4 Commentaar: Vervuiling 4 ’Ongezuiverd restwater mag ook niet in biosloot komen’ 6 Nieuw Greenpeace-rapport bezorgt tuinbranche weer hoofdbrekers 7 Vakblad De Boomkwekerij zet jong talent in het zonnetje op Plantarium 8 Verkeerd toepassen cao is soms voordelig, maar niet zonder risico 11 Ondernemersvragen: Heeft mijn medewerker opgezegd of niet? 14 Meer kennis + meerwaarde = meer stadsbomen?
16 Leenders Plants wil blijven verbreden en vernieuwen 18 Vakgeluiden; kwekers vertellen over teelttechnische zaken 20 In beeld: Buxusmot rukt op 22 Sortiment: Nog altijd kans voor verbeteringen bij lavendel 24 Teeltadvies: Let op de anjerbladroller
26 Hans Blokzijl: 'Kwaliteit telt nog maar verdomd weinig mee in gunning' 30 Vaste planten voor derdelanden krijgen partijkeuring 34 Markt & Afzet: Syringa kende een overwegend goed seizoen 37 Hoe loopt ‘t?
38 LTO Nederland Vakgroep Bomen en Vaste planten 39 Vaktaal en Agenda
klimaatneutraal natureOffice.com | NL-077-331716
gedrukt
„Als deze in de Staatscourant is gepubliceerd, dat is nog steeds niet gebeurd. Vanaf 1 januari 2018 is zuivering van restwater verplicht en geldt er nullozing vanuit de kas op het riool en het oppervlaktewater. We gaan ervan uit dat die datum wordt gehaald.”
„Het is afhankelijk van de leeftijd van de kas. Je moet weten waar alle leidingen liggen en de punten waar het restwater uit de kas komt, zodat je weet waar je moet aanpassen of afdoppen. Soms blijken er nog onverwachts vrijkomende leidingen te zijn. Voor een nullozing-verklaring is het belangrijk dat je tekeningen hebt of desnoods maakt.”
„Op 23 mei gaven de ZLTO en Brabantse Delta er uitleg over in het Zundertse Treeport Café. Zulke bijeenkomsten houden we ook in andere boomkwekerijregio’s. Wij hebben de indruk dat kwekers weten dat nullozing eraan komt. Maar de impact kan heel verschillend zijn. Er zijn bijvoorbeeld bedrijven die achterlopen met investeringen.”
„Dat je watersysteem in de kas dicht is en dat je recirculeert. Restwater vang je op in bijvoorbeeld een bassin. Je mag het ook nuttig gebruiken in buitenteelten. Kan dat niet en moet je lozen, dan moet je investeren in een gekeurde zuiveringsinstallatie. Of je voert het water af met een mobiele reiniger.”
„Wel om nutriënten uit restwater te halen, maar niet om gewasbeschermingsmiddelen eruit te halen. Daar gaat het vooral om. Water uit de kas met zulke restanten mag niet in een biosloot komen, want die staat via een overloop in verbinding met oppervlaktewater.”
„Ja, voor permanente tunnels en alle kasachtige constructies met goten eraan. Die rekent het waterschap mee. Het waterschap is het bevoegde gezag en gaat erop controleren.”
„Laat je dan eerst goed informeren en adviseren. Investeren kost geld. Praktisch lijkt het issue te overzien.” <
Xylella
XylellaXylella
Xylella
Xylella Xylella
Greenpeace heeft de Nederlandse tuinbranche met haar nieuwste rapport opnieuw in verlegenheid gebracht. Een Greenpeace-onderzoek in 2014, waarin de aanwezigheid van residu van bestrijdingsmiddelen op tuinplanten werd aangetoond, zorgde eerder al voor veel opschudding in de
branche. Deze beloofde vervolgens beterschap. Voor een deel is die beterschap er ook gekomen. Greenpeace spreekt van goed nieuws waar het gaat over het gebruik van voor bijen schadelijke stoffen (neonicotinoïden, red.). Het gebruik hiervan is in drie jaar tijd ruim gehalveerd. Maar dat is niet datgene waar Greenpeace in haar rapport de nadruk op legt. Hierin gaat de milieuorganisatie met name in op de toename van het aantal niet toegestane middelen.
Drie jaar geleden werd namelijk 14 keer een illegale stof in tuinplanten aangetroffen tegen 58 keer dit jaar. Greenpeace spreekt in dit verband van een ’schokkend resultaat’ en dat laat volgens haar zien dat er nog veel moet gebeuren om de sector te verduurzamen. Peter Paul Kleinbussink, directeur van Intratuin had de uitkomsten van het rapport op dit punt graag anders gezien. „We zijn nu drie jaar intensief bezig met andere branchegenoten en
Fleuren beproeft op 900 m2 als eerste boomkweker het Bodem Resetten, een biologische methode van grondontsmetting van Thatchtec. Organische korrels genaamd Herbie zijn door de grond gespit en met folie afgedekt. Al in 2014 had Fleuren een kleine proef aangelegd volgens de methode. „We waren verbaasd”, aldus Yannick Smedts van het bedrijf, „want de groei in onbehandeld was 15 cm, en in behandeld 110 cm. Ook was er geen last van schurft.”
Een dwerg-moerbei heeft op de RHS Chelsea Flower Show in Londen de titel Chelsea Plant of the Year 2017 gewonnen. Morus rotundiloba ’Matsunaga’ (Charlotte Russe) was ingezonden door Suttons Seeds en veredeld door Hajime Matsunaga. Het is een winterharde dwergvorm met eetbare vruchten, voor toepassing in kleine tuinen. De nieuwigheid is onder beheer van Plantipp.
Nederlandse vruchtboomkwekers willen zich met een topcertificering onderscheiden van andere kwekers in de EU, omdat er een uniform EU-waarmerkstrookje komt. De LTO-Cultuurgroep Fruitgewassen heeft met Naktuinbouw besloten om Naktuinbouw Elite op te zetten. Er is al veel animo voor de vrijwillige deelname. „Het gaat al om 80% van de Nederlandse productie”, zegt cultuurgroepvoorzitter Pieter van Rijn.
In navolging van Chinese excursies naar de Nederlandse boomkwekerij, organiseert HollandDoor van 9 tot en met 17 september een studiereis naar de Chinese sector. Op het programma staan bezoeken aan bedrijven in Hebei en Guangdong. Voornaamste doel is toekomstige samenwerking met Chinese bedrijven op te zetten. Tot en met 15 juni kunnen kwekers en exporteurs zich inschrijven via de site hollanddoor.nl.
Hydrangea macrophylla ’Caipirinha’ heeft op 23 mei de Hortensia Award 2017 in de wacht gesleept. Het ras van Van den Berg Est was de best houdbare kamerhortensia, maar volgens de jury is het ook een aanwinst als tuinplant. Inzendingen zijn bij Royal FloraHolland getest. Volgens de jury is ’Caipirinha’ een nieuwe bolhortensia die opvalt door haar aparte bloemkleur. Ze kleurt van groen naar wit en later weer door naar groen.
De Tuinzaken Retail Experience (TREx) wordt volgend jaar niet in het Plantariumgebouw in Hazerswoude gehouden maar in Nieuwegein. De beursorganisatie wil meer bezoekers uit binnen- en buitenland trekken en zorgen voor nog meer inspiratie voor groene retailers. TREx noemt groen ’het hart van de tuinbranche’ en wil tijdens de komende editie meer groen laten zien.
handelspartners om het gebruik van bestrijdingsmiddelen te verminderen. Dan is het ronduit teleurstellend dat het aantal aangetroffen verboden middelen fors is gestegen.” Het vervelende is volgens Kleinbussink dat niet bekend is hoe het komt. „We zijn in gesprek met alle kwekers die getest zijn en waar de niet-toegestane middelen zijn gevonden. Zij geven aan deze middelen niet te gebruiken, dus moeten er andere oorzaken zijn waardoor er toch niet-toegestane middelen op de planten zijn gekomen.” Een van de belangrijkste redenen die in dat kader door partijen wordt genoemd is vervuiling. Zo hanteert MPS bij haar certificeringen op MPS A, B en C een grens van 0,1 mg/kg en bij MPS Product Proof 0,05 mg/kg. Oftewel: van de aangetroffen waarden die onder deze grens liggen is het volgens MPS aannemelijk dat deze niet door bespuitingen van de kweker komen, maar een andere oorzaak hebben. Op de Greenpeace-lijst waarop de 58 niettoegestane middelen staan gaat het in 36 keer om waarden die onder of op de grens van 0,05 mg/kg liggen en vier keer om waarden die tussen de 0,05 en 0,1 mg/kg liggen. Volgens de richtlijnen van MPS is het aannemelijk dat de door Greenpeace gevon-
De toelating van het schimmelbestrijdingsmiddel Frupica is per 30 april komen te vervallen. Voor de fungicide die in de boomkwekerij wordt ingezet tegen echte meeldauw en Botrytis is geen herregistratie aangevraagd door de toelatingshouder, zo laat het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden weten. Voor het middel geldt geen opgebruiktermijn.
Naktuinbouw heeft met de vertegenwoordigers van de bufferzones voor bacterievuur in Zundert, Boskoop en Opheusden eind mei de afspraken verlengd. Ook dit jaar betalen de vertegenwoordigende instanties van de zones de algemene kosten en inspectiekosten aan Naktuinbouw. Treeport, Greenport en TCO dragen vervolgens zorg voor het innen van het geld bij de kwekers en handelaren in hun regio.
den waarden in minimaal 36 van de 58 keer veroorzaakt zijn door vervuiling. In 18 gevallen is het aannemelijk dat er - uitgaande van MPS-regels - sprake is van een andere oorzaak. Wilco Dorresteijn, Senior adviseur Boomteelt bij Delphy vindt dat een nuance op z’n plaats is. Volgens hem is een toenemend aantal kwekers bezig met geïntegreerde gewasbescherming en dat rijmt niet met de resultaten van het onderzoek. Dorresteijn denkt ook dat het merendeel van de aangetroffen illegale middelen in de tuinplanten komt door vervuiling en niet door illegaal gebruik. „Wij treffen bij residu-analyses regelmatig stoffen aan die niet op het product zijn gespoten. Het gaat dan om bijvoorbeeld onkruidmiddelen van gras- of bouwland in zeer lage waarden. Deze middelen kunnen via het beregeningswater of via overwaaien op het gewas komen. Ook zijn er persistente middelen die lang in de grond aanwezig blijven.”
