BKW_22-2014

31 oktober 2014

22

Werk met de juiste band 20 Laatste PT-geld naar innovatie 6 Rabobank geeft antwoord op kritiek 12 Heidespecialist Haalboom verplaatst 14 Tips hoe om te gaan met matige verkoop 34 Omslag_BKW14-22.indd 1

27-10-14 13:18

KASSENBOUW & KASSENSLOOP

WWW.DEBETSSCHALKE.COM

Boomkwekerij Heyeveld nv Zangerheidestraat 24 B – 3740 Bilzen Boomkwekerij Heyeveld zoekt:

“Verkoper buitendienst” (m/v) Functie: • Verkoop van planten uit eigen productie via verschillende kanalen • Behandelen van offertes en systematisch opvolgen tot het realiseren van verkoop • Opbouwen van lange termijn relaties met klanten door bezoeken en telefonische contacten • Prospectie van nieuwe klanten in het binnen -en buitenland (vnl.

Duitsland en Nederland…)

• Je bent het 1e aanspreekpunt van onze klanten • Je werkt nauw samen met collega’s van de binnendienst • Deelnemen aan beurzen in het binnen –en buitenland • Realiseren van vastgelegde commerciële doelstellingen • Wekelijks rapporteren aan rechtstreekse verantwoordelijke Profiel: • Je bent een commercieel talent dat houdt van prospectie • Je bent zeer communicatief en vlot in omgang • Je hebt een echte verkoopsmentaliteit • Je bent een doorzetter, die opvalt door zijn overtuigingskracht • Je een goede kennis van office en bent vlot in administratie • Je hebt enkele jaren relevante commerciële ervaring • Je spreekt goed Duits • Je hebt kennis van buitenplanten en draagt het product een warm hart toe Wij bieden: • Na een proefperiode een contract van onbepaalde duur • Verantwoordelijke functie met ruimte voor eigen inbreng en initiatief • Mogelijkheid tot opleidingen • Alle toebehoren om uw job vlot te kunnen uitoefenen • Verloning in overleg volgens ervaring Contact: • Indien interesse graag motivatiebrief + CV voor 15/11 uitsluitend per e-mail t.a.v. Jan Nijs ; jan@heyeveld.be

604422.indd 2

27-10-2014 12:00:58

Inhoud

Omslag: Arno Engels

Nieuws

11 Gezocht: nieuwe voorman ?

Landelijke voorzitter LTO Vakgroep Bomen en Vaste Planten

4

Commentaar: Een innovatief programma

5

Stelling: Coniferenkwekers stoppen met bulk: dat moeten meer kwekers doen

6

Boomkwekerij steekt resterende PT-gelden in innovatieprogramma

Bedrijf 10 Ondernemersvragen: Moet ik straks zelf meer gaan controleren bij het inschakelen van ZZP’ers?

?

Voorzitter: Jan Veltmans

Voorzitter: ?

Voorzitter: Henk Raaijmakers

Bestuur Vakgroep Bomen en Vaste Planten LLTB

Bestuur Vakgroep Bomen en Vaste Planten LTO Noord

Bestuur Vakgroep Bomen en Vaste Planten ZLTO

LLTB

LTO Noord

12 ’Noodgedwongen afscheid van een klant snijdt ook ons door de ziel’ 14 Verplaatsing heidekwekerij was kwestie van lange adem

Teelt & Gewas 16 Kwekers moeten schimmelziekten in pothortensia serieuzer nemen Enz.

Melkveehouderij

Akkerbouw

Bomen en vaste planten

Enz.

Melkveehouderij

Akkerbouw

Bomen en vaste planten

Enz.

Melkveehouderij

Akkerbouw

Bomen en vaste planten

27 Garantie RHP-keurmerk potgrond

11 Nieuw boegbeeld aangewezen via getrapte procedure

ZLTO

19 Kundig knaagdieren te lijf 20 Voorkom insporing met juiste band en bandendruk 22 Terugblik op het gewasbeschermingseizoen 2014 27 Garantie potgrond niet waterdicht 30 Laat onkruidbeheersing niet verslappen

32 Creatief met agroforestry

Markt & Afzet 32 Agroforestry biedt afzetkansen voor boomkwekers 34 Wat u kunt doen bij matige verkoop 36 Marktnieuws

Service 38 LTO Nederland Vakgroep Bomen en Vaste planten 39 Vaktaal en Agenda

Op www.DeBoomkwekerij.nl vindt u actueel nieuws, marktnieuws, fotoreportages, video’s, blogs en het magazine in digitale vorm. Problemen met inloggen? Kijk dan op www.DeBoomkwekerij.nl/inloghulp.

COLOFON Redactie

Schipholweg 1, Postbus 9324, 2300 PH Leiden E-mail: boomkwekerij@hortipoint.nl Website: deboomkwekerij.nl Hoofdredactie Wim du Mortier (071) 565 96 82 Vakredactie Arno Engels 565 96 86 Ketura Haveman 565 96 83 Ron Barendse 565 96 84 Bureauredactie Jenny Mostert, Carolyne de Vries Lentsch, Jolanda de Wekker Vormgeving Diseno vormgeving Fotografie Gerdien de Nooy Directie Elbert van den Berg Secretariaat Linda Laman 565 96 78 Alice Hoogenboom

Exploitatie

Koninklijke BDU Uitgevers B.V., Afdeling Vak- en Publieksmedia, Postbus 67, 3770 AB Barneveld Uitgever: Wiljo Klein Wolterink MBA T (0342) 494 263 F (0342) 413 141 Verkoopleider: Ron van de Hoef T (0342) 494 263 M 06 51 80 63 25 E r.v.d.hoef@bdu.nl Advertentie-exploitatie Media adviseur: Gert-Jan Bloemendal T (0342) 49 48 07 E g.bloemendal@bdu.nl, Internet: bdu.nl Verkoopleider: Ron van de Hoef T (0342) 494 263 M 06 51 80 63 25 E r.v.d.hoef@bdu.nl Abonnementenservice Aanvraag (ook via website deboomkwekerij.nl) en wijziging abonnement naar Koninklijke BDU Uitgevers, afdeling Vak- en Publieksmedia, Postbus 67, 3770 AB Barneveld, T (0342) 494 844, F (0342) 494 299, E abonnementen@bdu.nl. Op werkdagen

telefonisch bereikbaar van 8.30 – 14.00 uur Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Opgave via deboomkwekerij.nl of bij de abonnementenservice. Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk twee maanden voor vervaldatum bij de abonnementenservice wordt opgezegd. Dit kan schriftelijk, telefonisch of per e-mail. Ook voor informatie over een lopend abonnement kan contact worden opgenomen met de abonnementenservice.

Jaarabonnement: €236,65 (exclusief 6% btw). Studenten en scholieren krijgen 25% korting. Buitenlandse abonnees betalen een kleine toeslag.

Druk Koninklijke BDU Grafisch Bedrijf B.V. 25ste jaargang ISSN-nummer: 0923-2443 De Boomkwekerij is een uitgave van de Stichting Vakinformatie Siergewassen en de Koninklijke BDU Uitgevers B.V. Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Lezers worden met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren.

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Algemene voorwaarden: op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van Koninklijke BDU Uitgevers B.V. zijn van toepassing de voorwaarden, welke zijn gedeponeerd ter Griffie van de Arrondissementsrechtbanken en de KvK.

De Boomkwekerij 22 (31 oktober 2014)

Inhoudspagina-BKW14-22.indd 3

3

27-10-14 15:50

NIEUWSINTERVIEW

Casper Slootweg, gewasonderzoeker PPO:

’Diagnostiek is meer dan toepassen van techniek’ Voor het maken van een diagnose komen steeds meer technieken en apparatuur op de markt. Casper Slootweg, gewasonderzoeker bij PPO in Lisse stelt dat voelen en ruiken aan het ’zieke’ materiaal net als aanvullende teeltinfo belangrijk blijven voor een goede diagnose.

Casper Slootweg

De menselijke factor blijft belangrijk bij diagnostiek?

„Onze ervaring is dat een gesprek met degene die het zieke plantaardige materiaal aanlevert, heel verhelderend is.

Het is goed om te weten waar geteeld is, of de ziekte pleksgewijs voorkomt en wat er al tegen is gedaan. Ook is het zinvol om het materiaal te voelen of ruiken. Op basis van een foto kun je vaak geen goede diagnose stellen.

Een detailfoto zegt meer, maar voor de zekerheid is fysieke determinatie gewenst.”

Is toetsen belangrijk?

„Ja, maar je moet wel weten waarop, hoe, waarom en wanneer je toetst. Met een multiscan kun je in een keer wel 36 verschillende schimmels detecteren. Eigenlijk is die toets te goed. Alles wat er aanwezig is komt naar voren, maar niet welke schimmel de primaire

COMMENTAAR

veroorzaker is. Soms is zo’n multiscan juist handig om uit te sluiten dat een bepaalde schimmel de boosdoener was.”

Kan het toetsen nog verbeteren?

„Het kan altijd sneller, betrouwbaarder of eenvoudiger. PRI in Wageningen zet zich daarvoor in. Een voorbeeld is de zogeheten dipstick die PRI en PPO ontwikkelen. Je maakt een prutje van plantaardig materiaal en voegt daar een vloeistof bij. Daar stop je een stick in die kan aangeven welke bacterie aanwezig is. Telers kunnen dit zelf, maar niet iedereen wil met een pipet, buisjes en sticks aan de slag. Wellicht moet het nog simpeler worden, zoals een zwangerschaptest.”

Zijn toetsen snel genoeg?

„We kunnen met een toets op basis van DNA-detectie binnen vijf uur een

PEILING

Een innovatief programma De kogel is door de kerk. De laatste tonnen die alle boomkwekers ooit moesten afstaan aan het Productschap Tuinbouw (PT), worden de komende vier jaar vrijwel geheel besteed aan plantgezondheid. Wat er nog over is als het PT écht geschiedenis is, dat geld komt in iets nieuws terecht: het Innovatieprogramma Boomkwekerij. Vanuit dit programma moet er, ook binnen vier jaar, een nieuw netwerk voor onderzoek ontstaan.

Liever een gerecyclede plastic pot dan een biopot.

Nee, dat is geen PT-versie 2.0, maar een vrijwillig initiatief van de belangenbehartigers van kwekers en handelaren, verenigd in de Raad voor de Boomkwekerij.

Het is een goede zaak dat één partij de regie neemt bij onderzoek wat voor alle kwekers Arno Engels Vakredacteur

interessant kan zijn. Er was hoogstwaarschijnlijk ook geen andere partij die het voor de sector had kunnen doen, dan de belangenbehartigers die de meeste aanhang hebben.

De opzet van het innovatieprogramma is al bijna een innovatie op zich, want het is ook

Eens 66%

Oneens 34%

nooit eerder gebeurd in de sierteelt. Dat is allemaal wel lovenswaardig, echter het is maar de vraag wat er over vier jaar gebeurt als het PT-geld écht helemaal op is. Blijft het programma dan nog draaien op vrijwillige kosten van ondernemers? Want als u iets wilt laten onderzoeken, moet u dit in het post-PT-tijdperk wel zelf bekostigen.

Bedenk ook dat als u gebruik wilt maken van de diensten die het Innovatieprogramma Boomkwekerij biedt, dat uw onderzoeksvraag wel via de nieuwe regiekamer moet gaan. In die kamer zitten andere ondernemers uit de boomkwekerij en bestuurders van de sectororganisaties LTO en Anthos.

U kunt gebruikmaken van dat innovatieve programma, daar is iedereen vrij in. U kunt

De nieuwe peiling luidt:

Boomkwekers moeten zelf hun voorman kunnen kiezen.

natuurlijk ook zelf onderzoek laten beginnen, of met behulp van andere partijen. U kunt ook aankloppen bij bijvoorbeeld een hogeschool of een onderzoeksinstituut. De deur zal

Stem mee op deboomkwekerij.nl.

vast opengaan. Als u maar geld meeneemt.

4

De Boomkwekerij 22 (31 oktober 2014)

Nieuws opinie BKW14-22.indd 4

27-10-14 15:44

Opinie COLUMN COEN DEKKERS

In memoriam

uitslag hebben, maar dat is niet altijd nodig. Veel boomkwekerijmonsters hebben bladvlekken of taksterfte. Het ziekteproces is dan al gaande. Men wil dan graag weten wat het is, wat men nog kan doen en of het kwaad kan voor de toekomst en de rest van het bedrijf.

De meeste uitslagen kunnen wij binnen een week geven. Dat is in de boomkwekerij eigenlijk altijd voldoende.”

- Als schoonheid vergaat, weet dan dat er een kans bestaat om het leven nog te rekken, maar ook om er gewoon de stekker uit te trekken.’Geachte gasten. Wij zijn hier vandaag bijeen om afscheid te nemen van ’Onze Pip’. Ondanks dat ze nog maar kort in ons leven was hebben we wel altijd met veel plezier naar haar gekeken. Haar bloei was uitbundig, de hele zomer lang. Haar takken sterk en stug, haar bladeren donkergroen, vol levenslust en sappig.

We dachten echt dat we goed voor haar zorgden, maar we zagen verval optreden. De eerste tekenen van aftakeling toonden zich door dood blad onder op haar pot. We maakten ons zorgen. Hoe zou het verdergaan met Pip. Was er nog wel sprake van een plantwaardig bestaan? Toen we haar kochten als zacht ’kasplantje’, groeide ze even flink door tot een wulpse ’terrasplant’. We hadden er veel moeite

Is diagnostiek lonend voor PPO?

mee dat haar ontwikkeling stilviel, en wilden haar verder leed besparen. Dat had ze ook niet verdiend.

„Het is kostendekkend. Het aantal monsters daalt door het afnemende aantal bedrijven, het hogere kennisniveau bij teeltbedrijven en de multiscans en eenvoudige toetsen die anderen aanbieden. Maar we merken dat er behoefte blijft aan onze kennis.

Het zijn wel steeds vaker de moeilijke gevallen die we hier krijgen. Als telers of adviseurs er niet uitkomen, schakelen ze ons in.” <

Toch hadden we Bloemenbureau Holland nodig om ons de ogen te openen. Ze brachten een YouTubevideo uit met de boodschap: ’It’s okay to throw a plant away’. Vrij vertaald: Je laat een plant niet stikken, door hem weg te mikken. Actieve Euthanasie bij een plant is toegestaan. Dat was voor ons een eye-opener.

Dus namen we haar leven en vertrouwden we haar toe aan de groenbak. De gedachte dat ze nu niet meer stilletjes hoeft te lijden, sterkt ons. We zullen haar schoonheid nooit vergeten. Het is echter tijd om verder te gaan. We hebben alles gegeven om haar te behouden, maar het is ons niet gelukt. Ze was op, kapot, en we hebben haar uit haar lijden verlost. Bedankt voor alle mooie herinneringen Pip.’ ’Dan nu nog enkele huishoudelijke mededelingen. Als u ook van uw lelijke planten afwilt, kunt u die bij Pip in de groenbak deponeren. Daarna sluiten we de deksel en is er bij het tuincentrum hiernaast een uitverkoop. Daar is genoeg aanbod om een nieuwe Pip aan te schaffen.’

STELLING

Coniferenkwekers stoppen met bulk: dat moeten meer kwekers doen Alex Schoemaker,

Marc Lodders, Lodders

Jan Kloosterhuis,

Alex Schoemaker

Boomkwekerijen, Wernhout:

Boomkwekerij Jan H.

Boomkwekerij, Boskoop:

„De markt bepaalt of er meer

Kloosterhuis en Zn,

„Uiteraard zou dat een logisch

kwekers van bulk moeten

Winschoten: „Dat bepaalde

gevolg moeten zijn van een

afstappen. Er zal altijd een

gewasgroepen uit de mode

markt die overvol is, de vraag

bepaald volume nodig blijven.

is alleen wie kan het zich

raken of niet meer gevraagd

Kwekers zijn zelf verantwoordelijk voor hun

worden, overkomt iedere kweker. Of het nu

veroorloven? Veel kwekers zijn nu eenmaal

productie en hun afzetkanalen. Als ik voor een

producten zijn die in grote aantallen gekweekt

ingericht met dat areaal en vermindering zou

product minder afzet heb, omdat bijvoorbeeld

worden of in kleine dat doet er niet toe. Als

betekenen dat de vaste kosten over een klei-

in het buitenland daar de subsidie voor weg-

de vraag terugloopt moet men altijd ingrijpen.

ner aantal verdeeld zouden moeten worden

valt of er een fytosanitair probleem is, dan is

Teel je gewoon blind door, dan moet je niet

met als resultaat een hogere kostprijs. Op die

het toch logisch dat ik daarop reageer door te

gaan zeuren of met de vinger naar anderen

manier kan je jezelf ook uit die markt drukken.

kijken hoe ik kan verminderen en of het dan

wijzen. Wij moeten als producenten de markt

Een lastige situatie, waarin meestal de wal het

nog rendabel is die teelt in mijn teeltplan te

in de gaten houden. Dat is belangrijk, maar

schip doet keren. De meeste kansen zou ik

behouden. Zo zou iedere ondernemer naar zijn

wordt steeds moeilijker en grilliger. We moe-

willen toeschrijven aan de bedrijven die over

eigen artikelen moeten kijken. Helaas is niet

ten beter leren calculeren en niet domweg

meer eigenschappen beschikken dan alleen de

iedere ondernemer baas op eigen bedrijf en

de kwekerij volproppen, dan komen er min-

laagste prijs, dat is immers een doodlopende

krijgt hij van degene die hem financiert ook

der teleurstellingen. Van vernietigen is nog

straat. Kwaliteit, service, beschikbaarheid en

bepaalde regels opgelegd. Wellicht zijn die

niemand rijk geworden. In andere branches

performance van het product en/of organisa-

financiers ook schuldig aan de overproductie.

verkoopt men eerst, dan wordt geproduceerd,

tie zorgt voor betere marktkansen en daarmee

Zij hebben toch ook vele agrarische onderne-

voorraden zijn klein. In de agrarische wereld

ook onderscheidend vermogen, waarmee je

mers met vee gestimuleerd om in de boom-

produceren we en zien wel of het verkocht

net wel je areaal kan leegverkopen.”

kwekerij te beginnen.”

wordt, dat is veel risicovoller.”

De Boomkwekerij 22 (31 oktober 2014)

Nieuws opinie BKW14-22.indd 5

5

27-10-14 15:44

Foto’s: Arno Engels

Boomkwekerij steekt resterende PT-gelden in Van de laatste PT-gelden gaan in ieder geval zes ton naar plantgezondheid en preventieve gewasbescherming. Resterende gelden gaan naar een innovatieprogramma. Om kwekers te helpen met innoveren, en om een nieuw onderzoeksnetwerk op te zetten.

Het komt niet echt als een verrassing, dat er €600.000 uit het boomkwekerijfonds van het Productschap Tuinbouw (PT) naar plantgezondheid gaat. Het was in de zomer tenslotte al aangekondigd door de Raad voor de Boomkwekerij, het samenwerkingsverband van de LTO-Vakgroep

Als het Productschap Tuinbouw weg is, moet het Innovatieprogramma Boomkwekerij dit gemis opvangen, aldus de sector.

