BKW_17-2015

21 augustus 2015

17

Vooruitblik Plantarium 2015:

Focus op digitale verkoop 17

’Omzetgroei beloning voor ruimen’ 6 Boskoopse beurzen toekomstproof 14 Onzekere vraag naar soortechte enten 32

Omslag_BKW.indd 1

17-08-15 15:05

615637_.indd 2

17-8-2015 12:49:37

Inhoud

Omslag: Antoinette Schalke

10 ’Samen naar overname groeien’

Nieuws 4

Commentaar: Ingrijpende verandering

5

Stelling: Digitalisering maakt monsterbeurzen overbodig

6

Van Oers: ’Bedrijven uit dal is beloning voor ruimen’

8

Peter Bontekoe: ’Het is nu tijd voor andere regelgeving’

9

Ondernemersvragen: Mag ik ontslag mondeling aanzeggen?

Bedrijf

10 ’We groeien samen naar overname toe’

32 Onzekere vraag naar soortechtheid

14 ’Samen maken we de Boskoopse beurzen toekomstproef’

Plantarium 17 Digitale verkoop is niet meer weg te denken 19 Digitalisering knaagt aan stoelpoten van orderbeurzen 22 Rol verkoper verandert door digitalisering 24 Handelaren vertrouwen niet blindelings op digitale aanbod 26 ’Hoe kleiner de order, hoe belangrijker het is deze digitaal af te handelen’

Teelt & Gewas 32 Onzekere vraag naar soortechtheid

40 Ideale pot/verpakking blijft lastig

34 Teeltadvies: Waak voor bacterievuur in laanbomen

Markt & Afzet 40 Ideale pot of verpakking blijft lastig 43 Marknieuws: Hoe loopt het?

44 Marktnieuws

Service 46 LTO Nederland Vakgroep Bomen en Vaste planten 47 Vaktaal en Agenda Op www.DeBoomkwekerij.nl vindt u actueel nieuws, marktnieuws, fotoreportages, video’s, blogs en het magazine in digitale vorm. Problemen met inloggen? Kijk dan op www.DeBoomkwekerij.nl/inloghulp.

COLOFON Redactie

Schipholweg 1, Postbus 9324, 2300 PH Leiden E-mail: boomkwekerij@hortipoint.nl Website: deboomkwekerij.nl Hoofdredactie Wim du Mortier (071) 565 96 82 Vakredactie Arno Engels 565 96 86 Ketura Haveman 565 96 83 Ron Barendse 565 96 84 Bureauredactie Jenny Mostert, Carolyne de Vries Lentsch, Jolanda de Wekker Vormgeving Diseno vormgeving Fotografie Gerdien de Nooy Directie Elbert van den Berg Secretariaat Linda Laman 565 96 78 Alice Hoogenboom

Exploitatie

Koninklijke BDU Uitgevers B.V., Afdeling Vak- en Publieksmedia, Postbus 67, 3770 AB Barneveld Uitgever: Wiljo Klein Wolterink MBA T (0342) 494 263 F (0342) 413 141 Verkoopleider: Ron van de Hoef T (0342) 494 263 M 06 51 80 63 25 E r.v.d.hoef@bdu.nl Advertentie-exploitatie Media adviseur: Gert-Jan Bloemendal T (0342) 49 48 07 E g.bloemendal@bdu.nl, Internet: bdu.nl Verkoopleider: Ron van de Hoef T (0342) 494 263 M 06 51 80 63 25 E r.v.d.hoef@bdu.nl Abonnementenservice Aanvraag (ook via website deboomkwekerij.nl) en wijziging abonnement naar Koninklijke BDU Uitgevers, afdeling Vak- en Publieksmedia, Postbus 67, 3770 AB Barneveld, T (0342) 494 844, F (0342) 494 299, E abonnementen@bdu.nl. Op werkdagen

telefonisch bereikbaar van 8.30 – 14.00 uur Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Opgave via deboomkwekerij.nl of bij de abonnementenservice. Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk twee maanden voor vervaldatum bij de abonnementenservice wordt opgezegd. Dit kan schriftelijk, telefonisch of per e-mail. Ook voor informatie over een lopend abonnement kan contact worden opgenomen met de abonnementenservice.

Jaarabonnement: €236,65 (exclusief 6% btw). Studenten en scholieren krijgen 25% korting. Buitenlandse abonnees betalen een kleine toeslag.

Druk Koninklijke BDU Grafisch Bedrijf B.V. 28ste jaargang ISSN-nummer: 0923-2443 De Boomkwekerij is een uitgave van de Stichting Vakinformatie Siergewassen en de Koninklijke BDU Uitgevers B.V. Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Lezers worden met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren.

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Algemene voorwaarden: op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van Koninklijke BDU Uitgevers B.V. zijn van toepassing de voorwaarden, welke zijn gedeponeerd ter Griffie van de Arrondissementsrechtbanken en de KvK.

De Boomkwekerij 17 (21 augustus 2015)

Inhoudspagina-BKW15-17.indd 3

3

17-08-15 15:06

Foto: Archief De Boomkwekerij

NIEUWSINTERVIEW

Jan Willem Griep, voorzitter Stichting Vakbeurs voor de Boomkwekerij

’De stemming verandert’ Beursvoorzitter van Plantarium Jan Willem Griep kijkt uit naar de start van de aanstaande editie van zijn internationale vakbeurs op woensdag 26 augustus. Want hij ziet positieve signalen die er op wijzen dat de sector weer begint te zoemen als een bijenkorf.

Beursvoorzitter Jan Willem Griep

„De beurs vorig jaar werd nog onder lastige omstandigheden gehouden.

We hebben toen nog eens opgeroepen dat samenwerking een van de mogelijkheden is voor ondernemingen om nieuwe wegen in te slaan. En JanWillem Breukink van het NoordHollandse zaadbedrijf Incotec riep de sector op om de krachten te bundelen in de sector onder de noemer ’Plant Valley’. Als ik dan nu zie wat er het afgelopen jaar is gebeurd, dan zie ik dat de stemming verandert.

Natuurlijk heeft dat ook te maken met de economie die aantrekt. Maar ik zie ook dat onder de druk van de omstandigheden partijen elkaar inderdaad gaan opzoeken. Denk aan wat er bijvoorbeeld in de Greenport Boskoop gebeurt. En wij als beurs belijden samenwerking niet alleen met de mond, maar doen het ook zelf.

Het meest sprekende voorbeeld op de

COMMENTAAR

aanstaande beurs is de samenwerking met Groen Direkt.” „Ook zie ik tot mijn grote vreugde bewegingen in navolging op onze oproep de najaarsverkoop te stimuleren. Een grote groep medewerkers van Intratuin komt de beurs bezoeken en onderdeel daarvan is aandacht voor het najaarssortiment. Het is immers zonde als tuincentra in het najaar alleen maar de boel leegruimen en klaarmaken voor Kerstmis. De boomkwekerij heeft een prachtig sortiment om in die periode ook nog iets anders te kunnen aanbieden.” „Ik vind het mooi om te zien dat wat we als beurs roepen niet onder het stof verdwijnt. Maar dat we daarmee markeren wat er in de sector gaande is, discussie losmaken of zaken ingang zetten. Als toonaangevende Europese vakbeurs vind ik dat we verplicht zijn na te denken over ontwikkelingen in

PEILING

Ingrijpende verandering Onlangs in het nieuws: jongeren kijken nog nauwelijks naar tv. Lezers die zijn opgegroeid in de jaren zestig en zeventig en grote delen van hun jeugd voor de buis hebben doorgebracht, zullen zich misschien vertwijfeld afvragen wat die jongeren dan doen.

Waar besteden zij hun tijd aan en waar halen zij hun informatie vandaan? Weten ze nog wel wat er speelt in de wereld? Om dan hoofdschuddend vast te stellen dat die jongeren

Boomkwekers moeten hun bedrijf stormbestendiger maken

inderdaad niet weten wat er die avond is gemeld in het journaal. Maar heel veel andere dingen weer wel weten, die ouderen ontgaat.

Een voorspelling dat ook de verkoop aan consumenten van dagelijkse behoeften als Wim du Mortier Hoofdredacteur

groenten en fruit over enkele jaren voor een groot deel via de computer gaat verlopen, zal door diezelfde ouderen wellicht ook met ongeloof worden aangehoord. Groenten en fruit wil je toch zien en ruiken als je ze koopt? Maar als je ziet welke impact online-

Eens 57%

Oneens 43%

verkoop inmiddels heeft op bijvoorbeeld de boekenmarkt, dan is er misschien toch een voorstelling van te maken wat die digitalisering allemaal nog teweeg gaat brengen. En dan blijkt dat jongere generaties makkelijker inkopen zonder de spullen eerst te hoeven zien. Feit is dat de digitalisering voortschrijdt en ons leven ingrijpend verandert.

Plantarium staat voor de deur en de beurs heeft dit jaar een raak thema gekozen: Focus op verkoop. Want in die verkoop verandert veel. En die veranderingen grijpen in op uw praktijk van alle dag. De redactie van De Boomkwekerij focust in deze uitgave met name op de veranderingen als gevolg van de digitalisering van de verkoop. De handel

n op de

in tuinplanten is toch bij uitstek iets van zien, voelen en ruiken. Dat is altijd zo geweest

De nieuwe peiling luidt:

Digitalisering van de verkoop maakt monsterbeurzen overbodig

en het is dus moeilijk voor te stellen dat die handel ooit zo gaat veranderen dat het zonder gebruik van al je zintuigen kan... voor iemand die is opgegroeid in de jaren zestig

Stem mee op deboomkwekerij.nl.

en zeventig althans.

4

De Boomkwekerij 17 (21 augustus 2015)

Nieuws opinie BKW15-17.indd 4

17-08-15 15:06

Opinie COLUMN COEN DEKKERS

Customer excellence

de sector. Wij zijn niet alleen toeschouwer maar we vinden dat we ook de handen uit de mouwen moeten steken. Door ontwikkelingen te steunen, er aan te sleuren en trekken en door proefballonnetjes op te laten.

Dat zijn wij aan onze stand verplicht.

En we willen het niet bij loze woorden houden maar er ook invulling aan geven. Dat is de visie van de beurs en het bestuur van de beurs.” „Als ik nu kijk wat er voor de komende beurs allemaal op stapel staat – er zijn tal van activiteiten en er worden veel groepsbezoeken afgelegd – dan zoemt het weer als een bijenkorf. Het is een teken dat er weer andere tijden aanbreken. Dat nieuwe wegen worden ingeslagen. Dat toont prachtig aan dat de sector een enorme veerkracht heeft.” <

’Die broek, die je vorige keer voor je zoon hebt gekocht, paste die?’ ’Ja hoor, dat was precies zijn maat.’ ’Ah, want dat was slimfit, ik heb net een paar hele mooie nieuwe broeken binnen, precies dat model, wil je ze even zien? En je had toen ook zo’n leuk jurkje voor je dochter vertelde je, die was 7?’ ’Die is intussen 8, maar ja, dat klopt.’ ’Oh, ik heb zulke mooie spulletjes voor haar binnengekregen, loop maar even mee.’

Een half uurtje en drie tassen vol met kleren later loop ik met mijn vriendin samen de winkel uit. ’Ken je haar?’ ’Nee.’ ’En hoe vaak kom jij hier wel niet dan?’ ’Ik geloof dat vorige keer een maand of vier geleden is.’ ’En zij weet nog welke broek je toen gekocht hebt?’ ’Ja, dat viel me ook al op.’ ’Wacht even.’

Ik loop terug de winkel in naar de verkoopster. ’Hoe doe je dat? Hoe weet je nog wat mijn vriendin hier vier maanden geleden heeft gekocht? Hoe onthoud je dat? Er lopen hier vast tientallen mensen in en uit elke dag. Wat knap!’ ’Ik weet het niet, ik onthoud dat gewoon allemaal, het is toch fijn voor de klanten als ik dat allemaal weet, dan kan ik ze veel beter helpen. En als ik vrolijk en blij ben als mijn klanten tevreden de deur uit lopen, dan weet ik dat ik het goed heb gedaan.’ En ze zette haar allergrootste glimlach op.

Niks geen onhandige meid in de winkel die met een doorgeknauwde kauwgom shirts staat te vouwen en ondertussen vraagt of ze je kan helpen. Geen gevoel van schaamte, geen onhandige opmerking dat je liever eerst even wil kijken. Geen gezoek in de winkel, maar iemand die je meeneemt naar die spulletjes die het meest interessant voor jou zijn. En waarschijnlijk voor de winkel het meeste rendement opleveren, maar wat kan jou dat schelen.

Ik loop hoogstverbaasd de winkel uit. Aardig in de war. Weg met alle moeilijke dingen zoals masterclasses verkopen en onuitspreekbare termen zoals customer excellence of nog erger, customer journey.

Of gruwels zoals klanttevredenheidsonderzoek en Net Promotor Score (geen idee wat dat is).

Gewoon aandacht en een glimlach, dat is al excellent.

STELLING

Digitalisering maakt monsterbeurzen overbodig Hendrik Hak, Kwekerij

Jan-Willem Rotteveel, Gebr.

Rick van Woudenberg, Van

Vredebest, Waddinxveen:

Rotteveel, Noordwijk:

Woudenberg Tuinplanten,

„Ik denk van niet, het blijft

„Ik denk dat monsterbeurzen

Zevenhuizen:

nog steeds ’zien is kopen’. Wel

voorzien in de behoefte van

„Wij

zullen de frequenties van de

kopers om het product van

gebruik van monsterbeur-

maken

nauwelijks

beurzen minder moeten wor-

alle kanten te kunnen bekij-

zen, omdat deze manier

den, want de digitale onder-

ken, voelen en ruiken. Net zoals een consu-

van verkoop niet bij ons past. Maar dat digi-

steuning is zeker een heel mooi hulpmiddel.

ment daar behoefte aan heeft. Momenteel

talisering monsterbeurzen overbodig maakt,

Vooral tuincentra zullen interesse blijven tonen

wordt er op webshops al veel aandacht aan

is niet zo. Voor de ene groep kwekers blijven

voor de monsterbeurzen, want daar kan je, als

besteed om zo dicht mogelijk bij deze bele-

monsterbeurzen de ideale manier om zaken

het goed is, georganiseerd de visueel aantrek-

ving te komen, zo maakt Groen-Direkt bij-

te doen. En voor de andere groep kwekers zijn

kelijke planten showen die op dat moment of

voorbeeld partij foto’s van de partij die daad-

(monster)beurzen helemaal niet meer van

voor de komende maand actueel zijn. Het zou

werkelijk op de beurs staat. In de toekomst

deze tijd.

mooi zijn dat monsterbeurzen jaarrond online

zullen de grenzen van online en werkelijkheid

Digitalisering is al heel lang heel belangrijk

aanwezig zijn, waar 24/6 besteld kan worden

ongetwijfeld dichter bij elkaar komen, ook in

in de verkoop met de gegoede (eind)klanten.

aan de hand van actuele foto’s. Inkopers willen

de boomkwekerij. Online een beurs bezoeken

Het is een noodzaak dat de informatie die uit-

live op een overzichtelijke beurs binnen één

door middel van augmented reality, pakket-

gewisseld wordt, wel 100% betrouwbaar is.

uur kunnen zien wat nu actueel is. Hiermee

ten versturen met drones en even afrekenen

Dat is makkelijker gezegd dan gedaan, en toch

kunnen we ook de verkoop in de tuincentra en

in Bitcoins, wie zal het zeggen! Dan alleen nog

is het een kwestie van doen. Zonder digitali-

andere winkels stimuleren, want soms lijkt het

iets vinden voor het sociale aspect, het bakkie

sering kunnen er veel klantrelaties niet goed

wel of ze daar niet meer weten hoe en waar

koffie en het bijpraten met collega’s.”

worden uitgebouwd. Waarin steek je je tijd?

de plant toegepast kan worden.”

En nog belangrijker: welke klant past binnen je eigen organisatie, en welke niet?”

De Boomkwekerij 17 (21 augustus 2015)

Nieuws opinie BKW15-17.indd 5

5

17-08-15 15:07

Foto’s: Arno Engels, Proba

Van Oers: ’Bedrijven uit dal is beloning voor ru In de regio Zundert boekten containerteeltbedrijven afgelopen seizoen een lichte omzetgroei door vorig jaar rigoureus te ruimen. Bosen haagplantsoenbedrijven verloren omzet, wat volgens Van Oers Agro onder andere komt doordat zij te weinig ruimen.

Van Oers Agro publiceerde onlangs weer rapporten over de bedrijfseconomische prestaties van bedrijven met containerteelt en met bos- en haagplantsoen. Het Zundertse accountantsbureau gaf volgens traditie een terugblik op het afgelopen afzetseizoen 2014/2015.

Prestaties containerteelt

In de terugblik op de afzet van containerteelt concludeerde Van Oers dat middelgrote (1,5 tot 3,5 ha) en grote bedrijven (meer dan 3,5 ha) voorzichtig weer de weg naar boven hebben gevonden. Na enkele jaren van omzetdaling, groeide de omzet van middelgrote bedrijven licht of bleef vrij stabiel tegen gemiddeld €8 per vierkante meter. Grote bedrijven realiseerden een gemiddelde omzet van zo’n €8,50 per vierkante meter.

Geen hogere prijzen Doordat containerteeltbedrijven meer overproducties hebben geruimd, vergaat het hen nu beter, aldus Van Oers.

De omzet van kleine bedrijven (tot 1,5 ha) zit echter nog steeds in een

dalende lijn; afgelopen seizoen was deze net boven de €10 per vierkante meter. De grotere bedrijven haalden hun omzet afgelopen seizoen wel met aantallen planten, niet met hogere prijzen. De prijzen waren in 2014/2015 immers nog laag, aldus het Zundertse accountantsbureau.

De omzet via tuincentra nam toe, maar via hoveniers niet, want die hadden volgens Van Oers vooral onderhoud en weinig nieuwe tuinaanleg. Kwekers boden hun overschot aan planten vooral bij de veiling aan.

Daardoor nam de veilingafzet wel toe, maar de veilingprijzen lagen volgens het accountantsbureau aanzienlijk lager dan prijzen in reguliere afzetkanalen.

