BKW_18-2015

4 september 2015

18

Terugblik Plantarium 2015:

Zoeken naar inspiratie ĂŠn toepasbaarheid 20 Boskoop dĂŠ one-stop-shop van Europa 6 Technisch vernuft op kleine Baumschultechnik 28 Lastige opkweek van Daphne 32 Ook positieve stemming op Florall 44 Omslag_BKW15-18.indd 1

31-08-15 15:04

618338_.indd 2

31-8-2015 12:40:57

Inhoud

Omslag: Ron Barendse

10 Risicomanagement

Nieuws

4

Commentaar: Delen

5

Stelling: Boomkwekerij komt dit seizoen uit het dal

6

Boskoop streeft naar dé one-stop-shop van Europa

9

Ondernemersvragen: Een cao-loze periode, wat betekent dat voor mijn werknemers?

Bedrijf

10 Onzichtbare bedrijfsrisico’s in beeld brengen

Plantarium

15 Boskoopse beurzen hervinden optimisme

30

Steenmeel als bodemverbeteraar

16 Focus op verkoop 18 ’Magical Ruby Tuesday moet zich gaan bewijzen’ 19 Beurzen in de plus 20 ’Plantenbranche denkt te functioneel’ 22 Van sortiment tot feestvierders 24 Ultieme consumententest

Teelt & Gewas

28 Technisch vernuft op kleine Baumschultechnik 30 Nieuwe strategie voor milieuvriendelijke teelt

40 Blauwe bessenmarkt in de lift

32 Lastige opkweek houdt Daphne op de achtergrond 34 Teeltadvies: Groenbemesters en aaltjes in vasteplantenteelt

Markt & Afzet

40 Blauwe bes wint aan populariteit 43 Marktnieuws: Hoe loopt het?

44 Marktnieuws

Service

46 LTO Nederland Vakgroep Bomen en Vaste planten 47 Vaktaal en Agenda

Op www.DeBoomkwekerij.nl vindt u actueel nieuws, marktnieuws, fotoreportages, video’s, blogs en het magazine in digitale vorm. Problemen met inloggen? Kijk dan op www.DeBoomkwekerij.nl/inloghulp.

COLOFON Redactie

Schipholweg 1, Postbus 9324, 2300 PH Leiden E-mail: boomkwekerij@hortipoint.nl Website: deboomkwekerij.nl Hoofdredactie Wim du Mortier (071) 565 96 82 Vakredactie Arno Engels 565 96 86 Ketura Haveman 565 96 83 Ron Barendse 565 96 84 Bureauredactie Jenny Mostert, Carolyne de Vries Lentsch, Jolanda de Wekker Vormgeving Diseno vormgeving Fotografie Gerdien de Nooy Directie Elbert van den Berg Secretariaat Linda Laman 565 96 78 Alice Hoogenboom

Exploitatie

Koninklijke BDU Uitgevers B.V., Afdeling Vak- en Publieksmedia, Postbus 67, 3770 AB Barneveld Uitgever: Wiljo Klein Wolterink MBA T (0342) 494 263 F (0342) 413 141 Verkoopleider: Ron van de Hoef T (0342) 494 263 M 06 51 80 63 25 E r.v.d.hoef@bdu.nl Advertentie-exploitatie Media adviseur: Gert-Jan Bloemendal T (0342) 49 48 07 E g.bloemendal@bdu.nl, Internet: bdu.nl Verkoopleider: Ron van de Hoef T (0342) 494 263 M 06 51 80 63 25 E r.v.d.hoef@bdu.nl Abonnementenservice Aanvraag (ook via website deboomkwekerij.nl) en wijziging abonnement naar Koninklijke BDU Uitgevers, afdeling Vak- en Publieksmedia, Postbus 67, 3770 AB Barneveld, T (0342) 494 844, F (0342) 494 299, E abonnementen@bdu.nl. Op werkdagen

telefonisch bereikbaar van 8.30 – 14.00 uur Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Opgave via deboomkwekerij.nl of bij de abonnementenservice. Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk twee maanden voor vervaldatum bij de abonnementenservice wordt opgezegd. Dit kan schriftelijk, telefonisch of per e-mail. Ook voor informatie over een lopend abonnement kan contact worden opgenomen met de abonnementenservice.

Jaarabonnement: €236,65 (exclusief 6% btw). Studenten en scholieren krijgen 25% korting. Buitenlandse abonnees betalen een kleine toeslag.

Druk Koninklijke BDU Grafisch Bedrijf B.V. 28ste jaargang ISSN-nummer: 0923-2443 De Boomkwekerij is een uitgave van de Stichting Vakinformatie Siergewassen en de Koninklijke BDU Uitgevers B.V. Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Lezers worden met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren.

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Algemene voorwaarden: op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van Koninklijke BDU Uitgevers B.V. zijn van toepassing de voorwaarden, welke zijn gedeponeerd ter Griffie van de Arrondissementsrechtbanken en de KvK.

De Boomkwekerij 18 (4 september 2015)

Inhoudspagina-BKW15-18.indd 3

3

31-08-15 14:55

NIEUWSINTERVIEW

Frank de Wijs, sociaaleconomisch specialist ZLTO:

’Cao’s zijn op den duur niet in stand te houden’ Na 22 jaar neemt Frank de Wijs afscheid als specialist sociaaleconomisch beleid bij de ZLTO en LTO. Het polderen met vakbonden heeft volgens hem de langste tijd gehad. „Er moet een nieuwe balans komen tussen arbeidszaken die collectief zijn te regelen en die aan werkgever en werknemer worden overgelaten.”

Frank de Wijs

Ligt een cao Open Teelten in het verschiet?

„Dat alles hangt af van het gesprek dat minister Asscher van Sociale Zaken begin september heeft met werkgeversorganisaties en vakbonden om te komen tot reparatie van de negatieve gevolgen van de nieuwe wet Werk en Zekerheid voor de vele losse dienstverbanden in de sector.

Als sociale partners hem daarvan weten te overtuigen dan volgen er nieuwe cao’s. Anders heb ik er een hard hoofd in.”

Wat is het grootste struikelblok?

„De transitievergoedingen hoor je veel en de terugwerkende kracht daarvan voor zowel vast als los personeel. Het draait echter veel meer om ruimte te krijgen om tijdelijk personeel dienstverbanden aan te kunnen bieden zonder snel tot vaste contrac-

COMMENTAAR

ten te moeten overgaan. Zes contracten in vier jaar in plaats van drie in twee jaar zal al een verbetering zijn.

Uitgezonderd worden van wettelijke bepalingen is nog meer welkom.”

Is een cao nog van deze tijd?

„Polderen heeft ons veel goeds gebracht, maar een cao is een vastgeroest stelsel. Modernisering is gewenst. Minder collectief bepalen en meer overlaten aan individuele afspraken tussen werkgever en werknemer. Op dit moment is er geen alternatief voor een cao, maar binnen vijf jaar moet die er wel zijn.

Het draagvlak voor een cao ebt weg, zeker onder jongeren en buitenlandse arbeidskrachten.”

Blijven Oost-Europese arbeidsmigranten komen?

„Werkende Europeanen zullen vaker

PEILING

Delen Zo maar een stand op Plantarium, met op een balie een stapeltje folders. Op een van de boekjes staat in vette koeienletters ’Retail solutions’. Het boekje valt op omdat een poging wordt gewaagd de klant - in dit geval de retail - rechtstreeks aan te spreken.

Met de boodschap dat u weet wat zij willen en daar prima invulling aan kan geven. Dat zie je niet veel.

Digitalisering van de verkoop maakt monsterbeurzen overbodig

Plantarium richtte de focus op verkoop. En daarmee sluit de beurs aan bij het aan kracht winnende geluid in de sector dat kwekers meer aandacht moeten gaan geven aan wat de markt vraagt. De beurs organiseerde een consumententest ter inspiratie. Maar het Wim du Mortier Hoofdredacteur

gaat ook om de vraag wat andere ketenpartners van u verlangen.

Loop je over de beurs in 2015 dan ontstaat het vermoeden dat door menigeen nog stappen kunnen worden gezet in het oriënteren op de markt. Iedereen presenteert in

Eens 40%

Oneens 60%

prachtige stands zijn mooie producten. En er wordt als vanouds vooral gecommuniceerd vanuit de kenmerken van de producten. Maar wat je zelden ziet is plat gezegd een bordje ’zegt u maar hoe u het wilt hebben; wij zorgen er voor’. Of een folder met retail solutions...

Bij het maken van zo’n folder moet je dan wel weten waar die retailer gevoelig voor is. Intratuin kwam dit jaar in georganiseerd verband naar Plantarium en sprak in een

n op de

achterkamertje met elkaar over wat zij op de beurs zagen. De redactie van dit blad heeft

De nieuwe peiling luidt:

geprobeerd uit te vinden welke lessen daaruit te trekken zijn voor kwekers. Afnemers

Nieuwigheid pas lanceren na consumententest

lopen niet altijd te koop met die informatie. En dat is jammer. Want in een afzetketen kun je elkaar prima versterken door marktinformatie met elkaar te delen. Maar dan moet je daarin dus wel open zijn; transparant zoals Leon Buskermolen van Hamiplant

Stem mee op deboomkwekerij.nl.

het noemde tijdens de officële opening van Plantarium 2015.

4

De Boomkwekerij 18 (4 september 2015)

Nieuws opinie BKW15-18.indd 4

31-08-15 14:55

Opinie COLUMN COEN DEKKERS

Focus op nazorg

beslissen om hier te blijven, ook al blijven er genoeg op en neer pendelen tussen West- en Oost-Europa. Veel hangt af van de verschillen in loonniveau tussen Oost- en West-Europa.

De kwaliteit van de huisvesting zal verder toenemen. Ik verwacht dat er ontwikkelingen komen rond leegstaande kantoorpanden. Dat zou een goede zaak zijn.”

Dus die man had een karakteristiek pand gekocht in Amsterdam en dat opgeknapt. Hij was tevreden.

Maar toen hij de straat inkeek was het drama. Er miste iets. Beplanting rond de bomen. Dan zouden de mensen daar minder afval neergooien, werd het bonter en verzorgder. Dus mailde hij mij. Omdat hij gevonden had dat Euonymus tegen hondenzeik kon. En dat vond ik zo grappig, dat ik de planten sponsorde.

Dat ging mooi. Hij enthousiast, ik dronken van zijn wijnpakket en Amsterdam een stukje mooier. Na een half jaar mail ik hem hoe het gaat en hij stuurt opgetogen wat foto’s. Het ziet er inderdaad goed uit. Mijn planten zijn goed gegroeid en zien er gezond uit. Ik ook weer blij. Tot zover, misschien herkent u het, ik schreef er al eens over.

Maar nu. Ik krijg een reactie op een mail met als titel ’De leuke plantjes’. Dat was nog de titel van toen. Maar als ik de bijlage open zie ik een drama. Verdorde, rotte, uitgevallen plantjes. Potverdikkie,

Heeft u nog afscheidstips?

ik krijg een steen in mijn maag. Ik screen de tekst en mijn oog blijft hangen bij knapsnuitkever. Nog

„Communiceer met de samenleving.

We moeten als sector blijven professionaliseren. Arbeidsmigranten zijn een blijvertje, de centen moeten ergens verdiend worden, onze economie heeft de mensen nodig. De arbeidsmarkt wordt sowieso steeds internationaler, de samenleving zal dat in moeten zien. Als mensen van verder weg komen moeten we ons voorbereiden op cultuurverschillen.”

een grotere potverdikkie. Het is niet bepaald knap maar lap. Zijn mail eindigt met: ’Wat nu te doen??’

Ik mail hem terug met bijna alles wat ik weet over taxus- of lapsnuitkevers. Ik wil dat hij een tevreden klant blijft. De volgende mail heeft een andere titel: ’Kever-oorlog’. Mooi, hij heeft de moed nog niet opgegeven. Hij heeft intussen speciale compost gekocht en zelfs ook ergens aaltjes kunnen aanschaffen, maar heeft nog steeds veel vragen. En haast. De kevers kruipen bij hem binnen over de muur. Zelfs de hortensia’s op zijn balkon, ver weg van de straat, zitten vol.

Echt waar, buxuskwekers, ik heb ineens zoveel meer respect voor jullie gekregen, met jullie cylindrocladium en jullie buxusmot/rups. Maar weet je wat? Samen met de klanten de oorlog aangaan tegen dit gespuis, het schept een band. Ik ga er alles aan doen om die planten in Amsterdam weer funny en fit te krijgen. Inclusief een ritje naar de hoofdstad om zelf de stand van zaken te bekijken.

Want als deze Amsterdammer, samen met mij, de oorlog wint, echt, een betere reclame is er niet.

STELLING

Boomkwekerij komt dit seizoen uit het dal Rob

Fokkens,

Fokkens

Cees Nienhuis, Fa. Corn.

Hans

Coniferen BV, Wijster:

Nienhuis, Heiligerlee:

De

„Ik heb daar iets minder ver-

„Het is fijn dat de economie

Udenhout:

trouwen in, de consument

weer wat aantrekt. Het her-

„Dit is wel het algemene

koopt mij nog te weinig. Ik

stel is echter nog zeer broos.

gevoel dat bij een aantal

merk dat hoveniers de porte-

We zullen nog even moeten

kwekers leeft, maar de ver-

feuille wel weer vol hebben,

doorbijten voordat er weer ruimte is voor

schillen zijn enorm. Er zijn genoeg teelten

maar de verkoper aan particulieren laat het

prijsverbetering of een grotere productie. Het

waar te weinig marge wordt gemaakt en de

nog afweten. Helaas bestaat mijn klantenbe-

herstel moet eerst doorzetten zodat er weer

markt is nog niet in die mate herstellende dat

stand voor 90% uit winkeliers en grootwinkel-

gebouwd gaat worden, plannen ontwikkeld

er grote prijsverhogingen doorgevoerd kunnen

bedrijven. De laatste anderhalf jaar was voor

worden etc. Mensen moeten er weer op ver-

worden. Bomen, bosplantsoen maar ook bij de

mij slechter dan de periode daarvoor. Onze

trouwen dat het goed gaat. Na die plannen

pot- en containerteelt voor de aanleg zullen

sector ging veel later de crisis in dan de rest,

volgt de beplanting. Ook gemeentes moeten

de prijzen komend seizoen nog onder zware

ik denk dat het herstel ook wat langer duurt.

weer budget krijgen voor beplanting. Dit was

druk staan, vermoed ik. Het blijft belangrijk

De consument moet eerst eens meer geld uit

tot dusver een sluitpost. Als dat allemaal gaat

om heel goed op je kosten te letten. Maar

gaan geven maar helaas geeft de consument

lopen, zijn wij aan de beurt.”

het allerbelangrijkste waar wij nu bij de Kuil

van Kuil

Strijdhoven, Haagplanten,

die wat te besteden heeft (de jonge volwas-

Haagplanten ook erg op inzetten is zorgen dat

senen) liever zijn geld uit aan vakanties dan

je hele goede kwaliteit planten produceert en

aan zijn tuin. Dus of we dit seizoen uit een dal

je klanten in het middelpunt zet.”

komen? Eerst zien en dan geloven!”

De Boomkwekerij 18 (4 september 2015)

Nieuws opinie BKW15-18.indd 5

5

31-08-15 14:55

Foto’s: Arno Engels, Florall

Boskoop streeft naar dé one-stop-shop van Eu Over vijf jaar wil Greenport Regio Boskoop dé toonaangevende one-stop-shop van Europa zijn voor boomkwekerijproducten. Om dat te bereiken zijn wel enkele doorbraken noodzakelijk, zo blijkt uit de Economische Strategie 2020 die op Plantarium is gepresenteerd.

Michiel Gerritsen, voorzitter van Belangenbehartiging Greenport Boskoop, legde tijdens de presentatie uit waarom de ESV2020 is opgesteld. „We moeten de weerbaarheid van onze bedrijven en ons cluster versterken, want de moeizame tijd van nu heeft een grote impact op het bedrijfsleven.

En er is opkomende concurrentie; andere productiegebieden staan niet stil.”

Uiteindelijke doel is dat regio Boskoop in 2020 dé one-stop-shop van Europa is, waar professionele afnemers alle nodige boomkwekerijproducten kunnen vinden, zowel voor de retail als voor de aanleg. „Een erkende en herkende one-stop-shop”, verduidelijkte Gerritsen. „De producten hoeven hier niet per se allemaal geproduceerd te zijn, maar ze zijn hier wel allemaal te krijgen, waarbij we de afzet ontzorgen.”

Sterke samenwerking nodig

De strategie werd gepresenteerd in het Rabocafé. De Rabobank ondersteunt deze namelijk inhoudelijk en financieel.

Betrokkenen zijn ervan overtuigd dat de ambitie van de ESV2020 wordt waargemaakt. „Wij hebben er alle vertrouwen in dat het gaat leiden tot een succes”, zei directeur Jaap Stolze van de Rabobank. Maar er zijn wel drie doorbraken noodzakelijk. Te beginnen met sterke ondernemers en krachtige samenwerking.