Bomen en Vaste planten en handelsbond Anthos. Eerder was al vier ton gereserveerd voor sectorpromotie via iVerde en De Groene Stad.

Wat wel als een verrassing kan worden gezien, is de hoeveelheid onderzoekswensen die bij de Raad waren ingediend, en de opzet van een innovatieprogramma. De Raad had in augustus, in opdracht van het PT, alle voormalige heffingsplichtigen uit de boom- en vasteplantensector opgeroepen om projectideeën in te dienen.

Er kwamen 44 plannen binnen. Die zouden het vijfvoudige kosten van de beschikbare PT-gelden: €3 miljoen. „We zijn overvraagd”, aldus Helma Hoff, secretaris van de LTO-Vakgroep.

De ideeën kwamen van individuele kwekers, groepen kwekers, studieclubs en cultuurgroepen. Bij de beoordeling viel een aantal plannen af. „We hebben goed gekeken welke voor de hele sector of voor deelsectoren nuttig kunnen zijn. Dan houden we 22 ideeën over.”

Deze zijn samengevoegd in vier onderzoeksprogramma’s die allemaal binnen het koepelproject Plantge-

KORT Nefyto luidt de noodklok

Carex: vaste plant van het jaar

Toelating Wopro vervalt

Het wordt voor middelenfabrikanten steeds moeilijker om nieuwe middelen te ontwikkelen die aan alle regels voldoen.

Dat meldt Nefyto, de belangenorganisatie van fabrikanten. Europese regels worden aangescherpt en nationaal wordt er vaak nog een schepje bovenop gedaan. Directeur Maritza van Assen voorspelt dat verschillende teelten straks niet meer mogelijk zijn omdat er te weinig middelen overblijven.

De Bund deutscher Staudengärtner heeft Carex aangewezen als de vaste plant voor 2015. Voor Carex is gekozen omdat het een veelzijdige soort is die in vele variëteiten is te verkrijgen en ook zeer breed toepasbaar is. Grassen zijn bovendien al een poosje een trend in de tuinen. Op de website staudedes-jahres.de is voor afnemers al allerlei informatie te downloaden.

De toelating van mijtenbestrijdingsmiddel Wopro Bifenazate is op verzoek van de toelatingshouder stopgezet per 26 september 2014. Voor het middel geldt geen opgebruiktermijn. Na herregistratie blijft insectenbestrijdingsmiddel Turex spuitpoeder beschikbaar voor de boomkwekerij en vasteplantenteelt, zo meldt het College voor toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden.

’Minder borium in de bodem’ Borium is een uitspoelingsgevoelig element. Door klimaatverandering regent het meer en in droge perioden wordt juist stevig beregend. Dat heeft tot gevolg dat er steeds minder borium in de bodem aanwezig is, meldt bodemkundig adviesbureau BLGG. Borium speelt wel een belangrijke rol in de celdeling en waterhuishouding van planten. Een tekort kan daarom leiden tot opbrengst- of kwaliteitsverlies.

6

€5 miljoen voor groen onderwijs Staatssecretaris Sharon Dijksma trekt voor 2015 €5 miljoen uit voor groen onderwijs.

Eerder aangekondigde bezuinigingen zijn van de baan. Met een oplossing voor de financiering van groen onderwijs op de lange termijn komt Dijksma nog niet. Zij laat in het kader van de Rijksbegroting over 2016 een onderzoek uitvoeren naar de financiering van het onderwijs bekostigd door de ministeries van Economische Zaken en Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.

Hacol verhuist naar andere locatie Rozenkwekerscoöperatie Hacol gaat vanaf een andere locatie in Lottum werken. De vorige locatie was Boomkwekerij Ruud Vosbeek, die vorige maand failliet ging. „We zijn in de afrondende fase”, zegt voorzitter Ger Spreeuwenberg. „Onze verkoop draait dus gewoon door.” Door het faillissement is Hacol „aanzienlijk gedupeerd”, aldus curator Ralf Thijssen. Volgens hem komt er geen doorstart van Boomkwekerij Ruud Vosbeek.

De Boomkwekerij 22 (31 oktober 2014)

Nieuwsbericht en Kortnieuws BKW14-22.indd 6

27-10-14 14:39

Nieuws

den in innovatieprogramma zondheid worden uitgevoerd in de periode 2015-2018. De vier programma’s zijn als volgt: Preventie en weerbaarheid (inclusief onderzoek naar plantversterkers), Biodiversiteit, Nieuwe technieken (inclusief precisieboomteelt) en Emissiebeperking gewasbeschermingsmiddelen.

Het vierjarige koepelproject heeft twee doelen. Het eerste doel is om kwekers binnen die vier jaar te stimuleren om gewasbescherming preventief aan te pakken: dus niet meer problemen met ziekten en plagen bestrijden, maar problemen voorkomen. Het tweede doel is de opzet van het zogenoemde Innovatieprogramma Boomkwekerij.

Gemis PT ondervangen Met dit innovatieprogramma willen de sectororganisaties het gemis van het PT ondervangen. Per 1 januari 2015 is het PT immers definitief verleden tijd, en daarmee ook het systeem om collectief onderzoek te laten uitvoeren en financieren. Het innovatieprogramma zal draaien met de allerlaatste PT-gelden uit het boomkwekerijfonds.

Hoeveel euro’s er nog overblijven, is pas eind dit jaar bekend bij de eindafrekening van het PT. In het nieuwe jaar heeft de

boomkwekerij geen zeggenschap meer over resterende gelden, maar het ministerie van Economische Zaken. „Zoals het er nu naar uitziet, houden we rond €200.000 over”, schat Henk Raaijmakers, vice-voorzitter van de LTO-Vakgroep. „Maar het werkelijke bedrag weten we dus nog niet.”

Het innovatieprogramma is niet bedoeld om fundamenteel onderzoek in gang te zetten, maar praktisch onderzoek naar innovaties in de boomkwekerij. „Een innovatie is bijvoorbeeld een automatische diktemeter voor laanbomen, of een slimme manier om onkruid te bestrijden in bos- en haagplantsoen”, legt Raaijmakers uit. Met een bijdrage vanuit dat programma zijn bestaande projecten door te trekken naar volgend jaar. „Maar we kunnen er ook projecten mee starten die nu net niet op gang zijn gekomen.”

Kwekers wel meebetalen Iedereen uit de sector kan in aanmerking komen voor een bijdrage, maar kwekers en andere partijen zullen wel moeten meebetalen aan het onderzoek. Dat wordt nog een zoektocht, aldus secretaris Hoff, maar ze heeft al mogelijke co-financierders in beeld. „De overheid via het Topsectorenbeleid,

waterschappen, provincies, hogescholen. En we gaan heel goed kijken naar EU-gelden.”

Uiteindelijk is het de bedoeling dat het innovatieprogramma leidt tot een nieuw onderzoeksnetwerk en een kennisknooppunt.

Het hoeft niet per se nieuwe kennis te zijn, want er ligt nog veel kennis op de plank uit eerdere onderzoeken. Raaijmakers: „We zijn bezig om alle boomkwekerijkennis die bij het PT zit, daar weg te halen voordat het PT niet meer bestaat. We gaan ook inventariseren welke kennis bij onderzoekspartijen als Wageningen UR en PPO op de plank ligt.”

Komt er een onderzoeksvraag, dan wordt bekeken of deze te beantwoorden valt met al bestaande kennis. „Tegen minimale kosten willen we maximaal gebruikmaken van onderzoek dat al is uitgevoerd”, aldus Raaijmakers. Voor het beoordelen van onderzoeksvragen zal de Raad nog een stuurgroep instellen. Hierin zullen sectorbestuurders en ondernemers zitten.

Het Innovatieprogramma Boomkwekerij is vrij uniek. PT-secretaris Michiel Gerritsen heeft een vergelijkbare opzet althans niet eerder gezien in de sierteelt. „In de paddestoelensector bestond vroeger wel een soort fonds voor ondernemers die praktisch onderzoek wilden laten uitvoeren.” <

Het laatste nieuws leest u elke dag op www.DeBoomkwekerij.nl

Tekort aan eikels in West-Europa

Bedrijven verrassen toparchitecten

In Nederland en omringende landen zijn dit najaar weinig tot geen eikels te oogsten.

Ondanks dat de oogst vorig jaar rijk was, is er volgens Naktuinbouw nu een tekort, net als in 2012. De zaadhandel heeft zulke extreme jaren op rij nooit eerder meegemaakt met Quercus robur. Door het tekort worden eikels uit Oost-Europa aangeboden.

Naktuinbouw controleert de herkomst en kwaliteit met de reguliere veldkeuring.

Britse toparchitecten bezochten vorige week voor het eerst diverse Nederlandse boomkwekerijen, waaronder op de foto Pannebakker & Co. Het was een handelsmissie georganiseerd door de Nederlandse ambassade in Londen. De architecten waren onder de indruk van het sortiment en de maatvoering. „Dit gaat orders opleveren”, aldus landbouwraad Henk de Jong.

Britten balen van gemiste order

Veldesdoorn Duitse boom van 2015

Nieuwe blootstellingsrichtlijn

Bij de nieuwbouw van de Amerikaanse ambassade in Londen zullen hoofdzakelijk Nederlandse en Duitse bomen worden geplant. Britse kwekers balen hier flink van, meldt Horticulture Week. De projectleiding gaf de voorkeur aan Brits gekweekt, maar bepaalde maten waren niet te krijgen bij Britse kwekers. Driekwart van de order gaat daarom naar Van den Berk en Lorenz von Ehren. De rest gaat naar Deepdale Trees.

In Duitsland is Acer campestre uitgeroepen tot Boom van het Jaar 2015. De Duitsers vinden het namelijk tijd worden dat de veldesdoorn meer wordt toegepast. Volgens stichting Baum des Jahres valt de kleine A. campestre in het gebruik nog te weinig op tussen de grotere A. platanoides en A. pseudoplatanus. De veldesdoorn is ook goed voor vogels, bijen en vlinders, aldus de Naturschutzbund Deutschland.

Efsa, de Europese autoriteit voor voedselveiligheid, heeft een nieuwe methode ontwikkeld om blootstellingsrisico’s bij gewasbeschermingsmiddelen vast te kunnen stellen. Met de methode kan het blootstellingsrisico in kaart worden gebracht voor zowel toepassers als mensen die met de middelen in aanraking komen door werk of omdat ze in de omgeving wonen. De methode is voor heel Europa ontwikkeld.

De Boomkwekerij 22 (31 oktober 2014)

Nieuwsbericht en Kortnieuws BKW14-22.indd 7

7

27-10-14 14:39

BRANCHEWIJZER De Boomkwekerij Accountants

Automatisering

Draadrekken/steunmateriaal

Loon- en aannemingsbedrijf

Eenvoudig meer controle KANTOOR BLEISWIJK Hoekeindseweg 39, 2665 KA BLEISWIJK Tel: 088-2531850 Fax: 088-2531851

Ook last van omwaaien?

Goedkoop en Stabiel:

KANTOOR DODEWAARD Edisonring 3 6669 NA Dodewaard Tel: 088-2531750 Fax: 088-2531751 KANTOOR RAAMSDONKSVEER Lissenveld 47A 4941 VL Raamsdonksveer Tel: 088-2532050 Fax: 088-2532051 www.alfa.nl

V-feetRack INFOGROEN Software BV T +31 (0)172 23 54 44 www.groenvision.com/boomkweker

Tel. : +31 621 209 044 Fax : +31 842 15 15 15 sales@floorvanschaik.com www.floorvanschaik.com

Gewasbescherming

Powered by

Automatisering

Complete software oplossingen voor de boomkwekerij Biologische bestrijding

Ongeworteld stek EversGroen Gerrit Achterbergstraat 13 4043 GH Opheusden Tel/Fax: 0488-428095 Mob: 06-21886091 www.eversgroen.nl Wij produceren en leveren, een breed assortiment ongeworteldstek, op botanische naam.

Hiervoor hebben wij een moerhoek van 3 hectare.

Hierbij nodigen wij u van harte uit voor een bezoek aan onze kwekerij in Rhenen.

ADAMA Northern Europe B.V. Postbus 355 3830 AK LEUSDEN Tel.: 033-4453160 Email: info.ane@adama.com Website: adama.com

Pallets

Loonwerk

henri nelissen

AANGEBODEN: Thuja Brabant, alle maten!

Thermisch verzinkte Ferro pallets.

Ook pallets te huur.

Tel : 0495-461777 Fax : 0495-461761 verkoop@atcnederweert.nl www.atcnederweert.nl

Tevens loonwerk met hoogsteker

henri.n@hotmail.com www.hngm.nl 06-27562441

Bel of mail voor meer informatie over advertentiemogelijkheden: e-mail: svstraffic@ bdu.nl tel: 0342-494889 fax: 0342-494299 604423.indd 8

27-10-2014 12:01:01

BRANCHEWIJZER De Boomkwekerij Potten/containers

Taxaties/expertise

vander

Slikke

Teeltvloeren

Techniek

50 jaar ervaring in aanleg en service rentmeesters

• Een halve eeuw ervaring • Steeds vernieuwend • Deskundige medewerkers

Marck Water en Elektrotechniek onteigening ruimtelijke ordening procedures bemiddeling bij aan- en verkoop van boomkwekerijen schade-expertise aan gewassen gerechtelijk deskundig schadeexpert boomkwekerijprodukten uitgifte Prijzenregister Boomkwekerijprodukten

Nieuwerkerk ad IJssel 0180-312937 • www.marcktechniek.nl

Toeleverancier

QUALITY FLOORS FOR EXCELLENT PLANTS

www.erfgoed.nl

+31(0)79 593 38 00

Tuinbouwsystemen

Molenstraat 42 4758 AB Standdaarbuiten T : 0165-318500 E : office@krimpen.nl I : www.krimpen.nl

Teeltvloeren

t t t t t

CABRIOLETKASSEN FOLIEKASSEN SCHADUWHALLEN GEVELSYSTEMEN SCHERMINGINSTALLATIES

tel: +31 (0)174-518811 fax: +31 (0)174-516748 info@hollandtuinbouwsystemen.nl

Taxaties/expertise

www.hollandtuinbouwsystemen.nl Gewastaxaties, expertise voor al uw gewassen Erik de Rooij, tel: 06 53 37 52 58 Adri Streef, tel: 06 53 37 50 99 Wil de Bresser, tel: 06 53 42 72 33 Register Taxateurs VRT Postbus 840 5280 AV Boxtel tel: 0411-652525, fax: 0411-678751 info@dlvplant.nl www.dlvplant.nl

Bel of mail voor meer informatie over advertentiemogelijkheden: e-mail: svstraffic@ bdu.nl tel: 0342-494889 fax: 0342-494299 604424.indd 9

27-10-2014 12:01:32

Ondernemersvragen

Illustratie: Peter Moorman

Moet ik straks zelf meer gaan controleren bij het inschakelen van ZZP’ers?

De kans is erg groot dat de VAR-verklaring gaat veranderen in 2015. De werkgever wordt hierbij medeverantwoordelijk voor de beoordeling van de arbeidsrelatie.

Wat houden deze wijzigingen in en waar moet u als opdrachtgever op letten?

Henk Heij Roza Accountants & Adviseurs, Opheusden hcheij@roza.nl

Staatssecretaris Erik Wiebes heeft aangekondigd om de VAR-verklaring te vervangen door de Beschikking geen Loonheffingen (BGL). Het doel van de staatssecretaris is om hiermee schijnconstructies tegen te gaan.

Daarbij krijgt de opdrachtgever een grotere rol in de controle van de juistheid van de verklaring.

Het gaat daarbij niet alleen om controle van de vermelde werkzaamheden op de beschikking, maar ook om een aantal feiten en omstandigheden met betrekking tot de onderlinge arbeidsrelatie. Om welke feiten en omstandigheden het gaat, staat niet in het wetsvoorstel maar we kunnen er op basis van de huidige VAR-regeling wel een aantal noemen.

Zelfstandig

Stuur uw vragen of suggesties naar Postbus 9324, 2300 PH Leiden.

U kunt ook bellen of mailen met (071) 565 96 82, boomkwekerij@hortipoint.nl

10

In de eerste plaats moet de ZZP’er zelfstandig zijn. Dat klinkt logisch zult u zeggen maar is niet altijd het geval. In hoeverre loopt deze ZZP’er mee met uw personeel, voert hij of zij dezelfde werkzaamheden uit en kan hij van uw faciliteiten zoals gereedschap en machines gebruikmaken?

Heeft de ZZP’er daarnaast ruimte om zijn eigen werkzaamheden in te vullen of moet hij iedere aanwijzing van u opvolgen? U voelt wel aan dat hoe meer de ZZP’er wat betreft de werkzaamheden en gezagsverhouding lijkt op uw personeel, er sprake is van een ’dienstverband’.

Risico Naast de zelfstandigheid van de ZZP’er moet deze ondernemersrisico lopen. U moet hierbij denken aan betalingsrisico en risico op aansprakelijkheid. Verstrekt uw opdrachtnemer u een factuur waarop de werkzaamheden staan vermeld en waar een betalingstermijn op zit, of betaalt u meteen uit na het inleveren van een urenstaatje? In de praktijk zijn voorbeelden bekend dat ZZP’ers zelfs doorbetaald kregen tijdens ziekte.

En in hoeverre kunt u hem of haar aansprakelijk stellen voor werkzaamheden die niet goed zijn uitgevoerd?

Heeft uw opdrachtnemer hiervoor een passende aansprakelijkheidsverzekering afgesloten?

Verder is het van belang na te gaan

of de ZZP’er zich gedraagt als zelfstandige. Een inschrijving bij de Kamer van Koophandel en de belastingdienst is daarbij niet voldoende.

Maakt uw opdrachtnemer bijvoorbeeld reclame, heeft hij een eigen website en gebruikt hij briefpapier met een eigen logo? Heeft hij/zij meerdere opdrachtgevers buiten familie en vrienden?

Verdiepen Het mag duidelijk zijn dat u als opdrachtgever in de voorgestelde regeling meer risico loopt op het moment dat u een ZZP’er inhuurt die niet voldoet aan de kwalificatie als zelfstandige. Het ontvangen van de beschikking is daarbij niet meer voldoende. U zult de gegevens moeten controleren en u dus meer moeten verdiepen in uw opdrachtnemer.

Bij onjuistheid van deze gegevens, zal uw opdrachtnemer een nieuwe beschikking moeten aanvragen.

Het is nog niet bekend wanneer de nieuwe wetgeving precies ingaat, maar hou de media in de gaten of raadpleeg uw adviseur. <

De Boomkwekerij 22 (31 oktober 2014)

Ondernemersvragen BKW14-22.indd 10

27-10-14 13:05

Belangenbehartiging

Tekst: Wim du Mortier Illustratie: Antoinette Schalke

Nieuw boegbeeld aangewezen via getrapte procedure De boomkwekerij binnen LTO Nederland zoekt een nieuwe voorman. Meest waarschijnlijk wordt die geleverd door LTO Noord. Alleen de drie boomkwekerijvoorzitters van de LTO-regio’s komen voor de functie in aanmerking.