Oplopende betalingsachterstanden De export van containerteeltproducten verliep redelijk naar Engeland en Duitsland, maar de export naar België bleef achter. Verder waren er betalingsachterstanden van afnemers in Frankrijk en Italië. Het is volgens Van

KORT

6

Exporterkenning voor CATT

Tuincentra uit GRS Retail

Xylella gevonden op Corsica

Deelnemers aan het praktijknetwerk ’Op naar aaltjesvrije vasteplantenkweek met CATT’ willen dat de aaltjesbehandelmethode erkend wordt voor export. De deelnemers streven naar de erkenning van CATT (Controlled Atmosphere Temperature Treatment) voor specifiek de export naar zogenoemde PSI-landen, waarvoor strenge fytosanitaire eisen gelden. Aan het praktijknetwerk doen zeven vasteplantenkwekers mee.

Zeven tuincentra van Coppelmans en vier tuincentra van de De Bosrand stappen per 1 januari 2016 uit GRS Retail. Met de tuincentra van Tuinwereld gaan zij een groep van zeventien tuincentra vormen die met elkaar samenwerken, onder andere op het gebied van inkoop. De elf uittredende tuincentra deden hun groen-inkoop al zelfstandig en dus ook al niet via GRS Retail, maar gaan hierin vanaf 1 januari meer met elkaar samenwerken.

Xylella fastidiosa is op Corsica aangetroffen in Polygala myrtifolia. Dat meldt de Europese fytosanitaire organisatie EPPO. Een paar weken geleden meldde Frankrijk de eerste besmetting van Xylella op Corsica. Volgens EPPO is de bacterie gevonden in commercieel gebied van Propriano. Na de ontdekking zijn onmiddelijk de geldende EUnoodmaatregelen genomen. Het is echter nog niet officieel bekend hoe de bacterie daar is terechtgekomen. Frankrijk vreest nu voor de 2.000 ha olijfproductie op Corsica.

Uitwisseling van nieuwigheden

Boktor in Noord-Duitsland

De vakbeurzen Plantarium en GrootGroenPlus gaan nieuwigheden uitwisselen.

Daarom zal de komende editie van Plantarium de beste noviteit van GrootGroenPlus Leucothoe keiskei ’Opstal16’ (Halloween) ook te zien zijn. En tijdens de komende beurs zal worden bepaald welke plant Plantarium gaat laten zien tijdens GrootGroenPlus komend najaar.

Behalve in Zuid-Duitsland wordt ook in Noord-Duitsland vaker een Aziatische boktor in stadsbomen gevonden. In Maagdenburg is Anoplophora glabripennis ontdekt in een Aesculus en in een stadsdeel is sinds dit jaar een quarantainegebied ingesteld. De ontdekking in een kastanjeboom is de veertiende vindplaats, meldt de Landesanstalt für Landwirtschaft, Forsten und Gartenbau.

Tammekastanjegalwesp in België In de Belgische provincies Limburg en Antwerpen zijn voor het eerst aantastingen vastgesteld van tammekastanjebomen door de exoot Dryocosmus kuriphilus (tammekastanjegalwesp). Dat meldt ILVO. Het insect maakt gallen op de jonge twijgen en bladstengels. Aangetaste bomen groeien minder.

De Boomkwekerij 17 (21 augustus 2015)

Nieuwsbericht en Kortnieuws BKW15-17.indd 6

17-08-15 15:07

Nieuws

or ruimen’ Oers noodzakelijk om met zulke afnemers goede betalingsafspraken te maken: direct bij levering afrekenen.

Opvallend was verder dat de arbeidskosten per vierkante meter bij grote bedrijven was gestegen, terwijl deze kosten juist bij kleine en middelgrote bedrijven daalden. De grote bedrijven maakten afgelopen seizoen meer gebruik van eigen personeel dan in seizoen 2013/2014, aldus Van Oers.

Meer ruimen is volgens Van Oers ook nodig in het bosen haagplantsoen, aangezien het aanbod nog steeds groter is dan de vraag.

Prestaties bos- en haagplantsoen Dat containerteeltbedrijven uit het dal lijken te klimmen, is volgens Van Oers de beloning voor het ruimen van overproducties en het doorvoeren van veranderingen. Bedrijven met bos- en haagplantsoen moeten deze stappen nog zetten, aldus Van Oers, omdat het aanbod nog steeds groter is dan de vraag.

Afgelopen seizoen was er wel veel productie vernietigd, maar er is na het seizoen ook nog veel productie onverkocht blijven staan op percelen. Volgens Van Oers vinden kwekers het lastig om het totale areaal vrijwillig in te krimpen.

gemiddeld €26.000/ha in 2013/2014 naar €24.000/ha in 2014/2015.

Kwekers met vooral gangbaar bos- en haagplantsoen kampten met flinke omzetdalingen, voor het derde seizoen op rij. De marges liepen verder terug, en volgens Van Oers werden zeker in het naseizoen planten onder kostprijs verkocht. De omzetdaling was niet te wijten aan de kwaliteit van de planten. Door het optimale groeiseizoen van 2014 waren er vanaf afgelopen najaar voldoende grote maten leverbaar. De daling was dus veroorzaakt door simpele marktwerking: het aanbod was groter dan de vraag. Waar de export naar NoordEuropa zich wel ontwikkelde, investeerde het binnenland nauwelijks in openbaar groen.

Derde seizoen met omzetdaling

Dieptepunt al bereikt?

In seizoen 2014/2015 behaalden bos- en haagplantsoenbedrijven gemiddeld 9% minder omzet dan het seizoen ervoor. De omzet van kleine bedrijven (tot 10 ha) daalde gemiddeld van €21.000/ha in 2013/2014, naar zo’n €18.000/ha in 2014/2015. Middelgrote bedrijven (10 tot 20 ha) zagen hun omzet dalen van gemiddeld €23.000/ha naar bijna €21.000/ha afgelopen seizoen. De omzet van grote bedrijven (meer dan 20 ha) zakte van

Door het overschot op de bos- en haagplantsoenmarkt, in combinatie met onzekerheid over afzet en prijsdruk, zijn liquide middelen sectorbreed beperkt. Van Oers had afgelopen seizoen dan ook veel financieringsaanvragen bij banken begeleid. Voor het komend seizoen vraagt Van Oers zich af of het dieptepunt al bereikt is. Nog meer marktgericht ondernemen is wel het devies voor een gezondere toekomst. <

Het laatste nieuws leest u elke dag op www.DeBoomkwekerij.nl

Woningbouw trekt aan

Nieuwe borden promoten Boskoop

Rabobank verwacht dat dit jaar de bouwproductie in Nederland groeit met bijna 4% en in 2016 met ruim 3,5%. De woningmarkt trekt in 2015 en 2016 verder aan door gunstige economische omstandigheden en de aanhoudend lage hypotheekrente.

In de woningbouw rekent de Rabobank op een productiegroei van 8,5% in 2015. Zowel de Rijksoverheid als decentrale overheden moeten nog bezuinigen in 2015. Dat belemmert investeringen in de aanleg van lokale wegen en andere infrastructuur.

Iedereen die Boskoop binnenrijdt, kan het welhaast niet ontgaan: borden met ’Welkom in Boskoop, tuin van Europa’ erop. De nieuwe promotie voor de Boskoopse boomkwekerij is een spin-off van de samenwerking tussen Plantarium en Groen-Direkt.

Die promotie zal nog verder tot uiting komen. Twintig ondernemers hebben hiervoor de koppen bij elkaar gestoken. <

’Bijensterfte weer hoog’ De bijensterfte was afgelopen winter weer hoog, net zoals in de afgelopen tien jaar.

Dat zei bijenonderzoeker Romée van der Zee tegen de NOS. Van der Zee meldde dat 18% van alle bijen afgelopen winter niet had overleefd. Vorig jaar was dat 9%; volgens de onderzoeker een positieve uitzondering.

Buxusmot in opmars

’Eerst proefbespuiting met Wing-P’

Deze zomer zijn veel buxusmotten gezien.

De buxusmot (Glyphodes perspectalis) komt uit Azië en is in 2007 voor het eerst in ons land waargenomen. De schadelijke exoot heeft zich inmiddels flink in Nederland verspreid, meldt de Vlinderstichting. De buxusmot is een grote en opvallende microvlinder met een bonte tekening. De rupsen leven op Buxus-soorten als Buxus microphylla, B. sempervirens en B. sinica.

Omdat voor de toelating van Wing-P in kleine teelten geen werkzaamheids- en fytotoxiciteitonderzoek is uitgevoerd, adviseert Expert Centre Specialty Crops eerst een proefbespuiting te doen. Wing-P is vorige maand toegelaten door het Ctgb, voor toepassing in onder andere onbedekte boomkwekerijgewassen. Volgens het Ctgb mag de herbicide een keer per jaar worden gebruikt met maximaal 1,7 l/ha.

De Boomkwekerij 17 (21 augustus 2015)

Nieuwsbericht en Kortnieuws BKW15-17.indd 7

7

17-08-15 15:07

Opinie

Foto: Archief De Boomkwekerij

Peter Bontekoe:

’Het is nu tijd voor andere regelgeving’ Voormalig vakgroepvoorzitter Peter Bontekoe maakt zich ernstig zorgen over fytosanitaire regelgeving. Volgens hem is het de hoogste tijd nieuwe maatregelen te nemen.

Peter Bontekoe: „Xylella is geen sectorrisico maar een handelsrisico waar producenten die niets importeren zonder het te weten aan kunnen worden blootgesteld.

Nu de Xylella is opgedoken in Italië en de NVWA hiervoor waarschuwt, komen bij mij de herinneringen van de boktorcrisis in 2010/11 naar boven. In de gesprekken destijds heb ik het ministerie opgeroepen om tot andere regelgeving te komen. Van overheidszijde bleef de deur dicht.

Nederland is een open handelsland en dat wil men zo houden.

Nu pleit ik opnieuw voor betere en passende regelgeving. De risico’s zijn voor de boomkwekerij dermate groot dat het maatschappelijk onverantwoord is om de huidige regelgeving te handhaven. De risico’s zijn het grootst in de productiecentra waar heel veel verschillende bomen en planten in een geconcentreerd gebied worden gekweekt. Als Xylella in zo’n centrum opduikt en het gebied gaat voor vijf jaar op slot, dan betekent dat het einde van soms honderden ondernemers. De schade gaat dan in de miljarden lopen; ja, u leest het goed. Geen bedrijf overleeft

8

namelijk een dergelijke crisis.

Nu wordt er door heel veel productie-, handelsbedrijven en tuincentra plantmateriaal verhandeld uit Italië.

Omdat de grenzen in de EU open zijn hoeft het materiaal niet gekeurd te worden. De meeste gewassen zijn ook niet plantenpaspoortplichtig. Als het gaat om de keuring in Italië dan gelden daar mogelijk andere normen en waarden dan in Nederland.

De Europese afspraken gelden voor iedereen, maar de interpretatie van de regels bepalen de landen zelf. Nederland heeft een hoog en intensief niveau wat betreft keuringen. Daar danken we voor een gedeelte onze goede exportnaam aan.

De kans dat Xylella via insleep Nederland binnenkomt is serieus aanwezig, misschien is die kans zelfs heel groot. Er zijn veel Nederlandse handelsbedrijven. Handel komt nog steeds als vanzelfsprekend de productiegebieden in. Zowel brancheorganisaties als de NVWA wijzen bedrijven op hun eigen verantwoordelijkheid en adviseren geen materiaal het productiegebied binnen te brengen zonder dat het vooraf negatief is getoetst op Xylella. Maar vergis je niet overheid en bedrijfsleven, één besmettingsbron kan al fataal zijn.

Nieuwe regelgeving Daarom is het nu tijd voor andere regelgeving, het is nog niet te laat. Wat zijn zoal de mogelijkheden? > Bij gevaren, zoals nu bij Xylella, dient import gescheiden te blijven van productie. De kans op insleep in een bedrijfssysteem wordt daarmee sterk beperkt. Ons vak heeft geen behoefte aan cowboys die onzorgvuldig handelen en daarmee onze export-

positie in gevaar kunnen brengen. > Tracking and tracing moet Europees geregeld worden. Hiervoor is het nodig dat elk gewas plantenpaspoortplichtig wordt, en dat de plantenpaspoortkeuringen echt in elk land inhoud krijgen (en niet alleen een papieren formaliteit zijn). > Preventie en bedrijfshygiëne moeten altijd voorop staan. Elk land moet gelijke kansen op de markt hebben, maar gevaren van besmettingen uit andere Europese landen moeten ook kunnen worden tegengegaan.

In 2011 zei minister Gerda Verburg dat de besmetting met de OostAziatische boktor een sectorrisico was. Dat sloeg natuurlijk nergens op. Xylella is net als de boktor geen sectorrisico maar een handelsrisico waar producenten die niets importeren zonder het te weten aan kunnen worden blootgesteld. Dat is onacceptabel omdat ze daar met de huidige regelgeving niets aan kunnen veranderen. Risico’s moeten beheersbaar zijn maar deze risico’s zijn dat voor de productiesector niet. Dat geldt trouwens ook voor de glastuinbouwsector.

De Nederlandse plantenproductie van kraamkamer en veredeling tot aan laanbomen schreeuwt om betere bescherming. Ons land is een vrijhandelsland en moet dat willen blijven, maar met de boktorcrisis in het geheugen waarschuw ik iedereen dit probleem nu echt aan te pakken voordat het te laat is. Een betere en striktere regulering van handelsstromen is niet gewenst maar bittere noodzaak.

Ik roep alle betrokkenen op om deze discussie grondig te voeren.

Peter Bontekoe

De Boomkwekerij 17 (21 augustus 2015)

Opinie Bontekoe Xylella-BKW15-17.indd 8

13-08-15 15:50

Ondernemersvragen

Illustratie: Peter Moorman

Mag ik ontslag mondeling aanzeggen?

Ik heb een medewerker tijdelijk in dienst. Binnenkort loopt het contract af, maar dat wil ik niet verlengen.

Moet ik dit schriftelijk aanzeggen, of is mondeling ook voldoende?

Margot van Herwerden Houthoff Buruma, Amsterdam m.van.herwerden@ houthoff.com

Sinds 1 juli 2015 is de Wet Werk en Zekerheid (WWZ) inclusief het nieuwe ontslagrecht in werking. Eerder al, per 1 januari 2015, is een aantal kleine wetswijzigingen van kracht geworden, waaronder de verplichting tot aanzeggen als bedoeld in artikel 7:668 BW. Die verplichting houdt in dat de werkgever uiterlijk één maand voor het aflopen van het contract schriftelijk aan de werknemer moet berichten of het contract al dan niet wordt verlengd en zo ja, onder welke voorwaarden. In geval van nietnakoming, moet de werkgever een schadevergoeding betalen aan de werknemer ter hoogte van maximaal één maandsalaris. De eerste gerechtelijke uitspraak hierover is al verschenen.

Aanzegtermijn Stuur uw vragen of suggesties naar Postbus 9324, 2300 PH Leiden.

U kunt ook bellen of mailen met (071) 565 96 82, boomkwekerij@hortipoint.nl

Een werkneemster is sinds 4 augustus 2014 werkzaam op basis van een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd, in de functie van pedagogisch medewerker. De arbeidsovereenkomst is schriftelijk aangegaan. Op 23 februari 2015 stuurt de werkneemster een brief aan haar leidinggevende

waarin zij verwijst naar een gesprek van 15 januari 2015. In dat gesprek is haar meegedeeld dat haar contract niet wordt verlengd.

In haar brief maakt de werkneemster aanspraak op betaling van de aanzegvergoeding, omdat de werkgever de aanzegtermijn niet in acht heeft genomen. De werkgever stelt vervolgens op 31 december 2014 aan de werkneemster een brief te hebben gestuurd, waarin zij is geïnformeerd over het niet-verlengen van haar arbeidsovereenkomst. De werkneemster start een procedure.

Oordeel De rechter overweegt dat aan de brief van 31 december 2014, waarnaar de werkgever verwijst, geen betekenis toekomt omdat de werkneemster stelt deze brief nooit te hebben ontvangen. Het is aan de werkgever om te bewijzen dat werkneemster de brief heeft ontvangen. Als de brief al zou zijn verstuurd, is niet logisch dat de werkgever op 15 januari 2015 alsnog een gesprek met de werkneemster heeft gevoerd over het nietverlengen van haar contract.

Ook overweegt de rechter dat de wet vereist dat de werkgever de werknemer schriftelijk informeert over het al dan niet verlengen van de arbeidsovereenkomst. Deze eis is gesteld ter bescherming van de werknemer.

Aan de mondelinge aanzegging op 15 januari komt dan ook geen betekenis toe. De rechter oordeelt dat de werkgever de vergoeding van één maandsalaris is verschuldigd.

Waarop moet u letten?

Hoewel deze uitspraak over een nieuw WWZ-onderwerp gaat, past deze uitspraak binnen de lijn van de arbeidsrecht rechtspraak. Die lijn is dat de werkgever moet bewijzen dat – in dit geval – de aanzegging de werknemer heeft bereikt. De werkgever kan er dus niet op vertrouwen dat als hij een brief of stuk per post verstuurt, dat deze ook door de werknemer wordt ontvangen.

Als het gaat om belangrijke (bewijs) documenten, doet de werkgever er dan ook verstandig aan om deze op meerdere manieren, waaronder per aangetekende post, aan de werknemer te sturen. < De Boomkwekerij 17 (21 augustus 2015)

Ondernemersvragen linkerpag-BKW.indd 9

9

13-08-15 15:50

Tekst en Foto: Ank van Lier

Leon en Clim Meuter trekken zeven jaar uit voor opvolgingstraject kwekerij

‘We groeien samen naar overname toe Het regelen van een bedrijfsopvolging is vaak een ingewikkeld proces, zowel op papier als in de praktijk. Leon en Clim Meuter hadden echter maar vijf gesprekken nodig om er samen uit te komen. Om de overname financieel behapbaar te maken en voldoende tijd te hebben voor kennisoverdracht, reserveerden vader en zoon hiervoor een periode van zeven jaar.