Alleen samen kun je je gezamenlijke en individuele marktpositie

KORT Transporteur zet bomenoverslag op

Forever&Ever in innovatieve top

Britse zorgen om goedkope import

Transportbedrijf Hendriks uit Opheusden verhuist naar Ochten om daar een groot overslagcentrum op te zetten voor boomkwekerijproducten, vooral laanbomen.

Bedoeling is dat het centrum op 1 oktober gaat draaien. Hendriks wilde zich vestigen op het nieuwe Agro Business Centre. Hij had er grond aangekocht, maar zag er vanaf toen de kavel toch niet geschikt bleek te zijn voor het transportbedrijf.

Forever&Ever staat in de top 100 van meest innovatieve bedrijven in het midden- en kleinbedrijf. Op hortensia’s van Forever&Ever zijn geen schadelijke chemische residu’s meer aanwezig. Daarmee wordt ingespeeld op de groeiende internationale behoefte aan gifvrije planten, aldus de jury. Er staan ook technische innovaties in de top 100, waaronder het vogelverjaagsysteem Agrilaser en de werktuigendrager MultiToolTrac, de eerste tractor ter wereld die volledig elektrisch is aangedreven.

Britse kwekers verwachten prijsdruk op hun nationale markt en zijn bang voor hun handelspositie, zo meldt Horticulture Week. Door de zwakke euro is het voor Britse retailers immers aantrekkelijk om meer op het vasteland te kopen. Op komende Four Oaks Trade Show verwachten deelnemers hun slag te slaan met goedkopere importorders.

Britse kwekersgroep breidt uit De Newey Group heeft Brinkman Trees gekocht. De Britse bedrijvengroep wil nog meer kwekerijen overnemen om zijn marktaandeel in het Verenigd Koninkrijk te vergroten, meldt Horticulture Week. Newey heeft vorig jaar ook al Roundstone Nurseries overgenomen, een grote kwekerij van perkplanten en vaste planten. De Newey Group bestaat nu uit tien bedrijven die vooral grote Britse retailers beleveren.

6

Galmug treft Britse Agapanthus Een nog vrij onbekende galmug tast steeds meer Agapanthus aan in Britse tuinen. Dat meldt de Royal Horticultural Society. De galmug tast specifiek Agapanthus aan en is volgens de RHS niet eerder beschreven in binnen- en buitenland. De RHS vraagt daarom de hulp in van Britse tuiniers om kennis over het insect te verzamelen.

Rabo leent minder in eigen land De Rabobank heeft afgelopen halfjaar €400 miljoen minder krediet verleend aan de food- en agrisector in Nederland. De kredietverlening bedroeg in de eerste helft van 2015 €28 miljard. In de tweede helft van 2014 had de Rabobank nog €28,4 miljard uitstaan. De totale kredietverlening aan de food- en agrisector in binnen- en buitenland steeg juist met 5% naar €96,8 miljard.

Hiervan was €65,8 miljard voor bedrijven in de primaire agarische sector.

De Boomkwekerij 18 (4 september 2015)

Nieuwsbericht en Kortnieuws BKW15-18.indd 6

31-08-15 15:04

Nieuws

an Europa vergroten. Kees van Velzen, wethouder van Alphen aan den Rijn en voorzitter Greenport Regio Boskoop, stelde op Plantarium: „Kwekers alleen redden het niet meer. We móéten meer samenwerken en zorgen dat onze klanten worden ontzorgd.”

Innovatie- en conceptcentrum De tweede doorbraak is de komst van een etalageruimte voor de beoogde one-stopshop: het Green Innovation & Concept Center. Dit moet een ontmoetingsplek worden tussen kwekers, klanten en andere verwanten aan de greenport. Professionals kunnen er bijvoorbeeld zakendoen en nieuwe marktconcepten ontwikkelen samen met anderen.

Maar het centrum zal zich ook op particuliere tuinliefhebbers en toerisme richten.

De derde doorbraak die noodzakelijk is, is het versterken van de ruimte, de logistiek, de handel en verbindingen ertussen. Om de regio verder te ontwikkelen, hoeven kleinschaligheid en grote diversiteit in de sector geen drempels te zijn, aldus de betrokkenen.

De ambitie voor 2020 en de benodigde doorbraken zijn vertaald in een reeks actiepunten. Met al die punten gaan bedrijfsleven en overheden al meteen aan de slag. „Het

ACHTERGROND zijn geen vage actiepunten, maar concrete actiepunten”, aldus Van Velzen.

Vooral input ondernemers De ESV2020 is opgesteld op basis van gesprekken, bijeenkomsten en discussies met totaal

Actiepunten per thema

150 ondernemers en organisaties. Het proces is

De actiepunten zijn verdeeld over zes thema’s. Binnen het thema Ondernemerschap & Nieuwe verdienmodellen wordt bijvoorbeeld een financieringsdesk ingericht voor ondernemers die op zoek zijn naar (alternatieve) financieringsbronnen. Ook is een digitaal instrument in ontwikkeling wat informatie en ondersteuning geeft bij bedrijfsoverdracht.

Binnen het thema Handel, logistiek & internationalisering wordt bijvoorbeeld actie ondernomen om nieuwe handelsbedrijven en ketenpartners aan te trekken. Digitale en virtuele marktplaatsen worden tevens versterkt. Ook wordt een busroute opgesteld voor kleine vrachten, en een applicatie ontwikkeld om vrachten te combineren.

Er is ook een thema Ruimte & Bereikbaarheid. Hierbinnen wordt het teeltareaal in Greenport West gemoderniseerd. Er komt ook een digitaal aanbodsplatform voor kavels, bedrijven en bedrijfswoningen. Binnen het thema Water & Duurzaamheid krijgen bijvoorbeeld calamiteitenberging, sloten uitdiepen en bodemdaling aandacht. Daarnaast

begeleid door organisatieadviesbureau Berenschot. Opdrachtgever van de strategie is Greenport Regio Boskoop, het samenwerkingsverband van Belangenbehartiging Greenport Boskoop, gemeenten Alphen aan den Rijn, BodegravenReeuwijk, Waddinxveen, provincie Zuid-Holland en Hoogheemraadschap van Rijnland. De Rabobank ondersteunt de strategie, zowel inhoudelijk als financieel.

wordt actie ondernomen binnen de thema’s Onderwijs, kennis & innovatie alsmede Promotie, toerisme & recreatie.

Eerste initiatieven bezig De eerste initiatieven zijn reeds gestart, meldde Gerritsen op Plantarium. „Bij de provincie Zuid-Holland is een vervolgproject ingediend van Kennis Innovatie & Impuls.

Een groep ondernemers is al bezig met nieuwe Boskoop promotie. En de samenwerking tussen Plantarium en Groen-Direkt is een voorbeeld voor anderen.” <

Het laatste nieuws leest u elke dag op www.DeBoomkwekerij.nl

Film gericht op jongeren

Winnaar Florall-award bekend

Op Plantarium is een promotiefilm gelanceerd die jongeren laat kennismaken met de boomkwekerijsector. De film ’Er zit groei in de boomkwekerij’ moet scholieren overtuigen om te kiezen voor een baan of opleiding in de sector. „De boomkwekerijsector is nog te onbekend, maar we hebben wel ieder jaar een paar duizend nieuwe werknemers nodig”, zei Jan van Leeuwen (LTO). De film is gefinancieerd door Colland Arbeidsmarkt.

Lagerstroemeria indica ’Eveline’ van Devriese-Luyssen is uitgeroepen tot de beste nieuwigheid van najaarsbeurs Florall 2015. De compacte plant met lichtroze bloemen is vernieuwend binnen het sortiment, aldus de jury. Skimmia japonica ’Pabella’ van Ronald van der Werf won zilver en de collectie Sempervivum van Belgicactus won brons.

Kritisch over keurbeleid Handelaren die klant zijn bij FloraHolland zijn zeer ontevreden over de wijziging in het keurbeleid van de veiling. De betrouwbaarheid van kwaliteitsinformatie wordt als onvoldoende ervaren. Dit blijkt uit onderzoek van de veiling op de exportlocaties.

Veel klanten geven aan dat ze niet al hun kwaliteitsklachten indienen omdat ze de partij planten te hard nodig hebben.

Hortivation nieuwe beurs IPM

Nieuwe sierbomen op Farwest

IPM Essen breidt haar portfolio uit met een nieuwe beurs: Hortivation. Deze heeft als doel kwekers, handelaren en consumenten dichter bij elkaar te brengen. Daarbij wil zij over de heg van de groene branche kijken.

De beurs wil laten zien hoe de groene branche direct van de trends als communicatie, mode, koken en lifestyle kan leren.

De beurs vindt plaats 13 tot en met 15 juni 2016 in Kalkar, parallel aan de Flower Trials.

Op de Farwest Show in Oregon zijn vorige week 49 nieuwigheden gepresenteerd.

Zoals gebruikelijk op de Amerikaanse vakbeurs zaten er weer diverse nieuwe sierbomen bij. Daaronder de smal opgaande Acer circinatum Three Cheers, de goudkleurige Cercidiphyllum japonicum Claim Jumper, en de paarse treurvorm Albizia julibrissin Chocolate Fountain. Alle nieuwigheden zijn te vinden op de site farwestshow.com.

De Boomkwekerij 18 (4 september 2015)

Nieuwsbericht en Kortnieuws BKW15-18.indd 7

7

31-08-15 15:04

618339_.indd 8

31-8-2015 11:07:35

Ondernemersvragen

Illustratie: Peter Moorman

Een cao-loze periode, wat betekent dit voor mijn werknemers?

De looptijd van de cao Open Teelten eindigt op 30 juni 2015. Na deze looptijd is de algemeen verbindend verklaring (AVV) van de cao niet meer van toepassing. Wat gebeurt er met de arbeidsvoorwaarden van mijn werknemers in een cao-loze periode?

1. Bestaande werknemers: de arbeidsvoorwaarden uit de cao blijven van kracht

Maartje Jager Werkgeverslijn landen tuinbouw mjager@ltonoord.nl

Als een werknemer is aangenomen onder toepassing van de cao Open Teelten, dan blijven de arbeidsvoorwaarden uit deze cao gelden totdat er een nieuwe cao is afgesloten. Deze maken namelijk deel uit van de individuele arbeidsovereenkomst. Dit wordt ook wel de nawerking van de cao genoemd: de bepalingen uit de cao blijven gelden na de einddatum van de cao.

2. Verplichting deelname sectorfonds blijft van kracht

Stuur uw vragen of suggesties naar Postbus 9324, 2300 PH Leiden.

U kunt ook bellen of mailen met (071) 565 96 82, boomkwekerij@hortipoint.nl

De verplichting om deel te nemen en premies te betalen aan het Bedrijfspensioenfonds voor de Landbouw (BPL) en Colland Arbeidsmarkt blijft van kracht in de cao-loze periode. De pensioenopbouw van medewerkers loopt gewoon door.

3. Ketenbepaling: tussenpoos zes maanden in plaats van 31 dagen Per 1 juli 2015 geldt de nieuwe keten-

bepaling uit de Wet Werk en Zekerheid. Onderdeel daarvan is dat de keten van tijdelijke contracten wordt doorbroken door een tussenpoos van tenminste zes maanden. Het is dus niet meer mogelijk om de keten van contracten te doorbreken met een tussenpoos van minimaal 31 dagen zoals is opgenomen in artikel 9 van de cao Open Teelten.

4. Nieuwe werknemers: gelijk werk, gelijk loon In een cao-loze periode is het bij nieuwe werknemers mogelijk om op individueel niveau afspraken te maken over de arbeidsvoorwaarden, zonder hierbij rekening te houden met de cao. In dat geval geldt het wettelijk kader als ondergrens (zoals het wettelijk minimumloon en 20 vakantiedagen per jaar). Houd hierbij wel rekening met het uitgangspunt gelijk loon voor gelijk werk. U mag nieuwe werknemers niet ongelijk behandelen ten opzichte van werknemers die al in dienst waren. Ook kunnen grote verschillen tussen de arbeidsvoorwaarden van werknemers leiden tot

ongewenste onrust op het bedrijf.

Let op: er kan met terugwerkende kracht een nieuwe cao worden afgesloten. Wanneer u besluit bij nieuwe werknemers af te wijken van de cao, dan moet u wellicht met terugwerkende kracht correcties uitvoeren.

5. Model arbeidsovereenkomsten De Werkgeverslijn land- en tuinbouw heeft in de kennisbank arbeid een model arbeidsovereenkomsten opgenomen die werkgevers kunnen gebruiken. Deze zijn gebaseerd op de ’oude’ cao. Desondanks adviseren wij deze modellen zo veel mogelijk te blijven gebruiken.

6. Cafetariaregeling Eén van de voorwaarden om de cafetariaregeling toe te kunnen passen voor arbeidsmigranten (ET-werknemers) is dat er een tijdelijke arbeidsovereenkomst moet worden afgesloten die valt onder de cao Open Teelten, Glastuinbouw of Dierhouderij. <

De Boomkwekerij 18 (4 september 2015)

Ondernemersvragen-BKW15-18.indd 9

9

31-08-15 14:47

Tekst: Peter van Leth Foto: Maria Dorresteijn

Onzichtbare bedrijfsrisico’s in beeld br Bedrijven komen niet in de problemen door de risico’s die ze kennen. Het zijn vaak de verborgen risico’s die ze de das om doen. Hoogeveen Plants uit Hazerswoude heeft met een risicomanager die onbekende risico’s in beeld gebracht en probeert daarop in te spelen.

De continuïteit van de onderneming staat bij Hoogeveen Plants uit Hazerswoude bij het maken van beslissingen op nummer 1. Toch vragen zij zich af of ze wel voldoende doen, gezien de huidige situatie in de agrarische sector. „Doen wij er alles aan om die continuïteit te waarborgen? Dat we niet, als we in de problemen komen, achteraf moeten zeggen ’hadden we vijf jaar geleden maar onze bedrijfskoers aangepast’,’’ vertelt mede-eigenaar Bob Hoogerdijk. Voor Hoogeveen Plants vormt dit de reden om hiermee aan de slag te gaan. Het management schakelt daarbij risicomanager Maria Dorresteijn van Risicare in. Wat gelijk al duidelijk wordt, is dat ze niet uitkomen op de klassieke risico’s als fytosanitair, weer, brand en afzet, maar risico’s waarvan het management weinig of geen weet heeft.

Kwetsbaar Hoogeveen Plants teelt en vermarkt vier productgroepen tuinplanten, te weten: klimplanten, fruitplanten, bamboo-grassen-varens en helleborus. Dit doet het bedrijf op 19 ha verdeeld over acht productielocaties.

Via exporteurs levert het bedrijf aan tuincentra, bouwmarkten en supermarkten door geheel Europa.

Dit vergt een enorme planning van productie, ruimte, arbeid, verkoop en financiën. Uit gesprekken met Dorresteijn komt als belangrijkste speerpunt naar voren dat als de cijfers van de afzonderlijke onderdelen nog beter op elkaar aansluiten en nog inzichtelijker zijn, er nog stappen te maken zijn.

Iets minder kwetsbare punten die naar voren komen, zijn dat iedereen zich aan afspraken dient te houden

10

en dat niet elke persoon gezien zijn competenties op de juiste plaats zit.

Met cijfers aan de slag „Cijfers inzichtelijker krijgen en verschillende programma’s daarvoor op elkaar afstemmen, is makkelijker gezegd dan gedaan”, zegt Bart de Kort, junior financieel controller bij Hoogeveen Plants. Toch wordt met dit verbeterpunt aan de slag gegaan.

Het order-, productie-, arbeidsregistratie- en het financieel programma worden onder de loep genomen.

Het orderprogramma werkt al vijf jaar naar tevredenheid, maar wordt niet optimaal benut. Voor 80%, schat De Kort in. Niet ontevreden is het management ook over het productieprogramma, maar het draait in Excel.

Daarvan wordt geconcludeerd dat dit niet het beste programma is. Daarom wordt tot de aanschaf van een nieuw productieprogramma besloten.

Maar niet onmiddellijk, omdat eerst duidelijk moet zijn aan welke andere programma’s de nieuwe software het best te koppelen is. Het arbeidsregistratiesysteem geeft aan wie hoeveel uur waar werkt. Alleen niet realtime.

Inmiddels is zo’n registratiesysteem aangekocht en wordt getest op een van de acht productielocaties. De eerste resultaten stemmen tot tevredenheid. Over het financiële programma ten slotte heeft het management geen op- of aanmerkingen.

Dashboardprogramma De kunst is nu de vier programma’s aan elkaar te koppelen tot een zogenoemd dashboardprogramma, zodat invoering van cijfers in het ene programma gelijk de gevolgen duidelijk maakt voor de andere

programmaonderdelen. De Kort geeft een voorbeeld. Het aantal opgepotte planten wordt ingevoerd, evenals hoeveel tijd dat kost. Allebei in aparte programma’s. Losstaand zeggen deze cijfers niet zoveel, aan elkaar gelinkt wel. Op die manier kan managementinformatie worden omgebogen naar stuurinformatie om daarmee de efficiëntie te verbeteren en het rendement te verhogen.

Open zijn over risico’s Diverse productie- en afzetrisico’s passeren eveneens de revue, maar de managementleden verschillen van mening hoe bedreigend die zijn.