Voorkeur voor LTO Noord Presenteert LTO Noord eenmaal een

Sollicitatie Zijn de drie regiovoorzitters het eens over een kandidatuur, dan nog is het formeel niet gedaan. De kandidaat moet namelijk nog op sollicitatiegesprek bij een commissie aangewezen door het federatiebestuur van LTO

?

LLTB

LTO Noord

ZLTO

Nederland. Die commissie voelt de kandidaat nog eens stevig aan de tand. Daarbij wordt een functieprofiel gebruikt. Dat functieprofiel kan worden aangevuld met specifieke eisen, ingebracht door de vakgroep bomen en vaste planten. Doorstaat de kandidaat ook deze vuurproef, dan heeft de boomkwekerij binnen LTO weer een nieuwe voorman. < De Boomkwekerij 22 (31 oktober 2014)

NieuweVoorzitter-BKW14-22.indd 11

Enz.

Melkveehouderij

Akkerbouw

Bomen en vaste planten

Bestuur Vakgroep Bomen en Vaste Planten ZLTO

Enz.

Bestuur Vakgroep Bomen en Vaste Planten LTO Noord

Melkveehouderij

Bestuur Vakgroep Bomen en Vaste Planten LLTB

Akkerbouw

Voorzitter: Henk Raaijmakers

Bomen en vaste planten

Voorzitter: ?

Enz.

Voorzitter: Jan Veltmans

Melkveehouderij

In de procedure is eerst LTO Noord aan zet. Die moet een vervanger voor Bontekoe vinden. Er wordt een profielschets opgesteld, een vertrouwenscommissie gevormd en een oproep geplaatst voor kandidaten om zich te melden.

Zijn er kandidaten, dan volgen gesprekken met de vertrouwenscommissie die resulteren in een voordracht van een nieuw boegbeeld namens de boomkwekerij aan het algemeen bestuur van LTO Noord.

?

Landelijke voorzitter LTO Vakgroep Bomen en Vaste Planten

Akkerbouw

Eerst LTO Noord

nieuw gezicht, dan zullen de drie regionale voorzitters de koppen bijeen steken om te bekijken wie landelijk voorzitter wordt.

De landelijke vakgroep geeft er de voorkeur aan als de nieuwe landelijke voorzitter wordt geleverd door LTO Noord. Jan Veltmans legt uit dat het gewicht van boomkwekerijregio’s binnen LTO Noord zoals Boskoop en Opheusden, daar een belangrijk argument voor is.

Voor vicevoorzitter Henk Raaijmakers speelt bovendien een persoonlijke reden een rol om niet het voornemen te hebben landelijk voorzitter te worden. Zijn vrouw lijdt aan een progressieve vorm van keelkanker met een beperkt perspectief. Raaijmakers treedt zo lang er nog geen nieuwe voorman gevonden is wel op als interim-voorzitter.

Van een kandidaatvoorzitter uit het gebied van LTO Noord wordt veel gevraagd: nieuw als voorzitter van LTO Noord én landelijk woordvoerder.

Misschien blijkt dat aanvankelijk een brug te ver. Een optie zou dan kunnen zijn dat Henk Raaijmakers een langere periode interim-voorzitter blijft tot de nieuwe collega klaar is om de klus op te pakken.

Hoe dit gaat uitpakken is dus nog volledig onbekend en hangt af van de mogelijkheden en voorkeuren van het nieuwe bestuurslid.

Bomen en vaste planten

Peter Bontekoe kondigde onlangs aan dat hij zich niet meer kandidaat stelt voor het voorzitterschap na afloop van zijn bestuurstermijn eind dit jaar. Binnen LTO is nu een procedure opgestart om een opvolger te vinden.

Het aanwijzen van een voorman namens een van de sectoren binnen LTO Nederland gebeurt in stappen; het is een getrapte procedure. Binnen LTO zijn er drie regio’s: LTO Noord, ZLTO en LLTB. De drie regionale organisaties hebben elk een eigen ’vakgroep’ voor bomen en vaste planten. De voorzitters van die regionale vakgroepen - momenteel Henk Raaijmakers (ZLTO), Jan Veltmans (LLTB) en Peter Bontekoe (LTO Noord) - maken op hun beurt weer deel uit van de landelijke LTO Vakgroep Bomen en Vaste planten. Volgens de afspraken binnen LTO Nederland kunnen alleen de regiovoorzitters zich kandideren voor het landelijke voorzitterschap.

11

27-10-14 13:06

Tekst: Peter van Leth Foto: Rabobank Nederland

Ruud Huirne, directeur food en agri Rabobank

’Noodgedwongen afscheid van een klant sn De ophef rond Bijzonder Beheer begrijpt Ruud Huirne, directeur food en agri Rabobank, heel goed. Vaak komen die voort uit emoties rond individuele situaties. Dat er structureel iets mis gaat bij Bijzonder Beheer ontkent hij echter. „Veruit de meeste klanten krijgen we in goede samenwerking weer terug in het zadel.”

Is de ophef rond Bijzonder Beheer nieuw?

„Bij tijd en wijle duiken er verhalen op in de pers van ondernemers die problemen hebben met banken. In aanhoudende slechtere economische tijden zijn die geluiden sterker. Er is ook vaak een aanleiding zoals in dit geval het verkennend onderzoek dat de Autoriteit Financiële Markten start naar de praktijken van Bijzonder Beheer.”

Steunen banken ondernemers onvoldoende?

’Accountmanagers zitten niet op de stoel van de ondernemer’

„Integendeel. Rabobank blijft relatief lang achter haar klanten staan, juist in slechte tijden. De Rabobank betreurt deze kritiek op banken en die is lang niet altijd terecht. Herkenbaar zijn wel de emoties bij ondernemers die te maken hebben met Bijzonder Beheer en vechten voor hun bedrijf.”

Wanneer is de kritiek wel terecht?

„Waar mensen werken, worden fouten gemaakt. En bij ons werken duizenden mensen. Dat het bij Bijzonder Beheer structureel mis zou gaan of dat accountmanagers bij die afdeling klantonvriendelijker zouden zijn, is onzin.

Fouten door ongelukjes of samenloop van omstandigheden worden rechtgezet. Die zijn niet altijd te wijten aan managers; beperkte openheid van ondernemers kan er ook aan ten grondslag liggen.”

12

Bijzonder Beheer houdt het belang van het bedrijf voor ogen?

„Alleen maar. Accountmanagers bij Bijzonder Beheer zijn geen schaduwondernemers, zitten niet op de stoel van de ondernemer en bepalen niet welke rekening wel of niet wordt betaald. In overleg met de ondernemer wordt een herstelplan opgesteld binnen de kaders en voorwaarden die ervoor staan. De accountantsmanagers houden hierop toezicht en bewaken afspraken. De reacties van ondernemers zijn wisselend. Noodzaak, begrijpelijk, lastig en zelfs zeer welkom. Er zijn ondernemers die het jammer vinden dat ze niet continu door Bijzonder Beheer worden begeleid, omdat het hen scherp houdt.”

Hoeveel bedrijven vallen onder Bijzonder Beheer?

„Wij geven geen indicaties per sector. Over de gehele linie zitten ongeveer 25.000 bedrijven bij Bijzonder Beheer van de circa 200.000 bedrijven die Rabobank zakelijk financiert. Dat is 12,5%. Per sector fluctueert het percentage over de jaren heen.”

Wat is het beleid van de afdeling Bijzonder Beheer?

Welke bedrijven vallen bij de Rabobank onder Bijzonder Beheer?

„Wanneer het continuïteitsperspectief in het geding is, krijgen bedrijven bij ons extra aandacht van Bijzonder Beheer. Met als doel het bedrijf te laten overleven. Vol wordt er op ingezet dat de ondernemer met zijn bedrijf op redelijke termijn terugkeert naar een gezonde financiële situatie. Soms moet echter een ondernemer tegen zichzelf in bescherming worden genomen. Dan zijn we streng en hard, maar tegelijkertijd eerlijk en realistisch. Soms is afbouwen, een overname of faillissement onvermijdelijk. Maar veruit de meeste klanten krijgt de Rabobank in goede samenwerking weer terug in het zadel.”

Bijzonder Beheer het tij te keren. Het overgrote deel van de bedrijven slaagt er dus in een positief herstel te realiseren.”

’Laat ook duidelijk zijn: het is niet ons geld dat wij uitlenen’

„Wanneer twee verliesjaren worden gedraaid of een verliesjaar met een zwakke vermogenspositie is vaak de situatie bereikt dat het met het bedrijf niet meer goed komt. Dan neemt de accountmanager van Bijzonder Beheer de begeleiding over van de lokale accountmanager.

Met een frisse, neutrale kijk wordt een analyse gemaakt en worden stappen gezet om tot herstel te komen. Allemaal in overleg met de ondernemer. Daar is niets mis mee, vinden ook de meeste ondernemers. Wanneer in het allerlaatste geval een faillissement niet meer is af te wenden, zijn er alleen maar verliezers. Het snijdt ook ons diep door de ziel als na een jarenlange relatie afscheid moet worden genomen van een klant.”

De meeste klanten. Kunt u concreter zijn?

Iedere ondernemer wordt gelijkwaardig behandeld?

„Van alle bedrijven met een financiering uit het middenen kleinbedrijf, waaronder ook agrarische bedrijven worden geschaard, slaagt uiteindelijk 3% er niet in met

„Jazeker. Voor een bakker geldt geen ander regime dan voor een glastuinder. Grote bedrijven worden niet meer de hand boven het hoofd gehouden dan kleine. Dezelfde

De Boomkwekerij 22 (31 oktober 2014)

Ruud Huirne-BKW14-22.indd 12

23-10-14 13:45

Financiering

nt snijdt ook ons door de ziel’ regels voor iedereen dus, die wel anders kunnen uitpakken in bijvoorbeeld verschillende regio’s of afhankelijk van de producten die worden geteeld. Dat soms bedrijven die zwarte cijfers schrijven toch bij Bijzonder Beheer terechtkomen, kan ermee te maken hebben dat het perspectief op de bedrijfscontinuering ontbreekt, ook al is dat nog niet acuut aan de orde.”

Is een risico-opslag van 11 tot 12% te verdedigen?

„Rentepercentages die moeten worden betaald, liggen vast. Hoe hoger het risico des te meer rente. Laat ook

duidelijk zijn, het is niet ons geld maar geld van spaarders dat wij uitlenen. Wij zijn daarnaast gehouden aan wettelijke afspraken en een wettelijk zorgplicht.”

Heeft de Rabobank te veel macht in de agrarische sector?

„Ik vang geen enkel signaal op dat Rabobank haar sterke positie in de agrarische sector op een onheuse manier gebruikt. Rabobank is een open en transparante bank.

De overstap naar de concurrent is te maken.” <

De Boomkwekerij 22 (31 oktober 2014)

Ruud Huirne-BKW14-22.indd 13

13

23-10-14 13:45

Tekst: Tijs Kierkels Foto: Wilma Slegers

Verplaatsing heidekwekerij was kw Bij bedrijfsverplaatsing spelen zoveel belangen mee dat het bijna per definitie een ingewikkelde kwestie wordt. Heidespecialist Henk Haalboom verliet met pijn in het hart de oude locatie in Driebergen waar zijn opa ooit begonnen was. Maar eenmaal geland op de nieuwe plek, overheersen de voordelen van een efficiëntere bedrijfsinrichting.

Ruim een jaar na de bedrijfsverplaatsing kan Henk Haalboom de blik weer richten op bedrijfsontwikkeling. De nostalgie is gesleten en de voordelen van de nieuwe plek, beter waterbeheer en meer mechanisatiemogelijkheden, komen naar voren.

De stemming is positief. Ondanks een slecht afzetseizoen en het feit dat er nog veel geregeld moet worden, in de eerste plaats toestemming voor de bouw van een bedrijfswoning.

Fa. W. Haalboom & Zn. telt nu twee hectare; tweederde is containerveld, de rest moet nog worden ingericht voor de vollegrondsteelt. De kwekerij is gespecialiseerd in Calluna- en Erica-soorten. Daarnaast teelt hij heesters voor de aanlegmarkt.

Hele dorp ten strijde De verplaatsing van de Engweg naar de Akkerweg in Driebergen is een enorm lang proces geweest. „Al in 1993 was er sprake van plannen voor woningbouw. Toen zijn we met het hele dorp ten strijde getrokken om dat tegen te houden. En met succes”, vertelt hij. Maar tien jaar later stond wederom woningbouw gepland in het bijgestelde provinciale streekplan. Deze keer was het onheil niet meer tegen te houden.

In 2005 was het duidelijk dat er gebouwd zou gaan worden. Haalboom wilde heel graag in Driebergen blijven en ook de gemeente erkende dat je een bedrijf met een geschiede-

14

nis sinds 1921 niet kunt verbannen naar een buurgemeente. „Ik moest dus vrienden zien te worden met de ambtenaren tegen wie ik eerst tegen ’gevochten’ had”, zegt hij met een glimlach. „De gemeente stelde verschillende locaties voor en deze is eruit gerold.”

Haalboom heeft een professionele onderhandelaar ingeschakeld. „Onderhandelen is mijn vak niet. Zo’n man heeft daar veel meer verstand van. Ik heb met verschillende, mogelijke onderhandelaars gesproken en bij deze – een agrarisch makelaar – had ik een goed gevoel”, zegt hij. „Ik vond het belangrijk om zelf nooit bij de onderhandelingen te zijn. Dan loop je jouw onderhandelaar voor de voeten. Ik heb ook geen enkele keer met de oude eigenaar van mijn huidige grond gepraat.” Ook de gemeente schakelde een professionele onderhandelaar in.

Touwtrekken Het was een proces van touwtrekken en overleg over onenigheden wat pas na twee jaar leidde tot een verkoopovereenkomst. Daarin werd opgenomen dat de gemeente zorgdraagt voor het bedrijfsklaar maken van het nieuwe perceel (een oud weiland), zoals egalisatie en aanleg van nutsvoorzieningen. Tevens zou de gemeente bij de wijziging van het bestemmingsplan volledige medewerking verlenen. „Voor die bestemmingsplanwijziging heb ik een andere adviseur ingeschakeld, een gespecialiseerd agrarisch adviesbureau. Dat is wel duur, maar het is toch de beste oplossing, want voor een boomkweker zijn de verschillende wetten en regels niet te overzien en bovendien zijn door de ambtelijke taal consequenties moeilijk te doorgronden.”

In 2008 was de onderhandelaar klaar en kon de bestemmingsplanwijziging van start gaan. Daarvoor zijn tal van rapporten en onderzoeken nodig, zoals de flora- en fau-

natoets, archeologisch onderzoek, hinderonderzoek, bodemonderzoek en nog veel meer. Gedeeltelijk valt dit onder de gemeentelijke taken, en komt dus ook voor hun rekening, gedeeltelijk droeg Haalboom zelf de kosten.

De onderhandelingen hadden al veel tijd gekost, maar de bestemmingsplanwijziging was een nog moeizamer proces, dat uiteindelijk door de Raad van State is beslecht. „De buurt wilde hier geen bebouwing. Ze waren bang dat ik grote kassen zou gaan bouwen en voerden verder argumenten aan als toename van het vrachtverkeer en middelengebruik.”

Raad van state De omwonenden bliezen de zaak flink op. Zodanig dat Haalboom met zijn kwekersnuchterheid gemakkelijk een aantal van de argumenten kon weerleggen. „Toen de wijziging in de gemeenteraad kwam, had ik een foto meegenomen van het oude kleinschalige familiebedrijf. Die liet ik rondgaan. Verder zei ik: „Als ik zo hoor wat ik allemaal ga bouwen, heb ik geen plek meer om mijn plantjes neer te zetten.”

Het was overtuigend voor de raad, maar twee omwonenden gingen desondanks door tot de Raad van State.

Zij voelden zich niet goed behandeld door de gemeente. Haalboom heeft tijdens het proces wel overwogen om de hele groep omwonenden uit te nodigen voor een bijeenkomst, waar hij zou kunnen uitleggen wat ze konden verwachten en misschien nog meer waarvoor ze niet bang hoefden te zijn. Hij heeft er toch van afgezien omdat je niet weet wat voor groepsprocessen je oproept.

Toen hij eenmaal een paar maanden op de nieuwe plek zat, heeft hij Burendag (september) aangegrepen voor een kennismaking. Bijna alle buren kwamen een kijkje nemen. De verhoudingen zijn inmiddels goed.

Het scheelt dat de omwonenden in

De Boomkwekerij 22 (31 oktober 2014)

Haalboom.indd 14

23-10-14 13:45

Ondernemen

as kwestie van lange adem

Henk Haalboom is tevreden op zijn nieuwe locatie. Het onderhandelingstraject met de gemeente was lang, maar heeft hem uiteindelijk ook vooruitgang gebracht.

het algemeen goed uit elkaar kunnen houden dat ze tegen een gemeentebeslissing in het geweer zijn gekomen en niet tegen deze ondernemer zelf. „De naaste buren waren ook tegen, maar ze hebben me wel van stroom voorzien tijdens de bouw.

Verder heb ik voordeel van de sociale controle in de buurt; niet verkeerd omdat ik zelf nog niet bij het bedrijf woon”, vertelt hij.

Vooruitgang Nu kan hij de blik weer vol richten op de bedrijfsontwikkeling. Het containerveld bestaat uit een lavavloer, waar het worteldoek overheen gespannen is. Dat betekent nooit

meer de waterproblemen die hij op de oude locatie had. Het sproeien gaat nu automatisch en het perceel is beter ingedeeld wat makkelijker werkt. „Een hele vooruitgang ten opzichte van vroeger. Het heeft allemaal veel te lang geduurd en dat ging duidelijk ten koste van het bedrijf.

Ik merk dat toeleveranciers mij nu weer serieuzer nemen. Ik kan me nu nog meer specialiseren in Calluna en Erica.”

Bedrijfsgrootte Hij houdt vast aan zijn huidige bedrijfsgrootte. De druk op de markt van met name Duitse heidekwekers is groot, maar Haalboom ziet voor

zichzelf toch een duidelijke niche met zijn keuze voor sortiment in plaats van massaproductie.

Er is nog één ding dat opgelost moet worden: Haalboom wil graag een woning bij het bedrijf. „In het bestemmingsplan staat dat een bedrijfswoning toegestaan is, mits de noodzaak is aangetoond”, zegt hij. Voor hemzelf is die noodzaak zonneklaar: hij heeft graag zicht op zijn bedrijf. In het verleden heeft hij diverse malen te maken gehad met brandstichting, als gevolg van een wraakactie. „Ik kon me daar op een gegeven moment niet meer tegen verzekeren, mede omdat er geen permanent toezicht was. Dat moet nu worden opgelost.” < De Boomkwekerij 22 (31 oktober 2014)

Haalboom.indd 15

15

23-10-14 13:45

Tekst: Peter van Leth Foto's: DLV Plant

Kwekers moeten schimmelziekten in po Het gros van de telers van pothortensia neemt geen hygiënemaatregelen in acht. Ze worden niet veel met uitval door schimmelziekten geconfronteerd of weten niet dat schimmelziekte de oorzaak kan zijn. Toch nemen de problemen met schimmelziekten toe.

