BKW_25-2014

12 december 2014

25

Retourregeling wint terrein 30

Greenpeace teleurgesteld over middelengebruik 8 Waterzuivering bekijken in glastuinbouw 16 Turken imponeren op Turkse vakbeurs 32 Omslag_BKW14-25.indd 1

08-12-14 15:28

Holland

Polen

Tel. (+31) 0546 647255 E-mail: info@ippholland.nl www.ippholland.nl

IPP Holland B.V. Sluiskil 6 - 7681 KD Vroomshoop

WIJ DOEN AL HEEL VEEL

Wat mist u nog? Laat het ons weten

online executieveiling 18 de ce m be r GEBRUIKTE TUINBOUWMACHINES & MATERIALEN Kijkdag: woensdag 17 december 13.00 -15.00 uur

Sint Jorisweg 45, Grubbenvorst

Glastuinbouwbedrijf met bedrijfswoning - Met aardwarmtemogelijkheden Notaris: mr. F. Stroucken • CMS Derks Star Busmann N.V. • Amsterdam • 020 - 301 64 39 Makelaar: Vellekoop Makelaardij - Onteigeningszaken • 010 - 521 76 66

WWW.HORTITRADE.COM

611837.indd 2

BOG Auctions is specialist op het gebied van online executieveilingen van Bedrijfs Onroerend Goed.

Ga voor meer informatie naar BOG-Auctions.com of neem contact met ons op via 033 - 460 00 76

8-12-2014 11:04:23

Inhoud

Omslag: Ron Barendse

12 Herbicide Butisan S aan banden

Nieuws

4 Commentaar: Boodschap 5 Stelling: Precisieboomteelt is een must voor elke ondernemer 6 ’Lucht zuiveren en biomassa oogsten is de toekomst’ 8 Greenpeace: ’Teleurstellend resultaat middelengebruik’ 9 Kwekers krijgen stevige dobber aan eisen Intratuin

Bedrijf

12 Oproep: Schoon werken voor behoud middelenpakket

22 Met een klik geregeld

15 Ondernemersvragen: Kan ik op de valreep van 2014 nog geld besparen?

Teelt & Gewas 16 Leren van waterzuivering in glastuinbouw 18 ’Bomen in teeltzakken bieden ons voordelen’ 20 In recordtempo rooien 22 Nieuwe zelfrijder Vermeerderingstuin en spuit plagen en onkruid 24 Laat niet te veel blad de koeling in gaan

37 Essentaksterfte doet vraag afnemen

Markt & Afzet 30 Arie Bouman Tuinplanten ziet retourregeling groeien 32 Turkse vakbeurs imponeert met import 36 Marktnieuws

Service 38 LTO Nederland Vakgroep Bomen en Vaste planten 39 Vaktaal en Agenda

Op www.DeBoomkwekerij.nl vindt u actueel nieuws, marktnieuws, fotoreportages, video’s, blogs en het magazine in digitale vorm. Problemen met inloggen? Kijk dan op www.DeBoomkwekerij.nl/inloghulp.

colofon Redactie

Schipholweg 1, Postbus 9324, 2300 PH Leiden E-mail: boomkwekerij@hortipoint.nl Website: deboomkwekerij.nl Hoofdredactie Wim du Mortier (071) 565 96 82 Vakredactie Arno Engels 565 96 86 Ketura Haveman 565 96 83 Ron Barendse 565 96 84 Bureauredactie Jenny Mostert, Carolyne de Vries Lentsch, Jolanda de Wekker Vormgeving Diseno vormgeving Fotografie Gerdien de Nooy Directie Elbert van den Berg Secretariaat Linda Laman 565 96 78 Alice Hoogenboom

Exploitatie

Koninklijke BDU Uitgevers B.V., Afdeling Vak- en Publieksmedia, Postbus 67, 3770 AB Barneveld Uitgever: Wiljo Klein Wolterink MBA T (0342) 494 263 F (0342) 413 141 Verkoopleider: Ron van de Hoef T (0342) 494 263 M 06 51 80 63 25 E r.v.d.hoef@bdu.nl Advertentie-exploitatie Media adviseur: Gert-Jan Bloemendal T (0342) 49 48 07 E g.bloemendal@bdu.nl, Internet: bdu.nl Verkoopleider: Ron van de Hoef T (0342) 494 263 M 06 51 80 63 25 E r.v.d.hoef@bdu.nl Abonnementenservice Aanvraag (ook via website deboomkwekerij.nl) en wijziging abonnement naar Koninklijke BDU Uitgevers, afdeling Vak- en Publieksmedia, Postbus 67, 3770 AB Barneveld, T (0342) 494 844, F (0342) 494 299, E abonnementen@bdu.nl. Op werkdagen

telefonisch bereikbaar van 8.30 – 14.00 uur Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Opgave via deboomkwekerij.nl of bij de abonnementenservice. Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk twee maanden voor vervaldatum bij de abonnementenservice wordt opgezegd. Dit kan schriftelijk, telefonisch of per e-mail. Ook voor informatie over een lopend abonnement kan contact worden opgenomen met de abonnementenservice.

Jaarabonnement: €236,65 (exclusief 6% btw). Studenten en scholieren krijgen 25% korting. Buitenlandse abonnees betalen een kleine toeslag.

Druk Koninklijke BDU Grafisch Bedrijf B.V. 25ste jaargang ISSN-nummer: 0923-2443 De Boomkwekerij is een uitgave van de Stichting Vakinformatie Siergewassen en de Koninklijke BDU Uitgevers B.V. Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Lezers worden met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren.

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Algemene voorwaarden: op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van Koninklijke BDU Uitgevers B.V. zijn van toepassing de voorwaarden, welke zijn gedeponeerd ter Griffie van de Arrondissementsrechtbanken en de KvK.

De Boomkwekerij 25 (12 december 2014)

Inhoudspagina-BKW14-25.indd 3

3

08-12-14 15:28

Foto: Ecorridors

NIEUWSINTERVIEW

Ton van Oostwaard pleit voor innovatief stedelijk groen

’Lucht zuiveren en biomassa oogsten is de toekomst’ Ton van Oostwaard (stichting Ecorridors) heeft een ambitieus idee bedacht voor de aanleg van innovatief stedelijk groen. Als je een combinatie plant van soorten die fijnstof afvangen, klimaatadaptief zijn en/of biomassa opleveren, dan verdient de maatschappij hier aan. Van Oostwaard meent dat dit de toekomst is.

Ton van Oostwaard Ecorridors

Van Oostwaard lanceerde vrijdag 28 november zijn idee tijdens TEDxAmsterdam. Dit jaarlijkse sprekers event in de hoofdstad was live te volgen op internet. Van Oostwaard wil de historische Stelling van Amsterdam, de 135 km lange verdedigingslinie van forten rondom Amsterdam, vergroenen. In totaal komt er dan een groene zone van 25.000 ha bij. „De Stelling omvat zelf 19.600 ha, dus als je links en rechts groen aanlegt, kom je al snel aan 25.000 ha extra”, relativeert Van Oostwaard enigszins.

Het idee voor Amsterdam past volgens Van Oostwaard in elk (groot) stedelijk beleid. „De overheid wil meer nationale parken en uitbreiding van bestaande parken. In het buitenland is er ook al belangstelling voor het idee. Parijs en Londen willen ook innovatief groen aanleggen.” „Het innovatieve zit ’em in een

COMMENTAAR

combinatie van bestaande trends in groenvoorziening”, aldus Van Oostwaard. Een deel van het groen zal bestaan uit bos- en haagplantsoen, een deel uit groenblijvers en weer een deel uit klimaatadaptieve soorten. „Je plant een mix van soorten die beter fijnstof afvangen en dus de lucht in en rond steden kunnen zuiveren, van soorten die snel biomassa vormen, en van soorten die lang meegaan.”

Miljoenen planten nodig Als het idee aanslaat in de markt, zijn er miljoenen planten nodig. De productie is binnen Greenport Aalsmeer al opgezet, door Van Oostwaard, stichting Ecorridors, onderzoekers van Wageningen UR/PPO en enkele kwekers. „In de kas simuleren we het klimaat van de toekomst. Dan is er meer behoefte aan groene energie,

PEILING

Boodschap Gewasbeschermingsmiddelen zijn weer helemaal hot. Terwijl Intratuin haar kwekers laat weten dat ze bijonvriendelijke middelen in de ban doet, presenteert LTO het actieplan ’Schoner, groener, beter!’ en debatteert de Tweede Kamer over de urgentie van vergroening van gewasbeschermingsmiddelen.

De grote gemeenschappelijke deler bij al deze activiteiten en plannen is dat gewasbe-

Boomkwekerij heeft gestelde doelen in LTO-gewasbeschermingsplan allang gehaald.

scherming nog duurzamer moet. Aan alle kanten, overheden, afnemers en sectororganisaties dringen ze erop aan dat kwekers minder milieubelastend moeten produceren.

Maar om tot een optimale duurzame teelt te komen, spelen meer partijen een rol.

Ketura Haveman Vakredacteur

Kwekers moeten op zoek gaan naar de grenzen van het mogelijke. Tegelijkertijd moet de omschakeling worden gemaakt van bestrijden van ziekten en plagen naar het voorkomen dat planten ziek worden. Echter, kwekers kunnen dit niet alleen. Zij hebben

Eens 77%

Oneens 23%

daarbij de hulp nodig van fabrikanten die hiervoor hulpmiddelen moeten leveren, zoals goede plantversterkers en groene middelen.

De belangrijkste rol ligt misschien bij de afnemers. Enerzijds zetten zij kwekers aan tot een milieuvriendelijke productiewijze door dit te eisen, immers niets motiveert beter dan de vraag vanuit de markt. Anderzijds zullen zij zelf oog moeten krijgen voor de kenmerken van een duurzaam geproduceerde plant. Want honderd procent schoon, zegt niet zo veel over de productiewijze. Duidt een mummie in het gewas op een zieke plant of op de geslaagde inzet van natuurlijke vijanden? Als ze zich dit realiseren, moeten ze

n op de

deze boodschap overbrengen aan hun eindafnemer; de consument. Want pas als de consument accepteert dat er een mummie of lieveheersbeestje in het gewas kan zitten en een enkel misvormd blaadje geen kwaad kan en hij ondanks of juist dankzij deze

De nieuwe peiling luidt:

Gelukkig komt het verplichte trekkerrijbewijs er.

Stem mee op deboomkwekerij.nl.

kenmerken die milieuvriendelijke plant wil, zal de teelt verduurzamen.

4

De Boomkwekerij 25 (12 december 2014)

Nieuws opinie BKW14-25.indd 4

08-12-14 15:43

Opinie Column coen dekkers

Beste Johan Th. Bos,

en aan meer planten die CO2 kunnen vastleggen. Ik meet wekelijks op twintig punten rond Amsterdam het CO2-gehalte, en weet daardoor dat dat gehalte jaarlijks iets stijgt.”

Hij meent dat zijn idee afzetkansen biedt voor meer kwekers.

En die markt komt er volgens Van Oostwaard zeker wel, inclusief de financiering. „Er zijn al gemeenten die budget reserveren voor de uitvoering van dit idee. Een organisator van grote festivals wil ook al sponsoren.

En bedrijven die een groene boodschap verkondigen, zoals vliegmaatschappijen, willen ook investeren.

Want ze verdienen er uiteindelijk aan terug. Door bijvoorbeeld biomassa te oogsten voor energie, kun je alvast snoeikosten compenseren. En als stadslucht schoner wordt, is dat goed voor de hele maatschappij.” <

Met groot plezier lees ik uw columns in de Bloemenkrant. ’Uw’ Bloemenkrant. Daarin geeft u een mening over de stand van zaken in de ’sierteeltbranche’. En waar ik in een van mijn columns positief was over de campagne van Bloemenbureau Holland: ’It’s okay to throw a plant away’, vond u het helemaal niks. Onterecht.

U haalt in uw betoog het voorbeeld aan van uw buurvrouw die groene vingers heeft. Zij schept er genoegen in om, en ik citeer, ’de armzaligste plant weer in oude glorie te herstellen’. Chapeau. Maar meneer Bos, ik ben bang dat zij van een uitstervend ras is. Niet dat ik haar niet bewonder trouwens, maar ik zie toch echt andere dingen gebeuren.

Weet u wat de buurvrouw van mijn buurvrouw me laatst toevertrouwde? ’Ik heb geen planten in mijn huis of op het terras. Ze gaan bij mij toch altijd dood.’ Ocharm! Daar gaat onze handel. Kansloos. Zo kunnen we onze sector alvast wel opdoeken. En waarom? Wat maakt het uit als mensen planten kopen, er een tijdje van genieten, en ze dan wegmikken? Het is waarschijnlijk een van de goedkoopste, makkelijkste en leukste manieren om een interieur, of exterieur, nieuwe schwung te geven.

In uw tweede column, over hetzelfde onderwerp, schrijft u over Femke. Zij is een plantenasiel begonnen. Wat lief van Femke. Deed zij vroeger niet iets met GroenLinks of zo? Was zij dat? Maakt ook niet uit. U was in ieder geval, in stilte, een beetje verliefd op haar. U stelt in uw column dat vrouwen als Femke haaks staan op de commerciële belangen van de sector en door marketeers zal worden verafschuwd. Nee, meneer Bos. Hier heeft u weer ongelijk. Marketeers dragen Femke op handen. Zij geeft ’onze sector’ dat broodnodige ’feel-good-gehalte’. Zij biedt een alternatief.

Beste meneer Bos, neemt u als redacteur van de Bloemenkrant nu werkelijk de maat van de plantenjongens? Voelt u een hete adem? Wij als boomkwekers werken juist graag met ze samen. En ze klagen er nooit over als we marktaandeel bij hun wegkapen door buitenplanten binnen neer te zetten. En die gaan daar ook sneller dood. Geen probleem. De één zijn dood is de ander zijn brood.

stelling

Precisieboomteelt is een must voor elke ondernemer Patrick Wijnhoven, Roparu

Rick Oudenampsen,

Hans van Hage, Kwekerij

rozen, Wanssum:

Boomkwekerij

de Bierkreek, IJzendijke:

,,Ik ben het niet eens met de

Oudenampsen, Loo:

,,Juist in een gecertificeerde

stelling. Het is niet een must.

,,In de vollegrondsteelt zal

biologische kwekerij moet je

Het is ook sterk afhankelijk

het zeker een must gaan wor-

gebruikmaken van nieuwe

van je bedrijfsgrootte en

den om de technieken vanuit

technologie. De tractoren

andere factoren. Ik denk wel

de landbouw te volgen. Dit heeft voordelen

zijn GPS-gestuurd, zodat we met de pneuma-

dat de techniek niet stilstaat en toekomstig

als precisiebemesting, bestrijding, enzovoort.

tische schoffelmachine dichter bij de planten

kun je waarschijnlijk op je smartphone zien

Het kan niet alleen kosten schelen, maar ook

kunnen komen. Nieuwe technologie betekent

waar je planten extra bemesting nodig heb-

milieu en een betere kwaliteit in een kortere

echter ook dat je openstaat voor een andere

ben en wanneer je waar moet water geven. Al

periode. Ik denk dat binnen tien jaar de grote-

visie. Het feit dat Intratuin minder bestrijdings-

ben je altijd van zeer veel factoren afhankelijk

re kwekerijen niet meer zonder kunnen, mede

middelen op haar planten wil, is een vooruit-

wat niet allemaal in een rekenmodel te stop-

doordat de prijzen onder druk staan. Wat vol-

gang. Helaas wordt dit door velen niet als een

pen is. Een goede boomkweker met groene

gens mij dan nog meer naar beneden gaat,

bedreiging gezien. En zolang we nieuwe tech-

vingers zal een beter product telen als een

want er is minder personeel nodig en daardoor

nologieën en of technieken als een bedreiging

boomkweker met precisieboomteelt zonder

gaat de kostprijs omlaag, terwijl de productie

blijven zien, hebben we nog een lange weg

gevoel. De precisieboomteelt is weer een stap

groeit. Dit alles zal de markt nog voller gaan

te gaan. Er is echter nog één belemmerende

vooruit in de professionalisering van de boom-

maken. Het zal dus nog meer uitkomen op het

factor. De Rabobank kan in ons vakblad nou

kwekerijsector en kan een beetje bijdragen

kunnen verkopen van de planten en de creati-

wel vertellen dat ze een luisterend oor hebben

aan het gebruik van minder gewasbescher-

viteit van de ondernemer hierin.’’

en oplossingsgericht willen werken, de sector

mingsmiddelen en een betere toepassing van

merkt daar niet veel van.’’

nutriënten.’’

De Boomkwekerij 25 (12 december 2014)

Nieuws opinie BKW14-25.indd 5

5

08-12-14 15:43

Foto’s: Ketura Haveman, Arno Engels

Positief kamerdebat over gewasbeschermi ng De kamerleden zijn overwegen positief over het beleid en de aanpak van staatssecretaris Dijksma als het om gewasbeschermingsmiddelen gaat. Dat werd ook duidelijk tijdens het kamerdebat hierover op 4 december.

Het acieplan ’Schoner, groener, beter!’, dat LTO half november presenteerde, is in de Tweede Kamer goed ontvangen. Mogelijk mede daardoor verliep het kamerdebat over gewasbescherming donderdag 4 december positief en gemoedelijk. Inhoudelijke vragen of opmerkingen over het plan zijn

er nog niet gemaakt, de meederheid van de aanwezige kamerleden liet wel weten dat ze het plan positief en vooruitstrevend vonden.

Staatssecretaris Sharon Dijksma van Economische Zaken liet weten dat ze het een positief actieplan vond, maar dat het wel opviel dat de ambities per sector nogal varieerde. Inhoudelijk heeft zij in december overleg met LTO over het actieplan. Zij zal de kamer schriftelijk informeren over het gesprek en eventuele afspraken die er worden gemaakt.

