BKW_23-2014 by Stichting Vakinformatie Siergewassen

14 november 2014

Skimmia-markt bloeit op 34

Extra aandacht voor keurmerken: Wat levert certificering op? 19 Overzicht van duurzame keurmerken 20 Voor welk keurmerk kiezen kwekers? 24 Omslag_BKW14-23.indd 1

10-11-14 14:42

Holland

Polen

IPP Holland B.V. Sluiskil 6 - 7681 KD Vroomshoop

Tel. (+31) 0546 647255 E-mail: info@ippholland.nl www.ippholland.nl

HOE VIERKANT HAD U HET GEWILD? Van 7x7x8cm tot en met 25x25x26H, met of zonder etiketsleuven.

IPP heeft een zeer uitgebreid assortiment en informeert u graag over de mogelijkheden.

GEBRUIKTE TUINBOUWMACHINES & MATERIALEN

WWW.HORTITRADE.COM

606642.indd 2

7-11-2014 12:15:37

Inhoud

Omslag: Gerdien de Nooy

Nieuws

Faassen mogelijk nieuwe voorzitter 4

Commentaar: Contacten

Stelling: Ik ga zeker in samenwerking met collega’s investeren in onderzoek

’Faassen in LTO-top is heel gunstig voor boomkwekerijsector’

Bedrijf 8

Plan om meer lijn te krijgen in boomteeltonderwijs

’Kostprijsberekening is juist nu belangrijk’

12 Sanering Polder Bloemendaal in volle gang

29 Onkruid en mos niet dol op folie

15 Ondernemersvragen: Mag ik een werknemer na een proeftijd ontslaan? 19 De waarde van certificering 20 Duurzame keurmerken voor de boomkwekerij 24 Hoe maken kwekers duurzaamheid zichtbaar?

Teelt & Gewas 28 Zauschneria californica 29 Met folie onkruid te lijf 30 Uitval in Buxus is erfenis van een slechte start

Markt & Afzet

38 Transparantie niet voor iedereen

34 De Skimmia-markt bloeit op 36 FloraHolland Trade Fair stabiel ontmoetingspunt sierteelt 38 Niet iedereen zit te wachten op meer transparantie in afzet 40 Marktnieuws

Service 42 LTO Nederland Vakgroep Bomen en Vaste planten 43 Vaktaal en Agenda

Op www.DeBoomkwekerij.nl vindt u actueel nieuws, marktnieuws, fotoreportages, video’s, blogs en het magazine in digitale vorm. Problemen met inloggen? Kijk dan op www.DeBoomkwekerij.nl/inloghulp.

COLOFON Redactie

Schipholweg 1, Postbus 9324, 2300 PH Leiden E-mail: boomkwekerij@hortipoint.nl Website: deboomkwekerij.nl Hoofdredactie Wim du Mortier (071) 565 96 82 Vakredactie Arno Engels 565 96 86 Ketura Haveman 565 96 83 Ron Barendse 565 96 84 Bureauredactie Jenny Mostert, Carolyne de Vries Lentsch, Jolanda de Wekker Vormgeving Diseno vormgeving Fotografie Gerdien de Nooy Directie Elbert van den Berg Secretariaat Linda Laman 565 96 78 Alice Hoogenboom

Exploitatie

Koninklijke BDU Uitgevers B.V., Afdeling Vak- en Publieksmedia, Postbus 67, 3770 AB Barneveld Uitgever: Wiljo Klein Wolterink MBA T (0342) 494 263 F (0342) 413 141 Verkoopleider: Ron van de Hoef T (0342) 494 263 M 06 51 80 63 25 E r.v.d.hoef@bdu.nl Advertentie-exploitatie Media adviseur: Gert-Jan Bloemendal T (0342) 49 48 07 E g.bloemendal@bdu.nl, Internet: bdu.nl Verkoopleider: Ron van de Hoef T (0342) 494 263 M 06 51 80 63 25 E r.v.d.hoef@bdu.nl Abonnementenservice Aanvraag (ook via website deboomkwekerij.nl) en wijziging abonnement naar Koninklijke BDU Uitgevers, afdeling Vak- en Publieksmedia, Postbus 67, 3770 AB Barneveld, T (0342) 494 844, F (0342) 494 299, E abonnementen@bdu.nl. Op werkdagen

telefonisch bereikbaar van 8.30 – 14.00 uur Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Opgave via deboomkwekerij.nl of bij de abonnementenservice. Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk twee maanden voor vervaldatum bij de abonnementenservice wordt opgezegd. Dit kan schriftelijk, telefonisch of per e-mail. Ook voor informatie over een lopend abonnement kan contact worden opgenomen met de abonnementenservice. Jaarabonnement: €236,65 (exclusief 6% btw). Studenten en scholieren krijgen 25% korting. Buitenlandse abonnees betalen een kleine toeslag.

Druk Koninklijke BDU Grafisch Bedrijf B.V. 25ste jaargang ISSN-nummer: 0923-2443 De Boomkwekerij is een uitgave van de Stichting Vakinformatie Siergewassen en de Koninklijke BDU Uitgevers B.V. Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Lezers worden met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Algemene voorwaarden: op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van Koninklijke BDU Uitgevers B.V. zijn van toepassing de voorwaarden, welke zijn gedeponeerd ter Griffie van de Arrondissementsrechtbanken en de KvK.

De Boomkwekerij 23 (14 november 2014)

Inhoudspagina-BKW14-23.indd 3

10-11-14 15:28

Foto: Nefyto

NIEUWSINTERVIEW

Maritza van Assen, directeur Nefyto:

’EU-regels gaan pakket middelen drastisch beperken’ Europese regelgeving gaat leiden tot een drastische versmalling van het middelenpakket. „Wat het precieze effect van alle maatregelen zal zijn is niet duidelijk”, zegt Maritza van Assen, directeur van de organisatie van gewasbeschermingsmiddelenfabrikanten Nefyto. „Maar ik verwacht wel dat telers hierdoor in de problemen gaan komen.” Maritza van Assen

„Er zijn allerlei ontwikkelingen in Europa op het gebied van toelating. Niemand weet hoe deze precies gaan uitpakken, maar ze zullen wel leiden tot een forse versmalling van het middelenpakket. In een Engels rapport over het effect van het verlies aan gewasbeschermingsmiddelen op de tuinbouw en de economie staat dat volgens de onderzoekers 87 van de 250 actieve stoffen worden bedreigd door de opeenstapeling van maatregelen. Daarvan zullen 40 stoffen vrijwel zeker verdwijnen. Als in één klap zoveel middelen hun toelating verliezen, dan heeft dat grote gevolgen voor landen tuinbouw.”

eigenschappen van een stof en daar conclusies aan verbinden, zonder te kijken naar de risico’s bij het gebruik. Dit heeft vooral gevolgen voor middelen die als hormoonverstorend worden aangemerkt. Daarnaast komt Europa binnenkort met een lijst van stoffen die vervangen moeten worden als daar alternatieven voor zijn. Dit is heel frustrerend voor fabrikanten die zich hebben ingespannen om een toelating te krijgen, en dan toch hun product van de markt zien verdwijnen. Op nationaal niveau is er dan nog de heretikettering, waarbij het maximale aantal toepassingen op het etiket komt te staan.”

Wat is het grootste probleem?

Welke teelten worden het meest

„De grootste bedreiging komt vanuit de zogeheten cut-off-criteria. Bij de toelating van actieve stoffen zal Europa meer gaan kijken naar de

bedreigd?

COMMENTAAR

„Vooral de kleine teelten. Die hadden het al lastig en krijgen het nu weer voor de kiezen. En bedenk: in Neder-

PEILING

Contacten Goed nieuws voor de boomkwekerij deze editie. Als de voortekenen niet bedriegen mag de sector de voorziter van de Limburgse tak van LTO Nederland, de LLTB, gaan leveren. Léon Faassen is voorgedragen voor die functie. Dat feit klinkt misschien niet spectaculair, maar is het in wezen wel. Het betekent namelijk dat boomkwekers een spreekbuis krijgen tot op het hoogste niveau.

Boomkwekers moeten zelf hun voorman kunnen kiezen.

Hoewel, spreekbuis is misschien een groot woord. Als voorzitter van de LLTB zal Léon Faassen uiteraard ook de veehouders, varkensboeren, akkerbouwers om er maar een paar te noemen, moeten vertegenwoordigen. Hij zit er dus nadrukkelijk niet alleen Wim du Mortier Hoofdredacteur

namens de boomkwekerij. Maar toch; Faassen is een boomkweker en alleen dat feit al betekent een vorm van promotie voor de sector. Niet alleen binnen LTO Nederland zelf, maar ook in de contac-

Eens 96%

Oneens 4%

ten met overheden die hij met deze baan gaat krijgen. Als voorzitter heeft hij immers een flinke vinger in de pap, invloedrijk vooral door de contacten die de baan met zich meebrengt. Bekend zijn de verhalen uit het verleden hoe de voorzitter van, destijds nog de NCB, Ad Latijnhouwers een rechtstreekse telefoonverbinding had met de CDAlandbouwministers van weleer als Piet Bukman en Gerrit Braks. Die dagen zijn weliswaar voorbij, maar toch. Het wordt interessant om te zien of de boomkwekerij in staat zal zijn deze ’deep throat’ in de hoogste regionen goed uit te nutten. Peter Bontekoe vertrekt en het is nog

n op de

afwachten wie zijn plaats gaat innemen. Een proces overigens waar de boomkwekerij-achterban zelf nauwelijks aan te pas komt. De nieuwe voorzitter van de Vakgroep Bomen en Vaste planten krijgt te maken met nog een pion in het speelveld die in feite

De nieuwe peiling luidt:

Leveringsvoorwaarden van afnemers maken duurzame keurmerken straks overbodig. Stem mee op deboomkwekerij.nl.

hoger in de boom zit. Dat biedt kansen, als er goed mee wordt omgegaan.

De Boomkwekerij 23 (14 november 2014)

Nieuws opinie BKW14-23.indd 4

10-11-14 15:49

Opinie COLUMN COEN DEKKERS

Hetzelfde

land zijn eigenlijk alle siergewassen kleine teelten.”

’Hallo Meneel Dekkels. Do you expolt?’ Ze draait haar gezicht vanachter de camera vandaan. ’Do you like lijst?’ Ik ben een beetje van slag. Hier staan we dan, op donderdagochtend op de Floraholland Trade Fair en deze Chinese vrouw vraagt of ik zin heb in rijst. Met haar vrije hand pakt ze mijn voorraadlijst

Blijft chemie nodig?

uit het folderbakje. Ze bedoelde dus echt lijst. En like was have, ofzoiets.

„Het is mogelijk om zonder chemie heel ver te komen; denk aan biologische gewasbescherming en weerbare teeltsystemen. Toch kun je nooit uitsluiten dat een plaag uit de hand loopt. In dat geval moet je kunnen ingrijpen om de oogst niet te verliezen. Een andere reden is dat men schoon aan een nieuwe teelt wil beginnen.”

’No Madam, I don’t expolt to China’, want je wilt je verstaanbaar maken hè. De taal van de klant spreken. Daar is zo’n beurs toch voor. ’I didn’t expolt in 2013, 2012 and 2011 eithel, Madam. Maybe you find expolteul in Aalsmeel’. Ik stop met praten voordat ik mijn tong echt kneus en we ruilen nog businesskaartjes uit. Ze duikt weer achter haar camera en schuift naar de volgende kweker. Mij in verwarring achterlatend. Want ze staat voor het vierde jaar achtereen voor mijn stand. Met dezelfde vraag. Zoals ik op deze beurs elk jaar dezelfde mensen tegenkom. Dezelfde vragen krijg. Dezelfde klanten zie, of juist niet zie. Dezelfde standhouders, collega’s, pensionado’s en toeleveranciers. Ook de koffiemeisjes worden herkend. Ik kon deze beurs zelfs voorspellen welke klant, welk dagdeel, mijn stand voorbij zou lopen. Het is wat. Het enige wat ontbrak was de file op de A2, onderweg naar huis.

Wat kunnen telers zelf doen?

En ik weet het wel. De bedoeling van zo’n beurs is, net als op het Plantarium en GrootGroenPlus, kijken,

„Het is belangrijk dat telers heel zorgvuldig met middelen omgaan. Goed gedrag is belangrijk voor het behoud van het pakket, op nationaal niveau. Wat er in de EU gaande is, heeft de teler geen invloed op. Daar is een lobby voor nodig.” <

kopen, ideeën opdoen en wat netwerken. Maar zijn we met zijn allen niet gewoon bezig om de taart, die verkoop heet, elke keer anders te verdelen? Dit jaar lukt het jou om het kersje op de slagroom te bemachtingen, volgend jaar hoop ik het te zijn. Ik zou het zo fijn vinden als er eindelijk iemand eens een nieuwe taart bakt. En is het erg dat ik dan volgend jaar geen enkele beurs bezoek? En het vrijgemaakte budget in een smakelijke cakebodem stop? En tegelijk, ergens heb ik ook het gevoel dat ik erbij moet zijn op die Trade Fair. Bang dat ik iets mis. Nog steeds beduusd staar ik naar het businesskaartje van de Chinese vrouw. En dan zie ik het. Ik zou het graag veranderen. Maar ik weet ook NIE-HOW.

STELLING

Ik ga zeker in samenwerking met collega's investeren in onderzoek Rick van Woudenberg, Van

Ad Kempen, F.N. Kempen

Fons van Maldeghem,

Woudenberg

BV, Mijdrecht:

Boomkwekerij van

Zevenhuizen:

Als je met een groep kwe-

Maldeghem/Verhofstadt,

Kennis is King! De Nederlandse

kers een innovatieaanvraag

Schijndel:

sierteelt staat in Europa en ver

kan organiseren, kan je heel

Het is helemaal zinloos onderzoek

daar buiten bekend als koploper

doelgericht te werk gaan. Het

te (laten) doen door of namens

en meest innovatief. Hoe komt dat? Omdat er

is wel de vraag om draagvlak te krijgen bij

een paar collega’s. Betrouwbaar onderzoek kost heel

geld beschikbaar was en omdat de ondernemers

collega-kwekers. Als het een goede innovatie

veel tijd, geld en deskundigheid. Onderzoek moet

het nut ervan inzagen om door te ontwikkelen.

is waar veel geld en tijd mee bespaard kan

voor en namens de hele sector gebeuren. Daartoe

Delen in kennis is vermenigvuldigen in kansen

worden, zou het mooi zijn om direct bij een

zijn meerjarenplannen nodig. Zo dienen ook onder-

en ook in rendement. Ik werk met ons bedrijf

meewerkend loket aan te kunnen kloppen om

zoekswensen geïnventariseerd te worden en priori-

veel samen en investeer in onderzoeken. In de

je plannen te laten ondersteunen.

teiten te worden gesteld. Er zou een selectiecommis-

tuinplanten,

eerste plaats omdat ik het leuk vind en omdat ik

sie kunnen worden opgesteld.

delen van kennis niet als bedreiging zie. Er is veel

Kortom, ook voor onderzoek geldt: samen sta je sterk.

discussie geweest over de gezamenlijk opge-

Deugdelijk onderzoek vraagt brede samenwerking.

bouwde instanties die zich met kennis bezighielden. Ik zie het als zwakte van de sector dat we zeer onhandig en onzorgvuldig met deze organisaties zijn omgegaan. Laten we kennis blijven delen en blijven investeren in onderzoek. Over vijf jaar ziet de plantenwereld er totaal anders uit, daar ben ik zeker van. Wat nu niet mogelijk is, is dan heel normaal... De Boomkwekerij 23 (14 november 2014)

Nieuws opinie BKW14-23.indd 5

10-11-14 15:49

Foto’s: Arno Engels, Burkhard Spellerberg (ADR)

’Faassen in LTO-top is heel gunstig voor boomk Boomkweker Léon Faassen is voorgedragen als de nieuwe voorzitter van de LLTB. Als hij die functie inderdaad krijgt, komt hij in de bestuurstop van LTO terecht. Dat zal heel gunstig zijn voor de belangen van de boomkwekerij, reageren sectorgenoten.

„Dit is een trendbreuk”, reageert Peter Bontekoe, tot eind dit jaar nog voorzitter van de LTO Vakgroep Bomen en Vaste planten, op de voordracht van Léon Faassen bij de LLTB. „De voorzitters van de LTO-regio’s zijn tot nog toe altijd veehouders of akkerbouwers. Er is niet eerder een boomkwe-

ker voorzitter geworden. Dat is heel erg positief voor onze sector.” De voorzitters van de drie LTO-regio’s LLTB, ZLTO en LTO Noord zetelen automatisch in het Federatiebestuur van LTO Nederland, naast een algemeen voorzitter. Dit bestuur vormt de top van LTO. Momenteel is Albert Jan Maat algemeen voorzitter. ZLTOvoorzitter Hans Huijbers, een melkveehouder, is vice-voorzitter. Daarnaast zitten Siem Jan Schenk (voorzitter LTO Noord en melkveehouder) en Elly Roebroek (waarnemend voorzitter LLTB en akkerbouwer) in de bestuurstop.

Vakgroep nooit aan tafel

Als Léon Faassen straks wordt benoemd tot voorzitter van de LLTB, komt hij als eerste boomkweker in de LTO-top te zitten.

Bestuurlijk is LTO hiërarchisch ingedeeld. Onder de top zit namelijk nog de Federatieraad. Deze bestaat uit de hoofdbestuurders, de directeuren van LTO en de LTO-regio’s, een vertegenwoordiger van alle plantaardige sectoren (inclusief de boomkwekerij) en een van alle dierlijke sectoren. Bijna alle vakgroepvoorzitters (zoals Bontekoe) zitten nooit aan tafel bij de

KORT Vruchtbomenproject in Marokko

John Woods in financiële nood

BdB eist schadevergoeding boktor

Vruchtboomkwekerij Van Rijn-de Bruyn zet met overheidssubsidie een demoboomgaard en een kwekerij op in Marokko. Dat gebeurt in een joint venture met een irrigatiebedrijf en een fruitteler in Marokko. De subsidie komt uit de laatste tender van het Private Sector Investeringsprogramma. Volgens kweker Pieter van Rijn kunnen meerdere bedrijven profiteren van zijn project in Marokko.

John Woods Nurseries verkeert in financiele nood door moeizame afzet aan Britse tuincentra. Dit was het gevolg van slecht weer in 2012 en 2013. John Woods, voorheen de grootste Britse boomkwekerij Notcutts, heeft met crediteuren afgesproken dat schulden over de komende jaren worden afbetaald, zodat het bedrijf kan doorgaan. Tot de crediteuren behoren volgens Horticulture Week leveranciers van plantmateriaal in Engeland en Nederland.

De Duitse boomkwekersbond BdB eist een volledige schadevergoeding voor boomkwekerijen, als deze schade oplopen door vondsten van de Aziatische boktor (Anoplophora glabripennis). Deze boktor kan de EU binnenkomen via verpakkingshout uit Azië. In Beieren is dat eerder gebeurd. De BdB vindt het onacceptabel dat bouwbedrijven, door de import van bouwmaterialen, het quarantaine-organisme A. glabripennis kunnen invoeren.

Agrocultuur stopt locatie Hengelo

Geen nadere maatregelen

Toeleverancier Agrocultuur stopt haar activiteiten op de hoveniers- en tuincentrummarkt vanuit Twenthe Plant in Hengelo. De toelevering van kwekers blijft Agrocultuur landelijk doen vanaf Lottum en Hazerswoude-Dorp. Op de vrijgekomen plek bij Twenthe Plant opent Telermaat in januari een nieuwe afhaallocatie. Telermaat verwacht klantenuitbreiding met hoveniers.