Toenemende uitval door schimmelziekten kan Taeke Dijkstra van DLV Plant beamen. Het is niet altijd duidelijk met welke schimmelziekten ondernemers te maken hebben. Een aantal symptomen lijkt op elkaar.

Onderzoek geeft uitsluitsel, maar soms komen meerdere schimmels voor. Geen reden voor Dijkstra om dan maar geen onderzoek te laten doen, maar juist te vragen welke schimmel de primaire oorzaak is.

Indicatie Een goede indicatie of ondernemers met schimmelziekten te maken hebben, is te vroege herfstverkleuring, vindt de DLV-er. Nader onderzoek geeft dan uitsluitsel welke schimmel de boosdoener is. Bij Phytophthora, Fusarium of Verticillium is de stengel onderaan zwart gekleurd. Bij Pythium kan dat echter soms ook het geval zijn, ook al kleurt de stengel onderaan eerder bruin.

In veel gevallen is volgens Dijkstra Phytophthora de boosdoener, Phytophthora cactorum om precies te zijn. Het is een schimmel die snel opduikt bij nat, warm weer. Hoe natter, hoe meer infectie en hoe warmer, hoe meer infectie. Natheid is bepalender dan temperatuur.

Rhizoctonia manifesteert zich meestal op de stektray en daarna niet meer. Phoma wordt ook vaak genoemd, maar wil wel eens verward worden met een beginnende botrytisaandoening. Pythium kenmerkt zich naast bruinverkleuring bij de stengel door slechte wortels en chlorotische jonge bladeren.

16

tig, omdat het drie soorten sporen produceert waaronder rustsporen en sporen die kunnen overleven in de grond. Verder kan de schimmel in zeer korte tijd de plant infecteren.

Met Ridomil Gold, Fenomenal en Paraat is de schimmel goed te bestrijden. Alleen zijn de middelen Ridomil Gold en Fenomenal resistentiegevoelig. Daarnaast is er ook nog Previcur Energy ter afwisseling. Tegen pythium hebben pothortensiakwekers nagenoeg hetzelfde middelenpakket ter beschikking.

Veel nijpender is het inzetbare middelenpakket tegen Fusarium, Rhizoctonia, Verticillium en Phoma. Alleen Topsin M is inzetbaar, dat bovendien ook nog eens resistentiegevoelig is.

Geen risico’s Alvorens aanwezigen de stekafdeling van kwekerij Dijk van Dijk in De Lier tijdens de landelijke pothortensiabijeenkomst op 3 oktober betreden, worden handen ontsmet met zeep en voeten met Menno clean. In de stekafdeling waar 3 miljoen voorjaarsstek en 1,5 overjarig stek wordt geproduceerd wordt het water maar liefst driemaal ontsmet. Allereerst met waterstofperoxide, vervolgens met UV-licht en daarna weer met waterstofperoxide. „In onze kraamkamer willen we absoluut weten dat we van schoon water uitgaan, mede omdat we stek aan derden leveren”, licht Mark van Dijk toe. Het water van de stekafdelingen en overige afdelingen zijn ook strikt gescheiden.

In de overige afdelingen wordt ontsmet met waterstofperoxide (1%).

Bestrijden

Hygiëne

Phytophthora is een lastige, maar goed te bestrijden schimmel. Las-

Voorzitter Sjaak van Schie kaart het belang van hygiëne aan. Hij denkt

dat tweederde van de pothortensiatelers niet ontsmet. Hijzelf voegt op zijn bedrijf chloor toe aan het water en zet Menno clean in bij teeltwisselingen en het ontsmetten van de vloer. „Ik volg al jaren de ontwikkelingen in de groenteteelt. Daar experimenteren ze steeds met ontsmettingsmiddelen en komen steeds terug op chloor. Dus waarom het wiel opnieuw uitvinden.”

Van Dijk huivert een klein beetje voor chloor. Omdat het stek overdekt

De Boomkwekerij 22 (31 oktober 2014)

Hortensia schimmels.indd 16

23-10-14 13:45

Heesters

in pothortensia serieuzer nemen

Pythiumaantastingen zijn zichtbaar op het grensvlak tussen grond en lucht.

Verschillende opties

Bij Phytophthora vallen de planten bovengronds om.

wordt met plastic is hij bang dat er enige dampwerking optreedt en daardoor de kans op verbranding.

Geen bestrijdingsmiddel Dijkstra komt beide maatregelen in de praktijk tegen en onderschrijft dat hygiënemaatregelen meer aandacht verdienen op pothortensiabedrijven. „Uitval door schimmelinfecties neemt gestaag toe op de bedrijven. Ont-

smettingsmiddelen zijn echter geen bestrijdingsmiddelen. Ze geven geen garantie dat verspreiding van schimmelsporen wordt voorkomen. Niks doen is echter inmiddels uit den boze.

Het is vragen om moeilijkheden”, zegt de DLV-er.

Hij spreekt niet echt zijn voorkeur uit voor chloor of waterstofperoxide bij continue toediening. Beide kunnen goed werken mits er voldoende van wordt gebruikt.

Chloorbleekloog is goedkoop en waterstofperoxide heeft als nadeel dat het snel uitgewerkt kan zijn omdat het snel reageert met organische stoffen. Daarentegen luistert bij chloortoediening de pH-regeling nauw.

De pH moet tussen en 5 en 6 liggen.

Bij een pH minder dan 5 ontstaat chloorgas en bij pH hoger dan 6 is het minder effectief. ECA-water vindt de adviseur geen grote winst geven ten opzichte van chloorbleekloog, maar is wel stabieler en kan op basis van kalium gemaakt worden. Je hebt er minder omkijken naar dan naar chloorbleekloog. Er is ook nog chloordioxide als ontsmettingsmethode. Deze methode wordt minder toegepast. Bij alle toepassingen geldt dat ze goed te monitoren zijn met meetsetjes voor de juiste concentraties. Dit monitoren moet dan ook gebeuren.

Enkele adviezen die voor alle middelen gelden, wil hij nog wel meegeven. Er moet voldoende contacttijd zijn en het water moet heel goed gefilterd worden alvorens het wordt gereinigd. Injecteren van chloor moet voor de toediening van de meststoffen geschieden. < De Boomkwekerij 22 (31 oktober 2014)

Hortensia schimmels.indd 17

17

23-10-14 13:45

BOOMKWEKE Venray Vakbeurs 9, 10 en 11 december 2014 DĂŠ vakbeurs voor boomkwekers en branchegerelateerde bedrijven

Openingstijden 13.00 - 21.00 uur Gelijk

met

ene De Grotor Sec urs Vakbe y Venra

Evenementenhal Venray De Voorde 30 5807 EZ Venray T 0478 - 51 97 90 I www.evenementenhal.nl E venray@evenementenhal.nl

604425.indd 18

Ons evenement. UW MOMENT.

27-10-2014 12:35:33

Gewasbescherming

Tekst en Foto: Wilco Dorresteijn

Kundig knaagdieren te lijf Agrarische bedrijven hebben vanaf 1 juli 2015 een vakbekwaamheidsbewijs knaagdierbeheersing op het eigen bedrijf nodig.

Zonder dit bewijs mogen zij geen biociden tegen muizen of ratten meer kopen en gebruiken.

Muizen en ratten kunnen voor veel overlast zorgen doordat ze voedsel van mensen of dieren opeten, ziekten kunnen overbrengen, knaagschade aan materialen veroorzaken of gewoon hinderlijk zijn. In de boomkwekerij is de overlast van muizen en ratten vaak niet zo groot als op andere agrarische bedrijven.

Toch kunnen er wel degelijk problemen ontstaan. Diverse boomkwekers gebruiken bijvoorbeeld biociden in de wintermaanden in overwinteringsruimten om muizen en ratten te bestrijden en vraatschade aan planten te voorkomen.

De biociden die zijn toegelaten tegen knaagdieren, worden rodenticiden genoemd. Voorbeelden zijn Super Caid, Tomcat, Rodilon en Klerat. Deze middelen bevatten anticoagulantia, ofwel antibloedstollingsmiddelen. Ze remmen de activering van vitamine K, die nodig is voor de bloedstolling. Muizen en ratten moeten het lokaas meerdere dagen achter elkaar eten om de bloedstolling voldoende lang te remmen en de knaagdieren te doden. Daarnaast moeten ze zo min mogelijk ander voedsel eten. Anders valt de werking tegen.

Rodenticiden toepassen Om rodenticiden beroepsmatig te mogen kopen en gebruiken, moet je een beroepsopleiding doen en in het bezit zijn van een vakbekwaamheidsbewijs voor professionele knaagdierbestrijding. Op dit moment

geldt er nog een vrijstelling voor agrarische bedrijven. Deze vervalt vanaf 1 juli 2015, want een goede bestrijding en wering van muizen en ratten blijkt een vak apart. De wetgever heeft daarom beslist dat vanaf 1 juli 2015 alle boeren en telers ook een vakbekwaamheidsbewijs (licentie) nodig hebben. Dit is een nieuwe licentie voor knaagdierbeheersing op het eigen bedrijf.

Vakbekwaamheidsbewijs Het behalen van een vakbekwaamheidsbewijs is voor de meeste boomkwekers vrij eenvoudig omdat ze al een geldige ’spuitlicentie’ (vakbekwaamheidsbewijs gewasbescherming) hebben. In dat geval hoeft slechts één kennisbijeenkomst ’Knaagdierbeheersing op agrarische bedrijven’ te worden gevolgd. Daarna krijgt de deelnemer van Bureau Erkenningen een nieuw vakbekwaamheidsbewijs.

Het nieuwe bewijs heeft hetzelfde nummer als de huidige licentie maar is voorzien van de vakbekwaamhe-

den Gewasbescherming + Knaagdierbeheersing. Met dit pasje mag op het eigen bedrijf rodenticiden worden toegepast.

Agrariërs die geen geldige gewasbeschermingslicentie hebben, kunnen zich aanmelden bij een AOC om een cursus te volgen en een examen te doen. Diverse organisaties die ook spuitlicentiecursussen geven zoals DLV Plant bieden komende periode de kennisbijeenkomst ’Knaagdierbeheersing’ aan.

Na 1 juli 2015 mogen muizen en ratten op de kwekerij alleen nog worden bestreden als kwekers hiervoor een licentie hebben.

Woelratten Ook woelratten kunnen flinke schade veroorzaken aan boomkwekerijgewassen doordat ze vreten aan de wortels. Woelratten vallen niet onder het vakbekwaamheidsbewijs Knaagdierbeheersing op het eigen bedrijf. Alleen personen met een vakbekwaamheidsbewijs Mollen- en woelrattenbestrijding mogen deze professioneel bestrijden. Hierbij worden fosforwaterstofvormende tabletten met een leggeweer in de gangen gebracht. < De Boomkwekerij 22 (31 oktober 2014)

Knaagdierbestrijding.indd 19

19

23-10-14 13:45

Tekst: Ard Hendrix (Cultus), Arno Engels Foto: Arno Engels

Voorkom insporing met juiste band en In het rooiseizoen kunnen percelen zeer nat zijn. Trekkers en andere machines kunnen dan snel voor structuurbederf zorgen. Een verdichte grond kunt u na het rooien weer lostrekken, maar het is beter insporingen te voorkomen. Kies geschikte banden en een juiste bandendruk.

Bodemverdichting gebeurt in principe het hele jaar. Het treedt op bij voorbereidende grondwerkzaamheden zoals spitten en ploegen, maar ook bij werkzaamheden tijdens de teelt. Structuurbederf treedt echter het meeste op bij het rooien van gewassen en het afvoeren van percelen, wanneer de ondergrond nat is.

Structuurbederf wordt alleen maar versterkt door de komst van steeds grotere tractoren en machines in de boomkwekerij. Door het steeds grotere gewicht kunnen deze machines steeds verder wegzakken, en dus voor meer insporing en structuurbederf zorgen. Dit kan leiden tot ernstige groeistoringen.

Landbouwbanden maken rechtstreeks contact met de grond en kunnen dus een rol spelen bij de beperking van grondverdichting en spoorvorming. Hiervoor is het belangrijk dat de banden zware lasten kunnen dragen, bij een hele

Aan de hand van de bandenspanningstabel, en het maximale gewicht in de hefmasten, heeft kweker Jos Moonen de juiste bandenspanning van deze trekker op 1,5 bar bepaald.

lage bandenspanning. Die spanning ligt namelijk dicht in de buurt van de gemiddelde druk op de bodem. Als de bandenspanning bijvoorbeeld 1 bar is, is de druk op de bodem ongeveer 1 kg/cm2. Dus: hoe hoger de bandenspanning, hoe hoger de bodemdruk

ERVARING

’Breedst mogelijke banden met rooien’ Coniferenkweker Jos Moonen uit Haaren zet in het rooiseizoen twee landbouwtrekkers in: eentje van 90 pk met voor- en achterop een hefmast, de ander heeft 150 pk en trekt een transportwagen. Beide trekkers zijn tweedehands gekocht. Op de zwaarste lagen al de breedst mogelijke banden onder. Moonen heeft zulke banden ook onder de lichtere trekker laten leggen, omdat deze tijdens het rooien het meest op het land komt: vrij zware zandgrond. Immers: hoe breder de band, des te beter wordt de bodemdruk verdeeld.

Voor het bepalen van de optimale druk heeft de kweker de betreffende bandenspanningstabel geraadpleegd. Daarbij is meegenomen dat er in de hefmasten voor- en achterop maximaal 600 kg gewicht hangt.

De druk is 1,5 bar. Voor meer contactoppervlak met de bodem kan de druk nog wel lager. „Maar dan lijden de banden supersnel op de weg, en dan kost het meer brandstof.” Dankzij deze bandenkeus beperkt de kweker structuurbederf. „Je ziet dat het land er niet onder lijdt. Stel dat er toch grond is vastgereden, zoals kopakkers, dan laten we de grond een jaar rusten met een groenbemester erop.”

Buiten het rooiseizoen rijdt Moonen met een trekker op cultuurbanden door zijn gewassen, waaronder Picea glauca ’Conica’ op rijbreedte 65 cm. „Als het nat is, gaan we er echt niet rijden.”

20

en des te groter de mate van bodemverdichting en spoorvorming.

Een stelregel bij de bandenkeuze is dat u niet meer over het perceel moet rijden als noodzakelijk. Bij een gelijke bandenspanning geeft een keer rijden met een zware combinatie van 12 ton, minder verdichting dan vier keer met een lichte combinatie van bijvoorbeeld 3 ton.

Bandenindelingen De bandenkeuze wordt bepaald door diverse factoren: de beschikbare ruimte onder de trekker, de uit te voeren werkzaamheden, de rijbreedte en/of er veel op de verharde weg wordt gereden. Er is dan grofweg keuze uit drie verschillende banden: smalle, standaard en brede banden.

De insporing van een smalle band (zoals 300/95R46), een standaardband (zoals 18.4R38) en een bredere versie, (zoals 600/65R38) zijn anders

De Boomkwekerij 22 (31 oktober 2014)

Bandenspanning.indd 20

23-10-14 13:45

Bodem

nd en bandendruk in diverse typen. Daarbij is de ene band speciaal voor de weg ontwikkeld (en kan dan hogere rijsnelheden aan), terwijl de andere band juist meer voor het veld is ontwikkeld.

In de boomkwekerij wordt veel gewerkt met smalle banden, omdat je in veel teelten tussen de rijen door moet rijden. Zulke cultuurbanden kunnen snel tot structuurbederf leiden. Er zijn inmiddels ook smalle banden beschikbaar die minder insporen: dankzij een bepaalde technologie is de bandenspanning bij dezelfde belasting circa 30% lager dan bij klassieke smalle banden.

Voorbeeld is de SprayBib-band van Michelin, met de zogenaamde Ultraflex technologie.

Bandenspanningstabel

(kader: Hoe u een bandenmaat leest).

Duidelijk is dat de insporing vermindert naarmate de voetprint groter wordt. Dit komt doordat de druk per vierkante centimeter afneemt. Door een lagere bandenspanning ofwel druk te hanteren, kunt u zorgen voor een bredere voetprint.

Met een lagere druk zult u op de weg echter meer brandstof verbruiken. Dit is simpel te vergelijken met de bandenspanning in een fietsenband. Als je met zacht opgepompte banden over de weg fietst, moet je harder trappen dan wanneer je fietst met hard opgepompte banden. Op de harde weg is een harde band dus een voordeel. Op een zandweg zul je dieper insporen en meer kracht moeten zetten om vooruit te komen.

De juiste bandspanning is bepalend voor weggedrag, levensduur, comfort en trekkracht. Het is belangrijk dat u de bandspanning aanpast aan de bedrijfsomstandigheden. Om het gewicht op uw band goed te kunnen bepalen, is wegen de beste oplossing.

Dit kan eenvoudig op een weegplaat of een weegbrug. Aan de hand van het gewicht en de rijsnelheid kunt u dan in de bandenspanningstabel van de betreffende band de juiste druk aflezen.

Een te lage bandenspanning kan leiden tot een verkorte levensduur.

De koordlagen van het karkas kunnen bijvoorbeeld beschadigd raken, waardoor de band onbruikbaar kan

worden. De koordlagen kunnen bovendien bij de hiel van de band kapotschuren. Banden voor nietaangedreven stuurwielen kunnen daarnaast sneller slijten, met name aan de schouders van de band. Van aangedreven banden kunnen de nokken sneller en ongelijkmatig slijten.

Overweeg vaste rijpaden Steeds meer akkerbouwers werken met vaste rijpaden, waarbij ze over steeds dezelfde (smalle) sporen rijden: tijdens grondbewerking, gewasverzorging en oogst. Dit is ook mogelijk in bepaalde teelten van de boomkwekerij.

Het doel van rijpadenteelt is om de bodemstructuur te sparen door een zo klein mogelijke oppervlakte te berijden, zodat de groeicondities voor het gewas zo optimaal mogelijk zijn. Door het niet-berijden ontstaat een teeltbed waarin de verschillen in onder andere vlakligging, verkruimeling en waterhuishouding zeer gering zijn. Je verkrijgt dus een homogeen teeltbed.

Uit internationaal onderzoek blijkt dat u bij vaste rijpaden een meeropbrengst van ruim 10% kunt verwachten. Als u met dit systeem wilt werken, is het wel noodzakelijk om op gps te rijden. Zo is het mogelijk om jaar in, jaar uit over hetzelfde spoor te rijden. Ook bij vaste rijpaden geldt dat een zo breed mogelijke band voor minder insporing zorgt. <

UITLEG

Hoe u een bandenmaat leest Op iedere band zijn allerlei zaken af te lezen, zoals draagvermogen-index, breedte van de band, karkasopbouw, snelheidsindex en velgdiameter. Stel, u leest de codering XeoBib VF650/60R38 op een band. Dit betekent: > XeoBib: profieltype van de band; > VF: bandencategorie Very High Flexion (â&#x20AC;&#x2122;zeer hoge mate van doorbuigingâ&#x20AC;&#x2122;);

Over de weg of het veld?

