekers Buxus-promotie, maar doet de pottenleverancier dat indirect dus ook. En niet alleen hier op de beurs, maar ook in hun trends & inspiration brochure wijdt de pottenleverancier vier pagina's aan de Buxus-promotiecampagne. Deze

Cross-selling: de stand van pottenleverancier Desch Plantpak bv kan zo op het eerste gezicht net zo goed een stand zijn van een Buxus-kweker.

manier van cross-selling moet zowel voor de kweker, de pottenleverancier

tensiavoeding en Buxus door Buxus- en

combinaties vormen van cross-selling,

als het tuincentrum meer verkoop ople-

hagenvoeding. Maar ook het concept

waarbij shopverleider Vicky van der

veren.

van Arie Bouman Tuinplanten, Capi en

Krogt tijdens haar presentatie tuincen-

Maar er zijn op de beurs ook nog andere

Pokon-Naturado (zie kader links) is een

trumeigenaren opriep om hiermee niet

vormen van cross-selling te zien. Zo wor-

vorm van cross-selling die voor meer

te bang te zijn. „Zet eens een pot-plant-

den de hortensia van Forever&Ever op

omzet moet zorgen voor alle partijen.

combinatie op je winkelvloer van €70 of

de tafel geflankeerd door Pokon-hor-

Eigenlijk zijn alle vormen van pot-plant-

€100. Dat verkoopt.” <

ten naar tuincentrum lokken Diverse sprekers refereerden tijdens

van het restaurant in hun tuincentrum,

rond je tuin! (21 - 29 maart). Deze wordt

het Tuinzaken Retail Experience aan de

zien zij ook het organiseren van evene-

georganiseerd in samenwerking met

slechte verkoopresultaten bij tuincentra

menten als een noodzakelijke manier

Perennial Power.

van de laatste jaren. Het woord beleving

om klanten binnen te krijgen. Van kinde-

Verder zijn er de campagnes Bijen in je

viel hierbij regelmatig. Bij tuincentra zou

ren die vogelnestjes komen bouwen, tot

tuin! (11-19 april) en Water in je tuin! (1

volgens hen meer aandacht voor (na-

het organiseren van vlinderdagen. Het

- 31 juli) waarbij bij deze laatste het buf-

tuur)beleving moeten zijn.

lijkt voor tuincentra dè manier om toe-

feren van water in een stedelijke omge-

Zo zei Cor Molenaar van eXQuo Consul-

komstbestendig te zijn.

ving centraal staat.

tancy dat beleving nou eenmaal niet zomaar via internet te koop is. „Men-

Twee campagnes van vorig jaar keren dit jaar terug: Vlinders in je tuin! (27 juni - 5

sen hebben nog nooit zoveel manieren

Promotiecampagnes

gehad om digitaal voetbal te kijken,

Branchevereniging voor tuincentra Tuin-

november).

maar toch zitten de stadions regelma-

branche Nederland heeft deze hand-

Volgens Brenda Horstra, adjunct-direc-

tig vol. Waarom denkt u dat dat is? Dat

schoen al een tijdje geleden opgepakt.

teur van Tuinbranche Nederland deden

gegeven biedt kansen voor u als onder-

Ook in 2015 gaat zij weer diverse thema-

vorig jaar per keer zo’n 120 tuincentra

nemer.”

weken voor tuincentra organiseren. Dit

aan de campagnes mee. „Voor kwekers

Tijdens een vragenronde kwamen en-

jaar staan er drie nieuwe campagnes op

ligt er ook een kans op meer omzet, door

kele tuincentrumondernemers aan het

het programma.

op deze campagnes in te spelen”, denkt

woord. Naast het toenemende belang

Een ervan is Vaste planten kleuren jaar-

Horstra. <

juli) en Vogels in je tuin (24 oktober - 1

De Boomkwekerij 4 (20 februari 2015)

Retail Experience layout.indd 31

12-02-15 17:21

Tekst: Wilco Dorresteijn, Ron Barendse Foto: Ron Barendse Illustratie: Antoinette Schalke

Hoe timmer je als klein bedrijf aan de

Een confrontatiematrix is een hulpmiddel dat laat zien waar voor een bedrijf de kansen en bedreigingen liggen, maar ook waarin een bedrijf sterk of zwak is.

De afzetsituatie is de laatste jaren sterk gewijzigd. Terwijl grote bedrijven soms een eigen verkoper in dienst hebben en druk bezig zijn met conceptontwikkeling, vinden middelgrote en kleinere bedrijven het vaak moeilijker om de juiste verkoopstrategie te vinden. Volgens de adviseurs van DLV Plant helpt het als kwekers zichzelf en hun bedrijf eens tegen het licht te houden. De tijd dat de bomenzoeker langs kwam om bomen en planten te kopen, ligt ver achter ons. Boomkwekers moeten zelf actie ondernemen om hun producten te verkopen. Dit geldt zeker in de huidige marktsituatie. Diverse bedrijven zouden wat dat betreft meer aan de weg mogen timmeren. Alleen hoe geef je dat handen en voeten en waar begin je? Investeren in marketing en verkoop is geen kwestie van een groter etiket, een website en dan gaan zitten wachten of je verkoop verbetert. Je moet eerst bepalen waar je goed in bent. Kijken welke marktontwikkelingen er zijn. En nadenken hoe je

hier op kunt inspelen met je bedrijfsvoering en marketing. Dit is maatwerk per bedrijf.