Actieplan Partij voor de Dieren Kamerlid Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren presenteerde tijdens het kamerdebat ook een actieplan. In het actieplan roept de Partij voor de Dieren de regering op de toelating van gewasbeschermingsmiddelen als neonicotinoïden, glyfosaat en metam-natrium stop te zetten.

Eerder dit jaar stemde een meerderheid van de kamer voor de moties om deze middelen van de markt te halen.

Hoewel de toelatingen van een aantal

kort Verbeteren bosplantsoenketen

Fruitteelt plant liever perenbomen

Leidraad voor EMVI in bestekken

Ketenpartijen zijn hard bezig met aanbevelingen van Probos, met als doel om de Nederlandse bosplantsoenketen beter te laten functioneren. Dat meldt Jos Jansen, voorzitter van de Green Deal-stuurgroep ’Weet welk plantmateriaal je (ver)koopt’.

Zo ontwikkelt Probos een educatietraject richting afnemers, zodat ze hun vraag naar plantmateriaal duidelijker formuleren.

Daarnaast wordt er gewerkt aan verlenging van het tracking & tracing-systeem naar het eind van de keten. Jansen verwacht na de jaarwisseling resultaten uit de trajecten.

Het Nederlandse areaal perenbomen is de laatste 25 jaar bijna verdubbeld, terwijl het areaal appelbomen is gehalveerd. Dat blijkt uit cijfers van het CBS. Het perenareaal is gestegen van 5.000 ha in 1989 naar 8.600 ha in 2014. Het appelareaal daalde daarentegen van 16.000 ha in 1989 naar 7.800 ha dit jaar.

Volgens het CBS kiezen Nederlandse fruittelers vaker voor peer vanwege de stijgende vraag op de exportmarkt.

De groene branche heeft een leidraad ontwikkeld voor bestekken volgens EMVIcriteria (Economisch Meest Voordelige Inschrijving). Hiermee kunnen opdrachtgevers beter de waarde van inschrijvingen beoordelen. Aanleiding voor de leidraad is dat aanbesteders steeds vaker kiezen voor EMVI. Hierbij wordt een inschrijving op kwaliteitsaspecten beoordeeld.

WUR en TNO bundelen onderzoek Wageningen UR en TNO voegen diverse onderzoeken samen, waaronder onderzoek naar biobased materialen als bioplastics.

De samenwerking komt voort uit het Grand Design Topsector Agri&Food. Hiermee willen beide instituten de Nederlandse positie op de wereldmarkt sterker maken.

6

Naamlijsten onder Naktuinbouw Naktuinbouw heeft de naamregistratie, de naamlijsten Houtige gewassen en Vaste planten en taxonoom Marco Hoffman overgenomen van PPO. Bij PPO is naamregistratie geen onderzoeksthema meer. Naktuinbouw gaat de database en de gekoppelde website nu moderniseren. De huidige naamlijsten, die internationaal de standaard zijn in de boomkwekerij, gelden voor de periode 2010-2015.

Londen wil alsnog platanenverbod De London Tree Officers Association pleit alsnog voor een importverbod van platanen.

De boombeheerders zeggen namelijk dat alle platanen in Londen ten dode zijn opgeschreven, als platanenkanker vanuit het vasteland arriveert. Ze onderzoeken of Ceratocystis platani, de veroorzaker van de ziekte, niet al in het Verenigd Koninkrijk aanwezig is. Is het VK nog altijd vrij van Ceratocystis, dan moet het VK platanenimport verbieden, aldus de boombeheerders.

De Boomkwekerij 25 (12 december 2014)

Nieuwsbericht en Kortnieuws BKW14-25.indd 6

08-12-14 14:52

Nieuws

mi ngsmiddelen van deze middelen inmiddels sterk ingeperkt zijn, oordeelden staatssecretaris Dijksma en staatssecretaris Wilma Mansveld van Infrastructuur en Milieu dat er onvoldoende juridische basis was om de toelating van deze middelen stop te zetten.

Volgens Ouwehand kan de reguliere procedure om de middelen van de markt te halen echter wel worden opgestart, zonder dat daar wetenschappelijk bewijs voor is als er gerede twijfel is dat de middelen schadelijk zijn voor de gezondheid. De staatssecretaris kan zich daarbij beroepen op het voorzorgsbeginsel.

TIjdens de procedure moet dan wel onderzoek worden opgestart om het wetenschappelijke bewijs alsnog te krijgen. Staatssecretaris Dijksma zal het actieplan bestuderen en hier in december nog schriftelijk op reageren.

RUB Dijksma liet de Tweede Kamer vorige week in een brief weten dat er acht proefprojecten zijn gestart met zogenaamde groene middelen om voor deze middelen die weinig risico hebben voor mens, dier en milieu tot een snellere toelating te komen. Deze versnelde toelatingsprocedure is onderdeel van een Green Deal die de staatssecretaris eerder dit

jaar sloot met onder andere LTO, Nefyto, Artemis, Bionext, College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) en Natuur & Milieu.

Ook tijdens het kamerdebat drongen verschillende kamerleden aan op extra aandacht voor de vergroening van gewasbeschermingsmiddelen. Dijksma werd verzocht om in Brussel aan te dringen op het maken van een lijst met basisstoffen. Dijksma vertelde de kamerleden dat er hard aan wordt gewerkt om de basisstoffen op de agenda bij de Europese Commissie te krijgen. De staatssecretaris werkt momenteel met andere landen samen om tot een taakverdeling te komen, voor het onderzoek naar de basisstoffen. Zij hoopt dat de pilotprojecten die momenteel in Nederland draaien daar als voorbeeld voor kunnen dienen.

Dijksma verzekerde de kamerleden overigens, dat zolang er geen Europees alternatief is, de Nederlandse RUB-lijst (regeling uitzondering bestrijdingsmiddelen) gehandhaafd blijft. Bedrijven of instellingen hebben hierdoor langer de tijd om de middelen aan te melden als basisstof of om een toelating aan te vragen. Voor een toelating wachten veel bedrijven echter op de aangepaste versnelde toelatingsprocedure.

Het ministerie is ondertussen ook in overleg met onder andere LTO om te kijken welke stoffen een toelating als basisstof moeten krijgen. In dat overleg wordt ook gekeken hoe de kosten voor noodzakelijk onderzoek gedragen kunnen worden. LTO geeft daarbij prioriteit aan middelen die veel worden toegepast of onmisbaar zijn.

Lobby LTO kijkt positief terug op het kamerdebat, waar uitspraken genuanceerd waren en aanwezigen hoofdzakelijk positief waren over de inspanningen van de staatssecretarissen en van de agrarische sector op het gebied van gewasbescherming. De organisatie betreurde het wel dat er weinig aandacht was voor het gelijke speelveld. Het is LTO een doorn in het oog dat, ondanks de zonale toelatingen, er nog steeds veel verschillen zijn in toelatingen in de afzonderlijke landen. LTO had vooraf bij diverse kamerleden gelobbyd voor het aandringen op het gelijktrekken van toelatingen. In het debat wordt enkele keren over afzonderlijke middelen gesproken, maar niet over de achterliggende problematiek. <

Het laatste nieuws leest u elke dag op www.DeBoomkwekerij.nl

Tuinplanten FloraHolland + 11%

Trekkerrijbewijs verplicht vanaf juli

De tuinplantenomzet bij FloraHolland steeg in november met 10,7%, bij 0,8% meer aanbod. Vooral kerstgerelateerde producten zoals coniferen domineerden het aanbod.

In november werden 1,6 miljoen Helleborus verhandeld en dat betekende een stijging in de aanvoer van 18,8%. Deze brachten gemiddeld €0,05 per plant meer op dan in dezelfde periode vorig jaar. Ook Skimmia waren in trek. Bij 6% minder aanbod steeg de middenprijs per stuk met €0,64.

De Eerste Kamer heeft het wetsvoorstel voor de invoering van het trekkerrijbewijs aangenomen. Dat betekent dat vanaf 1 juli 2015 trekkers en andere motorrijtuigen met beperkte snelheid pas op de openbare weg mogen komen, als de bestuurder het T-rijbewijs heeft. Dat is te behalen vanaf 16 jaar. Een trekkercertificaat is nog tot 1 juli 2016 om te wisselen voor het T-rijbewijs.

’Minder bloemen, minder bijen’ Het verlies aan bloemen in het landschap zou wel eens een belangrijke oorzaak van de achteruitgang van wilde bijensoorten in Nederland kunnen zijn. Bijensoorten die vliegen op plantenfamilies waartoe onze landbouwgewassen behoren, doen het relatief goed, terwijl soorten die het vooral van wildeplantensoorten moeten hebben achteruitgaan. Dat meldt tijdschrift PNAS.

Toelating voor Gallant

Geen acties op Plantion

Gallant 2000 heeft een toelating gekregen als herbicide in de teelt van vaste planten.

Het Ctgb verleende in november twaalf toelatingen en drie uitbreidingen. Kwekers kunnen Gallant 2000 inzetten als onkruidbestrijdingsmiddel door middel van een na opkomstbehandeling. De herbicide werkt op basis van de werkzame stof haloxyfopP-methyl. De toelating is tot stand gekomen met een wederzijdse erkenningsprocedure.

Veiling Plantion en de vakbonden zijn alsnog tot een akkoord gekomen over een nieuwe cao. Acties zijn hiermee van de baan.

Eerder hadden werknemers van de veiling die lid zijn van een vakbond, het eindbod van de veiling voor een nieuwe cao afgewezen en gedreigd met acties. CNV Dienstenbond vond het totale pakket aan afspraken niet voldoende. Grootste struikelblok vormde het loonaanbod van Plantion.

De Boomkwekerij 25 (12 december 2014)

Nieuwsbericht en Kortnieuws BKW14-25.indd 7

7

08-12-14 15:42

Bestrijdingsmiddelen

Tekst: Ron Barendse

Greenpeace: ’Teleurstellend resultaat middelengebruik’ Volgens Greenpeace maakt de sierteeltsector nog steeds veel gebruik van zowel toegestane als niet-toegestane bestrijdingsmiddelen. Dit blijkt uit recente bemonstering van bloemen en planten bij diverse verkooppunten. De milieuorganisatie noemt de resultaten teleurstellend.

In september heeft Greenpeace 105 monsters genomen van tuin- en kamerplanten, bloemen en bloembollen bij GroenRijk, Life&Garden, Hornbach, Praxis, Gamma en Jumbo.

Op deze monsters zijn in totaal 637 restanten van bestrijdingsmiddelen gevonden: 48 insecticiden, 49 fungiciden en 13 andere middelen waaronder herbiciden. De resultaten van de bemonsterde ketens ontliepen elkaar niet veel.

Greenpeace noemt het verontrustend dat van de 637 keer dat een bestrijdingsmiddel werd aangetroffen, het 228 keer een middel betrof waarvan zij aanneemt dat deze uiterst schadelijk zijn voor bijen of hun larven. In 88 gevallen gaat het om een van de negen middelen die op de prioriteitenlijst van Greenpeace staan. Negen van de 105 monsters waren vrij van gif.

Greenpeace noemt de resultaten

Top 10 van producten waarop de meeste pesticiden zijn gevonden, die volgens Greenpeace gevaarlijk zijn voor bijen.

Product Chrysant (snijbloem) Chrysant (tuinplant) Roos (snijbloem) Bolchrysant Klokjesbloem Skimmia Aster Kalanchoë Viool Alstroemeria Aster

Aantal

Gevonden

Gemiddeld

monsters 5 6 6 6 4 4 4 3 5 4 4

pesiticiden 32 27 24 17 15 9 9 9 6 5 9

per monster 6,4 4,5 4,0 2,8 3,8 2,3 2,3 3,0 1,2 1,3 2,3

Bron: Greenpeace, rapport: Bloemen die bijen doden

8

BLOEMEN DIE BIJEN DODEN VERBODEN EN GIFTIGE MIDDELEN IN DE NEDERLANDSE SIERTEELT

nog schokkender als niet alleen naar de aantallen bestrijdingsmiddelen wordt gekeken, maar ook naar de aangetroffen hoeveelheden. In de top tien van planten met het hoogste gehalte aan pesticiden die volgens Greenpeace zeer giftig zijn voor bijen, zijn concentraties gemeten van 1.350 tot 17.000 µg/kg. Greenpeace gaat ervan uit dat een dosis van 2µg, of in sommige gevallen een fractie daarvan, dodelijk is voor een bij.

Illegale middelen Uit het onderzoek blijkt volgens Greenpeace ook dat in de sierteelt nog steeds op grote schaal illegale middelen worden gebruikt. Zo werd 68 keer een bestrijdingsmiddel aangetroffen dat niet is toegestaan in de Nederlandse sierteelt. In 42 van deze gevallen ging het om een middel dat - in breder verband - in de hele Nederlandse landbouw niet is toegestaan. Bij 28 van deze gevallen ging het om stoffen die in de hele EU zijn verboden. Op een aantal monsters zijn werkzame stoffen gevonden die volgens Greenpeace al jaren niet meer zijn toegestaan zoals: dieldrin, acefaat, endrin, endosulfan en dichloorvos.

’MPS biedt geen garantie’ Volgens Greenpeace is het onterecht dat dat veel kwekers en winkelketens vertrouwen op MPS als keurmerk. Van de 88 monsters waarvan de herkomst bekend is, heeft ruim tweederde een MPS-keurmerk. De milieuorganisatie constateert in haar rapport dat ook MPS-A, de hoogste status binnen MPS, geen garantie biedt dat bij de productie minder of beter is omgegaan met bestrijdingsmiddelen. Greenpeace stelt zelfs dat het tegendeel waar is: op MPS-gecertificeerde bloemen en planten werden meer voor bijen schadelijke bestrijdingsmiddelen én meer verboden middelen aangetroffen, dan bij niet-gecertificeerde bloemen en planten.

In haar nieuwe rapport ’Bloemen die bijen doden’ spreekt Greenpeace over ’de schokgolf die volgens haar tot stilstand is gekomen’. Hiervan was in de sector sprake na een Greenpeace-rapport dit voorjaar. „De sector leunt weer achterover en blijft grote hoeveelheden bestrijdingsmiddelen gebruiken, legaal én illegaal”.

Alleen Intratuin heeft volgens Greenpeace sinds dit voorjaar haar koers verlegd. „Nu de andere hoofdrolspelers in de branche nog”, aldus het rapport. <

De Boomkwekerij 25 (12 december 2014)

Greenpeace layout.indd 8

08-12-14 14:52

Gewasbescherming

Tekst: Ketura Haveman Foto: Ferry Noordam

Kwekers krijgen stevige dobber aan eisen Intratuin Over zes jaar mogen er geen bijonvriendelijke middelen meer worden verspoten op planten voor Intratuin. Met het huidige middelenpakket wordt dat erg lastig.

„Zes jaar is een lange periode waarin nog veel kan veranderen. Maar als je mij vraagt of kwekers op dit moment aan de eisen die Intratuin stelt kunnen voldoen, denk ik dat die moeilijk haalbaar zijn”, meent Wilco Dorresteijn, teeltadviseur bij DLV Plant.

Afgelopen voorjaar werd het gebruik van de neonicotinoïden op basis van imidacloprid en thiametoxam al sterk aan banden gelegd, waardoor gebruik in de buitenteelten nauwelijks mogelijk is. „Kwekers hebben afgelopen jaar laten zien, dat ze het zonder deze middelen redden maar het wordt er niet eenvoudiger op. Als middelen als Gazelle en Calypso ook niet meer ingezet kunnen worden, dan blijft er weinig over.”

Hoewel voor de meerderheid van de plagen wel alternatieven zijn, zorgt het schrappen van de negen werkzame stoffen (zie kader) voor een te smalle basis. In sommige gevallen hebben kwekers nog een of twee alternatieven. In andere gevallen zijn er soms wel meer alternatieven, maar behoren deze grotendeels tot dezelfde groep waardoor resistentiemanagement in het gedrang komt.

Voor enkele plagen ontstaat er een groot knelpunt. Wilma Windhorst van AgroPoli: „Als je bijvoorbeeld naar de Buxusbladvlo kijkt, dan is het niet haalbaar. Daarvoor houd je dan alleen Movento over, een middel waarvan de werking tegen deze plaag niet altijd optimaal is. Bovendien kun je een plaagbestrijding niet baseren op slechts één middel.”

Zoeken naar mogelijkheden Windhorst vindt het beleid van Intratuin dan ook ongenuanceerd. „Ik snap dat je middelen als Admire en Actara niet op het gewas wil vanwege alle negatieve publiciteit. Ze scheren echter alle neonicotinoïden over een kam, waardoor kwekers bijvoorbeeld Calypso niet meer kunnen gebruiken terwijl dit middel geen schadelijk effect heeft op bijen.”

Ook de bestrijding van trips zal erg lastig worden. Momenteel is trips al een groeiend probleem in de boomkwekerij, waarvoor straks helemaal weinig middelen overblijven. Dorresteijn: „We moeten zoeken naar alternatieven. Biologisch zijn er wel mogelijkheden, maar een goede biologische aanpak moet nog wel verder ontwikkeld worden. Gelukkig hebben kwekers nog zes jaar, zodat ze kunnen zoeken naar alternatieven.”

De teeltadviseurs zijn al door meer kwekers benaderd, die met hun adviseur willen kijken waar ze in hun teelten tegen problemen aan gaan lopen als ze willen voldoen aan de eisen van Intratuin. „Per gewas en ook per kweker verschillen de moge-

lijkheden, maar het zal in geen enkel geval makkelijk zijn om te voldoen”, meent Windhorst. Teeltadviseurs sluiten ook niet uit dat er bepaalde gewassen uit het sortiment van Intratuin verdwijnen. <

Intratuin wil dat de door haar verkochte planten over zes jaar vrij zijn van bijonvriendelijke middelen.