De boomkwekerijbranche hoopt door nieuw onderzoek in de toekomst een betere verklaring voor de gevonden resultaten te
kunnen geven. Daarom wordt momenteel in opdracht van de Raad voor de Boomkwekerij door Wageningen University & Research in samenwerking met Delphy onderzoek uitgevoerd naar de mate waarin residu mag worden verwacht indien een middel op de wettelijk juiste manier en volgens voorschrift wordt toegepast. „In alle eerlijkheid moeten we kunnen zeggen dat we vervuiling niet kunnen voorkomen, maar we moeten wel helder kunnen aantonen welk residu we op tuinplanten mogen verwachten als we ons aan de spelregels houden”, aldus Henk Raaijmakers, voorzitter LTO Vakgroep Bomen en Vaste Planten. <
Het vakblad De Boomkwekerij organiseert op de aanstaande editie van Plantarium een wedstrijd om de eretitel Jong Boomkwekerij Talent 2017. Want het barst in de sector van jong ondernemerstalent en dat verdient meer aandacht. Naast een oordeel van deskundigen over het kunnen van de kandidaten, worden hun kennis en vaardigheden tijdens de beurs in Boskoop in een aantal wedstrijdonderdelen op de proef gesteld. Ben jij een jonge ondernemer tot 30 jaar oud die al uitblinkt in het ondernemen of kent u er één? Geef jezelf of hem of haar dan op via deboomkwekerij.nl/talent2017. Dat kan tot 1 juli.
LTO en CNV kennen het fenomeen: bedrijven die een andere cao toepassen
zijn vrij duidelijk.” Van Leeuwen doelt op de omschrij-
dan mag. In het geval van de boom-
ving in de Cao Open Teelten, waarin
kwekerij gaat het om de Cao Open
onder het kopje ’Werkingssfeer’ staat
Teelten, terwijl soms ten onrechte
welke bedrijven zich moeten houden
die voor de sectoren glastuinbouw of
aan de overeengekomen afspraken.
groothandel in bloemen en planten
Daarin staat onder meer dat het gaat
wordt toegepast.
om plantaardige teelten in de open
Jan van Leeuwen van de vakgroep
lucht én (niet permanent) onder glas
Bomen en Vaste Planten (LTO) deed
of plastic, inclusief teelt en vermeer-
recent een oproep. In een toelichting
dering onder glas in de boomkwekerij.
benadrukt hij dat het meer is dan een
Ook alle handelsactiviteiten in de
enkel geval en er veel geld mee kan
boomkwekerij vallen onder deze cao.
zijn gemoeid. „Je komt ze bijvoorbeeld tegen als we gegevens voor scholing, subsidie of pensioen onder ogen krijgen. Dat de
Toch rept diezelfde cao over een keuze-
toegepaste cao niet klopt. Het zijn er
mogelijkheid, dus welke overeenkomst
tientallen. Maar shoppen kan niet, de
mag worden toegepast (hoofdstuk 1,
regels wanneer je wel of niet als boom-
artikel 1, lid 8). Namelijk als er verschil-
kweker onder de Cao Open Teelten valt
lende bedrijfsactiviteiten zijn en het
’niet is te bepalen of de bedrijfsactiviteiten en/of arbeidsuren uitsluitend of in hoofdzaak onder deze cao of een andere cao vallen, dan heeft de werkgever de keuze om te bepalen welke cao van toepassing zal zijn voor zijn onderneming, mits de bedrijfsactiviteiten, waarop die keuze is bepaald, een substantieel onderdeel zijn van zijn onderneming’. Die situatie schijnt volgens deskundigen echter weinig voor te komen. En in het geval van onduidelijkheid hebben bijvoorbeeld werknemers die zich benadeeld voelen door het toepassen van een ’goedkope’ cao het recht een zogeheten paritaire commissie in te schakelen, die bestaat uit vertegenwoordigers van diverse cao-partijen. LTO’er Van Leeuwen zegt dat in de praktijk een onderneming die duide-
dracht geldt een langere termijn: tien jaar. Wij kunnen namens leden procederen. Er zijn seizoenarbeiders die zich organiseren en claims indienen. Net hebben we een zaak gehad van 120 leden in de voedingsindustrie die bij elkaar €250.000,- uitbetaald hebben gekregen.” Specifiek voor de boomkwekerij kent Stroek een bedrijf dat uit winstmotief de Cao Open Teelten probeerde te ontduiken door het toepassen van de Cao Groothandel in Bloemen en Planten. „We hebben daar een stokje voor gestoken.”
Zijn CNV is meer dan een blaffende hond, vindt Stroek. „We kunnen weliswaar niet de boekhouding inzien van een bedrijf, maar wel aan de Inspectie SZW vragen onderzoek te doen als we aanwijzingen hebben dat ze zich niet aan de cao-regels houden. Die heeft wel bevoegdheden.” Stroek waarschuwt trouwens dat bij uitbesteden van de boekhouding en de loonadministratie soms ondernemers te horen krijgen dat er kan worden bezuinigd op loonkosten, wat een enkele keer betekent een goedkopere cao. „Dan moet je je wel als ondernemer lijk boomkwekerij is toch de foute cao
„Het kan zijn dat shoppen gebeurt,
blijven afvragen waar die besparing
toepast. „Dat kan bewust zijn om de
maar ook dat een onjuiste cao zon-
vandaan komt en of het mag. Je blijft
kosten te drukken. Denk daarbij niet
der foute intenties wordt toegepast.
immers zelf verantwoordelijk.”
alleen aan loon, maar bijvoorbeeld ook
Bijvoorbeeld omdat een bedrijf een
aan pensioenopbouw. Met name in het
bepaalde ontwikkeling doormaakt.”
begin voor lagere schalen zitten ver-
Verwarring is er over het begrip ’open
LTO-beleidsadviseur Jules Sanders erkent dat loonvorderingen om het niet juist toepassen van de cao in de agra-
schillen tussen diverse cao’s. Dat kan
teelten’, en wat daar onder wordt
rische sector voorkomen. Hij weet dat
duizenden euro’s op jaarbasis schelen.”
verstaan. Stroek: „Je hebt het bijvoor-
van vakbondszijde met name Stroek
beeld met hortensia of grassen; of dat
aandacht vraagt voor deze problema-
gebruik van een cao is dat een onder-
geen glastuinbouw is. Maar dit zijn
tiek. Sanders: „Ook in de boomkwekerij
neming in de loop der tijd steeds meer
boomkwekerijproducten en dus is de
wordt niet altijd de goede cao gevolgd.
andere activiteiten is gaan ontplooien.
Cao Open Teelten van toepassing. Het
Neem iemand die naast de hoofdac-
Zonder zich af te vragen of er bij beta-
maakt niet uit of ze onder glas worden
tiviteit boomkwekerijproducten ook
ling en andere arbeidsvoorwaarden de
geteeld. Met een aantal gespecialiseer-
enkele andere producten verkocht
goede regels worden toegepast.
de bedrijven is daar discussie over.”
en op basis van dat laatste meende
De vakbondsman zegt dat de dis-
zich niet aan de Cao Open Teelten te
cussie over cao-toepassing niet the-
hoeven te houden. Dat feest ging niet
oretisch is, maar dat in de agrarische
door. In de cao staat redelijk duidelijk
Henry Stroek van CNV Vakmensen is
sector om die reden al loonvorderingen
welke activiteiten eronder vallen en
actief bezig met de problematiek, ook
zijn. „Voor loon kan je dat tot vijf jaar
welke producten. Dat lijkt me niet zo
omdat die volgens hem echt speelt.
na uitbetaling doen, voor pensioenaf-
moeilijk.” <
Een andere reden voor onjuist
NAJAARSBEURS @FLORALLfair
DINSDAG 22 AUGUSTUS 2017 | 9U-19U
WAREGEM EXPO
Op DINSDAG 22 2 A AUGUSTUS UGUST 2017 kan u terecht in de hallen van Waregem Expo voor de najaarsbeurs vvan FLORALL: de Belgische vakbeurs waarop kwekers, toeleveranciers en handelaars hun assortiment presenteren aan de internationale sierteeltsector. VOOR DEELNAME VINDT U DE INSCHRIJVINGSMODALITEITEN EN DE NIEUWE BEURSTARIEVEN OP DE WEBSITE.
STAP 1: Klik op registreren, kies uw categorie (exporteur, toeleverancier of kweker). STAP 2: Vul alle gegevens in. STAP 3: Controleer uw gegevens en bevestig. STAP 4: U bent ingeschreven.
SCHRIJF U NU ONLINE IN OP WWW.FLORALL.BE
Heeft u al deelgenomen aan één van onze FLORALL-beurzen, dan verschijnen uw gegevens automatisch. Inschrijven kan t.e.m. zondag 2 juli 2017. We verwelkomen u graag op FLORALL.
Opzegging van een overeenkomst is een zogeheten 'rechtshandeling'. De wet bepaalt dat een rechtshandeling een op een rechtsgevolg gerichte wil vereist die zich door een verklaring heeft geopenbaard. De vraag is dus of de beantwoording van de vraag van de kweker met ’ja’ zo'n wilsverklaring is. Binnen het arbeidsrecht wordt dat niet zo snel aangenomen. Die discussie speelde bij de kantonrechter te Den Bosch. Een Hongaarse werknemer die voor onbepaalde tijd in dienst is bij de werkgever, vraagt op vrijdag vakantie aan voor de week erna. Hij moet een medische behandeling ondergaan in Hongarije en wil daarvoor vakantiedagen opnemen. Vanwege onderbezetting kan de werkgever niet aan dit verzoek voldoen. De werkgever laat de werknemer een brief ondertekenen, die in het Nederlands en Pools is opgesteld. Daarin heeft de werkgever opgenomen dat de werknemer op maandag vrij is, op dinsdag weer komt werken en wordt
ontslagen als hij die dinsdag niet op het werk is. De werknemer is pas een week later op zijn werk. Zijn werkgever wijst hem erop dat hij door ondertekening van de brief ontslag heeft genomen. De werknemer claimt zijn baan terug.