Enerzijds omdat het bedrijf zich daartegen indekt met onder meer verzekeringen, anderzijds doordat ze goed in beeld zijn via diverse (kwaliteits)borgsystemen verbonden aan certificaten. „Zie je hoe belangrijk openlijk spreken over risico’s is. Niet dat nu de verschillende bedrijfsonderdelen zich op eilanden bevonden, zeker niet. Sommige gespreksonderwerpen kwamen echter minder aan de orde.

Daar wordt nu structureel meer aan-

De Boomkwekerij 18 (4 september 2015)

Risicomanagement-BKW15-18.indd 10

31-08-15 14:47

Ondernemen

ld brengen gebaseerd. Daar hield het echter bij op. Met risicomanagement is de aanpak grondiger en meer toekomstgericht. Sterkte-zwakteanalyses zijn er nu als het ware een onderdeel van. „Een sterkte-zwakteanalyse geeft inzicht in de bron van het risico; met risicomanagement wordt een bedrijf meer aangezet tot actie”, schetst Hoogerdijk.

Win-win-winsituatie

Het managementteam van Hoogeveen Plants aan de slag met risicomanagement met onder meer Bob Hoogerdijk (vooraan links) en Bart de Kort (vooraan rechts).

dacht aan gegeven. Dat maakt ons minder bedrijfsblind voor de eigen risico’s”, meldt Hoogerdijk.

De sessies met risicomanager Dor-

resteijn doen Hoogerdijk denken aan een sterkte-zwakteanalyse. Analyses die ook Hoogeveen Plants maakt en waar jaarplannen mede op worden

Hoogeveen Plants wil met de ingezette koers een goed continuïteitsperspectief creëren, waarbij risicomanagement een belangrijke rol speelt. Het moet resulteren in een win-win-winsituatie met als doel een duurzamere werkgever, het duurzamer inzetten van medewerkers en een duurzamere leverancier zijn voor klanten.

Wanneer dat punt is bereikt, vindt Hoogerdijk moeilijk aan te geven: „In velerlei opzichten zijn wij al jaren duurzaam bezig. Het is een continu proces waarbij altijd verbeterpunten zijn. Daarvan bewust zijn, is al een grote stap. Risicomanagement vormt een basis om daar structuur aan te geven. Een basis die om aanpassing van de bedrijfscultuur vraagt en die tijd kost om te bewerkstelligen.” <

A A N PA K

Risicomanager Maria Dorresteijn: ’Minder sturen op alleen onderbuikgevoel’ Risicomanager Maria Dorresteijn weet dat risicomanagement niet de hoogste prioriteit heeft bij de meeste kwekers. Ze leven vaak bij de waan van de dag. Toch is het verstandig risicomanagement voldoende aandacht te geven, omdat het de bedrijfscontinuïteit helpt verbeteren.

Wanneer Dorresteijn wordt ingeschakeld, gaat zij niet zelf bedrijfsrisico’s in kaart brengen, maar laat dat aan het bedrijf over. „Het bedrijf weet vaak best waar de risico’s liggen, maar heeft hulp nodig om scherp te krijgen wát die risico’s dan zijn en welke de grootste is. Dit werkt stimulerend om met deze risico’s aan de slag te gaan en daarin, indien wenselijk, een cultuuromslag te maken. Dus risico’s concreet aanpakken in plaats van alleen te sturen op een onderbuikgevoel. Dat geeft rust en zekerheid.”

Risicomanagement is in de beleving van Dorresteijn een actieve aangelegenheid. Bij bedrijven die de eerste stappen zetten op het gebied van risicomanagement, geeft zij het advies te focussen op enkele risico’s. Veel risico’s hangen immers met elkaar samen, zodat ze toch tegelijkertijd bij de kop worden gepakt. En wanneer risico’s op een acceptabel niveau liggen, op naar de volgende. Zo wordt voorkomen dat risicomanagement verzandt en een papieren tijger wordt. „Grote of belangrijke struikelblokken als eerste tackelen, leidt eerder tot succes dan je op onbeduidende risico’s te richten. Belemmeringen worden uit de weg genomen, waardoor de kans op faillissement wordt verminderd, eerder doelstellingen worden bereikt en winst wordt gegenereerd. Indirecte gevolgen zoals tevredenheid bij de medewerker en de klant en een beter imago door grotere leveringszekerheid zijn dan mooi meegenomen.”

De Boomkwekerij 18 (4 september 2015)

Risicomanagement-BKW15-18.indd 11

11

31-08-15 14:47

618340_.indd 12

31-8-2015 11:07:51

618341_.indd 13

31-8-2015 11:08:29

618342_.indd 14

31-8-2015 11:07:46

Plantarium 2015

Tekst: Wim du Mortier Foto: Ron Barendse

Boskoopse beurzen hervinden optimisme „Alle seinen staan op groen”, orakelde beursvoorzitter Jan Willem Griep bij de opening van Plantarium 2015, de Boskoopse beurs die een eenheid vormde met Groen-Direkt. En hij kreeg gelijk. Er heerste een prima stemming.

Alle beursdagen reden electrokarretjes vol bezoekers in hoog tempo heen en weer tussen Plantarium en Groen-Direkt. Plantarium trok dit jaar net als in 2014 ruim 17.000 bezoekers. Het vakbezoek lag met bijna 11.000 net iets hoger dan een jaar geleden. Over de samenwerking met Groen-Direkt tekende de beursorganisatie louter enthousiaste reacties op.

Op beide Boskoopse beurzen heerste tevredenheid en optimisme. Al past de nuancering dat bijvoorbeeld op de institutionele markt en niet in alle teelten de zon weer is doorgebroken. Maar voor het segment visueel aantrekkelijk, lijkt een kentering zichtbaar.

Aansluiting bij de markt De beurs werd officieel geopend door Leon Buskermolen, algemeen directeur van Hamiplant. Hij verving Marco van Zijverden, de CEO van de Dutch Flower Group, die verhinderd was de opening te verrichten.

Boomkwekerijproducten zijn van groot belang voor grote sierteeltexporteurs zoals de bedrijven van de Dutch Flower Group (DFG). En gezien de positieve trends, bijvoorbeeld de groeiende waardering van groen in de openbare ruimte, ziet de exporteur mogelijkheden voor boomkwekers in Europa. Buskermolen stak positief van wal tijdens zijn openingsspeech op Plantarium. Hij hield zijn gehoor voor dat er grote kansen liggen voor kwekers die „echt

aansluiting weten te vinden op de markt.”

DFG gaf op Plantarium inzicht in wat er in hun ogen nodig is om als kweker de weg naar de markt te vinden. Zij zien in de markt behoefte aan informatie over de kwaliteit, duurzaamheid, bedrijfsprocessen, kosten en de toegevoegde waarde in de keten. Daarnaast is innovatie belangrijk. Nieuwigheden helpt de klanten van DFG om ’de shopper te stimuleren’. Buskermolen stelde voor bij het op de markt brengen van nieuwigheden samen te werken. „Gezamenlijk nieuwigheden positioneren en deze zo een kans van slagen geven.”

Oproep Buskermolen eindigde met een oproep. „Maak maximaal gebruik van de exportbedrijven in de sierteelt.”

Daarvoor gelden wel voorwaarden.

Het aanbod moet virtueel worden gemaakt; het internet op. En bij het uitwisselen van informatie moeten boomkwekers zich schikken naar de standaarden die daar voor gelden in de sierteelthandel. Alleen dan kan

de retail worden bediend volgens de levertijden en specificaties die zij wensen. „Retail is all about detail”, adus de handelaar. Om daarbij aan te sluiten moet je als boomkweker gebruik gaan maken van de huidige technieken die daarvoor gelden. „Ga daarin mee”, benadrukte Buskermolen. „Zodat wij efficient met uw prachtige productgroep om kunnen gaan.” <

Eelco Nell van De Jong Plant opent Plantarium 2015 officieel door met de beste nieuwigheid Hydrangea macrophylla ’Ruby Tuesday’ door een papieren deur te stappen. Jan Willem Griep (r) en Leon Buskermolen kijken geamuseerd toe.

INHOUD FOCUS OP VERKOOP

Rondkijken op Plantarium en Groen-Direkt 2015 Opvallende deelnemers met een focus op verkoop 16 Beste nieuwigheid

18

Beurzen in de plus

19

Uitleg over Retail Experience

20

Wat verder opviel op de beurs

22

De ultieme consumententest

24

De Boomkwekerij 18 (4 september 2015)

Plantarium opener-BKW15-18.indd 15

15

31-08-15 14:47

Tekst en Foto’s: Ketura Haveman, Ron Barendse

Focus op verkoop Plantarium koos dit jaar voor het thema Focus op verkoop. Zeker in een markt die onder druk staat is het motto: ’zonder verkoop staat alles stil’. Een aantal voorbeelden die aansluiten bij het thema.

’Tijden veranderen, ik wil niet achterop lopen’ Bij kweker Marcel Mathot is de laatste jaren sprake geweest van een omslag in denken en dat is in zijn Plantariumstand te zien.

Waar hij tot een paar jaar geleden nog met name een traditionele Petnettya - een plantje, een potje, een etiketje - liet zien, gaat de kweker nu veel verder. Waterparels, drielaags-displays voor retailers en een display-doosje voor op de toonbank. „Tijden veranderen en ik wil voorop lopen. Ik kijk om me heen, bijvoorbeeld bij een Intratuin, en vraag me af of ik datgene wat ik zie ook kan vertalen naar Pernettya. Ik vind dat boeiend en spannend om te doen. Een klein deel van mijn planten gaat nu conceptmatig

Kweker Marcel Mathot zet sinds een paar jaar volop in op productontwikkeling.

weg”, zegt de kweker uit Reeuwijk.

Boskoopse monsterbus komt overal binnen Dit voorjaar namen tien kwekers het initiatief voor de Boskoopse monsterbus waarmee zij ook op Plantarium waren te zien.

Trees van der Werff rijdt op de bus en gaat ongeveer eens per drie weken langs een aantal kopers in Aalsmeer, Naaldwijk, en Wijk en Aalburg. Daarnaast maakt ze ook een rondje langs Boskoopse kopers. In de bus staat een wisselend sortiment van wat de kwekers op dat moment beschikbaar hebben. „Ons idee is enthousiast ontvangen en kopers zien de bus over het algemeen graag komen. De monsterbus is dan ook een blijvertje. Ook voor dit najaar en volgend voorjaar wordt alweer over de invulling van producten nagedacht.”

De Boskoopse monsterbus komt eens per drie weken bij geselecteerde kopers.

E-SAP breidt netwerk uit Online Plant Market, het digitale systeem van SAP-Holland biedt sinds dit jaar kwekers de mogelijkheid om het aanbod hiervan ook via hun eigen websysteem te verkopen. Volgens verkoper Johan de Jager zijn er kwekers die hun klanten, met name hoveniers, niet alleen hun eigen product, maar ook een totaalsortiment willen aanbieden. Dat kan via Online Plant Market.

Kwekers die hiervan nu al gebruikmaken zijn Boomkwekerij J.W. Crum, Bloemenkampen en Martelaer. Zij kunnen het sortiment van Online Plant Market onder hun eigen naam in hun webshop Het aanbod van Online Plant Market is nu ook beschikbaar voor geselecteerde kwekers.

16

zetten als aanvulling op hun eigen sortiment. SAP-Holland wil het aantal digitale verkooppunten in de toekomst uitbreiden.

De Boomkwekerij 18 (4 september 2015)

SP Gespot Focus layout.indd 16

31-08-15 14:47

Plantarium 2015

Gasa Germany zet in op outdoor inspiratie

Gasa Germany hield voor het derde opeenvolgende jaar een orderbeurs tijdens Plantarium. Daarbij was dit jaar volop aandacht voor concepten en pot-plantcombinaties. „We maken veel producten met toegevoegde waarde in eigen beheer, onze afdeling hiervoor is de laatste jaren fors uitgebreid”, zegt Stefan Kretschmer. Het Duitse bedrijf richt zich met de producten met toegevoegde waarde op grote retailers. Deze klantengroep wordt volgens Kretschmer voor Gasa steeds belangrijker. Plantarium is een goede plek om deze klantengroep te inspireren met bijzondere presentaties. Voor de groothandelsklanten was Gasa Germany ook aanwezig op de lagenbeurs en het Product Promotie Plein van Groen-Direkt.

Volgens Stefan Kretschmer richt Gasa zich steeds meer op producten met toegevoegde waarde.

Inspiratietafel werkt on- en offline De Inspiratietafel biedt met name individuele tuincentra een manier om producten zowel offline - in de winkel dus - en online te promoten. In september wordt hiermee bij vier tuincentra gestart. De verkoop op de vloer wordt ondersteund door een scherm waarop inspiratiefilmpjes van 3,5 minuut worden getoond. Daarnaast kan De Inspiratietafel voor de deelnemende tuincentra Facebook-campagnes verzorgen en ook via Twitter, Youtube, Instagram en Pinterest klanten naar de winkel lokken.

De Inspiratietafel is een initiatief van John Hak (Hak Trading Services) en Peter van de Pol (Schoneveld Breeding) en moet volgens de eigenaren een samenwerking opleveren tussen veredelaars, hardware-leveranciers, inkooporganisaties en tuincentra.

John Hak: „De Inspiratietafel gaat om de twee weken een nieuw thema invullen.”

Vaste plant blijft lastige term

t

Hoe maak je een consument duidelijk dat een vaste plant meerdere jaren meegaat en dus geen ’weggooi’-artikel is? De term vaste plant is vakjargon. Consumenten zegt de term niets, blijkt uit navraag op de winkelvloer. De langere levensduur ten opzichte van eenjarigen wordt door kwekers als pluspunt van hun gewas gezien. Hoe ze deze meerwaarde van het product ten opzichte van eenjarigen duidelijk moeten maken, blijkt nog lastig. Griffioen Wassenaar meldt op haar presentatietafels dat het meerjarige planten zijn. „Of het de juiste term is, weten we niet.

Maar we konden geen betere term verzinnen die de lading dekt.

Bovendien hebben we een korte toelichting op de term meegeWinterhard en lange levensduur moeten consument overtuigen van meerwaarde vaste planten.

nomen op de tafels”, vertelt Bert Griffioen.

De Boomkwekerij 18 (4 september 2015)

SP Gespot Focus layout.indd 17

17

31-08-15 14:48

Plantarium 2015

Tekst en Foto: Ketura Haveman

’Magical Ruby Tuesday moet zich gaan bewijzen’ Hydrangea macrophylla ’Ruby Tuesday’ (Magical Ruby Tuesday) is uitgeroepen tot de beste nieuwigheid van Plantarium 2015. De Jong Plant uit Boskoop mocht als inzender de prijs in ontvangst nemen en was blij verrast.

Eelco Nell van De Jong Plant met de beste nieuwigheid van Plantarium 2015.

ACHTERGROND

Onderscheiden steeds belangrijker De Hydrangea macrophylla Magical Ruby Tuesday komt uit de stal van Kolster. Kolster zet de plant gecoördineerd uit en zorgt voor de promotie van de plant. En dat laatste is essentieel, meent Kolster. „Je kan nog zo’n sterke, onderscheidende plant hebben, maar zonder promotie blijft de afzet gering. Je zult namelijk eerst moeten zorgen dat mensen weten dat je plant er is en dat ze hem willen kopen”, meent Wouter den Hollander van Kolster. Boodschap van de promotie is dat Magical-hortensia een plant is waar je lang plezier van hebt en die gedurende het seizoen verandert van kleur.

Per verkochte plant in 5l-pot gaat €0,50 in de promotiepot.

Kwekers en veredelaar overleggen gezamenlijk over hoe de promotie eruit moet zien, Kolster organiseert de uitvoering.

18

’Ruby Tuesday’ is een opvallend compacte en stevige plant. De bloemen zijn stevig en hebben een onderscheidende en zeer aansprekende kleur, meldt het juryrapport van de Koninklijke Vereniging voor Boskoopse Culturen (KVBC). „De plant komt dit seizoen voor het eerst op de markt”, vertelt Eelco Nell die namens inzender De Jong Plant de prijs in ontvangst nam.

De plant is volgens Nell zeker vernieuwend. „Er is geen vergelijkbare Hydrangea op de markt. De kleur is voor een Hydrangea uniek, maar het vernieuwende zit hem vooral in de combinatie van de kleur en stevigheid van de planten.”

De Jong Plant vond de plant op zijn kwekerij. Na DNA-onderzoek bleek het om een mutant te gaan van een soort van HBA. Na overleg met de partijen is de ’Ruby Tuesday’ onder de vlag van het merk Magical Four Seasons gekomen. HBA en De Jong Plant zijn eigenaar. Nell: „Hij past goed in de Magical-serie vanwege zijn stevigheid en de kleur is een aanvulling op het sortiment.”

De Jong Plant is de enige kwekerij in Nederland die de plant kweekt. In Duitsland, Denemarken, Frankrijk en Spanje zitten nog vier kwekers die de plant op de markt gaan brengen.

De Duitse kweker bedient vooral de Duitse markt, de Deense kweker levert de plant binnen heel Scandinavië, de Franse en Spaanse kwekers leveren vooral in de zuidelijk landen. „En onze planten gaan overal heen.

Samen hebben we een goede verspreiding”, aldus Nell.