Achtergrond

Intratuin eist duurzame productie Intratuin wil dat de door haar aangeboden planten over zes jaar vrij zijn van negen middelen die voor bijen gevaarlijk zijn. De neonicotinoïden imidacloprid (Admire), thiametoxam (Actara), thiacloprid (Calypso) en acetimiprid (Gazelle), cliothianidin* en de werkzame stoffen deltamethrin (Decis), fipronil*, chloorpyrifos*, cypermethrin en mogen over zes jaar niet meer worden gebruikt in de teelt van planten voor Intratuin. Om dat te garanderen dat producten daadwerkelijk vrij zijn van deze stoffen zal Intratuin zelf productcontroles houden.

Verder stelt de tuincentrumketen dat ze wil dat in 2022 tweederde van de totale aanbod aan bloemen en planten in de winkel duurzaam gekweekt is. Momenteel wordt er gewerkt aan een certificeringssysteem waarmee kwekers de duurzame teeltmethode kunnen borgen. * Deze werkzame stoffen hebben geen toelating in de boomkwekerij.

De Boomkwekerij 25 (12 december 2014)

Vervolg intratuinbeleid.indd 9

9

08-12-14 14:52

BRANCHEWIJZER De Boomkwekerij Accountants

Automatisering

Draadrekken/steunmateriaal

Loon- en aannemingsbedrijf

Steekservice Eenvoudig meer controle Kantoor BleiswijK Hoekeindseweg 39, 2665 KA BLEISWIJK Tel: 088-2531850 Fax: 088-2531851

Ook last van omwaaien?

Goedkoop en Stabiel:

Kantoor DoDewaarD Edisonring 3 6669 NA Dodewaard Tel: 088-2531750 Fax: 088-2531751 Kantoor raamsDonKsveer Lissenveld 47A 4941 VL Raamsdonksveer Tel: 088-2532050 Fax: 088-2532051 www.alfa.nl

V-feetRack INFOGROEN Software BV T +31 (0)172 23 54 44 www.groenvision.com/boomkweker

Tel. : +31 318 200 400 Fax : +31 842 15 15 15 sales@floorvanschaik.com www.floorvanschaik.com

Doorrijhoogte 100 cm

Gewasbescherming

Powered by

Automatisering

Complete software oplossingen voor de boomkwekerij

Altijd actueel vraag & aanbod op de slimste bomensite van Nederland!

Meld u aan en vergroot uw verkoopkansen Volg Treecommerce nu ook via twitter: @Treecommerce

Biologische bestrijding

Wij steken uw planten los.

Kluitdiameter 20 cm | 22,5 cm | 25 cm.

Kristof Maes Lommel â&#x20AC;&#x201C; BELGIE Mob.: +32 472/990 736 info@multifloris.be www.multifloris.be

Hulpstoffen voor gewasbescherming Hasten, Elasto G5 en Atplus verbeteren de effectiviteit van gewasbeschermingsmiddelen en groeiremmers SURfaPLUS BV, Wageningen tel: 0317-451217 e-mail: info@surfaplus.com www.surfaplus.com/trading

Ongeworteld stek EversGroen Gerrit Achterbergstraat 13 4043 GH Opheusden Tel/Fax: 0488-428095 Mob: 06-21886091 www.eversgroen.nl Wij produceren en leveren, een breed assortiment ongeworteldstek, op botanische naam.

Hiervoor hebben wij een moerhoek van 3 hectare.

Hierbij nodigen wij u van harte uit voor een bezoek aan onze kwekerij in Rhenen.

ADAMA Northern Europe B.V. Postbus 355 3830 AK LEUSDEN Tel.: 033-4453160 Email: info.ane@adama.com Website: adama.com

Pallets

Loonwerk www.treecommerce.com

henri nelissen

AAngeboden: Thuja brabant, alle maten!

Thermisch verzinkte Ferro pallets.

Ook pallets te huur.

Tel : 0495-461777 Fax : 0495-461761 verkoop@atcnederweert.nl www.atcnederweert.nl

Tevens loonwerk met hoogsteker

henri.n@hotmail.com www.hngm.nl 06-27562441

Bel of mail voor meer informatie over advertentiemogelijkheden: e-mail: svstraffic@ bdu.nl tel: 0342-494889 fax: 0342-494299 611838.indd 10

8-12-2014 11:04:35

BRANCHEWIJZER De Boomkwekerij Potten/containers

Taxaties/expertise

vander

Slikke

rentmeesters

Hogeweg 4, 4323 TC Ellemeet 0111 671735, info@vdslikke.nl

Broere

Irrigatie B E R •Eteeltvloeren G E N I N G• installatie B . V.

filiaal Boskoop: H. de Bakker, Proeftuin 34, 2771 MT Boskoop   

 



onteigening ruimtelijke ordening procedures bemiddeling bij aan- en verkoop van boomkwekerijen schade-expertise aan gewassen gerechtelijk deskundig schadeexpert boomkwekerijprodukten uitgifte Prijzenregister Boomkwekerijprodukten

Teeltvloeren

Techniek

• Een halve eeuw ervaring • Steeds vernieuwend • Deskundige medewerkers

www.broerebereg ening.nl

50 jaar ervaring in aanleg en service

QUALITY FLOORS FOR EXCELLENT PLANTS

www.erfgoed.nl

+31(0)79 593 38 00

www.vdslikke.nl

Tuinbouwsystemen Marck Water en Elektrotechniek

Nieuwerkerk ad IJssel  0180-312937 •  www.marcktechniek.nl

Toeleverancier

Molenstraat 42 4758 AB Standdaarbuiten T : 0165-318500 E : office@krimpen.nl I : www.krimpen.nl

Taxaties/expertise

Voor AL uw boomkwekerijbenodigdheden: • Kluitmaterialen • Tonkinstokken • Bindmaterialen • Gewasbeschermingsmiddelen • etc. etc.

• • • • •

cabrioletkassen foliekassen schaduwhallen gevelsystemen scherminginstallaties

Tielsestraat 95 Hoofddealer van: 4041 CS Kesteren tel: 0488 – 483275 fax: 0488 – 482895 info@agrodearend.nl www.agrodearend.nl www.felco.com

tel: +31 (0)174-518811 fax: +31 (0)174-516748 info@hollandtuinbouwsystemen.nl

DE PARTNER met visie voor de kweker!

Teeltvloeren

www.hollandtuinbouwsystemen.nl Gewastaxaties, expertise voor al uw gewassen Erik de Rooij, tel: 06 53 37 52 58 Adri Streef, tel: 06 53 37 50 99 Wil de Bresser, tel: 06 53 42 72 33 Register Taxateurs VRT Postbus 840 5280 AV Boxtel tel: 0411-652525, fax: 0411-678751 info@dlvplant.nl www.dlvplant.nl

Bel of mail voor meer informatie over advertentiemogelijkheden: e-mail: svstraffic@ bdu.nl tel: 0342-494889 fax: 0342-494299 611839.indd 11

8-12-2014 11:05:03

Tekst: Wim du Mortier Foto's: De Boomkwekerij

Oproep: Schoon werken voor be ho Volgend jaar wordt de herbicide Butisan S opnieuw geregistreerd in Nederland. Nu al is bekend dat het middel straks veel minder vaak mag worden gebruikt. Dat heeft te maken met aangescherpte milieunormen.

Eric Kiers van BASF en boomkweker Peter Bontekoe roepen kwekers op zorgvuldig te zijn in het gebruik van het middel.

Het arsenaal middelen dat boomkwekers kunnen inzetten tegen onkruid is al niet groot en nu wacht de sector nog een nadere beperking van een veelgebruikte herbicide: Butisan S met de werkzame stof metazachloor mag straks veel minder vaak worden gebruikt. Nu nog staat op het etiket dat in boomkwekerijgewassen per jaar maximaal 6 l mag worden gebruik; 3 l verdeeld over twee toepassingen. Straks komt op het etiket te staan dat nog maar maximaal 2 l mag worden gebruik over een periode van drie jaar.

De aanscherping van het voorschrift op het etiket is in Brussel bepaald. Daar is het middel door de Europese Unie (EU) goedgekeurd.

Die procedure is nodig om het middel op de markt te mogen blijven brengen. Zo’n Europese registratie moet periodiek gebeuren.

Reden daarvoor is dat het middel en de wijze van toepassing wordt getoetst aan de laatste inzichten.

Methoden die voorkomen dat middelen in het milieu terecht komen moeten optimaal worden ingezet, om een breed pakket te kunnen behouden.

Voor Butisan S geldt dat er sinds de laatste registratie in de EU nieuwe kennis is over het effect van het middel in het milieu. Die kennis komt uit onderzoek. Maar ook strengere Europese normen hebben hier effect op. Hierdoor zal ook de grens van de concentratie metazachloor die in oppervlaktewater mag worden gevonden, worden aangescherpt.

Mening

Peter Bontekoe: ’Wij krijgen geen schouderklopjes’ „Kwekers hebben hun goede wil getoond de afgelopen jaren. Daar hebben we geen schouderklopjes voor gekregen, maar wel het zwaard van Damocles boven ons hoofd. Ik verwacht dat kwekers tegendraads gaan reageren. Dat ze zeggen ’ik ben er klaar mee, we hebben al

Om er nu voor te zorgen dat die hoeveelheden die in het milieu terecht kunnen komen verminderen, worden de gebruiksvoorschriften aangescherpt. In de praktijk dus door het aantal toepassingen en de maximaal te gebruiken hoeveelheid te verkleinen.

Nu het middel opnieuw is geregistreerd in de EU volgt nog een procedure om het middel opnieuw te beoordelen in Nederland; dat gaat waarschijnlijk in het eerste kwartaal van 2015 gebeuren. Dat moet elke tien jaar gebeuren. Eric Kiers, verantwoordelijk voor duurzaamheid en voedselveiligheid binnen BASF Agro in Nederland, verwacht niet dat daar nog weer nadere eisen uit volgen.

ons best gedaan en nu trekt de overheid ons helemaal over de kling’. Die boodschap moet doordringen tot het CTGB, de overheid en de EU. Het houdt een keer op. Middelenfabrikanten worden zo op kosten gejaagd dat ze straks hun handen aftrekken van de boomkwekerij en er helemaal geen middelen meer beschikbaar zijn. Dit beleid is te ver doorgeslagen. In discussies gaat het nu nog over zo weinig middel dat ik vind dat het moet stoppen. Het is mesjokke wat er gebeurt. Terwijl de belasting van het milieu uitgedrukt in de ’footprint’ van de boomkwekerij fantastisch is. We gebruiken weinig mineralen, weinig middelen en onze producten doen ontzettend veel goeds in het milieu. Dat moet eens benadrukt worden. Of moeten we de boomkwekerij in Nederland maar sluiten?”

12

Zorgvuldig gebruik In het oppervlaktewater bij Boskoop wordt metazachloor (Butisan S) gevonden. Maar in zulke kleine concentraties dat het ver onder de huidige norm ligt. Gaat straks de nieuwe

De Boomkwekerij 25 (12 december 2014)

Aquanorm bkw14-25.indd 12

08-12-14 14:03

Gewasbescherming

be houd middelenpakket „Kortom; dan worden we door de hond of de kat gebeten”, vat Bontekoe samen.

Bontekoe en Kiers bepleiten daarom dat kwekers Butisan S zo zorgvuldig als mogelijk toepassen en er alles aan te doen om geen sporen in het milieu terecht te laten komen. „Dat is in ons aller belang”, vindt Bontekoe.

Scherm

norm gelden, „dan gaat het er om hangen”, vertelt LTO-bestuurder en kweker Peter Bontekoe. De hoeveelheden die nu in de sloten worden gevonden, komen dan dicht bij de maximaal toegestane norm.

Het gaat er dus om spannen. Want mocht de norm worden overschreden, dan kunnen de gevolgen ingrijpend zijn. Het meest ingrijpend is een onmiddellijk verbod. Ook kan het zijn dat de fabrikant het middel van de markt haalt. Kiers: „We zetten ons maximaal in voor brede toelatingen, maar internationaal gezien is de tuinbouw en zeker de boomkwekerij een kleine sector voor een fabrikant als BASF.” Komt een middel onder vuur te liggen in een kleine sector dan kan dat de afzet in veel grotere teelten in gevaar brengen. De stap om een toelating in de boomkwekerij dan maar te offeren ligt dan voor de hand. Tot slot kan ook de overheid bij een normoverschrijding in actie komen door bijvoorbeeld een ruimere teeltvrije zone in te stellen.

In de praktijk doen kwekers al veel om het belasten van het milieu terug te dringen. Bontekoe looft de kwekers in en rond Boskoop. „Wie een beetje bij de tijd is, heeft tegenwoordig een adviseur. Maar die kost ook geld en dus zie je dat kwekers hun kennis over het toepassen van middelen de laatste jaren al op een hoger niveau hebben gebracht.”

Bontekoe refereert ook aan de afspraak met het Hoogheemraadschap Rijnland om de teeltvrije zone niet te hoeven toepassen wanneer kwekers erkende nieuwe technieken gebruiken. Hij kent al kwekers die bijvoorbeeld hebben geïnvesteerd in beweegbare of tijdelijke windschermen, nog voor de afspraak met Rijnland in werking is getreden. „Dat is helemaal fantastisch. En je ziet dat toeleveranciers onderzoek doen naar alternatieve toedieningsmethoden, zoals werken met drifarme doppen op handmatige apparatuur. Al met al is de bewustwording in de regio al enorm toegenomen.”

Aanspreken Kiers onderschrijft dat het van belang is dat kwekers het onderste uit de kan halen van de mogelijkheden die er zijn om te voorkomen dat het middel in het milieu terechtkomt. „Want we weten dat bij goed landbouwkundig gebruik we ook onder die nieuwe norm kunnen blijven.”

Hij ziet een grote rol voor toeleveranciers om kwekers met advies terzijde te staan bij het zoeken naar oplossingen. Daarvoor bestaat er al de toolbox emissiebeperking; flyers en een website met praktische tips voor kwekers.

Ook de industrie zelf draagt oplossingen aan. Zo zijn de seals onder de dop bij de verpakkingen verdwenen. „Als die eens wegwaaiden en in het water terechtkwamen, kon dat al een normoverschrijding veroorzaken. En we werken aan apparatuur waardoor je middel niet meer hoeft te schenken. Dat voorkomt dat je er mee knoeit.”

Maar wat te doen als een kweker in een regio er wel een potje van maakt? De norm is scherp en tegenwoordig kan zo goed worden gemeten dat niets onopgemerkt blijft. Een knoeier kan veel kwaad aanrichten. „Die kwekers moeten we daarop zelf aanspreken. Met sociale druk bereik je veel meer dan een boete”, zegt Bontekoe. < LTO Nederland heeft een eigen actieplan gewasbescherming Schoner, Groener, Beter. Zie deboomkwekerij.nl

Mening

Eric Kiers, BASF: ’Anders gaan communiceren’ „In de land- en tuinbouw is tussen 2002 en 2012 de milieubelasting al eens met bijna 90% teruggebracht. Volgens nieuwe plannen volgt nog eens een reductie naar het oppervlaktewater met 90% in 2023 ten opzichte van 2013. Er is dus al enorm veel bereikt”, concludeert Eric Kiers. Toch wordt in Nederland vooral gekeken naar wat nóg beter kan. „Dat zit in onze aard. In het buitenland begrijpen ze dat niet altijd. Daar zeggen ze tegen mij ’you should blow the trumpet more’; we moeten meer vertellen wat we goed doen. En er trots op zijn ook. Ik denk daarom dat we anders moeten gaan communiceren. Want we zijn al goed bezig met verduurzamen.”

De Boomkwekerij 25 (12 december 2014)

Aquanorm bkw14-25.indd 13

13

08-12-14 14:03

G. VAN DE KOLK B.V.

ALWAYS NO 1 FOR THE NURSERY

G.VAN DE KOLK SPOORSTRAAT 65 4041 CL KESTEREN TEL: 0031 (0) 488 442182 www.gvandekolk.nl IMPORTEUR BENELUX

611840.indd 14

8-12-2014 11:06:15

Ondernemersvragen

Illustratie: Peter Moorman

Kan ik op de valreep van 2014 nog geld besparen?

Het einde van het jaar is in zicht. Tijd om te bekijken wat er allemaal aan regelingen wijzigt in 2015 en hoe u daar het beste op kunt inspelen.

Een overzicht van enkele tips van de accountantsbureaus Alfa en Grant Thornton.

Tekst: Grant Thornton Accountants en Adviseurs en Alfa Accountants en Adviseurs

Werkkostenregeling Per 1 januari 2015 is de werkkostenregeling voor alle werkgevers verplicht. Binnen deze regeling kunt u in 2015 maximaal 1,2% van uw totale fiscale loon besteden aan onbelaste vergoedingen en verstrekkingen voor uw werknemers. Over het bedrag boven de vrije ruimte betaalt u loonbelasting in de vorm van een eindheffing van 80%. Daarnaast kunt u bepaalde zaken onbelast blijven vergoeden, verstrekken of ter beschikking stellen. Zorg dat u op tijd klaar bent voor de invoering hiervan.

Proeftijd aan banden

Stuur uw vragen of suggesties naar Postbus 9324, 2300 PH Leiden.

U kunt ook bellen of mailen met (071) 565 96 82, boomkwekerij@hortipoint.nl

Vanaf 1 januari 2015 mag in tijdelijke arbeidscontracten van zes maanden of minder geen proeftijd worden opgenomen. Ook in een aansluitend contract mag geen proeftijd meer staan. Afwijking van deze hoofdregel is alleen mogelijk als in een bestaande cao nog een proeftijd wordt bedongen. Maak als werkgever dus de afweging of u een werknemer een contract van zes maanden (of korter) zonder proeftijd aanbiedt of een langer contract met proeftijd.