Binnen de drie genoemde bandindelingen zijn banden verder te verdelen

> 650: nominale sectiebreedte van band in millimeter (mm). Kan ook in inches; > 60: hoogte-breedteverhouding van de band; > R: radiaalband (bij diagonaal banden staat een horizontaal streepje); > 38: nominale velgdiameter in inches.

De Boomkwekerij 22 (31 oktober 2014)

Bandenspanning.indd 21

21

23-10-14 13:45

Tekst: Wilco Dorresteijn Plant Foto's: DLV Plant

Terugblik op het gewasbescherming se We hebben een zachte winter, zachte lente en warme zomer achter de rug. Alleen augustus was koel en nat. Dit was ook te merken aan de ontwikkeling van ziekten en plagen.

Een terugblik op het gewasbeschermingseizoen 2014.

Overlast taxuskever De problemen met taxuskever leken groter dan andere jaren.

Veel bedrijven kwamen vroeg in het seizoen volop schade tegen van taxuskeverlarven (mobium). Een belangrijke reden was dat kevers door het warme najaar van 2013 langer actief zijn geweest met het leggen van eitjes. Normaal stopt de vreterij van larven in de winter als de temperatuur te laag wordt. Door de warme winter zijn larven echter niet of nauwelijks in rust geweest, waardoor er meer vraatschade zichtbaar was. Ook zagen we larven eerder dan normaal verpoppen.

Bij warm weer blijkt het belangrijk tot half oktober tegen de kevers te spuiten. Daarnaast is het zinvol meerdere keren een Mobium zijn in de winter van 2013/2014 nauwelijks in rust geweest.

aaltjesbestrijding tegen de larven uit te voeren.

Buxusbladvlo Buxusbladvlo was al half maart actief. Door de zachte winter en lente was dat bijna een maand eerder dan andere jaren. Buxusbladvlo zuigt aan de groeipunten waardoor de bladeren komvormig opkrullen. De larven produceren daarnaast witte wasdraden om zich te beschermen. Bedrijven hebben al vroeg Movento ingezet op de beginnende populatie en enkele weken later gespoten met bijvoorbeeld Actara, Calypso of Gazelle in combinatie met Decis. Bij regen spoelen de witte wasdraden weg en zijn de larven daarna beter te raken. Door de droge aprilmaand spoelden de wasdraden niet weg, waardoor de bestrijding lastiger was. De wasdraden waren ook een probleem in de handel.

Buxusbladvlo was dit jaar extreem vroeg.

Hoge druk echte meeldauw Warme, droge dagen afgewisseld met nachten met een hoge luchtvochtigheid is voor echte meeldauw ideaal. Deze dagen waren in 2014 talrijk waardoor de infectiedruk hoog was. Een knelpunt is dat het middelenpakket tegen echte meeldauw beperkt is. Bij een beginnende aantasting kan Frupica worden gebruikt. Curatief ingrijpen is alleen mogelijk met Folicur of Nimrod Vloeibaar. Dit is beperkt zeker in verband met resistentie.

Het is daarom belangrijk een aantasting zo veel mogelijk te voorkomen/beperken door het gebruik van plantversterkers of De infectiedruk van echte meeldauw was dit jaar erg hoog.

22

preventieve middelen als spuitzwavel, Flint, Ortiva en Kenbyo.

Dit vraagt ook aandacht voor de toekomst.

De Boomkwekerij 22 (31 oktober 2014)

GWB-seizoen.indd 22

23-10-14 13:46

Gewasbescherming

ng seizoen 2014 Trips knelpunt

De bestrijding van trips was dit jaar een knelpunt in diverse sierheesters en in het bijzonder in de kas. De larven en volwassenen prikken met hun monddelen plantencellen aan en zuigen plantensappen op. Hierdoor ontstaat misvorming van groeipunten, schade aan blad en bloemen. Bij warm weer gaat de ontwikkeling zeer snel en moet je om de levenscyclus te doorbreken meerdere keren kort achter elkaar spuiten. Een aandachtspunt is dat het middelenpakket beperkt is waardoor je als gevolg van resistentie de werking ziet afnemen. Positief is dat er nieuwe middelen in de pijplijn zitten.

Een goede tip voor volgend jaar is om blauwe vangplaten op te hangen en deze na iedere bespuiting te vervangen voor nieuwe.

Zo krijg je een inzicht in de infectiedruk.

Trips, hier in Dahne, zorgt voor misvormde groeipunten.

Wortelrot na extreme regen

De maand augustus was zeer nat met hier en daar zelfs flinke wateroverlast. Op veel bedrijven ontstonden hierdoor problemen met wortelrotschimmels als Pythium, Phytophthora en Chalara. De natte periode onderstreepte voor containerteeltbedrijven duidelijk het belang van een goed ontwaterend containerveld een goede drainerende potgrond. Op lavacontainervelden was er over het algemeen minder wortelrot. Voor vollegrondsbedrijven bleek weer eens hoe belangrijk zaken zijn als een goede ontwatering, een goede structuur en voldoende hoogteligging. Kijk op uw bedrijf waar verbetering nodig is, omdat voor de toekomst vaker extreme buien worden verwacht.

Wortelrot resulteert bovengronds vaak in verdroogd gewas.

Meer aaltjesplekken zichtbaar Dit jaar waren weer meer aaltjesplekken zichtbaar. Een mogelijk oorzaak is dat vollegrondskwekers door onvoldoende afzet minder ruimte overhadden in hun teeltplan om Tagetes als groenbemester en aaltjesbestrijder te zaaien.

Aaltjesplekken zijn te herkenen aan een tegenvallende groei.

Wortellesieaaltjes zoals Pratylenchus pentrans en P. vulnus beschadigen wortels. Deze beschadigingen zijn weer een invalspoort voor schimmels. Wanneer je planten uit de grond trekt, zie je afgestorven en sterk vertakte wortels. Door het matige wortelgestel kan een plant onvoldoende zijn vocht en voeding opnemen, waardoor de groei achterblijft. In de natte augustusAaltjesplekken zijn zichtbaar door een achterblijvende groei.

maand zag je wortelrot ontstaan. Tip: laat nu een aaltjesmonster nemen voor het nieuwe seizoen.

De Boomkwekerij 22 (31 oktober 2014)

GWB-seizoen.indd 23

23

23-10-14 13:46

VRAAG EN AANBOD

28 oktober 2014 nummer 22

Mail uw Vraag & Aanbod voor donderdag 17.00 uur naar: svstraffic@bdu.nl of bel naar Verkoop Boomkwekerij 0342-494889

Het adres voor uw

gewortelde stek van heesters en coniferen in stekplaten Uitgebreid assortiment in laan- en sierbomen, fruitbomen, spillen, dakplantanen en leilindes (vormbomen).

Ook voor cahl tuewn! stekopdra

JAY VERBERNE

ZOWEL IN DE VOLLE GROND ALS IN CONTAINER Het juiste adres voor de beste kwaliteit!

Kijk op onze website voor meer informatie:

www.mabo.nl

MABO KWEKERIJEN

STEEK & SNOEI WERK STEKCULTURES BV

GOMMELSTRAAT 2 • 5074 NG BIEZENMORTEL TELEFOON: 0135113396 • FAX: 0135114183 GSM: 0651222823 EMAIL: INFOHECOSTEKCULTURES.NL INTERNET: WWW.HECOSTEKCULTURES.NL

Wij doen loonwerk met een Ezendam steek en knipmachine tegen een scherp tarief! Bel voor meer informatie naar: 06-39506333 of e-mail: jayverberne@gmail.com

Achterstraat 12 6668 AA Randwijk tel: 0488-491271 fax: 0488-491342 e-mail: info@mabo.nl

15 000 5 000 3 000 25 000 3 100 5 000 10 000 10 000 24 000 500 2 300 8 000 3 000 3 000 5 000 23 000

AANGEBODEN

Buxus sempervirens kl 30-40-50-60 Cotoneaster dam.’’Major’ p15 Hedera hel. ‘Arborescens’ 2 L Hedera hel. ‘Hibernica’ p10,5 50+ Hedera hel. ‘Hibernica’ 2L 125-150-175+ Hydrangea arb. ‘Annabelle’ 3L 40+ Lonicera nit. ‘Maigrün’ p15 30+ Prunus laur. ‘Rot’// ‘Cauc’ kl/co 60-///200 Rosa (P) the fairy / sea foam p15 15+ Sequoiadendron giganteum 5L 60-70 taxus baccata kl 60-80 Carex in soorten p15 Cortaderia selloana 3L met bloem Fargesia rufa 3L Miscanthus in soorten 2 L Pennisetum alp. In soorten met bloem p15 Hamont-achel (Belg-Limburg) nabij Valkenswaard www.romboutsplanten.be tel: 0032-11-802862 • fax 0032-11-667353

604426.indd 24

Wilt u ook adverteren op de Plantenbeurs pagina?

Bel: 0342-494889

27-10-2014 12:02:20

VRAAG EN AANBOD

28 oktober 2014 nummer 22

AAN GEBODEN: Abies alba 2/0 2/1 2/3# P9 2/1 2/2 Abies balsamea 2/0 2/1 Abies bornmülleriana 2/0 2/1 P9 2/1 2/2 Abies cephalonica 2/2 Abies concolor glauca 2/0 2/1 2/2 P9 1/1 2/1 2/2 Abies equitrojani 2/0 2/1 2/2 Abies fraserii 2/0 2/1 2/2 P9 2/1 2/2 Abies grandis 2/0 2/1 P9 2/1 Abies homolepis 2/1 2/2 Abies koreana 2/0 2/1 2/2 P9 2/1 2/2 Abies kor. Blauer Pfiff 2/0 2/1 2/2 Abies lasiocarpa arizonica 3/0 2/1 2/2 P9 2/1 Abies nordm. 2/0 2/1 2/2 2/3 Div Herkünfte P9 2/1 2/2 2/3 Abies procera 2/0 2/1 2/2 P9 1/1 2/1 Abies veitchii 2/0 2/1 P9 2/1 Araucaria araucana P9 1/2 1/3 Cedrus atlantica u. libanii 1/0 1/1 P8 Cedrus deodara 2/0 1/1 2/1 P9 1/1 1/2 Cham. Laws 1/1 2/1 2/2 Ginkgo biloba 1/0 1/1 1/2 P9 1/1 1/2 Juniperus communis 2/0 # 1/1 P9 1/2 1/1 Larix sibirica, eurolepis, kaempferi u. decidua 1/0 1/1 1/2 P9 1/1 Metasequoia glypto. P9 1/1 Picea abies 2/0 15-25 2/1 20-40/25-50/30-60 2/2 30-60/40-70 Picea engelm. 2/0 2/1 2/2 Picea omorika 2/0 2/1 2/2 P9 2/1 2/2 Picea orientalis 2/1 Picea p. gl. 2/0 2/1 2/2 P9 2/1 blaue HK Picea p. gl. Super Better Blue 2/0 2/2 Picea p. gl. Royal Blue 2/1 Picea sitchensis 2/0 2/1 Pinus aristata 2/1 P9 2/1 15/20 Pinus cembra 2/0 2/1 2/2 P9 2/1 2/2 Pinus contorta 2/1 P9 2/1 Pinus leucodermis 2/0 2/1 2/2 P9 2/1 2/2 2/3 Pinus mugo u. m. mughus u.m pumilio 2/0 2/1 2/2 2/1 P9 2/2 P9 Pinus nigra austriaca 2/0 1/1 2/2 P9 1/1 1/2 Pinus peuce P9 2/1 Pinus ponderosa 2/1 P9 2/1 Pinus strobus 2/0 2/1 2/2 P9 2/1 Pinus sylvestris 1/0 2/0 1/1 1/2 P9 1/1 1/2 Pinus syl. Norske 1/1 P9 1/1 1/2 Pinus uncinata P9 2/1 Pinus wallichiana 2/0 2/1 P9 2/1 Pseud. mencaesia 2/1 2/2 Pseud. menz.vir. 1/0 2/0 20-40/25-50 1/1 2/1 20-40/25-50/30-60 div. HK Sciadopitys verticill. P9 2/1 2/2 2/3 Sequoia gig. und semp. 1/1 P8 20-30 Taxodium dist. P9 1/1 1/2 Taxus baccata 2/0 2/1 2/2 20-30-40-60 P9 2/1 2/2 Thuja occ. 2/0 2/1 2/2 P9 2/1 2/2 Thuja plicata 2/0 2/1 2/2 P9 2/1 Tsuga canad. 2/0 2/1 2/2 P9 2/1 2/2 Tsuga heteroph. 2/0 2/1 P9 2/1 Loofbomen in zeldzame rassen

E. Sander GmbH Esinger Straße 90 • D-25436 Tornesch/Holstein T: +49-(0)4122-51001 • F: +49-(0)4122-55725 E: info@e-sander.de

604427.indd 25

Mail uw Vraag & Aanbod voor donderdag 17.00 uur naar: svstraffic@bdu.nl of bel naar Verkoop Boomkwekerij 0342-494889

ELSHOVEN NV Beworteld stek van bodembedekkers.

Specialisatie: Waldsteinia ternata Het hele jaar door leverbaar ELSHOVEN NV • Elshoven 5 B-3950 Kaulille Bocholt E-mail: elshoven@skynet.be

Tel: 0032 475 793613 Fax: 0032 116 62730 Contactpersoon Luc Peeters

o.a.: “Onze kwaliteit is onze toekomst”

STUNTVERKOOP IVM PERCEEL ONTRUIMING, TOPKWALITEIT T.E.A.B: Ilex aquifolium m.kl.

100/125/150/175/200 Ilex aquifolium verplant m.dr.kl.

175/200/225 Taxus baccata m.kl.

60/80/100/120 Prunus I. Caucasica m.kl.

125/150/175/200 Picea omorica verplant m.dr.kl.

350/400/450/500 Picea omorica 60/80/100 Prunus l. Rotundifolia m.kl.

125/150/175/200 Prunus l. Rotundifolia m.dr.kl.

175/200/225 Fagus sylvatica Atropunicea m.dr.kl.

175/200/225/250/300 Fagus sylvatica Atropunicea m.kl.

80/100/125/150 Tevens voor het bijeen zoeken van al uw beplantingslijsten Bosscheweg 55 Drunen, mobiel 06-10402610/06-46580865 fax 0416-378004 • internet: www.boomkwekerijvankrugten.nl

27-10-2014 12:02:52

VRAAG EN AANBOD

28 oktober 2014 nummer 22

Mail uw Vraag & Aanbod voor donderdag 17.00 uur naar: svstraffic@bdu.nl of bel naar Verkoop Boomkwekerij 0342-494889

TE KOOP AANGEBODEN AANGEBODEN

GEVRAAGD: Ribes “Junifer”( voor productie)

* Verhuur CC Karren en Planten * Daghuur 2014/2015 - Week 01 t/m 04 - Week 05 t/m 08 - Week 09 t/m 22 - Week 23 t/m 26 - Week 27 t/m 52

CC € 0,15 € 0,25 € 0,50 € 0,25 € 0,15

Plaat € 0,03 € 0,05 € 0,10 € 0,05 € 0,03

* Winterhuur periode najaar 2014 t/m 28-02-2015 Periodeprijs €15,50 per CC met een max. van 7 platen per CC. * Jaarhuur €15,50 per CC €1,25 per plaat

AANGEBODEN Plantgoed volle grond Thuja occ. “Brabant” 20/Taxus baccata 60/80/100/120/140 Cham. Laws “Columnaris” 80/100/120/140/160/180/200

Hazerswoude-Boskoop Transport Rubenslaan 121 2891 HE Hazerswoude Tel : 0172-231583 / 0653451989 E-mail: info@hazerswoudeboskooptransport.nl

Boomkwekerij Sil Moonen BV Mortel 27 – 6088 AH ROGGEL Telefoon: +31-(0)475-494727 Mobiel: +31-(0)6-53288523 E-mail: silmoonen@zonnet.nl

+32 (0) 472634280

Karel De Laat +32 (0) 475627815

Cham. Coll. Glauca Th occ. Brabant Th occ. Smaragd Th. plic Exelsa Th. plic. Altrovirens Cupressocyparis Leylandii Buxus Faulkner Bol Buxus Sempervirens Buxus Sempervirens Pyrimide Taxus Baccata Prunus L. Rotundifolia Prunus L. Caucasica Prunus Lusitanica

80-180 cm 80-250 cm 80-180 cm 80-250 cm 80-200 cm 180-250 cm 60+ cm 40+ cm 60-135 cm 60-400 cm 60-180 cm 60-160 cm 60-225 cm

BOOMKWEKERIJ JO WINTERMANS V.O.F.

Koppelen 18 • 5524 AB Steensel T: 0497-512297 • F: 0497-516982 • M: 06-20434671 Email: jo.wintermans@online.nl

GESTOKTE HEDERA HIBERNICA IN DE MATEN:

Meer dan prijs en kwaliteit alleen Alexander De Laat

2000 7000 5000 1000 1000 2000 500 1500 3000 5000 2000 2000 3000

80 - 100 125 - 150 150 - 175 175+

Sint-Antoniusweg 97 3910 Neerpelt (BE) BTW BE 0541 846 750 info@stekbedrijfdelaat.be www.stekbedrijfdelaat.be Fax: +32 (0) 11 96 58 82

P11 C2 C3 C3

Tuindersweg 2a, IJsselmuiden

w

w

e op m nz d k o raa .co k ij or Be vo jes ele ot tu .r

ac

w

Gewortelde stek van Hebe - Rosa - Vinca sier-, en bodembedekkende heesters Horsterdijk 116, 5973 PR Lottum T 077 366 4080, F 077 366 4081, E info@rotjes.com

604428.indd 26

Van Poecke & zn bvba Oude wetterstraat 3a 9230 Wetteren België AANGEBODEN Cup. ley. Castel. Gold 60-80-100 co Cup leylandii 80-100-125-150 co Thuja p. Atrovirens 60-80-100-125 co Thuja p. Exselsa 60-80-100-125-150 co Thuja occ Braband 60-80-100-125-150 co Thuja occ Smaragd 50-60-80-100 co Prunus l Rotundifolia 60-80-100-125 co Taxus Baccata 60-80-100-125 dwer/rots coniferen Juniperus, Thuja, Cham, Co Sierstruiken in co 10 Rozen blote wortel in verschillende soorten Tel: 0032(0)479 99 17 23 Fax: 0032(0)9 366 04 70 www.vanpoecke-zn.be info@vanpoecke-zn.be

27-10-2014 12:34:15

Keurmerk

Tekst en Foto’s: Joef Sleegers

Garantie potgrond niet waterdicht Als er iets mis gaat met potgrond zijn de gevolgen vaak niet te overzien. De schade kan in de tonnen lopen. Dit kan ook gebeuren met grond die het RHP-keurmerk draagt, getuige een rechtszaak rond een partij potgrond die besmet was met een schimmel.

