BKW_21-2014

17 oktober 2014

21

Haagconiferenmarkt moet inkrimpen 32

Bontekoe: ’Mijn bedrijf is mijn levenswerk’ 14 Duitse rozenveredeling let op bladgezondheid 19 Onverkochte voorraad vraagt om aandacht 26 Omslag_BKW14-21.indd 1

13-10-14 14:26

Holland

Polen

Tel. (+31) 0546 647255 E-mail: info@ippholland.nl www.ippholland.nl

IPP Holland B.V. Sluiskil 6 - 7681 KD Vroomshoop

NIEUWE PRODUCTEN NODIG? WIJ DENKEN EN ONTWIKKELEN GRAAG MET U MEE Nieuwste ontwikkelingen o.a.:

VKR serie

Tray voor VKR

Tray’s geschikt voor vorkheftruck

Diverse Plantcontainers

GEBRUIKTE TUINBOUWMACHINES & MATERIALEN

WWW.HORTITRADE.COM

601441.indd 2

13-10-2014 9:35:07

Inhoud

Omslag: Arno Engels

Nieuws

12 Stap naar meer efficiency

4

Commentaar: Varkenscyclus

5

Stelling: Samenwerken in de verkoop gaat nooit lang goed

6

Plantversterker effectief tegen Cylindrocladium

Bedrijf 10 Ondernemersvragen: Waarom moet ik een bedrijfsvisie vormen en hoe doe ik dat?

11 Gebruik van de grond beperkt cultuurgrondvrijstelling 12 Boskoopse kwekers gaan ieder eigen weg

24 In ontwikkeling blijven

14 ’Mijn bedrijf is mijn levenswerk’

Teelt & Gewas 19 Bladgezondheid staat voorop in Duitse rozenveredeling 22 Potroos moet gewoon mooi zijn 24 Steeds een stapje verder in kwaliteit om voorop te blijven 26 Onverwachte voorraad vraagt extra aandacht 28 Start niet te vroeg met rooien van vaste planten

Markt & Afzet

34 Tij keren bij hortensia 32 Massa’s groen en blauw raken uit 34 Actie gewenst om prijsniveau hortensia te verbeteren 36 Marktnieuws

Service 38 LTO Nederland Vakgroep Bomen en Vaste planten 39 Vaktaal en Agenda Op www.DeBoomkwekerij.nl vindt u actueel nieuws, marktnieuws, fotoreportages, video’s, blogs en het magazine in digitale vorm. Problemen met inloggen? Kijk dan op www.DeBoomkwekerij.nl/inloghulp.

COLOFON Redactie

Schipholweg 1, Postbus 9324, 2300 PH Leiden E-mail: boomkwekerij@hortipoint.nl Website: deboomkwekerij.nl Hoofdredactie Wim du Mortier (071) 565 96 82 Vakredactie Arno Engels 565 96 86 Ketura Haveman 565 96 83 Ron Barendse 565 96 84 Bureauredactie Jenny Mostert, Carolyne de Vries Lentsch, Jolanda de Wekker Vormgeving Diseno vormgeving Fotografie Gerdien de Nooy Directie Elbert van den Berg Secretariaat Linda Laman 565 96 78 Alice Hoogenboom

Exploitatie

Koninklijke BDU Uitgevers B.V., Afdeling Vak- en Publieksmedia, Postbus 67, 3770 AB Barneveld Uitgever: Wiljo Klein Wolterink MBA T (0342) 494 263 F (0342) 413 141 Verkoopleider: Ron van de Hoef T (0342) 494 263 M 06 51 80 63 25 E r.v.d.hoef@bdu.nl Advertentie-exploitatie Media adviseur: Gert-Jan Bloemendal T (0342) 49 48 07 E g.bloemendal@bdu.nl, Internet: bdu.nl Verkoopleider: Ron van de Hoef T (0342) 494 263 M 06 51 80 63 25 E r.v.d.hoef@bdu.nl Abonnementenservice Aanvraag (ook via website deboomkwekerij.nl) en wijziging abonnement naar Koninklijke BDU Uitgevers, afdeling Vak- en Publieksmedia, Postbus 67, 3770 AB Barneveld, T (0342) 494 844, F (0342) 494 299, E abonnementen@bdu.nl. Op werkdagen

telefonisch bereikbaar van 8.30 – 14.00 uur Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Opgave via deboomkwekerij.nl of bij de abonnementenservice. Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk twee maanden voor vervaldatum bij de abonnementenservice wordt opgezegd. Dit kan schriftelijk, telefonisch of per e-mail. Ook voor informatie over een lopend abonnement kan contact worden opgenomen met de abonnementenservice.

Jaarabonnement: €236,65 (exclusief 6% btw). Studenten en scholieren krijgen 25% korting. Buitenlandse abonnees betalen een kleine toeslag.

Druk Koninklijke BDU Grafisch Bedrijf B.V. 25ste jaargang ISSN-nummer: 0923-2443 De Boomkwekerij is een uitgave van de Stichting Vakinformatie Siergewassen en de Koninklijke BDU Uitgevers B.V. Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Lezers worden met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren.

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Algemene voorwaarden: op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van Koninklijke BDU Uitgevers B.V. zijn van toepassing de voorwaarden, welke zijn gedeponeerd ter Griffie van de Arrondissementsrechtbanken en de KvK.

De Boomkwekerij 21 (17 oktober 2014)

Inhoudspagina-BKW14-21.indd 3

3

13-10-14 15:46

Foto: IPP Holland

NIEUWSINTERVIEW

Henk Aufderhaar pleit voor recyling kunststofpotten

’Biopotten breken niet af na gebruik’ Op de afgelopen vakbeurs GrootGroenPlus waren de nieuwste biopotten te zien, gemaakt van plastic die met behulp van bacteriën 100% zouden afbreken. Henk Aufderhaar, directeur van kunststofverwerker en fabrikant van kunststofproducten IPP Holland, zet vraagtekens bij de biologische afbreekbaarheid van potten.

Henk Aufderhaar IPP Holland

„Als je roept dat biopotten 100% biologisch afbreken, dan vraag ik me af hoe dat mogelijk is. Wij hebben al meer dan 25 jaar ervaring met het maken van biopotten en het recyclen van kunststof potten. Voor verschillende leveranciers hebben we biopotten gemaakt van aardappelzetmeel, maïsmeel en mengsels hiervan. Sommige potten staan al zeven, acht jaar in de grond, en die zijn nog steeds niet afgebroken. Waar ligt dat aan?

Ik ben geen chemicus, maar een boerenzoon, dus praktisch ingesteld.

In al die jaren dat ik bezig ben met kunststofrecycling, heeft niemand mij duidelijk kunnen vertellen wat biologisch afbreekbaar is. Van welk materiaal je biopotten ook maakt: het moet aan elkaar blijven plakken, anders functioneren de potten niet in de kwekerij. En als het niet afbreekt in de tuin, wat is er dan nog groen aan

COMMENTAAR

biopotten? Waar blijft het bindmiddel?

De laatste 25 jaar hebben wij tonnen geld gestoken in biopotten. Het hele bioverhaal is niet nieuw. Toch zijn er de laatste jaren Europese subsidies gegaan naar de ontwikkeling van nieuwe biopotten en het onderzoeken van afzetgebieden. Dat was voor ons niet in de wieg gelegd. En afzetgebieden hadden we al lang.

Met subsidies heb ik op zich geen moeite, als het geld goed wordt besteed en er geen verkeerd beeld wordt geschetst van kunststof potten. Dat laatste is wel gebeurd; kunststof zou slecht zijn voor het milieu. Zo’n verhaal kan het recyclesysteem van kunststof vertroebelen. Dat systeem werkt perfect, er is heel veel tijd en energie in gestoken, en de overheid heeft ons ook verplicht tot meer kunststofrecycling.

Biopotten zijn prijstechnisch niet

PEILING

Varkenscyclus ’Ze hebben de markt verziekt.’ Dat zeggen verschillende coniferenkwekers over boeren die zich ineens hadden gestort op ’Brabant’ en ’Columnaris’. Het waren coniferenboeren geworden. Ze haalden de groene en blauwe planten van het land alsof deze bieten of maïs waren. Dat kun je een lompe boerenmanier noemen, maar je kunt het ook zien als grootse en efficiënte logistiek. Want het land was wel snel leeg.

De consument gaat nooit meer massaal jaarrond planten kopen.

De oogst was dus snel binnen. En ook de verdiensten waren niet onaantrekkelijk voor boeren; met sierconiferen beurden ze per hectare meer dan met voedselgewassen. Als je te weinig verdient aan je oorspronkelijke teelten, maar je beschikt wel over land, perArno Engels Vakredacteur

soneel en machines, en de handel komt wel kopen: dan kun je wel begrijpen waarom een boer overstapt op lucratievere teelten. De boomkwekerijmarkt is tenslotte een vrije markt. Teeltvergunningen zijn al lang afgeschaft.

Anderzijds is het goed voor te stellen dat kwekers niet blij waren met boeren als nieuwe

Eens 61%

Oneens 39%

concurrenten op de markt. Temeer omdat kwekers het gevoel hadden dat boeren geen eerlijke concurrenten bleken te zijn. Ze doken namelijk onder prijzen om bestaande kwekers de loef af te steken. Dat is natuurlijk zuur voor kwekers die al jaren gespecialiseerd zijn in de teelt en afzet voor hun producten.

Verschillende kwekers zijn de prijzenslag met boeren zat en specialiseren zich nog verder, bijvoorbeeld in andere maatvoeringen van coniferen. Of door de planten nog meer naar wens van retailers te maken, bijvoorbeeld middels een nieuwe verpakking.

Het blijft echter een vrije markt en de omvang is vaak een kwestie van schatten. In

De nieuwe peiling luidt:

Liever een gerecyclede plastic pot dan een biopot

diverse teelten, en dat is niet alleen in de haagconiferenteelt, ligt een verschijnsel op de loer dat varkenscyclus heet. Het komt niet voor niets uit de boerenwereld?

4

Stem mee op deboomkwekerij.nl.

De Boomkwekerij 21 (17 oktober 2014)

Nieuws opinie BKW14-21.indd 4

13-10-14 15:59

Opinie COLUMN COEN DEKKERS

De radio

interessant. Het basismateriaal kost het dubbele van zeer goed gerecycled kunststof granulaat en het soortelijk gewicht is 25 tot 35% hoger. Dat alles leidt tot een hogere prijs van biopotten. En door de gewichtstoename zijn de transportkosten hoger, dus ook de uitstoot van schadelijke gassen. Op beurzen neem ik altijd biopotten op in ons getoonde assortiment, maar er is zelden interesse. Wegens de prijs.

Ik draag biopotten zeker een warm hart toe, maar laat chemici eerst maar eens bewijzen dat ze verantwoord afbreekbaar zijn.

Welke potten zijn nu het beste voor kwekers? Ik zou zeggen: Volg uw gevoel, maar kijk naar het milieu en het geld dat u bespaart. En vergeet vooral niet dat het recyclesysteem voor kunststof potten en trays, inclusief de terugname, al jaren perfect functioneert.” <

’Mag eindelijk de radio aan?’ Hij weet het niet, maar de radio staat al een tijdje aan. Dat kun je horen als je de kantine binnenloopt. Daar hoor je namelijk het radertje van het cassettedeck lopen. Alsof die nog een bandje aan het afspelen is. Dat bandje zit er al lang niet meer in, maar het motortje loopt nog wel. Altijd.

In 1998 was ik dat gebrom van dat motortje zo beu dat ik de hele stereotoren een flinke dreun verkocht. Een vuistslag op het deck... en het werd stil. Het motortje was gestopt. Ik kon het niet geloven en drukte op ’Play’. Vraag me niet waarom, maar ik deed het voordat ik er erg in had. Nu loopt dat motortje dus nog steeds. De hele dag. ’Koop toch een fatsoenlijke radio man, dat ding is vast al 20 jaar oud’. ’Correctie, dat ’ding’ is uit oktober 1984. Daar heb ik een hele zomervakantie voor gewerkt. Stekjes gestoken, aardbeien en tuinbonen geplukt, gras gemaaid en auto’s gewassen. Van dat zuurverdiende geld heb ik, na lang twijfelen, juist deze stereotoren gekocht. Uit een aanbod van wel 25 merken’.

En nu, 30 jaar later doet hij het dus nog steeds. Okay, als het koud is in de kantine duurt het een kwartiertje voordat hij ook geluid anders dan dat gebrom uitstoot, maar hij heeft me nog nooit in de steek gelaten. Met wat draad en wat geknutsel is hij door de hele kas te horen. 180 meter muziek. Met ook nog eens dezelfde speakers als toen, ondanks dat het volgens mijn elektricien niet kon, deze boxen in zo’n kas met al dat vocht en extreme temperaturen.

Wat is er nu lekkerder dan: radio aan, gevulde potten en stekken voor je neus en gaan met die banaan.

Urenlang onnozel stek steken. Geen afspraken, de bedrijfsleider de telefoon geven en zeggen dat je niet gestoord wilt worden. Weg van de waan van dag, de hectiek, de slechte krantenkoppen. Gewoon terug naar 1984 waar je als vakantiewerkertje werkte voor de hoofdprijs: een dikke, vette stereo.

Gewoon lekker naar je doel toewerken. Stap voor stap, uur voor uur, stekje voor stekje, potje voor potje.

Het gewoon niet moeilijker maken dan het is. Volharding loont.

De kweker, hij stekte voort.

STELLING

Samenwerken in de verkoop gaat nooit lang goed Harry Schrama,

Hendrik Hak, Kwekerij

Rob

Vruchtbomenkwekerij Mts

Vredebest, Waddinxveen:

Coniferen bv, Wijster:

Schrama, Biddinghuizen:

„Samenwerken is een kracht

„Hoewel ik denk dat samen-

„Dat is in mijn opinie juist.

die tot mooie resultaten kan

werking soms misschien wel

De ervaring heeft geleerd

leiden. Als het goed is gere-

loopt, ben ik ervan overtuigd

dat het op een of ander

geld, worden klanten vanuit

dat dat alleen kan als de

moment misgaat, ook al sta

één punt bediend in plaats vanuit al de onder-

ene partij sneller tevreden is dan de andere.

je op goede voet met elkaar. Iedereen wil heel

liggende bedrijven. Dit geeft rust en gemak

Iedereen preekt toch voor eigen parochie en

graag zijn deel van de verkoop en zoiets is

voor de klant, die het in deze tijden juist ook

als het er op aankomt zijn we net roofdieren:

niet af te meten. Zo gauw dat uit balans raakt,

drukker heeft om zijn klant weer te bedienen.

er is één prooi en de sterkste wint. Ook als

ontstaan er problemen. Kweek je dezelfde

Juist door specialisatie, zoals vermeld in het

de intentie is om het samen te doen, is er na

producten, ontstaan er problemen over de

artikel ’Brabantse kwekers zetten exportcollec-

verloop van tijd iemand die meer baat heeft

kwaliteit. Heb je totaal andere producten en

tief op’ op de website van De Boomkwekerij,

bij de samenwerking dan de ander. Als het

vul je elkaar aan, gebeurt het geheid een keer

is het heel sterk om de handen ineen te slaan

niet loopt, krijgt altijd iemand de zwartepiet

dat het ene wel loopt en het andere niet en

en zo een ’compleet’ pakket aan te bieden. Als

toegeschoven, vooral in deze tijd. Het is niet

hoe los je dat op. De handelaar respectievelijk

vertrouwen en gunnen hoog in het vaandel

allemaal halleluja. Als je het alleen doet, kun

verkoper is dan denk ik een betere oplossing.”

staan, heeft het pakket zeker kansen voor een

je een ander ook niets verwijten. Negen van

lange levensduur. Dan wordt samenwerken

de tien verkopers verkoopt wat er gevraagd

echt ’samen sterk’.”

wordt, niet wat ze eigenlijk verkopen moeten.”

Fokkens,

Fokkens

De Boomkwekerij 21 (17 oktober 2014)

Nieuws opinie BKW14-21.indd 5

5

13-10-14 15:59

Foto’s: Ketura Haveman, Groenkeur

Plantversterker effectief tegen Cylindrocladiu De plantversterker Topbuxus Health Mix is effectief tegen Cylindrocladium. Dat blijkt uit onderzoek van DLV Plant. Het is de eerste keer dat uit onderzoek blijkt dat een plantversterker even effectief of zelfs effectiever is dan chemische alternatieven.

Dit jaar kregen fabrikanten, toeleveranciers en kwekers de mogelijkheid om een strategie tegen Cylindrocladium buxicola te laten onderzoeken op de effectiviteit en te vergelijken met elkaar. In totaal werden zeven verschillende aanpakken met elkaar vergeleken. Vijf daarvan waren com-

Afmulchen en bespuiten met plantversterker van Topbuxus houdt planten vrij van Cylindrocladium.

binaties van chemische middelen, in een geval een combinatie van chemie met spuitzwavel. Eén aanpak bestond uit het uitsluitend inzetten van spuitzwavel en andere strategie was het inzetten van de plantversterker Topbuxus Health Mix. Toen de infectiedruk half juli hoog werd, vielen vijf aanpakken door de mand. Spuitzwavel bleek toen onvoldoende, maar ook de meerderheid van de chemische aanpakken kreeg de hoge infectiedruk niet onder controle. Ook na juli kon met spuitzwavel of deze chemische aanpakken Cylindrocladium niet tot stoppen worden gebracht.

In eerste instantie leek in juli alleen de combinatie van Merpan en Spirit, een strategie van Adama, effectief omdat ook de planten die met de plantversterker waren bespoten een toename in de infectiedruk lieten zien. Deze werd echter binnen twee weken tot staan gebracht waarna de infectiedruk weer snel onder de 10% zakte. Tot het eind van de waarnemingen, begin oktober, bleef Cylindrocladium uiteindelijk alleen onder

KORT Samenwerking bij aanbesteding

Florall wordt 1-daagse beurs

Perkgoedkwekers voor promotie

VHG-directeur Egbert Roozen vindt dat opdrachtnemers veel meer de dialoog moeten aangaan met opdrachtgevers en moet er meer worden samengewerkt. „Er wordt nog te weinig gedaan met kennis uit de sectoren, bijvoorbeeld over alle mogelijkheden van groen.” Dat zei hij tijdens een discussie over de Aanbestedingswet op de dag van de Openbare Ruimte. Gemeenten worstelen in de praktijk nog met die wet.

Florall wordt met ingang van 2015 een 1-daagse beurs in plaats van de gebruikelijke twee dagen. Als proef was de najaarsbeurs eind augustus dit jaar ook al één dag.

Aanleiding voor de verandering was het teruglopend aantal bezoekers. Uit onderzoek onder bezoekers en standhouders blijkt dat de nieuw aanpak met slechts 1 dag beurs met verzorgde catering bij bezoek en standhouders beter bevalt. De eerstvolgende Florall is op woensdag 4 maart in Gent.

Aanvoerders van eenjarige zomerbloeiers gaan 0,6% van hun veilingomzet afdragen voor de financiering van een promotieplan. In totaal komt er daardoor €60.000 beschikbaar. Met dat geld wordt televisiezendtijd ingekocht. Het SBS6 programma Rob’s Grote Tuinverbouwing zal het gehele seizoen de zomerbloeiers in beeld brengen.