De rechter overweegt dat de opzegging van de arbeidsovereenkomst door de werknemer een duidelijke en ondubbelzinnige verklaring vereist dat hij de arbeidsovereenkomst wil beëindigen. Deze strenge maatstaf moet de werknemer behoeden voor de gevolgen die de vrijwillige beëindiging van het dienstverband kan hebben, zoals het verlies van het recht op een WW-uitkering. De werkgever mag dan ook niet te snel aannemen dat de werknemer heeft opgezegd en dient dit eerst te onderzoeken. Omdat de werknemer dacht dat de brief zijn vakantieaanvraag betrof, had de werkgever moeten nagaan of de werknemer echt wilde
opzeggen. Hierbij is ook van belang dat de werknemer de brief op de parkeerplaats had ondertekend, niet door de werkgever was gewaarschuwd voor het mogelijke verlies van zijn WW-uitkering, de werknemer zijn bril niet ophad en de Nederlandse taal niet begreep. De rechter oordeelt dat een wilsverklaring van de werknemer ontbreekt en dus geen sprake is van een opzegging. De werknemer is dus nog steeds in dienst en heeft recht op loon. Als werkgever kunt u er dus niet te snel van uitgaan dat een werknemer ontslag neemt. Dat geldt met name als er sprake is van bijzondere omstandigheden, zoals een discussie over het opnemen van vakantie, een korte beslisperiode, een taalbarrière, et cetera. In die gevallen moet u actief onderzoeken of de werknemer zijn arbeidsovereenkomst echt wil opzeggen. Ook doet u er goed aan om de werknemer te wijzen op de gevolgen van een ontslagname. <
TreeCommerce
HĂŠt digitale communicatie platform voor de boomkwekerij. Meld u aan en vergroot uw verkoopkansen! Volg TreeCommerce ook via twitter: @Treecommerce
Yo u r A d j u v a n t S p e c i a l i s t
Hulpstoffen voor gewasbescherming
www.treecommerce.com
Hasten, elasto G5 en atplus verbeteren de effectiviteit van gewasbeschermingsmiddelen en groeiremmers SURfaPLUS BV, Wageningen tel. 0317-451217 E-mail: info@surfaplus.com www.surfaplus.com
Plantarium 23-26 Augustus 2017
+ '( %$..(5
( ;3(57,6(%85($8
Aan- en verkoop, onteigeningen, taxatie en bedrijfsbegeleiding van boomkwekerijen Engelandlaan 58 2391 PN Hazerswoude-Dorp I ITC Boskoop T: 0172 - 53 48 79 W: www.vdsm.nl E: info@vdsm.nl
Specifieke boomkwekerij schade-expertise bij: • schade aan plantopstanden • schaderegeling • onteigening • planschade • LRGD geregistreerd deskundige • NIVRÉ Register-Expert • Lid N.V.A.E. • Tevens uitgave Prijzenregister Boomkwekerijproducten
Compleet in teeltvloeren Telefoon: 0182 - 351144 • Bergambacht info@houdijkdenboer.nl • www.houdijkdenboer.nl
VDH FOLIEKASSEN BV
De Akker 100, 2743 DP Waddinxveen bakkerexpertise@planet.nl
www.bakkerexpertise.nl
Tel. 0172-235990 | www.foliekassen.com
com
Leverancier van:
Floramat teeltvloeren · Licht en sterk · Gemakkelijk te verwerken · Uitstekende drainage eigenschappen
www.mastop.nl
Al jaren proberen vertegenwoordigers
de eerste stap. Tot onlangs de Inter-
van organisaties in de groene sector,
gemeentelijke Studiegroep Bomen
op initiatief van de LTO Cultuurgroep
besloot om een vrijwillige regeling
Laanbomen, een systeem op te zetten
in te stellen: voor elke boom die een
om kennis over stadsbomen te delen,
gemeente inkoopt, vloeit een klein
onderzoek ernaar te laten doorgaan
bedrag rechtstreeks naar een landelijk
en uiteindelijk gemeenten meer in
fonds. „We denken aan €1,50 per in-
bomen te laten investeren. Het sys-
gekochte boom of een percentage van
teem zou een vervolg worden op het
de aanneemsom”, aldus de voorzitter
gebruikswaardeonderzoek straat- en
van de studiegroep, Leendert Koud-
laanbomen, wat ook een initiatief was
staal. „Via de regeling kan er jaarlijks
van de cultuurgroep. Dat onderzoek is
€400.000 naar het fonds gaan. Dan kun
in 2012 gestopt na het verdwijnen van
je tegen lage kosten onderzoek laten
het Productschap Tuinbouw.
doorgaan en innovatie garanderen.”
De laatste jaren is er in die groep,
De studiegroep is een van de deelne-
genoemd het Netwerk Gebruikswaar-
mers aan het netwerk. Koudstaal was
den Bomen, vooral gepraat over wie
het praten over geld in dat netwerk zat.
het systeem zou willen betalen. Willen,
„Het is voor ons vak niet toe te laten
en niet moeten, want het zou na de
dat onderzoek zou stoppen, omdat
verplichte PT-heffing een vrijwillig
niemand er geld voor over zou heb-
kennis te ontwikkelen en te blijven in-
systeem worden. Niemand zette echter
ben. Onderzoek blijft nodig om nieuwe
noveren. Met de regeling is de vicieuze cirkel van praten doorbroken.”
De regeling heeft als werktitel OOGSt gekregen: Ontwikkelen Onderzoek Groen in de Stad. De studiegroep probeert nu gemeenten warm te maken voor deelname aan die regeling, want overheden beslissen per slot van rekening over hun eigen investeringen. Koudstaal is ervan overtuigd dat die zullen meedoen. „Dat willen ze, want ze zien het belang ervan in.” Ook bij andere organisaties zoekt de studiegroep steun voor het fonds. Dat lukt al goed. „Wij zijn er warm voorstander van”, reageert Maarten Loeffen, directeur van Vereniging Stadswerk Nederland. „Begin gewoon, noem
lijker mogelijk zijn, want via Stadswerk lopen pilots bij gemeenten met dit Amerikaanse softwareprogramma. Hiermee kun je uitrekenen wat een bomenaanplant concreet oplevert.
Bedoeling van de pilots is om i-Tree geschikt te maken voor Nederland. Zo moet de Amerikaanse software worden aangepast op de kengetallen en groeicurves van stadsbomen in Nederland. Zes gemeenten waaronder Almere (kader) hebben al zo’n pilot uitgevoerd. Dit jaar starten elf andere gemeenten ermee. Als met i-Tree de meerwaarde van een aanplant is uitgerekend, kan dit volgens betrokkenen zorgen voor meer investeringen in bomen. Dat is al gebleken in diverse wereldsteden. Dankzij i-Tree zijn bijvoorbeeld in New York al een miljoen extra bomen geplant. In Nederland kunnen de rekenresultaten worden gekoppeld aan de kennis die onderzoek vanuit OOGSt oplevert. Dat kan vervolgens leiden tot juiste keuzes van aanplant. Verkeerde keuzes kosten namelijk inboet. Voor zover Van Scherpenzeel weet, die boomtechnisch adviseur en taxateur is, heeft nog geen gemeente uitgerekend wat inboet kost. het onderzoek voor nieuwe kennis
voor het fonds. „Maar dan moet de af-
Koudstaal schat dat inboet in het ste-
’Praktijklab Nederland’, en zorg ervoor
nemer het bedrag voor het fonds afdra-
delijk gebied tussen €2.000 en €3.000
dat je die kennis met anderen deelt.”
gen, anders gaat het niet werken. Als
per jaar per gemeente kost. „Afhanke-
kweker weet je namelijk meestal niet
lijk van locatie en gemeente.”
waar je bomen uiteindelijk terechtko-
Met de instelling van OOGSt kan het
men.” Het is volgens Van Leeuwen nog
systeem dat het Netwerk Gebruiks-
Henk van Scherpenzeel heeft het
lastiger als aannemers de inkooppartij
waarden Bomen wil opzetten, mis-
fonds al besproken binnen de VHG
zijn. „Doneren voor een fonds? Dat
schien wel werkelijkheid worden. Het
Vakgroep Boomspecialisten. Ook hier
leeft bij hen heel simpel niet.”
is echter nog niet duidelijk hoe kennis
Als bedrijven inderdaad meedoen
over stadsbomen handig kan worden
allemaal in de groene sector beter van
aan het fonds, liggen er wel makkelij-
gedeeld met gemeenten of inkopers
worden, je hebt elkaar allemaal nodig,
ker subsidies in het verschiet; cofinan-
van bomen. Binnen het netwerk wordt
dus is het zinvol om er allemaal aan
ciering door de landelijke overheid.
gedacht aan een interactieve database
mee te doen.” Van Scherpenzeel denkt
Dat kan volgens Koudstaal makkelijker
met onafhankelijke informatie die bij-
dat deelname misschien wel is te
worden ingezet als er bijvoorbeeld een
voorbeeld via een app is te raadplegen.
koppelen aan aanbestedingen volgens
nieuwe ziekte uitbreekt. „En er drin-
EMVI (Economisch Meest Voordelige
gend onderzoek nodig is.”
is de reactie positief. „We kunnen er
Inschrijving). „Als je meedoet, krijg je
Stadswerk is alvast gevraagd om het
Laanbomenvoorman Van Leeuwen denkt dat plantscope.nl, de bestaande database voor sierteelt- en fruitgewas-
bijvoorbeeld extra punten in je offerte.”