Anticiperen op de nieuwe aanzegplicht Werkt u veel met tijdelijke arbeidscontracten van zes maanden of langer, dan moet u rekening houden met de nieuwe aanzegplicht. Door deze nieuwe verplichting moet u de werknemer op tijd - uiterlijk één maand voordat het arbeidscontract afloopt - schriftelijk op de hoogte stellen of u zijn tijdelijke contract al dan niet gaat verlengen en onder welke voorwaarden. Doet u dat niet, dan is de sanctie een all-in brutomaandsalaris, dan wel een pro rato deel als u te laat aanzegt. De aanzegtermijn gaat in voor tijdelijke arbeidscontracten van minimaal zes maanden die eindigen op of na 1 februari 2015. Dit betekent dat u voor contracten die eindigen op 1 februari 2015 al moet aanzeggen op 31 december 2014 of liefst nog eerder. U moet dus nu al anticiperen op de nieuwe aanzegplicht.

Regels voor gebruikelijk loon aangescherpt Directeur-grootaandeelhouders (dga) moeten hun loon in 2015 toetsen aan

strengere regels om te beoordelen of hun loon wel gebruikelijk is. Zo wordt de speelruimte waarbinnen u uw loon mag vaststellen, verkleind. Deze zogenoemde doelmatigheidsmarge wordt verlaagd van 30% naar 25%. De marge mag alleen worden toegepast bij een loon boven €44.000. De Belastingdienst krijgt het makkelijker bij de vaststelling of het loon gebruikelijk is: het loon van de dga moet worden vergeleken met het loon uit de meest vergelijkbare dienstbetrekking, niet meer met een soortgelijke dienstbetrekking.

Vanaf 2015 moet u als dga een loon ontvangen ter hoogte van het hoogste van de volgende bedragen: > 75% van het loon uit de meest vergelijkbare dienstbetrekking; > Het hoogste loon van de overige werknemers van de bv of daarmee verbonden vennootschappen (lichamen); > €44.000.

Uw loon mag ook met de strengere regels lager worden gesteld, maar u moet dit dan wel aannemelijk maken. < Verschillende financieel adviseurs geven op internet tips voor een financieel gunstige afsluiting van het jaar. Zie deboomkwekerij.nl De Boomkwekerij 25 (12 december 2014)

Ondernemersvragen-BKW14-25_2.indd 15

15

08-12-14 14:03

Tekst en Foto: Arno Engels

Leren van waterzuivering in glastuin bo In de toekomst mogen glastuinbouwbedrijven pas drainwater lozen, als dit water is gezuiverd van bijvoorbeeld middelenresten. De glastuinbouw is al ver met waterzuivering. In de praktijk, maar zeker op het gebied van onderzoek. Een groep Boskoopse boomkwekers stak daarom zijn licht op bij het onderzoek van IDC Water in Bleiswijk.

IDC Water (Innovatie- en Demonstratie Centrum) is onderdeel van Wageningen UR Glastuinbouw in Bleiswijk. Hier worden verschillende waterzuiveringstechnieken gedemonstreerd en getest op toepasbaarheid in de glastuinbouw.

Dat gebeurt niet alleen omdat telers schoon gietwater willen gebruiken.

Vanuit overheidswege moeten ze water ontsmetten, anders mogen ze drainwater niet meer lozen op riool of oppervlaktewater.

De verplichte waterzuivering gaat landelijk gelden voor iedereen met bedekte teelten die drainwater wil blijven lozen. Dus ook voor boomkwekers met bedekte containerteelt, maar er is nog onduidelijkheid over de regelgeving voor die teelt.

Aan het begin van een excursie naar IDC Water, vanuit het Boskoopse praktijknetwerk ’Boomkwekers gaan voor schone sloten’, legde onderzoeker Ellen Beerling de

achtergrond uit van die verplichting (kader). „De milieubelasting van oppervlaktewater door resten van gewasbeschermingsmiddelen en meststoffen moet verder omlaag.”

Redenen om te lozen De glastuinbouw en de overheid hebben nul emissie afgesproken voor het jaar 2027. Met pure recirculatie zou dat probleem zijn opgelost, maar veel bedrijven hebben redenen om toch te willen blijven lozen. „Een belangrijke reden om te lozen is het voorkomen van natriumophoping, doordat er gietwater met teveel natrium wordt gebruikt. Een andere reden is dat je bang bent voor ziekteverspreiding, omdat de ontsmetter bijvoorbeeld in storing is. Of omdat men bang is voor het ophopen van groeiremmende stoffen die door de plant zelf worden uitgescheiden.”

Het kan ook dat je moet lozen

ACHTERGROND

Milieubelasting van oppervlaktewater verlagen Vanuit de EU is jaren geleden bepaald wat de milieubelasting van oppervlaktewater door voedingsstoffen mag zijn. Zo zijn er per lidstaat stikstofnormen opgesteld. In Nederland streeft elk waterschap naar een maximaal stikstofgehalte, wat afhankelijk is van de hoeveelheid oppervlaktewater en de concentratie van bijvoorbeeld glastuinbouw.

Het aantal overschrijdingen van de stikstofnorm is flink gedaald sinds het Lozingenbesluit Glastuinbouw in 1994 van kracht werd. Vanaf dat jaar was de glastuinbouw immers verplicht om drainwater te recirculeren.

Maar het stikstofgehalte moet nu, volgens het Activiteitenbesluit, nog verder zakken om aan de norm te voldoen.

De glastuinbouwsector heeft met de overheid afgesproken om tot een (nagenoeg) nul emissie in 2027 te komen. Hiervoor zijn gewasspecifieke stikstofnormen afgesproken die om de paar jaar worden aangescherpt.

Er gelden bovendien normen van gehalten aan gewasbeschermingsmiddel in oppervlaktewater. Het aantal overschrijdingen van deze normen moet in 2016 met 50% zijn verminderd ten opzichte van 2013; en in 2023 90% minder dan in 2013. De overheid wil dit bereiken door waterzuivering verplicht te stellen.

16

omdat je wateropslag dreigt over te lopen. Maar ook dan is er waterzuivering nodig, aldus Beerling. „Als je met gewasbeschermingsmiddelen werkt, kun je er vanuit gaan dat die in het drainwater aanwezig zijn, ook al worden de middelen gespoten en niet gedruppeld. Dat komt omdat een deel van de middelen die je spuit verdampt en via het condenswater in je watervoorraad terechtkomt.

Ook via afdruip kunnen er resten van middelen in het drainwater komen.”

De onderzoeker legde uit dat condenswater in de glastuinbouw daarom als eerste moet worden hergebruikt. Dat kan echter een probleem zijn voor boomkwekerijen, omdat drainwater in hun bassins meestal wordt gemengd met regenwater. „De beste oplossing is dan waarschijnlijk om waterstromen te scheiden”, dacht Beerling.

Kwekers vroegen zich af waar teveel natrium in het gietwater ei-

De Boomkwekerij 25 (12 december 2014)

Waterzuivering.indd 16

08-12-14 14:03

Milieu

uin bouw problemen lijken volgens Beerling nu onder controle. Uit onderzoek in IDC Water blijkt dat er met ozon effectief ontsmet kan worden, vergelijkbaar met uv-belichting en verhitten. Ozon is ook goed te gebruiken om gewasbeschermingsmiddelen uit lozingswater te zuiveren, mits de juiste behandeltijd en dosering wordt gekozen. „We hebben met ozon 98% zuivering van lozingswater weten te bereiken.”

Geen residu na behandeling

Deelnemers aan het Boskoopse praktijknetwerk ’Boomkwekers gaan voor schone sloten’ kregen bij IDC Water uitleg over onder andere ontsmetting van drainwater met uv-belichting.

genlijk vandaan kan komen. Belangrijkste bron zijn alternatieven voor regenwater, aldus de onderzoeker. „Natrium zit in hogere concentraties in leiding- en slootwater. Het kan ook deels via meststoffen in je systeem komen, of als je leidingen met chloordioxide ontsmet. Natrium hoopt op omdat de plant het nauwelijks kan opnemen.” Wat de bron ook is van water: „Zodra water op je bedrijf komt, ben je er verantwoordelijk voor.”

Uv-belichting en verhitting Tijdens de excursie liet Beerling verschillende kasafdelingen zien waar waterzuiveringstechnieken staan opgesteld en worden getest. De meest gangbare technieken voor ontsmetting van drainwater in de glastuinbouw zijn ultraviolet-belichting en verhitting. „Met dit soort technieken worden schimmels, bacteriën en

virussen gedood. Als uv wordt gecombineerd met waterstofperoxide, kunnen ook resten van gewasbeschermingsmiddelen worden verwijderd. Maar geen meststoffen. Hier zijn nog geen betaalbare technieken voor beschikbaar; de beste oplossing is te zorgen dat je het drainwater met de meststoffen kunt hergebruiken.”

IDC Water zoekt naar technieken die effectief zijn, maar ook financieel haalbaar zijn voor bedrijven. Dat laatste hangt af van de capaciteit.

Uv-ontsmetting is tijdrovend, en mede door de benodigde hoeveelheid gietwater, lijkt deze techniek te duur voor de boomkwekerij.

Ontsmetten met ozon Een techniek die in de glastuinbouw weer in opkomst is, is ozonontsmetting. Jaren geleden raakte deze techniek in diskrediet door problemen met veiligheid, maar die

Het gas ozon (O3) wordt ter plekke opgewekt met hoogspanning (14.000 Volt). Er is dus veel stroom voor nodig, maar de belangrijkste voordelen zijn al gebleken. „Ozon is veel krachtiger dan chloor”, aldus Beerling. „Het gas doodt virussen, bacteriën en schimmels, het reinigt water van middelenresten. En het behandelde water is echt helder; er is geen residu.”

Ozon biedt mogelijk ook nog bijkomende voordelen. „Het brengt extra zuurstof in het water, waarvan wij veronderstellen dat dit positief kan zijn voor de teelt. Dit onderzoeken wij komend jaar. Ozon zal ook leidingen en druppelaars schoonhouden.”

De installatie behandelt het water net zo lang, totdat een zekere zuiveringsgraad is bereikt. Hoe vervuilder het water, des te duurder zal het dus zijn per kuub. Maar de kosten zijn te beperken door een voorfiltratie.

Een aparte installatie filtert eerst de organische deeltjes eruit die groter zijn dan 40 µm (micrometer). „Alles wat daarna door het filter gaat, wordt door ozon afgebroken.”

De aanwezige kwekers wilden nog weten wat het verschil is tussen ontsmetten met ozon en met waterstofperoxide. Volgens de onderzoeker hangt alles van dosering af. „Maar meestal is peroxide niet afdoende als ontsmetter, omdat virussen maar ten dele worden aangepakt. Dan kun je beter peroxide met uv of ozon gebruiken.” < De Boomkwekerij 25 (12 december 2014)

Waterzuivering.indd 17

17

08-12-14 14:03

Tekst en Foto’s: Wendy Venhorst

’Bomen in teeltzakken bieden ons voordelen’ Gebr. van Eldik uit Dodewaard legde zich tien jaar geleden volledig toe op de productie van laanbomen in teeltzakken.

De voordelen wezen zich uit. Zo kon het bedrijf inspelen op een stijgende vraag naar bomen in container, met name vanuit Oost-Europa. Nu de situatie in dat gebied zorgelijk is, probeert Van Eldik de afzet meer te spreiden.

De containervelden van Gebr. van Eldik, het bedrijf van de broers Derk (40) en Herman (38) van Eldik, liggen er tegen het najaar strak en overzichtelijk bij. De bomen staan in uniforme teeltzakken, zijn goed gedikt door het warme weer en netjes aangebonden. Derk van Eldik laat zien dat ze verschillende systemen gebruiken om de bomen netjes in het gareel te houden. Hij is er nog niet over uit wat het beste systeem is, maar alles staat er wel verzorgd bij.

De broers waren al van jongsaf aan geboeid door het boomkwekersvak. Waar hun vader met moeilijk opvoedbare kinderen werkte, waren zij als kleine jochies al tussen de bomen te vinden op de kwekerij van Teus Willemsen. Daar leerden ze het vak spelenderwijs.

Toen zich in 1994 een kans voordeed om grond te ruilen, verhuisde de familie Van Eldik van het dorp naar het buitengebied. Daar begonnen de broers een bedrijf met hulp van hun ouders. In eerste instantie kweekten ze in de vollegrond, maar op de zware klei vonden ze het lastig concurreren met anderen die wel goede grond, en dus betere groei hadden. Ze gooiden het daarom in 2004 over

Van Eldik heeft 5 ha van zulke moderne containervelden liggen.

18

een andere boeg. „We besloten om niet ín die lelijke grond te gaan telen, maar erop”, licht Derk van Eldik toe. „De containerteelt is dus min of meer uit nood geboren.”

Het bleek geen slechte keuze. Er was vraag naar bomen in container, de afzetseizoenen konden worden verlengd, en de broers konden nu een betere kwaliteit afleveren.

Inmiddels kweken ze tien jaar in container. De bomen worden in de maat 10-12 ingekocht en verder afgekweekt.

Groot voordeel van teeltzakken boven vollegrondskluiten is volgens Van Eldik het lagere gewicht, waardoor het transport goedkoper is. Bovendien verbetert de kans op een goede hergroei, omdat de boom alle wortels meeneemt. Ook ten opzichte van gewone containers hebben teeltzakken volgens hem voordelen. Zo zijn ze vanwege de handvatten makkelijker te laden, worden er veel minder bomen beschadigd en heb je minder draaiwortels.

Bewust van afzetrisico’s Hoewel bomen in teeltzakken jaarrond zijn te leveren, gebeurt dat niet. De piek ligt tussen april en juli. In het najaar loopt de afzet tot het kluitenseizoen. „Dan is de gang eruit, omdat klanten dan vanwege de prijs voor kluiten kiezen. Het moet dus in het voorjaar gebeuren.”

De broers richten zich vooral op de export. Het grootste deel wordt geleverd aan Oost-Europa, met Rusland als belangrijkste afzetland. Maar ook landen als Tsjechië, Polen en Oekraïne behoren tot het afzetgebied. De kwekers maakten ermee kennis via Jaap van Zetten van Zet-Plant. „Hij heeft de Russische markt opgezocht en daar afzet

Er hangen wel 100 nestkasten. Vogels helpen bij de rupsenbestrijding.

De Boomkwekerij 25 (12 december 2014)

Gebr van Eldik.indd 18

08-12-14 14:03

Laanbomen

Gebr. van Eldik, Dodewaard Sortiment: laan- en sierbomen, met name winterharde soorten Afzet: via export naar collegakwekers en hoveniers in met name Oost-Europa, daarnaast in onder meer Scandinavië, Engeland en Duitsland Oppervlakte: 5 ha containerveld Personeel: de twee broers worden ondersteund door twee zonen en af en toe door zzp’ers Website: gebroedersvaneldik.nl.

Derk van Eldik kweekt soorten in zakken die vooral in Oost-Europa gewild zijn. „Ze zijn daar dol op sierappel in boogvorm.”

gecreëerd voor bomen uit Nederland.” De broers zijn zich altijd ervan bewust geweest dat het een afzetland is met grote risico’s. Anderzijds zagen ze er ook grote kansen, waardoor ze de gok hebben gewaagd.

Volgens Van Eldik zijn Oost-Europeanen in eerste instantie vaak heel enthousiast over bomen en bestellen ze ook makkelijk, maar ze bestellen ook weer heel gemakkelijk af of vergeten orders. „Dat is een groot nadeel.”

De kweker noemt de crisis in Oost-Europa zorgelijk. „Daar word je wel zenuwachtig van.” Hij houdt de situatie dan ook nauwgezet in de gaten en probeert de afzet meer te spreiden. Daarbij richt hij zich onder meer op Engeland, waar de afzet volgens hem behoorlijk aantrekt. Ook in Scandinavië zijn er volgens hem nog volop groeikansen. „Voordeel van de containerteelt is dat we flexibel zijn en het sortiment snel kunnen aanpassen. Maar dat neemt niet weg dat het een moeilijk jaar is.”

Niets van doen met papieren De leveringen naar landen als Rusland en Oekraïne verlopen altijd via tussenpersonen. Van Eldik heeft dan ook niets van doen met papieren. „Dat moet je niet willen.”

Vaak zijn de bomen een dag of vijf onderweg. Door ze ’s zomers in koeltrailers te vervoeren en gecoate mest te geven, overleven ze de reis zonder problemen.

Ook met de betalingen heeft het bedrijf weinig problemen, omdat klanten vooraf betalen. „Als mensen vervolgens goede producten krijgen waaraan ze kunnen verdienen, is het interessant om bij ons terug te komen.”

Van Eldik noemt het een groot voordeel dat klanten af en toe ook over de vloer komen. „Dan kun je vragen beantwoorden en laten zien wat je hebt. Bovendien krijg je dan zelf een beter beeld van wat ze willen. Een Sorbus ’Pendula’ vind ik bijvoorbeeld een lelijk ding, maar in Rusland hebben ze andere architectuur en vragen ze ernaar.”

Van Eldik richt zich dan ook vooral op winterharde soorten die in Oost-Europa populair zijn, zoals Tilia, Acer, Sorbus en Ulmus. Daarnaast zijn bonte kleuren, boog- en treurvormen geliefd. De kweker wijst naar Acer ’Royal Red’ en sierappel in boogvorm. „Daar zijn ze dol op.”