Ook al lijkt er een verband te bestaan tussen normoverschrijdingen in het oppervlaktewater met imidacloprid en het dalen van de vogelstand, neemt de Nederlandse overheid nu nog geen aanvullende maatregelen om het gebruik verder terug te dringen. Het effect van eerder genomen maatregelen wordt afgewacht. Metingen in het oppervlaktewater moeten dat gaan aantonen.

Telermaat perst recycleplastic Telermaat perst gebruikte potten voortaan zelf tot compacte balen, voordat ze naar de kunststofrecycling gaan. De toeleverancier rolt vanuit Boskoop waar een balenpers is neergezet, een landelijk, gratis inzamelingsservice uit voor kwekers. Er is ook een nieuwe palletbox ontwikkeld om de potten makkelijk te kunnen transporteren. Behalve potten kunnen kwekers ook trays, (plastic) kisten en folies gratis inleveren.

De Boomkwekerij 23 (14 november 2014)

Nieuwsbericht en Kortnieuws BKW14-23.indd 6

10-11-14 14:41

Nieuws

oomkwekerijsector’ Federatieraad en het -bestuur. Donderdag 18 november vergadert de ledenraad van de LLTB over de benoeming van de nieuwe voorzitter. Leden kunnen nog andere kandidaten voordragen, waarbij iedere kandidaat gesteund moet worden door minimaal 100 leden. De verwachting is echter dat Faassen inderdaad de nieuwe voorzitter wordt. Hij is tenslotte naar voren geschoven door het LLTB-bestuur, op advies van een vertrouwenscommissie.

Meest geschikte kandidaat Na het vertrek van de vorige voorzitter (Noud Janssen) afgelopen mei, konden mogelijke opvolgers solliciteren bij de LLTB. De vertrouwenscommissie, waarin onder andere waarnemend voorzitter Roebroek en bestuurslid en boomkweker Jan Veltmans zaten, had gesprekken gevoerd met diverse kandidaten. Faassen bleek het meest geschikt. Net als Bontekoe reageren andere belangenbehartigers van boomkwekers positief op de voordracht van Faassen. „Het is altijd goed als er een boomkweker zo hoog in een bestuur kan komen”, aldus Jan Arends, waarnemend voorzitter van Boomkwekersvereniging Opheusden en Omgeving. Hij denkt

dat Faassen op een strategisch goed moment komt. „Hij kan voor meer binding zorgen met onze achterban, want ik heb het gevoel dat die verbondenheid wat zoek is geraakt.” Jan Brouwer, voorzitter van LTO Noord Bomen en Vaste planten Kring Noord, is ervan overtuigd dat de boom- en vasteplantenteelt met Faassen in de LTO-top alleen maar bekender wordt. Brouwer merkt dat zelf ook als adviseur plantaardig van provinciaal bestuur Groningen. „In dergelijke besturen zitten meestal veehouders en akkerbouwers. Je moet erbij zitten om je eigen sector bekender te maken.”

’Sector vaak vergeten’ „Als je er niet bij zit, tel je niet mee. De boomkwekerij wordt als kleine sector dan al vaak vergeten in de landen tuinbouw”, weet Jan de Vries, directeur van Boot & Co Boomkwekerijen, uit jarenlange ervaring als voorzitter van de NBvB. „Zit je erbij, dan is er aandacht voor je sector en belangen. En die belangen kun je via het netwerk van ministeries verder in de politiek krijgen. Al is dat niet zo hard meetbaar.” De Vries vindt het heel belangrijk dat sectorgenoten aandacht blijven vragen voor

Faassen actief bestuurder Léon Faassen (52) is directeur-eigenaar van J.H. Faassen-Hekkens Boomkwekerijen bv, met vestigingen in Reuver, Meerlo en Zundert. Daarnaast vervult hij diverse bestuursfuncties. Zo is hij bestuurslid van de LLTB-vakgroep Boom- en Vaste Plantenteelt en van de LTO-Cultuurgroep voor bosen haagplantsoen. Faassen is tevens president van de European Forest Nursery Association, de verenigde bosen haagplantsoenkwekers van de EU. Verder is hij lid van handelsbond Anthos. Wordt Faassen voorzitter van de LLTB, dan is deze functie voor drie dagen in de week.

de boomkwekerijbelangen. Hij is blij verrast met de voordracht van Faassen. „Léon is goed ingevoerd in de sector.” Bontekoe prijst de bestuurlijke kwaliteiten van Faassen. „Hij is een ervaren bestuurder en kent onze sector als geen ander.” Als LLTB-voorzitter zal Faassen wel moeten opkomen voor alle Limburgse ondernemers in de landen tuinbouw, niet alleen kwekers. Dat geldt ook voor een zetel in het hoofdbestuur van LTO, want dit maakt zich sterk voor de economische en maatschappelijke positie van alle Nederlandse boeren en tuinders: in eigen land en bij de EU in Brussel. <

Het laatste nieuws leest u elke dag op www.DeBoomkwekerij.nl

Cao vastgesteld

Zes nieuwe ADR-rozen

De achterban van zowel de werkgevers als de werknemers hebben ingestemd met het akkoord over de cao voor de open teelten. Daarmee is de nieuwe cao definitief vastgesteld. De afspraak geldt met terugwerkende kracht van 1 juli 2014 tot en met 30 juni 2015.

In Duitsland hebben zes nieuwe rozen de ADR-keuring doorstaan. Drie rozen zijn veredeld door Kordes: Rosenfaszination (roze heesterroos), Gräfin Diana (violetrode theehybride) en Madame Anisette (witte theehybride). Twee rozen zijn van Noack: de klimroos Heidetraum Plus (foto) en de nog naamloze 1103. De zesde roos is Hedi Grimm, een witte struikroos van Lens (B).

Hamiplant neemt Vida Verde over Hamiplant neemt het volledige klantenbestand in twaalf Europese landen over van exporteur Vida Verde. Ook gaan ongeveer 35 van de 70 werknemers over naar Hamiplant. Vida Verde uit Honselersdijk werd op 4 november failliet verklaard. De merknaam Vida Verde blijft bestaan. Vida Verde verhandelde snijbloemen, tuinen kamerplanten naar tuincentra en bloemisten. Hamiplant is gevestigd in Honselersdijk op Trade Parc Westland. De andere bedrijfstak van Vida Verde, Thermex, wordt niet door Hamiplant overgenomen.

Rodenticiden alleen binnen

’Kostprijsberekening is belangrijk’

Door de foto bij het artikel ’Kundig knaagdieren te lijf’ in De Boomkwekerij 22 kan verwarring ontstaan. Er stond een voerkist waar met rodenticiden knaagdieren worden bestreden. De foto is in de kas gemaakt, maar zou ook buiten kunnen zijn gemaakt. Het buitengebruik van rodenticiden is per 1 juli 2014 officieel verboden. Alleen onder strenge voorwaarden is het nog mogelijk om de werkzame stof buiten toe te passen.

„Juist in deze economisch moeilijke tijd is het voor kwekers belangrijk om de kostprijs van hun producten beter inzichtelijk te hebben, dan nu vaak het geval is.” Dat zei Wil de Bresser, Senior Adviseur Boomteelt van DLV Plant 31 oktober op een bijeenkomst in Boskoop. De Bresser zei onder andere dat op veel bedrijven op arbeidskosten kan worden bespaard en dat dit vaak ook noodzakelijk is. De Boomkwekerij 23 (14 november 2014)

Nieuwsbericht en Kortnieuws BKW14-23.indd 7

10-11-14 14:41

Scholing

Tekst: Wim du Mortier Foto: Ingimage

Plan om meer lijn te krijgen in boomteeltonderwijs Elke school voor beroepsonderwijs in Nederland heeft zo zijn eigen werkwijze. Op verschillende plaatsen in Nederland wordt zodoende los van elkaar gewerkt aan het vormgeven van opleidingen voor de boomteelt. Een project probeert oplossingen te vinden om er meer lijn in te krijgen. Randwijk zien wel brood in samenwerken, maar moeten daar toestemming voor krijgen van het management van hun opleidingen.

Praktijk

Elke school zoekt zijn eigen oplossingen voor boomteeltonderwijs. Meer samenwerking in het opzetten van lesprogramma's is mogelijk.

Het idee lijkt simpel: maak een opzet voor het boomteeltonderwijs en verdeel de onderwerpen waarover leerlingen iets moeten leren in modules. Maak een plan voor de inhoud van die modules en betrek daar ondernemers bij. Stel al die modules beschikbaar voor alle instellingen in het land. Dan wordt in heel Nederland dezelfde inhoud onderwezen én hoeft niet langer elke school zijn eigen lesprogramma te verzinnen. Er zou zelfs een landelijk examen kunnen worden ontwikkeld. Dat is de kern van een idee dat werd besproken tijdens de Docentendag Boomkwekerij in Randwijk. Tijdens deze dag, georganiseerd onder de vleugels van de LTO Vakgroep Bomen en Vaste planten, bleek dat de boomteeltdocenten het belang inzien van zo’n plan. AOC Oost bijvoorbeeld, vertelde dat zij werken aan een lesprogramma voor niveau 4. Maar datzelfde hebben

andere onderwijsinstelling al eens gedaan.

Volwassenen In een proefproject wordt een plan uitgewerkt hoe tot meer samenwerking tussen alle vormen van onderwijs kan worden gekomen. Het plan geldt namelijk ook voor het volwassenenonderwijs: van de opleidingen om medewerkers op bedrijven zich verder te laten ontwikkelen tot en met het cursusaanbod voor ondernemers. Ook dit onderwijs kan immers baat hebben bij centraal ontwikkelde plannen voor lesprogramma’s. Dat er nu nog niet wordt samengewerkt komt doordat elke school zijn eigen werkwijze heeft. Binnen de school is de blik naar binnen gericht, met het doel de eigen zaken zo goed mogelijk te regelen. Samenwerking met anderen wordt dan wel eens vergeten. De verzamelde docenten in

Tijdens de docentendag werden de eerste contouren van de plannen om tot meer samenwerking te komen besproken. Het betrekken van kwekers bij de onderwijsinhoud staat daarbij centraal. Tijdens de docentendag werd nog eens duidelijk dat de boomteeltdocenten stuk voor stuk doordrongen zijn van het belang dat kwekers meedenken. Al is dat lang niet altijd makkelijk. Kwekers reageren wel eens afwijzend op basis van ervaringen uit het verleden. En de algemene eisen die aan het onderwijs worden gesteld zijn niet altijd te rijmen met de wensen van kwekers. De docenten komen in zo’n situatie tussen twee vuren te zitten. Maar door met elkaar te praten en goed te luisteren is er veel te bereiken, werd geconcludeerd. In het plan wordt dan ook als uitgangspunt genomen dat de steun en het enthousiasme van kwekers onontbeerlijk is. De inhoud van het onderwijs moet zijn geënt op functieprofielen die de bedrijven gebruiken. Er wordt vanuit vier centra gewerkt: Zuid-West, Midden, Noord en Zuid-Oost. Regionaal worden uitvoeringsteams gevormd die de afstemming van het onderwijs op de behoefte van de kwekers in die streek fine tunen. Tenslotte worden de lessen gegeven door docenten én specialisten uit de praktijk. Dat alles moet op termijn meer lijn brengen in het boomteeltonderwijs en waarborgen dat leerlingen leren wat de bedrijven nodig hebben. <

De Boomkwekerij 23 (14 november 2014)

Docentendag-BKW14-23.indd 8

10-11-14 13:56

Bedrijfsvoering

Tekst en Foto: Ron Barendse

’Kostprijsberekening is juist nu belangrijk’ „Juist in deze economisch moeilijke tijd is het voor kwekers belangrijk om de kostprijs van hun producten beter inzichtelijk te hebben, dan nu vaak het geval is”, aldus Wil de Bresser, Senior Adviseur Boomteelt van DLV Plant. De Bresser zei dit tijdens een bijeenkomst op 31 oktober in het Onderzoekscentrum voor de Boomkwekerij in Boskoop. De bijeenkomst werd georganiseerd door Kennis & Innovatie Impuls Regio Boskoop in samenwerking met DLV Plant. De Bresser hield de ongeveer 50 aanwezige boomkwekers voor dat zij op dit moment misschien niet willen weten hoe de kostprijs van hun producten zich verhoudt tot de verkoopprijs. Maar juist daarom is het volgens hem van belang dat kwekers stilstaan bij de vraag hoe zij hun kostprijs kunnen beïnvloeden en wat voor invloed ondernemingsbeslissingen hierop hebben.”

Arbeidsbesparing mogelijk Kostenbesparing is volgens De Bresser op veel bedrijven nodig en bezuinigen op arbeid is daarbij vaak onvermijdelijk om de continuïteit van het bedrijf te waarborgen. „Bezuinigen op arbeid is meestal snel door te voeren, maar het ontslaan van medewerkers die vaak al jarenlang op een kwekerij werkzaam zijn, is een beslissing die over het algemeen met pijn in het hart door ondernemers moet worden genomen.” Toch signaleert De Bresser dat bij veel bedrijven op arbeidskosten kan worden bespaard. „Ik kom bedrijven tegen die 35% tot wel 100% meer aan arbeid kwijt zijn dan sommige van hun collega’s met vergelijkbare producten.” Volgens De Bresser komt dit deels door een verkeerde werkstruc-

tuur en is het goed als kwekers hun werkwijze nog eens tegen het licht houden door zich af te vragen wat er anders en beter kan. Ook signaleert hij dat op sommige bedrijven bij het personeel de arbeidsmentaliteit beter kan. „Op sommige bedrijven heerst een 8 tot 5 mentaliteit. Personeel voelt meestal wel aan dat dat niet kan als het niet goed gaat met het bedrijf. Door hierover met je werknemers het gesprek aan te gaan betaalt zich zeker uit.”

Inkrimping niet eenvoudig Hij waarschuwde kwekers verder dat inkrimping van productie niet eenvoudig is en dat ze goed rekening moet houden met de vaste lasten. „Veel kwekers overwegen inkrimping van hun productie als reactie op de huidige moeizame afzet. Maar 20% productiebeperking kan een stijging van de vaste kosten betekenen van €10 naar €12,50 per m². Ook wees De Bresser erop dat een opslag voor arbeid per product moet worden bekeken. „Ik zie nu vaak dat kwekers een gelijke opslag voor ar-

beid hanteren van bijvoorbeeld 20% voor hun hele sortiment. Dat terwijl de benodigde arbeidsuren per gewas zeer divers zijn.”

EBITDA

DLV-adviseur Wil de Bresser neemt op een bijeenkomst in Boskoop de aanwezigen mee in zijn verhaal over het belang van een goede kostprijsberekening.

Namens Rabobank Food & Agriteam Oostland kwamen Iwan Kleiweg en Ruud van der Knaap aan het woord. Zij legden de aanwezigen in vogelvlucht het belang uit van een goed Management Informatie Systeem (MIS). Een goed MIS dient volgens hen als basis om de juiste strategische beslissingen te kunnen nemen en zorgt er tevens voor dat kwekers problemen tijdig zien aankomen. Een belangrijk instrument voor de bank is het berekenen van EBITDA. Dit is de bedrijfswinst voor aftrek van rente, afschrijving en belasting. „Het is belangrijk dat kwekers weten hoe dit per maand is verdeeld en niet slechts een keer per jaar als ze de balans opmaken. Hierdoor komen mogelijke liquiditeitsproblemen eerder aan het licht en kun je als kweker eerder schakelen met de bank”, aldus de accountmanagers. < De Boomkwekerij 23 (14 november 2014)

DLV kostprijs layout.indd 9

10-11-14 13:56

BRANCHEWIJZER De Boomkwekerij Accountants

Automatisering

Draadrekken/steunmateriaal

Loon- en aannemingsbedrijf

Eenvoudig meer controle KANTOOR BLEISWIJK Hoekeindseweg 39, 2665 KA BLEISWIJK Tel: 088-2531850 Fax: 088-2531851

Ook last van omwaaien? Goedkoop en Stabiel:

KANTOOR DODEWAARD Edisonring 3 6669 NA Dodewaard Tel: 088-2531750 Fax: 088-2531751 KANTOOR RAAMSDONKSVEER Lissenveld 47A 4941 VL Raamsdonksveer Tel: 088-2532050 Fax: 088-2532051 www.alfa.nl

V-feetRack INFOGROEN Software BV T +31 (0)172 23 54 44 www.groenvision.com/boomkweker

Tel. : +31 621 209 044 Fax : +31 842 15 15 15 sales@floorvanschaik.com www.floorvanschaik.com

Gewasbescherming

Automatisering

Complete software oplossingen voor de boomkwekerij Biologische bestrijding

Ongeworteld stek EversGroen Gerrit Achterbergstraat 13 4043 GH Opheusden Tel/Fax: 0488-428095 Mob: 06-21886091 www.eversgroen.nl Wij produceren en leveren, een breed assortiment ongeworteldstek, op botanische naam. Hiervoor hebben wij een moerhoek van 3 hectare. Hierbij nodigen wij u van harte uit voor een bezoek aan onze kwekerij in Rhenen.

ADAMA Northern Europe B.V. Postbus 355 3830 AK LEUSDEN Tel.: 033-4453160 Email: info.ane@adama.com Website: adama.com

Pallets

Loonwerk

henri nelissen

AANGEBODEN: Thuja Brabant, alle maten!

Thermisch verzinkte Ferro pallets. Ook pallets te huur. Tel : 0495-461777 Fax : 0495-461761 verkoop@atcnederweert.nl www.atcnederweert.nl

Tevens loonwerk met hoogsteker

henri.n@hotmail.com www.hngm.nl 06-27562441

Bel of mail voor meer informatie over advertentiemogelijkheden: e-mail: svstraffic@ bdu.nl tel: 0342-494889 fax: 0342-494299 606643.indd 10

7-11-2014 14:19:38

BRANCHEWIJZER De Boomkwekerij Potten/containers

Taxaties/expertise

vander

Slikke

Teeltvloeren

Techniek

50 jaar ervaring in aanleg en service rentmeesters

• Een halve eeuw ervaring • Steeds vernieuwend • Deskundige medewerkers

Marck Water en Elektrotechniek onteigening ruimtelijke ordening procedures bemiddeling bij aan- en verkoop van boomkwekerijen schade-expertise aan gewassen gerechtelijk deskundig schadeexpert boomkwekerijprodukten uitgifte Prijzenregister Boomkwekerijprodukten

Nieuwerkerk ad IJssel 0180-312937 • www.marcktechniek.nl

Toeleverancier

QUALITY FLOORS FOR EXCELLENT PLANTS

www.erfgoed.nl

+31(0)79 593 38 00

Tuinbouwsystemen

Molenstraat 42 4758 AB Standdaarbuiten T : 0165-318500 E : office@krimpen.nl I : www.krimpen.nl

Teeltvloeren

t t t t t

CABRIOLETKASSEN FOLIEKASSEN SCHADUWHALLEN GEVELSYSTEMEN SCHERMINGINSTALLATIES

tel: +31 (0)174-518811 fax: +31 (0)174-516748 info@hollandtuinbouwsystemen.nl

Taxaties/expertise

www.hollandtuinbouwsystemen.nl Gewastaxaties, expertise voor al uw gewassen Erik de Rooij, tel: 06 53 37 52 58 Adri Streef, tel: 06 53 37 50 99 Wil de Bresser, tel: 06 53 42 72 33 Register Taxateurs VRT Postbus 840 5280 AV Boxtel tel: 0411-652525, fax: 0411-678751 info@dlvplant.nl www.dlvplant.nl

Bel of mail voor meer informatie over advertentiemogelijkheden: e-mail: svstraffic@ bdu.nl tel: 0342-494889 fax: 0342-494299 606644.indd 11

7-11-2014 14:20:04

Tekst: Tijs Kierkels Foto's: Tijs Kierkels, Gerdien de Nooy

Sanering Polder Bloemendaal in vo lle

Anderhalf jaar na het akkoord van de ondernemers met de sanering van glas- en sierteeltlocaties in de Polder Bloemendaal is het gebied drastisch van aanzien aan het veranderen. Er wordt gesloopt, verplaatst of beëindigd. Samenwerking binnen de sector en een goede projectleiding stroomlijnen de zaak. Toch blijft het een flinke financiële uitdaging voor de bedrijven die doorgaan. De Polder Bloemendaal in Waddinxveen is een mooi karakteristiek stukje Holland. Een van de oudste polders van het land met veel water, weilanden, smalle weggetjes, idyllische doorkijkjes, maar ook opvallend veel bedrijvigheid in de sierteelt. Dat

laatste gaat ten koste van de landschappelijke kwaliteit vinden provincie en gemeente. Ze willen de polder een opener aanzien geven. Daarom is een plan opgesteld voor sanering van locaties, gestimuleerd door een ruimte-voor-ruimteregeling.

