Keurmerk voor Duurzame Boomkwekerijproducten Vakmanschap, duurzaamheid, kwaliteit en garantie.
‘Groenkeur voldoet aan maatschappelijk verantwoord inkopen en is dé norm in groenbestekken.’
Stichting Groenkeur info@groenkeur.nl www.groenkeur.nl @groenkeur
4 Commentaar: Porren 4 Opinie: ’Kwekers en handelaren hebben behoefte aan flexibele afspraken’ 6 Export China valt of staat met importvergunning 8 ’Markt voor dikkere bomen trekt weer aan’ 10 Ondernemersvragen: Wat is een redelijk tarief voor zzp-ers? 11 In beeld: Vertellen en leren over vakmanschap 12 ’Kwekers zijn perfectionisten, we vinden dat het altijd beter kan’
14 Sortiment voert boventoon in Chantilly 18 Vakgeluiden; kwekers vertellen over teelttechnische zaken 20 Verkoop door vernieuwen en inspireren 23 Kwekers vereerd met bezoek Maxima 24 Teeltadvies: Let op meeldauw en galmuggen in laanbomen
26 Peter Bontekoe: ’Ik verwacht veel van ketenpromotie’ 29 Verhalen vertellen voor de camera 30 North Plants: ’Wij hebben Noord-Nederland op de kaart gezet’ 34 Markt & Afzet: Rhododendron verkoopt prima 37 Hoe loopt ‘t?
38 LTO Nederland Vakgroep Bomen en Vaste planten 39 Vaktaal en Agenda
klimaatneutraal natureOffice.com | NL-077-331716
gedrukt
„De laatste keer dat de voorwaarden zijn aangepast was in 2008 en alleen daarom is het goed om er weer eens naar te kijken. Bovendien vind ik ook dat er inhoudelijk wel het een en ander kan worden aangepast.”
„De economie individualiseert en van bedrijven wordt bij leveringen steeds meer flexibiliteit gevraagd. Dit maakt het moeilijk om alles in algemene voorwaarden vast te leggen. Er zijn zaken die in de HBN-voorwaarden nu te gedetailleerd worden beschreven. Wat mij betreft mogen de voorwaarden wel een stuk worden ingekort.”
„Vroeger werd er veel op afroep afgenomen, maar die werkwijze is grotendeels verdwenen. In de HBNvoorwaarden staan diverse datums zoals bijvoorbeeld dat pot- en containerplanten die voor voorjaarslevering zijn besteld door kwekers voor 15 mei moeten worden geleverd. Dat is wat mij betreft te kort door de bocht. Datums kunnen beter in overleg tot stand komen. Het komt voor dat kwekers verwijzen naar deze datums om aan ons te willen leveren. Maar als onze klanten de planten nog niet kunnen of willen hebben, moeten we hier toch flexibel mee omgaan. Als wij richting onze klanten niet flexibel zijn, zien we die nooit meer terug.”
„Ja, wij verwijzen er bij onze Neder-
landse afnemers altijd naar. Ook al heb ik het idee dat onze medewerkers en onze afnemers de voorwaarden alleen lezen als er nood aan de man is, is het goed dat ze er zijn. Ze hebben mij ook wel eens geld gescheeld doordat iemand pas na lange tijd reclameerde terwijl dat volgens de HBN-voorwaarden niet mag. Dan is het makkelijk om naar de voorwaarden te verwijzen. Voor buitenlandse klanten gebruiken we overigens door handelsbond Anthos opgestelde voorwaarden.”
„Het is goed dat de voorwaarden er zijn, maar ze zijn nu veel te gedetailleerd. Kwekers en handelaren zullen in de toekomst vaker aanvullend op de HBN-voorwaarden flexibele afspraken maken.” <
eye opener
Dat export van boomkwekerijproducten naar China niet meevalt, ondervinden Nederlandse kwekers en exporteurs al jaren. Het kost hen veel doorzettingsvermogen om een zakelijke relatie op te bouwen: met een partner in China maar zeker ook met de Chinese overheid, want die
is van doorslaggevend belang bij het afgeven van importvergunningen. De Chinese behoefte aan westerse producten, technieken en kennis is groot. Dat klinkt aanlokkelijk voor de export. Zo kwam er in het voorjaar plotseling een grote Chinese bomenorder die met name vanuit de regio Opheusden, maar ook vanuit de Belgische regio Wetteren is ingevuld.
Maar export naar China heeft ook een keerzijde, getuige het faillissement van een bv die vele vruchtbomen zou verschepen naar de Chinese fruitsector. Op 18 mei werd Altena Kwekerijen failliet verklaard door de rechtbank in Zeeland-West-Brabant; een bv van voedselindustrieel Hak die voorheen Clootwijck Nurseries heette. „Het is dezelfde vennoot”, aldus curator Arjan van der Knijff. Twee jaar geleden mocht Clootwijck, na jaren van investeren in relaties in China, de eerste zending sturen voor de boom- en fruitteelt in China. Verwacht werd dat meerdere
De prijzen van heesters, coniferen, klimplanten, spillen en laanbomen zijn met gemiddeld 3% verhoogd, zo blijkt uit het nieuwe Prijzenregister van H. de Bakker Expertisebureau. De prijsverhoging is volgens Herman de Bakker met name in het voorjaar ontstaan. „Een logisch gevolg van de goede vraag naar tuinplanten. De verhoging was wel hard nodig, want die kwam de laatste jaren heel weinig voor in de sector, terwijl de kosten doordraaien.”
Als vruchtboomkwekers 0,25-0,33 cent per boom extra betalen voor deelname aan Naktuinbouw Elite, komt er jaarlijks €50.000 beschikbaar voor onderzoek. Dat rekende Gerben Mellema (Naktuinbouw) voor op een bijeenkomst van de LTO Cultuurgroep Fruitgewassen en Naktuinbouw. De heffing zal niet plaatsvinden per boom, maar worden omgerekend per hectare.
Uit internationaal onderzoek waaraan Wageningen University & Research meedeed, is DNA van een appel verkregen waarmee sneller betere rassen zijn te ontwikkelen. Met behulp van nieuwste technieken zijn lange DNA-sequenties gegenereerd, waardoor een genoom is verkregen met meer dan 42.000 vermoedelijke genen. Met de kennis zijn rassen te ontwikkelen die bijvoorbeeld een ziekteresistentie hebben.
De Horticultural Trades Association (HTA) moedigt Britse kwekers aan om hun eikenproductie te verhogen ten koste van import. Eiken zijn de meest geïmporteerde bomen in het Verenigd Koninkrijk. Hierdoor is het risico op insleep van ziekten wel erg groot, stelt de HTA. Een ziekte in eiken zou volgens de HTA net zo verwoestend zijn als de iepziekte in het verleden en essentaksterfte van de laatste jaren.
Vanwege droogte heeft waterschap Aa en Maas per 20 juni een onttrekkingsverbod ingesteld voor oppervlaktewater in district Beneden Aa. Vanaf 2 juni geldt al zo’n verbod voor de districten Boven Aa en Raam. Voor zover bekend gelden er in andere waterschappen nog geen beregeningsverboden. Waterschap Limburg stelde vanaf 29 mei wel een verbod in voor het beregenen uit beken, maar dit geldt niet voor kapitaalintensieve gewassen (zoals boomkwekerij).
In tegenstelling tot wat er in De Boomkwekerij 12 stond, is de toelating van Frupica SC (toelatingsnummer 12229 N) voor de boomkwekerij niet komen te vervallen. Het Ctgb liet in mei weten dat de toelating van Frupica met toelatingsnummer 12221 N is ingetrokken. Dit betreft de spuitpoeder formulering, die geen toelating had in de boomkwekerij.
zendingen zouden volgen, omdat Clootwijck had berekend dat China elk jaar 180 miljoen bomen nodig had, en dat tien jaar lang. Na de eerste zending kwam er echter een kink in de kabel. China verleende plots geen importvergunning meer voor de bomen. Curator Van der Knijff bevestigt dat dit een van de oorzaken is voor het faillissement van de bv: „Terughoudend beleid van China bij het afgeven van importvergunningen.” Mogelijk andere oorzaken zijn nog in onderzoek. Het faillissement was aangevraagd door een leverancier, aldus de curator. Dat is boomkwekerij Van Rijn-de Bruyn. „We wilden een regeling treffen, want onze leveringen werden niet betaald”, aldus Pieter van Rijn, die daarom andere kwekers waarschuwt voor zakendoen in China. Een regeling bleek niet mogelijk, en ook na de uitspraak van de rechtbank is het maar de vraag of de leverancier zijn geld krijgt. „De kans is zeer beperkt”, zegt Van der Knijff, ondanks dat de failliete bv onderdeel is van een bedrijvengroep. „De bv moest stand-alone opereren. De rest van de groep staat nog.” Het faillissement illustreert volgens Henk Raaijmakers, voorzitter van de LTO Vakgroep Bomen en Vaste planten, dat er bij export naar China „echt wel beren op de weg zijn te
zien. Dat hebben ook anderen ondervonden, zoals FrieslandCampina die in een Chinese joint venture tegen een miljoenenfraude aanliep.”