Ook evenementen als de Huishoudbeurs, Tuinidee, Roadshows en de Libelle Zomerweek zullen worden ingezet.

Overheid voor duurzaamheid

Te weinig naaldhout en populier

De overheid moet meer doen om de duurzaamheid te bevorderen, aldus Greenpeace-campagneleider Michiel van Geelen op de Dag van de Openbare Ruimte in Houten. Keurmerken zorgen voor een belangrijk signaal richting consumenten, maar de overheid en bedrijven moeten meer doen op het gebied van duurzaamheid en hier ook het goede voorbeeld in geven.

Nederlandse boseigenaren moeten meer naaldhout en populier aanplanten omdat de houtverwerkende industrie hiernaar vraagt. Het aanbod wijkt steeds verder af van de vraag, concludeert Probos na een landelijke bosinventarisatie. Eik en beuk worden minder gevraagd door de houtverwerkende industrie. Die heeft liever fijnspar, lariks, douglas en populier.

Meer aanvoer, lagere prijzen De aanvoer van tuinplanten bij FloraHolland lag in september 13% hoger dan vorig jaar in dezelfde maand. De middenprijs kwam daardoor €0,05 lager uit. Het relatief warme weer zorgde onder andere voor een toename van de aanvoer bij Calluna (25,6%) en Skimmia (37,2%). Door een duurder wordende Roebel ligt volgens de veiling, tot en met augustus 2014, de export naar Rusland 7,9% achter ten opzichte van 2013.

6

De Boomkwekerij 21 (17 oktober 2014)

Nieuwsbericht en Kortnieuws BKW14-21.indd 6

13-10-14 15:45

Nieuws

ladium controle in de planten die met de plantversterker of met de strategie van Adama werden behandeld.

Adrie van Dun, eigenaar van Topbuxus: „Daarmee hebben we aangetoond dat een plantversterker op basis van ureum, koper en bitterzout uiteindelijk de strijd aan kan met de chemische alternatieven.”

Ureum, koper en bitterzout Nieuw is het gebruik van ureum, koper en bitterzout niet in de strijd tegen Cylindrocladium. In opdracht van Treeport onderzocht Groeibalans in 2012 in hoeverre verschillende plantversterkers en (blad)meststoffen Buxus weerbaarder maakten tegen Cylindrocladium. Toen bleek dat de combinatie van ureum, koper, bitterzout en Fulvinezuur al positief en zelfs beter te werken dan Daconil. „Met bitterzout en ureum geef je de plant extra voeding mee, koper zorgt voor bescherming tijdens de kwetsbare momenten. Helemaal afdoende was het niet, maar het werkte beter dan bijvoorbeeld Daconil”, vertelt René Jochems van Groeibalans. „Voor mij was het opvallend genoeg om verder mee te gaan en te zoeken naar de optimale samenstelling en het juiste ureum

en koper. De werking van de plantversterker is deels ook te danken aan de bruis van de bruistabletten. Iets wat we vooraf niet hadden bedacht. De bruis werd toegevoegd op advies van een tabletteerbedrijf om de stoffen beter op te laten lossen in water.

Bruis zorgt echter ook voor verlaging van de hardheid van water, waardoor de plant het makkelijker kan opnemen en het dus beter werkt”, aldus Van Dun.

Afdekken Onderzoeker Jeroen van der Meij van DLV Plant denkt dat het positieve effect vooral ligt aan de combinatie van de plantversterker met het afdekken van de grond. „De strategie van Van Dun bestond uit de combinatie van het afmulchen van de grond met stro in combinatie met het maandelijks behandelen van de planten met de plantversterker. In totaal is er 10 ton stro per ha aangebracht. Het stro voorkomt dat tijdens regenbuien sporen opspatten tegen de onderzijde van het blad.

We weten uit ervaring dat je daarmee een grote infectiebron kan ondervangen.”

Of afdekken van de grond alleen voldoende zou zijn, denkt Van der Meij niet. „Maar het zou wel interessant zijn om te kijken wat het

effect van beide maatregelen afzonderlijk is.”

Er is door Van Dun bewust gekozen voor stro. „Voordeel van stro is dat het makkelijk machinaal in de kwekerij kan worden gebracht. Maar het is ook goed denkbaar dat andere materialen voor afmulchen ook goed werken.”

Groeibalans bewees al eerder dat afmulchen goed werkte, bijvoorbeeld met een product als bladcompost. Van Dun is zelfs minder positief over deze oplossing, omdat tussen het blad te veel rotzooi als plastic zit wat na het verteren van het blad achterblijft op de kwekerij. „Maar ik kan me voorstellen dat er andere alternatieven zijn, zoals naaldcompost.”

Voor Van Dun is de uitkomst tot dusver echter al een grote overwinning. „Buxus heeft de laatste jaren het imago gekregen van een chemische en ongezonde plant. Als sector moeten wij laten zien dat het ook anders kan. Het resultaat van mijn strategie is beter dan ik zelf had verwacht. Het maakt wel duidelijk dat er dus wel mogelijkheden zijn om Buxus zonder of in ieder geval met aanzienlijk minder chemie te kweken.” <

Het laatste nieuws leest u elke dag op www.DeBoomkwekerij.nl

Innovatieve waterzuivering

Eerste Groenkeurcertificaat

Glastuinbouwbedrijven en Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard bouwen een centraal zuiveringssysteem voor gebruikt gietwater. Het systeem heet AquaReUse en het wordt in Bleiswijk gebouwd. Het gebruikte water van de glastuinbouwbedrijven aldaar zal centraal worden verzameld. Na zuivering, onder andere met een rietfilter, is het opnieuw beschikbaar als gietwater dat via een distributiesysteem naar de bedrijven gaat.

De eerste vijf boomkwekers kregen hun Groenkeurcertificaat woensdag 1 oktober overhandigd tijdens de Dag van de Openbare Ruimte. Boomkwekerij De Spankert uit Boxtel, Boot & Co Boomkwekerijen uit Boskoop, Lageschaar Vaste Planten uit Aalten, Darthuizer uit Leersum en Flora Nova Handelskwekerij uit Ophemert mogen het keurmerk voeren.

Nog geen last van halsbandparkiet In de boomkwekerij zijn er nog geen meldingen van schade door de halsbandparkiet. Dat meldt het CLM na onderzoek. Het is niet uitgesloten dat de exoot wel een bron van overlast wordt voor boomkwekers. Tot nu toe zijn er vooral schademeldingen uit de fruitteelt in gebieden rond de grote steden. De parkiet eet onder andere vruchten, zaden en boomknoppen.

’Doelen Expo TCO gehaald’

Rijnland stelt minder regels

Expo TCO heeft laanboomregio Opheusden beter op de kaart gezet en de onderlinge samenwerking in die regio bevorderd. Dat concludeert de werkgroep TCO na het evalueren van de afgelopen drie edities. Daarmee zijn de doelen gehaald die zijn gesteld bij de opzet van de beurs in 2012. Volgens de werkgroep wordt de laanbomenbeurs gewaardeerd om de kwaliteit, ook al is de beurs niet groot.

Het Hoogheemraadschap Rijnland schrapt veel regels. Dat moet ertoe leiden dat bedrijven minder vaak een vergunning nodig hebben of een melding moeten doen. Dat moet burgers en Rijnland ook geld besparen. Rijnland gaat met deze aanpak meer verantwoordelijkheid bij de burgers en bedrijven neerleggen. Regels worden alleen nog maar gesteld als dit nodig is om bijvoorbeeld de veiligheid te waarborgen.

De Boomkwekerij 21 (17 oktober 2014)

Nieuwsbericht en Kortnieuws BKW14-21.indd 7

7

13-10-14 15:45

BRANCHEWIJZER De Boomkwekerij Accountants

Automatisering

Draadrekken/steunmateriaal

Loon- en aannemingsbedrijf

Eenvoudig meer controle KANTOOR BLEISWIJK Hoekeindseweg 39, 2665 KA BLEISWIJK Tel: 088-2531850 Fax: 088-2531851

Ook last van omwaaien?

Goedkoop en Stabiel:

KANTOOR DODEWAARD Edisonring 3 6669 NA Dodewaard Tel: 088-2531750 Fax: 088-2531751 KANTOOR RAAMSDONKSVEER Lissenveld 47A 4941 VL Raamsdonksveer Tel: 088-2532050 Fax: 088-2532051 www.alfa.nl

V-feetRack INFOGROEN Software BV T +31 (0)172 23 54 44 www.groenvision.com/boomkweker

Tel. : +31 621 209 044 Fax : +31 842 15 15 15 sales@floorvanschaik.com www.floorvanschaik.com

Gewasbescherming

Powered by

Automatisering

Complete software oplossingen voor de boomkwekerij Biologische bestrijding

Ongeworteld stek EversGroen Gerrit Achterbergstraat 13 4043 GH Opheusden Tel/Fax: 0488-428095 Mob: 06-21886091 www.eversgroen.nl Wij produceren en leveren, een breed assortiment ongeworteldstek, op botanische naam.

Hiervoor hebben wij een moerhoek van 3 hectare.

Hierbij nodigen wij u van harte uit voor een bezoek aan onze kwekerij in Rhenen.

ADAMA Northern Europe B.V. Postbus 355 3830 AK LEUSDEN Tel.: 033-4453160 Email: info.ane@adama.com Website: adama.com

Pallets

Loonwerk

henri nelissen

GEZOCHT: voorraadlijsten met prijzen, Thuja Brabant, alle maten ! taxus bacc hicksi en hilli

Thermisch verzinkte Ferro pallets.

Ook pallets te huur.

Tel : 0495-461777 Fax : 0495-461761 verkoop@atcnederweert.nl www.atcnederweert.nl

henri.n@hotmail.com www.hngm.nl 06-27562441

Bel of mail voor meer informatie over advertentiemogelijkheden: e-mail: svstraffic@ bdu.nl tel: 0342-494889 fax: 0342-494299 601442.indd 8

13-10-2014 9:36:25

BRANCHEWIJZER De Boomkwekerij Potten/containers

Taxaties/expertise

vander

Slikke

Teeltvloeren

Techniek

50 jaar ervaring in aanleg en service rentmeesters

• Een halve eeuw ervaring • Steeds vernieuwend • Deskundige medewerkers

Marck Water en Elektrotechniek onteigening ruimtelijke ordening procedures bemiddeling bij aan- en verkoop van boomkwekerijen schade-expertise aan gewassen gerechtelijk deskundig schadeexpert boomkwekerijprodukten uitgifte Prijzenregister Boomkwekerijprodukten

Nieuwerkerk ad IJssel 0180-312937 • www.marcktechniek.nl

Toeleverancier

QUALITY FLOORS FOR EXCELLENT PLANTS

www.erfgoed.nl

+31(0)79 593 38 00

Tuinbouwsystemen

Molenstraat 42 4758 AB Standdaarbuiten T : 0165-318500 E : office@krimpen.nl I : www.krimpen.nl

Teeltvloeren

t t t t t

CABRIOLETKASSEN FOLIEKASSEN SCHADUWHALLEN GEVELSYSTEMEN SCHERMINGINSTALLATIES

tel: +31 (0)174-518811 fax: +31 (0)174-516748 info@hollandtuinbouwsystemen.nl

Taxaties/expertise

www.hollandtuinbouwsystemen.nl Gewastaxaties, expertise voor al uw gewassen Erik de Rooij, tel: 06 53 37 52 58 Adri Streef, tel: 06 53 37 50 99 Wil de Bresser, tel: 06 53 42 72 33 Register Taxateurs VRT Postbus 840 5280 AV Boxtel tel: 0411-652525, fax: 0411-678751 info@dlvplant.nl www.dlvplant.nl

Bel of mail voor meer informatie over advertentiemogelijkheden: e-mail: svstraffic@ bdu.nl tel: 0342-494889 fax: 0342-494299 601443.indd 9

13-10-2014 11:00:47

Ondernemersvragen

Illustratie: Peter Moorman

Waarom moet ik een bedrijfsvisie vormen en hoe doe ik dat?

Voor een onderneming is het heel essentieel om een visie te vormen. Niet alleen voor beursgenoteerde bedrijven, maar voor elk bedrijf is het van groot belang. Een visie geeft een duidelijk beeld van de toekomst (van het bedrijf).

Eldert van der Spek, Flynth, Eldert.vanderSpek@ flynth.nl

Stuur uw vragen of suggesties naar Postbus 9324, 2300 PH Leiden.

U kunt ook bellen of mailen met (071) 565 96 82, boomkwekerij@hortipoint.nl

10

Een wat bredere uitleg van het begrip visie geeft het volgende; een visie is inspirerend, een visie geeft een visionair en ambitieus beeld van wat een organisatie wil zijn, ’een stip op de horizon’. In deze definitie van het begrip visie kijk je naar de wereld van nu en de kansen voor de toekomst en beschrijf je de gewenste droomsituatie.

De wereld van nu; de huidige werkelijkheid moet eerst goed onder ogen worden gezien voordat naar de toekomst kan worden gekeken. Het is duidelijk dat er in veel delen van de boomkwekerijsector sprake is van een aanbodmarkt en niet van een vraagmarkt. Dat betekent dat je als bedrijf onderscheidend moet zijn en waarde aan de producten moet toevoegen. Bij waarde toevoegen moet je niet (alleen) denken aan een andere kleur pot of een paashaas in de boom, maar veel breder. Het gaat er om dat je het gevraagde product conform de gestelde eisen, in de juiste hoeveelheid, ideale en optimale verpakking en just in time- via een winkelvloer aan de consument of eindgebruiker levert. Eventueel

met behulp van waarde toevoegende partnerbedrijven.

Dit klinkt misschien wat wollig, maar het gaat erom dat over elk detail is nagedacht en dat het allemaal in elkaar past; het gehele plaatje moet kloppen. Vaak noemt men dit ’een concept neerzetten’, maar let op dat je deze term niet te snel gebruikt. Het gaat erom dat het hele verhaal klopt: elk detail, vanaf het zaadje/stekje tot en met de consument of gebruiker die het product koopt.

Dromen De droomsituatie, dat is de beeldvorming van de toekomst. Hierin worden de verwachtingen op basis van de verwachte werkelijkheid over enkele jaren vorm gegeven.

De visie is bedoeld om invloed uit te oefenen op de organisatie. Door het motiveren van de ondernemer en de medewerkers en het focussen van de ondernemer en medewerkers op relevante activiteiten. Het schept een kader aan de hand waarvan de ondernemer en medewerkers kunnen afleiden op welke wijze activi-

teiten moeten worden ingevoerd en hoe deze passen binnen een groter geheel. Vanuit de bedrijfsvisie kan er gewerkt worden aan productontwikkeling, vernieuwing van het assortiment et cetera.

Vragen stellen Er zijn vier vragen die gesteld kunnen worden om te helpen een visie te vormen: 1. Welke ontwikkelingen (economisch, sociologisch, technisch, politiek) zijn belangrijk voor uw bedrijf?

2. Hoe ziet onze toekomst eruit en die van concurrenten?

3. Welke ambities heeft uw bedrijf op langere termijn?

4. Welke vaardigheden moeten de ondernemers en medewerkers voor de toekomst ontwikkelen?

Maak er snel een start mee, dit is onmisbaar voor de toekomst. En als u dit al keer gedaan heeft, vergeet niet het met regelmaat te toetsen aan de praktijk. Uw adviseur kan u in dit proces zeker ondersteunen. <

De Boomkwekerij 21 (17 oktober 2014)

Ondernemersvragen BKW14-21.indd 10

09-10-14 16:54

Financiën

Tekst: Franc Beekmans, Witlox VCS Foto: Arno Engels

Gebruik van de grond beperkt cultuurgrondvrijstelling De Hoge Raad heeft onlangs een uitspraak gedaan die het beroep op de cultuurgrondvrijstelling beperkt. Voor een parkeerplaats en de grond onder een schuur bij en kwekerij is geoordeeld dat hiervoor niet de vrijstelling geldt. Dat kan kwekers veel geld kosten. tenminste tien jaar wordt voortgezet.

Op deze tienjaarsregel is in de wet een uitzondering gemaakt wanneer de cultuurgrond wordt onttrokken aan de landbouw door overheidsingrijpen.

Wat is cultuurgrond?

Grond onder de schuur en parkeerplaats bij een bedrijf: wel of geen cultuurgrondvrijstelling? De Hoge Raad vindt van niet.

In de regel is er bij iedere overdracht van onroerend goed overdrachtsbelasting volgens de Wet op belastingen van rechtsverkeer 1970 verschuldigd. Hierop gelden uitzonderingen.

Een daarvan is de cultuurgrondvrijstelling. De aankoop van grond van voor de landbouw bedrijfsmatig geëxploiteerde cultuurgrond, is hierdoor vrij van overdrachtsbelasting.

Dit geldt ook voor de rechten van erfpacht of beklemming van cultuurgronden. Omdat de overdrachtsbelasting 6% bedraagt, kan dit aansprekende besparingen opleveren.

Het gebruik van de grond Aan de cultuurgrondvrijstelling zijn voorwaarden verbonden. Twee voorwaarden hebben te maken met het gebruik. De eerste is dat sprake moet zijn van ’ten behoeve van de

landbouw bedrijfsmatige exploitatie’. Eenvoudig gezegd, betekent dit dat een agrariër met de grond een boterham moet proberen te verdienen.

De levering van landbouwgrond aan een particulier die er een moestuin of privé-paardenwei van wil maken, deelt niet in deze vrijstelling. De aankoop door een particulier deelt wel in de cultuurgrondvrijstelling als de grond door een professional voor de landbouw bedrijfsmatig wordt gebruikt.

De tweede voorwaarde heeft betrekking op de duur van het gebruik.

De grond moet in de tien jaar die volgen na het moment van verkrijging bedrijfsmatig voor de landbouw in gebruik blijven. De overdrachtsbelasting die door toepassing van deze bepaling niet is geheven, is alsnog volledig verschuldigd als de exploitatie niet als zodanig gedurende

In de wettekst is voor het begrip cultuurgrond geen beschrijving opgenomen. Wel staat in de wet dat ook de ondergrond van glasopstanden tot cultuurgrond wordt gerekend. Uit de wetsgeschiedenis van de vrijstelling volgt dat onder cultuurgrond moet worden verstaan de grond die is bestemd voor veeteelt, akker-, weide-, tuin- en bosbouw, waaronder mede begrepen de ondergrond voor glasopstanden.

Onduidelijkheid was er fiscaal over de vraag wat er moet worden verstaan onder ’die is bestemd voor’.

In 2013 is deze vraag in hoger beroep voorgelegd aan het Gerechtshof Den Haag. Daarbij handelde het over een verharde parkeerplaats van 270 m2 en de ondergrond van een schuur van 540 m2 bij een glastuinbouwbedrijf. Het gerechtshof oordeelde dat de aankoop daarvan deelde in de cultuurgrondvrijstelling die gold voor de grond van het gehele glastuinbouwbedrijf.

Op 19 september jongstleden heeft de Hoge Raad over deze zaak echter geoordeeld dat de parkeerplaats en de ondergrond van de schuur niet is bestemd voor veeteelt-, akker-, weide, tuin- of bosbouw en dus niet zijn aan te merken als cultuurgrond.

