Keurmerk voor Duurzame Boomkwekerijproducten Vakmanschap, duurzaamheid, kwaliteit en garantie.
‘Groenkeur voldoet aan maatschappelijk verantwoord inkopen en is dé norm in groenbestekken.’
Stichting Groenkeur info@groenkeur.nl www.groenkeur.nl @groenkeur
4 Commentaar: Jacht op jongeren 4 Resultaten LTO-enquête over Xylella 6 Ambitie LTO: In tien jaar naar emissie-arm en residuvrij kweken 8 Zes redenen om de bedrijfsrisico's in kaart te brengen 10 Ondernemersvragen: Online verkopen; is dat iets voor mijn kwekerij? 11 Deze tien jongeren strijden om titel Jong Boomkwekerij Talent 12 Beleid invasieve exoten roept veel vragen op
16 Dit zet groeiende kwekersgroep Newey in de Britse retail 18 Sortiment: Meer keuze in Wisteria dan gedacht 20 In beeld: Brits-Nederlandse sortimentskeuring in Boskoop 22 Teeltadvies: Bladvoedingen zijn meer dan een lapmiddel 24 De nieuwtjes van Meet&Green in Heythuysen en Biezenmortel 26 Vakgeluiden: ’Met sensoren makkelijker langs bomen’ 30 Royal FloraHolland en FloraXchange bundelen krachten 34 Markt & Afzet: Hydrangea zorgt voor plus in juni op FloraHolland 36 Hoe loopt ‘t?
37 Bedrijfsnieuws 38 LTO Nederland Vakgroep Bomen en Vaste planten 39 Vaktaal en Agenda
klimaatneutraal natureOffice.com | NL-077-331716
gedrukt
„Toch wel, want een response van 18% geeft ons aan dat Xylella echt wel leeft onder de kwekers. Je kunt ook niet gemakkelijk over het issue denken, want Xylella is een tikkende tijdbom die dichterbij komt; zie de uitbraak in Spanje.”
„We kregen in de enquête inderdaad vragen van kwekers naar de waardplantenlijst. Vroeger wisten kwekers precies van elkaar wat ze kweekten, nu is dat denk ik minder.”
„Ja, ik denk dat je van elkaars productie en import meer mag weten. Je
mag toch ook wel aan je buurman die waardplanten importeert, vragen hoe hij dat doet? Kwekers mogen meer open naar elkaar zijn, maar ik snap dat je niet precies wilt vertellen aan een concullega wat je hebt opgeplant.”
„Ik denk dat veel bedrijven hun risico’s wel in kaart hebben, maar wat Xylella betreft denk ik dat er nog wel wat te winnen valt.”
„Ik weet wat er in onze omgeving, bij professionele kwekers, aan waardplanten staat. Tot een straal van 10 km, omdat bij een uitbraak zo’n zone wordt afgebakend. Maar er zijn ook hobbykwekers waarvan je lang niet
alles weet. En ook ieder tuincentrum heeft waardplanten.”
„Ik ga ze niet expliciet bellen, maar bij tuincentra waar ik toch al contacten heb, breng ik Xylella ter sprake. Bij sommigen gaat er dan een belletje rinkelen; ze hebben ervan gehoord. Bij anderen krijg ik de indruk dat ze niet weten hoe het zit.”
„Ja, dat heeft ermee te maken. ’Je kunt je wel overal tegen verzekeren, maar het kost veel premie, en wat krijg je na schade uitgekeerd?’, vragen ze zich af. We kijken nog wat de opties zijn van een Xylella-verzekering.” <
In ’Plantgezondheid 2030: Gezonde teelt, gezonde toekomst’ presenteren acht plantaardige sectoren hun ambitie voor 2030. Kernpunten in het plan zijn emissie-arm en residuvrij. Doel is wereldwijd koploper te zijn in gezonde teelt en kwaliteit. Het plan
Xylella fastidiosa is uitgebroken in amandelboomgaard ten zuiden van Valencia. Het is de eerste uitbraak van de quarantainebacterie op het vasteland van Spanje. Eind vorig jaar dook Xylella al op het eiland Mallorca op, en daarna tevens op Ibiza. Rond de nieuwe uitbraak is direct een 10 km-zone afgebakend. Hierin zitten geen boomkwekerijen, aldus Josep M. Pagès, secretaris van de European Nurserystock Association. „Er zitten zeven retailers in de zone, waarvan vijf met waardplanten.”
Vanwege de Xylella-uitbraak in Spanje adviseert Belangenbehartiging Greenport Boskoop kwekers dringend om direct te stoppen met import uit de buurt van de regio. De stichting adviseert ook om plantmateriaal dat de laatste tijd al naar Boskoop is gehaald, te laten onderzoeken en indien mogelijk van de kwekerij af te halen.
Een project van Boomkwekerij Udenhout is een van de drie genomineerden voor de de titel Boomproject van het Jaar 2017. De inzending betreft het Witte Lint: een 6 km lang landschapskunstwerk langs de N348 bij Zutphen. Het is een lage dijk en een rij meidoorns (Crataegus persimilis ’Splendens’) die bewust scheef staan en gestut worden door witte palen. De prijsuitreiking is in september tijdens de Dag van de Openbare Ruimte.
De European Nurserystock Association wil dat EU-landen meer geld krijgen om Xylella sneller te kunnen indammen, in het geval er een vondst of een uitbraak is. Om het uitroeien te versnellen, zouden getroffen kwekers die zich aan de EU-plantenpaspoortplicht houden, ook beter gecompenseerd moeten worden. Over dit alles schrijft de ENA de Europese Commissie aan.
’Gezonde teelt, gezonde toekomst’ werd 4 juli door LTO gepresenteerd en is opgesteld door de plantaardige vakgroepen van LTO, waaronder LTO Bomen en Vaste planten, LTO Glaskracht, NFO en de KAVB. „We leggen de lat hoog”, erkent Joris Baecke, portefeuillehouder plantgezondheid bij LTO Nederland. „Maar het Nederlandse product staat nu internationaal hoog aangeschreven en we moeten zorgen dat we die positie blijven houden. Als kwekers moeten we Nederland als merk sterker uitdragen en kunnen garanderen dat het merk staat voor een hoge kwaliteit en een schoon en veilig product.” „Als vakgroep Bomen en Vaste planten hebben we aan emissie-arm en residuvrij nog natuurrijk toegevoegd”, vertelt bestuurder Jan Veltmans. „Want wij willen ook nadrukkelijk aandacht voor biodiversiteit, zowel op de kwekerij als daarbuiten.” Het plan is niet alleen bedacht op het kantoor bij LTO, van meet af aan zijn de cultuurgroepen betrokken geweest bij de ontwikkeling van de plannen. LTO benadrukt dan ook dat
Gemeente Haaren zet een businessmodel op voor zonnepanelen op daken van onder andere boomkwekerijen. Volgens wethouder Eric van den Dungen zal de gemeente alle bedrijven actief afgaan met de vraag of ze willen meedoen: „Een kweker stelt dan een dak ter beschikking, wij komen met de oplossing en halen er de techniek erbij.”
Met een bijeenkomst van Treeport en zijn twaalf alliantiepartners is een eerste stap gezet om samen ’voor een gezonde groei te gaan’. In gesprekken is afgetast wat zij voor elkaar kunnen betekenen.
Veiling Rhein-Maas heeft voor het eerst sinds de oprichting (eind 2010) al in het eerste halfjaar meer dan €200 miljoen totaalomzet behaald: een record.
boeren en kwekers naar een emissie-arme en residuvrije teelt willen. „Daarmee is niet gezegd dat het makkelijk wordt”, meent Joost van den Oever van boomkwekerij M. van den Oever. „Van insecticiden zijn we steeds minder afhankelijk, maar bijvoorbeeld aan onkruidbestrijding gaan we nog wel een zware dobber krijgen.” En ook niet alle kwekers zijn blij met de ambitie. „Laten we eerst maar eens zorgen voor een gelijk speelveld in Europa. Een ambitie is leuk, maar als wij zulke hoge eisen aan onze productie stellen, zetten we onszelf straks buiten spel”, zo laat een kweker weten. Anton van Garderen, fruitkweker en gastbedrijf bij de presentatie van de ambitie, ziet echter ook mogelijkheden. „Nederland heeft we nu een naam als het om voedselveiligheid gaat. Die naam moeten we beschermen en uitdragen. Door de nadruk te leggen op de kwaliteit van het product en deze ook daadwerkelijk te kunnen garanderen, voorkom je dat het uitsluitend om prijs gaat.”