De deelname is vrijwillig. Op het moment hebben elf bedrijven gekozen voor sanering: negen boomkwekers, een tomatenteler en een caravanstalling (in een kas). In het bestemmingsplan is vastgelegd dat ook andere bedrijven op termijn

JAN MATHOT

’Voor ons pakt het goed uit’

Voor Pernettya-teler Jan Mathot komt de ruimte-

de aanleg van een weg. Zodoende is zijn bedrijf

veel veranderen, begrijp ik uit een brief van de

voor-ruimteregeling op het juiste moment. Hij is

op twee plekken uitgekocht. „Voor mij is het een

projectleider.”

65 en wil het bedrijf beëindigen.

mooie regeling”, zegt hij. „Onze kosten worden

In ruil krijgt hij bouwcontingent plus een ver-

Mathot had een kwekerij in Boskoop. Daar kon

helemaal gedekt.”

goeding. De bedrijfswoning wordt herbestemd

hij wel een kas bijbouwen, maar die zou ’s zo-

Hij moet nu zelf zorgen dat de kas afgebroken

tot burgerwoning en is zodoende makkelijker te

mers leegstaan. Daarom kocht hij 25 jaar gele-

wordt. Daar heeft hij tot nu toe mee gewacht.

verkopen. De bouwrechten mag hij op zijn eigen

den samen met zijn broer een vrijkomende kas

„Het bestemmingsplan is wel vastgesteld

perceel in Boskoop benutten. Mathot is tevreden

van 5.000 m2 in de Polder Bloemendaal speciaal

door de gemeenteraad maar er lopen nog

over de gang van zaken. „Ze doen het allemaal

om de planten te overwinteren. De locatie in

bezwaren.

op een prettige manier en ze denken mee. Voor

Boskoop heeft inmiddels moeten wijken voor

definitieve situatie. Maar hier zal toch niet

Dus

hebben

nog

geen

ons pakt het goed uit.”

De Boomkwekerij 23 (14 november 2014)

Polder Bloemendaal layout.indd 12

10-11-14 13:57

Reconstructie

vo lle gang nog mee kunnen doen. „Het is zeer ingrijpend voor de betrokken ondernemers. Maar van de andere kant biedt het ook mogelijkheden. De bedrijven kunnen nu niet uitbreiden, de verkaveling en de infrastructuur zijn slecht. Het is een stevig proces geweest om kwekers en gemeente bij elkaar te brengen. Een voordeel is dat de gemeente er een goede projectleider op gezet heeft. Hij is goed benaderbaar en zoekt dingen uit voor de ondernemers. Dat is de succesfactor van het project geweest”, vertelt Henk van der Smit, die volgens betrokkenen een cruciale en gewaardeerde rol in de onderhandelingen speelt als bestuurder van de Stichting Belangenbehartiging Greenport Boskoop.

Steun in rug Voor sommige ondernemers komt de regeling op een goed moment, omdat ze toch al aan stoppen dachten. Voor

anderen geeft het een steun in de rug bij de bedrijfsontwikkeling, maar er zijn ook plekken waar het echt pijn doet. „Financieel is het best een lastig verhaal; daar hebben we heel veel energie in moeten steken”, zegt Van der Smit. „Het overleg ging daarbij niet alleen over de algemene regeling, maar ook over individuele gevallen. Andere waardetoekenning en regelingen op maat brachten dan de oplossing.”

Bouwrechten De basis van de ruimte-voor-ruimteregeling zijn bouwrechten. Die krijgen de ondernemers in ruil voor sanering van hun locatie, die ze als weiland moeten opleveren. Voor de sanering van elke 2,25 ha sierteelt, 1.000 m2 schuur of 0,5 ha kas krijgen ze het recht één woning te bouwen. Om de kosten in beeld te krijgen zijn alle bedrijven getaxeerd. Daar-

naast is rekening gehouden met andere kostenposten, zoals de daadwerkelijke sloopkosten. „Omdat de deelname de verwachting heeft overtroffen kan dat bedrag echter niet helemaal worden uitbetaald”, zegt Van der Smit. „Er is een generieke korting van 13% gehanteerd. Dat bekent dus dat het sowieso niet helemaal rendabel verloopt voor de ondernemers.” De uitbetaling is de uitkomst van de rekensom: 87% van de verwachte kosten minus de waarde van de bouwrechten en de resterende gronden na sanering. Verplaatsers en beëindigers worden over één kam geschoren: voor iedereen geldt dezelfde regeling.

Verkoop kavels Het proces heeft minstens drie jaar geduurd en in die tijd zijn de economische omstandigheden veranderd. Onder de betrokken ondernemers is

HENK TROUWBORST

’Concentratie is winstpunt’ De eerste berekeningen lieten een kolossaal financieel gat zien. Nieuwe toezeggingen maken het iets gemakkelijker, maar Kwekerij Bloemendaal schiet er hoe dan ook bij in. „Op een gegeven moment zijn we het als kans gaan zien; we kunnen nu concentreren op één locatie”, vertelt Henk Trouwborst. Samen met vier andere ondernemers is hij eigenaar van de moderne kwekerij, die gespecialiseerd is in grote uniforme partijen coniferen. Behalve de locatie in de Polder Bloemendaal hebben ze ook een bedrijf in Boskoop en een steklocatie in Nieuwerkerk aan de IJssel. De saneringsplannen zijn de aanzet geweest om alles te concentreren op één plek. „Dat is in de toekomst een winstpunt en daarom doen we uiteindelijk mee aan de sanering”, zegt de ondernemer. „In eerste instantie kwamen we er niet uit en hebben we ons teruggetrokken. Wij krijgen naast subsidie bouwkavels, maar de regelgeving hier omheen maakt het niet gemakkelijk. Maar gelukkig stond de projectleider open voor suggesties; Henk van der Smit heeft een belangrijke rol gespeeld bij de ontwikkelingen.” Alle aandacht gaat nu uit naar de ontwikkeling van de locatie Boskoop en de komende bedrijfsverhuizing. „Voorlopig houden we de bedrijfsmaat die we nu hebben en geven we ook geen extra geld uit aan bijvoorbeeld automatisering. We moe-

de bankencrisis, maar logistiek zal het op de langere termijn

ten eerst dit zien door te komen. De sanering komt niet op een

zeker voordelen geven en kunnen we onze klanten nog beter

gelukkig moment vanwege de crisis in de woningmarkt en

bedienen.” De Boomkwekerij 23 (14 november 2014)

Polder Bloemendaal layout.indd 13

10-11-14 14:11

Reconstructie

vooral de inschatting van de waarde van de bouwrechten een punt van discussie. In de loop van de tijd is de marktwaarde van een woning of bouwplaats gedaald, maar de verwachting is wel dat het weer aantrekt. Wat echter harder doortikt, is de locatie van het perceel van de bouwrechten. Op sommige plekken mag niet worden gebouwd. Dat betekent dat de betreffende ondernemers hun bouwrechten moeten verkopen en dat houdt een extra risico in.

Aantrekkelijker na sloop Een aantal ondernemers houdt de verkoop van kavels aan particulieren overigens bewust nog even op. Dat heeft enerzijds te maken met het feit dat er nog twee bezwaren tegen het bestemmingsplan lopen, anderzijds zijn de kavels waarschijnlijk aantrekkelijker als de polder een

opener karakter heeft gekregen na de sloop. De plannen voor Polder Bloemendaal betreffen niet alleen sanering. „In hetzelfde bestemmingsplan is ook de ontwikkeling van een sierteeltcluster meegenomen”, zegt Van der Smit. Het gaat om het gebied tussen Henegouwerweg en Winterdijk. „Er was geen geld voor sanering van alle glas in de polder. Toen is besloten om het niet uit te smeren over het hele gebied, maar sanering te combineren met ontwikkeling. In een klein gebied is juist weer uitbreiding van glas mogelijk. De bedrijven mogen nu 30% bijzetten en ook de infrastructuur in het sierteeltcluster wordt verbeterd.” Opvallend is dat tegen de wijziging van het bestemmingsplan maar twee bezwaren zijn ingediend. Beiden bezwaren komen van agrarische ondernemers die bang zijn dat nieuwe

woningen hun bedrijfsactiviteiten belemmeren.

Geen bezwaren Van burgers zijn geen bezwaren gekomen. „We hebben een informatieavond voor de bewoners gehouden en hebben goed en open gecommuniceerd met de omgeving en daar best veel energie in gestoken. Dat was heel nuttig en ik kan dat iedereen in een soortgelijke situatie aanbevelen”, aldus Van der Smit. Hij kijkt terug op een tijd waarin hij behalve als belangenbehartiger regelmatig als een soort mede-projectleider is opgetreden om de zaak vlot te trekken. Hij benadrukt dat de positieve opstelling van de gemeentelijke projectleider, de Rabobank, waterschap en het wijkcomité cruciaal zijn geweest om het proces goed te laten verlopen. <

PETER TA S

’Sanering pakt niet zo gunstig uit’ Vijf jaar geleden was Peter Tas nog alleen boomkweker. Maar

afgebroken en de oplevering van de sanering vindt half oktober

de detailhandel is steeds meer toegenomen. Op de oude plek

plaats. „Het project wordt goed geleid. Het verloopt allemaal

is dat maar beperkt toegestaan. Daarom heeft hij een andere

netjes, zonder veel ambtelijkheid.”

locatie gekocht in de polder. De saneringsregeling vormt een steuntje in de rug. Tas Boomkwekerij teelt vooral Buxus-bollen en daarnaast hortensia, Rhododendron, siergrassen en bamboe. Het oude bedrijf ligt pal tegen de A12 aan en kan daar niet uitbreiden. Bovendien is wel huisverkoop van het eigen product mogelijk, maar de afzet van hardware is ook sterk toegenomen, met name via onlineverkoop. Nuchter bekeken was het – ook zonder de sanering – tijd om op een andere locatie verder te gaan. Maar in deze tijd gaat dat niet vanzelf. „De nieuwe locatie is een voormalig tuincentrum, dat die bestemming houdt. Hij valt dus niet onder de plannen om de polder meer open te maken. We hebben daar meer mogelijkheden om te ontwikkelen en inmiddels al fors geïnvesteerd, onder andere in 1.000 m2 parkeerruimte om meer bezoekers te ontvangen. Op de oude locatie moeten we kas en gebouwen opruimen. De kosten daarvan vallen nogal tegen”, vertelt hij. De saneringsregeling pakt in zijn geval niet zo gunstig uit. Dat komt met name omdat hij de bouwrechten niet ter plekke kan verzilveren. „In verband met geluidsnormen mogen zo dicht tegen de snelweg geen nieuwe woningen komen. Dat betekent dat je je rechten moet verkopen. Daar lijdt je altijd verlies op. Bovendien rekent de kopende partij pas af op het moment dat er gebouwd gaat worden. Het risico ligt dus bij ons.” Tas is voortvarend aan de slag gegaan. Hij heeft zijn kas al

De Boomkwekerij 23 (14 november 2014)

Polder Bloemendaal layout.indd 14

10-11-14 14:11

Ondernemersvragen

Illustratie: Peter Moorman

Mag ik een werknemer na een proeftijd ontslaan? Ik heb een gefailleerde onderneming overgenomen en een doorstart gemaakt. Daarbij heb ik ook een aantal werknemers overgenomen op basis van jaarcontracten. Over eentje ben ik niet tevreden. Ik heb met hem een proeftijd van een maand afgesproken. Mag ik hem ontslaan?

Margot van Herwerden Houthoff Buruma, Amsterdam m.van.herwerden@ houthoff.com

Met de komst van de nieuwe Wet Werk en Zekerheid gaat er ook het een en ander veranderen voor de proeftijd. Vanaf 1 januari 2015 is een proeftijd in een contract voor een bepaalde tijd alleen geldig als dit contract is aangegaan voor meer dan zes maanden. Voortaan moet u dus kiezen tussen een kort contract zonder proeftijd of een iets langer bepaalde tijd contract met proeftijd. Wat met de nieuwe wet niet verandert, is de regel dat een proeftijd niet geldig is als deze is overeengekomen tussen de werknemer en een nieuwe werkgever die â&#x20AC;&#x201C; wat betreft de werkzaamheden van de werknemer â&#x20AC;&#x201C; als de opvolger van zijn vorige werkgever kan worden gezien. Een recente kwestie kwam voor de kantonrechter in Groningen.

Doorstart Stuur uw vragen of suggesties naar Postbus 9324, 2300 PH Leiden. U kunt ook bellen of mailen met (071) 565 96 82, boomkwekerij@hortipoint.nl

De werknemer is in dienst bij een transportonderneming als chauffeur. Eind mei 2013 gaat de transportonderneming failliet. Enkele dagen later bereikt de curator overeenstemming met een derde partij die een doorstart wil maken. Deze partij, ook een transportbedrijf, biedt aan 25 van

de 51 werknemers een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd van 6 juni 2013 tot 5 september 2013 aan, waarin een proeftijd van een maand is opgenomen. Ook de werknemer tekent deze arbeidsovereenkomst. Tegelijk met deze arbeidsovereenkomst wordt de werknemers een vaststellingsovereenkomst aangeboden waarin staat dat de arbeidsovereenkomst eindigt per 5 september 2013. De werknemer weigert deze te ondertekenen. Een van de oudeigenaren, nu de leidinggevende, stelt dat de arbeidsovereenkomst daarmee tijdens de proeftijd is opgezegd. De werknemer start een kort geding waarin hij doorbetaling van zijn loon vordert, stellende dat de proeftijd nietig is.

Proeftijdontslag geldig? De rechter stelt vast dat een proeftijdbeding bij een opvolgende werkgeverschap nietig is, als de nieuwe arbeidsovereenkomst wezenlijk dezelfde vaardigheden en verantwoordelijkheden vereist. Partijen zijn het erover eens dat daar sprake van is. Ook staat vast dat de twee vorige eigenaren nog steeds de feitelijk

leidinggevenden van de werknemer zijn. Daarmee kan worden gesteld dat de nieuwe werkgever kennis over de kwaliteiten van de werknemer moet hebben. Daarbij is volgens de rechter ook van belang dat maar 25 van de 51 werknemers zijn overgenomen: de nieuwe eigenaar heeft dus kennelijk een selectie gemaakt, mede op basis van het functioneren van de betreffende werknemers. Conclusie van de rechter is dat het proeftijdbeding inderdaad ongeldig is en dat de nieuwe werkgever het loon moet doorbetalen.

Opvolgend werkgeverschap Deze uitspraak past in de lijn van de rechtspraak over de geldigheid van proeftijdbedingen bij opvolgend werkgeverschap, die ook na 1 januari 2015 blijft gelden. Als u als opvolgend werkgever kan worden beschouwd en de nieuwe arbeidsovereenkomst wezenlijk dezelfde vaardigheden vereist van de werknemer, kan niet weer een geldige proeftijd worden overeengekomen. Dit is uiteraard anders als de nieuwe arbeidsovereenkomst andere vaardigheden vergt. < De Boomkwekerij 23 (14 november 2014)

Ondernemersvragen-BKW14-23.indd 15

10-11-14 13:57

Qualitree Propagators Inc., a wholesale nursery located in Rosedale BC, shipping nursery products throughout Canada and the USA, has a position available in the following area:

GROWER Candidate must be self-motivated, physically fit, organized, a team player and have a genuine interest in growing plants. Duties include: • Constant care and monitoring of plants for optimum quality • Water/Irrigation management • Participate in crop scheduling meetings • Insect and disease management • Fertility management Education, training, experience: • Agriculture degree preferred but not required and/or 2 to 3 years of growing experience • Must be able to work independently • Must possess a pesticide applicator license • Must have a minimum of a Class 5 driver’s license Wage/salary will be based on experience. If you are looking for a challenge in a dynamic, growing company and meet the requirements of our position please forward a resume and cover letter explaining why you are the candidate we are looking for to: hr@qualitree.com or by fax to 001.604.794.3378 by December 31st 2014. No phone calls please. More details about Qualitree @ www.qualitree.com *We thank all applicants for their interest, but only those selected for interview will be contacted.

606645.indd 16

10-11-2014 10:23:29

schaar op zak- op de winkelvloer, bied je actief de mooiste actuele planten aan en werk je met ze samen om een zonnig commercieel resultaat te boeken. Uit het aanbod van ruim 250 topkwekers weet jij als proactieve ambassadeur de beste planten op het juiste moment op de juiste plaats in een aantrekkelijke presentatie te zetten.

B2B COACH Wil jij ons helpen het groene enthousiasme verder te laten groeien en bloeien? Arie Bouman Tuinplanten BV voorziet als handelsbedrijf wekelijks honderden tuincentra van de prachtigste tuinplanten. Indirect zorgen we voor een groen en kleurrijk Nederland. We laten de klanten van onze klanten genieten van een gevarieerde en kleurrijke tuin, terras en balkon. Vol energie willen we onze dienstverlening en kwaliteit altijd blijven verbeteren, en hopelijk kun jij ons daarbij helpen! We zijn op zoek naar twee pro actieve commerciële talenten met een groen hart voor onze klanten. In deze gevarieerde functie bezoek je tuincentra in Nederland en België, ondersteunt ze met raad en daad –met de snoei-

FUNCTIE-EISEN Je beschikt over een HBO- werken denkniveau, hebt een commerciële inborst en bent zowel mondeling als schriftelijk communicatief sterk. Je hebt een handen uit de mouwen mentaliteit en geniet van het boeken van succes in teamverband. Daarnaast kun je omgaan met cijfers en planningen. Affiniteit met groen en tuinplanten is gewenst. Je bent in het bezit van een rijbewijs. Beheersing van de Duitse en Engelse taal in woord is een must. Spreek je Frans dan heb je een streepje voor. AANBOD We bieden in aanvang een contract voor bepaalde tijd aan op basis van 40 uur per week. Daarnaast krijg je een auto, laptop en telefoon tot je beschikking. Je salaris is marktconform. Arie Bouman Tuinplanten BV biedt je een prima toekomstperspectief. Spreekt deze gevarieerde, uitdagende functie én ons bedrijf je aan, stuur dan je CV en brief met motivatie naar dennis@ariebouman.nl of stuur deze naar Arie Bouman Tuinplanten BV, Wijksestraat 18, 4261 TT Wijk en Aalburg.

Kijk voor meer informatie op www.ariebouman.nl of bel met ons op 0416-692632 en vraag naar Dennis van Willegen.

FOR ORGANIC GROWING

15%

magnesium

606646.indd 17

10-11-2014 10:24:06

GlobusTrike TK1200 + GPS

Gebr. Ezendam BV is dé specialist in de GPS aansturing van zelfrijdende machines in de Eenvoudige en lichte 3-wiel aangedreven boomkwekerijsector.

portaaltrekker met een hoge bodemvrijheid. Ideaal voor allerhande werkzaamheden op de Nieuw in het programma is de GlobusTrac boomkwekerij.

portaaltrekker voor het plantgatenboren,

Werktuigen: vormsnoeien kluitsteken, volbeds Schoffelen (ook in rij)mtr doorrijhoogte ondersnijden totde2,5 Rijenspuiten eventueel met LVS spuittechniek is met of zonder GPS, deze portaaltrekker Rijenkunstmeststrooien opgebouwd uit alleen de beste materialen en Volbed ondersnijden

componenten.