Leon Meuter (60) uit Heythuysen ging er nooit vanuit dat een van zijn kinderen de kwekerij zou overnemen. „Ik heb altijd gezegd dat ze hun eigen weg moesten gaan”, benadrukt hij. „Het belangrijkste is dat ze gelukkig worden. Maar nu Clim het bedrijf wil voortzetten, moet ik toegeven dat ik dat enorm leuk vind!”

Leon rolde in 1985 bij toeval in de boomkwekerijsector. Oorspronkelijk werkte hij als leraar biologie en scheikunde, daarnaast hield hij zich hobbymatig bezig met het aanleggen en onderhouden van tuinen. Toen de kwekerij waar hij opslagruimte huurde te koop kwam, twijfelde Leon niet lang en kocht het bedrijf. Aanvankelijk teelde hij vooral perkplanten en pluischrysanten, gaandeweg kwam de focus steeds meer op boomkwekerijproducten te liggen.

Tegenwoordig richt Leon zich op het kweken van een breed sortiment exclusieve coniferen en heesters, zowel in pot als in vollegrond. De kwekerij omvat 1,5 ha containerveld, 3.500 m² kas en 2, 7 ha vollegrond.

Ondernemerschap kriebelde Zoon Clim Meuter (26) wist al jong dat zijn toekomst in de groene branche zou liggen. Na een mbo-opleiding Plantenteelt en een hbo-studie Agribusiness en Bedrijfskunde, ging hij aan de slag bij een toeleverancier voor de boomkwekerijsector. Na enkele jaren begon het ondernemerschap echter te kriebelen. „Met name het feit dat het kwekersvak veel verschillende facetten kent, trok me aan. Daarbij heb je veel vrijheid en motiveert het extra om iets op te bouwen wat van jezelf is. Om deze redenen zie ik het ook wel zitten om de kwekerij straks over te nemen.”

Clim kwam twee jaar geleden in het bedrijf en ging meteen in een maatschap met zijn ouders. Een bewuste keuze, geeft Leon aan. „Op deze manier kon hij direct ervaren welke verantwoordelijkheden het ondernemerschap met zich meebrengt. We hebben de werkzaamheden wel verdeeld: ik ben verantwoordelijk voor de administratie, Clim doet de hele vermeerdering. De kwaliteitscontrole

Tips bij bedrijfsovername: > Begin op tijd met het in gang zetten van het overnameproces, bij voorkeur zo’n vijf jaar voor het gewenste overnamemoment. Dit is nodig om aanspraak te kunnen maken op bepaalde fiscale faciliteiten, maar ook voor een goede emotionele voorbereiding op de overname. > Draag zorg voor een open communicatie, ook richting eventuele andere kinderen. > Neem een accountant en/of fiscalist in de arm. Zij kennen de fiscale regelingen en kunnen het emotionele proces begeleiden. > Denk bij overdracht binnen de familie aan de belangen van eventuele andere kinderen. Geef je de bedrijfsopvolger ‘korting’ op het bedrijf, zorg dan dat de andere kinderen dit bedrag ook op de een of andere manier ontvangen.

10

en de verkoop zijn gezamenlijke taken. Ik richt me hierbij nog vooral op de bestaande relaties, Clim focust op nieuwe contacten.”

Het besluit om meteen een maatschap aan te gaan, werd ook genomen met het oog op een toekomstige bedrijfsovername door Clim. Op deze manier zou de jonge ondernemer zijn vermogenspositie binnen het bedrijf langzaam maar zeker kunnen opbouwen. „Meteen het bedrijf overnemen, was financieel en organisatorisch gezien geen optie”, zegt Leon. „Dan zou Clim met torenhoge lasten komen te zitten en moesten wij enorm veel overdrachtsbelasting betalen. Daarom hebben we met de accountant afgesproken dat we maximaal zeven jaar de tijd nemen voor de overname. Clim is gestart met een aandeel van tien procent in de maatschap en kan dit nu langzaam verder uitbouwen, naarmate hij meer arbeid in het bedrijf steekt.

De Boomkwekerij 17 (21 augustus 2015)

Meuter layout.indd 10

13-08-15 15:50

Bedrijfsopvolging

e toe’ Leon vond het daarnaast belangrijk dat de kwekerij werd getaxeerd. Hiervoor schakelde hij een onafhankelijk taxateur in. „Ik wilde weten waar we staan, een ijkpunt hebben. Dat is ook belangrijk voor onze andere kinderen; de kwekerij moet straks tegen een reële prijs worden overgedragen.”

Lopen zonder vallen

Leon Meuter over de bedrijfsovername: „Ik heb altijd gezegd dat ze hun eigen weg moesten gaan, maar nu Clim het bedrijf wil voortzetten, moet ik toegeven dat ik dat enorm leuk vind.”

Daarbij hebben wij in deze periode de kans om de kennis die wij in de loop der jaren hebben opgedaan over te dragen. Tegelijkertijd kan Clim verder in het bedrijf groeien, zich de diverse facetten van het ondernemerschap eigen maken.”

Op één lijn De familie Meuter benaderde haar eigen accountant voor advies over de kwestie. In een vijftal sessies werden de wensen van zowel Leon en zijn vrouw als van Clim in kaart gebracht en vertaald in een plan van aanpak. „Tijdens een seminar over bedrijfsovername was mij duidelijk geworden dat we een en ander goed en vooral tijdig moesten regelen”, vertelt Leon. „ Er kwamen voorbeelden ter tafel waaruit bleek dat kwekers met een bedrijf ter waarde van twee miljoen euro soms een miljoen euro belasting moeten be-

talen, maar soms ook maar een paar duizend euro. Om zo min mogelijk te betalen, moet je de zaken vooral tijdig regelen. Werk je eerst een paar jaar samen in maatschap, dan kan dit een behoorlijk fiscaal voordeel opleveren.”

Doordat vader en zoon grotendeels op één lijn zaten, konden zaken vrij snel worden afgetikt. „We vonden het beiden belangrijk dat Clim meteen mee aan het roer kwam te staan.

Daarbij wilden wij niet dat Clim te veel risico liep. Om dit te tackelen, hebben we - in overleg met de accountant - besloten om het onroerend goed uit de maatschap te laten.

Dit brengt immers de grootste risico’s met zich mee. En dit biedt ons straks, bij de daadwerkelijke overdracht, de keuze om alleen de kwekerijactiviteiten over te dragen of een totaalpakket, inclusief de gebouwen. In het eerste geval is een overname financieel wellicht beter te behappen.”

Vader en zoon Meuter kijken beiden met een goed gevoel terug op het doorlopen traject en zijn tevreden over het overnameplan dat er ligt. „Begeleiding door een accountant of een andere specialist is echter een must bij dergelijke zaken; als kweker ben je onvoldoende thuis in deze materie om de overname op een goede manier te kunnen regelen”, benadrukt Clim.

Zijn er ook zaken tegengevallen? Of zijn vader en zoon valkuilen tegengekomen? „De grootste valkuil is dat je verwacht dat je kind gaat lopen zonder te vallen; je probeert hem of haar zoveel mogelijk te behoeden voor misstappen”, zegt Leon. „Dat is logisch, maar een jonge ondernemer moet ook de ruimte krijgen om fouten te maken. Daar leert hij het meest van. Om deze reden heeft Clim begin dit jaar bijvoorbeeld alleen op een beurs in Polen gestaan. Ook de voorbereiding hiervan lag volledig op zijn bordje.”

Clim geeft aan zich als een vis in het water te voelen op de kwekerij. „Tot nu toe bevalt het zelfstandig ondernemerschap prima. Maar ik vind het ook prettig om de kwekerij de eerste jaren nog met mijn ouders te runnen; het is fijn om nog op hen te kunnen terugvallen. We groeien zo samen naar een overname toe. In overleg met onze accountant bepalen we straks het precieze en meest gunstige moment voor de bedrijfsovername. Het is echt een kwestie van teamwork.” <

De Boomkwekerij 17 (21 augustus 2015)

Meuter layout.indd 11

11

13-08-15 15:50

615641_.indd 12

17-8-2015 12:49:17

615642_.indd 13

17-8-2015 12:48:56

Tekst en Foto: Arno Engels

’Samen maken we de Boskoopse beurz Plantarium en Groen-Direkt werken voortaan samen. De Boskoopse beurzen behouden wel hun eigen identiteit, maar ze verwijzen naar elkaar door. En ze zijn zichtbaar met elkaar verbonden door een Groene Lijn van stands, workshops en pitches. „Samen maken we onze beurzen toekomstproof”, aldus Jos van Lint en Taaf Rosbergen.

Plantarium, de internationale vakbeurs voor de boomkwekerij, en de najaarsbeurs van Groen-Direkt hebben niets te klagen over het aantal deelnemers en vakbezoekers dat altijd eind augustus verschijnt. Bij het evalueren van beide beurzen vorig jaar werd dan ook de vraag gesteld: ’Streef je naar meer of naar beter?’

Het antwoord was klip en klaar. „We gaan voor betere kwaliteit”, aldus Taaf Rosbergen, mededirecteur van Groen-Direkt. „We beseffen dat één en één samen misschien wel drie kan worden. Onze beurzen zijn internationaal belangrijk, maar we moeten ze wel blijven ontwikkelen.

Anders bestaat het gevaar dat een klant zegt: ’Ik sla de Boskoopse beurzen eind augustus een jaartje over.’

Dat willen we voorkomen.”

Plantarium en de najaarsbeurs van Groen-Direkt hebben een aantal overeenkomsten en verschillen, maar het is te zwartwit gesteld dat

Jos van Lint (links) en Taaf Rosbergen hebben samen Ticket2Boskoop opgezet. Zodat een meerdaags bezoek aan Plantarium en Groen-Direkt nog aantrekkelijker is dan voorheen.

Plantarium een relatiebeurs is en Groen-Direkt een handelsbeurs. „35% van ons vakbezoek schrijft nog altijd orders op Plantarium”, zegt beursmanager Jos van Lint.

Globaal worden deze keuzes voorgelegd aan deelnemers: „Heb je puur een product te koop, stuur dan een laag naar de monsterbeurs van Groen-Direkt. Heb je een verhaal bij

ACHTERGROND

Ontstaan vanuit Greenport-gedachte Op een bijeenkomst van stichting Belangenbehartiging Greenport Boskoop, begin dit jaar, werd de samenwerking aangekondigd tussen Plantarium en Groen-Direkt. Het was een verrassing voor vakgenoten. Tien jaar geleden verliet Groen-Direkt immers Diveka in het Plantariumgebouw, wegens meningsverschillen over gebruik van ruimte met stichting Vakbeurs voor de Boomkwekerij, die ook Plantarium organiseert.

Sindsdien bouwden Plantarium en Groen-Direkt ieder aan hun eigen toekomst. Handelsbedrijf Groen-Direkt Boskoop bv vestigde zich uiteindelijk drie jaar geleden in een eigen nieuw gebouw, pal achter het Plantariumgebouw en Greenpark Boskoop. Daarmee werden de beurzen in de Plantariumweek praktisch al buren.

In Belangenbehartiging Greenport Boskoop zijn sinds vorig jaar alle organisaties voor kwekers in Greenport Regio Boskoop verenigd. Samen maken zij zich sterk voor de toekomst van het boomkwekerijcluster. Plantarium en Groen-Direkt realiseerden zich ook: met samenwerking kunnen de beurzen in kwaliteit verbeteren.

14

je product, dan kun je bijvoorbeeld het best op het PPP staan”, aldus Van Lint. Het Product Promotie Plein (PPP) is tenslotte meer verkoopgericht. „Wil je de filosofie achter je product, je bedrijf of een concept zwaarder neerzetten? Kies dan Plantarium.”

Meer deelnemers PPP Het komende deelnemersveld is niet veel anders sinds de samenwerking. Plantarium 2015 telt bijna 300 deelnemers, iets minder dan in 2014. Vorig jaar deden er bijvoorbeeld negen bedrijven uit Italië mee, dit jaar slechts twee als gevolg van de tanende Italiaanse handel. „Van ons deelnemersveld is 10-15% altijd in beweging; er komen nieuwe deelnemers bij, ze gaan of ze zijn terug van weggeweest.”

Op het PPP van Groen-Direkt staan 120 bedrijven, vijftien meer dan vorig jaar. Het zijn ondernemers die voor

De Boomkwekerij 17 (21 augustus 2015)

Plantarium Groen Direkt.indd 14

13-08-15 15:50

Plantarium 2015

beurzen toekomstproof’ bezoeken, heb je twee dagen nodig.”

Na afloop van de eerste beursdag, woensdag 26 augustus, is daarom bewust een klantencontactavond gepland. Die avond is bedoeld voor alle deelnemers aan Plantarium en Groen-Direkt, en uiteraard hun klanten. „We bieden klanten, vooral uit buitenland maar ook uit binnenland, dan ook de mogelijkheid om in Boskoop te overnachten.”

Op vrijdagmiddag 28 augustus is er de traditionele borrel van Greenport Regio Boskoop. Ook die is bedoeld voor deelnemers aan beide beurzen. Normaal gesproken eindigt de najaarsbeurs van Groen-Direkt op vrijdag om 14.00 uur. „Maar we houden onze deuren wat langer open tot aan de borrel”, zegt Rosbergen.

Elektrokarren langs haltes

het eerst zichzelf en hun producten promoten, legt Rosbergen uit. „Ons sortiment is gegroeid. We hadden eerst een deelnemersstop, maar de nieuwe deelnemers voegen iets toe aan het bestaande veld.” De monsterbeurs is gelijkwaardig aan die van vorig jaar. „Tussen de 5.000 en 6.000 verschillende monsters.”

Totaalprogramma gepromoot De samenwerking komt op de eerste plaats tot uiting in de promotie.

Sinds het voorjaar gaan Plantarium en Groen-Direkt internationaal de boer op met Ticket2Boskoop.

Via persberichten, advertenties en gerichte uitnodigingen wordt een totaalprogramma gepresenteerd. „Zodat het voor bezoekers uit het buitenland nog aantrekkelijker wordt om een meerdaags bezoek te brengen aan Boskoop”, aldus Van Lint. „Om onze beurzen goed te kunnen

Op de beurzen zelf wordt naar elkaar doorverwezen. En er is ook een fysieke verbinding tussen Plantarium en Groen-Direkt, de zogenoemde Groene Lijn. Het is een spoor dat dwars door het Plantariumgebouw loopt, via Greenpark Boskoop, naar het gebouw van Groen-Direkt.

Over dit spoor rijden continu zes achtpersoons-elektrokarren op en neer. Onderweg stoppen ze bij zes verschillende haltes waar workshops en pitches zijn.

Bij halte 1 laat groenstylist Romeo Sommers retailtoepassingen zien van tien uitgekozen nieuwigheden.

Branchevereniging VHG showt er

duurzame tuinaanleg. Bij halte 2 is er informatie over De Groene Stad en uitleg over hagen. De Koninklijke Vereniging voor Boskoopse Culturen (KVBC) geeft er uitleg over de nieuwigheden. Alle winnaars draaien er continu rond. „Zoals in een sushibar”, illustreert Van Lint.

Een aantal winnaars is tevens in een voorportaal bij Groen-Direkt te zien, aldus Rosbergen. „Zodat bezoekers ook bij ons worden getriggerd om de nieuwigheden te bekijken.”

Bij halte 3 vertellen handelsbedrijven GASA Germany en SAP Holland over hun rol in de afzetketen. Bij halte 4 geeft Logistiek Centrum Boskoop uitleg over logistiek, planning en organisatie.

Bij halte 5 (entree Groen-Direkt) zijn trendy pot-plantcombinaties te bewonderen gemaakt door Van der Sar Import. Bij halte 6 legt Presenter de impact van sociale media uit op de afzetketen. Arrangeur Judith de Frankrijker geeft langs de gehele Groene Lijn pop-updemonstraties.

Reistijd in minuten aangeven De workshops, pitches en demo’s vinden doorlopend plaats; niet op gezette tijden. Er worden wel tijden aangegeven van de elektrokarren die langs de haltes rijden, aldus Van Lint en Rosbergen. „Hoeveel minuten kost het bijvoorbeeld om van Plantarium naar Groen-Direkt te rijden? Dat willen bezoekers wel weten.” <

SERVICE

Openingstijden Plantarium 2015: de vakbeurs wordt gehouden van woensdag 26 tot en met zaterdag 29 augustus in het Plantariumgebouw, Italiëlaan 4 in Hazerswoude/Boskoop.

De vakbeurs is geopend op woensdag, donderdag en vrijdag van 9.00 tot 18.00 uur, en op zaterdag van 9.00 tot 16.00 uur. Entree is gratis met een relatiekaart en/of digitale voorregistratie via plantarium.nl. Anders bedraagt de entree €10 per persoon.

Najaarsbeurs Groen-Direkt: de najaarsbeurs vindt plaats van woensdag 26 tot en met vrijdag 28 augustus, bij Groen-Direkt Boskoop bv: Noorwegenlaan 37 in Hazerswoude/Boskoop. Deze beurs is op woensdag en donderdag open van 7.30 tot 17.00 uur.

Vrijdag is de beurs officieel open van 7.30 tot 14.00 uur. Entree is gratis.

De Boomkwekerij 17 (21 augustus 2015)

Plantarium Groen Direkt.indd 15

15

13-08-15 15:50

615639_.indd 16

17-8-2015 12:55:55

Tekst: Ron Barendse Illustratie: Antoinette Schalke

Digitale verkoop is niet meer weg te denken Kwekers die over verkoop praten, hebben het steeds minder vaak over het bezoeken van klanten. Veel vaker gaat het over foto's maken en het actualiseren van digitaal aanbod.

Digitale verkoop is dan ook gemeengoed geworden.

Het thema van Plantarium dit jaar is Focus op verkoop. Hierbij heeft de beursorganisatie vooral voor ogen dat kwekers bij hun productie al een beeld hebben hoe deze planten straks aan de man worden gebracht.

Is dit product wel te verkopen?

Zitten klanten wel op deze planten te wachten? Er van uitgaande dat kwekers deze vragen met ja kunnen beantwoorden, rijst de vraag hoe de verkoop in het vat moet worden gegoten. Natuurlijk kunnen kwekers hun klanten bezoeken en natuurlijk zijn er talrijke monsterbeurzen om de planten te laten zien. Maar steeds actueler is de vraag op welke manier kwekers hun producten digitaal kenbaar moeten maken bij hun klanten.