De afgelopen weken toerde opnieuw een groep Chinese ondernemers langs Nederlandse boomkwekerijen, net als voorgaande jaren. Met de grote bomenorder nog vers in het geheugen was de groep in Opheusden ontvangen op het gemeentehuis van NederBetuwe. Tree Centre Opheusden vond het een goede zaak om de Chinezen te laten kennismaken met hun lokale overheid. „Want zij denken meer in structuren van overheden”, legde TCO-voorzitter Kees van Rooijen uit. De TCO-leden hopen uiteraard dat de grote order van het voorjaar een vervolg krijgt in het nieuwe rooiseizoen, maar verwachten dat niet meteen. „Wij weten dat relaties opbouwen in China een oefening in geduld is.” Raaijmakers denkt dat meer Chinezen naar Nederland komen, omdat ze eerst bomen uit Oregon importeerden. „Tijdens de crisis kregen Amerikanen toestemming om bomen in Shanghai te leveren, maar ze ondervonden grote problemen met de verkoop. Ze hoeven
Van de bijvriendelijke tuinplanten die worden verkocht bij B&Q, Wyevale, Homebase en Aldi bevat 70% neonicotinoïden. De neonicotinoïden imidacloprid, thiamethoxam of clothianidin werden bij alle onderzochte tuincentra aangetroffen. Dat blijkt uit recent onderzoek door professor Dave Goulson van de Universiteit van Sussex. Raoul Curtis-Machin, hoofd van de Horticultural Trade Asscociation noemt de resultaten van het onderzoek in Horticulture Week een ’serieuze zorg voor de sector’.
Hydrangea Breeders Association (HBA) heeft een belang verworven in het veredelingsprogramma van branchegenoot Kühne. HBA versterkt hiermee de samenwerking in de hortensiaveredeling en kan de specifieke Kühne-genetica nu in de opgerichte joint-venture verder doorontwikkelen.
nu niet meer te exporteren, want in Amerika is een tekort aan bomen.” Raaijmakers tempert de hoop van kwekers op export, nu alweer een groep Chinezen Nederland heeft bezocht. Hij stelt dat voorzichtigheid is geboden. „Onze sector heeft China veel te bieden, en wij zijn zeker bereid om te praten over zaken, maar een incidentele mega-order biedt nog geen continuïteit. En als Chinezen alleen onze kennis blijven halen, houdt het op. Wij willen ook bomen naar hen brengen.” <
Dit beeld is van een nieuwe handscanner die Cobra Boomadviseurs heeft getest bij boomkwekerij Ebben. Het is een variant op een laserscanner op een quad die Cobra reeds gebruikt bij het karteren van bijvoorbeeld een park. De nieuwe scanner werkt zo precies, dat de omtrek van dikkere bomen automatisch is te meten tot op enkele centimeters nauwkeurig.
Henk Raaijmakers is opnieuw benoemd als voorzitter van de LTO Vakgroep Bomen en Vaste planten. LTO Nederland moderniseert en zoekt bestuurders die in die nieuwe stijl van werken passen. De sectorvoorzitters moeten daarom opnieuw solliciteren. De uitslag is dat Henk Raaijmakers mag blijven. „Hij blijft de meest geschikte kandidaat voor de vakgroep,” aldus LTOvoorzitter Marc Calon.
Iedereen moet preventieve maatregelen nemen tegen Xylella. Dat was de boodschap van LTO en NVWA en tijdens een bijeenkomst op 8 juni bij Royal FloraHolland in Naaldwijk. „Je moet niet denken aan een uitbraak in een tuinbouwgebied”, zegt Anneke van Dijk van LTO. „Want de gevolgen zijn potentieel desastreus.” Organisaties in de tuinbouw en boomkwekerij werken aan een ‘preventieprotocol’.
Pieter: „We merkten twee jaar terug dat de verkoop terugliep, en ook afgelopen jaar was nog lastig. We hebben daarop een reorganisatie afgekondigd. Van een aantal mensen is afscheid genomen, anderen zijn elders in het bedrijf herplaatst. De reorganisatie is vooral gericht op kostenreductie en efficiëntie. Nu is dit proces afgerond.” Johan: „Je merkt dat de markt weer aantrekt, er komt schaarsheid in bepaalde producten. Het begint met de spillen, maar nu zet het ook door in grotere maten. Het aanbod verkrijgbaar product wordt minder, dat is prettig voor ons. Wij leveren wat we beloven. Daarbij zijn we blijven investeren en opplanten, dat geeft nu revenu.”
Pieter: „Onze klanten, zoals landschapsarchitecten, krijgen het drukker en nemen weer personeel aan. Het aantal opdrachten neemt toe. Dit jaar merkten we dat het vanaf carnaval heel druk begon te worden. Dat hebben we al een paar jaar niet meegemaakt.” Johan: „We hebben dit voorjaar een aantal recordweken gedraaid. Sommige dagen waren we tot elf uur ’s avonds bezig met het laden van vrachtwagens. De vraag naar dikkere bomen neemt toe in de breedte van het sortiment.”
Johan: „We merkten dat sommige soorten die wij kweken vrij onbekend zijn, waardoor er geen vraag naar is. Daarom proberen we hier meer bekendheid aan te geven via vlogs. Een voorbeeld is de Nyssa sylvatica. Daarnaast hebben we ons Bomenboek aangevuld met 500 cultivars, waardoor er nu 1.600 soorten online te vinden zijn.” Pieter: „Ook staat nu de Bomenfilter online met een klembordfunctie: een architect of inkoper kan een account aanmaken en als hij een interessante boom ziet, kan hij deze op het klembord zetten. Je kunt onder meer zoeken op kleur, toepassing of grondsoort. Ook hebben we nieuwe kenmerken toegevoegd zoals Faunaboom: hier staat vermeld voor welke insecten of dieren de boom interessant is.”
Pieter: „We gaan niet opeens een heel ander soort bomen kweken. Wel merk je dat bij bepaalde bomen de ziektedruk toeneemt door het veranderende klimaat. In het Bomenboek geven we aan voor welke temperatuurzones bomen geschikt zijn, maar ook voor bepaalde specifieke omstandigheden zoals droogte of zeewind. Een aantal jaar geleden hebben we samen met Wageningen de CO2-footprint van ons bedrijf uitgerekend. We wilden in kaart brengen wat bomen op de kwekerij aan CO2-fixatie doen, maar ook wat het effect van transport is op onze footprint. Zo leggen grote bomen meer CO2 vast, maar er kunnen er minder tegelijk op een vrachtwagen. We merken trouwens dat er bij de politiek vaak wel aandacht is voor zaken als CO2 en klimaat, maar bij de inkopers van bomen speelt dit minder een rol.”
Pieter: „We hebben dit concept samen met de Ginkel Groep ontwikkeld. Feitelijk geven we garantie op het eindbeeld: wat je bij het ontwerp ziet op de artist impression, zo wordt het project ook gerealiseerd. Verder maken we inzichtelijk hoe groot een boom wordt en hoeveel CO2 hij in bijvoorbeeld tien jaar vastlegt. Ook onderzoeken we vooraf de groeiplaats en doen het onderhoud na aanplant. Dit laatste doen we vaak samen met een boomverzorger.” Johan: „Op de aanplant van bomen op bijvoorbeeld een bedrijventerrein geven we een garantie van tien jaar. Je wilt immers niet alleen kwaliteit bij de realisatie van een project, maar ook kwaliteit over tien jaar.” Pieter: „We denken ook mee met gemeenten en zetten onze kennis in om tot een goede oplossing te komen. In bepaalde situaties, bijvoorbeeld op plekken die veel aan verandering onderhevig zijn, wil je bijvoorbeeld geen monumentale bomen. Dan kun je juist kiezen voor soorten die wel goed groeien, maar niet heel oud worden.”
Pieter: „Het Groene Stad-principe is inmiddels geland bij gemeenten en andere overheden, maar in de praktijk is toepassing nog niet vanzelfsprekend. Het is dan ook goed
dat iVerde nu verder gaat als stichting De Groene Stad en dat belangenbehartiging op peil wordt gehouden. Een goed voorbeeld zijn de factsheets die recent zijn uitgebracht waarin de waarde van groen wordt toegelicht. Die sluiten mooi aan bij ons product.”
Pieter: „We merken nog niet zo veel van gemeentelijke uitbreidingen, wel van aantrekkende vraag door bedrijven en particulieren. Wel is het zo dat er nu meer huizen worden gebouwd en er liggen nog veel plannen voor nieuwbouw. De komende tijd zal het dus verder aantrekken.”
Johan: „We kweken sinds kort veel bomen in Air-Pots waardoor we ze het hele jaar door kunnen leveren. Met name voor boombakken en daktuinen heel geschikt.” Pieter: „Bomen met historie zijn bijzondere bomen met een verhaal, die hebben we samen met stichting Wereldboom en Elementree opgezet. De bekendste zijn nazaten van de Anne Frankboom, de paardenkastanje waar Anne Frank over schreef in haar dagboek. We zijn nog op zoek naar andere bijzondere bomen met een verhaal.” <
Als u een opdracht geeft aan een zzp’er wilt u deze een redelijk tarief betalen. Het tarief wordt uiteraard mede bepaald door de markt: de zzp’er is ondernemer en wil graag wat verdienen. U zoekt aan de andere kant naar een zo goed mogelijke invulling van het werk dat gedaan moet worden en wil dit wellicht afzetten tegen andere mogelijkheden om het werk uitgevoerd te kunnen krijgen. Om in te kunnen schatten wat een redelijk tarief is, kunt u de hoogte van het tarief koppelen aan de kosten die de zzp’er moet maken om voor u te werken.
Een professionele zzp’er is niet voor niets voor zichzelf begonnen. Naast zaken als de ondernemersvrijheid om het werk op eigen wijze in te kunnen vullen, wil de zzp’er uiteindelijk een redelijk bedrag overhouden om van te leven en
om te investeren in zijn bedrijf en in zichzelf. Een zzp’er heeft nogal wat kosten die een vaste werknemer niet heeft. Zo zal hij zelf moeten sparen en/of zich verzekeren voor: > Pensioen > Ziekte en arbeidsongeschiktheid > Leegloopuren en benodigde tijd voor acquisitie > Aansprakelijkheid > Reiskosten > Opleidingen > Vakantie en feestdagen Daarnaast heeft een zzp’er kosten voor zaken als administratie, investeringen in spullen die hij bij de werkzaamheden gebruikt, kantoorkosten enzovoorts. Hij zal niet alle beschikbare uren productief zijn en kunnen declareren, en moet dat ook verwerken in zijn uurtarief.