’Als we maar de kost verdienen’ Wat de toekomst betreft hoeft het bedrijf niet per se groot te zijn. „Doordat alles nu goed is te overzien, kunnen we de bomen de aandacht geven die ze verdienen. Bovendien geloven wij dat ons leven wordt geleid. Je kunt wel van alles willen, maar er staat een God boven die alles bestuurt naar Zijn wil. En daar hebben we naar te leven. Als wij voor onze gezinnen de kost maar kunnen verdienen.

Meer hebben wij niet nodig.” < De Boomkwekerij 25 (12 december 2014)

Gebr van Eldik.indd 19

19

08-12-14 14:03

Tekst: Ketura Haveman Foto: Gerdien de Nooy

In recordtempo rooien Na een wat vertraagde start door de warme oktobermaand, wordt er nu volop gerooid in de vaste planten. Door gebrek aan nachtvorst en regen, gaat het rooien echter veel voorspoediger dan andere jaren. De gerooide oppervlakte per dag ligt tot wel 40% hoger dan andere jaren. De kwaliteit van de gerooide planten wordt gewaardeerd van normaal tot goed. â&#x20AC;&#x17E;Met de gehaalde kwaliteit zijn we erg blij, want het groeiseizoen was er een van uitersten die voor de vaste planten verre van optimaal waren. Ondanks dat hebben de planten het echter toch goed gedaanâ&#x20AC;?, aldus Remy Lubbe van Molter in Noordwijkerhout.

20

De Boomkwekerij 25 (12 december 2014)

Spread rooien vaste planten.indd 20

08-12-14 14:04

Rooien

De Boomkwekerij 25 (12 december 2014)

Spread rooien vaste planten.indd 21

21

08-12-14 14:04

Tekst: Ketura Haveman Foto’s: Coenders, Ketura Haveman

Nieuwe zelfrijder Vermeerderingstuin en Op de Vermeerderingstuinen in Horst hebben ze deze zomer een nieuwe zelfrijder in gebruik genomen. Met de nieuwe machine hebben ze meer capaciteit en zijn ze flexibel in het gebruik. Een gewasbespuiting of toch onkruidbestrijding onderlangs? Het is met een klik geregeld.

De bijna 4 m hoge cabine is niet snel over het hoofd te zien op de kwekerij. Het groene kleurtje doet even denken aan John Deere, maar aan de witte kleur van de wielen is zichtbaar dat Coenders in Lottum de bouwer van de machine is. Het groen verwijst wel een beetje naar John Deere, want de machine wordt aangedreven door een John Deere dieselmoter van 129 kW (173 PK). Buiten de motor komt de cabine van Claas, alle andere onderdelen worden in de werkplaats in Lottum zelf gemaakt en gespoten.

De Vermeerderingstuinen kwam bij Coenders in Lottum die ook hun vorige zelfrijder leverde, een J-Trac die werd opgebouwd uit een John Deere 6330 met een gedragen veldspuit van Hardi. Voornaamste eisen

22

voor de nieuwe machine ten opzichte van de oude waren meer capaciteit en de machine moest flexibeler inzetbaar zijn. „We hadden een heel wensenlijstje en de mogelijkheden zijn groot als een machine vanuit de basis helemaal wordt opgebouwd, maar er zijn natuurlijk wel grenzen aan wat technisch kan en wat qua kosten haalbaar is”, vertelt Jan Poels van de Vermeerderingstuinen.

De machine moest multifunctioneel inzetbaar zijn. Hij moest bruikbaar zijn voor gewasbescherming van ziekten en plagen, maar ook onkruidbestrijding onderlangs moest met deze machine worden uitgevoerd. Daarnaast moet de machine goede gewasindringing geven.

Met het uiteindelijke lijstje van eisen is Coenders naar de tekentafel gegaan. Mark Coenders: „Het hele proces van de eerste gesprekken, het tekenen en het bouwen heeft uiteindelijk twee jaar in beslag genomen.”

Technische details Als basis op de tekentafel heeft Coenders de hoogbouwveldspuit HB 4120 genomen.

Deze veldspuit bouwt de machinebouwer met name voor de aspergeteelt, maar wordt ook ingezet in andere teelten. De veldspuit is standaard uitgerust met 4-wielaandrijving en een antislipregeling, zodat de machine ook onder minder optimale weersomstandigheden inzetbaar blijft. De wielaandrijving

De Boomkwekerij 25 (12 december 2014)

nwe Zelfrijder.indd 22

08-12-14 14:04

Techniek

uin en spuit plagen en onkruid

van de machine is zodanig gemaakt, dat de bodemvrijheid van 1,60 m geldt voor de gehele spoorbreedte.

Op de vooras zit een pendelsysteem om te voorkomen dat de spuitboom gaat zwiepen in het gewas bij ongelijkmatigheden op het rijpad. De machine is ook uitgerust met speedcontrol voor een continue rijsnelheid tijdens de bespuitingen.

De 12 m lange spuitbomen zijn uitgerust met acht aluminium valpijpen met spuitdoppen. De valpijpen lopen verticaal door het gewas, zodat de stelen worden bespoten en het middel ook verder het gewas in komt. Met de machine worden acht rijen gelijktijdig bespoten. Iedere valpijp heeft een hoogte van 2,5 m. De hoogte van de

spuitboom ten opzichte van de grond is in hoogte verstelbaar. Op de valpijp zitten tien zijwaartsgerichte spuitdoppen, vijf doppen naar links en vijf doppen naar rechts. De doppen hebben een onderlinge afstand van 50 cm. â&#x20AC;&#x17E;Dat bleek toch iets teveel te zijn voor een optimaal spuitresultaat. Dit wordt nog aangepast naar een kleinere dopafstandâ&#x20AC;?, aldus Poels. De doppen kunnen handmatig worden dichtgedraaid indien gewenst. Standaard zitten er 75% driftreducerende doppen op de machine, maar dat is natuurlijk aan te passen.

Naast de zijwaartsgerichte doppen voor gewasbespuitingen heeft iedere valpijp onderaan twee spuitdoppen voor het onderdoor spuiten van herbiciden. Het zijwaarts

en onderdoor spuiten hebben ieder een eigen circuit en zijn afzonderlijk toepasbaar.

Om schade aan het gewas te voorkomen zijn zowel spuitdoppen als wielen afgeschermd.

Dat was een vereiste van de Vermeerderingstuinen omdat het enthout niet beschadigd mag worden tijdens bespuitingen.

De machine kan bijna 4.000 l water meenemen. Achter de cabine zit een tank voor 1.000 l. In de twee zadeltanks die links en rechts tussen de voor- en achterwielen zijn geplaatst, kan in totaal 2.900 l worden meegenomen.

De machine heeft een gewichtsverdeling van 60/40 met een lage bodemdruk om invloed op de bodemstructuur zo laag mogelijk te houden. <

De zijwaarts geplaatste doppen spuiten zowel links als rechts. De acht valpijpen kunnen op deze manier zeven rijen gelijktijdig bespuiten.

De spuitdoppen zijn zowel naar links en als rechts geplaatst. Onderaan iedere valpijp zitten ook spuitdoppen om herbiciden onderlangs te spuiten.

Gewas en onderdoorbespuiting hebben ieder hun eigen circuit.

De banden en wielkasten van de zelfrijder zijn afgeschermd. Hiermee wordt voorkomen dat het gewas tijdens bespuitingen beschadigd.

De spuitdoppen zijn afgeschermd met een driehoekige RVS-kap.

Enerzijds voorkomt de kap dat het gewas beschadigd, maar anderzijds voorkomen de kappen ook dat de spuitzakken beschadigen of verbuigen door het gewas.

De Boomkwekerij 25 (12 december 2014)

nwe Zelfrijder.indd 23

23

08-12-14 14:04

Foto: De Boomkwekerij

Laat niet te veel blad de koeling in gaan Bij vruchtbomen is het stimuleren van bladval door koperchelaat wisselend verlopen. Let erop dat er niet teveel blad mee de koelcel in gaat. Dit kan anders voor meer ethyleen en schimmel zorgen.

Jan van Lavieren AgruniekRijnvallei j.vanlavieren@agruniekrijnvallei.nl

Tijdens het koelen is het vooral belangrijk om de vochthuishouding goed te monitoren.

Teveel vocht in de cel kan schimmelvorming veroorzaken: doordat de bomen niet meer kunnen opdrogen, kan vruchtboomkanker zich ontwikkelen. Bij te weinig vocht is er het risico op uitdroging van de wortels.

Probeer de relatieve luchtvochtigheid (rv) in de cel daarom tussen 90% en 95% te houden. Controleer dan ook regelmatig in de cel hoe de luchtvochtigheid daar is. Hang eventueel een aantal hygrometers tussen de pallets op om de rv te monitoren. Controleer ook de wortels regelmatig op uitdroging, ook midden in de pallet. Snij de wortels met een mes aan, en voel of deze nog vers zijn.

Tijdens het uitleveren van bomen zijn er veel transportbewegingen. Juist dan is het belangrijk om de temperatuur en rv te controleren. Let daarbij ook op het aantal bewegingen. Veel bewegingen leiden namelijk tot een lagere temperatuur, maar ook tot meer luchtverplaatsing en dus uitdroging.

Voldoende fosfaat in plantgat In de winterperiode is het raadzaam om grondmonsters te nemen. Omdat het veelal om een huurperceel gaat, is het belangrijk om de beschikbaarheid van elementen te

weten en hierop bij te sturen. Recent onderzoek van de Centrale Adviesdienst Fruitteelt laat bijvoorbeeld het belang van voldoende fosfaat en stikstof in het plantgat zien. De groei en productie waren het best in een behandeling met mengmest 23-23-0.

Wellicht is het goed om op de plantmachine een apparaat te maken dat deze meststof direct in het plantgat doseert. Fosfaat is weinig mobiel in de grond en moet namelijk dicht bij de wortels worden aangeboden.

Zeker op gronden met een hoge pH verdient dit de voorkeur boven volvelds strooien, vanwege binding van fosfaat aan calcium.

Door allerlei ontwikkelingen in de agrarische sector wordt het wel steeds lastiger om geschikte verse grond te kunnen huren. Het gebeurt vaker dat er minder geschikte grond wordt gehuurd om toch de jaarplanning te kunnen volgen. Vanwege slechte structuur of ligging kunt u dan kiezen om een klein deel van het perceel niet in te planten.

Ontwikkelingen om de percelen per vierkante meter in beeld te krijgen, worden steeds beter en betaalbaarder. Er zijn verschillende manieren om zoâ&#x20AC;&#x2122;n bodemscan te maken. Het is goed om deze ontwikkeling te volgen, want dit biedt kansen wat betreft ogenschijnlijk minder geschikte percelen. <

Streef in de cel naar een rv van minimaal 90% en maximaal 95%. Te weinig vocht zorgt namelijk voor uitdroging van wortels, teveel kan tot schimmelvorming leiden.

24

De Boomkwekerij 25 (12 december 2014)

Teeltadvies BKW14-25.indd 24

08-12-14 14:04

Teeltadvies

Bewaring vaste planten verdient meer aandacht Een goede bewaring van planten start al tijdens het rooien. Netjes rooien en een zorgvuldige verwerking zorgen voor een sterkere plant in de bewaring.

Henk van den Berg Henk van den Berg teelt en bedrijfsadvies bergbalkan@wxs.nl

De bewaring bij vaste planten lijkt een steeds groter aandachtspunt te worden. Voor een deel komt dit doordat de verwerkingruimtes steeds beter worden ingericht voor het comfort van de daar werkende mensen.

De ideale omstandigheid om te werken is nu eenmaal niet dezelfde als die waar de plant zich het beste bij voelt. De planten mogen dus alleen tijdens de echte verwerking in deze ruimte aanwezig zijn.

Een ander probleem vormt toch ook de toenemende schaalgrootte van de bedrijven, waardoor zaken rondom het rooien en de eerste verwerking wel eens ondergeschikt zijn aan de planning van de praktische invulling van de werkzaamheden. Natuurlijk is duidelijk dat de planten ook onder slechte omstandigheden uit de grond moeten, maar het is niet zo dat de plant zich hierop aanpast.

Valkuilen Enkele belangrijke richtlijnen zijn er echter wel te geven, hoewel die echt niet altijd de makkelijkste zijn. Probeer de planten zo

schoon mogelijk te rooien. Als de planten schoon worden gerooid, dus zonder gewasresten en met zo weinig mogelijk grond, is er de minste kans op verstikking. Als de planten nat zijn en dan meestal veel grond bevatten is verstikking van planten, zeker in groot fust een kwestie van een paar dagen.

Hetzelfde geldt voor kisten die buiten blijven staan en vol regenen.

Als de kisten buiten blijven staan, moeten ze direct worden afgedekt tegen wind en vooral regen. Zijn de kisten te vuil gerooid, dan moeten ze het liefst dezelfde dag na het rooien worden geschoond.

Als de eerste valkuil is ontweken, is lichte verdroging de tweede. Vrijwel alle schimmelvorming in de bewaring is het gevolg van eerdere verdroging. Planten die iets zijn uitgedroogd en dan weer nat worden, zullen het eerste schimmelen en in de verdere bewaring de omstandigheden van de hele kist beïnvloeden. Vochtig houden betekent dus absoluut niet dat de planten na het uitdrogen weer nat gemaakt moeten worden. Het betekent gewoon dat ze niet mogen uitdrogen. <

Blijf kassen afluchten Momenteel is er weinig luchtbeweging in de kas. Met gesloten ramen stijgt de RV en daarmee de kans op schimmelinfecties. Goed afluchten blijft daarom belangrijk, ook bij lagere temperaturen.

John Steenbakkers Plant Grow john@plantgrow.nl

Zeker aan het einde van de dag, wanneer door gewasverdamping veel vocht in de lucht zit, kan vocht worden afgevoerd door op dat moment extra te luchten. Vocht afvoeren gebeurt zelfs wanneer de kastemperatuur gelijk is aan de buitentemperatuur.

Compenseer minder luchtbeweging in de kas door met ventilatoren te werken. Middels ventilatie kunt u temperatuurverschillen verkleinen en de vochtafvoer tussen de planten verbeteren. Zo kan de plant voldoende verdampen en er treedt geen gewascondensatie op door temperatuurverschillen. Er ontstaat kortom geen dood klimaat.

Met ventilatoren wordt bovendien energieoverdracht tussen de verschillende kasonderdelen gestimuleerd. Dat gebeurt via scherm, nok en dek. Dan wordt er dus vocht afgevoerd. Met een gesloten scherm wordt door ventilatoren voldoende vocht uitgewisseld met de koudere lucht boven het scherm.

Let verder op insecten in kassen. Zo is in Elaeagnus de Elaeagnusbladvlo actief. Nu deze bladvlo van het veld onder glas of folie gaat, kan de aanwezigheid zorgen voor complete bladval. In Hedera onder glas is in

de groeitoppen nog wolluis actief.

Beide insecten zijn lastig te bestrijden vanwege hun beschermlaag. Door te spuiten met alleen een ’super’-uitvloeier zoals Zipper wordt de beschermlaag zwakker gemaakt. Spuit daarna met Calypso of Gazelle met dezelfde uitvloeier, voor een beter bestrijdingsresultaat. Ook met de toevoeging van fulvinezuur aan de spuitvloeistof wordt de indringing door de beschermlaag beter.

Knip buitenhout later Let in de vermeerdering tot slot op het buitenhout. Door de relatief hoge temperaturen in november hebben planten tot en nu onvoldoende koude gehad, om de interne winterrust te doorbreken. Onvoldoende winterrustdoorbreking heeft een negatieve invloed op de slaging van enten en stekken. Het is dan beter om te wachten met het gebruiken van buitenhout, tot januari-februari.

Als u niet kunt wachten met de vermeerdering, is koelen van uitgangsmateriaal (bij 2°C) een goed alternatief om winterrust te doorbreken. < De Boomkwekerij 25 (12 december 2014)

Teeltadvies BKW14-25.indd 25

25

08-12-14 14:04

Nieuw keurmerk voor boomkwekerijproducten Vakmanschap, duurzaamheid, kwaliteit en garantie.

Groenkeur ontwerpt kaders en borgt kwaliteit in de groene sector. Wij maken promotie voor ons kwaliteitslabel op beurzen en congressen. Wij zitten aan tafel bij opdrachtgevers vanuit de overheid waardoor Groenkeur als gunningscriterium wordt opgenomen bij aanbestedingen.

‘Groenkeur voldoet aan de eisen van duurzaam inkopen en is het selectiecriterium bij aanbestedingen voor groenvoorzieningen.’

Stichting Groenkeur Postbus 1010 3990 CA Houten T 030 - 659 5663 E info@groenkeur.nl I www.groenkeur.nl

14.0621 Advertentie boomkwekerij.indd 1

03-11-14 15:27

De

Hardenberg

Sector Vakbeurs

13, 14 en 15 januari 2015 13.00-21.00 uur

Dé vakbeurs voor de groene branche

* KL

INCLUSIEF

*

Evenementenhal Hardenberg

PL

EIN

Energieweg 2, 7772 TV Hardenberg

HARDENBERG T 0523 - 28 98 98 GORINCHEM I www.evenementenhal.nl/hardenberg VENRAY E hardenberg@evenementenhal.nl

611841.indd 26

TRANSP RT

Evenementen

HAL

N

O

EI

Let op!

Openingstijden zijn veranderd

Ons evenement. UW W MOMENT.

5-12-2014 10:26:00

advertentie

Wat u moet weten over de verliesverrekening en middeling…?

De inkomsten van een persoon en de winst van een onderneming kunnen van jaar tot jaar sterk verschillen.

Zowel positieve als negatieve resultaten komen voor.

Hogere inkomsten worden in Nederland zwaarder belast dan lagere inkomsten waardoor een onredelijke belastingheffing plaats kan vinden. Er bestaan twee mogelijkheden om deze ongelijke heffing te verminderen, de verliesverrekening en de middeling.