Ontwikkeling monsterbeurzen In deze Plantariumspecial komt een aantal onderwerpen aan bod die in nauw verband staan met digitalisering van de verkoop. Een van de vragen die boven de markt hangt, is hoe monsterbeurzen zich in de toekomst zullen gaan ontwikkelen. Want is het nog wel nodig om een mengtray met coniferen - die er bijna jaarrond hetzelfde uitziet - iedere twee weken op een monsterbeurs neer te zetten?

Ja, zegt bijvoorbeeld Groen-Direkt die daarbij verwijst naar de afgelopen zomerbeurzen die veel beter waren dan voorgaande zomerbeurzen. Ja maar, zeggen sommige kwekers die alle kosten voor het uitmonsteren

optellen en daarbij jaarlijks tot forse bedragen komen.

Ook komen twee verkopers aan het woord over hoe digitalisering invloed heeft op hun werkzaamheden. „Met een plant langs gaan bij handelaren doe ik vrijwel niet meer”, zegt een van hen. Het is daarbij geen keuze voor gemak die de verkopers maken, maar digitalisering is steeds meer een voorwaarde om bij handelaren binnen te komen.

Betrouwbaarheid Daarbij staat of valt het succes van digitale verkoop bij de betrouwbaarheid van de aangeleverde digitale informatie. En volgens handelaren die in deze special aan het woord komen, schort het hier en daar nog aan. Een van hen zegt dat 10% van de aangeboden digitale orderregels niet klopt. Op dit gebied lijkt er voor kwekers dan ook nog voldoende werk aan de winkel.

Maar vakgenoten die gruwelen van het feit dat alles straks digitaal gaat, kunnen voldoende hoop putten uit hetgeen tussen de regels door te

lezen is. Want tuinplanten lijken bij uitstek een product dat inkopers - al is het niet meer iedere dag - graag in het echt willen zien om het goed te kunnen beoordelen. Of zoals de directeur van Waterdrinker het zegt: „We moeten niet onderschatten hoe belangrijk klanten het vinden om regelmatig een rondje langs de planten te kunnen lopen.” Maar dat komt wel uit de mond van de directeur die tevens nadenkt over kassascans bij tuincentra die op termijn moeten zorgen voor automatische bestellingen bij kwekers. Dat dan weer wel. <

IN DEZE SPECIAL: 19 Toekomst van monsterbeurzen onder de loep 22 Digitalisering verandert rol van verkoper 24 Betrouwbaarheid digitale aanbod kan beter 26 Directeur Waterdrinker: ’Onze fysieke voorraad blijft gelijk’

De Boomkwekerij 17 (21 augustus 2015)

SP intropagina.indd 17

17

13-08-15 15:50

615640_.indd 18

17-8-2015 12:48:33

Tekst en Foto’s: Ron Barendse

Digitalisering knaagt aan stoelpoten van orderbeurzen Voorheen zorgde een orderbeurs gegarandeerd voor extra omzet bij handelaren, maar bij sommigen van hen zijn het nut en de noodzaak hiervan steeds vaker punten van discussie. „Is het nog wel nodig dat we onze tijd, energie en kosten stoppen in de presentatie van producten die onze afnemers toch wel kennen?”

Orderbeurzen hebben het niet makkelijk. Het aantal bezoekers neemt zeker niet toe en de omzet tijdens beursdagen laat vaker te wensen over.

De traditionele orderbeurs, monsterbeurs of lagenbeurs heeft het niet makkelijk. Het aantal bezoekers neemt de laatste jaren zeker niet toe en ook het belang van de beurs als omzetmaker lijkt bij sommige handelaren achterhaald. Althans, zeker in de week van de beurs zelf.

Was voorheen een orderbeurs per definitie goed voor een omzetpiek in de betreffende week, tegenwoordig is voor sommige handelaren de beursweek qua omzet veel vaker een week als alle andere. De winst van de beurs moet nu in steeds meer gevallen toch vooral komen uit meer omzet op de lange termijn. De belangrijkste reden voor deze omslag: digitalisering van het aanbod. Want waarom zou een inkoper nog een orderbeurs bezoe-

ken, als hij het aanbod ook digitaal kan bekijken en inkopen?

Behoefte neemt af Een rondgang langs een aantal handelaren levert een eensluidend antwoord op: inkopers van tuinplanten willen - veel vaker dan bijvoorbeeld bij kamerplanten het geval is - de producten zien, voelen en daarna pas kopen. Maar die behoefte, of in ieder geval de frequentie van het bezoek, neemt wel af is de eveneens eensluidende conclusie. Misschien wordt er nog niet gezaagd, maar geknaagd wordt er zeker wel aan de stoelpoten van de orderbeurzen.

Groen-Direkt (zie kader pagina 20) ziet in de digitalisering geen aan-

leiding om volgend jaar minder dan hun huidige aantal beurzen te organiseren. En bij handelaar P. de Frankrijker en Zn. in Boskoop is de jaarlijkse monsterbeurs in augustus zelfs nog steeds de belangrijkste week van het jaar. De orders tijdens de orderbeurs en de week er na zijn volgens mede-eigenaar Walter de Frankrijker goed voor zo’n 75% van de jaaromzet van het bedrijf, maar hij beseft dat dit redelijk uitzonderlijk is in de huidige markt. „Onze Scandinavische klanten zijn traditioneel en schrijven in augustus tijdens onze beurs hun orders die wij vervolgens in maart en april uitleveren. Deze werkwijze zorgt voor grote volumes die noodzakelijk zijn om de transportkosten zo laag mogelijk te

>

De Boomkwekerij 17 (21 augustus 2015)

SP monsterbeurzen layout.indd 19

19

13-08-15 15:51

houden. Kleine nabestellingen zijn vanwege de afstand voor klanten onbetaalbaar.”

Zo’n 25% van z’n klanten koopt digitaal en hij verwacht dat de jongere generatie dat in de toekomst ook vaker zal doen. Of dat op termijn gevolgen heeft voor het bezoekersaantal van de monsterbeurs? „Tot nu toe stijgt het bezoekersaantal maar dat komt vooral omdat onze belangrijkste klant, een Scandinavische retailer, inkopers van hun vestigingen in georganiseerd verband naar ons toe meeneemt. Anders zou het bezoekersaantal er heel anders uit zien”.

Twijfel Naast de reacties van Groen-Direct en P. de Frankrijker en Zn. zijn er toch een aantal handelaren minder zeker over de noodzaak van het houden van een monsterbeurs. Een van die bedrijven is Plant Collect uit Boskoop die tijdens Plantarium de najaarsbeurs houdt. „Twee maanden geleden vroegen we ons af of we nog tijd, energie en kosten moesten steken in onze najaarsbeurs”, zegt Jochem Nieuwesteeg. „Op onze vraag of klanten nog naar de beurs komen krijgen we steeds vaker als reactie: ’jullie hebben toch een goede webshop

waarop ik kan bestellen’, waarmee ze willen aangeven dat ze een bezoek aan de beurs van minder belang vinden dan voorheen. Bovendien bezoeken we onze klanten regelmatig.”

De twijfel om een beurs te organiseren wordt ook gevoed omdat de omzet van de najaarsbeurs volgens Nieuwesteeg wel iets, maar niet veel hoger is dan in een reguliere week. „We noemen onze beurs dan ook geen orderbeurs maar gewoon najaarsbeurs. Onze klanten lopen een rondje, drinken een kopje koffie en we nemen met hen de afgelopen maanden of het komende seizoen door. Klanten bestellen nog wel iets, maar het meeste kopen zij ook in die week gewoon via de webshop.” De voorjaarsbeurs zorgt volgens Nieuwesteeg overigens wel altijd voor extra omzet omdat de tuincentra dan vol moeten. Maar desondanks is hij er stellig van overtuigd dat er voor de meeste orderbeurzen geen toekomst meer is. „En als dat wel zo is, dan niet vaker dan twee keer per jaar.”

Aanbod ook digitaal Bij Floralis Boskoop zegt directeur Frans van Dijk dat hij ook ziet dat zijn klanten steeds minder afhankelijk zijn van een orderbeurs. De

cash-and-carry heeft hierop al eerder ingespeeld door vier jaar geleden de frequentie van de beurs te verlagen van zes keer, naar de huidige twee keer per jaar. Het aanbod wat daar te zien is, is bovendien ook digitaal te bestellen zoals dat ook in de overige weken van het jaar het geval is.

Wat ook veranderd is, is het aanbod van het aantal planten op de beurs. „Waar we voorheen een laag van een soort lieten zien, vinden we nu een of een paar planten ook voldoende.”

Van Dijk ziet dat zijn klanten minder frequent de cash-and-carry of de beurs bezoeken dan voorheen en dat is volgens hem een gevolg van digitalisering. Maar zorgelijk noemt hij dit niet. Eigenlijk dacht hij een aantal jaar geleden al dat de digitalisering harder zou gaan dan tot nu toe het geval is. „Klanten hebben toch de behoefte om regelmatig het hele sortiment te zien en dat geldt zeker voor hoveniers. Die bestellen sowieso al minder online omdat ze gewend zijn om solitairen en laanbomen in te kopen en die producten willen ze eerst zien voordat ze deze kopen.”

Toekomstbestendig maken Gasa Germany organiseert vier orderbeurzen per jaar en het belang

Gert-Koert, Groen-Direkt: ’Volgend jaar zelfde aantal orderbeurzen’ Bij Groen-Direkt ziet mede-directeur Gert Koert in de huidige ontwikkelingen in digitalisering geen aanleiding om aan de toekomst van hun orderbeurzen te twijfelen. „Volgend jaar organiseren we weer 30 beurzen, hetzelfde aantal als dit jaar”, zegt hij. „En natuurlijk zal daar ook wel weer een beurs bij zitten die minder goed is, bijvoorbeeld als er koud of juist warm weer wordt voorspeld. En op zo’n moment zijn er ook wel enkele kwekers die zich afvragen of zo’n beurs zich wel loont. Maar dat neemt niet weg dat er bij onze klanten behoefte blijft om regelmatig te kunnen zien wat er te koop is. Voor op de lange termijn sluit ik niet uit dat het aantal beurzen geleidelijk aan zal afnemen, maar als ik naar recente zomerbeurzen kijk zie ik dat deze heel goed - en zelfs beter dan in de afgelopen jaren zijn geweest.” Daarbij gaat Koert er zeker niet van uit dat zijn klanten alle beurzen

20

bezoeken. „Dé klant bestaat niet en bij ons is de diversiteit aan klanten dan ook groot.

Zo hebben we Poolse klanten die vier keer per jaar komen, een andere klant komt een keer per maand, en er zijn handelsklanten die regelmatig komen en dan bij toerbeurt andere van hun klanten meenemen.”

Voldoende aanloop De diversiteit in klanten zorgt er volgens Koert voor dat iedere beurs op voldoende aanloop kan rekenen. Maar ook de diversiteit binnen de productgroep tuinplanten rechtvaardigt volgens Koert het aantal monsterbeurzen. „De meeste tuinplanten zijn door het jaar heen qua sortiment en qua groei zeer divers. Neem potrozen: daarin zit per periode zo veel verschil dat het goed is om deze - naast de mogelijkheid van het digitaal bestellen - juist regelmatig op een

monsterbeurs te laten zien. Onze monsterbeurs is en blijft dan ook ons vlaggeschip.”

Koert onderbouwt die laatste stelling met cijfers. „We zien dat zo’n 85% van de bestellingen plaatsvindt op de dinsdagen waarop de beurs is. De overige 15% wordt digitaal op andere dagen besteld. Van de 85% wordt weer zo’n 75% besteld door klanten die daadwerkelijk de beurs bezoeken.” Volgens Koert nemen de digitale bestellingen jaarlijks toe maar met zeer kleine stapjes.

En dat er klanten zijn die bij Groen-Direkt komen kijken en het via andere kanalen of rechtstreeks bij een kweker inkopen is volgens Koert een gegeven en ziet hij niet zozeer als een bedreiging. Hij kijkt liever naar de mogelijkheden en die liggen met name in het steeds kleiner worden van de bestellingen. „Het indikken van bestellingen voor zowel kweker als handelaar is een kans voor ons als Groen-Direkt.”

De Boomkwekerij 17 (21 augustus 2015)

SP monsterbeurzen layout.indd 20

13-08-15 15:51

MENING

’Ik verwacht afname orderbeurzen bij exporteurs’ Jan Zekveld van Boomkwekerij Ronald Roos uit

producten - moet laten zien om interessant te

Bovendien gaat de digitalisering snel. Een klant

Boskoop, zegt: „Het was dit jaar dé discussie tij-

blijven voor z’n klanten.

van ons - een Brabantse handelaar - organi-

dens de beurzen van Groen-Direkt: of het wel

Wij zetten in augustus monsters neer bij elf ver-

seert sinds vorig jaar helemaal geen beurs meer.

zin heeft om steeds maar weer monsters van

schillende orderbeurzen en dat aantal is de laat-

Zij verkopen alleen nog digitaal en volgens mij

niet-visuele producten neer te zetten. Ik zie na-

ste vijf jaar ongewijzigd, maar ik vraag me af of

doen ze dat best goed. Daarnaast komt er een

melijk ook dat het echt alleen maar zin heeft op

dat in de toekomst ook zo blijft. Ik hoor toch wel

generatie inkopers aan die beursbezoek minder

orderbeurzen planten neer te zetten die er per-

veel geluiden om me heen dat kwekers ernstig

belangrijk vindt, maar vooral wil dat kwekers ga-

fect visueel aantrekkelijk uitzien. Voor ons wordt

twijfelen of ze steeds opnieuw monsters moeten

rant staan voor het product dat zij digitaal aan-

het bijvoorbeeld moeilijker om Hibiscus in knop

afsturen. Uiteindelijk kost ieder monster tussen

bieden. Alles bij elkaar verwacht ik dan ook dat

of alleen met blad te verkopen. We zetten bij

de €7,50 en €15. Maar als er op termijn minder

het aantal orderbeurzen op termijn zal afnemen,

voorkeur planten neer die al in bloei staan. Maar

kwekers meedoen wordt het een lastig verhaal,

maar tot die tijd gebruik ik de orderbeurzen als

het probleem is dat een partij als Groen-Direkt

want voor een sobere orderbeurs is in de toe-

een etalage voor onze producten.

het volledige sortiment - dus ook niet-visuele

komst zeker geen plek meer.

daarvan is volgens Stefan Kretschmer nog steeds groot. Toch denkt de Duitse handelaar na over hoe zij de orderbeurzen moet aanpassen en daarmee meer toekomstbestendig kan maken. „We zien het bezoek ieder jaar iets teruglopen en denken dat ook juist de jongere generatie minder problemen heeft om planten digitaal te kopen.” En juist dat laatste aspect is bij Gasa Germany nog niet ontwikkeld. Het moederbedrijf in Denemarken werkt sinds januari van dit jaar met een webshop met vooral Deense aanvoerders. Het komende

jaar wordt daar door Gasa Germany Duits sortiment aan toegevoegd. Dat Gasa Germany de laatste jaren minder heeft ingezet op digitale verkoop komt volgens Kretschmer mede door hun klantenbestand. Voor het bedrijf komt de meeste omzet uit orders richting grote retailers zoals bouwmarkten en dat zijn geen klanten die hun orders digitaal plaatsen.

De orderbeurzen zijn voor Gasa Germany dan ook geen omzetmakers, maar vooral bedoeld als start-up van het seizoen waarvan de omzet in de weken erna moet worden gemaakt.

Het is volgens Kretschmer niet langer genoeg om op de beurs de producten op lagen te presenteren. „Concepten, innovaties en het geven van informatie is nu al belangrijk, maar wordt in de toekomst nog belangrijker. We willen tijdens de beurs bijvoorbeeld onze klanten vaker bij de hand nemen en ze adviseren over hoe zij bijvoorbeeld hun presentatie in de winkel kunnen verbeteren. Ik zie onze orderbeurzen niet verdwijnen maar de rol verandert steeds meer van orderbeurs naar een beurs waar relatie en innovatie centraal staat.” <

Groen-Direkt organiseert volgend jaar weer dertig beurzen maar mede-directeur Gert Koert sluit niet uit dat het aantal beurzen op termijn zal afnemen.

De Boomkwekerij 17 (21 augustus 2015)

SP monsterbeurzen layout.indd 21

21

13-08-15 16:23

Tekst: Astrid Zoumpoulis Foto's: Gerdien de Nooy

Rol verkoper verandert door digitali se Het beeld van de verkoper die met planten onder de arm de handel bezoekt, is bijna achterhaald. De verkoper van nu zit achter een beeldscherm, vult aanbodsystemen, stuurt digitale nieuwsbrieven en maakt netjes een afspraak als hij een klant wil spreken. Hij loopt er niet binnen met een sixpack onder zijn arm, maar met strategische plannen in zijn hoofd.

René Pijnenburg, Plant Sales Service:

’Aankloppen bij de handel wordt moeilijker’ „Digitalisering heeft het persoonlijk contact tussen de verkoop en de handel sterk verminderd. Zonder een goed gesprek, kom je in de digitale vergaarbak terecht en is het een kwestie van geluk of je er uitgepikt wordt. Die toevalsfactor moet je uitsluiten”, zegt René Pijnenburg van Plant Sales Service. De verkoper uit Drunen neemt voor vijf boomkwekers in het visuele segment de verkoop voor zijn rekening. Alle kwekers houden zelf hun aanbod bij in systemen als FloraXchange en de individuele webshops van handelaren. „Ze doen dat bij voorkeur zelf omdat ze dichter op het aanbod zitten dan ik. Ook komen bestellingen op die manier direct bij hen binnen, wat de reactietijd versnelt.

Voor de kwekers is het belangrijker dat ik me inzet op strategisch niveau, want met digitaal de lucht in schieten van je aanbod, heb je nog nul garantie dat het ook wordt verkocht.