OOGSt-fonds te beheren. „Ik denk dat
sen, ook misschien wel voor stadsbo-
Ook Jan van Leeuwen, voorzitter van
dat wel mogelijk is”, zegt Loeffen, „we
men is te gebruiken. „Er staat al heel
de LTO Cultuurgroep, meent onder
zijn het nu aan het verkennen.” Een
veel stedelijk groen in PlantScope.” <
kwekers draagvlak te kunnen krijgen
koppeling met i-Tree zou dan makke-
Op een flip-over op kantoor staat met grote letters ’Enjoy the day’ geschreven. De airco staat te blazen, buiten bereikt de thermometer de eerste 30+ van dit jaar. „Het is een jaar van extremen. Vorige zomer hebben we hagelschade en waterschade opgelopen, door de vorst van enkele weken geleden zijn sommige soortjes kapotgegaan en nu is het droog en extreem warm”, somt Mark Leenders op. Het typeert volgens Mark en Paula Leenders wel gelijk waar kwekers momenteel in Nederland mee te maken hebben en het maakt het lastig om te bepalen waar ze over vijf jaar als ondernemer staan. „Vijf jaar geleden dacht ik dat het gemiddelde boomkwekerijbedrijf zoals het onze vandaag de dag 5 ha kas en 10 ha containerveld zou hebben. Maar de realiteit blijkt anders”, aldus Paula. De financiële crisis heeft de boomkwekerij parten gespeeld en ook Leenders Plants heeft dat ondervonden. „Het zijn vijf jaren geweest waarin veel is gebeurd, maar het heeft ons ook veel over wat we belangrijk vinden
en dat je soms met minder tevreden kan zijn”, aldus de ondernemers. „Belangrijker vinden we dat we tijd en aandacht kunnen geven aan hetgeen we doen en dat we kunnen genieten van elke dag”, verwijst ze naar de kreet op het bord. Tijd en aandacht hebben ze bijvoorbeeld gegeven aan hun huisvesting. Het bedrijf had twee locaties. „Toentertijd was het een mooie kans om die tweede locatie aan de andere kant van de dorp over te kunnen nemen, maar inmiddels hebben we door een uitspraak van de Raad van State de mogelijkheid gekregen om op onze basislocatie uit te breiden en daardoor konden we onze tweede locatie afstoten. Iets waar het personeel ook erg blij mee is”, vertelt Mark. Achter de bestaande containervelden zijn nu nieuwe containervelden aangelegd. De bouw van een extra kas staat op de planning en de vergunning is inmiddels aangevraagd.
Op de kwekerij bij Leenders Plants worden zowel plantgoed als leverbare planten gekweekt. Ceanothus, Hebe en Vinca worden als leverbare plant in verschillende potmaten gekweekt voor verkoop aan de retail. Plantgoed maakt het bedrijf van Chamaecyparis, Juniperus, Picea, Abies, Thuja, Taxus, Berberis, Cotinus, Betula en Magnolia. Een vrij smal sortiment in gewassoorten, maar wel breed qua cultivars. Op de kwekerij staan 250 verschillende soorten planten. „We zoeken binnen ons geslachten continu naar vernieuwing”, vertelt Mark. Een basis die al door zijn vader Peter Leenders is gelegd. De oprichter van het bedrijf onderhield actief contact met planthunters, maar ging ook graag zelf op zoek naar nieuwe soorten. Paula: „Een week
voor zijn overlijden in oktober, kwam hij nog uit Polen terug met zes nieuwe soortjes.” Deze nieuwe soorten zullen de komende jaren op de markt komen. „Het streven is om jaarlijks, of in ieder geval om het jaar een nieuw soort te introduceren op de beurzen. Dat blijven we doen, ook nu Peter er niet meer is.” Nieuwe soorten worden vaak eerst getest op de kwekerij en er wordt gepeild hoe de reacties zijn, voor er wordt besloten of de betreffende plant wordt opgenomen in het sortiment. „Maar soms kom je ook een soort tegen, die we gelijk opnemen in het sortiment omdat je dan gewoon weet dat er vraag naar zal zijn. Ceanothus ’Lemon and Lime’ is daar een voorbeeld van.” Aan de andere kant vallen soorten of soms een heel geslacht af. „Zo hebben we onlangs besloten om de teelt van leverbare Hedera te stoppen. De concurrentie vanuit de kasteelten is te groot. Dan moet je soms besluiten dat het beter is om aan een ander te laten”, licht Mark toe. Het wegvallen van Hedera wordt niet gelijk gevuld met een ander geslacht. „Maar we houden onze ogen en oren wel open. We willen niet een heel breed sortiment kweken, maar je moet wel goed in de gaten houden wat de markt vraagt en daarin meebewegen en soms komt er iets langs waarvan je verwacht dat je vraag kan creeëren.”
Beslissingen over het sortiment, maar ook alle andere zaken, neemt het echtpaar samen. Beiden komen uit een echt kwekersnest, waarbij de boomkwekerij al decennialang van generatie op generatie is overgedragen. Mark met zijn roots in Noord-Limburg, Paula in het Boskoopse. Paula: „Ik zei vroeger thuis dat ik make-up wilde verkopen. Mijn vader zei dat ik beter planten kon gaan verkopen. Ze hadden een handelskwekerij, Gebr. Boer bv. Het planten verkopen vind ik inderdaad erg leuk.” Van een onderverdeling in werk tussen beiden is niet echt sprake. Paula: „Nou ja, ik doe de verkoop van leverbaar en Mark van plantgoed.” „Maar als ik een karretje leverbaar kan verkopen, zal ik het zeker niet nalaten”, vult Mark aan. Samen betekent ook mét het personeel, menen de ondernemers. „We hebben een goed team dat zich betrokken voelt bij het bedrijf, maar ook graag wil meedenken.” Op het bedrijf werken vier vaste krachten op de kwekerij en twee op kantoor. In het drukke seizoen wordt dat aangevuld met 8-10 uitzendkrachten, afhankelijk van de drukte. En sinds kort heeft het bedrijf weer zaterdagkrachten. „We zijn de lokale voetbalclub gaan sponsoren en spontaan meldde het halve team zich als weekendhulp aan. Nu voelen we ons bijna schuldig als we geen werk voor ze hebben.”...<
’Door combineren kunnen we efficiënter werken’
Op de kwekerij worden met de plantentruck de
Bremmer. „Dat zit dit moment eigenlijk vooral
verplaatst, zodat deze ook meer ruimte hebben
planten van het veld opgehaald. Alle planten
in het snoeien en wijder zetten van onder meer
om verder uit te groeien.
van de kwekerij worden om de beurten naar
Thuja en Juniperus-soorten op de kwekerij.” Het grootste deel van de planten wordt gesnoeid met de snoeimachine. Met uitzondering van de platgroeiende soorten en de haagconiferen, die worden allemaal handmatig gesnoeid. Het wijder zetten van de 3 l-containers gebeurt met de plantentruck en een wijderzetvork. „Dat werkt erg mooi en efficiënt. Met de vork komen de planten precies op de vooraf ingestelde en gewenste afstand van elkaar te staan. Extra efficiëntie bereiken we doordat we het snoeien en wijder zetten in één gang kunnen combineren.” Soorten als Picea omorika die niet worden gesnoeid, worden met de wijderzetvork alleen
voren gehaald, voor een knipbeurt door de snoeimachine die naast de loods staat. Met de plantentruck worden ze op de bufferband gezet. Via de bufferband lopen alle planten onder de automatische snoeimachine door waarna een medewerker de laatste takjes knipt die niet zijn meegenomen door de snoeimachine. Vervolgens lopen de planten weer naar de volgende bufferband. Daar worden de planten verzameld tot ze weer worden opgehaald door een plantentruck waarna ze op het veld worden wijder gezet. „Nu het afzetseizoen bijna ten einde is, vraagt de teelt weer alle aandacht”, vertelt
Alle planten in 5 l-containers worden door medewerkers met de hand wijder gezet. „Dat is nog wel een klus, maar voor deze maat moeten we weer een aparte vork hebben en die kost al snel meer dan €25.000. Dat is een behoorlijke investering, en daarvoor hebben we in verhouding te weinig 5 l-containers. We kiezen er daarom voor om dit handmatig te doen.” De beregening vraagt ook veel aandacht. Het is al lange tijd droog en de bassins raken leeg. Op dit moment wordt aanvullend osmosewater en slootwater bijgemengd. „Het slootwater is niet van heel goede kwaliteit, maar door het op te mengen met schoon water valt de vervuiling met ballastzouten mee.” <
Van der Werf is eind mei begonnen met het stekken van Clematis: elf soorten grootbloemige hybriden. Dit seizoen zijn 1,2 miljoen stekken de bedoeling. „We zijn bezig met dertien man; per dag steken we ongeveer 60.000
’Over zes weken aan de wortel’
stekken weg.” Het betreft topstek. „Het mag niet te hard zijn, maar ook niet te zacht.” De stekken worden nog in een Rhizopon-oplossing gedompeld, en daarna weggestoken in de vollegrond: in gespitte en gefreesde beddingen met 5 cm turfmolm erin. Twee derde ligt in een kas met transparant folie erover. Een derde onder traditioneel Boskoopse eenruiters. „In principe is er geen verschil in beworteling”, legt de kweker uit. „De eenruiters zijn een soort uitloop, als we stek genoeg hebben. Stekken in de kas is onwijs prettig. Je kunt er veel sneller werken en het klimaat regelen. Als het zomers heet is, kunnen we wat koelen door bijvoorbeeld 10 seconden te nevelen.” Over zes weken zijn de stekken aan de wortel. Dan gaat het plastic eraf. Van lieverlee zet Van der Werf de kas ook volledig open, zodat de stekken kunnen acclimatiseren en doorgroeien tot plantgoed. „Door weer en wind groeit de Clematis, zei mijn opa al.” <