Een redelijk geaccepteerde
richtlijn voor wat een zzp’er nodig heeft om uiteindelijk een vergelijkbaar bedrag over te houden, is een factor 2 maal het uurloon dat hij normaal zou kunnen verdienen. Als iemand met vergelijkbare kwalificaties dus bijvoorbeeld 13 euro per uur zou verdienen in loondienst en hij heeft verder geen grote investeringen in apparatuur en dergelijke, doet hij zichzelf te kort als hij minder dan 26 euro per uur zou declareren. Bij korte klussen en/of hogere investeringen in apparatuur zal hij aanmerkelijk meer moeten vragen.
Nogmaals, dit is niet meer dan een richtlijn; de markt is uiteindelijk bepalend. Bij een zzp’er die zich (ruim) onder de 25 euro per uur aanbiedt, kunt u serieuze vragen stellen. Is hij wel voldoende verzekerd? Mag hij dit werk wel doen? Is hij wel deskundig genoeg? <
Kweker Bram Stolker (in oranje shirt), van de gelijknamige boomkwekerij, vertelt over de vermeerdering van planten. Hij staat in loods bij M.C. Stolker aan een tafel. Ter aankleding staat er een wieg met planten naast zijn tafel, want het gaat immers over de geboorte van een plant. Hij vertelt enthousiast over stekken en veredelen en legt uit waarom een kweker voor het een of het ander kiest. Stolker treft een gewillig oor bij het publiek, rondom de tafel is het druk en staat continu publiek. Even verderop in de loods staan kinderen een geworteld plantje zelf op te potten. Het is één van de zes opdrachten die de kinderen moeten doen, om hun Boomkwekersdiploma te halen tijdens de Open Kwekerijdag in Boskoop. De kinderen worden bij hun opdrachten geïnstrueerd en geassisteerd door leerlingen van het Wellant College. In totaal deden vijf kwekerijen aan het Rijneveld in Boskoop op zaterdag 17 juni mee aan de Open Kwekerijdag van Greenport Boskoop. <
De lunchtafels staan buiten op de binnenplaats tussen de loods en de kas opgesteld. „Het personeel vindt het nu wel lekker om buiten te pauzeren, maar de werkelijke reden dat het buiten staat is de jaarlijkse grote schoonmaak. Ieder jaar maken we alles een keer goed schoon, inclusief plafonds en zijwanden. De schoonmaak voeren we nu alleen wat eerder uit dan doorgaans, want we willen natuurlijk wel dat alles er netjes uitziet met Meet&Green”, vertelt Thei Boonen. In de werkhal is een deel van het personeel bezig met het vullen van trays met potten met grond en planten. De trays worden machinaal gevuld en plantgaten voorgeboord. Vervolgens worden de trays gelijk afgestrooid met afdekmateriaal. „We kiezen ervoor om het afdekmateriaal voor het planten aan te brengen omdat het achteraf afstrooien lang niet met al onze gewassen goed werkt”, licht Boonen toe. Op de kwekerij in Heythuysen worden hoofdzakelijk bodembedekkende heesters en vaste planten gekweekt, maar ook enkele andere gewassen die zich met name lenen voor vakbeplanting zoals lavendel en Lonicera. „Bij een deel van deze gewassen, zoals Pachysandra, blijft het afstrooimateriaal in de plant hangen als je het na het
potten doet.” De machine is zo afgesteld dat de potten worden afgestrooid met uitzondering van het plantgat. Vervolgens loopt de tray over een band waar de potten door personeel worden gevuld met planten. Het systeem voldoet, maar heeft her en der nog afstelling nodig, meent Boonen. „Kijk, bij het draaien van de tray naar de band gaat het wat te lomp, waardoor een deel van het afdekmateriaal alsnog in het plantgat valt.” Hij houdt zijn hand voor de stopper; de volgende tray draait er soepel omheen. „Zo zou hij moeten draaien, dus dat gaan we aanpassen.” Het typeert de kweker. „Ach”, zijn niet alle kwekers een beetje perfectionistisch? We vinden altijd dat dingen nog beter of efficiënter kunnen.” Thei Boonen is niet snel tevreden. Het moet kloppen, zo ook bij het gebruik van afdekmaterialen. „Het materiaal moet werkbaar zijn, moet onkruid en mos tegengaan, maar het moet ook bij het product passen”, legt hij uit. „Fijn bark onderdrukt onkruid en mos, misstaat niet op de pot bij veel gewassen, maar heeft als nadeel dat het vrij makkelijk van de pot valt.” Op de kwekerij is ook hennepvezel gebruikt. „Dat werkt wel, maar het is te licht van kleur, waardoor het bij veel gewassen onnatuurlijk oogt.” Iedere switch qua afdekmateriaal, maar ook verandering in de dikte van de laag afdekmateriaal, heeft de nodige voeten in aarde. Want die verandering vraagt ook om aanpassingen in het water geven. Boonen laat zien wat hij bedoelt door naar een pot te wijzen waarvan de bovenlaag van het afdekmateriaal nat is. „Je wilt dat de potgrond makkelijk vocht vasthoudt, maar dat de bovenkant snel opdroogt om kiemen van aangewaaid zaad te voorkomen.” Krijg je het met afdekmateriaal 100% onder controle? „Nee, het is een illusie dat je met afstrooien onkruid in zijn geheel kan voorkomen. Met 50% is het al rendabel, 80-90 % zou haalbaar moeten zijn.” Naast afstrooien blijft onkruid wieden noodzakelijk.
„Als het 2.000 uur kost, is het nog te doen. Kost het me 3.000 uur dan wordt de kostprijs te hoog.” Chemie is geen oplossing tegen het onkruid. Ook bij ziekten en plagen waar chemische bestrijding mogelijk is, probeert de kweker dit toch te minimaliseren. „Ik denk dat geen enkele kweker voor zijn plezier spuit.” Tegen plagen als spint en luis worden biologische bestrijders uitgezet, tegen schimmels werkt hij met plantversterkers. „Maar, we moeten wel werking zien en dat testen we ook op ons bedrijf door vakken wel en niet te behandelen zodat je vergelijkingsmateriaal hebt. De werking van plantversterkers kunnen per gewas sterk verschillen. Maar 100% zonder chemie kunnen we nu nog niet; misschien over een tijdje wel.”
Op de kwekerij worden restpartijen van planten die niet zijn verkocht of planten die zijn mislukt, zelf verwerkt. Dat wil zeggen dat planten worden gedroogd, uit hun pot geklopt en vervolgens in de winter worden verbrand. Het verbranden gaat in een biomassaverbrander waar de opgedroogde plant met potgrond in gaat. „De energie wordt natuurlijk vooral gehaald uit het turf in de potgrond. Snoeiafval drogen we niet, want dat heeft qua verbranding te weinig waarde”, licht Boonen toe. De warmte die met de verbranding vrijkomt, wordt gebruikt voor het verwarmen van het kantoor, de werkhal en de vloer van de stekkas. Helemaal voldoende om de winter mee door te komen is het niet. „Dat zou niet best zijn, want dan heb ik teveel afval”, lacht Boonen. Maar inmiddels is her en der bekend dat ze op de kwekerij een
biomassaverbrander hebben en worden er af en toe ook houtsnippers of pallets gebracht. „En als het branden wil, kunnen wij het wel verstoken.” De planten worden in de zomer in de kas te drogen gezet. „Dat gaat behoorlijk hard en in de zomer is de kas toch grotendeels leeg.” Vervolgens worden de planten uit hun potten geklopt. „Eerst deden we het net andersom, maar eenmaal gedroogd gaat het uitkloppen makkelijker. In eerste instantie werd het materiaal daarna geperst. Dat scheelde wel ruimte, maar het zand in de potgrond was niet goed voor de pers. Daar zijn we dus maar mee gestopt. Maar het verbranden blijven we wel doen. Ik heb zo minder afval maar ook warmte.” <
vertelt Laurent Gillet. Vooral de consument met de kleine tuin is geïnteresseerd. Hoveniers en tuinarchitecten minder. „Daarvoor blijven de meeste planten te klein.” Gillet doet in Chantilly altijd nieuwe buitenlandse contacten op. Naast kwekers ook particulieren. „Belangrijk omdat ik veel via mijn website verkoop.”