Je moet er dus voor zorgen dat je op de juiste momenten bij de handel aan tafel zit. Als kopers gaan nadenken bij welke kwekers ze dit jaar of volgend jaar Hydrangea vandaan gaan halen, moet je daar op de stoep staan. Niet met een plantje onder je arm, maar met een plan in je hoofd.”

Voet tussen de deur Het is in het digitale tijdperk niet eens zo makkelijk om nog bij de handel aan te kloppen. Omdat ook

22

bij de handelsbedrijven nu alles digitaal gaat, zitten er minder mensen op posten die externen ontvangen, ervaart Pijnenburg. „Het is dus lastiger geworden om je aanbod kenbaar te maken. Alleen als je echt iets te ’bieden’ hebt – en dan heb ik het over productkennis, marktkennis en een goed commercieel verhaal – dan mag je komen, anders zeggen ze: ’stuur maar een mail’.”

De verkoper vindt zijn werk er niet minder leuk door geworden. Hij ziet het juist als een uitdaging om strategischer te werk te gaan. Maar ook om nieuwe lijnen te leggen. „Het is voor kwekers lastig om bij elke nieuwe webshop die een handelsbedrijf begint, een voet tussen de deur te krijgen. Daar ligt voor mij dus een taak. Zodra ik ze binnen heb, verzorgen ze zelf het aanbod en ga ik ervoor zorgen dat ze op de juiste momenten wat extra aandacht krijgen.”

te veel filters tussen, wat het proces vertraagt. Verder denk ik dat kwekers over vijf jaar niet meer kunnen rekenen op bestellingen per fax, dat kan echt niet meer in de digitale toekomst. Tot slot zullen winkels steeds meer overgaan op digitaal bestellen in de webshops van de handel, waardoor de bestelvolumes in de digitale wereld omhooggaan.” <

Digitaal bestelvolume groeit De digitalisering heeft nog lang de grenzen niet bereikt, denkt Pijnenburg. „Er valt nog veel meer uit te halen. Zoals directe koppelingen tussen de winkelvloer en de kweker.

Door geavanceerde kassasystemen weten winkels precies hoeveel Ligustrum er nog in het schap staat op zaterdagavond. Dat zou direct terug te koppelen zijn naar de kweker zodat die maandag voor openingstijd al kan aanvullen. Nu zitten daar nog

„Kwekers houden zelf hun aanbod in de webshops van klanten bij, maar ik moet wel op het juiste moment bij handelaren aan tafel zitten.”

De Boomkwekerij 17 (21 augustus 2015)

SP rol verkoper layout.indd 22

13-08-15 15:51

ali sering Roy Heestermans, verkoper bij Lavendelplus:

’Digitale aanbodsystemen, ik wil niet anders’ Heestermans is elke maandagochtend hooguit twee uur zoet met vullen, aanpassen en actualiseren van digitale etalages. Dan nog even een e-nieuwsbrief de wereld insturen en klaar is hij. „Ik weet en wil niet anders”, zegt hij. Met ’anders’ bedoelt hij: constant van Ulvenhout naar Naaldwijk en Aalsmeer moeten tuffen met lavendel op de achterbank.

Heestermans heeft het pre-digitale tijdperk nooit meegemaakt, hij doet de verkoop pas 2,5 jaar. Als hij een voorstelling probeert te maken van hoe het er daarvoor aan toe ging, wordt hij daar niet vrolijk van. Digitale aanbodsystemen hebben het leven van de verkoper een stuk gemakkelijker gemaakt, meent Heestermans.

Wat betreft de tientallen telefoontjes en faxen, waarbij de helft van de informatie vaak niet blijft hangen, het heen en weer rijden van hot naar her en kostbare tijd verliezen op de weg. „Een keer in de week stel ik een nieuwsbrief op met het actuele aanbod van dat moment en eventuele aanbiedingen. Die gaat met één muisklik naar alle klanten. Een keer per week actualiseer ik ook het aanbod en de foto’s op FloraXchange en op tien webshops van klanten. Dat doe ik op maandag, want dan krijgen we ’verse’ foto’s geleverd van onze professionele fotostudio. Dat alles is in twee uur tijd gepiept. De rest van de week heb je dan je handen vrij voor het echte verkoopwerk. Je hoeft hooguit nog eens tien minuten te steken in het bijwerken van de gegevens als een bepaald sortiment is uitverkocht.”

Zelf webshops updaten Lavendelplus doet de aanvullingen en wijzigingen in de webshops van de klanten het liefst zelf. „We kunnen de updates ook wel telefonisch

„Een keer per week actualiseer ik het aanbod en foto’s op FloraXchange en op tien webshops van klanten. Dat is in twee uur gepiept.”

of per mail doorgeven, maar dan loop je het risico dat ze niet of niet op tijd worden verwerkt”, zegt de verkoper.

Als algemeen platform gaat de voorkeur van het bedrijf uit naar FloraXchange omdat veel klanten daarvan gebruikmaken en het is eenvoudig.

Eigenlijk ziet Heestermans geen nadelen in de digitalisering. „Je kunt nog steeds heel goed laten zien dat je er bent en wat je te bieden hebt.

Met de nieuwsbrief moet je uiteraard zorgen dat je opvalt tussen al die andere die ze binnen krijgen. Maar ze worden zeker bekeken.”

Met planten langsgaan bij de handel, doet Heestermans vrijwel niet meer. „Een persoonlijk verkoper van FloraHolland rijdt regelmatig met een monsterbus bij klanten langs. Zo kunnen ze zien dat de planten er ook echt uitzien als op de foto. En soms sturen we planten met een koeriersdienst af. Aan het begin van elk seizoen gaan we bij klanten langs om het persoonlijke contact te onderhouden en om op strategisch niveau plannen uit te stippelen. Dat is ruim voldoende. De digitale wereld doet de rest.” < De Boomkwekerij 17 (21 augustus 2015)

SP rol verkoper layout.indd 23

23

13-08-15 15:51

Tekst: Astrid Zoumpoulis Illustratie: Antoinette Schalke

Handelaren vertrouwen niet blindelin De betrouwbaarheid van het digitale aanbod bij tuinplanten laat volgens handelaren nog vaak te wensen over. Bloeistadia, eenheden, hoogte en prijzen komen niet altijd overeen met wat er in de aanbodsystemen staat. Handelaren nemen daar elk op hun eigen manier maatregelen voor.

Betrouwbare informatie is cruciaal voor de toekomst van de digitale handel, zeggen ze.

Het up-to-date houden van de digitale aanbodsinformatie is bij tuinplanten lastiger dan bij bijvoorbeeld kamerplanten. Het gaat vaak om kleinere partijen van meerdere soorten, bloeistadia veranderen snel en de voorraden kunnen bij mooi weer plotseling snel opraken. Het is lastiger, maar juist ook belangrijker om de digitale informatie op orde te hebben. Want je hebt al gauw een annulering en een creditorder aan je broek. Handelaren in tuinplanten maken steeds meer digitale omzet en het is voor hen belangrijk dat de aanbodsystemen goed zijn dichtgetimmerd. Ieder doet dat op zijn eigen manier.

Controlefuncties inbouwen Groep Floré – bestaande uit Horticept, Moterra, Floréac en Coverde – tuigt momenteel een controlesysteem op voor het gebruik van FloraXchange. Samen met het platform werken de aangesloten bedrijven aan het inbouwen van bepaalde

zekerheden bij het gebruik van de aanbodinformatie. Ronald Brand van Floréac/Horticept: „We zetten nu niets direct door naar onze eigen webshop omdat de betrouwbaarheid van de informatie gewoon niet voldoende is. Je denkt acht potten in een tray te krijgen en je krijgt er zes, de hoogte zou 30 cm zijn, maar is in feite 50 cm of de vermelde prijs blijkt toch anders te zijn. Elke week is minstens een op de tien van de regels niet beschikbaar of up-to-date. Daar kunnen we bij onze ketens die klant zijn niet mee aankomen. De eisen zijn daar zo hoog dat informatie echt 100% moet kloppen. We werken nu dus aan het inbouwen van controlefuncties waardoor bijvoorbeeld termijnprijzen niet tussentijds zijn te wijzigen, dat hoogtes en verpakkingsvormen uniform blijven bij klantspecifieke lijnen en dat bepaald aanbod niet zomaar is te deleten.

Vanaf eind augustus gaan we onze kwekers daarover informeren en het is de planning dat we eind volgend jaar het systeem bij onze kwekers operationeel te hebben. Kwekers zijn

ACHTERGROND

Fouten die kwekers volgens handelaren maken: > Digitale aanbod is niet meer beschikbaar > Bloei- of groeistadium komt niet overeen met foto > De planthoogte klopt niet > Aantal potten per tray klopt niet > Aangegeven belading klopt niet > Kwaliteit komt niet overeen met digitale aanbod > Termijnprijzen worden tussentijds gewijzigd > Foto’s zijn onvoldoende professioneel > Tikfouten of andere ’menselijke’ fouten

24

zich bewust van het belang en zijn bereid om samen aan verbetering te werken zodat we straks een op een hun digitale aanbod kunnen doorzetten naar onze klanten.”

Categorieën van partnerschap De informatie in het bestelsysteem van Arie Bouman Tuinplanten is zo veel mogelijk dichtgetimmerd, geeft inkoper Eric Kessels aan. Een keer per jaar zet het bedrijf het complete assortiment van de partner-kwekers daarin. Kwekers kunnen vervolgens zelf het aanbod aan of uit zetten, foto’s toevoegen, maten en bloeistadia aanpassen. Ze kunnen geen namen, potmaten of prijzen veranderen. „We houden bij wie er inlogt, zodat we kunnen zien of kwekers wel regelmatig genoeg de informatie aanpassen.

Doen ze dat niet, dan wijzen we hen daarop. Een keer per jaar evalueren

De Boomkwekerij 17 (21 augustus 2015)

SP betrouwbaarheid2 layout.indd 24

13-08-15 15:51

delings op digitale aanbod hen moeten teleurstellen. Omdat we dus alleen met kwekers werken die hun digitale zaakjes op orde hebben, gaat het bij ons goed. We hebben wel van kwekers afscheid moeten nemen. Kwekers die geen goede foto’s plaatsten, de beladingsinformatie niet compleet vermeldden of achteraf andere prijzen hanteerden.

Als dat vier keer fout gaat, is het afgelopen. Vooral grotere kwekers als Hoogeveen Plants, Bremmer Boomkwekerijen, Boomkwekerij A. Buitenhuis, Kwekerij de Bloemenkampen en F.N. Kempen hebben hun digitale aanbod prima op orde. Zij hebben eigen mensen voor de invoer van het aanbod en de foto’s in de diverse systemen. Hun omzet bij ons stijgt dan ook.”

Betere foto’s nodig

Informatie in aanbodsystemen: klopt het altijd wat er staat?

we. Dat wordt zeer op prijs gesteld.

Kwekers die het goed doen, zien hun omzet bij ons stijgen, dus dat is een goede motivatie voor verbetering.”

Omdat het bedrijf meer keuze heeft uit aanbod dan het bestelsysteem kwijt kan, geeft het bedrijf uiteraard voorkeur aan leveranciers die hun digitale zaakjes op orde hebben. Het is een van de criteria bij de indeling in categorieën van partnerschap. „Je ziet dat kwekers echt hun best doen om hun positie daarin te verbeteren.

Wij ondersteunen hen daarbij”, zegt Kessels. De risico’s van fouten probeert het bedrijf zo veel mogelijk uit te sluiten. „Er zijn zoveel controlemomenten dat het bijna niet voorkomt dat een order die niet overeenkomt met de aanbodinformatie uiteindelijk bij de klant terechtkomt.

Onderscheppen we de vracht, dan geef je de keuze aan de kweker: leveren we uit op jouw risico of bellen we

de klant om te vragen of ze de partij met de afwijkende specificaties toch willen hebben.”

Vier keer fout, einde oefening De meeste handelsbedrijven houden een streng ballotagesysteem aan als het gaat om het accepteren van digitaal aanbod in de eigen systemen.

Kwekers waarbij de digitale informatie of foto’s vaak niet kloppen, vallen af. Rob Mulder van OZ Planten: „Wij zijn heel duidelijk naar onze partnerkwekers. Alles moet goed staan met betrekking tot kwaliteit, belading, prijs, aanvoertijden en dergelijke. Als het digitale aanbod niet betrouwbaar en up-to-date is, kunnen we niet samenwerken. We zetten de informatie immers een op een door naar onze eigen webshop. Voor onze klanten moet ’what you see, is what you get’ gelden. We willen voorkomen dat we

Bij Waterdrinker is men best tevreden met de digitale gang van zaken.

Het bedrijf zet aanbod uit zowel FloraXchange als PlantConnect door naar de webshop voor klanten. Dat gaat in 95% van de gevallen goed, zegt Arjan Bellaart. „Het komt voor dat ’hete handel’ die op vrijdag in de webshop staat, op maandag al is uitverkocht. Soms bellen kwekers daar netjes over, soms loop je tegen de lamp. Maar in algemene zin zien we dat we steeds beter kunnen vertrouwen op het digitale aanbod van onze vaste kwekers. Foto’s verdienen nog wel verbetering. De een zet er een meetlint bij, de ander niet. De een fotografeert de plant in een vieze pot, de ander maakt er een mooi professioneel plaatje van en ververst die vaak.” Wat betreft prijzen, komt Waterdrinker vrijwel nooit voor verrassingen te staan. „Kwekers geven op woensdag hun weekprijzen door en moeten zich daar dus een week aan houden. Als het al eens fout gaat, dan is het vaak door een tikfoutje of een andere menselijke vergissing.

Maar eigenlijk gaat het bijna altijd goed. <

De Boomkwekerij 17 (21 augustus 2015)

SP betrouwbaarheid2 layout.indd 25

25

13-08-15 15:51

Tekst en Foto: Ron Barendse

Bob Moria, directeur Waterdrinker

’Hoe kleiner de order, hoe belangrijker het is De fysieke aanwezigheid van planten in hun cash-and-carry gaat bij Waterdrinker hand in hand met digitaal handelen en business intelligence. „We moeten niet onderschatten hoe belangrijk klanten het vinden om regelmatig een rondje langs de planten te kunnen lopen.”

Hoe belangrijk is digitalisering voor Waterdrinker?

„Digitalisering is voor ons heel belangrijk. We investeren daarom veel in de afdelingen ICT en Business Intelligence. De afdeling ICT moet zorgen dat we zo veel mogelijk digitaal kunnen handelen met kwekers en klanten. De afdeling Business Intelligence moet vervolgens bruikbare informatie halen uit de data die voortkomt uit deze orders: dus welke planten gaan naar Duitsland, of welke kleuren zijn gewenst in Italië. Die informatie gaan we ook steeds meer delen met kwekers.”

Wat is het kwekersportal?

’Business Intelligenceafdeling gaat kennis met kwekers delen’

Is voor alle afdelingen van Waterdrinker digitaal handelen even belangrijk?

„We hebben de business units sales: Retail, Cash & carry, Nederlandse tuincentra, Internationale tuincentra en groothandel. Hoe kleiner de order, hoe belangrijker het is om deze helemaal digitaal af te handelen. Voor het bestellen van twee traytjes moeten we geen kweker meer hoeven bellen. Dit speelt met name bij de business units Cash & carry, Nederlandse tuincentra, Internationale tuincentra en groothandel. Bij onze afdeling retail gaat het vooral om grote orders. Hierbij is digitalisering van inkoop en verkoop minder belangrijk omdat deze deals face to face tot stand komen. De afhandeling van deze orders vindt echter wel weer zo veel mogelijk gedigitaliseerd plaats.”

Er is ook een nieuw initiatief op gebied van digitalisering richting klanten?

„Volgend jaar gaan wij proefdraaien met een automatisch bestelsysteem bij een aantal tuincentra. Hier worden kassascans bijgehouden en op het moment dat een bepaald percentage van een concepttafel is verkocht, wordt automatisch een bijbestelling van het betreffende product gedaan. Een voordeel hiervan is dat een concepttafel altijd goed en met het juiste product gevuld blijft zonder dat een klant zelf hoeft te bestellen.”

U noemde eerder de cash-and-carry in z’n huidige vorm ’yesterday’. Wat bedoelt u daarmee?

„Wat met name verleden tijd is, is de zekere mate van anonimiteit van onze klanten en kwekers. Waar we als handelaar voorheen meer informatie voor ons zelf hielden - over bij wie we inkopen of wie onze klanten zijn - is er nu veel meer openheid. Wat niet veranderd is, is het aantal karren met planten dat we fysiek op voorraad houden in de cash-and-carry, dat blijven rond de 2.500 stuks. Onze klanten bestellen vaker, later en in kleinere hoeveelheden en omdat het onwerkbaar is om steeds een kleine bestelling bij een kweker te doen, blijft het aanhouden van voldoende voorraad belangrijk. Digitalisering zorgt er dan ook niet voor dat onze fysieke voorraad kleiner wordt. Bovendien zien we dat al onze klanten - zelfs de grote retailers - nog steeds met enige regelmaat een rondje door onze cash-and-carry willen lopen.”

26

„Wij gaan binnen onze cash-and-carry toe naar een shop-in-shop systeem waarbij kwekers of kwekersgroepen zo veel mogelijk zelf verantwoordelijk worden voor het bijhouden van hun sortiment, prijs en voorraad. Dit kunnen zij volgens planning vanaf eind dit jaar doen via een digitaal kwekersportal. Vanuit dit systeem kunnen zij ook stickers draaien zodat wij de producten gestickerd per klant aangeleverd krijgen. Een voordeel voor kwekers is dat onze klanten rechtstreeks bij de kwekers kunnen bestellen. Ook delen we met kwekers onze verkoopgegevens. Anderhalf jaar geleden zijn we als proef gestart met een aantal kwekers die via shop-in-shop aan ons leveren.

We zien dat de omzet van deze producten of productgroepen bij ons zo’n 10-25 25% zijn gegroeid. Waterdrinker is hierbij meer platform dan handelaar waarbij samenwerking met partners het uitgangspunt is.”

’We gaan proeven doen met tuincentra die via kassascans bijbestellen’

Zorgt digitalisering bij Waterdrinker voor minder in- en verkopers?