Uw portaaltrekker specialist Voor zowel 2wd, 3wd en 4wd tractoren tot een maximale doorgang van 250cm

Oonksweg 35 7622 AW Borne (NL) Tel: 0031-74-2670635 Fax: 0031-74-2669197 E-mail: info@ezendam.info

www.ezendam.info www.baumschul-maschinen.de www.nursery-machines.com

Werktuigen volautomatisch op GPS: Plantgatenboren Deze trekker kan uitgerust worden met de Vormsnoeien volgende opties: Kluitsteken • Cabine

• Airco

Voordelen: • 4 wielaandrijving Zowel op 2, 3, 4, en 5 rijen cultuur • tempomaat Perfect zicht op het werk • Transport / werksnelheid + kruip Zeer wendbaarsnelheid wiel 90° draaibaar Laag eigen gewicht • Hydraulische spoorbreedte verstelling Alle denkbare werkzaamheden mogelijk • Hefi nrichting achter de voorwielen Eenvoudige bediening • Hefinrichting achter de achterwielen Rijsnelheden elektronisch regelbaar • Aftakas Tempomaat

• Gps besturing

• Rupsaandrijving Vraag naar de mogelijkheden

VAN HEUSDEN www.jutewereld.nl Jute import-export, ook stevige gebruikte jute zakken in geperste balen!

H.O. van Heusden, Zandweg 1, 4181 PL Waardenburg. tel. direct +31-655515560

606647.indd 18

10-11-2014 14:44:21

Keurmerken

Tekst: Ketura Haveman Foto: De Boomkwekerij

De waarde van certificering Kwekers mopperen al jaren dat er te veel keurmerken zijn, deze alleen geld kosten en niets opleveren. Toch groeit de groep gecertificeerde kwekers jaarlijks. Keurmerken zijn regelmatig onderwerp van discussie bij boomkwekers. Met de komst van Groenkeur voor boomkwekerijproducten dit voorjaar werd de discussie weer opnieuw leven in geblazen. Is het wel nodig dat er nog een keurmerk bijkomt? Stichting Groenkeur heeft het keurmerk voor boomkwekerijproducten echter ontwikkeld op verzoek van de vereniging Duurzame Boomkwekers Nederland (DBN). Dat echter niet alle boomkwekers hier blij mee zijn, mag duidelijk zijn. Veel kwekers zien het toch als weer een extra keurmerk. En voor welk keurmerk kies je als kweker? De waarde van een keurmerk wordt vooral bepaald door de vraag. Hoe meer vraag er naar een keurmerk is, hoe waardevoller het voor een kweker is om het keurmerk te hebben. Neem het Eko-keurmerk als voorbeeld. Voor de introductie van het Criteriadocument Duurzame Inkopen voor Groenvoorziening hadden biologische kwekers de verwachting dat de overheid verplicht zou worden een percentage biologische bomen in te kopen. Gangbare kwekers schakelden al dan niet deels om naar biologisch. Bij de introductie van het criteriadocument bleek uiteindelijk dat het niet om biologisch, maar duurzaam gekweekt ging. Boomkwekers met MPS-A met Bewijs Duurzaamheid en Milieukeur voldeden ook aan deze eis en kunnen goedkoper leveren dan de biologisch gecertificeerde kwekers. Sindsdien is de groei van het areaal biologisch op zijn retour door gebrek aan vraag.

Profilering DBN vroeg Stichting Groenkeur om

een keurmerk te ontwikkelen dat aan het criteriadocument voldeed, met als randvoorwaarde dat Stichting Groenkeur tijd en energie steekt in de profilering van het keurmerk. Want ook hier geldt, als er geen vraag is naar het keurmerk, heeft certificering geen waarde. Als er vraag is naar een keurmerk, geeft het voeren ervan kwekers de mogelijkheid om zich te onderscheiden in de markt. Je maakt door het voeren van een keurmerk immers zichtbaar hoe duurzaam je als kweker bent. Menig kweker hoopt en verwacht dat ze daarmee ook een betere prijs voor hun product krijgen. Door het criteriadocument Duurzaam Inkopen is certificering echter niet een middel om zich te onderscheiden, maar is certificering een leveringsvoorwaarde. Zodra een keurmerk een leveringsvoorwaarde is, blijkt dat certificering geen betere prijs voor het product oplevert. De waarde van het keurmerk zit in het feit dat je mag en kan leveren.

EĂŠn keurmerk Kwekers geven de voorkeur aan een keurmerk. Dat zal er echter niet komen. Enerzijds omdat ieder keurmerk eigen eisen stelt en daarmee ook de eigen doelgroep heeft. Eko stelt andere eisen aan het product dan Milieukeur, terwijl ISO niet over het product maar over de organisatie van een bedrijf gaat. De enige twee vergelijkbare duurzame keurmerken zijn Milieukeur en Groenkeur. Zij beseffen dat kwekers liever een keurmerk hebben. Beide partijen hebben daarover ook een gesprek met elkaar gehad, maar een oplossing hebben ze niet. Uiteindelijk zijn het twee afzonderlijke organisaties die een product in de markt zetten. De maximale samenwerking die er te verwachten is, is het wederzijds erkennen van elkaars producten. Dit zal kwekers echter geen oplossing bieden als afnemers naar een specifiek keurmerk vragen. <

Het liefst zien kwekers een label waarmee inzichtelijk is dat een boom duurzaam is gekweekt.

De Boomkwekerij 23 (14 november 2014)

SP Keurmerk intro.indd 19

10-11-14 13:57

Tekst: Ketura Haveman Illustratie: Antoinette Schalke

Duurzame keurmerken voor d Voor de boomkwekerij zijn er meerdere keurmerken op het gebied van duurzaamheid. Welke zijn dit, wat zijn de uitgangsprincipes en op welke markt zijn ze actief? Hierbij een overzicht van zes keurmerken die middels certificering inzicht geven in de duurzame werkwijze of productie van een bedrijf.

MPS

Milieukeur

MPS staat voor Milieu Project Sierteelt en is een registratieprogramma waar-

Milieukeur is een certificeringsysteem

mee kwekers inzichtelijk maken wat ze doen. Bij de start in 1993 was het doel

waarmee ondernemers kunnen laten zien

kwekers inzicht te geven in hun verbruik. Omdat het programma kwekers

dat ze duurzaam produceren. Milieukeur

wilde stimuleren duurzamer te gaan kweken, werden er per gewas normen

Boomkwekerijproducten is opgezet op

tend

vastgesteld in een certificeringsschema. Kwekers konden een A-, B- of C-

verzoek van boomkwekers. Certificaat-

word

certificaat halen. De A-status is voor de milieuvriendelijkste kwekers.

houders kunnen met het keurmerk aan-

MPS-ABC stelt geen bovenwettelijke eisen. Kwekers mogen alle middelen die

tonen dat hun producten voldoen aan de

Naas

wettelijk zijn toegestaan, gebruiken. Door middel van het A-, B- of C-certificaat

criteria duurzaam inkopen van de overheid.

zijn e

wordt wel inzichtelijk gemaakt hoe duurzaam een kweker werkt. Naast ge-

Het keurmerk wordt tot op heden gebruikt

arbe

wasbeschermingsmiddelen registreert MPS het energieverbruik, meststoffen,

door kwekers die op de grootgroenmarkt

Milie

afval en waterverbruik.

zitten. In de retail wordt het keurmerk nog

daard

Naast MPS-ABC beheert de MPS-groep nog meer certificaten. Zo zijn er certifi-

niet gevoerd voor boomkwekerijproducten.

gang

caten voor kwaliteit en werkgeverschap (MPS-Socially Qualified), voor duur-

Stichting Milieukeur (SMK) heeft meerdere

kwek

zaamheid (MPS-Florimark en MPS-Bewijs Duurzaamheid) en het supermarkt-

schema’s ontwikkeld voor zowel food als

moet

certificaat (MPS-GAP).

non-food producten. SMK is een organi-

het k

Voor boomkwekers die willen voldoen aan de criteria duurzaam inkopen,

satie die certificeringsystemen opzet, al

en ve

heeft MPS het Bewijs Duurzaamheid ontwikkeld. De basis voor dit certificaat is

dan niet op verzoek van marktpartijen. Bij

keurm

de MPS-ABC registratie. Op basis van de registratie controleert MPS of kwekers

de stichting ligt de focus op de inhoud en

basis

voldoen aan de extra criteria voor gewasbescherming en bemesting. Als MPS

de borging van de eisen, het in de markt

Bij de

de registratie positief beoordeeld, krijgt de kweker een Bewijs Duurzaamheid.

zetten van het keurmerk zien ze als verant-

uitge

Tweemaal per jaar wordt beoordeeld of een kweker nog steeds het Bewijs

woordelijkheid van de certificaathouders.

uitge

Duurzaamheid mag blijven voeren. Ook met MPS-Florimark voldoen kwekers

Op verzoek van de certificaathouders en

bruik

aan de eisen voor duurzaam inkopen. MPS-Florimark combineert MPS-A, met

ketenpartijen kijkt SMK wel naar de moge-

admi

MPS-Gap en MPS-SQ.

lijkheden om het keurmerk meer te profile-

Ooit begonnen als een Westlands initiatief is het keurmerk uitgegroeid tot een

ren, zowel nationaal als internationaal.

internationaal keurmerk. MPS telt inmiddels ruim 4.000 deelnemers en is in

Nationaal informeert SMK belanghebben-

meer dan 55 landen actief.

den via factsheets, bijeenkomsten en

Het keurmerk heeft vooral naamsbekendheid in de retailsector. Veel Neder-

nieuwsbrieven. Voor de internationale pro-

landse, maar ook buitenlandse retailketens vragen van hun toeleveranciers

filering wordt momenteel een buitenlandse

een MPS-A status.

website ontwikkeld. ✔

De basis van MPS is een registratieprogramma. MPS-ABC maakt inzichte-

bovenwettelijke eisen aan de teelt. De

lijk hoeveel actieve werkzame stof en hoeveel meststoffen een kweker

voornaamste eisen zijn op het gebied van

gebruikt.

gewasbescherming en meststoffen. Er

Met het Bewijs Duurzaamheid kan een boomkweker laten zien dat hij

zijn normen voor het maximale gebruik

voldoet aan de criteria duurzaam inkopen.

van de hoeveelheid actieve stof van

Om het Bewijs Duurzaamheid te mogen voeren, wordt een kweker

gewasbeschermingsmiddelen, waarbij er

tweemaal per jaar gecontroleerd.

wordt gestreefd naar het gebruik van de

✔

Controle en toekenning van het certificaat worden uitgevoerd door MPS.

minst milieubelastende middelen. Voor de

✔

MPS is een Nederlandse organisatie met internationale bekendheid.

beoordeling van de milieubelasting wordt

✔

MPS profileert zich actief richting deelnemers en in het handelskanaal.

gebruikgemaakt van de milieumeetlat en

✔

✔ ✔

k ✔

c ✔

o ✔

van de monitoringsgegevens van water.

Het is overigens niet zo dat milieubelas-

De Boomkwekerij 23 (14 november 2014)

Kaderverhaal_Ketura.indd 20

Milieukeur Boomkwekerijproducten stelt

✔

10-11-14 13:57

Keurmerken

r de boomkwekerij

Groenkeur Groenkeur Duurzame Boomkwekerij-

ien

producten werd afgelopen winter ontwik-

keld op verzoek van de Vereniging Duurzame tende middelen helemaal niet mogen

Boomkwekers Nederland en is daarmee het jongste duurzame keurmerk in

worden gebruikt, maar inzet van deze mid-

de boomkwekerij. De beoordelingsrichtlijn werd begin maart van dit jaar

delen wegen zwaarder in de puntentelling.

vastgesteld, waarna certificering mogelijk werd. Inmiddels zijn vijf boom- en

Naast gewasbescherming en meststoffen

vasteplantenkwekers gecertificeerd. Doel van de stichting is dat dit er eind

heid.

zijn er criteria voor water, energie, afval en

2015 minimaal tien zijn.

uikt

arbeidsomstandigheden.

Uitgangsprincipe bij het opstellen van de beoordelingsrichtlijn zijn de criteria

rkt

Milieukeur is een productcertificering. Het is

duurzaam inkopen voor groenvoorziening. Hiervoor zijn boven op de wettelij-

nog

daardoor voor kwekers mogelijk om zowel

ke bepalingen bovenwettelijke eisen gesteld aan onder meer het gebruik van

cten.

gangbare als gecertificeerde bomen op de

gewasbeschermingsmiddelen en meststoffen. Daarnaast stelt het keurmerk

dere

kwekerij te hebben. Uit de administratie

extra eisen op het gebied van milieu door het recyclen van potten voor een

als

moet duidelijk zijn hoeveel bomen er onder

bepaald percentage te verplichten. Ook arbeidsomstandigheden zijn

het keurmerk zijn gekweekt, ingekocht

meegenomen in het certificeringsschema.

en verkocht. Controle of bomen onder het

Groenkeur voor duurzame boomkwekerijproducten is een productcertificaat.

keurmerk worden verhandeld, gebeurt op

Op het bedrijf moet traceerbaar zijn van teelt tot levering welke producten

basis van de administratie tijdens de audit.

onder het Groenkeur-certificaat vallen. Tijdens audits wordt dit gecontroleerd.

Bij de audits, die twee keer per jaar worden

Controle van de producten gebeurt in de toekomst ook steekproefsgewijs bij

uitgevoerd, worden ook residu-analyses

het uitleveren van planten.

uitgevoerd om te controleren of de ge-

Stichting Groenkeur beheert meerdere keurmerken, alle gericht op de groen-

bruikte middelen overeenkomen met de

sector. De stichting heeft keurmerken voor tuinaanleg en onderhoud, groen-

administratie.

voorziening, boomverzorging en daken gevelbegroening. Met het certifice-

al Bij

ant-

ers.

oge-

ofile-

ren van de boomkwekerij is de keten compleet. Groenkeur stimuleert aangesloten bedrijven om samen te werken met gecertificeerde bedrijven

en-

uit de keten, zo wil Groenkeur bevorderen dat Groenkeur-hoveniers of -groenvoorzieners voor hun beplanting gebruik gaan maken van Groenkeur-bomen.

pro-

ndse

elt

Dit is overigens op dit moment nog geen eis. ✔ ✔

van

✔

Gecertificeerde bedrijven voldoen aan

De stichting profileert het keurmerk actief via artikelen, sociale media en

de criteria voor duurzaam inkopen.

beursdeelname. De profilering van het keurmerk concentreert zich vooral op

Opstellen van criteria gebeurt met

Nederland. Voor buitenlandse profilering is aansluiting gezocht bij Fair Trees

input van belanghebbenden en wordt

Fair Plants. Groenkeur wordt gevraagd in ongeveer 70% van de aanbeste-

vastgesteld door een college van des-

dingstrajecten voor groenvoorzieningen door de rijksoverheid, provincies,

kundigen.

gemeenten en waterschappen.

Toetsing gebeurt twee keer per jaar op basis van audits door een erkende

✔

Gecertificeerde producten voldoen aan de criteria voor duurzaam inkopen.

certificerende instelling.

✔

Vaststellen van criteria gebeurt door een college van deskundigen.

Voor internationale bekendheid wordt

✔

Erkende certificerende instellingen voeren de audits uit.

r de

momenteel een buitenlandse site

✔

Naast de aangekondigde audits op het bedrijf, kan het bedrijf

rdt

ontwikkeld.

✔

Criteria voor gewasbeschermings-

onverwachte controle in het veld krijgen. ✔

De beoordelingsrichtlijn bevat criteria op het gebied van gewasbescher-

middelen, meststoffen, water, energie,

ming, bemesting, biodiversiteit, gebruik duurzame potten, traceerbaar-

afval en arbeidsomstandigheden.

heid, afval en arbeidsomstandigheden.

> De Boomkwekerij 23 (14 november 2014)

Kaderverhaal_Ketura.indd 21

10-11-14 13:57

EKO-Keurmerk Het EKO-Keurmerk staat voor biologisch geteelde producten. In tegenstelling tot de overige duurzaamheidskeurmerken heeft de biologische teelt met wettelijke bepalingen te maken. Zo is biologisch een wettelijk beschermde term, waardoor er ook wettelijke eisen zijn om dit predikaat te mogen dragen. Internationaal zijn hierover afspraken gemaakt en deze zijn vastgelegd in de zogenaamde ifoam-beginselen. In de biologische productie is geen chemische gewasbescherming toegestaan en mogen alleen meststoffen van natuurlijke oorsprong worden gebruikt. Ook het uitgangsmateriaal, mits beschikbaar, is biologisch gekweekt. In de teelt wordt verplicht vruchtwisseling toegepast. Het behalen van het EKO-Keurmerk vraagt om een lange adem. Kwekers die willen omschakelen vragen een toelatingsonderzoek aan, waarbij een inspecteur op het bedrijf samen met de ondernemer kijkt of het bedrijf aan de voorwaarden voldoet. Bij groen licht gaat er een omschakelingsperiode van start. In deze periode moet het bedrijf aan alle voorwaarden van biologisch voldoen, maar is het nog niet gecertificeerd. Het omschakelen van gangbaar naar biologisch duurt in de vollegrondsteelten duurt drie jaar. Uitgangsprincipe daarbij is dat de kunstmatige meststoffen en chemische gewasbeschermingsmiddelen eerst uit de grond moeten, alvorens producten daadwerkelijk biologisch genoemd kunnen worden. in de containerteelt gaat dit proces wel iets sneller en duurt het omschakelen twee jaar. Na het behalen van het keurmerk wordt het bedrijf jaarlijks minimaal een keer gecontroleerd. Deze controle wordt vooraf aangekondigd. Tijdens de controle kunnen er steeksproefsgewijs bladmonsters worden genomen om te controleren of de planten daadwerkelijk vrij zijn van residu. Naast de jaarlijkse controles kunnen er extra inspecties worden uitgevoerd, zoals een monstername of een onaangekondigde flitsinspectie waarbij een of meerdere aspecten worden gecontroleerd. In de biologische teelt is het gebruik van zowel chemische gewasbeschermingsmiddelen als kunstmatige meststoffen niet toegestaan. Deze eisen voor de biologische teelt zijn wettelijk en internationaal vastgelegd. Het EKO-Keurmerk gaat echter nog een stap verder dan deze biologische eisen. EKO zegt ook iets over andere aspecten die invloed hebben op duurzame productie zoals het gebruik van groene energie, schone brandstoffen en verpakkingsmateriaal. Omdat de term biologisch wettelijk beschermd is en er wettelijke eisen zijn ten aanzien van de biologische productie, bepaalt het ministerie van Economische Zaken wie mag certificeren en controleren. Skal is in Nederland de enige instantie die deze opdracht van EZ heeft. ✔

Biologisch is een wettelijk beschermde term, waardoor de criteria

✔

Alleen Skal is door de overheid aangewezen als certificerende

in de wet zijn vastgelegd. instantie. ✔

Omschakelen van gangbaar naar biologisch kost twee tot drie jaar.

✔

EKO-Keurmerk voldoet aan de criteria duurzaam inkopen en

✔

Keurmerk dat zowel in de grootgroen- als retailmarkt wordt

biologisch. gevoerd.