Inkomstenbelasting Als u in de inkomstenbelasting een negatief inkomen heeft dan mag u dat verrekenen met positieve inkomens uit de drie voorafgaande jaren en negen volgende jaren. Het verlies wordt eerst verrekend met het oudste van de drie jaar in het verleden dat een positief resultaat heeft. Een verlies vervalt als het ouder dan negen jaar is en u het nog niet heeft kunnen verrekenen met positieve resultaten.

Middeling Als u sterk wisselende inkomsten heeft dan biedt middeling soms uitkomst. De belastingdienst berekent uw belasting dan over drie opeenvolgende jaren alsof u een gelijkmatig inkomen had. U mag zelf kiezen welke drie jaren u in de middeling wilt betrekken, maar een jaar mag maar eenmaal in een middeling worden opgenomen.

Vergelijk geen appels met peren als het om uw toekomst gaat!

Verliesverrekening Verliesverrekening gaat voor middeling. Als achteraf blijkt dat een verlies verrekend wordt met een jaar dat in de middeling is betrokken dan wordt de middeling opnieuw berekend. Middeling kan worden aangevraagd vanaf het moment dat de aanslag over het laatste jaar definitief vaststaat tot drie jaar daarna.

Er geldt een drempel van € 545, dit bedrag wordt niet teruggegeven. Middeling geldt alleen voor inkomen uit Box 1 en in alle jaren moet in Nederland belasting betaald zijn.

Als het inkomen van een jaar dat u in de middeling wilt betrekken door verliesverrekening lager wordt vastgesteld dan heeft u twee maanden na ontvangst van de aanslag de tijd om middeling aan te vragen. Haast is hierbij dus geboden.

www.weadeltaland.nl www.weadeltaland.nl

Slimme eindejaarstips voor 2014 Het einde van 2014 komt in zicht. U kunt nú nog gebruik maken van fiscale mogelijkheden.

Voor u hebben wij een aantal tips uitgelicht: - Profiteer optimaal van de investeringsaftrek - Voldoet u aan het urencriterium van 1225 uur?

- Denk aan uw bijtelling privegebruik auto - Maak nog gebruik van het verlaagde box 2 tarief van 22% - Wilt u uw stamrecht voordelig afkopen in 2014?

- Meld uw hypotheekgegevens van familie of uw BV voor 31-12-2014 aan de Belastingdienst - Maak voor 31-12-2014 gebruik van de schenking voor de eigen woning van maximaal € 100.000 - Verlaag uw box 3 vermogen door groene beleggingen.

- Voorkom belastingrente; vraag om een voorlopige aanslag De volledige eindejaarstips voor 2014 vindt u op onze website www.weadeltaland.nl. WEA Deltaland helpt u graag bij het optimaliseren van uw mogelijkheden.

T 088 133 73 00

www.weadeltaland.nl WEA Deltaland, voor duidelijke taal, heldere cijfers en een goed advies!

611842.indd 27

5-12-2014 10:25:04

vraag en aanbod

09 december 2014 nummer 25

Mail uw Vraag & Aanbod voor donderdag 17.00 uur naar: svstraffic@bdu.nl of bel naar Verkoop Boomkwekerij 0342-494889

M: 06 54258722 F: 0598 398270 E: bart@bollaart.nl

Bezoek onze website voor meer informatie of actuele voorraad w w w.b ens verm ee rd er in g.nl

• Productie van stek op contractbasis

• Gegarandeerde Leverbetrouwbaarheid

SYRINGA JOSIKAEA ZETSTAM

MOBIEL: 06-28364617

• Specialiteit grote series • Hoogwaardige kwaliteit

AANGEBODEN

Sterk in Stek!

Kempweg 20, 5964 NE Horst, T +31(0) 478 552323, E biesplanken@nlw.nl, l www.debiesplanken.nl

Uitgebreid assortiment in laan- en sierbomen, fruitbomen, spillen, dakplantanen en leilindes (vormbomen).

zowel in de volle grond als in container

AAngeboden: Taxus baccata 60-80-100-120-140 Buxus semp. struiken 30-40-50-60 Buxus semp. dikke struiken 80-100-120 Buxus Falkner bol 45-50 cm Prunus Laur ‘Rotundifolia’ plg vlg/pot Prunus Laur ‘Caucasica’ plg vlg

Het juiste adres voor de beste kwaliteit!

Kijk op onze website voor meer informatie:

www.mabo.nl

Prunus Lusitanica plg vlg/pot Buxus Falkner plg vlg Taxus baccata plg pot Buxus sempervirens gew. stek in tray’s Buxus Falkner gew. stek in tray’s

MaBo kwekerijen Achterstraat 12 6668 AA Randwijk tel: 0488-491271 fax: 0488-491342 e-mail: info@mabo.nl

611843.indd 28

Boomkwekerij Peter Fransen

Rijtvenweg 2 5491 PJ Sint-Oedenrode Fax: 0499-473995 Mobiel: 06-51913531 E-mail: boomkwekerijpfransen@hetnet.nl

AAnbieding 5000 5000 5000 3000 600 200 3000 5000 500 500 10.000 500 500 5000 800

st st st st st st st st st st st st st st st

Taxus Baccata 80/100 Taxus Baccata 100/120 Taxus Baccata 120/140 Taxus Baccata 140/160 verplant (zw pl) Taxus Baccata 160/180 Taxus 250/300 verplant Buxus Sempervirens bol 35/40/50/60/70/80/90 Buxus Sempervirens kegel 90 tot 160 cm Buxus Sempervirens struik 100/100 (50 dik) Buxus Sempervirens bijenkorf 120 (50/60 dik) Taxus kegel 80/100 Taxus kegel 200-300 Taxus kegel bijenkorf 80/100 (50 dik) Atrovirens 200 tot 400 Leylandii 5 meter (2x verplant)

Boomkwekerij Kolisbos bvba Kolisbos 9 - 3910 Neerpelt (Belgie) Tel Mobiel 0496-261452 Fax 011 663249 info@gert-kwanten.be

8-12-2014 11:42:35

vraag en aanbod

09 december 2014 nummer 25

Mail uw Vraag & Aanbod voor donderdag 17.00 uur naar: svstraffic@bdu.nl of bel naar Verkoop Boomkwekerij 0342-494889

le

e op m nz d k o raa .co k ij o or s v je

ue

Be

ct

a w. w w

t

ro

Gewortelde stek van Hebe - Rosa - Vinca sier-, en bodembedekkende heesters

AAngeboden * Verhuur CC Karren en Planten * Daghuur 2014/2015 - Week 01 t/m 04 - Week 05 t/m 08 - Week 09 t/m 22 - Week 23 t/m 26 - Week 27 t/m 52

Horsterdijk 116, 5973 PR Lottum T 077 366 4080, F 077 366 4081, E info@rotjes.com

CC € 0,15 € 0,25 € 0,50 € 0,25 € 0,15

Plaat € 0,03 € 0,05 € 0,10 € 0,05 € 0,03

* Winterhuur periode najaar 2014 t/m 28-02-2015 Periodeprijs €5,50 per CC met een max. van 7 platen per CC. * Jaarhuur €15,50 per CC €1,25 per plaat

Hazerswoude-boskoop Transport Rubenslaan 121 2891 HE Hazerswoude Tel : 0172-231583 / 0653451989 E-mail: info@hazerswoudeboskooptransport.nl

Groeit met jou mee Alexander De Laat +32 (0) 472634280

Karel De Laat +32 (0) 475627815

Sint-Antoniusweg 97 3910 Neerpelt (BE) BTW BE 0541 846 750 info@stekbedrijfdelaat.be www.stekbedrijfdelaat.be Fax: +32 (0) 11 96 58 82

Het adres voor uw gewortelde stek van heesters en coniferen in stekplaten or al uw

STEKCULTURES BV

Ook vpodrachten! steko

GOMMELSTRAAT 2 • 5074 NG BIEZENMORTEL TELEFOON: 0135113396 • FAX: 0135114183 GSM: 0651222823 EMAIL: INFOHECOSTEKCULTURES.NL INTERNET: WWW.HECOSTEKCULTURES.NL

Van Poecke & zn bvba Oude wetterstraat 3a 9230 Wetteren België AAngeboden Cup. ley. Castel. Gold 60-80-100 co Cup leylandii 80-100-125-150 co Thuja p. Atrovirens 60-80-100-125 co Thuja p. Exselsa 60-80-100-125-150 co Thuja occ Braband 60-80-100-125-150 co Thuja occ Smaragd 50-60-80-100 co Prunus l Rotundifolia 60-80-100-125 co Taxus Baccata 60-80-100-125 dwer/rots coniferen Juniperus, Thuja, Cham, Co Sierstruiken in co 10 Rozen blote wortel in verschillende soorten Tel: 0032(0)479 99 17 23 Fax: 0032(0)9 366 04 70 www.vanpoecke-zn.be info@vanpoecke-zn.be

Boomkwekerij Hoveniersbedrijf van den Biggelaar Heuveleindseweg 6b 5684 NC Best Tel: 0499 - 371632 Fax: 0499 - 392088 Mob: 06-51382464

voor grote maten groenblijvende heesters en coniferen Email: info@boomkwekerijvandenbiggelaar.nl

Biggelaar H&T 11 13.indd 1 611844.indd 29

26-08-13 10:06 8-12-2014 11:05:55

Tekst en Foto: Ron Barendse

Arie Bouman Tuinplanten ziet retour re In 2013 maakten zo’n 100 tuincentra gebruik van de retourregeling van Arie Bouman Tuinplanten. Dit jaar groeide dit aantal naar zo’n 180 bedrijven. „Cijfers wijzen uit dat tuincentra die meedoen betere verkoopresultaten halen”, zegt verkoper Dennis van Willegen.

„De retourregeling is voor ons relatief nieuw, maar een aantal kwekers waar wij mee werken heeft hiermee al een jarenlange ervaring”, zegt Dennis van Willegen van Arie Bouman Tuinplanten. „Maar omdat de diverse kwekers allemaal hun eigen voorwaarden hadden, was dit voor ons wat lastig werken.” Vandaar dat de tuinplantenleverancier vanaf vorig voorjaar de retourregeling van een aantal kwekers heeft gestandaardiseerd en deze nu naar hun klanten presenteert als een uniforme retourregeling. „En met succes”, zegt Van Willegen.

Logistieke stromen Hij zegt dat vorig jaar zo’n 100 tuincentra aan de retourregeling hebben meegedaan en dat dit aantal dit jaar is gestegen tot zo’n 180 bedrijven.

Een groot deel van de stijging is volgens hem te verklaren door de

Bij GroenRijk in 's Gravenzande maakt Jeroen van den Bos de producten klaar die onder de retourregeling vallen. „Dankzij de retourregeling starten we in het voorjaar met verse handel”, zegt hij.

samenvoeging van logistieke stromen. „Als een tuincentrum voorheen gebruikmaakte van de retourregeling van bijvoorbeeld Van der Starre, Moerings én Fruithof, moesten zij ook naar drie verschillende kwekers hun producten afsturen. Nu kunnen zij van verschillende kwekers hun retouren verzamelen en deze in één transportbeweging naar ons sturen.”

Achtergrond

Wat is de retourregeling van Arie Bouman Tuinplanten?

Arie Bouman Tuinplanten levert sinds vorig jaar een aantal plantconcepten met een uniforme retourregeling.

De retourregeling moet er vooral voor zorgen dat tuincentra worden gestimuleerd om geen planten de winter over te houden, zodat zij in het voorjaar weer met verse handel kunnen beginnen.

Als tuincentra van de retourregeling gebruikmaken mogen zij - onder voorwaarden - rond 1 november de planten die zij over hebben naar Arie Bouman Tuinplanten terugsturen. Van deze planten krijgt het tuincentrum 50% van de inkoopwaarde gecrediteerd. Tuincentra betalen niets extra voor de retourregeling, maar kwekers hebben maximaal 5% extra kosten over de verkoopprijs van hun planten.

Onder de uniforme retourregeling vallen concepten van: Van der Starre (klimplanten), Moerings (waterplanten), Fruithof (fruitbomen), Griffioen Wassenaar (vaste planten), Cammeraat (siergrassen), V.C. Hooftman (sierheesters), Radder ( Puur, biologische kruiden) en Arie Bouman Tuinplanten (rozen, van eigen kwekerij).

30

Maar het logistieke voordeel verklaart volgens Van Willegen nog niet de volledige stijging. Want dat zou namelijk betekenen dat er slechts een verschuiving is van de retourregeling van de betreffende kwekers naar Arie Bouman Tuinplanten. „Ik denk dat per saldo het volume van de retourregeling groeit.” En dat heeft volgens de verkoper weer te maken met het feit dat de ervaring leert dat wanneer tuincentra hun schap goed gevuld houden met verse producten hun omzet stijgt. „Testen wijzen uit dat ook de zomerverkoop lucratief kan zijn. We zien bijvoorbeeld dat tuincentra die in de zomer geen rozen meer van ons kopen omdat ze bang zijn dat ze aan het einde van het seizoen handel overhouden, omzet laten liggen. Cijfermatig kunnen we dat ook hard maken.” De retourregeling zorgt er volgens Van Willegen voor dat tuincentra minder bang zijn om in de zomer nog te

De Boomkwekerij 25 (12 december 2014)

retourregeling layout.indd 30

08-12-14 14:04

Afzet

ur regeling groeien

bestellen en daardoor meer omzet maken. Ook kunnen tuincentra nu van meerdere kwekers kleine aantallen inkopen. „Omdat wij de handel van diverse kwekers bundelen is het volume eerder interesseant en daardoor zie je dat klanten bij ons vaker en in kleine aantallen bestellen, dan wanneer ze dat rechtstreeks bij een kweker zouden doen.’’

Terugsturen is acceptabeler Daarnaast wordt door de retourregeling voorkomen dat tuincentra producten overhouden die in het voorjaar weer in het schap terechtkomen. „Product weggooien doet niemand graag, terugsturen is voor velen een stuk acceptabeler. Hierdoor voorkom je dat oud product met onkruid of vergeelde etiketten in het schap komen tussen de verse handel, want dat doet het concept en de verkoop natuurlijk geen goed.”

Maar hoe gaat de retourregeling in z’n werk? Van Willegen legt uit dat tuincentra bij hun startorder in januari/februari moeten aangeven bij welke producten ze gebruik willen maken van de retourregeling. Voor deze startorder geldt geen minimum bedrag. De tuincentra verplichten zich daarbij om ook de nabestellingen van die producten die in het seizoen volgen, via Arie Bouman Tuinplanten te doen. Meedoen betekent dat de tuincentra rond 1 november een paar dagen de tijd krijgen om hun niet-verkochte producten terug te sturen. De retourregeling geldt voor maximaal 10% van de inkoop-jaaromzet van dat product en hiervan krijgt het tuincentrum 50% van de inkoopwaarde retour.

Deze 50% van de inkoopwaarde komt overeen met 25% van de verkoopprijs van het product. „Oftewel”, zegt Van Willegen. „Een tuincentrum kan beter tijdig hun producten in de uitverkoop doen. Wij sturen hen begin oktober dan ook een herinnering dit te doen.” Het bedrag dat tuincentra terugkrijgen van de retourregeling wordt verrekend met hun startorder van het volgende jaar. Als een tuincentrum geen startorder plaatst, vindt ook geen verrekening voor het betreffende product plaats.

Niet goedkoop Van Willegen noemt de regeling geen goedkope regeling, maar het is niet de bedoeling dat kwekers die mee

willen doen daardoor hun prijzen gaan verhogen. Hij rekent voor dat de regeling een kweker zo’n 2 à 3% boven op hun omzet kost richting alle deelnemende tuincentra. „Een tuincentrum krijgt 50% van de inkoopwaarde retour en mag maximaal 10% van de totale bestellingen van het product terugsturen. Een kweker is daardoor maximaal 5% boven op zijn verkoopprijs kwijt.

Maar in de praktijk is dit veel minder. Van de 180 tuincentra die dit jaar meededen aan de retourregeling, hebben uiteindelijk zo’n 100 bedrijven daadwerkelijk producten retour gestuurd. En daarvan stuurt weer niet iedereen de maximale 10% terug. Ik denk dat kwekers uiteindelijk maximaal 2 à 3% boven op hun verkoopprijs kwijt zijn.” Dit percentage laat zich volgens Van Willigen goed terugverdienen door betere verkoopresultaten.

Transportkosten Maar bij de retourregeling spelen ook de transportkosten een belangrijke rol. Het retourtransport van het tuincentum naar Arie Bouman Tuinplanten in Wijk en Aalburg wordt betaald door het tuincentrum en het transport van Arie Bouman Tuinplanten naar de kwekers wordt betaald door Arie Bouman Tuinplanten. „Op deze manier ligt de rekening niet bij een partij, maar investeren kweker, tuincentrum en wij als leverancier in de retourregeling.” <

Ervaring

’We starten liever met verse handel’ „Wij hebben dit jaar met vier producten aan de retourregeling meegedaan”, zegt Jeroen van den Bos van de GroenRijk-vestiging in ’s Gravenzande. Het tuincentrum had van de volgende producten alleen één tafel staan: klimplanten (Van der Starre), waterplanten (Moerings), fruitbomen (Fruithof) en rozen (Arie Bouman Tuinplanten). „Voorheen stuurden we bijvoorbeeld een halve kar terug naar Van der Starre en een halve kar terug naar Fruithof. Nu Arie Bouman Tuinplanten de retourregeling voor deze bedrijven heeft opgepakt, sturen we volle karren terug naar hen en dat is wel zo praktisch. De vijf karren die we nu terug sturen, willen we ook niet de winter over houden. We starten in het voorjaar veel liever met verse handel.”