„Het aantal in- en verkopers is bij ons de laatste jaren niet afgenomen. Maar onze omzet is gegroeid en dat hadden we zonder digitalisering niet met hetzelfde aantal mensen kunnen doen. Wel is de rol van onze in- en verkopers veranderd. Een inkoper besteedt nu veel tijd aan het upto-date houden van het digitale aanbod. Is de informatie juist? Staan er goede foto’s bij? Voor verkopers geldt dat hun werkwijze ook klantafhankelijk is. We hebben klanten die het liefst alles digitaal bestellen maar ook klanten die we echt moeten nabellen om de bestelling door te nemen. Dat laatste doen we dan ook nog steeds omdat we anders zien dat klanten minder inkopen.”

De Boomkwekerij 17 (21 augustus 2015)

SP Waterdrinker layout.indd 26

13-08-15 15:51

het is deze digitaal af te handelen’ Wat is de status van het Green Trade Center?

„Begin volgend jaar start de bouw. Onze cash-and-carry verhuist dan van Cultra naar dit nieuw te bouwen centrum naast ons hoofdkantoor. Er komt een kas van 4.000 m² waardoor we meer mogelijkheden krijgen om boomkwekerijproducten neer te zetten. Hiermee gaan we ons ook op hoveniers richten, een klantgroep waarin wij meer mogelijkheden zien. We moeten niet onderschatten dat ondanks digitalisering klanten graag planten willen zien. Het Green Trade Center wordt voor klanten een belevenis waar ze niet alleen hun inkoop kunnen doen, maar ook kennis en inspiratie kunnen opdoen.”

Digitalisering en het creëren van beleving.

Gaat dat samen?

„We vinden het creëren van beleving erg belangrijk en dat rijmt misschien minder goed met digitaal handelen waarbij zo veel mogelijk moet zijn gestandaardiseerd. Maar naast het investeren in het Green Trade Center bestaat investeren in digitalisering voor ons ook uit investeren in webdesigners die online sfeer kunnen overbrengen.

De markt verandert en daarmee deels ook de manier om inspiratie en beleving over te brengen. <

De Boomkwekerij 17 (21 augustus 2015)

SP Waterdrinker layout.indd 27

27

13-08-15 15:51

Holland

Polen

IPP Holland B.V. Sluiskil 6 - 7681 KD Vroomshoop

615643_.indd 28

Tel. (+31) 0546 647255 E-mail: info@ippholland.nl www.ippholland.nl

17-8-2015 13:35:07

kn Va aa na g f be dier nu i sc be s o h i h e ok kb e a a rs i r ng

spuitlicentie halen? â&#x20AC;&#x153;Gewoon vanuit huis,

10% korting! ervaring en eigen teelt

licentienl 615638_.indd 29

17-8-2015 12:48:09

615636_.indd 30

17-8-2015 12:47:57

615644_.indd 31

17-8-2015 12:48:08

Tekst en Foto’s: Arno Engels

Onzekere vraag naar soortechtheid Vermeerderingstuinen Nederland moest de laatste jaren snijden in het sortiment laan- en sierbomen. Omdat de vraag naar gegarandeerd soortecht, en soms ook virusvrij, ent- en oculatiehout te klein was om het sortiment te behouden. De vraag is nu behalve klein ook onzeker, zo wordt begin augustus duidelijk op de tuin in Zeewolde.

Het vermeerderingsseizoen is in volle gang; kwekers zijn druk met het zetten van enten en oculaties op onderstammen. Maar bij stichting Vermeerderingstuinen Nederland in Zeewolde oogt het deze maandagmorgen rustig. Er zijn een paar man aan het werk. Henk Haaksema, die de dagelijkse leiding heeft over de locatie, komt zojuist uit de tuin met onder zijn arm een bundel oculatiehout van Acer platanoides ’Peterse Grüne’.

Binnen verwerken collega’s het vers geknipte materiaal meteen verder. Ze knippen al het blad er zorgvuldig af, laten de lipjes zitten, knippen de takken op maat. Daarna wordt het oculatiehout in kleinere bundels bijeengebonden, in dozen gelegd, nog wat vochtig gesproeid. Vervolgens gaat de doos dicht en er wordt een envelop met leverbon en factuur opgeplakt.

De doos wordt gekoeld bewaard totdat deze naar de klant gaat, in dit geval een kweker in Brabant. „We versturen het materiaal per post, of we brengen het zelf rond”, vertelt Haaksema. „Het hangt ervan af hoe snel de kweker het wil gebruiken. Soms al dezelfde dag.”

Werk moeilijk te plannen Op dit moment zijn er niet meer bestellingen. Het is zelfs de vraag of meerdere kwekers vandaag nog bellen, mailen of faxen. Ondanks dat het nu vermeerderingsseizoen is. „De vraag is onzeker, en daardoor is ons werk moeilijk

Medewerker Jean Troisfontaine maakt vers oculatiehout klaar voor verzending en gebruik. Bladeren van vruchtbomen worden eraf gestroopt, van laanbomen geknipt.

32

te plannen”, zegt Haaksema. „En stel dat we een grote bestelling hebben maar te weinig mensen, waar halen we die ineens vandaan voor dit zorgvuldige werk?”

Vroeger was het anders. Toen waren de tuinen nog onderdeel van de NAKB (nu Naktuinbouw) en waren kwekers voor certificering verplicht om soortecht vermeerderingsmateriaal te gebruiken. En ook het bestellen voor een bepaalde datum was verplicht. „Dan was maandag hier ook de drukste dag van de week”, zegt Haaksema.

Maar die verplichtingen zijn eraf. De tuinen zijn sinds 2000 zelfstandig en iedere kweker mag vrijwillig kiezen of hij hun materiaal gebruikt of niet. Sindsdien daalt de vraag onder kwekers van laan- en sierbomen. Haaksema geeft ter illustratie een voorbeeld. „Jaren geleden leverden we totaal 12.000 oculaties van Acer platanoides ’Royal Red’, nu komt het totaal niet eens boven de 1.000 uit.”

De vraag onder vruchtboomkwekers is juist eerder toegenomen. „We leveren soms wel 600.000 oculaties per dag uit.” Die populariteit is te danken aan de schaalvergroting en de vraag vanuit hun afnemers: professionele fruittelers. Zij eisen in principe dat de bomen zijn vermeerderd met soortecht en virusvrij materiaal.

Marktvraag naar soortechtheid?

Schaalvergroting en marktvraag zijn echter ook ontwikkelingen bij de laan- en sierbomen. Steeds meer afnemers, met name op de institutionele markt, zouden immers om bewijs vragen van soortechtheid. Zo is om die reden het (vrijwillige) certificeringssysteem Naktuinbouw Select Plant Laan- & Sierbomen opgezet. „We merken nog niet dat die vraag groeit”, aldus Haaksema.

Het gebruik van ent- en oculatiehout van Vermeerderingstuinen Nederland is ook jarenlang gepromoot door standsorganisaties in de laan- en sierbomen. Maar ook dat lijkt weinig vrucht af te werpen, zo klinkt het in de kantine van Zeewolde.

Medewerker Jos Tijssen pakt het oculatiehout in dozen in en besprenkelt het nog even licht met wat water, zodat het materiaal goed van kwaliteit blijft tot op de kwekerij.

De Boomkwekerij 17 (21 augustus 2015)

Zeewolde.indd 32

13-08-15 15:51

Vermeerdering

Henk Haaksema knipt oculatiehout in ’zijn’ tuin. Op vraag van kwekers maakt hij onderscheid tussen licht hout (5-7 mm dik), midden hout (7-10 mm) en zwaar hout (10 mm en dikker).

In de ochtendpauze wordt met ongeloof gereageerd op de kleine vraag vanuit de laan- en sierbomen. Volgens kwekers zou het hout van de tuinen te duur zijn. In Zeewolde begrijpen ze wel dat de bomenafzet niet makkelijk is, waardoor kwekers kosten bekijken en bezuinigen.

Veel kwekers knippen liever zelf hun hout, maar dat begrijpen ze in Zeewolde weer niet. „Het kost veel meer als je zelf knipt en ontbladert. En weet je dan wel zeker dat het hout soortecht is, en van sommige soorten ook virusvrij? Je kunt het wel laten keuren, maar wat kost een keurmeester per uur? En het kost nog veel meer als je afnemer erachter komt dat je verkeerd materiaal hebt gebruikt.”

Genoeg werkzaamheden Toch heeft het team voorlopig genoeg werk te doen. Het hielp bijvoorbeeld vorige week mee in Horst, op de andere productielocatie van Vermeerderingstuinen Nederland.

Omdat daar heel wat oculaties geknipt en verzonden moesten worden naar vruchtboomkwekers.

In de tuin van Zeewolde zijn ook nog werkzaamheden voor de laan- en sierbomen. Haaksema rijdt even rond om dat te laten zien. Los van het enthout verzamelen kosten

de bomen natuurlijk ook onderhoudswerk. En er is werk met rooien en vervangen. De afgenomen vraag heeft zich namelijk vertaald naar leeggerooide rijen in de 32 ha grote tuin. „Sommige soorten hebben we teruggebracht tot drie bomen. Gemiddeld knippen we per jaar driehonderd enten van één boom, dus ongeveer duizend enten zijn de grens om een soort in productie te houden.”

Duikt de afname onder de grens, dan is het soort eigenlijk niet meer rendabel om in productie te houden. Haaksema wijst erop dat Vermeerderingstuinen Nederland een stichting is, dus winst is geen doel. „Sinds we zelfstandig zijn moeten we onze eigen broek ophouden. Als de opbrengsten van een soort dalen, dan moeten we dat soort uit het sortiment halen. Want de kosten van de tuin, van land, gewasbescherming et cetera, lopen door.”

Vermeerderingsmateriaal voor vruchtbomen en -onderstammen voerden al de boventoon sinds de tuin in 1985 is opgezet. Die gewassen nemen in belangrijkheid verder toe. Dat is duidelijk te zien in Zeewolde. Haaksema rijdt langs nieuw aangeplante rijen, met nieuwe fruitrassen en nieuwe knipbomen voor toekomstige moerbomenproductie in Horst. Ook de rijen waar laan- en sierbomen stonden, worden beplant met vruchtbomen. „Basismateriaal voor fruit rendeert wel voor ons.” <

De sortimentsverschraling bij de laan- en sierbomen is zichtbaar in lege rijen. Soms is een hele rij van een soort gerooid, soms is het aantal bomen verminderd.

Tabe

Tabe TabelT

TabelN

Vermeerderingsmateriaal van vruchtbomen loopt wel goed bij de tuinen. Ook naar een aantal (virusvrije) sierbomen is best vraag, waaronder deze sierappel ’Fontana’.

De Boomkwekerij 17 (21 augustus 2015)

Zeewolde.indd 33

33

13-08-15 15:51

Foto: Naktuinbouw

Waak voor bacterievuur in laanbomen Veel wind, hoge temperaturen en soms veel neerslag in korte tijd.

Ingredi谷nten die de alertheid op bacterievuur moeten vergroten.

Let op aantastingen van deze moeilijk te beheersen bacterie.

Jan van Lavieren AgruniekRijnvallei Plant j.vanlavieren@agruniekrijnvallei.nl

Preventief controleren op aantasting en goede instructies van personeel kunnen een uitbreiding voorkomen. Het aantastingsbeeld is typisch: verwelkte scheuten waarvan de toppen duidelijk naar beneden wijzen. De bladeren zijn zwart, leerachtig.

Soms gaat dit beeld vergezeld met slijmachtige druppels aan de scheuten. Bij werkzaamheden in de gevoelige gewassen, veelal Rosaceae, is dit beeld reden voor actie. Haal de aantasting ruim weg en voer deze zorgvuldig in plastic zakken af om te verbranden.

Het is raadzaam om deze werkzaamheden aan het einde van de dag uit te voeren, zodat u kleding kunt uittrekken en wassen alvorens de volgende dag naar een ander perceel te gaan. Ontsmet gebruikt gereedschap goed met Dettol of spiritus. Controleer iedere dag na het vinden van de aantasting het perceel opnieuw. Ervaring leert dat bij het vinden van een aantasting en het wegnemen ervan, er nog een aantal dagen erna nieuwe aantastingen zijn waar te nemen. Dit is de tijd tussen het ontstaan van de infectie en het zichtbaar worden van de aantasting.

Voedingstoestand pot en goot Bij laanbomen en spillen in pot en goot is het raadzaam om de voedingstoestand van

het substraat te kennen. Met nog zeker zes groeiweken te gaan blijft het belang van een goede voedingstoestand groot. We zien grote verschillen in voedingstoestand en pH. Door een monster te nemen en op te sturen naar bijvoorbeeld BLGG als potgrondmonster tuinbouw, is er binnen een paar dagen bekend welke elementen en de hoeveelheid ervan aanwezig zijn in de potgrond, en wat de zuurgraad is. Neem een mengmonster om een gemiddeld beeld te krijgen: steek op een aantal plaatsen en bij verschillende gewassen. Leg bij aanvullen of corrigeren van de voeding de nadruk op meer kalium, calcium en magnesium, en minder stikstof.

Let op ma誰sstand nieuwe percelen Bij het zoeken naar nieuwe percelen is het aanbevolen om goed rond te kijken hoe de ma誰s er bij staat. In een relatief droog jaar als dit hebben de beste percelen namelijk een goede ma誰sstand. Is het perceel wat u krijgt reeds geoogst, dan kunt u al prima een grondmonster laten nemen om voor de winter een onderhoudsbemesting uit te voeren.

Als u met gips wilt werken, let er dan op dat niet ieder perceel gips kan verdragen.

Vooral op kleigronden met een hoge pH is extra calcium niet gewenst. <

Aantasting door bacterievuur: verwelkte scheuten waarvan de toppen naar beneden wijzen. Aan scheuten zijn soms ook slijmachtige druppels te zien. Bladeren worden zwart.

34

De Boomkwekerij 17 (21 augustus 2015)

Teeltadvies bkw 15-17.indd 34

13-08-15 15:51

Teeltadvies

Beperk schade door cicaden In diverse teelten ontstaat momenteel schade door cicaden.

Door het gebruik van selectieve middelen en biologische bestrijding, krijgen cicaden steeds meer kans zich te vestigen.

Margareth van der Horst Plant Care Education info@plantcareeducation.nl

Het droge en warme weer van de laatste tijd is bevorderlijk geweest voor de ontwikkeling van cicaden. In de buitenteelten kunnen cicade twee of meer generaties per jaar hebben; in beschermde teelten komt één generatie per vier à vijf weken voor.

Cicaden veroorzaken, door het zuigen aan het blad, witte spikkeltjes op het blad en soms ook op bloem of vrucht. Ze hebben een groot aantal natuurlijke vijanden, maar geeneen is een specifieke predator die deze plaag doeltreffend bestrijdt. Zowel de nimfen als de volwassenen zijn zeer beweeglijk en laten zich niet makkelijk door predatoren of sluipwespen vangen. De volwassen insecten springen of vliegen bijvoorbeeld weg zodra ze worden opgeschrikt en maken daarbij sprongen van 1 m en meer. Deze reactie maakt plaatselijke bestrijding moeilijk.

De eieren worden beschermd gelegd in het bladweefsel. Biologische bestrijding van cicaden is voorlopig niet aan de orde, omdat er geen specifieke natuurlijke vijanden zijn en omdat de economische schade te beperkt is.

U moet dus chemisch ingrijpen om schade te beperken. Bij het inzetten van roofmijten

tegen trips of spint is alleen Steward W5 (opgebruiktermijn 15-10-2015) een optie tegen cicaden. Bij teelten zonder biologische inzet kunt u tevens Admire, Actara, Calypso of Gazelle spuiten. Lees op het etiket de beperking voor gebruik. Decis heeft een breedwerkende werking op allerlei insecten en ook op cicaden.

Gewasbeschermingsmiddelen van natuurlijke oorsprong (GNO’s) zoals Inseclear, Spruzit en Neem Azal zijn door Wageningen UR getest en blijken nauwelijks te werken.

Tevens blijkt het effect van Botanigard (Beauveria bassiana) niet noemenswaardig.

Vanaf nu tot eind september kunnen spintmijten ineens veel schade geven. Scout minimaal eens per week om infectie tijdig waar te nemen. Bij bestrijding middels roofmijten kan het verstandig zijn om extra Amblyseius andersoni te strooien of zakjes uit te zetten.

A. andersoni zal de laatste spintmijten opruimen, waardoor er geen overwintering van mijten zal plaatsvinden in de teelten of in kasconstructies. Daarmee zal de vroege bestrijding volgend voorjaar niet nodig zijn. <

Diverse wijzigingen gebruik bodemherbiciden Als het weer droog wordt, profiteer dan van een bui en voer daarna een onkruidbestrijding uit tussen de vruchtbomen, maar ook in andere teelten.

Dirand van Wijk Cultus Agro Advies dirandvanwijk@cultus.nl

Voor het gebruik van bodemherbiciden is het van belang dat de bodem mooi vochtig is.

Dit heeft te maken met de hechting van het middelen aan de organische stof. Er is veel gewijzigd met betrekking tot toelatingen.

Zowel Butisan als Sultan, met als werkzame stof metazachloor, heeft een herregistratie gehad. Voor Butisan mag het huidige etiket (W9) worden verkocht tot 1-11-2015 en worden opgebruikt tot 1-12-2015.

Butisan mag dan nog maar een keer per 12 maanden worden toegepast met maximaal 2,0 l/ha, en maximaal 2,0 l/ha per 36 maanden. Nu is dat nog twee keer per 12 maanden met een maximum van 6,0 l/ha totaal. Het etiket van Sultan is voor de boomkwekerij hetzelfde gebleven; Sultan met het huidige etiket W1 mag worden opgebruikt tot mei 2016.

Er is een nieuwe toelating voor Springbok, met als werkzame stoffen dimethanamide-P en metazachloor. Het is een bodemherbicide die u onderdoor mag toepassen, waarbij het blad en/of de stam niet wordt geraakt. Dosering: 1,7 l/ha een keer per 12 maanden.

Om het grondwater te beschermen mag

u van Springbok of andere producten die metazachloor bevatten, niet meer dan 1 kg/ ha metazachloor over een periode van drie jaar toepassen op hetzelfde perceel. Doordat Springbok een laag gehalte metazachloor bevat, mag u het wel in grondwaterbeschermingsgebieden gebruiken – in tegenstelling tot Butisan S of Sultan. Springbok zal solo te smal werken en heeft dus altijd een partner nodig, bijvoorbeeld linuron.