Eerst analyseren Het begint met een analyse van het eigen bedrijf en de eigen afzetsituatie. Dit wordt wel een SWOT-analyse genoemd. SWOT staat voor strengths (sterktes), weaknesses (zwaktes), opportunities (kansen) en threaths (bedreigingen). De sterke en zwakke punten hebben betrekking op uw eigen bedrijf. Breng in kaart wat de sterke punten zijn en wat de zwakke punten ten

opzichte van uw concullegaâ&#x20AC;&#x2122;s. Een sterk punt kan bijvoorbeeld zijn dat uw bedrijf sterk gemechaniseerd is, daardoor lage arbeidskosten heeft en tegen een scherpe prijs kan produceren. Sterk is ook een goede productkwaliteit, de mogelijkheid om snel in te kunnen spelen op grote orders, voldoende schaalgrootte van uw bedrijf en een zekere mate van specialisatie. Een zwak punt kan uw naamsbekendheid in de markt zijn of uw marktbenadering, een matige kwaliteit of dat uw product onvoldoende aansluit bij de marktontwikkelingen. Kijk daarna naar de kansen en be-

De Boomkwekerij 4 (20 februari 2015)

dlv afzet layout.indd 32

12-02-15 17:21

Afzet

an de weg? CHECKLIST

Kunt u antwoord geven op deze vragen? dreigingen. Kansen en bedreigingen zijn ontwikkelingen buiten het eigen bedrijf waar je zelf geen invloed op kunt uitoefenen maar die wel gevolgen hebben voor je bedrijfsvoering. Denk hierbij aan ontwikkelingen in de afzet en in de maatschappij. De populariteit bij consumenten om zelf groenten en fruit in eigen tuin op te kweken, is bijvoorbeeld een kans voor producenten van groente- en fruitplanten. Een bedreiging zijn bijvoorbeeld de ontwikkelingen in Rusland of dat veel tuinen strak betegeld zijn en de kennis van consumenten over tuinieren afneemt. Ook strengere milieuregelgeving kan een bedreiging zijn.

Strategie Een goede analyse kan veel inzicht geven in uw eigen bedrijfssituatie. De volgende stap is om te kijken waar de kansen en bedreigingen voor je bedrijf liggen en een bedrijfsstrategie op te stellen. Dit kan door de sterkten en zwakten en kansen en bedreigingen met elkaar te combineren. Marketingmensen gebruiken hiervoor de confrontatiematrix (zie illustratie) als hulpmiddel. Ben je ergens sterk in en zijn er marktkansen dan kun je groeien. Bijvoorbeeld: bedrijven die sterk waren in het klimplantenconcept hebben succesvol ingespeeld op de trend van groenten en fruitplanten (kans) door deze planten op dezelfde conceptmatige manier aan te gaan bieden. Zwakke punten moet je verbeteren. Liggen er kansen voor afzet in OostEuropa, maar is je talenkennis slecht dan kun je dit verbeteren door een cursus te gaan volgen of iemand in dienst te nemen die de verkoop daar oppakt. Staan prijzen onder druk (bedreiging) maar kun je tegen een scherpe prijs produceren, dan kun je je

Om inzicht te krijgen in de sterken en zwakten, kansen en bedreigingen van u of uw bedrijf kan het helpen om een aantal vragen te beantwoorden: > Vindt u verkoop leuk of houdt u zich liever alleen bezig met kweken? > Neemt u deel aan beurzen? > Benadert u regelmatig potentiĂŤle afnemers? > Is de aanblik van uw bedrijf netjes? > Heeft u een goede naamsbekendheid? > Heeft u een klantenbestand? > Gebruikt u sociale media? > Heeft uw bedrijf een website? > Bezoekt u tuincentra of andere afzetkanalen om marktinzicht te krijgen? > Denkt u wel eens na over samenwerking met andere bedrijven? > Wie zijn uw belangrijkste klanten en welke ontwikkelingen ziet u bij hen? > Bent u bekend om uw product en waarin is uw product onderscheidend? > Hoe is uw service aan klanten?

marktpositie verdedigen. Ook met een goede kwaliteit (sterkte) kun je je in een matige marktpositie vaak nog wel handhaven. Is je kwaliteit van je planten echter matig (zwakte) en worden er volop mooie planten tegen een scherpe prijs aangeboden omdat de markt onder druk staat (bedreiging) dan wordt het lastig en zijn drastische veranderingen nodig om te kunnen overleven. Het is verstandig de SWOT-analyse met een adviseur te maken en te bespreken, omdat hij of zij vaak met een ander oog naar het bedrijf kijkt. Door vervolgens een duidelijke strategie op te stellen, maak je voor jezelf en voor anderen helder wat je doelen zijn en hoe je deze wilt bereiken.