De Boomkwekerij 25 (12 december 2014)

retourregeling layout.indd 31

31

08-12-14 14:04

Tekst en Foto’s: Emiel van den Berg

Turkse vakbeurs imponeert met im

Turkse kwekers presenteerden zich zelfverzekerd op hun nationale vakbeurs. Ze lieten op beeldschermen en in boekwerken zien hoe groot hun bedrijven zijn, maar over sortiment wordt nauwelijks uitgewijd. Veel materiaal importeren ze om door te kweken of te verhandelen.

Eind november vond in Istanbul de Flower Show Turkey plaats. Op deze vakbeurs probeerden vooral de Turken zelf te imponeren. Om de groeiende Turkse aanlegmarkt te bedienen, kunnen ze echter niet zonder import.

Europese kwekers waren dan ook nadrukkelijk aanwezig op de vakbeurs.

De grootste en mooiste stands op de Flower Show Turkey waren van de Turkse bedrijven zelf. Botanic Park Serbesler is een voorbeeld. Deze Turkse boomkwekerij bestaat sinds 2005 en heeft twee vestigingen ten oosten van Istanbul én een eigen landschapsarchitectenbureau. Dat laatste is iets wat bijna alle grote Turkse groenbedrijven hebben. Be­ halve het leveren van planten zijn ze vaak ook betrokken bij de ontwerp­ fase en totstandkoming van diverse grote aanlegprojecten in Turkije.

De stand van Botanic Park Serbesler was gevuld met volgroeide solitai­

32

ren zoals Betula pendula ’Youngii’ en bomen als Tilia x europaea ’Pallida’.

Een groot beeldscherm showde een impressie van de kwekerij en van ge­ realiseerde projecten. Woordvoerder Ali Kutlu: „Bij de start van de kwe­ kerij is veel materiaal aangekocht in Nederland. Voornamelijk bomen met blote wortel, want die zijn in Neder­ land goedkoper dan in Italië. Vanuit Italië haalden we veel coniferen.”

Weinig sortiment in brochures Kutlu deelde in de stand een luxueu­ ze brochure uit. Gedeeltelijk is de

tekst in Engels. Opvallend is dat er nauwelijk iets te lezen valt over het sortiment, maar dat er wel wordt uitgewijd over de hoeveelheid hec­ tares van het bedrijf, de hoeveelheid planten, de grootte van de kassen en verkoopruimte.

Met zo’n bravoure stonden meer Turkse kwekerijen op de beurs. Zo gaf Sasbüd als brochure een 140 pagina’s tellend boekwerk met harde kaft uit. Sasbüd, in het Engels om­ schreven als Container Ornamental Plantgrowers Association, is een overkoepelend orgaan dat een groot aantal kwekerijen vertegenwoordigt.

De Boomkwekerij 25 (12 december 2014)

Turkse vakbeurs.indd 32

08-12-14 14:04

Buitenland

et import

Mina Tsonkova vertegenwoordigde op de Turkse vakbeurs dertig Bulgaarse kwekers. „Het Turkse en Bulgaarse klimaat zijn vergelijkbaar. Omdat we buurlanden zijn, zijn de transportkosten eenvoudig te beperken waardoor we kunnen concurreren met de traditionele West-Europese landen.”

Het boekwerk presenteert ze aan de hand van veel kleurenfoto’s, en steeds korte tekst met wederom veel getallen. Het sortiment is alleen op te maken uit foto’s en is breed: er zijn kwekerijen met kamerplanten, palmen, citrusplanten, eenjarigen, coniferen en kleine heesters, en een enkeling met laanbomen.

Onder het hoedje van Sasbüd had Yalova Gardens een eigen bescheiden stand. Yalova Gardens is een samenwerkingsverband van inmiddels 44 bedrijven met een wisselend aanbod in kleine maten en grote aantallen. Het is een van de grote spelers in een kwekersregio rond Yalova, dichtbij Istanbul.

’Russen importeren uit Turkije’ Net als andere Turken vertelde ook Gülşah Kakşi van Yalova Gardens over de diversiteit van het aanbod, de snelle groei van de bedrijven en de verkoop, zowel in als buiten Turkije. Ze wees in het boek op de vertalingen, behalve in Engels ook in Russisch. „Twee weken terug stonden we op de beurs in Moskou. We exporteren steeds meer naar Rusland. Import vanuit Europese landen zal daar over een vijftal jaren zeer waarschijnlijk niet meer nodig zijn.”

Op al die Turkse zelfverzekerdheid reageerde Giovanni Genivisi, vertegenwoordiger van Vivai Arcangeli Gino, gelaten. Dit Italiaanse bedrijf stond al vanaf het begin in 2011 op de Turkse vakbeurs. Het showde grote solitairen van onder andere Buxus, Thuja, Pittosporum, Taxus, Ilex, Photinia, Pinus en Elaeagnus. „We kweken ook klein materiaal.”

’Turken zijn ongeduldig’ Genivisi vertelde dat Turken nog altijd geïnteresseerd zijn in Italiaanse planten. „Uiteraard kweken ze inmiddels zelf ook veel, en dat weten ze goed te vermarkten. Maar wij hebben de traditie, kennis en ervaring.

Turken kweken in kwantiteit, maar niet in kwaliteit. Ze hebben haast, zijn ongeduldig.” Genivisi benadrukte het bescheiden sortiment van de Turken. „Daarin moeten ze nog veel inhalen. Maar ze zijn lucky: ze hoeven niets aan innovatie te doen, want dat hebben wij allemaal al gedaan.

Ze hoeven alleen te kopiëren.”

Met sortiment probeerden meer Italianen op te vallen. Dat was goed te zien bij de collectieve aanwezigheid van Puglia en Sicilië. De kwekers uit die twee zuidelijke Italiaanse regio’s stonden er onder de vlag van

het Italian Trade Agency (ITA). Er stonden kwekers met plugplanten, specialisten met bijvoorbeeld alleen Plumeria, en kwekers met medium en groot materiaal.

Zo liet Vivai Capitanio Stefano op de beurs vooral een breed heestersortiment zien. Vertegenwoordiger Leonardo Capitanio stond hier voor de tweede keer, maar voor het eerst met het ITA. „Dit is beter zo, want we hebben meer ruimte op een meer centrale plaats.” Vanwege de overeenkomsten in klimaat is ZuidTurkije het afzetgebied. „Daar leveren we al aan diverse grote projecten.

Tijdens deze beurs hebben we ook goede contacten gelegd met inkopers uit Azerbeidzjan, Irak, Iran en Georgië.” Photinia en Myrtus zijn veel verhandelde heesters. „We merken wel dat we meer diversiteit moeten aanbieden.”

Bulgaren leveren samen Een samenwerkingsverband was er ook vanuit Bulgarije. In de stand van de Bulgarian Association of Ornamental Plantnurseries vertegenwoordigde Mina Tsonkova circa dertig Bulgaarse bedrijven, waarvan er dit jaar voor het eerst vijf aanwezig zijn. „Volgend jaar staan we er zeer waarschijnlijk met meer. Door samen te werken, zijn we sterker en kunnen we een breed sortiment leveren tegen een scherpe prijs. En het is een groot voordeel dat Bulgarije een buurland is van Turkije.”

Er waren ook een paar Belgische stands, zoals die van Boomkwekerij Mentens. Deze stand was voornamelijk gevuld met forse exemplaren van vormgesnoeide Buxus en Taxus.

Marielle Mentens en Bart Peeters legden enthousiast uit hoe goed hun planten worden ontvangen. „Onze kwaliteit slaat hier meteen aan. Kopers zijn met name landschapsarchitecten die verbonden zijn aan grote projecten, maar ook handelaren melden zich bij ons.”

Vasthouden aan kwaliteit is ook de strategie van Bruns Pflanzen. Het Duitse bedrijf leverde de laatste jaren

>

De Boomkwekerij 25 (12 december 2014)

Turkse vakbeurs.indd 33

33

08-12-14 14:04

Buitenland

Rien Vink (rechts) is de Nederlandse tussenpersoon van de Turkse kwekerij Koçak. Nederlandse export kan volgens hem nog lang vooruit in Turkije. „Het duurt nog wel 20 tot 25 jaar totdat de Turken ons niet meer nodig hebben. Het kennisniveau is hier gewoon nog veel te laag.”

>

veel aan prestigieuze projecten in en rond Ankara. „Veelal grote kwaliteitsplanten in de vorm van volwassen bomen en gesnoeide solitairen”, aldus woordvoerder Ali Ünal. „Zolang wij blijven vasthouden aan onze kwaliteit kunnen we nog jaren vooruit op de Turkse markt.”

Meer Nederlanders dan ooit Nederland was dit jaar met meer bedrijven dan ooit vertegenwoordigd in Istanbul. Toeleveranciers werden vertegenwoordigd door Turkse dealers, kamerplantenkwekers stonden bijeen in een hal en boomkwekers stonden verspreid in dezelfde hal.

Drie jaar geleden stond Combinatie Mauritz hier nog als enige Nederlandse boomkwekerij, zei verkoper Dick Willemsen. „We zien Turkije als een uitbreiding van onze export.”

Ton van den Oever Boomkwekerijen stond er voor het eerst. Dit bedrijf stond al twee keer op de beurs in Moskou. Directeur Jos Timmers: „We hebben in Rusland en Turkije al klanten en willen dat aantal uitbreiden.

34

Op de beurzen komen we nieuwe contacten tegen, onder andere via toeleveranciers die we er ontmoeten.

Uiteraard zoeken we ook zelf actief.”

met de vereiste certificaten. Die laten we bij afleveren controleren door een bedrijf dat gespecialiseerd is in papierwerk voor transport.”

’Meer te doen in Turkije’

’Tuincentrum wordt toekomst’

Boomkwekerij E. de Jong was ook aanwezig. Niet met een stand, maar bezoekend om contacten te leggen.

Het bedrijf verkoopt al langer spillen en laanbomen in Turkije, zei Janny de Jong. „Een aantal jaren geleden besloten we om Europa in te gaan.

Hadden we dat niet gedaan, dan hadden we nu een afzetprobleem gehad.”

De eerste contacten met Turkse bedrijven ontstonden tijdens beurzen in Duitsland. „Wij zijn ervan overtuigd dat we in Turkije meer zaken kunnen doen. We hebben al wel wat Turkse relaties over de vloer gehad, maar zoeken nu hier op de beurs naar grotere partijen.”

Nederlandse kwekers waren eensgezind over de manier van zakendoen in Turkije: een tolk is essentieel en het papierwerk bij import valt mee. De Jong: „We leveren elke partij

Er waren ook Nederlanders aanwezig als tussenpersoon. Zo waren Gokhan Agbulak en Rien Vink van Esposa de woordvoerders in de stand van de Turkse kwekerij Koçak. Esposa is een exportbedrijf dat planten levert aan grote Turkse projecten. Agbulak zoekt veel materiaal in Nederland uit. „Vaak samen met Turkse inkopers die ik in Nederland meeneem langs kwekerijen.”

Koçak heeft ook een plantencentrum voor particulieren, in Ankara.

Zoiets is nog vrij uniek in Turkije. „Dit wordt de toekomst, je ziet dat particulieren ervoor gaan”, aldus Agbulak. „De middenklasse en daarboven koopt steeds meer planten, vaak compleet met showpot erbij. Planten worden een statussymbool in Turkije, iets om mee te imponeren.” <

De Boomkwekerij 25 (12 december 2014)

Turkse vakbeurs.indd 34

08-12-14 14:05

VAN HEUSDEN www.jutewereld.nl Jute import-export, ook stevige gebruikte jute zakken in geperste balen!

H.O. van Heusden, Zandweg 1, 4181 PL Waardenburg. tel. direct +31-655515560

Verkoper gezocht!

Wij zoeken een verkoper voor ons brede assortiment M. Thoolen B.V. is een internationaal opererend bloembollenbedrijf met het hoofdkantoor in Velserbroek. Het bedrijf verkoopt bloembollen aan groothandelsbedrijven, retail organisaties en postorder bedrijven in Europa, de Verenigde Staten en het Verre Oosten. Tevens bieden wij een breed programma voor landscapers aan. M. Thoolen B.V. is financieel sterk en onderscheidt zich door een sterke innoverende kracht en grote vakkennis. Kwaliteit en service zijn kernbegrippen.

Voor ons bedrijf in Velserbroek zijn wij per direct op zoek naar een:

SALESMANAGER U onderhoudt de contacten met bestaande klanten. Op termijn wordt uw takenpakket uitgebreid met acquisitie. U draagt zorg voor een kwalitatief hoogwaardige begeleiding en uitvoering van orders en optimaliseert het bloembollenassortiment. Verder levert u een bijdrage aan de ondernemingsstrategie voor de komende jaren. U zult circa 10% van de tijd reizen en rapporteert aan de Algemeen Directeur.

U functioneert op HBO-niveau, of door een HBO-opleiding (Hoger Agrarisch Onderwijs, HEAO-CE) of door een combinatie van opleiding en ervaring. Daarnaast beschikt U over minimaal 5 jaar ervaring met de verkoop, inkoop of logistiek van agrarische producten, bij voorkeur bloembollen. U bent een initiatiefrijk ondernemer en tactvol onderhandelaar, met een goed marketingtechnisch inzicht en een sterke commerciële drive. Verder kunt u goed organiseren, bezit u een praktische instelling en uitstekende communicatieve vaardigheden. U beheerst minimaal twee vreemde talen in woord en geschrift.

boomkwekerijproducten, waaronder stuiken en bos- en haagplantsoen en laanbomen. Een groot deel van het werk vindt plaats op de hoofdlocatie in Reuver, en bestaat voor al uit het onderhouden en uitbreiden van onze klantenkring. Een goede beheersing van de Nederlandse, Duitse en Engelse taal is vereist. Om deze functie goed te kunnen vervullen is commerciële gedrevenheid absoluut noodzakelijk, gekoppeld met kennis en ervaring met boomkwekerijproducten.

Heeft u interesse? Dan graag uw reactie per e-mail.

M. Thoolen B.V. biedt u een internationale verkoopfunctie in een uitdagende markt.

Voor de juiste man of vrouw is er een reële mogelijkheid om op termijn door te groeien naar een commercieel eindverantwoordelijke functie.

Uw schriftelijke sollicitaties, welke vertrouwelijk zullen worden behandeld dienen te worden gericht aan: M. Thoolen BV t.a.v. Personeelszaken, Postbus 73, 2080 AB SANTPOORT Zuid.

Reageren per e-mail kan natuurlijk ook: (sollicitatie@mthoolen.com) Acquisitie n.a.v. deze advertentie wordt niet op prijs gesteld.

Niet relevante sollicitaties worden niet beantwoordt.

611845.indd 35

J.H. Faassen-Hekkens B.V. Boomkwekerijen Baumschulen Planteskola Pépiniéres Nurseries

Heideweg 11 Tel : +31 (0)77-4740300 Fax: +31 (0)77-4740309

5953 TL Reuver-Holland e-mail: info@faassen.com www.faassen.com

8-12-2014 11:06:52

Foto’s: Arno Engels, Ron Barendse, Tuincentrum Drint

p ro d u c ta n a lys e

Wisselend seizoen voor veredelde coniferen De markt voor veredelde coniferen is over het algemeen een stabiele markt die weinig uitbreiding of nieuwe toetreders kent. Na een goede start van de verkoop in het voorjaar, volgde een moeizame zomerperiode.

Duitse en Oost-Eurpese klanten lijken wat voorzichtiger te zijn met bestellen.

Voor de verkoop van veredelde coniferen zijn vooral Noord- en Oost-Europa van belang. De afzet in Nederland en België is beperkt. Net zoals de hele tuinplantenhandel, had ook de afzet van veredelde coniferen te maken met een stagnerende verkoop bij tuincentra vanaf mei.

Kweker Leon Meuter noemt de markt van veredelde coniferen stabiel. „Het blijft een exclusief product waarvan de afzet op peil blijft. Vanaf mei viel de verkoop tegen, maar in

augustus en september heb ik iets meer daghandel gedaan en oktober en november waren qua verkoop stabiel. Potmaten boven 7,5 l deden het in verhouding beter dan de kleinere maten. Toch zorgde het korte voorjaar voor een moeizamer jaar dan anders”, zegt de kweker.

Kweker Edwin Smits hoort links en rechts ook wel geluiden over een moeizame afzet, maar dit jaar waren voor 1 mei z’n veredelde coniferen al afgeroepen die hij in de winterperiode had verkocht. Hij had daardoor weinig last van de stagnerende markt in zomer. Klanten uit Oekraïne zijn volgens hem door de crisis met Rusland wel een stuk voorzichtiger. „Maar we hebben een breed sortiment in kleine aantallen. Wat klanten in Oekraïne dit jaar niet afnamen vond z’n weg weer naar andere klanten.”

handelsstemming

Cees van Ostaayen kweekt in België een sortiment coniferen, met name voor de Franse markt. „Onze Franse klanten hebben bij voorkeur coniferen uit zaad, liever geen veredelde soorten. We verkopen vooral groot wordende species en dat gaat goed.

We hebben ook een tuincentrum, maar lokaal is er maar weinig interesse voor coniferen.” <

hoe loopt het?

Hoveniers zijn gematigd positief gestemd ’Goede bomenhandel november’ Hoveniers lijken over het algemeen voldoende werk te hebben, maar er zijn niet alleen maar positieve geluiden te horen. Zo staan bij aanbestedingen prijs en marge onder druk. Bij veel bedrijven loopt het onderhoudswerk redelijk door, maar klussen waarvoor nieuwe aanplant nodig is lijken wat meer beperkt.