Voor de vijfde keer op rij vindt Journées de Plantes de Chantilly plaats bij Chateau de Chantilly. In het park tussen kasteel en bijgebouwen zijn circa 200 stands, veelal sortimentkwekers. „Een comité bepaalt welke kwekers aan de beurs mogen deelnemen”, legt Steven Loveniers, directeur van Chantilly, uit. „Minstens 80% van de standhouders moet planten aanbieden. Daar doen we geen concessies aan. Daarnaast willen we voorkomen dat er te veel kwekers met eenzelfde sortiment staan.” Beursthema is dit jaar Jardinez en Technicolor: kleur staat centraal en dat levert tal van inzendingen op. Tillandsia Prod bijvoorbeeld met diverse Tillandsia, en Pépinière Carniflore met een grote variatie kleurrijke vleesetende planten. De beurspresentatie van Les Jardins du Florilège laat vooral coniferen zien met kleurrijke voorjaarsuitloop. Deze Waalse kwekerij staat bekend om het sortiment coniferen; een van de grootste collecties binnen Europa met 1 ha groot arboretum. Het bedrijf staat voor het derde jaar op de beurs en merkt een groeiende belangstelling. „Vooral voor de hedendaagse dwergvormen. De dwergen van vroeger blijken uiteindelijk vaak fors uit te groeien”,
Damien Devos uit het Belgische Anzegem biedt onbekend houtig sortiment aan met Magnolia en Quercus als specialiteiten. In de vooraankondiging van de beurs zijn de compact groeiende en geurende Magnolia laevifolia Gail’s Favourite en de geelbloeiende Nieuw-Zeelandse Magnolia Honey Tulip extra belicht. Veel liefhebbers die de beurs bezoeken, zijn nieuwsgierig naar zijn sortiment. „We merken wel dat onze klantenkring langzaamaan ouder wordt. Onze taak voor de toekomst is vooral de jongere generaties enthousiast te krijgen. Die zijn wel geïnteresseerd in ecologische onderwerpen, maar bijzonder plantensortiment is voor hen nog ver weg.” Deze voorjaarsbeurs is volgens hem steeds drukker dan de najaarsbeurs, die hier eveneens plaatsvindt. „Dat is ons tweede aandachtspunt: we moeten de consument weer helemaal uitleggen dat juist najaar en winter prima periodes zijn om te planten.” De Franse rozenkweker Stephan Leroi lijkt juist toe te geven aan dit probleem. Hij vertelt dat hij inzet op potrozen die in de voorjaarsmaanden goed bloeiend zijn aan te bieden. „Een specialiteit van ons waarmee we het grote publiek proberen te bereiken.” Om een zo breed mogelijk publiek te prikkelen, heeft Pierre-Adrien Lagneau van tuincentrumketen Truffaut besloten zijn planten in kleine voorbeeldborders te presenteren. „De jonge generatie heeft geen idee wat de mogelijkheden zijn met al die planten. Wij proberen op deze manier te helpen.”
Jannie van den Berg van Kwekerij Bergalp is de enige Nederlandse deelnemer. Haar specialiteit is rotsplanten en bloembollen waarvan ze een breed sortiment aanbiedt. Ze staat daarmee ook op liefhebbersbeurzen in andere landen. „Mensen blij maken met bijzondere, onbekende planten zorgt ervoor dat ik plezier houd in wat ik doe.” De liefhebbers weten haar stand daarom zeer te waarderen. Haar verkoop verschuift echter naar die van grote potplanten als Delphinium en Lupinus in volle bloei.
Of planten van Franse bodem komen, leeft niet op Chantilly. Loveniers benadrukt het internationale karakter van de beurs. „Wij willen juist kruisbestuiving.” Wat wel steeds belangrijker wordt, is of planten van eigen kwekerij komen. Standhouders die dat willen, krijgen van de organisatie een bord waarop dat kenbaar wordt gemaakt. Loveniers: „Dat garandeert kennis en soortechtheid.”
Lagneau laat de brochure van Truffaut zien waar kwekers uit verschillende regio’s worden geportretteerd met uitleg over hun product. Rozenkwekerij Georges Delbard profileert zich juist met rozen die de namen dragen van Franse kastelen. Woordvoerder Guy Boulnois: „Hier op de beurs hebben we Rosa ’Domaine de Chantilly’ gedoopt. Met die naam benadrukken we de Franse herkomst. Het Franse publiek is daar gevoelig voor.”
Over de toekomst is vrijwel iedereen positief. De crisis lijkt voorbij en de hoop van Franse kwekers is gevestigd op de nieuwe, jonge president Macron. Die moet rust en vooruitgang brengen. Aan die vooruitgang kunnen de Franse kwekers overigens zelf nog wel wat bijdragen, want navraag in Chantilly leert dat een groot aantal nog geen eigen website heeft. Ook worden bij stands nog geregeld cheques uitgeschreven om mee te betalen. <
TreeCommerce
HĂŠt digitale communicatie platform voor de boomkwekerij. Meld u aan en vergroot uw verkoopkansen! Volg TreeCommerce ook via twitter: @Treecommerce
Yo u r A d j u v a n t S p e c i a l i s t
Hulpstoffen voor gewasbescherming
www.treecommerce.com
Hasten, elasto G5 en atplus verbeteren de effectiviteit van gewasbeschermingsmiddelen en groeiremmers SURfaPLUS BV, Wageningen tel. 0317-451217 E-mail: info@surfaplus.com www.surfaplus.com
Plantarium 23-26 Augustus 2017
+ '( %$..(5
( ;3(57,6(%85($8
Aan- en verkoop, onteigeningen, taxatie en bedrijfsbegeleiding van boomkwekerijen Engelandlaan 58 2391 PN Hazerswoude-Dorp I ITC Boskoop T: 0172 - 53 48 79 W: www.vdsm.nl E: info@vdsm.nl
Specifieke boomkwekerij schade-expertise bij: • schade aan plantopstanden • schaderegeling • onteigening • planschade • LRGD geregistreerd deskundige • NIVRÉ Register-Expert • Lid N.V.A.E. • Tevens uitgave Prijzenregister Boomkwekerijproducten
Compleet in teeltvloeren Telefoon: 0182 - 351144 • Bergambacht info@houdijkdenboer.nl • www.houdijkdenboer.nl
VDH FOLIEKASSEN BV
De Akker 100, 2743 DP Waddinxveen bakkerexpertise@planet.nl
www.bakkerexpertise.nl
Tel. 0172-235990 | www.foliekassen.com
Leverancier van:
Floramat teeltvloeren · Licht en sterk · Gemakkelijk te verwerken · Uitstekende drainage eigenschappen
www.mastop.nl
’We maxen veel’
Versprille checkt het omhoog groeien van
makkelijk de grond in. „Dat is geen probleem,
Nimrod gebruikt de kweker ook zwavel. „Dat
winterhandveredelingen. Tijdens het maken
de grond had ik al los genoeg gemaakt voor het
werkt prima, met zwavel houd ik de bomen
in de winter heeft de kweker er gelijk clips om-
planten.” Voor het zetten van iets dikkere stok-
het hele seizoen schoon. Ik ga er wel een
heen gezet, Toptreeclips. „In de winter heb ik
ken rijdt Versprille met een trekker, spuitge-
beetje op een fruitteeltmanier mee om: als het
daar tijd voor. Dan hoef ik het niet in het toch
weer en stokkenkar langs de opplant. „Dan doe
vochtig is geweest, ga maar gerust spuiten. Op
al drukke voorjaar te doen en er krom voor
ik de gaten spuiten, en een medewerker loopt
tijd beginnen is heel belangrijk om ziekten te
te staan.” Hij vindt de methode wel vrij duur.
erachter om de stokken erin te zetten.” Voor
beheersen.”
„Daarom probeer ik de clips na gebruik te ver-
nog zwaardere stokken komt een loonwerker
zamelen. Ze zijn wel van afbreekbaar bioplas-
met een stokkensteekmachine. Het aanbinden
Wing P gebruikt tegen onkruid. Hij is tevre-
tic, maar ik kan ze best opnieuw gebruiken.”
gebeurt met standaard bindbuis, maar ook met
den over het resultaat. „Het middel werkt vrij
de Max-tang. „We maxen veel.”
breed, dat is wel handig op nieuwe percelen
Oculaties zet Versprille aan de klik, of hij zet er een tentharing erbij. Belangrijkst in deze tijd
Spuiten tegen ziekten of plagen was tot
In het voorjaar heeft de kweker voor het eerst
waarvan ik niet precies weet welke soorten
van het seizoen is immers dat alle veredelin-
vorige week nog niet nodig geweest. Door de
onkruid er kunnen groeien.” Het spuiten is
gen recht omhoog groeien.
hogere temperaturen heeft Versprille nu wel
alleen op de rijen; ertussen werkt Versprille
tegen kopstekers in linde gespoten, en tegen
mechanisch. „Met een triltand, en dan lopen
enten op één zetten, met tonkinstokken erbij.
meeldauw in de sierperen. Bij dat laatste
we nog met een hak erdoor. Dan is het veld
Het zijn 8-voets stokken, die gaan handmatig
neemt hij gelijk ook de eiken mee. Naast
weer schoon.” <
Op het bedrijf is het daarnaast druk met de
Op de watertafels bij kwekerij Van der Velde staan de lotusplanten bijna in bloei. „Het is voor ons een nieuw product waar we een aantal jaar geleden mee begonnen zijn als experiment”, vertelt Chris van der Velde. In eerste instantie heeft Van der Velde wortelstokken en zaad ingekocht uit China waar de
’Zelf experimenteren met de teelt’
plant inheems voorkomt. Ook heeft hij daar zijn oor te luister gelegd voor teeltinformatie. „Dat levert wel informatie op over de groei en vermeerdering, maar uiteindelijk moet je het qua bemesting en teelt hier toch een beetje zelf uitzoeken.” De planten worden in het water in ronde potten gekweekt. „De ronde potten werken het best omdat de wortel van de lotus van nature al rond groeit.” Voor de vermeerdering worden de wortelstokken op tafels in water gekweekt, waarna ze vervolgens worden gescheurd. De kweker wint in de zomer ook zaad uit de bloemen voor de vermeerdering. „In de kas met de warmte werkt dat goed. De planten komen makkelijk in bloei en het zaad rijpt goed.” Winterhard zijn de vijverplanten niet. De teelt is daarom in de kas. „De meerjarige planten moeten wel vorstvrij overwinteren.” <
Bij ’t Mannetje zijn vier man bezig met het knippen van Buxus, elk met een handbediende eenrijige constructie met kooimessen. In de winter hadden de planten al een knipbeurt gekregen. „Nu zijn we voor de zomer begonnen, feitelijk knippen we de hele zomer door.” Tegen Cylindrocladium is nog niet gespoten. Tot half juni speelt de ziekte namelijk nog niet, aldus ’t Mannetje. „De weersomstandigheden waren er nog niet naar. Nu zal het wel bijna beginnen, want ’s morgens zijn er langere bladnatperioden.” De kweker weet nog niet met welk middel hij preventief gaat spuiten. „Eerst goed kijken wat nog mag. En het middel is ook afhankelijk van het weer wat wordt voorspeld.” Voorlopig vraagt vooral het onkruid om de nodige actie. Door zoveel mogelijk te schoffelen en handmatig de grotere onkruiden te plukken, wil ’t Mannetje zijn percelen schoon krijgen. Dat moet lukken als het nog langer droog blijft, verwacht hij. Door de droogte ziet hij links en rechts al wat schade in zijn wintergranen (hij heeft ook akkerbouw). In de kwekerij nog niet. „De droogte is nu alleen gevaarlijk voor het plantgoed, daarom beregenen we gelijk na het planten.” <
’Ziekten spelen nog niet’
Werink geeft echter ook toe dat er ook veel veredeld wordt om bestaande soorten te verbeteren. „Lavendel is natuurlijk zo’n gewas waar veel veredelaars actief in kruisen. Dat komt enerzijds omdat het een groot gewas is waardoor nieuwe introducties ook financieel interessant zijn. Anderzijds is ook in lavendel nog ruimte voor verbetering ten aanzien van houdbaarheid, winterhardheid en doorbloei.”