Knelpunten signaleren De afzet kon de afgelopen twee jaar op diverse bedrijven beter. Op sommige bedrijven is echter al langer sprake van een slechte afzet. Bij deze bedrijven met een structureel matige afzet is een aantal knelpunten te signaleren. Het bedrijf is onvoldoen-

de bekend in de markt, benadert de markt onvoldoende actief en/of de productkwaliteit is onvoldoende of het product is onvoldoende onderscheidend. Op deze bedrijven onderbreekt dikwijls ook een duidelijke bedrijfsstrategie. Bedrijven moeten op deze punten meer aan de weg timmeren.

Voorwaarde voor succes Grotere bedrijven hebben dikwijls een duidelijke bedrijfsstrategie. Ze zijn gespecialiseerd in een bepaald product of sortiment, ze proberen zich te onderscheiden van anderen en kiezen voor een actieve marktbenadering. Dit blijkt een voorwaarde om succesvol te zijn in de afzet. Bij veel gewassen wordt de markt min of meer bepaald door een beperkt aantal producenten binnen een bepaald segment. De afnemer kiest vaak voor de bekende leverancier die zich met zijn product onderscheidt op het gebied van kwaliteit, service en prijs. Pas als deze leverancier niet kan leveren wordt gezocht naar een andere leverancier.

De Boomkwekerij 4 (20 februari 2015)

dlv afzet layout.indd 33

12-02-15 17:21

Bij marketing wordt dikwijls sterk aan promotie gedacht. Dit is slechts een onderdeel. Bij marketing wordt dikwijls gesproken over de 4 P’s: product, prijs, plaats, promotie. De basis is dat uw product voldoende onderscheidend is. Waarom zou een klant uw product moeten kopen en niet dat van uw collega? Een logische vraag, waar niet iedere kweker ook een antwoord op heeft.

Kijk en vergelijk Net als inkopers doen, kunt u op webshops en beurzen producten bekijken en met elkaar vergelijken. Wie zijn uw concurrenten, wat voor kwaliteit leveren zij en tegen welke prijs? Zorg dat u op de hoogte bent van de marktsituatie van uw producten. De bedrijven die zich onderscheiden van de massa, zijn dikwijls als eerste hun planten kwijt.

Zorg voor een goede uitstraling van uw product. Vanzelfsprekend moet de afleverkwaliteit goed zijn, maar ook de presentatie op bijvoorbeeld de deense kar. Denk verder na over de uitstraling van uw etiket, de potmaat waarin u kweekt en of de uitstraling aansluit bij uw doelgroep.

Prijs Vaak wordt gesteld dat de prijs doorslaggevend is bij de verkoop, maar is dat echt zo? Het zijn niet de bedrijven die bekend staan als goedkoop, die goed draaien, maar juist de bedrijven met een goede prijs-kwaliteitverhouding. Sommige bedrijven hebben een hogere prijs en toch een goede afzet door de meerwaarde die ze creëren door een goede kwaliteit, service, meedenken met de afnemer, etc. Wel is een juiste prijsstelling van belang.

Door de kostprijs van uw producten te berekenen, krijgt u inzicht en kunt u een goede prijsstelling hanteren. Kijk daarbij goed naar de afzetkosten. De afzetkosten nemen de laatste jaren sterk toe. Vooral het klaarmaken van kleine partijtjes kost veel arbeid. Prijs kan ook een aanleiding zijn om productwijzigingen of wijzigingen in de bedrijfsvoering door te voeren. Als de kostprijs hoger wordt dan de verkoopprijs is het zinvol om te kijken of de teelt efficiënter kan worden uitgevoerd of dat bijvoorbeeld kweken in een kleinere potmaat interessant is.

Plaats De P van plaats lijkt wat abstract. Hierbij wordt min of meer het afzetkanaal bedoeld. Welke afzetkanalen passen bij uw bedrijf? Richt u zich op

De Boomkwekerij 4 (20 februari 2015)

dlv afzet layout.indd 34

12-02-15 17:21

Afzet

de grote partijen en daghandel, dan stelt dit grote eisen aan uw interne logistiek. Als deze niet op orde is, moet u deze verbeteren of op zoek naar een afzetkanaal of methode die bij u past. Zo zijn er bedrijven die lage vaste lasten hebben en er bewust voor kiezen hun planten structureel via de veilingklok af te zetten. Zij maken elke dag een vast aantal karren klaar. Het is steeds de vraag wat het oplevert, maar deze werkwijze is overzichtelijk en geeft rust op het bedrijf.

Samenwerkingsverbanden Een ontwikkeling is dat bedrijven samenwerkingsverbanden aangaan in de afzet en logistiek en rechtstreeks gaan leveren aan klanten. Dit biedt deze klanten bijvoorbeeld logistieke voordelen en daarmee een besparing in de kosten.

Daarnaast is er promotie, een zeer breed begrip. Hierbij dient u onder andere te kijken naar uw naamsbekendheid. Kennen afnemers u en weten afnemers wat u kweekt?