Het realiseren van de ambitie voor de lange termijn mag echter niet ten koste gaan van het economisch perspectief van kwekers op
de korte termijn, meent Baecke. „Kwekers moeten óók vandaag en morgen in staat zijn een gezond en rendabel gewas te produceren.” Daarom draait de ambitie op drie pijlers: gezonde planten, gezonde leefomgeving en gezonde markt. „Met gezonde planten staan we voor kwaliteit, gezonde leefomgeving zorgt voor een license to produce voor de lange termijn en in een gezonde markt krijgen de kwekers de waarde voor hun product waarmee zij verantwoord kunnen produceren.” Nadruk moet dus komen te liggen op kwaliteit. Of dit middels een keurmerk moet, is nog onduidelijk. „Dat is vooralsnog niet de opzet, maar als de markt vereist dat de kwaliteit en manier van produceren ook is geborgd, zullen we daarna moeten kijken”, laat Baecke desgevraagd weten.
Hoe de ambitie in de praktijk moet worden gerealiseerd, wordt momenteel door de betrokken vakgroepen uitgewerkt. „Wij hebben hiervoor inmiddels overleg gehad met kwekers uit alle cultuurgroepen”, aldus Veltmans. Van iedere gewasgroep zijn twee tot drie kwekers betrokken bij het ontwikke-
De zuiveringsplicht voor boomkwekerijen met ondersteunend glas gaat definitief in op 1 januari 2018. Kwekers met open teelten moeten drift verder reduceren met ten minste 75%, maar deze regel geldt tot 1 januari 2021 niet voor gewassen die opwaarts of zijwaarts worden gespoten. De aangescherpte regels, met als doel emissies van gewasbeschermingsmiddelen verder te verminderen, staan in een wijziging van het Activiteitenbesluit milieubeheer die 14 juli in het Staatsblad is gepubliceerd.
Om te voldoen aan de zuiveringsplicht en de verdere driftreductie moeten kwekers extra kosten maken. Die verschillen per oppervlakte glas. Voor ondersteunend glas stelt de overheid nog een informatieve handreiking op. Extra kosten voor open teelten zullen bij ’boomteelt laag’ €100-200 per jaar zijn, bij ’boomteelt hoog’ €200.
len van een implementatieplan. Voor conclusies of een concreet stappenplan is het nog te vroeg. In de loop van dit jaar verwacht Veltmans dat de vakgroep concreter plannen kan presenteren. Basis voor een gezonde teelt zal de weerbaarheidswijzer zijn die in 2020 klaar moet zijn en kwekers moet ondersteunen in het weerbaar inrichten van hun systeem. Doel is dat in 2025 minstens 50% van de ondernemers kiest voor het gebruik van de weerbaarheidswijzer en dat de emissie van gewasbeschermingsmiddelen naar gronden oppervlaktewater met minimaal 75% is afgenomen ten opzichte van 2016. In 2030 zal de emissie van gewasbeschermingsmiddelen naar het grond- en oppervlaktewater met 100% zijn afgenomen. Of de doelen realistisch zijn? Veltmans verwacht van wel. „Vergis je niet, maar als sector hebben we al grote stappen gemaakt. We zijn in 15 jaar al ver gekomen.” Een betere bewustwording van emissieroutes is volgens Veltmans een grote stap in het verder realiseren van de ambitie. „Bewustwording heeft echter tijd nodig.” Daarnaast zal de sector ook moeten zoeken naar nieuwe technieken en teeltmethoden. „Maar die gaan er zeker komen”, spreekt Veltmans hoopvol uit. <
Voor het eerst in de 57 jaar dat in het Westbroekpark het Internationale Rozenconcours wordt gehouden, heeft een klimroos de titel ’Gouden Roos van Den Haag’ gewonnen: Heidetraum Plus, veredeld door Noack uit Duitsland. De publieksprijs ging naar Wellenspiel, een heesterroos van Kordes. De geurprijs ging naar Mr. Darcy, een grootbloemige roos van Scarman.
Staatssecretaris Martijn van Dam stelt €10 miljoen extra per jaar beschikbaar aan de Brede Weersverzekering, bovenop de jaarlijkse €9 miljoen als subsidie op de premie. Door het extra geld kan het aantal ondernemers dat meedoet aan de verzekering de komende jaren verdubbelen, meent de staatssecretaris. Daarnaast stelt hij ook nog jaarlijks €20 miljoen extra beschikbaar voor agrarisch natuurbeheer.
Op initiatief van de Nederlandse Fruittelers Organisatie (NFO) is de gehele vruchtboomketen een vierjarig project gestart om preventie en aanpak van vruchtboomkanker structureel te verbeteren. Eerst wordt een risico-inventarisatie gemaakt van de ziekte. Daarna werkt de keten aan duurzame beheersing, met als uiteindelijke doel een teeltprotocol. De projectleiding is bij Wageningen University & Research.
Wie werk laat uitvoeren (door werknemers, stagiairs of vrijwilligers) is verplicht de risico’s van het werk te inventariseren en weg te nemen. Werkgevers en werknemers in de boomkwekerij hebben samen met Stigas een RIE voor boomkwekers ontwikkeld. Hiermee kunt u aan de hand van een vragenlijst risico’s en gevaarlijke situaties op uw bedrijf in kaart brengt en bepaalt u welke verbetermaatregelen mogelijk zijn. Hiermee voldoet u aan de wettelijke verplichting en staat u sterker als er onverhoopt toch iets gebeurt.
„De Arbowet schrijft voor dat de RIE actueel moet zijn. Dat betekent eens in de drie tot vijf jaar aanpassen. Veel
kwaliteits- en sociale certificeringen gaan uit van eens in de drie jaar”, zegt Sjoek van der Maarl, veiligheidskundige bij Stigas. Per 1 juli 2017 wordt de nieuwe Arbowet van kracht. Een aantal wijzigingen heeft consequenties voor de RIE. Vanaf 1 juli 2018 wordt een basiscontract met een bedrijfsarts of arbodienst volgens de eisen van
de nieuwe Arbowet verplicht. Bedrijven met meer dan 25 werknemers moeten een preventiemedewerker aanwijzen en scholen. Deze onderwerpen moeten voortaan in de RIE zijn verwerkt. Stigas, dat de agrarische sector adviseert over gezond en veilig werken, past de RIE-checklists aan nieuwe wetgeving aan.
De RIE is een kapstok om de kans op aansprakelijkheid bij een ongeval te verkleinen. Bij een ongeval zal Inspectie SZW altijd vragen: a. Is er een actuele RIE? b. Zijn de gevonden risico’s aangepakt (onveilige situaties verholpen, deugdelijk gereedschap op een veilige manier gebruikt)? c. Zijn medewerkers goed geïnstrueerd over risico’s? d. Kun u aannemelijk maken dat er voldoende toezicht was?
breekt, is weken uit de running. Als je aansprakelijk bent voor een ongeval is de boete niet mals. Voor dat bedrag had je tien nieuwe, veilige ladders kunnen kopen. En gooi je oude ladder weg als je een nieuwe koopt. Een oude ladder laten staan voor ‘je weet maar nooit’ is verkeerde zuinigheid.”
De belangrijkste functie van de RIE is preventie. Door de risico’s goed in beeld te brengen, voorkomen werkgevers dat hun medewerkers uitvallen. De RIE van Stigas bevat alle denkbare risico’s specifiek voor boomkwekerijbedrijven. Voor aangesloten bedrijven is de RIE gratis als ze hem zelf invullen. Werkgevers kunnen ook een beroep doen op een adviseur van Stigas om de risico’s in kaart te brengen. Een open sfeer, waarin klachten serieus worden genomen draagt bij aan het in kaart brengen van risico’s. In zo’n omgeving durven werknemers risico’s te benoemen, zodat er wat aan gedaan kan worden. „Denk niet ‘hier gebeurt nooit wat’. Wie de RIE- invult en nauwelijks risico’s vindt, heeft niet goed gekeken”, zegt Van der Maarl. „Los van de menselijke ellende, kost een ongeval veel. Een werknemer die een arm
Een RIE actualiseren is een goede aanleiding om risico’s met medewerkers te bespreken. Maar ook tussentijds is het belangrijk om regelmatig voorlichting te geven. Jonge medewerkers kennen de risico’s van werkwijzen of gereedschap soms niet. Oudere medewerkers kunnen ze over het hoofd zien doordat ze gewend zijn geraakt aan een situatie of methode. Oudere werknemers kunnen ook klachten krijgen van werk dat ze moeiteloos uitvoerden toen ze jonger waren. Van der Maarl: „Voorlichting geven schiet er vaak bij in. Werkgevers denken dat hun medewerkers het allemaal wel weten. Maar dat valt tegen. Door nieuwe werkwijzen of machines kunnen nieuwe risico’s ontstaan. Een voorbeeld: boomkwekerijen werken tegenwoordig vaak met big bags. Een kuubskist of iets op een pallet rust op twee lepels en heeft een laag zwaartepunt. Een big bag hangende aan de lepels heeft een hoog zwaartepunt. Zo is een heftruck veel onstabieler. Dat levert nieuwe
gevaren op, waar medewerkers vaak niet bij stil staan.”