Hoe groeien de planten? „Als kool”, zegt Kloosterhuis, „want ze hebben vocht en warmte.” Ook de beuken die in het voorjaar zijn gezaaid, staan er goed op. Voor de nachtvorst waren de bedden nog afgedekt met vliesdoek. „Er is toen niks gebeurd.” Andere percelen waar al wel planten stonden, waren beregend. Ook hier geen schade. „We hebben dit jaar geluk gehad.” Eind mei is Kloosterhuis weer aan het beregenen. „Een blok met kruisbessen voorberegenen. Anders kan het gewas in de stress schieten als je heet en schraal weer hebt. Dan heb je veel meer kans op meeldauw. Nu is de druk veel minder.” De spuitmachine is al wel in actie gekomen. De éénjarige beuken zijn al een keer met Movento gespoten tegen luis, en de tweejarigen al twee keer. „Het was best vroeg voor Movento, maar het was mooi vochtig weer. Dan heb je de eerste luis al snel te pakken.” Tegen onkruid rijden twee trekkers met schoffels rond en een trekker met een wiedeg. Ook is het handmatig wieden aan de gang. „Al het fijne onkruid dat je nu weg krijgt, is weg.” De vruchtboomonderstammen worden tot 30-40 cm bladvrij gemaakt. „Als je daar te lang mee wacht, krijg je schade op de bast.” <
’Al gespoten met Movento’
De rups van de Buxusmot heeft afgelopen weken flink huis gehouden in de omgeving van Rotterdam. Met name in Schiedam en Maassluis staan de Buxus er maar zielig bij. De vraatzuchtige rupsen hebben zich teruggetrokken in hun cocon om zich te verpoppen en hebben een stilleven achtergelaten: planten met opgevreten en geel verkleurd blad vol met uitwerpselen en spindraden. Het is de eerste keer dat de Buxusmot ook ten noorden van de rivieren is aangetroffen. De verwachting is dat het beestje komende jaren verder zal optrekken naar het noorden van Nederland. <
Lavandula kent verschillende groeivormen, bloemkleuren, bloemvormen en hoogtes van de bloemstengel. Omdat de verschillen niet altijd groot zijn, zeker niet bij planten die in kleine pot de handel in gaan, is er geregeld verwarring als het gaat om soortechtheid en de daarbij horende gezondheid en winterhardheid. De bekendste lavendel is die van de velden in de Provence. Dat is bijna altijd L. x intermedia, ofwel lavandin. L. x intermedia is een kruising tussen L. angustifolia en L. latifolia. De eerste groeit in de Franse Alpen op hoogtes vanaf 600 m en trotseert tot -30°C, vaak met een laag sneeuw ter bescherming. De tweede is een soort die in diezelfde Franse Alpen tot 600 m hoogte groeit, echter in Nederland onvoldoende winterhard en daarom oninteressant is. Op het grensgebied van deze twee soorten ontstaat spontaan de kruising L. x intermedia. Hoewel veel mensen geneigd zijn te kiezen voor lavendel uit de lavandin-groep, omdat deze sterk en breeduit
groeit, zijn de nadelen van deze kruising het makkelijk verhouten en snel uit elkaar vallen. Korthouden van deze lavendel vormt in de warme Provence met zijn zachte en droge winters geen groot probleem, in het Nederlandse klimaat is dit lastiger. L. x intermedia heeft als kenmerk dat de bloemstengels lang zijn. Voor zowel het transport als de pot-plant verhouding is dit onhandig. De minder snel groeiende L. angustifolia heeft daarom de voorkeur, maar in de handel wordt onder deze naam ook vaak L. x intermedia aangeboden. De daaropvolgende reactie is weer dat er een stijgende vraag is naar dwerglavendel waarvan inmiddels bekend is dat veel van die dwergselecties minder groeikrachtig, minder vitaal en dus kwetsbaarder zijn. Wat betreft bloemkleur is er de meeste vraag naar donkere tinten.
De laatste jaren sterk in populariteit gestegen is de zogenaamde kuiflavendel. Deze groeit van nature dicht tegen de kust van de Middellandse Zee, vooral in de buurt van Nice, op zure grond. Bij de groep kuiflavendel â&#x20AC;&#x201C; waarvan de wetenschappelijke naamgeving nogal slordig wordt toegepast â&#x20AC;&#x201C; verschijnen jaarlijks nieuwe selecties. Vaak zijn het kruisingen op basis van L. stoechas, L. viridis en L. pedunculata. De rijke bloei, soms tot in de herfst, en de unieke bloemvorm maken de plant zeker de moeite waard, de winterhardheid is echter matig. Het sortiment van zowel de gewone als de kuiflavendel is nog altijd in beweging. Compacte groei, rijke bloei en gezondheid staan centraal. Ook naar de effecten van het transport van visueel aantrekkelijke planten wordt gekeken. Er is regelmatig gelijktijdig vervoer met andere in- en outdoor planten waardoor de temperatuur in de vrachtwagen wisselend kan zijn. Bloeiende lavendelplanten moeten daar tegen kunnen. <
Het was tot nu toe redelijk rustig met sommige insectensoorten. Nu met de hoge temperaturen zien we echter dat bijvoorbeeld spint (mijten) zeer hard op komen zetten. Ook zie ik dat, met name in de coniferen in de vollegrond maar ook in Skimmia en Hedera, de mediterrane anjerbladroller massaal tevoorschijn komt als volwassen mot. In de kassen zagen we al eerder volwassen exemplaren. Niet verwonderlijk, want dit insect overwintert graag in een beschutte kas. Ik vermoed echter dat de grote hoeveelheid volwassenen die we nu buiten zien, de afgelopen zachte winter buiten overleefd hebben. Als we door het gewas lopen, schrikken de adulten vaak op en vliegen zigzag weg, waarna ze weer snel gaan zitten in het gewas. De volwassen anjerbladroller is 15 tot 20 mm groot, het mannetje is iets kleiner dan het vrouwtje. De kleur van het vrouwtje zou ik omschrijven als leverkleurig, het kleinere mannetje is meer oranjebruin. De eitjes worden vaak afgezet aan de bovenzijde van het blad en zijn blauwachtig van kleur. De rupsen zijn tot 2 cm groot en groenbruin van kleur. De kop heeft vaak een afwijkende geelbruine kleur. De rupsen leven vaak boven in een plant, waar hij zich zo snel mogelijk inkapselt door plantendelen bij elkaar
te spinnen. Dit geeft vaak de ergste schade, zeker bij visueel aantrekkelijke gewassen. Als het rupsstadium ten einde is, verpopt de rups in een licht tot donkerbruine cocon. De anjerbladroller overwintert vaak als rups, waarna hij rond deze tijd verpopt en als volwassen mot rondvliegt. Als er weinig aantasting is, kun je soms de eerste rupsen met de hand verwijderen. De eieren worden vaak vlak bij elkaar afgezet en de rupsen bevinden zich vaak in een cirkel in het gewas. Voor het signaleren van de eerste volwassen kan men vallen ophangen met een feromoon waar het mannetje op afkomt. Vaak wordt gedacht dat je hiermee veel wegvangt, maar mijn ervaring is echter dat het wegvangen van enkele mannetjes geen invloed heeft op de opbouw van een populatie. Wel is het mogelijk de rups biologisch te bestrijden met bacteriĂŤn, zoals Bacillus thuringiensis. Deze wordt verkocht onder merknamen Turex en Xentari. De rups moet dit product opeten, dus het is belangrijk dat het product op het blad terecht komt en de temperatuur hoog genoeg is zodat de rups voldoende voedsel opneemt, waarna hij na enkele uren stopt met eten. Bacillus thuringiensis doodt geen volwassen exemplaren. Deze zijn eenvoudig te bestrijden met een pyrethroĂŻden. <
Dit voorjaar zijn de resultaten van mechanische bestrijding heel goed. Wie op tijd is gestart met wiedeggen en over voldoende capaciteit beschikt, heeft nauwelijks onkruidproblemen. Als vooral de droogtekiemers komen, onderneem dan op tijd actie. Door de lange droge periode gaan de onkruiden zich sneller vestigen en dieper wortelen, waardoor de wiedeg niet altijd het gewenste resultaat geeft. Door de wiedeg iets dieper af te stellen, kan het net voldoende zijn. Een andere optie is om de combinatie van schoffelen met wiedeggen in te zetten, bij voorkeur de schoffel met lucht uitblazen op de rij. Deze aanpak heeft het beste resultaat kort na regen, als de grond weer gaat opdrogen. Zolang dit weertype blijft, kun je zeker een spuitronde uitsparen en dat is winst. Bijkomend voordeel is dat, door het steeds los maken van de bovenlaag, er een isolerende werking van de losse grond ontstaat, waardoor de ondergrond niet uitdroogt. Ook krijg je door de losse structuur capillaire werking, waardoor beregenen niet direct nodig is. Kijkend naar de bestrijding van beuken-
bladluis, dan laten de percelen waar nu één keer Teppeki is gespoten, een positief resultaat zien. Het eerste schot is nu uitgegroeid en het nieuwe schot komt. Beregenen is nu noodzakelijk, omdat het droog blijft en het te weinig heeft geregend. Spuit nu nog niet, maar wacht op het nieuwe schot. Kijk dan hoe de luisontwikkeling zal zijn; er zijn namelijk veel natuurlijke vijanden aanwezig. Op een fris groeiend gewas is het mogelijk om te spuiten met Movento. De middelen die je tegenwoordig inzet moeten worden opgenomen in het blad. Daarvoor zijn gewasgroei en dikte van de waslaag bepalend. Zolang het schraal weer blijft, zal de plant zich hiertegen wapenen om uitdrogen en verbranden te voorkomen. Dat doet het door de waslaag dikker te maken. Door regen verandert dat proces. Spuit na regen daarom nogmaals Teppeki. Op sommige plaatsen is ook de groene bladsnuitkever te zien. Als deze veel voorkomt, is het beter te kiezen voor Gazelle of Calypso. Let wel op dat bij Calypso een maand na de bespuiting geen bloei mag zijn, ook niet van onkruid. <
Het warme, schrale weer van eind mei heeft voor aantasting door spint gezorgd. We vinden zowel specifieke Buxus-spint als kasspint ofwel bonenspintmijt. Chemische middelen tegen spint zijn er voldoende. Omdat spint, vanwege het daar heersende droge klimaat, vaak langs de (beton)paden begint, geven we regelmatig het advies om alleen de eerste twee, drie rijen langs de paden te spuiten. Zo ruim je meestal de eerste aantasting op. In dichte vormbomen is het bereiken van spint een probleem. In dat geval werkt spuiten met luchtondersteuning goed. Als voor een traditionele bespuiting wordt gekozen, is ons advies om dan met 2.000 l water per hectare te spuiten, met de 1.000 l-dosering aan middel. Dit is voldoende middel om de spint af te doden. Het extra water fungeert als de draagstof die het middel op z’n plek binnenin de boom moet krijgen.