De Boomkwekerij 23 (14 november 2014)

Kaderverhaal_Ketura.indd 22

10-11-14 13:57

Keurmerken

Fair Trees Fair Plants Fair Trees Fair Plants is een jong keurmerk. In de zomer van 2013 behaalde de eerste boomkweker dit certificaat. De basis van het keurmerk ligt bij Fair Flowers Fair Plants. Dit sierteeltkeurmerk dat is opgezet voor de snijbloemen- en potplantenteelt, zegt niet alleen iets over het milieubeleid van een bedrijf, maar ook over het personeelsbeleid. Fair Trees Fair Plants maakt het voor kwekers mogelijk met één keurmerk te laten zien dat ze zowel bewust met het milieu als met het personeel omgaan. In eerste instantie vroeg met name de retail om garanties ten aanzien van sociale bedrijfsaspecten. Inmiddels stellen ook overheden steeds vaker sociale eisen. Hierom verwacht de stichting dat ook vanuit overheidsinstanties vraag zal komen naar het keurmerk.

plan van aanpak hebben waaruit blijkt dat ze binnen twee jaar de sociale

Het keurmerk, of label zoals ze zichzelf noemen, geeft afnemers ook

paragraaf halen, mogen het label aanvragen en voeren.

inzicht in de herkomst en de teeltwijze. Via een unieke code zijn de plan-

Fair Trees Fair Plants wordt samen met Fair Flowers Fair Plants nationaal

ten voor de afnemer traceerbaar. Via een website kan de afnemer met

en internationaal gepromoot. Gecertificeerde bedrijven komen uit

de code zien waar de plant vandaan komt en hoe hij gekweekt is.

Nederland, maar ook elders uit Europa en Afrika. MPS is verantwoordelijk

Fair Trees Fair Plants heeft geen eigen certificeringssysteem, daarvoor

voor de promotie en doet dit niet alleen in Nederland, maar in heel Euro-

werken ze samen met MPS. Kwekers die beschikken over een MPS-A

pa. Het keurmerk richt zich vooralsnog vooral op de consumentenmarkt.

status en in het bezit zijn van het MPS-Socialy Qualified certificaat, kunnen zich aanmelden voor deelname aan Fair Trees Fair Plants. De MPS-

✔

Fair Trees Fair Plants bundelt milieu en personeelsbeleid in één

✔

Het keurmerk heeft geen eigen certificeringsysteem, maar is

✔

Fair Flowers Fair Plants is een label voor producent, handel en

✔

Het label maakt via een unieke code herkomst en productie

keurmerk.

registratie is overigens niet de enige registratie die gebruikt kan worden voor deelname aan Fair Trees. Als kwekers kunnen aantonen dat zij qua

gekoppeld aan certificeringen als MPS en Groenkeur.

milieu-eisen vergelijkbaar presteren met MPS-A kunnen zij ook deelnemen aan het keurmerk. Groenkeur wordt door Fair Trees Fair Plants

detaillist gericht op de consumentenhandel.

erkend als duurzaam gekweekt. Voor de sociale criteria kunnen kwekers met MPS-Socialy Qualified uit

zichtbaar voor afnemers.

de voeten. Kwekers die deze kwalificatie nog niet hebben, maar wel een

ISO 14001 ISO-keurmerken zijn internationaal gestandaardiseerde keurmerken die gericht zijn op de organisatie binnen het bedrijf. ISO-keurmerken zijn daarom altijd bedrijfskeurmerken en geen productkeurmerken. ISO 14001 is een milieumanagementsysteem. ISO 14001 is gebaseerd op de milieu-risicoanalyse en het milieuplan. Bij het opzetten van het milieu-managementsysteem wordt er in kaart gebracht welke weten regelgeving er van toepassing is op de kwekerij.

wijd ruim 1,2 miljoen bedrijven gecertificeerd voor ISO 9001 en/of ISO

Daarnaast wordt er gekeken welke milieurisico’s er zijn en wordt in een

14001. In de boomkwekerij is het aantal ISO-certificeringen nog be-

milieuplan per milieu-aspect beschreven wat de risico’s zijn en wat er in

perkt. Het opzetten van een kwaliteitzorgsysteem is in de ogen van

de dagelijkse praktijk wordt gedaan om milieuproblemen te voorkomen.

veel kwekers vooral weggelegd voor grote multinationals met een

Hoewel in het milieumanagement ook aandacht wordt besteed aan

gelaagde organisatie en niet zozeer voor kwekerijen. Bij aanbestedin-

milieudoelstellingen, zegt het hebben van een ISO-certificaat niets over

gen door overheden wordt ISO-certificering regelmatig als eis gesteld.

de hoeveelheid gebruikte gewasbeschermingsmiddelen. Het systeem is

De verwachting is dat het hebben van ISO ook voor aanbestedingen in

gericht op het beschrijven en structureren van bedrijfsprocessen.

het openbaar groen steeds vaker een verplichting wordt. In de handel

Als een bedrijf alles op papier heeft en denkt aan de norm te voldoen,

richting retail wordt ISO nauwelijks gevraagd.

kan hij dit laten toetsen door een erkende certificeringsinstelling. Bij deze eerste audit kijkt de auditor samen met de ondernemer naar de

✔

ISO 14001 is een systeem waarmee milieurisico’s in kaart worden

✔

Certificering geldt voor drie jaar, waarbij er wel jaarlijkse controles

✔

Binnen de boomkwekerij is het aantal ISO-gecertificeerde bedrijven

✔

Bij afzet richting overheden zal de vraag naar ISO-certificeringen

✔

ISO 14001 is een bedrijfskeurmerk die weinig zegt over de daad-

gebracht.

documentatie van het managementsysteem en volgt er een verslag met bevindingen en voorgestelde aanpassingen. Na het verwerken van de

plaatsvinden.

aanpassingen en het implementeren van het systeem, volgt een tweede audit. Bij deze tweede audit wordt gekeken of de opzet doeltreffend

beperkt.

is en op de juiste manier wordt toegepast. Als alles akkoord is, is de kwekerij gecertifceerd. Deze certificering is drie jaar geldig. Wel worden

waarschijnlijk groeien.

er jaarlijks controles uitgevoerd. Na drie jaar volgt een uitgebreider onderzoek, waarna het keurmerk wederom voor drie jaar geldig is. ISO is internationaal het bekendste keurmerk. In totaal zijn er wereld-

werkelijk milieubelasting.

< De Boomkwekerij 23 (14 november 2014)

Kaderverhaal_Ketura.indd 23

10-11-14 13:57

Tekst: Ketura Haveman Foto’s: Lex Fioole, Griffioen Wassenaar, Ketura Haveman

Hoe maken kwekers duurzaamheid zic Er zijn meerdere keurmerken waarmee een kweker kan laten zien dat zijn planten duurzaam zijn gekweekt. Maar voor welk keurmerk kies je als kweker? Drie kwekers vertellen welke keurmerken ze hebben en waarom.

’Liever één certificaat’ Als het aan Jan de Vries, directeur van Boot & Co ligt, zou er slechts één duurzaamheidscertificaat zijn. „Ik sta niet te trappelen om Boot & Co te laten certificeren voor nog een nieuw keurmerk, maar als er een nieuwe komt zoals Groenkeur dan zorg ik wel, na een gedegen afweging, dat we hem krijgen.” Boot & Co behoorde tot de eerste vijf boomkwekerijbedrijven die in oktober officieel het Groenkeur-certificaat kregen. Het bedrijf is onder andere gecertificeerd voor Milieukeur, MPS-FlorimarkTrade en Groenkeur. „Het vervelende is dat er in aanbestedingen specifieke keurmerken worden genoemd die voor de aanbestedende partij voldoen aan de gevraagde normen, waardoor we feitelijk gedwongen zijn om ze allemaal te hebben als we onszelf niet willen buitensluiten voor een aanbesteding.” Voordelen ziet De Vries echter ook: „Doordat we alle drie de keurmerken

„Wij hebben meer certifceringen dan ik zou wensen”, aldus Jan de Vries van Boot & Co.

hebben, kunnen wij ook van alle drie de keurmerken planten inkopen en verhandelen. Als ik geen MPS zou hebben,

Boot & Co heeft ook ISO 9002 en 14001.

mag ik ook geen planten die onder MPS

„Ik vind dat iedere met ons vergelijkbare

met duurzaamheid zijn gekweekt bij een

ondernemer die zichzelf serieus neemt,

collega inkopen en onder het keurmerk

deze ISO-certifceringen moet hebben.

verkopen. Met drie duurzaamheidscerti-

Met ISO-certificeringen laat je aan de

ficaten op zak, wordt de productievijver

wereld zien, dat jouw onderneming

waarin ik kan vissen relatief groot.” Voor

fatsoenlijk wordt gerund.”

de buitenlandse afzet hebben de cer-

Boot & Co heeft sinds een jaar ook de ISO

tificeringen geen waarde. „Ze worden

26000 zelfverklaring. Zij laat daarmee

niet erkent, maar er wordt ook niet naar

zien hoe zij omgaat met MVO (maat-

gevraagd en ik hoop dat daar voorlopig

schappelijk verantwoord ondernemen)

geen verandering in komt.”

De begrippen, people, planet en profit

Bij Boot & Co hebben ze naast deze drie

worden in dit document uitgewerkt en

nog een aantal andere certificeringen.

smart geformuleerde doelen worden

Zo is een deel van de kwekerij in Zundert

gesteld. „Een voor veel aanbestedingen

EKO gecertificeerd. „De vraag naar biolo-

belangrijk thema van ’social return on

gisch gekweekte bomen is klein, maar ik

investment’ krijgt op deze wijze vaste

verwacht dat daar verandering in komt.”

vorm in onze bedrijfsvoering.”

’Certificering is een winterklus

„We dachten dat een bewijs van duurzaamheid afdoende zou zijn”, meent Pieter van 't Wout.

De Boomkwekerij 23 (14 november 2014)

Sp keurmerk de kwekers.indd 24

10-11-14 13:58

Keurmerken

id zichtbaar? ’Een keurmerk moet afspiegelen hoe je werkt’ Griffioen Wassenaar kweekt vaste planten voor zowel de retail als het openbaar groen. Als bedrijf hebben ze MPS-A en zijn ze partner van NL Greenlabel. „In beide zit een behoorlijke portie ‘zelfkeur’. Een keurmerk voor onze duurzame productie hebben we nog niet, terwijl de manier waarop wij kweken en ook ondernemen verder gaat dan sommige duurzaamheidskeurmerken vragen”, vertelt Bert Griffioen. Op de kwekerij ligt de nadruk op soorten die niet ziektegevoelig zijn. „Als ik moet spuiten, moet een consument of groenvoorziener dat ook. Die planten moet je dus niet willen.” Ook zoekt de kweker momenteel naar mogelijkheden om de

Bert Griffioen is nog op zoek naar een keurmerk dat past bij zijn kwekerij.

hoeveelheid veen in zijn potgrond te minimaliseren. Planten voor het openbaar groen worden voor levering ontdaan van

bij het bedrijf. Het moet laten zien hoe

zaam gekweekt. Controles in de distri-

de potten. Die potten worden op de kwe-

wij werken en het moet dus niet zo zijn

butie, tijdens de aanplant of in de winkel

kerij vervolgens weer gebruikt voor de

dat wij onze manier van werken aanpas-

moeten zichtbaar maken dat de kweker

volgende teelt. Griffioen is momenteel

sen aan het keurmerk.’’

de planten werkelijk milieuvriendelijk

zoekende naar een keurmerk die zicht-

„Ik zou graag willen dat een keurmerk

heeft gekweekt. Dat houdt kwekers

baar maakt dat hij duurzaam kweekt.

niet alleen een papieren ding is, maar

scherp en geeft een keurmerk waarde.”

„Ik vind dat een keurmerk moet passen

ook echt aantoonbaar staat voor duur-

terklus’ Handelskwekerij Piet van ’t Wout in Bos-

als leveringsvoorwaarde. We hebben

gen regelen is wat dat betreft een echt

koop was de eerste kwekerij die MPS

nu beide en als je de boel op orde hebt,

winterklusje.”

met Bewijs Duurzaamheid mocht voeren

is het weinig werk om jaarlijks door je

Van ’t Wout denkt overigens niet dat hij

binnen de boomkwekerij. „Wij leveren

audits te komen.”

de andere twee certificeringen nog blijft

uitsluitend aan de grootgroenmarkt en met de komst van de criteria duurzaam

voeren als hij Groenkeur binnen heeft. „Qua tijd en moeite is het goed te doen,

inkopen werd certificering noodzakelijk.

Volgende certificaat

Milieukeur was nog in ontwikkeling en

Groenkeur is voor Van ’t Wout de vol-

je moet wel voor de certificering en de

toen kwam MPS met een duurzaam-

gende stap. „We hebben de intentie

audits betalen. Met drie certificeringen

heidscertificaat. We hadden al MPS-A

om ook Groenkeur te halen. Daar ga ik

lopen de kosten te veel op. Het liefst

en het behalen van het duurzaamheids-

in de winter mee aan de slag, als het op

stappen we over op Groenkeur en laten

certificaat van MPS was daarom een lo-

de kwekerij rustig is. We hebben alles

de andere twee vervallen. Maar dat is

gische keuze”, vertelt Pieter van ’t Wout.

wel op orde, dus ik verwacht niet dat

ook iets waar ik me nog in moet verdie-

Later heeft het bedrijf ook Milieukeur

het erg lastig is. Maar je moet er toch

pen en kijken of dat haalbaar en verstan-

gehaald. „Vooraf dachten we dat ze om

even induiken, wat dingen aanpassen.

dig is. Ik wil de kosten binnen de perken

een bewijs van duurzaamheid zouden

Als je het doet, moet je het gelijk goed

houden, maar ik wil natuurlijk niet dat ik

vragen, maar in de praktijk wordt er

doen en daar is gedurende het teelten

daardoor niet kan leveren.”

vaak specifiek een keurmerk genoemd

leverseizoen geen tijd voor. Certificerin-

daarvoor hoef je het niet te laten. Maar

< De Boomkwekerij 23 (14 november 2014)

Sp keurmerk de kwekers.indd 25

10-11-14 13:58

BOOMKWEKE Venray Vakbeurs 9, 10 en 11 december 2014 DĂŠ vakbeurs voor boomkwekers en branchegerelateerde bedrijven

Openingstijden 13.00 - 21.00 uur Gelijk

met

ene De Grotor Sec urs Vakbe y Venra

Evenementenhal Venray De Voorde 30 5807 EZ Venray T 0478 - 51 97 90 I www.evenementenhal.nl E venray@evenementenhal.nl

606648.indd 26

Ons evenement. UW MOMENT.

7-11-2014 12:17:32

Dit zijn TOP ondernemers met visie, durf en doorzettingsvermogen. Maar ook marktgericht, internationaal en duurzaam. De kandidaten zijn onderscheidend en varen een eigen koers waardoor zij een voorbeeld zijn voor collegaâ&#x20AC;&#x2122;s.

606649.indd 27

Op 7 januari 2015 wordt de winnaar bekend gemaakt tijdens een inspirerende prijsuitreiking voor tuinbouwondernemers in Keukenhof, Lisse. Lees meer over de kandidaten: www.tuinbouwondernemersprijs.nl.

7-11-2014 14:20:28

Ongekend

Tekst: Ronald Houtman Foto’s: Plants and Pictures, Ketura Haveman

Deze halfheester wordt meestal tot de vaste planten gerekend. Vanwege de bloeitijd is Zauschneria californica een welkome aanvulling in het sortiment laatbloeiende planten.

Zauschneria californica Het kleine geslacht Zauschneria bestaat uit vijf soorten die allemaal voorkomen in Californië en het noordwesten van Mexico. De meest bekende en meest gekweekte soort is Z. californica met de Nederlandse naam Californische fuchsia. Zauschneria is inderdaad nauw verwant aan Fuchsia. Op het eerste gezicht lijken de bloemen niet erg op die van Fuchsia. Dit komt vooral doordat de kelk en de kroon bij Zauschneria min of meer dezelfde kleur hebben, waar deze bij Fuchsia vaak duidelijk van elkaar verschillen. Gewoonlijk wordt Zauschneria tot de vaste planten gerekend, maar in feite zijn het halfheesters. Ze groeien struikachtig en sterven ’s winters gedeeltelijk terug tot een houtige basis. Z. californica is een breed uitgroeiende plant, vaak met een bijna kruipende groeiwijze. De smalle bladeren zijn grijsgroen en behaard. Vanaf juli tot ver in oktober verschijnen de trossen met trompetvormige bloemen. Gewoonlijk zijn deze bij Z. californica oranje tot oranjerood. Maar er komen ook witbloeiende vormen voor. Er zijn een aantal cultivars die qua groeiwijze, bladkleuren en bloei duidelijk verschillen van de wilde vorm. ’Ed Carman’ en ’Western Hills’ zijn de twee meest bekende. ’Ed Carman’ heeft grijzer blad en wat grotere,

dieper oranjerood gekleurde bloemen. ’Western Hills’ is een meer opgaand groeiende plant met rodere bloemen en juist groener blad. Andere cultivars zijn ’Dublin’ (donker grijsgroen blad en roodoranje bloemen), ’Olbrich Silver’ (zilvergrijs blad en donker oranjerode bloemen) en ’Solidarity Pink’ (heldergroen blad en bleekroze bloemen). Van nature groeit Z. californica op schrale, droge gronden in de volle zon. De planten zijn absoluut winterhard, maar dan moeten deze omstandigheden wel worden nagebootst. Als de planten buiten overwinteren in een vochtige bodem zullen ze onherroepelijk verrotten. Het beste kunnen ze dus worden gekweekt (en toegepast) op schrale zandgrond waar compost en meststoffen toevoegen tot een minimum wordt beperkt. In de uiteindelijke toepassing kunnen de planten ook in troggen, op of tegen muurtjes of in rotstuinen worden geplant. <

PLUS

MIN

+ Bloemen in sterke kleuren

- Standplaatsgevoelig; kan

+ Bloeit een lange periode

niet op (te) vochtige grond

+ Verdraagt veel warmte en zon

U IT DE PRAKTIJK „In het verleden kweekten we vijf tot zeven soorten en cultivars van Zauschneria. Helaas werden deze nauwelijks verkocht en hebben we het sortiment teruggebracht tot twee: ‘Ed Carman’ en ‘Western Hills’. We hebben bewust gekozen voor deze twee cultivars omdat deze betere eigenschappen hebben en afwijkende blad- en bloemkleuren ten opzichte van de soort. Daarbij vinden we ze gewoon mooi. Van de andere hebben we Hans Kramer

de moederplanten nog steeds buiten staan. Ze zijn alle jaren

Hessenhof

prima winterhard gebleken. Voorwaarde is wel dat de stand-

Ede

plaats droog, zelfs schraal moet zijn. Misschien waren we destijds wat te vroeg en is de markt nu pas toe aan dit soort gewassen.“

De Boomkwekerij 23 (14 november 2014)

Ongekend Zauschneria.indd 28

10-11-14 13:58

Tekst en Foto’s: Ketura Haveman

Gewasbescherming

Met folie onkruid te lijf Bij kwekerij Kortenhorst in Heeten gebruiken ze sinds enige tijd folie als afdekmateriaal tegen onkruid en mos. De potten worden aan het begin van de teelt afgedekt met folie. De eerste resultaten zijn volgens kweker Jos Wijnberg positief. Bark, afdekschijven, verlijmde afdekmaterialen; alle opties werden geprobeerd bij kwekerij Kortenhorst in Heeten. Zoeken naar een goed afdekmateriaal blijkt lastig. Het materiaal moet voorkomen dat onkruiden kiemen en groeien, het moet eenvoudig aan te brengen zijn, het moet een hele teeltduur meegaan, het mag in het handelscircuit niet van de pot vallen en de groeiomstandigheden moeten voor de plant optimaal blijven. Jos Wijnberg: „Die combinatie van factoren is lastig.” Omdat de bestaande mogelijkheden om mos en onkruid tegen te gaan niet afdoende waren, zochten ze bij kwekerij Kortenhorst verder naar een beter alternatief. De kwekers kwamen op het idee folie op de potten te gebruiken. Hierbij worden de potten gevuld met een vaste hoeveelheid grond, waarbij de bovenste centimeter van de pot niet wordt gevuld. Daarna worden ze afgedekt met folie - voorzien van

een plantgat - die aan de rand van de pot wordt geseald. In het gemaakte plantgat komt vervolgens het plantgoed. Het folie voorkomt dat onkruid en mos op de potten komen. 100% houdt het folie onkruid en mos niet tegen, omdat het plantgoed niet is afgedekt, maar het onkruid wieden is teruggebracht ’van dagen rapen naar even een middag door de kas lopen’, aldus Wijnberg. Voor het systeem, Cleanpot System genaamd, is octrooi aangevraagd.