Welke garantie biedt het RHP-keurmerk eigenlijk?

Volgens de RHP zijn schadelijke organismen in potgrond nooit uit te sluiten. Daarom ligt de nadruk op hygiëne tijdens het productieproces.

Schimmels, bacteriën, aaltjes, pH, EC... Het is een lijst van kwaliteitseisen waaraan potgrond moet voldoen. De potgrondsector doet dan ook haar best om een onberispelijk product aan te leveren. Soms gaat er echter iets mis in de teelt, waarbij de oorzaak mogelijk in de potgrond ligt. Hoe vaak dat gebeurt is moeilijk te zeggen. Meestal blijven dergelijke problemen binnenskamers. Als de schade meevalt, wordt de zaak onderling geregeld met bijvoorbeeld een korting op de volgende levering.

Als het goed mis is, kan de schade in de tonnen lopen. Een kweker die

dat overkwam is Henk van den Bos uit Honselersdijk. Zijn cactuskwekerij raakte in 2008 besmet met de schimmel Leucocoprinus birnbaumii. De schade zou meer dan een miljoen euro bedragen, doordat de teeltduur opliep van 18 naar 48 maanden.

Volgens de kweker was de schimmel afkomstig uit de geleverde potgrond. Een jarenlange rechtszaak tegen de potgrondleverancier volgde.

Afgelopen zomer heeft de rechtbank geoordeeld dat de schimmel in twee grondleveringen aanwezig was. Van den Bos wacht nog steeds op een schadevergoeding, en de rechtszaak

duurt nog voort (kader: Schimmel maakt potgrond waterafstotend).

’Vrij van plantpathogenen’ De potgrond van Van den Bos was geleverd onder het RHP-keurmerk.

De procedures en eisen van dit keurmerk zijn vastgelegd in diverse modules. Jaarlijks worden aanpassingen doorgevoerd, waaronder begin dit jaar in de ’algemene producteisen’.

In deze module stond eerst: ’Het materiaal moet vrij zijn van schadelijke organismen (schimmels, bacteriën, virussen, insecten) tenzij bij de productspecifieke eisen anders

>

De Boomkwekerij 22 (31 oktober 2014)

Potgrond.indd 27

27

23-10-14 13:46

FEITEN

Dit schuilt achter RHP-keurmerk > Stichting RHP heeft wereldwijd 65 leden. Dit zijn leveranciers

toch lastig kunnen zijn in een teelt, zoals Botrytis. „Het kan nooit worden uitgesloten dat een dergelijk organisme in potgrond aanwezig is”, aldus Hein Boon, directeur van RHP.

van grondstoffen en potgrondfabrikanten, verdeeld over meer dan 350 locaties. Deze leden financieren de stichting. In het College van Deskundigen zijn zowel de potgrondproducenten als de potgrondgebruikers (kwekers) vertegenwoordigd. > De onafhankelijkheid van RHP wordt geborgd door de Raad voor Accreditatie. Deze ziet toe op de inhoud en de samenstelling van het RHP-keurmerk en de certificatie door onafhankelijke certificerende instellingen, zoals Ecas en Kiwa. > De RHP stelt de kwaliteitseisen op waaraan potgrond moet voldoen. Ook omschrijft ze de hygiënevoorschriften voor het productieproces. In feite kan iedereen een kwaliteitseis voordragen: fabrikanten, kwekers, wetenschappers, overheid of RHP zelf. Als er een voorstel is ingediend, stelt RHP een normvoorstel op. Dit wordt voorgelegd aan de Technische Commissie, waarin specialisten zitten uit allerlei vakgebieden. Deze commissie stuurt vervolgens een advies naar het College van Deskundigen.

vermeld staat’. Begin dit jaar is de formulering veranderd in: ’Het materiaal moet vrij zijn van plantpathogenen tenzij bij de productspecifieke eisen anders vermeld staat.

De term ’schadelijke organismen’ is dus vervangen door ’plantpathogenen’. Volgens RHP brengt dit duidelijker tot uiting waar het keurmerk voor staat. Er zijn bijvoorbeeld schimmels die alom aanwezig zijn en, onder bepaalde omstandigheden,

’100% garantie kan niet’ Peter Bak, directeur van veredelingsbedrijf Corn.Bak, vindt het een slechte zaak dat niet-plantpathogene organismen buiten de producteisen vallen. „Als er een uitbraak van Leucocoprinus zou plaatsvinden in onze veredelingsafdeling, zijn we ten dode opgeschreven. Dat geldt ook voor bedrijven die een aantasting krijgen in hun moerplanten. Het is dus te simpel om te stellen dat nietplantpathogene schimmels geen problemen veroorzaken. Kwekers denken ten onrechte dat ze veilig zijn met het RHP-keurmerk.”

Boon verklaart: „We kunnen niet op alle micro-organismen toetsen, vaak zijn er niet eens methoden voor.

Daarom willen we een lijst opstellen waarmee kwekers en fabrikanten uit de voeten kunnen, net als we voor aaltjes hebben gedaan. Het gaat altijd om steekproeven, daarom ligt bij het RHP-keurmerk de nadruk op procesbeheersing in de keten, de grondstoffenkeuze en de productieomstandigheden binnen het potgrondbedrijf.” „Je kunt nooit voor 100% garanderen dat potgrond geen problemen

oplevert”, meent Wim Voogt, onderzoeker van Wageningen UR en voorzitter van de Technische Commissie van RHP. „Want dan zou je alle grond moeten steriliseren. Dat wordt onbetaalbaar en het is maar de vraag of dat wenselijk is, want in steriele grond krijgen schadelijke organismen heel snel een voorsprong. Wat je wel kunt doen is het productieproces bewaken, zodat er geen biologisch relevante concentraties in zitten. Vervolgens kun je steekproeven nemen om te controleren of de grond aan de normen voldoet. Dit is de maximale zekerheid die je kunt geven.”

Verantwoordelijkheid kweker Behalve de potgrondfabrikant draagt ook de kweker verantwoordelijkheid om verspreiding van ziekten te voorkomen, vindt Voogt. „Ga er maar van uit dat alle micro-organismen overal aanwezig zijn. Het teeltsysteem bepaalt uiteindelijk of een plant er wel of niet ziek van wordt.”

Boon vindt daarom dat de kweker hygiënemaatregelen moet nemen. „Hij zou elke week zijn oppotmachine moeten schoonmaken en elke drie maanden zijn grondbunker, en aangetaste planten uitselecteren.”

Eric van Waes, schade-expert bij Cunningham Lindsey Nederland, adviseert kwekers een ingangscontrole uit te voeren. „Ik heb een kweker

UITLEG

Schimmel maakt potgrond waterafstotend

28

De laatste jaren is Leucocoprinus opgedoken in teelten van or-

Henk van den Bos stichting De Grondige Reden opgericht.

chideeën, cactussen en succulenten. De schimmel tast de plant

Daarmee wil hij inventariseren of er meer problemen zijn met

niet rechtstreeks aan, maar kapselt de gronddeeltjes in. Dat

potgrond. Van den Bos ontving reeds reacties van vijftien kwe-

maakt de potgrond waterafstotend, waardoor de plant minder

kers. Die hadden problemen in de vorm van schimmelziekten,

goed water kan opnemen. De schimmel kan via allerlei wegen

verkeerde samenstelling en verkeerde voeding. „Niemand

het bedrijf binnenkomen, mogelijk via potgrond.

durft hier openlijk over te spreken”, zegt Van den Bos. „Ieder-

Leucocoprinus is al langer bekend bij de RHP, maar leek geen

een is bang dat hij dan last krijgt met zijn leverancier of met

groot probleem te zijn. „Met name cosmetisch ongewenst”,

de handel.”

aldus RHP-directeur Hein Boon. In 2012 stelde de RHP daarom

Aan De Grondige Reden zijn adviseurs en advocaten verbonden

vast dat Leucocoprinus geen plantpathogene schimmel is.

die Van den Bos eerder hebben bijgestaan. De stichting is te

Uit onvrede over het schimmelprobleem op zijn kwekerij heeft

bereiken via info@stichtingdegrondigereden.nl.

De Boomkwekerij 22 (31 oktober 2014)

Potgrond.indd 28

23-10-14 13:46

Keurmerk

Kwaliteitseisen die de RHP opstelt voor potgrond, kunnen onder andere gebaseerd zijn op eigen onderzoek.

meegemaakt die een enorme vracht potgrond afnam en niet de pH controleerde. Toen is het behoorlijk mis gegaan. Sindsdien laat hij voor het planten de potgrond analyseren.”

Door die eigen verantwoordelijkheid wordt het echter lastig om te bepalen wie er aansprakelijk is bij schade. „Vervolgschade is altijd moeilijk aan te tonen”, zegt potplantenkweker Dion ten Have, die bij de RHP de belangen van kwekers vertegenwoordigt in de Productgroep RHP Horticulture. „Er kan één Pythium-spore in de potgrond zitten, en uiteindelijk kan de hele teelt kapot gaan aan die schimmel. Moet je dat vervolgschade noemen? Ik adviseer kwekers dus goed te kijken naar het eigen hygiëneprotocol. In de potgrondsector is dat vrij strikt; daar kan de sierteelt nog iets van leren.”

Leveringsvoorwaarden Alle potgrondfabrikanten hebben leveringsvoorwaarden die vervolgschade uitsluiten. Dat zegt echter niet alles, aldus taxateur Van Waes.

„Het is de vraag of een fabrikant zich daar achter kan verschuilen als hij een enorme fout maakt. De leveringsvoorwaarden zijn meer bedoeld om onterechte claims af te houden. Het komt namelijk ook voor dat een kweker ten onrechte reclameert en zijn eigen onvolkomenheden onder het tapijt veegt.”

Herman de Bakker, taxateur bij Vander Slikke Rentmeesters, komt in de praktijk weinig situaties tegen dat leveringsvoorwaarden van toepassing zijn. „Dat hangt af van de situatie. Vaak zit er een toeleverancier tussen, en dan wordt het wel mogelijk de vervolgschade te verhalen. Soms bestaan er drie of vier leveringsvoorwaarden. Ook dan zijn ze niet geldig.”

Het blijft hoe dan ook lastig om schade te verhalen op de leverancier, zegt ook Alwin Scholten, adviseur bij Plant Grow. „Ik heb eigenlijk nooit gehoord dat de complete kosten inclusief vervolgschade vergoed werden.

Vaak hebben kwekers geen zin in jarenlange juridische procedures.”

De officiële monsters die bij de potgrondlevering worden genomen,

worden na een half jaar weggegooid.

Volgens RHP is de samenstelling dan zodanig veranderd, dat het geen zin meer heeft om ze te bewaren.

Bewaarduur grondmonsters Taxateur De Bakker vindt echter dat monsters minstens twee jaar bewaard moeten blijven. „Als je potgrond ontvangt, kan het best lang duren voordat je ziet dat de planten het niet goed doen. Dan moet je ook nog eens het verband met de potgrond zien. Pas dan kun je proberen bewijs op tafel te krijgen. Eer je concreet schade kunt claimen en een onderzoek kunt starten, ben je zo twee jaar verder. In de tussenliggende periode kan er van alles zijn gebeurd. Daardoor is het moeilijk een oorzaak aan te tonen.”

Volgens RHP is dit onderwerp reeds besproken in het College van Deskundigen van RHP. „Het is heroverwogen de bewaartermijn te verlengen”, aldus Boon, „maar op basis van argumenten is besloten dat niet te doen.” < De Boomkwekerij 22 (31 oktober 2014)

Potgrond.indd 29

29

23-10-14 13:46

Foto: René van Gastel

Laat onkruidbeheersing niet verslappen De meeste kwekers van bladhoudende heesters en coniferen zijn druk met planten en rooien.

Laat echter niet de aandacht verslappen voor een goede onkruidbestrijding in het najaar.

René van Gastel GroeiBalans renevg@groeibalans.nl

In het najaar zijn vaak nog vele kleine onkruiden op percelen te zien die straks, in het vroege voorjaar, heel snel in het zaad schieten en voor een onkruidexplosie zorgen. Het gaat met name om herderstasje, klein kruiskruid, kamille, vroegeling, maar ook steeds meer om kleine veldkers (springkruid).

Omdat deze onkruiden nu klein zijn en nog geen zaad geven is het raadzaam die nu aan te pakken. Ga dus schoon de winter in.

Een bestrijding met contactmiddelen in het najaar staat of valt met het weer. Bij gebruik van Basta of Finale is het belangrijk dat die op droog onkruid en onder lichtrijke omstandigheden worden gespoten. Houd daarbij de juiste concentratie aan (meestal 1%), en het is belangrijk dat het na spuiten minimaal vier uur droog weer blijft. Lichtrijk en droog weer is niet altijd aanwezig, spuit daarom niet heel laat in de middag.

Wanneer er straatgras staat kunt u beter voor Basta kiezen. Dit middel werkt daar namelijk beter op dan Finale. Aramo werkt ook goed op straatgras, maar dit middel is niet toegestaan tussen 1 september en 1 maart. Aramo is bovendien na 31 mei 2015 niet meer toegelaten.

Om de contactmiddelen beter te laten werken kunt u middelen zoals ureum, fulvinezuur of Aminosol toevoegen. Middelen op

basis van glyfosaat werken goed op onkruid, maar kunnen nadelig zijn voor uw planten en bodemleven. Past u deze middelen toch toe, voeg er dan altijd fulvinezuur bij, zodat u de dosering kunt verlagen. Naast contactmiddelen kunt u ook overwegen om nu bodemherbiciden in te zetten. Let wel op dat de meeste bodemherbiciden schade geven aan uw bodemleven.

Inzet Linuron en Butisan Als u Linuron en Butisan inzet in november, blijven de meeste percelen tot maart/april mooi schoon. Nu de grond vochtig is en weer bekwaam is om te rijden, kunt u deze behandeling gaan uitvoeren. Hoe langer u hiermee wacht, des te langer zal de nawerking zijn.

Dit moet wel passen met uw andere werkzaamheden en de weersomstandigheden.

Butisan kunt u zonder problemen over het gewas spuiten in perioden dat de nachttemperaturen lager dan 10°C zijn. Naspuiten met schoon water is dan wel verstandig om contactwerking te vermijden. Voor Linuron en Butisan geldt dat er binnen 24 uur na toepassing geen regen van betekenis mag vallen, anders spoelen deze middelen uit en is er kans op gewasschade en een tegenvallend effect. <

Onkruiden zoals herderstasje en klein kruiskruid kunnen het beste nu nog worden aangepakt, anders kunnen ze zich in het vroege voorjaar snel verspreiden.

30

De Boomkwekerij 22 (31 oktober 2014)

Teeltadvies BKW14-22.indd 30

23-10-14 13:46

Teeltadvies

Laat rozen goed afharden Door relatief hoge temperaturen blijven rozen doorgroeien in de vollegrond. Zorg daarom voor een goede afharding, maar gebruik pas koper als het kouder wordt.

François van Abeelen DLV Plant, Boxtel f.vanabeelen@dlvplant.nl

Zaailingen blijven nu dikken, doordat er groene groeikoppen op blijven zitten. Dit dikken van de zaailingen is vaak niet meer gewenst. Om de groei stil te zetten kunt u een aantal maatregelen nemen. Het toppen van de zaailingen is een mogelijkheid. Door de groeikop uit het gewas te maaien stopt de groei en hardt het gewas beter en sneller af.

De groei stopt ook door te ondersnijden.

Het spuiten van spuitzwavel eventueel gecombineerd met koper is ook een optie, maar de werking van koper is bij temperaturen boven 8°C niet ideaal. Een hoge dosering koper is geen optie op een niet-afgehard gewas, omdat de toppen van de zaailingen dan zwart worden en insterven.

Bij de tweejarige rozen zijn vrij laat in het groeiseizoen nog veel grondscheuten ontstaan. Dit heeft ook te maken met de koude en natte augustus maand. Het is echter zeer belangrijk dat ook deze scheuten goed afharden. Als deze onvoldoende afgehard worden bewaard in een koelcel, worden ze namelijk zwart en gaan ze rotten. Laat de rozen daarom zo lang mogelijk op het veld staan, zodat de natuur zelf zijn werk kan doen. Het is wel

verstandig de natuur wat te helpen. Dit kan door de komende weken hogere doseringen spuitzwavel en bitterzout te spuiten en later, als het kouder wordt, ook koper.

Spuit nu om de veertien dagen 5 kg spuitzwavel plus 7 kg bitterzout per ha. Wanneer het kouder wordt kunt u spuiten met 5 l koper plus 1 kg ijzersulfaat, om de rozen nog beter af te harden. Herhaal dit een of twee keer. Bijkomend voordeel van koper is dat het sporen van schimmels doodt. Dit is positief voor de rozen die worden opgepot, want het verlaagt de infectiedruk in de potrozen.

Schuim tegen onkruid Tegen onkruid in de rozenteelt biedt wellicht Foamstream (plantaardig schuim van 60°C) perspectief. Idee daarachter is dat het schuim de waslaag van het onkruid oplost en dat de warmte gedurende langere tijd op het onkruid inwerkt. Het is een nieuwe techniek die nog uitontwikkeld moet worden. Een demo liet al zien dat onkruiden na behandeling in elkaar begonnen te zakken.

Er was geen schade aan de rozen te zien. <

Let nog op diverse belagers in coniferenteelt Door de hoge temperaturen konden coniferen nog flink groeien.

De warme periode heeft echter ook invloed op de ontwikkeling van diverse schimmelziekten en onkruid gehad.

Chiel van der Voort Cultus Agro Advies chielvandervoort@cultus.nl

Taksterfte kan in coniferen tot grote problemen leiden, vooral als u hier niet op tijd bij stilstaat of het te laat signaleert. Inspecteer daarom ook in deze tijd nog regelmatig uw gewas om de ontwikkeling van schimmelinfecties op tijd te ontdekken en eventueel actie te ondernemen. Door aantasting worden takken vaal en later bruin van kleur.

Uiteindelijk leidt de schimmel tot afgestorven (uitgedroogde) twijgen.

Door snoei van de laatste weken zijn kleine snijwondjes in het gewas ontstaan waardoor schimmelinfecties zich in het gewas kunnen vestigen. Het is mogelijk dat deze infectie pas tot uiting komt in het voorjaar, terwijl deze nu al zijn intrede doet. Wees na (snoei) werkzaamheden dus extra alert.

Ook ondersneden coniferen zijn gevoeliger voor aantasting als de wortels zich na het ondersnijden nog niet voldoende hebben doorontwikkeld. Zorg ervoor dat het gewas niet in een stresssituatie terechtkomt en probeer beschadigingen in het gewas dus tot een minimum te beperken, ook tijdens rooiwerkzaamheden.

Om aanwezige schimmelsporen vooraf-

gaand aan de winterperiode nog af te branden, kunt u een behandeling uitvoeren met een preventief werkend middel zoals Signum (1,5 kg/ha). Lees voor toepassing altijd het etiket voor eventuele beperkingen.