opgepotte plant uit een goed bemest perceel blijft langer op kleur. Bovendien staat een goede bemesting garant voor een gezonde plant, die niet zo snel door ziekten en plagen wordt aangetast. Zijn de planten al niet optimaal bij rooien, dan worden ze dat over het algemeen ook niet als ze opgepot zijn, terwijl er arbeid en kosten in zijn gaan zitten. Toevoeging van gecoate meststoffen en kieseriet door de potgrond of op de potten helpt, maar is meestal maar voor enkele maanden echt afdoende. Het meegeven van oplosmest met de beregening werkt maar matig, vanwege de paraplu aan gewas die op de potten staat. Bij grotere potmaten zijn druppelaars of sproeipennen, waarmee water en mest direct in de kluit worden gegeven, qua effect beter. Het is echter een klus om alle planten aan de slangen te zetten. Het handigst is om een bedding van twee rijen met de slang ertussen op te zetten. Een goed mestschema met voldoende calcium, magnesium en sporen moet de rest doen. Loop de druppelaars regelmatig na op verstopping, en maak slangen en druppelaars af en toe schoon. <
Het op kleur houden van Buxus die is opgepot vanuit de vollegrond blijkt erg lastig. Een
papier. Maar zakendoen is emotie. Die was er altijd bij de overheid. Emotie was één, als het product je aanstond was dat twee, en prijs was tertiair. De groene overheidsjongens van vroeger kwamen op de kwekerij hun kennis verrijken, om te presteren voor hun opdrachtgever. Ook had je toen directeuren van plantsoendiensten. Die zaten met wethouders als gelijkwaardige gesprekspartners aan tafel. ’Zó doen we het’. Wat hebben zij allemaal hun gemeenten goed behandeld, zowel financieel als kwalitatief. Maar nu…”
„Nee, want bij een aanbesteding krijg je 50 pagina’s met formulieren. Die kleine kweker moet dan een jurist inhuren om 49 pagina’s te kunnen begrijpen en invullen. De laatste pagina kun je wel invullen, want daar moet je je prijs opgeven: daar kijkt de inkoper naar. Maar het is een eenheidsprijs. Dan kan het zijn dat er 1.000 stuks worden ingekocht, maar ook maar één. Je moet daarvoor wel van het zuiden naar die gemeente in het noorden rijden.”
„Dat klopt, maar het gebeurt verdomd weinig. Iedere gemeente, Staatsbosbeheer of Rijkswaterstaat doet het aanbesteden op zijn manier. De leukste inschrijving die ik heb gezien: er stond geen boom op de lijst! Er stond onder andere wel bij of je duurzaam bezig bent, of je in de bak hebt gezeten, of je zielige mensen in dienst hebt. Op maximaal 1 A4-tje moest je motiveren waarom je wilt meedoen. Dat was de voorselectie. Daarna was toch weer de prijs bepalend. Een berk voor € 12, of voor € 11. De laagste was een tientje. Die mocht leveren.”
„Ik zal je dit vertellen. Een grote gemeente belde mij op: ’meneer, ik moet 75 seredut robut hebben!’ Ik kon ’em niet verstaan. ’Er staat de afkorting EIK bij! O, Quercus robur? En nog een getal, 25-30, wat betekent dat? Aha, is dat de maat? Zijn die bomen dus 25 m lang? Met kluit of kale wortel? Er moeten gewoon wortels aanzitten, want ik mot toch planten?’ Die inkoper was een econoom, zonder kennis van het product. Die moet je dus opvoeden.”
„In Duitsland is het aanmerkelijk beter. Daar is vaak de architect die de bomen laat aanplanten, er verantwoordelijk voor. Die gaat met de gemeente Keulen naar de kwekerij. ’Dat moeten ze voor ons worden’. Ook in Zweden doen ze het goed, ook daar wordt elke boom uitgezocht. Ik ken niet van elk land het systeem, maar hoe zuidelijker in Europa, hoe rommeliger.”
„Al 10 jaar. Ik doe al 30 jaar zaken met ruim 2.500 mensen uit de professionele groene wereld. Het hoofd van de plantsoendienst kwam dan met de architect en de wethouder naar de kwekerij. ’Dit staat ons wel aan, die boom van die kwaliteit, en wij begrijpen dat daar een prijs bij hoort’. Maar nu komen er maar vijf mensen per jaar op de kwekerij. Nu wordt er vooral vanaf papier gekocht. En de laagste prijs telt.”
„Bijna niet meer, omdat er dus op prijs vanaf papier wordt ingekocht. Ik doe wel veel paradeprojecten in het buitenland, bijvoorbeeld bij een vliegveld. Of de Wereldtentoonstelling in 2015 in Milaan – zeven trailers gingen ernaartoe. In Nederland heb ik nu meer particulieren als klanten. Het is niet de gemiddelde consument, maar de plus-klasse. Die kopen een Ferrari, of een plataan. De bomen komen ze hier uitzoeken. Er zijn nog wel wat maasjes in de Aanbestedingswet, en onder de € 25.000 kun je buiten de aanbestedingsregels werken. Er zijn gelukkig groenmensen die hun kanalen wel vinden om op verantwoorde wijze een project uit te voeren. Ook die hebben vaak lak aan al die pagina’s formulieren die alleen een jurist snapt.”
„Ik ken iemand die de bomen voor 12 gemeenten inkoopt. Ze vragen alle 12 offertes aan. Het gebeurt allemaal vanaf
„Iets wat jij en ik niet kunnen: veranderen van het systeem bij de overheid. Zoals het voor de Aanbestedingswet
>
al 100 jaar ging. Dus rondlopen op kwekerijen, bandjes om de A-selectie, ’die willen we hebben, hoeveel kost-ie?’. Dan kun je ook de genetische voorlopers eruit halen, want bomen zijn levende producten. Geen gebakken stenen.”
„Ik heb vele duizenden contacten… Als ze hier zijn promoot ik altijd ons vak, en ik vertel wat er mis is aan aanbestedingen. Ik laat die overheidsjongens ook voorbeelden zien van eiken die door verkeerd beleid twee keer zijn doodgegaan! Ze herkennen het, ze bevestigen het. ’Maar we hebben helaas geen geld’. Niemand doet er wat aan. En daardoor is groen al jaren sluitpost op de begroting. Ondanks dat iedereen roept dat bomen belangrijk zijn.”
„LTO niet, want die zitten in de productie, dat is commercieel. Vereniging van Nederlandse Gemeenten ook niet, want om hen gaat het juist. Wat bestuurders zeggen, moeten ze doen. Wethouders houden zich aan de wet. Als burgers vinden dat hun wijk groener moet worden, proberen ze niet wethouders te beïnvloeden, maar raadsleden. Want die zijn de vertegenwoordigers van de bevolking.”
„Ja, en dat doe ik ook. Ik kan de overheid niet veranderen, ik kan alleen informeren en mijn kennis op dat ene specialistische vakgebied met ze delen. Preken voor eigen parochie heeft geen zin, maar je kunt wel preken voor een andere parochie. Elke week heb ik hier wel mensen uit een niet-groene sector, zoals van Rolls Royce, Unilever,
Nike of ABN Amro. Voor hen houd ik altijd een verhaal over het belang van groen. Die masseer ik daarmee. Misschien zitten er onder die private bankiers en ICT’ers wel gemeenteraadsleden.”
„Het maakt natuurlijk verschil of je gasten in een keet ontvangt of hier, in mijn nieuwe Jardin d’Hiverre of in mijn Groene Paviljoen. Ik sta er ook altijd chic op, alleen op zaterdag zit ik op een trekker met een overall aan. Maar overheidsmensen moeten zich aan integriteitsregels houden. Er is een verbod op een vriendschappelijke relatie met ondernemers die hun leveranciers kunnen zijn. Als we hier uren door de blubber hebben gelopen, en ik wil even met hen een snee brood eten – dat hoeft niet voor € 500, ook al gaat het om € 20: dan is dat dodelijk voor je zakendoen, want dat kunnen ze zien als omkoping. Daar doen ze niet aan mee, want ze zijn zo bang voor hun baan. Erg is dat. Dus: emotie en kwaliteit zijn van de kaart geveegd.”