Automatisch Voor het afdekken met folie hebben de kwekers in Heeten een prototype machine ontwikkeld. De zelfgemaakte potmachine vult de potten, dekt ze

Ook het uitgangsmateriaal wordt afgedekt met folie om onkruid te voorkomen.

af met folie, waarna een medewerker het plantgoed in de potten drukt. Het folie minimaliseert onkruid en mosgroei. Ander groot voordeel is volgens Wijnberg dat er geen rotzooi meer van de potten valt in het handelskanaal. „Handel en retail klagen al jaren over de rotzooi die bark veroorzaakt. Die overlast heb je met folie niet.” Het aanbrengen en afdekken met folie is qua kostprijs gelijk aan bark. Wijnberg: „Ik denk dat het in de teelt zelfs voordelen oplevert, omdat je minder onkruid hebt en door een evenwichtiger vochtgehalte in de pot groeien de planten beter. Dat laatste is duidelijk zichtbaar in de proeven. De centimeter lucht tussen pot en folie is nodig om voldoende zuurstof uitwisseling in de potgrond te houden voor optimale groei. Door het folie verdampt het water minder snel en ontstaat er minder snel uitdroging. Ook levert dit voordelen tijdens transport en zijn de planten langer verhandelbaar in de keten. Het folie op de pot is eenvoudig door de consument te verwijderen. Als keerzijde geeft Wijnberg aan dat ze in de teeltfase wel alert moeten zijn bij hoge instraling. „Doordat er minder verdamping is uit de pot, is de RV in het gewas lager. Maar dat is tot op heden het enige aandachtspuntje.” <

De potten worden afgedekt met een folielaag die op de pot gesmolten is.

De Boomkwekerij 23 (14 november 2014)

Nw Afdekmethode.indd 29

10-11-14 13:58

Foto: AgroPoli

Uitval in Buxus is erfenis van een slechte start In september viel op een aantal percelen Buxus uit. In stambasis en wortels van de uitvallende planten zaten Phytophthora, Pythium, Verticillium, Chalara en secundaire aantastingen.

Wilma Windhorst AgroPoli wwindhorst@agropoli.nl

Op basis van het scala aan schimmels lijkt er geen eenduidige oorzaak. De extreme neerslag van juli en de regen van augustus worden dan al snel als schuldige aangewezen. Toch lijkt het of de basis voor de uitval al eerder in de teelt is gelegd. We zien namelijk verschillen op de percelen: de ene partij stek of plantgoed vertoont het beeld niet, de andere wel. En dat terwijl op het perceel gelijke omstandigheden heersen. De ervaring van de afgelopen jaren leert dat het ver indrogen van de kluitjes van stek of plantgoed eerder in de teelt, of bij het uitplanten, de belangrijkste oorzaak van dit beeld is. Planten waarvan het kluitje ver ingedroogd is, laten gekrompen wortels zien. Deze planten kunnen met maatregelen zoals fosfaatbemesting of wortelbevorderende middelen wel herstellen, maar lijken blijvend verzwakt. Bij slechte omstandigheden in de teelt, zoals de wateroverlast van juli, wordt dit zichtbaar. Het indrogen kan in de stekfase gebeuren: vaak zijn het dan de randjes van de trays die ingedroogd zijn. Dit is makkelijk te voorkomen door de stekbeddingen breder in te richten, dan zijn er immers minder droge randen. Ook het â&#x20AC;&#x2122;opsluitenâ&#x20AC;&#x2122; van de randjes met bijvoorbeeld (omgekeerde) loopspoortegels voorkomt instraling op de trays en

verdroging. Stektrays wegzetten op zand geeft een grotere vochtbuffer, waardoor de pluggen minder snel indrogen. Het doorwortelen in het zand is bij deze methode wel lastig. In de plantgoedfase zien we het indrogen vooral in de voorste meter van beddingen aan het pad: deze drogen eerder op, maar krijgen vaak vervolgens een dubbele hoeveelheid water doordat ze ook vanaf de overkant van het pad worden meeberegend. Ook bij het uitplanten kan het verkeerd gaan. Vooral als te droge kluitjes worden uitgeplant, veroorzaakt dat een vergelijkbaar beeld. En als grotere partijen stek of plantgoed op karren op voorraad staan op het perceel, kunnen ze ook uitdrogen en voor uitval zorgen. Wisselend natte en droge omstandigheden verzwakken overigens niet alleen Buxus, maar zien we ook als oorzaak van uitval in andere gewassen, zoals Helleborus, Cytisus en Hedera. Als kluitjes eenmaal ingedroogd zijn dan kunnen ze beter met meerdere korte gietbeurten opnieuw weer nat worden gemaakt, zodat de wortels zich langzaam weer volzuigen met vocht en kunnen herstellen. Alertheid is dus in alle stadia van de teelt een vereiste. <

Zwarte stambasis in Buxus.

De Boomkwekerij 23 (14 november 2014)

Teeltadvies BKW14-23.indd 30

10-11-14 13:58

Teeltadvies

Voorkom uitdroging van gerooide bomen Door het warme najaar houden bomen langer hun blad. Dit vraagt extra zorg bij het afleveren. Let daarnaast op luisaantastingen en voer de winterbespuiting van onkruid nu al uit.

Simon van Houwelingen simonvanhouwelingen@ cultus.nl Cultus Agro Advies

Het is belangrijk om in het proces van rooien tot planten zo min mogelijk uitdroogmomenten te hebben. Hoe lang ligt de boom boven de grond voordat deze in de loods is? Let daarbij vooral ook op het transport. Tien minuten met een trekker over de weg lijkt kort, maar kan wel een uitdroogmoment zijn. Gebruik daarom altijd een afdekzeil. Houd daarna de deur van de loods zoveel mogelijk dicht. Let op de relatieve luchtvochtigheid in de loods; maak wortels desnoods nat als ze van het veld komen. Gebruik ook een afdekzeil als de bomen tijdens het afleveren op verschillende plaatsen worden geladen. Blote wortels kunt u ook in een plastic zak verpakken, zodat vochtverlies tot een minimum wordt beperkt. Bespreek dit wel met uw afnemer, want hier zijn extra kosten aan verbonden. Door het warme najaar zijn insecten langer actief. Zo komen op dit moment grote, grijsbruine takluizen voor op vooral Salix en Quercus. De aantasting leidt tot zwarte stammen vanwege honingdauw-afscheiding. Bij Salix kan de aantasting zelfs leiden tot taksterfte en bij Quercus tot bastscheuren in

de lengte van de stam. Als u een aantasting op de stammen ziet, spuit dan met Calypso, Gazelle of Teppeki. Voeg ter versterking van zoâ&#x20AC;&#x2122;n middel 20 ml Decis/100 l water toe. Verder is al veel winteronkruid gekiemd, met name winterpostelein. Ook is er veel bloei en zaadvorming van klein kruiskruid. Kleine brandnetel heeft ook veel zaad gevormd. Ervaring leert dat de toekomstige etiketdosering van Finale (4 l/ha) niet afdoende is voor het afdoden van kleine brandnetel. Door Finale te combineren met Linuron of Afalon Flow (1 l/ha), is de werking beter. Met de huidige praktijksituatie is het raadzaam de winterbespuiting bijvoorbeeld nu al uit te voeren. De bestrijding valt met Finale of Basta vaak tegen. Daarnaast is er door het verdwijnen van Aramo geen effectief middel meer tegen straatgras. Door minimaal 1,5 l/ha Kerb Flow toe te voegen aan Finale of Basta, zal er een betere afdoding zijn. Nadeel van een vroegere bespuiting met Kerb is dat het middel in het voorjaar eerder is uitgewerkt. Let ook op bij grasstroken tussen bomen. Kerb werkt via wortelopname, dus er is kans op schade aan stroken. <

In vaste planten extra aandacht voor nachtvorst De vaste planten gaan lang door met groeien. Maatregelen voor nachtvorst zijn daarom noodzakelijk. Ook Botrytis vraagt extra aandacht.

Marco Schuurmans Cultus Agro Advies marcoschuurmans@cultus.nl

Door het bijzondere zachte en warme najaar lijken veel planten nog niet klaar voor de winter. In september en oktober hebben diverse soorten nog jong schot gemaakt. Dit schot is niet afgehard en daardoor zeer gevoelig voor nachtvorst. Voor planten die op het containerveld overwinteren is het dan ook zinvol afdekfolie of agrocover klaar te leggen tussen de bedden. Nachtvorstberegening is een andere optie. Controleer op tijd de instellingen, een stevige nachtvorst of vorst aan de grond komt altijd onverwacht en sneller dan gedacht. Het warme weer heeft ook tot gevolg gehad dat veel insecten en schimmels tot laat in het seizoen actief zijn geweest. In diverse gewassen zijn in de laatste week van oktober nog volop actieve luizen en trips gevonden. Afhankelijk van de druk en de buitentemperatuur kan het raadzaam zijn om pleksgewijs nog een bestrijding uit te voeren met een contactmiddel (Decis).

Schimmel Botrytis is een aandachtspunt. Deze schim-

mel is altijd aanwezig en ontwikkelt zich ook bij lage temperaturen. Bij gewassen die met relatief veel temperatuur in het gewas naar binnen zijn gezet, kan deze schimmel hard toeslaan. Naast een eventuele preventieve bestrijding met chemische middelen is het belangrijk om te voorkomen dat de schimmel zich kan ontwikkelen in overwinterende gewassen en stek. Lucht zoveel en snel mogelijk. Ga zeer kritisch om met de watergift en bespuitingen. Geef water voor 10.00 uur en uitsluitend op dagen dat het gewas droog de nacht in gaat. Hang eventueel ventilatoren op in de kas om meer luchtbeweging te creĂŤren. Op de meeste bedrijven wordt momenteel met succes gewerkt met diverse plantversterkers. Meestal wordt gekozen voor een combinatie van het doormengen van organische producten in de potgrond (of vollegrond) met het preventief bovengronds spuiten van het gewas. Mogelijk dat ook deze middelen er toe bijdragen dat de planten vitaler de winter ingaan en minder last hebben van diverse schimmels. Een positieve ontwikkeling om komend jaar te volgen. < De Boomkwekerij 23 (14 november 2014)

Teeltadvies BKW14-23.indd 31

10-11-14 13:58

VRAAG EN AANBOD

11 november 2014 nummer 23

Mail uw Vraag & Aanbod voor donderdag 17.00 uur naar: svstraffic@bdu.nl of bel naar Verkoop Boomkwekerij 0342-494889

TE HUUR Aangeboden 2552m2 koude kas in de gemeente Zevenhuizen (Z.H). Beschikbaar vanaf december 2014 en ingericht met schermdoek, regenleiding en een druppelsysteem voor potplanten. Ideaal voor de boomkwekerij.

Groeit met jou mee Alexander De Laat +32 (0) 472634280

Karel De Laat +32 (0) 475627815

Sint-Antoniusweg 97 3910 Neerpelt (BE) BTW BE 0541 846 750 info@stekbedrijfdelaat.be www.stekbedrijfdelaat.be Fax: +32 (0) 11 96 58 82

Voor meer informatie: bel gerust 0648641590 of mail naar bensteenbergen@live.nl

P» s¤ ÂsÈ Ųƕ¤sÖ « ¤ƕ «ƕ

AANGEBODEN

ª ¾ƕ s«ƕŧŞƕÂ±±¾È «ŵ

ÍÂ ¾ÈƕşšƕƕƕŤŞŧšƕ9Lƕ$ ÝÈ ÍÝÂ «ƕƅ92Ɔ ƯšşƕƅŞƆŢťţƕŢŧƕŦŤƕŞŞƕƕƕ ƯšşƕƅŞƆŢťţƕŢŧƕŦŤƕŞŧ ×××Ÿ~ ¾ ÂŸ«¤ « ±Ʒ~ ¾ ÂŸ«¤

* Verhuur CC Karren en Planten * Daghuur 2014/2015 - Week 01 t/m 04 - Week 05 t/m 08 - Week 09 t/m 22 - Week 23 t/m 26 - Week 27 t/m 52

CC € 0,15 € 0,25 € 0,50 € 0,25 € 0,15

Plaat € 0,03 € 0,05 € 0,10 € 0,05 € 0,03

M: 06 54258722 F: 0598 398270 E: bart@bollaart.nl

* Winterhuur periode najaar 2014 t/m 28-02-2015 Periodeprijs €5,50 per CC met een max. van 7 platen per CC.

Bezoek onze website voor meer informatie of actuele voorraad

* Jaarhuur €15,50 per CC €1,25 per plaat

Hazerswoude-Boskoop Transport Rubenslaan 121 2891 HE Hazerswoude Tel : 0172-231583 / 0653451989 E-mail: info@hazerswoudeboskooptransport.nl

w w w.b ens ve r m eerd er i ng. nl

• Productie van stek op contractbasis • Specialiteit grote series • Hoogwaardige kwaliteit • Gegarandeerde Leverbetrouwbaarheid

Sterk in Stek!

Kempweg 20, 5964 NE Horst, T +31(0) 478 552323, E biesplanken@nlw.nl, l www.debiesplanken.nl

606650.indd 32

10-11-2014 12:12:16

VRAAG EN AANBOD

11 november 2014 nummer 23

Mail uw Vraag & Aanbod voor donderdag 17.00 uur naar: svstraffic@bdu.nl of bel naar Verkoop Boomkwekerij 0342-494889

TE KOOP AANGEBODEN 2000 7000 5000 1000 1000 2000 500 1500 3000 5000 2000 2000 3000

Cham. Coll. Glauca Th occ. Brabant Th occ. Smaragd Th. plic Exelsa Th. plic. Altrovirens Cupressocyparis Leylandii Buxus Faulkner Bol Buxus Sempervirens Buxus Sempervirens Pyrimide Taxus Baccata Prunus L. Rotundifolia Prunus L. Caucasica Prunus Lusitanica

80-180 cm 80-250 cm 80-180 cm 80-250 cm 80-200 cm 180-250 cm 60+ cm 40+ cm 60-135 cm 60-400 cm 60-180 cm 60-160 cm 60-225 cm

BOOMKWEKERIJ JO WINTERMANS V.O.F.

Koppelen 18 • 5524 AB Steensel T: 0497-512297 • F: 0497-516982 • M: 06-20434671 Email: jo.wintermans@online.nl

Het adres voor uw

gewortelde stek van heesters en coniferen in stekplaten

Ook voor cahl tuewn! stekopdra

ZOWEL IN DE VOLLE GROND ALS IN CONTAINER

STEKCULTURES BV

GOMMELSTRAAT 2 • 5074 NG BIEZENMORTEL TELEFOON: 0135113396 • FAX: 0135114183 GSM: 0651222823 EMAIL: INFOHECOSTEKCULTURES.NL INTERNET: WWW.HECOSTEKCULTURES.NL

5684 NC Best Tel: 0499 - 371632 Fax: 0499 - 392088 Mob: 06-51382464

voor grote maten groenblijvende heesters en coniferen Email: info@boomkwekerijvandenbiggelaar.nl

e op m nz d k o raa .co k ij or Be vo jes ele ot tu .r

606651.indd 33

MABO KWEKERIJEN

Heuveleindseweg 6b

Horsterdijk 116, 5973 PR Lottum T 077 366 4080, F 077 366 4081, E info@rotjes.com

www.mabo.nl

Boomkwekerij Hoveniersbedrijf van den Biggelaar

Boomkwekerij Ron van den Broek Meirseweg 26b 4881DJ ZUNDERT ronbroek@ziggo.nl 0653543244

Gewortelde stek van Hebe - Rosa - Vinca sier-, en bodembedekkende heesters

Het juiste adres voor de beste kwaliteit! Kijk op onze website voor meer informatie:

Achterstraat 12 6668 AA Randwijk tel: 0488-491271 fax: 0488-491342 e-mail: info@mabo.nl

AANGEBODEN -Robinia ps. Nyirségi veren 1+1 250cm -Robinia pseudoacacia Nyirségi 1+0 Robinia pseud. Umbraculifera stamhoogten: 120/150/180/200/225cm Nyirségi onderstam 6-8 1jr kroon Prunus laur. Caucasica/Novita -recht gestokt spil 150-250cm C3ltr -recht spil 60-90cm P11 Prunus lust. Angustifolia spil -recht gestokte spil 150+cm C3ltr -spil recht 50+cm P11 Prunus Laur. soorten op stam Mercurius- Etna-Mano-Gajo Kleopatra- Otto Luyken-Ani stamhoogten van 90 tot 200 cm 1-2 en 3 jarige kronen

Uitgebreid assortiment in laan- en sierbomen, fruitbomen, spillen, dakplantanen en leilindes (vormbomen).

Van Poecke & zn bvba Oude wetterstraat 3a 9230 Wetteren België AANGEBODEN Cup. ley. Castel. Gold 60-80-100 co Cup leylandii 80-100-125-150 co Thuja p. Atrovirens 60-80-100-125 co Thuja p. Exselsa 60-80-100-125-150 co Thuja occ Braband 60-80-100-125-150 co Thuja occ Smaragd 50-60-80-100 co Prunus l Rotundifolia 60-80-100-125 co Taxus Baccata 60-80-100-125 dwer/rots coniferen Juniperus, Thuja, Cham, Co Sierstruiken in co 10 Rozen blote wortel in verschillende soorten Tel: 0032(0)479 99 17 23 Fax: 0032(0)9 366 04 70 www.vanpoecke-zn.be info@vanpoecke-zn.be

10-11-2014 12:13:00

Tekst: Wendy Venhorst Foto: Gerdien de Nooy

De Skimmia-markt bloeit op Het Skimmia-seizoen is momenteel in volle gang. En hoewel de markt en de prijzen nog altijd onder druk staan, zijn er ook bedrijven die heel aardig draaien en de prijzen dit seizoen zelfs iets opschroeven. Hun geheim? Je onderscheiden met een topproduct, nieuwe soorten en de bereidheid om veel energie en liefde in de teelt te stoppen. Want een Skimmia kweek je er niet ‘zomaar even bij’.

Het najaar is voor Skimmia-kwekers een drukke tijd. Het grootste gedeelte van de Skimmia gaat tussen september en kerst naar de klant. Dan moeten dus de grootste klappers worden gemaakt. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Kwekers laten weten dat de afgelopen jaren niet de meest makkelijke waren. De vraagmarkt van weleer is niet meer. Klanten willen tegenwoordig een zo klein mogelijke voorraad en bestellen alleen bij als dat nodig is. De consument is door de crisis namelijk voorzichtig geworden. De gemiddelde order wordt daarmee kleiner en ’just in time’ leveren is het devies. Dat vraagt flexibiliteit van de Skimmia-kweker. Niet voor niets zijn er de afgelopen jaren een paar spelers omgevallen. Bedrijven die volgens verschillende kwekers te veel hebben geïnvesteerd, niet aan de kwaliteitseisen konden voldoen of het er even bij dachten te doen. Daarmee is er dus wat lucht op de markt gekomen. Toch moeten we ons volgens Hans Verboom uit Zevenhuizen geen illusies maken. „We moeten een pas op de plaats maken en ons realiseren dat we allemaal over de top zijn gegaan. Het kon niet op met de aantallen, terwijl de prijs gelijk bleef of zelfs steeg. Die tijden zijn al lang voorbij.”