„Wat hebben jullie voor nieuwe soortjes”, vraagt een kweker aan één van de verkopers bij een vermeerderingsbedrijf. Het is waarschijnlijk de meest gestelde vraag van bezoekers tijdens de FlowerTrials. Hoe belangrijk zijn nieuwe soorten terwijl zij maar een beperkt deel van het sortiment vormen? Zijn het de kersen op de taart, die de verkoop een extra impuls geven? „Het zijn vaak wel de lokkertjes”, meent veredelaar Gerard Werink van Syngenta. Veelgehoord commentaar op nieuwe introducties is dat het vooral verbeteringen of minimale veranderingen betreft en dat er weinig introducties echte vernieuwend zijn. „Dat klopt deels, maar lang niet altijd. Er zijn maar weinig gewassen waar nog zoveel ruimte is voor vernieuwing, als bij de vaste planten”, meent Werink. Als voorbeeld noemt hij Sedum spurium. „Een soort die tot op heden vooral vanuit zaad werd vermeerderd en redelijk ongecontroleerd kruipend groeit, waardoor hij vaak de pot uitloopt. We hebben nu een spurium kunnen maken die opgaand groeit en daardoor veel meer geschikt voor de pottenteelt. En zo zijn er in de vaste planten nog veel ’wilde’ soorten die door middel van veredeling beter geschikt worden om in cultuur te kweken.”
„Er zijn afgelopen jaren echter ook al de nodige verbeterde rassen op de markt gebracht, als het om lavendel gaat. Bijvoorbeeld verbeteringen ten opzichte van ’Hidcote’. Je merkt echter dat de markt deze verbeteringen maar moeizaam oppakken”, ervaart Jan Eppinga van Florensis. Hier ligt volgens hem een taak voor veredelaars, vermeerderaars maar ook voor kwekers. „Nieuwe soorten, vooral verbeteringen ten opzichte van bestaande soorten worden onvoldoende begeleidt in de markt. Als handel en aanleg geen weet heeft van betere alternatieven, zullen ze naar de oude bekende soorten blijven vragen.” Ook Syngenta ziet hier een gezamenlijke taak voor kwekers en veredelaars. „Wij hebben enkele jaren geleden geprobeerd om hierin te sturen in direct overleg met de handel en retail, maar die aanpak werkt niet. Wij kunnen hierin wel bemiddelen en ondersteunen, maar de kweker heeft ook een duidelijke rol in het verkopen van de verbeterde soorten”, aldus Wering.
Een ander aandachtspunt voor kwekers is het timen van hun product. Vaste planten zijn in dit opzicht aanzienlijk lastiger te sturen dan bijvoorbeeld perkplanten. Walter van der Wel van Dümmen Orange: „De handel, en met name de retail, vraagt wel om actiematig produceren. En
zelfs als het niet voor acties is, willen zij wel graag weten wanneer ze wat kunnen verwachten.” „Het beter timen is daarnaast ook een onderwerp van aandacht bij de veredeling”, meent Werink. „Jaarlijks zijn tal van nieuwe introducties, niet alleen van ons maar ook van andere veredelaars, verbeteringen ten aanzien van bestaande soorten: puur gericht op teelteigenschappen als beter te sturen, of kortere productietijd.” De kortere productietijd maakt planten tevens beter stuurbaar. Werink: „Een plant die anderhalf jaar op de kwekerij staat is lastiger te voorspellen dan een product dat in tien weken klaar voor aflevering is.”
Om de verkoop van vaste planten bij consumenten te bevorderen, moet er meer aandacht worden besteed aan inspiratie, meent Eppinga. „Consumenten kunnen het
zelf vaak niet bedenken, ze zien het niet of hebben te weinig kennis van de planten en combinatiemogelijkheden.” Als voorbeeld wijst hij naar de gemengde border die Florensis heeft aangelegd in de voortuin van het bedrijf. „Een dergelijke border kan je op een tuincentrum ook presenteren, waardoor je niet één plantje verkoopt, maar een combinatie van planten.” In het presenteren van mogelijkheden zouden kwekers volgens Eppinga ook verder moeten kijken dan uitsluitend hun eigen vaste planten. „Vaste planten kun je goed combineren met heesters en eenjarigen. Een consument heeft geen boodschap aan het vakje waar wij een plant in doen, zij willen gewoon een mooi geheel.” Ligt deze inspirerende taak bij retail of kwekers? Eppinga is daar duidelijk in: „Ik denk dat kwekers, vanuit hun vakkennis, hier de leiding in moeten nemen. Zij hebben er ook baat bij als de verkoop van hun product een extra impuls krijgt.” <
Maatwerk in de
groene branche
Managementbegeleiding
Effectievere bedrijfsvoering en rendementsverbetering Continu inzicht in uw toekomstige liquiditeitspositie
Verantwoorde voorraadgroei, voorraadwaardering en voorraadfinanciering
Kan uw
bedrijfsrendement
nog groeien?
Meer informatie: Post Sierteeltmanagement • Keukelenberg 20 • 7421 EA Deventer T 06-55730229 • info@sierteeltmanagement.nl
www.sierteeltmanagement.nl
NAJAARSBEURS @FLORALLfair
DINSDAG 22 AUGUSTUS 2017 | 9U-19U
WAREGEM EXPO
Op DINSDAG 22 2 A AUGUSTUS UGUST 2017 kan u terecht in de hallen van Waregem Expo voor de najaarsbeurs vvan FLORALL: de Belgische vakbeurs waarop kwekers, toeleveranciers en handelaars hun assortiment presenteren aan de internationale sierteeltsector. VOOR DEELNAME VINDT U DE INSCHRIJVINGSMODALITEITEN EN DE NIEUWE BEURSTARIEVEN OP DE WEBSITE.
STAP 1: Klik op registreren, kies uw categorie (exporteur, toeleverancier of kweker). STAP 2: Vul alle gegevens in. STAP 3: Controleer uw gegevens en bevestig. STAP 4: U bent ingeschreven.
SCHRIJF U NU ONLINE IN OP WWW.FLORALL.BE
Heeft u al deelgenomen aan één van onze FLORALL-beurzen, dan verschijnen uw gegevens automatisch. Inschrijven kan t.e.m. zondag 2 juli 2017. We verwelkomen u graag op FLORALL.
Koningin Máxima bezocht Winschoten om het 50-jarig bestaan van het plaatselijke rosarium mee te vieren. Ter ere van dat jubileum hielden de Nederlandse Rozenvereniging en gemeente Oldambt een symposium over rozen en onderstammen. Heel lang was de gebeurtenis voorbereid. Niet alleen vanwege het koninklijke bezoek, maar ook omdat speciaal voor dat moment een nieuwe roos was ontwikkeld: ’Koningin Máxima’, een oranje-zalmroze theehybride veredeld door Marco Braun/ Belle Epoque Rozenkwekerijen.
Frans Neuman van dit Aalsmeerse bedrijf legde op het symposium uit, voordat de koningin was gearriveerd, hoe ingewikkeld rozenveredeling is. „Veredelen is de kunst van het weggooien. Voordat je gaat kruisen moet je je wel afvragen: welk type roos wil je? Geen plantengroep is zo divers als de roos.” De veredeling is ook tijdrovend. „Het duurt jaren voordat je een goede nieuwe roos hebt.” Andere sprekers op het symposium gingen in op andere facetten van de rozenteelt. Uiteraard op het begin van de teelt: onderstammen zaaien wat hoofdzakelijk in de regio Winschoten gebeurt. Inclusief oculeren en opkweken een vierjarige teelt. „Veel mensen realiseren zich niet dat een roos een lange weg naar het
tuincentrum heeft afgelegd”, stelde kweker Jan Boneschansker. Aart Westdijk hield een pleidooi voor het toepassen van rozen in het openbaar groen. „Gewoon doen, want rozen doen het overal en altijd goed.” Hij betreurde wel het verlies van rosaria. „Er zijn er weggesaneerd. Heel jammer, want een rosarium is alleen maar goed voor de leefomgeving.” Daarna kondigden politiemotoren het koninklijke bezoek aan. Máxima sloot aan bij het symposium waar ze kort werd bijgepraat over de rozenwereld. Vervolgens ging de koningin in een besloten kring om de tafel: met de sprekers, een paar andere rozenkenners en de burgemeester van Oldambt. Máxima wilde namelijk graag alleen met hen doorpraten over met name innovaties en export.