Onvoldoede actief Zoals eerder genoemd zijn sommige bedrijven onvoldoende bekend in de markt en benaderen ze de markt onvoldoende actief. Een opmerking die wel gemaakt wordt is: we hebben ons aanbod in het VARB staan en mailen regelmatig voorraadlijsten. De vraag is echter of dat genoeg is? Door deze vraag te stellen is deze daarmee eigenlijk al beantwoord. Het is namelijk belangrijk klanten actief te benaderen. Dit kan door ze te bezoeken, deel te nemen aan beurzen en regelmatig te bellen of te mailen. Zorg voor een nette aanblik van uw bedrijf en een goede bereik-

baarheid. Zijn uw bedrijfsgegevens gemakkelijk te vinden via een eigen website op internet. Een website hoeft niet uitgebreid, maar het draagt wel bij aan de uitstraling. Door productfoto’s te plaatsen, kunt u ook handelsbedrijven verwijzen naar deze foto’s en hoeft u niet zelf iedere keer foto’s te mailen. Ook sociale media kunnen tegenwoordig een rol spelen bij de promotie.

Maatwerk Omdat ieder bedrijf anders is, is het niet mogelijk in dit artikel een passende oplossing te geven. Marketing en verkoop vraagt maatwerk. Het belangrijkste is wel dat u aan de weg timmert en daarbij kritisch kijkt welke zaken u kunt verbeteren. Probeer daarbij onderscheidend te zijn en voordurend in te spelen op nieuwe ontwikkelingen. <

Jos Noordam: ’Het is goed om jezelf een spiegel voor te houden’ Kweker Jos Noordam uit Hazerswou-

ook zijn mede-cursisten. „Hieruit bleek

zijn de kwekers inmiddels bijna zo ver

de-Dorp onderkende het gevaar dat

dat ik bijvoorbeeld mijn teelt en plan-

dat hun producten gezamenlijk onder

wanneer je als kweker te weinig om

ning goed voor elkaar heb, maar dat

4MorePlants-label worden aangebo-

je heen kijkt, je daardoor als onder-

ik weer minder contacten heb met

den. Ook is er een website in de lucht

nemer op een eiland kan komen te

afnemers dan dat mijn collega's dat

waarop de vier leden hun aanbod ken-

zitten. Want zeker op afzetgebied is

hebben. Het was goed om als kweker

baar maken.

er volgens de kweker veel veranderd.

mezelf deze spiegel voor te houden.”

Verder heeft de samenwerking ook geresulteerd in de totstandkoming

„Jarenlang was er niets aan de hand en tot vijf jaar geleden draaide ik – en

van een productkalender waarop staat

met mij veel collega’s – ook individueel

Op een lijn

goed. Maar door stagnerende afzet is

Tijdens de cursus was Noordam inge-

Plants per periode leverbaar hebben.

het belangrijk geworden dat je product

deeld in een groepje van vier kwekers

„Door het inzichtelijk maken hiervan

en je bedrijf meer opvallen.”

en – toeval of niet – gaandeweg bleek

zagen we ook dat we in bepaalde

Voor Noordam was deze constate-

dat ze alle vier behoorlijk op een lijn

perioden van het jaar weinig aanbod

ring een belangrijke reden om zich in

zaten. Iets wat ook de cursusleiders

hebben. Dit is een van de actiepunten

2013 op te geven voor de Masterclass

was opgevallen, waardoor zij het ad-

voor de komende periode: het geza-

Conceptontwikkeling van Kennis & In-

vies gaven om op afzetgebied met el-

menlijk afstemmen van ons sortiment

novatie Impuls Regio Boskoop. „Ik had

kaar te gaan samenwerken. Een hand-

om er voor te zorgen dat we jaarrond in

totaal geen idee wat ik van de Mas-

schoen die volgens Noordam door

beeld zijn bij onze klanten.” Ook gaan

terclass moest verwachten”, zegt de

hem en de andere kwekers, te weten

de kwekers de mogelijkheden bekij-

kweker. „Maar mijn DLV-adviseur René

Vincent Stolwijk, Erik van Tol en Jaap de

ken of ze voordeel kunnen behalen bij

van Tol raadde me de cursus aan en ik

Lange, direct werd opgepakt.

het gezamenlijk inkopen van bijvoor-

moet zeggen dat de cursus zijn vruch-

Het resulteerde in een eerste geza-

beeld bestrijdingsmiddelen, potgrond

ten heeft afgeworpen.”

menlijke deelname aan de voorjaars-

en potten.

Een van de eerste dingen die hij in de

beurs van Groen-Direkt in 2014 onder

Noordam zegt met een goed gevoel

cursus moest doen was het invullen

de naam 4MorePlants en sindsdien is

terug kijkt op de stappen die hij het

van een SWOT-analyse en dat deden

de samenwerking in ontwikkeling. Zo

laatste jaar heeft gezet. <

welke planten de kwekers van 4More-

De Boomkwekerij 4 (20 februari 2015)

dlv afzet layout.indd 35

16-02-15 15:51

Foto's: Arno Engels, Ron Barendse, Life en Garden

P RO D U C TA N A LYS E

Redelijk goed jaar voor Ilex-kwekers Kwekers van Ilex meserveae en Ilex aquifolium kijken over het algemeen terug op een redelijk goed jaar. Planten met bes deden het in aanloop naar kerst goed, maar ook naar planten zonder bes is de vraag het laatste jaar niet slecht geweest.