Ook positieve geluiden Toch gaat het niet per definitie slecht bij de Skimmia-kwekers. Bij bedrijven met een vaste klantenkring, een verzorgd product en een goede service, loopt de handel dit seizoen best lekker door. Zo ook bij Roland van der

Werf uit Boskoop. „Als je zorgt voor topkwaliteit, ben je als eerste aan de beurt.” Ook bij Jo van de Langenberg uit Boxtel, die twaalf verschillende soorten Skimmia kweekt, zijn veel soorten al uitverkocht. „We hebben dit jaar erg veel bloemen en ze zijn ook extra mooi. Vanwege die superkwaliteit gaat het allemaal snel weg. Dat begon al in september, terwijl oktober en november dé Skimmiamaanden zijn.”

Lastige teelt Nederland telt ongeveer twintig bedrijven die zich serieus op de Skimmia richten. Dat zijn er niet zo veel, maar dat heeft ook een reden. De Skimmia-teelt is namelijk een relatief lastige teelt. Het is geen product om er ’zomaar even bij te doen’, zo geven de kwekers aan. De teeltomstandigheden luisteren nauw en ziekten als wortelrot liggen op de loer. De Skimmia houdt er namelijk niet van om met de voetjes in het water te staan. Ook kan hij niet tegen te warm of te koud weer. Naast het vakmanschap moet een kweker behoorlijke investeringen doen om de teelt goed op te zetten. Te denken valt aan een kas, een schaduwhal, goed uitgangsmateriaal enzovoorts. „De teeltomstandigheden moeten voor 100% kloppen, anders hoef je er niet aan te beginnen”, verduidelijkt John van Zuilen uit Boskoop.

Combineren Niet voor niets richten de meeste Skimmia-kwekers zich alleen op

Skimmia, of doen er maar één of enkele producten bij. Op die manier kunnen ze er zich optimaal op concentreren. „Als de teelt goed gaat, is het makkelijk. Maar als je problemen krijgt, is het één van de moeilijkste teelten”, verduidelijkt Verboom. „Met name als je in één jaar een plant met bloemen moet afleveren, is het een behoorlijk intensieve teelt. De kleur moet goed zijn, het aantal bloemen et cetera.” Lachend: „Als je het echt goed wilt doen, moet je slapen bij de planten.” Ook Roland van der Werf is van mening dat de teelt lastig te combineren is met andere producten. „Een oudere collega zei ooit tegen mij: ’Als je aan Skimmia begint, heb je levenslang.’ Oftewel: je bent er dag en nacht mee bezig en komt er nooit meer vanaf. Je moet je hele ziel en zaligheid in de teelt stoppen.

De Boomkwekerij 23 (14 november 2014)

Skimmiahandel.indd 34

10-11-14 13:59

Heesters

het feit dat er meer onder de zon is dan alleen de vertrouwde Skimmia japonica ’Rubella’. De consument is niet makkelijk op een ander spoor te zetten. Het is dus aan de kweker om te laten zien wat er nog meer op de markt is en de consument te overtuigen van de meerwaarde. Maar er zijn meer manieren om je te onderscheiden. Zo heeft Dennis van Eijk uit Boskoop dit jaar de keuze gemaakt om zijn Skimmia gedeeltelijk biologisch te gaan kweken. „Nog niet alles kan biologisch worden gekweekt, maar 60 tot 70% is wel het streven. Waarom? Het ene jaar mag je een bepaald chemisch middel wel toepassen, het andere jaar weer niet. Daar word je gek van. Daarnaast is het goed voor het milieu en voor je eigen gezondheid. Bovendien moet je als ondernemer creatief blijven en jezelf laten zien. Mijn bedrijf is niet groot. Maar wie niet sterk is, moet slim zijn.”

Najaarstopper De Skimmia-handel is momenteel in volle gang.

Vergelijk het met een boer. Die loopt ook zeven dagen per week achter zijn koeien aan. In het teeltseizoen moet je er vreselijk kort op zitten en moet je je planten vertroetelen. Maar als je het goed aanpakt, is er wel geld in te verdienen.”

Prijzen De prijzen zijn de afgelopen jaren aardig gelijk gebleven. De meeste kwekers noemen ze redelijk tot goed. Bedrijven die zich altijd op kwaliteit hebben gericht, hebben daarbij de beste papieren. Als de kwaliteit goed is, kan er namelijk ook een goede prijs worden gevraagd. Zo laat Jo van de Langenberg weten dat hij de prijzen dit seizoen zelfs heeft verhoogd. „We hebben zulke mooie Skimmia, dat we best een kwartje meer kunnen vragen.” Dat

geldt zeker voor zijn bes-Skimmia, die nog harder loopt dan de Skimmia met bloemen. „Het is heel lastig om bes-Skimmia te kweken. Dat heeft mij vele jaren van experimenteren gekost. Maar als het je eenmaal lukt, heb je wel een troef in handen.” En dat is in deze tijden van groot belang: je moet je onderscheiden van de rest. Dat kan met bes-Skimmia, maar bijvoorbeeld ook met nieuwe soorten. Zo heeft Bas van Eijk uit Boskoop het gevoel dat er de laatste jaren steeds meer nieuwe soorten op de markt komen. „Daarvoor kwam er bijna nooit een nieuwe Skimmia bij. Kwekers zoeken dus naar nieuwe soorten, om zich te onderscheiden.”

Vertrouwd

Wat de komende jaren betreft zal de markt redelijk ’steady’ blijven met betrekking tot het aantal kwekers en de productie, zo verwachten de kwekers. Want crisis of niet, de Skimmia blijft tot de najaarstoppers behoren. Niet in de laatste plaats doordat de Skimmia de tuin van september tot april opfleurt met mooie, kleurrijke bloemen of bessen. Wel is het voor bedrijven belangrijk om zich te blijven ontwikkelen en vernieuwend bezig te blijven, zonder de investeringen te hoog op te laten lopen. Ook is het van belang dat iedereen een kwalitatief goede plant blijft kweken. „Een goedkope Skimmia bestaat gewoon niet, daar moet je heel eerlijk in zijn”, verduidelijkt John van Zuilen. „Kwekers moeten er gezamenlijk voor zorgen dat ze een goede kwaliteit in de markt blijven zetten, zodat niemand teleurgesteld wordt. Dan voorzie ik een goede toekomst voor de Skimmia.” <

Toch blijkt het nog niet zo makkelijk om de consument te overtuigen van De Boomkwekerij 23 (14 november 2014)

Skimmiahandel.indd 35

10-11-14 13:59

Tekst en Foto’s: Ron Barendse

FloraHolland Trade Fair stabiel ontmoe tin Kwekers en handelaren konden vorige week weer hun hart ophalen tijdens de FloraHolland Trade Fair in Aalsmeer. De veiling mag zich in deze periode dan buigen over de te volgen koers, de rol van de Trade Fair lijkt onveranderd onomstreden. Op de FloraHolland Trade Fair, die van 5 tot en met 7 november werd gehouden, kwamen 14.000 bezoekers af. Dat aantal kwam overeen met het aantal bezoekers van vorig jaar, dat toen een record betekende. De beurs kende zo’n 750 deelnemers, onder wie 460 plantenkwekers. Onder hen waren zo’n 110 bedrijven met één of meer boomkwekerijproducten in

Laurierkwekerij Gova wordt per 1 januari 2015 lid van Decorum. „Decorum blijft zoeken naar meer tuinplantenkwekers en wij denken dat het belang van merken in de toekomst belangrijker wordt”, verklaart Jack Goossens van Gova de samenwerking.

hun sortiment. Volgens Michel Verbeek, Productcoördinator Boomkwekerij bij FloraHolland, is dit aantal ten opzichte van 2013 licht gestegen.

’Beleid positief uitgepakt’ Alleen voor leden en aspirant-leden is er plek op de Trade Fair en volgens Verbeek heeft de veiling de voorwaarden voor deelname aan de beurs strikt nageleefd. „Voor wat betreft het aantal bedrijven op de beurs met een of meer boomkwekerijproducten in hun sortiment heeft het gevoerde leden/niet-ledenbeleid geen negatieve gevolgen gehad. Met een lichte stijging van het aantal kun je zelfs zeggen dat het beleid positief heeft uitgepakt. Ook heeft een aantal contractzenders interesse getoond voor het (aspirant-)lidmaatschap om zodoende ook volgend jaar aan de beurs te kunnen deelnemen.” Bovenstaande geluiden lijken erop te wijzen dat de rol van de Trade Fair door veel betrokkenen als onveranderd sterk wordt gezien. <

Kweker Joris Jans uit Wanssum showt zijn rozen in geschenkverpakking. „De afzet in Europa wordt minder, met deze verpakking hebben wij daarbuiten meer mogelijkheden. Ook is het product interessant voor internetbedrijven.”

FloraHolland liet in The Village een aantal technieken zien die kunnen worden ingezet bij plantenverkoop. Een voorbeeld hiervan is augmented reality. Om te kijken of een plant in je interieur (of tuin) past kun je deze via een tablet fictief op z’n plek zetten.

De Boomkwekerij 23 (14 november 2014)

BeursFH layout.indd 36

10-11-14 13:59

Beurs

oe tingspunt sierteelt

Tessa Florence Duste van het bedrijf Rooflife laat in de concept-store bij Waterdrinker een maquette zien van een daktuin. „We doen niet alleen Sedum-daken maar plaatsen ook bomen op het dak.” Rooflife heeft een prille samenwerking met Waterdrinker.

De FloraHolland Trade Fair is vooral een podium voor visueel aantrekkelijke producten. Zo verkoopt kweker Sander de Jong (links) zijn vaste planten onder andere via More Lips, een concept dat tijdens Plantarium het licht zag.

Plants4U is een nieuw samenwerkingsverband van zes Noord-Duitse boomkwekerijbedrijven uit de regio Ammerland. Zij werken samen op het gebied van logistiek en verkoop waarbij ze zich vooral richten op de verkoop aan Nederlandse exporteurs.

„Vrouwelijk inkopers vinden het mooi, mannelijke inkopers vinden het te duur”, zegt Jos Swinkels over zijn nieuwste product: manden met daarin groenblijvende vaste planten. Onder de plantjes zijn narcissenbollen geplant die in het voorjaar bloeien.

Deze Gaultheria staat in een pot gemaakt van met name kokosvezel. Verwerkingsbedrijf Kokoplant levert zowel binnen- als buitenplanten in deze decoratieve pot met Fair Trade-label. Op de beurs was het product voor het eerst te zien. De Boomkwekerij 23 (14 november 2014)

BeursFH layout.indd 37

10-11-14 14:00

Tekst en Foto: Ron Barendse

Niet iedereen zit te wachten op meer tra Floralis Boskoop besloot tijdens haar herfstbeurs om producten van kwekers onder kwekersnaam - in plaats van anoniem - aan hun klanten aan te bieden. Een rondje langs kwekers en handelaren leert dat deze openheid van zaken niet alleen maar voordelen heeft.

Kweker Peter Geers ziet zijn kwekersnaam liever niet vermeld bij zijn monsters bij Floralis Boskoop. „Ik wil geen kleine kopers die op oncourante tijden op mijn bedrijf langskomen.”

Bijna alle producten bij cash-andcarry’s worden zonder vermelding van kwekersnaam verkocht en ook een afzetorganisatie als Groen-Direkt werkt op die manier. Maar volgens Frans van Dijk, directeur van cashand-carry Floralis Boskoop is de markt voor boomkwekerijproducten de laatste jaren transparanter geworden. „Steeds meer afnemers willen weten waar het product dat ze willen

inkopen vandaan komt en kwekers willen dat hun product door afnemers eenvoudig op het verkooppunt terug te vinden is.” Dit was voor de Boskoopse cashand-carry aanleiding om tijdens hun najaarsbeurs in augustus voor het eerst ook kwekersnamen bij de planten te vermelden. Volgens Van Dijk kwam de cash-and-carry op deze manier met name kopers tegemoet

die meer openheid wensen. Toch is het vermelden van de kwekersnamen voor Floralis niet helemaal nieuw. „Via onze webshop geven wij al langer zo’n 20 kopers, met name exporteurs en groothandelaren, waar wij intensief mee samenwerken volledige openheid van zaken en ik verwacht dat dit aantal op termijn groeit naar zo’n 50 tot 100 kopers.” Voor de verkoop via de cash-and-

De Boomkwekerij 23 (14 november 2014)

Kwekersnamen layout.indd 38

10-11-14 13:59

Afzet

er transparantie in afzet carry blijft de situatie overigens ongewijzigd. Volgens Van Dijk heeft onderzoek uitgewezen dat kwekers, maar ook hoveniers die op de cashand-carry inkopen, geen behoefte hebben aan de vermelding van de kwekersnaam. Zo zitten volgens hem kwekers bijvoorbeeld niet te wachten op kleine kopers die aan de hand van de kwekersnamen zelf de kwekers gaan benaderen.

Beurs en webshop Een van die kwekers is Peter Geers. Hij heeft een eigen plekje voor zijn Buxus op de cash-and-carry van Floralis. Dat Floralis alleen tijdens hun beurs en via de webshop - en nog niet buiten op de cash-and-carry kwekersnamen laten zien, vindt hij prima. „Ik zit op mijn bedrijf niet te wachten op allerlei kleine kopers die op oncourante tijden een paar planten komen halen. Dat werk je toch in de hand als iedereen kan zien van welke kweker de aangeboden planten zijn.” Ook Peter den Hertog van Boomkwekerij Hertog-Noordam zegt vanaf de beursvloer van Groen-Direkt dat de kracht van een cash-and-carry of een afzetorganisatie zit in het samenvoegen van partijen. „Ik lever liever tien laagjes af bij GroenDirekt, dan dat ik tien keer een laagje moet leveren. Ik heb er begrip voor dat Groen-Direkt er voor kiest om geen kwekersnamen te vermelden. Andersom zou het ook niet werken: als zij bijvoorbeeld aan kwekers een lijstje met hun kopers geven, zullen kwekers ook eerder rechtstreeks contact opnemen met hun grootste kopers. Zo’n vorm van openheid ondermijnt het systeem.” Wat hij wel als voordeel van het toevoegen van kwekersnamen ziet, is een mogelijke kwaliteitsverbetering. „Zeker in een jaar als dit waarin de verkoop moeizaam gaat, zie je dat er producten worden neergezet die eigenlijk al lang verkocht hadden moeten zijn en daardoor kwalitatief achteruit zijn gelopen. Ik denk dat

kwekers dat zonder bedrijfsnaam toch makkelijker doen dan met.”

Kwekers zijn te herleiden Kwekers gaan er grotendeels van uit dat alle inkopers toch wel weten van wie de producten zijn die anoniem bij Groen-Direkt of Floralis staan. De pot en bijvoorbeeld het etiket zouden direct naar een kweker leiden. Ook via het NAK-nummer dat op de etiketten staat, is de kweker eenvoudig te achterhalen. Voor grotere kopers die ook graag rechtstreeks zaken willen doen, is dit wellicht interessante informatie. Juist bij Floralis en Groen-Direkt zijn er ook veel kopers die hier helemaal niet mee bezig zijn. Een van hen is hovenier Albert van der Ploeg uit Ba-

rendrecht. Terwijl hij bij Floralis een partij hortensia laadt zegt hij: „Incidenteel bel ik wel eens een kweker voor rechtstreekse levering, maar ik koop toch met name hier. Hier kan ik het product zien en voelen en dan maakt het mij niet uit van welke kweker het is. Bovendien, als ik tien kwekers af moet rijden kost mij dat toch te veel tijd.” Dat vindt ook Ronald van der Meij van Tuincentrum Hofwijck in Voorburg. „Voor mij maakt het niet uit of er kwekersnamen bij staan, ik hoef niet zo nodig rechtstreeks in te kopen. Maar voor grotere bedrijven ligt dit anders. Ik zie genoeg collega’s die wel rechtstreeks kwekers benaderen. Als er kwekersnamen bij de producten zouden staan zal er zeker handel bij de cash-and-carry’s weglopen”. <

G E R T KO E R T, M E D E - D I R E C T E U R G R O E N - D I R E K T

’Vermelden kwekersnaam voor ons geen voordeel’ „Ik snap dat het voor sommige

de waarde. Daarnaast vond een

wel kunnen herleiden. „Voor een

kwekers of kopers aantrekkelijk

aantal kwekers het niet prettig

enkele koper is onze lagenbeurs

kan zijn als Groen-Direct ook de

dat zij plotseling meerdere keren

een soort etalage. Zij komen hier

kwekersnamen bij de producten

werden gebeld om kleine partij-

kijken wat er staat, om vervol-

laat zien. Dat geeft hen eerder de

tjes te leveren. Voor ons was het

gens rechtstreeks zaken te doen

mogelijkheid rechtstreeks met

vrijgeven van de namen dan ook

met kwekers.” Voor Koert is dat

elkaar zaken te doen. Maar het

van korte duur.”

geen groot issue. „Voor grote han-

is niet aan ons om dat via de mon-

Een andere uitzondering zijn de

delaren kan rechtstreeks zaken

sterbeurs te faciliteren”, zegt Koert.

concepten. Die worden allemaal

doen nou eenmaal lucratief zijn.”

„Via het ProductPromotiePlein

met kwekersnaam aangeboden.

Hij zegt dat kwekers en kopers

bieden wij kweker en koper wel

„Van de concepten is voor ieder-

voor Groen-Direkt kiezen omdat

de mogelijkheid om rechtstreeks

een duidelijk wie de kwekers

deze organisatie hen werk uit

met elkaar in contact te komen.”

ervan zijn. Onze toegevoegde

handen neemt. En in plaats van

Groen-Direkt heeft eigenlijk nooit

waarde zit hierbij vooral in het feit

op kwekersnaam, moeten ko-

kwekersnamen laten zien bij de

dat kopers bij ons kleine partijtjes

pers blind kunnen varen op de

partijen die worden aangeboden.

kunnen bestellen. Omdat wij voor

informatie

Slechts een paar uitzonderingen

kwekers kleine orders samen-

„Wij moeten uitleveren conform

heeft zij gemaakt. „Zo’n acht jaar

voegen, worden voor kwekers de

het beursmonster - of in geval van

geleden hebben we een reeks

te leveren orders groter en dus

de webshop - conform de web-

van beurzen gedraaid waarbij we

interessanter. Rechtstreeks han-

shop-foto.

de kwekersnamen hebben laten

delen levert hierbij voor kweker

klanten

zien. Een positief effect op de

en koper geen voordeel op, dus is

zien welke producten zij al eer-

omzet had dit niet. Een paar ko-

vermelding van de kwekersnaam

der hebben besteld, zodat zij

pers die daar op uit waren maak-

geen probleem.”

steeds hetzelfde product van de-

ten hiervan gebruik om recht-

Ook al staan er bij de lagenbeurs

zelfde kweker kunnen krijgen. Dat

streeks in te kopen. Maar voor het

geen kwekersnamen bij de pro-

alles maakt wat ons betreft het

merendeel van de kopers hadden

ducten, Koert weet dat kopers die

laten zien van kwekersnamen

de namen zeker geen toegevoeg-

dit willen de meeste producten

overbodig. ”

bij

van

Groen-Direkt.