Hoopvol Hoe Magical Ruby Tuesday het gaat doen is nog afwachten, maar de Boskoopse kweker heeft goede verwachtingen. „Het is binnen het sortiment een kleur die zeker opvalt en de stevigheid van de plant en de bloemen is goed.”

Goedkoop is de plant niet. Kweker Jos de Jong: „We kiezen op onze kwekerij voor soorten die sterk, goed en anders zijn dan wat er al is. We kweken een hoge kwaliteit planten.

Hiermee willen wij ons onderscheiden, want op prijs moet je niet willen concurreren met je collega’s.”

De Jong doet dan ook geen concessies aan de prijs en bij de klok blijven ze weg.

De Jong is ervan overtuigd dat prijs uiteindelijk niet doorslaggevend is bij de keuze van de consument. „Een goede plant wordt betaald. Een consument vindt €17,95 of €19,95 niet duur voor een hortensia, mits die hortensia de consument aanspreekt.

Een plant moet daarom gezond en sterk ogen en de kleur van blad en bloemen moet opvallen. Het geheel moet dusdanig ogen dat iemand gelijk denkt: ’Die plant wil ik hebben’ en dan is de prijs, mits natuurlijk binnen bepaalde grenzen, niet doorslaggevend.”

Magical Ruby Tuesday voldoet volgens De Jong aan deze criteria. <

De Boomkwekerij 18 (4 september 2015)

SP Nieuwigheid.indd 18

31-08-15 14:47

Plantarium 2015

Tekst: Ron Barendse Foto: Groen-Direkt

Beurzen in de plus Groen-Direkt en Gasa spreken van een prima handelsstemming tijdens hun lagenbeurs die zij gelijktijdig hielden met Plantarium.

Daarmee zet de positieve lijn van de afgelopen periode zich voort.

De hele zomer is er bij Groen-Direkt volgens mede-directeur Gert Koert al sprake van een betere handelsstemming dan vorig jaar. Tuincentra in Europa verkopen weer meer en dat vertaalt zich terug in meer inkopen bij de handelsorganisatie. De omzet tijdens de najaarsbeurs kwam zelfs 25% hoger uit dan tijdens de najaarsbeurs van vorig jaar. En die beurs was volgens Koert ook al niet heel slecht.

Koert heeft het idee dat er relatief veel Duitse en Engelse klanten zijn geweest. Ook waren er relatief veel Italianen die veelal als klant van Nederlandse handelaren langs kwamen. Min of meer afwezig waren klanten uit Rusland en Oekraïne.

Logistiek plafond Het is volgens Koert zelfs zo dat Groen-Direkt met de omzet van deze najaarsbeurs qua logistiek op maandag, dinsdag en woensdag na de beurs zijn plafond heeft bereikt.

De handel die tijdens de drie beursdagen is verkocht komt op maandag binnen en wordt dinsdag en woensdag naar klanten uitgeleverd. „Hoeveel karren we precies kunnen verwerken hangt bijvoorbeeld af van hoeveel karren er moeten worden uitgeprijst of samengevoegd. Maar met het huidige aantal karren zitten we aan ons maximum.”

Koert heeft het nog niet precies nagekeken maar denkt dat in volgorde van grootte de top 3 van omzetmakers bestaat uit Buxus, Hydrangea en grassen. „Bij Buxus zien we de omzet na een lange periode van daling toch

weer stijgen. Voorheen maakte Buxus zo’n 10% van onze omzet uit, de laatste jaren is dat gedaald naar zo’n 5% en nu zitten we op 8 à 9%.” Het is volgens Koert moeilijk meetbaar, maar de inspanningen hoe klanten en consumenten moeten omgaan met Cylindrocladium lijken daarbij zijn vruchten af te werpen. Op deze beurs was voor het eerst ook foldermateriaal aanwezig waarop tips worden gegeven hoe tuincentra consumenten kunnen adviseren hoe zij Cylindrocladium kunnen voorkomen.

Ook typische najaarsproducten als Calluna, Skimmia en Leucothoe lopen volgens Koert goed. „Alles bij elkaar zien we meer klanten, die grotere orders bestellen dan tijdens onze vorige najaarsbeurs”, zegt een tevreden Koert.

Gasa zeer tevreden Bij Gasa Germany, die ook met een stand bij Groen-Direkt staan, zegt Maarten Schooneveld dat het heideseizoen al zo’n drie à vier weken aan de gang is. Dat begon daarmee zo’n 1,5 week eerder dan vorig jaar.

Bovendien ziet hij dat er ook al volop nabestellingen komen. „Er wordt bij tuincentra al veel van verkocht en dat zien we terug aan de bestellingen op de lagenbeurs van Groen-Direkt.

Ik ben daarover zeer tevreden.”

Naast deelname aan de orderbeurs van Groen-Direkt heeft Gasa Germany een orderbeurs en inspiratieplein grenzend aan Plantarium. Via deze laatste beurs richt Gasa zich meer op de grootschalige retail. „Ook daar was het druk en hebben we meer nationale en internationale bezoekers binnen gehad. Ik ben dan ook heel positief gestemd en verwacht dat deze stemming nog wel een week of vier à vijf blijft doorlopen.

De omzet van de najaarsbeurs van Groen-Direkt komt 25% hoger uit dan de najaarsbeurs van vorig jaar.

Druk bij Floralis Ook Frans van Dijk van Floralis Boskoop heeft een paar drukke dagen achter de rug. „De geluiden in de markt beginnen gelukkig langzaam positief te worden. De grootste uitdaging lijkt de Nederlandse markt.

Deze lijkt achter te blijven bij bijvoorbeeld Engeland en Oost-Europa.” <

De Boomkwekerij 18 (4 september 2015)

SP Handelsstemming beurzen layout.indd 19

19

31-08-15 14:47

Tekst en Foto’s: Ron Barendse

’Plantenbranche denkt te functioneel’ De meest gefotografeerde stand van Plantarium is misschien wel die van de Retail Experience waar trendwatcher Romeo Sommers de scepter zwaait. Blijkbaar gebeurt daar iets dat de mensen doet stoppen. Wat is dat? En kunnen kwekers daar iets mee?

De stand van de Retail Experience ligt pal voor de entree van Plantarium en trekt alleen daarom al behoorlijk wat bezoekers. Bezoekers die ook nog eens bovengemiddeld lang lijken te blijven staan. „Planten zijn een modieus artikel en dat wil ik hier laten zien”, zegt Sommers die door TPK Media is ingehuurd om een presentatie neer te zetten die vertegenwoordigers van tuincentra moet inspireren. Wat bij het werk van Sommers opvalt is dat op de tafels een enorm breed sortiment planten te zien is. „Veel tuincentra presenteren planten in vakken met bijvoorbeeld twintig dezelfde planten naast elkaar. Dit zorgt meestal voor een presentatie met weinig sfeer.” Bij ’Plants meets fashion’ heeft Sommers gekozen voor een variëteit aan planten die bij elkaar passen én die passen bij het huidige modebeeld in bijpassende kleuren. Naast natuurlijke kleuren als groen en bruin zijn roze en wit hierbij belangrijk. „Ik gebruik geen uni-kleuren, maar bij voorkeur kleuren die een verloop kennen.”

Vaste planten en eenjarigen door elkaar

Weinig etiketten En waar in de branche over het algemeen veel waarde wordt gehecht aan etiketten, ontbreken deze in bijna alle gevallen bij de planten in deze presentatie. Sommers pakt een etiket uit een Carex en begint te lezen over onder

Een breed sortiment zorgt volgens Sommers bij tuincentra voor meer sfeer dan bij een presentatie in vakken met twintig dezelfde planten.

20

andere de herkomst, een doorlatende bodem en dat je de plant niet mag eten. „Op die informatie zitten consumenten echt niet te wachten. In ieder geval moet je er niet mee beginnen, want dat triggert ze niet om te kopen.

Het legt ze op die manier een bepaalde druk op en dat moeten we juist niet doen. We moeten vooral vertellen hoe mooi de plant is en wat z’n goede eigenschappen zijn.

Sommers voegde dan ook de volgende tekst aan de plant toe: ’Een keuze voor mij betekent nauwelijks onderhoud, maar vooral genieten’.

Sommers hoort ook wel kritische geluiden dat een tuincentrumtafel met een breed en gevarieerd aanbod op het verkooppunt bewerkelijk is. Zo heeft niet iedere plant evenveel water nodig en is het aanvullen van een tafel ook meer werk voor de mensen op de tuincentrumvloer. „Natuurlijk is het op deze manier aanbieden bewerkelijker en een hoge omzetsnelheid is dan ook extra belangrijk”, zegt hij. „Maar we maken het klanten die bijvoorbeeld een pot willen vullen of een stukje van hun tuin willen opvullen echt makkelijker. Zij hoeven nu niet zelf na te denken welke planten bij elkaar passen in een pot, dat hebben wij al voor ze gedaan. Uit testen blijkt dan ook dat tuincentra op deze manier planten verkopen die anders blijven staan.” Sommers noemt daarbij onder andere heide, een plant die volgens hem misschien een beetje truttig is maar in combinatie met bijvoorbeeld Heuchera beter wordt verkocht.

Wat verder opvalt is dat op de tafels eenjarige en vaste planten door elkaar heen staan. „Consumenten die hun tuinpotten vullen doen dit toch meestal voor één seizoen, daarna mag er best weer wat anders in.

Daarom ben ik ook veel minder bezig met of een plant

Sommers denkt dat geel op korte termijn wel eens als trendkleur door zou kunnen breken.

De Boomkwekerij 18 (4 september 2015)

SP retail layout.indd 20

31-08-15 14:48

Plantarium 2015

Trendwatcher en stylist Romeo Sommers laat zien dat deze broek en de bloem van Pennisetum dezelfde trendkleur hebben.

een vaste plant is of niet. Daarin wordt over het algemeen veel te functioneel gedacht. Ik laat vooral zien hoe leuk en mooi een combinatie is”, zegt Sommers, die blij is om te zien dat drie jaar nadat hij mix-tafels introduceerde ook tuincentra hiermee beginnen te experimenteren.

Verder is in de stand ook geur een belangrijk item.

Volgens Sommers is dit bijvoorbeeld het geval in de wereld van de gastronomie, maar ook bij de verkoop van bloemen. De rozen op de tafels zijn van Arie Bouman Tuinplanten en geuren volgens Sommers al van zichzelf, maar om dit te versterken maakt hij ook gebruik van een geurmachine. „De bakkersafdeling van de supermarkt doet het, dus waarom zouden we er bij planten ook geen gebruik van maken?”

Een andere tafel in de stand richt zich met name op het

stimuleren van de najaarsverkoop. „Ik ben fan van het najaar”, zegt Sommers. „Mijn missie is om Nederland te vergroenen en ook in het najaar is er voor consumenten nog genoeg te doen. Maar we moeten dan wel het verhaal blijven vertellen dat het najaar een goede planttijd is. En dat je in het najaar grote planten kan kopen voor hetzelfde geld als waarvoor je in het voorjaar een klein plantje koopt. Ook is er een tafel met overwegend gele planten te zien. „Al een paar jaar wordt in de modewereld gezegd dat geel een trendkleur is maar echt doorgebroken is de kleur nog niet. Toch geloof ik dat dit - ook voor planten - niet lang meer op zich laat wachten. Vandaar deze tafel met gele rozen, die zich prima laten combineren met groene en mintgroene planten.” <

Intratuin experimenteert met combinatietafels Op donderdag bezoekt een delegatie van negen-

Over nieuwigheden zegt hij: „Ik vind een volgend

tekent dit volgens Feller wel een andere manier

tig Intratuin-medewerkers Plantarium. De dele-

nieuw soort hortensia niet zo interessant. Veel

van werken, die op de winkelvloer bewerkelijker

gatie bestaat vooral uit afdelingshoofden van de

interessanter vind ik wat voor productie- en mar-

is. „Maar het biedt voldoende perspectief om

verschillende vestigingen. Zij worden door Niels

ketingplan er achter steekt en op welke wijze

hiermee aan de slag te gaan.”

Feller, Category-manager bomen en heesters

de leverancier en Intratuin elkaar hierin kunnen

Ook is in de najaarsverkoop volgens Feller nog

van Intratuin, eerst bijgepraat over marktont-

versterken.”

een wereld te winnen. Fraaie presentaties kun-

wikkelingen waarna zij een rondje maken over

Feller zegt dat Intratuin aan het experimenteren

nen volgens hem op een positieve manier het

de beurs. Hierbij zoeken zij gericht naar zaken

is met tafels waarop een sortiment is te zien met

herfstgevoel versterken. „Echter door de op-

waarvan zij denken dat deze voor Intratuin in-

een combinatie van vaste planten en eenjarigen,

bouw van de kerstshows waar veel handen voor

teressant kunnen zijn. Na een paar uur komen

zoals deze ook in de stand van Retail Experience

nodig zijn, is het soms lastig om dit in september

de afdelingshoofden weer bij elkaar om een en

zijn te zien. Maar ook een combinatie met bomen

en oktober goed te organiseren. Daarom bespre-

ander te bespreken. Feller zegt dat Intratuin zich

en heesters is mogelijk. „Deze ’door elkaar’-pre-

ken we met de winkels om de buitenafdeling in

op de winkelvloer wil onderscheiden van bouw-

sentatie zorgt voor een sfeer die onze klanten, en

het najaar compacter te maken maar er wel goed

en supermarkten door het aanbieden van bij-

naar wij denken ook jongeren, meer aanspreekt.

uit te laten zien.”

zondere planten en met een mooie presentatie.

Dat maakt het interessant.” Voor tuincentra beDe Boomkwekerij 18 (4 september 2015)

SP retail layout.indd 21

21

31-08-15 14:48

Tekst en Foto's: Arno Engels, Ketura Haveman, Ron Barendse

Van sortiment tot feestvierders Bezoekers die een rondje over Plantarium liepen kwamen op hun weg van alles tegen.

Van techniek tot sortiment, van symposium tot feestvierders. Een greep uit het aanbod.

Haagplanten erbij Twee boomkwekerijen lieten op Plantarium uitbreiding zien met haagplanten. J.A. Laban uit Reeuwijk biedt naast Buxus voortaan ook haagplanten voor de retail aan. Tenax Tree-Plugs & Seeds levert zaailingen in pluggen, waarna Laban ze verder opkweekt in 12 cm-potten en aflevert in 5-packs die in trays staan. Eén pack is geschikt voor 1 m haag in de tuin.

Spillen- en laanbomenkwekerij E. de Jong uit Dongen introduceerde haagplanten in draagbare zakken die ook op Deense karren passen. De Jong vermarkt de haagplanten onder het merk „Andere haagplanten passen goed bij onze Buxus”, aldus André Hubregtse van J.A. Laban.

Royal Hedge. Tot het sortiment behoren niet alleen bekende soorten als beuk, maar ook bijvoorbeeld Sorbaria en Hydrangea.

VARB viert bescheiden feestje VARB bestaat 25 jaar en trakteerde tijdens Plantarium bezoekers op gebak. In die 25 jaar heeft VARB zich volgens directeur Linda Hoogendoorn-Veelenturf bewezen als een stabiel platform voor vraag en aanbod. Maar op korte termijn staat VARB volgens haar voor een aantal uitdagende keuzes. Bezoekers aan de stand konden daarom digitaal reageren op een aantal stellingen. Zo werd gepolst in welke mate gebruikers VARB willen raadplegen op telefoon of tablet, of gebruikers een aparte module willen voor visueel aantrekkelijke producten en of ze VARB uitgebreid willen zien met een afrekenmodule. Daarnaast werd ook het belang van koppeling met andere aanbodsystemen gepolst.

VARB bestaat 25 jaar. Een bezoeker (achtergrond) reageert op een aantal stellingen.

’Je moet online zijn’ Tom Coronel, autocoureur en e-commerce retailer, gaf adviezen voor een betere verkoop. „Als je nu iets wilt verkopen, moet je online aanwezig zijn. Want als consumenten iets voor hun tuin zoeken, dan kijken ze gewoon op Google en op YouTube. En als je weet dat ze op YouTube kijken, waarom maken jullie dan geen filmpjes van jullie producten?” Coronel adviseerde ook om vooral sociale media te gebruiken. „Vertel iets over je product, want content is geld waard.”

Door internet en digitalisering verandert de wereld snel. „Wees Autocoureur en e-commerce man Tom Coronel: „Je moet meegaan met de markt.”

22

er niet tegen, maar ga mee met de markt. Een smartphone is je beste vriendje. Sms is prehistorisch. Wie gebruikt er nog de fax?”

De Boomkwekerij 18 (4 september 2015)

SP gespot allerlei-BKW15-18.indd 22

31-08-15 14:48

Plantarium 2015

Nieuwe tussenmat beschermt lavavloer tegen spoorvorming Houdijk den Boer en Bonar presenteerden een nieuwe bewapeningsmat voor een lavavloer, waardoor volgens hen spoorvorming wordt voorkomen. De nieuwe mat, genaamd Enkagrid TRC, is doorontwikkeld vanuit de wegenbouw. Het grid is gemaakt van aramide, een klasse hoger dan polyester, wat zeven keer sterker is dan staal. Aan de hand van draagkrachtigheid van de grond en aslasten van heftrucks, kan Houdijk den Boer uitrekenen hoe dik de lavalaag moet zijn om spoorvorming volledig te voorkomen. Bij Enkagrid TRC is de helft minder lava nodig dan bij de beschermmat die het bedrijf voorheen gebruikte.