De kerstperiode is voor kwekers van besdragende Ilex meserveae en Ilex aquifolium een belangrijke periode. Terugkijkend lijkt het erop dat in deze periode door consumenten nog aardig geld is uitgegeven. Kweker Eric van den Hurk kweekt al twintig jaar Ilex met name voor de kerstperiode en herkent het beeld. „Het lijkt er op dat hoe meer er crisis heerst, hoe meer mensen kerst willen vieren.” Over de prijsvorming is hij niet ontevreden, maar hij nuanceert dit

van z’n belangrijkste afzetlanden. Kweker Ton van Zoest zegt ’bes is alles’, als het gaat over de verkoop van zijn potgekweekte Ilex-op-stam van 90 cm. Hij verkoopt vooral mixkarren met een breed sortiment. De najaarshandel viel volgens hem niet tegen en de voorjaarsverkoop komt nu mondjesmaat op gang. <

HANDELSSTEMMING

HOE LOOPT HET?

Groen-Direkt plust 10%

’Heel veel in buitenland gekocht’

Betrokkenen bij de voorjaarsbeurs van Groen-Direkt kijken met tevredenheid terug. Er werd een plus genoteerd van 10% ten opzichte van de voorjaarsbeurs van vorig jaar. Die laatste editie was volgens Gert Koert, mededirecteur van Groen-Direkt, toen ook al een goede beurs.

Dat de voorjaarsbeurs in de plus zou eindigen ten opzichte van vorig jaar noemt Koert zeker niet vanzelfsprekend. „Ook al kregen we vorig jaar te maken met een koud voorjaar, daarvan was tijdens onze voorjaarsbeurs toen nog niets te merken. Dat we dit jaar 10% in de plus zitten ten opzichte van vorig jaar, vind ik daarom toch wel verrassend gezien het sentiment dat er over het algemeen in de branche heerst.” Groen-Direkt meet de omzet af aan de verkopen die worden gedaan op de lagenbeurs. Deze verkopen kunnen door klanten tot eind maart worden afgeroepen, maar het groot-

door te zeggen dat de prijsvorming van Ilex het - in verhouding met veel andere boomkwekerijproducten relatief goed doet. Behalve de kerstperiode verkoopt hij ook met name Ilex meserveae voor de aanlegmarkt. „Vooral het feit dat de plant goed tegen strooizout kan heeft ervoor gezorgd dat de plant na een aantal strenge winters iets meer gevraagd is”, aldus Van den Hurk. De meningen van kwekers zijn verdeeld als het gaat over welke maten het beste verkochten het afgelopen jaar. Terwijl Van den Hurk juist de verkoop van grote maten moeizamer vond, zegt kweker Ron van Tol dat juist de grotere maten - van 1.50 tot 1.75 m - goed liepen. Ook goed noemt Van Tol de verkoop van planten op stam. De kweker heeft vooral Ilex zonder bes en heeft in Engeland een

ste volume wordt door Groen-Direkt in week 9 en 10 uitgeleverd. Koert denkt dat veel tuincentra redelijk ’leeg’ de winter zijn ingegaan en daarom nu wat minder terughoudend zijn geweest met bestellen. Hij ziet geen producten die er qua omzet uitspringen, maar alles bij elkaar voelt de beurs volgens hem wel echt als de start van het seizoen. Groen-Direkt besteedt sinds vorig jaar extra aandacht aan Scandinavische klanten. „Ondanks dat deze beurs voor Scandinavische begrippen vroeg valt, hebben we toch veel Denen en Zweden over de vloer gehad, die ook nog eens goed hebben gekocht”, zegt Koert die sowieso erg tevreden was over de hoeveelheid beursbezoekers. Een mening die ook veel kwekers op het Product Promotie Plein hadden. „De aanloop en de stemming zijn goed. Tuincentra willen straks toch het een en ander hebben staan”, zegt Peter van Groningen van Van den Dool Botanic. <

Handel in week

Andrew Richardson, Johnsons of Whixley

’Engelse vraag trekt aan’ Handel in week

Ronald Brand, Horticept/Floréac

Lees van bovenstaande handelaren de volledige tekst - over hoe de handel volgens hen loopt - op deboomkwekerij.nl

De Boomkwekerij 4 (20 februari 2015)

Markt en Afzet BKW15-4.indd 36

16-02-15 13:58

Markt & Afzet P RO D U C TA N A LYS E

Onderstammen wachten nog op kopers Normaal gesproken zouden de meeste onderstammen en zetstammen wel verkocht en geleverd zijn; kwekers zouden min of meer dezelfde hoeveelheden bestellen om komend voorjaar uit te planten. Maar dit seizoen is er een kentering. Kwekers hebben minder besteld, of ze hebben orders geannuleerd. Of ze weten nog niet wat ze zullen bestellen. Leveranciers van onderstammen bemerken een afwachtende houding bij hun vaste klanten. Die heeft alles te maken met de tegenvallende en onzekere afzetsituatie op allerlei markten. Diverse kwekers zitten nu nog met onverkochte leverbare voorraden, nagenoeg over de hele linie van het veredelde sortiment siergewassen: laanbomen, heesters, coniferen en rozen. Daardoor durft een aantal