„Het werk kan altijd meer, maar na matige jaren in 2012 en 2013 lijkt de markt nu toch wat op te krabbelen”, zegt Richard Maaskant, hoofd Ledencontact en secretaris van de VHG Vakgroep Hoveniers. Dat het lek nog niet helemaal boven is, bewijst volgens hem het aantal wisselende geluiden dat hij onder hoveniers hoort. Zo worden er bij sommige bedrijven nog steeds mensen ontslagen, maar zijn er andere bedrijven die volgens hem goed aan het werk kunnen blijven. Vooral de zakelijke markt kenmerkt zich volgens Maaskant, door het onder druk staan van prijs en marges.

Bij cash-and-carry Garden Plant

36

proeft ook Richard Jeucken een redelijk goede stemming onder hoveniers. „Het is nog steeds open weer, dus iedereen kan lekker doorwerken.” Volgens hem moeten klanten het momenteel vooral hebben van onderhoudswerk en veel minder van nieuwe beplantingen.

Hovenier Peter van Brandwijk uit Maasdam zegt dat er werk genoeg is maar dat het op dit moment op meerdere fronten vechten is. „Bij het onderhoud is het vechten tegen zzp’ers en beunhazen die goedkoop werken. Voor het onderhoudsegment is voor ons het lage btw-tarief dan ook geweldig, hierdoor kunnen wij ook scherper werken.” Bij de aanleg hebben we minder voordeel van het lage btw-tarief. „Klanten laten hun aanleg toch liever doen door een gespecialiseerd bedrijf.” Verder is het volgens Van Brandwijk op de particuliere markt vechten tegen verstening. „Wij willen zo veel mogelijk groen aanleggen, maar klanten willen steeds meer steen in hun tuin.” <

Handel in week 48

Gijsbert van Setten, B&P Handelskwekerijen

’Strenge winter is nodig’ Handel in week 49

Eric Stuyt, Florahuis

Lees van bovenstaande handelaren de volledige tekst - over hoe de handel volgens hen loopt - op deboomkwekerij.nl

De Boomkwekerij 25 (12 december 2014)

Markt en Afzet BKW14-25.indd 36

08-12-14 14:05

Markt & Afzet p ro d u c ta n a lys e

Essenhandel op laag pitje De Europese markt voor Fraxinus is de laatste seizoenen drastisch ingekrompen als gevolg van essentaksterfte.

Veel afnemers willen niet het risico nemen op aantasting en vermijden daarom inheemse essen. De vraag naar deze essen is klein. Naar Amerikaanse essen wordt juist veel gevraagd, maar de productie is klein.

Toen essentaksterfte zich in Europa begon te verspreiden, op natuurlijke wijze onder met name Fraxinus excelsior, werd in de handel al snel gezegd dat het over en uit zou zijn met essen. Inmiddels is gebleken dat er nog steeds markt voor essen is. Naar verwachting blijft die markt ook.

Maar vraag en aanbod van F. excelsior is duidelijk van grootschalig naar kleinschalig gegaan. Ondanks dat de mate van vatbaarheid per kloon en

per cultivar verschilt, komen inheemse essen niet vaak meer voor in bestekken. Er worden nog wel essen aangeplant, maar als solitair of gevarieerd met andere boomsoorten.

Doordat de vraag is gekelderd, is er ook minder zaad van inheemse essen verzameld en uitgezaaid. Materiaal dat in Nederland autochtoon is, wordt nog wel uitgezaaid, maar het gaat hier slechts om een paar kilo zaad. Er zijn dus veel minder essenzaailingen, maar de bomenproductie lijkt niet volgens dezelfde trend afgenomen te zijn. ’Westhof’s Glorie’ is nog altijd de meest gekweekte cultivar, maar ’Atlas’ en ’Altena’ worden meer gevraagd omdat die cultivar minder vatbaar is voor taksterfte.

Er is ook wel meer vraag naar uitheemse essen, vooral naar cultivars

van F. americana, maar ook naar F. pennsylvanica of F. ornus. Zulke essen worden echter in veel kleinere aantallen gekweekt dan inheemse essen.

De handel in met name Amerikaanse essen liep afgelopen seizoen dermate goed, dat diverse bedrijven al snel door hun voorraad heen waren. <

langs de kassa

Maarten Drint:

‘Ik verwacht veel van de gewone groene spar’ Naam bedrijf:

Tuincentrum Drint Locatie:

Grootegast Medewerkers:

10

Welke boomkwekerijproducten verkoopt u nu, begin december? „De eerste kerstbomen. Elke dag loopt het aantal op, maar dit weekend verwachten we de grote hoos. Tot en met de zaterdag erna worden de meeste kerstbomen verkocht. Verder verkopen we nu vooral meerdere Skimmia-soorten, Leucothoe, Gault-

heria, winterheide en Helleborus.

De mensen vullen er vooral hun plantenbakken mee.”

Wat voor kerstbomen verkoopt u? „Picea omorica, Abies Nordmanniana en de gewone groene spar. De Picea glauca ’Conica’ verkopen we al heel vroeg. Die kun je ook gemakkelijk

meenemen omdat ze klein zijn. Wij moeten het toch vooral van damespubliek hebben, en die nemen zelf een kerstboom mee zolang hij in het winkelwagentje past. Voor de grote kerstboom moet de man mee.”

Van welke soort verwacht u veel? „We verkopen steeds meer Nordmann. Dat had ik niet gedacht, want hij is al gauw een tientje duurder. De vorm van de gewone kerstboom bepaalt of hij goed verkoopt. We hebben een eigen kwekerij en dit jaar hebben we toevallig extra veel bomen en ze zijn ook nog eens heel mooi. Dus eigenlijk verwacht ik nu veel van de gewone groene. Wat het ook wel goed zal doen is de Picea omorica, want die is ook goed als kleiner boompje te verkopen.”

Wat voor vragen stellen uw klanten in de winter over boomkwekerijproducten? „De meeste gaan over het juiste moment van snoeien en of iets tegen de vorst kan.” < De Boomkwekerij 25 (12 december 2014)

Markt en Afzet BKW14-25.indd 37

37

08-12-14 14:05

Regeling piekarbeid Vanaf 1 januari 2015 treedt de regeling piekarbeid in werking voor de Open Teelten en Glastuinbouw en komt de regeling gelegenheidsarbeid te vervallen. Vanaf 1 januari kan er dus ook geen gelegenheidsarbeider meer bij u werken. U kunt de werknemer wel per 1 januari inzetten als piekarbeider.

Momenteel wordt er door BPL gewerkt aan een brochure waarin de regeling

Peter bedankt! wordt uitgelegd. Op de website http:// werkgeverslijn.nl/ staat een aantal veelgestelde vragen en antwoorden over dit onderwerp. Naast de brochure en website heeft de werkgeverslijn bijeenkomsten en webinars georganiseerd. De laatste webinar over de regeling piekarbeid was op maandag 8 december.

Keukenhof Vaste Plantenshow 2015 Dit jaar was de Keukenhof Vaste Plantenshow in het Prins Willem Alexander Paviljoen weer een groot succes. Met een zeer gevarieerd sortiment vaste planten in prima kwaliteit bouwden arrangeur Dries Lecke en zijn Keukenhof-medewerkers een prachtige show waar de vele honderdduizenden bezoekers zichtbaar van genoten.

Daarom is besloten ook in 2015 weer met een gezamenlijke inzending aan de show deel te nemen.

De volgende Vaste Plantenshow van de Keukenhof is van 1 tot en met 17

mei. In 2015 is het 125 jaar geleden dat Vincent van Gogh is overleden. De Keukenhof heeft daarom ’Van Gogh’ als thema voor 2015 gekozen. Een schilder met een wereldwijde faam die de aandacht van het internationale publiek zal trekken. Het bestuur van de Cultuurgroep vaste planten/Vereniging van Vasteplantenkwekers biedt haar leden de mogelijkheid aan deze show deel te nemen. De leden hebben inmiddels nadere informatie over deelname en inschrijving ontvangen.

Vaste Planten Show 2013

1e prijs Groen Hosta 'Ben Vernooij' Vernooy v.o.f.

1e prijs Gras Miscanthus sinensis 'Cosmopolitan' Van Riel Siergrassen

1e prijs Bloei Salvia nemerosa 'Caradonna' Van Woudenberg Tuinplanten

Beste Inzender 2014 Heemskerk Vaste Planten

Keukenhof Vaste Planten Award 2014

Floriade 2022 In 2022 wordt de Floriade gehouden in Almere; een spraakmakend internationaal evenement met grote lokale impact. Het duurt nog acht jaar, maar de Floriade leeft nu al volop. Het Almeerse bedrijf Spilter, gespecialiseerd in Group Decision Support Systemen (GDSS), organiseert van middernacht 18 december tot en met zaterdagmiddag 20 december een brainstormmarathon over de Floriade 2022.

Iedereen, niet alleen in Almere of

omgeving, maar heel Nederland wordt uitgenodigd om ideeën aan te dragen tijdens deze brainstormmarathon.

Dat kan live op verschillende plaatsen in Almere zelf en online vanuit heel Nederland en daarbuiten. De ambitie is meer dan 100.000 ideeën op te halen. Daarmee zou er ook meteen een wereldrecord worden gevestigd voor de langste en grootste brainstorm ooit! Doe mee. Voor meer informatie: brainstormmarathon.nl.

Deze bijdrage valt onder de redactionele verantwoordelijkheid van de LTO Vakgroep Bomen en Vaste planten. Voor informatie: (073) 2173263, e-mail: helma.hoff@zlto.nl., www.lto.nl.

38

Met het afscheid van Peter Bontekoe als eerste voorzitter van de LTO-vakgroep Bomen en Vaste planten, sluiten we een periode af van grote turbulentie. Met de integratie van de NBvB in LTO begon vier jaar geleden een zoektocht naar onze nieuwe identiteit. Boomkwekers samen met andere sectoren strijdend voor een goed gewasbeschermingsmiddelen-, mineralen-, water en ruimtelijke ordeningsbeleid. Kort gezegd; ruimte om te ondernemen en recht op een eerlijke boterham. Een tijd ook waarin het productschap is afgeschaft en de crisis een zware wissel trekt op de afzet en dus de sector.

We staan aan de start van een nieuwe periode in de belangenbehartiging voor de boomkwekerij. Het is dan ook geweldig om te zien dat er een jonge dertiger en boomkweker is toegetreden tot het hoofdbestuur van ZLTO en een boomkweker als voorzitter van LLTB. Daarmee zit de boomkwekerij in de top van LTO en dus mede aan het stuur. Het is een grote prestatie dat in vier jaar deze positie is bereikt door een sector die wel dynamisch, maar zeker niet groot is ten opzichte van bijvoorbeeld koeien of varkens.

Natuurlijk moet er nog veel gebeuren en zijn we nooit klaar. Onder leiding van Peter Bontekoe als voorzitter zijn we vier jaar geleden begonnen aan een reis vol hindernissen. Dag en nacht klaarstaan voor de sector. Vaak bloot staan aan kritiek en zelden een bemoediging of compliment. En thuis op de kwekerij lopen vrouw en personeel een tempo harder om de gaten te vullen van je afwezigheid.

Peter, er zijn veel bedreigingen afgewend en kansen gecreëerd voor de sector. Als collega-bestuurder weet ik als geen ander welke opofferingen je bedrijf maar vooral je gezin zich hebben moeten getroosten om dit werk te kunnen doen. Het waren enerverende maar ook mooie jaren waarin we veel hebben bereikt. En we gaan door omdat er nog veel moet gebeuren.

Peter, een diepe buiging en welgemeend woord van dank.

Henk Raaijmakers

Vice-voorzitter LTO Vakgroep Bomen en Vaste planten.

De Boomkwekerij 25 (12 december 2014)

LTO-BKW14-25.indd 38

08-12-14 14:05

Service

Foto: Cindy van der Zwet

bedrijfsnieuws

vaktaal

Nieuwe adviseur regio Boskoop Het team van Cultus Agro Advies is uitgebreid met Mariken Schenkeveld. Zij gaat zich bezighouden met teeltadvies en onderzoek in de regio Boskoop. Schenkeveld neemt tevens teeltadvies over wat namens Cultus voorheen door Jeroen Pertijs en Margareth van der Horst werd gegeven.

Schenkeveld heeft ruime ervaring in de boomkwekerij; ze was voorheen werkzaam bij AgroPoli. Ze is bereikbaar via marikenschenkeveld@cultus.nl en (06) 39 49 84 00.

Heftrucks Jungheinrich vernieuwd Jungheinrich heeft al zijn hydrostatische diesel- en LPGvorkheftrucks vernieuwd. Daardoor zijn de trucks volgens de fabrikant nog zuiniger geworden. De heftrucks lopen op een nieuwe VW-motor waardoor er minder trillingen zijn.

Ook het dieselverbruik is lager; tijdens heffen en andere hydraulische functies loopt de besparing op tot 20%, aldus Jungheinrich. Er is een gecombineerde bediening mogelijk van joystick en afzonderlijke hendels.

Verder is de cabine vernieuwd. Meer informatie: jungheinrich.nl.

agenda Binnenland 18 december, 22 januari, 5 februari Verlengingsbijeen-

komst spuitlicentie, Lunteren. veluweplant.nl 7en 8 januari Winterfair FloraHolland, Aalsmeer. floraholland.nl 8 januari Spuitlicentiebijeenkomst veiligheid en techniek, Oirschot dlvplant.nl 8 januari Bijeenkomst spuitlicentie verlenging, boomteelt, container, roos en vollegrond, Oirlo. cultus.nl 13 januari Spuitlicentiebijeenkomst cagegorie teelt, Boskoop dlvplant.nl 15 januari Spuitlicentiebijeenkomst cagegorie teelt, Oirschot dlvplant.nl 20 januari Bijeenkomst spuitlicentie verlenging, veiligheid en techniek, Wernhout cultus.nl

21 januari Bijeenkomst spuitlicentie verlenging, boomteelt, vollegrond, veiligheid en techniek, containerteelt, Zundert cultus.nl 22 januari Start driedaagse cursus Spuitlicentie 1, Lunteren. veluweplant.nl 25 t/m 27 januari TreeVention, inkopen, netwerken en inspireren, Venlo treevention.eu 26 t/m 31 januari Huisbeurs Greensales, Noordscheschut pietervanderlinden.nl 27 januari Spuitlicentiebijeenkomst categorie veiligheid en techniek, Boskoop dlvplant.nl

Buitenland 27 t/m 30 januari Vakbeurs IPM, Essen, Duitsland ipm-essen.de

Bijdragen Meer informatie op: DeBoomkwekerij.nl/Tips

Bijdragen voor de service-pagina’s kunnen worden gestuurd naar Redactie ‘De Boom­kwekerij’, Postbus 9324, 2300 PH Leiden, e-mail: boomkwekerij@hortipoint.nl.

Ellen van Winden Leeftijd: 47 Bedrijf: W. van Winden Buxuskwekerij Plaats: Benthuizen Sortiment: een breed sortiment Buxus, zowel bollen, poramide, struiken, spiralen,

Hoe ben u in dit vak terechtgekomen? „Mijn man was hovenier en huurde een stukje land voor de teelt van Buxus. Na een paar jaar kochten we een kwekerij (3 ha). Toen het land van de buurman te koop kwam hebben we daar een stuk van gekocht.

Ik werk nu fulltime mee.”

Hoe is het om 24 uur per dag met elkaar te zijn? „Dat gaat prima; daar hebben we nooit problemen mee gehad. Het is ook niet zo dat we 24 uur per dag op elkaars lip zitten. Mijn man is van de teelt en ik houd mij voornamelijk bezig met de administratie en verkoop. De vrijheid en afwisseling vind ik heerlijk. Ik zou nooit meer terug willen naar de kantoorbaan die ik vroeger had.”

Hoe gaat het met de afzet? „Moeizaam. Door de crisis houden consumenten de hand op de knip.

Ze kopen liever veel voor weinig en hebben geen geld over voor een Buxus. Ik ben daarom een groot voorstander van promotie. We willen Buxus graag positioneren als de spijkerbroek van de tuin. Hij kan op het terras en in de tuin; je kunt de plant ook prima cadeau doen. Waarom altijd een bos bloemen? Een buxusbol gaat maanden mee.”

duobollen als vormgesnoeide Buxus in verschillende maten.

Oppervlakte: 8 ha

Hoe wapenen jullie je tegen deze lastige tijden? „We richten ons meer op de kleinere potmaten; daarvan is de omloopsnelheid hoger. Ook hebben we dit jaar potcovers ontwikkeld, zodat het meer een kant-en-klaar product wordt. Op de FloraHolland Trade Fair hebben we dit weer laten zien aan de eindklanten. Het wordt nog niet massaal opgepakt, maar we blijven het herhalen. Het heeft tijd nodig.

Helaas is de tussenhandel soms nog vrij traditioneel ingesteld.”

Hoe regelt u de afzet? „Wij zijn gericht op FloraHolland. Dat werkt prettig. Het grootste deel gaat via Connect en vanaf februari voeren wij ook voor de klok aan. Mits de prijzen redelijk zijn. Een hoek hoeft niet per se leeg, we gaan dus niet mee met te lage prijzen. We willen hier graag over vijf jaar ook nog zitten.”

Wat doet u in uw vrije tijd? „Elke zondag gaan we met vrienden mountainbiken. Op ons gemakkie; het is ook voor de leut. In de zomer gaan de fietsen ook mee op vakantie, dan zoeken we de bergen op. De kwekerij is dan drie weken echt helemaal dicht. Dan is er even tijd voor rust.” <

De Boomkwekerij 25 (12 december 2014)

Service rechterpag-BKW14-25.indd 39

39

08-12-14 14:05

Vermako designs, produces and constructs custommade greenhouses. Every greenhouse is a challenge for us to provide you with a better product, an opportunity to innovate and to adapt so as to better serve your needs. All required demands will be taken into account for your crop.

Careelstraat 11 - 8700 TIELT - T +32 51 40 10 44 - www.vermako.com - vermako1@vermako.com

611846.indd 40

5-12-2014 10:26:40