Controleer in de vollegrond op larven van de taxuskever. Indien u larven in de wortelzone van uw gewas vindt, kunt u daar rekening mee houden in de bestrijding van de taxuskever in het komende voorjaar.

Bestrijding van de larven in de vollegrond is nu niet goed mogelijk. In de containerteelt onder glas kunt u nog wel aaltjes toepassen.

Gebruik Steinernema kraussei, dit aaltje is al bij lagere bodemtemperatuur (5°C) actief.

Spuit in de vollegrond waar veel nieuw onkruid is gekiemd, nu nog onderdoor met de kappenspuit. Voorwaarde is dat het perceel goed berijdbaar is. Combineer een bodemherbicide zoals Butisan S (2-3 l/ha) met een contactherbicide zoals Finale of Basta (1%).

Als u veel last heeft van winterpostelein, gaat de voorkeur uit naar Finale. Let op bij selectieve grassenmiddelen, in verband met de aanvullende beperkingen in de periode van 1 september tot en met maart. < De Boomkwekerij 22 (31 oktober 2014)

Teeltadvies BKW14-22.indd 31

31

23-10-14 13:46

Tekst en Foto: Gerrit Jan Griepsma

Agroforestry biedt afzetkansen voor bo Ongeveer honderd agrarische ondernemers in Nederland combineren het gebruik van bomen of struiken met landbouw, en dat aantal groeit. Deze nieuwe trend heet agroforestry en volgens onderzoekers van het Louis Bolk Instituut liggen hier afzetkansen voor boomkwekers. Meeliften met deze trend is geen kwestie van aansluiten, maar creatief ondernemen.

Tijdens een symposium over agroforestry genaamd ’Bomen over Bomen’, afgelopen voorjaar in Bunschoten, zijn de nieuwste toepassingen van bomen in de landbouw gepresenteerd. Het symposium werd georganiseerd ter afsluiting van het Praktijknetwerk Voederbomen en Multifunctioneel Landgebruik, uitgevoerd door het Louis Bolk Instituut, stichting Duinboeren en Brabants Landschap. Doel van de bijeenkomst was kennis uitwisselen en agroforestry in Nederland professionaliseren.

Het symposium was tevens de startbijeenkomst van de Nederlandse tak van de Europese belangenorganisatie voor agroforestry (EURAF).

Hierin werken boeren, landschapsbeheerders, bosbouwers, beleidsmedewerkers en onderzoekers uit twaalf Europese landen samen aan het zoeken naar toepassingen van bomen en struiken in een agrarische omgeving. „Tot nu toe wordt in Nederland

agroforestry vooral in de veehouderij toegepast”, vertelt Nick van Eekeren van het Louis Bolk Instituut. „Bomen leveren voer in de vorm van takken en bladeren, ze stellen mineralen uit de diepe ondergrond beschikbaar, bieden beschutting en houtsnippers kunnen in de stal gebruikt worden.”

Leren van elkaars ervaringen Boomkwekers kunnen voor €15 per jaar lid worden van EURAF en zo op de hoogte blijven van de ontwikkelingen op het gebied van agroforestry in Nederland en Europa. Ze kunnen daarnaast contact zoeken met de leden van EURAF en deelnemen aan de jaarlijkse bijeenkomsten. „Agroforestry staat nog in de kinderschoenen”, vervolgt Van Eekeren. „Daarom is het belangrijk om te leren van elkaars ervaringen.”

Op dit moment is de wilg de meest populaire boom in agroforestry-

ERVARING

’IJzer uit eikenblad is goed voor koeien’ Melkveehouder Sjaak Sprangers uit Kaatsheuvel deed mee aan een project agroforestry van het Praktijknetwerk Voederbomen. Hoewel de bomen nog te klein zijn om blootgesteld te worden aan de eetlust van zijn koeien, twijfelt Sprangers niet aan het succes. „In feite heb ik al lang ervaring met het gebruik van bomen op mijn land. Eén van mijn weilanden ligt aan een bosrand waar de koeien van de eikenbomen kunnen eten.

Koeien zijn gek op bladeren, niet alleen omdat ze het lekker vinden, maar omdat ze uit het eikenblad ijzer

projecten. Deze boom levert voedsel voor koeien en geiten, beschutting voor akkerland en energie voor verwarming. De es, els, esdoorn en robinia volgen vanwege hun voederwaarde (onder andere eiwit) en mineralensamenstelling. „Agroforestry is nog geen makkelijk recept waarmee een boomkweker eenvoudig zijn afzet kan verhogen. Hij zal moeten meedenken, contacten met boeren leggen en aansluiten bij hun ervaringen om te profiteren van deze trend. Ik denk dat we nog maar aan het begin staan van veel mogelijke toepassingen. EURAF werkt als een kweekvijver voor de ontwikkeling van agroforestry, hopelijk mede door de inbreng van boomkwekers.”

halen. Ze weten wat goed voor hen is.”

Het bedrijf van Sprangers is gevestigd op de schrale zandgrond van het Brabantse duinengebied. Het gras komt diverse mineralen en voedingsstoffen tekort. „Eerder was me al opgevallen dat koeien de bovenste delen van brandnetels opeten vanwege het daarin aanwezige selenium.” Hij maakte samen met de projectleiders een plan op basis van de behoeftes van zijn koeien en kwam uit op de aanplant van hazelaar, lijsterbes, wilg, eik, vlier, haagbeuk, es en els.

32

Subsidiemogelijkheden Emiel Rijken van het Brabants Landschap is ook enthousiast. „Wij juichen de ontwikkelingen van harte

De Boomkwekerij 22 (31 oktober 2014)

Agroforestry.indd 32

23-10-14 13:46

Groot groen

or boomkwekers voor jou als boer kan betekenen. Dat kost tijd, zonder de zekerheid wat het precies voor je gaat opleveren”, legt Vonk uit.

Bang voor nadelige effecten

Melkveehouder Sjaak Sprangers doet aan agroforestry: hij heeft jonge bomen aangeplant die dienen als voedselbron voor zijn koeien.

toe. Agroforestry is namelijk ook goed voor het behoud en de ontwikkeling van het landschap.” Rijken wijst op subsidiemogelijkheden voor boeren die bomen op hun land willen aanplanten. „Als een grondeigenaar maatregelen treft die bijdragen aan natuur- of landschapsbehoud, dan kan hij daarvoor een vergoeding krijgen.”

Waarde aantonen Het is echter niet eenvoudig om subsidie voor agroforestry te krijgen.

Er moet worden aangetoond dat de aanplant bijdraagt aan natuur- of landschapsbehoud en aan biodiversiteit. Veehouder Sprangers (kader) was daarin succesvol. Zijn beukenhaag is volledig gesubsidieerd, inclusief zes jaar onderhoud. Boeren die willen onderzoeken of hun plannen in aanmerking komen voor subsidie kunnen zich bij de gebiedscoördi-

nator van hun streek melden voor advies en hulp.

Sector afwachtend In Noord-Brabant vervullen de zogenoemde Duinboeren in het ’duinengebied’ (grofweg de driehoek ’s-Hertogenbosch, Tilburg en Waalwijk) een voortrekkersrol in de ontwikkeling van agroforestry in Nederland. Mark Vonk van de stichting Duinboeren is enthousiast over de resultaten van de diverse projecten, binnen het inmiddels afgesloten Praktijknetwerk Voederbomen, maar realiseert zich dat er nog veel moet gebeuren om agroforestry gemeengoed te laten worden. „De boeren binnen de projecten zijn enthousiast, maar de sector als geheel is afwachtend. Voor een deel onterecht, maar ik begrijp het wel. Je moet er echt in willen duiken en bereid zijn om te onderzoeken wat het

Vonk noemt verschillende problemen die aan het licht kwamen. „Als je niet oplet dan is een rijtje bomen opeens ’natuur’, waardoor je met andere regelgeving te maken krijgt. Verder zijn boeren bang voor de nadelige effecten, zoals schaduwwerking.”

De boeren die deelnamen aan de projecten hebben over het algemeen jonge bomen aangeplant, waardoor het zichtbaar worden van de voordelen lang op zich lieten wachten. Eén van zijn conclusies is dan ook dat boeren er goed aan doen te investeren in grotere planten. „Ik denk dat boeren daarvoor willen betalen als voor hen duidelijk is dat zij daardoor sneller van de voordelen kunnen profiteren.” Vonk verwacht niet dat boeren zelf gaan vermeerderen.

Vonk hoopt dit onderwerp op de politieke agenda te krijgen. „In Frankrijk en Engeland maakt agroforestry deel uit van het landbouwbeleid, in Nederland komt de term niet eens voor in beleidsstukken.”

Kwekers aan de slag De boomkweker kan ondertussen zelf al aan de slag, vindt Vonk. Hij adviseert boomkwekers lid te worden van EURAF en moedigt hen aan om met eigen ideeën te komen. „Een boomkweker kan bijvoorbeeld een presentatie over mogelijke toepassingen van agroforestry verzorgen en daar een groep boeren voor uitnodigen. Als de politiek deze ontwikkeling gaat steunen is het mooi, instellingen als het Louis Bolk Instituut kunnen veel betekenen, maar uiteindelijk moeten de ondernemers het doen.” Vonk adviseert boeren en kwekers elkaar eens op te zoeken en nieuwe wegen in te slaan waar ze beiden voordeel van hebben.” < De Boomkwekerij 22 (31 oktober 2014)

Agroforestry.indd 33

33

23-10-14 13:46

Tekst: Harrie Groenbroek, Dorus Rijkers Foto: Arno Engels

Wat u kunt doen bij matige verkoop Matige tot slechte verkopen waren het afgelopen seizoen het gesprek van de dag. U kunt diverse acties ondernemen om weer een positief resultaat te behalen. Harrie Groenbroek (Groenbroek Advies) en Dorus Rijkers (Cultus Agro Advies) geven tips.

Een matige verkoop (80% verkocht van geteelde aantallen) heeft tot gevolg dat uw directe kosten en arbeidskosten met 25% stijgen.

Bij een nog mindere verkoop (70% verkocht van geteelde producten) zijn de gevolgen nog groter, en zullen uw directe kosten en arbeidskosten nog meer stijgen: tussen 40 en 45%.

Als gevolg van deze kostenstijging zou het wenselijk zijn als ook de verkoopprijs stijgt, maar matige verkoopresultaten gaan vooral bij overproductie gepaard met lagere prijzen.

Beperk uitval Een eerste gevolg is te zien aan uw resultaat op de rekening-courant. Als u niet een ruime marge kunt halen op producten, dan zal de rekeningcourant snel dalen en loopt u het risico dat er een liquiditeitstekort ontstaat. Bedrijfseconomisch is het dus een kwestie van beperken van uitval om nog enigszins resultaat te behalen.

Als er geen mogelijkheid meer is om tot omzet te komen, dan ontstaat er een volgend vraagstuk: Wat te doen met de planten die overblijven? In de praktijk zijn er veelal drie opties gebruikelijk: Weggooien, overpotten, of bijmesten en volgend seizoen nogmaals aanbieden. Maar in hoeverre zijn deze oplossingen goed, zowel bedrijfseconomisch als bedrijfskundig bekeken?

Bied niet opnieuw aan Producten nogmaals aanbieden op de markt, en/of klokken, zijn bedrijfseconomisch de slechtste

34

oplossingen, omdat de kostprijs van zulke producten inmiddels veel te hoog zijn geworden vergeleken met de verwachte verkoopprijs. De kwaliteit is namelijk minder geworden. Er komen bij deze optie nog meer producten van hetzelfde op de markt, waardoor er veel druk ontstaat op de verkoopprijs. Hierdoor kunt u nog meer liquiditeitsproblemen krijgen.

Ook is hier een groot risico aanwezig dat de producten niet meer worden gekocht, waardoor u nog niets hebt verdiend. Het grootste probleem is echter uw naam in de markt als het gaat om kwaliteitsproducten: bij veel aanbod zal namelijk slechte kwaliteit onherroepelijk en hard worden gestraft. Dit kan ook gevolgen hebben voor andere producten in uw teelt.

Kostentechnisch gezien is dumpen voor de klok gunstiger dan nogmaals in de reguliere handel aanbieden, omdat de producten via de klok wel tijdig weg zijn en het geld snel op de rekening staat. Dumpen heeft echter ook grote nadelen. Bij veel aanbod zullen de opbrengsten immers veel te laag zijn. Afgelopen voorjaar was de verkoopprijs soms niet eens de helft van de kostprijs. U bent dus uw eigen concurrent en die van collegakwekers.

Nadelen overpotten Overpotten is een slechte oplossing, omdat dit veel extra kosten met zich meebrengt. Deze kosten komen boven op de kosten van de eerste teelt, en zullen hierdoor belemmerend zijn in het bepalen van de kostprijs van de nieuwe potmaat. Bedrijfskundig is de belangrijkste vraag

of er een markt is voor een grotere potmaat. En bent u wel de kweker bij wie deze potmaat in een bepaalde kwaliteit wordt gekocht? Als dit niet zo is, ontstaat er wederom een restpartij. Dan zijn er te veel kosten gemaakt wat ten koste zal gaan van overige teelten op uw bedrijf alsmede uw liquiditeit. Schoenmaker blijf bij je leest, ofwel richt u op productie waar u bekend om bent.

Onverkocht? Gooi weg Onverkochte producten weggooien is de beste oplossing onder matige omstandigheden. Dat geldt zeker voor de lange termijn, want hierdoor is er de zekerheid dat de bedrijfseconomische schade zo klein mogelijk is. Gooi de producten weg, maar maak een goede analyse van wat er is gebeurd in de markt en met het aanbieden van uw product. Stel daarbij vragen als: Zijn er extra of nieuwe concur-

De Boomkwekerij 22 (31 oktober 2014)

Matige verkoop.indd 34

23-10-14 14:37

Ondernemen

op Bespreek duurzaamheid Duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo): termen die momenteel veel gebruikt worden, en veel meer dan een keurmerk alleen omvatten. Vraag uzelf af wat dit voor u inhoudt. Veel afnemers voeren een duurzaamheidsstrategie.

Hierin heeft de afnemer voor zichzelf bepaald welke rol hij heeft in de maatschappij. Dat kan bijvoorbeeld zijn: meehelpen om gebruik van schadelijke middelen te verminderen, of biodiversiteit te bevorderen.

In elk geval zijn duurzaamheid en mvo interessante thema’s om met uw afnemer te bespreken. Kijk niet naar de eventuele beperkingen in uw teelt, maar zoek naar mogelijkheden.

Als u kunt meedenken, is dat altijd onderscheidend. Ga in elk geval niet klakkeloos aan de slag met keurmerken. Een borging en meetinstrument inbouwen is goed, maar kies wel voor de stempel die van u wordt gevraagd.

Producten die onverkocht zijn gebleven, kunt u misschien wel overpotten, maar Dorus Rijkers en Harrie Groenbroek adviseren om zulke producten weg te gooien.

renten gekomen? Benader ik de juiste verkoopkanalen? Zorg ik voor voldoende promotie? Achterhaal de reden waardoor er uitval (schade en niet verkocht) is ontstaan in uw teelt.

De meest waarschijnlijke reden is overproductie.

Zet de klant centraal Naast de afwegingen op economisch vlak is het raadzaam om ook in uw teelt weer eens te kijken naar de basis. Probeer beslist ook een helder beeld te krijgen van de wens van de klant. Veel consumenten kopen uw planten als impulsaankoop in het voorjaar. Uw planten moeten dan concurreren met de prachtigste kleuren en geuren. Meedenken met uw afnemers biedt een meerwaarde en een goede verkooppositie. Wat bij uw afnemer op dit moment speelt is kwaliteit en maatschappelijke verantwoordelijkheid. Onthoud wel dat

u tuinplanten kweekt, dus zoek de meerwaarde niet te ver buiten de plant. Op de volgende manieren zorgt u voor een duurzaam geteeld, kwalitatief goed product.

Speel in op kwaliteitsvraag Weet wat uw klanten vragen als het om kwaliteit gaat. Kwaliteit kan liggen op het visuele vlak, en meetfactoren zijn het aantal takken, aantal bloemen, lengte enzovoort. Maar kwaliteit kan ook liggen in uw flexibiliteit. Bijvoorbeeld snel uniforme aantallen kunnen leveren en/of logistiek ontzorgen.

Door nu minder op te zetten van gewassen die overgeproduceerd worden, kunt u kiezen voor ruimere afstanden op het containerveld.

Dat komt de kwaliteit per plant ten goede. Maar let weer wel op voor kostprijsverhoging.

Bevorder najaarshandel Stem uw teeltplanning af op het moment waarop de partij geleverd moet worden. Maak uw klanten erop attent dat najaarsbloeiers het best verkopen in het najaar, en dat bewaren tot het voorjaar de kwaliteit en verkoopbaarheid niet ten goede komt. Deze productkennis is in de retail vaak weggevaagd. Soms is die kennis zelfs niet eens aanwezig op een tuincentrum. Als levering in het voorjaar is gewenst, bedenk dan of het voor uw product ook mogelijk is om het later in het jaar op te potten.

Belangrijk voor veel afnemers is continuïteit en betrouwbaarheid.

Daarmee wordt bedoeld dat u bovenstaande strategieën niet één keer hoeft uit te voeren, maar gedurende een continu proces. Refereer bij het maken van elke langetermijnbeslissing aan uw strategie, en toets of de te nemen beslissing bij u en uw onderneming past. Met een goede (teelt)strategie ontwikkelt u kortom uw eigen afzetkansen. < De Boomkwekerij 22 (31 oktober 2014)

Matige verkoop.indd 35

35

23-10-14 14:38

Foto’s: Arno Engels, Sandra Sanders, Floricode

P RO D U C TA N A LYS E

Andromeda kende wisselend seizoen Kwekers van Andromeda polifolia zijn wisselend tevreden over het afgelopen jaar. Tot eind april was de handel redelijk, daarna kwam - zoals bij veel andere tuinplanten - de klad in de verkoop. Toch worden er ook in het najaar nog wel wat planten verkocht.

Net zoals bij de meeste tuinplanten liep volgens kwekers de verkoop van Andromeda in het begin van het seizoen best redelijk. Door het mooie voorjaar kwam Andromeda bovendien vroeg in bloei, waardoor veel kwekers de meeste aantallen al weg hadden op het moment dat de tuinplantenhandel vanaf eind april in een slechte periode terechtkwam. „Het is jaren goedgegaan, maar dit voorjaar hebben we er voor het eerst een paar duizend overgehouden”,

„We verkopen ze vooral solitair, maar bijvoorbeeld ook in een coniferen- of een heestermix.”

Bij FloraHolland werden in 2014 tot en met week 41 78.000 stuks verkocht tegen een middenprijs van €1,53. In 2013 werden in dezelfde periode 74.000 stuks verkocht tegen een middenprijs die fors lager lag: €1,33. <

HANDELSSTEMMING

HOE LOOPT HET?

Vruchtboomafzet blijft spannend

’Handel herstelt zich behoorlijk’

De eerste vruchtbomen van dit najaar zijn gerooid en worden uitgeleverd. De meeste leverbare bomen zijn dan wel gereserveerd, maar kwekers verkeren nog in onzekerheid of fruittelers de bomen wel kunnen betalen. Er is tenslotte nog steeds een grote prijsdruk op de EU-fruitmarkt.