kwekers nog geen onderstammen te bestellen. Hiervoor wachten ze eerst nog de eigen voorjaarsafzet af. Voor andere kwekers zijn de bestellingen nog onduidelijk, omdat ze bijvoorbeeld nog geen oculeeradviezen hebben gekregen van hun afnemers. Bij onderstammen die al wel zijn verkocht, is het nog maar de vraag wanneer ze worden betaald, en of dat ook nog lukt. Wederom door tegenvallende afzet kampen diverse kwekers immers met een liquiditeitstekort. Leveranciers van onderstammen hebben met sommige klanten een betalingsregeling kunnen treffen, maar met sommige niet omdat ze geen nieuwe teelt meer beginnen. Bij de fruitgewassen liep de verkoop van perenonderstammen sinds afgelopen zomer ook niet goed.

Belangrijke oorzaken hiervan zijn de lage perenprijzen en het Russische importverbod op fruit. Wederom door Rusland zijn ook sommige appelonderstammen minder verkocht in Oost-Europa. De vraag naar de meest gekweekte appelonderstam (’M 9’) was daarentegen ongewijzigd. <

LANGS DE KASSA

Anton Schalk:

’Meer consumenten kopen rechtstreeks bij kwekers’ Naam bedrijf:

Life&Garden Locatie:

Etten-Leur en Breda Medewerkers:

Hoe groen is uw tuincentrum? „Ik ben een echte groen-man. Ik doe er dus alles aan om het sortiment tuinplanten zo breed en interessant mogelijk te houden, ondanks het feit dat de belangstelling terugloopt.”

Ook de vraag naar Forsythia, Hamamelis mollis en wintergroene planten neemt langzaam toe. Ik ben niet ontevreden. De geluiden in de media worden positiever en dat lokt de mensen weer uit de tent.”

Wat loopt goed op het moment? „We verkopen nu veel Salix en kleine struikjes van vroegbloeiende Prunus.

Waar stoort u zich aan? „Zundert is hier vlakbij. Steeds meer consumenten kopen rechtstreeks bij

kwekers in de buurt. Soms loopt dat op een teleurstelling uit, omdat ze de bomen daar met blote wortel meekrijgen en die het niet altijd overleven. Omdat wij alles met kluit of in pot verkopen, is ons aanbod uiteraard wel wat duurder, maar minder risicovol.” Koopt u zelf ook lokaal in? „Steeds meer ja. Ook wij moeten op de euro’s letten en directe inkoop is wat dat betreft gunstig. Daarnaast spreekt de term ’streekproduct’ de consument erg aan. We benadrukken dat dus in de winkel.” Heeft u tips voor kwekers? „Ik zou graag zien dat alle kwekers hun producten voorzien van grote labels met mooie foto’s van het product. Mensen kiezen niet gauw voor een product waarvan ze niet meteen zien wat ze ervan kunnen verwachten.” <

De Boomkwekerij 4 (20 februari 2015)

Markt en Afzet BKW15-4.indd 37

16-02-15 13:59

Bijeenkomst werkgevers boomkwekerij 24 februari Het thema arbeid en werkgeverschap staat volop in de belangstelling. De veranderende wetgeving op het gebied van ontslag, transitievergoedingen en tijdelijke contracten werken negatief uit voor ondernemers. Het is de vraag of de huidige cao voor de open teelten nog wel aansluit bij de ontwikkeling op bedrijven. Daarnaast zijn er andere ontwikkelingen zoals de Participatiewet, sectorplan Agrarisch en Groen Sociaal Akkoord en huisvesting die van toepassing zijn op ondernemers. Vanuit de werkgeverscommissie boomkwekerij proberen we door inbreng vanuit LTO zaken zo te regelen dat we ermee kunnen werken, ofschoon dit een erg taai karwei is. We kunnen dit niet alleen; we moeten hierin tot overeenstemming komen met de vakbeweging en de regering. Om u directer bij deze ontwikkelingen te betrekken beleggen we een landelijke werkgeversbijeenkomst voor

alle werkgevers boomkwekerij. Deze vindt plaats op dinsdag 24 februari in de presentatieruimte van Boomkwekerijen Gebr. Van den Berk, Donderdonk 4 in Sint Oedenrode. Aanvang 17.00 uur, sluiting 21.00 uur inclusief broodje. De volgende onderwerpen komen aan de orde: cao, een modernisering van de huidige cao is nodig, wat wel en wat niet en hoe. Daarna is er een toelichting op de sociale fondsen BPL en Arbeidsmarktbeleid: wat zijn het en wat gaat erin om. Tot slot komt de Wet Werk en Inkomen aan de orde. Gezien de politieke actualiteit zal de laatste stand van zaken aan de orde komen. De bijeenkomst wordt ingevuld in samenwerking met de werkgeverslijn en mede mogelijk gemaakt door een bijdrage vanuit Colland Arbeidsmarktbeleid. In verband met de organisatie kunt u zich tot 22 februari opgeven bij helma.hoff@zlto.nl.