„Die ketencertificering wel, als je je maar houdt aan gemaakte afspraken. Maar ISO, Milieukeur en al dat gezever: allemaal gelul, want er is nooit iemand die het komt controleren. Daarom doe ik aan geen enkele certificering mee. Het gaat om vertrouwen in elkaar. Je krijgt mijn A-selectie voor € 40, je bent bereid om er ook € 40 voor te betalen: dan vind ik dat het vertrouwen zo moet zijn, dat je er ook € 40 voor geeft, en niet € 2. Kwaliteit en prijs horen bij elkaar. En in het zakendoen zijn emotie en vertrouwen primair.” <
vrijdag 23 juni & zaterdag 24 juni Autonoom rijdende machines
Ontdek de nieuwste producten
Test zelf de nieuwste machines
w w w. g r o e n e n d o e n 4 . n l
Visser Open Dagen! 12 tot 16 juni 2017
Alle bij Naktuinbouw geregistreerde
De partijkeuring staat los van de
kwekers hebben voor 1 juni teeltaan-
teeltaangifte, maar bij de teeltaangifte
gifte gedaan. Sinds enkele jaren
kunnen kwekers met een vinkje al
gebeurt dat digitaal via mijnNaktuin-
wel aangeven dat zij een partijkeuring
bouw.nl. Dit jaar waren de aangiftes al
willen. In eerste instantie heeft de
deels vooraf ingevuld door Naktuin-
keuze partijkeuring of perceelskeu-
bouw naar aanleiding van de teeltaan-
ring weinig invloed op de werkwijze
gifte van vorig jaar. Alleen wijzigingen
van Naktuinbouw. In beide gevallen
in sortiment en areaal hoefden de
worden de percelen via de veldkeurin-
kwekers aan te passen. „De digitale
gen in de loop van de zomer gekeurd.
aangifte werkt inmiddels goed”, aldus
De keurmeester zoekt hiervoor een
Gerben Mellema, manager keuringen
moment dat de gewassen visueel goed
bij Naktuinbouw.
te controleren zijn. „Voor kwekers met
Kwekers van vaste planten krijgen
een duidelijk hoofdgewas wordt het
nu met een volgende verandering
moment gekozen dat het betreffende
te maken: van perceelskeuring naar
gewas in volle groei is. Voor pioen is
partijkeuring. Partijkeuringen worden
dat vrij vroeg in het seizoen, terwijl dat
ingevoerd voor vaste planten die als
voor Hosta of Astilbe later is”, vertelt
beoordelen op kwaliteit en eventuele
landplant naar Amerika en Canada
keurmeester Leo van Leeuwen. „Veel
groeiafwijkingen door virus of aaltjes.”
gaan. Reden voor de invoering is de eis
vasteplantenkwekers hebben echter
van de Amerikaanse plantenziekte-
een breed sortiment staan. Als keur-
kundigedienst (USDA) dat uitgangsma-
meester zoek je een moment waarop
teriaal traceerbaar moet zijn.
je het grootste gedeelte goed kunt
Tijdens deze veldkeuring op de percelen maakt de keurmeester aantekeningen per partij als er opmerkingen zijn. „Dat kan zijn omdat een partij opgeschoond moet worden vanwege de aanwezigheid van ziekte, maar ook als een partij afgekeurd is”, aldus Van Leeuwen. Deze aantekeningen uit de veldkeuringen worden vervolgens naast de partijaangifte van de kweker gelegd. Op de partijaangifte van de kweker geeft hij per perceel aan welke planten hij heeft staan. Iedere soort op een perceel wordt als een partij aangemerkt. Planten van dezelfde soort op een ander perceel, worden aangemerkt als een aparte partij. Mellema: „Dit heeft als voordeel dat als er met de ene
vereiste. Zonder partijkeuring mogen de planten niet worden geëxporteerd. Mellema verwacht echter dat de partijkeuringen binnen enkele jaren voor export naar meerdere derdelanden een vereiste zullen zijn. „Steeds meer landen stellen hun eigen specifieke fytosanitaire eisen. Japan doet dat bijvoorbeeld al jaren, maar ook een land als Turkije stelt eigen eisen. Via partijkeuringen kan je aangeven of een partij geschikt is voor export naar een specifiek land.” Tijdens de veldkeuring maakt de keurmeester aantekeningen van partijen: of hij groeiafwijkingen of andere kwaliteitsproblemen signaleert. „Voor Amerika geldt een nultolerantie als het om stengelaaltjes gaat, maar als het om een enkele plant gaat kan een dergelijke partij misschien wel geschikt zijn voor export naar een ander land.” Door partijkeuringen kunnen kwekers gerichter beslissen voor welke markt hun planten geschikt zijn.
Op termijn zijn partijkeuringen en partijnummers misschien niet uitsluitend nodig bij de handel van landpartij iets mis is, een kweker nog an-
Ook het koppelen van de nummering
planten naar derdelanden. Mellema:
dere partijen van dezelfde soort plan-
aan het registratienummer van Nak-
„Je ziet in de internationale handel dat
ten heeft die wél goedgekeurd kunnen
tuinbouw, bleek niet bij alle kwekers
de behoefte van tracking en tracing
zijn. Een stukje risicospreiding.”
goed te vallen. „Sommige kwekers zien
steeds groter wordt. Wat dat betreft
het als voordeel dat hun planten in de
staat deze ontwikkeling in de planten-
namelijk geen goedkeuring. De wel
keten herkenbaar zijn, anderen heb-
handel nog in de kinderschoenen. Met
goedgekeurde partijen krijgen vervol-
ben dat liever niet.”
name bij eetbare producten is traceer-
Partijen met een opmerking, krijgen
gens een zogenaamd partijnummer.
Er is daarom uiteindelijk gekozen
Dit is een uniek nummer, dat alleen
voor partijnummers die los staan van
betrekking heeft op de betreffende par-
de registratienummers van Naktuin-
ziekten, verwacht de manager keu-
tij van die specifieke kweker. „Alleen
bouw. Deze partijnummers worden
ringen van Naktuinbouw dat in alle
met unieke nummers, kan je namelijk
later gebruikt bij de invoer van de
planten traceerbaarheid op relatief
zorgen dat een partij daadwerkelijk
planten in het Ketenregister en bij
korte termijn een algemene vereiste
traceerbaar blijft in de keten.”
export via e-CertNL (voorheen CLIENT
gaat worden. Ook voor handel binnen
Export).
Europa, ongeacht of de plant kaal of in
In eerste instantie is overwogen om
baarheid al langer een vereiste.” Vanwege de problemen met planten-
bijvoorbeeld partijnummers te kop-
pot wordt verhandeld. „Je ziet dat nu
pelen aan de eigen administratie van
bijvoorbeeld de roep om traceerbaar-
kwekers, die partijen binnen hun kwe-
heid plotseling heel actueel is door de problemen met Xylella.”
kerij ook vaak nummeren. „Maar als
Vooralsnog gelden de partijkeuringen
kweker begin je vaak met 1 en eindig
alleen voor Amerika, Canada en Japan.
je ergens. Als alle kwekers dat doen,
Voor kwekers die deelnemen aan het
ook kansen voor kwekers. Mellema:
betreft het geen unieke nummers”,
preshipment-programma van Anthos
„Het geeft je de mogelijkheid om je te
weet Mellema uit ervaring.
naar Amerika en Canada zijn ze een
onderscheiden in de markt.” <
Traceerbaarheid biedt daarmee
STEKBEDRIJF G VAN DER LOO BV
Gewortelde stek: Heesters, Coniferen en Siergrassen in pluggen Hooghoutseweg 27, 5074 NA Biezenmortel tel: 0411-643094 fax: 0411-643597 e-mail: infovdloo@stekbedrijf.com
www.stekbedrijf.com
Uitgebreid assortiment in laanen sierbomen, fruitbomen, spillen, dakplantanen en leilindes (vormbomen).
ZOWEL IN DE VOLLE GROND ALS IN CONTAINER
Jaarrond leverbaar Heesters, kruiden en vaste planten o.a. Cotoneaster Euonymus Hedera Hydrangea Lavandula Rosmarinus Sedum 0031 (0) 172 587403 www.djhendriksen.nl
Het juiste adres voor de beste kwaliteit! Kijk op onze website voor meer informatie:
WWW.MABO.NL
Achterstraat 12 | 6668 AA Randwijk T +31 488 49 1271 | F +31 488 49 1342 E info@mabo.nl | I www.mabo.nl
De markt van Syringa is globaal op te delen in cultivars van S. vulgaris die over het algemeen met kaal hout of jong schot worden verkocht en cultivars van S. meyeri die met kaal hout, maar ook met een klein bloemetje de deur uitgaan. Bij Groen-Direkt zit de verkoop van Syringa de laatste jaren flink in de lift. „Na een diep dal in 2014 stijgt de verkoop de laatste jaren met zo’n 25% per jaar”, zegt mede-directeur Gert Koert. Hij kijkt enigszins met gemengde gevoelens terug op het
afgelopen Syringa-seizoen. „In het vroege voorjaar leek het aanbod te groot en bleven de prijzen iets achter. Dit was vooral het geval bij S. meyeri ’Palibin’. Maar later dit voorjaar kromp het aanbod al snel en was ook van prijsdruk geen sprake meer.” Kweker Jan Out spreekt van een seizoen dat overeen komt met voorgaande jaren. „Ik ben van de struiken en stammen 60-80 cm alles kwijt. Alleen van de grotere stammen van 120 cm is nog iets over. Dat laatste was vorig jaar ook al zo.” Kweker Tonco Captein zegt: „Zoals eigenlijk alles, gaat ook Syringa dit voorjaar makkelijker weg. Dat begon al half januari en de vraag loopt tot op de dag van vandaag (eind mei, red.) door.” Kwekerij Ronald Roos zet vooral in op grootschalige acties. Terugkij-
kend zegt Jan Zekveld dat bij het bedrijf inmiddels alles weg is. Maar probleemloos was het niet. „Teelttechnisch was vorig jaar een moeilijk jaar. Dat was dit jaar nog aan de planten te zien. Het was iets lastiger om voldoende takken en voldoende lengte te krijgen.” <
Tijdens de Zomerdagen opende Groen-Direkt, naast de traditionele dinsdag, ook op maandagavond haar deuren. Deze avondopenstelling lijkt in de smaak te vallen bij klanten. „Lekker druk, super”, zegt Leen Konijn van VeluwePlant over de aanloop maandagavond op het Product Promotie Plein (PPP). Gert Koert, mede-directeur van GroenDirekt beaamt dat. „Voor klanten is dinsdag toch vaak een drukke dag. Ook is hier en daar bezuinigd op inkopers. Daarom maakt een aantal kopers gebruik van de gelegenheid om ’s avonds te komen.” Op de dinsdag was het op het PPP volgens deelnemende kwekers
rustig. Inkopers lijken het PPP vaker over te slaan en met name de lagenbeurs te bezoeken. „Tsja, misschien moeten ze wel altijd de avond voor de beurs open”, oppert Konijn. Volgens Koert was een paar weken geleden nog sprake van een halleluja-stemming, maar die is inmiddels wel een beetje getemperd. „De stemming is een beetje vergelijkbaar met de afgelopen twee jaar. Tuincentra hebben natuurlijk best last gehad van een aantal warme dagen. En als ze dan veel water moeten geven of gele blaadjes moeten plukken, is het logisch dat ze wat voorzichtiger zijn met inkopen.” Ook is bij tuincentra een tijdje geleden hier en daar forse schade door nachtvorst ontstaan en hebben een aantal last gehad van onstuimig weer. „Ook dat tempert de kooplust”, aldus Koert die zich desondanks tevreden toont met het resultaat van de Zomerdagen. Bram Fransen van Florizon Plants spreekt ook van een paar goede
dagen. „We konden Astilbe laten zien die er nu mooi bij staan. Deze zijn dan ook goed weggelopen.” En over de handelsstemming in vogelvlucht: „Engeland trekt aan, voor Nederlandse klanten is het iets te warm, en in Duitsland rommelt het lekker door.” De dag na de beurs zegt Konijn: „Ik heb net het lijstje met verkochte artikelen doorgenomen en daarover ben ik dik tevreden. Zeker als ik hoor hoe slecht de handel voor de klok momenteel is.” <
Door de kou in april ging de afzet vanuit de vollegrond langer door dan normaal. Vorig jaar was er ook al sprake van een goede verkoop. De aanhoudende vraag zorgde ervoor dat verschillende bedrijven door hun leverbare voorraad heen raakten. Kleine partijen voor hoveniers, van een tiental planten, waren nog wel in de markt te vinden. Op internet zijn nu nog steeds wel partijen te vinden, maar het gaat voornamelijk om bladhoudende Prunus voor consumenten.