Tevens is er een toelating voor Wing P, met als werkzame stoffen dimethanamide-P en pendimethlin. Ook dit is een bodemherbicide die u onderdoor mag toepassen, waarbij het blad en/of de stam niet wordt geraakt.

Dosering: 4 l/ha een keer per 12 maanden. In zaaigoed en groenbemesters mag u het voor opkomst een keer toepassen.

Om zoogdieren te beschermen is de toepassing in de teelt van boomkwekerijgewassen (met uitzondering van laanbomen) en in de vaste planten (wortelgoed en gezaaide pluggen) uitsluitend toegestaan tussen 1 november en 1 april. Raadpleeg ctgb.nl voor de volledige etiketten en uw adviseur voor de juiste combinatie in de teelt. < De Boomkwekerij 17 (21 augustus 2015)

Teeltadvies bkw 15-17.indd 35

35

13-08-15 15:51

Ergon Kwekerij introduceert twee nieuwe cultivars Berberis Berberis thunbergii ‘Orange Ice’ PBR

ERGON Kwekerij Bokt 14A 5633 BG Eindhoven Tel: 0031 (0)40 238 75 80 Email: kwekerij@ergon.nu

Berberis thunbergii ‘Ruby Star’ PBR

-

Berberis th. ‘Ruby Star’ PBR

615645_.indd 36

Volledige voorraadlijst P9½ op aanvraag of op www.ergon.nu/kwekerij, www.varb.nl en www.Greentrader.eu

Berberis th. ‘Orange Ice’ PBR

17-8-2015 12:48:19

615646_.indd 37

17-8-2015 12:48:28

615647_.indd 38

17-8-2015 13:37:04

615648_.indd 39

17-8-2015 13:37:14

Tekst en Foto’s: Ketura Haveman

Ideale pot of verpakking blijft lastig De vasteplantenafdeling in de meeste tuincentra kenmerkt zich door de strakke tafels met uniforme potten. De waterplantenafdeling blijkt een absolute tegenhanger. Elke plant lijkt daar een eigen pot of verpakking te hebben. Zit iedere plant nu in zijn ideale verpakking?

De laatste tien jaar is hard gesleuteld aan potten en verpakkingen van waterplanten. Waar voorheen nog veel in P9 werd aangeboden, zijn deze P9’s inmiddels vervangen door een grote variatie aan potten en andere verpakkingen. Het blijft echter een lastig product; de planten gedijen het beste in het water, maar potten in water zorgen op een verkoopcentrum voor gesmeer.

Een rondje langs tuincentra en vijvercentra toont een grote variatie aan potten en verpakkingen. Daarbij wordt gelijk duidelijk dat verkoopcentra zich in een raar soort spagaat worstelen. Ze willen een product dat voor de consument makkelijk en goed vervoerbaar is, maar tegelijkertijd moeten de houdbaarheid en de kwaliteit van het product op de verkoopvloer ook worden gegarandeerd.

Deze eigenschappen combineren lijkt niet gemakkelijk. „Soms houdt dat in dat je gedurende het seizoen moet variëren in de verpakkingen die je aanbiedt”, meent Joël Liefting van Intratuin Barneveld. „Zo hebben wij in maart, april en mei bekers met drijfplanten. Afhankelijk van de temperatuur en de verkoopsnelheid, bieden we die in de loop van juli niet meer aan. De houdbaarheid van de planten in de bekers is beperkt, zeker als de temperatuur oploopt.”

Alternatieven voor de bekers, die afhankelijk van toeleverancier in zowel ronde als vierkante vorm worden

Bekers zijn goed te vervoeren, maar de houdbaarheid van de planten in de bekers is gering. Bij een lagere omloopsnelheid loopt de kwaliteit van de planten snel terug.

40

aangeboden, zijn de van boven open waterhoudende sixpacks of draagschaal. De grotere draagschaal die voorzien is van een plastic draagbeugel, geeft consumenten de mogelijkheid om een grotere drijfplant te kopen. De verkoop blijkt echter voor een beperkt publiek, aldus de tuincentra.

De sixpacks met drie verschillende drijvers vindt wel grettig aftrek bij de diverse tuincentra. „Consumenten lijken de combinatie wel te waarderen”, ervaart Shannon van der Knaap van Groenrijk De Carlton in Naaldwijk.

Manden in plaats van P9 De overgrote meerderheid van het waterplantensortiment wordt aangeboden in verschillende maten ’manden’. Deze zwarte plastic potten zijn aan de zijkanten voorzien van gaten. Voordeel van deze manden ten opzichte van de standaardpotten, is dat de planten met pot en al in de vijver kunnen worden geplant. De plantenwortels kunnen dankzij de gaten voldoende groeien.

Er worden manden met een enkele plant aangeboden.

De mixmanden, manden met drie tot vier verschillende waterplanten, groeien in populariteit. „Mensen vinden het prettig als ze zelf niet hoeven te bedenken welke soorten ze kunnen combineren. De combinatiemanden zijn dan een goed alternatief”, meent Albert Flinsenberg van Vijvercentrum de Flinsenhof in Weert.

Met name de mixmanden worden ook gekocht als cadeau, meent Van der Knaap. „Enig kritiekpuntje is dat deze manden nog wel eens zijn voorzien van een nepbloem. Daar zijn klanten niet altijd van gediend. Ze willen dan dat we deze vervangen door een waterlelie. Dat waterlelies een andere plantdiepte hebben en dus helemaal niet geschikt zijn voor de mixmanden, speelt dan geen rol. Ze willen een waterlelie, het moet er leuk uitzien op het geefmoment. Dat de waterlelie daarna afsterft, wordt dan voor lief genomen.”

De zogenaamde sixpack met drijfplanten wordt door de consument gewaardeerd.

Nadeel is dat de verpakking tijdens transport snel water morst.

De Boomkwekerij 17 (21 augustus 2015)

Waterplantenverpakking.indd 40

13-08-15 15:52

Waterplanten

Waterplantenkweker Ronald Moerings: „Wij hebben vroeger zwaar ingezet op het

Het sortiment verpakkingen lijkt inmid-

vijver. De verpakking, de doos, is tevens

zoeken naar de meest optimale potten en

dels compleet en nu zetten we meer in

bruikbaar omdat hij gekleurd kan worden

verpakkingen. Aan deze verpakkingen is

op het aanbieden van concepten en pre-

en uitdrukbare gedeelten bevat die de kin-

soms ook na de introductie nog gesleu-

sentatiemiddelen. Zo introduceren we tij-

deren voor hun vijver kunnen gebruiken.

teld. Zo hadden we eerst ronde bekers,

dens Plantarium bedrukte stapeldozen als

Wat overigens natuurlijk niet wil zeg-

maar er was vanuit onze afnemers soms

presentatiemateriaal voor de verkoop van

gen dat we niet volgend jaar of het jaar

kritiek op de stevigheid van de bekers en

waterplanten in supermarkten. Ook pre-

erop met een nieuw soort pot, mandje of

de zichtbaarheid van de planten. Daarom

senteren we op Plantarium de kindervij-

beker zullen komen. Want als ik nu zeg dat

hebben we twee jaar geleden steviger

ver: een doos met daarin de bestanddelen

alles wel uitgevonden is op dat gebied,

vierkante bekers geïntroduceerd met ven-

die nodig zijn om een minivijver te maken,

dan bedenk ik waarschijnlijk morgen iets

sters zodat de planten zichtbaar zijn.

inclusief een plastic kikkertje voor in de

nieuws.”

Een gering aantal planten wordt nog in de standaard P9 aangeboden. Het gaat daarbij met name om de oeverplanten. Dit zijn vaak de planten die gewoon als vaste plant zijn gekweekt.

Waterlelies blijven lastig Waterlelies zijn een geliefd artikel. Maar de ideale verpakking is lastig. „Het blijft toch altijd een beetje een gesmeer, als je een plant uit het water moet halen en in je kar moet zetten waar hij vervolgens blijft lekken”, aldus Van der Knaap.

Klanten lijken dit echter voor lief te nemen en volgens Van der Knaap weerhoudt het ze niet om waterlelies te kopen.

Flinsenberg: „Klanten weten dat het om waterplanten gaat en die gedijen nu eenmaal het beste in het water. We zorgen voor grote draagtassen die ze erom kunnen doen om lekkage tijdens transport te voorkomen.”

Bij Intratuin Barneveld zochten ze voor de waterlelies nog naar een maatje meer. De P18-manden bevallen goed, maar Liefting verwachtte dat in hun klantenkring ook behoefte was aan grotere volwassen planten. „Bij waterlelies is dat echter lastig omdat de wortels heel sterk zijn. Een grotere plant stelt dus ook eisen aan de sterkte

van de pot of mand.” Liefting heeft zijn vraag neergelegd bij hun toeleverancier en die gaf gehoor aan de oproep.

Sinds vorig jaar verkoopt het tuincentra ook grote ronde manden met waterlelies. „De verkoop daarvan is goed.

Wij zitten hier natuurlijk ook in een gebied waar mensen grotere tuinen hebben met grote vijvers. Een grote waterlelie kost dan wel wat, maar in een grote vijver is de plant wel gelijk aanwezig.”

Matten voor koi Planten en koi-vissen combineren niet, wordt altijd gezegd. Bij Vijvercentrum De Flinsenhof hebben ze daar een ander idee over. „Voor de zuivering en de kwaliteit van water heb je wel planten nodig, maar koi vreten de planten kapot. Wij kweken daarom planten op matten.

Deze matten drijven in het water waarbij alleen de wortels onder de mat uitkomen. De vissen knabbelen daar wel wat aan, maar niet dusdanig dat de plant er onder lijdt.”

Flinsenberg verwacht dat de matten in de toekomst een grotere rol zullen gaan spelen. „Je hebt geen vervuiling van het water door het kleisubstraat in potten, en je hebt wel de voordelen van planten in het water zoals een natuurlijke filtering van de fosfaten.” <

De combinatiemanden zorgen voor een variatie aan planten die weinig ruimte innemen. De planten kunnen met mand in vijver of schaal worden geplaatst.

Tabe

Tabe TabelT

TabelN

De draagband die ook als etiket fungeert maakt het makkelijk om te zien welke waterlelie het is. Tijdens transport geeft de verpakking wel waterlekkage.

De Boomkwekerij 17 (21 augustus 2015)

Waterplantenverpakking.indd 41

41

13-08-15 16:32

615649_.indd 42

17-8-2015 12:48:41

Markt & Afzet

Foto’s: Arno Engels, Gasa Germany

HOE LOOPT HET?

’Bij ons positief, bij velen in Pistoia negatief’ Tot medio augustus is er nog niet echt handel, merkt exportmanager Hans Boot van Innocenti & Mangoni. Op het Italiaanse bedrijf zijn wel buitenlandse klanten op zoek. Dit bedrijf heeft volgens Boot niet te klagen. „In het voorjaar hebben we met de export zelfs heel goed gedraaid. Bij ons en andere grote jongens in Pistoia is de stemming positief, maar bij veel anderen niet.” „Er zijn al verschillende bedrijven in Pistoia dicht, vooral van kleine kwekers, maar ook van grotere kwekers met 50 tot wel 200 ha. De kleine lokale banken hielden hen nog lang de hand boven het hoofd, maar doordat die banken zijn overgenomen door grote banken, wordt de kraan dichtgedraaid als ze zien dat de balans uitgaven–inkomsten echt niet klopt.

In veel kleine bedrijven die snel wilden groeien, is te veel vreemd kapitaal geïnvesteerd. Een paar bedrij-

ven hebben de boot gemist met het investeren in nieuwe soorten, en met het reageren op de markt. Ik denk dat er in heel Europa wel 30% te veel boomkwekerijproducten zijn.

De laatste jaren deden kwekers al van alles om kosten te sparen. Een keer minder snoeien, bijvoorbeeld, of minder bemesten potten in een kleinere pot. Dat alles is de kwaliteit niet ten goede gekomen. En toen kwam er begin maart ook nog eens een storm over Pistoia. De schade gaf voor sommigen de nekslag.

Kwekers met een breed sortiment houden het iets langer vol. Maar als hun logistiek en dynamiek niet in orde zijn, dat je bijvoorbeeld ook kleine bestellingen snel kunt leveren zoals wij het doen, dan wordt het lastig. Als het zo doorgaat zoals nu in Pistoia, blijven er straks nog iets

Hans Boot, Innocenti & Mangoni.

meer dan tien grote bedrijven over.

Dat zijn vooral familiebedrijven die bijna altijd met eigen kapitaal kunnen investeren. Die hebben ook veel knowhow van toepassing van mediterrane planten in heel Europa en verder, zodat ze ook een groot project kunnen binnenhalen.” <

‘Geen sprake van komkommertijd’ De herfsthandel is al in volle gang voor Gasa Group Germany. „Vooral in de Scandinavische landen zit het herfstgevoel er al goed in nu er zelfs op sommige noordelijke plaatsen sneeuw is gevallen. Van komkommertijd is bij ons zeker geen sprake”, zegt Gerald Derksen.

„Ook speelt mee dat veel Callunaknopbloeiers al eerder beschikbaar waren dit seizoen, na jaren van veredeling op vervroegde bloei. Dat heeft er aan bijgedragen dat ons herfstseizoen twee weken eerder is gestart dan in voorgaande jaren, medio juli al. Zo liep de zomerhandel naadloos over op de herfsthandel en hebben we geen dip gehad. Op het moment zijn Calluna en Erica de hoofdproducten, maar daarnaast doen ook Gaultheria en siergrassen het zeer goed. We verkopen zelfs al Erica X darleyensis, een echt winterproduct. Er is opvallend veel vraag naar onze Herfstydille-mix, een mengsel van verschillende vaste herfstplanten. In kleine aantallen

gaan ook nog wat laatste zomerproducten weg, met name Anemone en Rudbeckia.

Belangrijkste afnemers zijn voor ons nu de Scandinavische landen.

Dat zijn natuurlijk ook de landen waar de temperaturen al het meest aan de herfst doen denken. Maar daarnaast doen ook Nederland, België, Frankrijk en Engeland al goed mee. De vakanties zijn zo goed als voorbij en tuincentra en groothandel hebben er allemaal weer zin in. We proberen zelf de vraag naar herfstproducten actief te stimuleren in deze periode, want er zijn nog steeds afnemers die tussen de zomervakantie en de kerstboom te weinig duwen aan het najaarssortiment. Terwijl de consument toch echt bereid is om na augustus weer te investeren in de tuin.

Onlangs hebben we in Duitsland onze huisbeurs gehouden waarin we een breed assortiment onder de aandacht hebben gebracht. Er heerste een prima sfeer. Klanten zijn tevreden over het verloop van het voorbije seizoen en hebben positieve

Gerald Derksen, Gasa Germany.

verwachtingen van de herfsthandel.

Volgende week zijn we als medeinitiator ook van de partij bij ’Ticket2Boskoop’: tijdens Plantarium en Groen-Direkt houden we een huisbeurs in Boskoop. Ik verwacht daar veel van. Voor veel afnemers zijn de gelijktijdige beurzen een goede aanleiding om Nederland te bezoeken.” < Lees elke week beschouwingen over hoe de handel loopt op de boomkwekerij.nl De Boomkwekerij 17 (21 augustus 2015)

Markt_Hoe-loopt-het BKW15-17.indd 43

43

17-08-15 15:07

Foto’s: Arno Engels, Eurotuin Deinze

P RO D U C TA N A LYS E

Gaura kent goed seizoen Alhoewel het seizoen bij veel Gaura lindheimerikwekers nog een paar weken doorloopt, kan nu al worden geconstateerd dat de verkoop over het algemeen goed is verlopen. Deze vaste plant mag dan geen groot product zijn, kwekers zien Gaura wel als een welkome aanvulling van hun sortiment.

„Alles is op, en dat is een goed teken”, zegt kweker Martin de Wilde uit Boskoop over zijn aanbod van Gaura.

Hij noemt vorig jaar een slecht jaar, maar dit jaar is volgens hem goed geweest. Hij had een breder sortiment leverbaar en daarmee kon hij naar eigen zeggen dit jaar beter tegemoet komen aan de wens van tuincentra die graag mix-lagen bestellen. Het seizoen begon bij De Wilde in week 21 met planten met bloemknop, een paar weken later gevolgd door

planten die in bloei staan. „Bij slechte afzet snoei ik de planten en dan zijn ze drie weken later weer in bloei leverbaar. In tegenstelling tot vorig jaar heb ik dat dit jaar eigenlijk niet hoeven doen.”

Ook kweker Rick van Woudenberg spreekt van een prima seizoen tot nu toe. „We doen geen grote aantallen, maar het is een leuk product voor ’er bij’.” Van Woudenberg startte het seizoen in week 15 met planten in p14 en p17 uit Portugal. „Alles buiten gekweekt, want in de kas wordt het product al snel te zacht.” Hij gaat door met Gaura tot half september. „Wij passen ons aan aan onze klanten en die willen tot half september geleverd krijgen”, zegt hij.

Bij Groen-Direkt denkt mededirecteur Gert-Koert dat de aantallen verkochtte Gaura dit jaar uitkomen

op het niveau van 2012, wat volgens Koert een heel goed jaar was. Vorig jaar en het jaar daarvoor lagen de verkochtte aantallen fors lager.