LLTB/LTO spreekt Asscher aan op transitievergoeding

LLTB-voorzitter Leon Faassen heeft 9 februari op het symposium arbeidsmigranten in Venlo Minister Asscher aangesproken op de problemen rondom de transitievergoeding bij veel werkgevers in de landen tuinbouw. Faassen verwoordde aan de minister de zorgen van veel werkgevers over de gevolgen van de terugwerkende kracht van de transitievergoeding voor seizoenswerkers. Uit berekeningen van ondernemers blijkt dat de kosten kunnen oplopen tot €100.000 wanneer de gebruikelijke dienstverbanden met

seizoenskrachten die vaak al jaren op een bedrijf gewerkt hebben en hier ook op rekenen, tijdelijk weer verlengd worden. Faassen benadrukte bij Asscher dat reparatie en een overgangsregeling noodzakelijk is. „De personeelsvoorziening in de tuinbouw loopt gevaar en zowel voor werkgevers als seizoenswerkers ontstaan onwenselijke situaties”, aldus Faassen. Diverse kamerleden laten inmiddels weten dat dit effect van de nieuwe wetgeving niet de bedoeling kan zijn.

Deze bijdrage valt onder de redactionele verantwoordelijkheid van de LTO Vakgroep Bomen en Vaste planten. Voor informatie: (073) 2173263, e-mail: helma.hoff@zlto.nl., www.lto.nl.

Dreiländertreffen Op de IPM in Essen heeft een eerste bijeenkomst plaatsgevonden tussen de BdB (Bund Deutsche Baumschulen), AVBS (Algemeen Verbond voor de Belgische Sierteelt) en de LTO Vakgroep Bomen en Vaste planten. In diverse gremia werd al onderling met elkaar gesproken maar nog nooit was er een moment waar alle drie de voorzitters gezamenlijk aan tafel zaten. Tevens kon Leon Faassen, voorzitter LLTB, mee aanschuiven waardoor ook in LTO de manier van samen zaken oppakken meegenomen kon worden. Mooi initiatief zult u denken, maar wat heb ik daar als kweker nu aan? We kunnen de wereld uiteraard niet op één dag veranderen, maar een aantal zaken zou ik graag willen benoemen. Als eerste het directe contact met elkaar op bestuurlijk en beleidsniveau, elkaar beter leren kennen, geeft in mijn ogen alleen maar voordelen. Je weet wat je aan elkaar hebt en kunt zaken die er spelen veel sneller en makkelijker met elkaar delen. Als tweede: ook de Pflanzenschutzdienst (Duitse NVWA) zat aan tafel waardoor we ook op dat niveau, wat we ook afgesproken hebben, gemakkelijker met elkaar kunnen optrekken met name richting regelgeving onderling en in Brussel. Als derde gaan we binnenkort gezamenlijk op gesprek bij een grote chemie multinational in Duitsland, georganiseerd door de BdB. Waar we op topniveau de problemen van onze sector in beeld zullen brengen met betrekking tot toelatingen, en vooral ook de mogelijkheden om concreet te kunnen samenwerken. Want als er één sector in Europa is die voor biodiversiteit zorgt, dan is het wel de boomkwekerijsector. Welke andere sector in de wereld zorgt jaarrond voor bloeiende planten en bomen? Als laatste zullen we ook de politiek via onze vertegenwoordigers in de EU benaderen, want als Duitsland, België en Nederland als de grootste boomkwekerijregio ter wereld, samen iets willen, zal er ook iets moeten gebeuren. Jan Veltmans

Bestuurslid LTO Vakgroep Bomen en Vaste planten

De Boomkwekerij 4 (20 februari 2015)

LTO-BKW15-4.indd 38

16-02-15 13:59

Service

Foto: Ron Barendse

BEDRIJFSNIEUWS

VAKTAAL

Nieuw kleiproduct voor stabiele pH De Zweedse fabrikant Bara Mineraler introduceert een nieuw kleiproduct dat schommelingen in de pH van potgrond moet voorkomen. Het product heet Bara pH-stabiel en bevat natuurlijke klei met een bepaalde verhouding aan calcium, magnesium en kalium. Hierdoor draagt het bij aan een grotere buffer in potgrond, gedurende de hele teelt, aldus de fabrikant. Bara Mineraler heeft het kleiproduct reeds getest in praktijkproeven. Volgens de fabrikant is het positief getest door stichting RHP. De fabrikant wil grotere proeven aanleggen. Belangstellende kwekers kunnen zich melden bij de fabrikant: baramineraler.se/nl. <

Ad Looman

Nieuw glas laat meer licht door Glascom Tuinbouw brengt een glassoort op de markt dat in de donkere winterperiode voor een hogere lichttransmissie in de kas zorgt. In vergelijking met traditioneel tuinbouwglas zorgt SmartGlass voor een diffuse lichtspreiding. Het heeft bovendien een zeer fijne oppervlaktestructuur, waardoor vuil zich nauwelijks aan het oppervlak hecht. SmartGlass zorgt er tevens voor dat condenswater geen druppels vormt, maar een filmpje dat afloopt naar de goot. Meer informatie: glascomtuinbouw.nl. <