Het grid is ingebed tussen twee lagen folie. Hierdoor blijft het grid goed liggen in een teeltvloer, tussen waterdichte folie en de lava in. Met de tussenmat wordt een lavavloer ongeveer 30%

De nieuwe bewapeningsmat komt tussen lava en waterdichte folie te liggen.

duurder.

Boskoop United start met 50 kwekers Op 1 september start Boskoop United met 50 kwekers en vier Westlandse kopers. FloraXchange is tevreden over het aantal aanmeldingen. „Durven jullie het aan?”, vraag Jan van der Lans van FloraXchange donderdagmidag aan het kleine clubje aanwezigen in een zaaltje op Plantarium. Hij heeft zojuist in een sneak-preview uitgelegd wat de stand van zaken is van Boskoop United.

Boskoop United gaat orders van handelaren bundelen en doorgeven aan de transporteurs waar deze handelaren mee werken.

Daarmee worden kleine bestellingen geclusteerd tot grotere bestellingen die een besparing op de transportkosten moet opleveren. Kwekers en handelaren kunnen via Boskoop United ook hun transacties afrekenen. De volgende handelaren doen in ieder geval mee: Javado, Noviflora, Dames plants en Kobitex.

Jan van der Lans (links) legt tijdens een sneak-preview de werking van Boskoop United uit.

Prijzen op Plantarium De stand van J.G. Cammeraat uit Boskoop is uitgeroepen tot beste groene stand van Plantarium 2015. De jury noemde de stand van J.G Cammeraat ’helemaal af’. De stand had een heldere blikvangende presentatie met een mooie kleurbalans in de gepresenteerde grassen, er was eenheid in etikettering en uitstraling en de planten waren van topkwaliteit. De Retail Experience Shop van TPK Media & Events uit Nieuwstadt won de standprijs in de categorie toeleveranciers.

Cosmos bipinnatus ’Xanthos’ van Van Hemert en Co heeft op Plantarium 2015 de persprijs gewonnen voor beste nieuwe plant. Hydrangea macrophylla Music Collection van kwekerij De Jong Plant werd door de pers benoemd tot beste nieuwe concept.

De stand van J.G. Cammeraat was volgens de jury helemaal af.

De Boomkwekerij 18 (4 september 2015)

SP gespot allerlei-BKW15-18.indd 23

23

31-08-15 14:49

Tekst en Foto: Wim du Mortier

Ultieme consumententest Met een glimlach van oor tot oor beschermt een tuinliefhebber uit de kop van Drenthe zijn buit. Zaterdag opent Plantarium de deuren voor de consument.

Officieel mogen zij planten vanaf 12 uur kopen, maar al eerder start de rooftocht en verlaten sommigen met armen vol de beurs. Dat moment is in feite een ultieme consumententest; al snel is duidelijk welke planten goed scoren bij de liefhebbers.

Daarnaast hield Plantarium dit jaar een kleine consumententest. Bezoekers werd hun mening gevraagd over producten ingezonden voor de persprijs. Plantarium wil daarmee laten zien dat het loont de markt te verkennen. <

24

De Boomkwekerij 18 (4 september 2015)

Spread-BKW15-18.indd 24

31-08-15 14:48

Plantarium 2015

De Boomkwekerij 18 (4 september 2015)

Spread-BKW15-18.indd 25

25

31-08-15 15:20

Ergon Kwekerij introduceert twee nieuwe cultivars Berberis Berberis thunbergii ‘Orange Ice’ PBR

ERGON Kwekerij Bokt 14A 5633 BG Eindhoven Tel: 0031 (0)40 238 75 80 Email: kwekerij@ergon.nu

Berberis thunbergii ‘Ruby Star’ PBR

-

Berberis th. ‘Ruby Star’ PBR

618343_.indd 26

Volledige voorraadlijst P9½ op aanvraag of op www.ergon.nu/kwekerij, www.varb.nl en www.Greentrader.eu

Berberis th. ‘Orange Ice’ PBR

31-8-2015 11:09:04

618344_.indd 27

31-8-2015 11:09:16

Tekst en Foto’s: Ank van Lier

Technisch vernuft op kleine Baumschul Gartenbauzentrum Auweiler vormde vorige week woensdag het decor voor de derde editie van Baumschultechnik. Zestig Duitse en Nederlandse exposanten demonstreerden hier hun machines. De animo was groot: zo’n vijfhonderd kwekers vergaapten zich aan het nieuwste technische vernuft.

De vaktentoonstelling in Auweiler (bij Keulen) is het kleine broertje van de grote Baumschultechnik-beurs in het Noord-Duitse Pinneberg. De laatste kleine Baumschultechnik dateerde alweer uit 2008. „We willen boomkwekers met deze beurs informeren over de nieuwste technische ontwikkelingen in hun sector”, vertelde Gabriele Hack van de Land-

De inwendige mens werd niet vergeten op Baumschultechnik: de aanwezige kwekers konden zich tegoed doen aan typisch Duitse kost, zoals Pommes, Currywurst, Bratwurst en Frikadellen. Dat was niet tegen dovemansoren gezegd.

wirtschaftskammer Nord-rheinWestfalen, die samen met het Verband Rheinischer Baumschulen tekende voor de organisatie.

De tentoonstelling was praktisch ingestoken: er waren demonstraties van onder meer plant- en rooimachines. Daarnaast was er aandacht voor het goed vastzetten van lading en de Duitse eisen op dit vlak.

Er waren totaal zo’n zestig Duitse en Nederlandse bedrijven; zo’n twintig minder dan in 2008. Mazinus van Dijk van MDE Machinebouw uit Echteld roemde onder meer de laagdrempeligheid van de beurs, vanwege de lage deelnamekosten voor de exposanten en de gratis entree. „Voor ons is het een perfecte beurs om Duitse kwekers te bereiken.”

Volgens Hack trok het evenement zo’n 500 bezoekers, met name kwekers uit Noordrijn-Westfalen en aangrenzende deelstaten. Nederlandse kwekers waren er nauwelijks. „In 2008 lag het aantal bezoekers nog op circa 300, dus we zijn tevreden.” <

De nieuwe Prunion 250-snoeischaar van het Franse Pellenc is ultralicht en ergonomisch verantwoord. Er zit een sensor in die op basis van de afstand vinger-schaar de meest optimale messenstand bepaalt. Messen zijn binnen één minuut te verwisselen.

28

Van Nifterik en G&M hadden een mini-containerveld aangelegd, waarbij de bomen worden vastgezet met gevlochten ijzerdraad aan betonnen palen. Waarschijnlijk wil de Landwirtschaftskammer Nordrhein-Westfalen het veld behouden, voor voorlichting.

De Boomkwekerij 18 (4 september 2015)

Baumschultechnik.indd 28

31-08-15 14:49

Evenement

schultechnik

Een deel van het tentoonstellingsterrein, op het terrein van de Landwirtschaftskammer Nordrhein-Westfalen in Auweiler, van bovenaf in beeld gebracht. Het mooie weer droeg bij aan een geslaagd evenement.

De robot voor onkruidbestrijding van het Franse Na誰o Technologies trok de aandacht tijdens de vaktentoonstelling. Deze robot is 60 cm breed en daardoor ook geschikt voor de inzet in tunnelkassen. Zowel de snelheid als de dosering is instelbaar.

Van Nifterik en G&M presenteerden een gecoate tonkinstok voor het aanbinden van laanbomen. Volgens Dikkie van Nifterik zorgt de coating ervoor dat de stok twee en mogelijk drie teeltronden meegaat. Ook is de impact van weersinvloeden kleiner.

Er waren demonstraties van nieuwste kluitenrooiers van MDE, Holmac, Pazzaglia en Dutchman. De Canadese Dutchman (foto) werkt met spaden die spitse kluiten steken, terwijl de Europese rooiers halfronde kluiten maken.

Custers Hydraulica demonstreerde haar Verda 9-hoogwerker die is ontwikkeld in opdracht van CSB Mechanisatie, specifiek voor snoei- en onderhoudswerkzaamheden.

Maximale werkhoogte is 9,2 m; zijdelingse reikwijdte is 5,4 m.

De Boomkwekerij 18 (4 september 2015)

Baumschultechnik.indd 29

29

31-08-15 14:49

Tekst en Foto: Hans Smeets, DLV Plant

Nieuwe strategie voor milieuvriendelij Boomkwekerij Leune besloot in de winter van 2014 deel te gaan nemen aan het praktijknetwerk rol van steenmeel als bodemverbeteraar. Reden voor de deelname was dat de laatste jaren zijn boomkwekerijgewassen minder goed groeiden. Inmiddels worden de eerste resultaten van de proeven zichtbaar.

Bij boomkwekerij Leune in Benthuizen groeiden planten op diverse plekken niet goed. Om de reden te achterhalen is er gedurende de eerste 6 maanden van 2014 uitvoerig onderzoek gedaan. Een slechte plek in het perceel werd gekozen als proefveld, waar een bodembalansanalyse is uitgevoerd en meerdere bladmonsters zijn genomen. Bij de bladmonsters is gekeken naar de waarden in het plantsap, maar er zijn ook drogestofbladanalyses uitgevoerd. Uit de analyses bleek dat er van diverse belangrijke voedingselementen een tekort was. Overmaat

werd er aangetroffen van elementen kalium, natrium en aluminium.

Op basis van de metingen werd de conclusie getrokken dat er problemen in de wortelzone moesten zijn.

Eind mei was al vastgesteld dat de wortels van de Buxus slecht waren en dat er sprake was van wortelrot.

In juni werd wortelvraat door bodeminsecten aangetroffen. Het bleken larven van de rouwvlieg te zijn die in de kluiten van de planten zaten.

Verder onderzoek op andere delen van de kwekerij toonden aan dat er mobium en larven van andere soorten snuitkevers in de kluiten van

Taxus aanwezig waren.

Plagen zijn vaak een reactie op een slecht groeiend gewas. Vraag is wat de reden is van de slechte groei en hoe je hierin verbetering kunt aanbrengen. Om achter de oorzaak te komen, werden er eind juni 2014 diverse bodemonderzoeken uitgevoerd. Hieruit werd de conclusie getrokken dat zuurstoftekort in de bodem een van de hoofdoorzaken van de slechte groei was.

Voorgaande jaren is er compost en boomschors aangevoerd en door de grond gemengd. Doel was om de grond luchtiger te maken. De organische stoffen onttrekken echter veel stikstof en zuurstof aan de bodem en dat ging ten koste van de boomkwekerijgewassen. Tevens wezen grondmonsters uit dat gedurende het groeiseizoen het natriumgehalte opliep.

In de winter van 2015 werden er op twee locaties grondmonsters gesto-

Op het veld is verschil in groei zichtbaar. Op het voorste twee stroken heeft Syringa als voorteelt gestaan.

30

De Boomkwekerij 18 (4 september 2015)

Steenmeel Leune.indd 30

31-08-15 15:10

Gewasbescherming

ndelijke teelt ken voor uitgebreide grondanalyses.

Bij het bestuderen van de uitslagen werd vastgesteld dat de gekozen strategie juist was en dat er verbeteringen zichtbaar waren. Zo was de C/N-verhouding in de grond naar normale waarden gedaald, de kopergehalten in de bodem waren nog te laag. Er werd besloten door te gaan met de ingeslagen weg.

Bij het bodemonderzoek is ook gekeken naar het bodemleven en de aanwezige schimmels en bacteriĂŤn.

De aangetroffen waarden werden goed bevonden.

ACHTERGROND

Open dag project steenmeel Donderdagmiddag 10 september vindt er een informatiemiddag plaats op de kwekerij van Mts Leune waar belangstellende boomkwekers kennis kunnen nemen van de gekozen strategie en een manier om boomkwekerijgewassen te telen met een minimale inzet van chemische middelen.

Het project bij Leune is onderdeel van het Koepelproject Plantgezondheid. De Raad van de Boomkwekerij heeft in de winter van 2015 opdracht verleend om onderzoek te doen naar nieuwe en alternatieve methoden om bodemplagen te beheersen. In de maanden mei en juni 2015 werden er praktijkproeven opgezet. Aanvragers Hessel Marketing en Communicatie en DLV plant, werken hierin samen met Cultus en Agropoli.

Grondonderzoek heeft inmiddels aangetoond dat er op meerdere plaatsen in de kwekerij zware aantastingen aangetroffen worden van Patrylenchus vulnus. In het voorjaar van 2015 zijn er nu op diverse plaatsen alternatieve producten aangebracht met als doel om de aantastingen van de aaltjes te reduceren. Hierbij wordt er vooral gewerkt aan manieren om de wortelontwikkelingen sterk te ontwikkelen. Bovendien worden er

Bladmonsters Gedurende het project werden er regelmatig bladmonsters genomen van het proefveld. Juist deze manier van meten gaf inzicht in de hoge gehalten aluminium en natrium in de bladeren bij de eerste metingen.

Gedurende het jaar liepen deze gehalten terug en werd vastgesteld dat de siliciumwaarden stegen.

Het mangaan- en boriumgehalte was ook erg laag in de bladeren.

Gezien de zeer hoge kaliumwaarden in de bodem met de oplopende natriumgehalten werd geadviseerd om met bladmeststoffen de waarden te verhogen.

Naast bladmeststoffen werd er ook compostthee en plantversterkers geadviseerd om de conditie van de planten te verbeteren. Geleidelijk aan werd de conditie van de planten beter, maar er was nog steeds een flinke groeiachterstand.

Er werd besloten om een aaltjesmonster te nemen. Al eerder werd het vermoeden uitgesproken dat Pratylenchus vulnus een oorzaak zou kunnen zijn. De kweker vond een aantasting echter minder aannemelijk omdat er een goede teelt van Tagetes had plaatsgevonden voor de aanplant.

De uitslag van het laboratorium gaf uitsluitsel: 213 aaltjes per 100 ml grond. Een flinke aantasting. Voor de Tagetes heeft er Syringa gestaan, ook een waardplant voor het aaltje,

micorrhizaschimmels bij de wortels aangebracht.

waardoor de Tagetes uiteindelijk niet afdoende was.

Half oktober 2014 is er een nieuw innovatief programma over de planten gestrooid en gespoten met als doel de populatie van schimmels te stimuleren die de nematoden als prooi hebben. Het nieuwe programma bestaat uit een aantal producten die de wortelgroei van de planten en het bodemleven stimuleren. De producten moeten meerdere malen kort achter elkaar gespoten worden.

Bovendien werd er doorgegaan met het spuiten van compostthee en plantversterkers.

Groenbemesters Zowel in 2014 als in 2015 zijn er mengsels van groenbemesters gezaaid in de kwekerij. De verschillende soorten zorgen voor een stimulering van het bodemleven. Inmiddels is vastgesteld dat de mengsels voor een goede structuur van de grond zorgden.

De mengsels zijn niet alleen goed voor de bodem. Planten bloeien zeer rijk en worden door een grote verscheidenheid van bijen, hommels, vlinders en andere insecten bezocht.

De eerste bodemanalyses laten zien

dat er zeer lage gehalten van plantparasitaire aaltjes gemeten worden in het proefveld waar in 2014 een mengsel heeft gegroeid. Het is echter te vroeg om conclusies te trekken op basis van ĂŠĂŠn jaar onderzoek.

Milieuvriendelijk telen Bij het opstellen van de strategie voor de gewasbescherming wordt er gekozen voor plantversterkers in combinatie met het toedienen van bladmeststoffen en compostthee. In 2014 zijn er nauwelijks insecticiden en fungiciden toegepast. Tegen Cylindrocladium is er in totaal in 2014 drie keer gespoten met fungiciden.

In 2015 wordt getracht om geen of vrijwel geen gewasbeschermingsmiddelen in te zetten. Op basis van bladanalyses wordt er op maat bijgestuurd en deze strategie lijkt te werken. Het streven is om ervoor te zorgen dat het opperhuid van de bladeren hard wordt door het toedienen van bladmeststoffen waardoor schimmel- en bacterieziekten geen kans krijgen om naar binnen te komen. Daarnaast wordt er gestreefd om de gehalten aan voedingselementen in het blad verder te optimaliseren. < De Boomkwekerij 18 (4 september 2015)

Steenmeel Leune.indd 31

31

31-08-15 15:10

Tekst: Emiel van den Berg Foto’s: Floralook

Lastige opkweek ho Daphne is redelijk bekend maar voornamelijk vanwege één soort; D. mezereum.

Andere interessante soorten, kruisingen en cultivars zijn voor velen nog onbekend. Met de juiste Daphne op de juiste standplaats zijn er zeker mogelijkheden.

D. mezereum ‘Rubra’ is veel in de handel maar is zeker niet de uitbundigste bloeier. De soort bloeit slechts eenmalig in het vroege voorjaar.

Het geslacht Daphne telt circa 150 soorten en kruisingen en vele cultivars. Samen met onder andere Edgeworthia maakt Daphne deel uit van de peperboomfamilie, de Thymelaeaceae.