Bovendien

kunnen

onlinebestellingen

De Boomkwekerij 23 (14 november 2014)

Kwekersnamen layout.indd 39

10-11-14 13:59

Foto’s: Arno Engels, De Boomkwekerij, Tuincentrum Luyckx

P RO D U C TA N A LYS E

Moeizaam jaar voor bamboe-kwekers Kwekers van bamboe kijken terug op een moeizaam jaar. Volgens hen is dit onder andere te wijten aan overproductie. Met name grote planten van boven 1,25 m werden slecht verkocht. Het lijkt erop dat consumenten voor deze grote producten de hand op de knip houden. Het aandeel van de niet-woekerende Fargesia neemt binnen het bamboe-sortiment nog steeds toe. Een paar jaar geleden is er een aantal kwekers van Fargesia bijgekomen en dat is volgens kwekers voelbaar aan hun afzet. Zij zeggen dat voor het tweede jaar op rij sprake is van overproductie. Ook zou dit jaar regelmatig sprake zijn geweest van partijen die voor lage prijzen werden gedumpt. Vooral de markt van grote planten, planten boven 1,25 m, staat onder druk omdat eindverbruikers minder geld willen uitgeven. Zowel consumenten als hoveniers kiezen

waarvan Fargesia de belangrijkste is. Dat betekent dat onder andere Phyllostachys, een bamboe-soort dat woekert en groter wordt dan Fargesia, terrein verliest. Kwekers zien op de aanlegmarkt nog kansen voor Fargesia. De plant wordt namelijk steeds bekender als haagplant. <

HANDELSSTEMMING

HOE LOOPT HET?

Kersthandel komt aardig op gang

’Bomenhandel gaat best aardig’

Het lijkt erop dat dit jaar de handel in conifeertjes voor de kerst iets later op gang komt dan in voorgaande jaren. Toch geeft de huidige handelsstemming kwekers voldoende vertrouwen dat ze hun producten weer kwijtraken.

Normaal gesproken begint volgens kwekers de handel in conifeertjes voor de kerst - al dan niet besneeuwd of versierd - vanaf 1 november. Dit jaar lijkt volgens hen de vraag echter iets later op gang te komen. Het warme weer van de afgelopen tijd wordt als mogelijke oorzaak aangewezen. Vincent Schouten van Jacaranda bv uit Aalsmeer noemt het aantal orders voor potgekweekte Picea glauca ’Conica’ dat hij heeft opstaan vergelijkbaar met vorig jaar. Grote retailers hebben volgens hem al wel in september beslist, maar wat daghandel betreft blijft het nog even afwachten. „Vorig jaar was de daghandel in

vaker voor een goedkoper product, ofwel kleinere planten. Zo kiezen tuincentra vaker voor planten in 5 of zelfs 2,5 l-containers dan planten in 10 l-container en kiezen hoveniers er bij haagbeplanting bijvoorbeeld ook vaker voor om minder planten per stekkende meter te gebruiken. In 2014 was volgens kwekers bij de afzet van Fargesia sprake van een gespreid seizoen. Normaal gesproken is mei de beste maand, maar dit jaar viel juist die maand tegen. Terwijl door het mooie weer, de afzet in maart en april juist beter was dan voorgaande jaren. Ook in de zomer en het najaar bleef de afzet redelijk doorlopen, maar al met al spreken kwekers over een stroef seizoen. Consumenten lijken volgens kwekers steeds meer te kiezen voor niet-woekerende bamboe-soorten,

kerstconifeertjes slecht maar voor dit jaar heb ik er wel vertrouwen in. De aanvragen zijn goed”, zegt hij. Een vergelijkbaar geluid is te horen bij Van den Dool Plant, waar Peter van Groningen zegt: „Onze hoofdmoot van coniferen in p9 in mengtray is op voorhand vastgelegd. Ook voor wat betreft de daghandel heerst er onder onze klanten een goede handelsstemming.” Bij J. de Vries Potplantencultures heeft Sonja Kieft het idee dat de kersthandel vorig jaar iets eerder begon dan dit jaar. Het Aalsmeerse bedrijf levert met name gesneeuwde ’Ellwooddii’ in p9. „Maar ook al is de start misschien iets later, het seizoen gaat wel goed komen.” Dat laatste denkt ook Patrick Veld van Kwekerij de Hoef. Door het relatief warme weer van de afgelopen tijd zijn z’n ’Ellwooddii’ iets langer geworden dan de geplande 30-35 cm. „Qua belading is dit iets ongunstiger, daarover moeten we met sommige klanten in overleg.” <

Handel in week 44

Peter van der Heiden, H&B Plant

’Handel is slapjes’ Handel in week 45

Hans Koster, R.&G. Export

Lees van bovenstaande handelaren de volledige tekst - over hoe de handel volgens hen loopt - op deboomkwekerij.nl

De Boomkwekerij 23 (14 november 2014)

Markt en Afzet BKW14-23.indd 40

10-11-14 14:00

Markt & Afzet P RO D U C TA N A LYS E

Meer vraag naar sortiment lei- en dakbomen Bedrijven die lei- en dakbomen aan hoveniers en particulieren verkopen, hebben afgelopen seizoen meer alternatieven voor leilindes en dakplatanen verkocht dan voorheen. Afnemers waren wel verdeeld in de aankoop: waar de een goed betaalde voor een voorgeleide boom, vroeg de ander om een goedkopere versgeleide boom. Voorgeleide en versgeleide bomen zijn twee verschillende producten. Voorgeleid staat drie tot vier jaar op de kwekerij; terwijl versgeleid pas na het rooien is voorzien van een rek in de kroon. De kostprijs van voorgeleid is dus hoger, wat zich zou moeten vertalen in een hogere verkoopprijs. Op internet was het verschil in kwaliteit niet altijd duidelijk: bomen werden voorgeleid afgebeeld, maar voor prijzen van versgeleid aangeboden.

Een aantal afnemers koos dan toch voor de boom met de lagere prijs. Particulieren die niet op internet maar op de kwekerij gingen kopen, zagen wel het verschil in kwaliteit. Ze waren evengoed nog wel voorzichtig in het betalen van een duurdere kwaliteit, maar afgelopen seizoen ging het wel iets makkelijker dan het seizoen ervoor. Verwachting is dat deze positieve trend doorzet. Voorheen vroegen particulieren steevast naar leilinde en dakplataan, maar deze traditionele soorten raken wat uit de mode – leilinde nog meer dan dakplataan. Particulieren die andere soorten zien, vragen hier ook naar. Bedrijven hebben afgelopen seizoen bijvoorbeeld meer Prunus, Photinia en Liquidambar als lei- en/of dakvorm verkocht, en ook meer lei-

Carpinus en dak-Morus. Bedrijven verwachten ook meer vraag naar lei- en/of dakvormen van bijvoorbeeld Actinidia, Magnolia, Ginkgo en sierfruit. Ze laten deze bomen althans zien aan particulieren met beperkte sortimentskennis. Bekend kan dan bemind maken. <

LANGS DE KASSA

Frederik Luyckx:

’De Belgische consument koopt meer doordacht’ Naam bedrijf:

Tuincentrum Luyckx Locatie:

Gistel (België) Medewerkers:

Waarin onderscheiden jullie je van andere tuincentra? „We focussen ons op planten: zo’n 70% van de omzet komt uit de tuinen perkplanten. We hebben ook een eigen kwekerij, waar we niet alleen vaste planten en perkgoed, maar ook bomen en rozen kweken. Het voordeel is dat klanten het gevoel hebben

dat ze bij de bron kopen. We proberen vooral een mooi en niet alledaags sortiment aan te bieden.” Hoe houden jullie je staande in deze lastige tijden? „We richten ons niet op prijs, maar op kwaliteit. Ook ligt het er hier netjes bij en geven we klanten persoon-

lijk advies. Mensen komen hierdoor vaak terug.” Geeft de Belg nog geld uit aan planten? „Jawel, maar hij bezuinigt op duurdere aankopen en kiest sneller voor een maatje kleiner. Ook merken we dat klanten het geld maar een keer uitgeven; de verkopen blijven niet doorgaan als het weer goed blijft.” Waar kopen jullie in? „Bij vaste kwekers in België en Nederland die kwaliteit bieden. Het visuele sortiment kopen we vooral in Nederland. Wat ons opvalt is dat Nederlandse kwekers logistiek heel sterk zijn. Alles is goed georganiseerd en verloopt vlot.” Jullie hebben in 2012 een Zilveren Award gewonnen voor het meest vak- en klantgerichte plantencentrum. Trots? „Jazeker! We zijn een familiebedrijf en zijn dag en nacht met het werk bezig. Dan is het leuk om zo’n waardering te krijgen.” < De Boomkwekerij 23 (14 november 2014)

Markt en Afzet BKW14-23.indd 41

10-11-14 14:00

Actieplan Schoner, Groener, Beter Staatssecretaris Dijksma heeft LTO en Nefyto laten weten te hechten aan een plan om het politieke debat te kunnen blijven voeren met aandacht voor de belangen van de sector. Zij deed dat in het kader van het uitstel van de invoering van de nieuwe etiketten voor insecticiden en fungiciden. LTO is met Nefyto en Agrodis aan de slag gegaan, en als het proces loopt zoals gepland, wordt het LTO-actieplan deze maand aan de Tweede Kamer aangeboden.

Aan ons – de LTO-vakgroepen – is de vraag gesteld om ’tijdslijnen en de borging van maatregelen kritisch te beoordelen voor uw sector’. Zo’n vraag is niet makkelijk te beantwoorden. Er staan veel maatregelen in die al vaak genoemd zijn. Die ook nodig zijn om met name de emissie van middelen naar gronden oppervlaktewater te minimaliseren. Maar die niettemin van veel bedrijven aanpassingen of actie gaan vragen. De vakgroep onderschrijft de gekozen lijn. Niet voor niets is het hoofddoel van het Project Plantgezondheid om sectorbreed een omslag te maken naar gezonde gewassen met weerstand. Aandachtspunten liggen vooral in de definities: waar ligt bijvoorbeeld de grens tussen ’glastuinbouw’ en ’ondersteunend glas’ (want totaal onvergelijkbare emissies). Op dit punt gaat de vakgroep de belangen van de boomteelt zeker verdedigen. Maar verder doet dit plan ons realiseren dat we als sector steeds dichter op het punt komen dat we mensen die willens en wetens fouten maken, moeten (laten) aanspreken. Want dat toegelaten middelen worden ingetrokken of van de markt gehaald, omdat het in grond- of oppervlaktewater is gevonden, dat blijft. En met de weinige middelen die nog zijn toegelaten, snijdt de sector zichzelf enorm in de vingers als ze deze emissieroute niet oplost. Een verantwoordelijkheid voor iedereen.

Registratie van afvalwater Om de emissies van meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen via restof drainwater te beperken, worden hierover afspraken gemaakt. Deze afspraken zijn onder andere opgenomen in het Activiteitenbesluit. Voor bedrijven met ondersteunend glas lijkt het erop dat zij met extra verplichtingen worden geconfronteerd die voortkomen uit de eisen die gesteld worden aan bedrijven in de glastuinbouwsector. Het gaat hierbij onder andere om

de registratie van drainwater en de zuiveringsplicht van afvalwater. In een LTO-brede werkgroep worden de extra verplichtingen voor bedrijven met ondersteunend glas geïnventariseerd. Vervolgens wordt nagegaan hoe de verschillende waterschappen hier in de praktijk mee omgaan. Doel is om te komen tot één landelijk lijn voor bedrijven met ondersteunend glas. Aan de werkgroep nemen verschillende sectoren deel.

Deze bijdrage valt onder de redactionele verantwoordelijkheid van de LTO Vakgroep Bomen en Vaste planten. Voor informatie: (073) 2173263, e-mail: helma.hoff@zlto.nl., www.lto.nl.

Voorzitter Vooruitlopend op het officiële afscheid wil ik in ieder geval ook langs deze weg Peter Bontekoe hartelijke bedanken voor de jaren dat hij mijn voorzitter was van de LTO Vakgroep Bomen en Vaste planten. Een voorzitter met veel energie en een tomeloze inzet die nog weleens – zoals hij het gisteren in het breed bestuurlijk overleg zelf nog aanhaalde – de knuppel in het hoenderhok gooide. Er is een procedure opgestart in het LTO Noord gebied om een nieuw bestuurslid te vinden. Bij deze mijn oproep aan u: weet of kent u iemand die geknipt zou zijn voor deze functie, meld hem of haar dan aan bij LTO Noord (avdijk@ltonoord.nl). Door het aanmelden van mogelijk geschikte kandidaten zijn we er bij LLTB in geslaagd om een nieuwe voorzitter te vinden. Ik ben er dan ook trots op om hier te melden dat onze collega boomkweker en bestuurder Léon Faassen wordt voorgedragen als nieuwe voorzitter van de LLTB. Als de procedure goed doorlopen is, zal hij zichzelf op het jaarsymposium op 20 november aan de leden voorstellen. Aangezien ikzelf ook op een aantal plekken de positie bekleed van voorzitter bekruipt je weleens het gevoel: ’waar doe ik het allemaal voor’, of ’kan ik naar onze leden wel goed uitleggen wat we allemaal doen?’ Communiceren is dan vaak het toverwoord. Op allerlei manieren dragen ook wij onze boodschap uit via de pers, sociale media en op bijeenkomsten. En toch is dit blijkbaar niet altijd toereikend. We gaan als vakgroep onze uiterste best doen om u als lid zo goed mogelijk te voorzien van informatie waardoor we een voorsprong behalen op niet-leden. En als ik dan na thuiskomst van de vergadering om 23.30 uur een mail aantref van een beleidsmedewerker waarin hij melding maakt van het feit dat we met onze inspanningen een besparing van €2 miljoen voor de leden hebben bereikt, dan ben ook ik trots om voorzitter te mogen zijn. Jan Veltmans

Bestuurslid LTO Vakgroep Bomen en Vaste planten

De Boomkwekerij 23 (14 november 2014)

LTO_BKW14-23.indd 42

10-11-14 14:30

Service

Foto: Arno Engels

BEDRIJFSNIEUWS

VAKTAAL

Boekje over kerstbomen Kerstbomenkweker Anne Oosterbaan heeft een bijzonder boekje geschreven over zijn teelt. De bomen worden uiteraard tegen het licht gehouden: de belangrijkste boomsoorten die als kerstboom worden geteeld, de eigenschappen en bijzondere typen kerstbomen. Ook tal van teelttechnische details komen aan de orde: grondsoort, bodemvoorbereiding voor het planten, plantmateriaal, planttijd, plantafstand, snoei, onkruidbestrijding, bemesting en aantastingen. Tot slot bekijkt Oosterbaan de productie in Europa en gaat hij kort in op kosten en opbrengsten van de teelt. Het boekje kost €12,50 en is te bestellen via anoda.nl.

Nieuwe gecoate meststof Mivena brengt een nieuwe meststof op de markt voor de vollegrondsboomkwekerij. Granustar is een gecoat product dat twee tot drie maanden werkt. Volgens de fabrikant is het met Granustar mogelijk om een teelt volledig te bedienen. Twee keer strooien is dan wel nodig. Granustar is verkrijgbaar in vier vormen: Allround, High K (hoog kali), High N (hoog stikstof) en N-40 (40% stikstof). Elke vorm bevat tevens spoorelementen. Meer informatie: mivena.nl.

AGENDA Binnenland t/m 20 november Margriet

Winterfair, Utrecht, Jaarbeurs margrietwinterfair.nl

18 november, 9 december

Spuitlicentiebijeenkomst categorie teelt, Boskoop dlvplant.nl 18 en 19 november Plantion lagenbeurs, Ede plantion.nl 19 november Spuitlicentiebijeenkomst, thema: Knaagdierbeheersing, Boskoop dlvplant.nl 20 november Boominfodag, evenement voor boomprofessionals, Rhenen. boominfodag.nl 25 t/m 27 november Tuinbouwrelatiedagen, Venray, evenementenhal evenementenhal.nl 3 december Spuitlicentiebijeen-

komst categorie veiligheid en techniek, Boskoop dlvplant.nl 9 t/m 11 december Groene Sector - Boomkwekerij Vakbeurs, Venray, evenementenhal evenementenhal.nl 11 december Spuitlicentiebijeenkomst categorie teelt, Oirschot dlvplant.nl 11, 18 december Verlengingsbijeenkomst spuitlicentie, Lunteren. veluweplant.nl 11 december Treeportcafé, Zundert treeport.eu 11 december Algemene Ledenvergadering FloraHolland, Naaldwijk floraholland.nl

Buitenland 27 t/m 30 januari Vakbeurs IPM,

Essen, Duitsland ipm-essen.de

Bijdragen Meer informatie op: DeBoomkwekerij.nl/Tips

Bijdragen voor de service-pagina’s kunnen worden gestuurd naar Redactie ‘De Boomkwekerij’, Postbus 9324, 2300 PH Leiden, e-mail: boomkwekerij@hortipoint.nl.

Patrick Verstralen Leeftijd: 27 Opleiding: aoc Horst Bedrijf: ’t Groene Leven Boomkwekerij en Hoveniersbedrijf

Wanneer is uw bedrijf gestart? „Vier jaar geleden. Ik ben graag buiten en toen ik een jaar of elf was, stond ik thuis al aan de deur plantjes en boompjes te verkopen. Thuis was geen boomkwekerij; mijn vader was timmerman. Ik heb het vak geleerd bij L. Akkermans in Maashees, daar werk ik nog steeds drie dagen in de week. Op donderdag, vrijdag en zaterdag werk ik meestal voor mezelf.” Wordt u volledig zelfstandig? „Dat is wel de bedoeling, over een paar jaar. Ik ben bezig met een andere bedrijfslocatie in de regio, liefst met een containerveld erbij. Nu huur ik een gedeelte van een loods, maar ik wil eigenlijk alles zelf aan huis hebben.” Ondernemersplan gemaakt? „Ja, ik heb al een ondernemersplan voor de bank gemaakt. Om te kijken wat er voor mij financieel haalbaar is, want ik wil echt zelfstandig verder. Maar ik doe alles wel met kleine stappen. Het was voor mij al niet makkelijk om te beginnen zonder ouderlijk bedrijf in crisistijd, maar ik kan niet klagen over hoe het gaat.” Wat is uw einddoel? „Ik streef naar een afhaalcentrum voor hoveniers. Het is ook de

Plaats: Holthees Sortiment: laan- en sierbomen en haagplanten Oppervlakte: 2 ha vollegrond

bedoeling dat ik zelf blijf kweken, want dat is toch wel mijn ding. Maar ik moet er wel aan kunnen verdienen. Of doe ik straks alleen in- en verkoop? Dat durf ik niet te zeggen, maar ik wil sowieso niet de hele dag achter een computer zitten. Af en toe erachter, dat vind ik niet erg.” Aan wie verkoopt u nu? „Aan mijn baas, aan hoveniers, maar ook aan particulieren. Voor hen heb ik al een webshop online, sierbomenspecialist.nl. Voor hoveniers heb ik uiteraard handelsprijzen, en voor particulieren hogere prijzen. Ik vind het wel belangrijk om dit verschil te maken, want op internet zie ik te veel bomen die voor handelsprijzen aan particulieren worden aangeboden. Daar ben ik op tegen.” Als u thuis en bij de baas moet rooien: hoe doet u dat? „Mijn baas weet dat ik, op de dagen dat ik bij hem werk, om vijf uur moet stoppen, omdat ik ook thuis genoeg te doen heb. Ik heb het geluk dat mijn vader thuis meehelpt en ook bomen rooit. Mijn baas en ik zien elkaar niet als concurrent. We werken samen, hij koopt bij mij en ik bij hem, en we hanteren dezelfde prijzen.” <

De Boomkwekerij 23 (14 november 2014)

Service-BKW14-23.indd 43

10-11-14 14:49

606652.indd 44

7-11-2014 12:18:10