De kracht van Gaura schuilt in zijn rijke bloei gedurende een lange periode, maar hierin zit volgens kwekers ook zwakte. De plant heeft vrij snel last van oude bloemetjes die de verkoop belemmeren. <

HANDELSSTEMMING

FloraHolland: hogere prijzen in juli Tuinplanten

Omzet 2015 (*1.000)

% Omzet mutatie t.o.v. 2014

% Aantal stuks verkocht Gem. prijs 2015 mutatie t.o.v. 2014

Gem. prijs 2014

Hydrangea Lavandula Overig vaste planten Buxus Overig bomen/heesters/klp Rosa Gentiana Hebe

2.530 1.913 662 559 554 521 495 461

-1,0% 15,5% -18,7% -1,3% -21,9% -6,5% -9,8% -1,9%

734 1.664 591 211 138 161 330 302

-24,2% 14,5% -20,3% -19,5% -33,3% -25,4% -6,8% 1,2%

3,45 1,15 1,12 2,65 4,01 3,23 1,50 1,53

2,64 1,14 1,10 2,16 3,42 2,58 1,55 1,58

Totaal

20.018

0,9%

17.124

-5,2%

1,17

1,10

Bij FloraHolland werden in juli 5,2% minder stuks tuinplanten aangevoerd dan in dezelfde maand vorig jaar. (Totaal van klok en bemiddeling) Vooral koelere omstandigheden worden hiervoor door de veiling als reden aangevoerd.

Van de grootste omzetmaker Hydrangea, daalde het aanbod met 24,2% tot 734.000 stuks. Volgens FloraHolland kwam er in 2014 te veel aanvoer en hebben kwekers dit jaar daarop hun aanbod aangepast.

De middenprijs kwam uit op €3,45

44

Aantal stuks verkocht 2015 (*1.000)

en was daarmee €0,81hoger dan in juli vorig jaar. „Veel kwekers hebben dit jaar minder opgezet. Vraag en aanbod zijn nu beter in balans dan vorig jaar”, zegt Hydrangea-kweker Peter van den Bos van Islandplant hierover.

Het aanbod Lavandula steeg in juli met 14,5% en kwam uit op ruim 1,6 miljoen stuks. De middenprijs steeg met €0,01 tot €1,15. Volgens FloraHolland lag de aanvoer in juli 2014 zo'n 35% lager dan het jaar er voor. De stijging van dit jaar zorgt er

volgens de veiling dan ook voor dat de productie in deze maand weer ’op niveau’ komt.

Bij Buxus leidt een afname van het aantal met 19,5% niet tot een veel lage omzet. Volgens de veiling komt dit om dat er meer grotere potmaten worden verkocht die zorgen voor een hogere middenprijs. De omzetdaling bleef daardoor beperkt tot 1,3%.

Een vergelijkbaar beeld is te zien bij Rosa. Bij 25,4% minder stuks daalt de omzet met 6,5%. <

De Boomkwekerij 17 (21 augustus 2015)

Markt_Handelsstemming_FotoBKW15-17.indd 44

17-08-15 15:08

Markt & Afzet P RO D U C TA N A LYS E

Matig seizoen voor wortelgoed Taxus De afzet van jonge Taxus baccata was vorig jaar matig.

De vraag vanuit de doorteelt was minder doordat de handel in kluitplanten ook niet geweldig liep. Afgelopen jaar zijn er toch min of meer dezelfde hoeveelheden zaad de grond in gegaan. Verwachting is namelijk dat de markt op den duur wat meer stabiliseert.

Op de eerste plaats komt er meer balans tussen vraag en aanbod doordat producties van wortelgoed zijn vernietigd. Dat wortelgoed is dus van de markt af. Er zijn echter nog steeds grote hoeveelheden (kluit)planten van Taxus leverbaar.

Op de tweede plaats komt er vermoedelijk op natuurlijke wijze minder wortelgoed op de markt.

Vorig jaar is wel ongeveer evenveel gezaaid als het jaar ervoor, maar nog

een jaar eerder was er beperkt zaad beschikbaar. En de komende oogst is nog onduidelijk; de vraag is ook in hoeverre de droogte van dit jaar van invloed was op de kwaliteit.

Veel zaad dat in Nederland wordt uitgezaaid, komt – al dan niet via België – uit Italiaanse bronnen. OostEuropese bronnen van T. baccata zijn niet zo gewild, omdat het zaad niet betrouwbaar zuiver is. Er zit bijvoorbeeld zaad van ’Fastigiata’ tussen.

Toch is het maar de vraag of in de wortelgoedmarkt meer evenwicht komt, als er minder wordt gezaaid.

Na oogst duurt het immers vier jaar voordat wortelgoed leverbaar is: eerst een jaar stratificeren, dan twee jaar op het zaaibed, daarna nog een jaar opkweek tot wortelgoed. Over vier jaar kan de markt anders zijn.

Het zaad heeft doorgaans vaste klandizie, en zo ook het wortelgoed.

Klanten hebben alweer het plantmateriaal voor het komend seizoen bekeken, maar nog niet besteld.

Leveranciers wachten dat af. Medio september beginnen ze tenslotte pas met rooien van jonge Taxus. <

LANGS DE KASSA

Sue Meuleman:

’We beginnen al met herfstbloeiers’ Naam bedrijf:

Eurotuin Deinze Locatie:

Deinze (B) Medewerkers:

10

We zitten midden in de vakantietijd.

Loopt de verkoop nog een beetje door in uw tuincentrum? „Ja, toch nog wel. Het is hier niet al te stil. In de weekenden is het druk.

De mensen zijn zeker nog wel in hun tuin bezig.”

Wat verkoopt u dan nu met name aan boomkwekerijproducten? „Vooral de vaste planten. Echinacea en Hebe worden veel verkocht. En natuurlijk Hydrangea, want die staat nu in volle bloei. We verkopen veel Hydrangea macrophylla en paniculata.

Ook de grassen verkopen goed. Dat is eigenlijk al een tijdje aan de gang.

We beginnen nu alweer naar de herfstbloeiers te gaan.”

Zijn er nog bepaalde kleuren populair? „Nee, niet echt. Mensen zien graag witte bloemen in de tuin, dus wit verkoopt altijd goed. Verder zijn er geen duidelijke voorkeuren.”

Kunt u iets zeggen over de verkoop van bomen, struiken en heesters? „Veel bomen hebben we niet staan, want daar hebben we te weinig ruimte voor. We hebben niet zo’n groot assortiment. Fruitstruiken zijn goed verkocht, zoals allerlei soorten bessen. Maar van de appel- en perenbomen hebben we juist veel minder verkocht.”

Hoe is het afgelopen seizoen bij Eurotuin verlopen? Trekt de verkoop weer aan nu de economische crisis over zijn dieptepunt heen is? „Het voorjaar was bij ons vrij goed.

En het lijkt erop dat het ook een goede zomer wordt.” < De Boomkwekerij 17 (21 augustus 2015)

Markt_Handelsstemming_FotoBKW15-17.indd 45

45

17-08-15 15:08

Weerbare bodem tegen bodemaaltjes Bericht Koepelproject Plantgezondheid.

De boom- en vaste plantensector ervaart het wegvallen van grondontsmetting als een groot gemis. In het kader van het Koepelproject Plantgezondheid, onderdeel ’Weerbare bodem’ wordt bij een aantal kwekers actief aan het stimuleren van het bodemleven gewerkt. Achterliggende gedachte is dat aaltjes bij een evenwichtig bodemleven minder kans krijgen schade te veroorzaken aan de planten.

Er blijken momenteel diverse plant-

extracten en preparaten beschikbaar te zijn die er voor zorgen dat de boomkwekerijgewassen minder of geen schade ondervinden van schadelijke bodemaaltjes. Bij vruchtboomkwekerij Guus van Montfort in Bergeijk ligt een grote praktijkproef waarbij vijf alternatieve producten c.q. strategieën getest worden in appel en peer. Bij Boomkwekerij A. Leune en Zn. vof in Benthuizen liggen proeven in buxus en laurier. Op deze kwekerij zijn al resultaten te zien van het toepassen van producten die het bodemleven stimuleren.

Biologische grondontsmetting in roos Bericht Koepelproject Plantgezondheid.

Het doel van het Koepelproject Plantgezondheid is alternatieve methoden voor chemische grondontsmetting te onderzoeken en te demonstreren om

schadelijke aaltjes in roos te beheersen, met name Pratylenchus penetrans (Pp).

Er zijn diverse demo’s aangelegd door Cultus, DLV en Groeibalans. Gekeken wordt naar alternatieve middelen op biologische basis die toegepast kunnen worden vóór of tijdens de teelt.

Daarnaast wordt ook naar de rol van groenbemesters en biofumigatie gekeken. Op deze velden is vooraf bemonsterd op aanwezigheid van Pp. Vervolgens worden de toepassingen uitgevoerd en zijn de groenbemesters gezaaid. Aan het einde van de proefperiode wordt weer bemonsterd en gekeken of er effecten gerealiseerd zijn op de aaltjespopulatie in de bodem.

Grondmobiliteit en knolcyperus Het vakblad De Boomkwekerij besteedde onlangs aandacht aan de bestrijding van knolcyperus, een bijzonder hardnekkig onkruid. Ursula Elskamp, projectleider LLTB, liep een middagje mee met de NAK-controleur op zijn inspectieronde in ZuidoostNederland in juni. Zij kwamen een besmetting tegen die zich in de voorgaande jaren ongestoord heeft kunnen vermeerderen. Ook troffen zij percelen snijmaïs met ontheffing aan waar de knolcyperus niet effectief was bestreden. Zoekt u als boom- of vaste plan-

tenkweker nieuwe grond om tijdelijk te huren of te pachten, stel u dan van te voren op de hoogte over eventuele besmettingen met knolcyperus in betreffende gemeente. U kunt daarvoor contact opnemen met de NAK. Voor percelen die besmet zijn met knolcyperus geldt namelijk een teeltverbod.

Op deze percelen mag dus ook geen uitgangsmateriaal voor de boomkwekerij worden geteeld. Partijen die met knolcyperus zijn besmet, moeten worden vernietigd. Meer informatie vindt u op de website van de NVWA.

Deze bijdrage valt onder de redactionele verantwoordelijkheid van de LTO Vakgroep Bomen en Vaste planten. Voor informatie: (073) 2173263, e-mail: helma.hoff@zlto.nl., www.lto.nl.

46

We doen meer Schreef ik in mijn vorige column over hoe we ons als LTO vakgroep inzetten voor Xylella, werkgeverszaken, onderwijs, water en gewasbescherming, hier het vervolg.

LTO is voor alle exporterende sectoren en dus ook boomkwekerij dagelijks bezig om de grenzen met onder meer Rusland open te houden of te krijgen.

Een andere serieuze bedreiging vormt het mestbeleid dat de hoeveelheden bemesting en compost in de vollegrondsteelten beperkt. Wij zijn daarom onderzoek gestart om meer ruimte te creëren, door aan te tonen dat er met plantmassa meer nutrienten worden afgevoerd dan door bemesting aangevoerd.

De cultuurgroepen vinden steeds beter hun weg na het PT-tijdperk. De cultuurgroep Vaste Planten is promotie gestart onder de slogan ’Perennial Power’ en is kartrekker bij het onderzoek naar het virusvrij maken van vaste planten. De cultuurgroep Bos- en Haagplantsoen werkt samen met Het Bosschap, het ministerie van Economische Zaken en andere partijen om via een ’Green Deal’ betere tracking, tracing en aanbesteding te krijgen van met name de bosbouwaanplant. De cultuurgroep Laanbomen heeft op eigen kracht de ’Boom van het jaar’ doorgetrokken en is bezig het gebruikswaarde onderzoek opnieuw vorm te geven.

Er is een nieuwe website aanstaande voor communicatie met onze leden over zaken als teelt, handel, wetgeving en onze inzet als bestuurders.

Verder werken we samen in de Raad voor de Boomkwekerij (waarvan ik voorzitter ben) en iVerde. Met de ’Groene Stad’ als promotienetwerk en de Groene Agenda om kennis over groentoepassingen te ontwikkelen.

Rest mij te melden dat via LTO Ledenvoordeel op de inkoop van energie, telefonie, beveiligingsapparatuur en dergelijke grote korting en soms ondersteunende subsidie mogelijk is en daarmee substantiële verlaging van debedrijfskosten. Dus doe mee, word lid!

Henk Raaijmakers

Interim Voorzitter LTO Vakgroep Bomen en Vaste planten.

De Boomkwekerij 17 (21 augustus 2015)

LTO BKW15-17.indd 46

13-08-15 15:52

Service

Foto: Arno Engels

BEDRIJFSNIEUWS

VAKTAAL

Workshop beheersen Xylella LTO, Tuinbranche Nederland en Naktuinbouw organiseren begin september een workshop over beheersing van Xylella middels bedrijfshygiëne. In de workshop worden diverse vragen beantwoord: wat is Xylella, wat zijn symptomen, wat gebeurt er na een vondst, welke maatregelen zijn te nemen om verspreiding te voorkomen?

De workshop wordt twee keer georganiseerd, telkens van 14.00 tot 19.15 uur: op dinsdag 1 september bij de ZLTO in Den Bosch, en op donderdag 10 september bij Tuinbranche Nederland in Zeist. Kosten per deelnemer zijn €225, dit is inclusief lesmateriaal en warme maaltijd, exclusief btw.

Leden van LTO en Tuinbranche Nederland krijgen €25 korting. Inschrijving kan tot 26 augustus via naktuinbouw.nl.

Hulp bij pachtgrond zoeken Kwekers die pachtgrond zoeken of aanbieden, kunnen hiervoor terecht op een nieuw online platform genaamd Pachtbank.nl. Pachtbank.nl heeft als doel om grondeigenaren en grondgebruikers bij elkaar te brengen. Zoeken is mogelijk op basis van provincie, plaatsnaam/postcode, grondsoort, voorvrucht en oppervlakte.

Pachtbank.nl bemiddelt niet. Voor bemiddeling en totstandkoming van contracten verwijst Pachtbank naar de Koninklijke Nederlandse Vereniging van Rentmeesters.

AGENDA Binnenland 24 t/m 27 augustus Cash&Carry

days, Hengelo twentheplant.nl

24 t/m 27 augustus Najaarsbeurs

Menkehorst, Hengelo menkehorst.nl

26 t/m 28 augustus

Groen-direkt, Boskoop groen-direkt.nl 26 t/m 28 augustus Floralis, Boskoop - floralisboskoop.nl 26 t/m 29 augustus Plantarium, Hazerswoude plantarium.nl 28 augustus Hoveniersdag Floralis Boskoop floralisboskoop.nl 8 t/m 10 september GroenTechniek Holland, Biddinghuizen groentechniekholland.nl 9 en 10 september FloraHolland Autumn Fair, Naaldwijk floraholland.com

Buitenland t/m 23 augustus Flora Olomouc,

Olomouc, Tsjechië flora-ol.cz

t/m 23 augustus Flora Tech IPM, Bangalore, India ipm-india.com/horticulturalfair 26 augustus Florall, Gent, België florall.be 27 t/m 29 augustus Farwestshow, Oregon, Verenigde Staten farwestshow.com 27 t/m 29 augustus Flowers IPM, Moskou, Rusland ipm-moscow.com 30 augustus t/m 1 september

Spoga+Gafa, Keulen, Duitsland spogagafa.com 3 t/m 5 september Green is Life, Warschau, Polen greenislife.pl 8 en 9 september Four Oaks, Lower Withington, Engeland fouroaks-tradeshow.com

Bijdragen Meer informatie op: DeBoomkwekerij.nl/Tips

Bijdragen voor de service-pagina’s kunnen worden gestuurd naar Redactie ‘De Boomkwekerij’, Postbus 9324, 2300 PH Leiden, e-mail: boomkwekerij@hortipoint.nl.

Marco de Wit Leeftijd: 43 Opleiding: meao Bedrijf: Marco de Wit Boomkwekerij Plaats: Boskoop Sortiment: hoofdzakelijk Clematis,

Druk op de tuin? „Ja, we zijn eigenlijk continu aan het afleveren. De zomerbeurzen van Groen-Direkt hebben voor ons al leuk gelopen. De zomer is ook het mooiste moment voor de clematissen; nu bloeien ze. Er gaat tot en met september wel naar verhouding minder weg dan in het voorjaar. Dat is raar hè? Maar zo is het wel.”

Is de bloei nu later? „Ja, anderhalve week later, maar dat zie ik in alles op onze tuin. In het stekken, in het overzetten van het stek in potten, en dus ook in de bloei. Tot 1 oktober gaat er hopelijk nog genoeg handel weg, want na die datum beginnen we alweer met clematissen in kisten zetten voor de winter.”

Wat doet u in Plantariumweek? „We doen weer mee met de lagenbeurs van Groen-Direkt. Ik zou wel op het kwekersplein willen staan, maar ik moet dan juist op de tuin zijn om orders klaar te maken. Voor Plantarium zit ik in de keuringscommissie van nieuwigheden; daar ben ik dit jaar weer voor gevraagd.”

Waarom keurt u? „Omdat keuren goed is voor het vak; we zijn eigenlijk best goed met z’n allen om het sortiment breder te maken. En met keuren kan ik

daarnaast Aristolochia, Passiflora, en Fargesia en Hydrangea ’Annabelle’ in vollegrond Oppervlakte: 1 ha pottenteelt, 1 ha vollegrond

bijblijven in de nieuwigheden. Ik zit specifiek in Clematis, en ook deze Plantarium zijn er weer nieuwe clematissen bij. Maar ik kan ook objectief kijken naar andere inzendingen. Wat ziet er mooi uit, zou ik het als consument kopen? Dat is wel persoonsgebonden. Elke nieuwe kruising die wordt gemaakt, vind ik mooi. Een ander kan zeggen: alweer een roze bloeier.”

Praat u met consumenten? „Ja, afgelopen zaterdag stonden we weer op het Clematis Festival in Wolfheze, bij Arnhem. Het is prachtig om consumenten daar te zien en te horen praten. Enthousiaste mensen die een Clematis van je kopen, en die gebaat zijn bij je uitleg over snoei. Op zo’n dag merk je echt waardering voor je teelt.”

Is Clematis nog rendabel? „Het is een bewerkelijke teelt, en verkoop is tegenwoordig niet meer makkelijk. Waar kun je nog komen met driehonderd soorten? Er zijn tuincentra die nu zeggen: maak maar een mooie mix. Als kleine kweker met een breed sortiment vinden we toch wel onze weg, om het product geld te laten opbrengen. We bedienen bijvoorbeeld ook grote kwekers. Aan Clematis moet je ook wel echt hobby hebben. En die heb ik.” < De Boomkwekerij 17 (21 augustus 2015)

Service-BKW15-17.indd 47

47

17-08-15 15:08

615650_.indd 48

17-8-2015 12:47:26