Daphne is te vinden op het noordelijk halfrond. De meeste soorten groeien van nature in delen van Azië, Europa, China telt er al vijftig. Sommige Europese soorten komen algemeen voor in het Middellandse Zeegebied maar ook Scandinavië kent inheemse vertegenwoordigers. D. mezereum en D. laureola zijn in de Noord-Amerikaanse natuur te vinden, maar kwamen mee met de kolonisten.

Het gaat bij Daphne om houtige heesters, van klein tot groot en zowel bladverliezend als bladhoudend. De rijke bloei bestaat uit doorgaans sterk geurende, smalle, buisvormige bloemen. Kenmerkend voor met name diverse kruisingen is de repeterende bloei. Na de bloei volgen bessen die, net als alle andere delen van de plant, giftig zijn.

Ze smaken echter scherp en onaangenaam (vandaar de

WAT DE SPECIALISTEN ZEGGEN

32

Herman Laporte kweekt Daphne

Bij Cash & Carry VeluwePlant wordt

Kwekerij Van Son & Koot merkt dat

Kwekerij Arborealis toont twee

maar is bovenal liefhebber en ver-

Daphne zeer bescheiden verhan-

Daphne best gewild is en het bedrijf

Daphne op de website; D. x burk-

zamelaar. Hij prijst de bloei en geur

deld. „Bij de hoveniers is de plant

is daarom de laatste jaren bezig

woodii ’Astrid’ en D. mezereum

en ziet het als een uitdaging met

nogal onbekend. We hebben ei-

met verschillende soorten en culti-

’Rubra’. Lastige planten volgens

de vaak lastige cultivars aan de

genlijk alleen D. mezereum ‘Rubra’,

vars. „Daarbij hebben we gemerkt

Micha Wieland omdat ze verplanten

slag te gaan. Meer belangstelling

met name tijdens de bloeiperiode.

dat het een lastig te vermeerderen

moeilijk verdragen. „Liefhebbers

verdienen volgens hem D. x burk-

Slechts een paar hoveniers gebrui-

plant is met kans op problemen

weten dat. Wij kweken ze bij voor-

woodii, D. x susannae – „beide vrij-

ken die”, vertelt Steven Bulsink.

zoals wortelziekte. De plant kan

baat in pot.” Komend najaar komen

wel besloos” – en D. hendersonii,

Heel af en toe is er vraag naar de

zomaar wegvallen. Eenmaal aan-

er soorten bij; D. laureoa subsp. phi-

„Een kruising tussen D. cneorum en

groenblijvende

odora. „Met

geslagen in de tuin vallen de pro-

lippi en D. mezereum f. alba. “Daar

D. petraea.” Voor de toekomst ziet

name de bontbladige vorm ‘Aureo-

blemen wel mee”, vertelt Jim Koot.

wordt af en toe naar gevraagd.

hij meer kansen voor Chinese soor-

marginata’.” Dat het geen hele

Het bedrijf kweekt op licentie D.

Meer aandacht verdienen volgens

ten met gele bloemen. „Niet alle-

makkelijke plant is, wordt verteld

‘Perfume Princess’ die richting post-

hem D. pontica, D. tangutica en D.

maal even winterhard, maar goed

aan de hovenier die een bloeiend

orderbedrijven gaat. „Veelal naar

retusa. „De laatste twee zitten vaak

onderzoek bij de nieuwkomers kan

exemplaar meeneemt puur om de

Engeland, de Engelsen zijn nogal

door elkaar. Deze drie soorten zijn

daar verandering in brengen.” De

visuele waarde. „In dat geval is ken-

Daphne-minded.” Goede

eigen-

makkelijker dan de momenteel

kleine D. modesta en D. calcicola

nis van de plant niet altijd aanwe-

schappen van deze voorjaarsbloei-

aanwezige twee, maar de vermeer-

‘Gang Ho Ba’ noemt hij als voorbeel-

zig, dus geven we extra uitleg. Bij

ende cultivar zijn de sterk geurende

dering via stek is lastig, meestal

den waar momenteel vooral de lief-

hoveniers die expliciet om de plant

bloei en de relatief grote bloemen

moet worden gezaaid.”

hebbers veel naar vragen.

vragen, is dat niet nodig.”

die over de steel verdeeld staan.

D.

De Boomkwekerij 18 (4 september 2015)

Sortiment Daphne.indd 32

31-08-15 14:49

Sortiment

ek houdt Daphne op de achtergrond

D. x burkwoodii is een vrijwel besloze kruising die diverse cultivars kent. De geelbontbladige ‘Briggs Moonlight’ bloeit lichtroze.

Nederlandse naam peperboompje) waardoor het aantal slachtoffers meevalt. Vogels eten de bessen overigens graag, zij ondervinden geen last.

Noemenswaardig zijn de vroege, bijna winterbloeiers.

D. odora is zo’n soort die een eeuw geleden nog populair was als kamerplant. De sterk geurende D. bohlua bloeit ook vroeg en vormt forse planten. De soort is in Nederland niet helemaal winterhard, in Engeland is de plant toepasbaar in de tuin. Grofweg is het geslacht Daphne onder te verdelen in rotsplanten en heestervormen. De veelal wintergroene rotsplanten gedijen het best op min of meer kalkrijke grond. Binnen deze groep bevinden zich de kleinste soorten die uitermate geschikt zijn voor kleine ruimtes. D. petrea bijvoorbeeld groeit slechts enkele millimeters per jaar. Deze verzamelaarplant is in de natuur alleen te vinden rond het Gardameer in Italië en heeft weinig commerciële waarde. Meer commerciële waarde heeft D. cneorum, het steenroosje, met een wat kruipende habitus tot net boven de 30 cm. Deze soort is kritisch wat betreft zijn standplaats. Ook van commerciële waarde maar wat groter wordend, zijn de diverse kruisingsvormen. De wintergroene D x susannae ’Cheriton’ is een voorbeeld. Deze bloeit twee, soms drie keer per jaar.

Bij de heestervormen gaat het vooral om planten die van (half)schaduw houden. Deze groep planten groeit voornamelijk in kalkachtige bergstreken waarbij de bodem door een vaak zure humuslaag is bedekt. Dat verklaart meteen waarom veel Daphne in de tuin speciale aandacht vragen. In deze groep bevinden zich meer bladverliezende soorten en eveneens veel kruisingsvormen. De bladverliezende en zeer rijk bloeiende D. x burkwoodii is geschikt voor de visuele markt, mede omdat er enkele bontbladige cultivars van zijn. De bekendste Daphne, D. mezereum, geurt wel sterk maar bloeit slechts eenmaal en zeker niet het rijkst. <

D. cneorum 'Major' is met amper 30 cm hoogte en 1,5 m breedte een traditioneel veel gebruikte rotsplant.

Bij Daphne albowiana staan de bloemen tussen het blad.

DE EIGENSCHAPPEN Meer en minder bekende soorten en kruisingen D. albowiana - geel, tot 90 cm, bladhoudend, schaduw D. arbuscula - fuchsiaroze, tot 10 cm, bladhoudend, zon D. bholua ’Alba’ - wit, tot 130 cm, bladhoudend, schaduw D. x burkwoodii ‘Astrid’ - roze, tot 70 cm, geelbont, halfwintergroen, zon D. x burkwoodii ‘Briggs Moonlight’ - roze, 60 cm, geelbont, halfwintergroen, zon D. x burkwoodii ‘Somerset’ - lichtroze, 90 cm, halfwintergroen, zon/halfschaduw D. cneorum ’Major’- rozerood, tot 25 cm, bladhoudend, zon D. mezereum f. alba - wit, tot 120 cm, bladverliezend, zon/halfschaduw D. mezereum ‘Rubra’ - roze, tot 120 cm, bladverliezend, zon/halfschaduw D. odora ‘Aureomarginata’- lichtroze, tot 100 cm, bladhoudend, zon/halfschaduw D. ’Perfume Princess’ - roze, tot 120 cm, bladhoudend, zon/halfschaduw D. pontica - groengeel, tot 90 cm, bladhoudend, lichte schaduw D. tangutica - roze, 120 cm, bladhoudend, schaduw D. x transatlantica ‘Eternal Fragrance’ - wit, tot 80 cm, halfwintergroen, halfschaduw D. x whiteorum ’Kilmeston’ - roze, tot 30 cm, bladhoudend, zon De Boomkwekerij 18 (4 september 2015)

Sortiment Daphne.indd 33

33

31-08-15 14:49

Foto: DLV Plant

Groenbemesters en aaltjes in vasteplantenteelt Het is belangrijk percelen te gebruiken die vrij zijn van aaltjes en een goede bodemvruchtbaarheid hebben. Groenbemesters kunnen een bijdrage leveren.

Eugène van Abeelen DLV Plant e.vanabeelen@dlvplant.nl

Het nemen van grondmonsters is essentieel om goed inzicht te krijgen in de bodemvruchtbaarheid, het bodemleven en de aaltjestoestand. Wij komen grote verschillen tegen per perceel qua bodemvruchtbaarheid en zien de aaltjesbesmetting van vooral Pratylenchus penetrans en Meloidogyne chitwoodi omhoogschieten. Door het langere groeiseizoen (warm najaar/winter) hebben aaltjes de kans gehad om een extra generatie te vormen.

Een groenbemester kan helpen aaltjes te bestrijden, een bijdrage leveren aan het verhogen van het organische stofgehalte van de bodem, de structuur verbeteren en het bodemleven stimuleren.

De gekozen groenbemester is afhankelijk van het doel. Op percelen met veel wortelonkruiden kan het beste worden gekozen voor grassen als Italiaans of Engels raaigras.

Deze wortelen diep (goed voor de bodemstructuur), leveren veel organische stof en u kunt met een groeistof wortelonkruiden bestrijden. Daarnaast zijn de wortelknobbelaaltjes na een teelt sterk afgenomen.

Kies bij problemen met wortellesieaaltjes (Pratylenchus penetrans, P.p) voor de teelt van Tagetes of voor Japanse haver (Luxurial).

Luxurial is een slechte waardplant voor P.p. waardoor deze afneemt. Het heeft een snelle

start, is sterk onkruidonderdrukkend en kan over een langere periode worden gezaaid (april tot en met oktober). Omdat het een grasachtige is, kunnen wortelonkruiden worden bestreden tijdens de teelt.

Kruisbloemigen als bladrammenas en gele mosterd groeien erg snel, hebben een goede onkruidonderdrukkende werking en zijn geschikt voor een korte teelt. Vooral in nazomer/herfst worden ze gebruikt. Ze hebben penwortels die de grond niet intensief doorwortelen. Indien de bladeren fijn worden geklepeld en worden ingewerkt, ontstaat een proces dat biofumificatie heet en een bestrijdend effect heeft op aaltjes.

Het voorkomen van aaltjes speelt ook een belangrijke rol ten aanzien van virusverspreiding. Zo is bekend dat het aaltje Xiphinema diversicaudatum een vector (drager en verspreider) is van het Arabis-mozaĂŻekvirus (ArMV). Voor tabaksratelvirus (TRV) geldt dat overdracht kan plaatsvinden via het Trichodirae-aaltje. Dit virus komt vooral voor bij Astilbe, Epimedium, Eremurus, Phlox en Paeonia. Het Trichodirae-aaltje komt praktisch alleen voor op zandgronden. Pleksgewijze aantasting wijst vaak op een primaire aantasting. Zieke planten verdeeld over de partij wijst op een secundaire aantasting. <

Het testveld van groenbemesters met onder andere Japanse haver, Tagetes en Biovital mix van het Koepelproject plantgezondheid.

34

De Boomkwekerij 18 (4 september 2015)

Teeltadvies BKW15-18.indd 34

31-08-15 14:50

Teeltadvies

Verbeter werking middel met goed spuitwater De kwaliteit van het spuitwater kan de werking van sommige gewasbeschermingsmiddelen verminderen. Het kan het middel zelfs volledig onwerkzaam maken. Wat is goed spuitwater?

John Steenbakkers Plant Grow john@plantgrow.nl

Goed spuitwater is vrij van vuil of zwevende delen. Het heeft een temperatuur tussen 16 en 22°C, een hardheid tussen 6 en 14, een pH tussen 5 en 6, een EC altijd lager dan 5, en een drogestofgehalte lager dan 2%. Met name de pH en hardheid zijn bepalend voor de geschiktheid van spuitwater.

De werkzaamheid van middelen in water met een verkeerde pH gaat achteruit. Als voorbeeld de fungicide captan. Bij een pH van 5 (dat is het optimum) is de werkzaamheid pas na 32 uur gehalveerd. Bij een pH van 7 is daarvoor slechts 8 uur nodig, en bij een pH van 9 is dit in slechts 10 minuten al gebeurd. Concreet: u maakt een tankoplossing klaar met 1 kg per hectare, maar na een wachttijd van een half uur gaat u spuiten met een oplossing waarvan de effectiviteit overeenkomt met 125 g middel.

Toevoeging van een zogenoemde pHbuffer verlaagt en stabiliseert de pH van het spuitwater rond pH 5,5: de optimale pH voor opname. Stabiliseren van de pH kan onder andere door toevoeging van Aminosol, zwavelzure ammoniak, Companion Gold of Intake.

De hardheid van het water wordt vooral bepaald door de concentratie metaalionen, veelal magnesium- en calciumcarbonaat, maar ook bicarbonaten en sulfaten. De hardheid van het water is uitgedrukt in Duitse graden (DH). De meeste middelen werken optimaal bij 12 DH of minder, wat overeenkomt met een lage hardheid. Regenwater is over het algemeen zeer zacht.

Wilt u zachter water hebben, dan moet dus dat magnesium en calcium eruit worden gehaald. Bijmengen van regenwater is de meest praktisch oplossing hiervoor.

Veel middelen binden zich in hard water aan de calcium- en magnesiumionen, en schakelen zichzelf op die manier uit. Resultaat is dat de werkzaamheid afneemt.

Door toevoeging van bijvoorbeeld Companion Gold of Intake wordt hard water verzacht, als gevolg van binding van kationen zoals calcium en magnesium. Combineert u fungiciden met bladmeststoffen om de plant harder te maken? Let dan wel op dat een combinatie van fungicide en bladmeststoffen met calcium en magnesium kan leiden tot een mindere werking van de fungicide. <

Valse meeldauw in potrozen en zaailingen Vooral in potrozen en zaailingen zijn nu behoorlijke aantastingen van valse meeldauw. De druk is hoog door het wisselvallige weer met lange bladnatperiodes.

Edwin Kohrman Cultus Agro Advies edwinkohrman@cultus.nl

Voor klimrozen die u nog moet leveren, kan het raadzaam zijn de bestrijding voort te zetten met Fubol Gold (2,25 kg/ha) of Fenomenal (2,5 kg/ha). De valse meeldauw kan ook overgaan op de takken, waardoor er vlekken ontstaan met grote kans op problemen in de bewaring, of als ze weer opgepot zijn. Preventief kunt u werken met Previcur Energy, kaliumfosfiet of BioImune.

Onkruid in de geoculeerde ’Laxa’ is ook belangrijk om nog in de gaten te houden.

Als een perceel vrij is van groot onkruid gaat aanaarden in de winter en uitblazen in het voorjaar makkelijker. Op plaatsen waar begin juli bodemherbiciden zijn toegepast, is het advies de behandeling te herhalen met Butisan, Sultan plus linuron, of Dual Gold.

Meng Dual Gold altijd bij op percelen met een hoge druk van grasachtige onkruiden.

Als er grote onkruiden staan, voeg dan Finale of Basta toe. Ook kunt u aan Dual Gold een middel op basis van fenmedifam toevoegen.

De contactwerking wordt dan behoorlijk versterkt. Er zijn eerste ervaringen opgedaan met 0,5 l Dual Gold plus 1,0 Astrix (fenmedifam); hierdoor legt een melde van 20-25

cm zelfs nog het loodje. Dit zijn allemaal toepassingen die onderdoor met de kappenspuit moeten worden uitgevoerd.

Houd bij alle middelen goed in de gaten hoe vaak ze mogen worden toegepast, en in welke dosering. Overleg vooraf met uw adviseur.

Nu het rooiseizoen steeds dichter bij komt, vragen bewaring en hardheid van rozen weer aandacht. De ervaring leert dat twee of drie bespuitingen vanaf half september met een middel tegen Botrytis kan leiden tot minder problemen in de bewaring van de tweejarige rozen.

Het is geen garantie dat problemen uitblijven, omdat de hardheid van de rozen van meerdere factoren afhankelijk is. Denk daarbij aan het temperatuurverloop in het najaar, de bemestingstoestand in de bodem en uiteraard van het soort. Botrytis is altijd wel in een gewas aanwezig. In de bloemproppen bijvoorbeeld die afstervend zijn, kunnen enorm veel sporen ontwikkeld worden. Een bespuiting tegen Botrytis kunt u uitvoeren met Luna Privilege, Frupica, Switch, Signum, Ortiva, Teldor of Rovral Aquaflo. < De Boomkwekerij 18 (4 september 2015)

Teeltadvies BKW15-18.indd 35

35

31-08-15 14:50

618345_.indd 36

31-8-2015 11:09:16

618346_.indd 37

31-8-2015 11:09:43

618347_.indd 38

31-8-2015 11:09:34

618348_.indd 39

31-8-2015 12:42:20

Tekst: Ketura Haveman Foto: Schrijnwerkers Blueberries

Blauwe bes wint aan populariteit De blauwe bessenmarkt zit in de lift. Tot enkele jaren geleden was de blauwe bes een bijproduct in het fruitsortiment. Momenteel staat de fruitsoort in Nederland op nummer vier van meest verbouwde fruitsoorten. En het eind van de groei is nog niet in zicht.