Het feit dat deze gedeelten van het perceel ook bedrijfsmatig ten behoeve van de landbouw werden geëxploiteerd, vond de Hoge Raad onvoldoende. Het begrip ’cultuurgrond’ wordt hier dus beperkt uitgelegd. < De Boomkwekerij 21 (17 oktober 2014)

CultuurgrondVrijstelling-BKW14-21.indd 11

11

09-10-14 16:54

Tekst: Ank van Lier Foto: Gerdien de Nooy

Boskoopse kwekers gaan ieder eig en Na een samenwerking van ruim 45 jaar zijn de banden tussen boomkwekerij W. de Jong en Zonen bv en Boomkwekerij Korver in Boskoop sinds 1 september definitief doorgeknipt. De ‘scheiding’ komt niet voort uit een meningsverschil, maar is volgens de kwekers ‘een logische stap’ naar meer efficiency. „Het voelt een beetje als opnieuw beginnen.”

De gezamenlijke geschiedenis van W. de Jong en Zonen bv en de Boskoopse familie Korver gaat terug tot 1968. Harrie Korver, vader van Mark en Milan, ging in dat jaar aan de slag bij kwekerij W. de Jong en Zonen bv in Boskoop. Hier was hij verantwoordelijk voor de export naar Frankrijk.

In de jaren tachtig nam Korver deze bedrijfstak over, die hij voortzette onder de naam W. de Jong Frankrijk bv. „De nadruk lag op het verhandelen van sierteeltproducten. Daarnaast had mijn vader een hectare vollegrond met wat eigen boomkwekerijproductie”, vertelt Mark Korver.

Hoewel W. de Jong Frankrijk een apart bedrijf was, bleven de banden met W. de Jong en Zonen bv zeer nauw. Begin jaren negentig betrokken de bedrijven gezamenlijk een nieuwe kantoorlocatie aan de Halve Raak in Boskoop. Door kantoor en opslagruimte te delen en de inkoop samen op te pakken, kon efficiënter

worden gewerkt. „Onze kwekerij lag en ligt echter elders in Boskoop, aan de Reijerskoop”, zegt eigenaar Rob de Jong van W. de Jong en Zonen bv.

Boomkwekerij Korver vof Maar het plaatje is nog niet compleet: in 1997 startten Mark en zijn broer Milan Korver ook een eigen kwekerij, Boomkwekerij Korver vof.

Dit bedrijf focuste op de productie van onder meer Magnolia, Acer, Clematis, veredelde coniferen, Ilex en Wisteria en werd ook ondergebracht op de locatie aan de Halve Raak. „Een klein gedeelte van onze producten werd verhandeld via het bedrijf van mijn vader, W. de Jong Frankrijk bv”, vertelt Mark Korver. „De rest verkochten we in Nederland, samen met de productie van W. de Jong en Zonen bv. Dit bedrijf teelde en teelt een breed sortiment heesters, klimplanten en coniferen. Ook in voorraad-

PRAKTIJK

Wat betekent de opsplitsing?

W. de Jong en Zonen en Boomkwekerij Korver: oude situatie W. de Jong en Zonen en Boomkwekerij Korver verkopen hun producten gezamelijk. Dit zijn onder meer Magnolia, Acer, Hamamelis, Magnolia, Taxus, Clematis, veredelde coniferen, Ilex en Wisteria, die geteeld worden op een totaaloppervlak van 7 ha. Ook de kantooractiviteiten zijn gebundeld, aan de Halve Raak in Boskoop.

W. de Jong en Zonen en Boomkwekerij Korver: nieuwe situatie W. de Jong en Zonen gaat met eigen teelt en verkoop verder aan de Reijerskoop in Boskoop. Op een oppervlak van 2,5 ha worden met name Acer, Hamamelis, Ilex, Magnolia, sierkers, Taxus en Wisteria gekweekt en verkocht. Eigenaar: Rob de Jong.

Boomkwekerij Korver blijft met teelt en verkoop aan de Halve Raak. Het teeltoppervlak bedraagt 4,5 ha, met onder meer Magnolia, Acer, Clematis, veredelde coniferen, Ilex en Wisteria. Eigenaren: Mark en Milan Korver.

12

beheer trokken we samen op. Deze samenwerking kwam voort uit een stukje gemak; W. de Jong Frankrijk was immers al verweven met deze kwekerij. Daarnaast konden we op deze manier bepaalde kosten delen.”

Splitsing beter Hoewel de samenwerking jarenlang prima verliep, begon enkele jaren geleden het besef te groeien dat splitsing van de verkoop op termijn wellicht beter zou zijn. „Onze kwekerij is de laatste jaren fors gegroeid, in omvang en productie”, zegt Mark Korver. „Hierdoor produceerden wij grotere aantallen dan W. de Jong en Zonen bv. Daarnaast hebben wij in 2009 ook de handelsactiviteiten van mijn vader - die onder W. de Jong Frankrijk bv vielen - overgenomen.

Door deze ontwikkelingen kwamen de verhoudingen iets anders te liggen. Dit deed ons beseffen dat het

De Boomkwekerij 21 (17 oktober 2014)

Uit elkaar 2 layout.indd 12

09-10-14 16:54

Einde samenwerking

ig en weg we ook nog allebei de mails en faxen die binnenkomen op het algemene mailadres, zodat we beiden weten wat er speelt. Het is niet mogelijk om alle banden meteen te verbreken, en dat willen we ook niet. Sowieso zullen we elkaar in de toekomst blijven opzoeken, bijvoorbeeld wanneer we een grote order krijgen en planten moeten bijkopen.”

Memorabele datum

Milan en Mark (midden) Korver en Rob de Jong (rechts) geven elkaar een hand. Wat voorheen één bedrijf was, gaat vanaf 1 september verder als twee bedrijven.

wellicht beter zou zijn de verkoop uit elkaar te trekken.”

Voor Rob de Jong was de splitsing van kwekerij en kantoor niet ideaal. „Vaak reed ik vier keer per dag op en neer”, zegt De Jong. „Ook omdat afnemers meestal kwamen laden aan de Halve Raak; de kavel van mijn kwekerij is hiervoor namelijk te smal. Wilden ze onverhoopt een paar planten extra hebben, dan moesten we op en neer naar de kwekerij. Ook het aansturen van het personeel gebeurde vaak op afstand. Toen de loods, inclusief ruime kavel, van mijn buurman te koop kwam, maakte ik daarom de keuze om W. de Jong en Zonen bv weer volledig aan de Reijerskoop te vestigen.”

In augustus 2013 tekende De Jong het koopcontract voor de nieuwe locatie en namen de beide kwekers het besluit om per 1 september 2014 hun eigen weg te gaan. Het ontrafelen van de gezamenlijke activiteiten

was volgens Mark Korver niet heel ingewikkeld. „Het kantoorpand was al van ons, dus wij blijven aan de Halve Raak. Daarnaast hebben we een lijst gemaakt van onze gezamenlijke bezittingen en die onderling verdeeld. Daar waren we het snel over eens: er was geen sprake van scheve gezichten.”

Keuzemenu voor klanten Voor klanten verandert er weinig: ook sinds 1 september kunnen zij voor beide kwekerijen nog het algemene nummer, van W. de Jong en Zonen bv, bellen. Zij krijgen dan een keuzemenu voorgeschoteld, waarbij ze de keuze hebben om doorverbonden te worden met W. de Jong of met Korver. „We hebben afgesproken dat we in principe de klanten blijven bedienen die we afgelopen jaren hebben beleverd”, aldus Mark Korver. „Het eerste jaar ontvangen

Het zelf verkopen van de eigen productie moet voor Rob de Jong dus vooral efficiencywinst opleveren.

Mark en Milan Korver hopen zich meer te kunnen gaan profileren als Boomkwekerij Korver. „Dat was tot nu toe lastig. Ook begrepen klanten niet altijd hoe de constructie in elkaar stak”, zegt Milan Korver. „Dat is sinds 1 september verleden tijd; we scheppen een stukje helderheid. Om de klanten te informeren, hebben ze meerdere mailings ontvangen.”

Zijn broer geeft ook aan dat waarschijnlijk sneller kan worden geschakeld. „Tot nu verkocht ik ook wel planten die niet van mezelf waren.

Hierover heb je toch wat minder parate kennis beschikbaar.”

Nadelen zijn er ook. Zo kunnen de ondernemers bepaalde kosten niet meer delen. En voor Mark en Milan Korver is het spannend of klanten nog steeds de weg naar Boomkwekerij Korver zullen weten te vinden. „Ze waren gewend om De Jong te bellen, ondanks dat de planten wellicht bij ons vandaan kwamen. Dat vergt een ommezwaai.”

Sowieso was 1 september 2014 voor beide kwekers een memorabele datum: er kwam immers een einde aan een gezamenlijke geschiedenis van bijna vijftig jaar. De Jong: „Het voelt voor mij een beetje als opnieuw beginnen, met mijn eigen bedrijf.

En dat ook nog tegenover de locatie waar mijn overgrootvader in 1876 begon met zijn kwekerij: dat maakt het extra bijzonder!” <

De Boomkwekerij 21 (17 oktober 2014)

Uit elkaar 2 layout.indd 13

13

09-10-14 16:55

Tekst: Wim du Mortier foto’s: De Boomkwekerij

Peter Bontekoe legt voorzitterschap LTO Vakgroep Bomen en Vaste planten neer

’Mijn bedrijf is mijn levenswerk’ „Ik hoefde er niet lang over na te denken. Want dit bedrijf is mijn levenswerk, niet het besturen. Ik ga mij nu vol gas inzetten voor mijn kwekerij.” Peter Bontekoe legt onverwacht het voorzitterschap van de boomkwekerij binnen LTO Nederland per 1 januari 2015 neer. Hij gaat zich volledig wijden aan zijn bedrijf.

„Door de economische crisis was het noodzakelijk dat het bedrijf een betere financiële basis zou krijgen. Nu is een investeerder ingestapt. Er verandert niets op de kwekerij, alleen komt er een andere eigendomsverhouding. Ik ga hier nu fulltime aan de bak. Bestuurlijk ben ik uit beeld, maar dat wil niet zeggen dat je me niet meer zult zien. Ik heb vernieuwende ideeën en zal die blijven neerleggen.”

Met een bak koffie in de hand vertelt Peter Bontekoe over zijn besluit om zich niet meer kandidaat te stellen voor het voorzitterschap van de LTO Vakgroep Bomen en Vaste planten. Met voor hem kenmerkende stelligheid legt hij uit dat de keuze hem geen hoofdbrekens heeft gekost. Wel neemt hij met pijn in het hart afscheid, zoals hij in een brief aan zijn medebestuurders schrijft. „Het besturen en vernieuwen ligt mij wel aan het hart.”

Bontekoe heeft met zijn Salix-kwekerij de gevolgen van de crisis aan den lijve ondervonden. „We leven onder een verschrikkelijk slecht gesternte. Dit jaar wordt er meer boomkwekerijpersoneel ontslagen dan ooit tevoren. De crisis grijpt dit jaar enorm om zich heen. Dat komt ook doordat de banken weinig meer steunen. Veel collega’s zitten met de handen in het haar. Daar heb ik moeite mee.

Ik ben bang dat er nog heel wat bedrijven zullen omvallen. Wat je nu ziet gebeuren is dat kwekers hun personeel moeten ontslaan. De bank verklaart ze niet failliet en laat ze tegen zo laag mogelijke kosten doorwerken. Ik ken ook gevallen dat kwekers zo aan de ketting liggen, dat zij €120 per week krijgen om boodschappen te doen en verder niks. Terwijl ze zo hard werken.”

Wat kun je daaraan doen als belangenbehartiger?

„LTO heeft ondernemerscoaches in dienst. Die kun je inschakelen. Maar de meeste kwekers ondergaan de ellende in stilte. Ik wil die mensen oproepen om toch met zo’n coach aan de gang te gaan. En als je geen lid bent van LTO, zoek dan iemand die je kan steunen.

In dat verband wil ik het Ondernemersklankbord noemen (zie ondernemersklankbord.nl, red.). Het is een organisatie waar mensen werken die hun strepen hebben verdiend in het bedrijfsleven. Vaak mensen op gevorderde leeftijd die andere ondernemers graag willen coachen en op weg helpen. Ze doen niet alles voor je, maar leggen een hand op je schouder, kijken naar de situatie en geven tips,

14

’We leven onder een verschrikkelijk slecht gesternte’

geven je vertrouwen en het gevoel dat het niet uitzichtloos is. Dat is waardevol.”

Je ging in 2011 ambitieus van start en het zag er niet naar uit dat je dit voor even zou gaan doen.

„Een aantal maanden geleden dacht ik dat ook nog niet.

En ambitieus ben ik nog steeds, al valt het niet altijd mee dat te blijven. Want in een grote organisatie zijn er genoeg remmen om je heen. Houd me ten goede: iedereen doet dat met de beste bedoelingen. Het is gewoon het nadeel van een grote organisatie. Dan ben je minder flexibel en kun je wat minder snel vooruit dan je soms zou willen.

Dat frustreert wel eens omdat ik meestal vrij goed in de gaten heb waar de kansen liggen.”

Het was wel eens frustrerend?

„Ik voel me wel eens een roepende in de woestijn. Daarom vind ik het voor een deel ook niet zo erg om ermee te stoppen. Maar je weet als je aan zo’n klus begint dat je de Kop van Jut bent. Als je daar niet tegen kunt, moet je er niet aan beginnen. Ik weet zeker dat er mensen zijn die het jammer vinden dat ik wegga. Ik ben recht door zee. Als ik iets beweer, dan is het soms wel eens iets anders dan anderen in hun hoofd hadden. Maar ze weten dondersgoed dat er altijd argumenten achter liggen.”

Wat heb je bereikt?

’Er zullen wel mensen zijn die me een pain in the ass vinden’

„Ik ben niet gauw tevreden, maar heel kritisch op mijzelf en meer geneigd te kijken naar de dingen die niet zijn gelukt. Binnen de organisatie is het een lastige periode geweest. Eigenlijk was het vier jaar lang reorganisatie.

Steeds andere gezichten om je heen. Het begint nu op orde te komen en gaan we bereiken wat we willen. We moeten steeds dichter op de kwekerij komen te staan en meer bij die kweker zichtbaar zijn.

Ik ben voorstander van een ander soort lidmaatschap.

Mensen zouden een lage basiscontributie moeten afdragen en apart betalen voor extra dingen. En kwekers zouden meer bij het bestuurswerk moeten worden betrokken en zelf meer gaan doen. Maar dat is lastig omdat ze nog gewend zijn dat dingen vóór ze worden gedaan. Maar die tijd is gewoon voorbij, dat is niet betaalbaar meer.

Ik vind nog steeds het mooiste resultaat dat ik heb behaald - echt door eigen initiatief - dat de grens voor Acers

De Boomkwekerij 21 (17 oktober 2014)

Bontekoe2-BKW14-21.indd 14

13-10-14 14:25

Belangenbehartiging

dicht ging voor twee jaar met China. Dat was wel een prestatie vond ik zelf. Het toont aan dat je toch tot veel in staat bent als je de juiste mensen weet te vinden en op de juiste plaatsen druk kunt zetten. Nu is het weer moeizaam in Acer-wereld, maar het is toch even goed geweest.

Er wordt nog nauwelijks uit China geïmporteerd.

Wat ik zelf ook mooi vind, is dat de kring Opheusden bij wijze van pilot volgend jaar een collectief lidmaatschap krijgt bij LTO Noord. De kring betaalt één bedrag voor de leden die meedoen en kan dan zelf bijvoorbeeld de individuele contributie bepalen. In Opheusden zijn ze zeer

kritisch op LTO. We hebben veel gesprekken gehad samen met Jan van Leeuwen als voorzitter van de cultuurgroep laanbomen. Dat waren heel constructieve gesprekken.

Daarom heb ik me ook de blaren op de tong gepraat dit bij LTO voor elkaar te krijgen.

Ik ben extra blij met die pilot omdat het volgens mij een richting aangeeft waarin LTO in de toekomst kan worden georganiseerd. Je krijgt zodoende meer verbondenheid en kortere lijnen. Daar geloof ik in. Deze pilot moeten we willen met het oog op de continuïteit van de LTO-organisatie.

We kunnen immers niet blijven reorganiseren tot er niks

>

De Boomkwekerij 21 (17 oktober 2014)

Bontekoe2-BKW14-21.indd 15

15

13-10-14 14:25

Belangenbehartiging

meer over is. We moeten ervoor zorgen dat de aantrekkingskracht zo groot is dat kwekers lid willen zijn. Daar moeten we mee bezig zijn.”

Je bent kritisch op jezelf. In de boomkwekerij heeft LTO minder dan 1.000 leden. Trek je je dat aan?

„Het voelt niet goed dat er ledenverlies is geweest. Dat hoef ik niet uit te leggen. Veel zijn afgehaakt bij overgang van de NBVB naar LTO. Daarnaast hebben we met natuurlijke factoren te maken: bedrijven die stoppen, faillissementen en opschalende bedrijven. Er komen minder boomkwekers in Nederland, dat is een realiteit.

De meeste leden die afhaken doen dat niet omdat LTO het niet goed doet. Al zijn er natuurlijk ook kritische mensen. Maar in het algemeen zeggen kwekers dat ze het niet meer kunnen betalen. Er wordt nu gewoon op alle kosten bespaard. De kleinere bedrijven die het moeilijk hebben in de markt haken het eerst af. Ik heb nooit iemand verweten dat die afscheid neemt omdat ze het niet kunnen betalen. Wij moeten er maar voor zorgen dat we aantrekkelijk genoeg zijn dat ze wel lid willen blijven. Met een grote achterban kun je veel bereiken. In de boomkwekerij is die nu te klein.

We moeten gewoon meer doen. En dat zichtbaar maken.

Nu heb je freeriders die geen lid zijn van LTO maar wel profiteren van wat wordt bereikt. Neem nu de verpakkingenbelasting. Het convenant dat we nu aan het afsluiten zijn, is alleen voor leden van LTO. Dat betekent dat nietleden er last van hebben en allerlei formulieren moeten gaan invullen. Dat zal me worst wezen, want dit hebben we voor onze leden geregeld. Die gaan er nu exclusief behoorlijk van profiteren.”

Je krijgt wel eens kritiek op je stijl van optreden.

Heeft die stijl het je wel eens moeilijker gemaakt dan nodig is?

„Natuurlijk. Ik weet haast wel zeker dat er binnen LTO mensen zijn die me liever kwijt waren en me een pain in the ass vinden. Straks vallen boomkwekers, uitgezonderd de pottenkwekers, onder het GLB. Als jij 50 ha hebt, dan vang je in 2020 zo rond de 20 tot €25.000. Dat lijkt me toch niet verkeerd. Maar het waren binnen LTO wel lastige gesprekken om dat voor elkaar te krijgen. Collega’s komen ook voor de belangen van hun sectoren op.”

Ben je niet iets diplomatieker geworden?

„Strategisch ben ik wel veranderd, of gegroeid zou je kunnen zeggen. Tegen mijn kinderen zeg ik altijd: je moet de weg bewandelen waarmee je het beste resultaat kunt behalen. Dat betekent dat je de ene keer, zoals bij de boktorcrisis, eens keihard met je vuist op tafel moet slaan

16

’Het voelt niet goed dat er ledenverlies is geweest’ en moet zeggen ’dit pik ik niet!’ Een andere keer moet je meer gedoseerd zijn in je optreden. Ik kijk nu meer de kat uit de boom en kies mijn momenten.”