„We zijn een 100% groen tuincentrum, met de focus op volwassen, mediterrane bomen in potten van 110 liter of groter. De blikvangers in de tuin. Zo’n 70% van ons aanbod komt uit Zuid-Europa. De rest komt van eigen bodem, zoals oude fruitbomen, leibomen en snoeivormen.
Tegen gereduceerde prijzen, omdat het aanplantseizoen voor hen zo goed als afgelopen is. Nu nog meer partijen op zijn, nemen professionele afnemers genoegen met kleinere planten – zolang ze maar bladhoudende Prunus kunnen aanplanten (hoewel andere evergreens ook goed in de markt liggen). Ook zijn er hoveniers die nu partijen in pot hebben gereserveerd voor later. Nieuwe handel is namelijk pas over een tijdje leverbaar, als de potten goed doorworteld zijn. Tot de meest gevraagde P. laurocerasus behoren nog altijd ’Caucasica’ en ’Rotundifolia’, hoewel de laatste aan populariteit lijkt in te boeten ten gunste van ’Novita’. Omdat ’Novita’ wat donkerder, harder en gezonder is. In de Nederlandse aanleg zijn andere cultivars als Genolia in
We zijn nog echte specialisten en particulieren en hoveniersklanten waarderen dat.”
„Olijf- en vijgenbomen, meerstammige steen- en kurkeik, cypressen en leibomen zijn heel populair. Bij de oude fruitbomen zijn Conference en
opkomst. In de Duitse aanleg zijn onder andere Etna en ’Herbergii’ veel gevraagd vanwege hun hardheid. Bij diverse bedrijven was P. lusitanica als eerste op van de bladhoudende Prunus. Meest gevraagde cultivar is nog steeds ’Angustifolia’. Ook leibomen van P. lusitanica, en ook van andere laurieren, raken in trek. <
Elstar de koplopers. Gelukkig maakt het mediterrane sortiment weer een opmars na een aantal zachte winters. Leibomen doen het goed als groenblijvende behoeders van de privacy in dichtbebouwde wijken.”
„Het is goed druk nu. De feestdagen en de warmte leiden de consument en masse naar de tuincentra. Ook wij profiteren daarvan. De hele maand mei is het heel druk geweest. April was ook een supermaand, in maart kwam het allemaal wat trager op gang.”
„Dat mensen juist in dit specialistische segment goed georiënteerd en voorbereid komen shoppen. Ze struinen online door de diverse mogelijkheden, maar komen toch fysiek de aankoop doen. Gelukkig maar. Elke klant en tuinsituatie vraagt om een andere aanpak, en dat is voor ons een schitterende uitdaging!” <
LRRIERPHQ ]Ä&#x17D; Q YDQ RXGVKHU LQWLHP YHUERQGHQ PHW KHW ODQGVFKDS 'LW ERHN EHVFKUÄ&#x17D; IW PHHU GDQ ORRIERRPVRRUWHQ HQ K\EULGHQ GLH R D EHODQJUÄ&#x17D; N ]Ä&#x17D; Q YRRU RSHQEDDU JURHQ $DQ ERG NRPHQ KHUNHQQLQJ WRHSDVVLQJ HFRORJLH HQ EHKHHU (HQ VWDQGDDUGZHUN YRRU OLHIKHEEHUV HQ YDNPHQVHQ 0HW YHHO DFKWHUJURQGLQIRUPDWLH HQ UÄ&#x17D; N JHÃ&#x152;OOXVWUHHUG
â&#x20AC;¢ â&#x20AC;¢ â&#x20AC;¢ â&#x20AC;¢ â&#x20AC;¢
Bestel nu voor â&#x201A;¬49,90!
0HHU GDQ VRRUWHQ ORRIERPHQ K\EULGHQ HQ YDULÃ&#x2C6;WHLWHQ HHUNHQQLQJ WRHSDVVLQJ HQ EHKHHU GHVFKLHGHQLV YDQ KHW ERRPJHVODFKW HQ VWDQGSODDWVHQ LÄ&#x17D; VW YDQ FROOHFWLHV YDQ ERRPJHVODFKWHQ HQ PRQXPHQWDOH ERPHQ 0HW PHHU GDQ NOHXUHQIRWRpV
Onmisbaar voor bomenliefhebbers, boomkwekers- en verzorgers, beheerders, hoveniers, tuin- en landschapsarchitecten. HHW ERHN LV WH EHVWHOOHQ YRRU b LQFO EWZ exFO YHU]HQGNRVWHQ GRRU HHQ PDLO WH VWXUHQ QDDU LQIR#KRUWLSRLQW QO
„Het seizoen was lang, het begon al in februari waardoor de voorjaarsbeurzen beter waren. Het najaar was al positief voor de handel, ook daardoor verliepen de beurzen beter. Het ging in het voorjaar wel om meer kleine partijen. De afzet was meer versnipperd, partijen van meerdere klanten gingen op een vrachtwagen mee. De logistiek is dus duurder, dat voelen we wel. We proberen dat door te berekenen aan
klanten, maar dat is niet makkelijk. Op Europees vlak horen we wel dat er tekorten zouden zijn. Bij een aantal producten merken we dat. Bepaalde bladhoudende soorten heesters zijn meest op, zoals Prunus laurocerasus en Photinia. Van die soorten is er nog niet veel nieuwe handel beschikbaar, omdat de nieuwe productie later is door het koude voorjaar. Van gewone heesters zijn nog wel veel planten beschikbaar. Denk aan Spiraea, Potentilla et cetera. In Frankrijk zitten we meer op de tuinaanleg dan op tuincentra. Dat er een nieuwe president is, merken we nu nog niet. Maar ik denk dat de sfeer in de Franse economie nu wel positiever zal worden. Slechter kan het toch niet worden. In de Franse aanleg merken we prijsdruk. Er is meer concurrentie
vanuit bepaalde landen; bomen verkopen is niet makkelijk. Vergeet de Franse productie niet, ook Franse kwekers moeten verkopen. Dan is het de kunst om de kosten zo laag mogelijk te houden, het sortiment breed te houden, en goed weten wat de klant vraagt.” <
„In het tropische weekend tussen Hemelvaart en Pinksteren trapte de consument even op de rem, maar de feestdagen zelf waren topmomenten voor de verkoop van tuinplanten. Naast het prachtige weer, speelt ook dat de economie het beter doet en consumenten weer bereid zijn om wat meer geld uit te geven. Tuinieren is trendy dus tuinplanten staan wat hoger op het prioriteitenlijstje bij de uitgaven van het doorsnee gezin. Al die factoren zorgen ervoor dat de afzet van tuinplanten zich in een bijna constante lijn voortzet. Terugkijkend naar de maand mei, zien we een plus ten opzichte van vorig jaar, terwijl die vorig jaar ook al heel goed was. Er gaat nu volop perkgoed weg,
bij boomkwekerijproducten is er nu vooral vraag naar Lavandula, Hydrangea en rozen. Fruitboompjes doen het ook nog steeds erg goed. We schakelen in het sortiment tuinplanten nu over naar de tweede schoof van het seizoen, maar het productenpakket blijft nagenoeg hetzelfde. De vraag richt zich nu wel wat meer op de wat grotere maten. Het is duidelijk merkbaar dat vraag en aanbod dit seizoen beter in balans zijn. Dat uit zich in gemiddeld hogere prijzen en een stuk minder volume voor de klok. Van overvloed is geen sprake meer, dus we moeten vaker producten reserveren om er zeker van te zijn dat ze beschikbaar zijn als de klant ze afroept. Vorige week heb ik op een beurs rond gelopen. Meer om de stemming te proeven en producenten te spreken, dan om me te laten verrassen. We worden tegenwoordig goed op de hoogte gehouden door kwekers over verbeteringen en vernieuwingen in het sortiment. Beurzen worden in dat opzicht minder belangrijk, maar dat is een teken dat de verhoudingen
en de samenwerking verbeteren. De week daarvoor was ik in Stockholm. Een beetje voor werk en een beetje voor vertier. Ik heb er de UEFA-cup finale tussen Ajax en Manchester United bijgewoond: een super belevenis. Jammer voor Ajax, maar mooi dat de mensen in Manchester weer even blij kon zijn na de dramatische aanslag. En hoewel ik ook in Zweden goed kon blijven handelen, met de smartphone op zak, stond die in het stadion toch echt even uit.” <
Bericht van de Cemp Peter van â&#x20AC;&#x2122;t Westeinde.
• • • • • •