Stigas biedt sinds dit jaar een nieuwe digitale RIE aan. Bij het invullen van de RIE wordt aan elke actie een termijn gehangen. De werkgever of de preventiemedewerker krijgt bijtijds herinneringen om de acties uit te voeren. Van der Maarl: „Sommige acties hoeven pas maanden nadat je de RIE invult. In november hoef je geen voorlichting over teken te geven. Dat plan je in voor april.”
Het is onmogelijk om continu toezicht te houden op alle medewerkers. Wel moeten werkgevers alert zijn op het gedrag van hun medewerkers en het moet schriftelijk vastliggen dat medewerkers die zich onveilig gedragen gewaarschuwd zijn. Als medewerkers hun gedrag niet veranderen, kijk dan of de omstandigheden kunnen veranderen, zodat ze wel geneigd zijn zich veilig te gedragen. Medewerkers betrekken bij een oplossing helpt hun gedrag veranderen. Van der Maarl: „Zo was er een medewerker die weigerde veiligheidsschoenen te dragen, omdat ze niet niet lekker zaten. De ondernemer heeft hem zelf andere veiligheidsschoenen laten kiezen. Toen droeg hij ze.” <
Regelmatig komen er in de media berichten dat winkelketens moeten reorganiseren en of failliet gaan. Als reden wordt vaak genoemd dat ze niet of nauwelijks online actief waren. Andere berichten in media leren ons dat online winkels zoals Coolblue heel snel groeien en dat er fabrikanten zijn die direct aan consumenten verkopen. Voorbeelden: Heineken met beerwulf.com, Nike en ook Philips. Dat de vraag u bezighoudt is daarom heel logisch en u bent zeker niet de enige. Wanneer we kijken naar de omvang in euro’s van de bedrijven die online succesvol zijn, dan gaat dat om grote omzetten. Maar er zijn ook sites die alleen specifieke producten hebben en (financieel) heel succesvol zijn. Je kunt de stelling innemen dat je hier als kweker niets mee kan en dat je dit aan de handel, retail of gespecialiseerde bedrijven moet overlaten. Los van dat feit zul
je als kweker moeten nadenken welke gevolgen deze internetontwikkelingen gaan hebben voor je bedrijfsvoering. Want stel dat er straks een ’Coolblue’ komt voor bomen, hoe kun je daarvan profiteren en zorg je ervoor dat deze niet in jou afzetkanaal ’afpakt’? Als die ’Coolblue-consument’ een plant wil kopen, dan willen ze hem snel; zij zijn gewend aan ’voor 22 uur besteld, de volgende dag kant en klaar in de tuin’. Het behoeft geen uitleg dat dit een forse logistieke organisatie vergt.
Om over dit vraagstuk na te denken, kunnen de onderstaande vragen helpen om een goed beeld te vormen: 1. Hoe zal de consument in de toekomst (stel in het jaar 2020 of 2023) zijn bomen en planten kopen? 2. Hoe ziet uw afzet er in de toekomst uit?
3. Welke ambities heeft uw bedrijf de komende 5 jaar? 4. Welke vaardigheden hebben of ontwikkelen u en uw medewerkers in de komende jaren? 5. Kan uw onderneming in samenwerking met andere ondernemers/partners direct de consument bedienen? Een goede methode is om samen met uw medewerkers over deze vragen na te denken want de wereld verandert snel. Een voorbeeld: WhatsApp is in 2009 gestart en telde begin 2016 al 1 miljard gebruikers die 42 miljard berichten per dag versturen. Een ander voorbeeld is Alibaba (Chinese webwinkel waar wij ook gewoon kunnen bestellen) dat bloemen uit Nederland via internet verkoopt. Kortom, het kan een bedreiging zijn, maar hier liggen zeker ook kansen. Zoek ook ondersteuning van buiten uw bedrijf om dit proces goed helder te krijgen. <
Tien talenten in de boomkwekerij treden op vrijdag 25 augustus op Plantarium aan om te strijden om de eretitel Jong Boomkwekerij Talent 2017. Met het organiseren van deze wedstrijd-met-een-knipoog wil het vakblad De Boomkwekerij een spotlicht zetten op jonge talenten in de branche. De boomkwekerij barst van de jonge talenten met frisse ideeën en grootse ambities. Dat zou je in een sector waar de gemiddelde leeftijd van de ondernemers ruim 52 jaar is, bijna vergeten.
De bijzondere jonge talenten die meedoen zijn: > Arjen Hendriks, Hardenberg > Bram Fransen, Mijdrecht > Mark van Genugten, Son en Breugel > Maarten Verdaasdonk, Zundert > Rob Koetsier, Hazerswoude-dorp > Christiaan Rietberg, Wezep > Sjors Vromans, Biest-Houtakker > Jan Voorthuijsen, Randwijk > Erik Rijnbeek, Boskoop > Arne van Acht, Liempde
De boomkwekerij is trots op zijn ’eigen kweek’. Na een oproep in dit vakblad zijn tal van jongeren voorgedragen voor de titel. En uit de toelichting bij die voordrachten blijkt hoe trots de branche is op z’n jongeren: „Hij is op jonge leeftijd al een zeer
gedreven ondernemer en neemt met zijn houding een belangrijke plaats in binnen het bedrijf. Hij is altijd opgewekt en enthousiast en gaat niets uit de weg.” Over een ander wordt gezegd: „Hij is de echte modernere kweker. Met zijn marketinggerichte aanpak is hij het gezicht van ons bedrijf geworden en heeft enorm veel klanten aan zich weten te binden. Mede door zijn inbreng is ons bedrijf in de afgelopen tijd enorm gegroeid.”
Uit een groot aantal voordrachten zijn er tien uitgenodigd deel te nemen aan de wedstrijd op Plantarium. De selectie is gemaakt door de redactie in samenwerking met de jury van Jong Boomkwekerij Talent 2017. Die jury bestaat uit: > Jan van Lavieren; docent aan Helicon MBO Geldermalsen; > Iwan Kleiweg; Accountmanager Groot Zakelijk Food & Agri bij Rabobank Gouwestreek; > Frans van Wanrooij; �Bedrijvenadviseur bij ABAB Accountants en Adviseurs. Deze groep deskundigen begeleidt
ook het verdere verloop van de wedstrijd. De wedstrijd bestaat uit vier onderdelen. Ten eerste geeft de jury elke kandidaat een geheime ranking die meetelt bij de einduitslag. Daarnaast zijn er drie wedstrijdonderdelen waarbij punten te verdienen zijn die op Plantarium worden afgewerkt. De wedstrijd wordt geleid door vruchtboomkweker Han Fleuren. <
In juni stemde het ComitĂŠ Invasieve Uitheemse Soorten in Brussel in met het voorstel van de Europese Commissie om twaalf nieuwe soorten (zie kader: Unielijst aangevuld met 9 plantensoorten) op de Unielijst invasieve exoten te plaatsen. Plaatsing op deze lijst betekent dat bezit, teelt, import, handel, transport en verkoop van deze soorten niet langer is toegestaan. Tevens zijn nationale overheden verplicht om te zorgen dat de betreffende soorten zich niet verder verspreiden en zelfs worden uitgeroeid. Vorig jaar in juni werden de eerste soorten op de lijst geplaatst en deze lijst werd per 3 augustus van kracht. Kwekers, handel en winkels kregen een gelimiteerde periode de tijd om hun voorraden op te maken. Ook voor de nieuwe op de lijst geplaatste soorten geldt een vergelijkbare
regeling. Twintig dagen na publicatie in het Europees publicatieblad - 2 augustus 2017 - wordt de lijst daadwerkelijk van kracht en start een overgangsperiode waarin bestaande commerciĂŤle voorraden kunnen worden afgebouwd. Met name op het vlak van controleren en beheren is nog veel onduidelijk. Onhelder is bijvoorbeeld wat de
rol van het rijk, provincie en terreinbeheerders is in het indammen en beheersen van soorten die op de Unielijst staan.