Welke uitdagingen liggen er voor je opvolger?

’We zijn toch een prachtige sector met een prachtig product!’

„We gaan in onze teelten grote problemen krijgen met plantgezondheid. We moeten daarom in de veredeling op zoek naar planten die misschien net iets minder visueel aantrekkelijk zijn, maar wel sterker. Kwekers moeten zich meer gaan richten op diversiteit. Beheerders van openbaar groen moeten echt naar een andere manier van denken en doen. Gras planten omdat dat goedkoop is: dat is een drama voor de biodiversiteit. Ze moeten juist meer verschillende soorten bomen kiezen. Nooit meer een weg met een soort boom, maar kiezen voor diversiteit. Dat is toch ook veel leuker.

In dat streven naar biodiversiteit en een gezond leefmilieu hebben we aan Greenpeace een bondgenoot. Werken we daarmee samen, dan komen we als sector uit dat hoekje van gebruikers van gewasbeschermingsmiddelen waar we totaal niet thuishoren. We zijn toch een prachtige sector die met heel weinig hulpmiddelen een prachtig product kweekt dat enorm veel toevoegt aan ons leefmilieu. Sterker nog: wij kunnen het broeikaseffect oplossen.

Ik word uitgelachen als ik dat zeg, maar ik kan dat keihard aantonen.

We moeten op andere manieren gaan denken en dat uitdragen. iVerde moet gaan samenwerken met grote branches en bedrijven als KLM, de autoindustrie en ziekenhuizen. Zij moeten zich graag willen identificeren met boomkwekers. Nu betalen boomkwekers voor het promoten van een gezonde, groene leefomgeving. Maar ben je mal, wij kweken een groen product. We moeten ervoor zorgen dat anderen ervoor betalen, want zij profiteren ervan.” <

De Boomkwekerij 21 (17 oktober 2014)

Bontekoe2-BKW14-21.indd 16

13-10-14 14:26

advertentie

VERMINDER EEN ONGELIJKE BELASTINGHEFFING D.M.V. DE VERLIESREKENING EN DE MIDDELING De inkomsten van een persoon en de winst van een onderneming kunnen van jaar tot jaar sterk verschillen. Zowel positieve als negatieve resultaten komen voor. Hogere inkomsten worden in Nederland zwaarder belast dan lagere inkomsten waardoor een onredelijke belastingheffing plaats kan vinden. Er bestaan twee mogelijkheden om deze ongelijke heffing te verminderen, de verliesverrekening en de middeling.

Inkomstenbelasting Als u in de inkomstenbelasting een negatief inkomen heeft dan mag u dat verrekenen met positieve inkomens uit de drie voorafgaande jaren en negen volgende jaren. Het verlies wordt eerst verrekend met het oudste van de drie jaar in het verleden dat een positief resultaat heeft. Een verlies vervalt als het ouder dan negen jaar is en u het nog niet heeft kunnen verrekenen met positieve resultaten.

Middeling Als u sterk wisselende inkomsten heeft dan biedt middeling soms uitkomst. De belastingdienst berekent uw belasting dan over drie opeenvolgende jaren alsof u een gelijkmatig inkomen had. U mag zelf kiezen welke drie jaren u in de middeling wilt betrekken, maar een jaar mag maar eenmaal in een middeling worden opgenomen.

Verliesverrekening gaat voor middeling. Als achteraf blijkt dat een verlies verrekend wordt met een jaar dat in de middeling is betrokken dan wordt de middeling opnieuw berekend. Middeling kan worden aangevraagd vanaf het moment dat de aanslag over het laatste jaar definitief vaststaat tot drie jaar daarna.

Er geldt een drempel van € 545, dit bedrag wordt niet teruggegeven. Middeling geldt alleen voor inkomen uit Box 1 en in alle jaren moet in Nederland belasting betaald zijn.

Als het inkomen van een jaar dat u in de middeling wilt betrekken door verliesverrekening lager wordt vastgesteld dan heeft u twee maanden na ontvangst van de aanslag de tijd om middeling aan te vragen.

Haast is hierbij dus geboden.

601444.indd 17

Vennootschapsbelasting In de vennootschapsbelasting kunt u een bedrijfsverlies verrekenen met de belastbare winst uit het voorafgaande jaar of met de winsten uit de komende negen Volgende jaren. Daarna vervallen de verliezen.

Alleen in de jaren 2009-2011 is de termijn voor verliesverrekening met voorgaande jaren verruimd naar drie jaren. Deze tijdelijke crisismaatregel was een keuze die automatisch de voorwaartse verliesverrekening beperkt tot zes jaren. De gevolgen van deze beperking zullen voor het eerst merkbaar zijn vanaf 2016.

Veel bedrijven hebben toen gekozen voor de tijdelijk verruimde achterwaartse verliesverrekening. Als nu blijkt dat die keuze voor het bedrijf geen teruggave heeft opgeleverd omdat er in de voorafgaande jaren geen belastbare winst was dan mag nu gewoon gebruik worden gemaakt van de termijn van negen jaar voor voorwaartse verliesverrekening.

Er is dan destijds ‘kennelijk per abuis’ gekozen. De Belastingdienst houdt hier automatisch rekening mee.

Van een kennelijk per abuis gemaakte keuze is geen sprake als er een kleine teruggaaf is ontvangen, maar achteraf gezien het bedrijf toch liever gebruik wenst te maken van de langere voorwaartse verliesverrekeningstermijn van negen jaren. Dat gaat niet op.

Als het bedrijf toch de oorspronkelijke keuze wil handhaven, dan kan aan de Belastingdienst verzocht worden hiermee rekening te houden. Dit speelt bijvoorbeeld indien nog een navorderingsaanslag is of wordt opgelegd, zodat alsnog belastbare winst ontstaat die beschikbaar is voor de verruimde achterwaartse verliesverrekening.

13-10-2014 11:04:08

BOOMKWEKE Venray Vakbeurs 9, 10 en 11 december 2014 DĂŠ vakbeurs voor boomkwekers en branchegerelateerde bedrijven

Openingstijden 13.00 - 21.00 uur Gelijk

met

ene De Grotor Sec urs Vakbe y Venra

Evenementenhal Venray De Voorde 30 5807 EZ Venray T 0478 - 51 97 90 I www.evenementenhal.nl E venray@evenementenhal.nl

601445.indd 18

Ons evenement. UW MOMENT.

13-10-2014 15:05:48

Rozen in Duitsland

Tekst en Foto’s: Arno Engels

Bladgezondheid staat voorop in Duitse rozenveredeling De roos is wel de koningin der bloemen, maar voor veredelaars in Duitsland is bloei niet meer het belangrijkste selectiecriterium. Ze selecteren steeds meer op geur, maar nieuwe rozen moeten voor hen boven alles gezond blad hebben.

Kordes test nieuwe rozen gedurende twee jaar op dit testveld. Hier wordt niet gespoten tegen schimmels, dus de gezondste rassen komen vanzelf bovendrijven. Rassen die hier in een winter kapotvriezen, worden meteen verwijderd.

Rozen hadden in Duitsland een vals imago, zegt Thomas Proll, veredelaar van W. Kordes Söhne in Sparrieshoop. „Je zou rozen niet hoeven te spuiten, maar dat moest dus wel om ze gezond te houden.”

Alle moderne rozen die rond de jaren ’60 en ’70 zijn veredeld, moeten volgens Proll uit het sortiment worden gehaald, omdat die in het Duits niet voor lust maar voor frust zouden zorgen: frustratie bij de gebruiker.

Tot die ongezonde rozen behoort ook ’Korbin’, door Kordes in 1958 veredeld, en in de handel beter bekend als Schneewitchen en Iceberg. Van vroeger uit een populaire roos, maar

het Duitse ADR-predicaat is die al jaren kwijt. „Er komt te veel sterroetdauw in”, erkent Proll. „Schneewitchen is nu een liefhebbersroos.”

Liefhebbers weten volgens Proll wel hoe ze rozen gezond kunnen houden, en daar doen ze ook moeite voor. Het is met name de oudere generatie. De jongere generatie heeft die interesse niet, zegt ook Klaus Wolf van Rosen Tantau in Uetersen. „Jongere consumenten weten meer van computers af. Ze weten niet eens wat ze moeten aanvangen met een wortelnaakte roos, met drie takken van A-kwaliteit. Jongeren willen in hun vrije tijd vooral plezier hebben.”

Duitse groene beweging De lol is er dan gauw vanaf met rozen die vroeger zijn ontwikkeld. Rond de jaren ’90 kwam de kentering in de Duitse veredeling. Die was niet zozeer ingegeven door consumenten die het spuiten zat waren, maar door de Duitse groene beweging. Die zorgde ervoor dat consumenten nog maar weinig middelen konden gebruiken, en dat gemeenten helemaal niets meer mochten spuiten.

Duitse veredelaars waren dus gedwongen om zich te richten op gezonde rozen. Kordes gooide het roer om en spoot vanaf begin jaren ’90 niets meer op zijn testveld. > De Boomkwekerij 21 (17 oktober 2014)

Duitse rozen veredeling.indd 19

19

09-10-14 16:55

UITLEG

Lang traject naar nieuwe roos Het veredelen en selecteren van nieuwe rozen is intensief en langdurig werk. Bij Kordes waren er dit jaar bijvoorbeeld 25 medewerkers zeven weken bezig om 100.000 kruisingen te maken. Tantau had dit jaar wel 300.000 kruisingen gemaakt.

traum) al in 1990 het ADR-predicaat.

Heidetraum is nu de oudste ADRroos. Alle rozen die daarna het Duitse predicaat verdienden, bezitten dat nu nog, dus ze zijn nog steeds bewezen gezond. Van de 160 ADR-rozen zijn er 129 veredeld door de grote drie Duitse veredelaars: 47 door Noack, 66 door Kordes en 16 door Tantau.

zoveel particuliere verkoop”, aldus Proll, want de veredelaar ontvangt zodoende rechtstreeks feedback van rozenkopers. „Particulieren komen met vragen of problemen gelijk bij ons uit, ze bellen ons op of komen naar ons toe. Zulke feedback krijg je niet of veel minder als je bijvoorbeeld via bouwmarkten verkoopt.”

Direct bij veredelaar kopen

Gebruik plantversterkers

Bladgezondheid staat bij de veredelaars bovenaan. De groene beweging had hen ertoe wel gedwongen, maar als die dat niet had gedaan, dan hadden Duitse consumenten daar wel voor gezorgd. „In Duitsland is het mode om rozen direct bij de veredelaar te kopen”, zegt Wolf van Tantau. „Particulieren vragen altijd naar gezondheid, want op tuincentra kan je geen middelen meer kopen uit de hoogste toxiteitsklasse.”

De particuliere verkoop bij veredelaars vindt grotendeels online plaats; Noack, Kordes en Tantau hebben alledrie hiervoor een speciale webshop. Daarnaast verkopen met name Kordes en Tantau hun rozen rechtstreeks aan particulieren die vakantie vieren aan de Noord-Duitse kust, niet ver van de twee veredelaars af.

40% van bijvoorbeeld Kordes’ verkoop is aan particulieren, 60% aan de groothandel. „We zijn dankbaar voor

De Duitse rozenteelt beschikt trouwens wel over een aantal goede fungiciden. Kordes en Tantau zetten deze ook nog in hun teelt in, maar het verbruik daalt. „We spuiten steeds minder, omdat we dus op gezondheid selecteren”, zegt Proll.

In de kwekerij worden ook plantversterkers ingezet, zoals de biologische meststof Vitanal, maar Wolf meent dat dit verbruik meer bij hobbyisten toeneemt. „Bij hobbyisten die veel afweten van rozen.” Op de kwekerij blijft bijsturen met chemie wel noodzakelijk: als de schimmeldruk hoog is, het weer gunstig is voor verspreiding, en rozen dicht op elkaar staan. „Dan moeten we toch een beetje spuiten.”

De Duitse veredelaars blijven zich ook in de toekomst op de eerste plaats richten op bladgezondheid.

Gezonde rozen kunnen in de loop der tijd immers aan resistentie verliezen.

Bij de veredeling worden niet uitsluitend eigen rozen gebruikt, maar ook rozen van andere veredelaars: ook al zijn handelsrassen beschermd, de veredeling mag deze vrij gebruiken. De nakomelingen zijn dan gevarieerder, oftewel er zijn meer mogelijkheden om vanaf het zaaibed door te selecteren op bepaalde eigenschappen. Kordes gebruikt bijvoorbeeld wel 300 tot 400 verschillende ouderlijnen.

Na gemiddeld zeven jaar van selecteren, oculeren en testen op het veld blijft een gering aantal nieuwigheden over. Deze worden vervolgens onder kwekersrecht vermarkt. Duitse veredelaars rekenen licenties af naar slagingspercentage van de oculaties. Nieuwe rassen kosten meer licentie dan oude rassen, omdat kosten voor veredelaars stijgen (zoals registratiekosten).

„Het eerste jaar zonder spuiten was catastrofaal”, herinnert Proll zich nog. Zoveel nieuwe rozen bleken vatbaar te zijn voor schimmels. Daarna nam die vatbaarheid af, omdat Kordes voortaan eerst op bladgezondheid ging selecteren.

Kordes sloeg echter niet als eerste de weg naar gezonde rozen in, en Tantau evenmin. De pionier op dat gebied is volgens hen Noack Rosen.

Zo behaalde ’Noatraum’ (Heide-

Een medewerker van Tantau haalt eerste nakomelingen van het zaaibed.

20

Bij kruisingen maken veredelaars gebruik van honderden ouderlijnen.

De Boomkwekerij 21 (17 oktober 2014)

Duitse rozen veredeling.indd 20

09-10-14 16:55

Rozen in Duitsland

Kordes showt al zijn nieuwe rozen in een rosarium. Particulieren komen ze hier bekijken en als potroos kopen.

Direct bij de veredelaar kopen is immers trend.

Ze worden bijvoorbeeld vatbaar voor nieuwe schimmelstammen. „Sinds twee jaar is er een nieuw type roest”, geeft Wolf als voorbeeld. „In de aanplant zie je al de eerste problemen, want fungiciden hebben maar heel weinig effect op dat type roest.”

Selecteren op een bepaalde resistentie wordt alleen maar belangrijker. Er zijn bijvoorbeeld ook nog geen rozen veredeld die specifiek resistent zijn tegen de oculatieschimmel die Black Mold veroorzaakt.

Klimaatverandering in Noord-Europa maakt het rozen niet gemakkelijk.

De druk van ziekten en plagen neemt immers toe door milde winters, en door regenrijke en warme zomers als de zomer van dit jaar. Rozen worden volgens Wolf bijvoorbeeld vatbaar voor nieuwe soorten trips. „Die zijn nog moeilijk te bestrijden.”

Grenzen aan kleuren Eerst dus op gezondheid selecteren, daarna op andere criteria. Van nieuwe rozen wordt algemeen verwacht dat ze goed bloeien, en dan liefst uitbundig, de hele zomer door. Veredelaars selecteren daarbij op bloemkleur en bloeivorm, hoewel de kleur van rozen ook zijn grenzen kent. Een blauwe roos, wat sommige klanten wensen, is van nature niet mogelijk. Ook een zwarte niet. Er zijn wel rozen die zulke donkere kleu-

ren een beetje benaderen, maar die behoren volgens Proll niet tot de gezondste rozen. „In het roze-spectrum vind je de gezondste rozen.”

Goed groeien en geuren Daarnaast moeten rozen goed groeien: traditioneel in de vollegrond, maar een goede groei in container is inmiddels het belangrijkst geworden. „Er zijn niet veel klanten meer die nog wortelnaakte rozen kopen”, aldus Proll. Voor Tantau dienen potrozen tevens compact te zijn. Wolf: „Omdat Duitse tuinen kleiner zijn.”

De laatste jaren is geur het volgende selectiecriterium geworden. In Duitsland verwacht men tegenwoordig namelijk dat nieuwe rozen ook nog eens lekker ruiken. Wolf verwijst naar tuincentra, waar klanten volgens hem altijd hun neus in bloemen steken. „Ook in catalogi zoekt men specifiek naar geurende rozen.”

Bestendigheid tegen extreme vorst of hitte is niet echt een selectiecriterium in de Duitse veredeling. Er worden bijvoorbeeld geen genen bewust ingekruist, waardoor rozen beter kunnen overleven onder extreme omstandigheden. De winterhardheid wijst zich vanzelf wel op het testveld uit. Proll: „Rozen die kapotvriezen, vliegen er meteen uit, want daarin kan je toch niets doorselecteren.”

De winterhardheid van geoculeerde

rozen wordt bovenal bepaald door de onderstam, en is daarnaast afhankelijk van het ras dat erop wordt geoculeerd. Zowel Kordes als Tantau oculeert op Rosa canina Inermis. „We discussiëren met kwekers over ’Laxa’, omdat die vorstgevoelig is”, zegt Wolf. „Inermis geeft wel meer wild, maar functioneert beter.”

Testen in diverse klimaten De veredelaars laten hun nieuwe rozen in verschillende klimaten testen op toepasbaarheid, bij buitenlandse vertegenwoordigers en in rozenkeuringen. Zo worden rozen van Tantau in een Finse rozentuin op winterhardheid getest. In Finland vriest het ’s winters gemiddeld -20°C. Het land is een goed voorbeeld voor Oost-Europa en Rusland. „We sturen al jaren rozen naar Rusland, maar we ontvangen nog weinig feedback.”

Een Zuid-Europees land als Spanje is een goed voorbeeld om te testen op hittebestendigheid. Door klimaatverandering kan Noord-Europa ook meer langdurige hitte krijgen. Voor Kordes pakt het testen in Zuid-Europa goed uit. „Onze rozen hebben er dit jaar voor het eerst prijzen gewonnen”, vertelt Proll. „Ze blijken ook in hitte goed te functioneren.” < Bekijk meer foto’s van de rozenbedrijven Kordes en Tantau op deboomkwekerij.nl.

De Boomkwekerij 21 (17 oktober 2014)

Duitse rozen veredeling.indd 21

21

09-10-14 16:55

Tekst en Foto’s: Arno Engels

Potroos moet gewoon mooi zijn Holger Huckfeldt kweekt bewust rozen van verschillende veredelaars, omdat geen enkele veredelaar volgens hem een compleet sortiment heeft. De rassenkeus is zo groot, dat Huckfeldt gewoon kiest wat hij mooi vindt. Levert een ras geen mooie potroos op, dan vliegt die uit zijn sortiment.

vollegrondsteelt van Buxus (bollen tot 1,5 m doorsnede).

Totdat hij op de bloemengrootmarkt in Hamburg zag dat er potrozen werden verkocht. „Buxus uit de vollegrond is alleen in het voorjaar en het najaar te verkopen; dat vind ik te weinig”, vertelt Huckfeldt. „Daarom heb ik potrozen erbij genomen. Want die kan ik de hele zomer door verkopen.” Mettertijd is zijn productie van potrozen gegroeid. „Eerst 10.000 potrozen, daarna 20.000, 30.000... En nu heb ik er ongeveer 400.000.”