Belangrijke oorzaak van de prijsdruk is de Russische boycot op EU-fruit.

Fruittelers proberen daarom hun onverkochte appels en peren op de EU-markt alsnog te verkopen. Daardoor is er zelfs prijsdruk ontstaan in Duitsland, dat normaal gesproken zelfvoorzienend is in het fruit. De boycot geldt nog steeds en sinds vorige week ook voor fruit uit Oekraïne, omdat Rusland zegt dat EU-fruit via Oekraïne alsnog in Rusland komt.

De prijsdruk wordt echter niet puur door Rusland veroorzaakt, maar ook door overproductie in het fruit. De huidige afzetsituatie is dus helemaal niet goed voor fruittelers, maar velen kunnen de appels en peren langdurig

36

zegt kweker Frans Sprenkels die Andromeda kweekt in 2 l-container.

Ook Léon van Lint merkte dat de verkoop niet vanzelf ging. „Ik was eind april los, maar ik heb er wel meer voor moeten doen dan voorgaande jaren”, zegt de kweker die - omdat hij vroeg los was - ook de prijsdruk nog wel mee vond vallen.

Vanaf eind juni had hij weer nieuwe Andromeda in 3 l-container leverbaar die in het voorjaar waren opgepot en vanaf eind juni al ’potje vol’ staan. „Door de groenblauwe kleur van ’Blue Ice’ verkopen deze ook als ze niet bloeien. De verkoop liep voorzichtig, maar eigenlijk is alles wat we dit jaar verkopen meegenomen. De rest is voor volgend voorjaar.”

Peter van Groningen van Dool Botanic noemt Andromeda qua afzet een stabiel en dankbaar product.

bewaren, en later in de winter of het voorjaar verkopen als de prijzen misschien beter zijn.

Bij verschillende boomkwekers zijn tot nog toe enkele orders geannuleerd, omdat fruittelers in financiële nood zitten of verwachten te komen.

De meeste orders staan nog steeds op papier. „We gaan ervan uit dat alles doorgaat”, zegt Chris van Duynhoven, van Botden & van Willegen in Sambeek. „Maar zekerheid hebben we nog niet. Dat kan doorgaan tot net voor levering.”

Onder fruittelers leek het eerst trend om bomenorders af te zeggen, maar Jurgen van Sundert, van Verbeek in Steenbergen, denkt dat die trend kort duurt. „Op zich ziet het er voor ons nog positief uit, want we hebben dit jaar een vrij hoog reserveringspercentage.”

Han Fleuren uit Baarlo heeft klanten orderbevestigingen gestuurd. Hij had afbestellingen verwacht, maar dat viel hem mee. „Niet meer dan in andere jaren.” <

Handel in week 42

Frans van Dijk, Floralis Boskoop

’Goede aanloop naar Allerheiligen’ Handel in week 43

Rob Kooij, Waterdrinker

Lees van bovenstaande handelaren op deboomkwekerij.nl de volledige tekst over hoe de handel volgens hen loopt.

De Boomkwekerij 22 (31 oktober 2014)

Markt en Afzet BKW14-22.indd 36

27-10-14 13:06

Markt & Afzet P RO D U C TA N A LYS E

Grotere veldesdoorns vrij goed verkocht Acer campestre blijft tot de meest gevraagde haagplanten behoren. Afgelopen seizoen sprongen vooral de wilde veldesdoorns er positief uit die tot spillen waren opgekweekt. Daarnaast waren grotere partijen veredelde bomen niet eenvoudig bij elkaar te zoeken, zeker niet voor de Duitse markt.

Verschillende bedrijven constateerden een grotere vraag vanuit Duitsland. Er wordt daar meer Acer campestre opgeplant dan andere jaren. Dat kan te maken hebben met de trend naar gebiedseigen soorten, waarvan de wilde veldesdoorn er een is in Duitsland. De veldesdoorn is daar volgend jaar bovendien Boom van het Jaar. Door promotie kan de Duitse vraag naar wilde en veredelde A. campestre dus verder toenemen.

Duitsers promoten A. campestre omdat ze vinden dat deze boom te weinig aandacht verdient, in vergelijking met A. platanoides en A. pseudoplatanus. De Nederlandse export merkt echter bijna het tegenovergestelde: A. campestre wordt er als boom juist meer verkocht dan die andere esdoorns. De veldesdoorn is namelijk in meer situaties toe te passen, zowel in het landschap als langs straten.

Het is immers een sterke boom met een kleine kroon die zich prima laat snoeien. ’Elsrijk’ is nog altijd de cultivar waarvan de meeste bomen worden geleverd. Daarna concentreert de handel zich rond cultivars als ’Queen Elizabeth’, ’Huibers Elegant’ en de bolveldesdoorn ’Nanum’. Volgens exporteurs zijn er echter afnemers die

niet het verschil weten tussen wilde en veredelde veldesdoorns: ze vragen uniforme A. campestre, maar dat kan dus geen partij zaailingen zijn vanwege de variatie in groeivorm.

Qua verhandelde aantallen haagplanten zit A. campestre nog altijd in de top drie met Carpinus en Fagus. <

LANGS DE KASSA

Bert Strijker:

’Ik koop niet meer het hele abc van bomen in’ Naam bedrijf:

Tuincentrum Strijker Locatie:

Noordscheschut Medewerkers:

15

Ik zie bij u alweer de eerste kerstbomen.

Welke soorten verkoopt u straks zoal? „In principe alle soorten, zoals Nordmann, blauwspar en de gewone groene. Maar de markt is verpest. Een Nordmann kost hier €30, €35, een bouwmarkt verkoopt ze voor €20. Dat wij er meer arbeid in stoppen of dat de kwaliteit beter is, zien mensen

niet. Ooit verkochten we 3.000 tot 3.500 stuks, nu zo’n 1.000. Er gingen ook veel kerstbomen naar scholen, nu niet meer, onder meer door brandveiligheidseisen en allergieën van kinderen.”

Welke bomen verkoopt u? „In week 44 beginnen we met beu-

ken. Tegenwoordig bellen mensen vooraf voor de prijs, want ze oriënteren zich op internet. Leilindes verkopen we daardoor al veel minder. We moeten het nu vooral hebben van decoratieartikelen en kleine boomkwekerijproducten als Gaultheria.”

Hoe is het jaar tot nu toe verlopen? „In omzet net als vorig jaar. Van de vormbomen hadden we meer verwacht, maar die vinden de mensen te duur. Ook Italiaanse planten zijn op hun retour. Fruitbomen, kleinfruit en planten voor de moestuin hebben het heel goed gedaan.”

Koopt u, afgaande op wat u vertelt, behoudender in? „Ja. We zoeken het meer in het reguliere dan in het bijzondere assortiment. Voorheen wilde ik het hele abc van de bomen hebben, nu koop ik veel meer op bestelling. Van vaste planten wil ik nog wel een redelijk compleet assortiment van kunnen aanbieden.” < De Boomkwekerij 22 (31 oktober 2014)

Markt en Afzet BKW14-22.indd 37

37

27-10-14 13:06

Boom van het Jaar 2015: Een Welkome Exoot

Vrouwen

De LTO Cultuurgroep Laan-, Bos- en Parkbomen organiseert voor 2015 wederom de verkiezing Boom van het Jaar. Voor 2015 is het thema: ’Een Welkome Exoot’. Door de veranderende omgeving en het klimaat is het nodig, dat het gekweekte assortiment bomen met deze ontwikkelingen meegaat.

In de loop der eeuwen zijn reeds vele bomen uit andere landen en continenten hier naartoe gehaald en in cultuur gebracht. Vele zijn toegepast in de stedelijke en landschappelijke beplantingen en hebben onze groene leefomgeving verrijkt. In de huidige tijd leek ons dit een goed thema. In meerdere Europese landen vinden dergelijke ini-

Niet iedereen ervaart het zo, maar er is een boomkwekerijsector vóór en ná het PT-tijdperk. De afgelopen jaren was het voor bestuurders belangrijk om je sectorbelangen te verdedigen.

In beleid en innovatie te zorgen dat, met het verdelen van de potten met geld, jouw (deel)sector vooraan stond. Ellebogen gebruiken, invloed uitoefenen en op de winkel passen.

Er was PT-geld en subsidie genoeg om iedereen te voorzien van projectgeld en een langdurige bestuurdersvergoeding. Maar dat tijdperk is voorbij en er is weinig geld als het gaat om onderzoek en promotie voor onze sector. En dat gaat ons de komende jaren keihard raken. Maar ook organisaties draaien droog.

tiatieven plaats, de cultuurgroep gaat afstemming onderzoeken.

Enige tijd geleden is er reeds een oproep gedaan in de vakbladen De Boomkwekerij en Tuin en Landschap.

Met deze bladen organiseren we deze activiteit. Maar er kunnen nog aanmeldingen bij. Namen kunnen ingediend worden bij de voorzitter van de cultuurgroep janvanleeuwen54@ gmail.com of de vakgroep. De kandidaat-exoten moeten aan de volgende aanvullende eisen voldoen: voldoende beschikbaar zijn, gezond groeien en Europees toepasbaar in verband met exportmogelijkheden. Aanmelden kan tot 10 november.

Overleg met AVBS Verbond van boomtelers

Enkele weken geleden vond de jaarlijkse uitwisseling plaats tussen de LTO Vakgroep Bomen en Vaste planten en het Belgische AVBS Verbond van boomtelers. Daarin wordt informatie uitgewisseld over thema’s die spelen in de boomkwekerij. Conclusie was dat er voldoende te bespreken is om in de toekomst gezamenlijke acties te organiseren met Nederland, Duitsland en België. Twee thema’s om op deze plaats met u te delen zijn de erkenning van gewasbeschermingsmiddelen en arbeid.

Duidelijk is dat de toelating van gewasbeschermingsmiddelen in beide landen anders verloopt. Dat komt door het verschil in omvang van het totale areaal, waardoor in België veel vaker de procedures voor kleine teelten mogen worden toegepast. Anderzijds is het ook zo dat Nederlandse middelen ook niet altijd België toegelaten worden, om uiteenlopende redenen.

De EU-wetgeving rond wederzijdse erkenningen (zones) blijkt tot nog toe veel zaken niet op te kunnen lossen.

Aanvullende inzet vanuit de beide landen en ook Duitsland is nodig. De Europese werkgroep rond de erkenning van gewasbeschermingsmiddelen spant zich hier volop voor in. Tegelijkertijd gaat de aandacht in beide organisaties uit naar de ontwikkeling van een meer geïntegreerde aanpak van plantgezondheid. In België gelden daarvoor vanaf 1 januari richtlijnen. In Nederland loopt dit proces nog.

Tot slot is stilgestaan bij arbeid. De indruk leeft dat seizoensarbeid in België heel goedkoop is, maar dit werd van Belgische zijde genuanceerd. De vaste arbeid blijkt in België fors duurder te zijn dan in Nederland. Verder kijken Belgische ondernemers met veel interesse naar de Nederlandse regeling voor studentenarbeid omdat die beter georganiseerd lijkt dan in België.

Deze bijdrage valt onder de redactionele verantwoordelijkheid van de LTO Vakgroep Bomen en Vaste planten. Voor informatie: (073) 2173263, e-mail: helma.hoff@zlto.nl., www.lto.nl.

38

De oude structuur is aan het verdwijnen en men ziet sommige bestuurders dan ook wanhopig zoeken naar nieuw geld om rond te komen. Maar een organisatie heeft niet tot doel zichzelf in stand te houden. Niet het ego en het inkomen van een bestuurder is het doel, maar dienend zijn voor zijn achterban. Het is niet alle bestuurders gegeven om van die berg af te komen en de nieuwe tijd tegemoet te treden.

De nieuwe tijd waarin vooral naar oplossingen wordt gezocht. Oplossingen versus belangen verdedigen; creativiteit versus invloed en macht; vrouwen versus mannen.

Want laten we eerlijk zijn. Mijn ervaring is dat veel vrouwen niet vastzitten in vaste structuren. Maar oplossingsgericht, intuïtief en doelgericht naar problemen kijken. Met flexibiliteit en een open houding. Daarom een oproep aan betrokken vrouwen: help ons de sector de nieuwe tijd in te loodsen. Vrouwen, help ons besturen en van onze bergen af te dalen. Ego’s, machogedrag en land-je-pik is wel mannelijk, maar brengt ons niet verder. Een frisse wind wel. Daarom mijn oproep: Vrouwen, ga mee besturen!

Henk Raaijmakers

Vice-voorzitter LTO Vakgroep Bomen en Vaste planten.

De Boomkwekerij 22 (31 oktober 2014)

LTO BKW14-22.indd 38

27-10-14 13:06

Service

Foto: Boomkwekerij H. Veldhuis

BEDRIJFSNIEUWS

VAKTAAL

Spuitlicentieverlenging Boskoop Stichting Belangenbehartiging Greenport Boskoop organiseert dinsdagavond 11 november in samenwerking met Cultus Agro Advies een bijeenkomst voor de spuitlicentieverlenging. Deelnemers kunnen kiezen uit twee thema’s: Teelt of Veiligheid & Techniek. Over elk thema komen diverse sprekers aan bod.

De bijeenkomst duurt van 19.00 tot 22.30 uur en wordt gehouden bij Flora Boskoop, Parklaan 4. Uiterlijk 4 november aanmelden via cultus.nl.

Deelnemers van stichting Belangenbehartiging Greenport Boskoop krijgen €10 korting op het volgen van de bijeenkomst; zij betalen €48. Niet-deelnemers betalen €58 (prijzen exclusief btw).

DLV spuitlicentiebijeenkomsten DLV start in de winter een serie spuitlicentiebijeenkomsten in Boskoop en Oirschot; de eerste is 11 november.

Aandacht wordt gegeven aan thema’s als actualiteiten in de gewasbescherming, veiligheid en techniek en knaagdierbestrijding. Op 3 december wordt in de Beurshal in Hazerswoude-Dorp een speciale bijeenkomst gehouden met praktische demonstraties op het gebied van spuittechniek. Alle bijeenkomsten staan op een rij op de site dlvplant.nl en daar kunt u zich online aanmelden.

AGENDA Binnenland 5 t/m 7 november Internationale

tuinbouwbeurs IFTF&IHTF, Vijfhuizen, Expo Haarlemmermeer hppexhibitions.com 5 t/m 7 november FloraHolland Trade Fair, Aalsmeer. floraholland.com/tradefair 11 november Kwekerscafé verlenging spuitlicentie, Studieclub Greenport Boskoop studieclubregioboskoop.nl 11 november Spuitlicentiebijeenkomst, Knaagdierbeheersing op agrarische bedrijven, Oirschot dlvplant.nl 11 t/m 13 november Kijk op de winter!, Boskoop, Floralis floralisboskoop.nl 14 t/m 20 november Lifestyle evenement Margriet Winterfair, Utrecht, Jaarbeurs margrietwinterfair.nl

18 november, 9 december, 13 januari Spuitlicentiebijeenkomst

categorie teelt, Boskoop dlvplant.nl

Meer informatie op: DeBoomkwekerij.nl/Tips

18 en 19 november Plantion lagenbeurs, Ede plantion.nl 19 november Spuitlicentiebijeenkomst, thema: Knaagdierbeheersing op agrarische bedrijven, Boskoop dlvplant.nl 20 november Boominfodag, evenement voor boomprofessionals, Rhenen. boominfodag.nl

Buitenland t/m 2 november Internationale

land- en tuinbouwbeurs Indagra, Boekarest, Roemenië indagra.ro/about 27 t/m 30 januari Vakbeurs IPM, Essen, Duitsland ipm-essen.de 4 maart Voorjaarsbeurs Florall, Gent, België florall.be

Bijdragen

Bijdragen voor de service-pagina’s kunnen worden gestuurd naar Redactie ‘De Boomkwekerij’, Postbus 9324, 2300 PH Leiden, e-mail: boomkwekerij@hortipoint.nl.

Herco Veldhuis Leeftijd: 38 Opleiding: MTuS Zwolle Bedrijf: Boomkwekerij H. Veldhuis Plaats: Hoonhorst Oppervlakte: 5 ha

Bent u al druk bezig met rooien? „Ik ben nu mondjesmaat aan het rooien, maar volgende week gaan we echt beginnen. Er zijn natuurlijk wel kwekers die al aan het rooien zijn, maar eigenlijk begin ik ieder jaar de eerste week van november.”

Heeft het weer daar nog invloed op? „Ik start eigenlijk altijd dezelfde week. Je merkt echter wel verschillen tussen het ene en het andere jaar. Dit jaar is alles nog erg groen voor de tijd van het jaar, waarschijnlijk komt dat door de warme oktobermaand. Met beuken en eiken ben ik daarom nog wel voorzichtig.

Die rooi ik liever nog niet momenteel. Fruitbomen laten echter altijd wat vroeger hun blad vallen, dus die kunnen nu wel worden gerooid.”

U verkoopt ook aan particulieren? „Ja, vanaf begin september ben ik op de zaterdagochtend altijd weer open voor particuliere verkoop.

Op een terrein bij de schuur kuil ik allerhande soorten op voor de verkoop en heb ik ook opgepotte bomen staan. Als er iets niet tussen staat, kunnen ze het een week later halen. Ik verkoop uitsluitend vanuit de verkoophoek. Ik ga niet de hele kwekerij over met particulieren om een boom uit te zoeken.”

Sortiment: Laan- en sierbomen maat 14-16 tot 16-18 en oude rassen fruitbomen vooral in dikkere maten

U heeft vorig jaar bladmulch gebruikt in de kwekerij, hoe bevalt dat? „Het is goed voor het bodemleven en de biodiversiteit, en dat is zichtbaar aan de planten. De groei is gelijkmatiger en ik heb het idee dat ik daardoor minder problemen heb gehad met ziekten en plagen.

Je kan natuurlijk pas na vijf jaar zeggen of het echt werkt, maar ik vind dat ik zelfs in het eerste jaar al echt verbeteringen zie.”

Hoe komt u aan bladmulch? „Vorig jaar hebben we op initiatief van kwekerij Decohof en mij een samenwerking opgezet met de gemeente en het groenverwerkingsbedrijf om bladmulch te krijgen.

Dat beviel goed, dus dit jaar gaan we hiermee verder. We hebben met de carnavalsvereniging en de basisscholen zelfs een speciale bladharkdag. Het is niet zo dat we die dag het meeste blad ophalen, maar het zorgt wel voor bewustwording in de gemeente. In ruil bieden wij ze die dag een lunch aan. Het is ook een leuke manier van samen met de gemeenschap iets te doen.

Bovendien krijgen we hierdoor ook de gelegenheid om consumenten uit te leggen dat we streven naar een organische teeltmethode.”

De Boomkwekerij 22 (31 oktober 2014)

Service rechterpag-BKW14-22.indd 39

39

27-10-14 14:38

604429.indd 40

27-10-2014 12:02:19