De NVWA is de organisatie die in eerste instantie verantwoordelijk is voor het toezien op naleving van de Europese wetgeving. De autoriteit heeft echter aangegeven niet de capaciteit te hebben om nationaal te controleren op de aanwezigheid van de betreffende soorten. Soorten van de lijst mogen namelijk niet gekweekt en verhandeld worden, maar ze mogen ook niet in bezit zijn. Dat wil zeggen dat soorten in particulier bezit, maar ook aanwezige planten en dieren op openbaar terrein, moeten worden aangepakt. Van alle soorten op de eerste Unielijst moeten de lidstaten van de Europese Unie eind februari 2018 een
beheersplan hebben gemaakt. Van de soorten die nu op de Unielijst zijn geplaatst moeten de beheersplannen in februari 2019 klaar zijn. Het rijk wil het beheren en controleren vervolgens neerleggen bij de provincie. LTO heeft weinig vertrouwen in dat plan. „Er zullen provincies zijn die vervolgens niet of nauwelijks aandacht besteden aan het beheren en controleren en andere provincies die dat wel doen. Kwekers en terreinbeheerders krijgen dan te maken met een willekeur aan regelgeving”, verwacht Henk Raaijmakers, voorzitter van de vakgroep Bomen en Vaste planten. „Het kromme aan de hele regelgeving is dat er soorten op staan die in sommige gevallen helemaal niet meer uitgeroeid kunnen worden en waarvoor het soms zelfs onwenselijk is omdat ze in bepaalde lidstaten op de lijst van beschermde soorten staan.”
Raaijmakers vindt het onwenselijk dat kwekers worden geconfronteerd met en gehouden worden aan wetgeving, terwijl voor een belangrijk deel van die wetgeving nog onduidelijk is hoe het moet worden uitgevoerd. Daarnaast zijn er nog veel op- en aanmerkingen over de manier waarop de wetgeving is ingevoerd en hoe de lijsten tot stand komen. LTO lobbyt daarom in Brussel tegen de huidige invoering van en controle op de Verordening Invasieve Uitheemse Soorten. Vooralsnog hebben kwekers hier weinig aan. De eerste lijst is inmiddels van kracht en soorten van deze lijst mogen inmiddels niet meer worden gekweekt en verhandeld en ook de aanvullende lijst bevat weer een aantal plantensoorten die gevolgen hebben voor kwekers. „Vooralsnog zijn het soorten die niet heel groot zijn binnen de boomkwekerij, maar voor individuele kwekers heeft het natuurlijk wel impact als een Gunnera of Pennisetum niet langer mag worden gekweekt of verhandeld”, verwacht Raaijmakers. „Bovendien is dit de eerste aanvulling, maar zeker niet de laatste. De invoering van deze wetgeving zal dus steeds meer invloed hebben op het sortiment in de boomkwekerij.” LTO vecht daarom in Brussel tegen het beleid rondom invasieve exoten, maar die strijd blijkt lastig. Bij het samenstellen van de huidige lijsten,
vormt het economisch belang van soorten voor teelt en handel geen rol. „Dat zorgt ervoor dat wij als sector niet gehoord worden, want als wij zeggen dat bijvoorbeeld een soort als Euonymus, die momenteel nog ter onderzoek ligt, een belangrijk soort voor de sector is, wordt daar niks mee gedaan.” Vooralsnog lijkt de sector overgeleverd aan de grillen van Brussel. „Dat willen we echter voorkomen. Daarom vechten we achter de schermen nog steeds tegen de wetgeving in zijn geheel maar ook tegen de manier waarop soorten op de lijst worden geplaatst. Dit gevecht is er echter één van een lange adem, die je niet in een of enkele maanden gestreden is.” Voor dit moment betekent het voor kwekers, dat zij worden geconfronteerd met een aanvullende lijst waar zij actie op moeten ondernemen. Deze zomer mogen de planten niet meer worden vermeerderd en bestaande voorraden moeten worden opgemaakt of weggegooid. „Dat hadden we graag willen voorkomen, maar de voorbereidingen voor de aanvullende lijst in Brussel waren al te ver om dit te kunnen voorkomen. De aandacht is nu vooral gericht op het aanpakken van de wetgeving, omdat we daar voor de toekomst de meeste winst uit kunnen halen. Maar dat blijft voor individuele kwekers die hier nu mee te maken hebben wel uitermate vervelend”, aldus Raaijmakers. <
TreeCommerce
HĂŠt digitale communicatie platform voor de boomkwekerij. Meld u aan en vergroot uw verkoopkansen! Volg TreeCommerce ook via twitter: @Treecommerce
Yo u r A d j u v a n t S p e c i a l i s t
Hulpstoffen voor gewasbescherming
www.treecommerce.com
Hasten, elasto G5 en atplus verbeteren de effectiviteit van gewasbeschermingsmiddelen en groeiremmers SURfaPLUS BV, Wageningen tel. 0317-451217 E-mail: info@surfaplus.com www.surfaplus.com
Plantarium 23-26 Augustus 2017
+ '( %$..(5
( ;3(57,6(%85($8
Aan- en verkoop, onteigeningen, taxatie en bedrijfsbegeleiding van boomkwekerijen Engelandlaan 58 2391 PN Hazerswoude-Dorp I ITC Boskoop T: 0172 - 53 48 79 W: www.vdsm.nl E: info@vdsm.nl
Specifieke boomkwekerij schade-expertise bij: • schade aan plantopstanden • schaderegeling • onteigening • planschade • LRGD geregistreerd deskundige • NIVRÉ Register-Expert • Lid N.V.A.E. • Tevens uitgave Prijzenregister Boomkwekerijproducten
Compleet in teeltvloeren Telefoon: 0182 - 351144 • Bergambacht info@houdijkdenboer.nl • www.houdijkdenboer.nl
VDH FOLIEKASSEN BV
De Akker 100, 2743 DP Waddinxveen bakkerexpertise@planet.nl
www.bakkerexpertise.nl
Tel. 0172-235990 | www.foliekassen.com
Leverancier van:
Floramat teeltvloeren · Licht en sterk · Gemakkelijk te verwerken · Uitstekende drainage eigenschappen
www.mastop.nl
Newey Thinking is de laatste paar jaar enorm gegroeid door de overnames van verschillende kwekerijen in Engeland. Brinkman Trees is bijvoorbeeld onderdeel van Newey, en ook Roundstone met zijn miljoenen perk- en vaste planten. Newey belevert allerlei Britse retailers:
tuincentra, bouw- en supermarkten, zelfstandig of als keten. Om al die retailers te laten zien what’s new, hield Newey op de hoofdlocatie in Alderminster, bij Stratford-upon-Avon, Florafest 2017. „Een nieuwe plant die op zichzelf kan staan als een product: dat willen klanten nog steeds hebben”, zei manager Kersten Catella. „Want ze willen er allemaal graag als eerste mee op de Britse markt komen. Zelfs als de plant nog in de testfase zit.” Florafest vond uitgerekend tegelijk met de HTA National Plant Show plaats, zodat beursbezoekers op een half uurtje rijden naar het zuiden ook nog Newey’s nieuws konden oppikken. Het was ook net na de FlowerTrials in Nederland, wat goed uitkwam voor de diverse veredelaars waarmee Newey zakendoet. De show van Newey liet eenjarigen zien, vaste planten, heesters, rozen en ook sierbomen. <
De twee belangrijkste Wisteria-soorten, de Japanse W. floribunda en de Chinese W. sinensis, zijn eenvoudig van elkaar te onderscheiden. De draaiende twijgen – Wisteria is een slingerplant – van de eerste bewegen met de klok mee, die van tweede tegen de klok in. De zeer winterharde W. floribunda werd in 1834 in Europa geïntroduceerd. Het tot 40 cm lange blad is samengesteld uit 13 tot 19 deelblaadjes en de bloemtros haalt de 30-35 cm. W. sinensis is hier al sinds 1816 en heeft blad dat bestaat uit 9 tot 13 deelblaadjes. De sterker geurende bloemen zitten in trossen tot 25 cm lengte. Beide soorten hebben diverse cultivars, W. floribunda de meeste. Eveneens geregeld aangeboden is de Chinese soort W. brachybotrys, als W. sinensis slingerend tegen de klok in. De soortnaam betekent ’met korte trossen’. Van nature heeft W. brachybotrys wel relatief grote bloemen, maar de dicht bijeen staande bloemtrossen zijn compact en dik. Minder bekend is W. macrostachya waarvan enkele zeer winter-
harde selecties bekend zijn. Ook W. frutescens is een soort die weinig gekweekt wordt. Cultivars van de bekende W. x formosa zijn inmiddels ondergebracht bij W. floribunda. De naamgeving bij Wisteria is lastig. Oude ingevoerde cultivars met Japanse cultivarnamen – in Japan was Wisteria veel eerder in cultuur dan in Europa – kregen in Europa Latijnse en later in Noord-Amerika voornamelijk Engelse cultivarnamen. Dat laatste was commercieel gezien sterk, maar zorgde voor extra verwarring. Het in 1995 verschenen boek ’Wisteria’s, a comprehensive guide’ van de Australische Peter Valder dient tegenwoordig als belangrijk houvast. De Naamlijst van Houtige Gewassen maakt duidelijk dat cultivars met voor de handel bekende namen officieel onder minder bekende namen moeten worden aangeboden.