Boneschansker lichtte toe dat de miljoenen onderstammen uit de regio naar rozenkwekers in binnen- en buitenland gaan, maar de hoeveelheden zijn nu kleiner dan vroeger. „Een steeds groter deel wordt in Oost-
Europa geproduceerd.” Daarop vroeg de koningin hoe de toekomst van het vak eruit ziet. „De markt staat onder druk”, zei Neuman. „Nu zien we een kentering. De roos zal altijd blijven.” Er zijn minder kwekers, maar de overblijvers toonden zich positief tegenover Máxima. „Onze grond leent zich nog steeds heel goed voor de onderstammenteelt”, zei Boneschansker, waarna Erik Kloosterhuis vertelde: „Ik ben nu de vijfde generatie in ons bedrijf en dat is nog steeds een groeiende zaak.” Nieuwe rozen zijn innovaties om mee de toekomst in te gaan, zo bleek in het gesprek met de koningin. Even later onthulde en doopte Máxima in het rosarium haar eigen naamgenoot onder de koningin der bloemen, in het bijzijn van heel veel pers en publiek. Ze schoot in de lach toen Neuman zei: „Uw roos is goed te combineren met de roos ’Alexander’.” Koningin Máxima verliet Winschoten in stijl, met een potgekweekte naamgenoot in de kofferbak van de hofauto. En met vereerde kwekers achterlatend. „Dit maak je maar eens in je leven mee, hoe bijzonder!” <
Gevoelige soorten zoals Crataegus, Quercus, Pyrus en Acer campestre laten nu meeldauw zien. Preventief kunt u spuitzwavel plus een hechter inzetten, of Flint, Ortiva of Signum. Daarnaast kunt u overwegen om compostthee in combinatie met hiervoor geschikte bladmeststoffen te gebruiken. Dit heeft over het algemeen een goede afwerende werking op de bomen. Alleen bij eiken lijkt dit minder goed te werken. In eiken kunt u het best werken met Flint plus een bladmeststof, bijvoorbeeld bitterzout. Bij aantastingen kan met Nimrod worden begonnen. Bij warm weer heeft dit ook nog een goede dampwerking. Houd ook aantasting van galmuggen goed in de gaten. De eerste generatie galmuggen in Gleditsia is waarschijnlijk moeilijk te bestrijden geweest, omdat het blad klein was. Nu er meer blad aan zit, zijn de galmuggen goed te zien en te bestrijden met Movento. Voeg daar wat Fulvinezuur aan toe voor een betere opname. Bij een hoge RV is het het best toe te passen. De levenscyclus bedraagt ongeveer vier weken. Er kunnen ook andere muggen in Tilia, Quercus, Malus, Fagus, Acer en Pyrus schade veroorzaken. Als u een aantasting ziet en Movento inzet, houd er rekening mee dat dit systemische middel enige tijd doorwerkt en door de plant wordt verdeeld.
Als u aan het aanbinden bent, let dan op dat de bindbuis niet te ver oprekt als u de stam tegen de stok aan wilt hebben. Gebruik bijvoorbeeld katoen om de stam recht tegen de stok te zetten, en daarna bindbuis om aan te binden. Zo voorkomt u dat de bindbuis snel gaat ingroeien of kapot gaat. Katoen is er in verschillende kwaliteiten. Sommige gaan door verwering gedeeltelijk zelf los. Houd daarom in de gaten wanneer de katoen er weer af moet. Pas op voor ingroei.
Bekijk goed welke bindbuis voor u het meest geschikt is. De keuze kan prijsbewust of kwaliteitgericht zijn. Besef wel dat goedkope bindbuis mogelijk eerder aan vervanging toe kan zijn. Uiteindelijk bent u dan beter af met een bindbuis van goede kwaliteit die langer rekbaar is en niet hard wordt. Dit scheelt arbeid, energie en kosten. Vraag eventueel advies aan uw leverancier. Probeer bij dunne bomen die onder zijn aangebonden, niet te lang te wachten om ze ook boven vast te zetten. Zo voorkomt u dat ze gaan hangen, breken of krom groeien. Neem tegen wildschade van konijnen en hazen zonodig tijdig maatregelen, zoals het plaatsen van netjes of wildkokers. <
Een mooie Skimmia-stek heeft wat grover blad, een donkergroene kleur en voldoende dikte. Onbeworteld stek kan worden geknipt van moerplanten uit de vollegrond, planten in grote kuipen of planten uit pot. Uitgangspunt is altijd een zeer goed ontwaterende grond, of potgrond van topkwaliteit en een goede bemesting. Onderzoek uit het verleden en praktijkervaring heeft aangetoond, dat een ongeworteld stek met goede gehalten aan mineralen in het blad het volgend jaar meer vertakking geeft. Door warm en relatief droog weer is het schot dit voorjaar goed uitgegroeid. Uitspoeling van meststoffen was tijdens de uitgroeiperiode nauwelijks aan de orde. Vaak wordt het stek in twee ronden geknipt, waarbij het lichtere stek in de eerste knipronde aan de plant blijft. De ervaring leert dat dit stek twee tot drie weken later wel mooi is uitgegroeid. Direct stekken in de eindpot is de laatste tien jaar toegenomen. De planten maken een goede wortelkluit voor de winter en geven een veel zwaardere groei in het jaar daarop. Een nadeel van het stekken in de eindpot
is het ruimtebeslag in de kas. Op de plaats waar gestekt moet worden, kunnen eventueel in het voorjaar moerplanten worden gekweekt. Stekken in de eindpot in grotere potten geeft ook een heel mooi resultaat. Sorteer het ongeworteld stek in verschillende kwaliteitsklassen, waarbij de verschillende klassen in bijvoorbeeld verschillende potmaten terecht komen. Groot voordeel hiervan is dat het eindproduct veel uniformer wordt. Hierdoor wordt het sorteerwerk bij het afleveren flink beperkt. Uniformere partijen zijn ook beter te kweken; gelijke planten hebben een gelijke water- en mestbehoefte. De keuze van een goede stekgrond is belangrijk. De ervaring leert dat de grond vrij moet zijn van fijne delen voor een optimale beworteling. Ook bij het stekken in stektrays geeft een grover mengsel een betere beworteling. Uiteraard wordt de grond dan gevoeliger voor droogte, maar je krijgt sneller en betere wortels. Bij voldoende stevige stekken valt het niet goed kunnen wegsteken, door te grove brokjes, mee. Standaard stekmedia zijn voor Skimmia niet geschikt. <
Een volwassen bladluis met vleugels ontstaat pas op het moment dat het te druk wordt op de plant. De luis met vleugels laat zich dan meevoeren met de wind en zoekt een andere geschikte plant uit. Ze doet een proefboring met haar zuigsnuit, en als de smaak haar bevalt begint ze daar haar kolonie. Luizen zijn gek op planten waar veel stikstof in zit. Kwekers met veel luisproblemen doen er goed aan om eens naar de stikstofbemesting te kijken. Minder stikstof zorgt vaak voor minder luis in het gewas. De meest bekende biologische bestrijder van bladluis is het lieveheersbeestje. Er zijn vele soorten bekend, in allerlei kleuren en met verschillende aantallen stippen. De larve en het volwassen lieveheersbeestje kunnen dagelijks zo’n 100 bladluizen eten. Ook zweefvliegen zien we veel in de natuur. Zij lijken wat op wespen/hommels waardoor vogels ze niet aanvallen. Zweefvliegen leggen hun eieren in de buurt van bladluis. Uit de eieren komen de vraatzuchtige larven die tot hun popstadium zo’n 300-500 bladluizen eten. Ook de larven van gaasvliegen komen we in de natuur tegen.
Gaasvlieglarven vreten 300-400 bladluizen gedurende hun larvenstadium en kunnen zo een luishaard wegvreten. Naast deze drie genoemde natuurlijke vijanden hebben we nog de vele soorten sluipwespen en de galmug als luisbestrijder. Luis in het gewas is te herkennen aan plakkerigheid, roetdauwschimel, misvorming in de plant of aan de witte vervellingshuidjes op het blad. Kijk dan eens goed of er al een natuurlijke vijand bij zit. In de kas is het inzetten van luisbestrijders een optie. Kleinere luizen worden goed geparasiteerd door bijvoorbeeld Aphidius colemani. Grotere luizen worden goed geparasiteerd door bijvoorbeeld Aphidius ervi. Er zijn ook mixen van sluipwespen verkrijgbaar. Met deze mix worden zowel kleine als grote luizen bestreden. De galmug (Aphidoletes aphidimyza) doet het ook goed in kassen. Een paar keer één koker per 1.000 m² heeft al een groot effect op luis. Mocht de aantasting te groot worden, dan kan er een bespuiting met een selectief middel worden uitgevoerd zoals Teppeki of Plenum. Deze middelen laten de natuurlijke vijanden ongemoeid. <
een zelfde bedrag inleggen waardoor het promotiebudget wordt verdubbeld. Dat laatste is vernieuwend en past in de trend waarbij kwekers, handelaren én eindklant samenwerken. Hierbij is een belangrijke rol weggelegd voor een nog te kiezen marketingbureau. Zij gaan in gesprek met een aantal handelaren om te zien waar de kansen en behoeften liggen. De effecten van promotie zijn vaak moeilijk meetbaar, maar op deze manier koppelen we budget aan concrete acties en is meteen duidelijk waar het geld heen gaat.”
„De leden van de FPC komen zo'n vijf keer per jaar bij elkaar om met elkaar de ontwikkelingen binnen Royal FloraHolland te bespreken en in het bijzonder wat er speelt op het gebied van boomkwekerijproducten.”
„Bij de lidmaatschapsvormen is een belangrijke aanpassing doorgevoerd. Verder zijn er de ontwikkelingen rondom het nieuwe veilen en werken we aan een pilot waarin we in samenwerking met andere partijen in de keten gaan inzetten op promotie. Vooral over dit laatste punt heb ik een goed gevoel.”