’Niemand wil nog vrije rassen’ Van een afstand lijken de velden van Holger Huckfeldt, gelegen in Prisdorf aan de spoorlijn Pinneberg-Elmshorn, in juli nog aardig vol te zijn met potrozen. De handel loopt dit seizoen inderdaad niet zo goed als dat je zou willen, geeft de kweker toe. Een aantal medewerkers is daarom bezig met het terugknippen van enkele partijen potrozen.

Toch valt het wel mee met de verkoop, als Huckfeldt over zijn grootste veld rijdt. „Ik heb al best veel aantallen verkocht. Kijk maar, van dit ras is bijna alles weg, van dat ras staan er nog een paar.” Alle potrozen staan in betonnen ringen; zo op het oog zijn er inderdaad meer lege ringen dan volle. „Hoe lang ik die ringen al gebruik? Ik denk al zo’n dertig jaar. Ik was het al gauw zat om omgewaaide potrozen weer rechtop te zetten.”

Van vroeger uit is Huckfeldt geen rozenkweker. Zijn ouders hadden op deze locatie wel een boomkwekerij opgezet. Aanvankelijk namen Huckfeldt en diens vrouw dat familiebedrijf wel over met zijn zus en zwager, maar later gingen ze toch hun eigen weg, Huckfeldt met de

Van dit grootste veld zijn al best veel aantallen verkocht, vindt Huckfeldt.

22

Vanaf het begin van die productie kweekt Huckfeldt licentierassen. Vrije rassen eerst ook nog wel, maar nu niet meer. „Wie wil er nog ’Nina Weibull’ hebben? Niemand meer. Klanten vragen naar nieuwe rassen van veredelaars, dus dan moet je als kweker meegaan in die trend.”

Het sortiment van Huckfeldt telt nu circa 200 licentierassen. Dat aantal vindt hij groot genoeg, voor zichzelf en voor zijn klanten: Duitse tuincentra. „Als ik alleen al naar het sortiment van Kordes en Tantau kijk, dan is dat zó groot. Ik wil tuincentra niet 400 rassen aanbieden, want dat is veel te veel voor hen. Ook voor mij om te kweken.”

De meeste licentierassen zijn van Kordes en Tantau, de twee veredelaars die net als Huckfeldt in het Noord-Duitse boomkwekerijgebied Pinneberg zijn gevestigd. „Van Kordes heb ik nu zo’n 90 rassen, van Tantau 70”, somt de kweker op. „Dan heb ik er nog een paar van Meilland/BKN, Rosen-Union en NIRP.” Rozen van NIRP zijn nieuw voor Huckfeldt. „Ik heb ze uitgeprobeerd, er zitten goede bij.”

Hij wil ook nog graag rozen van Noack kweken. „Maar het is niet makkelijk om bij hem binnen te komen.” Rozen

Personeel knipt onverkochte potrozen in juli terug.

De Boomkwekerij 21 (17 oktober 2014)

Duitse rozen Huckfeldt.indd 22

09-10-14 16:55

Rozen in Duitsland

Baumschulen Holger Huckfeldt, Prisdorf Sortiment: circa 200 rozenrassen in pot en Buxus in vollegrond Afzet: tuincentra in heel Duitsland Oppervlakte: 8 ha containerveld, 25 ha vollegrond Personeel: twintig medewerkers Website: huckfeldt-buxus.de

Holger Huckfeldt bepaalt zelf welke potrozen hij kweekt. „Als ze maar mooi zijn. Anders vliegen ze uit mijn sortiment.”

van David Austin hoeft hij niet meer. „In Duitsland wordt bijna niet meer om Engelse rozen gevraagd, terwijl die rozen voor mij duurder werden als gevolg van hogere licenties en uitval. Ik heb toen gezegd: ’Dit loont zich niet, ik heb geen zin meer in Engelse rozen’.”

’Ik maak geen reclame’ Licenties verschillen per veredelaar, en Huckfeldt vindt ze allemaal duur, maar hij accepteert ze wel. „Nieuwe rozen kosten gewoon licenties; veredelaars moeten toch ook ergens van leven. Maar voor die licenties moeten ze hun rozen wel zelf promoten, want ik doe het niet.”

De kweker maakt niet eens reclame voor zijn eigen bedrijf. „De beste reclame is als klanten tegen elkaar zeggen: ’Rij naar die kweker, want die heeft mooie rozen.’

Zo is bijvoorbeeld een inkoper van Dehner bij mij terechtgekomen. Ik had hem wel kunnen bellen en zeggen dat ik de beste ben, maar dat zegt iedere kweker.”

Op zijn potrozen valt ook nergens zijn naam te lezen. „Ik vermoed dat Kordes en Tantau dat ook niet toestaan.”

Gekleurde potten van veredelaars ziet Huckfeldt niet zitten. „Op tuincentra ziet het het mooist uit als rozen in dezelfde kleur potten staan. Ik wil toch mooie rozen verkopen, niet potten?”

Het wensenlijstje van Duitse consumenten is langer dan het lijstje van Huckfeldt. „Ze willen rozen hebben die heel

gezond zijn, die veel ruiken, lang bloeien en ook nog eens hard groeien. Dat kan toch niet?”

Deels zelf oculeren De kweker trekt zijn eigen plan. Hij kijkt elk jaar in de catalogi van veredelaars, en als een nieuwe roos hem aanspreekt, dan vraagt hij oculatiehout aan. Huckfeldt oculeert de rozen vervolgens zelf, of hij laat dat door andere bedrijven in de regio doen. „Allemaal op ’Laxa’.

We zetten er per jaar 100.000 zelf; 400.000 lukt ons niet.”

De geoculeerde rozen kweekt hij af in diverse potmaten: struiken in 4 l-rozenpot of in 10 l-terracottapot, klimmers in 7 l- of 15 l-containers. En telkens beoordeelt Huckfeldt de eindkwaliteit als volgt: „Als het geen prachtige potrozen worden, vliegt het ras eruit. Want er is keus zat.”

Veredelaars geven veel nieuwe rassen in een collectie uit. Het is niet zo dat Huckfeldt alle rassen van een collectie wil verzamelen. „Ik heb van één collectie soms wel vijftien rassen. Het ene ras heb ik wel nodig, het andere niet, omdat die bijvoorbeeld niet mooi in een pot groeit, of omdat ik al een vergelijkbaar ras heb.”

Klanten willen wel nieuwe rozen hebben, maar Huckfeldt bepaalt dus in eerste instantie zijn sortiment. „Ik zeg wat me bevalt, ik laat mooie rozen zien, en dan verkoop ik ze ook aan iedereen. Zolang men er maar geld voor meeneemt.” < De Boomkwekerij 21 (17 oktober 2014)

Duitse rozen Huckfeldt.indd 23

23

09-10-14 16:55

Tekst en Foto's: Ketura Haveman

Steeds een stapje verder in kwaliteit om

De broers Bernd (links) en Tobias maken de meerderheid van hun stek zelf.

Nederlands uitgangsmateriaal staat bekend als kwalitatief hoogwaardig. Toch blijft er ruimte voor verbetering, menen de broers Bernd en Tobias Rötjes. „Als je op kwaliteit onderscheidend wilt zijn, moet je in ontwikkeling blijven.”

Goed doorgeworteld gaat het stek naar de kwekers

die lat steeds hoger komt te liggen. Toch merken we dat er nog steeds verbetering mogelijk is. Onder andere in het constant leveren van dezelfde kwaliteit. In dat opzicht hebben we afgelopen jaren wel vooruitgang geboekt.”

NIeuwbouw

Wie Rötjes Young Plants in Lottum bezoekt, komt over een oprijlaan eerst langs de moerplanten. Achter de moerplanten staat de moderne, nieuwe kas die de broers Bernd en Tobias zes jaar geleden nieuw bouwden. Bernd: „De indeling van het bedrijf is ingegeven door het perceel. Die is achter breder dan voor, waardoor het logischer was om de kas achterop te zetten. Achteraf oogt het bedrijf daardoor wel groener. Je ziet vanaf de weg nu eerst planten en dan pas de kas en werkruimte.”

Voor het bedrijf is de moerhoek erg belangrijk; 70% van het stek wordt zelf gemaakt. „Door eigen stek kunnen wij kwaliteit en soortechtheid garanderen. Voor ons zijn dat de voornaamste redenen om eigen stek te maken.”

Uitsluitend eigen stek lukt echter niet. „30% van het uitgangsmateriaal kopen wij in als onbeworteld stek. Dat komt deels uit Kenia, maar bijvoorbeeld rozenstek kopen wij in bij rozenkwekers. Dat heeft ook met de licenties te maken. Daarin werken we wel met vaste bedrijven, zodat we weten dat we alsnog de kwaliteit en soortechtheid krijgen die we willen.”

Het garanderen van kwaliteit is voor de broers essentieel, want daarmee willen ze zich onderscheiden. Iets wat steeds lastiger wordt omdat de kwaliteit in zijn algemeen steeds hoger wordt. „Met name in Nederland merk je dat de kwaliteit van het uitgangsmateriaal heel hoog is en dat

24

Zes jaar geleden bouwden de broers een nieuwe kas van 2,4 ha. Een moment waarop de bestaande werkwijze kon worden aangepast aan nieuwe, misschien modernere omstandigheden. „Uiteindelijk is er echter maar weinig veranderd. Ons stek staat nog steeds op de grond en we gebruiken nog steeds folie om het stek na het steken af te dekken. Er zijn technisch wel andere oplossingen zoals nevelen, maar bij ons zou dat niet werken. Ons sortiment is te groot. Je moet echt per soort kijken of er gelucht moet worden en in hoeverre ze al aan de wortel zijn.”

De kas, in 2011 uitgebreid naar 4 ha, bestaat technisch uit vier afdelingen. In de praktijk wordt er echter maar met twee afdelingen gewerkt. In de ene afdeling staan de planten als ze net gestoken zijn. In eerste instanties worden de stektrays afgedekt met folie. Regelmatig wordt het folie ernaast gelegd om de planten te laten luchten en om schimmel tegen te gaan.

Tegen de tijd dat het stek wortel heeft gezet, worden er gaten in het folie gesneden. De luchtvochtigheid gaat daardoor geleidelijk omlaag zodat de stekken af kunnen harden. Als ze voldoende afgehard zijn, wordt het folie permanent verwijderd. Niet lang daarna gaan de planten naar de andere afdeling om verder te groeien.

Gemiddeld staat het stek negen maanden op de kwekerij voor het naar de klant gaat als beworteld stek. De meeste soorten zijn in die periode tweemaal gesnoeid en meerdere malen verplaatst.

De Boomkwekerij 21 (17 oktober 2014)

Reportage Rotjes.indd 24

09-10-14 16:55

Heesters

it om voorop te blijven Rötjes Young Plants, Lottum Sortiment: Er worden 800 soorten, variëteiten en cultivars gestekt. Ongeveer 80% zijn vrije soorten, het overige deel zijn licentiesoorten.

Afzet: De kwekerij heeft ongeveer 300 klanten. 60-65% gaat naar Nederlandse kwekers, de rest gaat naar klanten in Duitsland, Engeland, België en Denemarken. Oost-Europa is voor de vermeerderaar een nieuwe markt.

Oppervlakte: 4 ha kas. Er is een mogelijkheid om dit in de toekomst uit te breiden naar 5 ha.

Personeel: Zes vaste personeelsleden. In het seizoen wordt dit aangevuld tot 60 mensen in juni en juli.

Alleen in december en januari zijn er geen extra uitzendkrachten op de kwekerij.

Website: rotjes.com Als het stek gestoken is, gaat het in de kas onder folie. Regelmatig worden de planten gelucht.

Om zicht te houden op de planten, maakt Rötjes gebruik van RFID. Iedere tray wordt voorzien van een sticker waar een microchip op zit met een uniek nummer. Na het stek steken wordt de hele partij met een handscanner ingescand alvorens ze de kas ingaan. In Wintree, het automatiseringsprogramma waarmee het bedrijf werkt, krijgt de totale partij van een soort een uniek nummer. Onder dit nummer, hangen alle unieke codes van de betreffende stektrays. In de computer kan vervolgens informatie aan deze partij worden toegevoegd, zoals soortnaam, stekdatum en herkomst.

Als er verplaatsingen in het bedrijf zijn, wordt met een scanwagen door de kas gereden. Deze wagen rijdt over de trays heen en scant ondertussen de RFID-labels zonder dat de trays hoeven worden opgetild. Het kost een halve dag om de hele kas te scannen. De gevonden informatie stuurt de scanwagen via wifi naar de computer.

Verbeteren kwaliteit In de zoektocht naar het verbeteren van de kwaliteit is het bedrijf op zoek gegaan naar andere pluggen. „We werkten altijd met paperplugs. Het nadeel is echter dat een deel van de planten lastig doorwortelt in deze plugs. Boven-

dien ontstaat er lucht tussen de tray en de paperplug, waardoor ze snel uitdrogen.”

In hun zoektocht kwamen ze in contact met Horticoop, een bedrijf wat bezig was met de ontwikkeling van een plugcover die inmiddels bekend is als Spiderplug. „Deze plug werkt erg goed. De planten wortelen beter door, de pluggen drogen minder snel uit en de pluggen blijven tijdens de teelt goed. Eenmaal opgepot vergaan de pluggen binnen zes weken”, vertelt Bernd enthousiast. Ze kweken echter niet alle planten in de nieuwe Spiderplug. „Soorten die sterk aan de zijwand hechten, doen dat ook in de Spiderplug. Voor deze soorten is de paperplug beter. Door de luchtlaag tussen plug en tray hechten ze niet.”

De plug draait inmiddels twee jaar op het bedrijf en ondertussen zijn de broers alweer bezig met hun volgende kwaliteitsstap. „We zetten dit jaar sterk in op de biologie omdat we denken dat we daarmee sterkere stekken kunnen leveren.”

Of het werkt is het nog te vroeg om daar iets over te zeggen. „Bij een biologische werkwijze moet alles kloppen en moet je beginnen bij de basis en dat is in ons geval dus de moerplanten. Maar we denken dat we hierdoor uiteindelijk weer een stapje vooruit kunnen zetten. Zo blijven we in ontwikkeling.” < De Boomkwekerij 21 (17 oktober 2014)

Reportage Rotjes.indd 25

25

09-10-14 16:56

Tekst: Emiel van den Berg, Foto's: Agropoli

Onverwachte voorraad vraagt extra aanda ch Bij diverse kwekerijen is de voorjaarsverkoop tegengevallen. Veel planten zijn zodoende blijven staan. De centrale vraag is dan; hoe houd je die planten gezond en op kleur?

En hoe temper je de groei zodat de pot-plantverhouding in tact blijft? In de praktijk blijken dat nog behoorlijk lastige vragen.

De meeste planten worden opgekweekt met langzaam werkende meststoffen die zijn uitgewerkt tegen de tijd dat ze de kwekerij verlaten. Valt de verkoop door de onvoorspelbaarheid van de markt tegen en blijven planten staan, dan rijst de vraag hoe de plant verder te behandelen. Meestal is het uitgangspunt daarbij de planten gezond te houden en groei te temperen om de pot-plantverhouding te behouden.

Bijmesten is volgens Wilma Windhorst van AgroPoli een lastige maar wel de beste optie. Welke meststoffen zijn het meest geschikt? De adviseur meldt de traditionele keuze tussen een snel- of langzaamwerkende mengmest.

De snelle optie heeft volgens haar als nadeel dat deze na een week of zes weer op is.

Een nadeel van langzaamwerkende meststoffen als Osmocote vindt Windhorst het nagenoeg ontbreken van een essentieel element als magnesium. Haar advies: „Gebruik beide, maar geef eveneens extra giften van het vierde hoofdelement magnesium om geelverkleuring van het blad tegen te gaan.” Magnesium is er in de vorm van het snelwerkende kieseriet. „Herhaal een gift hiervan om de zes tot acht weken. Er is inmiddels ook een gecoate vorm van kieseriet, Multicote-magnesium, in de handel. ”

Oplosmeststof Het gebruik van een oplosmeststof is volgens Windhorst ook mogelijk, maar dan heb je een mestunit nodig en niet elke kwekerij heeft die. Omdat het uitgangspunt niet groei, maar behoud van de gezonde kleur en uitstraling is, mag de stikstofgift van haar bescheiden zijn. Het belang van goede, vitale potgrond is overigens ook belangrijk. „Potgrond bij overjarige planten is al wat ouder waardoor het voedingstoffen minder goed vasthoudt.”

Boomkwekerij E. van Dijck in Klein-Zundert kweekt dwergconiferen in container en levert zowel eenjarig als tweejarig gekweekte planten. „Voor beide hebben we een markt.” Eenjarige planten die overblijven, kunnen zonder problemen blijven staan voor het volgende jaar. „Coniferen kunnen daar veel beter tegen dan bijvoorbeeld bladhoudende heesters. Coniferen zijn veel sterker.” Alle planten die zijn blijven staan, krijgen een gift van snel oplosbare meststoffen naast 5-6 maanden werkende Osmocote. Extra magnesium geeft Van Dijck in de vorm van

26

Een overjarige plant moet of worden bijgemest of worden overgepot.

Dat laatste zorgt er ook voor dat de wortels weer ruimte krijgen en de pot/plantverhouding in evenwicht blijft.

bitterzout. Alle coniferen krijgen dezelfde hoeveelheden.

Organische bemesting is volgens Windhorst een andere optie. Die bemesting zorgt niet voor extra groei en komt gelijkmatig vrij. Ze adviseert het gebruik van DCM korrels, een organische korrelmest, of de geconcentreerde vloeibare bladmeststof OPF-Z van Plant Health Cure. Ook hier blijven extra magnesiumgiften noodzakelijk. Organische mest past bij Van Dijck niet in zijn kweeksysteem. „Osmocote strooit veel fijner op de potjes.”

Sporelementen ondergeschoven kindje Houtige gewassen moeten volgens Windhorst veel sporenelementen hebben, terwijl het mesten van sporen-

De Boomkwekerij 21 (17 oktober 2014)

Kwaliteit doorkweek.indd 26

09-10-14 16:56

Kwaliteit

da cht

TIPS > Bijmesten kan met snel- en langzaamwerkende mengmest. > Herhaal snelle mengmest na 6 tot 8 weken. > Met magnesiumgiften gaat u geelverkleuring tegen. > Geef ook bij organische bemesting extra magnesium. > Geef bescheiden stikstof, groei is niet het uitgangspunt. > Sporenelementen zijn essentieel, raadpleeg uw adviseur. > Vitale potgrond houdt lang voedingstoffen vast > Hard vollegrondplanten tijdig af, zeker na een natte periode.

Nieuwe potgrond Ompotten naar een grotere pot is voor overgebleven containerplanten een andere optie, maar op de meeste kwekerijen is de benodigde extra ruimte er niet. Floribras Garden Plants in Zundert kweekt veel Rhododendron, Camellia, Magnolia en Skimmia. Planten die tijdens het voorjaarsseizoen zijn overgebleven, pot het bedrijf liever wel om. Willem Rijsdijk: „Zo hou je de planten vitaal. Door het toevoegen van nieuwe grond maakt de plant nieuwe wortels en verbetert de watercapaciteit in de pot.”