Belangrijkste aandachtspunt bij Wisteria is de bloeigarantie. Zaailingen van bijvoorbeeld W. floribunda bloeien pas op latere leeftijd en met relatief kleine bloemtrossen. Beter is het om deze zaailingen als onderstam te gebruiken en daar in de winter griffels van de diverse, veel betere, cultivars op te enten. Nadeel van het gebruik van onderstammen is uiteraard de kans op wildschot. Om dit te voorkomen, is het ook mogelijk om wortels van gestekte cultivars als onderstam te gebruiken. Vermeerderen via zomerstek is ook mogelijk, maar deze planten zijn vaak lichter van kwaliteit dan veredelde planten. Ondanks dat de tuinliefhebber er geen dienst mee wordt bewezen, komen er in de handel zeker ook zaailingen voor. Deze goedkopere planten gaan veelal richting pakkethandel en super- en bouwmarktketens. Wat betreft gezondheid is virusvrij nog een aandachtspunt. Virussen kunnen voor geel gevlekt en vervormd blad zorgen, maar hebben op de groei zelden invloed. <
Leden van de keuringscommissie van de KVBC en RHS beoordelen samen opgeplante Echinacea in Boskoop. Twee weken daarvoor waren de Nederlandse keuringscommissieleden te gast in het Verenigd Koninkrijk bij de Wisley Garden waar dezelfde 94 cultivars van Echinacea staan opgeplant. De gezamenlijke keuring is een spontane actie toen de organisaties twee jaar geleden ontdekten dat ze beiden een sortimentsbeoordeling in de planning hadden. â&#x20AC;&#x17E;Al het uitgangsmateriaal is hier gemaakt, zodat we dezelfde basis hebben en een goede vergelijking kunnen makenâ&#x20AC;?, vertelt Ronald Houtman, voorzitter van de keuringscommissie. De cultivars staan ook in Polen opgeplant, om ook een goede beoordeling te kunnen maken over de winterhardheid. Volgend jaar worden de planten nogmaals gekeurd. <
Veel problemen met ziekten en plagen zijn de afgelopen periode niet echt overheersend aanwezig geweest. Als het onderhoud nu goed is geweest, kan de echte groei starten. Bij wisselvallige, vaak ook iets koelere, omstandigheden komen er ook gelijk meer schimmels zoals bladvlekkenziekte en meeldauw. Als dit gebeurt, is het dus zaak om de strategie van de afgelopen drogere tijd wat te gaan bijstellen. Voordeel is als de planten goed vaststaan en wat beter groeien, een ziekte ook minder vat heeft op de planten. De weerbaarheid is groter en met dat gegeven kunnen ook weerbare systemen, met bijvoorbeeld compostthee, plantversterkers en bladvoedingen, goed aanslaan in deze periode. De plant werkt namelijk mee. Naast dat er veel met ureum en bitterzout gemengd wordt voor groeibevordering, zijn het toch vooral de sporenelementen koper, zink, mangaan en ijzer die zorgen voor de schimmelweerbaarheid in de plant. Door deze elementen mee te nemen in de bladvoedingen kan een plant flink weerbaarder worden tegen schimmelinfecties en wordt het gebruik van fungiciden beperkt. Vaak kunt u deze bladvoedingen ook prima mengen met preventieve middelen. GeĂŻntegreerd werken op dit gebied heeft veel mogelijkheden.
Voor algemene vitaliteit speelt calcium een grote rol. De meeste gebreken zijn direct of indirect vaak een gevolg van calciumgebrek. Dat is herkenbaar aan gele of zwakke toppen van planten, of gele punten van de bovenste bladeren. Ook ontstaan veel verdampingsproblemen hierdoor. De beschikbaarheid in de bodem is sterk afhankelijk van bodemschimmels. Die zijn vaak sterk verminderd of zelfs geheel afwezig. Bladvoedingen met calcium zijn op zich ook niet eenvoudig; de beste zijn vaak gemicroniseerde vormen hiervan in combinatie met borium, zeg maar zo fijn als fijnstof. Er zijn diverse merken op de markt die zeker in ziektewerende strategieĂŤn een welkome aanvulling zijn. Let wel op de mengbaarheid van deze calciumbladmeststoffen, want bij grote mengingen (vooral met sommige organische hulpmiddelen zoals humuszuren) kunnen spuitdoppen verstoppen. Maak altijd eerst proefmengingen om er zeker van te zijn dat ze lukken. De toekomst van gewasbescherming zal steeds meer gaan draaien om goede voeding te geven aan de plant. Bladvoedingen kunnen daarbij behulpzaam zijn. Kennis en ervaring hierover opdoen is erg zinvol. Plantsapmetingen kunnen helpen goede keuzes te maken en gerichter te werken. <
Cylindrocladium was dit seizoen goed onder controle te houden, dit heeft uiteraard veel te maken met de weersomstandigheden. Onder droge en hete omstandigheden ontwikkelt deze schimmel zich niet. Bladnat, hoge RV en neerslag zijn voorwaarden voor een infectie. Dit voorjaar zijn er vooral wat preventieve bespuitingen uitgevoerd, vaak met spuitzwavel. De laatste jaren zien we in de praktijk de spintproblemen afnemen op de bedrijven die consequent met spuitzwavel aan de gang zijn. De verschillende merknamen spuitzwavel staan op de nominatie om volgend jaar niet, of zeer beperkt, terug te komen. De Coördinator Effectief Middelen Pakket boomkwekerij heeft regelmatig overleg om spuitzwavel in de benen te houden. Een direct alternatief is weer teruggrijpen naar Captan, dat weer een ruimer etiket heeft gekregen in Buxus. De nevenwerking op spint is dan echter weg. Dan zal ook de milieubelasting toenemen. Er zijn voldoende acariciden beschikbaar om correcties uit te voeren bij een eventuele spintaantasting.