2015 is tot op heden een goed seizoen voor de blauwe bessenkwekers.

De vruchtzetting is goed, de prijzen zijn prima en de afzet loopt lekker. „We mogen niet klagen”, aldus Leon Driessen van Driesvenplant in Meterik. „De start van het seizoen was zelfs heel erg goed”, meent Leon Schrijnwerkers van kwekerij Schrijnwerkers Blueberries in Grubbenvorst. „De aanvoer vanuit Spanje was al voorbij, waardoor er echt vraag was.”

In juli was er een kleine dip in de prijsvorming, maar inmiddels trekken deze prijzen weer aan. „Dat dipje in deze periode is eigenlijk ieder jaar”, meent Driessen. In de productieperiode van de middentijdse soorten is de prijs altijd wat lager. De vroege en late soorten worden het beste betaald. Enerzijds is het aanbod van vroege en late soorten iets kleiner, anderzijds is de vraag in die periode altijd wat groter.

Meer blauwe bessen Het areaal blauwe bessen in Nederland breidt de laatste jaren uit (zie kader), maar dat lijkt geen weerslag te hebben op de prijs. Driessen: „De retailers en handel geven aan dat de afzet van blauwe bes jaarlijks met ongeveer 20% groeit, al meerdere jaren op rij.”

Driessen runt samen met zijn broer Marcel twee bedrijven; Driesvenplant is een vermeerderingsbedrijf voor blauwe bessenplanten en Driessen Blueberries is een productiebedrijf voor blauwe bessen. In tien jaar tijd is het productiebedrijf verdubbeld naar 65 ha. „Er is ruimte in de markt voor schaalvergroting. Ook komende jaren zal de afname van blauwe bessen blijven groeien”, verwacht Driessen.

Ook Schrijnwerkers verwacht dat het plafond nog niet is bereikt. Hij heeft zijn Nederlandse bedrijf van 30 ha in de loop der jaren dan ook uitge-

FEITEN

Productieareaal in Nederland Cijfers van het CBS bevestigen dat de blauwe bessenteelt zich ontwikkelt in Nederland. Tussen 1992 en 2001 schommelde het areaal blauwe bessenstruiken voor de productie van bessen in Nederland. Het areaal lag tussen de 160 en 190 ha, met sterke variaties per jaar. Binnen de groep kleinfruitstruiken was zwarte bes de voornaamste fruitsoort in deze periode.

Sinds 2001 is de stagnatie gestopt en is er jaarlijks sprake van groei van het areaal. In 2001 lag het areaal op 164 ha, in 2008 was dit 419 ha en in 2014 stond er in Nederland 639 ha productiestruiken van blauwe bessen.

Daarmee is blauwe bes inmiddels de belangrijkste fruitsoort van de kleinfruitstruiken en is de bes het vierde soort in de meest verbouwde fruitsoorten in ons land, achter peer, appel en aardbei.

breid. „Samen met een compagnon hebben we 52 ha bessenplantages in Duitsland. Opkweek en vermeerdering van uitgangsmateriaal van Schrijnwerkers Plants wordt hier ook gedaan. Hemelsbreed ligt het vlakbij, maar in Duitsland konden we een groot aaneengesloten perceel krijgen wat in Grubbenvorst erg lastig is.” Schrijnwerkers verwacht dat de komende tien jaar de vraag naar blauwe bessen en dus ook de vraag naar uitgangsmateriaal zal blijven groeien. „Als je bedenkt dat consumenten in Amerika ongeveer 1,5 kilo blauwe bessen per persoon per jaar eten en dat in Nederland slechts 50 tot 60 gram per persoon per jaar wordt gegeten, dan is er nog veel groei mogelijk.”

De productiegebieden liggen hoofdzakelijk in Noord-Limburg en Drenthe, waarbij de regio’s rond Horst aan de Maas en Leudal de meeste kwekers hebben. Dit heeft hoofdzakelijk met de grondeisen van de bessenplanten te maken, die vereisen namelijk een luchtige zand- of veengrond met een hoge zuurgraad (pH tussen 4 en 5).

Het teeltoppervlakte van uitgangsmateriaal is de laatste tien jaar ook gestegen aldus kwekers. Het CBS houdt hiervan echter geen exacte gegevens bij.

40

Gezondheid Waarom de consumptie in Nederland zoveel lager ligt, heeft volgens

De Boomkwekerij 18 (4 september 2015)

Blauwe bessenmarkt.indd 40

31-08-15 14:50

Marktontwikkeling

De blauwe bessen worden grotendeels handmatig geplukt waardoor de kostprijs van de bessen hoog is.

de kweker met bekendheid van de bes te maken. „Er is nog steeds een grote groep die nog nooit blauwe bessen heeft gegeten. Ik denk zelfs dat er een groep is die zelfs niet van het bestaan van de bessen weet. Dankzij de aandacht voor gezonde voeding, begint daar gelukkig wel verandering in te komen.”

Volgens Schrijnwerkers is het met name dankzij deze trend dat de vraag naar de bessen de laatste jaren sterk toeneemt. Enkele jaren geleden waren blauwe bessen lang niet in alle supermarkten te vinden. Inmiddels is daar verandering in gekomen en behoren blauwe bessen van het voorjaar tot en met het najaar tot het vaste sortiment op de groente- en fruitafdeling van elke supermarkt.

Meer aandacht blijft echter gewenst, menen de kwekers. „Maar met een areaal van 600 ha zijn we met te weinig kwekers om promotie te realiseren”, aldus Driessen. „We

hebben echter wel met een aantal Noord-Limburgse kwekers en een handelsbedrijf onderzoek laten doen naar de gezondheidsaspecten van de blauwe bes door Universiteit Maastricht. Uitkomsten van dit onderzoek zorgen natuurlijk ook voor extra media-aandacht voor ons product.”

Het onderzoek bevestigt wat de kwekers eigenlijk al wisten: blauwe bessen zijn gezond. Het rapport van het onderzoek stelt dat er ’een caussaal verband is tussen het eten van blauwe bessen en gezondheidsbevorderende effecten.’

Europese markt De aandacht voor gezonde voeding is overigens niet een trend die zich tot Nederland beperkt. Ook elders in Europa is aandacht voor gezonde voeding en neemt de vraag naar blauwe bessen dan ook toe. Uitgangsmateriaal wordt vanuit Nederland geëx-

porteerd naar heel Europa, bessen gaan hoofdzakelijk naar Duitsland, Engeland en Scandinavië.

De diversiteit aan afzetlanden voor het uitgangsmateriaal stelt wel eisen aan het sortiment. Schrijnwerkers: „Soorten die in Nederland gedijen voor de productie kunnen ook naar Scandinavië en Polen. Voor ZuidEuropa heb je andere soorten nodig.

Een blauwe bes heeft een winterstop nodig voor ze weer in productie kan komen, zuidelijke landen hebben soorten nodig die geen winterstop vereisen.”

Beide kwekers werken voor de professionele teelt uitsluitend met licentiesoorten, planten voor de consumentenmarkt zijn vrijwel altijd licentievrije soorten. Driessen: „De licentiesoorten zijn rassen die geselecteerd zijn op hoge productie en houdbaarheid en stevigheid van de bessen. Dit zijn eigenschappen die voor een consument minder van belang zijn. De licenties maken de planten voor de consumentenmarkt alleen maar onnodig duur.”

Kwetsbaar en toch sterk Hoewel de licentiesoorten stevige bessen voortbrengen, is de oogst grotendeels handwerk. Kleinschalige kwekers oogsten alle bessen handmatig, grootschalige kwekers als Driessen en Schrijnwerkers oogsten 70 tot 90% van de bessen handmatig.

Het overige deel wordt machinaal geoogst. Een deel van de machinaal geoogste bessen is bestemd voor de verwerkingsindustrie. Slechts een zeer klein deel kan machinaal worden geoogst voor de versmarkt. „Het blijft een kwetsbaar product bij de oogst. Goed geoogste bessen hebben voor de consument echter het voordeel dat ze goed houdbaar zijn. Ze kunnen rustig een week in de koelkast worden bewaard, iets wat met frambozen en aardbeien niet kan. Nog een reden waarom de blauwe bes het verdient om meer te worden gekocht.” < De Boomkwekerij 18 (4 september 2015)

Blauwe bessenmarkt.indd 41

41

31-08-15 14:50

618349_.indd 42

31-8-2015 13:47:33

Markt & Afzet

Foto’s: Willaert, Arno Engels

HOE LOOPT HET?

’Handel net zo afwachtend als laatste paar jaar’ Bij Willaert Boomkwekerijen was het vorige week druk met het voorbereiden van karrendagen: klanten kwamen naar het Belgische handelsbedrijf van donderdag tot en met dinsdag deze week, om het actuele aanbod te bekijken. Maar iedereen in de handel is afwachtend, zo merkte directeur Rudy Vannevel deze zomer weer.

„Ook afgelopen zondag hoorde bij onze karrendagen, omdat er dan ook klanten kunnen komen. We zorgden dat er een superaanbod stond, een totaalpakket voor de tuinaanleg en voor tuincentra. De klanten kwamen wel, dat doen ze ieder jaar en we hadden ze ook weer uitgenodigd.

Maar we merkten deze zomer toen we klanten bezochten, dat de handel weer net zo afwachtend is als de laatste paar jaar.

In Frankrijk, in België: overal zijn

budgetten van gemeenten gekrompen, en ook particulieren weten niet zeker wat er komen gaat – en daardoor voorzichtig zijn met aankopen.

Wat kunnen wij eraan doen? Het is wachten op wat er komen gaat, zoeken naar wat de klant wil hebben.

Het is bijna daghandel, en de tuinaanleg wordt per project bekeken.

We moeten goede planten leveren, en hopen dat we er ook een goede prijs voor ontvangen. Vorig jaar hebben we al bijgeschakeld om toch onze omzet te kunnen behouden. We hebben meer mensen op het contact met klanten gezet. Meer doen voor minder, daar komt het op neer.

Ik heb de indruk dat de boomkwekerijproductie stagneert. In Nederland, in België, en ook in Duitsland – daar kopen we ook in. Net als klanten zijn ook kwekers voorzichtiger

Rudy Vannevel, Willaert Boomkwekerijen

geworden; ze zorgen dat hun productie minder groot wordt.

Hoe kunnen we positief blijven? Als we gezond zijn, als de zon schijnt, en als we het werk nog graag doen. De vraag zal zeker en vast beter worden, maar hopelijk wordt het de komende tijd geen 30°C. We wachten het af.” <

’Mooie orders geboekt in drukke beursweek’ Diverse bedrijven waren vorige week deelnemer aan een aantal beurzen in regio Boskoop. Zo stond Joh. Stolwijk & Söhne Export-Baumschulen op Plantarium en organiseerde het bedrijf een eigen huisbeurs. Het bedrijf ontving toen veel bezoek uit heel Europa, vertelt eigenaar John Stolwijk. Dat was goed voor de contacten en voor de orderportefeuille.

„We hebben een drukke week gehad.

We stonden niet alleen op Plantarium, maar hadden ook op ons bedrijf een huisbeurs. Er was veel bezoek uit heel Europa.

Op Plantarium hebben we veel bestaande klanten ontmoet, maar ook nieuwe contacten in binnen- en buitenland opgedaan die aansluitend onze kwekerij bezochten.

De huisbeurs is zoals voorgaande jaren bezocht door met name vaste klanten; we beleveren vooral tuincentra in Duitsland en Oostenrijk, maar ook tuincentra in andere Europese landen. En er zijn ook steeds meer Nederlandse tuincentra die een uitgebreid vernieuwend sortiment

interessant vinden om hun voorraad aan te vullen.

Vorige week was er ook een grote groep jonge boomkwekers uit Japan op bezoek. Door de IPM zijn contacten met hen opgebouwd, en ze waren nu in Boskoop. Wie weet wat ervan komt. Ook had de internationale pers ons bedrijf bezocht. Dat heeft ons veel positieve reacties opgeleverd.

Op de beurzen zijn in elk geval direct mooie orders geboekt. Ook op Plantarium. Klanten komen gericht naar ons toe voor ons sortiment. Ze willen bijvoorbeeld specifiek Cercis canadensis ’Ruby Falls’ hebben, dit is een nieuwe Cercis in treurvorm met donker blad. Ook vragen ze bewust naar bijvoorbeeld nieuwe Magnoliasoorten die we aanbieden, zoals Black Tulip en Blue Opal.

Elke dag kunnen we wel laden. Op dit moment zijn immers weer veel producten mooi visueel; deze leveren we nu volop uit. De gehele zomer is de handel eigenlijk redelijk doorgelopen. Toch heeft de handel wel wat weersinvloeden gemerkt; met warm weer wordt er even minder verkocht.

John Stolwijk, Joh. Stolwijk & Söhne

Nu zijn wel weer orders geboekt, maar we merken wel dat klanten richting herfst en winter helaas ieder jaar minder kopen. Ze kopen voorzichtig in en willen weinig planten zelf overhouden in de winter. Klanten kopen liever in het voorjaar verse producten zonder dat ze daarbij het overwinteringsrisico dragen.” <

Lees elke week beschouwingen over hoe de handel loopt op de boomkwekerij.nl De Boomkwekerij 18 (4 september 2015)

Markt_Hoe-loopt-het BKW15-18.indd 43

43

31-08-15 14:50

Foto’s: Arno Engels, Tuincentrum Alco

P RO D U C TA N A LYS E

Handel in kleine Juniperus is niet makkelijk Kwekers van Juniperus in pot zijn niet erg optimistisch over de verkoop van het zojuist gestarte seizoen.

Daarvoor verliep de verkoop in het afgelopen jaar te moeizaam. Het product zou ouderwets zijn en ook doet de situatie in Rusland de handel geen goed.

Het nieuwe seizoen voor Juniperus in pot is onlangs gestart. Het najaar blijft voor dit product belangrijk maar verliest wel aan belang ten opzichte van het voorjaar.

Peter Vriends van About Plants noemt de handel in kleinere Juniperus stroperig. „Zoals eigenlijk de hele handel in dwergconiferen stroperig is.” Hij verkoopt met name p17 richting tuincentra, maar merkt dat er sprake is van een afnemende belangstelling voor het product.

„Ik denk dat steeds meer klanten het als een ouderwets product zien. Twee jaar geleden was de handel beter dan dat deze nu is.”

Ook de Belgische kweker Bart van der Veken noemt Juniperus ’geen spectaculaire markt’. „We hebben een breed sortiment in p13 en kweken een paar duizend stuks per soort.

Bij grotere aantallen is het al snel te veel. De afgelopen jaren zijn we ook iets terug gegaan in aantallen.” Van der Veken zegt dat kleine Juniperus veel wordt gebruikt in bloembakken en plantenschalen, maar dat die handel de laatste jaren stagneert. „Het is deels een wegwerpartikel geworden maar daarvoor is mijn kwaliteit eigenlijk te goed”, zegt hij.

Ad van Heesbeen van Asra Plant zegt te kiezen voor een eenvoudig sortiment kleinblijvende Juniperus

die hij verkoopt onder de vlag van ’Vogels in je tuin’. „En dat thema slaat aan”, zegt hij tevreden. Het sortiment bestaat uit van alles wat: groen, geel, blauw, opgaand en laagblijvend. „Er zit niet echt lijn in wat de consument wil, dus zorgen we voor voldoende keuze. We zijn al een paar weken bezig en het gaat best goed.” <

HANDELSSTEMMING

Positieve stemming op rustige Florall Kwekers omschrijven de sfeer op de Belgische beurs Florall als positief. Wel had het wat drukker mogen zijn op de beursvloer. De bezoekers die wel de moeite namen om naar Gent te komen, hadden wel interesse in het getoonde boomkwekerijaanbod.

’Een lange dag met een positieve sfeer’, zo omschrijft Henk Doomen van Boomkwekerij Het Slagmoer de Belgische beurs Florall die woendag 26 augustus werd gehouden in Gent. „De stemming was goed, er was voldoende interesse en de sfeer is gezellig. Maar dat laatste is eigenlijk altijd wel het geval bij Florall. Het is een gezellige, gemoedelijke beurs”, meent Doomen. Enig kritiekpuntje heeft de kweker uit Wernhout wel: het had wat drukker gemogen. „Het was erg rustig, eigenlijk iets té.

Anderzijds heb ik voldoende klanten en potentiële klanten in de stand gehad en je hebt wel echt tijd voor je klanten.”

44

Orders worden er niet geschreven in Gent dus of deelname rendabel is, moet de tijd uitwijzen meent Doomen. De eerste order naar aanleiding van de beurs had de kweker echter voor het weekend al binnen.