Behalve nieuwe grond krijgen de planten standaard Osmocote mee. Het bedrijf houdt extra ruimte in reserve om omgepot materiaal kwijt te kunnen. „We hebben één hectare noodveld.” Niet ompotten betekent volgens Rijsdijk dat planten het slecht krijgen. „Bij bepaalde partijen doe je dat bewust om de plant te dwingen bloemknoppen aan te maken.” Planten die ondermaats blijven, laat het bedrijf in dezelfde pot. Meestal krijgen die wat snoei en bemesting om uiteindelijk aan de gewenste maat te komen.

Wie kiest voor doormesten, kan dat volgens Windhorst in principe bij alle planten doen. Bij coniferen gaat het heel goed en een roos die je teruggeknipt en daarna bijmest, groeit ook prima door. „Maar snoeien kan niet bij alle planten. Groei na de snoei is soms te dun. Dat herstelt wel op lange termijn maar de meeste kwekers richten zich op de korte termijn.” Overgebleven coniferen krijgen bij Van Dijck in het tweede seizoen een snoeibeurt om ze compact te houden. „Coniferen reageren daar goed op.” <

elementen op veel bedrijven een ondergeschoven kindje is. „Ik kom steeds meer voorbeelden tegen van gebrek aan sporenelementen, maar over de effecten van deze gebreken is weinig bekend.” Als voorbeeld noemt ze het ontstaan van boriumgebrek door de overtollige regen van de afgelopen weken dat misschien de oorzaak is van taksterfte in sommige coniferen. „Ik heb de bemestingsboeken van de boomteelt erop nageslagen, maar daar wordt niets vermeld over borium.” Door experimenten en overleg met collega’s, hoopt ze oplossingen te vinden.

Van Dijck geeft bij elke 1.000 l-mestunit een halve kilo Libre-mix mee. „Daarin zitten alle noodzakelijke sporenelementen, dat is essentieel en wordt geadviseerd door toeleveringsbedrijven.”

Als de meststoffen in de potgrond op zijn, gaat de plant minder vitaal ogen en wordt het blad valer van kleur.

De Boomkwekerij 21 (17 oktober 2014)

Kwaliteit doorkweek.indd 27

27

09-10-14 16:56

Foto: DLV Plant

Start niet te vroeg met rooien van vaste planten De meeste landplanten worden in grote partijen in het najaar gerooid en in de winter bewaard in de koelcel. Zorg dat het product goed is afgehard en start niet te vroeg met rooien.

Kees Pastoor DLV Plant k.pastoor@dlvplant.nl

Nu de temperatuur daalt en de dagen korter worden, remt de groei van de plant en start het afhardingsproces. De hormoonhuishouding van de plant verandert en de plant slaat kostbare voedingsstoffen uit het blad op in de wortels. Hierdoor kan de plant beter vorst verdragen.

Het beste is om pas vanaf december te rooien als het gewas goed in winterrust is, maar dat is in de praktijk vaak niet haalbaar, mede omdat de handel erom vraagt. Voor de meeste vaste planten geldt dat het vanaf 1 november verantwoord is om te beginnen met rooien afhankelijk van het gewas en de temperatuur in het najaar. September was erg warm, vroeg rooien is dus niet verstandig. Wanneer wel eerder vraag is naar planten en deze dus gerooid moeten worden, waarschuw dan de afnemer voor de risicoâ&#x20AC;&#x2122;s in de bewaring.

Bewaar planten die al in november worden gerooid en nog niet volledig in winterrust zijn eerst nog enige weken in een koude loods zonder ze daarbij luchtdicht te verpakken. Op deze manier krijgen ze de kans om voldoende koudebehoefte op te bouwen. Dit kan ook door de partij in de koelcel te bewaren bij ongeveer 5oC. Het opbouwen van de koudebehoefte gebeurt bij een temperatuur tussen de 2 en 9oC en niet zoals nogal eens

wordt gedacht bij lagere temperaturen.

Zorg ervoor dat bij het rooien niet te veel grond en gewasresten meegaan. Blijft het loof eraan zitten, dan werkt dit uitdroging en of rot in de hand. Grond en gewasresten kunnen zorgen voor verstikking of beschadiging.

Een ander belangrijk aspect is de vochtigheid van het gewas. Veel nat gewas in de cel geeft problemen. Om die reden is het zinvol gewassen die erg nat zijn eerst in de schuur te plaatsen om te drogen voordat ze de koelcel in gaan.

Huurland Zorg dat percelen die volgend jaar worden gehuurd tijdig onkruidvrij zijn zodat volgend jaar een schone start wordt gemaakt. Kijk ook goed naar de bodemstructuur en verzeker u ervan dat de grond goed waterdoorlatend is. Is het nodig dat er bodemverbetering wordt uitgevoerd, doe dit dan te allen tijde onder drogende omstandigheden. Raadpleeg bij twijfel een bodemkundig adviseur om de risicoâ&#x20AC;&#x2122;s in kaart te brengen en de juiste maatregelen te treffen zodat gedurende het groeiseizoen geen problemen ontstaan. Op leeg huurland kan nu ook nog een groenbemester worden gezaaid of organische stof worden aangevoerd. <

Door het warme septemberweer zijn de planten nog onvoldoende in rust en afgehard om te rooien.

28

De Boomkwekerij 21 (17 oktober 2014)

Teeltadvies BKW14-21.indd 28

13-10-14 14:25

Teeltadvies

Ga onkruidvrij de winter in Een aantal bos- en haagplantsoenkwekers heeft het plantgoed weer in de grond zitten. Ook is er weer gezaaid. Het is belangrijk deze percelen onkruidvrij de winter in te laten gaan.

Jeroen Pertijs Cultus Agro Advies jeroenpertijs@cultus.nl

Doordat de bodemtemperatuur nog relatief hoog is, zullen de wortels van de aanplant wat makkelijker kiemen en zich goed vastzetten in de grond. Nadeel hiervan is dat ook het onkruid makkelijk kiemt. Gelukkig hebben veel kwekers wel met droog weer kunnen planten, waardoor verslemping en verdichting van de grond beperkt is gebleven. De kieming van grassen kan daardoor meevallen.

Beplante percelen kunt u het best onderdoor spuiten met Butisan S of Sultan 500SC, in combinatie met een olieachtige hechter zoals Codacide of Grounded. Indien er een week na de bespuiting kans op zware buien is, verhoog dan de dosering van de hechter met factor 1,5-2. Hiermee wordt de kans op uitspoeling verminderd. In veel gevallen is er vrij snel na het planten al onkruid gekiemd, voeg daarom een contactmiddel zoals Finale of Basta toe om het opstaande onkruid te bestrijden.

Resultaten van schoffelen zijn steeds positiever. Helaas hebben de weersomstandigheden daar een vrij grote invloed op. Vooral in het najaar zijn er maar weinig momenten

waarop een goed resultaat van schoffelen te verwachten is. Een ander belangrijk voordeel van schoffelen is het beluchten van de bodem. Het zuurstofgehalte op beplante percelen is echter nog voldoende, mits er onder goede condities is geplant.

Wel is het verstandig om in het voorjaar, zodra de winterbespuiting is uitgewerkt, de grond op deze percelen één of meerdere keren te schoffelen om zo de bodem van meer zuurstof te voorzien. Meestal is het rendement van schoffelen ook hoger in het voorjaar.

Ook op zaaibedden is al vrij veel onkruid gekiemd. Vaak zijn deze bedden afgespoten met Finale, Basta of een middel op basis van fenmedifam. Zolang het zaad nog niet is gekiemd, kunt u ook volvelds een bodemherbicide spuiten: met Butisan S, Sultan 500SC of Pyramin DF. Gebruik wel de juiste dosering.

Wees op zaaibedden ook voorzichtig met de toepassing van Kerb en Chloor in de winter. Opstaande gewassen moeten echt in rust zijn en zaad mag niet kiemen, anders kan er schade optreden. Vooral Rosaceae-soorten kunnen gevoelig zijn voor Kerb. <

Let goed op voorvrucht bij nieuw perceel Voor de vruchtboomteelt wordt het steeds lastiger om percelen onkruidvrij te houden. Omdat er nog maar twee werkzame stoffen beschikbaar zijn, is een goede bestrijdingsstrategie essentieel.

Hans Smeets DLV Plant h.smeets@dlvplant.nl

Glufosinaat-ammonium is de werkzame stof in Finale en Basta. Daarnaast zijn er nog middelen beschikbaar op basis van glyfosaat. Toepassen van glyfosaat tijdens de teelt is risicovol omdat er kans bestaat op gewasschade. Het middel kan namelijk via de boomwortels worden opgenomen.

Kijk bij het zoeken naar geschikte nieuwe percelen daarom nog beter naar de voorvrucht. Percelen waarop tuinbouw heeft plaatsgevonden zullen over het algemeen minder onkruidzaden bevatten dan bijvoorbeeld percelen waarop maïs is geteeld.

Een goede voorbereiding van de grond is de basis voor een gezonde teelt. Vooraf groenbemesters zaaien wordt door vruchtboomkwekers nog nauwelijks toegepast, omdat je dan een jaar extra pacht moet betalen. In de teelt van granen en groenbemesters zijn er iets meer mogelijkheden om herbiciden in te zetten. Grond pachten in de zomer voor het jaar van aanplant kan wellicht een optie zijn. Is dat niet mogelijk, probeer dan in het najaar over de grond te beschikken. In najaar en winter kunt u wortelonkruiden namelijk goed met eggen bestrijden.

De eerste weken na aanplant kunt u kiemend onkruid goed bestrijden met een combinatie van een gewasgeleide schoffel en vingerwieders. Groot voordeel hiervan is dat de grond goed kan bezakken en dat u later in het seizoen, onder de juiste weersomstandigheden, bodemherbiciden kunt inzetten.

Toepassen van Butisan en Linuron bestrijdt de meeste zaadonkruiden goed.

Een techniek die mogelijk perspectief biedt, is onkruidbestrijding met warm schuim van het Engelse bedrijf Weedingtech.

Tijdens een demonstratie in de boomteelt bleek al dat onkruid goed werd bestreden.

Het duurde ook geruime tijd voordat er weer nieuw onkruid kiemde.

Het ontsmettingsmiddel metam-natrium mag nog maar heel beperkt worden toegepast in Nederland. Kweekt u op zandgrond, dan moet u op nieuw te beplanten percelen dus heel goed kijken naar de aanwezigheid van Pratylenchus penetrans. Op percelen met akkerbouwgewassen zie je dan al vaak plekken met mindere groei. Als u zeker wilt weten of er aaltjes aanwezig zijn, laat dan een grondmonster nemen. < De Boomkwekerij 21 (17 oktober 2014)

Teeltadvies BKW14-21.indd 29

29

13-10-14 14:25

VRAAG EN AANBOD

14 oktober 2014 nummer 21

Mail uw Vraag & Aanbod voor donderdag 17.00 uur naar: svstraffic@bdu.nl of bel naar Verkoop Boomkwekerij 0342-494889

BOOMKWEKERIJEN – PEPINIERES – BAUMSCHULEN NURSERIES – VIVAI – VIVEROS

DE GRAUWE BVBA

Boom - & rozenkwekerij Staatsbaan 7 BE - 9890 GAVERE- DIKKELVENNE ROSESDEGRAUWE@TELENET.BE Tel: 0032(0)9 362 72 13 GSM: 0032(0) 495 655 990 Fax: 0032(0)9 362 43 63 AANGEBODEN: TAXUS 20/30/40/50/60 BUXUS 20/30/40/50 TAXUS 80/100/125/150 THUYA BRABANT CO 4L 100/+ THUYA SMARAGD CO 4L :60/80/100 THUYA ATROVIRENS CO 4L : 80/+ BUXUS BOL 40CM ROZEN IN SOORTEN A QUALITEIT VOORRAADLIJST OP AANVRAAG

Groeit met jou mee Alexander De Laat +32 (0) 472634280

Karel De Laat +32 (0) 475627815

Sint-Antoniusweg 97 3910 Neerpelt (BE) BTW BE 0541 846 750 info@stekbedrijfdelaat.be www.stekbedrijfdelaat.be Fax: +32 (0) 11 96 58 82

Het adres voor uw

gewortelde stek van heesters en coniferen in stekplaten

Ook voor cahl tuewn! stekopdra

STEKCULTURES BV

GOMMELSTRAAT 2 • 5074 NG BIEZENMORTEL TELEFOON: 0135113396 • FAX: 0135114183 GSM: 0651222823 EMAIL: INFOHECOSTEKCULTURES.NL INTERNET: WWW.HECOSTEKCULTURES.NL

P» s¤ ÂsÈ Ųƕ¤sÖ « ¤ƕ «ƕ

ª ¾ƕ s«ƕŧŞƕ±±¾È «ŵ

Í ¾ÈƕşšƕƕƕŤŞŧšƕ9Lƕ$ ÝÈ ÍÝ «ƕƅ92Ɔ ƯšşƕƅŞƆŢťţƕŢŧƕŦŤƕŞŞƕƕƕ ƯšşƕƅŞƆŢťţƕŢŧƕŦŤƕŞŧ ××ן~ ¾ Ÿ«¤ « ±Ʒ~ ¾ Ÿ«¤

M: 06 54258722 F: 0598 398270 E: bart@bollaart.nl

Bezoek onze website voor meer informatie of actuele voorraad w w w.b ens ve r m eerd er i ng. nl

GEVRAAGD Thuja Plicata Martin 80 - 220 cm

Ziegelheider Str. 57 47906 Kempen Tel: 0049-2152-89740 Fax: 0049-2152-897410 Kontaktpersoon: Paul (spreekt Hollands) Mobiel: 0049-172-2125936 E-mail: info@pflanzen-janssen.de

601446.indd 30

STUNTVERKOOP IVM PERCEEL ONTRUIMING, TOPKWALITEIT T.E.A.B: Ilex aquifolium m.kl.

100/125/150/175/200 Ilex aquifolium verplant m.dr.kl.

175/200/225 Taxus baccata m.kl.

60/80/100/120 Prunus I. Caucasica m.kl.

125/150/175/200 Picea omorica verplant m.dr.kl.

350/400/450/500 Picea omorica 60/80/100 Prunus l. Rotundifolia m.kl.

125/150/175/200 Prunus l. Rotundifolia m.dr.kl.

175/200/225 Fagus sylvatica Atropunicea m.dr.kl.

175/200/225/250/300 Fagus sylvatica Atropunicea m.kl.

80/100/125/150 Tevens voor het bijeen zoeken van al uw beplantingslijsten Bosscheweg 55 Drunen, mobiel 06-10402610/06-46580865 fax 0416-378004 • internet: www.boomkwekerijvankrugten.nl

13-10-2014 11:02:59

VRAAG EN AANBOD

14 oktober 2014 nummer 21

Van Poecke & zn bvba Oude wetterstraat 3a 9230 Wetteren België AANGEBODEN Cup. ley. Castel. Gold 60-80-100 co Cup leylandii 80-100-125-150 co Thuja p. Atrovirens 60-80-100-125 co Thuja p. Exselsa 60-80-100-125-150 co Thuja occ Braband 60-80-100-125-150 co Thuja occ Smaragd 50-60-80-100 co Prunus l Rotundifolia 60-80-100-125 co Taxus Baccata 60-80-100-125 dwer/rots coniferen Juniperus, Thuja, Cham, Co Sierstruiken in co 10 Rozen blote wortel in verschillende soorten Tel: 0032(0)479 99 17 23 Fax: 0032(0)9 366 04 70 www.vanpoecke-zn.be info@vanpoecke-zn.be

AANGEBODEN

Uitgebreid assortiment in laan- en sierbomen, fruitbomen, spillen, dakplantanen en leilindes (vormbomen).

ZOWEL IN DE VOLLE GROND ALS IN CONTAINER Het juiste adres voor de beste kwaliteit!

Kijk op onze website voor meer informatie:

www.mabo.nl

Cham. Coll. Glauca Th occ. Brabant Th occ. Smaragd Th. plic Esuba Th. plic. Altrovirens Cupressocyparis Leylandii Buxus Faulkner Bol Buxus Sempervirens Buxus Sempervirens Pyrimide Taxus Baccata Prunus L. Rotundifolia Prunus L. Caucasica Prunus Lusitanica

80-180 cm 80-250 cm 80-180 cm 80-250 cm 80-200 cm 180-250 cm 60+ cm 40+ cm 60-135 cm 60-400 cm 60-180 cm 60-160 cm 60-225 cm

BOOMKWEKERIJ JO WINTERMANS V.O.F.

Koppelen 8 • 5524 AB Steensel T: 0497-512297 • F: 0497-516982 • M: 06-20434671 Email: jo.wintermans@wanadoo.nl

MABO KWEKERIJEN Achterstraat 12 6668 AA Randwijk tel: 0488-491271 fax: 0488-491342 e-mail: info@mabo.nl

w

w

e op m nz d k o raa .co k ij or Be vo jes ele ot tu .r

ac

BOOMKWEKERIJ DAMAKKERS BVBA Hodonk 100 B-2470 Retie T: +32(0)14375613 F:+32(0)14374421

TE KOOP AANGEBODEN 2000 7000 5000 1000 1000 2000 500 1500 3000 5000 2000 2000 3000

w

Taxus baccata 1+2 30/40 Taxus baccata 2+2 40/60 Prunus l. ‘Rotundifolia’ 1+2 40/60 extra vertakt Buxus sempervirens 1+2 20/30 Fagus sylvatica 1+2 60/80/100/125/150/+ Carpinus betulus 1+1 60/80/100 Carpinus betulus 1+2 100/125/150/+

Mail uw Vraag & Aanbod voor donderdag 17.00 uur naar: svstraffic@bdu.nl of bel naar Verkoop Boomkwekerij 0342-494889

Gewortelde stek van Hebe - Rosa - Vinca sier-, en bodembedekkende heesters Horsterdijk 116, 5973 PR Lottum T 077 366 4080, F 077 366 4081, E info@rotjes.com

Info@damakkers.be

Wilt u ook adverteren op de Plantenbeurs pagina?

Bel: 0342-494889

GESTOKTE HEDERA HIBERNICA IN DE MATEN: 80 - 100 125 - 150 150 - 175 175+

P11 C2 C3 C3

Tuindersweg 2a, IJsselmuiden

601447.indd 31

13-10-2014 11:03:37

Tekst en Foto: Arno Engels

Massa’s groen en blauw raken uit Enorme aantallen ’Brabant’ en ’Columnaris’ overspoelen de Europese markt, maar afnemers zitten niet meer te wachten op al die groene en blauwe haagconiferen. Ook dit najaar staan weer hectares nog vol die in goede tijden al lang leeg waren. Diverse kwekers zijn de prijzenslag met boeren zat en stappen af van de bulk.

De bulkproductie van haagconiferen wordt al jaren gevormd door slechts twee soorten: Thuja occidentalis ’Brabant’ en Chamaecyparis lawsoniana ’Columnaris’, in de handel ook wel vaak simpelweg de groene en de blauwe haagconifeer genoemd. Het sortiment is veel groter, en er zijn wel meer groene en ook gele soorten, maar het draait vooral om ’Brabant’ en ’Columnaris’.