Het onkruid is inmiddels redelijk onder controle. Bodemherbiciden hebben door de droogte relatief weinig effect gehad. Mechanisch waren er dit voorjaar best wel mogelijkheden. Nu er wat meer neerslag is, is het handig om onderdoor te spuiten. Dit kan met Springbok, eventueel aangevuld met Linuron als er wat kiemvuil staat. Let op dat de opgebruiktermijn van Linuron loopt tot 1 september 2017. Springbok kan alleen ingezet worden als u op dat perceel geen Butisan heeft gebruikt, vanwege de beperking op de werkzame stof metazachloor. In de vermeerdering en containerteelt van Buxus is het belangrijk te letten op goed uitgangsmateriaal. Dit voorjaar zijn we verschillende partijen tegengekomen waar toch flink aantasting van Cylindrocladium in zat. Vaak ligt dit niet aan een gebrek aan bestrijding, maar heeft dit met bijvoorbeeld met kasklimaat te maken: lange bladnatperiodes met hoge RV en temperatuur. Probeer hier met watergeven ook zoveel mogelijk rekening mee te houden. Transport kan ook een infectierisico zijn; in een warme en vochtige vrachtwagen kan de infectie op karren snel gaan. <
Het voorjaar was vooral lastig, omdat de natuur dit jaar al een keer achter heeft gelopen door het koude voorjaar en nu ongeveer een week tot tien dagen voor ligt op het lange termijn gemiddelde. Hierbij kwam de strenge nachtvorst rond 20 april, die vooral de vroeg geplante gewassen veel schade heeft gedaan. Als klap op de vuurpijl was het extreem droog. Dit alles heeft gevolgen voor de werking van de bodemherbiciden, maar zeker op het gebruik van de LDS. Wat andere jaren goed kon, levert nu in ieder geval enigszins schade op. Waar de bodemherbiciden gecombineerd worden met LDS is het probleem nog groter, omdat de gebruikte dosering al snel te hoog is voor de gewassen die nu zwakker staan. Bij LDS is het spelletje dat de plant sterker is dan het onkruid. Als de plant dus niet sterk is, kan dit snel voor problemen zorgen. Bij gewassen die vorstschade hebben, komt het gewas niet goed dicht. De eerste grote bladeren die vanuit het plantgoed uitgroeien, zijn weg en de plant krijgt in zijn eerste groeispurt het veld niet dicht. Meestal gaat de plant na de bloei pas echt groeien, maar deze overgang kost al
gauw een paar weken. Een paar weken dat het onkruid extra kans krijgt. In een jaar als dit moet je bij een wortelend gewas een beetje lief zijn voor de planten. Geef makkelijker water en denk niet te snel dat de plant dan geen goede wortels maakt. De wortels groeien namelijk alleen als er een vitaal bovengronds gewas staat. Zolang dat er nog niet is, kan de wortelgroei niet optimaal zijn. Ditzelfde geldt voor de stikstofbemesting. Kleine beetjes stikstof in combinatie met voldoende water kunnen de bovengrondse groei stimuleren, waardoor het gewas sneller dicht staat. Zodra het gewas dicht staat komt de oude strategie van iets stugger telen voor een sterkere plant. pas om de hoek kijken. Al deze verschillen met een ’normaal’ jaar maken het noodzakelijk om met geheel open en logische blik naar de omstandigheden te kijken, en niet te veel uit te gaan van ervaring. Dit is duidelijk een jaar waarin veel geleerd kan worden van de plant. De plant bepaalt ten slotte wat het beste is om goed weg te groeien. Tot het moment van ’gewas dicht’ is makkelijk telen het devies. <
’Geen schade en je kunt doortangen’
Op de percelen van Mauritz rijden elf hoogwer-
de rijen makkelijker te maken. Als je bovenop
wel op aanpassen, want nu is die gemaakt op
kers rond. Laatst is er nog een extra hoogwer-
staat, en het gewas staat behoorlijk dicht, kun
stapvoets rijden van een hoogwerker.”
ker bij gekomen. „We tangden eerst in de twee
je immers niet goed zien waar je rijdt. „Je kunt
De bomen zijn goed aan de groei, ondanks
maal verplante teelt vooral vanaf de grond,
dan al gauw een boom beschadigen, en je kunt
de drogere periode. „De opplant staat nu vast.
maar nu willen we hoger de toppen kunnen
ook niet doortangen.”
Als er nog eens een buitje op valt, is het goed.”
inkorten en dat gaat vanaf een hoogwerker
Voor het finetunen van het sensorsysteem
Mede door de droogte is de gewasbescherming
is wel een paar jaar nodig geweest. Nu functi-
volgens de kweker nog wel te overzien. Hij is
oneert het prima voor de kweker. De sensoren
wel extra alert op bacterievuur. „Als je hitte en
gebeurd. „We zorgen altijd dat we op 30 april
zijn zodanig afgesteld, dat ze puur naar links
hoge luchtvochtigheid hebt, kan het erin knal-
klaar zijn, want dan is er nog niet veel blad aan
en naar rechts kijken. „Als ze stammen, stok-
len. Daarom spuiten we preventief met koper
de bomen en zie je het best wat je doet. Bij ons
ken en bladeren zien, blijft de hoogwerker
en houden we de bomen rustig en harder met
dus geen zomersnoei. Nu is het concurrenten
rijden. We hebben er ook een voetpedaal op, en
een beetje bladvoeding.”
corrigeren en toppen aantangen.”
dan kun je doortangen.”
gewoon sneller.” Het snoeien is bij Mauritz trouwens al lang
Twee hoogwerkers, een kleine en een grotere
Mauritz denkt dat er met de sensoren meer
Rond deze tijd begint het oculeren van de onderstammen. „Afhankelijk van het ocula-
machine, zijn door Damcon uitgerust met
mogelijk is. „Je zou ze ook op een trekker kun-
sensoren. Een paar jaar geleden is Mauritz
nen bouwen en bijvoorbeeld bij het schoffelen
bomen knippen. Eerst gaan we Acer zetten,
dat systeem gaan testen, om het rijden door
gebruiken. Maar dan moet je de snelheid er
daarna Sorbus.” <
tiehout wat we meest van eigen geselecteerde
Met een combinatie van schoffelen en wegblazen kan Vergeldt de onkruidgroei tot nog toe goed onder controle houden. De omstandigheden lenen zich de laatste maanden er dan ook goed voor. „Af en toe valt er een bui. Dan kun je weer nieuw onkruid verwachten.” De kweker werkt nu een jaar of zeven met
’Met gps durf ik niet krapper dan 10 cm te gaan’
deze combinatie, gebouwd op een portaaltrekker. „De laatste drie jaar hebben we het systeem goed op orde.” Voor het wegblazen mag het onkruid niet te hoog zijn. „Het werkt het best als het nog geen vier blaadjes heeft.” De trekker loopt op gps, zodat Vergeldt – zittend tussen de linkerwielen – beter zicht heeft op het gehele bed. „Onder het rijden kun je om je heen kijken. Men zegt dat gps tot op 2 cm precies werkt, maar krapper dan 10 cm tussen de schoffels en de planten durf ik niet te gaan.” Voor gps is wel het teeltsysteem aangepast. „We hadden eerst bedden van drie en vier rijen, maar nu poten we alles op drie rijen. Echt druk is het op de kwekerij niet. „Nog wat inpotwerk, wat planten uit elkaar zetten en snoeien.” Begin augustus start voor Vergeldt weer het entseizoen. „We beginnen altijd met
Acer, daarna gaan we door met Cornus.” <
„Wieden, gewasbescherming en maaien, dat vraagt momenteel vooral de aandacht”, aldus Frank Radder van kruidenkwekerij Puur Aroma. Het wieden van de potten gebeurt allemaal handmatig. Chemie is geen optie op de biologische kwekerij. Datzelfde geldt ook voor de gewasbescherming. „De nadruk ligt dus op het gezond houden van het gewas.” Naast gedoseerde voeding vormen plantversterkers een belangrijke rol bij het gezond houden van het gewas. „Voor ons als kweker is het prettig dat hier veel aandacht voor is, waarop naast kleine innovatieve bedrijven ook grote bedrijven als Bayer inspringen. De hoeveelheid beschikbare biologische alternatieven wordt daardoor groter.” Vanaf augustus wordt er weer volop opgepot voor levering voorjaar 2018. Momenteel wordt er op de kwekerij echter ook kleinschalig opgepot om de voorraad beschikbare planten op pijl te houden. „We zien dat de vraag vanuit tuincentra langer doorloopt. Zeker de veel voorkomende soorten wil je dan beschikbaar houden. Om die vraag te beantwoorden hebben we momenteel een soort van tussenpotting. Ik vind het een positieve ontwikkeling.” <
’Er komen steeds meer plantversterkende middelen beschikbaar’
Uitgebreid assortiment in laanen sierbomen, fruitbomen, spillen, dakplantanen en leilindes (vormbomen).
ZOWEL IN DE VOLLE GROND ALS IN CONTAINER Het juiste adres voor de beste kwaliteit! Kijk op onze website voor meer informatie:
WWW.MABO.NL
Achterstraat 12 | 6668 AA Randwijk T +31 488 49 1271 | F +31 488 49 1342 E info@mabo.nl | I www.mabo.nl
SKIMMIA EMANUELLE STEK Onbeworteld 100.000 stuks
Kleihoogt 49 2651KV, Berkel en Rodenrijs T 010-5118990 • F 010-5114748 • M 06-11495882 • Info@fbbplant.nl
Per 1 juli heeft Royal FloraHolland voor €4 miljoen een meerderheidsbelang genomen in FloraXchange. Door de joint venture hoopt de coöperatie te profiteren van de innovatiekracht van dit bedrijf en kwekers meer mogelijkheden te bieden om succesvol en effectief online handel te drijven. De samenwerking moet eveneens een stimulans zijn voor innovatie aan handelskant.