„Ik vind dat veel kwekers te weinig belang hechten aan marketing. In het verleden bleek dat ook al toen meer dan 70% van de boomkwekers voor opheffing van het Productschap Tuinbouw stemde en zelfs een nog hoger percentage ook de activiteiten van Plant Publicity Holland niet zag zitten. Ik ben dan ook blij dat in november 2016 bijna 80% van de boomkwekers vóór de door ons voorgestelde vorm van promotie stemde. Dat zag er namelijk eerst niet naar uit, maar nadat we het promotieplan aan de kwekers hadden uitgelegd, gingen zij toch mee in de plannen die behoorlijk vernieuwend zijn.”
„Als FPC Boomkwekerijproducten werken we samen met de FPC Balkon- en Terrasplanten en de FPC Eenjarige Zomerbloeiers. Met elkaar brengen we de komende drie jaar een budget van zo'n €400.000,- per jaar bijeen. En het idee is dat partners in de keten via diverse projecten of acties
„Stel dat een tuincentrumketen in Scandinavië een actie wil draaien met Skimmia. Zij kunnen dan, mede in overleg met het marketingbureau, bepalen hoe deze actie er moet uitzien en bijvoorbeeld welk promotiemateriaal moet worden ontwikkeld. Wij vragen vervolgens aan de klant om hetzelfde bedrag aan promotiebudget in te brengen als wij doen.”
„Ja, belangstelling is er zeker. Een afnemer benaderde ons uit zichzelf toen hij hoorde met welk idee we bezig zijn. Deze werkwijze heeft naast verdubbeling van promotiebudget nog een belangrijk voordeel. Het levert ons namelijk meer inzicht op in de wensen van afnemers en consumenten. Als kweker krijg je van afnemers maar beperkte terugkoppeling over waarom iets wel of niet loopt. Wij denken dat door samen in een actie te investeren dit ook meer terugkoppeling zal opleveren.”
„Vanaf 1 januari 2017 dragen alle aanvoerders van de drie outdoor-productgroepen voor drie jaar bij aan de promotie. Iedere kweker betaalt 0,1% van zijn veilingomzet in deze productgroepen.”
„Er is een aantal zaken duidelijk verbeterd. Een paar jaar geleden hebben best veel kwekers de veiling verlaten omdat ze niet aan de voorwaarden van het lidmaatschap konden voldoen. Vorig jaar is daar de mogelijkheid bijgekomen om als ’Contractzender boomkwekerij direct’ tegen een gereduceerd tarief directe handel te verrekenen. Dat heeft er weer voor gezorgd dat kwekers die geen gebruik willen maken van de klok in sommige gevallen bij de veiling terug zijn gekomen. Hierdoor, maar ook omdat
>
leden en aspirant-leden meer omzet via de veiling doen, stijgt bij de veiling de omzet van boomkwekerijproducten. Maar qua ledenstructuur we zijn er nog niet.”
ik voor de klok aanvoer, verkoop ik inmiddels zelf ook zo'n 7% via klokvoorverkoop. Voordeel hiervan is dat deze producten de prijs opleveren die je ervoor wilde hebben, terwijl je aanbod voor de klok lager is waardoor de klokprijs eerder op peil zal blijven.”
„Het model van one-size-fits-all zal in de toekomst door de veiling steeds meer worden losgelaten. Er zijn grote verschillen tussen bijvoorbeeld een buitenlandse bloemenkweker en een Nederlandse boomkweker. Kwekers zullen in de toekomst vaker alleen die diensten afnemen - en hiervoor betalen - waar ze behoefte aan hebben. De veiling zal blijven krimpen en zich steeds meer richten op haar core-business.”
„Ik zie dat niet als een bedreiging. De klok heeft nu in veel gevallen een verstorende functie omdat de prijzen daar vaak lager liggen dan de prijzen die via contracten zijn afgesproken. Dat zorgt regelmatig voor ongezonde situaties. Uiteindelijk moet je als kweker toch kweken wat de markt vraagt en de klok is daarvoor in mijn ogen niet het juiste afzetmiddel.”
„Voor mij betekent het vooral meer rust. Qua administratie van orders en karren scheelt verrekening via de veiling mij veel tijd. En qua cash-flow zijn de zekerheden van de veiling altijd al een voordeel geweest, maar in de afgelopen crisisjaren was dit nog meer het geval.”
„Direct contact met klanten zal blijven toenemen en het opbouwen van vaste relaties met hen wordt steeds belangrijker. Dat kan je als grotere kweker alleen doen, maar als kleinere kweker kan je dit opvangen door gezamenlijk de boer op te gaan.”
„Een van de denkrichtingen van het nieuwe veilen is dat er vandaag wordt geveild en dat de geveilde producten de volgende dag vroeg bij de koper worden geleverd. Dit levert veel logistieke voordelen op. Maar voor boomkwekers betekent dat volgens mij niet iets heel spannends: ze kunnen hier prima mee uit de voeten. Klokvoorverkoop werkt deels al zo. Planten die morgen voor de klok staan kunnen vandaag al door handelaren worden gekocht. Ik maak niet veel gebruik van de klok, maar van datgene dat
„Digitalisering speelt nu al een grote rol en zal in de toekomst nog belangrijker worden. De veiling ontwikkelt bijvoorbeeld het platform World Flower Exchange waarbij kopers in China bloemen kunnen kopen. Ook Bol.com groeit met plantenverkoop. En via het digitale platform FloraXchange krijg ik bijvoorbeeld al orders binnen van een klant in Frankrijk die rechtstreeks bij mij bestelt en daarbij aangeeft bij welke handelaar ik mijn planten moet leveren. De ontwikkelingen gaan hard, maar ik denk dat het voor veel boomkwekers ook weer niet zo heel moeilijk is om bij deze digitale platforms aansluiting te vinden.” <
Het thema van Plantarium is dit jaar ‘Stories’. Om dit thema onder de aandacht te brengen, rijdt er een speciale storytruck rond. René Gelderblom van Storievents bestuurt de caddy, haalt de verhalen op bij verschillende beursdeelnemers en plaatst de filmpjes vervolgens op sociale mediakanalen als YouTube. Gelderblom heeft de afgelopen weken al een aantal adressen afgelopen en helpt kwekers op deze wijze hun boodschap te verspreiden. Om dit met een filmpje te doen, is voor de kwekers best wennen. „Marketing is sowieso nog vrij nieuw voor deze sector. Ik merk dat kwekers heel goed kunnen vertellen wat zij doen en hoe. Maar het ’waarom-verhaal’ vergeten zij er vaak bij te vertellen. Dat zijn juist de meest prachtige verhalen”, vindt Gelderblom.
Deze middag is hij met de storytruck op bezoek bij Kolster in Boskoop. Peter Kolster, één van de eigenaren, heeft weinig moeite om zijn verhaal voor de camera te doen. „Dat is misschien de reden dat mijn zoons mij dit karweitje laten opknappen. Gooi er een kwartje in en ik begin te vertellen. Tenminste, als het over mijn werk gaat”, zegt hij lachend. Kolster is één van de deelnemers aan Plantarium en neemt samen met de andere Magical-veredelaar
Hortève, plaats in het nieuwe House of Inspiration. Op de beurs zijn vijf van deze ’houses’. Zij staan bij het thema hortensia; volgens de kweker een prima plek om de aanwinsten in de Magical-serie te promoten.
De eerste shot wordt genomen in de showtuin. Deze tuin laat zien wat er de afgelopen jaren allemaal is ontwikkeld. In totaal heeft het bedrijf voor meer dan honderd soorten kwekersrecht ontvangen of in aanvraag staan. Dit zijn niet alleen hortensia’s. Ook is het bedrijf actief in de veredeling van snijheesters. Kolster vertelt makkelijk en laat zich gewillig door de cameraman leiden. Stap naar voren, stap terug. Ook krijgt hij de opdracht lachend naar de camera toe te lopen. De shots in de showtuin zijn snel klaar. Het team verplaatst zich naar de klimaathal, waar de volgende opnames worden gemaakt. Een hortensia met zwarte bloemen noemt Kolster ’ongelooflijk nieuw’ en is duidelijk één van zijn paradepaardjes. Hij
geeft aan dat ze het bladkleuren in de vingers hebben, maar dat het een uitdaging is om voldoende bloemen op de plant te krijgen.
Kolster heeft niet altijd hortensia gekweekt. Voor de camera blikt hij terug en vertelt over het familiebedrijf dat zijn opa in 1944 is gestart. „Na de bomen kwamen snijheesters in beeld. Toen de boeketten opkwamen waren wij de enige die in de bessen en snijheesters zaten, dus dat was ’kaassie’. Toen hebben we afstand gedaan van de boomkwekerijproducten. In 2000 zijn we weer teruggekeerd in de boomkwekerij door de veredeling in tuin- en kamerplanten. Dat was het begin van het Magical-sprookje. Inmiddels zijn wij in 76 landen actief. Daar ben ik best een beetje trots op.” Na ruim een uur zit het draaien erop. Het is een van de ’stories’ van een deelnemer aan Plantarium. < De verhalen zijn te zien op YouTube; zoek op Storytruck Plantarium.
’Miles Ahead’ is de slogan waarmee de kwekers van North Plants naar buiten treden. Het is een slogan met een knipoog. Want de kwekers mogen dan richting Duitsland en Oost-Europa logistiek gezien een behoorlijke voorsprong hebben op de meeste kwekers in Nederland, voor veel Nederlandse handelsbedrijven liggen de bedrijven van North Plants toch vooral een beetje uit de buurt. We zijn te gast bij Kwekerij Arends, het bedrijf van Matthijs Barendse in Paterswolde net onder de stad Groningen waar ook een aantal van zijn collega's naar toe zijn gekomen. Barendse is voorzitter van North Plants. „Dit najaar is het tien jaar geleden dat we voor het eerst gezamenlijk op de FloraHolland Trade Fair in Aalsmeer stonden”, zegt hij. „We stonden hier onder de naam North Plants
en kwekers waren als bedrijf niet herkenbaar. Al snel zijn we daarvan teruggekomen. Uiteindelijk blijkt dat iedereen toch graag onder z'n eigen naam op de beurs staat.”