In de jaren ’90 begon de productie een hoge vlucht te nemen. Het was een logisch gevolg van een stijgende vraag. ’Brabant’ en ’Columnaris’ zijn immers vrij eenvoudig te stekken, en ook de opkweek is volgens kwekers niet zo moeilijk. Zolang de coniferen uniform en vol waren en een mooie kluit hadden, werden ze in het guldentijdperk goed betaald: ƒ3,50 voor de maat 60-80, ƒ4,50 voor 80-100.

Het waren niet alleen kwekers die meer haagconiferen gingen produceren, maar ook nevenberoepers,

veehouders en akkerbouwers. Allemaal wilden ze een graantje meepikken van de hausse in haagconiferen.

Rond 2006 werd de vraag nog groter, met name vanuit Polen. Het aanbod groeide vlot mee; die ontwikkeling is min of meer terug te zien in areaalcijfers van het CBS (kader).

Effect mechanisering Mechanisatie maakte de teelt nog eenvoudiger. Van de traditionele sleuventrekker naar de meerrijige plantmachine, en van de gewone schop naar de rondsteekmachine.

De eerste rondstekers kwamen rond 2001 op de markt, en ondertussen zijn ze standaard te koop voor iedereen met grond en geld. Rooien, ingazen en verladen kun je vrij makkelijk uitbesteden aan Poolse arbeiders.

Nevenberoepers en diverse kwekers haakten af van de teelt, omdat ze niet meer opkonden tegen de

schaalvergroting, de mechanisering en de inzet van seizoensarbeiders.

Vooral boeren legden veel hectares met ’Brabant’ en ’Columnaris’ aan.

De teelt had zich vooral in Twente, Zuidoost-Brabant en Noord-Limburg geconcentreerd.

FEITEN

Vrijwel continu meer coniferen Veel gewasgroepen in de boomkwekerij laten in de periode 2000-2013 schaalvergroting zien. Dat is zeker het geval bij de gewasgroep coniferen. Afgezien van enkele dipjes in 2003, 2006 en 2012, blijft het areaal volgens het CBS stijgen: van zo’n 2.400 ha in 2000 naar 3.200 ha vorig jaar. Daarmee staan de coniferen tweede in de boomkwekerij-ranglijst: onder de laan- en parkbomen (4.500 ha in 2013), boven het bos- en haagplantsoen (2.600 ha).

Die 3.200 ha coniferen bestaan natuurlijk niet alleen maar uit de haagsoorten ’Brabant’ en ’Columnaris’. Het sortiment in vollegrond, pot en container is immers heel divers en omvangrijk. En dan zijn er nog globaal vier teeltfasen: beworteld stek, plantgoed, tweejarig materiaal en driejarig materiaal. Om in te kunnen schatten hoe groot het areaal voor de bulkhandel is, wordt in de sector als vuistregel ’totaal areaal gedeeld door vier’ gehanteerd. Dan zou de bulk dus vorig jaar op 800 ha staan.

Volgens het ’Prijzenregister boomkwekerijproducten 2014’ (uitgave VanderSlikke Rentmeesters) komen de meeste transacties in de handel van ’Brabant’ en ’Columnaris’ (maat 80-100, bekweekt met kluit) tot stand tussen €3,75 en €4,69. Kwekers zeggen echter dat ze veel minder betaald krijgen.

32

Uit de hand gelopen Verschillende jaren kon het niet op.

Handelaren en exporteurs kochten hele percelen op en lieten er colonnes vrachtwagens naartoe rijden.

Daar stonden dan kratten of karren vol met ingegaasde of potgedrukte coniferen, die met trekkers en hefmasten op trailers werden geladen.

Haagconiferen waren nu massawerk.

De totale productie in Nederland was toen al uit de hand gelopen, zeggen verschillende kwekers nu. Ze steken ook wel de hand in eigen boezem, want ze erkennen dat het wel makkelijk was om nog meer hectares

De Boomkwekerij 21 (17 oktober 2014)

Haagconiferenmarkt.indd 32

09-10-14 16:56

Haagconiferen

Medio september was er nog niet veel gerooid. In goede tijden zouden percelen met de groene ’Brabant’ en de blauwe ’Columnaris’ al aardig leeg zijn.

vol te planten. Maar ze wijzen vooral beschuldigend naar boeren. Specifiek naar Brabantse boeren, omdat Twentse boeren toch wat meer behoudend zouden zijn.

Brabantse boeren hebben de haagconiferenmarkt verziekt, vinden kwekers uit Twente en ook uit Brabant zelf. Door simpelweg hectares vol te poten, zonder dat er zicht was op enige afzet. En door gekluite coniferen gekwakt in kratten te leveren, op een manier zoals bieten of maïs worden afgevoerd in kiepwagens.

Veel lagere prijzen Boeren pakten volgens kwekers ook klanten af. Zo vertelt een kweker dat hij een boer hielp om een onkruidprobleem in zijn coniferen op te lossen. Naderhand bleek dat die boer zijn coniferen voor veel lagere prijzen had verkocht, aan klanten van die kweker. Die lieten de kweker

vervolgens zitten met zijn coniferen.

Bepaalde retailers stapten volgens kwekers al voor een paar cent minder over op goedkopere aanbieders.

Maar de kwaliteit zou dan ook navenant zijn, vooral de kluitkwaliteit van ’Columnaris’. Er is volgens kwekers heel wat rotzooi geleverd aan retailers. Kluiten vielen in de winkels uit elkaar, omdat de coniferen niet vakkundig waren opgekweekt. Ze werden bijvoorbeeld niet een jaar voor levering ondersneden, maar pas enkele weken voor levering gauw even machinaal rondgestoken.

Kritischer op kwaliteit Wanneer ’Columnaris’ geen mooi doorwortelde kluit had, en de gaaslap of het gaasnet slechts los zand bevatte, dan kwam de consument vanzelf wel terug naar de winkel, omdat de haag niet wilde groeien en verdorde. Dit heeft ertoe geleid dat

tuincentra, super- en bouwmarkten kritischer zijn gaan letten op de kwaliteit. Retailers verlangen nu een aanslaggarantie en dat de haagconiferen niet al binnen een jaar doodgaan.

Retailers willen ook bijna geen voorraad meer hebben, met als gevolg dat ze niet meer grote aantallen voor het kluitseizoen reserveren, maar snel bestellen en op korte termijn kleinere aantallen verlangen.

Het gaat ook niet meer om enkel groene en blauwe haagconiferen, maar om een breder sortiment, waarvan het ingazen desgewenst handgeknoopt is en niet machinaal.

De handel vraagt nu dus maatwerk, maar ook slagkracht, want je moet het als bedrijf wel zien te rooien. Boeren die alleen maar groen of blauw hebben aan te bieden, vallen volgens handelaren daarom nu buiten de boot. Om toch nog enige opbrengst te halen, kijken boeren bij hun verkoop niet naar de kostprijs van het product (rond €1), maar naar de kostprijs van het rooien (rond €0,50). Zodoende is er grote prijsdruk ontstaan.

Koude sanering verwacht Met name in de maat 80-100 is er al enkele jaren overproductie. Men schat dat er zelfs 40% te veel aan ’Brabant’ en ’Columnaris’ op de markt is. Er zijn al kwekers afgehaakt van de bulk, en anderen gaan dat na dit seizoen ook doen. Maar die acties zijn niet genoeg om de overproductie weg te nemen. Een koude sanering wordt verwacht. De eerste bedrijven zouden al in financiële nood zijn.

Diverse kwekers hebben al ingespeeld op de genoemde retailwensen. Anderen richten zich specifiek op de aanleg met grote maten haagconiferen. Ook wordt er meer Thuja occidentalis ’Smaragd’ gekweekt, omdat de vraag in Oost-Europa momenteel groter zou zijn dan het aanbod. Kwekers zijn echter bang dat boeren ditmaal veel ’Smaragd’ gaan poten. Haagconiferen zitten klaarblijkelijk in een varkenscyclus. < De Boomkwekerij 21 (17 oktober 2014)

Haagconiferenmarkt.indd 33

33

09-10-14 16:56

Tekst: Peter van Leth, Ron Barendse Foto: Peter van Leth

Actie gewenst om prijsniveau horte ns De prijsvorming van zowel tuin- als kamerhortensia liet in 2014 te wensen over. LTO Glaskracht Nederland en de FloraHolland Productcommissie Kamer- en tuinhortensia werken samen om het tij te keren. Minder productie en verbetering van de kwaliteit worden genoemd als verbeterpunten tijdens een bijeenkomst georganiseerd door LTO Glaskracht Nederland.

Bij een pothortensiabijeenkomst van LTO Glaskracht Nederland is het altijd volle bak, zeker als deze begin oktober wordt georganiseerd. Niet het meest spectaculaire seizoensmoment, want ook bij gastheer Dijk van Dijk in De Lier is alles groen.

Maar wel een goede timing om terug te blikken op het afgelopen seizoen en vooruit te blikken op het nieuwe.

Kees Eveleens, voorzitter van de promotiecommissie hortensia, geeft tijdens de bijeenkomst uitleg over de storechecks die op verzoek van de FPC Kamer- en tuinhortensia zijn uitgevoerd.

Kamerhortensia de tuin in Uit de ene storecheck, gehouden in week 17, 18 en 19 in Nederland, blijkt dat Nederlandse consumenten kamerhortensia voornamelijk kopen om in de tuin te zetten. Slechts een klein percentage kopers ziet hortensia als kamerplant, ondanks dat

de plant aangeboden wordt in een kamerplantenafdeling.

In Duitsland is een andere storecheck gedaan met tuinhortensia in week 24, 25 en 26 bij tuincentra, bouwmarkten en supermarkten. De koopbereidheid onder consumenten is hoog (75%), vooral in bouwmarkten en tuincentra. Tweederde is voor eigen gebruik, eenderde om cadeau te geven. Koopbereidheid is het hoogst bij fullservicesupermarkten als Kaufland, Rewe en Edeka en het laagst bij discountsupermarkten als Lidl, Aldi en Netto. Opvallend is dat als tuinhortensia ontbreken slechts 30% met een andere bloeiende plant de deur uitloopt: 14% met een hibiscus, 16% met een andere bloeiende tuinplant. Aan een bijpassende pot bij de geleverde kleur hecht 30% van de kopers waarde. De geleverde informatie op de labels en etiketten over verzorging, productinformatie en levensduur wordt als voldoende ervaren. Consumenten in super-

ACHTERGROND

LTO Glaskracht en FloraHolland trekken samen op De landelijke commissie pothortensia van LTO Glaskracht Nederland en de FloraHolland Product Commissie (FPC) Kamer- en tuinhortensia trekken steeds meer samen op. „De landelijke commissie pothortensia van LTO Glaskracht Nederland heeft vooral een focus op kamerhortensia in plaats van tuinhortensia”, zegt Arthur van den Berg, netwerkcoordinator van LTO Glaskracht Nederland. „Daarbij houdt de commissie zich vooral bezig met teelttechnische onderwerpen.” De FloraHolland Productcommissie Kamer- en tuinhortensia daarentegen heeft met name een focus op afzetzaken van zowel kamer- als tuinhortensia.

De invulling van de commissies verschilt niet veel van elkaar. In de FPC Kamer- en tuinhortensia zitten met name kwekers en deze worden in de landelijke commissie van LTO Glaskracht Nederland aangevuld met een aantal veredelaars en kwekers van halfwasproducten. „We maken gezamenlijk actieplannen en door samen te werken hebben we ook een groter deel van de keten in beeld”, zegt Van den Berg. Voorzitter van beide commissies is kweker Sjaak van Schie.

34

markten hebben geen behoefte aan deze informatie.

Promotie Met een budget van €150.000 vindt Eveleens dat er veel aandacht bereikt is voor pothortensia in de media. De ingeslagen weg zal komend jaar worden gecontinueerd, waarbij suggesties van de achterban zullen worden meegenomen. Zoals het communiceren van de resultaten van de storechecks niet alleen met de telers, maar ook met de afzetkanalen. Ook zijn er signalen dat aandacht moet worden gegeven aan promotie in Europese groeimarkten.

Voor het tweede achtereenvolgende seizoen is de prijsvorming van zowel kamer- als tuinhortensia niet om over naar huis te schrijven. FloraHolland heeft in 2014 17,3 miljoen planten verhandeld, een toename

De Boomkwekerij 21 (17 oktober 2014)

LTO hortensia layout.indd 34

09-10-14 16:56

Afzet

te nsia te verbeteren hortensia is onverantwoord zonder investering in de markt.

Suggesties voor verbetering Naar aanleiding van de discussie tot dusver zijn zowel voor 2015 als 2016 al een top 3 aan suggesties samengesteld. Bewust is er voor gekozen om twee jaar vooruit te denken, zodat ook rekening is te houden met de huidige halfwasproductie voor 2015.

Telers en vermeerderaars kunnen zich er vooral in vinden dat minder productie, en minder halfwas in het algemeen, leiden tot hogere prijzen (ongeveer 20% vindt dit). Goede tweede (ongeveer 15%) is de suggestie dat A2-kwaliteit niet langer zou moeten worden toegestaan op de veilingklok. Voor komend jaar is verder de overtuiging dat als er minder hortensia’s per vierkante meter worden geteeld, de kwaliteit omhoog gaat en er minder productievolume nodig is (ongeveer 10% vindt dit).

De pothortensiabijeenkomst van LTO Glaskracht Nederland bij Dijk van Dijk in De Lier werd goed bezocht.

van 1,5 miljoen stuks ten opzichte van 2013. De veiling verhandelt ongeveer eenderde van Europese productie. De gemiddelde prijs daalde bij FloraHolland in 2014 met €0,13 per stuk; een ongeveer even grote afname als in 2013. „Dat is veel geld, namelijk bijna €8 miljoen omzetverlies in twee jaar tijd”, schetst Michel Verbeek, Coördinator Product bij FloraHolland.

Aan de prijsdaling liggen meerdere oorzaken ten grondslag, maar een belangrijke factor is volgens Verbeek wel het wegvallen van Duitse bouwmarktketen Max Bahr. Dit is op de belangrijkste afzetmarkt voor Nederlandse pothortensiatelers een belangrijke speler met een hoogwaardige tuinplantenafdeling met veel Nederlands product. „Andere Duitse afzetketens hebben op het wegvallen van Max Bahr alleen geanticipeerd door hun verkoopprijs

voor pothortensia te verhogen. Niet door grotere aantallen af te nemen”, meldt Verbeek.

Actie gewenst Het huidige marktbeeld is voor zowel LTO Glaskracht Nederland als FloraHolland aanleiding om pogingen te doen het tij te keren. Via bijeenkomsten en digitale enquêtes is en wordt de mening van onder meer ondernemers en vermeerderaars gepolst.

De discussie wordt gevoerd aan de hand van vier stellingen: • wat is de goede afzetperiode voor kamer- en voor tuinhortensia; • hortensia is bezig commodity te worden en daardoor te makkelijk inwisselbaar met zowel andere als niet-bloemisterijproducten. Het gaat dan vooral over de prijs en niet meer over kwaliteit; • investering in de productie van

In 2015 knopen doorhakken De bedoeling is dat op de FloraHolland Trade Fair in november een tussenevaluatie van de gevoerde discussies volgt en op de IPM in januari 2015 conclusies worden getrokken en definitieve beslissingen worden genomen. „Het is de moeite waard om alles in het werk te stellen om meer per plant over te houden. Het terugwinnen van de bijna drie dubbeltjes verlies in de afgelopen twee jaar zal al mooi zijn”, aldus kweker Sjaak van Schie. En om te illustreren dat bezinning over de overproductie zinvol is, haalt hij het voorbeeld van kamerplant Spatiphyllum aan. Daar is gebleken dat minder aanvoer heeft geleid tot een duidelijk hogere prijs.

Aan het einde van de bijeenkomst riep Van Schie kwekers op om vooral vernieuwend product op de markt te brengen. „Het hoeft niet al te revolutionair, maar wel dusdanig dat de handel getriggerd wordt dat er iets in de maak is.” < De Boomkwekerij 21 (17 oktober 2014)

LTO hortensia layout.indd 35

35

09-10-14 16:56

Foto’s: Arno Engels, Intratuin Olena, De Boomkwekerij

P RO D U C TA N A LYS E

Compacte Buddleja is blijvertje De laatste jaren zijn diverse compacte Buddleja op de markt gekomen. Niet alleen de consumentenmarkt maar ook de aanlegmarkt lijkt deze soorten - ondanks een moeizaam tuinplantenseizoen - goed op te pakken.

Betrokkenen zien compacte Buddleja dan ook als blijvertje in het sortiment.

Kwekers van compacte Buddleja die hun afzet zochten op de consumentenmarkt kijken terug op een moeizaam seizoen. Buddleja bloeit pas richting de zomer en toen was de tuinplantenhandel al behoorlijk onderuitgegaan. Toch lijkt dat het vertrouwen van de kwekers in het product niet te hebben geschaad. Bij Groencentrum Budel zegt Gert-Jan van Gansewinkel: „Het seizoen van onze Free Petite-soorten was niet verkeerd. Als de naamsbekendheid

de consumentenmarkt. Commercieel directeur Arnoud Oortwijn van Boomkwekerij Darthuizer merkt een toenemende vraag vanuit overheden naar compacte Buddleja. „Ze zijn makkelijk in het beheer en sluiten goed aan bij het thema ’bijen en vlinders in de tuin’ dat bij overheden erg in de belangstelling staat.” <

HANDELSSTEMMING

HOE LOOPT HET?

Geen slechte stemming in Zweden

’Landscapers ongelooflijk druk’

Zweedse tuincentra kijken terug op een jaar waarin zij het wellicht iets beter deden dan hun collega’s in andere Europese landen. Toch was de stemming op de Zweedse beurs Elmia Garden vorige week niet super. Tuincentra zijn nog heel voorzichtig met hun bestellingen voor het voorjaar.

Karel Huising van handelaar R&GExport uit Boskoop kijkt terug op een geslaagde Elmia Garden. „We hebben een veelzijdig publiek langs zien komen; vertegenwoordigers van tuincentra, aanleggers en kwekers.

Met name de eerste dag hebben we met z’n drieën onze handen vol gehad in de stand.” Toch werd door tuincentra volgens Huising maar weinig besteld. „Tuincentra houden al vanaf 1 augustus uitverkoop en kijken nu wat ze voor komend voorjaar willen inkopen. Voor een deel is dit traditionele (kluit)handel zoals haagconiferen, maar dit deel wordt wel minder. Het enthousiasme onder onze klanten om nu al te bestellen

36

van deze soorten verder zal toenemen, stijgt ook de afzet. Ik heb daar goede hoop op.”

Plantgoedkweker Sebastiaan Hoogenraad ziet dat de markt voor compacte Buddleja zich rustig ontwikkelt. „Onze postorderafzet is stabiel maar daarnaast liep de afzet op de consumentenmarkt bij mijn klanten stroperig. Ook de aanlegmarkt lijkt nog wat te conservatief om compacte Buddleja op te pakken. Maar het product - en vooral de Free Petite-soorten - zijn zeker geen eendagsvlieg.”

Bij Hebe Center Holland merkt verkoopmedewerker Peter Rijnbeek juist dat de aanlegmarkt met name de compacte Buddljea ’Blue Chip’ heeft opgepakt. De andere kleuren lilac, white en purple uit deze serie kenden een moeizamer seizoen omdat deze vooral hun weg vinden naar

was er nog niet, maar de komende zes weken gaan we onze klanten persoonlijk bezoeken en vertrouwen we erop dat ze dan wel zullen bestellen.