Aan kwekerskant worden de aanbodsystemen van Royal FloraHolland – FloraMondo en PlantConnect – en het aanbodsysteem van FloraXchange in elkaar geschoven tot Floriday.io. Dit nieuwe aanbodsysteem Floriday.io staat open voor alle kwekers: van bloemen en planten, groot en klein, wel of geen lid van Royal
FloraHolland. Het idee is dat Floriday.io één wereldwijde marktplaats wordt. Hoe breder het aanbod, des te meer waarde heeft het platform, zo redeneert Royal FloraHolland. En via Floriday.io krijgen alle deelnemende kwekers de mogelijkheid mee te doen aan de wereldwijde handel. De eerste versie van Floriday.io wordt in november 2017 verwacht. In het nieuwe platform blijft ruimte voor verschillen in handelskanalen en betalingsmethoden, zowel via FloraHolland als daarbuiten. „Wij hebben een manier gezocht om de centrale positie van de coöperatie te behouden, en om kwekers toegang te geven tot die wereldwijde markt”, zegt Gerhard van der Bijl, chief digital officer van Royal FloraHolland. Kwekers die hun aanbod in Floriday.io zetten kunnen zelf bepalen
welke kopers informatie over hun producten te zien krijgen. Daarmee willen de makers van het systeem een duidelijke knip maken tussen het aanbodsysteem Floriday.io aan de ene kant en geïnteresseerde kopers aan de andere kant.
Juist voor deze koperskant wil het nieuwe platform namelijk voorzien in een standaard waarop andere handelskanalen kunnen aansluiten. Sowieso zijn dat de ’eigen’ kanalen FloraMondo en FloraXchange die als platform aan handelszijde blijven bestaan. Maar het is vooral denkbaar dat partijen als Flor@Home (een activiteit van PostNL) eraan worden gekoppeld. En die mogelijkheid zou er volgens de ontwikkelaars bijvoorbeeld ook zijn voor het eigen platform waar
Dutch Flower Group en FleuraMetz gezamenlijk aan werken.
De meeste kwekers zien het idee van Floriday.io wel zitten. Veel kwekers van met name visueel aantrekkelijke producten klagen de laatste jaren dat zij veel tijd kwijt zijn aan het vullen van verschillende aanbodsbanken. Zij zullen het nieuws dat Royal FloraHolland en FloraXchange de handen ineenslaan met instemming hebben ontvangen. Hoe minder systemen hoe beter, is hun redenatie. Op de poll die het Vakblad voor de Bloemisterij de afgelopen periode hield, bleek dan ook dat bijna 80% voorstander was van het samengaan van de twee platforms. Volgens de ontwikkelaars van Floriday.io kan het systeem kwekers aan aanbodzijde dan ook tijdwinst
opleveren. Ondanks het feit dat veel kwekers een koppeling hebben waardoor informatie deels slim in beide systemen komt. De helft van de aanbodregels die in PlantConnect staan zou hier via FloraXchange in worden gezet. En ondanks het feit dat kwekers de laatste jaren zelf software hebben aangeschaft waarmee het aanbod voor FloraXchange en PlantConnect slechts één keer hoeft te worden ingevuld. Er is toch vooral een besparing mogelijk omdat veel informatie nog verrijkt moet worden; en dat kan straks in één systeem. Dit komt onder meer doordat
FloraXchange en straks Floriday.io voor kwekers meer functionaliteiten biedt dan alleen het verspreiden van algemeen aanbod.
Terwijl vanuit kwekerszijde met name positieve geluiden te horen zijn, klinkt aan handelskant ook een ander geluid. De samenwerking aan aanbodzijde zorgt bij Dutch Flower Group en FleuraMetz juist voor het idee om zelf een aanbodsysteem op te zetten. Hiervan zouden voorkeurleveranciers en buitenlandse
>
(bloemen)kwekers gebruik kunnen maken. Marco van Zijverden, CEO Dutch Flower Group over de samenwerking tussen Royal FloraHolland en FloraXchange: „Ik vond het verrassend en interessant. Vanuit de veiling snap ik ’m volledig. Zij halen hiermee een concurrent uit de markt. Ik zie uit concurrentieoogpunt liever een aantal systemen op de markt. FloraXchange hield de boel wel scherp.”
Twee jaar geleden startte FloraXchange met een dienst onder de werknaam Boskoop United, die inmiddels FloraXchange Services heet. Volgens Jan van der Lans, accountmanager bij FloraXchange, blijft deze dienst bijna ongewijzigd doorlopen. „FloraXchange Services blijft voor zeven handelaren de orders uit de regio Boskoop (digitaal) verzamelen, waarna een logistieke partij de handel ophaalt. Ook de facturering kan via FloraXchange Services blijven verlopen. Het belangrijkste verschil is dat kwekers hun aanbod in het nieuwe Floriday.io zetten.” <
De eetbare tuin lijkt een langdurige trend of zoals kwekers signaleren: het is van trend overgegaan in een manier van leven. De vraag naar kruiden, groenteplanten en met name kleinfruit vaart hier wel bij. Tuincentra signaleren ook aandacht voor fruitbomen, maar deze is minder groot dan naar kleinfruit. Als reden wordt de beschikbare ruimte in de tuin genoemd. Bij de appel- en perenbomen doen met name soorten die gering in omvang blijven het
goed, maar consumenten vragen ook naar kersen, pruimen, perziken en vijgen. Dat de laatste twee in de tuin zelden tot vruchtdracht komen, lijkt daarbij geen belemmering. Binnen het kleinfruit groeit de vraag naar blauwe bessen en frambozen het sterkst. Aardbei blijft eveneens een gewilde fruitsoort. De vraag naar rode bessen, kruisbessen en bramen is minder groot. Kwekers wijten dit mede aan het meer oubollige karakter van de soorten. Kruiden zijn binnen het eetbare sortiment waarschijnlijk de sterkste groeier bij de retail. De planten worden via een groot aantal verkoopkanalen aangeboden. Nederlandse kwekers profiteren echter in geringe mate van deze groeiende vraag, omdat een groot deel van de aangeboden kruidenplanten uit Zuid-Eu-
De omzet van tuinplanten (totaal van klok en directe verkoop) kwam bij Royal FloraHolland in juni ruim 3% hoger uit dan in dezelfde maand vorig jaar. Dit ondanks dat juni dit jaar een veildag minder kende. In mei bestond de aanvoer van tuinplanten nog voor een groot deel uit eenjarigen, in juni is een heel ander beeld te zien. De omzetstijging van Hydrangea springt het meest in het oog. In mei
liet deze productgroep al een omzetstijging van 24% zien, in juni is deze stijging ruim 41%. Het aantal stuks verkocht steeg in juni zelfs met bijna 50%. Hydrangea paniculata-kweker Peter Vlasveld herkent zich wel in dit beeld. „Er is gewoon meer vraag dan vorig jaar. Of er veel meer is opgezet weet ik niet. Wij doen zo’n 5% meer stuks dan vorig jaar. Door de goede afzet in deze periode verwacht ik dat
ropese landen wordt geïmporteerd. Daarnaast hebben meerdere kwekers de overstap gemaakt naar de teelt van kruiden en kleinfruit. Ook kiezen kwekers van sierplanten er steeds vaker voor om eetbare planten op te nemen in hun sortiment. <
we een paar weken eerder door onze aantallen heen zijn. In september zullen we minder leverbaar hebben dan vorig jaar, verwacht ik.” De omzet van Rosa stabiliseerde bij minder aanvoer en hogere prijzen. Kweker Eric Mulders is daarover niet verbaasd: „Wij hebben meer verkocht en ik merk dat we met afnemers minder prijsdiscussie hebben dan vorig jaar.” <
De grootste aantallen zijn bestemd voor de aanleg. In bijvoorbeeld Engeland, Frankrijk en Duitsland zijn hagen van Photinia x fraseri ’Red Robin’ behoorlijk in trek. Qua haagaanplant lijkt Nederland wat achter te lopen op het buitenland. Dat komt waarschijnlijk doordat Photinia, en dan met name het jonge, rood uitlopende schot, kan lijden van vorst. Dat is in het verleden ook gebleken. Ondanks die gevoeligheid is Photinia nog steeds trendy onder con-
sumenten, omdat die qua kleuren uitspringt boven het sortiment evergreens – zoals bladhoudende Prunus die afgelopen seizoen trouwens ook best goed is verkocht. Volgens tuincentra zijn er nagenoeg geen alternatieven voor Photinia met vergelijkbare eigenschappen, wat verklaart waarom de vraag naar Photinia blijvend is. Andere verklaringen voor de goede verkoop zijn de mogelijke vormen (als solitair, op stam, als dakvorm of gesnoeid in blokvorm) en het sortiment dat de laatste jaren uitbreidt: vooral de nieuwigheden die voor consumenten zichtbaar afwijkend zijn van de bekende ’Red Robin’, doen het goed. Zoals de bonte cultivars P. serratifolia Pink Crispy uit Nederland en P. x fraseri Pink Marble uit Frankrijk. Maar ook nieuwigheden die lijken
„We hebben een kwekerij van 25 ha met heesters (vooral Rhododendron en Azalea), coniferen en bodembedekkers in container. Op ons plantencentrum verkopen we vooral heesters en vaste planten. Zo’n 40 tot 50% van de producten komt van onze eigen kwekerij; de rest kopen we bij.”