AGENDA Binnenland 24 en 25 februari Lagenbeurs Plantion, Ede plantion.nl

26 februari t/m 1 maart Tuinevenement Tuinidee, Den Bosch tuinidee.nl 5 t/m 8 maart Expo Huis & Tuin, Leeuwarden wtchuistuin.nl

Buitenland 26 t/m 28 februari Sierteeltvak-

beurs Gardenia, Poznan, Polen gardenia.mtp.pl 27 februari t/m 1 maart Gartenträume, Ulm, Duitsland gartentraeume.com 1 maart Tuinbouwvakbeurs Floriga, Leipzig, Duitsland floriga.de 3 t/m 5 maart Vakbeurs Landscape & Garden, Kiev, Oekraïne tradefairdates.com

4 maart Voorjaarsbeurs Florall, Gent, België. florall.be 5 t/m 8 maart Tuinbouw- en groenbeurs Expojardim, Batalha, Portugal exposalao.pt 6 t/m 8 maart Tuinbeurs Gartenträume, Luxemburg gartentraeume.com 7 t/m 15 maart Tuinbouwvakbeurs Ortogiardino, Pordenone, Italië ortogiardinopordenone.it 11 t/m 13 maart Vakbeurs Hortikultura, Belgrado, Servië tradeshow.tradekey.com 11 t/m 15 maart Tuinbeurs Giardina, Zürich, Zwitserland giardina.ch 11 t/m 17 maart Tuintentoonstelling Garten München, München, Duitsland garten-muenchen.de

Bijdragen Meer informatie op: DeBoomkwekerij.nl/Tips

Bijdragen voor de service-pagina’s kunnen worden gestuurd naar Redactie ‘De Boomkwekerij’, Postbus 9324, 2300 PH Leiden, e-mail: boomkwekerij@hortipoint.nl.

Leeftijd: 45 Opleiding: lts Bedrijf: Boomkwekerij A.C. Looman

Een nieuw initiatief. Vertel eens! „We hebben met tien kwekers uit de regio Boskoop een monsterbus in het leven geroepen. Deze gaat vanaf half februari twee of drie dagen per week met monsters langs onze klanten rijden.” Waar gaat de bus naar toe? „We hebben met z’n tienen onze klanten op een rijtje gezet en daar een selectie in gemaakt. De bus gaat in ieder geval een rondje rijden langs kopers in Aalsmeer, Naaldwijk, Boskoop en Wijk en Aalburg. We bezoeken geen tuincentra, want dat kunnen weer klanten van onze klanten zijn en die willen we niet in hun vaarwater zitten.” Waarom gaan jullie dit doen? „We zijn allemaal vrij kleine kwekers en dan is het moeilijk om je product onder de aandacht van kopers te brengen. Ik denk dat we allemaal onze klanten regelmatig een voorraadlijst sturen, maar dat is niet genoeg. Door ons aanbod gezamenlijk via de monsterbus aan kopers te laten zien verwachten we dat dit beter werkt. Ik denk dat zien nog altijd kopen is.” Hoe is het idee onstaan? „Met een aantal kwekers drinken we op vrijdagmiddag vaak bij mij op

Plaats: Boskoop Sortiment: Hydrangea Oppervlakte: 3 ha

het bedrijf een biertje om de week af te sluiten. Tijdens een van die borrels in augustus vorig jaar is het idee geboren en in de afgelopen maanden hebben we het idee verder uitgewerkt. Alles bij elkaar kost dit toch wel wat tijd. We hebben de website www.boskoopsemonsterbus.nl en folders gemaakt en hebben gezocht naar iemand die met de bus op pad zou gaan. Dit is met Trees van der Werf iemand geworden met liefde voor de boomkwekerij. Ook hebben we bij onze klanten gepolst of ze dit idee zagen zitten.” En zagen ze het zitten? „Handelaren hebben positief gereageerd. We hebben nu een voorlopige routeplanning gemaakt. Sommige kopers wilden graag een afspraak maken, andere kopers zeiden: kom maar langs als je in de buurt bent. In de toekomst moet de route meer vorm krijgen.” En wat gaat u in de bus zetten? „Ik heb alleen hortensia’s, dus die gaan mee de bus in. De planten in de kas ben ik nu leverklaar aan het maken en er staat nog een schoof in de cel. We hebben het trouwens eerlijk verdeeld: iedere kweker krijgt eentiende deel van de ruimte in de bus en iedereen betaalt ook eentiende deel van de kosten.” < De Boomkwekerij 4 (20 februari 2015)

Service rechterpag-BKW15-4.indd 39

16-02-15 15:35

“Het lijkt wel alsof de grond gewoon komt aanwaaien.” Wouter Mauritz, Combinatie Mauritz

De chauffeur belt tien minuten van tevoren en bij aankomst weet hij waar mijn bestelling gelost moet worden. Bovendien is de kwaliteit van het substraat altijd goed en klopt het met de eisen die ik met Henk van Legro heb besproken. Beter kan niet. Ik zou zeggen, bel Henk of één van zijn collega’s en ervaar het zelf.

salessupport@legro.nl | +31 (0) 88 0081800 | www.legro.nl

624149.indd 40

Onzekere factoren zijn er al genoeg.

16-2-2015 13:11:16