Het is niet de enige verandering die de kwekersvereniging de afgelopen jaren heeft doorgemaakt. „We hebben vanaf het begin veel initiatieven ontplooid”, zegt Barendse. „Zo hebben we in de beginjaren twee verkopers in dienst genomen die er onder andere voor moesten zorgen dat we bij Lidl binnenkwamen, maar dat bleek nog niet zo eenvoudig. Ook hebben we een korte periode een aantal winkels van C1000 in NoordNederland beleverd. Het idee was dat we door onze locatie logistieke voordelen zouden behalen, maar dat
bleek in de praktijk toch te complex. Wel is het een leerzame periode geweest”, kijkt Barendse terug op het C1000-project. Het zijn onder andere deze initiatieven die ervoor hebben gezorgd dat de deelnemers er achter kwamen waar hun kracht ligt. „Keep it simple”, zegt Barendse daarover. En daarmee bedoelt hij onder andere dat de kwekersvereniging bewust geen eindklanten benadert, maar alle afzet via handelaren laat lopen. Ook een merk met eigen uitstraling zoals bijvoorbeeld Decorum dat doet, past volgens Barendse niet bij North Plants. De basis voor de samenwerking binnen North Plants is volgens hem kennisdeling op het gebied van afzet. „Alle kwekers hebben veel ervaring en hebben met elkaar een
om de klok toch vooral in stand te houden. Maar voor zulke verschillen van inzicht is volgens de betrokkenen binnen North Plants alle ruimte. Toch heeft er de laatste jaren wel een verschuiving in het kwekersbestand van de vereniging plaatsgevonden. De groep startte aanvankelijk met kwekers van kamerplanten én boomkwekerijproducten, maar inmiddels bestaat de groep alleen nog uit boomkwekers. „Het is een natuurlijk proces waarbij we zien dat bij handelaren kamerplanten en boomkwekerijproducten toch veelal via andere inkopers worden ingekocht. Dat maakt het moeilijker om qua verkoop met elkaar samen te werken.”
breed klantenpakket. We bespreken in alle openheid onze ervaringen met klanten en dat is voor ons allemaal van toegevoegde waarde. Het leert ons hoe de hazen lopen.”
Deze samenwerking komt volgens de voorzitter ook goed naar voren tijdens beurzen. „We staan altijd met een grote stand op de voor- en najaarsbeurs van Royal FloraHolland. Hier sturen we klanten zo veel mogelijk naar elkaar door zodat we van elkaars klanten kunnen profiteren. Op die manier lukt het ook om klanten langer in de stand vast te houden.” Dat wil overigens niet zeggen dat alle kwekers zich op hetzelfde
marktsegment richten of dezelfde klanten beleveren. Barendse zegt dat ongeveer de helft van de kwekers hun producten met name op contractbasis aan retailers verkoopt terwijl de andere helft vooral daghandel doet. Ook hebben alle kwekers een sortiment dat aanvullend is op elkaar zodat er volgens Barendse van onderlinge concurrentie weinig sprake is. En dat het ook niet noodzakelijk is dat alle kwekers over alles hetzelfde denken om toch te kunnen samenwerken, wordt eveneens duidelijk. Zo zou Jos Wijnberg van Boomkwekerij Kortenhorst het geen probleem vinden als Floramondo, het digitale platform van de veiling, versneld wordt ingevoerd, terwijl kweker Iwan Huysmans juist een noodkreet slaakt
Een overeenkomst van de bij North Plants aangesloten kwekers is dat ze hun blik hebben gericht op Royal FloraHolland. Ze zijn allemaal lid en maken gebruik van twee Persoonlijk Verkopers van de veiling. Door dit laatste kiezen zij volgens Wijnberg voor een ’bak data’ die binnen Royal FloraHolland beschikbaar is. „In samenspraak met de Persoonlijk Verkoper bepalen wij de richting die wij met ons product op willen. Voor welke klant of voor welke markt is ons product geschikt? Of moet ik mijn product juist aanpassen?” Volgens Barendse heeft North Plants voldoende ’kritische massa’ om bijvoorbeeld beursdeelname en Persoonlijke Verkoop te betalen, maar is uitbreiding van de club met andere kwekers welkom. Maar hij waakt ook meteen voor al te veel optimisme: „Wij kunnen niet garanderen dat we voor iedereen z'n mogelijke afzetproblemen kunnen oplossen. Maar voor ons werkt de samenwerking prima en alle leden hebben mede door North Plants hun afzet goed geregeld. Wat dat betreft durf ik ook wel te stellen dat wij Noord-Nederland als productiegebied op de kaart hebben gezet.” <
Uitgebreid assortiment in laanen sierbomen, fruitbomen, spillen, dakplantanen en leilindes (vormbomen).
ZOWEL IN DE VOLLE GROND ALS IN CONTAINER Het juiste adres voor de beste kwaliteit! Kijk op onze website voor meer informatie:
WWW.MABO.NL
Achterstraat 12 | 6668 AA Randwijk T +31 488 49 1271 | F +31 488 49 1342 E info@mabo.nl | I www.mabo.nl
„Er is nu vooral vraag naar haagplanten in pot: Carpinus, beuk, Ligustrum en ook laurier. Wat we nu uitleveren, zijn de doorwortelde potten van vorig seizoen. Vanaf juli kunnen we de planten gaan uitleveren die dit voorjaar zijn opgepot. Die zijn nu aan het doorwortelen. We moeten wel extra aandacht geven aan het beregenen, vanwege de warmte, en ook omdat hier laatst te veel wind was – potten drogen sneller uit en er waren er ook omge-
waaid. Het is veel werk om die weer aan de draad recht te zetten. We zijn de laatste jaren vanwege de ambities van mijn zonen, steeds meer zelf gaan kweken en minder via contractteelt. De kwaliteit schroeven we omhoog, bijvoorbeeld door ruimer te planten. Bij de potten hebben we al uitgedokterd welke maten we het best kunnen hebben. Vanwege een gebroken boekjaar is het handelsseizoen voor ons in juli afgelopen. De start van het seizoen was goed, en de afzet kan altijd beter, maar we zijn weer aan het plussen. Het is niet veel, maar het pessimisme over de afzet zijn we kwijt. De handel trekt weer aan. Hoe dat komt? Alles trekt aan, de bouw, de economie. Daardoor is er meer vraag naar groot groen. Het aanbod is nog steeds redelijk. Aan het eind van het najaar
waren er al een aantal artikelen bijna op, waarna alternatieven werden gevraagd door de handel. Schaarste was dan ook goed voor de vraag naar alternatieven. Zet de handel ook komend seizoen zo door? Dat is nog koffiedik kijken.” <
„We zijn de piek voorbij. De kentering vond plaats in week 21. In week 22 was dat even heel voelbaar, daarna liep de vraag stabiel op een wat lager pitje door. Je kunt er elk jaar de klok op gelijk zetten, het kwam dan ook niet onverwacht. Onze resultaten wijken momenteel niet veel af van die van vorig jaar. De echte piek zelf – van week 13 tot en met 19 – was wel veel heviger. De markt ging al vroeg heel hard van stapel, met een enorme run op outdoor-producten tot gevolg. Rond week 15 – toen we er net op volle kracht in zaten – kwam er een dipje. Het creëerde even rust in een oververhitte markt, maar het nam ook de flow een beetje weg. Er volgde wel weer een tweede piek,
maar minder heftig dan de eerste. De runners in het assortiment zijn nu Lavandula, Petunia, Pelargonium, Osteospermum en Buxus, maar het perkgoed gaat langzaam maar zeker van het toneel verdwijnen voor dit seizoen. Fuchsia, zonnebloem en tuinrozen doen op de achtergrond goed mee. De landen die momenteel de koplopers zijn onder onze afnemers zijn toch wel Duitsland, Engeland en de Oost-Europese landen. Vanaf nu zal de vraag versneld afnemen. De zomervakanties komen eraan en de hitte in veel landen houdt de consument weg bij de tuincentra. Records in positieve zin verwacht ik de komende weken niet meer. Gelukkig houden veel kwekers tegenwoordig rekening met de afname van de vraag in de zomerperiode en zetten ze vooral nog op voor bestellingen. In voorgaande jaren heeft doorgaan op volle sterkte tot teveel aanbod in de zomer geleid. Het is voor de sector goed dat er beter samengewerkt wordt tussen de handel en de kweker zodat er meer marktge-
richt geproduceerd wordt. Kijkend naar het hele jaar, loopt onze tuinplantenomzet behoorlijk voor op 2016. We hebben samen met onze kwekers iets boven verwachting geplust in het voorjaar en daar mogen we met zijn allen best trots op zijn. Ik hoor dan ook overwegend positieve geluiden om me heen. Zowel binnen ons bedrijf als bij leveranciers en afnemers.” <
Loofbomen zijn van oudsher intiem verbonden met het landschap. Dit boek beschrijft meer dan 250 loofboomsoorten en hybriden die o.a. belangrijk zijn voor openbaar groen. Aan bod komen herkenning, toepassing, ecologie en beheer. Een standaardwerk voor liefhebbers en vakmensen. Met veel achtergrondinformatie en rijk geïllustreerd.
Bestel nu voor €49,90!
• Meer dan 250 soorten loofbomen, hybriden en variëteiten • Herkenning, toepassing en beheer • Geschiedenis van het boomgeslacht en standplaatsen • Lijst van collecties van boomgeslachten en monumentale bomen • Met meer dan 1500 kleurenfoto’s
Het boek is te bestellen voor €49,90 (incl. btw, excl. verzendkosten) door een mail te sturen naar info@hortipoint.nl.