„In het voorjaar en de herfst kopen we op de orderbeurzen van Landgard. Daarnaast kopen we bij kwekers in Duitsland en Nederland. We hebben in Nederland vaste adressen voor bomen, rozen en bijzondere soorten. We kunnen er goede producten kopen voor passende prijzen.”
op ’Red Robin’, maar toch duidelijk anders groeien en ander blad hebben, zitten in de lift. Het internationale aanbod van ’Carré Rouge’ en dat van ’Dicker Tony’ groeit althans. Na ’Red Robin’ is de kleinbladige ’Little Red Robin’ al jaren de qua aantallen bestverkochte Photinia. <
„We hebben een goed voorjaar gehad. Maart begon super, april was iets minder, maar in mei en juni liep de verkoop goed door. Nu komen de klanten vooral voor rozen, hortensia en vaste planten. Ze willen bloeiende planten, maar ook onderhoudsarme producten zijn populair. Het moet meteen perfect zijn. Mensen willen vooral ook ontspannen in de tuin.”
„Doordat de tuincentra rondom ons vanaf oktober al eindverkoop houden, hebben we sinds drie jaar een groeiende herfstverkoop. Vanaf november verkopen ze helemaal geen planten meer; daardoor zetten wij meer om.”
„Klanten waarderen ons sortiment en advies. Ook merken de klanten dat we nog echte kwekers zijn en die sterven uit. Maar bij ons zijn de vakkennis en passie nog aanwezig!” <
„Als je in Zuid-Duitsland naar autochtoon vraagt, dan zeggen ze dat één van de twee certificeringssystemen ervoor gaat winnen op de markt, maar niet welk: het landelijke ZgG, of het Zuid-Duitse EAB. Wij leveren in heel Duitsland, dus dan moet je wel meedoen aan ZgG. Wij kweken er daarom nu ook voor. Ik verwacht er wel een meerprijs voor, gezien de extra administratiekosten. Maar welke herkomst moet je kweken, in welke aantallen? Dat is
mij nog niet duidelijk. Voor onze regio Opheusden, en ook voor ons, is Duitsland verreweg het belangrijkste afzetland. Maar ik geloof nu dat er meer naar andere landen gaat. Om risico te spreiden breiden wij onze verkoop ook uit naar andere landen. We hebben net de balans opgemaakt van het afgelopen seizoen. Het is geen groot verschil met het seizoen ervoor, maar toen was het toch beter. Afgelopen seizoen liep de handel namelijk een paar weken mis, onder andere doordat die dit jaar pas half maart weer begon. De prijzen waren nog steeds laag. Die moeten omhoog, maar dat kan alleen door schaarste. Er waren wel soorten uitverkocht, maar dat kwam door de grote order naar China. De Chinezen hebben een overschot weg-
gekocht. Als ze dat weer doen, krijg je een ander prijsniveau. Men speelt in op die mogelijke vraag, want naar mijn gevoel zijn er dit jaar behoorlijk meer onderstammen uitgeplant. En de productie die er aankomt, is niet veranderd.” <
„Op 30 juni hebben wij min of meer het seizoen al afgesloten. Tot die tijd liep de handel mooi door, we hebben geen last gehad van de extreme warmte. Gelukkig is de aanleg in Scandinavië momenteel nog wel actief. Ze zijn er volop bezig met groenprojecten. De hele zomer wordt er doorgeplant, want de winter treedt er vaak al vroeg in. Daar gaan nu vooral heesters, klimplanten, kleinfruit en haagconiferen in containers naartoe. Op Rusland zien we dat de voorverkoop voor levering in het najaar al volop in gang is. We hebben daar een goed halfjaar gedraaid. De Russische economie is aangetrokken en door de stabiele roebel waren er geen belemmeringen voor de handel. Aan
de vlotte betalingen merk ik dat het goed gaat met de afzet. Omdat het nu rustig is, heb ik de afgelopen weken klanten in Scandinavië en leveranciers in Italië kunnen bezoeken en ga ik de komende week naar Rusland. In Scandinavië proefde ik teleurstelling bij afnemers vanwege de late start van het voorjaar – het vroor er nog in mei - maar zo te horen hebben ze de schade daarna ruimschoots in kunnen halen. Tegelijkertijd zijn we druk bezig met de voorbereidingen op de najaarshandel. In augustus houden we onze huisbeurs, in september staan we weer op de FlowersExpo in Moskou. Op de huisbeurs focussen we vooral op niet-alledaags sortiment waarmee klanten zich kunnen onderscheiden. Vormbomen krijgen er een belangrijk aandeel, maar ook Hydrangea in haagvorm en exclusieve mediterrane planten. Ook grassen zijn weer populair. Daar gaan we in augustus al volop mee de markt op. Net als met Hydrangea macrophylla en H. paniculata. Ik vind het jammer dat het sorti-
ment op bepaalde plekken aan het verschralen is. Zo zie ik bij beuken dat de krenten in de pap steeds lastiger te krijgen zijn. De echte sortimentskwekers haken langzamerhand af en als ze al opvolgers hebben, gooien die de minder commerciële soorten snel overboord. Dat begrijp ik ook wel, want elke onderneming moet calculeren om het hoofd boven water te houden. Het is toch te hopen dat de afvalrace die in Boskoop en omgeving heeft plaatsgevonden, ophoudt.” <
Veredelaar Kolster uit Boskoop, onder andere bekend van Magical Plants and Flowers en snij-hortensiaâ&#x20AC;&#x2122;s, gaat de krachten bundelen met Horteve Breeding, veredelaar van poten kamerhortensia. Kolster neemt vanaf 1 augustus 2017 voor 50% deel in de veredelingsresultaten en â&#x20AC;&#x201C;activiteiten van Horteve Breeding. Hiermee worden de veredelingsactivi-
teiten in snijhortensia, tuin- en kamerplanten van beide bedrijven volledig geĂŻntegreerd. Kolster en Horteve verwachten met de samenwerking hun positie op de wereldwijde markt van hortensia flink te kunnen versterken. Beide bedrijven blijven wel onder eigen naam hun producten op de markt zetten. Meer informatie: kolster.nl.
Op Plantarium laten kwekers in diverse Houses of Inspiration zien hoe afnemers specifieke planten kunnen gebruiken. Een thema is Christmas en gaat over kersttrends 2017. Andere thema’s zijn The Magical Experience en Urban Gardening en worden nog ingevuld met producten. Woensdagavond 23 augustus is er een netwerkevent voor deelnemers van Plantarium en Groen-Direkt. Voorafgaand geeft Cor Hospes, specialist in storytelling en content marketing, tips en trucs op die gebieden. Daarnaast kunnen studenten en ondernemers op de vakbeurs een innovatie pitchen voor de titel ’Het Beste Idee Plantarium 2017’. Aanmelden via plantarium.nl.
Loofbomen zijn van oudsher intiem verbonden met het landschap. Dit boek beschrijft meer dan 250 loofboomsoorten en hybriden die o.a. belangrijk zijn voor openbaar groen. Aan bod komen herkenning, toepassing, ecologie en beheer. Een standaardwerk voor liefhebbers en vakmensen. Met veel achtergrondinformatie en rijk geïllustreerd.
Bestel nu voor €49,90!
• Meer dan 250 soorten loofbomen, hybriden en variëteiten • Herkenning, toepassing en beheer • Geschiedenis van het boomgeslacht en standplaatsen • Lijst van collecties van boomgeslachten en monumentale bomen • Met meer dan 1500 kleurenfoto’s
Het boek is te bestellen voor €49,90 (incl. btw, excl. verzendkosten) door een mail te sturen naar info@hortipoint.nl.