Bezoekers van de beurs kwamen bijna uitsluitend uit België en NoordFrankrijk. Volgens Doomen is 70% van degene die hij gesproken heeft al klant, 30% zijn potentiële klanten. „Met name onder de Franse bezoekers zitten nog potentiële nieuwe klanten.”

Sebastiaan Kas van Van der Starre signaleert dat hij minder tuincentra op Florall heeft gezien en gesproken, dan voorgaande edities. „Het lijkt er op dat de tuincentra er vooral voor gekozen hebben om naar Plantarium te gaan, want daar heb ik ze donderdag wel gezien.”

Het aantal Nederlandse boomkwekerijdeelnemers behaalde deze Florall een dieptepunt. Slechts vier Nederlandse boomkwekers namen deel aan de beurs. Kas: „Ik heb nog

wel geprobeerd wat collega’s enthousiast te krijgen, maar er zijn veel beurzen deze dagen en kwekers moeten kiezen. Plantarium heeft dan toch de voorkeur bij de meesten.”

Dat de organisatie zich inzet om de beurs te verbeteren is volgens de deelnemers wel zichtbaar. Zo was de bewegwijzering naar de beurs toe vanaf de snelweg beter aangegeven.

Uit de enquête van vorig jaar bleek dit namelijk onvoldoende te zijn.

De betere bewegwijzering zorgde vooralsnog echter niet voor meer bezoekers. <

De Boomkwekerij 18 (4 september 2015)

Markt_Handelsstemming_Foto BKW15-18.indd 44

31-08-15 14:50

Markt & Afzet P RO D U C TA N A LYS E

Iepenmarkt beperkt door licentiecultivars De binnenlandse vraag naar iepen was afgelopen seizoen goed, maar dan vooral de vraag naar cultivars die min of meer resistent zijn tegen de iepziekte. Het aanbod van zulke iepen was echter beperkt tot enkele licentiecultivars. In Duitsland speelt een vergelijkbare marktsituatie. De Nederlandse export van iepen is vooralsnog klein.

Doordat er resistente cultivars op de markt zijn, hebben afnemers weer het vertrouwen terug in de aanplant van iepen. Het vertrouwen was immers verloren gegaan als gevolg van de iepziekte. De laatste jaren worden ook beduidend meer resistente iepen gebruikt dan voorheen. Dat is te zien langs wegen in de kustprovincies, en ook langs wegen in steden.

Langdurig onderzoek naar de prestaties van iepen met een bepaald

resistentieniveau heeft bijgedragen aan een comeback in stad en landschap. Het is immers aangetoond dat Ulmus ’Columella’ de meest resistente iep is. En ook de Amerikaanse Resista-iepen ’New Horizon’ en ’Rebona’ zijn bewezen resistent tot een zeker niveau, wat afnemers genoeg overtuigt om deze toe te passen.

De productie van Resista is echter beperkt door licenties, in Nederland en in Duitsland. Door hoge licentiebedragen zijn Resista-iepen veel duurder dan ’Columella’, maar achter Resista zit ook meer marketing, waardoor de Amerikaanse cultivars meer worden verkocht. Bijna elk jaar zijn die iepen ook wel uitverkocht.

In bestekken wordt meer specifiek naar resistentie tegen iepziekte gevraagd. Er is ook een tendens naar

iepen op eigen wortel, omdat er dan geen problemen zijn met uitgestelde onverenigbaarheid. Vanwege die problemen neemt de vraag naar iepen geënt op ’Belgica’ en Ulmus glabra verder af. Maar dat komt ook doordat deze onderstammen vatbaar zijn voor iepziekte. <

LANGS DE KASSA

Gerdien Timmerman:

‘Mensen willen tegenwoordig meer aparte dingen’ Naam bedrijf:

Tuincentrum Alco Locatie:

Vriezenveen Medewerkers:

twee ondernemers

Jullie hebben een echt plantencentrum? „Klopt, zo’n 75% hier is groen. We doen daarbij echt ons best om speciale dingen in het assortiment op te nemen. Een Catalpa heeft iedereen; wij vinden het daarom juist leuk om bijvoorbeeld een bijzondere Pyrus of eens een andere Malus aan te bieden.

Dat waarderen de mensen.”

Hoe loopt de verkoop? „Het is nu heel rustig. Iedereen is weer terug van vakantie en de kinderen zijn weer naar school. Je merkt gewoon dat het geld op is en dat mensen even een pas op de plaats moeten maken. Eigenlijk zitten we een beetje te wachten totdat het vollegrondsseizoen weer losbarst.

We hopen dat het stilte voor de storm is.”

Wat wil de consument? „Een paar jaar geleden verkochten we veel platanen, Catalpa en Robinia.

Dat was helemaal hot. Tegenwoordig zijn de mensen daar een beetje op uitgekeken en willen ze meer aparte dingen, zoals een Parrotia, Tilia tomentosa ’Brabant’ of Liquidambar als lei.

Ook vaste planten zijn geliefd.”

Wat is jullie kracht? „Onze service. Wij bezorgen de planten op verzoek en nemen echt de tijd voor de mensen. Ook proberen we in te spelen op de wensen van de klant en bieden we geen standaardsortiment. Verder hebben we een kleinschalig en gezellig plantencentrum.

Niet zo’n terrein dat je in één keer kunt overzien, maar met allemaal hoekjes, bankjes en schelpenpaden.

Gewoon heel knus. Mensen hebben echt het idee dat ze in een park zijn!” < De Boomkwekerij 18 (4 september 2015)

Markt_Handelsstemming_Foto BKW15-18.indd 45

45

31-08-15 14:50

Vitale aanpak Cylindrocladium Bericht Koepelproject Plantgezondheid.

Dit deelproject bevat een aantal onderdelen zoals het onderzoek naar het effect van plantversterkende middelen ter voorkoming van Cylindrocladium en het afdekken van de bodem met verschillende materialen.

Bij het project plantversterkende middelen zijn er jonge buxusplanten (six pack’s) aangekocht en in de kas gezet. Vervolgens is een aantal plantversterkende middelen meerdere keren aangebracht in samenspraak

met de fabrikanten van deze middelen.

De standaard is spuitzwavel met een hechter: daarmee worden de verschillende objecten vergeleken. Vervolgens zijn er kunstmatig sporen op aangebracht en zijn alle objecten afgedekt met plastic folie, voor 100% slagingskans op infectie. De objecten zijn al een keer tussentijds beoordeeld. Het viel op dat het object met spuitzwavel en hechter (standaard) als beste eruit kwam met nauwelijks infectie. Geen één van de plantversterkende middelen kon dit evenaren. Wel zijn er middelen die een zekere positieve reactie lieten zien.

De verschillende afdekmaterialen in onderzoek naar effecten van het afdekken van de bodem zijn onder meer stro, champost, bladmulch en groencompost. In tweejarige Buxus is in het voorjaar van 2015 van elk materiaal een laag van ongeveer een 2 cm ingebracht. In eenjarige Buxus is daarnaast biologisch afbreekbare folie gelegd waarna er vervolgens geplant is. Er is in géén van de objecten Cylindrocladium opgetreden, waardoor het effect van de materialen in deze objecten nog niet te zien is. Wel zagen we bij het object met stro dat dit een iets lichtere kleur van de planten liet zien (zie foto).

Veiligheid buitengebied Sinds in 2013 de rode diesel voor de agrarische sector is afgeschaft, is de diefstal van diesel in Zuidoost-Nederland maar ook elders enorm toegenomen, of het nu gaat om diesel uit een opslagtank, uit trekkers of andere landbouwmachines (al dan niet achter een hek), via de pompinstallatie op het erf of uit motorpompsets voor beregening in het veld. Daarover is in de diverse agrarische media vaak genoeg bericht.

Er zijn ondernemers die al bewegingsmelders en/of een sms-alarmsysteem op de beregeningspomp hebben laten installeren: dat waarschuwt bijvoorbeeld als iemand de deur probeert te forceren of als het peil in de dieseltank snel daalt. Voor andere ondernemers is dat (nog) geen alter-

natief, bijvoorbeeld omdat de pompen verouderd zijn. Medio augustus is daarom een groepje ondernemers met een pilot van start gegaan om een beveiligingsbedrijf elke nacht langs een aantal pompen te laten surveilleren.

Hiermee wordt nu ervaring opgedaan.

Wellicht is dit een voorbeeld voor boomkwekers en collega-ondernemers met open teelten in andere delen van Nederland: om gezamenlijk naar oplossingen te zoeken voor het verbeteren van de veiligheid in het buitengebied.

Op de website van LTO Ledenvoordeel bieden gespecialiseerde bedrijven tal van maatregelen aan om de veiligheid van uw spullen op het erf en in het veld te verbeteren.

Deze bijdrage valt onder de redactionele verantwoordelijkheid van de LTO Vakgroep Bomen en Vaste planten. Voor informatie: (073) 2173263, e-mail: helma.hoff@zlto.nl., www.lto.nl.

46

Ledenactiviteiten Eén van de taken in de belangenbehartiging is het organiseren van ledenactiviteiten voor ledencontact.

Binnen de sector Bomen en vaste planten vinden deze op meerdere momenten in het jaar plaats, bijvoorbeeld op onze jaarlijkse LTO Boomkwekersdag (komend jaar op 20 januari), maar ook tijdens de diverse excursies georganiseerd door de cultuurgroepen, kringen, regionale vakgroepen of studieclubs. De excursies op de bedrijven van collega’s kunnen zeer informatief zijn voor het individuele lid. Het is altijd zeer te waarderen dat er bedrijven zijn die zich openstellen om aan collega’s te laten zien waar ze mee bezig zijn op het gebied van mechanisatie, gewasbescherming, personeelsbeleid, maatschappelijk verantwoord ondernemen, marktbenadering of welk facet van hun bedrijfsvoering dan ook.

Van belang is wel dat het ontvangende bedrijf en de bezoekers een ’open mind-instelling’ hebben. Dan krijg je de beste gesprekken en leer je uiteindelijk het meest. Als er één idee wordt opgedaan bij dit soort bezoeken dat gebruikt kan worden op het eigen bedrijf, kan dat al snel meer profijt opleveren dan de kosten van het lidmaatschap van een brancheorganisatie.

Een bijzonder initiatief is het bezoeken van een bedrijf van buiten onze sector. Ook van andere sectoren kunnen we namelijk veel leren en het verbreedt in ieder geval onze blik.

Als er één reden is waarom het lidmaatschap van een organisatie toegevoegde waarde heeft, is het wel dit aspect van het lidmaatschap: het kunnen meedoen aan dit soort excursies.

Praten over de marktsituatie, het bespreken van een teeltprobleem: het kan allemaal. Het is bijzonder leerzaam en het ontmoeten van collega’s op een ongedwongen wijze is nog gezellig ook. Kortom, deelname aan een excursie is van harte aanbevolen!

Arnold van Berkel

Bestuurslid LTO Vakgroep Bomen en Vaste planten

De Boomkwekerij 18 (4 september 2015)

LTO BKW15-18.indd 46

31-08-15 14:50

Service

Foto: Kwekerij Ron van Drielen

BEDRIJFSNIEUWS

VAKTAAL

Bomen geliefd bij bijen De verkiezing van De Boom van het jaar richt zich op bomen voor bijen. De LTO Cultuurgroep voor Laan- en parkbomen roept kwekers, handelaren en professionele gebruikers op om bomen te nomineren. Dat kan tot 1 november 2015 door een e-mail te sturen naar boomvanhetjaar@hortipoint.nl met uw naam, de naam van de boom, een korte motivatie van uw nominatie en een foto van de genomineerde boom. De boom moet tevens gezond groeien en goed verkrijgbaar zijn bij Nederlandse kwekers. Een jury van deskundigen zal uit de voorgedragen bomen een keuze maken welke worden genomineerd voor de verkiezing. Tijdens de Boomkwekerijdag in 2016 wordt de boom van het jaar verkozen.

Meet&Green in Boskoop Op 16 september wordt in Boskoop voor het eerst een Meet&Green georganiseerd. Er zijn demonstraties en er wordt uitleg gegeven over onderzoeksprojecten in de regio.

Kwekers kunnen de bijeenkomst laten meetellen voor het verlengen van de spuitlicentie. Meet&Green Boskoop 2015 is woensdag 16 september van 13.00 tot 18.00 uur. Joh. Stolwijk & Zonen, gevestigd aan Rijneveld 71, is het gastbedrijf.

Cultus Agro Advies en Agrocultuur tekenen voor de organisatie. Kijk op meetengreen.nl voor meer informatie.

AGENDA Binnenland 8 t/m 10 september Groen-

Techniek Holland, Biddinghuizen groentechniekholland.nl 9 en 10 september FloraHolland Autumn Fair, Naaldwijk floraholland.com 17 september Demodag voor de boomkwekerij Meet & Green, regio Boskoop meetengreen.nl 21 september Groenmarkt Groei & Bloei Natuurmarkt, Doorn eventserviceplus.nl

30 september t/m 2 oktober

GrootGroenPlus, Zundert grootgroenplus.nl

Buitenland 8 en 9 september Boomkwekerij-

vakbeurs Four Oaks, Lower Withington, Engeland fouroaks-tradeshow.com 8 t/m 10 september Vakbeurs

voor bloemen, tuin en landschap FlowersExpo, Moskou, Rusland flowers-expo.ru 8 t/m 11 september Bloemen-, planten- en tuinbeurs Gardening, Minsk, Wit-Rusland minskexpo.com 9 t/m 11 september Sierteeltvakbeurs Flormart, Padua, Italië flormart.it 14 t/m 16 september Tuin- en vrijetijdsbeurs GLEE, Birmingham, Engeland gleebirmingham.com 18 en 19 september Sierteeltvakbeurs Naivasha Horticultural Fair, Nairobi, Kenia naivashahortifair.com 29 en 30 september Tuinbeurs Elmia Garden, Jönköping, Zweden elmia.se 1 t/m 4 oktober Tuinbouwvakbeurs Flora Olomouc, Olomouc, Tsjechië flora-ol.cz

Bijdragen Meer informatie op: DeBoomkwekerij.nl/Tips

Bijdragen voor de service-pagina’s kunnen worden gestuurd naar Redactie ‘De Boomkwekerij’, Postbus 9324, 2300 PH Leiden, e-mail: boomkwekerij@hortipoint.nl.

Ron en Karin van Drielen Leeftijd: 49 Opleiding: Vakschool Bedrijf: Kwekerij Ron van Drielen en Leaves for Breath Plaats: Boskoop

Wat kweekt u? „Wij, ik doe het samen met mijn vrouw Karin, kweken verschillende soorten Viburnum, Ilex en Syringa.

Een deel trek ik zelf in bloei om van te snijden, daarnaast kweek ik met name uitgangsmateriaal voor snijheesterkwekers in de regio Aalsmeer.”

Zet u uitsluitend in Nederland af? „Grotendeels wel, maar soms gaan er ook planten via exporteurs naar het buitenland.”

Waarom heeft u gekozen voor de snijheesterteelt? „Mijn vader kweekte Clematis. Toen ik voor mijzelf begon was ik daar wel klaar mee. De teelt van trekheesters waar ik door een klant van mijn vader mee in aanraking was geweest, boeide me echter wel.”

U heeft een nieuw stuk grond erbij. Uitbreiding van het bestaande sortiment? „Nee, meer van hetzelfde trekt me niet zo. Ik heb 7.000 m2 van een buurman gekocht en met dat stuk gooi ik het echt over een andere boeg: ik wil er een Ginkgo-bos van maken.”

Hoe gaat u daaraan verdienen? „Ik probeer bedrijven te enthousias-

Sortiment: Viburnum, Syringa en Ilex voor de snij- en uitgangsmateriaal voor snijteelt.

Oppervlakte: 2 ha kwekerij, waarvan 1.500 m2 kas. Leaves for Breath heeft 7.000 m2 vollegrond.

meren om een of meerdere bomen te adopteren, bijvoorbeeld als CO2compensatie of als geschenk.”

Is daar animo voor? „De tijd zal dat natuurlijk moeten uitwijzen, want we zijn net begonnen. Mijn vrouw werkt bij de ABNAmro en bij dergelijke grote bedrijven merk je echter wel dat dergelijke projecten hun trekt. Zij kunnen hun uitstraling natuurlijk verduurzamen door bomen te adopteren.”

Waarom Ginkgo en bijvoorbeeld niet sneeuwbal? „De Ginkgo is natuurlijk de levensboom, een boom met een verhaal die bovendien ook nog gezond is en die meerdere mogelijkheden biedt.

Zo hebben wij door een bierbrouwer bier laten maken van Ginkgo.

Een bedrijf kan bij adoptie dit bier bijvoorbeeld weer cadeau doen aan zijn relaties.”

En als het niet lukt? „Momenteel kweek ik tussen de bomen trekheesters, dus op die manier heb ik nu wel profijt van de grond en is het niet uitsluitend een kostenpost. En mocht het uiteindelijk niet lukken om mijn bos rendabel te maken, dan kan ik de Ginkgo’s uiteindelijk altijd nog als laanboom verkopen.” < De Boomkwekerij 18 (4 september 2015)

Service rechterpag-BKW15-18.indd 47

47

31-08-15 14:50

618350_.indd 48

31-8-2015 11:10:15