Ook Rupert Spaargaren van exporteur W.J. Spaargaren uit Boskoop merkte dat vertegenwoordigers van tuincentra, zeker in verhouding tot voorgaande jaren, voorzichtig waren met hun bestellingen. „Met name aan het einde van de zomer viel bij veel tuincentra de omzet wat tegen en daardoor hebben ze nu nog handel over”, zegt Spaargaren.

Accountmanager René Goemans stond namens exporteur Vida Verde op de beurs. „Wij zijn niet zo met het voorjaar bezig. Een aantal klanten van ons gaan in de winter dicht, maar een aantal blijft ook open. Aan hen verkopen we nu nog met name kamerplanten. Ik heb het idee dat de meeste Zweedse tuincentra qua verkoop een goed voorjaar en een vrij rustige zomer hebben gehad. Ik denk dat de verkoop van tuingoed komend voorjaar ook wel goed zal komen. <

Handel in week 40

Andrew Richardson, Johnsons of Whixley

’Najaarshandel loopt goed’ Handel in week 41

Ronald Brand, Horticept/Floreac

Lees elke week beschouwingen over hoe de handel loopt op de boomkwekerij.nl

De Boomkwekerij 21 (17 oktober 2014)

Markt en Afzet BKW14-21.indd 36

13-10-14 14:25

Markt & Afzet P RO D U C TA N A LYS E

Blauwsparrenhandel groeit op Oost-Europa Blauwsparren verkochten afgelopen seizoen redelijk, zowel de traditioneel veredelde cultivars van Picea pungens als de gestekte ’Blue Diamond’. Vooral de OostEuropese markt lonkt naar blauwsparren, en daar spelen diverse bedrijven op in met de gezaaide ’Baby Blue’ (Super Blue Seedling). Afgelopen seizoen was plantgoed van deze cultivar goed verkocht.

In de handel is globaal onderscheid tussen blauwsparren als kerstboom en blauwsparren als sierconifeer.

In de kersthandel gaat het om de grootste aantallen. Oorspronkelijk van P. pungens f. glauca, maar sinds enkele jaren is hiervan een Canadees ras op de markt dat aan populariteit wint: P. pungens ’Baby Blue’ (Super Blue Seedling). Zowel de rasnaam als de handelsnaam lijkt verwarrend, omdat er al langer ’Baby Blue Eyes’

en ’Super Better Blue’ op de markt zijn, maar het zouden verschillende cultivars zijn.

Super Blue Seedling is, zoals de naam al aangeeft, een blauwspar uit zaad. Anders dan bij de meeste zaadsoorten, leidt deze blauwspar volgens kwekers tot uniforme planten. Plantgoed was al goed verkocht, en grotere maten komen vanaf dit seizoen op de markt. Die zijn vooral bedoeld voor kerst in Oost-Europa, waar blauwsparren de meest verkochte kerstbomen zijn (in WestEuropa zijn dat Nordmannen).

Maar de afzet in Rusland en Oekraïne is nog onzeker door de crisis daar. Dat geldt ook voor ambachtelijk veredelde P. pungens waarvan ’Hoopsii’, ’Koster’ en ’Glauca Globosa’ tot de meest gevraagde rassen behoren.

Deze blauwsparren zijn bedoeld voor tuincentrumverkoop en tuinaanleg.

Maar ook de afzet van ’Blue Diamond’ ligt de laatste jaren vooral in Oost-Europa. Deze blauwspar is gestekt en groeit anders, met name trager, dan Super Blue Seedling. ’Blue Diamond’ was altijd met name als tuinplant en als exclusief snijgroen bedoeld, maar dit ras zit nu ook in de kersthandel. <

LANGS DE KASSA

Nele Torfs:

‘Tuinplanten profiteren mee van moestuin-trend’ Naam bedrijf:

Intratuin Olen Locatie:

Olen, België Medewerkers:

35

U bent uitgeroepen tot het beste tuincentrum van Vlaanderen? „Klopt, en daar zijn we best heel trots op. We hebben de prijs gewonnen bij de tweejaarlijkse wedstrijd van de Belgische Tuincentra Vereniging.”

omzet. We zijn dertig jaar geleden begonnen met als specialiteit buitenplanten en zien dat nog steeds als essentieel onderdeel van het bedrijf.

We merken dat de nieuwe generatie weer zin krijgt in tuinieren.”

Hoe belangrijk zijn tuinplanten voor u? „Dat is goed voor 40% van onze

Wat staat nu in de schijnwerpers? „We zijn afgelopen weekend al

begonnen met de kerstverkopen. Een groot deel van de winkel is er al op ingericht. Bij de tuinplanten zijn het nu vooral de winter- en zomerheide, siergrassen en planten als Skimmia, Viburnum, Helleborus, Prunus en Rhododendron die hard lopen. Haagplanten als Taxus maken ook een opmars.

Bolchrysant doet het richting Allerheiligen heel goed hier.”

Welke trends vallen u op in de vraag? „Met name de opkomst van (klein) fruitbomen en groenten. Ook tuinplanten profiteren hiervan. Daarnaast zoeken klanten naar kant-enklare producten die weinig onderhoud vergen.”

Gaat alle inkoop centraal? „Het grootste deel wel, en dat komt dus uit Nederland. Maar deels kopen we ook bij van Belgische kwekers.

Wat kwaliteit betreft vind ik Belgische en Nederlandse tuinplanten gelijkwaardig.” <

De Boomkwekerij 21 (17 oktober 2014)

Markt en Afzet BKW14-21.indd 37

37

13-10-14 14:25

Equivalentie: samen werken aan oplossingen De overheid heeft voor alle sectoren fosfaat- en stikstofgebruiksnormen vastgesteld, om de grondwaterkwaliteit naar het kwaliteitsniveau te brengen dat binnen Europa is afgesproken. Sinds begin jaren 90 volgen verschillende actieprogramma’s elkaar op. De grondwaterkwaliteit is al fors verbeterd, maar vooral op zand en löss is het nog niet genoeg. Daarom worden de gebruiksnormen steeds weer aangescherpt. Zo scherp, dat u zich

geen onnodige stikstofverliezen meer kunt veroorloven. Dat kost opbrengst en kwaliteit.

LTO zoekt samen met partners naar wetenschappelijk onderbouwde alternatieve maatregelen, waarmee u wel een goed gewas kunt telen, en ook de voorgeschreven grondwaterkwaliteit behaalt. Geen gemakkelijke opgave, want zo’n maatregel moet én werken, én door het ministerie worden erkend.

Nieuwe Cao Open Teelten

De vakbonden en de werkgeversorganisaties hebben op 1 september gekozen voor een nieuwe Cao Open Teelten. De nieuwe cao geldt voor vijf sectoren. Cao’s afsluiten is altijd het verdelen van ontevredenheid. Er is nu een loonstijging overeengekomen van 1,5% vanaf 2015. Dat is de helft van de looneis aan werknemerszijde, maar blijft in tijden van beperkte marges en hevige concurrentie een forse loonkostenstijging voor werkgevers. Waar zit uw winst?

• Gelijk speelveld arbeidsvoorwaarden: een cao voorkomt concurrentie op arbeidsvoorwaarden. Een must voor sectoren met veel handwerk en smalle marges. Daarbij is het werkgeverschap op alle thema’s collectief goed geregeld. Dat scheelt u veel werk.

• Continuïteit in de regeling piekarbeid levert een voordeel in de werkgeverslasten op van ongeveer 6%.

Zonder cao was de regeling er niet meer geweest, terwijl circa 93% van de gelegenheidsarbeid plaatsvindt in de open teelten (33.000 dienstverbanden).

• Wet Werk & Zekerheid: zonder cao ontstaat een nieuwe keten van

arbeidsovereenkomsten pas nadat een werknemer langer dan drie maanden uit dienst is geweest. Deze periode van drie maanden is met deze cao verkort naar 31 dagen. Veel tijdelijke contracten? Tel uit uw winst.

• Collectieve LTO-cafetariaregeling: de meerkosten die arbeidsmigranten maken kunnen op een fiscaal gunstige manier worden verrekend met hun overuren. Dat pakt zowel voor werkgevers (voordeel 6-10%) als voor de werknemers (voordeel 10-15%) financieel gunstig uit.

• De actualisering van de functiebeschrijvingen die nodig is voor een juiste indeling en verdere professionalisering van het werkgeverschap, kan van start gaan. Uw winst: positieve beeldvorming op de arbeidsmarkt en in de politiek.

LTO streeft naar goed werkgeverschap, want u heeft dat nodig in uw promotie richting politiek en samenleving. De cao biedt belangrijke voordelen die helaas meestal niet op de voorpagina staan. ’Je gaat het pas zien als je het doorhebt’, zei Cruijff ooit.

Deze bijdrage valt onder de redactionele verantwoordelijkheid van de LTO Vakgroep Bomen en Vaste planten. Voor informatie: (073) 2173263, e-mail: helma.hoff@zlto.nl., www.lto.nl.

38

Tot hoever?

Deze vraag zal een kweker zich stellen als hij of zij wordt geconfronteerd met een afnemer die graag een order wil boeken voor een lagere prijs dan voorgaande jaren.

Dit gegeven is helaas de harde realiteit in een markt waar overschotten zijn en dat is in een flink gedeelte van onze sector het geval. De prijsdiscussie is nog steeds erg belangrijk terwijl we met zijn allen weten dat de kwaliteit van het product altijd bovenaan moet staan. Maar dat staat het bij veel inkopende partijen niet. Appels worden met peren vergeleken en soms doen inkopers of ze het verschil niet willen zien. Als u voor uw product staat, dan bepaalt u zelf in hoeverre u zich laat verleiden tot een bepaalde prijs te zakken. Daarbij moet gelet worden op de ontwikkelingen in de markt, op uw financiële positie en op de strategie voor de toekomst. Een prijs laten zakken is heel wat gemakkelijker dan een prijs laten stijgen.

De realiteit is dat orders, het gaat vaak om grote volumes, door retailers jarenlang kunnen worden gedraaid maar dat de order niet meer wordt gedraaid als de prijs omhoog moet.

Dat betekent ook dat als de verkoopprijs het kostprijsniveau bereikt of zelfs nog lager wordt, de terugkerende order op zijn eind is. Geen kweker kan er nog wat aan verdienen en de retailer gaat niet meer betalen dan hij daarvoor heeft gedaan. Mijn boodschap is dan ook: stop met zulke klanten, zet de planten niet meer op.

Als dit soort orders noodzakelijk zijn voor uw bedrijfsvoering, dan wordt het tijd dat u de strategie aanpast.

Zorg dat u in een positie zit waardoor u kan zeggen: tot hier en niet verder.

Een keten die niet respectvol is naar een van de schakels, is geen keten.

Een keten is pas sterk als iedereen met elkaar het beste ervan wil maken en elkaar het licht in de ogen gunt.

Samenwerken van stekje tot schap.

Toekomst? Nee hoor, er gaan steeds meer partijen voor de lange termijn.

Waarom? Omdat voor iedereen geld te verdienen is en blijft. Verstandige ondernemers hebben een langetermijnvisie. Daar hoort u toch ook bij?

Peter Bontekoe

Voorzitter LTO Vakgroep Bomen en Vaste planten

De Boomkwekerij 21 (17 oktober 2014)

LTO_BKW14-21.indd 38

13-10-14 14:25

Service

Foto: Ron Barendse

BEDRIJFSNIEUWS

VAKTAAL

Nieuwe accutakkenschaar STIHL introduceert de ASA 85, een nieuwe takkenschaar op basis van het STIHL-accusysteem. De schaar knipt takken tot een diameter van 45 mm door. De bediening gebeurt electronisch en kent twee standen: het lemmet beweegt proportioneel met de hendel of het lemmet sluit direct bij bediening van de hendel. De fabrikant belooft een werkduur van een volledige werkdag met de accu.

Ben Verlinden

Leergang Strategische Verkoop Groenbroekadvies start een leergang Strategische Verkoop bedoeld voor ondernemers die specifieke verkoopvaardigheden willen verbeteren, hun klanten beter willen bedienen en de toegevoegde waarde van hun bedrijf willen promoten. Daarnaast biedt het adviesbureau een leergang Management en Aansturing aan, bedoeld voor ondernemers en/of bedrijfsleiders van kwekerijen die meer dan vijf medewerkers aansturen. De leergang start in november. Meer informatie en aanmelden: groenbroekadvies.nl.

AGENDA Binnenland 28 oktober Kwekerscafé onder-

wijs en masterclasses, Studieclub Greenport Boskoop studieclubregioboskoop.nl 5 t/m 7 november Internationale tuinbouwbeurs IFTF&IHTF, Vijfhuizen, Expo Haarlemmermeer hppexhibitions.com 5 t/m 7 november FloraHolland Trade Fair, Aalsmeer. floraholland.com/tradefair 11 november Kwekerscafé verlenging spuitlicentie, Studieclub Greenport Boskoop studieclubregioboskoop.nl 11 t/m 13 november Kijk op de winter!, Boskoop, Floralis floralisboskoop.nl 14 t/m 20 november Lifestyle evenement Margriet Winterfair, Utrecht, Jaarbeurs margrietwinterfair.nl 18 en 19 november Plantion

lagenbeurs, Ede plantion.nl

25 t/m 27 november Vakbeurs voor de tuinbranche Tuinbouwrelatiedagen, Venray, evenementenhal evenementenhal.nl 9 t/m 11 december Groene Sector - Boomkwekerij Vakbeurs, Venray, evenementenhal evenementenhal.nl

Buitenland 29 oktober t/m 2 november

Internationale land- en tuinbouwbeurs Indagra, Boekarest, Roemenië indagra.ro/about 27 t/m 30 januari Vakbeurs IPM, Essen, Duitsland ipm-essen.de 4 maart Voorjaarsbeurs Florall, Gent, België. florall.be

Bijdragen Meer informatie op: DeBoomkwekerij.nl/Tips

Bijdragen voor de service-pagina’s kunnen worden gestuurd naar Redactie ‘De Boomkwekerij’, Postbus 9324, 2300 PH Leiden, e-mail: boomkwekerij@hortipoint.nl.

Leeftijd: 24 Opleiding: leercontact Boomkwekerij Bedrijf: Ballmore

Waar heeft u het druk mee? „Met het verplanten van bomen.

Niet op dit moment in het bijzonder, want eigenlijk verplanten we bijna jaarrond. Dat doen we zelfs de hele zomer door, op enkele bladverliezende bomen na, Maar we hebben bijvoorbeeld begin juli nog oude eiken verplant.”

Is er in de zomer geen extra risico op uitval? „We zitten hier op zware zandgrond met daaronder leem. Deze grond houdt het water goed vast, waardoor de kans op uitval klein is.

Alleen midden in de zomer geven we na het verplanten wel eens extra water.”

Uw kwekerij is nieuw op de markt? „Ja, min of meer wel. Ons hoveniersbedrijf bestaat al tien jaar en toen zijn we ook direct met de kwekerij begonnen. We hebben ons gericht op het kweken van natuurlijke en karaktervolle bomen en heesters. Met onze planten kun je een tuin aanleggen die niet gecreeerd, maar er natuurlijk uitziet. In de beginjaren hadden we nog weinig bomen leverbaar en zijn alle bomen door ons hoveniersbedrijf gebruikt.

Nu hebben we van lieverlee meer volgroeide bomen en hebben we

Plaats: Berlaar (B) Sortiment: natuurlijke solitaire bomen en heesters Oppervlakte: 30 ha

besloten om ook als kwekerij naar buiten te treden.”

Hoe loopt de verkoop? „We zijn zo’n vier maanden geleden begonnen met actieve verkoop en zo vlak voor de zomer was dat geen gelukkige tijd. Dat is voor onze doelgroep, tuinarchitecten en andere bedrijven op de aanlegmarkt, een rustige tijd. Maar intussen krijgen we steeds meer aanvragen binnen.

Potentiële klanten die ons bedrijf bezoeken zijn erg onder de indruk, maar soms ook verbaasd dat wij als relatieve nieuwkomer een bedrijf hebben van 30 ha met grote leverbare bomen.

U zit in het luxe segment, geen last van de crisis? „Onze bomen zitten inderdaad in de hogere prijsklasse, maar ons hoveniersbedrijf heeft in de laatste twee maanden nog nooit zoveel klanten gehad. We leveren met name aan de wat deftigere particuliere klanten en de crisis laat zich onder deze doelgroep minder voelen.”

Hoe bevalt het om als kwekerij naar buiten te treden? „Vroeger droomde ik er al van om onze kwekerij te kunnen vertegenwoordigen, en het is inderdaad geweldig om mijn passie te delen. < De Boomkwekerij 21 (17 oktober 2014)

Service BKW14-21.indd 39

39

13-10-14 14:25

De Nederlandse Boominfodag is hét onafhankelijke podium voor boomprofessionals in Nederland, een congres waar wetenschappelijke en praktische kennis over bomen wordt samengebracht. Gedurende de dag verzorgen nationale en internationale sprekers informatieve presentaties en is er een uitgebreide beursvloer met stands. Een lunch en diner biedt

Tijdens het middagprogramma kunt u twee van de drie onderstaande workshops bezoeken.

Workshop A - ‘De nieuwe aanbestedingswet’

de bezoekers volop ruimte voor ontmoeting en discussie. De VHG en

Adrienne Geelhoed - Straatman Koster Advocaten B.V.

Stadswerk zijn de congrespartners van de Nederlandse Boominfodag 2014.

Workshop B - ‘Rapporteren kun je leren’ Marjan van Elsland - Oud-directeur Bomenstichting

Naast de workshops zijn ook de volgende sprekers aanwezig: Ken James - ENSPEC Melbourne Australie | Ceciel van Iperen - CROW Hans Kaljee - DRO Gemeente Amsterdam

Workshop C - ‘Innovatieve kwaliteitsmeting bomen binnen toezicht vanzelfsprekend?’

Henri Rogaar - Norminstituut Bomen

Op vrijdag 21 november verzorgt dr. Ken James (ENSPEC Australië) een workshop over de dynamische windbelasting bij bomen. Een unieke kans om Ken James te horen spreken over zijn baanbrekende onderzoek. In deze workshop wordt geanalyseerd hoe bomen in een stedelijke omgeving reageren op windbelasting. Met behulp van een structurele benadering worden de fysische eigenschappen van bomen en hun wortelverankering bestudeerd in relatie tot de windbelasting. Tijdens de presentatie worden bewegingssensoren gedemonstreerd, die de kanteling (kiep) van de wortelplaat als gevolg van windbelasting nauwkeurig registreren. De gemeten kiepwaarden worden gebruikt om boombeheerders te adviseren inzake de stabiliteit van (meestal) grotere bomen. Er zullen voorbeelden worden gepresenteerd van het meest recente onderzoek op dit gebied in Australië en hoe de onderzoeksresultaten van nut kunnen zijn in het risicomanagement.

Het aantal deelnemers voor deze workshop is beperkt tot 40 personen!

Kijk voor meer informatie op www.boominfodag.nl

601448.indd 40

13-10-2014 11:01:43